การวิเคราะห์หาพืนทีทีมี ... · 2014. 6. 18. ·...

การวเคราะหหาพนททมศกยภาพเหมาะสมในการใชประโยชนทดนจงหวดเชยงราย

Analysis of Potential Areas for Land Use Suitabilityin Chiang Rai Province

เฉลมชย เอยมสมบรณChalermchai Eamsomboon

สารนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาเทคโนโลยระบบสารสนเทศภมศาสตรบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร

ปการศกษา 2556

Analysis of Potential areas for Land use Suitabilityin Chiang Rai Province

Chalermchai Eamsomboon

A thematic paper submitted in partial fulfillment of the requirementsfor the degree of Master of Science

Graduate School of Geographic Information System TechnologyMahanakorn University of Technology

2013

การวเคราะหหาพนททมศกยภาพเหมาะสมในการใชประโยชนทดนจงหวดเชยงราย

เฉลมชย เอยมสมบรณ

สารนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาเทคโนโลยระบบสารสนเทศภมศาสตรบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร

ปการศกษา 2556

ชอเรองสารนพนธ การวเคราะหหาพนททมศกยภาพเหมาะสมในการใชประโยชนทดนจงหวดเชยงราย

นกศกษา นาย เฉลมชย เอยมสมบรณรหสนกศกษา 5517650003ปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑตสาขาวชา เทคโนโลยระบบสารสนเทศภมศาสตรปการศกษา 2556อาจารยทปรกษา ดร.สมพงษ เลยงโรคาพาธอาจารยทปรกษารวม ผศ.ดร.อรประภา ภมมะกาญจนะ โรแบร_______________________________________________________________________มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร อนมตใหสารนพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวทยศาสตรมหาบณฑต โดยผานการพจารณาจากคณะกรรมการสอบสารนพนธ ดงมรายชอดงตอไปน

..........................................(ดร.สมพงษ เลยงโรคาพาธ)

ประธานกรรมการ

.......................................... ..........................................(น.อ. ดร.ชานาญ ขมทรพย) (พ.อ.ดร.โชคชย พวธนาโชคชย)

กรรมการ กรรมการ

.......................................... ..........................................(ดร.กาญจนา นาคะภากร) (ผศ.ดร.อรประภา ภมมะกาญจนะ โรแบร)

กรรมการ กรรมการ

บณฑตศกษา สาขาวชาเทคโนโลยระบบสารสนเทศภมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร


นกศกษา นายเฉลมชย เอสมสมบรณรหสนกศกษา 5517650003ปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑตสาขาวชา เทคโนโลยระบบสารสนเทศภมศาสตรปการศกษา 2556อาจารยทปรกษา ดร.สมพงษ เลยงโรคาพาธอาจารยทปรกษารวม ผศ.ดร.อรประภา ภมมะกาญจนะ โรแบร

มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร อนมตใหสารนพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต โดยผานการพจารณาจากคณะกรรมการสอบสารนพนธ ดงมรายชอตอไปน

………………..…………………(ดร.สมพงษ เลยงโรคาพาธ)

ประธานกรรมการ

………………..………………… ………………..…………………(น.อ.ดร.ชานาญ ขมทรพย)

กรรมการ(พ.อ.ดร.โชคชย พวธนาโชคชย)

กรรมการ

………………..………………… ………………..…………………(ผ.ศ.ดร.กาญจนา นาคะภากร)

กรรมการ(ผศ.ดร.อรประภา ภมมะกาญจนะ โรแบร)

กรรมการ

I


นกศกษา นาย เฉลมชย เอยมสมบรณรหสนกศกษา 5517650003ปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑตสาขาวชา เทคโนโลยระบบสารสนเทศภมศาสตรปการศกษา 2556อาจารยทปรกษา ดร.สมพงษ เลยงโรคาพาธอาจารยทปรกษารวม ผศ.ดร.อรประภา ภมมะกาญจนะ โรแบร

_______________________________________________________________________

บทคดยอ

การวเคราะหหาพนททมศกยภาพเหมาะสมในการใชประโยชนทดนของจงหวดเชยงรายมวตถประสงคเนองมาจากจงหวดเชยงราย ในฐานะเมองชายแดนทมจดผานแดนกบประเทศเพอนบาน ไดแก สหภาพเมยนมาร และสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว และในการเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) เพอเปนการขยายโอกาสและความไดเปรยบในการแขงขน จงตองมการพฒนาในดานหลกทง 4 ดาน ประกอบดวย (1)การทองเทยว (2)การพฒนาเมองและชมชน (3)การเกษตรและ (4)ทางดานอตสาหกรรม จงตองทาการวเคราะหเพอเลอกพนททมศกยภาพเหมาะสมในการใชประโยชนทดนในทกลาวมาแลวในการวเคราะหนนไดมการหาศกยภาพเชงพนททง 4 ดานหลกและนาเอาพนทศกยภาพสงสดมาซอนทบและกาหนดพนททมความเหมาะสมในการใชประโยชนทดน โดยการเลอกพนทตามลาดบความสาคญ และสามารถกาหนดพนททมศกยภาพเหมาะสมในการใชประโยชนทดนของจงหวดเชยงรายไดโดยครบถวนผลการศกษาสามารถทาใหจาแนกพนททมศกยภาพเหมาะสมในการใชประโยชนทดนโดยการกรอง (Sieve analysis) ไดพนทดงนพนททมศกยภาพเหมาะสมทางดานเกษตรกรรม 314.12ตารางกโลเมตร พนททมศกยภาพเหมาะสมทางดานการพฒนาเมองและชมชน 1923.38 ตารางกโลเมตร พนททมศกยภาพเหมาะสมทางดานการทองเทยว 1184.54 ตารางกโลเมตร พนททมศกยภาพเหมาะสมทางดานการพฒนาอตสาหกรรม 146.00 ตารางกโลเมตร และสดทายเปนพนททเหลอจากการคดกรองจานวน 2268.86 ตารางกโลเมตร ซงเปนพนทรองรบการพฒนาตามตองการได

II

Project Title Analysis of potential areas for Land use Suitability inChiang Rai Province

Student Name Chalermchai EamsomboonStudent ID 5517650003Degree Master of ScienceProgramme Geographic Information System TechnologyYear 2013Advisor Dr. Sompong LiangrocapartCo-Advisor Asst. Prof. Dr. Ornprapa Pummakarnchana Robert

_______________________________________________________________________

Abstract

Analysis of potential areas for land use suitability in Chiang Rai province, Chiang Raiprovince. As a border town crossing points with neighboring countries, including theUnited Myanmar and Lao People's Democratic Republic, and log on as the ASEANEconomic Community (AEC) it is necessary to expand the opportunities andadvantages in competition. It has been developed in the four main areas which are (1)development of agriculture, (2) development of the city and the Community (3)development of tourism and (4) development of industry. Those aspects were analyzedin order to select suitable potential areas of land utilization. The entire 4 main topicswere analyzed using analytical hierarchical Process (AHP) and overlay technique.Eventually sieving means were carried out to discover areas in priority order where areidentified as the potential areas suitable for land utilization of Chiang Rai fullyStudy results can recognize land use suitability by screening (Sieve analysis) has thefollowing potential space areas appropriate to the agriculture 314.12 square kilometers.Potential areas appropriate to the development of cities and communities 1932.38square kilometers. Potential areas appropriate to the 1184.54 square kilometers.Potential areas appropriate to the development of the industry, and finally as 146.00square kilometers of area, the rest from the screening of 2268.86 square kilometers.This is an area that serves to develop according to the requirement.

III

กตตกรรมประกาศ

สารานพนธสาเรจลลวงไปไดดวยด โดยความชวยเหลออยางดยงของ ดร.สมพงษ เลยงโรคาพาธ อาจารทปรกษาและผศ.ดร.อรประภา ภมมะกาญจนะ โรแบร อาจารทปรกษารวม ซงทานไดใหคาแนะนาและขอคดเหน อนเปนประโยชนในการทาวจย รวมถงยงชวยแกปญหาตางๆ ทเกดขนในระหวางดาเนนงานอกดวย

นอกจากนยงม บรษทโมดส คอนซลแทนส จากด ทชวยอนเคราะหสนบสนนทางวชาการ และขอมลทเกยวของกบการวจย ผเชยวชาญในดานสารสนเทศภมศาสตร ทชวยใหขอมลในงานวจย ททาใหงานสาเรจไปไดดวยด

สดทายน ขอกราบขอบพระคณ คณพอ คญแม คณยาย และภรรยา ทคอยเปนกาลงใจและเปนเบองหลงความสาเรจ ตลอดจนเพอนนกศกษาปรญญาโท สาขาเทคโนโลยสารสนเทศมหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร ทรวมปรกษาและแลกเปลยนความคดเหนทดตลอดการศกษา

เฉลมชย เอยมสมบรณ

IV

สารบญหนา

บทคดยอภาษาไทย ...............................................................................................Iบทคดยอภาษาองกฤษ ..........................................................................................IIกตตกรรมประกาศ .................................................................................................IIIสารบญ..................................................................................................................IVสารบญตาราง........................................................................................................VIสารบญรป .............................................................................................................VIIIบทท 1 บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา.....................................................11.2 วตถประสงค .............................................................................................41.3 ขอบเขตการศกษา ....................................................................................41.4 สงทคาดวาจะไดรบ ...................................................................................4

บทท แนวคด ทฤษฎทเกยวของกบงานวจย2.1 การใชประโยชนทดน ...............................................................................52.2 Potential Surface Analysis (PSA) ........................................................52.3 Analytic Hierarchical Process (AHP) ...................................................52.4 Reclassify...............................................................................................10

บทท 3 วธการศกษาและพนทการศกษา3.1 อปกรณและเครองมอทใช ........................................................................113.2 ขอมลทใชในการศกษา.............................................................................113.3 วธการศกษา............................................................................................13

3.3.1 การออกแบบสอบถาม และประเมนความความสาคญโดยผเชยวชาญ ............................................................................14

3.3.2 เตรยมขอมลใหอยในรปแบบทตองการ .............................................143.3.3 การประมวลผลเพอหาพนทศกยภาพ................................................163.3.4 PSA Classify ..................................................................................173.3.5 การเลอกพนททเหมาะดวยกระบวนการกรองขอมลพนท (Sieve Analysis) ...................................................................17

บทท ผลการศกษา4.1 ประเมนคาความสาคญของพนท ..............................................................19

4.1.1 การประเมนหาคาความสาคญของการพฒนาพนท ............................194.1.2 การประเมนหาคาความสาคญปจจยหลกและปจจยยอย.....................20

V

สารบญ (ตอ)หนา

4.2 พนทศกยภาพของจงหวดเชยงราย ..........................................................334.3 การวเคราะหการกรอง (Sieve Analysis)..................................................394.3.1 ลาดบในการเลอกพนทในกระบวนการ Sieve Analysis .........................414.4 ผลการวเคราะหศกยภาพเชงพนทของจงหวดเชยงราย.............................51

