Q. B. V. mDISSERTATIO ACADEMICA,

ΗALLUCINATIONES VETERUMDE ANNO"

CLIMACTERICOMAGNO

EXPOSITURA,QYAM,

EX CONSENSU AMPL1SS.FACULT.PHILOSOPH.IN REG. ACAD. UPSALIENSI,

Ρ R ΛΕ SI DEVlRO CELEBE

MAG PET ROEKERMAN,

Eloqvent. PROFESS Reg. et Ord·PUBLICJE BONORUM CENSURJh MODESTE

SUBM1THT

JONAS HAGLUND,GEVAL1A - GESTRICIUS.

IN AUDIT. GUSTAVIANO, DIE XIX. DECEMB.Anni MDCCLX.Η. A. M. S.

JU Ρ S A L I M.

Cowfultijfitno atque AmptiJJ*?noASSESSORl Supremi Dicaileni Kegii,

D:o JACOBO FRIED.PETRE,

PATRONO OPTIMO.

Doärina Tua, Evergeta Magne , in vario fcien-tiarum gcnere folidior parker, atque favorisjucundiffimus fru&us, quem, per continuum illudquadriennium, lxtus percepi, quo, in perhonori-fkam Tuam doni um ego receptus, pignora Tuacariflirna, literarum cultu follicite imbuenda cura-vi, tot tantisque ornarunt me beneficiis, ut pluraa Parencibus indulgentiffimis petere non potuerim.Iniquum prorius föret, omnia & iingula, Tua inme quae exftant, promerita reticere, dum hafccftuaiorum Academicorum primitias, tanquam teffe-ram deditiffimi animi,tibi oblatas, in publicum edo.

Accipe vero opufculum levidenfe eadem gra¬da, qua Mufarum cultores meque femper ample-Öeris. Supremum ad Numen , nullo non tempo¬re, preces fundam calidiffirnas, fofpes ut Patriae,Conjugi Tux dulciffimx, Liberis Turs cariffimis,ac Clientibus, in feros usque annos, vivas. Efthoc ipfum, quod toto peftore vövet

Qonfultijjhni atque AmplijßjniNOMINIS TUI

humiUmits cuhor%JONAS HAGLUN&

a

M/EAME

ANNE CHRISTINE UHRnee de Machey.

MADAME.

Quand tout le monde connoit votre honte & le^foutienty dont plufieurs pauvres peuvent feflauer d' avoir eté favoriß, je ferois la honte defnon fiecle, fi je n'e rendois public toutes les gra-tes & les bicnfaits > dont f ai joui que f aifiuvent re$u de vos mains. Perrnettez donc, jevous fupplie, Madameγ que ce premier ejfai Aca~demique, quoique foible, fort du moins, un temoi-gnage de ?na veneratiort vf de ce qne je vous dois.Vous m' avez atme comme votre propre fils iff efpere, que vous ?rf en accorderez la continua-tion. Je laiße Madame au tout puiffant de vousen recompenfer avec la couronne de felicite jene cejferai dl invoquer le ciel, pour quel vous com-hk Madame, vos enfans, & vos petit-fils detoutes les profperités defiderables. Ce font lesvoeux de celutj qui eft du fond de fin coeur avecrefpecl

MADAME

votre tres bumbletf trés obeißhnt Jerviteur 3

JONE HAGLUND.

Monfieur.

Ζ' amitié, que vous fri avez temoigneé amm1aujjl ä mes freres ii ä mes foeurs penuantfas quatres ;ctunées que vous avez eté notre Meri¬tor r rti obljge de ehereher tous les moyens pqffi-hles, de ni en rendre digne, en Vous donnantquelque preuve de mon attachement ii de mareconnoijfance. Vous allez maintenant Monfi·eur3 mettre au jour une tres helle dijfertation dei annee Ciimaclerique, pour faire voir au publicles friiits, que vous avez cueiUe fur le ParnaJJe.Jq prie le tout pwjfmt qii il fajfe profperer toidvos deßeins, i? qii il vous faße jouir des recom-penfes fuivant vos merites ii vos travaux. AyavtΡ honneur de me dire votre ärm _ f y prensautant de part, que tous, ceux qiii 7* intefejfent (tvotre bien Etre., Je fuis

Votre trei bumhle [erviteur,SAMUEL EHRENGREN.

