¶ø™ Δ√ ¶∞ƒ∂§£√¡ °π¡∂Δ∞π π™Δ√ƒπ∞;

Πώς το παρελθόν γίνεται ιστορία;

© 2007, Αντώνης Λιάκος

ISBN: 978-960-435-153-4

ÂΉfiÛÂȘ ¶O§I™.

∞¡Δø¡∏™ §π∞∫√™

¶ø™ Δ√ ¶∞ƒ∂§£√¡°π¡∂Δ∞π π™Δ√ƒπ∞;

¶∂ƒπ∂Ã√ª∂¡∞

¶ƒ√§√°√™

(11-28)

1. Δπ ∂π¡∞π ∞ÀΔ√ ¶√À Δ√ §∂¡∂ π™Δ√ƒπ∞;

ªÔÚ› Ó· ‰Ôı› ¤Ó·˜ ÔÚÈÛÌfi˜; 31 ñ ªÔÚʤ˜ ÈÛÙÔÚÈÎfiÙËÙ·˜ 33ñ ∏ ÎÈÓ¤˙ÈÎË ·Ú·‰ÂÈÁÌ·ÙÈ΋ ÈÛÙÔÚ›· 37 ñ πÛÙÔÚ›· Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋ÈÂÚ·Ú¯›· 42 ñ ∏ ÂÏÏËÓÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË 45 ñ Afi ÙÔÓ Ì‡ıÔ ÛÙËÓÈÛÙÔÚ›· 47 ñ ∏ ϤÍË ÈÛÙÔÚ›· 51 ñ ¶ÔÈÔ ·ÚÂÏıfiÓ ÂӉȤÊÂÚÂÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜; 53 ñ ∞Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ È·ÙÚÈ΋ Î·È ÛÙË ÚËÙÔÚ›· 59ñ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌfi˜ Î·È ÈÛÙÔÚ›· 67 ñ ∏ ÈÛÙÔÚ›· ˆ˜ ˙ˆÁÚ·Ê›· 70 ñ¶ÂÚȯfiÌÂÓ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ 75 ñ πÛÙÔÚ›· ‹ Û‡ÛÙËÌ·; 78 ñ πÛÙÔÚ›·Î·È ÓˆÙÂÚÈÎfiÙËÙ· 81 ñ πÛÙÔÚÈÛÌfi˜ 85

(29-89)

2. ¢π∞¢√Ãπ∫∂™ ∞¡∞°¡ø™∂π™

∂ÈÏÔÁ‹ Î·È ÚÔ-ÛËÌ›ˆÛË 94 ñ ∏ Û˘Á¯ÚÔÓÈ΋ ‰È¿ÛÙ·ÛË Ù˘ÈÛÙÔÚ›·˜ 102 ñ √È ‰È·‰Ô¯ÈΤ˜ ·Ó·ÁÓÒÛÂȘ 111 ñ ∏ ·ÌÔÈ‚·›·ÛËÌ·ÛÈÔ‰fiÙËÛË ·ÚfiÓÙÔ˜-·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ 117 ñ ∏ ·Ó·Ï·ÈÛ›ˆÛËÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ 124 ñ ∏ ÈÛÙÔÚ›· ˆ˜ ·ÏÏËÏÔ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË 127 ñ√ ÔÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÚÔÛ‰ÔÎÈÒÓ ·fi ÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi ΛÌÂÓÔ 128

(91-131)

3. ¶√π∏™π™ ∫∞π π™Δ√ƒπ∞

πÛÙÔÚ›· Î·È ıˆڛ· 139 ñ ∏ ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÁÚ·Ê‹˜ 143ñ πÛÙÔÚ›· ˆ˜ ‰ËÌfiÛÈÔ ‚ϤÌÌ· 151 ñ ∞ÏËıÈÓfi ‹ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi; 155

(133-160)

/ 7 /

4. √π ¶∞ƒ∂∂™ °ƒ∞º√À¡ π™Δ√ƒπ∞

¶Ò˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ·È ÔÈ Ó¤Â˜ ÛË̷ۛ˜; 169 ñ ¡¤ÔÈ Ù‡ÔÈ ‰ÈÎÙ‡ˆÛ˘174 ñ °È·Ù› ·ÏÏ¿˙ÂÈ Ë ÈÛÙÔÚ›·; 178 ñ ∏ ·ÏÏ·Á‹ ÙˆÓ ÂÚÌËÓ¢ÙÈÎÒÓÏ·ÈÛ›ˆÓ 183

(161-187)

5. ∞ƒÃπΔ∂∫Δ√¡π∫∏ Δ√À Ã√¡√À

∞ÈÒÓÈ· ÂÈÛÙÚÔÊ‹ 190 ñ ∞Ó·‚›ˆÛË Î·È ÓÔÛÙ·ÏÁ›· 192 ñ YÔ-‰ÂÈÁÌ·ÙÈΤ˜ ·Ó·ÏÔÁ›Â˜ 195 ñ °ÂÓ·ÏÔÁÈ΋ ÈÛÙÔÚ›· 197 ñ ∏ ÚÔ-ÙÂÚ·ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·ÚfiÓÙÔ˜ 201 ñ ∂ÎÛ˘Á¯ÚÔÓÈÛÌfi˜ Î·È ÈÛÙÔÚ›·203 ñ ¶ÔÏÏ·ÏfiÙËÙ· ¯ÚÔÓÈÎÔÙ‹ÙˆÓ 207

(189-210)

6. ∞¶√•∂¡ø™∏ ∫∞π ™Àªºπ§πø™∏ ª∂ Δ√ ¶∞ƒ∂§£√¡

¶ÂÓıÂ›Ó Î·È ÈÛÙÔÚÂ›Ó 219 ñ ∞ÔͤӈÛË Î·È ÙÚ·‡Ì· 223 ñ ¶Ò˜Ù· Û˘ÓÙÚ›ÌÌÈ· Á›ÓÔÓÙ·È ·Á¿ÏÌ·Ù· 228 ñ ∏ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·ˆ˜ Û˘ÌÊÈÏ›ˆÛË 234 ñ √È ÈÛÙÔÚÈÎÔ› ‰ÂÓ Â›Ó·È „˘¯ÚÔ› ·Ó·ÙfiÌÔÈ239 ñ ∏ ·Ô-·ÔÛÙ·ÛÈÔÔ›ËÛË 241 ñ ∂ÎÙ·Ê‹ Î·È ·Ó·ÌÓËÛȷ΋·ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë 243

(211-246)

7. ¡∞ ƒøΔ∞ª∂ ◊ ¡∞ ∞º√À°∫ƒ∞∑√ª∞™Δ∂;

√È ÁÂÓÈΤ˜ ȉ¤Â˜ 248 ñ ¢È·‚¿˙ÔÓÙ·˜ ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙÔ Ú‡̷ 253 ñªÂÙ·‚·ÏÏfiÌÂÓ· ·ÚÂÏıfiÓÙ· 256 ñ ¶ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿ 258ñ ∏ ·ÓÙÈÛÙÚÔÊ‹ Ù˘ ÔÙÈ΋˜ 260 ñ ¶ÂÚÈıÒÚÈ· ·ÔÚ›·˜ 267 ñ ∏ηٿÛÙ·ÛË ÚÔ-ÂÁÎÏÂÈÛÌÔ‡ 269 ñ πÛÙÔÚ›·, ÌÓ‹ÌË, Ï‹ıË 274 ñ ∏ÌÓ‹ÌË ÛÙÔ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi ÛÙÂÚ¤ˆÌ· 277

(247-282)

∂¶π§O°O™

H I™TOPIA ø™ ™YNEI¢H™H

(283-286)

™∏ª∂πø™∂π™

(287-306)

Α Ν Τ Ω Ν Η Σ Λ Ι Α Κ Ο Σ

/ 8 /

™ÙÔÓ Î‡ÎÏÔ ÙÔ˘ πÛÙÔÚ›Ó

¶ƒ√§√°√™

Δ· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ̄ ÚfiÓÈ· ÏËı·›ÓÔ˘Ó ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÔÈ ‰È·Ì¿-¯Â˜ ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·. ªÂÚÈΤ˜ ¤¯Ô˘Ó Ó· οÓÔ˘Ó Ì ٷ ÂÁ-¯ÂÈÚ›‰È· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Ô˘ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·È ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô,fiˆ˜ Ë ÚfiÛÊ·ÙË ÁÈ· ÙÔ ‚È‚Ï›Ô Ù˘ ™Ùã ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡.ÕÏϘ ÌÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ı¤Ì·Ù· fiˆ˜ Ô ∂ÌʇÏÈÔ˜ ¶fiÏÂ-ÌÔ˜ Î·È Ë ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘, Ô Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ¤ıÓÔ˘˜, ‹ Ë ·Ó·-ÁÓÒÚÈÛË Ù˘ ªÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈ΋˜ ∫·Ù·ÛÙÚÔÊ‹˜ ̂ ˜ ÁÂÓÔÎÙÔ-Ó›·˜. ªÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÔÈ ÎÚ›ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ÚÔηÏÔ‡ÓÙ·È ·fiÔÏÈÙÈο ̇ ËÙ‹Ì·Ù·, fiˆ˜ Ë ‰È·Ì¿¯Ë ÁÈ· ÙȘ «Ù·˘ÙfiÙË-Ù˜» ‹ ÁÈ· ÙÔ fiÓÔÌ· Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜, ·Ó ı· ¤Ú ‹ fi¯ÈÓ· Î·Ô‡Ó ÔÈ «Ê¿ÎÂÏÔÈ» ÊÚÔÓËÌ¿ÙˆÓ ÎÏ. À¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙÔ˘fiÛÙڈ̷ ÎÚ›ÛÂˆÓ fiˆ˜ ÙÔ ∫˘ÚÈ·Îfi Î·È ÔÈ ÂÏÏËÓÔ-ÙÔ˘ÚÎÈΤ˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÎÚ›ÛÂȘ Ô˘ ÌÂÚÈΤ˜ÊÔÚ¤˜ ·ÓÙÈ·Ú·ı¤ÙÔ˘Ó ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÎÔÈÓfiÙËÙ· Û ÌÈ·‰È¿¯˘ÙË ÛÙÔ ÎÔÈÓfi ÈÛÙÔÚÈ΋ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú· Î·È ¿ÏϘ Ô˘·ÊÔÚÔ‡Ó ‰È·Ì¿¯Â˜ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜, fiˆ˜ Ë Û˘-˙‹ÙËÛË ÁÈ· ÙÔÓ ÌÂÙ·ÌÔÓÙÂÚÓÈÛÌfi ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·

/ 11 /

Î·È ÙÔÓ ÂÌʇÏÈÔ. ∫·ÌÈ¿ ÊÔÚ¿ ÔÈ Î·ÙËÁÔڛ˜ Â›Ó·È ‚·-ÚȤ˜: Ë ÚÔ‰ÔÛ›· ÙˆÓ ‰È·ÓÔÔ˘Ì¤ÓˆÓ, ÔÈ ÈÛÙÔÚÈÎÔ› Ô˘ ı¤-ÏÔ˘Ó Ó· ·Ô‰ÔÌ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Î·È ÙÔ ¤ıÓÔ˜. ∫¿ÔÈ-ÔÈ ÊÙ¿ÓÔ˘Ó ·ÎfiÌË Î·È ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô Ó· ÂÈηÏÂÛÙÔ‡Ó Û˘-ÓˆÌÔÛ›·, Ó· ·Ó·ÊÂÚıÔ‡Ó ÛÙËÓ ·ÁÎÔÛÌÈÔÔ›ËÛË Î·ÈÛÙËÓ ÈÛÔ¤‰ˆÛË ÙˆÓ Ù·˘ÙÔًوÓ, ¿Ú· Î·È Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜,Î·È ÛÙËÓ ÂÈ‚ÔÏ‹ ÌÈ·˜ ÁÏÒÛÛ·˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÔÚıfiÙËÙ·˜.

∂›Ó·È ÌÔÓ·‰ÈÎfi ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ·˘Ùfi ÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ; ∫·-ÙËÁÔÚËÌ·ÙÈο fi¯È. ¶fiÏÂÌÔÈ ÌÓ‹Ì˘ Î·È ‰È·Ì¿¯Â˜ ÁÈ· ÙËÓÈÛÙÔÚ›· Á›ÓÔÓÙ·È Û¯Â‰fiÓ ·ÓÙÔ‡ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ. ™ÙȘ ∏ӈ̤-Ó˜ ¶ÔÏÈÙ›˜ Ô fiÏÂÌÔ˜ Ì·›ÓÂÙ·È ÙfiÛÔ ÛÙÔ Ì·˙ÈÎfi ›Â-‰Ô, ÁÈ· ÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË ÙˆÓ ·ÌÂÚÈηÓÈÎÒÓ ·ÍÈÒÓ ÛÙË ‰È‰·-Ûηϛ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, fiÛÔ Î·È ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜:Ë ‰È¿Û·ÛË Ù˘ American Historical ∞ssociation, Ù˘ ·Ó›-Û¯˘Ú˘ ŒÓˆÛ˘ AÌÂÚÈηÓÒÓ πÛÙÔÚÈÎÒÓ, Û ÌÂÙ·ÌÔÓÙÂÚ-ÓÈÛÙÈ΋ Î·È ·ÓÙÈ-ÌÂÙ·ÌÔÓÙÂÚÓÈÛÙÈ΋ Ù¿ÛË Â›Ó·È ¤Ó· ÌfiÓÔ·fi Ù· ÈÔ ÁÓˆÛÙ¿ ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·. ™ÙËÓ √ÏÏ·Ó‰›·, ÙÔ˘Ô˘ÚÁÂ›Ô ¶·È‰Â›·˜ Û˘ÁÎÚfiÙËÛ ηÓfiÓ· ÈÛÙÔÚ›·˜ ÁÈ· ÙËÓÂη›‰Â˘ÛË ÙfiÛÔ ÙˆÓ √ÏÏ·Ó‰ÒÓ, fiÛÔ Î·È ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ ÛÙȘ ·ÙÚȈÙÈΤ˜ ·Í›Â˜ Ù˘ ̄ ÒÚ·˜. ∞Ó¿-ÏÔÁ˜ ‰È·Ì¿¯Â˜ ̆ ‹ÚÍ·Ó Î·È ÛÙËÓ πÙ·Ï›·, fiÙ·Ó Ë Î˘‚¤ÚÓË-ÛË ªÂÚÏÔ˘ÛÎfiÓÈ ÂÁοÏÂÛ ٷ Û¯ÔÏÈο ‚È‚Ï›· ̂ ˜ Ì·ÚÍÈ-ÛÙÈο. ∞ÏÏ¿ Î·È ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ ͤ۷Û ÂΛη‚Á¿˜, Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ̤ۈ ÂÊËÌÂÚ›‰ˆÓ. ◊Ù·Ó Ë ∞ÓÙ›ÛÙ·-ÛË ÛÙ· 1943-44, ÂÌʇÏÈÔ˜ fiÏÂÌÔ˜; ŒÁÈÓ·Ó ¤ÎÙÚÔ· ηȷÎfiÌË Î·È ÛÊ·Á¤˜ ÂΉ›ÎËÛ˘ ·fi ÙÔ˘˜ ·ÚÙÈ˙¿ÓÔ˘˜; ™ÙȘÎÚ›ÛÈ̘ ÛÙÈÁ̤˜, Ë ÌÓ‹ÌË ÂÁηٷÛÙ¿ıËΠˆ˜ ÎÂÓÙÚÈÎfi

Α Ν Τ Ω Ν Η Σ Λ Ι Α Κ Ο Σ

/ 12 /

˙‹ÙËÌ· Û ÎÔÈӈӛ˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ Î·È ÁÈ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ÏfiÁÔ˘˜. ™ÙË ™Ô‚ÈÂÙÈ΋ ŒÓˆÛË Î·È ÛÙËÓ ÚÒËÓ ∞Ó·ÙÔÏÈ΋∂˘ÚÒË ÙÔ 1989 ÚÔοÏÂÛ ÂÎÙÂٷ̤Ó˜ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ ÁÈ·ÙËÓ ·Ó·ıÂÒÚËÛË Ù˘ ÂȂ‚ÏË̤Ó˘ ÂΉԯ‹˜ Ù˘ ÌÓ‹ÌË˜Î·È Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. ∞Ó·‰‡ıËÎ·Ó ÔÈ Î·Ù·ÈÂṲ̂Ó˜ ÌӋ̘,·ÏÏ¿ Ì·˙› Ì’ ·˘Ù¤˜ Î·È ÔÈ ÂÈΛӉ˘Ó˜ ÌӋ̘, ̤۷ ·fiÙ· ·Ú¯Â›· ÙˆÓ ̆ ËÚÂÛÈÒÓ ·ÛÊ·Ï›·˜. ™ÙË ¡fiÙÈ· ∞ÊÚÈ΋,Ë Î·Ù¿ÚÁËÛË ÙÔ˘ ∞·ÚÙ¯¿ÈÓÙ Î·È Ë ·Ó¿ÁÎË Û˘ÌÊÈÏ›ˆÛ˘,·ÏÏ¿ Î·È ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘, ÚÔοÏÂÛ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ ∂È-ÙÚÔÒÓ ™˘ÌÊÈÏ›ˆÛ˘. ™’ fiÏË ÙËÓ ∂˘ÚÒË ·ÏÒıËΠÌÈ·Û˘˙‹ÙËÛË ÁÈ· ÙËÓ Â·Ó·‰È·Ú·ÁÌ¿Ù¢ÛË ÙÔ˘ ¢Â˘Ù¤ÚÔ˘¶·ÁÎÔÛÌ›Ô˘ ¶ÔϤÌÔ˘, Î·È ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ √ÏÔη˘ÙÒÌ·ÙÔ˜,fi¯È ÌfiÓÔ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘, ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔÙ˘ ‰˘ÙÈ΋˜ ÓˆÙÂÚÈÎfiÙËÙ·˜. ∞Ó¿ÏÔÁ˜ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ ÁÈ·ÙËÓ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Ù˘ ÌÓ‹Ì˘ ÙˆÓ ÁÂÓÔÎÙÔÓÈÒÓ ·ÁοÏÈ·Û·Óۯ‰fiÓ ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ. £· ÌÔÚÔ‡Û ηÓ›˜ Ó· ÁÚ¿-„ÂÈ ¤Ó· ÔÏ˘Û¤ÏÈ‰Ô ‚È‚Ï›Ô Ì ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ÛÙȘ ‰È·Ì¿¯Â˜ ·˘-Ù¤˜, ÌÈ· Ú·ÁÌ·ÙÈ΋ ÂÁ΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ· ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ÔϤ̈Ó.∏ ÈÛÙÔÚ›· Â›Ó·È Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜ Î·È Î·ıÒ˜ ·˘Ù‹·ÏÏ¿˙ÂÈ, ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó Î·È ÔÈ ÙÚfiÔÈ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ·ÓÙÈ-Ï·Ì‚·ÓfiÌ·ÛÙ ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ, ÙÔ ÌÂÙ·ÙÚ¤Ô˘Ì Û ÈÛÙÔ-Ú›·. ∞ÏÏ¿˙ÂÈ fï˜ Î·È Ë ı¤ÛË Ô˘ οı ÎÔÈÓˆÓ›·, Û ‰È·-ÊÔÚÂÙÈο ÔÏÈÙÈÛÌÈο ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·, ÂÈÊ˘Ï¿ÛÛÂÈ ÛÙËÓÈÛÙÔÚ›·. √È ‰È·Ì¿¯Â˜ Á‡Úˆ ·fi ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡ÓÓ· ηٷÓÔËıÔ‡Ó ̄ ˆÚ›˜ ÙȘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ Û˘Óı‹Î˜ ̤۷ÛÙȘ Ôԛ˜ ‰ÈÂÍ¿ÁÔÓÙ·È, ̄ ˆÚ›˜ Ù· ÎÔÈÓˆÓÈο, ÔÏÈÙÈο ηÈÔÏÈÙÈÛÌÈο Û˘ÌÊÚ·˙fiÌÂÓ¿ ÙÔ˘˜.