บทท 5 บทสรปและขอเสนอแนะ5.1 สรปผลการศกษา.....................................................................................525.2 ขอเสนอแนะ............................................................................................54

เอกสารอางอง........................................................................................................56ประวตผเขยน........................................................................................................57

VI

สารบญตาราง

ตารางท หนา

ตารางท 2.1 แสดงลาดบความสาคญของปจจย ........................................................... 6ตารางท 2.2 แสดง Pairwise Comparison of the Evaluation Criteria........................ 7ตารางท 2.3 แสดงตวอยาง Pairwise Comparison (STEP I) ..................................... 8ตารางท 2.4 แสดงตวอยาง Pairwise Comparison (STEP II) .................................... 8ตารางท 2.5 แสดงตวอยาง Pairwise Comparison (STEP III) ................................... 8ตารางท 2.6 แสดงตวอยางการคานวณหา Consistency Ratio (STEP I) .................... 8ตารางท 2.7 แสดงตวอยางการคานวณหา Consistency Ratio (STEP II) ................... 9ตารางท 2.8 แสดง Random Inconsistency Indices (RI) ........................................... 9ตารางท 4.1 การประเมนคาความสาคญของการพฒนา............................................... 19ตารางท 4.2 ปจจยหลกและปจจยรองของชนขอมล..................................................... 20ตารางท 4.3 คาคะแนนการประเมนโดยผเชยวชาญดานการคมครองทรพยากร

ธรรมชาตและสงแวดลอม........................................................................ 21ตารางท 4.4 เกณฑการกาหนดพนทคมครองทพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม.......... 23ตารางท 4.5 ผลการวเคราะหจาแนกพนทศกยภาพคมครองทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอม ...................................................................................... 23ตารางท 4.6 คาคะแนนการประเมนโดยผเชยวชาญดานการพฒนา ............................. 23ตารางท 4.7 เกณฑการกาหนดพนทศกยภาพเพอการพฒนา...................................... 25ตารางท 4.8 ผลการวเคราะหจาแนกพนทศกยภาพเพอการพฒนา .............................. 25

ตารางท 4.9 คาคะแนนการประเมนโดยผเชยวชาญ ดานการพฒนาเมองและชมชน..... 25ตารางท 4.10 เกณฑการกาหนดพนทศกยภาพเพอการพฒนาเมองและชมชน............... 26ตารางท 4.11 ผลการวเคราะหจาแนกพนทศกยภาพเพอการพฒนาเมองและชมชน....... 27ตารางท 4.12 คาคะแนนการประเมนโดยผเชยวชาญ ดานการพฒนาเกษตรกรรม ......... 27ตารางท 4.13 เกณฑการกาหนดพนทเพอการพฒนาเกษตรกรรม ................................. 29ตารางท 4.14 ผลการวเคราะหจาแนกพนทเพอการพฒนาเกษตรกรรม.......................... 29

VII

สารบญตาราง(ตอ)

ตารางท หนาท

ตารางท 4.15 คาคะแนนการประเมนโดยผเชยวชาญ ดานการพฒนาการทองเทยว ....... 29ตารางท 4.16 เกณฑการกาหนดพนทศกยภาพเพอการพฒนาการทองเทยว ................. 30ตารางท 4.17 ผลการวเคราะหจาแนกพนทศกยภาพเพอการพฒนาการทองเทยว.......... 30ตารางท 4.18 คาคะแนนการประเมนโดยผเชยวชาญ ดานการพฒนาอตสาหกรรม......... 31ตารางท 4.19 เกณฑการกาหนดพนทเพอการพฒนาอตสาหกรรม................................. 32ตารางท 4.20 ผลการวเคราะหจาแนกพนทเพอการพฒนาอตสาหกรรม......................... 32ตารางท 4.21 ตารางแสดงคาคะแนนความสาคญ (weight) ของปจจยหลก .................... 39ตารางท 5.1 แสดงพนททมศกยภาพเหมาะสมการใชประโยชน

ทดน 4 ดานของจงหวดเชยงราย ............................................................ 52

VIII

สารบญรป

รปท หนา

รปท 1.1 แสดงทตงอาเภอและเขตการปกครองจงหวดเชยงราย............................. 2รปท 1.2 แสดงโครงขายคมนาคมทางบกของจงหวดเชยงราย................................ 3รปท 3.1 ขนตอนการดาเนนงานหาพนททมศกยภาพเหมาะสมในการใช

ประโยชนทดนจงหวดเชยงราย ............................................................... 13รปท 3.2 แสดงเครองมอ Multiple Ring Buffer...................................................... 14รปท 3.3 แสดงเครองมอ SLOPE (3D Analysis tools).......................................... 15รปท 3.4 แสดงเครองมอ Union ............................................................................ 16รปท 3.5 การวเคราะหศกยภาพของพนทดวยการกรอง (Sieving Analysis)........... 18รปท 4.1 แสดงการแจกแจงขอมลพนทคมครองทพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. 22รปท 4.2 แสดงการแจกแจงขอมลพนทศกยภาพเพอการพฒนา ............................. 24รปท 4.3 แสดงการแจกแจงขอมลพนทศกยภาพเพอการพฒนาเมองและชมชน...... 26รปท 4.4 แสดงการแจกแจงขอมลศกยภาพพฒนาเกษตรกรรม .............................. 28รปท 4.5 แสดงการแจกแจงขอมลศกยภาพพฒนาการทองเทยว ............................ 30รปท 4.6 แสดงการแจกแจงขอมลศกยภาพเพอพฒนาอตสาหกรรม ....................... 32รปท 4.7 แสดงพนทศกยภาพทางดานคมครองธรรมชาตและสงแวดลอม

ของจงหวดเชยงราย ............................................................................... 33รปท 4.8 แสดงพนทศกยภาพการพฒนาของจงหวดเชยงราย ................................ 34รปท 4.9 แสดงพนทศกยภาพการพฒนาดานเมองและชมชนของจงหวดเชยงราย .. 35รปท 4.10 แสดงพนทศกยภาพการพฒนาดานเกษตรกรรมของจงหวดเชยงราย....... 36รปท 4.11 แสดงพนทศกยภาพการพฒนาดานการทองเทยวของจงหวดเชยงราย..... 37รปท 4.12 แสดงพนทศกยภาพการพฒนาดานอตสาหกรรมของจงหวดเชยงราย ...... 38

IX

สารบญรป(ตอ)

รปท หนา

รปท 4.13 ชดสรางแบบจาลอง (Model Builder) ในการวเคราะหหาพนทเหมาะสม (Sieve Analysis).................................................................... 40

รปท 4.14 แสดงพนทศกยภาพสงดานคมครองธรรมชาตและสงแวดลอมของจงหวดเชยงรายซอนทบกบพนททงหมดของจงหวดเชยงราย............................. 41

รปท 4.15 แสดงพนทศกยภาพสงดานพฒนาเมองและชมชนซอนทบกบพนทรองรบการพฒนา 4 ดาน (4TwAgToIn) ..................................... 42

รปท 4.16 แสดงพนเหมาะสมการใชประโยชนทดนดานพฒนาเมองและชมชน ......... 43รปท 4.17 แสดงพนทศกยภาพสงดานพฒนาเกษตรกรรมซอนทบกบพนท

รองรบการพฒนา 3 ดาน (3AgToIn)....................................................... 44รปท 4.18 แสดงพนทเหมาะสมการใชประโยชนทดนดานเกษตรกรรม ..................... 45รปท 4.19 แสดงพนทศกยภาพสงดานพฒนาการทองเทยว ซอนทบกบ

พนทรองรบการพฒนา 2 ดาน (2ToIn) ................................................... 46รปท 4.20 แสดงพนทเหมาะสมกบการพฒนาดานการทองเทยว............................... 47รปท 4.21 แสดงพนทศกยภาพสงดานพฒนาอตสาหกรรมซอนทบกบพนท

รองรบการพฒนา ดาน (1In)................................................................. 48รปท 4.22 แสดงพนทศกยภาพการใชประโยชนทดนดานอตสาหกรรม ..................... 49รปท 4.23 แสดงพนทสารองเหลอจากการตดของพนททมศกยภาพสงทกดาน.......... 50รปท 4.24 การบรณาการผลการวเคราะหศกยภาพเชงพนทของจงหวดเชยงราย ...... 51

X

สารบญรป(ตอ)

รปท หนา

รปท 5.1 แสดงพนททมศกยภาพเหมาะสมการใชประโยชนทดน 4 ดานของจงหวดเชยงราย ............................................................................... 53

รปท 5.2 แสดงพนทรองรบการใชประโยชนทดนอยางเหมาะสมของจงหวดเชยงราย ............................................................................... 54

รปท 5.3 แสดงพนทศกยภาพแตละดานทอยในพนททรองรบการพฒนา ................ 55

1

บทท 1บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา

จงหวดเชยงราย เปนจงหวดทอยทางตอนเหนอทสดของประเทศไทย อาณาเขตทศเหนอจรดแขวงเมองสาดและแขวงทาขเหลก รฐฉาน สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมารทดานพรมแดนแมสาย อาเภอแมสาย สวนทศตะวนออกเฉยงเหนอตดตอกบแมนาโขง ทศตะวนออกจดทวเขาหลวงพระบางซงปนเขตแดนไทยกบประเทศลาว และตดตอกบจงหวดพะเยา ทศใตตดกบจงหวดพะเยา จงหวดลาปาง และจงหวดเชยงใหม สวนทศตะวนตกกบจงหวดเชยงใหมซงเรยกวาดอยลงกาหลวงหรอดอยแมโถ เปนยอดเขาทมเสนแดนตดกนทง 3 จงหวดบนยอดเขา(รปท 1.1) จงหวดเชยงรายเปนเมองทองเทยว เปนจงหวดทใหญอกจงหวดหนงของประเทศไทย โดยมพนทจงหวดใหญเปนอนดบท 12 ของประเทศไทยและเปนเมองเศรษฐกจสาคญตามแผนพฒนาเศรษฐกจชายแดนจนตอนใต -อนโดจนจงหวดเชยงรายเปนพนทยทธศาสตรเศรษฐกจสาคญของประเทศ โดยมบทบาทเปนประตเศรษฐกจ (Economic Gateway) เชอมโยงกบประเทศในภมภาคอาเซยน โดยเฉพาะเปนเมองหนาดานทมโครงขายตดตอกบประเทศสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว และทางตอนใตของจน ตามระเบยงเศรษฐกจเหนอ-ใต ทงยงเปนศนยกลางการคมนาคมขนสงและจดแวะพกสนคาของลมนาโขง ดวยความไดเปรยบเชงทตงทางภมศาสตรและมเสนทางคมนาคมขนสงเชอมโยงไปยงเมองตาง ๆ ทงภายในประเทศและภมภาค (รปท 1.2) จงตองคนหาขดความสามารถศกยภาพของพนททเปนศกยภาพหลกทงสดาน ไดแก การพฒนาเมองและชมชน ศกยภาพของพนทดานการทองเทยว ศกยภาพของพนทดานเกษตรกรรม และศกยภาพของพนทดานอตสาหกรรม ในการเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) เพอเปนการขยายโอกาสและความไดเปรยบในการแขงขนทางดานตางๆ ดงนนเพอเตรยมความพรอมและรองรบการเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ในการพฒนาพนทเศรษฐกจ การคาชายแดน การทองเทยว การพฒนาเมองและชนบท จงทาการวเคราะหศกยภาพความเหมาะสมในการใชประโยชนทดนในดานตางๆ

