China - Behind The Image

86
-1-

description

Result of research workshop in Beijing and Shanghai in 2007 by Dutch Technical University of Delft Architecture students.

Transcript of China - Behind The Image

Page 1: China - Behind The Image

-1-

Page 2: China - Behind The Image

-2- chinag

ro

te

RE

IS

20

05

200

6

C O L O P H O N

Anneke Jalink

Bart van Lakwijk

Dirk Verhagen

Joost van Nes

Laura de Bonth

Milan Bergh

Sander Potjer

Marc Koehler

Marc Schoonderbeek

Ir. Marc Koehler

Ir. Laura de Bonth

Ir. Dirk Verhagen

DOCENTEN

GROTE REIS COMMISSIE ‘06/’07

SAMENGESTELD DOOR DEELNEMERS WORKSHOP CHINESE STUDENTEN

In de zomer van 2006 namen 24 studenten uit Delft en Chinese studenten uit Beijing en Shanghai deel aan de workshop

‘Behind the image’ georganiseerd als onderdeel van de STYLOS grote reis. STYLOS, de studievereniging van de faculteit

Bouwkunde, organiseert jaarlijks in de zomer een buitenlandse reis.

November 2007

Anja Markovic

Anne Meiborg

Cecile Giezen

Danique Zimmerman

Eva Dubbelboer

Henk ten Kate

Hui-jun Chang

Jimmy Verhoeven

Joost van Ettekoven

Koen Kegel

Philip Allin

Sanne de Groot

Sarah van Apeldoorn

Simon Droog

Sven van Oosten

Tobias Beekman

Tom Kuipers

Blanche

Lizzy

Autumn

Xujiaping

Tom

Irene

Allen

eraTBI bouweraTBI bouw

info buromaan.nls t e d e n b o u w e n b e e l d e n d e k u n s t

Page 3: China - Behind The Image

-3-

Page 4: China - Behind The Image

-4-

Page 5: China - Behind The Image

-5-

Page 6: China - Behind The Image

-6-

Page 7: China - Behind The Image

-7-

Page 8: China - Behind The Image

-8-

Page 9: China - Behind The Image

-9-

Page 10: China - Behind The Image

I N T R O D U C T I E

1 . S C O P E

2 . T H E M AT I S C H E V E R K E N N I N G

3 . B E N A D E R I N G S T E D E L I J K O N D E R Z O E K

4 . S T E D E L I J K E S C A N

5 . C A S E S T U D I E S

6 . S LO T W O O R D

1 2

1 4

3 4

4 0

5 0

6 4

8 2

-10-

2 . 1 N e t w e r k e n2 . 2 P u b l i e k d o m e i n2 . 3 I n f o r m e l e s t a d2 . 4 I c o n o g r a f i e

5 . 1 N e t w e r k e n5 . 2 P u b l i e k d o m e i n5 . 3 I n f o r m e l e s t a d5 . 4 I c o n o g r a f i e

3 . 1 M e t h o d e3 . 2 R o u t e B e i j i n g3 . 3 R o u t e S h a n g h a i3 . 4 V a n A r c h i t e c t u u r t o e r i s t n a a r U r b a n E x p l o r e r I r. M a r c K o e h l e r

I N H O U D

1 . 1 H i s t o r i s c h o v e r z i c h t1 . 2 D a t a a n a l y s e1 . 3 R u i m t e l i j k e a n a l y s e 1 . 4 I m a g e o f t h e c i t y : B e i j i n g e n S h a n g h a i1 . 5 A r c h i t e c t u r a l p r a c t i c e

4 . 1 D e D é r i v e4 . 2 S t e d e l i j k e s c a n : f o t o r e g i s t r a t i e v a n d e e r v a r i n g t i j d e n s d e D é r i v e4 . 3 F o t o e s s a y s4 . 4 S t e d e l i j k D N A

Page 11: China - Behind The Image

-11-

Page 12: China - Behind The Image

-12-

I N T R O D U C T I E

In de zomer van 2006 namen 24 Nederlandse en 10 Chinese studenten deel aan een workshop over Chinese steden. Deze workshop was opgezet door Stylos, de studievereniging van de faculteit Bouwkunde van de Technische Universiteit Delft. Architect Marc Koehler en Marc Schoonderbeek, beide verbonden aan de afdeling Context & Modernity van Technische Universiteit Delft, begeleidden de workshop samen met studenten Laura de Bonth, Dirk Verhagen en Milan Bergh.

China creëert een nieuwe stedelijke realiteit in de snel groeiende markteconomie van zijn communistische staat. Deze realiteit wordt gekarakteriseerd door constant groeiende inwonersaantallen in de steden en een zeer sterke economische groei. Hierdoor veranderen steden als Beijing en Shanghai in een hoog tempo op het gebied van stedelijke structuur, programma en beeld. Door tijdsdruk in de ontwerpfase, missen veel nieuwe gebouwen en stedelijke gebieden een goede relatie met hun omgeving zowel fysiek als historisch en sociaal-cultureel. Het zijn ontwerpen met een instant identiteit.

Omdat de stedelijke condities van Chinese steden te complex is om te registreren en analyseren met traditionele middelen, was het doel van de workshop ‘Behind the image’ nieuwe strategieën te ontwikkelen waarmee sneller een diepgaander, gelaagder en daarmee authentieker beeld van (een deel van) een stad gevonden kan worden. Deze methode is bedoeld als startpunt voor verder onderzoek, maar kan ook gebruikt worden als begin van ontwerpprojecten die ‘Behind the image’ willen reiken. De workshop is in zeven stappen uitgevoerd die in deze publicatie worden beschreven. De methode is eerst uitgeprobeerd in Beijing (7 dagen) waarna we het ver!jnd

hebben toegepast op Shanghai (7 dagen).

1. Scope (4 dagen): De studenten begonnen in Nederland de algemene aspecten van Chinese steden te onderzoeken door ze te vergelijken met elkaar en andere steden in de wereld. 2. Thematisch onderzoek (3 dagen): De discussies die uit de analyse voortvloeide, leverde de volgende vier thema’s op: Netwerken, publiek domein, informele stad en iconogra!e. 3. Benadering stedelijk onderzoek (1 dag): Door de stad op verschillende manieren te onderzoeken (de toeristenroute en de ‘dérive’) werden het clichébeeld en het ‘onbekende’ beide in overweging genomen. Waardoor het verrassingelement en willekeurigheid als aspecten werden toegevoegd aan de analyse. In het eerste gedeelte van de workshop in China, bezochten de studenten de toeristische bezienswaardigheden, architectonische hoogtepunten en bijzondere publieke ruimtes, om op deze manier het ‘clichébeeld’ van de stad te verkrijgen. 4. Stedelijke scan (1 dag): Na het vormen van het beperkte toeristische beeld van de stad, verschoof het onderzoek meer naar het onverwachte. Om dit onverwachte en onbekende beeld van Shanghai te verkrijgen, werd van de Dérive gebruik gemaakt. Deze methode van onderzoeken werd vanaf 1960 toegepast door de internationale ‘Situationisten’. In deze vrij willekeurige manier van onderzoeken, legde iedere student met een camera zijn eigen gekozen fascinatie vast. Deze foto’s vormen samen een stedelijke scan van de route die is afgelegd. Hierin kunnen relaties gelegd worden tussen de verschillende thema’s en onderwerpen. 5. Foto essays (1 dag): De stedelijke scan heeft tot vele fotoseries geleid die interessante series en patronen

in de publieke ruimte hebben opgeleverd.6. Stedelijk DNA (1 dag): De fotoseries uit de stedelijke scan zijn op een elementaire gra!sche manier weergegeven zodat er leesbare conclusies uit kunnen worden getrokken die een duidelijke relatie weergeven tussen de vier thema’s. Hierdoor werden relaties gevonden tussen gebruik, beeld en structuur van dit speci!eke stadsgedeelte. Deze manier zorgde ervoor dat er meer complexe informatie uit de gecreëerde data gehaald kon worden. 7. Beschrijving (3 dagen): De stedelijke scan zorgde voor een aantal speci!eke vragen en waarnemingen gerelateerd aan bepaalde plaatsen op de route. Deze zijn verder uitgewerkt door kleine teams van studenten. Voorbeelden hiervan zijn aan het eind van de presentatie te vinden.

Tweemaal kregen de studenten feedback van Chinese en buitenlandse architecten en stedebouwkundig planners over de fenomenen die zij tegen waren gekomen tijdens het analyseren. Deze kritiek was essentieel voor het verder verbeteren van het proces en het aanscherpen van de observaties.

Met deze publicatie willen we onze bevindingen tonen aan alle mensen die hebben meegewerkt aan de workshop om ideeën uit te wisselen en na te denken over de opgedane ervaringen. We hopen ook dat het professionals werkend in China zal inspireren een meer contextgevoelige houding aan te nemen ten aanzien van analyseren en ontwerpen.

Marc Koehler, Dirk Verhagen, Laura de Bonth

Page 13: China - Behind The Image

-13-

Page 14: China - Behind The Image

-14-

1 . 1 H i s t o r i s c h o v e r z i c h t

1 . 2 D a t a a n a l y s e

1 . 3 R u i m t e l i j k e a n a l y s e

1 . 4 I m a g e o f t h e c i t y : B e i j i n g e n S h a n g h a i

1 . 5 A r c h i t e c t u r a l p r a c t i c e

1 6

2 0

24

3 0

3 2

1 . S C O P E

Page 15: China - Behind The Image

-15-

Page 16: China - Behind The Image

-16-

lijkt de strijd te winnen als na bloedige vervolgingen en slachtpartijen, vele boeren en arbeiders uit Zuid-China naar het bergachtige noorden vluchten, bekend als de ‘Lange mars’ (1934-1935). Bij het vertrek van de Japanners uit China, na de Tweede Wereldoorlog, begint de strijd tussen beide partijen opnieuw. In 1945 komt een einde aan de burgeroorlog en vluchten Chiang Kai-shek en zijn aanhangers naar het eiland Taiwan, waar hij het nationalistische China sticht.