Π Ω Σ Τ Ο Π Α Ρ Ε Λ Θ Ο Ν Γ Ι Ν Ε Τ Α Ι Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ;

/ 13 /

∞ÏÏ¿ ÔÈ ‰È·Ì¿¯Â˜ ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÌfiÓÔÌÈ· ÏÂ˘Ú¿ Ù˘ ¤ÓÙÔÓ˘ ·ÚÔ˘Û›·˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÛÙÔ Ô-ÏÈÙÈÛÌÈÎfi Ì·˜ ÛÙÂÚ¤ˆÌ·. ™ÙËÓ ·˘Á‹ ÙÔ˘ 21Ô˘ ·È., Û˘-ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÙÔ ÊıÈÓfiˆÚÔ ÙÔ˘ 2003, ‚ÚÂı‹Î·Ì ÌÚÔ-ÛÙ¿ Û ÌÈ· «¤ÎÚËÍË ÈÛÙÔÚ›·˜ ÛÙ· ªª∂». ∏ ·Ú¯‹ ¤ÁÈÓÂÌÂ Δ· ¡¤·, Î·È ÙËÓ Â›ÛËÌË ¤Ó·ÚÍË Ù˘ πÛÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘ ¡¤-Ô˘ ∂ÏÏËÓÈÛÌÔ‡, Ì ÙËÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ‰È‡ı˘ÓÛË ÙÔ˘ μ·-Û›ÏË ¶·Ó·ÁȈÙfiÔ˘ÏÔ˘, Ë ÔÔ›· ‰È·ÊËÌ›ÛÙËΠˆ˜ ÙÔ«Í·Ó·ÁÚ¿„ÈÌÔ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜». ∞̤ۈ˜ Ë ∫·ıËÌÂÚÈÓ‹ ÛÂÔÏÔÛ¤ÏÈ‰Ë ‰È·Ê‹ÌÈÛ‹ Ù˘ ÚfiÛÊÂÚ ÙËÓ πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘20Ô‡ ·ÈÒÓ· Ì ÂÈ̤ÏÂÈ· ÙÔ˘ ÃÚ‹ÛÙÔ˘ ÷Ù˙ËȈۋÊ.¢˘Ô ‚‰ÔÌ¿‰Â˜ ·ÚÁfiÙÂÚ· ̋ΠÛÙÔ ·È¯Ó›‰È Ë ∂Ï¢ıÂ-ÚÔÙ˘›·, Ì ÙËÓ πÛÙÔÚ›· ÙˆÓ √Ï˘ÌÈ·ÎÒÓ ∞ÁÒÓˆÓ. ∞Îfi-ÌË Î·È Ë ∂Δ1 ¿Ú¯ÈÛ ӷ ‰È·ÊËÌ›˙ÂÈ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì ÙÔ‚ÚÂÙ·ÓÈÎfi History Channel. ¶Ô‡ ÔÊ›ÏÂÙ·È ·˘Ù‹ Ë«¤ÎÚËÍË»; √ fiÚÔ˜ «¤ÎÚËÍË», ‚¤‚·È·, ¤¯ÂÈ Î¿ÙÈ ÙÔ Í·ÊÓÈ-Îfi. øÛÙfiÛÔ, ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÛÙÔÓ Δ‡Ô Ù·Ú¿ÁÌ·Ù· ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ηıfiÏÔ˘ Í·ÊÓÈο. ∂›¯Â ÚÔËÁËı›,οı ‚‰ÔÌ¿‰·, Ë ∂Ï¢ıÂÚÔÙ˘›· Ì·˙› Ì ٷ «πÛÙÔÚÈ-ο»Ø Ë ∫·ıËÌÂÚÈÓ‹ Ì ÙȘ «∂Ù¿ Ë̤Ú˜», ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂ-Ú˜ Ì ı¤Ì·Ù· ÈÛÙÔÚÈÎ¿Ø Ë ∞˘Á‹ Ì ٷ «∂Óı¤Ì·Ù·»,fiÔ˘ ÔÏfiÎÏËÚ˜ ·Ó·ÎÔÈÓÒÛÂȘ ·fi ÈÛÙÔÚÈο Û˘Ó¤‰ÚÈ·ØÙÔ μ‹Ì· Ì ¤ÓıÂÙ· ÁÈ· ÈÛÙÔÚÈο ÚfiÛˆ· Î·È ÁÂÁÔÓfiٷηıÒ˜ Î·È ÈÛÙÔÚÈΤ˜ ·Ó·Ù˘ÒÛÂȘ ÙÔ˘ National Geo-graphic. √ ¶ÔÏÂÌÈÎfi˜ Δ‡Ô˜ Ì ·Ó·‰ËÌÔÛȇÛÂȘ ·Ï·È-ÒÓ ÂÊËÌÂÚ›‰ˆÓ, ·ÏÏ¿ Î·È ÈÛÙÔÚÈΤ˜ ·Ó·Ï‡ÛÂȘ. ∞Ó·‰Ë-ÌÔÛȇÛÂȘ ·Ï·ÈÒÓ Ê‡ÏÏˆÓ Û ÔÏϤ˜ ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜,

Α Ν Τ Ω Ν Η Σ Λ Ι Α Κ Ο Σ

/ 14 /

fiˆ˜ ÛÙËÓ ∞˘Á‹, ÁÈ· ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÂÂÙ›Ԣ˜ ‹ ÛÙ· ¡¤·,ηıËÌÂÚÈÓ¿, ÁÈ· ÙË ªÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈ΋ ∫·Ù·ÛÙÚÔÊ‹. πÛÙÔÚÈ-ο ¤ÚÁ·, fiˆ˜ Ù· ∞ÔÌÓËÌÔÓ‡̷ٷ ÙˆÓ ∞ÁˆÓÈÛÙÒÓÙÔ˘ 1821, Ë πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ŒıÓÔ˘˜ ÙÔ˘ ∫ˆÓÛÙ·-ÓÙ›ÓÔ˘ ¶··ÚÚËÁfiÔ˘ÏÔ˘, ÔÈ μÈÔÁڷʛ˜ ÙÔ˘ 20Ô‡ ·ÈÒ-Ó· Î·È Ë πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∂ÌÊ˘Ï›Ô˘ ¶ÔϤÌÔ˘ ÙÔ˘ °ÈÒÚÁÔ˘ª·ÚÁ·Ú›ÙË, ÌÔÈÚ¿˙ÔÓÙ·Ó Ì ÎÔ˘fiÓÈ· ÛÙÔ˘˜ ·Ó·ÁÓÒ-ÛÙ˜ ÙˆÓ ÂÊËÌÂÚ›‰ˆÓ. ™ÙȘ ·Ú·ÌÔÓ¤˜ ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ ·ÈÒÓ· ËÈÛÙÔÚ›· ¤ÁÈÓ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ‰ËÌÔÛÎÔ‹ÛˆÓ-bingo ÁÈ· ÙˉËÌÔÊÈϤÛÙÂÚË ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·. ◊Ù·Ó ¿Ú·Á ÔÈ ·Ó·fi-Ê¢ÎÙÔÈ ·ÔÏÔÁÈÛÌÔ› ÙÔ˘ Ù¤ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ ·ÈÒÓ· ̆ ‡ı˘ÓÔÈÁÈ’ ·˘Ù¿ Ù· ÛˆÚ¢ÙÈο ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ‹ Ë ÏËÌÌ˘Ú›‰·ÙˆÓ «ÂÓı¤ÙˆÓ» ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙÔÓ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌfi ÙˆÓ ÂÊËÌÂ-Ú›‰ˆÓ ‹ ÙÔ˘ ÁÚ·ÙÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ Δ‡Ô˘;∞ÏÏ¿ ÁÈ·Ù› Ë ÈÛÙÔÚ›·; ªÈ· ·¿ÓÙËÛË ¤‰ˆÛÂ Ô ™ÂÚ·Ê›̺˘ÓÙ·Ó›‰Ë˜, ÌÈÏÒÓÙ·˜ ÁÈ· Ù· ¤ÓÙ ̄ ÚfiÓÈ· ·fi ÙËÓ Î˘-ÎÏÔÊÔÚ›· ÙˆÓ πÛÙÔÚÈÎÒÓ Ù˘ ∂Ï¢ıÂÚÔÙ˘›·˜, ÛÙȘ 20√ÎÙˆ‚Ú›Ô˘ 2004. «∞ÓÙÈηٷÛÙ‹Û·Ì ÙË ÛÙÚ‚ϋ ÈÛÙÔ-Ú›·», ›Â, ÂÓÓÔÒÓÙ·˜ ÙËÓ ·Ú·‰ÔÛȷ΋ ÈÛÙÔÚ›·. μ‚·›-ˆ˜, ÙÔ ›ÛÙ¢Â, ÏËÓ fï˜ ÛÙËÓ ÂΉ‹ÏˆÛË ÔÈ ÔÌÈÏËÙ¤˜‹Ù·Ó ηٷÓÂÌË̤ÓÔÈ Î·Ù¿ ÙÔ ··ÚÚËÁÔÔ‡ÏÂÈÔ Û¯‹Ì·Ù˘ ÙÚÈÛ¯ÈÏÈÂÙÔ‡˜ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÈÛÙÔÚ›·˜. ∏ ÚÔ‚ÔÏ‹ ÌÈ·˜«¿ÏÏ˘» ÈÛÙÔÚ›·˜, ¤Ú·Ó ÂΛӢ Ë ÔÔ›· ‰È‰·ÛÎfiÙ·ÓÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, Ë ·˘ÙÔÁÓˆÛ›·, Ë ÌÓ‹ÌË, Ô ÌÔÚʈÙÈÎfi˜ Úfi-ÏÔ˜ ÙÔ˘ Δ‡Ô˘ ÎÏ. ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó Ù· ÎÏÈÛ¤ Ô˘ Û˘Ófi-‰Â˘·Ó ÙȘ ‰È·ÊËÌ›ÛÂȘ ÙˆÓ ÂÁ¯ÂÈÚËÌ¿ÙˆÓ ·˘ÙÒÓ ‹ ÙȘ ‰Ë-ÌfiÛȘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂȘ ÙÔ˘˜ Û fiϘ ÙȘ ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜. ªÔ-

Π Ω Σ Τ Ο Π Α Ρ Ε Λ Θ Ο Ν Γ Ι Ν Ε Τ Α Ι Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ;

/ 15 /

Úԇ̠ӷ ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ì ÙËÓ ÂÍ‹ÁËÛË ·˘Ù‹ ˆ˜ ̤ÚÔ˜ÂÓfi˜ ÏfiÁÔ˘ ·˘ÙÔÚÔ‚ÔÏ‹˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ‰ÂÓ Ì·˜ Â›Ó·È ·‰È¿-ÊÔÚÔ˜ ‰ÈfiÙÈ ÚÔ‚¿ÏÏÂÙ·È ÛÙÔÓ ‚·ıÌfi Ô˘ ÁÓˆÚ›˙ÂÈ fiÙÈı· ‚ÚÂÈ ·ÓÙ·fiÎÚÈÛË, Î·È ÙË ‚Ú›ÛÎÂÈ ÛÙÔÓ ‚·ıÌfi ԢηıÚÂÊÙ›˙ÂÈ È‰¤Â˜ ÔÈ Ôԛ˜ ¤¯Ô˘Ó ‹‰Ë ηÏÏÈÂÚÁËı› ÁÈ·ÙÔÓ ÚfiÏÔ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. ΔfiÙÂ, ‚¤‚·È·, ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Û·Ó ÔÈÚÔÛ‰Ô˘ Ó· ·ÏÏ¿ÍÂÈ ÂÈÙ¤ÏÔ˘˜ Ë ÈÛÙÔÚ›·. ΔÒÚ· ÙÔ¿Á¯Ô˜ Ó· ÌËÓ ·ÏÏ¿ÍÂÈ Ë ÈÛÙÔÚ›·!

∞ÏÏ¿ Î·È ÛÙË ÏÔÁÔÙ¯ӛ·, ‹‰Ë ·fi ÙË ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘’90, ÛËÌÂÈÒıËΠÌÈ· ÛÙÚÔÊ‹ ÚÔ˜ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·. ªÂ ÁÔÚ-Á¿ Î·È ÛÙ·ıÂÚ¿ ‚‹Ì·Ù·, Ë «ÂÈÛÙÚÔÊ‹ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·»,ÚfiÛÊ·ÙË Î·È ·Ï·ÈfiÙÂÚË, ¤Ï·‚ ÙȘ ÂÈ‚ÏËÙÈΤ˜ ‰È·-ÛÙ¿ÛÂȘ ÂÓfi˜ ¢ڇÙÂÚÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÔ‡ (Î·È fi¯È ÌfiÓÔ ÏÔ-ÁÔÙ¯ÓÈÎÔ‡) Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ˘. ∞fi ÙȘ «¯·Ì¤Ó˜ ·ÙÚ›‰Â˜»,ÙȘ «ÚÔ‰Ô̤Ó˜ ·ӷÛÙ¿ÛÂȘ» Î·È ÙÔ˘˜ «·Û˘Ì‚›‚·-ÛÙÔ˘˜ ‹ÚˆÂ˜» ̤¯ÚÈ ÙȘ ÈÔ ÚÈ˙ÔÛ·ÛÙÈΤ˜ ̄ Ú‹ÛÂȘ ÙÔ˘·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜, ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ÙˆÓ ÂıÓÈÎÒÓ Ì‡ıˆÓ Î·È ÙȘ˘‚ÚȉÈΤ˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ˜, Ë ÈÛÙÔÚ›· ¤ÁÈÓ ηıËÌÂÚÈÓfi ·Ó¿-ÁÓˆÛÌ·. ÕÏÏ·ÍÂ, ‰ËÏ·‰‹, Ô ÚfiÏÔ˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÎÔ˘Ï-ÙÔ‡Ú·˜ ̤۷ ÛÙË Û‡Á¯ÚÔÓË ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·.√È Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔ› ‰ÂÓ ¤ÌÂÈÓ·Ó ÂÎÙfi˜. ∞Ó ÛÙËÛ˘˙‹ÙËÛË ÁÈ· ÙÔ ª·Î‰ÔÓÈÎfi ›‰·Ì ÌÈ· ÈÛÙÔÚ›· ̄ ˆÚ›˜ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜, Á‡Úˆ ÛÙÔ 2000 ¿Ú¯ÈÛÂ Ë Â¤Ï·ÛË ÙˆÓ ÈÛÙÔ-ÚÈÎÒÓ. «√È ÈÛÙÔÚÈÎÔ› ·ÓÙÂÈÙ›ıÂÓÙ·È» ‹Ù·Ó Ô ÔÏÔÛ¤ÏȉԘٛÙÏÔ˜ ÛÙ· ¡¤· (3/4 π·ÓÔ˘·Ú›Ô˘ 2004) Ì ̆ ¤ÚÙÈÙÏÔ «Δ·ÁÂÁÔÓfiÙ· ·ÔÎÙÔ‡Ó ÙȘ Ú·ÁÌ·ÙÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ».ΔfiÛÔ Ù· ÈÛÙÔÚÈο ¤ÓıÂÙ· fiÛÔ Î·È ÔÈ ÔχÙÔ̘ ÈÛÙÔڛ˜

Α Ν Τ Ω Ν Η Σ Λ Ι Α Κ Ο Σ

/ 16 /

Ô˘ ÌÔ›Ú·˙·Ó ÔÈ ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜, ÁÚ¿ÊÔÓÙ·Ó Î˘Ú›ˆ˜ ·fiÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ Î·È ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ Ù· ›‰È· ¿ÚıÚ· ›¯·Ó ÚÔË-ÁÔ˘Ì¤Óˆ˜ ‰ËÌÔÛÈ¢Ù› ÛÙ· ÈÛÙÔÚÈο ÂÚÈÔ‰Èο Ù˘ ÂÈ-ÛÙËÌÔÓÈ΋˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜. ªÂÚÈο ̄ ÚfiÓÈ· ·ÚÁfiÙÂÚ·, ‰ËÏ·-‰‹ ÙË ÊÂÙÈÓ‹ ̄ ÚÔÓÈ¿, ›‰·Ì ÙËÓ Â¤Ï·ÛË ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓÈÛÙÔÚÈÎÒÓ.

∞ÏÏ¿ Ë ÈÛÙÔÚ›· ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Â›Û˘ ÛÙȘ ËÏÂÎÙÚÔÓÈΤ˜Ï·Ù›˜, ηıÒ˜ Ì ÙÔ ‰È·‰›ÎÙ˘Ô ÔÈ ÈÛÙÔÚÈÎÔ› ÎfiÌ‚ÔÈ ÍÂ-Ë‰Ô‡Ó Û˘Ó¯Ҙ Û·Ó ÙȘ Ê˘Û·Ï›‰Â˜ ÛÙÔ ÓÂÚfi Ô˘ ÎԯϿ-˙ÂÈ. ∞̤ÙÚËÙÔÈ ÎfiÌ‚ÔÈ ÂÎÙ›ÓÔÓÙ·È Û fiÏÔ ÙÔ Ê¿ÛÌ· ÙˆÓÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ÎÂÈ̤ӈÓ. ∫fiÌ‚ÔÈ Ì ·Ú¯Â›·. ∫fiÌ‚ÔÈ Ì Âη-ÙÔÓÙ¿‰Â˜ ÈÛÙÔÚÈο ÂÚÈÔ‰Èο Î·È ÌÔÓÔÁڷʛ˜. ∫fiÌ‚ÔÈÂÚ·ÛÈÙ¯ÓÈÎÔ› Î·È ÎfiÌ‚ÔÈ ÚÔ·Á·Ó‰ÈÛÙÈÎÔ›. ªË¯·Ó¤˜·Ó·˙‹ÙËÛ˘ ÁÈ· ÈÛÙÔÚÈΤ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜, ÁÈ· ¤ÓÓÔȘ, ÁȷϤÍÂȘ-ÎÏÂȉȿ, ‚È‚ÏÈÔÁڷʛ˜, ÂÈÎfiÓ˜, ̄ ¿ÚÙ˜, Î·È ÔÙÈ-‰‹ÔÙ ¿ÏÏÔ ÛÎÂÊÙ› ηÓ›˜. ∂ηÙÔÌ̇ÚÈ· ÛÂÏ›‰Â˜ Ô˘·ÊÔÚÔ‡Ó ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÛÙÔ ‰È·‰›ÎÙ˘Ô. ÀÂÚÏËıÒÚ· ÏË-ÚÔÊfiÚËÛ˘. √È ÈÛÙÔÚÈÎÔ› Âηȉ‡ÙËÎ·Ó Ì¤Û· ÛÙÔ ·-Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÌÈ·˜ ÂÈÛÙ‹Ì˘ Ô˘ ·Ó·˙ËÙ› ›¯ÓË. ∏ ›‰È· Ë ¤Ó-ÓÔÈ· ÙÔ˘ ›¯ÓÔ˘˜ ÂÌÂÚȤ¯ÂÈ ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ Û·ÓÈfiÙËÙ·˜,Î·È Ô ÂÓÙÔÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ·˘Ù‹˜ Ù˘ Û·ÓÈfiÙË-Ù·˜. ΔÈ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ, fï˜, fiÙ·Ó ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Â›Ó·È Ë˘ÂÚÏËÚÔÊfiÚËÛË; ¶ÔÈ· Ó¤· ̇ ËÙ‹Ì·Ù· ı¤ÙÂÈ Ë ‰È·¯Â›ÚÈ-Û‹ Ù˘; ¶ÔȘ Ӥ˜ ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁÈΤ˜ ·Ú¯¤˜, ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ηÈÙ¯ÓÈΤ˜ ̄ ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È; ΔÈ ÛËÌ·›ÓÂÈ ÛÙËÓ Âη›‰Â˘ÛË ÙˆÓÈÛÙÔÚÈÎÒÓ Ë ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ÂÚ¢ÓËÙÈÎÔ‡ ·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜·fi ÙË Û·ÓÈfiÙËÙ· ÛÙËÓ ·ÊıÔÓ›·; ∞ÏÏ¿ Î·È ÁÈ· ÙÔ ÎÔÈ-

Π Ω Σ Τ Ο Π Α Ρ Ε Λ Θ Ο Ν Γ Ι Ν Ε Τ Α Ι Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ;

/ 17 /

Ófi Ô˘ ηٷӷÏÒÓÂÈ ÈÛÙÔÚ›·, Ò˜ ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÂÙ·È Ë ÂÁ΢-ÚfiÙËÙ¿ Ù˘; ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ù· ‰È·ÈÛÙÂ˘Ù‹ÚÈ· ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˘ÏÈÎÔ‡ ÙÔ ÔÔ›Ô ‰È·ÎÈÓÂ›Ù·È ÛÙÔ ‰È·‰›ÎÙ˘Ô; √È ÈÛÙÔÚÈÎÔ›ÛÙÔ ·Ú¯Â›Ô Î·È ÛÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË Â›¯·Ó ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô Ù˘ È-ÛÙfiÙËÙ·˜ Î·È Ù˘ ·˘ıÂÓÙÈÎfiÙËÙ·˜. ºÚÔ˘ÚÔ‡Û·Ó ÙÔÓ ̄ Ò-ÚÔ. ™ÙÔÓ Î˘‚ÂÚÓÔ¯ÒÚÔ, fï˜, Ù· Û‡ÓÔÚ· ‰È·Ï‡ıËηÓ.¶ÔÏÏÔ› ÎfiÌ‚ÔÈ Â›Ó·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹Ì·Ù· ÂÚ·ÛÈÙ¯ÓÒÓ ÈÛÙÔ-ÚÈÎÒÓ. √È Ì˯·Ó¤˜ ·Ó·˙‹ÙËÛ˘ ÂÍ¿ÏÏÔ˘, ÔÈ Ôԛ˜ ·›-˙Ô˘Ó ÙÔÓ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ·Ï·ÈÔ‡ ‚È‚ÏÈÔıËοÚÈÔ˘ ‹ ·Ú¯ÂÈÔÓfi-ÌÔ˘, ÂÊ·ÚÌfi˙Ô˘Ó Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ÔÏÈÙÈΤ˜ ÚÔ‚ÔÏ‹˜,Ô˘ ηıÔÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ÂÌÔÚÈο ‹ ÔÏÈÙÈο ÎÚÈÙ‹ÚÈ·Û˘Ó ÙÔ Ù˘¯·›Ô. ∏ ÚÔÛÊ˘Á‹ ÛÙÔ star system ÙÔ˘ ‰›Ô˘,‰ËÏ·‰‹ Û ÁÓˆÛÙ¿ ÔÓfiÌ·Ù·, Û ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ ÂΉÔÙÈÎÔ‡˜ Ô›-ÎÔ˘˜, Û ÌÂÁ¿Ï· ÂÚ¢ÓËÙÈο ΤÓÙÚ·, Ê·›ÓÂÙ·È ·ÛʷϤ-ÛÙÂÚË, ·ÏÏ¿ ·›ÚÓÂÈ Î·Ó›˜ ÙÔ Ú›ÛÎÔ Ù˘ Û˘ÌÌfiÚʈÛ˘Û ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ηıÔÚ›˙ÔÓÙ·È Ì ¤Ó· Ôχ ÈÔÔχÏÔÎÔ, ·ÏÏ¿ Î·È ÈÔ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi ÙÚfiÔ Î·È Û‰ÈÂıÓ¤˜ ›‰Ô, ·fi fi,ÙÈ ÔÈ ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ˜ Î·È ÔÈ ··-ÁÔÚ‡ÛÂȘ Ô˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·Ó ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ ÎÚ·ÙÈÎÒÓÂÈÏÔÁÒÓ ÙȘ Ôԛ˜ ÁÓˆÚ›˙·Ì ¤ˆ˜ ÙÒÚ·.