2

รปท 1.1 แสดงทตงอาเภอและเขตการปกครองจงหวดเชยงราย

3

รปท 1.2 แสดงโครงขายคมนาคมทางบกของจงหวดเชยงราย

4

1.2 วตถประสงค

เพอทาการวเคราะหขอมลเชงพนท จงหวดเชยราย เพอหาศกยภาพและความเหมาะสมกบการใชประโยชน ทงใหการขยายตวของเมองมทศทางทเหมาะสม และใชทดนอยางมประสทธภาพสงสด และสามารถเพมโอกาสทางเศรษฐกจกบประเทศอนโดยเฉพาะในกลมประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) โดยมวตถประสงคดงน

1. เพอศกษาหาของปจจยทเกยวของคาคะแนนความสาคญ (Weighting) และคาคะแนนระดบความสามารถ (Rating)

2. เพอศกษาการวเคราะหศกยภาพเชงพนท (Potential Surface Analysis) จงหวดเชยงราย

3. เพอศกษาการวเคราะหเชงพนท (Sieve Analysis) จงหวดเชยงรายเพอจาแนกพนทตามความเหมาะสมในการใชประโยชนทดนจงหวดเชยงราย

1.3 ขอบเขตการศกษา

ขอบเขตของพนทศกษาครอบคลมพนททงหมดของจงหวดเชยงราย แบงการปกครองออกเปน 18 อาเภอ 124 ตาบล ศกษาและวเคราะหสงตอไปน

1.3.1 หาพนทศกยภาพการใชประโยชนทดน สดานหลกโดยแบงศกยภาพ ดงน1.3.1.1 ศกยภาพของพนทดานเกษตรกรรม1.3.1.2 ศกยภาพของพนทดานการพฒนาเมองและชมชน1.3.1.3 ศกยภาพของพนทดานการทองเทยว1.3.1.4 ศกยภาพของพนทดานอตสาหกรรม

1.3.2 การจาแนกพนทของจงหวดเชยงรายโดยการใชประโยชนทดนทเหมาะสมดานตางๆ

1.4 สงทคาดวาจะไดรบ

1.4.1 ฐานขอมลระบบสารสนเทศภมศาสตร จงหวดเชยงราย1.4.2 แผนทแสดงศกยภาพเชงพนททงสดาน ไดแก

1.4.2.1 ศกยภาพของพนทดานการทองเทยว1.4.2.2 ศกยภาพของพนทดานการพฒนาเมองและชมชน1.4.2.3 ศกยภาพของพนทดานเกษตรกรรม1.4.2.4 ศกยภาพของพนทดานอตสาหกรรม

1.4.3 แผนทแสดงการจาแนกตามความเหมาะสมของการใชประโยชนทดนของจงหวดเชยงราย

5

บทท 2แนวคด ทฤษฎทเกยวของกบงานวจย

2.1 การใชประโยชนทดน

การใชประโยชนทดน “การใชทดน”หมายถงการใชประโยชนจากทดนเพอประกอบกจกรรมอยางใดอยางหนง เชน เพอทอยอาศยกจกรรมทางธรกจการคา การอตสาหกรรม สถานทราชการ โรงเรยน ถนนหรอสาธารณสถานตางๆ (Charles Abrams 1971 p.171) การใชทดนในเมองจะแตกตางกบการใช ทดนในชนบทกลาวคอ การใชทดนในชนบทจะมงใช ทดนเพอผลตผลทางการเกษตร เชน การเพาะปลกและการเลยงสตวโดยท วไปการใช ทดนในเขตเมองจะแบงเปนประเภทตาง ๆ ดงน 1) การใชทดนเปนถนน 2) การใชทดนเปนทอยอาศย 3) การใชทดนเพอเปนสถานท ประกอบการคาหรอยานการคา 4) การใช ทดนเพอการอตสาหกรรม และ5) การใชทดนเปนสาธารณสถาน เชน สถาบนทางการศกษา ศาสนสถาน การสาธารณปโภคสถานทราชการ สถานทพกผอนหยอนใจ เปนตน การใชทดนในเขตเมองทไดแบงประเภทดงขางตนน ทดนแตละประเภทจะตองมการกาหนดลงไปวา จะใชกเปอรเซนตของพนททงหมดในเขตเมองนน ๆ ทงน เพอเปนการควบคมการ ใชประโยชน ทดนในความรบผดชอบของตนสาหรบประเทศไทยเมองกหมายถงเขตเทศบาล ซงเปนแหลงชมชนทมหนวยงานปกครองของตนเอง ในรปของเทศบาลหรอสขาภบาล (ดร.ไพบลย ชางเรอง 2516 หนา 34)

2.2 Potential Surface Analysis (PSA)

เปนเทคนคทใชในการวเคราะหศกยภาพในการพฒนาของพนทดวยขอมลเชงปรมาณ โดยพจารณาปจจยตางๆ ทเปนตวกาหนดศกยภาพของพนท (วรรณศลป, 2006)

2.3 Analytic Hierarchical Process (AHP)

การวเคราะหหาพนทมศกยภาพเหมาะสมกบ การใชประโยชนทดน เปนการวเคราะหเชงพนท (Spatial Analysis) ทใชกระบวนการทางระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS) หลายกระบวนการในการบรณาการ (Integration) ซงสวนสาคญทจะกาหนดระดบความสามารถ(Rating) และคาความสาคญ (Weighting) ของปจจยแตละปจจย ทตองอาศย AnalyticHierarchical Process (AHP) โดยวธ Pairwise Comparison ทพฒนาโดย Saaty (Saaty1980) โดยการสราง Ratio Matrix ทเกบความสมพนธแบบค (Pairwise) และสามารถสรางคา

6

Relative Weight ทเปนคาท Normalize แลว นอกจากนนยงสามารถคานวณหาคาConsistency Index (CI) ไดอกดวย

กระบวนการวเคราะหลาดบขน (Analytic Hierarchy Process: AHP) กระบวนการเพอหาพนทศกยภาพของการใชประโยชนทดนนน จาเปนตองมการกาหนดคานาหนก (Weighting)ของปจจย (Factor) ทเกยวของโดยการหานาหนกของแตละปจจยนน จะมการใช AnalyticHierarchy Process (AHP) ทเปนการวเคราะหเพอหาทางเลอกนาหนก (Weight) ทเหมาะสมทสด เปนกระบวนการทางคณตศาสตร ทพฒนาโดย Saaty (1980) โดยมการแบงการประมวลผลเปนขนตอนยอยดงตอไปน

2.3.1 ทาการแยก (Decomposition) แตละปจจย เปนโครงสรางลาดบขน (Hierarchy) โดยลาดบบนสดเปนเปาหมายสงสด (Goal) เชน เปนพนทศกยภาพของการเกษตรของจงหวดเชยงราย เปนตน รองลงมาจะเปนลาดบ จนถงทางเลอก (Alternative) เปนลาดบขนสดทายโดยอาจมการจดรปแบบดงโครงสรางดงน เชน

- Goal, objectives, sub objectives, attributes, alternatives- Goal, scenario, objective, attributes, alternative- Goal, interests group, objective, attributes, alternatives- Goal, interest group, objective (sub objective), attributes, alternatives

(Malczewski, 1999)2.3.2 ทาการเปรยบเทยบนาหนกของแตละปจจยโดยพนฐานการเปรยบเทยบแบบค

(Pairwise base): Pairwise comparison เปนกระบวนการวดเปรยบเทยบ ในกระบวนการ AHPโดยกระบวนการดงกลาวจะชวยลดความซาซอนในการตดสนใจ (Decision Making) โดยใชการพจารณาปจจยครงละค ทาใหมการพจารณาและตดสนใจในการพจารณากาหนดนาหนกทาไดงายขนโดยมขนตอนภายในดงน

2.3.2.1 สราง Comparison matrix โดยแตละคปจจยมการกาหนดนาหนกโดยมคา 1 ถง 9

ตารางท 2.1 แสดงลาดบความสาคญของปจจยIntensity of importance Definition

1 Equal importance2 Equal to moderate importance3 Moderate importance4 Moderate to strong importance

7

ตารางท 2.1 แสดงลาดบความสาคญของปจจย(ตอ)Intensity of importance Definition

6 Strong to very strong importance7 Very strong importance8 Very to Extremely strong importance9 Extremely strong importance

Source: Saaty (1980)

หลงจากไดทราบคะแนนความสาคญจากผเชยวชาญ จากการเปรยบเทยบเปนค จนครบทกดานตามตวอยาง จะเหนวาดานบนของ Diagonal matrix เปนคาของนาหนกทเปนความสมพนธระหวางค เชน Price vs. Slope, Price vs. View และ Slope vs. View เปนตนดานลาง diagonal matrix จะเปน Slope vs. Price, View vs. Price และ View vs. Slope ทมคากลบกน สวนในแนวทแยง จะมคาเทากบ 1 เนองจากเปนการเปรยบเทยบกบตวเอง

ตารางท 2.2 แสดง Pairwise Comparison of the Evaluation CriteriaCriteria Price Slope ViewPrice 1 4 7Slope 1/4 1 5View 1/7 1/5 1

Source: Malczewski 1999

2.3.2.2 คานวณนาหนกของแตละปจจย- ทาการหาคาผลรวมแตละ Column ใน matrix- ทาการหารดวยคาแตละตว ดวยผลรวมแตละ Column เพอเปนการNormalized

ทาใหไดผลรวมแตละ Column เทากบ 1- จากการหาคาเฉลยแตละ Row เพอคา นาหนกของแตละปจจยใน Row นน

8

ตารางท 2.3 แสดงตวอยาง Pairwise Comparison (STEP I)Criteria Price Slope ViewPrice 1 4 7Slope 1/4 1 5View 1/7 1/5 1Total 1.393 5.200 13.0

ตารางท 2.4 แสดงตวอยาง Pairwise Comparison (STEP II)Criteria Price Slope ViewPrice 0.718 0.769 0.538Slope 0.179 0.192 0.385View 0.102 0.039 0.077

ตารางท 2.5 แสดงตวอยาง Pairwise Comparison (STEP III)

