Champaka 3

tpUÈ OrH dVH skrŸ OS% vrI∑ c*π _ Nghiên cứu lịch sử và nền văn minh Champa

Ân hành bởi

International Office of Champa, 2003

Tái bản dùng cho hệ thống mạng Web

Champaka.info, 2012

Từ vựng Hroi-Việt

Theo bản chép tay CAM 182 và CAM 183 Của Viện Viễn Đông Pháp

Trình bày và phân tích bởi

Dominique Nguyên

Champaka Tập san nghiên cứu lịch sử và nền văn minh Champa

Hình thành vào năm 1999

Sáng lập viên

Hassan Poklaun, Po Dharma

Tổng biên tập Pgs. Ts. Po Dharma (Viện Viễn Đông Pháp)

Ban biên tập

Pgs. Ts. Danny Wong Tze-Ken (Đại học Malaya, Mã Lai) Ts. Nicolas Weber (Viện INALCO, Paris)

Ts. Shine Toshihiko (Đại học Ngoại Ngữ Tokyo, Nhật Bản) Pgs. Ts. Liu Zhi Qiang (Đại học Dân Tộc, Quảng Tây)

Pts. Emiko Stok (Đại học Nanterre, Paris) Abdul Karim (Viện Bảo Tàng Quốc Gia, Mã Lai)

Musa Porome (IOC-Champa)

Trụ sở 56 Square des Bauves

95140 Garges Les Gonesse, France Email: champaka1999@aol.com

Web: www.champaka.info

Cơ quan ấn hành International Office of Champa (IOC-Champa)

© Champaka – 2012

L^^!i cùam !n T_è V_èng Hroi-Vi_"t lâ m_çt f^" tâi nghi"n cùèu f_&t dèù!i s_è hèù!ng d¨én khoa h_oc c%ua Po Dharma, phùo giùao sè %! Vi_"n Vi¨"n Fçng Phùap (E+EOà, cüng lâ ch%u nhi_"m chè!ng trînh Thù" Giù!i Mä Lai vâ Thù" Giù!i Fçng Dè!ng %! Kuala Lumpur. Xin g%!i fù"n çng Po Dharma l^!i tri én chén thânh c%ua tùac gi%a. Tùac gi%a cüng xin thânh th_ét cùam !n cùac chuy"n gia c%ua chè!ng trînh Thù" Giù!i Mä Lai vâ Thù" Giù!i Fçng Dè!ng %! Kuala Lumpur fä gùop ph^én hoân ch%inh b%an th%ao c%ua tùac ph%ém T_è V_èng Hroi-Vi_"t. Tùac gi%a cüng khçng qu"n tiù"n sï Nguy¨"n v&n Huy lâ ngè^!i fä gùop nhi^"u ùy kiù"n trong f^" tâi nghi"n cùèu v^" T_è V_èng Hroi-Vi_"t nây.

Bi"n giù!i phùia bù&c Champa

Bi"n giù!i 1069

Hâ N_çi●

Huù" ●Bi"n giù!i 1306

●Bînh F_inhBi"n giù!i 1471

Bi"n giù!i 1611Nha Trang●

Cam Ranh Bi"n giù!i 1653

●Phan Rang

●Phan Thiù"tSaigon

Bi"n giù!i phùia nam Champa

© Po Dharma 1999

C

A

M

P

A

1658●

F_ai Vi_"t

H

Hoânh S!n

Thùai Lan

Cao Mi"n

Lao

Trung Quùçc

Bi"n giù!i phùia bù&c Champa

Bi"n giù!i 1069

Hâ N_çi●

Huù" ●Bi"n giù!i 1306

●Bînh F_inhBi"n giù!i 1471

Bi"n giù!i 1611Nha Trang●

Cam Ranh Bi"n giù!i 1653

●Phan Rang

●Phan Thiù"tSaigon

Bi"n giù!i phùia nam Champa

© Po Dharma 1999

C

A

M

P

A

1658●

F_ai Vi_"t

H

Hoânh S!n

Thùai Lan

Cao Mi"n

Lao

Trung Quùçc

Baœn ñoà Champa trong quaù trình lòch söœ

Bînh F_inh

●

● Aia Ru

❑ Aia Trang

Kam Ranh

Panrang

Parik

Malithit

Dalat

Banmethuot●

●

●

●

●

●Baigaor(Saigonà

●Pleiku

Kraong

Pajai

Harek Kah Harek Dhei

PANDURANGA

Thùanh F_ia KAUTHARA

KAMPUCHEA

❶❷❸❹❺

❶❷

❸❹

❺

Bal Lai

Bal Sri BanayBal BatthinéngBal HangaowBal Pandarang

© Po Dharma 1999

Baœn ñoà tieåu vöông quoác Panduranga

1

Thay l^!i t_èa

c%ua Po Dharma1

Hroi lâ m_çt dén t_çc %! khu v_èc Phùu Y"n, l^én féu ti"n fè_!c cùac nhâ nghi"n cùèu biù"t fù"n vâo n&m 1933. Tiù"c r^&ng, nh¨èng bâi nghi"n cùèu v^" dén t_çc nây ch%i lâ ph^én nh%o nhen so vù!i dén t_çc thi%"u sùç khùac %! mi^"n trung Vi_"t Nam. N&m 2003 fùanh dùéu m_çt khùuc quanh mù!i trong chè!ng trînh nghi"n cùèu v^" Hroi, m_çt dén t_çc fä bº läng qu"n g^én 70 n&m qua. Cùo ch&ng, t^è v_èng Hroi-Vi_"t do Domnique Nguyen trînh bây vâ phén tùich lâ bâi nghi"n cùèu khoa h_oc f^éu ti"n li"n quan fù"n dén t_çc nây ¡ Trong tùac ph%ém nây, f_çc gi%a së phùat hi_"n hai ch%u f^" qua tr_ong, fùo lâ ngu^çn gùçc lºch s%è dén t_çc Hroi vâ vai trô c%ua ngçn ng¨è Hroi trong h_" thùçng Chamic %! Vi_"t Nam. Fùèng tr"n phè!ng di_"n lºch s%è, dén t_çc Hroi lâ th^én dén c%ua vè!ng quùçc Champa th^!i trèù!c, cùo m_çt quy^"n cçng dén ngang hâng nhè nh¨èng dén t_çc khùac cûng chung sùçng tr"n länh th%ç c%ua vè!ng quùçc nây. Nhèng g^én h!n n%èa thù" k%y qua, dén t_çc Hroi, cüng nhè cùac dén t_çc thi%"u sùç khùac %! mi^"n trung Vi_"t Nam, fä tr%! thânh m_çt n_an nhén c%ua m_çt sùç nhâ nghi"n cùèu hay cùac nhâ v&n viù"t lùach ch%i xem dén t_çc nây lâ ngè^!i Thè_!ng khçng dùinh dùang gî vù!i vè!ng quùçc Champa. Th_ém chùi, m_çt sùç nhâ nghi"n cùèu hay t_am g_oi lâ nhâ nghi"n cùèu nây côn cho r^&ng

1 Po Dharma lâ Phùo Giùao Sè c%ua Vi_"n Vi¨"n Fçng Phùap vâ cüng lâ ch%u nhi_"m chè!ng

trînh nghi"n cùèu Thù" Giù!i Mä Lai vâ Thù" Giù!i Fçng Dè!ng c%ua vi_"n nây %! Mä Lai.

2

cùac dén t_çc Téy Nguy"n nùoi chung vâ dén t_çc Hroi nùoi ri"ng lâ m_çt c_çng f^çng bº ngè^!i Ch&m fç h_ç, nhèng cùac gi%a nây khçng fèa ra m_çt d_è ki_"n lºch s%è nâo f%" minh chùèng cho lùy thuyù"t khçng cùo c! s%! khoa h_oc c%ua mînh. F%" ch%inh fùçn l_ai nh¨èng s_è sai lâm nây, Dominique Nguyen fä dânh m_çt sùç trang nh^&m lâm sùang t%o l_ai ngu^çn gùçc lºch s%è dén t_çc Hroi. D_èa tr"n m_çt sùç tè li_"u lºch s%è vâ phè!ng phùap minh chùèng khoa h_oc, Dominique Nguyen kù"t lu_én r^&ng Hroi khçng ph%ai lâ ngè^!i Ch&m, nhèng lâ m_çt dén t_çc cùo v&n hùoa ri"ng vâ tiù"ng nùoi ri"ng, dû Hroi v¨én lâ cçng dén c%ua vè!ng quùçc Champa th^!i trèù!c. Cüng trong tùac ph%ém nây, tùac gi%a khçng ng^én ng_ai phén tùich nh¨èng quan fi%"m sai l^ém thè^!ng f&ng t%ai tr"n sùach bùao, nhùét lâ sùach bùao tiù"ng Vi_"t, li"n quan fù"n ngu^çn gùçc lºch s%è dén t_çc Hroi nh^&m lâm sùang t%o th"m vai trô c%ua ngè^!i Hroi trong quùa trînh lºch s%è c%ua Champa. Ph^én thùè hai lâ ph^én phén tùich rùét chi tiù"t t^è v_èng Hroi trong tè li_"u mang kùy hi_"u CAM 182 vâ 183 hi_"n fang lèu tr¨è trong thè vi_"n c%ua Vi_"n Vi¨"n Fçng Phùap t_ai Paris. Trong ph^én nây, tùac gi%a phén tùich kÿ lè¨!ng ngu^çn gùçc t^è v_èng dûng trong tè li_"u nây. Tr"n t%çng sùç 1207 t^è dûng trong t^è v_èng Hroi-Vi_"t, tùac gi%a fä tîm ra 243 t^è ri"ng bi_"t c%ua dén t_çc Hroi; 9 t^è gùçc Ph_an ng¨è; 3 t^è gùçc ·A R_ép; 1 t^è gùçc Kampuchea; 2 t^è gùçc Mä Lai; 19 t^è c%ua ngçn ng¨è Jarai vâ Radùe. Ph^én côn l_ai lâ 929 t^è thu_çc nhùom Chamic, cùo nghïa lâ t^è thçng d_ung mâ ngè^!i Ch&m v¨én côn dûng %! khu v_èc Panduranga. T^è v_èng Hroi-Vi_"t do Domnique Nguyen trînh bây vâ phén tùich lâ m_çt cçng trînh khoa h_oc mâ çng ta fä b%o cçng ra nghi"n cùèu t^è n&m 1982, lùuc mâ çng ta côn lâ sinh vi"n c%ua f_ai h_oc Sorbonne, Paris. Nhèng khçng ph%ai d_èa tr"n th^!i gian nghi"n cùèu léu dâi nây mâ tùac ph%ém c%ua Dominique Nguyen fè_!c t_ép san Champaka fùon nh_én f%" ùén loùat. T^è v_èng Hroi-Vi_"t fè_!c fùanh giùa lâ m_çt tùac ph%ém khoa h_oc cùo chùét lè_!ng, vî tùac gi%a khçng ph%ai lâ nhâ v&n viù"t lùach v^" ngçn ng¨è Hroi nhèng lâ m__çt

3

nh^a nghi"n cùèu th_ét s_è, luçn luçn dûng phè!ng phùap lu_én khoa h_oc vù!i d_è ki_"n c_u th%" f%" trînh bây quan fi%"m vâ lùy thuyù"t c%ua mînh. T^è v_èng Hroi-Vi_"t c%ua Domnique Nguyen chù&c chù&n së giùup cho f_çc gi%a m_çt tia sùang mù!i nh^&m thùéu tri_"t th"m v^" ngu^çn gùçc dén t_çc, v&n hùoa vâ ngçn ng¨è Hroi. Th"m vâo fùo, tùac ph%ém nây së fèa f_çc gi%a quan sùat th"m m_çt sùç quan fi%"m mù!i c%ua tùac gi%a v^" ngu^çn gùçc dén t_çc Téy Nguy"n trong quùa trînh lºch s%è. Theo tùac gi%a, dén t_çc Téy Nguy"n nùoi chung vâ dén t_çc Hroi nùoi ri"ng lâ th^én dén c%ua vè!ng quùçc Champa th^!i trèù!c chùè khçng ph%ai lâ f^çng bâo Thè_!ng bº ngè^!i Ch&m f_ç h_ç hay f^çng hùoa nhè m_çt sùç nhâ v^&n viù"t lùach thè^!ng hi%"u l^ém. Hy v_ong r^&ng, t^è v_èng Hroi-Vi_"t c%ua Domnique Nguyen së lâ m_çt f_çng c! mù!i nh^&m lçi kùeo th"m cùac nhâ khoa h_oc nghi"n cùèu séu f_ém h!n v^" Hroi, m_çt dén t_çc bº qu"n läng tr"n sùach bùao khoa h_oc h!n n%èa thù" k%y qua.

5

L^!i m%! f^éu Champa lâ c_èu vè!ng quùçc n^&m %! mi^"n Trung Vi_"t Nam, ch_ay d^ai t^è t%inh Qu%ang Bînh fù"n bi"n giù!ai Sâi Gôn, bao g^çm cù%a mi^"n duy"n h%ai vâ khu v_èc cao nguy"n1. Xuùét hi_"n trong v&n ki_"n l_ich s%è k%" t^è thù" k%y thùè 2, vè!ng quùçc Champa fä t^èng fùong gùop m_çt vai vç c^ung quan tr_ong trong quùa trînh lºch s%è %! khu v_èc Fçng Nam ‰A trong suùçt mè^!i mùéy thù" k%y. Sau ngây vûng kh%!i chùinh sùach Nam Tiù"n c%ua F_ai Vi_"t, nhùét lâ dèù!i tri^"u f_ai nhâ Nguy¨"n, vè!ng quùçc Champa bº xùoa h%&n tr"n b%an f^ç Bùan F%ao Fçng Dè!ng vâo n&m 18322. Champa m_çt vè!ng quùçc theo th%" chù" li"n bang, rùét g^én g%ui vù!i th%" chù" li"ng bang Mä Lai hçm nay, t_ép trung, tûy theo khçng gian vâ th^!i gian, g^çm n&m ti%"u vè!ng quùçc: - Indrapura - Amaravati - Viyaja

1 Li"n quan fù"n l_ich s%è Champa, f_çc gi%a n"n xem cùac tùac ph%ém sau féy: G. Maspero

(1928à; G. Coedes (1964à; Po Dharma (1978, 1987, 1997à. Li"n quan fù"n l_ich s%è f_ia lùy Champa, xem Quanch-Langlet, T. (1988à.

N&m 1965, Dorohiem vâ Dohamide xuùét b%an Dén-T_çc Ch^am Lè_!c-S%è. Féy lâ m_çt tùac ph%ém chùèa chùép nhi^"u s_è sai l^ém, nhùét lâ yù"u tùç c! b%an c%ua l_ich s%è vâ ni"n f_ai c%ua vua chùua Champa. Chùinh vî thù", f_çc gi%a n"n th_én tr_ong khi dûng tè li_"u nây.

2 Xem Po Dharma (1987; 1988, trang 59-67;1991, trang 47-64à; P. B. La=ont (1980, trang105-111à.

D_èa vâo gi%a thuyù"t sai l^ém c%ua E. Durand (1907, trang 353-355à vâ khçng c^én f_oc nh¨èng tè li_"u lºch s%è khùac, Dorohiem vâ Dohamide (1965, trang108à, biù"n gi%a thuyù"t sai l^ém nây thânh v&n ki_"n lºch s%è cho r^&ng vè!ng quùçc Champa bº mùét vâo n&m 1822. Nùçi gùot Dorohiem vâ Dohamide, nhi^"u nhâ nghi"n cùèu %! Vi_"t Nam l_ép fi l_ép l_ai s_è sai l^ém nây mâ khçng c^én ki%"m chùèng l_ai d_è ki_"n l_ich s%è.

6

- Kauthara - Panduranga3. Champa lâ vè!ng quùçc fa ch%ung t_ép trung tùét c%a dén t_çc cûng chung sùçng trong länh th%ç c%ua vè!ng quùçc nây, g^çm cùo Radùe, Jarai, Sùedang, Bahnar, Katu, Kaho, Stieng, M_a, Chru, Raglai, Ch&m, v.v., trong fùo cùo dén t_çc Hroi4. Tuy nhi"n, nhi^"u nhâ nghi"n cùèu khçng chuy"n v^" lºch s%è Champa thè^!ng hi%"u r^&ng Champa lâ vè!ng quùçc c%ua ngè^!i Ch&m, côn cùac dén t_çc sùçng %! khu v_èc Téy Nguy"n, trong fùo cùo dén t_çc Hroi khçng ph%ai lâ th^én dén Champa, nhèng lâ m_çt nhùom ngè^!i bº dén t_çc Ch&m fç h_ç. Féy lâ m_çt quan fi%"m lºch s%è sai l^ém mâ chùung tçi l^én lè_!c minh chùèng %! ph^én sau féy.

S! lè_!c ngu^çn gùçc dén t_çc Hroi Ai cüng biù"t, Hroi lâ m_çt dén t_çc f_inh cè %! khu v_èc t%inh Phùu Y"n, f_ia f^^éu c%ua ti%"u vè!ng quùçc Panduranga. Nhèng h_o lâ ai vâ cùo li"n h_" gî vù!i vè!ng quùçc Champa th^!i trùè!c ? D_èa tr"n bia kùy tiù"ng Ph_an tîm thùéy %! Vat Luang vâ cùac bùut kùy c%ua thè!ng thuy^"n Téy Phè!ng5 viù"ng th&m mi^"n nam nèù!c Lâo vâo thù" k%y thùè 18, B. Gay6 fä chùèng minh r^&ng k%" t^è thù" k%y thùè V, vè!ng quùçc Champa fä nù!i r_çng bi"n giù!i c%ua mînh fù"n khu v_èc Champasak c%ua mi^"n nam nèù!c Lâo bao g^çm c%a vûng Téy Nguy"n %! mi^"n trung Vi_"t Nam. Chùinh vî thù", vè!ng quùçc nây fä f%" l_ai m_çt sùç ùén dùéu kiù"n trùuc %! mi^"n nam nèù!c Lâo nhè thùap Wat Phu vâ nhi^"u vù"t tùich lºch s%è n^&m r%ai rùac %! khu v_èc Téy Nguy"n Vi_"t Nam nhè f^"n Yang Prong g^én Ban M" Thu_çt do vua Jaya Shimhavarman III (Chù" Ménà xéy

3 Fçi lùuc, ti%"u vè!ng quùçc Kauthara ch%i lâ m_çt thùanh fºa tr_èc thu_çc dèù!i quy^"n fi^"u

hânh c%ua Panduranga. 4 Xem Po Dharma (1987, 1997à; P-B La=ont (1991à; B. Gay (1988à. 5 J. C. Lejosne (1986, trang103à. 6 B. Gay (1988, trang 49-58à. Xem th"m P-B. La=ont (1991, trang 16-17à; L. Doudart

de Lagrùee (1883à; G. Cœdês (1912, trang 209-220à.

7

d_èng vâo cuùçi thù" k%y thùè 137 vâ f^"n Yang Mum %! khu v_èc Pleiku xéy d_èng vâo cuùçi thù" k%y thùè 14 vâ f^éu thù" k%y thùè 158. M_çt d_è ki_"n trong khu v_èc Téy Nguy"n fùang fè_!c chùu ùy, fùo lâ gièa thù" k%y thùè 12, vè!ng quùçc Champa b_i phén chia lâm hai mi^"n. Mi^"n nam, tùèc lâ ti%"u vè!ng quùçc Panduranga, f_&t dèù!i quy^"n länh f_ao c%ua vua Jaya Harivarman I. Ngè_!c l_ai, ti%"u vè!ng quùçc Vijaya %! mi^"n bù&c f_&t dèù!i quy^"n fç h_ç c%ua quén xém lè_!c Kampuchea. Vî khçng th%" chùép nh_én s_è thùçng trº c%ua ngo_ai bang, vua Jaya Harivarma I %! mi^"n nam tiù"n quén ra bù&c gi%ai phùong th%u fç Vijaya vâo n&m 1149, giù"t fè_!c hoâng t%è Harideva, länh f_ao foân quén vi¨"n chinh Kampuchea. Sau ngây thù&ng tr_én, thay vî Jaya Harivarman I ph%ai rùut quén tr%! v^" Panduranga, çng ta l_ai l_!i d_ung tînh thù", t_è xèng vè!ng %! Vijaya, m_&c dû çng ta biù"t r^&ng quy^"n nùçi ngçi %! Vijaya ph%ai thu_çc v^" hoâng t%è Vangsaraja, chùinh lâ em ru_çt c%ua v_! çng ta. Nh^&m ph%an fùçi l_ai s_è fo_at ngçi nây, dén t_çc Téy Nguy"n mâ bia fùa g_oi lâ Kiratas9 phùét c^! vûng d_éy fèa hoâng t%è Vangsaraja l"n lâm vua %! Vijaya. Vua Jaya Harivarman I khçng côn gi%ai phùap khùac f%" gi%ai quyù"t s_è kh%ung ho%ang chùinh tr_i nây, quyù"t fºnh vâo n&m1151 tùén cçng foân quén mâ bia kùy g_oi lâ Randaiy (Radùeà, Mada (Bahnar?à10 vâ nhùom quén Kiratas khùac do hoâng t%è Vangsaraja länh f_ao. Thùét tr_én, hoâng t¨è Vangsaraja ch_ay sang F_ai Vi_"t c^éu cùèu vi_"n tr_!11. T^è cu_çc chiù"n tùén cçng fo^an quén Téy Nguy"n vâo n&m 1151 dèù!i th^!i vua Jaya Harivarman I, m_çt sùç nhâ nhâ nghi"n cùèu Téy Phè!ng vâ Vi_"t Nam trong fùo cùo G. C. Hickey, Dorohiem vâ

7 G. Maspero (1928, trang 191à. 8 Muùçn biù"t th"m danh sùach di tùich lºch s%è Champa %! khu v_èc Téy Nguy"n, xem G.

C. Hickey (1982, trang 91-107à. 9 Kiratas lâ tiù"ng Ph_an khçng cùo nghïa lâ ngè^!i man r_!, nhèng ùam ch%i dén t_çc sùçng %!

vûng cao. 10 Dorohiem vâ Dohamide (1965, trang 59à cho r^&ng Mada lâ dén t_çc M_a %! khu v_èc

F^çng Nai. Mada trong bia fùa khçng th%" lâ ngè^!i M_a fè_!c, vî tr_én chiù"n nây ch%i di¨"n ra %! cao nguy"n, n^&m v^" phùia téy c%ua Vijaya, tùèc lâ khu v_èc Ban M" Thu_çt vâ Pleiku.

11 G. Maspero (1928, trang 158à.

8

Dohamide12, khçng c^én fi tîm nguy"n nhén chùinh fùang f%" gi%ai thùich cho biù"n cùç nây, ch%i xem fùo lâ ùy f^ç c%ua vua Ch&m muùçn thùçng trº dén t_çc Thè_!ng. Féy cüng lâ m_çt quan fi%"m lºch s%è sai l^ém c^én fè_!c ch%inh fùçn l_ai. Biù"n cùç n&m 1151 fä cho f_çc gi%a m_çt b^&ng chùèng c_u th%" fùo lâ dén t_çc Téy Nguy"n mâ bia kùy g_oi chung lâ Kiratas (dén t_çc sùçng %! mi^"n caoà lâ th^én dén c%ua c%ua vè!ng quùçcVijaya-Champa th^!i trèù!c. Nù"u h_o vûng d_éy vâo n&m 1151, khçng ph%ai lâ vî h_o thû h^&n chùçng ngè^!i Ch&m, nhèng lâ h_o khçng chùép nh_én thùai f_ç Jaya Harivarman I, vua Panduranga %! mi^"n nam, cèù!p ngai vâng c%ua hoâng t%è Vangsaraja %! Vijaya mâ h_o v¨én xem hoâng t%è nây lâ cùép länh f_ao chùinh thùèc c%ua h_o. Dén t_çc Téy Nguy"n rùét cùam !n vua Jaya Harivarman I fä cùo cçng fùanh fu%çi quén xém lè_!c Kampuchea vâo n&m 1149 nhèng h_o cüng khçng chùép nh_én vua nây l_!i d_ung c! h_çi nh^&m thùçng trº vè!ng quùçc %! mi^"n bù&c vâo n&m 1151. Theo B. Gay13, s_è hi_"n di_"n c%ua di tùich lºch s%è Champa tr"n Téy Nguy"n c_çng th"m cu_çc vûng d_éy c%ua dén t_çc Téy Nguy"n chùçng l_ai vua Jaya Harivarman I vâo n&m 1151 lâ m_çt b^&ng chùèng c_u th%" nh^&m chùèng minh r^&ng vûng Téy Nguy"n lâ fùét fai c%ua Champa th^!i trèù!c vâ cùac dén t_çc sùçng tr"n Téy Nguy"n f^"u lâ th^én dén c%ua vè!ng quùçc nây. Th"m vâo fùo, nhi^"u bia kùy %! Champa vâ v&n ki_"n l_ich s%è Trung Quùçc cüng nhù&c fù"n vai trô c%ua dén t_çc Téy Nguy"n trong chiù"n lè_!c quén s_è chùçng s_è xém l&ng c%ua quén Mçng C%ç vâo n&m 1282. Cüng theo tè li_"u nây, vâo n&m 1282, khi quén Mçng C%ç tiù"n fù"n c%èa thânh F^ç Bân, vua Champa Indravarman V vâ hoâng t%è Harijit quyù"t f_inh d^!i b%o th%u fç nây lui v^" h_éu cùè %! Téy Nguy"n (khu v_èc Ban M" Thu_çt vâ Pleikuà nh^&m cüng cùç l_èc lè_!ng. Sau fùo, vua Indravarman V vù!i 20.000 quén, fa sùç lâ dén t_çc Téy Nguy"n, trân xuùçng f^çng b^&ng fùanh b_ai foân quén Mçng C%ç f%" gi%ai phùong thânh F^ç Bân14. S_è hi_"n di_"n c%ua foân quén Téy Nguy"n trong tr_én chiù"n chùçng Mçng C%ç vâo n&m 1282 fä chùèng t%o r^&ng dén t_çc Téy Nguy"n lâ th^én dén c%ua vè!ng quùçc Champa fä gùop ph^én vâo cçng trînh b%ao

12 G. C. Hickey (1982à; Dorohiem vâ Dohamide (1965à. 13 B. Gay (1988, trang 49-58à. 14 Xem G. Maspero (1928, trang 175 vâ tiù"p theoà.

9

v_" t%ç quùçc Champa cüng nhè m_çt sùç dén t_çc khùac sùçng %! mi^"n duy"n h%ai. Nù"u h_o khçng ph%ai lâ nhén dén Champa, khçng vî lùy do gî h_o ph%ai tham gia vâo cçng tùac fùanh fu%çi quén Mçng C%ç dèù!i s_è fi^"u hânh c%ua vua Champa Indravarman V vâo f^éu thù" k%y thùè 13. Sau ngây thùét th%u thânh F^ç Bân vâo n&m 1471, Po Dharma15 cho r^&ng vè!ng quùçc Champa v¨én côn t^çn t_ai, nhèng länh th%ç b_i thu h_ep l_ai %! ti%"u vè!ng quùçc Panduranga %! mi^"n nam. Tuy nhi"n, Panduranga-Champa %! mi^"n nam nây khçng ph%ai lâ vè!ng quùçc c%ua ri"ng dén t_çc Ch&m, nhèng v¨én lâ m_çt vè!ng quùçc fa ch%ung t_ép trung nhi^"u dén t_çc anh em %! f^çng b^&ng cùo dén t_çc Ch&m vâ %! Téy Nguy"n cùo dén t_çc Chru, Raglai, Kaho, M_a, Stieng, Hroi, v.v. Cüng theo Po Dharma, m¨çi dén t_çc c%ua Panduranga-Champa f^"u cùo quy^"n ngang nhau trong t%ç chùèc chùinh tr_i, hânh chùanh vâ xä h_çi c%ua ti%"u vè!ng quùçc nây. Tè li_"u hoâng gia Panduranga-Champa t^è n&m 1600 fù"n n&m 1810 viù"t b^&ng tiù"ng Ch&m hi_"n f_ai (akhar thrahà16 vâ tiù"ng Hùan, hi_"n fang lèu tr¨è t_ai thè vi_"n Sociùetùe Asiatique de Paris f%" l_ai hâng lo_at h^ç s! li"n quan fù"n s_è phén quy^"n cho nhi^"u giù!i länh f_ao gùçc Chru vâ Raglai nh^&m qu%an lùy hânh chùanh vâ chùinh tr_i %! hai khu v_èc Phanrang vâ Phanri17. M_çt thùi d_u c_u th%" f%" chùèng minh cho quy^"n vâ trùach nhi_"m ngang nhau %! vè!ng quùçc Panduraga-Champa fùo lâ vua Po Romùe lâ gùçc dén t_çc Churu fä l"n nù&m chùinh quy^"n %! vè!ng quùçc nây t^è n&m 1627 fù"n n&m 1651. Sau fùo, dông Po Romùe v¨én tiù"p t_uc cai tr_i Panduranga-Champa cho fù"n vua Cei Brei, vî khçng chùép nh_én

15 Po Dharma (1987, I, trang 57-79; 1997, trang 39-55à. 16 Vî khçng tîm ra m_çt t^è v_èng khoa h_oc chùinh xùac, cùac nhâ nghi"n cùèu thè^!ng t_am

dûng thu_ét ng¨è ''tiù"ng Ch&m'' f%" ùam ch%i tiù"ng nùoi vâ ch¨è viù"t dûng trong t%ç chùèc hânh chùanh %! vè!ng quùçc Champa th^!i trùè!c. Chùinh vî thù", tiù"ng Ch&m %! féy khçng cùo nghïa lâ tiù"ng nùoi vâ ch¨è viù"t c%ua ngè^!i Ch&m. Theo tâi li_"u hoâng gia Panduranga-Champa, nhi^"u quan quy^"n gùçc ngè^!i Chru vâ Raglai cüng biù"t viù"t vâ f_oc tiùeng Ch&m hi_"n f_ai nây. Hi_"n tè_!ng nây cüng xuùét hi_"n %! Nam Dè!ng, vî quùçc gia nây dûng ngçn ng¨è Mä Lai lâ ngçn ng¨è chùinh thùèc, m_&c dû fa sùç ngè^!i Nam Dè!ng khçng ph%ai lâ dén t_çc Mä Lai, nhèng lâ ngè^!i Jawa, h_o cùo tiù"ng nùoi vâ ch¨è viù"t ri"ng.

17 Xem C.H.C.P.I. (1984à.

10

chùinh sùach xém l&ng c%ua Téy S!n vâ Nguy¨"n ‰Anh, fä quyù"t fºnh ch_ay sang Kampuchea vâo n&m 1786 nh^&m xin vi_"n tr_! quén s_è18. M_çt khi chùép nh_én Champa lâ m_çt vè!ng quùçc fa ch%ung, cùac chuy"n gia lºch s%è thè^!ng f_&t céu h%oi r^&ng ai lâ ch%u nhén c%ua vè!ng quùçc Champa nây? F%" tr%a l^!i cho céu h%oi nây, m_çt sùç nhâ v&n viù"t lùach, vî khçng ph%ai lâ chuy"n gia v^" lºch s%è, thè^!ng quan ni_"m r^&ng ngè^!i Ch&m chùinh lâ ch%u nhén c%ua vè!ng quùçc Champa. Féy lâ m_çt quan ni_"m sai l^ém vâ phi khoa h_oc. Vî r^&ng tùét c%a cùac cçng trînh nghi"n cùèu khoa h_oc li"n quan fù"n lºch s%è Champa fä t^èng chùèng minh r^&ng dén t_çc Ch&m %! mi^"n f^çng b^&ng fä t^èng fùong m_çt vai trô quan tr_ong trong quùa trînh l_ich s%è xéy d_èng quùçc gia nây, nhèng dén t_çc Ch&m khçng ph%ai lâ ch%u nhén duy nhùét c%ua vè!ng quùçc Champa. Trong quùa trînh l_ich s%è, k%" t^è thù" k%y thùè hai fù"n ngây mùét nèù!c vâo n&m 1832, ngè^!i ta ch%i biù"t lai l_ich ngu^çn gùçc dén t_çc c%ua hai dông vua c^ém quy^"n %! Champa, fùo lâ dông vua Po Romùe (1627-1651à lâ gùçc dén t_çc Churu vâ dông vua Po Saung Nhung Cheng (1799-1822à gùçc ngè^!i Ch&m, tùèc lâ t%ç ti"n c%ua Bâ Th^"m %! Phanri

18 E. Aymonier (1890à vâ E. Durand (1907à lâ hai tùac gi%a f^éu ti"n t_è ph%ong foùan

r^&ng Po Saong Nhung Ceng, vua cuùçi cûng trong Sakkarai Dak Rai Patao (Bi"n ni"n s%è Champaà lâ ngè^!i ch_ay sang Kampuchea lùanh n_an vâo n&m1822. Dorohiem vâ Dohamide cüng l_ép l_ai s_è ph%ong foùan c%ua E. Durand trong tùac ph%ém c%ua çng ta (1965, trang 108à. Féy lâ lùy thuyù"t sai l^ém. Vî bi"n ni"n s%è Vi_"t Nam fä kh%&ng f_inh lâ Po Saong Nhung Ceng (t"n Vi_"t Nam lâ Nguy¨"n V&n Chùénà fä t^è tr^én %! Phan Rùi vâo n&m 1822 vî lùy do giâ yù"u (Po Dharma, 1987, 1, trang 90à. D_èa tr"n yù"u tùç nây, Po Dharma (1983, trang 253-266à cho r^&ng vua b%o ngçi sang lùanh n_an %! Kampuchea lâ vua Cei Brei (cüng g_oi lâ Po Cengà vâo n&m 1786 chùè khçng ph%ai lâ Po Po Saong Nhung Ceng. Mäi fù"n n&m 1795, vua Cei Brei mù!i fù"n khu v_èc Kompong Cham c%ua Kampuchea.

Ngè_!c l_ai, Inrasara (.... trang...à d__èa theo tùac ph%ém Po Dharma (1987, trang ....à cho r^&ng Po Saong Nhung Ceng ch_ay sang Kampuchea vâo n&m 1822. Tiù"c r^&ng, Po Dharma (cüng sùç trang ..... fùoà khçng nùoi gî fù"n vua Po Po Saong Nhung Ceng, nhèng ngè_!c l_ai trong tùac ph%ém nây (1987,1, trang 90à Po Dharma nùoi lâ vua nây fä chù"t %! Phanri vâo n&m 1822. Cùo ch&ng Inrasara chèa bao gi^! f_oc tùac ph%ém c%ua Po Dharma ? Féy lâ cùach l^am vi_"c khoa h_oc thiù"u nghi"m tùuc mâ f_çc gi%a thè^!ng g_&p trong m_çt sùç tùac ph%ém xuùét b%an %! Vi_"t Nam li"n quan fù"n Champa.

11

hçm nay19. Côn l_ai nh¨èng vº vua khùac, ngè^!i ta ch%i biù"t h_o lâ vua Champa, nhèng khçng ai biù"t fù"n lai lºch c%ua h_o lâ dén t_çc gî ? M_çt vùén f^" mâ nhi^"u nhâ nghi"n cùèu thè^!ng f_&t ra, cùo ch&ng bia kùy tîm thùéy %! Champa, k%" t^è thù" k%y thùè 2 cho fù"n f^éu thù" k%y thùè 15, cùo th%" giùup chùung ta m_çt ùit d_è ki_"n f%" tr%a l^!i cho céu h%oi nây ? Tiù"c r^&ng, nh¨èng bia kùy %! Champa ch%i dûng ba thu_ét ng¨è nh^&m chùèng minh ngu^çn gùçc dén t_çc Champa, fùo lâ : Nagara Champa «vè!ng quùçc Champa», Raja Champa «vua Champa», Urang Champa «dén t_çc Champa». Ngè_!c l_ai, chùinh quy^"n Champa th^!i fùo khçng bao gi^! nhù&c fù"n m_çt l^én danh t^è «Ch&m» tr"n bia kùy. S_è khuyù"t danh thu_ét ng¨è «Ch&m» tr"n tè li_"u l_ich s%è k%" t^è thù" k%y thùè 2 fù"n thù" k%y thùè 15 fä chùèng minh m_çt cùach c_u th%" lâ Urang Champa «dén t_çc Champa» khçng th%" ùam ch%i ri"ng bi_"t cho ngè^!i Ch&m fè_!c vâ Raja Champa «vua Champa» tr"n bia kùy khçng th%" hi%"u lâ vua Ch&m fè_!c. Nù"u vua chùua Champa lâ ngè^!i Ch&m, khçng lùy do gî cùac vua chùua nây khçng viù"t th%&ng tr"n bia kùy h_o lâ vua Ch&m, mâ h_o ph%ai tùçn cçng f%" khù&c tr"n bia kùy nây m_çt danh t^è khùac fùo lâ Raja Champa (vua Champaà. D_èa tr"n d_è ki_"n nây, cùac chuy"n gia lºch s%è fä kù"t lu_én r^&ng, Champa lâ t"n c%ua m_çt vè!ng quùçc nhèng cüng lâ thu_ét ng¨è nh^&m ùam ch%i cùac dén t_çc cûng chung sùçng tr"n länh th%ç Champa th^!i trèù!c, khçng phén bi_"t h_o lâ ai20. Ngoâi bia kùy tiù"ng Ph_an mâ chùung tçi v^èa trînh bây %! ph^én tr"n, tè li_"u s%è tiù"ng Hùan %! Vi_"t Nam21 cüng khçng l^én nâo dûng danh t^è «vua Ch&m» hay «ngè^!i Ch&m» trong cùac bi"n ni"n s%è c%ua h_o k%" t^è thù" k%y thùè 10 fù"n th^!i T_è Fùèc. Ba thu_ét ng¨è thè^!ng dûng trong bi"n ni"n s%è %! Vi_"t Nam vâ Trung Quùçc fùo lâ Chi"m Thânh Quùçc22, Chi"m Thânh Vè!ng vâ Chi"m Thânh Minh (dén Champaà. Th"m vâo fùo, cùac tè li_"u Téy Phè!ng, nhùét lâ bùut kùy c%ua cùac thè!ng thuy^"n ghùe sang Fçng Dè!ng cüng khçng bao gi^! nhù&c fù"n danh t^è «ngè^!i

19 Po Dharma (1978, 1987à. 20 B. Gay (1988, trang 49-58à. 21 Xem F_ai Vi_"t S%è Kùy Toân Thè (1972-1973à; F_ai Nam Th_èc L_uc Chùinh Bi"n vâ

Ti^"n Bi"n (1963-1965à. 22 Chi"m Thânh lâ t^è phi"n ém c%ua thu_ét ng¨è tiù"ng Ph_an Champapura, cùo nghïa lâ

«Thânh Phùç Champa hayTh%u Fç Champa».

12

Ch&m» hay «vua Ch&m». Hai thu_ét ng¨è thè^!ng xuùét hi_"n trong tè li_"u nây fùo lâ Campa, (cüng viù"t lâ Champa, Tjampa, tûy theo tùac gi%aà ùam ch%i cho vè!ng quùçc %! mi^"n trung Vi_"t Nam. Ngè_!c l_ai, h_o l_ai dûng danh t^è Champois hay Champien f%" ùam ch%i th^én dén c%ua vè!ng quùçc nây chùè khçng ph%ai lâ dén t_çc Ch&m23. Sau ngây 21 thùang 12 n&m 1884, quan fi%"m v^" ngu^çn gùçc dén t_çc %! Champa fä fi vâo m_çt khùuc quanh mù!i. Fùo cüng lâ ngây mâ çng E. Aymonier f_&t chén f^éu ti"n l"n fùét fai Bînh Thu_én. Féy cüng lâ l^én f^éu ti"n mâ çng E. Aymonier tiù"p xùuc tr_èc tiù"p vù!i ngè^!i Ch&m. K%" t^è fùo, çng E. Aymonier khçng dûng danh t^è Champois hay Champien f%" ùam ch%i dén t_çc Champa n¨èa, nhèng l_ai dûng danh t^è «Ch&m». Thù" lâ thu_ét ng¨è vè!ng quùçc Ch&m, vua Ch&m, thùap Ch&m, v.v. bù&t f^éu xuùét hi_"n tr"n cùac tè li_"u xuùét b%an k%" t^è n&m 188424. N&m 1890, E. Aymonier ra mù&t tùac ph%ém Lùegende historiques des Cham (Huy^"n tho_ai l_ich s%è Ch&m). Trong tùac ph%ém nây, tùac gi%a cùo bân fù"n danh t^è Négar Cham (vè!ng quùçc Ch&mà xuùét hi_"n l^én f^éu ti"n trong tè li_"u lºch s%è Champa vù!i nhan f^" Sakkarai Dak Rai Patao (Bi"n ni"n s%èà25. D_èa tr"n s_è hi_"n di_"n c%ua thu_ét ng¨è nây, çng E. Aymonier fä kù"t lu_én r^&ng Ch&m lâ dén t_çc gi¨è vai trô chùinh yù"u %! vè!ng quùçc Champa. Mè^!i l&m n&m sau, çng E. Durand26 fùèng l"n ph" bînh vâ ph%an fùçi quan fi%"m E. Aymonier. Theo E. Durand, thu_ét ng¨è Négar Cham (vè!ng quùçc Ch&mà lâ m_çt t^è hi_"n f_ai do ngè^!i Ch&m viù"t vâo n&m 1890 trong Sakkarai Dak Rai Patao (Bi"n ni"n s%èà. Chùinh vâo n&m 1890, çng E. Durand cüng cùo m_&t %! khu v_èc Panduranga vâ çng cüng ta cho biù"t r^&ng vâo lùuc fùo khçng cùo m_çt ngè^!i Ch&m nâo biù"t fù"n danh t^è Champa, vua chùua Champa. Thu_ét ng¨è Négar Cham (vè!ng quùçc Ch&mà ch%i cùo nghïa h_an h_ep vâ lu m^! trong giù!i trùi thùèc vâ ngh_" nhén Ch&m, khçng th%" lâ m_çt minh chùèng l_ich s%è nh^&m kù"t lu_én r^&ng Champa lâ vè!ng quùçc c%ua ngè^!i Ch&m.

23 Xem P-Y. Manguin (1972à. 24 E. Aymonier (1885, trang 247-254à. 25 Bi"n ni"n s%è nây fä fè_!c nghi"n cùèu b%!i Po Dharma trong lu_én ùan cao h_oc c%ua çng

ta %! f_ai h_oc Sorbonne (1978à. 26 E. Durand (1905, trang 377-382à.

13

Sau fùo, P-B. La=ont27 cüng viù"t m_çt bâi bînh lu_én khùac nh^&m tùan thânh quan fi%"m c%ua E. Durand vâ kù"t lu_én r^&ng tùét c%a vua chùua trong Sakkarai Dak Rai Patao (Bi"n ni"n s%èà khçng ph%ai lâ vua chùua c%ua ngè^!i Ch&m, nhèng lâ vua chùua c%ua m_çt ti%"u vè!ng quùçc Panduranga-Champa %! mi^"n nam. Dén t_çc Ch&m ch%i lâ m_çt thânh ph^én c%ua cùac dén t_çc sùçng trong bi"n giù!i c%ua ti%"u vè!ng quùçc nây. N&m 1910, G. Maspero ra mù&t tùac ph%ém Le Royaume de Champa «Vè!ng Quùçc Champa» vâ tùai b%an vâo n&m 1928. Trong tùac ph%ém nây, G. Maspero cüng xùac nh_én Champa lâ m_çt vè!ng quùçc fa ch%ung, nhèng çng ta v¨én côn feo fu%çi quan ni_"m lâ ngè^!i Ch&m v¨én lâ m_çt dén t_çc trùén gi¨è quy^"n chùinh tr_i quan tr_ong h!n so vù!i cùac dén t_çc khùac trong vè!ng quùçc nây. Fçi lùuc çng ta cüng côn hi%"u l^ém r^&ng danh t^è Ch&m lâ thu_ét ng¨è phùat xuùét t^è Champa mâ ra. Féy lâ m_çt quan fi%"m lºch s%è sai l^ém mâ ba nhâ khoa h_oc Phùap28 fä l"n tiù"ng ph%an fùçi m_anh li_"t trong bâi ph" bînh vâ fi%"m sùach c%ua h_o. D_èa tr"n v&n b%an viù"t tr"n bia fùa %! Champa, % Kampuchea vâ Nam Dè!ng, L. +inot29, m_çt chuy"n gia Champa c%ua Vi_"n Vi¨"n Fçng Phùap cho r^&ng ngè^!i Ch&m khçng th%" nâo lâ ch%u nhén c%ua vè!ng quùçc Champa fè_!c, vî r^&ng v&n ki_"n bia fùa khçng bao gi^! nhù&c fù"n dén t_çc Ch&m m_çt l^én nâo, nhèng mâ ch%i nùoi fù"n dén t_çc Champa (Urang Champaà, vua Champa (Raja Champaà vâ vè!ng quùçc Champa (Nagara Champaà mâ thçi. Thù" thî tr"n c! s%! nâo, G. Maspero l_ai kù"t lu_én r^&ng ngè^!i Ch&m trùén gi¨è quy^"n l_èc %! vè!ng quùçc nây. Theo L. +inot, nù"u v&n ki_"n l_ich s%è dûng thu_ét ng¨è Raja Champa thî chùung ta ph%ai d_ich lâ vua Champa chùè khçng th%" hi%"u lâ vua Ch&m fè_!c. Thù" thî, yù"u tùç chùinh c%ua s_è nh^ém l¨én lºch s%u nây phùat xuùét t^è quan ni_"m khçng c! s%! khoa h_oc cho r^&ng thu_ét ng¨è Ch&m vâ Champa ch%i lâ m_çt, cûng chung m_çt ngu^çn gùçc. Tiù"c r^&ng, Ch&m vâ Champa lâ hai t^è v_èng khùac nhau. Champa lâ t^è v_èng tiù"ng Ph_an ùam ch%i cho vè!ng quùçc %! mi^"n trung Vi_"t Nam. Côn Ch&m lâ danh t^è fºa phè!ng dûng trong v&n b%an

27 P-B. La=ont (1980, trang105-111à. 28 L. +inot (1928, trang 285-292à; E. Maurel (1892, 1893à; L. Aurousseau (1914à. 29 L. +inot (1928, trang 285-292à.

14

f%" ùam ch%i cho c_çng f^çng ngè^!i Ch&m %! khu v_èc Phanrang vâ Phanri30. Bèù!c vâo 1965, ngu^çn gùçc dén t_çc Champa fä tr%! thânh m_çt ch%u f^" khuùùét mù&t chùèa chùép bao nhi"u s_è méu thu¨én vâ sai l^ém f&ng t%ai hâng lo_at trong cùac t_ép san khoa h_oc l¨én bùao chùi hâng ngây %! Vi_"t Nam. Kh%!i f^éu cho s_è khuùét mù&t nây lâ s_è ra f^!i vâo n&m 1965 c%ua tùac ph%ém Dorohiem vâ Dohamide vù!i nhan f^" : Dén-t_çc Châm Lè_!c-S%è. Féy lâ m_çt cuùçn sùach l_ich s%è hoân toân d_èa tr"n tùac ph%ém Le Royaume de Champa (Vè!ng Quùçc Champaà c%ua G. Maspro (1928à vâ Lùegendes historiques des Chams (Huy^"n tho_ai l_ich s%è c%ua ngè^!i Ch&m) c%ua çng E. Aymonier (1890à. Tiù"c r^&ng Dorohiem vâ Dohamide tiù"p t_uc l_ép fi l_ép l_ai bao nhi"u s_è sai l^ém c%ua çng G. Maspero, vî hai tùac gi%a nây khçng f_oc bâi ph" bînh v^" s_è sai l^ém trong cuùçn sùach c%ua çng G. Maspro do ba nhâ khoa h_oc Phùap th_èc hi_"n mâ chùung tçi v^èa n"u %! ph^én tr"n. Th"m vâo fùo, Dorohiem vâ Dohamide fèa ra m_çt quan fi%"m ri"ng tè c%ua mînh nh^ém chùèng minh r^&ng ngè^!i Ch&m mù!i lâ ch%u nhén th_ét s_è c%ua vè!ng quùçc Champa nây, nhèng hai tùac gi%a nây khçng c^én d_èa vâo m_çt d_è ki_"n l_ich s%è nâo f%" gi%ai thùich cho lùy thuyù"t khçng c! s%! khoa h_oc n^ay. Theo Dorohiem vâ Dohamide, ch%i cùo vua Ch&m, nèù!c Ch&m, ngè^!i Ch&m. Nhîn qua tùac ph%ém vù!i ch%u f^": Dén-t_çc Châm Lè_!c-S%è, f_çc g%ia cùo th%" f_&t nghi vùén cùo ch&ng ch%i cùo dén t_çc Ch&m mù!i cùo l_ich s%è ? Thù" thî nh¨èng dén t_çc anh em khùac %! Téy Nguy"n, h_o lâ ai ?

30 S_è nh^ém l¨én ngu^çn gùçc tiù"ng Ph_an vâ tiù"ng Ch&m li"n quan fù"n m_çt sùç f_ia danh

nây v¨én thè^!ng xuùét hi_"n trong cùac tùac ph%ém xuùét b%an %! Vi_"t Nam. Trong t_è fi%"n Ch&m-Vi_"t c%ua Bûi Khùanh Thù", tùac gi%a cho r^&ng Panrang (xùè Phan Rangà cüng viù"t lâ Panduranga, Pandarang, Phun Darang. Féy lâ m_çt quan fi%"m sai l^ém. Panrang lâ danh t^è fºa phè!ng ùam ch%i cho khu v_èc Phanrang hçm nay. Côn Panduranga lâ t^è v_èng gùçc tiù"ng Ph_an ùam ch%i cho ti¨"u vè!ng quùçc Champa %! mi^"n nam bao g^çm c%a khu v_èc Phan Rang, Phan Rùi. Ngè_!c l_ai, Pandarang lâ t^è Ch&m hi_"n f_ai (akhar thrahà phi"n ém t^è Panduranga c%ua tiù"ng Ph_an ra. Cuùçi cûng, Phun Darang, tùèc lâ t^è xuùét phùat trong céu 9 c%ua Ariya Gleng Anak, khçng ph%ai lâ t"n f_ia danh, nhèng lâ céy fi"n fi%"n. Lùy do f%" gi%ai thùich Phun Darang ≠ Pandarang phùat xuùét t^è fºnh nghïa s_è sai l^ém trong tùac ph%ém Inrasara (.......trang......à.

15

Trong tùac ph%ém Dén-t_çc Châm Lè_!c-S%è, Dorohiem vâ Dohamide cüng fèa ra m_çt lùy thuyù"t mù!i n¨èa nh^&m f^çng hùoa dén t_çc Téy Nguy"n thânh ngè^!i Ch&m. D_èa tr"n quan fi%"m c%ua ba nhâ nghi"n cùèu Hoa k^y, Dorohiem vâ Dohamide cho r^&ng ngè^!i Châm chia thânh hai nhùom (trang 17à: «Nhùom Châm mi^"n f^çng b^&ng (low landà vâ nhùom Ch^am Cao-Nguy"n (Up landà»31. Féy lâ m_çt quan fi%"m sai l^ém. Vî dén t_çc Téy Nguy"n khçng ph%ai lâ ngè^!i Ch&m, nhèng lâ m_çt thânh ph^én c%ua dén t_çc Champa nùoi m_çt thùè tiù"ng fè_!c xù"p vâo nhùom Chamic, ch%i cùo thù" thçi32. Cüng trong tùac ph%ém nây, Dorohiem vâ Dohamide côn kù"t lu_én r^&ng Téy Nguy"n khçng ph%ai lâ fùét fai c%ua vè!ng quùçc Champa, nhèng lâ m_çt khu v_èc b_i ngè^!i Ch&m fç h_ç. Trang 115 c%ua Dén-t_çc Châm Lè_!c-S%è viù"t r^&ng: «N^"n v&n-minh Châm khçng t_è h_an f_inh ph_am-vi trong vè!ng quùçc Champa, mâ côn vè!n ra ngoâi bi"n-cè!ng, %anh-hè%!ng quan-tr_ong fùçi vù!i m_çt sùç Dén-t_çc Cao-Nguy"n Trung-Ph^én (...à». Cùo ch&ng féy lâ m_çt v&n chè!ng chùinh tr_i nh^&m tùach r^!i dén t_çc Téy Nguy"n ra kh%oi lºch s%è Champa phû h_!p vù!i ch%u trè!ng c%ua chùinh sùach Vi_"t Nam C_çng Hôa th^!i trèù!c hay lâ vî hai tùac gi%a nây khçng thùéu tri_"t yù"u tùç c! b%an lºch s%è Champa lâ m_çt vè!ng quùçc fa ch%ung. Sau ngây xuùét b%an Dén-t_çc Châm Lè_!c-S%è vâo n&m 1965, h^éu hù"t cùac nhâ nghi"n cùèu Vi_"t Nam, trong fùo cùo m_çt sùç chuy"n gia hay trùi thùèc gùçc ngè^!i Ch&m fä biù"n quan fi%"m sai l^ém c%ua Dorohiem vâ Dohamide thânh m_çt d_è ki_"n lºch s%è f%" r^çi f&ng t%ai hâng lo_at tr"n sùach bùao xuùét b%an %! Vi_"t Nam hay %! nèù!c ngoâi, cho r^&ng Champa lâ vè!ng quùçc c%ua ngè^!i Ch&m; anh em Téy Nguy"n khçng ph%ai lâ dén t_çc Champa nhèng lâ dén t_çc khùac bº ngè^!i Ch&m fç h_ç.

31 +. M. Lebar, G. C. Hickey, J. K. Musgrave (1964à. Tiù"c r^&ng ba tùac gi%a nây ch%i

nùoi fù"n ngçn ng¨è Chamic %! f^çng b^&ng vâ ngçn ng¨è Chamic %! cao nguy"n, chùè khçng ph%ai ngè^!i Châm %! f^çng b^&ng v^a ngè^!i Ch^am %! cao nguy"n.

32 Chamic lâ thu_ét ng¨è khoa h_oc nh^&m ùam ch%i ngçn ng¨è thu_çc gia fînh fa f%ao (Austronesianà côn dûng %! khu v_èc Fçng Dè!ng, chùè khçng ph%ai thu_ét ng¨è nùoi v^" ngu^çn gùçc nhén ch%ung c%ua m_çt dén t_çc. Ngè^!i Jarai nùoi m_çt thùè tiù"ng fè_!c xù"p vâo gia fînh Chamic, nhèng ngè^!i Jarai khçng ph%ai lâ ngè^!i Ch&m.

16

F%" tr%a l^!i cho s_è sai l^ém mâ chùung tçi v^èa n"u %! ph^én tr"n, B. Gay33 lâ tùac gi%a cuùçi cûng nghi"n cùèu v^" ngu^çn gùçc lºch s%è dén t_çc Champa fä kù"t lu_én r^&ng vè!ng quùçc Champa khçng ph%ai lâ vè!ng quùçc c%ua dén t_çc Ch&m, nhèng lâ vè!ng quùçc fa ch%ung t_ép h_!p toân th%" dén t_çc anh em cûng chung sùçng tr"n länh th%ç chùinh trº chung c%ua Champa, trong fùo cùo dén t_çc Hroi, m_çt dén t_çc sùçng %! khu v_èc Aia Ru (t%inh Phùu Y"nà, tùèc lâ f_ia f^éu c%ua ti%"u vè!ng quùçc Panduranga-Champa th^!i trèù!c. Sau ngây thùét th%u thânh F^ç Bân vâo n&m 1471, khu v_èc Phùu Y"n hay nùoi m_çt cùach khùac khu v_èc dén cè Hroi v¨én côn tr_èc thu_çc vâo bi"n giù!i hânh chùanh c%ua ti%"u vè!ng quùçc Panduranga-Champa, m_&c dû khu v_èc nây fä tr%! thânh m_çt bäi chiù"n trè^!ng trong cùac cu_çc tranh chùép bi"n giù!i gi¨èa Champa vâ nhâ Nguy¨"n th^!i fùo. H!n 140 n&m sau, tùèc lâ n&m 1611, khu v_èc Phùu Y"n, bº r!i vâo tay nhâ Nguy¨"n. Thù" thî dén t_çc Hroi, c%a dén t_çc Jarai, Radùe, Bahnar, Sùedang, v.v. %! Téy Nguy"n mùét h%&n s_è li"n h_" vù!i cùac sù&c dén Champa %! khu v_èc Panduranga34. G^én 4 thù" k%y lèu l_ac vâ sau fùo l_ai r!i vâo tay thùçng tr_i c%ua nhâ Nguy¨"n k%" t^è n&m 1611, dén t_çc Hroi hçm nay v¨én côn gi¨è l_ai m_çt sùç truy^"n thùçng v&n hùoa c%ua mînh vâ tiù"ng nùoi c%ua mînh. Féy lâ m_çt yù"u tùç l_ich s%è quan tr_ong. Vî r^&ng, hâng v_an dén t_çc Champa %! vûng ven bi%"n ch_ay dâi t^è khu v_èc Indrapura (Quäng Bînhà fù"n ti%"u vè!ng quùçc Vijaya (Bînh F_inhà cüng mang thén ph_én vong quùçc nhè ngè^!i Hroi, nhèng h_o khçng côn gi¨è l_ai ngu^çn gùçc v&n hùoa vâ tiù"ng nùoi c%ua h_o n¨èa. H_o ch%i biù"t r^&ng h_o khçng ph%ai lâ ngè^!i Vi_"t vâ rùét vinh h_anh vù!i t"n g_oi Án, Ma, Trâ, Chù", nhèng bº f^çng hùoa hoân toân35. Cho fù"n

33 B. Gay (1988, trang 49-58à. 34 Po Dharma (1987à. Xem th"m Phan Khoang (1969à. 35 Ngè_!c l_ai, cùac dén t_çc Champa sùçng %! mi^"n Panduranga vâ tùét c%a nh¨èng tè li_"u c%ç

viù"t bù&ng tiù"ng Ch&m hi_"n f_ai (akhar thrahà côn lèu l_ai trong khu v_èc Panduranga, cüng khçng côn nhù! fù"n m_çt k%y ni_"m gî, dû lâ f_ia danh hay biù"n cùç lºch s%è, li"n quan fù"n khu v_èc mi^"n bù&c ch_ay dâi t^è Bînh F_inh fù"n Qu%ang Bînh.

Nù"u Thi"n Sanh Canh (....à, Inrasara (.....à cho r^&ng Harek Kah Harek Dhei %! Qu%ang Bînh; Inrasara (...à, Fù&c V&n Kiù"t (2001, trang 88-98à cho r^&ng Bia Mih Ai trong tùac ph%ém Nai Mai Mang Makah lâ vè!ng phi M_y E %! Vijaya; Bùich V&n (2001, trang 51-59à cho r^&ng Po Kabrah %! Panduranga lâ vua Trâ Toân %! Vijaya,

17

hçm nay, cùac nhâ nghi"n cùèu v¨én côn f_&t céu h%oi thù" thî dén t_çc Champa sùçng %! vûng ven bi%"n ch_ay dâi t^è Qu%ang Bînh fù"n Bînh F_inh, h_o lâ ai ? Cùo ch&ng h_o lâ ngè^!i Ch&m hay lâ m_çt dén t_çc khùac, vî bº f^çng hùoa h_o khçng côn biù"t t"n ngu^çn gùçc dén t_çc h_o lâ gî?36 Nù"u dén t_çc Hroi hçm nay khçng bº Vi_"t Nam hùoa vâ côn nùoi tiù"ng m_e f%e c%ua mînh, cùo ch&ng ngè^!i Hroi lâ th^én dén c%ua Panduranga, m_çt ti%"u vè!ng quùçc %! mi^"n nam Champa cùo m_çt truy^"n thùçng rùét lâ khùac bi_"t, cüng lâ «m_çt qu" hè!ng v^èa lâ n!i t_ép trung bao s_è phi°en lo_an chùçng tri^"u fînh Champa, v^èa l^a ch¨ç nè!ng thén an toân c%ua nhèng vº vua li"n bang Champa b_ai tr_én %! mi^"n bù&c»37? Chùinh vî ùy thùèc fù"n truy^"n thùçng khùac bi_"t nây mâ ti%"u vè!ng quùçc Panduranga-Champa khçng ng^én ng_ai fè!ng f^éu g^én 4 thù" k%y, k%" t^è ngây thùét th%u thânh F^ç Bân vâo n&m 1471, chùçng l_ai chùinh sùach Nam Tiù"n nh^&m b%ao v_" quy^"n sùçng vâ quy^"n f_çc l_ép tr"n fùét fai c%ua mînh cho fù"n n&m 1832. Sùçng tr"n f_ia bân dén cè n^&m ngay %%! Phùu Y"n, m_çt khu v_èc fä tr%! thânh m_çt bäi chiù"n trè^!ng tranh chùép li"n t_uc gi¨èa Panduranga-Champa vâ nhâ Nguy¨"n k%" t^è n&m 1471, dén t_çc Hroi fä khçn khùeo thoùat thén ra kh%oi chùinh sùach Vi_"t Nam Hùoa c%ua nhâ Nguy¨"n nh^&m lèu gi¨è l_ai truy^"n thùçng v&n hùoa vâ tiù"ng nùoi c%ua c%ua mînh. S_è hi_"n di_"n c%ua dén t_çc Hroi vâ ngçn ng¨è Hroi hçm nay fä tr%! thânh m_çt b^&ng chùèng c_u th%" nh^&m minh chùùèng s_è khùac bi_"t rö r_"t v^" ùy thùèc h_" quùçc gia Champa gi¨èa th^én dén c%ua ti%"u vè!ng quùçc Panduranga %! mi^"n Nam vâ th^én dén c%ua ti%"u vè!ng quùçc Vijaya, Amaravati vâ Inrapudra %! mi^"n Bù&c.

hay Po Dam fè_!c th^! ph_ung %! Phan Rùi lâ vua Trâ Duy_"t %! Bînh F_inh; Hoa Fînh B%çi (2001, trang 109-114à cho r^&ng cçng chùua Po Sah Ina %! Panduranga lâ thùè h__éu c%ua vua L" Nhén Tçng %! F_ai Vi_"t; Bùa Trung Xin ......... thî féy ch%i lâ m_çt cùçt chuy_"n do cùac tùac gi%a ngè^!i Ch&m nây ph%ong foùan mâ thçi. Vî khçng cùo m_çt tè li_"u lºch s%è nâo nùoi fù"n chuy_"n nây.

36 Hi_"n tè_!ng nây cüng fä x%ay ra %! m_çt sùç quùçc gia Nam Mÿ. Thùi d_u c_u th%" fùo lâ dén t_çc ‰A Cén Fînh vî bº Téy Ban Nha fç h_ç vâ f^çng hùoa, h_o khçng biù"t féu lâ ngu^çn gùçc dén t_çc vâ tiù"ng nùoi m_e f%e c%ua h_o n¨èa.

37 L. +inot (1909, trang 205-209à; G. Maspero (1928, trang 137à; Po Dharma (1987, 1, trang 59à.

18

Theo P-B. La=ont38, m_&c dû fùét fai Panduranga-Champa ch%i fè_!c thu g_on trong khu v_èc Nha Trang, Phanrang vâ Phanri, vè!ng quùçc Champa %! mi^"n nam nây fä bây t%o «ùy chùi ki"n trî nh^&m f%am b%ao quy^"n f_çc l_ép c%ua mînh qua mùéy thù" k%y v^" sau nh^&m chùçng l_ai chùinh sùach Nam Tiù"n c%ua nhâ Nguy¨"n. Panduranga-Champa %! mi^"n nam nây cùo m_çt sù&c thùai khùac h%&n vù!i Champa %! mi^"n bù&c. Sù&c thùai quan tr_ong f^éu ti"n fùo lâ Champa %! mi^"n nam hînh thânh tr"n nh¨èng yù"u tùç tçn giùao vâ phè!ng cùach t%ç chùèc chùinh trº, xä h_çi hoân to^an khùac bi_"t vù!i Champa ‰„n F_ç Giùao c%ua mi^"n bù&c (...à. Nh¨èng nhâ länh f_ao chùinh trº %! mi^"n nam ch%i t_è cho mînh lâ ngè^!i länh t_u phùat xuùét t^è qu^én chùung Champa khçng h!n khçng kùem, m_çt länh t_u ch%i d_èa vâo s_è y%"m tr_! c%ua nhén dén h!n lâ fôi h%oi fè_!c s_è th^! phè_!ng c%ua nhén dén. Sau cûng, vè!ng quùçc Panduranga mi^"n nam t_è ly khai d^én d^én vù!i nh¨èng gî cùo tùinh chùét ‰„n F_ç Giùao f%" fi tîm m_çt triù"t lùy mù!i cho h_" thùçng t%ç chùèc vü tr_u ri"ng tè c%ua mînh, trong fùo triù"t lùy H^çi Giùao v¨én lâ m_çt trong nh¨èng yù"u tùç quan tr_ong k%" t^è thù" k%y thùè 17». Fùèng tr"n khùia c_anh l_ich s%è, dén t_çc Hroi lâ th^én dén c%ua vè!ng quùçc Champa trèù!c kia. H_o t_è g_oi h_o lâ Hroi. Ngè_!c l_ai, m_çt sùç nhâ nghi"n cùèu g_oi h_o lâ Ch&m Hroi, nhèng khçng l^!i gi%ai thùich v^" quùa trînh lºch s%è v^" danh xèng nây. Cüng nhè m_çt sùç dén t_çc Champa %! Téy Nguy"n, ngè^!i Hroi cùo nhi^"u phong t_uc t_ép quùan v^a tiù"ng nùoi g^én g%ui vù!i ngè^!i Ch&m. Cùo ch&ng vî s_è g^én g%ui fùo mâ hçm nay nhi^"u nhâ nghi"n cùèu l_ai gùan cho h_o t"n g_oi lâ Ch&m Hroi. Nhîn qua n_çi dung t^è v_èng Hroi-Vi_"t trong CAM 182 vâ CAM 183, chùung tçi kùù"t lu_én r^&ng, Hroi lâ m_çt t_çc ngè^!i cùo ngçn ng¨è ri"ng c%ua h_o, m_&c dû ngçn ng¨è nây v¨én n^&m trong f_ai gia fînh c%ua ngçn ng¨è Fa F%ao (Austronesienà. Vî trong t%çng sùç 1207 t^è xuùét hi_"n trong hai cuùçn CAM 182 vâ CAM 183, chùung tçi ki%"m k" cùo 243 t^è v_èng ri"ng bi_"t c%ua dén t_çc Hroi nây. Sùç lè_!ng 243 t^è v_èng ri"ng bi_"t nây fä chùèng minh c_u th%" : Hroi khçng ph%ai lâ ngè^!i Ch&m, nhèng lâ m_çt t_çc ngè^!i ri"ng bi_"t cüng nhè ngè^!i Chru, Raglai, Jarai, Radùe n^&m trong h_" thùçng ngçn ng¨è Fa F%ao (Autronesienà vâ cüng lâ th^én dén c%ua c_èu vè!ng quùçc Champa trèù!c kia.

38 P-B. La=ont (1999, trang 47à.

19

F_ia bân dén cè vâ t%ç chùèc xä h_çi Hroi Fùèng tr"n fºa bân dén cè, dén t_çc Hroi ch%i t_ép trung %! khu v_èc Aia Ru hay lâ Harek Kah Harek Dhei, thu_çc t%inh Phùu Y"n39. Harek Kah Harek Dhei «c%o ch%e lâm fçi» lâ f_ia danh lºch s%è c%ua ti%"u vè!ng quùçc Panduranga, khçng th%" t_oa l_ac %! khu v_èc Qu%ang Bînh nhè m_çt sùç ngè^!i Ch&m ti"n foùan. Féy cüng lâ m_çt fºa danh mâ v&n ki_"n l_ich s%è Vi_"t Nam thè^!ng nhù&c fù"n. H^çng Fùèc B%an F^ç40 cùo viù"t: «Fºa ph_én xä Li"m Hùoa {Phùu Y"n} m_çt nhùanh nùui ch_ay fù"n bi%"n, nèù!c chia lâm hai, céy c%o cüng chia ng_on ra lâm hai (....à. Thùanh Tçng ng_è giùa fùanh Chi"m Thânh, fi ngang qua ch¨ç ùéy (...à mù!i khù&c ch¨è ç bia fùa {Th_ach Bi} mâ phén chia ranh giù!i». Khi nùoi fù"n nùui Th_ach Bi %! khu v_èc Phùu Y"n, F_ai Nam Nhùét ThùçngChùi41 cüng viù"t, «nùui nây cùo m_çt chi nhùanh ch_ay fù"n bi%"n; chia hai dông nèù!c, céy c%o cüng phén r%e''. Qua tùac ph%ém céy c%o thè^!ng thùéy %! Vi_"t Nam, ngè^!i ta nh_én thùéy r^&ng, Phùu Y"n lâ n!i duy nhùét cùo «céy c%o ch%e lâm fçi»42. Th"m vâo fùo, Harek Kah Harek Dhei cüng lâ f_ia danh lºch s%è thè^!ng d^ung trong cùac tùac ph%ém viù"t b^&ng tiù"ng Ch&m, trong fùo cùo Nai Mai Mang Makah. Sau khi nghi"n cùèu tùac ph%ém nây, Po Dharma, G. Moussay, Abd. Karim cho r^&ng Harek Kah Harek Dhei ùam ch%i fºa f^éu c%ua

39 Theo Nguy¨"n Trù&c Dï (1970, trang 72à, côn cùo vâo kho%ang 2.000 ngè^!i Hroi f_inh

cè %! qu_én Buçn Hç, t%inh Darlac. Fºa danh %! Vi_"t Nam lâ m_çt vùén f^" vç cûng phùèc t_ap vî thè^!ng b_i thay f%çi tûy

theo th%" chù" chùinh tr_i hay quy chù" hânh chùanh. Vî khçng f%u tè li_"u li"n quan fù"n cùac fºa danh mù!i xuùét hi_"n sau n&m 1975, chùung tçi xin t_am dûng trong bâi nghi"n cùèu nây cùac t"n fºa danh dèù!i th^!i Vi_"t Nam C_çng Hôa (1955-1975à.

40 H^çng Fùèc B%an F^ç (1962, trang 100à. 41 F_ai Nam Nhùét ThùçngChùi (1964, trang 19à. 42......

20

vè!ng quùçc Panduranga-Champa vâo thù" k%y thùè 17 cùo nghïa lâ %! khu v_èc Phùu Y"n chùè khçng th%" %! Qu%ang Bînh nhè tùac gi%a Inrasara ph%ong foùan trong tùac ph%ém c%ua çng ta43. Cho fù"n hçm nay, dén sùç Hroi v¨én côn lâ m_çt vùén f^" c^én fè_!c nghi"n cùèu44. Qua n_çi dung bâi bùao cùao c%ua Bùç Thu_én trong cçng tùac

43 Inrasara (....., trang ....à. Nh^&m b%ao v_" cho s_è sai l^ém c%ua mînh, Inrasara (V&n Hùoa

Xä H_çi Ch&m, 2003à cho r^&ng nhùom nghi"n cùèu c%ua Vi_"n Vi¨"n Fçng Phùap %! Kuala Lumpur (ùam ch%i Po Dharma, G. Moussay, Abd. Karim, tùac gi%a nghi"n cùèu v^" tùac ph%ém Nai Mai Mang Makahà lâ nh¨èng ngè^!i «h_an chù" v^" kiù"n thùèc, nhùét lâ khçng hi%"u b%an chùét v&n h_oc n"n fä x%ay ra nhi^"u sai l^ém fùang tiù"c nhè nh^&m l¨én gi¨èa hè cùéu vâ hi_"n th_èc, gi¨èa f_ia danh lºch s%è vù!i f_ia danh v&n chè!ng...T^è fùo d¨én tù!i nh¨èng nh_én fºnh l_"ch l_ac tai h_ai. U%çng ¡ » (trùich trang 22, V&n Hùoa Xä H_çi Ch&m,c%ua Inrasaraà. Féy lâ m_çt v&n chè!ng c%ua m_çt ngh_" nhén viù"t lùach chùè khçng ph%ai lâ lùy lu_én c%ua m_çt nhâ khoa h_oc. Khçng th%" kù"t t_çi nhâ khoa h_oc lâ ngè^!i «h_an chù" v^" kiù"n thùèc», vî h_o khçng f^çng quan fi%"m vù!i mînh hay h_o cùo f%u b^&ng chùèng f%" ch%inh fùçn d_è ki_"n sai l^ém c%ua mînh.

