Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

25
7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 1/25

Transcript of Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

Page 1: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 1/25

Page 2: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 2/25

 

2

Περιεχόμενα

Πρόλογος…………..……...… σελ. 3-4

 Ayn Rand, ο θηλυκός «Ιανός»

Η ζωή και το έργο της…....…… σελ. 5-7

 Αντικειμενισμός, μια ριζοσπαστική ηθική θεώρηση

Οι βασικές θέσεις και αρχές του… σελ. 8-11

Προεκτάσεις του Αντικειμενισμού:

Ατομικά δικαιώματα/Πολιτική, Οικονομία/Επιχειρηματικότητα,

Δίκαιο.................. σελ. 12-13

Κριτική στον Αντικειμενισμό

Δογματισμός, αντιφάσεις και η αμείλικτη πραγματικότητα…. σελ. 14-16

Επιρροές στον Αντικειμενισμό

Νίτσε, Προτεσταντισμός και Αμερικανικά ιδεώδη……….. σελ. 17-21

 Από την θεωρία στην πραγματικότητα 

Η επίδραση του Αντικειμενισμού στην πολιτική και οικονομική ζωή των

Η.Π.Α. ……………. σελ. 22-23

 Σύνοψη……… σελ. 24

Page 3: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 3/25

 

3

Πρόλογος

Η 15 η Σεπτεμβρίου 2008 θα αναφέρεται πιθανότατα στα μελλοντικάεγχειρίδια των σπουδαστών Οικονομικών ως «Μαύρη Δευτέρα» 1. Ήταν η μέρα

που ο «γίγαντας» των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών Lehman Brothers 

υπέβαλε αίτημα πτώχευσης κατά το άρθρο 11 του πτωχευτικού κώδικα των

Η.ΠΑ. (Bankruptcy Code), ήταν η ημέρα που θα άλλαζε τις ζωές εκατομμυρίων,

αν όχι δισεκατομμυρίων, συνανθρώπων μας.

Η πτώχευση έμελλε να οδηγήσει στην αποκάλυψη των κερδοσκοπικών

τακτικών που τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ακολουθούσαν κάνοντας χρήση

 χρηματοοικονομικών προϊόντων που δημιουργούσαν υπεραξίες πέρα από κάθε

ορθολογική πρακτική (π.χ. Subprime mortgages). Ακολούθησε ένα «ντόμινο»

καταρρεύσεων επιχειρήσεων πέρα από τον χρηματοοικονομικό τομέα που

οδήγησε εκατομμύρια ανθρώπους στην ανεργία και την δυστυχία. Η κρίση αυτή

ωστόσο δεν περιορίστηκε στις Η.ΠΑ., πέρασε και στην αντίπερα όχθη του

Ατλαντικού φθάνοντας έως και την χώρα μας όπου έλαβε διαστάσεις κρίσης

δημοσίου χρέους. Η δυστυχία, η πείνα και η εξαθλίωση έπαψαν να είναι για τον

μέσο Ευρωπαίο, και ειδικότερα τον κάτοικο της νότιας Ευρώπης, μακρινές

εικόνες που έφθαναν σε αυτόν μέσα από τον τηλεοπτικό του δέκτη. Έγιναν

οικείες εικόνες, τμήμα της καθημερινότητας του.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον αμφισβήτησης του καπιταλιστικού

συστήματος και της «ευδαιμονίας» αυτού το έργο του Καρλ Μαρξ έγινε και πάλι 

επίκαιρο, ενώ οι πωλήσεις του «Κεφαλαίου» στη Ευρώπη γνώρισαν ιδιαίτερη

άνθηση. Η στροφή αυτή προς τον μαρξισμό μπορεί να χαρακτηριστεί ως

απόλυτα δικαιολογημένη, καθώς οι άνθρωποι αναζητούν μια εναλλακτική

θεώρηση του οικονομικού συστήματος.

Ενώ όμως στην Ευρώπη το «Κεφάλαιο» γίνεται και πάλι επίκαιρο στις

Η.Π.Α., την «πηγή» της κρίσης που συγκλονίζει την υφήλιο από το 2008, μια εκ 

διαμέτρου αντίθετη θεώρηση της οικονομικής δραστηριότητας γνωρίζει 

ιδιαίτερη άνθηση. Πρόκειται για το ρεύμα του Αντικειμενισμού και τις ιδέες της

«μητέρας» του, της φιλοσόφου και συγγραφέως Ayn Rand. Από το 2008 έως και 

σήμερα, οι πωλήσεις του magnum opus της Ayn Rand “Atlas Shrugged” έχουν

 γνωρίσει πραγματική «έκρηξη» φθάνοντας στα 1,5 εκατομμύρια αντίτυπα 2. Το

εντυπωσιακό είναι ότι η δημοφιλία των πραγματικά ακραίων ιδεών της Ayn

Rand δεν περιορίζεται στα ανώτερα κλιμάκια της αμερικανικής κοινωνίας,

υποστηρικτές τους κανείς μπορεί να συναντήσει από τους διαδρόμους του

Καπιτωλίου και την Wall Street έως τα βάθη του αμερικανικού Νότου και τις

θορυβώδεις συγκεντρώσεις του Tea Party. Πρόκειται για ιδέες τόσο δογματικέςκαι ακραίες που σε πολλές περιπτώσεις οι επικριτές τους αναφέρονται στο

Page 4: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 4/25

 

4

σύνολο των οπαδών της Ayn Rand με τον υποτιμητικό χαρακτηρισμό The Ayn

Rand Cult  3  ,   χαρακτηρίζοντας τους ουσιαστικά ως μέλη μια ιδιότυπης

παραθρησκευτικής οργάνωσης. Είναι τέτοια η ένταση που προκαλεί και μόνο η

αναφορά του ονόματος της Ayn Rand σε πολιτικές συζητήσεις που ο υποψήφιος

αντιπρόεδρος των Ρεπουμπλικάνων στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές Paul Ryan αναγκάστηκε να προβεί σε δημόσια δήλωση όπου αποκήρυσσε τις ιδέες

της Ayn Rand, των οποίων υπήρξε οπαδός στα κολεγιακά του χρόνια, υπό τον

φόβο ότι οι πολιτικοί του αντίπαλοι θα κάνουν χρήση αυτών των παλαιότερων

θέσεων του με σκοπό να αμαυρώσουν την εικόνα του. Ακόμη, και η δημοφιλής

σειρά κινουμένων σχεδίων South Park έκανε την «τιμή» στην Ayn Rand

ασχοληθεί με το έργο της , όχι βέβαια και με τόσο κολακευτικό τρόπο 4 !

Παρά την δημοτικότητα της Ayn Rand στις Η.Π.Α. η ίδια και οι ιδέες της

σε μεγάλο βαθμό παραμένουν άγνωστες στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στην

Ελλάδα. Είναι χρήσιμο να γίνουμε κοινωνοί αυτών των ιδεών όχι μόνο γιαδιευρύνουμε τους πνευματικούς μας ορίζοντες, αλλά και για να κατανοήσουμε

ποια είναι τα βαθύτερα κίνητρα των ενεργειών ατόμων που βρίσκονται στα

κέντρα λήψης αποφάσεων των Η.Π.Α. .

Στα πλαίσια της εργασίας αυτής για το μάθημα της «Επιχειρησιακής

Ηθικής» θα παρουσιάσουμε τις βασικές αρχές του Αντικειμενισμού, τις επιρροές

που δέχτηκε η δημιουργός του και την επίδραση του σε διάφορες πτυχές της

οικονομικής και πολιτικής ζωής των Η.ΠΑ. .

1. Χαρακτηρίζεται «Μαύρη ∆ευτέρα» κατ΄αναλογία µε την «Μαύρη Τρίτη», την 29 Οκτωβρίου 1929, την«αφετηρία» της ύφεσης κατά την δεκαετία του 30’.2. Πηγή: http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2012/aug/17/ayn-rand-atlast-shrugged-paean-american-liberty

3. Πηγή: http://www.newyorker.com/reporting/2009/11/09/091109fa_fact_mallon4. Πηγή: http://www.youtube.com/watch?v=_j56IiLqZ9U

Page 5: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 5/25

 

Η ζωή και το έργο

Αν έπρεπε να

προσωπικότητα της A

ταιριαστή. Η αναφορά τ

θάνατο της, είναι ικα

εκπρόσωποι της διαν

εγωισμού και του καπιτ

τις θέσεις της εξαιτίας

στην άμβλωση και εναν

της αμερικανικής στρατ

το γεγονός ότι όταν ο

κλήθηκε να σχολιάσει τ

τις σατανικές φιγούρες

view is one of the most ev 

Οι βιβλιοκριτικο

συγγραφικό της έργο,

των βιβλίων της και τ

κοινότητα έως και τις α

με αδιαφορία, αν όχι α

συνεχίζουν να παραμέναντίτυπα κάθε χρόν

πραγματοποίησε η Βιβλ 

αυτά επέλεξαν το βιβλί 

βιβλίο στην ζωή τους με

Ποια είναι όμως πραγμα

Η Alisa Zinov'yev 

Αγία Πετρούπολη της τ

μιας ευκατάστατης ασRosenbaum ήταν φαρ

 Ayn Rand, ο θηλυκ

«Ιανός»

της

αποδώσουμε έναν και μόνο χαρακ 

n Rand, η λέξη που αμφιλεγόμενη θ

ου ονόματος της, ακόμη και σήμερα 30 χ

 ή να προκαλέσει έντονες διαμάχες. Ο

 ησης στις Η.Π.Α. κατέκριναν τις θέσεις

αλισμού, ενώ οι συντηρητικοί «αφόρισα

της στάσης της υπέρ του δικαιώματος

ίον της υποχρεωτικής στράτευσης κατ

ιωτικής παρέμβασης στο Βιετνάμ. Χαρακ 

διαπρεπής Αμερικανός ακαδημαϊκός

ν Ayn Rand και το έργο της την χαρακτήρ

στην ιστορία της σύγχρονης διανόησης

il figures of modern intellectual history” 1.

ί αντιμετώπισαν αρνητικά στην πλειοψ

πικρίνοντας το μελοδραματικό ύφος τη

ους «μονοδιάστατους» ήρωες της 2 .

 χές της προηγούμενης δεκαετίας αντιμε

παξία. Παρόλα αυτά, ακόμη και σήμερ

ουν δημοφιλείς και τα βιβλία της να πο. Είναι χαρακτηριστικό πως σε

ιοθήκη του Κογκρέσου το 1991 μεταξύ τ

ο της “Atlas Shrugged”  ως το  δεύτερο

ά την Βίβλο 3.