∏ ·ÊıÔÓ›· ÙˆÓ È·ÙÚÈÎÒÓ Î·È Ê·Ú̷΢ÙÈÎÒÓ ÎfiÌ‚ˆÓÛÙÔ ‰È·‰›ÎÙ˘Ô ¤¯ÂÈ ·Ó·ÙÚ¤„ÂÈ ÙËÓ ·Ú·‰ÔÛȷ΋ Û¯¤ÛËÁÈ·ÙÚÔ‡ Î·È ·ÛıÂÓÔ‡˜. √ ‰È·‰ÈÎÙ˘·Îfi˜ ·ÛıÂÓ‹˜ ÚÔ‚¿Ï-ÏÂÙ·È ˆ˜ Ô ÁÈ·ÙÚfi˜ ÙÔ˘ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘, ·ÌÊÈÛ‚ËÙÒÓÙ·˜ ‹‰È·Ú·ÁÌ·Ù¢fiÌÂÓÔ˜ Ì ÙÔÓ ÁÈ·ÙÚfi ÙÔ˘. ∫¿ÙÈ ·ÚfiÌÔÈÔÛ˘Ì‚·›ÓÂÈ Î·È Ì ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÛÙÔ ‰È·‰›ÎÙ˘Ô. √ ηı¤Ó·˜ÌÔÚ› Ó· Û˘ÁÎÚÔÙ‹ÛÂÈ ÙÔÓ ‰ÈÎfi ÙÔ˘ ηÓfiÓ· ÈÛÙÔÚ›·˜,

Α Ν Τ Ω Ν Η Σ Λ Ι Α Κ Ο Σ

/ 18 /

Ì·˙‡ÔÓÙ·˜ ÛÙÔȯ›· ·fi ÎfiÌ‚Ô Û ÎfiÌ‚Ô, οÓÔÓÙ·˜ Û˘-ÌÈÏ‹Ì·Ù· Î·È ‰ËÌÔÛȇÔÓÙ¿˜ Ù· ÛÙÔ Í·Ó¿ ÛÙÔ ‰È·‰›-ÎÙ˘Ô. ∫¿ÔÙÂ, ÙÔÓ Î·ÈÚfi ÙÔ˘ ̄ ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ˘, ̆ ‹Ú¯·Ó Ï›-ÁÔÈ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ Î·È Ï›ÁÔÈ ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜. ΔÔÓ Î·ÈÚfi ÙÔ˘¤ÓÙ˘Ô˘ ‚È‚Ï›Ô˘, Ï›ÁÔÈ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ Î·È ÔÏÏÔ› ·Ó·ÁÓÒ-ÛÙ˜. ΔÒÚ·, ÛÙË ‰È·‰ÈÎÙ˘·Î‹ ÂÔ¯‹, ̆ ¿Ú¯Ô˘Ó Ù·˘Ùfi-¯ÚÔÓ· ÔÏÏÔ› Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ Î·È ÔÏÏÔ› ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜. √ÈÂÍÂÏ›ÍÂȘ ·˘Ù¤˜ ı¤ÙÔ˘Ó Û ·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÛË ÙËÓ ·˘ıÂÓÙ›· ÙˆÓÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ÂÓÒ, Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ·, Ë Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÈÛÙÔÚ›·˜ ‚·-Û›˙ÂÙ·È Î·È ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈ› ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÙËÓ ·Ú·‰ÔÛȷ΋ ÂÈ-ÎfiÓ· Ù˘ ·˘ıÂÓÙ›·˜ ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡: «135 Ú˘Ù¿ÓÂȘ, η-ıËÁËÙ¤˜, ÈÛÙÔÚÈÎÔ›, ÎÔÈÓˆÓÈÔÏfiÁÔÈ, ÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›··fi ÙËÓ ·Ú¯‹», ‰‹ÏˆÓ ÙÔ ‰È·ÊËÌÈÛÙÈÎfi Ù˘ πÛÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘¡¤Ô˘ ∂ÏÏËÓÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ¡¤ˆÓ ÙÔÓ √ÎÙÒ‚ÚÈÔ ÙÔ˘ 2003.

¶Ò˜ ÂÍËÁÂ›Ù·È ·˘Ù‹ Ë ·ÌÊÈı˘Ì›·; ∏ ÈÛÙÔÚ›· ÛÙ·ªª∂, ÛÙȘ ‰ËÌfiÛȘ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ Î·È ·ÓÙÈ·Ú·ı¤ÛÂȘ ηÈÛÙÔ ‰È·‰›ÎÙ˘Ô ‰ÂÓ Ì›ˆÛ ·ÏÏ¿ ·‡ÍËÛ ÙË Ï·ÙÚ›· ÙÔ˘ÓÙÔÎÔ˘Ì¤ÓÙÔ˘, Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ÙÔ˘ ·‰È·ÌÂÛÔÏ¿‚ËÙÔ˘ ÓÙÔ-ÎÔ˘Ì¤ÓÙÔ˘. ∞˘Ù‹ Ë Ï·ÙÚ›· Ê·›ÓÂÙ·È, ¿ÏψÛÙÂ, Î·È ÛÙËÌ˯·ÓÈ΋ ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ÓÙÔÎÔ˘Ì¤ÓÙÔ˘ ÛÙÔ ‰È·‰›-ÎÙ˘Ô, Ì ٷ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· „ËÊÈÔÔÈ‹ÛˆÓ, ÛÙÔÓ Δ‡ÔÎ·È ÛÙ· ÈÛÙÔÚÈο ¤ÓıÂÙ·. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÌÈ· Ï·ÙÚ›· ËÔÔ›· ·Ó·‰È·ÚıÚÒÓÂÈ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ ¿ÓˆÛ ÔÚ·Ù¿ ÛÙÔȯ›·. ∏ ÈÛÙÔÚÈ΋ ·Ê‹ÁËÛË, ‰ËÏ·‰‹, ϤÎÂ-Ù·È Á‡Úˆ ·fi ÛÙÔȯ›· ÂÌÊ·Ó‹ (.¯. ÂÈÎfiÓ˜) ÂÓÒ fi,ÙÈ ‰ÂÓ·Ú¿ÁÂÈ ÂÈÎfiÓ˜, Ï.¯. ·Ó¿Ï˘ÛË, Û˘Ó·ÓÙ¿ ÙË ‰˘ÛÈÛÙ›·Î·È Ù›ÓÂÈ Ó· ÂÍ·Ê·ÓÈÛÙ›. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÌÈ· ÂÎÙÂٷ̤ÓË

Π Ω Σ Τ Ο Π Α Ρ Ε Λ Θ Ο Ν Γ Ι Ν Ε Τ Α Ι Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ;

/ 19 /

ÂÈÎÔÓÔÔ›ËÛË Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ·Ê‹ÁËÛ˘ Ë ÔÔ›· ·Ó··Ú¿-ÁÂÈ ÌÂÁÂı˘Ì¤Ó˜ ÌÂÚÈΤ˜ ·fi ÙȘ ÈÔ ·Ú¯·˚Τ˜ ÌÔÚʤ˜ÈÛÙÔÚ›·˜, ÂÍ·Ó·Áο˙ÔÓÙ·˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ Ó· ·›-ÍÔ˘Ó ·Ú·‰ÔÛÈ·Îfi ÚfiÏÔ. √ ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ÎÏ‹ıËΠӷ ÂÈ‚Â-‚·ÈÒÛÂÈ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· Ô˘ ›¯Â ‹‰Ë Û¯ËÌ·Ù›ÛÂÈ ÁÈ’ ·˘ÙfiÓ ËÎÔÈÓ‹ ÁÓÒÌË. ªÂ ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ·˘Ù‹, Ë ¤ÎÚËÍË ÈÛÙÔÚ›·˜ ‰ÂÓÛ˘Óԉ‡ÙËÎÂ Î·È ·fi ÌÈ· ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁÈ΋ Î·È ıˆÚËÙÈ΋ÂͤÏÈÍË, ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÔÚ·Ù‹ ÛÙ· Ì¿ÙÈ· Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜.

ΔÈ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ ÛÎÂÊÙԇ̠ÁÈ· ÙËÓ ·ÌÊ›ÛËÌË ·-ÚÔ˘Û›· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, fiˆ˜ ÙËÓ ÂÎı¤Û·ÌÂ; ¶Ò˜ Ó· Ù˯·ÚÙÔÁÚ·Ê‹ÛÔ˘ÌÂ; ΔÈ Ó· ÂȉÈÒÍÔ˘Ì ӷ Ì¿ıÔ˘ÌÂ; μ¤-‚·È·, ÙÔ ‚¿ÚÔ˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÛÙË ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋ ȉÂÔÏÔÁ›·‰ÂÓ ̄ ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È È‰È·›ÙÂÚË ÙÂÎÌËÚ›ˆÛË ÁÈ· Ó· ̆ ÔÛÙËÚÈ-¯Ù›. øÛÙfiÛÔ, ·ÔÙÂÏ› ̇ ËÙÔ‡ÌÂÓÔ Ë È¯ÓËÏ¿ÙËÛË Ù˘ Ô-Ú›·˜ ÌÂÙ¿ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ‰ÈÎÙ·ÙÔÚ›·˜. ∞˘Ù‹ Ë ÔÚ›· ÂÎ-ÊÚ¿ÛÙËΠ̠ÙÔ ÔÏÈÙÈÎfi ·›ÙËÌ· ÌÈ·˜ ·Ó·ıÂÒÚËÛ˘ Ù˘ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÈÛÙÔÚ›·˜, ÙÔ ÔÔ›Ô Ô‰‹ÁËÛ ÛÙË Û˘ÁÎÚfiÙËÛËÌÈ·˜ Ó¤·˜ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜ ηٿ ÙȘ ÂfiÌÂÓ˜ ‰Âη-Âٛ˜. √‰‹ÁËÛÂ, fï˜, Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ·, Î·È Û ȉÂÔÏÔÁÈοÚ‡̷ٷ fiˆ˜ «Ë ÂÈÛÙÚÔÊ‹ ÛÙȘ Ú›˙˜», Ù· ÔÔ›· Û˘Ì-‚¿‰È˙·Ó Ì ÌÈ· ÛÙÚÔÊ‹ ÛÙË ÛÊ·›Ú· Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ ηÈÛÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ Ï·Ô‡. ™ÙȘ ‰ÂηÂٛ˜ ÙÔ˘ ’80 Î·È ÙÔ˘ ’90‚¿‰ÈÛ·Ó, ηٿ οÔÈÔÓ ÙÚfiÔ, ·Ú¿ÏÏËÏ·, ‰˘Ô ΢ڛˆ˜Î·Ù¢ı‡ÓÛÂȘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ ÂӉȷʤÚÔÓÙÔ˜. ∏ Ì›· ÚÔÛ·-Ó·ÙÔÏÈṲ̂ÓË ÚÔ˜ ÙËÓ ·Î·‰ËÌ·˚΋ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·, ËÔÔ›· ȉÂÔÏÔÁÈο Û˘ÌÔÚ¢fiÙ·Ó Ì ÙËÓ ÔÚ›· ÂÍÂ˘Úˆ-

Α Ν Τ Ω Ν Η Σ Λ Ι Α Κ Ο Σ

/ 20 /

·˚ÛÌÔ‡ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜. ∏ ¿ÏÏË ÙÚÂÊfiÙ·Ó ·fiÌÈ· ¤Î‰ËÏË ÓÔÛÙ·ÏÁ›· ›Ù ÚÔ˜ «ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÙȘ ÎÔÈ-ÓfiÙËÙ˜» Î·È ÙËÓ ÔÚıÔ‰ÔÍ›·, ›Ù ÚÔ˜ ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Ù˘∞ÓÙ›ÛÙ·Û˘. ∏ ÈÛ¯˘ÚfiÙÂÚË Ù¿ÛË, ¿ÓÙˆ˜, ‹Ù·Ó ÙÔ Ú‡̷ÂıÓÈÎÈÛÌÔ‡ Ô˘ ‰È·¤Ú·ÛÂ Û·Ó ËÏÂÎÙÚÈÛÌfi˜ ÙË Ú·¯Ô-ÎÔÎηÏÈ¿ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÛÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ ’90, Ì·ÊÔÚÌ‹ ÙÔ ª·Î‰ÔÓÈÎfi. Δ· Ú‡̷ٷ ·˘Ù¿ Î·È ÔÈ ·ÓÙÈ-·Ú·ı¤ÛÂȘ Ô˘ Ù· Û˘Ófi‰Â˘Û·Ó ηÏÏȤÚÁËÛ·Ó ÌÈ· ÁÂÓÈ-ÎÂ˘Ì¤ÓË Â˘·ÈÛıËÛ›· ÁÈ· ÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi ·ÚÂÏıfiÓ, ›Ù ÌÂÙË ÌÔÚÊ‹ ·Ó·˙‹ÙËÛ˘ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜, ›Ù Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ ·Ì-ÊÈÛ‚‹ÙËÛ‹˜ Ù˘. ¢ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó, ÂÔ̤ӈ˜, ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆ-Ó›· ¤Ó· ÂÎÙÂٷ̤ÓÔ ‰›ÎÙ˘Ô ÂӉȷÊÂÚfiÓÙˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔ-Ú›· Î·È Û˘ÛÛÒÚÂ˘Û·Ó ·ÚÎÂÙ¿ ‡ÊÏÂÎÙ· ˘ÏÈο ÁÈ· ÙȘÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚ˜ ·ÓÙÈ·Ú·ı¤ÛÂȘ.

™‹ÌÂÚ·, Î·È ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ÁÈ· ÙËÓÈÛÙÔÚ›·, Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ Â›Ó·È Î·ÈÚfi˜, ›Ûˆ˜ Î·È ÂȂ‚ÏË̤-ÓÔ, Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÔ˘Ì ÁÈ· ÙËÓ ›‰È· ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·. Ÿ¯È ÁÈ· ÙÔÙÈ Û˘Ó¤‚Ë ÛÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ, ·ÏÏ¿ ÁÈ· ÙËÓ ›‰È· ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·ˆ˜ ‰È·ÓÔËÙÈÎfi Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi ÂÁ¯Â›ÚËÌ·. ¡· Û˘˙ËÙ‹-ÛÔ˘Ì Ҙ ÌÂÙ·Û¯ËÌ·Ù›˙Ô˘Ì ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ Û ÈÛÙÔÚ›·.¢ÂÓ Â›Ó·È Ô‡Ù ·˘ÙÔÓfiËÙÔ, Ô‡Ù ̆ fiıÂÛË ·ÏÒ˜ ÈÛÙÔÚÈ-΋˜ ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›·˜. √È ‰È·Ì¿¯Â˜ ÁÈ· ̇ ËÙ‹Ì·Ù· ÈÛÙÔÚ›·˜‰Â›¯ÓÔ˘Ó ÛÙ¿ÛÂȘ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙËÓ ›‰È· ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·, ÛÙÔÓÙÚfiÔ Ô˘ ÌÈ· ÎÔÈÓˆÓ›· ¯ÂÈÚ›˙ÂÙ·È ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ Ù˘ ÌÂÙÔÓ ̄ ÚfiÓÔ. ¢ÂÓ Â›Ó·È ·˘Ùfi ÛÙÔ Â›ÎÂÓÙÚÔ ÙˆÓ ·ÍÈ·ÎÒÓÛ˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ÔÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜Ì·˜; ∂Ô̤ӈ˜, fiÛÔ ˘ÎÓÒÓÔ˘Ó ÔÈ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ

Π Ω Σ Τ Ο Π Α Ρ Ε Λ Θ Ο Ν Γ Ι Ν Ε Τ Α Ι Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ;

/ 21 /

ÈÛÙÔÚ›· ÙfiÛÔ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·Ó·Áη›Ô Á›ÓÂÙ·È Ó· Û˘˙ËÙ‹-ÛÔ˘Ì ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÔÈÂ›Ù·È Ë ÈÛÙÔÚ›·.