Criteria Average Weight

Price 0.718 + 0.769 + 0.5383 0.675

Slope 0.179 + 0.192 + 0.3853 0.252

View 0.102 + 0.039 + 0.0773 0.073

ตารางท 2.6 แสดงตวอยางการคานวณหา Consistency Ratio (STEP I)Criteria Matrix× weight sumPrice 0.675 × 1 + 0.252 × 4 + 0.073 × 7 2.194Slope 0.675 × 0.250 + 0.252 × 1 + 0.073 × 5 0.786View 0.675 × 0.143 + 0.252 × 0.2 + 0.073 × 1 0.220

9

ตารางท 2.7 แสดงตวอยางการคานวณหา Consistency Ratio (STEP II)2.194 / 0.675 3.2500.786 / 0.252 3.1190.220 / 0.073 3.014

2.3.2.3 ประเมน Consistency ratio ในการหาคา คา Consistency ratio นอยกวา0.10 ถอวาขอมลนาหนกทใชสอดคลองกน จากตวอยางแสดงใหเหนวาขอมลม บ า ง ส ว น ไ มสอดคลองกน Consistency Ratio ทคานวณไดมคามากกวา 0.10 อาจม ก า ร ย อ น ก ลบ ไ ปตรวจสอบคานาหนกแตละตว ทกาหนดลงไป เชน slope (Row) – View (Column) ถามการเปลยนนาหนกจาก 5 เปน 4 จะทาใหคา Consistency Ratio ทคานวณใหมไดเทา 0.073 ผานเกณฑคาทยอมรบได จะทาใหไดคานาหนก ใหมของ price slope และ view เปน 0.075 0.029และ 0.696 ตามลาดบ

λ = . . . = 3.128 (2.1)CI = = . = 0.064 (2.2)CR = = .. = 0.110 (2.3)

ตารางท 2.8 แสดง Random Inconsistency Indices (RI)

เมอ n = 1, 2, 3…, 15 Saaty (1980)

เมอได Weight ทาการวเคราะหแบบซอนทบ (Overlay) ทจะไดชนขอมลใหมจากการนาชนขอมลสองชนหรอมากกวา ในตาแหนงเดยวกนมา Operate เพอใหไดคาใหม ทเกดจากคาตวแปรอสระ (independent value) ของขอมลตาแหนงนน (Hopkins 1977; Tomlin 1990; Berry)เพอใหไดพนทศกยภาพในแตละดานตามปจจยทกาหนด

n 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15RI 0 0 0.58 0.90 1.12 1.24 1.32 1.41 1.45 1.49 1.51 1.48 1.53 1.57 1.59

10

2.4 Reclassify

Reclassify เปนกระบวนการแปลงขอมล Attribute Data เปนกลมคาใหม (Davis 1996;DeMers1997) เนองจากขอมลทแสดงศกยภาพนน เปนตวเลขทเปนชวง(Range of value)เพอใหเปนความสะดวกในการวเคราะหแยกประเภทลาดบศกยภาพ จงทาการแบงชนขอมล ใหเปนกลม 3 กลมยอย ไดแก พนทศกยภาพสง (High) พนทศกยภาพปานกลาง (Medium) และพนทศกยภาพตา (Low) โดยการจาแนกเปนอนตรภาคชน (Class Interval) สาหรบวธการวเคราะหแยกประเภทนนทาการพจารณาไดหลายวธ ตามลกษณะการกระจายของขอมล (DataDistribution) ไดแก Standard Deviation, Quartile, Equal interval และNatural Break(Jenks) เปนตน ในกรณทการกระจายตวไมสมาเสมอ อาจใชการแบงกลมของขอมลแบบNatural Break(Jenks) ซงทางานโดยการอาศยการแบงกลมยอยของขอมลทงหมด (NaturalBreak) ในเทอม Goodness of variance fit (GVF) ใชเพอลดความเบยงเบนกาลงสองของความเบยงเบน (Squared deviation) ของคาเฉลยกลม (Class means) มลาดบขนดงน- คานวณผลรวมของความเบยงเบนกาลงสองระหวาง Class (SDBC)- คานวณผลรวมของกาลงสองความเบยงเบนจากคาเฉลยของอารเรย (SDAM)- ลบ SDBC จาก SDAM (SDAM-SDBC) นเทากบผลรวมของความเบยงเบนกาลงสองจาก

Class Mean (SDCM)วธนจะระบการจดกลมขอมลตวเลขใดๆ กอน และ SDAM เปนคาคงและไมเปลยนแปลงเวนแตขอมลเปลยนแปลง คานวณคาเฉลยของแตละคลาส และ SDCM จะคานวณ คาสงเกตจะถกยายจากชนอนเพอลดผลของ SDCM และเพมคาสถต GVF กระบวนการนจะตอเนองจนกวาจะไมสามารถเพมคา GVF (Jenks 1967)

11

บทท 3วธการศกษาและพนทการศกษา

การศกษานมวตถประสงคหลกเพอทจะหาพนททมศกยภาพเหมาะสมในการใชประโยชนทดนในดานตางๆ ของจงหวดเชยงราย ซงมรายละเอยดของขนตอนในการศกษาดงน

3.1 อปกรณและเครองมอทใช

3.1.1 Hardware ทใชเครองคอมพวเตอรแบบกระเปาหว (Laptop) และเครองพมพส3.1.2 Software ทใชในการประมวลผลขอมลสารสนเทศภมศาสตร ARC/GIS

3.2 ขอมลทใชในการศกษา

จากการศกษาเกยวกบการหาพนททเหมาะสมและพนททมศกยภาพมความจาเปนทตองใชขอมลหลายชนขอมลทเกยวของในการวเคราะหหลายดานทมนาหนกและความสาคญแตกตางกน โดยมชนขอมลทเกยวของ ดงน

3.2.1 พนทคมครองทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมประกอบดวยชนขอมลทใช 6 ชนขอมลประกอบดวย

1. เขตรกษาพนธสตวปา2. อทยานแหงชาต3. ปาสงวนแหงชาต4. เขตหามลาสตวปา5. ชนขอมลลมนา6. ความลาดชนของพนท

3.2.2 พนทเหมาะสมกบการเกษตรประกอบดวยชนขอมลทใช ชนขอมลประกอบดวย1. แนวทางหลวง2. แหลงนา3. แนวสญจรทางนา4. สภาพการใชประโยชนทดน

12

5. ความเหมาะสมสาหรบการเกษตร6. พนทเสยงภยดนถลม7. พนทเสยงภยนาทวม8. พนทเสยงภยแลง

3.2.3 พนทเหมาะสมกบการพฒนาเมองและชมชนประกอบดวยชนขอมลทใช 6 ชนขอมลประกอบดวย

1. แนวทางหลวง2. แหลงนา3. แนวสญจรทางนา4. สาธารณปโภค ไดแก สถานอนามย โรงเรยน สถานตารวจ5. พนทเสยงภยดนถลม6. พนทเสยงภยนาทวม

3.2.4 พนทเพอการพฒนาอตสาหกรรม ประกอบดวยชนขอมลทใช ชนขอมลประกอบดวย

1. แนวทางหลวง2. แหลงนา3. แนวสญจรทางนา4. สาธารณปโภค ไดแก สถานอนามย โรงเรยน สถานตารวจ5. เขตสงเสรมอตสาหกรรม6. ตาแหนงทตงโรงงาน7. พนทเสยงภยดนถลม8. พนทเสยงภยนาทวม

3.2.5 พนทเหมาะสมกบการทองเทยวประกอบดวยชนขอมลทใช 5 ชนขอมลประกอบดวย1. แนวทางหลวง2. แหลงนา3. แนวสญจรทางนา4. สาธารณปโภค ไดแก สถานอนามย โรงเรยน สถานตารวจ5. สถานททองเทยว

13

3.3 วธการศกษา

การดาเนนการศกษาวเคราะหการหาพนททมศกยภาพเหมาะสมในการใชประโยชนทดนของจงหวดเชยงราย มข นตอนการดาเนนงานดงในรป .

รวบรวมช นขอมลทเกยวของ

จดเตรยมขอมลใหอยในรปแบบทตองการ

ออกแบบสอบถาม

รวบรวมขอมลทเกยวของ

คานวณหา Weighting-RatingAnalytic Hierarchical Process

(AHP)

ขนขอมลความเหมาะสมในการใชประโยชนทดนแตละดาน

ประเมนความสมพนธแตละปจจยโดยผเชยวชาญ

ตรวจสอบ Consistency RatioCR < 0.10

CR > 0.10

การวเคราะหแบบซอนทบOverlay Analysis :UNION

PSA = ∑ (RATE x WEIGHT)

CR < 0.10

ชนขอมลศกยภาพการใชประโยชนทดนดานการเกษตรเมองและชมชน

ดานการทองเทยวดานอตสาหกรรม

Sieve Analysis(Overlay: Erase)

รปท 3.1 ขนตอนการดาเนนงานหาพนททมศกยภาพเหมาะสมในการใชประโยชนทดนจงหวดเชยงราย

14

3.3.1 การออกแบบสอบถาม และประเมนความความสาคญโดยผเชยวชาญทาการสรางสอบถามปจจยทจบคกนเพอเปรยบเทยบลาดบความสาคญ โดยผเชยวชาญจะ

เปนผพจารณาใหคะแนนทเปนความสมพนธระหวางปจจย โดยเรมจากปจจยหลกกอนแลวตามดวยปจจยรองในแตละขอ จนครบทงหมด ชวงคะแนนลาดบความสาคญ(อยในชวง -5 ถง 5) -5หมายถง ปจจยแรกมความสาคญนอยกวาปจจยหลงในระดบทสงทสด 0 หมายถง ปจจยแรกมความสาคญเทากบปจจยหลง 5 หมายถง ปจจยแรกมความสาคญมากกวาปจจยหลงในระดบทสงทสด

เพอใหเกดความแมนยาในการหาคานาหนก จงเลอกผเชยวชาญทมความเกยวของและนาจะมความคดในแนวทางทใกลเคยงกน จานวน ทานทาการประเมนจากแบบสอบถามแลวทาการวเคราะห แยกอสระแตละชด เพอสามารถตรวจสอบคา Consistency Ratio เมอคาทไดมความสอดคลองกนจงนาคาทไดแตละชดมาหาคาเฉลย เพอใหไดคานาหนกทเหมาะสมกบปจจยนนนาขอมลในแบบสอบถาม จดรปแบบในตารางเปรยบเทยบและคานวณ ดวยวธ PairwiseComparison เพอหาคานาหนกทเหมาะสมของแตละปจจย จากนนทาการทดสอบ ConsistencyRatio (CR) โดยเทยบกบเกณฑ CR < 0.10 หาก CR ทคานวณไดมากกวาอาจตองมการประชมเพอทบทวนการใหคะแนนจากผเชยวชาญอกครง และนาขอมลมาประมวลใหม จนไดคาทพอใจในการออกแบบสอบถาม

3.3.2 เตรยมขอมลใหอยในรปแบบทตองการในการประมวลผลเพอหาพนทศกยภาพนนจะตองมการประมวลผลลวงหนา (Pre-

processing) เพอใหไดขอมลทพรอมและเหมาะสม ในการการวเคราะหดวยการซอนทบ(Overlay) ในขนตอนตอไป ดงจะประกอบดวยกระบวนการดงตอไปน