Op 1 oktober 1949 proclameerde Mao vanaf de Poort van de Hemelse Vrede de People’s Republic of China. Het Communisme stelde een samenleving in het vooruitzicht zonder privé-bezit, wat het land een economische grootheid zou maken. Met de ‘Grote Sprong Voorwaarts’ in 1958 wilde Mao via enkele ‘grote sprongen’ China omvormen tot een moderne, zelfvoorzienende en gecollectiviseerde natie. Dit in het eerste beginsel door grote collectieve boerderijen van 5000 of meer families, communes, te stichten met gratis voedsel, onderdak, garantie van werk en verzorging van de wieg tot het graf. Met staal als ‘maarschalk’ van de industrie werden op de achtererven van de boerderijen, bij de scholen en naast de ziekenhuizen staaloventjes opgericht. Via dit simpele en goedkope beleid wilde Mao China omvormen tot de grootste staalproducent ter wereld. De ‘Grote Sprong Voorwaarts’ was een falen voor het beleid van Mao Zedong. Slechte kwaliteit ijzer en een onvoldoende voedsel productie zorgden ervoor dat rond 1960-61 meer dan 20 miljoen mensen stierven van de honger. De omvang van de ramp bleef lang verborgen voor het buitenland en voor de bewoners van de steden. De Grote Sprong riep veel kritiek op binnen de partij. In 1959 trad Mao daarom af als voorzitter van de volksrepubliek en werd in die functie opgevolgd door Liu Shaoqi. Hoewel Mao’s positie nu

De oudste doorlopende beschaving, welke een periode van meer dan 4000 jaar beslaat, is die van China. Het land met meer dan een miljard inwoners, heeft een bewogen geschiedenis achter de rug, die 1000 jaar geleden begon met de Xia dynastie. Daarna zette het zich voort met meedogenloze keizers, oorlogen met de barbaren in het noorden, een rumoerige tijd van veroveringen. 551 v Chr. deed Confucius zijn intrede in de Chinese geschiedenis. Bij het leven volgens de traditionele waarden zou er weer orde in de chaos van die tijd komen. Inhoudelijk streeft het confucianisme naar stabiele maatschappelijke verhoudingen en deugden, gebaseerd op een vast patroon van nauwkeurige omschreven onderlinge relaties van de leden van de gemeenschap, zowel binnen het gezin als binnen de structuur van de staat. Hij ging van plaats tot plaats om zijn politieke ideeën te verspreiden, waarmee hij vele koningen beïnvloedde en aanzette tot het stichten van China als een grootheid. Latere dynastieën namen zijn ideeën over als o"ciële staatsleer en bepaalden daarmee de levenshouding van alle Chinezen.

De basis voor het echte Chinese keizerrijk werd gelegd door de Qin dynastie ( 100 v. Chr.). Met behulp van een superieur leger onderwierpen zij de andere staten, waarmee voor het eerst gesproken kon worden van een verenigd rijk. De heerser Qin Shi Huang Di gaf bevel tot de aaneensluiting van ver-dedigingswerken waaruit de ‘Chinese Muur’ ontstond. Tijdens de Han-dynastie ( 06 v. Chr.- 0 n.Chr.) werd het rijk uitgebreid tot in Korea, Vietnam en Centraal-Azië.

Een periode van verwarring en kortdurende dynastieën die elkaar snel opvolgden brak aan. Een rustpunt in deze periode was de Tang-dynastie (618-907). Deze dynastie was een bloeitijd voor China met belangrijke

uitvindingen als buskruit, boekdrukkunst, het kompas en papiergeld. Vanaf de 9e eeuw nam de macht van de keizer toe en verplaatste het economische centrum zich naar het zuiden. De laatste dynastieën van China, de Ming en Qing keizers, hebben naar verhouding het grootste erfgoed achtergelaten. Alle grote monumenten zoals de Verboden Stad en de Hemeltempel in Beijing en talrijke tempels in het gehele land stammen uit deze tijd. China raakte pas gedurende de vorige eeuw in ernstig verval door een stagnerende maatschappij die geteisterd werd door hongersnood en corruptie en die geen partij was voor opdringende buitenlandse mogendheden. De opium oorlog tegen de Engelsen verloren de Chinezen smadelijk en ze waren gedwongen tot het afstaan van concessies langs de kust. In de architectuur van delen van Shanghai en Canton is dit nog goed zichtbaar.

In oktober 1911 kwam er onder leiding van Dr. Sun Yat Sen een einde aan tweeduizend jaar keizerlijk bestuur. Sun raakte ervan overtuigd dat China moest moderniseren, dat de Qing-dynastie diende te worden afgeschaft en China een republiek moest worden naar Westers (Amerikaans) model. Sun Yat Sen legde hiermee de grondslag voor de Drie Volksbeginselen, nationalisme, socialisme (volkswelzijn) en democratie. China viel in de periode daarna ten prooi aan binnenlandse con#icten. Deze con#icten werden voornamelijk uitgevochten door lokale krijgsheren. Het machtsvacuüm dat hiervan het gevolg was, gaf aanleiding tot het ontstaan van een krachtige communistische beweging onder leiding van de toen nog jonge Mao Zedong. De nieuwe republiek kent al snel twee kampen; de nationalistische partij van Chiang Kai-shek, bestaande uit landheren en militairen en de communistische partij met Mao Zedong als leider van de boeren en arbeiders. De nationalistische partij

1 . 1 H i s t o r i s c h o v e r z i c h t

Page 17: China - Behind The Image

-17-

verzwakt was, bleef hij als voorzitter van de Communist Party of China de machtigste Chinese politicus. De partij nestelde zich onder de nieuwe voorzitter en met Deng Xiaoping achter de schermen in een comfortabele machtspositie en bekommerde zich steeds minder om de communistische ideeën van gelijkheid. Er dreigde een nieuwe bovenlaag te ontstaan in bijvoorbeeld fabrieken, op scholen en in de gezondheidszorg. Mao oordeelde dat deze ontwikkeling indruiste tegen de ideeën van het communisme, dat een samenleving in het vooruitzicht stelde waarin iedereen aan elkaar gelijk is. Mao, die sterk geloofde in zijn ‘missie’, besloot dat hij de macht moest terugwinnen en de oude partijleiding van de troon moest stoten. Een van Mao’s naaste medewerkers, maarschalk Lin Biao, publiceerde in 1966 het boekje ‘Citaten van Mao Zedong’, wat de geschiedenis is ingaan als ‘het Rode Boekje’. Linkse studenten begonnen het Rode Boekje als een heilig geschrift te beschouwen en beschouwden het als hun ultieme politieke inspiratiebron. Jongeren richtten Rode Gardes op en eigen tribunalen om “contrarevolutionaire elementen” te berechten. Mao werd de “Grote Roerganger” van de Culturele Revolutie en wist meer macht naar zich toe te trekken. Al gauw werden voorzitter Liu Shaoqi, Deng Xiaoping en anderen tot “volksvijanden” en “contrarevolutionairen” betiteld, en kwamen in de gevangenis terecht. In de Culturele Revolutie kwamen vele leraren, intellectuelen, artsen en professoren, als ook boeren en arbeiders en anderen achter de tralies terecht, of werden opgesloten in heropvoedingskampen. De Chinese economie leed enorm onder de revolutie. De landbouw lag in de jaren 1966-1969 vrijwel stil en er heerste hongersnood. Op het 9de partijcongres verklaarde Mao dat de Culturele Revolutie tot een einde was gekomen.

Mao gaf ongeremd uiting aan zijn droom om China een eersteklas moderne mogendheid te maken. Hij formuleerde fantastische economische doelstellingen, dat China binnen 15 jaar de industriële productie van de Verenigde Staten en Groot Britannië kon inhalen. Een overwinning op de vijand, de landen die de kapitalistische wereld vertegenwoordigden. Het afsluiten van China voor de rest van de wereld en de absurde doelstellingen voor het land zorgden ervoor dat de Chinezen een enorm groot zelfvertrouwen kregen, een trots die het moreel van de bevolking deed verhogen.

INDIA

LAOS

MONGOLIA

RUSSIA

PEOPLE’S REPUBLIC OF CHINA

Beijing

ANNAM

INDIA

KHANATE OF THEGREAT KHAN

Mongolia

Tibetu China

Nanzhou

KHANATE OFKIPCHAK

BURNA

Dadu

JapaneseBritishDutchFrenchGerman

Russian

INDIA

RUSSIAN EMPIRE

Tibet

Mongolia

Beijing

1.1.2 YUAN EMPIRE 1279

1.1.3 CHINA 1960

QING EMPIRE 1800 - 1910

INDIA

TIBET

Ulghurs

XINJIANG

Chang’an

1.1.1 TANG EMPIRE 700 ACE

Page 18: China - Behind The Image

-18-

Q I N G E M P I R E R E P U B L I C O F C H I N A - K u o m i n t a n g P E O P L E ’ S R E P U B L I C O F C H I N A - C o m m u n i s t P a r t y o f C h i n a

1.1.5 CHINA’S LEIDERS EN ACTIES

Page 19: China - Behind The Image

-19-

Great Leap Forward ‘production first: living second’

Russian influence; establish industrial centers

Post-Mao: the four modernizations and beyond

Cultural Revolution: % urban declines

Famine

Q I N G E M P I R E R E P U B L I C O F C H I N A - K u o m i n t a n g P E O P L E ’ S R E P U B L I C O F C H I N A - C o m m u n i s t P a r t y o f C h i n a

1051438,0

1133682,5

1200241,0

1265830,0 1301518,0

Post-Mao: the four modernizations and

Bron: Statistical Yearbook of China, 2004 Financial Statistics, International Monatary Fund. Wikipedia, 20061.1.6 ONTWIKKELING EN GROEI

Page 20: China - Behind The Image

-20- 1.2.1 CHINA VERGELEKEN MET ANDERE GROOTHEDEN

1 . 2 d a t a a n a l y s e

Page 21: China - Behind The Image

-21-Bron: www.ciaworldbook.com, 2004

9.596.960 KM 1.313.973.713 $ 6.300 489 111.000.000

OPPERVLAKTE BEVOLKING INKOMEN VLIEGVELDEN INTERNET GEBRUIK

9.631.418 KM 298.444.251 $ 42.000 14.893 203.824.428

3.976.372 KM 456.953.258 $ 28.100 3.130 230.097.0552

2

2

Page 22: China - Behind The Image

1.2.2 BEIJING EN SHANGHAI IN VERGELIJKING MET ANDERE METROPOLEN

-22-

Bron: Metropolitain World Atlas, Arjan van susteren, 010 Rotterdam, 2005

Page 23: China - Behind The Image

1.2.3 Vergelijkende data analyse Beijing en Shanghai.

-23-

Page 24: China - Behind The Image

1.3.1Plaats van Beijing en Shanghai in China

BEIJING

SHANGHAI

-24-

Page 25: China - Behind The Image

1.3.2 Ruimtelijke, geogra!sche analyses China

-25-

1500 1000 500 100 0

1. Buurlanden2. Provincies China3. Grote steden4. Wegennetwerk5. Treinnetwerk6. Grenzen7. Neerslag8. Geogra!e

1.