∏ ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ ÔÈÒ Î·È Ù˘ ÔÈËÙÈ΋˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÚÔ-ηÏ› ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ Ú›ÁÔ˜ ÁÈ·Ù› Ù·˘Ù›˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ·Ù˘ ÂÈÓfiËÛ˘, Ù˘ ‰È·ÛÙÚ¤‚ψÛ˘, Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÌÈ·˜ÈÛÙÔÚ›·˜ η̤̈Ó˘ ·fi ·Ï‹ıÂȘ Î·È „¤Ì·Ù·. ∞ÏÏ¿ ÔÈ·ÓÙȉڿÛÂȘ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È ÛÂ Û˘Á¯‡ÛÂȘ fiÚˆÓ Î·È ÛËÌ·-ÛÈÒÓ. ¶ÔÏÏÔ› Ï.¯. ‰ÂÓ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ÔÈËÙÈÎ‹Î·È ÛÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ (construction) ηÈ, ΢ڛˆ˜, ÌÂډ‡-Ô˘Ó ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÂÈÛÙËÌÔÏÔÁÈÎfi ÓfiËÌ· Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜Ù˘ ηٷÛ΢‹˜ Ì ÙË «¯¿Ï΢ÛË». ÷Ï·ˆ ÁÂÁÔÓfiÙ·,ÛËÌ·›ÓÂÈ ÂÈÓÔÒ „‡ÙÈη ÁÂÁÔÓfiÙ· ‹ ÂÓÙ¿ÛÛˆ „¢‰‹ ηÈÛ˘Ó‹ıˆ˜ ÂÓÔ¯ÔÔÈËÙÈο ÛÙÔȯ›· Û ·ÏËıÈÓ¿ ÁÂÁÔÓfiÙ·. ∏¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ηٷÛ΢‹˜ Â›Ó·È ÂÈÛÙËÌÔÏÔÁÈ΋, Î·È ÛËÌ·›-ÓÂÈ ˆ˜ ·˘Ùfi Ô˘ ‰ÈËÁԇ̷ÛÙ ̂ ˜ ÈÛÙÔÚ›·, ̆ fiÎÂÈÙ·È ÛÂÔÚÈṲ̂Ó˜ Û˘Ì‚¿ÛÂȘ, ΢ڛˆ˜ ÁψÛÛÈΤ˜. ÕÏÏË Û‡Ì‚·ÛËÚÔÂÍ·ÁÁ¤ÏÏÂÈ Ë ÊÚ¿ÛË «¤Ï· Ó· ÛÔ˘ ˆ ÌÈ· ÈÛÙÔÚ›·»,Î·È ¿ÏÏË Ë ÊÚ¿ÛË «Áڿʈ ÈÛÙÔÚ›·». ∫¿ˆ˜ ¤ÙÛÈ Â›Ó·ÈÙ· Ú¿ÁÌ·Ù· Î·È Ì ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ·Ô‰fiÌËÛ˘ (decon-struction). ¢ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹, ÍÂıÂÌÂÏ›ˆÌ·, ·ÏÏ¿¤Ú¢ӷ Ù˘ ÈÛÙÔÚÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È ÙˆÓ È‰ÂÒÓ, ·˘-ÙÔ„›· ÛÙ· ‰ÔÌÈο ̆ ÏÈο, ÛÙË Û˘Ó‰ÂÛÌÔÏÔÁ›·, ÛÙÔ ·Ú¯ÈÙÂ-ÎÙÔÓÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ. ∏ ·Ô‰fiÌËÛË Â›Ó·È ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ıˆÚËÙÈ-Îfi Ú‡̷, Ô˘ ‰È¤ÙÚÂÍ fiϘ ÙȘ ·ÓıÚˆÈÛÙÈΤ˜ Î·È ÎÔÈ-ÓˆÓÈΤ˜ ÂÈÛً̘ ÛÙȘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Â˜ ‰ÂηÂٛ˜ ÙÔ˘ 20Ô‡·ÈÒÓ·, ı¤ÙÔÓÙ·˜ ÂÓ ·ÌÊÈ‚fiψ Û˘Ì‚¿ÛÂȘ ÔÈ Ôԛ˜ Î¿Ï˘-Ù·Ó ‚‚·ÈfiÙËÙ˜ Î·È ·Á΢ÏÒÛÂȘ.

Α Ν Τ Ω Ν Η Σ Λ Ι Α Κ Ο Σ

/ 22 /

ΔÔ ‚È‚Ï›Ô ·˘Ùfi ‰ÔÎÈÌ¿˙ÂÈ Ó· ‰ÈÂÚ¢ӋÛÂÈ fi¯È ÌfiÓÔ,Î·È fi¯È ÙfiÛÔ, ÙȘ ÁψÛÛÈΤ˜ Û˘Ì‚¿ÛÂȘ, ·ÏÏ¿ Î·È ÙȘ Ô-ÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜ Ô˘ οÓÔ˘Ó ‰˘Ó·Ù‹ ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ÈÛÙÔÚ›·˜. ¢ÂÓ Â›Ó·È Ô‡Ù ‰Â‰Ô̤Ó˜, Ô‡Ù ·˘ÙÔÓfiËÙ˜.∫˘Ú›ˆ˜ ÂȯÂÈÚ› ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÌÈ· ·ÏÏ·Á‹ ÔÙÈ΋˜: ·fi ÙÔÂÍÈÛÙÔÚÔ‡ÌÂÓÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÛÙÔ ÈÛÙÔÚÔ‡Ó ̆ ÔΛÌÂÓÔ.¢ÂÓ ‚ϤÂÈ, fï˜, ÙÔ ¤Ó· ͯˆÚÈÛÙ¿ ·fi ÙÔ ¿ÏÏÔ. ¢ÂÓÚ¤ÂÈ Ó· Ê·ÓÙ·˙fiÌ·ÛÙ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Û·Ó ÔÙ¿ÌÈ Ô˘Î˘Ï¿ÂÈ ÛÙÔÓ ̄ ÚfiÓÔ, Î·È ÙÔ˘˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ Û·Ó ÂÈÛΤÙ˜ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÙÔ ·Ú·ÙËÚÔ‡Ó. ΔÔ ÈÛÙÔÚÔ‡Ó ˘ÔΛÌÂÓÔ, ÔÈÚÔı¤ÛÂȘ ÙÔ˘ Î·È Ë Ì·ÙÈ¿ ÙÔ˘ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÈÛÙÔÚÈ-ο. ¶ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÙÔ ÙÈ ı¤ÏÂÈ Ó· ‰ÂÈ, ÙÔ ÙÈ ÌÔÚ› Ó· ‰ÂÈÎ·È ÙÔ Ò˜ ÌÔÚ› Ó· ÙÔ ÂÍÈÛÙÔÚ‹ÛÂÈ. ∏ ÈÛÙÔÚ›· ÔÈ›ٷÈÁÈ·Ù› ÂÚÓ¿ ̤۷ ·fi ÙË ‰È·ÌÂÛÔÏ¿‚ËÛË fi¯È ·ÏÒ˜ ÙˆÓÈÛÙÔÚÈÎÒÓ, ·ÏÏ¿ ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚ›Ó. ¶ÂÚÓ¿, ‰ËÏ·‰‹, ̤۷ ·fiÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ô˘ ÔÈ ÎÔÈӈӛ˜ ÂÁηıÈ‰Ú‡Ô˘Ó ÁÈ· Ó· ÂÍÈ-ÛÙÔÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜Ø ·fi Ú·ÎÙÈΤ˜ Ô˘ ÂÁηıÈ-‰Ú‡ÔÓÙ·È ÁÈ· Ó· Ú˘ıÌ›˙Ô˘Ó ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÙÔ˘˜ Ì ÙÔ ·ÚÂÏ-ıfiÓ ÙÔ˘˜. ΔÔ Î›ÌÂÓÔ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı› ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û’ ·˘-Ùfi ÙÔ ÈÛÙÔÚÂ›Ó ˆ˜ ÌÈ· Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈ-ÎÒÓ, Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡ÓÙ·È ·fi ȉ¤Â˜, ıÂÛÌÔ‡˜, ÁψÛÛÈÎÔ‡˜ÙÚfiÔ˘˜, ‰È·ı¤ÛÂȘ, Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù· ̤۷ ·fi Ù· ÔÔ›·ÛÎÂÙfiÌ·ÛÙÂ, ÌÈÏ¿ÌÂ Î·È ÁÚ¿ÊÔ˘Ì ÁÈ· ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ.¶ÔÏÏÔ› ·fi ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ì¿˜ Â›Ó·È Ê·ÓÂÚÔ›, ¿Ï-ÏÔ˘˜ ̤ÏÏÂÈ Ó· ÙÔ˘˜ Ì¿ıÔ˘ÌÂ. ∫˘Ú›ˆ˜ ÔÈ ÙÚfiÔÈ ·˘ÙÔ›·ÏÏ¿˙Ô˘Ó. ¶Ú¤ÂÈ, ÂÔ̤ӈ˜, Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ì ÙËÓÈÛÙÔÚÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚ›Ó. ΔÔ Ò˜, ‰ËÏ·‰‹, ·˘Ù¿ Ù·

Π Ω Σ Τ Ο Π Α Ρ Ε Λ Θ Ο Ν Γ Ι Ν Ε Τ Α Ι Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ;

/ 23 /

Ê·ÈÓfiÌÂÓ· Ì·˜ Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÙÔ Ó· ı¤ÛÔ˘Ì ıÂÌÂÏÈÒ‰Ë ̇ Ë-Ù‹Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙË ÌÂÙ·ÙÚÔ‹ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ ÛÂÈÛÙÔÚ›·Ø ÙȘ ÓÔËÙÈΤ˜ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ Î·È ‰È·‰Èηۛ˜ ̤-Û· ·fi ÙȘ Ôԛ˜ ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ ÌÂÙ·ÙÚ¤ÂÙ·È Û ÈÛÙÔÚÈ-΋ ·›ÛıËÛË Î·È ÁÓÒÛËØ ÙÔ Ò˜ Ë ÈÛÙÔÚ›· Î·È Ë ÌÓ‹ÌË Á›-ÓÔÓÙ·È ÌÈ· ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ÂÌÂÈÚ›·˜ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÂÈ ÙÔ·ÚÂÏıfiÓ Ì ÙÔ ·ÚfiÓ Î·È ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ, ‰ËÏ·‰‹ ÌÈ· ÌÂÙˆ-Ó˘Ì›· ÙÔ˘ ̄ ÚfiÓÔ˘. ∫·È ηıÒ˜ Ô ̄ ÚfiÓÔ˜ ÛÙȘ ‚·ıȤ˜ ÓÔÔ-ÙÚÔȷΤ˜ ÙÔ˘ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ ¤¯ÂÈ ÌÈ· ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋, ÙÔÒ˜ Ë ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋ ÙÔ˘ ̄ ÚfiÓÔ˘ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÈ ÙÔ˘˜ ·ÓÙÈ-ÏËÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜.

∏ ÈÛÙÔÚ›·, Û‹ÌÂÚ· ÚÔ·ÓÙfi˜, ‰ÂÓ Â›Ó·È Î¿ÙÈ Ô˘·ÊÔÚ¿ ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ, ·ÏÏ¿ ÙÔ ·ÚfiÓ, ÁÈ·Ù› Ë ÈÛÙÔÚÈ΋‰È¿ÛÙ·ÛË ·ÔÙÂÏ› ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜.°È· Ó· ÙÔ ˆ ·Ú·ÛÙ·ÙÈÎfiÙÂÚ·, ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÛÎÂÙfi-Ì·ÛÙ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Û·Ó ¤Ó· ·Ú¿ı˘ÚÔ Ì¤Û· ·fi ÙÔÔÔ›Ô ‚Ï¤Ô˘Ì ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ, ·ÏÏ¿ Û·Ó ¤Ó· ·Ú¿ı˘ÚÔÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘ ÙÔ ÔÔ›Ô ÂÓÔÈÎÔ‡ÌÂ. Ÿ¯È ·fi ̤۷ ÚÔ˜ Ù·¤Íˆ, ·ÏÏ¿ ·fi ¤Íˆ ÚÔ˜ Ù· ̤۷. ∏ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ·˘Ù‹‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÓËÛ˘¯Â› fiÛÔ˘˜ Î·È fiÛ˜ ÈÛÙÂ‡Ô˘Ó ÛÙËÓÂÈÛÙËÌÔÓÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. ∏ ›‰È· Ë ÂÈÛÙ‹ÌË Â›Ó·ÈÌÈ· ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋, Â›Ó·È Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ʤÚÔÓÙÔ˜ ÔÚ-Á·ÓÈÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ ÛÈÙÈÔ‡ Ô˘ ̤ÓÔ˘ÌÂ.∞΢ÚÒÓÂÈ ·˘Ùfi ÙËÓ Â˘ı‡ÓË ÙˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ; Ÿ¯È. °È·Ù› ÔÈÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ Î·È ÔÈ ÚfiÏÔÈ ÙˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ Â›Ó·È Ó· ‚ÔËı‹-ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· Ó· ı˘Ì¿Ù·È, Ó· ÙËÓ ÚÔÊ˘Ï¿ÍÔ˘Ó ·fiÙ· Ê·ÓÙ¿ÛÌ·Ù·, ·fi ÙȘ ̆ ÂÚ‚ÔϤ˜ Ù˘ ÌÓ‹Ì˘, Ó· ÙË

Α Ν Τ Ω Ν Η Σ Λ Ι Α Κ Ο Σ

/ 24 /

‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó Ó· ‰È·¯ÂÈÚÈÛÙ› ÙȘ ‰È¯·Ṳ̂Ó˜ ÌӋ̘. √ÈÈÛÙÔÚÈÎÔ› Ú¿ÁÌ·ÙÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·Ø ‰ÂÓ ÙËÓ·ÔÙ˘ÒÓÔ˘Ó ·ÏÒ˜. ¢ÂÓ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó, fï˜, ·˘ı·›-ÚÂÙ·, ·ÏÏ¿ ̤۷ ·fi ÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÔÈÎÔÈӈӛ˜ ÂÍÈÛÙÔÚÔ‡Ó ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ ÙÔ˘˜ Î·È ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿-ÓÔÓÙ·È ÙË Û¯¤ÛË ÙÔ˘˜ Ì·˙› ÙÔ˘. ∂ÈÁÚ·ÌÌ·ÙÈο: ÔÈ ÈÛÙÔ-ÚÈÎÔ› οÓÔ˘Ó ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·, ·ÏÏ¿ ÙÔ ÈÛÙÔÚÂ›Ó Î¿ÓÂÈ ÙÔ˘˜ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜. ∞˘Ù‹ ÙË Û¯¤ÛË ı· ‰È·ÙÚ¤ÍÔ˘Ì Û fiÛ· ·ÎÔ-ÏÔ˘ıÔ‡Ó. ∫·È ı· ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ì ÔÏÏÔ‡˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜.∫¿ı ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ·ÔÙÂÏ› ÏÂ˘Ú¿ ÌÈ·˜ ÔÏ˘ÚÈÛÌ·ÙÈ΋˜ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘.

ΔÔ ‚È‚Ï›Ô ·˘Ùfi ‰ÂÓ ÁÚ¿ÊËΠÙÒÚ·. ∞ÔÙÂÏ› ÂΉԯ‹ÂÓfi˜ virtual ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ô˘ ÁÚ¿ÊÂÙ·È Î·È Í·Ó·ÁÚ¿ÊÂÙ·È,ÂÌÏÔ˘Ù›˙ÂÙ·È Î·È ÙÚÔÔÔÈÂ›Ù·È ·fi Ù· ̤۷ Ù˘ ‰Âη-ÂÙ›·˜ ÙÔ˘ ’90, Î·È ÙÔ ÔÔ›Ô Â›Ó·È Ôχ ¢ڇÙÂÚÔ Î·È ·fiÙËÓ ·ÚÔ‡Û· ÙÔ˘ ÌÔÚÊ‹. ΔÔ Î›ÌÂÓÔ ·˘Ùfi ¿Ú¯ÈÛ ӷ Û˘-ÁÎÚÔÙÂ›Ù·È Ì ÛËÌÂÈÒÛÂȘ ÛÙÔ ÂÚÈıÒÚÈÔ. ™ËÌÂÈÒÛÂȘ,‰ËÏ·‰‹, ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÁÚ›ÊÔ˘˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔÔ›ËÛ˘ Î·È ÂÍÈÛÙfi-ÚËÛ˘ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÈ Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ÛÙȘ ¤Ú¢Ó˜ Î·È ÛÙ· ‰È·‚¿ÛÌ·Ù¿ ÙÔ˘, ÁÈ· Ù· ÂÚˆÙ‹Ì·-Ù· Ô˘ ·Ó·Î‡ÙÔ˘Ó ÛÙË ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÛÙ··ÌÊÈı¤·ÙÚ· Î·È ÛÙ· ÛÂÌÈÓ¿ÚÈ·, ÁÈ· ÙȘ ·Û˘Ì‚·ÙfiÙËÙ˜ÛÙȘ ÔÙÈΤ˜ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ ÙfiÛÔ ÛÙËÓÂÈÎÔÈÓˆÓ›· Ì ÙÔ Â˘Ú‡ÙÂÚÔ ÎÔÈÓfi fiÛÔ Î·È ÛÙ· ÈÛÙÔÚÈÎ¿Û˘Ó¤‰ÚÈ·. ΔÔ ̆ ÏÈÎfi ·˘Ùfi ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È Â›Û˘ ·fi ÛËÌÂÈ-ÒÛÂȘ ¿Óˆ ÛÙȘ ‰ÈΤ˜ ÌÔ˘ ·ÌÊÈ‚Ôϛ˜ ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔÔ˘ ÛΤÙÔÌ·È Î·È ÂÍÈÛÙÔÚÒ ÙÔÓ Â·˘Ùfi. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·,

Π Ω Σ Τ Ο Π Α Ρ Ε Λ Θ Ο Ν Γ Ι Ν Ε Τ Α Ι Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ;

/ 25 /

ÔÈ ÛËÌÂÈÒÛÂȘ ¤ÁÈÓ·Ó ÂÌÚfiıÂÙË ¤Ú¢ӷ ̤۷ ·fi ÙËÛ˘ÓÂȉËÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ·ÏÏ·ÁÒÓ Ô˘ Û˘Ó¤‚·ÈÓ·Ó ÛÙË ‰ÈÂ-ıÓ‹ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›· ·ÊÂÓfi˜, ·ÏÏ¿ Î·È ·fi ÙȘ ÌÓËÌÔÓÈΤ˜ÎÚ›ÛÂȘ Ô˘ Û˘ÁÎÏfiÓÈ˙·Ó ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›· ·ÊÂÙ¤-ÚÔ˘. ŒÙÛÈ Ù· Û¯fiÏÈ· ¤ÁÈÓ·Ó Ú·ÁÌ·Ù‡ÛÂȘ ÚÔ‚ÏËÌ¿-ÙˆÓ Î·È Î·Ù¤ÏËÍ·Ó ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ ·˘Ùfi, Ô˘ ÛÙȘ ‰È·‰Ô¯È-Τ˜ ÙÔ˘ ÌÔÚʤ˜ ̄ ÚË̢ۛ۠̂ ˜ ÙÔ ÛÎÂÙÈÎfi ÂÓfi˜ ۯ‰›Ô˘¤Ú¢ӷ˜ ¿Óˆ ÛÙË ıˆڛ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·Ù˘ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·˜, ÛÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÛÙˉËÌfiÛÈ· ÛÊ·›Ú·. ΔÔ Û¯¤‰ÈÔ ·˘Ùfi ̄ ÚË̢ۛ۠̂ ˜ Ï·›ÛÈÔÌÂÙ·Ù˘¯È·ÎÒÓ ÛÂÌÈÓ·Ú›ˆÓ, ‰È‰·ÎÙÔÚÈÎÒÓ ‰È·ÙÚÈ‚ÒÓ,ÌÈÎÚÒÓ Î·È ÌÂÁ¿ÏˆÓ Û˘Ó‰ڛˆÓ, ·Ó·ÎÔÈÓÒÛˆÓ, Û˘˙ËÙ‹-ÛˆÓ, ‰ËÌÔÛȇÛÂˆÓ Â› ̤ÚÔ˘˜ ÛËÌ›ˆÓ Û ÚÔÁÂÓ¤-ÛÙÂÚË ·fi ÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ ÌÔÚÊ‹. ∏ ‚·ÛÈ΋ ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÔ-ÏÔÁ›· ‰ËÌÔÛȇÙËΠ̂ ˜ «¢ÔΛÌÈÔ ÁÈ· ÙËÓ ÔÈËÙÈ΋ Ù˘ÈÛÙÔÚ›·˜» [Δ· πÛÙÔÚÈο, 31, 1999, Û. 259-290]. ª¤ÚÔ˜ÙÔ˘ ÎÂÊ. 3, Ë ÂÓfiÙËÙ· «∏ ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÁÚ·-Ê‹˜», ‰ËÌÔÛȇÙËΠ̠ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ «The transformation ofhistorical writing. From syntagmatic to paradigmaticsyntax» [Historein, 2, 2000, Û. 47-54 Î·È Nyhedsbrev. Net-vaerk for Historieteori & Historiografi, 8, 2000, Û. 10-17].¶ÚÔÁÂÓ¤ÛÙÂÚË Î·È Û˘ÓÙÔÌfiÙÂÚË ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘ ÎÂÊ. 6, ‰Ë-ÌÔÛȇÙËΠ̠ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ «Δ· ·Á¿ÏÌ·Ù· ‰ÂÓ Â›Ó·È È·Û˘ÓÙÚ›ÌÌÈ·. Δ· ·Á¿ÏÌ·Ù· Â›Ó·È ÛÙÔ ªÔ˘Û›Ի [ΔÂÙÚ¿-‰È· ªÔ˘ÛÂÈÔÏÔÁ›·˜, 1, 2004, Û. 14-18]. ¶Úfi‰ÚÔÌË ÌÔÚÊ‹ÙÔ˘ ÎÂÊ. 7 ‰ËÌÔÛȇÙËΠ̠ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ «¡· ÚˆÙ¿Ì ‹ Ó··ÊÔ˘ÁÎÚ·˙fiÌ·ÛÙÂ; √È ÔÏÈÙÈΤ˜ Ù˘ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÎÏË-

Α Ν Τ Ω Ν Η Σ Λ Ι Α Κ Ο Σ

/ 26 /

ÚÔÓÔÌÈ¿˜» [Enhancement and Promotion of Cultural Heritage,Proceedings, ∞ı‹Ó·, ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ¶ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡, 2006, Û. 195-202, Î·È ÛÙÔ ÂÚÈÔ‰ÈÎfi Cogito, 1, 2004, Û. 58-61]. ªÂÚÈο·fi Ù· ΛÌÂÓ· ·˘Ù¿, fiˆ˜ ÙÔ «¢ÔΛÌÈÔ ÁÈ· ÙËÓ ÔÈËÙÈ-΋ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜», ÚÔοÏÂÛ·Ó ¤ÓÙÔÓ˜ ·ÓÙÈ·Ú·ı¤ÛÂȘ,¤ÁÈÓ·Ó fï˜ Î·È ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÛÂÌÈÓ·Ú›ˆÓ, Ì‹Î·Ó ÛÙȘ‚È‚ÏÈÔÁڷʛ˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÊÔÈÙËÙ¤˜ Û ‰È¿ÊÔÚ· ·ÓÂÈ-ÛÙ‹ÌÈ· Î·È fiÌÔÚÔ˘˜ ̄ ÒÚÔ˘˜. ∞Ó Ë ̆ Ô‰Ô¯‹ ‹Ù·Ó ·Î‡Ì·-ÓÙË ı· ·ÓËÛ˘¯Ô‡Û·. ∏ ÙˆÚÈÓ‹ ¤ÓÙ˘Ë ÌÔÚÊ‹ ·ÔÎÚ˘-ÛÙ·ÏÏÒÓÂÈ ÌÈ· Ê¿ÛË. ŒÔÓÙ·È, ÂÏ›˙ˆ, ¿ÏϘ ‰‡Ô ‰ËÌÔ-ÛȇÛÂȘ. ∏ ÚÒÙË ·ÊÔÚ¿ ÙÔ ÙÚ›Ù˘¯Ô ∞ÔÎ¿Ï˘„Ë, √˘-ÙÔ›· Î·È πÛÙÔÚ›· Î·È Ë ‰Â‡ÙÂÚË ÙÔÓ ∂˘Úˆ·˚Îfi ηÓfiÓ·Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Î·È ÙȘ ·ÓÙÈ-ηÓÔÓÈΤ˜ ÈÛÙÔڛ˜.