ικά η Ayn Rand;

a Rosenbaum γεννήθηκε στις 2 Φεβρουαρ

αρικής Ρωσίας. Ήταν η μεγαλύτερη από

ικής οικογένειας, ο πατέρας της  Zinov ακοποιός και τα εισοδήματα του επ

5

ς

 ηρισμό στην

 ήταν η πιο

όνια μετά τον

ι «αριστεροί»

της υπέρ του

» το έργο και 

ων γυναικών

την διάρκεια

 ηριστικό είναι 

oam Chomsky  

ισε ως μια από

: “Rand in my 

 ηφία τους το

ς, την έκταση

ακαδημαϊκή

ώπιζε το έργο

οι ιδέες της

λούν χιλιάδεςέρευνα που

ων μελών της,

ιο σημαντικό

ίου 1905 στην

ις τρεις κόρες

 Zakharovichτρεπαν στην

Page 6: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 6/25

 

6

οικογένεια να ζει όπως οι αστοί της Δυτικής Ευρώπης παρέχοντας στα παιδιά

του την καλύτερη δυνατή παιδεία. Η Αlisa έδειχνε μικρό ενδιαφέρον για το

σχολικό περιβάλλον και κύριο ενδιαφέρον της ήταν η συγγραφή μικρών

ιστοριών με θέματα που έξαπταν την παιδική φαντασία της. Αυτή την

«ονειρική» παιδική ηλικία διέκοψε η Οκτωβριανή Επανάσταση, η περιουσία τουπατέρα της, υποστηρικτή του  Alexander Kerensky 4, δημεύτηκε και η οικογένεια

κατέφυγε στην Κριμαία όπου βρίσκονταν ισχυρές δυνάμεις των Λευκών 5. Η

οριστική ήττα των Λευκών έφερε την επιστροφή της οικογένειας στο

Πέτρογκραντ ( το νέο όνομα της Αγίας Πετρούπολης μετά την Επανάσταση)

όπου ζούσαν κάτω από συνθήκες απόλυτης ανέχειας. Ήταν η περίοδος όπου

άρχισε να διαμορφώνεται ο ορθολογικός χαρακτήρας της Ayn, ενώ παράλληλα

ξεκίνησε και τις σπουδές της στο τοπικό πανεπιστήμιο. Οι διώξεις που υπέστη

στο πανεπιστήμιο εξαιτίας της «αστικής» καταγωγής της σε συνδυασμό με τις

συνθήκες διαβίωσης στην μετεπαναστατική Ρωσία την οδήγησαν στην μελέτη

της αμερικανικής ιστορίας και κουλτούρας. Η άδεια που της δόθηκε το 1925 να

επισκεφτεί συγγενείς της στις Η.Π.Α. ήταν η ευκαιρία που περίμενε από καιρό,

δε θα επέστρεφε ποτέ ξανά στην γενέτειρα της. Τους πρώτους μήνες μετά την

άφιξη της στις Η.Π.Α. διέμενε στο Σικάγο όπου συγγενείς διεύθυναν έναν

κινηματογράφο, ενώ λίγο αργότερα μετακινήθηκε και πάλι προς την

California.Εκεί ασχολήθηκε με την συγγραφή σεναρίων για κινηματογραφικές

παραγωγές, νυμφεύτηκε, ενώ το 1931  έλαβε την αμερικανική υπηκοότητα. Η

πρώτη της νουβέλα We the Living που εκδόθηκε το 1936, είχε αυτοβιογραφικό

 χαρακτήρα και εκτυλισσόταν στην Σοβιετική Ρωσία, ενώ είναι το πρώτο έργο

της στο οποίο αναπτύσσει τις ιδέες της για την πάλη μεταξύ ατομικότητας και 

κράτους. Στην συνέχεια εκδόθηκε το έργο της  Anthem, στο οποίο περιγράφει 

ένα δυστοπικό μέλλον όπου ο κολεκτιβισμός έχει επικρατήσει σε τέτοιο βαθμό

που η έννοια της συλλογικότητας έχει αντικαταστήσει αυτή της ανθρωπότητας.

Ακολούθησαν δύο μυθιστορήματα που έμελλε να αποτελέσουν την λογοτεχνική,

και κατά μία έννοια «πολιτική» παρακαταθήκη της, τα : Fountainhead και  Atlas 

 Shrugged . To 1943 εκδίδεται το μυθιστόρημα Fountainhead όπου περιγράφει 

τον αγώνα ενός νεαρού αρχιτέκτονα ενάντια σε αυτούς που ζουν παρασιτικά,

ενώ το 1957 εκδίδεται το magnum opus της Atlas Shrugged, στο οποίο έθεσε

και τις βάσεις του Αντικειμενισμού. Στις 1168 σελίδες του παρουσιάζεται μιαεναλλακτική πραγματικότητα όπου επιστήμονες, βιομήχανοι και επιχειρηματίες

κατεβαίνουν σε απεργία, εγκαταλείποντας την κοινωνία. Ηγέτης αυτής της

απεργίας είναι ο κεντρικός χαρακτήρας του έργου John Galt που «σταματά την

μηχανή που κινεί τον κόσμο». Σύντομα τα πάντα αρχίζουν να καταρρέουν

εξαιτίας της απουσίας των κεφαλαιούχων και η κυβέρνηση αναγκάζεται να

ζητήσει από τον Galt να σταματήσει την απεργία. Αυτό που υπονοεί η Ayn Rand

είναι ότι ο εγωισμός και η επιδίωξη του ατομικού συμφέροντος από τους

επιχειρηματίες είναι οι δυνάμεις εκείνες που διατηρούν σε ισορροπία το

κοινωνικό σύνολο. Οποιαδήποτε να προσπάθεια να καταπνιχθούν αυτά θαοδηγήσει την κοινωνία σε κατάρρευση.

Page 7: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 7/25

 

πρόεδρο της ομοσπον

διάρκεια των επόμενω

Αντικειμενισμό, ενώ εκ 

ιδρύματα και συνέδρια.

πιο ακραίες και αντι 

πολλούς στενούς της

μεταπτώσεις της μπορ

υπήρξε εθισμένη σε αμ

συνταγή. Το 1974 ανα

 ήταν τότε μόνο που

Η.Π.Α.(social security),

έχει κάποιος οποιαδήπ

απαραίτητη η ύπαρξη α

της σε οποιαδήποτε μορ

στην επάρατη νόσο, στ

οπαδούς της, μεταξύ α

 γεγονός ότι δίπλα στο

που απεικόνιζε το αμερι 

Αυτά είναι και τα δύο τελευταία λογ

της Ayn Rand, καθώς πλέον δραστηρ

πολιτική ακτιβίστρια προσπαθώντας

την φιλοσοφία του Αντικειμενισμού .

της δεκαετιʆας του 40 ειʆχε δειʆξεενδιαφέροντα κινούμενη στον φιλελ 

Διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τ

οικονομολόγο Ludwig von Mises,

ένθερμη υποστηρίκτρια των αντι 

«σταυροφοριών» του γερουσιαστή

1951 μετακόμισε στη Νέα Υόρκη ό

διαμορφώθηκε ένας «κύκλος» θαυμασ

των άλλων συμπεριλάμβανε και τ

ιακής τράπεζας των Η.Π.Α. Alan Gr

δεκαετιών δημοσίευσε πληθώρα άρθρ

τοντάδες ήταν και οι διαλέξεις της σε

ι θέσεις με την πάροδο του χρόνου γίνον

ατικές, απομακρύνοντας από κοντά τ

συνεργάτες. Οι αντιφάσεις και οι 

ύν ίσως να αποδοθούν στο γεγονός ότι 

εταμίνες που την είχαν χορηγηθεί αρχ

άλυψε πως πάσχει από καρκίνο στους

δέχτηκε να εγγραφεί στην κοινωνική

εγονός εντυπωσιακό αν αναλογιστεί καν

τε συναλλαγή με κρατικούς φορείς στ

ριθμού κοινωνικής ασφάλισης. Τέτοια ήτ

φή κρατικής λειτουργίας. Στις 6 Μαρτίου

ν κηδεία παρευρέθηκαν μερικοί από το

τών και ο Alan Greenspan . Χαρακτηρι 

έρετρο της υπήρχε μια ανθοσύνθεση μή

ανικό δολάριο.

7

οτεχνικά έργα

οποιήθηκε ως

να διαδώσει 

Από τις αρχές

ι πολιτικαʆεύθερο χώρο.

ν Αυστριακό

ενώ υπήρξε

ομουνιστικών

McCarthy. Το

ου γύρω της

ών που εκτός

ν μελλοντικό

enspan. Στην

ων πάνω στο

εκπαιδευτικά

αν ολοένα και 

ς ακόμη και 

ψυχολογικές

επί δεκαετίες

κά με ιατρική

νεύμονες και 

σφάλιση των

είς πως για να

ις Η.Π.Α. είναι 

αν η απέχθεια

1982 υπέκυψε

ς πιο πιστούς

τικό είναι το

ους 2 μέτρων

Page 8: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 8/25

 

8

 Αντικειμενισμός, μια ριζοσπαστική

 ηθική θεώρησηΟι βασικές θέσεις και αρχές του

O ιδέες της Ayn Rand, o Αντικειμενισμός, διαφοροποιούνται σε σημαντικόβαθμό από τα παραδοσιακά ηθικά συστήματα. Είναι ένα πλήρες ηθικό σύστημα,

που πέρα από την φιλοσοφική θεώρηση επιμέρους ζητημάτων επιχειρεί ναδώσει απαντήσεις σε καταστάσεις και προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στηνκαθημερινότητα μας. Στην παραδοσιακή Ηθική ανά τους αιώνες προβάλλεται η

 ηθική υπεροχή του συνόλου, της ομάδας, της κοινωνίας , του έθνους έναντι στο

άτομο, τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες του. Στον Αντικειμενισμό ο άνθρωπος,το άτομο βρίσκεται στο κέντρο του ενδιαφέροντος. Σε αντιδιαστολή όμως μετην «ορθολογική» Ηθική, ο Αντικειμενισμός δεν εστιάζει στο ποιες ηθικές αρχέςπρέπει να επιδιώκει ο άνθρωπος στην ζωή, αλλά στο ποιες έχει πραγματικάανάγκη ο άνθρωπος ώστε να καταστεί δυνατή η ζωή. Π.χ. η φιλαλληλίααντιμετωπίζεται από όλα σχεδόν τα ηθικά συστήματα ως μία εξέχουσα αρχή/αρετή που προωθεί την συνοχή του κοινωνικού συνόλου. Ο Αντικειμενισμόςόμως ρωτά: Είναι αναγκαία η φιλαλληλία στην ζωή του ανθρώπου; Μπορεί τοάτομο επιβιώσει χωρίς αυτή; Αν ναι, τότε η επιδίωξη της είναι περιττή ή ακόμηκαι ανεπιθύμητη αν θέτει σε κίνδυνο την επιβίωση του ατόμου 1. 

Ο άνθρωπος και η ζωή του βρίσκονται στο κέντρο του ηθικούσυστήματος του Αντικειμενισμού, είναι το κέντρο και μέτρο της ηθικής αξίας. Οάνθρωπος έχει κάθε ηθικό δικαίωμα στην ζωή, την ελευθερία και τη περιουσίατου. Έτσι τίθεται το ηθικό θεμέλιο της προσωπικής αναζήτησης της ευτυχίας,δείχνοντας αδιαφορία για τις ανάγκες των άλλων. Πρόκειται για την

επιβράβευση του laissez-faire καπιταλισμού και της κερδοσκοπίας. 

Η Ayn Rand στηρίζει το «οικοδόμημα» της σε ένα θεμελιώδες βιολογικό δίλημμαπου αντιμετωπίζουν όλοι οι έμβιοι οργανισμοί, μεταξύ και αυτών ο άνθρωπος:επιβίωση ή εξαφάνιση. Η επιβίωση αυτή όμως δεν είναι δεδομένη, τα άτομα

βρίσκονται στη ζωή υπό όρους, θα πρέπει να ενεργήσουν κατάλληλα προς αυτήτην κατεύθυνση. Οι αξίες που έχουν θα τα καθοδηγήσουν , ώστε να ενεργήσουνμε σκοπό την επιβίωση τους. Τα ζώα λειτουργώντας ενστικτωδώς έχουν«αποθηκευμένες» αξίες στο υποσυνείδητο τους που τα καθοδηγούν στηνκαθημερινότητα τους, π.χ. αν ένα ζώο βρεθεί σε κίνδυνο από κάποιον θηρευτήενστικτωδώς γνωρίζει πως θα πρέπει να τρέξει. Ο άνθρωπος όμως μετά από

 χιλιάδες χρόνια οργανωμένης κοινωνικής ζωής έχει απολέσει αυτές τις «αξίες»,με αποτέλεσμα να βασίζεται στην λογική ώστε να πετύχει την επιβίωση του. Ηζωή, η επιβίωση είναι ταυτόχρονα και ο σκοπός, αλλά και η πηγή των αξιών. Τοάτομο συνειδητά και χρησιμοποιώντας ως «εργαλείο» την λογική του θαενεργήσει κατά τέτοιο τρόπο ώστε να καταστεί δυνατή αυτή. Θα πρέπει μέσασε ένα μακροχρόνιο πλαίσιο να αποφασίσει τι είναι ωφέλιμο προς την επιβίωση

Page 9: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 9/25

 

9

του και τι είναι ενάντια σε αυτή. Οτιδήποτε διασφαλίζει την επιβίωση είναι καλόκαι ηθικό, ότι είναι ενάντια σε αυτήν είναι κακό και ανήθικο. Το άτομο με βάσειςαυτές τις προσωπικές του θεωρήσεις θα διαμορφώσει το αξιακό του σύστημα..