I. Ν. J. C.

§. I.

£ emini til Iiis dubitandi relinquitur Ιο¬ί fe. cus, quin véteres, in Climaclerum'

p explicanda ratione occupati, a ve**

ritate quam maxime aberraverint,Quis enim hallucinationen! eorum

non videat, morois contendentium fe poife, nefcioqua divinatione, futura preedicere, dum hunc velill um annum vicie humame fatalem fore & pericu-lofum diclitare haud verentur? Sic nihil omninoeil, in quo iibi plus indulgeant & blandiantur et·jam non ilulti, quam futura prsefagiendo. Etenimiila facultas ad DEum proprie pertinec, quam niiiab eo donatam & infufam poifidebit , mihi crede,nullus. Ut error hic inter omnes, qui hominummentibus altius infederunt, vetuflate propemodumeminet, ita, ne hodie quidem, excutere illum to-tum potuit, aeque decipi facilis ac decipere, naturamortalium: expediet vero,ii quid ego video,ut radi-citiis exilirpetur atque tollatur. Tenella igitur,

A qux

v.

# ) 3 ( $

quas mea eil, Minerva, Hallucinationss veteru?n deanno Climacteric® magno, per transennam, ut ajunt,intueri conabitur, tuura, B. L. favoreni vehementerexpetkura certoque iibi pollicitura.

§. ILInofFenfo pede progrefiuri, primo explican-

dum erie, unde adpelletur annas Climadericus,quidve, hoc nomine, indicetar: certura enim eil,pr^eunte Salmafio, a) errare vulgus Mathemati-eorum, qui ÖiimaSfcericos annas interpretantur an-nos progreffionis, & fic didos contendant, quod,ex adfcenfionibus planetarum,fecnndum climatis re¬darn aut obliquum circulum , cognolcacur tem-pus, quo planera (it ad eum locum perventurus.At dubitari nort debet, quin κλιμακέΰς GraeCis fitgradus icähä Nam κλίμχξ vocatur ipfa fc-ala Gras-ce, γΧΙμα-Λτηξες autem iunt gradus fcahe, unde il-lud Heiychii, κλ^μακττ,,ξεε, οι-'τηε^κλίμακος βοι$μο), i.e.Climaderes funt gradus fcala*. Vocabulum κλίμαζeandem habet originem eum κλίμα. Nam a nomi¬ne χλίμα, quod eil inc Iina ti o:, verb um χλιμάζω incli-no, derivatur, a quo κλΐμχξ fcala, quia non redaponitur, ut adfcendatur, fed inclinata, unde & ,

κλιτυς dicebatur Grseeis ab eadem inclinatione. Quonomine & clivos iidem, ac declivia montium, itemdivergia aquarum, prono lapiu, ex montibus flu-entium, kem fcalas,. nuncuparunt. Varia verofunt Climaderici anni Synonyma. Dicitur enimhebdomadicus, fcalaris, fcanfilis, genethliacus,gradarias, natalkius, fatalis, cricicus, κςίσ^ feu

decre-

# ) 3 ( #

decretorius, German. Stufjahr, Svetic. Odetid 7Odeär..