°È· ÙË Û‡ÓÙ·ÍË ·ÚfiÌÔÈˆÓ ÎÂÈ̤ӈÓ, fiˆ˜ Î·È ÁÈ· Ó·Á›ÓÔ˘Ó ¤Ú¢Ó˜-ÂÍÂÚ¢ӋÛÂȘ, ¤¯ÂÈ ·Ó¿ÁÎË Î·Ó›˜ ÌÂÁ¿Ï˜‚È‚ÏÈÔı‹Î˜. ΔËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ·˘Ù‹ ÌÔ˘ ÙËÓ ÚfiÛÊÂÚ ÙÔProgramme in Hellenic Studies ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ Prince-ton ÙÔ 1996 Î·È ÙÔ 2006. ™ÙÔÓ ‰È¢ı˘ÓÙ‹ ÙÔ˘, ÙÔÓ ¢ËÌ‹ÙÚË°fiÓÙÈη, ·Í›˙Ô˘Ó ·Ú·¿Óˆ ·fi ¢¯·ÚÈÛٛ˜. °È· ÙË Û˘Ó-‰ÚÔÌ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›· Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜, ¢¯·ÚÈ-ÛÙÒ ÙÔ˘˜ Û˘Ó·‰¤ÏÊÔ˘˜ ¢ËÌ‹ÙÚÈÔ §˘Ô˘ÚÏ‹, ¶ÔχÌÓÈ·∞ı·Ó·ÛÈ¿‰Ë Î·È °ÈÒÚÁÔ ™Ô˘Ú‹. °È· Ù· „˘¯·Ó·Ï˘ÙÈο,ÙÔÓ £·Ó¿ÛË Δ˙·‚¿Ú·. ΔË ÛËÌÂÈÔÏÔÁÈ΋ ÂÚȤÙÂÈ· ·Ú¯›-Û·Ì Ì ÙË Luisa Passerini, Î·È ·fi ·˘Ù‹Ó ÚԤ΢„·Ó ‰‡Ô¿ÚıÚ·, ÙÔ 1999, ÙÔ ‰ÈÎfi Ù˘ «History and Semiotics»(Historein, 1, 13-20) Î·È ÙÔ ‰ÈÎfi ÌÔ˘ «¢ÔΛÌÈÔ ÁÈ· ÙËÓ ÔÈ-ËÙÈ΋ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜» (Δ· πÛÙÔÚÈο). °È· ÙË ÁÓˆÚÈÌ›· ÌÂ

Π Ω Σ Τ Ο Π Α Ρ Ε Λ Θ Ο Ν Γ Ι Ν Ε Τ Α Ι Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ;

/ 27 /

ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›· Ù˘ Õˆ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜, ¢¯·ÚÈÛÙÒ ÙÔÓMasayuki Sato, ÛÙÔ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ °È·Ì·Ó¿ÛÈ Ù˘ π·ˆ-Ó›·˜. ªÂ ¤Ó·Ó ·fi ÙÔ˘˜ ÂÈ‚ÈÒÛ·ÓÙ˜ ÊÈÏÔÛfiÊÔ˘˜, ÙÔÓ∞ϤͷӉÚÔ ¡Â¯·Ì¿, ›¯· ÙËÓ Ù‡¯Ë Ó· Û˘˙ËÙ‹Ûˆ ÙÔ Î›ÌÂ-ÓÔ ·˘Ùfi. √ ™‡ÚÔ˜ ∞Û‰Ú·¯¿˜ ˘‹ÚÍ ¿ÓÙÔÙ ËÁ‹·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡. ªÂÚÈÎÔ› Ê›ÏÔÈ ·Ô˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó: √ º›ÏÈÔ˜∏ÏÈÔ‡ Ì ÙÔÓ ·ÓÙ›ÏÔÁfi ÙÔ˘, Ë ŒÏÏË ™ÎÔÂÙ¤· Ì ÙËÓ ÂÈ-ÚˆÓ›· Ù˘, Ô Δ¿ÛÔ˜ ÃÚËÛÙ›‰Ë˜ Ì ÙÔÓ Û·ÚηÛÌfi ÙÔ˘.øÛÙfiÛÔ Ë ·ÚÔ˘Û›· ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ·ÓȯÓ‡ÛÈÌË.

Δ¤ÏÔ˜, ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ·ÊÈÂÚÒÓÂÙ·È ÛÙÔÓ Î‡ÎÏÔ ÙÔ˘ πÛÙÔ-Ú›Ó, Î·È Û fiÛÔ˘˜ Î·È fiÛ˜ ÍÂÎÈÓ‹Û·Ì ̷˙› ÙÔ Ù·Í›‰È, Ì‚¿Úη οÔÙ ٷ ÛÂÌÈÓ¿ÚÈ· ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· Î·È ÛÙË ™‡ÚÔ,ÙÒÚ· ÛÙÔ ÔÌÒÓ˘ÌÔ ÂÚÈÔ‰ÈÎfi. ∂Ï›˙ˆ ÙÔ Ù·Í›‰È Ó· Û˘ÓÂ-¯ÈÛÙ›. ∫È ¤Ó·˜ ̄ ·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜: ™Â fiϘ Î·È fiÏÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ÔÔ›Ô˘˜ ‰ÒÛ·Ì ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· Ì¿¯Ë ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·.

Α Ν Τ Ω Ν Η Σ Λ Ι Α Κ Ο Σ

/ 28 /

1Tπ EπN∞π ∞ÀΔO ¶OY ΔO §∂N∂ π™TOƒπ∞;

∏ ÈÛÙÔÚ›· ›ӷÈ, ‚¤‚·È·, ·Ú¯·ÈÔÂÏÏËÓÈ΋ ϤÍË, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ¤¯ÂÈ ÙÔ ›‰ÈÔ ÓfiËÌ· ·fi ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· ¤ˆ˜ Û‹ÌÂÚ·.∂Í¿ÏÏÔ˘ Ô‡Ù ÛÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· Û˘ÌʈÓÔ‡Û·Ó fiÏÔÈ ÁÈ· ÙÔÂÚȯfiÌÂÓfi Ù˘. ∞¤ÎÙËÛ ÛÈÁ¿-ÛÈÁ¿ ÙȘ ÛË̷ۛ˜ Ô˘ÙËÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Î·È ÔÈ Ôԛ˜ ÂÓÔÔÈ‹ıËÎ·Ó Ì ‰È¿ÊÔÚ˜‰È·‰Èηۛ˜. πÛÙÔÚ›· Û‹Ì·ÈÓ ¤Ú¢ӷ, ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ ·ÚÂÏ-ıfiÓ: ÙËÓ Â͇ÌÓËÛË ÙˆÓ Î·ÙÔÚıˆÌ¿ÙˆÓ, ÙËÓ Î·Ù·ÁÚ·Ê‹Û ηٷÏfiÁÔ˘˜ fiÛˆÓ Î·Ù¿ ηÈÚÔ‡˜ ıˆÚÔ‡ÓÙ·Ó ÛËÌ·ÓÙÈ-ο ÁÂÁÔÓfiÙ·, ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ Ó‡̷ ÌÈ·˜ ‰‡Ó·Ì˘ ÎÔÈÓˆÓÈ-΋˜ ÂÓ‰ÂϤ¯ÂÈ·˜: «∏ πÛÙÔÚ›· ı· ÎÚ›ÓÂÈ», ϤÌÂ. Δ·˘Ùfi¯ÚÔ-Ó·, ¿ÏϘ ¤ÓÓÔȘ Ì·˜ ʤÚÓÔ˘Ó Û ÌÈ· Ï·˚΋ ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘fiÚÔ˘: «πÛÙÔÚ›· ÌÔ˘, ·Ì·ÚÙ›· ÌÔ˘», ÛËÌ·›ÓÂÈ «Ï¿ıÔ˜ ÌÔ˘ÌÂÁ¿ÏÔ», ηٿ ÙÔ ·Û›ÁÓˆÛÙÔ Ï·˚Îfi ¿ÛÌ· Ù˘ ƒ›Ù·˜ ™·-ÎÂÏÏ·Ú›Ô˘. «Œ¯ˆ ÈÛÙÔڛ˜» ÛËÌ·›ÓÂÈ ˆ˜ Â›Ì·È ÌÏÂÁ̤-ÓÔ˜ Û «Ê·Û·Ú›Â˜». ∫·È ÛÙȘ ‰˘Ô ÂÚÈÙÒÛÂȘ Ë ÈÛÙÔÚ›·ÂÁÁÚ¿ÊÂÙ·È ̂ ˜ οÙÈ ·ÚÓËÙÈÎfi Î·È ÂÓÔ¯ÏËÙÈÎfi. ™ÙËÓ Â˘Ù˘-¯›· ‰ÂÓ ̄ ˆÚ¿ÂÈ ÈÛÙÔÚ›·. ∞Ó ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ‹Ù·Ó Â˘Ù˘¯ÈṲ̂-

/ 29 /

ÓÔÈ, ÔÈ ÛÂÏ›‰Â˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ı· ‹Ù·Ó Ï¢Τ˜. ªÈ· ·Ú·-‰Ô¯‹ ·fi ÙÔÓ ¶Ï¿ÙˆÓ· Î·È ÙÔ˘˜ Ô˘ÙÔÈÛÙ¤˜ Ò˜ ÙÔÓ Ã¤-ÁÎÂÏ. ∏ ÈÔ ÁÓˆÛÙ‹ pop ̄ Ú‹ÛË ÙÔ˘ fiÚÔ˘ ÂÚȤ¯ÂÙ·È ÛÙˉȿÎÚÈÛË ÌÂٷ͇ ÈÛÙÔÚ›·˜ Î·È story. ΔÂÏÈο, ÌÈÏÒÓÙ·˜ÁÈ· ÈÛÙÔÚ›·, Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯Ô˘Ì ÛÙÔÓ ÓÔ˘ Ì·˜ fi¯È ¤Ó·Ó ȉÂ-fiÙ˘Ô á˜ ‰ÂÖ îÛÙÔÚ›·Ó Û˘ÁÁÚ¿ÊÂÈÓ, ·ÏÏ¿ ¤Ó· ÛÌ‹ÓÔ˜ÂÓÓÔÈÒÓ.1 ∞Ó ·Ó·˙ËÙԇ̠ÌÈ· ¤ÓÓÔÈ· Ë ÔÔ›· Ó· ηχ-ÙÂÈ ·˘Ùfi ÙÔ ÛÌ‹ÓÔ˜, ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ ԇ̠fiÙÈ ËÈÛÙÔÚ›·, ˆ˜ fiÚÔ˜ Î·È ¤ÓÓÔÈ·, Â›Ó·È ¤Ó·˜ ÁψÛÛÈÎfi˜ ηÈÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi˜ ‰Â›ÎÙ˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÙÚfiˆÓ ηٷÓfiËÛ˘Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ¯ÚÔÓÈÎfiÙËÙ·˜. √È ÙÚfiÔÈ ·˘ÙÔ› ‰È·Ê¤-ÚÔ˘Ó ÙfiÛÔ ̂ ˜ ÚÔ˜ ÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ ÈÛÙÔÚÈΤ˜ ÂÔ¯¤˜, fiÛÔÎ·È ·Ó·ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. ∏ ·ÓÙ›ÏË„Ë ÂÚ› ÈÛÙÔÚ›·˜ Î·È ËÓÔËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË ÙÔ˘ fiÚÔ˘ «ÈÛÙÔÚ›·» ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙËÓÈÛÙÔÚÈÎfiÙËÙ· ÙËÓ ÔÔ›· ·Ú¿ÁÂÈ Î¿ı ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·. ¢Ë-Ï·‰‹ Ô ÙÚfiÔ˜ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ‚ϤÂÈ Î¿ı ÎÔÈÓˆÓ›· ÙÔÓ·˘Ùfi Ù˘, ηıÔÚ›˙ÂÈ Î·È ÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi Ù˘ ‚ϤÌÌ·Ø Î·È·ÓÙ›ÛÙÚÔÊ·: Ë ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú· Â›Ó·È ÈÛÙÔÚÈο ÚÔÛ‰ÈÔÚÈṲ̂-ÓË fi¯È ÌfiÓÔ ÂÍ·ÈÙ›·˜ Ù˘ ‰È·ÌfiÚʈۋ˜ Ù˘ ÛÙÔÓ ̄ ÚfiÓÔ,·ÏÏ¿ Î·È ‰ÈfiÙÈ ÔÈ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ ÁÈ· ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó¤Ó· ̆ Ê¿‰È Ù˘ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜. ∞Ó ·ÔÂÈÚ·ıԇ̠ӷ ‰Ô‡-Ì ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ¤Ú·Ó ÙˆÓ Â˘Úˆ·˚ÎÒÓ ‰È·ÓÔËÙÈÎÒÓÔÚ›ˆÓ, ı· ·ÓÙÈÏËÊıԇ̠·ÊÂÓfi˜ ÙË ÌÂÁ¿ÏË ‰È·ÊÔÚÔÔ›-ËÛË ÙˆÓ ·ÓÙÈÏ‹„ÂˆÓ ÂÚ› ÈÛÙÔÚ›·˜, ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ ÙË Û‡Ó‰Â-Û‹ ÙÔ˘˜ Ì ÙȘ ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜.

Α Ν Τ Ω Ν Η Σ Λ Ι Α Κ Ο Σ

/ 30 /

ªÔÚ› Ó· ‰Ôı› ¤Ó·˜ ÔÚÈÛÌfi˜;

ŒÓ·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ·Ó·Óˆ٤˜ ÙˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ÛÔ˘‰ÒÓ, ÔJohan Huizinga (√ÏÏ·Ó‰›·, 1872-1945), Âȯ›ÚËÛ ÛÙÔÓÌÂÛÔfiÏÂÌÔ Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÂÈ ¤Ó·Ó ÔÚÈÛÌfi Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÁÈ·ÙȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÁÚ·Ê‹˜ Î·È Û˘Ó›‰Ë-Û˘ ÔÈ Ôԛ˜ Â›Ó·È ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ˜ ·fi ÙÔ Â˘ÚˆÎÂÓÙÚÈÎfiÌÔÓÙ¤ÏÔ.2 ÕÛÎËÛ ÎÚÈÙÈ΋ ÛÙÔ˘˜ ÔÚÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ ıˆÚÒ-ÓÙ·˜ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÂÈÛÙ‹ÌË, ÙËÓ ¤‚ÏÂ·Ó ̂ ˜ ‰È·‰Ô¯ÈΤ˜Ê¿ÛÂȘ ÌÈ·˜ ÂͤÏÈ͢: ·Ï‹ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ – ‰È‰·ÎÙÈ΋ ÈÛÙÔ-Ú›· – ÁÂÓÂÙÈÎÔ-ÂÍÂÏÈÎÙÈ΋ ÂÈÛÙ‹ÌË. ∂›Ó·È ۷ʤ˜ fiÙÈ ÙÔÛ¯‹Ì· ·˘Ùfi ‰ÂÓ Î¿Ï˘Ù ÙȘ ÌÔÚʤ˜ Ô˘ ‹ÚÂ Ë ÈÛÙÔÚ›·Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜. ∫·ıÒ˜ Ë ÈÛÙÔÚ›· ·Ô‰›-‰ÂÈ ÔÚÈṲ̂Ó˜ Ï¢ڤ˜ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ ̤۷ ·fi ȉȷ›-ÙÂÚ˜ ÌÔÚʤ˜ ·Ó··Ú¿ÛÙ·Û˘, ·˘Ù¤˜ ÂÍ·ÚÙÒÓÙ·È ·fiÙÔ˘˜ ·ÓÙÈÏËÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ¤¯ÂÈ ·Ó·Ù‡-ÍÂÈ Î¿ı ÔÏÈÙÈÛÌfi˜. ∂Ô̤ӈ˜, ÔÈ ÌÔÚʤ˜ ηٷÓfiËÛ˘‰ÂÓ Â›Ó·È ÎÔÈÓ¤˜ ÁÈ· fiÏÔ˘˜Ø ÂÍ·ÚÙÒÓÙ·È ·fi ÙȘ ÔÏÈÙÈ-ÛÌÈΤ˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜. ∞˘Ùfi ÛËÌ·›ÓÂÈ ˆ˜ ÔÈ ÔÏÈÙÈÛÌÔ› ‰ÂÓÂ›Ó·È ÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ, ·ÏÏ¿ ÙÔ ˘ÔΛÌÂÓÔ ÁÚ·Ê‹˜ Ù˘ÈÛÙÔÚ›·˜. ∞˘Ùfi ÈÛ¯‡ÂÈ Î·È ÁÈ· ÙȘ › ̤ÚÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÛÌÈ-Τ˜ ÔÌ¿‰Â˜. ∫¿ı ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ¤¯ÂÈ ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ Ô˘ ÙÔ˘·Í›˙ÂÈ, ÁÈ’ ·˘Ùfi Î·È ÔÈ ÔÏÈÙÈÛÌÔ› ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó È‰È·›ÙÂÚ˜ÌÔÚʤ˜ ·Ó··Ú¿ÛÙ·Û˘ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜. ∫·È ·ÓÙ›-ÛÙÚÔÊ·, οı ·ÚÂÏıfiÓ ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÂϤÛÂÈ ÈÛÙÔÚÈÎfi·ÚÂÏıfiÓ ·Ó ¤¯ÂÈ ÓfiËÌ· ÁÈ· οÔÈÔ ÔÏÈÙÈÛÌfi. ∞Ó ̆ ¿Ú-¯ÂÈ ÌÈ· ȉȷÈÙÂÚfiÙËÙ· ÙÔ˘ Û‡Á¯ÚÔÓÔ˘ ‰˘ÙÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈ-

Π Ω Σ Τ Ο Π Α Ρ Ε Λ Θ Ο Ν Γ Ι Ν Ε Τ Α Ι Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ;