Οι αξίες του ατόμου σύμφωνα με την Rand είναι καθαρά υποκειμενικές,συνδέονται με την αντίληψη που έχει το άτομο για το περιβάλλον και για το

κατά πόσο τα στοιχεία που το απαρτίζουν συμβάλουν στην επιβίωση του. Τοάτομο συνιστά το μέτρο ηθικής αξίας. Η νοητική διαδικασία που θα οδηγήσει στην διαμόρφωση του αξιακού συστήματος του ατόμου θα εκκινηθεί από τοίδιο. Το άτομο με την γνώση που θα αποκτήσει μέσα από αυτή τη διαδικασία θαδιαμορφώσει το σύστημα αξιών που θα το καθοδηγήσει στις αποφάσεις που θακληθεί να λάβει στη διάρκεια της ζωής του. Ένα άτομο που δεν έχει εκκινήσει 

αυτή τη νοητική διαδικασία και δεν έχει διαμορφώσει το απαραίτητο σύστημααξιών/αρχών, ουσιαστικά βρίσκεται σε επίπεδο κατώτερο και από αυτό τωνκατώτερων έμβιων όντων που οι πράξεις τους καθορίζονται από τα ένστικτατους. Κατά αυτό τον τρόπο το άτομο οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια στηνεξαφάνιση. Το υποσυνείδητο του κενό αρχών και αξιών δεν είναι σε θέση να τουδώσει σαφείς κατευθύνσεις όταν προκύπτει ένα γεγονός για το οποίο αυτό δενέχει διαμορφώσει κάποια ηθική αξία/αρχή και να το καθοδηγήσει. Π.χ. τα ζώαενώ μπορούν με επιτυχία να ανταπεξέλθουν με επιτυχία σε γεγονότα τηςκαθημερινής τους ζωής, σε περιστάσεις όπως φωτιές και πλημμύρες δεν είναι 

σε θέση να ανταπεξέλθουν αποτελεσματικά. Η απουσία ακόμη και αυτών τωνστοιχειωδών ενστίκτων από το άτομο το καθιστά πιο ευάλωτο ακόμη και απότα ζώα. Τα άτομο έχει την δυνατότητα κάνοντας χρήση της λογικής πουδιαθέτει να διαμορφώσει το περιβάλλον προς όφελος του και να επιβιώσει. Σεαντίθετη περίπτωση, θα βρεθεί σε επίπεδο χειρότερο και από αυτό των ζώωνκαι θα καταστραφεί λειτουργώντας ασυνάρτητα2. Ο κώδικας ηθικής, που θα

έχει διαμορφώσει βάσει των συνειδητών του επιλογών, είναι αυτός που θακαθοδηγήσει τις ενέργειες του ατόμου και θα διασφαλίσει την επιβίωση του. Γιααυτό το λόγο το άτομο μακροχρόνια, έχοντας προσδιορίσει λογικά τις αξίεςεκείνες που είναι απαραίτητες για την επιβίωση του, θα πρέπει να αναλάβει όλεςεκείνες τις ενέργειες που θα το οδηγήσουν στην επίτευξη αυτών. Οποιαδήποτεσυμπεριφορά του ατόμου πέρα από αυτό το πλαίσιο είναι κατακριτέα σύμφωναμε τον Αντικειμενισμό, η ζωή και η επιβίωση είναι αυτοσκοπός του ατόμου,οποιαδήποτε μη ορθολογική συμπεριφορά που δε βρίσκεται σε συμφωνία μεαυτή την επιδίωξη είναι κακή, ανήθικη και μακροχρόνια θα οδηγήσει στοναφανισμό του ατόμου. Σε κάθε περίπτωση όμως το άτομο είναι εκείνο που μεδική του πρωτοβουλία θα εκκινήσει την νοητική διαδικασία προσδιορισμού τωναξιών ανεξάρτητα από εξωτερικές επιρροές και επεμβάσεις. Είναι το ίδιο άτομοτο οποίο θα γίνει δέκτης των συνεπειών των αποφάσεων που έλαβε, είτε αυτέςείναι θετικές είτε αρνητικές. Κατά αυτή την έννοια η ηθική και η διαμόρφωσητης είναι καθαρά προσωπική/ατομική υπόθεση. Η Ηθική δεν είναι αντίθετη μεέννοια του ατόμου, αλλά το ίδιο το άτομο και η ζωή του είναι η πηγή και τομέτρο της Ηθικής. Κατά αυτό τον τρόπο θεμελιώνεται σε ηθικά πλαίσια η«άμυνα» του ατομικισμού έναντι των επικριτών του. Ο άνθρωπος έχει κάθεδικαίωμα να απολαμβάνει τα οφέλη των ηθικών επιλογών που έκανε χωρίς ναλαμβάνει υπόψη τους συνανθρώπους του, καθώς αυτά είναι αποτέλεσμα μιαςαυστηρά προσωπικής διεργασίας1. Ο εγωισμός δεν είναι σύμφωνα με τον

Αντικειμενισμό μια παθογένεια του ανθρώπινου χαρακτήρα, αλλά μια απόλυτα ηθικά δικαιολογημένη συμπεριφορά, καθώς το άτομο με δική του πρωτοβουλία

Page 10: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 10/25

 

10

και προσπάθεια κατόρθωσε να διαμορφώσει εκείνες τις αξίες που το βοήθησαννα επιβιώσει και να αποκτήσει τα αγαθά που βρίσκονται στην κατοχή του.Μπορεί να αδιαφορεί για τον πλησίον, μη έχοντας κάποια ηθική υποχρέωση

απέναντι του. Ο καπιταλισμός με αυτό το σκεπτικό, όπως θα αναλύσουμε και στην συνέχεια, παύει να είναι ένα απλό οικονομικό σύστημα, αντιμετωπίζεται 

ως φυσιολογική τάξη των πραγμάτων. Η ανισοκατανομή των παραγωγικώνπόρων και η κερδοσκοπία δεν είναι παθογένειες του συστήματος, αλλά ταφυσιολογικά αποτελέσματα της νοητικής διεργασίας των ατόμων και τηςπροσπάθειας τους να ευτυχήσουν.

Τα δύο «εργαλεία» των οποίων θα κάνει ο άνθρωπος στα πλαίσια της

διαμόρφωσης των ηθικών του αρχών είναι: η σκέψη και η παραγωγική εργασία.Πέρα από τον θεωρητικό προσδιορισμό των ηθικών του αρχών, το άτομο θαπρέπει μακροχρόνια να εργαστεί σκληρά ώστε να τις επιτύχει. Είναι οι ανάγκεςτου όχι απλά του ορθολογικού, αλλά του ορθολογικού και παραγωγικού ατόμουπου βρίσκονται στο πυρήνα του Αντικειμενισμού. Για τον Αντικειμενισμό ταάτομα που δε παράγουν, ζουν παρασιτικά εις βάρος των μελών της κοινωνίαςπου εργάζονται και παράγουν αξία. Η φιλανθρωπία στην συντριπτικήπλειονότητα των ηθικών συστημάτων αντιμετωπίζεται ως πρωταρχική αρετήκαι «υποχρέωση» των οικονομικά ισχυρών, για τον Αντικειμενισμό όμως έχει δευτερεύουσα σημασία όντας μια πράξη καθαρά καλής θέλησης. Είναι οι ανάγκες του ορθολογικού ατόμου που έχουν πρωτεύουσα θέση σε αυτόν, τοάτομο δεν ολοκληρώνεται μέσα από την υπηρεσία του προς το σύνολο, αλλάμέσα από την μοναχική πορεία αναζήτησης αξιών και ευτυχίας. Η φιλανθρωπίαμπορεί να δικαιολογηθεί μόνο μέσα από ωφελιμιστικά/ορθολογικά κριτήρια.Στην περίπτωση που ορθολογικός άνθρωπος θα χρειαστεί να βοηθήσει 

κάποιον, αυτή η ενίσχυση θα πρέπει να έχει μικρή χρονική διάρκεια και ναστοχεύει αποκλειστικά στο να καταστήσει τον λήπτη της βοήθειας μιααυτόνομη παραγωγική μονάδα που θα λειτουργεί προς όφελος του πρωταρχικάκαι προς όφελος ολόκληρης της κοινωνίας κατ’ επέκταση. Μακροχρόνια,σύμφωνα με τον Αντικειμενισμό, το ίδιο το οικονομικό σύστημα θα εξαφανίσει όλες εκείνες τις στρεβλώσεις που οδηγούν στην ανισοκατανομή των πόρων και στην ένδεια. Τα μόνα άτομα, τα οποία μπορούν να γίνουν δέκτες της βοήθειαςμας σε μακροχρόνιο πλαίσιο, είναι εκείνα που νοητικές ή σωματικές αναπηρίεςδεν τους επιτρέπουν να εργαστούν με παραγωγικό τρόπο1.

Η ζωή του ατόμου είναι ο προσωπικός ηθικός του στόχος και όχι η

εξυπηρέτηση του συνόλου. Οι τρεις θεμελιώδεις αρχές του Αντικειμενισμούείναι 2 :

  Η νόηση

  Ο σκοπός  Η αυτοεκτίμηση

Και οι αρετές που προκύπτουν από αυτές είναι:

  Η λογική

  Η παραγωγικότητα  Η περηφάνια

Page 11: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 11/25

 

11

Η λογική είναι η πηγή όλων αυτών των αρετών. Η λογική είναι αλληλένδετημε την αρετή. Ο άνθρωπος δεν «αμαρτάνει» όταν παρεκτρέπεται εκούσια ήακούσια από τις ηθικές νόρμες της κοινωνίας, αλλά όταν εγκαταλείπει την

λογική, το κύριο εργαλείο για την αναζήτηση αξιών και την επιβίωση.

Η παραγωγικότητα είναι η εφαρμογή της λογικής στην παραγωγικήδιαδικασία και στην απόκτηση υλικών αγαθών. Η παραγωγικότητα και ηαναζήτηση/συσσώρευση πλούτου δεν αντιμετωπίζονται από τονΑντικειμενισμό με καχυποψία, είναι αρετές που εμφανίζονται στα παραγωγικάμέλη της κοινωνίας π.χ. στους επιχειρηματίες και για τις οποίες πολλές φορές

 γίνονται δέκτες έντονης κριτικής.

Τέλος, η περηφάνια είναι η αντίληψη του ορθολογικού ατόμου πως ηπροσωπικότητα και οι ανάγκες του βρίσκονται πάνω από το τους παράγοντεςτου περιβάλλοντος του. Ουσιαστικά, με την αρετή της περηφάνιας εισαγόμαστεστην έννοια του εγωισμού. Η Ayn Rand έρχεται σε διαμετρική αντίθεση με τιςδιδαχές του Ιουδαιοχριστιανισμού, όπως τον χαρακτηρίζει, καταδικάζονταςκάθε έννοια αλτρουισμού και αυτοθυσίας. Σε ευθεία αντίθεση με την καντιανή

 ηθική θεωρεί πως κάθε θυσία για την οποία δεν υπάρχει ανάλογη ανταπόδοση για το άτομο είναι ανεπίτρεπτη. Κάθε άτομο επωφελούμενο από τις δικές τουπράξεις θα πρέπει να δρα προς το συμφέρον του και προς την κατεύθυνση τηςευτυχίας. Αυτή είναι η θεωρία του λογικού εγωισμού ή αλλιώς τελεολογικούεγωισμού2. Κανείς δε πρέπει να θυσιάζει το προσωπικό του συμφέρον γιαλογαριασμό των άλλων , αλλά παράλληλα όμως δε θα πρέπει να θυσιάζει τουςάλλους και τις ανάγκες του για δικούς του σκοπούς. Για τον Αντικειμενισμόορθολογικός είναι εκείνος ο άνθρωπος που δρα προς το συμφέρον του, όχι 

εκμεταλλευόμενος τους άλλους, αλλά ερχόμενος σε αμοιβαία συνεργασία μεαυτούς1.

