องคความรชด องคกรสงเสรมคณธรรม : ราชบร

ศนยคณธรรม (องคการมหาชน)เลขท 69 อาคารวทยาลยการจดการ มหาวทยาลยมหดล(CMMU)

ชน 16-17 ถนนวภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

โทรศพท 0-2644-9900 โทรสาร 0-2644-4901

องคความรชด องคกรสงเสรมคณธรรม :ราชบร

ค�ำน�ำ

ศนยคณธรรม (องคการมหาชน) มบทบาทในการพฒนาองคความรและนวตกรรมเกยวกบการปลกฝงคณธรรมความดในสงคมไทย ไดด�าเนนงานจงหวดสงเสรมคณธรรมในจงหวดน�ารอง ไดแก จงหวดพทลง จงหวดราชบร จงหวดพจตร จงหวดบรรมย และจงหวดขยายผล ไดแก จงหวดรอยเอด จงหวดศรสะเกษตงแตป 2558 จนถงปจจบน การด�าเนนงานอยางตอเนองสงผลใหเกดการขยายผลการขบเคลอนคณธรรมในพนทเรมจากกลมคณะท�างานไปยง กลม หนวยงาน องคกร ทกเครอขายในจงหวดทงสถานศกษา ชมชน/ทองถน องคกรทางศาสนา องคกรภาครฐ องคกรสาธารณะประโยชน องคกรภาคธรกจ ใหเกดการสงเสรมคณธรรมความดในองคกรตามบรบทของตนเอง

ดงนนเพอใหกลมชมชนและองคกรไดทบทวนตนเอง และองคความรทเกดขนสามารถเปนแนวทางในการเรยนรของหนวยอนๆได ศนยคณธรรม จงรวมกบส�านกงานวฒนธรรมจงหวดในพนท สงเสรมใหชมชนและองคกรดงกลาวถอดบทเรยนการด�าเนนงานของตนเอง ซงสอดคลองกบแผนแมบทสงเสรมคณธรรมแหงชาตฉบบท 1 (พ.ศ. 2559-2564) ทก�าหนดเปาหมายในการพฒนาชมชนคณธรรม องคกรคณธรรม ใหมบทบาทในการสรางคนดเพอสงคมด สงเสรมใหคนมทศนคต วธคด และการประพฤตปฏบตทสะทอนการมคณธรรมจรยธรรม และคานยมทดเหมาะกบสงคมไทยมากขน

หนงสอองคความรชด องคกรสงเสรมคณธรรม (จงหวดพทลง/จงหวดราชบร/จงหวดพจตร/จงหวดบรรมย/จงหวดรอยเอด/จงหวดศรสะเกษ) จงเปนองคความรทเกดขนจากการด�าเนนงานจรงของกลมชมชนและองคกรในจงหวดสงเสรมคณธรรม โดยจดท�าจ�าแนกรายจงหวดเพอน�าเสนอกระบวนการสงเสรมคณธรรม ก�าหนดกรอบประเดนหลก คอ หลกคดกระบวนการ ผลทเกดจากการด�าเนนงาน และแผนการขยายผลในอนาคต ทน�าไปสแนวทางในการพฒนาคณธรรมตามบรบทของพนทอนๆ

ศนยคณธรรม ขอขอบคณ แกนน�าของชมชนและองคกรในพนททไดสละเวลาในการด�าเนนงานทงการสงเคราะหขอมลอยางปราณต รวมถงส�านกงานวฒนธรรมจงหวดพทลง ราชบร พจตร บรรมย รอยเอด และ ศรสะเกษ ทชวยประสานงานเชอมโยงอยางมประสทธภาพจนเกดเปนชดองคความรนขน หวงเปนอยางยงวาองคความรชดน จะเปนแนวทางการด�าเนนงานสงเสรมในพนทใหเกดเปนสงคมทดตงแตในระดบครอบครว ชมชน องคกร จงหวด ทอยบนฐานของความรจากกระบวนการมสวนรวมของทกภาคสวน และเกดขนทงในระดบปฏบตการ และระดบนโยบาย รวมไปถงเปนฐานของการพฒนาประเทศชาต ตอไป

(นายสน สอสวน)

ผอ�านวยการศนยคณธรรม

สำรบญ

บทสรปหนงสอองคความร ชดองคกรสงเสรมคณธรรม “จงหวดราชบร” 1

“แหลงสรางคนดใหกบบานเมอง” โรงรยนรจรพฒน ต�าบลตะนาวศร อ�าเภอสวนผง จงหวดราชบร 4

เยาวชนคนดศรตะโกลาง โรงเรยนบานตะโกลาง ต.สวนผง อ.สวนผง จ.ราชบร 13

หลกธรรมในการพฒนาคณธรรม ของนกเรยนไปสความเปนเลศ โรงเรยนบานโปงกระทงบน 29

วทยาลยคณธรรม วทยาลยเทคนคโพธาราม อ�าเภอโพธาราม 39

หมบานเศรษฐกจพอเพยง “อยเยน เปนสข” บานเหลามะละกอ ต�าบลทงหลวง อ�าเภอปากทอ จงหวดราชบร 45

“สงคมไมทอดทงกน” ชมรมผสงอายเทศบาลต�าบลหลกเมอง จงหวดราชบร 53

“แผนความด แผนแมบทชมชน” สภาองคกรชมชนต�าบลดอนแร อ�าเภอเมองราชบร จงหวดราชบร 59

“คนหวยไผอยดมสข” สภาองคกรชมชนหวยไผ อ�าเภอเมอง จงหวดราชบร 64

“จตอาสาภาคประชาชน (เสอสม)” สภาเทศบาลต�าบลเจดเสมยน 70

“ใหอยางมคณคารบอยางมศกดศร คนหนองโพไมทอดทงกน” ต�าบลหนองโพ จงหวดราชบร 76

อ�าเภอคณธรรม อ�าเภอโพธาราม จงหวดราชบร 82

“วถคนด�าเนน สคณธรรม” อ�าเภอคณธรรม อ�าเภอด�าเนนสะดวก จงหวดราชบร 93

อ�าเภอคณธรรม อ�าเภอบานโปง จงหวดราชบร 99

“วดของชมชน เพอชมชน” วดใหมสหมน ต�าบลสหมน อ�าเภอด�าเนนสะดวก จงหวดราชบร 108

“การใหเปนเหตใหมความสขยงกวาการรบ ” ครสตจกรสานสมพนธราชบร อ�าเภอโพธาราม จงหวดราชบร 115

ครสตจกรเมลดพนธราชบร องคกรครสตจกรเมลดพนธ อ�าเภอเมอง จงหวดราชบร 122

ชมชนแหงความรกและการพฒนา ครสตจกรราชบร 128

“การใหบรการดวยหวใจของความเปนมนษย” โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบงจงหวดราชบร 136

ซอสตย มวนย น�าใจงาม โรงพยาบาลบานโปง 152

เชอมโยง ถกทอเครอขายคณธรรม ส�านกงานวฒนธรรมจงหวดราชบร อ�าเภอเมอง จงหวดราชบร 157

น�าความดอยในวถชวต สภาวฒนธรรมจงหวดราชบร 162

“ระเบยบวนย คอปจจยสรางคณภาพคน” บรษท รก การเมนส จ�ากด จงหวดราชบร 168

“การอยรวมกนของธรกจ สงคม และสงแวดลอมอยางยงยน” บรษท ควพ (ประเทศไทย) จ�ากด 173

“สามคคเปนหนงเดยว กลมเกลยวเปนพนอง เพอนพอง พงพาอาศยกน” บรษท ซพเอฟ(ประเทศไทย)จ�ากด(มหาชน) โรงงานผลตอาหารสตวราชบร 181

“โรงไฟฟาทมสมรรถนะสงและอยรวมกบชมชนไดอยางผาสก” บรษท ผลตไฟฟาราชบร จ�ากด 196

องคความรราชบร 1

บทสรปหนงสอองคควำมร ชดองคกรสงเสรมคณธรรม “จงหวดรำชบร”

นางสาวกธญา สขประเสรฐ นกวชาการสงเสรมคณธรรม

จงหวดราชบร เปนตวแทนพนทภาคกลางในการด�าเนนงานจงหวดสงเสรมคณธรรม

เนองจาก จงหวดราชบรมทนเดมดานคณธรรมความดในทกภาคสวน และมความเขมแขงของ

กลมแกนน�าทด�าเนนงานอยางตอเนองทงในดานการสรางความยงยนในการด�าเนนงานใน

กลมและการเชอมโยงขยายผล องคความรทไดรบจากกลมองคกรเครอขายคณธรรมความ

ดของจงหวดราชบร สามารถสรปในภาพรวม ไดแก

กลมการศกษา ด�าเนนงานสงเสรมคณธรรมในโรงเรยนพฒนาคร พฒนาผเรยน ขยาย

ผลไปสชมชนดวยเครองมอส�าคญคอ โครงงานคณธรรม

กลมศาสนา การด�าเนนงานทเนนน�าหลกธรรมค�าสอนสการปฏบตจรง โดยมเปา

หมายทขยายผลจากการพฒนาตนเองไปสการพฒนาชมชนสงคม ใหสถาบนทางศาสนา

เปนพนทในการหลอมรวมจตใจ

กลมชมชน/ชาตพนธ/และ องคกรปกครองสวนทองถน ทด�าเนนงานโดยน�าปญหา

ทเกดจากการเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจ ทสงผลกระทบตอสงคม วฒนธรรม สง

แวดลอม มาเปนเปาหมายทตองการแกไขโดยใชเครองมอส�าคญคอ การสอดแทรกในวถ

ชวต วฒนธรรมและความเปนพลเมอง

กลมองคกรภาครฐ ทเนนการท�าหนาทอยางเตมก�าลงความสามารถ ทงดานการ

ใหบรการ และการสนบสนนพนทชมชน ดวยการพฒนาคนทงคนในองคกรและคนในพนท

มงเนนการเสยสละเพอสวนรวม โดยมเปาหมายคอการกนดอยดมความสขของประชาชน

กลมธรกจ ทน�าหลกความรบผดชอบตอสงคมมาขบเคลอนสอดคลองกบวสยทศน

พนธกจขององคกร เกดการพฒนาทงบคลากร องคกร และพนทชมชนขางเคยงขบเคลอน

ทงเศรษฐกจและสงคม

จะเหนไดวา จงหวดราชบร มตนทนดานคณงามความดอยมากมายกระจายใน

ทกกลมองคกรเปนการขบเคลอนจากจดเลกๆ เกดการเชอมโยงประสานจากส�านกงาน

2 องคความรราชบร องคความรราชบร 3

วฒนธรรมจงหวดเพอใหขบเคลอนในภาพรวม ผานรปแบบกลไกเครองมอตางๆ เชน งาน

ตลาดนดความด งานสมชชาคณธรรมจงหวด อยางตอเนอง

ภาพรวมแนวคดการขบเคลอนของทกกลมในจงหวดราชบรสามารถสรป “ปญหาท

อยากแก ความดทอยากท�า” ทเปนแรงจงใจในการปฏบต คอ

• กำรเปลยนแปลงสภำวะดำนสงคม เชน โครงสรางประชากร การเจรญเตบโต

ทางเศรษฐกจและเทคโนโลยทวถความเปนอย อาจจะท�าใหพฤตกรรมทาง

สงคมเปลยนแปลง การชวยเหลอเกอกลความมน�าใจไมตรการเคารพสทธผอน

และการยดถอประโยชนสวนรวมนอยลง อาจสงผลตอวถชวตระดบครอบครว

ชมชนตนทนทางสงคม

• กำรมสวนรวมของประชำชน ความเขมแขงของพลเมอง รวมถงการทสวน

ราชการเรมปรบบทบาทใหความส�าคญในการมสวนรวมของประชาชนในการ

พฒนา เปนผลใหประชาชนในพนทสามารถก�าหนดแนวทางการพฒนาตาม

ความตองการของพนทมากขน

• คำนยมทดงำมและกำรสบทอดวฒนธรรม 8 ชำตพนธ ซงเปนจดแขงและ

ทนทางสงคมของจงหวดซงมการสบทอดมาจนถงปจจบน แตเนองจากกระแส

การเปลยนแปลงทางเทคโนโลย ทเรมกระทบตอการสบทอดวฒนธรรมทเปน

เอกลกษณของพนท

ภำพรวมกระบวนกำรสงเสรมในกำรด�ำเนนงำน ไดแก

1. การคนหาทนและสภาพปญหา

2. การด�าเนนงานในรปแบบเครอขาย

3. การสรางเปาหมายรวม รวมถงสอสารใหเกดการรบร

4. การพฒนากลไก/เครองมอ ทมความหลากหลาย

5. การด�าเนนงานอยางมแบบแผน

6. การทบทวนเพอการพฒนาและขยายผล

7. การจดการความรและแลกเปลยนเรยนร ทงในระดบองคกร จงหวดและ

ระดบชาต

สรปปจจยสงเสรมในกำรด�ำเนนงำน

1. สภาพแวดลอม(Environment) ประกอบดวย สถานการณ (แรงบนดาลใจ

หลกศาสนา หลกความเชอ ความศรทธา เปาหมาย ความรนแรงของปญหา)

ทรพยากร (ทนความด ขอมล นโยบายสนบสนน กระบวนการแนวทางในการ

ด�าเนนงาน)

2. การมพนทในการท�างานรวม (Platform) ประกอบดวย การสอสารสรางการรบ

ร การแลกเปลยนเรยนรสรางการมสวนรวม พนทน�าเสนอ การยกยองชนชม

3. ผด�าเนนการ (Actors) ไดแก ความจรงจงของผน�า ผปฏบต การบรณาการผท

เกยวของ

แนวทำงกำรขยำยผลกำรด�ำเนนงำน

องคกรสงเสรมคณธรรมจงหวดราชบรนนมแนวคดการขบเคลอนทส�าคญ คอ การใช

พนทเปนตวตง (Area Based) และการใชกระบวนการมสวนรวมด�าเนนงานในรปแบบเครอ

ขายทงการสรางเครอขายระดบองคกร คอบรณาการทกภาคสวนทเกยวของเขามามสวนรวม

ในการขบเคลอน เครอขายระดบพนท คอการใหประชาชน หรอสมาชกขององคกรเปนแกน

หลกในการรวมคด รวมท�า รวมน�าเสนอ และรวมรบผลความส�าเรจ ทกองคกรยงคงด�าเนน

กจกรรมเพอเปาหมายของตนได ภาคประชาชนท�าหนาทพลเมองในขณะทภาครฐท�าหนาท

สงเสรมสนบสนน เกอหนนระหวางกน ทกภาคสวนไมผกขาดหรอกดกนผอนในการท�าความ

ดแตมเปาหมายและเปนหนสวนการพฒนาสงคมคณธรรมรวมกน

4 องคความรราชบร องคความรราชบร 5

“แหลงสรำงคนดใหกบบำนเมอง” โรงรยนรจรพฒน ต�ำบลตะนำวศร อ�ำเภอสวนผง จงหวดรำชบร

โดย นางพจนพร จตเจรญทวโชค นางณศากรณ ประทปะเสน

จดเดนขององคกร

โรงเรยนรจรพฒนเปนโรงเรยนขยายโอกาสขนาดใหญ ตงอยในพนทชายแดน

ไทย–พมา นกเรยนสวนใหญมเชอสายกะเหรยงกะหรางและพมา ใชภาษาถนในการสอสาร

ผปกครองขาดการศกษามบตรหลายคน สงผลตอการอบรมเลยงด บางครอบครวผปกครอง

บางคนตองออกไปท�างานในตางถน จงตองฝากบตรหลานใหอยกบญาตพนองและคนรจก

นกเรยนบางคนผปกครองอยประเทศพมา ปลอยใหลกตองอยกนตามล�าพง ท�าใหนกเรยน

ขาดการอบรมบมนสย ขาดความอบอน ขาดการดแลเอาใจใส และผปกครอง บางคนเปน

แบบอยางทไมด เชน ดมสรา สบบหร ลกขโมยท�าใหนกเรยนซมซบพฤตกรรมจากผปกครอง

จงเกดปญหาตางๆ มากมาย เมอมาอยในโรงเรยน เชน ขาดระเบยบวนย ไมเคารพกฎระเบยบ

ของโรงเรยน ขาดความรบผดชอบ ลกเลกขโมยนอย หนเรยน สบบหร พดจาไมสภาพ

มพฤตกรรมกาวราว ทะเลาะววาท ไมรกษาความสะอาด เปนตน

ในปการศกษา 2556 โรงเรยนรจรพฒนไดรบพระมหากรณาธคณอยางใหญหลวง

ไดรบคดเลอกใหเขารวมโครงการโรงเรยนกองทนการศกษา เพอพฒนาใหโรงเรยนมความ

พรอมในดานการจดการเรยนการสอนอยางยงยน โดยการสงเสรมใหครผสอน มความร

ความสามารถในการสอนมจตวญญาณแหงความเปนครทด รวมทงใหเดกนกเรยนเปนคน

ด มคณธรรมจรยธรรม โดยใหโรงเรยนเปนตนแบบในการสรางคนดคนสสงคม จากการทคร

และนกเรยนแกนน�าเขารบการพฒนาคณธรรมจรยธรรม และน�ากลบมาถายทอดในโรงเรยน

ท�าใหไดแนวทางเพอพฒนาใหไปสเปาหมายทก�าหนดอยางเปนระบบโดยน�าคณธรรมท

ตองการปลกฝงใหกบนกเรยนโรงเรยนรจรพฒนผานกระบวนการจดท�าโครงงานคณธรรม

และไดด�าเนนงานสบเนองเรอยมาจนถงปจจบน

ท�ำไมสนใจเปนองคกรคณธรรม

เพอใหโรงเรยนรจรพฒนเปนแหลงสรางคนดใหกบบานเมองพระราชประสงคของ

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช โดยปฏรปการศกษาตามแนวพระราช

กระแสรบสง “ใหครรกเดกและเดกรกคร” มงเนนการพฒนาศกยภาพครใหสามารถคดคน

กลวธ เครองมอ นวตกรรมการเรยนรและออกแบบกจกรรมการเรยนรบรณาการความรค

ความดได รวมทงเปนตนแบบทดงามใหกบนกเรยนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรม นกเรยน

แบบองครวม โดยพฒนากระบวนการคดเชงระบบ และใชโครงงานคณธรรมเปนเครองมอใน

การเรยนรความดความงามการลงมอปฏบต เนนกระบวนการมสวนรวมจากทกภาคสวน ทง

ผบรหาร คร นกเรยน ผปกครอง ชมชน

แรงบนดำลใจ

พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ท

พระราชทานไวในโอกาสวนเดกป พ.ศ.2530 ทวา

“เดกนอกจากจะตองเรยนความรแลว ยงตองหดท�าการงานและการท�าความด

ดวย เพราะการท�างานจะชวยใหมความสามารถ มความขยนอดทน พงตนเองได และ

การท�าดนนจะชวยใหมความสขความเจรญ ทงปองกนตนไมใหตกต�า”

เปนการฉายภาพชดถงแนวทางการจดการดาน “การศกษา” ตามแนวพระราชด�าร

ของพระองคเปนอยางดวานอกจากจะเปนคนเกงแลว เหนออนใดตองเปนคนด จากพระบรม

ราโชวาทน บอกกบเราไววาจะใหการศกษาส�าเรจผลนน เดกจะตองเรยนความร ควบคไป

กบการหดท�างาน และการเรยนความด ความรนนทกคนรอยแลววาจ�าเปนอยางไร แตการ

งานนนหลายคนอาจไมรประโยชน ทานจงอธบายไววาทตองเรยนการงานกเพราะเราจะ

ไดฝกใหชวยเหลอ พงตนเองได และความดจะชวยใหไมตกต�า นเปนแนวทางทส�าคญทสด

นนเพราะประเทศชาตของเราจะเจรญหรอเสอมลงนน กขนอยกบการศกษาของประชาชน

หากท�าไมดประเทศชาตกจะเสอม ท�าด ประเทศกจะเจรญ สงนรวมถงการศกษาของผใหญ

ดวย มใชเฉพาะเดก

แนวทางของพระองคคอการสรางคนด มน�าใจ ยกตวอยางงายๆ คนเรยนเกงกจะชวย

ตวเพอนทลาหลงเอง มใชสอนใหเดกแขงกนกบเพอน เพอใหตนไดล�าดบดๆ ไดทหนงของ

ชน เราตองเปลยนมาสอนใหเดกแขงกบตวเอง เรองความมน�าใจนเปนเรองทส�าคญ เพราะ

หากเราสรางนสยนใหซมซบไปกบเดกไทย เดกจะมนสยมน�าใจ จบไปมน�าใจกบเพอนมนษย

เพอนรวมชน ประเทศไทยกจะนาอยขนไดดวยค�าค�าเดยว

“พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ยงพระราชทานแนวคดไวดวย

วา การจะใหมน�าใจนน กตองฝกหดใหนกเรยนรจกการท�างานเปนกลม เปนหมคณะมากขน

จะไดมความสามคค รจกชวยเหลอซงกนและกน เออเฟอเผอแผความรและประสบการณให

แกกน ซงนจะท�าใหประเทศเราเขมแขง ไปอยทไหนกมนสยสามคค ชวยเหลอกน”

6 องคความรราชบร องคความรราชบร 7

เปำห

มำยข

องกำ

รเปล

ยนแป

ลงทอ

ยำกเ

หน ผ

บรกา

ร คณ

ะคร

และน

กเรย

น มพ

ฤตกร

รมบง

ชเชง

บวกต

ามทก

�าหนด

ไว

คณธร

รมเป

ำหมำ

ย

ผบรห

ำรคร

นก

เรยน

พฤต

กรรม

บง

ชเชง

บวก

กำรเ

ปลยน

แปลง

ทเ

กดขน

พฤต

กรรม

บง

ชเชง

บวก

กำรเ

ปลยน

แปลง

ทเก

ดขน

พฤต

กรรม

บง

ชเชง

บวก

กำรเ

ปลยน

แปลง

ทเ

กดขน

วนย

1.1

ปฎบต

ตามก

ฎ แล

ะจรร

ยาบร

รณวช

าชพ

1.2

ไมมา

ปฏบต

งาน

สาย

ผบรห

ารปฎ

บตตา

มกฎ

และจ

รรยา

บรรณ

วชาช

พมาป

ฏบตง

านแต

เชา

1.1

ปฎบต

ตามก

ฎแล

ะจรร

ยาบร

รณวช

าชพ

1.2

ไมมา

ปฏบต

งาน

สาย

ครปฎ

บตตา

มกฎแ

ละจร

รยาบ

รรณ

วชาช

พมา

ปฏบต

งานแ

ตเชา

1.1

ปฏบต

ตามก

ฎของ

โรงเร

ยน1.

2 เด

นแถว

เปน

ระเบ

ยบ1.

3 วา

งรอง

เทาเ

ปนระ

เบยบ

1.4

จอดร

ถเปน

ระเบ

ยบ1.

5 เข

าแถว

รบ –

ซอ

อาหา

ร

นกเร

ยนปฏ

บตตา

มกฎ

ของโ

รงเร

ยน เด

นแถ

วเปน

ระเบ

ยบ ว

างรอ

งเทา

เปนร

ะเบย

บ จอ

ดรถเ

ปนระ

เบยบ

แล

ะ เข

าแถว

รบ –

ซอ

อาหา

ร

ใฝเร

ยนร

2.1

อบรม

สมม

นา

ศกษา

ดงาน

เพอ

เพมพ

นควา

มร

และพ

ฒนา

ตนเอ

งอย

เสมอ

2.2

ตดตา

มขอม

ลขา

วสาร

อยเส

มอ

ผบรห

ารเพ

มพนค

วาม

ร แล

ะพฒ

นาตน

เอง

ดวยก

ารอบ

รม ส

มมนา

ศก

ษาดง

าน แ

ละตด

ตามข

อมลข

าวสา

รอย

เสมอ

2.1

อบรม

สมม

นา

ศกษา

ดงาน

เพอ

เพมพ

นควา

มร

และพ

ฒนา

ตนเอ

งอย

เสมอ

2.2

ตดตา

มขอม

ลขา

วสาร

อยเส

มอ

ครเพ

มพนค

วามร

และ

พฒนา

ตนเอ

งดวย

การ

อบรม

สมม

นา ศ

กษาด

งา

น แล

ะตดต

ามขอ

มลขา

วสาร

อยเส

มอ

2.1

แสวง

หาขอ

มลจา

กแห

ลงเร

ยนรต

างๆ

2.2

มนสย

รกกา

รอาน

และจ

ดบนท

ก23

. ไมข

าดเร

ยนบอ

ย

นกเร

ยนแส

วงหา

ขอมล

จากแ

หลงเร

ยนรต

างๆ

มนสย

รกกา

รอาน

และ

จดบน

ทก ม

าเรย

นเปน

ประจ

�า

รบผด

ชอบ

3.1

ปฏบต

งานต

ามทไ

ดรบ

มอบห

มาย

3.2

สงงา

นทได

รบมอ

บหม

ายตา

มก�าห

นด

ผบรห

ารปฏ

บตงา

นตา

มทได

รบมอ

บหมา

ย สง

งานท

นตาม

เวลา

ก�าหน

ด

3.1

ปฏบต

งานต

ามทไ

ดรบ

มอบห

มาย

3.2

สงงา

นทได

รบมอ

บหม

ายตา

มก�าห

นด

ครปฏ

บตงา

นตาม

ทได

รบมอ

บหมา

ย สง

งาน

ทนตา

มเวล

าก�าห

นด

3.3

ดแลบ

รเวณ

พนท

รบผด

ชอบ

3.2

สงกา

รบาน

และง

านทไ

ดรบม

อบหม

าย3.

3 ไม

ทงขย

ะไมเ

ปนท

นกเร

ยนดแ

ลบรเ

วณพน

ทรบผ

ดชอบ

สง

การบ

านแล

ะงาน

ทได

รบมอ

บหมา

ย ทง

ขยะ

ลงถง

ขยะ

จตอ

ำสำ

4.1

ชวยเ

หลอง

านขอ

งโร

งเรยน

4.2

เขาร

วมกจ

กรรม

ชวยเ

หลอช

มชน

4.3

ชวยเ

หลอค

ณะค

ร นก

เรยน

ครอ

บครว

แล

ะชมช

น

ผบรห

ารชว

ยเหล

องาน

ของโ

รงเร

ยนชว

ยเหล

อคณ

ะคร

นกเร

ยน แ

ละเข

ารวม

กจกร

รมขอ

งวด

และช

มชน

ตามท

มเวล

าแล

ะโอก

าส

4.1

ชวยเ

หลอง

านขอ

งโร

งเรยน

4.2

เขาร

วมกจ

กรรม

ชวยเ

หลอช

มชน

4.3

ชวยเ

หลอเ

พอนค

ร นก

เรยน

ครอ

บครว

แล

ะชมช

น

ครชว

ยเหล

องาน

ของ

โรงเร

ยนชว

ยเหล

อคณ

ะคร

นกเ

รยน

และเ

ขารว

มกจก

รรมข

องวด

และช

มชน

ตามท

มเวล

าแล

ะโอก

าส

4.1

ชวยเ

หลอง

านขอ

งโร

งเรยน

4.2

เขาร

วมกจ

กรรม

ชวยเ

หลอช

มชน

4.3

ชวยเ

หลอค

ร เพ

อนนก

เรยน

ครอ

บครว

แล

ะชมช

น

นกเร

ยนชว

ยเหล

องาน

ของโ

รงเร

ยน เข

ารวม

กจกร

รมชว

ยเหล

อชม

ชน ช

วยเห

ลองา

นคร

เพอน

นกเร

ยน

ครอบ

ครว

และช

มชน

ดวยค

วามเ

ตมใจ

รกษำ

ควำม

สะอำ

ด

5.1

รกษา

ความ

สะอา

ดบร

เวณ

หองท

�างาน

หอ

งน�า

และ

บรเว

ณบา

นพก

สวนต

ว5.

2 รก

ษาคว

ามสะ

อาด

ของร

างกา

ยและ

สขอน

ามยส

วนตว

ผบรห

ารรก

ษาคว

ามสะ

อาดบ

รเวณ

หอง

ท�างา

น หอ

งน�า

และ

บรเว

ณบา

นพกส

วนตว

รว

มถงค

วามส

ะอาด

ของ

รางก

ายแล

ะสขอ

นามย

สวนต

ว

5.1

รกษา

ความ

สะอา

ดบร

เวณ

รบผด

ชอบ

หองน

�า สถ

านท

ตางๆ

ในโร

งเรยน

แล

ะบรเ

วณบา

นพก

สวนต

ว5.

2 รก

ษาคว

ามสะ

อาด

ของร

างกา

ยและ

สขอน

ามยส

วนตว

ครรก

ษาคว

ามสะ

อาด

บรเว

ณพน

ทรบผ

ด หอ

งน�า

และบ

รเวณ

บานพ

กสวน

ตว ร

วมถง

ความ

สะอา

ดของ

รางก

ายแล

ะสขอ

นามย

สวนต

ว

5.1

รกษา

ความ

สะอา

ดบร

เวณ

รบผด

ชอบ

หองน

�า แล

ะสถา

นทต

างๆใ

นโรง

เรยน

5.2

รกษา

ความ

สะอา

ดขอ

งราง

กายแ

ละสข

อนาม

ยสวน

ตว

นกเร

ยนรก

ษาคว

ามสะ

อาดบ

รเวณ

รบผด

ชอบ

หองน

�า แล

ะสถา

นทต

างๆใ

นโรง

เรยน

และ

รกษา

ความ

สะอา

ดของ

รางก

ายแล

ะสขอ

นามย

สวนต

ว

สำม

คค

6.1

สราง

และส

งเสร

มคว

ามสา

มคคใ

นหม

คณะ

ผบรห

ารสร

างแล

ะสง

เสรม

ความ

สามค

คใน

หมคณ

ะ

6.1

มควา

มสาม

คค

รวมม

อรวม

ใจ

ลดคว

ามขด

แยงม

ความ

เปน

กลยา

ณมต

ร

ครมค

วามส

ามคค

รวม

มอรว

มใจ

ลดคว

ามขด

แยงม

ความ

เปน

กลยา

ณมต

ร

6.1

ไมทะ

เลาะ

ววา

ท6.

2 รว

มมอร

วมใจ

ในกา

รท�าง

าน6.

3 รก

และช

วยเห

ลอกน

นกเร

ยนไม

ทะเล

าะ

ววาท

รวม

มอรว

มใจใ

นกา

รท�าง

าน ร

กและ

ชวย

เหลอ

กน

ซอสต

ย

7.1

ไมเบ

ยดบง

เวลา

ราชก

าร7.

2 ไม

น�าทร

พยสน

ของ

ทางร

าชกา

รไปเ

ปนขอ

งสวน

ตว7.

3 ไม

ทจรต

ในหน

าท

7.4

บรหา

รงบป

ระมา

ณอย

างโป

รงใส

ผบรห

ารมค

วามซ

อสตย

ไม

ทจรต

ตอหน

าท

บรหา

รงาน

และง

บปร

ะมาณ

อยาง

โปรง

ใสตร

วจสอ

บได

7.1

ไมเบ

ยดบง

เวลา

ราชก

าร7.

2 ไม

น�าทร

พยสน

ของ

ทางร

าชกา

รไปเ

ปนขอ

งสวน

ตว7.

3 ไม

ทจรต

ในหน

าท

ครไม

เบยด

บงเว

ลารา

ชการ

ไมน�า

ทรพย

สนขอ

งทาง

ราชก

ารไป

เปนข

องสว

นตวแ

ละไม

ทจ

รตใน

หนาท

7.1

ไมลก

ขโมย

7.2

น�าข

องทเ

กบได

มาคน

เจาข

อง7.

3 ไม

ทจรต

ในกา

รสอ

บ

นกเร

ยนไม

ลกขโ

มย

น�าขอ

งทเก

บไดม

าคน

เจาข

อง ไม

ทจรต

ในกา

รสอบ

8 องคความรราชบร องคความรราชบร 9

วธกำรปฏบต/กระบวนกำรด�ำเนนกำร ขบเคลอนการปลกฝงคณธรรมดวย “รจ

โมเดล” โดยมขนตอนดงน

1. กำรประชมเพอวำงแผนงำน (Plan)

ผบรหารประชมคณะคร และนกเรยนแกนน�า รวมกนวเคราะหสภาพปญหาดาน

คณธรรมทเกดขนในโรงเรยน แบงเปนปญหาทนกเรยนอยากแก และความดทนกเรยนอยาก

ท�า ในการปลกฝงคณธรรมของนกเรยนเพอแกปญหาทเกดขนในโรงเรยนรจรพฒน โดยการ

สรางเงอนไขใหนกเรยนใชปญหาจรงทตองเผชญอยทกวน ไมวาในโรงเรยนในครอบครวหรอ

ในชมชน น�ามาตรวจสอบ วเคราะห วางแผน แสวงหาแนวทางแกไขรวมกน ซงไมเปนเพยง

เขาใจปญหานอกตวเทานน แตเปนเรองในชวตจรง เปนประเดนปญหาจรงๆในชวต ซงทก

คนมสวนรวม เกยวของ สมพนธอยดวยกน ดงนนกระบวนการคดอยางเปนระบบจงพบ

ทางออกดวยปญญา โครงงานคณธรรมจงเปนกระบวนการทน�าพาใหนกเรยนสามารถท�า

โครงงานดวยวธคดอยางเปนวทยาศาสตรหรอดวยกระบวนการทางปญญา สามารถสรป

ไดเปนล�าดบขนดงน

สงเกตปญหา ระดมความคด เลอก ระบ วเคราะห เชอมโยง “ปญหา–สาเหต” ได

ชดเจน เหน

1. ความเชอมโยงเปนเหตเปนปจจยเกยวเนองกนได จากภายนอกสภายในจตใจ

2. คาดการณและระบ “เปาหมาย” ของการแกปญหาใหชด ทงเปาหมายในตว

คน (พฤตกรรม จตใจ ปญญา ทคาดหวง) เปาหมายนอกตวคน (สงแวดลอม -

กายภาพ) เปาหมายเชงปรมาณ เปาหมายเชงคณภาพ เปาหมายระยะสน ระยะ

กลาง ระยะยาว และเมอรจดหมายปลายทางชดเจน การก�าหนดทศทางกจะชด

ไปดวย

3. วางแผนและออกแบบ “ทางแก” หรอวธการทดลองอยางมหลกเกณฑทแก

ปญหาไดตรงจด (คอ แกทสาเหต) และถงพรอมทจะบรรลเปาหมายทวางไวได

4. ลงมอท�า พรอมกบเรยนร แสวงหา ฝกฝน “คณธรรมจากภายในตน” ไปส“การ

แกปญหาภายนอก” ทงการเรยนรสวนบคคลจ�าเพาะตน และเรยนรรวมกนผาน

กระบวนการกลม

2. ขนลงมอปฏบตกำร (Do)

ลงมอปฏบตการอยางเปนระบบโดยน�าคณธรรมทตองการปลกฝงใหกบนกเรยน

โรงเรยนรจรพฒน ผานกระบวนการจดท�าโครงงานคณธรรม 10 โครงงาน 1 กจกรรม

ประกอบดวย

• โครงงานมดท�าไดหนท�าได (สงเสรมความมวนย) มวตถประสงคเพอใหนกเรยน

เกดจตส�านกดานความมวนย รจกการรอคอย รจกการเขาแถวตามล�าดบกอน-

หลงและการจดเกบอปกรณ-สงของ เชน รองเทา กระเปานกเรยนใหเปนระเบยบ

• โครงงานอาณาจกรรกการอาน (สงเสรมความใฝเรยนร) มวตถประสงค เพอเสรม

สรางนสยรกการอานและเพอการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยน

• โครงงานนวดไทยใสใจสขภาพ (สงเสรมความมจตอาสา) มวตถประสงค เพอปลก

ฝงจตอาสาดานการชวยเหลอผอน การแสดงความรก ความกตญญและสงเสรม

ใหนกเรยนมทกษะอาชพเพอหารายไดใหกบตนเองและครอบครว

• โครงงานพลพรรคคนรกษสวม (สงเสรมการรกษาความสะอาด) มวตถประสงค

เพอปลกฝงการใชสวมอยางถกวธใหกบนกเรยน และการดแลรกษาความสะอาด

สวมในโรงเรยนใหสะอาดมากขน

• โครงงานภมทศนสวยดวยมอเรา (สงเสรมความมจตอาสา) มวตถประสงค เพอ

ฝกความรบผดชอบและจตอาสาใหกบนกเรยนทกคนในการดแลรกษาความ

สะอาดพนทในบรเวณโรงเรยน

• โครงงานขยะลงถงปลกฝงคณธรรม (สงเสรมความรบผดชอบ) มวตถประสงค

เพอฝกความรบผดชอบ ฝกนสยรกความสะอาด ใหกบนกเรยนรวมทงการลด

ปรมาณขยะและเหนคณคาของขยะ

• โครงงานซอกนไมหมด คดกนไมนาน (สงเสรมความซอสตย) มวตถประสงคเพอ

ฝกความซอสตย โดยจดกจกรรมโครงงานผานธรกจรานกาแฟของโรงเรยน ให

นกเรยนไดเรยนรการประกอบอาชพดวยความซอสตยสจรตทงตอตนเองและ

ลกคาผรบบรการ

• โครงงานสามคค Relation (สงเสรมความสามคค) มวตถประสงคเพอสงเสรม

ความสามคค แกปญหาความขดแยงทะเลาะววาท ระหวางหมบานของนกเรยน

สรางความรกสามคคในโรงเรยน

10 องคความรราชบร องคความรราชบร 11

• โครงงานคลนกอาสาพานองอาน (สงเสรมความมจตอาสา) มวตถประสงคเพอ

สงเสรมความมจตอาสา เกดจากความมจตอาสาของนกเรยนรนพ ทตองการแก

ปญหาการอานไมออกเขยนไมไดและการไมสงการบานของนกเรยนรนนอง โดย

รนพในหมบานจะรวมตวกนสอนหนงสอ และการบานใหรนนองในตอนเยนหลง

เลกเรยน

• โครงงานคนด ศรรจฯ มวตถประสงคเพอตดตามตรวจสอบ และคนหานกเรยน

ทคณลกษณะตรงตามคณธรรมเปาหมายของโรงเรยน

• กจกรรมมคคเทศกนอย รอยเรยง เคยงคจตอาสา (สงเสรมความมจตอาสา) ม

วตถประสงค เพอสงเสรมความมจตอาสา และปลกจตส�านกในการรกถนบาน

เกดและอนรกษสงแวดลอม ดวยการท�าหนาทเปนมคคเทศกอาสาพา ใหความ

รเกยวกบพนธไมตางๆในสวนปาสมเดจพระนางเจาสรกต ( แกงสมแมว )แกนก

ทองเทยวในวนหยด

3. กำรประเมนผลและกำรตรวจสอบกำรด�ำเนนงำนตำมแผน (Check)

มการตดตามและเกบขอมลท�าตามแผนงานอยางยดหยน มงมนทมเท แตไมยดตด

มากเกนไป เรยนรอยางตนตวเทาทนพรอมปรบเปลยนใหเหมาะสมกบสถานการณทเปลยน

ไป เพอใหเกดประโยชนสงสด แมมขอจ�ากดมากมาย

4. กำรแกไขปรบปรงกำรด�ำเนนงำน (Act)

มการประเมนผลการบรรลเปาหมายและวตถประสงคทไดตงไว การประเมนตนเอง

การยอนพจารณาเพอปรบปรงแกไขขอบกพรองและการตอยอดขยายผล

การนเทศตดตามภายในของโรงเรยน ด�าเนนงานตลอดปการศกษา โดยจดท�า

รายงานความกาวหนาของโครงงาน 1 ครง / ภาคเรยน เครองมอทใช ทใช ไดแก แบบ

ประเมนโครงงาน แบบประเมนความกาวหนาโครงงาน แบบรายงานผลการด�าเนนงาน

โครงงานและแบบประเมนความพงพอใจในการด�าเนนโครงการ โดยรปแบบ/วธการ/ผรบ

ผดชอบ ดงตาราง

รปแบบ วธกำร ผรบผดชอบ

ประเมนเหมาะสมของการด�าเนนงานของโครงงาน

ประเมนการวางแผนโครงการประเมนการน�าไปใชประเมนการปรบปรงประเมนการยอมรบโครงการ

ผบรหารหวหนาโครงการครทปรกษาโครงงาน

ประเมนความกาวหนาของโครงงาน

ประเมนวาจดประสงค ทตงไวไดด�าเนนงานบรรลตามจดประสงคแลวมากนอยเพยงใด

หวหนาโครงการหวหนาโครงการครทปรกษาโครงงานนกเรยนแกนน�า

ประเมนพฤตกรรมบงชเชงบวก การเปรยบเทยบพฤตกรรมทเกดขนกบจดมงหมายเชงพฤตกรรมทก�าหนดไว

ผบรหารครทกคนนกเรยนทกคน

ประเมนผลส�าเรจของการด�าเนนโครงการ

ประเมนวาจดประสงค ทตงไวประสบผลส�าเรจมากนอยเพยงใด

ผบรหารหวหนาโครงการครทปรกษาโครงงานนกเรยนแกนน�า

บทเรยนทไดจำกกำรด�ำเนนงำน ปจจยควำมส�ำเรจ

มการวางแผน ผบรหารมความมงมน มการท�างานเปนทม การใชภมปญญาทองถน

มความตอเนองในการด�าเนนงาน ความคดรเรมสรางสรรค มการสอสารเพอใหเกดความ

เขาใจในเปาหมายและทศทางการด�าเนนทตรงกน มทกษะการแกปญหาและตดสนใจ ม

การเสรมแรงและให ผบรหาร คร คณะกรรมการสถานศกษา ผปกครองนกเรยน และหนวย

งานราชการในเขตพนทใกลเคยงใหความชวยเหลอและสนบสนนอยางเปนกลยาณมตร การ

ด�าเนนการของโครงงานคณธรรมเกดจากปญหาในชวตจรงของนกเรยน เปนสงทนกเรยน

อยากแกและอยากท�า นกเรยนคด นกเรยนท�า นกเรยนน�าเสนอ ครท�าหนาทเปนพเลยงให

กบนกเรยนแกนน�า และลงมอปฏบตดวยเพอเปนตวอยาง นกเรยนท�าดวยความเตมใจ ไม

ไดเกดจากการบงคบ ใหกบผอ�านวยการในการแนะน�าสงด ความด ใหแกครรนใหมทกาว

เขามาจากประสบการณทเกดขน

12 องคความรราชบร องคความรราชบร 13

ปญหำอปสรรค/ขอจ�ำกด

ดานนกเรยน ผปกครองนกเรยนไมมการศกษาท�าใหนกเรยนขาดการอบรมบมนสย

เมออยโรงเรยนนกเรยนจะสามารถประพฤตปฏบตตนไดตามกฎระเบยบของโรงเรยน แตเมอ

กลบถงบานจะเปลยนพฤตกรรมท�าใหพฤตกรรมทพงประสงคไมคงทน

ดานบคลากร มการเปลยนยายบคลากรในการด�าเนนงานอยเสมอ สงผลใหการ

ด�าเนนงานบางครงไมตอเนอง

สงทด�ำเนนกำรตอใหเกดควำมยงยน

โรงเรยนรจรพฒนไดน�าหลกการด�าเนนงานโรงเรยนคณธรรม จรยธรรมในโครงการ

กองทนการศกษาแบบ “รจโมเดล”มาพฒนาตอยอดในการด�าเนนงานโครงการโรงเรยนวถ

พทธชนน�าเพอใหเกดความยงยนและพฒนาตอยอดคณธรรมดานตางๆ อยางสมดล โดย

นอมน�าพระบรมราโชวาทและหลกการทรงงานของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพล

อดลยเดชฯ มาถายทอดและน�าสการปฏบต โดยเฉพาะอยางยงการด�าเนนชวตตามหลก

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและคณธรรมตางๆ เดกๆนอกจากจะตองเรยนความรแลว

ยงตองหดท�าการงานและท�าความดดวย เพราะการท�างานจะชวยใหมความสามารถ ม

ความขยนอดทน พงตนเองได และการท�าดนนจะชวยใหมความสขความเจรญทงปองกน

ตนไวไมใหตกต�า ”

เยำวชนคนดศรตะโกลำง โรงเรยนบำนตะโกลำง ต.สวนผง อ.สวนผง จ.รำชบร

ผเขยน นางสาววณชนนท แกววงศ ตำาแหนง คร คศ.1

เอยอำง

โรงเรยนบานตะโกลางเปนโรงเรยนในโครงการกองทนการศกษา รนท 1 ซงประกอบ

ดวยโรงเรยนในพนทภาคกลางและภาคตะวนออกของประเทศไทย รวม 8 จงหวด ไดแก

กาญจนบร ราชบร ลพบร สพรรณบร อยธยา ฉะเชงเทรา และสระแกว โครงการกองทน

การศกษามเปาหมายส�าคญ คอ สรางคนดสบานเมองและสงคม โดยการสงเสรม สนบสนน

และปลกฝงคานยมการยดมนในคณธรรมจรยธรรม เพอใหเดกเตบโตเปนพลเมองทมนคงอย

ในคณงามความด รวมทงสงเสรมและสนบสนนเดกทมความประพฤตดใหไดรบการศกษาจน

ส�าเรจการศกษา ซงโรงเรยนทเขาโครงการกองทนสวนใหญตงอยในพนททอยหางไกลจาก

ตวเมอง อกทงการเดนทางกแสนจะล�าบาก บางโรงกตงอยในถนทรกนดาร ตดแนวตะเขบ

ชายแดน ซงโรงเรยนบานตะโกลางกเปนหนงในโรงเรยนทมพนททหางไกลความเจรญ บรบท

พนทในชมชนบรเวณโรงเรยนมลกษณะเปนพนทปา ทราบเชงเขาและหบเขา มภเขาลอมรอบ

ดานทศตะวนตกอยตดกบชายแดนระหวางประเทศไทยกบประเทศพมา ประชากรสวนใหญ

เปนชาวกะเหรยง นบถอศาสนาครสต ในหมบานมโบสถครสตจกรใหคนในชมชนรวมท�าพธ

ทางศาสนา และมส�านกสงฆเรมชยและส�านกสงฆถ�าสวรรณโณซงอยในบรเวณหมบานให

คนไทยทนบถอศาสนาพทธ รวมท�าพธทางศาสนาในวนส�าคญดวย พรอมกนนไดก�าหนด

ใหเปนแหลงเรยนรทส�าคญของชมชนและนกเรยน โดยมแหลงเรยนรอนๆอก เชน อทยาน

ธรรมชาตวทยา อนเนองมาจากพระราชด�ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราช

กมาร ทเปนแหลงศกษาคนควาและอนรกษทรพยากรธรรมชาต มการจดกจกรรมทส�าคญ

รวมกบชมชน เชน กจกรรมการอนรกษสงแวดลอมโดยจดเปนกลมจตอาสา รวมกจกรรม

โดยชมชน กจกรรมสรางรอยยมใหชมชน ใหนกเรยนรวมดแลรกษาความสะอาดในชมชน

รวมทงการสนบสนนดานการจดกจกรรมทางดานวชาการ และการแขงขนกฬา

14 องคความรราชบร องคความรราชบร 15

บอกเลำ

ขอจ�ากดของโรงเรยน คอความยากจน เนองจากประชากรสวนใหญในพนทเปน

ชาวกะเหรยง ซงอพยพหลบหนเขามาตามชายแดนประเทศพมา ไมมทดนท�ามาหากน และ

สภาพเศรษฐกจไมเอออ�านวยการประกอบอาชพทเปนหลกแหลง ขาดโอกาสทางการศกษา

นกเรยนสวนใหญเปนผยากไรเนองจากผปกครองมฐานะคอนขางยากจน จงไมนยมสงบตร

หลานใหเรยนตอในระดบทสงขน เพราะตองการใหออกมาประกอบอาชพเลยงครอบครว

อกทง คาใชจายในการศกษาคอนขางสง ท�าใหมปญหาดานการเรยนทนกเรยนตองกลางคน

โรงเรยนบานตะโกลางไดรบพระมหากรณาธคณจากพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอม พระราชทานพระราชทรพยสวนพระองคใหจด

ตงกองทนการศกษาขน โดยมวตถประสงคเพอสนบสนนนกเรยนททฐานะยากจน และเปน

ผมความประพฤตด ใหไดรบการศกษาจนส�าเรจการศกษา และสนบสนนโรงเรยนใหสามารถ

จดการเรยนการสอนไดอยางมคณธรรมเพอพฒนาเดกและเยาวชนใหเตบโตเปนพลเมองท

มนคงในคณธรรม จรยธรรมอนดงามจากนนไดรบคดเลอกใหเปนโรงเรยนในโครงการกองทน

การศกษาในป พ.ศ.2555 โดยมศาสตราจารยนายแพทย เกษม วฒนชย องคมนตร ผรบ

ผดชอบดแลสถานศกษาในจงหวดราชบร พรอมคณะ ไดเดนทางมาหารอเพอศกษาสภาพ

ปญหาและแนวทางในการพฒนารวมกบผบรหาร-คร บคลากร เมอ 30 พฤษภาคม 2555

โดยมประเดนส�าคญดงน

1. การพฒนาโรงเรยนใหเปนโรงเรยนขยายโอกาสจนกระทง ถง มธยมศกษาปท 3

2. การพฒนาโรงเรยนตามแนวพระราชด�ารของสมเดจพระเทพรตนราชสดาสยาม

บรมราชกมาร ในดานสขภาพ การเกษตร อาหารกลางวน หองสมด สหกรณ ฯลฯ

3. การใหทนการศกษาแกนกเรยนทยากจน

โรงเรยนบานตะโกลาง สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาราชบร เขต

1ไดเลงเหนแนวพระราชด�ารในการพฒนาใหเกดประโยชน เพอสนบสนน ชวยเหลอ และ

พฒนาคณภาพการศกษารวมทงคณภาพชวตของเดกและเยาวชน จงไดด�าเนนการ โครงการ

เยาวชนคนดศรตะโกลางขนเพอสนองแนวพระราชด�ารของสมเดจพระเทพรตนราชสดา และ

เพอพฒนาคณภาพชวตของเดกและเยาวชนใหเปนคนดออกสสงคมตอไป

ปญหำทอยำกแก ควำมดทอยำกท�ำ

โรงเรยนบานตะโกลางมนกเรยนทงหมด 702 คน นกเรยนสวนใหญนบถอศาสนา

ครสต จากการส�ารวจสภาพปญหาในโรงเรยน พบวา นกเรยนขาดความรบผดชอบในการ

ดแลรกษาความสะอาดบรเวณโรงเรยน ขาดวนยในตนเอง เรองการทงขยะ และขาดจตอาสา

ในการมสวนรวมพฒนา โรงเรยน ชมชน และสงแวดลอมผปกครองสวนใหญไมใหความสนใจ

ในการเรยนของบตรหลานเทาทควร เนองจากภาระงาน หาเชากนค�าและเขาปาขามฝงไป

ท�างานตามชายแดนบรเวณเทอกเขาตะนาวศรเปนเวลาหลายวน บางครงกจะพานกเรยน

ไปชวยท�างานดวย สงผลกระทบตอการเรยนของบตรหลานเปนอยางมาก

ดงนนโรงเรยนบานตะโกลางจงไดรวมกนจดท�าโครงการเยาวชนคนดศรตะโกลาง

ขนเพอปลกจตส�านกของนกเรยน ใหเปนผทมความรบผดชอบในการเรยน แตงกายสะอาด

พดจาสภาพเรยบรอย และมจตส�านกในการดแลรกษาความสะอาดและสงแวดลอมในบรเวณ

โรงเรยน ฝกใหมวนยในตนเอง เรองการทงขยะ มจตอาสาในการมสวนรวมพฒนาโรงเรยน

ชมชน และสงแวดลอม โดยมคณธรรมเปาหมายทตงไวคอ ซอสตย รบผดชอบ จตอาสา ซง

โครงการนจะเนนการพฒนานกเรยน ครและบคลากรตลอดจนผบรหาร และสงแวดลอมใน

โรงเรยน สรางองคความรน�าไปสการปฏบตตลอดจน เผยแพรผลงาน ขยายผลความดออกส

ชมชนโดยเนนกระบวนการการมสวนรวมจากทกภาคสวนเพมขน ตลอดจนเขารวมกจกรรม

เครอขายระดบภาคกลางเพอแลกเปลยนเรยนรและน�ามาพฒนาตอยอดในองคกร เพอสราง

ผลผลตแหงความดใหกบสงคมตอไป

กระบวนกำรพฒนำ

ศนยคณธรรมสนบสนนงบประมาณในกระบวนการการขบเคลอนสรางคณธรรม

จรยธรรมในโรงเรยน ชมชน รวมทงการขยายเครอขายไปยงองคกรตางๆเพอใหบรรลเปา

หมายตามอตลกษณของโครงการพฒนาคณธรรมจรยธรรมทตงไว “ซอสตยสจรต รบผด

ชอบ จตอาสา”โดยใชเครองมอ โครงงาน พฒนานกเรยนและบคลากรโรงเรยนบานตะโก

ลางมคณธรรมจรยธรรม มความซอสตย ความรบผดชอบ มจตอาสา สรางความสมพนธอน

ดกบชมชน มสวนรวมในการพฒนาตนเอง สงคมและชมชน รวมขยายผลสรางความดออก

สชมชนและรวมกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในระดบเครอขาย อาท

16 องคความรราชบร องคความรราชบร 17

โครงกำรเยำวชนคนดศรตะโกลำง มโครงงำนกจกรรมหลกดงน

• โครงงานกจกรรมจตอาสาพาสะอาด

• โครงงานกจกรรมธนาคารขยะ

• โครงงานกจกรรมสรางรอยยมใหชมชน

• โครงงานกจกรรมสขานาใช

• โครงงานกจกรรมธนาคารความด

• โครงงานกจกรรมเดกเลนขายของ

• โครงงานกจกรรมโครงงานประจ�าหอง

โครงกำรพฒนำแปลงเกษตรเพออำหำรกลำงวนของนกเรยน

• โครงการเลยงไกไขเพออาหารกลางวนนกเรยน

• โครงงานกจกรรมรวกนได

• โครงงานปลกผกไฮโดรโปนกสปลอดสารพษ

ศนยกำรเรยนรในชมชน• ปราชญชาวบาน/ ภมปญญาทองถน ผทรงคณวฒทสถานศกษาเชญมาใหความ

รแกคร นกเรยน ไดแก นายวชระ แยมอรณ ใหความรเรอง ประวตชมชนบาน

ตะโกลาง นายประเสรฐ จอสงเนนใหความรเรอง พชสมนไพร นายสนตสข คง

ลงค ใหความรเรอง ศาสนาครสต นางวากะปร พดด ใหความรเรอง การแสดง

พนเมอง (ร�ากะเหรยง)

• โครงการศกษาแหลงเรยนร โครงการเศรษฐกจพอเพยงตามแนวพระราชด�าร

ไดแก แปลงนาขาวแปลงเกษตร บอเลยงปลาดก โรงทอผา สวนศกษาพนธไม

ไรผาจนทรหอม

• สนบสนนโครงการ ขยะแลกไข

• สนบสนนชดการแสดงพนบาน ชดร�ากะเหรยง ร�ามอญ เพอสบสานและอนรกษ

วฒนธรรมพนเมอง

• โบสถครสตจกรตะโกลาง

• เครอขายศาสนาและแลกเปลยนวฒนธรรมชาวตางชาต เชน พมา เกาหล

• ส�านกสงฆเขาสวรรณโณ สนบสนนทนการศกษาและเปนวทยากรพฒนา

คณธรรมจรยธรรมใหกบนกเรยน

กระบวนกำรพฒนำ 1. ก�ำหนดวตถประสงค

- เพอพฒนานกเรยนใหเปนคนด มคณธรรมจรยธรรม มความซอสตย ความรบ

ผดชอบ และมจตอาสา

- เพอใหเกดกระบวนการมสวนรวมของโรงเรยนกบชมชนและเกดเครอขายรวม

กนสรางความดใหสงคม

2. หลกคดในกำรท�ำงำน

- ใชหลกการมสวนรวม คอรวมกนมอง รวมกน ระดมสภาพปญหาในโรงเรยน

รวมกนหาสาเหตในการเกดปญหา และรวมระดมความคดในการแกไขสภาพ

ปญหาในกลม

- หลกการระดมพลงสรางความด คอระดมทกภาคสวนทงในโรงเรยนและนอก

โรงเรยน เขามามสวนเกยวของ เพอขบเคลอนการท�างานของนกเรยน คร

บคลากร ใหเกดเปนรปธรรม เกดความแจมชดในการท�างาน

- สรางจดเนน คอหาจดเนนในการสอน การสรางหลกสตร การด�าเนนกจกรรม

กจกรรมหลก กจกรรมรอง

- สรางตวอยางทดใหแกนกเรยน ผบรหารด ครด บคลากรด ชมชน ผปกครองด

จะเปนแบบอยางทดทจะเปนเบาหลอมใหเดกนกเรยนเปนคนดไปดวย

3. แนวทำงกำรด�ำเนนงำน

- กระบวนการสรางแกนน�า ครแกนน�า นกเรยนแกนน�า แลวน�าไปขยายผลให

ทกคนมสวนรบร รวมกจกรรมทกขนตอน แกนน�าตองแขงแกรง เปนผน�ากลม

ปลกเราใหพลพรรคคลอยตาม และสนบสนนการท�างานตางๆ ดวยความเตมใจ

ภาคภมใจในงานทท�า

- กระบวนการสรางการมสวนรวม รวมคด รวมตดสนใจ รวมท�า รวมประเมน

ตดสน

- กระบวนการท�างานเปนกลม สรางทมงาน การมอบหมายงานในกลมเปาหมาย

ของกลมชดเจน มงท�าไปขางหนา ดวยความมนใจ

- สรางเดกตนแบบ ครตนแบบ ในโรงเรยนตองมเดก มคร ทเปนแบบอยางทด

ยกยอง เชดช และน�าคนตนแบบเหลาน ออกมายกยองชมเชย ใหรางวลแหง

18 องคความรราชบร องคความรราชบร 19

ความดงาม และสรางแรงกระตนใหเดกๆทกคนในโรงเรยนน�าเอาไปเปนแบบ

อยาง

- การถอดบทเรยน เพอน�าสงทไดไปเปนแบบอยางการพฒนาคณธรรมอยางยงยน

การถอดบทเรยนเปนแนวทางทส�าคญ ยงทจะไขเบองหลงแหงความส�าเรจ วา

มปจจยใดบาง และน�ามาเรยบเรยง น�าเสนอ เผยแพรใหการสนบสนนจนการ

ด�าเนนงานตามโครงการส�าเรจลลวงดวยด

- การประเมนผลวดผลและรายงานผลการด�าเนนงาน ซงไดด�าเนนงานทงกอน

การด�าเนนงาน ระหวาง และหลงการด�าเนนงาน เพอเปรยบเทยบวากอนและ

หลงการด�าเนนงานเกดผลดอยางไรกบตวเดก โรงเรยน ชมชน ผปกครอง และ

สงคม โดยรวม ทจะท�าใหสงคมในทางบวก และลดกระแสลบออกไปจากชมชน

สงคม หรอในโรงเรยนบานตะโกลาง และเนนการประเมนผลจากวถชวตจรงของ

นกเรยน ผบรหาร คร บคลากร แลวน�ามาเสนอผลไมเนนเอกสารงานทะเบยน

- การรเรม เรมจากการเฝามองสภาพปญหาทโรงเรยนประสบอยวามปญหา

อยางไร ทควรดแลแกไขแลวรวมกนระดมความคดเหน ขอเสนอแนะและการ

นเทศตดตามจากศนยคณธรรม(องคการมหาชน) และมลนธยวสถรคณ ความ

เหนทแตกตางมมมองของทกฝายทง ผเรยน คร นกเรยน รวมทงผปกครอง

ชมชน แลวรวบรวมความคดเหน การมองสภาพปญหา แลวชวยกนเสาะหา

แนวทางแกไขปญหา โดยยดแบบสะสาง กรยทาง วางต�าแหนง แบงหนาท ไม

หลกล หนปญหา พฒนาอยางมงมน ฟนฝาปญหาอปสรรค เพอใหบรรลผลตาม

วตถประสงคและเปาหมาย

ทงนผบรหารสถานศกษาจะเปนแมทพหนาทจะเปนผน�าพาใหกองทพคณธรรมเขา

สหลกชย เพราะขวญ ก�าลงใจ และสรรพก�าลงทกขมจ�าเปน ตองพงพาความเดดเดยว แนว

แนของผทจะน�าทพใหผกลาพาไปสชยชนะ ในทกกจกรรมและธรรมแหงชยชนะไดแก ความ

ซอสตย ความรบผดชอบ และความมจตอาสาของนกเรยน เดกและเยาวชน ใหเปนคนดงาม

ของชมชน สงคมชาวตะโกลางทงมวล กจกรรมเสรมตางๆ ผบรหาร คร และนกเรยนบาน

ตะโกลางตองรวมมอรวมใจ ชวยเหลอกนและกน อยางตอเนอง เพอใหเกดกจนสย บมเพาะ

ปลกฝงใหเขาไปอยในตวตนของนกเรยนบานตะโกลางทกคนอยางยงยน ตลอดไป

กำรเปลยนแปลงทเกดขนผลดำนกระบวนกำรเสรมสรำงคณธรรม

ผลดานกระบวนการเสรมสรางคณธรรมของโรงเรยนบานตะโกลาง โรงเรยนยด

แนวทางคอ รวบรวมแนวคดเพอแกปญหา และสงเสรมคณความดใหเกดขนในตวเดก คอ

ระดมความคด ความคดเหน วางเปาหมายคณธรรมรวมกน สรางและพฒนาเดก และคร

แกนน�า ขยายผลสนกเรยนกลมใหญกระจายสกลมยอย มการประชมนกเรยนแกนน�า

ผลดำนกำรพฒนำเครอขำย

การด�าเนนการปลกฝงใหนกเรยนมคณลกษณะอนพงประสงค มน�าใจ จตสาธารณะ

รกความสะอาด และการอนรกษสงแวดลอมดวยโครงงานคณธรรม ผานกจกรรม จตอาสา

พาสะอาด กจกรรมธนาคารขยะ กจกรรมสขานาใช กจกรรมสรางรอยยมใหกบชมชนและ

กจกรรมธนาคารความดบนพนฐานคณธรรม

เปำหมำยของโรงเรยนบำนตะโกลำง ทตงไวคอ “ซอสตยสจรต รรบผดชอบ จต

อาสา” โดยเรมจากนกเรยนแกนน�าจ�านวน 40 คน ทเขารบการอบรมนกเรยนแกนน�าท

โรงเรยนบานหนองตาบงกลบมาเปนตนแบบความคดทอยากจะแกปญหาของนกเรยนท

ขาดความรบผดชอบในการดแลรกษาความสะอาดบรเวณโรงเรยน ขาดวนยในตนเอง ไมม

จตอาสาและขาดการมสวนรวมในการพฒนาโรงเรยน ชมชนและสงคม นกเรยนแกนน�ารวม

กนระดมความคดไดประชมวางแผนการท�างานและแบงกลมรบผดชอบ 5 กจกรรมหลก

กจกรรมละ 8 คน คอจตอาสาพาสะอาด กจกรรมธนาคารขยะ กจกรรมสขานาใช กจกรรม

สรางรอยยมใหกบชมชนและกจกรรมธนาคารความด แตละกลมจะสรางเครอขายทงใน

โรงเรยนตลอดจนชมชนโดยมเปาหมายและหลกคดในท�างานรวมกนเปาหมายคอเกดการ

เปลยนแปลงใหนกเรยนมคณธรรม จรยธรรม เปนแบบอยางทดใหกบสงคมได

ผลดำนกจกรรมองคควำมรและบทเรยน

นายเฉลยว เถอนเภา ผอ�านวยการโรงเรยนบานตะโกลางรายงานผลการด�าเนน

โครงการกองทนการศกษาโรงเรยนคณธรรม จรยธรรม พบวาพฤตกรรมของนกเรยนโรงเรยน

บานตะโกลางมการพฒนาในทศทางทดขน มเดกดเพมขน นกเรยนมความรความเขาใจและ

มความตระหนกในคณธรรม จรยธรรมในดาน ความซอสตย มความรบผดชอบ และจตอาสา

ในระดบดเปนทนาพงพอใจ ครมการเปลยนแปลงพฤตกรรมในทางทดรกและสนใจนกเรยน

มากขน มความรบผดชอบตอหนาทการสอน มาปฏบตหนาทตงแตเชา และ ใหความรวม

20 องคความรราชบร องคความรราชบร 21

มอตอกจกรรมในสวนรวมดวยความเตมใจ ชมชนมสวนรวมในการปฏบตกจกรรมรวมกบ

โรงเรยน มากขน

ผลกำรด�ำเนนงำนโรงเรยนคณธรรม

ปรบปรงสภาพแวดลอมใหสะอาดนาอย นาเรยนและเออตอการจดการเรยนร พฒนา

ผบรหาร ครและ

บคลำกร

1. มการบรหารจดการขยะทยอยสลายไดเปนปยหมกใชในการปลกพชแปลงเกษตร

ของโรงเรยนสวนพลาสตกและวสดทขายได จะน�าไปขายทธนาคารขยะ สราง

รายไดใหแกหองเรยน

2. นกเรยนมคณธรรมดานความรบผดชอบตอตนเองและสวนรวมมากขนมา

โรงเรยนสม�าเสมอ รบผดชอบตอการบานทไดรบมอบหมายจนเสรจ มจตอาสา

ชวยกนเกบขยะทงในบรเวณโรงเรยนและชมชน

3. มหนวยงาน อบต. เขามามสวนรวมในการก�าจดขยะ และจดท�าถงขยะและ

ตะแกรงแยกขยะใหกบโรงเรยนโดยบรการรถเกบขยะเขามาเกบขยะในโรงเรยน

เพอแกปญหาการระบายขยะและลดปญหาขยะเนาเสยสงกลนเหมน

4. ปญหาการใชหองน�า หองสวม กลมนกเรยนแกนน�าโครงงานสขานาใชรวมกน

ผลต ผลตภณฑทใชในการท�าความสะอาดหองน�า เชน น�ายาลางหองน�า และ

น�ายาดบกลน มาใชในการท�าความสะอาดหองน�าหองสวม ท�าใหประหยดคา

ใชจายและสรางรายไดใหกบกลม มการสรางนกเรยนจตอาสาควบคมดแลการ

ใชหองน�า หองสวม จะมการนเทศและใหความร แกเพอนๆนกเรยน และนองๆ

ในทกระดบชน

5. ดานกรยามารยาทมการประเมนพฤตกรรมของนกเรยนทกระดบชนมารยาทใน

การพด การทกทาย การไหว และการมสมมาคารวะ ผลการประเมนถาคะแนน

การประเมนผานเกณฑทก�าหนดไวกจะไดดาวตดทบอรดประชาสมพนธ

6. โครงงานคณธรรมประจ�าหองเรยนนกเรยนคดรปแบบกจกรรมจากปญหาทเกด

ขนจรงและหาวธการแกปญหาในรปแบบโครงงาน โครงงานละ 1 หองเรยน และ

กจกรรมตางๆมการน�าเสนอในรปแบบการจดนทรรศการเพอประชาสมพนธและ

ขยายผลการด�าเนนกจกรรม

สรปโดยภาพรวมโรงเรยนบานตะโกลางโรงเรยนในโครงการกองทนการศกษาได

ส�าเรจตามวตถประสงคและสามารถด�าเนนโครงการไดตามเปาประสงคดวยความรวมมอ

จาก ผบรหาร ครและบคลากรทางการศกษา นกเรยนแกนน�า และนกเรยนโรงเรยนบาน

ตะโกลางทกคนตลอดจนองคกรภาคเครอขายตางๆทใหการสนบสนนโรงเรยนในโครงการ

กองทนการศกษาเปนอยางดโรงเรยนบานตะโกลางจะด�าเนนโครงการกองทนการศกษาใน

โรงเรยนคณธรรม จรยธรรมตอไปเพอพฒนาตอยอดใหนกเรยนมคณลกษณะและพฤตกรรม

ทเหมาะสมแสดงออกถงความมคณธรรม จรยธรรมและคานยมทพงประสงค

ดำนผบรหำร

ผบรหาร เปนแบบอยางทด มจรรยาบรรณในวชาชพ มความรคคณธรรม จรยธรรม

มความคดรเรมสรางสรรค มวสยทศนกวางไกล เปนผน�าทางวชาการ มความสามารถใน

การบรหารงาน มฝมอดานการตกแตง งานออกแบบและการจดการ เปดโอกาสทางความ

คด ใหก�าลงใจ ใหค�าปรกษาแกบคลากร บรหารงานโดยการมสวนรวมของคณะกรรมการ

สถานศกษา ทงหนวยงานภาครฐ องคกรเอกชน และองคกรทองถนตางๆ จดโครงสราง

ระบบบรหารงานองคกรอยางชดเจน มความคลองตวสง จดการขอมลสารสนเทศและพฒนา

บคลากรอยางเปนระบบเปนบคคลตนแบบคณธรรมจรยธรรม

ครและบคลำกรของโรงเรยน

ครไดรบการเพมพนความรและประสบการณ เพอพฒนาความร ทกษะทส�าคญ

ปรบเปลยนพฤตกรรมการสอนทเออตอการเรยนรของเดก รกและเขาใจเดกเปนรายบคคล

ใหโอกาสและความรกแกเดกอยางเทาเทยม และเปนแบบอยางทดใหแกเดก มความรบผด

ชอบตอหนาทมาท�างานเชาและเสยสละชวยเหลองานสวนรวมดวยความเตมใจ

นกเรยน

นกเรยนมคณธรรม จรยธรรมและคานยมทพงประสงค มวนย ความรบผดชอบตอ

ตนเองและงานสวนรวม เสยสละ มจตส�านกและความตระหนกในการอนรกษและพฒนา

สงแวดลอมมทกษะดานการท�างาน รกการท�างานและชวยเหลอซงกนและกน มความเชอ

มนในตนเอง กลาแสดงออกอยางสรางสรรค มจตส�านกและความตระหนกในการอนรกษ

สงแวดลอมและใหความรวมมอในการพฒนาสงแวดลอมทงในและนอกโรงเรยน สามารถ

นอมน�าการใชแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาจดการเรยนการสอน มทกษะชวตดวยวถ