/ 31 /

ÛÌÔ‡ Â›Ó·È fiÙÈ ıˆÚ› ̂ ˜ ·ÚÂÏıfiÓ ÙÔ˘ fi¯È ¤Ó· ȉȷ›ÙÂÚÔ·ÚÂÏıfiÓ, ·ÏÏ¿ ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘Ø fiÙÈ ¤¯ÂÈ ·Ó·-Ù‡ÍÂÈ ÌÈ· ·ÁÎfiÛÌÈ· ÈÛÙÔÚ›·. √ Huizinga η٤ÏËÁÂÛÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· fiÙÈ Ë ÈÛÙÔÚ›· Â›Ó·È ÌÈ· ‰È·ÓÔËÙÈ΋ Ú·-ÎÙÈ΋ Ì ÙËÓ ÔÔ›· ÌÈ· ÎÔÈÓˆÓ›· οÓÂÈ ·ÔÏÔÁÈÛÌfi ÙÔ˘·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜. √ ÔÚÈÛÌfi˜ ·˘Ùfi˜ ηχÙÂÈ Û›ÁÔ˘Ú· ‰È·-ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÂÔ¯¤˜ Î·È Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÙȘ ·Ó¿ÁΘ ÁÈ· ·˘ıÂ-ÓÙÈÎfiÙËÙ· Î·È ·ÍÈÔÈÛÙ›· Ù˘ ÁÓÒÛ˘. ΔÔ ̇ ‹ÙËÌ·, fï˜,Â›Ó·È Ó· ‰Ô‡Ì ÙÈ ÂӉȷʤÚÂÈ Î¿ı ÔÏÈÙÈÛÌfi ̂ ˜ ÚÔ˜ ÙËÓÈÛÙÔÚ›·. °È·Ù› ·Ó οı ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÌÈ· ‰È΋ÙÔ˘ ‰È·ÓÔËÙÈ΋ ÌÔÚÊ‹ ·ÓÙ›Ï˄˘ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜, ÙfiÙÂı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú·‰Â¯Ùԇ̠fiÙÈ Ë ÎÚÈÙÈ΋ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋̤ıÔ‰Ô˜ Â›Ó·È fi¯È ÌÈ· ÁÂÓÈ΋, fi¯È Ë ÙÂÏÈ΋, ·ÏÏ¿ ÌÈ· ÌÔÚ-Ê‹ ÛΤ„˘ ÁÈ· ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ Ô˘ ¤¯ÂÈ ·Ó·Ù‡ÍÂÈ Ô ÛËÌÂ-ÚÈÓfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜. ∂›Ó·È ÌÈ· ‰È·ÓÔËÙÈ΋ ÌÔÚÊ‹ ·Ó¿ÌÂÛ·ÛÙȘ ¿ÏϘ. ∞ÏÏ¿ Â›Ó·È Î·È Ë ÌÔÚÊ‹, ‰È·Ì¤ÛÔ˘ Ù˘ ÔÔ›·˜‚Ï¤Ô˘Ì ÙȘ ¿ÏϘ. øÛÙfiÛÔ, ÛÙËÓ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÙÔ˘√ÏÏ·Ó‰Ô‡ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ ̆ ¿Ú¯Ô˘Ó ‰‡Ô ·‰‡Ó·Ù· ÛËÌ›·. ΔÔÚÒÙÔ ·ÊÔÚ¿ ÙÔÓ ÈÛÙÔÚÈÎfi ̄ ÚfiÓÔ. ∏ ‰È¿ÎÚÈÛË ·ÚÂÏıfi-ÓÙÔ˜-·ÚfiÓÙÔ˜ Â›Ó·È ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÌÈ·˜ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÂÂ-ÍÂÚÁ·Û›·˜ Ë ÔÔ›· Â›Ó·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ Û οı ÎÔ˘ÏÙÔ‡-Ú·. À¿Ú¯Ô˘Ó ÌÔÚʤ˜ ÈÛÙÔÚ›·˜ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙËÓ ÂÍÂ-Ú‡ÓËÛË fi¯È ÌfiÓÔ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ˘ ̤ÏÏÔ-ÓÙÔ˜. ∫È ·Ó ÏÔÁ·ÚÈ¿ÛÔ˘Ì ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·Ô˘ ηٷȿÓÂÙ·È Ì ۇÓıÂÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ·ÓÙ›Ï˄˘ ÙÔ˘¯ÚfiÓÔ˘, ÙfiÙ ηٷϋÁÔ˘Ì fiÙÈ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ÙÔÓ ÈÛÙÔÚÈ-Îfi ̄ ÚfiÓÔ Î·È fi¯È Ì ̛· ÌfiÓÔ ‰È¿ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘, ÙËÓ ·ÚÂÏ-

Α Ν Τ Ω Ν Η Σ Λ Ι Α Κ Ο Σ

/ 32 /

ıÔ‡Û·. ΔÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ÛËÌÂ›Ô ·ÊÔÚ¿ ÙÔ ·Ó Ë ÈÛÙÔÚ›· ÂÚÈÔ-Ú›˙ÂÙ·È ÛÙÔ Ó· Â›Ó·È ·ÏÒ˜ Î·È ÌfiÓÔ ¤Ó·˜ ÙÚfiÔ˜ ·ÓÙ›-Ï˄˘ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜. °È·Ù› Ë ÈÛÙÔÚ›· ¤¯ÂÈ Û˘ÁÎÂÎÚÈ-̤ÓË ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÛËÌ·Û›· Î·È È‰È·›ÙÂÚÔ ÓfiËÌ· ÁÈ· οıÂÎÔÈÓˆÓ›·. ∞fi ·˘Ùfi ÙÔ ÓfiËÌ· ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ÙÔ ÂÚȯfiÌÂ-Ófi Ù˘. ∏ ÈÛÙÔÚ›·, ‰ËÏ·‰‹, ‰ÂÓ ·Ú¿ÁÂÙ·È ·ÏÒ˜ ·fiÙËÓ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú· ÌÈ·˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ‹ ÌÈ·˜ ÂÔ¯‹˜Ø Â›Ó·È Û˘-ÛÙ·ÙÈÎfi ̤ÚÔ˜ Ù˘, ·ÏÏ¿ ÌÔÚ› Ó· οıÂÙ·È Û ıÚfiÓÔ ‹Û ÛηÌÓ¿ÎÈ. ΔÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Î·È ÔÈ ÙÚfiÔÈ Ô˘ ÙÔ ÂÎ-ÊÚ¿˙ÂÈ, ÂÍ·ÚÙÒÓÙ·È ·fi ·˘Ù‹ ÙË ı¤ÛË. ∞˜ Ù· ‰Ô‡Ì ·˘-Ù¿ ÈÔ ·Ó·Ï˘ÙÈο.

ªÔÚʤ˜ ÈÛÙÔÚÈÎfiÙËÙ·˜

À‹ÚÍ·Ó ÔÏÈÙÈÛÌÔ› Ô˘ ·ÚÓÔ‡ÓÙ·Ó ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ·Ó·-ÊÔÚ¿ ÛÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ. ÕÏÏÔÈ ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Ë ·Ó·ÊÔÚ¿ÛÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜ ÂÈÙÚÂfiÙ·Ó ÌfiÓÔ ÛÙ·fiÚÈ· Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜ Î·È ··ÁÔÚ¢fiÙ·Ó ¤Íˆ ·fi ·˘Ù‹.3

À‹Ú¯·Ó ÂÚÈÙÒÛÂȘ fiÔ˘ ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ ÌÔÚÔ‡Û ӷÂÓۈ̷ÙÒÓÂÙ·È ÌfiÓÔ Û ÈÛÙÔڛ˜ ‚Ȉ̤Ó˜. πÛÙÔڛ˜ ·-Ï·ÈfiÙÂÚ˜ ·fi ÙË ̇ ˆ‹ Ù˘ ÁÂÓÈ¿˜ Ô˘ ÙȘ ‰ÈËÁÂ›Ù·È ‰ÂÓ›¯·Ó ÓfiËÌ·, ηÈ, ‚‚·›ˆ˜, ‰ÂÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Û·Ó ·Ú·-‰ÂÈÁÌ·ÙÈο fiˆ˜ Û ¿ÏϘ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú˜.4 ™ÙȘ ·ÊÚÈηÓÈ-Τ˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ˜ Ë ÂÓ·Û¯fiÏËÛË Ì ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ›¯Â ÙË ÌÔÚ-Ê‹ ÚÔÊÔÚÈÎÒÓ ··ÁÁÂÏÈÒÓ ·fi ÌÓ‹ÌÔÓ˜ ÂÓÙÂÙ·Ï̤-ÓÔ˘˜ ̂ ˜ ÚÔ˜ ·˘Ùfi. ∞‹ÁÁÂÏÏ·Ó ÁÂÓ·ÏÔÁ›Â˜, ̇ ËÙ‹Ì·Ù·Ô˘ ›¯·Ó Ó· οÓÔ˘Ó Ì ÙËÓ ·ÔÓÔÌ‹ ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘ ÛÙÔ

Π Ω Σ Τ Ο Π Α Ρ Ε Λ Θ Ο Ν Γ Ι Ν Ε Τ Α Ι Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ;

/ 33 /

·ÚÂÏıfiÓ, Ú·„ˆ‰›Â˜.5 O Jan Vansina, Ô ÁÓˆÛÙfiÙÂÚÔ˜ ÌÂ-ÏÂÙËÙ‹˜ Ù˘ ÂıÓÔ˚ÛÙÔÚ›·˜, ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ ÙÚfi-ˆÓ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÌÂÙ·‚È‚·˙fiÙ·Ó Ë ÌÓ‹ÌË ÛÙȘ Ê˘ÏÂ-ÙÈΤ˜ ÎÔÈӈӛ˜ Ù˘ ∫ÂÓÙÚÈ΋˜ ∞ÊÚÈ΋˜. ªÂ ·Ú·‰fiÛÂȘ‰È·Ù˘ˆÌ¤Ó˜ Ì ڛ̷, ÎÏÂÈÛÙ¤˜, Ô˘ ‰ÂÓ ¿ÏÏ·˙·Ó ηÈÂϤÁ¯ÔÓÙ·Ó ·fi ÙÔ ·ÎÚÔ·Ù‹ÚÈÔ fiÙ·Ó ¤ÛÙˆ Î·È ÌÈ· ϤÍË·¤ÎÏÈÓÂØ Ì ·Ú·‰fiÛÂȘ Û Â˙fi ÏfiÁÔ, ·ÓÔȯ٤˜ Û ÌÂ-Ù·‚ÔϤ˜. ªÂÙ·‰›‰ÔÓÙ·Ó Ì ÌÓËÌÔÓÈο Ù¯ӿÛÌ·Ù·: Ù·¿ÍÈ· Ó· ·ÔÌÓËÌÔÓ¢ÙÔ‡Ó Û˘Ì‚¿ÓÙ· ·ÚÈÛÙ¿ÓÔÓÙ·Ó ÌÂÌÈ· Û˘Ì‚ÔÏÈ΋ ÁˆÁÚ·Ê›· ·fi ϤÍÂȘ Î·È ÎfiÌÔ˘˜.À‹Ú¯·Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ·Ï‹-ıÂÈ·. °È· ÌÂÚÈΤ˜ Ê˘Ï¤˜ ‹Ù·Ó fi,ÙÈ Â›¯·Ó ÂÈ ÔÈ ÚfiÁÔÓÔÈ.°È· ¿ÏϘ fi,ÙÈ ·Ô‰Â¯fiÙ·Ó Ë ÎÔÈÓfiÙËÙ·. √È ·Ú·‰fiÛÂȘ·˘Ù¤˜ ÎÔ˘‚·ÏÔ‡Û·Ó ·Í›Â˜. ∞Ú¯Èο ÂΛӘ Ô˘ ÂÎÊÚ¿-˙ÔÓÙ·Ó ·fi ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ ÙˆÓ ÌÓËÌÔÓ‡ÛÈÌˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ.⁄ÛÙÂÚ· ÂΛӘ Ô˘ ÚÔ¤Î˘Ù·Ó ·fi ÙË Û˘ÌÌfiÚʈÛËÙ˘ ·Ê‹ÁËÛ˘ ÛÙȘ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ ÙÔ˘ ̄ ÒÚÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ̄ ÚfiÓÔ˘Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜, Ú¿ÁÌ· Ô˘ ÙȘ ¿ÏÏ·˙ ·ÈÛıËÙ¿ Î·È ÙȘÛÙ˘ÏÈ˙¿ÚÈ˙Â. Δ¤ÏÔ˜, ÂΛӘ ÔÈ Ôԛ˜ Û˘ÌÌÂÙ›¯·Ó ÛٷȉÂÒ‰Ë Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜, Ú¿ÁÌ· Ô˘ ÙȘ ¤Î·Ó ·Ú·-‰ÂÈÁÌ·ÙÈΤ˜ ·Ú·‚ÔϤ˜. ¶¿ÓÙˆ˜ ÔÈ ÌÂÙ·‚È‚¿ÛÂȘ ÙÔ˘·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ ÛÙÔ ·ÚfiÓ Á›ÓÔÓÙ·Ó ÌfiÓÔ ÁÈ· fiÛÔÓ Î·ÈÚfi›¯·Ó ÓfiËÌ·. ŸÙ·Ó ¯¿ÓÔÓÙ·Ó Ù· Û˘ÌÊÚ·˙fiÌÂÓ¿ ÙÔ˘˜¤¯·ÓÂ Î·È Ë ÎÔÈÓˆÓ›· ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÁÈ’ ·˘Ù¤˜.6

™ÙËÓ ¶ÔÏ˘ÓËÛ›· Ë ÈÛÙÔÚÈÎfiÙËÙ· ÂΉËψÓfiÙ·Ó Ì ÌÈ··¤Ó·Ë ·ӿÏË„Ë Ù˘ ›‰È·˜ ÂÌÂÈÚ›·˜ Ë ÔÔ›· ·Ó·ÁfiÙ·ÓÛÙËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë ÂÚ› ÔÓÙÔÁ¤ÓÂÛ˘, Ô˘ ·Ó·ÎÂÊ·Ï·›ˆÓÂ

Α Ν Τ Ω Ν Η Σ Λ Ι Α Κ Ο Σ

/ 34 /

ÙËÓ ÎÔÛÌÔÏÔÁ›· ¿Óˆ ÛÙËÓ ÔÔ›· ‰ÔÌÔ‡ÓÙ·Ó ÔÈ ÔÏÈÙÈ-ÛÌÔ› Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜.7 ™Â ÔÏÏÔ‡˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ ÙÔ ·ÓÙ›-ÛÙÔÈ¯Ô Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ‹Ù·Ó Ë ‰È·Ù‹ÚËÛË ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÚÔÛ-‰ÈÔÚÈÛÙÈÎÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ· ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ. ™ÙȘ ‚ÔÚÂÈÔ-·ÌÂÚÈηÓÈΤ˜ Ê˘Ï¤˜, οı ̄ ÚÔÓÈ¿ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈ˙fiÙ·Ó ·fi¤Ó· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Û ӷ Î˘Ì·›ÓÂÙ·È·fi Ê˘ÛÈ΋ ηٷÛÙÚÔÊ‹ ¤ˆ˜ ÂÈÛ‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ÔÌÔÛÔӉȷ-ÎÔ‡ ÛÙÚ·ÙÔ‡. ΔÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ÌÂÙ·ÙÚÂfiÙ·Ó Û ÂÈηÛÙÈÎfiۇ̂ÔÏÔ, Ô˘ ¤·ÈÚÓ ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘ Û ÌÈ· Û·ÏÈÁηÚÔÂÈ-‰‹ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ÚÔ‹˜ ÙÔ˘ ̄ ÚfiÓÔ˘, ÛÙÔ verso ÂÓfi˜ÙÂÓو̤ÓÔ˘ ‰¤ÚÌ·ÙÔ˜. ªÂÚÈο ·fi ·˘Ù¿ Ù· ۇ̂ÔÏ·ÌÔÚ› ηÓ›˜ Ó· Ù· ‰Â› ÛÙÔ Smithsonian ∞ÓıÚˆÔÏÔÁÈ-Îfi ªÔ˘ÛÂ›Ô ÛÙËÓ √˘¿ÛÈÁÎÙÔÓ. ™ÙË ¡fiÙÈ· ∞ÌÂÚÈ΋, ÔÈÿÓη˜, ÂÂȉ‹ ‰ÂÓ ‰È¤ıÂÙ·Ó Û‡ÛÙËÌ· ÁÚ·Ê‹˜, ‰È¤ıÂÙ·ÓÂȉÈÎÔ‡˜ ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎÔ‡˜ ·ÔÌÓËÌÔÓÂ˘Ù¤˜. ¢ÈËÁÔ‡ÓÙ·ÓÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Î·È ÙË ÁˆÁÚ·Ê›· Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜, ÔÈÔÈ ‚·ÛÈ-ÏÈ¿‰Â˜, ÔȘ Ì¿¯Â˜, ÔȘ Ê˘Ï¤˜ Î.¿. ∏ ÈÛÙfiÙËÙ· Ù˘‰È‹ÁËÛ˘ ‰È·ÛÊ·ÏÈ˙fiÙ·Ó Ì ‰ËÌfiÛÈÔ˘˜ fiÚÎÔ˘˜. ΔÔ¿ÁÁÂÏÌ· ‹Ù·Ó ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Îfi. ¢È¤ıÂÙ·Ó Î·È ¤Ó· Û‡ÛÙË-Ì· Ì ÎÔÚ‰fiÓÈ· Î·È ÎfiÌÔ˘˜, Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi Ì‹ÎÔ˜ ηȯÚÒÌ·Ù·, ÙÔ «ÎÈÔ‡» ̂ ˜ ̆ ÔÛÙËÚÈÎÙÈÎfi Ù˘ ÌÓ‹Ì˘ Ùfi-ÛÔ ÁÈ· Ù· ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ÛÙÔȯ›· fiÛÔ Î·È ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·. O¤Ó·ÙÔ˜ ‚·ÛÈÏÈ¿˜, Ô Pachacuti Inca Yupanqui, Û˘ÁΤÓÙÚˆ-Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÌÓ‹ÌÔÓ˜ Ù˘ ÂÈÎÚ¿ÙÂÈ·˜ Î·È ·ÊÔ‡ ÙÔ˘˜Û˘ÓÂͤٷÛ ÒÛÙ ӷ ‰È·ÎÚÈ‚ÒÛÂÈ Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· ÛÙ·ÔÔ›· fiÏÔÈ Û˘ÌʈÓÔ‡Û·Ó, Ù· ·ÔÙ‡ˆÛ Û ·Ú·ÛÙ¿-ÛÂȘ ÙȘ Ôԛ˜ ·Ôı‹Î¢Û ÛÙÔÓ Ó·fi ÙÔ˘ ◊ÏÈÔ˘ ÛÙÔ

Π Ω Σ Τ Ο Π Α Ρ Ε Λ Θ Ο Ν Γ Ι Ν Ε Τ Α Ι Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ;

/ 35 /

∫Ô‡ÛÎÔ, ·ÏÏ¿ ÙȘ Ôԛ˜ ··ÁÔÚ¢fiÙ·Ó Ó· ‰ÂÈ ÔÔÈÔÛ-‰‹ÔÙ ÎÔÈÓfi˜ ̆ ‹ÎÔÔ˜.8

∏ ÂÈÓfiËÛË Î·È Ë ̆ ÈÔı¤ÙËÛË Ù˘ ÁÚ·Ê‹˜ ̆ ‹ÚÍ ÚÔ-¸fiıÂÛË ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ·›ÛıËÛ˘, ·ÏÏ¿ fi¯ÈÎ·È Î·Ù’ ·Ó¿ÁÎËÓ fiÚÔ˜ ÁÈ· ÙË Á¤ÓÓËÛ‹ Ù˘. ¶.¯. ̆ ‹ÚÍ·ÓÔÏÈÙÈÛÌÔ›, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ·Ú¿ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ‰È¤ıÂÙ·Ó Û˘-ÛÙ‹Ì·Ù· ÁÚ·Ê‹˜, ‰ÂÓ ‰È¤ıÂÙ·Ó ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô˘˜ Ù˘ ÈÛÙÔ-Ú›·˜ fiÚÔ˘˜. ™ÙȘ ÈÓ‰ÔÓËÛȷΤ˜ ‰È·Ï¤ÎÙÔ˘˜, ÚÈÓ ·fi ÙËÓÂÈÛ‚ÔÏ‹ ÙˆÓ √ÏÏ·Ó‰ÒÓ, Ô‡ÙÂ Ë ¤ÓÓÔÈ· ÈÛÙÔÚ›· ̆ ‹Ú¯Â,Ô‡ÙÂ Î·Ó Ë ̄ ÚÔÓÈ΋ Û‡Ó‰ÂÛË ÙˆÓ ÚÔÙ¿ÛˆÓ.9 ∏ ¤ÓÓÔÈ·Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ηÈ, ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ·, Ë ·ÓÙ›ÏË„Ë Ù˘ ̄ ÚÔÓÈÎfiÙË-Ù·˜, ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ ÙˆÓ ÈÛÙÔÚËÙÒÓ Î·È ÙÔ˘ ·ÚÔ˘˜ Ù˘ ηٷ-ÁÚ·Ê‹˜ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ ÛÙË ¡ÔÙÈÔ·Ó·ÙÔÏÈ΋ ∞Û›· ·-ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË ÔÈÎÈÏ›· Î·È ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ·, ËÔÔ›· ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙȘ ıÚËÛ΢ÙÈΤ˜ ·Ú·‰fiÛÂȘ, ÙËÓÔÏÈÙÈ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Î·È ÙÔÓ ‚·ıÌfi ÂÁÁÚ·ÌÌ·ÙÔÛ‡Ó˘.10