1.Journal of Accounting, Ethics & Public Policy , Volume 3, Number 1 (Winter 2003), pp. 1-26,  Ayn Rand and 

Contemporary Business Ethics ,Stephen R. C. Hicks2. AYN RAND'S OBJECTIVIST ETHICS AS THE FOUNDATION OF BUSINESS ETHICS 

Page 12: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 12/25

 

Προεκτάσεις του

Ατομικά δικαιώματα/Π

Σύμφωνα με τοάνθρωποι αλληλεπιδροεμπορίου. Αυτόνομες ον

και καταλήγουν σε αμπρωταρχικό στόχο τηνκαι ανταλλάσει ταπαράγοντας αξία για τΚανείς άνθρωπος/κοι εξαναγκάσει με την χσυμφωνία μαζί του. Καγαθά και τις αξίες του,

περιορισμό των δικαιω

Τα δικα

του ανπαραχωάσκησηεπιλογέ

 γίνεται πολιτώπεριορί 

αντίθετο προς το κοιν

συνδέεται, όπως θα αναντίληψη του μέσουκυβερνητικού συστήμαλειτουργεί ως η «φωνή»να παρεμβαίνει στις«αμερικανικού ιδεώδου«απαντώντας» σκληρά

Η έννοια των δι 

εφαρμογή στους «ολοκλ 

ακόμη δεν έχουν γεννηδικαιολογούσε τον σεβστην άποψη αυτή στηρστην άμβλωση που τηντων Η.Π.Α. .

Προχωρώντας πδικαιωμάτων με την

κυβερνητικές παρεμβάπροστασία των δικαιωτους θεσμούς που την

τους από εξωτερικές απολιτών από εγκληματί 

ντικειμενισμού:

λιτική, Οικονομία/Επιχειρηματικότητα, Δ

Αντικειμενισμό, το κύριο μέσο μέσωύν στα πλαίσια μιας κοινωνίας είναι ότητες λειτουργώντας ορθολογικά έρχο

ιβαία αποδεκτές συμφωνίες. Κάθε άτομεξυπηρέτηση του ατομικού του συμφέρροϊόντα των παραγωγικών δραστην εαυτό του, αλλά και για το σύνολοωνία/κυβέρνηση δεν έχει την νομι  ήση βίας κάποιον άλλο συναλλασσόμενθε άτομο έχει απόλυτο δικαίωμα στην χωρίς βέβαια αυτή η ανεξαρτησία του

άτων των άλλων.

ώματα είναι ηθικές αρχές που πηγάζουν

θρώπου και όχι προνόμια που αυτρηθεί από τον Θεό ή το Κράτος1. Παραβι 

φυσικής ή άλλης βίας, παραβιάζοντακαι εκμαιεύοντας την συναίνεση το

έκτης της. Τα ατομικά δικαιώματα και οοδηγούν τους κυβερνώντες προς

οντας τις δυνατότητες τους να ενεργήσυμφέρον. Η αντίληψη αυτή του Α

απτύξουμε εκτενέστερα σε επόμενο κεΑμερικανού για την λειτουργία τουος. Η κυβέρνηση σύμφωνα με αυτέςκαι το «χέρι» της λαϊκής βούλησης, σκοπωές των πολιτών, αλλά να είναι ε» και θεματοφύλακας των δικαιωμάτωε οποιονδήποτε επιχειρήσει να τα παραβ

καιωμάτων, σύμφωνα με τον Αντικειμε

ηρωμένους» νοήμονες οργανισμούς. Π.χ.

θεί ή τα ζώα δεν έχουν την υπόστασησμό των δικαιωμάτων τους. Ειδικότεραίζεται και η θέση της Ayn Rand υπέρ το

έφερε σε σύγκρουση με τους συντηρητ

ραιτέρω η Ayn Rand συνδέει την έννοιαανάγκη προάσπισης του καπιταλισ

εις. Η κυβέρνηση έχοντας ως κύρια μεάτων των πολιτών θα πρέπει να λειτο

αθιστούν δυνατή: ένοπλες δυνάμεις για

ειλές, αστυνομικές υπηρεσίες για την πς και δικαστήρια για να επιλύουν τις δι 

12

ίκαιο.

ου οποίου οι  η αρχή του

νται σε επαφή

ο, έχοντας ωςντος, παράγει ιοτήτων του ης κοινωνίας.μοποίηση ναο να έρθει σεζωή του, σταα υπονοεί τον

από την φύση

δίκαια έχουνζονται με την

ς τις λογικέςατόμου που

ι επιλογές τωντην Ηθική,

ουν με τρόποτικειμενισμού

άλαιο, με τηναμερικανικούις αντιλήψειςς της δεν είναι φραστής τουτων πολιτών

ιάσει.

ισμό, βρίσκει 

α έμβρυα που

κείνη που θαια τα έμβρυα,δικαιώματος

ικούς κύκλους

των ατομικώνού από τις

ιμνά της τηνργεί εκείνους

 ην προστασία

ροστασία τωνφορές μεταξύ

Page 13: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 13/25

 

13

των πολιτών κάνοντας χρήση της λογικής και κοινά αποδεκτών κανόνωνδικαίου. Στον laissez-faire καπιταλισμό προτείνεται ένας πλήρης διαχωρισμόςτης οικονομίας και της επιχειρηματικής δραστηριότητας από την πολιτική

εξουσία, κατά αντιστοιχία με τον διαχωρισμό κράτους και θρησκείας. Ταατομικά δικαιώματα, η παραγωγικότητα και το εμπόριο θα πρέπει να έχουν

κυρίαρχη θέση στο αξιακό σύστημα της κοινωνίας, σε αντίθεση με τονπαρεμβατισμό και την παρασιτική ζωή. Κάθε άτομο θα πρέπει να γίνεται αποδέκτης των συνεπειών των πράξεων του, να ωφελείται από τις επιτυχίες τουκαι να ζημιώνεται από τις αποτυχίες. Ο καπιταλισμός είναι το μόνο εφικτό και ορθολογικά «ηθικό» σύστημα καθώς υποστηρίζει τα ατομικά δικαιώματα και την ατομική πρωτοβουλία αποτρέποντας την χρήση βίας.

Βέβαια, ακόμη και όταν οι επιχειρήσεις λειτουργούν ανεμπόδιστα δεπαύουν να υπάρχουν ηθικά ζητήματα που άπτονται της λειτουργίας τους. Ηέννοια της εντιμότητας π.χ. εξετάζεται εκτενώς από τον Αντικειμενισμό. Ηεντιμότητα αντιμετωπίζεται ως παράγωγο της λογικής, καθώς ο ορθολογικόςάνθρωπος στην προσπάθεια του να καταλήξει σε αμοιβαία επωφελείςσυμφωνίες με τους υπόλοιπους συναλλασσόμενους συμπεριφέρεται μεεντιμότητα. Η εντιμότητα αυτή όμως δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ωςδεδομένη, ιδιαίτερα κάτω από αντίξοες συνθήκες όπου υπάρχει η απειλή βίας1.Εάν ο ορθολογικός άνθρωπος βρίσκεται αντιμέτωπος με την απειλή φυσικής ήάλλης βίας, μπορεί αν το κρίνει σωστό να είναι ανειλικρινής, εφόσον απειλείται 

 η ίδια του η ζωή. Πάνω από όλες τις κοινωνικές συμβάσεις και αρχές βρίσκεται ηανάγκη επιβίωσης του ατόμου. Βασική θέση του Αντικειμενισμού είναι ηεπιβίωση του ατόμου, κάθε προσπάθεια και ενέργεια του ατόμου θα πρέπει νακινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Ακόμη, το άτομο μπορεί να υποκρύψει 

πληροφορίες όταν θεωρεί πως κάποιος προσπαθεί να παραβιάσει τηνιδιωτικότητα του. Δεν παραποιεί την πραγματικότητα, ούτε είναι ανέντιμο,υπακούει στις βασικότερη όλων των αναγκών: την ανάγκη της επιβίωσης.

Ο Αντικειμενισμός όμως αντιμετωπίζει και την σύγκρουση πουπαρατηρείται μεταξύ σε ορισμένες περιπτώσεις μεταξύ Ηθικής και νομιμότητας,π.χ. ενώ ο κρατικός παρεμβατισμός στην επιχειρηματική δραστηριότητα είναι απόλυτα νόμιμος, υπό το πρίσμα του Αντικειμενισμού είναι ανεπίτρεπτος.Θεμελιώδες αξίωμα του είναι πως κάθε ενέργεια που γίνεται με την απειλή βίαςθα πρέπει να απαγορευθεί. Κάθε ενέργεια που γίνεται με την αμοιβαίασυναίνεση των αντισυμβαλλόμενων θα πρέπει να νομιμοποιηθεί, ακόμη και ανυπό το υπάρχον νομικό καθεστώς αντιμετωπίζεται ως έκνομη. Π.χ. η πορνείαπου στην πλειονότητα των νομικών συστημάτων αντιμετωπίζεται ως αδίκημα,θα πρέπει να νομιμοποιηθεί εφόσον για την άσκηση της απαιτείται η αμοιβαίασυγκατάθεση δύο ενήλικων που έρχονται σε αμοιβαία επωφελή συμφωνία.Αυτή που σίγουρα πρέπει να απαγορευθεί είναι η κρατική παρέμβαση στηνοικονομία που σε πολλές περιπτώσεις υπονοεί την άσκηση βίας είτε με τηνμορφή προστίμων είτε με την επιβολή περιορισμών. Η πιο κραυγαλέα μορφή

κρατικού παρεμβατισμού είναι οι anti-trust νόμοι όπου το κράτος προσπαθεί να«τιμωρήσει» το σύνολο των επιχειρήσεων για προνόμια που αυτό παραχώρησεσε ορισμένες από αυτές. Οι νόμοι αυτοί είναι γενικόλογοι και παρεμβατικοί,συγχέοντας την πολιτική με την οικονομία, η Ayn Rand για αυτό τον λόγο

 χαρακτήρισε τις επιχειρήσεις ως “ America’s Persecuted Minority”1.

1. AYN RAND'S OBJECTIVIST ETHICS AS THE FOUNDATION OF BUSINESS ETHICS  

Page 14: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 14/25

 

Κριτική στον Αντι 

Δογματισμός, αντιφάσει 

Οκί Ή

μεαν«μεχόλ αν

 ησύ

μαρξισμού. Η κολεκτιβοατομικής ιδιοκτησίας κ την οικονομική/παραγεπίπεδο, σύμφωνα με τ«δικτατορία του προλετκυρίαρχος της πολιτι πολιτικών σχηματισμώαστικών/αντιδραστικώσύμμαχοι τους, οι οποί 

κόσμος». « Ελεύθεροςκαι κάποιες άλλες χώρε

πλειονότητα των χωρελεγχόταν από στυγνάαποτρέψουν την ανάπροχωρήσουν σε μαζικέύποπτες για την διάδοστου καπιταλισμού και την οικονομική τουςσυνασπισμό. Οι τρομεπληθυσμού οδήγησαναυτές, το καπιταλιστικ 

βαθειά φτώχεια στερδεκαετίας του 50’ η α«έγερση» του «σιδηρούφρενίτιδα δίχως προηγο

Οι υπερασπιστέαναπτύξουν μια ηθική θθα προσπαθούσε να πακαι την νομοτέλεια τουΑντικειμενισμού, η θεμ«αποδόμηση» όλων εκεί 

του. Στην προσπάθειαατέλειες των παραδο

ειμενισμό

ς και η αμείλικτη πραγματικότητα

ντικειμενισμός έκανε την εμφάνιση του ημα σε ένα «σταυροδρόμι» της παγκόσαν οι αρχές της δεκαετίας του 50’ όταν η

ανοιχτές ακόμη τις πληγές του Β’ιμέτωπη με την προοπτική σύγκρουλοκ» που είχαν την αμέσως μετά τηροπραξιών. Επρόκειτο για μια σύγκρου

ιδεολογική, μια σύγκρουση δύοίθετων κοσμοθεωριών. Από την μια πλε.Σ.Σ.Δ. και η δορυφόροι της , το πολιτικό

στημα των οποίων είχε δομηθεί με βάση

ποίηση των παραγωγικών μονάδων , ηι ο απόλυτος κρατικός παρεμβατισμός γική δραστηριότητα στις χώρες αυτές αρχές του μαρξισμού/κομμουνισμού, εί αριάτου», με το κομμουνιστικό κόμμα να ής ζωής και την απαγόρευση λειτο

υπό τον φόβο ότι μπορεί να λειτουργήσιδεών. Από την άλλη βρίσκονταν οι 

οι αρέσκονταν στο να αυτοαποκαλούντ

κόσμος» κατ’ όνομα βέβαια, καθώς πέραπου είχαν πολυκομματικά, δημοκρατικά

ν που απάρτιζαν το αντι-κομμουνιστικ ικτατορικά καθεστώτα που στην προσ

πτυξη των λαϊκών κινημάτων δες διώξεις εναντίον ατόμων και ομάδων π

κομμουνιστικών ιδεών. Οι Η.Π.Α. έγινανου ελεύθερου εμπορίου προσπαθώνταςυριαρχία στις χώρες που απάρτιζανές ανισότητες και η ανέχεια μεγάλοτην ανάπτυξη ισχυρών λαϊκών κινημάτσύστημα είχε οδηγήσει αυτούς τους

ντας τους οποιαδήποτε προοπτική. Σάπτυξη αυτών των κινημάτων σε συνδπαραπετάσματος» οδήγησε σε μια αντι-ύμενο.