- Multi Ring Buffer ทาการเตรยมขอมลทตองมการสราง Polygon จากขอมลเสน (Line)เชน ระยะหางจากแนวถนน ระยะหางจากแหลงสาธารณปโภคตางๆ เปนตน หรอจากขอมลจด(Point) ในรปแบบ Multi Ring Buffer ตามระยะทางทตองการ เพอเปนการสรางเปน Polygonทจะมการกาหนดคะแนนหรอนาหนกทแตกตางกน โดยใชเครองมอน เปนเครองมอทใชในการสราง Buffer ไดพรอมกนหลายระยะทาง ในขนตอนเดยว

รปท 3.2 แสดงเครองมอ Multiple Ring Buffer

15

- SLOPE ขอมลความสงในรปแบบ GRID จะตองถกแปลงเปนความลาดชนโดยใช 3DAnalysis /SLOPE

รปท 3.3 แสดงเครองมอ SLOPE (3D Analysis tools)

16

3.3.3 การประมวลผลเพอหาพนทศกยภาพจากคาความสาคญ (Weighting) และคาความสามารถ (Rating) ทคานวณไดจากปจจยหลก

และปจจยยอยโดยการประมวลผลวเคราะหลาดบขน (Analytic Hierarchy Process: AHP) แบบจบค (Pairwise Comparison)

จากนนจะใชในการคานวณหาศกยภาพของพนทแตละพนท โดยเทคนคการซอนทบ(Overlay) ชนขอมลทเกยวของแบบโดยในแตละ Polygon ยอยจะมคาความสาคญ (Weighting)และคาความสามารถ (Rating) เฉพาะและเมอทาการ Union กบชนขอมลอนกจะไดคาความสาคญ (Weighting) และคาความสามารถ (Rating) จากชนขอมลนนๆดวย

ทาการ File Calculation เพอใหได คาพนผวศกยภาพ (Potential Surface)

Score = (W1.R1) + (W2.R2) +…+ (Wn.Rn)เมอ S = Potential Surface ScoreW1…Wn = คาคะแนนความสาคญ (Weighting)

R1…Rn = คาคะแนนระดบความสามารถ (Rating)

รปท 3.4 แสดงเครองมอ Union

17

3.3.4 PSA Classifyหากขอมลมการกระจายตวไมเปนปรกต หรอแบงเปนกลมยอยอาจใช การแบงกลมแบบ

Natural Break (Jenks) ทมการแบงชวงขอมลใหเปนไปตามกลมยอยทอยในขอมลได3.3.5 การเลอกพนททเหมาะดวยกระบวนการกรองขอมลพนท (Sieve Analysis) สาหรบ

การพฒนาในดานตางๆกระบวนการกรองขอมลพนท (Sieving Analysis) เปนการเลอกพนทเฉพาะพนททม

ศกยภาพสง (High Potential) ในแตละดานโดย ไดแก 1) ดานเกษตรกรรม 2) ดานการพฒนาเมองและชมชน 3) ดานการทองเทยว และ 4) ดานอตสาหกรรม และขอมลดานการคมครองทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ตามลาดบความสาคญ เพอเปนการกาหนดพนททในการใชป ร ะ โยช นทดนน นๆ จ งท า ก า ร เ ลอ กตด พนททมศก ยภาพส ง ด า นกา รค ม ค รอ งทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมออกไปกอน เนองจากเปนพนททตองรกษาเอาไวไมใหมการเปลยนแปลง จากนนจงเหลอพนททสามารถพฒนาในดานอนๆ อก สดานทเหลอ ลาดบตอไปจะเลอกตดพนททมศกยภาพสงของชนทมคาคะแนนความสาคญเปนลาดบท 1 กอนโดยการดงขอมลทตองการ (Overlay: Clip) เพอสรางชนขอมลทเปนพนททเหมาะสมในดานนน และทาการตดขอมลออก (Overlay: Erase) เพอตดพนทเหมาะสมกบการพฒนาดานการเกษตรออกไปและใหชนขอมลทไดคะแนนความสาคญลาดบตอมา เลอกพนททเหลอตอไป กระท งชนขอมลสดทาย ดงรปท 3.4

18

Project Area

OverlayHigh-Potential

ProtectNR

High-Potential1st IMP LAYER

High-Potential2nd IMP LAYER

High-Potential3rd IMP LAYER

Area for1st IMP LAYER/2nd IMP LAYER/3 rd IMP

LAYER/4th IMP LAYER

Area for2nd IMP LAYER/3rd IMP LAYER/4th IMP

LAYER

Area for3rd IMP LAYER/4th IMP LAYER

Area for4th IMP LAYER

Suitable Area for1st IMP LAYER

Suitable Area for2nd IMP LAYER

Suitable Area for3rd IMP LAYER

Suitable Area for4th IMP LAYER

Overlay

Overlay

Overlay

Erase-Protect/NR

Erase 1st IMP LAYER

Erase-2nd IMP LAYER

Erase-3rd IMP LAYER

Overlay

Rest Area for otherDevelopment

Erase-4th IMP LAYER

High-Potential4th IMP LAYER

Clip-1st IMP LAYER

Clip-2nd IMP LAYER

Clip-3rd IMP LAYER

Clip-4th IMP LAYER

รปท 3.5 การวเคราะหศกยภาพของพนทดวยการกรอง (Sieving Analysis)

19

บททผลการศกษา

การศกษาการหาพนทศกยภาพความเหมาะสมในการใชประโยชนทดนจงหวดเชยงราย สงแรกทตองทาคอการประเมนคาความสาคญ (Weight) ของแตละปจจยจากผเชยวชาญ กอนทจะนาตวเลขทไดไปคานวณหาคาศกยภาพของพนทตามปจจยตางๆ ตอไปตามรายละเอยดดงน

4.1 ประเมนคาความสาคญของพนท

4.1.1 การประเมนหาคาความสาคญของปจจยหลกสดานเนองจากลาดบความสาคญของการพฒนาพนททงสดาน ไดแก ดานการพฒนาเมองและ

ชมชน ดานการพฒนาเกษตรกรรม ดานพฒนาการทองเทยว และดานการพฒนาอตสาหกรรมมผลในการกรองขอมล (Sieving Analysis) กลาวคอชนขอมลทมนาหนกมากทสดจะถกจดเปนลาดบแรกในการการกรอง โดยจะมการเลอกพนทกอน จากนนพนทนถกเลอกกาหนดการใชประโยชนทดนแลว จะไมถกเลอกซาในพนทเดมไดอก

เนองจากการทจงหวดเชยงรายเปนเมองชายแดนทมศกยภาพและมบทบาทสาคญตอเศรษฐกจเชอมโยงภมภาคอาเซยนทเปนแนวทางหลกของการพจารณาลาดบความสาคญขอมลดงนนการหาคาลาดบ (Rank) ประเมนโดยใหจดลาดบความสาคญ (1= สาคญมากทสด และ 4=สาคญนอยทสด) ไดดงน

ตารางท 4.1 การประเมนคาความสาคญของการพฒนาพนท

Criterion Spc1 Spc2 Spc3 Spc4 Spc5 Means of Normalized Weight

พนทเพอการพฒนาเกษตรกรรม 0.24พนทเพอการพฒนาเมองและชมชน 1 0.48พนทเพอการพฒนาการทองเทยว 0.16พนทเพอการพฒนาอตสาหกรรม 0.12

จากตารางท 4.1 โดยใหผเชยวชาญจานวน 5 ทาน (Spc 1 - 5) แสดงความคดเหนโดยการจดลาดบความสาคญ พนทเพอการพฒนาเกษตรกรรม มความสาคญเปนลาดบท 2 พนทเพอการพฒนาเมองและชมชน มความสาคญเปนลาดบท 1 พนทเพอการพฒนาทองเทยวมความสาคญเปนลาดบท 3 และ พนทเพอการพฒนาอตสาหกรรม มความสาคญเปนลาดบท 4

20

ซงลาดบดงกลาวจะถกใชเปนลาดบในการเลอกพนททเหมาะสมทสดในกระบวนการ sieveanalysis ตอไป

4.1.2 การประเมนหาคาความสาคญปจจยหลกและปจจยยอย

ในการวเคราะหการกรอง (Sieve Analysis) จะประกอบดวยปจจยหลก 6 ดาน และปจจยยอยของขอมล 33 ดาน โดยทรายละเอยดของปจจยตางๆ ดง ตารางท 4.3 เพอทาการประเมนคาความสาคญ (Weight) ของทงปจจยหลกและปจจยยอย ทาดวยวธการ PairwiseComparison โดยมการจบคปจจยทงหมดโดยไดคะแนนเฉลยจากผเชยวชาญ และทาการตรวจสอบ Consistency Ratio (CR < 0.1) กอนนาคาทไดไปคานวณคะแนน (Score) PSA(Potential Surface Analysis)

ตารางท 4.2 ปจจยหลกและปจจยรองของชนขอมล

ปจจยหลก ปจจยยอย

1.พนทคมครองทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 1.1.เขตรกษาพนธสตวปา1.2.อทยานแหงชาต1.3.ปาสงวนแหงชาต1.4.เขตหามลาสตวปา1.5.ชนขอมลลมนา1.6.ความลาดชนของพนท

2.พนทเหมาะสมกบการเกษตร 2.1.แนวทางหลวง2.2.แหลงนา2.3.แนวสญจรทางนา2.4.สภาพการใชประโยชนทดน2.5.ความเหมาะสมสาหรบการเกษตร2.6.พนทเสยงภยดนถลม2.7.พนทเสยงภยนาทวม2.8.พนทเสยงภยแลง

3.พนทเหมาะสมกบการพฒนาเมองและชมชน 3.1.แนวทางหลวง3.2.แหลงนา3.3.แนวสญจรทางนา3.4.สาธารณปโภค3.5.พนทเสยงภยดนถลม3.6.พนทเสยงภยนาทวม

21

ตารางท 4.2 ปจจยหลกและปจจยรองของชนขอมล (ตอ)

ปจจยหลก ปจจยยอย

4.พนทเพอการพฒนาอตสาหกรรม 4.1.แนวทางหลวง4.2.แหลงนา4.3.แนวสญจรทางนา4.4.สาธารณปโภค4.5.เขตสงเสรมอตสาหกรรม4.6.ตาแหนงทตงโรงงาน4.7.พนทเสยงภยดนถลม4.8.พนทเสยงภยนาทวม

5.พนทเหมาะสมกบการทองเทยว 5.1.แนวทางหลวง5.2.แหลงนา5.3.แนวสญจรทางนา5.4.สาธารณปโภค5.5.สถานททองเทยว