4.

7.

2.

5.

8.

3.

6.

1 . 3 r u i m t e l i j k e a n a l y s e , L a u r a d e B o n t h , D i r k V e r h a g e n , M i l a n B e r g h

Page 26: China - Behind The Image

1.3.4 BEIJING NETWERKEN1.3.3 TRADITIONEEL BOUWBLOK, HUTONG

-26-

1 . 3 B E I J I N G

Page 27: China - Behind The Image

1.3.6 OLYMPISCH ZWEMSTADION IN AANBOUW

1.3.5 CULTURELE ONTWIKKELINGS AS

-27-

Snelwegen in een gridachtige structuur doorkruisen

de stad en dienen als katalysator voor stedelijke on-

twikkelingen getuige de vele monotone kantoren en

winkels die zich presenteren aan het netwerk. De stad

wordt ontsloten door brede achtbaans ringwegen waar

auto’s en !etsers zich gezamenlijk op voortbewegen.

De aantallen en diversiteit van de verkeersstromen, die

elkaar overlappen en passeren, vormen een complex en

gelaagd web van connectiviteit. Deze netwerken met

hun hoeveelheid aan verplaatsingen, massaliteit van

mensen creëren de basis voor de vele sociale en econo-

mische condities.

De stad is opgebouwd in een concentrisch model,

waarvan de Verboden Stad met het Plein van de Hemelse

Vrede de kern vormen. De stad is gelijkmatig uitge-

groeid in de vier windrichtingen en door vijf ringwegen

verdeeld in schillen van bebouwing. Deze ringwegen

vormen barrières tussen gebieden in de stad. Binnen

de derde ringweg bevinden zich de hutongwijken en

het oude centrum. Tussen de derde en vijfde ringweg

bevinden zich communistische woonblokken afgewis-

seld door oprukkende stedelijke vernieuwingen in de

vorm van gigantische toren#ats. Buiten de vijfde ring

beginnen de grootschalige monotone nieuwbouwpro-

jecten. Toch kent de stad een diversiteit aan stedelijke

uitbereidingen, gated communities, gigantische com-

plexen variërend van massale, eentonige woontorens

tot disney-achtige wijken. De focus tot vernieuwing en

innovatie is duidelijk op het noorden gericht. Dit heeft

voornamelijk te maken met de ontwikkelingsstrategie

van de gevestigde planningsorganen. De “culturele as”,

die nu nog in ontwikkeling is, vormt de leidraad voor

het ontwerp voor het nieuwe Olympische park. Univer-

siteitswijken breiden uit, vele Chinese suburbs verrijzen

en een nieuwe metrolijn onsluit het totale noordelijke

gebied van de stad. Het zuiden toont een andere staat

van ontwikkeling waar de oude hutongstructuren het

straatbeeld nog steeds domineren. Op enkele punten in

de grijze massa van bebouwing, die als een platte koek

is uitgesmeerd over het landschap, verschijnen nieuwe

objecten als hotels, winkelcentra.

Page 28: China - Behind The Image

1.4.2 TRADITIONEEL BOUWBLOK, LILONG1.4.1 SHANGHAI NETWERKEN

-28-

1 . 4 S H A N G H A I

Page 29: China - Behind The Image

1.4.2 TRADITIONEEL BOUWBLOK, LILONG

1.4.3 SKYLINE VAN PUDONG

-29-

In tegenstelling tot Beijing werd Shanghai al in vroegere

tijden blootgesteld aan buitenlandse invloeden. Na de

Opiumoorlogen in de 19de eeuw, waarna de Fransen

en Engelsen aan de macht kwamen in de stad, werd

Shanghai een havenstad met internationale betrekkin-

gen. De verschillende buitenlandse concessies in het

huidige stadsbeeld getuigen hiervan. De Huangpu-rivi-

er, de oorspronkelijke levensader van Shanghai, deelt

de stad in tweeën. De westelijke oever, met het oude

centrum, bestaat uit de Franse en Britse concessiesge-

bieden en de Bund aan het waterfront als hoogtepunt.

Functies zoals winkelcentra, banken, musea en theaters

bevinden zich op deze oever gezamenlijk met de oude

traditionele woonwijken. Op de oostelijke oever werd

in het begin van de jaren ‘90 gestart met de bouw van

het hypermoderne Pudong, met zijn wereldberoemde

Jin Mao-toren en de opvallende bollen van de televisi-

etoren. Pudong vormt het nieuwe beeld van Shanghai

in de 21ste eeuw. De tweedeling van de stad wordt

versterkt door een beperkt aantal verbindingen over,

op of onder het water. De stad wordt ontsloten door

een aantal verhoogde snelwegen, die verschillende ge-

bieden in het onderliggende organische stratenpatroon

verbinden. Aan de infrastructurele hoofdaders schieten

hoge toren#ats de grond uit.

Page 30: China - Behind The Image

1.5.1 VERGELIJKENDE GOOGLE ANALYSE

-30-

1 . 5 I m a g e o f t h e c i t y : B e i j i n g e n S h a n g h a i

GOOGLEDe wereld wordt niet alleen meer gezien door in re-aliteit ergens te zijn maar ook via de media waarin het internet een van de belangrijkste middelen is. Google is een van de meest bezochte websites ter wereld, elk land kent wel zijn eigen google zoekma-chine. Door deze positie geeft google de eerste ba-sis informatie over een plaats of een stad. De basis van de Google-zoekmachine is een algoritme met

de naam PageRank. In essentie wordt de waarde van een pagina bepaald door het aantal malen dat er naar gelinkt wordt vanaf andere inter-netpagina’s. Elke verwijzing betekent een stem voor een pagina. Google analyseert ook de pa-gina die de stem uitbrengt. Google heeft een al-goritme om te bepalen welke pagina het eerst in de resultaatlijst wordt genoemd. Hiermee kun-

nen we proberen een inzicht te krijgen in hoeverre de steden Beijing en Shanghai bekend zijn en aldus gepromoot worden. Wat is het beeld van de inter-netgebruiker van de steden? Hoe pro!leert de stad zich op het internet?

In een eerste verkenning naar de highlights, monu-menten en tranportmiddelen in Beijing en Shanghai

Page 31: China - Behind The Image

-31-

is gebruikt gemaakt van Google. Door het intypen van dezelfde zoektermen op google hebben we gekeken welke verschillen we tussen beide steden kunnen onderkennen.

Beijing toont een verscheidenheid aan overheids gerelateerde monumenten, in Shanghai is de ver-scheidenheid aan monumenten echter beperkt.

De zoekterm ‘transport’ toont aan de ene kant overvolle drukke wegen en pitoreske !etsers in de smalle straten van de steden, aan de andere zijde de hypermoderne zweeftrein en een metrolijn. Bij Highlights vinden we in Beijing weder-om vooral politiek gelieerde gebouwen en momumenten terwijl Shanghai voornamelijk een beeld geeft van kan-toren, hoogbouwtorens en de nieuwe architectuur.

Page 32: China - Behind The Image

-32-

Hoe werkt de architectuurindustrie in China? Om deze vraag te beantwoorden hebben wij tijdens de reis enkele bureaus bezocht. Voornamelijk waren dit architectenbureaus maar er zat ook een maquettebouwwerkplaats en een wereldwijd opererend constructiebureau bij.

StandardarchitectureStandardarchitecture is in 1999 opgericht en is een samenwerkingsverband tussen een groep jonge internationale ontwerpers op het gebied van architectuur, landschapsarchitectuur, interieur en industriële bouw. Na ontvangst gaf eigenaar en architect Zhang Ke een presentatie. Hij heeft een aantal projecten van Standardarchitecture toegelicht en is dieper ingegaan op de manier van bouwen in China. Bij Standardarchitecture werken ongeveer vijf mensen die aan vier à vijf projecten per maand werken. Naast de enorme tijdsdruk die dit oplevert, is vooral het realiseren van details een lastige opgave. Een van Zhang Ke's uitspraken was dan ook: “Een succesvol ontwerp bevat geen details.” Elk extra detail levert een extra probleem op bij het uitvoeren, dus hoe minder details, des te minder problemen er zijn bij de realisatie van het ontwerp. Deze problemen ontstaan door het lage opleidingsniveau van de bouwvakkers. Het beste is om ervoor te zorgen dat je een oplossing weet te vinden voor problemen. Door de hogere constructiestandaard in Shanghai is er op het gebied van detaillering meer mogelijk ten opzichte van Beijing. Het hoogste doel in China op het gebied van de architectuur is dan ook nog lang niet bereikt.

OVE ARUP – we shape a better worldDeze zin, zichtbaar na aankomst bij het Chinese kantoor van het wereldwijd opererende ingenieursbureau ARUP beloofde ons een interessante presentatie. Vanuit het kantoor op de twintigste verdieping was de bouwplaats van CCTV de grote blikvanger. Het kantoor van ARUP in Beijing houdt zich vooral bezig met ingenieurswerk op het vlak van constructie, voornamelijk bij grote projecten. Projecten waar wij een presentatie van hebben gezien zijn onder andere de CCTV-toren van OMA, Beijing Airport van Norman Foster en de Water Cube van ARUP/PTW. Indrukwekkende en belangrijke gebouwen voor Beijing, die op dit moment in uitvoering zijn. Daarbij zijn de gebouwen niet alleen aan de buitenzijde indrukwekkend, maar is de constructie net zo interessant. Het kantoor bestaat uit een verdieping waar een man of vijftig werkt aan de projecten. Bij veel projecten wordt samengewerkt met andere vestigingen van ARUP die bijvoorbeeld gespecialiseerd zijn in bouwfysica of veiligheid. Bij de presentatie over het CCTV-gebouw was het verhaal over de aansluiting van de diverse bouwvolumes interessant. De enorme uitkraging was natuurlijk de grote opgave voor de constructeurs. In het gebouw komen kolommen voor met een profieldikte van ruim tien centimeter! Dit is voor bouwkundige bouwwerken uitzonderlijk groot. Daarnaast heeft ARUP de noodzakelijke opdracht gekregen om tijdens de bouw de constructie te controleren. De bouwvakkers zijn namelijk net machines, ze doen wat wordt gezegd, maar als iets fout gaat wordt dit niet opgemerkt.