พอเพยงและนกเรยนน�าไปใชใหเปนประโยชนในชวตประจ�าวนได มกระบวนการแกปญหา

22 องคความรราชบร องคความรราชบร 23

โดยใชโครงงานเปนเครองมอในการพฒนา ใชกระบวนการกลมในการท�างานรวมกนเปนหม

คณะ มความสามคค เสยสละเวลา มความรบผดชอบตามความสามารถและสอดคลองกบ

บรบทของทองถนใชทกษะชวตดวยวถพอเพยง สามารถน�าไปใชในชวตประจ�าวนได

ปจจยทท�ำใหโครงกำรประสบควำมส�ำเรจ • ความรวมมอ รวมพลงความคดของนกเรยน ภายใต “ เดกคด เดกท�า เดกน�า

เสนอและการมสวนรวม ” โรงเรยนชมชนผปกครองสรางเครอขาย กระบวนการ

มสวนรวมในการสรางเดกและเยาวชนคนดออกสชมชน

• ความรความเขาใจและความรวมมอกนระหวางโรงเรยนกบชมชน สภาพแวดลอม

โรงเรยนสะอาดเปนระเบยบ สวยงามเออตอการเรยนร สภาพแวดลอมภายใน

โรงเรยนมความหลากหลายเหมาะสมเปนแหลงเรยนรได

ปจจยทท�ำใหโครงกำรประสบควำมส�ำเรจ

ผบรหาร คร บคลากร นกเรยน และชมชนใหความรวมมอและเหนความส�าคญของ

โครงการยกระดบการพฒนาคณธรรมจรยธรรม สการเรยนรการด�าเนนชวตบนพนฐานความ

พอเพยง โดยใชโครงงานคณธรรมเปนเครองมอในการพฒนาภายใตคณธรรมหลก ซอสตย

สจรต รบผดชอบ จตอาสา โดยเชอมโยงการท�ากจกรรมจากโรงเรยนสครอบครว และชมชน

เพอใหเกดการเรยนรรวมกน

ดงนนในการด�าเนนกจกรรมเพอปลกฝงใหนกเรยนมคณธรรมจรยธรรม กจกรรม

ควรเปนกจกรรมทเดกคดเองท�าเอง และควรจะท�าในเรองทใกลตวเดกเชนการปลกฝงเรอง

ระเบยบวนย ความซอสตย ความกตญญ ซงเปนคณธรรมทเดกจะตองพฒนาพนฐานเพอแก

ปญหาไดในระยะยาวเพราะจะเกดเปนคณลกษณะทตดตงเดกตลอดไป

ปจจยแหงควำมส�ำเรจ• ผบรหาร คณะคร และผทมสวนเกยวของ มสวนรวมในการก�าหนดคณธรรมเปา

หมาย ยทธศาสตร กจกรรมรองรบ กระบวนการขบเคลอน ตวชวดเชงคณธรรม

ทพงประสงคของโครงการ

• มแผนงานทน�าไปสการปฏบต มความร ความเขาใจในเปาหมาย แผนงาน และ

กระบวนการขบเคลอนสการพฒนาเปนโรงเรยนคณธรรมจรยธรรม

• ความพรอมและความพอเพยงของทรพยากรทใชในการขบเคลอนสการ

เปนโรงเรยนคณธรรมจรยธรรม ไดแก - บคลากร - วทยากร (ปราชญชาวบาน,

วทยากรภายนอก) - งบประมาณ (งบทไดรบการสนบสนนจากศนยคณธรรม)

- เอกสาร - สอ/อปกรณ - สถานท)

• ระยะเวลาในการขบเคลอนสการเปนโรงเรยนคณธรรมจรยธรรม -ปลกฝง

บมเพาะเมลดพนธแหงความด กวา 600 เมลดพนธ บางเมลดกเจรญเตบโตไดด

บางเมลดกตองใชเวลาคอยๆเจรญเตบโต

• กจกรรมตามแผนงานของสวนกลาง (มศว และศนยคณธรรม) ทใชในการอบรม

เชงปฏบตการใหกบผบรหาร คณะคร และนกเรยน ชวยสงเสรมในกระบวนสราง

และเชอมโยงความร

• เพอการขบเคลอนสการเปนโรงเรยนคณธรรมจรยธรรม

• หลกสตร สอ และกจกรรมตามแผนงานของโรงเรยนทใชในการขบเคลอนทงผ

บรหาร คณะคร และนกเรยน สการเปนโรงเรยนคณธรรมจรยธรรม

ขอเสนอแนะใหเกดกำรพฒนำทยงยน กำรขบเคลอนสกำรเปนโรงเรยนคณธรรมจรยธรรม

• มการด�าเนนการตามยทธศาสตร กจกรรมรองรบ ขนตอนและกระบวนการตาม

แผนงานทวางไว เพอใหเกดคณธรรมทพงประสงค รวมทงสอดคลองกบปญหา

และเปาหมายของโครงการ

• ขยายเครอขายการพฒนา ประชาสมพนธและสอสารเชงลกใหหนวยงาน องคกร

เครอขายทกระดบทงในและนอกสถานศกษารบทราบเกยวกบทมา เปาหมาย

แผนงาน และกระบวนการขบเคลอนโครงการทงของสวนกลางและของโรงเรยน

โดยมหลกฐานทสามารถตรวจสอบได

• มการวางแผนในการก�าหนดคณธรรมทพงประสงค ยทธศาสตร กจกรรมรองรบ

กระบวนการขบเคลอนส การเปนโรงเรยนคณธรรมจรยธรรม และตวชวด

พฤตกรรมดานคณธรรมทเกยวของดวยกระบวนการมสวนรวมของทกภาคสวน

• มแผนงาน (SMART planning) ทน�าไปสการปฏบตไดจรง และใชวงจร PDCA

ในการด�าเนนงานโดยตลอดจนมการมอบหมายและเปดโอกาสใหผรวมงาน

ท�างานโครงการตามความถนด ความสนใจ และตามความสามารถของผรวมงาน

อยางสรางสรรคและหลากหลาย เกดจากกระบวนการคดและการลงมอท�าของ

นกเรยนโดยมครเปนทปรกษาเปนสวนใหญ เชน โครงงานคณธรรม

24 องคความรราชบร องคความรราชบร 25

• มการนเทศ ก�ากบ และตดตามผลการด�าเนนงานเพอสรางขวญก�าลงใจแกผ

ปฏบตงาน และปรบปรงพฒนางานเปนระยะ ๆ เพอการขบเคลอนสการเปน

โรงเรยนคณธรรมจรยธรรม

• มการสะทอนผลการด�าเนนงาน ปรบปรง และแกไขวธการปฏบตงานเมอพบ

ขอบกพรองเปนประจ�า พรอมกบสงเสรมใหบคลากรทเกยวของมสวนรวมใน

การด�าเนนงาน

เรองเลำประทบใจจำกกำรท�ำงำน

โรงเรยนบานตะโกลางเปนโรงเรยนขยายโอกาสนกเรยนสวนใหญเปนเดกกะเหรยง

ซงมพนฐานทางภาษาและวฒนธรรมการเลยงดทตางกนการปลกฝงคณธรรมจรยธรรมเปน

เรองทตองใชเวลาในการบมเพาะ ทคอนขางนานกวาเมลดพนธอนๆ ความเขาใจถงสภาพ

ปญหา ขอจ�ากด และขดความสามารถของเดกจะท�าใหครไมตองเผชญกบค�าวาทอแท ม

แตจะเพมแรงผลกดนใหลกขนสเพอเดกเหลานจะไดมคณภาพชวตทดขน มนท�าแลวความ

รสกลกๆแอบซาบซงใจทไดเปนสวนชวยเหลอใหเดกๆไดมการพฒนาในทศทางทดขน ถง

แมวามนจะพฒนาไมไดทงหมดกตามแตเชอวา สกวนหนงจะประสบความส�าเรจตามเปา

หมายทวางเอาไวได

นบเปนความโชคดของเดกๆเหลานทโรงเรยนบานตะโกลางไดรบคดเลอกเปน

โรงเรยนในโครงการกองทนการศกษาซงโรงเรยนจะไดรบการสนบสนนใหสามารถจดการ

เรยนการสอนทมคณภาพจะไดพฒนาเดกๆเหลานใหเตบโตเปนพลเมองทมนคงในคณธรรม

จรยธรรมอนดงามตอไป

โรงเรยนบานตะโกลางไดเขารวมโครงการกองทนการศกษาในป พ.ศ. 2555 จาก

กระแสพระราชด�ารสในพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทไดพระราชทานไวเปนแนวทาง

ในการพฒนาโรงเรยนและขอมลตามเอกสารแผนงานโครงการกองทนการศกษาท�าเนยบ

องคมนตรสามารถสรปสาระส�าคญเปนแนวทางในการพฒนาและไดก�าหนดอตลกษณเปน

กรอบในการพฒนา 3 ดาน

อตลกษณ ผบรหำร คร ใชหลกคณธรรม 1.ความเมตตา 2.ความสามคค 3.สจรต

ธรรม และ4.ความเทยงธรรมน�ำไปส ผบรหำร คร ทมคณภำพเปนทนำเชอถอของสงคม

การจะพฒนานกเรยนใหเปนตนแบบของสงคมไดอนดบแรกทเปนปจจยพนฐาน

ส�าคญในการพฒนาคอแบบอยางทด ของครและผบรหาร ถาแบบอยาง ด เดกกจะเจรญ

รอยตามแบบทเขาเหนและความออนโยนทเขาสมผสไดดงนนเครองมอทส�าคญทใชในการ

พฒนาเดกใหไดผลคอ ตนแบบ หรอ แบบอยางทดของผบรหารคร ผปกครองและสงคมสวน

หลกสตรและแบบเรยนนนเปนสวนประกอบทใหเดกน�าไปถอดบทเรยนเพอสรางเปนองค

ความรตอไป โดยอตลกษณนกเรยน ใชกระบวนกำร PDCA และกำรมสวนรวม

ภำพแหงควำมส�ำเรจ

เดกเปรยบเสมอนผาขาวทจะแตงแตมสสนใหสวยงามอยางไรกไดตามขดความ

สามารถของเดกเองดงนนการพฒนาคณธรรมจรยธรรมเพอใหบรรลตามวตถประสงคท

ก�าหนดไวนนไมใชเรองยากถาครเขาใจธรรมชาตของเดก และขดความสามารถในการเรยน

รและการพฒนาของเขา ในระยะ 3 ป ของการพฒนาคณธรรมในโครงการเยาวชนคนด

ศรตะโกลางเปนทนาพอใจทนกเรยนมคณธรรม จรยธรรม วนย ความรบผดชอบ เสยสละ

เพอสวนรวมด มจตส�านกและความตระหนกในการอนรกษและพฒนาสงแวดลอมมทกษะ

ดานการท�างาน รกการท�างานและชวยเหลอซงกนและกนได มความเชอมนในตนเอง กลา

แสดงออกอยางสรางสรรค มสขภาพทสมบรณ แขงแรงไมเจบปวย ชอบออกก�าลงกายและ

มความเปนเลศดานกฬา มจตส�านกและความตระหนกในการอนรกษสงแวดลอมและพฒนา

สงแวดลอมอยางยงยน สามารถนอมน�าการใชแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาจดการเรยน

การสอน มทกษะชวตดวยวถพอเพยงและนกเรยนน�าไปใชใหเปนประโยชนในชวตประจ�าวน

ไดอยางยงยน มการท�างานรวมกนเปนหมคณะ มความสามคค เสยสละเวลา มความรบผด

ชอบ ครใชแผนการจดการเรยนรได

26 องคความรราชบร องคความรราชบร 27

อตลกษณโรงเรยนสภำพแวดลอม รมรนนำอย นำศกษำหำควำมร

สภาพแวดลอมของโรงเรยนสะอาดรมรน มการพฒนาอาคารสถานทเพอใหเหมาะ

กบการเรยนรและเพยงพอตอจ�านวนนกเรยน และไดรบการสนบสนนจากหนวยงาน

ภายนอก เชน ไรผาจนทรหอม มอบตนกลาไมน�ามาปลกในโรงเรยน การด�าเนนกจกรรม

โครงการเยาวชนคนดศรตะโกลางโดยเรมตงแตป 2555 ถง ปจจบน(2558) ทศทางการสง

เสรมคณธรรมจรยธรรมของโรงเรยนจะใหความส�าคญกบการพฒนาคณภาพชวตสชมชน

โดยใหชมชนเขามามสวนรวมและขยายเครอขายไปยงองคกร และหนวยงานตางๆเพอ

สนบสนนและสงเสรมการเรยนรสอาชพบนพนฐานความพอเพยง เพอสรางพนฐานส�าคญ

ใหครอบครวสามารถประกอบอาชพการเกษตรเพอยงชพซงเปนอาชพทเหมาะกบสภาพ

ของพนท ปลกฝงใหมคณธรรมจรยธรรมในการบรโภคโดยเนนในเรองความปลอดภยจาก

สารเคม รกและหวงแหน ชวตและสภาพแวดลอม ฝกใหเดกท�าปยหมกชวภาพแทนปยเคม

น�าไปใชในครอบครวและขยายสชมชน ทงนผปกครองใหความสนใจและมสวนรวมในการ

ท�าปยหมกเพอน�าไปใชแทนปยเคม พชผก ผลไมทปลกจะมประโยชนตอรางกาย ปลอดสาร

เคมตกคางสงผลดตอสขภาพของชวต

ชมชนใหความส�าคญ มสวนรวมในการพฒนาและเหนความส�าคญของโครงการมการ

ด�าเนนงานจนประสบความส�าเรจ นกเรยนมอาหารกนจากผลผลตทปลกเอง ทเหลอกน�าไป

ขายสรางรายไดใหกบครอบครวไดอกทาง ในชวงฤดฝนเดกนกเรยนจะเขาปาหาหนอไมมา

ขายในวนหยด เดกๆเหลานใชทกษะชวตทพงพาธรรมชาต และดวยความล�าบากยากจนท

เดกเลอกเกดไมได ท�าใหเขาอดทนและสชวตเพอใหครอบครวสามารถอยรอดไดนองๆทไม

สามารถชวยเหลอตนเองไดกจะไมอดอยาก คณธรรมพนฐานในตวเดกๆเหลานทปลกฝง

มาตงแตเดกคอความกตญญกตเวท ตอบดามารดา และผมพระคณและการชวยเหลอกน

ของครอบครวซงมสมาชกจ�านวนมากเมอน�าโครงการคณธรรมมาใชพฒนาเดกๆเหลานก

จะประสบผลส�าเรจเพราะตนทนเดมเขามอยแลว

“ความสขของหนคอการชวยเหลอพอแมในวนหยด เขาปาหาหนอไมมาขายแลกเงน

เลยงนอง เลยงครอบครว” จากการด�าเนนงานของกจกรรมพฒนาคณธรรมจรยธรรม ตาม

รายละเอยดของกจกรรมกจกรรมใหความร ความเขาใจ สงเสรมการอนรกษสงแวดลอมใน

โรงเรยนและชมชน ซงมผลด�าเนนการทนาประทบใจดงตอไปน

- สรางอาสาสมครพทกษสงแวดลอม โดยมอาสาสมครจ�านวน 150 คน คอยดแล

รกษาความสะอาด เกบขยะ และใหความรกบนองและคนในชมชน เรองการ

คดแยกขยะ ซงผลทเกดขนจากกจกรรมนท�าให ชมชนสะอาดขน ปรมาณขยะ

นอยลงชมชนดสะอาด สวยงาม นาด นาอยมากยงขน และไดรบความรวมมอ

จากชมชนเปนอยางด รวมทงไดรบค�าชนชมและความพงพอใจในจตอาสาทชวย

ดแลสงแวดลอมในชมชน

- การสงเสรมการปลกผกสวนครวปลอดสารพษ ซงผลการด�าเนนงานปลกผก

ตามบานของนกเรยนไดรบความสนใจและเขารวมกจกรรมนจ�านวนมาก โดย

นกเรยนรบเมลดพนธผกแลวน�าไปปลกทบานในพนทของตนเอง ไดแก บรเวณ

รมรว หลงบาน ขางบาน หลงหองน�า และท�าแปลง ซงผกทปลกไดแก ผกบง

ถวฝกยาว มะเขอ ฝกทอง ตะไคร กระเจยบ ผลทไดรบกคอ นกเรยนมผกปลอด

สารพษไดรบประทานเองในครอบครว เปนการประหยดรายจาย สรางความ

สมพนธทดระหวางครอบครว ท�าใหครอบครวมความอบอนยงขน และเปน

แบบอยางทดตามแนวเศรษฐกจพอเพยง และท�าใหนกเรยนรจกการเออเฟอ

แบงปน มน�าใจกบผอน

28 องคความรราชบร องคความรราชบร 29

- นกเรยนมความภมใจในตนเอง มความเชอมนในการท�าความด และขยายผล

ความด โดย การสรางเครอขายสรางรอยยมในชมชนใหมากขน พนทในการปลก

ผกปลอดสารพษ มปรมาณมากขนและเปนประโยชนอยางยงกบชมชน เปนการ

ปลกฝงใหนกเรยนรกการท�างาน ขยนหมนเพยร มความอดทน อดออม ยดหลก

เศรษฐกจพอเพยงตามค�าสอนของพอ

ศรทธาและความเชอมน คอบอเกดแหงการเปลยนแปลงของ ผบรหาร และครใน

โรงเรยนทเขาโครงการกองทนการศกษา มการเปลยนแปลงทางความคด เกดการพฒนา

ในทศทางทด เหนคณคาและความสามารถของนกเรยน เชอใจ ไวใจ และมนใจ ในความ

คดและการท�างานของเดก จงเปนทมาของวลเดดทวา....เดกคด...เดกท�า...เดกน�าเสนอ....

ทเราไดยนกนบอยๆจนชนห

หลกธรรมในกำรพฒนำคณธรรม ของนกเรยนไปสควำมเปนเลศ โรงเรยนบำนโปงกระทงบน

ขอมลโดย นายกตพล สาลผล เรยบเรยง โดย นายนทท พฒนะผล นายศรชล รายไพร

จดเดนขององคกร

โรงเรยนบานโปงกระทงบน อ�าเภอบานคา จงหวดราชบร สงกดส�านกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษาราชบรเขต 1 ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดเขา

รวมโครงการพฒนาคณธรรม จรยธรรม ในโครงการกองทนการศกษา รนท 2 ในป พ.ศ. 2556

โครงการกองทนการศกษา เรมด�าเนนงานสนองพระราชด�าร “ใหสถานศกษาสราง

คนดใหแกบานเมอง” มวตถประสงคเพอใหความชวยเหลอดานการศกษาแกสถานศกษา

ในถนทรกนดาร สงเสรมใหเปนโรงเรยนคณธรรม โดยการขบเคลอนไปพรอมกนทงโรงเรยน

สอดแทรกการปลกฝงคณธรรม จรยธรรม ในการเรยนการสอนและกจกรรมตางๆ

ท�ำไมสนใจเปนองคกรคณธรรม

ดวยพระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท 9 ทรงมพระราชประสงคทจะท�าให

โรงเรยนเปนตนแบบการสรางคนดสสงคม จงไดมการจดตงโครงการกองทนการศกษาเพอ

พระราชทานการศกษาแกเดกทวไป และทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ให พล.อ.เปรม ตณส

ลานนท ประธานองคมนตรเปนประธานโครงการกองทนการศกษาและ พล.อ.สรยทธ จลา

นนท องคมนตร เปนประธานคณะกรรมการบรหารโครงการ ซงโครงการนมวตถประสงค

3 ดาน คอ

1) สงเสรม สนบสนนและปลกฝงคานยมการยดมนในคณธรรม จรยธรรม เพอให

เดกเตบโตเปนพลเมองทมนคงอยในคณงามความด

2) สงเสรม สนบสนน ใหเดกทมความประพฤตด ใหไดรบการศกษาจนส�าเรจการ

ศกษาและประกอบอาชพได

3) สงเสรมสนบสนน ชวยเหลอโรงเรยนทคณะกรรมการพจารณาเหนสมควรให

ความชวยเหลอเรงดวน โดยสรางความพรอมดานกายภาพใหแกโรงเรยน สรางจตส�านกให

30 องคความรราชบร องคความรราชบร 31

ครรกนกเรยน ใหนกเรยนรกคร พรอมทงพระราชทานชอโครงการนวา “โครงการกองทน

การศกษา” โดยแนวทางการด�าเนนการของโครงการเปนลกษณะปดทองหลงพระ

แรงบนดำลใจ

แรงบนดาลใจในการขบเคลอนการพฒนาคณธรรม จรยธรรม ในโรงเรยนโครงการ

กองทนการศกษา โดยมความมงมนทจะสนองพระราชประสงคในการสงเสรมการสรางคณ

งามความดใหเกดขนในโรงเรยน เพอใหโรงเรยนสรางคนดใหบานเมอง เพอปลกฝงอบรม

บมเพาะคณธรรม จรยธรรมใหเดกและเยาวชนเปนคนด มความซอสตยสจรต ขยน อดทน

สามารถพงตนเองได พฒนาศกยภาพครใหตระหนกในบทบาทหนาท ความรบผดชอบของ

อาชพคร การสรางเสรมคณธรรมจรยธรรมในโรงเรยน และเปนตนแบบทดงามของนกเรยน

พฒนากระบวนการมสวนรวมจากทกภาคสวนในการสงเสรมและพฒนาคณธรรมจรยธรรม

นกเรยน ลดพฤตกรรมทไมพงประสงคในโรงเรยน สงเสรมการสรางพฤตกรรมทพงประสงค

เพมขน เพอเปาหมายการสรางคนดสสงคม

องคควำมรหรอตนแบบทไดเรยนร

กาวแรกของของการขบเคลอนภารกจโครงการพฒนาคณธรรม จรยธรรม ใน

โครงการกองทนการศกษา คอ การอบรมเชงปฏบตการ “โครงการพฒนาโรงเรยนคณธรรม

จรยธรรม ในโครงการกองทนการศกษา” ไดมการกระตกตอมคด และกระตนจตวญญาณ

ของความเปนคร “พฒนาคร ครรวมคดรวมท�า นอมน�าความส�าเรจ นเทศตดตามผล” เพอ

ใหเกดครตนแบบ โดยการสอสารกบครและผทเกยวของ เพอใหเกดความเขาใจทชดเจน

รวมกนของทกฝายทเกยวของ และพฒนาทกษะการคดเชงระบบ คดเพอแกไขปญหา คด

สรางสรรค การสอสารเชงลกในองคกร และเปดโลกทศน เตมเตมความร ประสบการณใหมๆ

ศกษาดงานศกษาดงานตวอยางทด เพอใหครเปนกลไกส�าคญ ท�าหนาทเพาะบม

ตนกลาเยาวชนคนคณธรรม จรยธรรม ใหเตบโตงอกงาม แขงแรงพรอมกบภมคมกน ณ

โรงเรยนบางมลนากภมวทยาคม อ.บางมลนาก จงหวดพจตร และการศกษาดงาน ณ มล

นธพทธฉอจ ไตหวน

เปำหมำยกำรเปลยนแปลงทอยำกเหน

โครงการพฒนาคณธรรม จรยธรรม ในโครงการกองทนการศกษา สนบสนนใหมการ

สรางคณธรรมความด เพอ “คนคนดส สงคม” และสงเสรมใหเกด “คณธรรมทกพนท ความ

ดทงโรงเรยน” โครงงานคณธรรม ทเกด จากการมองเหนปญหารวมกน ของนกเรยน คร และ

พรอมใจกนในการแกปญหา “ปญหาทอยากแก ความดทอยากท�า” แลวน�าปญหาทอยาก

แกมารวมกนหาหนทางแกไขดวยหลกคณภาพ (Plan Do Check Action – PDCA.) และใช

ความดมาสราง “คานยม” ใหเปน “อตลกษณ” เพอเปนพลงผลกดนใหงานประสบผลส�าเรจ

ตามเปาหมาย โดยสงเสรมให “เดกคด เดกท�า เดกน�าเสนอ” จะเปนการเตรยมพลเมองให

รจกคดวเคราะห มความอดทน สามารถแกปญญา ท�างานรวมกบผอน ไดอยางสรางสรรค

และจะน�าสการเปลยนแปลงของนกเรยน คร ผบรหาร ชมชน และประเทศชาตตอไป

โรงเรยนบานโปงกระทงบนไดก�าหนดอตลกษณของโรงเรยนบานโปงกระทงบน

จ�านวน 3 อตลกษณ คอ ความซอสตย ความมวนย ความรบผดชอบ

วธกำรปฏบต/กระบวนกำรด�ำเนนกำร

โรงเรยนบานโปงกระทงบนด�าเนนงานโครงการพฒนาโรงเรยนคณธรรมจรยธรรม

ในโครงการกองทนการศกษา โดยใชหลกธรรมในการพฒนาคณธรรมของนกเรยนไปสความ

เปนเลศ ผานกระบวนการ “โปงกระทงบนโมเดล (P B M) 1 3 5”

P Philosophy คอ หลกธรรม

B Best คอ ความเปนเลศ

M Moral คอ คณธรรม

32 องคความรราชบร องคความรราชบร 33

เพอสงเสรมใหนกเรยนเกดคณธรรมตามอตลกษณ 3 ดานไดแก ความซอสตย ม

วนย และมความรบผดชอบ โดยการด�าเนนโดยใช โครงงานคณธรรม คอ โครงงานคนดศร

โปงกระทงบน MORALITY ท�าด 6 กจกรรม ไดแก

กจกรรมขบวนกำรตำสบปะรด

วตถประสงค

- ปลกฝงคณธรรม จรยธรรม ใหรจกรกษาความสะอาด

- สรางจตส�านกใหนกเรยนทงขยะใหลงถง

- ปลกฝงใหนกเรยนเหนคณคาของขยะ

การด�าเนนกจกรรม

- กจกรรมท 1 การประกวดแตงค�าขวญ

วธการ คอ นกเรยนทสนใจแตงค�าขวญสงเขาประกวด

- กจกรรมท 2 นางฟาใหดาว

วธการ คอ นกเรยนท�ากจกรรมตามเขตสทรบผดชอบตามปกต และทกๆวนนกเรยน

ทเปนแกนน�าจะเดนตรวจตามเขตพนท และจดไหนทสะอาดจดนนจะไดดาวไปวนละ 1 ดวง

และในวนศกร จะมการมอบรางวลใหกบนกเรยนทรบผดชอบทไดดาวมากทสด

- กจกรรมท 3 ทศนศกษา

วธการ คอ พานกเรยนทเปนแกนน�าไปดเตาแยกขยะ ทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

ต�าบล โปงกระทงลาง ซงม ถงขยะเปยก ขยะแหงและ ถงรไซเคล ใหเดกๆไดดเปนแนวปฏบต

นกเรยนทเปนแกนน�า น�าความรทได มาเผยแพรและปฏบตทโรงเรยน

ผลการด�าเนนกจกรรม

- นกเรยนมคณธรรม จรยธรรม และรจกรกษาความสะอาดมากขน

- นกเรยนมจตส�านกในการทงขยะใหลงถงมากขน

- นกเรยนเหนคณคาของขยะมากขน

- บรเวณตามพนตามถนนและทางเดนของโรงเรยนมขยะนอยลง

กจกรรมเทอยำงมระเบยบ

วตถประสงค

- เพอใหนกเรยนแตงกายสภาพ สะอาด เรยบรอย

- เพอใหนกเรยนแตงกายถกตองตามระเบยบ

- ทโรงเรยนก�าหนด

- เพอลดคานยมการแตงกายตามกระแสวยรน

- เพอใหนกเรยนเปนผมระเบยบวนยในตนเอง

การด�าเนนกจกรรม

- กจกรรมท 1 ประชาสมพนธ รณรงคการแตงกายทถกตอง

วธการ คอ ประชาสมพนธเสยงตามสาย ชวงเวลาเชาและพกกลางวน ตดปายรณรงค

เชญชวนใหนกเรยนแตงกายใหถกตอง นกเรยนแกนน�าเขาไปประชาสมพนธในหองเรยนทก

หอง

- กจกรรมท 2 ประกวดการแตงกาย

วธการ คอ จดประกวดการแตงกายของแตละระดบชน โดยครประจ�าชนและนกเรยน

แกนน�าเปนผสงเกตและบนทกคะแนน มอบรางวลเดอนละ 1 ครง

- กจกรรมท 3 รนพท�าดเปนตวอยาง

วธการ คอ นกเรยนแกนน�าและนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ซงเปนพใหญสดใน

โรงเรยน แตงกายถกตองตามระเบยบเพอเปนตวอยางใหนกเรยนรนนอง

ผลการด�าเนนกจกรรม

จากการจดกจกรรม “เท...อยางมระเบยบ” พบวา นกเรยนสวนใหญแตงกาย สะอาด

เรยบรอยและถกตองตามระเบยบของโรงเรยนเพมขน

กจกรรม ด. เดกปำกหวำน

วตถประสงค

- เพอใหนกเรยนพดจาไพเราะ

- เพอสรางสขนสยการพดทด

- สรางจตส�านกในการใหเกยรตซงกนและกน

การด�าเนนกจกรรม

- การอานหนงสอเกยวกบมารยาทไทย

- ประกวดมารยาทในแบบตางๆ

34 องคความรราชบร องคความรราชบร 35

- การร�าไทย

- นทานคณธรรม

กจกรรมทงหมดแถวตรง

วตถประสงค

- ปลกฝงคณธรรม จรยธรรม ใหรจกการเขาแถวใหเปนระเบยบ

- สรางจตส�านกใหนกเรยนเขาแถวตรง

- เสรมสรางสงคมทดใหกบนกเรยน

การด�าเนนกจกรรม

- กจกรรมท 1 การประกวดแตงค�าขวญ

วธการ คอ นกเรยนทสนใจแตงค�าขวญสงเขาประกวดเกยวกบทงหมดแถวตรงโดย

น�าค�าขวญตดประชาสมพนธในบรเวณโรงเรยนเพอปลกจตส�านกใหแกนกเรยนทกคน

- กจกรรมท 2 มาตรฐานวนยแถวตอนลก

วธการ คอ นกเรยนทกคนปฏบตกจกรรมตามมาตรฐานวนยแถวตอนลกหนาเสา

ธงทกวน

- กจกรรมท 3 การเดนแถวเปลยนวชาเรยน

วธการ คอ นกเรยนทกชนทเดนแถวเปลยนวชาเรยนตามหองปฏบตการตางๆ ให

ทกคนเดนแถวอยางเปนระเบยนโดยมหวหนาหองเปนผก�ากบดแล

- กจกรรมท 4 การเขาแถวรบบรการตางๆ

วธการ คอ นกเรยนทกคนตองเขาแถวเพอรบบรการตางๆ เชน รบประทานอาหาร

ซอของ-ขนม เดนทางกลบบาน สงงานคร เขาหองน�า ขนลงรถรบ-สงนกเรยน

ผลการด�าเนนกจกรรม

- นกเรยนมคณธรรม จรยธรรม และรจกการเขาแถวใหเปนระเบยบ

- นกเรยนมจตส�านกในการเขาแถวตรงมากขน

- นกเรยนเหนคณคาของการเขาแถวมากขน

- ท�าใหโรงเรยนเปนระเบยบ

กจกรรมเพอนชวยเพอนพสอนนอง

วตถประสงค

- เพอสรางความสมพนธอนดระหวางรนพ

- และรนนอง

- เพอใหรนพทมทกษะถายทอดความรสรนนอง

- เพอใหรนนองน�าเอาความรทไดไปใชประโยชนในการพฒนาตนเองและโรงเรยน

- เพอใหโรงเรยนมแหลงเรยนรเพมขน

ผลการด�าเนนกจกรรม

- นกเรยนมความสมพนธอนดระหวางรนพ

- และรนนอง

- นกเรยนมทกษะถายทอดความรสรนนอง

- นกเรยนสามารถน�าเอาความรทไดไปใชประโยชนในการพฒนาตนเองและ

โรงเรยน

- โรงเรยนมแหลงเรยนรเพมขน

กจกรรม บวร จตอำสำ

วตถประสงค

- เพอปลกฝงคณธรรมใหนกเรยนเปนคนด มจตใจเอออาทรตอเพอนมนษยดวยกน

- เพอพฒนาการเปนผให ในดานการแบงปนสงของและก�าลงกาย

- เพอใหนกเรยนรจกเสยสละเพอประโยชนสวนรวมและมความสามคคในหมคณะ

- เพอใหนกเรยนฝกการท�างานเปนทม การเปนผน�า และผตามทด

การด�าเนนกจกรรม

- กจกรรมท 1 รกษาความสะอาด บาน วด โรงเรยน ชมชน ใหนาอย

วธการ คอ นกเรยนท�ากจกรรมตามเขตสทรบผดชอบตามปกต และทกๆวนนกเรยน

ทเปนแกนน�าจะเดนตรวจตามเขตพนท ท�าปายค�าขวญรณรงค บนทกการท�าความด

- กจกรรมท 2 ดแลชวยเหลอเดกและคนชรา

วธการ คอ นกเรยนท�ากจกรรมดแลชวยเหลอเดกและคนชราทกวนพธ นกเรยนจะ

36 องคความรราชบร องคความรราชบร 37

ออกไปเยยมเดกและคนชราทบาน และจดกจกรรมตามความเหมาะสม

- กจกรรมท 3 ชวยงานชมชน

วธการ คอ นกเรยนเปนคนประสานความรวมมอระหวางสมาชก ผน�าชมชน พระ

ภกษ

คอยใหความรวมมอ เมอมกจกรรมตาง

- กจกรรมท 4 จตส�านกอนรกษสงแวดลอม

วธการ คอ นกเรยนชวยปลกและรดน�าตนไมตามบรเวณรอบๆโรงเรยน พรอมกบ

เขยนค�าขวญเกยวกบการอนรกษสงแวดลอม

ผลกำรด�ำเนนกจกรรม

- นกเรยนมคณธรรม เปนคนด มจตใจเอออาทรตอเพอนมนษยดวยกน

- นกเรยนสามารถพฒนาการเปนผให ในดานการแบงปนสงของและก�าลงกาย

- นกเรยนรจกเสยสละเพอประโยชนสวนรวมและมความสามคคในหมคณะ

- นกเรยนมการท�างานเปนทม การเปนผน�า และผตามทด

จากกระบวนการดงกลาว โรงเรยนบานโปงกระทงบน ใชโครงงานคณธรรมเปน

เครองมอในการขบเคลอนกจกรรม เมอไดด�าเนนการมาเปนระเวลาหนง จนกจกรรมตางๆ

เกดความยงยน จนกลายเปนกจกรรมตามวถชวตของนกเรยน ทางผบรหาร คณะคร และ

นกเรยน ไดก�าหนดอตลกษณ ของโรงเรยนเพมขนอก 2 คณธรรม คอ มจตสาธารณะ และ

อยอยางพอเพยง

บทเรยนจำกกำรด�ำเนนงำนปจจยควำมส�ำเรจ

ผบรหารสถานศกษามภาวะผน�าทด มการบรหารจดการทด ยตธรรม ซอตรง โปรงใส

มงมนในการท�างาน และรบฟงความคดเหนของผอน มการบรหารงานแบบมสวนรวม

ใหเกยรตผใตบงคบบญชา ไวใจ และเชอใจในการท�างานของผใตบงคบบญชา และเปน

แบบอยางทดใหกบผใตบงคบบญชาเสมอมา

คณะครมความสามคค เสยสละ มศรทธาและความมงมนเปนทตงการเปลยนแปลง

ความคด การพฒนาจตวญญาณความเปนคร รวมคด รวมท�า และเปนตวอยางทดใหกบ

นกเรยน

นกเรยนเกดความรวมมอ และความมงมนตงใจทงทางดานการเรยน และทางดานจต

อาสา รวมทงยงเปนแกนน�าทเขมแขงเพอความยงยนตามเจตนารมณของโครงการกองทน

การศกษาในพระบาทสมเดจพระเจาอยหวตอไป

การมสวนรวมของพอแม/ผปกครอง/ชมชน ผปกครองและชมชน บตรหลานทผ

ปกครองไดใหความไววางใจกบทางโรงเรยนทสงมาเรยนทโรงเรยนบานโปงกระทงบน ได

บตรหลานทมคณภาพ ทงทางดานคณธรรม จรยธรรมทดงาม และเตบโตไปเปนพลเมองท

ดแกประเทศชาตตอไป

ความรวมมอระหวางองคกรภาคเครอขายตาง ๆ ใหการสนบสนนในการด�าเนน

โครงการ

ปญหำอปสรรค

ในการด�าเนนในระยะแรกไมเกดผลการเปลยนแปลงทชดเจนท�าใหผกครองไมให

ความรวมมอในการด�าเนนกจกรรมเทาทควร

สงทจะด�ำเนนงำนตอใหเกดควำมยงยน

การพฒนาโรงเรยนคณธรรมจรยธรรมในโครงการกองทนการศกษาของโรงเรยน

บานโปงกระทงบน จากจดเรมตนของการด�าเนนโครงการ ทางสถานศกษาภายใตความรวม

มอของ ผบรหารสถานศกษา คณะคร และนกเรยน มการก�าหนดอตลกษณของโรงเรยน ให

มความสอดคลองกบแนวทางการพฒนาโรงเรยนคณธรรม ภายใตอตลกษณทวา มความ

ซอสตย มวนย และมความรบผดชอบในปการศกษา 2558 ผบรหารสถานศกษา คณะคร

และนกเรยน ไดเพมอตลกษณของโรงเรยนเพอใหเกดความยงยนในการสรางเยาวชน ภาย

38 องคความรราชบร องคความรราชบร 39

ใตอตลกษณทวา มความซอสตย มวนย มความรบผดชอบ สรางจตสาธารณะ และอยอยาง

พอเพยง เพอชวยกนสรางคนดใหกบบานเมอง สอดคลองกบ พรบ.การศกษาแหงชาต พ.ศ.

2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 และ (ฉบบท 3) พ.ศ.2553 มาตรา 6 การจดการ

ศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณ ทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความ

ร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการด�ารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยาง

มความสข เพยง โดยการน�าคณธรรมอตลกษณ ทง 5 คณธรรมของโรงเรยน มาสอดแทรก

และเชอมโยงกบกจกรรมตางๆ ทนกเรยนไดปฏบตในวถชวตประจ�าวนใหเกดความยงยน

เชน กจกรรม แปรรปผลผลตปลกจตความพอเพยง

วทยำลยคณธรรม วทยำลยเทคนคโพธำรำม อ�ำเภอโพธำรำม

ขอมลโดย นายชศกด นายะสนทรกล ผเขยน นายสนต นวมทนงค

จดเดนของวทยำลยเทคนคโพธำรำม

วทยาลยเทคนคโพธาราม เปนหนงในโรงเรยนในโครงการกองทนการศกษา รนท

1 ซงด�าเนนงานตงแตป 2555 ซงเปนโครงการในพระราชกระแสรบสงในพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหว รชกาลท 9 ซง มพระราชประสงคจะพระราชทานพระราชทรพยสวนพระองค

ใหจดตงโครงการ “กองทนการศกษา”โดยทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหประธานองคมนตร

เปนประธานโครงการกองทนการศกษา เพอพระราชทานการศกษาแกเดกทวไป โดยม

วตถประสงคของโครงการ ดงน

1. สงเสรม สนบสนน และปลกฝงคานยมการยดมนในคณธรรมจรยธรรม เพอให

เดกเตบโตเปนพลเมองทมนคงอยในคณงามความด

2. สงเสรมและสนบสนนเดกทมความประพฤตดแตยากจนใหไดรบการศกษาจน

ส�าเรจการศกษา

3. สงเสรม สนบสนนและชวยเหลอโรงเรยนทคณะกรรมการพจารณาเหนสมควร

วทยาลยเทคนคโพธาราม ทมนายชศกด นายะสนทรกล เปนผอ�านวยการ ไดสนอง

พระมหากรณาธคณตงแตป 2555 โดยด�าเนนงานโครงการวทยาลยคณธรรมจนเปนตน

แบบพฒนาบคลากรตงแตผบรหาร ครอาจารย นกเรยน นกศกษา ไปจนพอแมผปกครองท

เปนแบบอยางทดงามในสงคม นกเรยน นกศกษา มองไปทางไหนพบกบความเปนระเบยบ

เรยบรอย เคารพนบนอบ ซอสตย รประหยดรบผดชอบ รกษาสบสานประเพณวฒนธรรม

ไทย และมจตอาสาชวยเหลอเกอกลผอน

บอกเลำ กวำจะมำเปนวนนได

วทยาลยเทคนคโพธาราม จดตงขนเมอวนท 1 มถนายน พ.ศ. 2480 บนเนอท 8 ไร

เศษ บนพนทของวดโชค อยรมฝงแมน�าแมกลองดานทศตะวนออกของอ�าเภอโพธาราม เขต

เทศบาลโพธาราม จงหวดราชบร ตงแตป พ.ศ. 2480 จนถงป พ.ศ. 2511 และไดยายมา

จากวดโชค มาตงทธรณสงฆวดราง ชอวด “โรงมา” หม 3 ต�าบลบานฆอง อ�าเภอโพธาราม

40 องคความรราชบร องคความรราชบร 41

ตงแตวนท 25 กรกฎาคม 2511 มาจนถงปจจบน

ปจจบนตงอยเลขท 56/1 หม 3 ถนนเพชรเกษม (สายเกา) ต�าบลบานฆอง อ�าเภอ

โพธาราม จงหวดราชบร รหสไปรษณย 70120 เบอรโทรศพท 032-231311 เบอรโทรสาร

032-232628 มพนททงหมด 35 ไร 7 งาน 79 โดยล�าดบการเปลยนชอสถานศกษา ตาม

สภาพการณ

พ.ศ. 2480 กระทรวงศกษาธการไดประกาศกอตงโรงเรยนชางทอผา เปนการ

สงเสรมใหประชาชนมอาชพตามนโยบายของรฐบาลสมยนน

พ.ศ. 2481 เปลยนชอโรงเรยนจาก “โรงเรยนประถมชางทอผาโพธาราม” เปน

“โรงเรยนประถมชางทอผาธรรมเสนาน” เพอเปนอนสรณแกทานเจาคณธรรมเสนาน

เจาคณะจงหวดราชบร และเจาอาวาสวดโชคซงเปนผอปถมภโรงเรยน

พ.ศ. 2483 เปลยนชอจาก “โรงเรยนประถมชางทอผาธรรมเสนาน” เปน “โรงเรยน

ชางทอผาตวนภษาอทศ” เพอเปนเกยรตแก นายเทศ นางผอง ตวนภษา ทสรางอาคารเรยน

คอนกรตเสรมเหลก 2 ชน 4 หองเรยน ให 1 หลง

พ.ศ. 2493 เปลยนชอจาก “โรงเรยนชางทอผาตวนภษาอทศ” เปน “โรงเรยนชาง

ทอผาโพธาราม”

ตามระเบยบของกรมอาชวศกษาวาดวยการเรยกชอสถานศกษา โดยใชชอจงหวด

หรออ�าเภอแทน เปดสอนหลกสตรมธยมอาชวศกษาตอนตน และมธยมอาชวศกษาตอน

ปลาย แผนกชางทอผา

พ.ศ. 2504 เปดสอนหลกสตรมธยมศกษาตอนปลาย สายอาชพแผนกชางทอผา

พ.ศ. 2511 ยายโรงเรยนมาตงทธรณสงฆวดรางชอ “วดโรงมา” หม 3 ต�าบลบาน

ฆอง อ�าเภอโพธาราม จงหวดราชบร เนองจากสถานทเดมคบแคบ

พ.ศ. 2512 งดรบนกเรยนในระดบมธยมศกษาตอนตน

พ.ศ. 2518 เปลยนชอจาก “โรงเรยนชางทอผาโพธาราม” เปน “โรงเรยนเทคนค

อตสาหกรรมสงทอ”

เพอใหสอดคลองตามความหมายของ ธรกจอตสาหกรรมสงทอ

พ.ศ. 2519 เปลยนชอจาก “โรงเรยนเทคนคอตสาหกรรมสงทอ” เปน “วทยาลย

อาชวศกษาราชบร วทยาเขต 2” ตามประการศของกระทรวงศกษาธการ ทใหรวมโรงเรยน

เทคนคราชบร กบโรงเรยนเทคนคอตสาหกรรมสงทอ

พ.ศ. 2522 เปลยนชอจาก “วทยาลยอาชวศกษาราชบร วทยาเขต 2” เปน “วทยาลย

เทคนคโพธาราม”เพอสะดวกแกการบรหารสถานศกษา สงกดกองวทยาลยเทคนค

กรมอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ

พ.ศ. 2523 เปลยนชอจาก “วทยาลยเทคนคโพธาราม” เปน “วทยาลยโพธาราม”

ตามลกษณะเนอหาวชาทสอนทไมเหมอนสถาบนการศกษาอน ซงเปนกระบวนการจดการ

เกยวกบเรองผา และยายสงกดไปขนกบกองวทยาลยอาชวศกษา

พ.ศ. 2528 เปลยนชอจาก “วทยาลยโพธาราม” เปน “วทยาลยเทคนคโพธาราม”

ตามประกาศของกระทรวงศกษาธการ และโอนยายสงกดไปขนกบ กองวทยาลยเทคนค

กรมอาชวศกษา

ปจจบน “วทยาลยเทคนคโพธาราม” สงกด ส�านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

กระทรวงศกษาธการภายใตปรชญา ฝมอด มวนย ใฝคณธรรม น�าเทคโนโลย อตลกษณของ

วทยาลยคอ วนย พอเพยง จตอาสา เอกลกษณ มงมนพฒนาสมรรถนะผเรยน เพอบรการส

ชมชน วทยาลยเทคนคโพธาราม ไดมอบวสยทศน และพนธกจมาดงตอไปน

วสยทศน จดการอาชวศกษา มงพฒนาผเรยนสมาตรฐานสากล บนพนฐานหลก

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

พนธกจ ไดแก พฒนาผเรยนและผส�าเรจการศกษา พฒนาหลกสตรและการจดการ

เรยนการสอนจดกจกรรมพฒนาผเรยน บรการวชาชพสชมชน พฒนานวตกรรมและการวจย

เสรมสรางภาวะผน�าและการจดการ จดระบบประกนคณภาพภายใน

ปญหำทอยำกแก ควำมดทอยำกท�ำ

เยาวชนในพนทแหงนอยในจดทมความเสยงยาเสพตด มการทะเลาะววาท และ

ประสบปญหาทองไมพรอม คณะครจงมความตองการทจะแกไขปญหาเหลานใหลดนอยลง

จงไดไปศกษาดงานทโรงเรยนบางมลนากภมวทยาคม จงหวดพจตร ทเปนตนแบบโรงเรยน

คณธรรม เพอน�ามาปรบใชกบทางวทยาลย เพอสรางคณธรรมใหแกเยาวชน นกเรยน

นกศกษาของวทยาลยเทคนคโพธาราม

กระบวนกำรพฒนำ (ขนตอน/วธกำร/กลไก)

การด�าเนนโครงการพฒนาวทยาลยคณธรรม มรายละเอยดการด�าเนนงาน ดงน

ขนท 1 ตระหนก ผบรหาร คร นกศกษา ศกษาดงาน อบรม และรายงานความ

กาวหนา

42 องคความรราชบร องคความรราชบร 43

- คณะคร ศกษาดงานโรงเรยนคณธรรม ณ โรงเรยนบางมลนากภมวทยาคม อ�าเภอ

บางมลนาก จงหวดพจตร

- ประชมเชงปฏบตการพฒนาครและบคลากรของวทยาลย

- นกเรยนแกนน�าเขาอบรมเชงปฏบตการผน�านกเรยน นกศกษา จตอาสา

ขนท 2 เรยนร ผบรหาร คร นกศกษา รวมคดอตลกษณ วนย พอเพยง จตอาสา

- ปฏบต 5 ออน : มอออน ปากออน กายออน หวออน ใจออน

- กลยทธ 3 ท : ทมห ทมตา ทมใจ

ขนท 3 ปฏบต ปฏบตอยางสม�าเสมอ คดบวก ใหแรงเสรมทางบวก

- นกเรยน คด ท�า น�าเสนอโครงการ ปญหาทอยากแก ความดทอยากท�า

- วนย : นกเรยนมสมมาคารวะ แตงกายถกระเบยบ ไมทะเลาะววาท

- พอเพยง : ของหายไดคน ไมลกขโมย ประหยดอดออม

- จตอาสา : เสยสละแบงปน ชวยเหลอโดยสมครใจไมหวงผลตอบแทน

ขนท 4 ประเมนผล จากตวบงชตามอตลกษณ

- ดานวนย : มสมมาคารวะ ไมทะเลาะววาท แตงกายถกระเบยบ รวมกจกรรม

หนาเสาธง

- ดานพอเพยง : ไมลกขโมย ประหยดอดออม ใชทรพยากรของวทยาลยอยาง

ประหยด

- ดานจตอาสา : เสยสละ แบงปน ชวยเหลอโดยสมครใจโดยไมหวง ผลตอบแทน

กำรเปลยนแปลงทเกดขนกบวทยำลยเทคนคโพธำรำม

1. ดานกระบวนความรวมมอของครและนกเรยน

- นกเรยน นกศกษาใหความรวมมอกบครในการเรยน การเขารวมกจกรรมและ

พฒนาวทยาลยมากขน

- นกเรยน นกศกษา ใหความรวมมอในการสรางชอเสยงใหทางวทยาลยมากขน

เชน ท�าโครงการท�าผาหมตานภยหนาว

- ครและนกเรยนแกนน�าคณธรรม ไดรวมกนสรางสรรคกจกรรมสงเสรมคณธรรม

ใหกบทกคนในวทยาลย ท�าใหเกดอตลกษณทวา “วนย พอเพยง จตอาสา”

2. ดานภมทศนของวทยาลย

- มปาย รณรงคดานคณธรรมความดในทกพนทของวทยาลย เชน ปายคณธรรม

ทกพนท ความดทงวทยาลยฯ ปายอตลกษณ “มวนย พอเพยง จตอาสา” ปาย

แสดงพระราชด�ารสและพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ

ตดไวทกพนทของวทยาลย เปนตน

- มการปรบปรงอาคารเรยน ทาสสวยงาม และสงแวดลอมภายในวทยาลยทรมรน

ทนสมย นาอย นาด นาเรยน และนาท�างาน

3. การด�าเนนงานวทยาลยตนแบบคณธรรมจรยธรรม โดยมเปาหมายใหนกเรยน

นกศกษาเปนผมวนย มความรบผดชอบ ออนนอมถอมตน เออเฟอเผอแผ รจกการประหยด

อดออม รกษาทรพยากรของสถานศกษา เสยสละ แบงปน ชวยเหลอผอนโดยไมหวงผล

ตอบแทน เขารวมกจกรรมตาง ๆ ของสถานศกษาและชมชน มสมมาคารวะ ไมทะเลาะ

ววาท แตงกายถกตองตามระเบยบ เขารวมกจกรรมหนาเสาธง และไมลกขโมย ผานการ

ด�าเนนโครงงานจตอาสาตาง ๆ เชน โครงงานจตอาสาซอมเครองใชไฟฟาสชมชน โครงงาน

ตดตงและเดนไฟฟาทวทยาลยเกษตรและเทคโนโลยฯ โครงงานอเลกทรอนกสการณไกล

ใสใจพระวษณ โครงงานจตอาสาขยะลงหลม โครงงานบ�ารงรกษารถจกรยานยนต โครงงาน

สงทออาสาพฒนาความสะอาด เปนตน

จากการด�าเนนงานพบวา เกดผลการเปลยนแปลงดานพฤตกรรมของนกเรยน

นกศกษาไปในทางทดขน นกเรยน นกศกษามสมมาคารวะ แตงกายถกระเบยบ มน�าใจ ม

จตอาสา และมระเบยบวนย สอดคลองกบอตลกษณคณธรรม “วนย พอเพยง จตอาสา”

นอกจากนน วทยาลยเทคนคโพธาราม เปนแหลงศกษาดงานดานการพฒนาคณธรรมใหกบ

สถานศกษาตางๆ ทงในจงหวดและตางจงหวด มสถานศกษาและองคกรตางๆ น�าบคลากรใน

สงกดศกษาดงานทวทยาลยเปนจ�านวนมาก และครแกนน�าคณธรรมไดเปนวทยากรพเลยง

ใหกบหนวยงานตางๆ ทสนใจการด�าเนนงานดานคณธรรม เชน โรงพยาบาลบานโปง และ

หนวยงานคณธรรมตางๆ ในจงหวดราชบร เปนตน

บทเรยนทไดรบ

วทยาลยเทคนคโพธารามไดพยายามทจะผลตบคลากรไดตรงตามอตลกษณทไดตงไว

ซงจะท�าให นกเรยน นกศกษามคณลกษณะเฉพาะตว คอ มวนย มความพอเพยง และมจต

อาสา ทแทจรง วทยาลยเทคนค โพธารามไดพยายามและลงมอปฏบตตามจดมงหมายของ

44 องคความรราชบร องคความรราชบร 45

สถานศกษา ทจะท�าใหนกเรยน นกศกษา ไดรบองคความร และประสบการณ จากสถาน

ศกษาแหงนไปอยางมคณภาพ และมคณธรรม เขาสตลาดแรงงาน ท�าใหครอบครว ชมชน

และประเทศชาตมความเจรญกาวหนาอยางมคณภาพและมคณธรรม

ขอเสนอ ตอกำรขยำยผลในอนำคต

วทยาลยเทคนคโพธารามมงมนทจะท�าใหความเปน “วทยาลยคณธรรม” มความ

อยางยงยน ไมใชเพยงหนาทของ ใครคนใดคนหนง หรอฝายใดฝายหนง แตเปนหนาทของ

ทกคนทอยในรวของวทยาลย การสรางองคความร ยอมท�าใหเกดความตระหนก และเกดการ

ปฏบตเปนรปธรรม วทยาลยจงตองด�าเนนการอบรมสรางองคความร ความเขาใจแกคณะ

ผบรหาร คร บคลากร นกเรยน นกศกษาทเขามาใหม เพอใหเกดความเขาใจ และปฏบต

ตนเปนแบบอยางไดอยางเหมาะสม

หมบำนเศรษฐกจพอเพยง “อยเยน เปนสข” บำนเหลำมะละกอ ต�ำบลทงหลวง อ�ำเภอปำกทอ จงหวดรำชบร

เรองและภาพ โดยนายอบล แชมชอย หวหนาศนยเครอขายปราชญชาวบาน กลมเกษตรอนทรยบานเหลามะละกอ

บานเหลามะละกอ หมท 15 ต�าบลทงหลวง อ�าเภอปากทอ จงหวดราชบร ไดด�าเนน

การ น�าศาสตรพระราชา หลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยง มาเปนแนวทางในการพฒนา

ชมชน จากหมบานทมปญหาความยากจน ครวเรอนมหนสนทงในและนอกระบบ รวม

กนมากกวา 30 ลานบาท พฒนาอยางคอยเปนคอยไปดวยศาสตรพระราชา ปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยง สงผลใหชมชนมความเปนอยทดขนจนไดรบรางวลหมบานเศรษฐกจพอ

เพยง “อยเยน เปนสข” รบโลพระราชทานจากสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราช

กมาร ในป พ.ศ.2549 เปนหมบานตนแบบเศรษฐกจพอเพยง มศนยเครอขายปราชญชาว

บานกลมเกษตรอนทรยบานเหลามะละกอ เปนศนยถายทอดความร การประยกตใชหลก

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงใหกบคนในชมชน ผทสนใจทงในจงหวดและตางจงหวด เปนสถาน

ทอบรมเกษตรกรของกระทรวงเกษตรและสหกรณ สถานทอบรมลกคา ธ.ก.ส. เปนสถานท

ศกษาดงานของผทสนใจ รายบคคล ครอบครว หมคณะ องคกรทงภาครฐและเอกชนตงแต

ป 2549 จนถงปจจบน และสอทวไดน�าผลงานของบานเหลามะละกอออกเผยแพรจ�านวน

หลายรายการ เชน รอยยมของแผนดน หมบานฐานไต คนไทยหวใจเกษตร เกษตรอนทรย

ชชองรวย ตะวนรง เกษตรฮอทนวส เปนตน

46 องคความรราชบร องคความรราชบร 47

กอนจะมำเปนวนน

บานเหลามะละกอแยกมาจากบานหนองววด�า หมท 11 ต�าบลทงหลวง อ�าเภอ

ปากทอ จงหวดราชบร เมอป พ.ศ.2542 ครวเรอน 142 ครวเรอน ประชากรชาย หญง รวม

620 คน จากการศกษาสภาพชมชน พบวาครวเรอน 149 ครวเรอน จากการส�ารวจ จปฐ.