Ai cüng biù"t, tùac ph%ém Nai Mai Mang Makah (hay Ariya Bani-Cham trong tùac ph%ém V&n H_oc Ch&m c%ua Inrasaraà thè^!ng nhù&c fù"n f_ia danh Harek Kah Harek Dhei, nhèng tùac ph%ém nây khçng cho biù"t n!i chùçn c%ua f_ia danh nây %! féu. T_ai sao Inrasara cho r^&ng Harek Kah Harek Dhei ph%ai n^&m trong t%inh Qu%ang Bînh nhèng khçng cho biù"t lùy do t_ai sao ? Cüng trong tùac ph%ém nây, ngè^!i ta côn tîm thùéy m_çt danh xèng n¨èa fùo lâ Bia Mih Ai, gùçc Bal Riya (lâng Bùinh Nghïa, Phan Rangà, tùèc lâ cçng chùua c%ua ti%"u vè!ng quùçc Panduranga. Tr"n c! s%! nâo Inrasara cho r^&ng Bia Mih Ai ph%ai lâ cçng chùua Mi ”, dèù!i th^!i vua Champa Jaya Sinhavarman II (S_a F%éuà %! ti%"u vè!ng quùçc Vijaya, nhèng Inrasara cüng khçng fèa ra m_çt d_è ki_"n l_ich s%è nâo f%" chùèng minh cho quan fi%"m c%ua mînh ? Cùo ch&ng féy lâ s_è ph%ong foùan phi khoa h_oc ¡

F_oc qua l^!i bînh lu_én khçng cùo c! s%! khoa h_oc nây, f_çc gi%a cùo c%am tè%!ng r^&ng tùac gi%a Inrasara lâ ngè^!i khçng am tè^!ng v^" yù"u tùç l_ich s%è vâ v&n h_oc Champa f%" r^çi biù"n chù" s_è sai l^ém thùi fùung h!n. Vî r^&ng tùac gi%a khçng nh_én di_"n fè_!c féu lâ lºch s%è c%ua ti%"u vè!ng quùçc Panduranga %! mi^"n nam, féu lâ lâ lºch s%è c%ua ti%"u vè!ng quùçc Vijaya %! mi^"n bù&c trong th%" chù" li"n bang Champa.

Cùach dûng thu_ét ng¨è «h_an chù" v^" kiù"n thùèc» hay «U%çng ¡» f%" ùam ch%i cho giù!i khoa h_oc Phùap lâ ngè^!i thiù"u trînh f_ç fä fèa f_çc gi%a f_&t bao nghi vùén cùo ch&ng féy lâ v&n chè!ng chùinh trº c%ua Xä H_çi Ch%u Nghïa nh^&m chùçng l_ai cùac nhâ khoa h_oc khçng cûng quan fi%"m chùinh trº vù!i nhâ nèù!c Vi_"t Nam hi_"n hânh, chùè khçng ph%ai lâ phong cùach viù"t v&n c%ua nhâ khoa h_oc th_ét s_è..

21

fi^"n dä vâo n&m 193345, ri"ng v^" t%inh Phùu Y"n cùo vâo kh%oang 52 thçn ùép dén t_çc Hroi trong fùo cùo 37 thçn %! khu v_èc Huy_"n F^çng Xuén vâ 15 thçn %! Huy_"n S!n Hôa. Nù"u f_çc gi%a tin vâo l^!i k%" c%ua çng Ma Cham do Bùç Thu_én ghi l_ai46, m_çt sùç f^çng bâo Hroi %! lâng Suùçi Che, huy_"n S!n Hôa cho r^&ng t%ç ti"n c%ua h_o lâ gùçc ngè^!i Bînh F_inh. Vî chiù"n tranh, h_o ch_ay sang Phùu Y"n lùanh n_an %! khu v_èc sçng C^éu. Sau fùo l_ai b_i ngè^!i Vi__"t lùén ùap khu v_èc nây, h_o ph%ai b%o khu v_èc sçng C^éu f%" r^çi ch_ay sang lùanh n_an %! khu v_èc g^én ngè^!i Bahnar vâ Radùe h!n. Tiù"c r^&ng féy ch%i lâ m_çt céu chuy_"n truy^"n kh%éu c%ua ngè^!i Hroi, vî chùung tçi khçng tîm thùéy tè li_"u nâo nùoi v^" xuùét xùè c%ua ngè^!i Hroi t^è khu v_èc Vijaya (Bînh F_inhà sang Phùu Y"n lùanh n_an. Theo Nguy¨"n Trù&c Dï47, Hroi lâ m_çt dén t_çc hi^"n lânh chùét phùat, %! d_oc theo cùac sè^!n nùui. M¨çi buçn ch%i cùo ch^èng 5 tù!i 7 nùoc nhâ. Buçn nâo lù!n nhùét cùo f_ç 20 nùoc nhâ. V^" nçng nghi_"p, dén t_çc Hroi ph^én lù!n biù"t cây b^èa, nhèng ru_çng fùét bùan d^én vâ nay ph^én lù!n ch%i côn lâm r¨éy. Ngo_ai tr^è m_çt sùç ngè^!i giâu cùo, fa sùç fân çng ngè^!i Hroi fùong khùç %! tr^én; fân bâ m_&c ùao dâi nhè ngè^!i Ch&m, thùich trang sùèc quùén cè^!m, feo vông f^çng hay b_ac. Fân çng ngè^!i Hroi thùich câ r&ng cho b^&ng vâ ph_u n¨è thùich c&ng tai feo ngâ cho f_ep. V^" ph^én &n uùçng, f^an çng thùich dûng chùen füa côn ph_u n¨è Hroi thùich &n bùoc b^&ng tay. Thùèc &n h%ao h_ang c%ua ngè^!i Hroi lâ mùon «ùoc» tùèc lâ m_çt lo_ai g%oi thºt tr_çn vù!i bao t%è ru_çt non côn nguy"n c%o. M¨çi gia fînh ngè^!i Hroi cùo m_çt c&n nhâ sân. M¨çi nhâ cùo ùit nhùét hai cùai bù"p : bù"p ki"ng c%è vâ bù"p khùach. Ngè^!i Hroi cüng nhè sù&c t_çc lén c_én th^! nhi^"u th^én thùanh. Câng nhi^"u thén thùanh t_uc l_" câng nhi^"u, nhùét lâ nh¨èng t_uc l_" li"n quan fù"n vùén f^" nçng nghi_"p48.

44 Chùung tçi biù"t lâ m_çt tùac ph%ém viù"t v^" Hroi fä xuùét b%an %! Vi_"t Nam sau n&m 1990.

Nhèng vî tînh hînh chùinh tr_i, chùung tçi khçng cùo phè!ng ti_"n f%" tham kh%ao n_çi dung sùach nây.

45 L. Sogny (1937, trang 73à. 46 L. Sogny (1937, trang 77à. 47 Xem Nguy¨"n Trù&c Dï (1970, trang 72à. Xem th"m L. Sogny (1937, trang 73à. 48 Nguy¨"n Trù&c Dï (1970, trang 72à.

22

Cüng theo Nguy¨"n Trù&c Dï49, dén t_çc Hroi theo chù" f_ç m¨éu h_" vâ m¨éu cè. Ngè^!i con gùai Hroi fi h%oi ch^çng, nhèng cüng cùo m_çt sùç thçn ùép, ngè^!i con trai fi h%oi v_!. L¨" cèù!i fè_!c c%è hânh t_ai nhâ cç déu. Ti_"c kùeo dâi trong ba ngây. T^ai s%an thu_çc quy^"n con gùai. Nù"u cha m_e chù"t, ngè^!i con gùai ph%ai lo nuçi dè¨!ng nh¨èng em nh%o. C%ua c%ai chia ph^én cho ngè^!i chù"t thè^!ng fem ra ngoâi m_ç f%" fùo. Tùom l__ai, chù" f_ç m¨éu h_" c%ua f^çng bâo Hroi cùo cûng m_çt khuçn m¨éu vù!i chù" f_ç m¨éu h_" c%ua ngè^!i Ch&m %! Phan Rang vâ Phan Rùi. Dû tùac gi%a Nguy¨"n Trù&c Dï khçng fi vâo chi tiù"t nh^&m f_inh nghïa m_çt cùach khoa h_oc h_" thùçng chù" f_ç m¨éu h__" c%ua dén t_çc Hroi, nhèng bâi bùao cùao c%ua Bùç Thu_én50 cho r^&ng chù" f_ç m¨éu h_" c%ua dén t_çc Hroi rùét g^én g%ui vù!i chù" f_ç m¨éu h_" c%ua ngè^!i Ch&m. Fùèng tr"n phè!ng di_"n lu_ét h_oc, m¨éu h_" %! Champa lâ m_çt c! chù" t%ç chùèc gia fînh trong fùo ngè^!i fân bâ cùo quy^"n tuy_"t fùçi tr"n gia s%an vâ con cùai c%ua mînh sau ngây kù"t hçn. Chùinh vî thù", m¨éu h_" %! Champa khçng dùinh dùang gî fù"n c! chù" m¨éu quy^"n (matriarcheà, tùèc lâ quy^"n chùinh tr_i vâ xä h_çi c%ua ngè^!i fân bâ mâ ngè^!i ta thè^!ng thùéy %! Téy Phè!ng. Tuy nhi"n, khi nùoi fù"n chù" f_ç m¨éu h_" %! Champa, nhi^"u giù!i nghi"n cùèu %! Vi_"t Nam, trong fùo cùo m_çt sùç trùi thùèc ngè^!i Ch&m thè^!ng hay ph%ong foùan theo d_è ki_"n c%ua mînh vâ fçi lùuc cüng hay nh^ém l¨én ùy nghïa chùinh xùac c%ua c_um t^è lu_ét h_oc m¨éu h_" (matrilinùeaireà, m¨éu cè (matrilocalà vâ m¨éu quy^"n (matriarcheà, f%" r^çi t^è fùo h_o kù"t lu_én r^&ng ngè^!i Ch&m theo chù" f_ç m¨éu h_" vâ m¨éu quy^"n. Inrasara lâ tùac gi%a g^én féy thè^!ng l_ép l_ai s_è sai l^ém nây. D_èa tr"n lùy thuyù"t c%ua B%èu L_ich51, tùac gi%a fèa ra m_çt cçng thùèc khçng c! s%! khoa h_oc: «M¨éu h__" ≠ m¨éu quy^"n ± ch¨ç %! theo m_e»52 hay nùoi m_çt cùach khùac, m¨éu h_" c%ua ngè^!i Ch&m lâ m_çt th%" chù" gia fînh d_èa tr"n h_" thùçng m¨éu quy^"n vâ m¨éu cè53. Féy lâ m_çt fºnh nghïa sai l^ém, vî

49 Nguy¨"n Trù&c Dï (1970, trang 72à. Xem th"m L. Sogny (1937, trang 74à. 50 Sogny, L. (1937, trang 72-77à. 51 B%èu L_ich, Nhén ch%ung h_oc vâ lè_!c kh%ao dén t_çc, L%èa Thi"ng, Sâi Gôn, 1970,

trang 343 (do Inrasa trùich d¨énà. 52 Inrasara (2003, trang 41à. 53 Chùinh vî hi%"u sai l^ém nhè Inrasara v^" m¨éu h_" ngè^!i Ch&m, Mah Mod (1978, trang

46-47à f^" ngh_i s%èa f%çi quy chù" nây cho phû h_!p vù!i chùinh sùach Xä H_çi Ch%u

23

nhi^"u chuy"n gia lu_ét h_oc v^" t%ç chùèc gia fînh %! khu v_èc Fçng Nam ùA, nhè çng R. Lingat54, fä f_inh nghïa r^&ng : M¨éu h_" (matrilinùeaireà lâ c! chù" t%ç chùèc gia fînh trong fùo ngè^!i fân bâ ch%i cùo quy^"n tuy_"t fùçi tr"n gia s%an hay con cùai phùat xuùét t^è gia fînh c%ua mînh sau ngây fùinh hçn. Chùinh vî thù", khi nùoi fù"n chù" f_ç m¨éu h_" dû %! Champa hay %! khu v_èc cùac nèù!c Fa F%ao, ngè!i ta ch%i nùoi fù"n quy^"n chia gia s%an vâ con cùai, chùè khçng ph%ai lâ quy^"n hânh c%ua ngè^!i fân bâ (matriarcheà trong t%ç chùèc gia fînh vâ xä h_çi nhè m_çt sùç chuy"n gia Vi_"t Nam thè^!ng hi%"u l^ém. Sau cûng, çng R. Lingat cüng nhùén m_anh r^&ng dén t_çc Ch&m hay m_çt sùç dén t_çc thu_çc v^" ngçn ng¨è Chamic %! Champa, nhè Radùe, Jarai, Churu, Raglai trong fùo cùo dén t_çc Hroi theo chù" f_ç m¨¨éu h_", m¨éu cè nhèng ph_u quy^"n. Vî fâ bâ Ch&m hay fân bâ Hroi khçng cùo m_çt quy^"n l_èc gî trong t%ç chùèc chùinh tr_i, xä h_çi vâ gia fînh, ngo_ai tr^è quy^"n tuy_"t fùçi tr"n gia s%an vâ con cùai c%ua c_&p v_! ch^çng. Th_ém chùi hçm nay, m_çt sùç ngè^!i fân bâ Ch&m hay fân bâ Hroi côn &n c!m th^èa c%ua ch^çng mînh f%" l_ai. Thù" thî lâm sao cùo chù" f_ç m¨éu quy^"n (matriarcheà trong t%ç chùèc gia fînh %! Champa55.

N_çi dung t^è v_èng Hroi-Vi_"t trong CAM 182 vâ CAM 183

Fùèng tr"n phè!ng di_"n ngçn ng¨è h_oc, dén t_çc Champa chia thânh hai khùçi ngçn ng¨è ri"ng bi_"t56. Dén t_çc Sùedang, Bahnar, Katu, Stieng, Kaho, M_a dûng ngçn ng¨è xù"p vâo nhùom Mon-Khmer. Trong lùuc fùo, 6 dén t_çc côn l_ai (Radùe, Jarai, Chru, Raglai, Hroi vâ Ch&mà dûng ngçn ng¨è xù"p vâo nhùom Fa F%ao (Austronesienà trong fùo cùo dén t_çc Hroi, côn g_oi lâ Ch&m Hroi.

Nghïa %! Vi_"t Nam. Theo Po Dharma (2003, trang 77-92à, khçng vî trung thânh vù!i chù" f_ç Xä H_çi Ch%u Nghïa Vi_"t Nam mâ m_çt sùç cùan b_ç nhâ nèù!c f^" nghº thay f%çi quy chù" m¨éu h_" c%ua dén t_çc Champa thânh chù" f_ç ph_u h_" nhè ngè^!i Vi_"t.

54 R. Lingat (1952à. 55 Xem Po Dharma (1995, trang. 199-214à. 56 Li"n quan fù"n khùai ni_"m ngçn ng¨è %! Champa, xem A. G. Haudricourt (1950,

trang 172-182à; G. E. Marrison (1975, trang 52-59à; A. Morice (1875, trang 347-377à.

24

1. Xuùét xùè t^è v_èng Hroi-Vi_"t. Cuùçn t^è v_èng Hroi-Vi_"t l^a m_çt tè li_"u viù"t b^&ng tiù"ng Ch&m hi_"n f_ai (akhar thrahà57 vâ tiù"ng Vi_"t tr"n cuùçn v%! h_oc sinh cùo g_ach hâng, hi_"n fang lèu tr¨è t_ai Vi_"n Vi¨"n Fçng Phùap (E+EOà %! Paris. Tè li_"u nây g^çm hai t_ép, mang kùy hi_"u CAM 182 vâ CAM 183. M¨çi t_ép g^çm 84 trang58. Cho fù"n hçm nay, Vi_"n Vi¨"n Fçng Phùap cüng khçng biù"t ai lâ ngè^!i thu th_ép tâi li_"u nây vâ k%" t^è n&m nâo hai cuùçn tè li_"u nây fè_!c lèu tr¨è trong thè vi_"n c%ua Vi_"n59. M_&t biâ c%ua CAM 182 mang m_çt dông tiù"ng Phùap : Dictionnaire Châm Sçng C^éu Phùu Y"n (T_è fi%"n Ch&m %! khu v_èc Sçng C^éu, Phùu Y"nà. M_&t biâ c%ua CAM 183 cüng cùo m_çt céu ghi chùu b^&ng tiù"ng Phùap : Dictionnaire Châm Annamite t%inh Phùu Y"n Sçng C^éu (T_è fi%"n Ch&m-Vi_"t, Sçng C^éu, t%inh Phùu Y"nà. M_&c dû ph^én ghi chùu tiù"ng Phùap cùo ghi rö, fùo lâ Dictionnaire (t^è fi%"nà, nhèng d_èa vâo n_çi dung c%ua tè li_"u nây, chùung tçi khçng cho lâ t_è fi%"n, fùo ch%i lâ m_çt danh sùach t^è v_èng mâ thçi. Fi^"u fùang chùu ùy, fùo lâ m_&t bîa c%ua CAM 182 vâ CAM 183 g_oi féy lâ t_è fi%"n Châm-Vi_"t chùè khçng ph%ai lâ Hroi-Vi_"t. T^è céu ghi chùu nây, ngè^!i ta cùo th%" foùan r^&ng cuùçn t^è v_èng nây cùo th%" ra f^!i sau n&m1933. Vî n&m 1933, çng L. Sogny, m_çt nhâ nghi"n cùèu Phùap cùo tin tùèc cho biù"t r^&ng %! khu v_èc Phùu Y"n côn cùo m_çt nhùom ngè^!i khçng biù"t h_o lâ ai, nhèng h_o cùo t%ç chùèc gia fînh vâ tiù"ng nùoi rùét g^én g%ui vù!i ngè^!i Ch&m. F%" ki%"m chùèng tin tùèc nây, çng L. Sogny y"u c^éu Bùç Thu_én sang khu v_èc nây f%" nghi"n cùèu th"m. Trong bâi bùao cùao c%ua mînh60, Bùç Thu_én cüng g_oi h_o lâ ngè^!i Ch&m, nhèng ngè^!i Ch&m nùoi m__çt thùè tiù"ng cùo nhi^"u ph^én d_i bi_"t nhùét lâ cùach phùat ém, so

57 Li"n quan fù"n ch¨è viù"t Ch&m, xem E. Aymonier (1889à; E. Aymonier vâ A.

Cabaton (1906à; G. Moussay (1971à. 58 N_çi dung c%ua CAM 182 vâ CAM 183 fä fè_!c mç t%a trong tùac ph%ém c%ua Po

Dharam, Complùement au catalogque des manuscrits cam des bibliothêque =ranÇais (Paris, 1981, trang 30à.

59 Po Dharma (1981à. 60 L. Sogny (1937, trang 72-77à.

25

vù!i tiù"ng Ch&m %! khu v_èc Phan Rang vâ Phan Rùi; h_o %! nhâ sân, m_&t ùao qu^én g^én giùçng nhè dén t_çc %! mi^"n cao. Cùo ch&ng vî khçng cùo m_çt tin tùèc chùinh xùac t"n g_oi c%ua dén t_çc thi%"u sùç %! khu v_èc Phùu Y"n, mâ nhâ nghi"n cùèu Phùap ph%ai ghi tr"n biâ c%ua CAM 192 vâ CAM 183 vù!i nhan f^" lâ t_è fi%"n Châm-Vi_"t chùè khçng ph%ai lâ Hroi-Vi_"t. 2. Tùac gi%a c%ua t^è v_èng CAM 182 vâ CAM 183 lâ hai cuùçn t^è v_èng ngçn ng¨è Hroi f^éu ti"n côn lèu tr¨è trong thè vi_"n Phùap. Ph%ai cçng nh_én r^&ng, tùac gi%a c%ua t^è v_èng nây lâ ngè^!i rùét am tè^!ng tiù"ng Ch&m hi_"n f_ai (akhar thrahà vâ viù"t tiù"ng Ch&m rùét lâ khùeo lùeo. Nhèng tùac gi%a cüng lâ ngè^!i am hi%"u tiù"ng Vi_"t m_&c dû trong CAM 182 vâ CAM 183 nây, ngè^!i ta tîm thùéy m_çt sùç l¨çi chùinh t%a tiù"ng Vi_"t so vù!i quy lu_ét chùinh t%a hi_"n hânh. Cho fù"n hçm nay, khçng tè li_"u nâo biù"t ai lâ tùac gi%a t^è v_èng Hroi-Vi_"t nây. H_o lâ gùçc ngè^!i Ch&m hay lâ ngè^!i Hroi ? Vâ cüng cùo th%" tùac gi%a nây lâ m_çt chuy"n gia khoa h_oc nèù!c ngoâi biù"t tiù"ng Ch&m c%a tiù"ng Hroi vâ Vi_"t. Theo P-B. La=ont, Po Dharma et Nara Vija61, CAM 182 vâ CAM 183 lâ hai cuùçn t^è v_èng do P. Mus sèu t^ém cho thè vi_"n Vi_"n Vi¨"n Fçng Phùap vâo n&m 1929-1930. Nùoi nhè thù" khçng ph%ai lâ t^è v_èng n^ay viù"t vâo n&m 1929-1930 vâ chèa chù&c çng P. Mus l^a tùac gi%a c%ua cuùçn sùach nây, m_&c d^u ai cüng biù"t P. Mus lâ ngè^!i thçng th_ao tiù"ng Ch&m vâ tiù"ng Vi_"t. N&m 1933, Bùç Thu_én gùçc ngè^!i Ch&m %! Phan Rùi cùo nh_én m_çt cçng tùac sang t%inh Phùu Y"n f%" nghi"n cùèu v^" dén t_çc Hroi. Bâi nghi"n cùèu nây fä f&ng trong t_ép san Bulletin des Amis du Vieux Huù"62. Cùo ch&ng ch%u nhén c%ua cuùçn t_è v_èng nây lâ çng Bùç Thu_én ? Tiù"c r^&ng, Bùç Thu_én khçng f^" c_ép gî fù"n cuùçn t^è v_èng Hroi-Vi_"t trong bâi bùao cùao c%ua çng ta.

61 P-B. La=ont, Po Dharma et Nara Vija (1977, trang 4à. 62 L. Sogny (1937à.

26

3. Cùach trînh bây t^è v_èng Hai cuùçn t^è v_èng CAM 182 vâ CAM 183 viù"t b^&ng tay. M¨çi trang chia lâm hai ph^én. Ph^én b"n trùai lâ t^è v_èng Hroi viù"t b^&ng tiù"ng Ch&m hi_"n f_ai (akhar thrahà. Ph^én b"n ph%ai, tùac gi%a cho nghïa tiù"ng Vi_"t. M¨çi f!n v_i t^è f^"u mang sùç thùè t_è, t^è sùç 1 fù"n sùç 1867. F!n v_i t^è (entrùeeà khçng sù&p xù"p theo m¨éu t_è A, B, C, D, v.v. nhè quy lu_ét c%ua t^è fi%"n hi_"n f_ai, nhèng theo phè!ng phùap fi^"n gi%a, khçng cùo ch%u f^" nhùét f_inh. Nhîn qua n_çi dung c%ua tè li_"u nây, ngè^!i ta cùo th%" foùan r^&ng lâ tùac gi%a c%ua t^è v_èng nây ch%i ghi chùep l_ai nh¨èng f!n v_i t^è xuùét hi_"n trong trùi nhù! c%ua mînh hay do ngè^!i khùac cung cùép cho mînh. Chùinh vî thù", m_çt f!n v_i t^è fè_!c l_ép di l_ép l_ai hai hay ba l^én. Thùi d_u, f!n v_i t^è brey Rb⁄Á «cho, ban» xuùét hi_"n ba l^én %! v_i trùi sùç 6, sùç 355 vâ sùç 822 trong cuùçn t^è v_èng nây. Fa sùç f!n v_i t^è thè^!ng fè_!c xéy d_èng d_èa tr"n m_çt ch¨è duy nhùét, thùi d_u : 6. brey Rb⁄Á ≠ cho, ban; 8. mai ØM_ ≠ fù"n, l_ai. Nhèng cüng cùo rùét nhi^"u f!n vº t^è l_ai fè_!c cùéu t_ao theo c_um t^è, hay m_çt céu nguy"n v_en. Thùi d_u : 4. aoh mbaoh Oa@H Oı@H ≠ khçng th°ay; 16. huec hadrei sei hV⁄Ç hRdE s‡ ≠ s_! m_çt mînh; 56. rawek lua lua r_v⁄ lV_ lV_ ≠ r^! nhê nh_e. 4. N_çi dung t^è v_èng Hai t_ép t^è v_èng CAM 182 vâ CAM 183 cùo t%çng sùç 1867 f!n vº t^è (entrùeeà, trînh bây tu^én t_è t^è sùç 1 fù"n sùç 1867 khçng theo m__çt ch%u f^" nhùét f_inh. Nhèng tr"n t%çng sùç nây, ngè^!i ta ch%i tîm thùéy cùo 1207 t^è v_èng mâ thçi. Trong ch%i sùç 1207 t^è v_èng nây, cùo 9 t^è v_èng gùçc Ph_an ng¨è63; 3 t^è v_èng gùçc ·A R_ép64; 1 t^è v_èng gùçc Kampuchea65; 2 t^è v_èng gùçc Mä

63 gana gN_ {Ph_an: ga◊a} ≠ lùinh, quén f_çi; gru RgU_ {Ph_an: guru} ≠ th^éy; guy gUÁ

{Ph_an: guna}≠ quy^"n; hadai hØd, adai aØw {Ph_an: saµdhi} ≠ %! chung; kal kÒ {Ph_an: kala} ≠ thu%! xèa; manih Mn^H {Phan: mænuÒa} ≠ ngè^!i, nhén lo_ai; rap r∏ {Ph_an: ræpa} ≠ thén th%"; yawa yv_ {Ph_an: jiwa} ≠ h!i, tiù"ng; yuen yV⁄ˆ {Ph_an: yavana} ≠ ngè^!i Vi_"t.

27

Lai66; 12 t^è v_èng c%ua ngçn ngè Jarai vâ Radùe vâ 7 t^è v_èng c%ua ngçn ng¨è ri"ng bi_"t c%ua t_çc ngè^!i Jarai. Fi^"u fùang chùu ùy nhùét fùo lâ tr"n ch%i sùç 1207 t^è v_èng xuùét hi_"n trong hai tè li_"u CAM 182 vâ CAM 183, ngè^!i ta tîm thùéy cùo 243 t^è v_èng ri"ng bi_"t c%ua ngçn ng¨è Hroi. Ch%i sùç côn l_ai fùo lâ 929 t^è v_èng nhùom Chamic, cùo nghïa lâ t^è thçng d_ung mâ ngè^!i ta v¨én côn dûng %! khu v_èc Panduranga. S_è xuùét hi_"n t^è v_èng Ph_an ng¨è vâ ·A R_ép trong ngçn ng¨è Hroi khçng cùo gî lâ ng_ac nhi"n c%a. L_ich s%è fä chùèng minh r^&ng, dén t_çc Hroi lâ thânh ph^én c%ua th^én dén Champa, m_çt quùçc gia chºu %anh hè%!ng, k%" t^è thù" k%y thùè 2 sau Cçng Nguy"n, n^"n v&n minh ‰„n F_ç Giùao rùét n_&ng n^" vâ k%" t^è thù" k%y thùè 16, n^"n v&n minh H^çi Giùao. Fi^"u cüng c^én nhùén m_anh r^&ng, 9 t^è v_èng gùçc Ph_an ng¨è vâ 3 t^è v_èng gùçc ·A R_ép khçng ch%i dûng ri"ng bi_"t trong ngçn ng¨è ngè^!i Hroi, nhèng c%a trong ngçn ng¨è Ch&m %! khu v_èc Panduranga. M_&c dû Hroi sùçng rùét g^én güi vù!i dén t_çc Radùe vâ Jarai, nhèng ngçn ng¨è Hroi khçng chºu %anh hè%!ng n_&ng n^" t^è v_èng c%ua hai dén t_çc anh em %! khu v_èc Téy Nguy"n, vî ngè^!i ta ch%i tîm thùéy 19 t^è trong cuùçn t^è v_èng Hroi-Vi_"t. S_è xuùét hi_"n m_çt t^è duy nhùét thu_çc nhùom Mon-Khmer cüng lâ m_çt fi^"u d¨" hi%"u, vî dû sao, dén t_çc Hroi v¨én thè^!ng li"n l_ac vù!i cùac sù&c dén nùoi tiù"ng Mon-Khmer, fùo lâ dén t_çc Sùedang vâ Bahnar %! Téy Nguy"n67. M_&c dû t^è v_èng Hroi thu_çc nhùom Chamic, nhèng cùach phùat ém c%ua ngè^!i Hroi cùo ph^én khùac bi_"t vù!i ngè^!i Ch&m %! khu v_èc Panduranga. Chùinh vî thù", ngè^!i ta tîm thùéy trong danh sùach t^è v_èng

64 alak al {·A R_ép, Mä Lai: arak} ≠ rè_!u; kanai kØN {·A R_ép, Mä Lai: serunai} ≠

kên; patap pt∏ {·A R_ép, Mä Lai: kitab} ≠ sùach kinh thùanh. 65 nyam Z* {Kampuchea}≠ &n. 66 angan aQˆ, ngan Qˆ {Mä Lai: ringgan} ≠ c%ua c%ai; tapur tpUÂ {Mä Lai: dapur} ≠

bù"p. 67 L. Sogny (1937, trang 73à cüng xùac minh r^&ng cùo nhi^"u thçn ùép ngè^!i Bahnar sùçng

xen k%e vù!i ngè^!i Hroi %! hai huy_"n F^çng Xuén vâ S!n Hôa, t%inh Phùu Y"n.

28

Hroi-Vi_"t cùo nhi^"u t^è cûng nghïa vù!i t^è Ch&m, nhèng cùach phùat ém cùo ph^én khùac nhau. Fay lâ vâi thùi d_u fi%"n hînh: Hroi Phùu Y"n Ch&m Panduranga mbaoh Oı@H ≠ th°ay mboh OıH ≠ th°ay brey Rb⁄Á ≠ cho brei RbE ≠ cho manih M_n^H ≠ ngè^!i ta manuis MnVI∑ ≠ ngè^!i ta S_è khùac bi_"t nây cüng cùo th%" xuùét phùat t^è cùach phi"n ém tiù"ng Hroi sang tiù"ng Ch&m do tùac gi%a c%ua cuùçn t^è v_èng nây th_èc hi_"n. Vî nhîn qua n_çi dung t^è v_èng Hroi-Vi_"t trong cuùçn CAM 182 vâ CAM 183, tùac gi%a khçng h^" nhù&c fù"n qui lu_ét phi"n ém tiù"ng Hroi sang ch¨è Ch&m (Akhar Thrahà. S_è khùac bi_"t nây lâ fi^"u khçng th%" nùe trùanh trong v&n t_è c%ua m_çt sùç dén t_çc khçng cùo ch%u quy^"n quùçc gia, khçng cùo m_çt c! quan chùinh thùèc f%u th%ém quy^"n f%" qui f_inh l¨çi chùinh t%a vâ phùat ém cho t^èng ch¨è m_çt68. Tr"n t%çng sùç 1207 t^è v_èng dûng trong CAM 182 vâ CAM 183, ngè^!i ta tîm thùéy cùo vâo kho%ang 300 thu_ét ng¨è chuy"n mçn li"n quan fù"n 6 ch%u f^": t%ç chùèc gia fînh, thén th%", b_"nh h_oan, t%ç chùèc hînh s_è, thi"n v&n th^!i tiù"t vâ nçng nghi_"p. Trong thu_ét ng¨è nây, khçng cùo m_çt t^è nâo li"n quan fù"n ghe thuy^"n hay hâng h%ai. Cùo ch&ng dén t_çc Hroi lâ m_çt c_çng f^çng khçng chuy"n v^" ngh^" bi%"n nhè dén t_çc Ch&m.

Paris, thùang 11 n&m 2003

68 Ngay c%a nèù!c Mä Lai, m_çt quùçc gia giâu m_anh %! khu v_èc Fçng Nam Ù‰A, cùo

m_çt c! quan chùinh thùèc nh^&m ki%"m soùat ch_&t chë cùach phùat ém vâ qui lu_ét chùinh t%a, nhèng dén Mä Lai v¨én côn theo thùoi quen vù!i cùach phùat ém f_ia phè!ng c%ua mînh vâ dûng qui lu_ét chùinh t%a theo cùach phùat ém c%ua mînh.

29

Tâi li_"u tham kh%ao (Féy lâ tè li_"u mâ chùung tçi dûng trong bâi nghi"n cùèu nây, chùè khçng ph%ai tè li_"u tham kh%ao s! qua khçng dùinh dùang gî vù!i ch%u f^" nâyà.

Abd. Karim, xem Po Dharma. Alaudin Majid vâ Po Dharma (Ch%u Bi"nà, Adat Perpatih Melayu-

Campa, Kementerian Kebudayaan de Pelancongan Malaysia, Kuala Lumpur, 1994.

Aurousseau, L., Compte-Rendu de G. Maspero: Le Royaume de Champa (1910à trong BE+EO XIV-9, 1914, trang 8-43.

Aymonier, E., 1885 «Lettre de M. Aymonier au Gouverneur de la

Cochinchine sur son voyage au Binh-thuân», trong Excursions et Reconnaissances IX-22, 1885, trang 247-254.

1889 Grammaire de la langue chame, Saigon, Imprimerie Coloniale, 1889.

1890 «Lùegendes historiques des Chams», trong Excursions et Reconnaissances XIV-32,1890, trang 145-206.

Aymonier, E. vâ A. Cabaton A., Dictionnaire cam-=raÇais, Paris, PE+EO, 1906.

Bûi Khùanh Thù", t_è fi%"n Ch&m-Vi_"t...........

30

Bùich V&n «T%inh Bînh Thu_én vù!i nh¨èng c%ç v_ét vâ di tùich l_ich s%è Ch&m», Vijaya 3, 2001, trang 51-59.

C.H.C.P.I. Inventaire des Archives du Panduranga du =onds de la Sociùetùe Asiatique de Paris (Piêces en caractêres chinoisà, Travaux du Centre d'Histoire et Civilisations de la Pùeninsule Indochinoise, Paris, 1984.

Cabaton, xem Aymonier. Chùinh-sùach phùat-tri¨"n sù&c-t_çc c%ua chùinh-ph%u Vi_"t-Nam C_çng-Hôa, B_ç

Phùat-Tri%"n Sù&c T_çc, Saigon, 1996. Coedes, G., Les Etats hindouisùes d'Indochine et d'Indonùesie, Boccard,

Paris, 1964 Dorohiem vâ Dohamide, Dén-T_çc Ch^am Lè_!c-S%è, Hi_"p-H_çi Châm

H^çi-Giùao Vi_"t-Nam, Saigon, 1965. Doudart de Lagrùee, L., Explorations et Missions, 1883. Durand, E. 1905 «Notes sur les Chams. La Chronique Royale», trong

BE+EO V, 1905, trang 377-382. 1907 «Notes sur les Chams. XI. Les archives des derniers rois

chams», trong BE+EO VII,1907, trang 353-355. Fù&c V&n Kiù"t «Vè!ng phi M_y E (Bia-Mih Aià m_çt h^çng nhan trinh

li_"t c%ua Chi"m Thânh», Vijaya 3, 2001, trang 88-98. F_ai Nam Th_èc L_uc Chùinh Bi"n vâ Ti^"n Bi"n, Hanoi, 1963-1965. F_ai Vi_"t S%è Kùy Toân Thè, Hanoi, 1972-1973. F_ai-Nam Nhùét-Thùçng-Chùi: t%inh Phùu-Y"n Khùanh-Hôa (quy%"n 10 vâ

11à, Nha V&n-Hùoa, B_ç V&n-Hùoa Giùao-D_uc, Saigon, 1964. G. Cœdês, G., «Nouvelles données sur les origines du Royaume

Khmer», trong BE+EO XLVIII, 1, 1912, trang 209-220. Gay, B., «Vue nouvelle sur la composition ethnique du Campa»,

trong Actes du Sùeminaire sur le Campa organisùe â l'Universitùe de Copenhague le 23 mai 1987, Travaux du CHCPI, Paris, 1988, trang 49-58.

+inot, L., Compte-Rendu de G. Maspero: Le Royaume de Champa (1928à trong BE+EO XXVIII,1928, trang 285-292.

Haudricourt, A. G., «Les consonnes prùeglottalisùees en Indochine», trong Bulletin de la Sociùetùe de Linguistique de Paris XLVI, 1950, trang 172-182.

H^çng Fùèc B%an F^ç, B_ç Quùçc-Gia Giùao-D_uc, Saigon, 1962.

31

Hickey, G. C., Sons of the Mountains, New Haven, Yale University Press, 1982.

Hickey, xem Lebar. Hoa Fînh B%çi, «V^" Po Brah vâ nâng Cçng Nè!ng, con Po I"u Nol

Rak», Vijaya 3, 2001, trang 109-114. Inrasara, V&n Hùoa-Xä H_çi Ch&m. Nghi"n cùèu vâ fùçi th_oai, Nh^a Xuùét

B%an V&n H_oc, Thânh Phùç H^ç Chùi Minh, 2003. Inrasara, V&n H_oc Ch&m, ............... La=ont, P-B. 1980 «Pour une rùehabilitation des chroniques rùedigùees en cam

moderne», trong BE+EO LXVIII, 1980, trang105-111. 1991 «Les grandes dates de l'histoire du Campa» trong Le

Campa et le Monde malais, Publications du CHCPI, Paris, 1991, trang 7-25.

La=ont,, P-B., Po Dharma et Nara Vija, Catalogque des manuscrits cam des bibliothêque =ranÇais, Publication E+EO, Paris, 1977.

Lebar +. M., Hickey, G. C., Musgrave, J. K., Ethnic groups o= Mainland Southeast Asia, New haven, 1964.

Lejosne, J. C., Journal de voyage de G. Van Wuysthoff et de ses assistants au Laos (1641-1642), Bruxelles, 1986.

Lingat, R., Les rùegimes matrimoniaux du Sud-Est de l'Asie. Essai de droit comparmùe indochinois, Publication de l'E+EO, 1952.

Mah Mod, «F_&c fi%"m gia fînh vâ thén t_çc vâ xä h_çi c%ua f^çng bâo Ch&m», trong Nh¨èng vùén f^" dén t_çc h_oc %! Vi_"t Nam, quy¨"n II, 2, Vi_"n Khoa H_oc Xä H_çi t_ai Thânh Phùç HCM, Dén T_çc H_oc, 1978, trang 46-47.

Manguin, P-Y., Les Portugais sur les cçtes du Vi"tnam et du Campa. Etude sur les routes maritimes et les relations commerciales (XVIe, XVIIe, XVIIIe siêclesà, Public. E+EO LXXXI, Paris, 1972 .

Marrison, G. E., «The Early Cham language and its relationship to Malay», trong Journal o= the Malayan Branch o= the Royal Asiatic Society XLVIII-2, 1975, trang 52-59.

Maspero, G., Le Royaume de Champa, Van Oest, Paris, 1928.

32

Maurel, E., «Mùemoire sur l'anthropologie des divers peuples vivant actuellement au Cambodge», trong Mùemoires de la Sociùetùe d'Antropologie de Paris, sùç III (1892à, trang 442-468; sùç IV, 1893, trang 459-539.

Morice, A. «Etude sur deux dialectes de l'Indochine : Les Tsiams et les Stiengs (Cochinchine et Cambodgeà» trong Revue de Linguistique et de Philologie VII, 1875, trang 347-377.

Moussay, G., Dictionnaire cam-vietnamien-=ranÇais, Phanrang, Centre Culturel Cam,1971.

Moussay, G., xem Po Dharma. Musgrave, xem Lebar. Nara Vija, xem La=ont. Nguy¨"n Trù&c Dï 1970 F^çng bâo cùac sù&c t_çc thi%"u sùç Vi_"t-Nam, Saigon, 1970. 1986 M¨éu H_" Châm, Nghi"n Cùèu S%è Fºa, Montrùeal, 1986. Phan Khoang, Vi_"t S%è : Xùè Fâng Trong, 1558-1777, Saigon, Khai

Trùi, 1969. Po Dharma 1978 Chroniques du Panduranga (Thêse EPHEà, Paris, 1978. 1981 Complùement au catalogque des manuscrits cam des

bibliothêque =ranÇais, Publication E+EO, Paris, 1981. 1983 «A propos de l'exil d'un roi cam au Cambodge», trong

BE+EO LXXII, 1983, trang 253-266. 1987 Le Panduranga (Campaà 1802-1835. Ses rapports avec le

Vi"tnam, Public. E+EO CXLIX, Paris, 1987. 1988 «Etat des derniêres recherches sur la date de l'absorption

du Campa par les Vietnamiens» trong Actes du séminaire sur le Campa organisùe â l'Universitùe de Copenhague le 23 mai 1987, Travaux du CHCPI, Paris, 1988, trang 59-67.

1991 «Le dùeclin du Campa entre le XVIe et le XIXe siêcl» trong Le Campa et le Monde Malais. Actes de la Con=ùerence Internationale sur le Campa et le Monde Malais, Berkeley, l'Universitùe de Cali=ornie, Travaux du CHCPI, Paris, 1991, trang 47-64.

1995 «Hommes et =emmes au Panduranga (Campaà» trong Note sur la culture et sur la religion de la Pùeninsule indochinoise, L'Harmattan, Paris, 1995, trang. 199-214.

33

1997 «Survol de l'histoire du Campa», trong Le Musùee de Sculpture cam de Da Nang, A+AO - E+EO, Paris, 1997, pp. 39-55.

2003 «L'idùeologie de l'Etat vietnamien et les pratiques religieux des Cam actuel de 1975 â 1988» trong Religions et Etat en Indochine contemporaine, Publication du CHCPI, Paris, 2003, trang 77-92.

Po Dharma, G. Moussay, Abd. Karim, Nai Mai Mang Makah,Tuan Puteri dari Kelantan ≠ La princesse qui venait du Kelantan, Kementerian Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan Malaysia E+EO, Kuala Lumpur 2000.

Po Dharma, xem Alaudin Majid. Po Dharma, xem La=ont. Quanch-Langlet, T., «Le cadre gùeographique de l'ancien du Campa»

trong Actes du Sùeminaire sur le Campa organisùe â l'Universitùe de Copenhague le 23 mai 1987, Travaux du CHCPI, Paris, 1988, trang 27-48.

Sogny, L., «Quelques renseignements sur un ilot de population supposùee Cham habitant les huy"n de F^çng-Xuén et de S!n-Hôa, province de Phùu-Y"n (Annamà», trong B.A.V.H., 1937 (1à, trang 72-77.

Tr^én Mai An, «Vai Trô c%ua ngè^!i ph_u n¨è Ch&m, t%inh Bînh F_inh trong hçn nhén vâ gia fînh hi_"n nay», trong Dén T__çc H_oc, Vi_"n Dén T_çc H_oc, Trung Tém Khoa H_oc Xä H_çi vâ Nhén V&n Quùçc Gia, sùç 2-106, 2000, trang 14-17.

V&n Mùon, L¨" h_çi c%ua ngè^!i Ch&m, Nhâ Xuùét B%an V&n Hùoa Dén T_çc, Hâ N_çi, 2003.

B%an chùep tay CAM 182 vâ CAM 183

Sùç trang trong dùéu ngo_&c { } lâ sùç trang c%ua b%an chùep tay lèu tr¨è trong thè vi_"n Vi_"n Vi¨"n Fçng Phùap. Sùç thùè t_è (1, 2, 3, v.v.à n^&m trèù!c f!n vº t^è lâ sùç thùè t_è do tùac gi%a ghi chùu.

{Cam 182, trang 2}

1. aoh ciw Oa@H c^◊ khçng ch_iu. 2. ngap sait Q∏ ØsÊ lâm x°au. 3. daok wai Od@ Øv coi ch^èng. 4. aoh mbaoh Oa@H Oı@H khçng th°ay. 5. dum dei sa-ai dU* d‡ sØA mùéy anh em. 6. brey Rb⁄Á cho, ban. 7. kayua kyV_ b%!i vî. 8. mai ØM_ fù"n, l_ai. 9. brey apah Rb⁄Á apH cho mèù!n. 10. taok sani Ot@ snfl xùach cùai nây. 11. bram Rb* cai t%çng. 12. lanya bai l_Z_ Øb déy gûi. 13. anaong aON# gùanh. 14. apah apH mèù!n. 15. yaong Oy# v_!. 16. huec hadrei sei hV⁄Ç hRdE s‡ s_! m_çt mînh. 17. papek asei w_p⁄ as‡ vuùçt ai, r^! ai. 18. taok Ot@ lùéy. 19. mak M bù&t. 20. pajaih asei pØjH as‡ giùçng nhau.

36

{Cam 182, trang 3}

21. maluw M_lU◊ mù&c c¨!. 22. matuw kamey m_tU◊ km⁄Á con déu. 23. kabaw anak kb◊ aN tréu con. 24. asei as‡ ai. 25. ama hamaom aM_ hOm� cha gh%e. 26. ndih ndang Î^H Î! n^&m ng%èa. 27. ndih kup Î^H kU∏ n^&m sù&p. 28. ndih cain Î^H Øcˆ n^&m nghi"ng. 29. ndih kacùen Î^H kOc⁄ˆ n^&m ch^eo queo. 30. manih mahatai M_n^H M_hØt ngè^!i d¨è. 31. phu P_U th!m. 32. bruk RbU thùui. 33. biai ØbY nùoi, bân b_ac. 34. panaok guk pON@ gU chùung tçi. 35. panaok ih hei pON@ iH h‡ chùung nùo. 36. nyuw ZU◊ nùo, hù&n. 37. gep asei g⁄∏ as‡ bâ con, h_o hâng. 38. halun hlUˆ f)ay tù!. 39. nyruk RZU (nèù!cà s!n. 40. mang pabuy mbeng M! pbUÁ ı!⁄ mùang heo ⁄an.

{Cam 182, trang4}

41. asiam asY* t_ép, huùén luy_"n. 42. lei l‡ féu?, thù" nâo?. 43. mùet maruh OM⁄Ê M_rUH m_oc m_un. 44. baoh panang Ob@H pN! trùai cau. 45. jagùet jOg⁄Ê gùut. 46. ai sang ØA s! anh r%", ch_i déu. 47. pataow pOt@◊ ch%i, d_ay. 48. ala bùem al_ Ob° rù&n l_uc. 49. puk nanaih pU n_ØNH tr%e em. 50. buak bV cçng vi_"c. 51. phey P⁄Á (cùaià ùoc.

37

52. canem cN° y"u thè!ng. 53. ataong cek aOt# c⁄ chùop nùui. 54. limaow liah l^Om@◊ lYH sùoi trùan. 55. canyuang czVY! xanh lùa céy. 56. rawek lua lua r_v⁄ lV_ lV_ r^! nhê nh_e. 57. atuw atU◊ ma, h)on c%ua ngè^!i chù"t. 58. angah apuy aQH apUÁ than l%èa. 59. tanuang tNV! gi%oi. 60. nyep mbeng Z⁄∏ ı!⁄ cùo khi.

{Cam 182, trang 5}

61. tanya sep tZ_ s⁄∏ xin l¨çi. 62. padraong taong pORd# Ot# quan t%çng. 63. sres srang Rs⁄Í Rs! l_&ng lë. 64. cain Øc⁄ˆ cùai chi"ng. 65. ataong cain aOt# Øc⁄ˆ fùanh chi"ng. 66. par rakiang p r_kY! cùanh ch%o, cûi ch%o. 67. nao gleng On@ gL⁄! fi th&m. 68. padraong pORd# vua. 69. manih ndaot mn^H OÎ@Ê ch¨ç khçng ngè^!i. 70. ca-ndek cÎ⁄ b^&ng (nhauà. 71. ca-ndi cÎfl féy. 72. bamun aia bmUˆ aY_ nèù!c giù"ng. 73. banah kadaih b_NH kØd⁄H phùia kia. 74. klau harei déng kLU⁄ hr‡ d!¨ ba ngây n¨èa. 75. lima harei déng l^M_ hr‡ d!¨ n&m ngây n¨èa. 76. canuh padai cnUH pØd v_èa lùua. 77. capa tangan cp_ tQˆ säi tay. 78. ha mbeng ndùet hı⁄! OÎ⁄Ê m_çt l)an. 79. nyep ka panan Z⁄∏ k_ w_Nˆ fùung nhè v_éy. 80. lac lÇ m^!i.

{Cam 182, P 6}

81. lac mbeng bu lÇ ı⁄! b_U m^!i &n c!m. 82. biai ndei ØbY · nùoi nhi)eu.

38

83. pap p∏ thè!ng. 84. akam mbram ak* Rı* t"n cùo t%ém thuùçc f_çc. 85. mbei ı‡ s_è. 87. jalain jØl⁄ˆ (cùaià cuùçc. 88. cakei ck‡ chén. 89. klaoh cakei OkL@H ck‡ c_ut chén. 90. nduan hala ÎVˆ hl_ nùon lùa. 91. baoh patih Ob@H pt^H bù&p chén. 92. mati M_tfl m)o cçi. 93. ayar pap ay p∏ f_oc nh&n. 94. mak galac M glÇ lùéy l_ai. 95. lamak calang l_M cl! t%uy sùçng. 96. kram Rk* (céyà tre. 97. biai suk ØbY sU nùoi sai. 98. jil j^Ò fâm. 99. nao aih On@ ØaH fi i%a. 100. braing ØRbŒ sùet.

{Cam 182, trang 7}

101. nyait ØzÊ câ l&m. 102. mbeng ı⁄! chùay. 103. huec ndaih anak hV⁄Ç ØÎH aN s_! sanh f%e. 104. nao padraong On@ pORd# fi qua, fi ngang. 105. hamao drain hOM@ ØRd⁄˜ cùùo phùep. 106. gaok keng Og@ k⁄! n)oi f^çng. 107. balang mata bl! m_t_ m%! mù&t ra. 108. tuh ha-uh tUH huH f%ç m)o hçi. 109. sruh cim RsUH cfl %ç chim. 110. ha sa baoh h_ S Ob@H (bùanh) m_çt miù"ng. 111. hadah kayaon hdH kOy@ˆ sùang sù!m. 112. yang balan y! blˆ tr&ng. 113. jalok jOl_ m¨èa. 114. ruak hakik rV hk^ fau b_"nh. 115. pap p∏ thè!ng. 116. peng sep p⁄! s⁄∏ véng l^!i. 117. radu rdU_ lânh, gi%am.

39

118. pacah tabiak pcH tbYÈ trùoc ra, nùèt ra. 119. mblik ıL^ dùinh. 120. manyam giep M_Z* gY⁄∏ fè!ng tra.

{Cam 182, trang 8}

121. duy dUÁ kùeo, dù&t. 122. labuh cagraing l_bUH cØRg! ngä xi"ng. 123. braiy win ØRbÁ v^ˆ ve, chai, bînh. 124. sadaok lamah sOd@@ l_MH s^èng t" giùac. 125. praong tel ORp# t⁄Ò lù!n tu%çi. 126. jalan praong jlˆ ORp# fè^!ng lù!n. 127. praong gùek ORp# Og⁄ lù!n l"n. 128. ganiak gNY ch_ét, h_ep. 129. anan ni anˆ nfl ùéy, n^ay. 130. papit pp^Ê khi, khinh. 131. papit padaiy pp^Ê pØdÁ khinh d¨". 132. biai ret biak ØbY r⁄Ê bY quyù"t nùoi ra. 133. réng halun r!¨ hlUˆ ngè^!i f^éy tù!. 134. dai ndei Ød¨_ · kh^! quùa. 135. manuk glai M_nU ØgL gâ r^èng. 136. maok mbaoy OM@ Øı@Á con chu)on chu)on. 137. calang ikan cl! ikˆ xè!ng cùa. 138. ba cagùek b_ cOg⁄ fèa l"n. 139. buak aia bV aY_ mùuc nèù!c. 140. mahao M_Oh@ khùat.

{Cam 182, trang 9}

141. sa kep S_ k⁄∏ m_çt fçi, m_çt c_&p. 142. ruak cakuai rV cØkV thù&t c%ç. 143. habaoh jaw hOb@H j◊ cùai vöng. 144. katel kt⁄Ò ngùèa. 145. abih abiang ab^H abY! hù"t kh%oi. 147. sraop galac ORs@∏ glÇ cèù!i l_ai. 148. ranak mbeng r_N ı⁄! m" &n, ham &n. 149. hawing hv^Œ quay l_ai.

40

150. pabuy pbUÁ heo. 151. ikan thu ikˆ TU_ cùa khç. 152. ikan lamaong ikˆ l_Om# cùa m_ép. 153. mak palak tangan M pl tQˆ nù&m bân tay. 154. buak kang bV k! cùai c^&m. 155. sruh manuk RsUH M_nU %ç gâ. 156. pacaiy pØcÁ v%ai. 157. agham aG* h&m d_oa, fe d_oa. 158. papaok pOp@ bùo l_ai, gùoi l_ai. 159. parasaok pr_Os@ ph%çi. 160. kalang kl! (conà ùo.

{Cam 182, trang 9}

161. kadring sang kRd^Œ S= vùach nhâ, tè^!ng nhâ. 162. laok ka-nduh Ol@ k∆ UH lùoc v%o, l_çt v%o. 163. ndul ÎUÒ cùén. 164. tanyak tZ c)am, c^ém tay. 165. ndùeng da OÎ⁄Œ d ng¨! ngâng, ngä ng¨èa. 166. padai kayuùen pØd kOyV⁄ˆ lùua sù!m. 167. ciaing ØcYŒ muùçn. 168. palak tangin apan galac w_l tq^ˆ apˆ glÇ nù&m bân tay l_ai. 169. graow ORg@◊ s_! häi, s_! s_"t. 170. kamey dara kM⁄Á dr_ thanh n¨è. 171. yap y∏ fù"m. 172. kaoh kayau Ok@H kyU⁄ fùçn céy, ch_&t céy. 173. anak ra-ndait aNK rØÎÊ tr%e con, tr%e em. 174. patar pt gùçi. 175. tamla t*l_ chùçt, then (c%èaà. 176. caop Oc@∏ c_çt, trùoi, bùo. 177. abaw ab◊ ù(conà ùçc. 178. kùec galac Ok⁄Ç glÇ se l_ai. 179. klep kL⁄∏ giä, fém. 180. ka-ndùen kOÎ⁄ˆ chêo.

41

{Cam 182, trang 10}

181. tùeng Ot⁄Œ chôi. 182. lingik angin l^q^ aq^ˆ tr^!i giùo. 183. aùen Oa⁄ˆ !n. 184. biai galac ØbY glÇ nùoi l_ai, thu_ét l_ai. 185. biai ha hlau ØbY h hLU⁄ nùoi trèù!c. 186. pak mam π _ m* vuçn. 187. mrai ØRM ch%i. 188. sraop blaoh ORs@∏ ObL@H fä cèù!i, cèù!i r^çi. 189. la-aua dua mbeng laV_ dV ı⁄! cây l)an thùè hai. 190. hasar hs h_çt, h_at. 191. kaong Ok# vông. 192. balang palak tangin bl! ∏l tq^ˆ xoê bân tay. 193. adrer aRd⁄ ve s)au. 194. jap kanyaw j∏ kZ◊ cûng vù!i. 195. gana gN_ lùinh. 196. nao ma-aiak On@ M_aY fi fùai. 197. glaih glar ØgLH gL fuùçi sùèc, m%oi nh^è. 198. lapih l_p^H m%ong, thèa. 199. cruh apuy RcUH apUÁ d_ép l%èa, tù&t l%èa. 200. pa-ndung pÎUŒ ph%ong.

{Cam 182, trang 11}

201. panas pNÍ (céyà mùit. 202. klah ruak kLH rV hù"t b_"nh. 203. kec paha k⁄Ç ph_ thi_"t h_ai, t%çn thè!ng. 204. ngap céng Q∏ c¨! lâm chùèng. 205. siaop blaoh Os@Y∏ ObL@H fä r^çi. 206. kapal kpÒ dây, tùçi d_a. 207. ndut tangin ÎUÊ tq^ˆ ngùon tay. 208. amrak aRM (conà cçng. 209. ging g^Œ l%! loùet. 210. bi drah bfl RdH tùèc thî, l_ép tùèc. 211. ring urang r^Œ ur! t%ang sùang.

42

212. mblaing ØıLŒ nghi"ng. 213. bangak bQ∏ bùong. 214. amaik hamaom aÆm hOm� m_e gh%e. 215. diaot OdY@ˇ quen. 216. halak hl (conà séu. 217. ca-ndaong cOÎ# b¨éy. 218. adraong pasei aORd# ps‡ cüi sù&t. 219. manuk kanyaok M_nU kOZ@ gâ gùay. 220. ha-ndep hlau maga hÎ⁄∏ hLU⁄ mg_ f^!i xèa, f^!i trèù!c.

{Cam 182, trang 12}

221. jajuak asei jjV as‡ b^a con. 222. anak mait aN ØMÊ con c%ua chùu. 223. jil j^Ò f^am. 224. mahadang ganyuw M_hd! gZU◊ b^&ng nhau. 225. haga nyuw h_g ZU◊ vù!i nhau. 226. sreng Rs⁄Œ sèù!ng. 227. saip Øs∏ (cùaià kh&n. 228. hanyuer hOZV⁄ nh_e. 229. daok kaseng sai Od@ ks⁄Œ Øs_ ng^çi ch^çm h%çm. 230. anyuk azU xéu chu¨çi. 231. janaok jON@ ch¨ç, n!i. 232. miait miait ØM⁄YÊ ØMYÊ luçn luçn, mäi mäi. 233. calang raong cl! Or# xè!ng sùçng. 234. taoy Ot@Á khùç m_oi. 235. pamegey sei pm⁄g⁄Á s‡ c_èa qu_éy. 236. nam N* (sùçà sùau. 237. anak wa aN v_ con c%ua bùac. 238. galaih gØlH nhù!. 239. anak mata aN Mt_ trèù!c m_&t. 240. sraoh brah ORs@H RbH gi%ç g_ao.

{Cam 182, trang 14}

241. karaw kr◊ r"n, r"n r%i. 242. phu PU_ th!m.

43

243. pabung sang pbUŒ s! nùoc nh^a. 244. sang tùeng s⁄ Ot⁄Œ nh^a chôi. 245. la-aek la-auen l_a⁄ l_aV⁄ˆ néng niu. 246. dait ØdÊ con kùet. 247. anak ma-uk aN M_u cuùçng h_ong. 248. ngap cayah Q∏ cyH l^am hè. 249. jaoh calang Oj@H cl! gäy xè!ng. 250. karam abih kr* ab^H ùép hù"t. 251. labung kram l_bUŒ Rk* m&ng tre. 252. papit payep pp^Ê py⁄∏ ki"u ng_ao, ki"u c&ng. 253. ca mbo han c_ Oı_ hˆ ch%! b_ç hânh. 254. jah jH phùat hoang. 255. paik baoh Øp Ob@H hùai trùai. 256. tin t^ˆ ém h_ç. 257. brung si RbUŒ sfl v^" fâm. 258. pa-ndung kalik pÎUŒ kl^ ph%ong da. 259. ama lakey aM_ l_k⁄Á cha ch)ong. 260. jram hamao Rj* hOM@ g_&p fè_!c.

{Cam 182, trang 15}

261. atak at g%!i. 262. janum mbin ita jnU* ı^ˆ it_ h_çi foân. 263. kadring kRd^Œ tè^!ng, vùach. 264. daok ndaot Od@ OÎ@Ê f_çc thén, khçng v_!. 265. dep mak d⁄∏ M &n cèù!p. 266. salih sl^H f%çi chùac. 267. baphain bØP⁄ˆ nùoi lùao, gian dùçi. 268. balan pa-ndiak blˆ pÎY thùang nùong. 270. lamiak l_MY cùét, d_on d_ep. 271. barah brH phû, th%ung, sèng. 272. waiy ØvÁ chùeo, mùeo, cong. 274. bayah byH m%!, thùao. 275. cuak cV f_çi, f_éy. 276. ciip taok c^Y∏ Ot@ ch_iu cèù!i, chùép thu_én cèù!i. 277. ruah rVH ch_on l_èa. 278. harip adung hr^∏ adU! h%i müi.

44

279. magei M_g‡ lùuc lù&c, lung lay. 280. daok ndaot Od@ OÎ@Ê f)ong trinh.

{Cam 182, trang 16}

282. nda galac Î_ glÇ c_è l_ai, chùçng l_ai. 283. ha-arak nyuain h_ar ØzVˆ s_!i déy. 284. pap p∏ thè!ng. 285. gleng sang gL⁄! s! coi nhâ, gi¨è nhâ. 286. kham K* f%u, v^èa. 287. mah MH vâng. 288. bangak yawa bQ yv_ linh h)on. 289. sayeng aih sy!⁄ ØAH tùao bùon. 290. capak cp ngay, th%&ng. 291. awak av cùai vùa. 292. kasua ksV_ (conà nhùim. 293. ganang gN! d_èa. 294. bala laman bl_ l_Mˆ ngâ voi. 295. pak dé p d_ª v¨ç ng_èc. 296. guk ani gU anfl chùung mînh, t_ui mînh. 297. ba-aek tagùek ba⁄ tOg⁄ fem l"n. 298. glaw gL◊ chè%!i, r^éy. 299. ka-nduh saon kÎUH OS@ˆ bao ngoâi, v%o ngoâi.

{Cam 182, trang 17}

301. paksak aia ju ps aY_ jU_ , th^" nguy^"n, th)e fù"n nèù!c sçi. 302. haluùek hOlV⁄ bùen, nh_on. 303. abhauya aBU⁄y_ dùçt nùat. 304. ngaong OQ@Œ (conà ng¨çng. 305. hangep hQ⁄∏ b%!i vî. 306. arieng ar⁄!Y (conà cua. 307. paksat psÊ th)e, nguy)en r%ua. 308. blah mak bLH M gi_&c giä, chiù"n tranh. 309. yak y ki_"n, thèa. 310. nduac tiep ÎVÇ t⁄Y∏ nh%ay mùua. 311. hadaol hOd@Ò nhù!.

45

312. jraong ORj# (cùaià chuçng. 313. paoh lan Op@H lˆ n_"n fùét. 314. kayau matah kyU⁄ M_tH céy tè!i. 315. caleng, kapik cl⁄Œ, kp^ k_ep. 316. buh apuy bUH apUÁ nhùom l%èa. 317. tuc apuy tUÇ apUÁ thù&p fên. 318. cuh lalang cUH l_l! fùçt tranh. 319. puh pUH fu%çi. 320. cakùeng cOk⁄Œ khi"ng.

{Cam 182, trang 18}

321. ca-ndieng anra cÎ!⁄Y aRN_ ngùon cùai. 322. ca-ndieng anak cÎ!⁄Y aN ngùon ùut. 323. hagah tangan h_gH tQˆ m_çt cùanh tay. 324. tiap tuy tY∏ tUÁ rè_!t theo. 325. glac gLÇ sai, l)am. 326. angum akaok aQU* aOk@ quùén f)au. 327. ngap hep kayau Q∏ h⁄∏ kyU⁄ h! céy. 328. aiak casuw aY csU◊ n_&n s¨èa, vù&t s¨èa. 329. kataol kOt@Ò bù&trang 330. pa-ndih trun pÎ^H RtUˆ h_a xuùçng, n^&m xuùçng. 331. waih ØvH lùach, ghùe. 332. muo OM_V (conà mùçi. 333. puai ØpV (trùaià bùi. 334. tram Rt* nhùung, ngém. 335. garawai aw g_r_Øv a◊ khuy ùao. 336. kup kU∏ sùép, sùép ng%èa. 337. taong brah Ot# RbH fùçng g_ao. 338. aw kamey a◊ kM⁄Á ù ùao fân bâ. 339. a-auy Oa@Á çng n_çi. 340. maok Om@ bâ n_çi.

{Cam 182, trang 19}

341. patih pt^H trù&ng. 342. klaoh Ok@LH fùèt.

46

343. saoh Os@H khçng. 344. saoh mao Os@H OM@ khçng k_ip. 345. mbuen ı⁄Vˆ d¨". 346. ada ad con v_it. 347. thung dung TUŒ dUŒ th%ung th%&ng. 348. cacak cc th^&n l^&n. 349. saoh jieng Os@H jY⁄Œ khçng fè_!c. 350. hacih glac hc^H gLÇ s_ach t_çi. 351. sa mao mbaoh sOm@ Oı@H khçng thùéy. 352. nao lakuk On@ l_kU fi mùét, fi kh%oi. 353. saoh maw Os@H M◊ khçng cùo. 354. saoh peng Os@H p⁄! khçng nghe, khçng véng l^!i. 355. brey Rb⁄Á cho, ban. 356. mak M lùéy. 357. luy wal lUÁ vÒ b%o qu"n. 358. saoh khin Os@H K^ˆ khçng dùam, khçng muùçn. 359. ngap alah Q∏ alH lâm biù"ng, lè^!i biù"ng. 360. tapai ngon tØp OQˆ rè_!u m_anh, rè_!u nguy"n chùét.

{Cam 182, trang 20}

361. hadah pagai hdH pØg_ bu%çi sùang. 362. guk gUU tçi. 363. saoh saim Os@H Øs° khçng tùçt. 364. ngap saoh maw Q∏ Os@H M◊ lâm khçng fè_!c. 365. aw a◊ ùao. 366. guai ØgV b^!. 367. wat vÊ (chimà cùut. 368. bit aia b^Ê aY_ con le le. 369. huec mùeng hV⁄Ç Om⁄Œ s_! c_op. 370. saoh thau Os@H TU⁄ khçng biù"t. 371. padey pd⁄Á ngh%i ng!i. 372. saoh maw Os@H OM◊ khçng fè_!c. 373. kamey kM⁄Á fân bâ. 374. mbeng taba, lapa ı⁄! tb_, l_p &n chay, &n l_at; fùoi. 375. asaih aØsH (conà ng_èa. 376. taoc, klaoh, laik Ot@Ç, Ok@LH, Øl rùach; fùèt; rù!t.

47

377. ba pa-ar b_ pa fem cuùçn sùach, mang cuùçn sùach. 378. aey aya sék a⁄Á ay_ s¨ cai tr_i xùè. 379. haraik mbùeng hØr Oı⁄Œ déy cè!ng. 380. saoh thiw Os@H T^◊ khçng thiù"u.

{Cam 182, trang 21}

381. saoh maw aya Os@H M◊ ay_ khçng f%u. 382. thùey maw aya OT⁄Á M◊ ay_ thçi khçng fè_!c. 383. sap biai S∏ ØbY tiù"ng nùoi. 384. baoh aya Ob@H ay_ fi^"u gî. 385. buak aya bV ay_ vi_"c gî. 386. wak v mùoc, treo. 387. ciaing ØcYŒ ch_iu, muùçn. 388. la-ndait l_ØÎÊ thùung, gi%o. 389. apak ap∏ f^èng. 390. apak ngap aw_ Q∏ f^èng lâm. 391. in ganyuw iˆ gzU◊ nhè nhau. 392. daok hadai Od@ hØd %! chung. 393. ha-ndan h_Έ cüng v_éy. 394. mban ıˆ bùanh. 395. hadiep lakey hdY⁄∏ l_k⁄Á v_! ch^çng. 396. kadung kdUŒ bao, tùui, sù&c. 397. ama aM_ cha. 398. dua dV_ (sùçà hai. 399. mbaw ı◊ cùai bâo. 400. pabaiy ané pØbÁ an_¨ d" cùai.

{Cam 182, trang 22}

402. pabaiy tanaow pØbÁ tOn@◊ d" f_èc. 403. ngap yanan Q∏ ynˆ lâm v_éy. 404. ngap habar Q∏ hb lâm thù" nâo. 405. ayaong aOy# anh. 406. awak av cùai vùa. 407. puec pa biak pV⁄Ç pbY quyù"t nùoi th_ét. 408. caw nyam c◊ Z* &n chùao.

48

409. ndih Î^H ng%u, n^&m. 410. ciew cY⁄◊ chiù"u. 411. bak b f^éy. 412. dhey D⁄Á trùan. 413. biai pabhen ØbY pB⁄ˆ nùoi lùao. 414. phan karey Pˆ kr⁄Á ph^én ri"ng. 415. blei bL‡ mua. 416. ca-ndaon aw cOÎ@ˆ a◊ khuy ùao. 417. rabang, ra-ong rb!, ro! hang; hùç. 418. ra-ong rabang ndait ro! rb! ØÎÊ hùç nh%o. 419. lang akaok lŒ aOk@ sùoi f^éu.

{Cam 182, trang 23}

421. kakuh kkUH l_ay. 422. sara sr_ muùçi. 423. abih ruak ab^H rV hù"t fau, hù"t b___"nh. 424. abih hakik ab^H hk^ hù"t fau fù!n, hù"t b_"nh ho_an. 425. glaih ØgLH m_"t. 426. ding gana d^Œ gN_ dén tînh. 427. harip hr^∏ hùit h!i. 428. kang k! c^ém. 429. asuh asUH tranh sùèc. 430. nryuk RZU s!n. 431. la-i praong l_ifl ORp# thùung lù!n. 432. paley pl⁄Á ùép, lâng, xùom. 433. kadung kalik kdUŒ kl^ tùui b^&ng da. 434. kadung haot kdUŒ Oh@Ê cùai f_èng thuùçc. 435. tasuw tsU⁄◊ b%én, d!. 436. buaok aia ObV@ aY_ mùuc nèù!c. 437. ngap pacah Q∏ pcH lâm b%". 438. druh asuw RdUH asU◊ fu%çi con chùo. 439. ha-ndep hÎ⁄∏ xèa. 440. baoh pa-aok Op@H pOa@ trùai xoâi.