του καπιταλιστικού συστήματος προεωρία που πέρα από καθαρά τεχνοοικονουσιάσει στις πλατιές λαϊκές μάζες την ηκαπιταλιστικού συστήματος. Αυτός είνλίωση της ηθικής «άμυνας» του καπιτων των επιχειρημάτων που χρησιμοποιο

ους οι οπαδοί του Αντικειμενισμού να κ σιακών ηθικών συστημάτων και αν

14

ς φιλοσοφικόμιας ιστορίας.ανθρωπότητα,

Π, ερχόταν ης των δύο

ν παύση των η πρώτα απόκ διαμέτρουρά βρισκόταναι οικονομικότις αρχές του

ατάργηση της χαρακτήριζαν. Σε πολιτικόε επιβληθεί η

ίναι απόλυτοςργίας άλλων

ουν ως φορείςΗ.Π.Α. και οι 

αι «ελεύθερος

από τις Η.Π.Ακαθεστώτα, η

ό στρατόπεδοάθεια τους ναδίστασαν ναυ θεωρούσαν«απόστολος»

να επιβάλουντον «δυτικό»

μέρους τουν στις χώρες

νθρώπους σε

ις αρχές τηςυασμό με τηνομμουνιστική

σπάθησαν ναμικά στοιχείαική υπόστασηι ο ρόλος τουλισμού και ηνται εναντίον

ταδείξουν τιςαδείξουν την

Page 15: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 15/25

 

15

πληρότητα του Αντικειμενισμού και του καπιταλισμού εξέτασαν«παραδοσιακά» οικονομικά και ηθικά προβλήματα και προσπάθησαν να ταεπιλύσουν κάνοντας χρήση σοφιστειών. Π.χ. προσπάθησαν να αποδείξουν ότι το

βασικό οικονομικό πρόβλημα, της στενότητας των παραγωγικών πόρων, δενέχει θέση στην σημερινή τεχνολογικά ανεπτυγμένη κοινωνία. Συνδέουν την θέση

αυτή της παραδοσιακής πολιτικής οικονομίας και επιχειρησιακής ηθικής με τιςαπόψεις του Βρετανού πάστορα και οικονομολόγου Thomas Robert Malthusσχετικά με το χάσμα μεταξύ των ρυθμών ανάπτυξης μεταξύ του πληθυσμού και των παραγωγικών δυνατοτήτων. Χαρακτηρίζουν αυτή τη προσέγγιση ωςοικονομικά της « σωστικής λέμβου» όπου οι αποφάσεις που λαμβάνουν ταοικονομούντα άτομα μοιάζουν με αυτές των επιβατών μιας σωστικής λέμβου. Η

θυσία του ατομικού συμφέροντος προς το κοινό καλό οδηγεί στον θάνατο τουατόμου, αλλά ενδεχομένως και όλων των επιβατών της λέμβου αν το άτομοαυτό ήταν κρίσιμο για την πλοήγηση της «λέμβου». Σε πραγματικούς όρους τοάτομο αυτό θα μπορούσε να είναι ο επιχειρηματίας, η θυσία του οποίου δεσυνεπάγεται την άνοδο του βιοτικού επιπέδου των πολλών, καθώς μαζί μεαυτόν θα χαθούν και όλες εκείνες οι δημιουργικές δυνάμεις που οδηγούσανστην παραγωγή αξίας για ολόκληρη την κοινωνία. Η θέση των αντικειμενιστώνείναι πως αυτό το δίλημμα επιβίωσης ή θανάτου είχε θέση μόνο στις πρώιμεςτροφοσυλλεκτικές κοινωνίες όπου οι παραγωγικές δυνατότητες των ανθρώπων

 ήταν πεπερασμένες. Η εφαρμογή της λογικής και του προϊόντος της, τηςεπιστημονικής γνώσης, στην παραγωγική διαδικασία δίνει την δυνατότητα σταάτομα να πολλαπλασιάσουν τις υφιστάμενες παραγωγικές δυνατότητεςκατορθώνοντας έτσι να επιδιώξουν το ατομικό τους συμφέρον χωρίς ναέρχονται σε σύγκρουση με τους άλλους, καθώς οι παραγωγικοί πόροι είναι πρακτικά ανεξάντλητοι  1. Αυτό το σχετικά απλοϊκό επιχείρημα δεν έχει βάση

τόσο σε επιστημονικούς όρους, όσο και σε όρους πραγματικότητας. Δενλαμβάνουν υπόψη στρεβλώσεις που πιθανόν να εμφανίζονται σε αυτό τοδιαρκώς αναπροσαρμοζόμενο ισοζύγιο, ενώ η ίδια η πραγματικότητα έρχεται νααναιρέσει τους ισχυρισμούς τους. Οι συνεχιζόμενες επισιτιστικές κρίσεις σε

 χώρες του Τρίτου κόσμου και η δαμόκλειος σπάθη της εξάντλησης των γαιανθράκων μας υπενθυμίζουν διαρκώς το γεγονός ότι η ανθρώπινη απληστίαπρέπει να γνωρίζει κάποια όρια. Το πρόβλημα με την θεωρία της Ayn Rand είναι το γεγονός ότι στηρίζει το «οικοδόμημα» της κάνοντας χρήση των εννοιών τηςζωής και της λογικής χωρίς όμως να ορίζει ακριβώς τις έννοιες αυτές. Ηκεντρική θέση που δίνει στη λογική στην κοσμοθεωρία του Αντικειμενισμού τηςδίνει τον χαρακτήρα που είχαν τα γραπτά των λογίων του Διαφωτισμού, σαντην δημιουργία από το Διευθυντήριο της θρησκείας της Λογικής στην διάρκειατης γαλλικής επανάστασης. Η υιοθέτηση της λογικής όμως ως βασικήφιλοσοφική αρχή ουσιαστικά οδηγεί σε μια λογική αντίφαση, την οποίαυπογράμμισε ο David Hume. Ποιος είναι ο τρόπος με τον οποίο θα αποδείξουμετην κεφαλαιώδη σημασία της λογικής; Μα, η ίδια η λογική!2 

Η Ayn Rand προσπάθησε να εμφανιστεί ως μια «επαναστάτρια» τηςΗθικής, που έσπαζε τα δεσμά που την κρατούσαν υποτελή της συλλογικότηταςκαι της αίσθησης του χρέους. Στην πραγματικότητα όμως δεκάδες στοχαστέςπριν από αυτή είχαν αναφερθεί στην σημασία της λογικής στην διαμόρφωση

του αξιακού συστήματος του ατόμου. Ακόμα και αν κάνουμε όμως δεκτούςαυτούς τους ισχυρισμούς της, το πρότυπο του ανθρώπου που προτείνει ο

Page 16: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 16/25

 

16

Αντικειμενισμός, ο Homo Economicus, έχει απολέσει όλα εκείνα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τον καθιστούν άνθρωπο. Έχει μετατραπεί σε μια τυφλή«μηχανή» λήψης αποφάσεων που ενεργεί μόνο βάσει της λογικής απαλλαγμένος

από οποιοδήποτε ανθρώπινο συναίσθημα.2 Μοιάζει περισσότερο με ένα ρομπότ ή με έναν υπολογιστή που ενεργεί σύμφωνα με τις εντολές του προγραμματιστή

του. Στην πραγματικότητα όμως ο ανθρώπινος χαρακτήρας υποκινείται από μιαπλειάδα συναισθηματικών και άλλων κινήτρων πέρα από την λογική. Ακόμη και πιο λογικός και «ψυχρός» επιχειρηματίας πέρα από τους λογικούςυπολογισμούς θα πρέπει να λάβει υπόψη του τις αντιδράσεις των άλλων ότανκαλείται να λάβει μια απόφαση.

Μια ακόμη αντίφαση του Αντικειμενισμού είναι η αναφορά στηνανθρώπινη ζωή και την διατήρηση της ως την απόλυτη επιδίωξη του λογικούανθρώπου. Ποια όμως είναι η έννοια της διατήρησης της ζωής; Η με κάθε κόστοςεπιμήκυνση της; Ποιος μας εγγυάται ότι η μακροημέρευση οδηγεί στην ευτυχία;Για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα οι Αντικειμενιστές θα πρέπει να κάνουν

 χρήση επιχειρημάτων πέρα από τα πλαίσια της λογικής, κάτι που έρχεται σεευθεία αντίθεση με τις αρχές τους. Ακόμη, ο Αντικειμενισμός στα πλαίσια του

 ηθικού εγωισμού τοποθετεί την ζωή του ατόμου ως το απόλυτο μέτρο της ηθικής αξίας και ηθικής συμπεριφοράς. Ποιος όμως θα αποτρέψει τονορθολογικό άνθρωπο να θυσιάσει τις ζωές των άλλων ώστε να επωφεληθεί αυτός; Η Rand είναι αντίθετη σε κάθε τέτοια συμπεριφορά, ωστόσο οατομικισμός που προωθεί έρχεται σε ευθεία αντίθεση με την έννοια τουσεβασμού των άλλων.

Ακόμη όμως και αν δεχτούμε την ανθρώπινη ζωή ως το απόλυτο μέτρο

της ηθικής συμπεριφοράς, τότε και η ζωή των άλλων θα πρέπει να έχει ανάλογησημασία . Η Rand όμως απορρίπτει αυτό το λογικό επιχείρημα, υποστηρίζονταςπως η ζωή των άλλων έχει μικρότερη σημασία από την ζωή του ατόμου μεαποτέλεσμα κάθε έννοια αυτοθυσίας να συνεπάγεται την απώλεια αξίας2.

Σε κάθε περίπτωση, ο Αντικειμενισμός δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένααπομεινάρι του Ψυχρού πολέμου, μια θεωρία που δημιουργήθηκε με σκοπό τηνπροάσπιση του καπιταλιστικού συστήματος από την επέλαση των «κόκκινων»στις αρχές της δεκαετίας του 50’. Κάνοντας χρήση λογικών απλουστεύσεων και αοριστολογιών επιχείρησε να διαμορφώσει ένας πλήρες ηθικό σύστημα που θαδικαιολογούσε τον ατομικισμό και την επιδίωξη του ατομικού συμφέροντος. Το

 για ποιο λόγο αυτό το μόρφωμα κατόρθωσε να τύχει τέτοιας αναγνώρισης στηναντίπερα όχθη του Ατλαντικού θα το εξετάσουμε σε επόμενο κεφάλαιο.