(ความจ�าเปนพนฐาน) ของกระทรวงมหาดไทย มครวเรอนต�ากวาเกณฑ 52 ครวเรอน ม

ปญหาหนสนมากกวา 30 ลานบาท ซงเปนปญหาของชมชน ความแตกแยกของครอบครว

เนองจากอาชพเกษตรกรรมใชปยเคม ยาเคมตามกระแสการโฆษณาชวนเชอของรานคา

การท�าเกษตรมตนทนสงและการด�ารงชวตทฟมเฟอย ท�าใหรายไดไมพอกบรายจาย การท�า

เกษตรไมไดผล จงออกไปท�างานตางจงหวดในโรงงานอตสาหกรรมในจงหวดสมทรสงคราม

สมทรสาคร ออกบานเชามดกลบมดค�า ครอบครวไมมเวลาท�ากจกรรมรวมกน ไมมเวลาดแล

ลกหลานท�าใหลกหลานขาดเรยน มวสม ตดยาเสพตด เกดปญหาหยาราง คนในชมชน ไมม

เวลาท�ากจกรรมรวมกน ขาดความรกความสามคคกน อนเปนปญหาทส�าคญของชมชน จาก

การวเคราะหสภาพปญหาพบวาสาเหตของปญหาเกดจาก

1. ครวเรอนมการใชจายฟมเฟอยไปตามกระแสวตถนยม รวมทงคานยมในการจด

งานประเพณตาง ๆ เชน งานบวช งานแตง งานศพ ฯลฯ ทจดงานแขงขนกนมการใชจาย

จ�านวนมาก

2. ครวเรอนสวนใหญมอาชพเกษตรกรรม ท�านา ท�าไร ปลกผก ทใชปยเคม สาร

เคมจ�านวนมาก ท�าใหดนเสยเสอมสภาพ ระบบนเวศนเสย มตนทนสง ท�าใหรายไดไมเพยง

พอ ตองกเงนมาลงทน เปนหนตอเนอง

3. ชมชนไมมแหลงเงนของตนเอง ครวเรอนสวนใหญอยในพนท สปก. ไมมเอกสาร

สทธ เพอน�าไปเปนหลกฐานกเงนในระบบกบธนาคารได ตองไปกเงนนอกระบบ ซงมดอก

เบยแพง

4. คนในครอบครวตองแยกกนท�างาน บางคนตองไปท�างานตางจงหวด ท�าให

ครอบครวขาดความอบอน แตกแยก ลกหลานไมสนใจเรยน มวสม บางคนตดยาเสพตด

5. คนในชมชนไมมเวลาท�ากจกรรมรวมกน ไมมเวลาท�ากจกรรมทางศาสนา ท�าให

คน ในชมชนขาดความรกความสามคคกน

ปญหำทอยำกแก ควำมดทอยำกท�ำ

ผน�าชมชนไดประชมปรกษาหารอในการแกปญหาและพฒนาชมชนในเรองทตอง

ด�าเนนการอยางเรงดวน คอ

1. การปรบแนวคดในการด�าเนนชวตของคนในชมชนใหมการประหยด พงพา

ตนเอง ทงในการด�ารงชวตประจ�าวน และงานประเพณตาง ๆ

2. การท�าเกษตรทลด ละ เลกการใชสารเคม กลบมาใชวตถธรรมชาต

3. สรางความรก ความสามคคของคนในชมชน รวมทงฟนฟวฒนธรรมประเพณท

ดงามของชมชน

4. แกไขปญหายาเสพตดในชมชน

กระบวนกำรพฒนำของชมชน

จากกระแสเกดวกฤตเศรษฐกจฟองสบแตก ในป พ.ศ. 2540 ท�าใหหลกปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชกาลท 9 มผน�ามาประยกตใช

ในตนเอง ครอบครว ชมชน จนเปนตวอยางในภมภาคตาง ๆ ของประเทศ รวมทงหนวย

งานภาครฐไดน�าออกเผยแพรทงเปนเอกสาร ทว การประชมอบรมสมมนา ท�าใหผน�าชมชน

บานเหลามะละกอมความเชอมนศรทธาในการน�าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาแก

ปญหาของชมชน โดยไดเรมอยางคอยเปนคอยไปตามล�าดบ ดงน

1. ปรบแนวคดของคนในชมชน โดยการชแจงหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ในการประชมประชาคมประจ�าเดอน

2. น�าผทสนใจไปศกษาดงานชมชนทประสบความส�าเรจทงในจงหวดและตาง

จงหวดเพอน�ามาใชในชวตของตนเอง และเผยแพรใหกบญาตพนอง เพอน

3. ผน�าดานกจกรรมในการด�าเนนชวตเปนตวอยาง เชน การลดรายจายในครวเรอน

การปลกพชผกกนเอง การลดรายจายทฟมเฟอย การท�าบญชครวเรอน

4. การลด ละ เลก การท�าเกษตรเคม โดยชแจงใหเหนโทษของการใชสารเคม เชน

ดนเสอมสภาพ ระบบนเวศนเสย คาใชจายสง รางกายเจบปวยจากการรบสารเคม การให

เจาหนาทโรงพยาบาลปากทอมาเจาะเลอดน�าผลไปตรวจพบวา เกษตรกรรอยละ 90 ทมา

ตรวจเลอดมสารตกคางในเมดเลอดสง ท�าใหเกษตรกรเกดความกลวและรวมมอในการลด

ละ เลก การใชสารเคม กลบมาใชวสดตามธรรมชาต เชน ปยหมก ปยอนทรยน�า ฮอรโมน

ไข จลนทรยทองถน น�าสมควนไม สมนไพรไลแมลง ฯลฯ

48 องคความรราชบร องคความรราชบร 49

5. แกปญหาแหลงเงนทน โดยจดตงกลมสจจะออมทรพย มการใหสมาชกออมเงน

เดอนละ 50 – 200 บาท เชญชวนผทมเงนมาเปนสมาชกฝากเงน เพอใหผทเดอดรอนกเงน

ไปช�าระหน ทนในการประกอบอาชพ การศกษาของลกหลาน ฯลฯ

6. การแกปญหาตาง ๆ ในชมชน ไดจดการดแลกนเองออกเปนคมบาน จ�านวน

12 คม มคณะกรรมการคม เพอดแลแกปญหาตาง ๆ ของครวเรอนสมาชกเปนเบองตน

น�าปญหาทไมสามารถแกปญหาไดน�าเสนอทประชมประชาคมหมบาน เพอรวมกนแกปญหา

7. แกปญหายาเสพตดของชมชน โดยคณะกรรมการประจ�าคมบาน และรวมกบ

ปปส. ภาค 7 ด�าเนนกจกรรม 9 ขนตอนในการแกปญหาของชมชน การจดตงกองทนแม

ของแผนดน เพอดแลเรองยาเสพตด

8. สงเสรมดแลสขภาพของคนในชมชนใหมรางกายแขงแรงตามวย มสขภาพจตด

มสมมาชพ มสงแวดลอมทด ครอบครวอบอน โดยรวมกจกรรมกบต�าบลสขภาวะ

9. ฟนฟระบบนเวศนของชมชน โดยจดตงธนาคารตนไมสงเสรมใหครวเรอนปลก

ตนไม 3 อยาง ประโยชน 4 อยางตามพระราชด�ารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชกาล

ท 9 ในพนทของตนเอง และพนทสาธารณะของชมชน เพอปลกจตส�านกใหรกตนไม ดแล

รกษาตนไมและเปนการออมเงนไวกบตนไม

10. สงเสรมขนบธรรมเนยมประเพณของชมชน การรณรงคใหคนเขาวด ฟงธรรม

รวมกจกรรมทางศาสนา การจดงานประเพณ “เยาวชนสานสายใยผสงวย” ในเทศกาลวน

สงกรานต มการมอบสงของใหผสงอาย การรดน�าขอพรกบผสงอายเปนงานประเพณประจ�าป

11. สงเสรมใหคนในชมชนเปนพลเมองดวถประชาธปไตย

1) การเคารพศกดศรความเปนมนษย

2) การเคารพสทธ เสรภาพ และกฎหมาย

3) มความรบผดชอบตอตนเอง ตอผอน ตอสงคม และประเทศชาต

กำรเปลยนแปลงทเกดขน

จากการน�าแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในการพฒนาชมชน

ตงแต ป 2543 อยางคอยเปนคอยไปตามล�าดบขน จากเศรษฐกจพอเพยงขนพนฐานใหบคคล

ครวเรอน มการด�ารงชวตแบบประหยดพงพาตนเอง มการออม การดแลรกษาสขภาพ การ

ประกอบสมมาชพดวยความเพยร การน�าความรมาพฒนาอาชพ การท�าอาชพเสรม การใช

สทธการท�าหนาท ความรบผดชอบตอสงคม มจตสาธารณะ การรวมกลมชวยเหลอกน เชน

กลมเกษตรอนทรยบานเหลามะละกอ กลมสจจะออมทรพย กลมฌาปนกจ กลมเลยงสกร

กลมเลยงโคอนทรย ธนาคารตนไม การจดตง ศนยระงบขอพพาทของชมชน ฯลฯ สงผล

ใหการแกปญหาและการพฒนาชมชนไดอยางเปนรปธรรม ไดแก

1. ครวเรอนมการด�ารงชวตอยางพอเพยง มรายไดจากการประกอบสมมาชพเพยง

พอ มเงนเหลอออม มสขภาพอนามยทด ครอบครวอบอน ลกหลานไดรบการเอาใจใสจาก

พอแมผปกครอง ปญหาหยารางหมดไป ไมมการขายแรงงานตางจงหวด มการพฒนาอาชพ

การท�าอาชพเสรม

2. มการรวมกลมชวยเหลอซงกนและกน มความรกความสามคครวมกน ท�า

กจกรรมตาง ๆ ของชมชน เชน การพฒนาในวนส�าคญตาง ๆ การพฒนาชมชน การพฒนา

วดสงสาธารณะตาง ๆ

3. การระงบขอพพาทตาง ๆ ของคนในชมชน โดยศนยระงบขอพพาทของชมชน

ไดระงบ ขอพพาทตาง ๆ กอนการแจงความกบต�ารวจ ท�าใหคนในชมชนมความเขาใจกน

และสามคคกน

4. ชมชนมแหลงเงนของตนเอง มกลมสจจะออมทรพย มสมาชกจ�านวน 726 คน

มเงนออมในปจจบน 10 ลานเศษ มเงนสวสดการ 1 ลานเศษ เปนแหลงเงนใหสมาชกไดก

เงนไปแกปญหาตาง ๆ ของครวเรอน แกปญหาการไปกเงนนอกระบบซงมดอกเบยแพง ม

เงนสวสดการใหกบสมาชกเกดได 500 บาท ปวยนอนโรงพยาบาลคนละ 300 บาท ไมเกน

15 คน ตายได 5,000 บาท จดซอทดนสราง ทพกอาศย จ�านวน 40 ไร ผเดอดรอน 40 ราย

ผอนคาทดน เดอนละไมเกน 1,000 บาท การสงเสรมอาชพ การเลยงสกร การเลยงโคขน

5. สภาพแวดลอมระบบนเวศนของชมชนดขน จากโครงการธนาคารตนไม มสมาชก

70 ครวเรอน มตนไมขนทะเบยน 3 หมนกวาตน ท�าใหคนในชมชนรกตนไม ชวยกนดแล

รกษาตนไม ปญหาการตดไมท�าลายปาหมดไป สภาพแวดลอมของชมชนรมรน ปาไมเปน

แหลงอาหารของชมชน ลดภาวะโลกรอน และตนไมเปนแหลงเงนออมของครวเรอน มไม

ใชสอยในอนาคต

6. ชมชนมการพฒนาตามแนวทางของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ถงขนกาวหนาม

การเชอมโยงกลมตาง ๆ องคกรภาครฐ เอกชน มการรวมกลมกนท�าหตถกรรมเครองหนง

เปนสนคา โอทอป ของอ�าเภอปากทอ

50 องคความรราชบร องคความรราชบร 51

ควำมภมใจควำมส�ำเรจของชมชน

บานเหลามะละกอไดรบรางวลจากหนวยงานตาง ๆ ทงรายบคคล และของชมชน เชน

1. รางวลหมบานเศรษฐกจพอเพยง “อยเยนเปนสข” จากกระทรวงมหาดไทย รบ

โลจากสมเดจพระเทพรตนราชสดาสยามบรมราชกมาร ป 2549

2. กองทนแมของแผนดนทประสบผลส�าเรจ ในการบรหารจดการดเดน ป 2550

3. กลมเกษตรอนทรยบานเหลามะละกอ ไดรบการแตงตงเปนศนยเครอขาย

ปราชญชาวบานป 2550 นายอบล แชมชอย ไดรบการแตงตงเปนปราชญชาวบาน หวหนา

ศนยฯ ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ และป 2552 ไดรบการแตงตงเปนศนยเรยนรเพอ

การพฒนาเศรษฐกจชมชนตนแบบของ ธ.ก.ส. เปนสถานทใหการอบรมการประยกตใช

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงใหกบหนวยงานตาง ๆ และเปนสถานทศกษาดงานตงแต ป

2549 จนถงปจจบน

4. ไดรบรางวลหมบานสงคมแหงการเรยนรตนแบบ รนท 2 ป 2552 จากสภาการ

ศกษาแหงชาต

5. หมบานเศรษฐกจพอเพยงของจงหวดราชบร ป 2550

6. แผนชมชนไดรบการรบรองจากจงหวดราชบร เปนแผนชมชนดเดน ป 2552

7. คณะกรรมการหมบานดเดนของอ�าเภอปากทอ ป 2555

8. กลมสจจะออมทรพยไดรบรางวลกลมออมทรพยเพอการผลตดเดนจงหวด

ราชบร ป 2554 และไดรบการคดเลอกเปนตวแทนจงหวดราชบรไปจดนทรรศการทเมองทอง

ธาน ป 2559

9. กกต.จงหวดราชบรใหเปนหมบานตนแบบไมขายเสยง ป 2560

10. นายสมยศ องอาจ ไดรบรางวลผใหญบานดเดน (แหนบทองค�า) ป 2549

11. นายอบล แชมชอย ไดรบการแตงตงจากกระทรวงเกษตรและสหกรณ เปน

ปราชญชาวบาน หวหนาศนยเครอขายปราชญชาวบาน และปราชญเกษตรกรของจงหวด

ราชบร ป 2553

12. นายสวน ปานกลด อสม.ดเดนจงหวดราชบร ป 2559

13. นายคร ลฐตนนท รางวลผดแลปาใชประโยชนจากปาดเดนของภาคกลาง ภาค

ตะวนออก ภาคตะวนตก ของกรมปาไม ป 2559

14. นายนท ลอยลม อาสาสมครคมครองสทธมนษยชนดเดน ของกระทรวงยตธรรม

ป 2558

15. นางจนทรเพญ ปานสงข ครอบครวสมมาชพดเดน ของจงหวดราชบร ป 2560

16. นายอบล แชมชอย นายนท ลอยลม นายส�ารวย สรรเสรญ ไดรบการแตงตงเปน

ผไกลเกลยระงบขอพพาทของอ�าเภอปากทอ

บทเรยนทได

จากการน�าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ศาสตรของพระราชามาเปนแนวทาง

ของการพฒนา จะตองสรางความเขาใจ ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงใหคนในชมชนและ

ผทเกยวของใหเขาใจอยางถองแท โดยเฉพาะคณลกษณะส�าคญของ “ความพอเพยง” คอ

“พอดกบตวเรา พอดกบฐานะและก�าลงของเรา” เชน การท�าอะไรกตองพอด จะกนกตอง

พอด ตดเสอผา ซอเสอผากตองพอด คอ พอดกบตวเรา อธบายเปนวชาการ เศรษฐกจพอ

เพยง คอความพอประมาณ ความมเหตผล มภมคมกน ซงจ�าด�าเนนการไดตองมเงอนไข

ส�าคญ คอ “ความร” และ “คณธรรม” ความร “สปปรสธรรม” คอรจกเหต รจกผล รจก

ตน รจกประมาณ รจกกาล รจกประชมชน รจกบคคล คณธรรม การปฏบตตามหลกธรรม

ของศาสนา ความขยนหมนเพยร ความซอสตยสจรต ความสามคค เมตตา กรณา และการ

มจตสาธารณะ

เมอสรางความเขาใจกบคนในชมชนแลว ผน�าตองท�าเปนตวอยาง ไมใชเพยงแคบอก

แคสอน เรมพฒนาตงแตระดบบคคล ครวเรอนใหพงพาตนเองได แลวจงขยายจดตงกลม

พงพากนจนถงเชอมโยงกบภายนอกแบบคอยเปนคอยไปไมใจรอน บานเหลามะละกอใช

เวลาตงแตป 2543 จงถง ป 2549 เปนเวลา 6 ป จงไดรบรางวลหมบานเศรษฐกจพอเพยง

อยเยนเปนสข และพฒนาตอเนองมาจนประสบผลส�าเรจในปจจบน ดวยการพฒนาบนฐาน

ของความรคกบคณธรรม

ขอเสนอตอกำรขยำยผลในอนำคต

ในปจจบนการพฒนาประเทศไปอยางรวดเรวตามกระแสโลกาภวตน ท�าใหประชาชน

สวนใหญประสบปญหาในการด�ารงชวต ยากจนมหนสนทไมกอใหเกดรายได โดยเฉพาะ

เกษตรกรและแรงงานในภาคอตสาหกรรม จ�าเปนทจะตองน�าศาสตรพระราชา แนวทาง

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชอยางจรงจงทงระดบครวเรอน ชมชน และการ

พฒนาประเทศ ซงไดก�าหนดไวในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ตงแตแผนท 9

52 องคความรราชบร องคความรราชบร 53

จนถงปจจบนแผนท 12 แตการด�าเนนการยงไมจรงจง ควรทภาครฐจะไดด�าเนนการฝกอบรม

ใหกบขาราชการและเจาหนาทของรฐทกระดบใหมความรความเขาใจ การประยกตใชปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยง ศาสตรของพระราชาดานตาง ๆ อยางลกซง สามารถน�าไปปฏบตเปน

ตวอยางใหกบประชาชน การใหความรและการปฏบตขยายผลใหกบประชาชน ชมชน รวม

กบปราชญชาวบานทมอยในทองท เพอใหประชาชนสวนใหญของประเทศมความพออย พอ

กน การรวมกลมในการชวยเหลอกน การเชอมโยงกบภาคสวนตาง ๆ ใหครอบคลมชมชน

ทวประเทศ กจะเปนการแกปญหาวกฤตของประเทศ ประเทศชาตกจะมนคง มงคงในทสด

“สงคมไมทอดทงกน” ชมรมผสงอำยเทศบำลต�ำบลหลกเมอง จงหวดรำชบร

เรยบเรยงโดย นายธรรมศกด ฤทธแดง นายกเทศมนตรตำาบลหลกเมอง ขอมลโดย พ.อ.วง มวงนวล และนางประจวบ ฤทธแดง ประธานชมรมผสงอาย

จดเดนขององคกร

ชมรมผสงอายในเขตเทศบาลต�าบลหลกเมอง ประกอบดวย ชมรมผสงอายต�าบลโคก

หมอ ชมรมผสงอายต�าบลพงสวาย ซงเปนองคกรสาธารณประโยชน มเปาหมายเพอจดการ

กบสถานการณปญหาตางๆ ของผสงอายในพนทดวยกระบวนการการมสวนรวมในรปแบบ

ตางๆ โดยมแกนน�ากลมหนวยงาน องคกรทเกยวของ เขามารวมดแลผสงอายทงทางรางกาย

และจตใจดวยแนวคดการแกปญหาอยางยงยน เชน สรางแนวคดการดแลสขภาพสรางด

กวาซอมการสรางองคความรใหผสงอายสามารถพงตนเองได สรางกจกรรมทเปนประโยชน

ตอผสงอาย และประสานหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบล

(รพ.สต.) ทองถน ทองท หนนเสรมกจกรรมของผสงอาย เกดเปนเครอขายในการด�าเนนกจกรรม

นอกจากนน การด�าเนนการในรปแบบของคณะกรรมการชมรม มระเบยบขอ

บงคบชมรมมการด�าเนนกจกรรมอยางตอเนองโดยมการประชมและท�ากจกรรมทกเดอน

จงเปนชมรมทมความเขมแขงมการด�าเนนงานแบบเครอขาย ปจจบนชมรมผสงอายต�าบล

โคกหมอ เปนสมาชกของ สาขาสมาคมฯอ�าเภอเมอง และสมาคมผสงอายจงหวดราชบร

ภารกจด�าเนนการคอ

1. เปนศนยกลางพบปะแลกเปลยนเรยนรและท�ากจกรรมตางๆทเปนประโยชนตอ

ผสงอาย

2. สงเสรมและสรางความสามคคใหกบสมาชกผสงอาย

3. รวมมอและประสานงานกบภาครฐภาคเอกชนจดกจกรรมใหเกดประโยชนตอ

สงคมสวนรวม

4. สงเสรมใหความรเกยวกบสทธประโยชนของผสงอาย ตาม พรบ. ผสงอาย 2546

5. บรหารจดการเงนสวสดการสมาคมผสงอายและคลงปญญาจงหวดราชบร

6. สมาชกกยมเงนเพอประกอบอาชพ

54 องคความรราชบร องคความรราชบร 55

7. ชวยเหลอผสงอายผดอยโอกาส

8. จดใหมสวสดการใหกบสมาชก

9. สงเสรมการออกก�าลง

10. อนรกษภมปญญาทองถน

11. น�าความรความสามารถของผสงอายมาใชใหเปนประโยชนตอสวนรวม

12. สงเสรมการปกครองระบอบประชาธปไตย

ซงกจกรรมทชมรมผสงอายด�าเนนการอยนนเปนการสงเสรมคณธรรมพนฐาน คอ

ความสามคค และความมน�าใจ

กวำจะมำเปนวนนชมรมผสงอำยต�ำบลโคกหมอ

เนองจากนายธรรมศกด ฤทธแดง ไดเลงเหนถงสภาพสงคมผสงอายของต�าบลโคก

หมอ ซงเปนหมบานทพกอาศยอยมจ�านวนเพมมากขนเรอยๆ พบวาผสงอายเปนจ�านวนมาก

ขาดการดแลเอาใจใส ถกทอดทงใหอยตามล�าพง โดยบตรหลานทอยวยท�างาน ตองดนรน

ออกไปท�างานนอกพนท เพราะสภาพเศรษฐกจในปจจบนเกดการชะลอตว คาครองชพสง

รายไดไมเพยงพอตอรายจาย ท�าใหบตรหลานไมมเวลาดแลเอาใจใสผสงอาย บางรายผสง

อายถกปลอยใหอยตามล�าพง ดวยเงนเบยยงชพเทานน ผสงอายหลายรายประสบปญหา

ดานสขภาพ เจบปวยเรอรง บางรายเปนผปวยตดเตยง สงผลตอสภาพจตใจของผสงอาย

แตในทางกลบกน ผสงอายกเปนบคคลทมคณคาเปนผทมประสบการณ เปนผเชยวชาญใน

สาขาตางๆ บางคนเปนปราชญชาวบาน เปนภมปญญาทองถน ทสามารถถายทอดความร

และสรางกจกรรมทเปนประโยชนตอสงคมสวนรวมไดในป 2543 นายธรรมศกด ฤทธแดง

จงไดชกชวนผสงอายในต�าบลโคกหมอมาพดคย ปรกษาหารอ และรวมตวกนแตงตงคณะ

กรรมการชมรมผสงอายต�าบลโคกหมอ มการคดเลอกประธานชมรม จนเกดเปนชมรมผสง

อายต�าบลโคกหมอ มนายมนส ทพยเนตร เปนประธานชมรมคนแรก มสมาชกเรมตน 60

คน มการนดประชมกนทกวนท 5 ของเดอน ตอมาป 2545 นายธรรมศกด ฤทธแดง ได

รบการคดเลอกใหเปนประธานคนใหม มนโยบายทจะหางบประมาณมาสนบสนนกจกรรม

ผสงอาย โดยท�าหนงสอขอรบการสนบสนน จาก ส.ส.มานต นพอมรบด ส.จ.สมคด อโศก

สกล พนเอกถวล ศรหนสด

ป 2549 นายธรรมศกด ฤทธแดง ไดรบการแตงตงเปนนายกสมาคมผสงอายและ

คลงปญญาจงหวดราชบร มแนวคดทจะสงเสรมการท�ากจกรรมของผสงอายใหเปนเครอขาย

ทเขมแขง มการประชมสญจรไปตามอ�าเภอตางๆ เพอแลกเปลยนความคดเหน กบชมรม

ผสงอายอนๆ ภายนอกต�าบลและอ�าเภอ มการคดเลอกตวแทนผสงอายโคกหมอ เขารวม

กจกรรมตางๆ เชน การแขงขนกฬาเปตองผสงอาย การน�าคณะกรรมการผสงอายดงาน ณ

จงหวดอยธยา โดยการสนบสนนขององคการบรหารสวนจงหวด ในป 2552 ผสงอายต�าบล

โคกหมอ มจ�านวนเพมมากขนกวา 300 คน มการตงกองทนสวสดการผสงอายต�าบลโคกหมอ

เพอเปนสวสดการใหผสงอายดแลซงกนและกน ในป 2554 นายธรรมศกด ฤทธแดง ไดรบ

การตงเปนนายกเทศมนตรต�าบลหลกเมอง มนโยบายสงเสรมผสงอายไดท�ากจกรรมรวมกบ

เทศบาล เชนการแขงขนกฬาผสงอาย การจดกจกรรมวนผสงอาย การเชญผสงอายเขารวม

กจกรรมแหเทยนทางน�า 9 วด การพาผสงอายไปศกษาดงาน การน�าผสงอายไหวพระบรม

ศพ ประสานงานใหหนวยงานทงภาครฐและเอกชนเขารวมกจกรรมรวมกบผสงอาย เชน

ตรวจสขภาพผสงอาย บรการตดผมผสงอาย การวดสายตาประกอบแวน สนบสนนอาหาร

และเครองดมใหกบผสงอาย การนวดเพอสขภาพใหกบผสงอาย ปจจบน ชมรมผสงอาย

ต�าบลโคกหมอ มสมาชก จ�านวน 560คน มนางประจวบฤทธแดง เปนประธานชมรมผสงอาย

ชมรมผสงอำยต�ำบลพงสวำย

นางเพญศร โพธเดชขจร หวหนาสถานอนามยต�าบลพงสวาย ไดเลงเหนความส�าคญ

ของผสงอาย อยากใหผสงอายมสขภาพแขงแรง มการพบปะแลกเปลยนความคดเหนและ

รวมกจกรรมตางๆ เพอเปนการสงเสรมสขภาพของผสงอายอยางตอเนอง จงไดจดตงชมรม

ผสงอายต�าบลพงสวายขน ใน พ.ศ.2541 โดยระยะเรมแรกไดมการสมครผสงอายเขารวม

โครงการ จ�านวน 40 คน ซงสวนใหญจะเปนสมาชกทอยหม 3 ต�าบลพงสวาย โดยนดผสง

อายมาท�ากจกรรมทสถานอนามยต�าบลพงสวาย มกจกรรมใหผสงอายท�าคอ การอบรมให

ความร เรองโรคตางๆ เรองโภชนาการของผสงอาย การปฏบตตวเมออยในวยผสงอาย

เรมแรกผสงอายทเขารวมกจกรรมจะน�าอาหารมาเองและมารบประทานอาหารรวมกนท

สถานอนามยพงสวาย โดยมกจกรรมเดอนละ 1 ครง ตอมาอาจารยอมพร ศรสข ไดเปนผน�า

ใหค�าปรกษา พรอมปรบปรงแนวทางการด�าเนนกจกรรมของชมรมผสงอายต�าบลพงสวาย

ใหมความชดเจนมากขน มการประชาสมพนธ และรบสมครสมาชกผสงอายในเขตต�าบล

พงสวาย และอ�าเภอเมอง จงหวดราชบร ท�าใหมสมาชกเพมขนเรอยๆ

56 องคความรราชบร องคความรราชบร 57

ตอมามการเลอกตงประธานชมรม และคณะท�างาน มการก�าหนดระเบยบขอบงคบ

ของชมรมผสงอายต�าบลพงสวายขน และท�าพธเปดปายชมรมฯ เปนทางการเมอวนท 15

ม.ค. 2543 ซงขณะนนมสมาชก 198 คน ตอมามสมาชกเพมมากขนพนทของสถานอนามย

ไมเพยงพอ จงไดยายมาด�าเนนกกรรมทศาลาวดทายเมอง หม 2 ต�าบลพงสวาย ในป พ.ศ.

2548 ปจจบนม พนเอกวง มวงนวล เปนประธานชมรม

ปญหำทอยำกแก ควำมดทอยำกท�ำ

การสรางเปาหมาย เพอจดการกบสถานการณปญหาตางๆ ของผสงอายในพนท

ต�าบลโคกหมอและพงสวาย อ�าเภอเมอง จงหวดราชบร อาศยกระบวนการการมสวนรวม

ในรปแบบตางๆ เชน การจดประชมแลกเปลยนความคดเหน การอบรมใหความร การท�า

กจกรรมสงเสรมสขภาพ เปนตน โดยมแกนน�ากลมหนวยงาน องคกรทเกยวของ เขามาม

สวนรวมในกระบวนการซงสถานการณปญหาของผสงอายทพบในพนท คอ

1. ปญหาทางดานสขภาพ พบวาผสงอาย ประสบปญหาดานสขภาพตามลกษณะ

การด�ารงชวต การปวยเปนโรคเรอรง เชน เบาหวาน ความดน ผสงอายตดเตยง การเจบปวย

ดวยโรคตางๆทเกดจากการท�างานหนกตงแตวยท�างาน เชน การเจบขอ กลามเนอ จากปญหา

ทเกดขน ชมรมผสงอายต�าบลโคกหมอและพงสวายไดก�าหนดเปาหมายรวมกนในการจดการ

ปญหา คอ สรางแนวคดการดแลสขภาพ สรางดกวาซอมใหแกผสงอาย โดยมเครอขายการ

สรางกจกรรมดานสขภาพทส�าคญ คอ เทศบาลต�าบลหลกเมอง สมาคมผสงอายสาขาอ�าเภอ

เมอง สมาคมผสงอายและคลงปญญาจงหวดราชบร โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลโคก

หมอและพงสวายพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดราชบร องคการบรหารสวน

จงหวดราชบร เปนตน

2. ปญหาสงคมเนองจากผสงอายในพนทต�าบลโคกหมอและพงสวายมจ�านวนเพม

มากขนประกอบกบสภาพสงคมมความแออด การเขาสสงคมเมองมากขน พบวาผสงอาย

จ�านวนมากขาดการดแลเอาใจใสถกทอดทงใหอยตามล�าพง ดวยเงนเบยยงชพเทานน

บางรายเปนผปวยตดเตยง ไมมคนดแลอยางถกตอง สงผลตอสภาพจตใจของผสงอาย เปาหมาย

ในการจดการกบสถานการณปญหา คอ การสรางองคความรใหผสงอายสามารถพงตนเองได

สรางกจกรรมทเปนประโยชนตอผสงอาย และประสานหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน หนน

เสรมกจกรรมของผสงอาย

กระบวนกำรพฒนำ

ควำมสข ควำมภมใจ ทเพมขน

ผลการทบทวนเปาหมาย กลมผสงอายต�าบลโคกหมอและพงสวาย จากการท�า

กจกรรมตางๆ เชน การประชมประจ�าเดอน การประชมสญจรไปตามต�าบลตางๆ การจด

กจกรรมสงเสรมสขภาพ การศกษาดงานในสถานทตางๆ พบวา

1. ผสงอายมสขภาพด ทงรางกาย สตปญญา และอารมณ มความสขทมสขภาพด

2. ผสงอายมสงคมทกวางขน จากการทไดมาพบปะแลกเปลยนความคดเหน และ

ท�ากจกรรมตางๆ รวมกน มความสขทไดมเพอนมากขน

3. ผสงอายมความภาคภมใจทตนเองไมเปนภาระใหกบสงคมและยงไดท�าประโยชน

ตอสวนรวม มความภาคภมใจทยงมประโยชนตอสงคม

4. เปนเวทแหงการสรางความด มงสสงคมคณธรรม มความภาคภมใจ ทเปนสวน

หนงของการสรางความด

บทเรยนทไดจำกกำรด�ำเนนงำน

จากการทชมรมผสงอายต�าบลโคกหมอ และต�าบลพงสวาย ไดด�าเนนกจกรรมเกยว

58 องคความรราชบร องคความรราชบร 59

กบผสงอายจนสรางความเขมแขงใหแกกลมผสงอายภายในพนท โดยเนนใหผสงอายมสวน

รวม พบวาบทบาทในงานของชมรมผสงอาย มการพฒนาอยางตอเนอง เปนการตอยอดจาก

รปแบบเดม โดยยดหลกการปรบปรงใหดขน ซงกจกรรมทเกดขนมาใหมตองการใหผสงอาย

และผทเกยวของไดมเวทแลกเปลยนครอบคลมทกกลมเปาหมาย และสงเสรมใหครอบครว

และชมชน สามารถด�าเนนการไดเองซงน�าไปสเปาหมายสดทาย คอ สงคมคณธรรม เปน

สงคมอยเยนเปนสข บนฐานคณธรรมพนฐาน คอ

1. ความสามคค คอความกลมเกลยว ปรองดองกน รวมกนปฏบตงานใหบรรล

ผลตามทตองการและสรางสรรค ปราศจากการทะเลาะววาท ไมเอารดเอาเปรยบกน การ

ยอมรบความมเหตผล และยอมรบความแตกตางๆ ดานความคด ผทมความสามคค คอ ผท

เปดใจกวางฟงความคดเหนของผอน รบทบาทของตนเองในฐานะผน�าและผตาม ชวยเหลอ

เกอกลกน แกปญหาและขจดความขดแยงและปรบทศนคตเพออยรวมกนอยางสนต

2. มน�าใจ คอความจรงใจ ไมเหนแกตวมความเหนอกเหนใจซงกนและกน เหน

คณคาในการเปนเพอนมนษย มความเอออาทรเอาใจใสใหความสนใจในความตองการ ความ

จ�าเปน ความทกขความสขของผอน ผมน�าใจ คอผใหและผอาสาชวยเหลอสงคม รจกการ

แบงปน เพอท�าประโยชนใหแกผอน ลงมอปฏบตเพอบรรเทาปญหา หรอรวมสรางสรรคสง

ดงามใหเกดขนในชมชนและสงคม

ขอเสนอ ตอกำรขยำยผลในอนำคต

การด�าเนนกจกรรมของชมรมโคกหมอและพงสวาย มความสอดคลองกบยทธศาสตร

การพฒนาสงคม ของกระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยอยแลว แตการท�างาน

ของชมรมเปนเพยงจดเรมตน จงมขอเสนอแนะดงน

1. การด�าเนนกจกรรมของชมรมผสงอาย มความเหมาะสมของแตละพนทอยแลว

ภาครฐ หรอหนวยงานทเกยวของ การใหการสนบสนนอยางตอเนอง เพอใหเกดรปธรรมของ

การสรางสงคมไมทอดทงกน จนเกดเปนสงคมคณธรรม

2. ภาครฐหรอหนวยงานทเกยวของ ควรมงเนนใหเกดสวสดการของสงคมผสงอาย

ใหครอบคลมและทวถง โดยมงเนนไปทผสงอายทดอยโอกาส

3. ควรมการสงเสรม ขยายเครอขายผสงอายใหครอบคลมทวถงทงจงหวดราชบร

เพอใหการด�าเนนกจกรรมเปนไปในทศทางเดยวกน

“แผนควำมด แผนแมบทชมชน” สภำองคกรชมชนต�ำบลดอนแร อ�ำเภอเมองรำชบร จงหวดรำชบร

โดย นายสรนทร ตำาหนงาม

ควำมเปนของกำรเขำสกระบวนกำรพฒนำ

“โลกาภวตน” ค�านมผลกบการเปลยนแปลงชมชน เนองดวยสถานการณปจจบนท

การกาวยางสขบวนการพฒนาโดยไมมการยดโยงกบวถชมชนท�าใหเกดการเปลยนแปลง ไม

วาเรองการใชจาย สขภาพ ความไมร การเสอมของวฒนธรรมชมชน วถชวตทเปลยนแปลง

ไป ความรก ความเอออาทรของคนในชมชน ทงระบบนเวศนชมชน การเสอมถอยดาน

วฒนธรรมอนดงามในอดต การเอารดเอาเปรยบกนภายในชมชน การเลอกตงทกอใหเกด

การแตกแยกมากกวาเกดการเรยนรประชาธปไตยพนฐาน เกดปรากฏการตางคนตางอย

ท�าใหเกดปญหาของชมชนตามมา

ต�าบลดอนแร ต�าบลแหงเกษตรกรรม วฒนธรรม ไท-ยวน หนกลบมามองการพฒนา

ดวยการมองหลกธรรม ตนเปนทพงแหงตน กบการมองการพฒนาทจะใชเปนเขมทศของ

คนในต�าบล “การพงพาตนเอง การเกอกลกนของคนชมชน” ตองมการฟนความเอออาทร

ของคนในชมชนใหกลบมาใหได ดวยแนวทางการด�าเนนงาน “คนอาสา”

60 องคความรราชบร องคความรราชบร 61

ปญหำทอยำกแก ควำมดทอยำกท�ำ

เพอใหเหนการเปลยนแปลงของชมชนในการพฒนา จากหลกการทรงงานของ

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท 9 โดยมผน�าการเปลยนแปลงดานตาง ๆ ยดโยง

คณธรรมจรยธรรม กบการด�ารงชวตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการด�ารงตน ม

ความสามคคปรองดองกนในชมชน มความเคารพซงกนและกนปฏบตตนตามกฎกตกาของ

ชมชน ซอสตยตอตนเองและผอน มจตสาธารณะ เชอมโยงการท�างานของสภาองคกรชมชน

และ เครอขายสภาองคกรชมชนจงหวดราชบร และ เครอขายภาคกลางตะวนตก

ก�าหนดเปาหมายการเปลยนแปลงทอยากเหน ไดแก ความมงหวงของคนในต�าบล

ทจะพฒนาต�าบลโดยยดหลกตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวทางการด�าเนนชวต

อนรกษศลปวฒนธรรม ประเพณอนดงามของชาว ไท-ยวน ประชาชนมคณภาพชวตทดขน

มผน�าตนแบบดานการด�าเนนชวตแบบพอเพยง มความสามคคปรองดอง มวนยเคารพ

กตกา มความซอสตยสจรต มการชวยเหลอเกอกลกน ชมชนมความสขทวหนา

กระบวนกำรด�ำเนนงำน

ป 2551 คนในต�าบลเรมตระหนกถงการลมสลายของวฒนธรรมอนดงาม การเออเฟอ

เผอแผทเคยม กบเปนการแยงชง การชงดชงเดนซงไมเคยปรากฏมากอนในอดต จงเกดการ

รวมตวของคนกลมหนงในการ “อาสา” รวมกนคด รวมกนจดท�าแผน ก�าหนดเปาหมายใหคน

ต�าบลดอนแรมทศทางทจะพงพาตนเองได จงไดจดท�าเรองแผนงาน “กนอม นอนอน”ของ

คนในชมชนขน ขอมลทจะใหชมชนรวมพฒนาเพอน�าความสขสชมชนตามความฝน “กน

อม นอนอน” ประกอบดวย

1. แกนน�าท�าด “ผน�าอาสา” ตองมจตอาสา มความคดเสยสละ มความเอออาทร

ท�าเพอประโยชนสวนรวมโดยไมเหนแกประโยชนสวนตว

2. มครอบครวด มทอยอาศยทมนคงแขงแรงตามสมควร เปนครอบครวทไมท�าผด

กฎหมาย ไมยงเกยวกบยาเสพตด เคารพกตกาของชมชน

3. มสงแวดลอมทด ชมชนลดการใชสารเคม ท�าการเกษตรแบบปลอดภย สภาพ

แวดลอมชมชนปลอดจากขยะ

4. มสวสดการชมชนทด โดยการจดสวสดการชมชนเปนแกนหลกในการจดระบบ

สวสดการ

5. มวฒนธรรมชมชนทยงคงอย โดยมการอนรกษวถชมชนในการสบทอดทาง

วฒนธรรม เรองการนงหมผา ไท-ยวน การท�าอาหารพนเมอง การละเลนชมชน

6. มอาชพทด ทกครอบครวมรายไดมากกวารายจาย โดยประยกตการใชหลก

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการด�ารงชวต

บนพนฐานของ “แผนความด แผนแมบทชมชน” ของต�าบลดอนแร ม 3 เปาหมาย

ทส�าคญ ดงน

1. ต�ำบลนอนอน ดวยการคนหาครอบครวผตอยโอกาสดานทอยอาศย เพอรวม

สรางพนงกนลม คลมหลงคาใหแขงแรงเพอกนฝน เปนการสรางความสามคค ความเออ

อาทร การแบงปนซงกนและกนบนพนฐานของการรวมไมรวมมอทเคยมมาแตในอดตโดย

ยดหลกการ “สรางสขดวยจตอาสา สรางคนพนธอาสาใหกบชมชน”

2. ต�ำบลสวสดกำร ดวยแนวคดใหอยางมคณคา รบมาอยางมศกดศร ตงแตเกด

แก เจบ และ ตาย โดยชมชนเพอชมชน

3. ต�ำบลแหงกำรรเทำทน มแกนน�าททนตอการพฒนา หรอความเปนไปของ

โลกาภวฒน คนในชมชนสามารถเรยนรเทาทนกบการเปลยนแปลงของสงคมทอยในสภาวะ

รมเราจากสงคมภายนอก ซงผลการพฒนาทมการเชอมตอกบชมชนอนๆโดยสภาองคกรชมชน

เปนพนทกลางในการพคยทมบทบาทส�าคญในการเคลอนไหว ด�าเนนการสรางการเรยนรกบ

ชมชน รวมกบทองทและทองถน

กำรเปลยนแปลงทเกดขน

เมอความเหนรวมตกผลก การหนกลบเรมสงผลการเปลยนแปลงกเกดขน เมอผลจาก

การท�า “แผนชมชน” เรมเหนรปธรรม เหนการพงพาตนเอง เหนสงตาง ๆ ทเคยมมาในอดต

แลวจางหายไปตามการพฒนา ตามการเตบโตของโลกาภวฒน ผลของความด ผลของการ

กระท�าตอความดเรมออกดอกผลผล ความเอออาทรทหายไปตางคนตางอยกลบกลายเปน

62 องคความรราชบร องคความรราชบร 63

เหนอกเหนใจเกดการพงพงซงกนและกนชวยเหลอกนและกนจากบานทแออดเสอมโทรม

กลายเปนบานทอบอน จากบานทไมเคยเหลยวแลกนกลายมาเปนชวยกนคนละไมคนละมอ

น�าสการจดการเรองทอยอาศยโดยเกดปรากฏการณชางอาสาอยางทเคยมมาในอดต ชมชน

หนกลบมาเรยนรเรองการลงแขกกนอยางจรงจง การแขงขนกนอยางเอาเปนเอาตายกลบ

กลายเปนความสมครสมานสามคคของตนในชมชน

“ชางอาสา” จากคนไมกคนเพมเปน “คนอาสา จตอาสา” ทมาจากคนทกกลมวย

จากคนในหมบานทคดอยากจะแกไขปญหาของตวเองของคนในหมบานของตนเอง ดวยแค

อยากเหนคนทไมมโอกาสไดรบโอกาส ไดมความอบอน ไดมสถานททเขาเรยกวาบานเปน

บานจรง ๆ เกดความสมพนธฉนทพ ฉนทนอง อยางทเคยมมาแตเกากอน

“ความสามคค” กอตวขนอยางเงยบ ๆ และขยายตวจากหมบานหนงไปยงหมบาน

หนงอยาง แบบคอยเปนคอยไปคบคลานไปดงการไหลของสายน�าทมตนทนความดปรากฏ

อยใหเหนเปนรปธรรม มตนแบบของการพงพากนเอง มตนทนทชมชนคอยชวยกนขยบชวย

กนเขยาใหเปนกระแสอยอยางไมเสอมถอยดงวาวทตดลมบนไมมอะไรจะขวางกนคณธรรม

ความดนใหสะดดหยดยงลงไปได

จากขบวนการพฒนาโดยเปาหมาย “การพงพาตนเอง เพอสงคมเอออาทร” ท�าให

เกดคนพนธอา เกดรปธรรมการขบเคลอน “คนอาสา คนอาทร คนเกอกล” น�าสความสข

ของคนในต�าบลดอนดอนแรกอเกดเปนความรก ความสามคค ความเอออาทร การแบงปน

การชวยเหลอกนและกนอยางไมมผลประโยชนแอบแฝง

บทเรยนทได

ถาจะ “หนกลบ” มองการพฒนา มองโลกาภวฒน เราจะตามการพฒนาตาม

โลกาภวฒน โดยไมทงรากของความดทเคยมมาแตเกากอนเราจะท�าอยางไรเพอสามารถตาน

การพฒนาสมยใหมไดโดยไมมผลกระทบกบชมชน แกนน�ากลมเลก ๆ ทอานหนงสอพมพ

ประจ�าหมบาน รานกาแฟเลก ๆ ในชมชนคนกลมหนงเกดการรวมตวกนขนอยางคอยเปน

คอยไปพดคยกนทกเชาบางกนงกนกาแฟ บางกอานขาวสารจากหนงสอพมพ จนเกดเปน

พนทกลางทน�าความคดเหนในการพดคยแตละวนน�ามาขยายจากผคนไมกคนเปนผน�า

ความคดมาประมวลแผขยายไปอยางกวางขวางมากขน คยโดยไมไดบนทก คยโดยไมไดสงตอ

สดทายหากชมชนคงไมสามารถทานแรงกบกระแสการพฒนาทโหมเขาหาชมชนอยางรนแรง

ตอไปไมได “แผนชมชน แผนความด” ไดหลดออกจากปากของนายสาโรจน มลพวก

แกนน�าเยาวชน ยวชนซบ ในขณะนน

1. มองหาคนด มองหาแนวรวมทเปนแกนน�าในการพฒนาแบบหนกลบ โดยเรม

จากคนทมความเหนทสอดคลองวาถาเราไมท�าวนนอนาคตของลกหลานเราคงไมสามารถ

น�าพาชมชนใหเกดความสขได เกดการเหนแกตว ตางคนตางอย และจะสงผลรนแรงขน

เรอย ๆ “แผนชมชน””แผนความด” จะเปนแนวทางในการสรางชมชนทเขมแขงโดยตอง

เพม “คนอาสา” ใหมากขนเรอย ๆ

2. มองหาทนด ทนทเปนรากฐานความสขทเปนจรงของชมชน “กองบญชมชน”

ท�าบญวนละบาทบญจะสงกลบถงคนท�า เกด แก เจบ ตาย เกดใหมมคานม แกตวมามเบย

ยงชพ เจบปวยมเงนรกษา ตายมคาชวยจดการงานศพ ความเอออาทร ความรกใครเหนอก

เหนใจในชมชนจะกลบมา

3. มองหาเครองมอด เครองมอทใกลชดกบชมชนทองถนท�าอะไรไดบาง ทองท

ทมค�าขวญของตนเองบ�าบดทกข บ�ารงสข ยงท�าไดจรงอยไหม อ�าเภอ จงหวด กระทรวง

มเครองมออะไรบาง สภาองคกรชมชนต�าบล สสส มอะไรทจะสามารถน�ามาใชกบชมชนได

64 องคความรราชบร องคความรราชบร 65

“คนหวยไผอยดมสข”

สภำองคกรชมชนหวยไผ อ�ำเภอเมอง จงหวดรำชบร

ขอมล และเรยบเรยงโดย นางสาวอทย ฟกแฟง

ประวตควำมเปนมำ

ต�าบลหวยไผ เปนต�าบลหนงของ อ.เมอง จ.ราชบร เมอสมยรชกาลท 3 ไดมเจา

ตระกลหนง ซงมรกรากตนตระกลเดมอยท อ.เทง จ.เชยงราย เกดความแตกแยก ขาดความ

สามคคกนในหมคณะ ระหวางตนตระกล พวกหนงจงไดอพยพพวกพอง และครอบครวลง

มาทางใต โดยมพระณรงคภกดเปนหวหนา เมอเดนทางมาถงเมองสระบร บางสวนกไดตง

ถนฐานอยทนน ซงเวลานยงมปรากฏอยจ�านวนมากตามทองทหลายแหง เรยกกนวา “ไทย

พายพ” (ค�าพนเมองเดมเรยกวา ลาวยวน) อกสวนหนงเดนทางตอลงมาทางใตอก และพกท

กรงเทพฯ ทางราชการเหนวาเมองราชบรมพลเมองนอย จงสงมาตงถนฐานประกอบอาชพท

เมองราชบรตามฝงแมน�าแมกลอง ตรงขามกบตวเมองเกาสมยนน (ปจจบนเปนทตงของกรม

ทหารชาง) ตอมาจงไดแยกยายกนไปตงถนฐานประกอบอาชพในทองทตาง ๆ ทอยใกลเคยง

และแผขยายไปทองทอน ๆ อกตอไป ในสวนการตงถนฐานทบานหวยไผนน สวนใหญปลก

บานเรอนอยบรเวณวด ซงมล�าหวยไหลผานทางดานหลงวด และมกอไผขนอยรมหวยจ�านวน

มาก จงไดเรยกกนวา วดหวยไผ เมอมการตงต�าบลขนจงใชชอต�าบลวา “ต.หวยไผ” ตงอย

หางจากตว อ.เมอง และตว จ.ราชบร มเนอทประมาณ 23,031.25ไร หรอ ประมาณ 36.85

ตารางกโลเมตร สภาพพนทจะลาดชน จากตะวนตกไปทางตะวนออก พนทดานตะวนตกเปน

พนทมความลาดชนสง มการปลกพชไร และไมผล สวนทางดานตะวนออกเปนพนทราบลม

มการท�านากนมาก และมการปลกพชผกบรเวณทศตะวนออกของพนทเรยงรายไปตามแนว

ถนน และกระจายออกไปในพนทเกษตรกรรม ในพนทต�าบลมล�าหวยไหลผานพนทต�าบลทก

หมบาน รวมความยาวประมาณ 16 กม. แบงการปกครองเปน 9หมบานอาชพหลก คอการ

ท�านา ท�าสวน/ท�าไรและอาชพเสรม ไดแกการปลกผก ท�าหตถกรรม

ในการพฒนาของสภาองคกรชมชนหวยไผนน เรมจากมการปรกษาหารอแลกเปลยน

เรยนร เพอก�าหนดแนวทางการพฒนาชมชนของคนในชมชนทองถน โดยคนในชมชนทองถน

และเพอคนในชมชนทองถน เวทแลกเปลยนเรยนรดงกลาวประกอบดวย ตวแทนของสถาบน

ในชมชนทองถน เชน วด โรงเรยน สถานอนามย เปนตน ตวแทนของกลมองคกรชมชนตางๆ

เชน กลมออมทรพย กลมแมบาน กลมโรงสรวม กลมอนรกษปา และกลมกจกรรมพฒนา

อนๆ ทมอยในแตละชมชน โดยมผน�าชมชนทไมเปนทางการ เชน ผรภมปญญา ปราชญ

ชาวบาน และผน�าทางการไดแก ก�านน ผใหญบานในชมชนทองถน เขามารวมใชเวทพดคย

เพอแกไขปญหาของชมชนทองถนรวมกน เปนระบบการจดการตนเองของชมชนทองถนท

มมาตงแตอดตแลว

ปญหำทอยำกแก ควำมดทอยำกท�ำดำนเศรษฐกจ

1. ปญหาขาดโอกาสในการเลอกประกอบอาชพ เนองจากพนทไมเหมาะสมกบการ

ประกอบอาชพอน และขาดแคลนเงนทน

2. ปญหาการมรายไดนอยไมเพยงพอของประชาชน เนองจากประชาชนสวนใหญม

อาชพทางดานการเกษตรกรรม และรบจางท�าใหตองกยมจากนายทนนอกระบบ

กอใหเกดปญหาหนสนและความยากจน

3. ปญหาการขาดเงนลงทน และแหลงเงนทน

ดำนสงคม

1. ปญหายาเสพตดใหโทษทแพรระบาดในกลมวยรนและกลมผใชแรงงานเกดจาก

สาเหตหลายประการ เชน ความอยากลอง ความแตกราวในครอบครว

2. ปญหาอบตเหตทางการจราจร เกดจากการขบขยานพาหนะดวยความประมาท

ไมปฏบตตามกฎจราจร อกทงไมมปายจราจรและสญญาณเตอนทชดเจน

3. ปญหาผดอยโอกาสทางสงคม เชน คนพการ เดกถกทอดทง สตรหมาย ครอบครว

ผมรายไดนอยหรอผเจบปวยเรอรง

4. ปญหาความเขมแขงของชมชน ในการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชน

สงเสรมการจดเวทประชาคม การจดประชมสมมนาเพอระดมความคดเหน

5. ปญหาดานสาธารณภย เชน อทกภย ภยแลง วาตภย อคคภย

ดำนสงแวดลอม

1. ปญหาดานขาดการสรางจตส�านก ความตระหนกเฝาระวง ปองกนและบ�าบดฟนฟ

2. ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

- ปญหาความเสอมโทรมของธรรมชาต เนองจากมลพษทางสงแวดลอมประเภทตางๆ

66 องคความรราชบร องคความรราชบร 67

- ปญหาการปลอยน�าเสยจากโรงงานและฟารมสกร

ทนทต�ำบลม

- มปราชญชาวบานทมความรดานภมปญญาสขวญนาค/ทอผาตนจก การท�าขนม

ไทยพนบาน

- ความเปนอยยงอยในระบบครอบครวใหญ มความนบถอเปนพเปนนองกน

- การมสวนรวมของชมชนยงมอยมาก

- มวฒนธรรม ไท – ยวน คนทองถนดงเดมเปนไท-ยวน รอยละ 80

กระบวนกำรพฒนำ

สภาองคกรชมชนหวยไผ ไดก�าหนดวสยทศน “คนหวยไผอยดมสข แหลงน�าด ม

ผลผลตปลอดภยไดมาตรฐาน ปลอดหนสน เคยงควฒนธรรมไท – ยวน” และก�าหนดจด

มงหมายในการด�าเนนงาน ไดแก

1. สงเสรมคณภาพชวตของประชาชนใหเขมแขง เพมชองทางในการรบรขอมล

ขาวสารใหแกประชาชน และสนบสนนใหเกดอาชพเสรมเพอเพมรายได

2. สงเสรมดานการศกษา ทงการศกษานอกระบบ การศกษาตามอธยาศย เสรม

คณภาพการศกษาของประชาชน บคคลวยท�างานและเดกวยเรยนใหมศกยภาพ

เพยงพอตอการแขงขนและการเปลยนแปลงทางสงคม

3. สงเสรมดานการแกไขปญหายาเสพตด สรางภมคมกนบคคล ครอบครว และ

โรงเรยน ชมชน และทองถน เฝาระวงการเสพการคา การใหความรแกนกเรยน

และเยาวชน สรางความมสวนรวมในระดบครวเรอนและชมชน โดยการประสาน

ความรวมมอทกภาคสวน

4. สงเสรมใหประชาชนมคณภาพชวตทดขน พฒนาศกยภาพของผดอยโอกาส ผ

พการ ผสงอายในการด�ารงชวตและการอยรวมกบคนในสงคมอยางมศกดศร

5. สงเสรมการมสวนรวมในการแกปญหาความเสอมโทรมของธรรมชาต เนองจาก

มลพษทางสงแวดลอมทกประเภท

6. สงเสรมและสนบสนนอนรกษดานศลปวฒนธรรมจารตประเพณและภมปญญา

ทองถน การสงเสรมประเพณไท-ยวน การจดงานประเพณเพอรกษาองคความร

ภมปญญาทองถน

มการจดท�ายทธศาสตรการพฒนาเปน 5 ดานรวมถงแนวทางการพฒนาดวย

ยทธศาสตรการพฒนาของสภาองคกรชมชนต�าบลหวยไผดานคณภาพชวตประชาชนซงเปน

ปญหาเรงดวนและมความส�าคญกบบคคลหลายเพศหลายวยจงเกดการน�าแผนดงกลาวมา

ปฏบตโดยการส�ารวจขอมลวเคราะหขอมลผเดอดรอน สภาพปญหาในพนท จ�านวนผเดอด

รอนทงต�าบลในแตละประเดนปญหา เชน ประเดนทอยอาศย ประเดนความยากจนและ

ประเดนหนสน ประเดนทดนท�ากน ประเดนภยพบต ผเดอดรอนจากผลกระทบโครงการ

ของรฐ มผเดอดรอนทงต�าบลแตละประเภทกครวเรอน เปนตน

แนวทางการด�าเนนงานทส�าคญคอ การล�าดบประเดนปญหาส�าคญ จ�านวน 4

ดาน ไดแก ปญหาดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมความเสอมโทรมของธรรมชาต

เนองจากมลพษทางสงแวดลอมประเภทตางๆ ปญหาการพงทลายของดนรมคลอง ปญหา

การบกรกและถอครองทดนสาธารณะของประชาชน ปญหาดานเศรษฐกจ ขาดโอกาสใน

การเลอกประกอบอาชพ เนองจากพนทไมเหมาะสมกบการ ประกอบอาชพอน รายไดนอย

ไมเพยงพอท�าใหตองกยมจากนายทนนอกระบบ กอใหเกดปญหาหนสนและความยากจน

ปญหาดานสงคม ยาเสพตดใหโทษทแพรระบาดในกลมวยรนและกลมผใชแรงงานเกดจาก

สาเหตหลายประการ เชน ความอยากลอง ความแตกราวในครอบครว ผดอยโอกาสทางสงคม

เชน คนพการ เดกถกทอดทง สตรหมาย ครอบครวผ มรายไดนอยหรอผเจบปวยเรอรง และ

ปญหาความเขมแขงของชมชน จงเกดการรวมกนก�าหนดวสยทศนในพนท “คนหวยไผอยด

มสข แหลงน�าด มผลผลตปลอดภยไดมาตรฐาน ปลอดหนสน เคยงควฒนธรรมไท-ยวน”

กลไกการขบเคลอนงาน ประกอบดวย สภาองคกรชมชน สวสดการชมชน และ

โครงการบานพอเพยงชนบท รวมทงมการน�าแผนของสภาองคกรชมชนต�าบลหวยไผ เสนอ

ตอทองถนเพอบรรจเขาแผนพฒนาของต�าบลหวยไผ บรณาการเชอมโยงหนวยงานในพนท

ไดรบการสนบสนน แรงงานในการซอมสรางจากกองพลพฒนาท 1 โดยคณะท�างานการ

แกไขปญหาทอยอาศย ภายใตการด�าเนนงานสภาองคกรชมชนต�าบลหวยไผ มการส�ารวจ

68 องคความรราชบร องคความรราชบร 69

ขอมลแกไขปญหาผเดอดรอน เพอบรรจเปนแผนการสนบสนนดานการแกไขปญหาทอย

อาศย และดานอนๆ ซงสงเสรมใหเกดการพฒนากลม/องคกรใหมความเขมแขงตามแผน

งานรวมกนตอไป

หลงจากทมโครงสรางคณะท�างานทเปนตวแทนแตละหมบานชดเจนและมการแบง

บทบาทการท�างานจงเรมขบเคลอนงานพฒนาจากการส�ารวจขอมลและศกษาวเคราะห

หาความจรงในสภาวะของ สงคม เศรษฐกจ วฒนธรรม ความตองการ และปญหาในชมชน

นน ๆ เพอทจะกอใหเกดการปรบปรงเปลยนแปลงใหดขน อนจะเปนประโยชนในการด�ารง

ชวตของประชาชนในชมชนตอไป

ผลงำนทภำคภมใจ

โครงการบานพอเพยงจงหวดราชบรเรมด�าเนนการเมอวนท 1 พฤศจกายน 2559

โดยไดรบการสนบสนนจากสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) มวตถประสงคเพอ

ชวยเหลอผยากจน ดอยโอกาส ผพการ ผสงอาย ทประสบปญหาเรองทอยอาศย โดยขบวน

องคกรชมชนจงหวดราชบรเปนผรบผดชอบ มการส�ารวจผเดอดรอนในพนทต�าบลในจงหวด

ราชบรเบองตนมผเดอดรอน 255 ครวเรอน และจดล�าดบความเดอนรอนทตองชวยเหลอเรง

ดวน 190 ครวเรอน ในพนท 14 ต�าบลในจงหวดราชบร สวนทเหลอจะมการส�ารวจเพมเตม

ตอไป ซงจงหวดไดอนมตแผนการด�าเนนการในป 2561 จ�านวน 520 ครวเรอน งบประมาณ

11 ลานบาทต�าบลหวยไผเปน 1 ใน 14 ต�าบลทไดรบการสนบสนนโครงการในครงน

สภาองคกรชมชนต�าบลหวยไผ เกดการบรณาการกลไกการท�างานรวมของกลม

องคกรตางๆ โดยเปนการท�างานรวมกนของผเดอดรอนกบเครอขายกลมองคกรชมชนใน

ต�าบล หรอองคกรชมชนทมทนการพฒนาดานตางๆ องคกรปกครองสวนทองถน สวน

ราชการ หนวยงานทเกยวของ หรอภาคเอกชนในการท�างานและสนบสนนการแกไขปญหา

รวมกน บทบาทและการมสวนรวม เชน การรวมก�าหนดหลกเกณฑ การส�ารวจขอมลผ

เดอดรอน การพจารณากลนกรอง จดท�าแผนงานโครงการ การรวมกนซอมแซม กอสราง

ทอยอาศย

กำรเปลยนแปลงทเกดขน

1. เกดการสรางบานแบบพอเพยงโดยเนนความจ�าเปนพนฐาน

2. เกดการมสวนรวมของกลมองคกรในชมชนรวมถงทองททองถนและหนวยงาน

ทเกยวของ

3. เกดการมวนย จากการสรางกตกาในการอยรวมกนในชมชน

4. เกดความโปรงใสในการใชจายงบประมาณและสามารถ ตรวจสอบได

5. เกดจตอาสาในการซอมสรางบานเรอนในฐานะชางอาสา

บทเรยนทไดรบปญหำและอปสรรคในกำรด�ำเนนงำน

1 การพฒนาแบบเดม มกมองกนวาประชาชนเปนผไมร ไมมความคดในการพฒนา

จ�าเปนทจะตองใหชาวบานเปนศนยกลางในการเรยนร โดยตองด�าเนนการทก

วถทาง เพอใหชาวบานเสนอภมปญญาทมอยในตวเองออกมาใหไดการด�าเนน

การโดยประชาชนเองท�าใหเกดความยงยน แตการเรมตนกตองใชเวลามาก

สามารถเกดไดเพยงบางหมบานเทานน เพราะในปจจบน เกดปญหาชมชน

ตางคนตางอยในชมชน

2 ผทท�าหนาทในการประสานงานมกจะทอแท ทมองเหนวาชมชนขาดการมสวน

รวมและมกจะเปนขออางวาพฒนาไมไดแนนอน และกพากนละทงไป

3 ประชาชนในชนบทมกไมกลาแสดงออกแมเหนดวยหรอไมเหนดวย

4 ผน�าหมบานตามกฎหมายบางหมมกไมมลกษณะเปนผน�าธรรมชาต

ปจจยควำมส�ำเรจในกำรด�ำเนนงำน

1. ความเขาใจในเปาหมายทชดเจน และใชในการท�างานรวมกน

2. ความซอสตยและความโปรงใสขององคกร ทใชในการตดตอการสอสารไปยง

ผรบประโยชน เพอสรางความไวใจ และความเชอถอใหเกดตามมา

3. การมองไปในระยะยาว ถงการรกษาไวซงมาตรฐานทดขององคกร

4. การประสานการท�างานกบเครอขายเพอหนนเสรมซงกนและกน

70 องคความรราชบร องคความรราชบร 71

“จตอำสำภำคประชำชน (เสอสม)” สภำเทศบำลต�ำบลเจดเสมยน

ขอมลและเรยบเรยง นายชยยงค โพธประสทธ

จำกวนนนถงวนน

ต�าบลเจดเสมยน เปนต�าบลทมพนททางภมศาสตรทอาจกลาวไดวาสมบรณ และ

สวยงาม พนททางดานทศตะวนออกตดกบถนนเพชรเกษม ทศตะวนตกตดกบแมน�าแม

กลอง มคลองชลประทานไหลผาน มนคมอตสาหกรรมราชบร โรงพยาบาล และ สถาน

รถไฟตงอยในพนท เทศบาลต�าบลเจดเสมยน อยหางจากตวอ�าเภอโพธาราม เพยงแค 6

กโลเมตร และหางจากศาลากลางประมาณ 11 กโลเมตร ซงใชเวลาในการเดนทางแคไม

กนาทและการคมนาคมสะดวก พรอมทงมทงเครองสาธารณปโภคททนสมย ต�าบลเจด

เสมยนครอบคลมพนททงหมด 14.89 ตารางกโลเมตร เปนดนแดนทมประวตความเปนมา

ตงแต สมยพระเจาตากสนมหาราช หรอ ป พ.ศ. 2300เปนตนมา มประชากรทอาศยอยใน

ทะเบยนบานประมาณ 5,600 กวาคน และประชากรแฝงทเขามาอาศยและท�างานอยในพนท

อกมากมาย อกทง ขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม ของต�าบลเจดเสมยนกเปนสงทโดด

เดนและคงคณคาแกการอนรกษไวใหลกหลาน เชน ประเพณแหดอกไมทายสงกรานตและ

ของดต�าบลเจดเสมยน ตลาดเกา 119 ป แตเมอเวลาผาน สงคมเปลยนไปสงตางๆทเขามา

แทนท เชน สงคมกมหนา การเขาวดฟงธรรมกมแตผสงอาย เพราะหวหนาครอบครบตอง

ออกไปท�างานหาเลยงครอบครว การใหเกยรตซงกนและกนนอยลง เปรยบเสมอนชมชนกง

เมอง ซงสงเหลานก�าลงท�าใหสงคมทเคยชอวา คนเจดเสมยนไมทอดทงกน ก�าลงจะหายไป

จากภาพแหงความทรงจ�า

ปญหำทอยำกแก ควำมดทอยำกท�ำ

เรมจากโครงการของเทศบาลต�าบลเจดเสมยน อ�าเภอโพธาราม จงหวดราชบร ไดรบ

งบประมาณสนบสนนจาก พฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดราชบร (โครงการ

ฝกอบรมการสรางความส�านกรวมในความรบผดชอบตอสงคม ซงเปนเงนกองทนสงเสรมการ

จดสวสดการสงคมขององคกรสวสดการสงคม ประจ�าปงบประมาณ 2558) ซงคณะท�างาน

ของเทศบาลต�าบลเจดเสมยนเหนวาการด�าเนนงานโครงการดงกลาวจ�าเปนตองมประชาชน

หรอผน�าในการตดตอประสานงานกบหนวยงานตางๆทง ภาครฐ เอกชน และชาวบานทจะ

เขารวมโครงการฯ

ดงนนจงขอความรวมมอจากประชาชนทอยในพนทประมาณ 5 – 6 คน เพอเปนแกน

น�าในการทจะท�าการฝกอบรมตามเนอหาของโครงการ เพราะการจดโครงการดงกลาวตอง

ใชระยะเวลาหลายเดอนถงจะสนสดโครงการซงในระหวางด�าเนนการโครงการนน สามารถ

เหนถงสงตางๆทเกดขนไดอยางชดเจน ซงสงหนงทเหนเปนรปธรรมกคอ ความเสยสละ ของ

พ ปา นา อา ทอาศยอยในพนทต�าบลเจดเสมยน (ไมมคาตอบแทน) ซงท�าใหเกดเปนภาพท

ประทบใจถงความเสยสละ การใหเกยรตกนในกลม และทส�าคญทสดในการอบรมโครงการน

มการขยายหรอเพมจ�านวนผมจตอาสามากขน จาก 5-6 คน เพมเปน 100 กวาคน ในเวลา

ไมกสปดาห ซงเปนสงทเกดขนนอกเหนอจากวตถประสงคของโครงการทตงไว นบเปนการ

เรมตนครงส�าคญทจะรวมกนขบเคลอนสงคมต�าบลเจดเสมยน ใหเกดประสทธภาพและ

ภาพลกษณทดตอสงคมภายนอกมากขนและเปนตนแบบทดใหกบลกหลานของคนต�าบล

เจดเสมยนตอไปในอนาคต

เมอเรามกลม จตอาสาภาคประชาชน เกดขน นนหมายถงการขบเคลอนต�าบลเจด

เสมยนใหเปนไปตามแนวทางทเราอยากใหเปน ซงในการขบเคลอนครงนไดมการตงประธาน

และคณะท�างาน มการประชมทงทเปนทางการและไมเปนทางการ การประชาสมพนธ

ขอมลขาวสารใหกบคณะท�างานทเหลอไดทราบโดยใชชองทางทรวดเรวและสะดวก เชน

LINE,FACEBOOK เปนตน

72 องคความรราชบร องคความรราชบร 73

กระบวนกำรพฒนำ

จากการเรมตนของ จตอาสาภาคประชาชน หลกการส�าคญในการพฒนาคอ ระบบ

บรหำรจดกำรแบบมสวนรวม มงเนนใหความส�าคญของการมสวนรวมกบชมชน ดวยวธ

การ ดงน

1. การสรางกระบวนการเรยนรรวมกนในชมชนอยางตอเนองสม�าเสมอ โดยใช

กระบวนการเหนปญหา เขาใจปญหา รวมแกไข และวเคราะหปญหารวมกน

เพอเชอมโยงใหประชาชนเปนผมสวนรวมกบองคกรทองถน ทองท

2. การรวมก�าหนดวสยทศน “บรหำรจดกำรบำนเมองทด ชมชนเขมแขงและ

พฒนำสงคมอยำงมคณภำพ

3. การท�างานรวมกบทกภาคสวน เชน บาน วด โรงเรยน เดก เยาวชน ผสงอาย

และกลมสตร ตลอดจนภาครฐทเกยวของ โดยมการกระจายขอมลขาวสาร

และประชาสมพนธดวยหนงสอเชญ การสอสารแบบปากตอปาก การเขารวม

รบทราบขอมลในเวทประชาคม เวทประชมประจ�าเดอนของหมบานตางๆ ซง

เปนการเปดโอกาสทางความคด และเชอมโยงกบผมสวนรวมใหเปนเครอขาย

ในชมชน

4. ใชการกระจายขอมลขาวสารใหประชาชนไดรบรเทาทนกบสถานการณและ

เหตการณตางๆ ในชมชนตลอดจนสงคมภายนอก เพอทจะปรบตวใหเขากบ

วถชวต วถสงคม ไมตกอยในการบรโภคนยมและวตถนยม อกทงเพอใหคนใน

ชมชนไดตระหนกในความเปนพลเมองของคนต�าบลเจดเสมยน ทตองรจกรบ

ผดชอบตอหนาท มการตนตวตอสทธพลเมองทตองเคารพตอสทธของผอน ม

ความส�านกและมจตสาธารณะทจะบ�าเพญตอสาธารณประโยชน สงคมและถน

ก�าเนดของตนเอง

5. การประชม เชน การประชมจดงานประเพณวนส�าคญ การประชมเพอรบฟง

ความคดเหนของประชาชนในการแกไขปญหาขยะมลฝอย มการเปดเวทรวมกน

ใหประชาชนในต�าบลและเจาหนาทเทศบาลต�าบลเจดเสมยน ถงผทรงคณวฒใน

ดานตางๆ ระดมความคดหาจดเชอมโยงเพอสรางกระบวนการใหทกฝายม

สวนรวมในทกๆ ดาน สรางจตสาธารณะในการท�างานรวมกน

ควำมสข ควำมภมใจ ควำมส�ำเรจ

รวมคด เปนแนวทางการพฒนาทส�าคญของเทศบาลต�าบลเจดเสมยน ดวยเหตผลท

วาชาวบานเปนผคลกคลกบปญหา เปนผเผชญปญหา เปนเจาของปญหา เปนเจาของพนท

ดงนนการทจะน�าเอาเจาของปญหา เจาของพนทมารวมแกปญหากเปนจดแขงทามกลาง

อปสรรค เพราะวาประชาชนเหลานนจะเขาใจปญหาตามบรบทอยางลกซง พวกเขาจะทราบ

วาฤดเกดปญหาแบบไหน ทศทางลมเปลยนสรางปญหาอยางไร การรวมคดไดทงการรบ ได

ทงแนวทาง ไดทงความปรองดอง ดงนนการสรางเวทรวมคดจงเปนฐานคดทส�าคญในการ

พฒนาของเทศบาลต�าบลเจดเสมยน

รวมท�ำ หลงจากทรวมคด ไดรบรปญหารวมกนแลว และกลนกรองปญหาจนตกผลก

มแนวทางในการแกปญหาแลว กหนรวมกนท�า รวมกนแกปญหา โดยอาศยภาคเครอขายใน

และนอกพนทเขามาบรณาการปญหาอยางเปนองครวม (Holistic) แยกตามความเชยวชาญ

แตบรณาการทางความคดและกระบวนการหลกโดยภาพรวม เปาหมายอยท กระบวนการ

(process) หรอผลลพธ (outcome) ไมใชวธการ (mean)

รวมรบผดชอบ การกระท�าเกดขนกเปนทแนนอนวาตองมผลลพธ อาจเปนทงดาน

บวกและดานลบ และเปนทแนนอนเชนกนวาผลลพธดงกลาวจะสงผลกระทบตอชมชนทอง

ถนโดยตรง ดงนนการรวมรบผดในการกระท�าจงเปนเรองทส�าคญ การรบผลกระทบในดาน

บวกกเปนการสรางความสข สรางประโยชนใหแกชมชน ส�าหรบกระทบทอาจเกดขนใน

ทศทางลบเทศบาลฯกจะมกระบวนการในการบนทกขอบกพรองรบผดชอบรวมแกไข และ

จะเปนเชอมโยงทน ศกยภาพ องคความรเพอทจะเกดกระบวนการเรยนรปญหา และถอ

เปนกรณศกษา (case study) เปนโอกาสดของชมชนในการสรางพลงครงใหมเพอเผชญ

ปญหารวมกนอยางส�านกรบผดชอบรวมกน ซงจะเปนโอกาสสรางความรกในคราวทกยาก

เปนโอกาสในการสรางประเดนรวม เปนโอกาสในการสรางเครอขายประเดนปญหา

บทเรยนทได1.1 กำรบรหำรงำนแบบองคกรตนแบบกำรมสวนรวม

จากบรบทของหมบานทมพนทของหมบานทมประชากรสวนใหญประกอบอาชพ

เกษตรกรรม โดยมพนทเพาะปลกอยโดยรอบชมชน พชทปลก ไดแก ขาว ออย มะขามเทศ

มน เลยงสตว และพชอน ๆ ปจจบนภาวะเศรษฐกจไมดสงผลกระทบใหกบเกษตรกรในดาน

ผลต และผลตอบแทนต�า นอกจากนนการประกอบอาชพภายในชมชน ไดแก การคาและ

74 องคความรราชบร องคความรราชบร 75

อตสาหกรรม ดานการคาขนาดเลกถงปานกลาง สวนใหญเปนการท�าโรงงานท�าหวผกกาด

เคม(หวไชโปว) มประมาณ 8 แหง เปนกจกรรมทท�าตอเนองกนมาท�าชอเสยงใหแกชมชนพอ

สมควร นอกจากนในเขตเทศบาล ยงมโรงงานขนาดใหญ 1 แหง ไดแก โรงงานผลตผลไมอบ

แหง ซงกมคนในชมชนเขาไปท�างานในโรงงานและในเขตเทศบาลยงมนคมอตสาหกรรม ซง

ในเขตนคมอตสาหกรรมแหงนมโรงงานอยหลายโรงงาน เนองจากปจจบนมการเปลยนแปลง

รวดเรว จงมผลกระทบตอสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต กอใหเกดปญหาตาง ๆ ไดแก