49

{Cam 182, trang 24}

441. kapah kpH bçng. 442. ngap hla Q∏ hL_ lâm h_ai. 443. bangi bqfl ngon. 444. banga badai bQ_ bØd bçng lùua. 445. banga paiy bQ_ ØpÁ bçng hùeo. 446. ca-ndaih pheng cØÎH P⁄! miù"ng phùén. 447. malam M_l* f"m. 448. hawing tapai hv^Œ tØp say rè_!u. 449. atai aØt chiù"c bçng tai. 450. cek praong c⁄ ORp# nùui lù!n. 451. cek ndait c⁄ ØÎÊ nùui nh%o. 452. pha P_ fûi. 453. pabah pbH mi_"ng. 454. ha pabah h pbH h%a mi_"ng, m%! mi_"ng. 455. haraik ruak ka-in hØr rV ki^ˆ déy n_it lèng. 456. dam nyak d* Z chù!p sùang, sùém sùet. 457. jruw RjU◊ tr_çn, xùoc. 458. klaik ØkL lùen lùut. 459. patuh ptUH n%ç. 460. ala al_ (conà rù&n.

{Cam 182, trang 25}

461. kiak kY rînh. 462. pataow sam pOt@◊ s* th_èc t_ép. 463. bamaw bM◊ nùém. 464. patuk ptU ho. 465. phik P^ fù&ng. 466. lan sang aia lˆ s! aY_ quùçc gia. 467. aùek Oa⁄ tiù"ng f%" k"u con heo. 468. lua Ol_V l_ua. 469. craoh ORc@H suùçi. 470. danaih asau dØNH asU⁄ ch_oc gh_eo chùo. 471. tagùek tOg⁄ d_éy, l"n.

50

472. ngap buak Q∏ bV lâm vi_"c. 473. caiy ØcÁ v%ai. 474. ca-ndaih caiy cØÎH ØcÁ miù"ng v%ai. 475. mrai kabuak ØRM kbV ch%i t!. 476. cuah cVH cùat. 477. mariah M_rYH f%o. 478. glai ØgL r^èng. 479. ikan caraow ikˆ cOr@◊ c^éu vông. 480. akaok aOk@ f^éu.

{Cam 182, trang 26}

481. pa-ndik pÎ^ fau, nhùèc. 482. habuw hbU◊ tro. 483. cuh manang cUH M_nŒ nèù!ng th_it. 484. tagaong anuh tOl@Œ anUH g_ong cûm. 485. atuk nyam mbeng atU Z* ı!⁄ nùéu f^ç &n. 486. baoh habei Ob@H hb‡ c%u khoai. 487. wai Øv con nh_"n. 488. wai tuan Øv tVŒ vùang nh_"n. 489. pi pfl ch%èa. 490. nding Î^Œ ùçng. 491. craok bak mbeng ORc@ b ı⁄! lùép f^éy l¨ç. 492. tapit tpÊ bao, b_i, tùui. 493. ka-aiang kaYŒ lèng. 494. ta-mbùek tOı⁄ gô. 495. taong padai Ot# pØd fùçng lùua. 496. kaow law Ok@◊ l◊ cû lao. 497. gleng gL! bùoi, nhîn. 498. katak kayau kt kyU⁄ m%u céy. 499. sun rabuk sUˆ rbU tr_én bäo. 500. angin pabuy aQ^ˆ pbUÁ giùo Bù&c. 501. abik patuw ab^ ptU◊ li_"ng fùa.

{Cam 182, trang 27} 502. kadring ralang kRd^Œ rl! vùach tranh.

51

503. yaong Oy# ch^!, f_!i. 504. kayau kuah kyU⁄ kVH trang câo. 505. anak mbuk aN ıU bùui tùoc. 506. manih banal mn^H bNÒ ngè^!i m_oi. 507. ranaih rØNH con nùit, tr%e em. 508. gru kayau RgU_ kyU⁄ th_! m_çc. 509. gru tia RgU_ tY_ th_! r^en. 510. daok kiak Od@ kY fang rînh, fang canh. 511. mbing caing ı^Œ Øc⁄Œ ban nh_ac. 512. daok ba jalan Od@ b_ jlˆ k%e d¨én fè^!ng. 513. manih tapak M_n^H tp ngè^!i th_ét thâ. 514. manih catang M_n^H ct! ngè^!i hung d¨è. 515. saoh hangual Os@H hQVÒ vç phùep. 516. daok dep Od@ d⁄∏ fang trùçn. 517. manih ruak M_n^H rV ngè^!i b_"nh. 518. nao cang On@ c! fi th&m. 519. ba nao b_ On@ fem fi. 520. ba wing sang b_ v^Œ s! fem v^" nhâ. 521. haraik sang asaih hØr sŒ aØsH déy n_it y"n ng_èa. 522. cih c^H vë, viù"t.

{Cam 182, trang 28}

523. mak mË m_èc. 524. gai cih tamrak Øg c^H tRM céy viù"t. 525. kabum pabah kbU* pbH ng_ém mi_"ng. 526. piaih kau tabiak ØpY⁄H kU⁄ tbY ch_iu xèng ra. 527. danaok daok dOn@ Od@ phông khùach. 528. asaih ndak aØsH Î ng_èa fùa. 529. ganam gN* méy. 530. ruak patah rV ptH b_"nh t%a. 531. laik Øl tùe, rù!t. 532. ya lam tapur y_ l* tpU f)o trong bù"p. 533. luai ala lan ØlV al_ lˆ b%o dèù!i fùét. 534. njai ØÔ chù"t. 535. rung rUŒ hè thai. 536. apuy nyai apUÁ ØZ l%èa tù&t.

52

537. ki kfl cùai ghù". 538. canang cN! giè^!ng. 539. ban bˆ cùai bân. 540. ki vir kfl v^Â ghù" f%éu. 541. buh kuan bUH k⁄Vˆ b_én qu)an. 542. nao panah On@ pNH fi bù&n. 543. nao patiap On@ ptY∏ fi s&n.

{Cam 182, trang 29}

544. talek tl⁄ f%éy, xç. 545. kacun ta-uk kcUˆ tu qu^y gùçi. 546. kuan kV⁄ˆ cùai qu)an. 547. buy baiy bUÁ ØbÁ vui v%e. 548. cur cU vçi. 549. aia la-aek aY_ l_a⁄ nèù!c l_anh. 550. aia tasik aY_ ts^ nèù!c bi%"n. 551. aia laon aY_ Ol@ˆ nèù!c l_ut. 552. craoh ORc@H suùçi. 553. aia caiy aY_ ØcÁ nèù!c trâ. 554. aia manan aY_ M_nˆ canh th_it. 555. aia ani aY_ anfl m_ét ong. 556. aia ndaot aY_ OÎ@Ê nèù!c lä. 557. aia ju aY_ jU_ nèù!c sçi. 558. aia kacuh aY_ kcUH nèù!c miù"ng. 559. nyih adung z^H adUŒ h%i müi. 560. aia ma-aiak aY_ M_aY nèù!c fùai. 561. kuk kU keo, h)o. 562. mahaw aia M_Oh@◊ aY_ khùat nèù!c. 563. aia patuw aY_ ptU◊ nèù!c fùa. 564. karam kr* ùép, chîm.

{Cam 182, trang 30}

565. taglak tasik tgL ts^ sùong bi%"n. 566. bamun aia bmUˆ aY_ giù"ng nèù!c. 567. dhung DUŒ thûng.

53

568. lamuk cam l_mU c* ganh ghùet. 569. dalam dl* (phùiaà trong. 570. tanaow tOn@◊ f_èc, trùçng. 571. manuk tanaow mnU tOn@◊ gâ trùçng. 572. tada td ng_èc. 573. lakau l_kU⁄ xin. 574. daw d◊ gè!m, kiù"m. 575. barah brH sèng. 576. tacei tabiak tc‡ tbY ch%i ra. 577. pa-ndaih tabiak pØÎH tbY sanh ra. 578. ndaih anak ØÎH aN sanh f%e. 579. mabaoh mOb@H f%e trùèng. 580. tanan tNˆ fùo. 581. duw dU◊ tim fên. 582. cakuh ckUH chu_çt. 583. nyep saoh Z⁄∏ Os@H ph%ai fè_!c. 584. daok jieng OD@ jY⁄! %! fè_!c. 585. juak jV f_ap.

{Cam 182, trang 31}

586. juak padai jV pØd f_ap lùua. 587. lalang l_l! c%o tranh. 588. ngap suw Q∏ sU◊ lâm xùéu. 589. manih kanuang M_n^H kNVŒ nhén tâi. 590. nao klang On@ kLŒ fi mau. 591. drah RdH gùép, nhanh. 592. thau puec TU⁄ pV⁄Ç biù"t f_oc. 593. pacray pRcÁ s_è quan h_", s_è li"n kù"t. 594. cam sagar c* sg fùanh trùçng. 595. tuy pataow brey tUÁ pOt@◊ Rb⁄Á theo h_oc ngh^". 596. manyak M_Z d)au. 597. adren aRd⁄ˆ phùep s_è. 598. ndin Î^ˆ ùçng. 599. mac duy aia MÇ wUÁ aY_ mùay b!m nèù!c, mùay kùeo nèù!c. 600. jarum jrU* kim. 601. suai ØsV léu.

54

602. pakuan pkVŒ mau. 603. glaong OgL# cao. 604. trep Rt⁄∏ n_&ng. 605. ya y_ gi^!. 606. lapa l_p fùoi.

{Cam 182, trang 32}

607. blaoh abih ObL@H ab^H hù"t r)oi. 608. katal, lo praong ktÒ, Ol_ ORp# ngùèa; to lù!n. 609. apluh apLUH (sùçà mè^!i. 610. katrey kRt⁄Á kùeo. 611. kapah taw kpH t◊ bçng gôn. 612. ndait ØÎÊ bùe, nh%o. 613. hanuw hnU◊ th)an chùu. 614. rasa rs_ (conà nai. 615. galam gl* vùac. 616. nao paruy On@ prUÁ fi fùam cèù!i. 617. sik s^ cù&t. 618. sik darey s^ dr⁄Á cù&t gai, ch_&t gai. 619. ni nfl nây. 620. dep d⁄∏ trùçn. 621. buh nyuain bUH ØzVˆ feo câ rùa. 622. buh mah bUH MH feo vâng. 623. tùek Ot⁄ xùach. 624. tahit th^Ê m^èng khen. 625. jaruai jØrV ki%"u. 626. canaih cØNH r%ç. 627. daong Od# giùup, phû h_ç.

{Cam 182, trang 33}

628. hapar tangin hp tq^ˆ bù&p tay. 629. ha mbeng hı⁄! m_çt l)an. 630. ha kapuak h_kpV m_çt nù&m. 631. nyep harei Z⁄∏ hr‡ m¨çi ngây. 632. asaih saik aØsH Øs ng_èa cùét.

55

633. praong glaong ORp# ORg# lù!n cao. 634. glai ØgL r^èng. 635. tapai tØp con th%o. 636. sep biai s⁄∏ ØbY tiù"ng nùoi. 637. sep yuen s⁄∏ yV⁄ˆ tiù"ng An Nam. 638. biai dep ØbY d⁄∏ nùoi th)am, nùoi lùen. 639. pa-ndar haluw pΠhlU◊ bi%"u trèù!c. 640.biai padhen ØbY pD⁄ˆ nùoi lùao. 641. biai tapak ØbY tp nùoi th_ét. 642. ayar ay hùat. 643. biai wing ØbY v^Œ nùoi l–ai. 644. lapey l_p⁄Á chi"m bao. 645. paruy diep prUÁ dY⁄∏ cèù!i v_!. 646. sang pablei s! pbL‡ ti_"m t_ap hùoa. 647. bhut BLUÊ (cùaià lu. 648. bhaong OB# è!n.

{Cam 182, trang 34}

649. takai juak tØk jV châ f_ap. 650. pagai ma-aem pØg_ M_a° sùang mai. 651. ani anfl béy gi^!. 652. kra Rk_ (conà kh%i. 653. kuay kVÁ cùung. 654. pa-ndiak pÎY nùong, nù&ng. 655. ha-uh ndei huH · n_èc quùa. 656. laik Øl rù!t. 657. ma-aiak M_aY ti%"u. 658. casak cs chùin. 659. rakuah, kanyik rkVH, kz^ vâng; ngh_". 660. manih kut Mn^H kUÊ ngè^!i c_ut. 661. haneh hN⁄H n_!. 662. puc pUÇ nh%ç, bùèt. 663. baluw blU◊ lçng. 664. aih kabaw ØaH kb◊ phén tréu. 665. pagai pØg_ bu%çi sùang. 666. kak k chèa.

56

667. kamlaow k*Ol@◊ cém. 668. akiak akY g_ach. 669. gah daih gH Ød⁄H b"n kia.

{Cam 182, trang 35}

670. gah tangin hanuak gH tq^ˆ hNV b"n tay m_&t. 671. gah tangin iw gH tq^ˆ i◊ b"n tay trùai. 672. klaoh OkL@H fùèt. 673. sik takuai s^ tØkV cù&t c%ç. 674. piaih la-aek ØpY⁄H l_a⁄ f%" ngu_çi. 675. gai jra Øg Rj_ g_éy. 676. kayau anaong kyU⁄ aON# fôn gùanh. 677. gai asah Øg asH g_éy mâi. 678. lo manih Ol_ mn^H nhi)eu ngè^!i. 679. daok hamaw déng Od@ hM◊ dËŒ côn cùo n¨èa. 680. nao rei On@ r‡ fi ri"ng rë. 681. gap lalang g∏ l_l! kù"t tranh, fan tranh. 682. gai jra Øg Rj_ céy g_éy. 683. asar as h_at, h_çt. 684. hamaw hM◊ cùo. 685. thau TU⁄ biù"t. 686. glac gLÇ f^"n t_çi. 687. sil s^Ò ph_at. 688. gaok Og@ n)oi. 689. glaih ØgLH m_"t. 690. tabiak darah tbY drH ra mùau.

{Cam 182, trang 36}

691. haok tabiak Oh@ tbY trân ra ngoâi. 692. nyai ØZ chù"t. 693. gléng gLªŒ gâ lçi. 694. hamaw hM◊ cùo. 695. sit hamaw s^Ê hM◊ ùit cùo. 696. hamaw glac hM◊ gLÇ cùo t_çi. 697. mbaoh Oı@H thùéy.

57

698. saoh mbaoh jalan Os@H Oı@H jlˆ khçng thùéy con fè^!ng. 699. tabiak mata tbY M_t_ ra mù&t. 700. hacih hc^H s_ach së. 701. saoh mbeng jen Os@H ı!⁄ j⁄ˆ khçng &n ti)en. 702. ngap Q∏ lâm. 703. saoh ngap aya bih Os@H Q∏ ay_ b^H khçng lâm chi hù"t. 704. agaot aOg@Ê bô c_ap. 705. kabei kb‡ con min. 706. luh lUH cùai hân. 707. laik Øl rù!t. 708. cagraing labuh cØRgŒ l_bUH nghi"ng ngä. 709. labaot l_Ob@Ê tr_!t. 710. waih ØvH ghùe. 711. ndih Î^H ngü.

{Cam 182, trang 37}

712. kalik, ka-nduh kl^, kÎUH da; v%o_. 713. géng gËŒ c_çt. 714. kacar kc hom fùanh tranh. 715. sang dei sa-ai s! d‡ sØA nhâ anh em. 716. buh apuy bUH apUÁ nhùom l%èa. 717. pel p⁄Ò bay. 718. grek Rg⁄ (conà k"n k"n. 719. wek galac v⁄ glÇ lûi l_ai. 720. buak padraong bV pORd# vi_"c quan. 721. pa-ndik pÎ^ fau, nhùèc. 722. nyai apuy ØZ apUÁ tù&t l%èa. 723. mbuy lan ıUÁ lˆ b_ui b_ém. 724. tahanaik t_hØN vùép chén. 725. mbing kiak ı^Œ kY lùinh canh. 726. cùet bana Oc⁄Ê bQ_ bînh bçng. 727. aduh aya adUH ay_ thiù"u h_ut, thiù"u thùçn. 728. jraiw ØRj◊ cùai l_uc l_ac. 729. ajrang manuk aRdŒ M_nU chu)ong gâ. 730. der sang d⁄ s! chung quanh nhâ. 731. tagùek pangaok tOg⁄ pOq@ l"n tr"n.

58

732. ndik cek Î^ c⁄ l"n nùui.

{Cam 182, trang 38}

733. madeh tagùek md⁄H tOg⁄ thùèc d_éy. 734. ndém krah Î*Ë RkH chùinh gi¨èa. 735. jala jl_ trèa. 736. krah malam RkH M_l* n%èa f"m. 737. tapey brah tp⁄Á RbH s%ay g_ao. 738. jalan nao jlˆ On@ fè^!ng fi. 739. lan manei lˆ M_n‡ fùét nâ. 740. co darah Oc_ drH m_ach mùau. 741. gawang der gv! d⁄ xung quanh. 742. ha babah h_ bbH h%a mi_"ng, m%! mi_"ng. 743. ngaok OQ@ tr"n. 744. yùek Oy⁄ dèù!i. 745. mbeng trey ı!⁄ Rt⁄Á &n no. 746. asaih tey aØsH t⁄Á con l^èa. 747. sadei sw‡ sau. 748. sadei mbeng bu sd‡ ı⁄! b_U sau khi &n c!m. 749. sang pablei s! pbL‡ nhâ hâng. 750. tagùek tOg⁄ l"n. 751. sakam sk* (cùaià b^èa. 752. yawa krah yv_ RkH th%! hâo h%"n. 753. katut ktUÊ ngù&n.

{Cam 182, trang 39}

754. tec t⁄Ç rùach. 755. kadeh kd⁄H mùçt. 756. harei sadei hr‡ sd‡ ngây sau. 757. mahaw aia M_h◊ aY_ khùat nèù!c. 758. sang s! nhâ. 759. jalah apuy jlH apUÁ ng_on l%èa. 760. klaip ØkL∏ thùap. 761. sang laon s! Ol@; nhâ l)au. 762. sang apuy s! apUÁ nhâ b°ep.

59

763. sang akiak s! akY nhâ ngùoi. 764. sang glac s! gLÇ toâ ùan. 765. aduk padai adU pØd v_èa lùua. 766. tùeng Ot⁄Œ chôi, nhâ vôm. 767. sang glaong lam hama s! Og# l* hM_ chôi cao %! trong ru_çng. 768. jadrang daok yuak padai jRd! Od@ yV pØd chôi %! f%" g_&t lùua. 769. baran brˆ ghe, tâu. 770. taoh aw tabiak Ot@H a◊ tbY m%! ùao ra. 771. angan brey ka-mbing aQˆ Rb⁄Á kı^Œ c%ua cho hoâng gia. 772. nda Î_ phèù!c. 773. huec angin hV⁄Ç aq^ˆ huùyt giùo. 774. katung tama ktUŒ tM_ kùeo vç.

{Cam 182, trang 40}

775. aia manih OaY_ M_n^H k"u ngè^!i ta. 776. aia wing OaY_ v^Œ k"u v^". 777. heng h!⁄ cay. 778. patap pt∏ sùach. 779. mabuai mØbV hçm qua. 781. ha-ndap hÎ∏ cü, xèa. 782. war hadùeh v hd⁄H hçm kia. 783. talaih tabiak tØlH tbY m%! ra. 784. wal vÒ qu"n. 785. suk sU sai, l^ém, l_çn. 786. manyum aia mzU* aY_ u°ong nèù!c. 787. pa-njai asei pØÔ as‡ gi°et ai. 788. luai war ØlV v b%o sùot, b%o qu"n. 789. gleng, kiak gL⁄!, kY ch&n; gi¨è. 790. gleng kabaw gL!⁄ kb◊ ch&n tréu. 791. lamuk l_mU ganh ghùet. 792. pap p∏ cùam !n. 793. ndait haot ØÎÊ Oh@Ê fi°eu thu°oc. 794. aia rah OaY_rH k"u rao. 795. yang y! çng th^én.

60

{Cam 182, trang 41}

796. gaiy ØgÁ tïn. 797. hamaw nyep hM◊ Z⁄∏ cùo khi, cùo lë. 798. pagap pg∏ ki_"n cùao. 799. luai hadiep ØlV hdY⁄∏ b%o v_!. 800. ha-ndap hÎ∏ cü, xèa. 801. manuk M_nU (conà gâ. 802. manuk ramah M_nU rMH gâ Téy. 803. baoh manuk Ob@H M_nU trùèng gâ. 804. jaruai jØrV gai. 805. peng sep p⁄! s⁄∏ véng l^!i. 806. saoh peng halei Os@H p⁄! hl‡ khçng nghe féu. 807. dua dV_ fçi, c_ép. 808. nyuah zVH con f%o, con mang. 809. saoh Os@H khçng. 810. saoh maw Os@H M◊ khçng k_ip. 811. mbuen ıV⁄ˆ d¨". 812. bit b^Ê (conà v_it. 813. sung dung sUŒ dUŒ th%ung th%&ng. 814. kacak kc th^&n l^&n. 815. saoh jieng Os@H jY⁄! khçng fè_!c. 816. acih glac ac^H gLÇ s_ach t_çi.

{Cam 182, trang 42}

817. nao lahik On@ lh^ fi m°at. 819. saoh mbaoh Os@H Oı@H khçng th°ay. 820. saoh hamaw Os@H hM◊ khçng cùo. 821. saoh peng Os@H p!⁄ khçng nghe. 822. brey Rb⁄Á cho, ban. 823. luai war ØlV v b%o qu"n. 824. saoh khing Os@H K^Œ khçng dùam. 825. ngap alah Q∏ alH lâm biù"ng. 826. tapai ngaon tØp Oq@ˆ rè_!u m_anh. 827. guk gU tçi.

61

828. saoh siam Os@H SY* khçng tùçt. 829. ngap saoh jieng Q∏ Os@H jY⁄! lâm khçng fè_!c. 830. aw s◊ ùùao. 831. guei gV‡ b^!. 832. wat vÊ (conà cùut. 833. bit aia b^Ê aY_ con le le. 834. huec lamùeng hV⁄Ç l_Om⁄Œ s_! c_op. 835. saoh thau Os@H TU⁄ khçng biù"t. 836. daok ndaot Od@ OÎ@Ê %! giùa, f_çc thén. 837. maruh, ranah,darah M_rUH, rNH, drH m_ut; m%u; mùau. 838. lapa l_w_ fùoi.

{Cam 182, trang 43}

839. asaih aØsH ng_èa. 840. ba sarak nan tagùek b_ sr nˆ tOg⁄ fem sùach fùo l"n. 841. badraong sék bORd# sË cai tr_i xùè. 842. haraik aiak hØr aY déy cè!ng. 843. saoh kham saoh ndu Os@H K* Os@H ÎU_ khçng thiù"u khçng f%u. 844. nao saoh hamaw On@ Os@H hM◊ fù"n khçng fè_!c. 845. sep biai s⁄∏ ØbY tiù"ng nùoi. 846. buak aya bV ay_ vi_"c gî. 847. ciip crang cY^∏ RcŒ ch_iu muùçn. 848. pak ngap p Q∏ f^èng lâm. 849. in ganyuw iˆ gZU◊ nhè nhau. 850. daok abik Od@ ab^ ng^çi m_çt ch¨ç. 851. hanan h_Nˆ cüng v_éy, nhè v_éy. 852. mban ıˆ bùanh. 853. ong maok o! Om@ çng bâ. 854. pabung sang pbUŒ s! nùoc nhâ. 855. pabung saiy pbUŒ ØsÁ mui xe. 856. nao gan On@ gˆ fi qua. 857. lo ndei Ol_ · nhi)eu quùa. 858. ngaok abih buak OQ@ ab^H bV tr"n hù"t m_oi vi_"c. 859. tùeng Or⁄Œ chôi.

62

{Cam 182, trang 44}

860. rakaong rOk@Œ h_ong. 861. prén Rpªˆ sùèc. 862. baoh adak Ob@H ad trùai bùi fao. 863. kabaw aùer kb◊ Oa⁄ tréu r°ong. 864. ba-ndik b_ Î^ fèa l"n. 865. katuw asuw ktU◊ asU◊ b_o chùet. 866. casi csfl (cùaià lè_!c. 867. satuk stU nùù&p. 868. baruw brU◊ mù!i. 869. ranaih rØNH tr%e. 870. aw baruw a◊ brU◊ ùao mù!i. 871. pacah pcH b%". 872. jaoh takai Oj@H tØk gäy chén. 873. hamaw maom hM◊ Om� cho bùu. 874. lakau l_kU⁄ xin. 875. ba-ar ba gi°ay. 876. ba-ar auak ba aV gi°ay b)oi. 877. angak tagùek aQ tOg⁄ ngèù!c l"n. 878. panah phao pNH OP@ bù&n sùung. 879. panah hana pNH hN_ bù&n n%o. 880. daman dMˆ ti°ec.

{Cam 182, trang 45}

881. mbeng lo glac ıL!⁄ Ol_ gLÇ nhi)eu t_çi l¨çi. 882. draow ORd@◊ l^!. 883. mit m^Ê (céyà mùit. 884. baluw tangan blU◊ tQˆ lçng tay. 885. baluw takai blU◊ tØk lçng chén. 886. paga pg_ hâng râo. 887. habik hb^ li_"ng, nùem. 888. padraong pORd@Œ giâu. 889. ba nao saiy b_ On@ ØsÁ fèa fi xe. 890. aiak aw aY a◊ vù&t ùao.

63

891. aiak tasau aY tsU⁄ n_&n s¨èa. 892. ong mùek o! OM⁄ çng n_çi. 893. su-ai sang sUØA s! anh r%", ch_i déu. 894. matuw M_tU◊ déu, r%". 895. klau kLU⁄ (sùçà ba. 896. jah jH phùat hoang. 897. blah bLH ch%e. 898. salapan s_l_pˆ (sùçà chùin. 899. ngan Qˆ c%ua c%ai. 900. ngan halun Qˆ hlUˆ c%ua c%ai tçi.

{Cam 182, trang 46}

901. ngan ganyuw Qˆ gZU◊ c%ua c%ai ngè^!i ta. 902. phao praong OP@ ORp# sùung lù!n. 903. ndung phao ÎUŒ OP@ bao sùung. 904. baoh patuh Ob@H ptUH trùai phùao. 905. brey brah Rb⁄Á RbH phùat lè!ng. 906. asei glac as‡ gLÇ hînh ph_at. 907. brah RbH g_ao. 908. mariah MrYH f%o. 909. maja Mj_ (conà ch)on. 910. baoh aw Ob@H a◊ gi_&t f^ç. 911. aman aMˆ tiù"c. 912. bu bU_ c!m. 913. mbeng bu ı!⁄ bU_ &n c!m. 914. ajan paliar ajˆ plY mèa fùa. 915. asuh asUH tranh sùèc. 916. njruk RÔU (nèù!cà s!n. 917. tapeng tp⁄! c_oc, gùçc céy. 918. daw d◊ gè!m. 919. gaol daw Og@Ò d◊ cùan gè!m. 920. pla daw pL_ w◊ lè¨!i gè!m. 921. ham h* ham.

64

{Cam 182, trang 47}

922. krih Rk^H vùot, chuùçt. 923. baoh tatey Ob@H tt⁄Á trùai chuùçi. 924. cut aw cUÊ a◊ nùut ùao. 925. ta-aiaoh aia tOaY@H aY_ gi_ot nèù!c. 926. mata ikan takai Mt_ ikˆ tØk mù&t cùa. 927. waih nao ØvH On@ trùanh fi. 928. ratah rtH (conà f%ia. 929. ndung ÎUŒ gùoi. 930. bayan byˆ fô (thuy^"nà. 931. ataong banga aOt# bQ_ n_u hoa. 932. pùe Ow⁄ ngâi, çng ch%u. 933. pùe sang Ow⁄ s! ch%u nhâ. 934. ai sang kamey ØA s! kM⁄Á ch_i déu. 935. amik lakey am^ l_k⁄Á chùu. 936. caoh lan Oc@H lˆ cuùçc fùét. 937. manaong MON# th_it. 938. ta-aong takai tOa@Œ tØk ùçng chén. 939. baoh patih Ob@H pt^H bù&p vù". 940. tajuh tjUH (sùçà b%ay. 941. pa kanal p k_NÒ nhù!.

{Cam 182, trang 48}

942. baoh pa-aok Ob@H pOa@ trùai xoâi. 943. asaih nduec aØsH ÎV⁄Ç ng_èa säi. 944. caw c◊ chùao. 945. katuk ktU f_it. 946. baoh aùey Ob@H Oa⁄Á trùai %çi. 947. ca-ndaong cOÎ# b¨éy. 948. awak av khuùéy. 949. raong Or# nuçi. 950. cep c⁄∏ trùoi. 951. lakau, tanya l_kU⁄, tZ_ xin; h%oi. 952. salih sl^H trao f%çi.

65

953. ca-njak, yéng cÔ, yËŒ xùach; quay. 954. padit pw^Ê (conà bèù!m. 955. daol Ow@Ò lùép. 956. ndaiy ØÎÁ céy fâ. 957. mar M s&n. 958. manuk ana ap anak MnU aN_ a∏ aN gâ mùai ùum con. 959. akak khan ak Kˆ c_çt kh&n, quùén kh&n. 960. bara br_ vai. 961. pa-ak pa nùach.

{Cam 182, trang 49}

962. manih lakey Mn^H lk⁄Á phùai nam. 963. mban saiy padar ıˆ ØsÁ pd bùanh xe quay. 964. pader pd⁄‰ quay, tr%!, xoay. 965. kadung kwUŒ tùui, vùi. 966. yuh satuh yUH stUH l_ét, trùut. 967. apuh apUH ch%çi. 968. puh sang pUH s! quùet nhâ. 969. auaik pabah ØaV pbH mùom mi_"ng. 970. lac pathau lÇ pTU⁄ rao cho biù"t. 971. adai aØw (%!à chung. 972. lama l_M_ (sùçà n&m. 973. pran Rpˆ sùèc l_èc. 974. nam N* (sùçà sùau. 975. piaih galac ØpY⁄H glÇ f%" l_ai, cùét l_ai. 976. cawan cvˆ (cùaià chung. 977. palei lan pl‡ lˆ fâo fùét. 978. manai MØN bù&n. 979. taiw Øt◊ b_oc. 980. baoh cit Ob@H c^Ê trùai th!m. 981. praok ORp@ (conà sùoc.

{Cam 182, trang 50}

982. puac pVÇ ru_çt. 983. pajaih pØjH bâ con.

66

984. tùek nao Ot⁄ On@ xùach fi. 985. cam c* fùa. 986. panyei pZ‡ gi°et. 987. maim ØM* bùu. 988. cih jraw c^H Rj◊ t"m tr)au. 989. pacaiy cih jraw pØcÁ c^H Rj◊ bao thu°oc. 990. pak w_ (sùçà b°on. 991. tasau tsU⁄ vùu. 992. aia tasau aY_ tsU⁄ nèù!c s¨èa. 993. maruh MrUH m_ut. 994. jram Rj* n_"n xuùçng. 995. brey galac Rb⁄Á glÇ tr%a l_ai. 996. ciew praong cY⁄◊ ORp# chi°eu lù!n. 997. baraok bOr@ nh_ac m_oi. 998. kataong kOt# t%çng. 999. blaoh ObL@H xong, r^)oi. 1000. baluw blU◊ lçng. 1001. baluw ging blU◊ g^Œ lçng nheo.

{Cam 182, trang 51}

1002. ka-ndéng aya kÎËŒ ay_ th°e gî. 1003. apar tangin ap tq^ˆ cùanh tay. 1004. kham K* f%u. 1005. aong thau Oa# TU⁄ trùi khçn. 1006. maot Om@Ê c_çi, v°on. 1007. lamak l_M m¨!. 1008. duy puec dUÁ pV⁄Ç kùeo ru_çt. 1009. sadei sw‡ sau. 1010. phun kayau PUˆ kyU⁄ céy c°oi. 1011. daol Ow@Ò chçn. 1012. daol atuw Ow@Ò atU◊ chçn xùac. 1013. mamah MMH nhai. 1014. peh tabiak p⁄H tbY thùao ra. 1015. nyal ZÒ f%éy. 1016. baoh apuy Ob@H apUÁ qu_et mùay. 1017. cam apuy c* apUÁ f_ap l%èa.

67

1018. dhung baing aia DU= ØbŒ aY_ thûng xùach nèù!c. 1019. tapai banal tØp bNÒ rè_!u c)an. 1020. alak tabuw al tbU◊ rè_!u mùia. 1021. peng nding p⁄! Î^Œ fùong finh.

{Cam 182, trang 52}

1022. paok nyuh Op@ zUH bùo c%ui. 1023. huh hUH (conà hèu. 1024. tarah agar kayau trH ag kyU⁄ fëo cùan céy. 1025. baong klaon Ob# OkL@ˆ mçng fùit. 1026. taoy Ot@Á kh°o. 1027. traom laman ORt� l_Mˆ vôi voi. 1028. pi pfl thai. 1029. langik l_q^ tr^!i. 1030. langik siam l_q^ SY* tr^!i f_ep. 1031. hatuk htU n°au. 1032. baluh blUH l%ung, th%ung. 1033. mbeng kaphak ı⁄! kP c%èa s%ç. 1034. babah, ca-mbuai bbH, cØıV mi_"ng; m)om. 1035. tapai mbaok tØp Oı@ r%èa m_&t. 1036. ngaom Oq� sè!ng. 1037. haok Oh@ f%ç. 1038. asah jaong asH Oj# mâi rîu. 1039. ruak taglaoh puec rV tOg@LH p⁄VÇ b_"nh ru_çt th^èa. 1040. ayun ayUˆ (cùaià vöng. 1041. kataol kOt@Ò bù&p. 1042. labang tanga l_b! tQ_ l¨ç tai.

{Cam 182, trang 53}

1043. can ikan cˆ ikˆ vi lèng cùa. 1044. caing Øc⁄Œ chi"ng. 1045. tel t⁄Ò fù"n, tù!i. 1046. kak tel k t⁄Ò chèa tù!i. 1047. tel saoh jieng t⁄Ò Os@H jY!⁄ tù!i khçng fè_!c. 1048. lan lˆ f°at.

68

1049. lan mariah lˆ MrYH f°at sùet. 1050. lan siam lˆ SY* f°at t°ot. 1051. lan manei lˆ Mn‡ f°at nâ. 1052. ralo rOl_ nhi)eu. 1053. adraong aORd@Œ chu^çng. 1054. mbram Rı* müi t"n. 1055. caiw Øc⁄◊ chêo. 1056. ndaong OÎ# nh_at. 1057. ayuk kanai ayU kØN th%çi kên. 1058. siem sY° (cùaià m)en. 1059. jalan payùet jlˆ pOy⁄Ê con fè^!ng f_ia ng_uc. 1060. wir v^ trôn. 1061. awi wir avfl v^ vông trôn. 1062. ndik Î^ leo, trêo. 1063. aw kamey a◊ kM⁄Á ùao fân bâ.

{Cam 182, trang 54}

1064. maney MN⁄Á tù&m. 1065. wing vŒ trôn. 1066. ngap galac Q∏ glÇ s%èa l_ai. 1067. wing galac v^Œ glÇ v)e l_ai. 1068. wek galac v⁄ glÇ tr%! v)e. 1069. asit as^Ê bùe, nh%o. 1070. wuw vU◊ (cùaià cu°oc. 1071. kamey kM⁄Á fân bâ. 1072. matuw MtU◊ déu, r%". 1073. apuy apUÁ l%èa. 1074. cey katak c⁄Á kt fên chai. 1075. halua hlV_ chùay. 1076. sang apuy mbeng s! apUÁ ı⁄! chùay nhâ. 1077. ruak rV fau, b_"nh. 1078. rak mbeng r ı⁄! m" &n. 1079. thu TU_ khç. 1080. ruai ØrV ru)oi. 1081. asau aluw asU⁄ alU◊ chùo tru. 1082. raw takai r◊ tØk r%èa chén.

69

1083. gan aia gˆ aY_ b!i l_çi. 1084. ciim ndait cYfl ØÎÊ chim nh%o.

{Cam 182, trang 55}

1085. rakik rk^ bê. 1086. lakaw truh l_k◊ RtUH bèù!c qua kh%oi. 1087. njrang RÔŒ (conà beo. 1088. mbing ngap buak ı^Œ Q∏ bV b_on lâm vi_"c. 1089. wing sang v^Œ s! v)e nhâ. 1090. haraik hawei hØ hv‡ déy méy. 1091. ha ratuh h_ rtUH m_çt tr&m. 1092. akha kayau aK_ kyU⁄ r¨" céy. 1093. baoh lasun Ob@H l_sUˆ c%u hânh. 1094. kal ganyuw kÒ gZU◊ t_ép l_ép. 1095. ganyuw gZU◊ b^&ng. 1096. areng ar⁄! bînh an. 1097. jaik Øj g^én. 1098. daok jaik Od@ Øj %! g^én, %! lén c_én. 1099. laman l_Mˆ voi. 1100. rasa rs_ con nai. 1101. bley bL⁄Á mua. 1102. kayau sua ndait kyU⁄ sV_ ØÎÊ céy fâ nh%o. 1103. mat MÊ m°at. 1104. ragah rgH m_"t, m%oi. 1105. raong Or# nuçi.

{Cam 182, trang 56}

1106. raong pabuy pa lamak Or# pbUÁ p l_mÈ nuçi heo cho m–ép. 1107. haluv hlU◊ trèù!c. 1108. thun daih TU˜ ÆdH n&m ngoùai. 1109. galaong aia gOl# aY_ con mè!ng. 1110. luh lUH l%ung. 1111. ha rabuw h_ rbU◊ ngân. 1112. adran aRdŒ r!m. 1113. rayuh ryUH run.

70

1114. ramah rMH t" giùac. 1115. papan sap w_p˜ s∏ vùan r^ém. 1116. jaruh jrUH cùai sâo. 1117. radaih rÆbH xe. 1118. saiy hey ÆsÁ h!Á xe h!i. 1119. saiy mac ÆsÁ MÇ xe mùay. 1120. saiy lamaow ÆsÁ l_Om@◊ xe bô. 1121. saiy mac manyak ÆsÁ MÇ mZ xe mùay d^éu. 1122. tew, haok par t⁄◊, Oh@ p tâu; mùay bay. 1123. saiy juy ÆsÁ jUÁ xe kùeo. 1124. saiy ha mban ÆsÁ h_ ı˜ xe m_çt bùanh. 1125. banguh bQUH r"n. 1126. pasei plak ps‡ pL cùai cèa.

{Cam 182, trang 57}

1127. danaok dON@ ch¨ç, n!i. 1128. ngap tapai Q∏tÆp lâm rè_!u. 1129. pùek dara Op⁄ dr_ con gùai tù!i tu%çi trè%!ng thânh. 1130. banguk bQU hînh bùong. 1131. anan aya aN˜ ay_ t"n gî. 1132. asei manih as‡ Mn^H xùac ngè^!i. 1133. mbeng taba ı!⁄ tb_ &n chay. 1134. mbeng jain ı!⁄ Æj!˜ &n ti^"n. 1135. mbeng ndik ı!⁄ Î^ &n l^!i. 1136. aduah adVH kiù"m, tîm. 1137. katuw ktU◊ con chùi. 1138. khai, aman ÆK, aMÏ khay; mém. 1139. hùep déng pasei Oh!∏ d¨Ï ps‡ h_çp b^&ng sù&t. 1140. sang pasei s! ps‡ nhâ sù&t. 1141. hamaw tian pap hM◊ tY˜ p∏ cùo lông thè!ng xùot. 1142. luai ÆlV b%o, thçi. 1143. dai Æd_ fi"n, khûng. 1144. paok ba-ar Op@ ba cuùçn sùach. 1146. maon OM@˜ chùau.

71

{Cam 182, trang 58}

1147. aw taik a◊ Øt ùao rùach. 1148. patuk ptU ngçi sao. 1149. tagei tg‡ r&ng. 1150. tagei gaham tg‡ gh* r&ng c°am. 1151. panyai pØZ gi°et. 1152. traik mbuk ØRt ıU hù!t tùoc. 1153. jraw phao Rj◊ OP@ thu°oc sùung. 1154. katéng cak kt⁄Ë c m_ong ch)oi. 1155. prai padai ØRp pØd gieo lùua. 1156. ciim hyak cYfl hY chim m%o nhùat. 1157. dalapan dl_pˆ (sùçà tùam. 1158. gleng gL⁄! coi, nhîn, bùoi. 1159. gleng blei gL!⁄ bL‡ coi ch^èng. 1160. ca-mbuai cØıV mçi. 1161. pap p∏ thè!ng. 1162. asau graoh asU⁄ ORg@H chùo s%ua. 1163. mbuk ıU tùoc. 1164. baluw guaiy asaih blU◊ ØgVÁ aØsH lçng gùay ng_èa. 1165. cai ndaot Øc OÎ@Ê chai khçng. 1166. buh aw bUH a◊ m_&c ùao. 1167. blah sang bLH s! phùa nhâ.

{Cam 182, p 59}

1168. bai Øb gi%o. 1169. amùeng patey aOM⁄Œ pt⁄Á quây chu°oi. 1170. laik neh Øl N⁄H cüng v_éy. 1171. jamaok jOM@ mu¨çi. 1172. ca-mbuùec ciim cOıV⁄Ç cYfl m%o chim. 1173. rek maglai r⁄ MØgL c%o hoang. 1174. papit pp^Ê ngh_ich. 1175. danuh dnUH hi%"m nghêo. 1176. ki-nda kflÎ_ n%". 1177. ba nao b_ On@ fèa fi.

72

1178. kanun it knUˆ iÊ con b_o r)ay. 1179. co pak jalan Oc_ p_ jlˆ ch¨ç ngä tè fè^!ng. 1180. sagar sg cùai trùçng. 1181. cam sagar c* sg fùanh tr°ong. 1182. srarep Rs_r⁄∏ kh%!i s_è. 1183. haot Oh@Ê thu°oc. 1184. jraw manyum Rj◊ MzU* thu°oc u°ong. 1185. jraw so Rj◊ Os_ thu°oc x%ç. 1186. sit s^Ê f_çc. 1187. jraw grun Rj◊ RgUˆ thu°oc rùet. 1188. pajaih pØjH h_çt gi°ong.

{Cam 182, trang 60}

1189. pataow lac pOt@◊ lÇ cù&t nghïa, gi%ai thùich. 1190. aia masin aY_ ms^ˆ nèù!c mù&m. 1191. masam Ms* chua. 1192. magei Mg‡, rayuh ryUH lùuc lù&c; lung lay. 1193. mban ca-ndaih ıˆ cØÎH fè^!ng tùan. 1194. phain ØPˆ phên. 1195. hama hM_ ru_çng. 1196. njai manih ØÔ Mn^H gi°et ngè^!i. 1197. kaoh kayau Ok@H kyU⁄ ch_&t céy. 1198. baoh wah Ob@H vH lè¨!i céu. 1199. mbùeng asaih Oı⁄Œ aØsH hâm thi°et ng_èa. 1200. klep kL⁄∏ fém, chùich. 1201. pasah psH èù!t. 1202. jaong déng kaoh nyuh Oj# w⁄Ë Ok@H zUH rîu ch_&t c%ui. 1203. pa-ndal pÎÒ bi%"u, sai b%ao. 1204. pa-ndal ngap pÎÒ Q∏ bi%"u lâm. 1205. rek ngap ciew r⁄ Q∏ cY⁄◊ lùat lâm chi°eu. 1206. pih galac p^H glÇ v°et tùich. 1207. daw, ndaw d◊, Î◊ giùao; gè!m. 1208. ndaoh tabiak OÎ@H tbY rùut ra. 1209. sik daruai ala takai s^ dØrV al_ tØk l%" gai dèù!i bân chén.

73

{Cam 182, trang 61}

1211. kalei luh kl‡ lUH fâo l¨ç. 1212. manéng ca-ndaih Mn⁄Ë cØÎH sù&t mi°eng. 1213. pabley pbL⁄Á bùan. 1214. kuec haraik kV⁄Ç hØr kùeo déy. 1215. caguw cgU◊ g°au. 1216. la l_ sùoi, hùoi. 1217. caraw cr◊ (conà cè¨!ng. 1218. luai galac ØlV glÇ tr^è ra. 1219. pala pl_ gieo, tr)ong. 1220. daok sang Od@ s= %! nhâ. 1222. si t ndei s^Ê Î‡ fù&ng quùa. 1223. jraw sit Rj◊ s^Ê thu°oc fù&ng. 1224. halih hl^H trao f%çi, thay thù". 1225. hangaol hOq@Ò ngo_ai tînh. 1226. pakak pk ch_én, ch_én l_ai. 1227. cam blah c* bLH fùanh gi_&c. 1228. cam ma c* M_ fùanh l_çn. 1229. klaik mik ØkL m^ chè%!i bù!i. 1230. panao wON@ oa hç. 1231. caih praong banga ØcH ORp# bQ_ hoa n%! b_è. 1232. tabuw tbU◊ mùia.

{Cam 182, trang 62}

1233. cip kaim c^∏ Øk° fi)em ch%i. 1234. baoh manuk Ob@H MnU trùèng gâ. 1235. mak katuw M ktU◊ bù&t chùi. 1236. traik klaoh ØRt Ok@LH cù&t fùèt. 1237. haraik klaoh hØr Ok@LH déy fùèt. 1238. drat dra RdÊ Rd_ chim fa fa. 1239. thau TU⁄ bi°et, hi%"u. 1240. kayau angum kyU⁄ aQU* céy dû. 1241. haraik brang hØr Rb! déy gai. 1242. mrai baoh ØRM Ob@H ch%i h_çt.

74

1243. talei mah tl‡ MH déy chuy)en. 1244. talei kawat tl‡ kvÊ déy thùep. 1245. talei kawat ndait tl‡ kvÊ ØÎÊ déy thùep nh%o. 1246. la-u l_u_ d^èa. 1247. caiy akak akaok ØcÁ ak aOk@ kh&n c_çt f)au. 1248. taik aw Øt a◊ rùach ùao. 1249. canya cZ_ h%oi. 1250. mbaoh oh Oı@H oH khçng th°ay. 1251. canya aya cZ_ ay_ h%oi fi)eu gî. 1252. sir s^ g_ot. 1253. nyih adung z^H adUŒ h%i müi.

{Cam 182, trang 63}

1254. jadrak jRd vù!. 1255. kacuh aia kcUH aY_ kh_ac, nh%ç. 1256. buy bUÁ vui. 1258. brey déng Rb⁄Á d!¨ th"m n¨èa. 1259. asit trah as^Ê RtH ùit n¨èa. 1260. mbeng taba ı!⁄ tb_ &n l_at, &n chay. 1261. talaih galac tabiak tØlH glÇ tbY thùao tr%! ra. 1262. ndaoh dum ca-ndieng takai tabiak OÎ@H dU* cÎY!⁄ tØk tbY

gi_èt mùéy ngùon chén ra. 1263. ha pabah h_ pbH h%a mi_"ng, m%! mi_"ng. 1264. cam patuw c* ptU◊ f_ap fùa. 1265. dalah apuy dlH apUÁ ng_on l%èa. 1266. tei t‡ Téy. 1267. canyuang cZVŒ xanh lùa céy. 1268. cacaoh manan cOc@H Mnˆ b^&m th_it. 1269. jayep jy⁄∏ t°oi. 1270. dhung DUŒ (cùaià thûng. 1271. tangan tQˆ tay. 1272. ma-aem mani Ma° Mnfl sùang nay. 1273. jayep mani jy⁄∏ Mnfl t°oi nay. 1274. puh kabaw pUH kb◊ fu%çi tréu.

75

{Cam 182, trang 64}

1275. apar aw ap a◊ tay ùao. 1276. co akaoh Oc_ aOk@H ch¨ç c_an. 1277. lan lˆ f°at nung. 1278. ranang rN! r_çng räi. 1279. paoh Op@H rên, t_ac. 1280. tangil tq^Ò fiù"c, n_&ng tai. 1281. sep s⁄∏ ti°eng. 1282. krung RkUŒ d°au. 1283. ngap krung Q∏ RkUŒ lâm d°au. 1284. krung takai ramùeng RkUŒ tØk rOm⁄Œ d°au chén c_op. 1285. karek mbeng kr⁄ ı!⁄ fùong c%èa. 1286. pabung sang pbUŒ s! nùoc nhâ. 1287. tapluh tpLUH ch_oc (gh_eoà. 1288. jram Rj* gi_ép. 1289. huai wing ØhV v^Œ chu_çc l_ai. 1290. huai glac ØhV gLÇ chu_çc t_çi. 1291. mani padaih mnfl pØd⁄H t^è nây v)e sau. 1292. yuak padai yV pØd g_&t lùua. 1293. guk gU tçi. 1294. thai mbeng ØT ı⁄! d_on bân. 1295. mbuùek OıV⁄ bùua m_oi.

{Cam 182, trang 65}

1296. lakau jain l_kU⁄ Øj⁄ˆ xin ti)en. 1297. areng gareng ar⁄! gr⁄Œ m_anh gi%oi. 1298. manih catang Mn^H ctŒ ngè^!i d¨è. 1299. pabuy glai pbUÁ ØgL heo r^èng. 1300. ha-areng har⁄! m_çt mînh. 1301. karey kr⁄Á ri"ng bi_"t, khùac bi_"t. 1302. ca-mbu cıU_ ph!i. 1303. ca-mbu padai cıU_ pØd ph!i lùua. 1304. sit tra s^T Rt_ chùut n¨èa. 1305. kayau wak kyU⁄ v ùùach.

76

1306. lamuk l_MU ghùet. 1307. pa-ndik tung pÎ^ tUŒ fau b_ung. 1308. pa-ndik akaok pÎ^ aOk@ nhùèc f)au, fau f)au. 1309. pa-ndik pÎ^ fau, nhùèc. 1310. rap ∫a rw_ fùoi. 1311. man mac Mˆ MÇ tînh c^!. 1312. ngap rek Œ∏ r⁄ lâm c%o. 1313. chik aw, njip aw C^ a◊, Ô^∏ a◊ may ùao; kù"t ùao. 1314. ci-im ndait cYfl ØÎÊ chim nh%o. 1315. haot nyuk Oh@Ê ZU thu°oc hùut. 1316. nding nyuk Î^Œ zU °ùçng fi°eu.

{Cam 182, trang 66}

1317. jraw phaing Rj◊ ØP⁄Œ thu°oc phi_"n. 1318. lalin l_l^ˆ sùap. 1319. daw d◊ lè¨!i l". 1320. adip ad^∏ sùçng. 1321. adip galac ad^∏ glÇ s°ong l_ai. 1322. duah dVH tîm, kiù"m. 1323. juk jU fen. 1324. nyuk ZU hùut. 1325. kraong dalam ORk# dl* sçng séu. 1326. lamak pabuy l_M pbUy m¨! heo. 1327. makalah M_klH ch°oi cäi. 1328. khaok OK@ khuçn %anh. 1329. khaok OK@ khùo. 1330. tapung tpUŒ b_çt. 1331. yang balan y! blˆ (m_&tà tr&ng. 1332. ma-in Miˆ ch!i. 1333. kaik Øk cù&n. 1334. kal ganyuw kÒ gZU◊ b^&ng nhè. 1335. ka-nduh mata kÎUH mt_ mùi mù&t. 1336. nyam blaoh z* ObL@H &n r^çi.

77

{Cam 182, trang 67}

1338. hua hV_ lçi kùeo. 1339. aong Oa@Œ çng. 1340. ayuk cakaiy ayU cØkÁ th%çi kên. 1341. agraing aØRgŒ nanh. 1342. rah akaok rH aOk@ ch%ai f)au. 1343. asei as‡ ai. 1344. jek j⁄ lu, kh_ap. 1345. arang garang arŒ grŒ m_anh më. 1346. khin K^ˆ èa, dùam, muùçn. 1347. cakhaok cOK@ gi)ay. 1348. ndo paoh OÎ_ Op@H chîa khùoa. 1349. ndo karek OÎ_ kr⁄ °ong khùoa. 1350. kakuh kkUH l_ay. 1351. asaih nduac aØsH ÎVÇ ng_èa säi. 1352. gham G* h&m d_oa. 1353. asau graoh asU⁄ ORg@H chùo s%ua. 1354. aia jru aY_ RjU_ nèù!c sçi. 1355. angin ayuk aq^ ayU giùo th%çi. 1356. ayuk apuy ayU apUÁ th%çi l%èa. 1357. akiak akY ngùoi. 1358. gah iw gH i◊ b"n trùai.

{Cam 182, trang 68}

1359. halak hl giôi, con séu. 1360. jraw sit Rj◊ s^Ê thu°oc f_çc. 1361. jik kabaw j^ kb◊ °(conà ù"ch. 1362. araok aORr@ (conà cùoc. 1363. dep klah d⁄∏ kLH nùup kh%oi, trùçn kh%oi. 1364. klan kLˆ (conà tr&n. 1365. lakey l_k⁄Á fân çng. 1366. dep maot d⁄∏ Om@Ê tr°on kh%oi. 1367. manih glac nya dep Mn^H gLÇ Z_ d⁄∏ nùo tr°on t_çi ph_am. 1368. tabiak ha-uh tbY huH ra m)o hçi.

78

1369. anep sang aN⁄∏ s! trèù!c nhâ. 1370. cep takai c⁄∏ tØk c–çt chén, trùoi chén. 1371. ramùeng tanaow rOm⁄Œ tOn@◊ c_op f_èc. 1372. ramùeng banai rOm⁄Œ bØN c_op cùai. 1373. ramùeng manyi rOm⁄Œ mzfl c_op k"u. 1374. peng p⁄! nghe, hi%"u, véng l^!i. 1375. kammalaow k*M_Ol@◊ cém. 1376. acih ac^H s_ach së. 1377. atai aØt gan. 1378. jai Øj m^". 1379. ratak rt f_éu.

{Cam 182, trang 69}

1380. harip hr^∏ h%i. 1381. pap p∏ y"u, thè!ng. 1382. res r⁄Í ch_on, l_èa. 1383. gayar galac gy glÇ tr%a l_ai. 1384. ciip njai cY^∏ ØÔ ch_iu chù"t. 1385. raong ngap anak Or# Q∏ aN nuçi f%" lâm con. 1386. kaoh nyuh Ok@H zUH ch_&t c%ui. 1387. blah nyuh bLH zUH ch%e c%ui. 1388. cran luai ÆR ØlV cù&t bù!t. 1389. haban hbˆ (f^çngà thau. 1390. khuain buh tangan ØKVˆ bUH tqˆ vông feo tay. 1391. ca-ndaih radaih cØÎH rØdH bùanh xe. 1392. anak bik aN b^ con cùai. 1393. anak lakey aN l_k⁄Á con trai. 1394. anak kamey aN kM⁄Á con gùai. 1395. ndu anan ÎU_ anˆ loâi v_ét. 1396. ranaih rØNH con nùit, tr%e em. 1397. anak raong aN Or# con nuçi. 1398. mati M_tfl m)o cçi. 1399. lamaow dam l_Om@◊ d* bô t!. 1400. lamaow anak l_Om@◊ aN bô con.

79

{Cam 182, trang 70}

1401. lamaow aùey l_Om@◊ Oa⁄Á bô rùçng. 1402. ruak pa-ndik rV pÎ^ b_"nh ho_an. 1403. kurua kUrV_ (conà rûa. 1404. ta-uk tu f^éu gùçi. 1405. caiy luair ØcÁ ØlV⁄ lùa c^!. 1406. khang KŒ cùèng, m_anh. 1407. amaon aOm@ˆ chùau. 1408. baoh trak Ob@H Rt trùai cén. 1409. ak a (conà qu_a. 1410. muo OMV_ (conà mùçi. 1411. atuw atU◊ h)on c%ua ngè^!i chù"t. 1412. mak lakuk M l_kU &n cù&p. 1413. ha-ndaong hOÎ@Œ n_"n, fùong. 1414. catang ct! m_anh. 1415. calang manih cl! Mn^H xè!ng ngè^!i. 1416. khaok ndei OK@ · khùo lù&m, khùo quùa. 1417. nao ngai On@ ØQ fi qua, fi ngang. 1418. karey kr⁄Á khùac, l_a, ri"ng rë. 1419. lapan l_pˆ (conà rùit. 1420. kuec k⁄VÇ (trùaià cam. 1421. kuec aih kV⁄Ç ØAH trùai chanh.

{Cam 182, trang 71}

1422. tadrah tRdH nhanh, mau. 1423. ani an (conà ong. 1424. aia ani aY_ anfl m_ét ong. 1425. king k^Œ kùinh. 1426. u anak aU_ aN ru con. 1427. lamaow glai l_Om@◊ ØgL bô r^èng. 1428. halei nan hl‡ nˆ cüng v_éy. 1429. hua tal hV_ tÒ kùeo f°en. 1430. mait ØMÊ chùu. 1431. bamaoh bOm@H b_ot.

80

1432. kuec kV⁄Ç quù". 1433. sang glaong lam hama s! OgL# l* hM_ nhâ cao %! trong ru_çng. 1434. wah akan vH akˆ céu cùa. 1435. sacaow sOc@◊ r%èa t_çi. 1436. paruy prUÁ fùam cèù!i. 1437. a-aong papit Oa# pp^Ê k%e ngh_ich. 1438. kuk akaok tuun kU aOk@ tUVˆ cùui f^éu xuùçng. 1439. ca-ndieng tangan cÎY⁄! tQˆ ngùon tay ùut. 1440. ca-ndieng takai cÎY⁄! tØk ngùon chén ùut. 1441. biai ØbY nùoi, bân b_ac. 1442. biai cieng ØbY cY⁄Œ nùoi chuy_"n.

{Cam 182, trang 72}

1443. nyair Øz qu%! r^éy. 1444. nao haluw On@ hlU◊ fi trèù!c. 1445. haluw mbeng bu hlU◊ ı⁄! bU_ trèù!c khi &n c!m. 1446. asah asH mâi. 1447. bùem hagah mata Ob° hgH Mt_ m^! m_çt mù&t. 1448. huc gleng hUÇ gL⁄! nù"m th%è. 1449. klaoh guy OkL@H gUÁ tr_on quy)en. 1450. gah malam gH Ml* v^" ban f"m. 1451. panyan jaluk pZˆ jlU chùen bùat. 1452. ndut ÎUÊ nh%o, tr%e. 1453. liah lYH liù"m, nù"m. 1454. padai kak casak pØd k cs lùua chèa chùin. 1455. lo jain Ol_ Øj⁄ˆ nhi^"u ti^"n. 1456. patey matah pt⁄Á MtH chuùçi sùçng. 1457. duen dV⁄ˆ lè_!m, nh_&t. 1458. kadaol adung kOd@Ò adUŒ ngh_et müi. 1459. khait ØKÊ Tâu. 1460. ai kamey ØA kM⁄Á ch_i gùai. 1461. gah ngaok gH Oq@ m_&t tr"n. 1462. hama manei hM_ Mn‡ ru_çng lùan. 1463. lep aw l⁄∏ a◊ xù"p ùao.

81

{Cam 182, trang 73}

1464. daruai dØrV gai. 1465. luùen OlV⁄ˆ nuùçt. 1466. luai ØlV thçi, b%o. 1467. paklah glac pkLH gLÇ tha t_çi. 1468. danuh dnUH nghêo. 1469. nyuh zUH c%ui. 1470. la-aua l_aV_ cây. 1471. pasei ps‡ sù&t. 1472. nao On@ fi. 1473. rai pani Ør pnfl l_ai féy. 1474. nao jalan On@ jlˆ fi ngoâi fè^!ng. 1475. nao haluw On@ hlU◊ fi trèù!c. 1476. nao cakak On@ ck fi rèù!c. 1477. nao cang On@ c! fi th&m. 1478. nao padrah On@ pRdH fi mau. 1479. ba nao b_ On@ fèa fi. 1480. nao luc On@ lUÇ fi cuùçi cûng. 1481. nao gan On@ gˆ fi qua, fi ngang. 1482. nao tabiak On@ tbY fi ra. 1483. halek hl⁄ cùam. 1484. phùeh OP⁄H m^"m, yù"u.

{Cam 182, trang 74}

1485. papek tangan pp⁄ tQˆ r^! tay. 1486. palung plUŒ xùè phè!ng. 1487. mbuw phu ıU◊ PU_ mûi th!m. 1488. ngap Q∏ lâm. 1489. ngap buak Q∏ bV lâm vi_"c. 1490. atuk bu atU bU_ nùéu c!m. 1491. ngap pabuy Q∏ pbUÁ lâm heo. 1492. ngap saoh Q∏ Os@H lâm khçng. 1493. kheh G+H khùeo, khùeo lùeo. 1494. ngap matuw Q∏ MtU◊ lâm déu, lâm r%".

82

1495. mak bangak M b_Q ch_up hînh. 1496. ngap galac Q∏ glÇ s%èa l_ai, lâm l_ai. 1497. matian galac MtYˆ glÇ cùo ch%èa, cùo thai. 1498. lac ka-ndei lÇ k· nùoi nhi^"u quùa. 1499. daong Od# cùèu, giùup f¨!. 1500. saoh Os@H khçng, trùçng, r¨çng. 1501. guk hamaw ai saoh maw ai kamey gU hM◊ ØA Os@H M◊ ØA

kM⁄Á tçi cùo anh nhèng khçng cùo chº. 1502. duh aya dUH ay_ thiù"u gî. 1503. lamang l_MŒ m_ép, bùeo. 1504 mamih Mm^H l_!, h!i ng_ot, the the. 1505. kaok Ok@ (conà cô.

{Cam 182, trang 75}

1506. cuah cVH cùat. 1507. gei patuw pataow g‡ ptU◊ pOt@◊ tr_u fùa ch%i ranh giù!i. 1508. mblik ıIL s_an, s%oi. 1509. aia patuw aY_ ptU◊ nèù!c fùa. 1510. blaoh ObL@H xong, r)oi. 1511. pataow pOt@◊ ch%i, d_ay b%ao. 1512. mbeng payak ı!⁄ py &n ti_"c. 1513. halak hl giôi, con séu. 1514. tanya tZ_ h%oi. 1515. gah hanuak gH hNV b"n m_&t. 1516. mah MH vâng. 1517. tagey mah tg⁄Á MH r&ng vâng. 1518. king tuak k^Œ tV kùinh feo. 1519. mac nduac MÇ ÎVÇ mùay ch_ay. 1520. jayap jy∏ tùçi. 1521. malam ni Ml* nfl f"m nay. 1522. malam ita M_l* it_ f"m tù!i. 1523. jaik njai Øj ØÔ g^én ch°et. 1524. padeh pd⁄H bù!t, gi%am. 1525. ca-ndeng kaol cÎ⁄Œ Ok@Ò tr_ét h%ong. 1526. mata Mt_ (conà mù&t.

83

{Cam 182, trang 76}

1527. mbaok Oı@ m_&t. 1528. raw mbaok r◊ Oı@ r%èa m_&t. 1529. mata kayau Mt_ kyU⁄ mù&t céy. 1530. yang harei y! hr‡ m_&t tr^!i. 1531. yang harey cak y! hr⁄Á c m_&t tr^!i m_oc. 1532. yang harey mblut y! hr⁄Á ıLUÊ m_&t tr^!i l_&n. 1533. ndiep ÎY⁄∏ nù"p. 1534. garay grÁ (conà r)ong. 1535. aia gahak aY_ gh fâm. 1536. maiw ØM◊ m^eo. 1537. ai mait ØA ØMÊ anh c%ua chùu. 1538. apuh apUH r¨éy. 1539. ajan ajˆ mèa. 1540. langik ajan l_q^ ajˆ tr^!i mèa. 1541. ajan praong ajˆ ORp# mèa lù!n. 1542. ajan ndait ajˆ ØÎÊ mèa nh%o. 1543. a-uai pajaih ØaV pØjH çng n_çi. 1544. maok pajaih Om@ pØjH bâ n_çi. 1545. maok ama Om@ aM_ bâ ngo_ai. 1546. a-uai ama ØaV aM_ çng ngo_ai. 1547. kadring kRd^Œ vùach, tè^!ng.

{Cam 182, trang 77}

1548. craing pa-njai manih ØRcŒ pØÔ Mn^H mu°on gi°et ngè^!i. 1549. maok a-uai Om@ ØaV çng bâ. 1550. pajieng rap manih pjY!⁄ r∏ Mn^H d_èng n"n ngè^!i ta. 1551. wang vŒ lè¨!i li)"m. 1552. haluk hlU f°ét. 1553. darah drH mùau. 1554. tabiak darah tbY drH ra mùau. 1555. padrah pdH mau, nhanh. 1556. jayep ni jy⁄∏ nfl t°oi nay. 1557. jayep pagai jy⁄∏ pØg_ t°oi mai.

84

1558. aem ni a° nfl béy gi^!. 1559. ganam gN* méy. 1560. angaom aOQ� sè!ng mû. 1561. naih ØNH thùim. 1562. siam SY* t°ot. 1563. lapey lp⁄Á m!, chi"m bao. 1564. dalah dlH lè¨!i. 1565. brat RbÊ ù!t. 1566. la-aek l_a⁄ l_anh. 1567. tuun tUVˆ xuùçng. 1568. tuun ala lan tUVˆ al_ lˆ xu°çng dèù!i f°at.

{Cam 182, trang 78}

1569. gai cih tamrak Øg c^H tRM vi°et chî. 1570. adung adUŒ müi. 1571. akaok aku aOk@ ak_U f)au fuçi. 1572. nut aw nUÊ a◊ nùut ùao. 1573. nyung rasa zUŒ rs_ nhung nai. 1574. draom kayau ngap apuh ORd� kyU⁄ Q∏ apUH céy cùçi f%" lâm

r¨éy. 1575. tama tM_ vç, vâo. 1576. luùen saoh mao OlV⁄ˆ Os@H Om@ nuùçt khçng fè_!c, nuùçt khçng trçi. 1577. jaong praong Oj# ORp# bùua lù!n. 1578. arang ar! nhén lo_ai. 1579. brey angap Rb⁄Á aQ∏ cho phùep. 1580. habaoh h_Ob@H m_çt cùai. 1581. thun TUˆ n&m. 1582. thun anep TUˆ aN⁄∏ n&m tù!i. 1583. pasah psH èù!t. 1584. bangak la-aek bQ l_a⁄ bùong mùat. 1585. sran Rsˆ ngùay. 1586. ganuk wah gnU vH c)an céu. 1587. ni nfl nây. 1588. nduac ÎVÇ ch_ay. 1589. tian tYˆ b_ung.

85

{Cam 182, trang 79}

1590. ranung rnUŒ (conà lè!n. 1591. abih ab^H h°et. 1592. ha-ndep hÎ⁄∏ cü. 1593. ni nan nfl nˆ nây fùo. 1594. atah lo atH Ol_ xa lù&m. 1595. harey hr⁄Á ngây. 1596. harey pagai hr⁄Á pØg_ ngây mai. 1597. dua harey tra dV hr⁄Á Rt_ hai ngây n¨èa. 1598. dua harey blaoh dV hr⁄Á ObL@H hai ngây r)oi. 1599. langal l_QÒ (cùaià cây. 1600. tapak tp thânh th_ét. 1601. lo ndei Ol_ · nhi)eu lù&m. 1602. ruak halam rV hl* fau n_&ng. 1603. ha-aùew hOa⁄◊ ngùap. 1604. la-aek l_a⁄ l_anh, ngu_çi. 1605. daok gleng Od@ gL⁄! trçng mong, ao èù!c. 1606. hadam hd* kiù"n. 1607. huec hV⁄Ç s_!, nhùat. 1608. daor adung Od@ adUŒ ngh_et müi. 1609. phun kayau PUˆ kyU⁄ g°oc céy. 1610. daok Od@ %!, ng)oi.

{Cam 182, trang 80}

1611. blah ba-ar bLH ba t^! gi°ay. 1612. hala kayau hl_ kyU⁄ lùa céy. 1613. aguùer aOgV⁄ ranh giù!i. 1614. mbeng hala ı⁄! hl_ &n tr)au. 1615. balan blˆ thùang. 1616. pik mata p^ Mt_ nhù&m mù&t. 1617. rek r⁄ c%o. 1618. hia hY_ khùoc. 1619. jarum jrU* kim.

86

1620. canaih cØNH r%ç. 1621. asep as⁄∏ khùoi. 1622. thuùer OT⁄VÂ h!i. 1623. klao OkL@ cè^!i. 1624. yak klaoh takai y OkL@H tØk bèù!c kh%oi. 1625. gah glaong gH OgL# b)e cao. 1627. ma-in Miˆ ch!i, gi¨!n. 1628. bangak yawa bQ yv_ h!i linh h)on. 1629. mang yawa m= yv_ t^è h!i th%!. 1630. nyuk trun zU RtUˆ l_&n xu°ong. 1631. manyum tapai MzU* tØp u°ong rè_!u c)an.

{Cam 182, trang 81}

1632. gait ØgÊ (trùaià b)éu. 1633. halam ndei hl* · kh^! lù&m. 1634. mat ndei MÊ Î‡ mù&c lù&m. 1635. siam SY* t°ot, f_ep. 1636. bietsei, buy siam BY!ˇ s‡, bUÁ SY* t%è t°e; tùçt f_ep. 1637. kakau tangan kkU⁄ tQˆ mùong tay. 1638. kakau takai kU⁄ tØk mùong chén. 1639. kah akan kH akˆ v%ay cùa. 1640. takùe tOk— s^èng. 1641. apei brah ap‡ RbH s%ay g_ao. 1642. takuai tØkV c%ç. 1643. takuai cai tØkV Øc c%ç chai. 1644. raong Or# lèng. 1645. cumat cUMÊ chùu. 1646. hadum hdU* mùéy, bao nhi"u. 1647. hadum harey, habien hdU* hr⁄Á, h_bY⁄ˆ mùéy ngây; ch^èng nâo. 1648. la-aen l_a⁄ˆ b_"nh rùet. 1649. baluw kang blU◊ k! réu c^&m. 1650. dua drei pabuy dV Rd‡ pbUÁ hai con heo. 1651. rasung rsUŒ cùçi. 1652. paok adrang Op@ aRdŒ bùo r!m.

87

{Cam, 182, trang 82}

1653. paok harek Op@ hr⁄ bùo c%o. 1654. papan ppˆ b_ç vùan. 1655. peh mbeng p⁄H ı⁄! m%! c%èa. 1656. casi patey csfl pt⁄Á n%ai chu°oi. 1657. déng d!¨ fùèng. 1658. cam ya c* y_ fùanh thùèc. 1659. dhan Dˆ nhùanh, cânh. 1660. calang akan cl! akˆ xè!ng cùa. 1661. auac aVÇ ch_ay. 1662. katruw atun kRtU◊ atUˆ b)ç céu gû. 1663. tada td_ ng_èc. 1664. langik gram lq^ Rg* tr^!i g)ém. 1665. nao pagah On@ pgH fi féu. 1666. lanyan l_Zˆ (cùaià thang. 1667. tai baoh Øt Ob@H trùai tim. 1668. a a_ ^^è, d_a. 1669. adey ad⁄Á em. 1670. bruk RbU thùui. 1671. karam kr* ùùùép 1672. la-aua hama l_aV_ hM_ cây ru_çng. 1673. plat kayau bLÊ kyU⁄ cèa céy.

{Cam 182, trang 83}

1674. auak apuy aV apUÁ vô l%èa. 1675. atut kayau atUÊ kyU⁄ cù&m céy. 1676. saoh peng sep Os@H p⁄! s⁄∏ khçng véng l^!i. 1677. khaok haok OK@ Oh@ khùo h_oc. 1678. ha-auan haVˆ bu)on. 1679. daok kanam Od@ kN* %! tû. 1680. padey pd⁄Á ngh%i ng!i. 1681. arang arŒ châo. 1682. daok bik Od@ b^ %%! chung.

