ζήσε μάθε νιώσε

ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2015FREE PRESS

Σε παίρνουν τα χρόνια…Σου αρκεί;

Τι πρέπει να κάνει ένα παιδί αν χαθεί;

ΑυτοκτονικότηταΗ µάστιγα της εποχής µας

Εσωστρεφής ή εξωστρεφής; Ή µήπως και τα δύο;

Προσεχώς µητέρα!Μάθε τα πάντα για το ενδοµήτριο

«ταξίδι» του µωρού σουΓονείς και παιδιάΚυνηγώντας την τελειότητα

Fractional Laser CO2

Λεύκανση δοντιώνΓια ένα λαμπερό χαμόγελο

Χάστε τα κιλά των διακοπών εύκολα και γρήγορα

Θεραπείες ΦθινοπώρουΛαμπερό δέρμαΑνανέωση προσώπου

Η διατροφή στις ρευματικές παθήσεις

ΠατάταΜαζί δεν κάνουμε και χώρια δεν μπορούμε!

Αγαπάτε το κατοικίδιό σας;Ταΐστε το σωστά

Προτάσεις βιβλίων

Περιεχόμενα

42

38

16

Σε παίρνουν τα χρόνια…Σου αρκεί;Εσωστρεφής ή εξωστρεφής; Ή μήπως και τα δύο;ΑυτοκτονικότηταΗ μάστιγα της εποχής μαςΕνδονοσοκομειακές λοιμώξειςΠώς να προστατευτείτε

10

16

20

24

2830

34

38

4247

52

60

you

Φθινόπωρο 2015

94

86

Προσεχώς μητέρα!Μάθε τα πάντα για το ενδομήτριο «ταξίδι» του μωρού σου

Κοιλιοπλαστική μαζί με καισαρική γίνεται;Τι πρέπει να κάνει ένα παιδί αν χαθεί;Εν όψει της σχολικής χρονιάς

Λογοθεραπευτής - ΓονέαςΜια σχέση συνεργασίας και εμπιστοσύνης

Αγόρια και κορίτσιαΔιαφορές – συμπεριφορέςΤο παιδί μου έχει φύσημαΠρέπει να ανησυχώ;

Πρώιμη ήβηΌταν το κορίτσι ωριμάζει πιο γρήγοραΑρνείται να διαβάσειΤι να κάνω;Γονείς και παιδιάΚυνηγώντας την τελειότηταΠροτάσεις βιβλίων

61

687073

76

80

86

88

90

94

97

kids

Περιεχόμενα

61

Βρείτε μας στο facebook

www.facebook.com/aboutyoukids

10

Λύπη. Σιωπή. Απομόνωση. Αν δεν συμβαί-νει σε σένα, κάπου το άκουσες ή κάποιον είδες. Υπάρχει παντού γύρω σου και σου φαίνεται τρομακτικό. Όχι αυτό που είναι αλλά αυτό που σε κάνει να φαντάζεσαι.

Σου δημιουργεί την αίσθηση ότι είσαι ανε-παρκής. Δεν μπορείς να το καταλάβεις. Δεν ξέρεις γιατί συμβαίνει. Εσύ έχεις μά-θει δύσκολα ή εύκολα να τα καταφέρνεις. Πώς άραγε σκέφτονται οι θλιμμένοι άν-θρωποι; Γιατί παραιτούνται; Δεν βαριού-νται να μη μιλούν και να μην αντιδρούν; Δεν έχουν μια στοιχειώδη περιέργεια για τη συνέχειά τους στα γρανάζια του κόσμου; Πώς είναι δυνατόν; Άραγε τι περιμένουν με αυτή τους τη στάση;

Δεν μπορείς να καταλάβεις, ώσπου αρχί-ζει να αφορά τον δικό σου άνθρωπο. Και τότε τα πρότερα γενικευμένα σου ερωτή-ματα αλλάζουν μορφή. Γίνονται πλέον προσωπικά. Και σαν να αλλάζει η ουσία τους. Χωρίς καλά - καλά να το καταλάβεις, αρχίζεις να αναρωτιέσαι σε πρώτο πρό-

σωπο και οι παλιοί προβληματισμοί σου να μεταμορφώνονται σε ευθείες ερωτή-σεις. «Τι έχεις;» ή «σου έκανα κάτι;» ή «πού φταίω;» ή «αν δεν σου αρέσει η ζωή σου μαζί μου γιατί δεν μου το λες;» ή «γιατί δεν μου λες τι σου φταίει;».

Και βεβαίως τις περισσότερες φορές δεν παίρνεις καμία απάντηση ή είναι μονολε-κτική.

Θηρίο ανήμερο η λύπη δίπλα σου κι ας μοιάζει χαμηλών τόνων. Επίθεση είναι η σιωπή. Σε τρομάζει, δεν ξέρεις τι να πεις και τι να κάνεις. Όμως ούτε ο διπλανός σου που έχει αποσυρθεί στη θλίψη ξέρει.

Δεν ξέρει τι ακριβώς του φταίει. Είναι κάτι γενικευμένο και αό-ριστο, είναι μια μόνιμα κακή διάθεση, είναι μια άρνηση για όλα του τα δοκιμασμένα.

Είναι μια άρνηση στις ερωτή-σεις σου. Δεν τον νοιάζει να σε διαβεβαιώσει ότι φταις ή ότι δεν φταις. Τον νοιάζει να βγει από εκεί που βρίσκεται. Όσο κι αν δεν φαίνεται τον νοιάζει! Μη στέκεσαι από πάνω του και τον ανακρίνεις με τη λά-μπα των ενοχών σου να του τυφλώνουν τη ζωή. Πάψε να ρωτάς. Σκέψου, νοιώσε, πλη-σίασε, μη φοβάσαι, μην κά-

νεις τον καθρέφτη της λύπης του και πάψε να ρωτάς.

Σκέψου κάτι σε κατάφαση. Πες «είμαι εδώ» ή πες «δεν είμαι πια εδώ». Νοιώσε κάτι να πεις. Που να προκύπτει από μέσα σου. Αρκεί να είναι σε κατάφαση. Σε περιμένει.

Θλίψη…ΛΟYΗ Ι. ΜΑΡIΑ / ΚΛΙΝΙΚH ΨΥΧΟΛOΓΟΣ

11

ΠανικόςΔεν θυμάσαι ποια μέρα ήταν, τι ώρα συ-νέβη, πώς ακριβώς άρχισε. Ένα πράγμα όμως θυμάσαι με μια λυπητερή ακρίβεια: εκείνη την «άχρονη» στιγμή που σου καρ-φώθηκε στο μυαλό: «θα πεθάνω». Σύντο-μα άρχισες να ιδρώνεις, να «πνίγεσαι», να αισθάνεσαι ότι η ανάσα σου όσο πάει και μικραίνει. Σκέφτηκες πως πρέπει να πας επειγόντως στο νοσοκομείο γιατί μάλλον το σώμα σου σύντομα θα σε εγκαταλείψει. Ειδοποίησες τον άντρα σου, τα παιδιά, τους φίλους. Και βρεθήκατε όλοι μαζί στα επείγοντα. Γιατί ένοιωσες πως η ζωή σου ξαφνικά έγινε «επείγον περιστατικό»! Έπρε-πε να έρθουν όλοι να σε φροντίσουν. Πό-σες φορές άραγε, ζήτησες από τους άλ-λους να κάνουν πράγματα για σένα;

Πόσες φορές είπες: «πάρε με αγκαλιά, εί-ναι επείγον!»; Πότε διαμόρφωσες τα «αι-τήματά» σου στους δικούς σου; Τι διεκδί-κησες; Κάθε πότε λες «όχι»; Πώς «έζησες» ώσπου να πανικοβληθείς από το φόβο ότι θα «πεθάνεις»;

Είσαι ακόμη στο νοσοκομείο, οι εξετάσεις βγαίνουν η μια μετά την άλλη αρνητικές. Αρνητικές σε τι; Σου είναι αδιανόητο. Και τι ακριβώς ήταν όλο αυτό που σου συνέβη; Πώς προέκυψε; Αφού όντως δεν μπορού-σες να αναπνεύσεις. Και όλο αυτό δεν το φαντάστηκες. Σου συνέβη. Το είδαν και οι γύρω σου. Με τη χλωμάδα του νεκρού κα-λούσες απεγνωσμένα σε βοήθεια. Τι έγινε; Τι σημαίνει «όλα καλά»; Πώς γίνεται να εί-ναι όλα καλά μετά από αυτό;

Και εν τω μεταξύ το παράξενο ήταν ότι όσο περίμενες τις εξετάσεις άρχισες να γαλη-νεύεις, άρχισες να αναπνέεις πάλι κανονι-

κά, άρχισες να βρίσκεις το χρώμα σου, λες και μαζί με το αίμα, κάποιο χέρι να σου έλυσε τον κόμπο στο λαιμό σου.

Ήρθε η ώρα να επι-στρέψεις στο σπίτι με μια ακαταλαβίστικη διάγνωση: «Πανικός» δηλαδή ψυχοσωματι-κά, δηλαδή δεν κατα-λαβαίνεις τίποτα. Γιατί δεν είναι όπως όταν εί-χες σπάσει το χέρι σου που σου έκαναν μια ακτινογραφία και σου

έδωσαν τη δυνατότητα να έχεις μπροστά σου σε εικόνα, τη ζημιά που προκάλεσες στον εαυτό σου, έτσι ώστε να πάρεις την κατάλληλη θεραπεία και όλα καλά. Πώς βρίσκεται η ψυχή για να έχεις την εικόνα; Εσύ το ορίζεις!

12

Μα τι είδους φόβος είναι αυτός που σου εμφανίστηκε ξαφνικά; Εσύ δεν φοβόσουν. Και στις εξετάσεις ρουτίνας είχες μια παιδι-κή σχεδόν γενναιότητα. Πώς ξαφνικά άλ-λαξες έτσι;

Φοβάσαι τον καρκίνο, το έμφραγμα, το ασανσέρ, το να οδηγήσεις το αυτοκίνητό σου, τη χαρά, τους ανθρώπους, όλα τα φοβάσαι!

Έχεις το λόγο σου όμως, έχεις τακτοποι-ημένη μια ιστορία στο μυαλό σου για να ταΐζεις το φόβο. Που δε χορταίνει ποτέ.

Αν φοβηθείς ότι έχεις καρκίνο στον πνεύ-μονα και κάνεις μια ακτινογραφία θώρα-κος και βγει αρνητική ο φόβος μένει νηστι-κός. Κι εσύ πρέπει να φτιάξεις άλλη τροφή να τον ταΐσεις. Γιατί δε φεύγει. Κι εσύ τον φοβάσαι. Πώς να τον διώξεις; Κι αν πεθά-νεις; Έχει φωλιάσει μέσα σου και σου φω-νάζει διαρκώς «πεινάω». Κι εσύ μαγειρεύεις τα σενάρια και τον ταΐζεις, τον ταΐζεις, τον ξορκίζεις και μετά πάλι τον ταΐζεις. Σα να έχεις μέσα έναν εχθρό με σιδερογροθιά. Συντηρείς το «εναντίον» σου.

Και ξέρεις ποιο είναι το παράδοξο; Αν οι γιατροί σε στέλνουν στο σπίτι σου με ένα πακέτο «καλές» εξετάσεις και μια «ψυχή

κομμάτια», είσαι ο μόνος που μπορείς να «σε εξετάσεις» και να σου προσφέρεις καλά αποτελέσματα. Πρέπει από σένα να προκύψουν τα αποτελέσματα.

Και πού να την ψάξεις την ψυχή; Πού ακρι-βώς είναι ο τόπος της; Κανένα βιβλίο δεν το γράφει. Σε καμία εικόνα δεν αποδείχτηκε ποτέ η μορφή της. Κανείς ποτέ δεν έβαλε την ψυχή «στο τραπέζι» να την εξετάσει, όπως θα έκανε με έναν πνεύμονα ή έναν εγκέφαλο.

Σκέψου όμως, όλοι πάντα δείχνουν στο μέ-ρος της καρδιάς…

Οφείλεις εσύ να της φτιάξεις έναν τόπο, να της δημιουργήσεις όμορφες εικόνες, ιδανικές συνθήκες για σένα ή σχεδόν ιδα-νικές, όμορφα μέρη να περπατάτε παρέα, ωραίους ανθρώπους να μοιράζεστε την ανάσα του σώματός σας, να της ορίσεις τη μορφή.

Κάνε λόγο όλο αυτό το «απροσδιόριστο» που συμβαίνει μέσα σου για να ανακαλύ-ψεις την ψυχή σου. Δεν είναι τόσο δύσκο-λο όσο φαίνεται. Άρθρωσε πρώτα αυτά που ξέρεις, για να φτάσεις έπειτα σε αυτά που αγνοείς. Τα ασυνείδητα. Τα βαθύτερα. Εκεί θα βρεις τα μυστικά που σου φυλάς.

Και μήπως να το ξανασκεφτείς; Τελικά αυ-τός ο φόβος που τον φοβάσαι μήπως εί-ναι «ευλογημένος»;

Μήπως είναι σαν τον επισκέπτη που σου χτυπάει για να σου πει ότι από το σπίτι σου βγαίνει καπνός, τη στιγμή που εσύ κοιμά-σαι μακαρίως; Αν δεν ερχόταν με τη μορ-φή «φοβάμαι ότι θα πεθάνω», θα έφτανες ποτέ στο «φοβάμαι ότι δεν ζω»;

Φόβος

13

Σου πέρασε. Τον ξέχασες και σε ξέχασε. «Αυτά είναι για τους νέους», έμαθες να λες. Χρόνια τώρα… Ξεκίνησες λίγο μετά τα 30 να μνημονεύεις τη νιότη σου. Στα 40 μιλάς σαν να είσαι 80. Προσπερνάς τα χρόνια σου μετατρέποντας το «τώρα» σου σε απλώς αδιάφορο. Και τι υπάρχει εκτός από το «τώρα»; Το σκέφτηκες ποτέ; Το πα-ρελθόν χρονικά δεν υφίσταται. Έγινε μνή-μη. Το μέλλον είναι αβέβαιο για τον κάθε «κοινό θνητό».

Τι κρατάς σίγουρα στα χέρια σου αν όχι το «τώρα», που διαρκεί όσο κάνεις να αρ-θρώσεις την ίδια τη λέξη «τώρα»; Δηλαδή

την κάθε σου στιγμή. Γιατί το προσπερνάς;Δεν θα είσαι ποτέ με τον σύντροφό σου όπως ήσουν κάποτε. Άλλαξαν οι ανάγκες σας. Επαναπροσδιορίστηκες απέναντι στις καινούργιες; Γιατί ο έρωτας να είναι μόνο για τους νέους; Ποιος σου όρισε κάτι τέτοιο; Ο δικός σου ο ορισμός ποιος είναι; Απλώς βαρέθηκες τα ίδια και τον αποστρέ-φεσαι. Ή ίσως να φαντάζεσαι πως πρόκει-ται για κάτι που πρέπει να έχει διάρκεια. Ή να μοιάζει με εκείνο το καρδιοχτύπι που εί-χες στα 15. Αλήθεια, σκέφτεσαι γενικότερα όπως στα 15; Σίγουρα όχι. Δεν σταματάς όμως να σκέφτεσαι. Μιλάς όπως στα 15; Όχι. Δεν παύεις όμως να μιλάς.

Έχεις τροποποιήσει σχεδόν τα πάντα. Δεν είπες ποτέ ότι η σκέψη ή η ομιλία είναι μόνο για τους νέους. Ο έρωτας γιατί; Και τι εί-ναι ο έρωτας; Σχεδόν πάντα συνδέεται με εκείνα τα έντονα συναισθήματα «μιας αρ-χής»! Τότε που τίποτα δεν είναι σίγουρο, που ψάχνεις τον άλλο, που τον αναζητάς, που ακόμη «κυνηγάς έναν ξένο», που θέ-λεις να τον κατακτήσεις, που σε μαγεύει «ο άγνωστος», που θέλεις!!! Γιατί η έλλειψη προκαλεί την Επιθυμία.

Τελικά αυτό είναι ο έρωτας; Η σχέση, απο-κλειστικά σε συνθήκη ακόμη… δύο ξένων; Μετά τι;

Είπες ποτέ στον σύντροφό σου: «Βαρέθη-κα. Ας αλλάξουμε κάτι!». Όχι, πιθανότατα δεν το είπες. Γιατί θεωρείς ότι «τον έχεις». Άρα δεν έχεις Επιθυμία. Τον έχεις όμως; Έτσι νομίζεις. Γιατί ποτέ ίσως δεν αναρω-τήθηκες τι σημαίνει για τον άλλο να «τον έχεις». Κι ούτε τολμάς να τον ρωτήσεις.Με τον έρωτα τα ‘βαλες και μαλώσατε, ερήμην του συντρόφου σου. Ερήμην και της Επιθυμίας σου που ίσως αρνείσαι.

Και ο έρωτας;

14

Θλίψη, φόβος, πανικός, ο έρωτας μακρι-νός κι εσύ να νοιώθεις πως η κάθε σου μέρα είναι «στείρος χρόνος, σκέτος». Δεν σου γεννάει χαρά, δεν υπάρχει αλλαγή. Η δουλειά, το σπίτι, τα παιδιά, ο άντρας ή η γυναίκα σου, σε μια τακτοποιημένη «ακι-νησία».

Τα ελέγχεις όμως όλα, δηλαδή μπορείς να προβλέψεις το παραμικρό. Μα και βέβαια μπορείς. Αφού είναι ίδια. Υπό έλεγχο. Είσαι ανυποψίαστος. Ήσυχος.

Ώσπου να σου δώσει την κλωτσιά το ασυ-νείδητο, που θα σου κόψει την ανάσα. Που αν αυτό το χτύπημα είχε φωνή ίσως να σου έλεγε: «Αφυπνίσου! Δεν γεννήθηκες έτσι

απλά για να αφαιρείς αδιάφορα τις σελίδες από το ημερολόγιο της ζωής σου».

Φτιάξε ζωή. Μίλα. Ζήτα. Όρισε τον εαυτό σου. Δώσε σημασία στο χρόνο σου. Δεν θα είσαι για πάντα εδώ. Μη χαλάς τον εαυτό σου. Μην του διπλώνεις τα φτερά. ‘Ο,τι δεν χρησιμοποιείται ατροφεί και τελι-κά παλιώνει από την αχρηστία. Καταδικά-ζεται στη φθορά του χρόνου.

Σε παίρνουν τα χρόνια παρέα με το φόβο «μήπως πεθάνεις». Η ζωή είναι ο μόνος εχθρός και του φόβου και του θανάτου κι εσύ την κρατάς «απ΄ έξω». Σαν να είναι αυτή ο εχθρός. Το σκέφτηκες ποτέ; Το σκέ-φτηκες. Ασυνείδητα. Αυτό είναι που φοβά-σαι. Να μην πάψεις να Επιθυμείς. Και πανι-κοβλήθηκες. Και φοβήθηκες αλλά πώς να αρθρώσεις όλα όσα βαρέθηκες; Πρέπει πρώτα να τα ανακαλύψεις. Να τα ξεχωρί-σεις. Αργείς! Στα «μήπως» και στα «αν».

1 λεπτό, 2 λεπτά… 1 μέρα, 2 μέρες… 1 μή-νας, 2 μήνες… 1 χρόνος, 2 χρόνια, 10 χρό-νια, 20 χρόνια, 30 χρόνια…

Αργείς πολύ! Άλλαξε θέση!

Κοίτα μακριά. Όπως όταν οδηγείς. Μην περιορίζεις τον «κόσμο» σου. Θα σκοντά-ψεις.

Σου αρκεί;

Σε παίρνουν τα χρόνια…Σου αρκεί;

Κεντρική Διεύθυνση: Γούναρη 35 & Κανακάρη (Α’ όροφος) • τηλ.: 2610 222.648www.koutsantoni.gr info@koutsantoni.gr XenesGlossesKoutsantoni

Προχώρα ψηφιακά

Blended learning τιμή γνωριμίας

Proficiency 70 ευρώ

Lower 60 ευρώ

TOEFL, TOEIC, IELTS, GRE, GMATΨηφιακή

πλατφόρμα

ΕγγύησηEπιτυχίας

ΕγγύησηEπιτυχίας

Ταχύρυθματμήματαφοιτητώνενηλίκων

Κέντρο - Σύνορα - Mέση Αγυιά - Ψαροφάι - Πράτσικα TEI - Ζαρουχλέικα - Καστελλόκαμπος - Αγίας Σοφίας

ΑΓΓΛΙΚΑ, ΓΑΛΛΙΚΑ, ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ, ΙΤΑΛΙΚΑ

ΙΣΠΑΝΙΚΑ, ΤΟΥΡΚΙΚΑ, ΚΙΝΕΖΙΚΑ, ΡΩΣΙΚΑ

16

Στη σημερινή εποχή παρατηρούμε ότι περισσότερο αποδεκτοί είναι οι άνθρωποι οι οποίοι προβάλλουν μια εικόνα εξωστρέφειας για τον εαυτό τους. Στην τηλεόραση, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στο χώρο εργασίας μας και στις καθημερινές μας σχέσεις, το μοντέλο το οποίο επικρατεί είναι αυτό ενός ανθρώπου που μιλάει δυνατά, γελάει, κάνει χειρονομίες, εκφράζεται με έντονο τρόπο, έχει πολλούς φίλους.

ΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ - ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Εσωστρεφής ή εξωστρεφής;

Ή μήπως και τα δύο;

17

Στις δυτικές κοινωνίες προτιμούμε την εξω-στρεφική στάση και την περιγράφουμε με κολακευτικά λόγια, λέγοντας πως το άτο-μο είναι ανοιχτό, κοινωνικό, ισορροπημέ-νο κλπ., ενώ αντίθετα κατηγορούμε τον εσωστρεφή για εγωκεντρικό, ντροπαλό ακόμα και αρρωστημένο. Από την άλλη μεριά στην Ανατολή, μέχρι τα τελευταία χρόνια τουλάχιστον, η στάση που κυρι-αρχούσε ήταν η εσωστρεφική. Η διαφορά αυτή μπορεί να μας εξηγήσει την υλική και τεχνική ανάπτυξη του Δυτικού Ημισφαιρί-ου, σε αντίθεση με την υλική φτώχεια αλλά τη μεγαλύτερη πνευματική ανάπτυξη της Ανατολής.

Πολλοί είναι αυτοί που συγχέουν την εσω-στρέφεια με τη ντροπή. Η εσωστρέφεια είναι διαφορετικό από το να είσαι ντροπα-λός. Η ντροπή έχει να κάνει με το φόβο της κοινωνικής κρίσης. Η εσωστρέφεια έχει να κάνει με το πώς αντιδράμε στα ερεθίσμα-τα και στις κοινωνικές περιστάσεις. Ενώ οι εξωστρεφείς φαίνεται να προτιμούν περισ-σότερα ερεθίσματα για να ενεργήσουν, οι εσωστρεφείς αισθάνονται πιο ικανοί και λειτουργικοί όταν βρίσκονται σε ήρεμο πε-ριβάλλον.

Χαρακτηριστικά εσωστρεφών και εξωστρεφών ανθρώπων

Σύμφωνα με τον Carl Jung υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες ανθρώπινης συμπερι-φοράς/υπόστασης: η εξωστρεφής στά-ση και η εσωστρεφής. Τα κυριότερα χα-ρακτηριστικά των δύο αυτών κατηγοριών είναι τα εξής:

Η εξωστρέφεια έχει πηγή και κατεύθυνση της έκφρασης της ενέργειας κυρίως στον εξωτερικό κόσμο. Βασική τάση του εξω-στρεφούς αποτελεί η σχέση με τον έξω κόσμο, το περιβάλλον του, τα αντικείμενα γύρω του και την προσαρμογή σε αυτά, χωρίς να αισθάνεται απαραίτητα την ανά-γκη να τα αξιολογήσει, αν είναι καλά ή όχι. Το περιβάλλον τον απορροφά. Τον απα-σχολεί τι θα πει ο κόσμος, τι ζητάει η κοι-

νωνία και πώς θα συμμορφωθεί με αυτά. Γι’ αυτό προσαρμόζεται εύκολα ακόμα και σε ασταθείς κοινωνικοπολιτικές συνθήκες.Η εσωστρέφεια έχει πηγή και κατεύθυνση της ενέργειας τον εσωτερικό κυρίως κό-σμο. Ο εσωστρεφής έχει δικές του αρχές και αντιλήψεις, με τις οποίες βλέπει, βιώνει και κρίνει την πραγματικότητα. Δεν τον νοιάζει να προσαρμοστεί στο περιβάλλον αλλά απαιτεί το περιβάλλον να προσαρ-μοστεί σε αυτόν. Έτσι εξηγείται γιατί ένας εσωστρεφής μπορεί να θεωρείται αντι-κοινωνικός και ιδιόρρυθμος ή ακόμα και εγωιστής.

Μια ισορροπημένη στάση θα έπρεπε να περιέχει σε ίσα μέρη και εξωστρέφεια και εσωστρέφεια, πολύ συχνά όμως συμ-βαίνει η μια τάση να έχει αναπτυχθεί ενώ η άλλη παραμένει ασυνείδητη. Αμιγώς όμως εξωστρεφής ή εσωστρεφής τύπος δεν υπάρχει. Και μερικοί άνθρωποι βρί-σκονται ακριβώς στο μέσο του φάσματος εσωστρεφή/εξωστρεφή, και τους ονομά-ζουμε αμφιστρεφείς. Τέλος, ο Γιούνγκ ανα-φέρει ότι η εσωστρέφεια ή η εξωστρέφεια αρχίζουν από την παιδική ηλικία.

Σύμφωνα με έρευνες, περίπου το 1/3 των ανθρώπων ανήκουν στην κατηγορία των εσωστρεφών. Κι ενώ στις σύγχρονες κοι-νωνίες η κουλτούρα η οποία έχει αναπτυ-χθεί μπορεί να θεωρεί τους εσωστρεφείς ως κάτι έξω από τις κοινωνικές νόρμες, στο παρελθόν τέτοιοι άνθρωποι έχουν παρουσιάσει σημαντικό έργο. Ενδεικτικά αναφέρουμε τον Μαχάτμα Γκάντι, τον Άλ-μπερτ Αϊνστάιν, τον Βίνσεντ Βαν Γκογκ.

Οι εσωστρεφείς του σήμερα

Εκτός από τους γνωστούς της Ιστορίας, εσωστρεφείς άνθρωποι υπάρχουν και δί-πλα μας. Μπορεί να είναι ο σύντροφός μας, το παιδί μας, οι γονείς μας, ένας συ-νάδελφος ή ακόμα και εμείς οι ίδιοι.

Πολλοί άνθρωποι, αναφέραμε προηγου-μένως, συγχέουν την εσωστρέφεια με τη ντροπή, κρίνοντας μέσα από το πρίσμα

18

των κοινωνικών τους συναναστροφών. Όμως, διαφέρει ο ρόλος που καλούμαστε να πάρουμε στην καθημερινή μας ζωή από αυτό που πραγματικά είμαστε και νοι-ώθουμε. Υπάρχουν κάποια στερεότυπα γύρω από αυτές τις πεποιθήσεις.

Για παράδειγμα, κάποιος που σε ένα χώρο μπορεί να μην μιλάει πολύ και να μην νοι-ώθει ότι είναι η ψυχή της παρέας, μπορεί να θεωρηθεί ως ντροπαλός ή ως αντικοι-νωνικός. Κι όμως, ο ίδιος άνθρωπος μπο-ρεί να εργάζεται σε ένα αμιγώς κοινωνικό περιβάλλον π.χ. στέλεχος εταιρείας, ο ίδιος όμως να προτιμά να εκτονώνει την ενέρ-γειά του μέσω της ζωγραφικής ή της συγ-γραφής βιβλίων ή άλλων πιο μοναχικών ενασχολήσεων.

Και αυτό, γιατί τα εσωστρεφή άτομα μέσα από τη μοναχικότητα αναπτύσσουν εσω-τερικές διεργασίες, είναι πιο πολύ με τις σκέψεις τους και εμβαθύνουν σε εσωτερι-κές αναζητήσεις. Σαν η φασαρία, η πολυ-κοσμία και η κίνηση να τους αποσπά την προσοχή, σαν να χάνουν ένα κομμάτι του εαυτού τους. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι εσωστρεφείς είναι ελλειματικοί χαρακτή-ρες. Είναι ο δικός τους τρόπος να εκφρά-ζονται και να λειτουργούν. Απεναντίας, ένας εξωστρεφής χαρακτήρας μπορεί να μιλάει πολύ, να είναι κοινωνικός και στην ουσία να μην έχει πει τίποτα για τον εαυτό του.

Οι εσωστρεφείς είναι άτομα που προτι-μούν να ακούνε παρά να μιλάνε. Για πα-ράδειγμα, σε ένα ζευγάρι ο ένας σύντρο-φος μπορεί να μην εκφράζεται έντονα, να είναι σιωπηλός και ο άλλος σύντροφος να θεωρεί ότι δεν τον αγαπάει, δεν τον νοιάζεται. «Δεν με αγαπάς επειδή δεν μου το λες τόσο συχνά». Και όμως, αυτό το άτομο έχει τον δικό του ξεχωριστό τρόπο να εκφράζεται, χωρίς απαραίτητα να πρέ-πει να εκδηλώνει κάθε λίγο τα συναισθή-ματά του.

Οι εσωστρεφείς δεν μιλάνε εάν δεν έχουν κάτι να πουν. Παρακολουθούν τη συζήτη-ση «από απόσταση», κρατώντας σημειώ-σεις στο μυαλό τους πριν συμμετάσχουν σε οποιαδήποτε κοινωνική συναναστρο-φή. Αυτή η προετοιμασία, τους επιτρέπει να συμμετέχουν σε μία κουβέντα με αυ-τοπεποίθηση, χωρίς να μασούν τα λόγια τους ή να αμφιβάλλουν για την ακρίβεια αυτών που λένε.

Επίσης, ακούω πολύ συχνά να λένε ότι οι εσωστρεφείς άνθρωποι δεν τα πάνε καλά με τους άλλους και πολλές φορές γίνονται αγενείς. Παραδείγματος χάριν, μπορεί κά-ποιον να τον κατηγορούν ότι δεν έχει πολ-λούς φίλους και ότι δεν συμμετέχει στην παρέα. Αυτό όμως δεν ισχύει, καθώς εκτι-μούν πραγματικά την αξία των λίγων φί-λων που έχουν. Μπορεί να μετράνε τους στενούς φίλους τους στο ένα τους χέρι. Επίσης συχνά δεν βλέπουν τον λόγο να είναι υπερβολικά τυπικοί στις κοινωνικές τους συναναστροφές. Θέλουν απλώς να είναι αυθεντικοί και ειλικρινείς. Δυστυχώς, αυτό δεν είναι αποδεκτό στις περισσότε-ρες καταστάσεις και μπορεί να θεωρηθεί ως αγένεια.

Υπάρχουν εσωστρεφείς οι οποίοι προτι-μούν να περνάνε περισσότερο καιρό με τον εαυτό τους. Αποφεύγουν τις πολύ-πλοκες διαδικασίες που έχουν να κάνουν με δημόσιες δραστηριότητες. Είναι απολύ-τως άνετοι με τις σκέψεις, τους αρέσει να ονειροπολούν. Οι σκέψεις και τα συναι-

19

σθήματά τους είναι αυτά τα οποία τους απορροφούν. Ο εσωτερικός τους κόσμος είναι πιο σημαντικός. Προτιμούν την ενδο-σκόπηση, να κοιτάζουν δηλαδή προς τα μέσα και ευχαριστιούνται με το να περ-νούν την ώρα τους κάνοντας προσωπι-κές ενασχολήσεις (ζωγραφική, ανάγνωση βιβλίου, επίλυση προβλημάτων).

Έχουν πολύ καλή σκέψη, είναι πολύ συγκε-ντρωμένοι σε αυτό που κάνουν, βάζουν στόχους και έχουν πειθαρχία. Γι’αυτό και αρκετοί εσωστρεφείς άνθρωποι είναι επι-τυχημένοι σε αυτό που κάνουν. Ο κόσμος ωστόσο τους θεωρεί παράξενους, διαφο-ρετικούς, ότι είναι απομακρυσμένοι, δεν θέλουν να βγαίνουν έξω και ότι θέλουν να μένουν πάντα μόνοι τους. Συχνά τους κατηγορούν και λένε: Μα πώς έγινες έτσι, κλείνεσαι στον εαυτό σου και δεν σε ενδι-αφέρει τι γίνεται γύρω σου; Αφηρημένος είσαι, ζεις στον κόσμο σου!

Ο περισσότερος κόσμος θεωρεί τη δια-σκέδαση συνώνυμο της εξωστρέφειας. Πολύβουοι χώροι με δυνατή μουσική, δραστηριότητες έντονες, πολλές κοινωνι-κές συναναστροφές, συνθέτουν το σκηνι-κό μιας εξωστρεφούς συμπεριφοράς. Οι εσωστρεφείς από την άλλη είναι άνθρω-ποι που και αυτοί διασκεδάζουν, αλλά με διαφορετικό τρόπο. Μπορεί για παράδειγ-μα να διασκεδάσουν με μια βόλτα στη φύση, με την ανάγνωση ενός βιβλίου, με λίγους και καλούς φίλους στο σπίτι. Δεν χρειάζονται έντονες δραστηριότητες και πολύ θόρυβο για να διασκεδάσουν, δεν ξεφαντώνουν. Έχουν τον δικό τους διαφο-ρετικό και μοναδικό τρόπο να απολαμβά-νουν τη διασκέδασή τους.