1 . Journal of Accounting, Ethics & Public Policy , Volume 3, Number 1 (Winter 2003), pp. 1-26,  Ayn Rand and 

Contemporary Business Ethics ,Stephen R. C. Hicks 2.The Challenge of Objectivist Ethics: Ethical Thinking in Business, Rationalism, and Ayn Rand, Benedict SheehyUniversity of the Americas 

Page 17: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 17/25

 

17

Επιρροές στον Αντικειμενισμό

Νίτσε, Προτεσταντισμός και Αμερικανικά ιδεώδη

Η Ayn Rand κατά την διαμόρφωση των αρχών του Αντικειμενισμούεπηρεάστηκε από μια πληθώρα άλλων ιδεολογικών ρευμάτων, ενώ προσπάθησενα παρουσιάσει ένα ιδεολόγημα που θα εδραζόταν σε αρχές και αξίες βαθιά

ριζωμένες στο συλλογικό υποσυνείδητο του αμερικανικού λαού.

Η Ayn Rand όπως και πολλοί άλλοι Ρωσοεβραίοι λόγιοι των αρχών του20ου αιώνα, της «αργυρής» εποχής της ρωσικής λογοτεχνίας, επηρεάστηκε απότο φιλοσοφικό/ συγγραφικό έργο του Friedrich Wilhelm Nietzsche. Ήταν ηεποχή της αναγέννησης του εβραϊκού εθνικισμού, της ανάπτυξης τουσιωνιστικού κινήματος. Οι λογοτέχνες αυτοί έψαχναν στα γραπτά του ταπρότυπα συμπεριφοράς, ήρωες ανάλογους με εκείνους της Βίβλου, που θα τους

«αποσύνδεαν» από τα μυστικιστικά δεσμά της εβραϊκής ορθοδοξίας. Η AynRand, αν και δεν ήταν μέλος του σιωνιστικού κινήματος, επηρεάστηκε από τοπνευματικό της περιβάλλον και ενσωμάτωσε στοιχεία της κοσμοθεωρίας του

Νίτσε στο οικοδόμημα του Αντικειμενισμού. Η πραγματική συμβολή του Νίτσεστην διαμόρφωση του Αντικειμενισμού είναι αρκετά δύσκολο να εκτιμηθεί,καθώς το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και η επίκληση των ιδεών τουΝίτσε από τους Ναζί, ανάγκασε την Rand να αποστασιοποιηθεί σε σημαντικόβαθμό από τις ιδέες του1.

Ο Φρειδερίκος Νίτσε, Γερμανός φιλόσοφος του 19ου αιώνα,διαμόρφωσε όσο λίγοι σύγχρονοι του την κοινωνία των ιδεών

τόσο στην διάρκεια της ζωής του, όσο και μετά τον θάνατοτου. Τα έργα του  Also sprach Zarathustra (Τάδε έφηΖαρατούστρα),  Zur Genealogie der Moral  (Επί της

 γενεαλογίας της Ηθικής) και  Der Antichrist  ( Ο Αντίχριστος)έχουν διαβαστεί και σχολιαστεί όσο λίγα στην σύγχρονη

εποχή, με πωλήσεις εκατομμυρίων αντιτύπων και χιλιάδες αφορισμών γιακαθένα από αυτά. Ο Νίτσε αν και σε μικρή ηλικία έλαβε εκπαίδευση ώστε να

 γίνει ιερέας, υπήρξε μαχητικός πολέμιος του Χριστιανισμού και της ηθικής πουβασιζόταν στις αρχές αυτού, το απόφθεγμα του “Gott ist tot” (ο Θεός πέθανε)είναι ενδεικτικό της στάσης του απέναντι στην παραδοσιακή ηθική.

Το πιο εμφανές ίσως σημείο σύμπτωσης των ιδεών της Rand και του n

Nietzsche είναι η ρήξη τους με την ιουδαιοχριστιανική ηθική. Προερχόμενοι και οι δύο από ένα έντονα θρησκευόμενο περιβάλλον, διέρρηξαν τις σχέσεις τους μεαυτό θεωρώντας την χριστιανική θρησκεία υπεύθυνη για την διαμόρφωση ενόςατελούς ηθικού συστήματος. Μόνο ο «θάνατος» του Χριστιανισμού» και του

 ηθικού συστήματος που αυτός είχε διαμορφώσει θα επέτρεπε την δημιουργίαμια νέας ηθικής απαλλαγμένης από τις αγκυλώσεις και τις προκαταλήψεις ενός

σκοταδιστικού παρελθόντος. Στο έργο του Τάδε έφη Ζαρατούστρα , ο

Ζαρατούστρα,, που είχε γίνει ερημίτης για δέκα χρόνια, αποφασίζει ναεπιστρέψει ανάμεσα στους ανθρώπους και να μοιραστεί μαζί τους τη σκέψη του.

Καθώς κατηφορίζει από το βουνό του, ο Ζαρατούστρα συναντά ένα γέροερημίτη, με τον οποίο συζητάει. Μόλις όμως συνειδητοποιεί πως ο γέροντας έχει 

Page 18: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 18/25

 

18

αφοσιώσει τη ζωή του στο Θεό, προτιμά ναφύγει, από φόβο μην τον στερήσει από το νόηματης ύπαρξής του αν του αποκάλυπτε πως ο Θεός

πέθανε. Με αυτή τη σκέψη ξεκινάει οΖαρατούστρα τη περιπλάνηση ανάμεσα στους

ανθρώπους, και αυτή η σκέψη είναι η απαρχήτης φιλοσοφίας του Υπεράνθρωπου(Übermensch) που θέλει να τους διδάξει: ο Θεόςδεν είναι πια ο στόχος της ανθρώπινης θέλησης,ο άνθρωπος πρέπει να θέσει καινούριο στόχο, οοποίος συμπεριλαμβάνει το να ξεπεράσει τον

εαυτό του. Ο Υπεράνθρωπος είναι ταυτόχρονα οσκοπός, αλλά και το μέσο δημιουργίας ενός νέου

 ηθικού συστήματος. Είναι ο δημιουργός ενόςνέου αξιακού συστήματος, απαλλαγμένου απόαγκυλώσεις, αλλά ταυτόχρονα είναι ένας στόχοςπρος τον οποίο θα πρέπει να κινηθεί ολόκληρη ηανθρωπότητα. Ουσιαστικά, ο ορθολογικόςάνθρωπος της Rand είναι ένας νεο-

 Υπεράνθρωπος που καλείται κάνοντας χρήση

της λογικής να διαμορφώσει ένα νέο αξιακόσύστημα. Το άτομο ουσιαστικά κινείται διαρκώς,τόσο στην φιλοσοφία της Rand όσο και σε αυτή

του Νίτσε προς ένα ανώτερο ιδανικό, επιδιώκοντας την εξύψωση του από τηνμάζα. Ο ατομικισμός του Νίτσε επηρέασε σίγουρα σε σημαντικό βαθμό της Rand,καθώς ο Νίτσε υπήρξε ένας από τους θεμελιωτές του, ενώ η Rand υπήρξε

σημαντική θιασώτρια του στην προσπάθεια της να επιβραβεύσει την εγωιστικήσυμπεριφορά και την επιδίωξη τους κέρδους. Άλλωστε, η ιδέα της επιδίωξης τηςευτυχίας από το άτομο έχει κεντρική θέση στα γραπτά και των δύο.

Η ζωή και η επιδίωξη της είναι η ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης,

οτιδήποτε εναντιώνεται σε αυτή, του Χριστιανισμού συμπεριλαμβανομένου,πρέπει να «εξαφανιστεί». Οι άνθρωποι που έχουν «πετύχει» στην ζωή τους θαπρέπει να προστατεύονται και να τους δίνεται το περιθώριο να αναπτυχθούνπεραιτέρω. Και οι δύο απορρίπτουν την Καντιανή ηθική, τον αλτρουισμό της και την πολεμική που ασκεί στην λογική. Οι «ευγενείς ψυχές», σύμφωνα με τονΝίτσε θα πρέπει να αδιαφορούν για τους γύρω τους, αφοσιωμένοι στο έργοζωής τους να φθάσουν στο ιδεώδες του Υπεράνθρωπου. Όπως βλέπουμε τόσοστο έργο του Νίτσε όσο και στης Ayn Rand επιβραβεύεται ο ατομικισμός σταπλαίσια της μακροχρόνιας επίτευξης μια ιδεώδους ηθικής τάξης. Το περιβάλλον

 γύρω από το άτομο δε θα πρέπει να του ασκεί καμία επίδραση, αυτοσκοπός τουθα είναι η μοναχική πορεία προς την διαμόρφωση μιας νέας ηθικής, προς τον

 Υπεράνθρωπο. Στην πορεία αυτή του ατόμου κύριο «εργαλείο» του θα είναι η

λογική, με την έννοια της προσωπικής αντίληψης της πραγματικότητας1.

Η Ayn Rand, όμως δεν απευθυνόταν αποκλειστικά σε ένα κοινόφιλοσόφων που είχε διαρρήξει τις σχέσεις του με το παρελθόν. Στην

προσπάθεια της να καταστήσει τον Αντικειμενισμό, όσο το δυνατόν πιοσυμβατό με την ψυχοσύνθεση του αμερικανικού κοινού, στο οποίο

Σας διδάσκω τον

 Υπεράνθρωπο.

Ο άνθρωπος είναι κάτι που

πρόκειται να ξεπεραστεί ...

Σταθείτε, σας διδάσκω τον

 Υπεράνθρωπο!

Ο Υπεράνθρωπος είναι το

νόημα της γης. Αφήστε τη

βούληση σας να πει: Ο

 Υπεράνθρωπος θα είναι το

νόημα της γης!

«Τάδε έφη Ζαρατούστρα»

Page 19: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 19/25

 

19

απευθυνόταν, ενσωμάτωσε αξίες που ήταν βαθιά ριζωμένες στο συλλογικόυποσυνείδητο του, αν και αυτές φαινομενικά έρχονταν σε σύγκρουση με τονΑντικειμενισμό.

Το αμερικανικό έθνος και τα πιστεύω του σε μεγάλο βαθμό

διαμορφώθηκαν από το δόγμα του Προτεσταντισμού. Οι πρώτοι άποικοι πουεγκαταστάθηκαν στην ανατολική ακτή των Η.Π.Α. ήταν Πουριτανοί,φονταμενταλιστές Προτεστάντες που εγκατέλειψαν την Βρετανία για ναδημιουργήσουν στο Νέο Κόσμο κοινότητες που θα λειτουργούσαν βάσει τουαυστηρού ηθικού τους κώδικα. Μέχρι πρόσφατα ο Προτεσταντισμός ήταν τοκυρίαρχο θρησκευτικό δόγμα στις Η.Π.Α, ενώ αρχές αυτού μπορούν ναεντοπιστούν στην Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των Η.Π.Α. . Ακόμη και στηνσημερινή εποχή , όπου η πλειονότητα του πληθυσμού των Η.Π.Α. δεν ασκεί πλέον το δόγμα του Προτεσταντισμού, στοιχεία και αρχές αυτού αποτελούνμέρος της συλλογικής ταυτότητας του αμερικανικού λαού ανεξάρτητα από τιςπροσωπικές θρησκευτικές πεποιθήσεις του καθενός. Σύμφωνα με αυτό τοσκεπτικό, η Ayn Rand ενσωμάτωσε στοιχεία του προτεσταντικού δόγματος στο

οικοδόμημα του Αντικειμενισμού, αν και η ίδια με πάθος διακήρυττε τηναντίθεση του Αντικειμενισμού στα ιουδαιαοχριστιανικά ιδεώδη. Άλλωστε, και οκαπιταλισμός, του οποίου το εγκώμιο έπλεξε η Rand ως οικονομικό σύστημα σεμεγάλο βαθμό επηρεάστηκε κατά την διαμόρφωση του από τις αρχές και ταιδανικά του Προτεσταντισμού. Την έντονη αυτή διασύνδεση μεταξύ τηςπροτεσταντικής ηθικής και της ανάπτυξης του καπιταλιστικού συστήματοςπιστοποίησε ο Γερμανός κοινωνιολόγος Max Weber στο κλασσικό έργο του «Η

προτεσταντική ηθική και το πνεύµα του Καπιταλισµού».