88

1683. déng d!¨ fùèng. 1684. kiak kY rînh, gi¨è. 1685. luy pak hamu lUŸ p hmU_ xù"p cho k_ip. 1686. daok halei jak Od@ hl‡ j %! cùac n!i. 1687. a-aon asaih Oa@ˆ aØsH y"n ng_èa. 1688. danuh dnUH nghêo. 1689. canang cN! mùang xùçi. 1690. lawang l_vŒ ùùçm, gây. 1691. ben b⁄ˆ vè^!n. 1692. asaih aØsH (conà ng_èa. 1693. ba sarak nan tagùek b_ sr nˆ tOg⁄ fem sùach fùo l"n. 1694. kadraong sék kORd# sË thùçng fùçc, th%u hiù"n.

{Cam 182, trang 84}

1695. nao lahik On@ lh^ fi m°at. 1696. saoh hamaw Os@H hM◊ khçng cùo. 1697. saoh mbaoh Os@H Oı@H khçng th°ay. 1698. saoh peng Os@H p⁄! khçng véng l^!i. 1699. brey Rb⁄Á cho, ban. 1700. luai war ØlV v b%o qu"n. 1701. saoh khin Os@H K^ˆ khçng dùam. 1702. ngap alah Q∏ alH lâm bi°eng. 1703. tapai ngaon tØp Oq@ˆ rè_!u m_anh. 1704. guk gU tçi. 1705. saoh siam Os@H SY* khçng t°ot. 1706. ngap saoh jieng Q∏ Os@H jY!⁄ lâm khçng fè_!c. 1707. aw a◊ ùao. 1708. luei lV‡ b^!. 1709. wat vÊ (conà chim cùut. 1710. bit aia b^Ê aY_ (conà le le. 1711. huec lamùeng hV⁄Ç l_Om!Œ s_! c_op. 1712. saoh thau Os@H TU⁄ khçng bi°et. 1713. daok ndaot Od@ OÎ@Ê %! giùa. 1714. maruh ranah darah MrUH rNH drH mùau m%u. 1715. lapa l_w_ fùoi.

89

{Cam 183, trang 1}

1716. cang ikan cŒ ikˆ vi cùa. 1717. caing ØcŒ cùai chi"n. 1718. tel t⁄Ò fù"n, tù!i. 1719. kak tel k t⁄Ò chèa tù!i. 1720. tel saoh jieng t⁄Ò Os@H jY⁄! tù!i khçng fè_!c. 1721. lan lˆ f°at. 1722. lan mariah lˆ MrYH f°at sùet. 1723. lan siam lˆ SY* f°at t°ot. 1724. lan manei lˆ Mn‡ f)ông b^&ng. 1725. ralo rOl_ nhi)eu. 1726. adraong aORd@Œ chu)ong. 1727. mbram Rı* müi t"n. 1728. caiw Øc⁄◊ chêo. 1729. ndaong OÎ# nh_at. 1730. ayuk kanai ayU kØN th%çi kên. 1731. siem sY° (cùaià m)en. 1732. jalan payùek jlˆ pOy⁄ f_ia ng_uc. 1733. wir v^ trôn. 1734. awir av^ vông trôn. 1735. ndik Î^ leo, trêo. 1736. aw kamey a◊ kM⁄Á ùùao fân bâ.

{Cam 183, trang 2}

1737. maney MN⁄Á tù&m. 1738. galac glÇ tr%! l_ai. 1739. ngap galac Q∏ glÇ s%èa l_ai. 1740. wing galac ◊ ^Œ glÇ v)e l_ai. 1741. wek galac v⁄ glÇ tr%! v)e. 1742. asit as^Ê bùe, nh%o. 1743. wuw vU◊ (cùaià cuùçc. 1744. kamey kM⁄Á fân bâ. 1745. matuw MtU◊ déu, r%".

90

1746. apuy apUÁ l%èa. 1747. cey katak c⁄Á kt fên chai. 1748. halua hlV_ chùay. 1749. sang apuy mbeng s! apUÁ ı!⁄ nhâ chùay. 1750. ruak rV b_"nh, fau, ùçm. 1751. rak mbeng r ı⁄! m" &n. 1752. thu TU_ khç. 1753. ruai ØrV ru)oi. 1754. asau aluw asU⁄ alU◊ chùo tru. 1755. raw takai r◊ tØk r%èa chén. 1756. gan tapa aia gˆ tp_ aY_ l_çi nèù!c. 1757. ciim ndait cYfl ØÎÊ chim nh%o.

{Cam 183, trang 3}

1758. rakik rk^ bê. 1759. lakaw truh l_k◊ RtUH qua kh%oi. 1760. njrang RÔŒ (conà beo. 1761. mbing ngap buak ı^Œ Q∏ bV b_on lâm vi_"c. 1762. wing sang ◊ ^Œ s! v)e nhâ. 1763. haraik hawei hØr hv‡ déy méy. 1764. ha ratuh h_ rtUH m_çt tr&m. 1765. agha kayau aG_ kyU⁄ r¨" céy. 1766. baoh lasun Ob@H l_sUˆ c%u hânh. 1767. kal ganyuw kÒ gZU◊ t_ép l_ép. 1768. ganyuw gZU◊ b^&ng. 1769. areng ar⁄Œ bînh an. 1770. jaik Øj g)an. 1771. daok jaik Od@ Øj %%%! g^én, %! lén c_én. 1772. laman l_Mˆ voi. 1773. rasa rs_ (conà nai. 1774. bley bL⁄Á mua. 1775. kayau sua ndait kyU⁄ sV_ ØÎÊ céy fâ nh%o. 1776. mat MÊ mùét. 1777. ragah rgH möi. 1778. raong Or# nuçi.

91

{Cam 183, trang 4}

1779. raong pabuy pa lamak Or# pbUÁ w_ l_M nuçi heo cho m_ép. 1780. haluw hlU◊ trèù!c. 1781. thun daih TUˆ Ød⁄H n&m ngoùai. 1782. galaong aia gOl# aY_ con mè!ng. 1783. luh lUH soi, môn. 1784. ha rabuw h r_bU◊ m_çt ngân. 1785. adrang aRdŒ r!m. 1786. rayuh ryUH run, rung. 1787. ramah rMH (conà t" giùac. 1788. papan sap w_pˆ s∏ vùan r)am. 1789. jaruh jrUH céy sâo. 1790. saiy ØsÁ xe. 1791. saiy hey ØsÁ h⁄Á xe h!i. 1792. saiy mac ØsÁ MÇ xe mùay. 1793. saiy lamaow ØsÁ l_Om@◊ xe bô. 1794. saiy mac manyak ØsÁ MÇ MZ xe mùay d)au. 1795. taw, ahaok par t◊, aOh@ p tâu; mùay bay. 1796. saiy duy ØsÁ dUÁ xe kùeo. 1797. saiy ha mban ØsÁ h_ ıˆ xe m_çt bùanh. 1798. banguh bQUH r"n. 1799. pasei plak ps‡ pL cùai cèa.

{Cam 183, trang 5}

1800. danaok dON@ n!i chùçn. 1801. ngap tapai Q∏ tØp lâm rè_!u. 1802. pùek dara Op⁄ dr_ con gùai fùung tu%çi trè%!ng thânh. 1803. banguk bQU hînh bùong. 1804. anan aya aNˆ ay_ t"n gî. 1805. asei manih as‡ Mn^H xùac ngè^!i. 1806. mbeng taba ı⁄! tb_ &n chay. 1807. mbeng jain ı!⁄ Øj⁄ˆ &n ti)en. 1808. mbeng ndik ı!⁄ Î^ &n l^!i.

92

1809. aduah adVH tîm, ki°em. 1810. katuw ktU◊ (conà chùi. 1811. khai, amang ØK, aMŒ khay; mém. 1812. hùep déng pasei Oh⁄∏ d!¨ ps‡ h_çp b^&ng sù&t. 1813. sang pasei s! ps‡ nhâ sù&t. 1814. hamaw tian pap hM◊ tYˆ p∏ cùo lông thè!ng xùot. 1815. luai ØlV thçi, b%o. 1816. dai Ød_ fi"n. 1817. paok ba-ar Op@ ba cu°on sùach, gùoi sùach. 1818. maon Om@ˆ chùau. 1819. aw taik a◊ Øt ùao rùach. 1820. patuk ptU ngçi sao.

{Cam 183, trang 6}

1821. tagei tg‡ r&ng. 1822. tagei gaham tg‡ gh* r&ng cùém. 1823. pa-njrai pØRÔ giù"t. 1824. traik mbuk ØRt ıU hù!t tùoc. 1825. jraw phao Rj◊ OP@ thu°oc sùung. 1826. katéng cak kt!¨ c m_ong ch)oi. 1827. prai padai ØRp pØd gieo lùua. 1828. ciim hiak cYfl hY con träu. 1829. dua lapan dV l_pˆ (sùçà chùin. 1830. gleng gL!⁄ ch&n, nhîn, coi. 1831. gleng wei gL!⁄ v‡ coi ch^èng. 1832. ca-mbuai cØıV mçi. 1833. pap p∏ thè!ng. 1834. asau luw asU⁄ lU◊ chùo s%ua. 1835. mbuk ıU tùoc. 1836. baluw guay asaih blU◊ gVÁ aØsH lçng gùay ng_èa. 1837. cai ndaot Øc OÎ@Ê chai khçng. 1838. buh aw bUH a◊ m_&c ùao. 1839. blah sang bLH s= phùa nhâ. 1840. bai Øb gi%o. 1841. amùeng patey aOM⁄Œ pt⁄Á bu)ong chu°oi.

93

{Cam 183, trang 7}

1842. laik neh Øl N⁄H cüng v_éy. 1843. jamaok jOm@ (conà mu¨çi. 1844. ca-mbuùec ciim cOıV⁄Ç cYfl m%o chim. 1845. rek maglai r⁄ MØgL c%o hoang. 1846. papit w_p^Ê ngh_ich. 1847. panuh wnUH hi%"m nghêo. 1848. ki-ndu k^ÎU_ cùai gî. 1849. ba nao b_ On@ fèa fi, fem fi. 1850. kanun ait knUˆ AÊ con bô rây. 1851. co pak jalan Oc_ w_ jlˆ ch¨ç ngä tè fè^!ng. 1852. sagar sg cùai tr°ong. 1853. cam sagar c* sg fùanh tr°ong. 1854. srao rep ORs@ r⁄∏ kh%!i s_è. 1855. haot Oh@Ê thu°oc. 1856. jraw manyum Rj◊ MzU* thu°oc u°ong. 1857. jraw so Rj◊ Os_ thu°oc x%ç. 1858. sit s^Ê f_çc. 1859. jraw grun Rj◊ RgUˆ thu°oc rùet. 1860. pajaih pØjH gi°ong. 1861. pataow lac pOt@◊ lÇ cù&t nghïa. 1862. aia masin aY_ ms^ˆ nèù!c mù&m.

{Cam 183, trang 8}

1863. masam Ms* chua. 1864. magei rayuh Mg‡ ryUH lùuc lù&c. 1865. mban ca-ndaih ıˆ cØÎH fè^!ng tùan. 1866. phain ØPˆ phên. 1867. hama hM ru_çng.

T^è v_èng Hroi-Vi_"t xù"p theo m¨éu t_è Sùç trong dùéu ngo_&c (1, 2, 3, v.v.à lâ sùç thùè t_è n^&m trong b%an chùep tay c%ua CAM 182 vâ CAM 183. Sùç La Mä I, II ùam ch%i cho t^è v_èng cûng chùinh t%a nhèng nghïa khùac nhau. Ch&m trong dùéu ngo_&c { } ùam ch%i ch%è Ch&m hi_"n f_ai (akhar thrahà dûng %! khu v_èc Phan Rang vâ Phan Rùi. Kùy hi_"u • nh^^&m ùam ch%i cho s_è bù&t f^éu c%ua thùi d_u trùich t^è b%an chùep tay c%ua CAM 182 vâ CAM 183. Kùy hi_"u Å nh^&m ùam ch%i l^!i chùu thùich c%ua chùung tçi. a a_ ^è, d_a (1668à. a-u aU_ {Vi_"t} ru. • a-u anak aU_ aN ru con (1426à. abaw ab◊ {Ch&m: abaw ab◊}(conà ùçc (177à. abhau aBU⁄ (trong c_um t^è: abhau ya aBU⁄ y_à dùçt nùat (303à. abiang abY= {Radùe: jang} tùét c%a. • abih abiang ab^H abY= hù"t kh%oi

(145à. abih ab^H, bih b^H {Ch&m: abih ab^H} hù"t. • abih abiang ab^H abY! hù"t

kh%oi (145à; karam abih kr* ab^H ùép hù"t (250à; abih ruak ab^H rV hù"t fau, hù"t b___"nh (423à; abih hakik ab^H hk^ hù"t b_"nh ho_an (424à; blaoh abih ObL@H ab^H hù"t r^çi (607à; saoh ngap aya bih Os@H Q∏ ay_ b^H khçng lâm chi hù"t (703à; ngaok abih buak OQ@ ab^H bV tr"n hù"t m_oi vi_"c (858à.

abik ab^È {Ch&m: libik lb^} I. n!i, chùçn. • daok abik Od@ ab^ ng^çi m_çt ch¨ç (850à.

abik ab^ {Ch&m: cabik tb^} II. li_"ng, nùem. • abik patuw ab^ ptU◊ li_"ng fùa (501à.

acih ac^H {Ch&m: hacih hc^H} s_ach. • acih glac ac^H gLÇ s_ach t_çi (816à.

ada ad {Ch&m: ada ad} (conà v_it (346à. adai aØw xem hadai hØd. adak ad {Ch&m: adak ad} bùi fao. • baoh adak Ob@H ad trùai bùi

fao (862à.

96

adey ad⁄Á {Ch&m: adei adE} em (1669à. adip ad^∏{Ch&m: hadiip hdY^∏} sùçng. • adip galac ad^∏ glÇ s°ong

l_ai (1321à. adrang aRdŒ {Ch&m: anreng aRn=⁄} r!m, r_a. • paok adrang Op@ aRdŒ

bùo r!m (1652à. adraong aORd# {Ch&m: hanraong hORn#} cüi, chu)ong. • adraong pasei

aORd# ps‡ c%ui sù&t (218à. adren aRd⁄ˆ phùep s_è (597à. Å Cùo ch&ng tùac gi%a muùçn nùoi fù"n ‹vùén f^"

phùep tù&c?› adrer aRd⁄ {Ch&m: adiùer aOd+Y®} ve s)éu (193à. aduah adVH {Ch&m: duah dVH} tîm, ki°em (1809à. aduh adUH thiù"u. • aduh aya adUH ay_ thiù"u h_ut, thiù"u thùçn (727à. aduk adU {Ch&m: aduk adU} phông, v_èa. • aduk padai adU pØd

v_èa lùua (765à. adung ad=U, adU· {Ch&m: adung ad=U, adU·} müi. • harip adung hr^∏

ad=U h%i müi (278à; nyih adung z^H adUŒ h%i müi (559à; kadaol adung kOd@Ò adUŒ ngh_et müi (1458à; daor adung Od@ adUŒ (1608à ngh_et müi (1608à.

aem a° (trong c_um t^è: aem ni a° nfl) béy gi^! (1558à. aey a⁄Á (trong c_um t^è: aey aya sék a⁄Á ay_ s¨à cai tr_i xùè (378à. agaot aOg@Ê bô c_ap (704à. agar ag {Ch&m: ger g⁄Â} cùan, c_ong. • tarah agar kayau trH agÂ

kyU⁄ fëo céy, g_ot céy (1024à. agha aG_ {Ch&m: agha aG_} r¨", c_çi. • agha kayau aG_ kyU⁄ r¨" céy

(1765à. agham aG:, gham G* {Ch&m: gham G*} h&m d_oa, fe d_oa (157à. agraing aØRgŒ {Ch&m: hagraing h ØRg!} nanh (1341à. aguùer aOgV⁄ ranh giù!i (1613à. ahaok aOh@, haok Oh@ {Mä Lai: perahu; Ch&m: ahaok aOh@, haok

Oh@} mùay bay. • ahaok par aOh@ p mùay bay fang bay (1795à. Å Ch&m: ahaok aOh@ ch%i cùo nghïa ‹tâu, thuy^"n›.

ai ØA, sa-ai sØA, su-ai sUØA {Ch&m: ai ØA, sa-ai sØA, su-ai sUØA} anh, ch_i. • dum dei saai dU* d‡ sØA mùéy anh em (5à; ai sang ØA s= anh r%", ch_i déu (46à; sang dei sa-ai s= d‡ sØA nhâ anh em (715à; ai sang kamey ØA s= kM⁄Á ch_i déu (934à; ai kamey ØA kM⁄Á ch_i gùai (1460à; guk hamaw ai saoh maw ai kamey gU hM◊ ØA Os@H

97

M◊ ØA kM⁄Á tçi cùo anh nhèng khçng cùo chº (1501à; ai mait ØA ØMÊ anh c%ua chùu (1537à.

aia aY_, aya ay_ {Ch&m: aia aY_, aya ay_} 1. nèù!c. • bamun aia bmUˆ aY_ nèù!c giù"ng (72, 566à; buak aia bV aY_ (139à, baok aia ObV@ aY_ (436à mùuc nèù!c; pak sak aia ju p s aY_ jU_ th^" nguy^"n, th^" fù"n nèù!c sçi (301à; bit aia b^Ê aY_ con le le (368, 833, 1710à; aia la-aek aY_ l_a⁄ nèù!c l_anh (549à; aia tasik aY_ ts^ nèù!c bi%"n (550à; aia laon aY_ Ol@ˆ nèù!c l_ut (551à; aia caiy aY_ ØcÁ nèù!c trâ (553à; aia manan aY_ M_nˆ canh th_it (554à; aia ani aY_ anfl m_ét ong (555, 1424à; aia ndaot aY_ OÎ@Ê nèù!c lä (556à; aia ju aY_ jU_ nèù!c sçi (557à; aia kacuh aY_ kcUH nèù!c miù"ng (558à; aia ma-aiak aY_ M_aY nèù!c fùai (560à; mahaow aia M_Oh@◊ aY_ khùat nèù!c (562à; aia patuw aY_ ptU◊ nèù!c fùa (563, 1509à; mac duy aia MÇ wUÁ aY_ mùay b!m nèù!c, mùay kùeo nèù!c (599à; manyum aia mzU* aY_ u°ong nèù!c (786à; ta-aiaoh aia tOaY@H aY_ gi_ot nèù!c (925à; aia tasau aY_ tsU⁄ nèù!c s¨èa (992à; gan aia gˆ aY_ b!i l_çi (1083à; dhung baing aia DU= ØbŒ aY_ thûng xùach nèù!c (1018à; galaong aia gOl# aY_ con mè!ng (1109à; aia masin aY_ ms^ˆ nèù!c mù&m (1190à; kacuh aia kcUH aY_ kh_ac, nh%ç (1255à; aia gahak aY_ gh fâm (1535à; tapa aia tp_ aY_ l_çi nèù!c (1756à. 2. fùét nèù!c. • aey aya sék a⁄Á ay_ s¨ cai tr_i xùè (378à; lan sang aia lˆ s= aY_ quùçc gia (466à.

aiak aY (trong c_um t^è: haraik aiak hØr aYà I. déy cè!ng (842à. aiak aY {Ch&m: aiak aY} II. n_&n, vù&t. • aiak casuw aY csU◊ n_&n

s¨èa, vù&t s¨èa (328à; aiak aw aY a◊ vù&t ùao (890à. aih ØaH {Ch&m: aih ØaH} %ia, cùèt, phén. • nao aih On@ ØaH fi %ia (99à;

sayeng aih sy!⁄ ØAH tùao bùon (289à; aih kabaw ØaH kb◊ phén tréu (664à.

aik Øa {Ch&m: aik Øa} (céyà ùe. • kuec aik kV⁄Ç Øa trùai chanh (1421à.

aio OaY_ {Ch&m: ew e◊} k"u. • aio manih OaY_ M_n^H k"u ngè^!i ta (775à; aio wing OaY_ v^Œ k"u v^" (776à; aio rah OaY_rH k"u rao (794à.

ait AÊ (trong c_um t^è: kanun ait knUˆ AÊà con bô rây (1850à. ajan ajˆ {Ch&m: hajan hjˆ} mèa. • ajan paliar ajˆ plYÂ mèa

fùa (914à; langik ajan l_q^ ajˆ tr^!i mèa (1540à; ajan praong

98

ajˆ ORp# mèa lù!n (1541à; ajan ndait ajˆ ØÎÊ mèa nh%o (1542à.

ajrang aRdŒ chu)ong. • ajrang manuk aRdŒ M_nU chu)ong gâ (729à. ak a {Ch&m: ak a} (conà qu_a (1409à. akak ak {Ch&m: akak ak} c_çt, quùén. • akak khan ak Kˆ c_çt

kh&n, quùén kh&n (959à; caiy akak akaok ØcÁ ak aOk@ kh&n c_çt f)au (1247à.

akam ak* {Ch&m: akam ak*} c%u nùen. • akam mbram ak* Rı* t"n cùo t%ém thuùçc f_çc (84à.

akan akˆ {Ch&m: akan akˆ} (conà cùa. • wah akan vH akˆ céu cùa (1434à; kah akan kH akˆ v%ay cùa (1639à; calang akan cl= akˆ xè!ng cùa (1660à.

akaoh aOk@H {Ch&m: hakaoh hOk@H} c_an. •co akaoh Oc_ aOk@H ch¨ç c_an (1276à.

akaok aOk@ {Ch&m: akaok aOk@} f)au. • angum akaok aQU* aOk@ quùén f)au (326à; lang akaok lŒ aOk@ sùoi f^éu (419à; caiy akak akaok ØcÁ ak aOk@ kh&n c_çt f)au (1247à; pa-ndik akaok pÎ^ aOk@ nhùèc f)au, fau f)au (1308à; rah akaok rH aOk@ ch%ai f)au (1342à; kuk akaok tuun kU aOk@ tUVˆ cùui f^éu xuùçng (1438à; akaok aku aOk@ ak_U f)au fuçi (1571à.

akiak akY {Ch&m: akiak akY} g_ach, ngùoi. • sang akiak s= akY nhâ ngùoi (763à.

aku ak_U {Ch&m: aku ak_U} fuçi. • akaok aku aOk@ ak_U f)au fuçi (1571à.

ala al_ {Ch&m: ala al_} I. rù&n. • ala bùem al_ Ob° rù&n l_uc (48à. ala al_ {Ch&m: ala al_} II. dèù!i. • luai ala lan ØlV al_ lˆ b%o dèù!i

fùét (533à; sik daruai ala takai s^ dØrV al_ tØk l%" gai dèù!i bân chén (1209à; trun ala lan RtU; al_ lˆ xu°çng dèù!i f°at (1568à.

alah alH {Ch&m: alah alH} I. thua (359à. alah alH {Ch&m: alah alH} II. lè^!i. • ngap alah Q∏ alH lâm biù"ng,

lè^!i biù"ng (825à. alak al {·A R_ép, Mä Lai: arak, Ch&m: alak al} rè_!u. • alak

tabuw al tbU◊ rè_!u mùia (1020à. Å alak al ‹rè_!u› lâ t^è v_èng gùçc ·A R_ép.

aluw alU◊ {Ch&m: aluw alU◊} (chùoà tru. • asau aluw asU⁄ alU◊ chùo tru (1081à.

99

ama aM_ {Ch&m: ama aM} cha. • ama hamaom aM_ hOm� cha gh%e (25à; ama lakey aM_ l_k⁄Á cha ch)ong (259à; maok ama Om@ aM_ bâ ngo_ai (1545à; auai ama ØaV aM_ çng ngo_ai (1546à.

aman aMˆ {Ch&m: damén dmª;} tiù"c (911à. amang aMŒ {Vi_"t} mém, khay (1811à. amaon aOm@ˆ {Ch&m: kamuen kmV⁄ˆ} chùau (1407à. amik am^ {Ch&m: mik; Mä Lai: mamak} chùu. • amik hamaom

am^ hOm� cha gh%e (214à; amik lakey am^ l_k⁄Á chùu (935à. amrak aRM {Ch&m: amrak aRM} (conà cçng (208à. amùeng aOM⁄Œ {Ch&m: among aOMÏ} quây, bu)ong. • amùeng patey

aOM⁄Œ pt⁄Á bu)ong chu°oi (1841à. ana aN_ xem anra aRN_. ana aN_, ané an_¨{Ch&m: ina iN_} m_e, cùai, mùai. • pabaiy ané pØbÁ

an_¨ d" cùai (400à; manuk ana ap anak MnU aN_ a∏ aN gâ mùai ùum con (958à.

anak aN {Ch&m: canak cN} I. bùo, bùui. • anak mbuk aN ıU bùui tùoc (505à.

anak aN {Ch&m: anak aN} II. con. • kabaw anak kb◊ aN tréu con (23à; huec ndaih anak hV⁄Ç ØÎH aN s_! sanh f%e (103à; anak ra ndait aNK r ØÎÊ tr%e con, tr%e em (173à; anak mait aN ØMÊ con c%ua chùu (222à; anak wa aN v_ con c%ua bùac (237à; anak ma-uk aN M_u cuùçng h_ong (247à; ca-ndieng anak cÎ!⁄Y aN ngùon ùut (322à; ndaih anak ØÎH aN sanh f%e (578à; manuk ana ap anak MnU aN_ a∏ aN gâ mùai ùum con (958à; raong ngap anak Or# Q∏ aN nuçi f%" lâm con (1385à; anak bik aN b^ con cùai (1392à; anak lakey aN l_k⁄Á con trai (1393à; anak kamey aN kM⁄Á con gùai (1394à; anak raong aN Or# con nuçi (1397à; lamaow anak l_Om@◊ aN bô con (1400à.

anak aN, anep aN⁄∏ {Ch&m: anak aN, anep aN⁄∏} III. trèù!c, phùia trèù!c. • anak mata aN Mt_ trèù!c m_&t (239à, anep sang aN⁄∏ s= trèù!c nhâ (1369à; thun anep TUˆ aN⁄∏ n&m tù!i (1582à.

anan aNˆ {Ch&m: angan aQˆ} I. t"n. • anan aya aNˆ ay_ t"n gî (1804à.

anan anˆ {Ch&m: anan anˆ} II. fùo, kîa. • ndo anan OÎ_ nˆ loâi v_ét {fùo} (1395à.

anaong aON# {Ch&m: anaong} gùanh. • kayau anaong kyU⁄ aON# fôn gùanh (676à.

100

ané an_ª xem ana aN_. anep aN⁄∏ xem anak aN III. angah aQH {Ch&m: angah aQH} than l%èa. • angah apuy aQH apUÁ

than l%èa (58à. angak aQ {Ch&m: ngék fª} ngèù!c. • angak tagùek aQ tOg⁄

ngèù!c l"n (877à. angan aQˆ, ngan Qˆ {Mä Lai: ringgan; Ch&m: ngan F;} c%ua c%ai. •

angan brey ka mbing aQˆ Rb⁄Á k ı^Œ c%ua cho hoâng gia (771à; ngan halun Qˆ hlUˆ c%ua tçi (900à; ngan ganyuw Qˆ gZU◊ c%ua ngè^!i ta (901à. Å Trong ngçn ng¨è Ch&m, ngan F; cùo nghïa ‹mùon &n›.

angaom aOQ� {Ch&m: kakuer ber kkV⁄‰ b⁄‰} sè!ng mû (1560à. angap aQ∏ {Ch&m: ngap F∏} lâm. • brey angap Rb⁄Á aQ∏ cho

phùep (1579à. angin aq^ˆ {Ch&m: angin aq^ˆ} giùo. • lingik angin l^q^ aq^ˆ tr^!i

giùo (182à; angin pabuy aQ^ˆ pbUÁ giùo Bù&c (500à; huec angin hV⁄Ç aq^ˆ huùyt giùo (773à; angin ayuk aq^ˆ ayU giùo th%çi (1355à.

angum aQU* I. dû. • kayau angum kyU⁄ aQU* céy dû (1240à. angum aQU* II. quùén. • angum akaok aQU* aOk@ quùén f)au (326à. ani anfl {Ch&m: hani hnfl} I. (conà ong. • aia ani aY_ anfl m_ét ong

(1424à. ani anfl {Ch&m: ani anfl} II. nây, béy gi^!. • guk ani gU anfl xùet mînh

(296à. anra aRN_, ana aN_ {Ch&m: ina iN_} chùinh, cùai. • ca-ndieng anra cÎ!⁄Y

aRN_ ngùon cùai (321à. anuh anUH {Ch&m: anuh anUH} cûm. • tagaong anuh tOl@Œ anUH g_ong

cûm (484à. anyuk azU {Ch&m: anyuk azU} (xéuà chu¨çi (230à. aoh Oa@H {Ch&m: oh oH} khçng. • aoh ciw Oa@H c^◊ khçng ch_iu (1à;

aoh mbaoh Oa@H Oı@H khçng th°ay (4à. aon Oa@ˆ {Ch&m: én aË_ˆ} y"n. • aon asaih Oa@ˆ aØsH y"n ng_èa

(1687à. aong Oa# {Ch&m: aong Oa#} I. çng, k%e. • aong papit Oa# pp^Ê k%e

ngh_ich (1437à. aong Oa# (trong c_um t^è: aong thau Oa# TU⁄à II. trùi khçn (1005à. aoy Oa@Á xem auai ØaV.

101

ap a∏ {Vi_"t} ùép trùèng. • manuk ana ap anak MnU aN_ a∏ aN gâ mùai ùum con (958à.

apah apH {Ch&m: apah apH} mèù!n, thu". • brey apah Rb⁄Á apH cho mèù!n (9à.

apak aw_ f^èng. • apak ngap aw_ Q∏ f^èng lâm (390à. apan apˆ {Ch&m: apan apˆ} nù&m. • palak tangin apan galac w_l

tq^ˆ apˆ glÇ nù&m bân tay l_ai (168à. apar ap {Ch&m: hapar hpÂ} cùanh tay. • apar tangin ap tq^ˆ

cùanh tay (1003à; apar aw ap a◊ tay ùao (1275à. apei ap‡ {Ch&m: tapei tp‡} sâng. • apei brah ap‡ RbH sâng g_ao

(1641à. apluh apLUH {Ch&m: pluh pLUH} (sùçà mè^!i (609à. apuh apUH {Ch&m: hapuh hpUH} I. ch%çi (967à. apuh apUH {Ch&m: apuh apUH} II. r¨éy, vè^!n. • draom kayau ngap

apuh ORd� kyU⁄ Q∏ apUH c_çt céy f%" lâm r¨éy (1574à. apuy {Ch&m: apuei apV‡} l%èa. • angah apuy aQH apUÁ than l%èa (58à;

cruh apuy RcUH apUÁ d_ép l%èa, tù&t l%èa (199à; buh apuy bUH apUÁ nhùum l%èa (316à; tuc apuy tUÇ apUÁ thù&p fên (317à; apuy nyai apUÁ ØZ l%èa tù&t (536à; nyai apuy ØZ apUÁ tù&t l%èa (722à; sang apuy s! apUÁ nhâ b°ep (762à; baoh apuy Ob@H apUÁ qu_et mùay (1016à; cam apuy c* apUÁ f_ap l%èa (1017à; dalah apuy dlH apUÁ ng_on l%èa (1265à; ayuk apuy ayU apUÁ th%çi l%èa (1356à; auak apuy aV apUÁ vô l%èa (1674à; sang apuy mbeng s= apUÁ ı!⁄ nhâ chùay (1749à.

arang arŒ I. châo (1681à. arang arŒ, areng ar⁄! II. m_anh. • areng gareng ar⁄! gr⁄Œ (1297à,

arang garang arŒ grŒ (1345à m_anh gi%oi, m_anh më. arang ar=, areng ar!⁄, rang r= {Ch&m: urang ur=} III. ngè^!i ta, nhén

lo_ai. • rang halun r= hlUˆ ngè^!i f^éy tù! (133à; ha areng h ar⁄! m_çt mînh (1300à.

araok aORr@ {Ch&m: araok aORr@} (conà cùoc (1362à. areng ar⁄! xem arang ar!. arieng ar⁄!Y {Ch&m: arieng ar⁄!Y} cua (306à. asah asH {Ch&m: thah TH} mâi, kî. • gai asah Øg asH g_éy mâi

(677à; asah jaong asH Oj# mâi rîu (1038à. asaih aØsH {Ch&m: asaih aØsH} ng_èa. • haraik sang asaih hØr sŒ

aØsH déy n_it y"n ng_èa (521à; asaih ndak aØsH Î ng_èa fùa

102

(528à; asaih saik aØsH Øs ng_èa cùét (632à; asaih tey aØsH t⁄Á con l^èa (746à; asaih nduec aØsH ÎV⁄Ç ng_èa säi (943à; mbùeng asaih Oı⁄Œ aØsH hâm thi°et ng_èa (1199à; a-aon asaih Oa@ˆ aØsH y"n ng_èa (1687à; baluw guay asaih blU◊ gVÁ aØsH lçng gùay ng_èa (1836à.

asar as {Ch&m: asar asÂ} h_at, h_çt (683à. asau asU⁄, asuw asU◊ {Ch&m: asau asU⁄, asuw asU◊} chùo. • druh asuw

RdUH asU◊ fu%çi chùo (438à; danaih asau dØNH asU⁄ ch_oc gh_eo chùo (470à; katuw asuw ktU◊ asU◊ b_o chùet (865à; asau aluw asU⁄ alU◊ chùo tru (1081à; asau graoh asU⁄ ORg@H chùo s%ua (1162à.

asei as‡ {Ch&m: thei TE, sei SE} ai. • papek asei w_p⁄ as‡ r^! ai (17à; pajaih asei pØjH as‡ giùçng nhau (20à; gep asei g⁄∏ as‡ bâ con (37à; jajuak asei jjV as‡ b^a con (221à; pa-njai asei pØÔ as‡ gi°et ai (787à; asei glac as‡ gLÇ hînh ph_at (906à; asei manih as‡ Mn^H xùac ngè^!i (1132à.

asep as⁄∏ {Ch&m: athak aT} khùoi (1621à. asiam asY* {Ch&m: srem Rs°} t_ép (41à. asit as^Ê {Ch&m: asit as^Ê} nh%o, bùe. • asit trah as^Ê RtH ùit n¨èa

(1259à. asuh asUH {Ch&m: masuh msUH} tranh sùèc (915à. asuw asU◊ xem asau asU⁄. atah atH {Ch&m: atah atH} xa, xa cùach. • atah lo atH Ol_ xa lù&m

(1594à. atai aØt {Ch&m: hatai hØt} I. gan (1377à. atai aØt II. chiù"c bçng tai (449à. atak at g%!i (261à. ataong aOt# {Ch&m: ataong aOt#} I. chùop, f%inh. • ataong cek aOt#

c⁄ chùop nùui (53à. ataong aOt# {Ch&m: ataong aOt#} II. fùanh. • ataong cain aOt# Øc⁄ˆ

fùanh chi"ng (65à. ataong aOt# {Ch&m: ataong aOt#} III. n_u. • ataong banga aOt# bQ_

n_u hoa (931à. atuk atU {Ch&m: hatuk htU} lu_çc, nùéu. • atuk nyam mbeng atU

Z* ı!⁄ nùéu f^ç &n (485à; atuk bu atU bU_ nùéu c!m (1490à. atun atUˆ {Ch&m: atun atUˆ} (b)o céuà gû. • katruw atun kRtU◊ atUˆ

b)o céu gû (1662à. atut atUÊ cù&m. • atut kayau atUÊ kyU⁄ cù&m céy (1675à.

103

atuw atU◊ {Ch&m: atuw atU◊} xùac chù"t, h)on c%ua ngè^!i chù"t. • daol atuw Ow@Ò atU◊ chçn xùac (1012à.

auac aVÇ xem nduac ÎVÇ. auai ØaV, aoy Oa@Á çng. • auai pajaih ØaV pØjH çng n_çi (1543à; auai

ama ØaV aM_ çng ngo_ai (1546à; maok auai Om@ ØaV çng bâ (1549à.

auaik ØaV xem auak aV. auak aV {Ch&m: auak aV} I. vô. • auak apuy aV apUÁ vô l%èa

(1674à. auak aV, auaik ØaV {Ch&m: auak aV, auaik ØaV} II. lau, chûi. •

ba-ar auak ba aV gi°ay b)oi (876à; auaik pabah ØaV pbH chûi mi_"ng (969à.

aùek Oa⁄ tiù"ng f%" k"u con heo (467à. aùen Oa⁄ˆ {Vi_"t} !n (183à. aùer Oa⁄Â, aùey Oa⁄Á rùçng. • kabaw aùer kb◊ Oa⁄ tréu r°ong (863à;

lamaow aùey l_Om@◊ Oa⁄Á bô r°ong (1401à. aùey Oa⁄Á {Ch&m: auis aVIÍ} trùai %çi. • baoh aùey Ob@H Oa⁄Á trùai %çi (946à. aw a◊ ù{Ch&m: aw a◊} ùao. • garawai aw g_r_Øv a◊ khuy ùao (335à;

aw kamey a◊ kM⁄Á ùao fân bâ (338à; ca-ndaon aw cOÎ@ˆ a◊ khuy ùao (416à; taoh aw tabiak Ot@H a◊ tbY m%! ùao ra (770à; aw baruw a◊ brU◊ ùao mù!i (870à; aiak aw aY a◊ vù&t ùao (890à; baoh aw Ob@H a◊ gi_&t ùf^ç (910à; cut aw cUÊ a◊ cùuc ùao (924à; aw taik a◊ Øt ùao rùach (1147à; buh aw bUH a◊ m_&c ùao (1166à; taik aw Øt a◊ rùach ùao (1248à; apar aw ap a◊ tay ùao (1275à; chik aw C^ may ùao (1313à; njip aw Ô^∏ a◊ kù"t ùao (1313à; lep aw l⁄∏ a◊ xù"p ùao (1463à.

awak av {Ch&m: awak av} I. cùai vùa (291à. awak av {Ch&m: awak av} II. xa bù&t ch%i (948à. awi avfl vông. • awi wir avfl v^Â vông trôn (1061à. awir av^Â {Ch&m: awir av^Â} trôn (1734à. aya ay_ xem aia aY_. aya ay_ {Vi_"t} gî, fi^"u gî. • saoh maw aya Os@H M◊ ay_ khçng f%u

{gî} (381à; thùey maw aya OT⁄Á M◊ ay_ thçi khçng fè_!c {gî} (382à; baoh aya Ob@H ay_ fi^"u gî (384à; buak aya bV ay_ vi_"c gî (385à; saoh ngap aya bih Os@H Q∏ ay_ b^H khçng lâm chi hù"t (703à; aduh aya adUH ay_ thiù"u h_ut, thiù"u thùçn {gî} (727à; ka-

104

ndéng aya kÎËŒ ay_ th°e gî (1002à; anan aya aN˜ ay_ t"n gî (1131à; canya aya cZ_ ay_ h%oi fi)eu gî (1251à.

ayaong aOy# {Jarai, Radùe} anh, ngè^!i lù!n tu%çi h!n (405à. ayar ay (trong c_um t^è: ayar pap ay p∏à I. f_oc nh&n (93à. Å

Khçng biù"t ‹f_oc nh&n› cùo nghïa gî trong céu nây. ayar ay {Ch&m: ayar ayÂ} II. hùat (642à. ayuk ayU {Ch&m: ayuk ayU} th%çi. • ayuk kanai ayU kØN th%çi

kên (1057à; ayuk cakaiy ayU cØkÁ th%çi kên (1340à; angin ayuk aq^ˆ ayU giùo th%çi (1355à; ayuk apuy ayU apUÁ th%çi l%èa (1356à.

ayun ayUˆ {Ch&m: ayun ayUˆ} (cùaià vöng (1040à. ba b_, ba-aek ba⁄ {Ch&m: ba b_} fèa, d¨én, dù&t. • ba cagùek b_ cOg⁄

fèa l"n (138à; ba pa-ar b_ pa fem cuùçn sùach, mang cuùçn sùach (377à; daok ba jalan Od@ b_ jlˆ k%e d¨én fè^!ng (512à; ba nao b_ On@ fèa fi, fem fi (519à; ba wing sang b_ v^Œ s= fem v^" nhâ (520à; ba sarak nan tagùek b_ sr nˆ tOg⁄ fem sùach fùo l"n (840à; ba ndik b_ Î^ fèa l"n (864à; ba nao saiy b_ On@ ØsÁ fèa fi xe (889à.

ba-aek ba⁄ xem ba b_. ba-ar ba {Ch&m: ba-ar baÂ}giùéy. • ba-ar auak ba aV gi°ay b)oi

(876à; blah ba-ar bLH ba t^! gi°ay (1611à. babah bbH {Ch&m: pabah pbH} mi_"ng. • ha babah h_ bbH h%a mi_"ng

(742à. badai bØd xem padai pØd. badraong bORd# {Ch&m: dréng Rdª·} cai tr_i. • badraong sék b ORd# sË

cai tr_i xùè (841à. bai Øb {Ch&m: bai Øb} gi%o. • lanya bai l_Z_ Øb déy gûi (12à. baing ØbŒ (trong c_um t^è: dhung baing aia DU= ØbŒ aY_à thûng xùach

nèù!c (1018à. bak b {Ch&m: bak b} f^éy. • craok bak mbeng ORc@ b ı⁄! lùép

f^éy l¨ç (491à. bala bl_ {Ch&m: bala bl_} ngâ. • bala laman bl_ l_Mˆ ngâ voi (294à. balan blˆ {Ch&m: balan blˆ} thùang. •yang balan y= blˆ m_&t

tr&ng (112à; balan pa-ndiak blˆ pÎY thùang nùong (268à. balang bl= {Ch&m: lang l=} m%!, thùao. • balang mata bl! m_t_ m%! mù&t

ra (107à; balang palak tangin bl! ∏l tq^ˆ xoê bân tay (192à. baluh blUH {Ch&m: haluh hlUH} l%ung, th%ung (1032à.

105

baluw blU◊ {Ch&m: baluw blU◊} lçng. • baluw tangan blU◊ tQˆ lçng tay (884à; baluw takai blU◊ tØk lçng chén (885à; baluw ging blU◊ g^Œ lçng nheo (1001à; baluw guaiy asaih blU◊ ØgVÁ aØsH lçng gùay ng_èa (1164à; baluw kang blU◊ k= réu c^&m (1649à.

bamaoh bOm@H {Ch&m: parabaoh prOb@H} b_ot (1431à. bamaw bM◊ {Ch&m: bamaw bM◊} nùém (463à. bamun bmUˆ {Ch&m: bingun bïqUˆ} giù"ng. • bamun aia bmUˆ aY_

nèù!c giù"ng (72à. ban bˆ {Vi_"t} cùai bân (539à. banah b_NH {Ch&m: banah b_NH} b"n, phùia. • banah kadaih b_NH kØd⁄H

phùia kia (73à. banai bØN {Ch&m: banai bØN} cùai, mùai. • ramùeng banai rOm⁄Œ bØN

c_op cùai (1372à. banal bNÒ 1. (trong c_um t^è: manih banal mn^H bNÒà ngè^!i M_oi

(506à; 2. (trong c_um t^è: tapai banal tØpbNÒà rè_!u M_oi (1019à. banga bQ_ {Ch&m: bangu bQ_U} hoa, bçng. • banga badai bQ_ bØd

bçng lùua (444à; banga paiy bQ_ ØpÁ bçng hùeo (445à; cùet banga Oc⁄Ê bQ_ bînh bçng (726à; ataong banga aOt# bQ_ n_u hoa (931à; caih praong banga ØcH ORp# bQ_ hoa n%! b_è (1231à.

bangak b_Q, banguk bQU {Ch&m: bangak b_Q, banguk bQU} hînh, bùong. • mak bangak M b_Q ch_up hînh (1495à; bangak la-aek bQ l_a⁄ bùong mùat (1584à; bangak yawa bQ yv_ h!i linh h)on (1628à.

bangi bqfl {Ch&m: bangi bqfl} ngon (443à. banguh bQUH r"n (1125à. banguk bQU xem bangak b_Q. baoh Ob@H {Ch&m: habaoh hObùH} I. gi_&t, r%èa. • baoh aw Ob@H a◊ gi_&t

f)o (910à. baoh Ob@H {Ch&m: baoh Ob@H} II. trùai. • baoh panang Ob@H pN= trùai cau

(44à; paik baoh Øp Ob@H hùai trùai (255à; baoh pa-aok Op@H pOa@ trùai xoâi (440à; baoh adak Ob@H ad trùai bùi fao (862à; baoh patuh Ob@H ptUH trùai phùao (904à; baoh tatey Ob@H tt⁄Á trùai chuùçi (923à; baoh aùey Ob@H Oa⁄Á trùai %çi (946à; baoh cit Ob@H c^Ê trùai th!m (980à. Å t^è dûng f%" ùam ch%i nh¨èng v_ét gî cùo hînh trôn (trùèng, c%u, v.v.à. • baoh habei Ob@H hb‡ c%u khoai (486à; baoh manuk Ob@H M_nU trùèng gâ (803à; baoh patih Ob@H pt^H bù&p chén

106

(91à; baoh apuy Ob@H apUÁ qu_et mùay (1016à; baoh lasun Ob@H l_sUˆ c%u hânh (1093à; baoh wah Ob@H vH lè¨!i céu (1198à; baoh trak Ob@H Rt trùai cén (1408à; mrai baoh ØRM Ob@H ch%i h_çt (1242à; tai baoh Øt Ob@H trùai tim (1667à. Å t^è ch%i sùç lè_!ng. • baoh aya Ob@H ay_ fi^"u gî (384à.

baong Ob# mçng. • baong klaon Ob# OkL@ˆ mçng fùit (1025à. baphain bØP⁄ˆ nùoi lùao, gian dùçi (267à. bara br_ {Ch&m: bara br_} vai (960à. barah brH {Ch&m: barah brH} phû, th%ung, sèng (271à. baran brˆ, bayan byˆ {Mä Lai: berlayar; Ch&m: bayan br^yˆ}

ghe, tâu, fô (769à. Å baran brˆ lâ t^è v_èng gùçc Mä Lai: berlayarà.

baraok bOr@ nh_ac M__oi (997à. baruw brU◊ {Ch&m: baruw brU◊} mù!i. • aw baruw a◊ brU◊ ùao mù!i

(870à. bayah byH {Ch&m: bayah byH} m%!, thùao (274à. bayan byˆ xem baran brˆ. bei bE xem brey Rb⁄Á. ben b⁄ˆ {Vi_"t} vè^!n (1691à. beng b⁄⁄! {Ch&m: libang l^b!} l¨ç. • craok bak beng ORc@ b b⁄⁄! lùép f^éy

l¨ç (491à. bhaong OB# {Ch&m: bhaong OB#} è!n (648à. bhen B+ˆ xem dhen D⁄ˆ. bhiet BY⁄ˇ (trong c_um t^è: bhiet sei BY⁄ˇ s‡à t%è tù", l_ich s_è (1636à. bhut BLUÊ (cùaià lu (647à. bi bfl t^è dûng f%" biù"n tïnh t^è thânh tr_ang t^è. • bi drah bfl RdH tùèc thî, l_ép

tùèc (210à. biai ØbY {Ch&m: biai ØbY} nùoi, bân b_ac. • biai ndei ØbY · nùoi nhi)eu

(82à; biai suk ØbY sU nùoi sai (97à; biai ret biak ØbY r⁄Ê bY quyù"t nùoi ra (132à; biai galac ØbY glÇ nùoi l_ai, thu_ét l_ai (184à; biai hahlau ØbY hhLU⁄ nùoi trèù!c (185à; sep biai s⁄∏ ØbY tiù"ng nùoi (636à; biai dep ØbY d⁄∏ nùoi th)am (638à; biai padhen ØbY pD⁄ˆ nùoi lùao (640à; biai tapak ØbY tp nùoi th_ét (641à; biai wing ØbY v^Œ nùoi l_ai (643à; biai cieng ØbY cY⁄Œ nùoi chuy_"n (1442à.

bih b^H xem abih ab^H. bik b^ {Ch&m: libik l^b^} I. n!i, chùçn. • daok bik Od@ b^ %%! chung

(1682à.

107

bik b^ (trong c_um t^è: anak bik aN b^à II. con cùai. bit b^Ê {Radùe, Jarai} 1. (conà v_it. 2. (conà le le. • bit aia b^Ê aY_ con

le le (368à. blah bLH {Ch&m: blah bLH} I. ch%e, phùa. • blah nyuh bLH zUH ch%e c%ui

(1387à; blah sang bLH s! phùa nhâ, f_ép nhâ (1839à. blah bLH {Ch&m: blah bLH} II. (Ch&m: mablah mbLH} giânh gi_ét. • blah

mak bLH M gi_&c giä, chiù"n tranh (308à; cam blah c* bLH fùanh gi_&c (1227à.

blah bLH {Ch&m: blah bLH} III. t^!, tùém, chiù"c. • blah ba-ar bLH ba t^! gi°ay (1611à.

blaoh ObL@H {Ch&m: blaoh ObL@H} r^çi, xong. • sraop blaoh ORs@∏ ObL@H fä cèù!i, cèù!i r^çi (188à; blaoh abih ObL@H ab^H hù"t r^çi (607à; nyam blaoh z* ObL@H &n r^çi (1336à; dua harey blaoh dV hr⁄Á ObL@H hai ngây r)oi (1598à.

blei bL‡ xem brey Rb⁄Á. blei bL‡ {Ch&m: blei bL‡} mua (415à. brah RbH {Ch&m: brah RbH} g_ao. • sraoh brah ORs@H RbH gi%ç g_ao (240à;

taong brah Ot# RbH fùçng g_ao (337à; tapey brah tp⁄Á RbH s%ay g_ao (737à; brey brah Rb⁄Á RbH phùat lè!ng (905à.

braing ØRbŒ sùet (100à. Å Khçng biù"t ‹sùet› trong céu nây cùo nghïa ‹fùét sùet›, ‹sùet fùanh› hay ‹lù!p sùet›.

braiy ØRbÁ chai, l_o, bînh. • braiy win ØRbÁ v^ˆ bînh trôn (123à. bram Rb* cai t%çng (11à. brang Rb= {Ch&m: bréng Rbª=à déy gai (1241à. brat RbÊ ù!t (1565à. brey Rb⁄Á, bei bE, blei bL‡ {Ch&m: brey Rb⁄Á, blei bL‡} cho, ban, phùat. •

brey apah Rb⁄Á apH cho mèù!n (9à; tuy pataow brey tUÁ pOt@◊ Rb⁄Á theo h_oc ngh^" (595à; angan brey ka-mbing aQˆ Rb⁄Á kı^Œ c%ua cho vè!ng (771à; brey brah Rb⁄Á RbH phùat lè!ng (905à; brey galac Rb⁄Á glÇ tr%a l_ai (995à; gleng blei gL!⁄ bL‡ (1159à, gleng bei g!⁄ bVE (1831à coi ch^èng; brey déng Rb⁄Á d!¨ th"m n¨èa (1258à; brey angap Rb⁄Á aQ∏ cho phùep (1579à.

bruk RbU {Ch&m: bruk RbU} thùui (32à. brung RbUŒ (trong c_um t^è: brung si RbUŒ sflà v^" fâm (257à. Å Khçng

biù"t tùac gi%a muùçn ùam ch%i cùai gî. bu b_U c!m. • lac mbeng bu lÇ ı⁄! b_U m^!i &n c!m (81à; sadei mbeng

bu sd‡ ı⁄! b_U sau khi &n c!m (748à; mbeng bu ı!⁄ bU_ &n c!m

108

(913à; haluw mbeng bu hlU◊ ı⁄! bU_ trèù!c khi &n c!m (1445à; atuk bu atU bU_ nùéu c!m (1490à. Å Trong ngçn ng¨è Ch&m: bu b_U ch%i cùo nghiä ‹chùao, chê›.

buak (trong c_um t^è: buak kang bV k!à cùai c^&m (154à. buak bV {Edùe, Jarai} cçng vi_"c. • buak aya bV ay_ vi_"c gî (385à;

buak padraong bV pORd# vi_"c quan (720à; ngaok abih buak OQ@ ab^H bV tr"n hù"t m_oi vi_"c (858à; mbing ngap buak ı^Œ Q∏ bV b_on lâm vi_"c (1088à; ngap buak Q∏ bV lâm vi_"c (1489à.

buaok ObV@ {Ch&m: jhaok OJ@} mùuc, bù!i, xùuc. • buaok aia ObV@ aY_ mùuc nèù!c (436à.

bùem Ob° {Ch&m: bom Ob*} m^!, quùang gâ. • ala bùem al_ Ob° rù&n l_uc (48à; bùem hagah mata Ob° hgH Mt_ m^! m_çt mù&t (1447à.

buh bUH {Ch&m: buh bUH} 1. feo, mang. • buh nyuain bUH ØzVˆ feo câ rùa (621à; buh mah bUH MH feo vâng (622à; khuain buh tangan ØKVˆ bUH tqˆ vông feo tay (1390à. 2. b_én, m_&c. • buh kuan bUH k⁄Vˆ b_én qu)an (541à; buh aw bUH a◊ m_&c ùao (1838à. 3. nhùom, fùçt. • buh apuy bUH apUÁ nhùom l%èa (316à.

buy bUÁ {Ch&m: buy bUÁ} vui. • buy baiy bUÁ ØBÁ vui v%e (547à; buy siam bUÁ SY* vui v%e, tùçt f_ep (1636à.

ca c_ {Vi_"t} ch%!. • ca mbo han c_ Oı_ hˆ ch%! b_ç hânh (253à. ca-mbu cıU_ {Ch&m: ba-mbu bıU_} ph!i. • ca-mbu padai cıU_ pØd

ph!i lùua (1303à. ca-mbuai cØıV {Ch&m: ca-mbuai cØıV} m)om (1034à. ca-mbuùec cOıV⁄Ç {Ch&m: ca-mbuùec cOıV⁄Ç} m%o. • ca-mbuùec ciim

cOıV⁄Ç cYfl m%o chim (1844à. ca-ndaih cØÎH {Ch&m: ca-ndaih cØÎH} h_at, miù"ng. • ca-ndaih pheng

cØÎH P⁄! miù"ng phùén (446à; ca-ndaih caiy cØÎH ØcÁ miù"ng v%ai (474à; manéng ca-ndaih Mnª= cØÎH sù&t mi°eng (1212à; ca-ndaih radaih cØÎH rØdH bùanh xe (1391à; mban ca-ndaih ıˆ cØÎH fè^!ng tùan (1865à.

ca-ndaon cOÎ@ˆ khuy (ùaoà. • ca-ndaon aw cOÎ@ˆ a◊ khuy ùao (416à. ca-ndaong cOÎ# béy. ca-ndek cÎ⁄ {Ch&m: nde ∆ –} b^&ng (nhauà (70à. ca-ndeng cÎ⁄Œ (trong c_um t^è: ca-ndeng kaol cÎ⁄Œ Ok@à tr_ét h%ong

(1525à. ca-ndi cÎfl {Ch&m: ca-ndi cÎfl} féy (71à.

109

ca-ndieng cÎ!⁄Y {Ch&m: ca-ndieng cÎ!⁄Y} (ngùonà ùut. • ca-ndieng anra cÎ!⁄Y aRN_ ngùon cùai (321à; ca-ndieng anak cÎ!⁄Y aN ngùon ùut (322à; ndaoh dum ca-ndieng takai tabiak OÎ@H dU* cÎY!⁄ tØk tbY gi_èt mùéy ngùon chén ra (1262à; ca-ndieng tangan cÎY⁄! tQˆ ngùon tay ùut (1439à; ca-ndieng takai cÎY⁄! tØk ngùon chén ùut (1440à.

ca-njak cÔ {Ch&m: ka-njak kÔ} bèng, xùach (953à. ca-nyiang czVY= xem ca-nyiang cZYVŒ. ca-nyiang cZVYŒ, ca-nyiang czVY= xanh lùa céy (1267à. cacak cc {Ch&m: kacak kc} th^&n l^&n (348à. cacaoh cOc@H {Ch&m: tacaoh tOc@H} b^&m, chùem. • cacaoh manan

cOc@H Mnˆ b^&m th_it (1268à. cagraing cØRgŒ nghi"ng. • labuh cagraing l_bUH cØRg⁄ ngä xi"ng

(122à; cagraing labuh cØRgŒ l_bUH nghi"ng ngä (708à. cagùek cOg⁄ {Ch&m: tagok tOgÈ} d_éy, l"n. • ba cagùek b_ cOg⁄ fèa

l"n (138à. caguw cgU◊ {Ch&m: caguw cgU◊} g°au (1215à. cai Øc {Vi_"t} chai. • takuai cai tØkV Øc c%ç chai (1643à; cai ndaot Øc

OÎ@Ê chai khçng (1837à. caih ØcH {Ch&m: caih ØcH} n%!. • caih praong banga ØcH ORp# bQ_ hoa

n%! b_è (123à. cain Øc⁄ˆ xem caing Øc⁄Œ. cain Øcˆ nghi"ng. • ndih cain Î^H Øcˆ n^&m nghi"ng (28à. caing Øc⁄Œ, cain Øc⁄ˆ {Ch&m: caing Øc⁄Œ, cain Øc⁄ˆ} gông chi"ng. •

ataong cain aOt# Øc⁄ˆ fùanh chi"ng (65à; mbing caing ı^Œ Øc⁄Œ ban nh_ac (511à.

caiw Øc⁄◊ {Vi_"t} chêo (1728à. caiy ØcÁ I. v%ai. • ca-ndaih caiy cØÎH ØcÁ miù"ng v%ai (474à; caiy

akak akaok ØcÁ ak aOk@ kh&n c_çt f)au (1247à; caiy luair ØcÁ ØlV⁄ lùa c^! (1405à.

caiy ØcÁ {Vi_"t} II. trâ. • aia caiy aY_ ØcÁ nèù!c trâ (553à. cak c {Ch&m: cak c} nùèt, m_oc. • yang harey cak y= hr⁄Á c

m_&t tr^!i m_oc (1531à; katéng cak ktª= c m_ong ch)oi (1826à. cakaiy cØkÁ kên. • ayuk cakaiy ayU cØkÁ th%çi kên (1340à. cakak ck {Ch&m: cakak ck} ch_én. • nao cakak On@ ck fi rèù!c

(1476à. cakhaok cOK@ {Ch&m: takhaok tOK@} giây (1347à.

110

cakuai cØkV {Ch&m: takuai tØkV} c%ç. • ruak cakuai rV cØkV thù&t c%ç (142à.

cakùeng cOk⁄Œ {Ch&m: cakong cOkŒ} khi"ng (320à. cakuh ckUH {Ch&m: takuh tkUH} chu_çt (582à. calang cl! {Ch&m: talang tl=} xè!ng. • lamak calang l_M cl= m¨!

xè!ng (95à; calang ikan cl= ikˆ xè!ng cùa (137à; calang raong cl= Or# xè!ng sùçng (233à; jaoh calang Oj@H cl= gäy xè!ng (249à; calang manih cl= Mn^H xè!ng ngè^!i (1415à.

caleng cl⁄Œ k–ep (315à. cam c* {Ch&m: cam c*} f_ap, tranh giânh. • lamuk cam l_mU c* ganh

ghùet (568à; cam apuy c* apUÁ f_ap l%èa (1017à; cam blah c* bLH fùanh gi_&c (1227à; cam ma c* M_ fùanh l_çn. (1228à; cam patuw c* ptU◊ f_ap fùa (1264à; cam ya c* y_ fùanh thùèc (1658à; cam sagar c* sg fùanh tr°ong (1853à.

can cˆ xem cang cŒ. canaih cØNH {Ch&m: canaih cØNH} r%ç (1620à. canang cN! giè^!ng (538à. canang cN= {Ch&m: canang cN=} mùang xùçi (1689à. canem cN° {Ch&m: ranem rn°} y"u thè!ng (52à. cang c! {Ch&m: cang c!} ch^!, f_!i. • nao cang On@ c= fi th&m (518à. cang cŒ, can cˆ vi (cùaà. • cang ikan cŒ ikˆ vi cùa (1716à. cangan cQˆ {Ch&m: tangin tq^˜} tay. • capa cangan cp_ cQˆ v&ng

tay (77à. canuh cnUH v_èa. • canuh padai cnUH pØw v_èa lùua (76à. canya cZ_ {Ch&m: tanyi tZ^} h%oi. • canya aya cZ_ ay_ h%oi fi)eu gî

(1251à. caoh Oc@H {Ch&m: caoh Oc@H} cuùçc. • caoh lan Oc@H lˆ cuùçc fùét (936à. caop Oc@∏ xem cep c⁄∏. capa cp_ {Ch&m: tapa tw_} s%ai. • capa cangan cp_ cQˆ v&ng tay

(77à. capak cp {Ch&m: tapak tp} ngay, th%&ng (290à. caraow cOr@◊ {Ch&m: caraow cOr@◊} c^éu vông. • ikan caraow ikˆ

cOr@◊ c^éu vông (479à. caraw cr◊ {Ch&m: caraw cr◊} (conà cè¨!ng (1217à. casak cs {Ch&m: tathak tT} chùin mûi. • padai kak casak pØd

k cs lùua chèa chùin (1454à.

111

casi csfl {Ch&m: tathi tTfl} 1. (cùaià lè_!c (866à. 2. n%ai. • casi patey csfl pt⁄Á n%ai chu°oi (1656à.

casuw csU◊ {Ch&m: tasuw tsU◊} s¨èa. • aiak casuw aY csU◊ n_&n s¨èa, vù&t s¨èa (328à.

catang ct= {Ch&m: catang ct=} 1. c&ng th%&ng. • manih catang M_n^H ct= ngè^!i hung d¨è (514à. 2. m_anh kh%oe (1414à.

caw c◊ {Vi_"t} chùao. • caw nyam c◊ Z* &n chùao (408à. cawan cvˆ {Ch&m: cawan cvˆ} (cùaià chung (976à. cayah cyH {Ch&m: tayah tyH} hè nùat. • ngap cayah Q∏ cyH l^am

hè (248à. cek c⁄ {Ch&m: cek c⁄} nùui. • ataong cek aOt# c⁄ chùop nùui (53à;

cek praong c⁄ ORp# nùui lù!n (450à; cek ndait c⁄ ØÎÊ nùui nh%o (451à; ndik cek Î^ c⁄ l"n nùui (732à.

céng c=ª {Vi_"t} chùèng. • ngap céng Q∏ cª= lâm chùèng (204à. cep c⁄∏, caop Oc@∏ {Ch&m: cak c} c_çt, trùoi. • cep takai c⁄∏ tØk c–çt

chén, trùoi chén (1370à. cey c⁄Á {Ch&m: caiy ÆcŸ} fuùçc. • cey katak c⁄Á kt fên chai

(1747à. chik C^ {Ch&m: jhik JIÈ} may, vùa. • chik aw C^ may ùao (1313à. ciaing ØcYŒ {Ch&m: caong Oc#} ch_iu, muùçn (387à. cieng cY⁄Œ {Vi_"t} chuy_"n. • biai cieng ØbY cY⁄Œ nùoi chuy_"n (1442à. ciew cY⁄◊ {Ch&m: ciew cY⁄◊} chiù"u. • ciew praong cY⁄◊ ORp# chi°eu lù!n

(996à; rek ngap ciew r⁄ Q∏ cY⁄◊ lùat lâm chi°eu (1205à. cih c^H {Ch&m: cih c^H} I. vë, viù"t. • gai cih tamrak Øg c^H tRM céy

viù"t (524à. cih c^H {Ch&m: cih c^H} II. t"m. • cih jraw c^H Rj◊ t"m tr)au (988à;

pacaiy cih jraw pØcÁ c^H Rj◊ bao thu°oc (989à. ciim cYfl, cim cfl {Ch&m: ciim cYfl} chim. • ciim ndait cYfl ØÎÊ chim nh%o

(1084à; ca-mbuùec ciim cOıV⁄Ç cYfl m%o chim (1844à. ciip cY^∏, cip c^∏, ciw c^◊ {Vi_"t} ch_iu. • aoh ciw Oa@H c^◊ khçng ch_iu

(1à; ciip taok c^Y∏ Ot@ ch_iu cèù!i, chùép thu_én cèù!i (276à; ciip crang cY^∏ RcŒ ch_iu muùçn (847à; cip kaim c^∏ Øk° fi)em ch%i (1233à; ciip njai cY^∏ ØÔ ch_iu chù"t (1384à.

cim cfl xem ciim cYfl. cip c^∏ xem ciip cY^∏. cit c^Ê (trùaià th!m. • baoh cit Ob@H c^Ê trùai th!m (980à. ciw c^◊ xem ciip cY^∏.

112

co Oc_ {Vi_"t} ch¨ç. • co darah Oc_ drH m_ach mùau (740à; co pak jalan Oc_ p_ jlˆ ch¨ç ngä tè fè^!ng (1179à; co akaoh Oc_ aOk@H ch¨ç c_an (1276à.

craing ØRcŒ, crang RcŒ {Ch&m: caong Oc#} muùçn, èù!c, mong èù!c. • ciip crang cY^∏ RcŒ ch_iu muùçn (847à; craing pa-njai manih ØRcŒ pØÔ Mn^H mu°on gi°et ngè^!i (1548à.

cran Rcˆ cù&t. • cran luai ÆR Rc√ cù&t bù!t (1388à. crang RcŒ xem craing ØRcŒ. craoh ORc@H {Ch&m: craoh ORc@H} suùçi (552à. craok ORc@ {Ch&m: craok ORc@} lùép, trùut vâo. • craok bak mbeng

ORc@ b ı⁄! lùép f^éy l¨ç (491à. cruh RcUH {Ch&m: cruh RcUH} tù&t, d_ép. • cruh apuy RcUH apUÁ d_ép l%èa, tù&t

l%èa (199à. cuah cVH {Ch&m: cuah cVH} cùat (476à. cuak cV {Ch&m: cuak cV} f_çi, f_éy (275à. cùet Oc⁄Ê bînh. • cùet banga Oc⁄Ê bQ_ bînh bçng (726à. cuh cUH {Ch&m: cuh cUH} 1. fùçt. • cuh lalang cUH l_l⁄ fùçt tranh (318à.

2. nèù!ng. • cuh manang cUH M_nŒ nèù!ng th_it (483à. cumat cUMÊ chùu (1645à. cur cU {Ch&m: cur cUÂ} vçi (548à. cut cUÊ {Vi_"t} cùuc (ùaoà. • cut aw cUÊ a◊ cùuc ùao (924à. da d (trong c_um t^è: ndùeng da OÎ⁄Œ dà m%o ùac (165à. da d_ {Ch&m: tada td_à ng_èc. • pak da pd_ v¨ç ng_èc (295à. dai Øw¨_, daiy ØwÁ kh^!. • papit pa daiy pp^Ê p ØwÁ khinh d¨" (131à;

dai ndei Øwª_ · kh^! quùa (134à. daih Ød⁄H {Ch&m: daih Ød⁄H} fùo, kîa. • thun daih TUˆ Ød⁄H n&m ngoùai

(1781à. dait ØdÊ (conà kùet (246à. daiy ØwÁ xem dai Øw_. dalah dlH, jalah jlH {Ch&m: dalah dlH} ng_on, lè¨!i. • jalah apuy

jlH apUÁ (759à, dalah apuy dlH apUÁ (1265à ng_on l%èa. dalam dl*, lam l* {Ch&m: dalam dl*} 1. séu. • kraong dalam ORk# dl*

sçng séu (1325à. 2. trong (569à. • ya lam tapur y_ l* tpUÂ f)o trong bù"p (532à; sang glaong lam hama s! Og# l* hM_ nhâ cao %! trong ru_çng (767à.

dalapan dl_pˆ {Ch&m: dalapan dl_pˆ} (sùçà tùam (1157à.

113

dam d* {Ch&m: dem d°} I. trai trùang, t!. • lamaow dam l_Om@◊ d* bô t! (1399à.

dam d* (trong c_um t^è: dam nyak d* Zà II. chù!p sùang, sùém sùet (456à. daman dMˆ {Ch&m: daman dMˆ} ti°ec (880à. danaih dØNH ch_oc gh_eo. • danaih asau dØNH asU⁄ ch_oc gh_eo chùo

(470à. danaok dOn@, janaok jON@ {Ch&m: danaok dOn@} ch¨ç, n!i, chùçn.

• danaok daok dOn@ Od@ phông khùach (527à. danuh dnUH hi%"m nghêo (1175à. daok Od@ (trong c_um t^è: daok wai Od@ Øvà coi ch^èng (3à. daok Od@ {Ch&m: daok Od@} %!, ng)oi. • daok kaseng sai Od@ ks⁄Œ

Øs_ ng^çi ch^çm h%çm (229à; daok ndaot Od@ OÎ@Ê %! goùa, f)ong trinh (280à; daok hadai Od@ hØd %! chung (392à; daok kiak Od@ kY k%e rînh gi¨è (510à; daok ba jalan Od@ b_ jlˆ k%e d¨én fè^!ng (512à; daok dep Od@ d⁄∏ fang trùçn (516à; danaok daok dOn@ Ow@ phông khùach (527à; daok jieng OD@ jY⁄! %! fè_!c (584à; daok hamaw déng Od@ hM◊ dËŒ côn cùo n¨èa (679à; jadrang daok yuak padai jRd= Od@ yV pØd chôi %! f%" g_&t lùua (768à; daok abik Od@ ab^ ng^çi m_çt ch¨ç (850à; daok sang Od@ s= %! nhâ (1220à; daok gleng Od@ gL⁄! trçng mong, ao èù!c (1605à; daok kanam Od@ kN* %! tû (1679à; daok halei jak Od@ hl‡ j %! cùac n!i (1686à; daok jaik Od@ Øj %! g^én, %%! lén c_én (1771à.

daol Ow@Ò {Ch&m: der w⁄Â} chçn, lùép. • daol atuw Ow@Ò atU◊ chçn xùac (1012à.

daong Od# {Ch&m: daong Od#} cùèu, giùup f¨!, phû h_ç (1499à. daor Od@ {Ch&m: tader tdÂ} ngh_et, bùit. • daor adung Od@ adUŒ

ngh_et müi (1608à. dara dr_ {Ch&m: dara dr_} thanh n¨è. • kamey dara kM⁄Á dr_ thanh n¨è

(170à; pùek dara Op⁄ dr_ gùai fùung tu%çi trè%!ng thânh (1802à. darah drH {Ch&m: darah drH} mùau. • tabiak darah tbY drH ra mùau

(690à; co darah Oc_ drH m_ach mùau (740à; maruh ranah darah MrUH rNH drH mùau m%u (1714à.

darey dr⁄Á xem daruai dØrV. daruai dØrV, darey dr⁄Á {Ch&m: daruai dØrV} gai. • sik darey s^

dr⁄Á cù&t gai, ch_&t gai (618à; sik daruai ala takai s^ dØrV al_ tØk l%" gai dèù!i bân chén (1209à.