Τι προτείνουμε Αρκετοί είναι αυτοί που πιστεύουν και ζη-τούν από άτομα εσωστρεφή να αλλάξουν και να γίνουν εξωστρεφή. Κάτι τέτοιο όμως αντιβαίνει τα ιδιοσυγκρασιακά τους χαρα-κτηριστικά, είναι αναπόσπαστο κομμάτι του χαρακτήρα τους. Όπως λοιπόν δεν μπορούμε να φανταστούμε ένα κόσμο χωρίς εξωστρεφής ανθρώπους, έτσι δεν μπορούμε να μην σεβαστούμε και το δικαί-ωμα και την ελευθερία ύπαρξης εσωστρε-φών ανθρώπων. Όσο σημαντικό είναι να υπάρχουν άνθρωποι κοινωνικοί, με συλ-λογικές συμπεριφορές και ομαδικό τρόπο λειτουργίας και σκέψης, άλλο τόσο σημα-ντικό είναι να υπάρχουν και άνθρωποι οι οποίοι δημιουργούν κατά μόνας και έχουν τον σεβασμό και την αποδοχή να είναι ο εαυτός τους. Ένα είναι σίγουρο, ότι ο κό-σμος θα ήταν πολύ διαφορετικός αν δεν υπήρχαν και οι εσωστρεφείς άνθρωποι να βάλουν και αυτοί το δικό τους λιθαράκι σε αυτό που λέγεται ανθρώπινη εξέλιξη και δημιουργία.

Θεοτοκοπούλου 90 (πλησίον ΑΤΕΙ), ΠάτραΤ: 2610 242.413Κ: 6948 285.906Ε: gioderv@hotmail.com

Παναγιώτα Δερβίση

20

Η 10η Σεπτεμβρίου έχει οριστεί ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Αυ-τοκτονίας. Τι γνωρίζουμε όμως γύρω από αυτό το φαινόμενο; Ποιοί μύθοι και αλήθειες υπάρχουν για τα άτομα που επιχειρούν την αυτο-χειρία; Ποιά είναι τα προειδοποιητικά σημάδια κάποιου που σκέφτεται την αυτοκτονία; Και εν τέλει ποιός είναι δυνατότερος, αυτός που επέλε-ξε ή αυτός που απαρνήθηκε τη ζωή;

ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ - ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ

ΑυτοκτονικότηταΗ μάστιγα

της εποχής μας

21

Όταν ακούμε για κάποιο περιστατικό αυ-τοκτονίας, δεν φανταζόμαστε ότι κάτι αντί-στοιχο μπορεί να συμβεί γύρω μας, στο κοντινό μας περιβάλλον, σε ένα πρόσω-πο που αγαπάμε. Σκεφτείτε μόνο πόσοι διάσημοι υπήρξαν αυτόχειρες, όπως η Βιρτζίνια Γούλφ και ο κωμικός Ρόμπιν Γου-ίλιαμς.

Τι είναι αυτό που τελικά οδηγεί ένα άτομοστο να δώσει τέλος στη ζωή του;

Η απάντηση, ιδιαίτερα στη χώρα μας, θα είναι κοινή και πολλοί θα απαντήσουν πως ευθύνεται η κοινωνικοοικονομική κα-τάσταση των τελευταίων ετών. Η αλήθεια είναι πως οι αυτοκτονίες τα τελευταία χρό-νια έχουν αυξηθεί δραματικά στην Ελλά-δα. Η αύξηση της ανεργίας έχει οδηγήσει το άτομο σε μία ευρύτερη κατάσταση θυ-ματοποίησης, τόσο σε κοινωνικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο. Δεν αρκεί όμως μόνο αυτό για να αιτιολογήσουμε την αυ-τοκτονία.

Κάθε είδους αυτοκτονία θα πρέπει να εξε-τάζεται με γνώμονα ποικίλους παράγο-ντες και η αιτιολόγησή της να είναι πολυ-παραγοντική. Κάποιοι από αυτούς είναι οι ψυχικές διαταραχές όπως κατάθλιψη και σχιζοφρένεια, η ηλικία και το φύλο του αυ-τόχειρα, οι σωματικές νόσοι, τα στρεσο-γόνα γεγονότα ζωής όπως μία ξαφνική απώλεια, καθώς και το ιστορικό προηγού-μενης απόπειρας αυτοκτονίας, που απο-τελεί βασικό προβλεπτικό παράγοντα για μελλοντική αυτοκτονία.

Πολλές φορές παρερμηνεύουμε μία αυτο-κτονική με μία αυτοκαταστροφική συμπε-ριφορά. Οι αυτοκαταστροφικές συμπερι-φορές όπως τραυματισμός, κατάχρηση ουσιών, επικίνδυνη σεξουαλική ζωή, πα-ρατηρούνται συνήθως σε άτομα τα οποία θέλουν να τραβήξουν την προσοχή και τη φροντίδα των κοντινών τους ανθρώπων, να εκτονώσουν τον θυμό τους και να ανα-κουφιστούν. Δεν έχουν όμως την παρα-πάνω ανάγκη τα άτομα τα οποία θέλουν πραγματικά να αυτοκτονήσουν.

Όπως σε όλα τα φαινόμενα έτσι και στην αυτοκτονία, υπάρχουν κάποιοι μύθοι οι οποίοι διαιωνίζουν το πρόβλημα. Οι πε-ρισσότεροι πιστεύουν πως αυτοί που σκέ-φτονται να δώσουν τέλος στη ζωή τους είναι άνθρωποι αδύναμοι, τρελοί, έχουν ‘’περίεργο’’ χαρακτήρα και δεν είναι φυ-σιολογικά άτομα. Κάνουν απόπειρες για να τραβήξουν την προσοχή και να χει-ραγωγήσουν. Θεωρούμε πως δεν είναι καλό να τους μιλάμε για την αυτοκτονία, γιατί μπορεί να τους βάζουμε περισσότε-ρες αρνητικές ιδέες στο μυαλό τους και εν τέλει πιστεύουμε πως δεν μπορούμε με τίποτα να τους αλλάξουμε γνώμη και να τους βοηθήσουμε, καθώς έχουν πάρει την απόφασή τους. Όλα αυτά φυσικά και δεν ισχύουν.

Μπορούμε να προλάβουμε μία αυτοκτο-νία. Μπορούμε να αναγνωρίσουμε τα προειδοποιητικα σημάδια που δίνει το άτομο που σκέφτεται κάτι τέτοιο.

Ποια είναι αυτά;Η απομόνωση και η απόσυρση του ατό-μου από το οικογενειακό και κοινωνικό του περιβάλλον. Κάποιες φορές το άτομο μι-λάει είτε άμεσα για τους τρόπους που έχει σκεφτεί να αυτοκτονήσει, είτε έμμεσα μέσα από ποιήματα, δοκίμια ή ζωγραφιές που αναφέρονται στον θάνατο. Αποχαιρετάει τα κοντινά του πρόσωπα. Είναι θλιμμένο, ανήσυχο, απαισιόδοξο και ευερέθιστο. Αλλαγές παρατηρούνται επίσης στις δι-ατροφικές του συνήθειες και στον ύπνο.Πολλοί ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι έχουν προσπαθήσει να εξηγήσουν τους λόγους που οδηγούν στην αυτοχειρία. Ο Φρόιντ ήταν αυτός που υποστήριζε, πως η αυτοκτονία είναι μία κρυμμένη επιθυμία του ατόμου να σκοτώσει κάποιον άλλον, κάτι που δεν μπορεί να κάνει και έτσι στρέ-φει αυτή την επιθυμία προς τον ίδιο του τον εαυτό. Οι κοινωνιολόγοι αντίθετα υπο-στηρίζουν, πως είναι ένα κοινωνικό φαινό-μενο που εκφράζει το άρρωστο σύστημα της κοινωνίας όπου ζούμε. Οι βιολόγοι με την σειρά τους, αποδίδουν την αυτοκτονία

22

σε βιολογικά αίτια και σε νευροδιαβιβα-στές του εγκεφάλου, όπως θα ήταν ανα-μενόμενο.

Όσο μοναδικό είναι το κάθε άτομο σ’ αυτή τη ζωή, μοναδικοί είναι και οι λόγοι που θα επιτελέσει κάτι τέτοιο. Όχι! Τα άτο-μα αυτά δεν μπορούμε να τα χαρακτηρί-σουμε αδύναμα επειδή υποχωρούν μπρο-στά στη ζωή, ούτε δυνατά επειδή τολμούν να την αφήσουν. Είναι απλώς άτομα τα οποία έχουν χάσει τον δρόμο τους και την ισορροπία τους και δεν βρίσκουν μία άλλη δημιουργική έξοδο από τα προβλήματά τους, καθώς η αισιοδοξία για τη ζωή και ο έλεγχος των πραγμάτων φαντάζουν στα μάτια τους πολύ μακρινά.

Η πρόληψη της αυτοκτονίας «κοστίζει» πολύ λιγότερο από την αντιμετώπισή της. Η μελέτη της αυτοκτονίας αναγκάζει τους ανθρώπους να σκεφτούν περί ζωής και θανάτου. Τελικά πώς νοηματοδοτεί κά-ποιος τη ζωή του, ποιό είναι αυτό το πε-ριβόητο νόημα που μανιωδώς ψάχνουμε όλοι και αν το βρούμε τελικά είναι δυνατό να μας κρατήσει ζωντανούς; Eγώ θα τολ-μήσω να πω ναι! Δεν υπάρχει τίποτα πιο

δυνατό στον κόσμο που θα βοηθούσε κά-ποιον να ζήσει αποτελεσματικά, ακόμη και στις χειρότερες συνθήκες, όσο η γνώση ότι υπάρχει ένα νόημα για τη ζωή.

«Αυτός που έχει ένα ‘’γιατί’’ να ζήσει, μπο-ρεί να υπομείνει σχεδόν το κάθε τι». Νίτσε.

Στο δρόμο της ζωής θα συναντήσεις πολ-λές αποτυχίες, ματαίωση προσδοκιών, απόγνωση για το παρόν, αγωνία για το μέλλον, θυμό και απελπισία. Η μόνη λυ-τρωτική λύση είναι η ευθύνη του εαυτού σου που πρέπει να πάρεις στα χέρια σου και η μάχη που πρέπει να δώσεις, αυτή η ατέρμονη μάχη που ονομάζεται ΖΩΗ!

Όσο και αν έχεις απογοητευτεί με τη ζωή, να θυμάσαι πως σ’ αυτήν θα έρθουν πολ-λές καταιγίδες που θα σε δοκιμάσουν, πά-ντα όμως θα φεύγουν, αφήνοντας πίσω πολύχρωμα ουράνια τόξα για να σου υπενθυμίζουν την κρυμμένη ομορφιά της. Να θυμάσαι: «Ό,τι δεν μας σκοτώνει, μας κάνει πιο δυνατούς»!

24

ΚΟΚΟΤΣH ΕΛEΝΗ / ΝΟΣΗΛΕYΤΡΙΑ

Ενδονοσοκομειακέςλοιμώξεις

Πώς να προστατευτείτεΕκτιμάται πως στην Ελλάδα τρεις χιλιάδες θάνατοι οφείλονται σε εν-δονοσοκομειακές λοιμώξεις, με αυξητική τάση, ενώ το κόστος ξεπερ-νά τα 1,5 - 2,5 δισ. ευρώ ετησίως. Δύο στους δέκα ασθενείς που εισά-γονται στα νοσοκομεία, προσβάλλονται από ενδονοσοκομειακές λοι-μώξεις, οι οποίες αποτελούν παγκοσμίως την τέταρτη αιτία θανάτου, μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τον καρκίνο και τα δυστυχήματα.

25

Μπορούν να οριστούν ως λοιμώξεις, αυ-τές που λαμβάνουν χώρα στο νοσοκο-μείο 48 ή 72 ώρες μετά την εισαγωγή του ασθενούς. Έχουν οριστεί «νοσοκομειακές λοιμώξεις» σε ειδικές θέσεις (π.χ ουροποι-ητικό, πνευμονικό σύστημα, αναπνευστι-κό κ.α ). Οι λοιμώξεις από το προσωπικό ή τους επισκέπτες στο νοσοκομείο ή σε άλλες μονάδες υγείας, επίσης εξετάζο-νται ως νοσοκομειακές. Στο πλαίσιο της εφαρμογής του σχεδίου δράσης «Προ-κρούστης», τα νοσοκομεία αποστέλλουν σε εβδομαδιαία βάση τέσσερις κατηγορίες λοιμώξεων: μικροβιαιμίες (πρωτοπαθείς και ενδαγγειακών καθετήρων), πνευμο-νίες (κοινότητας, ιδρυμάτων παροχής ια-τρικής φροντίδας, νοσοκομειακές σε μη διασωληνωμένους ασθενείς και συνδεό-μενες με τον αναπνευστήρα), λοιμώξεις ουροποιητικού συστήματος και λοιμώξεις χειρουργικού πεδίου, που οφείλονται στα τρία πολυανθεκτικά Gram – αρνητικά πα-θογόνα (Klebsiella sp., Acinetobacter sp., Pseudomonas sp.), με αντοχή στις καρβα-πενέμες.

Pseudomonas sp (ψευδομονάδα): ένας πανταχού παρών μικροοργανισμός, που παρουσιάζει αυξανόμενη σημασία σαν αιτία σοβαρών λοιμώξεων. Είναι ένα αε-ρόβιο gram αρνητικό βακτηρίδιο, που ανευρίσκεται στο νερό και στο έδαφος και σπάνια στη φυσιολογική χλωρίδα του ανθρώπου. Ανευρίσκεται συχνά στο νο-σοκομειακό περιβάλλον, ειδικά παρου-σία υγρασίας. Επιδημίες λοιμώξεων από Pseudomonas sp, αποδόθηκαν σε μολυ-σμένο νερό ενέσεων (water for injection), μολυσμένα διαλύματα τραχειακών εκπλύ-σεων, στοματικών πλύσεων, ακατάλληλα αποστειρωμένα ενδοσκόπια και νερό της βρύσης. Αμφισβητούμενη είναι η μετάδο-ση από τα χέρια του προσωπικού, ωστό-σο έχει παρατηρηθεί ότι η φορεία συνδέε-ται με τη χρήση τεχνητών νυχιών και ονυ-χομυκητιάσεις προσωπικού.

Klebsiella sp: η κλεμψιέλα είναι ένα από τα πιο επικίνδυνα μικρόβια μέσα στα πλαίσια

των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, που είναι ωστόσο συνήθεις στα νοσοκομεία. Συνήθως εντοπίζεται στο στόμα, στο δέρ-μα και στα έντερα και μπορεί να προκα-λέσει πνευμονία. Σύμφωνα με λοιμωξιολό-γους, η κλεμψιέλα μεταδίδεται είτε από για-τρούς και νοσηλευτές που δε λαμβάνουν πάντα τα αναγκαία προστατευτικά μέτρα όταν επισκέπτονται τους ασθενείς, είτε όταν ευπαθή άτομα με εξασθενημένους οργανισμούς έρχονται σε επαφή με αντι-κείμενα που είχαν χρησιμοποιήσει άτομα μολυσμένα από το βακτήριο ή μολυσμένο ιατρικό εξοπλισμό.

Acinetobacter sp: είναι Gram-αρνητικό βακτήριο που απαντά συνήθως στο χώμα ή στο νερό, ενώ συχνά συμμετέχει στις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, όπου αυ-ξάνεται η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά. Λόγω της ικανότητας του βακτηρίου να πολλαπλασιάζεται πάνω σε πολλές επι-φάνειες και υλικά, όπως ξηρές και στατικές επιφάνειες, ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις είναι πιθανές από επαφή των ασθενών με όργανα και αντικείμενα, ιδιαίτερα τις επεμ-βατικές συσκευές, μέσω των οποίων μπο-ρεί το βακτήριο να εισέλθει στην κυκλοφο-ρία του αίματος.

Τρόποι μετάδοσης παθογόνων μικροορ-γανισμών – ανθεκτικών μικροβίων◘ Άμεση επαφή (με άτομο που νοσεί ή εί-ναι φορέας).◘ Έμμεση επαφή (χέρια προσωπικού λόγω χρήσης του ιατρικού εξοπλισμού, αναρ-ρόφηση, στηθοσκόπιο, ενδοσκοπήσεις).◘ Με σταγονίδια (με τον βήχα, φτέρνισμα μεταφέρονται μολυσματικά σταγονίδια που μεταφέρουν ιούς (πχ. τον ιό του κρυ-ολογήματος και της γρίπης).

Προστασία των επισκεπτών - συνοδών

Υγιεινή χεριών: τακτικό πλύσιμο χεριών με το γνωστό πρωτόκολλο που ακολουθούν οι υπηρεσίες υγείας. Το απλό πλύσιμο με σαπούνι θα απομακρύνει σχεδόν όλα τα Gram μικρόβια σε 10 δευτερόλεπτα. Σαν εναλλακτικό μέτρο με ιδία δράση είναι το

26

αλκοολικό διάλυμα. Το οινόπνευμα μπορεί να είναι εξίσου καλό ή και καλύτερο από το πλύσιμο με νερό και σαπούνι. Η χλω-ρεξιδίνη ίσως να είναι πιο αποτελεσματική από μη φαρμακευτικά σαπούνια. Οπότε, συνιστούμε καλό πλύσιμο χεριών για δέκα δευτερόλεπτα μετά την επαφή με κάθε ασθενή.

Να δίνεται μεγάλη προσοχή στα σημεία πύλης, θύρας, εισόδων και να προστα-τεύουν αυτά, καθότι οι μικροοργανισμοί δεν είναι ορατοί με γυμνό μάτι.

Κατάλληλος ρουχισμός: οι επισκέπτες κατά την ώρα της εισαγωγής τους στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας πρέπει να φροντίσουν να είναι καθαροί και να φο-ρούν ειδικές ρόμπες μιας χρήσης, σκου-φάκι, μάσκα, επικαλύμματα υποδημάτων και γάντια. Επίσης τα πράγματά τους να αφήνονται έξω από τον χώρο νοσηλείας π.χ (τσάντες, προσωπικά αντικείμενα).

Να εφαρμόζεται αυστηρό πρόγραμμα, όσον αφορά το ωράριο επισκέψεων στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.

Εκπαίδευση επισκεπτών/βασικές γνώσεις Μικροβιολογίας: οι επισκέπτες οφείλουν να προσαρμόζονται στους αυστηρούς κανόνες λειτουργίας των νοσοκομείων και ειδικά των Μονάδων Εντατικής Θεραπεί-ας. Ακόμη και στους απλούς θαλάμους το νερό μιας ανθοδέσμης μπορεί να είναι η εστία ανάπτυξης ψευδομονάδας. Με τις ενέργειές τους οφείλουν να προστατεύ-ουν το αγαπημένο τους πρόσωπο αλλά και να αυτοπροστατεύονται.

Προστασία του ιατρικού - νοσηλευτικούπροσωπικού

Υγιεινή των χεριών: ακολουθούμε τους κα-νόνες πλυσίματος σύμφωνα με το πρωτό-κολλο που προαναφέραμε πιο πάνω.

Ρουχισμός: εργασιακός για το προσω-πικό, στολές άσπρες για τους νοσηλευ-τές και μπλε αντίστοιχα στα χειρουργεία -

ΜΕΘ, ρόμπα για τους ιατρούς καθώς και κατάλληλα παπούτσια.

Σωστή χρήση γαντιών: να χρησιμοποιού-νται γάντια κατά την επαφή με τον κάθε ασθενή και να αλλάζονται για φροντίδα άλλου ασθενή.

Καθαριότητα χεριών: το προσωπικό που εργάζεται με ασθενείς υψηλού κινδύνου (π.χ ΜΕΘ, Χειρουργεία), δεν θα πρέπει να φορά ψεύτικα νύχια, καθώς επίσης να εί-ναι καλά κομμένα.

Εμβολιασμός: επιπρόσθετα, το ιατρο-νο-σηλευτικό προσωπικό οφείλει να εμβολιά-ζεται κυρίως για τον ιό της γρίπης.

Περιορισμός αντιβιοτικών: καλό θα ήταν να μην παίρνονται αντιβιοτικά όταν δεν χρειάζεται, γιατί με αυτόν τον τρόπο μπορεί να γίνουν τα βακτήρια ακόμα πιο ανθεκτι-κά. Εδώ απευθυνόμαστε συλλογικά στον πληθυσμό (ιατρικο-νοσηλευτικό προσω-πικό - επισκέπτες και ασθενείς).

28

Το fractional (κλασματικό λέιζερ διοξειδίου του άνθρακα), είναι μία εξελιγμένη θερα-πεία που αφορά τόσο στην επιφάνεια του

δέρματος, όσο και στα βαθύτερα στρώ-ματά του. Τα παλαιότερα λέιζερ διοξειδίου του άνθρακα σαρώνοντας όλη την επιφά-νεια του δέρματος προκαλούσαν μεγάλη εγκαυματική επιφάνεια, με αποτέλεσμα να απαιτείται πολύ μεγάλος χρόνος επούλω-σης και να υπάρχει κίνδυνος επιμολύνσε-ων και δυσχρωμιών.

Όλα αυτά ξεπεράστηκαν με την επιλεκτική έκλυση θερμικής ενέργειας από το κλα-σματικό λέιζερ που αφήνει περιοχές του δέρματος ακέραιες, ακριβώς όπως τα pixels που συνθέτουν μία εικόνα. Από τις άθικτες περιοχές συντελείται η αναγέννη-ση του δέρματος με τη σύνθεση νέου κολ-λαγόνου.

Η θερμική καταστροφή που συμβαίνει στο δέρμα, το ωθεί σε κινητοποίηση των μη-χανισμών επούλωσης, με ορατό αποτέλε-σμα τη σύσφιξη, τη βελτίωση των λεπτών ρυτίδων και όταν χρησιμοποιούμε ειδικές παραμέτρους (μεγαλύτερη ένταση), τη βελτίωση των σημαδιών της ακμής, των ουλών και των ραβδώσεων (ραγάδων).

ΜΠΑΡΜΠΑΝΗ ΧΑΡΑ / ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ - ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΟΣ

Fractional Laser CO2…Για τέλεια επιδερμίδα!

Αν πάντα θέλατε ένα πιο λείο, πιο νεανικό δέρμα αλλά διστάζατε να περάσετε μια επώδυνη δοκιμασία, τότε το Fractional Laser CO2 μπορεί να είναι η τέλεια λύση για σας. Πολλές γυναίκες αλλά και άνδρες, μπο-ρούν να δουν γενικότερη βελτίωση του τόνου και της υφής του δέρ-ματος, μαζί και των λεπτών ρυτίδων με τη χρήση του Fractional Laser CO2. Οι συνεδρίες διαρκούν περίπου 45 - 60 λεπτά. Ακόμα και δύσκο-λες ουλές ακμής που κάποτε ήταν αδύνατο να βελτιωθούν, μπορούν να βελτιωθούν σημαντικά με τη χρήση αυτής της επαναστατικής τε-χνολογίας.

29

Για την επίτευξη ωστόσο των αποτελεσμά-των απαιτούνται 2 - 4 θεραπείες ανά 1 - 1,5 μήνα περίπου, ανάλογα με το πρόβλημα και την ηλικία του ασθενούς.

Το συγκεκριμένο λέιζερ δρα και στην επι-δερμίδα αντιμετωπίζοντας δυσχρωμίες και θαμπή όψη όπως ακριβώς και τα πήλινγκ, απολεπίζοντας τα πιο επιφανειακά στρώ-ματα. Είναι ιδανική θεραπεία για φωτογη-ρασμένα δέρματα και δέρματα με αυξημέ-νη ρυτίδωση.

Το αποτέλεσμα στη βελτίωση της επιφά-νειας της επιδερμίδας φαίνεται άμεσα μετά την 5η - 6η ημέρα, αφού ολοκληρωθεί μι-κρού βαθμού απολέπιση. Το αποτέλεσμα της θεραπείας στη σύσφιξη και τη ρυτίδω-ση διακρίνεται μετά από 1,5 - 2 μήνες, διότι τόσο είναι το χρονικό διάστημα που απαι-τείται για την παραγωγή νέου κολλαγόνου.

Πλεονεκτήματα των θεραπείων με Fractional Laser CO2

● Δυνατότητα θεραπείας όχι μόνο του προσώπου αλλά και άλλων περιοχών του σώματος, όπως ο λαιμός, το στέρνο και τα χέρια.● Γρήγορη επιστροφή στις δραστηριότητες.● Δυνατότητα εξατομίκευσης της θεραπείας με βάση τις ανάγκες του κάθε ασθενούς.

Το Fractional laser είναι ιδανικό για:

Ανάπλαση προσώπουΘεραπεία ρυτίδωνΦωτογήρανσηΘεραπεία ραγάδωνΣύσφιξη προσώπουΚηλίδες - πανάδεςΟυλές ακμήςΔιεσταλμένους πόρουςΟυλές και σημάδια

Τι περιμένω μετά τη θεραπεία

Μετά τη θεραπεία για 2 με 3 ώρες έχουμε την αίσθηση ενός ήπιου καψίματος (όπως μετά την ηλιοθεραπεία). Ελαφρύ οίδημα, ίσως παρουσιαστεί για 2 με 3 ημέρες. Το

δέρμα ανάλογα με τον τύπο και την έντα-ση της θεραπείας θα πάρει έναν τόνο ροζ χρώματος και ελαφρύ καφέ για 3 έως 10 ημέρες, κάτι που δείχνει ότι γίνεται θερα-πεία σε βάθος. Μπορείτε να τοποθετήσετε make up την ίδια ημέρα.Πολλοί επιστρέ-φουν στη δουλειά τους και τις κοινωνικές τους υποχρεώσεις την ίδια ημέρα, ενώ ορισμένοι ξεκουράζονται στο σπίτι τους για τις πρώτες 2 με 3 ημέρες.Μετά τη θερα-πεία θα πρέπει να γίνεται χρήση αντηλια-κής κρέμας και συνεχούς ενυδάτωσης. Οι αλλαγές που συμβαίνουν στο δέρμα είναι θεαματικές και η βελτίωση συνεχίζεται για τους επόμενους 2 με 3 μήνες.

Το Fractional laser συνδυάζεται άψογα με:BotoxΕμφυτεύματα υαλουρονικούΜεσοθεραπείαΕνυδατώσειςΜε τη θεραπεία PRP (Platest Rich Plasma)

Τι είναι το Plasma Lift;Ο συνδυασμός θεραπείας με Fractional Laser και PRP (αυτόλογη μεσοθεραπεία που χρησιμοποιεί το δικό μας αίμα σαν υλικό μεσοθεραπείας), συνδυάζεται άρι-στα και τα αποτελέσματά του είναι πραγ-ματικά εντυπωσιακά:◘ Φωτεινότητα◘ Ενυδάτωση◘ Αύξηση ρυθμού ανάπλασης της επιδερ-μίδας

Ιδανικός συνδυασμός για ένα αναζωο-γονημένο πρόσωπο που… στέκεται στο ύψος του!

Χαρά ΜπαρμπάνηΔερματολόγος Αφροδισιολόγος

Ρήγα Φεραίου 91, ΠάτραΤηλ.: 2610 224.884 Κιν.: 6974 71.75.72www.derma-mparmpani.gr

30

Λεύκανση δοντιώνΓια ένα λαμπερό

χαμόγελο

ΛΙΝΑΡΔΑΤΟΥ ΣΙΣΣΥ / ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ DDS

Έχοντας πλέον λύσει όλα τα λειτουργικά και βιολογικά προβλήματα του στοματογναθικού συστήματος, η οδοντιατρική προχώρησε ένα βήμα παραπέρα ικανοποιώντας και τις αισθητικές του απαιτήσεις. Η λεύκανση είναι η λιγότερο επεμβατική αισθητική παρέμβαση στον οδοντικό φραγμό, που μας επιτρέπει να χαρίζουμε στους ασθενείς μας πιο λαμπερά και υγιή χαμόγελα. Άλλωστε, δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος επικοινωνίας από ένα ζεστό και όμορφο χαμόγελο.

31

Συχνά οι ασθενείς μας ρωτούν αν η λεύ-κανση είναι επικίνδυνη για τα δόντια και ειδικότερα αν βλάπτει την αδαμαντίνη. Η απάντηση φυσικά είναι όχι, εφόσον βέβαια οι ασθενείς ακολουθούν πιστά τις ενδείξεις ασφαλείας, ειδικές για κάθε τύπο θεραπεί-ας, σύμφωνα πάντα με την καθοδήγηση του οδοντιάτρου τους. Θα αποτρέπαμε μάλιστα τη χρήση λευκαντικών σκευασμά-των ή καλλυντικών που κυκλοφορούν στο εμπόριο, χωρίς αυτά να έχουν συστηθεί από τον οδοντίατρο.

Οι βασικότερες τεχνικές οδοντικής λεύκαν-σης που εφαρμόζονται σήμερα είναι οι ακόλουθες:

Λεύκανση στο οδοντιατρείο

Αυτός ο τύπος λεύκανσης επιτυγχάνει ικανοποιητικό αποτέλεσμα σε πολύ λίγο χρόνο και εφαρμόζεται αποκλειστικά στο οδοντιατρείο από τον οδοντίατρο.

Τα υλικά που χρησιμοποιούνται για τη λεύ-κανση στο οδοντιατρείο περιέχουν λευκα-ντικούς παράγοντες σε πολύ μεγάλη πυ-κνότητα, γι’ αυτό θεωρείται ίσως πιο επιθε-τική μέθοδος από αυτή που εφαρμόζεται στο σπίτι.

Μία ή δύο συνεδρίες είναι συνήθως αρκε-τές προκειμένου να επιτευχθεί το επιθυμη-τό αποτέλεσμα.

Λεύκανση στο σπίτι

Εφαρμόζεται από τον ίδιο τον ασθενή στο σπίτι με τη χρήση ειδικών εξατομικευμένων ναρθήκων (μασελάκια) και πάντα σύμ-φωνα με τις οδηγίες του οδοντιάτρου.

Αρχικά ο οδοντίατρος ελέγχει τα δόντια του ασθενούς και λαμβάνει αποτυπώμα-τα, προκειμένου να κατασκευασθούν οι νάρθηκες στο εργαστήριο. Στην επόμε-νη συνεδρία ελέγχεται η τέλεια εφαρμογή τους στο στόμα και χορηγείται το λευκα-ντικό υλικό καθώς και οδηγίες για τη θερα-πεία. Υπάρχουν στην αγορά αρκετά σκευ-άσματα σε διάφορες περιεκτικότητες (φυ-

σικά μικρότερες από αυτές της λεύκανσης στο ιατρείο), ένα από τα οποία θα επιλέξει ο ασθενής σε συνεργασία με τον οδοντί-ατρο, ανάλογα με την καθημερινότητα και τον τρόπο ζωής του (λεύκανση την ημέρα ή τη νύχτα, 2 - 8 ώρες εφαρμογής κλπ).

Η λεύκανση στο σπίτι εφαρμόζεται από 5 έως 9 ημέρες και αποδίδει πολύ καλό και σταθερό αποτέλεσμα. Το χρονικό διάστη-μα της θεραπείας εξαρτάται φυσικά από τις προσδοκίες του ασθενούς και μπορεί να επιμηκυνθεί σε ορισμένες περιπτώσεις, πάντα σε συνάρτηση με τις υποδείξεις του οδοντιάτρου.

Συνδυασμένη λεύκανση: σπίτι και ιατρείο

Αυτός ο τύπος λεύκανσης παρέχει ίσως τα πιο αξιόπιστα αποτελέσματα, καθώς καλείται να συνδυάσει τα πλεονεκτήματα και των δύο παραπάνω τεχνικών. Ο ασθε-νής υποβάλλεται εναλλάξ και στις δύο θε-ραπείες με τρόπο που θα σχεδιάσει ο οδο-ντίατρος, προκειμένου να επιτευχθεί το κα-λύτερο αποτέλεσμα στο μικρότερο χρόνο.

Κορίνθου 301-302 & ΠαντανάσσηςΤ: 2610 224.097Κ: 6989 865.564Ε: sissylinardatou@gmail.com

ΣΙΣΣΥ Δ. ΛΙΝΑΡΔΑΤΟΥΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ DDS

Πτυχιούχος Πανεπιστημίου Αθηνών

32

Συχνά οι ασθενείς μας ρωτούν για τη δι-άρκεια του αποτελέσματος, για πόσο χρο-νικό διάστημα θα παραμείνει αναλλοίωτο. Η αλήθεια είναι πως στην ερώτηση αυτή η απάντηση δεν είναι ούτε απόλυτη, ούτε σαφής.

Η διατήρηση του αποτελέσματος εξαρτά-ται σε σημαντικό βαθμό από τις συνήθειες του ασθενούς. Το κάπνισμα, η κατανάλω-ση μεγάλων ποσοτήτων καφέ, κόκκινου κρασιού, αναψυκτικών και άλλων ποτών ή τροφών που είναι πλούσιες σε χρωστικές ουσίες, επιταχύνουν την επαναφορά του αρχικού χρώματος. Επίσης, μία επιμελημέ-νη στοματική υγιεινή θα συνδράμει σημα-ντικά στη διάρκεια.

Θα πρέπει εδώ να τονίσουμε και τη συμ-βολή της ηλικίας, όπως και τον τύπο (την ποιότητα) των δοντιών, που επηρεάζουν αντίστοιχα τόσο τη διατήρηση του απο-τελέσματος όσο και την ικανότητά τους να φτάσουν σε ένα αρκετά λευκό χρώμα μετά τη θεραπεία. Πάντως, σε αρκετές πε-ριπτώσεις το αποτέλεσμα μπορεί να διαρ-κέσει περισσότερο από δύο χρόνια.

Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι η λεύκανση λειτουργεί μόνο στα φυσικά

δόντια. Σε καμία περίπτωση δεν έχει εφαρ-μογή σε γέφυρες/ στεφάνες (θήκες), εμ-φράξεις (σφραγίσματα) ή οδοντοστοιχίες. Η λεύκανση θα αφαιρέσει οποιεσδήποτε υπάρχουσες χρώσεις στις αποκαταστά-σεις αλλά δεν θα επηρεάσει το χρώμα των αποκαταστάσεων.

Καλό θα είναι, πριν τη θεραπεία της λεύ-κανσης να συζητήσετε με τον οδοντίατρό σας την περίπτωση προσθετικών εργα-σιών καθώς και την αντικατάσταση των σφραγισμάτων.

Τέλος, οι ασθενείς δεν πρέπει να υπερβάλ-λουν και οι προσδοκίες τους πρέπει να πε-ριορίζονται στα πλαίσια του εφικτού.

Αν τα δόντια είναι ήδη λευκά και απλά θέ-λουν ένα τόνο λευκότερα, ας σκεφτούν το κόστος σε σχέση με το αποτέλεσμα. Σίγου-ρα η λεύκανση είναι ασφαλής για τα δό-ντια. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να επεμβαίνουμε στη φύση αν δεν υπάρχει λόγος.

ΚΟΡΙΝΘΟΥ 302 & ΣΑΧΤΟΥΡΗ, ΠΑΤΡΑΤΗΛ.: 2610 325.811

ΑΡΤΟΠΟΙΕΙΟΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ

ΑΠ

Ο Τ

Ο 1

923

34

Εκτός από τις όμορφες αναμνήσεις των διακοπών, το καλοκαίρι μας αφήνει και λίγα περιττά κιλά. Καλό είναι αυτά τα 2 - 3 παραπανήσια κιλά να φύγουν πριν παγιωθούν πάνω μας ή πολλαπλασιαστούν.

Χάστε τα κιλά των διακοπών εύκολα

και γρήγορα

Ο βασικότερος λόγος που παίρνουμε αυτά τα κιλά είναι γιατί στις διακοπές ψυ-χολογικά θέλουμε να χαλαρώσουμε, οπό-τε αφηνόμαστε σε πολλές διατροφικές πα-ρασπονδίες, όπως τα περισσότερα πα-γωτά ή μπύρα / ούζο με ποικιλία ή πίτσα στις βραδινές μας βόλτες.

Επίσης η πολυήμερη απουσία σπιτικού φαγητού κατά τη διάρκεια των διακοπών και η κατανάλωση (εκτός του κυρίου γεύ-ματος), πολλών ορεκτικών ή η συνοδεία του φαγητού με τηγανιτές πατάτες στα εστιατόρια, συντελούν στην αύξηση των κιλών.

ΚΟΤΤΙΚΑ ΗΡΩ / ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ - ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ

35

Σε τέτοιες περιπτώσεις δεν πρέπει να μας πιάνει πανικός και να κατατρέχουμε σε δίαιτες χημικές ή αποτοξίνωσης ή μονο-φαγία. Και φυσικά δεν υπάρχουν μαγικά χάπια, σκόνες, κρέμες, ζώνες, βραχιόλια ή σκουλαρίκια, τα οποία μπορούν να μας αδυνατίσουν. Δεν πρέπει να θέτουμε τον εαυτό μας σε επώδυνα συστήματα, που μόνο κακό μπορούν να κάνουν στον ορ-γανισμό μας και εν τέλει δεν εξασφαλίζουν μια σωστή και μόνιμη απώλεια λίπους.

Το ζητούμενο όταν έχουμε παχύνει, είναι αποκλειστικά η απώλεια του περιττού λί-πους και όχι των υγρών ή της μυϊκής μά-ζας. Αυτό επιτυγχάνεται μόνο με μια στα-θερή προσπάθεια, η οποία θα βασίζεται σε μια σωστά δομημένη και ισορροπημέ-νη διατροφή.

Το πρώτο και σημαντικότερο βήμα για να γίνει μια σοβαρή και αποτελεσματική προ-σπάθεια απώλειας αυτών των κιλών, είναι να το έχουμε πάρει απόφαση, να έχουμε ένα καλό κίνητρο και να θέσουμε ρεαλι-στικούς στόχους. Συνήθως όταν βάζουμε

μικρούς στόχους πάμε πάντα καλύτερα από το προσδοκώμενο, ενώ σε αντίθετη περίπτωση, απογοητευόμαστε νωρίς και παρατάμε την προσπάθειά μας στη μέση. Η απόφαση αποτελεί το 50% της πορείας προς το αδυνάτισμα και ο τρόπος αδυνα-τίσματος το άλλο μισό!

Πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν μας ότι ο ορ-γανισμός μας δεν έχει προλάβει να αφο-μοιώσει τα κιλά των διακοπών, οπότε με ένα εξατομικευμένο διαιτολόγιο είναι εύκο-λο να χαθούν σε ένα λογικό χρονικό διά-στημα (π.χ. 2-3 κιλά σε 4 εβδομάδες).

Σημαντικό βήμα για την οργάνωση του διαιτολογίου μας είναι να εντάξουμε στην καθημερινότητά μας 5 γεύματα (πρωινό, δεκατιανό, μεσημεριανό, απογευματινό και βραδινό), με απόσταση 2-3 ωρών το καθένα μεταξύ τους. Αυτό είναι σωστό, όχι μόνο για την καλή λειτουργία του μεταβο-λισμού αλλά επίσης, μας διατηρεί πάντα σε ένα καλό επίπεδο κορεσμού και δεν χρειάζεται να καταναλώσουμε πολύ μεγά-λες ποσότητες στα κυρίως γεύματά μας.

Μεγάλη ευθύνη για τα περιττά κιλά ή για την αποτυχία μιας δίαιτας έχει το άσκοπο τσιμπολόγημα μεταξύ των γευμάτων. Το κακό είναι ότι δεν τσιμπολογάμε συνήθως φρούτα ή λαχανικά ή γιαούρτι 2% αλλά γλυκά, μπισκότα, βουτήματα με τον καφέ, αρτοσκευάσματα «διαίτης», ψωμί με τυρί, πατατάκια, επιλογές που στην πλειοψηφία τους είναι πολύ πλούσιες σε ζάχαρη, αλά-τι και κορεσμένα λιπαρά. Αυτές οι ενδιάμε-σες τροφές, όχι μόνο δεν μας χορταίνουν αλλά η θερμιδική τους πρόσληψη μπορεί να ξεπεράσει ακόμα και αυτή των κυρίως γευμάτων.

Αδειάστε λοιπόν από τα ντουλάπια της κουζίνας όλους τους μικρούς πειρασμούς και εφοδιάστε το ψυγείο σας με φρούτα, λαχανικά και φρέσκους χυμούς. Επιλέξτε γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά, προϊό-ντα light και αρτοσκευάσματα ολικής άλε-σης για να καλύπτετε τα κενά πείνας!

36

Αν μπορούσαμε να βάλουμε κάπου τον όρο αποτοξίνωση σε όλη αυτή τη διαδικα-σία προσπάθειας απώλειας των περιττών κιλών, είναι στη ολική απουσία του φαγη-τού απ’ έξω, το γνωστό σε όλους μας de-livery.

Αυτά τα φαγητά είναι υπερβολικά πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά οξέα και σε αλάτι και μόνο η απουσία τους από το διαιτολόγιό μας βοηθάει στην απώλεια των πρώτων κιλών. Ένα ελαφρύ βραδινό το οποίο θα μπορούσε να είναι σε ποσότητα το μισό από το μεσημεριανό μας, θα μας βοηθού-σε σε σημαντικότατο βαθμό.

Ακόμα πιο συγκεκριμένα, για να χαθούν τα δύο με τρία περιττά κιλά, θα πρέπει να ακολουθηθεί ένα ήπιο πρόγραμμα δια-τροφής (1.200 - 1.400 θερμίδες ανάλογα

με τις ανάγκες του ατόμου), ενώ παράλλη-λα είναι απαραίτητο να εντάξουμε τη φυσι-κή δραστηριότητα στη ζωή μας.

Θα εκπλαγείτε από την αποτελεσματικότη-τα και τα οφέλη (κυρίως για όσους έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση, σάκχαρο ή χολη-στερίνη), από το καθημερινό περπάτημα σε γρήγορο ρυθμό για μία ώρα!

Επίσης, συνίσταται κατά τη διάρκεια της ημέρας να καταναλώνονται 8 με 10 ποτή-ρια νερό, ενώ παράλληλα πρέπει να περι-οριστεί η κατανάλωση αλκοόλ και αναψυ-κτικών.

Ενδεικτικό ημερήσιο πρόγραμμα (1.400 θερμίδες)

Πρωινό1 ποτήρι γάλα χαμηλό σε λιπαρά (0 - 2%) ½ φλιτζάνι του τσαγιού δημητριακά ολικής άλεσης.

Δεκατιανό1 τοστ με ψωμί ολικής άλεσης, γαλο-πούλα και τυρί χαμηλών λιπαρών.

1-2 φρούτα ή 1 ποτήρι φυσικός χυμός πορτοκάλι.

Μεσημεριανό 180 - 200γρ (μαγειρεμένο) ψάρι / κοτό-πουλο / μπριζόλα / μπιφτέκια με 50γρ βραστό ρύζι ή 1 μικρή βραστή πατάτα ή 1 λεπτή φέτα ψωμί ολικής άλεσης.

Σαλάτα με 1 κουταλιά της σούπας λάδι.

Απογευματινό 1 γιαούρτι 2% με 1 φρούτο.

Βραδινό Σαλάτα με 1 κουταλιά της σούπας λάδι και 1 βραστό αυγό ή 1 μικρή κονσέρ-βα τόνος στο νερό ή 1 κουταλιά της σούπας cottage cheese ή 1 σουβλάκι κοτόπουλο.

www.dietpatras.gr

38

ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ΧΑΡΙΤΙΝΗ / ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ – ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΟΣ

Θεραπείες φθινοπώρουΛαμπερό δέρμα

ανανέωση προσώπου

39

Το επόμενο βήμα μετά το καλοκαίρι είναι η αποκατάσταση των βλαβών που έχει προκαλέσει ο ήλιος στο πρόσωπό μας: αφυδάτωση, δυσχρωμίες, τραχιά υφή.

Η επιστροφή στους ρυθμούς της καθημε-ρινότητας είναι γεγονός. Και ενώ το μαύ-ρισμα αρχίζει να ξεθωριάζει κάνοντας τις διακοπές να θυμίζουν μακρινή ανάμνηση, οι επιπτώσεις από την έκθεση στον ήλιο θα είναι ολοένα και πιο εμφανείς: οι βλά-βες της φωτογήρανσης, που μακροπρό-θεσμα προκαλούν ρυτίδες, θα αρχίσουν να εκδηλώνονται άμεσα με δυσχρωμίες (πανάδες, λεκέδες), έξαρση της ακμής, αλλάζοντας την υφή της επιδερμίδας. Ο δερματολόγος θα διαπιστώσει με την κλι-νική εξέταση τις βλάβες που προκλήθηκαν και θα προβεί σε συστάσεις των κατάλλη-λων θεραπειών.

Ο ιατρός έχει πλέον στη διάθεσή του πλη-θώρα λύσεων για κάθε πρόβλημα. Οι πιο δημοφιλείς είναι:

Επαναφέρετε τη λεία υφή

Τους θερινούς μήνες οι εξωτερικοί εχθροί - ο ήλιος και το αλάτι της θάλασσας - επι-δρούν στο δέρμα μας και εκείνο ως ασπί-δα προστασίας απαντά με πάχυνση της εξωτερικής του στιβάδας, της κερατίνης. Το αποτέλεσμα είναι η συσσώρευση επι-φανειακών, νεκρών κυτάρρων, τα οποία απαιτούν αρκετό χρόνο για να απομα-κρυνθούν. Μέχρι να γίνει αυτό, το δέρμα δεν απορροφά τα θρεπτικά συστατικά των προϊόντων που εφαρμόζουμε. Γι’αυ-τό μια σωτήρια λύση είναι το μηχανικό πή-λινγκ.

Οι τελευταίας τεχνολογίας συσκευές έχουν διπλή δράση: από τη μια απομακρύνουν τα νεκρά κύτταρα με μικροδερμααπόξεση, ενώ από την άλλη κάνουν ελαφρύ μασάζ που διεγείρει τους ινοβλάστες ώστε να παράγουν κολλαγόνο και ελαστίνη. Έτσι επιταγχύνεται η ανάπλαση και σύσφιξη της επιδερμίδας, η οποία ανακτά τη λάμ-

ψη της. Η θεραπεία δεν ολοκληρώνεται εδώ αλλά προσαρμόζεται σε κάθε τύπο δέρματος και τις ανάγκες του. Συνήθως απαιτείται μια συνεδρία ανά μια-δύο εβδο-μάδες σε έναν κύκλο τεσσάρων έως πέντε επισκέψεων.

Ενυδατώστε το δέρμα

Η αφυδάτωση επηρέασε αρκετά το δέρμα μας το καλοκαίρι. Μήπως μετά τις διακο-πές είναι καιρός να επαναφέρουμε την υγρασία του στα φυσιολογικά επίπεδα; Η ενέσιμη μεσοθεραπεία είναι από τις πιο δημοφιλείς μεθόδους και εφαρμόζεται με διαφορετικά κοκτέιλ. Το κοκτέιλ μπορεί να περιέχει βιταμίνες, ιχνοστοιχεία ή υαλουρο-νικό οξύ. Το υαλουρονικό οξύ συγκρατεί τα επίπεδα του νερού στο δέρμα. Μελέτες που έγιναν για την τελευταία από τις θερα-πείες αυτές, έδειξαν μείωση της τραχύτη-τας της επιφάνειας του δέρματος μέσα σε τρεις έως πέντε επισκέψεις.

Εξαλείψτε τις δυσχρωμίες

Εξαιτίας της έκθεσης στον ήλιο η επιδερ-μίδα έχει χάσει τον ομοιόμορφο τόνο της, ενώ έχουν εμφανιστεί δυσχρωμίες. Πώς θα τις εξαλείψουμε;

◘ Τα δημοφιλή συστατικά που χρησιμο-ποιούνται ευρέως μέχρι σήμερα, το τρι-χλωρικό οξύ, το σαλικυλικό οξύ και τα οξέα φρούτων είναι ιδανικά για ανανέωση της κερατίνης στιβάδας και για σύσφιξη των πόρων. Επίσης έχουν ευεργετική δρά-ση σε λεπτές ρυτίδες, χαλάρωση, ακμή και ουλές ακμής.

Ο δερματολόγος επιλέγει το κατάλληλο μίγμα από οξέα για πήλινγκ. Αντίστοιχα καθορίζεται και ο αριθμός των εφαρμο-γών, από δύο έως οχτώ φορές. Για να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, μετά τη θεραπεία ολοκληρώνουμε με την ειδική καλλυντική αγωγή. Καθώς το δέρμα έχει απαλλαγεί από την ανώτερη στιβάδα του, οι εσωτερικές χρειάζονται ειδική περι-ποίηση ώστε να επουλώσουν το τραύμα

40

και να παράγουν καινούργιο ιστό. Γι’αυτό προτείνουμε φαρμακευτικές ουσίες για να ενεργοποιήσουμε την αναπλαστική διαδι-κασία.

◘ Θεραπεία με ήπια λευκαντικά όπως αζε-λαϊκό, κοζικό οξύ κ.ά. Ενδείκνυται να χρη-σιμοποιούνται ανάμεσα σε θεραπείες πή-λινγκ, διότι το δέρμα κινδυνεύει από μετα-φλεγμονώδη υπερμελάχρωση (πανάδες).Επίσης, τα μη επεμβατικά λέιζερ (γνωστά και ως μη αφαιρετικά ή nonablative), βελ-τιώνουν την υφή του δέρματος χωρίς να το τραυματίζουν. Αυτό το καταφέρνουν χάρη στη θερμότητα, που προκαλεί διέ-γερση των ινοβλαστών και παραγωγή νέου κολλαγόνου. Εκτός από τις δυσχρω-μίες, η θεραπεία εφαρμόζεται και για διευ-ρυμένους πόρους, ευρυαγγείες και λεπτές ρυτίδες.

Τα σύγχρονα όπλα της φωτογήρανσης

ΦαρμακοκαλλυντικάΣυνδυαστικά με τη θεραπεία στο ιατρείο, ο ειδικός συστήνει προϊόντα (κρέμες, λο-σιόν κ.ά.) για το σπίτι που περιέχουν αντι-οξειδωτικά (βιταμίνες A, C, E, λιποϊκό οξύ, φλαβονοειδή, συνένζυμο Q10).

Επιπλέον τα συστατικά μπορεί να περιλαμ-βάνουν α-υδροξυοξέα (γλυκολικό οξύ), καθώς και άλλα οξέα (κοζικό και αζελαϊ-κό).

Χημικό πήλινγκ. Συμβάλλει στη λείανση της υφής του δέρματος, στη βελτίωση της όψης του κ.ά.

Μηχανική απολέπιση. Η μικροδερμοαπό-ξεση γίνεται με κρυστάλλους αργιλίου ή με δονήσεις ή με διαμάντια.

Λέιζερ. Τα μη επεμβατικά λέιζερ βελτιώνουν την υφή του δέρματος χωρίς να το τραυ-ματίζουν.

ΠετροπούλουΧαριτίνηΔερματολόγος

ΑφροδισιολόγοςΔιδάκτωρ Παν/μιου Αθηνώντ. Ιατρός Νοσ. “Α. Συγγρός”

Μετεκπαιδευθείσα στοSt. Thomas’ Hospital, King’s College, Λονδίνο

ΑΡΑΤΟΥ 12 & ΜΑΙΖΩΝΟΣ, ΠΑΤΡΑTHΛ./ FAX : 2610 220.839, KΙN: 6970 187 804

www.dermaesthetics.gremail: info@dermaesthetics.gr

Facebook Page: Dermaesthetics.gr

Laser αποτρίχωση (ALEXADRITE)Fractional laser - Ουλές ακμής - Ραγάδες - Πανάδες

Laser ΕυρυαγγείεςΣύσφιξη προσώπου - σώματος (RF+Vacuum)

Κυτταρίτιδα - ΛιπόλυσηBotox - Υαλουρονικό Οξύ

Μεσοθεραπεία - PRPΔερμοαπόξεση με μικροκρυστάλους - Peeling

42

Μια από τις συχνότερες ερωτήσεις που κάνει κάποιος ασθενής με χρόνια πάθηση στο γιατρό του, είναι αν μπορεί με τη διατροφή να επηρεάσει την πορεία της ασθένειάς του. Με άλλα λόγια, αν κάποιες συγκεκριμένες τροφές βελτιώνουν ή προκαλούν ή επιδεινώνουν τα συμπτώματά του.

ΚΑΡΟΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ / ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ

Η διατροφή στις ρευματικές

παθήσεις

Χαρακτηριστική περίπτωση η ουρική αρ-θρίτιδα («ποδάγρα»), όπου η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο. Στα ρευματικά νοσήματα, ως κατ’ εξοχήν χρόνιες παθή-σεις, αυτά τα ερωτήματα είναι πάντα στο προσκήνιο. Θα προσπαθήσουμε να απα-ντήσουμε σε μερικά από αυτά.

Είναι αλήθεια ότι για τη συσχέτιση των ρευματικών παθήσεων με τη διατροφή, δεν υπάρχουν πάρα πολλές υψηλής ποι-ότητας μελέτες. Οι περισσότερες είναι επι-δημιολογικές και αναδρομικές και όταν προσπαθήσει κάποιος να τις αξιολογή-σει αθροιστικά, προσκρούει στην διαφο-

43

ρετική μεθοδολογική τους δομή που δίνει σαν τελικό αποτέλεσμα τα αντικρουόμενα συμπεράσματά τους. Ένα θετικό στοιχείο που έχουν οι ανάλογες μελέτες της τελευ-ταίας δεκαετίας, είναι ότι πολλές από αυ-τές αφορούν δεκάδες χιλιάδες ασθενείς που παρακολουθήθηκαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, για μεγάλα χρονικά διαστή-ματα, οπότε δύσκολα μπορείς να απορ-ρίψεις με «ελαφρά τη καρδία» τα αποτελέ-σματά τους.

Σωματικό Βάρος και ρευματοπάθειες

Η διατήρηση του σωματικού βάρους ενός ρευματοπαθή στα επιθυμητά επίπεδα είναι εξαιρετικά σημαντική, αφού θα βοηθήσει στην καλύτερη κινητικότητα του πάσχοντα δίνοντάς του και ένα αίσθημα ευεξίας. Το υπερβολικό λίπος στο σώμα αυξάνει τη φλεγμονή και τον πόνο στις αρθρώσεις, ενώ παράλληλα η μηχανική καταπόνηση από το αυξημένο βάρος επιταχύνει την εμ-φάνιση οστεοαρθρίτιδας στα γόνατα και τα ισχία. Ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) είναι ένα απλό εργαλείο για την αξιολόγη-ση του βάρους, το οποίο μας δείχνει τη συσχέτιση μεταξύ ύψους και βάρους. Συ-γκεκριμένα, ο ΔΜΣ χρησιμοποιείται συχνά για τη διάγνωση της παχυσαρκίας. Υπο-λογίζεται διαιρώντας το βάρος (σε κιλά) με το τετράγωνο του ύψους (σε μέτρα) (Kg/m²). Επίπεδα μέχρι το 24.9 είναι φυσιολογι-κά ενώ ένα αποτέλεσμα άνω των 25 ορίζει το άτομο ως υπέρβαρο. Άτομα με ΔΜΣ άνω των 30 θεωρούνται παχύσαρκα.

Κορεσμένα λιπαρά

Το είδος των λιπαρών που χρησιμοποιεί-ται μπορεί να επηρεάσει τον πόνο και την κλίμακα της φλεγμονής. Σημαντικό είναι να μειωθεί η κατανάλωση κορεσμένων, δηλαδή κακών λιπαρών, τα οποία βρί-σκουμε στα τηγανιτά φαγητά, στην κρέμα γάλακτος, στα αλλαντικά, στα πατατάκια, στα έτοιμα φαγητά, στο βούτυρο και στις έτοιμες σάλτσες. Καλό είναι λοιπόν να προτιμούμε άπαχα γαλακτοκομικά προϊ-όντα, κρέατα χωρίς λίπος, ελαιόλαδο αντί

για βούτυρο ή μαργαρίνη, τα πουλερικά και όχι το κόκκινο κρέας, εκτός και εάν η ρευματοπάθεια συνοδεύεται με αναιμία.

Ακόρεστα λιπαρά

Η κατανάλωση ακόρεστων (καλών) λιπα-ρών οξέων έχει επίσης παρατηρηθεί να βελτιώνει τα συμπτώματα της νόσου. Το ελαιόλαδο, το αβοκάντο αλλά και οι ξη-ροί καρποί όπως αμύγδαλα και καρύδια, ανήκουν στην ομάδα των καλών μονοα-κόρεστων λιπαρών. Χρειάζεται όμως προ-σοχή στην ποσότητα που καταναλώνεται σε περίπτωση παχυσαρκίας, αφού αυτά τα τρόφιμα είναι πλούσια σε θερμίδες. Για παράδειγμα, μία κουταλιά ελαιόλαδο περι-έχει περίπου 100 θερμίδες. Επίσης πρέπει να επιλέγονται οι ανάλατοι ξηροί καρποί, αφού το αλάτι πρέπει να αποφεύγεται ει-δικά σε περιπτώσεις χορήγησης κορτι-ζόνης. Μία άλλη ομάδα καλών λιπαρών οξέων είναι τα ω-3 λιπαρά οξέα, τα οποία βρίσκονται στα λιπαρά ψάρια όπως τσι-πούρα, λαβράκι και σολομός. Αυτά φαί-νεται να βοηθούν στη μείωση της φλεγμο-νής και συστήνεται η κατανάλωσή τους τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα. Μία εναλλακτική επιλογή είναι και τα αυγά, που είναι εμπλουτισμένα με ω-3 λιπαρά οξέα. Προσοχή στις εγκυμονούσες γυναίκες, στις οποίες η κατανάλωση λιπαρών ψα-ριών δεν πρέπει να ξεπερνά τις δύο φορές την εβδομάδα και τα αυγά που καταναλώ-νουν να είναι καλά ψημένα.

Μεσογειακή διατροφή

Πάντα πρέπει να ακολουθείται μία μεσο-γειακή διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά αλλά και μειωμένη σε κόκκινο κρέας. Πρέπει να καταναλώνονται τουλά-χιστον πέντε μερίδες φρούτων και λαχα-νικών την ημέρα, αφού φαίνεται να βοη-θούν στη μείωση της φλεγμονής.

Βιταμίνη D

Μία διατροφή πλούσια σε βιταμίνη D εί-ναι επίσης σημαντική. Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη D όπως λιπαρά ψάρια, συκώ-

44

τι, αυγό και μουρουνέλαιο είναι ιδιαίτερα αναγκαίες σε άτομα τα οποία δεν επιτρέ-πεται να εκτίθενται στον ήλιο (π.χ. συστη-ματικός ερυθηματώδης λύκος), αφού η βι-ταμίνη D σχηματίζεται από τον οργανισμό μας όταν το σώμα μας εκτίθεται στον ήλιο. Η βιταμίνη D βοηθά και την απορρόφηση του ασβεστίου το οποίο παίρνουμε κυρί-ως από τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Τα τελευταία χρόνια η βιταμίνη D έχει αποδει-χθεί ότι εκτός από τη δράση της στα οστά, ενισχύει την άμυνα του οργανισμού και μειώνει τον κίνδυνο για εμφάνιση καρδιο-παθειών, σακχαρώδους διαβήτη, νόσου Alzheimer, πολλαπλής σκλήρυνσης και διάφορων μορφών καρκίνου. Η συνήθης συνιστώμενη ημερήσια δόση βιταμίνης D είναι 800 IU (διεθνείς μονάδες) την ημέρα, όταν όμως υπάρχει ανεπάρκεια ή έλλειψη, απαιτούνται σημαντικά μεγαλύτερες πο-σότητες.

Ασβέστιο

Το ασβέστιο είναι εξαιρετικά σημαντικό για τα οστά και, αν και είναι σημαντικό σε όλων των ειδών τις ρευματοπάθειες, φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην οστεοαρθρίτιδα. Αυτό που πρέπει όμως να γνωρίζουμε, είναι ότι η μέγιστη απορ-ροφητικότητα του ασβεστίου από τον οργανισμό είναι 30-40%. Το άπαχο γάλα

περιέχει όσο ασβέστιο έχει και το πλήρες αλλά λιγότερη βιταμίνη D. Εάν δεν πίνει κά-ποιος γάλα, τότε θα μπορούσε να λάβει το ασβέστιο που χρειάζεται από γιαούρτι, τυρί, αμύγδαλα ανάλατα, ταχίνι αλλά και σπανάκι, σε μεγαλύτερες βέβαια ποσό-τητες. Θα ήταν καλό να καταναλώνονται περίπου 1200 mg ασβεστίου ημερησίως (για παράδειγμα 1 ποτήρι γάλα ή 200γρ γιαούρτι ή 1 φέτα τυρί περιέχουν περίπου 300 mg ασβέστιο το καθένα).

Αντιοξειδωτικές ουσίες

Επαρκείς ποσότητες αντιοξειδωτικών βιτα-μινών και ιχνοστοιχείων παίζουν σημαντι-κό ρόλο στις ρευματοπάθειες, αφού πα-ρεμποδίζουν την οξείδωση, την καταστρο-φή δηλαδή των κυττάρων. Ακόμα βελτιώ-νουν την άμυνα του οργανισμού. Τέτοιες ουσίες είναι η βιταμίνη C (εσπεριδοειδή, ντομάτες, μούρα, πιπεριές κτλ), η βιταμίνη Ε (ελαιόλαδο, αμύγδαλα) και το σελήνιο (ψωμί ολικής άλεσης, δημητριακά, ψάρια, θαλασσινά). Επίσης, τροφές πλούσιες σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β όπως Β6 (δημητριακά, φακές, μπανάνα), Β12 (ψάρι, κοτόπουλο) αλλά και φυλλικό οξύ (πράσι-να φυλλώδη λαχανικά και όσπρια), είναι απαραίτητες για τους ρευματοπαθείς.

Σίδηρος

Ο σίδηρος είναι ένα ιχνοστοιχείο απαραί-τητο για την υγεία μας. Μία από τις σημα-ντικότερες ενέργειές του είναι η μεταφορά και αποθήκευση οξυγόνου. Η έλλειψη σι-δήρου οδηγεί σε αναιμία, κούραση, αδυ-ναμία, μειωμένη όρεξη για φαγητό και μει-ωμένη ανοσολογική λειτουργία, αφού στα κύτταρά μας μεταφέρεται ελάχιστο οξυγό-νο. Ο σίδηρος φαίνεται να παίζει εξαιρετι-κά σημαντικό ρόλο, αφού πολλές φορές τα άτομα με ρευματοπάθειες πάσχουν από αναιμία και συνεχή κόπωση. Ζωικές πηγές πρόσληψης σιδήρου: συκώτι, νε-φρά, καρδιά, βοδινό, αρνί, χοιρινό, λα-δερό ψάρι όπως σολομός και σαρδέλες, αυγά. Φυτικές πηγές: μπιζέλι, φασόλια, φακές, ρεβίθια, πράσινα φυλλώδη λαχα-

45

νικά όπως σπανάκι, ξηρά φρούτα, ξηροί καρποί, δημητριακά προγεύματος ψηλά σε φυτικές ίνες.

Το τσάι και ο καφές επιβραδύνουν την απορρόφηση του σιδήρου, έτσι είναι κα-λύτερα να αποφεύγονται κατά τη διάρκεια των γευμάτων. Η βιταμίνη C βοηθά την απορρόφηση του σιδήρου από τις φυτι-κές πηγές. Θα ήταν καλό να περιλαμβά-νεται τουλάχιστον μία μερίδα φαγητού ή ποτού με ψηλή ποσότητα Βιταμίνης C σε κάθε μας γεύμα (π.χ. πράσινα φυλλώδη λαχανικά, εσπεριδοειδή, μούρα, φράου-λες). Μία καλή ιδέα είναι να πίνουμε ένα φρέσκο χυμό γκρέιπφρουτ ή πορτοκάλι ή ακόμα και να τρώμε φρέσκα φρούτα και λαχανικά μαζί με το γεύμα μας.

Αλάτι

Η κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας αλατιού μπορεί να οδηγήσει στην υπέρ-ταση. Ειδικά στους ρευματοπαθείς, επειδή πολλοί από αυτούς παίρνουν κορτιζόνη,

ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος. Η προτει-νόμενη πρόσληψη είναι μόνο 6γρ. αλάτι την ημέρα, που ισούται με 1 κουταλάκι του γλυκού. Όπου είναι δυνατόν, διαλέγουμε προϊόντα χαμηλά σε αλάτι (νάτριο). Δια-βάζουμε πάντοτε τις διατροφικές ετικέτες. Προϊόντα με λιγότερο από 0.12γρ νάτριο (ή 0.3γρ αλάτι) ανά 100γρ θεωρούνται χα-μηλά σε αλάτι/νάτριο. Ο χυμός λεμονιού, το ξύδι και τα μπαχαρικά είναι έξυπνοι τρόποι για να αρωματίζουμε το φαγητό χωρίς να προσθέτουμε καθόλου αλάτι. Προτιμούμε πάντοτε ανάλατους ξηρούς καρπούς. Αποφεύγουμε τα φαγητά που περιέχουν πολύ αλάτι, αλλά και τα έτοιμα φαγητά όπως fast food και κατεψυγμένα φαγητά.

Οινοπνευματώδη ποτά

Έχει δειχθεί ότι μέτρια χρήση οινοπνεύμα-τος δρα προληπτικά στην ρευματοειδή αρθρίτιδα, ενώ βοηθά και στον έλεγχο των κρίσεων της οποιασδήποτε πολυαρ-θρίτιδας, δρώντας σαν αντιφλεγμονώδες και αναλγητικό. Από την άλλη μεριά, η κατανάλωση - πρόσληψη οινοπνεύματος (και ιδίως της μπύρας), αντενδείκνυται σε ασθενείς με υπερουριχαιμία και ουρική αρθρίτιδα, ενώ χρειάζεται προσοχή όταν ο ασθενής παίρνει φάρμακα όπως η με-θοτρεξάτη ή η λεφλουνομίδη που μεταβο-λίζονται από το ήπαρ, όπως και το οινό-πνευμα.

Αναψυκτικά – αεριούχα ποτά

Τα περισσότερα από αυτά περιέχουν υψη-λές ποσότητες ζάχαρης και πρέπει να αποφεύγονται, γιατί αυξάνουν το σωματι-κό βάρος και προδιαθέτουν στην ανάπτυ-ξη σακχαρώδους διαβήτη, ιδίως σε ασθε-νείς που λαμβάνουν κορτιζόνη.

Δυσκοιλιότητα

Σε περίπτωση δυσκοιλιότητας μπορούν να δοκιμαστούν τα ακόλουθα: Αύξηση της κατανάλωσης νερού (εκτός από περιπτώσεις όπου δεν επιτρέπεται π.χ. νεφροπάθειες).

46

Επιλογή προϊόντων ολικής αλέσεως π.χ. ψωμί ολικής αλέσεως και καστανό ρύζι.Προτίμηση σε γάλα και δημητριακά με πολλές φυτικές ίνες.

Εάν κάποιος παίρνει συμπληρώματα σι-δήρου, καλύτερα να είναι σε φυτική μορ-φή έτσι ώστε να μην προκαλούν δυσκοι-λιότητα.