Kingwood ModelKingwood Model is in China een van de grootste maquettewerkplaatsen. Ze maken maquettes van stedenbouwkundige plannen tot en met houten modelboten. De maquettes voor de Urban Planning Centers van Beijing en Shanghai zijn van hun hand. In de werkplaats wordt aan tafels met bankjes en tl-balken erboven hard gewerkt aan alle modellen. Van een nette, goede werkplaats is geen sprake. De tafels zijn te hoog of te laag, er zijn geen goede stoelen, de verlichting is slecht en er is veel stof en plastic afval. Kortom, omstandigheden die je kunt verwachten in China. Wanneer het nodig is wordt er zelfs 's nachts door dezelfde mensen doorgewerkt. In de werkplaats vind je ook een computergestuurde snijafdeling met vijftig computers. Hier worden alle plastic onderdelen gesneden zodat deze door de werknemers als bouwpakket in elkaar worden gezet. Boven de werkplaats is nog een verdieping waar de grote stedenbouwkundige modellen worden gemaakt. Tien à twintig meter brede maquettes zijn geen uitzondering. Een aantal jonge Chinezen is hier bezig om alle gaatjes te boren voor de bomen. Ze lopen met de boormachine in hun hand over de maquette en lijken willekeurig gaten te boren in de bodemplaat. Al met al een bijzonder bezoek, vooral door de barre omstandigheden waaronder de werknemers de modellen maken

1 . 6 A r c h i t e c t u r a l p r a c t i c e , J o o s t v a n N e s , S a n d e r P o t j e r

Page 33: China - Behind The Image

-33-

Kingwood model

1.6.1 Kingwood Model

Page 34: China - Behind The Image

-34-

2 . 1 N e t w e r k e n

2 . 2 P u b l i e k d o m e i n

2 . 3 I n f o r m e l e s t a d

2 . 4 I c o n o g r a f i e

3 6

3 7

3 8

3 9

2 . T H E M A T I S C H E V E R K E N N I N G

Page 35: China - Behind The Image

-35-

De verschillende fascinaties van de 24 studenten hebben een belangrijke rol gespeeld bij de indeling van

de vier thema’s. Tijdens de verkenning hebben we geprobeerd de theoretische context te onderkennen

in welke de snel ontwikkelende Chinese steden Beijing en Shanghai zich bevinden. De vier thema’s en

de daaraan verbonden vragen worden hieronder kort uiteengezet.

Page 36: China - Behind The Image

-36-

2 . 1 N e t w e r k e n L a u r a d e B o n t h , T o b i a s B e e k m a n , K o e n K e g e l , B a r t v a n L a k w i j k , T o m K u i p e r s

In het Chinese landschap worden ontelbare nationale,

regionale en stedelijke snelwegen, bruggen en rails

aangelegd. Om de stedelijke transformaties in China

bij te kunnen benen worden vernieuwende concepten

geïmplementeerd. Integrale verkeersoplossingen

op stedelijk niveau worden gevonden door Chinese

ontwerpers met de hulp van buitenlandse adviseurs.

Netwerken dringen de steden binnen en laten daar

sporen achter van globalisatie, snelheid en welvaart.

De snelheid en schaal waarop dit gebeurt ontstijgt alle

wetten en is onbekend voor Weterse Europese steden.

Het is interessant te onderzoeken wat deze netwerken

betekenen voor de lokale context. Zijn er speci!eke

bijwerkingen en op welke wijze ontstaan er nieuwe

informele netwerken?

Het traditionele beeld van de stad verandert sterk.

De structuur van open plekken en infrastructuur

wordt even belangrijk als de gebouwen zelf. De

fysieke netwerken faciliteren de constante stroom van

mensen. De fysieke netwerken van een stad voorzien

in de mogelijkheid tot deze beweging. Op welke

manier faciliteren fysieke netwerken in de Chinese

stad de verschillende bewegende stromen mensen?

Beijing en Shanghai voorzien beide in verschillende

vormen van transportnetwerken, zoals snelwegen,

rails en metrotunnels dwars door het stedelijk weefsel.

Beijing bouwt een 8-baans ringweg rond zijn alsmaar

uitbreidende stad, terwijl Shanghai een tweede laag

aan zijn netwerken toevoegt. Op welke manier zal

deze speci!eke infrastructuur invloed uitoefenen op de

structuur van de stad? Wat voor invloed heeft dit op de

lokale dynamiek? Hoe presenteert de stad zichzelf aan

het netwerk, en hoe presenteert het netwerk zich aan

de stad?

Page 37: China - Behind The Image

-37-

2 . 2 P u b l i e k d o m e i n J o o s t v a n N e s , S a n d e r P o t j e r, A n n e k e J a l i n k , A n n e M e i b o r g , D a n i q u e Z i m m e r m a n , H u i - J u n g C h a n g

De snelle economische groei, uit zichzelf niet alleen in de

nog nooit eerder vertoonde groei van de steden, maar

ook in het ontwerpen en maken van publieke ruimtes.

Deze publieke ruimte krijgt steeds meer aandacht.

Naast het ontworpen publiek domein, ontstaan er

mede door de omvang en de snelheid van interventies,

zogenaamde ‘rest ruimtes’. Dit zijn niet geplande

ruimtes die door de lokale bevolking wordt ingenomen.

Hier ontstaan nieuwe ontmoetingsplaatsen en vinden

(bijzondere) sociale interacties plaats.

Om publieke ruimte te omschrijven is de volgende

de!nitie gebruikt: ‘Publieke ruimtes zijn plekken waar

wisselwerking tussen verschillende sociale groepen

plaats kan vinden en ook daadwerkelijk plaatsvindt.’ (1)

Het gebruik en functioneren van een publieke ruimte is

afhankelijk van verschillende factoren zoals de manier

waarop het aan zijn context is gekoppeld, hoe bereikbaar

het is, hoe het ontworpen is, de verscheidenheid aan

mensen en activiteiten die erin plaatsvinden en de

verschijning van de ruimte in estetische termen. Samen

bepalen al deze factoren de mate van levendigheid,

sociale interactie en herkenbaarheid van plaatsen, die

worden onderzocht.

China staat bekend om zijn oude gewoontes en

tradities die plaatsvinden in de publieke ruimte,

zoals het ochtendritueel met Tai Chi, dansen en straat

kalligra!e. Dit zijn plaatsen waar veel sociale interactie

plaatsvindt en waardoor het belangrijke plekken zijn

in de stedelijke omgeving. Een groot deel van deze

interactie vindt plaats op pleinen en in parken. Welke

gewoontes en tradities vinden nog steeds plaats in het

publieke domein? Verandert het traditionele gebruik

van de publieke ruimte door economische groei

en globalisatie, of wordt het gebruik aangepast en

toegepast op nieuwe plaatsen? Wat zijn de verschillen

in uiterlijk en gebruik van geplande publieke domeinen

en de zogenaamde ‘restruimtes’ in China?

(1) Maarten Haaien, Arnold Reijndorp, 2001 “Op zoek naar een nieuw

publiek domein”

Page 38: China - Behind The Image

-38-

2 . 3 I n f o r m e l e s t a d M i l a n B e r g h , A n j a M a r k o v i c , C e c i l e G i e z e n , H e n k t e n K a t e , J o o s t v a n E t t e k o v e n , S i m o n D r o o g

Het openstellen van China door Deng Xiaoping zorgde

voor een opkomende stroom van investeerders,

architecten en toeristen naar Chinese steden. Steden

als Beijing en Shanghai functioneren meer en meer

als wereld steden. De opkomst van deze steden

beinvloed ook de ruimtelijke en sociaal-economische

transformaties op het lokale schaal. Wat voor invloed

heeft de nieuwe fysieke omgeving op het sociaal-

economische systeem van een stad op het lokale schaal?

Op welke manier ontstaan er kansen voor informele

activiteiten als reactie op de groei van toerisme en

globale economien?

Ten tweede, Hutongs (Beijing) en lilongs (Shanghai)

zijn de laatste decennia vervangen door commerciële

complexen en appartementenblokken. Deze nieuwe

gebouwen domineren de skyline in de binnenstad,

terwijl de voormalige inwoners ergens anders zijn

gepositioneerd. De kleine overgebleven nederzettingen

die gespaard zijn gebleven, staan onder een constante

dreiging van sloop. De media speelt een belangrijke rol

in het verstrekken van informatie over veranderingen

in de stedelijke structuur, maar er is weinig geschreven

over de relatie tussen het bestaande sociale gedrag van

de bewoners van de hutongs en lilongs, en de fysieke

veranderingen in de stad. Welke traditionele gebruiken

van de publieke ruimte blijven bestaan en op welke

manier passen zij zich aan de nieuw gebouwde fysieke

structuur van de stad aan?

Page 39: China - Behind The Image

-39-

2 . 4 I c o n o g r a f i e D i r k V e r h a g e n , E v a D u b b e l b o e r, J i m m y V e r h o e v e n , P h i l l i p A l l i n , S a n n e d e G r o o t , S a r a h v a n A p e l d o o r n , S v e n v a n O o s t e n

Beijing verandert in een ‘stad van objecten’. Onder druk

van politieke koerswijzigingen, hervormde opvattingen

en een sterk bloeiende economie, transformeert de

voormalige kleurloze horizontale stad in een verticaal

kleurrijke stad. De verticale gebouwen zijn uniek in

hun omgeving, vrijstaand en !guratief in hun stedelijke

context.

Een vergelijkbaar proces vindt plaats in Shanghai.