a) Diatrib. de annis Climaciericis t ag. r.§· iiL

Convenit ferme inter omnes, nominari annosClima&ericos, quibus aut mortis periculum cui-quam immineat, aut alius gravior cafus, vixacnevix quidem evitandus. A t vero nullos agnoveruntClima&ericos , praeter leptenarios Sc novenariosannos, quos Graeci έβ^οματικύε Sc msartv.és vo c i tant.Numerus uterque,feptem & novem,decretorii ma-leficique audiunt, ad vitam fuccidendam in unumquaft confiuentes. Ifta autem eile vana difcimusex vaniore Clima£fcerum fcientia. Perperam eniniab iisdem enneadicos computari [a nono usque admiileftmum & o&avum, Sc hebdomadicos a fepti-mo usque ad unum & milleiimum, hosque annospropter patriarchas Sc imperiorum periodos eo us¬que extendi, patet. Clima&erum, uti diximus»duo funt genera, ίβδοματικο), qui numero feptena-rio conftant, veluti 7. 14. 21. 28. 3J. 42. 49. 56. 63.70. 77. 84. Sc εννεο&τικο;, qui novenario, ut 9. 18. 27.36. 45. 54. 63. 72. 81. In εβ^οματικοΊέ periculofioresa nonnullis erunt, qui ternis hebdomadibus con¬ftant, 21. 42. 63. 84. fedomnium difiicillimos illoseile ja&itari accepimus, quos complet numerusquadratus, potentiffimus di&us, cujusmodi funt49, Sc 81, quorum alter confiftit ex fepties feptem*alter ex noyies novem.

A 2 §. IV.

Φ ) 4 I Φ

^·ΐν·Quemadmodum origo vocis κλιμ&κτνξφς- a Gne¬

ds, ita a Latinis etjam adhibetur pro gradu, &velat epocha quadam se ta tis humana?, qua tempusα η um altero periculofius habetur. Audiamus A.Getiium h) > qui ex M.. Varrone refert, periculi vi¬ta? fortunarumque hominum, quos ClimafherasChaidad adpellant, graviflimos quosque iieri fepte-„nariis. Alibi: Obfervatum in [rnulta hominum„memoria expertumque eil in fehioribus plerisque„omnibus, fexagefimum tertium vitas annum cum„periculo & clade aliqua venire, aut corporis mor·„bique gravioris, aut vita? interitus, aut animi x~„gritudinis: propterea, qui rerum verborumque„iiliusmodi ftudio tenentur, eum aetatis annum ad-„pellant κλιμακττίξιχόν. Subjungitur ibi epiilola Cae-faris Odtavii Auguili ad Cajum nepotem fuum,hane in fententiam: Have, mi Cai, meus ocellus„jueundiiiimus: quem femρer medius fidius defi-„dero, quum a me abes,. fed pneeipue diebus ta-„libus, qualis eil hodiernus, oculi mei requirunt„meum Cajum, quem, ubicumque hoc die fuiili,„fpero laetum & bene valentcm celebrafTe quartum„& fexagefimum natalem meum. Nam, ut vides,

communem feniorum omnium tertium„& fexagefimum annum evafimus. Deos autem„oro, ut, quantum mihi fupereil temporis, id fal-„vis vobis traducere liceat, in ila tu reipublicas fe-„liciffimo ccvfyayoc&évrccv ύμων H&f διαδεχόμενων (fortiterac viriliter a gentibus vobis &fufcipientibus) ilatio-„nem meam c), quemadmodum ad thema fuum,

tan-

# ) r ( #

tanquam ad Sirenios fcopulos, nimium credulus,adhaefcrat Auguftus , il lud vulgando nunimos·que argenteos nota {ideris Capricorni,. quo natuserat, percutiendo d). Ab Aul. Gellio ad C. Pliniumnos convertimus, quem, hoc modo, fcribentem Tu¬rnus deprehenfuri: ScholaiEfculapii ftata vitx fpatia„•a ftellis aeeipi dicit, Ted quantum plurimum tribu-„at, incertum eil.. Raraautem dicunt efTe longio*„ra tempora, quandoquidem momentis horarum„infignibus, lunse dierumve feptem atque novem,„(quas noÉte ac die obfervantur) ingens turba na-„fcatur, fcaniili annorum lege occidua, quam Cli-„mafteras adpellant, non fere ita genitis LIV., art*„dum exccdentibus é).

b) Noä. Attic. L.IIl.c.io. c) L. XV. c.γ. d)Svetan. Vit. Augufl. c.4$., ejHißor.Nat.L.VIl.c.4^.