114

daw d◊ {Ch&m: ndaw Î◊} gè!m, kiù"m. • gaol daw Og@Ò d◊ cùan dao (919à; pla daw pL_ w◊ lè¨!i gè!m (920à.

dei d‡ {Ch&m: adei adE} em. • dum dei sa-ai dU* d‡ sØA mùéy anh em (5à; sang dei sa-ai s! d‡ sØA nhâ anh em (715à.

déng dËŒ I. n¨èa. • klau harei déng kLU⁄ hr‡ wË! ba ngây n¨èa (74à; lima harei déng l^M_ hr‡ wË! n&m ngây n¨èa (75à; daok hamaw déng Od@ hM◊ dËŒ côn cùo n¨èa (679à; brey déng Rb⁄Á d!¨ th"m n¨èa (1258à.

déng dª= II. b^&ng. • hùep déng pasei Oh⁄∏ d¨! ps‡ h_çp b^&ng sù&t (1812à. déng dª= III. f%", dûng f%". • jaong déng kaoh nyuh Oj# d¨! Ok@H zUH rîu

ch_&t c%ui (1202à. dep d⁄∏ {Ch&m: dep d⁄∏} trùçn. • dep mak d⁄∏ M &n cèù!p (265à;

daok dep Od@ d⁄∏ fang trùçn (516à; biai dep ØbY d⁄∏ nùoi th)am, nùoi lùen (638à; dep klah d⁄∏ kLH nùup kh%oi, trùçn kh%oi (1363à; dep maot d⁄∏ Om@Ê tr°on kh%oi (1366à; manih glac nya dep Mn^H gLÇ Z_ d⁄∏ nùo tr°on t_çi ph_am (1367à.

der d⁄ {Ch&m: der d⁄Â} chung quanh. • der sang d⁄ s! chung quanh nhâ (730à; gawang der gv! d⁄ xung quanh (741à.

dhan Dˆ {Ch&m: dhan Dˆ} nhùanh, cânh (1659à. dhen D⁄ˆ, bhen B+ˆ lùao, x%ao. • biai pa bhen ØbY pB⁄ˆ (413à, biai pa

dhen ØbY pD⁄ˆ nùùoi lùao (640à. Å Trong ngçn ng¨è Ch&m, dhen D⁄ˆ cùo nghïa ‹trùçng r¨çng›.

dhey D⁄Á {Ch&m: dhey D⁄Á} trùan (412à. dhung DUŒ, dhung DU={Vi_"t} (cùaià thûng. • dhung baing aia DU= ØbŒ aY_

thûng xùach nèù!c (1018à. diaot OdY@Ê quen biù"t (215à. diep dY⁄∏ xem hadiep hdY⁄∏. ding d^Œ (trong c_um t^è: ding gana d^Œ gN_à dén tînh (426à. dra Rd (trong c_um t^è: drat dra RdÊ Rd_à chim fa fa (1238à. drah RdH {Ch&m: drah RdH} gùép, nhanh, mau. • nao pa drah On@ pRdH fi

mau (1478à. drain ØRw⁄ˆ {Ch&m: jiùeng jY!⁄} fè_!c, thânh. • hamao drain hOM@ ØRw⁄ˆ

cùùo phùep (105à. draom ORd� (trong c_um t^è: draom kayau ngap apuh ORd� kyU⁄ Q∏ apUHà

céy cùçi f%" lâm r¨éy (1574à. draow ORd@◊ l^!, m^! (882à. drat RdÊ (trong c_um t^è: drat dra RdÊ Rd_à chim fa fa (1238à.

115

drei Rd‡ {Ch&m: drei Rd‡} 1. con. • dua drei pabuy dV Rd‡ pbUÁ hai con heo (1650à. 2. mînh. • huec ha drei sei hV⁄Ç h Rw‡ s‡ s_! m_çt mînh (16à.

druh RdUH {Ch&m: druh RdUH} fu%çi, xua. • druh asuw RdUH asU◊ fu%çi chùo (438à.

dua dV {Ch&m: dua dV} (sùçà hai. • la-aua dua mbeng laV_ dV ı⁄! cây l)an thùè hai (189à; guk hamaw dua ai saoh maw ai kamey gU hM◊ dV ØA Os@H M◊ ØA kM⁄Á tçi cùo anh nhèng khçng cùo chº (1501à; dua harey tra dV hr⁄Á Rt_ hai ngây n¨èa (1597à; dua harey blaoh dV hr⁄Á ObL@H hai ngây r)oi (1598à; dua drei pabuy dV Rd‡ pbUÁ hai con heo (1650à.

duah dVH {Ch&m: duah dVH} tîm, kiù"m (1322à. dualapan dVl_pˆ {Ch&m: sa lapan S_ lpˆ} (sùçà chùin (1829à. duen dV⁄ˆ {Ch&m: duen dV⁄ˆ} lè_!m, nh_&t (1457à. duh dUH (trong c_um t^è: duh aya dUH ay_à thiù"u gî (1502à. dum dU* {Ch&m: hadom hOd*} mùéy?, bao nhi"u?. • dum dei saai dU* d‡

sØA mùéy anh em (5à; ndaoh dum ca-ndieng takai tabiak OÎ@H dU* cÎY!⁄ tØk tbY gi_èt mùéy ngùon chén ra (1262à.

dung dUŒ (trong c_um t^è: thung dung TUŒ dUŒ, dung dung dUŒ dUŒà th%ung th%&ng (347à.

duw dU◊ tim fên (581à. duy wUÁ {Ch&m: duy wUÁ} kùeo. • mac duy aia MÇ wUÁ aY_ mùay b!m

nèù!c (599à; duy puec dUÁ pV⁄Ç kùeo ru_çt (1008à; saiy duy ØsÁ dUÁ xe kùeo (1796à.

gah gH {Ch&m: gah gH} b"n, phùia. • gah tangin hanuak gH tq^ˆ hNV b"n tay m_&t (670à; gah tangin iw gH tq^ˆ i◊ b"n tay trùai (671à; gah iw gH i◊ phùia trùai (1358à; gah malam gH Ml* v^" ban f"m (1450à; gah ngaok gH Oq@ m_&t tr"n (1461à; gah hanuak gH hNV b"n m_&t (1515à; gah glaong gH OgL# b)e cao (1625à; nao pa gah On@ p gH fi féu (1665à.

gahak gh {Ch&m: gahak gh} kh_ac. • aia gahak aY_ gh fâm (1535à.

gaham gh* {Ch&m: ghum GU*} hâm. • tagei gaham tg‡ gh* r&ng c°am (1150à.

gai Øg {Ch&m: gai Øg} céy, g_éy. • gai asah Øg asH g_éy mâi (677à; gai jra Øg Rj_ céy g_éy (682à; gai cih tamrak Øgc^H tRM vi°et chî (1569à.

116

gait ØgÊ (trùaià b)éu (1632à. gaiy ØgÁ tïn, h%u (796à. galac glÇ {Ch&m: galac glÇ} l_ai, tr%! l_ai. • mak galac M glÇ lùéy

l_ai (94à; sraop galac ORs@∏ glÇ cèù!i l_ai (147à; palak tangin apan galac w_l tq^ˆ apˆ glÇ nù&m bân tay l_ai (168à; kùec galac Ok⁄Ç glÇ se l_ai (178à; biai galac ØbY glÇ nùoi l_ai, thu_ét l_ai (184à; nda galac Î_glÇ c_è l_ai, chùçng l_ai (282à; wek galac v⁄ glÇ lûi l_ai (719à; piaih galac ØpY⁄H glÇ f%" l_ai, cùét l_ai (975à; brey galac Rb⁄Á glÇ tr%a l_ai (995à; wek galac v⁄ glÇ tr%! v)e, lûi l_ai (1068à; pih galac p^H glÇ v°et tùich (1206à; luai galac ØlV glÇ tr^è ra (1218à; tabiak tØlH glÇ tbY m%! ra, thùao ra (1261à; adip galac ad^∏ glÇ s°ong l_ai (1321à; gayar galac gy glÇ tr%a l_ai (1383à; matian galac MtYˆ glÇ cùo ch%èa l_ai, cùo thai l_ai (1497à; wing galac ◊ ^Œ glÇ v)e l_ai (1740à.

galam gl* {Ch&m: galam gl*} vùac (615à. galaong gOl# {Ch&m: galaong gOl#} l¨ç. • galaong aia gOl# aY_ con

mè!ng (1109à. gan gˆ {Ch&m: gan gˆ} ngang, qua. • nao gan On@ gˆ fi qua (856à;

gan aia gˆ aY_ b!i l_çi (1083à. gana gN_ (trong c_um t^è: ding gana d^ŒgN_à dén tînh (426à. gana gN_ {Ph_an: ga◊a, Ch&m: gana gn_} lùinh (195à. Å Trong ngçn

ng¨è Ch&m, gana gn_ cùo nghïa: ‹ngè^!i ta, nhén lo_ai›. ganam gN* {Ch&m: taganém tgnª*} méy (1559à. ganang gN= {Ch&m: ganang gN=} d_èa (293à. ganiak gNY {Ch&m: ganik gN^} ch_ét, h_ep (128à. ganuk gnU {Ch&m: ganuk gnU} c)an. • ganuk wah gnU vH c)an céu

(1586à. ganyauw gZU◊ {Vi_"t} nhè nhau, nhè thù". • mahadang ganyauw

M_hd! gZU◊ b^&ng nhau (224à; kal ganyuw kÒ gZU◊ t_ép l_ép (1094à, b^&ng nhè (1334à. Å Khçng biù"t t^è ‹t_ép l_ép› %! féy cùo nghïa gî?.

ganyuw gZU◊ {Ch&m: nyu ZU} nùo. • ngan ganyuw Qˆ gZU◊ c%ua c%ai ngè^!i ta (901à.

gaok Og@ {Ch&m: gaok Og@} n)oi. • gaok keng Og@ k⁄! n)oi f^çng (106à.

gaol Og@Ò {Ch&m: ger g⁄Â} cùan. • gaol daw Og@Ò d◊ cùan gè!m (919à. gap g∏ fan, kù"t. • gap lalang g∏ l_l! kù"t tranh, fan tranh (681à.

117

garang grŒ xem gareng gr⁄Œ. garawai g_r_Øv nùut, khuy (ùaoà. • garawai aw g_r_Øv a◊ khuy ùao

(335à. garay grÁ {Ch&m: giray g^rÁ} (conà r)ong (1534à. gareng gr⁄Œ, garang grŒ bînh an. • areng gareng ar⁄! gr⁄Œ m_anh gi%oi

(1297à; arang garang arŒ grŒ m_anh më (1345à. gawang gv= {Ch&m: gawang gv=} cu_çn, quùén. • gawang der gv= d⁄Â

xung quanh (741à. gayar gy {Ch&m: biyar b^yÂ} tr%a, hoân. • gayar galac gy glÇ

tr%a l_ai (1383à. gùek Og⁄ {Ch&m: tagok tOg} l"n, d_éy. • praong gùek ORp# Og⁄ lù!n l"n

(127à. gei g‡ xem géng gËŒ. géng gËŒ, gei g‡ {Ch&m: geng g!⁄} c_çt. • gei patuw pataow g‡ ptU◊

pOt@◊ tr_u fùa ch%i ranh giù!i (1507à. gep g⁄∏ {Ch&m: gep g⁄∏} bâ con. • gep asei g⁄∏ as‡ bâ con (37à. gham G* xem agham aG:. gheh G!H {Ch&m: gheh G!H} khùeo, khùeo lùeo (1493à. giep gY⁄∏ (trong c_um t^è: manyam giep M_Z* gY⁄∏à fè!ng tra (120à. Å

Khçng biù"t ‹fè!ng tra› trong céu nây cùo nghïa gî? ging g^Œ I. nheo. • baluw ging blU◊ g^Œ lçng nheo (1001à. ging g^Œ II. l%! loùet (209à. glac gLÇ {Ch&m: glac gLÇ} t_çi, t_çi l¨çi. • hacih glac hc^H gLÇ s_ach t_çi

(350à; hamaw glac hM◊ gLÇ cùo t_çi (696à; sang glac s= gLÇ tôa ùan (764à; mbeng lo glac ıL!⁄ Ol_ gLÇ nhi)eu t_çi l¨çi (881à; asei glac as‡ gLÇ hînh ph_at (906à; huai glac ØhV gLÇ chu_çc t_çi (1290à; manih glac nya dep Mn^H gLÇ Z_ d⁄∏ nùo tr°on t_çi ph_am (1367à; paklah glac pkLH gLÇ tha t_çi (1467à.

glai ØgL {Ch&m: glai ØgL} r^èng. • manuk glai M_nU ØgL gâ r^èng (135à; pabuy glai pbUÁ ØgL heo r^èng (1299à; lamaow glai l_Om@◊ ØgL bô r^èng (1427à.

glaih ØgLH {Ch&m: glaih ØgLH} m_"t, m%oi. • glaih glar ØgLH gLÂ m_"t m%oi, u%" o%ai (197à.

glang gL= xem gleng gL⁄!. glaong ORg# {Ch&m: glaong ORg#} cao. • praong glaong ORp# OgL# cao lù!n

(633à; sang glaong lam hama s= Og# l* hM_ nhâ cao %! trong ru_çng (767à; gah glaong gH OgL# b)e cao (1625à.

118

glar gLÂ {Ch&m: glar gLÂ} fuùçi, nh^è. • glaih glar ØgLH gLÂ fuùçi sùèc, m%oi nh^è (197à.

glaw gL◊ chè%!i, r^éy (298à. gleng gL⁄!, glang gL= {Ch&m: gleng gL⁄!} 1. ch&n, gi¨è. • gleng sang gL⁄! s!

gi¨è nhâ (285à; gleng kabaw gL!⁄ kb◊ ch&n tréu (790à. 2. nù"m. • huc gleng hUÇ gL⁄! nù"m th%è (1448à. 3. coi, nhîn, bùoi. • nao gleng On@ gL⁄! fi th&m (67à; daok gleng Od@ gL⁄! trçng mong, ao èù!c (1605à; gleng wei g!⁄ v‡ coi ch^èng (1831à.

gléng gLªŒ gâ lçi (693à. gram Rg* {Ch&m: gram Rg*} g)ém. • langik gram lq^ Rg* tr^!i g)ém

(1664à. graoh ORg@H {Ch&m: graoh ORg@H} s%ua. • asau graoh asU⁄ ORg@H chùo s%ua

(1353à. graow ORg@◊ s_! häi, s_! s_"t (169à. grek Rg⁄ {Ch&m: grek Rg⁄} (conà k"n k"n (718à. gru RgU_ {Ph_an: guru, Ch&m: gru RgU_} th^éy. • gru kayau RgU_ kyU⁄ th_! m_çc

(508à; • gru tia RgU_ tY_ th_! r^en (509à. grun RgUˆ rùet, sùçt rùet. • jraw grun Rj◊ RgUˆ thu°oc rùet (1187à. guai ØgV b^! (366à. Å Cüng cùo th%" f_oc lâ luei lV‡ . guay gVÁ gùay (ph^én sau c%çà. • baluw guay asaih blU◊ gVÁ aØsH

lçng gùay ng_èa (1836à. guk gU tçi, mînh. • panaok guk pON@ gU chùung tçi (34à; guk ani

gU anfl chùung mînh, t_ui mînh (296à; guk hamaw ai saoh maw ai kamey gU hM◊ ØA Os@H M◊ ØA kM⁄Á tçi cùo anh nhèng khçng cùo chº (1501à.

guy gUÁ {Ph_an: guna, Ch&m: gaon Og@ˆ} quy^"n. • klaoh guy OkL@H gUÁ tr_on quy)en (1449à.

ha arak h_ar {Ch&m: arak ar} s_!i, c_ong. • ha arak nyuain h_ ar ØzVˆ {m_çt} s_!i déy (283à.

ha areng har!⁄ m_çt mînh (1300à. ha h xem sa p. ha h_ {Ch&m: ha h_} I. h%a, m%!. • ha pabah h_ pbH h%a mi_"ng, m%!

mi_"ng (1263à. ha h_ {Ch&m: haong Oh%, saong OS%} II. vù!i, cûng. • ha ganyuw h_

gZU◊ vù!i nhau (225à; ha areng har⁄! m_çt mînh (1300à. ha rabuw h_ rbU◊ {Ch&m: sa rabuw S_ rbU◊} m_çt ngân (1784à. ha ratuh h_ rtUH h_rtUH {Ch&m: sa rituh S_ r^tUH} m_çt tr&m (1091à.

119

ha-auan haVˆ {Ch&m: su-auen SUaV⁄˜} bu)on (1678à. ha-aùew hOa⁄◊ {Ch&m: halùew hOl+◊} ngùap (1603à. ha-ndaong hOÎ@Œ {Vi_"t} n_"n, fùong (1413à. ha-ndep hÎ⁄∏ xèa. • ha-ndep hlau maga hÎ⁄∏ hLU⁄ mg_ f^!i xèa, f^!i

trèù!c (220à. ha-uh huH {Ch&m: ba-uh buH} m)o hçi. • tuh ha-uh tUH huH f%ç m)o hçi

(108à; ha-uh ndei huH · n_èc quùa (655à; tabiak ha-uh tbY huH ra m)o hçi (1368à. Å Trong ngçn ng¨è Ch&m, ba-uh buH ch%i cùo nghïa: ‹nùong n_èc›.

haban hbˆ {Mä Lai: tembaga; Ch&m: haban hbˆ} thau, f^çng (1389à.

habar hb {Ch&m: habar hbÂ} sao?, thù" nâo?. • ngap habar Q∏ hb lâm thù" nâo (404à.

habei hb‡ {Ch&m: habei hb‡} khoai. • baoh habei Ob@H hb‡ c%u khoai (486à.

habien h_bY⁄ˆ {Ch&m: habien h_bY⁄ˆ} ch^èng nâo, bao gi^!, khi nâo (1647à.

habik hb^ {Ch&m: habik hb^} li_"ng, nùem (887à. habuw hbU◊ {Ch&m: habuw hbU◊} tro (482à. hacih hc^H {Ch&m: hacih hc^H} s_ach. • hacih glac hc^H gLÇ s_ach t_çi

(350à. hadah hwH {Ch&m: hadah hwH} sùang. • hadah kayaon hwH kOy@ˆ

sùang sù!m (111à; hadah pagai hdH pØg_ bu%çi sùang (361à. hadai hØd, adai aØw {Ph_an: saµdhi, Mä Lai: sendi, Ch&m: hadai

hÆd} (%!à chung. • daok hadai Od@ hØd %! chung (392à. Å Trong ngçn ng¨è Ch&m, hadai hÆd cùo nghïa ‹‹giùup chung, ph_u chung››.

hadam hd* {Ch&m: hadam hd*} kiù"n (1606à. hadaol hOd@Ò {Ch&m: hadar hdÂ} nhù! (311à. hadiep hdY⁄∏, diep dY⁄∏ {Ch&m: hadiep hdY⁄∏} v_!. • paruy diep prUÁ

dY⁄∏ cèù!i v_! (645à; hadiep lakey hdY⁄∏ l_k⁄Á v_! ch^çng (395à; luai hadiep ØlV hdY⁄∏ b%o v_! (799à.

hadrei hRd‡ {Ch&m: hadrei hRd‡} m_çt mînh. • huec hadrei sei hV⁄Ç hRdE s‡ s_! m_çt mînh (16à.

hadùeh hd⁄H {Ch&m: dùeh Od!H} fùo, kia, kîa. • war hadùeh v hd⁄H hçm kia (782à.

120

hadum hdU* {Ch&m: hadom hOd*} mùéy, bao nhi"u. • hadum harey hdU* hr⁄Á mùéy ngây (1647à.

hagah h_gH {Ch&m: gah gH} phùia, b"n. • hagah tangan h_gH tQˆ m_çt cùanh tay (323à; bùem hagah mata Ob° hgH Mt_ fui m_çt mù&t (1447à.

hahlau hhLU⁄ {Ch&m: dahlau dhLU!} trèù!c. • byai hahlau ØbY hhLU⁄ nùoi trèù!c (185à.

hakik hk^ {Ch&m: hakik hk^} b_"nh, fau ùçm. • ruak hakik rV hk^ b_"nh t%a (114à; abih hakik ab^H hk^ hù"t b_"nh ho_an (424à.

hala hl_ {Ch&m: hala hl_} I. lùa. • nduan hala ÎVˆ hl_ nùon lùa (90à; hala kayau hl_ kyU⁄ lùa céy (1612à.

hala hl_ {Ch&m: hala hl_} II. tr)au. • mbeng hala ı⁄! hl_ &n tr)au (1614à.

halak hl {Ch&m: halak hl} giôi, con séu (1513à. halam hl* I. kh^!. • halam ndei hl* · kh^! lù&m (1633à. halam hl* II. n_&ng. • ruak halam rV hl* fau n_&ng (1602à. halei hl‡ {Ch&m: halei hl‡} féu?, thù" nâo?. • saoh peng halei Os@H p⁄!

hl‡ khçng nghe féu (806à; halei nan hl‡ nˆ cüng v_éy (1428à; daok halei jak Od@ hl‡ j %! cùac n!i (1686à.

halek hl⁄ {Ch&m: halek hl⁄} cùam (1483à. halih hl^H {Ch&m: salih slH} trao f%çi, thay thù" (1224à. halua hlV_ {Ch&m: lua lV_}chùay (1748à. haluk hlU {Ch&m: haluk hlU} f°ét (1552à. halun hlUˆ {Ch&m: halun hlUˆ} 1. f^éy tù!. • rang halun r= hlUˆ

ngè^!i f^éy tù! (133à. 2. tçi. • ngan halun Qˆ hlUˆ c%ua c%ai tçi (900à.

haluùek hOlV⁄ {Ch&m: haluùek hOlV⁄} bùen, nh_on (302à. haluw hlU◊, hlau hLU⁄ {Ch&m: dahlau dhLU⁄} trèù!c, xèa. • ha-ndep hlau

maga hÎ⁄∏ hLU⁄ mg_ f^!i xèa, f^!i trèù!c (220à; pa-ndar haluw pΠhlU◊ bi%"u trèù!c, sai trèù!c (639à; nao haluw On@ hlU◊ fi trèù!c (1444à; haluw mbeng bu hlU◊ ı⁄! bU_ trèù!c khi &n c!m (1445à.

ham h* {Vi_"t} ham (921à. hama hM_ {Ch&m: hamu hMU_} ru_çng. • sang glaong lam hama s= Og#

l* hM_ chôi cao %! trong ru_çng (767à; hama manei hM_ Mn‡ ru_çng lùan (1462à; la-aua hama l_aV_ hM_ cây ru_çng (1672à.

hamao hOM xem maw M◊. hamaw hM◊ xem maw M◊.

121

hamu hmU_ {Ch&m: sumu SUMU_} k_ip. • lep pak hamu l!∏ p hmU_ xù"p cho k_ip (1685à.

han hˆ{Vi_"t} hânh lùy. • ca mbo han c_ Oı_ hˆ ch%! b_ç hânh (253à. hana hN_ {Ch&m: hana hN} cung, nùa. • panah hana pNH hN_ bù&n n%o

(879à. hanan h_Nˆ {Ch&m: hanan h_Nˆ} cüng v_éy, nhè v_éy (851à. haneh hN⁄H n_! (661à. hangaol hOq@Ò ngo_ai tînh (1225à. hangep hQ⁄∏ b%!i vî (305à. hangual hQVÒ (trong c_um t^è: saoh hangual Os@H hQVÒà vç phùep (515à. hanuak hNV {Ch&m: hanuk hnU} (b"nà ph%ai. • gah tangin hanuak

gH tq^ˆ hNV b"n tay m_&t (670à; gah hanuak gH hNV b"n m_&t (1515à.

hanuw hnU◊ {Ch&m: sunuw hUnU◊} th)an chùu (613à. hanyuer hOZV⁄ {Ch&m: ha-njuel hOÔV+Ò} nh_e (228à. haok Oh@ {Vi_"t} h_oc. I. • khaok haok OK@ Oh@ khùo h_oc (1677à.

haok Oh@ xem ahaok aOh@. haok Oh@ {Ch&m: haok Oh@} II. f%ç, trân. • haok tabiak Oh@ tbY

trân ra ngoâi (691à. haot Oh@Ê {Radùe, Jarai: hot} thuùçc. • kadung haot kdUŒ Oh@Ê cùai f_èng

thuùçc (434à; ndait haot ØÎÊ Oh@Ê fi°eu thu°oc (793à; haot nyuk Oh@Ê ZU thu°oc hùut (1315à.

hapar hp {Ch&m: hapar hpÂ} cùanh tay. • hapar tangin hp tq^ˆ bù&p tay (628à.

haraik hØr {Ch&m: haraik hØr} déy bô. • haraik mbùeng hØr Oı⁄Œ (379à, haraik aiak hØr aY déy cè!ng (842à; haraik ruak ka-in hØr rV ki^ˆ déy n_it lèng (455à; haraik sang asaih hØr sŒ aØsH déy n_it y"n ng_èa (521à; kuec haraik kV⁄Ç hØr kùeo déy (1214à; haraik klaoh hØr Ok@LH déy fùèt (1237à; haraik brang hØr Rb= déy gai (1241à; haraik hawei hØr hv‡ déy méy (1763à.

harei hr‡ {Ch&m: harei hr‡} 1. ngây, hçm. • klau harei déng kLU⁄ hr‡ wª= ba ngây n¨èa (74à; lima harei déng l^M_ hr‡ wª= n&m ngây n¨èa (75à; nyep harei Z⁄∏ hr‡ m¨çi ngây (631à; harei sadei hr‡ sd‡ ngây sau (756à; harey pagai hr⁄Á pØg_ ngây mai (1596à; dua harey tra dV hr⁄Á Rt_ hai ngây n¨èa (1597à; dua harey blaoh dV hr⁄Á ObL@H hai

122

ngây r)oi (1598à; hadum harey hdU* hr⁄Á mùéy ngây (1647à. 2. m_&t tr^!i. • yang harei y= hr‡ m_&t tr^!i (1530à; yang harey cak y= hr⁄Á c m_&t tr^!i m_oc (1531à; yang harey mblut y⁄ hr⁄Á ıLUÊ m_&t tr^!i l_&n (1532à.

harek hr⁄ {Ch&m: harek hr⁄} c%o. • paok harek Op@ hr⁄ bùo c%o (1653à.

harip hr^∏ II. h%i (müià. • harip adung hr^∏ adU= h%i müi (278à. harip hr^∏ {Ch&m: harit hr^Ê} I. hùit h!i (427à. hasar hs {Ch&m: asar asÂ} h_çt, h_at (190à. hatuk htU {Ch&m: hatuk htU} n°au (1031à. hawei hv‡ {Ch&m: hawei hv‡} roi. • haraik hawei hØr hv‡ déy méy

(1763à. hawing hv^Œ xem wing v^Œ. hawing hv^Œ {Ch&m: hawing hv^Œ} say, xéy x%ém. • hawing tapai

hv^Œ tØp say rè_!u (448à. heng h!⁄ {Ch&m: heng h!⁄} cay (777à. hep h⁄∏ {Vi_"t} hùép. • ngap hep kayau Q∏ h⁄∏ kyU⁄ h! céy (327à. hey h+Á {Vi_"t} h!i. • saiy hey ÆsÁ h!Á xe h!i (1118à. hia hY_ {Ch&m: hia hY_} khùoc (1618à. hiak hY {Ch&m: hiak hY} con träu (1828à. hla hL_ (lâmà h_ai. • ngap hla Q∏ hL_ lâm h_ai (442à. hlau hLU⁄ xem haluw hlU◊. hua hV_ {Ch&m: hua hV_} kùeo, lçi. • hua tal hV_ tÒ kùeo f°en (1429à. huai ØhV chu_çc. • huai wing ØhV v^Œ chu_çc l_ai (1289à; huai glac ØhV gLÇ

chu_çc t_çi (1290à. huc hUÇ {Ch&m: huic hV^Ç} hùup. • huc gleng hUÇ gL⁄! nù"m th%è (1448à. huec hV⁄Ç {Ch&m: huec hV⁄Ç} s_!, nhùat. • huec hadrei sei hV⁄Ç hRdE s‡ s_!

m_çt mînh (16à; huec ndaih anak hV⁄Ç ØÎH aN s_! sanh f%e (103à; huec lamùeng hV⁄Ç l_Om⁄Œ s_! c_op (834à.

huec hV⁄Ç {Vi_"t} huùyt (giùoà. • huec angin hV⁄Ç aq^ˆ huùyt giùo (773à. hùep Oh⁄∏ {Vi_"t} h_çp. • hùep déng pasei Oh⁄∏ d!¨ ps‡ h_çp b^&ng sù&t

(1812à. huh hUH (conà hèu (1023à. ih iH {Radùe} nùo. • panaok ih hei pON@ iHh‡ chùung nùo (35à. ikan ikˆ {Ch&m: ikan ikˆ} cùa. • calang ikan cl! ikˆ xè!ng cùa

(137à; ikan lamaong ikˆ l_Om# cùa m_ép (152à; ikan thu ikˆ TU_ cùa khç (151à; ikan caraow ikˆ cOr@◊ c^éu vông (479à; can ikan

123

cˆ ikˆ vi lèng cùa (1043à; mata ikan takai Mt_ ikˆ tØk mù&t cùa (926à.

in iˆ {Vi_"t} in, nhè (849à. • in ganyuw iˆ gZU◊ nhè nhau (849à. it iÊ (trong c_um t^è: kanun it knUˆ iÊà con b_o r)ay (1178à. ita it_ {Ch&m: ita it_} I. chùung ta, chùung mînh. • janum mbin ita

jnU* ∫ ^ˆ it_ h_çi foân (262à. ita it_ II. tù!i, fù"n. • malam ita M_l* it_ f"m tù!i (1522à. iw i◊ {Ch&m: iw i◊} trùai. • gah tangin iw gH tq^ˆ i◊ b"n tay trùai

(671à; gah iw gH i◊ phùia trùai (1358à. jadrak jRd vù! (1254à. jadrang jRd= chôi. • jadrang daok yuak padai jRd! Od@ yV pØd

chôi %! f%" g_&t lùua (768à. jagùet jOg⁄Ê gùut (45à. jah jH {Ch&m: jah jH} phùat hoang (254à. jai Øj {Ch&m: jai Øj} m^" (1378à. jaik Øj {Ch&m: jaik Øj} g)an. • daok jaik Od@ Øj %! g^én

(1098à; jaik njai Øj ØÔ g^én ch°et (1523à. jain Øj⁄ˆ, jen j⁄ˆ {Ch&m: jiùen jY+ˆ} ti)en. • saoh mbeng jen Os@H ı!⁄

j⁄ˆ khçng &n ti)en (701à; lakau jain l_kU⁄ Øj⁄ˆ xin ti)en (1296à; lo jain Ol_ Øj⁄ˆ nhi^"u ti^"n (1455à; mbeng jain ı!⁄ Øj⁄ˆ &n ti)en (1807à.

jajuak jjV (trong c_um t^è: jajuak asei jjV as‡à b^a con (221à. jak j {Ch&m: jak j} r%u. • daok halei jak Od@ hl‡ j %! cùac n!i

(1686à. jala jl_ {Ch&m: jala jl_} trèa (735à. jalah jlH xem dalah dlH. jalain jØl⁄ˆ {Ch&m: jalaing lÆl=} (cùaià cuùçc (87à. jalan jlˆ {Ch&m: jalan jlˆ} fè^!ng. • jalan praong jlˆ ORp#

fè^!ng lù!n (126à; daok ba jalan Od@ b_ jlˆ k%e d¨én fè^!ng (512à; saoh mbaoh jalan Os@H Oı@H jlˆ khçng thùéy fè^!ng (698à; jalan nao jlˆ On@ fè^!ng fi (738à; jalan payùet jlˆ pOy⁄Ê f_ia ng_uc (1059à; co pak jalan Oc_ p_ jlˆ ch¨ç ngä tè fè^!ng (1179à; nao jalan On@ jlˆ fi fè^!ng (1474à.

jalok jOl_ {Ch&m: jalok jOl_} m¨èa (113à. jaluk jlU {Ch&m: jaluk jlU} tç, bùat. • panyan jaluk pZˆ jlU

chùen bùat (1451à. jamaok jOM@ {Ch&m: jamaok jOM@} mu¨çi (1171à.

124

janaok jON@ xem danaok wOn@. janum jnU* {Ch&m: janum jnU*} h_çi. • janum mbin ita jnU* ∫ ^ˆ it_

h_çi foân (262à. jaoh Oj@H {Ch&m: jaoh Oj@H} gäy. • jaoh calang Oj@H cl! gäy xè!ng

(249à; jaoh takai Oj@H tØk gäy chén (872à. jaong Oj# {Ch&m: jaong Oj#} rîu. • asah jaong asH Oj# mâi rîu

(1038à; jaong déng kaoh nyuh Oj# w!¨ Ok@H zUH rîu ch_&t c%ui (1202à; jaong praong Oj# ORp# bùua lù!n (1577à.

jap j∏ (trong c_um t^è: jap kanaw j∏ kZ◊à cûng vù!i (194à. jaruai jØrV ki%"u, cùach (625à. jaruai jØrV {Ch&m: daruai dØrV} gai (804à. jaruh jrUH céy sâo (1116à. jarum jrU* {Ch&m: jarum jrU*} kim (600à. jaw j◊ vöng. • ha baoh jaw hOb@H j◊ m_çt cùai vöng (143à. jayep jy⁄∏ {Ch&m: dayep dy+∏} tùçi. • jayep mani jy⁄∏ Mnfl t°oi

nay (1273à; jayep pagai jy⁄∏ pØg_ t°oi mai (1557à. jek j⁄ {Ch&m: jek j⁄} lu, kh_ap (1344à. jen j⁄ˆ xem jain Øj⁄ˆ. jik j^ (trong c_um t^è: jik kabaw j^ kb◊à °ech (1361à. jil j^Ò f^am (223à. Å Khçng biù"t jil j^Ò %! féy cùo nghïa lâ ‹f^!m› hay

‹fâm phùan›. jiùeng jY!⁄ {Ch&m: jiùeng jY!⁄} fè_!c, thânh. • daok jiùeng OD@ jY⁄! %! fè_!c

(584à; saoh jieng Os@H jY⁄! khçng fè_!c (815à; ngap saoh jieng Q∏ Os@H jY!⁄ lâm khçng fè_!c (1706à; tel saoh jieng t⁄Ò Os@H jY⁄! tù!i khçng fè_!c (1720à.

jra Rj_ {Ch&m: jra Rj_} g_éy. • gai jra Øg Rj_ céy g_éy (682à. jraiw ØRj◊ cùai l_uc l_ac (728à. jram Rj* {Ch&m: jram Rj*} I. gi_ép, f_ap (1288à. jram Rj* II. g_&p. • jram hamao Rj* hOM@ g_&p fè_!c (260à. jraong ORj# cùai chuçng (312à. jraw Rj◊ {Radùe, Jarai: jorao , Ch&m: jru RjU_} I. thuùçc. • pacaiy cih

jraw pØcÁ c^H Rj◊ bao thuùçc (989à; jraw phao Rj◊ OP@ thuùçc sùung (1153à; jraw manyum Rj◊ MzU* thuùçc u°ong (1184à; jraw so Rj◊ Os_ thuùçc x%ç (1185à; jraw grun Rj◊ RgUˆ thu°oc rùet (1187à; jraw phaing Rj◊ ØP⁄Œ thuùçc phi_"n (1317à; jraw sit Rj◊ s^Ê thuùçc f_çc (1360à.

jraw Rj◊ II. tr)au. • cih jraw c^H Rj◊ t"m tr)au (988à.

125

jru RjU_ {Ch&m: ju jU_} sçi. • paksak aia jru ps aY_ RjU_ th)e fù"n nèù!c sçi (301à; aia jru aY_ RjU_ nèù!c sçi (1354à.

jruw RjU◊ {Ch&m: jruw RjU◊} tr_çn, xùoc (457à. juak jV {Ch&m: juak jV} f_ap. • juak padai jV pØd f_ap lùua

(586à; takai juak tØk jV châ f_ap (649à. juk jU {Ch&m: juk jU} fen (1323à. juy jUÁ {Ch&m: duei wV‡} kùeo, dù&t. • saiy juy ÆsÁ jUÁ xe kùeo

(1123à. ka k_ {Ch&m: ka k_} cho, nhè. • nyep ka panan Z⁄∏ k_ w_Nˆ fùung nhè

v_éy (79à. ka-in ki^ˆ {Ch&m: ka-ing ki·} lèng. • haraik ruak ka-in hØr rV

ki^ˆ déy n_it lèng (455à. ka-ndei k· {Ch&m: ndei ∆ E} lù&m, quùa. • lac ka-ndei lÇ k· nùoi quùa

(1498à. ka-ndéng kÎËŒ (trong c_um t^è: ka-ndéng aya kÎËŒ ay_à th°e gî (1002à. ka-ndùen kOÎ⁄ˆ chêo (180à. ka-nduh kÎUH {Ch&m: ka-nduh kÎUH} 1. v%o. • laok ka-nduh Ol@ k∆ UH

lùoc v%o, l_çt v%o (162à; ka-nduh saon kÎUH OS@ˆ bao ngoâi, v%o ngoâi (299à; kalik ka-nduh kl^ kÎUH da,v%o (712à. 2. mùi. • ka-nduh mata kÎUH mt_ mùi mù&t (1335à.

kabaw kb◊ {Ch&m: kabaw kb◊} tréu. • kabaw anak kb◊ aN tréu con (23à; aih kabaw ØaH kb◊ phén tréu (664à; gleng kabaw gL!⁄ kb◊ ch&n tréu (790à; kabaw ùer kb◊ Oa⁄ tréu rùçng (863à; puh kabaw pUH kb◊ fu%çi tréu (1274à.

kabei kb‡ {Ch&m: kabei kb‡} con min (705à. kabuak kbV {Ch&m: kabuak kbV} t!, l_ua. • mrai kabuak ØRM kbV

ch%i t! (475à. kabum kbU* {Ch&m: kabum kbU*} ng_ém. • kabum pabah kbU* pbH

ng_ém mi_"ng (525à. kacak kc {Ch&m: kacak kc} th^&n l^&n (814à. kacar kc hom fùanh tranh (714à. kacùen kOc⁄ˆ ch^eo queo. • ndih kacùen Î^H kOc⁄ˆ n^&m ch^eo queo (29à. kacuh kcUH {Ch&m: kacuh kcUH} kh_ac, nh%ç. • aia kacuh aY_ kcUH nèù!c

miù"ng (558à; kacuh aia kcUH aY_ kh_ac, nh%ç (1255à. kacun kcUˆ qu^y. • kacun ta-uk kcUˆ tu qu^y gùçi (545à. kadaih kØw⁄H {Ch&m: kadaih kØw⁄H} fùo, kia. • banah kadaih b_NH

kØd⁄H phùia tr"n (73à.

126

kadaol kOd@Ò {Ch&m: kader kd⁄Â} ngh_et, bùit. • kadaol adung kOd@Ò adUŒ ngh_et müi (1458à.

kadeh kd⁄H {Ch&m: kadùeh kOd⁄H} (ngâyà mùçt (755à. kadraong kORd# {Ch&m: panraong pORn%} quan, ngâi. • kadraong sék

kORd# sË thùçng fùçc, th%u hiù"n (1694à. kadring kRd^Œ {Ch&m: daning dn^Œ} tè^!ng, vùach. • kadring sang

kRw^Œ S! vùach nhâ, tè^!ng nhâ (161à; kadring ralang kRd^Œ rl! vùach tranh (502à.

kadung kdUŒ {Ch&m: kadung kdUŒ} tùui, vùi. • kadung kalik kdUŒ kl^ tùui b^&ng da (433à; kadung haot kdUŒ Oh@Ê cùai f_èng thuùçc (434à.

kah kH {Ch&m: kakah kkH} v%ay, mai. • kah akan kH akˆ v%ay cùa (1639à.

kaik Øk {Ch&m: kaik Øk} cù&n (1333à. kaim Øk° (trong c_um t^è: cip kaim c^∏ Øk°à fi)em ch%i (1233à. kak k {Ch&m: ka k_} chèa. • kak tel k t⁄Ò chèa tù!i (1046à; padai

kak casak pØd k cs lùua chèa chùin (1454à. kakau kkU⁄ {Ch&m: kakuw kkU◊} mùong, vuùçt. • kakau tangan kkU⁄

tQˆ mùong tay (1637à; kakau takai kU⁄ tØk mùong chén (1638à. kakuh kkUH {Ch&m: kakuh kkUH} l_ay (1350à. kal kÒ {Ph_an: kala, Ch&m: kal k|} thu%! xèa. • kal ganyuw kÒ

gZU◊ t_ép l_ép (1767à. kalang kl! {Ch&m: kalang kl!} (conà ùo, di^"u (160à. kalei kl‡ {Ch&m: kalei kl‡} fâo. • kalei luh kl‡ lUH fâo l¨ç (1211à. kalik kl^ {Ch&m: kalik kl^} da, v%o. • pa-ndung kalik pÎUŒ kl^

ph%ong da (258à; kadung kalik kdUŒ kl^ tùui b^&ng da (433à; kalik ka-nduh kl^ kÎUH da,v%o (712à.

kamey kM⁄Á {Ch&m: kamei kM‡} fân bâ. • matuw kamey m_tU◊ km⁄Á con déu (22à; kamey dara kM⁄Á dr_ thiù"u n¨è (170à; aw kamey a◊ kM⁄Á ùao fân bâ (338à; ai sang kamey ØA s! kM⁄Á ch_i déu (934à; anak kamey aN kM⁄Á con gùai (1394à; ai kamey ØA kM⁄Á ch_i gùai (1460à; guk hamaw ai saoh maw ai kamey gU hM◊ ØA Os@H M◊ ØA kM⁄Á tçi cùo anh nhèng khçng cùo chº (1501à.

kamlaow k*Ol@◊ {Ch&m: kamlaow k*Ol@◊} cém (667à.

127

kanai kØN {·A R_ép, Mä Lai: serunai, Ch&m: saranai s_rØN} kên. • ayuk kanai ayU kØN th%çi kên (1057à. Å kanai kØN ‹kên› lâ t^è v_èng gùçc ·A R_ép, Mä Lai: serunai.

kanam kN* {Ch&m: kanem kn±}tû. • daok kanam Od@ kN* %! tû (1679à. Å Trong ngçn ng¨è Ch&m, kanem kn± cùo nghïa ‹bùong tùçi, f"m khçng m_&t tr&ng›.

kanaw kZ◊ (trong c_um t^è: jap kanaw j∏ kZ◊à cûng vù!i (194à. kang k= {Ch&m: kang k=} c)am. • baluw kang blU◊ k= réu c^ém

(1649à. kanuang kNVŒ gi%oi, thi"n tâi. • manih kanuang M_n^H kNVŒ nhén tâi

(589à. kanun knUˆ {Ch&m: lanung lnU·} (conà trûng. • kanun ait knUˆ AÊ

con b_o r^éy (1850à. Å Trong ngçn ng¨è Ch&m, lanung lnU· cùo nghïa ‹con lè!n›.

kanyaok kOZ@ {Ch&m: ka-njaok kOÅùÈ} gùay. • manuk kanyaok M_nU kOZ@ gâ gùay (219à.

kanyik kz^ {Ch&m: kanyik kz^} ngh_" (659à. kaoh Ok@H {Ch&m: kaoh Ok@H} ch_&t. • kaoh kayau Ok@H kyU⁄ fùçn céy,

ch_&t céy (172à; jaong déng kaoh nyuh Oj# w!¨ Ok@H zUH rîu ch_&t c%ui (1202à; kaoh nyuh Ok@H zUH ch_&t c%ui (1386à.

kaok Ok@ {Ch&m: kaok Ok@} (conà cô (1505à. kaol Ok@Ò hè, h%ong. • ca-ndeng kaol cÎ⁄Œ Ok@Ò tr_ét h%ong (1525à. kaong Ok# {Ch&m: kaong Ok#} vông (191à. kaow Ok@◊ (trong c_um t^è: kaow law Ok@◊ ◊l◊à {Vi_"t} cû lao (496à. kapah kpH {Ch&m: kapah kpH} bçng. • kapah taw kpH t◊ bçng

gôn (611à. kapal kpÒ {Ch&m: kapal kpÒ} dây (206à. kaphak kP (trong c_um t^è: mbeng kaphak ı⁄! kPà c%èa s%ç (1033à. kapik kp^ {Ch&m: kapik kp^} k_ep (315à. kapuak kpV {Ch&m: kapuak kpV} nù&m. • ha kapuak h_kpV m_çt

nù&m (630à. karam kr* {Ch&m: karam kr*} I. chîm (564à. karam kr* {Ch&m: karam kr*} II. ùép. • karam abih kr* ab^H ùép hù"t

(250à. karaw kr◊ {Ch&m: kamraw kRm◊} r"n, r"n r%i (241à. karek kr⁄ {Ch&m: karek kr⁄} fùong, khùep. • karek mbeng kr⁄ ı!⁄

fùong c%èa (1285à; ndo karek OÎ_ kr⁄ °ong khùoa (1349à.

128

karey kr⁄Á {Ch&m: karei kr‡} khùac, l_a, ri"ng rë. • phan karey Pˆ kr⁄Á ph^én ri"ng (414à.

kaseng ks⁄Œ (trong c_um t^è: kaseng sai ks⁄Œ Øs_à ch^çm h%çm. • daok kaseng sai Od@ ks⁄Œ Øs_ ng^çi ch^çm h%çm (299à.

kasua ksV_ (conà nhùim (292à. katak kt {Ch&m: katak kt} keo, m%u. • katak kayau kt kyU⁄

m%u céy (498à; cey katak c⁄Á kt fên chai (1074à. katal ktÒ {Ch&m: katal ktÒ} ngùèa. • katal lo praong ktÒ Ol_ ORp#

ngùèa nhi^"u (608à. kataol kOt@Ò {Radùe: kt!r, Jarai: k!tor} bù&p (1041à. kataong kOt# {Vi_"t} t%çng (998à. katéng kt!¨ m_çng, c_èa. • katéng cak kt!¨ c m_ong ch)oi (1826à. katrey kRt⁄Á {Ch&m: katrei kRt‡} (cùaià kùeo (610à. katruw kRtU◊ {Ch&m: katruw kRtU◊} b)o céu. • katruw atun kRtU◊

atUˆ b)o céu gû (1662à. katuk ktU {Ch&m: katuk ktU} f_it (945à. katung ktUŒ {Ch&m: katung ktUŒ} kùeo, ghî. • katung tama ktUŒ tM_

kùeo vç (774à. katut ktUÊ {Ch&m: katut ktUÊ} ngù&n (753à. katuw ktU◊ {Ch&m: katuw ktU◊} chùi. • katuw asuw ktU◊ asU◊ b_o

chùet (865à; mak katuw M ktU◊ bù&t chùi (1235à. kau kU⁄ xem lakau l_kU⁄. kawat kvÊ {Ch&m: kawat kvÊ} thùep. • talei kawat tl‡ kvÊ déy

thùep (1244à; talei kawat ndait tl‡ kvÊ ØÎÊ déy thùep nh%o (1245à.

kayaon kOy@ˆ xem kayuùen kOyV⁄ˆ. kayau kyU⁄ {Ch&m: yau yU⁄} I. ùach. • kayau wak kyU⁄ v ùùach (1305à. kayau kyU⁄ {Ch&m: kayau kyU⁄} II. céy, g¨ç. • kaoh kayau Ok@H kyU⁄

fùçn céy, ch_&t céy (172à; kayau matah kyU⁄ M_tH céy tè!i (314à; ngap hep kayau Q∏ h⁄∏ kyU⁄ h! céy (327à; katak kayau kt kyU⁄ m%u céy (498à; kayau kuah kyU⁄ kVH trang câo (504à; gru kayau RgU_ kyU⁄ th_! m_çc (508à; kayau anaong kyU⁄ aON# fôn gùanh (676à; phun kayau PUˆ kyU⁄ céy cùçi (1010à; tarah agar kayau trH ag kyU⁄ fëo cùan céy (1024à; akha kayau aK_ kyU⁄ r¨" céy (1092à; kaoh kayau Ok@H kyU⁄ ch_&t céy (1197à; kayau angum kyU⁄ aQU* céy dû (1240à; mata kayau Mt_ kyU⁄ mù&t céy (1529à; draom kayau ngap apuh ORd� kyU⁄ Q∏ apUH céy cùçi f%" lâm r¨éy (1574à;

129

hala kayau hl_ kyU⁄ lùa céy (1612à; plat kayau bLÊ kyU⁄ cèa céy (1673à; atut kayau atUÊ kyU⁄ cù&m céy (1675à; kayau sua ndait kyU⁄ sV_ ØÎÊ céy fâ nh%o (1775à.

kayua kyV_ {Ch&m: kayua kyV_} b%!i vî (7à. kayuùen kOyV⁄ˆ, kayaon kOy@ˆ {Ch&m: kayuùen kOyV⁄ˆ} sù!m. • hadah

kayaon hdH kOy@ˆ sùang sù!m (111à; padai kayuùen pØd kOyV⁄ˆ lùua sù!m (166à.

kec k⁄Ç (trong c_um t^è: kec paha k⁄Ç ph_à thi_"t h_ai, t%çn thè!ng (203à. Å kec k⁄Ç cùo th%" lâ t^è v_èng tiù"ng ‹quyù"t›.

keng k⁄! {Ch&m: keng k⁄!} f)ong, thau. • gaok keng Og@ k⁄! n)oi thau (106à.

kep k⁄∏ {Vi_"t} c_&p, fçi. • sa kep S_ k⁄∏ m_çt fçi, m_çt c_&p (141à. khai ÆK {Vi_"t} khay, mém (1138à. khait ØKÊ {Lâo, Radùe: khec , Jarai: khac} Cùat chùu <tùèc ngè^!i Tâu>

(1459à. Å khait ØKÊ lâ gùçc t^è tiù"ng Lâo. kham K* thiù"u. • saoh kham saoh ndu Os@HK* Os@HÎU_ khçng thiù"u khçng

f%u (843à. khan Kˆ {Ch&m: khan Kˆ} ch&n, kh&n. • akak khan ak Kˆ c_çt

kh&n, quùén kh&n (959à. khang KŒ {Ch&m: kheng K!⁄} cùèng, m_anh (1406à. khaok OK@ khuçn %anh (1328à. khaok OK@ {Vi_"t} khùo. • khaok ndei OK@ · khùo lù&m, khùo quùa

(1416à; khaok haok OK@ Oh@ khùo h_oc (1677à. khin K^ˆ {Ch&m: khin K^ˆ} dùam, muùçn. • saoh khin Os@H K^ˆ khçng

dùam, khçng muùçn (358à. khuain ØKVˆ {Vi_"t} khoen, vông. • khuain buh tangan ØKVˆ bUH tqˆ

vông feo tay (1390à. ki kfl {Ch&m: kik k^} ghù". • ki vir kfl v^ ghù" f%éu (540à. ki-nda kflÎ_ {Ch&m: ka-nda k∆ _} n%", kùinh tr_ong (1176à. ki-ndu k^ÎU_ cùai gî (1848à. kiak kY {Ch&m: krak Rk} rînh, canh gi¨è. • daok kiak Od@ kY

fang rînh, fang canh (510à; mbin kiak ∫ Iˆ kY lùinh canh (725à. king k^Œ {Vi_"t} kùinh (feoà. • king tuak k^Œ tV kùinh feo (1518à. klah kLH {Ch&m: klah kLH} kh%oi, thoùat. • klah ruak kLH rV hù"t b_"nh

(202à; dep klah d⁄∏ kLH nùup kh%oi (1363à. klaik ØkL {Ch&m: klaik ØkL} &n cù&p, &n tr_çm. • klaik mik ØkL m^

chè%!i bù!i (1229à.

130

klaip ØkL∏ thùap (760à. Å Khçng biù"t klaip ØkL∏ ‹thùap› %! féy cùo nghïa lâ ‹f^"n fâi› hay ‹thùao rùap›.

klan kLˆ {Ch&m: klan kLˆ} (conà tr&n (1364à. klang kLŒ mau, nhanh. • nao klang On@ kLŒ fi mau (590à. klao OkL@ {Ch&m: klao OkL@} cè^!i (1623à. klaoh Ok@LH {Ch&m: klaoh Ok@LH} fùèt, c_ut. • klaoh cakei OkL@H ck‡ c_ut

chén (89à; traik klaoh ØRt Ok@LH cù&t fùèt (1236à; haraik klaoh hØr Ok@LH déy fùèt (1237à; yak klaoh takai y OkL@H tØk bèù!c kh%oi (1624à.

klaon OkL@ˆ {Ch&m: klaon OkL@ˆ} fùit. • baong klaon Ob# OkL@ˆ mçng fùit (1025à.

klau kLU⁄ {Ch&m: klau kLU⁄} (sùçà ba. • klau harei déng kLU⁄ hr‡ wË! ba ngây n¨èa (74à.

klep kL⁄∏ {Ch&m: klep kL⁄∏} fém, chùich (1200à. kra Rk_ {Ch&m: kra Rk_} (conà kh%i (652à. krah RkH {Ch&m: kréh Rk¨H} I. gi¨èa. • ndém krah Î*Ë RkH chùinh gi¨èa

(734à; krah malam kRH M_l* n%èa f"m (736à. krah RkH (trong c_um t^è jawa krah yv_ RkHà II. th%! hâo h%"n (752à. kram Rk* {Ch&m: kram Rk*} tre. • labung kram l_bUŒ Rk* m&ng tre (251à. kraong ORk# {Ch&m: kraong ORk#} sçng. • kraong dalam ORk# dl* sçng

séu (1325à. krih Rk^H {Ch&m: krih Rk^H} vùot, chuùçt (922à. krung RkUŒ {Ch&m: krung RkUŒ} dùéu. • ngap krung Q∏ RkUŒ lâm dùéu

(1283à; krung takai ramùeng RkUŒ tØk rOm⁄Œ dùéu chén c_op (1284à.

kuah kVH {Ch&m: kuah kVH} c_ao. • kayau kuah kyU⁄ kVH trang câo (504à.

kuan {Vi_"t} qu^én. • buh kuan bUH k⁄Vˆ b_én qu)an (541à. kuay kVÁ {Vi_"t} cùung qu%éy (653à. kuec kV⁄Ç {Ch&m: ruic rV^Ç} I. kùeo. • kuec haraik kV⁄Ç hØr kùeo déy

(1214à. kuec kV⁄Ç {Ch&m: kruec RkVU¢} II. (trùaià cam. • kuec aik kV⁄Ç Øa trùai

chanh (1421à. kuec kV⁄Ç III. (céyà quù" (1432à. kùec Ok⁄Ç se (ch%ià. • kùec galac Ok⁄Ç glÇ se l_ai (178à. kuk kU II. keo, h)o (561à.

131

kuk kU {Ch&m: kuk kU} I. cùui. • kuk akaok tuun kU aOk@ tUVˆ cùui f^éu xuùçng (1438à.

kuk kU {Ch&m: kuk kU} II. keo, h^ç (561à. kup kU∏ sù&p. • ndih kup Î^H kU∏ n^&m sù&p (27à. kurua kUrV_ {Ch&m: kara hr_} rûa (1403à. kut kUÊ {Ch&m: kut kUÊ} c_ut, ngù&n. • manih kut Mn^H kUÊ ngè^!i c_ut

(660à. la l_ xem lang lŒ. la-aek la⁄, la-aen l_a⁄ˆ{Ch&m: la-an la;}I. l_anh, mùat. • aia la-

aek aY_ l_a⁄ nèù!c l_anh (549à; piaih la-aek ØpY⁄H l_a⁄ f%" ngu_çi (674à; bangak la-aek bQ l_a⁄ bùong mùat (1584à. II. b_"nh rùet.

la-aek l_a⁄ (trong c_um t^è: la-aek la-auen l_a⁄ l_aV⁄;à néng niu (245à. la-aen l_a⁄ˆ xem la-aek la⁄. la-aua laV_ {Ch&m: la-aua laV_} cây. • la-aua dua mbeng laV_ dV ı⁄! cây

l)an thùè hai (189à; la-aua hama l_aV_ hM_ cây ru_çng (1672à. la-auen l_aV⁄; (trong c_um t^è: la-aek la-auen l_a⁄ l_aV⁄;à néng niu

(245à. la-i l_ifl {Ch&m: la-i l_ifl} thùung. • la-i praong l_ifl ORp# thùung lù!n (431à. la-ndait l_ØÎÊ thùung, gi%o (388à. la-u l_u_ {Ch&m: la-u l_u_} (céyà d^èa (1246à. labang l_b! {Ch&m: labang l_b!} l¨ç. • labang tanga l_b! tQ_ l¨ç tai

(1042à. labaot l_Ob@Ê {Ch&m: tablat tbLÊ} tr_!t (709à. labuh l_bUH {Ch&m: labuh l_bUH} ngä, tùe. • labuh cagraing l_bUH cØRg!

(122à, cagraing labuh cØRgŒ l_bUH (708à nghi"ng ngä. labung l_bUŒ {Ch&m: labung l_bUŒ} m&ng. • labung kram l_bUŒ Rk*

m&ng tre (251à. lac lÇ {Ch&m: lac lÇ} 1. nùoi, gi%ai thùich. • lac pathau lÇ pTU⁄ rao

cho biù"t (970à; pataow lac pOt@◊ lÇ cù&t nghïa, gi%ai thùich (1189à; lac kandei lÇ k· nùoi quùa (1498à. 2. m^!i. • lac mbeng bu lÇ ı⁄! b_U m^!i &n c!m (81à.

lagaih lØgH nhù! (238à. lahik lh^ {Ch&m: lahik lh^} mùét. • nao lahik On@ lh^ fi mùét

(817à. laik Øl {Ch&m: laik Øl} 1. r!i, rù!t (376à. 2. laik neh Øl N⁄H cüng

v_éy (1842à.

132

lakau l_kU⁄, kau kU⁄ {Ch&m: lakau lkU⁄} xin, c)au xin. • piaih kau tabiak ØpY⁄H kU⁄ tbY ch_iu xèng ra (526à; lakau jain l_kU⁄ Øj⁄ˆ xin ti^"n (1296à.

lakaw l_k◊ {Ch&m: lakao lOk@} bèù!c qua, bèù!c ngang. • lakaw truh l_k◊ RtUH bèù!c qua kh%oi (1759à.

lakey lk⁄Á {Ch&m: lakei lk‡} trai, fân çng. • ama lakey aM_ l_k⁄Á cha ch)ong (259à; hadiep lakey hdY⁄∏ l_k⁄Á v_! ch^çng (395à; amik lakey am^ l_k⁄Á chùu (935à; manih lakey Mn^H lk⁄Á phùai nam (962à; anak lakey aN l_k⁄Á con trai (1393à.

lakuk l_kU {Ch&m: lakuk l_kU} sau, f^&ng sau. • nao lakuk On@ l_kU fi mùét, fi kh%oi (352à; mak lakuk M l_kU &n cù&p (1412à.

lalang l_l= {Ch&m: ralang rl=} tranh. • cuh lalang cUH l_l= fùçt tranh (318à; gap lalang g∏ l_l= kù"t tranh, fan tranh (681à.

lalin l_l^ˆ {Ch&m: ralin rl^ˆ} sùap (1318à. lam l* xem dalam dl*. lama l_M_ {Ch&m: lama l_M_} (sùçà n&m (972à. lamah l_MH {Ch&m: rameh rm+H} (conà t" giùac. • sadaok lamah sOw@

l_MH s^èng t" giùac (124à. lamak l_M, lamang l_MŒ{Ch&m: lamak l_M} m¨!, bùeo. • lamak

calang l_M cl! t%uy sùçng (95à; pa lamak w_l_M bùeo, m¨!. • raong pabuy pa lamak Or# pbUÁ w_l_M nuçi heo cho m_ép (1779à.

laman l_Mˆ {Ch&m: laman l_Mˆ} voi. • bala laman bl_ l_Mˆ ngâ voi (294à; traom laman ORt� l_Mˆ vôi voi (1027à.

lamang l_MŒ xem lamak l_M. lamaong l_Om# xem ramùeng rOm⁄Œ. lamaow l_Om@◊ {Ch&m: lamaow l_Om@◊} bô. • saiy lamaow ÆsÁ

l_Om@◊ xe bô (1120à; lamaow dam l_Om@◊ d* bô t! (1399à; lamaow anak l_Om@◊ aN bô con (1400à; lamaow aùey l_Om@◊ Oa⁄Á bô rùçng (1401à; lamaow glai l_Om@◊ ØgL bô r^èng (1427à.

lamiak l_MY {Ch&m: lamiak l_MY} cùét, d_on d_ep (270à. lamùeng l_Om!Œ xem ramùeng rOm⁄Œ. lamuk l_mU {Ch&m: lamuk l_mU} ganh ghùet. • lamuk cam l_mU c*

thû fùanh (568à. lan lˆ {Ch&m: lan lˆ} 1. fùét. • paoh lan Op@H lˆ n_"n fùét (313à; luai

ala lan ØlV al_ lˆ b%o dèù!i fùét (533à; mbuy lan ıUÁ lˆ b_ui b_ém (723à; lan manei lˆ M_n‡ fùét nâ, f^çng b^&ng (739à; caoh lan

133

Oc@H lˆ cuùçc fùét (936à; palei lan pl‡ lˆ fâo fùét (977à; tuun ala lan tUVˆ al_ lˆ xuùçng dèù!i fùét (1568à; lan mariah lˆ MrYH fùét sùet (1722à; lan siam lˆ SY* fùét tùçt (1723à. 2. fùét nèù!c. • lan sang aia lˆ s! aY_ quùçc gia (466à.

lang lŒ, la l_ {Ch&m: kala kl_} sùoi. • lang akaok lŒ aOk@ sùoi f^éu (419à.

langal l_QÒ {Ch&m: langal l_QÒ} (cùaià cây (1599à. langik lq^ {Ch&m: langik lq^} tr^!i. • langik siam l_q^ SY* tr^!i tùçt,

tr^!i f_ep (1030à; langik ajan l_q^ ajˆ tr^!i mèa (1540à; langik gram lq^ Rg* tr^!i g)ém (1664à.

lanya l_Z_ {Ch&m: lanya l_Z_} giùong. • lanya bai l_Z_ Øb déy gûi (12à.

lanyan l_Zˆ {Ch&m: lanyan l_Zˆ} (cùaià thang (1666à. laok Ol@ {Ch&m: laok Ol@} lùoc, l_çt. • laok ka-nduh Ol@ knUH lùoc

v%o, l_çt v%o (162à. laon Ol@; {Vi_"t} I. l)au. • sang laon s! Ol@; nhâ l)au (761à. laon Ol@ˆ {Ch&m: laon Ol@ˆ} II. l_ut l_çi. • aia laon aY_ Ol@ˆ nèù!c l_ut

(551à. lapa l_p {Ch&m: lapa l_p} fùoi. • mbeng laba lapa ı⁄! lb_ l_p &n

chay, &n l_at (374à. lapan l_pˆ {Ch&m: lapan l_pˆ} (conà rùit (1419à. lapey lp⁄Á {Ch&m: lapei lp‡} m!, chi"m bao (1563à. lapih l_p^H {Ch&m: lapih l_p^H} m%ong, thèa (198à. lasun l_sUˆ {Ch&m: lasun l_sUˆ} hânh. • baoh lasun Ob@H l_sUˆ c%u

hânh (1093à. law l◊ (trong c_um t^è: kaow law Ok@◊ l◊à{Vi_"t} cû lao (496à. lawang l_vŒ {Ch&m: lawang l_v!} ùçm, géy (1690à. lei l‡ {Ch&m: halei hl‡} féu, thù" nâo (42à. lep l⁄∏ {Ch&m: lep l⁄∏} xù"p. • lep aw l⁄∏ a◊ xù"p ùao (1463à; lep pak

hamu l⁄∏ p hmU_ xù"p cho k_ip (1685à. liah lYH (trong c_um t^è: limaow liah l^Om@◊ lYHà sùoi trùan (54à. lima l^M_ {Ch&m: lima l^M_} (sùçà n&m. • lima harei déng l^M_ hr‡ wË!¨

n&m ngây n¨èa (75à. limaow l^Om@◊ (trong c_um t^è: limaow liah l^Om@◊ lYHà sùoi trùan (54à. lingik l^q^ {Ch&m: lingik l^q^} tr^!i. • lingik angin l^q^ aq^ˆ tr^!i

giùo (182à. lo Ol_ xem ralo rOl_.

134

lua lV_ (trong c_um t^è: lua lua lV_ lV_à nhê nh_e. • rawek lua lua r_v⁄ lV_ lV_ r^! nhê nh_e (56à.

lua Ol_V {Vi_"t} t!, l_ua (468à. luai ØlV, luy lUÁ {Ch&m: luai ØlV} b%o, tr^è ra. • luy wal lUÁ vÒ (357à,

luai war ØlV v (788à b%o sùot, b%o qu"n; luai ala lan ØlV al_ lˆ b%o dèù!i fùét (533à; luai hadiep ØlV hdY⁄∏ b%o v_! (799à; luai galac ØlV glÇ tr^è ra (1218à; cran luai Rc√ ØlV cù&t bù!t (1388à; luy pak hamu lUÁ p hmU_ b%o cho k_ip (1685à.

luc lUÇ {Ch&m: luc lUÇ} cuùçi, hù"t. • nao luc On@ lUÇ fi cuùçi cûng (1480à.

luh lUH I. cùai hân (706à. luh lUH {Ch&m: haluh hlUH} II. 1. l¨ç. • kalei luh kl‡ lUH fâo l¨ç

(1211à. 2. soi, môn (1783à. luùen OlV⁄ˆ {Ch&m: luen lV+;} nuùçt. • luùen saoh mao OlV⁄ˆ Os@H Om@ nuùçt

khçng fè_!c, nuùçt khçng trçi (1576à. luw lU◊ {Ch&m: luw lU◊} s%ua. • asau luw asU⁄ lU◊ chùo s%ua (1834à. luy lUÁ xem luai ØlV. ma M_ (trong c_um t^è: cam ma c* M_à fùanh l_çn (1228à. ma-aem Ma° bu%çi sùang. • pagai ma-aem pØg_ M_a° sùang mai (650à;

ma-aem mani Ma° Mnfl sùang nay (1272à. ma-aiak M_aY {Ch&m: ma-ik mi^È} fùai. • nao ma-aiak On@ M_aY fi

fùai (196à; aia ma-aiak aY_ M_aY nèù!c fùai (560à. ma-in Miˆ {Ch&m: ma-in Miˆ} ch!i, gi¨!n (1627à. ma-uk M_u cuùçng h_ong. • anak ma-uk aN M_u cuùçng h_ong (247à. mabaoh mOb@H {Ch&m: mabaoh mOb@H} f%e trùèng (579à. mabuai mØbV {Ch&m: kabruai kØRbV} hçm qua (779à. mac MÇ (trong c_um t^è: man mac Mˆ MÇà tînh c^! (1311à. mac MÇ {Vi_"t} mùay. • mac duy aia MÇ wUÁ aY_ mùay b!m nèù!c

(599à; saiy mac ÆsÁ MÇ xe mùay (1119à; saiy mac manyak ÆsÁ MÇ mZ xe mùay d^éu (1121à; mac nduac MÇ ÎVÇ mùay ch_ay (1519à.

madeh md⁄H {Ch&m: madeh md⁄H} thùèc. • madeh tagùek md⁄H tOg⁄ thùèc d_éy (733à.

maga mg_ (trong c_um t^è: ha-ndep hlau maga hÎ⁄∏ hLU⁄ mg_à f^!i xèa, f^!i trèù!c (220à. Å maga mg_ trong céu nây khçng cùo nghïa chùinh xùac vâ cüng cùo th%" f_oc lâ mala ml_.

135

magei Mg‡ {Ch&m: magei Mg‡} lung lay. • magei rayuh Mg‡ ryUH lùuc lù&c (1864à.

maglai MØgL hoang d_ai. • rek maglai r⁄ MØgL c%o hoang (1173à. Å maglai MØgL phùat xuùét t^è gùçc t^è glai ÆlL ‹r^èng rùu›.

mah MH {Ch&m: mah MH} vâng. • buh mah bUH MH feo vâng (622à; talei mah tl‡ MH déy chuy)en (1243à; tagey mah tg⁄Á MH r&ng vâng (1517à.

mahadang M_hd= (trong c_um t^è: mahadang ganyuw M_hd= gZU◊à b^&ng nhau (224à.

mahao M_Oh@ xem mahaw M_h◊. mahatai M_hØt {Ch&m: matai M_Øt} hung d¨è. • manih mahatai M_n^H

M_hØt ngè^!i d¨è (30à. Å mahatai M_hØt ‹hung d¨è› phùat xuùét t^è gùçc t^è hatai hØt ‹gan, l^ong, b_ung›.

mahaw M_h◊, mahao M_Oh@ {Ch&m: mahu mh_U} khùat. • mahaw aia M_h◊ aY_ khùat nèù!c (757à.

mai ØM_ {Ch&m: marai mÆr}fù"n, l_ai (8à. maim ØM* xem maom Om�. mait ØMÊ {Ch&m: mik M^} chùu. • anak mait aN ØMÊ con c%ua chùu

(222à; ai mait ØA ØMÊ anh c%ua chùu (1537à. maiw ØM◊ {Vi_"t} m^eo (1536à. maja Mj_ {Ch&m: maja Mj_} (conà ch)on (909à. mak M {Ch&m: mak M} bù&t, lùéy. • mak galac M glÇ lùéy l_ai

(94à; mak palak tangan M pl tQˆ nù&m bân tay (153à; dep mak d⁄∏ M &n cèù!p (265à; blah mak bLH M gi_&c giä, chiù"n tranh (308à; mak katuw M ktU◊ bù&t chùi (1235à; mak lakuk M l_kU &n cù&p (1412à; mak bangak M b_Q ch_up hînh (1495à.

makalah M_klH {Ch&m: kamlah kmLH} chùçi cäi (1327à. malam M_l* {Ch&m: malam M_l*} f"m. • krah malam kRH M_l* n%èa f"m

(736à; gah malam gH Ml* ban f"m (1450à; malam ni Ml* nfl f"m nay (1521à; malam ita M_l* it_ f"m tù!i (1522à.

maluw M_lU◊ {Ch&m: maluw M_lU◊} mù&c c¨! (21à. mam m* (trong c_um t^è: pak mam d_ m*à vuçn (186à. mamah MMH {Ch&m: mamah MMH} nhai (1013à. mamih Mm^H {Ch&m: mamih Mm^H} h!i ng_ot, l_!, the the (1504à. man Mˆ (trong c_um t^è: man mac Mˆ MÇà tînh c^! (1311à. manai MØN bù&n (978à.