Œˆ˜ Î·È ÙÔÓ 19Ô ·È., Ë ÁÚ·Ê‹ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÛÙËÓ π¿‚·‹Ù·Ó ¤ÌÌÂÙÚË, Û ÌÔÚÊ‹ cantos Ù· ÔÔ›· ·‹ÁÁÂÏÏ·ÓÌÂψ‰Èο (fiˆ˜ Ï.¯. ÙÔÓ ∂ÚˆÙfiÎÚÈÙÔ ÛÙ· ηı’ ËÌ¿˜).∞ÎfiÌË Î·È Ë ÛÙ¿ÛË ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ ‹Ù·Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋. μϤ-Ô˘Ì ÛÙËÓ ÂÈÎÔÓÔÁÚ·Ê›· ¿Ó‰Ú˜ Ó· ‰È·‚¿˙Ô˘Ó ÔÎÏ·‰fiÓ‹ ͷψ̤ÓÔÈ ÌÚÔ‡Ì˘Ù·, ÂÓÒ ÌÈ· Á˘Ó·›Î· ÙÔ‡˜ οÓÂÈÌ·Û¿˙ ÛÙËÓ Ï¿ÙË. ø˜ ÚÔ˜ ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ, Ù· ÁÂÁÔÓfi-Ù· ·Ó·ÌÂÈÁÓ‡ÔÓÙ·Ó Ì ̇ıÔ˘˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·Ó ÌÂÙÔ˘˜ ÙÚÂȘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ ‰È·ÛÙ·˘ÚÒıËηÓÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹, ‰ËÏ·‰‹ ÙÔÓ ÈÛÏ·ÌÈÛÌfi, ÙËÓ ÈÓ‰È΋ Ì˘ıÔÏÔ-Á›· Î·È ÙËÓ ÎÈÓ¤˙ÈÎË ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·.11

Α Ν Τ Ω Ν Η Σ Λ Ι Α Κ Ο Σ

/ 36 /

∞ÏÏ¿ Î·È ÛÙÔ˘˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜, ˤÓÓÔÈ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Â›Ó·È ÚÈ˙Èο ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ·fi ·˘Ù‹Ô˘ ¤¯Ô˘Ì ÂÌ›˜ Û‹ÌÂÚ·. ™ÙËÓ πÓ‰›· Ë ÈÛÙÔÚ›· ·Ô‰fi-ıËΠ̠ÙË Ï¤ÍË Itih–asa. ∞ÏÏ¿ Ë Ï¤ÍË Itih–asa ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·ÈÛ ¤Ó· ›‰Ô˜ ·ÊËÁ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ ÔÔ›Ô ¤¯ÂÈ ̂ ˜ ·ÓÙÈΛÌÂÓfiÙÔ˘ ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ. ∏ ÌÂÙ¿ÊÚ·Û‹ ÙÔ˘, fï˜, Û ÈÛÙÔÚ›·Î·È ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›· Â›Ó·È ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙˆÓ ‰È·ÓÔËÙÈÎÒӉȷ‰ÈηÛÈÒÓ Ô˘ ˘ÚÔ‰fiÙËÛÂ Ë ·ÔÈÎÈÔÎÚ·Ù›· Î·È ÙˆÓÊÈÏÔ‰ÔÍÈÒÓ Ù˘ ÂıÓÈÎÈÛÙÈ΋˜ ÈÓ‰Ô˘ÈÛÙÈ΋˜ ‰È·ÓfiËÛ˘ Ó··Ô‰Â›ÍÂÈ fiÙÈ Î·È Ë πÓ‰›· ‰È·ı¤ÙÂÈ ¤Ó· ‰È·ÓÔËÙÈÎfi ›‰Ô˜ÙfiÛÔ ·Ï·Èfi fiÛÔ Î·È Ë Â˘Úˆ·˚΋ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·, ÂÊ¿-ÌÈÏÏÔ Ù˘ Mahabarata Î·È Ù˘ Ramauana. ∞ÏÏ¿ Ë Itih–asa‰ÂÓ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ Î·ÙËÁÔÚ›· Û˘Ì‚¿ÓÙˆÓ Ù˘ Â˘Úˆ-·˚΋˜ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·˜. ∞ÔÙÂÏÂ›Ù·È ·fi ÙÔ Â›‰Ô˜ ÙˆÓ·Ï·ÈÒÓ ÈÛÙÔÚÈÒÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÎÔÈÓfiÙËÙ˜, ıÂ˚Τ˜ ·-ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ ÎÏ, ηıfiÏÔ˘, ‰ËÏ·‰‹, ÙÔ Â›‰Ô˜ Û˘Ì‚¿ÓÙˆÓÔ˘ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ Î·È ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ÛÊ·›Ú·,fiˆ˜ ‹Ù·Ó ÙÔ ̆ ÏÈÎfi Ù˘ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˘ Â˘Úˆ·˚΋˜ ÈÛÙÔ-ÚÈÔÁÚ·Ê›·˜ ÛÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ· 1870-1920, fiÙ·Ó ÂÚ›Ô˘ Û˘-ÓÙÂϤÛÙËÎÂ Ë Ù·‡ÙÈÛË Ù˘ Itih–asa Ì ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·.12

∏ ÎÈÓ¤˙ÈÎË ·Ú·‰ÂÈÁÌ·ÙÈ΋ ÈÛÙÔÚ›·

H ÈÔ ·Ó·Ù˘Á̤ÓË Î·È Û‡ÓıÂÙË ÈÛÙÔÚÈ΋ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·,Î·È Ì ‚¿ıÔ˜ ̄ ÚfiÓÔ˘ ·ÚfiÌÔÈÔ Ì ÙËÓ Â˘Úˆ·˚΋, ›ӷÈË ÎÈÓÂ˙È΋. ™ÙËÓ ∫›Ó·, Ë Ï¤ÍË Ô˘ ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÁÈ·ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Â›Ó·È Ë ·ÓÙ›ÛÙÔȯË, ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο, Ù˘ ÁÚ·Ê‹˜

Π Ω Σ Τ Ο Π Α Ρ Ε Λ Θ Ο Ν Γ Ι Ν Ε Τ Α Ι Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ;

/ 37 /

(shi). πÛÙÔÚ›· Â›Ó·È Ë Î·Ù·ÁÚ·Ê‹. ∞ÏÏ¿ ÁÈ· ÔÈÔÓ ÏfiÁÔ;°È· Ó· ‰ÒÛÂÈ ̆ fi‰ÂÈÁÌ· Î·È Ô‰ËÁfi, ¿ÏÏÔÙ ıÂÙÈÎfi ηȿÏÏÔÙ ·ÚÓËÙÈÎfi, ÛÙÔÓ ‚›Ô, ‰ËÌfiÛÈÔ Î·È È‰ÈˆÙÈÎfi. ∏ÈÛÙÔÚ›· ‰ÂÓ ·ÔÙÂÏ› Â‰Ò ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ì ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ÂÈÏÔÁ‹˜ ÂÂÈÛÔ‰›ˆÓ. ΔÔ ·ÚÂÏıfiÓ ¯ÚËÛÈ̇ÂÈ ÁÈ· Ó·‰Â›ÍÂÈ ·Í›Â˜ Î·È ··Í›Â˜ ÁÈ· ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ. Œ¯ÂÈ ‰È‰·ÎÙÈÎfi¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. √È ∫ÈÓ¤˙ÔÈ ÈÛÙÔÚÈÎÔ› ËÁ·ÈÓÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·Ó¿-ÌÂÛ· ÛÙÔ ·ÚfiÓ Î·È ÛÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ. ¶ËÁ·›ÓÔ˘Ó ÛÙÔ ·-ÚÂÏıfiÓ ÁÈ· ÏËÚÔÊÔڛ˜, ÌÂÙ¿ ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ ·ÚfiÓ Ì‰ȉ¿ÁÌ·Ù·, ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Í·Ó·ËÁ·›ÓÔ˘Ó ÛÙÔ ·ÚÂÏıfiÓÁÈ· Ó· ·Ô‰ÒÛÔ˘Ó ÓfiËÌ· ÛÙ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÁÂÁÔÓfiÙ·,Î·È Â·Ó¤Ú¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ ·ÚfiÓ, ‰Â›¯ÓÔÓÙ·˜ ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓˆ˜ ËÁ‹ ¤ÌÓ¢Û˘. ∞˘Ùfi˜ Ô ẨˆÌ¤ÓÔ˜ ·Ú·‰ÂÈÁ-Ì·ÙÈÛÌfi˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ̂ ˜ ÙÔ ̆ ÏÈÎfi Ù˘ ‰È·Î˘‚¤ÚÓËÛ˘ ηÈÙ˘ ËıÈ΋˜ ‰È‰·Ûηϛ·˜. √È ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ˜ Î·È ÔÈ ·ÍȈ-Ì·ÙÔ‡¯ÔÈ ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Û·Ó ÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi ·ÚÂÏıfiÓ fiˆ˜ÔÈ ËıÔÔÈÔ› ÙË ÛÎËÓÔÁÚ·Ê›·, Î·È Î¿ı ¤ÎÊÚ·ÛË ËıÈÎÒÓ·ÍÈÒÓ fiÊÂÈÏ ӷ ‰È·Ù˘ˆı› Ì ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·. Δ·˘Ùfi-¯ÚÔÓ· Ë ÈÛÙÔÚ›· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡ÛÂ Î·È Û˘Ó¯›˙ÂÈ Ó· ÏÂÈÙÔ˘Ú-Á› ̂ ˜ ÌÂÙ·ÊÔÚÈ΋ ÁÏÒÛÛ·. √È ·Ó·ÊÔÚ¤˜ Û ÁÂÁÔÓfiÙ·Ù˘ ÂÈηÈÚfiÙËÙ·˜, Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÂȉÔÎÈÌ·Û›· ‹·Ô‰ÔÎÈÌ·Û›·, Á›ÓÔÓÙ·È Ì¤Ûˆ Ù˘ ·Ó·‰ÚÔÌ‹˜ Û ÈÛÙÔÚÈ-ο ÁÂÁÔÓfiÙ· ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ë ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Â›Ó·ÈẨˆÌ¤ÓË ÛÙËÓ ÎÔÈÓ‹ ÁÓÒÛË. Δ·˘Ùfi¯ÚÔÓ·, Ì›˙ÔÓ˜ÛÙÚÔʤ˜ ÛÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋, ÂÚÓÔ‡Ó Ì¤Û· ·fi ·Ó·-·ÍÈÔÏÔ-Á‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜.13

™ÙËÓ ∫›Ó·, ηٿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ÚÈÓ ÙË ‰˘Ó·ÛÙ›· ÙˆÓ

Α Ν Τ Ω Ν Η Σ Λ Ι Α Κ Ο Σ

/ 38 /

Ã·Ó (206 .Ã. - 8 Ì.Ã.), ̆ Ê›ÛÙ·Ù·È Ë ·ÓÙ›ÏË„Ë ÌÈ·˜ η-ÓÔÓÈÛÙÈ΋˜ Ù¿Í˘, Ô˘ ÂÚÈÎÏ›ÂÈ ÛÙ· Ï·›ÛÈ¿ Ù˘ ÙÔÓ·ÓıÚÒÈÓÔ ÔÏÈÙÈÛÌfi ÔÏfiÎÏËÚ˘ Ù˘ ÔÈÎÔ˘Ì¤Ó˘, ÎÈ ¤¯ÂȈ˜ ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ Ù˘ ÙȘ ÎÔÌÊÔ˘ÎÈ·ÓÈΤ˜ ¤ÓÓÔȘ Ù˘ÔÌÔÚÊÈ¿˜, Ù˘ ÂÈÚ‹Ó˘ Î·È Ù˘ ·ÚÌÔÓ›·˜. ™ÙËÓ ÎÔÌÊÔ˘-ÎÈ·ÓÈ΋ ÏÔÁÈ΋, ·˘Ù‹ Ë Î·ÓÔÓÈÛÙÈ΋ Ù¿ÍË ‚Ú›ÛÎÂÈ ÂÊ·Ú-ÌÔÁ‹ ÛÙȘ ÙÚÂȘ ‰˘Ó·ÛÙ›˜ Ù˘ ÎÈÓÂ˙È΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔ-Ú›·˜. √È ÓÂ˘Ì·ÙÈΤ˜ Î·È ‰È·ÓÔËÙÈΤ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Ù˘ η-ÓÔÓÈÛÙÈ΋˜ Ù¿Í˘ Ù˘ ÎÈÓÂ˙È΋˜ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜ ËÁ¿˙Ô˘Ó·fi ÌÈ· Ô˘Ú¿ÓÈ· ‚Ô‡ÏËÛË, ÙÔ dao, ÙÔ ÔÔ›Ô Â›Ó·È Ô ‚·ÛÈ-Îfi˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ ÌÈ·˜ Ô˘Ú¿ÓÈ·˜ Û˘Ì·ÓÙÈ΋˜ ÚfiÓÔÈ·˜Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÂͤÏÈ͢, ÛÙ˘ ÔÔ›·˜ ÙȘ ÂÈÙ·Á¤˜ Û˘Ì-ÌÔÚÊÒÓÔÓÙ·È ÔÈ ‹ÚˆÂ˜- ̆ ԉ›ÁÌ·Ù· Ù˘ ÎÈÓÂ˙È΋˜ ÈÛÙÔ-Ú›·˜. ∏ ÎÈÓÂ˙È΋ ÈÛÙÔÚ›· ·ÔÙÂÏ› ÌÈ· ÂÍÂÏÈÎÙÈ΋ ‰È·‰È-ηۛ· Ô˘ ÚÔ·ÙÂÈ ̂ ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ‰È·ÏÂÎÙÈ΋˜Û¯¤Û˘ Ô˘Ú¿ÓÈ·˜ ÚfiÓÔÈ·˜ Î·È ·ÓıÚÒÈÓ˘ ‚Ô‡ÏËÛ˘.∫¿ÙÈ ·Ó¿ÏÔÁÔ, ‚¤‚·È·, Ù˘ «ÚÔÓÔȷ΋˜» ÈÛÙÔÚ›·˜ ÛÙËÓ∂˘ÚÒË, ·ÏÏ¿ ̄ ˆÚ›˜ ÙÔÓ ÚÔÛˆÔÔÈË̤ÓÔ ̄ ·Ú·ÎÙ‹Ú·Ù˘ ¶ÚfiÓÔÈ·˜. ª¤Û· ÛÙ· Ï·›ÛÈ· Ù˘ ÎÈÓÂ˙È΋˜ ÎÔ˘ÏÙÔ‡-Ú·˜, ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ÂÚÈÔ‰ÔÏfiÁËÛ˘ ηıÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi ‰È¿-ÊÔÚ˜ ÂÎÊ¿ÓÛÂȘ ÙÔ˘ dao. ∏ ÎÔÛÌÔÏÔÁÈ΋ ÛΤ„Ë ‚¿ÛÂÈÙ˘ ÔÔ›·˜ ¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È ÔÈ ¯ÚÔÓÈΤ˜ ÂÚ›Ô‰ÔÈ, ηٿ ÙËÓÚÒÈÌË ÂÚ›Ô‰Ô ÙˆÓ Ã·Ó, ·ÔÙÂÏ› Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ÙˆÓ Î˘-ÎÏÈÎÒÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ Ù˘ ʇÛ˘ Î·È ÌÈ·˜ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ‰È·‰È-ηۛ·˜ Ë ÔÔ›· ÂÌÊÔÚÂ›Ù·È ·fi ÙËÓ È‰¤· ÌÈ·˜ ·ÚfiÛˆ-˘, ÓÙÂÙÂÚÌÈÓÈÛÙÈÎÔ‡ ̄ ·Ú·ÎÙ‹Ú· ·Ú¯‹˜. ∞˘Ù‹ Ë ·Ó·Ó-ıÚÒÈÓË ·Ú¯‹, Ë ÔÔ›· ηıÔÚ›˙ÂÈ ÙȘ ÂÓ·ÏÏ·Á¤˜ ÙˆÓ

Π Ω Σ Τ Ο Π Α Ρ Ε Λ Θ Ο Ν Γ Ι Ν Ε Τ Α Ι Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ;

/ 39 /

ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ÂÚÈfi‰ˆÓ, ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ÛÙ·ıÂÚ‹ ηı’ fiÏË ÙˉȿÚÎÂÈ· Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈ΋˜ ∫›Ó·˜, ·ÎfiÌË ÎÈ ·Ó Û ο-ı ‰˘Ó·ÛÙ›· ·ÏÏ¿˙ÂÈ ÂÚȯfiÌÂÓÔ. ™ÙË ‰˘Ó·ÛÙ›· ÙˆÓXia, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ë ̆ ¤ÚÙ·ÙË ·˘Ù‹ ·Ú¯‹ ¤¯ÂÈ ÙÔ ÓfiË-Ì· Ù˘ ›ÛÙ˘ (zhong), ÛÙË ‰˘Ó·ÛÙ›· ÙˆÓ Shang, ÙÔ ÓfiË-Ì· Ù˘ ıÚËÛ΢ÙÈ΋˜ ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁ›·˜ (jing), ÂÓÒ ÛÙË ‰˘Ó·-ÛÙ›· ÙˆÓ Zhou, ÙÔ ÓfiËÌ· ÂÓfi˜ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡ ıÂÛÌÒÓ Î·ÈÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁÈÒÓ (wen). ∏ ÂÚÈÔ‰ÔÏfiÁËÛË ̆ ·ÎÔ‡ÂÈ Û ̄ ÚÔ-ÓÈο ‰È·ÛÙ‹Ì·Ù· Ù¿Í˘ ÎÈ ·Ù·Í›·˜ ‹ Â˘Ù˘¯›·˜ Î·È ‰˘-ÛÙ˘¯›·˜, Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ˆ˜ ÂÓ·ÏÏ·Á‹ ÊıÈÓÔÒ-ÚÔ˘-¿ÓÔÈ͢. °È’ ·˘Ùfi Î·È ÙÔ ̄ ÚÔÓÔÏÔÁÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· ÛÙËÓÎÈÓÂ˙È΋ ·ÓÙ›ÏË„Ë ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ıˆÚËı› fiÙÈ ̄ ·Ú·-ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÌÈ· ȉ¤· ·ÓÈÛÙÔÚÈÎfiÙËÙ·˜. ∞ÎfiÌ· ηȷÈÒÓ˜ ·ÚÁfiÙÂÚ·, Ë Î˘Ú›·Ú¯Ë ·Ú¯‹ ‹Ù·Ó Ë Ì˘ÛÙÈÎÈÛÙÈ΋ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ dao ηı’ ·˘Ùfi.14

∂› ‰‡Ô ̄ ÈÏÈÂٛ˜ ÛÙËÓ ∫›Ó· ̆ ‹Ú¯Â ÌÈ· ›ÛËÌË ÈÛÙÔ-Ú›· ÙËÓ ÔÔ›· οı ‰˘Ó·ÛÙ›· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Û ̂ ˜ ÎÚ·ÙÈ-΋ Âȯ›ÚËÛË. ∞ÓÙÈΛÌÂÓfi Ù˘ ‹Ù·Ó ÌÈ· Û˘ÓÔÏÈ΋ ηٷ-ÁÚ·Ê‹ fiÏˆÓ ÙˆÓ fi„ÂˆÓ Ù˘ ̇ ˆ‹˜. ∂ÊfiÛÔÓ ÛÙËÓ ∞Ó·ÙÔ-ÏÈ΋ ∞Û›· ‰ÂÓ ̆ ‹Ú¯·Ó ıÚËÛ΢ÙÈο Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· Ì ÈÂڿΛÌÂÓ·, fiˆ˜ ÛÙÔ ‰˘ÙÈÎfiÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ∂˘Ú·Û›·˜, ËÌfiÓË ‚¿ÛË ‚‚·ÈfiÙËÙ·˜ ‹Ù·Ó Ë ÈÛÙÔÚ›·. ∂Ô̤ӈ˜, ·Ó·-Ù‡¯ıËΠÌÈ· Ï·ÙÚ›· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. ∏ ÈÛÙÔÚ›· ‹Ù·Ó ÙÔÛ˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ. ΔÔ ·ÚÂÏıfiÓ ‹Ù·Ó ËÁ‹ ‚‚·ÈfiÙËÙ·˜ÁÈ·Ù› ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·ÏÏ¿ÍÂÈ. ∂Ô̤ӈ˜, Ë ÈÛÙÔÚ›·‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·Ó·ıˆÚËı›, ÁÈ’ ·˘Ùfi, ¿ÏψÛÙÂ, η٤-ÛÙÚÂÊ·Ó ÙȘ ËÁ¤˜ ÌÂÙ¿ ÙË ̄ Ú‹ÛË ÙÔ˘˜.