Tot de tachtiger jaren was Shanghai een monotone

zee van communistische appartementen complexen

afgewisseld door tal van traditionele lilongs. Westerse

invloeden zijn vooral langs de Bund nog goed zichtbaar

in de imposante gebouwen. Tegenwoordig worden ze

overschaduwd door duizenden hoogbouw torens. Uit

het niets kwamen Beijing en Shanghai in 2003 binnen

op de lijst van top 10 meest belangrijke steden als

locaties voor architecten om de meest toonaangevende

gebouwen neer te zetten. (1) Het organiseren van

de olympische spelen van 2008 in Beijing en de

Wereldtentoonstelling van 2010 in Shanghai stimuleert

deze ontwikkeling.

Het woord iconogra!e komt van het Griekse ‘$%&'()

(beeld) en ‘*+,-$%() (schrijven) en betekent letterlijk

“beelschrijven”. (2) In architectuur wordt iconogra!e

meestal gezien als het modelleren en schrijven

van de gevel van een gebouw. Toch blijft de term

‘iconische architectuur een subjectief concept, dat op

vele verschillende manieren benadert kan worden.

Robert Venturi and Denise Scott Brown beweren dat

een gebouw pas iconische waarde heeft als het een

symbolische betekenis heeft die door architectonische

iconogra!e wordt tentoongespreid. Anderen

omschrijven een icoon als een object dat in contrast staat

met zijn omgeving op gebied van grootte, vorm, kleur

of het feit dat een beroemd ontwerper zijn naam aan

het gebouw verbindt. De onderzoeksvraag is op welke

manier iconische architectuur in Shanghai en Beijing

de esthetische ervaring, oriëntatie en het beeld (zowel

marketing gericht als in het ‘collectieve geheugen’)

beïnvloedt? Wat is hun e.ect op de verschillende

schalen van de stad, van lokaal tot globaal? En op welke

manier is er een relatie te onderkennen tussen identiteit

en de iconische expressie van een gebouw en de

levendigheid eromheen? Wat is de uitwerking van het

gebouw op de verschillende gebruikers van de publieke

ruimtes eromheen?

(1) Ren, Xuefei 2005 “World Citiets and Global Architectural Firms: A

Network Approach”

(2) www.wikipedia.com

Page 40: China - Behind The Image

-40-

3 . 1 M e t h o d e

3 . 2 R o u t e B e i j i n g

3 . 3 R o u t e S h a n g h a i

3 . 4 V a n A r c h i t e c t u u r t o e r i s t n a a r U r b a n E x p l o r e r, I r. M a r c K o e h l e r

4 2

4 4

4 6

4 8

3 . E X P E R I M E N T E L E A N A LY S E

Page 41: China - Behind The Image

-41-

Page 42: China - Behind The Image

-42-

De informatiestromen in onze hedendaagse

maatschappij spelen een steeds grotere rol in onze

perceptie van de wereld en haar steden. Beelden

van steden als Beijing en Shanghai worden, ge!lterd

en geregisseerd door “city-branders”, aan ons

gepresenteerd. Deze projectie van de identiteit van de

stad komt niet altijd overeen met de ‘eigenheid’ van

steden als Beijing en Shanghai. De formele identiteit

werd de eerste dag getoetst door een bustocht langs

de toeristische hoogtepunten, architectonische iconen

en opvallende openbare ruimtes van de stad, om

zo het authentieke, speci!eke van het generieke te

kunnen onderscheiden. Om de stad op een andere,

meer innovatieve manier te ervaren, is afgestapt van

de toeristische architectuurroutes. De nieuwe route is

gebaseerd op een rechte lijn die op de kaart dwars door

vele soorten stedelijkheid is getrokken.

Iedere deelnemer liep of ! etste deze zelfde lijn zo

precies mogelijk, terwijl ze hun eigen fascinaties op

foto probeerde vast te leggen. De gebruikte regel bij

het naderen van een obstakel op de getrokken lijn was

simpel: rechts, links, links, rechts. Op deze manier kon

zoveel mogelijk de rechte lijn aangehouden worden.

De methode van het doorkruisen van de stad is gebaseerd

op de ‘Dérive’ van de ‘Situationisten’ (1957-1972) Zij

onderzochten de psychegeogra!sche e.ecten van de

stad; de precieze wetten en speci!eke e.ecten van de

geogra!sche omgeving, al dan niet georganiseerd, op

het gedrag en de emoties van individuen. De dérive is

een experimentele methode van doelloos ronddwalen

door de stad waarbij plotselinge invallen worden

gevolgd. In een dérive vergeten één of meerdere

personen tijdelijk hun normale motieven van hun

bewegingen, relaties, werk en vrije tijd activiteiten. Ze

laten zich leiden door de aantrekkingskrachten van het

terrein en de confrontaties die ze daarin tegenkomen.

(Theorie van de Dérive, Guy Debord 1958)

Het documenteren en vastleggen van de persoonlijke

fascinaties was het uitgangspunt bij het a#eggen van

de route. De methode van fotograferen was hierbij van

essentieel belang om reeksen van beelden te krijgen

van een fenomeen of een verschijnsel langs de route.

Deze reeksen werden in kaart gebracht door ze te

verzamelen op een poster. Hierdoor konden relaties

en verbanden getrokken worden om zo de stedelijke

identiteit van de route te kunnen lezen. De fenomenen

die we tijdens de analyse tegenkwamen werden op

twee momenten in de reis teruggekoppeld naar lokale

architecten, stedenbouwers en planners. De inbreng van

deze externe expertise was essentieel voor het vorderen

van het proces. Op deze manier werden er verklaringen

gevonden voor de bevindingen. Afsluitend werd

aan het eind van de reis in Shanghai een presentatie

voorbereid om zodoende een samenhang te vinden

in de verschillende deelconclusies van de thematische

onderzoeksgroepen.

3 . 1 M ET H O D E

Page 43: China - Behind The Image

-43-

Page 44: China - Behind The Image

3 . 2 R o u t e B e i j i n g

1st RING

2nd RING

3rd RING

FORBIDDEN CITY

START

END

TIAN’ANMAN SQUARE

TOU

RIST

EXP

ERIE

NCE

DÉR

IVE

BEIJI

NG

4

,4 K

M

3.2.1 Attracties en gelopen route in Beijing-44-

Page 45: China - Behind The Image

De dérive bestond uit een route die begon binnen de eerste ring, bij het hostel en net voorbij de derde ring liep, dwars door het gridpatroon van de stad. De beslissing om een rechte lijn van noord naar zuid te nemen was gebaseerd op het rigide gridsysteem dat de ruimtelijke opbouw van Beijing kenmerkt. De moderne uitbereidingen in het noorden bepaalden de focus op de lijn zuidwaarts, om een zo werkelijk mogelijke lezing van de stad te krijgen ver weg van bestaande toeristische routes. Afwisseling was het kenmerk van de !etsroute waarin we een variëteit aan voornamelijk woongebieden passeerden. Elke themagroep had een methode bedacht voor het documenteren van de diverse fascinaties. De kilheid van de moderne woonbuurten voorzien van #etse kleuren, monofunctionele toren#ats met een gevelbeeld dat gedomineerd wordt door airconditioningventilatoren tekende scherp af tegenover de levendigheid en de complexiteit van de arme, rommelige hutongwijken. Waar er een diversiteit aan handelingen en gebruiken op de straat ontstaat binnen de oude hutongstructuren, zien we dat bij moderne hoogbouwcomplexen deze gebruiken naar binnen verplaatst zijn waardoor de ruimte een verlaten aanblik geeft. De reden om te koken, te eten en te overnachten op straat is heel praktisch vanwege het feit dat de woningen niet voldoen aan de standaard wooneisen en de hutongs te klein zijn geworden voor het aantal inwoners.

Gesloten muren vormen harde overgangen tussen private en publieke ruimtes in Beijing. Achter elke muur is een doelgroep of functie gehuisvest. De woonclusters liggen als eilanden in de stad en worden slechts op enkele punten verbonden met het stedelijke weefsel. Deze beperkte toegankelijkheid doet ‘villages within cities’ ontstaan, die allen een eigen buurtidentiteit D

ÉRIV

E BE

IJIN

G

4,4

KM

kennen. Het gevolg van deze stedelijke opbouw is dat er rondom ingangen van deze complexen, de knooppunten naar het stedelijke netwerk, een hoge mate van informele activiteiten ontstaat. Straatverkoop, aanplakbiljetten en transport!etsen verzamelen zich op deze knooppunten.

De ervaringen van deze route hebben we kort gepresenteerd aan de Chinese architect Pei Zhu, en de Nederlandse architect Paul Kroese die voor OMA in Beijing werkt. Dit leidde tot nieuwe inzichten en thematieken.

3.2.4 Levendigheid op straat

3.2.3 Diversiteit en mix van woontypologien dicht bij elkaar

3.2.2 Activiteiten rondom uitgangen van woongebieden

-45-

Page 46: China - Behind The Image

3 . 3 R o u t e S h a n g h a i

START

END

Huangpu rivierBUND

TOU

RIST

EXP

ERIE

NCE

DÉR

IVE

SHAN

GH

AI

1,6

KM

3.3.1 Attracties en gelopen route in Shanghai-46-

Page 47: China - Behind The Image

DÉR

IVE

SHAN

GH

AI

1,6

KM

De methode van analyse werd in Shanghai aangescherpt en de gefotografeerde thema’s werden aangepast. De dérive in zuidelijke richting werd per voet afgelegd. De route was een 1,5 km lange, rechte lijn naar het zuiden, beginnend bij ons hostel op de Bund. De verzameling fotoreeksen die de route opleverde, werden verwerkt op een poster van vijf meter lang waarop de route was uitgezet. In een matrix van reeksen gaven de foto’s niet alleen een beeld van de totale route, maar konden ook clustering en concentratie van activiteiten en beelden onderkend worden. De verkregen fotoreeksen werden omgezet in een data-analyse door de bevindingen om te zetten in een streepjescode, het urban dna. De diverse fascinaties en fenomenen werden daarnaast vastgelegd op een plattegrond, om zo tot andere inzichten en patronen te komen. Het urban dna had als doel, om in symbiose met de beeldenposter, een beeld te geven van de stad en om relaties en samenhang te vinden. Clustering van activiteiten kon gerelateerd worden aan het beeld en de connectiviteit van bepaalde ruimtes. Op deze manier konden gevonden verschijnselen beter verklaard worden. Na het systematisch vastleggen en uitwerken van de gelopen route, werd dieper op de thematiek van de stad ingegaan. Dit werd door middel van deelonderzoeken naar speci!eke verschijnselen op de route gedaan. De resultaten van deze methode van analyseren werden op 4 augustus gepresenteerd aan een publiek van Chinese studenten, Chinese architecten en geïnteresseerden.