ปญหาดานการก�าจดขยะมลฝอย การระบายน�า ปรมาณและคณภาพถนน ไฟฟาสาธารณะ

กบการขยายตวของชมชนปญหาคณภาพชวตและทรพยสน ตลอดจนการขาดความรความ

เขาใจในสทธหนาทและเสรภาพขนพนฐานตามระบอบการปกครอง เปนตน เทศบาลจงมง

เนนใหความส�าคญการมสวนรวมกบชมชน โดยการสรางกระบวนการเรยนรรวมกนในชมชน

อยางตอเนองสม�าเสมอ โดยใชกระบวนการเหนปญหา เขาใจปญหา รวมแกไข และวเคราะห

ปญหารวมกน เพอเชอมโยงใหประชาชนเปนผมสวนรวมกบองคกรทองถน ทองท โดยเนน

การท�างานรวมกบทกภาคสวน เชน บาน วด โรงเรยน เดก เยาวชน ผสงอาย และกลมสตร

ตลอดจนภาครฐทเกยวของ

1.2 คณะท�ำงำนภำคประชำชน

เรมจากโครงการของเทศบาลต�าบลเจดเสมยน ทจะของบประมาณจากพฒนาสงคม

และความมนคงของมนษยจงหวดราชบร โดยเทศบาลต�าบลเจดเสมยนเหนวาการด�าเนน

โครงการทตองใชประชาชนในการตดตอประสานงาน ขอความรวมมอจากประชาชนทอย

ในพนทประมาณ 5 – 6 คน เปนแกนน�าในการทจะท�าการฝกอบรมตามวตถประสงคของ

โครงการ เมอด�าเนนการแลวเกดผลดจงเพมจ�านวนแกนน�าใหครอบคลมพนทต�าบลเจด

เสมยน ประชาชนกใหความส�าคญและเขามามสวนรวมมากขน จนปจจบนมคณะท�างาน

ภาคประชาชนจ�านวน 120 คน ซงเปนทรจกตดปากกนในนาม “กลมเสอสม” ซงมบทบาท

ทโดดเดนคอ สรางการมสวนรวมโดยการเขารวมประชม วเคราะหแกไขปญหารวมกน รบฟง

ปญหา เสนอปญหา วเคราะหปญหา น�าไปสแนวทางปฏบตรวมกน กบภาคเครอขาย ภาค

รฐ ภาคเอกชน ผน�าทองท ผน�าทองถน สรางการเรยนรรวมกน พฒนาตอยอดงานในพนท

ในดานสงคม เศรษฐกจ สงแวดลอม และสขภาพ

กำรขยำยผลในอนำคต

จตอาสา ภาคประชาชน (เสอสม) ตงเปาหมายไว จตอาสา ครอบคลมทกตารางนว

ของพนทต�าบลเจดเสมยน ซงเปนต�าบลตนแบบใหกบพนทขางเคยงหรอพนทอนพนทใดท

สนใจ ต�าบลเจดเสมยน พรอมทจะถายทอดความร ประสบการณหรอการแลกเปลยน ตลอด

จนการเชอมโยงเครอขายไปสเปาหมายทวางไว โดยทวไปแลวตนทนและศกยภาพในพนท

นนถอเปนความส�าคญทละเลยไมไดเชนกน ดงนนการน�าวธการหรอกระบวนการตางๆไป

ใชจงจ�าเปนตองปรบใหเขากบสภาพบรบทของพนท และทขาดไมไดอกประการหนงไดแก

การมสวนรวมทแทจรงของเจาของพนท ซงจะท�าใหเกดเปนความรกความหวงแหน ความ

เปนเจาของอยางแทจรง โดยไมมขอโตแยงใดๆทงสน

76 องคความรราชบร องคความรราชบร 77

“ใหอยำงมคณคำรบอยำงมศกดศร คนหนองโพไมทอดทงกน” ต�ำบลหนองโพ จงหวดรำชบร

ขอมลและเรยบเรยง นายสรนทร ตำาหนงาม

ประวตควำมเปนมำ

ตามต�านานสงหนวศกลาววา สงหนวศกมาร ไดอพยพผคนบรวารมาจากเมอง

ราชคฤห เขาใจวาอยในแควนยนาน มาตงบานเรอนอยทเชยงแสนราวตนสมยพทธกาล ตง

ชอบานเมองน วา “โยนกนคร” เรยกประชาชนเมองนวา “ยวน” ซงเปนเสยงเพยนมาจาก

ชอเมอง “โยนก” นนเอง จากนนกมกษตรยครองเมองโยนกนมาเรอยๆ ประชากรไทยวนก

แพรหลายออกไปในลานนาไทย ตอมา พ.ศ. 2101 พระเจาบเรงนองกษตรยพมาไดน�าทพ

มาตเมองเหนอ และปกครองเมองเหนอเปนเวลานานถง 200 ป พ.ศ. 2347 พระบาทสมเดจ

พระพทธยอดฟาจฬาโลก ปฐมกษตรยแหงรตนโกสนทร โปรดฯ ใหทพหลวงไปตพมาออก

จากเชยงแสน พมาแพทานใหท�าลายเมอง และรวบรวมผคนชาวเมองเชยงแสนได 23,000

คน แบงคนเหลานออกเปน 5 สวน สวนหนงใหไปอยเชยงใหม สวนหนงไปอยล�าปาง สวน

หนงไปอยนาน สวนหนงใหไปอยเวยงจนทน สวนหนงน�ามาใตโดยใหคนยวนกลมหนงอยท

สระบรอกกลมหนงใหไปตงบานเรอนอยทราชบร เพอสะดวกในการชวยเหลอกนและการตง

บานเรอนรมฝงแมน�ากเพอสะดวกในการใชน�าสญจร หลงบานออกไปกจะเปนทงนา ลกษณะ

ของเรอนไทยวนกคงจะพฒนามาจากเรอนชวคราว(กระทอม)กอนแลวมาปลกเปนเรอนถาวร

อนเนองจากวฒนธรรมเดมของไท-ยวน จะมเรอนกาแล ลกษณะมไมไขวอยบนหลงคา

หนาจวเรอน สวนบนผายออก เรยกวา เรอนอกโตเอวคอด ดงนนเมอแรกเรมคนไท-ยวน

กปลกเรอนกาแลอยดงภาพจตรกรรมฝาผนงวดจนทบร อ�าเภอเสาไห ในปจจบนจะมบาน

ทรงสมยใหมภาคกลาง เปนจ�านวนมาก เมอมาอยรวมกนเปนหมบานมนคง กจะมการ

เรยกชอหมบานของตนเองตามสภาพภมศาสตรบาง เชน หมบานทมตนตาลมาก กจะเรยก

บานตนตาล หมบานทมกอไผมากกจะเรยกบานไผลอม หมบานทมตนยางมากกจะเรยกวา

บานยาง เปนตน บางหมบาน กจะเรยกชอหมบานตามชอบคคลส�าคญ เชน บานสบตะ

(ปจจบนคอบานสวนดอกไม) ตามชอของหนานตะ ผน�าหมบานไทยวน มาตงถนฐานรนแรก

บานเจาฟา กคอ ปเจาฟาน�าคนยวนมาตงอยถนน ส�าหรบไท-ยวนหนองโพ เดมเรยกตาม

พนทอาศยอยมตนแขมและมล�าหวยจงเรยกชาวบางแขมตอมาจงเปนเปนหนองโพ เปนตน

คนไท-ยวนจะประกอบอาชพท�านาเปนหลก จนกระทง “ขาวเสาไห” เปนทมชอเสยง

ในเมองไทยสรปแลวคนไท-ยวน จะมลกษณะ 10 ประการ คอ

1. นกเดนทาง

2. ชอบสรางบญ

3. อดหนนกน

4. ขยนด

5. กวเกง

6. นกเลงสอ

7. ฝมอดง

8. ของขลงมน

9. กตญญ

10. รกหมพวก

ชาวไท-ยวนทอพยพมาจากเชยงแสน มาอยหนองโพ ต�าบลหนองโพ เปนต�าบลหนง

ในอ�าเภอโพธาราม เมอ พ.ศ. 2347 นน ไดน�าเอา 2 สงใหญๆ มาใชในทองถนน คอ

ภาษาและประเพณ

วถชวต

การด�าเนนชวตของชาวไท-ยวนหนองโพ จะมดงน

ประกำรทหนง อนเนองมาจากคนไทยวน ไดเดนทางมาดวยกนและตงบานเรอนอย

รวมกน จงตองพงพากนตลอด คนยวนจงเคารพนบถอเครอญาตเปนส�าคญ ดงเชนแกงหนง

หมอกนทงป คนไทยวนเคารพเครอญาตและอาวโสเปนส�าคญ จงมการแบงปนอาหารการ

กนซงกนและกน อกทงยงมการแบงปนใหกบเพอบานทเปนชาวไทยจนและลาวเวยงเพอ

เปนการแลกเปลยนวฒนธรรมและการสานสมพนธอกดวย

ประกำรทสอง คนไท-ยวนหนองโพ กเหมอนคนไทยทวไปทเกยวของกน การ

ปกครองทมพระมหากษตรยเปนประมข คนไทยวนกเคารพเทดทนพระมหากษตรยและ

พระบรมวงศานวงศสบมา

ประกำรทสำม คนไท-ยวนหนองโพ ทงหมดนบถอพระพทธศาสนา กจกรรมในชวต

ประจ�าวนจงเกยวของกบพระพทธศาสนา เชน เชามาจะตกบาตรท�าบญหนาบาน วนพระ

78 องคความรราชบร องคความรราชบร 79

หรอวนกจกรรมประเพณกจะไปรวมกนทวดหรอไปรกษาศล วนวสาขบชา ท�าโคมดอกบว

เวยนรอบโบสถ ฟงธรรมทวด วนปกตกจะสวดมนตไหวพระกอนนอน

ประกำรทส ขณะทคนยวนหนองโพ นบถอ พระพทธ พระธรรม และพระสงฆ แลวยง

นบถอ “ผ” อกดวย เชน มผประจ�าเรอน เรยกวา ผเรอน มผประจ�าวงตระกล เรยกวา ผปยา

มผประจ�าหมบานจะม ผศาลประจ�าหมบาน จะมประจ�าวด เรยกวา เสอวด(จาววด) จะมผ

ประจ�าทงนา เรยกวา เสอนา(จาวแฮก) ฯลฯ คนยวนจงมกจกรรมเกยวกบผในชวตของตนเอง

ประกำรทหำ วถชวตคนยวนหนองโพสวนใหญจะอยทอาชพโดยเฉพาะ อาชพ

การท�านา ปหนงจะมฤดกาลท�านาและฤดเกบเกยวขาว เวลาสวนใหญในชวตประจ�าวนคน

ยวนจะอยกบกจกรรม เชน วางจากการท�านา กน�าขาวทมอยมาท�าเปนขนม เชน ขนมครก

ลอดชอง ขนมตาล ขนมถวย ขนมเปยกออน ขนมเปยกปน น�าไปแลก หวหอม กระเทยม

เกลอ จากหมบานอน และไดรบพระราชทานอาชพการเลยงโคนมจากพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหวรชกาลท 9 ปจจบนคนยวนบางสวนไดรบการศกษาสงขนกประกอบอาชพ

คาขายกม รบราชการกมาก ท�างานในโรงงานอตสาหกรรมกไมนอยเลยทเดยว

ประกำรทหก กจกรรมมนษยสมพนธ อนเนองมาจากคนเราตองอยรวมกนพงพา

อาศยกน เกอกลกน คนไท-ยวนกเชนกน เชน การไปเยยมกนเมอยามเจบปวย มเวลาวาง

กมาคยกน ใครมงานกไปชวยกนเรยกวาการเอาแรงกน มการขอขมาลาโทษผเฒาผแกเพอ

เปนสรมงคลของชวตในวนปใหมไท-ยวน(สงกรานต) มของกนของใชกแจกจายกน ปจจบน

คนยวนบางสวนไดรบการศกษาสงขนกประกอบอาชพคาขายกม รบราชการกมาก ท�างาน

ในโรงงานอตสาหกรรม กจกรรมนษยสมพนธดงกลาวจงเลอนหายไป สวนใหญเปนการวา

จางจงเกดการอนรกษกจกรรมนษยสมพนธดงกลาวขนเพอเปนแบบอยางในการด�ารง ชวต

กบลกหลานสบตอไป

ประกำรทเจด การแสวงหาความความเพลดเพลนใหแกตนเอง กจกรรมเหลาน เปน

ไปตามวย และสถานท เชน เปนเดกกจะเลนสนกรวมกน ผใหญกจะมเพลงกลอมเดก สอน

ท�าของเลนจากตนกลวย ใบมะพราว ไมไผ ไมรวก หนาหนาวลมโยกกจะสอนใหท�าวาวเลน

แตปจจบน คานยมเปลยนการด�ารงชวตเปลยนกจะเลนกฬาเพอมงเอาแพชนะกน ไมเนน

ความสามคค การดรายการตางๆ ในโทรทศนหรอเกม เพอเปนแบบอยางเปนตน

ทงเจดประการดงกลาวมาน วถชวตของชาวไท-ยวน คอ ปรนนบตบดา มารดา

เทดทนองคราชาไวสงสด ปฏบตกจตามศาสนาพทธ นบถอวญญาณบรสทธในทองถน

ประกอบอาชพ ใหมกนไมมขาด ชวยเหลอญาตใหส�าราญ แสวงหาสนทนาการเปนประจ�า

ควำมเปนของกำรเขำสกระบวนกำรพฒนำ

เนองดวยสถานการณปจจบนทการกาวยางสขบวนการพฒนาโดยไมมการยดโยงกบ

วถชมชนท�าใหเกดการเปลยนแปลง ทงระบบนเวทชมชน การเสอมถอยดานวฒนธรรมอน

ดงามในอดต การเอารดเอาเปรยบกนภายในชมชน เกดปรากฏการณตางคนตางอย ท�าให

เกดปญหาของชมชนตามมา

จากวถการด�าเนนชวตของคนไท-ยวน เปนกลมชาตพนธทมความเปนกลมองคกรทม

คณธรรมและมแรงบนดาลใจในการพฒนาทองถนทอยอาศย และแรงบนดาลใจจากพระบาท

สมเดจพระเจาอยหวรชกาลท 9 มการรวมกลมกนจดตงกองทนสวสดการชมชนต�าบลหนอง

โพ ขนในป พ.ศ.2551 โดยแนวคดใหอยำงมคณคำรบอยำงมศกดศร คนหนองโพไมทอด

ทงกน สมาชกเรมตน 537 คน มการดแลสวสดการ 3 เรอง เกด เจบ ตาย จนปจจบนม

สมาชก 1,652 คน นอกจากการรวมตวกนเพอดแลสวสดการใหคนในต�าบลแลวยงเปนเวท

กลางในการพดคยหลาย ๆ เรองในต�าบลจงเกดการจดแจงจดตงสภาองคกรชมชน “สภา

องคกรชมชนต�าบลหนองโพ” ด�าเนนงานเชอมโยงการท�างานของสภาองคกรชมชน และ

เครอขายสภาองคกรชมชนจงหวดราชบร และ เครอขายภาคกลางตะวนตก

ปญหำทอยำกแก ควำมดทอยำกท�ำ

เปาหมายการเปลยนแปลงทอยากเหน ความมงหวงของคนในต�าบล ทจะพฒนา

ต�าบลโดยยดหลกตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวทางการด�าเนนชวต อนรกษ

ศลปวฒนธรรม ประเพณอนดงามของชาว ไท-ยวน ประชาชนมคณภาพชวตทดขน มผน�า

ตนแบบดานการด�าเนนชวตแบบพอเพยง มความสามคคปรองดอง มวนยเคารพกฏกา ม

ความซอสตยสจรต มการชวยเหลอเกอกลกน มสวสดการชมชนใหกบคนฐานรากชมชนม

ความสขทวหนา

80 องคความรราชบร องคความรราชบร 81

กระบวนกำรด�ำเนนงำน

จากการรวมตวของคนกลมหนงในการ “อาสา” รวมกนคด รวมกนวางท�าแผน

ก�าหนดเปาหมายใหคนต�าบลหนองโพ มทศทางทจะพงพาตนเองได โดยเรมจาการรวมกลม

กนตง “กองทนสวสดการชมชน” เพอเปนจดศนยรวมทท�ามากกวาการจดสวสดการใหกบ

คนในต�าบลขน และเพอจดท�าขอมลวางแผนทจะใหชมชนรวมพฒนาเพอน�าความสขสชมชน

ตามความฝน “หนองโพนาอย คนหนองโพอยดมสข” ประกอบดวย

1. แกนน�าท�าด “ผน�าอาสา” ตองมจตอาสา มความคดเสยสละ มความเอออาทร

ท�าเพอประโยชนสวนรวมโดยไมเหนแกประโยชนสวนตว

2. มครอบครวด มทอยอาศยทมนคงแขงแรงตามสมควร เปนครอบครวทไมท�าผด

กฎหมาย ไมยงเกยวกบยาเสพตด เคารพกตกาของชมชน

3. มสงแวดลอมทด ชมชนลดการใชสารเคม ท�าการเกษตรแบบปลอดภย สภาพ

แวดลอมชมชนมการจดการขยะ

4. มสวสดการชมชนทด โดยการจดสวสดการชมชนเปนแกนหลกในการจดระบบ

สวสดการสการจดสวสดการสงคมในต�าบล

5. มวฒนธรรมชมชนทยงคงอย โดยมการอนรกษวถชมชนในการสบทอดทาง

วฒนธรรม เรองการนงหมผา ไท-ยวน การท�าอาหารพนเมอง การนงหมผา

ไท-ยวนการท�าอาหารพนเมอง

6. มอาชพทด ทไดรบพระราชทานจากพระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท9

อาชพเกษตร ปศสตวคอการเลยงโคนมทกครอบครวมรายไดมากกวารายจาย

โดยการนอมน�าการใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด�ารงชวต

ดวยส�านกในพระมหากรณาธคณ

สงดดทเกดขน

ต�าบลหนองโพ เปนต�าบลแหงเกษตรกรรม วฒนธรรม ไท-ยวน เกษตรเปนเกษตร

ปศสตว คอการเลยงโคนมซงเปนอาชพพระราชทานจากการแกไขปญหาความยากจนของ

คนหนองโพซงเดมเปนเกษตรกรทท�านาเพยงอยางเดยวและท�าไดปละ 1 ครง หนกลบมา

มองการพฒนาดวยดวยแรงบนดาลใจจากองคพระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท 9

ทคนหนองโพเคารพเหมอนพอทใหชวตและอาชพในการด�ารงชวต ท�าใหคนหนองโพไมทอด

ทงกน กบการมองการพฒนาทจะใชเปนเขมทศของคนในต�าบล “การพงพาตนเอง พงพา

กนเองของคนในชมชน” ตองการฟนความเอออาทรของคนในชมชนใหกลบมาใหได

จากการจดท�าขอมลวางแผนทจะใหชมชนรวมพฒนาเพอน�าความสขสชมชนตาม

ความฝน “หนองโพนาอย คนหนองโพอยดมสข” จากขบวนการพฒนาโดยเปาหมาย

“หนองโพนาอย คนหนองโพอยดมสข” ท�าใหเกดคนพนธอา เกดรปธรรมการขบเคลอน

“คนอาสา คนอาทร คนเกอกล” น�าสความสขของคนในต�าบลกอเกดเปนความรก ความสามคค

ความเอออาทร การแบงปน การชวยเหลอกนและกนอยางคนหนองโพไมทอดทงกน

82 องคความรราชบร องคความรราชบร 83

อ�ำเภอคณธรรม อ�ำเภอโพธำรำม จงหวดรำชบร

ขอมลโดย : นายนพรตน รตนพานช นายอำาเภอโพธาราม เรยบเรยงโดย : นางวรนช ทองลม นกวชาการวฒนธรรมชำานาญการ

ควำมโดดเดนขององคกร

จงหวดราชบร ไดรบการคดเลอกใหเปน 1 ใน 4 จงหวด ของจงหวดคณธรรมน�ารอง

ในการขบเคลอนสงคมคณธรรม โดยไดก�าหนดวสยทศนจงหวดคณธรรม คอ “ราชบรเมอง

แหงความจงรกภกด มคณธรรมเปนรากฐานทส�าคญในการด�ารงชวตสสงคมคณธรรมอยาง

ยงยน” โดยรวมกบศนยคณธรรม และองคกรเครอขาย ด�าเนนการขบเคลอนการด�าเนนงาน

ดวยการจดเวทระดมความคดเหน ลงพนทประชมแลกเปลยนเรยนร และจดตลาดนดความ

ด การจดสมชชาคณธรรม รวมทงยงสงเสรมใหรกษาวฒนธรรมอนดงาม สบสานความเปน

อตลกษณของชาตพนธตางๆ ในจงหวดราชบร

อ�าเภอโพธาราม ไดรบการคดเลอกจาก 1 ใน 10 อ�าเภอของจงหวดราชบร ใหเปน

อ�าเภอคณธรรม น�ารอง โดยมวด จ�านวน 72 วด (มหานกาย 71 วด ธรรมยต 1 วด) และ

มหนวยงานตาง ๆ เปนเครอขายหลายแหง คอ เครอขายสาธารณสข ไดแก โรงพยาบาล

โพธาราม เครอขายสถานศกษา ไดแก วทยาลยเทคนคโพธาราม เครอขายศาสนา ไดแก

วดพระศรอารย และ เครอขายภาคธรกจ ไดแก บรษท รก การเมนส จ�ากด นอกจากนน

ศนยธรรมชาตบ�าบดวถธรรม โรงพยาบาลโพธาราม อ�าเภอโพธาราม จงหวดราชบรยงเปน

พนทในการจดงาน ตลาดนดความด จงหวดราชบร ในป 2558 ภายใตแนวคด “สรางสงคม

คณธรรมดวยพลงแหงการให” โดยมวตถประสงคเพอใหเกดกระแสการรวมสรางคณธรรม

ความดและการมสวนรวมของทกภาคเครอขายในจงหวดราชบร มผเขารวมงาน ประกอบ

ดวย เครอขายการศกษา ภาครฐ ภาคเอกชน ภาคประชาสงคม และชมชน รวมทงสน

ประมาณ 40 องคกร จ�านวน 500 คน จนน�าไปสการก�าหนดรปธรรมหรอยทธศาสตรจงหวด

คณธรรมของจงหวดราชบร

จากทนความดทมมาอยางยาวนานในพนทอ�าเภอโพธาราม การมคนด หนวยงาน

องคกรดทด�าเนนงานในบรบทของตนเพอสงเสรมความดอยางเขมแขง อ�าเภอโพธารามจงได

ด�าเนนการขบเคลอนอ�าเภอคณธรรม ดวยการจดท�าธรรมนญความดอ�าเภอ ภายใตโครงการ

ขบเคลอนจงหวดสงเสรมคณธรรมจงหวดราชบร ซงไดรบความรวมมอจากทกภาคสวนใน

การรวมกนขบเคลอนอ�าเภอคณธรรมตามนโยบายจงหวดสงเสรมคณธรรมของจงหวด โดย

84 องคความรราชบร องคความรราชบร 85

มประเดนหลกในการขบเคลอน 5 ประเดน คอ “พอเพยง สามคค มวนย สจรต จตอาสา”

นอกจากน อ�าเภอโพธาราม ยงไดเขารวมโครงการสรางความปรองดองสมานฉนท

โดยใชหลกธรรมทางพระพทธศาสนา “หมบานรกษาศล 5” เขามาปรบใชในชมชน เพอให

คนในชมชนมคณธรรม ซงเปนรากฐานทส�าคญในการด�ารงชวต เพอสบสานความเปนไทย

และท�าใหคนในชมชนอยรวมกนอยางมความสข โดยยดปฏบตตามหลกค�าสอนของศาสนาท

ตนนบถอ และนอมน�าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาปฏบต เพอรกษาวฒนธรรมอน

ดงามของชมชน โดยอ�าเภอโพธารามไดรบความรวมมอจากคนในหมบานและชมชน ในการ

เขารวมโครงการ “หมบานรกษาศล 5 ” ครบทกหมบาน ทกชมชน จงถอเปนอ�าเภอตนแบบ

ของจงหวดราชบรในการน�ารองโครงการ “หมบานรกษาศล 5 ” อกดวย

กอนจะมำเปนวนน

อ�าเภอโพธาราม เปน 1ใน 10 อ�าเภอของจงหวดราชบร ลกษณะทอดตามแนวยาว

จากทศตะวนออกสทศตะวนตก มปาไมเบญจพรรณอยบานประปราย มแมน�าแมกลองไหล

ผานตอนกลางของพนท ตนน�าอยทจงหวดกาญจนบร ไหลลงสทะเลทจงหวดสมทรสงคราม

แบงการปกครองออกเปน 18 ต�าบล 1 เทศบาลเมอง 156 หมบาน และ 10 ชมชน

ผลจากการปรบตวของชมชนภายใตกระแสสงคมทเปลยนไปอยางรวดเรว ท�าใหการ

ปฏบตในวถของชมชนเปลยนแปลงไปจากเดม ประชาชนตางยดหลกความถกตองตามตว

บทกฎหมายเปนส�าคญ ผคนคดถงตวเองมากกวาสวนรวม ความส�านกในบาปบญ คณโทษ

กลดคาลงมาเปนเพยงความรสกทจะท�าหรอไมท�าตามกฎหมายเทานน ซงบางเรองอาจเปน

ความไมเหมาะสมแตบางคนกไมรสกวาเปนความผด เพราะพฤตกรรมบางอยางไมมบญญต

ในกฎหมาย เชน การไมดแลพอแม การไมเคารพผใหญ การมกรยามารยาททไมเหมาะสม

การแตงกายไมสภาพเขาไปในสถานทส�าคญทางศาสนา การสรางความเดอดรอนตอผอน

เปนตน นอกจากน การปรบตวของสงคม กท�าใหเกดพฤตกรรมทผดกฎหมายมากขน เชน

การกออาชญากรรม การท�าลายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การระบาดของสงเสพ

ตดและอบายมข เปนตน ซงปญหาเหลานลวนเกดจากการขาดสต จตส�านก ศลธรรม และ

คณธรรมจรยธรรม ทงสน

อ�าเภอโพธาราม ถงแมจะไมไดมเหตการณทกลาวมาทงหมดในทกพนท แตกปฏเสธ

ไมไดวาไมเคยเกดขน และเมอเปรยบเทยบกบ อ�าเภอโพธาราม ในชวงทยงไมมความเจรญ

ทางดานวตถและสงคมเชนในปจจบน พบวา คนในชมชนอยรวมกนดวยความเออเฟอเผอแผ

คนในชมชนมความเขาใจซงกนและกน มการเคารพธรรมเนยมประเพณทางศาสนา ไดแก

การเขารวมกจกรรมในวนส�าคญทางศาสนาตาง ๆ มการแตงกายสภาพเรยบรอย เหมาะสม

กบสถานท มการอบรมสงสอนใหมความเคารพรกครอบครว รวมถงสถาบนหลก ของชาต

รวมไปถงมการกออาชญากรรมหรอท�าสงผดกฎหมายนอยกวาในปจจบน

ปญหำทอยำกแก ควำมดทอยำกท�ำ

จากการขาดศลธรรม คณธรรมและจรยธรรม จนท�าใหเกดปญหาทางสงคมตางๆ

อ�าเภอโพธาราม จงมแนวคดน�าธรรมนญความด ซงเปนหลกปฏบตทเกดจากความเหนพอง

ตองกนของประชาชนในอ�าเภอ โพธารามทไดจดท�าขนภายใตแผนการขบเคลอนจงหวดสง

เสรมคณธรรม จงหวดราชบร และประเดนคณธรรมหลกของจงหวดราชบร ไดแก “เมอง

แหงความจงรกภกด พอเพยง สามคค มวนย” ทงนเพอใหประชาชน ในอ�าเภอโพธาราม

ด�ารงชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง โดยยดหลกคณธรรม จรยธรรม ใหเปน

รากฐานของการพฒนา เพอน�าไปสการอยรวมกนอยางมความสข เปนสงคมแหงการเออ

อาทร ไมทอดทงกน

โดยธรรมนญความดฉบบนใหใชปฏบตกบประชาชน หนวยงาน องคกรทงภาครฐ

และภาคเอกชน ในพนทอ�าเภอโพธาราม จงหวดราชบร โดยประชาชนทกคนในอ�าเภอ

โพธาราม จะปฏบตตามหลกคณธรรม 5 ประการ เพอขบเคลอนสงคมคณธรรม ไดแก “พอ

เพยง สามคค มวนย” และเพมเตมตามประเดน การขบเคลอนแผนแมบทสงเสรมคณธรรม

แหงชาต คอ “สจรต และจตอาสา” ควบคไปกบการรกษาศล 5 ทคนในชมชนทกคนไดยด

เปนแนวปฏบตตงแตการจดโครงการ “หมบานรกษาศล 5”

กระบวนกำรพฒนำ

อ�าเภอโพธาราม ไดด�าเนนการขบเคลอนอ�าเภอคณธรรม โดยการจดธรรมนญความ

ดอ�าเภอ ภายใตโครงการขบเคลอนจงหวดสงเสรมคณธรรมจงหวดราชบร โดยมเปาประสงค

เพอใหอ�าเภอโพธารามเปนอ�าเภอคณธรรมทปฏบตตามหลกค�าสอนทางศาสนา และ

คณธรรมหลก 5 ประการ ไดแก “พอเพยง สามคค มวนย สจรต จตอาสา” ตามพนธกจ ดงน

1. พฒนาคนในชมชนใหมคณธรรมตามหลกธรรมทางศาสนา และน�าคณธรรม

หลก 5 ดาน ไดแก พอเพยง สามคค มวนย สจรต จตอาสา มาใชเปนหลก

ในการพฒนาคณภาพชวต และด�ารงชวตตามวถวฒนธรรม

2. สงเสรมและพฒนาใหทกชมชนในอ�าเภอโพธารามตระหนกและรวมกนเปน

เครอขาย มสวนรวม ในกระบวนการสงเสรมคณธรรม

86 องคความรราชบร องคความรราชบร 87

กำรด�ำเนนกำร ดงน

1. จดประชมการจดท�าธรรมนญความดของอ�าเภอ และไดรบความรวมมอจากทก

ภาคสวนในการรวมกนขบเคลอนอ�าเภอคณธรรมตามนโยบายจงหวดสงเสรม

คณธรรมของจงหวดราชบร

2. ด�าเนนการจดประชมขอความเหนชอบรางธรรมนญความดของอ�าเภอโพ ท

ประชมมมตเหนชอบ

3. ประกาศใชธรรมนญความดอ�าเภอโพธาราม

4. ด�าเนนการจดสงใหหนวยงานตาง ๆ ทกภาคสวน ไดใชเปนแนวทางในการจด

ท�าแผนงานโครงการ กจกรรมในการรวมขบเคลอนอ�าเภอคณธรรมตอไป

อ�าเภอโพธาราม ไดประกาศใหองคกรทงภาครฐ และภาคเอกชน ชมชน และ

ประชาชนในอ�าเภอ โพธารามปฏบตตามธรรมนญความดรวมกน อยางเครงครด เพอความ

อยเยนเปนสขรวมกนของคนในอ�าเภอ โพธาราม ในกรณทมการละเมดธรรมนญความดฉบบ

น ซงมผลท�าใหเกดความเสยหายแกสงคม เปนแบบอยางทไมด ใหน�าประเดนดงกลาวเขา

ปรกษาหารอ และเสนอใหใชมาตรการทางสงคมด�าเนนการตามความเหมาะสม

กำรเปลยนแปลงทเกดขน

หลงจากทอ�าเภอโพธาราม ไดด�าเนนการจดประชมการจดท�าธรรมนญความดของ

อ�าเภอ ไดขอคดเหนจากคนในชมชนตามหลกคณธรรมหลก 5 ดาน ดงน

ดำนท 1 พอเพยงสงทอยำกท�ำ

1. จะยดการด�าเนนชวตแบบทางสายกลาง มเหต มผล รจกพอไมเหนแกตว แบง

ปนใหสวนรวม

2. จะใชจายอยางประหยด จะท�าบญชครวเรอน จะอดออม จะปลกผกไวกนเอง

ในครวเรอน จะปดประหยดพลงงานโดย ปดน�า ไฟฟา แอร และวสดส�านกงาน

เมอเลกใช

3. จะใชชวตเรยบงายโดยยดหลก พอด อยได ไมเบยดเบยนสงคม ไมดมเหลา

4. จะท�าธนาคารโรงเรยน ธนาคารชมชน

5. จะไมเลนแชร เลนหวย

6. จะน�าสงทใชแลวกลบมาใชใหม จะใชรถมอเตอรไซค มาท�างาน

สงทจะไมท�ำ

1. ใชไฟหลายดวง เปดไฟฟาและเครองใชไฟฟาทงไว ใชจายฟมเฟอย สรยสรายกบ

สงทไมจ�าเปน

2. สรางปญหาหนสนใหกบครอบครว

3. เลนการพนน ดมเหลา

4. ท�าตามกระแสสงคม

กำรเปลยนแปลงทเกดขนจำกกำรยดหลก “พอเพยง”

1. คนในชมชนยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการด�ารงชวต

2. องคกรภาครฐ ภาคเอกชน บรหารงานตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

3. คนในชมชนสามารถลดคาใชจาย จากการประหยดพลงงาน และไมเปนพษตอ

สงแวดลอม

ดำนท 2 สำมคคสงทอยำกท�ำ

1. จะรกใครผอนโดยการปฏบตตามหลกศาสนา

2. จะรวมแรง รวมใจในการพฒนาหมบานและชมชน

3. จะไมทะเลาะเบาะแวงกนเองในชมชน จะมองแตดานดของผอน จะไมสรางความ

แตกแยก

4. จะท�าตนใหเปนแบบอยางในครอบครวและชมชน

5. จะรจกใหอภยผอน จะฟงผอนมากขน จะใหความรเรองการด�ารงตนแกผอน

88 องคความรราชบร องคความรราชบร 89

สงทจะไมท�ำ

1. เอาเปรยบผอน สรางปญหาความแตกแยกในชมชน สงคม

2. พดยยงและใหรายผอน ฟงความขางเดยว

3. เหนแกตว อจฉา นนทาผอน

4. แบงฝกแบงฝาย ดาผใตบงคบบญชา

กำรเปลยนแปลงทเกดขนจำกกำรยดหลก “สำมคค”

1. คนในชมชนมความเออเฟอเผอแผตอผอน

2. สามารถสรางความปรองดองในชมชนและสงคม

3. สรางความรวมมอ รวมใจ เพอพฒนาชมชน

4. คนในชมชนมเหตผลมากขน ยอมรบความคดเหนทแตกตาง

ดำนท 3 มวนยสงทอยำกท�ำ

1. จะมาปฏบตงานใหตรงเวลาราชการไมมาสายกลบเรว จะรบผดชอบตอหนาท

การงาน

2. จะไมท�าผดกฎระเบยบ จะปฏบตตามกฎจราจรอยางเครงครด จะไมท�าผด

กฎหมาย

3. จะเชอฟงผบงคบบญชาในเรองทถกตอง จะเคารพความเหนของผอน

4. จะท�าตวเปนแบบอยางทด จะปฏบตตามจรรยาบรรณทด จะควบคมและบงคบ

ใชกฎหมายโดยเทาเทยม

สงทจะไมท�ำ

1. ท�าผดวนย พลดวนประกนพรงเพอรอเวลามาท�างานชา มาประชมสาย

2. เหนแกตวโดย แซงควในการใชทสาธารณะ ท�าผดกฎกตกา ขบรถเรวกวา

กฎหมายก�าหนดฝาไฟแดง

3. แตงตวไมสภาพ สรางหนเพม เปดไฟฟาทงไว

4. ละเมดและเมนเฉยตอค�าสงผบงคบบญชาท�าตวนอกกรอบ

5. ทงขยะในทสาธารณะ

กำรเปลยนแปลงทเกดขนจำกกำรยดหลก “มวนย”

1. คนในชมชนปฏบตตามระเบยบกฎหมาย กฎจราจร

2. คนในชมชนปฏบตตามกฎ กตกา ของสงคม

3. คนในชมชนมความรบผดชอบตอหนาทของตนเอง และสงคม

4. คนในชมชนมความตรงตอเวลา

ดำนท 4 สจรตสงทอยำกท�ำ

1. จะไมเอาของผอนมาเปนของตนเอง มความตรงไปตรงมา เกบของผอนไดแลว

สงคน

2. จะไมโกง จะไมเอาเปรยบผอน จะซอตรง จะรกษาค�าพดทพดไวกบผอน จะ

ท�างานดวยความโปรงใสตรวจสอบได จะไมคอรปชนเอาเงนหลวงมาเปนของ

ตนเอง

3. จะซอตรงตอตนเองและผอน จะท�าเพอประโยชนของสวนรวมมากกวาสวนตน

จะไมท�าใหผอนเดอดรอน

4. จะยกยองคนท�าความด จะสอนใหคนท�าความด จะเสยภาษเพอท�าตวเปนแบบ

อยางทด ไมท�างานตนเองในทราชการ

สงทจะไมท�ำ

1. เอาผลประโยชนสวนรวมมาเปนของตนเอง ฉอราษฎรบงหลวง ทจรตคอรปชน

เบยดบงของหลวง เลยงภาษ

2. นงดดายตอสงไมถกตอง พดเทจ เอาเปรยบผอน

3. รบสนบน สงเสรมใหผอนโกง

4. เบยดบงเวลาราชการ ใชไฟฟาในทราชการชารตโทรศพทตนเอง เบยดบงของ

หลวง

กำรเปลยนแปลงทเกดขนจำกกำรยดหลก “สจรต”

1. คนในชมชนมความซอตรงตอตนเอง ตอหนาท และตอผอน

2. คนในชมชนไมเอาเปรยบผอน และสงคม

90 องคความรราชบร องคความรราชบร 91

3. คนในชมชนไมสงเสรมใหผอนประพฤตมชอบ ทจรต คอรปชน

4. คนในชมชนปฏบตตนอยในศลธรรม

ดำนท 5 จตอำสำสงทอยำกท�ำ

1. จะชวยผยากไรในสงคม จะดแลผสงอาย จะชวยเหลองานสวนรวม

2. จะสงเสรมใหนกเรยน ประชาชนรจกการเสยสละ

3. จะดแลสภาพแวดลอมภายในชมชนโดยเฉพาะหนาบานตนเองและสถานท

สาธารณะ จะรวมกบชมชนพฒนาหมบาน

สงทจะไมท�ำ

1. เหนแกตว หลบเลยงงานสวนรวมธระไมใช

2. ท�าใหของสาธารณเสยหาย เอาของสาธารณมาเปนของตวเอง

3. ท�าในสงทเปนโทษตอตนเอง ผอนและสงคม

กำรเปลยนแปลงทเกดขนจำกกำรยดหลก “จตอำสำ”

1. คนในชมชนชวยเหลอ เกอกล ตอผอน โดยไมหวงประโยชนตอบแทน

2. คนในชมชนเหนแกประโยชนสวนรวมเปนส�าคญ

3. คนในชมชนรวมมอ รวมใจ ในการพฒนาองคกร ชมชน

4. คนในชมชนรกษาธรรมชาต สงแวดลอม และดแลสาธารณสมบต

นอกจากนคนในชมชนทปฏบตตามหลกค�าสอนทางพระพทธศาสนาโดยการปฏบต

ตามหลกศล 5 ควบคไปกบคณธรรม 5 ประการ กจะท�าใหเกดความปรองดองสมาฉนทใน

ชมชน ลดปญหาความขดแยง สรางความมนคง ความปลอดภยในชวตและทรพยสนของ

คนในชมชน ท�าใหสงคมสงบรมเยน และมความสขอยางยงยน

บทเรยนทได

อ�าเภอโพธาราม ไดด�าเนนการขบเคลอนอ�าเภอคณธรรม โดยการจดธรรมนญความ

ดอ�าเภอ โดยไดรบความรวมมอจากทกภาคสวนในการรวมกนขบเคลอนอ�าเภอคณธรรมตาม

นโยบายจงหวดสงเสรมคณธรรมของจงหวด โดยมประเดนหลกในการขบเคลอน 5 ประเดน

คอ “พอเพยง สามคค มวนย สจรต จตอาสา” ดงน

ดำนท 1 พอเพยง

พอเพยง หมายถง มความพอเพยงในการด�าเนนชวตแบบทางสายกลาง มเหต มผล

ใชความรในการตดสนใจอยางรอบคอบ มความพอประมาณ พอด ไมเบยดเบยนตนเอง สงคม

และสงแวดลอม ไมประมาท สรางภมคมกนทด รเทาทนการเปลยนแปลง

ดำนท 2 สำมคค

สามคค หมายถง ความพรอมเพรยงกน ความกลมเกลยวกน ความปรองดองกน

รวมใจกนปฏบตงานใหบรรลผลมความรวมมอทดระหวางบาน วด โรงเรยน องคกรภาครฐ

ภาคเอกชน ทจะสงเสรมการศกษา พฒนาเดกและเยาวชน ประชาชนใหเปนทงคนเกงและ

คนด ปฏบตตามหลกศาสนา ไมสรางปญหาความเดอดรอนใหสงคม หมคณะ และจะปฏบต

ตนใหเปนประโยชนตอสวนรวม

ดำนท 3 มวนย

มวนย หมายถง มการยดมนและรบผดชอบในหนาทของตนเอง ทงวนยตอตนเอง

ในการผลกดนชวตใหกาวหนา มวนยตอองคกร สงคม ปฏบตตามจรยธรรม จรรยาบรรณ

วชาชพและเคารพตอกฎหมาย

ดำนท 4 สจรต

สจรต หมายถง ความประพฤตด ความประพฤตชอบ ประพฤตตรงและจรงใจไม

คดคดทรยศ ไมคดโกง และไมหลอกลวง ท�าอะไรท�าจรงมงใหงานส�าเรจเกดประโยชนสวน

ตนหรอสวนรวมไดอยางจรงจง มความจรงใจในงานทไดรบมอบหมาย ท�างานใหดทสดไม

เลนเลอไมหละหลวม เอาใจใสหนาทใหงานส�าเรจเกดผลด พดความจรงไมกลบกลอกรกษา

วาจาสตยอยางเครงครด พดจรงท�าจรงตามทพดมความจรงใจตอคนทเกยวของตอมตรและ

ผรวมงาน มงประพฤตแตความดจนตดเปนนสย

ดำนท 5 จตอำสำ

จตอาสา หมายถง จตของคนทรจกความเสยสละความรวมมอรวมใจ ในการท�า

ประโยชนเพอสวนรวม ชวยกนพฒนาคณภาพชวตสรางสรรคใหเกดประโยชนสขแกสงคม

การชวยกนดแลรกษาสงแวดลอมชวยการดแลรกษาสาธารณสมบต

92 องคความรราชบร องคความรราชบร 93

ขอเสนอ ตอกำรขยำยผลในอนำคต

การสรางชมชนใหนาอยนน คนในชมชนเปนเปาหมายส�าคญทตองไดรบการพฒนา

เปนอนดบแรก นอกจากการพฒนาคนในชมชนแลว การพฒนาในดานอนๆ เชน การพฒนา

ดานสงแวดลอม และการพฒนาสถานการณตางๆ กเปนสงทจะท�าใหชมชนนาอยมากยงขน

- การพฒนาดานสงแวดลอม หมายถง การพฒนาทกสงทกอยางทอย รอบๆ ตว

คน ซงมผลกระทบตอการด�ารงชวตประจ�าวน รวมทงสงทมอยตามธรรมชาต

และสงแวดลอมทสรางขนเองทเปนสมบตรวมกนของชมชน เชน แหลงน�า วด

โรงเรยน ถนน ทสาธารณะ เปนตน ถาสงแวดลอมไมดความเปนอยของคนใน

ชมชนกจะเกดความล�าบากตามไปดวย

- การพฒนาสถานการณ หมายถง การพฒนาเหตการณหรอความเคลอนไหวตางๆ

ในการตดตอประสานงานกนระหวางคนในชมชน ทงแบบสวนตวและสวนรวม

ระบบบรหารจดการในชมชน แนวทางสรางความรวมมอในชมชน การสอสาร

สรางความเขาใจกน โดยถาชมชนมการตดตอประสานงานกนในแนวทางทด

เชน มน�าใจชวยเหลอกน บรรยากาศของชมชนกจะอยรวมกนอยางมความสข

แตถาการตดตอกนเปนไปในทางลบ เชน การแกงแยงผลประโยชน ขาดความ

สามคค สถานการณในชมชนกจะขาดความสงบ

ดงนนถาในชมชนมคนด มสงแวดลอมด สถานการณในชมชนกจะดตามไปดวย สงผล

ใหชมชนนาอย และมความสงบสข คนในชมชนกจะมคณภาพชวตทด เปนคนด มคณธรรม

มสงแวดลอมทดชวยใหท�างานอยางสะดวก มบรรยากาศทเออใหท�างาน มสถานการณรอบ

ขางและเพอนรวมงานทเออเฟอเผอแผ มน�าใจ สงผลใหทกคนอยรวมกนอยาง มความสข

“วถคนด�ำเนน สคณธรรม” อ�ำเภอคณธรรม อ�ำเภอด�ำเนนสะดวก จงหวดรำชบร

ขอมล โดย นายประยงค จนทเตง นายอำาเภอดำาเนนสะดวก เรยบเรยง โดย นางสาวสขภญโญ เกดมทน

“อะไรทหำยไป”

จากเวท “วถคนด�าเนน สคณธรรม” ทงอ�าเภอ รวมกนคนหาสงทเคยมอย และ

ทก�าลงจะจางหายไปของคนด�าเนน เราเรมทจะเหนการเปลยนแปลงทเกดขนกบคน

ด�าเนนสะดวกจากการสญจรทางเรอเรมเปลยนเปนการใชคลองด�าเนนสะดวกเพอการ

เศรษฐกจ สงทตามมาคอเรอทเตมคลอง เรอทเตมไปดวยนกทองเทยว รอยยมระหวางเรอ

ล�าหนงสงตอถงเรอล�าหนงจางหายไป ตางแยงชงทางน�าทมเพยงนอยนด โดยไมมความเออ

อาทรหลงเหลออย ใครเกงกวา เรวกวา กไปไดเรวกวา แลวอก 10 ปขางหนาลกหลานเรา

จะเปนอยางไร

94 องคความรราชบร องคความรราชบร 95

“เมองสองฝงคลองประวตศำสตร เสดจประพำสตน ร.5 เลองลอชำองนหวำน

ชำวบำนน�ำใจงำม ลนหลำมผกผลไมรำยไดหลก เรำรกตลำดน�ำด�ำเนนฯ”

เกดเปนเปำหมำยทส�ำคญ 4 เรองควำมด

1. ประวตศาสตรด “สองฝงคลองประวตศำสตร เสดจประพำสตน ร.5” ตองม

ผคนทมจตอาสา มความคดเสยสละ มความเอออาทร ท�าเพอประโยชนสวนรวมโดยไมเหน

แกประโยชนสวนตว มสงแวดลอมทด ชมชนลดการใชสารเคม ท�าการเกษตรแบบปลอดภย

สภาพแวดลอมชมชนปลอดจากขยะ ปลอดผกตบชวาในล�าคลอง

2. ชมชนด “ชำวบำนน�ำใจงำม” ประชาชนทอาศยอยในพนทอ�าเภอด�าเนนสะดวก

เปนคนทไมท�าผดกฎหมาย ไมยงเกยวกบยาเสพตด เคารพกตกาของชมชน มอธยาศย

เออเฟอเผอแผ ยมแยมแจมใส

3. “เลองลอชาองนหวาน ลนหลามผกผลไม” ประชำชนมอำชพทด ทกครอบครว

มรายไดมากกวารายจาย โดยประยกตการใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการด�ารงชวต

4. มวฒนธรรมชมชนทยงคงอย โดยมการอนรกษวถชมชนในการสบทอด ทาง

วฒนธรรม เรองการการสญจรทางเรอโดยสามารถมรายไดจากการทองเทยวทเปนมตรกบ

สงแวดลอม การท�าอาหารพนเมอง การละเลนชมชน

กระบวนกำรด�ำเนนงำน1. กำรก�ำหนดเปำหมำย จำกพนฐำนสกำรขบเคลอน

“เปาหมายความด แผนแมบทความด” ของอ�าเภอด�าเนนสะดวก โดยมเปาหมาย

ทส�าคญ 3 ประการ ไดแก

ประกำรท 1 มควำมพอเพยง ในการด�าเนนชวตแบบทางสายกลาง มเหต มผล ใช

ความรในการตดสนใจอยางรอบคอบ มความพอประมาณ พอด ไมเบยดเบยนตนเอง สงคม

และสงแวดลอม ไมประมาท สรางภมคมกนทด รเทาทนการเปลยนแปลงโดยจะประหยด

เกบออม ไมใชจายฟมเฟอย สรยสรายกบสงทไมจ�าเปน จะใชจายอยางเหมาะสม พอใจใน

สงทมโดยยดหลก พอด พออยไดไมเบยดเบยนสงคม จะท�าบญชครวเรอนและไมสรางปญหา

หนสนใหกบครอบครวจะน�าสงทใชแลวกลบมาใชใหม

ประกำรท 2 มควำมสำมคค ในการใหความรวมมอทดระหวาง บาน วด โรงเรยน

ทจะสงเสรมการศกษา พฒนาเดกและเยาวชน ประชาชนในหมบานใหเปน ทงคนเกงและ

คนด ปฏบตตามหลกศาสนา ไมสรางปญหาความเดอดรอนใหสงคม หมคณะ และจะปฏบต

ตนใหเปนประโยชนตอสวนรวมจะไมแบงฝกแบงฝายโดยการสรางปญหาความแตกแยก

ในชมชนและจะไมพดยยงรวมทงใหรายผอนจะท�าตนใหเปนแบบอยางทดใหกบครอบครว

และชมชน จะรกใครผอนโดยไมโกรธในสงทเขาท�าไมด รวมทงอบรมใหความรแกผอนใน

เรองของการรรกสามคค

ประกำรท 3 มวนย โดยจะยดมนและรบผดชอบในหนาทของตนเอง ทงวนยตอ

ตนเอง ในการผลกดนชวตใหกาวหนา วนยตอองคกร สงคม ปฏบตตามจรยธรรม จรรยา

บรรณวชาชพและเคารพตอกฎหมาย จะตรงตอเวลาและรบผดชอบตอหนาท ไมมาท�างาน

สาย จะปฏบตตนตามกฎหมาย กตกาของสงคม รวมทงจะไมท�าผดกฎจราจร จะไมฝาไฟแดง

2. กำรคนหำทนควำมด หำแนวรวม หำทรพยำกร

“อ�าเภอคณธรรม” มองประชาชนทงอ�าเภอ มองออกไปจากพนทนอกอ�าเภอ นอก

พนทจงหวด เราเหนการเปลยนแปลงทใหญหลวงเกนกวาคนๆ หนงจะพาคนทงอ�าเภอให

ขบเคลอนไปในทศทางเดยวกนได

เวทระดม “ความคดเหนคนด�าเนน เพอการเปลยนแปลง”ของคนอ�าเภอ

ด�าเนนสะดวกจงเกดขนโดยมเวทพดคยกนหลากหลายเรองมผคนจากหลายกลม หลาย

องคกรรวมหารอ มเปาหมายในการขบเคลอนอยางชดเจนเหนรปธรรมทสามารถจบตอง

ได เครองมอทจะใชไดจากไหนบาง มเครองมออะไรทมอยในอ�าเภอ

96 องคความรราชบร องคความรราชบร 97

คนด มองหาแนวรวมทเปนแกนน�าในการอยากจะเหนอ�าเภอด�าเนนสะดวกมแต

คนดมคณธรรม โดยเรมจากคนทมความเหนทสอดคลองวาถาเราไมท�าวนน อนาคตของ

ลกหลานเราคงไมสามารถน�าพาชมชนใหเกดความสขได เกดการเหนแกตว ตางคนตางอย

และจะสงผลรนแรงขนเรอย ๆ “เปาหมายความด แผนแมบทความด” จงเปนแนวทางใน

การสรางชมชนใหมความเขมแขงโดยตองเพม “หนงต�าบล หนงคนด” ใหมากขนเรอย ๆ

ทนด พนทอ�าเภอด�าเนนสะดวกอยตงอยบนพนทราบลมตดกบจงหวดสมทรสงคราม

พนทสวนใหญเปนน�ากรอยท�าใหการผลไมของอ�าเภอด�าเนนรสชาต ทหวานกรอบอรอยโดย

เฉพาะ มะพราวน�าหอม มะมวง ฝรง และองนซงไมใชเพยงแคไมผลท�าเงนใหเกษตรกรใน

พนทเทานน ยงเปนการอนรกษไมผลประจ�าถนทอยคกบอ�าเภอด�าเนนสะดวก มายาวนาน

นบรอยปอกดวย

วฒนธรรมด มการสบทอดประเพณวฒนธรรมทเคยมอยในอดตพอถงยคปจจบน

จากการเคลอนของวฒนธรรมภายนอกทเปนกระแสสงคมจากตะวนตก หรอแมกระทง

กระแสวฒนธรรมตะวนออก รวมทงการหาอยหากนในสภาพปจจบน ปญหาเศรษฐกจท�าให

วฒนธรรมดงเดมจางหาย

การมเปาหมายคณธรรม ท�าใหอ�าเภอด�าเนนสะดวกไดเกดการขยบขบเคลอน

คณธรรมประเดนอน ๆ ตอไปโดยคาดหวงวาถงทสดคนด�าเนนสะดวกจะมความสข มความ

มนคงในชวต และทรพยสน มความเอออาทร การแบงปน การคงอยของวฒนธรรม มการ

สบทอดประเดนความดจากรนตอรนอยางเปนระบบและตอเนองอยางยงยน

กำรเปลยนแปลงทเกดขน

ผลจากการขบเคลอนธรรมนญอ�าเภอ “พอเพยง สามคค มวนย” เรมเหนรปธรรม

เหนการพงพาตนเอง เหนสงตาง ๆ ทเคยมมาในอดตแลวจางหายไปตามการพฒนา ตาม

กระแสการเตบโตของโลกาภวตน ผลของการขบเคลอนคณธรรมความด เรมออกดอกผล

ผล ความเอออาทรทหายไปตางคนตางอยกลบกลายเปนเหนอกเหนใจเกดการพงพงซงกน

และกนชวยเหลอกนและกนจากจากล�าคลองทเคยมทงผกตบชวาและขยะมลฝอย มกลน

เนาเหมน ล�าคลองกเรมสะอาดเพราะทกคนตางเลงเหนความส�าคญ ตางชวยกนเกบเพอ

ใหล�าคลองสะอาด มความสวยงาม หนาบานทไมนามอง กชวยกนปลกดอกไม พชผกสวน

ครวเพมขน กลบกลายเปนทนกทองเทยวชนชม กตกาของชมชนเรมไดรบการยอมรบ

ไฟจราจรทเคยมไวใหฝากลบกลายเปนไฟแดงทมความเคารพย�าเกรงของนกซง รอยยมระหวาง

คนขายของบนเรอกบนกทองเทยว เรมกลบมาสคลองด�าเนนสะดวกเกอบตลอดทงสาย เรอ

เครองใชความเรวลดลงเมอเขาใกลเรอพาย บานรมคลองเรมหลบสบายขนเมอเรอเครองเรม

ลดความเรวลงพรอมกบเสยงจากเครองยนตทฟงแลวนมหขน

“อยอยำงพอเพยง” เกดศนยการเรยนรมากมายภายในอ�าเภอ

“เกดควำมสำมคค” จากโครงสรางดานประเพณวฒนธรรม กอตวขนอยางเงยบๆ

และขยายตวจากหม บานหนงไปยงหม บานหนงแบบคอยเปนคอยไปคบคลานไปดง

การไหลของสายน�าในล�าคลองด�าเนนสะดวกทมตนทนความดปรากฏอยใหเหนเปนรปธรรม

มตนแบบของการพงพากนเอง มตนทนทชมชนคอยชวยกนขยบชวยกนเขยาใหเปนกระแส

อยอยางไมเสอมถอย โดยมคลองทไดรบบารมแผไพศาลจากมหาราชกษตรยทยงใหญของ

ชนชาวไทยทมองการณไกลเมอคลองทขดใชจะเชอมสายใยของชมชนหนงสชมชนหนงอยาง

ยงยน รวมทงจะสงผลทางดานเศรษฐกจอยางมหาศาล โดยไมมอะไรจะขวางกนคณธรรม

ความดนใหสะดดหยดยงลงไปได

“มวนย ใจอำสำ” ผคนทกกลมทกวย จากคนในหมบานสต�าบล หลอมรวมสอ�าเภอ

โดยทกคน คดอยากจะแกไขปญหาของตวเองของคนในอ�าเภอของตนเอง ดวยแคอยากเหน

คนทไมมโอกาสไดรบโอกาส ไดมความสข ไดเหนอ�าเภอของตนเองมระเบยบ มวนย มความ

ปลอดภย มใจชวยเหลอซงกนและกน น�าสอ�าเภอคณธรรม ตอไป

บทเรยนทไดรบ

“อนาคต..ลกหลานจะอยอยางไร”

อนเนองจากทรพยากรทางธรรมชาตถกท�าลายดวยน�ามอของมนษย จนสงผลกระ

ทบตอวถชวต ของประชาชน ความเปลยนแปลงของสภาพดนฟาอากาศ จงสงผลกระทบตอ

พนทลมต�าทเหมาะสมตอการท�าการเกษตร รวมทงพนทเกยวของ กจกรรมทางน�าทงตลาด

น�าด�าเนนสะดวก และคลองด�าเนนสะดวก มการใชเรอสญจรทางน�าเพอน�านกทองเทยวชม

วถชวตสองฝงคลอง และการใชน�าเพอการอปโภคบรโภค

การลกขนมาของคนด�าเนนสะดวก จงไดมงเนนการท�าความสะอาดในล�าคลองทเปน

ปญหาทส�าคญของประชาชน โดยใหความส�าคญในการแกปญหา จงไดเรงด�าเนนการ กบสวน

ราชการทเกยวของมการ บรณาการรวมกนในพนทใหเรงด�าเนนการแกไขปญหา รวมกนปลก

จตส�านกใหประชาชนรกษาแหลงน�า ในพนทใหมความสะอาดสวยงาม กลบมาเปนประโยชน

ของประชาชนโดยรวม เกดการอนรกษและฟนฟแหลงน�า เพอใหเปนคลองสวย น�าใส หนา

98 องคความรราชบร องคความรราชบร 99

บานนามอง คลองด�าเนนสะดวก เปนการรณรงคใหประชาชนรวมกนดแล พรอมทงก�าจด

วชพช และผกตบชวาทเปนการปดกนทางน�าซงอาจจะมการท�าใหน�าทวมขงในพนท ท�าให

เกดความเสยหาย จงไดมการรวมกนแกไขปญหาโดยประสานความรวมมอกนทกภาคสวน

อ�ำเภอคณธรรม อ�ำเภอบำนโปง จงหวดรำชบร

เรยบเรยงโดย นางพชราภา มนสปญญากล ขอมลโดย นายสมยศ พมนอย นายอำาเภอบานโปง

ควำมโดดเดนขององคกร

จงหวดราชบร ไดรบการคดเลอกใหเปน 1 ใน 4 จงหวด ของจงหวดคณธรรมน�ารอง

ในการขบเคลอนสงคมคณธรรม เนองจากเปนเมองแหงความจงรกภกด ไดก�าหนดวสยทศน

จงหวดคณธรรม คอ “ราชบรเมองแหงความจงรกภกด มคณธรรมเปนรากฐานทส�าคญ

ในการด�ารงชวตสสงคมคณธรรมอยางยงยน” โดยจงหวดราชบรไดรวมกบศนยคณธรรม

และองคกรเครอขาย ด�าเนนการขบเคลอนการด�าเนนงาน จดเวทระดมความคดเหน

ลงพนทประชมแลกเปลยนเรยนร และจดตลาดนดความด การจดสมชชาคณธรรม

รวมทงยงสงเสรมใหรกษาวฒนาธรรมอนดงาม สบสานความเปนอตลกษณของชาตพนธ

ตางๆ ในจงหวดราชบร

อ�าเภอบานโปง ไดรบการคดเลอกจาก 1 ใน 10 อ�าเภอของจงหวดราชบร ใหเปน

อ�าเภอคณธรรม น�ารอง โดยมหนวยงานตาง ๆ เปนเครอขายหลายแหง คอ เครอขายทอง

ถน ไดแก องคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ�าเภอบานโปง สถานต�ารวจภธรบานโปง

สถานต�ารวจภธรกรบใหญ วทยาลยเทคนคราชบร 2 วทยาลยการอาชพบานโปง เครอ

ขายสาธารณสข ไดแก โรงพยาบาลบานโปง เชน โรงพยาบาลบานโปง ไดด�าเนนการจด

กจกรรมจตอาสาสระผมใหผปวยในโรงพยาบาล สถานศกษาออกหนวยเคลอนทในการซอม

รถจกรยานยนต จกรยาน องคกรปกครองสวนทองถนบรณาการกบหนวยงานราชการอน ๆ

ชมชนในการก�าจดผกตบชวาฯลฯ

จากทนความดทมมาอยางยาวนานในพนทอ�าเภอบานโปง การมคนด หนวยงาน

องคกรด ทด�าเนนงานในบรบทของตนเพอสงเสรมความดอยางเขมแขง อ�าเภอบานโปงจงได

ด�าเนนการขบเคลอนอ�าเภอคณธรรมดวยการจดท�าธรรมนญความดอ�าเภอ ภายใตโครงการ

ขบเคลอนจงหวดสงเสรมคณธรรมจงหวดราชบร ซงไดรบความรวมมอจากทกภาคสวนใน

การรวมกนขบเคลอนอ�าเภอคณธรรมตามนโยบายจงหวดสงเสรมคณธรรมของจงหวด โดย

มประเดนหลกในการขบเคลอน 5 ประเดน คอ “พอเพยง สามคค มวนย สจรต จตอาสา”

100 องคความรราชบร องคความรราชบร 101

นอกจากน อ�าเภอบานโปง ยงไดเขารวมโครงการ “หมบานรกษาศล 5” เขามา

ปรบใชในชมชน เพอใหคนในชมชนมคณธรรม ซงเปนรากฐานทส�าคญในการด�ารงชวต

เพอสบสานความเปนไทยและท�าใหคนในชมชนอยรวมกนอยางมความสข โดยยดปฏบต

ตามหลกค�าสอนของศาสนาทตนนบถอ และนอมน�าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมา

ปฏบต เพอรกษาวฒนธรรมอนดงามของชมชน โดยอ�าเภอบานโปงไดรบความรวมมอจาก

คนในหมบานและชมชน

กอนจะมำเปนวนน

อ�าเภอบานโปง เปนอ�าเภอส�าคญอ�าเภอหนงในจงหวดราชบร เดมชอ อ�าเภอทาผา

ตอมาไดยายทวาการอ�าเภอไปยงต�าบลบานโปงเพอใหใกลสถานรถไฟบานโปงมากขน จง

เปลยนชอเปน อ�าเภอบานโปง ปจจบน บานโปงเปนอ�าเภอเปนศนยกลางความเจรญและ

การคมนาคมทางภาคตะวนตกของประเทศไทย เปนศนยกลางการผลตรถยนตโดยสารท

ใหญทสดในประเทศไทย เปนศนยกลางการผลตปลาสวยงามทใหญทสดในประเทศไทย

และมสถานชมทางรถไฟทแยกไปไดถงสามเสนทาง อ�าเภอบานโปงแบงเขตการปกครอง

ยอยเปน 15 ต�าบล 151 หมบาน

ในปจจบนสงคมเนนการมเงนทองวตถ จะน�ามาซงความทกขจากการแกงแยงและ

ใชความรนแรง ดงนน ควรใหหนวยงานตางๆเปนหนวยงานคณธรรม ใหผน�าชมชนและ

ประชาชนมสวนรวมเปนพลงอยางมรปธรรม และตองตงอยบนหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยง โดยกลาวถงสงคมไทย ทนาพงปรารถนานน ควรเปนสงคมทไมทอดทงกน เปน

สงคมทเขมแขง สงคมประชาธปไตย และทส�าคญเปนสงคมคณธรรม คอ เปนสงคมทเปน

ปกแผน รมเยนเปนสข โดยการใชศาสนธรรม มารวมกนคดมารวมกนท�าในชมชน แมจะม

ความแตกตางกนของการนบถอศาสนา แตกเคารพคณคาระหวางกนและกน มความเขาใจ

กนระหวางศาสนา และหลกหนออกจากวตถนยม

อ�าเภอบานโปง ในชวงทยงไมมความเจรญทางดานวตถและสงคมเชนในปจจบน

พบวา คนในชมชนอยรวมกนดวยความเออเฟอเผอแผ คนในชมชนมความเขาใจซงกนและ

กน มการเคารพธรรมเนยมประเพณทางศาสนา ไดแก การเขารวมกจกรรมในวนส�าคญทาง

ศาสนาตาง ๆ มการแตงกายสภาพเรยบรอย เหมาะสมกบสถานท มการอบรมสงสอนใหม

ความรกของครอบครว และสถาบนหลกของชาต รวมไปถงมการกออาชญากรรมหรอท�าสง

ผดกฎหมายนอยลงกวาเดม

ปญหำทอยำกแก ควำมดทอยำกท�ำ

อ�าเภอบานโปงไดด�าเนนการประชมเพอจดท�าธรรมนญความด ซงเปนหลกปฏบตท

เกดจากความเหนพองตองกนของประชาชนในอ�าเภอบานโปงทไดจดท�าขนภายใตแผนการ

ขบเคลอนจงหวดสงเสรมคณธรรม จงหวดราชบร และประเดนคณธรรมหลกของจงหวด

ราชบร ไดแก “เมองแหงความจงรกภกด พอเพยง สามคค มวนย” ทงนเพอใหประชาชน

ในอ�าเภอบานโปง ด�ารงชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง โดยยดหลกคณธรรม

จรยธรรม ใหเปนรากฐานของการพฒนา เพอน�าไปสการอยรวมกนอยางมความสข เปน

สงคมแหงการเอออาทร ไมทอดทงกน โดยธรรมนญความดฉบบนใหใชปฏบตกบประชาชน

หนวยงาน องคกรทงภาครฐและภาคเอกชน ในพนทอ�าเภอบานโปง จงหวดราชบร โดย

ประชาชนทกคนในอ�าเภอบานโปง จะปฏบตตามหลกคณธรรม 5 ประการ เพอขบเคลอน

สงคมคณธรรม ไดแก “พอเพยง สามคค มวนย” และ เพมเตมตามประเดนการขบเคลอน

แผนแมบทสงเสรมคณธรรมแหงชาต คอ “สจรต และจตอาสา” ควบคไปกบการรกษาศล

5 ทคนในชมชนทกคนไดยดเปนแนวปฏบตตงแตการจดโครงการ “หมบานรกษาศล 5”