. §. V.Adducamus vero exemplum, quod in C. Ph-

τιϊο Secundo f) légitur: Veronia Pifonis graviter„jacebat, ad hane Regulus venit, proximus toro„fedit: quo die, qua hora, nata eilet, interroga-„vit: ubi audivit, componit vultum, intendit ocu-,,los, movet labra, agitat digitos, computat (iide-rum nempe calculos).. Habes, inquit, Clima&e-„ricum tempus, Ted evades, quod ut tibi magis„liqueat, aruipicem confulam, quem Tum frequen-„ter expertus. Nec moras facrificium facit, adfir-mat extra {iderum iigniiicatione congruere (Aftro-logia colle0:a ex ratione Clima&erica). Sic Andro-clas, pro quo vitiofe libri quidam Androdas, Ge-nethliacis vocatur annus fexageiimus tertius: id

A 3 nos

Φ ).6 ( #nos edocet Julius Firmicusg): Septem anni, ac no-„veni, inquit, per omne vitas tempus multiplicata„ratione curren tes, naturali quadam Sc latenti ra-„tione, variis ho'minern periculorum difcnminibus„femper adftciunt. Unde Sc fexageiimus tertius„annus, quia utriusque numeri fummam parit er„excipit, Androclas adpellatus eil. Novies anni,,,fiunt icxaginta tres. Quia itaque utriusque nume-„ri curfus, in hoc anno, ajquata rationc concurrit,„grande femper periculi difcrimen imponit, ii enim„fepteni Sc noveni anni, qui hebdomatici a Grae-„cis, atque enneatici adpellantur, gravia femper ho-„minibus indicunt pericula, quid annus faciet fex-„agefimus tertius, qui utriusque numeri multipli-„catam Sc invicem fibi obligatam periicit fummam?Hac igitur de caufa Androclas ab AEgyptiis dicluseil, quod omnem vitx (qusdam MSS. viri) fub-ilantiam frangat, atque debilitet. Hanc Rigaltiusad Tertuliiani libr. de idolol. f. 303. veram leftionem reftituit & illuflrät, addito Androclaspro Androdas. , Virum enim Grasci vocant äv^u,& κλαν frangere; Latine virifragum reddit idemRi¬galtius, annum etjam vocat AntoniusMeniotius defenf. adveriusHadr. Scaurum pag. ig.

f) L» Π. epifi* 20. edit. CatanA. g) Mathef. L.IV. c. /4. Confr. Sahna/, pag.s>7* feq.

§. VI.Sequitur,utCenforinum de Die Natali in lucem

adfpellumque proferamus: b) Etil quidam fexage-?jiimum tertium vitas annum periculoililimum ple-rumque

)*( ψ

^rumque eile diciint, ad corpus & animum perti-„nentem, ego tarnen caeteris non duco infirmio„rem: nani utrurnque quidem fupradiäum conti-„net nurnerum, Ted neutrum quadratum, &, ut eil„ab utroque non alienus: ita in neutro potcns, nec„mukös lane, quos vetuilas claro nomine celebrat,„hic annus abiumiit. Ariftotelem Stagiritöm repe-„rit, Ted hnnc ferunt naturalem ftomachi infirmita-„tem, crebrasque morbidi corporis offeniiones,„adeo virtute animi fuftentaiTe, ut mirum iit ad an-„nos 83 eum vi tarn pertulifle. Quare, fan&iffim®„Cerelii, cum illum annum, qui maxime fuerat„corpori formidolofus, fine ullo incommodo trans-„ieris : cäeteros, qui leviores furit, Clima£heras„minus tibi extimefco. Praefertim cum in te ani-„mi pocius, quam, corporis naturam fciam domina-„ri, eosque viros, qui tales fuerunt, non prius vita„exceffiiie, quam ad an ηum illum 83 pervenerint,„in quo Plato finem vitas & legitimum eile exifli-„mavit. Hoc anno & Diony litis Hei-acleotes, ut„vita abiret, cibo abilinuit: & contra Diogenes„Cynicus cibi cruditate in choleram fokitus eil.„Eratofthenes quo^ue, ille orbis terrarum menfor,„& Xenoera tes Platonicus, veteris Academiae prin-„ceps, ad eundera annum vixerunt.. Non pauci„etjam, per anrmi fpiritum, raoteilis corporis fu-„peratis, limitem iitum transgreffi iimt, ut Carne-„ades, a quo tertia Academia eil, qux dicitur no-„va; vel Cleanthes, qui uno minus centum exple-„vit, At Xenophanes Colophonius major annorum