Φαρμακευτική αγωγή και διατροφή

Προσοχή χρειάζεται σε περιπτώσεις όπου οι ασθενείς ακολουθούν συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή. Για παράδειγμα, στην περίπτωση χορήγησης κορτιζόνης θα πρέπει να αποφεύγεται το αλάτι, η δι-ατροφή να είναι πλούσια σε ασβέστιο και θα πρέπει να περιλαμβάνει και οδηγίες για την πρόληψη διαβήτη. Καλό είναι οι ασθε-νείς να ενημερώνονται για την αλληλεπί-δραση κάποιας φαρμακευτικής αγωγής με την απορρόφηση βιταμινών και ιχνο-στοιχείων π.χ. το methodraxate (MTX) μει-ώνει την απορρόφηση του φυλλικού οξέ-ος και είναι απαραίτητο να συγχορηγείται φυλλικό οξύ σε όσους ασθενείς παίρνουν μεθοτρεξάτη.

Διατροφικές πληροφορίες για συγκεκριμένες ρευματοπάθειες

Υπερουριχαιμία και Ουρική αρθρίτιδα. Στις περιπτώσεις υπερουριχαιμίας (υψηλό ουρικό οξύ), η διατροφή πρέπει να περι-λαμβάνει πολύ νερό και πρέπει να απο-φεύγονται το αλκοόλ (ιδίως η μπύρα), καθώς επίσης και οι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες. Οι πουρίνες είναι τμήμα των πρωτεϊνών των τροφών που μετατρέπονται σε ουρικό οξύ στον οργανισμό μας. Η αύξηση ουρικού οξέος μπορεί να οφείλεται σε υπερπαραγωγή πουρινών ή σε μειωμένη απέκκριση ουρι-κού οξέος από τους νεφρούς και μπορεί να οδηγήσει σε εμφάνιση ουρικής αρθρί-τιδας (ποδάγρας). Πρέπει να αποφεύγο-νται τα οινοπνευματώδη (ιδίως η μπύρα), το κρέας μικρών ζώων, τα θαλασσινά,

τα παστά και καπνιστά, οι βαριές και πι-κάντικες σάλτσες, οι σούπες κρέατος, τα αλλαντικά, τα τηγανητά, το αυγοτάραχο (ταραμοσαλάτα). Επιτρέπονται ο καφές, το τσάι, τα λαχανικά και φρούτα (ιδίως τα κεράσια ωφελούν), το κρέας μεγάλων ζώων, τα πουλερικά, τα αποβουτυρωμέ-να γαλακτοκομικά, οι ξηροί καρποί και τα αυγά, ενώ επιβάλλεται η πρόσληψη με-γάλης ποσότητας υγρών σε καθημερινή βάση (πολύ νερό).

Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος. Μπορεί να χρειαστούν συμπληρώματα βιταμίνης D αφού απαγορεύεται η έκθεση στον ήλιο. Σε περίπτωση νεφροπάθειας, χρειάζεται προσοχή στο νάτριο, τα υγρά και τον φώσφορο.

Σύνδρομο Sjogren. Για να μειώσετε τα συ-μπτώματα της ξηροστομίας όπου υπάρ-χουν, μπορείτε να καταναλώνετε μαλακές, καλά ενυδατωμένες τροφές, να πίνετε νερό με λεμόνι και να μασάτε τσίχλα χωρίς ζάχαρη.

Γρεβενών 8 Ανθούπολη, ΠάτραΤηλ.: 2610 461.392

www.askounis-security.gr

Συναγερμοί Κάμερες

Πυρασφάλεια 24ωρο κέντρο λήψης σημάτων & εικόνας

24ωρη Άμεση Επέμβαση24ωρη Τεχνική Υποστήριξη

47

Potato, patata, patate, Pommes de terre, картоф, peruna, patates, кромпиров, prátaí, πατάτα, γεώμηλο… όπως και να την πει κανείς, όλοι μας καταλαβαίνουμε ότι αναφερόμαστε στο λαχανικό που έχει προκαλέσει τις περισσότερες συζητήσεις και αντίθετα συναισθήματα. Αυτά της λατρείας και της… προσοχής!

ΠατάταΜαζί δεν κάνουμε και χώρια δεν μπορούμε!Από την καλλιέργεια… στο πιάτο μας

ΚΑΤΣΑΝΟΣ Δ. ΧΡΗΣΤΟΣ / MSc AGRONOMIST, MBA - BRAND STRATEGIST TROPOS BRANDING Co

48

Πλούσια σε υδατάνθρακες και βιταμίνη C και με τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες από οποιαδήποτε άλλη ρίζα ή φυτό, η πατάτα παράγει μεγαλύτερη πο-σότητα θρεπτικής τροφής πιο γρήγορα από κάθε άλλη καλλιέργεια, καταλαμβά-νοντας μικρότερη καλλιεργήσιμη έκταση γης και κάτω από τις πιο δύσκολες κλιμα-τολογικές συνθήκες.

Μάλιστα στη λίστα των πιο σημαντικών καλλιεργειών φιγουράρει στην 4η θέση (μετά το σιτάρι, το ρύζι και το καλαμπόκι).

Καλλιέργεια

Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990, οι περισσότερες πατάτες καλλιεργήθηκαν και καταναλώνονταν στην Ευρώπη, τη Βό-ρεια Αμερική και τις χώρες της πρώην Σοβι-ετικής Ένωσης. Από τότε, υπήρξε μια δρα-ματική αύξηση στην παραγωγή πατάτας και της ζήτησης στην Ασία, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική. Η Κίνα είναι πλέον σή-μερα ο μεγαλύτερος παραγωγός πατάτας και σχεδόν το ένα τρίτο του συνόλου των πατατών που συγκομίζονται, βρίσκονται στην Κίνα και την Ινδία.

Στην Ελλάδα καλλιεργούνται / κατανα-λώνονται οι κίτρινες πατάτες. Υπάρχουν πάρα πολλές κίτρινες ποικιλίες, άλλες πιο κατάλληλες για τηγάνισμα άλλες για βρά-σιμο, άλλες για «οφτές» (ψητές, π.χ. Μαρ-φόνα κ.α.) και πολλές είναι για όλες τις χρήσεις (π.χ. Σπούντα κ.α.). Στις κίτρινες ανήκουν και οι τύπου russet πατάτες, που έχουν φακίδες.

Ονομαστές είναι οι πατάτες του Νευροκο-πίου και της Νάξου. Στο μεν Νευροκόπι οι χαμηλές θερμοκρασίες ευνοούν την καλλι-έργεια μιας πολύ γευστικής πατάτας πλού-σιας σε άμυλο, ενώ στη Νάξο το αμμώδες έδαφος και το δροσερό καλοκαίρι δίνουν μια πρώτης τάξεως πατάτα την άνοιξη και το φθινόπωρο. Λόγω αυτών των ιδι-αιτεροτήτων, η πατάτα Νευροκοπίου έχει καθιερωθεί ως προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) από το 2002,

ενώ η Νάξος έχει καταθέσει παρόμοιο αί-τημα στην Ε.Ε.

Καλές πατάτες θεωρούνται μεταξύ άλλων, της Αχαΐας, της Θήβας, του Λασιθίου, των Σερρών, της Τρίπολης και φυσικά οι κόκκι-νες από τα Κοκκινοχώρια της Κύπρου.

Η πατάτα στη χώρα μας έχει διαφορετικές περιόδους φύτευσης άρα και συγκομιδής.Η Φθινοπωρινή πατάτα φυτεύεται τον Αύγουστο - Σεπτέμβριο και η συγκομιδή γίνεται την περίοδο του Νοεμβρίου - Ια-νουαρίου (Πελοπόννησος, Στερεά Ελλάδα και Κρήτη). Η Ανοιξιάτικη πατάτα φυτεύε-ται στις ίδιες περιοχές την περίοδο Ιανου-αρίου - Μαρτίου και η συγκομιδή γίνεται Απρίλιο - Ιούλιο, ενώ η Καλοκαιρινή πατά-τα φυτεύεται Απρίλιο - Ιούνιο και η συγκο-μιδή γίνεται Αύγουστο - Οκτώβριο (Θρά-κη, Μακεδονία και σε μικρότερη ποσότη-τα από τα ορεινά της Πελοποννήσου).

Από Φεβρουάριο μέχρι Μάρτιο σε πολλές περιοχές της χώρας σταματά η συγκομιδή πατάτας. Στο διάστημα αυτό θα βρούμε στην αγορά πατάτες που έχουν βγει 1-2 μήνες πριν και έχουν φυλαχθεί σε αποθή-κες και ψυγεία. Αν οι συνθήκες συντήρη-σης είναι καλές, οι πατάτες αυτές δεν θα έχουν κανένα πρόβλημα, αφού ως είδος

49

η πατάτα συντηρείται επί μακρόν χωρίς να χάνει σε γεύση και ποιότητα. Φυσικά, εκτός από τις ελληνικές, βρίσκουμε αυτό το διάστημα και πολλές πατάτες εισαγω-γής από Αίγυπτο, Κύπρο κ.α. αλλά και πα-τάτες από τη Νότια Ελλάδα που έχουν πιο θερμό κλίμα (π.χ. Κρήτη).

ΕμπορίαΗ ποιότητα της πατάτας που καλλιεργείται στην Ελλάδα θεωρείται ως μία από τις κα-λύτερες, κάτι που κατά καιρούς προκαλεί φαινόμενα «ελληνοποίησης» σε κάποιες πατάτες που εισάγονται από άλλες χώρες. Κάποιοι «έμποροι», κατά καιρούς, προκει-μένου να «πιάσουν» την τιμή της ντόπιας πατάτας στην αγορά και ιδιαίτερα όταν η ελληνική πατάτα είναι πιο δύσκολο να βρε-θεί, εισάγουν πατάτα από άλλες χώρες και της δίνουν την «ιθαγένεια» της περιοχής στην οποία τη συσκευάζουν.

Στα φαινόμενα αυτά ο μόνος τρόπος για να προστατευτεί κανείς, είναι η γνωριμία και η εμπιστοσύνη με τους προμηθευτές του.

Πατάτες «νέας εσοδείας» ονομάζονται οι πρώιμες ανοιξιάτικες πατάτες που βγαί-νουν στην αγορά στα μέσα με τέλη Μαρ-τίου (κυρίως από Μεσσηνία και Κρήτη) και μέχρι Ιούνιο - Ιούλιο (από άλλες περιοχές της Ελλάδας αλλά και εισαγόμενες).

Οι ίδιοι όροι, όμως, χρησιμοποιούνται συχνά και για τις φρέσκες πατάτες κάθε συγκομιδής, με αποτέλεσμα να δημιουρ-γείται μπέρδεμα. Χαρακτηριστικά των πρώιμων ανοιξιάτι-κων πατατών είναι:● Το μικρότερο μέγεθος (σε σχέση με τις κανονικές), μιας και δεν έχουν ωριμάσει πλήρως ● Το ότι η φλούδα τους δεν έχει προλάβει να σκληρύνει. Για αυτό και τρίβεται εύκο-λα, ακόμη και με απλή πίεση του αντίχειρά μας.

Οι παραπάνω λόγοι τις κάνουν ιδανι-κές για ψήσιμο με τη φλούδα. Οι πατά-τες νέας εσοδείας βγαίνουν στην αγο-ρά αμέσως και δεν συντηρούνται σε ψυγεία, γι’ αυτό τις βρίσκουμε μόνο την άνοιξη. Εκτός από τις ελληνικές, βρί-σκουμε και εισαγωγής με την ονομασία «pomme de terre nouvelle» ή «novelle».

Αν κάποιοι προσπαθήσουν να πουλή-σουν ως νέας εσοδείας πατάτες που έχουν σκληρή φλούδα, μην «ενδώσετε». Εί-ναι κανονικές πατάτες που τις έχουν πλύ-νει με μεγάλη πίεση νερού!

Η πατάτα δεν είναι ελκυστική μόνο στον άνθρωπο. Ως φυτό είναι το ίδιο ελκυστική και σε εχθρούς και ασθένειες. Η χρήση φυ-τοπροστατευτικών προϊόντων είναι επιβε-βλημένη τις περισσότερες φορές με πιθα-νό κίνδυνο την ύπαρξη υπολειμμάτων στο προϊόν που καταναλώνουμε.

Η Πιστοποίηση μιας μονάδας καλλιέργει-ας σύμφωνα με πρότυπα Ολοκληρω-μένης Διαχείρισης Καλλιέργειας (AGRO 2, GLOBALG.A.P.), σε συνδυασμό με την Πιστοποίηση της επιχείρησης εμπορίας σύμφωνα με πρότυπα Διασφάλισης Κιν-δύνου (ISO 22000, IFS, BRC), είναι ένας ση-μαντικός οδηγός κατά την επιλογή αγο-ράς του προϊόντος.

Φυσικά υπάρχουν και οι πατάτες που έχουν καλλιεργηθεί σύμφωνα με τις αρχές τη Βιολογικής Γεωργίας, στην οποία απα-γορεύεται η χρήση συνθετικών φυτοπρο-στατευτικών προϊόντων.

Τελικά είναι θέμα Value for money.

Διατροφική Αξία

Το ερώτημα του αιώνα μας είναι: Τροφή ή Διατροφή; Τελικά κάποια τρόφιμα είναι καλύτερα από τα άλλα ή η ισορροπημένη διατροφή σε αρμονία με την άσκηση είναι το ζητούμενο;

50

Μέχρι να λυθεί αυτό το θέμα ας δούμε τι περιέχουν οι πατάτες.

Θρεπτικά συστατικάΤο κύριο θρεπτικό συστατικό της πατάτας που παρέχει ενέργεια είναι οι υδατάνθρα-κες, που είναι σε μορφή αμύλου. Οι πατά-τες περιέχουν μια μικρή ποσότητα πρωτε-ΐνης αλλά είναι καλή πηγή των αμινοξέων λυσίνη και τρυπτοφάνη.

Περιέχουν όμως πολλές φυτικές ίνες. Οι φυτικές ίνες συμβάλλουν στο αίσθημα κο-ρεσμού και ενισχύουν την υγιή λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος.

Περιέχουν επίσης βιταμίνη C. Πρώιμες ποι-κιλίες πατατών, μάλιστα, περιέχουν περί-που τα διπλάσια επίπεδα. Επίσης, ορισμέ-νες πατάτες με κίτρινο, πορτοκαλί ή μωβ χρώμα, ιδιαίτερα οι γλυκοπατάτες, περι-έχουν σημαντικές ποσότητες και άλλων αντιοξειδωτικών ουσιών, όπως τα καροτέ-νια και τα φλαβονοειδή.

Υπάρχουν αρκετές διαφορετικές βιταμίνες του συμπλέγματος Β και οι πατάτες αποτε-λούν σημαντική πηγή αρκετών από αυτές (νιασίνη, θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, πυριδο-ξίνη), οι οποίες βρίσκονται κυρίως στην φλούδα τους. Γι’ αυτό το να τρώγεται η πατάτα με τη φλούδα είναι ωφέλιμο, με την προϋπόθεση βέβαια ότι έχει πλυθεί και κα-θαριστεί πολύ καλά και εφόσον η πατάτα δεν έχει χτυπήματα και δεν έχει αλλοιώσεις στο χρώμα.

Είναι πολύ πλούσιες σε κάλιο. Οι πατάτες από τη φύση τους δεν περιέχουν νάτριο (το οποίο με το χλώριο σχηματίζει αλάτι).Έχουν υψηλό δείκτη κορεσμού (μας χορ-ταίνουν περισσότερο). Είναι ελεύθερες γλουτένης επομένως, μπορούν να κα-ταναλωθούν ελεύθερα από ανθρώπους που χρειάζεται να αποφύγουν τη γλουτέ-νη.

Τα κατά της πατάταςΕκτός των παραπάνω ενδιαφερόντων

χαρακτηριστικών, οι πατάτες ταυτόχρο-να αποτελούν απαγορευμένη τροφή για όσους προσπαθούν να χάσουν βάρος, αφού παρέχουν αρκετές θερμίδες.

Αυτό βέβαια εξαρτάται από τον τρόπο του μαγειρέματος. Αν είναι τηγανητές, με τυ-ριά, κρέμα γάλακτος ή μπέικον π.χ., σίγου-ρα είναι μια θερμιδική… βόμβα. Αν όμως βραστούν ή μαγειρευτούν στον ατμό και καταναλωθούν με μέτρο, τότε μπορούμε να τις απολαύσουμε χωρίς ενοχές. Τρόποι αγοράς

Διαλέγουμε πατάτες που δεν έχουν πληγές και σκασίματα ούτε είναι κούφιες και σκού-ρες.

Αν είναι μαλακές και ζαρωμένες, σημαίνει ότι είναι πολυκαιρισμένες. Αν έχουν βγάλει φύτρες, είναι επίσης ένδειξη ότι έχουν μείνει καιρό στην αποθήκη, σε μάλλον ακατάλ-ληλες συνθήκες.

Απορρίπτουμε όσες έχουν πρασινίσει, γιατί περιέχουν υψηλές ποσότητες μιας φυσικής τοξικής ουσίας, της «σολανίνης» η οποία είναι υπεύθυνη και για την πικρή γεύση στις πράσινες πατάτες.

Αποθήκευση

Προσοχή όμως χρειάζεται κατά την απο-θήκευση της πατάτας, καθώς μπορεί να συμβεί απώλεια θρεπτικών συστατικών. Καλό είναι να μην αποθηκεύεται για με-γάλο χρονικό διάστημα, γιατί έτσι χάνει το 50% της βιταμίνης C που περιέχει.

Αν και οι γενικές οδηγίες συστήνουν την αποθήκευση της πατάτας σε συνθήκες ξηρού, σκοτεινού και δροσερού περιβάλ-λοντος, οι πατάτες δεν πρέπει να αποθη-κεύονται σε χαμηλές θερμοκρασίες της τάξεως των 4°C, καθώς στις θερμοκρασί-ες αυτές μπορεί να αυξηθεί η παραγωγή ακρυλαμιδίου κατά το τηγάνισμα, μιας ου-σίας επικίνδυνης για την ανθρώπινη υγεία.

52

Ο σκύλος σύμφωνα με τις μελέτες και την εξελικτική του πορεία, είναι ένας εξημερωμένος λύκος. Δηλαδή είναι σαρκοφάγο ζώο, συγγενής του λύκου που όλοι γνωρίζουμε ενώ αντίστοιχα η γάτα, συγγενής της λύγκας. Αυτό εγείρει την ερώτηση: Ποιες τροφές είναι κατάλληλες για την ανατομία ενός σαρκοφάγου ζώου και ποιες δεν είναι;

Ταΐζοντας ανάλογα με την ανατομία

Παρ’ όλο τον σύγχρονο τρόπο ζωής, το πεπτικό σύστημα και τα εσωτερικά ανατο-μικά χαρακτηριστικά των σκύλων και των γατών, παραμένουν αναλλοίωτα εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Οπότε μία κατάλληλη διατροφή, θα πρέπει να αντικατοπτρίζει

την ίδια ισορροπία και ποικιλία συστατι-κών που θα κατανάλωναν στη φύση και να περιλαμβάνει καθαρό κρέας, κόκαλα, λίπος και λαχανικά. Αυτή η διατροφή χα-ρακτηρίζεται σε κάποιες εταιρίες παραγω-γής τροφών για κατοικίδια, ως «Βιολογικά ή Φυσικά Κατάλληλη».

Αγαπάτε το κατοικίδιό σας; Ταΐστε το σωστά

ΧΑΝΤΖΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ / ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ ΣΚΥΛΩΝ - ΕΚΤΡΟΦΕΑΣ DOBERMANN

53

Τα φυτοφάγα ζώα, όπως οι αγελάδες και τα πρόβατα για παράδειγμα, ανέπτυξαν επίπεδους τραπεζίτες για να αλέθουν την τροφή τους, μακριά πεπτικά συστήματα προκειμένου να γίνει η πέψη των φυτών και αμυλάση στο σάλιο για τη διάσπαση των υδατανθράκων που περιέχονται στα φυτά. Για τα φυτοφάγα, μία βιολογικά κα-τάλληλη τροφή θα περιλάμβανε ποικιλία φυτών σε μία δίαιτα χαμηλή σε πρωτεΐνες και υψηλή σε υδατάνθρακες.

Τα σαρκοφάγα ζώα, όπως οι σκύλοι και οι γάτες, έχουν μεγάλο στόμα σχεδιασμέ-νο για την κατάποση μεγάλων μερίδων κρέατος, κοφτερά δόντια για ξέσκισμα της σάρκας και κοντό, όξινο πεπτικό σύστημα σχεδιασμένο για γρήγορη πέψη των κρε-άτων.

Για τους σκύλους και τις γάτες, μία Βιολο-γικά Κατάλληλη τροφή θα περιλάμβανε ποικιλία φρέσκων κρεάτων σε μία δίαιτα υψηλή σε πρωτεΐνες και χαμηλή σε υδα-τάνθρακες.

Θα πρέπει να είναι πλέον ξεκάθαρο, πως οι μεγάλες ποσότητες σιτηρών και υδα-τανθράκων ΔΕΝ είναι βιολογικά κατάλλη-λες για σκύλους και για γάτες.

Κάπου εδώ όμως έρχεται και η επόμενη ερώτηση: Γιατί λοιπόν οι συμβατικές τρο-φές για κατοικίδια περιέχουν τόσο υψηλά επίπεδα δημητριακών και υδατανθράκων;Η ιστορία των εμπορικών ξηρών τροφών για κατοικίδια βοηθά να καταλάβουμε, γιατί οι περισσότερες έχουν σχεδιαστεί έχοντας στο μυαλό την ευκολία και τον οι-κονομικό παράγοντα, αντί για τη βέλτιστη υγεία των σκύλων και των γατών.

Από την πρώτη κιόλας εμφάνισή τους το 1860, επικράτησε η χρήση των φθηνών και εμπορικών σιτηρών και υποπροϊόντων, που παρ’ όλο που είναι λιγότερο από ιδα-νική για τους σκύλους και τις γάτες, βρί-σκουν εύκολα το δρόμο τους στο ράφι των καταστημάτων με χαμηλότερη τιμή.

Μερικοί μπορεί να ισχυριστούν ότι οι σκύ-λοι και οι γάτες έχουν προσαρμοστεί στις ξηρές τροφές από τότε που εισήχθησαν στην αγορά, όμως είναι ξεκάθαρο πλέον πως το πεπτικό τους σύστημα παραμένει αναλλοίωτο, ενώ αυξάνονται συνεχώς τα προβλήματα υγείας όπως οι αλλεργίες, ο διαβήτης, η παχυσαρκία και άλλα.

Και η σκέψη… μήπως είναι καλύτερα να μαγειρεύουμε για τα ζωάκια μας;

Ένα διαιτολόγιο βασισμένο στο μαγειρευ-τό φαγητό χρειάζεται γνώση και επιδεξιό-τητα. Θα μπορούσε να είναι ιδανική λύση αν επιλέγαμε πρώτης ποιότητας υλικά, που ο συνδυασμός τους κάλυπτε τις δια-τροφικές τους ανάγκες και η παρασκευή του γεύματος γινόταν καθημερινά με ιδα-νικούς τρόπους για τη διατήρηση των θρεπτικών συστατικών.

Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι οι ανάγκες του κατοικίδιου τους σε θρεπτικές ουσίες, ικανοποιούνται με τα υπολείμματα του δι-κού τους φαγητού ή με βρασμένο κοτό-πουλο και ρύζι. Κάτι παρόμοιο βεβαίως ισχύει και για τους υποστηρικτές της ωμής διατροφής, όπου όσο και αν πλησιάζει στις φυσικές συνήθειες του σκύλου ή της γάτας, χρειάζεται μεγάλη προσοχή, γνώ-ση και εμπειρία για την επίτευξη της σω-στής διαδικασίας για την παρασκευή ενός ισορροπημένου γεύματος.

Οπότε εύκολα συμπεραίνουμε, πως η κα-ταλληλότερη διατροφή για το κατοικίδιό μας είναι μια καλής ποιότητας ξηρά τρο-φή.

Ποιές είναι όμως οι κατηγορίες που βρί-σκουμε στο εμπόριο και βάσει ποιών κρι-τηρίων πρέπει να επιλέγουμε;

Κατηγορίες ξηρών τροφών:

Χύμα, Economy: Η κατώτερη ποιότητα τροφής κατοικίδιων. Συνθέτονται από τις φθηνότερες πρώτες ύλες. Σιτηρά τελευταί-

54

ας διαλογής και παράγωγα ή υπό - προϊ-όντα ζώων.

PremiumΗ πλειοψηφία τους έχουν σαν βάση τα σιτηρά και συμπληρώνουν τη σύνθεσή τους με υπό-προϊόντα κρέατος.

Super-PremiumΤα συστατικά τους δεν διαφέρουν πολύ από την κατηγορία Premium αν και έχουν συνήθως μεγαλύτερο ποσοστό συστα-τικών ζωικής προέλευσης. Η πλειοψηφία των Super-Premium τροφών έχουν επίσης σαν βάση τα σιτηρά και συμπληρώνουν τη σύνθεσή τους με υπό-προϊόντα κρέα-τος και σιτηρών, συνθετικές βιταμίνες και μέταλλα.

Holistic ή NaturalΈχουν σαν βάση το κρέας (40% και άνω) και χρησιμοποιούν μικρές ποσότητες υγιει-νών σιτηρών (ρύζι, βρώμη), μαζί με φρού-τα και λαχανικά για να συμπληρώσουν τη σύνθεσή τους.

Βιολογικά Κατάλληλη (Biologically Appropriate)Παρασκευάζονται με συστατικά κρέα-τος (60% και άνω), συμπεριλαμβάνουν στη σύνθεσή τους φρέσκο κρέας, ενώ τις συμπληρώνουν με μικρές ποσότητες φρούτων και λαχανικών. Οι συγκεκριμένες δίαιτες στην πλειοψηφία τους δεν περιέ-χουν σιτηρά, γι’ αυτό και χαρακτηρίζονται συχνά ως “Grain Free”. Όλα τα συστα-τικά τους είναι εκτός από φυσικά και κα-τάλληλα προς ανθρώπινη κατανάλωση (Human Grade), που σημαίνει ότι προέρ-χονται από την ανθρώπινη αλυσίδα τρο-φίμων και είναι ίδιας ποιότητας με τα τρό-φιμα που καταναλώνουμε εμείς.

Κατά την επιλογή της τροφής διαβάστε με προσοχή την ετικέτα με τα συστατικά της και βεβαιωθείτε πως τα 5 πρώτα συστα-τικά με τη σειρά που αναγράφονται είναι συστατικά κρέατος, οπότε να ταΐζετε μια τροφή με βάση το κρέας.

Αναζητήστε αν περιέχει αόριστες ονομασί-ες συστατικών ή αν δεν αναφέρει ξεκάθα-ρα το ποσοστό των υδατανθράκων. Αν στα πρώτα 10 συστατικά υπάρχουν αρκε-τά σιτηρά (σιτάρι, σόγια, καλαμπόκι, ρύζι, κριθάρι ή βρώμη), τότε το ποσοστό είναι άνω του 40%.

Τέλος, ελέγξτε για συντηρητικά, χρωστικές ουσίες και αλάτι. Το αλάτι χρησιμοποιείται για ενίσχυση της γεύσης σε τροφές με με-γάλο ποσοστό δημητριακών, ενώ η πιο διαδεδομένη μέθοδος συντήρησης του κρέατος είναι μέσω χημικών συντηρητικών (π.χ. αιθοξυκίνη, BHA/BHT).

Μετά απ’ όλα τα παραπάνω, γνωρίζετε καλύτερα τις διατροφικές ανάγκες του μι-κρού σας τετράποδου φίλου, καθώς και τι θα πρέπει να προσέξετε κατά την επιλογή της διατροφής του.

Την επόμενη φορά λοιπόν που θα κληθείτε να προμηθευτείτε το φαγητό του, φροντί-στε να ενημερωθείτε από τον υπεύθυνο του καταστήματος για την τροφή που αγοράζετε ή απλά ζητήστε του να σας προτείνει κάποια τροφή από την κατηγο-ρία που επιλέξατε.

Διαβάστε την ετικέτα και κρίνετε τι είναι επιθυμητό και τι όχι, βάζοντας ως πρώτο κριτήριο επιλογής την καταλληλότητα της τροφής για το κατοικίδιό σας, όπως θα κάνατε και για το δικό σας γεύμα.

Να είστε σίγουροι, πως με μια ισορροπη-μένη διατροφή τα πρώτα αποτελέσμα-τα που θα μαρτυρούν την ευζωία και τη σωστή φροντίδα του σκύλου ή της γάτας σας, θα εμφανιστούν σε σύντομο χρονι-κό διάστημα. Θα φανούν όμως και μα-κροπρόθεσμα προσθέτοντας χρόνια και ποιότητα ζωής στο κατοικίδιό σας, χωρίς προβλήματα υγείας υποβοηθούμενα από την κακή διατροφή.

Γιατί η αγάπη από μόνη της δεν φτάνει… χρειάζεται και γνώση!

56

Η εταιρεία «NP ENERGY» ως αποκλειστικός αντιπρόσωπος της «AGM MULTITHERM SYSTEMS» για Πελοπόννησο, Δυτική Ελλά-δα και Ιόνια Νησιά, έφερε στην Πάτρα θερ-μαντικά συστήματα Νέας τεχνολογίας, η δράση των οποίων θα επιφέρει στους χρήστες αυτών σημαντική οικονομία στη δαπάνη της θέρμανσης.

Νανοθερμαντικό φιλμ υπέρυθρης θέρμανσης (EXCEL) Η χρήση του επιφέρει από 40% - 60% οικο-νομία στη δαπάνη θέρμανσης σε σχέση με τα άλλα συμβατικά συστήματα θέρ-μανσης.

Είναι πλήρως οπλισμένο με πιστοποιήσεις ISO 9001 και ISO 14001 από την «TUV» κα-θώς και πιστοποίησης CE και ROHS από τον Φορέα του Ελληνικού Κράτους «ELOT». Χρησιμοποιεί μεγάλης αποδοτικότητας σύστημα θέρμανσης με υπέρυθρη ακτινο-βολία, κάτι το οποίο δίνει την ευκαιρία στον καταναλωτή, πολύ γρήγορα, να πετύχει την επιθυμητή θερμοκρασία και τη φτηνή εκμετάλλευση. Η υπέρυθρη θερμοκρασία μεγάλου μήκους είναι εξαιρετικά ωφέλιμη για την υγεία γιατί δίνει την αίσθηση ότι σε φωτίζουν οι ακτίνες του ηλίου.

Πώς λειτουργεί

Η διαφορά έγκειται στον αέρα. Είναι ουσι-αστικό, ότι με την υπέρυθρη θέρμανση δεν θερμαίνεται ο αέρας αλλά τα στερεά σώ-ματα. Ο αέρας θερμαίνεται βεβαίως, αλλά αφού έλθει σε επαφή με τα ήδη θερμά δο-μικά στοιχεία και αντικείμενα.

Η υπέρυθρη θέρμανση, λειτουργεί συνε-πώς απολύτως φυσικά, όπως συμβαίνει στο εξωτερικό περιβάλλον εν αντιθέσει με τη συμβατική, που θερμαίνει πρώτα τον αέρα και κατόπιν τα δομικά στοιχεία.

Αποτέλεσμα των συμβατικών, γνωστών μεθόδων θέρμανσης είναι η αφύσικη δι-άδοση, η ανθυγιεινότητα, η δημιουργία υγρασίας και μούχλας στα δομικά στοι-χεία, η ξήρανση της εσωτερικής ατμό-σφαιρας.

Τα πλεονεκτήματα της υπέρυθρης θέρμανσης

Από άποψη φυσιολογίας δημιουργείται με τη θέρμανση των δομικών στοιχείων, των επίπλων και του ανθρώπινου σώματος ένας θερμοσυσσωρευτής, ο οποίος είναι σε θέση να συσσωρεύει ενέργεια και να την αποθηκεύει για πολύ χρόνο. Λόγω αυ-

ΘέρμανσηΞεχάστε... όσα ξέρατε!

57

τού του γεγονότος υπάρχει η δυνατότητα μεγάλης εξοικονόμησης ενέργειας. Όταν επέλθει η επιθυμητή θερμοκρασία, το θερ-μαντικό σώμα σβήνει μέχρι να χρειαστεί να ξαναγεμίσει τον συσσωρευτή.

Αντικείμενα και τοιχώματα μένουν στεγνά και αποδίδουν θερμότητα. Η υπέρυθρη θερμότητα επιδρά θετικά στον άνθρω-πο. Είναι οικονομική τόσο στην απόκτησή της όσο και στην εξοικονόμηση ενέργειας κατά τη λειτουργία της.

Από το γεγονός ότι με την υπέρυθρη θέρ-μανση δεν έχουμε πρωτογενή θέρμανση αέρα αλλά θερμότητα μέσω ακτινοβολί-ας, βγαίνει το συμπέρασμα ότι ο αέρας δεν στροβιλίζεται, οπότε και αποφεύγεται η αιώρηση σκόνης. Ακολούθως, η θερ-μοκρασία του αέρα είναι πιο χαμηλή από αυτή των τοιχωμάτων. Έτσι, ο εισπνεόμε-νος αέρας είναι δροσερότερος, χωρίς σκόνες και για αυτό κατά πολύ πιο υγιει-νός.

Η εξέλιξη μας διαμόρφωσε έτσι ώστε να μπορούμε να απορροφούμε υπέρυθρα κύματα θερμότητας, τα οποία επιδρούν θετικά στο ανοσοποιητικό μας σύστημα. Μια θετική ενέργεια για το σώμα και την ψυχή!