กระบวนกำรพฒนำ

อ�าเภอบานโปง ไดด�าเนนการขบเคลอนอ�าเภอคณธรรม โดยการจดธรรมนญความด

อ�าเภอ ภายใตโครงการขบเคลอนจงหวดสงเสรมคณธรรมจงหวดราชบร โดยมเปาประสงค

เพอใหอ�าเภอบานโปงเปนอ�าเภอคณธรรมทปฏบตตามหลกค�าสอนทางศาสนา และคณธรรม

หลก 5 ประการ ไดแก “พอเพยง สามคค มวนย สจรต จตอาสา” พนธกจ ดงน

1. พฒนาคนในชมชนใหมคณธรรมตามหลกธรรมทางศาสนา และน�าคณธรรม

หลก 5 ดาน ไดแก พอเพยง สามคค มวนย สจรต จตอาสามา มาใชเปนหลกในการพฒนา

คณภาพชวต และด�ารงชวตตามวถวฒนธรรม

2. สงเสรมและพฒนาใหทกชมชนในอ�าเภอบานโปงตระหนกและรวมกนเปน

เครอขาย มสวนรวม ในกระบวนการสงเสรมคณธรรม

โดยด�ำเนนงำนภำยใตหลกกำร ดงน

1. การมสวนรวมของประชาชน โดยยดหลกของการมสวนรวมทวา ประชาชนใน

ทองถนมสวนรวมในการคด ตดสนใจ การปฏบตการและรกษา

2. การชวยเหลอตนเอง เปนแนวทางในการพฒนาทยดเปนหลกการส�าคญประการ

หนง คอ ตองใหประชาชนในทองถนพงตนเองไดมากขน โดยมรฐคอยใหการชวยเหลอ

102 องคความรราชบร องคความรราชบร 103

สนบสนน ในสวนทเกนขดความสามารถของประชาชน ตามโอกาสและหลกเกณฑทเหมาะ

สม

3. ความคดรเรมของประชาชน ในการท�างานกบประชาชนตองยดหลกการทวา

ความคดรเรมตองมาจากประชาชนในชมชนทองถน และหาโอกาสกระตนใหการศกษา ให

ประชาชนเกดความคด และแสดงออกซงความคดเหนอนเปนประโยชนตอชมชนทองถน

หมบาน ต�าบล

4. ความตองการของชมชน ตองใหประชาชน และองคกรประชาชนคดและตดสน

ใจบนพนฐานความตองการของทองถนเอง เพอใหเกดความคดทวางานเปนของประชาชน

และจะชวยกนดแลรกษาตอไป

กำรด�ำเนนกำร

1. จดประชมการจดท�าธรรมนญความดของอ�าเภอ และไดรบความรวมมอจากทก

ภาคสวนในการรวมกนขบเคลอนอ�าเภอคณธรรมตามนโยบายจงหวดสงเสรมคณธรรมของ

จงหวดราชบร

2. ด�าเนนการจดประชมขอความเหนชอบรางธรรมนญความดของอ�าเภอบานโปง

3. ประกาศใชธรรมนญความดอ�าเภอบานโปง

4. ด�าเนนการจดสงใหหนวยงานตาง ๆ ทกภาคสวน ไดใชเปนแนวทางในการจด

ท�าแผนงานโครงการ กจกรรมในการรวมขบเคลอนอ�าเภอคณธรรมตอไป

อ�าเภอบานโปง ไดประกาศใหองคกรทงภาครฐ และภาคเอกชน ชมชน และ

ประชาชนในอ�าเภอ บานโปงปฏบตตามธรรมนญความดรวมกน อยางเครงครด เพอความ

อยเยนเปนสขรวมกนของคนในอ�าเภอ บานโปง ในกรณทมการละเมดธรรมนญความดฉบบ

น ซงมผลท�าใหเกดความเสยหายแกสงคม เปนแบบอยางทไมด ใหน�าประเดนดงกลาวเขา

ปรกษาหารอ และเสนอใหใชมาตรการทางสงคมด�าเนนการตามความเหมาะสม

กำรเปลยนแปลงทเกดขน

หลงจากทอ�าเภอบานโปง ไดด�าเนนการจดประชมการจดท�าธรรมนญความดของ

อ�าเภอ ไดขอคดเหนจากคนในชมชนตามหลกคณธรรมหลก 5 ดาน ดงน

ดำนท 1 พอเพยง

มความพอเพยงในการด�าเนนชวตแบบทางสายกลาง มเหตมผล ใชความรในการ

ตดสนใจอยางรอบคอบ มความพอประมาณ ความพอด ไมเบยดเบยนผอน สงคมและ

สงแวดลอมไมประมาท สรางภมคมกนทด รเทาทนการเปลยนแปลงสงคม

สงทอยำกท�ำ สงทจะไมท�ำ

1. จะบรหารงาน งบประมาณใหเกดประโยชน สงสด ประหยด เกบออม

1. ใชจายฟมเฟอย สรยสรายกบสงทไมจ�าเปน จะไมใชของแพง

2. จะใชจายอยางพอเหมาะพอใจในสงทมอย 2. เปดน�า เปดไฟทงไวเมอไมไดใชงาน

3. จะใชชวตเรยบงายโดยยดหลก พอด พออยได ไมเบยดเบยนสงคม

3. ใชจายกบอบายมขทกชนด

4. จะท�าบญชครวเรอน 4. โกรธโดยไมฟงเหตผล

5. ยดจะสอนใหผอนไดน�าหลกปรชญาเศรษฐกจ พอเพยงมาใชในชวตประจ�าวน

6. จะคดแยกขยะทใชไดน�ากลบมาใชใหม

กำรเปลยนแปลงทเกดขนจำกกำรยดหลก “พอเพยง”

1. ประชาชนในอ�าเภอยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการด�ารงชวต

2. องคกรภาครฐ ภาคเอกชน ไดประชาสมพนธหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ให

กบชมชนไดรบร และเขาใจตรงกน

3. คนในชมชนสามารถลดคาใชจาย จากการงดอบายมข

104 องคความรราชบร องคความรราชบร 105

ดำนท 2 สำมคค

ความพรอมเพรยงกน ความกลมเกลยวกน ความปรองดองกน รวมใจกนในการ

ปฏบตงานใหบรรลผล มความรวมมอทดตอกน ระหวางบาน วด โรงเรยน หนวยงานภาครฐ

และภาคเอกชน และปฏบตตนใหเปนประโยชนตอสวนรวม

สงทอยำกท�ำ สงทจะไมท�ำ

1. จะรวมกลมเพอสงเสรมกจกรรมและท�างาน รวมกนชวยเหลอซงกนและกน

1. สรางปญหาความเดอนรอนในสงคม ไปชมนมในเรองทเปนปญหาของสวนรวม

2. จะสงเสรมนกเรยนใหรรกสามคค 2. เหนแกตว ทะเลาะววาทกบผอน พดยยง และใหรายผอน

3. จะรวมกนอนรกษประเพณวฒนธรรม 3. แบงฝกแบงฝาย พดจาใหรายผอน

กำรเปลยนแปลงทเกดขนจำกกำรยดหลก “สำมคค”

1. ประชาชนในอ�าเภอมความเออเฟอเผอแผตอผอน

2. มความสามคค ความปรองดองเกดขนในชมชนและสงคม

3. มความรวมมอ รวมใจ ในการพฒนาดานตาง ในชมชน

4. คนในชมชนมเหตผล ยอมรบความคดเหนทแตกตางกน

ดำนท 3 มวนย

ยดมนและรบผดชอบในหนาทของตนเอง มวนยตอตนเอง มวนยตอองคกร สงคม

ปฏบตตนใหอยในจรยธรรมอนด มจรรยาบรรณตอวชาชพและเคารพตอกฎหมาย

สงทอยำกท�ำ สงทจะไมท�ำ

1. ยดมนระเบยบ ไมแซงควผอน จะเคารพ ระเบยบ วนย

1. มาท�างานสาย กลบกอนเวลาเลกงาน เหนแกตว

2. จะไมท�าผดกฎจราจร 2. ท�าผดกฎ กตกา ขบรถผาไฟแด จอดรถ กดขวางการจราจร

3. จะปฏบตตนตามกฎหมายและกตกาของสงคม 3. เลนการพนน ยงเกยวกบอบายมข

4. จะตรงตอเวลา

5. จะสงเสรมนกเรยนใหเคารพกฎหมาย และ มระเบยบวนย

กำรเปลยนแปลงทเกดขนจำกกำรยดหลก “มวนย”

1. ประชาชนปฏบตตามระเบยบกฎหมาย กฎจราจร

2. ประชาชนปฏบตตามกฎ กตกา ของสงคมและตรงตอเวลา

3. ประชาชนมความรบผดชอบตอหนาทของตนเอง และสงคม

ดำนท 4 สจรต

มความประพฤตด มความประพฤตชอบมความจรงใจไมคดโกงมความมงมนใน

การท�างานใหส�าเรจและเกดประโยชนตอตนเองและสวนรวม ไมใชอ�านาจหนาทแสวงหา

ประโยชนใหแกตนเองและพวกพอง

สงทอยำกท�ำ สงทจะไมท�ำ

1. จะท�าตวเปนแบบอยางทดแกผใตบงคบ บญชา โปรงใส ตรงไปตรงมา ตรวจสอบได

1. คดโกง คอรปชน เหนแกสนจาง และสนบสนน ใหผอนทจรต

2. จะโกง และไมฉอโกง จะไมเอาของผอนมาเปน ของตนเอง จะไมท�าผดกฎหมาย

2. ลกขโมย อยากไดของผอน

3. จะซอตรงตอตนเองและผอน

กำรเปลยนแปลงทเกดขนจำกกำรยดหลก “สจรต”

1. ประชาชนมความซอตรงตอตนเอง ตอหนาท และตอผอน

2. ประชาชนไมเอาเปรยบบคคลอน และสงคม

3. ประชาชนไมสงเสรมใหผอนประพฤตมชอบ ทจรต คนในชมชนปฏบตตนอยใน

ศลธรรม

ดำนท 5 จตอำสำ

บคคลทมความเสยสละแรงกายแรงใจ หรอทรพยสนสวนตวเพอชวยเหลอบคคลอน

ชวยเหลอสงคมและประเทศชาต ชวยกนดแลรกษาสงแวดลอมดแลรกษาสาธารณสมบต

โดยมไดหวงสงตอบแทน

106 องคความรราชบร องคความรราชบร 107

สงทอยำกท�ำ สงทจะไมท�ำ

1. จะชวยเหลออ�านวยความสะดวกในการตดตอ ราชการ

1. เหนแกตว

2. จะสงเสรมใหประชาชนรจกการใหโดยไมหวง สงตอบแทน

2. ท�าลายสงทเปนสาธารณเสยหาย

3. จะดแลสภาพแวดลอมในชมชน

4. จะชวยเหลอผอน

กำรเปลยนแปลงทเกดขนจำกกำรยดหลก “จตอำสำ”

1. ประชาชนชวยเหลอ เกอกล ตอผอน โดยไมหวงประโยชนตอบแทน

2. ประชาชนเหนแกประโยชนสวนรวมเปนส�าคญ

3. ประชาชนรวมมอ รวมใจ ในการพฒนาองคกร ชมชน

4. ประชาชนรกษาธรรมชาต สงแวดลอม และดแลสาธารณสมบต

ผลกำรด�ำเนนงำน

ประชาชนในอ�าเภอ ไดปฏบตตามหลกค�าสอนทางพระพทธศาสนาโดยการปฏบต

ตามหลกศล 5 ควบคไปกบคณธรรม 5 ประการ ท�าใหเกดความสามคค ความปรองดอง

สมานฉนทในชมชนชวยเหลอซงกนและกน ลดปญหาความขดแยง สรางความมนคง ความ

ปลอดภยในชวตและทรพยสนของคนในชมชน ท�าใหสงคมสงบรมเยน และมความสขอยาง

ยงยน

บทเรยนทได

อ�าเภอบานโปง ไดด�าเนนการขบเคลอนอ�าเภอคณธรรม โดยการจดธรรมนญความด

อ�าเภอ โดยไดรบความรวมมอจากทกภาคสวนในการรวมกนขบเคลอนอ�าเภอคณธรรมตาม

นโยบายจงหวดสงเสรมคณธรรมของจงหวด โดยมประเดนหลกในการขบเคลอน 5 ประเดน

คอ “พอเพยง สามคค มวนย สจรต จตอาสา” ดงน

“พอเพยง” หมายถงมความพอเพยงในการด�าเนนชวตแบบทางสายกลาง มเหตม

ผลใชความรในการตดสนใจอยางรอบคอบ มความพอประมาณ พอด ไมเบยดเบยนคนอน

สงคมและสงแวดลอมไมประมาท สรางภมคมกนทด รเทาทนการเปลยนแปลง

“สำมคค” หมายถง มความรวมมอทดระหวาง บาน วด โรงเรยน องคกรภาครฐภาค

เอกชน ทจะสงเสรมการศกษา พฒนาเดก เยาวชนและประชาชนในหมบานใหเปนทงคนด

และคนเกง ปฏบตตามหลกศาสนา ไมสรางปญหาความเดอดรอนใหสงคม หมคณะและจะ

ปฏบตตนใหเปนประโยชนตอสวนรวม

“มวนย” หมายถง มการยดมนและรบผดชอบในหนาทของตนเอง ทงมวนยตอ

ตนเองในการผลกดนชวตใหกาวหนา วนยตอองคกร สงคมปฏบตตามจรยธรรม จรรยา

บรรณวชาชพและเคารพตอกฎหมาย

“สจรต” หมายถง มความประพฤตดประพฤตชอบและมความจรงใจไมคดคดทรยศ

ทรยศไมคดโกงและไมหลอกลวง มความมงมนในการท�างานใหส�าเรจเกดประโยชน

ตอตนเองและสวนรวมเอาใจใสในงานทไดรบมอบหมายรกษาวาจาสตย มความจรงใจตอคน

อน เพอนรวมงานและสงคม มความกตญญกตเวทตอผมพระคณ

“จตอำสำ” หมายถง จตของคนทรจกความเสยสละความรวมมอรวมใจ ในการท�า

ประโยชนเพอสวนรวมชวยลดปญหาทเกดขนในสงคม ชวยกนพฒนาคณภาพชวต ชวยแก

ปญหาและสรางสรรคใหเกดประโยชนสขแกสงคมการชวยกนดแลรกษาสงแวดลอมและ

การดแลรกษาสาธารณสมบต

ขอเสนอ ตอกำรขยำยผลในอนำคต

การสงเสรมใหชมชน มความเปนอยในทางทดขน ในทก ๆดาน ทงดานเศรษฐกจ

สงคม การเมอง และสงแวดลอม รวมทงสามารถจดการกบสภาวะการณของกระแส

โลกาภวฒนเพอใหสามารถพงตนเองได หรอชวยตนเองได ในการคดตดสนใจและด�าเนนการ

แกไขปญหา ตลอดจนตอบสนองความตองการของตนเองและสวนรวม

108 องคความรราชบร องคความรราชบร 109

“วดของชมชน เพอชมชน” วดใหมสหมน ต�ำบลสหมน อ�ำเภอด�ำเนนสะดวก จงหวดรำชบร

เรอง พระปลดญาณเดช จนทโสโณ เรยบเรยง นางสาวนนทยา พวงทอง

วดใหมสหมน “วดของชมชน เพอชมชน” การพฒนาวดใหเปนมากกวาการเปนวด

ดวยหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงใหกลายเปนศนยกลางของชมชนทตอบสนองทกชวงวย

ในทกมตทงทางดานจตใจ ความร การด�ารงชวต สอดคลองกบแนวคด บวร อยางแทจรง

พระปลดญาณเดช จนทโสภโณ เจาอาวาสวดใหมสหมน เดมอยทวดเนกขมมาราม

ต�าบลแพงพวย อ�าเภอด�าเนนสะดวก จงหวดราชบร ซงเปนวดใกลเคยงกน ประมาณ 3

กโลเมตร ถกสงมาเปนเจาอาวาสทวดใหมสหมนโดยด�ารงต�าแหนงเจาอาวาสป พ.ศ. 2552

จากสภาพวดในชวงแรก รสกไดเลยวาเปนทนาหดหใจยงนก เพราะวดเรมทรดโทรมและถง

แมจะมพระภกษอยจ�าพรรษา 4-5 รป แตไมไดรบการพฒนาอะไรใหเกดขน จงมสภาพทรด

โทรมอยางมาก ภมทศนบรเวณวดนน รกไปดวยตนไม ใบไม และเนองจากพนทต�าเวลาฝน

ตกมาสงผลใหเฉอะแฉะน�าทวมขง ญาตโยมมาท�าบญนอยมาก ในชวงวนพระตางๆ วนส�าคญ

ไมเกน 10 คน พระปลดญาณเดช จงมแนวคดทจะ “พฒนาวด ใหเปนวดใหได” และได

ก�าหนดปญหาทอยากแกความดทอยากท�า คอการ พฒนาวดใหเปนเกดประโยชนตอชมชน

กระบวนกำรพฒนำ1) คนหำแนวรวม

เรมจากการ แตงตงคณะกรรมการขนมา ประมาณ 20 คน รวมระดมความคดวา

เราจะท�าวดของเราอยางไร ใหเปนสถานททรมรน และเปนทเจรญหเจรญตาของญาตโยม

ทงหลาย โดยไดปรบภมทศนบรเวณวดตางๆใหดสะอาดเรยบรอย ตดแตงตนไมบางอยาง

ใหดด ใหมากขน

เรมการพฒนาภมทศน โดยใชแรงชาวบานชวยกนท�า(ไมตองจาง)

“การรวมใจ รวมแรง แหงความสามคค สความส�าเรจ”

2) จดกจกรรมตอเนอง

จดกจกรรม คอวนพระ ตลอดทงป ทงขนหรอแรม 8 ค�า 15 ค�า หรอตามเดอนขาด

คอ 14 ค�า ชกจงใหญาตโยมมารวมท�าบญในวนพระ จากเรมแรกนนกมประชาชนญาตโยม

มารวมประมาณ 10-20 คน เรยกวากบขาวทมาถวายนนไมพอพระฉนท พระตองออก

บณฑบาตกอนในวนพระ

3) ขบเคลอนดวยทนคณธรรม

พระปลดญาณเดช คดวาจะท�าอยางไร ทจะชกจงใหคนเขาวดเยอะๆ และหนมา

บ�ารงพระพทธศาสนา เมอร�าลกถงค�าสอนของโยมยาทเสยชวตไปแลว และโยมแมทเคยบอก

วา “ไอหนเอาแกงนไปแจกบานนนบานนทส เนยแมแกงแลว ยาแกงแลว เอาไปแจกท” ใน

ตอนนนดวยวยเปนเดก พระปลดญาณเดช คดวา เรากจน บานเรากไมพอจะกน ไมมจะกน

ท�าไมตองแจกบานอน แตพอไปแจกแลว วนถดไป เรากลบไดแกงเขยวหวานกลบมา ไดปลา

ทอดกลบมา บานนนเอาแกงสมมาให บานนเอาปลาทอดมาให จากการทเรามกบขาวกนแค

2 อยาง บางวนเรามกน 3-4 อยาง เพมขน กนกถงสงนขนมาทนทวา สงทคณแม คณยาได

110 องคความรราชบร องคความรราชบร 111

สอนไวคอสอนดวยการกระท�าของทาน และใหเราท�า วาถาเราไมให แลวใครทไหนจะมาให

เรา ดงนน การทเราจะดงคนเขาวดนน เรากตองรจกใหกอน

ทวดใหมสหมนนอดตเจาอาวาสรนกอน ๆ ไดปลกมะมวงไวหลายตน เมอถงหนา

มะมวงจะเกบขายไดเงนประมาณ 4-5 หมนบาท เอามาเปนทนบรณะวด เปนคาใชจายใน

วด โดยทไมมการแจกจาย แตเมอนกถงค�าสอนจากโยมยาและโยมแม เมอถงฤดกาลหนา

มะมวงทางวดจงสอยมะมวงทมอยในวดมาบม เมอบมสกแลวน�าไปแจกทกบานในเขตหม

1 หม 2 ใกลชดกน บานละ 3 ลกบาง 2 ลกบาง 5 ลกบาง เปนน�าใจทน�าไปใหไปเยยมไป

เยยนและไปดความเปนอยของเขาดวย มการพบปะพดคยกน ใครมาวดเรากมมะมวงแจก

ไปดวย ใหกลบไปทานกน

4) สรำงสรรคกลยทธกำรพฒนำ

ผลจากการทเราแจกมะมวงไปนน มนกมสงทสะทอนกลบมาในวนพระญาตโยมเรม

มาวดมากขน จาก 10 คน เรมมาเปน 30-40 คน ปจจบนนวนพระมคนมาท�าบญมากขน

มาก ชวงเทศกาลเขาพรรษารอยกวาคน ถาออกพรรษาประมาณ 60 คน ท�าใหพระภกษสงฆ

สามเณรนนไมตองออกจากวดไปบณฑบาตกอนวนพระ รอลงศาลาอยางเดยวเลย

เมอโยมเขาวดกนแลว จะท�าอยางไร ใหบคคลเหลานศรทธา โดยกอนหนานน พระ

ปลดญาณเดชพดอะไรไปกยงไมมใครเชอ เนองจากไมศรทธา จงตองสรางความศรทธาให

เกดขน โดยเนนหลกการแสดงพระธรรมเทศนาทกวนพระ และเปนผเทศนเอง เมอญาตโยม

มาวดกเทศนใหฟง

ปญหาอกอยางหนงของวดใหมสหมน คอ เวลามงานศพหรองานบวชตางๆทมาจดท

วด จะมการเลนการพนน การดมสรา ทกจดในพนทของวดกวาได ซงพระปลดญาณเดช มอง

วาไมไดการะ เพราะวดเปนสถานทศกดสทธเปนศนยรวมจตใจ ถาใหเขาเลนแตอบายมขดม

สราในวดมากๆอยางนไมด พระปลดญำณเดชไมไดต�ำหนตเตยนแตใชกำรเทศนชใหเหน

ถงประโยชนและโทษ ประโยชนหมายถงวาการไมเลนการพนนมประโยชนอยางไร หรอการ

ไมตดอบายมขเปนอยางไรบาง หรอวาตดอบายมขมโทษอยางไร กอใหเกดอะไรขนในชมชน

ในสงคม ในครอบครว กเทศนไปเรอยๆทงวนพระ งานศพ งานบวช ถามเทศนกจะเทศน

แฝงสงเหลานเขาไป แลวกมงเนนไปถงความกตญญกตเวท อยตลอดเวลา ท�าใหการดมสรา

เลนการพนนในวด เรมลดลงๆเรอยๆ เมอการพนนและสราลดลงแลว เรากตองขยายตอไป

สชมชน สครอบครว บานไหนเจบ บานไหนปวย ไมสบายเรากไปเยยมไปเยยนไปดแลสาร

ทกขสกดบบานไหนเดอนรอนเรากยนมอเขาไปชวยเหลอแบงปน

สดทายแลวสงทไดกลบมา คอ คนเขาวดมากขน คนมคณธรรมมากขน เมอเปนอยาง

นแลว จงขยายผลการพฒนาสรางสงตางๆใหเกดขน โดยการสงเสรมสมมาอาชพ โดยเฉพาะ

คนหม 1 นนจะมอาชพรบจางกนเยอะมรายจายมาก ซงถาประชาชน หรอคนในชมชนยงกน

ไมอมหรอยงนอนไมหลบ ยงมรายจายเยอะ แลวจะเอาเรยวแรงทไหนมาท�านบ�ารงพระพทธ

ศาสนา มาอปถมภพระสงฆ สามเณรเพราะขนาดเขากนยงไมพอกนยงไมพอใช กมการสง

เสรมดานอาชพตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง แลวกน�าไปสการลงมอท�า เรมจากจด

เลกๆกขยายไป มการเลยงไก เลยงเปด การท�าขนม การจกสาน การเพาะเหดนางฟา เลยง

ปลาตางๆ ขยายเขาสชมชน เพอลดรายจายเพมรายได สรางรานคาชมชนใหคนไมมอาชพ

มาขายของโดยไมคดคาท คาน�า คาไฟ ใหขายฟรๆ ท�าหลงคาใหโรงเรอน อาคาร ใหคาขาย

เพอใหครอบคลมทกคนในชมชน และตองการสงเสรมเดกและเยาวชนในชมชนให

มความร จงจดตงศนยICT โดยรวมมอกบกระทรวงICT น�าคอมพวเตอรมาใหเดกไดเรยนร

ใชเวลาวางใหเกดประโยชนและสงเสรมใหเดกไดรบการศกษา ปจจบนนวดใหมสหมนไดรบ

เดกอปการะไว 70 กวาชวตโดยไมแบงเชอชาต ศาสนา มงสรางคน ใหมคณธรรมจรยธรรม

และศลธรรม ใหเดกไดรบความรทกอยางตามความสามารถ สงเสรมกจการการศกษาของ

โรงเรยนควบคไปกบวด สนบสนนใหการศกษากบทองถน โดยเฉพาะโรงเรยนวดใหมสหมน

นจะโดนกระทรวงศกษาธการยบ แตเราไมใหโดนยบ ยอมเสยสละเปนหน ยมเงนของโยม

มาชวยวาจางครอตราจางทจบแลว ทยงไมมงานท�า สอบบรรจครไมไดมาสอนเดก เปนการ

ชวยเหลอสงคมอกทางหนง จนปจจบนนโรงเรยนตงอยได ผานพนวกฤตตางๆนมาได ท�าให

ปจจบนนปญหาอาชญากรรม ยาเสพตดในต�าบลสหมนลดลงอยางเหนไดชด และไมมเกด

ขนเลย โดยเฉพาะยาเสพตดไมมผคา ไมมผขาย ไมมผเสพ กตอนนเรยกวาปลอดยาเสพตด

อบายมขกลดลงอยางเหนไดชด

5) ขยำยผลควำมด

จากการทบคคลใหความส�าคญในการจดกจกรรมตางๆในวนส�าคญทางพทธศาสนาก

ด ในวนส�าคญของชาตกด หรอวนส�าคญหรอกจกรรมทจดรวมกบทองถนกด จะมประชาชน

มารวมกจกรรมกนอยางมาก จ�านวน 100-400คน โดยมงเนนในเรอง การให การแบงปน

การมน�าใจ การเสยสละ การเออเฟอเผอแผ ซงกนและกนและทส�าคญเรามงเนนหลกปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงใหกบคนในชมชนไดกนด อยด มสข ตามหลกของมตเถรมหาสมาคมมศล

มสข ปรองดอง สมานฉนท สามคค มวนย และตามหลกของนโยบายการขบเคลอนของ

วฒนธรรมของจงหวดราชบร

112 องคความรราชบร องคความรราชบร 113

ทกครงทจดกจกรรมจะเชญผน�าชมชน ทงองคกรปกครองทองถน ก�านน ผใหญ ผ

ชวย สารวตร โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบล อสม. ชาวบาน หรอหนวยงานตางๆมารวม

ประชมปรกษา หารอกจกรรมทจด โดยมแกนน�าหลกกคอผน�าชมชน ฝายปกครองทองถน

และอบต.ทองถนคอฝายบรหาร รวมถงไดรบความรวมมอจากวฒนธรรมจงหวดราชบร

เปนผขบเคลอนในการจดกจกรรมตางๆ ซงกจกรรมทจดมงเนนใหประชาชนทงหลายมา

อยรวมทวด จดทวด เนองจากวดมสถานทกวางขวางในการจดกจกรรมตางๆ สะดวกทจะ

จดกจกรรมทกอยางแมจะมการอบรม ความรตางๆ ใหกบประชาชนกมาจากทวด หนวย

งาน ขาราชการมาใหความรประชาชนเรองใด เกยวกบการพฒนาชมชน พฒนาต�าบล กมา

จดทวด หนวยการศกษาของ กศน. กมาจดทวด สงเหลานมองเหนเปนประจกษวา วดเปน

ศนยรวมจตใจเปนแหลงผลตคณธรรมจรยธรรม ศลธรรม เปนแหลงเรยนรใหกบประชาชน

ตงแตอดตโบราณกาล ศาสตรทกอยางสวนมากเกดขนจากวด

กำรเปลยนแปลงทเกดขน

อดตจนถงปจจบนน เหนไดวาคณภาพชวตของคนในชมชนดขน มความสขมากขน

รายไดเพมขน ซงพจารณาไดจากการทบางคนสงลกหลานไปเรยนโรงเรยนทดๆ แสดงวาม

เงน บางคนมเงนในการบรจาค การท�าบญมากกแสดงวามรายรบเยอะและคงเหลอกเจอ

จางมาแบงการท�าบญทกครงทวดจดกจกรรม หรอมการกอสรางสงใดกตามงานบญตางๆ

กมคนอาสาเลยงอาหาร อยางนอย 20-30 ราย แสดงใหเหนวาทกคนกนดอยด มความสข

แลวกแบงปน ใหกบคนอนดวยสะทอนวาสงทด�าเนนงานมาไมสญเปลา เปนทประจกษวา

คนในชมชน ประชาชน เรมตงแตในครอบครว สงคม ชมชน

ปจจบนนคณภาพชวตคนในชมชนดขนอยางเหนไดชดเจน และ ยงมกองทนบญนธ

วดใหมสหมน มยอดสะสม ประมาณ 400,000 กวาบาทไวเพอชวยเหลอครอบครวผเสยชวต

ในชมชนทมาจดงานศพทวดงานละ1,000 บาทพรอมคนในชมชนรวมอก เปนเจาภาพ 1คน

จะไดยอดเงนในการชวยเจาภาพครงละ30,000 บาทขนไป/ตองาน และมกองทน ออมบญ

วนละบาท ของต�าบลสหมนไวชวยเหลอผเจบปวย มยอดสะสม800,000 กวาบาท

การยอมรบความคดในการพฒนาคณภาพชวตของวดกบชมชน สงเกตจากวนพระ

ทมาท�าบญจากการบรจาคปจจย และสงตางๆทถวายพระภกษสงฆ สามเณร และการชวย

เหลอสงคม อนน เรยกวาท�าใหชมชนมความสข ลดการทะเลาะเบาะแวง ลดการกระทบ

กระทง เอออาทรซงกนและกนอยางเหนไดชด

นอกจากนนการมงเนนไปทเยาวชน เดกดอยโอกาสทเราไดรบการอปการะไว ตอนน

ออกดอกออกผลใหเหนเปนประจกษ เตบโตเปนทหารตดยศนายสบลงไปรบใชชาตทจงหวด

ปตตาน ส�าเรจเปนครสอนอยทโรงเรยนรจรพฒนสวนผง ท�างานทศนยวจยมหดล และท�างาน

หองแลปทโรงพยาบาลเกษมราษฎร และก�าลงจะจบตอๆมาอก หรอบางคนทเราสงเสยแลว

จบ ม.6 แลวไมเรยนตอ กท�ามาคาขายอยทตลาดศรเมองบาง อะไรบางบคคลเหลานกจด

ไดวามคณธรรมจรยธรรม เพราะออกจากวดไดผานการฝกฝน อบรมศลธรรม คณธรรม

จรยธรรมไป โดยเฉพาะเยาวชนเหลานจะมสจจะกบทางวดวา “เมอใครจบแลวตองเสยสละ

ปจจยหรอเงน 1,000 บำทตอเดอน”ชวยเหลอผดอยโอกาสตอไป ไมวาจะเปนเดกทวดน

กตามหรอไปเจอเดกดอยโอกาสทไหน ใหสนบสนนและสงเสรมใหเขาไดรบการศกษา ชวย

เหลอสงคม เปนทางออมนคอเปนการตอบแทน ส�าหรบทเขาไดรบโอกาสจากวด

บทเรยนทไดรบ

ดงทไดลงมอท�า เปนสงทภาคภมใจทสามารถชวยเหลอชมชน สงคมและประเทศ

ชาตได ดงค�าของสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช รชกาลท 9 ทพระองคทรงท�ามา

ตลอด ปดทองหลงพระ ท�ามาเพอพสกนกรชาวไทยโดยแทจรง ไมเหนแกความเหนดเหนอย

ความยากความล�าบาก เราซงเปนพสกนกร เปนหนงในของประเทศไทย เรากจะยดมนใน

การด�าเนนรอยตามทพระองคทรงท�าไว โดยยดหลกคตวา “จงเหนประโยชนสขสวนรวม

มากกวาประโยชนสขสวนตน” ถาเราท�าสวนรวมใหมความสขแลว สดทายความสขนนกจะ

เกดขนกบตวเรา เรากไดรบความสขนนตามมาดวย นคอเปนสงทเราภมใจทเราไดท�า และ

เปนการท�าถวายแดพระองคทานและเปนการถวายแดสมเดจพระเจาอยมหาวชราลงกรณ

บดนทรเทพยวรางกล รชกาลท 10 ดวย

กำรขยำยผลในอนำคต

วดจงมแนวคดทจะขยายผลในอนาคต เนนเยาวชนทวไป เรมแรกตงแตโรงเรยนตองม

การเขาไปอบรม ใหคณธรรม ใหความร ชกจง แนะน�า กคอยดหลก เขาถง เขาใจ และพฒนา

ใหเยาวชนนนสงเสรมใหท�ากจกรรมดๆมการจตสาธารณะหรอจตอาสา น�าเยาวชน ชมชนมา

ท�างานรวมกน เกบผกตบชวารมแมน�าแมกลอง โดยตงชมรมคนรมน�า แลวกจตสาธารณะ

ตกแตง ตดตนไมรมถนน ทางถนน รถ กวาดขยะเกบขยะใหสะอาด โดยท�ากนเปนประจ�า

ในวนส�าคญทางพระพทธศาสนา วนส�าคญของชาตกด หรอแมแตไมมวนส�าคญใดๆเรากท�า

เพอปลกฝงใหเดกเหลานเกดความเสยสละ การชวยเหลอสงคม และทกครงทท�าจะมชาว

114 องคความรราชบร องคความรราชบร 115

บานชาวสวนมารวมดวย ท�าใหเกดความอบอนเสมอนสถาบนครอบครวอยางนง คอพอแม

มาท�ารวมกบลก มนกมความสามคค ความรกใครปรองดองกนในครอบครว ไมเกดการแบง

แยก ไมเกดการอยาราง ไมเกดปญหาในครอบครวมนกสงผลไปใหถงสงคม เมอครอบครวม

ความสขแลว สงคมกมความสขดวย โดยยดหลกของมตเถระมหาสมาคมโดยยดหลก รกษา

ศล 5 ทกคนมบรรทดฐานในการรกษาศลและมศลในเบองตนแลว ปญหาทกอยางกจะลดลง

อยางเหนไดชด รวมถงจะจดตงกองทนไวชวยเหลอผประสบภยตางๆในชมชนเพอบรรเทา

ทกขใหกบผประสบตางๆในเบองตน เชนไฟไหม น�าทวม โดนพาย หรอภยพบตตางๆทอาจ

จะเกดขนจากธรรมชาต

“กำรใหเปนเหตใหมควำมสขยงกวำกำรรบ ” ครสตจกรสำนสมพนธรำชบร อ�ำเภอโพธำรำม จงหวดรำชบร

ผเขยน : ทพยวรรณ แสงอากาศ ศษยาภบาล

จดเดนของครสตจกรสำนสมพนธรำชบร

ครสตจกร คอ กลมคนทมความเชอในพระเจา ครสตจกรไมใชตวอาคารหรอ

หองประชม แตเปนบคคล ทพระเจาทรงเรยกมาเพอใหกลบใจจากบาป และยอมรบการ

เปลยนแปลงชวตตามหลกการพระคมภรสงทพระเจาสอนใหผเชอหรอครสเตยน ตอง

เปลยนแปลงใหมลกษณะชวตทด ในภาษาพระคมภรเรยกวา ผลพระวญญาณ ประกอบ

ดวย 9 อยางคอ ความรก ความปลาบปลมใจ สนตสข ความอดกลนใจ ความปราน ความ

ด ความสตยซอ ความสภาพออนนอม และการรจกบงคบตน ลกษณะทเดนของครสตจกร

คอ ความรกเพราะพระเจาทรงเปนความรกและพระองคสอนใหเรารกเพอนบานเหมอนรก

ตนเอง โดยททกคนทเขามาในครสตจกรจะถอเสมอนวาทกคนเปนพนอง ผกพนกนและดแล

ชวยเหลอซงกนและกน ครสตจกรสานสมพนธราชบรตงขนเมอวนท 1 มนาคม ค.ศ. 2010

ท อ.บางแพ จ.ราชบร มจ�านวนสมาชกเรมแรก 20 คน ปจจบนขยายเครอขายไปท อ.เมอง

จ.ราชบร อก 1 แหง มสมาชกแหงละประมาณ 40 คน และสถานนมสการ อ.บางแพ ยาย

ไปทโรงแรม ซ แอนด ซ อ.โพธาราม จ.ราชบร เมอป ค.ศ. 2012

116 องคความรราชบร องคความรราชบร 117

ควำมเปนมำ“ชวตทอยเพอตนเอง”

กอนหนานครสตจกรสานสมพนธราชบร เปนเหมอนครสตจกรทไมส�าแดงความรก

ของพระเจา เนองจากไมสนใจโลกภายนอก วนอาทตยมาครสตจกรนมสการพระเจา ฟงค�า

สอน ค�าเทศนา แลวกกลบบานวนจนทร – วนเสาร กไปท�างาน อยบาน อยกบครอบครว

ตนเองด�าเนนชวตอยางนไมคอยไดออกไปชวยเหลอสงคมเทาไรนก สงผลใหครสตจกรไม

เขมแขงหรอเรยกอกอยางวาครสตจกรไมมชวต สมาชกไมไดรบการสรางชวต หรอน�าสงด

ออกมาเปนพระพรไปชวยเหลอผอน ชวตไมคอยไดรบการเปลยนแปลงมากนก จนกระทง

เมอเดอนตลาคม ค.ศ. 2012 มคณะมชชนนารจากแอฟรกกามาทครสตจกรโดย

พระเจาทรงน�าใหมาทจงหวดราชบรเพอชวยเหลอคนทมความยากล�าบาก และใหครสตจกร

สานสมพนธราชบร ไปคนหาคนยากจนเพอจะแจกจายขาวสารอาหารแหง และเพอประกาศ

เรองราวความรกของพระเยซใหกบคนยากจน ชาวครสตจกรสานสมพนธราชบร จงตดตอไป

ยงผใหญบานบรเวณใกล ๆ ทตงของครสตจกร โดยผใหญบานไดพาคณะไปบานคนยากจน

ประมาณ 10 หลงคาเรอน เพอแจกจายขาวสารอาหารแหง ครสตจกรสานสมพนธราชบร

จงไดมโอกาสออกไปพบเหนคนทมความทกขยากล�าบาก พการ บางรายเปนผปวยตดเตยง

บางรายปวยดวยโรคจตเวช

จากเหตการณส�าคญทท�าใหครสตจกรตองลกขนมาท�างานของพระเจา คอ การได

พบหญงชราทปวยดวยโรคจตเวชชอบน�าขยะเขาไปสะสมในบานตลอดระยะเวลา 3 ป โดยท

นองสาวอยบานขาง ๆ ตดกนไมทราบมากอน เนองจากคณปาไมยอมใหใครเขาไปดในบาน

ปดหนาตาง ประต ตลอดเวลา ด�ารงชวตโดยหลานจะเปนผสงขาวใหกนเปนเวลา เมอครสต

จกรไดมโอกาสเขาไปพบเหนสภาพบานทเตมไปดวยขยะหญงชราเองกนอนในกองขยะสง

กลนเหมน มหนและแมลงสาบเตมไปหมด ตวหญงชราเองกไมไดอาบน�าเปนเวลานานเมอ

สอบถามญาต คอนองสาวกบหลานชายทราบวาคณปาคงเสยใจมากทลกชายคนเดยวของ

ทานไดหายสาบสญไปไมเคยกลบมาเยยมมาหาเลย สามกเสยชวตไปนานแลว ดวยความ

เหงาวาเหว ท�าใหคณปาคดมากจนกระทงปวยเปนโรคจตเวช

ผ น�าครสตจกรจงน�าเรองราวทไดพบเหนมาปรกษากบทมงานและชวนกนไป

เยยมเยยนอยเปนระยะ เวลานานพอสมควร จนคณปาคนชนและไววางใจวาครสตจกรมา

เพอจะชวยเหลอ ทส�าคญคณปาไดสมผสถงความรกของพระเจาผานพนองครสเตยน และ

ยอมใหครสตจกรเขาไปชวยเหลอ ขนขยะออกจากบาน ดแลท�าความสะอาดบานให พาไป

รกษาพยาบาลเปนเวลาตดตอกนนานเปนป และหลงจากนนกใหญาตชวยดแลตอ ทกวนน

พนองครสเตยนจะไปรบคณปามานมสการพระเจาทกวนอาทตย และไปเยยมเยยนทบาน

อยเสมอเพอไมใหคณปาเหงา ปจจบนคณปาดขนมากแลว

ปญหำทอยำกแก ควำมดทอยำกท�ำ“ชวตทอยเพอผอน”

จากเหตการณครงนเปนเหตใหครสตจกรของพระเจาไมสามารถนงนอนใจได

ตระหนกถงความทกขยากเพอนมนษย อกหลาย ๆ ชวต ทพระเจาใสภาระใจใหตระหนกคด

วา ขณะทเรามบานอยทด ทนอนทด มอาหารกนอม กนเตมทง 3 มอ มครอบครวทอบอน

พรอมหนาพรอมตา แตมอกหลายชวตทไมมบานอย เรรอน ไมมอาหารด ๆ กน หรอมกน

บางไมมกนบาง ทนอนเกา ๆ บานผ ๆ พง ๆ ครอบครวแตกแยก เปนหนมากมาย ชวยเหลอ

ตวเองไมไดนอนปวยอยบนเตยง บางกถกทอดทง บางคนมลกกเหมอนไมม เพราะลกไมได

มาดแล ทงใหอยคนเดยว บางคนเปนหญงหมาย บางคนเปนลกก�าพรา ขาดโอกาสทาง

การศกษา บางคนไมมบตรประชาชนไรสทธทางกฎหมาย และปญหาอน ๆ อกมากมาย

ครสตจกรจงตองลกขนมาท�าหนาทผ รบใชของพระเจาดวยการน�าความรก

ความรอดของพระเจาดวยภาระใจเขาไปดแลผททกขยากทงทางรางกาย จตใจ และจตวญาณ

ตามทพระเจาสงไววาถาเรารกพระเจา เราจะตองรกผอนและชวยเหลอผอน การรกผอนจะตอง

ไมเพยงแตค�าพด แตตองเปนการกระท�า ตองแสดงออกเปนความประพฤต

กระบวนกำรพฒนำ (ขนตอน/วธกำร/กลไก)

1. เมอครสตจกรเหนความล�าบากของคนทพบเหน กยงไมไดลงไปชวยเหลอทนท

แตจะใชเวลาสกระยะเพอคนหาขอมลความจรงเสยกอนโดยพาทมงานเขาไปเยยมเยยนพด

คย กบคนเหลานน และสอบถามกบญาต คนใกลชด เพอทราบความไปเปนมา และดจาก

ลกษณะชวต วาสมควรทจะลงไปชวยเหลอหรอไม เนองจากมคนทมความเดอดรอนความ

ทกขยากคอนขางมาก และครสตจกรกมความจ�ากดในเรองงบประมาณ และบคลากรทจะ

ลงไปชวย ครสตจกรจงตองเลอกคนทเดอดรอนจรง ๆ มปญหาจรง ๆ เพราะเปนงานทตอง

ท�าตอเนองเปนระยะเวลายาวนาน ทส�าคญสดทายกจะตองใหญาตเขามามสวนรวมในการ

ดและดวย และผทไดรบการดและกจะตองดขนในวนหนงสามารถทจะลกขนมาสชวตและ

ชวยเหลอตนเองใหมากทสดดวย

2. หลงจากผน�าพจารณาและตดสนใจไปชวยเหลอใคร กจะแจงทมงาน และพาทม

118 องคความรราชบร องคความรราชบร 119

งานเขาไปเยยมเยยนดวย เพอสรางภาระใจใหทมงาน และมการสอสารกบสมาชกทกคนให

ทราบบางคนอาจไมสามารถลงมาชวยไดเตมท แตกจะมสวนสนบสนนดานอน ๆ เชนซอของ

ฝากไปเยยม ถวายทรพยใหเพอใหคนทมเวลาไปเยยมซอของไปฝากคนเหลานน หรอบางคน

กฝากทรพยไปถวาย หรอบางคนกขออาสาตวไปเยยมเยยนดวยเปนบางครงเมอทราบวาผน�า

ท�างานชวยเหลอผยากล�าบาก

3. กจกรรมทท�างานดานนทผานมา คอ พาผปวยทเปนโรคจตเวชเขารบการรกษา

ทโรงพยาบาลราชบร และพาไปรบการรกษาทคลนก จตเวช หลายราย บางราย พาไปหา

ญาตทตางจงหวดทไมพบกนมานานเนองจากปญหาความขดแยงกนและเนองจากไมมงบ

ประมาณในการเดนทางไป บางราย พาไปตดตอท�าบตรประชาชนเนองจากไมมสถานะ

ทางทะเบยนราษฎร และหางานใหท�าโดยขออนญาตนายจางทเปนครสเตยนทรจกคนเคย

ใหรบไวในขณะทด�าเนนเรองบตรประชาชนอยโดยขอทพกอาศยจากนายจางเนองจากไร

บานเพราะสามเสยชวตกะทนหน พาไปสมครเรยน การศกษาทางไกล เนองจากขาดโอกาส

ทางการศกษาตามเกณฑ พาไปรกษาพยาบาลเนองจากเจบปวยเรอรงตามองไมเหน ขาไมม

แรง ท�างานไมไดบางรายกชวยแนะน�าในการแกไขปญหาหนสน สอนท�าบญชครวเรอน บญช

ตนทน วางแผนทางการเงน สอนกการใชชวตแบบพอเพยง พาสมาชกทมงานไปเยยมเยยนผ

ปวยตดเตยงตามบาน ตามโรงพยาบาล ไปเยยมเยยนผสงอายทถกทอดทงตามบาน ทกลาว

มาขางตนเปนสวนของการดแลฝายรางกาย สวนฝายจตใจกจะหนนใจและใหก�าลงใจดวย

ค�าพดทด ใหความรก ความอบอน ความเปนพนอง สวนฝายจตวญญาณ กจะสอนพระค�า

ของพระเจาหรอพระวจนะ และอธษฐานเผอ ตลอดจนใหเขาเรยนรทจะแสวงหาพระเจา

ดวยตนเอง เชนอธษฐาน และเรยนรทจะฟงค�าเทศนา ค�าสอน เพอจะไดน�าพระวนจะของ

พระเจาไปประยกตใชในชวตประจ�าเพอรบการเปลยนแปลงชวตใหดขน สอนใหเขากลบใจ

ใหมจากความบาป และด�าเนนชวตในความชอบธรรม ถอรกษาพระบญญตของพระเจา

กำรเปลยนแปลงทเกดขน “หลงจำกวนนนถงวนน”

เปนเวลา 4 ปผานไป ทครสตจกรไดท�างานชวยเหลอสงคมคอดแลผสงอายทถกทอด

ทง คนปวย คนยากไรโดยท�าอยางเปนธรรมชาต คนทเขามาในชวตเขามาในครสตจกรของ

พระเจา คนเหลานเปรยบเสมอน ญาตพนอง ดแลกนอยางดทสดเทาทครสตจกรจะท�าได

ไมเพยงแตสอนพระค�าพระเจาแตท�าใหดเปนแบบอยางวาความรกทพระเจาตองการใหม

เปนความรกทมาจากพระเจาตองแสดงออกเปนการกระท�า การเขาไปถงชวตของผอนของ

คนรอบขางโดยเฉพาะคนในครอบครวของเรากอนและไปถงเพอนบาน

เมอผน�าเรมท�าเปนแบบอยาง สมาชกเหนแบบอยาง หลายคนกเรมลงมาชวยท�า โดย

ทครสตจกรไมมการสงการใหใครท�าอะไรแตเปนเรองของภาระใจแตละคน บางคนกซอขาว

ของเครองใชมาใหผยากไร บางคนกขออาสาตวออกไปเยยมเยยนตามบานดวยกบผน�า เมอ

ท�าไปนานเขาบางครสตจกรเหนกขอเขามารวมรบใชคอ อาสาตวขอไปเยยมเยยนดวย หรอ

การไดรบการสนบสนน เชนกรณทบตรสาวของสมาชกครสตจกรอยทประเทศองกฤษกลบ

มาเทยวเมองไทยพรอมลกเขยชาวตางชาตไดมโอกาสมานมสการพระเจาทครสตจกร และ

เหนครสตจกรท�าพนธกจชวยเหลอคนชราถกทอดทง คนปวยไรญาตดแล คนทมปญหาตาง ๆ

กมภาระใจถวายเงนมาชวยสนบสนน

การเปลยนแปลงตางๆทเกดขน แสดงใหเหนวา พระวจนะของพระเจาเปนจรง โดย

พระวจนะตอนหนงกลาววาการใหเปนเหตใหมความสขยงกวาการรบ และพระวจนะอก

ตอนกลาววา ยงจ�าหนาย ยงมงคง ยงใหยงไดรบ บดนเปนจรงแลว ในความจ�ากดเมอเรา

ตดสนใจใหออกไป พระเจาจะเพมเตมให ครสตจกรจงไมเคยขดสนเพราะทกคนรกพระเจา

และอยเพอพระเจา อยเพอชวยเหลอเพอนมนษยดวยกน ทกคนประหยด อดออมเพอน�า

เงนบางสวนมาถวายใหพระเจา และครสตจกรจะน�าเงนเหลานไปดและชวยเหลอพนองท

ขดสน เหมอนทพระคมภรสอนวา ธรรมะทบรสทธคอการเยยมเยยนเดกก�าพราและหญง

หมาย และดแลพนองทดอยโอกาส เปนมตรกบทกคน รกและใหเกยรตผอน เสมอนวาผอน

ดกวาเรา พระเจาสอนให ครสเตยนถอมใจ รกหวงใจผอน รบใชผอน เหมอนพระเยซทรง

เปนแบบอยางกบเรา พระองครกมนษยจนกระทงสละพระชนมของพระองคทไมกางเขน

เพอไถบาปใหกบมวลมนษยชาต

120 องคความรราชบร องคความรราชบร 121

หลงเลกนมสการพระเจาวนอาทตย ชวงบาย ๆ พาพนองสมาชก

ไปเยยมคณยายทถกทอดทงใหอยคนเดยว

บทเรยนทได

“จากพระวจนะสการปฏบต ครสตจกรของพระเจากจ�าเรญขน”

เมอครสตจกรเชอฟงพระเยซครสตท�าตามพระมหาบญชาขององคพระเยซครสต คอ

ประกาศ สงสอน และสรางชวตคนใหเปลยนแปลงไปสความไพบลยขององคพระเยซครสต

สอนคนใหกลบใจใหม ละทงบาปทกประเภท ดวยการพงพาพระเจาอธษฐานแสวงหาพระเจา

ด�าเนนชวตตามหลกการของพระครสตธรรมคมภร ครสตจกรกเรมขยายคนกเขามารบความ

รอดมากขนทกวนเพราะครสตจกรเปนทพงพาของเขาได พระเจาสถตยอยกบผเชอ ทกคน

ทเขามากมความสข มสนตสข มชวตทดขน ครอบครวทแตกแยกกกลบมาคนดกน ใหอภย

ซงกนและกน ครอบครวทเปนหนสนลนพนตวกไดรบการชวยกเพราะน�าหลกการของพระ

คมภรไปใช คออยาเปนหนอะไรใครนอกจากความรกพระเจาสอนใหเราพอใจในสงทเราม

อย ไมโลภ หรอรกวตถ เพราะบานนเปนบานชวคราว บานถาวรอยบนสวรรค ครสเตยนจง

ไมสะสมทรพยสมบตไวในโลกทแมลงกดกนไดและขโมยกมาลกเอาไปได แตจะสะสมทรพย

สมบตไวบนสวรรคคอการชวยเหลอเพอนมนษยดวยกน

ทครสตจกรจงไมมการดมเหลา ไมมใครสบบหรจะเหนไดจากเวลาไปคายใหญทรวม

กนทวประเทศ ประมาณ 1,500 คน ไมมใครสบบหรสกคนเลย เพราะพระวจนะของพระเจา

สอนวารางกายของเราเปนวหารของพระวญญาณบรสทธ เราตองรกษาสขภาพรางกายให

แขงแรงเพอจะมอายยนนาน ไมควรใหของไมดเขาไปในรางกายของเราเพราะจะท�าใหเกด

โรคภยและอายสน พระเจาสอนใหครสเตยนตองมวนยในทก ๆ เรอง พระวจนะตอนหนง

กลาววาเขาตายเพราะขาดวนย ครสตจกรจงสอนใหพนองมวนยในทกดานเชนกน นอกจาก

นครสตจกรยงสอนใหเรารกศตร อธษฐานเผอผทขมแหง และใหอภยกบคนทท�าใหเรา

บาดเจบ เสยใจดวยครสตจกรจงมชอเรยกอกอยางวา “ชมชนแหงพระพร” และมคณธรรม

ทกดานในการด�าเนนชวต ไมวาจะเปนเรองความพอเพยง ความสามคค ความมวนย สจรต

จตอาสา เพราะคณธรรมทสงสดทพระเจาสอนครสเตยนคอความรกแบบไมมเงอนไขและ

พระบญญตขอใหญสงสดของครสเตยนคอ ใหเรารกพระเจาดวยสดจตสดใจ สดก�าลง

ความคด และรกเพอนบานเหมอนรกตนเอง

ถาเรารกพระเจา เรากจะย�าเกรงพระองค เราจะเชอฟงพระองคพระองคสอนใหเรา

รกผอนเหมอนรกตนเอง เรากจะปฏบตตามพระองค เหมอนมนษยมคณธรรมในเรองความ

รก กจะควบคมความประพฤตทงหมด เพราะถาเรารกผอนเรากจะสตยซอตอผอน เรากจะ

ใหอภยผอน เรากจะแบงปนชวยเหลอผอน ความรกเปนคณธรรมทใหญทสด

กำรด�ำเนนงำนในอนำคต

“ครสตจกรเปนค�าตอบของโลกน”

ครสตจกร จะตองท�าหนาททตของพระเจา น�าความรก ความรอด ไปสมวลมนษย

ชาต ครสตจกรตองส�าแดงความรก ตอไป คนทวไปจงจะเหนพระเจาผานชมชนแหงพระพร

ไดอยางชดเจน

122 องคความรราชบร องคความรราชบร 123

ครสตจกรเมลดพนธรำชบร องคกรครสตจกรเมลดพนธ อ�ำเภอเมอง จงหวดรำชบร

จดทำาและเรยบเรยงโดย อาจารยนมอนงค ภาพเสนห ศษยาภบาลครสตจกรเมลดพนธราชบร

กอนจะมำเปนวนน

ครสตจกรเมลดพนธราชบร ไดเรมจากกลมครสเตยนจ�านวน 4-5 คน ตงแตป

ค.ศ.1996 กลมครสเตยน หมายถง ผทเชอวางใจในองคพระเยซครสต มารวมตวกน

นมสการพระเจา พบปะสงสรรคกนใน วนอาทตย โดยมวตถประสงคในการมารวมกนศกษา

พระครสตธรรมคมภรทเปนค�าสอนหลกของครสตศาสนา และน�าไปประพฤตปฏบตในการ

ด�าเนนชวต ทงในชวตสวนตว ชมชน และสงคม โดยมงเนนการเขาไปมสวนรวมในการให

และแบงปนแกคนในสงคม ดงคานยมทองคกรรวมกนก�าหนดดวยกนวา คนในองคกรทกคน

สามารถมความสข ความยนดในการเปนผใหดวยความรกของพระเจาและค�าสอนตาม

พระครสตธรรมคมภรทสอนครสเตยนไววา

“กำรใหเปนเหตใหเกดควำมสขยงกวำกำรรบ”

พระธรรมกจการ บทท 20 ขอ 35

ปญหำทอยำกแก ควำมดทอยำกท�ำ

สมาชกแรกเรมของครสตจกรเมลดพนธราชบร น�าเอาค�าสอนตามหลกการของพระ

ครสตธรรมคมภร ทบญญตไวในพระธรรมมาระโก บทท 12 ขอ 31 วา “จงรกเพอนบำน

เหมอนรกตนเอง” มาปฏบตในครอบครว ชมชน องคกรครสตจกร และในจงหวดราชบร

ปจจบนมสมาชกในครสตจกรทผกพนตว จ�านวน 80 คน โดยครสตจกรไดเปดพนทวางให

คนในองคกรครสตจกรเมลดพนธราชบร เขามามสวนรวมในการแบงปนใหกบคนในชมชน

ทอยรวมกนดวยความรกขององคพระเยซครสตเจา

กระบวนกำรด�ำเนนงำน

1. การจดใหมกจกรรมอยางตอเนอง ครสตจกรเมลดพนธราชบร ไดรเรมจดท�า

โครงการตางๆ เพอแบงปน ใหกบชมชนตางๆ เชน

• โครงการ “ปนรก ปนน�าใจใหนอง” (ป ค.ศ. 1999) โดยมอบเครองเลนสนาม

ใหกบโรงเรยนวดรางเฆ อ�าเภอจอมบง จงหวดราชบร

• โครงการออกหนวยแพทยเคลอนท บรการตรวจรกษาฟรแกประชาชน (ป ค.ศ.

2000-2004)

o ชมชนสายฝนรวมใจ อ�าเภอเมอง จงหวดราชบร

o ชมชนหนองตาคด อ�าเภอโพธาราม จงหวดราชบร

o โรงเรยนบานคาวทยา อ�าเภอบานคา จงหวดราชบร

o โรงเรยนบานรางบว อ�าเภอด�าเนนสะดวก จงหวดราชบร

o ชมชนโรงเจเทศบาลเมองราชบร อ�าเภอเมอง จงหวดราชบร

• โครงการ “รกษราชบร” (ป ค.ศ. 2005) มอบถงขยะใหแกเทศบาลเมองราชบร

จ�านวน 100 ใบ

• โครงการ “ผาหมลมหนาว” (ป ค.ศ. 2006) มอบผาหมใหกบผสงอายในเขต

เทศบาลเมองราชบร และมอบทนการศกษาใหกบนกเรยนในเขตอ�าเภอจอมบง

และอ�าเภอสวนผง จงหวดราชบร

• โครงการ “อาหารแดนองผลภยจากเมยนมา” (ป ค.ศ. 2007) ณ พนทพกพง

ชวคราวบานถ�าหน อ�าเภอสวนผง จงหวดราชบร มอบชดอาหารกลางวนใหกบ

ผลภยจากเมยนมา จ�านวน 1,000 ชด และเสอผาเครองนงหม

124 องคความรราชบร องคความรราชบร 125

• โครงการ “ปนน�าใจใหเพอนหญงในเรอนจ�าจงหวดราชบร” (ป ค.ศ. 2014)

โดยมอบของใชสวนตว ทจ�าเปนใหกบผ ตองขงแดนหญง เชน ผาอนามย

ชดชนในสตร นมสดพาสเจอรไรส สนบสนนโดย สหกรณโคนมหนองโพราชบร

จ�ากด (ในพระบรมราชปถมภ) จ�านวน 1,000 ขวด

• โครงการ “ครสตมาสปนรก” (ป ค.ศ. 2015) รวมกบชมรมครสเตยนราชบร

โดยจดกจกรรมแบงปน มอบจกรยาน ขาวสาร และทนการศกษาใหกบนกเรยน

โรงเรยนวดเจตยาราม ต�าบลเจดยหก อ�าเภอเมอง จงหวดราชบร

พนองทกคนในองคกรครสตจกรมความสข และมความยนดทจะรวมแบงปนสงของ

และสงดตางๆ ใหแกชมชนในจงหวดราชบรดวยความรกของพระเจา เปนผลใหทกโครงการ

ทจดท�าประสบความส�าเรจ สงผลใหองคกรมความเขมแขง และมศกยภาพในการจดท�า

โครงการตางๆ ไดอยางตอเนองและเหนผลสมฤทธอยางรปธรรม

มอบเงนชวยเหลอใหผขดสนทอ�าเภอบานโปง

2. การน�าค�าสอนสการปฏบต โดยเรมจากการน�าเอาค�าสอนตามหลกการพระครสต

ธรรมคมภร ในพระธรรม 2 ทโมธ บทท 3 ขอ 16-17 “พระคมภรทกตอนไดรบการดลใจจาก

พระเจา และเปนประโยชน ในการสอน การตกเตอนวากลาว การแกไขสงผด และการอบรม

ในความชอบธรรม เพอคนของพระเจาจะมความสามารถ และพรกพรอมเพอการดทกอยาง”

มาประยกตใชในวถชวตประจ�าวน ใหเปนคมอแหงชวตทประสบความสขความเจรญ ความ

ส�าเรจ คนในองคกรไดรบการพฒนาลกษณะชวตภายใน คดด จตใจดงาม ประพฤตตาม ค�า

สอน เลกจากคานยมทผด เชน เลกสบบหร เลกจากการดมสรา เลกเลนการพนน และเลก

จากการเสพสงเสพตด

3. การเปลยนแปลงจากชวตจากภายในสภายนอก ทงดานคณธรรมจรยธรรม

ลกษณะชวตทด กระบวนการความคดทเปลยนแปลงสงผลตอทศนคต คานยม และความ

ประพฤตทเปลยนแปลงไปในทางทดขน จนเปนรปธรรมอยางชดเจน สงผลตอพฤตกรรม

ของคนในองคกรครสตจกร มอทธพลเชงบวกตอครอบครว พอ แม ลก มความสข มความ

ซอสตยตอกนและกน กลาวคอ มสามเดยว ภรรยาเดยว ซอสตยสจรตตอหนาทการงาน

การเรยน มความขยนหมนเพยร และมจตสาธารณะ (จตอาสา) มการรวมตวกนเพอคนประโยชน

แกสงคมโดยมเปาหมายเดยวกน คอ “ทกคนไมยากจนเกนทจะเปนผให” ซงคนในองคกร

ปฏบตตามพระครสตธรรมคมภรทสอนวา

“กำรใหเปนเหตใหเกดควำมสขยงกวำกำรรบ”

พระธรรมกจการ 20 : 35

กำรเปลยนแปลงทเกดขน

ตามหลกการดงกลาวขางตนสงผลใหคนในองคกรครสตจกรเมลดพนธราชบรมความ

เขมแขง และมคณภาพชวตทด จงสงผลในทางบวกตอคนในชมชน ดงน

1. ผน�ำทด /ผตำมทด ลกษณะชวตทด มคณธรรมจรยธรรม จะเปนแบบอยางทด

แกผตาม มความคดแงบวก ทศนคตเชงบวก ความซอสตย ความยตธรรม ถอม

ใจ กลาหาญ มงมนขยนหมนเพยร มระเบยบวนย มความดเลศ มแนวคดเรยน

รตลอดชวต

2. อำชพด คนมอาชพสจรต และรบผดชอบครอบครว ไมมคนวางงาน

3. องคกรด ทกคนในองคกรมสวนรวมกนท�างานตามศกยภาพ และทกษะความ

สามารถ

4. ครอบครวด ไมมการทะเลาะเฆยนต ท�ากจกรรมรวมกนอยางนอยสปดาหละ

1-2 ครงมการรองเพลงนมสการพระเจา และศกษาพระคมภรรวมกนในทกวน

อาทตย และในระหวางสปดาห

5. สำมคค ทกคนมความเปนน�าหนงใจเดยวกน มสวนรวมในการท�างานหรอ

กจกรรมทจดขน

6. จตใจด มความเออเฟอเผอแผ บรจาคชวยเหลอ แบงปนสงของซงกนและกน

126 องคความรราชบร องคความรราชบร 127

7. มควำมกตญญ เลยงดเอาใจใสพอแม ดแล เคารพ ใหเกยรตผสงอาย โดยครสต

จกรเมลดพนธราชบรก�าหนดใหมการจดกจกรรมวนพอ วนแม วนครอบครว เปน

ประจ�าทกป

8. ปฏบตตำมระเบยบกฎหมำยด ไมท�าผดกฎหมาย ปฏบตตามกฎระเบยบของ

บานเมอง

9. ปฏบตตนอยในจรยธรรมครสเตยนทด เชอฟงและปฏบตตามค�าสอนของพระ

ครสตศาสนา

10. ละเวนสงเสพตดอบำยมข ไมมการเสพยาเสพตด ไมมการสบบหรในครสตจกร

(เขตปลอดบหร) ไมดมสรา ไมเลนการพนน

11. รกษำมำรยำทและวฒนธรรมไทย ดไดจากการไหว การเคารพผอาวโส จดให

มกจกรรมวนพอ วนแม และวนผสงอาย เปนตน

12. มสวนรวมในองคกรด มการเขารวมกจกรรมคายประจ�าป ไดแก คายครอบครว

และเยาวชน อยางนอยปละ 2 ครง, อบรมสมมนาพระคมภร ไตรมาสละ 1 ครง

“ชวตไดรบกำรเปลยนแปลงใหม โดยพระเยซครสต”

2 โครนธ 5 : 17-18

“ฉะนนถาใครอยในพระครสต เขากเปนคนทถกสรางใหมแลว สงสารพดทเกาๆ

กลวงไป นแนะกลายเปนสงใหมทงนน สงทงหมดนเกดจากพระเจาผทรงใหเราคนดกบ

พระองคโดยทางพระเยซครสต”

ควำมภำคภมใจในองคกร

คนในองคกรมความสขใจในการเปนผใหดวยใจยนด ตามแบบอยางชวตและค�า

สอนขององคพระเยซครสต ในการ “ท�าความดวนละหนงอยาง เปนแสงสวางในสงคมไทย”

บทเรยนทได

คนในองคกรไดด�าเนนชวตและปฏบตตนตามแบบอยางลกษณะชวตของพระเยซ

ครสต ดงใน พระครสตธรรมคมภรไดบนทกไววา “พระเจาทรงรกโลกดงน คอไดประทาน

พระบตรองคเดยวของพระองค เพอทกคนทวางใจในพระบตรนนจะไมพนาศ แตมชวต

นรนดร” และ “อยาใหเรารกกนดวยค�าพดและดวยปากเทานน แตจงรกกนดวยการกระ

ท�า และดวยความจรง”

ขอเสนอตอกำรขยำยผลในอนำคต

องคกรครสตจกรเมลดพนธมนโยบายทจะรวมมอกบหนวยงานภาครฐและเอกชน ใน

การจดท�าโครงการท�าดเพอเพอนบานและชมชน โดยสงเสรมและพฒนาศกยภาพของคนใน

องคกรใหเปนคนตนแบบในการท�าความดเพอสงคม และเปนเครอขายคณธรรมความด อน

จะน�าไปสการวางแผนเพอขบเคลอนสงคมคณธรรมตอไป

128 องคความรราชบร องคความรราชบร 129

ชมชนแหงควำมรกและกำรพฒนำ ครสตจกรรำชบร

ขอมล และเรยบเรยงโดย ศาสนาจารยภวนย แผลงฤทธ

แบงปนควำมรก พฒนำชวต

แบงปนพระครสต พฒนำคณธรรม

ครสตจกรราชบร ไดเรมตนการแบงปนความรกตามหลกค�าสอนของพระเยซครสตท

บนทกในพระครสตธรรมคมภร มทธว บทท 22 ขอท 37-40 ทวา “จงรกองคพระผเปนเจา

ผเปนพระเจาของเจา ดวยสดจตสดใจของเจา และดวยสนสดความคดของเจา’ นแหละเปน

พระบญญตขอตนและขอใหญ ขอทสองกเหมอนกน คอ จงรกเพอนบานเหมอนรกตนเอง’

เปนเหตใหทกคนตระหนกวา หากรกพระเจาตองด�าเนนชวตท�าตามค�าสอนของพระองค

เปนคนทมคณธรรมและจรยธรรมทด หากรกเพอนบานตองแบงปนความรกและชวยเหลอ

ทกๆคน ปจจบนนสมาชกทกคนไดยดหลกค�าสอนเรยนรทจะรกซงกนและกนและแบงปน

ความรกใหผอน จนท�าใหครสตจกรราชบรกลายมาเปนชมชนแหงความรกและการพฒนา

กอนจะมำเปนวนน

ในอดตการศกษาและการแพทยและความชวยเหลอในดานตางๆ ยงไมแพรหลาย

มากนกในจงหวดราชบร จงท�าใหคณะมชชนนาร คอ ศาสนาจารย อ.พ.ดลแลป (Rev.E.P.