Voortbewegend over een van de verhoogde snelwegen, ontstaat een prachtig gechoreografeerd uitzicht over de stad waarbij de banken, hotels en dure appartemententorens de skyline domineren. Taxi’s, tourbussen en dure auto’s zweven door het stadslandschap van hoge torens. De snelweg is maar voor een beperkt

publiek toegankelijk. Onder dezelfde snelweg speelt zich de dagelijkse chaos van het werkelijke Shanghai zich af. Het straatbeeld wordt hier gedomineerd door immense stromen van auto’s en !etsers, de samenkomst van lokale informele systemen, straatverkopers en kleine winkels verbonden aan het !jnmazige netwerk van de stad. De infrastructurele netwerken zorgen voor een segregatie in de stad, die verschillende dagelijkse belevingen in Shanghai bewerkstellingen. Achter het beeld van Pudong, een fata morgana van moderniteit, zit een ‘expat-stad’, gemaakt voor de grote multinationals en haar buitenlandse werknemers. De afwezigheid van levendigheid in het straatbeeld en de openbare ruimtes en de aanwezigheid van ontzettend dure appartementencomplexen, voorzien van alle luxe, versterken dit beeld. Alles is erop gericht om buitenlandse investeerders aan te trekken. Op de westelijke oever zorgt de skyline van datzelfde Pudong voor een hele nieuwe set aan stedelijke activiteiten. De brede boulevard is een ontmoetingsplaats, waar toeristen, straatverkopers en bedelaars ’s avonds samenkomen met op de achtergrond een prachtig plaatje van belichte torens en dynamische billboards. De obsessie voor het westen is aan deze zijde van de rivier ook totaal doorgedrongen in de samenleving van Shanghai. Billboards met westerse modellen en producten domineren de winkelstraten en de Chinese staatsbanken vestigen zich in de koloniale gebouwen op de Bund. De Westers ogende bouwblokken zijn slechts een schil van bebouwing, een verpakking, rondom de traditionele Shanghainese woonblokken, de lilongs. De ‘westerse’ gevels tonen af en toe een opening naar de wereld die zich erachter afspeelt. Het beeld dat veel meer overeenkomt met de Chinese cultuur. In deze lilongs bevindt zich een andere werkelijkheid, een wereld waar traditionele Chinese gebruiken veel meer aanwezig zijn in het straatbeeld. Deze dualiteit in identiteit die

ervaren is, is tekenend voor de spagaat waarin de Chinese cultuur zich op het moment bevindt.

3.3.3 Flaneren op de Bund

3.3.2 Fata Morgana van de moderniteit

3.2.2 Activiteiten rondom uitgangen van woongebieden

-47-

Page 48: China - Behind The Image

3 . 4 E S S AY : V a n A r c h i t e c t u u r t o e r i s t n a a r U r b a n E x p l o r e r, I r. M a r c K o e h l e r

Ik ben, samen met Marc Schoonderbeek bij deze reis betrokken geweest als docent van de workshops die we in de zomer van 2006 in Delft, Beijing en Shanghai hebben georganiseerd en als redacteur van de tentoonstelling op de Creative Industry Fair in Shanghai in 2007. Ons doel was om, op basis van experimentele analyse methoden en een gelaagd excursieprogramma een onconventionele lezing van de steden Beijing en Shanghai te ontwikkelen en de beperkingen van de traditionele architectuurexcursie te vermijden. Uitgangspunt waren de eigen fascinaties van de studenten, als basis voor onderzoeksthema’s die gedurende het voorwerk en ook tijdens de workshop ontwikkelden en toepassing vonden op de Chinese context. Door een dynamische onderzoeksmodel te gebruiken en een verrassingseffect in te bouwen in de manier we de steden doorkruisenden, hebben we getracht te ontsnappen aan vooroordelen en clichés van de architectuurtoerist.

China, why bother? Mijn interesse in dit project richt zich, als architect en docent op 2 thema’s. In de eerste plaats ben ik geïnteresseerd in de dynamische effecten van de economische ‘pressure coocker’ van Beijing en Shanghai op de stedelijke ruimte, architectuur en de ontwerpbenaderingen die met deze conditie samengehangen.

In de tweede plaats ben ik geïnteresseerd in de analyse methoden die we in de workshop ontwikkelen. Zoals Koolhaas beschrijft in Great Leap Forward zijn traditionele concepten en methoden van stedelijke

analyse onbruikbaar om de complexiteit, schaal, snelheid en dubbelzinnigheid van verstedelijkingsprocessen in China te begrijpen. Het ontwikkelen van analyse methoden voor nieuwe stedelijke condities vormt een belangrijk onderwijs thema in de afdeling Architecture/ Context en Modernity.

De maakbaarheid van stedelijkheid Uit de analyses van studenten blijkt dat het snelle groeiproces van Chinese steden ambivalente stedelijke condities oplevert gekenmerkt door grote contrasten in de stedelijke ruimte met een hoge mate van concentratie en complexiteit van programma’s, ruimtetypen en infrastructuur. Enerzijds blijkt de snelle groei vaak onplanbaar en hebben spontane, informele ontwikkelingen een grote mate van complexiteit waardoor voor Nederlandse begrippen ongekende dynamische en gelaagde stedelijke condities ontstaan. Aan de andere kant poogt men op een ongeëvenaarde schaal en op basis van ‘tabula rasa’ complete wijken en zelfs complete steden te ontwikkelen, waarbij geëxperimenteerd wordt met de maakbaarheid van stedelijk imago en beeldidentiteit. Dit is bijvoorbeeld het geval in de New Towns rond om Shanghai waar westerse modellen en beeldiconen worden ingezet om een instant beeld van een complete stad te projecteren. De studenten onderzocht in hoeverre de identiteit van een ruimte of stad maakbaar is en welke rol architectuur en ruimtelijke programmering hierbij hebben. Zo analyseerde de groep die zich met ‘iconografie’ bezig hield de ruimtelijke werking van de skyline van het nieuwe zakencentrum Pudong, dat als een enorm decor, gelegen aan de

overkant van de rivier de Huangpu het beste vanuit het hart van Shanghai zichtbaar is (meestal is de skyline van een stad alleen van buiten de stad zichtbaar) en de stad voorziet van een futuristische projectie van moderniteit, ongrijpbaar en illusionair.

Openbare ruimte, architectuur en globaliseringEconomische en culturele globalisering lijkt in China, net als in Europa, een verarmend en homogeniserend e.ect te hebben op de identiteit van openbare ruimte, die onderhevig aan toenemende mechanismen van controle en verleiding, steeds meer uitgekleed wordt van haar traditionele sociale en culturele complexiteit. In zijn lezing in het Luxor theatrer in Roterdam van 15 juni jl. analyseerde Koolhaas het stedelijk beeld van een Chinese controle maatschappij als evenbeeld van de ontwikkeling die Europese en Amerikaanse openbare ruimten nu doormaken en benadrukte de potenties in de Chinese droom om zich hierin te onderscheiden .Het zelfde spanningsveld tussen verWesterlijking en verChinesing kan op de architectuur worden toegepast. In de meeste gevallen worden bestaande gebouwconcepten klakkeloos overgenomen uit het westen, en vaak met name de oppervlakkige kenmerken zoals gevelbeeld en stereotypische plattegronden. Instant modellen worden als ‘aliens’ in bestaande contexten gedropt, zonder de buitenruime bij het gebouw te betrekken. Een Chinese Generic city lijkt een onomkeerbaar gevolg. Interessant is echter, dat dit soms ook speci!eke, ongeplande mutaties, tegenreacties en spin-o. e.ecten genereert zoals informele retail en leisure programma’s die als parasieten rond belangrijke

-48-

Page 49: China - Behind The Image

wegen en toeristische attracties clusteren en in voor Nederlandse begrippen unieke #exibele en meervoudige winkelgebouwen. Of de onverwachte beelden die ontstaan doordat snelwegen dwars door bestaande wijken zijn gelegd. Maar ook de tijdelijke onderkomens van bouwvakkers die als seizoenswerkers naar de stad trekken bepalen dit beeld.

In de workshop zijn we opzoek gegaan naar de ruimtelijke mechanismen en fenomenen die,verbonden aan de generieke stad, Beijing en Shanghai een eigen karakter geven. Door kenmerken van formele- tegenover informele ruimte en kenmerken van generieke- tegenover speci!eke ruimte te onderzoeken hebben we de meer onzichtbare identiteit van deze steden in beeld gebracht en geanalyseerd. Het onderzoeksgebied beperkte zich tot de openbaar-toegankelijke ruimte.

Als onderzoeksmethode hebben we geëxperimenteerd met verkenning- en mapping-technieken voor stedelijke doorkruising gericht op het verrassingseffect van ontdekking, zoals de derive (spelling) bekend van de Internationale Situationisten uit de jaren ‘60 . Mede door de beperkte tijd die we op locatie hadden, zijn we op zoek gegaan naar fotogra!sche mapping-technieken die observatie bijna direct in registratie en presentatie omzetten.

Beeldstofzuiger met 25 !ltersIn de eerste twee dagen is de stad op twee manieren doorkruist waarbij elke student een specifiek thema fotografeerde. Opgeteld vormden de 25 studenten een

soort ‘beeldstofzuiger met 25 !lters’, waarbij het resultaat in beide steden – een meters lange matrix opleverde van beelden van ruimtelijke, programmatische en materiele fenomenen en patronen van openbare ruimte. Enerzijds vormt dit principe een ‘hitlist’ van interessante plekken en fenomenen langs de afgelegde route op basis waarvan studenten locaties uitkozen voor een verdiepende analyse. Anderzijds is dit diagram een instrument om variatie en eigenheid in het stedelijk beeld te registreren en interpreteren. Omdat dit voor twee steden is gedaan konden resultaten ook vergeleken worden.