Ο Max Weber ήταν Γερμανός κοινωνιολόγος (1864-1920), ο οποίος δίδαξεκοινωνιολογία στο Βερολίνο, στο Φρεϊμβούργο (Freiburg), στην Χαϊδελβέργη,στην Βιέννη και στο Μόναχο. Η μεγάλη σημασία, αξία και σπουδαιότητα του MaxWeber οφείλεται στο ότι στα συγγράμματά του αναπτύσσει την θέση ότι τα

 χαρακτηριστικά της οικονομίας προσδιορίζονται από τον θρησκευτικόπαράγοντα.

Σύμφωνα με τον Max Weber κατά τους ύστερους χρόνους του Μεσαίωναπαρατηρήθηκε μια δραστική αλλαγή στην θεμελίωση της επιστημονικής

 γνώσης, όλες οι επιστήμες και οι τέχνες απέκτησαν ορθολογικό χαρακτήρα και επιχειρήθηκε να θεμελιωθούν κάνοντας χρήση λογικών επιχειρημάτων. Ο MaxWeber παρατηρεί διεξοδικά ότι κατά τον Μεσαίωνα στην Δύση όλες οι επιστήμες και οι τέχνες, ολόκληρος ο τρόπος ζωής αντιμετωπίσθηκανορθολογικά, εκλογικεύθηκαν και οργανώθηκαν με βάση το λογικό σύστημα.Μέσα σε αυτά τα πλαίσια αναπτύχθηκε η μεταρρυθμιστική κίνηση πουβασίστηκε στον ορθό λόγο και την ορθολογική σχέση του ανθρώπου με τον Θεό,τον πλησίον και την κοινωνία. Ο ορθός λόγος θεωρήθηκε ως το κέντρο τηςυπάρξεως του ανθρώπου.

Η ανάπτυξη του μεταρρυθμιστικού κινήματος υπήρξε η γενεσιουργός ενόςνέου είδους καπιταλισμού. Πριν την ανάπτυξη του καπιταλισμού, όπως τον

 γνωρίζουμε, υπήρχαν πρόδρομες μορφές του όπου και πάλι κύριοςαντικειμενικός σκοπός του ατόμου ήταν η επίτευξη κέρδους. Στην δυτική

Page 20: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 20/25

 

20

Ευρώπη κατά τον ύστερο Μεσαίωνα αναπτύχθηκε ένας νέο είδοςκεφαλαιουχικής οργάνωσης που κύριο χαρακτηριστικό της ήταν οορθολογισμός. Επρόκειτο για την ορθολογική κεφαλαιακή οργάνωση της

παραγωγής με κύριο κριτήριο την αποδοτικότητα. Όπως βλέπουμε σύμφωνα μετο σκεπτικό του Max Weber ο ορθολογισμός είναι ο «πατέρας» του

καπιταλισμού, συνεπώς η προσπάθεια της Rand να υποστηρίξει τονκαπιταλισμό κάνοντας χρήση της λογικής και του ορθολογισμού είναι απολύτωςθεμιτή.

Αυτό που προσπαθεί να μας υποδείξει ο Max Weber είναι ότι κατά τονΜεσαίωνα ο «ορθός λόγος», ο ορθολογισμός, αποτέλεσε τον πυρήνα της ζωήςτων ανθρώπων. Στην συνέχεια του μνημειώδους έργου του ο Weber προχωράστην μελέτη της «μεταφυσικής» του καπιταλισμού, την σχέση δηλαδή μεταξύκαπιταλισμού και προτεσταντικής ηθικής. Παρατηρεί πως υπάρχει μια έντονηδιασύνδεση μεταξύ θρησκευτικού δόγματος και κοινωνικής τάξης, καθώς οι Προτεστάντες στις περιοχές με «μεικτό» πληθυσμό είτε είναι επιχειρηματίες είτεείναι εξειδικευμένοι εργάτες. Κατά τον Weber τα αίτια αυτής της

διαστρωμάτωσης θα πρέπει να αναζητηθούν σε θρησκευτικά και όχι σεκοινωνικοπολιτικά αίτια, είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τουπροτεσταντικού δόγματος που οδηγούν στον ορθολογισμό και στην ανάπτυξηκαπιταλιστικών παραγωγικών σχέσεων.

Ο προτεσταντισμός υιοθέτησε σε σημαντικό βαθμό τις απόψεις του ΙερούΑυγουστίνου για τον απόλυτο προορισμό του ατόμου, αναπτύσσοντας έτσι τοιδεώδες του «εγκόσμιου ασκητισμού»2. Ο απόλυτος προορισμός θεωρούσε πωςτο άτομο ανεξάρτητα από τις προσωπικές επιλογές και την συμμετοχή του στα

μυστήρια της Εκκλησίας είχε προαποφασιστεί αν θα καταλήξει στο Καθαρτήριο ή όχι, κατά αυτό τον τρόπο μόνο μέσω της απομόνωσης και της ατομικήςπνευματικής αναζήτησης θα μπορούσε να «επικοινωνήσει» με τον Θεό.Βλέπουμε εδώ, ένα σημείο σύγκλισης του Αντικειμενισμού με τονΠροτεσταντισμό το άτομο είναι αυτό που μέσω της απομόνωσης και της

προσωπικής αναζήτησης θα επιτύχει αυτό που θεωρείται ιδεώδες, στονΠροτεσταντισμό την επικοινωνία με τον Θεό και στον Αντικειμενισμό τηνδιαμόρφωση ενός ανώτερου ηθικού συστήματος.

Στα πλαίσια του Προτεσταντισμού αναπτύσσεται ένας ιδιότυπος εγκόσμιοςασκητισμός, απόλυτα συμβατός με το πνεύμα και τις επιταγές τουκαπιταλισμού. Αμαρτία θεωρείται η αργία και η αδιαφορία για την εργασία,όπως και η επίδειξη πλούτου. Ο πλουτισμός είναι θεμιτός όταν είναι αποτέλεσμα ατομικής προσπάθειας, όταν δεν γίνεται αφορμή για πολυτελή ζωήκαι τεμπελιά. Ουσιαστικά, υπάρχει μια σύμπτωση του προτεσταντισμού με τονεβραϊσμό, ο πλούτος θεωρείται σημάδι εύνοιας και αγάπης του Θεού προς τους

εκλεκτούς του. Δεν θα μπορούσαμε σε αυτό το σημείο να χαρακτηρίσουμετυχαίο το γεγονός πως η ίδια η Rand, αλλά και μερικοί από τουςσημαντικότερους εκπρόσωπους του Αντικειμενισμού έχουν εβραϊκή καταγωγή.

Ο πλούτος είναι αποτέλεσμα της εργασίας και της οικονομίας σύμφωνα με

τον Προτεσταντισμό. Εργασία, επιμέλεια, οικονομία και αποταμίευση οδηγούνστη συσσώρευση κεφαλαίου, κύριο χαρακτηριστικό του καπιταλιστικού

Page 21: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 21/25

 

21

συστήματος. Για τον προτεσταντισμό η εργασία αποτελεί ύψιστο καθήκον,θεϊκή κλήση (calling), που ο άνθρωπος θα πρέπει να αφοσιωθεί απόλυτα σεαυτό. Είναι μια δραστηριότητα με ύψιστο ηθικό περιεχόμενο. Είναι εμφανής η

άμεση συσχέτιση των αρχών του Αντικειμενισμού με αυτές τουπροτεσταντισμού, έχοντας ως συνδετικό στοιχείο τον καπιταλισμό. Τόσο ο

Προτεσταντισμός όσο και ο Αντικειμενισμός αντιμετωπίζουν το περιβάλλονορθολογικά, προβάλλοντας το ιδεώδες της μοναχικής πορείας του ατόμου προςτην «λύτρωση». Το άτομο, υιοθετώντας έναν ιδιότυπο ασκητισμό, θα πρέπει νααφοσιωθεί απόλυτα στην αναζήτηση αυτής, αδιαφορώντας για τον κοινωνικότου περίγυρο.

Όπως προαναφέραμε, στοιχεία και αρχές του προτεσταντισμούσυναντώνται στην Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των Η.Π.Α. , ένα κείμενο πουάσκησε και αυτό σημαντική επίδραση στην διαμόρφωση του πνεύματος τουΑντικειμενισμού. Η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας υπεγράφη από τα μέλη τουΗπειρωτικού Κογκρέσου την 4 η Ιουλίου 1776 και τυπικά έχει τον χαρακτήρατου συντάγματος των Η.Π.Α. . Σο κείμενο αυτό προσδιορίζονται τα αμερικανικάιδεώδη (American ideals), αρχές και αξίες που διέπουν την πολιτική και κοινωνική οργάνωση των Η.Π.Α. . Στην 2 η παράγραφο αυτής διαβάζουμε :«Δεχόμαστε τις εξής αλήθειες ως αυταπόδεικτες, πως όλοι οι άνθρωποιδημιουργούνται ίσοι, και προικίζονται από τον Δημιουργό τους με συγκεκριμένα απαραβίαστα Δικαιώματα, μεταξύ των οποίων είναι το δικαίωμα στη Ζωή, τοδικαίωμα στην Ελευθερία, και το δικαίωμα στην επιδίωξη της Ευτυχίας.»3 . Η ιδέαπως τα δικαιώματα στη ζωή και στην επιδίωξη της ευτυχίας είναι θεμελιώδηατομικά δικαιώματα και πως αυτά πρέπει να προασπιστούν συναντάται και στον Αντικειμενισμό. Όπως προαναφέραμε, κατά τον Αντικειμενισμό το άτομο

έχει κάθε δικαίωμα να επιδιώκει την προσωπική του ευτυχία αδιαφορώντας γιατον περίγυρο του. Σύμφωνα με τον Αντικειμενισμό άλλωστε το κράτος θαπρέπει να παρεμβαίνει στον κοινωνικό βίο όταν τα δικαιώματα αυτάβρίσκονται υπό αμφισβήτηση με την απειλή χρήσης βίας. Πιθανότατα, η AynRand όταν αναφερόταν στην επιδίωξη της ευτυχίας από το άτομο, είχε λάβει υπόψη της αυτές τις αναφορές της διακήρυξης της Ανεξαρτησίας στηνπροάσπιση της ως αναφαίρετο ατομικό δικαίωμα. Κατά αυτό τον τρόποκαθιστούσε τον Αντικειμενισμό περισσότερο «οικείο» στο αμερικανικό κοινό,που είχε ήδη «εμποτιστεί» με αυτές τις ιδέες. Έδινε ένα «περιτύλιγμα» στις ιδέεςτης, που θα έκαμπτε τις αντιδράσεις όσων θεωρούσαν πως οι ιδέες προωθούσανμια απάνθρωπη κοινωνία, κυριαρχούμενη από τον εγωισμό. Αντίθετα, οι ιδέες

 ηʆταν ιʆδιες με αυτεʆς των ιδρυτωʆ ν της χωʆ ρας, κατ ουσιʆα ο Αντικειμενισμοʆ ς δενείναι τίποτα άλλο από την ενσάρκωση αυτών των ιδανικών.

1.Πηγή: http://www.atlassociety.org/nietzsche-and-ayn-rand

2. Πηγή: http://www.oodegr.com/oode/koinwnia/kapitalismos1.htm

3. Πηγή: http://www.ushistory.org/us/13a.asp

Page 22: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 22/25

 

22

Από την θεωρία στην πραγματικότητα 

Η επίδραση του Αντικειμενισμού στην πολιτική και οικονομική ζωή των Η.Π.Α.