C

# ) B ( φ

„C. fuit. Democritum quoque Abderitem, & Ifa*„cratem Rhetorem f'ere ad id setatis pervenifle, quo„Gorgiam Leontinum, quem omnium veterum„maxime fenem fuifie, & fupra C. annos habuiile„conftat. Quod fi cultoribus fapientias, iive per a*„nimi virtutem, iive lege fati, divina obtigit vita,„non defpero, quin te quoque diu corpore atque„animo valenrem longior maneat fene&us.

h) C. /4.§· νπ·

Pergimus vero ipfümApollin. Sidonium contui-turi,qui,in litteris ad Lupum fuum3de morterepenti-na Lampridii,quem,poftHoratianos & Pindaricos cy-gnos, gloria? pennis evolafle fcribit,ha2c enarrat: II-„lud fane non folum cufpabile in viro fuit, Ted per-„emtorium, quod Mathematicos quondam de vitas„fuar fine confuluit,urbium cives Africanarum; qui-„bus ut eit regio, iic anirnus ardentior : qui, conftel-„latione percun&antis infpe£ta,pariter annum,[men·„fem, diemque dixerunt, quos (ut verbo mathe-„feos utar) climattericos eilet habiturus: utpote„quibus themate oblato, quati fanguinariae genitu-„ra? fchema patuiffet. Quia videiicet amici nafcen-„tis anno, quemcumque dementem planeticorurn„iiderum globum in diaftemate Zodiaco profper„ortus erexerat; hunc in occafu cruentis ignibus„inrubefcentes, feu fuper diametro Mercurius afyn-„detus, feu fuper tetragono Saturnus retrogradus,„feu fuper centro apocatafticus exacerbaffent. Sed„de his qualia quoque modo funt, quamquam iint

maxi-

9 ( #

,maxime falfa, ideoque fallentiä, ii quid pleruüs„planiusque cohaeret, licet & ipfe arithmeiicae„deas, & quae tua diligentia, Vertacum, Thraii-„bülum,Saturninumfoliicitus evolvas,ut qui femper„nil nid arcanum celfumque meditere. Interim ad .

„p.raefens nil conje&uräliter geftum, nil per arnba-„ges; quandoquidem hunc noftrum temerarium„fiitürorum fcifcitatorem, & diu ffuftra tergiverfan-,,tem,tempus&quaiita$ prsedifbe mortis innexuiu).

Meque ex Morero pigebit haec adducere: An-„née qui fe compte de fiept en fept, ou de neuf en„neufi, ce nom vient de échelle, ou dégré,„parce qu'on monr.e par ce nombre repeté,comme„par autant de dégrez, pour arriver å Γ année qui,,Γ appelle Climacterique. On croit que cette an-„rrée eft dangereufe,foit par les maladies & la mört,„011 par d'autres accidens funeftes. Les uns diient,„que celle qui eft le plus å craindre, eft la foixam„te troifiéme, qui vient du nombre de iept, multi-„plié neufi fois: & remarquent que Γ Empereur Au-„gufte fe rejouifToit d' avoir paiTé cet åge. Les au-„tres appellent plus proprement Climaäerique, la„quatr'e-vingt uniéme année, qui réfulte du nom-„bre de rteuf redoublé neuf fois. Ce fut å cet åge„que moururent Platon, Diogene le Cynique, De-„nyé.Heracleotes,Eratofthenes fcavant Geometre,„& pluiieurs autres perfonnes iliuftres. Quelques-„unsont éru, que la qurirante-deuxiérne année etoit„auff fort dangereufe. parce qu' el le eftcompoféedu„nombre de fix,multiplié fept fois. k) Jo. BoäinuSydignas', cujus injigiatur mentio, ita hane inj rem