Om het authentieke van het generieke te kunnen onderscheiden werd eerste het cliché-imago van de stad geanalyseerd door de toeristische routes af te leggen langs de bekende iconen zoals monumenten, belangrijke gebouwen, en openbare ruimten. De tweede dag probeerden we de beperkte werkelijkheidsweergave die je als (architectuur)toerist van de stad hebt, te doorberken door zo precies mogelijk een route te volgen, langs een ‘blind’ op de kaart getrokken lijn die vanuit het hostel de stad uit- en weer terug liep. Hierdoor werd een onbekend deel van de stad verkend. Deze route werd in Beijing met de !ets- en in Shanghai lopend, afgelegd. In de avonduren werd er door de groep op het beeldmateriaal gereflecteerd en werden de geformuleerde thema’s en methoden aangescherpt. Vervolgens gingen de studenten voor verdiepend onderzoek terug naar plaatsen die zij langs de route hadden ontdekt, gewapend met gevarieerde analysemethoden afgestemd op thema’s die ze zelf hadden geformuleerd.

Tot slot werden de resultaten aan een lokaal publiek van architecten, studenten en docenten gepresenteerd en geevauleerd waarbij Giel Groothuis van architectuurcentrum FAR in Shanghai een leidende rol had. Daarnaast werden er om de 2 dagen ‘salons’ georganiseerd waar Chinese en westerse architecten door studenten werden geïnterviewd over hun werk in relatie tot de onderzochte thema’s. De resultaten van de analyse zijn divers, en variëren in niveau. Dit komt enerzijds door de brede en vrije thematische opzet van de workshop en anderzijds door de verschillende achtergonden die de studenten hadden (van 1e jaars tot afstudeerders). De grootste verdienste van het project zijn de creatieve stedelijke analyse methoden en technieken die zijn ontwikkeld en de mooie beeld reeksen die ontstaan. De studenten hebben ongeloofelijk veel geleerd, zowel over het kijken naar de stad, als op intellectueel en sociaal niveau. Ondanks dat de workshop niet tot eenduidige conclusies heeft geleid, zijn de resultaten zeker de moeite van het bestuderen waard. Het is bewonderingwaardig hoe creatief en gemotiveerd de studenten waren, gezien de zeer uitdagende omgevingsfactoren en beperkende omstandigheden waarin studenten moesten werken (soms in jeugdherbergen, soms in een park of in internet cafe). Het zou zeer interessant zijn over een paar jaar een tweede workshop op de zelfde locaties te organiseren om veranderingen in het stedelijk beeld nog beter te kunnen vatten.

ir. Marc Koehler, architect en docent afdeling Context & Modernity

-49-

Page 50: China - Behind The Image

-50-

4 . 1 D e D é r i v e

4 . 2 S t e d e l i j k e s c a n : f o t o r e g i s t r a t i e v a n d e e r v a r i n g t i j d e n s d e D é r i v e

4 . 3 F o t o e s s a y s

4 . 4 S t e d e l i j k D N A

52

5 4

5 6

6 2

4 . S T E D E L I J K E S C A N

Page 51: China - Behind The Image

-51-

Page 52: China - Behind The Image

4 . 1 D e D é r i v e S h a n g h a i

S TA R T

-52-

Page 53: China - Behind The Image

-53-

Page 54: China - Behind The Image

-54-

4 . 2 S t e d e l i j k e s c a n : f o t o r e g i s t r a t i e v a n d e e r v a r i n g t i j d e n s d e D é r i v e

Transitions_N E T W O R K S

P U B L I C S P A C E

I N F O R M A L C I T Y

Transfer zone_

Framed movement_

Junctions_

Streetvendors_

Baggers_

Telephone numbers_

Actions and use_

Green spaces_

Intensity of people_

Entrances_

Billboards day time_

Billboards night time_

Transparancy_

Materials_

Western ornaments_

Chinese ornaments_

I C O N O G R A P H Y

Activity

M

ov

em

e n t s

P

lace

I m

ag

e

NETWORKS

INFORMAL CITY

PUBLIC SPACE

ICONIC ARCHITECTURE

MovementsTransitionsTransferPresentation

Creative cityContrastDomesti!cation

PlayingSittingMovingStandingGreen

BillboardsTransparencyOrnamentsMaterials

LIVELYNESS

ACCESIBILITY

VISIBILITY

Page 55: China - Behind The Image

-55-

4 . 2 S t e d e l i j k e s c a n : f o t o r e g i s t r a t i e v a n d e e r v a r i n g t i j d e n s d e D é r i v e

Page 56: China - Behind The Image

MENSEN IN HET GROEN, Danique ZimmermanBeijing, Shanghai, 2006

OVERGANGEN, Laura de BonthBeijing, Shanghai, 2006

-56-

4 . 3 F o t o E s s a y s

Page 57: China - Behind The Image

FRAMED MOVEMENT, Tobias BeekmanBeijing, 2006

FRAMED MOVEMENT, Tobias BeekmanShanghai, 2006

-57-

De stedelijke scan resulteerde in een aantal foto series welke een aantal interessante terugkerende fenomenen en patronen in de openbare ruimte kenmerken.

Page 58: China - Behind The Image

COMMERCIELE EXPRESSIE DAG, Eva Dubbelboer, Jimmy Verhoeven, Philip Allin, Sarah van Apeldoorn, Sven van Oosten, Dirk Verhagen, Sanne de GrootBeijing, 2006

COMMERCIELE EXPRESSIE NACHT, Eva Dubbelboer, Jimmy Verhoeven, Philip Allin, Sarah van Apeldoorn, Sven van Oosten, Dirk Verhagen, Sanne de GrootBeijing, 2006

-58-

Page 59: China - Behind The Image

SLAPENDE MENSEN, Anneke JalinkBeijing, Shanghai, 2006

ENTREES, Joost van EttekovenShanghai, 2006

-59-

Page 60: China - Behind The Image

NEON RECLAME, Eva DubbelboerShanghai, 2006

STRAATPROFIELEN, Joost van NesBeijing, Shanghai, 2006

-60-

Page 61: China - Behind The Image

SPELEN IN DE OPENBARE RUIMTE, Hui-jun ChangBeijing, 2006

TRANSPARANTIE, Sanne de GrootBeijing, 2006

INNOVATIEF MODERNISEREN, Cecile GiezenShanghai, 2006

LEEUWEN, Cecile GiezenBeijing, 2006

MUREN, Laura de BonthBeijing, 2006

MATERIALEN, Henk ten KateShanghai, 2006

MATERIALEN, Henk ten KateBeijing, 2006

-61-

MATERIALS - SHANGHAIMATERIALS - BEIJING

Page 62: China - Behind The Image

-62-

Functions_

Mobility_

Actions and use_Green spaces_

Intensity of people_

Ornaments_

Materials_

Streetvendors_Telephone numbers_

Billboards day time_Billboards night time_

HUANGPU RIVER

YAN’ A

N ROAD

THE BUND

YAN

’ AN

RO

AD

LAUNDRY

TOURISTPASSER-BYRESIDENT

BIKE

CAR

BUS

COMMERCIALRESIDENTIALRECREATION

WESTERN

ORNAMENTS

CHINESE

PLASTIC

WOOD

METAL

GLASS

STONE

TOURIST

PASSER-BY

RESIDENT

BILLBOARD AT NIGHT

BILLBOARDS DAYTIME

ROUTE

AREA OF CASE STUDY: Behind the image

The skyline of Pudong in relation to the

diversity of !ows and activities that ere

taken place in the public domain of the

Bund, di"erent times of the day.

AREA OF CASE STUDY: PUBLIC SPACE

AREA OF CASE STUDY: VERTICAL CITY

The elevated highway creates a second

layer of experience

Het urban DNA is

een gesimpli!ceerde

weergave van

fenomenen, ritmes en

patronen die ondekt

werden tijdens dérive.

Op deze manier

kunnen relaties tussen

verschillende series

en reeksen gevonden

worden. Interessante

en opvallende relaties

de!neerde de positie en

de onderwerpen van de

case studies.

4 . 4 S t e d e l i j k e D N A : R e - p r e s e n t a t i e v a n r i t m e s e n p a t r o n e n i n d e o p e n b a r e r u i m t e

N E T W O R K S

P U B L I C S P A C E

I N F O R M A L C I T Y

I C O N O G R A P H Y

Page 63: China - Behind The Image

-63-

TEM

PLE

OF

CH

ENG

HU

AN

G

GU

CH

ENG

PA

RK

YU

YU

AN

PA

RK

REN

MIN

RO

AD

REN

MIN

RO

AD

AREA OF CASE STUDY: PUBLIC SPACE

AREA OF CASE STUDY: INFORMAL CITY

Domesti#cation of public space. Intensity

and !ows of people high, streetvendors,

low speed movements but hidden for

tourism. No western ornament.

Page 64: China - Behind The Image

-64-

5 . 1 N e t w e r k e n

5 . 2 P u b l i e k e r u i m t e

5 . 3 I n f o r m e l e s t a d

5 . 4 I c o n o g r a f i e

6 6

6 8

7 0

7 2

5 . C A S E S T U D I E S o n d e k t e f e n o m e n e n v e r d e r g e a n a l y s e e r d

Page 65: China - Behind The Image

-65-

Page 66: China - Behind The Image

5.1.1 Filmfragmenten op en onder de snelweg

5.1.2 Knooppunten en verbonden netwerken-66-

Voortbewegend over een van de verhoogde snelwegen, ontstaat een prachtig gechoreografeerd uitzicht over de stad waarbij de toppen van banken, hotels en dure appartemententorens de skyline domineren. Taxi’s, tourbussen en dure auto’s zweven door het stadslandschap van hoge torens, waar de reizigers een !lmische opeenvolging van ervaringen van het moderne Shanghai. Onder deze snelweg speelt zich de dagelijkse chaos van het werkelijke Shanghai zich af. Het straatbeeld wordt hier gedomineerd door immense stromen van auto’s en !etsers, de samenkomst van lokale informele systemen, straatverkopers en kleine winkels verbonden aan het !jnmazige netwerk van de stad. De ruimte onder de snelweg wordt gekenmerkt door een mix van regionale en locale bewegingen. Dit resulteerd in een hybryde programma in een complex compositie. Kansen tot ontmoeting doen zich veelvuldig voor.

De dubbellaags snelweg creëert nieuwe ervaringen. Op deze manier werken de commerciële uitingen van de gebouwen op twee manieren. De stad krijgt een verticale gelaagdheid met verschillende snelheden en deelnemers.