136

manan Mnˆ {Jarai: mönong, Ch&m: raneng rn⁄!}th_it. • cuh manan cUH M_nˆ nèù!ng th_it (483à; aia manan aY_ M_nˆ nèù!c th_it (554à; cacaoh manan cOc@H Mnˆ b^&m th_it (1268à. Å Trong ngçn ng¨è Ch&m, raneng rn⁄! cùo nghïa ‹canh th_it gâ hay cùac lo_ai chim›.

manei Mn‡ b^&ng ph%&ng (m_&t fùétà. • lan manei lˆ Mn‡ fùét nâ (1051à; hama manei hM_ Mn‡ ru_çng lùan (1462à.

manéng Mnª= m_çt s°o. • manéng ca-ndaih Mnª= cØÎH sù&t miù"ng (1212à. maney MN⁄Á {Ch&m: manei MN‡} tù&m (1064à. mang M= {Vi_"t} I. mùang. • mang pabuy mbeng M= pbUÁ ı!⁄ mùang heo

⁄an (40à. mang m= {Ch&m: meng m=+} II. t^è, b^&ng. • mang yawa m= yv_ t^è h!i

th%! (1629à. mani Mnfl {Ch&m: mani Mnfl} nây. • ma-aem mani Ma° Mnfl sùang nay

(1272à; jayep mani jy⁄∏ Mnfl tùçi nay (1273à; mani padaih mnfl pØd⁄H t^è nây v)e sau (1291à.

manih Mn^H {Phan: mænuÒa, Mä Lai: manusia, Ch&m: manuis MnV^Í} ngè^!i, nhén lo_ai. • manih mahatai M_n^H M_hØt ngè^!i d¨è (30à; manih ndaot mn^H OÎ@Ê ch¨ç khçng ngè^!i (69à; manih banal mn^H bNÒ ngè^!i M_oi (506à; manih tapak M_n^H tp ngè^!i th_ét thâ (513à; manih catang M_n^H ct! ngè^!i hung d¨è (514à, (1298à; manih ruak M_n^H rV ngè^!i b_"nh (517à; manih kanuang M_n^H kNVŒ ngè^!i gi%oi (589à; manih kut Mn^H kUÊ ngè^!i c_ut (660à; lo manih Ol_ mn^H nhi)eu ngè^!i (678à; aio manih OaY_ M_n^H k"u ngè^!i ta (775à; manih lakey Mn^H lk⁄Á phùai nam (962à; njai manih ØÔ Mn^H gi°et ngè^!i (1196à; manih glac nya dep Mn^H gLÇ Z_ d⁄∏ nùo trùçn t_çi ph_am (1367à; calang manih cl! Mn^H xè!ng ngè^!i (1415à; pajieng rap manih pjY!⁄ r∏ Mn^H d_èng n"n ngè^!i ta (1550à; craing panjai manih ØRcŒ pØÔ Mn^H mu°on giù"t ngè^!i (1548à; asei manih as‡ Mn^H xùac ngè^!i (1805à.

manuk MnU {Ch&m: manuk MnU} gâ. • manuk glai M_nU ØgL gâ r^èng (135à; sruh manuk RsUH M_nU %ç gâ (155à; manuk kanyaok M_nU kOZ@ gâ gùay (219à; manuk tanaow mnU tOn@◊ gâ trùçng (571à; ajrang manuk aRdŒ M_nU chu)ong gâ (729à; manuk ramah M_nU rMH gâ téy (802à; manuk ana ap anak MnU aN_ a∏ aN gâ mùai ùum con (958à; baoh manuk Ob@H MnU trùèng gâ (1234à.

manyak MZ {Ch&m: manyak MZ} d)au. • saiy mac manyak ØsÁ MÇ MZ xe mùay d)au (1794à.

137

manyam M_Z* (trong c_um t^è: manyam giep M_Z* gY⁄∏à fè!ng tra (120à. Å Khçng biù"t ‹fè!ng tra› trong céu nây cùo nghïa gî?

manyi mzfl {Ch&m: manyi mzfl} k"u. • ramùeng manyi rOm⁄Œ mzfl c_op k"u (1373à.

manyum MzU*, nyam Z* {Ch&m: manyum MzU*} uùçng. • manyum aia mzU* aY_ u°ong nèù!c (786à; manyum tapai MzU* tØp u°ong rè_!u c)an (1631à; jraw manyum Rj◊ MzU* thu°oc u°ong (1856à.

mao OM@ xem maw M◊. maok OM@ {Ch&m: maok OM@} I. con m_ot. • maok mbaoy OM@ Øı@Á

(conà chu)on chu)on (136à. maok Om@, mùek OM⁄ II. {Ch&m: muk mUÈ} bâ. • ong maok o= Om@

çng bâ (853à; ong mùek o= OM⁄ çng n_çi (892à; maok pajaih Om@ pØjH bâ n_çi (1544à; maok ama Om@ aM_ bâ ngo_ai (1545à; maok auai Om@ ØaV çng bâ (1549à.

maom Om�, maim ØM* {Ch&m: mem m°} bùu. • hamaw maom hM◊ Om� cho bùu (873à.

maon Om@ˆ {Ch&m: kamuen kmV⁄ˆ} chùau (1818à. maot Om@Ê c_çi, v°on (1006à. maot Om@Ê kh%oi, r^çi. • dep maot d⁄∏ Om@Ê tr°on kh%oi (1366à. mar M {Ch&m: amal aM_Ò} s&n (957à. mariah MrYH {Ch&m: mariah MrYH} f%o. • lan mariah lˆ MrYH f°at sùet

(1049à. maruh MrUH m_ut m%u, nh_ot m%u. • mùet maruh OM⁄Ê M_rUH m_oc m_un (43à;

maruh ranah darah MrUH rNH drH mùau m%u (1714à. masam Ms* {Ch&m: mathem mT°} chua (1191à. masin ms^ˆ {Ch&m: masin ms^ˆ} (nèù!cà mù&m. • aia masin aY_ ms^ˆ

nèù!c mù&m (1190à. mat MÊ {Vi_"t} mù&t, cùo giùa. • mat ndei MÊ Î‡ mù&t lù&m (1634à. mata Mt_ {Ch&m: mata Mt_} mù&t. • balang mata bl! m_t_ m%! mù&t ra

(107à; anak mata aN Mt_ trèù!c m_&t (239à; tabiak mata tbY M_t_ ra mù&t (699à; mata ikan takai Mt_ ikˆ tØk mù&t cùa (926à; ka-nduh mata kÎUH mt_ mùi mù&t (1335à; bùem hagah mata Ob° hgH Mt_ fui m_çt mù&t (1447à; mata kayau Mt_ kyU⁄ mù&t céy (1529à; pik mata p^ Mt_ nhù&m mù&t (1616à.

matah MtH {Ch&m: matah MtH} sùçng, tè!i. • kayau matah kyU⁄ M_tH céy tè!i (314à; patey matah pt⁄Á MtH chuùçi sùçng (1456à.

mati M_tfl {Ch&m: matuei mtV‡} m)o cçi (92à.

138

matian MtYˆ {Ch&m: matian MtYˆ} cùo thai, mang thai. • matian galac MtYˆ glÇ cùo ch%èa l_ai, cùo thai l_ai (1497à.

matuw MtU◊ {Ch&m: matuw MtU◊} déu, r%". • matuw kamey m_tU◊ km⁄Á con déu (22à; ngap matuw Q∏ MtU◊ lâm déu, lâm r%" (1494à.

maw M◊, mao OM@ hamaw hM◊, hamao hOM@ {Jarai: mau, Radùe: méo} cùo, fè_!c. • hamao drain hOM@ ØRw⁄ˆ cùùo phùep (105à; jram hamao Rj* hOM@ g_&p fè_!c (260à; daok hamaw déng Od@ hM◊ dËŒ côn cùo n¨èa (679à; sit hamaw s^Ê hM◊ ùit cùo (695à; hamaw glac hM◊ gLÇ cùo t_çi (696à; hamaw nyep hM◊ Z⁄∏ cùo khi, cùo lë (797à; saoh hamaw Os@H hM◊ khçng cùo (820à; nao saoh hamaw On@ Os@H hM◊ fù"n khçng fè_!c (844à; hamaw maom hM◊ Om� cho bùu (873à; guk hamaw ai saoh maw ai kamey gU hM◊ ØA Os@H M◊ ØA kM⁄Á tçi cùo anh nhèng khçng cùo chº (1501à; saoh hamaw Os@H hM◊ khçng cùo (1696à; hamaw tian pap hM◊ tYˆ p∏ cùo lông thè!ng xùot (1814à; saoh maw Os@H M◊ khçng cùo (353à; ngap saoh maw Q∏ Os@H M◊ lâm khçng fè_!c (364à; saoh maw aya Os@H M◊ ay_ khçng f%u (381à; thùey maw aya OT⁄Á M◊ ay_ thçi khçng fè_!c (382à; guk hamaw ai saoh maw ai kamey gU hM◊ ØA Os@H M◊ ØA kM⁄Á tçi cùo anh nhèng khçng cùo chº (1501à; luùen saoh mao OlV⁄ˆ Os@H Om@ nu°ot khçng fè_!c, nu°ot khçng trçi (1576à.

mban h_ı˜ {Vi_"t} bùanh. • saiy ha mban ÆsÁ h_ ı˜ xe m_çt bùanh (1124à.

mban ıˆ {Vi_"t} bùanh. • mban saiy padar ıˆ ØsÁ pd bùanh xe quay (963à; mban ca-ndaih ıˆ cØÎH fè^!ng tùan (1865à.

mbaoh Oı@H {Ch&m: mboh OıH} thùéy. • aoh mbaoh Oa@H Oı@H (4à, saoh mbaoh Os@H Oı@H (819à, mbaoh oh Oı@H oH (1250à khçng th°ay; saoh mbaoh jalan Os@H Oı@H jlˆ khçng thùéy con fè^!ng (698à.

mbaok Oı@ {Ch&m: mbaok Oı@} m_&t. • tapai mbaok tØp Oı@ r%èa m_&t (1035à; raw mbaok r◊ Oı@ r%èa m_&t (1528à.

mbaoy Øı@Á (trong c_um t^è: maok mbaoy OM@ Øı@Áà (conà chu)on chu)on (136à.

mbaw ı◊ {Vi_"t} (cùaià bâo (399à. mbei ıE s_è vi_"c (85à. mbeng ı!⁄ {Ch&m: mbeng ı!⁄} I. 1. &n, dûng c!m. • mang pabuy

mbeng M! pbUÁ ı!⁄ mùang heo ⁄an (40à; lac mbeng bu lÇ ı⁄! b_U

139

m^!i &n c!m (81à; ranak mbeng r_N ı⁄! m" &n, ham &n (148à; mbeng taba lapa ı⁄! tb_ l_p &n chay, &n l_at (374à; atuk nyam mbeng atU Z* ı!⁄ nùéu f^ç &n (485à; mbeng trey ı!⁄ Rt⁄Á &n no (745à; sadei mbeng bu sd‡ ı⁄! b_U sau khi &n c!m (748à; mbeng bu ı!⁄ bU_ &n c!m (913à; rak mbeng r ı⁄! m" &n (1078à; mbeng taba ı!⁄ tb_ &n l_at, &n chay (1260à; haluw mbeng bu hlU◊ ı⁄! bU_ trèù!c khi &n c!m (1445à; mbeng payak ı!⁄ py &n ti_"c (1512à; mbeng hala ı⁄! hl_ &n tr)au (1614à. 2. lùéy l^!i. • saoh mbeng jen Os@H ı!⁄ j⁄ˆ khçng &n l^!i (701à; mbeng lo glac ıL!⁄ Ol_ gLÇ nhi)eu t_çi l¨çi (881à; mbeng ndik ı!⁄ Î^ &n l^!i (1135à; mbeng jain ı!⁄ Øj⁄ˆ &n l^!i (1807à. 3. chùay. • sang apuy mbeng s! apUÁ ı!⁄ nhâ chùay (1749à.

mbeng ı!⁄ II. {Ch&m: ba-mbeng b∫ =+} c%èa. • mbeng kaphak ı⁄! kP c%èa s%ç (1033à; karek mbeng kr⁄ ı!⁄ fùong c%èa (1285à; peh mbeng p⁄H ı⁄! m%! c%èa (1655à.

mbeng ı⁄! {Ch&m: mbeng ı!⁄} III. l)an. • nyep mbeng Z⁄∏ ı⁄! m¨çi l^én (60à; la-aua dua mbeng laV_ dV ı⁄! cây l)an thùè hai (189à.

mbeng ı⁄! {Ch&m: mbeng ı!⁄} IV. l)an. • ha mbeng ndùet h ı⁄! OÎ⁄Ê (78à, ha mbeng h ı⁄! m_çt l)an (629à.

mbeng ı⁄! {Vi_"t} bân. • thai mbeng ØT ı⁄! d_on bân (1294à. mbin ∫ ^ˆ xem mbing ∫ ^Œ. mbing ı^Œ, mbin ∫ ^ˆ {Jarai, Radùe} 1. lùinh. • mbin kiak ∫ Iˆ kY lùinh

canh (725à. 2. b_on, nhùom. • janum mbin ita jnU* ∫ ^ˆ it_ h_çi foân (262à; mbing caing ı^Œ Øc⁄Œ ban nh_ac (511à; mbing ngap buak ı^Œ Q∏ bV b_on lâm vi_"c (1088à. 3. hoâng gia. • angan brey ka mbing aQˆ Rb⁄Á k ı^Œ c%ua cho hoâng gia (771à.

mblaing ØıLŒ {Ch&m: mblaing ØıLŒ} nghi"ng (212à. mblik ıIL I. s_an, s%oi (1508à. mblik ıL^ II. dùinh (119à. mblut ıLUÊ {Jarai: bblut} l_&n. • yang harey mblut y! hr⁄Á ıLUÊ m_&t

tr^!i l_&n (1532à. mbo Oı_ {Vi_"t} b_ç. • ca mbo han c_ Oı_ hˆ ch%! b_ç hânh (253à. mbram Rı* {Ch&m: mbram Rı*} müi t"n. • akam mbram ak* Rı* t"n cùo

t%ém thuùçc f_çc (84à. mbuen ıV⁄ˆ {Ch&m: mbuen ıV⁄ˆ} d¨" (811à. mbùeng Oı⁄Œ (trong c_um t^è: haraik mbùeng hØr Oı⁄Œà déy cè!ng (379à.

140

mbùeng Oı⁄Œ hâm thiù"c. • mbùeng asaih Oı⁄Œ aØsH hâm thi°et ng_èa (1199à.

mbuk ıU {Ch&m: mbuk ıU} tùoc. • anak mbuk aN ıU bùui tùoc (505à; traik mbuk ØRt ıU hù!t tùoc (1824à.

mbuùek OıV⁄ {Vi_"t} bùua M_oi (1295à. mbuw ıU◊ {Ch&m: mbuw ıU◊} hçi, mûi. • mbuw phu ıU◊ PU_ th!m,

mûi th!m (1487à. mbuy ıUÁ {Vi_"t} b_ui. • mbuy lan ıUÁ lˆ b_ui fùét (723à. mék mË {Vi_"t} m_èc (523à. miait ØM⁄YÊ {Ch&m: hamiet hOmY⁄ˇ} luçn luçn, mäi mäi (232à. mik m^ (trong c_um t^è: klaik mik ØkL m^à chè%!i (1229à. mit m^Ê {Vi_"t} (céyà mùit (883à. mrai ØRM {Ch&m: mrai ØRM} s_!i ch%i. • mrai kabuak ØRM kbV ch%i t!

(475à; mrai baoh ØRM Ob@H ch%i h_çt (1242à. mùek OM⁄ xem maok Om@. mùeng Om⁄Œ xem ramùeng rOm⁄Œ. mùet OM⁄Ê {Vi_"t} m_oc. • mùet maruh OM⁄Ê M_rUH m_oc m_un (43à. muo OM_V {Ch&m: mu MU_} (conà mùçi (332à. naih ØNH thùim (1561à. nam N* {Ch&m: nem N°} (sùçà sùau (236à. nan nˆ {Ch&m: nan nˆ} fùo. • ba sarak nan tagùek b_ sr nˆ tOg⁄

fem sùach fùo l"n (840à; halei nan hl‡ nˆ cüng v_éy (1428à; ni nan nfl nˆ nây fùo (1593à.

nao On@ {Ch&m: nao On@} fi. • nao gleng On@ gL⁄! fi th&m (67à; nao aih On@ ØaH fi %ia (99à; nao padraong On@ pORd# fi qua, fi ngang (104à; nao ma-aiak On@ M_aY fi fùai (196à; nao lakuk On@ l_kU fi kh%oi (352à; nao panah On@ pNH fi bù&n (542à; nao patiap On@ ptY∏ fi s&n (543à; nao klang On@ kLŒ fi mau (590à; nao paruy On@ prUÁ fi fùam cèù!i (616à; nao rei On@ r‡ fi ri"ng l%e (680à; jalan nao jlˆ On@ fè^!ng fi (738à; nao lahik On@ lh^ fi m°at (817à; nao saoh hamaw On@ Os@H hM◊ fù"n khçng fè_!c (844à; ba nao saiy b_ On@ ØsÁ fèa fi xe (889à; waih nao ØvH On@ trùanh fi (927à; tùek nao Ot⁄ On@ l°ay fi (984à; nao ngai On@ ØQ fi qua, fi ngang (1417à; nao jalan On@ jlˆ fi fè^!ng (1474à; nao haluw On@ hlU◊ fi trèù!c (1475à; nao cakak On@ ck fi rèù!c (1476à; nao cang On@ c! ch^! f_!i (1477à; nao padrah On@ pRdH fi mau (1478à; nao tabiak On@ tbY fi ra (1482à; nao gan On@ gˆ fi qua, fi ngang (1481à;

141

nao pagah On@ pgH fi féu (1665à; ba nao b_ On@ fèa fi, fem fi (1849à; nao luc On@ lUÇ fi cuùçi cûng (1480à.

nda Î {Jarai: dda'} c_è, chùçng. • nda galac Î_glÇ c_è l_ai, chùçng l_ai (282à.

nda Î_ phèù!c (772à. ndaih ØÎH {Ch&m: ndaih ØÎH} sanh f%e. • huec ndaih anak hV⁄Ç ØÎH

aN s_! sanh f%e (103à; ndaih anak ØÎH aN sanh f%e (578à. ndait ØÎÊ {Vi_"t} I. fiù"u. • ndait haot ØÎÊ Oh@Ê fi°eu thu°oc (793à. ndait ØΙ {Ch&m: anaih aÆnH} II. nh%o, bùe. • anak ra-ndait aNK

rØÎÊ tr%e con, tr%e em (173à; raong rabang ndait ro! rb! ØÎÊ hùç l¨ç nh%o (418à; cek ndait c⁄ ØÎÊ nùui nh%o (451à; talei kawat ndait tl‡ kvÊ ØÎÊ déy thùep nh%o (1245à; ajan ndait ajˆ ØÎÊ mèa nh%o (1542à; ciim ndait cYfl ØÎÊ chim nh%o (1757à; kayau sua ndait kyU⁄ sV_ ØÎÊ céy fâ nh%o (1775à.

ndaiy ØÎÁ céy fâ (956à. ndak Î {Vi_"t} fùa. • asaih ndak aØsH Î ng_èa fùa (528à. ndang Î= {Ch&m: ndang Î=} ng%èa. • ndih ndang Î^H Î= n^&m ng%èa (26à. ndaoh OÎ@H {Ch&m: ndaoh OÎ@H} gi_èt. • ndaoh tabiak OÎ@H tbY rùut ra

(1208à; ndaoh dum ca-ndieng takai tabiak OÎ@H dU* cÎY!⁄ tØk tbY gi_èt mùéy ngùon chén ra (1262à.

ndaong OÎ# nh_at (1056à. ndaot OÎ@Ê {Jarai: ddot} 1. trùçng r¨çng. • manih ndaot mn^H OÎ@Ê ch¨ç

khçng ngè^!i (69à; cai ndaot Øc OÎ@Ê chai khçng (1837à. 2. lä. • aia ndaot aY_ OÎ@Ê nèù!c lä (556à. 3. f_çc thén. • daok ndaot Od@ OÎ@Ê %! giùa, f_çc thén (836à.

ndaw Î◊ {Ch&m: ndaw Î◊} gè!m (1207à. ndei · {Ch&m: ndei ·} lù&m, quùa. • biai ndei ØbY · hay nùoi (82à; dai

ndei Ød¨_ · kh^! quùa (134à; ha-uh ndei huH · n_èc quùa (655à; sit ndei s^Ê Î‡ fù&ng quùa (1222à; khaok ndei OK@ · khùo lù&m, khùo quùa (1416à; lo ndei Ol_ · nhi)eu lù&m (1601à; halam ndei hl* · kh^! lù&m (1633à; mat ndei MÊ Î‡ mù&t lù&m (1634à.

ndém Î*Ë {Jarai: ddam} chùinh, ngay. • ndém krah Î*Ë RkH chùinh gi¨èa (734à.

ndiep ÎY⁄∏ {Ch&m: ndiep ÎY⁄∏} (g_aoà nù"p (1533à. ndih Î^H {Ch&m: ndih Î^H} n^&m, ng%u. • ndih ndang Î^H Î= n^&m ng%èa

(26à; ndih kup Î^H kU∏ n^&m sù&p (27à; ndih cain Î^H Øcˆ n^&m nghi"ng (28à; ndih kacùen Î^H kOc⁄ˆ n^&m ch^eo queo (29à.

142

ndik Î^ {Ch&m: ndik Î^} 1. leo, trêo. • ndik cek Î^ c⁄ l"n nùui (732à; ba ndik b_ Î^ fèa l"n (864à. 2. t&ng, gia t&ng. • mbeng ndik ı!⁄ Î^ &n l^!i (1808à.

nding Î^Œ ù{Ch&m: nding Î^Œ} ùçng. • nding nyuk Î^Œ zU °ùçng fi°eu (1316à.

nding Î^Œ {Vi_"t} finh. • peng nding p⁄! Î^Œ fùong finh (1021à. ndo OÎ_ {Vi_"t} f)o. • ndo paoh OÎ_ Op@H chîa khùoa (1348à; ndo karek OÎ_

kr⁄ °ong khùoa (1349à; ndo anan OÎ_ anˆ loâi v_ét (1395à. ndu ÎU_ {Vi_"t} f%u. • saoh kham saoh ndu Os@H K* Os@H ÎU_ khçng thiù"u

khçng f%u (843à. nduac ÎVÇ, nduec ÎV⁄Ç, auac aVÇ {Ch&m: nduec ÎV⁄Ç} ch_ay. • nduac

tiep ÎVÇ t⁄Y∏ nh%ay mùua (310à; asaih nduac aØsH ÎVÇ ng_èa säi (1351à; mac nduac MÇ ÎVÇ mùay ch_ay (1519à.

nduan ÎVˆ {Ch&m: nduan ÎVˆ} nùon. • nduan hala ÎVˆ hl_ nùon lùa (90à.

nduec ÎV⁄Ç xem nduac ÎVÇ. ndùeng OÎ⁄Œ (trong c_um t^è: ndùeng da OÎ⁄Œ dà m%o ùac (165à. ndul ÎUÒ {Jarai: ddul} cùén (163à. ndung ÎUŒ {Ch&m: ndung ÎU!} bao. • ndung phao ÎUŒ OP@ bao sùung

(903à. ndut ÎUÊ {Jarai: ddut} 1. c_ut, ngù&n. • ndut tangin ÎUÊ tq^ˆ lùong tay

(207à. 2. nh%o, tr%e (1452à. neh Øl N⁄H (trong c_um t^è: laik neh Øl N⁄H cüng v_éy (1842à. ngai ØQ qua, ngang. • nao ngai On@ ØQ fi qua, fi ngang (1417à. ngan Qˆ xem angan aQˆ. ngaok OQ@ {Ch&m: ngaok OQ@} bao. • tagùek pa ngaok tOg⁄ p Oq@

l"n tr"n (731à; ngaok abih buak OQ@ ab^H bV tr"n hù"t m_oi vi_"c (858à; gah ngaok gH Oq@ m_&t tr"n (1461à.

ngaom Oq� sè!ng mû (1036à. ngaon Oq@ˆ, ngon OQˆ {Vi_"t} ngon, nguy"n chùét. • tapai ngon tØp

OQˆ rè_!u m_anh, rè_!u nguy"n ch°at (360à; tapai ngaon tØp Oq@ˆ rè_!u m_anh (826à.

ngaong OQ@Œ {Vi_"t} (conà ng¨çng (304à. ngap Œ∏ {Ch&m: ngap Œ∏} lâm. • ngap sait Q∏ ØsÊ lâm xùéu (2à;

ngap céng Q∏ c¨! lâm chùèng (204à; ngap cayah Q∏ cyH l^am hè (248à; ngap hep kayau Q∏ h⁄∏ kyU⁄ h! céy (327à; ngap alah Q∏ alH lâm biù"ng, lè^!i biù"ng (359à; ngap saoh maw Q∏ Os@H M◊

143

lâm khçng fè_!c (364à; apak ngap aw_ Q∏ f^èng lâm (390à; ngap yanan Q∏ ynˆ lâm v_éy (403à; ngap habar Q∏ hb lâm thù" nâo (404à; ngap pacah Q∏ pcH lâm b%" (437à; ngap hla Q∏ hL_ lâm h_ai (442à; ngap buak Q∏ bV lâm vi_"c (472à; ngap suw Q∏ sU◊ lâm x°au (588à; saoh ngap aya bih Os@H Q∏ ay_ b^H khçng lâm chi hù"t (703à; ngap galac Q∏ glÇ s%èa l_ai, lâm l_ai (1066à; mbing ngap buak ı^Œ Q∏ bV b_on lâm vi_"c (1088à; pa-ndal ngap pÎÒ Q∏ bi%"u lâm (1204à; rek ngap ciew r⁄ Q∏ cY⁄◊ lùat lâm chi°eu (1205à; ngap krung Q∏ RkUŒ lâm d°au (1283à; ngap rek Œ∏ r⁄ lâm c%o (1312à; raong ngap anak Or# Q∏ aN nuçi lâm con (1385à; ngap pabuy Q∏ pbUÁ lâm heo (1491à; ngap saoh Q∏ Os@H lâm khçng (1492à; ngap matuw Q∏ MtU◊ lâm déu, lâm r%" (1494à; draom kayau ngap apuh ORd� kyU⁄ Q∏ apUH c_çt céy f%" lâm r¨éy (1574à; ngap saoh jieng Q∏ Os@H jY!⁄ lâm khçng thânh (1706à; ngap tapai Q∏ tØp lâm rè_!u (1801à.

ngon OQˆ xem ngaon Oq@ˆ. ni nfl {Ch&m: ni nfl} nây, nay. • malam ni Ml* nfl f"m nay (1521à;

jayep ni jy⁄∏ nfl t°oi nay (1556à; aem ni a° nfl béy gi^! (1558à. njai ØÔ, nyai ØZ {Jarai: jjei, Radùe: djiùe } 1. chù"t. • njai manih ØÔ

Mn^H gi°et ngè!i (1196à; ciip njai cY^∏ ØÔ ch_iu chù"t (1384à; jaik njai Øj ØÔ g^én ch°et (1523à. 2. tù&t. • nyai apuy ØZ apUÁ tù&t l%èa (722à.

njam Ô* {Ch&m: njam Ô*} rau. • atuk njam mbeng atU Ô* ı!⁄ nùéu f^ç &n (485à.

njip Ô^∏ {Vi_"t} nhùip, kù"t, vùa. • njip aw Ô^∏ a◊ kù"t ùao (1313à. njrang RÔŒ (conà beo (1760à. njuk ÔU {Ch&m: njuk ÔU} hùut. • haot njuk Oh@Ê thu°oc hùut (1315à;

nding njuk Î^Œ ÔU °ong fi°eu (1316à. nut nUÊ {Vi_"t} nùut. • nut aw nUÊ a◊ nùut ùao (1572à. nya Z_, nyuw ZU◊ {Ch&m: nyu Z_U} nùo, hù&n. • manih glac nya dep

Mn^H gLÇ Z_ d⁄∏ nùo tr°on t–çi ph_am (1367à. nyai ØZ xem njai ØÔ. nyair Øz qu%! r^éy (1443à. nyait ØzÊ câ l&m (101à. nyak Z {Vi_"t} nhùa, chù!p. • dam nyak d* Z chù!p sùang, sùém sùet

(456à. nyal ZÒ {Ch&m: jhal JÒ} f%éy (1015à.

144

nyam Z* xem manyum MzU*. nyam Z* {Kampuchea} &n. • nyam blaoh z* ObL@H &n r^çi (1336à. nyan Z˜, tian tYˆ {Ch&m: tian tYˆ} b_ung. • hamaw nyan pap

hM◊ Z˜ p∏ (1141à, hamaw tian pap hM◊ tYˆ p∏ (1814à cùo lông thè!ng xùot.

nyep Z⁄∏ {Ch&m: tiap tY∏} I. m¨çi. • nyep mbeng Z⁄∏ ı⁄! m¨çi khi (60à; nyep harei Z⁄∏ hr‡ m¨çi ngây (631à.

nyep Z⁄∏ {Ch&m: njap Å∏} II. fùung, ph%ai. • nyep ka panan Z⁄∏ k_ w_Nˆ fùung nhè v_éy (79à; nyep saoh Z⁄∏ Os@H khçng fè_!c (583à; hamaw nyep hM◊ Z⁄∏ cùo khi, cùo lë (797à.

nyih z^H {Ch&m: nyuh zUH} h%i. • nyih adung z^H adUŒ h%i müi (559à. nyruk RZU (nèù!cà s!n (39à. nyuah zVH {Ch&m: njruah RÅV!H} (conà mang (808à. nyuain ØzVˆ {Ch&m: tanuen tnV⁄ˆ} c_ong déy. • ha-arak nyuain

h_ar ØzVˆ s_!i déy (283à. nyuain ØzVˆ {Jarai: khuen} câ rùa. • buh nyuain bUH ØzVˆ feo câ rùa

(621à. nyuh zUH {Ch&m: njuh ÔUH} c%ui. • paok nyuh Op@ zUH bùo c%ui (1022à;

jaong déng kaoh nyuh Oj# w⁄Ë Ok@H zUH rîu ch_&t c%ui (1202à; kaoh nyuh Ok@H zUH ch_&t c%ui (1386à; blah nyuh bLH zUH ch%e c%ui (1387à.

nyuk zU {Ch&m: nyuk zU} l_&n. • nyuk trun zU RtUˆ l_&n xu°ong (1630à.

nyung zUŒ {Vi_"t} nhung. • nyung rasa zUŒ rs_ nhung nai (1573à. nyuw ZU◊ xem nya Z_. oh oH {Ch&m: oh oH} khçng. • mbaoh oh Oı@H oH khçng th°ay (1250à. ong o= {Ch&m: ong o=} çng. • ong maok o= Om@ çng bâ (853à; ong mùek

o= OM⁄ çng n_çi (892à. pa p {Ch&m: hapak hp, pak pÈ} I. 1. féu, %! féu. • nao pa gah On@

p gH fi féu (1665à. 2. fù"n, tù!i. • tagùek pa ngaok tOg⁄ p Oq@ l"n tr"n (731à; rai pa ni Ør p nfl l_ai féy (1473à.

pa p, ta t (≠ bi bflà II. nguy"n t^è dûng f%" biù"n tïnh t^è thânh tr_ang t^è. • papit pa daiy pp^Ê p ØwÁ khinh d¨" (131à; puec pa biak pV⁄Ç p bY quyù"t nùoi th_ét (407à; biai pa bhen ØbY pB⁄ˆ nùoi lùao (413à, biai pa dhen ØbY pD⁄ˆ (640à; raong pabuy pa lamak Or# p bUÁp l_mÈ nuçi heo cho m_ép (1106à; ta drah t RdH nhanh, mau (1422à; nao pa drah On@ pRdH fi mau (1478à.

pa-ak pa {Ch&m: pa-ak pa} nùach (961à.

145

pa-aok pOa@ {Ch&m: pa-aok pOa@} xoâi. • baoh pa-aok Ob@H pOa@ trùai xoâi (942à.

pa-ar pa {Ch&m: bi-ar b^aÂ} giùéy. • ba pa-ar b_ pa fem cuùçn sùach, mang cuùçn sùach (377à.

pabah pbH {Ch&m: pabah pbH} mi_"ng. • ha pabah h pbH h%a mi_"ng (454à; kabum pabah kbU* pbH ng_ém mi_"ng (525à; auaik pabah ØaV pbH mùom mi_"ng (969à.

pabaiy pØbÁ {Ch&m: pabaiy pØbÁ} d". • pabaiy ané pØbÁ an_¨ d" cùai (400à; pabaiy tanaow pØbÁ tOn@◊ d" f_èc (402à.

pa biak p bY {Ch&m: bi biak bI bYÈ} th_ét, qu%a th_ét. • puec pa biak pV⁄Ç pbY quyù"t nùoi th_ét (407à.

pablei pbL‡ {Ch&m: pablei pbL‡} bùan. • sang pablei s= pbL‡ ti_"m t_ap hùoa (646à.

pabung pbUŒ {Ch&m: pabung pbUŒ} f%inh, nùoc. • pabung saiy pbUŒ ØsÁ mui xe (855à; pabung sang pbUŒ s= nùoc nhâ (1286à.

pabuy pbUÁ (phùiaà Bù&c. • angin pabuy aQ^ˆ pbUÁ giùo Bù&c (500à. pabuy pbUÁ {Ch&m: pabuy pbUÁ} heo. • mang pabuy mbeng M!

pbUÁ ı!⁄ mùang heo ⁄an (40à; raong pabuy pa lamak Or# p bUÁp l_mÈ nuçi heo cho m_ép (1106à; pabuy glai pbUÁ ØgL heo r^èng (1299à; lamak pabuy l_M pbUy m¨! heo (1326à; ngap pabuy Q∏ pbUÁ lâm heo (1491à; dua drei pabuy dV Rd‡ pbUÁ hai con heo (1650à.

pacah pcH {Ch&m: pacah pcH} b%", trùoc, nùèt. • pacah tabiak pcH tbYÈ trùoc ra, nùèt ra (118à; ngap pacah Q∏ pcH lâm b%" (437à.

pacaiy pØcÁ bao. • pacaiy cih jraw pØcÁ c^H Rj◊ bao thu°oc (989à. pacray pRcÁ s_è quan h_", s_è li"n kù"t (593à. padai pØd, badai bØd {Ch&m: padai pØd} lùua. • canuh padai cnUH

pØw v_èa lùua (76à; padai kayuen pØw kOyV⁄ˆ lùua sù!m (166à; banga badai bQ_ bØd bçng lùua (444à; taong padai Ot# pØd fùçng lùua (495à; juak padai jV pØd f_ap lùua (586à; aduk padai adU pØd v_èa lùua (765à; jadrang daok yuak padai jRd! Od@ yV pØd chôi %! f%" g_&t lùua (768à; prai padai ØRp pØd gieo lùua (1155à; ca-mbu padai cıU_ pØd ph!i lùua (1303à; padai kak casak pØd k cs lùua chèa chùin (1454à.

padaih pØd⁄H fùo, kîa. • mani padaih mnfl pØd⁄H t^è nây v)e sau (1291à. padar pdÂ, pader pd⁄ {Ch&m: pader pd⁄Â} quay, tr%!, xoay. • mban

saiy padar ıˆ ØsÁ pd bùanh xe quay (963à.

146

padeh pd⁄H {Ch&m: padeh pd⁄H} gi%am, ng^èng (1524à. pader pd⁄ xem padar pdÂ. padey pd⁄Á {Ch&m: padey pd‡} ngh%i ng!i (371à. padit pw^Ê {Ch&m: kadit kdÊ} (conà bè!m bèù!m (954à. padraong pORd# {Ch&m: panraong pORn%} I. quan chùèc. • padraong

taong pORd# Ot# quan t%çng (62à; buak padraong bV pORd# vi_"c quan (720à.

padraong pORd@Œ II. giâu (888à. padraong pORd# (trong c_um t^è: nao padraong On@ pORd#à III. fi qua, fi

ngang (104à. paga pg_ {Ch&m: paga pg_} hâng râo (886à. pagai pØg_ {Ch&m: pagùe pOg—} bu%çi sùang. • hadah pagai hdH pØg_

sùang sù!m (361à; pagai ma-aem pØg_ M_a° sùang mai (650à; jayep pagai jy⁄∏ pØg_ t°oi mai (1557à; harey pagai hr⁄Á pØg_ ngây mai (1596à.

pagap pg∏ ki_"n cùao (798à. paha ph_ {Vi_"t} phùa h_ai. • kec paha k⁄Ç ph_ thi_"t h_ai, t%çn thè!ng

(203à. paik Øp {Ch&m: paik Øp} hùai. • paik baoh Øp Ob@H hùai trùai (255à. paiy ØpÁ {Ch&m: paiy ØpÁ} hùeo, tân tr_ui. • banga paiy bQ_ ØpÁ

bçng hùeo (445à. pajaih pØjH I. gi°ong, tè!ng t_è. • pajaih asei pØjH as‡ giùçng nhau

(20à. pajaih pØjH {Ch&m: pajaih pØjH} II. 1. (h_çtà gi°ong (1188à. 2. dông

döi. • auai pajaih ØaV pØjH çng n_çi (1543à; maok pajaih Om@ pØjH bâ n_çi (1544à.

pajieng pjY!⁄ {Ch&m: pajieng pjY!⁄} sinh, sùang t_ao. • pajieng rap manih pjY!⁄ r∏ Mn^H d_èng n"n ngè^!i ta (1550à.

pak p_ {Ch&m: pak p_} I. (sùçà bùçn. • pak mam d_ m* vuçn (186à; co pak jalan Oc_ p_ jlˆ ch¨ç ngä tè fè^!ng (1179à.

pak p II. f^èng. • pak ngap p Q∏ f^èng lâm (848à. pak p III. cho. • luy pak hamu lUÁ p hmU_ b%o cho k_ip (1685à. pak p {Ch&m: pah pH} IV. v¨ç, f_ép. • pak dé pd¨_ v¨ç ng_èc (295à. pakak pk {Ch&m: pakak pk} ch_én, ch_én l_ai (1226à. pa kanal p k_NÒ {Ch&m: kanal k_NÒ} nhù! (941à. pa lamak w_ l_M {Ch&m: palamaka w_ l_M} bùeo, m_ép. • raong

pabuy pa lamak Or# pbUÁ p l_mÈ nuçi heo cho m_ép (1779à.

147

paklah pkLH {Ch&m: paklah pkLH} tha, thoùat. • paklah glac pkLH gLÇ tha t_çi (1467à.

paksak ps th^", nguy^"n r%ua. • paksak aia ju ps aY_ jU_ th)e nguy^"n, th^" fù"n nèù!c sçi (301à.

pakuan pkVŒ mau (602à. pala pl_ {Ch&m: pala pl_} gieo, tr)ong (1219à. palak pl {Ch&m: palak pl} bân. • mak palak tangan M pl

tQˆ nù&m bân tay (153à; palak tangin apan galac w_l tq^ˆ apˆ glÇ nù&m bân tay l_ai (168à; balang palak tangin bl= ∏l tq^ˆ xoê bân tay (192à.

palei pl‡ {Ch&m: kalei kl‡} I. fâo. • palei lan pl‡ lˆ fâo f°at (977à. paley pl⁄Á {Ch&m: palei pl‡} II. ùép, lâng, xùom (432à. paliar plY fùa. • ajan paliar ajˆ plY mèa fùa (914à. palung plUŒ xùè phè!ng (1486à. pamegey pm⁄g⁄Á {Ch&m: pamegey pm⁄g⁄Á} rung, lung lay. •

pamegey sei pm⁄g⁄Á s‡ c_èa qu_éy (235à. panah pNH {Ch&m: panah pNH} bù&n. • nao panah On@ pNH fi bù&n

(542à; panah hana pNH hN_ bù&n n%o (879à; panah phao pNH OP@ bù&n sùung (878à.

panan w_Nˆ {Ch&m: panan w_Nˆ} v_éy, nhè v_éy. • nyep ka panan Z⁄∏ k_ w_Nˆ fùung nhè v_éy (79à.

panang pN= {Ch&m: panang pN!} cau. • baoh panang Ob@H pN= trùai cau (44à.

panao wON@ hoan hç (1230à. panaok pON@ {Ch&m: panaok pON@} chùung. • panaok guk pON@

gU chùung tçi (34à; panaok ih hei pON@ iHh‡ chùung nùo (35à. panas pNÍ (céyà mùit (201à. pa-ndaih pØÎH, ndaih ØÎH{Ch&m: pa-ndaih pØÎH} n%ç. • pa-ndaih

tabiak pØÎH tbY sanh ra (577à. • pa-ndaih pØÎH lâ th%" biù"n hînh c%ua t^è gùçc ndaih ØÎH ‹tr%ç, sanh f%e›. Å Trong ngçn ng¨è Ch&m, pa-ndaih pØÎH cùo nghïa ‹lâm cho n%ç›.

pa-ndar pÎÂ, pa-ndal pÎÒ {Ch&m: pa-ndar p∆®} bi%"u, sai bi%"u. • pa-ndar haluw pÎÂ hlU◊ bi%"u trèù!c (639à; pa-ndal ngap pÎÒ Q∏ bi%"u lâm (1204à.

pa-ndiak pÎY {Ch&m: pa-ndiak pÎY} nùong, nù&ng. • balan pa-ndiak blˆ pÎY thùang nù&ng (268à.

148

pa-ndih pÎ^H {Ch&m: pa-ndih pÎ^H} h_a xuùçng. • pa-ndih trun pÎ^H RtUˆ h_a xuùçng, n^&m xuùçng (330à.

pa-ndik pÎ^ {Ch&m: pa-ndik pÎ^} fau, nhùèc. • pa-ndik tung pÎ^ tUŒ fau b_ung (1307à; pa-ndik akaok pÎ^ aOk@ nhùèc f)au, fau f)au (1308à; ruak pa-ndik rV pÎ^ b_"nh ho_an (1402à.

pa-ndung pÎUŒ {Ch&m: ba-ndung b∆ U·} ph%ong. • pa-ndung kalik pÎUŒ kl^ ph%ong da (258à.

pa-njai pØÔ, pa-njrai pØRÔ, panyei pZ‡ {Jarai: pöjjei, mdji"} giù"t. • pa-njai asei pØÔ as‡ gi°et ai (787à; craing pa-njai manih ØRcŒ pØÔ Mn^H mu°on gi°et ngè^!i (1548à.

pa-njrai pØRÔ xem pa-njai pØÔ. pani pn {Ch&m: pani pn} féy. • rai pani Ør pnfl l_ai féy (1473à. panuh pnUH hi%"m nghêo (1688à. panyan pZˆ {Ch&m: panyin pZ^ˆ} chùen. • panyan jaluk pZˆ

jlU chùen bùat (1451à. panyei pZ‡ xem pa-njai pØÔ. paoh Op@H {Ch&m: peh p⁄H} I. m%!, thùao. • ndo paoh OÎ_ Op@H chîa khùoa

(1348à. paoh Op@H {Ch&m: paoh Op@H} II. n_"n, f_ép. • paoh lan Op@H lˆ n_"n fùét

(313à. paoh Op@H {Ch&m: paoh Op@H} III. rên, t_ac (1279à. paok Op@ {Ch&m: paok Op@} I. bùo. • paok nyuh Op@ zUH bùo c%ui

(1022à; paok adrang Op@ aRdŒ bùo r!m (1652à; paok harek Op@ hr⁄ bùo c%o (1653à.

paok Op@ (Ch&m: tapuk tpUÈ} II. sùach. • paok ba-ar Op@ ba cuùçn sùach (1144à.

pap p∏ (trong c_um t^è: ayar pap ay p∏à f_oc nh&n (93à. Å Khçng biù"t nghïa ‹f_oc nh&n› %! féy ùam ch%i gî?

pap p∏ {Ch&m: pap p∏} thè!ng. • hamaw tian pap hM◊ tYˆ p∏ cùo lông thè!ng xùot (1814à. Å Trong ngçn ng¨è Ch&m, pap p∏ cùo nghïa ‹thè!ng h_ai›.

papan w_pˆ {Ch&m: papan w_pˆ} vùan. • papan sap w_pˆ s∏ vùan r)am (1788à.

papaok pOp@ {Ch&m: papaok pOp@} bùo l_ai, gùoi l_ai (158à. papek w_p⁄ {Ch&m: rawek rv⁄} 1. vuùçt. • papek asei w_p⁄ as‡

vuùçt ai (17à. 2. r^!. • papek tangan pp⁄ tQˆ r^! tay (1485à.

149

papit pp^Ê 1. khinh. • papit padaiy pp^Ê pØwÁ khinh d¨" (131à. 2. ngh_ich ng_!m, ki"u c&ng. • aong papit Oa# pp^Ê k%e ngh_ich (1437à; papit payep pp^Ê py⁄∏ ki"u ng_ao, ki"u c&ng (252à.

par p {Ch&m: hapel hp!Ò} cùanh tay. • par rakiang p r_kY! cùanh ch%o, cûi ch%o (66à.

par pÂ, pel p⁄Ò bay. • ahaok par aOh@ p mùay bay fang bay (1795à. parasaok pr_Os@ ph%çi (159à. paruy prUÁ {Ch&m: paruei prE} fùam cèù!i. • nao paruy On@ prUÁ fi

fùam cèù!i (616à; paruy diep prUÁ dY⁄∏ cèù!i v_! (645à. Å Trong ngçn ng¨è Ch&m, paruei prE cùo nghïa ‹sui gia, thçng gia›.

pasah psH èù!t (1201à. pasei ps‡ {Ch&m: pasei ps‡} sù&t. • adraong pasei aORd# ps‡ cüi sù&t

(218à; hùep déng pasei Oh!∏ d¨Ï ps‡ h_çp b^&ng sù&t (1139à; sang pasei s! ps‡ nhâ sù&t (1140à; pasei plak ps‡ pL cùai cèa (1799à.

patah ptH (trong c_um t^è: ruak patah rV ptHà b_"nh t%a (530à. pataow pOt@◊ {Ch&m: pataow pOt@◊} 1. d_ay, truy^"n. • pataow sam

pOt@◊ s* th_èc t_ép (462à; tuy pataow brey tUÁ pOt@◊ Rb⁄Á theo h_oc ngh^" (595à; pataow lac pOt@◊ lÇ cù&t nghïa, gi%ai thùich (1189à. 2. ch%i. • gei patuw pataow g‡ ptU◊ pOt@◊ tr_u fùa ch%i ranh giù!i (1507à.

patap pt∏ {Ch&m: kitap kIt∏} sùach (778à. Å patap pt∏ lâ gùçc t^è tiù"ng ·A R_ép; Mä Lai viù"t lâ: kitab.

patar pt {Ch&m: patal pt⁄Â} gùçi (174à. patey pt⁄Á {Ch&m: patei pt‡} chu°oi. • patey matah pt⁄Á MtH chu°oi

sùçng (1456à; casi patey csfl pt⁄Á n%ai chu°oi (1656à; amùeng patey aOM⁄Œ pt⁄Á bu)ong chu°oi (1841à.

pathau pTU⁄ {Ch&m: pathau pTU⁄} cho bi°et. • lac pathau lÇ pTU⁄ rao cho bi°et (970à.

patiap ptY∏ {Ch&m: patiap ptY∏} fu%çi, s&n bù&n. • nao patiap On@ ptY∏ fi s&n (543à.

patih pt^H {Ch&m: patih pt^H} trù&ng. • baoh patih Ob@H pt^H bù&p chén (91à.

patuh ptUH {Ch&m: patuh ptUH} n%ç. • baoh patuh Ob@H ptUH trùai phùao (904à.

patuk ptU {Ch&m: patuk ptU} I. ho (464à. patuk ptU {Ch&m: batuk btUÈ} II. ngçi sao (1148à.

150

patuw ptU◊ {Ch&m: batuw btU◊} fùa. • abik patuw ab^ ptU◊ li_"ng fùa (501à; aia patuw aY_ ptU◊ nèù!c fùa (563à; cam patuw c* ptU◊ f_ép fùa (1264à; gei patuw pataow g‡ ptU◊ pOt@◊ tr_u fùa ch%i ranh giù!i (1507à.

payak py {Ch&m: payak py} fäi. • mbeng payak ı!⁄ py &n ti_"c (1512à.

payep py⁄∏ (trong c_um t^è: papit payep pp^Ê py⁄∏à ki"u ng_ao, ki"u c&ng (252à.

payùet pOy⁄Ê f_ia ng_uc. • jalan payùet jlˆ pOy⁄Ê con fè^!ng f_ia ng_uc (1059à.

peh p⁄H {Ch&m: peh p⁄H} m%!, thùao. • peh tabiak p⁄H tbY thùao ra (1014à; peh mbeng p⁄H ı⁄! m%! c%èa (1655à.

pel p⁄Ò xem par pÂ. peng p!⁄ {Ch&m: peng p!⁄} I. nghe, hi%"u, véng l^!i. • peng sep p⁄! s⁄∏

véng l^!i (116à; saoh peng halei Os@H p⁄! hl‡ khçng nghe féu (806à; saoh peng Os@H p!⁄ khçng nghe (821à; saoh peng sep Os@H p⁄! s⁄∏ khçng véng l^!i (1676à.

peng p⁄! {Ch&m: peng p!⁄} II. fùong. • peng nding p⁄! Î^Œ fùong finh (1021à.

pha P_ {Ch&m: pha P_} fûi (452à. phain ØPˆ {Vi_"t} phên (1194à. phaing ØP⁄Œ {Vi_"t} phi_"n. • jraw phaing Rj◊ ØP⁄Œ thu°oc phi_"n

(1317à. phan Pˆ {Vi_"t} ph^én. • phan karey Pˆ kr⁄Á ph^én ri"ng (414à. phao OP@ {Ch&m: phao OP@} sùung. • panah phao pNH OP@ bù&n sùung

(878à; phao praong OP@ ORp# sùung lù!n (902à; ndung phao ÎUŒ OP@ bao sùung (903à; jraw phao Rj◊ OP@ thu°oc sùung (1153à.

pheng P⁄! {Vi_"t} phùén. • ca-ndaih pheng cØÎH P⁄! miù"ng phùén (446à. phey P⁄Á (cùaià ùoc (51à. phik P^ {Ch&m: phik P^} fù&ng (465à. phu PU_ {Ch&m: phe P–} th!m. • mbuw phu ıU◊ PU_ th!m, mûi th!m

(1487à. phùeh OP⁄H m^"m, yù"u (1484à. phun PUˆ {Ch&m: phun PUˆ} céy. • phun kayau PUˆ kyU⁄ céy c°oi

(1609à. pi pfl cùo ch%èa, mang thai (489à.

151

piaih ØpY⁄H {Ch&m: pieh pY⁄H} dânh, cùét. • piaih kung tabiak ØpY⁄H kU⁄ tbY ch_iu xèng ra (526à; piaih la-aek ØpY⁄H l_a⁄ f%" ngu_çi (674à; piaih galac ØpY⁄H glÇ f%" l_ai (975à.

pih p^H dùéu, v°et. • pih galac p^H glÇ v°et tùich (1206à. pik p^ {Ch&m: pik p^} nhù&m (mù&tà. • pik mata p^ Mt_ nhù&m mù&t

(1616à. pla pL_ lè¨!i. • pla daw pL_ w◊ lè¨!i gè!m (920à. plak pL, plat pLÊ cèa. • pasei plak ps‡ pL cùai cèa (1126à; plat

kayau pLÊ kyU⁄ cèa céy (1673à. plat pLÊ xem plak pL. prai ØRp {Ch&m: prai ØRp} r%ai, väi. • prai padai ØRp pØd gieo lùua

(1827à. praok ORp@ {Ch&m: praok ORp@} (conà sùoc (981à. praong ORp# {Ch&m: praong ORp#} lù!n, to. • praong tel ORp# t⁄Ò lù!n l"n,

lù!n tu%çi (125à; jalan praong jlˆ ORp# fè^!ng lù!n (126à; praong gùek ORp# Og⁄ lù!n l"n (127à; la-i praong l_ifl ORp# thùung lù!n (431à; cek praong c⁄ ORp# nùui lù!n (450à; katal lo praong ktÒ Ol_ ORp# ngùèa nhi^"u (608à; praong glaong ORp# ORg# cao lù!n (633à; phao praong OP@ ORp# sùung lù!n (902à; ciew praong cY⁄◊ ORp# chi°eu lù!n (996à; caih praong banga ØcH ORp# bQ_ hoa n%! b_è (1231à; ajan praong ajˆ ORp# mèa lù!n (1541à; jaong praong Oj# ORp# bùua lù!n (1577à.

prén Rpªˆ {Ch&m: prén Rpªˆ} sùèc l_èc (861à. puai ØpV {Ch&m: pluai ØpLV} (trùaià bùi (333à. puc pUÇ {Ch&m: buc bUÇ} nh%ç, bùèt (662à. pùe Ow⁄ {Ch&m: pùe Oπ +}ngâi, çng ch%u. • pùe sang Ow⁄ s! ch%u nhâ (933à. puec pV⁄Ç {Ch&m: pruec RpV⁄Ç} ru_çt. • duy puec dUÁ pV⁄Ç kùeo ru_çt

(1008à; ruak taglaoh puec rV tOg@LH p⁄VÇ b_"nh ru_çt th^èa (1039à. puec pV⁄Ç {Ch&m: puec pV⁄Ç} f_oc, nùoi. • puec pabiak pV⁄Ç pbY quyù"t

nùoi th_ét (407à; thau puec TU⁄ pV⁄Ç biù"t f_oc (592à. pùek Op⁄ {Ch&m: brok ORbÈ} d_éy thî. • pùek dara Op! dr_ gùai tù!i tu%çi

trè%!ng thânh (1129à. puh pUH I. quùet. • puh sang pUH s! quùet nhâ (968à. puh pUH II. fu%çi, xua. • puh kabaw pUH kb◊ fu%çi tréu (1274à. puk pU {Ch&m: puk pU} xùom, lâng. • puk nanaih pU n_ØNH tr%e em

(49à. ra r xem rang r=.

152

ra-ndait rØÎÊ xem nanaih n_ØNH. ra-ong ro= {Ch&m: ra-ong ro=} hùç. • ra-ong rabang ndait ro= rb! ØÎÊ

hùç nh%o (418à. rabang rb! {Ch&m: labang lb=} l¨ç, hang. • ra-ong rabang ndait ro!

rb! ØÎÊ hùç nh%o (418à. rabuk rbU {Ch&m: rabuk rbU} bäo. • sun rabuk sUˆ rbU tr_én bäo

(499à. rabuw r_bU◊ {Ch&m: rabuw r_bU◊} (sùçà ngân (1784à. radaih rØdH {Ch&m: radaih rØdH} xe. • ca-ndaih radaih cØÎH rØdH

bùanh xe (1391à. radu rwU_ {Ch&m: tadu tdU_} lânh, gi%am (117à. ragah rgH {Ch&m: lagah lgH} m%oi (1777à. rah rH{Ch&m: trah RtH} I. ch%ai, ph%a. • rah akaok rH aOk@ ch%ai f)au

(1342à. rah rH {Ch&m: rah rH} II. d_ao, d_oc. • aio rah OaY_rH k"u rao (794à. rai Ør{Ch&m: marai mÆr} l_ai, fù"n, tù!i. • rai pa ni Ør p nfl l_ai féy

(1473à. rak r xem ranak r_N. rakaong rOk@Œ {Ch&m: rakaong rOk@Œ} h_ong (860à. rakiang r_kY! {Ch&m: akiùeng aOkY!⁄} gùoc. • par rakiang p r_kY! cùanh

ch%o, cûi ch%o (66à. rakik rk^ {Mä Lai: rakit, Ch&m: rakik rk^} bê (1085à. rakuah rVkH vâng ngh_" (659à. ralang rl= {Ch&m: ralang rl=} tranh, r_a. • kadring ralang kRd^Œ rl!

vùach tranh (502à. ralo rOl_, lo Ol_{Ch&m: ralo rOl_} nhi)eu, lù&m, quùa. • katal lo praong

ktÒ Ol_ ORp# ngùèa nhi^"u (608à; lo manih Ol_ mn^H nhi)eu ngè^!i (678à; lo ndei Ol_ · nhi)eu quùa (857à; mbeng lo glac ıL!⁄ Ol_ gLÇ nhi)eu t_çi l¨çi (881à; lo jain Ol_ Øj⁄ˆ nhi^"u ti^"n (1455à; atah lo atH Ol_ xa lù&m (1594à.

ramah rMH (trong c_um t^è: manuk ramah M_nU rMHà I. gâ Téy (802à. ramah rMH {Ch&m: raméh rM¨H} II. t" giùac (1114à. ramùeng rOm⁄Œ, lamaong l_Om#, lamùeng l_Om!Œ, mùeng Om⁄Œ {Ch&m:

ramaong rOM#%} c_op. • ikan lamaong ikˆ l_Om# cùa m_ép (152à; huec mùeng hV⁄Ç Om⁄Œ(369à, huec lamùeng hV⁄Ç l_Om!Œ (1711à s_! c_op; krung takai ramùeng RkUŒ tØk rOm⁄Œ d°au chén c_op (1284à; ramùeng tanaow rOm⁄Œ tOn@◊ c_op f_èc (1371à; ramùeng banai

153

rOm⁄Œ bØN c_op cùai (1372à; ramùeng manyi rOm⁄Œ mzfl c_op k"u (1373à.

ranah rNH {Ch&m: lanéh lnªH} m%u. • maruh ranah darah MrUH rNH drH mùau m%u (1714à.

ranaih rØNH xem nanaih n_ØNH. ranaih rØNH, ra-ndait rØÎÊ, nanaih n_ØNH {Ch&m: ranaih rÆnH} tr%e

em. • puk nanaih pU n_ØNH tr%e em (49à; anak ra-ndait aNK rØÎÊ tr%e con, tr%e em (173à.

ranak r_N, rak r {Ch&m: ranék rn¨_} m", ham. • ranak mbeng r_N ı⁄! m" &n, ham &n (148à; rak mbeng r ı⁄! (1078à, rak mbeng r ı⁄! m" &n (1551à.

ranang rN= {Ch&m: ranang rN=} r_çng räi (1278à. rang r= xem arang ar!. rang r=, ra r (ch¨è viù"t tù&t c%ua t^è arang ar=,areng ar⁄!à ngè^!i ta, nhén

lo_ai. • rang halun r= hlUˆ ngè^!i f^éy tù! (133à; anak ra ndait aNK r ØÎÊ tr%e con, tr%e em (173à.

ranung rnUŒ {Ch&m: lanung lnU·} (conà lè!n (1590à. raong Or# {Ch&m: araong aO%} I. lèng. • calang raong cl! Or# xè!ng

sùçng (233à. raong Or# {Ch&m: raong Or#} II. nuçi. • anak raong aN Or# con nuçi

(1397à; raong ngap anak Or# Q∏ aN nuçi lâm con (1385à; raong pabuy pa lamak Or# pbUÁ w_ l_M nuçi heo cho m_ép (1779à.

rap r∏ {Ph_an: ræpa, Ch&m: rup rU∏} thén th%". • pajieng rap manih pjY!⁄ r∏ Mn^H d_èng n"n ngè^!i ta (1550à.

rasa rs_ {Ch&m: rasa rs_} (conà nai. • nyung rasa zUŒ rs_ nhung nai (1573à.

rasung rsUŒ {Ch&m: lasung lSUŒ} cùçi (1651à. ratah rtH {Ch&m: latah ltH} (conà f%ia (928à. ratak rt {Ch&m: ratak rt} f_éu (1379à. ratuh rtUH {Ch&m: ratuh rtUH} (sùçà tr&m (1091à. raw r◊ {Ch&m: raw r◊} r%èa. • raw mbaok r◊ Oı@ r%èa m_&t (1528à;

raw takai r◊ tØk r%èa chén (1755à. rawek r_v⁄ {Ch&m: rawek r_v⁄} r^!. • rawek lua lua r_v⁄ lV_ lV_ r^!

nhê nh_e (56à. rayuh ryUH {Ch&m: yuh yUH} run, rung. • magei rayuh Mg‡ ryUH lùuc

lù&c (1864à.

154

rei r‡ {Ch&m: karei kr‡} khùac, l_a. • nao rei On@ r‡ fi ri"ng rë (680à. rek r⁄ {Ch&m: harek hr+È}c%o. • ngap rek Œ∏ r⁄ lâm c%o (1312à; rek

maglai r⁄ MØgL c%o hoang (1173à; rek ngap ciew r⁄ Q∏ cY⁄◊ lùat lâm chi°eu (1205à.

rep r⁄∏ {Ch&m: rep r⁄∏} (trong c_um t^è: srao rep ORs@ r⁄∏à kh%!i s_è (1854à.

res r⁄Í {Ch&m: ruah rVH} ch_on, l_èa (1382à. ret r⁄Ê (trong c_um t^è: biai ret biak ØbYr⁄Ê bYà quyù"t nùoi ra (132à. ret r⁄Ê {Ch&m: ruic rV^Ç} bùèt. • biai ret biak ØbY r⁄Ê bY quyù"t nùoi ra

(132à. ring r^Œ (trong c_um t^è: ring urang r^Œ ur=à t%ang sùang (211à. ruah rVH {Ch&m: ruah rVH} ch_on l_èa (277à. ruai ØrV {Ch&m: ruai ØrV} ru)oi (1080à. ruak rV {Ch&m: ruak rV} I. thù&t, n_it. • ruak cakuai rV cØkV thù&t c%ç

(142à; haraik ruak ka-in hØr rV ki^ˆ déy n_it lèng (455à. ruak rV {Ch&m: ruak rV} II. b_"nh, fau ùçm. • ruak hakik rV hk^

b_"nh t%a (114à; klah ruak kLH rV hù"t b_"nh (202à; abih ruak ab^H rV hù"t fau, hù"t b___"nh (423à; manih ruak M_n^H rV ngè^!i b_"nh (517à; ruak patah rV ptH b_"nh t%a (530à; ruak taglaoh puec rV tOg@LH p⁄VÇ b_"nh ru_çt th^èa (1039à; ruak pa-ndik rV pÎ^ b_"nh ho_an (1402à; ruak halam rV hl* fau n_&ng (1602à.

rung rUŒ hè thai (535à. sa p, ha h {Ch&m: sa p, ha h} (sùçà m_çt. • sa kep S_ k⁄∏ m_çt fçi,

m_çt c_&p (141à; ha baoh jaw hOb@H j◊ m_çt cùai vöng (143à; ha sa baoh h_ p Ob@H {bùanh} m_çt miù"ng (110à; ha areng h ar⁄! m_çt mînh (1300à.

sa s {Ch&m: si Sï} sù&p, së. • sa mao mbaoh s Om@ Oı@H khçng thùéy (351à.

sa-ai sØA xem ai ØA. sacaow sOc@◊ {Ch&m: racaow rOcù◊} r%èa t_çi (1435à. sadaok sOw@ s^èng. • sadaok lamah sOw@ l_MH s^èng t" giùac (124à. sadei sd‡ {Ch&m: hadei hw‡} sau. • sadei mbeng bu sd‡ ı⁄! b_U sau khi

&n c!m (748à; harei sadei hr‡ sd‡ ngây sau (756à. sagar sg {Ch&m: hagar hgÂ} trùçng. • cam sagar c* sg fùanh

trùçng (594à. sai Øs_ (trong c_um t^è: kaseng sai ks⁄Œ Øs_à ch^çm h%çm. • daok kaseng

sai Od@ ks⁄Œ Øs_ ng^çi ch^çm h%çm (299à.

155

saik Øs {Ch&m: chiùet OC⁄Yˇ} nh%ay. • asaih saik aØsH Øs ng_èa cùét (632à.

saim Øs° xem siam SY*. saip Øs∏ {Ch&m: siaip ØSY∏} (cùaià kh&n (227à. sait ØsÊ {Ch&m: tasep ts⁄∏} xùéu. • ngap sait Q∏ ØsÊ lâm xùéu (2à. saiy Æs {Vi_"t} xe. • pabung saiy pbUŒ ØsÁ mui xe (855à; ba nao

saiy b_ On@ ØsÁ fèa fi xe (889à; mban saiy padar ıˆ ØsÁ pd bùanh xe quay (963à; saiy hey ÆsÁ h!Á xe h!i (1118à; saiy mac ÆsÁ MÇ xe mùay (1119à; saiy lamaov ÆsÁ l_Om@◊ xe bô (1120à, (1793à; saiy mac manyak ÆsÁ MÇ mZ xe mùay d^éu (1121à; saiy ha mban ÆsÁ h_ ı˜ xe m_çt bùanh (1124à; saiy mac ØsÁ MÇ xe mùay (1792à; saiy duy ØsÁ dUÁ xe kùeo (1796à.

sakam sk* {Ch&m: hakem hk±} (cùaià b^èa (751à. salapan s_l_pˆ {Ch&m: salapan s_l_pˆ} (sùçà chùin (898à. salih sl^H {Ch&m: salih sl^H} f%çi chùac (266à. sam s* {Ch&m: pasram pRs*} huùén luy_"n. • pataow sam pOt@◊ s* th_èc

t_ép (462à. sang sŒ I. (trong c_um t^è: haraik sang asaih hØr sŒ aØsHà déy n_it

y"n ng_èa (521à. sang S!, s== {Ch&m: sang S!} II. 1. nhâ, ti_"m, v&n phông. • kadring

sang kRw^Œ S= vùach nhâ, tè^!ng nhâ (161à; pabung sang pbUŒ s= nùoc nh^a (243à; sang tùeng s= Ot⁄Œ chôi (244à; gleng sang gL⁄! s= coi nhâ, gi¨è nhâ (285à; ba wing sang b_ v^Œ s= fem v^" nhâ (520à; sang pablei s= pbL‡ ti_"m t_ap hùoa (646à; der sang d⁄ s= chung quanh nhâ (730à; sang dei sa-ai s= d‡ sØA nhâ anh em (715à; sang laon s= Ol@; nhâ l)au (761à; sang apuy s= apUÁ nhâ b°ep (762à; sang akiak s= akY nhâ ngùoi (763à; sang glac s= gLÇ toâ ùan (764à; sang glaong lam hama s= Og# l* hM_ nhâ cao %! trong ru_çng (767à; pabung sang pbUŒ s= nùoc nhâ (854à; pùe sang Ow⁄ s= ch%u nhâ (933à; puh sang pUH s= quùet nhâ (968à; sang pasei s! ps‡ nhâ sù&t (1140à; blah sang bLH s= phùa nhâ, f_ép nhâ (1167à; daok sang Od@ s= %! nhâ (1220à; anep sang aN⁄∏ s= trèù!c nhâ (1369à; sang apuy mbeng s= apUÁ ı!⁄ nhâ chùay (1749à; wing sang ◊ ^Œ s= v)e nhâ (1762à. 2. r%", déu. • ai sang ØA s= anh r%" (46à; ai sang kamei Æi s= kqm& ch_i déu (934à. 3. fùét nèù!c. • lan sang aia lˆ s= aY_ quùçc gia (466à.

156

sani snfl {Ch&m: uni unfl} cùai nây. • taok sani Ot@ snfl lùéy cùai nây (10à.

saoh Os@H {Ch&m: saoh Os@H} khçng, trùçng, r¨çng. • saoh khin Os@H K^ˆ khçng dùam, khçng muùçn (358à; saoh saim Os@H Øs° khçng tùçt (363à; ngap saoh maw Q∏ Os@H M◊ lâm khçng fè_!c (364à; saoh thau Os@H TU⁄ khçng biù"t (370à; saoh thiw Os@H T^◊ khçng thiù"u (380à; saoh maw aya Os@H M◊ ay_ khçng f%u (381à; saoh hangual Os@H hQVÒ vç phùep (515à; nyep saoh Z⁄∏ Os@H ph%ai fè_!c (583à; saoh mbaoh jalan Os@H Oı@H jlˆ khçng thùéy con fè^!ng (698à; saoh mbeng jen Os@H ı!⁄ j⁄ˆ khçng &n ti)en (701à; saoh ngap aya bih Os@H Q∏ ay_ b^H khçng lâm chi hù"t (703à; saoh peng halei Os@H p⁄! hl‡ khçng nghe féu (806à; saoh jieng Os@H jY⁄! khçng fè_!c (815à; saoh mbaoh Os@H Oı@H khçng th°ay (819à; saoh hamaw Os@H hM◊ khçng cùo (820à; saoh peng Os@H p!⁄ khçng véng l^!i (821à; saoh khing Os@H K^Œ khçng dùam (824à; ngap saoh jieng Q∏ Os@H jY⁄! lâm khçng fè_!c (829à; saoh kham saoh ndu Os@HK* Os@HÎU_ khçng thiù"u khçng f%u (843à; nao saoh hamaw On@ Os@H hM◊ fù"n khçng fè_!c (844à; tel saoh jieng t⁄Ò Os@H jY!⁄ tù!i khçng fè_!c (1047à; ngap saoh Q∏ Os@H lâm khçng (1492à; guk hamaw dua ai saoh maw ai kamey gU hM◊ dV ØA Os@H M◊ ØA kM⁄Á tçi cùo hai anh nhèng khçng cùo chº (1501à; luùen saoh mao OlV⁄ˆ Os@H Om@ nuùçt khçng fè_!c, nuùçt khçng trçi (1576à; saoh peng sep Os@H p⁄! s⁄∏ khçng véng l^!i (1676à.

saon OS@ˆ {Ch&m: thaom OT�} bao, v%o. • ka-nduh saon kÎUH OS@ˆ bao, v%o ngoâi (299à.

sap S∏ xem sep s⁄∏. sap s∏ xù"p, rùap. • papan sap w_p˜ s∏ vùan r^ém (1115à. sara sr_ {Ch&m: sara sr_} muùçi (422à. sarak sr {Ch&m: harak hrÈ} th!, h)o s!, giùéy t^!. • ba sarak nan

tagùek b_ sr nˆ tOg⁄ fem sùach fùo l"n (1693à. satuh stUH {Ch&m: tuh tUH} f%ç, trùut. • yuh satuh yUH stUH l_ét, trùut

(966à. satuk stU {Ch&m: hatuk htUÈ} nù&p (867à. sayeng sy!⁄ (trong c_um t^è: sayeng aih sy!⁄ ØAHà tùao bùon (289à. sei s‡ (trong c_um t^è: bhiet sei BY!ˇ s‡à t%è tù", l_ich s_è (1636à. sei s‡ {Ch&m: thei T‡} ai. • huec hadrei sei hV⁄Ç hRdE s‡ s_! m_çt mînh

(16à; pamanggey sei pm⁄g⁄Á s‡ c_èa qu_éy (235à.

157

sék s¨ {Vi_"t} xùè. • aey aya sék a⁄Á ay_ s¨ cai tr_i xùè (378à; badraong sék b ORd# sË cai tr_i xùè (841à; kadraong sék kORd# sË thùçng fùçc, th%u hiù"n (1694à.

sep s⁄∏, sap S∏ {Ch&m: sep s⁄∏} tiù"ng, ém thanh. • tanya sep tZ_ s⁄∏ l"n tiù"ng (61à; peng sep p⁄! s⁄∏ véng l^!i (116à; sep biai s⁄∏ ØbY tiù"ng nùoi (636à; sep yuen s⁄∏ yV⁄ˆ tiù"ng Vi_"t (637à; saoh peng sep Os@H p⁄! s⁄∏ khçng véng l^!i (1676à.

si sï (trong c_um t^è: brung si RbUŒ sflà v^" fâm (257à. Å Khçng biù"t tùac gi%a muùçn ùam ch%i cùai gî.

siam SY*, saim Øs° {Ch&m: siam SY*} tùçt, f_ep. • saoh saim Os@H Øs°(363à, saoh siam Os@H SY* (828à khçng tùçt; langik siam l_q^ SY* tr^!i f_ep (1030à; lan siam lˆ SY* f°at t°ot (1050à; buy siam bUÁ SY* vui v%e (1636à.

siaop Os@Y∏ (trong c_um t^è: siaop blaoh Os@Y∏ ObL@Hà fä r^çi (205à. siem sY° {Ch&m: chiem OCY°} (cùaià m)en (1058à. Å Trong ngçn ng¨è

Ch&m: chiem OCY° cùo nghïa ‹gi%e›. sik s^ {Ch&m: sik s^} cù&t. • sik takuai s^ tØkV cù&t c%ç (673à; sik

darey s dr⁄Á cù&t gai, ch_&t gai (618à; sik daruai ala takai s^ dØrV al_ tØk l%" gai dèù!i bân chén (1209à.

sil s^Ò ph_at (687à. sir s^Â g_ot (1252à. sit s^Ê (Ch&m: asit asI™} I. bùe, chùut. • sit hamaw s^Ê hM◊ ùit cùo

(695à; sit tra s^T Rt_ chùut n¨èa (1304à. sit s^Ê II. f_çc, fù&ng. • sit ndei s^Ê Î‡ fù&ng quùa (1222à; jraw sit Rj◊

s^Ê thu°oc fù&ng, thu°oc f_çc (1223à. so Os_ {Vi_"t} x%ç. • jraw so Rj◊ Os_ thu°oc x%ç (1185à. sran Rsˆ {Ch&m: thring RT^Ï}ngùay (1585à. srang Rs= (trong c_um t^è: sres srang Rs⁄Í Rs=à l_&ng lë (63à. srao ORs@ (trong c_um t^è: srao rep ORs@ r⁄∏à kh%!i s_è (1854à. sraoh ORs@H {Ch&m: sraoh ORs@H} gi%ç. • sraoh brah ORs@H RbH gi%ç g_ao

(240à. sraop ORs@∏ cèù!i, kù"t hçn. • sraop galac ORs@∏ glÇ cèù!i l_ai (147à;

sraop blaoh ORs@∏ ObL@H fä cèù!i, cèù!i r^çi (188à. sreng Rs⁄Œ {Vi_"t} sèù!ng (226à. sres Rs⁄Í (trong c_um t^è: sres srang Rs⁄Í Rs⁄à l_&ng lë (63à. sruh RsUH {Ch&m: thruh RTUH} %ç, t%ç. • sruh cim RsUH cfl %ç chim (109à; sruh

manuk RsUH M_nU %ç gâ (155à.