Το 1967 ο Δρ. Τακίσι Ισικάβα ήταν ο πρώ-τος που κατασκεύασε την καμπίνα υπέ-ρυθρης θέρμανσης στην Ιαπωνία. Το σύ-στημα αυτό χρησιμοποιήθηκε καταρχήν από τους γιατρούς και το 1981 δόθηκε στο κοινό. Από τότε χρησιμοποιείται επι-τυχώς στον ιδιωτικό τομέα καθώς και από

γιατρούς, θεραπευτές, κέντρα θεραπείας και αποκατάστασης, καθώς και κλινικές, εφόσον η υπέρυθρη θερμότητα αποτελεί βασικό υποστηρικτικό μέσο για τις μεθό-δους θεραπείας.

Λέβητας ηλεκτροδίων

Μια επιπλέον σύγχρο-νη μορφή παροχής θέρμανσης. Σας τον παρουσιάζουμε με μια σειρά ερωτήσεων και απαντήσεων!

Τι ακριβώς είναι; Ο λέβητας ηλεκτροδί-ων είναι μια καινούρ-

για μορφή θέρμανσης, αυτή τη στιγμή η φθηνότερη που υπάρχει στην αγορά.

Τα πλεονεκτήματα του συστήματος: ● Δεν απαιτείται λεβητοστάσιο – καμινάδα – δεξαμενή καυσίμου.● Υψηλός βαθμός απόδοσης 99,4 %.● Αθόρυβη και ασφαλής λειτουργία. ● Έχει τον χαμηλότερο δείκτη στάθμης θο-ρύβου 5 db.● Χαμηλό κόστος εγκατάστασης και αγο-ράς.● Γρήγορη απόσβεση της όλης επένδυσης.● Εύκολη, γρήγορη και καθαρή εγκατάσταση.● Δεν χρειάζεται συντήρηση.● Χαμηλό κόστος λειτουργίας με πλήρη αυτονομία θέρμανσης.● Είναι 100% φιλικός προς το περιβάλλον.● Κατασκευασμένος από πλήρως ανακυ-κλώσιμα υλικά.● Μηδενικές εκπομπές ρύπων κατά τη λει-τουργία του.● Τοποθέτηση σε εσωτερικούς ή εξωτερι-κούς χώρους.

Πού μπορεί να χρησιμοποιηθεί; ◘ Διαμερίσματα, πολυκατοικίες.◘ Μόνιμες ή εξοχικές κατοικίες. ◘ Επαγγελματικούς χώρους.◘ Χώρους εστίασης, κοινόχρηστους χώ-ρους.

58

◘ Από ξενοδοχεία για θέρμανση χώρων ή νερών χρήσης.◘ Δυνατότητα σύνδεσης με θερμαντικά σώματα όλων των τύπων. ◘ Δυνατότητα σύνδεσης με fancoil.◘ Δυνατότητα σύνδεσης με ενδοδαπέδια θέρμανση.◘ Απόλυτη συνεργασία με ηλιακά πάνελ.◘ Δυνατότητα παραγωγής ζεστού νερού χρήσης μεγάλων απαιτήσεων.

Tι κατανάλωση έχει ο λέβητας; 50% κάτω από το πετρέλαιο, 40% κάτω από το αέριο, 20% κάτω από το pellet, 10% κάτω από το ξύλο.

Εφόσον είναι πιο οικονομική η κατανάλωση θα μειωθεί το ρεύμα μου; Όχι το ρεύμα δεν μειώνεται αλλά αυξάνε-ται. Μηδενίζεται όμως το κόστος θέρμαν-σης που είχατε. Το σύνολο του ετήσιου κόστους ρεύματος και θέρμανσης είναι πολύ λιγότερο. Επίσης δεν προπληρώνετε πλέον τη θέρμανση όπως σε άλλες μορ-φές ενέργειας αλλά μόνο αφού κατανα-λώσετε!

Υπάρχει διαφορά με τον ηλεκτρικό λέβητα; Με τον ηλεκτρικό λέβητα έχετε την ίδια κα-τανάλωση ακριβώς όπως με το πετρέ-λαιο, ενώ με τον λέβητα ηλεκτροδίων έχετε 50% λιγότερη κατανάλωση.

Έχω λέβητα πετρελαίου των 40 kw, άρα χρειάζεται να αγοράσω λέβητα ηλεκτρο-δίων των 40 kw; Και ποιο είναι το κόστος αγοράς και εγκατάστασης του λέβητα; Όχι, τα kw του λέβητα πετρελαίου δεν έχουν καμιά σχέση με τα kw του λέβητα ηλεκτρο-δίων, θα σας δώσουμε ένα «ενημερωτικό δελτίο» το οποίο αφού το συμπληρώσετε θα σας ενημερώσουμε ποιο είναι το κα-τάλληλο για σας μοντέλο. Ενδεικτικά όμως για να πάρετε μια ιδέα κόστους, πρέπει να μας πείτε τι χώρο σκοπεύετε να καλύψετε ενώ η εγκατάσταση ξεκινάει από 250 € και φτάνει έως 300 €.

Τι περιλαμβάνει η εγκατάσταση; Περιλαμβάνει μελέτη, εγκατάσταση με όλα τα απαραίτητα υλικά, ρύθμιση του λέβητα, εκπαίδευση χρήσης και εγγύηση 5 ετών για τον λέβητα και 1 έτος για όλα τα ηλε-κτρονικά και ηλεκτρολογικά μέρη.

Εάν χαλάσει κάτι με καλύπτει η εγγύηση; Βεβαίως, πάντα όμως σύμφωνα με τους όρους της εγγύησης που αναγράφονται στην καρτέλα εγγύησης και εφόσον η εγκατάσταση γίνεται από εξουσιοδοτημέ-νο συνεργείο της εταιρείας μας.

Ποια είναι η διαδικασία της εγκατάστασης; Επεμβαίνετε στον χώρο μου; Όχι, μόνο στο λεβητοστάσιο και η εγκατά-σταση διαρκεί περίπου 5-6 ώρες.

Έχω fancoil. Μπορεί να συνδεθεί ο λέβητας; Ο λέβητας ηλεκτροδίων συνδέεται με όλους τους τύπους θέρμανσης: σώμα-τα αλουμινίου, καλοριφέρ, φέτες, fancoil, ενδοδαπέδια. Όμως εάν το σύστημά σας είναι παλιό π.χ. πάνω από 5 χρόνια, θα πρέπει τα σώματα να καθαριστούν και να πλυθούν.

Δηλαδή θα πρέπει να βγουν τα σώματα; Όχι, για να γίνει ο καθαρισμός δεν βγά-ζουμε τα σώματα, μόνο αδειάζουμε τα νερά με αντλία και βάζουμε φάρμακο με απιονισμένο νερό.

Σε περίπτωση που θελήσω να ξαναχρησιμοποιήσω τον παλιό μου λέβητα τι γίνεται; Τον καταργείτε; Όχι δεν τον καταργούμε, τον απομονώ-νουμε με βάνες και στο μέλλον μπορεί να ξαναχρησιμοποιηθεί. Βέβαια, για να ξανα-δουλέψει ο λέβητας ηλεκτροδίων θα πρέπει να αλλάξουμε πάλι τα νερά στο σύστημα.

Εκπέμπει ακτινοβολία; Όχι δεν υπάρχει καμιά απολύτως ακτινο-βολία, είναι κλειστό κύκλωμα.

59

Τι συντήρηση χρειάζεται; Προληπτικά, καλό είναι να γίνεται ένας έλεγχος από ένα εξουσιοδοτημένο συνερ-γείο μας μία φορά ανά έτος.

Εάν χάσει τα νερά το σύστημα τι γίνεται; Θα πρέπει να τα συμπληρώσουμε τα νερά, σ’ αυτή την περίπτωση έρχεται ο τε-χνικός μας.

Σόμπες ξύλου

◘ Για πραγματική οικονομία, φθηνή και αξιόπιστη λύση.◘ Οικονομικές, πρακτικές, αθόρυβες και οικολογικές.◘ Έχουν τη δυνατότητα να ζεστάνουν με-γάλους χώρους σε μικρό χρόνο.◘ Επιστροφή στη παραδοσιακή και φιλική ζεστασιά που μπορούν να προσφέρουν οι φυσικοί πόροι της γης, τα ξύλα.

Η εταιρεία μας διαθέτει μια μεγάλη γκάμα από σόμπες ξύλου με φούρνο ή χωρίς, μασίνες, σόμπες ξύλου καλοριφέρ, που καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες σας.

Σόμπες και λέβητες Pellet

Τα συστήματα Pellet μπορούν να ζεστά-νουν ομοιόμορφα όλο το χώρο σας. Εί-ναι εξοπλισμένα με όλα τα απαραίτητα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά συστήματα λει-τουργίας και ασφάλειας.

Επίσης διαθέτουν έξυπνα συστήματα δι-αχείρισης της μονάδας μέσω internet για πλήρη έλεγχο ανά πάσα στιγμή.

Μοναδική μονάδα Pellet αέρα, με έλεγ-χο παροχής αέρα, air flow, τεχνολογίας formula, για να ρυθμίζει την ποσότητα του αέρα κάτω από πραγματικές συνθήκες καύσης, με αποτέλεσμα την καθαρότερη καύση, την οικονομία και τη μικρότερη επι-βάρυνση της μονάδας. Συνεπώς, ανάγκη για λιγότερα service.

Λοιπά είδη

Εκτός από αυτά τα είδη, η εταιρεία μας δι-αθέτει:● Ηλιακούς θερμοσίφωνες.● Συμβατικούς θερμοσίφωνες και λέβητες παραγωγής ζεστού νερού.● Λέβητες υγραερίου παραγωγής θέρμανσης.● Σόμπες και Αφυγραντήρες.● Σώματα αλουμινίου.● Εργαλεία κήπου και μικρο-εργαλεία.● Ηλεκτρικές μικροσυσκευές και πακέτα μι-κροσυσκευών για ξενοδοχεία και νοικιαζό-μενα δωμάτια.● Λαμπτήρες LED.

Εννοείται ότι μέσω έρευνας και τεχνολο-γίας, η εταιρεία μας συνεχώς προσθέτει νέα είδη, πάντα πιστοποιημένα. Επίσης η εταιρεία μας διενεργεί θερμομετρήσεις και μελέτες εξοικονόμησης ενέργειας.

Κορυδαλέως 16, ΠάτραΤηλ: 2616 007.093, Fax: 2610 310.880

Γεροκωστοπούλου 5, ΠάτραΤηλ: 2610 310.033, Fax: 2610 310.880

http://npenterprises.grfacebook: NP Energy

60

Μυστικά και ψέματα Λίαν Μοριάρτι Εκδόσεις: Ψυχογιός

Δεν ήταν παρά μια φριχτή παρεξήγηση. Κάποιοι πληγώθηκαν. Και μετά τα πράγ-ματα ξέφυγαν από τον έλεγχο. Από τότε που γεννήθηκε ο γιος της, πριν από πέντε χρόνια, η Τζέιν δεν έχει μείνει περισσότερο από έξι μήνες σ’ ένα μέρος. Συνε-χώς φεύγει, σε μια προσπάθεια να δραπετεύσει από το παρελθόν της. Η ειδυλλι-ακή παραθαλάσσια πόλη Πίριγουι φαίνεται τώρα ότι θα γίνει το καταφύγιό της, και η Μάντλιν και η Σελέστ, δύο γυναίκες με φαινομενικά τέλεια ζωή, οι φίλες της.Ένα βίαιο επεισόδιο ανάμεσα στα παιδιά τους την ώρα του παιχνιδιού θα εξελι-χθεί σταδιακά σε μια δραματική υπόθεση που θα φέρει όλους τους γονείς σε σύ-γκρουση. Οι ψίθυροι και οι φήμες θα πάρουν διαστάσεις, και οι αλήθειες με τα ψέματα θα γίνουν ένα μπερδεμένο κουβάρι. Όλοι ήταν σίγουροι ότι η κατάσταση θα κατέληγε σε δάκρυα για κάποιους, κανείς όμως δεν πίστευε ότι το τέλος θα ήταν ένας φόνος…

Μια ζωή σαν πρόβα Ντόρα Γιαννακοπούλου Εκδόσεις: Καστανιώτης

Μια εκ βαθέων εξομολόγηση, μια προσωπική κατάθεση για σημαντικά γεγονότα του 20ού αιώνα και ταυτόχρονα ένα πανόραμα προσώπων που άφησαν ανε-ξίτηλα τα ίχνη τους στην ιστορία του τόπου μας. Το βιβλίο αυτό διαβάζεται σαν μυθιστόρημα, σαν χρονικό μιας οικογένειας, αλλά και σαν απόσπασμα από το αφήγημα της σύγχρονης Ελλάδας. Η Μυτιλήνη μετά την Καταστροφή, τα μαύρα σύννεφα της Κατοχής και του Εμφυλίου, κι αργότερα η μέρα της φυγής· η ανα-ζήτηση του ονείρου στην πρωτεύουσα, το ξεκίνημα μιας σπουδαίας διαδρομής. Από το Κυκλικό Θέατρο του Λεωνίδα Τριβιζά έως το «Rex» και την Όμορφη Πόλη με τον Μίκη Θεοδωράκη, τη Μαγική Πόλη με τον Μίκη και τον Μάνο Χατζιδάκι, τις πρώτες μπουάτ, τις Μικρές Κυκλάδες. Στη φορτισμένη δεκαετία του ’60, όπου ανθίζει ένας έρωτας μετ’ εμποδίων, αλλά διακόπτεται από τη χούντα. Στα χρό-νια της Αντίστασης, με παραστάσεις και συναυλίες στο εξωτερικό: στη δυτική και ανατολική Ευρώπη, στη Ρωσία, στον Καναδά και, κυρίως, στην Ολλανδία, όπου πρωτοηχογραφούνται τα Τραγούδια της Ζάτουνας του Μίκη Θεοδωράκη, μια κορύφωση του αντιδικτατορικού αγώνα, αλλά και αιτία να ξανασμίξει μια οι-κογένεια. Κι έπειτα η μεγάλη επιστροφή, στην πατρίδα και στο θέατρο. Η χούντα που φεύγει, η ελευθερία που έρχεται. Η τελευταία συναυλία και λίγο αργότερα η Πρόβα του νυφικού – η αρχή μιας νέας, λαμπερής πορείας στα βιβλία και στις καρδιές χιλιάδων αναγνωστών.

Ο Δρ Ψ και οι ασθενείς του Σωτήρης Παστάκας Εκδόσεις: Μελάνι

Ένας ψυχίατρος που αποφεύγει την παρέα των συναδέλφων του (τους οποίους ωστόσο παρατηρεί αμείλικτα και καταγράφει τα τικ και τις συμπεριφορές), και προτιμάει τη φιλία με μουσικούς, ζωγράφους, ποιητές, ηθοποιούς, πρεζάκια, φυλακόβιους και θεότρελους. Ένας ψυχίατρος που γράφει ποιήματα μας μιλάει με χιούμορ και αυτοσαρκασμό για τα μείζονα ψυχιατρικά θέματα: την απώλεια, τον έρωτα, τη φιλία , το σεξ, το αλκοόλ, τα ναρκωτικά, την αυτογνωσία και συ-νταγογραφεί ανύπαρκτα φάρμακα. Στα αλήθεια και στα ψέματα των παραπά-νω σειρών ο αναγνώστης θα ανακαλύψει από μόνος του αυτό που ήξερε ήδη από τον τίτλο: τον ψεύτη και το Ψυχίατρο Δρ. Ψ.

οι προτάσεις του about βιβλία

61

Προσεχώς μητέρα!Μάθε τα πάντα για

το ενδομήτριο «ταξίδι» του μωρού σου

ΚΑΤΣΑΝΟΥ ΣΤΕΛΛΑ / ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ - ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ

Πλεονέκτημα και μειονέκτημα ταυτόχρονα της σύγχρονης ιατρικής στον τομέα της Μαιευτικής, αποτελεί η δυνατότητα να ανιχνεύουμε πρώιμα στην πορεία της εξέλιξης της κύησης, πλήθος ανατομικών, μορφολογικών και λειτουργικών παθολογιών που αφορούν το έμ-βρυο.

62

Μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα των σύγχρο-νων προγεννητικών εξετάσεων, το ζευγά-ρι πολλές φορές νιώθει σύγχυση ως προς το τι είναι θεμελιώδες να γίνει αλλά και ανη-συχία για το συνολικό οικονομικό κόστος του «εγχειρήματος» εγκυμοσύνη.

Θα προσπαθήσω να αναδείξω έναν βα-σικό «κορμό» εξετάσεων που είναι καλό να γίνονται στην εγκυμοσύνη, αναφέροντας και τα δυνητικά κόστη στον τομέα της ιδι-ωτικής ιατρικής. Στην περίπτωση της δη-μόσιας υγείας το οικονομικό κόστος είναι σαφώς σημαντικά μικρότερο, συνεπάγε-ται βέβαια μεγαλύτερη ταλαιπωρία για το κλείσιμο των απαραίτητων ραντεβού στον κατάλληλο χρόνο, πιο «τμηματική» ενδε-χομένως διεξαγωγή των εξετάσεων στα διάφορα τμήματα του Δημόσιου Νοσο-κομείου, κλπ. Ως ιδιώτης ιατρός δηλώνω αναρμόδια να κατευθύνω για την δημόσια παροχή υπηρεσιών υγείας, τονίζω όμως ότι είναι εξίσου έγκυρη και αξιόπιστη.

Ας δούμε λοιπόν ανά τρίμηνο, τι είδους εξετάσεις χρειαζόμαστε στην εγκυμοσύνη:

Α΄ Τρίμηνο

Μετά τη διαπίστωση της καρδιακής λει-τουργίας του εμβρύου (7η - 8η εβδομάδα), προγραμματίζεται συνήθως ένας εκτενής αιματολογικός έλεγχος της εγκύου, που περιλαμβάνει τα εξής:

◘ Γενική αίματος, σίδηρος, φερριτίνη: Εδώ κάνει την εκδήλωσή της δυναμικά η αναι-μία της κύησης και ανάλογα με τα απο-τελέσματα, δίνεται συμπλήρωμα σιδήρου και φυλλικού οξέος.

◘ Ουρία, κρεατινίνη, SGOT, SGPT: Απαραί-τητος ο έλεγχος της ηπατικής και νεφρικής λειτουργίας της εγκύου. Δεν είναι λάθος να ελεγχθούν και τα λιπίδια (ολική χολη-στερόλη, LDL, HDL), δεδομένου ότι ανε-βαίνουν στο διάστημα της κύησης αλλά αυτά δεν περιλαμβάνονται σε έναν βασικό minimum έλεγχο, εκτός εάν η γυναίκα έχει γνωστή υπερλιπιδαιμία.

Σάκχαρο ορρού α) νήστεος, β) 1 ώρα μετά 50 γρ. γλυκόζης.

Κομβική εξέταση για αποκλεισμό λανθά-νοντος διαβήτη στη μαμά, που αναμένεται να επηρεάσει και το έμβρυο.

◘ Αντισώματα ερυθράς / τοξοπλάσμωσης / κυτταρομεγαλοϊού / λιστέριας / Epstein- Barr: Μας ενδιαφέρει να εντοπίσουμε αφε-νός την πιθανή ανοσία της εγκύου σε ορι-σμένα από τα συχνότερα συναντώμενα μεταδοτικά λοιμώδη νοσήματα και αφε-τέρου να αποκλείσουμε ενεργή λοίμωξη κατά το διάστημα του α΄ τριμήνου της κύ-ησης.

Αν η μητέρα παρουσιάζει ανοσία, θεω-ρείται προστατευμένη για τη διάρκεια της κύησης. Αν όχι, οι εξετάσεις αυτές θα επα-ναληφθούν και στα επόμενα τρίμηνα.

Αν όμως η μητέρα έχει προσβληθεί – σύμ-φωνα με τους μετρώμενους δείκτες – στο διάστημα που έχει μεσολαβήσει μετά τη σύλληψη, τα επακόλουθα για το έμβρυο είναι εξαιρετικά δυσμενή (διαμαρτίες περί τη διάπλαση, συγγενείς καρδιοπάθειες, κώφωση, τύφλωση, νοητική υστέρηση) και κατά συνέπεια στις περισσότερες πε-ριπτώσεις η κύηση δεν δύναται να συνε-χιστεί. Ευτυχώς, η αναλογία των γυναικών που παρουσιάζουν αυτή την ατυχή εξέλιξη είναι πάρα πολύ μικρή και στις μέρες μας τείνει να μηδενιστεί.

◘ Ομάδα αίματος - Rhesus: Ο καθορισμός της παρουσίας του αντιγόνου Rhesus στη μητέρα είναι κριτική σημασίας. Στην Rhesus αρνητική μητέρα υπάρχει κίνδυ-νος ευαισθητοποίησης του εμβρύου κατά την ανταλλαγή αίματος μεταξύ μητέρας και εμβρύου, όπως αυτή συμβαίνει σε μια αποκόλληση και φυσικά κατά τον τοκετό, και δημιουργίας βαριάς αιμολυτικής αναι-μίας που μπορεί να κοστίσει ακόμα και τη ζωή του νεογνού. Γι’ αυτό καθίσταται απαραίτητος ο εμβολιασμός της μητέρας με αντί-Rhesus παράγοντα, τόσο σε κάθε

63

αιμορραγικό σύμβαμα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όσο και άμεσα μετά τον τοκετό για προστασία των επόμενων κυ-ήσεων.

Επειδή δεν είναι πολύ εύκολο να γνωρί-ζουμε τι είδους ανταλλαγή αντισωμάτων πραγματοποιείται στη έγκυο διαπλακου-ντιακά, χρησιμοποιούμε στη Rhesus αρνη-τική έγκυο μια ακόμη εξέταση, την έμμεση Coombs, που θα επαναλαμβάνεται μια φορά το μήνα και θα πρέπει να παραμένει αρνητική.

◘ Ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης: Στην Ελλάδα, με τα υψηλά ποσοστά ατόμων που είναι ετερόζυγοι (φορείς) β - μεσογει-ακής αναιμίας, κρίνεται απαραίτητος ο έλεγχος, τόσο της εγκύου όσο και του συ-ζύγου της, για να αποκλεισθεί η «σύζευξη» δύο φορέων, που μπορεί να μας δώσει σε ποσοστό 25% ένα νεογνό με μεσογειακή αναιμία. Σε περίπτωση που οι γονείς είναι και οι δύο φορείς του στίγματος γίνεται ένας επεμβατικός προγεννητικός έλεγχος την 12η-13η εβδομάδα, που λέγεται «βιο-ψία τροφοβλάστης», ο οποίος αποκαλύ-πτει από τη χρωμοσωμική σύσταση του εμβρύου αν είναι ή όχι ομοζυγώτης, δηλα-δή αν πάσχει το ίδιο το έμβρυο από μεσο-γειακή αναιμία.

◘ Αντισώματα ηπατίτιδας B και C: Το έμ-βρυο, κατά τα πρώτα 24ωρα της ζωής του, μπορεί να προστατευθεί από την ιο-φορία του ιού της μητέρας του, εφόσον εμβολιασθεί. Για το λόγο αυτό είναι απα-ραίτητο να γνωρίζουμε αν η μητέρα είναι φορέας του ιού της ηπατίτιδας B και C.

◘ Αντισώματα HIV: Είναι αρκετά συχνό το φαινόμενο η μητέρα να μη γνωρίζει ότι εί-ναι φορέας του ιού. Η ανίχνευση αντισω-μάτων καθιστά υποχρεωτική την έναρξη θεραπείας για το έμβρυο, ήδη από την ενδομήτρια ζωή, κι έτσι η παραπάνω εξέ-ταση είναι απολύτως απαραίτητη.

◘ Γενική ούρων: Στην εγκυμοσύνη οι ουρο-λοιμώξεις είναι συχνές και τα συμπτώματά τους ηπιότερα. Επειδή οι συνέπειές τους εί-ναι δυσμενέστερες (υψηλότερα ποσοστά ανιούσας λοίμωξης και πυελονεφρίτιδας), αλλά και λόγω της γειτνίασης της ουρή-θρας με τον κόλπο, ξεκινώντας από το 1ο τρίμηνο, μία φορά το μήνα η γυναίκα επα-ναλαμβάνει μια γενική εξέταση ούρων. Επί ευρημάτων, προχωρούμε σε καλλιέργεια ούρων, και αναλόγως με το είδος του μι-κροβίου, χορηγούμε το κατάλληλο για την κύηση αντιβιοτικό.

Το συνολικό «πακέτο» των παραπάνω εξετάσεων διακυμαίνεται ανάλογα με το εργαστήριο μεταξύ 160 και 250 ευρώ. Η χρήση ταμείου μειώνει περίπου στα 2/3 το κόστος. Επίσης υπάρχουν αρκετές ασφα-λιστικές εταιρείες που καλύπτουν στο σύ-νολό τους αυτές τις αρχικές εξετάσεις.

Εξαίρεση αποτελεί η βιοψία τροφοβλά-στης, που κοστίζει περίπου 700 ευρώ.

Αυχενική διαφάνεια

Μεταξύ 11ης και 14ης εβδομάδας διεξάγεται ο σημαντικότερος υπερηχογραφικός προ-γεννητικός έλεγχος: η αυχενική διαφάνεια, ή κατά το επιστημονικότερο, προγεννητι-κός έλεγχος πρώτου τριμήνου. Πρόκειται για υψηλής αξίας εξέταση, που συνδυάζει υπερηχογραφικό και αιματολογικό σκέ-

64

λος, για τον καθορισμό της πιθανότητας το έμβρυο να φέρει κάποια χρωμοσωμική βλάβη.

Σε περίπτωση αυξημένης πιθανότητας για χρωμοσωμική βλάβη του εμβρύου συνι-στάται η διεξαγωγή βιοψίας τροφοβλά-στης.

Σε εξειδικευμένο κέντρο η αυχενική κοστίζει περίπου 160 - 200 €. Τεστ Παπανικολάου - Μικροβιολογικός έλεγχος κόλπου - τραχήλου

Εάν η γυναίκα δεν έχει υποβληθεί σε κυττα-ρολογικό έλεγχο το τελευταίο προ της κύ-ησης εξάμηνο, γύρω στο τέλος του πρώ-του τριμήνου γίνεται λήψη τεστ Παπ, σε συνδυασμό με έναν πλήρη μικροβιολογι-κό έλεγχο της κολποτραχηλικής χλωρίδας. Στόχος φυσικά, είναι ο αποκλεισμός καρ-κίνου ή προκαρκινικής βλάβης του τραχή-λου (που χρήζει περαιτέρω αντιμετώπισης και αλλάζει τις προτεραιότητες και σε ό,τι αφορά την κύηση), αλλά και η ανίχνευση μικροβίων στην περιοχή του κόλπου ή του τραχήλου, που μπορεί να επιπλέξουν με δύσκολο τρόπο μια καθ’ όλα φυσιολογική εγκυμοσύνη (χοριοαμνιονίτιδα, πρόωρη ρήξη υμένων, αποβολή, κλπ).

Το κόστος για τις δύο αυτές εξετάσεις χω-ρίς χρήση ταμείου είναι περίπου 75 €.

Β΄ Τρίμηνο

Κάθε μήνα η γυναίκα επαναλαμβάνει μια γενική αίματος και μια γενική ούρων, ώστε να αναπροσαρμοστούν οι ανάγκες της σε σίδηρο και να αποκλειστεί λοίμωξη του ουροποιητικού.Πολλοί γυναικολόγοι ελέγχουν επίσης και άλλα ιχνοστοιχεία, όπως ασβέστιο και μα-γνήσιο, αν και αποτελεί τακτική ρουτίνας να χορηγούνται αυτά στην έγκυο έτσι κι αλλιώς, ώστε να καλύπτει τις ανάγκες της.

Καμπύλη Γλυκόζης

Μεταξύ 24ης και 28ης εβδομάδας διενεργεί-

ται πληρέστερος έλεγχος για το μεταβολι-σμό της γλυκόζης από την έγκυο. Καθώς οι παράμετροι της κύησης αλλάζουν, ακριβώς σε αυτό το διάστημα πρωτοεκδη-λώνεται ο διαβήτης της κύησης. Έτσι, μια αξιόπιστη εξέταση με 4 μετρήσεις, με τη γυ-ναίκα νηστική από 8ώρου, μετά τη λήψη 75 ή 100 γρ. γλυκόζης, μπορεί να βγάλει έγκυρα και έγκαιρα τη διάγνωση.

Έτσι η διαβητική έγκυος με την αγαστή συ-νεργασία του γυναικολόγου της με το δια-βητολόγο, θα πετύχει την καλύτερη δυνατή έκβαση της εγκυμοσύνης της.

Υπέρηχος β επιπέδου

Την 33η εβδομάδα διενεργείται ο 2ος βα-σικός υπερηχογραφικός έλεγχος της κύη-σης. Εδώ ελέγχεται, πάλι από εξειδικευμένο στον προγεννητικός έλεγχο ιατρό, η ανα-τομική ακεραιότητα του εμβρύου.

Το κόστος της εξέτασης είναι ανάλογο της αυχενικής.

Γ΄ Τρίμηνο

Συνεχίζεται η παρακολούθηση αίματος και ούρων ανά μήνα.

Υπερηχογράφημα ανάπτυξης

Μεταξύ 32ης και 34ης εβδομάδας γίνεται ένας τρίτος υπερηχογραφικός έλεγχος από ειδικό (Doppler μητριαίων αγγείων). Αν και δεν θεωρείται απαιτητή εξέταση, οι πληροφορίες που μας δίνει, που σχε-τίζονται με την ομαλότητα της ροής του αίματος μέσα από τα μητριαία αγγεία στον πλακούντα, είναι σημαντικές προκει-μένου να απομονώσουμε τις - λιγοστές, ομολογουμένως - εκείνες κυήσεις όπου οι πλακούντας θα είναι ανεπαρκής πριν την ολοκλήρωση της εγκυμοσύνης, με βαριές συνέπειες ως προς την ανάπτυξη του εμ-βρύου κατά τις τελευταίες 8 εβδομάδες ή ακόμη και ως προς την επιβίωσή του.

Το κόστος είναι λίγο μικρότερο των δύο προηγούμενων υπερηχογραφικών ελέγ-

65

χων, η χρησιμότητά του όμως κατά τη γνώμη μου, πολύ μεγάλη.

Πριν τον τοκετό

Λίγο πριν τον αναμενόμενο τοκετό και επειδή δεν μπορούμε στην πλειοψηφία των περιπτώσεων να προβλέψουμε ούτε καν τον τρόπο διεξαγωγής του, είναι καλό να γίνονται τα εξής:

α) ένας αιματολογικός έλεγχος, που περι-λαμβάνει μέτρηση αιματοκρίτη, λευκών αι-μοσφαιρίων και αιμοπεταλίων, έλεγχο της πήξης, έλεγχο της ηπατικής και νεφρικής λειτουργίας της εγκύου.

β) ένας μικροβιολογικός έλεγχος κόλπου - τραχήλου, ώστε σε περίπτωση κολπικού τοκετού να είναι γνωστή στον παιδίατρο η παρουσία ή όχι στρεπτόκοκκου, ενός μικροβίου που μπορεί να βλάψει τους οφθαλμούς του νεογνού.

Ειδικές εξετάσεις

Στα πλαίσια του προγεννητικού ελέγχου

μπορεί να γίνουν δύο ακόμη εξετάσεις, η αμνιοπαρακέντηση και/ ή ο μη επεμβατι-κός χρωμοσωμικός έλεγχος του εμβρύου. Πρόκειται για εξειδικευμένες εξετάσεις, που είναι καλό να αποφασίζονται από το για-τρό, όταν και εφόσον χρειάζονται.

Αμνιοπαρακέντηση

Γίνεται την 16η -18η εβδομάδα αλλά στις μέρες μας τείνει να αντικατασταθεί από τη βιοψία τροφοβλάστης, η οποία υπερτερεί γιατί παρέχει την ίδια πληροφορία ενώ γί-νεται νωρίτερα, δίνοντας το περιθώριο αν το αποτέλεσμα δεν είναι καλό, να δια-κόψουμε την εγκυμοσύνη με θεραπευτική απόθεση και όχι με τοκετό. Αμνιοκέντηση μπορεί να γίνει και μετά την 20η εβδομάδα, εφόσον προκύψουν νέα επιβαρυντικά δε-δομένα από τον μεταγενέστερο έλεγχο της κύησης.Το κόστος είναι περίπου 700 €.

Μη επεμβατικός χρωμοσωμικός έλεγχος

Η μη επεμβατική μέθοδος ανίχνευσης χρω-μοσωμικών ανωμαλιών γίνεται με λήψη

66

αίματος από τη μητέρα και απομόνωση σε αυτό εμβρυϊκού γενετικού υλικού. Πρό-κειται για μέθοδο λιγότερο ασφαλή από την κλασσική βιοψία τροφοβλάστης ή την αμνιοπαρακέντηση, διότι ελέγχει μόνο τρία από τα 46 χρωμοσώματα του εμβρύου, επομένως δεν επιτρέπει τη διάγνωση ανω-μαλιών που εδράζονται σε άλλες θέσεις του γονιδιώματος.

Το πλεονέκτημά της είναι ότι είναι μη επεμ-βατική και κατά συνέπεια δε μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές στην κύηση (βιοψία τροφοβλάστης και αμνιοκέντηση παρου-σιάζουν 1% πιθανότητα απώλειας της κύ-ησης).

Το κόστος της είναι ανάλογο των επεμβα-τικών μεθόδων.

Από καθαρά επιστημονικής απόψεως, αποτελεί χρήσιμο συμπληρωματικό δείκτη για να αποφασίσουμε περαιτέρω χειρι-σμούς, όταν το αποτέλεσμα της αυχενικής είναι μεν φυσιολογικό αλλά αρκετά κοντά στην ύποπτη περιοχή, σε ό,τι αφορά τα ποσοστά για ένα υγιές έμβρυο.