Παρά όμως τις αντιφάσεις και τον δογματισμό του, οΑντικειμενισμός κατόρθωσε να γνωρίσει ευρεία διάδοση στις

Η.Π.Α. . Τα αίτια αυτής της αποδοχής θα πρέπει νααναζητηθούν στον ιδιαίτερο χαρακτήρα, το «ήθος» τηςαμερικανικής κοινωνίας. Η αμερικανική κοινωνία είναι μιακοινωνία κατά βάση καταναλωτική, σύμφωνα με τα πρότυπαπου κυριαρχούν η συσσώρευση και κατανάλωση υλικώναγαθών. Η κατανάλωση και η συσσώρευση συνδέονται άμεσαμε την ευτυχία του ατόμου, με αποτέλεσμα η εγωιστικήσυμπεριφορά επιδίωξης του πλούτου να θεωρείται ηθικά

θεμιτή. Μια ακόμη όψη της ηθικής της αμερικανικής κοινωνίας είναι ο

ατομικισμός που την χαρακτηρίζει. Τα πρότυπα της είναι άτομα που κατάφερανμε τα δικά τους μέσα να επιτύχουν μεγαλεπήβολους στόχους. Οι πιονέροι πουκατάκτησαν με το περίστροφο στο χέρι την αμερικανική δύση, οι οραματιστές

εφευρέτες και επιχειρηματίες που δημιούργησαν την σύγχρονη βιομηχανικήκοινωνία είναι τέτοια παραδείγματα-πρότυπα για τον μέσο Αμερικανό. Οατομικισμός αυτός αντικατοπτρίζεται και στον τρόπο οργάνωσης τηςοικονομίας των Η.Π.Α., την «Μέκκα» του καπιταλιστικού συστήματος. Η ατομικήεπιχειρηματική πρωτοβουλία επιβραβεύεται, το σύστημα αυτό παρέχει στονκεφαλαιούχο δυνατότητες κερδοσκοπίας και αναδιάρθρωσης του

 χαρτοφυλακίου του που άλλοι τρόποι οργάνωσης της παραγωγής δεν παρέχουν.

Μια άλλη διάσταση του ατομικισμού αυτού της αμερικανικής κοινωνίαςείναι ο κλασσικός φιλελευθερισμός της1. Το άτομο και η κυβέρνηση βρίσκονται σε μια σχέση όχι συνεργασίας, όπως συναντάτε συνήθως στην ευρωπαϊκή

κουλτούρα, αλλά σε μια σχέση αντιπαλότητας. Κάθε μορφή κρατικήςπαρέμβασης στην καθημερινότητα αντιμετωπίζεται από την πλειονότητα τωνΑμερικανών με καχυποψία, αν όχι με εχθρότητα. Ο ρόλος του κράτους πρέπει ναπεριορίζεται στην προάσπιση των δικαιωμάτων και της ελευθερίας τωνπολιτών, διασφαλίζοντας την απόλυτη ελευθερία των πολιτών. Αυτή η άποψη,όπως είδαμε και σε προηγούμενο κεφάλαιο, εκφράζεται και από την ίδια τηνAyn Rand. Σε αυτόν ίσως τον ατομικιστικό, εχθρικό προς τον κρατικό

μηχανισμό, χαρακτήρα του Αντικειμενισμού θα πρέπει να αναζητήσουμε τααίτια της δημοφιλίας του στην αμερικανική ακροδεξιά και το κίνημα του Tea

Party. Αν και οι απόψεις κινημάτων όπως αυτό ίσως μας φαίνονται περιθωριακές, γεγονός είναι πως είναι εξαιρετικά δημοφιλείς στον στις νότιεςκαι μεσοδυτικές Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ παράδοξο είναι ότι οι υποστηρικτέςαυτών των ιδεών, ενάντια στην επέκταση του κρατικού μηχανισμού και αύξησητων δημοσίων εξόδων, κατά κύριο λόγο προέρχονται από τα μεσαία και κατώτερα κοινωνικά στρώματα, που θα ήταν λογικό να υποστηρίζουν τηνύπαρξη ενός κράτους πρόνοιας, καθώς κατά κύριο λόγο θα ήταν προς δικό τουςόφελος.

Απόρροια αυτής της ατομικιστικής φύσης της αμερικανικής κοινωνίας είναι  η άρση της διάκρισης μεταξύ ηθικής και νομιμότητας1. Σύμφωνα με την άποψη

Page 23: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 23/25

 

23

αυτή, η ηθική συμπεριφορά ταυτίζεται με την υπακοή στους νόμους. Εφόσονκάποιος ενεργεί σύμφωνα με το γράμμα του νόμου, η συμπεριφορά του κρίνεται ως ηθική όσο απεχθής και να είναι. Π.χ. η επιλογή ενός επιχειρηματία να

φοροδιαφεύγει, αν και ανήθικη με βάση τα κοινά αποδεκτά ηθικά πρότυπα ,αντιμετωπίζεται ως ηθική αν ενεργήσει σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες και 

νόμους.

Όπως προαναφέραμε, το κίνημα του Tea Party και οι νέο-συντηρητικοί τωνΗνωμένων Πολιτειών είναι οι κυριότεροι θιασώτες του Αντικειμενισμού.Φανατικοί πολέμιοι οποιαδήποτε μορφής κρατικής παρέμβασης στην οικονομία,και ειδικά της φορολογίας, ένθερμοι οπαδοί του καπιταλισμού και τουατομικιστικού πνεύματος της αμερικανικής κοινωνίας βρήκαν στα γραπτά τηςRand ένα φιλοσοφικό/ηθικό πλαίσιο στο οποίο θα μπορούσαν να στηρίξουν τιςαπόψεις τους, ειδικά σε μια εποχή αμφισβήτησης του καπιταλιστικούσυστήματος όπως η σημερινή.

Βέβαια, οι υπερσυντηρητικές αυτές ομάδες αντλούν επιλεκτικά στοιχεία απότις ιδέες της Ayn Rand, προτιμώντας να θέσουν στο περιθώριο κάποιες άλλεςπου έρχονται σε αντίθεση με πάγιες θέσεις τους. Συγκεκριμένα, ενώ εστιάζουν

στον ατομικισμό και την προάσπιση του καπιταλισμού που προωθεί η Rand,αγνοούν, ή καλύτερα θέλουν να αγνοούν, τις θέσεις της εναντίον τουΧριστιανισμού και υπέρ των αμβλώσεων. Είναι τουλάχιστον αντιφατικό το

 γεγονός πως θρησκευόμενες υπερσυντηρητικές ομάδες αντλούν έμπνευση απότους ήρωες της Rand, ήρωες που η ίδια «κατασκεύασε» με σκοπό να ψέξει άτομα όπως αυτούς, πειθήνια πλάσματα δέσμια της θρησκείας και τωνπροκαταλήψεων που ολοκληρώνονται μόνο μέσα από την συμμετοχή τους σε

ομάδες. Το γεγονός ότι υπερσυντηρητικές ομάδες κάνουν χρήση στοιχείων τουΑντικειμενισμού, ώστε να κινητοποιήσουν τις μάζες και να προωθήσουν τοπολιτικό τους πρόγραμμα, έρχεται σε ευθεία αντίθεση με αυτόν, καθώς ιδεώδηςθεωρείται η ατομική πορεία του ατόμου προς την ολοκλήρωση χωρίς να δείχνει οποιοδήποτε ενδιαφέρον για τα τεκταινόμενα στην κοινωνία2.

Παρά τις όποιες αντιφάσεις παρατηρούνται, οι πωλήσεις των βιβλίων της

Rand έχουν γνωρίσει πραγματική άνθηση την τελευταία πενταετία, με τιςπωλήσεις του Atlas Shrugged να έχουν πενταπλασιαστεί χάρη στην αμέριστηυποστήριξη των οπαδών του Tea Party.H αυξανόμενη δύναμη τέτοιωνυπερσυντηρητικών ομάδων έχει θορυβήσει στελέχη των παραδοσιακώνπολιτικών δυνάμεων, ιδιαίτερα του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, που στηνπροσπάθεια τους να αντλήσουν ψηφοφόρους από τις τάξεις τους έχουνενστερνιστεί πολλές από τις απόψεις τους. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωσητης προσπάθειας του προέδρου Obama να προχωρήσει στην μεταρρύθμιση τουσυστήματος κοινωνικής ασφάλισης των Η.Π.Α. , ώστε να είναι δυνατή η παροχή

δωρεάν περίθαλψης σε μεγαλύτερο αριθμό δικαιούχων. Η προσπάθεια αυτήσυνάντησε έντονες αντιδράσεις, ενώ εκ των επιφανέστερων πολεμίων τηςυπήρξε ο Paul Ryan, ανερχόμενος αστέρας του ρεπουμπλικανικού κόμματος και οπαδός της Rand στην νεότητα του, που ζήτησε την περαιτέρω περικοπή τωνκοινωνικών δαπανών, μένοντας πιστός έτσι στα ιδεώδη του Αντικειμενισμού

 για περιορισμό της κρατικής λειτουργίας.

Page 24: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 24/25

 

24

1.The Challenge of Objectivist Ethics: Ethical Thinking in Business, Rationalism, and Ayn Rand,  Benedict Sheehy, University of the Americas

2.Πηγή:http://www.guardian.co.uk/commentisfree/cifamerica/2011/apr/22/tea-party-movement-

republicans

Σύνοψη

Στο σύντομο αυτό κείμενο παρουσιάσαμε το φιλοσοφικό ρεύμα τουΑντικειμενισμού επιγραμματικά και προσπαθήσαμε να αναδείξουμε κάποιεςαπό τις πτυχές του. Είναι δύσκολο να αξιολογήσουμε την συνολική επίπτωση

μιας τέτοιας θεωρίας που αναπτύχθηκε μόλις πριν από 50 χρόνια και που ακόμηακολουθεί μια εξελικτική πορεία. Σκοπός της μελέτης αυτής δεν ήταν ηδιατύπωση αξιολογικών κρίσεων, αλλά η παρουσίαση μιας « ανορθόδοξης»

οπτικής πάνω στην Ηθική. Ο ιστορικός του μέλλοντος θα είναι σε θέση νααξιολογήσει την επίδραση του Αντικειμενισμού τόσο στην επιχειρησιακή ηθικήόσο και στην πολιτική και οικονομική ζωή. Το σίγουρο είναι πως η Ayn Rand και ιδέες της θα μας απασχολήσουν και στο μέλλον, καθώς όσο ο ατομικισμός και ηκερδοσκοπία κατευθύνουν την ανθρώπινη συμπεριφορά, ιδέες όπως οι δικέςτης θα παραμένουν δημοφιλείς.

Page 25: Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and  Objectivism

7/23/2019 Ayn Rand και Αντικειμενισμός - Ayn Rand and Objectivism

http://slidepdf.com/reader/full/ayn-rand-ayn-rand-and-objectivism 25/25

 

25

Βιβλιογραφία

1.   Journal of Accounting, Ethics & Public Policy , Volume 3, Number 1 (Winter 2003), pp. 1-26, Ayn Rand 

and Contemporary Business Ethics ,Stephen R. C. Hicks

2.  The Challenge of Objectivist Ethics: Ethical Thinking in Business, Rationalism, and Ayn Rand, Benedict 

Sheehy, University of the Americas

3.   AYN RAND'S OBJECTIVIST ETHICS AS THE FOUNDATION OF BUSINESS ETHICS 

4.  OBJECTIVISM, A comprehensive insight of Objectivist Morality and Human Development, Saurav Bhaumik 

5.   Business Ethics: A Way Out of the Morass, EDWIN A. LOCKE, University of Maryland 

6.   A Comparison of Five Business Philosophies, Paul Miesing - John F. Preble

Ιστότοποι 

1.  http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2012/aug/17/ayn-rand-atlast-shrugged-paean-american-liberty

2.  http://www.newyorker.com/reporting/2009/11/09/091109fa_fact_mallon

3.  http://www.youtube.com/watch?v=_j56IiLqZ9U

4.  http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2012/aug/17/ayn-rand-atlast-shrugged-paean-american-liberty

5.  http://www.newyorker.com/reporting/2009/11/09/091109fa_fact_mallon

6.  http://www.atlassociety.org/nietzsche-and-ayn-rand

7.  http://www.oodegr.com/oode/koinwnia/kapitalismos1.htm

8.  http://www.ushistory.org/us/13a.asp