Dunlap) และ ดอกเตอรเจมส ทอมสน (Dr.James Thompson) ไดเดนทางเขามาเผย

แพรพระกตตคณ จดตงโรงเรยนและโรงพยาบาลในจงหวดราชบรในเดอนเมษายน ในป

ค.ศ.1889 เมอครงทพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวไดเสดจประภาสราชบร

ศาสนาจารย อ.พ.ดลแลป และ ดอกเตอรเจมส ทอมสน ไดเขาเฝาถวายฎกาเพอขอ

พระราชานญาตตอพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวเพอท�าการเผยแพรศาสนาจดตง

โรงเรยนและโรงพยาบาลขนพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวทรงพอพระทยจง

โปรดเกลาพระราชทานตก 2 ชนใหใชเปนทท�าการเผยแพรพระกตตคณ

ค.ศ. 1896 จงหวดราชบรไดสรางศาลากลางจงหวด และตองการตวตกเปนทพก

ของสมเทศาภบาลจงตองยายสถานทพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวไดทรงพระ

กรณาโปรดใหยายไปอยทตลาดใหม

ค.ศ. 1912 ทางทรพยสนสวนพระมหากษตรยตองการจะสรางตลาด คณะมชชนจง

ตองหาสถานทท�าการใหม ขาหลวงประจ�าเมองจงตกลงกบมชชนนารวาจะท�าการจดซอทดน

ให โดยคณะมชชนเปนผออกคาใชจาย และไดตกลงซอทดนของนายกอน

ค.ศ.1913 คณะมชชนไดยายมาอยในสถานทในปจจบน คอ 49 ถ.กอนทอง ต.หนา

เมอง อ.เมอง จ.ราชบร ไดสรางอาคารไม 4 หลง เปนอาคารเรยน อาคารหอธรรม อาคาร

โรงพยาบาล และบานพกครประกาศ โดยเรยกชอโรงเรยนวา “โรงเรยนสรยวงศ” ตามชอ

ของเจาพระยาบรมมหาศรสรยวงศ

ค.ศ.1932 วนท 18 สงหาคม มการกอตงครสตจกรราชบรขน หลงจากนนไมนาน

โรงพยาบาลกเลกกจการเมอคณหมอวยเจนยายไปอยทเพชรบร อาคารจงไดถกน�ามาใชเปน

สถานนมสการพระเจาแทน

โดยความมงมนของมชชนนารทจะพฒนาและแบงปนความรกแกชาวเมองจงหวด

ราชบรในทกๆดาน จากอดตสปจจบนแรงจงใจและพนธกจนนยงคงอย สานตอจากรนสรน

เพอแบงปนความรกขององคพระผเปนเจา โดยรกซงกนและกนและรกผอน

130 องคความรราชบร องคความรราชบร 131

พนธกจทตองท�ำ คณธรรมทตองพฒนำ

เราเชอวาชวตของมนษยประกอบดวยรางกาย (body) จตใจ (soul) และจตวญญาณ

(spirit) ดวยเหตนครสตจกรราชบรจงเนนการเสรมสรางและพฒนาใหครอบคลมทงสามดาน

รางกาย จตใจ และจตวญญาณถอวามความสมพนธกน หากดานใดดานหนงมปญหากพลอย

จะกระทบกบดานอนดวย เชน หากรางกายเจบไขไดปวยจตใจกจะเปนทกขไปดวย หรอหาก

จตใจมความทกขรางกายกพลอยเจบปวยไปดวย หากจตวญญาณมปญหาขาดคณธรรมและ

จรยธรรมทด กท�าใหเปนคนประพฤตผดจรยธรรมคณธรรมได กพลอยท�าใหจตใจวนวาย

และอาจสงผลรายตอความปลอดภยของรางกายได ครสตจกรราชบรตองการใหมนษยทก

คนมความสขครบทกดานของชวต

ปจจบนนปญหาทสมาชกในครสตจกรและชมชนรอบขางเผชญนนคอปญหาทาง

ดานรางกาย จตใจและจตวญญาณ ปญหาดานรางกาย คอ ความเจบปวย การประสบภย

ทางธรรมชาต และปญหาทางดานความเปนอยทเกดจากความขดสน ปญหาทางดานจตใจ

คอ ความเครยด ความทอใจ ทไดรบผลกระทบจากปญหาตางๆ ปญหาทางดานจตวญญาณ

คอ การด�าเนนชวตทขาดคณธรรมและจรยธรรมทด ปญหาทางดานตางๆเหลานอาจสงผล

รายตอตนเอง ครอบครว ครสตจกรและสงคมได

ดวยเหตนครสตจกรราชบรจงมคณะกรรมการเพอท�างานซงเรยกวา “คณะธรรมกจ

ของครสตจกร” ซงประกอบไปดวย ศษยาภบาล คณะผปกครอง และคณะมคนายก ซงท�า

หนาทในฝายตางๆคอ ประธาน รองประธาน ฝายประกาศพระกตตคณ เหรญญก เลขานการ

ศษยาภบาล ฝายครสเตยนศกษา ฝายครสตจกรลก ฝายเยยมเยยนและสงเคราะห

ฝายบานและครอบครว ฝายนมสการและดนตร ฝายสสาน ฝายทรพยสนและฝายอาคาร

สถานท ซงคณะธรรมกจจะมการประชมเดอนละครง เพอวางแผนและตดตามการด�าเนนการ

ในทกๆเดอน

นอกจากนยงมการประชมสปปรษจะจดขนปละครง ซงการประชมสปปรษถอวา

เปนการประชมใหญและเปนการประชมสงสดของครสตจกร เพราะเปนการประชมของ

คณะธรรมกจและสมาชกทกคนของครสตจกร โดยทกคนจะมสวนรวมในการตดสนใจและ

ลงมตนโยบายและแผนงานตางๆของครสตจกรในการประชมครงนจะมการรายงานและ

ประเมนผลการด�าเนนงานตลอดปทผานมาและน�าเสนอแผนงานปตอไปใหทประชมได

อนมตเพอด�าเนนการ

กระบวนการในการท�างานไดสรางความเปนน�าหนงใจเดยวกน ความเปนประชาธปไตย

และการมสวนรวมทจะใหทกคนไดพรอมใจกนเปนชมชนแหงความรก และการพฒนา พรอม

ทจะแบงปนความรกสผอน

ภำรกจแหงควำมรกและกำรพฒนำ1. ใหกำรเสรมสรำงและพฒนำ

1. ชนเรยนสอนกตารในทกวนเสาร ครสตจกรราชบรไดเปดสอนกตารแกเยาวชน

ในครสตจกรและเยาวชนทวไปในวนเสาร เวลา 13.00 – 15.00 น. เพอใหเดกมพฒนาการ

เรองอารมณและใชเวลาวางใหเกดประโยชน

2. สรางเยาวชนเพอเตรยมผน�าในอนาคต ครสตจกรราชบรไดเปดโอกาสใหเยาวชน

ในครสตจกรไดฝกในการเปนผน�า โดยไดรบโอกาสในการน�าเพลงและเลนดนตรในการ

นมสการพระเจาในวนอาทตย

3. จดคายอบรมจรยธรรมคณธรรมแกผเชอในครสตจกรครสตจกรราชบรไดจดคาย

อบรมจรยธรรมและคณธรรมขนในทกๆป เพอให สมาชกทกคนมการด�าเนนชวตทสอดคลอง

กบพระครสตธรรมคมภร เปนผทมจรยธรรมและคณธรรมอนด และไดรบการหนนใจในการ

ด�าเนนชวต

4. จดคายอบรมคณธรรมและจรยธรรมแกเยาวชน เยาวชนถอวาเปนอนาคตของ

ครสตจกรและของประเทศชาต เยาวชนในปจจบนนเผชญกบการถกยวยในทกรปแบบท�าให

บางคนลมหลงในอบายมข ปญหาเหลานท�าใหครสตจกรไดตระหนกและหาวธในการแกไข

ปญหา การจดคายอบรมจรยธรรมและคณธรรมเปนกจกรรมหนงททางครสตจกรราชบร

ไดจดขน เพอปลกฝงคณธรรมจากพระครสตธรรมคมภรเพอใหเขาไดประพฤตตาม และยง

เปนการเสรมสรางใหเยาวชนมความเขมแขงเพอพวกเขาจะสามารถตานทานตอการถกยว

ยในทกรปแบบได

5. จดคายเสรมสรางความเขมแขงในครอบครว ครอบครวถอวาเปนสถาบนแรกของ

มนษยทใหการอบรม สงสอน และเลยงดชวตใหเตบโตขนมาอยางมคณภาพ หากสถาบน

ครอบครวมปญหา ครสตจกรและสงคมกจะมปญหาดวย ดวยเหตนครสตจกรราชบรจงจด

คายเพอเสรมสรางใหครอบครวมความเขมแขง มความรกและความอบอนขน นอกจากน

ครสตจกรยงจดกจกรรมในวนส�าคญของครอบครวเชน กจกรรมวนแม กจกรรมวนพอ เพอ

สรางความสมพนธอนดระหวางพอ แมกบลก และสรางความกตญญทลกมแตคณพอและ

คณแม

132 องคความรราชบร องคความรราชบร 133

6. เปดโครงการฟตบอลชางเผอกเพอสนบสนนเยาวชน ครสตจกรราชบรไดเปด

คดเลอกเยาวชนทมความสามารถพเศษทางดานฟตบอล โดยใหการสนบสนนดานทนการ

ศกษา ทพก อาหาร หนงสอ ชดเรยน ชดฝกซอม ชดแขงขน การฝกซอมและการแขงขนใน

รายการตางๆ เพอใหเยาวชนไดใชความสามารถพเศษทางดานฟตบอลพฒนาตนเองสการ

เปนนกฟตบอลอาชพและสามารถเขาศกษาตอในระดบอดมศกษาได นอกจากนนโครงการ

นสามารถพฒนาเยาวชนใหสนใจกฬาเพอหางไกลจากอบายมข ซงเยาวชนเหลานไดมโอกาส

มาครสตจกรในทกวนอาทตยเพอไดรบการอบรมจรยธรรมและคณธรรม

2. ใหกำรอภบำล

1. ชนเรยนสอนพระครสตธรรมคมภรแบงตามวยในวนอาทตย ครสตจกรราชบร

มความปรารถนาใหสมาชกในครสตจกรมความร และความเขาใจในค�าสอนของพระครสต

ธรรมคมภร เพอใหเปนผทมจรยธรรมและคณธรรมทด จงจดใหมชนเรยนพระครสตธรรม

คมภรขน ซงไดแบงชนเรยนตามวย เพอใหเกดความเหมาะสมในเนอหาและความสนใจใน

แตละวย เชน วยผใหญ วยรน และวยเดก

2. สอนพระครสตธรรมคมภรตามบาน การสอนพระครสตธรรมคมภรไมไดขนท

ครสตจกรเทานน แตยงมการเรยนการสอนทบาน เพอใหสมาชกในครอบครวและ

บานสมาชกทอยในบรเวณใกลๆไดมโอกาสไดเรยนรหลกค�าสอน

3. เยยมเยยนและตดตามสมาชกในครสตจกร การเยยมเยยนและตดตามสมาชก

ตามบานท�าใหเกดความสมพนธสนทซงกนและกนมากขน ไมเพยงเทานนท�าใหเราไดเหน

ถงสภาพความเปนอยจรงๆของสมาชกในครสตจกร จงสามารถใหความชวยเหลอและตลอด

การชวยแกไขปญหาแกสมาชกได

4. กจกรรมเสรมสรางความเปนน�าหนงใจเดยวกน

4.1 กลมสามคคธรรมตางๆ ครสตจกรไดจดใหมกจกรรมเพอสรางความ

สมพนธอนดในครสตจกร เพอใหทกคนไดรจกกนและมความสนทสนม

มากยงขน ซงจะน�าไปสความเปนน�าหนงใจเดยวกน จงไดแบงกลม

สามคคธรรมตางๆขน เชน กลมเดก กลมอนชน กลมสตร และกลมบรษ

4.2 การรบประทานอาหารรวมกนในทกวนอาทตยสมาชกทครสตจกรจะม

การรบประทานอาหารเทยงดวยกน เพอมโอกาสไดพดคยและทกทาย

ซงกนและกน เพอสรางความสมพนธทสนทมากขน

3. ใหกำรสงเครำะห

1. ชวยเหลอสมาชกทมความขดสน ครสตจกรราชบรไดใหเงนชวยเหลอพนองท

มความขดสนในแตละเดอน นอกจากนยงใหความชวยเหลอสมาชกทมความขดสนในการ

ลงทนประกอบอาชพ เพอใหเขามความเปนอยทดขน

2. ชวยเหลอผประสบภยน�าทวม ครสตจกรราชบรไดใหความชวยเหลอพนองท

ประสบอกทกภย โดยรวมกนบรจาคเงนและสงของจ�าเปน และออกเดนทางไปแจกจายแก

ผประสบภย

3. สนบสนนทนการศกษาแกเยาวชนในครสตจกร ครสตจกรไดสนบสนนทนการ

ศกษาแกเยาวชนทมฐานะยากจนในครสตจกร เพอใหเขาไดรบโอกาสในการศกษา ตงแต

ระดบอนบาลจนถงระดบอดมศกษา

4. ใหกำรบรกำรสงคม

1. จดรายการวทย “ปนรก” เพอการหนนใจ ครสตจกรไดสงตวแทนรวมในการจด

รายการวทย คลน 107.75 MZ รายการปนรก เพอหนนใจและแบงปนขอคดดๆสสงคม

2. เยยมเยยนผตองขงในเรอนจ�ากลางจงหวด ครสตจกรไดเขาไปใหการอบรม

จรยธรรม คณธรรมและมอบของใชจ�าเปนแกผตองขงในเรอนจ�ากลาง จงหวดราชบร

3. ชนเรยนสอนคณตศาสตรทกวนอาทตย ครสตจกรไดใหการบรการสงคมดวย

การเปดสอนคณตศาสตรฟรแกเยาวชนในทกวนอาทตย

4. รวมจดกจกรรมและเลยงอาหารกลางวนเดกบานแสงตะวน จ.ราชบร รวมกบ

ครสตชนสมพนธภาคตะวนตก

134 องคความรราชบร องคความรราชบร 135

5. รวมจดกจกรรมใหชวยเหลอนกเรยนโรงเรยนพตะเคยน ต.แกมอน อ.จอมบง

จ.ราชบร รวมกบครสตชนสมพนธภาคตะวนตก

6. จดกจกรรมและแจกเสอผาใหกบเดกครสตจกรหวยน�าหนก อ.สวนผง จ.ราชบร

7. จดหนวยแพทยเคลอนทเพอการรกษาโรค ครสตจกรไดใหการบรการชมชนดวย

การจดหนวยแพทยขนทครสตจกร และใหบรการฟร เชน การถอนฟน ตดผม ฝงเขม ตรวจ

สขภาพ และแจกยา

5. ใหกำรเสรมสรำงควำมเปนเอกภำพและควำมรวมมอกำรพฒนำ

1. รวมงานและกจกรรมตางๆกบครสตชนสมพนธภาคตะวนตก ครสตจกรราชบร

ไดตระหนกถงความเปนเอกภาพระหวางศาสนาและนกาย โดยใหความรวมมอในการรวม

กจกรรมรวมกน ซงไดรวมกนครสตชนคาทอลกภาคตะวนตก

2. รวมงานและกจกรรมตางๆกบชมรมครสเตยนจงหวดราชบร

ผลทไดจำกกำรท�ำภำรกจแหงควำมรกและกำรพฒนำ1. ดำนกำรเสรมสรำงและกำรพฒนำ

เมอสมาชกในครสตจกรไดเสรมสรางดวยการไดรบการอบรมจรยธรรมและไดรบ

การพฒนาศกยภาพ ท�าใหทกคนมความรและความเขาใจในการด�าเนนชวตทมคณธรรม

ตามหลกค�าสอนของครสตศาสนามากขน พรอมในการด�าเนนชวตทด ซงท�าใหครอบครว

ครสตจกรเขมแขงขน เยาวชนทไดรบการอบรมและการพฒนา ท�าใหเขาเรยนรในการเปน

ผน�าในครสตจกร และใชเวลาวางใหเปนประโยชน เชนการเลนดนตร และการเลนกฬา

2. ดำนกำรอภบำล

สมาชกในครสตจกรใหความสนใจในการเรยนรหลกค�าสอนในพระครสตธรรมคมภร

มากขน และสามารถเขาแขงขนตอบค�าถามพระคมภรทสมาคมพระครสตธรรมไทยจดขน

และไดรบรางวลในทกๆปการเรยนรพระครสตธรรมคมภรท�าใหทกคนมความรและความ

เขาใจในการด�าเนนชวตใหมจรยธรรมและคณธรรม และไดรบการหนนใจใหมความเขม

แขงสามารถทจะเผชญกบความทกขยากล�าบากในทกขสถานการณ นอกจากนกจกรรม

สามคคธรรมในกลมตางๆ และการรบประทานอาหารรวมกน ท�าใหสมาชกมความสนทสนม

กนมากขน รจกทจะหนนใจ แบงปน และชวยเหลอซงกนและกน

3. ดำนกำรสงเครำะห

พนองทมความขดสนเมอไดรบการชวยเหลอและมความเปนอยทดขน เยาวชนทได

รบการสนบสนนทนการศกษาไดมโอกาสศกษาเลาเรยนโดยไมเปนภาระหนกของครอบครว

4. ดำนกำรบรกำรสงคม

ครสตจกรสามารถเปนทพงใหสงคมไดในการแบงปนความรกและชวยในการพฒนา

สงคมในดานตางๆ ท�าใหสงคมมทพงและไดรบความชวยเหลอในดานตางๆทครสตจกรจดขน

5. ดำนกำรเสรมสรำงควำมเปนเอกภำพและควำมรวมมอกำรพฒนำ

เมอไดมโอกาสท�างานรวมกนระหวางศาสนาตางๆ ครสตชนภาคตะวนตกและชมรม

ครสเตยนจงหวดราชบร ท�าใหมเครอขายในการรวมมอท�างานกนมากขน

คณธรรมทใชในกำรด�ำเนนงำน

ครสตจกรไดยดคณธรรมจากพระครสตธรรมคมภรในพระธรรมกาลาเทย บทท 5 ขอ

22-23 ซงเปนผลของพระวญญาณ 9 ขอ ดวยกน คอ ความรก ความปลาบปลมใจ สนตสข

ความอดทน ความกรณา ความด ความซอสตย ความสภาพออนโยน และการรจกบงคบตน

แนวทำงกำรขยำยผล

1. พฒนาสมาชกในครสตจกรโดยจดอบรมใหความรเกยวกบคณธรรมสสงคม

2. ประชาสมพนธการด�าเนนการผานการเทศนา รายการวทยและสอสงพมพ

3. ประสานงานไปยงครสตจกรตางๆ โรงเรยน ชมชนและหนวยงานภาครฐใหรวม

กนขบเคลอน คณธรรมรวมกน

136 องคความรราชบร องคความรราชบร 137

“กำรใหบรกำรดวยหวใจของควำมเปนมนษย” โรงพยำบำลสมเดจพระยพรำชจอมบงจงหวดรำชบร

เนอหาและเรยบเรยงโดย แพทยหญงผกาพนธ เปยมคลา ผอำานวยการโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบง

จดเดนขององคกร

โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบง เปนหนงในโรงพยาบาลสมเดจพระยพราช

21 แหงทวประเทศ ซงจดสรางในทองถนทรกนดาร เจาหนาทของโรงพยาบาลไดนอมน�าเอา

พระราชด�ารสของสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท 10 เมอครงด�ารงพระอสรยยศเปนสมเดจ

พระบรมโอรสาธราชสยามมกฏราชกมาร มาก�ากบหวใจในการท�างานมาโดยตลอด ความวา

“ทกคนทท�างานใหแกโรงพยาบาลสมเดจพระยพราช จะตองไมลมวาโรงพยาบาล

น ก�าเนดขนจากความมงปรารถนาอนแรงกลาของคนไทยทวราชอาณาจกร ทตองการจะ

เหนผทอยในทองถนทรกนดารทกหนแหงไดรบความเอาใจใส รกษาพยาบาลเปนอยางด ให

ปลอดภยจากความเจบไข โดยทวถงเสมอหนากน”

โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบง มภารกจหลกในการดแลประชาชนในพนท

อ�าเภอจอมบงและอ�าเภอใกลเคยงใหมสขภาพกายและสขภาพใจทด ทงนโรงพยาบาลม

แนวคดในการเปนโรงพยาบาลคณภาพคกบโรงพยาบาลคณธรรมมาโดยตลอด

ในการพฒนาเรองคณธรรม โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบงใหความส�าคญ

อยางมาก เนองจากเปนโรงพยาบาลทถอเปนสญลกษณทแสดงถงความหวงใยทสถาบน

พระมหากษตรยทรงมความหวงใยตอสขภาพและความเจบไขในประชาชนของพระองค

ท�าใหโรงพยาบาลใชแนวทางการใหบรการดวยหวใจของความเปนมนษย เนนความออน

โยนและความเตมใจในการใหบรการ และทส�าคญคอโรงพยาบาลตองการพฒนาไปสการ

เปน“องคกรตนแบบแหงความสข”โดยการมสวนรวมของทกคนในโรงพยาบาล ซงทผาน

มามหลายโครงการทเราน�ามาใชในการพฒนาคณภาพบคลากรอาทเชนโครงการ Happy

Workplace , โครงการHappy Eight โครงการจตตปญญาทมการใชสนทรยสนทนาและการ

เปดพนทสขาวเพอลดความขดแยงในองคกร ตอมาในป2556 กระทรวงสาธารณสขมการน�า

เสนอเรองการด�าเนนการหนวยงานคณธรรม ทางโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบงจง

รบนโยบายและมงมนในการพฒนางานคณธรรมในทกหนวยงานของโรงพยาบาล มการ

ถายทอดนโยบายสเจาหนาทในทกระดบ มการจดท�ากจกรรมสรางสรรคภายใตการด�าเนน

การของทมHRD (Human Research Development) จนเกดผลลพธทดในการพฒนาดาน

บคลากร การพฒนาคณภาพการใหบรการ ความพงพอใจของผรบบรการสงขน การลดขอ

รองเรยน รวมถงการมเครอขายคณธรรมในชมชน ท�าใหในป พ.ศ. 2557โรงพยาบาลสมเดจ

พระยพราชจอมบงไดรบคดเลอกเปนโรงพยาบาลคณธรรมดเดนระดบเขต

กวำจะมำเปนวนนได ประวตโรงพยำบำลสมเดจพระยพรำชจอมบง

19 เม.ย. - 4 พ.ย.19เสนอกระทรวงสาธารณสขเพอพจารณาอนมตสราง โรงพยาบาลประจ�าอ�าเภอ ขนาด 30 เตยง

8 พ.ย. 19 - 16 ม.ค.20พจารณาหาทดนทเหมาะสมเพอใหเปนสถานทปลกสราง โรงพยาบาลเปนทสาธารณประโยชน อยรมถนนจอมบง หางจากตลาดจอมบงประมาณ 4 กม.

21 ก.ค.20สมเดจพระบรมโอรสาธราช สยามมกฎราชกมาร เสดจพระราชด�าเนน ทรงประกอบพธวางศลาฤกษ

17 ส.ค.21ยายจากศนยการแพทยและอนามยชน 1 จอมบง มาเตรยมเปดด�าเนนการยงโรงพยาบาลแหงใหม

29 ก.ย.21สมเดจพระบรมโอรสาธราช สยามมกฎราชกมาร เสดจพระราชด�าเนนทรงเปดโรงพยาบาลฯ และเรมเปดใหบรการอยางเปนทางการ

138 องคความรราชบร องคความรราชบร 139

10 ก.ค.30สมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมาร เสดจเยยมโรงพยาบาล ครงท 1

20 ต.ค.36ฯพณฯ ศาสตราจารย ธานนทร กรยวเชยร องคมนตร ประธานมลนธโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชตรวจเยยมโรงพยาบาล ครงแรก

16 ส.ค.37สมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมาร เสดจเยยมโรงพยาบาล ครงท 2

1 ก.ค.38 ไดรบการยกฐานะเปนโรงพยาบาลชมชนขนาด 60 เตยง

16 เม.ย.39สมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมาร เสดจเปดอาคารผปวย“สกลมหาสงฆปรณายก 3”

9 เม.ย.47พระเจาหลานเธอ พระองคเจาพชรกตยาภา เสดจเยยมโรงพยาบาล

เหตกำรณส�ำคญของโรงพยำบำลสมเดจพระยพรำชจอมบง

เสดจพระราชด�าเนนทรงเปดโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบง จงหวดราชบร

ในวนศกร ท 29 กนยายน พ.ศ.2521

เสดจพระราชด�าเนนทรงตรวจเยยมโรงพยาบาลสมเดจพระยพราช จอมบง จงหวดราชบร 10 กรกฎาคม 2530

เสดจพระราชด�าเนนทรงเปดตกสกลมหาสงฆปรณายก พ.ศ.2537

เสดจพระราชด�าเนนทรงตรวจเยยมโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบง จงหวดราชบร

วนท 9 เมษายน 2547

โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบง เปนโรงพยาบาลชมชนขนาด 60 เตยง ระดบ

การใหบรการ F1 มประชาชนในเขตพนทรบผดชอบ 62,170 คน มเจาหนาทรวม 218

คน โดยมแพทยทงหมดจ�านวน 12 คน (โดยมกมารแพทย 1 คน สตแพทย 1 คน และ

อายรแพทย 1 คน) พยาบาลวชาชพ 62 คน ทนตแพทย 6 คน เภสชกร 7 คน มผรบบรการ

เฉลยวนละ 630 คน

ทามกลางยคสมยของการเปลยนแปลงทางสงคมอยางรวดเรวและเปราะบาง ทง

ความร เทคโนโลย นวตกรรมและผลตภณฑใหมๆ ทมาเรว ไปเรว วถชวตผคนทมการ

เปลยนแปลงเปนยคบรโภคนยม ขาดความพอเพยง สงคมมความออนแอ มคอรปชน มวกฤต

คณธรรม การมจ�านวนผสงอายทมากขน จ�านวนเดกเกดใหมลดลง เกดปญหาสขภาพกระทบ

140 องคความรราชบร องคความรราชบร 141

ตอการด�าเนนชวตของผคน ความตองการและความคาดหวงทสงขน ของผมารบบรการทาง

สขภาพ ขอรองเรยนบรการในโรงพยาบาลทมแนวโนมสงขน ภาระงานทเพมขนจนท�าให

เกดความออนลาในผปฏบตงานดานสาธารณสข ความสขในการท�างานลดลงรวมถงการม

ขอจ�ากดของงบประมาณและทรพยากร เกดปญหาวกฤตทางการเงนขององคกร สงผลให

โรงพยาบาลตองมการปรบเปลยนวธการด�าเนนงาน เพอรบมอกบการเปลยนแปลงและ

แกปญหาวกฤตทเกดขนในองคกรไดอยางเหมาะสมเพอทจะท�าใหพวกเราสามารถด�าเนน

งานตามเจตนารมณทมงหมายไว กลาวคอตองการใหประชาชนไดรบประโยชนจากการให

บรการดานสขภาพ บคลากรมความสขในการท�างาน มระบบธรรมาภบาลในการบรหาร

จดการรวมถงการใชทรพยากรทมอยอยางคมคา องคกรเกดความอยรอดทางการเงน

ดงนนทางคณะกรรมการบหารโรงพยาบาลจงมความเหนทตรงกนวาการด�าเนนงานเรอง

โรงพยาบาลคณธรรมมความเหมาะสมกบสถานการณทโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบง

เผชญอยในขณะนเปนอยางยง

ปญหำทอยำกแก ควำมดทอยำกท�ำ

จากสภาพปญหาทโรงพยาบาลไดกลาวไปแลวขางตน ท�าใหทมบรหารของโรง

พยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบง ไดมการใชน�าแนวทางการด�าเนนงานโรงพยาบาล

คณธรรมมาก�าหนดกรอบในการท�างานและมการตงเปาหมายในการด�าเนนงานทมความ

ชดเจนดงน

1. บคลากรเปนคนด ทมความสข และแบงปนความสขใหกบผมารบบรการ

2. ผรบบรการไดรบน�าใจในการบรการจากเจาหนาท ท�าใหเกดความพงพอใจ ลด

ขอรองเรยน

3. การใชทรพยากรอยางประหยดและมความพอเพยงเกดความอยรอดทางการเงน

4. เกดการเผยแผ แบงปนสงดงามออกสชมชน ใหเกดการเตบโตดวยหวใจสขาว

หวใจของการใหไปทวทงอ�าเภอจอมบง

กระบวนกำรพฒนำ ดำนท 1 นโยบำยและแผน

1.1 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบง มการจดท�านโยบายการพฒนา

บคลากรดานคณธรรมจรยธรรมเปนลายลกษณอกษร ดงน

กระทรวงสาธารณสข มกรอบแนวคดยทธศาสตรการพฒนาคณธรรม จรยธรรม

และธรรมาภบาล โดยมงสงเสรมสรางคณภาพบคลากรสาธารณสข ใหเคารพศกดศร

คณคาความเปนมนษย สงเสรมคนด มจตบรการ และด�าเนนชวตพอเพยง โดยม

คณธรรม จรยธรรม และธรรมาภบาลเปนพนฐาน ภายใตองคกร ธรรมาภบาล เพอ

เปนการตอบสนองนโยบาย โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบง จงขอประกาศ

นโยบายดานคณธรรม จรยธรรม และธรรมาภบาล ดงน

1. สงเสรมใหเจาหนาทมคณธรรม จรยธรรม ทดงามและ ใชหลกธรรมในการ

ด�าเนนชวต

2. สรางทศนคตทดงามในการสบทอดวฒนธรรม ขนบธรรมเนยม ประเพณท

ดงามขององคกร

3. สงเสรมการนอมน�าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาน�าทางชวต มความขยน

ประหยดและซอสตย

4. การบรหารองคกรโปรงใส ตรวจสอบได บคลากรไดรบความเปนธรรมและ

เสมอภาค

5. สรางความสามคค พฒนาและปฏบตตามจรรยาบรรณวชาชพและเครอ

ขายทกภาคสวน

6. สงเสรมใหเจาหนาทเปนคนด และไดเผยแพรผลงานดานงานวจย วชาการ

นวตกรรม ในระดบจงหวด ระดบเขต ระดบประเทศ

ประกาศ ณ วนท 3 มกราคม 2557

(พญ.ผกาพนธ เปยมคลา)

ผอ�านวยการโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบง

องคความรราชบร 143142 องคความรราชบร

1.2 มการแตงตงคณะกรรมการด�าเนนงานพฒนาคณธรรมจรยธรรมในระดบ

องคกร ตามเอกสารภาคผนวก คณะกรรมการไดจดใหมการก�าหนด

อตลกษณของโรงพยาบาลอยางมสวนรวม จดเวทใหตวแทนของ

เจาหนาทในทกหนวยงาน ทกวชาชพ เขามาแลกเปลยนความคดเหน

โดยใชกระบวนการจตตปญญา

ภาพกจกรรมกลม ก�าหนดอตลกษณ โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบง

จนไดเปนอตลกษณของโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบง คอ “ซอสตย สามคค

มความรบผดชอบ” รวมถงก�าหนดตวชวดตามอตลกษณของโรงพยาบาล และไดประกาศอต

ลกษณของโรงพยาบาลในวนท 1 เมษายน 2559 ในบรรยากาศของความสนกสนาน และ

รวมเปนหนงเดยวกน

1.3 ทงนมการประกาศนโยบายการพฒนาบคลากรดานคณธรรม จรยธรรม

และอตลกษณของโรงพยาบาลในชองทางอนๆ ใหเปนทรบทราบกน

กวางขวางในหนวยงานหลากหลายชองทางทงแบบเปนทางการและไม

เปนทางการ

วตถป

ระสง

คกำร

สอสำ

รชอ

งทำง

ควำม

ถลก

ษณะ

ผเกย

วของ

/เปำ

หมำย

หวหน

ำจน

ท.

1. ถ

ายทอ

ดนโย

บายก

ารพ

ฒนา

บคลา

กรดา

น

คณธร

รมจร

ยธรร

ม แผ

นปฏบ

ตการ

และท

บทวน

ผล1.

ประ

ชมคณ

ะกรร

มการ

บรหา

รโรง

พยาบ

าล

แล

ะทมน

�า ตา

มไตร

มาส

↔✓

2. ช

แจงน

โยบา

ย แน

วทาง

ปฏบต

ตางๆ

1. ป

ระชม

ในฝา

ยงาน

2. ป

ระชม

สรปผ

ลการ

ปฏบต

งาน

3. บ

อรดพ

นธกจ

สมด

พนธก

จ4.

ท�าเ

อกสา

รแจง

เวยน

5. ป

ฐมนเ

ทศ6.

Web

Site

รพ.

7. ป

ระชม

ประจ

�าเดอ

น

ทกเด

อนทก

เดอน

24 ช

ม.24

ชม.

ปละ

1 คร

ง24

ชม.

ทกเด

อน

↔ ↔ → → ↔ → ↔

✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

3. ก

ารคว

บคมก

ารปฏ

บตงา

นประ

จ�าวน

ควา

มเสย

ง

ทเกด

ขน1.

รบ-

สงเว

ร2.

นเท

ศงาน

ทกวน

ทกวน

↔ ↔✓

✓ ✓

4. ส

อสาร

เรอง

ทวไป

1. เ

สยงต

ามสา

ย2.

ประ

กาศ

เอกส

ารแจ

งเวย

น3.

ประ

กาศผ

าน W

eb S

ite4.

ประ

ชมภา

ยในฝ

ายงา

น5.

ประ

ชมปร

ะจ�าเ

ดอน

ทกวน

ทกวน

ทกวน

ทกเด

อนทก

เดอน

→ → → ↔ ↔

✓ ✓ ✓ ✓ ✓

✓ ✓ ✓ ✓ ✓

5. แ

ลกเป

ลยนเ

รยนร

1.

กลม

CQ

I ในฝ

าย2.

น�าเ

สนอผ

ลงาน

CQ

I และ

นวตก

รรม

3. ส

อนงา

น ( O

JT )

4. ส

มมนา

วชาก

ารปร

ะจ�าเ

ดอน

ทกเด

อนปล

ะ 1

ครง

ทกวน

ทกเด

อน

↔ ↔ ↔ ↔

✓ ✓ ✓ ✓

✓ ✓ ✓ ✓

↔

หมา

ยถง

การส

อสาร

2 ท

าง

→ ห

มายถ

ง กา

รสอส

ารทา

งเดย

ว

144 องคความรราชบร องคความรราชบร 145

1.4 มการจดท�าแผนงานพฒนาคณธรรมจรยธรรมในระดบองคกร ตาม

เอกสารภาคผนวก

1.5 มการก�าหนดหวขอพฒนาคณธรรมจรยธรรมของเครอขายบรการ

สขภาพ (CUP) ตามโครงการพฒนาบคลากรดานจตตปญญาของ

คปสอ.จอมบง

ดำนท 2. กำรสงเสรมกำรพฒนำคณธรรมจรยธรรม/ธรรมำภบำล/โรงพยำบำลคณธรรม

คณะกรรมการคณธรรม จรยธรรม รวมกบ คปสอ.จอมบง รวมกนก�าหนด กจกรรม

การพฒนาคณธรรมจรยธรรมเปนประจ�าทกป โดยบรณาการกบการจดท�าแผนของคปสอ.

ตามตารางท 1 แผนการด�าเนนงานพฒนาคณธรรมจรยธรรม ป 2559ทงนมการจดท�ากรอบ

งบประมาณทชดเจน

โรงพยาบาลสมเดจพระยพราช จอมบง มเปาหมายให บคลากรเปนคนเกง คนด ม

สข พฤตกรรมการบรการด เปนแบบอยางดานสขภาพ เพอใหผรบบรการไดรบบรการดจ

ญาตมตร และใหการบรการดวยหวใจของความเปนมนษยโดยคณะกรรมการบรหารโรง

พยาบาลไดแตงตงคณะกรรมการพฒนาคณธรรมและจรยธรรมของโรงพยาบาล เพอรวมจด

ท�านโยบายและแผนการด�าเนนงานพฒนาคณธรรมจรยธรรม แลวน�านโยบายมาประกาศใน

ทประชมทมน�า ลงสฝาย/งาน บคคล และ คปสอ.จอมบง มกจกรรมส�าคญ คอ สงเสรมและ

พฒนาทกษะบคลากรในการท�างานอยางมความสขตามโครงการ “Happy Eight”

1. Happy Body (สขภาพด)

2. Happy Heart (จตใจด)

3. Happy Society (เออเฟอตอชมชน)

4. Happy Relax (ผอนคลาย)

5. Happy Brain (หาความร)

6. Happy Soul (ทางสงบ)

7. Happy Money (ปลอดหน)

8. Happy Family (ครอบครวด)

รวมถงการท�าโครงการสถานทท�างานนาอยนาท�างาน (Happy Workplace) ไดแก

1. มการจดการอบรมใหความรดานคณธรรม จรยธรรมกบบคลากรอยางตอเนอง

ทกป โดยจดการอบรมกบบคลากรในโรงพยาบาล 100%

2. การนมนตพระสงคเพอมารบบณฑบาตในตกผปวยในทกวน เพอใหผปวยและ

ญาตไดรวมท�าบญตกบาตรมกลมเพอนบญซงเปนเจาหนาทของโรงพยาบาลท

มจตอาสารวมเชญชวนคนไขท�าบญตกบาตร

3. กจกรรมบคลากรโรงพยาบาลรวมสวดมนตบชาพระรตนตรยกอนการประชม

ประจ�าเดอน

4. กจกรรม “เรองเลา เราพลง” กอนการประชมประจ�าเดอน

5. กจกรรมรวมท�าบญตกบาตรรวมกนในวนคลายวนพระราชสมภพของพระบรม

โอรสาธราช การท�าบญตกบาตรเลยงพระในวนคลายวนเกดของโรงพยาบาล

6. เจาหนาทโรงพยาบาลรวมกนบรจาคโลหตเนองในวนคลายวนเกดของ

โรงพยาบาล

7. กจกรรม 3ส ส�าหรบบคลากรโรงพยาบาล (สวดมนต/สมาธ/เสวนาธรรม) ทก

วนศกรท 2 ของเดอน

8. กจกรรม “เตมฝน ปนรก” ส�าหรบบคลากรโรงพยาบาล ทกวนศกรท 4 ของ

เดอน

9. กจกรรมวนสงกรานต โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบง จดโดยการรเรม

จากเจาหนาท รพร.จอมบง ทตองการรวบรวมเงนบรจาค เพออาหารกลางวน

ใหกบเดกพการ จงไดจดกจกรรม ประกวดรองเพลง จ�าหนายพวงมาลย เพอน�า

เงนทไดมาเปนคาอาหารกลางวนเดก มเจาหนาทเขารวมครบทกหนวยงานโดย

สมครใจ

ดำนท 3 กำรสงเสรมวฒนธรรมองคกรทด

1. มการสงเสรมและยกยองเชดชผมคณธรรม จรยธรรม ในหนวยงานใหสาธารณชน

ไดรบรโดยการจดมอบรางวลใหกบเจาหนาททปฏบตงานดเยยม ปละ 2 ครง ในโครงการเจา

หนาทดเดน และโครงการคนดศรจอมบง

2. บคลากรมการศกษาหาความรทางวชาการจากแหลงความรตางๆในหนาททตน

ปฏบตและวชาชพของตนอยเสมออยางมคณธรรมและจรยธรรม

146 องคความรราชบร องคความรราชบร 147

- มลนธโรงพยาบาลสมเดจพระยพราช รวมกบ เสมสกขาลย มการจดท�าอบรม

เชงปฏบตการเพอการพฒนาบคลากรโดยใชกระบวนการจตตปญญา สราง

กระบวนกรใหกบโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชทกแหง และมการด�าเนนการ

เปนเครอขาย ทงนโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบงมกระบวนการทผาน

การอบรม แลวทงสน 9คน

- มลนธโรงพยาบาลสมเดจพระยพราช รวมกบ สถาบนรบรองคณภาพสถาน

พยาบาล (สรพ.) จดอบรมใหความรเรองการดแลคนไขดวยหวใจของความเปน

มนษย และ Spiritual Healthcare(SHA) ใหกบโรงพยาบาลสมเดจพระยพราช

ทกแหง โดยสามารถสรางบคลากรทมทกษะในการถายทอดในเรองคณธรรม

จรยธรรมในการปฏบตงานใหกบบคลากรทกระดบในองคกร

- โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบง ไดมการน�าเรองของจตตปญญาเขามา

พฒนาคณธรรม จรยธรรม ทงในองคกร และนอกองคกร ดงน

ในองคกร

• อบรมผน�าองคกร

• อบรมทมน�าโรงพยาบาล

• อบรมเจาหนาทใหม

• อบรมเจาหนาทในโรงพยาบาล

• ใชในกระบวนการเปดพนทสขาว ลดความขดแยงของหนวยงานตางๆ

• ใชในการวางแผนจ�าหนายผปวยทมปญหาซบซอน รวมกบครอบครว อสม.

รพ.สต. และทองถน

• ใชในการดแลผปวยระยะสดทายรวมกบครอบครวและญาต

นอกองคกร

• อบรมเจาหนาท คปสอ.จอมบง

• อบรม อสม.

• ใชในการรบฟงเสยงประสบการณของผ ป วยในการเขามารบบรการใน

โรงพยาบาล ของชมชนตางๆ

• ใชในการจดท�าโครงการคายเบาหวาน และความดนในชมชน

• ใชในการลดปญหาการตงครรภกอนวยอนควรในกลมวยรน และผปกครองใน

อ�าเภอจอมบง โดยบรณาการไปกบโครงการอ�าเภออนามยเจรญพนธ

3. โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบงมการสงเสรมกจกรรมการใหบรการดวย

หวใจความเปนมนษย การใหเวลา การใหขอมล ก�าลงใจเอออาทรมการท�างานเปนทมและ

ปฏบตตามมาตรฐานวชาชพ โดยมตวอยาง อาท เชน

- หองฉกเฉนอนญาตใหญาตอยดแลผปวยตลอดการดแลรกษา เนองจากเขาใจถง

สภาพจตใจของทงผปวยและญาตในการเผชญการเจบปวยทวกฤต

- หองคลอดอนญาตใหครอบครว และญาต อยดแลและใหก�าลงใจกบผปวยตง

ครรภขณะรอคลอด และขณะคลอด โดยเขาใจถงความรสกของผปวยทตง

ครรภ ทตองเผชญกบภาวะความกลว และความเจบปวด อกทงญาตไดมโอกาส

ปลอบโยนใหก�าลงใจตลอดการคลอด

- ตกผปวยในหญงมการนมนตพระสงฆมาบณฑบาต เพอใหครอบครวไดมโอกาส

ตกบาตร รบขวญสมาชกใหม

- พฒนาระบบการเยยมบานเชงรก โดยจดใหทมสหวชาชพ รวมถงเจาหนาท

ฝายสนบสนน ออกเยยมบานผปวยทมปญหาการเขาถงบรการ เชน ผพการ ผ

ปวยจตเวช ผสงอาย ผปวยโรคเรอรง เพอใหเกดความเขาใจในขอจ�ากดของผ

ปวย และเกดความเหนอกเหนในเพอนมนษย ท�าใหเกดการพฒนาพฤตกรรม

บรการไปในทางทด

- มการจดท�า การวางแผนการดแลผปวยกลมโรคหวใจขาดเลอดทมปญหาการ

มาโรงพยาบาล เมอเกดอาการก�าเรบ รวมกบครอบครว อสม. และทองถน ใน

เรองการดแลเบองตน และการวางแผนการสงตอ เพอใหเกดความปลอดภยกบ

ผปวยมากทสด

- ทมสหวชาชพ รวมกนท�าคลนกเบาหวาน โดยเรมใหบรการตงแต 6 โมงเชา เพอ

ใหผปวยเบาหวาน ไดรบการดแลอยางรวดเรว ทงนมการจดอาหารเชาบรการ

148 องคความรราชบร องคความรราชบร 149

ใหกบผปวย ขณะรอรบบรการ ท�าใหผปวยสามารถกลบบานไดอยางรวดเรว

- จดท�าโครงการทเออตอการมสขภาพดของชมชน เชน โครงการวายน�าเปนเลน

น�าได ทชวยสอนการวายน�า และการชวยเหลอเบองตนเมอเดกจมน�าอยางถกวธ

ใหแก นกเรยน ผปกครอง ในชวงปดเทอม โครงการการออกก�าลงกายในน�าใน

ผสงอาย เพอลดอาการขอเขาเสอม โดยท�ารวมกบชมรมผสงอาย และทองถน

3.4 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบง มการสงเสรมวฒนธรรมองคกรทด เชน

สงเสรมในเรองความคดสรางสรรค แตงกายสภาพเหมาะสม ปฏบตงานตรงตามเวลา ละเวน

การน�าเวลาราชการไปประกอบภารกจสวนตว ยดถอระบบ

3.5 หนวยงานมการสงเสรม/สนบสนนวฒนธรรมองคกร ใหเปนไปตามคานยม

สรางสรรคของกระทรวงสาธารณสข (MOPH)

• M (Mastery) เคารพตนเอง -สงเสรมวฒนธรรมองคกรทด เชน การ แตงกาย

สภาพเหมาะสม ปฏบตงานตรงตอเวลา ละเวนการน�าเวลาราชการไปประกอบ

ภารกจสวนตว ยดถอระเบยบของโรงพยาบาลเปนหลก

• O (Originality) สรางสรรคนวตกรรม สงเสรมใหบคลากรมความคดสรางสรรค

เกดผลงานวชาการ วจย และนวตกรรมกระตนใหบคลากรน�าความรไปใชพฒนา

งานประจ�าและสงผลใหประชาชนไดรบบรการทมคณภาพ

• P (People-centered approach) ยดประชาชนเปนศนยกลาง การเปดคลนก

นอกเวลา วนหยดนกขตฤกษ การออกหนวยใกลบาน ใกลใจ

• H (Humility) ออนนอมถอมตน สงเสรมวฒนธรรมองคกรโดยการทกทายดวย

การไหวกนทกเชาในทท�างาน

3.6 น�าหลกการของ MIO มาใชในองคกร ไดแก การสอสารในการท�างานโดยใชสต

สอสาร สตในการพด สตในการฟง

กำรสอสำรในกำรประชมใชสตสนทนำ- กลยาณมตรสนทนา (Dialogue) ทมงเนนการฟงอยางใสใจ เพอรบฟงและเรยน

รจากผพด

- การอภปรายอยางสรางสรรค (Creative Discussion) ทมงเนนการหาทางออก

รวมกนเมอมปญหาเกดขน

กำรเปลยนแปลงทเกดขน

ผลลพธการด�าเนนงานทประสบความส�าเรจมดงน

1. ผลลพธดานคณภาพการดแลผปวย เราไดรบการประเมนเรองคณภาพและ

ความปลอดภยในการท�าคณภาพ Reaccredit HA ครงท 2 อยางมความสข บรรยากาศของ

ความรกความสามคค

2. ผลลพธดานความพงพอใจ ลดขอรองเรยน พบวาคนไขพงพอใจ โรงพยาบาล

มากขนในการใหบรการทงใน โรงพยาบาล. และชมชน สามารถลดระยะเวลาการรอคอยโดย

ความรวมมอของสหวชาชพ ทใชวธท�างานเหลอมเวลาเพอชวยทงการใหบรการคนไข โดย

บางแผนกมาท�างานตงแตเวลา 6.30 น. เพอคนไขจะไดกลบบานเรว และชวยโรงพยาบาล

ประหยดเงนคาลวงเวลา

3. ผลลพธดานการประหยดทรพยากรทกหนวยงานรวมใจกนตงเปาหมายลดการ

ใชทรพยากรหนวยงานละ 10% สงผลใหคาใชจายในการจดหาทรพยากรลดลงชวยกนปลก

สมนไพรใน โรงพยาบาลเพอประหยดการซอสมนไพร น�าผลไมทมาใน โรงพยาบาล มาผลต

น�าหมกชวภาพ ลดคาใชจายในเรองการซอน�ายาเคมตางๆปลกผกปลอดสารพษในโรง

พยาบาล สรางนวตกรรมเพอการประหยดน�า/ประหยดไฟในโรงพยาบาล เชน โรงตากผา

จกรยานปนน�าทน�าน�าทผานการบ�าบดแลวมารดน�าหญา การท�าน�าหมกจากมลไสเดอน

เพอเปนปย ใชใบไมโม เพอท�าปยดนชวยกนทาส โรงพยาบาล ประหยดคาใชจายไดมากกวา

300,000 บาท/ป

4. ผลลพธดานธรรมาภบาลและการบรหารทางการเงนมการจดตงคณะกรรมการ

ในการจดซอจดจาง การตรวจสอบภายในทกทมชวยกนสรางรายได สงผลใหสถานะทางการ

เงนดขน

5. ผลลพธดานการเปนองคกรแหงการเรยนรโดยจ�านวน R2R CQI นวตกรรมเพม

ขนทกป และมการสงงาน R2R เขาประกวด ไดรบรางวลระดบประเทศ 2 ป ตดตอกน

6. ผลลพธดานการรบผดชอบตอสงคมการพฒนาระบบบอบ�าบด ทใชธรรมชาต

คาน�าเสยอยในเกณฑทด และการก�าจดขยะโดยใชแนวคด Zero Waste Hospital ทไมสง

ผลกระทบกบชาวบานขางเคยง

7. ผลลพธเรองความสข ความผกพน และการมาท�างานตรงเวลาของบคลากร

150 องคความรราชบร องคความรราชบร 151

ควำมส�ำเรจและควำมภำคภมใจของโรงพยำบำลในชวงป 2556 – 2560

ป 2556 - ผานการประเมนคณภาพในมาตรฐาน HA & HPA รอบ Re-accredit ครงท 1

- ไดรบรางวลท 1 ในการประกวดภมทศนและสงแวดลอมของโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชทวประเทศ จากมลนธโรงพยาบาลสมเดจพระยพราช

- ไดรบรางวลโรงพยาบาลทมผลการด�าเนนการดานนนทนาการเปนเลศในระดบประเทศ (ทงประเทศม 8 องคกรทไดรบรางวล)

- ผานการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะห ระดบดเยยมอยางตอเนองตลอดปงบประมาณ 2554-2556 สาขาธนาคารเลอด

ป 2557 - เปนหนวยงานทมผลงานดเดนดานการพฒนาคณธรรมจรยธรรม ระดบเขตบรการสขภาพท 5 กระทรวงสาธารณสข

- เปนโรงพยาบาลดเดนดานการจดการอนามยสงแวดลอมอยางยงยนสวถพอเพยง ระดบจงหวด จาก กรมอนามย

- ไดมาตรฐานการสขาภบาลอาหาร ระดบ “ดมาก” ของกรมอนามย ประเภทโรงพยาบาลชมชน

- ไดรบรางวลสดยอดสวม ระดบเขต ป 2557 จากกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข

- ไดรบการรบรองเปนหองปฏบตการรงสวนจฉย ทมระบบบรหารคณภาพหองปฏบตการตามมาตรฐานหองปฏบตการรงสวนจฉย กระทรวงสาธารณสข

- ไดรบการรบรองเปนหองปฏบตการทางการแพทย ทมระบบบรหารคณภาพหองปฏบตการตามมาตรฐานหองปฏบตการทางการแพทย กระทรวงสาธารณสข

ป 2558 - ผานการประเมนตามมาตรฐานสภาพแวดลอมและสงอ�านวยความสะดวกส�าหรบคนพการและผสงอายในสถานพยาบาลของรฐ โดยศนยสรนธรเพอการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทยแหงชาต กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข

- ไดรบการขนทะเบยนเปนหองปฏบตการทผานการรบรองความสามารถตามมาตรฐาน ISO 15189 : 2012 และขอก�าหนดและเงอนไขการรบรองความสามารถหองปฏบตการทดสอบดานการแพทยและสาธารณสขของส�านกมาตรฐานหองปฏบตการตามรายการและวธทดสอบทก�าหนดในเอกสารแนบทายในดานหองปฏบตการทางการแพทย

- ผานมาตรฐานการนวดไทย “ระดบดเยยม”

- ผานเกณฑมาตรฐานวศวกรรมการแพทย ระดบ 4 จากกรมสนบสนนบรการสขภาพ

- พฒนางานวจย R2R โดยไดรบการคดเลอกใหน�าเสนอระดบกระทรวง 6 เรอง ไดรบรางวลระดบประเทศ 1 เรอง ในสาขาทนตสาธารณสข หวขอเรอง “การพฒนาการบรการทางทนตกรรมเพอเพมความครอบคลมในพนทอ�าเภอจอมบง”

ป 2559 - ผานการประเมนคณภาพในมาตรฐาน HA & HPA รอบ Re-accredit ครงท 2

- พฒนางานวจย R2R โดยไดรบการคดเลอกใหน�าเสนอระดบกระทรวง 2 เรอง ไดรบรางวลระดบประเทศ 1 เรอง ในสาขาการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม เรอง “การพฒนางานบ�าบดน�าเสยโดยใชรวมกบบงประดษฐ ปงบประมาณ 2555-2558”

- พฒนาผลงาน โดยไดรบรางวลผลงานดเดน ประเภท การพฒนางานประจ�าสงานวจยระดบทตยภม ในการประชมมหกรรมวชาการเขตสขภาพท 5 จ�านวน 2 เรอง

ป 2560 - ผานการรบรองความสามารถตามมาตรฐาน ISO 15189 : 2012 และมาตรฐาน ISO 15190 : 2003 (Reaccredit ครงท 1)

- ผานมาตรฐาน GREEN &CLEAN HOSPITAL ระดบดเยยมของเขต 5

- ไดรบรางวลบอบ�าบดดเยยมระดบประเทศ

- ไดรบรางวลแพทยแผนไทยตนแบบดเดนระดบภาคกลาง

- ผานมาตรฐาน HA ยาเสพตด

บทเรยนทได

ความส�าเรจอยางมากมายทเกดขนในองคกรในชวง 4 ปทผานมา สงทไดเรยนร คอ

- การท�าโรงพยาบาลคณธรรมเปนสงดงาม เปนเรองทเกดประโยชนอยางมาก

กบองคกร

- เปนโครงการทท�าใหเกดการรวมตวกนของคนด ซงสงนจะมพลงอยางมากทจะ

ขบเคลอนการพฒนาขององคกร

- เปนเรองทตองใชระยะเวลาในการเพาะบม ตองใจเยน คลายการปลกตนไมอยา

รบ อยาใจรอน

- ทมน�าตองชวยกนเตมแตงบรรยากาศในองคกรอยางสม�าเสมอ

- โรงพยาบาลคณธรรมสามารถเกดไดในทกท เพราะเราเชอมนวา ตนทนความด

ตนทนคนด มมาก

- คนในองคกรตองเปนก�าลงใจใหกน ปลอบโยนกน เมตตากน อยางสม�าเสมอ

เพอการน�าไปสการเปนองคกรแหงความสข

152 องคความรราชบร องคความรราชบร 153

ซอสตย มวนย น�ำใจงำม โรงพยำบำลบำนโปง

ขอมลและเรยบเรยงโดย นางฐตพร ชอบช

ควำมเปนมำเปนไป

ทองถนต�าบลบานโปงไดประกาศตงสขาภบาล ตงแตวนท 15 พฤศจกายน 2459

อาศยความในพระราชบญญต จดการสขาภบาลรตนโกสนทร ศก 127 มาตรา 2 ตอมา

ไดประกาศใชพระราชบญญตระเบยบเทศบาล เมอวนท 10 ธนวาคม 2478 เทศบาลเมอง

บานโปงไดจดตงสขศาลาเทศบาลเมองบานโปงในราวป พ.ศ.2479 มเจาหนาทด�าเนนการ

คอ พนตรหลวงเวชสทธนรภย เปนแพทยเทศบาลคนแรก จนกระทงป พ.ศ.2496 ไดโอน

กจการสขศาลาทงหมด ขนกบกรรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ตอมาไดโอนเขา สงกด

ส�านกงานปลดกระทรวงสาธารณสขจนถงปจจบน

โรงพยำบำลบำนโปง เปนโรงพยาบาลทวไปประจ�าอ�าเภอบานโปง ขนาด 420 เตยง

สงกดกระทรวงสาธารณสข ใหบรการรกษาทวผปวยในและผปวยนอก ตงอยทในเขตเทศบาล

เมอบานโปง โดยมสถานะเทยบเทาโรงพยาบาลจงหวด เปนโรงพยาบาลอ�าเภอทใหญทสด

เปนอนดบ 2 ของประเทศรองจากโรงพยาบาลหาดใหญ

รวมมอรวมใจ

จากนโยบายการขบเคลอนโรงพยาบาลคณธรรม กระทรวงสาธารณสข ท

ศาสตราจารยคลนก เกยรตคณ นายแพทยปยะสกล สกลสตยาทร รฐมนตรวาการกระทรวง

สาธารณสขและนายแพทยโสภณ เมฆธน ปลดกระทรวงสาธารณสข มนโยบายขบเคลอน

การพฒนาใหโรงพยาบาลทกแหงในสงกดกระทรวงสาธารณสขทวประเทศ เปนโรงพยาบาล

คณธรรมโดยมเปาหมายในการด�าเนนงานคอ

• ประชาชนสขภาพดและไดรบบรการดานสขภาพทดทสด

• เจาหนาทมความสขในการท�างานและบรการแกประชาชน

• ระบบสขภาพยงยนโดยมธรรมาภบาลในการบรการและบรหารทมคณธรรม

• บคลากรสาธารณสขมศกยภาพควบคกบคณธรรม

ส�าหรบการปฏบตงานและการด�าเนนชวต บนพนฐานคานยม MOPH เปนนายตว

เอง เรงสรางสงใหม ใสใจประชาชน และถอมตน ออนนอม

กระทรวงสาธารณสข มนโยบายใหหนวยงานบรการทกแหงมการบรหารและการ

บรการภายใตระบบธรรมาภบาล ซงสอดคลองกบนโยบายของรฐบาลเกยวกบการสราง

มาตรฐานดานคณธรรมจรยธรรม และธรรมาภบาล ใหแกเจาหนาทของรฐและประชาชน

ทวไป โดยใชคานยมหลก 12 ประการ และการสงเสรมการบรหารแผนดนทมธรรมาภบาล

จงไดผลกดนใหมการด�าเนนงานพฒนาหนวยงานบรการใหเปนโรงพยาบาลคณธรรม

ซงไดเรมด�าเนนการ เมอปงบประมาณ 2558 มโรงพยาบาลเขารวมโครงการครบทกแหง

ดวยกระบวนการปฏบตทมงเนนใหเจาหนาททกระดบของหนวยงานมสวนรวมก�าหนด

หลกคณธรรมในการท�างานบนพนฐานคณภาพคคณธรรม ท�างานดวยความสข และสราง

วฒนธรรม การท�างานทโปรงใส ซอสตย โดยทประชาชนเปนผไดรบผลประโยชนในการดแล

สขภาพ มโรงพยาบาลเขารวมด�าเนนการโรงพยาบาลคณธรรม จ�านวน 62 แหง

ปงบประมาณ 2559 ไดมการพฒนาจากโรงพยาบาลคณธรรมสการด�าเนนงานของ

หนวยงานคณธรรม และขยายเปาหมายการด�าเนนงานถงส�านกงานสาธารณสขอ�าเภอและ

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบล มโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบล และสาธารณสข

อ�าเภอ เขารวมโครงการ จ�านวน 50 แหง

เปำหมำยคณธรรม

โรงพยาบาลบานโปงไดก�าหนดเปาหมายคณธรรม เพอสรางอตลกษณ ไดแก ซอสตย

มวนย น�าใจงาม

ซอสตย - การปฏบตงานดวยความซอตรง โปรงใส สามารถตรวจสอบได มงเนน

ประโยชนสวนรวม

มวนย - การประพฤตด ปฏบตตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน ป

พ.ศ. 2551

น�าใจงาม – ใหความชวยเหลอผอนดวยความเตมใจทงในการปฏบตหนาทและการ

ปฏบตในชวตประจ�าวน

เสนทำงสโรงพยำบำลคณธรรม

1. แตงตงคณะกรรมการโรงพยาบาลคณธรรมและเอออาทร โรงพยาบาลบานโปง

2. ประชมคณะกรรมการโรงพยาบาลคณธรรมและเอออาทร โรงพยาบาลบานโปง

จดท�า Road Map การด�าเนนงาน

154 องคความรราชบร องคความรราชบร 155

3. ส�ารวจพฤตกรรมดานคณธรรมทพงประสงค/ ไมพงประสงคระดบบคคล/ หนวยงาน

4. รวบรวมขอมลจากแบบส�ารวจพฤตกรรมฯ น�ามาก�าหนดอตลกษณโรงพยาบาล

และตวชวด

5. เสนออตลกษณโรงพยาบาลและตวชวดผลการด�าเนนงาน ตอผบรหารโรง

พยาบาล

6. ผอ�านวยการโรงพยาบาลบานโปงมอบนโยบาย อตลกษณโรงพยาบาล

7. การแปลงอตลกษณสการปฏบตของหนวยงาน/ บคลากร โดย จดเวทประกาศ

เจตนารมณตวแทนวชาชพ/ หนวยงาน

8. การด�าเนนกจกรรม โดยด�าเนนงานโครงการตามรอยเสนทางความส�าเรจ

โรงเรยนคณธรรมสโรงพยาบาลคณภาพ ด�าเนนงานโครงการวนเกดเจรญจต

ประจ�าเดอน ด�าเนนงานโครงการมหกรรมตลาดนดความด

9. เขารวมการประเมนคณธรรมและความโปรงใสในการด�าเนนงานของหนวยงาน

ภาครฐ

10. ประเมนและสรปผลการด�าเนนงานจากตวชวดเสนอผบรหารโรงพยาบาล

11. ปรบแผนและพฒนาการด�าเนนงานใหสอดคลองกบสภาพปญหา

12. วางแผนด�าเนนงานพฒนาตอยอดโรงพยาบาลคณธรรม

โรงพยาบาลบานโปง ไดด�าเนนงานโรงพยาบาลคณธรรมอยางเปนรปธรรม มการ

จดกจกรรมภายในโรงพยาบาล และภายนอกโรงพยาบาล โดยเนนอตลกษณ ซอสตย มวนย

น�าใจงาม มการจดท�าโครงงานคณธรรม เชน เวทคนดศรโรงพยาบาลบานโปง เพอยกยอง

เชดชผมคณธรรมจรยธรรมดเดน ศนยสงเสรมมตรภาพบ�าบด เพอเปนกลมเพอนจตอาสา

ในการชวยเหลอผปวยมะเรงเตานม และกลมชวยเหลอผตดสรา และมกจกรรมอนๆ ดงน

1. การใหและแบงปน : การดแลผปวยดวยหวใจความเปนมนษย

2. สรางการมสวนรวมกบชมชน : จตอาสา

3. สหวาระเดอนเกด เจรญจตสการใหและแบงปน

4. กจกรรมสรางสข : ตอนรองเลนเปนเพลง

5. อบรมพฤตกรรมบรการ : การใหและแบงปน

ป 2560 โรงพยาบาลบานโปง เขารวมงานสมชชาคณธรรมจงหวดราชบร ภายใต

หวขอ “ราชบรเมองแหงความจงรกภกด ท�าดตามรอยพอ สานตองานทพอท�า พอเพยง

สามคค มวนย” เมอวนท 9-10 กมภาพนธ 2560 ณ โรงแรม ณ เวลา จงหวดราชบร ภายใน

งานมการจดบธนทรรศการ เพอแสดงผลงานมพธลงนามรวมเปนองคกรเครอขายสงเสรมขบ

เคลอนจงหวดคณธรรม แลกเปลยนเรยนรเพอ พฒนาจงหวดราชบร ในการด�ารงชวตสการ

เปนสงคมคณธรรมทยงยน จาก 10 ผแทนหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน

มพธมอบโลและประกาศเกยรตคณ ใหแกองคกร/หนวยงานตนแบบดานการสงเสรม

คณธรรมจงหวดราชบร โดยมศาสตราจารยเกยรตคณ นายแพทยเกษม วฒนชย องคมนตร

เปนประธานในพธ โรงพยาบาล บานโปงไดรวมจดนทรรศการเพอแสดงผลงานการด�าเนน

งานองคกรคณธรรมทมมาอยางตอเนอง ภายใตหวขอ ดงน

★ ปท 1 (พ.ศ. 2558) คนดมทยน

★ ปท 2 (พ.ศ. 2559) การใหและแบงปน

★ ปท 3 (พ.ศ. 2560) ตามดตามพอสอน

156 องคความรราชบร องคความรราชบร 157

ควำมส�ำเรจในกำรด�ำเนนงำน

โรงพยาบาลบานโปงเปน 1 ใน 10 สาขา ทไดรบการคดเลอกใหเปนองคกรตนแบบ

ดานการสงเสรมคณธรรมจงหวดราชบร และไดรบโลประกาศเกยรตคณองคกรตนแบบดาน

การสงเสรมคณธรรมจงหวดราชบร โดยมแพทยหญงสมศร เกษโกวท รองผอ�านวยการฝาย

การแพทย เปนผรบมอบโลองคกรตนแบบคณธรรมจากศาสตราจารย เกยรตคณ นายแพทย

เกษม วฒนชย องคมนตร ประธานในพธ

โรงพยาบาลบานโปง ไดรบคดเลอกใหเปนองคกรตนแบบคณธรรม ภากลางดาน

สจรต ซงเปน 1ใน4หลกคณธรรมของประเทศไทย โดยม พล.อ.ธนะศกด ปฏมาประกร

รองนายกรฐมนตร เปนประธานมอบเกยรตบตร และเยยมชมนทรรศการ

เชอมโยง ถกทอเครอขำยคณธรรม ส�ำนกงำนวฒนธรรมจงหวดรำชบร อ�ำเภอเมอง จงหวดรำชบร

เรยบเรยงโดย : นางชนนดา จนทรหอม ขอมลโดย : นางประนอม คลงทอง

ส�ำนกงำนวฒนธรรมจงหวดรำชบร เปนหนวยงำนบรณำกำรดำนศำสนำ ศลปะและวฒนธรรมสประชำชน เพอใหประชำชนมควำมรคคณธรรม

สำมำรถด�ำรงชวต และสรำงสรรคสงคมไปสกำรพฒนำทยงยน

และสนตสขบนพนฐำนควำมภำคภมใจในควำมเปนไทย

เรมจำกจดเลกๆ ........