Όλα τα παραπάνω αποτελούν τον προ-σωπικό μου ιατρικό τρόπο προσέγγισης στον έλεγχο της εγκύου. Στην περίπτωση προϋπαρχόντων προβλημάτων υγείας ή συγκεκριμένου επιβαρυμένου κληρονομι-κού ιστορικού, η μεθοδολογία που ακο-λουθείται είναι εξατομικευμένη πάντα και σίγουρα διαφορετική.

Επίσης, όταν απομονώνεται μια συγκεκρι-μένη παθολογική κατάσταση στην κύηση (πχ υπέρταση), ακολουθείται πιο σχολα-στική διερεύνηση, ώστε να αποκλειστεί μεί-ζον ρίσκο κατά την πορεία της κύησης για τη μητέρα και το έμβρυο που κυοφορεί.

Πολλές φορές διαπιστώνω ότι η πληθώρα των εξετάσεων (και των εξόδων) κάνουν τους γονείς να αναπολούν τις «ευτυχισμέ-νες μέρες» των γονιών ή των παππούδων μας, που ακόμη και το φύλο του εμβρύου το μάθαιναν κατά τον τοκετό!

Επίσης, η δυσνόητη παρουσίαση των αποτελεσμάτων των εξετάσεων, καθώς και ορισμένα ανησυχητικά αρχικά στοιχεία που τις περισσότερες φορές στη συνέχεια ανατρέπονται, διογκώνουν το άγχος και βάζουν τους γονείς στη διαδικασία ξοδέ-ματος περισσότερων χρημάτων απ’ ό,τι αρχικά είχαν υπολογίσει.

Συνυπολογίζοντας τα υπέρ και τα κατά, το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι ζούμε στην εποχή που έχουμε πρόσβαση σε περισσότερες από ποτέ πληροφορίες για το έμβρυο και το ενδομήτριο «ταξίδι» του. Τόσο σα γονιός, όσο και σαν ιατρός, και παρά το stress που η γνώση κάποιες φορές συνεπάγεται, θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό που έχω πρόσβαση σε αυτή τη γνώση τόσο εγώ, όσο και τα ζευγάρια που περιμένουν το μικρό τους «θαύμα».

Άλλωστε, όσα και να γνωρίζουμε εκ των προτέρων, τώρα ή στο μέλλον, τίποτε δε μας προετοιμάζει για τη συγκίνηση της πρώτης συνάντησης...

μουσικοπαιδαγωγόςΜΑΡΙΛΕΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΗ

Σήμερα λειτουργούμε σε έναν ενιαίο χώρο στη Μαιζώνος 39 - 41

όπου στεγάσαμε όλες μας τις υπηρεσίες υπό τον αντιπροσωπευτικό τίτλο Κατ’ ευχήν.

Εδώ θα βρείτε και το μίνι ανθοπωλείο μας, όπου μπορείτε να προμηθευτείτε φρέσκα λουλούδια αλλά και να

παραγγέλλετε ανθοσυνθέσεις με αποστολή εντός πόλης χωρίς χρέωση. 

O όμιλος εταιρειών Μπουκέτο μπαλόνια Πάτρας και Party time balloon, ξεκίνησε τη δραστηριότητά του το Σεπτέμβριο του 1999 στην Πάτρα ως μια από τις πρωτοπόρες εταιρείες που ασχολήθηκε με οτιδήποτε αφορά στον εξοπλισμό για τα παιδικά και όχι μόνο - πάρτυ, καθώς επίσης και

με τη διακόσμηση εκδηλώσεων με μπαλόνια.

Μετά από συνεχείς βελτιώσεις στην οργάνωση επιτυχών εκδηλώσεων, προσθέσαμε στις δραστηριότητές μας τη ρίψη πυροτεχνημάτων και την

πώλησή τους στη λιανική, έτσι ώστε να είναι προσιτά για όλους.

Ακολουθώντας τις ανάγκες των πελατών μας, το 2011 προχωρήσαμε στην κατασκευή μπομπονιέρας και ιδιαίτερων προσκλητηρίων και

ήμασταν πρωτοπόροι στα διάφορα κοπτικά με λέιζερ. Έχουμε καθιερωθεί πλέον στη βάπτιση δημιουργώντας θεματικές

βάπτισης, όπως επίσης και σε ότι αφορά τους νονούς, αντιπροσωπεύοντας επώνυμους οίκους σε βαπτιστικά.

Κατ’ευχήν - Μπουκέτο Μπαλόνια

Χριστίνα Αρβανίτη / Υπεύθυνη ∆ιακόσμησης

Μαιζώνος 39 - 41, ΠάτραΤηλ.: 2610 623.121, 2610 623.908, Κιν.: 6976 151.308

www.mpouketoballoon.gre-mail: info@mpouketoballoon.gr

www.facebook.com/MpouketoMpaloniaPartytimeBalloon

68

Κοιλιοπλαστική μαζί με καισαρική

γίνεται;Πολλές γυναίκες ζητούν κατά τη διάρκεια της καισαρικής να γίνει κοιλι-οπλαστική, ώστε να εξαφανιστεί η χαλαρή κοιλιά και οι ραγάδες που πιστεύουν ότι θα έχουν μετά την εγκυμοσύνη. Για τον λόγο αυτό ζη-τούν από τον γυναικολόγο τους να υπάρξει και ο πλαστικός χειρουρ-γός στο χειρουργείο, ο οποίος θα κάνει ταυτόχρονα μία κοιλιοπλαστι-κή.

ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ / ΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ

69

Η πλαστική χειρουργική είναι μέχρι στιγμής αρνητική σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Οι λό-γοι για τους οποίους δεν συστήνεται μία τέτοια διαδικασία είναι οι εξής:

◘ Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης το κοιλιακό τοίχωμα έχει διαταθεί αρκετά και μαζί με αυτό έχουν διαταθεί τα αγγεία. Γε-νικά υπάρχει λόγω πίεσης μία μειωμένη αιμάτωση στο δέρμα και το λίπος της κοι-λιάς. Επειδή στην κοιλιοπλαστική γίνεται αποκόλληση των ιστών, επομένως μειώ-νεται περαιτέρω η αιμάτωση, είναι αρκετά ριψοκίνδυνο σε μία περιοχή που ήδη έχει μειωμένη αιμάτωση, να την μειώσουμε περαιτέρω με τις αποκολλήσεις της κοιλι-οπλαστικής. Ο κίνδυνος σε αυτές τις περι-πτώσεις είναι να υπάρξει μία νέκρωση σε κάποιο σημείο του δέρματος της κοιλιάς. Έστω κι αν οι πιθανότητες να συμβεί δεν είναι μεγάλες, καλό είναι να αποφευχθεί.

◘ Μία γυναίκα η οποία βρίσκεται στη φάση του τοκετού, βρίσκεται ήδη σε μία φάση εξάντλησης. Η καισαρική από μόνη της έχει κάποιες πιθανότητες επιπλοκών, οι οποίες βέβαια δεν είναι συχνές αλλά όμως υπάρχουν. Εάν πάμε να προσθέσουμε άλλη μία επέμβαση σε ένα ήδη επιβαρυ-μένο οργανισμό, αυξάνουμε την πιθανό-τητα και των επιπλοκών της πλαστικής και της καισαρικής. Δηλαδή, σε αυτές τις περι-πτώσεις ένα και ένα δεν κάνουν δύο αλλά περισσότερο.

◘ Η μητέρα μετά τον τοκετό πρέπει να φροντίσει το παιδί της. Ναι μεν τελειώνει η φάση της εγκυμοσύνης μετά τον τοκε-τό αλλά ξεκινά μία άλλη φάση φροντίδας για το παιδί, που απαιτεί να είναι η μητέρα στην καλύτερη δυνατή κατάσταση. Δεν εί-ναι σωστό να επιβαρυνθεί με διαδικασίες, οι οποίες μπορεί να της δημιουργήσουν προβλήματα στην φροντίδα του μωρού της.

◘ Δεν είναι δεδομένο ότι μία κοιλιά μετά από εγκυμοσύνη θα χαλαρώσει. Μπορεί να επανέλθει σε αρκετά καλή κατάσταση και επομένως να μην χρειαστεί να γίνει η

οποιαδήποτε διαδικασία. Για να δούμε αν η κοιλιά αποκατασταθεί πλήρως ή όχι, θα πρέπει να παρέλθει το διάστημα του τοκε-τού, το σώμα της γυναίκας να επανέλθει σε μία ισορροπία για να κρίνουμε ποιές διαδικασίες πρέπει να γίνουν.

◘ Δεν είναι όλα τα είδη κοιλιοπλαστικής ίδια. Υπάρχουν διαφορετικά είδη επεμβάσεων, τα οποία προσαρμόζονται στο είδος του προβλήματος που υπάρχει σε κάθε άτο-μο. Εάν δεν έχει επανέλθει το σώμα της γυ-ναίκας μετά την εγκυμοσύνη, ο πλαστικός χειρουργός δεν μπορεί να γνωρίζει ποιο εί-δος κοιλιοπλαστικής είναι καταλληλότερο για αυτήν.

Για όλους τους ανωτέρω λόγους, η πλα-στική χειρουργική δεν αποδέχεται την διε-νέργεια κοιλιοπλαστικής ταυτόχρονα με τον τοκετό. Καλό είναι το σώμα να έχει έρθει σε μία ισορροπία ή να έχουν περά-σει τουλάχιστον 8 μήνες από τον τοκετό. Οι διαδικασίες αυτές πρέπει να γίνονται τηρώντας τους κανόνες για να έχουμε το βέλτιστο αποτέλεσμα.

Παπαχρονοπούλου ΒασιλικήΨυχίατρος - Ψυχοθεραπεύτρια

Ειδικευθείσα στη Μεγάλη Βρετανία µε εκπαίδευση στη Γνωσιακή

Συµπεριφορική Ψυχοθεραπεία (CBT)

Κορίνθου 287 (πλ. Γεωργίου), ΠάτραΤηλ.: 2610 22.11.01, Κιν.: 6973 017.158

E-mail: v.papachronopoulou@yahoo.grwebsite: vpapachronopoulou.eu

Ατοµική ψυχοθεραπείαΓνωσιακή Συµπεριφορική

ΣυµβουλευτικήΥποστηρικτική

Ψυχοφαρµακολογία Ψυχοεκπαίδευση

70

Πρέπει οι γονείς να ενημερώνουν τα παιδιά τους για το πώς να αντιδρούν σε περιπτώ-σεις κινδύνου; Και τι είδους ενημέρωση εί-ναι κατάλληλη για τα παιδιά; Πριν απαντή-σουμε, είναι καλό να δούμε τι μπορεί να συμβεί σε ένα παιδί ανήλικο και μέχρι την ηλικία των 12 ετών:

◘ Να αποκοπεί από την οικογένειά του σε έξοδο, διακοπές, ταξίδι επειδή κάτι του τράβηξε την προσοχή και δεν κατάλαβε ότι απομακρύνθηκε.

◘ Να χάσει την παρέα του επειδή απασχο-λήθηκε με κάτι.

◘ Να μην συναντηθεί με φίλους επειδή κα-θυστέρησε να φτάσει στο σημείο συνά-ντησης.

◘ Να παρασυρθεί πάνω στο παιχνίδι από κάποιο άλλο παιδί και να το ακολουθήσει.

◘ Να παρασυρθεί από κάποιον επιτήδειο και να εγκαταλείψει τον χώρο παιχνιδιού

Τι πρέπει να κάνει ένα παιδί αν χαθεί;

ΜΠΟΥΤΡΗΣ Π. ΣΩΤΗΡΙΟΣ / ΤΑΞΙΑΡΧΟΣ ΕΑ (ΔΒ - ΕΙΔΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ) ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

71

ή να λοξοδρομήσει από το καθιερωμένο του δρομολόγιο.

Όπως βλέπουμε, είναι πολλές οι περιπτώ-σεις έκτακτης ανάγκης για τις οποίες τα παιδιά θα πρέπει να είναι προετοιμασμένα για το πώς θα αντιδράσουν. Η ενημέρωση αυτή πρέπει να είναι ανάλογη με την ηλικία τους, να γίνεται με παιγνιώδη τρόπο και σε καμία περίπτωση να μην αγχώνει τα παι-διά ή να τους προκαλεί διάφορες φοβίες.

Από μικρή ηλικία το παιδί μπορεί να κατα-λάβει τι πρέπει να κάνει σε περίπτωση ανά-γκης, αρκεί να είναι ενημερωμένο με απλά και κατανοητά λόγια και απλές κινήσεις και αντιδράσεις, ώστε να αντιδράσει άμεσα και ψύχραιμα.

Ποια είναι επομένως τα βασικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζει ένα παιδί;

Καταρχήν κάθε παιδί πρέπει να γνωρίζει το τηλέφωνο των γονέων, του σπιτιού ή και συγγενών, ώστε να επικοινωνήσει άμεσα με τους δικούς του.

Σε περίπτωση που δεν έχει τηλέφωνο λόγω ηλικίας ή ξέχασε τον αριθμό, επειδή αγ-χώθηκε ή τρόμαξε, πρέπει να το μάθουμε να αναγνωρίζει τα πρόσωπα στα οποία μπορεί με ασφάλεια να απευθυνθεί, όπως αστυνομικούς, σεκιουριτάδες ή ακόμα και καταστηματάρχες της περιοχής, ώστε να μη διστάσει να ζητήσει βοήθεια.

Προτιμότερο είναι να μην απομακρυνθεί από τη θέση του, εκτός και αν γνωρίζει πώς να επιστρέψει στο αρχικό σημείο στο οποίο βρισκόταν.

Όμως πολύ σημαντικό είναι να μάθουμε στα παιδιά το απλό τηλέφωνο της άμε-σης δράσης 100 αλλά και τον Ευρωπαϊ-κό Αριθμό Έκτακτης Ανάγκης που είναι το 112. Επισημαίνεται ότι υπάρχει η δυνατό-τητα να γίνει εντοπισμός της κλήσης (πλη-ροφορίες για την αντίστοιχη ιστοσελίδα υπάρχουν στο τέλος του άρθρου).

Επειδή στόχος μας είναι η πρόληψη, καλό είναι να δούμε τις ενέργειες που πρέπει να κάνουν οι γονείς ώστε να μην φτάσουμε σε αυτό το σημείο. Οι γονείς πρέπει πάντα να έχουν τα παιδιά τους σε συνεχή οπτική επαφή, ειδικά σε άγνωστους χώρους (τα-ξίδια, εκδρομές, επισκέψεις κλπ). Να μην χαλαρώνουν και να μην ασχολούνται με άλλα θέματα πχ. εφημερίδα, περιοδικό, τά-μπλετ κλπ. ή να το κάνουν εκ περιτροπής με κάποιον, ώστε να υπάρχει μόνιμη επιτή-ρηση και επίβλεψη των παιδιών.

Οι ενέργειες των γονέων σε περίπτωση απομάκρυνσης των παιδιών είναι αυτονό-ητες και άμεσες (ενημέρωση αστυνομίας, υπευθύνων καταστημάτων στην περιοχή που συνέβη, λοιπών περιοίκων κλπ). Καλό είναι για τους γονείς, να ενημερώνονται πρώτοι αυτοί για κάποια θέματα ασφαλεί-ας που υπάρχουν στις σελίδες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας.

Στις περιπτώσεις όμως που από ολιγωρία, λάθος εκτίμηση κλπ. συμβεί να αποκοπεί κάποιο παιδί από τον χώρο μας και την παρέα μας, εκεί ακριβώς είναι αναγκαία η ενημέρωση των παιδιών, ώστε να αντι-δράσουν ψύχραιμα.

Τονίζουμε ότι στόχος μας είναι η πρόληψη, που επιτυγχάνεται με τη σωστή και συνεχή ενημέρωση, η οποία για να έχει απόδοση και αποτέλεσμα πρέπει να γίνεται την κα-τάλληλη στιγμή, με μορφή συζήτησης, εκ-παίδευσης και παιχνιδιού.

72

Με τα παιχνίδια ρόλων μπορούμε να εξοι-κειώσουμε τα παιδιά με τους κινδύνους και τις ανάλογες σωστές αντιδράσεις. Με τέ-τοιες παιγνιώδεις μεθόδους αφενός απο-τυπώνονται στο μυαλό τους όλες οι ενέρ-γειες που πρέπει να κάνουν σε έκτακτη πε-ρίπτωση, αφετέρου νιώθουν περισσότερη ασφάλεια κατά τις μετακινήσεις τους.

Για μεγαλύτερες ηλικίες είναι πιο εύκολη η ενημέρωση και πιο εύκολο να ενεργήσουν σε έκτακτη περίπτωση. Η καλή συζήτηση και ενημέρωση για τα θέματα αυτά είναι το καλύτερο για πρόληψη τέτοιων καταστά-σεων.

Ευρωπαϊκός Αριθμός Έκτακτης Ανάγκης 112

Δημιουργήθηκε για να εξυπηρετεί σε 24ωρη βάση τους πολίτες σε περιπτώ-σεις που χρειαστούν βοήθεια.

Σε όποια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης χρειαστείτε βοήθεια όπως π.χ. αστυνομί-ας, πυροσβεστικής, ασθενοφόρου EKAB ή λιμενικού καλέστε το 112.

Στην τηλεφωνική σας κλήση θα απαντήσει αμέσως εξειδικευμένο προσωπικό, με το οποίο μπορείτε να επικοινωνήσετε σε μια από τις κύριες ευρωπαϊκές γλώσσες.

Η κλήση στο 112 από σταθερό ή κινητό τηλέφωνο, από τηλεφωνικό θάλαμο ή υπαίθρια τηλεφωνική συσκευή με κερμα-τοδέκτη ή καρτοδέκτη είναι χωρίς χρέωση.

Το 112 λειτουργεί και στην Ελλάδα για να εξυπηρετεί τους πολίτες που επισκέπτονται τη χώρα μας.

Λειτουργεί εντός της εμβέλειας οποιουδή-ποτε δικτύου κινητής τηλεφωνίας. Δηλαδή ακόμη κι αν το δικό σας δίκτυο δεν λει-τουργεί σε συγκεκριμένη τοποθεσία, μπο-ρείτε να καλέσετε το 112 αρκεί να υπάρχει κάλυψη από άλλο δίκτυο.

Λειτουργεί με ή χωρίς κάρτα SIM στο κινη-τό σας.

73

ΚΑΤΣΑΡΔΗΣ Β. ΧΑΡΗΣ / ΠΑΙΔΟΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ - ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗΣ

Εν όψει της σχολικής χρονιάςΜετά τη συνήθη ραστώνη του καλοκαιριού, όχι μόνον για τα παιδιά αλλά και για τους γονείς, έρχεται ο Σεπτέμβριος που απαιτεί «νέα τάξη» πραγμάτων. Είναι πολύ καλή ευκαιρία για ανασυγκρότηση, διερεύνη-ση κάποιων προβλημάτων που πρόκειται να μας απασχολήσουν τη νέα χρονιά και τακτοποίηση εκκρεμοτήτων που δεν προλάβαμε ή δεν συνειδητοποιήσαμε για να λύσουμε τον προηγούμενο χρόνο.

74

Είναι παραδεκτό ότι από την ηλικία 6 -16 χρόνων κάθε διετία θα πρέπει να γίνε-ται μια ενδελεχής παιδιατρική εκτίμηση. Η προληπτική εξέταση, κυρίως για την ηλικία 6 -12 χρόνων πρέπει να περιλαμβάνει:

☺ Οικογενειακό ιστορικό (με έμφαση σε νοσήματα όπως: υπέρταση, υπερχολη-στεριναιμία, σακχαρώδης διαβήτης, ημι-κρανίες κλπ).

☺ Ατομικό ιστορικό (χρόνια νοσήματα, κυρίως άσθμα, που χρειάζεται ειδικής πρόληψης, εν όψει των ιογενών λοιμώ-ξεων που επέρχονται και πυροδοτούν έντονα αναπνευστικά συμπτώματα στα ασθματικά παιδιά).

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να τονιστεί ο έλεγχος του βιβλιαρίου υγείας του παιδιού, ώστε να ολοκληρωθεί η εμβολιαστική κά-λυψη. Η προσθήκη νέων εμβολίων, που πρέπει να αποφασίζεται μόνο από τον Παιδίατρο, παρότι μπορεί να επιβαρύνει οικονομικά την οικογένεια, θωρακίζει το παιδί εν όψει του συγχρωτισμού του με άλλα παιδιά στις σχολικές αίθουσες.

☺ Αντικειμενική εξέταση με εστίαση στο ύψος και βάρος του παιδιού, αρτηριακή πίεση, έλεγχος όρασης - ακοής, βρογ-χοκήλη, παθολογικά ευρήματα από την ακρόαση των πνευμόνων, καρδιακά φυ-σήματα, σκολίωση, επισκόπηση έξω γεν-

νητικών οργάνων - δέρματος και τρόπος βάδισης - ομιλίας.

☺ Είναι σημαντικό ότι αρκετοί συμφω-νούν, πως κάθε παιδί δικαιούται μέχρι την εφηβεία του έναν παιδοκαρδιολογικό έλεγ-χο, ακόμα και αν δεν υπάρχει υπόνοια για κάτι παθολογικό. Επίσης εργαστηριακός έλεγχος αίματος - ούρων, για προληπτι-κούς και μόνο λόγους, πρέπει να γίνεται στην ηλικία των 8 και 11 χρόνων. Ο έλεγ-χος αυτός απαραιτήτως πρέπει να περι-λαμβάνει, πλην της αιμοσφαιρίνης και του αιματοκρίτη, τη μέτρηση σακχάρου, χολη-στερίνης, λιπιδίων, ουρίας, κρεατινίνης και ηπατικής λειτουργίας.

Η ψυχοκινητική εξέλιξη των μικρών παι-διών έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Για πα-ράδειγμα, αν το παιδί δεν «καθηλώνεται» στο θρανίο και κυκλοφορεί άσκοπα στην αίθουσα ή αν δεν κρατάει το μολύβι σω-στά κατά την προσπάθεια γραφής, παρά τη σχετική εκπαίδευση από τον δάσκαλο, τότε μία εκτίμηση από τον ειδικό μπορεί να είναι χρήσιμη.

Οφείλουν οι γονείς να γνωρίζουν αν το παιδί τους, που τελειώνει την Α΄ τάξη του Δημοτικού συμβαδίζει με τους συνομή-λικους του ως προς την ακουστική ικα-νότητα (π.χ. να κατανοεί τον προφορικό λόγο και να εκτελεί 2-3 οδηγίες στη σειρά), τις δεξιότητες λόγου (π.χ. να εξιστορεί γε-γονότα με μια λογική σειρά, χρησιμοποι-ώντας ολοκληρωμένες προτάσεις), την αναγνωστική ικανότητα (π.χ. να αναγνω-ρίζει λέξεις και προτάσεις και να τις διαβά-ζει από αριστερά προς τα δεξιά και από πάνω προς τα κάτω) και την ικανότητα γραφής (π.χ. ν’ αρχίζει την πρόταση με κεφαλαία γράμματα και να γράφει μια σύ-ντομη ιστορία στο ημερολόγιο).

Στα μεγαλύτερα παιδιά μεγάλη σημασία έχει η διερεύνηση της συμπεριφοράς τους προς το περιβάλλον, ο τρόπος επικοινω-νίας τους και ο βαθμός αυτοεκτίμησης που έχουν, ώστε αν αυτά απέχουν από τα

75

φυσιολογικά παιδιά, να ζητηθεί η βοήθεια του ειδικού.

Επίσης δεν θα πρέπει να λησμονήσουν οι γονείς, ότι οφείλουν να έχουν σαφή γνώ-ση της κατάστασης των σχολικών κυλικεί-ων από πλευράς είδους - ποιότητας τρο-φών και συνθηκών υγιεινής.

Τελευταίο αλλά όχι έσχατο, είναι η προε-τοιμασία για προσαρμογή στον σχολικό τρόπο ζωής. Η κύρια αποστολή του παι-διού πρέπει να είναι πλέον το σχολείο, η με-λέτη και όχι η άμετρη ενασχόληση με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή ή την τηλεόραση. Επ’ αυτού, πρέπει να τονιστεί ότι οι γονείς έχουν ηθική υποχρέωση να είναι πολύ επιλεκτικοί στην ποιότητα των προγραμ-μάτων που παρακολουθούν τα παιδιά τους. Ας δώσουν το παράδειγμα οι ίδιοι, αποφεύγοντας τηλεοπτικά ‘’σκουπίδια’’ που πριμοδοτούν τους άχρηστους και αε-τονύχηδες, αναγορεύοντας σε ήρωες τα πρότυπα του τίποτα. Η ‘’γνωριμία’’ των παιδιών, μέσω βιβλίων ή ειδικών τηλεοπτι-κών παραγωγών με τους γίγαντες της Ελ-ληνικής και Παγκόσμιας Φιλοσοφίας και Λογοτεχνίας, θα σμιλεύσει τον χαρακτήρα τους και θα τους δώσει πολύ περισσότε-ρα εφόδια για τη ζωή τους, απ’ ότι ο κάθε τυχάρπαστος σαλτιμπάγκος της τηλεοπτι-κής αποβλάκωσης.

Οι δάσκαλοι και οι παιδίατροι οφείλουμε να στηρίζουμε τους γονείς σε οποιαδήπο-τε στάση τους πηγαίνει κόντρα στο ρεύ-μα, που παρασέρνει αξίες και ιδανικά. Έτσι μόνο θα φτάσουμε σαν κοινωνία στην

πηγή της αληθινής ζωής που θα επιβρα-βεύεται ο μόχθος, ο γνήσιος αγώνας και η ευγενής άμιλλα ώστε να κυριαρχεί μόνο η αξιοκρατία.

Η αριστεία δεν είναι «ρετσινιά!». Όπως έγραψε ο κ. Κ. Γεωργουσόπουλος, γνω-στός άνθρωπος των γραμμάτων, «όλοι όσοι αρίστευσαν στο σχολείο, το επεδίω-ξαν όχι από ματαιοδοξία και ναρκισσισμό αλλά από βαθύτερη ανάγκη να διακρι-θούν με μόνο εφόδιο τη βαθιά και τεκμη-ριωμένη γνώση». Και προσθέτει: «Για τη γενιά μου, άλλη ελπίδα δεν υπήρχε από την προκοπή στα γράμματα. Αυτό το σύν-δρομο μας το κληροδότησαν ο Κοραής, ο Κολοκοτρώνης , ο Μακρυγιάννης, ο Πα-τροκοσμάς και οι ευχές των ξενιτεμένων παππούδων μας».

Στους χαλεπούς καιρούς που περνάει η πατρίδα μας, οι παραπάνω σκέψεις πρέ-πει να χαραχθούν ανεξίτηλα στις καρδιές μαθητών και γονέων στην αφετηρία της νέας σχολικής χρονιάς.

25ης Μαρτίου 85, Πάτρα, Τηλ.: 2610 621.138www.stoles-diamantopoulos.gr

katediamantopoulou@gmail.com

ΒΙΟΤΕΧΝΙΑ ΣΤΟΛΩΝ ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ

ΣΗΜΑΙΕΣ - ΛΑΒΑΡΑ

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑ ΕΙΔΗ

76

Το επάγγελμα του λογοθεραπευτή, πε-ριλαμβάνει μια σειρά δραστηριοτήτων όπως, τη διάγνωση των διαταραχών λό-γου, ομιλίας, φωνής και επικοινωνίας, την ανταλλαγή απόψεων με άλλους συναδέλ-φους ή τα μέλη της διεπιστημονικής ομά-δας για την εκτίμηση ενός συγκεκριμένου προβλήματος, την οργάνωση του προ-γράμματος θεραπείας, την εφαρμογή του θεραπευτικού προγράμματος καθώς και την καταγραφή της προόδου του ασθε-νούς.

Επιπλέον, περιλαμβάνει την ενημέρωση και εκπαίδευση των γονέων ή/και άλλων συγγενών σχετικά με τον κατάλληλο χειρι-σμό μιας διαταραχής, ώστε να συμμετέ-χουν ενεργά και να συμβάλουν στη διαδι-κασία της αποκατάστασης.

Με την επίσκεψη σε έναν λογοθεραπευτή, κρίνεται απαραίτητη η λήψη ενός ολοκλη-ρωμένου ιστορικού του παιδιού που περι-λαμβάνει αναλυτικές πληροφορίες για την ανάπτυξη, το ιατρικό ιστορικό, το κληρο-νομικό ιστορικό και άλλα στοιχεία που πα-ρέχουν κυρίως οι γονείς.

Έπειτα, με βάση το ιστορικό του παιδιού, ο λογοθεραπευτής επιλέγει κατάλληλες δοκιμασίες αξιολόγησης (τεστ) που χο-ρηγεί στο παιδί. Ο λογοθεραπευτής συ-νυπολογίζοντας τα αποτελέσματα αυτών των δοκιμασιών, το ιστορικό του παιδιού και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του όπως οι συνήθειες του παιδιού, ο τρόπος ζωής της οικογένειας κ.α, επιλέγει τους κατάλλη-λους θεραπευτικούς στόχους.

Ως λογοθεραπεύτρια, είμαι σε θέση να γνωρίζω πως μια επιτυχημένη θεραπεία βασίζεται στη συμμετοχή των γονέων και την εξάσκηση στο σπίτι. Μπορεί να κά-

Λογοθεραπευτής - ΓονέαςΜια σχέση

συνεργασίας και εμπιστοσύνης

ΞΑΝΘAΚΗ ΦΑΝH / ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ

77

νουμε σημαντική δουλειά κατά τη διάρκεια των συνεδριών μας, αλλά έχουμε μόνο 2-3 ώρες με τα περιστατικά μας κάθε εβδο-μάδα. Εάν ένα παιδί περνάει 2 ώρες την εβδομάδα με εμάς, περνάει 166 ώρες την εβδομάδα χωρίς λογοθεραπεία που στην πλειοψηφία αυτού του χρόνου είναι με τη μαμά και τον μπαμπά.

Παροτρύνοντας τους γονείς να συμμετέ-χουν στη θεραπευτική διαδικασία και σχε-διάζοντας προγράμματα για το σπίτι που να μπορούν να τα «φέρουν βόλτα», επι-τυγχάνουμε καλύτερα θεραπευτικά αποτε-λέσματα.

Πώς, λοιπόν, μπορούμε να δημιουργή-σουμε προγράμματα και δραστηριότητες που να μπορούν να ενσωματώσουν οι γονείς στην καθημερινότητα;

Καταρχάς, προτείνουμε στους γονείς να συμμετέχουν στη συνεδρία. Μερικές φο-ρές, προτιμούν να περιμένουν στην αί-θουσα αναμονής παρά να βολευτούν στις μικροσκοπικές καρεκλίτσες αλλά προσπαθούμε να τους πείσουμε να συμ-μετέχουν. Με απλά λόγια, να μιλήσουμε για την εκάστοτε δραστηριότητα που κά-νουμε καθώς και σε τι στοχεύουμε με αυτή ή πολλές φορές να τους εντάξουμε και στο παιχνίδι. Αυτή η συμμετοχή δημιουργεί μια άνετη και ανοιχτή επικοινωνία, που με τη σειρά της οδηγεί σε μια ασφαλή σχέση συνεργασίας.Ξεκινάμε τη συνεδρία ως εξής: «Πείτε μου κάτι καινούριο που παρατηρήσατε αυτή την εβδομάδα». Αυτή η ανοιχτή ερώτηση, δίνει την ευκαιρία στους γονείς να μιλή-σουν για καταστάσεις που συσχετίζονται με την επικοινωνία του παιδιού.

Ζητάμε από τους γονείς να φέρουν μια λί-στα με τα αγαπημένα παιχνίδια και βιβλία του παιδιού. Γνωρίζοντας το υλικό που υπάρχει στο σπίτι, θα οργανώσουμε δρα-στηριότητες και θα θέσουμε στόχους που θα μπορούν να αφομοιωθούν ευκολότε-

ρα. Για παράδειγμα, εάν ένα παιδί απο-λαμβάνει να παίζει την ώρα του μπάνιου, αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να ασχολη-θούμε με έννοιες χώρου (π.χ. μέσα, έξω, κάτω), με κατανόηση και χρήση ρημάτων (π.χ. κολυμπάω, πλατσουρίζω, επιπλέω, στάζω) και με κατανόηση και χρήση επιθέ-των (π.χ. ζεστό, κρύο, γλιστερό).

Ρωτάμε τους γονείς πότε, μέσα στη μέρα, τους είναι ευκολότερο να ασχοληθούν με δραστηριότητες. Εάν η μητέρα νιώθει ότι μπορεί να αφιερώσει μόνο 20 λεπτά, π.χ. κατά την πρωινή διαδρομή προς το σχο-λείο, της προτείνουμε κάτι που να μπορεί να φέρει εις πέρας.

Ενθαρρύνουμε όλη την οικογένεια να συ-νεισφέρει. Δεν είναι μυστικό ότι τα μεγαλύ-τερα αδέλφια παρακινούν τα μικρότερα και θα ήταν καλή ιδέα εάν οι δραστηριό-τητες στο σπίτι μετατρέπονταν σε οικογε-νειακό παιχνίδι.

Φυσικά, η επιτυχία και η διάρκεια της λογο-θεραπείας κρίνεται από παράγοντες όπως η φύση της διαταραχής, η σχέση του θε-ραπευτή με το παιδί αλλά και η αφοσίωση των γονέων στο θεραπευτικό πρόγραμ-μα. Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις η λο-γοθεραπεία περιλαμβάνει δραστηριότητες για το σπίτι. Όταν οι γονείς ακολουθήσουν τις συμβουλές του λογοθεραπευτή, τότε η θεραπευτική διαδικασία επιταχύνεται.