4.1.2.1 การวเคราะหพนทศกยภาพคมครองธรรมชาตและสงแวดลอมจากผลการวเคราะหพนทคมครองธรรมชาตและสงแวดลอมทไดรบจากการซอนทบ (Overlay)โดยการกาหนดคาคะแนนและคาความสาคญ(Weight) จากผเชยวชาญดวยวธ PairwiseComparison (ตารางท 4.4) โดยชนขอมลทเกยวของประกอบดวย 1) เขตปาไมตามกฎหมาย2) ชนคณภาพลมนา 3) การใชประโยชนทดน พ.ศ. 2555 4) ความลาดชนของพนทและ 5)ความเหมาะสมของดนทางดานเกษตรกรรม และไดทาการจาแนก (Classify) พนทศกยภาพออกเปน 3 ระดบคอ ศกยภาพสง (High Potential) ศกยภาพปานกลาง (Medium Potential)และศกยภาพตา (Low Potential) ตามเกณฑการกาหนดพนทคมครองทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (ตารางท 4.5) ไดพนทดงแสดงในตารางท 4.6

ตารางท 4.3 คาคะแนนการประเมนโดยผเชยวชาญดานการคมครองทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

Stage1 Stage2 TotalWeightCriteria Weight CR Sub-Criteria Weight CR

เขตปาตามกฎหมาย 0.339 0.0055 เขตรกษาพนธสตวปาและพนทปาไม 0.293 0.00003 0.099ปาสงวนแหงชาต 0.245 0.083เขตอนรกษและเขตเศรษฐกจ ก 0.240 0.081เขตหามลาสตวปา 0.190 0.064พนทนอกเขตปาไม 0.032 0.011

22

ตารางท 4.3 คาคะแนนการประเมนโดยผเชยวชาญดานการคมครองทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (ตอ)

Criteria Weight CR Sub-Criteria Weight CRTotal

Weightชนคณภาพนา 0.277 1A 1B 1A-B 1B-R 0.367 0.03014 0.102

2 0.281 0.0783 0.201 0.0564-5 0.151 0.042

การใชประโยชนทดน 0.128 พนทเมอง 0.099 0.00005 0.013พนทเกษตร 0.312 0.040พนทปา 0.589 0.076

ระดบความลาดชนของพนท 0.190 นอยกวา 3% 0.063 0.00048 0.0123-7% 0.135 0.0267-15% 0.203 0.03915-35% 0.268 0.051มากกวา 35% 0.331 0.063

ความเหมาะสมดนดานการเกษตร

0.065 เหมาะสม 0.900 n/a 0.058

ไมเหมาะสม 0.100 0.006

รปท 4.1 แสดงการแจกแจงขอมลพนทคมครองทพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

23

ตารางท 4.4 เกณฑการกาหนดพนทคมครองทพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมศกยภาพพนทคมครองทพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พสยของผลคะแนนรวม

1. ศกยภาพสง 0.246 – 0.382

2. ศกยภาพปานกลาง 0.168 – 0.246

3. ศกยภาพตา 0.011 – 0.168

ตารางท 4.5 ผลการวเคราะหจาแนกพนทศกยภาพคมครองทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ศกยภาพ พนท (ตารางกโลเมตร) รอยละ

1. ศกยภาพสง 5736.491 49.53

2. ศกยภาพปานกลาง 2035.117 17.57

3. ศกยภาพตา 3810.788 32.90

11582.396 100.00

4.1.2.2 การวเคราะหพนทศกยภาพเพอการพฒนาการวเคราะหพนททมศกยภาพเพอการพฒนา เปนการนาเอาพนทคมครองธรรมชาตและ

สงแวดลอมมารวมวเคราะหกบปจจยทเกยวของกบการพฒนา ไดแก 1) เสนทางคมนาคมทางบก 2) เสนทางคมนาคมทางนา 3) พนทตอเนองกบแหลงนา 5) พนทตอเนองกบสถานทราชการและ 5) พนทตอเนองกบสาธารณปโภค โดยการกาหนดคาคะแนนและคาความสาคญจากผเชยวชาญดวยวธ Pairwise Comparison (ตารางท 4.7) และไดทาการจาแนก (Classify)พนทศกยภาพออกเปน 3 ระดบคอ ศกยภาพสง ศกยภาพปานกลางและศกยภาพตา ตามเกณฑการกาหนดพนทเพอการพฒนาดงตารางท 4.8 ไดพนทดงในตารางท 4.9

ตารางท 4.6 คาคะแนนการประเมนโดยผเชยวชาญดานการพฒนาStage1 Stage2 Total

WeightCriteria Weight CR Sub-Criteria Weight CR1.พนทศกยภาพดานสงแวดลอม

0.303 0.00004 สง 0.088 0.00012 0.027

ปานกลาง 0.336 0.102ตา 0.575 0.174

2.พนทตามแนวถนน 0.217 ระยะหาง 0 – 500 เมตร 0.394 0.00022 0.085

24

ตารางท 4.6 คาคะแนนการประเมนโดยผเชยวชาญดานการพฒนา (ตอ)Criteria Weight CR Sub-Criteria Weight CR

TotalWeight

ระยะหาง 501 – 1,000 เมตร 0.318 0.069ระยะหาง 1,001 – 1,500เมตร

0.214 0.046

ระยะหางมากกวา 1,501เมตร

0.073 0.016

3.ระยะหางจากแหลงนา 0.181 ระยะหาง 0 – 500 เมตร 0.394 0.00022 0.071ระยะหาง 501 – 1,000 เมตร 0.318 0.057ระยะหาง 1,001 – 1,500เมตร

0.214 0.039

ระยะหางมากกวา 1,501เมตร

0.073 0.013

4.เสนทางนา 0.085 ระยะหาง 0 – 250 เมตร 0.394 0.00022 0.033ระยะหาง 251 – 500 เมตร 0.318 0.027ระยะหาง 501 – 750 เมตร 0.214 0.018ระยะหาง >751 เมตร 0.073 0.006

5.พนทตอเนองสถานศกษา 0.072 ระยะหาง 0 – 2500 เมตร 0.394 0.00022 0.028ระยะหาง 2501 – 5000เมตร

0.318 0.023

ระยะหาง 5001 – 10000เมตร

0.214 0.015

ระยะหาง >10001 เมตร 0.073 0.0056.พนทตงสาธารณปโภค 0.144 0-1500 0.654 n/a 0.094

1500-3000 0.346 0.050

รปท 4.2 แสดงการแจกแจงขอมลพนทศกยภาพเพอการพฒนา

25

ตารางท 4.7 เกณฑการกาหนดพนทศกยภาพเพอการพฒนาศกยภาพพนทเพอการพฒนา พสยของผลคะแนนรวม

1. ศกยภาพสง 0.335 – 0.486


3. ศกยภาพตา 0.067 – 0.234

ตารางท 4.8 ผลการวเคราะหจาแนกพนทศกยภาพเพอการพฒนาศกยภาพ พนท (ตารางกโลเมตร) รอยละ

1. ศกยภาพสง 2814.081 24.29


3. ศกยภาพตา 5520.675 47.66

11582.396 100.00

4.1.2.3 การวเคราะหพนทศกยภาพเพอการพฒนาเมองและชมชนการวเคราะหพนททมศกยภาพเพอการพฒนาเมองและชมชน เปนการนาเอาพนทเพอการพฒนามาวเคราะหรวมกบปจจยทเกยวของกบการพฒนาเมองและชมชน ไดแก 1) สภาพการใชประโยชนทดนในปจจบน 2) พนทตอเนองทอยอาศยและเขตเทศบาล 3) พนทเสยงภยดนถลม4) พนทเสยงภยแลง 5) และพนทเสยงภยนาทวม โดยการกาหนดคาคะแนนและคาความสาคญจากผเชยวชาญดวยวธ Pairwise Comparison (ตารางท4.10) และไดทาการจาแนก (Classify)พนทศกยภาพออกเปน 3 ระดบคอ ศกยภาพสง ศกยภาพปานกลางและศกยภาพตา ตามเกณฑการกาหนดพนทเพอการพฒนาเมองและชมชนดงในตารางท 4.11 ไดพนทดงในตารางท4.12

ตารางท 4.9 คาคะแนนการประเมนโดยผเชยวชาญ ดานการพฒนาเมองและชมชนStage1 Stage2 Total

WeightCriteria Weight CR Sub-Criteria Weight CRพนทเหมาะสมสาหรบการพฒนา 0.291 0.0002 สง 0.583 0.0002 0.170

ปานกลาง 0.339 0.099ตา 0.078 0.023

การใชประโยชนทดน 0.263 พนทเมอง 0.583 0.0002 0.153พนทเกษตร 0.339 0.089

26

ตารางท 4.9 คาคะแนนการประเมนโดยผเชยวชาญ ดานการพฒนาเมองและชมชน (ตอ)

Criteria Weight CR Sub-Criteria Weight CR TotalWeight

พนทปาไม 0.078 0.021เขตตอเนองเทศบาล 0.258 ระยะหาง 0 – 1000 เมตร 0.394 0.0002 0.102


0.318 0.082


0.214 0.055

ระยะหาง >3001 เมตร 0.073 0.019พนทเสยงภยดนถลม 0.070 เสยงภยรนแรง 0.077 0.0001 0.005

เสยงภยปานกลาง 0.158 0.011เสยงภยนอย 0.283 0.020ไมเสยงภย 0.482 0.034

พนทเสยงภยนาทวม 0.064 นาไมทวม 0.583 0.0002 0.037นาทวมถงและพนทนาหลาก

0.339 0.022

นาทวมซาซาก 0.078 0.005พนทเสยงภยแลง 0.053 พนทเสยงภยแลง 0.250 n/a 0.013

พนทไมเสยงภยแลง 0.750 0.040

รปท 4.3 แสดงการแจกแจงขอมลพนทศกยภาพเพอการพฒนาเมองและชมชน

27

ตารางท 4.10 เกณฑการกาหนดพนทศกยภาพเพอการพฒนาเมองและชมชน

ตารางท 4.11 ผลการวเคราะหจาแนกพนทศกยภาพเพอการพฒนาเมองและชมชนศกยภาพ พนท (ตารางกโลเมตร) รอยละ

1. ศกยภาพสง 2053.847 17.73


3. ศกยภาพตา 5052.281 43.62

11582.396 100.00

4.1.2.4 การวเคราะหพนทศกยภาพเพอการพฒนาเกษตรกรรมการวเคราะหพนททมศกยภาพเพอการพฒนาเกษตรกรรม เปนการนาเอาพนทเพอการพฒนามาวเคราะหรวมกบปจจยทเกยวของกบการพฒนาดานเกษตรกรรม ไดแก 1) สภาพการใชประโยชนทดนในปจจบน 2) การใชประโยชนพนทปาไม 3) ความเหมาะสมของดนทางการเกษตรกรรม 4) พนทตอเนองทอยอาศยและเขตเทศบาล 5) พนทเสยงภยดนถลม 6) พนทเสยงภยแลง 7) และพนทเสยงภยนาทวม โดยการกาหนดคาคะแนนและคาความสาคญจากผเชยวชาญดวยวธ Pairwise Comparison (ตารางท4.13) และไดทาการจาแนก(Classify)พนทศกยภาพออกเปน 3 ระดบคอ ศกยภาพสง ศกยภาพปานกลางและศกยภาพตา ตามเกณฑการกาหนดพนทเพอการพฒนาเกษตรกรรมดงตารางท 4.14 และไดพนทดงในตารางท4.15