158

su-ai sUØA xem ai ØA. sua sV_ (trong c_um t^è: kayau sua ndait kyU⁄ sV_ ØÎÊ céy fâ nh%o (1102à. suai ØsV {Ch&m: chuai ØCV} léu (601à. suk sU {Ch&m: chuk CUÈ}sai, l)am, l_çn. • biai suk ØbY sU nùoi sai

(97à. sun sUˆ (trong c_um t^è: sun rabuk sUˆ rbU tr_én bäo (499à. suw sU◊ {Vi_"t} xùéu. • ngap suw Q∏ sU◊ lâm xùéu (588à. ta t xem pa p II. ta-aiaoh tOaY@ {Ch&m: ta-njaoh tOÔ@H} gi_ot. • ta-aiaoh aia tOaY@H aY_

gi_ot nèù!c (925à. ta-aong tOa@Œ {Ch&m: ta-aong tOa@Œ} ùçng xè!ng. • ta-aong takai

tOa@Œ tØk ùçng chén (938à. ta-mbùek tOı⁄ {Ch&m: ta-mbok tO∫È} gô (494à. ta-uk tu {Ch&m: ta-uk tu} f)au gùçi. • kacun ta-uk kcUˆ tu quî

gùçi (545à. taba tb_ {Ch&m: taba tb_} l_at, nh_at, ng_ot. • mbeng taba lapa ı⁄! tb_

l_p &n chay, &n l_at (374à; mbeng taba ı!⁄ tb_ &n l_at, &n chay (1260à.

tabiak tbYÈ {Ch&m: tabiak tbYÈ} ra. • pacah tabiak pcH tbYÈ trùoc, nùèt ra (118à; piaih kau tabiak ØpY⁄H kU⁄ tbY ch_iu xèng ra (526à; tacei tabiak tc‡ tbY ch%i ra (576à; pa-ndaih tabiak pØÎH tbY sanh ra (577à; tabiak darah tbY drH ra mùau (690à; haok tabiak Oh@ tbY trân ra (691à; tabiak mata tbY M_t_ ra mù&t (699à; taoh aw tabiak Ot@H a◊ tbY m%! ùao ra (770à; talaih tabiak tØlH tbY m%! ra (783à; peh tabiak p⁄H tbY thùao ra (1014à; ndaoh tabiak OÎ@H tbY rùut ra (1208à; talaih galac tabiak tØlH glÇ tbY m%! tr%! l_ai (1261à; ndaoh dum ca-ndieng takai tabiak OÎ@H dU* cÎY!⁄ tØk tbY gi_èt mùéy ngùon chén ra (1262à; tabiak ha-uh tbY huH ra m)o hçi (1368à; nao tabiak On@ tbY fi ra (1482à.

tabuw tbU◊ {Ch&m: tabuw tbU◊} mùia. • alak tabuw al tbU◊ rè_!u mùia (1020à.

tacei tc‡ {Ch&m: tacei tc‡} ch%i. • tacei tabiak tc‡ tbY ch%i ra (576à. tagaong tOl@· {Vi_"t} g_ong. • tagaong anuh tOl@Œ anUH g_ong cûm

(484à. tagei tg‡, tagey tg⁄Á {Ch&m: tagei tg‡} r&ng. • tagey mah tg⁄Á MH

r&ng vâng (1517à; tagei gaham tg‡ gh* r&ng cùém (1822à.

159

tagey tg⁄Á xem tagei tg‡. taglak tgL sùong. • taglak tasik tgL ts^ sùong bi%"n (565à. Å Trong

ngçn ng¨è Ch&m, taglak tgL cùo nghïa ‹s_&c, trân ra›. taglaoh tOg@LH {Ch&m: taglaoh tOg@LH} lôi. • ruak taglaoh puec rV

tOg@LH p⁄VÇ b_"nh ru_çt th^èa (1039à. tagùek tOg⁄ {Ch&m: tagok tOg} l"n, d_éy. • ba-aek tagùek ba⁄

tOg⁄ fi l"n (297à; tagùek pa ngaok tOg⁄ p Oq@ l"n tr"n (731à; madeh tagùek md⁄H tOg⁄ thùèc d_éy (733à; ba sarak nan tagùek b_ sr nˆ tOg⁄ fem sùach fùo l"n (840à; angak tagùek aQ tOg⁄ ngèù!c l"n (877à.

tahanaik t_hØN {Ch&m: hanaik hØn} vùép chén (724à. tahit th^Ê m^èng khen (624à. tai Øt {Ch&m: hatai hØt} tim. • tai baoh Øt Ob@H trùai tim (1667à. taik Øt, tec t⁄Ç {Ch&m: taik Øt} rùach. • aw taik a◊ Øt ùao rùach

(1147à; taik aw Øt a◊ rùach ùao (1248à. taiw Øt◊ b_oc (979à. tajuh tjUH {Ch&m: tajuh tjUH} (sùçà b%ay (940à. takai tØk, cakei ck‡ {Ch&m: takai tØk} chén. • klaoh cakei OkL@H ck‡

c_ut chén (89à; takai juak tØk jV châ f_ap (649à; jaoh takai Oj@H tØk gäy chén (872à; baluw takai blU◊ tØk lçng chén (885à; mata ikan takai Mt_ ikˆ tØk mù&t cùa (926à; ta-aong takai tOa@Œ tØk ùçng chén (938à; sik daruai ala takai s^ dØrV al_ tØk l%" gai dèù!i bân chén (1209à; ndaoh dum candieng takai tabiak OÎ@H dU* cÎY!⁄ tØk tbY gi_èt mùéy ngùon chén ra (1262à; krung takai ramùeng RkUŒ tØk rOm⁄Œ d°au chén c_op (1284à; cep takai c⁄∏ tØk c–çt chén, trùoi chén (1370à; ca-ndieng takai cÎY⁄! tØk ngùon chén ùut (1440à; yak klaoh takai y OkL@H tØk bèù!c kh%oi (1624à; kakau takai kU⁄ tØk mùong chén (1638à; raw takai r◊ tØk r%èa chén (1755à.

takuai tØkV {Ch&m: takuai tØkV} c%ç. • sik takuai s^ tØkV cù&t c%ç (673à; takuai cai tØkV Øc c%ç chai (1643à.

takùe tOk— {Ch&m: takùe tOk—} s^èng (1640à. tal tÒ xem tel t⁄Ò. talaih tØlH {Ch&m: talaih tØlH} m%!, thùao. • talaih tabiak tØlH

tbY m%! ra (783à; talaih galac tabiak tØlH glÇ tbY thùao tr%! ra (1261à.

160

talei tl‡ {Ch&m: talei tl‡} déy. • talei mah tl‡ MH déy chuy)en (1243à; talei kawat tl‡ kvÊ déy thùep (1244à; talei kawat ndait tl‡ kvÊ ØÎÊ déy thùep nh%o (1245à.

talek tl⁄ {Ch&m: talek tl⁄} f%éy, xç (544à. tam-la t*l_ chùçt, then (c%èaà (175à. tama tM_ {Ch&m: tama tM_} vâo, vç. • katung tama ktUŒ tM_ kùeo vç

(774à. tamrak tRM {Ch&m: tamrak tRM} chî. • gai cih tamrak Øg c^H

tRM céy viù"t (524à. tanan tNˆ {Ch&m: nan Nˆ} fùo (580à. tanaow tOn@◊ {Ch&m: tanaow tOn@◊} f_èc, trùçng. • pabaiy tanaow

pØbÁ tOn@◊ d" f_èc (402à; manuk tanaow mnU tOn@◊ gâ trùçng (571à; ramùeng tanaow rOm⁄Œ tOn@◊ c_op f_èc (1371à.

tanga tQ_ {Ch&m: tangi tQ} tai. • labang tanga l_b! tQ_ l¨ç tai (1042à.

tangan tQˆ, tangin tQ^ˆ {Ch&m: tangin tQ^ˆ} tay. • capa cangan cp_ cQˆ säi tay (77à; mak palak tangan M pl tQˆ nù&m bân tay (153à; palak tangin apan galac w_l tq^ˆ apˆ glÇ nù&m bân tay l_ai (168à; balang palak tangin bl! ∏l tq^ˆ xoê bân tay (192à; ndut tangin ÎUÊ tq^ˆ lùong tay (207à; hagah tangan h_gH tQˆ m_çt cùanh tay (323à; gah tangin hanuak gH tq^ˆ hNV b"n tay m_&t (670à; gah tangin iw gH tq^ˆ i◊ b"n tay trùai (671à; baluw tangan blU◊ tQˆ lçng tay (884à; apar tangin ap tq^ˆ bù&p tay (1003à; khuain buh tangan ØKVˆ bUH tqˆ vông feo tay (1390à; ca-ndieng tangan cÎY⁄! tQˆ ngùon tay ùut (1439à; papek tangan pp⁄ tQˆ r^! tay (1485à; kakau tangan kkU⁄ tQˆ mùong tay (1637à.

tangil tq^Ò fiù"c, n_&ng tai (1280à. tangin tQ^ˆ xem tangan tQˆ. tanuang tNV= gi%oi (59à. tanya tZ_ {Ch&m: tanyi tzfl} h%oi. • tanya sep tZ_ s⁄∏ xin l¨çi (61à. tanyak tZ {Ch&m: ka-njak kÔ} c)am, mang (164à. taoc Ot@Ç {Ch&m: taik Øt} rùach (376à. taoh Ot@H {Ch&m: taoh Ot@H} c%!i, m%!. • taoh aw tabiak Ot@H a◊ tbY

m%! ùao ra (770à. taok Ot@ {Ch&m: tok OtÈ} I. nh_én, ch_iu. • ciip taok c^Y∏ Ot@ ch_iu

cèù!i, chùép thu_én cèù!i (276à.

161

taok Ot@, tùek Ot⁄ {Ch&m: tek t⁄È} II. xùach. • taok sani Ot@ snfl xùach cùai nây (10à.

taok Ot@ xem tùek Ot⁄. taong Ot#, tùeng Ot⁄Œ {Ch&m: tong Ot·} 1. chôi, nhâ vôm. • sang tùeng

s! Ot⁄Œ chôi (244à. 2. fùçng. • taong brah Ot# RbH fùçng g_ao (337à; taong padai Ot# pØd f°ong lùua (495à.

taoy Ot@Á khùç (234à. tapa tp_ {Ch&m: tapa tp_} nh%ay qua. • gan tapa aia gˆ tp_ aY_ l_çi

nèù!c (1756à. tapai tÆp {Ch&m: tapai tÆp} I. rè_!u (nù"p hay g_aoà. • tapai ngoan

tØp Oq@ˆ rè_!u m_anh, rè_!u nguy"n chùét (360à; hawing tapai hv^Œ tØp say rè_!u (448à; tapai banal tØpbNÒ rè_!u M_oi (1019à; ngap tapai Q∏tÆp lâm rè_!u (1128à; manyum tapai MzU* tØp u°ong rè_!u c)an (1631à.

tapai tØp {Ch&m: tapai tÆp} II. (conà th%o (635à. tapai tØp {Ch&m: tapai tÆp} III. r%èa. • tapai mbaok tØp Oı@ r%èa

m_&t (1035à. tapak tp {Ch&m: tapak tp} th%&ng, th_ét. • manih tapak M_n^H

tp ngè^!i th_ét thâ (513à; biai tapak ØbY tp nùoi th_ét (641à. tapeng tp⁄! {Ch&m: tapeng tp⁄!} c_oc, gùçc céy (917à. tapey tp⁄Á {Ch&m: tapei tp‡} s%ay. • tapey brah tp⁄Á RbH s%ay g_ao

(737à. tapit tp^Ê {Ch&m: tabik tb^} bao, b_i, tùui (492à. tapluh tpLUH ch_oc (gh_eoà (1287à. tapung tpUŒ {Ch&m: tapung tpUŒ} b_çt (1330à. tapur tpU {Mä Lai: dapur} bù"p. • ya lam tapur y_ l* tpU f)o trong

bù"p (532à. tarah trH {Ch&m: tarah trH} fëo, lâm cho ph%&ng. • tarah agar kayau

trH ag kyU⁄ fëo cùan céy (1024à. tasau tsU⁄ {Ch&m: tathau tTU⁄} vùu, s¨èa. • aia tasau aY_ tsU⁄ s¨èa (992à. tasik ts^ {Ch&m: tathik tT^} bi%"n. • aia tasik aY_ ts^ nèù!c bi%"n

(550à; taglak tasik tgL ts^ sùong bi%"n (565à. tasuw tsU⁄◊ {Ch&m: tasep ts!∏} b%én, d! (435à. tatey tt⁄Á {Ch&m: patei pt‡} chuùçi. • baoh tatey Ob@H tt⁄Á trùai

chuùçi (923à. taw t◊ (trong c_um t^è: kapah taw kpH t◊à bçng gôn (611à. tec t⁄Ç xem taik Øt.

162

tel t⁄Ò, tal tÒ {Ch&m: tel t⁄Ò} fù"n, tù!i. • praong tel ORp# t⁄Ò lù!n l"n, lù!n tu%çi (125à; kak tel k t⁄Ò chèa tù!i (1046à; tel saoh jieng t⁄Ò Os@H jY!⁄ tù!i khçng fè_!c (1047à; hua tal hV_ tÒ kùeo f°en (1429à.

tew t+◊ {Vi_"t} tâu, ghe (1122à. tey t⁄Á (trong c_um t^è: asaih tey aØsH t⁄Áà con l^èa (746à. thai ØT {Ch&m: thai ØT} d_on. • thai mbeng ØT ı⁄! d_on bân (1294à. thau TU⁄ {Ch&m: thau TU⁄} biù"t, hi%"u. • thau puec TU⁄ pV⁄Ç biù"t f_oc (592à;

aong thau Oa# TU⁄ trùi khçn (1005à; saoh thau Os@H TU⁄ khçng bi°et (1712à.

thiw T^◊ {Vi_"t} thiù"u. • saoh thiw Os@H T^◊ khçng thiù"u (380à. thu TU_ {Ch&m: thu TU_} khç. • ikan thu ikˆ TU_ cùa khç (151à. thùey OT⁄Á {Vi_"t} thçi. • thùey maw aya OT⁄Á M◊ ay_ thçi khçng

fè_!c (382à. thun TUˆ {Ch&m: thun TUˆ} n&m. • thun anep TUˆ aN⁄∏ n&m tù!i

(1582à; thun daih TUˆ Ød⁄H n&m ngoùai (1781à. thung TUŒ (trong c_um t^è: thung dung TUŒ dUŒ th%ung th%&ng (347à. thuùer OT⁄V {Ch&m: huel hV⁄Ò} h!i (1622à. tia tY_ {Ch&m: patia wtY_} r^en. • gru tia RgU_ tY_ th_! r^en (509à. tian tYˆ xem nyan Z˜. tiap tY∏, tiep t⁄Y∏ {Ch&m: tiap tY∏} rè_!t, fu%çi. • nduac tiep ÎVÇ t⁄Y∏

nh%ay mùua (310à; tiap tuy tY∏ tUÁ rè_!t theo (324à. tiep t⁄Y∏ xem tiap tY∏. tin t^ˆ {Ch&m: ting t^Œ} ém h_ç (256à. tra Rt_ {Ch&m: tra Rt_} n¨èa. • sit tra s^™ Rt_ chùut n¨èa, ùit n¨èa (1304à; dua

harey tra dV hr⁄Á Rt_ hai ngây n¨èa (1597à. traik ØRt {Ch&m: traik ØRt} cù&t. • traik klaoh ØRt Ok@LH cù&t fùèt

(1236à; traik mbuk ØRt ıU hù!t tùoc (1824à. trak Rt, trep Rt⁄∏ {Ch&m: trak Rt} n_&ng. • baoh trak Ob@H Rt trùai

cén (1408à. tram Rt* {Ch&m: tram Rt*} nhùung, ngém (334à. traom ORt� {Ch&m: traom ORt�} vôi. • traom laman ORt� l_Mˆ vôi voi

(1027à. trep Rt⁄∏ xem trak Rt. trey Rt⁄Á {Ch&m: trei Rt‡} no. • mbeng trey ı!⁄ Rt⁄Á &n no (745à. truh RtUH {Ch&m: truh RtUH} kh%oi, qua kh%oi. • lakaw truh l_k◊ RtUH bèù!c

qua kh%oi (1086à.

163

trun RtUˆ {Ch&m: trun RtUˆ} xuùçng. • pandih trun pÎ^H RtUˆ h_a xuùçng, n^&m xuùçng (330à; kuk akaok tuun kU aOk@ tUVˆ cùui f^éu xuùçng (1438à; tuun ala lan tUVˆ al_ lˆ xu°çng dèù!i f°at (1568à; nyuk trun zU RtUˆ l_&n xu°ong (1630à.

tuak tV {Ch&m: tuak tV} feo, ch_up, f_çi, ùup. • king tuak k^Œ tV kùinh feo (1518à.

tuang tVŒ (trong c_um t^è: wai tuang Øv tVŒà vùang nh_"n (488à. tuc tUÇ {Ch&m: truc RtUÇ} thù&p. • tuc apuy tUÇ apUÁ thù&p fên (317à. tùek Ot⁄ xem taok Ot@. tùek Ot⁄, taok Ot@ {Ch&m: tek t⁄} xùach. • tùek nao Ot⁄ On@ xùach fi

(984à. tuh tUH {Ch&m: tuh tUH} f%ç, rùot, tèù!i. • tuh ha-uh tUH huH f%ç m)o hçi

(108à. tung tUŒ {Ch&m: tung tUŒ} b_ung. • pa-ndik tung pÎ^ tUŒ fau b_ung

(1307à. tuy tUÁ {Ch&m: tuei tV‡} theo. • tiap tuy tY∏ tUÁ rè_!t theo (324à; tuy

pataow brey tUÁ pOt@◊ Rb⁄Á theo h_oc ngh^" (595à. urang ur= (trong c_um t^è: ring urang r^Œ ur=à t%ang sùang (211à. wa v_ {Ch&m: wa v_} bùac. • anak wa aN v_ con c%ua bùac (237à. wah vH {Ch&m: wah vH} céu. • baoh wah Ob@H vH lè¨!i céu (1198à;

wah akan vH akˆ céu cùa (1434à; ganuk wah gnU vH c)an céu (1586à.

wai Øv (trong c_um t^è: wai tuan Øv tVŒà vùang nh_"n (488à. waih ØvH {Ch&m: waih ØvH} lùach, ghùe. • waih nao ØvH On@ trùanh fi

(927à. waiy ØvÁ {Ch&m: waiy ØvÁ} chùeo, mùeo, cong (272à. wak v {Ch&m: wah vH} I. mùuc. • wak aia v aY_ mùuc nèù!c (139à. wak v {Ch&m: wak v} II. treo, mùoc. • kayau wak kyU⁄ v ùùach

(1305à. wal vÒ xem war vÂ. wang vŒ {Ch&m: weng v!⁄} lè¨!i li)"m (1551à. war v {Ch&m: war v®} bu%çi, b¨èa. • war hadùeh v hd⁄H hçm kia

(782à. war vÂ, wal vÒ {Ch&m: wer v⁄®} qu"n. • luy wal lUÁ vÒ (357à,

luai war ØlV v (823à b%o qu"n. wat vÊ {Ch&m: wak v} chim cùut (367à.

164

wek v⁄ {Ch&m: wek v⁄} n¨èa, tr%! l_ai. • wek galac v⁄ glÇ tr%! v)e (1741à.

wing v^Œ, hawing hv^Œ {Radùe, Jarai: wit} l_ai, tr%! l_ai. • ba wing sang b_ v^Œ s! fem v^" nhâ (520à; biai wing ØbY v^Œ nùoi l–ai (643à; oia wing OaY_ v^Œ k"u v^" (776à; huai wing ØhV v^Œ chu_çc l_ai (1289à; wing galac ◊ ^Œ glÇ v)e l_ai (1740à; wing sang ◊ ^Œ s! v)e nhâ (1762à.

wir v^Â {Ch&m: wil v^|} trôn. • ki wir kfl v^Â ghù" f%éu (540à; awi wir avfl v^Â vông trôn (1061à.

wuw vU◊ (cùaià cuùçc (1743à. ya y_ I. (trong c_um t^è: cam ya c* y_à fùanh thùèc (1658à. ya y_ II. (trong c_um t^è: abhau ya aBU⁄ y_à dùçt nùat (303à. ya y_ III. {Ch&m: kaya ky_} f)o, mùon, v_ét. • ya lam tapur y_ l* tpUÂ

f)o trong bù"p (532à. yak y {Ch&m: yak y} I. yak y d!, fèa ra. • yak klaoh takai

y OkL@H tØk bèù!c kh%oi (1624à. yak y {Ch&m: yak y} II. ki_"n, thèa (309à. yanan ynˆ {Ch&m: yaonan yU⁄nˆ} nhè thù". • ngap yanan Q∏ ynˆ

lâm nhè thù" (403à. yang y= {Ch&m: yang y=} th)an. • yang balan y= blˆ m_&t tr&ng

(112à; yang harei y= hr‡ m_&t tr^!i (1530à; yang harey cak y= hr⁄Á c m_&t tr^!i m_oc (1531à; yang harey mblut y= hr⁄Á ıLUÊ m_&t tr^!i l_&n (1532à.

yaong Oy# {Jarai, Radùe: ayong} v_! (15à. yap y∏ {Ch&m: yap y∏} fù"m (171à. yawa yv_ {Ph_an: jîwa, Ch&m: yawa yv_} h!i, tiù"ng. • bangak yawa

bQ yv_ h!i linh h)on (288à; yawa krah yv_ RkH th%! hâo h%"n (752à; mang yawa m= yv_ h!i th%! (1629à.

yéng yËŒ {Ch&m: yeng y⁄!}quay (953à. yuak yV {Ch&m: yuak yV} g_&t. • jadrang daok yuak padai jRd!

Od@ yV pØd chôi %! f%" g_&t lùua (768à; yuak padai yV pØd g_&t lùua (1292à.

yùek Oy⁄ {Ch&m: yok Oy} dèù!i (744à. yuen yV⁄ˆ {Ph_an: yavana, Ch&m: yuen yV⁄ˆ} ngè^!i Vi_"t. • sep yuen

s⁄∏ yV⁄ˆ tiù"ng Vi_"t (637à. yuh yUH {Ch&m: yuh yUH} run, rung. • yuh satuh yUH stUH l_ét, trùut

(966à.

165

T^è gùçc Hroi T^è gùçc Hroi lâ t^è v_èng ri"ng bi_"t ch%i dûng trong ngçn ng¨è c%ua dén t_çc Hroi. a a_ ^è, d_a. abhau aBU⁄ (trong c_um t^è: abhau ya aBU⁄ y_à dùçt nùat. adren aRd⁄ˆ phùep s_è. aduh adUH thiù"u. aem a° (trong c_um t^è: aem ni a° nfl) béy gi^!. aey a⁄Á (trong c_um t^è: aey aya sék a⁄Á ay_ s¨à cai tr_i xùè. agaot aOg@Ê bô c_ap. aguùer aOgV⁄ ranh giù!i. aiak aY (trong c_um t^è: haraik aiak hØr aYà déy. ait AÊ {trong c_um t^è: kanun ait knUˆ AÊ} con bô rây. ajrang aRdŒ chu)ong. angaom aOQ� sè!ng mû. angum aQU* dû. angum aQU* quùén. apak aw_ f^èng. arang arŒ châo. arang arŒ, areng ar⁄! m_anh. atai aØt chiù"c bçng tai. atak at g%!i. atut atUÊ cù&m. auai ØaV, aoy Oa@Á çng. aùek Oa⁄ tiù"ng f%" k"u con heo. aùer Oa⁄Â, aùey Oa⁄Á rùçng. awi avfl vông.

168

baing ØbŒ (trong c_um t^è: dhung baing aia DU= ØbŒ aY_à thûng xùach nèù!c.

banal bNÒ (trong c_um t^è: manih banal mn^H bNÒà ngè^!i M_oi. banguh bQUH r"n. baong Ob# mçng. baphain bØP⁄ˆ nùoi lùao, gian dùçi. baraok bOr@ nh_ac M__oi. bayah byH m%!, thùao. bhiet BY⁄ˇ (trong c_um t^è: bhiet sei BY⁄ˇ s‡à t%è tù", l_ich s_è. bhut BLUÊ (cùaià lu. braing ØRbŒ sùet. braiy ØRbÁ chai, l_o, bînh. bram Rb* cai t%çng. brat RbÊ ù!t. brung RbUŒ (trong c_um t^è: brung si RbUŒ sflà v^" fâm. ca-ndaon cOÎ@ˆ khuy (ùaoà. ca-ndaong cOÎ# b¨éy. ca-ndeng cÎ⁄Œ (trong c_um t^è: ca-ndeng kaol cÎ⁄Œ Ok@à tr_ét h%ong. cagraing cØRgŒ nghi"ng. cain Øcˆ nghi"ng. caiy ØcÁ v%ai. cakaiy cØkÁ kên. caleng cl⁄Œ k_ep. canuh cnUH v_èa. cit c^Ê (trùaià th!m. cran Rcˆ cù&t. cùet Oc⁄Ê bînh. cumat cUMÊ chùu. da d (trong c_um t^è: ndùeng da OÎ⁄Œ dà m%o ùac. dai Øwª_, daiy ØwÁ kh^!. dait ØdÊ (conà kùet. dam d* (trong c_um t^è: dam nyak d* Zà chù!p sùang, sùém sùet. danaih dØNH ch_oc gh_eo. danuh dnUH hi%"m nghêo. daok Od@ (trong c_um t^è: daok wai Od@ Øvà coi ch^èng. déng dËŒ n¨èa. déng dª= b^&ng.

169

déng dª= f%", dûng f%". dhen D⁄ˆ, bhen B+ˆ lùao, x%ao. diaot OdY@Ê quen biù"t. ding d^Œ (trong c_um t^è: ding gana d^Œ gN_à dén tînh. dra Rd (trong c_um t^è: drat dra RdÊ Rd_à chim fa fa. draom ORd� (trong c_um t^è: draom kayau ngap apuh ORd� kyU⁄ Q∏ apUHà

céy cùçi f%" lâm r¨éy. draow ORd@◊ l^!, m^!. drat RdÊ (trong c_um t^è: drat dra RdÊ Rd_à chim fa fa. druh RdUH fu%çi, xua. duh dUH (trong c_um t^è: duh aya dUH ay_à thiù"u gî. dung dUŒ (trong c_um t^è: thung dung TUŒ dUŒ, dung dung dUŒ dUŒ

th%ung th%&ng. duw dU◊ tim fên. gait ØgÊ (trùaià b)éu. gaiy ØgÁ tïn, h%u. gana gN_ (trong c_um t^è: ding gana d^ŒgN_à dén tînh. gap g∏ fan, kù"t. garawai g_r_Øv nùut, khuy (ùaoà. gareng gr⁄Œ, garang grŒ bînh an. giep gY⁄∏ (trong c_um t^è: manyam giep M_Z* gY⁄∏à fè!ng tra. ging g^Œ l%! loùet. ging g^Œ nheo. glaw gL◊ chè%!i, r^éy. gléng gLªŒ gâ lçi. graow ORg@◊ s_! häi, s_! s_"t. grun RgUˆ rùet, sùçt rùet. guay gVÁ gùay (ph^én sau c%çà. guk gU tçi, mînh. ha-ndep hÎ⁄∏ xèa. halam hl* kh^!. halam hl* n_&ng. haneh hN⁄H n_!. hangaol hOq@Ò ngo_ai tînh. hangep hQ⁄∏ b%!i vî. hangual hQVÒ (trong c_um t^è: saoh hangual Os@H hQVÒà vç phùep. harip hr^∏ h%i (müià.

170

hla hL_ (lâmà h_ai. huai ØhV chu_çc. huh hUH (conà hèu. ita it_ tù!i, fù"n. jadrak jRd vù!. jadrang jRd= chôi. jagùet jOg⁄Ê gùut. jajuak jjV (trong c_um t^è: jajuak asei jjV as‡à b^a con. jap j∏ (trong c_um t^è: jap kanaw j∏ kZ◊à cûng vù!i. jaruai jØrV ki%"u, cùach. jaruh jrUH céy sâo. jaw j◊ vöng. jik j^ (trong c_um t^è: jik kabaw j^ kb◊à °ech. jil j^Ò f^am. jraiw ØRj◊ cùai l_uc l_ac. jram Rj* g_&p. jraong ORj# cùai chuçng. jraw Rj◊ tr)au. ka-ndéng kÎËŒ (trong c_um t^è: ka-ndéng aya kÎËŒ ay_à th°e gî. ka-ndùen kOÎ⁄ˆ chêo. kacar kc hom fùanh tranh. kacùen kOc⁄ˆ ch^eo queo. kacun kcUˆ qu^y. kanaw kZ◊ (trong c_um t^è: jap kanaw j∏ kZ◊à cûng vù!i. kanuang kNVŒ gi%oi, thi"n tâi. kaol Ok@Ò hè, h%ong. kaphak kP (trong c_um t^è: mbeng kaphak ı⁄! kPà c%èa s%ç. kaseng ks⁄Œ (trong c_um t^è: kaseng sai ks⁄Œ Øs_à ch^çm h%çm. kasua ksV_ (conà nhùim katéng kt!¨ m_çng, c_èa. kec k⁄Ç (trong c_um t^è: kec paha k⁄Ç ph_à thi_"t h_ai, t%çn thè!ng. kham K* thiù"u. khaok OK@ khuçn %anh. ki-ndu k^ÎU_ cùai gî. klang kLŒ mau, nhanh. kuec kV⁄Ç (céyà quù". kùec Ok⁄Ç se (ch%ià.

171

kuk kU keo, h)o. kup kU∏ sù&p. la-auen l_aV⁄; (trong c_um t^è: la-aek la-auen l_a⁄ l_aV⁄;à néng niu. la-ndait l_ØÎÊ thùung, gi%o. lagaih lØgH nhù!. liah lYH (trong c_um t^è: limaow liah l^Om@◊ lYHà sùoi trùan. limaow l^Om@◊ (trong c_um t^è: limaow liah l^Om@◊ lYHà sùoi trùan. lua lV_ (trong c_um t^è: lua lua lV_ lV_à nhê nh_e. ma M_ (trong c_um t^è: cam ma c* M_à fùanh l_çn. ma-aem Ma° bu%çi sùang. ma-uk M_u cuùçng h_ong. mac MÇ (trong c_um t^è: man mac Mˆ MÇà tînh c^!. maga mg_ (trong c_um t^è: ha-ndep hlau maga hÎ⁄∏ hLU⁄ mg_à f^!i xèa, f^!i

trèù!c. maglai MØgL hoang d_ai. mahadang M_hd= (trong c_um t^è: mahadang ganyuw M_hd= gZU◊à b^&ng

nhau. mahatai M_hØt hung d¨è. mam m* (trong c_um t^è: pak mam d_ m*à vuçn. man Mˆ (trong c_um t^è: man mac Mˆ MÇà tînh c^!. manai MØN bù&n. manei Mn‡ b^&ng ph%&ng (m_&t fùétà. maot Om@Ê c_çi, v°on. maot Om@Ê kh%oi, r^çi. maruh MrUH m_ut m%u, nh_ot m%u. mbaoy Øı@Á (trong c_um t^è: maok mbaoy OM@ Øı@Áà (conà chu)on

chu)on. mbei ıE s_è vi_"c. mblik ıIL s_an, s%oi. mblik ıL^ dùinh. mblut ıLUÊ {Jarai: bblut} l_&n. mbùeng Oı⁄Œ (trong c_um t^è: haraik mbùeng hØr Oı⁄Œà déy cè!ng. mbùeng Oı⁄Œ hâm thiù"c. mik m^ (trong c_um t^è: klaik mik ØkL m^à chè%!i. naih ØNH thùim. nda Î_ phèù!c. ndaiy ØÎÁ céy fâ.

172

ndaong OÎ# nh_at. ndùeng OÎ⁄Œ (trong c_um t^è: ndùeng da OÎ⁄Œ dà m%o ùac. ndul ÎUÒ {Jarai: ddul} cùén. ndut ÎUÊ {Jarai: ddut} c_ut, ngù&n. neh Øl N⁄H (trong c_um t^è: laik neh Øl N⁄Hà cüng v_éy. ngai ØQ qua, ngang. ngaom Oq� sè!ng mû. njai ØÔ, nyai ØZ chù"t, tù&t. njrang RÔŒ (conà beo. nyair Øz qu%! r^éy. nyait ØzÊ câ l&m. nyruk RZU (nèù!cà s!n. nyuain ØzVˆ câ rùa. pa-njai pØÔ, pa-njrai pØRÔ, panyei pZ‡ giù"t. pabuy pbUÁ (phùiaà Bù&c. pacaiy pØcÁ bao. pacray pRcÁ s_è quan h_", s_è li"n kù"t. padraong pORd# (trong c_um t^è: nao padraong On@ pORd#à fi qua, fi

ngang. padraong pORd@Œ giâu. pagap pg∏ ki_"n cùao. pajaih pÆjH gi°ong, tè!ng t_è. pak p cho. pak p f^èng. paksak ps th^", nguy^"n r%ua. pakuan pkVŒ mau. paliar plY fùa. palung plUŒ xùè phè!ng. panao wON@ hoan hç. panuh pnUH hi%"m nghêo. pap p∏ (trong c_um t^è: ayar pap ay p∏à f_oc nh&n. papit pp^Ê khinh, ngh_ich ng_!m, ki"u c&ng. parasaok pr_Os@ ph%çi. patah ptH (trong c_um t^è: ruak patah rV ptHà b_"nh t%a. payep py⁄∏ (trong c_um t^è: papit payep pp^Ê py⁄∏à ki"u ng_ao, ki"u

c&ng. payùet pOy⁄Ê f_ia ng_uc.

173

phey P⁄Á (cùaià ùoc. phùeh OP⁄H m^"m, yù"u. pi pfl cùo ch%èa, mang thai. pih p^H dùéu, v°et. pla pL_ lè¨!i. plak pL, plat pLÊ cèa. puh pUH fu%çi, xua. rakuah rVkH vâng ngh_". ramah rMH (trong c_um t^è: manuk ramah M_nU rMHà gâ Téy. rung rUŒ hè thai. sadaok sOw@ s^èng. sai Øs_ (trong c_um t^è: kaseng sai ks⁄Œ Øs_à ch^çm h%çm. sang sŒ (trong c_um t^è: haraik sang asaih hØr sŒ aØsHà déy n_it

y"n ng_èa. sap s∏ xù"p, rùap. sayeng sy!⁄ (trong c_um t^è: sayeng aih sy!⁄ ØAHà tùao bùon. sei s‡ (trong c_um t^è: bhiet sei BY!ˇ s‡à t%è tù", l_ich s_è. si sï (trong c_um t^è: brung si RbUŒ sflà v^" fâm. siaop Os@Y∏ (trong c_um t^è: siaop blaoh Os@Y∏ ObL@Hà fä r^çi. sil s^Ò ph_at. sir s^ g_ot. sit s^Ê f_çc, fù&ng. sran Rsˆ ngùay. srang Rs= (trong c_um t^è: sres srang Rs⁄Í Rs=à l_&ng lë. srao ORs@ (trong c_um t^è: srao rep ORs@ r⁄∏à kh%!i s_è. sraop ORs@∏ cèù!i, kù"t hçn. sres Rs⁄Í (trong c_um t^è: sres srang Rs⁄Í Rs⁄à l_&ng lë. sua sV_ (trong c_um t^è: kayau sua ndait kyU⁄ sV_ ØÎÊà céy fâ nh%o. sun sUˆ (trong c_um t^è: sun rabuk sUˆ rbUà tr_én bäo. tahit th^Ê m^èng khen. taiw Øt◊ b_oc. tam-la t*l_ chùçt, then (c%èaà. tangil tq^Ò fiù"c, n_&ng tai. tanuang tNV= gi%oi. taoy Ot@Á khùç. tapluh tpLUH ch_oc (gh_eoà. taw t◊ (trong c_um t^è: kapah taw kpH t◊à bçng gôn.

174

thung TUŒ (trong c_um t^è: thung dung TUŒ dUŒà th%ung th%&ng. tuang tVŒ (trong c_um t^è: wai tuang Øv tVŒà vùang nh_"n. urang ur= (trong c_um t^è: ring urang r^Œ ur=à t%ang sùang. wuw vU◊ (cùaià cuùçc. ya y_ (trong c_um t^è: abhau ya aBU⁄ y_à dùçt nùat. ya y_ (trong c_um t^è: cam ya c* y_à fùanh thùèc.

T^è gùçc Chamic

T^è gùçc Chamic lâ t^è v_èng thu_çc gia fînh ngçn ng¨è c%ua nhùom Fa F%ao (Austronesienà. Trong nhùom Chamic nây, chùung tçi chia thânh hai ph^én: t^è tè!ng f^çng Hroi-Ch&m vâ t^è tè!ng f^çng Hroi-Jarai vâ Radùe.

Hroi-Ch&m abik ab^È {Ch&m: libik lb^} n!i, chùçn. abik ab^ {Ch&m: cabik tb^} li_"ng, nùem. acih ac^H {Ch&m: hacih hc^H} s_ach. adey ad⁄Á {Ch&m: adei adE} em. adip ad^∏{Ch&m: hadiip hdY^∏} sùçng. adrang aRdŒ {Ch&m: anreng aRn=⁄} r!m, r_a. adraong aORd# {Ch&m: hanraong hORn#} cüi, chu)ong. adrer aRd⁄ {Ch&m: adiùer aOdY+®} ve s)éu. aduah adVH {Ch&m: duah dVH} tîm, ki°em. agar ag {Ch&m: ger g⁄Â} cùan, c_ong. agham aG:, gham G* {Ch&m: gham G*} h&m d_oa, fe d_oa. agraing aØRgŒ {Ch&m: hagraing h ØRg!} nanh. ahaok aOh@, haok Oh@ {Ch&m: ahaok aOh@} mùay bay. aio OaY_ {Ch&m: ew e◊} k"u. ajan ajˆ {Ch&m: hajan hjˆ} mèa. akaoh aOk@H {Ch&m: hakaoh hOk@H} c_an. aman aMˆ {Ch&m: damén dmª;} tiù"c. amaon aOm@ˆ {Ch&m: kamuen kmV⁄ˆ} chùau. amik am^ {Ch&m: mik } chùu. amik am^ {Ch&m: amik am^} chùu. amùeng aOM⁄Œ {Ch&m: among aOMÏ} quây, bu)ong. ana aN_, ané an_¨{Ch&m: ina iN_} m_e, cùai, mùai.

176

anak aN {Ch&m: canak cN} bùo, bùui. anan aNˆ {Ch&m: angan aQˆ} t"n. angak aQ {Ch&m: ngék fª} ngèù!c. angan aQˆ, ngan Qˆ {Ch&m: ngan F;} c%ua c%ai. angaom aOQ� {Ch&m: kakuer ber kkV⁄‰ b⁄‰} sè!ng mû. angap aQ∏ {Ch&m: ngap F∏} lâm. ani anfl {Ch&m: hani hnfl} (conà ong. anra aRN_, ana aN_ {Ch&m: ina iN_} chùinh, cùai. aoh Oa@H {Ch&m: oh oH} khçng. aon Oa@ˆ {Ch&m: én aË_ˆ} y"n. apar ap {Ch&m: hapar hpÂ} cùanh tay. apei ap‡ {Ch&m: tapei tp‡} sâng. apluh apLUH {Ch&m: pluh pLUH} (sùçà mè^!i. apuh apUH {Ch&m: hapuh hpUH} ch%çi. apuy {Ch&m: apuei apV‡} l%èa. arang ar=, areng ar!⁄, rang r= {Ch&m: urang ur=} ngè^!i ta, nhén lo_ai. asah asH {Ch&m: thah TH} mâi, kî. asei as‡ {Ch&m: thei TE, sei SE} ai. asep as⁄∏ {Ch&m: athak aT} khùoi. asiam asY* {Ch&m: srem Rs°} t_ép. asuh asUH {Ch&m: masuh msUH} tranh sùèc. atai aØt {Ch&m: hatai hØt} gan. atuk atU {Ch&m: hatuk htU} lu_çc, nùéu. aùey Oa⁄Á {Ch&m: auis aVIÍ} trùai %çi. ba b_, ba-aek ba⁄ {Ch&m: ba b_} fèa, d¨én, dù&t. babah bbH {Ch&m: pabah pbH} mi_"ng. badraong bORd# {Ch&m: dréng Rdª·} cai tr_i. balang bl= {Ch&m: lang l=} m%!, thùao. baluh blUH {Ch&m: haluh hlUH} l%ung, th%ung. bamaoh bOm@H {Ch&m: parabaoh prOb@H} b_ot. bamun bmUˆ {Ch&m: bingun bïqUˆ} giù"ng. banga bQ_ {Ch&m: bangu bQ_U} hoa, bçng. baoh Ob@H {Ch&m: habaoh hObùH} gi_&t, r%èa. baran brˆ, bayan byˆ {Ch&m: bariyar br^y‰} ghe, tâu, fô. beng b⁄⁄! {Ch&m: libang l^b!} l¨ç. bik b^ {Ch&m: libik l^b^} n!i, chùçn. brang Rb= {Ch&m: bréng Rbª=à déy gai.

177

buaok ObV@ {Ch&m: jhaok OJ@} mùuc, bù!i, xùuc. bùem Ob° {Ch&m: bom Ob*} m^!, quùang gâ. ca-mbu cıU_ {Ch&m: ba-mbu bıU_} ph!i. ca-ndek cÎ⁄ {Ch&m: nde ∆ –} b^&ng (nhauà. ca-njak cÔ {Ch&m: ka-njak kÔ} mang, xùach. cacak cc {Ch&m: kacak kc} th^&n l^&n. cacaoh cOc@H {Ch&m: tacaoh tOc@H} b^&m, chùem. cagùek cOg⁄ {Ch&m: tagok tOgÈ} d_éy, l"n. cakhaok cOK@ {Ch&m: takhaok tOK@} giây. cakuai cØkV {Ch&m: takuai tØkV} c%ç. cakùeng cOk⁄Œ {Ch&m: cakong cOkŒ} khi"ng. cakuh ckUH {Ch&m: takuh tkUH} chu_çt. calang cl! {Ch&m: talang tl=} xè!ng. cangan cQˆ {Ch&m: tangin tq^˜} tay. canya cZ_ {Ch&m: tanyi tZ^} h%oi. capa cp_ {Ch&m: tapa tw_} s%ai. capak cp {Ch&m: tapak tp} ngay, th%&ng. casak cs {Ch&m: tathak tT} chùin mûi. casi csfl {Ch&m: tathi tTfl} (cùaià lè_!c. casi csfl {Ch&m: tathi tTfl} n%ai. casuw csU◊ {Ch&m: tasuw tsU◊} s¨èa. cayah cyH {Ch&m: tayah tyH} hè nùat. cep c⁄∏, caop Oc@∏ {Ch&m: cak c} c_çt, trùoi. cey c⁄Á {Ch&m: caiy ÆcŸ} fuùçc. chik C^ {Ch&m: jhik JIÈ} may, vùa. ciaing ØcYŒ {Ch&m: caong Oc#} ch_iu, muùçn. craing ØRcŒ, crang RcŒ {Ch&m: caong Oc#} muùçn, èù!c, mong èù!c. da d_ {Ch&m: tada td_à ng_èc. dalah dlH, jalah jlH {Ch&m: dalah dlH} ng_on, lè¨!i. dalam dl*, lam l* {Ch&m: dalam dl*} séu. dam d* {Ch&m: dem d°} trai trùang. danaok dOn@, janaok jON@ {Ch&m: danaok dOn@} ch¨ç, n!i, chùçn. daol Ow@Ò {Ch&m: der w⁄Â} chçn, lùép. daor Od@ {Ch&m: tader tdÂ} ngh_et, bùit. daruai dØrV, darey dr⁄Á {Ch&m: daruai dØrV} gai. daw d◊ {Ch&m: ndaw Î◊} gè!m, kiù"m. dei d‡ {Ch&m: adei adE} em.

178

drain ØRw⁄ˆ {Ch&m: jiùeng jY!⁄} fè_!c, thânh. dualapan dVl_pˆ {Ch&m: sa lapan S_ lpˆ} (sùçà chùin. dum dU* {Ch&m: hadom hOd*} mùéy?, bao nhi"u?. gaham gh* {Ch&m: ghum GU*} hâm. ganam gN* {Ch&m: taganém tgnª*} méy. ganyuw gZU◊ {Ch&m: nyu ZU} nùo. gaol Og@Ò {Ch&m: ger g⁄Â} cùan. gayar gy {Ch&m: biyar b^yÂ} tr%a, hoân. géng gËŒ, gei g‡ {Ch&m: geng g!⁄} c_çt. gleng gL⁄!, glang gL= {Ch&m: gleng gL⁄!} ch&n, gi¨è. gleng gL⁄!, glang gL= {Ch&m: gleng gL⁄!} coi, nhîn, bùoi. gùek Og⁄ {Ch&m: tagok tOg} l"n, d_éy. ha arak h_ar {Ch&m: arak ar} s_!i, c_ong. ha h_ {Ch&m: haong Oh%, saong OS%} vù!i, cûng. ha rabuw h_ rbU◊ {Ch&m: sa rabuw S_ rbU◊} m_çt ngân. ha ratuh h_ rtUH h_rtUH {Ch&m: sa rituh S_ r^tUH} m_çt tr&m. ha-auan haVˆ {Ch&m: su-auen SUaV⁄˜} bu)on. ha-aùew hOa⁄◊ {Ch&m: halùew hOl+◊} ngùap. ha-uh huH {Ch&m: ba-uh buH} m)o hçi. haban hbˆ {Ch&m: haban hbˆ} thau, f^çng. hadaol hOd@Ò {Ch&m: hadar hdÂ} nhù!. hadiep hdY⁄∏, diep dY⁄∏ {Ch&m: hadiep hdY⁄∏} v_!. hadùeh hd⁄H {Ch&m: dùeh Od!H} fùo, kia, kîa. hadum hdU* {Ch&m: hadom hOd*} mùéy, bao nhi"u. hagah h_gH {Ch&m: gah gH} phùia, b"n. halih hl^H {Ch&m: salih sl^H} trao f%çi, thay thù". halua hlV_ {Ch&m: lua lV_}chùay. haluw hlU◊, hlau hLU⁄ {Ch&m: dahlau dhLU⁄} trèù!c, xèa. hama hM_ {Ch&m: hamu hMU_} ru_çng. hamu hmU_ {Ch&m: sumu SUMU_} k_ip. hanuak hNV {Ch&m: hanuk hnU} (b"nà ph%ai. hanuw hnU◊ {Ch&m: sunuw hUnU◊} th)an chùu. hanyuer hOZV⁄ {Ch&m: ha-njuel hOÔV+Ò} nh_e. harip hr^∏ {Ch&m: harit hr^Ê} hùit h!i. hasar hs {Ch&m: asar asÂ} h_çt, h_at. huc hUÇ {Ch&m: huic hV^Ç} hùup. jain Øj⁄ˆ, jen j⁄ˆ {Ch&m: jiùen jY+ˆ} ti)en.

179

jalain jØl⁄ˆ {Ch&m: jalaing lÆl=} (cùaià cuùçc. juy jUÁ {Ch&m: duei wV‡} kùeo, dù&t. ka-in ki^ˆ {Ch&m: ka-ing ki·} lèng. ka-ndei k· {Ch&m: ndei ∆ E} lù&m, quùa. kadaol kOd@Ò {Ch&m: kader kd⁄Â} ngh_et, bùit. kadraong kORd# {Ch&m: panraong pORn%} quan, ngâi. kadring kRd^Œ {Ch&m: daning dn^Œ} tè^!ng, vùach. kah kH {Ch&m: kakah kkH} v%ay, mai. kak k {Ch&m: ka k_} chèa. kakau kkU⁄ {Ch&m: kakuw kkU◊} mùong, vuùçt. kamey kM⁄Á {Ch&m: kamei kM‡} fân bâ. kanai kØN {Ch&m: saranai s_rØN} kên. kanam kN* {Ch&m: kanem kn±}tû. kanun knUˆ {Ch&m: lanung lnU·} (conà trûng. kanyaok kOZ@ {Ch&m: ka-njaok kOÅùÈ} gùay. karaw kr◊ {Ch&m: kamraw kRm◊} r"n, r"n r%i. karey kr⁄Á {Ch&m: karei kr‡} khùac, l_a, ri"ng rë. katrey kRt⁄Á {Ch&m: katrei kRt‡} (cùaià kùeo. kayau kyU⁄ {Ch&m: yau yU⁄} ùach. kayuùen kOyV⁄ˆ, kayaon kOy@ˆ {Ch&m: kayuùen kOyV⁄ˆ} sù!m. khang KŒ {Ch&m: kheng K!⁄} cùèng, m_anh. ki kfl {Ch&m: kik k^} ghù". ki-nda kflÎ_ {Ch&m: ka-nda k∆ _} n%", kùinh tr_ong. kiak kY {Ch&m: krak Rk} rînh, canh gi¨è. krah RkH {Ch&m: kréh Rk¨H} gi¨èa. kuec kV⁄Ç {Ch&m: kruec RkVU¢} (trùaià cam. kuec kV⁄Ç {Ch&m: ruic rV^Ç} kùeo. kurua kUrV_ {Ch&m: kara hr_} rûa. la-aek la⁄, la-aen l_a⁄ˆ{Ch&m: la-an la;} l_anh, mùat. labaot l_Ob@Ê {Ch&m: tablat tbLÊ} tr_!t. lakau l_kU⁄, kau kU⁄ {Ch&m: lakau lkU⁄} xin, c)au xin. lakaw l_k◊ {Ch&m: lakao lOk@} bèù!c qua, bèù!c ngang. lakey lk⁄Á {Ch&m: lakei lk‡} trai, fân çng. lalang l_l= {Ch&m: ralang rl=} tranh. lamah l_MH {Ch&m: rameh rm+H} (conà t" giùac. lamak l_M, lamang l_MŒ{Ch&m: lamak l_M} m¨!, bùeo. lang lŒ, la l_ {Ch&m: kala kl_} sùoi.

180

lapey lp⁄Á {Ch&m: lapei lp‡} m!, chi"m bao. lei l‡ {Ch&m: halei hl‡} féu, thù" nâo. lo Ol_, ralo rOl_ {Ch&m: ralo rOl_} nhi)eu, lù&m, quùa. luai ØlV, luy lUÁ {Ch&m: luai ØlV} b%o, tr^è ra. luh lUH {Ch&m: haluh hlUH} l¨ç. luh lUH {Ch&m: haluh hlUH} soi, môn. luùen OlV⁄ˆ {Ch&m: luen lV+;} nuùçt. ma-aiak M_aY {Ch&m: ma-ik mi^È} fùai. mabuai mØbV {Ch&m: kabruai kØRbV} hçm qua. mahaw M_h◊, mahao M_Oh@ {Ch&m: mahu mh_U} khùat. mai ØM_ {Ch&m: marai mÆr}fù"n, l_ai. mait ØMÊ {Ch&m: mik M^} chùu. makalah M_klH {Ch&m: kamlah kmLH} chùçi cäi. maney MN⁄Á {Ch&m: manei MN‡} tù&m. manih Mn^H {Ch&m: manuis MnV^Í} ngè^!i, nhén lo_ai. manyum MzU*, nyam Z* {Ch&m: manyum MzU*} uùçng. maok Om@, mùek OM⁄ {Ch&m: muk mUÈ} bâ. maom Om�, maim ØM* {Ch&m: mem m°} bùu. maon Om@ˆ {Ch&m: kamuen kmV⁄ˆ} chùau. mar M {Ch&m: amal aM_Ò} s&n. masam Ms* {Ch&m: mathem mT°} chua. mati M_tfl {Ch&m: matuei mtV‡} m)o cçi. mbaoh Oı@H {Ch&m: mboh OıH} thùéy. miait ØM⁄YÊ {Ch&m: hamiet hOmY⁄ˇ} luçn luçn, mäi mäi. muo OM_V {Ch&m: mu MU_} (conà mùçi. nam N* {Ch&m: nem N°} (sùçà sùau. nanaih n_ØNH, ranaih rØNH, ra-ndait rØÎÊ{Ch&m: ranaih rÆnH} tr%e

em. ndait ØΙ {Ch&m: anaih aÆnH} nh%o, bùe. nduac ÎVÇ, nduec ÎV⁄Ç, auac aVÇ {Ch&m: nduec ÎV⁄Ç} ch_ay. nya Z_, nyuw ZU◊ {Ch&m: nyu Z_U} nùo, hù&n. nyal ZÒ {Ch&m: jhal JÒ} f%éy. nyan Z˜, tian tYˆ {Ch&m: tian tYˆ} b_ung. nyep Z⁄∏ {Ch&m: njap Å∏} fùung, ph%ai. nyep Z⁄∏ {Ch&m: tiap tY∏} m¨çi. nyih z^H {Ch&m: nyuh zUH} h%i. nyuah zVH {Ch&m: njruah RÅV!H} (conà mang.

181

nyuain ØzVˆ {Ch&m: tanuen tnV⁄ˆ} c_ong déy. nyuh zUH {Ch&m: njuh ÔUH} c%ui. pa biak p bY {Ch&m: bi biak bI bYÈ} th_ét, qu%a th_ét. pa kanal p k_NÒ {Ch&m: kanal k_NÒ} nhù!. pa p {Ch&m: hapak hp, pak pÈ} féu?, %! féu?. pa-ar pa {Ch&m: bi-ar b^aÂ} giùéy. pa-ndar pÎÂ, pa-ndal pÎÒ {Ch&m: pa-ndar p∆®} bi%"u, sai bi%"u. pa-ndung pÎUŒ {Ch&m: ba-ndung b∆ U·} ph%ong. padai pØd, badai bØd {Ch&m: padai pØd} lùua. padar pdÂ, pader pd⁄ {Ch&m: pader pd⁄Â} quay, tr%!, xoay. padey pd⁄Á {Ch&m: padey pd‡} ngh%i ng!i. padit pw^Ê {Ch&m: kadit kd^Ê} (conà bè!m bèù!m. padraong pORd# {Ch&m: panraong pORn%} quan chùèc. pagai pØg_ {Ch&m: pagùe pOg—} bu%çi sùang. pak p {Ch&m: pah pH} v¨ç, f_ép. palei pl‡ {Ch&m: kalei kl‡} fâo. paley pl⁄Á {Ch&m: palei pl‡} ùép, lâng, xùom. panyan pZˆ {Ch&m: panyin pZ^ˆ} chùen. paok Op@ (Ch&m: tapuk tpUÈ} sùach. papek w_p⁄ {Ch&m: rawek rv⁄} vuùçt, r^!. par p {Ch&m: hapel hp!Ò} cùanh tay. par pÂ, pel p⁄Ò {Ch&m: per p⁄Â} bay. paruy prUÁ {Ch&m: paruei prE} fùam cèù!i. patap pt∏ {Ch&m: kitap kIt∏} sùach. patar pt {Ch&m: patal pt⁄Â} gùçi. patey pt⁄Á {Ch&m: patei pt‡} chu°oi. phu PU_ {Ch&m: phe P–} th!m. piaih ØpY⁄H {Ch&m: pieh pY⁄H} dânh, cùét. puai ØpV {Ch&m: pluai ØpLV} (trùaià bùi. puc pUÇ {Ch&m: buc bUÇ} nh%ç, bùèt. puec pV⁄Ç {Ch&m: pruec RpV⁄Ç} ru_çt. pùek Op⁄ {Ch&m: brok ORbÈ} d_éy thî. rabang rb! {Ch&m: labang lb=} l¨ç, hang. radu rwU_ {Ch&m: tadu tdU_} lânh, gi%am. ragah rgH {Ch&m: lagah lgH} m%oi. rai Ør{Ch&m: marai mÆr} l_ai, fù"n, tù!i. rakiang r_kY! {Ch&m: akiùeng aOkY!⁄} gùoc.

182

rakik rk^ {Ch&m: rakik rk^} bê. ramah rMH {Ch&m: raméh rM¨H} t" giùac. ramùeng rOm⁄Œ, lamaong l_Om#, lamùeng l_Om!Œ, mùeng Om⁄Œ {Ch&m:

ramaong rOM#%} c_op. ranah rNH {Ch&m: lanéh lnªH} m%u. ranak r_N, rak r {Ch&m: ranék rn¨_} m", ham. raong Or# {Ch&m: araong aO%} lèng. rap r∏ {Ch&m: rup rU∏} thén th%". ratah rtH {Ch&m: latah ltH} (conà f%ia. rayuh ryUH {Ch&m: yuh yUH} run, rung. rei r‡ {Ch&m: karei kr‡} khùac, l_a. rek r⁄ {Ch&m: harek hr+È}c%o. res r⁄Í {Ch&m: ruah rVH} ch_on, l_èa. ret r⁄Ê {Ch&m: ruic rV^Ç} bùèt. sa s {Ch&m: si Sï} sù&p, së. sacaow sOc@◊ {Ch&m: racaow rOcù◊à r%èa t_çi. sadei sd‡ {Ch&m: hadei hw‡} sau. sagar sg {Ch&m: hagar hgÂ} trùçng. saik Øs {Ch&m: chiùet OC⁄Yˇ} nh%ay. saip Øs∏ {Ch&m: siaip ØSY∏} (cùaià kh&n. sait ØsÊ {Ch&m: tasep ts⁄∏} xùéu. sakam sk* {Ch&m: hakem hk±} (cùaià b^èa. sam s* {Ch&m: pasram pRs*} huùén luy_"n. sang S!, s== {Ch&m: sang S!} nhâ. sani snfl {Ch&m: uni unfl} cùai nây. saon OS@ˆ {Ch&m: thaom OT�} bao, v%o. sarak sr {Ch&m: harak hrÈ} th!, h)o s!, giùéy t^!. satuh stUH {Ch&m: tuh tUH} f%ç, trùut. satuk stU {Ch&m: hatuk htUÈ} n°&p. sei s‡ {Ch&m: thei T‡} ai. sep s⁄∏, sap S∏ {Ch&m: sep s⁄∏} tiù"ng, ém thanh. siam SY*, saim Øs° {Ch&m: siam SY*} tùçt, f_ep. siem sY° {Ch&m: chiem OCY°} (cùaià m)en. sit s^Ê (Ch&m: asit asI™} bùe, chùut. sruh RsUH {Ch&m: thruh RTUH} %ç, t%ç. suai ØsV {Ch&m: chuai ØCV} léu. suk sU {Ch&m: chuk CUÈ}sai, l)am, l_çn.

183

ta-aiaoh tOaY@H {Ch&m: ta-njaoh tOÔ@H} gi_ot. ta-mbùek tOı⁄ {Ch&m: ta-mbok tO∫È} gô. tagei tg‡, tagey tg⁄Á {Ch&m: tagei tg‡} r&ng. tagùek tOg⁄ {Ch&m: tagok tOg} l"n, d_éy. tahanaik t_hØN {Ch&m: hanaik hØn} vùép chén. tai Øt {Ch&m: hatai hØt} tim. taik Øt, tec t⁄Ç {Ch&m: taik Øt} rùach. takai tØk, cakei ck‡ {Ch&m: takai tØk} chén. tanan tNˆ {Ch&m: nan Nˆ} fùo. tanga tQ_ {Ch&m: tangi tQ} tai. tangan tQˆ, tangin tQ^ˆ {Ch&m: tangin tQ^ˆ} tay. tanya tZ_ {Ch&m: tanyi tzfl} h%oi. tanyak tZ {Ch&m: ka-njak kÔ} c)am. taoc Ot@Ç {Ch&m: taik Øt} rùach. taok Ot@ {Ch&m: tok OtÈ} nh_én, ch_iu. taok Ot@, tùek Ot⁄ {Ch&m: tek t⁄È} xùach. taong Ot#, tùeng Ot⁄Œ {Ch&m: tong Ot·} chôi, nhâ vôm. taong Ot#, tùeng Ot⁄Œ {Ch&m: tong Ot·} fùçng. tapey tp⁄Á {Ch&m: tapei tp‡} s%ay. tapit tp^Ê {Ch&m: tabik tb^} bao, b_i, tùui. tasau tsU⁄ {Ch&m: tathau tTU⁄} vùu, s¨èa. tasik ts^ {Ch&m: tathik tT^} bi%"n. tasuw tsU⁄◊ {Ch&m: tasep ts!∏} b%én, d!. tatey tt⁄Á {Ch&m: patei pt‡} chuùçi. tel t⁄Ò, tal tÒ {Ch&m: tel t⁄Ò} fù"n, tù!i. thuùer OT⁄V {Ch&m: huel hV⁄Ò} h!i. tia tY_ {Ch&m: patia wtY_} r^en. tiap tY∏, tiep t⁄Y∏ {Ch&m: tiap tY∏} rè_!t, fu%çi. tin t^ˆ {Ch&m: ting t^Œ} ém h_ç. trak Rt, trep Rt⁄∏ {Ch&m: trak Rt} n_&ng. trey Rt⁄Á {Ch&m: trei Rt‡} no. tuc tUÇ {Ch&m: truc RtUÇ} thù&p. tùek Ot⁄, taok Ot@ {Ch&m: tek t⁄} xùach. tuy tUÁ {Ch&m: tuei tV‡} theo. wak v {Ch&m: wah vH} mùuc. wang vŒ {Ch&m: weng v!⁄} lè¨!i li)"m. war vÂ, wal vÒ {Ch&m: wer v⁄®} qu"n.

184

wat vÊ {Ch&m: wak v} chim cùut. ya y_ {Ch&m: kaya ky_} f)o, mùon, v_ét. yanan ynˆ {Ch&m: yaonan yU⁄nˆ} nhè thù". yéng yËŒ {Ch&m: yeng y⁄!}quay. yùek Oy⁄ {Ch&m: yok Oy} dèù!i.

Hroi-Jarai - Radùe abiang abY= {Jarai, Radùe: jang} tùét c%a. ayaong aOy# {Jarai, Radùe} anh, ngè^!i lù!n tu%çi h!n. bit b^Ê {Jarai, Radùe} (conà v_it; (conà le le. haot Oh@Ê {Jarai, Radùe: hot} thuùçc. ih iH {Jarai, Radùe} nùo. jraw Rj◊ {Jarai, Radùe: jorao; Ch&m: jru RjU_} thuùçc. khait ØKÊ {Lâo, Radùe: khec; Jarai: khac} Cùat chùu «tùèc ngè^!i Tâu». mbing ı^Œ, mbin ∫ ^ˆ {Jarai, Radùe} lùinh; b_on, nhùom. mblut ıLUÊ {Jarai: bblut} l_&n. nda Î {Jarai: dda'} c_è, chùçng. ndaot OÎ@Ê {Jarai: ddot} trùçng r¨çng; (nèù!cà lä; f_çc thén. ndém Î*Ë {Jarai: ddam} chùinh, ngay. ndul ÎUÒ {Jarai: ddul} cùén. ndut ÎUÊ {Jarai: ddut} c_ut, ngù&n; nh%o, tr%e. njai ØÔ, nyai ØZ {Jarai: jjei, Radùe: djiùe } chù"t; tù&t. nyuain ØzVˆ {Jarai: khuen} câ rùa. pa-njai pØÔ, pa-njrai pØRÔ, panyei pZ‡ {Jarai, Radùe: pöjjei, mdji"}

giù"t. wing v^Œ, hawing hv^Œ {Jarai, Radùe: wit} l_ai, tr%! l_ai. yaong Oy# {Jarai, Radùe: ayong} v_!.

T^è gùçc ngo_ai quùçc

T^è gùçc Ph_an

gana gN_ {Ph_an: ga◊a} lùinh. gru RgU_ {Ph_an: guru } th^éy. guy gUÁ {Ph_an: guna } quy^"n. hadai hØd, adai aØw {Ph_an: saµdhi} (%!à chung. kal kÒ {Ph_an: kala} thu%! xèa. manih Mn^H {Phan: mænuÒa} ngè^!i, nhén lo_ai. rap r∏ {Ph_an: ræpa} thén th%". yawa yv_ {Ph_an: jiwa} h!i, tiù"ng. yuen yV⁄ˆ {Ph_an: yavana} ngè^!i Vi_"t.

T^è gùçc Mä Lai

angan aQˆ, ngan Qˆ {Mä Lai: ringgan} c%ua c%ai. tapur tpUÂ {Mä Lai: dapur} bù"p.

T^è gùçc ·A R_ép

alak al {·A R_ép, Mä Lai: arak} rè_!u. kanai kØN {·A R_ép, Mä Lai: serunai} kên. patap pt∏ {·A R_ép, Mä Lai: kitab} sùach.

T^è gùçc Kampuchea

nyam Z* {Kampuchea} &n.

T^è gùçc Vi_"t

amang aMŒ {Vi_"t} mém, khay. ban bˆ {Vi_"t} cùai bân. ben b⁄ˆ {Vi_"t} vè^!n.

186

cai Øc {Vi_"t} chai. caiw Øc⁄◊ {Vi_"t} chêo. caw c◊ {Vi_"t} chùao. céng c=ª {Vi_"t} chùèng. cieng cY⁄Œ {Vi_"t} chuy_"n. ciip cY^∏, cip c^∏, ciw c^◊ {Vi_"t} ch_iu. co Oc_ {Vi_"t} ch¨ç. cut cUÊ {Vi_"t} cùuc (ùaoà. dhung DUŒ, dhung DU= {Vi_"t} (cùaià thûng. ganyauw gZU◊ {Vi_"t} nhè nhau. ha-ndaong hOÎ@Œ {Vi_"t} fùong. ham h* {Vi_"t} ham. han hˆ {Vi_"t} hânh lùy. haok Oh@ {Vi_"t} h_oc. hep h⁄∏ {Vi_"t} hùép. hey h+Á {Vi_"t} h!i. huec hV⁄Ç {Vi_"t} huùyt (giùoà. hùep Oh⁄∏ {Vi_"t} h_çp. in iˆ {Vi_"t} in, nhè. kataong kOt# {Vi_"t} t%çng. kep k⁄∏ {Vi_"t} c_&p, fçi. khai ÆK {Vi_"t} khay. khaok OK@ {Vi_"t} khùo. khuain ØKVˆ {Vi_"t} khoen. king k^Œ {Vi_"t} kùinh (feoà. kuan {Vi_"t} qu^én. kuay kVÁ {Vi_"t} qu%éy. laon Ol@; {Vi_"t} l)au. lua Ol_V {Vi_"t} l_ua. mac MÇ {Vi_"t} mùay. maiw ØM◊ {Vi_"t} m^eo. mang M= {Vi_"t} mùang. mat MÊ {Vi_"t} mù&t. mban ıˆ {Vi_"t} bùanh. mbaw ı◊ {Vi_"t} (cùaià bâo. mbeng ı⁄! {Vi_"t} bân. mbo Oı_ {Vi_"t} b_ç.

187

mbuùek OıV⁄ {Vi_"t} bùua. mbuy ıUÁ {Vi_"t} b_ui. mék mË {Vi_"t} m_èc. mit m^Ê {Vi_"t} (céyà mùit. mùet OM⁄Ê {Vi_"t} m_oc. ndait ØÎÊ {Vi_"t} fiù"u (thuùçcà. ndak Î {Vi_"t} fùa. nding Î^Œ {Vi_"t} finh. ndo OÎ_ {Vi_"t} f)o. ndu ÎU_ {Vi_"t} f%u. ngaon Oq@ˆ, ngon OQˆ {Vi_"t} ngon. ngaong OQ@Œ {Vi_"t} (conà ng¨çng. nut nUÊ {Vi_"t} nùut. nyak Z {Vi_"t} nhùa. nyung zUŒ {Vi_"t} nhung. paha ph_ {Vi_"t} phùa h_ai. phain ØPˆ {Vi_"t} phên. phaing ØP⁄Œ {Vi_"t} phi_"n. phan Pˆ {Vi_"t} ph^én. pheng P⁄! {Vi_"t} phùén. saiy Æs {Vi_"t} xe. sék s¨ {Vi_"t} xùè. so Os_ {Vi_"t} x%ç. sreng Rs⁄Œ {Vi_"t} sèù!ng. suw sU◊ {Vi_"t} xùéu. tagaong tOl@· {Vi_"t} g_ong. tew t+◊ {Vi_"t} tâu. thiw T^◊ {Vi_"t} thiù"u. thùey OT⁄Á {Vi_"t} thçi.