Γεννήθηκε και µεγάλωσε στην Πάτρα.

Σπούδασε στο τµήµα Λογοθεραπείας του ΑΤΕΙ Πάτρας και είναι µέλος του Συλλόγου Επιστη- µόνων Λογοπαθολόγων Λογοθεραπευτών Ελ- λάδος (ΣΕΛΛΕ).

Κατά τη διάρκεια των φοιτητικών της χρόνων ασχολήθηκε µε τη λογοθεραπεία σε παιδιά και ενήλικες µε προβλήµατα λόγου, οµιλίας και επικοινωνίας. Η πρακτική της άσκηση έλαβε χώρα σε ειδικά σχολεία και κέντρα ατόµων µε νοητική υστέρηση.

Ολοκληρώνοντας τις σπουδές της, άρχισε να εργάζεται ως λογοθεραπεύτρια στο Κέντρο Λογοθεραπείας που διατηρεί στην Πάτρα, παρέχοντας πλήρη προγράµµατα αξιολόγησης, διάγνωσης και θεραπείας σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες µε δυσκολίες λόγου, οµιλίας,

φωνής, επικοινωνίας καθώς και µαθησιακών προβληµάτων.

Παρακολούθησε µε επιτυχία το Επιµορφωτικό Πρόγραµµα Εξειδίκευσης του Εθνικού Καποδι- στριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), στον τοµέα της «Ειδικής Αγωγής».

Συµµετέχει ως µεταπτυχιακή φοιτήτρια σε Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Σπουδών (MSc) του Πανεπιστηµίου Λευκωσίας στις Επιστήµες της Αγωγής, µε εξειδίκευση στην «Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση» το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη.

ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ / Μέλος του Συλλόγου Επιστηµόνων Λογοπαθολόγων - Λογοθεραπευτών Ελλάδας

Φανή Ξανθάκη

Λίγα λόγια για τη Φανή Ξανθάκη…

Το ενδιαφέρον της για τον άνθρωπο που χρήζει λογοθεραπείας και υποστήριξης, είναι το κίνητρό της για τη συνεχιζόµενη εκπαί- δευση και επιµόρφωση στον τοµέα της λογο- θεραπείας και τη χρήση επιστηµονικών µεθό- δων και τεχνικών, αναγνωρισµένων από την επιστηµονική κοινότητα.

• Λόγος • Οµιλία • Φωνή• Επικοινωνία• Μαθησιακές δυσκολίες

ΝΕΑ ∆ΙΕΥΘΥΝΣΗΒότση 60, 1ος Όροφος, Πάτρα

τηλ.: 26130 13004κιν: 6936 103.892

email: xanthakifani@yahoo.gr

Έχει λάβει µέρος σε συνέδρια και σεµινάρια που αφορούν την επιστήµη της λογοθεραπείας, όπως «Αυτισµός - Εφαρµογή της ∆οµηµένης Εκπαίδευσης TEACCH», «Πανελλήνιο Παιδονευρολογικό Συνέδριο», «Φωνολογική Ενηµερότητα - Ο ρόλος του λογοθεραπευτή», «Αναγκαιότητα Ολικής Επικοινωνίας - Χρήση γλώσσας και τεχνολογίας», «Γλωσσικές ∆υσκολίες και Γραπτός Λόγος στο πλαίσιο της σχολικής µάθησης», «∆ιαταραχή Αυτιστικού Φάσµατος - Γλωσσική ∆ιαταραχή και Αισθητηριακή Ολοκλήρωση», «Ειδική Γλωσσική ∆ιαταραχή (SLI)», «Παιδικός Τραυλισµός» κ.α.

Γεννήθηκε και µεγάλωσε στην Πάτρα.

Σπούδασε στο τµήµα Λογοθεραπείας του ΑΤΕΙ Πάτρας και είναι µέλος του Συλλόγου Επιστη- µόνων Λογοπαθολόγων Λογοθεραπευτών Ελ- λάδος (ΣΕΛΛΕ).

Κατά τη διάρκεια των φοιτητικών της χρόνων ασχολήθηκε µε τη λογοθεραπεία σε παιδιά και ενήλικες µε προβλήµατα λόγου, οµιλίας και επικοινωνίας. Η πρακτική της άσκηση έλαβε χώρα σε ειδικά σχολεία και κέντρα ατόµων µε νοητική υστέρηση.

Ολοκληρώνοντας τις σπουδές της, άρχισε να εργάζεται ως λογοθεραπεύτρια στο Κέντρο Λογοθεραπείας που διατηρεί στην Πάτρα, παρέχοντας πλήρη προγράµµατα αξιολόγησης, διάγνωσης και θεραπείας σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες µε δυσκολίες λόγου, οµιλίας,

φωνής, επικοινωνίας καθώς και µαθησιακών προβληµάτων.

Παρακολούθησε µε επιτυχία το Επιµορφωτικό Πρόγραµµα Εξειδίκευσης του Εθνικού Καποδι- στριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), στον τοµέα της «Ειδικής Αγωγής».

Συµµετέχει ως µεταπτυχιακή φοιτήτρια σε Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Σπουδών (MSc) του Πανεπιστηµίου Λευκωσίας στις Επιστήµες της Αγωγής, µε εξειδίκευση στην «Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση» το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη.

ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ / Μέλος του Συλλόγου Επιστηµόνων Λογοπαθολόγων - Λογοθεραπευτών Ελλάδας

Φανή Ξανθάκη

Λίγα λόγια για τη Φανή Ξανθάκη…

Το ενδιαφέρον της για τον άνθρωπο που χρήζει λογοθεραπείας και υποστήριξης, είναι το κίνητρό της για τη συνεχιζόµενη εκπαί- δευση και επιµόρφωση στον τοµέα της λογο- θεραπείας και τη χρήση επιστηµονικών µεθό- δων και τεχνικών, αναγνωρισµένων από την επιστηµονική κοινότητα.

• Λόγος • Οµιλία • Φωνή• Επικοινωνία• Μαθησιακές δυσκολίες

ΝΕΑ ∆ΙΕΥΘΥΝΣΗΒότση 60, 1ος Όροφος, Πάτρα

τηλ.: 26130 13004κιν: 6936 103.892

email: xanthakifani@yahoo.gr

Έχει λάβει µέρος σε συνέδρια και σεµινάρια που αφορούν την επιστήµη της λογοθεραπείας, όπως «Αυτισµός - Εφαρµογή της ∆οµηµένης Εκπαίδευσης TEACCH», «Πανελλήνιο Παιδονευρολογικό Συνέδριο», «Φωνολογική Ενηµερότητα - Ο ρόλος του λογοθεραπευτή», «Αναγκαιότητα Ολικής Επικοινωνίας - Χρήση γλώσσας και τεχνολογίας», «Γλωσσικές ∆υσκολίες και Γραπτός Λόγος στο πλαίσιο της σχολικής µάθησης», «∆ιαταραχή Αυτιστικού Φάσµατος - Γλωσσική ∆ιαταραχή και Αισθητηριακή Ολοκλήρωση», «Ειδική Γλωσσική ∆ιαταραχή (SLI)», «Παιδικός Τραυλισµός» κ.α.

80

ΚΥΡΙΑΖΗ ΑΙΜΙΛΙΑ / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ

Αγόρια και κορίτσια

Διαφορές - συμπεριφορέςΟι διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα είναι ένα ζήτημα που συχνά απασχολεί τους γονείς. Προβληματίζονται για το αν «είναι το ίδιο να μεγαλώνω αγόρι και το ίδιο να μεγαλώνω κορίτσι;» ή «πώς να συ-μπεριφερθώ στο αγόρι ή στο κορίτσι μου;». Άλλες φορές πάλι ανα-ρωτιούνται μήπως θα ήταν καλό να τους συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο και προσπαθούν πραγματικά να το κάνουν. Ωστόσο, συχνά διαπιστώνουν ότι δεν το καταφέρνουν με επιτυχία αυτό.

81

Έρευνες έχουν δείξει ότι όντως υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα που εί-ναι ορατές από πολύ νωρίς. Ήδη τη στιγμή της γέννησης, το κορίτσι είναι σε σύγκριση με το αγόρι, ένας νευρολογικά ωριμότε-ρος οργανισμός κατά 2 έως 7 εβδομάδες. Αυτή η υπεροχή των κοριτσιών συνεχίζεται και μάλιστα διευρυνόμενη σε όλες τις επό-μενες ηλικίες. Για παράδειγμα, τα κορίτσια μπαίνουν στην ήβη δύο χρόνια νωρίτερα σε σχέση με τα αγόρια ενώ τα αγόρια είναι μεγαλύτερα σε όλες τις σωματικές διαστά-σεις, συγκριτικά με τα κορίτσια.

Ένας άλλος τομέας όπου έχουν παρατη-ρηθεί διαφορές, αναφέρεται στην εκδήλω-ση επιθετικής συμπεριφοράς. Τα αγόρια παρουσιάζουν περισσότερη επιθετικότητα σε σχέση με τα κορίτσια και αυτό οφείλεται τόσο σε βιοχημικούς (αναλογία ανδρογό-νου ορμόνης - τεστοστερόνης -), όσο και σε κοινωνικούς παράγοντες (διαφορετική ανατροφή των δύο φύλων).

Τα κορίτσια χρησιμοποιούν έμμεσες, δι-ακριτικές και κοινωνικές τεχνικές προκει-μένου να παρενοχλήσουν άλλα κορίτσια (κοινωνικός αποκλεισμός, χειρισμός των φιλικών σχέσεων, διάδοση φημών, κ.ά.). Εκδηλώνουν περισσότερο αυτό που ονο-μάζουμε «επιθετικότητα σχέσεων».

Τα αγόρια, αντίθετα, είναι πιο πιθανόν να διαπράξουν αυτό που λέμε «άμεση επιθε-τικότητα», δηλαδή την επιθετικότητα που περιλαμβάνει άμεσες, ευθείς σωματικές ή προφορικές επιθέσεις.

Επίσης, τα κορίτσια είναι πιο πιθανό να στρέψουν την επιθετικότητα προς τον εαυ-τό τους ενώ τα αγόρια προς τους άλλους.

Ενδιαφέρον είναι και το εύρημα ότι στα αγόρια το ποσό και η ένταση της επιθε-τικής συμπεριφοράς παρουσιάζουν στα-θερότητα με την πάροδο της ηλικίας, ενώ στα κορίτσια σταθερότητα παρουσιάζει ένα άλλο χαρακτηριστικό της προσωπικό-τητας, η εξάρτηση.

Επιπρόσθετα, το φύλο έχει φανεί ότι μπο-ρεί να παίξει σημαντικό ρόλο στις διαφο-ρές που παρατηρούνται ως προς την ποι-ότητα των στενών φιλικών σχέσεων των μικρών παιδιών. Συγκεκριμένα, στοιχεία ερευνών έχουν δείξει ότι τα κορίτσια, έως τη μέση παιδική ηλικία είναι πιο πιθανό να μοιράζονται τα μυστικά τους και να συ-ζητούν για τα προβλήματα και τα συναι-σθήματά τους με τις φίλες τους απ’ ότι τα αγόρια.

Η οικειότητα στη μέση παιδική ηλικία και στην εφηβεία, αποτελεί βασικό χαρα-κτηριστικό των φιλικών σχέσεων μεταξύ κοριτσιών αλλά όχι και μεταξύ αγοριών. Επίσης, τα αγόρια έχουν συνήθως μεγα-λύτερες ομάδες φίλων συγκριτικά με τα κορίτσια.

Ύστερα από αυτή την ενδεικτική παράθε-ση των παρατηρούμενων διαφορών στα δύο φύλα, θα μπορούσε να συμπεράνει κανείς ότι βιολογία και περιβάλλον αλλη-λεπιδρούν, αλληλοεπηρεάζονται και είναι συνυπαίτιοι για την εμφάνιση των φυλετι-κών διαφορών. Από τη μια πλευρά, η βι-ολογία παίζει το δικό της ρόλο όπως π.χ. όταν κατά τη διαδικασία καθορισμού του φύλου, τα γονίδια προκαλούν διαφορε-τική ανάπτυξη ορισμένων κυττάρων σε ζωτικές περιοχές του εγκεφάλου, που σχε-τίζονται με την ανάπτυξη συγκεκριμένων συμπεριφορών ανάλογα με το φύλο.

Από την άλλη, η κοινωνία αποδέχεται και επιβραβεύει συγκεκριμένες συμπεριφορές για αγόρια και κορίτσια. Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει φράσεις όπως «τα αγόρια δεν κλαίνε», «τα κορίτσια είναι πιο συναι-σθηματικά και υποχωρητικά» ή πόσες φο-ρές δεν έχουμε ως γονείς παροτρύνει τα παιδιά μας να συμπεριφερθούν σύμφωνα με τα κοινωνικά στερεότυπα; Π.χ. στα αγό-ρια επικροτούμε την επιθετική συμπεριφο-ρά ή ενισχύουμε με τη συμπεριφορά μας τα κορίτσια να είναι στοργικά, περιποιητι-κά, υποχωρητικά. Πολλές φορές αυτό δεν γίνεται συνειδητά επειδή τα φυλετικά στε-

ρεότυπα είναι τόσο βαθιά και από τόσο νωρίς εγγεγραμμένα στην ψυχοσύνθεσή μας. Έρευνες έχουν δείξει ότι παιδιά 2 ή 3 ετών περιγράφουν το φύλο με τα ίδια κοι-νωνικά στερεότυπα που χρησιμοποιούν οι ενήλικοι. Αυτό συμβαίνει ακόμα και όταν οι γονείς δεν ανταποκρίνονται στα πρότυπα αυτά ή όταν ο πατέρας είναι απών.

Η ύπαρξη κοινωνικών στερεοτύπων είναι αυτή που κυρίως εντείνει και διαιωνίζει τις όποιες διαφορές των δύο φύλων. Τα κοι-νωνικά στερεότυπα επηρεάζουν τον τρό-πο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε, ερ-μηνεύουμε και αντιδρούμε στα πράγματα γύρω μας.

Έτσι, δεν είναι απίθανο πολλές φορές τα παιδιά να αντιλαμβάνονται αυτή τη διαφο-

ρετική στάση των γονιών και να παραπο-νιούνται, θεωρώντας πως αδικούνται. Π.χ. κορίτσια στην εφηβεία παραπονιούνται ότι δεν έχουν τόση ελευθερία στις εξόδους τους, όση έχουν τα αγόρια αδέρφια τους.Επομένως, αυτό που έχει μεγάλη σημασία για τους γονείς και για την υιοθέτηση συ-γκεκριμένης συμπεριφοράς απέναντι στα παιδιά τους ανάλογα με το φύλο τους, είναι η συνειδητοποίηση των δικών τους κοινωνικών στερεοτύπων. Αυτό είναι ένα πρώτο βήμα, για να μπορέσουν στη συ-νέχεια να ελέγξουν τη συμπεριφορά τους και τη στάση τους.

Στη βιολογία δεν είναι εύκολο, ίσως και σκόπιμο, να παρέμβει ένας γονιός. Την επίδραση όμως των περιβαλλοντικών και κοινωνικών παραγόντων έχει τη δυνατότη-τα να την ελέγξει και να την αλλάξει, τρο-ποποιώντας πρώτα τη δική του συμπερι-φορά. Με αυτό τον τρόπο, ο κάθε γονιός δίνει ένα παράδειγμα προς μίμηση στις μελλοντικές γενιές.

-

Mαριλένα Καλογεράκη ΜουσικοπαιδαγωγόςΤηλ.: 6957 738.733mariaelenhk@gmail.comwww.facebook/mousikokinhtikh

Μουσικοπαιδαγωγός στον Σύλλογο Πολιτιστικών, καλλιτεχνικών

αναζητήσεων "Ονείρου Δράσεις"

Μουσικοπαιδαγωγός και Εμψυχώτρια στο Καλλιτεχνικό Εργαστήρι "Τίπα Τάπα Ντο"

Υπεύθυνη στο "Μουσικοθεατρικό Εργαστήρι" στο ωδείο Paganini

Μουσικοπαιδαγωγός στους παιδικούς σταθμούς

"Αγκαλίτσα" και "Μικρό Γυρί"

Μουσικοπαιδαγωγός στο 41o Δημοτικό Σχολείο και στο 31ο Νηπιαγωγείο

Παρουσίαση Μουσικοκινητικών δράσεων στον παιδότοπο "Petite Boutique"

Μουσικοπαιδαγωγός και Εμψυχώτρια στον χώρο δράσεων και πολιτισμού

Cogitans

Ιδιαίτερα μαθήματα μουσικοκινητικής αγωγής στο σπίτι για μωρά 6 μηνών και άνω

Δίνεται μια καλή ευκαιρία στους γονείς να περάσουν δημιουργικά το χρόνο τους με το μωρό τους

στο οικείο περιβάλλον του σπιτιού τους

Μουσικοκινητική απασχόληση σε παιδικά πάρτυ στο σπίτιΔημιουργική απασχόληση με μουσικοκινητικές δραστηριότητες,

παιχνίδια, κατασκευές με μπαλόνια και χειροτεχνίες

Μουσικοκινητικές δράσεις σε παιδότοπους Οργάνωση και παρουσίαση μουσικοκινητικών δράσεων

με αφορμή γενέθλια, γιορτές και παγκόσμιες ημέρες

Επιπλέον παρέχονται

84

Ο στόχος αυτών των δραστηριοτήτων εί-ναι να εξελίξουν το παιδί, να ενισχύσουν την κοινωνικοποίησή του, να αναπτύξουν τη φαντασία του και να καλλιεργήσουν τις σωματικές και πνευματικές δεξιότητές του.

Το «Μουσικοθεατρικό Εργαστήρι» είναι ένα τμήμα μουσικοκινητικής αγωγής, το οποίο δημιουργήθηκε με αγάπη για το παιδί και σεβασμό προς τους γονείς και φιλοξενείται στο ωδείο Paganini.

Απευθύνεται σε παιδιά από 2 ετών και άνω και αποτελείται από διάφορες μουσικοκι-νητικές και θεατρικές δραστηριότητες.

Μέσα από το «Μουσικοθεατρικό Εργα-στήρι» το παιδί έχει την ευκαιρία να κοινω-νικοποιηθεί μέσα από το χορό και τις κινη-τικές δραστηριότητες, να αναπτύξει τη φα-ντασία του και το λεξιλόγιό του μέσα από τα τραγούδια και τα παιχνίδια, να τραγου-δήσει με τη συνοδεία πιάνου αλλά και να πειραματιστεί με τα κρουστά όργανα του C. Orff. Κυρίως όμως, έχει την ευκαιρία να μάθει παίζοντας!

Το στοιχείο εκείνο όμως που κάνει το «Μουσικοθεατρικό Εργαστήρι» ξεχωριστό, είναι ότι δεν πρόκειται για μεμονωμένες, αλλά για αλληλένδετες μουσικές και κινητι-κές δραστηριότητες, οι οποίες σχετίζονται με ένα θέμα κάθε φορά και η μια αποτελεί συνέχεια της άλλης. Τα τραγούδια σχετίζο-νται πάντα με το θέμα και η πλοκή του πα-ραμυθιού είναι εκείνη που ορίζει το είδος και τον τρόπο που θα γίνονται οι δραστη-ριότητες. Επομένως, το παιδί αντιλαμβάνε-ται ότι έχει ένα ρόλο μέσα στον κόσμο της μουσικής και θυμάται το ταξίδι…

Καλή Μουσικοκινητική Χρονιά!

ΚΑΛΟΓΕΡAΚΗ ΜΑΡΙΛEΝΑ / ΜΟΥΣΙΚΟΠΑΙΔΑΓΩΓΌΣ

Μουσικοθεατρικό εργαστήρι

Η Μουσικοκινητική Αγωγή είναι μια ολοκληρωμένη δραστηριότητα, η οποία συνδυάζει τη μουσική, την κίνηση, το λόγο, το τραγούδι, το πα-ραμύθι, τον αυτοσχεδιασμό, την παντομίμα και πολλά άλλα στοιχεία. Το θεατρικό παιχνίδι είναι ένας τρόπος επικοινωνίας, ο οποίος βοηθάει τα παιδιά να κοινωνικοποιούνται, να λειτουργούν σε ομάδες και να εξωτερικεύουν τα συναισθήματά τους.

Ιωάννου Βλάχου 4 & Γούναρη (κάτωθι πλ. Υψηλών Αλωνίων), ΠάτραΤηλ.: 2610 346.188, e-mail: paganini@hol.gr

ΚΛΑΣΙΚΟ ΤΜΗΜΑΚΛΑΣΙΚΟ ΤΜΗΜΑΒιολί – ΒιόλαΒιολοντσέλο – ΚοντραμπάσοΣΧΟΛΗ ΑΝΩΤΕΡΩΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝΑρμονία – Αντίστιξη – ΕνοργάνωσηΦυγή – ΣύνθεσηΣχολή Βυζαντινής μουσικήςΣχολή πιάνουΣχολή κλαρινέτουΣχολή κιθάραςΣχολή μονωδίαςΣχολή μαντολίνουΣχολή φλάουτουΣχολή ακορντεόνΣχολή κλασικών κρουστών

ΜΟΝΤΕΡΝΟ ΤΜΗΜΑΗλεκτρική κιθάραΗλεκτρικό μπάσοΝτραμςΠιάνο ΤζαζΚρουστά

ΛΑΪΚΟ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΤΜΗΜΑΜπουζούκιΝέϊΚρουστάΤμήμα θεωρίας παραδοσιακής μουσικής

ΤΜΗΜΑ ΜΟΥΣΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣΤΟ ΩΔΕΙΟ ΠΑΡΕΧΕΙ

Άρτια εκπαιδευμένο διδακτικό προσωπικόΔυνατότητα υποτροφίας στους αριστούχους

Συναυλίες και εκδηλώσεις με δυνατότητα συμμετοχής όλων των μαθητών του ωδείουΔωρεάν συμμετοχή στη μαθητική ορχήστρα εγχόρδων

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ

86

Τα καρδιακά φυσήματα διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:

Αθώο ή λειτουργικό φύσημα

Σε αυτήν την κατηγορία υπόκεινται το 80% περίπου των καρδιακών φυσημάτων κατά την παιδική ηλικία. Το αθώο φύσημα

οφείλει την ονομασία του στο γεγονός ότι δεν συνδυάζεται με δομικές ή λειτουργι-κές ανωμαλίες της καρδιάς, επομένως η ύπαρξή του δεν δικαιολογεί καμία ανησυ-χία από την πλευρά των γονέων! Είναι εμ-φανές στα παιδιά, επειδή παρουσιάζουν αυξημένη καρδιακή συχνότητα σε σχέση με τον ενήλικα και πιο λεπτό θωρακικό

Το παιδί μου έχει φύσημα

Πρέπει να ανησυχώ;

ΚΟΣΜΑΡΙΚΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ / ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ - MASTER ΙΙ ΕΠΙΠΕΔΟΥ «ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ»

Συχνά, οι γονείς νιώθουν τη γη να χάνεται κάτω από τα πόδια τους, όταν ο Παιδίατρος τους ανακοινώνει ότι το μικρό τους παρουσιάζει φύσημα στην καρδιά. Προσοχή! Το φύσημα δεν είναι νόσος, απλά ένας ήχος ο οποίος παράγεται κατά την κυκλοφορία του αίματος στα καρδιακά διαμερίσματα, τα αγγεία και τις βαλβίδες της καρδιάς. Απο-τελεί ένα πολύ συχνό ακροαστικό εύρημα στα παιδιά και συνήθως δεν επηρεάζει την υγεία τους.

87

τοίχωμα, με αποτέλεσμα, οποιοσδήποτε ήχος να γίνεται εύκολα αντιληπτός με το στηθοσκόπιο. Γενικά, είναι πιο έντονο σε καταστάσεις όπου αυξάνεται η καρδιακή συχνότητα, όπως πχ. στον πυρετό, μετά από φόβο, μετά από άσκηση κτλ. Γι’ αυτό, μην παραξενευτείτε αν το φύσημα γίνει αντιληπτό για πρώτη φορά από τον Παιδί-ατρο όταν το παιδάκι σας είναι άρρωστο με υψηλό πυρετό και στην επόμενη εξέτα-ση έχει εξαφανιστεί!

Παθολογικό ή οργανικό φύσημα

Δυστυχώς, στις 1 από τις 100 γεννήσεις η χαρά των γονέων και των συγγενικών προσώπων αμαυρώνεται, όταν τις πρώ-τες ώρες ή ημέρες ζωής γίνεται αντιληπτό από τον Παιδίατρο ένα παθολογικό φύ-σημα. Τα παθολογικά καρδιακά φυσή-ματα στα παιδιά, συνήθως οφείλονται σε συγγενείς καρδιοπάθειες, οι οποίες δημι-ουργούνται όταν τα δομικά στοιχεία της καρδιάς ή/και τα αγγεία δεν αναπτύσσο-νται φυσιολογικά κατά την εμβρυική ζωή, με αποτέλεσμα να εμφανίζουν ανατομικές ανωμαλίες. Το παιδί με συγγενή καρδιο-πάθεια, συνήθως εκδηλώνει συμπτώμα-τα κατά τη γέννηση ή τις πρώτες ημέρες ζωής αλλά δεν είναι σπάνιες οι περιπτώ-σεις κατά τις οποίες σοβαρά συμπτώματα εκδηλώνονται μήνες ή ακόμα και χρόνια μετά.

Πώς γίνεται η εκτίμηση ενός φυσήματος από τον γιατρό;

Ο Παιδίατρός σας, μέσω της προσεκτικής και λεπτομερούς ακρόασης της καρδιάς, θα μπορέσει να διαχωρίσει το αθώο από το παθολογικό φύσημα και να αποφασί-σει στη συνέχεια την ενδεχόμενη παραπο-μπή στον Παιδοκαρδιολόγο για περαιτέρω έλεγχο. Ο Παιδίατρος θα πρέπει να διαθέτει εμπειρία στην κλινική Παιδοκαρδιολογία, έτσι ώστε να εξετάσει κατάλληλα το μικρό σας και να καταλήξει στα κατάλληλα συ-μπεράσματα, χωρίς να σας ανησυχήσει άκριτα και απερίσκεπτα. Σημαντικό ρόλο στην απόφασή του θα παίξουν οι πλη-

ροφορίες που θα του παρέχετε σχετικά με το οικογενειακό ιστορικό καρδιοπάθειας αλλά και το ατομικό ιστορικό του παιδιού.

Είναι πιο πιθανό, όταν το φύσημα συ-νοδεύεται από συμπτώματα όπως ταχύ-πνοια, δύσπνοια, μειωμένη πρόσληψη βάρους, δυσκολία και εφίδρωση κατά τη σίτιση, εύκολη κόπωση, πόνο στο στήθος κατά την προσπάθεια και λιποθυμικά επει-σόδια, να ακολουθήσει σύσταση για ενδε-λεχή Παιδοκαρδιολογικό έλεγχο.

Μην ξεχνάτε, πως σήμερα, ακόμα και τα παιδιά που γεννιούνται με σοβαρή συγγε-νή καρδιοπάθεια, λόγω των νεοτέρων εξε-λίξεων στην επεμβατική θεραπεία και την χειρουργική αντιμετώπιση, έχουν πολύ με-γάλες πιθανότητες να διανύσουν μια ζωή φυσιολογικού ενήλικα. Όσον αφορά στο αθώο φύσημα δεν τίθεται θέμα αντιμετώ-πισης, διότι η ανατομία της καρδιάς και η λειτουργία της είναι απόλυτα φυσιολογι-κές.

Τα αθώα φυσήματα μπορεί να παραμέ-νουν κατά την παιδική ηλικία, άλλοτε πιο έντονα και άλλοτε λιγότερο έντονα και συνήθως υποχωρούν μέχρι την ενηλικί-ωση του παιδιού. Το παιδάκι σας, στην περίπτωση αυτή, θα έχει τη δυνατότητα να ανταπεξέλθει πλήρως στο παιχνίδι και στην μετέπειτα ζωή του, κατά τον ίδιο τρό-πο με ένα παιδί χωρίς φύσημα. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να στηριχθείτε στις γνώσεις του Παιδιάτρου σας και να απολαύσετε αυτό το υπέροχο ταξίδι της πατρότητας και της μητρότητας!

88

Κατά την εφηβεία εμφανίζονται όλες εκεί-νες οι αλλαγές που μετατρέπουν το σώμα του κοριτσιού σε γυναίκα. Η περίοδος και η διαδικασία αυτή είναι γνωστή και με τον όρο «Ήβη».

Οι κυριότερες αλλαγές είναι η αύξηση του ύψους, η εμφάνιση των μαστών και της τρίχωσης στα γεννητικά όργανα και προς το τέλος, η εμφάνιση και της «περιόδου». Κατά μέσο όρο, οι αλλαγές αυτές ξεκινούν στην ηλικία περίπου των 9 -10 ετών, με την εμφάνιση της περιόδου περίπου στην ηλι-κία των 11 με 12 ετών.

Όταν οι αλλαγές στο σώμα του παιδιού ξεκινούν πριν από την ηλικία των 8 ετών, τότε η κατάσταση αυτή ονομάζεται πρώ-ιμη ήβη. Όταν δηλαδή ξεκινά η ανάπτυξη των μαστών ή της τρίχωσης και φυσικά και η εμφάνιση της περιόδου, πριν την ηλι-κία των 8 ετών, τότε θεωρούμε ότι υπάρχει πρόβλημα στο παιδί που πρέπει να αντι-μετωπιστεί αμέσως.

Η αιτία της πρώιμης ήβης μπορεί να προ-έρχεται από τον εγκέφαλο ή να είναι ορμο-νική. Σε κάποιες περιπτώσεις όμως μπορεί να μην υπάρχει κανένα πρόβλημα και η πρώιμη έναρξη της εφηβείας να οφείλεται σε κληρονομικότητα από τη μητέρα.

Πολλές φορές δεν υπάρχει εμφανής αιτία. Έτσι, πιστεύουμε ότι οφείλεται σε πρόωρη εμφάνιση κάποιων ορμονών, που ξεκι-νούν από τον εγκέφαλο κι έχουν ως απο-τέλεσμα να εμφανίζονται, πολύ νωρίτερα από την αναμενόμενη ηλικία, τα σημάδια ανάπτυξης της εφηβείας.

Πρώιμη ΉβηΌταν το κορίτσι ωριμάζει

πιο γρήγορα!ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ / MD, MSc, PhD, IFEPAG - ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΙΔΙΚΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ ΠΑΙΔΩΝ - ΕΦΗΒΩΝ

89

Το σημαντικότερο όλων είναι να αποκλεί-σουμε ότι υπάρχει κάποια σπάνια αλλά σοβαρή αιτία με πολύ δυσάρεστα αποτε-λέσματα, που χρειάζεται άμεση αντιμετώ-πιση.

Τα σημαντικότερα από τα προβλήματα που εντοπίζονται στον εγκέφαλο, είναι:◘ Όγκοι◘ Λοιμώξεις και αποστήματα◘ Κύστες ◘ Υδροκέφαλο◘ Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις

Εκτός όμως από τα παραπάνω προβλή-ματα στον εγκέφαλο, υπάρχουν και άλλες παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν πρώιμη ήβη. Για παράδειγμα, όταν έχου-με εμφάνιση «ανδρικού τύπου» ορμονών (ανδρογόνα) ή παθήσεις όπως κύστες ή όγκοι των ωοθηκών, προβλήματα από το θυρεοειδή αλλά και σπάνια σύνδρομα μπορεί να προκαλέσουν πρώιμη ήβη. Σε κάθε περίπτωση, με προσεκτικό και λεπτο-μερή έλεγχο, ο ειδικός παιδογυναικολόγος μπορεί να διαλευκάνει την πιθανότητα να υπάρχει κάποιο πρόβλημα που να χρειά-ζεται άμεση αντιμετώπιση.

Η διάγνωση της πρώιμης ήβης γίνεται με εξετάσεις που θα μας βοηθήσουν να βρούμε την αιτία και να προσδιορίσουμε την κατάλληλη αντιμετώπιση. Το βασικό είναι να διαπιστώσουμε την έκταση του προβλήματος και να αξιολογήσουμε την εμφάνιση ανάπτυξης των μαστών, την τρίχωση των γεννητικών οργάνων και το ρυθμό της σωματικής ανάπτυξης του παι-διού.

Πολύ σημαντικές εξετάσεις είναι ο ορμο-νικός έλεγχος (με εξέταση αίματος) και η μέτρηση της οστικής ωρίμανσης (με ακτινολογικό έλεγχο). Ο απεικονιστικός έλεγχος, με υπερηχογράφημα ή/και αξο-νική τομογραφία κοιλίας ή μαγνητική το-μογραφία εγκεφάλου, θα μας βοηθήσουν να αποκλείσουμε την παρουσία κάποιας πάθησης.

Όπως είναι λογικό, αν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο αίτιο που προκαλεί πρώι-μη ήβη, θα πρέπει να το αντιμετωπίσουμε σωστά και πολύ γρήγορα. Ένα πολύ ση-μαντικό πρόβλημα των παιδιών με πρώιμη ήβη είναι ότι έχουν χαμηλό τελικό ανάστη-μα. Τα παιδιά αυτά παρουσιάζουν μεγάλη ταχύτητα ανάπτυξης και ωρίμασης των οστών, με αποτέλεσμα να είναι ψηλά ως παιδιά αλλά το τελικό τους ανάστημα ως ενήλικες να είναι πολύ χαμηλό.