^ diffie-

❖ 3 «ο ( ψ

„differit: Tous les anciens ontremarqué le nombre„foixante-trois, qui ed multiplié de fept par neuf &„de neuf par fept, tire apres foi ordinairement la„ftn de viellards,& méme l'Empereur Augufte e-„crivant å fes amis, prenons, dit-il, courage, puis·„que j'ai echapé le foixante & troiftéme an. Et il„iemble que cela etoit iignifié par lcs anciens, qui„avoient confacré fept å Apollon & neuf aux Μιι-fes. Enumerat deinceps illuftres viros, qui, annotertio & fexageiimo, diem extremum habuerunt&literarum quidem ftudiis clariores, nempe Arifto-telem, Ciceronem, Bernhardum, Bocacium, Era·fmum, Lutherum, Melanchthonem, GeorgiumSpalatinum, Silvium, Linacrum, Sturmium &c. Γ)

i) Lib. VIII. Epifi. n. p. 237. k) Dichon. Ar-tic. Année Climacierique p. 193. /) Republiq. L. IV.chap. 2.

$. VIII.Porro in fcenam producere liceat Andream

Baccium> Medicum Florentinum, arte fua fat per-celebrem, at computationi Clima&ericae nimisaddiffcum; etenim, iimul ac ad feminam primariamvocatus accefferat, medicinarn faciendi ergo, &pulfum arteriae exploraverat vimque febris vehe-mentioris deprehenderat, ftatim de aegrotantis seta-te rogavit, &, cum illa fe 63 annos natam effe in-genue profitebatur, reje&o aegrae brachio, defpe*rabundus exclamat: quamdiu tu in hoc mundo fu-pereife cupis? immo, di&o citius, fubiratus domofe proripuit> id quod teftimonio fuo confirmat

Meno

£ ) " c #

Menckenius ?n). Eandem quidem dicam haud im-pingendam putamus Augujto Buchnero, at, quo-usque in oratione fua Panegyrica ad Ele&orem Sa¬xonias, cum Clima&ericum magnum feliciter fu-peraffet, A. 1648, creduiitatis intempeftivas vitiumadmiferit, judicent alii emun&ioris naris. Verumexcerpere lubet ad rem fpe&antia: Qui rationes,inquitjChaldaicas fequuntur,cujusque mortalium vi-tam in quaedam fegmenta feu interftitia,quae gradus& Clima&eras adpellant, (quod asque per eos, at-que per fcaiam, agacur noftra atque adfcendat x-tas, dum rurfus in finem fuum prascipitet) per fe-ptimum quemque, & nonum quemlibet annum de-icribunt. Quos, quanta viciffitudinum varietatenatura rerum infignierit, quod iidem obfervant,nunc nihil attingam: de difcriminibus autem atquepericulis, quibus tum vita atque fortunae noitras,imprimis eo, quem tertius & fexagefimus facit, pa-teant, quas triftes atque ferales canunt praedi&io-nes ? Hunc enim , quia utrumque fatalem nume-rum, quorum ad corpus alterum, ad animum ve-ro alium pertinere volunt, capit & copulat ex fe-pties novem, & novies feptem conflatus, maximumreliquorum terribiiiffimumque pronuntiant ; eaquede re Androdan di&um ZEgyptiis, quod vitx hu¬manas , ut Firmicus loquitur , univerfam debilitetatque infringat fubilantiam. Non difputabo nunccurioiius de lioc propoiito, ac in di&orum folici-te fidem inquiram. Potius omnia, iicutfunt, re-linquam in medio, neque aut vera afferam, aut