Wegen die direct verbonden zijn met de verhoogde snelweg blijken de meest winstgevende plaatsen te zijn voor grootschalige faciliteiten op straatniveau. De zichtbare verbondenheid van het stedelijk weefsel tot deze bewegingsruimtes op globale schaal schept kansen en de mogelijkheid voor gebouwen of zelfs hele wijken zichzelf zichtbaarder te maken op een hoger niveau, waardoor de verticaliteit van de stad versterkt wordt.

5 . 1 N e t w e r k e n L a u r a d e B o n t h , T o b i a s B e e k m a n , K o e n K e g e l , B a r t v a n L a k w i j k , T o m K u i p e r s

V E R T I C A L C I T Y

Page 67: China - Behind The Image

HYBRID PROGRAM

BILLBOARDS

ROOFTOPS

BANKSAPPARTMENTS

HOTEL

SHOPSMARKETS

PUBLIC SPACES

5.1.3 Verschillende belevingen-67-

Page 68: China - Behind The Image

-68-

07.0

0

geb

ruik

ove

rdag

ve

rsch

ijn

ing

svo

rm

13.0

020

.00

00.0

0

5 .2 .1 intensite i t gebruik openbare ruimte ‘ de Bund ’ 5 .2 .2 dr ie zones langs de Bund

de BundPudong geb

ruik

‘s

nac

hts

on

der

zoek

svra

ag

5 . 2 P U B L I E K D O M E I N J o o s t v a n N e s , S a n d e r P o t j e r, A n n e k e J a l i n k , A n n e M e i b o r g , D a n i q u e Z i m m e r m a n , H u i - J u n g C h a n g

Page 69: China - Behind The Image

-69-

ochtend gymnast iek

5.2 .3 Gebruik openbare ruimte Nanj ing road

vechten voor schaduw flaneren in de avonduren

avondmiddagochtend

07.0

013

.00

20.0

000

.00

niet

Page 70: China - Behind The Image

meergezinswoning

5.3 .1 Westerse straat vs Chinese ident i te i t

5 .3 .2 de oude l i longs worden snel weggevaagd

D u a l i t e i t

-70-

5 . 3 I N F O R M E L E S TA D M i l a n B e r g h , A n j a M a r k o v i c , C e c i l e G i e z e n , H e n k t e n K a t e , J o o s t v a n E t t e k o v e n , S i m o n D r o o g

Page 71: China - Behind The Image

5.3 .3 doorgangen naar een andere wereld

druk ke weg met westerse facades commercieel gebruik openbare ruimte bi j overgang naar de l i long

onder verdel ing naar verschi l lende stratenmeergezinswoning

-71-

Page 72: China - Behind The Image

5.4.1 Panorama posities 1,2,3 and 4 -72-

B E H I N D T H E I M A G E

De skyline van Pudong functioneert als een belangrijk landmark die overdag en ’s avonds bezoekers richting de Bund trekt. De torens van Pudong zijn behoudend geplaatst, zodat ze een instant skyline vormen, zichtbaar vanuit het hart van de stad (de Bund). Dit is een bijzondere conditie gezien het feit dat skylines normaliter alleen zichtbaar zijn vanaf een afstand van het centrum. In tegenstelling tot Pudong, moet je om de iconische skyline van Manhattan te ervaren de rivier oversteken en het centrum uitgaan.

Wanneer men verder langs de Huangpu rivier, loopt verdwijnt gecreëerde skyline. Lopen langs de rivier openbaart een facade van hoogbouwtorens, alleen zichtbaar vanaf een beperkte zone aan de Bund. De beroemde, in de avonduren belichtte, skyline Shanghai’s beeldkenmerk, terug te vinden op veel postkaarten, verschijnt alleen op deze

4

1

2

34

5 . 4 I C O N O G R A F I E D i r k V e r h a g e n , E v a D u b b e l b o e r, J i m m y V e r h o e v e n , P h i l l i p A l l i n , S a n n e d e G r o o t , S a r a h v a n A p e l d o o r n , S v e n v a n O o s t e n

Page 73: China - Behind The Image

5.4.2 Panorama 1,2,3 and 4 5.4.3 Toerisme en Leisure op de Bund-73-

4

2

3

1

speci!eke zone en concentreert de toeristische en recreatieve activiteiten in dit gebied. Het resultaat is dat andere gebieden langs de rivier die verder van dit punt verwijderd, minder levendigheid kennen en commercieel onderontwikkeld. De skyline is als een !lm set op stedelijke schaal.

In de toekomst kan de ontwikkeling van meer wolkenkrabbers in Pudong er voor zorgen dat aan de Bund zijde, waar de wolkenkrabbers op een iconische wijze kunnen worden ervaren, de potenties voor toerisme en leisure activiteiten vergroten.

Page 74: China - Behind The Image

Te n t o o n s t e l l i n g ‘ D u t c h a r c h i t e c t s i n B o o m i n g C h i n a ’ , T U D e l f t 2 0 0 6

-74-

Page 75: China - Behind The Image

-75-

Page 76: China - Behind The Image

Te t o o n s t e l l i n g R A P a r c h i t e c t u u r c e n t r u m , ‘ h e t b e e l d v a n C h i n a ’ 2 0 0 7

-76-

Page 77: China - Behind The Image

THE BUND

THE BUND

HUANGPU RIVER

YAN’ A

N ROAD

THE BUND

PUD

ON

G>

>PU

DO

NG

>>

PUD

ON

G>>

YAN

’ AN

RO

AD -77-

Page 78: China - Behind The Image

W o r k s h o p C h i n a 2 0 0 7

-78-

Page 79: China - Behind The Image

w o r k s h o p S h a n g h a i

p r e s e n t a t i e B e i j i n g

D e r i v e B e i j i n g F o t o r e e k s e n B e i j i n g

-79-

Page 80: China - Behind The Image

Tentoonstelling Shanghai,‘Behind the image’ Creative industry week 2007

-80-

Page 81: China - Behind The Image

-81-

Page 82: China - Behind The Image

-82-

6 . S L O T W O O R D

Op het snijpunt van het versnelde ontwikkelingsproces van de markteconomie en het regime van het communisme, wordt in China een nieuwe realiteit gecreëerd. Een realiteit die wordt gekarakteriseerd door een constante bevolkingsgroei, economische vooruitgang en een stedelijke ontwikkeling in nog nooit eerder vertoont tempo en op fenomenale schaal. Steden als Beijing en Shanghai ondergaan een transformatie van modernisering, door de aanleg van kantorenwijken, commerciële centra, high-rise appartementen, en infrastructurele elementen die de oude stadstructuren laten verdwijnen. Dit resulteert in grootschalige projecten die wereldwijde aandacht krijgen. Om de snelle groei bij te benen worden internationale architecten ingevlogen welke in hoog tempo, nieuwe gebouwen en woonwijken ontwerpen, maar waarbij de tijd voor analyse en conceptvorming steeds beperkter wordt.

Het doel van de workshop ‘Behind the image’, waarbij 24 Nederlandse, 10 Chinese studenten en verschillende architecten uit Nederland en China betrokken waren, was op basis van een experimentele analyse methode een authentieke lezing van stedelijke fenomenen in Beijing en Shanghai te ontwikkelen en registreren. Op deze manier is geprobeerd een clichélezingen van de stad te omzeilen en meer van de stedelijke identiteit van de Beijing en Shanghai te ontdekken.

De methode van analyse, een verkennende bustour, het !etsen van onvoorspelbare routes en de gesprekken met Chinese studenten en architecten hebben nieuwe inzichten en ervaringen opgeleverd. De indrukken die tijdens de routes zijn opgedaan, vormden niet alleen een waardevolle toevoeging aan de reis, maar bracht

ook onbekende identiteiten van de Chinese steden naar boven. Met de eigen fascinaties als uitgangspunt heeft iedereen de routes op zijn eigen manier beleefd en ervaren. Het doel om eenduidige verbanden te leggen tussen de verschillende reeksen, om zo tot nieuwe vragen en conclusies te komen, bleek moeilijk. Het experimentele karakter van de workshop re#ecteerde ook op de aanpak en methode. Dit neemt niet weg dat de verkregen resultaten zeker van waarde zijn en de methode potentie heeft doorontwikkeldte worden. Als quickscan analyse methode voor complexe stedelijke situaties kan de methode beginpunt zijn voor vervolgonderzoek of uitgangspunten bieden voor ontwerp in een dergelijke complexe stedelijke context. Wellicht biedt de volgende Stylos grote reis een uitgelezen kans voor doorontwikkeling van de methode.

Bij deze willen we alle deelnemers bedanken voor hun enorme inzet voor en tijdens de reis in soms ondragelijke tempraturen, tijdstippen en ruimtes. Dankzij de inzet van de totale groep is het mogelijk geweest in zo’n korte tijd zoveel gegevens te verzamelen en te verwerken. Daarnaast willen we Marc Koehler en Marc Schoonderbeek bedanken voor hun coördinerende rol als docenten en Marc Koehler in het bijzonder voor zijn bijdrage aan de tentoonstelling tijdens de Creative Industry week in Shanghai, 2007.

Dirk Verhagen, Laura de Bonth en Milan Bergh.

Page 83: China - Behind The Image

-83-

Page 84: China - Behind The Image

-84-

Page 85: China - Behind The Image

-85-

Page 86: China - Behind The Image

-86-

China creëert een nieuwe stedelijke realiteit in de snel groeiende markteconomie van zijn communistische staat. Deze realiteit wordt gekarakteriseerd door constant groeiende inwonersaantallen in de steden en een zeer sterke economische groei. Hierdoor veranderen steden als Beijing en Shanghai in een hoog tempo op het gebied van stedelijke structuur, programma en beeld. Door tijdsdruk in de ontwerpfase, missen veel nieuwe gebouwen en stedelijke gebieden een goede relatie met hun omgeving zowel fysiek als historisch en sociaal-cultureel. Het zijn ontwerpen met een instant identiteit.

Omdat de stedelijke condities van Chinese steden te complex is om te registreren en analyseren met traditionele middelen, was het doel van de workshop ‘Behind the image’ nieuwe strategieën te ontwikkelen waarmee sneller een diepgaander, gelaagder en daarmee authentieker beeld van (een deel van) een stad gevonden kan worden. Deze methode is bedoeld als startpunt voor verder onderzoek, maar kan ook gebruikt worden als begin van ontwerpprojecten die ‘Behind the image’ willen reiken.