Έτσι καταλαβαίνουμε εύκολα ότι πρέπει να αναγνωρίσουμε έγκαιρα το πρόβλημα και να παρέμβουμε γρήγορα, ώστε να σταμα-τήσουμε την ωρίμανση του σκελετού που θα μας οδηγήσει σε ένα κοντό ανάστημα.

Κύριος μας στόχος είναι να δώσουμε στο παιδί ένα τελικό ύψος όσο δυνατόν πλησι-έστερο σε αυτό που θα είχε φυσιολογικά.

Με τις κατάλληλες σύγχρονες γνώσεις, ο παιδογυναικολόγος είναι σήμερα σε θέση να βγάλει τη σωστή διάγνωση και να αντι-μετωπίσει με επιτυχία το πρόβλημα.

Η έγκαιρη κινητοποίηση από μέρους των γονέων είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς ο χρόνος είναι πολύτιμος. Έτσι, η συνεργα-σία γονέων και παιδογυναικολόγου μπο-ρεί να δώσει λύσεις στο πρόβλημα της πρώιμης ήβης, εξασφαλίζοντας τη φυσι-ολογική ανάπτυξη του μικρού κοριτσιού.

90

Συχνά η ώρα του διαβάσματος συνοδεύεται με συγκρούσεις και εντά-σεις ανάμεσα σε παιδιά και γονείς. Είναι φυσικό όταν τα παιδιά επι-στρέφουν μετά το σχολείο, να ζητούν ξεκούραση και ηρεμία όπως οι ενήλικες. Τι συμβαίνει όμως όταν ένα παιδί αρνείται κατηγορηματικά να μπει στη διαδικασία της μελέτης; Ή όταν ενώ έχει ξεκινήσει η δια-δικασία του διαβάσματος δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί; Υπάρχουν κάποιοι τρόποι που μπορούν να βοηθήσουν, ώστε να αντιμετωπιστεί η άρνηση του παιδιού για μελέτη.

ΜΑΡΙΝΑΚΗ ΕΛΕΝΗ / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ MSc

Αρνείται να διαβάσει

Τι να κάνω;

91

Καταρχήν, σημαντικός παράγοντας για το σωστό διάβασμα του παιδιού είναι το καθημερινό πρόγραμμα. Δηλαδή η στα-θερότητα σε σχέση με την ώρα της χαλά-ρωσης, την ώρα του φαγητού, την ώρα του παιχνιδιού, την ώρα του διαβάσματος και του ύπνου. Η συγκεκριμένη διαδικασία κάνει το παιδί να νιώθει ασφάλεια και σι-γουριά και δεν αφήνει περιθώρια για καυ-γάδες και εντάσεις. Είναι σημαντικό για τα παιδιά, αφού γυρίσουν από το σχολείο να ξεκουράζονται τουλάχιστον μια ώρα και μετά να μπαίνουν στη διαδικασία του δια-βάσματος.

Επίσης, ο κατάλληλος χώρος και ο σω-στός ύπνος αποτελούν σημαντικούς πα-ράγοντες για τη συγκέντρωση του παιδιού στο διάβασμα. Ο χώρος θα πρέπει να είναι κάθε μέρα ο ίδιος. Τι πιο κατάλληλο λοιπόν από ένα τακτοποιημένο γραφείο; Το παιδί θα πρέπει να βρίσκεται μακριά από ερεθίσματα που μπορεί να του απο-σπάσουν την προσοχή, όπως για παρά-δειγμα τετράδια, βιβλία που εκείνη την ώρα δεν του χρειάζονται ή θορύβους όπως η τηλεόραση και οι συζητήσεις από διπλανά δωμάτια. Ο βραδινός ύπνος παίζει σημα-ντικό ρόλο για τη σωματική και ψυχική ξε-κούραση, καθώς επίσης ενισχύει θετικά τη μνήμη και τη συγκέντρωση.

Ακόμα, οι γονείς θα πρέπει να ενθαρρύ-νουν τα παιδιά στο διάβασμα δημιουργώ-ντας κάποιες φορές κίνητρα. Δεν χρειάζε-ται να απαντούν αμέσως στις επιθυμίες των παιδιών τους αλλά να τα μάθουν να κερδίζουν αυτό το οποίο ζήτησαν, αφού ολοκληρώσουν την υποχρέωση του δια-βάσματος. Με αυτό τον τρόπο τα μαθαί-νουν να έχουν και περισσότερη υπομονή.

Δεν έχει νόημα να βρίσκεται το παιδί πάνω από ένα βιβλίο όταν νιώθει κουρασμένο. Σε καμιά περίπτωση η πίεση δεν είναι απο-τελεσματική, αφού ελλοχεύει ο κίνδυνος να νιώσει το παιδί απέχθεια και άρνηση για τη μάθηση. Αντίθετα, τα διαλλείματα ανά 30 με 45 λεπτά βοηθούν στο να ανακτήσει το

παιδί δυνάμεις και να μπορέσει να συγκε-ντρωθεί.

Οι γονείς θα πρέπει επίσης να αποφεύ-γουν τη χρήση ηλεκτρονικών παιχνιδιών και τηλεόρασης, κυρίως πριν το διάβα-σμα. Όταν κάποιο παιδί δυσκολεύεται με τα μαθήματά του και αρνείται να μπει στη διαδικασία του διαβάσματος, οι γο-νείς χρειάζεται να το βοηθούν και να το ενθαρρύνουν με στόχο την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης. Δεν πρέπει ποτέ να ξε-χνούν, ότι αυτό που έχει σημασία είναι η προσπάθεια που καταβάλει το παιδί και όχι το αποτέλεσμα. Προσοχή όμως, η ευ-θύνη του διαβάσματος ανήκει στα παιδιά και όχι στους γονείς. Γι αυτό είναι σημαντι-κό να τα βοηθούν να διαβάσουν και όχι να «μελετούν» για αυτά.

Τέλος, οι γονείς θα πρέπει να συμβουλεύ-ουν τα παιδιά τους σχετικά με τη σπουδαι-ότητα της ολοκλήρωσης των υποχρεώσε-ων τους στον κατάλληλο χρόνο, ώστε να μένει ελεύθερος χρόνος για άλλες ευχάρι-στες δραστηριότητες.

WomenOnlyGym

γυμναστήριο

καρόλου 28-30, τηλ.: 2610 240.025

Διαφέρει σε πολλά από τα υπόλοιπα...

92

Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να «φέρετε» το Dyslexia Center και τη μέθοδο Παυλίδη στην Πάτρα;

Ως εκπαιδευτικός και ασχολούμενη με τις μαθησιακές δυσκολίες τα τελευταία χρόνια, ένιωσα επιτακτική την ανάγκη να βασιστώ σε μια μέθοδο έγκυρη, διεθνώς ερευνημένη από έγκριτα πανεπιστήμια της Αγγλίας και των ΗΠΑ, αναγνωρισμένη με διεθνή διπλώματα ευρεσιτεχνίας και απο-τελεσματική, με κίνητρο και στόχο τη βελ-τίωση και την ανακούφιση των παιδιών με Δυσλεξία, Μαθησιακές Δυσκολίες και Διά-σπαση Προσοχής (ΔΕΠΥ).

Ποιές υπηρεσίες παρέχονται από το Κέ-ντρο;

Tο DYSLEXIA CENTER είναι ένα διεπιστη-μονικό κέντρο που με ευαισθησία και αν-θρωπιά βρίσκεται δίπλα στους γονείς και τα παιδιά, παρέχοντας ένα ευρύ φά-σμα υπηρεσιών. Διάγνωση και αντιμετώ-πιση Δυσλεξίας, Διάσπασης Προσοχής, Υπερκινητικότητας, Λογοθεραπείας, Εργο-θεραπείας. Ακόμη, παρέχεται Συμβουλευ-τική Γονέων και Επαγγελματικός Προσα-νατολισμός.

Πώς προέκυψε η συνεργασία σας με τον Εφευρέτη - Καθηγητή κύριο Παυλίδη; Μι-λήστε μας λίγο γι’ αυτόν.

Δεδομένων των παραπάνω, ήρθα σε επα-φή με τον κύριο Παυλίδη, ο οποίος είναι Καθηγητής Μαθησιακών Δυσκολιών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Fellow της Δι-εθνούς Ακαδημίας Ερευνών Μαθησιακών Δυσκολιών και Honorary University Fellow του Πανεπιστημίου Brunel του Λονδίνου. Είναι ιδρυτής και Διευθυντής Εργαστηρίων Δυσλεξίας και Οφθαλμοκίνησης σε γνω-στά πανεπιστήμια της Αγγλίας, Ελλάδας και ΗΠΑ. Ειδικότερα, είναι ο εφευρέτης του τεστ οφθαλμοκίνησης (διεθνώς γνωστού ως PAVLIDIS TEST), για την ακριβή, αντικει-μενική, βιολογική πρόγνωση – διάγνωση της Δυσλεξίας και της Διάσπασης Προσο-χής από την προσχολική ηλικία. Οι εφευ-ρέσεις του έχουν κατοχυρωθεί - αναγνω-ρισθεί με Διεθνή Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας στις ΗΠΑ, Καναδά, Γαλλία και Αγγλία.

Πώς ακριβώς λειτουργεί το ΤΕΣΤ ΠΑΥΛΙΔΗ;

Το βιολογικό Τεστ Παυλίδη, διαγιγνώσκει με υψηλή ακρίβεια και αντικειμενικά, τη Δυ-σλεξία, τη Διάσπαση Προσοχής και την

Τώρα και στην Πάτρα

Σταθοπούλου ΤζίναΕπιστημονική Διευθύντρια

«DYSLEXIA CENTERS - PAVLIDIS METHOD» Πάτρας

Φιλόλογος, Μετεκπαιδευθείσα στην Ειδική Αγωγή (Πανεπιστήμιο Αθηνών), με Πλήρη Εκπαίδευση στο TEST & METHOD PAVLIDIS,

από τον Εφευρέτη - Καθηγητή Μαθησιακών Δυσκολιών κ. ΓΕΩΡΓΙΟ Θ. ΠΑΥΛΙΔΗ

Γούναρη & Ιωάννου Βλάχου 2, Πάτρα, Τηλ.: 2610 33 61 64, Κιν.: 6974 037.898dyslexiapatras@gmail.com, www.dyslexiacenters.gr

93

Παρορμητικότητα (ανυπομονησία) και μάλιστα από την προσχολική ηλικία. Είναι τεστ ταχύτατο, ακριβές, ασφαλές και εύ-κολο στην εφαρμογή του, αφού το μόνο που κάνει ο εξεταζόμενος είναι να παρα-κολουθεί σιωπηλά με το βλέμμα του ένα φωτεινό ερεθισμό στην οθόνη του Η/Υ. Η παρουσίαση των ερεθισμών, η καταγρα-φή και η ανάλυση γίνονται αυτομάτως, με ακρίβεια ενός (1) χιλιοστού του δευτερο-λέπτου, από το διεθνώς πατενταρισμένο σύστημα που ανέπτυξε ο Καθηγητής Γ. Θ. Παυλίδης, όταν ήταν Καθηγητής στην Αγγλία και στις ΗΠΑ. Απόδειξη του πόσο προηγμένη είναι η εφεύρεση του Καθηγη-τή Παυλίδη, αποτελεί το γεγονός ότι την απέκτησαν τα διεθνώς φημισμένα πανε-πιστήμια Harvard, Columbia, Penn State, Boston, Δανίας, Φιλανδίας, κλπ.

Τι άλλο περιλαμβάνει η Διάγνωσή σας;

Είναι αξιοσημείωτο ότι όλο το προσωπικό μας είναι πλήρως εκπαιδευμένο και πιστο-ποιημένο από τον καθηγητή Παυλίδη για το ΤΕΣΤ & ΜΕΘΟΔΟ ΠΑΥΛΙΔΗ. Η εκτενής διάγνωσή μας, εκτός από το οφθαλμο-κινητικό PAVLIDIS TEST, περιλαμβάνει το τεστ ευφυΐας, το οποίο χορηγείται από την ψυχολόγο του κέντρου μας, πολλαπλά τεστ ανάγνωσης, ορθογραφίας, μαθη-ματικών, αλληλοδιαδοχής, κλπ. Επίσης, οι γονείς συμπληρώνουν το εκτεταμένο ερωτηματολόγιό μας, του οποίου η υψη-λή διαγνωστική συμβολή και ακρίβειά του (96,4%) έχει αποδειχθεί από μεταπτυχιακές και διδακτορικές έρευνες σε γνωστά Αγ-γλικά πανεπιστήμια. Η εμπεριστατωμένη διάγνωσή μας διαρκεί τουλάχιστον 2 ώρες και ακολουθείται από μία 2ωρη ανάλυση των αποτελεσμάτων μέσω εξειδικευμένων προγραμμάτων μας.

Αφού λοιπόν ολοκληρωθεί η διαδικασία των εκτεταμένων διαγνωστικών τεστ και αναλυθούν από εμάς, κατόπιν όλα τα αποτελέσματα αποστέλλονται ηλεκτρο-νικά και επαναξιολογούνται προσωπικά από το Εφευρέτη - Καθηγητή Παυλίδη, ο

οποίος βγάζει τη διάγνωση και προτείνει την ακριβή εξατομικευμένη αντιμετώπιση που θα ακολουθηθεί για κάθε παιδί μας.

Υπάρχει αποτελεσματική αντιμετώπιση; Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της ΜΕΘΟ-ΔΟΥ ΠΑΥΛΙΔΗ;

Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΑΥΛΙΔΗ είναι το θετικό απο-τέλεσμα 43 ετών εκτεταμένων ερευνών σε πανεπιστήμια της Αγγλίας και σε 6 άλ-λες χώρες της ΕΕ. Τα πλεονεκτήματα της PAVLIDIS METHOD είναι ότι πραγματοποι-είται ευχάριστα, μέσω εξειδικευμένων προ-γραμμάτων μας για Η/Υ, πολυμέσα και σε TABLETS. Τα ακριβή και λεπτομερή αποτε-λέσματα της διάγνωσης καθοδηγούν με ακρίβεια το εξατομικευμένο πρόγραμμα αντιμετώπισης του κάθε παιδιού, και ανά-λογα με την πρόοδό του, προσαρμόζεται διαρκώς η αντιμετώπιση, με συνέπεια την αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή του σύμφωνα με τις προσωπικές του ανάγκες, τους ρυθμούς και τις δυνατότητές του. Η εξατομίκευση της μεθόδου είναι το άλλο μεγάλο πλεονέκτημά της, δηλαδή από τη λεπτομερή διάγνωσή μας ανακαλύπτου-με-καταγράφουμε με ακρίβεια τις δυνατό-τητες και τις αδυναμίες του εξεταζομένου, ξεχωριστά για κάθε μαθησιακή του δρα-στηριότητα.

Συνεπώς, ανάλογα με το ακριβές μαθησι-ακό επίπεδο στο οποίο βρίσκεται το κάθε παιδί, εφαρμόζουμε εξειδικευμένες ασκή-σεις στην ανάγνωση, στην ορθογραφία, στην καλλιγραφία και στην αριθμητική. Έτσι η γραμματική γίνεται δημιουργική ενασχόληση, η αριθμητική ενδιαφέρον παιχνίδι και τελικά οι ώρες στο «DYSLEXIA CENTERS - PAVLIDIS METHOD” μετατρέπο-νται σε μία ευχάριστη και αποτελεσματική μάθηση! Στόχος μας είναι να βελτιώνουμε τη σχολική επίδοση και ταυτόχρονα την αυτοπεποίθησή τους. Να εντοπίσουμε τις δυνατότητές τους και να τις μετατρέψουμε σε ικανότητες. Να μειώσουμε το άγχος και να τα γεμίσουμε με δύναμη και θάρρος. Να τα οδηγήσουμε από την αποτυχία στην Επιτυχία, από τη δυστυχία στην Ευτυχία.

94

«Μία φορά κι έναν καιρό, σ’ ένα βασίλειο μακρινό, ζούσαν ένας βασιλιάς και μία βασίλισσα. Είχαν όλα τα καλά του Θεού, όμως, για να συμπληρωθεί απόλυτα η ευτυχία τους, χρειάζονταν ένα παιδί. Μια μέρα που η βασίλισσα έκανε τον περίπατό της στο δάσος, πρόβαλλε έξαφνα μπρο-στά της η καλή νεράιδα. Η βασίλισσα, της είπε τον πόνο της και αυτή τη συμπόνεσε

τόσο που της είπε τα εξής λόγια: «Σε 270 και 1 ημέρες από σήμερα, θα γεννήσεις ένα παιδί που θα είναι ό,τι ευχήθηκες ποτέ». Και πράγματι, μετά από τόσες μέρες η βασί-λισσα γέννησε ένα πανέμορφο κοριτσάκι. Και καθώς αυτό μεγάλωνε οι γονείς του, όλη η βασιλική οικογένεια, οι αυλικοί και οι υπήκοοι του βασιλείου έβλεπαν ότι γινό-ταν μια τέλεια πριγκίπισσα…».

Γονείς και παιδιάΚυνηγώντας την τελειότητα

ΚΑΤΣΙΒΑΡΔΑ ΚΑΙΚΙΛΙΑ / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ MSc

95

…Αυτά όμως συμβαίνουν μόνο στα πα-ραμύθια. Ή μήπως συμβαίνουν και στην πραγματική ζωή;

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γονείς στην προσπά-θειά τους, είναι η σύγκρουση της συνή-θειας και της προσωπικής τους οπτικής για τον κόσμο και τα πράγματα, καθώς και αυτής του κοινωνικού περίγυρου από τη μία πλευρά και της διαμόρφωσης της προσωπικής ζωής των παιδιών τους από την άλλη. Αυτή η σύγκρουση είναι ένα σύ-μπτωμα που έχει όμως πολλές άλλες δι-αστάσεις αλλά και σημαντικά υπαρξιακά ερωτήματα. Υπαρξιακά είναι εκείνα τα βα-θύτερα ερωτήματα που μας απασχολούν, τέτοια όπως: ποια η σχέση μας με τον εαυ-τό μας, ποιες οι προσδοκίες μας από τον γάμο, την οικογένειά μας, ποιες οι προσ-δοκίες μας από την άσκηση γονεϊκότητας.

Μια αντίληψη που μπορεί να μας προ-βληματίσει, είναι αυτή που αφορά την παι-δοκεντρικότητα της οικογένειας. Με βάση αυτή την αντίληψη το κέντρο της οικογέ-νειας είναι τα παιδιά, ίσως κάποιες φο-ρές και σε βάρος της σχέσης που ενώνει προσωπικά τους γονείς. Η σχέση των δύο αγαπημένων, των δύο συζύγων είναι αυτή που θα «γεννήσει» τα παιδιά. Τα παιδιά θα προκύψουν μέσα από αυτή τη σχέση αγάπης. Πόσες φορές ακούμε τα σημε-ρινά ζευγάρια να συνευρίσκονται χωρίς να συνυπάρχουν ουσιαστικά, λέγοντας ο καθένας για τον εαυτό του: «θέλω ένα παιδί». Αυτή είναι μια ακόμα παρατήρηση για τη σημερινή οικογένεια, ότι «ιδιωτεύει». Δηλαδή, για τα μέλη της προέχει η ατομική συναισθηματική ικανοποίηση.

Κοντά σ’ όλα τα παραπάνω κι ένας τε-ράστιος όγκος πληροφοριών, ο οποίος κάνει τους γονείς να αισθάνονται ανα-σφαλείς, καθώς τους είναι αδύνατο να επεξεργαστούν και να αξιολογήσουν τα δεδομένα και τις πηγές τους. Έτσι αισθά-νονται χαμένοι σε έναν ωκεανό συμβου-λών, υποδείξεων και αναπτύσσεται μέσα

τους μια αγωνία, ότι δεν ανταποκρίνονται στα κριτήρια που τους θέτει η κοινωνία. Γιατί η εποχή μας δεν ανέχεται να είμαστε κάτι λιγότερο από τέλειοι.

Επηρεασμένοι από όλα αυτά οι γονείς αμελούν την συζυγική σχέση, η οποία εί-ναι αυτή που τρέφει τα παιδιά και ζητούν έτοιμες συνταγές για το πώς θα τα μεγα-λώσουν, γιατί αυτό μοιάζει ασφαλέστε-ρο. Αυτό το κυνήγι της τελειότητας είναι που διδάσκεται και στα παιδιά με μεγάλη συνέπεια. Έτσι λοιπόν οι γονείς, παραλεί-ποντας να δουλέψουν την σχέση τους και αδυνατώντας να πάρουν δύναμη ο ένας απ’ τον άλλον, δημιουργούν σχέσεις εξάρτησης με τα παιδιά τους. Και μ’ αυτόν τον τρόπο το παιδί μετατρέπεται πλέον σε ένα συναισθηματικό αγαθό για να καλύ-πτει τις ανάγκες του γονιού του. Πρέπει να είναι «καλό», «πάντα σωστό», «τέλειο». Πόσο όμως όλα τα παραπάνω, υπολογί-ζουν και σέβονται ίδια, τα παιδιά; Θα μπο-ρούσαμε να πούμε ότι είναι αποτέλεσμα ακόμα και ναρκισσισμού να θέλουμε από τα παιδιά να εντυπωσιάζουν πάντα και σε όλα και μάλιστα… «για το καλό τους».

Η διαπαιδαγώγηση όμως, είναι πάνω απ’ όλα σχέση. Σχέση στην οποία είναι κανείς αληθινός σε επαφή με τις αισθήσεις και

96

τα συναισθήματα, τόσο τα δικά του όσο και των άλλων. Σχέση μέσα στην οποία δεχόμαστε τον άλλον όπως ακριβώς εί-ναι, χωρίς όρους κι όχι όπως θα θέλαμε ή όπως θα έπρεπε - σύμφωνα με τις δι-κές μας αντιλήψεις - να είναι. Μέσα από τη σχέση, την επικοινωνία και τη διαλογι-κότητα προχωράμε στο μεγάλωμα και την ανατροφή των παιδιών.

Επίσης, μπορεί κανείς να μην είναι τέ-λειος! Ο καλύτερος τρόπος να είναι κά-ποιος απογοητευμένος από τον εαυτό του και από τους άλλους, είναι να πείσει τον εαυτό του ότι οφείλει να είναι τέλειος. Ας αντιμετωπίσουν και οι ίδιοι οι γονείς τους εαυτούς τους με αυτή τη ματιά και ας ξεκουραστούν από την πίεση του να είναι «τέλειοι γονείς», που οπωσδήποτε θα έχουν «τέλεια παιδιά»! Ας έχουν το θάρ-ρος οι γονείς να μην είναι «τέλειοι» και ας επιτρέψουν στα παιδιά τους να μην είναι κι αυτά. Έτσι θα μειώσουν την υπερπρο-στατευτικότητα και τους συνεχείς επαίνους

και ελέγχους με σκοπό την τελειότητα και τα παιδιά θα βαδίσουν σε έναν δρόμο συ-ναισθηματικής ωρίμανσης και υπευθυνό-τητας, μέσα από τα λάθη και τα μαθήματα που αυτά διδάσκουν.

Και ίσως θα μπορούσαμε τότε να ζήσου-με μια ζωή σαν παραμύθι, αν μπορούσε ο καθένας – και οι γονείς και τα παιδιά – να είναι ο εαυτός τους. Και ίσως τότε θα μπορούσαμε να πούμε: «και έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα».

∆ιπλώµατα όλων των κατηγοριών • Επεκτάσεις & Αναθεωρήσεις & Π.Ε.Ι.

Κολοκοτρώνη 60 - 62 & Καραϊσκάκη, ΠάτραΤηλ.: 2610 225.400Κιν.: 6949 555.999

www.dimakopoulos-drive.grinfo@dimakopoulos-drive.gr

Στόχος µας η σωστή και δηµιουργική εκπαίδευση…

Με εµπειρία χρόνων στο χώρο διδασκαλίας της σωστής και ασφαλούς οδήγησης, δηµιουργήσαµε έναν χώρο οικείο, άνετο, µοντέρνο και σύγχρονα εξοπλισµένο, που προδιαθέτει τους µαθητές µας στο σωστό τρόπο εκµάθησης.

• Με τα πιο σύγχρονα µέσα θεωρητικής εκπαίδευσης (Η/Υ, τηλεόραση LCD, DVD κλπ.)

• Με τον πιο δυνατό και ασφαλή µηχανοκίνητο εξοπλισµό (Mercedes A Class, Honda CBF 600 cc, Honda CBF 500 cc, Beverly 400 cc, Honda CBF 125 cc, KYMCO 125 cc και Daytona 50 cc)

• Με την πλήρη εκπαίδευση των θεωρητικών και πρακτικών µαθηµάτων οδήγησης

• Με τις καλύτερες τιµές της αγοράς…

…εξασφαλίζουµε στους µαθητές µας σωστή αγωγή οδήγησης και σίγουρη επιτυχία!

97

Ένα κουβάρι μυστικά Ελένη Τσιαλτά Εκδόσεις: Ψυχογιός

Πολλές είναι οι αλλαγές στη ζωή του Στέλιου: οι γονείς του έχουν χάσει τις δου-λειές τους, μια άγνωστη γυναίκα τον παρακολουθεί, ένα ξένο σπίτι μοιάζει να τον καλεί και παντού μισόλογα γύρω του. Οι λεπτομέρειες που αρχικά περνούν απαρατήρητες θα φτάσουν να γίνουν ένα μπερδεμένο κουβάρι που το αγόρι θα πρέπει να ξετυλίξει πόντο πόντο. Θα αντέξουν οι μικρές του πλάτες τόσα οι-κογενειακά μυστικά; Θα καταφέρει να κρατήσει ισορροπίες στα συναισθήματα και στις σχέσεις του με όσους αγαπάει; Μια ιστορία ειπωμένη με καθαρό λόγο, όπως ακριβώς μιλάει η κάθε Κάτια και ο κάθε Στέλιος. Και γραμμένη με γοργό ρυθμό, όπως ακριβώς ξετυλίχτηκαν και τα γεγονότα της.

Γατοκουβέντες Άλκη Ζέη Εκδόσεις: Μεταίχμιο

Μια μικρή ιστορία για έναν μεγάλο γάτο, δυο μικρά παιδιά, μια παχουλή γάτα και έναν μεγάλο καύσωνα.

Μια διαφορετική οικογένεια Ξανθάκη Τζίνα Εκδόσεις: Λιβάνης

Στη σύγχρονη κοινωνία συναντάµε αρκετές διαφορετικές µορφές οικογενεια-κών σχηµάτων κι αυτό συχνά δηµιουργεί απορίες στα παιδιά. Το ίδιο συµβαίνει και σε µια µονογονεϊκή οικογένεια δελφινιών που ζει σε έναν υπέροχο ύφαλο. Η µικρή Ντιάνα, που µεγαλώνει τρισευτυχισµένη µε τη µαµά της Τζέµα, µια µέρα θα αναρωτηθεί αν µοιάζει µε τον µπαµπά της, τον οποίο δεν γνώρισε ποτέ. Είναι η στιγµή που η µαµά δελφίνι θα αποφασίσει να διηγηθεί στην κορούλα της την ιστορία τους. Μια περιήγηση στη γειτονιά τους στον βυθό αλλά και στην κοντινή ακτή, κατά την οποία µαµά και κόρη συναντούν πολλούς διαφορετικούς τύπους οικογένειας, κάνει τη µικρή Ντιάνα να καταλάβει πως αληθινή οικογένεια είναι εκεί όπου υπάρχει απέραντη και ανιδιοτελής αγάπη.

Το κορίτσι που πετούσε στα σύννεφα Andre Neves Εκδόσεις: Καλέντης

Η όμορφη ιστορία ενός μικρού κοριτσιού που είχε πάντα στραμμένο το βλέμμα του στον ουρανό. Της άρεσε να κοιτάζει ψηλά, να ταξιδεύει με το νου στο βαθύ γαλανό χρώμα του, εκεί όπου όλα τα πλάσματα είναι ελεύθερα. Κι ήταν αυτό το απέραντο, μυστηριώδες γαλάζιο που πλημμύριζε τις σκέψεις της με επιθυμίες και το κορίτσι ονειρευόταν να νιώσει κάποτε σαν πουλί και να αποκτήσει ένα σύννε-φο όλο δικό της! Αχ, μακάρι να γινόταν στ αλήθεια...

οι προτάσεις του about βιβλία για παιδιά

Αργυροκάστρου 20262 24 ΠάτραΤηλ.: 2610 274.566aboutyoukids@gmail.com

Κανελλοπούλου Γεωργία ΧριστίναΨυχολόγος - Οικογενειακή ΣύμβουλοςΚαλλιθέα, ΑττικήΤηλ.6943 883.527Email:gkanellopoulou@thepsytrap.gr

Καρόκης Δημήτρης MScΡευματολόγοςΜαιζώνος 20 (Αρσάκειο), ΠάτραΤηλ.: 2610 225.430, Κιν.: 6937 169.016E-mail: dkarokis@hotmail.com

Κατσάνου ΣτέλλαΜαιευτήρας - ΓυναικολόγοςΚανακάρη 73 -75, ΠάτραΤηλ.: 2610 243.953

Κατσαρδής Β. Χάρης ΠαιδοπνευμονολόγοςΕπίκουρος Καθηγητής Παιδιατρικήςτ. Συντ. Διευθυντής Παιδιατρικού - Παιδοπνευμονολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών ¨Η ΕΛΠΙΣ¨Μαιζώνος 59 (πλ. Όλγας), Πάτρα τηλ.: 6946 631.371Πάφου 1 Μαρούσι Αθήνα Τηλ.: 210 93.22.946katsardis@yahoo.gr

Κατσιβαρδά Γρηγ. ΚαικιλίαΨυχολόγος, MScΑρχ/που Ιεροθέου 103 & Παναχαϊκού, ΠάτραΤηλ.: 2617 725.544, Κιν.: 6972 055.293E-mail: ceciliakatsivarda@gmail.com

Κοσμαρίκου ΑλεξάνδραΠαιδίατροςΓούναρη 78, ΠάτραΤηλ.: 2614 008.469, Κιν.: 6981 080.369www.kosmarikou.grwww.facebook.com/akosmarikou

Κόττικα ΗρώΚλινική Διαιτολόγος - ΔιατροφολόγοςΚανακάρη 124 (3ος όροφος), ΠάτραΤηλ.: 2610 226.002, Κιν.: 6944 601.688

Κυριαζή ΑιμιλίαΨυχολόγοςΤηλ.: 6986 830.328E-mail: aimiliakyriazi@yahoo.gr

Λιναρδάτου ΣίσσυΧειρουργός οδοντίατρος DDSΚορίνθου 301-303 & Παντανάσσης, ΠάτραΤηλ.: 2610 224.097, Κιν.: 6989 865.564E-mail: sissylinardatou@gmail.com

Λούη Ι. ΜαρίαΚλινική ΨυχολόγοςΨυχαναλυτική ΨυχοθεραπείαΜπουμπουλίνας 76, ΠάτραΤηλ.: 2610 33.08.08, Κιν.: 6972 87.15.82E-mail: louimaria2@gmail.comwww.facebook.com/marialouipsy

Μαρινάκη ΕλένηΨυχολόγος MScΣυνεργάτης του Κέντρου Λόγου & Ειδικής ΑγωγήςΠέντε πηγαδίων 30, ΠάτραΤηλ.: 2610 430.506, Κιν.: 6979 201.293

Μητρακοπούλου ΒασιλικήΨυχολόγοςΒότση 12, ΠάτραΤηλ.: 2610 270.895, Κιν.: 6957 008.351E-mail: vmitrakopoulou@gmail.com

Μπαρμπάνη ΧαράΔερματολόγος - ΑφροδισιολόγοςΡήγα Φεραίου 91, ΠάτραΤηλ.: 2610 224.884, Κιν.: 6974 717.572www.derma-mparmpani.grE-mail: info@derma-mparmpani.gr

Ξανθάκη ΦανήΛογοθεραπεύτριαΒότση 60, ΠάτραΤηλ.: 2613 013.004, Κιν.: 6936 103.892E-mail: xanthakifani@yahoo.gr

Πετροπούλου ΧαριτίνηΔερματολόγος - ΑφροδισιολόγοςΑράτου 12 (1ος όροφος), ΠάτραΤηλ.:2610 220.839, Κιν.: 6970 187.804E-mail: chpetropoulou@hotmail.com

Χριστόπουλος ΑθανάσιοςΠλαστικός ΧειρουργόςΜουσών 1, ΑθήναΤηλ.: 210 698 5678email: anaplasis@a-a.gr www.athanasioschristopoulos.com

Χριστόπουλος Παναγιώτης MD, MSc, PhD, IFEPAGΜαιευτήρας Χειρουργός ΓυναικολόγοςΕιδικός Γυναικολόγος Παίδων - ΕφήβωνΔιδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου ΑθηνώνΣυντονιστής Παιδογυναικολόγων Ευρώπης Μουσών 1 (Λεωφ. Κηφισίας & γέφ. Κατεχάκη), Αθήνα Τηλ.: 210 69 19 219 Κύπρου 61 (πλησίον πλατείας Εσπερίδων), ΓλυφάδαΤηλ.: 210 96 80 885Ισαάκ και Σολωμού 18 (Πλατεία Πετρινού), Τρίπολη Τηλ.: 2710 22 22 25 Email: info@healthylady.grwww.παιδογυναικολογοσ.gr

Ευχαριστούμε θερμά για τη συνεργασία τους:

Το περιοδικό about είναι ιδιοκτησία και εκδίδεται από την: ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση ή

αντιγραφή μέρους ή συνόλου των άρθρων του περιοδικού, με οποιον-δήποτε τρόπο και σε οποιοδήποτε μέσο, χωρίς την έγγραφη άδεια της εκδότριας εταιρείας.

https://www.facebook.com/aboutyoukids