B 2 argu-

# ) 12 ( #

argusm vana. Conduntur altiilime faepius cauflaereriim: quas merfas profundius cum veftigand'oprehendere nequeas, multo proclivius fuerit, ne-gare penitus,quam de.natura eariira quicquam ila-tuere. Non raro ecjam in terveni t DEus, ac pro-currentibus fefe opponic cauffis, alicerque diipen-fat eventus, quam fe daturi alias erant. Quae ra¬tio Numinis, ut in arcano agit negotium, iequefubdacit mortalium oculis; iic irequentiffirne con-fundit judicia: ut toties dubitent, quoties exitumfuis concinere cauiis non vident. Quod ii nec ftl·perftitiofa habere nec falfa oportet, quae de grada-riis annis, & horum maximo antiquitas prodidit,ac ηoftra potiilimam partem recepit aetas; hoc fan-ftior nobis folenniorque agi hic dies debet, quopluribus triftiffimisque auguriis atque terroribusau£lor & cuftos fectiritatis publica in eo defunfhiseft. Ac ii hunc ipium tam iormidatum alias annum,plenum laetiiiimis gnätulationibus & omnis generisielickate expertus iniignem, ii quemquam a tium,eft; ecquod illuftrias Providentia, quod certias &loculenuus divini ravoris in Principem noftrum ca-pere documentum ; aut quando juftius DEO & ca-

: nere immortali laudes, & gratias reddere, quamhodierno die, licebit?

?n) Charlataneria Emäitoriim p. 218.ί' ίΧ·

Sic fas erit obfervare Joh. Frid. Reinhctrdwnde anno Clima&erico tradere, quod multa fecurnducat incommoda ad exemplumAugufti, a mor-

talibus

❖ ) *3 C &

talibus potifilmum timeri, ita qaoque corporiPolitico, quando nempe, qui imperii gubernaculatenet, ordin® eil fexagefimus tertius, plerumqueexitialem iuiiTe. Provocat ad Longobardoram inItalia irruptionem tempore Benedidi I:mi, poftDiv Petrum fiexagefimi tertii Papx; ad funeilamdefolationem, ilib regimine Valencini II:di, ordinefexagefimi tertii Imperatoris, Occidentali imperioillaca; ad revolutiones denique & tragica exempla,initio Henrici, Francis Regis, inter Gallos fexa¬gefimi tertiin). Haec deniqae ultimo loco adponen-da fentio: In der Artzeney werden gewijfe Jahrbeobachtetet) man d/VStufen Jahre,annos Climafteri-cos, nennet, und /ich auf die flehende und neundteZahl gründen. Man will beobachtet haben, dajsalle flehen Jahr bey dem Menfchen eine mercklicheVeränderung, fo wol was die Beschaffenheit feinesLeibes und Qemüthes, als feines Zufland und Glükbelanget, vorgehe. Hierzu kommt die alte und vonFythagora hergeleitete Meinung, welche in denZah-len ßnderbare GeheimnijJejüchet, und ihnen ver¬borgene Kräfte beyleget. Und weil unterfolchen dievorgedachte liebende und neundte Zahl nicht die ge-ringften, fo ift ?nan auf die Gedancken gerathenydafs wenn fle fleh mit den Jahren desMenfchen ver¬binden, ihnt alsdenn etwas befonderes an Glück oderUnglück bevorflehe. Vorne?nlich hat man aufdreyfolche Stufen Jahre gejehen, welche man die grojfengenennet, das flehen mal flehende oder neun und vier-zigße, das neunmal neundte oder ein und achzig·

B 3 ße ,

& ) Η ( &

fil-, und welches vördas wichtigflegehalten wird,weil es diefe beyde Zahlen verknüpfet, und alfo ihrebeiderjeits Kräfte vereinbahret, das neunmalJleben¬de oder drey und fechzigfie. Von Jolchen Stufen-fahren haben utiter andern Henr. Renzovius undLev. Lemniusviel Wefens gemacht,wiefie denn auchvon eingenommenen Leuten auf eine abcrglceubigeWeife pflegen beobachtet zu werden. Hingegen hatBrown mit guten Gründen folche Meinung wieder-legt, und ihre Nichtigkeit zu erweifen getrachtet o).

n) Animadverßon. ad Lipfii Folitica p. /#>4.0) Jablonfki Allgemeines Lexic. p.310.