189

T^è v_èng Vi_"t-Hroi ai ≠ asei as‡ anh ≠ ai ØA anh ≠ ayaong aOy# anh ≠ sa-ai sØA anh ≠ su-ai sUØA ao ≠ aw a◊ ùùùach ≠ kayau kyU⁄ &n ≠ mbeng ı!⁄ &n ≠ nyam Z* &n cù&p ≠ klaik ØkL ém h_ç ≠ tin t^ˆ ém thanh ≠ sep s⁄∏ ùép ≠ karam kr* ùép ≠ paley pl⁄Á ba (sùçà ≠ klau kLU⁄ ban ≠ brey Rb⁄Á bao ≠ ndung ÎUŒ bao ≠ saon OS@ˆ bao ≠ tapit tp^Ê bao gi^! ≠ habien h_bY⁄ˆ bao nhi"u ≠ dum dU* bao nhi"u ≠ hadum hdU* bay ≠ par p bâ ≠ maok Om@ bâ con ≠ gep g⁄∏ bân (cùaià ≠ ban bˆ bân (tayà ≠ palak pl bân b_ac ≠ biai ØbY bâo (cùaià ≠ mbaw ı◊ bùac ≠ wa v_ bùan ≠ pablei pbL‡ bùanh (xeà ≠ hamban h_ı˜ bäo ≠ rabuk rbU b%ay (sùçà ≠ tajuh tjUH

b^&m ≠ cacaoh cOc@H b^&ng ≠ déng d¨! b^&ng (nhauà ≠ ca-ndek cÎ⁄ bù&c ≠ pabuy pbUÁ bù&n ≠ manai MØN bù&n ≠ panah pNH bù&p ≠ kataol kOt@Ò bù&t ≠ mak M béy gi^! ≠ ani anfl b_én ≠ buh bUH b)éu ≠ gait ØgÊ b¨éy ≠ ca-ndaong cOÎ# b%én ≠ tasuw tsU⁄◊ beo ≠ njrang RÔŒ bê ≠ rakik rk^ bùe ≠ asit as^Ê bùe ≠ ndait ØÎÊ bùen ≠ haluùek hOlV⁄ bùeo ≠ lamak l_M, palamak

w_l_M b"n ≠ banah b_NH b"n ≠ gah gH, hagah h_gH bù"p ≠ tapur tpU b%" ≠ pacah pcH b_"nh ≠ hakik hk^ b_"nh ≠ ruak rV b_"nh rùet ≠ la-aen l_a⁄ˆ biù"t ≠ thau TU⁄ bi%"n ≠ tasik ts^ bi%"u ≠ pa-ndar pΠbînh ≠ braiy ØRbÁ bînh ≠ cùet Oc⁄Ê bînh an ≠ gareng gr⁄Œ, areng ar⁄! bînh minh ≠ ma-am Ma° bùi fao ≠ adak ad bùi ≠ puai ØpV bùit ≠ daor Od@Â, kadaol kOd@Ò

190

b_i ≠ tapit tp^Ê bô ≠ lamaow l_Om@◊ bô c_ap ≠ agaot aOg@Ê bùo ≠ anak aN bùo ≠ caop Oc@∏ bùo ≠ paok Op@ bùo l_ai ≠ papaok pOp@ bùoi ≠ glang gL! bùon ≠ sayeng sy!⁄ bùop ≠ paik Øp b%o ≠ luai ØlV b_o r)ay ≠ kanun it knUˆ iÊ b_oc ≠ taiw Øt◊ b_on ≠ mbing ı^Œ b_ot ≠ bamaoh bOm@H bçng ≠ kapah kpH b)o céu ≠ katruw kRtU◊ bùçn (sùçà ≠ pak p_ b_ç hânh ≠ mbo han Oı_ hˆ b_çt ≠ tapung tpUŒ b^! ≠ guai ØgV b^! ≠ luei lV‡ bù!i ≠ buaok ObV@ b%!i vî ≠ kayua kyV_ bu%çi ≠ war v bu%çi sùang ≠ pagai pØg_ bu)on ≠ ha auan h aVˆ bu)ong ≠ amùeng aOM⁄Œ bùu ≠ maim ØM* bùua ≠ mbuùek OıV⁄ bùui ≠ anak aN b_ui ≠ mbuy ıUÁ b_ung ≠ tian tYˆ b_ung ≠ tung tUŒ bèng ≠ ca-njak cÔ bèù!c ≠ yak y bèù!c qua ≠ lakaw l_k◊

bè!m bèù!m ≠ padit pd^Ê b^èa ≠ sakam sk* bùèt ≠ ret r⁄Ê b¨èa ≠ war v b_è ≠ praong ORp# cai t%çng ≠ bram Rb* cai tr_i ≠ kadraong kORd# cai tr_i xùè ≠ ey aya sék a⁄Á

ay_s¨ cam ≠ kuec kV⁄Ç canh gi¨è ≠ kiak kY cao ≠ glaong ORg# cau ≠ panang pN! cay ≠ heng h!⁄ cùai ≠ ana aN_ câ l&m ≠ nyait ØzÊ câ rùa ≠ nyuain ØzVˆ cânh ≠ dhan Dˆ cây ≠ la-aua laV_ cây ≠ langal l_QÒ cùa ≠ akan akˆ, ikan ikˆ cùai ≠ banai bØN cùai ≠ ana aN_, anra aRN_ cùai c^&m ≠ buak kang bVk! cùai hân ≠ luh lUH cùai nây ≠ sani snfl cùam ≠ halek hl⁄ cùan ≠ agar agÂ, gaol Og@Ò cùanh tay ≠ apar apÂ, hapar hpÂ,

par p cùat ≠ cuah cVH c_an ≠ akaoh aOk@H c_ao ≠ kuah kVH c&ng ≠ catang ct! cù&m ≠ atut atUÊ cù&n ≠ kaik Øk cù&t ≠ sik s^

191

cù&t ≠ traik ØRt cù&t chùu ≠ khait ØKÊ cém ≠ kamlaow k*Ol@◊ céu ≠ wah vH céy ≠ gai Øg céy ≠ phun PUˆ céy fâ ≠ ndaiy ØÎÁ céy sâo ≠ jaruh jrUH c)am ≠ kang k! c)am ≠ tanyak tZ c)an (céuà ≠ ganuk gnU c)au xin ≠ lakau l_kU⁄ c^éu vông ≠ caraow cOr@◊ cùén ≠ ndul ÎUÒ cùét ≠ lamiak l_MY cùét ≠ piaih ØpY⁄H cha ≠ ama aM_ chai ≠ braiy ØRbÁ châo ≠ arang arŒ chùao ≠ bu b_U chùau ≠ maon Om@ˆ, amaon aOm@ˆ,

hamaom hOm� chùay ≠ halua hlV_ chùay ≠ mbeng ı!⁄ ch%ai ≠ rah rHc_an ≠ akaoh aOk@H ch_ay ≠ nduac ÎVÇ ch&n ≠ gleng gL⁄! ch&n ≠ khan Kˆ ch_&t ≠ kaoh Ok@H chén ≠ takai tØk ch_én ≠ cakak ck ch_én l_ai ≠ pakak pk ch_ét ≠ ganiak gNY chêo ≠ ka-ndùen kOÎ⁄ˆ ch^eo queo ≠ kacùen kOc⁄ˆ chùem ≠ cacaoh cOc@H chùen ≠ panyan pZˆ

chùeo ≠ waiy ØvÁ ch%e ≠ blah bLH ch%e ≠ plak pL chù"t ≠ mahatai M_hØt chù"t ≠ njai ØÔ, pa-njai pØÔ chi"m bao ≠ lapey lp⁄Á chim ≠ cim cfl chim cùut ≠ wat vÊ chim fa fa ≠ drat dra RdÊ Rd_ chi"ng ≠ caing Øc⁄Œ chiù"c bçng tai ≠ atai aØt chiù"c ≠ blah bLH chiù"u ≠ ciew cY⁄◊ chî ≠ tamrak tRM chîm ≠ karam kr* chùi ≠ katuw ktU◊ chùich ≠ klep kL⁄∏ chùin ≠ casak cs chùin (sùçà ≠ salapan s_l_pˆ chùinh gi¨èa ≠ ndém krah Î*Ë RkH ch%i ≠ kaim Øk° ch%i ≠ mrai ØRM ch%i ≠ pataow pOt@◊ ch%i ≠ tacei tc‡ ch_i ≠ ai ØA, sa-ai sØA, su-ai sUØA ch_iu ≠ cip c^∏, ciip cY^∏ ch_iu ≠ taok Ot@ cho ≠ ka k_ cho ≠ brey Rb⁄Á cho bi°et ≠ pathau pTU⁄ chôi ≠ jadrang jRd! chôi ≠ tùeng Ot⁄Œ chùo ≠ asau asU⁄ chùop ≠ ataong aOt# ch_oc ≠ tapluh tpLUH ch_oc gh_eo ≠ danaih dØNH ch_on ≠ res r⁄Í

192

ch_on l_èa ≠ ruah rVH chçn ≠ daol Od@Ò ch)on ≠ maja Mj_ ch^çm h%çm ≠ kaseng sai ks⁄Œ Øs_ chùçi cäi ≠ makalah M_klH chùçn ≠ bik b^, abik ab^È chùçn ≠ danaok wOn@ chùçng (g_éyà ≠ jra Rj_ chùçng ≠ nda Î_ chùçt c%èa ≠ tamla t*l_ ch%çi ≠ apuh apUH ch¨ç ≠ danaok wOn@, janaok

jON@ ch^! ≠ cang c! ch%! ≠ pajieng pjY!⁄ ch!i ≠ ma-in Miˆ chù!p ≠ nyak Z ch%u ≠ pùe Ow⁄ chua ≠ masam Ms* chuçng (cùaià ≠ jraong ORj# chu)on chu)on ≠ maok mbaoy OM@

Øı@Á chu)ong ≠ adraong aORd# chûi ≠ auak aV chung (%!à ≠ hadai hØd chung (cùaià ≠ cawan cvˆ chung quanh ≠ der d⁄ chùu ≠ amik am^ chùu ≠ mait ØMÊ chùung ≠ panaok pON@ chùut ≠ sit s^Ê chuùçi ≠ tatey tt⁄Á chuùçt ≠ krih Rk^H chu_çc ≠ huai ØhV chu_çt ≠ cakuh ckUH chu°oi ≠ patey pt⁄Á chu¨çi (xéuà ≠ anyuk azU

ch_up ≠ tuak tV chèa ≠ kak k ch%èa ≠ pi pfl ch^èng nâo ≠ habien h_bY⁄ˆ chè%!i ≠ glaw gL◊ coi ch^èng ≠ daok wai Od@ Øv con bô rây ≠ kanun ait knUˆ AÊ con ≠ anak aN con ≠ drei Rd‡ cong ≠ waiy ØvÁ cô ≠ kaok Ok@ cùo thai ≠ matian MtYˆ cùo ≠ hamao hOM@, hamaw hM◊,

maw M◊ cùoc ( conà ≠ araok aORr@ c%o ≠ rek r⁄, harek hr⁄ c_oc ≠ tapeng tp⁄! c_ong ≠ agar ag c_ong ≠ ha arak h_ ar c_ong déy ≠ nyuain ØzVˆ c_op ≠ lamaong l_Om#, lamùeng

l_Om!Œ, mùeng Om⁄Œ, ramùeng rOm⁄Œ

cç ≠ naih ØNH cçng (conà ≠ amrak aRM c%ç ≠ cakuai cØkV cùçi (xéyà ≠ rasung rsUŒ c_çi ≠ agha aG_ c_çi ≠ maot Om@Ê c_çi ngu^çn ≠ banal bNÒ c_çt ≠ géng gËŒ c_çt ≠ akak ak c_çt ≠ caop Oc@∏, cep c⁄∏ c%!i (ùaoà ≠ taoh Ot@H cua ≠ arieng ar⁄!Y cung ≠ hana hN_ cû lao ≠ kaowlaw Ok@◊l◊

193

cûm ≠ anuh anUH cûng vù!i ≠ jap kanaw j∏ kZ◊ cùui ≠ kuk kU cùung ≠ kuay kVÁ cuùçc ≠ caoh Oc@H cuùçc ≠ jalain jØl⁄ˆ cuùçc ≠ wuw vU◊ cuùçi ≠ luc lUÇ cuùçng h_ong ≠ ma-uk M_u cu_çn ≠ gawang gv! c%u ≠ baoh Ob@H c%u nùen ≠ akam ak* c%ua c%ai ≠ ngan Qˆ, angan aQˆ c%ui ≠ nyuh zUH cüi ≠ adraong aORd# cüng v_éy ≠ hanan h_Nˆ cüng v_éy ≠ laikneh ØlN⁄H c_ut ≠ klaoh Ok@LH c_ut ≠ kut kUÊ c%èa ≠ mbeng ı!⁄ cè^!i ≠ klao OkL@ cèù!i ≠ sraop ORs@∏ cè!ng ≠ aiak aY cè¨!ng ≠ conà caraw cr◊ cùèng ≠ khang KŒ cùèt ≠ aih ØaH cùèu ≠ daong Od# c_è ≠ nda Î_ c_èa ≠ katéng kt¨! da ≠ kalik kl^ dânh ≠ piaih ØpY⁄H dây ≠ kapal kpÒ dùam ≠ khin K^ˆ d_a ≠ a a_ d_ao ≠ rah rH d_ay ≠ pataow pOt@◊ dù&t ≠ ba b_

dù&t ≠ juy jUÁ dén tînh ≠ ding gana d^Œ gN_ déu ≠ matuw MtU◊ déy ≠ talei tl‡ déy bô ≠ haraik hØr déy cè!ng ≠ haraik mbùeng hØr

Oı⁄Œ déy gai ≠ brang Rb! d)au ≠ manyak MZ dùéu ≠ krung RkUŒ dùéu ≠ pih p^H d¨én ≠ ba b_ d_ép ≠ cruh RcUH d_éy ≠ gùek Og⁄, cagùek cOg⁄,

tagùek tOg⁄ d" ≠ pabaiy pØbÁ d¨" ≠ mbuen ıV⁄ˆ dî ≠ naih ØNH dùinh ≠ mblik ıL^ dông döi ≠ pajaih pØjH d_on ≠ thai ØT d_on d_ep ≠ pagah pgH d_on d_ep ≠ mik m^, lamiak l_MY dùçt ≠ abhau aBU⁄ d! ≠ tasuw tsU⁄◊ dû ≠ angum aQU* d^èa ≠ la-u l_u_ dèù!i ≠ ala al_ dèù!i ≠ yùek Oy⁄ d_èa ≠ ganang gN! d_èng n"n ≠ pajieng pjY!⁄ fâ ≠ sua sV_ fùa ≠ ndak Î fùa ≠ paliar plY fùa ≠ patuw ptU◊ fä ≠ ka k_ fùai ≠ ma-aiak M_aY

194

fäi ≠ payak py f^am ≠ jil j^Ò fùam cèù!i ≠ paruy prUÁ fùanh ≠ ataong aOt# fan ≠ gap g∏ fân bâ ≠ kamey kM⁄Á fân çng ≠ lakey lk⁄Á fâo ≠ kalei kl‡, palei pl‡ fau ≠ pa-ndik pÎ^ fau ùçm ≠ hakik hk^ fau ùçm ≠ ruak rV f_ap ≠ cam c* f_ap ≠ jram Rj* f_ap ≠ juak jV fù&ng ≠ phik P^ fù&ng ≠ sit s^Ê f^&ng sau ≠ lakuk l_kU fém ≠ klep kL⁄∏ féu ≠ lei l‡, halei hl‡ féy ≠ ca-ndi cÎ, pani pn f^éy ≠ bak b, pek Op! f^éy tù! ≠ halun hlUˆ fùéng ≠ pùe Ow⁄ fùét ≠ lan lˆ f°ét ≠ haluk hlU fùét nèù!c ≠ aia aY_ f%éy ≠ nyal ZÒ f%éy ≠ talek tl⁄ f_ép ≠ pak p f_ép ≠ paoh Op@H f_éu ≠ ratak rt f_éy ≠ cuak cV fe d_oa ≠ agham aG: f%e trùèng ≠ mabaoh mOb@H fem ≠ ba-aek ba⁄ fem ≠ baing ØbŒ fen ≠ juk jU

feo ≠ buh bUH feo ≠ tuak tV fëo ≠ tarah trH f_ep ≠ siam SY f^" phông ≠ maga mg_ f"m ≠ malam Ml fù"m ≠ yap y∏ fù"n ≠ mai ØM, rai Ør fù"n ≠ tal tÒ, tel t⁄Ò fi ≠ nao On@ fi qua ≠ nao padraong On@ pORw# f%ia ≠ ratah rtH f_ia ng_uc ≠ payùet pOy⁄Ê fiù"c ≠ tangil tq^Ò fiù"u ≠ ndait ØÎÊ finh ≠ nding Î^Œ f%inh ≠ pabung pbUŒ f%inh ≠ taong Ot#, ataong aOt# fùit ≠ klaon OkL@ˆ f_it ≠ katuk ktU fô ≠ bayan byˆ fùo ≠ daih Ød⁄H, hadùeh hd⁄H, kadaih

kØw⁄H, padaih pØd⁄H fùo ≠ nan nˆ, anan anˆ, tanan

tNˆ f%o ≠ mariah MrYH, ramah rMH f_oc ≠ puec pV⁄Ç f_oc nh&n ≠ ayar pap ay p∏ fùoi ≠ lapa l_p fùong (c_ocà ≠ peng p⁄! fùong ≠ handaong hOÎ@Œ fùong ≠ karek kr⁄ f^ç ≠ ya y, aya ay_ f%ç ≠ haok Oh@ f%ç ≠ tuh tUH, satuh stUH f%çi chùac ≠ salih al^H f)ong ≠ keng k⁄!

195

f)ong b^&ng ≠ manei Mn‡ fùçng ≠ taong Ot# fùçt ≠ cuh cUH f_çc thén ≠ ndaot OÎ@Ê f_çc ≠ sit s^Ê f_çi ≠ cuak cV, tuak tV f_!i ≠ cang c! f%u ≠ kham K* fûi ≠ pha P_ f_uc ≠ kaphak kP fùung ≠ nyep Z⁄∏ fuçi ≠ aku ak_U fuùçc ≠ cey c⁄Á fuùçi ≠ glar gL fu%çi ≠ druh RdUH fu%çi ≠ puh pUH fu%çi ≠ tiap tY∏, patiap ptY∏ fèa ≠ ba b_ fè!ng tra ≠ manyam giep M_Z*

gY⁄∏ fè^!ng (conà ≠ jalan jlˆ fè^!ng ≠ mban ıˆ fè_!c ≠ drain ØRw⁄ˆ, jiùeng jY!⁄ f^èng ≠ pak p, apak aw_ fùèng ≠ déng w¨! fùèt ≠ klaoh Ok@LH f_èc ≠ tanaow tOn@◊ em ≠ adey ad⁄Á, dei d‡ ù ùe (céyà ≠ aik Øa ù"ch ≠ jik kabaw j^ kb◊ gâ ≠ manuk MnU gâ lçi ≠ gléng gLªŒ g_ach ≠ akiak akY g_ao ≠ brah RbH gai ≠ daruai dØrV, jaruai jØrV gâi ≠ sang sŒ gùanh ≠ anaong aON#

gan ≠ atai aØt gây ≠ lawang l_vŒ gùay (ph^én sau c%çà ≠ guay gVÁ gùay ≠ kanyaok kOZ@ gäy ≠ jaoh Oj@H g_&p ≠ jram Rj* g_&t ≠ yuak yV g)ém ≠ gram Rg* g)an ≠ jaik Øj gùép ≠ drah RdH g°au ≠ caguw cgU◊ g_ém ≠ cran Rcˆ ghe ≠ baran brˆ, bayan byˆ ghùe ≠ waih ØvH ghù" ≠ ki kfl gia t&ng ≠ ndik Î^ gian dùçi ≠ baphain bØP⁄ˆ giânh gi_ét ≠ blah bLH giâu ≠ padraong pORd@Œ gi%am ≠ padeh pd⁄H gi%am ≠ radu rwU_ gi&ng ≠ wai Øv gi_&t ≠ baoh Ob@H giây ≠ cakhaok cOK@ giùéy ≠ ba-ar baÂ, pa-ar pa giùéy t^! ≠ sarak sr gi_ép ≠ jram Rj* gieo ≠ pala pl_ giù"ng ≠ bamun bmUˆ gi°et ≠ panyei pZ‡ gi%o ≠ bai Øb gi%oi ≠ kanuang kNVŒ, tanuang tNV! giùo ≠ angin aq^ˆ gi_ot ≠ ta-aiaoh tOaY@H giùong ≠ lanya l_Z_ gi%ç ≠ sraoh ORs@H gi°ong (h_çtà ≠ pajaih pÆjH

196

gi°ong (nhauà ≠ pajaih pÆjH gi¨!n ≠ ma-in Miˆ giùup f¨! ≠ daong Od# gi¨è ≠ gleng gL⁄! gi¨èa ≠ krah RkH giè^!ng ≠ canéng cNˆ! gi_èt ≠ ndaoh OÎ@H gô ≠ ta-mbùek tOı⁄ gôn ≠ taw t◊ gùoc ≠ rakiang r_kY! gùoi l_ai ≠ papaok pOp@ g_ong ≠ talaong tOl@Œ g_ot ≠ sir s^ g¨ç ≠ kayau kyU⁄ gùçc céy ≠ tapeng tp⁄! gùçc ≠ banal bNÒ gùçi ≠ patar pt g%!i ≠ atak at gû ≠ atun atUˆ gùut ≠ jagùet jOg⁄Ê gè!m ≠ daw d◊, ndaw Î◊ h%a ≠ ha h_ hai (sùçà ≠ dua dV hùai ≠ paik Øp hùao (&nà ≠ rak r hùat ≠ ayar ay h_ai (lâmà ≠ hla hL_ h_at ≠ asar asÂ, hasar hs h_at ≠ candaih cØÎH ham ≠ ranak r_N ham thùich ≠ rak r hâm (r&ngà ≠ gaham gh* hâm thiù"c ≠ mbùeng Oı⁄Œ hang ≠ rabang rb! hânh ≠ lasun l_sUˆ h&m d_oa ≠ kham G*, agham aG: hù&n ≠ nyuw ZU◊

hùép ≠ hep h⁄∏ heo ≠ pabuy pbUÁ hùeo ≠ paiy ØpÁ h_ep ≠ ganiak gNY hù"t ≠ luc lUÇ hù"t ≠ bih b^H, abih ab^H h%i ≠ nyih z^H h%i (müià ≠ harip hr^∏ hi%"m nghêo ≠ danuh dnUH, panuh

pnUH hi%"u ≠ peng p!⁄ hi%"u ≠ thau TU⁄ hînh bùong ≠ bangak b_Q hùit h!i ≠ harip hr^∏ ho ≠ patuk ptU hoa ≠ banga bQ_ hoan hç ≠ panao wON@ hoân ≠ gayar gy hoâng gia ≠ ka-mbing kı^Œ hom fùanh tranh ≠ kacar kc hùoi ≠ la l_ h%oi ≠ canya cZ_, tanya tZ_ h%ong ≠ kaol Ok@Ò h_o hâng ≠ gep g⁄∏ h_oc ≠ haok Oh@ h_ong ≠ rakaong rOk@Œ % hçi ≠ mbuw ıU◊ hçm ≠ harei hr‡ hçm qua ≠ mabuai mØbV h)o kuk kU h)o s! ≠ sarak sr h)on ≠ atuw atU◊ hùç ≠ ra-ong r5! hùçt ≠ kec k⁄Ç, kuec kV⁄Ç h_çi ≠ janum jnU* h_çi h_op ≠ win ita v^ˆ it_ h_çp ≠ hùep Oh⁄∏

197

h_çt ≠ asar asÂ, hasar hs h!i ≠ yawa yv_ h!i (xeà ≠ hey h!Á h!i ng_ot ≠ mamih Mm^H h%! hang ≠ paha ph_ huùén luy_"n ≠ sam s* huùyt (giùoà ≠ huec hV⁄Ç hùup ≠ huc hUÇ hùut ≠ njuk ÔU hè thai ≠ rung rUŒ hè ≠ kaol Ok@Ò hè nùat ≠ cayah cyH h^èng fçng ≠ ma-am Ma° hèu ≠ huh hUH hèù!ng d¨én ≠ kaim Øk° %ia ≠ aih ØaH keo ≠ katak kt keo ≠ kuk kU kên ≠ cakaiy cØkÁ kên ≠ kanai kØN kùeo ≠ hua hV_ kùeo ≠ duy wUÁ, juy jUÁ kùeo ≠ katung ktUŒ kùeo ≠ katrey kRt⁄Á kùet (conà ≠ dait ØdÊ k_ep ≠ kapik kp^ k"n k"n (conà ≠ grek Rg⁄ k"u ≠ manyi mzfl k"u ≠ oia OaY_ kù"t ≠ gap g∏ kù"t ≠ njip Ô^∏ kù"t hçn ≠ sraop ORs@∏ khay ≠ khai ÆK khùac ≠ rei r‡, karey kr⁄Á khùat ≠ mahaw M_h◊ kh_ac ≠ gahak gh kh_ac ≠ kacuh kcUH

kh_ap ≠ jek j⁄ kh&n ≠ khan Kˆ kh&n ≠ saip Øs∏ khùeo lùeo ≠ kheh G!H khùep ≠ karek kr⁄ khi nâo ≠ habien h_bY⁄ˆ khi"ng ≠ cakùeng cOk⁄Œ khinh ≠ papit pp^Ê kh%i ≠ kra Rk_ khoai ≠ habei hb‡ khoen ≠ khuain ØKVˆ khùoc ≠ hia hY_ khùoi ≠ asep as⁄∏ kh%oi ≠ abiang abY! kh%oi ≠ klah kLH kh%oi ≠ truh RtUH khç ≠ thu TU_ khçng ≠ saoh Os@H khçng ≠ aoh Oa@H, oh oH khùç ≠ taoy Ot@Á kh^! ≠ halam hl* kh^! ≠ dai Ød_¨, padaiy pØwÁ kh%!i s_è ≠ sraorep ORs@r⁄∏ khuçn %anh ≠ khaok OK@ khuy ≠ ca-ndaon cOÎ@ˆ khuy ≠ garawai g_r_Øv kî ≠ asah asH ki%"u ≠ jaruai jØrV kia ≠ anan anˆ kia ≠ daih Ød⁄H, hadùeh hd⁄H,

kadaih kØw⁄H, padaih pØd⁄H kim ≠ jarum jrU* ki"u ng_ao ≠ papit payep pp^Ê

py⁄∏ kiù"m ≠ duah dVH, aduah adVH kiù"n ≠ hadam hd* ki_"n ≠ yak y

198

ki_"n cùao ≠ pagap pg∏ kùinh ≠ king k^Œ k_ip ≠ hamu hmU_ k_ip ≠ mao OMù, maw M◊ @ lanh l_e ≠ krah RkH lau ≠ auak aV lâm ≠ ngap Œ∏, angap aQ∏ lâng ≠ paley pl⁄Á lânh ≠ radu rwU_ lùa ≠ hala hl_ lùach ≠ waih ØvH lùao ≠ padhen pD⁄ˆ l_a ≠ rei r‡, karey kr⁄Á l_ac ≠ laba lb_ l_ai ≠ mai ØM_ l_anh ≠ la-ek la⁄ l_at ≠ taba tb_ l_ay ≠ kakuh kkUH lù&m ≠ ndei ·, ka-ndei k· l_&n ≠ mblut ıLUÊ l_&n ≠ nyuk zU l_&ng lë ≠ sres srang Rs⁄Í Rs! léu ≠ suai ØsV l)am ≠ suk sU l)an ≠ mbeng ı⁄! l)au ≠ laon Ol@; lùép ≠ craok ORc@ lùép ≠ daol Ow@Ò lùéy ≠ mak M l¨én l_çn ≠ ca-ndeng cÎ⁄Œ l_ép tùèc ≠ bihah bflhH le le (conà ≠ bit b^Ê leo ≠ ndik Î^ l"n ≠ gùek Og⁄, cagùek cOg⁄,

tagùek tOg⁄ li"n kù"t ≠ pacray pRcÁ liù"m ≠ liah lYH

li_"ng ≠ abik ab^, habik hb^ lùinh ≠ gana gN_ lùinh ≠ mbing ı^Œ l_ich s_è ≠ bhiet sei BY⁄ˇ ˇs‡ lôi ≠ taglaoh tOg@LH lùoc ≠ laok Ol@ lùong tay ≠ ndut ÎUÊ l_o ≠ braiy ØRbÁ lçi ≠ hua hV_ lçng ≠ baluw blU◊ l¨ç ≠ galaong gOl# l_çn ≠ suk sU l_çt ≠ laok Ol@ l^! ≠ draow ORd@◊ l^!i ≠ mbeng ı!⁄ l%! loùet ≠ ging g^Œ lu (cùaià ≠ bhut BLUÊ lu ≠ jek j⁄ lung lay ≠ magei Mg‡, pamegey

pm⁄g⁄Á luçn luçn ≠ miait miait ØM⁄YÊ

ØMYÊ lu_çc ≠ atuk atU lûa ≠ tiep t⁄Y∏ lùua ≠ padai pØd l%ung ≠ luh lUH, baluh blUH l_ua ≠ lua Ol_V l_uc l_ac (cùaià ≠ jraiw ØRj◊ l_ut l_çi ≠ laon Ol@ˆ lè^!i ≠ alah alH lè!n ≠ ranung rnUŒ l^èa ≠ tey t⁄Á lèng ≠ ka-in ki^ˆ lèng ≠ raong Or# lè_!c (cùaià ≠ casi csfl lè_!m ≠ duen dV⁄ˆ lè¨!i (daoà ≠ pla pL_

199

lè¨!i li)"m ≠ wang vŒ lè¨!i ≠ dalah dlH l%èa ≠ apuy apUÁ l_èa ≠ res r⁄Í mai (cùaà ≠ kah kH mâi ≠ asah asH mäi mäi ≠ miait miait ØM⁄YÊ ØMYÊ mang (conà ≠ nyuah zVH mang thai ≠ matian MtYˆ mang thai ≠ pi pfl mang ≠ baing ØbŒ mang ≠ buh bUH mau ≠ drah RdH, padrah pRdH,

tadrah tRdH mau ≠ klang kLŒ mau ≠ pakuan pkVŒ may ≠ chik C^ mùai ≠ banai bØN mùang xùçi ≠ canang cN! mùang ≠ mang m! mùat ≠ la-aek la⁄ mùau ≠ darah drH mùay bay ≠ haok Oh@, ahaok

aOh@ m_anh ≠ khang KŒ m_anh ≠ catang ct! m_anh ≠ arang arŒ, garang grŒ m&ng ≠ labung l_bUŒ mù&c c%! ≠ maluw M_lU◊ mù&m ≠ masin ms^ˆ mù&t ≠ mata Mt_ m_&c ≠ buh bUH m_&t ≠ mbaok Oı@ mém ≠ amang aMŒ méy ≠ ganam gN mùét ≠ lahik lh^ mùét ≠ mat MÊ

mùéy ≠ dum dU*, hadum hdU* m_ép ≠ lamang l_MŒ m_e ≠ ané an_¨ m_e ≠ mùek OM⁄ m^eo ≠ maiw ØM◊ mùeo ≠ waiy ØvÁ m" ≠ rak r, ranak r_N m^" ≠ jai Øj m^"m ≠ phùeh OP⁄H m)en ≠ siem sY° m_"t ≠ glaih ØgLH mùi ≠ kanduh kÎUH mùia ≠ tabuw tbU◊ mùit ≠ panas pNÍ min (conà ≠ kabei kb‡ miù"ng ≠ candaih cØÎH mi_"ng ≠ babah bbH, pabah pbH mong èù!c ≠ craing ØRcŒ môn ≠ luh lUH mùoc ≠ wak v m_oc ≠ cak c m_oc ≠ mùet OM⁄Ê mùon ≠ ya y_, aya ay_ mùong (tayà ≠ kakau kkU⁄ m%o ≠ ca-mbuùec cOıV⁄Ç m%oi ≠ glaih ØgLH m%oi ≠ ragah rgH m%ong ≠ lapih l_p^H mçng ≠ baong Ob# m)o cçi ≠ mati M_tfl m)o hçi ≠ ha-uh huH m)om ≠ ca-mbuai cØıV mùçi ≠ muo OM_V m¨çi ≠ nyep Z⁄∏ mùçt ≠ kadeh kd⁄H m_çng ≠ katéng kt¨! m_çt (sùçà ≠ sa S_

200

m_çt l)an ≠ ha-mbeng hı⁄! m_çt l)an ≠ ha-mbeng ndùet hı⁄!

OÎ⁄Ê m_çt mînh ≠ ha-areng har⁄! m_çt mînh ≠ hadrei hRd‡ m_çt miù"ng ≠ hapabaoh h_pOb@H m_çt ngân (sùçà ≠ ha rabuw hr_bU◊ m_çt nù&m ≠ ha kapuak h_kpV m_çt trùai ≠ ha baoh hOb@H m_çt tr&m (sùçà ≠ ha ratuh h_rtUH m! ≠ lapey lp⁄Á m^! ≠ bùem Ob° m^! ≠ draow ORd@◊ m^!i ≠ lac lÇ mù!i ≠ baruw brU◊ m%! ≠ balang bl! m%! ≠ ha h_ m%! ≠ peh p⁄H m%! ≠ talaih tØlH m¨! ≠ lamak l_M, palamak

w_l_M m%u ≠ katak kt m%u ≠ ranah rNH mua ≠ blei bL‡ muùçi ≠ sara sr_ muùçn ≠ ciaing ØcYŒ, craing ØRcŒ muùçn ≠ khin K^ˆ mu¨çi ≠ jamaok jOM@ mùuc ≠ buaok ObV@ mùuc ≠ wak v mûi ≠ mbuw ıU◊ müi ≠ adau adU⁄ müi ≠ adung adUŒ müi t"n ≠ mbram Rı* m_ut m%u ≠ maruh MrUH mèa ≠ ajan ajˆ m¨èa ≠ jalok jOl_

m_èc ≠ mak mË mè^!i (sùçà ≠ apluh apLUH mè^!ng tè_!ng ≠ mahadang M_hd! m^èng khen ≠ tahit th^Ê mèù!n ≠ apah apH nùa ≠ hana hN_ nùach ≠ pa-ak pa nai ≠ rasa rs_ nanh ≠ agraing aØRgŒ nây ≠ ni n, ani an, mani Mnflflfl n%ai ≠ casi csfl n&m ≠ thun TUˆ n&m (sùçà ≠ lama l_M_, lima l^M_ n^&m ≠ ndaih ØÎH, ndih Î^H, pa-

ndih pÎ^H nù&m ≠ apan apˆ nù&ng ≠ pa-ndyak pÎY n_&n ≠ aiak aY n_&ng ≠ halam hl* n_&ng ≠ trak Rt n_&ng tai ≠ tangil tq^Ò néng niu ≠ la-aek la-auen l_a⁄

l_aV⁄ˆ nùém ≠ bamaw bM◊ n°&p ≠ satuk stU n°au ≠ atuk atU, hatuk htU nùem ≠ abik ab^, habik hb^ n%" ≠ ki-nda kflÎ_ nù"p ≠ ndyep ÎY⁄∏ n_"n ≠ handaong hOÎ@Œ n_"n ≠ paoh Op@H ngâ ≠ bala bl_ ngä ≠ labuh l_bUH ngâi ≠ badraong bORd# ngâi ≠ pùe Ow⁄ ngang ≠ gan gˆ ngang ≠ ngai ØQ

201

ngay ≠ capak cp ngây ≠ harei hr‡ ngùap ≠ haùew hOa⁄◊ ngùay ≠ sran Rsˆ ng_ao m_an ≠ hangual hQVÒ ngù&n ≠ katut ktUÊ ngém ≠ tram Rt* ng_ém ≠ kabum kbU* ngon ≠ bangi bqfl ngo_ai tînh ≠ hangaol hOq@Ò ngùoi ≠ akiak akY ng_on ≠ dalah dlH, jalah jlH ngçi sao ≠ patuk ptU ng)oi ≠ daok Od@ ng¨çng ≠ ngaong OQ@Œ ng%u ≠ ndih Î^H nguy"n chùét ≠ banal bNÒ nguy"n chùét ≠ ngaon Oq@ˆ, ngon

OQˆ nguy^"n r%ua ≠ paksak ps ngùèa ≠ katal ktÒ ng%èa ≠ ndang Î!, ndùeng OÎ⁄Œ ng_èa ≠ asaih aØsH ng_èc ≠ da d_, tada td_ ngè^!i ≠ manih Mn^H ng^èng ≠ padeh pd⁄H ngèù!c ≠ angak aQ nghe ≠ peng p!⁄ nghêo ≠ panuh pnUH ngh_" ≠ kanyik kz^ ngh_et ≠ daor Od@Â, kadaol kOd@Ò ngh%i ng!i padey pd⁄Á nghi"ng ≠ cagraing cØRgŒ nghi"ng ≠ cain Øcˆ nghi"ng ≠ mblaing ØıLŒ ngh_ich ng_!m ≠ papit pp^Ê nhâ ≠ sang S!

nhâ vôm ≠ tùeng Ot⁄Œ nhai ≠ mamah MMH nhanh ≠ klang kLŒ nhanh ≠ drah RdH, padrah pRdH,

tadrah tRdH nhùanh ≠ dhan Dˆ nhùat ≠ huec hV⁄Ç nh%ay ≠ saik Øs nh%ay qua ≠ tapa tp_ nh_ac M_oi ≠ baraok bOr@ nh_at ≠ ndaong OÎ# nh_at ≠ taba tb_ nhù&m (mù&tà ≠ pik p^ nh_&t ≠ duen dV⁄ˆ nhén lo_ai ≠ rang r!, arang ar! nh_én ≠ cip c^∏ nh_én ≠ taok Ot@ nhê nh_e ≠ lua lua lV_ lV_ nh_e ≠ hanyuer hOZV⁄ nheo (mù&tà ≠ ging g^Œ nh_"n ≠ tuan tVŒ nhi)eu ≠ lo Ol_, ralo rOl_ nhù! ≠ galaih gØlH nhùim ≠ kasua ksV_ nhùom ≠ buh bUH nhùom ≠ mbing ı^Œ nh_on ≠ haluùek hOlV⁄ nh_ot m%u ≠ maruh MrUH nhù! ≠ hadaol hOd@Ò nhù! ≠ pakanal pk_NÒ nh%o ≠ asit as^Ê nh%o ≠ ndut ÎUÊ nh%o ≠ ndait ØÎÊ, ra-ndait rØÎÊ nh%ç ≠ puc pUÇ nh%ç ≠ kacuh kcUH nh%ç ≠ puc pUÇ nhung (naià ≠ nyung zUŒ

202

nhùung ≠ tram Rt* nhè nhau ≠ in ganuw iˆ gZU◊ nhè thù" ≠ ganyuw gZU◊,

ganyauw gZU◊ nhè v_éy ≠ hanan h_Nˆ, panan

w_Nˆ, yanan ynˆ nh^è ≠ glar gL nhùèc ≠ pa-ndik pÎ^ n_it ≠ ruak rV no ≠ trey Rt⁄Á nùo ≠ ih iH nùo ≠ nyuw ZU◊, ganyuw gZU◊ nùoc ≠ pabung pbUŒ nùoi ≠ biai ØbY nùoi ≠ lac lÇ nùoi lùao ≠ baphain bØP⁄ˆ nùoi ≠ puec pV⁄Ç nùon ≠ nduan ÎVˆ nùong ≠ pa-ndyak pÎY n%ç ≠ patuh ptUH n%ç ≠ ndaih ØÎH, pa-ndaih pØÎH n)oi ≠ gaok Og@ n%! ≠ caih ØcH n_! ≠ haneh hN⁄H n!i ≠ bik b^, abik ab^È n!i ≠ janaok jON@ n_u ≠ ataong aOt# nuçi ≠ raong Or# nuùçt ≠ luùen OlV⁄ˆ nùui ≠ cek c⁄ nùut ≠ cut cUÊ nùut ≠ garawai g_r_Øv nùèt ≠ cak c n¨èa ≠ déng dËŒ n¨èa ≠ tra Rt_ n¨èa ≠ wek v⁄ nèù!c ≠ aia aY_

nèù!ng ≠ cuh cUH nùèt ≠ pacah pcH ong (conà ≠ ani anfl ùo (conà ≠ kalang kl! ùoc (cùaià ≠ phey P⁄Á ^ çng ≠ aong Oa#, ong o! ùçc (conà ≠ abaw ab◊ ùçm ≠ lawang l_vŒ ùçng (chénà ≠ taaong tOa@Œ ùçng (th%çià ≠ nding Î^Œ %ç ≠ sruh RsUH %çi ≠ aùey Oa⁄Á !n ≠ aùen Oa⁄ˆ %! ≠ daok Od@ ù ù!t ≠ brat RbÊ ph!i ≠ ca-mbu cıU_ ph%a ≠ rah rH ph%ai ≠ hanuak hNV ph%ai ≠ nyep Z⁄∏ ph%çi ≠ parasaok pr_Os@ ph%ong ≠ pa-ndung pÎUŒ phén ≠ aih ØaH phên ≠ phain ØPˆ phèù!c ≠ nda Î_ phi_"n ≠ phaing ØP⁄Œ phông ≠ aduk adU phû h_ç ≠ daong Od# phû ≠ barah brH phùa ≠ blah bLH phùach lùçi ≠ hangual hQVÒ phùat hoang ≠ jah jH phùat ≠ brey Rb⁄Á phùén ≠ pheng P⁄! phùep s_è ≠ adren aRd⁄ˆ phùia trèù!c ≠ anak aN, anep

aN⁄∏ phùia ≠ banah b_NH

203

phùia ≠ gah gH, hagah h_gH ph_at ≠ sil s^Ò ph_uc v_u ≠ duh dUH qua ≠ gan gˆ qua ≠ ngai ØQ qua kh%oi ≠ truh RtUH quùa ≠ ndei ·, ka-ndei k· quùang gâ ≠ bùem Ob° qu%a th_ét ≠ pabiak pbY qu_a ≠ ak a quan h_" ≠ pacray pRcÁ quan l_ai ≠ badraong bORd# quay l_ai ≠ hawing hv^Œ quay qu)an ≠ win ita v^ˆ it_ quay trôn ≠ hawing hv^Œ quay ≠ padar pw quay ≠ yéng yËŒ quây ≠ amùeng aOM⁄Œ quùén ≠ akak ak quùén ≠ angum aQU* quùén ≠ gawang gv! quen biù"t ≠ diaot OdY@Ê quùet ≠ puh pUH qu"n ≠ wal vÒ, war v quù" ≠ kuec kV⁄Ç qu%! r^éy ≠ nyair Øz qu^y ≠ kacun kcUˆ quy^"n ≠ guy gUÁ ra ≠ tabiak tbYÈ ranh giù!i ≠ aguùer aOgV⁄ rau ≠ njam Ô* râo ≠ paga pg_ rùach ≠ taik Øt, tec t⁄Ç rùap ≠ sap s∏ r%ai ≠ prai ØRp r&ng ≠ tagei tg‡, tagey tg⁄Á rù&n ≠ ala al_

r^éy ≠ glaw gL◊ r^éy ≠ puec pV⁄Ç r¨éy ≠ apuh apUH r^en ≠ tia tY_ rên ≠ paoh Op@H r%" ≠ matuw MtU◊ r¨" ≠ agha aG_ r"n ≠ banguh bQUH r"n r%i ≠ karaw kr◊ ri"ng rë ≠ karey kr⁄Á rînh ≠ kiak kY rîu ≠ jaong Oj# rùit ≠ lapan l_pˆ roi ≠ hawei hv‡ rùot ≠ tuh tUH r%ç ≠ canaih cØNH r^çi ≠ blaoh ObL@H r^çi ≠ maot Om@Ê r)ong (conà ≠ garay grÁ rùçng ≠ aùer Oa⁄Â, r°ong ≠ aùey Oa⁄Á r¨çng ≠ saoh Os@H r_çng räi ≠ ranang rN! r^! ≠ papek pp⁄ r^! ≠ rawek r_v⁄ r!i ≠ laik Øl r!m ≠ adrang aRdŒ rù!t ≠ laik Øl ru con ≠ u anak aU_ aN r%u ≠ jak j run ≠ yuh yUH, rayuh ryUH rung ≠ pamegey pm⁄g⁄Á rûa ≠ kurua kUrV_ ru)oi ≠ ruai ØrV ru_çng ≠ hama hM_ ru_çt ≠ puec pV⁄Ç r%èa ≠ raw r◊ r%èa ≠ tapai tØp

204

r%èa t_çi ≠ sacaow sOc@◊ r^èng ≠ glai ØgL, maglai MØgL rè_!t ≠ tiap tY∏ rè_!u ≠ alak al rè_!u ≠ tapai tÆp sai ≠ ca-ndeng cÎ⁄Œ sai ≠ suk sU sai bi%"u ≠ pa-ndal pÎÒ, pa-ndar

pΠsao ≠ habar hb sau ≠ lakuk l_kU sau ≠ sadei sd‡ sâng ≠ apei ap‡ sùach ≠ patap pt∏ sùang ≠ hadah hwH sùap ≠ lalin l_l^ˆ sùau (sùçà ≠ nam N s%ai ≠ capa cp_ s%ay ≠ tapey tp⁄Á s_ach ≠ acih ac^H, hacih hc^H s_an ≠ mblik ıIL s&n ≠ mar M s&n bù&n ≠ patiap ptY∏ sù&p ≠ kup kU∏ sù&t ≠ pasei ps‡ séu (conà ≠ halak hl séu ≠ dalam dl* se (ch%ià ≠ kùec Ok⁄Ç sùet ≠ braing ØRbŒ soi ≠ luh lUH sùoc (conà ≠ praok ORp@ sùoi ≠ la l_, lang lŒ sùoi ≠ limaow l^Om@◊ sùong ≠ taglak tgL s%oi ≠ mblik ıIL sçi ≠ jru RjU_ sçng ≠ kraong ORk#

sùçng ≠ adip ad^∏ sùçng ≠ matah MtH, patah ptH sùçt rùet ≠ grun RgUˆ s_! ≠ huec hV⁄Ç s_! häi ≠ graow ORg@◊ s_!i ≠ ha arak h_ar s!n (nèù!cà ≠ njruk RÔU sù!m ≠ kayaon kOy@ˆ, kayuùen

kOyV⁄ˆ s%ua ≠ graoh ORg@H s%ua ≠ luw lU◊ suùçi ≠ craoh ORc@H sùung ≠ phao OP@ s_è ≠ mbei ı‡ sèa ≠ casuw csU◊, tasau tsU⁄ sè!ng mû ≠ ngaom Oq�, angaom

aOQ� sèng ≠ barah brH s^èng ≠ takùe tOk— s^èng (t" giùacà ≠ sadaok sOw@ sùèc l_èc ≠ prén Rpªˆ tai ≠ tanga tQ_ tay ≠ tangan tQˆ, tangin tq^ˆ tân tr_ui ≠ paiy ØpÁ tùam (sùçà ≠ dalapan dl_pˆ t%ang sùang ≠ ring urang r^Œ ur! t_ac ≠ paoh Op@H t&ng ≠ ndik Î^ tù&m ≠ maney MN⁄Á tù&t ≠ cruh RcUH tù&t ≠ dam d* tù&t ≠ nyai ØZ téy ≠ tei t‡ tùém ≠ blah bLH t_ép l_ép ≠ kal ganyuw kÒ gZU◊ t_ép ≠ asiam asY* tùe ≠ labuh l_bUH

205

t" giùac ≠ lamah l_MH, ramah rMH t"m ≠ jraw Rj◊ t"n ≠ anan aNˆ than l%èa ≠ angah aQH thang ≠ lanyan l_Zˆ thanh ni"n ≠ dam d* thanh n¨è ≠ dara dr_ thau ≠ haban hbˆ thay thù" ≠ halih hl^H thânh ≠ drain ØRw⁄ˆ, jiùeng jY!⁄ thùang ≠ balan blˆ thùao ≠ balang bl! thùao ≠ bayah byH thùao ≠ paoh Op@H thùao ≠ peh p⁄H thùao ≠ talaih tØlH thùap ≠ klaip ØkL∏ th^&n l^&n ≠ cacak cc, kacak

kc thù&p ≠ tuc tUÇ thù&t ≠ ruak rV th%&ng ≠ capak cp, tapak tp thén th%" ≠ rap r∏ th)an ≠ yang y! th)an chùu ≠ hanuw hnU◊ th^éy ≠ gru RgU_ thùéy ≠ mbaoh Oı@H th_ét ≠ pabiak pbY th_ét ≠ tapak tp the the ≠ mamih Mm^H then c%èa ≠ tamla t*l_ theo ≠ tuy tUÁ thùep ≠ kawat kvÊ th^" ≠ paksak ps thù" gî ≠ kandéng aya kÎËŒ ay_ thù" nâo ≠ habar hb thù" nâo ≠ lei l‡, halei hl‡

th_it ≠ manan Mnˆ thi"n tâi ≠ kanuang kNVŒ thiù"u ≠ aduh adUH thùim ≠ naih ØNH thoùat ≠ klah kLH th%o ≠ tapai tØp thçi ≠ luai ØlV th%çi ≠ ayuk ayU thùçng tr_i ≠ kadraong kORd# th! ≠ sarak sr th!m (trùaià ≠ cit c^Ê th!m ≠ phu PU_ thua ≠ alah alH thu" ≠ apah apH thuùçc ≠ haot Oh@Ê thuùçc ≠ jraw Rj◊ thu%! xèa ≠ kal kÒ thûng ≠ dhau DU⁄ thùu th_ét ≠ cip c^∏, ciw c^◊ thùui ≠ bruk RbU thùung ≠ la-i l_ifl th%è ≠ gleng gL⁄! th%ung ≠ baluh blUH th%ung ≠ barah brH th%ung th%&ng ≠ dung dung dUŒ dUŒ thèa ≠ lapih l_p^H thèa ≠ yak y thùè ≠ ya y_ thùèc ≠ madeh md⁄H thè!ng ≠ pap p∏ tim ≠ tai Øt tim fên ≠ duw dU◊ ti)en ≠ jain Øj⁄ˆ, jen j⁄ˆ tiù"c ≠ aman aMˆ, ti°ec ≠ daman

dMˆ tiù"ng ≠ sep s⁄∏ tiù"ng ≠ yawa yv_

206

tîm ≠ duah dVH, aduah adVH tînh c^! ≠ manmac MˆMÇ tïn ≠ gaiy ØgÁ to ≠ praong ORp# tùoc ≠ mbuk ıU tç ≠ jaluk jlU tçi ≠ guk gU tçi ≠ halun hlUˆ tùçi ≠ jayep jy⁄∏ tùçi d_a ≠ kapal kpÒ tùçt ≠ siam SY t_çi l¨çi ≠ glac gLÇ t%ç ≠ sruh RsUH t%çng ≠ kataong kOt# t! l_ua ≠ kabuak kbV t^! ≠ blah bLH tù!i ≠ ita it_ tù!i ≠ rai Ør tù!i ≠ tal tÒ, tel t⁄Ò tû ≠ kanam kN* tùui ≠ kadung kdUŒ tùui ≠ tapit tp^Ê t^è ≠ mang m! t%è tù" ≠ bhietsei BY⁄ˇs‡ tùèc thî ≠ bihah bflhH tè^!ng ≠ kadring kRd^Œ tèù!i ≠ tuh tUH trâ ≠ caiy ØcÁ tr%a ≠ gayar gy trai ≠ lakey lk⁄Á trai trùang ≠ dam d* trùai ≠ baoh Ob@H trùai ≠ iw i◊ trân ≠ haok Oh@ tranh sùèc ≠ asuh asUH tranh ≠ lalang l_l, ralang rl!! trao f%çi ≠ halih hl^H

träu (conà ≠ ciimhiak cYflhY tr&n ≠ klan kLˆ trù&ng ≠ patih pt^H tréu ≠ kabaw kb◊ tr)au ≠ hala hl_ tre ≠ kram Rk* tr%e ≠ ndut ÎUÊ tr%e em ≠ nanaih n_ØNH, ranaih

rØNH treo ≠ wak v trêo ≠ ndik Î^ tr"n ≠ ngaok OQ@, pangaok pOq@ trùi ≠ aong Oa# tro ≠ habuw hbU◊ trôn ≠ wir v^Â, awir av^Â, wing

v^Œ trùoc ≠ pacah pcH trùoi ≠ caop Oc@∏ trùoi ≠ cep c⁄∏ trong ≠ lam l*, dalam dl* tr)ong ≠ pala pl_ trùçn ≠ dep d⁄∏ trùçng r¨çng ≠ ndaot OÎ@Ê trùçng ≠ sagar sg trùçng ≠ saoh Os@H trùçng ≠ tanaow tOn@◊ tr_çn ≠ jruw RjU◊ tr_çn ≠ sun sUˆ tr%! ≠ padar pw tr%! l_ai ≠ galac glÇ tr%! l_ai ≠ wek v⁄ tr^!i ≠ pùe Ow⁄ tr^!i ≠ langik lq^ tr_!t ≠ labaot l_Ob@Ê tru (chùoà ≠ aluw alU◊ truy^"n ≠ pataow pOt@◊ trûng (conà ≠ kanun knUˆ

207

trùut ≠ craok ORc@ trùut ≠ satuh stUH trèa ≠ jala jl_ trèù!c ≠ haluw hlU◊, hahahlau hhLU⁄ trùèng ≠ baoh Ob@H ùup ≠ tuak tV ùut ≠ ca-ndieng cÎ!⁄Y u°ong ≠ nyam Z*, manyum MzU* è ≠ a a_ è!n ≠ bhaong OB# èù!c ≠ craing ØRcŒ èù!t ≠ pasah psH vùa (cùaià ≠ awak av vùa ≠ njip Ô^∏ vùac ≠ galam gl* vùach ≠ kadring kRd^Œ vai ≠ bara br_ vai v%ai ≠ caiy ØcÁ, pacaiy pØcÁ v%ay ≠ kah kH väi ≠ prai ØRp vùan ≠ papan w_pˆ vâo ≠ ma M, tama tM_ vâng ≠ mah MH vâng ngh_" ≠ rakuah rVkH vù&t ≠ aiak aY véng l^!i ≠ peng p!⁄ vùép chén ≠ tahanaik t_hØN v_ét ≠ ya y, aya ay_ v_éy ≠ panan w_Nˆ ve s)éu ≠ adrer aRd⁄ vë ≠ cih c^H v^" fâm ≠ brung si RbUŒ sfl v°et ≠ pih p^H vi (cùaà ≠ can cˆ vùi ≠ kadung kdUŒ viù"t ≠ cih c^H vi_"c ≠ buak bV

vi_"t ≠ yuen yV⁄ˆ v_it ≠ ada ad v_it ≠ bit b^Ê vô ≠ auak aV v%o ≠ ka-nduh k∆ UH v%o ≠ saon OS@ˆ voi ≠ laman l_Mˆ vôi ≠ halak hl vôi ≠ traom ORt� vông ≠ awi avfl vông ≠ kaong Ok# vöng (cùaià ≠ ayun ayUˆ vöng ≠ jaw j◊ vùot ≠ krih Rk^H vç ≠ ma M, tama tM_ v¨ç ≠ pak p vçi ≠ cur cU v°on ≠ maot Om@Ê vù! ≠ jadrak jRd vù!i nhau ≠ haganuw h_gZU◊ v_! ≠ yaong Oy# v_! ≠ diep dY⁄∏, hadiep hdY⁄∏ vùu ≠ tasau tsU⁄ vua ≠ padraong pORd# vui ≠ buy bUÁ vuçn ≠ dakmam d_m* vuùçt ≠ papek w_p⁄ v^èa fùung ≠ pùek Op⁄ v_èa ≠ aduk adU v_èa ≠ canuh cnUH vè^!n ≠ ben b⁄ˆ xa bù&t ch%i ≠ awak av xa cùach ≠ atah atH xanh lùa céy ≠ canyuang czVY! xùac chù"t ≠ atuw atU◊ xùach ≠ ca-njak cÔ xùach ≠ taok Ot@, tùek Ot⁄

208

x%ao ≠ padhen pD⁄ˆ xù&t ≠ manéng Mn¨! xùéu ≠ sait ØsÊ xe ≠ radaih rØdH xù"p ≠ lep l⁄∏ xù"p ≠ sap s∏ xin ≠ kau kU⁄, lakau l_kU⁄ xoâi ≠ pa-aok pOa@ xoay ≠ padar pw xoê ≠ balang bl! xong ≠ abiang abY! xong ≠ blaoh ObL@H xùoc ≠ jruw RjU◊ xùom ≠ paley pl⁄Á xùom ≠ puk pU xç ≠ talek tl⁄

xù!i ≠ sun sUˆ xua ≠ druh RdUH xua ≠ puh pUH xùuc ≠ buaok ObV@ xuùçng ≠ trun RtUˆ xùè phè!ng ≠ palun plUŒ xùè s%! ≠ aya ay_ xèa ≠ ha-ndep hÎ⁄∏ xè!ng ≠ calang cl! y"n ≠ aon Oa@ˆ y"u thè!ng ≠ canem cN° yù"u ≠ phùeh OP⁄H

209

T^è v_èng xù"p theo

ch%u f^"

GIA FflNH

adey ad⁄Á em. ai kamey ØA kM⁄Á ch_i gùai. ai mait ØA ØMÊ anh c%ua chùu. ai sang kamey ØA s! kM⁄Á ch_i

déu. ai sang ØA s! anh r%", ch_i déu. ama hamaom aM_ hOm� cha gh%e. ama lakey aM_ l_k⁄Á cha ch)ong. amaik hamaom aÆm hOm� m_e

gh%e. amaon aOm@ˆ chùau. amik hamaom am^ hOm� cha

gh%e. amik lakey am^ l_k⁄Á chùu. anak bik aN b^ con cùai. anak kamey aN kM⁄Á con

gùai. anak lakey aN l_k⁄Á con trai. anak mait aN ØMÊ con c%ua

chùu. anak ra-ndait aNK rØÎÊ tr%e

con, tr%e em. anak raong aN Or# con nuçi. anak wa aN v_ con c%ua bùac. auai ama ØaV aM_ çng ngo_ai. auai pajaih ØaV pØjH çng n_çi. ayaong aOy# anh. cumat cUMÊ chùu.

dum dei sa-ai dU* d‡ sØA mùéy anh em.

gep asei g⁄∏ as‡ bâ con. guk hamaw ai saoh maw ai

kamey gU hM◊ ØA Os@H M◊ ØA kM⁄Á tçi cùo anh nhèng khçng cùo chº.

hadiep lakey hdY⁄∏ l_k⁄Á v_! ch^çng.

jajuak asei jjV as‡ b^a con. kamey dara kM⁄Á dr_ thanh n¨è. luai hadiep ØlV hdY⁄∏ b%o v_!. manih lakey Mn^H lk⁄Á phùai

nam. maok ama Om@ aM_ bâ ngo_ai. maok auai Om@ ØaV çng bâ. maok pajaih Om@ pØjH bâ n_çi. maon Om@ˆ chùau. matuw kamey m_tU◊ km⁄Á con

déu. naih ØNH cç, dî, thùim. ngap matuw Q∏ MtU◊ lâm déu,

lâm r%". ong maok o! Om@ çng bâ. ong mùek o! OM⁄ çng n_çi. pùek dara Op⁄ dr_ gùai tù!i tu%çi

trè%!ng thânh. puk nanaih pU n_ØNH tr%e em. ranaih rØNH tr%e, tr%e em. raong ngap anak Or# Q∏ aN

nuçi lâm con. su-ai sang sUØA s! anh r%", ch_i

déu. yaong Oy# v_!.

TH„N TH·”

210

aia gahak aY_ gh fâm. anak ma-uk aN M_u cuùçng

h_ong. anak mbuk aN ıU bùui tùoc. angum akaok aQU* aOk@ quùén

f)au. apar tangin ap tq^ˆ cùanh tay. atai aØt gan. auaik pabah ØaV pbH chûi

mi_"ng. balang mata bl! m_t_ m%! mù&t ra. balang palak tangin bl! ∏l

tq^ˆ xoê bân tay. baluw ging blU◊ g^Œ lçng nheo. baluw kang blU◊ k! réu c^&m. baluw takai blU◊ tØk lçng

chén. baluw tangan blU◊ tQˆ lçng

tay. baoh patih Ob@H pt^H bù&p chén. baong klaon Ob# OkL@ˆ mçng fùit. buak kang bVk! cùai c^&m. bùem hagah mata Ob° hgH Mt_

fui m_çt mù&t. ca-mbuai cØıV m)om. ca-ndieng anak cÎ!⁄Y aN ngùon

ùut. ca-ndieng anra cÎ!⁄Y aRN_ ngùon

cùai. ca-ndieng takai cÎY⁄! tØk ngùon

chén ùut. ca-ndieng tangan cÎY⁄! tQˆ

ngùon tay ùut. calang manih cl! Mn^H xè!ng

ngè^!i. calang raong cl! Or# xè!ng sùçng.

capa tangan cp_ tQˆ säi tay. co darah Oc_ drH m_ach mùau. daor adung Od@ adUŒ ngh_et müi. duy puec dUÁ pV⁄Ç kùeo ru_çt. gah tangin hanuak gH tq^ˆ

hNV b"n tay m_&t. gah tangin iw gH tq^ˆ i◊ b"n

tay trùai. ha pabah h_ pbH h%a mi_"ng, m%!

mi_"ng. hagah tangan h_gH tQˆ m_çt

cùanh tay. hapar tangin hp tq^ˆ bù&p tay. harip adau hr^∏ adU⁄ h%i müi. jaoh calang Oj@H cl! gäy xè!ng. jaoh takai Oj@H tØk gäy chén. ka-nduh mata kÎUH mt_ mùi mù&t. kabum pabah kbU* pbH ng_ém

mi_"ng. kacun ta-uk kcUˆ tu quî gùçi. kadaol adung kOd@Ò adUŒ ngh_et

müi. kakau takai kU⁄ tØk mùong chén. kakau tangan kkU⁄ tQˆ mùong

tay. kuk akaok trun kU aOk@ RtUˆ

cùui f^éu xuùçng. la l_ sùoi, hùoi. labang tanga l_b!tQ_ l¨ç tai. lamak calang l_M cl!t%uy sùçng. lang akaok lŒ aOk@ sùoi f^éu. limaow liah l^Om@◊ lYH sùoi trùan. mak palak tangan M pl

tQˆ nù&m bân tay. mata ikan takai Mt_ ikˆ tØk

mù&t cùa.

211

ndaoh dum candieng takai tabiak OÎ@H dU* cÎY!⁄ tØk tbY gi_èt mùéy ngùon chén ra.

ndùeng da OÎ⁄Œ w m%o ùac. ndut tangin ÎUÊ tq^ˆ lùong tay. nyih adung z^H adUŒ h%i müi. pa-ak pa nùach. pak da p d_ v¨ç ng_èc. palak tangin apan galac w_l

tq^ˆ apˆ glÇ nù&m bân tay l_ai.

papek tangan pp⁄ tQˆ r^! tay. par rakiang p r_kY! cùanh ch%o,

cûi ch%o. parasaok pr_Os@ ph%çi. pha P_ fûi. pik mata p^ Mt_ nhù&m mù&t. rah akaok rH aOk@ ch%ai f)au. rakaong rOk@Œ h_ong. raw mbaok r◊ Oı@ r%èa m_&t. raw takai r◊ tØk r%èa chén. ta-aong takai tOa@Œ tØk ùçng

chén. tada td_ ng_èc. tagei gaham tg‡ gh* r&ng c°am. tagey mah tg⁄Á MH r&ng vâng. tahanaik t_hØN vùép chén. tai baoh Øt Ob@H trùai tim. tapai mbaok tØp Oı@ r%èa m_&t.

D»_ÛC PH·„M-B_”NH T_„T

abih hakik ab^H hk^ hù"t b_"nh ho_an.

abih ruak ab^H rV hù"t fau, hù"t b___"nh.

adip galac ad^∏ glÇ s°ong l_ai.

akam mbram ak* Rı* t"n cùo t%ém thuùçc f_çc.

banguh bQUH r"n. ging g^Œ l%! loùet. grun RgUˆ rùet, sùçt rùet. jaik njai Øj ØÔ g^én ch°et. jraw grun Rj◊ RgUˆ thu°oc rùet. jraw manyum Rj◊ MzU* thu°oc

u°ong. jraw phaing Rj◊ ØP⁄Œ thuùçc

phi_"n. jraw sit Rj◊ s^Ê thu°oc fù&ng,

thu°oc f_çc. jraw so Rj◊ Os_ thuùçc x%ç. klah ruak kLH rV hù"t b_"nh. klaoh cakei OkL@H ck‡ c_ut chén. laen l_a⁄ˆ b_"nh rùet. manih kut Mn^H kUÊ ngè^!i c_ut. manih ruak M_n^H rV ngè^!i b_"nh. maruh ranah darah MrUH rNH

drH mùau m%u. pa-ndik akaok pÎ^ aOk@ nhùèc

f)au, fau f)au. pa-ndik tung pÎ^ tUŒ fau

b_ung. patuk ptU ho. ruak cakuai rV cØkV thù&t c%ç. ruak hakik rV hk^ fau b_"nh. ruak halam rV hl* fau n_&ng. ruak pa-ndik rV pÎ^ b_"nh

ho_an. ruak patah rV ptH b_"nh t%a. ruak taglaoh puec rV tOg@LH p⁄VÇ

b_"nh ru_çt th^èa. sayeng aih sy!⁄ ØAH tùao bùon. tabiak darah tbY drH ra mùau. tangil tq^Ò fiù"c, n_&ng tai.

212

TÔOA ‰ AN-HflNH S_»

acih glac ac^H gLÇ s_ach t_çi. agham aG: h&m d_oa, fe d_oa. asei glac as‡ gLÇ hînh ph_at. asei manih as‡ Mn^H xùac ngè^!i. ciip-njai cY^∏ ØÔ ch_iu chù"t. craing pa-njai manih ØRcŒ pØÔ

Mn^H mu°on gi°et ngè^!i. glac gLÇ t_çi, t_çi l¨çi. hacih glac hc^H gLÇ s_ach t_çi. hamaw glac hM◊ gLÇ cùo t_çi. huai glac ØhV gLÇ chu_çc t_çi. huai wing ØhV v^Œ chu_çc l_ai. kham G* h&m d_oa. mak lakuk M l_kU &n cù&p. manih catang M_n^H ct! ngè^!i

hung d¨è. manih glac nya dep Mn^H gLÇ Z_

d⁄∏ nùo trùçn t_çi ph_am. manih mahatai M_n^H M_hØt

ngè^!i d¨è. manih tapak M_n^H tp ngè^!i

th_ét thâ. mbeng lo glac ıL!⁄ Ol_ gLÇ nhi)eu

t_çi l¨çi. njai manih ØÔ Mn^H gi°et ngè^!i. nyai ØZ chù"t. pa-njai asei pØÔ as‡ gi°et ai. pa-njai pØÔ, pa-njrai pØRÔ,

panyei pZ‡ gi°et. pagap pg∏ ki_"n cùao. paklah glac pkLH gLÇ tha t_çi. panjai asei pØÔ as‡ gi°et ai. piaih kung tabiak ØpY⁄H kU⁄ tbY

ch_iu xèng ra.

ruak cakuai rV cØkV thù&t c%ç. sang glac s! gLÇ toâ ùan. sik takuai s^ tØkV cù&t c%ç. tagaong anuh tOl@Œ anUH g_ong

cûm.

THI”N VÆN-THÔÛI TI‰ ”T ajan ndait ajˆ ØÎÊ mèa nh%o. ajan paliar ajˆ plYÂ mèa fùa. ajan praong ajˆ ORp# mèa lù!n. angaom aOQ� sè!ng mû. angin ayuk aq^ˆ ayU giùo th%çi. angin pabuy aQ^ˆ pbUÁ giùo

Bù&c. balan pa-ndiak blˆ pÎY

thùang nù&ng. braing ØRbŒ sùet. dam nyak d* Z chù!p sùang, sùém

sùet. dua harey blaoh dV hr⁄Á ObL@H hai

ngây r)oi. dua harey tra dV hr⁄Á Rt_ hai

ngây n¨èa. gah malam gH Ml* ban f"m. hadah kayaon hwH kOy@ˆ sùang

sù!m. hadah pagai hdH pØg_ sùang sù!m. hadum harey hdU* hr⁄Á mùéy

ngây. harei sadei hr‡ sd‡ ngây sau. harey pagai hr⁄Á pØg_ ngây mai. jayep mani jy⁄∏ Mnfl tùçi nay. kadeh kd⁄H mùçt. klau harei déng kLU⁄ hr‡ wË! ba

ngây n¨èa. krah malam kRH M_l* n%èa f"m.

213

langik ajan l_q^ ajˆ tr^!i mèa. langik gram lq^ Rg* tr^!i g)ém. langik lq^ tr^!i. langik siam l_q^ SY* tr^!i f_ep,

tr^!i tùçt. lima harei déng l^M_ hr‡ wË! n&m

ngây n¨èa. lingik angin l^q^ aq^ˆ tr^!i giùo. ma-am mani Ma° Mnfl sùang nay. mabuai mØbV hçm qua. malam ita M_l* it_ f"m tù!i. malam ni Ml* nfl f"m nay. ngaom Oq� sè!ng. nyep harei Z⁄∏ hr‡ m¨çi ngây. pa-ndiak pÎY nùong, nù&ng. pagai pØg_ bu%çi sùang. patuk ptU ngçi sao. ring urang r^Œ ur! t%ang sùang. sun rabuk sUˆ rbU tr_én bäo. thun anep TUˆ aN⁄∏ n&m tù!i. thun daih TUˆ Ød⁄H n&m ngoùai. war hadùeh v hd⁄H hçm kia. yang balan y! blˆ m_&t tr&ng. yang harei y! hr‡ m_&t tr^!i. yang harey cak y! hr⁄Á c

m_&t tr^!i m_oc. yang harey mblut y! hr⁄Á ıLUÊ

m_&t tr^!i l_&n.

NÁNG NGHI_”P

aduk padai adU pØd v_èa lùua. asah jaong asH Oj# mâi rîu. asar asÂ, hasar hs h_at, h_çt. banga badai bQ_ bØd bçng lùua. ben b⁄ˆ vè^!n. ca-mbu padai cıU_ pØd ph!i lùua.

canuh padai cnUH pØw v_èa lùua. caoh lan Oc@H lˆ cuùçc fùét. draom kayau ngap apuh ORd�

kyU⁄ Q∏ apUH céy cùçi f%" lâm r¨éy.

galaong aia gOl# aY_ con mè!ng. guai ØgV b^!. haluk hlU f°ét. hama manei hM_ Mn‡ ru_çng lùan. jadrang daok yuak padai jRd!

Od@ yV pØd chôi %! f%" g_&t lùua.

jalain jØl⁄ˆ (cùaià cuùçc. jaong déng kaoh nyuh Oj# w¨!

Ok@H zUH rîu ch_&t c%ui. jaong praong Oj# ORp# bùua lù!n. juak padai jV pØd f_ap lùua. kataol kOt@Ò bù&p. kayau kuah kyU⁄ kVH trang câo. kayau wak kyU⁄ v ùùach. la-aua dua mbeng laV_ dV ı⁄! cây

l)an thùè hai. la-aua hama l_aV_ hM_ cây ru_çng. lan manei lˆ Mn‡ fùét nâ. lan mariah lˆ MrYH fùét sùet. lan siam lˆ SY* f°at t°ot. langal l_QÒ (cùaià cây. luei lV‡ b^!. mac duy aia MÇ wUÁ aY_ mùay

b!m nèù!c. padai kak casak pØd k cs

lùua chèa chùin. padai kayuùen pØw kOyV⁄ˆ lùua

sù!m. pajaih pØjH (h_çtà gi°ong. pala pl_ gieo, tr)ong. palei lan pl‡ lˆ fâo fùét.

214

paoh lan Op@H lˆ n_"n fùét. paok adrang Op@ aRdŒ bùo r!m. prai padai ØRp pØd gieo lùua. saiy duy ØsÁ dUÁ xe kùeo. saiy lamaow ÆsÁ l_Om@◊ xe bô. sakam sk* (cùaià b^èa. sang glaong lam hama s! Og# l*

hM_ nhâ cao %! trong ru_çng. sang tùeng s! Ot⁄Œ chôi.

taong padai Ot# pØd fùçng lùua. wang vŒ lè¨!i li)"m. wuw vU◊ (cùaià cuùçc. yuak padai yV pØd g_&t lùua. yuak yV g_&t.