ตารางท 4.12 คาคะแนนการประเมนโดยผเชยวชาญ ดานการพฒนาเกษตรกรรมStage1 Stage2 Total

WeightCriteria Weight CR Sub-Criteria Weight CRพนทเหมาะสมสาหรบการพฒนา 0.167 0.0009 สง 0.583 0.0002 0.098

ปานกลาง 0.339 0.057ตา 0.078 0.013

การใชประโยชนทดน 0.234 พนทเกษตร 0.583 n/a 0.137

ศกยภาพพนทเพอการพฒนาเมองและชมชน พสยของผลคะแนนรวม1. ศกยภาพสง 0.356 – 0.537


3. ศกยภาพตา 0.023 – 0.274

28

ไมใชพนทเกษตร 0.417 0.098

ตารางท 4.12 คาคะแนนการประเมนโดยผเชยวชาญ ดานการพฒนาเกษตรกรรม (ตอ)

Criteria Weight CR Sub-Criteria Weight CRTotal

Weightการใชประโยชนพนทปาไม 0.234 ปาอนรกษ 0.059 0.0003 0.014

ปาเศรษฐกจ 0.190 0.044พนทเกษตรกรรม 0.305 0.072พนทนอกเขตปา 0.446 0.104

ความเหมาะสมของดนเพอการเกษตร 0.167 เหมาะสม 0.900 n/a 0.151ไมเหมาะสม 0.100 0.017

เขตตอเนองเทศบาล 0.100 ระยะหาง 0 – 1000 เมตร 0.394 0.0002 0.040ระยะหาง 1001 – 2000 เมตร 0.318 0.032ระยะหาง 2001 – 3000 เมตร 0.214 0.022ระยะหาง >3001 เมตร 0.073 0.007

พนทเสยงภยดนถลม 0.029 เสยงภยรนแรง 0.077 0.0001 0.002เสยงภยปานกลาง 0.158 0.005เสยงภยนอย 0.283 0.008ไมเสยงภย 0.482 0.014

พนทเสยงภยนาทวม 0.033 นาไมทวม 0.583 0.0002 0.020นาทวมถงและพนทนาหลาก 0.339 0.011นาทวมซาซาก 0.078 0.003

พนทเสยงภยแลง 0.033 พนทเสยงภยแลง 0.250 n/a 0.008พนทไมเสยงภยแลง 0.750 0.025

รปท 4.4 แสดงการแจกแจงขอมลศกยภาพพฒนาเกษตรกรรม

29

ตารางท 4.13 เกณฑการกาหนดพนทเพอการพฒนาเกษตรกรรมศกยภาพพนทพนทเพอการพฒนาเกษตรกรรม พสยของผลคะแนนรวม

1. ศกยภาพสง 0.280 – 0.477


3. ศกยภาพตา 0.078 – 0.206

ตารางท 4.14 ผลการวเคราะหจาแนกพนทเพอการพฒนาเกษตรกรรมศกยภาพ พนท (ตารางกโลเมตร) รอยละ

1. ศกยภาพสง 1033.333 8.92


3. ศกยภาพตา 3811.933 32.91

11582.396 100.00

4.1.2.5 การวเคราะหพนทศกยภาพเพอการพฒนาการทองเทยวการวเคราะหพนททมศกยภาพเพอการพฒนาการทองเทยว เปนการนาเอาพนทเพอการพฒนามาวเคราะหรวมกบปจจยทเกยวของกบการพฒนาดานการทองเทยว โดยการกาหนดคาคะแนนและคาความสาคญจากผเชยวชาญดวยวธ Pairwise Comparison (ตารางท 4.16) และไดทาการจาแนก (Classify) พนทศกยภาพออกเปน 3 ระดบคอ ศกยภาพสง ศกยภาพปานกลางและศกยภาพตา ตามเกณฑการกาหนดพนทเพอการพฒนาการทองเทยวดงตารางท 4.17 และไดพนทดงในตารางท 4.18

ตารางท 4.15 คาคะแนนการประเมนโดยผเชยวชาญ ดานการพฒนาการทองเทยว


พนทเหมาะสมสาหรบการพฒนา 0.667 n/a สง 0.583 0.0002 0.389ปานกลาง 0.339 0.226ตา 0.078 0.052

ระยะหางสถานททองเทยว 0.333 ระยะหาง 0 – 500 เมตร 0.394 0.0002 0.131ระยะหาง 501 – 1000 เมตร 0.318 0.106ระยะหาง 1001 – 1500 เมตร 0.214 0.071ระยะหาง >1501 เมตร 0.073 0.024

30

รปท 4.5 แสดงการแจกแจงขอมลศกยภาพพฒนาการทองเทยว

ตารางท 4.16 เกณฑการกาหนดพนทศกยภาพเพอการพฒนาการทองเทยวศกยภาพพนทเพอการพฒนาการทองเทยว พสยของผลคะแนนรวม

1. ศกยภาพสง 0.357 – 0.520


3. ศกยภาพตา 0.076 – 0.183

ตารางท 4.17 : ผลการวเคราะหจาแนกพนทศกยภาพเพอการพฒนาการทองเทยวศกยภาพ พนท (ตารางกโลเมตร) รอยละ

1. ศกยภาพสง 2836.036 24.4


3. ศกยภาพตา 5501.045 47.49

11582.396 100.00

4.1.2.6 การวเคราะหพนทศกยภาพเพอการพฒนาอตสาหกรรมการวเคราะหพนททมศกยภาพเพอการพฒนาอตสาหกรรม เปนการนาเอาพนทเพอการพฒนามาวเคราะหรวมกบปจจยทเกยวของกบการพฒนาดานอตสาหกรรม ไดแก 1) พนทโรงงานอตสาหกรรม 2) ความเหมาะสมของดนทางการเกษตรกรรม 2) พนทเสยงภยดนถลม 4) พนทเสยงภยแลงและ 5) พนทเสยงภยนาทวม โดยการกาหนดคาคะแนนและคาความสาคญจากผเชยวชาญดวยวธ Pairwise Comparison (ตารางท 4.19) และไดทาการจาแนก (Classify)

31

พนทศกยภาพออกเปน 3 ระดบคอ ศกยภาพสง ศกยภาพปานกลางและศกยภาพตา ตามเกณฑการกาหนดพนทเพอการพฒนาอตสาหกรรมดงตารางท 4.20 และไดพนทดงในตารางท4.21

ตารางท 4.18 คาคะแนนการประเมนโดยผเชยวชาญ ดานการพฒนาอตสาหกรรม


พนทเหมาะสมสาหรบการพฒนา 0.332 0.0028 สง 0.583 0.0002 0.194ปานกลาง 0.339 0.113ตา 0.078 0.026

พนทตงโรงงานอตสาหกรรม 0.291 พนทโรงงาน 0.625 n/a 0.182ไมใชพนทโรงงาน 0.375 0.109

ความเหมาะสมดนดานการเกษตร 0.114 เหมาะสม 0.100 n/a 0.011ไมเหมาะสม 0.900 0.103

พนทเสยงภยดนถลม 0.098 เสยงภยรนแรง 0.077 0.0001 0.008เสยงภยปานกลาง 0.158 0.016เสยงภยนอย 0.283 0.028ไมเสยงภย 0.482 0.047

พนทเสยงภยนาทวม 0.107 นาไมทวม 0.583 0.0002 0.062นาทวมถงและพนทนาหลาก 0.339 0.036นาทวมซาซาก 0.078 0.008

พนทเสยงภยแลง 0.057 พนทเสยงภยแลง 0.250 n/a 0.014พนทไมเสยงภยแลง 0.750 0.043

32

รปท 4.6 แสดงการแจกแจงขอมลศกยภาพเพอพฒนาอตสาหกรรม

ตารางท 4.19 เกณฑการกาหนดพนทเพอการพฒนาอตสาหกรรมศกยภาพพนทพนทเพอการพฒนาอตสาหกรรม พสยของผลคะแนนรวม

1. ศกยภาพสง 0.657 - 0.995

2. ศกยภาพปานกลาง 0.473 - 0.657

3. ศกยภาพตา 0.026 - 0.473

ตารางท 4.20 ผลการวเคราะหจาแนกพนทเพอการพฒนาอตสาหกรรมศกยภาพ พนท (ตารางกโลเมตร) รอยละ

1. ศกยภาพสง 852.135 7.37


3. ศกยภาพตา 5294.005 45.71

11582.396 100.00

33

4.2 พนทศกยภาพของจงหวดเชยงราย

การหาพนทศกยภาพทาไดโดยการรวมคาปจจยของแตละปจจยทซอนทบ(Overlay) ทาใหไดศกยภาพแตกตางกนในแตละพนท เพอใหสามารถพจารณาเปรยบเทยบคา สง-ตาไดชดเจนขน จงทาการ Classified คาศกยภาพ (Potential Value) ออกเปน 3 ระดบคอ H- ศกยภาพสงM- ศกยภาพปานกลาง L- ศกยภาพตา ไดผลดงแสดงเปนรปแผนทตอไปน

รปท 4.7 แสดงพนทศกยภาพทางดานคมครองธรรมชาตและสงแวดลอมของจงหวดเชยงราย

34

รปท 4.8 แสดงพนทศกยภาพการพฒนาของจงหวดเชยงราย

35

รปท 4.9 แสดงพนทศกยภาพการพฒนาดานเมองและชมชนของจงหวดเชยงราย

36

รปท 4.10 แสดงพนทศกยภาพการพฒนาเกษตรกรรมของจงหวดเชยงราย

37

รปท 4.11 แสดงพนทศกยภาพการพฒนาดานการทองเทยวของจงหวดเชยงราย

38

รปท . แสดงพนทศกยภาพการพฒนาดานอตสาหกรรมของจงหวดเชยงราย

39

4.3 การวเคราะหการกรอง (Sieve Analysis)