§. X.Sic, per inftituti rationem quoad licuit, in me¬

dium venere fvävia fomnia veterum de Anno Cli-ma&erico magno, futilitatem non minus, quarnflexi-loquas conje&uras & fuperftitiones redolentia, uti

Sunt aping tricaque, &fi quid vilius iftis.En! thema, &ichema, & horofcopurn, & orti-viim cardinem, & geneiin, & genituram, & poiitum(iderum, pugionem vere plumbeum nodo ifti Gor-dio, de morte, ultima illa linea rerum, mortisquepun&o> hora, die, menfe, & anno, folvendo mi-nime fuffe&urump). Efto: mortem occubuerit hicvel ille, anno Clima&erico magno, quem tantope-re crepant ja&itantque Genethliaci & Planetarii;efto: periculorum laqueis quaii irreticus jacuerit;efto: segritudine cum animi, tum corporis fue-rit divexatus; nihil tarnen certi &, ut ita loquar,univerfaliter veri, inde concludi poteft, nec aliud

con-

concludendum ipfe voluitTullius ,ceteroquin aufpi·ciis> monitris, oilentis, vihonibuSjfomnii^addi&iffi-mus, quam ut totam diem jaculans aliquando col-lineet q). Parum itaque abeit, quin iliud ττολυΒξυλ»λητον heic, celeufmatis loco, ufurpemus: iantummentiunturAßrologi, quantummtthmtur Afirono-?ni,· quare dixiffe non neminem recördamur: fatiuseil a fexaginta Aftrologis, quam a fexdecim Medi-cisdamnari, & a fexdecim Medicis, quam a fexJurisConfultis. De cetera, pnrcerquam quod invariis fcripturae di£tis, & Patrum effatis, Auguftini,;lätet una dies, ut o?nnes obferventur atque Tertul-„liani: nihil fcis, Mathematice, ii nefciebas te fu¬turum Chriilianum. Sin iciebas,|hoc quoque fci-„re debueras nihil tibi futurum cum ifta profeflione.„Ipfa te de periculo fuo inilrueret, quse aliorum Cli-„ma£terica praecavit. Non eil tibi pars, neque„fors in iila ratione',non potefl regna cadorum fpe«„rare, cujus digitus aut radius abutitur caelo; necnon ilatutisRegumPrincipumquevaniifima hujus oc-cupationis explodatur, ad fontes, quos hocin argumento ego confului, digitum intendam.Nempe funt tres differtationes Do£fc. Joh. Frid.Mayeri, Hamburgi editae A. 1700., utrumfataRe-ligionis dependeant ab aftris. D. Georg. Paul.Hcnn Betrugs Lexic. p. 272. Ifogsei Carla Seger-fchiold Tom. I. p. 50. 55. & 98. Do£l. Blocks An¬märkningar ofver Ailrologiika Prognoiliker, Spå¬domar och Prophetier p. 6. Diipütat, Upfalicn-

% de Vanitate Aftrologise Jüdiciari£»Praefid.Nicol.Celfio, A. 1721. & Aboenfis A. 1745. de AftrolögiaJudiciaria, fub Prseiidio Nicol. Hailelbom.

Sid, PATER, fic 0! nutnerare fiuxa, Nos doce vita fpatiwn, caducis

Mens ut a curis revocata,

Cernat. -

Sveton. loc. cit. edit. Burtnan. q) De Di-vinatione L. II. c. χρ.

er,min Herre, har jag ofta hört'hvad å«,»,*,flit kunna uträtta hos unga finnen. Un¬

dra då intet, om jag, /07// dageligen kan f(egna migaf Eder van/kap och tillfyn, betienar mig af Edraord, och fager, at bagge deffa ßycken arojuft de ,

fo?n banavageti till Edar lycka. J upvifen nu et vac¬kert Academißt arbete, fom handlar om Alderfkiftet,men jag JkuUe ån/ka,'at J fielf måttefe Edra dagarfkiftas medfallhet till båg ålder. Himlen beframjeEdra affigter, och får bfrigt lede Eder medfin vis¬doms råd till det mål} dit Edar dygd fyftar.

Lumen honefti

S. D. G.

Min HERRE,

Johan Jacob pstré,