จงหวดราชบร เปนตวแทนพนทภาคกลางในการด�าเนนงานจงหวดสงเสรมคณธรรม

ตงแตป 2558 เนองจาก มทนเดมดานคณธรรมความดในทกภาคสวน และมความเขมแขง

ของกลมแกนน�าทด�าเนนงานอยางตอเนอง ทงในดานการสรางความยงยนในการด�าเนนงาน

ในกลม และการเชอมโยงขยายผล กลมเครอขายคณธรรมความดของจงหวดราชบรประกอบ

ดวยหลายภาคสวนกระจายในทกอ�าเภอ ทง กลมหนวยงานภาครฐ กลมการศกษา กลม

ศาสนา กลมองคกรปกครองสวนทองถน กลมชมชน กลมโรงพยาบาล กลมประชาสงคม

158 องคความรราชบร องคความรราชบร 159

กลมชาตพนธ และกลมธรกจ โดยตางด�าเนนงานขบเคลอนจากจดเลกๆ แตยงขาดการเชอม

โยงประสานเพอใหขบเคลอนในภาพรวม

แนวคดหลกของจงหวดคณธรรม คอ เปนจงหวดทมกระบวนการสนบสนนให

องคกร/หนวยงาน/ภาครฐ/ภาคเอกชน/ภาคประชาสงคม/ภาคชมชนทองถนทกภาคสวนม

การด�าเนนการเกยวกบกจกรรมในการสรางคณธรรมความดในรปแบบตางๆ ใหมการขยาย

ผลทงในเชงปรมาณและในเชงคณภาพมากขนรวมทงมการเชอมโยงกนในเครอขายเพม

ขน ส�านกงานวฒนธรรมจงหวดราชบรจงรวมกบศนยคณธรรม (องคการมหาชน) และภาค

เครอขายจงหวดราชบร ด�าเนนงานดวยวธการทหลากหลายในการเชอมโยงเครอขายใหเกด

การมสวนรวมอยางตอเนอง ทงการประชม การจดงานตลาดนดความด การจดงานสมชชา

คณธรรมจงหวดราชบร เพอใหเกดการก�าหนดเปาหมายและแผนการขบเคลอนคณธรรม

ความดในจงหวดอยางตอเนอง

จากจดเรมตนจากกลมคนเพยงบางกลม ชกชวนคนดมากอการด ใชกระบวนการม

สวนรวมผานการจดงานการประชมเปนกลไกใน การเชอมโยง ถกทอเครอขายคณธรรมใน

จงหวดราชบร ใหไดมาพบกน เปนกระบวนการขบเคลอนใชยทธศาสตรจากลางขนบน คอ

การชกชวนคนดออกมารวมขบเคลอน สงคมคณธรรมตามบรบทของพนท เกดการขบเคลอน

เปาหมายรวมในการพฒนา เปน “ราชบร เมองแหงความจงรกภกด”

กำรเปลยนแปลงครงใหญ

จากการคดเลอกจงหวดทมตนทนทางคณธรรมจรยธรรมเปน“จงหวดคณธรรม”

น�ารอง จ�านวน 4จงหวด ประกอบดวย พจตร ราชบร บรรมย และพทลง ของศนยคณธรรม

(องคการมหาชน) ซงจงหวดราชบร มตนทนทางคณธรรมจรยธรรม คอ มองคกรตาง ๆ

ท�างานดานคณธรรมจรยธรรมอยางหลากหลาย และไดจดกระบวนการก�าหนดเปาหมาย

การพฒนาคณธรรมของจงหวดราชบร จดเวทพดคยหารอ โดยทกภาคสวนในจงหวดเขารวม

ก�าหนดแนวทางจนกระทงไดขอสรปเบองตน ทน�าไปสการสรางสงคมคณธรรมตามบรบท

ของจงหวดหรอทองถนนนๆ โดยก�าหนดประเดนเปาหมายรวมในการพฒนา เปน “รำชบร

เมองแหงควำมจงรกภกด” และมคณธรรมเปาหมาย ดงน

1. พอเพยง มความพอเพยงในการด�าเนนชวตแบบทางสายกลาง มเหต มผล ใช

ความร ในการตดสนใจอยางรอบคอบ มความพอประมาณ พอด ไมเบยดเบยนตนเอง สงคม

และสงแวดลอม ไมประมาท สรางภมคมกนทด รเทาทนการเปลยนแปลง

2. สำมคค มความรวมมอทดระหวาง บาน วด โรงเรยน องคกรภาครฐ ภาคเอกชน

ทจะสงเสรมการศกษา พฒนาเดก และเยาวชน ประชาชน ใหเปนทงคนเกง และคนด ปฏบต

ตามหลกศาสนา ไมสรางปญหาความเดอดรอนใหสงคม หมคณะ และจะปฏบตตนใหเปน

ประโยชนตอสวนรวม

3. มวนย มการยดมน และรบผดชอบในหนาทของตนเอง ทงวนยตอตนเอง ในการ

ผลกดนชวตใหกาวหนา วนยตอองคกร สงคม ปฏบตตามจรยธรรม จรรยาบรรณวชาชพและ

เคารพตอกฎหมาย

บทบำทหนำทของส�ำนกงำนวฒนธรรมจงหวดรำชบร

ในกำรขบเคลอนจงหวดคณธรรมกวำจะมำเปน......วฒนธรรม

การด�าเนนงานดานวฒนธรรมของชาต มการพฒนาปรบปรงและเปลยนแปลงมา

หลายยคสมย รปแบบของหนวยงานเรมจากกองวฒนธรรม สภาวฒนธรรมแหงชาตและจด

ตงเปนกระทรวงวฒนธรรมเมอวนท 12 มนาคม 2475 โดยจอมพล ป. พบลสงคราม นายก

รฐมนตรในขณะนนด�ารงต�าแหนงรฐมนตรวาการกระทรวงวฒนธรรมดวย ใน พ.ศ.2501

เนองจากสภาวะผนแปรทางการเมอง กระทรวงวฒนธรรมจงถกยบเลกตามพระราชบญญต

ปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม โดยโอนยายไปสงกดกระทรวงศกษาธการ ตอมากระทรวง

วฒนธรรมไดรบการสถาปนาขนใหมตามพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม เมอ

วนท 3 ตลาคม พ.ศ.2545 ถอเปน 1 ใน 20 กระทรวงหลกของประเทศตามนโยบายปฏรป

ระบบราชการของรฐบาล

ส�านกงานวฒนธรรมจงหวดราชบร เปนราชการบรหารสวนภมภาคตงอยท อาคาร

เฉลมพระเกยรต ต�าบลหนาเมอง อ�าเภอเมองราชบร จงหวดราชบร เปนสวนราชการสวน

ภมภาค สงกดส�านกงานปลดกระทรวงวฒนธรรม เกดขนโดยพระราชกฤษฎกาโอนกจการ

บรหาร และอ�านาจ หนาทของสวนราชการใหเปนไปตามพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง

ทบวง กรม พ.ศ. 2545 ทก�าหนดใหมกระทรวง จ�านวน และมอ�านาจหนาท ตามกฎกระทรวง

แบงสวนราชการส�านกงานปลดกระทรวง กระทรวงวฒนธรรม พ.ศ.2549 ดงน

1) ประสานงานและปฏบตหนาท ในฐานะตวแทนของกระทรวงในสวนภมภาค รวม

ทงด�าเนนการ ประสานและสนบสนนการปฏบตงานดานศาสนาศลปะและวฒนธรรมในเขต

พนทจงหวด

2) สงเสรมการพฒนาองคความร และแหลงเรยนรดานศาสนา ศลปะและวฒนธรรม

ในเขตพนทจงหวด

160 องคความรราชบร องคความรราชบร 161

3) ด�าเนนการปองกนและแกไข การเบยงเบนทางวฒนธรรมโดยประสานหรอรวม

มอกบหนวยงานทงภาครฐและภาคเอกชน

4) จดท�าแผนยทธศาสตร เกยวกบงานดานศาสนา ศลปะและวฒนธรรมในเขตพนท

จงหวด

5) สงเสรม สนบสนนและประสาน การด�าเนนงานของ สภาวฒนธรรมจงหวด สภา

วฒนธรรมอ�าเภอ และสภาวฒนธรรมต�าบล รวมทงหนวยงานอนทด�าเนนงานดานศาสนา

ศลปะและวฒนธรรมในเขตพนทจงหวด

6) ปฏบตงานตามกฎหมาย ในความรบผดชอบของกระทรวง ซงก�าหนดใหเปน

อ�านาจหนาทของผวาราชการจงหวดหรอตามทไดรบมอบหมาย

7) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนน การปฏบตงานของหนวยงานทเกยวของหรอ

ทไดรบมอบหมาย

ส�านกงานวฒนธรรมจงหวดราชบร ท�าหนาทเปนหนวยงานบรณาการดานศาสนา

ศลปะและวฒนธรรมสประชาชน เพอใหประชาชนมความรคคณธรรม สามารถด�ารงชวต

และสรางสรรคสงคมไปสการพฒนาทยงยน และสนตสขบนพนฐานความภาคภมใจในความ

เปนไทยจากพนธกจ และอ�านาจหนาทส�านกงานวฒนธรรมจงหวดราชบร ในฐานะฝาย

เลขานการ ไดรบมอบหมายจากผวาราชการจงหวดราชบร ใหด�าเนนการเผยแพรการด�าเนน

การจงหวดคณธรรม ในฐานะทจงหวดราชบร เปน 1 ใน 4 จงหวดน�ารอง โดยทส�านกงาน

วฒนธรรมจงหวดราชบรมบทบาทในการขบเคลอนจงหวดคณธรรม ดงน

1. กำรเชอมโยงเครอขำยคณธรรม ทงในระดบสวนกลำงและระดบพนท

ส�านกงานวฒนธรรมจงหวดราชบร ในฐานะฝายเลขานการ ไดชกชวนหนวยงานภาครฐ

ภาคเอกชนและภาคประชาชน เขารวมขบเคลอนจงหวดคณธรรม จนในทสดทกภาคสวนได

รวมมอรวมใจกนขบเคลอนจงหวดคณธรรม โดยระดบสวนกลางเชอมโยงกบศนยคณธรรม

(องคการมหาชน) และกรมการศาสนา ระดบพนทเชอมโยงกบเครอขายคณธรรม 10 เครอ

ขาย ประกอบดวย เครอขายสถานศกษา เครอขายสาธารณสข เครอขายชมชน เครอขาย

ทองถน เครอขายสถานประกอบการ เครอขายหนวยงานภาครฐ เครอขายภาคประชาสงคม

เครอขายศาสนา เครอขายสภาองคกรชมชน และเครอขายอ�าเภอคณธรรม

2. กำรสรำงกระบวนกำรมสวนรวมรปธรรม ดวยการประชมระดมความเหน

กระบวนการขบเคลอนดานคณธรรมจรยธรรม รวมกนก�าหนดบทบาทหนาทในการด�าเนน

งาน การสนบสนนการด�าเนนงานของเครอขาย การจดตลาดนดความดทงในระดบยอยและ

ระดบจงหวดเพอใหเกดกระแสการขบเคลอนสรางการรบรและพฒนาเวทจากฐานรากขนส

ระดบบนเพอสรางกระบวนการในการก�าหนดเปาหมายจงหวดใหเปนไปในทศทางเดยวกน

โดยส�านกงานวฒนธรรมจงหวดราชบรท�าหนาทเปดพนทในการขบเคลอนงาน

3. กำรระบกรอบแนวทำงกำรด�ำเนนงำน ผลผลตจากการด�าเนนงาน การก�าหนด

คณธรรม เปาหมายของจงหวด การคนหาพนทตนแบบเพอใหเหนรปธรรมความส�าเรจ โดย

ส�านกงานวฒนธรรมจงหวดราชบรท�าหนาทในการประสานตดตามการด�าเนนงาน

4. กำรเผยแพรสอสำรผำนชองทำงตำงๆ ทงสอทองถนและสอหลก

ควำมเปลยนแปลงทเกดขน

การด�าเนนงานจงหวดสงเสรมคณธรรม เรมเปนรปธรรมในป 2559 ไดมการแตงตง

คณะกรรมการด�าเนนงานขบเคลอนจงหวดสงเสรมคณธรรมจงหวดราชบร โดยมทกภาคสวน

เขามามสวนรวมในการด�าเนนงานครงน เพอสรางกระบวนการมสวนรวมในการรวมพลง

เครอขายทางสงคมขบเคลอนคณธรรมความดในจงหวดราชบร ทกภาคสวนมแนวทางใน

การด�าเนนงานคณธรรม และไดมการจดท�าแผนสงเสรมคณธรรมจงหวดราชบร เพอใหทก

หนวยงานใชเปนกรอบและทศทางในการปฏบตการสงเสรมคณธรรมของหนวยงาน รวมถง

มการเชอมโยงบรณาการการท�างานกบทกภาคสวนในการสงเสรมคณธรรม

บทเรยนทไดจำกกำรด�ำเนนงำน

จากการด�าเนนงานทผ านมา ท�าใหเหนวา การด�าเนนงานดานคณธรรมใน

จงหวดราชบร มหนวยงานทกภาคสวนด�าเนนการอยางตอเนอง เพยงแตยงไมไดมการ

ประชาสมพนธ และสงเสรมอยางจรงจง เมอไดมการด�าเนนการโครงการ “จงหวดสงเสรม

คณธรรม” ท�าใหหลายหนวยงานตนตว และตระหนกถงการสงเสรมคณธรรมในหนวยงาน

เพมมากขน

ขยำยผล......และกำรด�ำเนนกำรในอนำคต

ส�านกงานวฒนธรรมจงหวดราชบร ประสานการด�าเนนงานขบเคลอนจงหวดสงเสรม

คณธรรมจงหวดราชบร ประสบความส�าเรจ แตจะยงยนได กตอเมอมเครอขายคณธรรมใน

จงหวดราชบร มความตงใจทจะด�าเนนการ และรวมมอ รวมแรง รวมใจ กนท�าอยางเขมแขง

และมความตงใจทจะด�าเนนการ ขยายเครอขายคณธรรมเพมขน และวางแผนการด�าเนน

งานใหสอดรบกบแผนสงเสรมคณธรรมแหงชาต ฉบบท 1 (พ.ศ.2559-2564) และแผนสง

เสรมคณธรรมจงหวดราชบร เพอใหเกดความยงยนในการด�าเนนงานตอไป

162 องคความรราชบร องคความรราชบร 163

น�ำควำมดอยในวถชวต สภำวฒนธรรมจงหวดรำชบร

เรยบเรยง นายนนทวฒ มอย ขอมล นายสธร เลาศศวฒนพงศ

จดเดนดำนคณธรรมจรยธรรม ขององคกร

สภาวฒนธรรมจงหวดราชบรเปนองคกรทสงเสรมคณธรรมจรยธรรม และความ

ภาคภมใจในความเปนไทย โดยไมใชเพยงแคใหรแตน�าคณธรรมจรยธรรม ความเปนไทย

(Decency) ความดงาม รผดชอบชวด ไปสการยดถอปฏบตและน�าความดอยในวถชวต ม

ความภาคภมใจในความเปนไทย และ สามารถปฏบตจรงเปนรปธรรม รวมถงคานยม ความ

เชอทถกตอง ทศทางการด�าเนนชวตทถกตอง

ควำมเปนมำขององคกร

สภาวฒนธรรมจงหวดราชบร จดตงขนเมอป พ.ศ. 2545 จากพระราชกฤษฎกาแบง

สวนราชการ โดยส�านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต ไดเกดแนวคดการ “จดตง

สภาวฒนธรรม” และเรมหารปแบบด�าเนนการใหเปนรปธรรม โดยอาศยอ�านาจตามความ

ในมาตร 20 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2535 และทแกไข

เพมเตมประกอบกบนโยบายของรฐบาลในการกระจายอ�านาจการบรหารจดการลงสองคกร

ปกครองสวนทองถนในหลายดาน และมการออกระเบยบกระทรวงวฒนธรรมวาดวยสภา

วฒนธรรม พ.ศ. 2546 เพอใชเปนกรอบแนวทางในการด�าเนนงานของสภาวฒนธรรมทง

ในประเทศและตางประเทศ และในป พ.ศ. 2551 ส�านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหง

ชาต ไดออกระเบยบกระทรวงวฒนธรรมวฒนธรรมวาดวยสภาวฒนธรรม พ.ศ. 2551 ขน

มาใชแทนระเบยบวาดวยสภาวฒนธรรม พ.ศ. 2546

ป พ.ศ. 2552 ไดขยายผลการด�าเนนงานของภาคประชาชนใหครอบคลมทกพนท

โดยการจดตงสภาวฒนธรรมในระดบต�าบลขยายไปสการจดตงสภาวฒนธรรมหมบาน โดย

ไดมการจดตงสภาวฒนธรรมในแตละระดบ เพอใหมการด�าเนนการอยางมประสทธภาพ

วสยทศนสภำวฒนธรรมจงหวดรำชบร

“เปนองคกรสงเสรม และประสานการรวมมอในการด�าเนนงานวฒนธรรมของ

จงหวดราชบร ไดอยางกวางขวาง และเกดพลงทงจากหนวยงานภาครฐและภาคเอกชน”

ตราสญลกษณ สภาวฒนธรรมจงหวดราชบร คอ รปโองมงกร เหนอรปโองมงกรม

เครองหมาย กรมสงเสรมวฒนธรรม กระทรวงวฒนธรรม ใตรปโอง

มงกรมชอ สภาวฒนธรรมจงหวดราชบร เปนภาษาไทยและภาษา

องกฤษ

ยทธศำสตรสภำวฒนธรรมจงหวดรำชบร

1. อนรกษ ฟนฟ พฒนา สรางสรรค สบทอด ศาสนา ศลปะ

และวฒนธรรม

2. สงเสรมคานยม ปลกจตส�านก ใหกบประชาชน มคณธรรม จรยธรรม

3. สบสานเอกลกษณ อตลกษณความเปนไทย

4. บรหารจดการองคความรดานศาสนา ศลปวฒนธรรม และการน�าภมปญญาทอง

ถน มาสรางคณคาทางสงคม และเศรษฐกจ

ปญหำทอยำกแก ควำมดทอยำกท�ำ

สภาวฒนธรรมจงหวดราชบร ไดมการประชมคณะกรรมการเพอสงเสรมคณธรรม

จรยธรรม ใหกบองคกร โดยยดหลกคณธรรม จรยธรรม ใหเปนรากฐานของการพฒนา

เพอน�าไปสการอยรวมกนอยางมความสข เปนสงคมแหงการเอออาทร โดยคณะกรรมการ

สภาวฒนธรรมจงหวดราชบร จะปฏบตตามหลกคณธรรม 5 ประการ เพอขบเคลอนสงคม

คณธรรมควบคไปกบการรกษาศล 5

กระบวนกำรพฒนำ

สภาวฒนธรรมจงหวดราชบร ไดน�าหลกการคณธรรม จรยธรรม มาใชในการด�าเนน

การจดกจกรรมโครงการตางๆ ททางสภาวฒนธรรมจงหวดราชบร ไดจดท�าขน โดยยดหลก

คณธรรม 5 ประการ ไดแก “พอเพยง สามคค มวนย สจรต จตอาสา” ตวอยางโครงการ

ส�าคญทด�าเนนงาน เชน

1. โครงกำรสบสำนงำนวฒนธรรมจงหวดรำชบร

มเปาหมายเพอใหชนเผา 8 ชาตพนธ ในจงหวดราชบร ไดแก ไทยพนถน ไทยลาว

เวยง ไทยมอญ ไทยทรงด�า ไทยเขมรลาวเดม ไทยจน ไทยกะเหรยง ไทยวน ทมวฒนธรรม

ไทยเปนวถชวตทไดสงสมเลอกสรรปรบปรงแกไขพฒนาและสรางสรรคขนจนถอไดวาเปน

สงทดงามเหมาะสมกบสภาพแวดลอม และใชเปนเครองมอหรอแนวทางในการปองกนและ

แกไขปญหาของสงคมไทยมาโดยตลอด จนถอไดวาวฒนธรรมไทยเปนสมบตของชาตไทย

164 องคความรราชบร องคความรราชบร 165

ทสามารถท�าใหคนไทยมคณภาพชวต มคณคาและมความสขเปนผลใหคนไทยและชมชน

ทองถนตองรกษาวฒนธรรมขนบธรรมเนยมประเพณไทยมากขน เพอกอใหเกดความรก

ความหวงแหน ความเขาใจ และความภาคภมใจ ในสงคมยคโลกาภวฒนทความเจรญทาง

วทยาศาสตรและเทคโนโลยกาวหนาอยางรวดเรวกอใหเกดการรกและการครอบง�าทาง

วฒนธรรมซงเปนสงทกอใหเกดปญหาทางสงคมโดยเฉพาะเดกและเยาวชนไทย

สภาวฒนธรรมจงหวดราชบรและส�านกงานวฒนธรรมจงหวดราชบร ในฐานะองคกร

ทด�าเนนงานดานวฒนธรรมระดบจงหวด มบทบาทหนาทในการสงเสรมคณธรรม พฒนาและ

สบทอดวฒนธรรมไทย รวมทงจดกจกรรมเพอการอนรกษ สงเสรมและเผยแพรวฒนธรรม

ของทองถน จงไดด�าเนนการจดท�า โครงการสบสานงานวฒนธรรม จงหวดราชบร ขน โดย

ถอเปนงานทเสยสละของเครอขายวฒนธรรม จงหวดราชบร และใหเครอขายวฒนธรรมได

พบปะ แลกเปลยนวฒนธรรมและประเพณ อนดงามของแตละทองถน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากโครงการน คอประชาชน เยาวชน สบทอดและ

อนรกษวถชวตของทองถน รวมถงมความรกและความภาคภมใจ ในวฒนธรรมไทย

2. โครงกำรประเพณพระสงฆเหยยบหลงกะเหรยง

เปนการ “สงเสรมใหทกภาคสวนของสงคมมสวนรวมในการพฒนาสงคมใหเปน

สงคมทมสนตสขอยางยงยน” บนฐานวฒนธรรมไทยและใชสอทกรปแบบเพอสรางสรรค

สงคม รกษา สบทอด ศลปวฒนธรรมของชาต และความหลากหลายของวฒนธรรมทองถน

เพอเชดชคณคา และจตวญญาณของความเปนไทย ตลอดจนสรางความสามคคเอออาทร

สมานฉนทของสงคมและประเทศชาต

ส�านกงานสภาวฒนธรรมจงหวดราชบร ไดพจารณาเหนความส�าคญของกจกรรมสง

เสรมสนบสนนกจกรรมศลปะ ขนบธรรมเนยมประเพณส�าคญของทองถน จงจดท�าโครงการ

สงเสรมและสนบสนนกจกรรมประเพณพระสงฆเหยยบหลงกะเหรยง ประจ�าป 2560 ขน

เพอฟนฟ อนรกษประเพณส�าคญของชาวกะเหรยงใหคงอยสบไป ปลกฝงคณธรรมเรอง

ความกตญญตอผมพระคณ เสรมสรางความรกสามคคใหกบชาวกะเหรยง และประชาชน

ทมารวมงานประเพณ สบทอดประเพณ วฒนธรรม อนเปนมรดกทส�าคญยงใหแกอนชนรน

หลงไดตระหนกและเหนคณคา

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากโครงการน ไดแก ประเพณพระสงฆเหยยบหลง

กะเหรยง ไดรบการฟนฟ อนรกษ และคงอยสบไป ประชาชนผรวมกจกรรมไดรบการปลก

ฝงคณธรรม ความกตญญตอผมพระคณ ประชาชนในชมชนรจกสามคค มความสมานฉนท

กอใหเกดความสงบสขอยางยงยน เกดการมสวนรวมระหวางภาคประชาชนและภาครฐ

เอกชน องคกรปกครองสวนทองถน

3. โครงกำรอนรกษมรดกไทย

คณะกรรมการอ�านวยการวนอนรกษมรดกไทย ไดมมตเหนชอบค�าจ�ากดความ ค�าวา

มรดกไทย คอ “มรดกทางวฒนธรรมทแสดงออกถงสญลกษณของความเปนชาต ซงไดแก

โบราณวตถ ศลปวตถ โบราณสถาน วรรณกรรม ศลปหตถกรรม นาฏศลปและดนตร ตลอด

จนถงการด�าเนนชวตและคณคาประเพณตางๆอนเปนผลผลตรวมกนของผคนในผนแผนดน

ในชวงระยะเวลาทผานมา” คณะรฐมนตรซงม ฯพณฯ พลเอกเปรม ตณสลานนท เปนนายก

รฐมนตร ไดมมตเมอวนท 26 กมภาพนธ 2528 ประกาศใหวนท 2 เมษายนของทกป ซงเปน

วนคลายวนพระราชสมภพของสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เปน “วน

อนรกษมรดกไทย” ทงน เพอรณรงคสรางความเขาใจ ความส�านกรก และหวงแหนในมรดก

ทางศลปวฒนธรรมของชาต รวมทงใหประชาชนไดเขามามสวนรวมในการพทกษรกษามรดก

ทางวฒนธรรมอนเปนเอกลกษณของชาตใหมากยงขน รวมทงกจกรรมเนองในวนอนรกษ

มรดกไทย เพอนอมเกลาฯ ถวายเปนราชสกการะแดสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ ใน

ฐานะทรงมพระมหากรณาธคณอยางใหญหลวงในงานดานศลปวฒนธรรมของชาตตลอดมา

166 องคความรราชบร องคความรราชบร 167

สภาวฒนธรรมจงหวดราชบร รวมกบส�านกงานวฒนธรรมจงหวดราชบร และ

องคการบรหารสวนจงหวดราชบร จงไดจดท�า โครงการอนรกษมรดกไทยเพอรณรงคให

ประชาชนไดตระหนกถงความส�าคญและเหนคณคามรดกทางศลปวฒนธรรมของทองถน

และของชาต สนบสนนใหนกเรยน นกศกษา และประชาชนทวไปไดมสวนรวมในความเปน

เจาของศลปวฒนธรรม และรวมรบผดชอบดแลท�านบ�ารงรกษาใหอยคกบทองถนและอนชน

รนหลง และเพอสกดกนอทธพลของวฒนธรรมตางชาต ซงมผลใหวฒนธรรมไทยเบยงเบน

เปลยนทศทางไป

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากโครงการน ไดแกนกเรยน นกศกษา และประชาชน

ทกหมเหลา มสวนรวมในการเทดพระเกยรตแดสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรม

ราชกมาร เนองในวนอนรกษมรดกไทย เกดความรกและหวงแหนศลปะและวฒนธรรม อน

เปนมรดกของชาตไทย

4. โครงกำร ตำมรอยคณธรรม รชกำลท 9 และเทดพระเกยรตรชกำลท 10

ตามทส�านกงานพระราชวงไดมประกาศลงวนท 13 ตลาคม พทธศกราช 2559 เรอง

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มหตลาธเบศรรามาธบด จกรนฤบดนทร

สยามนทราธราช บรมนาถบพตร สวรรคต และในวนท 1 ธนวาคม พทธศกราช 2559 สมเดจ

พระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมาร ทรงตอบรบค�ากราบบงคมทลอญเชญเสดจฯ ขน

ทรงราชยสบราชสนคตวงศเปนสมเดจพระเจาอยหว พระมหากษตรย รชกาลท 10

สภาวฒนธรรมจงหวดราชบร จงเหนสมควรด�าเนนโครงการตามรอยคณธรรมรชกาล

ท 9 โดยเนนเรองคณธรรม 9 ประการ ทไดพระราชทานแกพสกนกรชาวไทยในโอกาสตางๆ

คอ 1) พากเพยรอดทน 2) เสรมสรางความด 3) รรกสามคค 4) มน�าใจ 5) ใฝประหยด 6)

ซอสตยสจรต 7) เศรษฐกจพอเพยง 8) เรยงรอยไมตร 9) หวงดมเมตตา และเพอเทดพระ

เกยรตรชกาลท 10 แหงราชวงศจกร ททรงมพระมหากรณาธคณอยางลนพนตอประชาชน

ชาวไทยอยางหาทสดมได

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากโครงการน ไดแก เดก เยาวชน และประชาชน

สามารถเปนบคคลตนแบบในการสบทอดและเผยแพรผลงาน ตามหลกคณธรรม 9 ประการ

ของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ประชาชนทกหมเหลา ไดรบการปลก

ฝงและสรางเสรมใหนอมน�าคณธรรม 9 ประการ ไปประพฤตปฏบตจนเปนวถชวต สบทอด

เปนมรดกแกเยาวชนรนหลง ประชาชนในพนท ไดมสวนรวมในการแสดงความจงรกภกดตอ

สถาบนพระมหากษตรย และรวมถวายความอาลยตอพระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชกาล

ท 9 ททรงมพระมหากรณาธคณตอพสกนกรชาวไทย เกดการบรณาการงานรวมกนทงภาค

รฐ เอกชน และประชาชน ในรปแบบของประชารฐ ตาม นโยบายของรฐบาล

บทบำทหนำทสภำวฒนธรรมจงหวดรำชบร

สภาวฒนธรรมจงหวดราชบร มบทบาทหนาทในการด�าเนนงานวฒนธรรมทงใน

ระดบทองถนและระดบชาต ตลอดจนการสบสานและสรางสรรคทางวฒนธรรมเปนภารกจ

ส�าคญทตองรวมมอและบรณาการ การท�างานรวมกนระหวางหนวยงานทงภาครฐ ภาค

เอกชน และภาคประชาชน ใหเขมแขงสามารถรองรบกระแสความเปลยนแปลงของสงคม

ไทย และสงคมโลก เพมขดความสามารถในการบรหารงานวฒนธรรมเชงยทธศาสตรใน

ลกษณะของเครอขายทบรณาการงานรวมกน โดยมงผลสมฤทธของทองถนเปนส�าคญ

จ�าเปนตองมธรรมนญรองรบการด�าเนนงานของสภาวฒนธรรมทกระดบอยางชดเจน ซงจะ

น�าไปสการสรางความเขมแขงของสภาวฒนธรรมใหสามารถด�าเนนงานอยางมประสทธภาพ

มากยงขน และเปนองคกรสงเสรม และประสานการรวมมอในการด�าเนนงานวฒนธรรม

ของจงหวดราชบรไดอยางกวางขวาง และเกดพลงทงจากหนวยงานภาครฐและภาคเอกชน

ประกอบดวยกรรมการและสมาชกทมาจากผแทนองคกรทมจตอาสาในการเสยสละเวลา

สวนตว โดยไมไดรบคาตอบแทน มาด�าเนนงานวฒนธรรมใหยงยน มนคง และสบทอดให

งานวฒนธรรมใหคงอยสบไป

บทเรยนทไดจำกกำรด�ำเนนงำน

สภาวฒนธรรมจงหวดราชบร ไดด�าเนนการจดกจกรรมโดยน�าหลกคณธรรม 5

ประการ มาใช คอ “พอเพยง สามคค มวนย สจรต จตอาสา” จงท�าใหการด�าเนนงานของ

สภาวฒนธรรมจงหวดราชบร ประสบความส�าเรจในการท�างาน และคณะกรรมการสภา

วฒนธรรมจงหวดราชบร ไดมสวนรวมในการด�าเนนกจกรรมการท�างานรวมกนอยางเปน

หมคณะ และสามคคกน

168 องคความรราชบร องคความรราชบร 169

“ระเบยบวนย คอปจจยสรำงคณภำพคน” บรษท รก กำรเมนส จ�ำกด จงหวดรำชบร

ผใหขอมล จรญ ศรสรณ กรรมการผจดการ เรยบเรยง สภาพร แดงสา

ค�ากลาวนเปนสภาษตเตอนใจทผบรหารฝากขอคดมาถงพวกเราพนกงาน ทบรเวณ

หนาแผนกแวรเฮาส เมอเลยวรถเขามาภายในบรษทจะเหนปายสภาษตขอความน ตดไวเตอน

ใจพวกเราชาวรก การเมนส การสรางวนยในตนเองจะเทากบการสรางความมคณภาพของ

ตวเรา การมวนยจะท�าใหเราอยรวมกบคนในสงคมไดอยางมความสข และการมวนยนน

สามารถท�าไดงายโดยทไมตองใหใครสง และถาเราเปนคนทมวนยเรากจะไดรบสงดๆและ

อยรวมกบคนในสงคมไดโดยปราศจากความขดแยง

“วนย” เปนเครองมอวดความดของคน ใครจะเปนคนดหรอคนเลว ดมาก ดนอย

ไมมอะไรเปนเครองมอวดไดอยางแมนย�าเทากบการสงเกตวนย ของผนนวาเครงครดใน

วนยของตนเองเพยงใด

จดเดน

ส�าหรบการท�างานในบรษทสญชาตญปน แตเตมไปดวยความอบอนแบบไทยๆ

อยาง บรษท รก การเมนส จ�ากด ซงเปนบรษทผลต Inner wear ชาย-หญง (เสอยด,เสอ

กลาม,กางเกงใน, Short pants & Long pants ท�าใหองคกรแหงนไดกลายเปนหนงใน

องคกรสขภาวะตนแบบของจงหวดราชบร ซงเปนองคกรทมความมงมนทจะสรางพนทแหง

ความสขใหองคกรเปนบานหลงทสองของพนกงานทงหมดกวา 600 ชวต ดวยปรชญาการ

บรหาร 5 ขอ ดงน

1. การน�าความหวงสงสดของปถชนในวงการธรกจไปสการปฏบต

2. การด�าเนนธรกจโดยมเปาหมายและอดมการณทยงใหญเพอสงคมของ

มนษยชาต

3. การมงมนทจะสรางสรรคสงทมคณคาดวยความเชอมนในความสามารถทไรขด

จ�ากดของมนษย

4. การปรบเปลยนความหยาบกระดางและจตใจทมดมดของมนษยใหเปนพลงทม

คณคาและสวางงดงาม

5. การปลกเราและสงเสรมใหมการปรบเปลยนจากสภาพทหดห สนหวงใหเปน

สภาพทเปยมลนดวยพลงกาย พลงใจและสตปญญา จงท�าใหรก การเมนส ไดค�านงถงการ

ผลตทมคณภาพและกระบวนการท�างานทมประสทธภาพ อนจะน�าไปสการผลตสนคาทได

มาตรฐานและตอบสนองความตองการของลกคาใหไดมากทสดและไดเลงเหนวาพนกงาน

เปนกลไกส�าคญในการผลตสนคา และพรอมทจะพฒนาทกษะการท�างานใหพนกงานอยาง

เตมท เพอเพมขดความสามารถใหพนกงานไดมทกษะการท�างานทมากขน “เปนทงคนเกง

และคนด” ดวยศรทธาทวา “คนด” จะผลตงานทมคณภาพ

ควำมเปนมำ

จากองคกรแหงความสขของบรษท รก การเมนส มการด�าเนนกจกรรม Happy

Workplace ในองคกรซงเปนกลยทธหนงทมงมนพฒนาใหพนกงานมคณภาพชวตทดขน

อยางเปนระบบทงในมตของสขภาพกาย ใจ และสตปญญา ซงการเสรมสรางใหบคลากร

ในองคกรเปนคนด มคณธรรมจะสงผลใหเกดวฒนธรรมการอยรวมกนอยางสงบสข มการ

แบงปนและเอออาทรตอกน และจะสงผลดตอองคกร ครอบครวของพนกงานและชมชน

เปนสขในทสด หนงใน Happy 8 Menu คอ Happy Soul บรษทพยายามกระตนใหเกด

ความศรทธาในศาสนา และมศลธรรมในการด�าเนนชวต เปนการสงเสรมคณธรรมจรยธรรม

ใหกบพนกงาน เพอใหพนกงานมความสขสงบทางจตใจ อยรวมกนอยางสนตสข

จากความมงมนของผบรหารทเนนใหพนกงานเปนบคคลทมวนยนน กระตนให

พนกงานทเรมทอแทในการท�าสงทด มพลงใจ เกดความคดอยากท�าความดเพมขน พฒนา

ขยายความคดเชงบวก ใหเพมขนเรอยๆ จนกลมทมความคดเชงลบคอยๆ ลดนอย หายไปเอง

เปนการใชความดจากสภาพแวดลอมทเปนอยคอยๆ ปรบเปลยนพฤตกรรมของพนกงาน ม

170 องคความรราชบร องคความรราชบร 171

การรวมกลมกนพฒนาจนเกดความคดในประเดน “ปญหาทอยากแก – ความดทอยากท�า”

ของพนกงานเอง เปนการปลกฝงการใหพนกงานมคณธรรม คอหลกปฏบตทดงาม และ

จรยธรรม คอ พฤตกรรม การกระท�า แทรกอยในวถชวตปกต ซงพนกงานทบรษท รก

การเมนส จ�ากด มจ�านวนทงสน 600 คน หากสามารถสรางคนดใหเกดขนไดทงหมด กจะเปน

จดเลกๆ ในการ “สรางคนด สสงคม” เปนรปแบบการใหความคดด ทศนคตบวก มองโลก

ในแงด เกดคนดจตอาสาขนในสงคม เมอมความคดดกจะมความสขตามมา สงคมแหงการ

เออเฟอ มน�าใจ แบงปนกจะเกดขน ประกอบกบหากพนกงานมความคดบวก มคณธรรม

และศลธรรมในใจ การปฏบตการพฒนาองคกรใหกาวไกลกจะท�าไดงายไดรบความรวมมอ

ความสามคคกจะกอเกดขนในองคกร

กระบวนกำรด�ำเนนงำน

การสรางกจกรรมกระตนใหเกดความมวนยในองคกร ใชหลกการ “ตอกย�าซ�าๆ เพม

ความถจนกลายเปนนสยทด” โดยผบรหารมความตงใจ มงมนก�าหนดนโยบายทชดเจนน�า

ไปสการปฏบตทแทรกซมในวถประจ�าของพนกงาน ท�าใหสามารถเปลยนแปลงพฤตกรรม

พนกงานใหมวนย แทนการใชกฏขอบงคบมาควบคมจะท�าใหพนกงานเกดความอดอดเหมอน

ถกจบผดและตอตาน

ควำมมวนยของพนกงำนสะทอนไดจำกกำร :

1. ปฏบตตามกฏระเบยบขอบงคบของบรษทอยางเครงครด

2. ใหความรวมมอในกจกรรมของบรษท เชน 5ส HAPPY 8 TPM QCC Kaizen

เปนตน

3. พนกงานจะปฏบต 5ส กอนและหลงเลกงานเปนประจ�าทกวน โดยหวหนางาน

ไมตองออกค�าสงหรอควบคม ถอเปนวนยของพนกงานทกระท�าดวยตนเอง

4. เกดจตส�านกความปลอดภย สวมใสอปกรณคมครองความปลอดภยฯ ทกครงท

ท�างานกบเครองจกร

5. การใชพนทสวนรวมอยางมระเบยบ เชน เขาแถวซงเปนการเรยนรวนยของสงคม

ท�าใหสงคมสวนรวมมความสงบสข

6. การสรางวนยพนฐาน ไดแก

- การใชรถ ใชถนนอยางปลอดภย และลดความสญเสยจากอบตเหตจราจรกบ

บคลากรทมคณคาของบรษทฯ พนกงานทใชรถจกรยานยนต สวมใสหมวกนรภย

ทงผขบขและผซอนทาย

- การเขาแถวเคารพธงชาต สวดมนต รวมกนอยางสงบและเปนระเบยบเรยบรอย

7. ไมยงเกยวกบอบายมข บหร เหลา ยาเสพตด ถอเปนวนยบคคล

ผลกำรเปลยนแปลงจำกกำรมวนยของพนกงำน :

1. การออกใบเตอนปฏบตผดกฏระเบยบขอบงคบของบรษท มสถตลดนอยลง

ความรนแรงของการกระท�าความผดลดลงเชนกน

2. ความรวมมอในการท�ากจกรรมรณรงค ปลกฝงวนยบคคลทตวพนกงาน ใหความ

รวมมอในกจกรรมทบรษทจดขน

3. ปรบปรงแกไขงานและรกษาสงแวดลอมในทท�างานดขนดวยมาตรฐาน 5ส

4. พนกงานมความปลอดภยและมสขภาพอนามยทด ไมมการเจบปวย บาดเจบ

จากการท�างาน

5. เกดความสามคคปรองดองในกลมคน ชวยใหทกคนอยรวมกนอยางมความสข

ในองคกร

6. การลด ละ เลก สบบหรหรอดมสราของพนกงานมสถตลดลงทกป (ขอมล : ผล

ตรวจสขภาพ ประจ�าป)

7. การเชดชคนด ท�าด มเพมขน

172 องคความรราชบร องคความรราชบร 173

สงชวดควำมส�ำเรจ :

จากผลของการสรางวนย ของคนในองคกรท�าใหบรษท รก การเมนส จ�ากด ไดรบ

คดเลอกเปน “องคกรตนแบบการสงเสรมคณธรรม ดานวนย” จากกระทรวงวฒนธรรม โดย

ศนยคณธรรม (องคการมหาชน) และเปนแหลงสงเสรม กระตนจตส�านกพฒนาคณธรรมตอ

ยอดไปในระดบครอบครวของพนกงาน ชมชนทอย และสงคมน�าไปสพฤตกรรมทถกตองม

ระเบยบวนย เกดการอยรวมกนอยางสงบสข

เรองทฝำกไว : สงทอยากเหนในการเสรมสรางองคกรคณธรรม คอ

- เกดกระแสการรณรงคสงเสรมการท�าดและการคนหาความด คนดในองคกร

- เกดการเชอมรอยเครอขาย แลกเปลยนเรยนร กจกรรมระหวางองคกร

- เกดชดความร แนวทางขบเคลอนการสงเสรมคณธรรมในภาคธรกจ

- เกดแหลงเรยนร การด�าเนนกจกรรมสงเสรมคณธรรม จากตนทนความดของ

องคกรธรกจ ตามแตละอตลกษณ

- เกดความเชอมโยงกน “บอ-วร” (บาน ,องคกร ,วด ,โรงเรยน) หนวยทางสงคม

ทส�าคญทสด เพอความเจรญงอกงาม บงบอกถงวฒนธรรมอนจะเกดจากความ

ดงามของคนทกคนทจะรวมกนพฒนาทง 4 สวน

“กำรอยรวมกนของธรกจ สงคม และสงแวดลอมอยำงยงยน” บรษท ควพ (ประเทศไทย) จ�ำกด

ผใหขอมลและเรยบเรยง : นายชยชนะ มณฑราช ผจดการสวนการจดการทวไป

บรษท ควพ (ประเทศไทย) จ�ากด เปนบรษทรวมทนระหวางเครอสหพฒน และคว

พ คอรปอเรชน ประเทศญปน ท�าธรกจผลตอาหารตงแต ป พ.ศ. 2537 เปนตนมา โรงงาน

ตงอยทจงหวดราชบร และมส�านกงานใหญทเขตยานนาวา กรงเทพฯ ปจจบนมพนกงาน

มากกวา 1,000 คน

หลกในการด�าเนนธรกจของบรษท ไดถกถายทอดมาจากบรษทแมทงสองแหง ซง

ยดมนในสงเดยวกนคอ “คณธรรมน�าธรกจ” ซงไดยดถอปฏบตมาโดยตลอด อนเนองมาจาก

หวใจส�าคญของผผลตอาหารนน ตองค�านงถงสขภาพและความปลอดภยของผบรโภคเปน

ส�าคญ นโยบายของบรษทฯ ไมเพยงมงเนนไปทผลตภณฑและกระบวนการทมคณภาพ แต

ยงค�านงถงผลกระทบตอชมชน สงคมและสงแวดลอม ภายใตนโยบาย 4 ดาน

1. พฒนาระบบคณภาพใหมความเขมแขง (Strengthen Quality System- Cus-

tomer)

2. เสรมสรางขวญก�าลงใจและความสามารถของพนกงาน (Raise up Employees

moral & competency)

3. ใหการสนบสนนชวยเหลอสงคม (Contribution to society - Charity &

Social)

174 องคความรราชบร องคความรราชบร 175

4. เปนมตรกบสงแวดลอม (Environment friendly)

นอกจากการด�าเนนกจกรรมของบรษทโดยยดหลกนโยบายทง 4 ดานขางตนแลว

บรษทไดรวมสนบสนน การขบเคลอนจงหวดสงเสรมคณธรรมของจงหวดราชบร ภายใตเปา

หมายยทธศาสตรการขบเคลอน คอ

“ราชบรเมองแหงความจงรกภกด พอเพยง สามคค มวนย”โดยมภาคเครอขายทง

ภาครฐ ภาคเอกชน เครอขายศาสนา สถานศกษา ชมชน ทองถน และภาคประชาสงคม

ใหการขบเคลอนการด�าเนนงาน “จงหวดคณธรรม” ของจงหวดราชบร ใหเปนไปในทศทาง

เดยวกน และด�าเนนการไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล สรางกระบวนการการมสวน

รวมในการรวมพลงเครอขายทางสงคม ขบเคลอนคณธรรมความด รวมไปถงการขบเคลอน

สงคมคณธรรมระดบชาต ในดาน สจรต จตอาสา อกดวย

กอนจะมำเปนวนน

บรษท ควพ (ประเทศไทย) จ�ากด ไดเรมด�าเนนกจการดานการผลตสนคาประเภท

ตาง ๆ มาตงแตเดอน เมษายน 2537 โรงงานของ บรษท ควพ (ประเทศไทย) จ�ากด มชอ

เดมวา บรษท เอกเสาวรส จ�ากด และบรษท กวไป (ประเทศไทย) จ�ากด ตามล�าดบ ซงตง

อยท ต�าบลหลมดน อ�าเภอเมอง จงหวดราชบร โดยผลตสนคาหลากหลายประเภท อาท

มายองเนส น�าสลด ผกสดตดแตง สลดพรอมบรโภค น�าสมสายช ซอส ซปและเครองปรงตางๆ

โดยมชองทางจดจ�าหนายหลากหลาย ทงในประเทศและตางประเทศ

ผลตภณฑของบรษท ควพ (ประเทศไทย) จ�ากด นอกจากผานการผลตภายใต

เครองจกรททนสมยแลวยงผานการควบคมคณภาพในทกขนตอน เพอใหไดผลตภณฑทม

คณภาพ มความปลอดภยตอผบรโภค และไดมาตรฐานตามระบบ GMP (Thai FDA: De-

partment of Public Health) และHACCP (Codex Alimentarius Supplement to

Volume 1B–1997; Annex to CAC/RCP-1 (1969), Rev.4 (2003)) โดยมนกวทยาศาสตร

และเทคโนโลยการอาหาร เปนผควบคมการผลต และบคลากรทมความเชยวชาญในหลาก

หลายสาขาวชา ในการดแลรบผดชอบกระบวนการสนบสนนตางๆ อกทง บรษท ควพ

(ประเทศไทย) จ�ากด ยงมหนวยงานวจยและพฒนาผลตภณฑ ซงจะรบผดชอบงานคนควา

วจย เพอใหไดผลตภณฑใหม และน�าเทคโนโลยอนทนสมยมาปรบปรงผลตภณฑและ

กระบวนการผลตและลดตนทนเพอจะท�าใหสามารถแขงขนในตลาดโลกได

นโยบายของบรษท ควพ (ประเทศไทย) จ�ากด นอกจากมงมนในการผลตสนคา

ทมคณภาพและมความปลอดภยตอผบรโภคแลว ยงมงเนนในการสรางบรรยากาศทดใน

การท�างานของบคลากรภายใน รวมถงสรางความพงพอใจแกผมสวนไดสวนเสยกบบรษท

ไดแก ผซอ ผขาย ผถอหนและชมชนแวดลอม และถอปฏบตแหงความเทยงธรรมตอผมสวน

เกยวของทกฝาย โดยยดถอหลกการด�าเนนงานของบรษท คอ ยดมนคณธรรม คดท�าอยาง

สรางสรรค กตญญตอผมพระคณ

ปญหำทอยำกแก ควำมดทอยำกท�ำ

จากการทบรษทไดตงโรงงานประกอบกจการอยในจงหวดราชบร ผบรหารจงมด�าร

ทจะท�าใหธรกจ สงคม และสงแวดลอมอยรวมกนไดอยางยงยน โดยกจกรรมเพอสงคมและ

สงแวดลอมทบรษทด�าเนนประกอบดวย

• กำรพฒนำคณภำพชวตคนพกำร

ปจจบนมประชากรสวนหนงทประสบปญหากลายเปนผทพพลภาพ โดยทการให

ก�าลงใจและการชวยเหลออน ๆ ทเปนรปธรรม จะท�าใหคนพการมทศนคตทดเกดความ

เชอมนตอตนเอง ไดรบโอกาสฝกฝนอาชพ มทพกพงและปจจยเพอการด�ารงชวต การฟนฟ

สมรรถภาพผพการในชมชนเปนแนวทางส�าคญในการพฒนาคณภาพชวตคนพการ โดยม

ญาตหรอผดแลและคนในชมชนมสวนรวม เนองจากความพการทางรางกายและทางจตสง

ผลตอคณภาพชวต ท�าใหคนพการไมสามารถด�ารงชวตไดเทยบเทาคนปกต ไมสามารถเขา

ถงระบบบรการทางการแพทย ท�าใหขาดการดแลรกษาและฟนฟสมรรถภาพไดอยางถก

ตอง เหมาะสมและตอเนอง สงผลกระทบตอคณภาพชวตของคนพการรวมไปถงการเปน

ภาระตอญาตหรอผดแล

บรษท ควพ (ประเทศไทย) จ�ากด ไดเลงเหนถงความส�าคญของการพฒนาชวต

คนพการ จงไดรวมกบส�านกงานสาธารณสขจงหวดราชบร โรงพยาบาลราชบร ส�านกงาน

พฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดราชบร เทศบาลต�าบลหลมดน โรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพต�าบล องคกรปกครองทองถน จดท�าโครงการชวยเหลอคนพการในจงหวด

ราชบร มาตงแตปพ.ศ. 2557 โดยจดตงกองทนดแลคนพการสวนราชบร งบประมาณเรม

แรก จ�านวน 1,000,000 บาท (หนงลานบาทถวน) เพอใหคณะกรรมการดแลคนพการได

เรมสงเสรมสขภาพคนพการในต�าบลหลมดนเปนอนดบแรก และขยายการดแลใหครอบคลม

ทงจงหวดในปตอ ๆ มา เพอแสดงออกถงความเอออาทร ตลอดจนเปนการสงเสรมคณภาพ

ชวตของคนพการในชมชนใหดขนและครอบคลมทกพนทอยางยงยนและตอเนอง จากการ

ตดตามเยยมคนพการสวนใหญ พงพอใจกบการดแลของกองทน และมคณภาพชวตทดขน

ซงคณะกรรมการดแลกองทนดแลคนพการไมไดหยดนง มงมนทจะดแลคนพการตอไป พรอม

176 องคความรราชบร องคความรราชบร 177

เชญชวนหนวยงานทเกยวของเขารวมดแลคนพการอยางทวถง

• กำรพฒนำคณภำพชวตเดกและเยำวชน

เดกและเยาวชนอนเปนอนาคตของชาต บรษทจงมความตระหนกและใหความ

ส�าคญอยางยงตอการใหการสนบสนนเดกและเยาวชน (Support Kids for our future)

โดยไดท�าการส�ารวจ และใหการสนบสนนการด�าเนนการของโรงเรยนตางๆ ในสวนทขาดหาย

หรอขาดแคลน ทงในดานการปรบปรงโรงอาหารเพอใหถกสขลกษณะ มอบน�าดมทสะอาด

ปรบปรงหองน�า บรจาคเครองคอมพวเตอร จดท�าหองสมดสมต มอบผลตภณฑของบรษท

เพอโครงการอาหารกลางวน มอบทนการศกษาใหนกเรยนนกศกษา กจกรรมการมอบความ

รสนอง และมอบอปกรณการเรยนใหกบบตร-ธดาของพนกงาน เปนตน ทงน เพอมงหวงให

เดกและเยาวชนมสภาพความเปนอยทดขน เพอทจะกาวขนเปนผใหญทเปนก�าลงส�าคญของ

ประเทศชาตในอนาคตสบไป

• ดำนกำรอนรกษสงแวดลอม

พนทปาไมในจงหวดราชบร จงหวดใกลเคยง และทวประเทศ มสภาพเสอมโทรม

และมแนวโนมทปาไมจะลดลงอยางรวดเรว เนองมาจากสาเหตส�าคญหลายประการ ไดแก

การลกลอบตดไมท�าลายปา การเผาปา ไฟปา การบกรกท�าลายปาเพอตองการทดนเปนท

อยอาศย และท�าการเกษตร การท�าไรเลอนลอยของชาวเขาในพนทตนน�าล�าธาร การทพนท

ปาไมทวประเทศลดลงอยางมาก ไดสงผลตอกระทบตอระบบนเวศโดยรวมอยางชดแจง เชน

ปญหาอทกภย น�าทวม ดนถลม ปญหาภยแลงอยางรนแรงทวทกภมภาคของประเทศ ซง

ปญหาภยธรรมชาตดงกลาวมแนวโนมของการเกดถขนและรนแรงขนเรอย ๆ อนกอใหเกด

ความเสยหายตอผลตผลทางการเกษตร รวมถงการเสยชวตและทรพยสน นอกจากนยงเกด

ผลกระทบในดานสภาวะแวดลอม ปญหาสภาพดนฟาอากาศแปรปรวน และปญหาโลกรอน

อนเนองมาจากสภาวะเรอนกระจกในชนบรรยากาศ เปนตน

จากสภาวการณดงกลาว บรษทจงไดรวมกบหนวยงานตาง ๆ ทงในภาคสวนราชการ

และเครอขายเอกชน เชน หนวยงานทหาร กรมปาไม ศนยฟนฟและอนรกษปา องคกร

ปกครองสวนทองถน รวมกนด�าเนนกจกรรมฟนฟสภาพปาและพนทตนน�าล�าธารทถกแผว

ถางบกรกท�าลาย ดวยการปลกปาทดแทนอยางตอเนองมาตงแตป พ.ศ. 2555 รวมถงการ

มอบงบประมาณในการดแลและบ�ารงรกษาปาหลงการปลกในปท 2-3 ทงน เพอใหกลาไม

ไดมโอกาสเจรญเตบโต สามารถคนสภาพปาทถกท�าลายไปใหกลบมามสภาพดงเดมตาม

ธรรมชาตใหมากทสด

กจกรรมส�ำคญและกระบวนกำรพฒนำ

กจกรรมส�าคญ

1. จดตงกองทนดแลคนพการสวนราชบร ในป พ.ศ. 2557ดวยกองทนเรมแรก

จ�านวน 1,000,000 บาท (หนงลานบาทถวน) เพอใหการชวยเหลอสภาพความเปนอยและ

คณภาพชวตของคนพการ รวมถงเปนการแบงเบาภาระของผดแลคนพการ โดยทผานมาได

ใหการชวยเหลอผพการไปแลวทงสน 17 ราย

1.1 การสรางบานหลงใหมใหกบคนพการทงหลง จ�านวน 3 ราย

1.2 แกไขปรบปรงสภาพบาน หองน�า สงอ�านวยความสะดวก ในการด�ารง

ชพคนพการ จ�านวน 14 ราย

2. ปรบปรงสภาพโรงอาหารของโรงเรยนใหถกสขอนามย จ�านวน 2 โรงเรยน

3. มอบตน�าดมพรอมเครองกรองน�าใหกบโรงเรยน จ�านวน 10 โรงเรยน

4. จดกจกรรมและรวมกจกรรมปลกปากบหนวยงานตางๆ ทงภาคสวนราชการและ

เอกชนมาตงแตป 2555-2559 จ�านวนทงสน 45,660 ตน สามารถลด CO2 ในชนบรรยากาศ

ไดรวมทงสน 5,795 ตนคารบอน

178 องคความรราชบร องคความรราชบร 179

5. กจกรรมอนไอรกถกไหมพรม พนกงานรวมกนถกหมวกไหมพรมเพอมอบใหกบ

ศนยผปวยโรคมะเรง โรงพยาบาลราชบร และถกผาพนคอเพอมอบใหกบผสงอายในพนทสง

(อ.สวนผง) ตงแตป พ.ศ. 2558

6. บรจาคโลหตใหกบสภากาชาดไทย ประจ�าทก ๆ 3 เดอน (ปละ 4 ครง)

7. มสวนรวมในกจกรรมของศนยคณธรรม เชน งานสมชชาคณธรรม จงหวดราชบร

(ครงท 1) “ราชบรเมอแหงความจงรกภกด ท�าดตามรอยพอ สานตองานทพอท�า พอเพยง

สามคค มวนย” งานสมชชาคณธรรม จงหวดราชบร (ครงท 2) “มหกรรมเมองนาอย ค

คณธรรม สบสานปณธานของพอ สานตองานทพอท�า พอเพยง สามคค มวนย สจรต จต

อาสา” และงานสมชชาคณธรรมแหงชาต ครงท 8

สรปกระบวนกำรด�ำเนนงำนของ บรษท ควพ จ�ำกด ไดแก

1. การด�าเนนงานในรปแบบกองทน เชน กองทนดแลคนพการ ท�าใหเกดการดแล

อยางเปนระบบและตอเนอง

2. การด�าเนนงานโดยใชการมสวนรวม บรษท ควพ จ�ากด ด�าเนนงานโดยประสาน

หนวยงานททเกยวของทงภาครฐ และเอกชน เชน รวมกบส�านกงานสาธารณสขจงหวด

ราชบร โรงพยาบาลราชบร ส�านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดราชบร

เทศบาลต�าบลหลมดน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบล องคกรปกครองทองถน จดท�า

โครงการชวยเหลอคนพการในจงหวดราชบร

3. การใหทชวยสงเสรมคณภาพชวต และศกยภาพการเรยนรของกลมเปาหมาย

เชน โครงการอาหารกลางวน มอบทนการศกษาใหนกเรยนนกศกษา กจกรรมการมอบความ

รสนอง การพฒนาหองสมด การดแลทงผพการและครอบครวของผพการ เปนตน

4. การก�าหนดเปาหมายการด�าเนนการทชดเจนและด�าเนนการอยางตอเนอง ไม

ไดจดเฉพาะในรปแบบกจกรรม แตมการตดตามผลและการวางแผนงานตอเนอง เชน การ

วางแผนงบประมาณในการดแลและบ�ารงรกษาปาหลงจากกจกรรมปลกปา เปนตน

5. การมสวนรวมน�าเสนอผลการด�าเนนงานทงในระดบชาต ระดบจงหวด ทท�าให

เกดการแลกเปลยนเรยนรการด�าเนนงานพฒนาสงเสรมสงคม

กำรเปลยนแปลงทเกดขน ควำมสขทไดเพมขน

การด�าเนนธรกจ และการสรางความสขขนภายในองคกรของบรษทนน มาจากการ

ทบรษทมปจจยสนบสนนทส�าคญหลายปจจย ไดแก

1. การปลกฝงทศนคตทดใหแกพนกงาน ผานกจกรรมตางๆ ทจดขน เชน กจกรรม

จตอาสาตาง ๆ

2. การคดดและท�าดของพนกงาน สงผลตอความสมพนธทดตอเพอนรวมงาน เกด

เปนความรก การใหเกยรต และความหวงใยซงกนและกน ทงกบเพอนรวมงาน ชมชน และ

สงคม การท�าใหคนท�างานมความสขตงอยบนพนฐานการด�าเนนธรกจอยางมคณธรรม

3. การเปนแบบอยางของผน�า การปลกฝงทศนคตทดผานการคดด พดด และท�า

ดกบตนเองและสงคมดวยความจรงใจ มไดท�าเพอใชการประชาสมพนธหรอกจกรรมเพอ

สงคมกลบเกลอน หรอเบยงเบนความสนใจ ปจจยทงหมดนไดกลายมาเปนองคประกอบ

ส�าคญ ในการขบเคลอนองคกรใหประสบความส�าเรจมาตลอดระยะเวลาทยาวนานและจะ

ด�าเนนตอไปอยางมนคงยงยน

บทเรยนทได

จากการด�าเนนกจกรรมตาง ๆ ของบรษท ภายใตหลกการและกรอบนโยบายทง 4

ดาน จะเหนไดวา บรษท สามารถสรางกระบวนการการมสวนรวมในการขบเคลอนสงคม

คณธรรม ดวยการพฒนาจตส�านกดานคณธรรมของพนกงานในองคกรไดทง 5 ประการ คอ

1. พอเพยง คอการไมโลภ ไมเบยดเบยนผอน ไมเบยดเบยนสงคมและสงแวดลอม

2. สำมคค พนกงานในองคกรมความพรอมเพรยง กลมเกลยว ปรองดอง รวมใจ

กนปฏบตงานใหบรรลผลตามทตองการ เกดเปนผลงานอยางสรางสรรค

3. มวนย ดวยการรบผดชอบและปฏบตตามหนาทพลเมองด ปฏบตตามกฎกตกา

ขององคกร สงคม และเคารพตอกฎหมาย

4. สจรต พนกงานมความซอตรง ซอสตย ยดมนและยนหยดในความถกตองเปน

ธรรม ใชดลยพนจทถกตองในการปฏบตตอบคคลอนอยางเทยงธรรม ขบเคลอนสงคมสความ

ดงามและมธรรมาภบาลดวยการกระท�า

5. จตอำสำ คอการมจตใจและลงมอท�าดวยความรก ความสามคค เพอประโยชน

ของผอน ของสงคม ของประเทศชาตและสงแวดลอม กระท�าความดเพอความด เอออาทร

ตอคน สงคม โดยไมหวงผลตอบแทน ไมนงดดายตอการชวยเหลอสงคมและผอน ตลอดจน

มความกตญญรคณตอแผนดนและผมพระคณ

180 องคความรราชบร องคความรราชบร 181

กำรขยำยผลในอนำคต

การด�าเนนธรกจอยางถกกฎระเบยบและขอบงคบของสงคม เปนบรรทดฐานทาง

สงคมทผประกอบกจการถกบงคบและจะตองด�าเนนการตามทกฎหมายบานเมองก�าหนด

อยางหลกเลยงไมได การรกษาสงแวดลอม ตอบแทนชมชน สงคม เปนคณธรรมอยางหนง

ทจะสรางความนาเชอถอและภาพลกษณทดในการประกอบกจการ เปนการปลกจตส�านก

เรองความมวนยและความมใจรกในอาชพ บรษท ตองการเหนทก ๆ การกระท�าเพอสงคม

เปนไปโดยไมไดหวงสงตอบแทน ท�าดเพอความด หรอท�าเพอตอบสนองตอผลกระทบ มใช

เปนการท�าเพอไมใหโดนตอวา ใชการประชาสมพนธหรอกจกรรมเพอสงคมกลบเกลอน หรอ

เบยงเบนความสนใจ แทนการมงปองกน ปรบปรง แกไขทเหตและผลกระทบของเรองนน

ๆ บรษท ยงคงมความมงมนทจะสรางธรรมาภบาลใหเกดขนในองคกร และมความโปรงใส

สามารถใหองคกรตาง ๆ หรอบคคลภายนอกตรวจสอบได ทายทสดน บรษท อยากเหน

สงคมทสงบสข เพราะทกคนเปนคนดมคณธรรม

“สำมคคเปนหนงเดยว กลมเกลยว เปนพนอง เพอนพอง พงพำอำศยกน” บรษท ซพเอฟ(ประเทศไทย)จ�ำกด(มหำชน) โรงงำนผลตอำหำรสตวรำชบร

เรยบเรยงและจดทำาขอมลโดย นายนนทพล วชยดษฐ ผบรหารอาวโส บรษท ซพเอฟ(ประเทศไทย)จำากด(มหาชน)

จดเดนขององคกร

การใชค�าวา “บรษท” อาจท�าใหเกดความรสกทเปนทางการ ความสมพนธระหวาง

สมาชกภายในบรษทไดรบการคาดเดาวานาจะเปนไปตามหนาททไดรบมอบหมายเพยงอยาง

เดยว แตส�าหรบ บรษท ซพเอฟ(ประเทศไทย)จ�ากด(มหาชน)โรงงานผลตอาหารสตวราชบร

สมาชกทนมความผกพนระหวางกน “มากกวาค�าวาเพอนรวมงาน มากกวาเจานายกบลก

นอง” เพราะสมาชกของบานหลงทสองแหงน มความผกพนกนเหมอนพกบนอง ดวยการ

สราง ฉนทะ ความรกในงาน ความรกในองคกร และบรษท อยากทจะท�างานโดยไมไดตง

เปาหมายเพยงแตการท�างาน ไปอน หรอรอรบเงนเดอนไปแตละเดอน เพยงอยางเดยว ซง

สงนเอง ทท�าใหพนกงานมความสขเมอท�างานเปนผล คนมความสข สงคมโดยรวมยอมได

รบประโยชน เชนเดยวกน และเมอบคคลากรในสถานทท�างานมความสข ความสขนนกยอม

น�าไปสครอบครว ขยายออกไปสชมชน สงคมและประเทศชาตในทสด

“องคกรแหงความสข เปนองคกรทค�านงถง คนมากกวา จะค�านงถงผลก�าไร

ตอบแทน ทเปน ตวเงนเพยงอยางเดยว ซงผลทตามมานน คอท�าใหพนกงานในองคกร

ท�างานดวยความสข”

บอกเลำ กวำจะมำเปนวนน

บรษท ซพเอฟ(ประเทศไทย)จ�ากด(มหาชน) เปนหนงในสบสองบรษทของกลมธรกจ

ผลตอาหารสตวและการกอสรางในเครอเจรญโภคภณฑ จ�ากด ตงอยเลขท 80/3 หมท 8

ต.ดอนกระเบอง อ.บานโปง จ.ราชบร เรมกจการตงแตป พ.ศ. 2533 นบเปนเวลากวา 20

ปของการกอตง ปจจบนบรษทมพนกงานและคนงานรายเดอน จ�านวน 220 คน มเนอท

ประมาณ 60 ไรบรษทมยอดการผลตอาหารประมาณ 50,000 ตนตอเดอน โดยผลตภณฑ

สามารถแยกออกเปนประเภทตางๆ ได 2 ประเภท คอ

182 องคความรราชบร องคความรราชบร 183

1. แยกตำมลกษณะของอำหำร ไดแก หวอาหาร อาหารส�าเรจรปผง อาหาร

ส�าเรจรปเมดอาหารเกลด

2. แยกตำมลกษณะของสตว ไดแก อาหารไกเนอ อาหารไกไข อาหารไกพนธ

อาหารหมนม อาหารหมออน อาหารหมขน อาหารหมพนธ อาหารเปดลกคาของบรษทม

ทงของฟารมในเครอและนอกเครอ ซงเปนลกคาใน 14 จงหวดของภาคกลางและภาคใต

โดยลกคาแบงออกเปนผเลยงหรอเกษตรกร ตวแทนจ�าหนาย (Agency) และฟารมในเครอ

วสยทศน คอ การเปน “ครวของโลก” (Kitchen of the World)

พนธกจ คอ ความตองการทจะเปนผน�าในธรกจเกษตรอตสาหกรรมและอาหาร ดวย

การใหความส�าคญในการด�าเนนการดานงานวจยและพฒนาอยางตอเนอง เพอทจะมนใจ

ไดวาผลตภณฑของบรษทมคณภาพเปนทยอมรบในระดบสากล โดยมหลกการส�าคญ ดงน

1. กำรด�ำเนนธรกจโดยค�ำนงถงควำมปลอดภยและสขภำพอนำมยของผบรโภค

ตลอดจนการรกษาสงแวดลอมอนเปนประโยชนตอสงคมโดยรวม

2. กำรม งมนในกำรพฒนำสนคำและบรกำรสนคำใหมๆ ทมคณภาพและ

มาตรฐานสงดวยวทยาการและเทคโนโลยทน�าสมย อนจะยงประโยชนใหกบคคาและลกคา

ทงปวง

3. ผบรหำรและพนกงำนของบรษทจะตองท�ำงำนดวยควำมซอสตย มความรบ

ผดชอบตามหนาท มระเบยบวนย และมคณธรรม

4. ผบรหำรและพนกงำนของบรษทจะตองตระหนกถงควำมส�ำคญของกำร

จดกำรองคกร อยางมวสยทศนและยทธศาสตร เพอใหองคกรสามารถด�าเนนธรกจไดอยาง

ยงยน น�าพาประโยชนโดยรวมมาสลกคา ผถอหน พนกงาน และผมสวนไดเสยตางๆ ท

เกยวของกบบรษท ไมใชส�าเรจหรอไดผลประโยชนเพยงฝายเดยวโดยลมสงแวดลอมในการ

ท�างานหรอสงคมรอบขาง ทนมระบบการบรหารจดการทไดการรบรองคณภาพดานตางๆ

เชน ISO 9001 : 2004, ISO 14001 : 2004 และระบบ GMP HACCP ผานการรบรอง

โครงการธรรมาภบาลสงแวดลอมจากระทรวงอตสาหกรรม ไดผานการคดเลอกเปนองคกร

ตนแบบในจงหวดราชบร โครงการเสรมสรางองคกรสขภาวะโดยสภาอตสาหกรรมจงหวด

ราชบรและส�านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ ส�าหรบสงคมรอบขาง บรษท