Α Ν Τ Ω Ν Η Σ Λ Ι Α Κ Ο Σ

/ 40 /

√ ·Ù¤Ú·˜ Ù˘ ÎÈÓ¤˙È΢ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·˜ Â›Ó·È Ô ∫ÔÌ-ÊÔ‡ÎÈÔ˜ (552/1 .Ã. - 479 .Ã.). øÛÙfiÛÔ, ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó·ÙÔÓ Ê·ÓÙ·˙fiÌ·ÛÙÂ Û·Ó ÙÔÓ ∫ÈÓ¤˙Ô ∏Úfi‰ÔÙÔ, ·ÏÏ¿ Ì¿Ï-ÏÔÓ Û·Ó ÙÔÓ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË Ù˘ ÎÈÓÂ˙È΋˜ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜, Ô˘ÙËÓ ¿ÚıÚˆÛ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈο ¤ˆ˜ ÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 20Ô‡ ·È.ŒÁÚ·„ ¤ÓÙ ÛËÌ·ÓÙÈο ‚È‚Ï›·: ÙÔ μÈ‚Ï›Ô ÙˆÓ ∞ÏÏ·-ÁÒÓ (Yijing), ÙÔ μÈ‚Ï›Ô ÙˆÓ ΔÂÎÌËÚ›ˆÓ (Shujing), ÙÔ μÈ-‚Ï›Ô Ù˘ Ô›ËÛ˘ (Shijing), ÙÔ μÈ‚Ï›Ô ÙˆÓ ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁÈÒÓ(Liji) Î·È Ù· ÃÚÔÓÈο ÙÔ˘ ºıÈÓÔÒÚÔ˘ Î·È Ù˘ ÕÓÔÈ͢(Chunqiu). ∞fi ·˘Ù¿, ÙÔ μÈ‚Ï›Ô ÙˆÓ ΔÂÎÌËÚ›ˆÓ Î·È Ù·ÃÚÔÓÈο ¤¯Ô˘Ó ÙË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÛËÌ·Û›· ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈÔ-ÁÚ·Ê›·. ∞ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÙËÓ ·Ú¿‰ÔÛË ÙˆÓ ‰˘Ô ÈÛÙÔ-ÚÈÎÒÓ Ô˘ Û˘Ófi‰Â˘·Ó ÙÔÓ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·. √ ÂÎ ‰ÂÍÈÒÓη٤ÁÚ·Ê ÙȘ «Ú¿ÍÂȘ» ÙÔ˘ Î·È Ô ÂÍ Â˘ˆÓ‡ÌˆÓ Ù·«ÏfiÁÈ·» ÙÔ˘. ΔfiÛÔ Ù· ÌÂÓ fiÛÔ Î·È Ù· ‰Â ›¯·Ó ηÓÔÓÈ-ÛÙÈ΋ ÛËÌ·Û›·. Δ· «ÏfiÁÈ·» ·ÔÙ˘ÒÓÔÓÙ·˜ ÚËÙ¿ ηȷÚÔÈ̛˜, Ù· «¤ÚÁ·» ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·˜ ηϿ Î·È Î·Î¿·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·. ªÂ ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ·˘Ù‹ Ë ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·ÛÙËÓ ∫›Ó· ›¯Â ËıÈÎfi Î·È Î·ÓÔÓÈÛÙÈÎfi ̄ ·Ú·ÎÙ‹Ú·, ·Ó¿-ÏÔÁÔ Ì ·˘ÙfiÓ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ıÚËÛÎÂÈÒÓ ÙÔ˘ ÈÔ˘‰·˚ÛÌÔ‡, ÙÔ˘¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ÈÛÏ¿Ì. π‰È·›ÙÂÚ· Ù· ̄ ÚÔÓÈο ·Ô-ÙÂÏÔ‡ÓÙ·È ·fi Û‡ÓÙÔ̘, ·Û‡Ó‰ÂÙ˜ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÈÛÙÔ-ڛ˜ Ô˘ ÛÎÈ·ÁÚ·ÊÔ‡Ó ·ÓıÚÒÈÓÔ˘˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú˜ ÔÈÔÔ›ÔÈ ‰È·Ù˘ÒÓÔ˘Ó ËıÈΤ˜ Î·È ÔÏÈÙÈΤ˜ ÎÚ›ÛÂȘ. ∏ Û¯¤-ÛË ÙÔ˘˜ Ì ÙË ̄ ÚÔÓÈÎfiÙËÙ· Â›Ó·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ·fi ·˘Ù‹Ô˘ ÌÔÚԇ̠ÂÌ›˜ Ó· Ê·ÓÙ·ÛÙÔ‡ÌÂ. ¢È·‚¿˙ÔÓÙ¿˜ Ù·¤¯Ô˘Ì ÙËÓ ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¿¯ÚÔÓÔ˘. ΔÔ Î‡ÚÔ˜ ÙÔ˘˜, fï˜,

Π Ω Σ Τ Ο Π Α Ρ Ε Λ Θ Ο Ν Γ Ι Ν Ε Τ Α Ι Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ;

/ 41 /

ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÙËÓ Ú·Á-Ì·ÙÈÎfiÙËÙ·, Û οÙÈ Ô˘ ·Ó·ÓÙ›ÚÚËÙ· Û˘Ó¤‚Ë. ¢ÂÓ Â›Ó·ÈÏfiÁÈ· ıÂfiÓ¢ÛÙ·, fiˆ˜ ÛÙ· ÈÂÚ¿ ‚È‚Ï›· ÙˆÓ ÌÔÓÔıÂ˚-ÛÙÈÎÒÓ ıÚËÛÎÂÈÒÓ. ∞Ê‹ÓÔ˘Ó Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· Ó· ÌÈÏ‹ÛÔ˘Ó·fi ÌfiÓ· ÙÔ˘˜, fiˆ˜ ¤ÏÂÁÂ Ë Â˘Úˆ·˚΋ ıÂÙÈÎÈÛÙÈ΋ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ 19Ô˘ ·È. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÌÈ· ·ÓÙÈÎÂÈ-ÌÂÓÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ıÂÔÔÈË̤ÓË, ÂÏÏ›„ÂÈ ıÂÔ‡.15

πÛÙÔÚ›· Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÈÂÚ·Ú¯›·

√È ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ Û˘Ó›‰ËÛË Î·È ÛÙÔÓ ÙÚfiÔÔ˘ ÂÎÊÚ¿ÛÙËΠÚÔοÏÂÛ·Ó ÙÔ ÂÚÒÙËÌ·: ÁÈ·Ù› ÌÂÚÈÎԛϷԛ ¤ÁÚ·Ê·Ó ÈÛÙÔÚ›· Î·È ÌÂÚÈÎÔ› ¿ÏÏÔÈ fi¯È; °È·Ù› ÔÈ ∫È-Ó¤˙ÔÈ Â›¯·Ó ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›· ÂÓÒ ÔÈ πÓ‰Ô› fi¯È, ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ¤ˆ˜ ÙËÓ Î·Ù¿ÎÙËÛ‹ ÙÔ˘˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÌÔ˘ÛÔ˘ÏÌ¿ÓÔ˘˜; °È·-Ù› ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÙfiÛÔ ÌÂÁ¿ÏË ·fiÎÏÈÛË ·Ó·ÊÔÚÈο Ì ÙËÓÈÛÙÔÚÈ΋ Û˘Ó›‰ËÛË ·ÎfiÌË Î·È Û ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ ›¯·Ó·Ó·Ù‡ÍÂÈ ÁÚ·Ê‹; ∂ȯÂÈÚÒÓÙ·˜ ÌÈ· ·¿ÓÙËÛË, ÔDonald Brown, ̆ ÔÛÙ‹ÚÈÍ fiÙÈ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ Ì‡ıÔ Î·ÈÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ‚Ï¤Ô˘Ì ·ÏÒ˜ ÙË ‰È·ÊÔ-Ú¿, ·ÏÏ¿ ›Û˘ Î·È ÙÔ Û˘Ó¯¤˜. À¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ÂΉԯ¤˜, fiÔ˘ Ô Ì‡ıÔ˜ ̆ ÂÚÈÛ¯‡ÂÈ ÙfiÛÔ Ôχ ¤Ó·ÓÙÈ Ù˘ÈÛÙÔÚ›·˜ ÒÛÙ ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ù‹ Ë ·ÔηٿÛÙ·ÛË ÙˆÓÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ. ™Â ¿ÏϘ ÂΉԯ¤˜ Ô Ì‡ıÔ˜ ›ӷÈÌÂÓ ·ÚÒÓ ÛÙËÓ ÂÍÈÛÙfiÚËÛË, ·ÏÏ¿ ·Ó ·Ê·ÈÚÂı›, ‰ÂӷԉȷÚıÚÒÓÂÙ·È ÙÔ ·Ê‹ÁËÌ· Û˘ÓÔÏÈο Î·È ÂÔ̤ӈ˜ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ ·Ó·ÊÔÚÈÎfiÙËÙ· ÚÔ˜ ÙËÓ ·ÚÂÏıÔ‡Û·

Α Ν Τ Ω Ν Η Σ Λ Ι Α Κ Ο Σ

/ 42 /

Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·. ∞Ó ‰Ô‡Ì ÙËÓ Î·Ù¿ÎÙËÛË ÙÔ˘ ªÂÍÈÎԇ̤ۈ Ù˘ ÂΉԯ‹˜ ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ·ÊÂÓfi˜ Î·È ÙˆÓ πÛ·-ÓÒÓ ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘, ‚Ï¤Ô˘Ì Ҙ ÙÔ ›‰ÈÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ÂÁÁÚ¿ÊÂ-Ù·È Û ‰˘Ô ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÔ‡˜ ÎÒ‰ÈΘ. ™ÙȘÈÛÙÔڛ˜ ÙˆÓ πÛ·ÓÒÓ ·Ó·ÌÂÈÁÓ‡ÔÓÙ·È ¿ÁÈÔÈ Î·È ı·‡Ì·-Ù·. ∞ÏÏ¿ ‚Ú›ÛÎÂÈ Î·Ó›˜ ¿ÎÚË ÁÈ· ÙÔ ÙÈ ¤ÁÈÓÂ. ∞ÓÙ›ıÂÙ·,ÛÙȘ ÈÛÙÔڛ˜ ÙˆÓ ªÂÍÈηÓÒÓ, ÙÔ Ì˘ıÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô ̆ ÂÚÈ-Û¯‡ÂÈ, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· Â›Ó·È ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó··Ó·Û˘ÁÎÚÔÙËıÔ‡Ó Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· Î·È Ë ̄ ÚÔÓÈ΋ ÙÔ˘˜ ÛÂÈ-Ú¿. √ ·ÓÙ›ÏÔÁÔ˜ Â‰Ò ı· ‹Ù·Ó fiÙÈ ÙÔ˘˜ ËÙÙË̤ÓÔ˘˜,ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ‰È·Ï‡ıËÎ·Ó Û˘ı¤ÌÂÏ· ÔÈ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÔ›ÙÔ˘˜ ÎÒ‰ÈΘ, ÙÔ˘˜ ÂӉȤÊÂÚ ÙÔ ÓfiËÌ· Ô˘ ÂÚÈÎÏ›ÓÂ-Ù·È ÛÙÔÓ Ì‡ıÔ, ÂÓÒ ÙÔ˘˜ ÓÈÎËÙ¤˜, ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÔÈ ÔÏÈÙÈ-ÛÌÈÎÔ› ÎÒ‰ÈΘ ΢ÚÈ¿Ú¯ËÛ·Ó Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙˆÓ ·Á›ˆÓ,‰ËÏ·‰‹ ÙˆÓ ÌÔÓ·¯ÈÎÒÓ Ù·ÁÌ¿ÙˆÓ, ÙÔ˘˜ ÂӉȤÊÂÚ·Ó Ù·ÁÂÁÔÓfiÙ· ÁÈ·Ù› ÙÔ ÓfiËÌ· ‹Ù·Ó ÂÍ·ÛÊ·ÏÈṲ̂ÓÔ ·fi ÙË Ó›-ÎË Î·È Ì ٷ fiÏ·. øÛÙfiÛÔ, ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ÙÔ ÂÚÒÙËÌ·:ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰È·Ù˘ˆıÔ‡Ó Î¿ÔȘ ÛΤ„ÂȘ ÁÈ·Ù› ÌÂÚÈΤ˜ÎÔÈӈӛ˜ ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó ÛÙÔÓ Ì‡ıÔ Î·È ·‰È·ÊÔÚÔ‡Ó ÁÈ·ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·, ÂÓÒ Î¿ÔȘ ¿ÏϘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó ÈÛÙÔÚÈÎ‹Û˘Ó›‰ËÛË; ΔÔ ÎÂÓÙÚÈÎfi ÛËÌÂ›Ô Ù˘ ÂÍ‹ÁËÛ˘ ÙÔ˘ Brown·ÊÔÚ¿ ÙÔÓ Û˘Û¯ÂÙÈÛÌfi ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÈÂÚ·Ú¯›·˜ Î·È ÈÛÙÔ-Ú›·˜. ™ÙȘ ÂÍÈÛˆÙÈΤ˜ ·ÁÚÔÙÈΤ˜ ÎÔÈӈӛ˜ Ë ÂÌÂÈÚ›·Î·Ù·Ó·ÏÒÓÂÙ·È ·fi ÎÔÈÓÔ‡, ̂ ˜ ·Ú¿‰ÔÛË Î·È ̂ ˜ ̇ıÔ˜Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ·. ∞Ó ÔÈ ÎÔÈӈӛ˜ Â›Ó·È ÈÂ-Ú·Ú¯Ë̤Ó˜ ÎÏËÚÔÓÔÌÈο Û ÎÏÂÈÛÙ¤˜ οÛÙ˜, ÔÈ ¿ÓıÚˆ-ÔÈ ·›˙Ô˘Ó ÚfiÏÔ ÚÔηıÔÚÈṲ̂ÓÔ. ∂Ô̤ӈ˜ ‰ÂÓ

Π Ω Σ Τ Ο Π Α Ρ Ε Λ Θ Ο Ν Γ Ι Ν Ε Τ Α Ι Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ;

/ 43 /

ÎÚ›ÓÔÓÙ·È. ÕÚ· Ô‡Ù ÂΛ ̄ ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ÈÛÙÔÚ›·. ∞Ó, ·ÓÙ›-ıÂÙ·, ÔÈ ÈÂÚ·Ú¯›Â˜ Â›Ó·È ·ÓÔÈÎÙ¤˜, ÙÔ ¿ÙÔÌÔ Â›Ó·È ‰È·ÎÚÈ-Ùfi Î·È ¤¯ÂÈ ÛËÌ·Û›·, ÂÔ̤ӈ˜ ÎÚ›ÓÂÙ·È, ¿Ú· ̄ ÚÂÈ¿˙ÂÙ·ÈÈÛÙÔÚ›·. ∂Ô̤ӈ˜, ̆ ¿Ú¯ÂÈ ÌÈ· ÛÙÂÓ‹ Û¯¤ÛË ·Ó¿ÌÂÛ·ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ‰È·ÛÙڈ̿وÛË Î·È ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·.ΔÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· Â›Ó·È fiÙÈ Ë ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›· Â›Ó·È ̆ fiıÂÛËÏ›ÁÔ-Ôχ ÙˆÓ ·ÓÔÈÎÙÒÓ ÎÔÈÓˆÓÈÒÓ. ÃÚËÛÈÌÔÔÈ›ٷÈÂΛ ‰ÂÔÓÙÔÏÔÁÈο Î·È Î·ÓÔÓÈÛÙÈο ÂÂȉ‹ ÛÙȘ ÎÔÈӈӛ˜·˘Ù¤˜ Ë ·Ú¿‰ÔÛË Â›Ó·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·‰‡Ó·ÌË ·fi fi,ÙÈÛÙȘ ÎÏÂÈÛÙ¤˜ ÎÔÈӈӛ˜ Î·È ÏÈÁfiÙÂÚÔ ·Ó·Áη›· ·fi fi,ÙÈÛÙȘ ÂÍÈÛˆÙÈΤ˜ ÎÔÈӈӛ˜. ∏ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·, ‰ËÏ·‰‹, ÏÂÈ-ÙÔ˘ÚÁ› ̂ ˜ Û˘ÓÙËÚËÙÈÎfi ·ÓÙ›‚·ÚÔ ÛÙË ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ Î·È ÙËӷԉȿÚıÚˆÛË. ∂Λ, fï˜, fiÔ˘ Ë ·Ú¿‰ÔÛË Â›Ó·È Î·-ıÂÛÙÒ˜, ·ÏÒ˜ ÂÚÈÛÛ‡ÂÈ Ë ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·.

∂›Ó·È Ô ·ÙÔÌÈÎÈÛÌfi˜ ÌÈ· ·Ú¿ÌÂÙÚÔ˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜Û˘Ó›‰ËÛ˘; ∏ Û‡ÁÎÚÈÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ πÓ‰›· Î·È ÛÙËÓ∫›Ó· ‰Â›¯ÓÂÈ ˆ˜ fi¯È, ÁÈ·Ù› Î·È ÔÈ ‰˘Ô ‹Ù·Ó ÔÏÈÛÙÈΤ˜ ÎÔÈ-ӈӛ˜. ∞ÏÏ¿ ÛÙËÓ πÓ‰›·, Î·È ÛÙËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë ÙˆÓ πÓ‰ÒÓ,¤Ó· ÚfiÛˆÔ ‹Ù·Ó ÁÂÓÓË̤ÓÔ Î·È ÚÔηıÔÚÈṲ̂ÓÔ ÁÈ·ÙÔÓ ÚfiÏÔ ÙÔ˘, ÂÓÒ ÛÙËÓ ∫›Ó· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ¤Ó·Ó ÚfiÏÔ. ∞˘Ù‹ Ë ‰Â‡ÙÂÚË Û˘Óı‹ÎË ÂÚȤ¯ÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂ-Ú˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛ˘ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ ·fi ÙËÓÚÒÙË. ÕÚ·, Ë ·ÓÔȯً ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ‰È·ÛÙڈ̿وÛË ÏÂÈ-ÙÔ‡ÚÁËÛ ̂ ˜ ¤Ó· ΛÓËÙÚÔ ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·, ÂÓÒ Ë ÎÏÂÈÛÙ‹ˆ˜ ÊÚ¿ÁÌ·. 줂·È·, fiϘ ÔÈ ÎÔÈӈӛ˜ Ô˘ ·Ó¤Ù˘Í·ÓÛ˘ÛÙ‹Ì·Ù· Έ‰ÈÎÔÔ›ËÛ˘ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ ‹Ù·Ó ÈÂÚ·Ú-¯Ë̤Ó˜ ÎÔÈӈӛ˜. ∞fi ÙȘ ÈÂÚ·Ú¯Ë̤Ó˜ ÎÔÈӈӛ˜, ¿-