ในการวเคราะหการกรองของชนขอมล หลงจากไดทาการวเคราะหหาพนททมศกยภาพสพสงเพอการพฒนาตามปจจยหลกซงประกอบดวย พนททมศกยภาพสงในการคมครองธรรมชาตและสงแวดลอม (NPWLP_Hi) พนททมศกยภาพสงเพอการพฒนาเมองและชมชน(TOWN_Hi) พนททมศกยภาพสงเพอการพฒนาเกษตรกรรม (AGRI_Hi) พนททมศกยภาพสงเพอการพฒนาการทองเทยว (TOUR_Hi) และพนททมศกยภาพสงเพอการอตสาหกรรม(IND_Hi) โดยอาศยโปรแกรม ArcGIS นาชดคาส งของ Arc Tool Box มาเรยกใชงานผานModel Builder ทจดสรางขน (ดงรปท 4.13) เปนบรณการจากขอมลพนทศกยภาพเหมาะสมโดยการเลอกตด (Clip) พนททมศกยภาพสงของแตละดาน จากพนทจงหวดเชยงรายทงหมดโดยพนททมศกยภาพสงของชนขอมลพนทคมครองธรรมชาตและสงแวดลอมจะถกตดออกไปกอนเนองจากเปนพนททตองสงวนรกษาเอาไว ตอไปจะเลอกตดพนททเหลอออกไปตามลาดบคะแนนความสาคญทถกจดลาดบโดยผเชยวชาญเปนผพจารณากาหนดคานาหนกของแตละปจจย ดงตารางท 4.22 ทาใหไดลาดบดงน ลาดบท 1 การพฒนาดานเมองและชมชน ลาดบท 2การพฒนาดานเกษตรกรรม ลาดบท 3 การพฒนาดานทองเทยวและลาดบท 4 การพฒนาดานอตสาหกรรม

ตารางท 4.21 ตารางแสดงคาคะแนนความสาคญ (weight) ของปจจยหลก

Criterion Straight Ranking Reciprocal Weight Normalized Weight

พนทเพอพฒนาเมองและชมชน 1 1.000 0.48พนทเพอพฒนาเกษตรกรรม 2 0.500 0.24พนทเพอพฒนาการทองเทยว 3 0.333 0.16พนทเพอพฒนาอตสาหกรรม 4 0.250 0.12

2.083 1.00

40

รปท . ชดสรางแบบจาลอง (Model Builder) ในการวเคราะหหาพนทเหมาะสม(Sieve Analysis)

41

4.3.1 ลาดบในการเลอกพนทในกระบวนการ Sieve Analysis

4.3.1.1 ตดพนททมศกยภาพสงดานคมครองธรรมชาตและสงแวดลอม (NRWLP_H)(5,736.49 ตารางกโลเมตร) ออกจากพนทโครงการทงหมด (11,582.39 ตารางกโลเมตร)

รปท 4.14 แสดงพนทศกยภาพสงดานคมครองธรรมชาตและสงแวดลอมของจงหวดเชยงรายซอนทบกบพนททงหมดของจงหวดเชยงราย

42

4.3.1.2 การตด (Clip) พนทรองรบการพฒนา สดาน (4TnAgToIn) ดวยพนททมศกยภาพสงดานพฒนาเมองและชมชน (TOWN_Hi) ไดพนทเหมาะสมดานพฒนาเมองและชมชน1,932.38 ตารางกโลเมตรดงรปท 4.16 และจะเหลอพนทรองรบการพฒนา 3 ดาน (3AgToIn)

รปท 4.15 แสดงพนทศกยภาพสงดานพฒนาเมองและชมชนซอนทบกบพนทรองรบการพฒนาสดาน (4TwAgToIn)

43

รปท . แสดงพนเหมาะสมการใชประโยชนทดนดานพฒนาเมองและชมชน

44

4.3.1.3 การตด (Clip) พนทรองรบการพฒนา 3 ดาน (3AgToIn) ดวยพนททมศกยภาพสงดานพฒนาเกษตรกรรม (AGRI_Hi) ไดพนทเหมาะสมดานพฒนาเกษตร 314.12 ตารางกโลเมตรดงรปท . และเหลอพนทรองรบการพฒนา ดาน (2ToIn)

รปท 4.17 แสดงพนทศกยภาพสงดานพฒนาเกษตรกรรมซอนทบกบพนทรองรบการพฒนา 3ดาน (3AgToIn)

45

รปท 4.18 แสดงพนทเหมาะสมการใชประโยชนทดนดานเกษตรกรรม

46

4.3.1.4 การตด (Clip) พนทรองรบการพฒนาทง 2 ดาน (2ToIn) ดวยพนททมศกยภาพสงดานพฒนาการทองเทยว ไดพนทเหมาะสมดานพฒนาการทองเทยว 1,184.54 ตารางกโลเมตร ดงรปท . และเหลอพนทรองรบการพฒนา 1 ดาน (1In)

รปท 4.19 แสดงพนทศกยภาพสงดานพฒนาการทองเทยวซอนทบกบ

พนทรองรบการพฒนา 2 ดาน (2ToIn)

47

รปท 4.20 แสดงพนทเหมาะสมกบการพฒนาดานการทองเทยว

48

4.3.1.5 การตด (Clip) พนทรองรบการพฒนาทง 1 ดาน (1In) ดวยพนททมศกยภาพสงดานพฒนาอตสาหกรรม ไดพนทเหมาะสมดานพฒนาอตสาหกรรม 146.00 ตารางกโลเมตรดงรปท4.22 และเหลอพนททเหลอจากการเลอกจากพนททมศกยภาพสงจากทกดานและสามารถสารองไวใชในดานทตองการพฒนา (รปท 4.23)

รปท 4.21 แสดงพนทศกยภาพสงดานพฒนาอตสาหกรรมซอนทบกบพนทรองรบการพฒนา 1 ดาน (1In)

49

รปท 4.22 แสดงพนทศกยภาพการใชประโยชนทดนดานอตสาหกรรม

50

รปท 4.23 แสดงพนทสารองเหลอจากการตดของพนททมศกยภาพสงทกดาน

51

4.4 ผลการวเคราะหศกยภาพเชงพนทของ จงหวดเชยงราย (Potential SurfaceAnalysis: PSA.)

บรณาการดวยวธการ Sieve Analysis ทเปนการกาหนดพนททางกายภาพ โดยการวเคราะหพนทศกยภาพสงของปจจยหลกทมความสาคญเปนอนดบแรกมาซอนทบกบศกยภาพของพนทอนดบรองทมระดบศกยภาพปานกลางและตาตามลาดบของปจจยหลก ดงมผลการบรณาการการวเคราะหศกยภาพเชงพนทของจงหวดเชยงรายมผลดงรปท 4.24 ตาแหนงทไดจากการวเคราะหจะพบวามความสอดคลองกบปจจยทเกดขน เชน พนททเหมาะสมกบการพฒนาเมองและชมชนกจะอยบรเวณทมปจจยทใช เชน ตามแนวถนน ตามแนวแหลงนา ตามตาแหนงของใจกลางเมอง เปนตน อกตวอยางเชน พนททเหมาะสมกบการพฒนาการทองเทยว กจะพบบรเวณตาแหนงของสถานททองเทยว เปนตน

รปท 4.24 การบรณาการผลการวเคราะหศกยภาพเชงพนทของจงหวดเชยงราย

52

บทท 5

บทสรปและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการศกษา

จากการวเคราะหหาพนททมศกยภาพเหมาะสมในการใชประโยชนทดนจงหวดเชยงรายตามการศกยภาพของพนท สดาน พบวา ศกยภาพของพนทดานการพฒนาเมองและชมชนพนทรวม 1,932.38 ตารางกโลเมตร รองลงมาศกยภาพของพนทดานการทองเทยว พนทรวม1,184.54 ตารางกโลเมตร ศกยภาพของพนทดานเกษตรกรรม พนทรวม 314.12 ตารางกโลเมตร และศกยภาพของพนทดานอตสาหกรรม พนทรวม 146.00 ตารางกโลเมตร ดงตารางท 5.1 และรปท 5.1

ตารางท 5.1 แสดงพนททมศกยภาพเหมาะสมการใชประโยชนทดน สดานของจงหวดเชยงราย

รายการพนท

(ตารางกโลเมตร)สดสวน(รอยละ)

พนทเพอพฒนาเกษตรกรรม 314.12 8.78พนทเพอพฒนาเมองและชมชน 1,932.38 54.02พนทเพอพฒนาการทองเทยว 1,184.54 33.12พนทเพอพฒนาอตสาหกรรม 146.00 4.08

3,577.04 100.00

53

รปท 5.1 แสดงพนททมศกยภาพเหมาะสมกบการใชประโยชนทดนทงสดานของจงหวดเชยงราย

54

5.2 ขอเสนอแนะ

จากการศกษาการวเคราะหหาพนททศกยภาพเหมาะสมในการใชประโยชนทดนจงหวดเชยงราย สงทพบคอมพนทเหลอจากการวเคราะหเลอกพนท ประมาณ 2,268.86 ตารางกโลเมตรดงในรปท 5.2 พนทดงกลาว ถงแมวาจะเปนพนททอยในพนททมศกยภาพปานกลางและตา ซงไดแสดงจานวนพนทและศกยภาพโดยจาแนกตามลกษณะการใชทดน (ตารางท 5.3)แตหากมความตองการใชทดนกสามารถเลอกใชไดตามความเหมาะสม

รปท 5.2 แสดงพนทรองรบการใชประโยชนทดนอยางเหมาะสมของจงหวดเชยงราย

55

ประเภท ศกยภาพ พนท (ตารางกโลเมตร) Doughnut Chart

พนททเหมาะสมสาหรบการพฒนาเกษตรกรรม

สง -ปานกลาง 572.672

ตา 1,696.187

พนททเหมาะสมสาหรบการพฒนาเมองและชมชน

สง -ปานกลาง 1,766.383

ตา 502.476

พนททเหมาะสมสาหรบการพฒนาทองเทยว


ตา 159.851

พนททเหมาะสมสาหรบการพฒนาอตสาหกรรม


ตา 302.341

รปท 5.3 แสดงพนทศกยภาพแตละดานทอยในพนททรองรบการพฒนา

สง

ปานกลาง

ตา

สง


ตา

สง


ตา

สง


ตา

55

56

เอกสารอางอง

Jacek Malczewski, (1999). GIS and Multicriteria Decision Analysis: John Wiley & Sons.

กรมโยธาธการและผงเมอง (2549) เกณฑและมาตรฐานผงเมองรวม พ.ศ. สานกพฒนามาตรฐานผงเมอง กรมโยธาธการและผงเมอง กระทรวงมหาดไทย

ดร.นพนธ วเชยรนอย (2551) ผงเมองการใชประโยชนทดนในประเทศไทย,มหาวทยาลยธรรมศาสตร

57

ประวตการศกษาและการทางาน

ชอ-นามสกล นายเฉลมชย เอยมสมบรณวน เดอน ป ทเกด วนท 21 มกราคม พ.ศ. 2510สถานทเกด กรงเทมหานครประวตการศกษา วศวกรรมศาสตรบณฑต

สาขาวศวกรรมสารวจจฬาลงกรณมหาวทยาลย

ตาแหนงหนาทการทางานในปจจบน ผจดการแผนกระบบภมสารสนเทศสถานททางานปจจบน บรษท โมดส คอนซลแทนส จากด

การวิเคราะห์หาพืนทีทีมี ... · 2014. 6. 18. ·...

Documents

Transcript of การวิเคราะห์หาพืนทีทีมี ... · 2014. 6. 18. ·...