มกจกรรมเพอสรางความสมพนธทดกบสงคมคอ มการจดตงทมชมชนสมพนธในการด�าเนน

การเกยวกบแผนงานกจกรรมรวมกบชมชนเพอส�ารวจเสยง กลน และผลกระทบทเกดขนตอ

ชมชน สวนการแกไข จะมทมเขาไปตามบานทมผลกระทบและชแจงในเวทองคการบรหาร

สวนต�าบลเกยวกบการด�าเนนการแกไข เพอใหชมชนทราบวา ขณะนโรงงานมการด�าเนน

การอยางไร ขนตอนเปนอยางไร และความคบหนาในการแกไขเปนอยางไรนอกจากน การ

สรางความสมพนธกบชมชนรอบขางยงเออประโยชนตอทงบรษทเองและชมชนดวยกลาว

คอบรษทสรางความคนเคย มกจกรรมรวมกบชมชนอยเสมอ รวมทงเปดโอกาสใหชมชนได

เขามามบทบาทในการสอดสองดแล เปดโอกาสใหชมชนไดแสดงความคดเหน สะทอนปญหา

และความผดปกตตางๆ ทเกดขนรอบๆ บรษท สงเหลานจะชวยใหชมชนไววางใจและชวย

เหลอในการแจงเหตการณผดปกตแกบรษททราบ อกทงเมอเกดปญหาขน บรษทจะมการ

ด�าเนนการแกไขเพอไมใหเกดความเสยหายทง ตอบรษท สงแวดลอม และชมชนรอบขาง

ปญหำทอยำกแก ควำมดทอยำกท�ำ

ซพเอฟ ยดมนในคณธรรม จรรยาบรรณและใชดลยะพนจอยางรอบคอบในการ

ด�าเนนธรกจ โดยได ค�านงถงความปลอดภยและสขภาพอนามยของผบรโภค ตลอดจนการ

พทกษรกษาสงแวดลอมอนเปนประโยชนตอสงคมโดยรวม การมงมนในการพฒนาสนคา

และบรการ ใหมๆทมคณภาพและมาตรฐานสงดวยวทยาการและเทคโนโลยทน�าสมย อนจะ

ยงประโยชนใหกบคคาและลกคาทงปวง ดงนน เราจงไดประกาศ คณคาหลกขององคกร 6

ประการ ทเรยกวาซพเอฟเวย (CPF Way) อนเปนพฤตกรรมพนฐานขององคกร ทจะท�าให

พนกงานทกคน มสวนรวมแรงรวมใจกนสรางธรกจเพอใหบรรลเปาหมายทตงไว

จากการส�ารวจของ เวปไซด จดหางาน กระทรวงแรงงาน พบวามลกจางรอยละ

62 ไมมความสขในการท�างาน เหตผลของการไมมความสขนนมหลายประการดวยกน ทง

จากปญหาครอบครว ปญหาดานสขภาพ หนนอกระบบ สภาพแวดลอม ตลอดจนปญหาใน

สถานทท�างาน เปนตน และคงมพนกงานในโรงงานผลตอาหารสตว CPF อยจ�านวนไมนอย

ทก�าลงเผชญ ความทกขยากล�าบาก ใชชวต โดดเดยว เพยงล�าพง ท�าใหจตใจไมมความสข

ขาดความสมดลยของการใชชวต และการท�างาน เพราะค�านงถงความสมดลยของการใชชวต

และการท�างานของพนกงานทกคนทเปนเสมอน หนงสมาชกในครอบครว สขหรอทกขของ

พนกงานกเหมอนสขและทกขของบรษท ซพเอฟ ตระหนกดวาทรพยากรบคคล เปนองค

ประกอบทมความส�าคญอยางยง ตอความส�าเรจในการด�าเนนธรกจ ของบรษทการมคานยม

และพฤตกรรมการท�างานทด และเหมาะสมเปรยบเสมอนพลงผลกดน ใหบรษทเดนไปสเปา

หมายทก�าหนดไวอยางมประสทธภาพ

184 องคความรราชบร องคความรราชบร 185

กระบวนกำรพฒนำ 1) สรำงกำรรบรรวมกน

การปลกฝงแนวความคดทงเรองซพเวย วสยทศนและพนธกจนน บรษทจดใหมคมอ

จรยธรรมส�าหรบพนกงาน ซงจะเนนเรองคณธรรมจรยธรรมในการท�างาน การปฏบตหนาท

ความซอสตยหรอความปลอดภยส�าหรบผมสวนเกยวของตางๆ ไมวาจะเปนพนกงาน ลกคา

และชมชนใกลเคยง รวมไปถงสทธประโยชนทพนกงานทกคนพงไดรบ ซงคมอนเปนเครอง

มอสอสารชนดหนงทชวยใหการด�าเนนงานของทนเปนไปตามเปาหมายทวางไว โดย

รายละเอยดของ ซพเวย ดงน

คำนยมองคกร (Corporate Value) ของซพเอฟ หรอ CPF Way เปนกรอบ

พฤตกรรมอนพงประสงคทพนกงานทกคนควรปฏบตใหสอดรบกบเปาหมายขององคกร ท

จะผลตอาหารทเนนคณภาพตามความตองการของลกคาทวโลก และใหบรการในระดบ

มาตรฐานสากลตามวสยทศนขององคกรนนคอ “การเปนครวของโลก” ดงนน การประเมน

กรอบความสามารถจงเปนการประเมนวา ผปฏบตงานไดแสดงออกถงพฤตกรรมทสะทอน

กรอบความสามารถทควรจะเปนในต�าแหนงงานนน ๆ หรอไม

2) ก�ำหนดแนวทำงรปธรรม

โดยจดท�าในรปแบบของ พจนานกรมกรอบความสามารถ (Competency Dictio-

nary) พจนานกรมนจะอธบายถงพฤตกรรมทสะทอนกรอบความสามารถแตละเรอง ซงจด

แบงตามระดบขดความสามารถ (Proficiency Level) เปน 4 ระดบ ไดแก ขนพนฐาน (Basic

Level) ขนกลาง (Intermediate Level) ขนกาวหนา (Advance Level) ขนเชยวชาญ

(Expert Level) การบรหารจดการของบรษทอยภายใตกรอบการบรหารจดการใหญทเรยก

วา “ซพเอฟเวย” (CPF Way) ซงเปนคณคาหลก 6 ประการ ไดแก

1. สำมประโยชนสควำมยงยน (ตอประเทศ ประชำชน และบรษท) Three

Benefits to Sustainability การด�าเนนธรกจและกจกรรมทางสงคมตามหลกปรชญา

การท�างานของบรษท ซงหมายถงการประพฤตปฏบตตนเปนคนด เปนสถาบน (ครอบครว)

ทด เปนองคกรทด เปนตวอยางทด มงกระท�าแตความดเพอประโยชนของแผนดน ยดหลก

“หนาท” การเปนพลเมองด เปนทตง ดวยการด�าเนนธรกจทมการแขงขนอยางเสมอภาค

2. ท�ำเรวและมคณภำพ Speed & Quality การสรางความสมดล (Balance)

ระหวางความเรว (Speed) และการมคณภาพ (Quality) ไดอยางเหมาะสมลงตว โดยการ

ปฏบตงานเชงรกและตดสนใจอยางถกตองเหมาะสม ทนทวงท กอใหเกดการสรางความ

ส�าเรจสงสดตองานและองคกรโดยรวมจนสามารถชนะผอนได ซงจะสงผลใหองคกรมความ

ไดเปรยบเชงการแขงขน

3. เรองยำกใหเปนเรองงำย Simplification การศกษา วเคราะหงาน เพอน�าไป

สการสราง

ปรบปรงพฒนาระบบ กระบวนการ ขนตอนการปฏบตงานใหมความงาย สะดวก

ตอการปฏบต และการเรยนรของบคลากร ตลอดจนการจดตงระบบและวธการท�างานเปน

มาตรฐาน เพอลดขนตอนทยงยาก ซบซอน และแกไขปญหาทเกดขนจากงาน โดยมงการ

เพมประสทธภาพและประสทธผลอยางตอเนอง ใชเวลาและทรพยากรนอยลง

4. ยอมรบกำรเปลยนแปลง Adapt to Change มความเขาใจ เหนความจ�าเปน

พรอมรบ และยอมรบการเปลยนแปลงดานตาง ๆ ทจะเกดขนในองคกร โดยใหความรวมมอ

มสวนรวม และสนบสนนกจกรรมตาง ๆ ทจะเกดขนตามมา รวมทงสามารถวเคราะหแนว

โนมการเปลยนแปลงในระดบหนวยงาน องคกร และระดบอตสาหกรรม เพอก�าหนดแผน

งานรองรบการเปลยนแปลง ซงน�าไปสการเจรญเตบโตขององคกรอยางยงยน

5. สรำงสรรคสงใหม Innovation คดรเรม สรางสรรค ในสงใหมทมแนวโนม

ความเปนไปไดบนพนฐานของการบรหารความเสยงทเหมาะสม โดยการเปดใจ แสวงหา

ขอมล ความร เทคนค และ/หรอเทคโนโลยตาง ๆ น�ามาทดลองปฏบตใหเกดผลจรง เพอ

ใหเกดการเปลยนแปลง ปรบปรง พฒนาการด�าเนนงาน และ/หรอบรหารงาน รวมถงตอ

ยอด สงเสรมใหมการน�านวตกรรมไปด�าเนนการทวทงองคกรอยางเปนรปธรรมและตอเนอง

6. มคณธรรมและควำมซอสตย Integrity & Honesty เปนผทมความมงมน

ยนหยด และสงเสรมในการปฏบตตนอยางมคณธรรมและความซอสตย รจกตอบแทนบญคณ

โดยประพฤตปฏบตตนดวยความซอสตยสจรต พดจรงท�าจรง ตรงไปตรงมา มความจรงใจ

ไมคดคดทรยศ ไมคดโกง ไมหลอกลวง มระเบยบวนยตอทงกฎระเบยบขอบงคบ กฎหมาย

ศลธรรม ประเพณ และจรยธรรมขององคกร รวมทงเปนผทมคณธรรม มความเมตตากรณา

โอบออมอาร หวงด เหนอกเหนใจ จรงใจ ปฏบตหนาทโดยปราศจากอคต ไมใชอ�านวจหนาท

เพอประโยชนสวนตน หรอขมเหงรงแกผอน รจกตอบแทนบญคณของผมอปการคณในทาง

ทถกครรลองคลองธรรม

186 องคความรราชบร องคความรราชบร 187

3) น�ำมำใชในกำรบรหำรทรพยำกรบคคล

บรษทถอวางานดานทรพยากรบคคล ปจจยส�าคญอยางยงในการขบเคลอนองคกร

เมอก�าหนดซพเวยเปนสมรรถนะหลก (Competency) แลว บรษทไดใหความส�าคญในการ

ขบเคลอนผานงานทรพยากรบคคล โดยจดใหมการดแลดงน

1. ดานการพฒนาความสามารถ

- การใหโอกาสในการเรยนรและพฒนาศกยภาพของตนเอง การเรยนรเปนสง

ทส�าคญตอการเจรญเตบโตในหนาทการงาน เนองจากความรทไดรบในดาน

ตางๆ ทงการเรยนรเกยวกบหนาทโดยตรง และการเรยนรเกยวกบเรองทเปน

ตวสนบสนนการปฏบตหนาท การใหโอกาสในการเรยนรและพฒนาตนเองของ

ราชบรอาหาร สามารถแบงออกได 3 ประเภท ไดแก

ประเภทแรก คอ การอบรมทจดใหส�าหรบพนกงานแตละต�าแหนงงานตามปกต ซง

การอบรมจะขนอยกบระดบและหนาทของพนกงาน

ประเภททสอง คอ การอบรมตามความตองการของพนกงาน การอบรมนจะจดขน

เมอพนกงาน มความตองการทจะเรยนเกยวกบหลกสตรนนๆ ถามจ�านวนมาก บรษทจะจด

หลกสตรอบรมให แตถามพนกงานใหความสนใจไมมาก บรษทจะพจารณาความจ�าเปนหรอ

ความส�าคญเปนกรณๆ ไป

ประเภททสำม คอ การสนบสนนใหไดรบการศกษาตอ เชน การเรยนตอในระดบ

ปรญญาตร พนกงานทท�างานกบบรษท บางคนจบการศกษาสงสดในระดบมธยมศกษาตอน

ปลายและประกาศนยบตรวชาชพชนสง บรษทจะเปดโอกาสใหศกษาตอในระดบปรญญา

ตร โดยเอออ�านวยเรองเวลาให สามารถไปเรยนไดโดยไมหกเงนเดอน แมเวลาเรยนตรงกบ

เวลางาน

- สวสดการและคาตอบแทน สวสดการทบรษทจดใหพนกงาน บรษทจดสวสดการ

ใหพนกงานโดยครอบคลมพนกงานทงหมด ไดแกคารกษาพยาบาลรวมถง

ครอบครว ประกนอบตเหต ประกนชวต มหอพกหรอบานพก ส�าหรบพนกงาน

ทไมไดอยในพนท ถาหากเปนพนกงานทไมไดอยบานพก อาศยอยในพนทจงหวด

ราชบร แตอยหางไกลจากบรษท กจะบรการจดรถรบสงให แตจากการส�ารวจ

ไมพบวามพนกงานอาศยอยไกลจากบรษทในกรณทพนกงานตองเดนทางไป

ปฏบตหนาทตางจงหวดจะมคาพาหนะให นอกจากน พนกงานทปฏบตงานอย

ตางจงหวดจะไดรบเบยกนดาร ซงขนอยกบระดบของพนกงาน การจดสวสดการ

จะเนนการเอออ�านวยความสะดวกในการด�าเนนชวตของพนกงานไดเปนอยางด

- การเลอนขน สายอาชพ (Career Path) และคาตอบแทน (Salary) ถอไดวาเปน

สงประกน

ความมนคงในชวตการท�างานของพนกงานไดเปนอยางด ส�าหรบทนมการก�าหนด

คาตอบแทนไวเปนทนาพอใจของพนกงาน และมการวางสายอาชพไวอยางชดเจน “..เรอง

ของโครงสรางความเจรญเตบโต เรองของผลการท�างาน และสายอาชพมการวางโครงสราง

และมเปาหมายอยางชดเจน ถาโครงสรางเปดหรอต�าแหนงวางและพนกงานท�าผลงานได

อยางเหมาะสม กสามารถกาวขนสต�าแหนงทสงกวาได...”

2. ดำนกำรพฒนำควำมด ควำมสข

- ชวงเวลาทใชในการท�างานนบวามมากทสดเมอเทยบกบกจกรรมอนๆ ทเรา

ท�าในแตละวนความสขในองคกรหรอความสขในการท�างานจงเปนสงทมความส�าคญมาก

ตามไปดวย ถามความสขกบการท�างาน งานกประสบความส�าเรจดวยเชนกน ความสขของ

แตละคนตางกมมมมองทแตกตางกนออกไปบาง ส�าหรบราชบรอาหารกเชนเดยวกน หลาย

คนหลากสข แตกมมมทมาบรรจบกน และสามารถหลอมรวมเปน “สขแบบราชบรอาหาร

สตว” ไดรายละเอยด ดงน

“...ความสขในการท�างาน คอ การไดเหนพนกงาน คนงาน ผรบเหมา ผมสวน

เกยวของทกฝายทงในและนอกโรงงานยมได...”

“...ความสขในการท�างานคอ การท�างานทเกดจากการมคณธรรม...การยอมรบซง

กนและกนระหวางพนกงาน การไดรบการยอมรบจากบคคลภายนอก...การแลกเปลยน

ประสบการณและแบงปน ปญหาระหวางหนวยงาน...และความสามคคในองคกร...”

“...ความสขในการท�างานคอ การมน�าใจใหแกกนและความเออเฟอเผอแผจากเพอน

รวมงาน รวมถงการใหก�าลงใจและค�าแนะน�าของผบรหารดวย...”

“...ความสขในการท�างานคอ การท�างานเปนทม มความสามคค ไมใชท�าคนเดยว

ทกคนใหค�าปรกษากนและกน ไมเกยงวางานเรางานเขา ทกคนรวมกนคดตดสนใจ...รวมทง

มกจกรรมคลายเครยด เชน กจกรรมมมกาแฟ ใหพวกเราไดพดคยได น�าปญหาจากพวกเรา

ไปแกไข และกจกรรมปลกปา...”

188 องคความรราชบร องคความรราชบร 189

“...ความสขในการท�างานคอ ความรสกทมาจากความสามคค การท�ากจกรรมรวม

กน...”ความสขของราชบรอาหารสตว ถอไดวาเปน “ความสขทมาจากการยม” ยมใหงาน

ทท�า ยมใหเพอนรวมงาน เจานายยมใหพนกงาน พนกงานยมใหเจานาย และทกคนใน

องคกรยมใหผมสวนเกยวของภายนอกองคกรดวย” การยมทน ไมใชเพยงแคการแยมรม

ฝปากออกใหเหนฟน เพยงอยางเดยวแตหมายถงการหยบยนมตรภาพ ความชวยเหลอ ค�า

แนะน�า ความมน�าใจใหกนและกน ซงสงเหลานไดหลอมรวมอยในกระบวนการท�างาน จน

กลายเปนวฒนธรรมองคกรของทน

4) กำรก�ำหนดกจกรรมโครงกำรรองรบ

ประกอบดวยกจกรรม/โครงการยอยๆ หลากหลายรปแบบดวยกน ไดแก

- การใหค�าปรกษา เมอเกดปญหาในการท�างาน พนกงานสามารถปรกษาหรอขอ

ค�าแนะน�าจากผบรหารไดโดยตรง นอกจากน ยงมการจดเวทททกคนสามารถ

แลกเปลยนปญหาและเรองราวความรตางๆ ไดซงเรยกวา “สภากาแฟ” สภา

กาแฟนจะจดขนประจ�าอยางนอยเดอนละหนงครงผ บรหารจะเขารวมทก

ครงเพอรบฟงปญหาตางๆ ทงจากพนกงานและจากชมชน การเขารวมสภา

กาแฟสามารถเขารวมไดงายๆ ถาเปนพนกงานในบรษท เพยงแคตดตาม

ขาวสารตามประกาศททางบรษทจดไว กสามารถเขารวมตามวนและเวลาได

เลย ส�าหรบชมชนบรษทจะใชเวทองคการบรหารสวนต�าบลเปนสวนชวยใน

การ ประชาสมพนธสวนบรรยากาศในสภากาแฟ เปนบรรยากาศทเปนกนเอง

ไมเปนทางการ เปนเวทททกคนทเขารวมสามารถเสนอปญหาทเกดขน และ

แนวทางแกไขปญหาได นอกจากน ยงมการตดตามประเมนผลการด�าเนนการแก

ปญหาดวย บางครงการพดคยกนในสภากาแฟ ผบรหารยงมของรางวลส�าหรบ

ผทแจงขาวสาร หรอเสนอแนวทางการแกไขปญหาแกทางบรษทดวย เชน การ

แจกไขไก เปนตน

- การทานอาหารรวมกบผบรหาร แบงออกเปนสองลกษณะคอ การทานอาหารใน

โอกาสทว ไป คอทกคนสามารถทานอาหารรวมได ซงจะมประมาณเดอนละหนง

ครง และการทานอาหารกบผบรหารในฐานะพเศษหมายถง บรษทเปดโอกาสให

กบผทมความสามารถโดดเดน สามารถสรางผลงานหรอนวตกรรมใหมๆ ไดทาน

อาหารรวมกบผบรหารอยางใกลชด

- การรวมกจกรรม โดยปกตบรษทจะจดกจกรรมขนหลายกจกรรมในแตละป เพอ

เปนการสรางความสามคคและเปนการผอนคลายส�าหรบพนกงาน เชน กจกรรม

กฬาส กจกรรมวนปใหมกจกรรมของชมรมตางๆ การเยยมบานพนกงาน เปนตน

แมวางานของผบรหารจะมมาก แตผบรหารจะจดเวลาเขารวมกจกรรมเสมอ เพอ

สรางความสมพนธทดกบพนกงาน

- การจดท�าโครงการ “Happy Feed Mill หรอโรงงานผลตอาหารสตวแหงความ

สข กลมธรกจ ผลตอาหารสตวและการกอสรางสตวบก โดยคณวโรจน คมภระ

รองกรรมการผจดการบรหาร สายธรกจผลตอาหารสตวบก ผลกดนใหเกดขน

ดวยเหตผลทวา “การสรางองคกรแหงความสขอยางยงยนนนตองเรมจากคน

มากกวาเรมตนจากเงน” ดงวสยทศนของทานประธานธนนท เจยรวนนท ท

ตองการใหผบรหาร และหนวยงานตางๆในเครอเจรญโภคภณฑ ชวยกนดแล

พนกงานของตนใหด แลวออกไปชวยเหลอตอบแทนสงคมภายนอก เพอจด

กจกรรมปรบปรง การท�างานในโรงงาน ใหกบบคคลากรเรามความสขกบการ

ท�างานมากขน โดยสนบสนนและด�าเนนกจกรรม ภายใต 5 ชมรมหลก ไดแก

1. ชมรมสขภาพ “สขภาพจตด สขภาพกายด ท�างานมความสข” ชมรมสขภาพ

เปนชมรมทดแลเรองการจดกจกรรมเพอใหพนกงานมสขภาพทด ไดแก การออกก�าลงกาย

การใหค�าแนะน�าดานการลดน�าหนก เปนตนสงเสรมใหพนกงานมสขภาพทแขงแรง ทงกาย

และใจ ดวยการลด ละ เลก สงทเปนโทษตอรางกาย รบประทานของทมประโยชนนและ

ออกก�าลงกายอยางถกวธ โดยเรมจากแนวคดคณบญชย โชตเรองประเสรฐ ตงแตป 2538

ทตองการใหพนกงานเลกสบบหร สงผลใหโรงงานผลตอาหารสตวบกเปนโรงงานปลอดบหร

2. ชมรมศาสนา “คดด ปฏบตด ทกชวมความสข” สงเสรมใหพนกงานเปนคนด ม

คณธรรม และจรยธรรมโดยไมแบงแยกศาสนา เนนสงเสรมสขภาพใจใหเขมแขง และมทพง

ทางใจ เปดโอกาสใหพนกงาน ไดมโอกาสฟงธรรม และท�ากจกรรทางศาสนา รวมกบผบรหาร

และเพอนพนกงาน กจกรรมนจงเปรยบเสมอน การยกวดมาไวในโรงงานโดยผานกจกรรม

ตางๆ เชนการบรรยายธรรมะในโรงงาน กจกรรมไหวพระเกาวด กจกรรมท�าบญตกบาตร

กจกรรมสวดมนตทกวนพระในชวงเขาพรรษา โครงการ งดเหลา เขาพรรษา เปนตน

3. ชมรมรกครอบครว “รกงาน รกองคกร รกครอบครว” สงเสรมใหพนกงาน

มครอบครวทอบอน มนคง ทางโรงงาน จงไดจดกจกรรมเพอ สงเสรมความรกและความ

ผกพนใหกบครอบครวพนกงาน ผานกจกรรมตางๆ ไดแก กจกรรมวนเดก กจกรรมวนแม

เพอแสดงความกตญญ ส�านกในบญคณของบพการ กจกรรมท�าบญตกบารต และ อวยพร

190 องคความรราชบร องคความรราชบร 191

วนเกดพนกงาน ในเดอนเกดของพนกงาน กจกรรมแรลลครอบครว เปนตน

4. ชมรมออมทรพย “ออมทรพยตงแตวนน มใชในวนหนา” สงเสรมใหพนกงาน

รจกใชเงน ไมสรางหนสนและรจกการออมเงนเพออนาคต จากปญหาพนกงานมหนสนลนพน

ตว ชมรมออมทรพย จงเชญวทยากรจากตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยมาใหความร เรอง

การบรหารเงน รจกใชจายอยางพอเพยง การท�าบญชครวเรอน ท�าใหทราบถงหนสน ของ

พนกงานในชมรม และหาวธการชวยเหลอปลดหนใหกบพนกงาน โดยมกจกรรมตางๆ ไดแก

- เปลยนหนนอกระบบใหกลบมาอยในระบบ จงเกดเปน โครงการ”ปลดหนให

กบพนกงาน ผานสนเชอ โครงการธนาคารประชาชน ซงไดรบความรวมมอจาก

ธนาคารออมสน ผานสนเชอ โครงการธนาคารประชาชน โดยเนนอตราดอกเบย

เพยงรอยละ 6 ตอป ชวยลดการช�าระหนนอกระบบของพนกงาน ท�าใหพนกงาน

ช�าระหนเพยงชองทางเดยวกบธนาคารออมสนเทานน

- สงเสรมใหพนกงานมรายไดเพม สะสมเปนเงนออมใหพนกงานในรปแบบสหกรณ

ออมทรพย ท�าใหสมาชกมรายไดเสรม เบยสะสมเปนเงนออมอกทางหนงใหกบ

พนกงาน ในรปแบบสหกรณออมทรพย โดยการผลตสนคาจ�าหนายในโรงงาน

เชน เครองดมเพอสขภาพ แซนวสอาหารเชาเพอสขภาพ เปนตน

- สงเสรมใหความรเรองอาชพเสรมเพอใชประกอบอาชพหลงเกษยณอายงาน เชน

การปลกผกปลอดสารพษ การเพาะเหน การชงชาและกาแฟ

5. ชมรมบ�าเพญประโยชน “ท�าดเพอสงคม ยดถอความถกตอง ปกปองชอเสยง

บรษท” ตามคานยมขององคกร 3 ประโยชนสความยงยน Happy Brain Heart Society

โดยมกจกรรมตางๆไดแก

- โครงการโรงเรยนวนเสาร เพอชวยกนดแลบตรหลานของพนกงานอกทงเสรม

สรางความร ใหแกบตรหลานอกดวย

- กจกรรมเพอนชวยเพอน โดยทางชมรมจะมการส�ารวจวามพนกงานในหนวยงาน

ใดบาง ขาดแคลนในเรองตางๆ กอนท�าการออกเยยมบานพนกงานและใหความ

ชวยเหลอ รวมถงกรณทเกดเหตฉกเฉน เชนเพลงไหมหรอบคคลในครอบครวของ

พนกงาน ทเจบปวยรนแรง จะมการระดมทนชวยเหลอ เชน การจดจ�าหนายเสอ

การรบบรจาคเพอนพนกงานการระดมแรงปรบสภาพแวดลอม ของทพกอาศย

ของเพอนพนกงานเปนตน

กำรเปลยนแปลงทเกดขน ควำมสขทเพมขนของรำชบรอำหำรสตว

ระยะเวลาการท�างานของพนกงานทยาวนานหลายป เปนเรองทดงดดใหสนใจในการ

บรหารจดการของบรษทไดเปนอยางด วามการบรหารจดการทสามารถสรางความผกพน

(Engagement) และท�าใหพนกงานมความสขกบการท�างานกบทนไดอยางไร การสมภาษณ

คนทท�างานในองคกรแหงนท�าใหไดค�าตอบทคลายขอสงสยได ซงมรายละเอยดดงน

“สขจำกควำมเปนกนเองของผบรหำร” ความเปนกนเองเปนสงทชวยลดชอง

วางระหวางเจานายกบลกนอง และเปรยบเสมอนน�ามนหลอลน ในกระบวนการท�างาน ซง

สามารถท�าใหงานด�าเนนไปดวยด

“ หากผบรหารไมใหก�าลงใจ ไมใหค�าแนะน�าเราจะไมมความสข การท�างานทกท

มอปสรรค ขนอยกบตวเรา ผบรหาร และการใหความชวยเหลอแกปญหาอปสรรคแกเรา

ส�าหรบทน ผบรหารใหค�าแนะน�าแกเรา ไมปดกน คอมอบหมายงาน หนงงานให ไมใช คด

เอง ท�าเอง จะใหค�าแนะน�าแกเราวาจะท�าอะไรบาง สงไปอบรม ใหดงาน ไมปดกน ”

“สขจำกเพอนรวมงำน” การท�างานใดงานหนงไมสามารถด�าเนนการใหเสรจ

สมบรณไดโดยล�าพง ตองมการท�างานรวมกน มการตดตอประสานงานกบผอนอยเสมอ

การมสมพนธภาพทดระหวางเพอนรวมงานจงเปนปจจยหนงทสรางความสขใหเกดขนใน

การท�างานได ส�าหรบราชบรอาหาร พนกงานทกคนสามารถปรกษากนได ชวยกนแกไขเมอ

เกดปญหาขน รวมทง ชวยกนท�างานใหส�าเรจลลวงไปดวยด ไมเกยงวาเปนหนาทของใคร

รวมทง เมอเหนเพอนรวมงานเครยดกจะชวยกนพดหรอสรางบรรยากาศทผอนคลายใหกน

“สขดวยกจกรรมสมำนฉนท” การสรางความผกพนหรอความสมานฉนทใหเกด

ขนในองคกรบางครงตองมตวเชอมทดหนงในนนคอ กจกรรมททางบรษทไดจดขน ราชบร

อาหาร ไดจดกจกรรมขนหลากหลายเพอเปนตวเชอมใหพนกงานรวมกนท�าในระยะแรกๆ

ของการจดกจกรรมพนกงานเขารวมไมมาก แตเมอมการประชาสมพนธและจดงานไปไดสก

ระยะ พนกงานเขารวมกจกรรมมากขน เพราะเหนประโยชนของการรวมกจกรรม อกทงได

ผอนคลายความเครยดจากการท�างานดวย เชน สภากาแฟ กจกรรมกฬาสกจกรรมวนปใหม

กจกรรม Big Cleaning Day การจดกจกรรมตางๆ นน ผบรหารมกจะเขารวมเสมอเพอเปน

ก�าลงใจและเปนการชกจงพนกงานใหเขารวมไดโดยออมดวย

192 องคความรราชบร องคความรราชบร 193

“โรงงำนผลตอำหำรสตวแหงควำมสข” ผลการด�าเนนกจกรรม โครงการ Happy

feed mill สงผลใหเกดความสขรอบดาน ทงดานสขภาพ ทโรงงานผลตอาหารสตวบกเปน

โรงงานปลอดบหร ดชนมวลกายของพนกงานลดลง 6.4 % มสถตการมาท�างานดขน การ

เขารบการรกษาพยาบาลทหองพยาบาลลงลง 9.4% ดานคณธรรมจรยธรรม โดยทสงผลให

มกจกรรรมทางศาสนาเพมขน 26 กจกรรม ผเขารวมโครงการงดเหลาเขาพรรษามจ�านวน

46.6% ของผดมแอลกอฮอล ดานครอบครวโดยมกจกรรมสงเสรม ความรก ความผกพน

เพมขน 7 -12 % ดานการออม ชวยลดการช�าระหนนอกระบบของพนกงานจากรอยละ 20

ตอเดอนหรอรอยละ 240/ป เหลอเพยงรอยละ 0.5 ตอเดอนหรอรอยละ 6 ตอป ภาระหน

สนของพนกงานลดลง เงนออมเพมสงขน เปนตน

“ตลอดระยะเวลา 5 ป ทด�าเนนโครงการ Happy Feed Mill หรอโรงงานอาหาร

สตวแหงความสข ท�าใหพนกงานทเขารวมโครงการ มชวตและความเปนอยทดขน มความสข

ในการท�างาน และกลบมามรอยยมไดอกเชน ดงเชน เสถยร ค�าเหมา จากคนรกเหลา กลาย

เปนคนเกลยดเหลา และไดรบครวกลบคนมา” อดร และอทย บญเกด

“สขดวยกำรใหของผบรหำรและบรษท” “...ทนมความมนคง ความรก มาท�างาน

แลวมความสข มาจากบานไมใชไมอยากท�างาน เพอนรวมงานและผบรหารมความเปนกนเอง

ท�างานอยางเปนพเปนนอง ตรงนพวาองคกรใหกบพมากทสดแลว”

ค�ากลาวขางตนสามารถยนยนถง “ความสขหรอการให” ทพนกงานไดรบจากผ

บรหารและจากองคกรไดเปนอยางด “การให” ของราชบรอาหารสตว ความสขของราชบร

อาหารมหลายเสนทางทคขนานกนไป แตละเสนทางยงมเสนทางยอยๆ อกหลายสาย ซง

เปรยบเสมอนเปนความสขทรวมตวกนเปนหนงเดยวอยางแขงแกรงเพอเปนแรงผลกดนใน

การสรางความส�าเรจใหแกองคกร

ควำมประทบใจกบองคกร

ความสขหรอรอยยม เมอเกดขน ณ ทใดทหนง ยอมหมายถงมความประทบใจ ม

ความรสกดๆเกดขน แตหลายครง กไมสามารถบรรยายออกมาเปนเหตการณได เพราะ

ความประทบใจนนมาจากการด�าเนนชวตตามปกต หรอเปนเรองทไมไดมความหวอหวา แตก

ท�าใหประทบใจอยางไมรลม ความประทบใจทเกดกบทนนนสามารถรบรไดจากค�าพดเหลาน

“ประทบใจพนกงานทเปนก�าลงส�าคญในการผลกดนองคกรใหประสบผลส�าเรจ ทก

คนใหความรวมมอด มการตอบรบการท�ากจกรรม และประทบใจเรองอนๆ ไมวาจะเปน

หนวยงานสนบสนน หนาราน ฝายขาย ทกสวนตางท�างานกนเปนทมไมไดแบงพรรคแบง

พวก ท�างานเปนพเปนนอง ผมถอวาเปนนองกวา พๆ ใหค�าแนะน�าค�าสอนอยางดทกคน

เปนพผมหมด”

“...ความประทบใจอนดบแรกคอ การไดอยในองคกรใหญ อนดบทสอง ซพเปด

โอกาสในกบคนทสามารถแสดงศกยภาพความสามารถของตน ไดรบโอกาสไปอยท โรงงาน

ผลตอาหารสตวปกธงชย ผมสามารถหาคน สามารถหาระบบเขามาใช มสวนรวมกบซพ และ

อกเรองคอสวสดการ การประเมนผลของทนมความยตธรรม...”

“…ประทบเพอนรวมงานและผบรหารระดบฝายทกคน คอประทบใจผบรหารให

ความเมตตากบเรา คอพเขามาชพ ใชวฒ ม.6 เขามาเปนคนงานประจ�าและ ผบรหารใหพ

ไปเรยนตอจนจบระดบปรญญาตร ซงถอเปนความภมใจของครอบครว เพราะในครอบครว

ไมมใครจบระดบปรญญาตร พเปนคนเดยวทท�าได เมอจบแลว ทนใหพเลอนเปนพนกงาน

และไดสวสดการเพมมากขนจากเปนคนงานประจ�า ผบรหารสนบสนนเรองเวลาเรยน...”

“...ประทบใจทกคนใหความชวยเหลอ ทกคนไมเครยด มกจกรรมใหเราท�าอยเรอยๆ

ประทบใจทผบรหารใหไปเรยนตอ เพราะเขามา วฒ ปวส. และไปเรยนตอตอนเยนจนจบ

ปรญญาตร...”

“...ประทบใจทผบรหารใจกวาง อยางกรณมปญหาเรองเงนทอง หรอเคลยรคาใช

จายไมทนเกยวกบการจดกจกรรมในงานตางๆ ผบรหารกออกใหกอน ใหความไวใจพนกงาน

และคอยน�าเงนมาคนทหลง รสกถงความใจกวางของผบรหาร...”

ความประทบใจทเกดขนในราชบรอาหารสตว เมอพจารณาแลวจะเหนไดวา สวน

ใหญมาจากปฏสมพนธระหวางบคคลหรอระหวางเพอนรวมงาน ไมวาจะเปนการชวยเหลอ

ใหค�าปรกษากนในการปฏบตหนาท ความมน�าใจระหวางเพอนรวมงาน ยงรวมไปถงความ

โอบออมอาร และความเอาใจใสจากผบรหารดวย

บทเรยนทได ปจจยควำมส�ำเรจ

ความส�าเรจขององคกรหนงๆ คงไมสามารถเกดขนไดเองโดยอตโนมต ตองมปจจย

ทคอยขบเคลอนใหองคกรหรอพนกงานในองคกรนนท�างานรวมกนได และรวมกนผลกดน

ใหองคกรกาวไปถงเปาหมายทวางไว ราชบรอาหารสตว ถอไดวาเปนอกองคกร ทประสบ

ความส�าเรจ จากระยะเวลาการกอตงกวา 20 ป เปนตวเลขทสามารถพสจนความมนคงและ

ความส�าเรจได ถาหากองคกรมการบรหารจดการทไมด กไมสามารถน�าพาใหกจการผานชวง

194 องคความรราชบร องคความรราชบร 195

เวลาทยาวนานถงสองทศวรรษมาได ปจจยทเอออ�านวยใหองคกรแหงนประสบความส�าเรจ

จนถงปจจบนได มดงน

1. ผบรหำร หมายรวมถง การก�าหนดนโยบาย เปาหมายหรอทศทางการด�าเนนการ

ตางๆ สงเหลานถอเปนปจจยทส�าคญปจจยหนง เปรยบเสมอนเปนหางเสอเรอ เมอผบรหาร

เหนดวยและใหการสนบสนน กถอเปนการเรมตนทดส�าหรบราชบรอาหารสตว นอกจากผ

บรหารจะก�าหนดนโนบายหรอเปาหมายโดยรบฟงความคดเหนจากพนกงานแลว ผบรหาร

ยงใหความรวมมอในการรวมกจกรรมทสนบสนนความส�าเรจขององคกรดานอนๆ ดวย

เชน การเขารวมกจกรรมการผอนคลายความเครยดการใหความเปนกนเองกบพนกงาน

เปนตน นอกจากนการรบฟงความคดเหนหรอปญหาอปสรรคจากพนกงาน ตลอดจนการ

ใหการเอาใจใสดวยการแกปญหาและตดตามผลการด�าเนนการตางๆ นบเปนสงทกระตน

ใหพนกงานมก�าลงใจในการท�างาน และเกดความผกพน (Engagement) กบองคกร เพราะ

นเปนการแสดงใหเหนวาเสยงพนกงานมคาตอองคกร เสยงของพวกเขาไดรบการตอบรบ

และทกปญหาไดรบการแกไข ดงนน ผบรหารจงเปนปจจยทส�าคญอยางยงในการขบเคลอน

องคกร

2. พนกงำนและสมพนธภำพในทท�ำงำน ความโดดเดนของราชบรอาหารอยท

ความสามคคเปนหนงเดยวกน ขอมลจากการสมภาษณแสดงใหเหนถงการท�างานเปนทม

ชวยกนท�างาน ไมเกยงงานกน เมอมปญหาทกคนรวมมอกนแกปญหา เมอเพอนรวมงาน

เครยดกชวยกนพดหรอหาวธท�าใหเพอนสบายใจ ซงเปนการท�าใหงานด�าเนนตอไปได โดย

ไมเกดผลกระทบตอระบบการท�างาน ทนใหความส�าคญกบพนกงาน เพราะพนกงานคอผ

ทน�านโยบายมาปฏบต เมอพนกงานรวมกนท�าหนาทของตนอยางเตมท งานกประสบผล

ส�าเรจตามเปาหมาย

3. เครองมอในกำรท�ำงำน ระบบการบรหารจดการ ปจจบนมระบบทเอออ�านวย

ใหการท�างานสะดวกรวดเรวและมความปลอดภยมากขน นอกจากน การแขงขนทางธรกจก

มากขนตาม การน�าเทคโนโลยททนสมยเขามาใชจงเปนเรองทหลกเลยงไมได ราชบรอาหาร

กไมไดละเลยขอน มการน�าระบบการบรหารจดการตางๆ เขามาใช เพอเปนตวควบคม

คณภาพ เพมความปลอดภยในการท�างานเพมความปลอดภยตอผมสวนเกยวของตางๆ รวม

ทง ปลอดภยตอสงแวดลอมดวย ระบบเหลานน ไดแกISO 9001 : 2005, ISO 14001 : 2004

ระบบ GMP&HACCP SHE MS CSR DIW Continuous Award 2017 อตสาหกรรมสเขยว

ระดบ 3 องคกรสงเสรมคณธรรมภายในการขบเคลอนจงหวดคณธรรม และระบบ TPM

4. กำรดแลพนกงำน การเหนคณคาในทรพยากรบคคลเปนจดเรมตนในการจด

สวสดการและ จดคาตอบแทนทเหมาะสมแกพนกงาน เพราะสวสดการและคาตอบแทน

ถอเปนปจจยทส�าคญในการด�าเนนชวตของพนกงาน ราชบรอาหารสตวจงดแลพนกงานเปน

อยางด พรอมกบการจดสวสดการตางๆให ซงไดแก ทพก คาเดนทาง เบยกนดาร รถรบ-สง

ประกนสงคม ประกนอบตเหต ประกนชวต และเงนเดอนทเหมาะสมตามผลงาน นอกจาก

น บรษทยงใหการดแลไปถงเรองการเปนหนของพนกงานเมอทราบถงปญ หาน บรษทจะ

แนะน�าการบรหารจดการเงน การอดออม และการหารายไดพเศษ ซงบางโอกาสบรษท

สนบสนนการท�าอาชพเสรม โดยการซอขนมหรอของวางทพนกงานสามารถท�าได น�ามาใช

ในการจดงานตางๆ เชน สภากาแฟ เปนตน

โมเดลควำมสข

ความสขทกอตวขนในราชบรอาหารสตวแหงนเรมจากกจกรรมทองคกรจดขน ทง

กจกรรมกฬาส การท�าประโยชนเพอสงคม การท�าบญตกบาตร สภากาแฟ กจกรรมใน

โอกาสพเศษตางๆ และการท�างานรวมกน สงเหลานเปนตวเชอมใหพนกงานมความสามคค

สมานฉนท และกอใหเกดความมน�าใจตอกนระหวางคนในองคกร กจกรรมเหลานยงสะทอน

ใหเหนความใจกวางของผบรหารโดยเฉพาะสภากาแฟ ซงเปนเวททเปดรบฟง ความคดเหน

ของพนกงาน พนกงานสามารถเสนอแนะแนวทางการแกไขปญหาตางๆ ได ในการท�างาน

กเชน เดยวกนพนกงานสามารถปรกษาปญหาหรอขอค�าแนะน�าจากผบรหารไดดงนน ทง

กจกรรม ความมน�าใจตอกน ความใจกวางของผบรหารลวนมสวนชวยสรางบรรยากาศท

ดในทท�างาน ท�าใหทนใหกลายเปนองคกรแหงความสขเมอคนภายในองคกรมความสข จง

พรอมทจะแบงปน สสงคมภายนอกโรงงานอาท กจกรรมขดลอกทอรางระบายน�า เกบขยะ

ตามชมชน รวมพฒนาโรงเรยนทขาดแคลน การสรางหองน�า ซอมแซมหองเรยน อกทงยงให

ความส�าคญ กบการดแลผสงอาย ผสงวย ทอาศยอย บรเวณ รอบๆ โรงงาน เปนตน

196 องคความรราชบร องคความรราชบร 197

“โรงไฟฟำทมสมรรถนะสงและอยรวมกบชมชนไดอยำงผำสก” บรษท ผลตไฟฟำรำชบร จ�ำกด

ขอมลและเรยบเรยง : นายเขมชาต สถตยตนตเวช ผจดการอาวโสสวนชมชนสมพนธ

บรษท ผลตไฟฟาราชบร จ�ากด กอตงเมอวนท 20 มนาคม 2543 ประกอบธรกจ

ผลตและจ�าหนายกระแสไฟฟาจากโรงไฟฟาราชบร โดยม บรษท ผลตไฟฟาราชบรโฮลดง

จ�ากด (มหาชน) ถอหนรอยละ 99.99 ดวยการระดมทนในตลาดหลกทรพยเพอซอโครงการ

โรงไฟฟาราชบรจากการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย และเรมเดนเครองเชงพาณชยตงแต

ป พ.ศ.2543 กระแสไฟฟาทผลตจากโรงไฟฟาราชบรทงหมดจะจ�าหนายใหแก การไฟฟา

ฝายผลตแหงประเทศไทย (กฟผ.) เพยงรายเดยวตามสญญาซอขายไฟฟาระยะยาว 25 ป

ปจจบน บรษท ผลตไฟฟาราชบร จ�ากด เปน ผผลตไฟฟาเอกชนรายใหญ มก�าลง

ผลตตดตงรวม 3,645 เมกะวตต ตงอยบนพนท ¬2,015 ไร ในเขตพนทตดตอ 3 อ�าเภอ คอ

ต�าบลพกลทอง ต�าบลสามเรอน อ�าเภอเมอง ต�าบลบานไร อ�าเภอด�าเนนสะดวก และต�าบล

บานสงห อ�าเภอโพธาราม จงหวดราชบร

วสยทศน : เปนโรงไฟฟาทมสมรรถนะสงและอยรวมกบชมชนไดอยางผาสก

พนธกจ : ผลตไฟฟาสนองระบบไดเปนอยางด โดยมความปลอดภย รกษาสง

แวดลอม เสรมสรางความสมพนธ และความเชอมนทดตอชมชนใน

จงหวดราชบร

บรษท ผลตไฟฟาราชบร จ�ากด เปนองคกรภาคธรกจท ใหความส�าคญเรอง ความ

รบผดชอบตอสงคมในการด�าเนนธรกจมาโดยตลอด บรษทฯ ประสบความส�าเรจดานการ

อนรกษพลงงาน สงผลใหชวยลดมลภาวะสงแวดลอม และสามารถตอบสนองนโยบายใน

การจดการพลงงานระดบประเทศ

โครงการอนรกษพลงงานของโรงไฟฟาราชบร โดยเรมตงแตป 2552 เปนตนมา

สามารถประหยดพลงงานไดมากกวาและชวยลดภาวะโลกรอนได บรษทฯ ไดมงมนใน

การด�าเนนงานบนพนฐานดานความปลอดภยในทกกระบวนการ และการพฒนาดานสง

แวดลอมและความรบผดชอบตอสงคมอยางยงยน ดวยความมงมนเปนมตรกบสงแวดลอม

และพฒนาการอยรวมกนระหวางบรษทกบชมชนไดอยางยงยน โดยไดรบรางวลจากหนวย

งานตางๆ เพอแสดงใหเหนถงความมงมนและตงใจจรง ดงน

ดำนกำรอนรกษพลงงำนและสงแวดลอม

ไดรบรางวลสถานประกอบการทปฎบตตามมาตรการในรายงานวเคราะหผลกระทบ

สงแวดลอมและมการจดการสภาพแวดลอมดเดน ป 2559 (EIA Monitoring Award 2016)

ระดบ ดเดน ทงในสวนของโรงไฟฟาราชบร และโรงไฟฟาไตรเอนเนอจ รางวลสถานประกอบ

การดเดนดานความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานระดบประเทศ

ไดรบรางวลแผนชมชนดเดน ประจ�าป 2558 ระดบด จาก กรมโรงงานอตสาหกรรม

ภายใตโครงการ CSR in School โดยโครงการนมงมนขยายผลในเรอง จตสาธารณะตอเดก

และเยาวชนในดานความรบผดชอบตอสงคมใน 4 มต คอ มตดานการประหยดพลงงาน มต

ดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มตดานคณธรรมจรยธรรม และมตดาน

ความปลอดภยชวอนามยและสงแวดลอม นอกจากน บรษทฯ ยงไดเปนทปรกษาใหเยาวชน

และเดกของโรงเรยนในพนทรอบโรงไฟฟาราชบร ไดรบรางวลโครงการดานอตสาหกรรมเชง

นเวศนดเดน จากกรมโรงงานอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรมประจ�าป 2528

ไดรบรางวลตอเนอง ระดบทอง ไดรบรางวลCSR-DIW AWARD ตดตอกนมาแลวกวา

5 ป ตงแตป 2555-2559 นอกจากนน บรษทฯยงไดรบรางวลสถานประกอบการกจการด

เดนดานแรงงานสมพนธและสวสดการแรงงาน ตดตอกนเปนเวลา 9 ป ตงแตป 2551-2560

198 องคความรราชบร องคความรราชบร 199

ดำนกำรพฒนำสงคมและคณภำพชวต

ไดรบรางวลโลประกาศเกยรตคณอาสาสมครดเดนและองคการทมกจกรรมทาง

สงคมดเดนป 2559 โดยม นายไมตร อนทสต ปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความ

มนคงของมนษย เปนผมอบโล และเปนประธานในพธโดยรางวลทไดรบนนถอเปนรางวล

ในหวขอ “องคกรทท�ากจกรรมเพอสงคมดเดน”

ดำนกำรศกษำ

ไดรบ รางวล “เขมเสมาคณปการ” พรอมใบประกาศเกยรตบตรในฐานะเปนผท�าคณ

ประโยชน ใหแกกระทรวงศกษาธการ ประจ�าป 2560 โดยมนายธระเกยรต เจรญเศรษฐศลป

รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ เปนผมอบรางวล

ดำนศำสนำ ประเพณ วฒนธรรม และคณธรรม

ไดรบรางวลเสาเสมาธรรมจกร ประจ�าป 2558 ซงเปนรางวลส�าหรบองคกรทท�าคณ

ประโยชนตอพระพทธศาสนาใหปรากฏแกพทธศาสนกชน และมสทธไดรบรางวลนแคเพยง

ครงเดยวเทานน โดยไดรบพระราชทานรางวล จาก สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรม

ราชกมาร จงนบเปนรางวลเกยรตยศสงสดขององคกรเปนอยางยง

กอนจะมำเปนวนน

ตลอดระยะเวลาการด�าเนนงานกวา 17 ป ของบรษท ผลตไฟฟาราชบร จ�ากด

บรษทฯ มงมน ในหลกการวาองคกรตอง “มด” คอ “หลก 7 ม” และ ”หลก 5 ด”

“หลก 7 ม” : ซงประกอบไปดวย

1. มความรบผดชอบทตรวจสอบได

2. มความโปรงใส

3. มการปฏบตอยางมจรยธรรม

4. มการเคารพถงผลประโยชนของผมสวนไดเสย

5. มการเคารพตอหลกนตธรรม

6. มการเคารพตอหลกปฏบตทเปนบรรทดฐานสากล

7. มการเคารพตอสทธมนษยชน

“หลก 5 ด” ซงประกอบดวย

1. คดด

2. พดด

3. ประพฤตด

4. จตด

5. ธรรมด

กจกรรมส�ำคญและกระบวนกำรพฒนำกจกรรมส�ำคญ

โครงกำร “CSR in Shcool”

โครงการ “CSR in Shcool” เปนโครงการทด�าเนนการมาเปนระยะเวลา 16 ปจาก

การพฒนาตอยอดมาจาก โครงการ “เสรมสรางการเรยนรจากโรงเรยนสโรงไฟฟาราชบร” ซง

โครงการนเรมขนในป พ.ศ. 2546-2553 โดยเปนโครงการทน�าเดกและเยาวชนของระดบชน

สงสดของแตละระดบ (ป.6 ม.3 และม.6) เขาไปเรยนรกระบวนการผลตกระแสไฟฟาและการ

อนรกษพลงงานและสงแวดลอม โดยมวตถประสงคเพอใหเดกและเยาวชนมสวนรวมในการ

พฒนาและอนรกษพลงงานและสงแวดลอมในสงคม มความภาคภมใจในทองถนของตนเอง

และในป 2553-2554 บรษทฯ ไดรวมมอกบคณะกรรมการกลมเครอขายโรงเรยนรอบโรง

ไฟฟา 27 โรงเรยน ส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 8 ส�านกงานเขตพนทการ

ศกษาประถมศกษา ราชบรเขต 1 – 2 คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลย

ราชภฏวไลอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ สมาคมพฒนาคณภาพสงแวดลอม(ส.พ.ส.) รวม

200 องคความรราชบร องคความรราชบร 201

จดท�าโครงการ“หลกสตรทองถน พลงงานและสงแวดลอม”ขนเพอก�าหนดจดประสงคการ

เรยนรและน�าไปวเคราะหสงเคราะหในสวนทด�าเนนการในหลกสตรแกนกลางและหลกสตร

สถานศกษา เพอน�าไปอบรมตอใหเยาวชนและเดก

ตอจากนนในป 2555 - 2556 โครงการไดพฒนาเปนล�าดบ มาเปนโครงการ “อบรม

นกเรยนเพอเปนแกนน�าในการขบเคลอนการอนรกษพลงงานและสงแวดลอม” โดยม

วตถประสงค เพอเดกและเยาวชนทเขารวมโครงการน�าความรในเรอง แนวคดเศรษฐกจ

พอเพยงไปใชในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทยงยนในระดบชมชน และ

ใหเดกและเยาวชนมส�านกสาธารณะในการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ทยงยน

ในป 2557 – 2559 บรษท ผลตไฟฟาราชบร จ�ากด ไดพฒนาโครงการดงกลาวเขา

รวมกน เปนโครงการ “CSR in School” โดยจดกจกรรมโครงการ Energy Bank เพอเชญ

ชวนใหโรงเรยนประหยดและลดการใชพลงงานโดย ใหโรงเรยนจดท�าแผนการลดใชพลงงาน

และการอนรกษธรรมชาต โดยใหการขบเคลอนใชกลมเดกและเยาวชนในโรงเรยน และมการ

จดตงชมรมอนรกษพลงงานและสงแวดลอมอยางเปนรปธรรม

โครงกำรจดอบรมเสรมสรำงศกยภำพกลมพฒนำและกลมเกษตร รอบโรงไฟฟำรำชบร

เปนโครงการทชวยสงเสรมและสนบสนนกลมอาชพ ใหมความเขาใจในเรอง การ

ลดรายจาย เพมรายได ดวยการท�าบญชครวเรอน และพาไปศกษาดงาน แลกเปลยน

ประสบการณในแตละกลม นอกจากน เปนการใหองคความรดานตาง ๆ ในเรอง การตลาด

การสรางแบรนดสนคา การแปรรปผลผลต

โครงกำรมอบทนกำรศกษำ ประจ�ำป

บรษท ผลตไฟฟาราชบร จ�ากด จดพธมอบทนการศกษาเปนประจ�าปทกป เพอสง

เสรมและสนบสนนเยาวชนในพนท 9 ต�าบลรอบโรงไฟฟาราชบร ทก�าลงศกษาอยในโรงเรยน

กลมเครอขายฯทง 27 โรงเรยน ซงเปนนกเรยนทเรยนด ประพฤตด แตมทนทรพยในการ

ศกษาไมเพยงพอ ใหมโอกาสทางการศกษามากขน และชวยแบงเบาภาระผปกครองทม

ฐานะยากจนไดอกทางหนง ทงนตลอดระยะเวลา 16 ป บรษทฯ ไดมอบทนการศกษาระดบ

ชนอนบาล ระดบชนประถมศกษาปท 1- 6 รวมกวา ระดบชนมธยมศกษาปท 1-6 จ�านวน

16,200 กวาทน รวมเปนเงนทงสน 31,040,000 บาท

โครงกำรหนวยแพทยเคลอนทและทนตกรรม โรงไฟฟำรำชบร

บรษทฯ ไดเหนความส�าคญของคณภาพชวต จงไดจด โครงการหนวยแพทยเคลอนท

โรงไฟฟาราชบร ออกใหบรการชมชนแลว ซใหบรการคดกรองมะเรงปากมดลกจากโรง

พยาบาลโพธาราม บรการนวดแผนไทยรกษาโรคจากกลมโอทอปนวดแผนไทยต�าบลบานไร

บรการตดผมจากโรงเรยนสอนตดผมแกว บรการตรวจสขภาพทางดานการแพทยแผนไทย

จาก ม.ราชภฏหมบานจอมบง และบรการตรวจทนตกรรม ขด-ถอน จากชมรมคนรกฟน

จงหวดราชบร ซงจะออกใหบรการประชาชนจดเปนระยะเวลาตดตอกนกวา 16 ป เปนการ

ลดคาใชจาย และชวยในการเฝาระวงสขภาพของชมชนดวย

รวมงำนสมชชำคณธรรมจงหวดรำชบร

นายนมตร เลกเจรญสข กรรมการผจดการ บรษท ผลตไฟฟาราชบร จ�ากด รวมงาน

สมชชาคณธรรมจงหวดราชบร “ราชบรเมองแหงความจงรกภกด ท�าดตามรอยพอ

สานตองานทพอท�า พอเพยง สามคค มวนย” พรอมทงรบมอบใบประกาศองคกรหรอหนวย

งานขบเคลอนการสงเสรมคณธรรม ซงจดขนเมอวนท 9-10 กมภาพนธ ณ โรงแรม ณ เวลา

อ�าเภอเมอง จงหวดราชบร

202 องคความรราชบร องคความรราชบร 203

สนบสนนในโครงกำร “บำนพอเพยง” จงหวดรำชบร

นายพยต ชนวไล รองกรรมการผจดการ บรษท ผลตไฟฟาราชบร จ�ากด รวมเปน

เกยรตและมอบเงนสนบสนนในพธเปดงานมอบปายบานและมอบบานในโครงการ “บานพอ

เพยง” จงหวดราชบร ตามนโยบายการแกไขปญหาทอยอาศยของผมรายไดนอย โดยม

พลต�ารวจเอก อดลย แสงสงเเกว รฐมนตรวาการกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของ

มนษย เปนผรบมอบ ณ พนทบรเวณหมท 9 ต�าบลหวยไผ อ�าเภอเมองราชบร จงหวดราชบร

โครงกำรฟตบอลเยำวชนโรงไฟฟำรำชบร คพ

เปนโครงการทจดตอเนองมาเปนระยะเวลา 8 ป โดยมวตถประสงคเพอสงเสรมให

เยาวชนมสขภาพพลานามยแขงแรง เพอมสวนรวมในการรณรงคปองกนและแกไขปญหา

ยาเสพตด เพอสนบสนนใหเยาวชนใชเวลาวางใหเกดประโยชนตอตนเองและสงคม เพอเสรม

สรางความสามคคของเยาวชนและผน�าชมชนในพนท 9 ต�าบลรอบโรงไฟฟา การจดการ

แขงขนฟตบอลเยาวชนโรงไฟฟาราชบร คพ จดใหมการแขงขนฟตบอลเยาวชน ในพนทรอบ

โรงไฟฟาราชบร ระหวางอาย 12-15 ป

ปจจยสนบสนนกำรด�ำเนนงำน

องคกรตองจดกระบวนการในการขบเคลอน โดยตองประกอบดวยปจจย 5 ก ดงน

1. กรรมการ : ตองจดตงกรรมการในบรษทฯ เพอขบเคลอนอยางเปนรปธรรม

2. กตกา : ตองตงกตกา นโยบาย เกยวกบ ใหชดเจน เพอใชเปนแนวทางในการขบ

เคลอนกจกรรม

3. กระบวนการ : ตองมกระบวนการในการขบเคลอนกจกรรมใหเกดขนใหได

4. กจกรรม : ตองจดกจกรรมเพอใหเกดการกระตน การตระหนกรใหแกพนกงาน

ในองคกร

5. กองทน : ตองจดตงกองทน หรอจดสรรงบประมาณในการท�ากจกรรมองคกร

การด�าเนนธรกจ และการสรางกจกรรม จะท�าใหเกดความสขขนภายในองคกรนน

มาจากการทบรษทมปจจยสนบสนนทส�าคญ โดยใช “หลก ก ส ก” คอ กอไฟ ใสเชอ เกอกล

1. กอไฟ หมายถง การปลกฝงทศนคตทดใหแกพนกงาน ผานกจกรรมตางๆ ทจด

ขน เชน กจกรรมจตอาสาตาง ๆ

2. ใสเชอ หมายถง เรงกระตนใหพนกงานคดด ท�าด โดยอาศยหลกคณธรรมน�าชวต

3. เกอกล หมายถง เมอพนกงานผานกระบวนการในขนแรกและขนทสองแลว

พนกงานตองสงตอและเกอกลสงดงาม ใหคนในครอบครว เพอนรวมงาน ชมชน และสงคม

เพอใหเกดการถกทอความดงามสมวลมนษยชาตตอไป

บทเรยนทได

จากการด�าเนนกจกรรมตาง ๆ ของบรษท ภายใตหลกการและกรอบนโยบายของบ

รษทฯ จะเหนไดวา จากการสรางกระบวนการมสวนรวมในการขบเคลอนสงคมคณธรรม ใน

องคกรนน จะเกดรปแบบโมเดล “พอสมควร” ขนมาดงน

พ คอ พอเพยง หมายถง องคกร พนกงานในองคกร จะไมเกดแนวคดความโลภ การ

ไมเบยดเบยนผอนไมเบยดเบยนสงคมและสงแวดลอม

อ คอ อคต หมายถง พนกงานในองคกรจะเกดความรก ความผกพน ไมคดรายตอกน

ส. คอ สามคค หมายถง พนกงานในองคกรมความสามคค กลมเกลยว เปนน�าหนง

ใจเดยว ทจะลงมอรวมใจกนปฏบตงานใหบรรลผลตามวตถประสงค หรอเปาหมายทตงไว

อยางสราง

ม. คอ มตรภาพ หมายถง มความสมพนธฉนทญาตมตร และเปนภาคหนสวนใน

การด�าเนน

กจกรรมทเปนประโยชนเพอสวนรวม มากกวาสวนตน

ค. คอ คณธรรม หมายถง พนกงานทกคนตองยดหลกมหลกของความดความงาม

ความถกตอง ซงเปนหลกประจ�าใจในการประพฤตปฏบตจนเกดเปนนสยเปนสงทมประโยชน

ตอตนเองผอน และสงคมใหเกดความรกสามคค ความอบอนมนคงในชวต

ว. คอ วนย หมายถง พนกงานในองคกรตองรกษาวนยอยางสจรตใจและเครงครด

ร. คอ รก หมายถง พนกงานในองคกรตองแบงปนความรกใหกนและกน และพรอม

ทจะสงตอความรกบรสทธ เพอใหสงคมมสนตสข

204 องคความรราชบร องคความรราชบร 205

กำรขยำยผลในอนำคต

บรษทจะสรางเครอขาย และสงเสรมความรความเขาในในเรอง องคกรคณธรรมให

กบ บรษทฯ ในเครอคคา ทท�าธรกรรมกบบรษท และจะสงเสรมความรบผดชอบตอสงคม

ลงสเดกนกเรยนในโรงเรยน เพอใหเดกนกเรยนมความตระหนกร และชวยเหลอสงคมใหม

คณธรรมจรยธรรม เพราะเดกในวนน คอผใหญในวนหนา โดยปจจบนน บรษทฯ ไดสงเสรม

กจกรรม CSR in School ลงสโรงเรยนในพนทรบผดชอบ และขยายผลลงสชมชน

รำยละเอยดขอมล

ท องคกร/ชมชน จดเดน รายนามผใหขอมล/เรยบเรยง

สถานศกษา

1. โรงรยนรจรพฒน แหลงสรางคนดใหกบบานเมอง”พฒนาโรงเรยนคณธรรมดวย รจโมเดล

นางพจนพร จตเจรญทวโชค นางณศากรณ ประทปะเสน

2. โรงเรยนบานตะโกลาง เยาวชนคนดศรตะโกลาง พฒนานกเรยนใหเปนคนดดวยกระบวนการมสวนรวม

นางสาววณชนนท แกววงศ

3. โรงเรยนบานโปงกระทงบน หลกธรรมในการพฒนาคณธรรมของนกเรยนไปสความเปนเลศ

นายกตพล สาลผล นายนทท พฒนะผล นายศรชล รายไพร

4. วทยาลยเทคนคโพธาราม วทยาลยคณธรรม เพอผลตนกศกษาทมคณลกษณะเฉพาะตว คอ มวนย มความพอเพยง และมจตอาสา ทแทจรง

นายชศกด นายะสนทรกล นายสนต นวมทนงค

ชมชน/องคกรปกครองสวนทองถน

5. บานเหลามะละกอ หมบานเศรษฐกจพอเพยง “อยเยน เปนสข”

นายอบล แชมชอย

6. ชมรมผสงอายเทศบาลต�าบลหลกเมอง

การสรางสงคมไมทอดทงกน นายธรรมศกด ฤทธแดง พ.อ.วง มวงนวล นางประจวบ ฤทธแดง

7. สภาองคกรชมชนต�าบลดอนแร

“แผนความด แผนแมบทชมชน” การพงพาตนเอง และการเกอกลกนของคนชมชน

นายสรนทร ต�าหนงาม

ท องคกร/ชมชน จดเดน รายนามผใหขอมล/เรยบเรยง

8. สภาองคกรชมชนหวยไผ “คนหวยไผอยดมสข”ดวยความรวมมอโดยประชาชนเปนศนยกลางในการเรยนร

นางสาวอทย ฟกแฟง

9. สภาเทศบาลต�าบลเจดเสมยน

การด�าเนนงานจตอาสาภาคประชาชน (เสอสม)

นายชยยงค โพธประสทธ

10. ต�าบลหนองโพ แรงบนดาลใจจากพระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท 9 ทท�าใหเกดการใหอยางมคณคารบอยางมศกดศร คนหนองโพไมทอดทงกน

นายสรนทร ต�าหนงาม

11. อ�าเภอโพธาราม การขบเคลอนอ�าเภอคณธรรม ดวยการจดท�าธรรมนญความดอ�าเภอ ภายใตโครงการขบเคลอนจงหวดสงเสรมคณธรรมจงหวดราชบร

นายนพรตน รตนพานช นางวรนช ทองลม

12. อ�าเภอด�าเนนสะดวก แนวทางการพฒนาอ�าเภอคณธรรม จากวถชวต “วถคนด�าเนน สอ�าเภอคณธรรม”

นางสาวสขภญโญ เกดมทน นายประยงค จนทเตง

13. อ�าเภอบานโปง การขบเคลอนอ�าเภอคณธรรม ดวยการจดท�าธรรมนญความดอ�าเภอ ภายใตโครงการขบเคลอนจงหวดสงเสรมคณธรรมจงหวดราชบร

นางพชราภา มนสปญญากล นายสมยศ พมนอย

องคกรศาสนา

14. วดใหมสหมน สรางสรรคกลยทธการพฒนา เพอใหเปนวดของชมชน เพอชมชน

พระปลดญาณเดช จนทโสโณ นางสาวนนทยา พวงทอง

15. ครสตจกรสานสมพนธราชบร

จากค�าสอนสการปฏบต “การใหเปนเหตใหมความสขยงกวาการรบ”

ทพยวรรณ แสงอากาศ

16. ครสตจกรเมลดพนธราชบร การสงเสรมคณธรรมดวยหลกศาสนา “ท�าความดวนละหนงอยาง เปนแสงสวางในสงคมไทย”

อาจารยนมอนงค ภาพเสนห

17. ครสตจกรราชบร จากค�าสอน หลกค�าสอนเรยนรทจะรกซงกนและกนและแบงปนความรกใหผอนสชมชนแหงความรกและการพฒนา

ศาสนาจารยภวนย แผลงฤทธ

206 องคความรราชบร องคความรราชบร 207

ท องคกร/ชมชน จดเดน รายนามผใหขอมล/เรยบเรยง

สวนราชการ

18. โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบง

การใหบรการดวยหวใจของความเปนมนษย สการเปนองคกรแหงความสข

แพทยหญงผกาพนธ เปยมคลา

19. โรงพยาบาลบานโปง การด�าเนนงานโรงพยาบาลคณธรรม ตามอตลกษณ “ซอสตย มวนย น�าใจงาม”

นางฐตพร ชอบช

20. ส�านกงานวฒนธรรมจงหวดราชบร

บทบาทในการพฒนาจงหวดคณธรรมดวยการเชอมโยง ถกทอเครอขายคณธรรม

นางประนอม คลงทอง นางชนนดา จนทรหอม

21. สภาวฒนธรรมจงหวดราชบร

การยดหลกคณธรรม จรยธรรม ใหเปนรากฐานของการพฒนา เพอน�าไปสการอยรวมกนอยางมความสข เปนสงคมแหงการเอออาทร น�าความดอยในวถชวต

นายนนทวฒ มอย นายสธร เลาศศวฒนพงศ

ภาคธรกจเอกชน

22. บรษท รก การเมนส จ�ากด “ระเบยบวนย คอปจจยสรางคณภาพคน” ดวยกจกรรมทเปนวถชวต

นายจรญ ศรสรณ นางสาวสภาพร แดงสา

23. บรษท ควพ (ประเทศไทย) จ�ากด

แนวปฏบตการอยรวมกนของธรกจ สงคม และสงแวดลอมอยางยงยน

นายชยชนะ มณฑราช

24. โรงงานผลตอาหารสตวราชบร บรษท ซพเอฟ(ประเทศไทย)จ�ากด(มหาชน)

สามคคเปนหนงเดยว กลมเกลยวเปนพนอง เพอนพอง พงพาอาศยกน

นายนนทพล วชยดษฐ

25. บรษท ผลตไฟฟาราชบร จ�ากด

โรงไฟฟาทมสมรรถนะสงและอยรวมกบชมชนไดอยางผาสก

นายเขมชาต สถตยตนตเวช

หนงสอองคควำมร ชด

“องคกรสงเสรมคณธรรม” จงหวดราชบร

ทปรกษำ

1. นายสน สอสวน ผอ�านวยการศนยคณธรรม

2. นายสทธพงศ ชาญชญานนท รองผอ�านวยการศนยคณธรรม

คณะท�ำงำนประสำนงำน

ส�านกงานวฒนธรรมจงหวดราชบร

1. นางพรรณ มพรบชา ผอ�านวยการกลมสงเสรมศาสนาศลปะและ

วฒนธรรม

2. นางชนนดา จนทรหอม นกวชาการวฒนธรรมช�านาญการ

กองบรรณำธกำร

ศนยคณธรรม(องคการมหาชน)

1. นายยงจราย อปเสน ผจดการฝายปฏบตการ

2. นายประมวล บญมา หวหนากลมงานสนบสนนการขบเคลอนยทธศาสตรชาต

3. นางสาวธญลกษณ ศรสงา หวหนากลมงานนวตกรรมองคความรเพอสรางสงคม

คณธรรม

4. นายตณณพชช พลพพฒน นกวชาการสงเสรมคณธรรม

5. นางสาวพลลภา ฉตรทอง นกวชาการสงเสรมคณธรรม

6. นายบญญานนท ศรโท นกวชาการสงเสรมคณธรรม

7. นางสาวกธญา สขประเสรฐ นกวชาการสงเสรมคณธรรม

8. นางสาวกมลวรรณ จนค�าส เจาหนาทโครงการ

208 องคความรราชบร

องคความรชด องคกรสงเสรมคณธรรม : ราชบร

ศนยคณธรรม (องคการมหาชน)เลขท 69 อาคารวทยาลยการจดการ มหาวทยาลยมหดล(CMMU)

ชน 16-17 ถนนวภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

โทรศพท 0-2644-9900 โทรสาร 0-2644-4901

องคความรชด องคกรสงเสรมคณธรรม :ราชบร