177228 กฎหมายพาณชย 2

ผศ.สธาสน สภา

สญญาค าประกน

เจาหนมสทธไดรบช าระหนจากทรพยสนของลกหนตาม

ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 214 บญญตวา

“ภายใตบงคบบทบญญตมาตรา 733 เจาหน มสทธทจะ

ใหช าระหน ของตนจากทรพยสนของลกหน โดยส นเชง

รวมทงเงนและทรพยสนอนๆซงบคคลภายนอกคางช าระ

แกลกหน ดวย”

เจาหน ม 2 ประเภท ไดแก

1. เจาหน สามญหรอเจาหน ทวไป คอเจาหนซงไมม

หลกประกนพเศษ

2. เจาหน มหลกประกนพเศษ ใน ป.พ.พ. บรรพ 3

มหลกประกน 2 ชนด ไดแก ประกนดวยบคคล คอ

ค าประกน และประกนดวยทรพย คอ จ านอง จ าน า

ค าประกน คอ การทบคคลภายนอกคนหนงเขาผกพนตอเจาหน

รบผดในการช าระหนของลกหน ในเมอลกหน ไมช าระ

จ านอง คอ การท บคคลห นง เอาอสงหา รมท รพยห รอ

สงหารมทรพยบางชนดไปตราไวเปนประกนการช าระหน โดยม

ตองสงมอบทรพยแกเจาหน

จ าน า คอ การท ลกห นห รอบคคลภายนอก ไ ด ส งมอบ

สงหารมทรพยใหแกเจาหนเพอประกนการช าระหน ทรพยท

จ านอง จ าน า ตองเปนทรพยอนระบโดยเฉพาะเจาะจง

เจาหน ลกหน

ผค าประกน

หนประธาน

สญญาค าประกน

ขอดของการเปนเจาหน มหลกประกน คออะไร

จ านอง จ าน า มขอจ ากด 2 ขอ

1. จ านองไดเฉพาะอสงหารมทรพยและสงหารมทรพยทม

การจดทะเบยน

2. การบงคบจ านองเปนอ านาจศาล

แกปญหาโดย พ.ร.บ.หลกประกนทางธรกจ พ.ศ. 2558

การบงคบใชกมใหม

พรบ แกไขเพมเตมประมวลกฎหมายแพงและ

พาณชย (ฉบบท20) พ.ศ. 2557

กฎหมายใหมนจะเรมมผลใชบงคบตงแตวนท 11

กมภาพนธ 2558 เปนตนไป

ไมใชยอนหลงสญญาค าประกน จ านองทท ากอนวนท

11 กมภาพนธ 2558 เวนแตมบทเฉพาะกาล ใน

มาตรา 19-23

พระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายแพงและ

พาณชย (ฉบบท 21) พ.ศ.2558

กฎหมายฉบบนจงมผลใชบงคบตงวนท 15 กรกฎาคม พ.ศ.

2558 เปนตนไป

มาตรา 2 บญญตวา “ พระราชบญญตน ใหใชบงคบตงแตวน

ถดจากวนประกาศในราชกจจา น เบกษาเ ปนตนไป ”

พระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายแพงและ

พาณชย (ฉบบท 21) พ.ศ.2558น ประกาศในราชกจจา

นเบกษาวนท 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2558

กรณศกษาผดสญญาค าประกนรบทนศกษาตอตางประเทศ

ทพญ.ดลฤด ซงเปนอดตอาจารยคณะทนตแพทย มหาวทยาลยมหดล (มม.) ทขอ

ทนส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ไปศกษาตอปรญญาโทและเอก

ทมหาวทยาลยฮารวารด ประเทศสหรฐอเมรกา เปนเวลา 9 ป 4 เดอน 14 วน (นบ

จากวนท 2 กรกฎาคม 2537-15 พฤศจกายน 2547) ใชเงนทนไปเกอบ 10 ลาน

บาท แลวไมกลบมาท างานใชทนตามสญญา ท าใหผค าประกนทง 4 รายตองชดใช

เงนค าประกนแทนรวม 31 ลานบาทเศษ ตอมาขอผอนผนศาลจนเหลอชดใชตาม

จ านวนเงนทนทไดรบจรง 8 ลานบาท

คดนศาลมค าพพากษาเมอวนท 15 กมภาพนธ 2549 ผฟองคดมสทธรองขอให

บงคบคดตามค าพพากษาภายใน 10 ปนบแตวนทศาลมค าพพากษา

วนท 6 มกราคม 2559 ศาลมค าพพากษาวา ยกค ารองขอขยายระยะเวลาบงคบคด

นายธงชย หรอ ลงเบรด อาย 66 ป ขาราชการบ านาญ กระทรวง

เกษตรและสหกรณ ตดปายรอบรถ ตระเวนขบไปตามถนนสายตาง

ๆ ในจงหวดเชยงใหม เพอระบายความอดอนตนใจ ทตองมาใชหน

แทนผกยมทหนหน ไมคดวาจะท ากนได ถก กยศ. ฟองด าเนนคด

และยดบานทอาศยอยมาหลายสบป

ผค าประกนไดค าประกนผ กยมตงแตป 2540 ยอดหน เงนก 78,610 บาท ซงครบ

ก าหนดช าระหน ในป 2543 แตผ กยมไมเคยตดตอช าระหนจนถกเบยปรบและมหน คาง

ช าระ

ตอมา ผ กยมและผค าประกนถกฟองรองด าเนนคดในป 2551 โดยผ กยมและผค า

ประกนไดมาศาลและตกลงท าสญญาประนประนอมยอมความเพอผอนช าระเดอนละ

900 บาท ภายในระยะเวลา 9 ป และศาลไดพพากษาใหผ กยมและผค าประกนรวมกน

ผอนช าระหนดงกลาว แตผ กยมกไมไดช าระหนตามสญญา

ในป 2560 กองทนจงไดด าเนนการสบทรพยบงคบคดทงผ กยมและผค าประกน

ปรากฏวาไมพบทรพยของผกยม แตพบทรพยของผค าประกนซงเปนบานพรอมทดน

กองทนจงจ าเปนตองยดทรพยของผค าประกน ซงหลงจากการยดทรพยแลวผค า

ประกนไดตกลงท าบนทกขอตกลงไกลเกลยขอพพาทชนบงคบคด เพอชะลอการขาย

ทอดตลาดและงดการบงคบคดไวชวคราว โดยผค าประกนขอผอนจายเดอนละ 6,335

บาท จ านวน 20 งวด จากยอดหน คางช าระทงสน 126,670.86 บาท

บทท 1 ค าประกน

บททวไป ลกษณะของสญญาค าประกน มาตรา 680 วรรคแรก

1. ผค าประกนตองเปนบคคลภายนอก

เปนบคคลภายนอกสญญาระหวางเจาหนและลกหน ลกหนจง

ท าสญญาค าประกนตนเองหรอลกหน รวมมได

ผค าประกนอาจจะเปนบคคลธรรมดาหรอนตบคคลกได อาจม

คนเดยวหรอหลายคนกได

สญญาค าประกนจะตองเปนการประกนการช าระหน ดวยตว

บคคล ไมใชประกนการช าระหน ดวยทรพยเฉพาะสงหรอดวย

นตกรรมอน

เชน ลกหนไปขอกเงนจากเจาหน เจาหนยอมใหกโดยตองออก

เชคค าประกน

ฎ 2223/2539 โจทกจงท าหนงสอมอบสทธการรบเงนฝาก

ดงกลาวใหธนาคาร โดยยนยอมใหธนาคารหกเงนจากบญชเงน

ฝากของโจทกมาช าระหน ไดถาลกหนผดนดช าระหน ดงน

สญญาระหวางโจทกกบธนาคารผใหจ าเลยกเงนมใชสญญาค า

ประกนตาม ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 680

แตเปนความตกลงกนในทางฝากเงนเพอเปนประกนหนอนเปน

สญญารปแบบหนง

2. บคคลภายนอกเขาผกพนตนตอเจาหน เพอช าระหน เมอลกหน ไมช าระหน

เชน ฎ. 10306/2550 :จ าเลยท 3 ใหสญญาไวกบกรมสรรพากร

โจทก วาถาจ าเลยท 1 ไมช าระคาภาษอากร จ าเลยท 3 จะน าเงนมา

ช าระใหแกโจทกภายใน 15 วน นบแตวนทไดรบแจง เปนสญญาค า

ประกน

- ดงน สญญาทบคคลภายนอกตกลงวาจะรวมกบลกหนช าระหน จงไมใชสญญาค าประกนแตเปนสญญาประเภทหนงทผกพนกนได เชน ฎ 7519/2547 หนงสอสญญามขอความเพยง จ าเลยท 2 ตกลงช าระหนทจ าเลยท 1 กยมจากโจทกรวมกบหรอแทนจ ำเลยท 1 โดยยอมผอนช าระเปนงวดๆ มใชสญญาค าประกน ตามมาตรา 680

- ตองท าสญญากบเจาหน ถาไปท าสญญากบบคคลอน

ทไมใชเจาหน สญญานนไมใชสญญาค าประกน

เชน สญญาทบคคลภายนอกกระท ากบผค าประกน

ตกลงจะชดใชคาเสยหายทเกดแกผค าประกนจากการ

ทผค าประกนตองใชเงนตามสญญาค าประกนใหแก

เจาหน

สญญาขนสงไมสก

เจาหน (องคกรอตฯปาไม) ลกหน

ผค าประกน

ค าประกน

บคคลภายนอก

สญญาธรรมดา

ฎ 1088/2530

สญญาทจ าเลย(บคคลภายนอก)รบรองกบโจทก ( ผค า

ประกน) วาหากโจทกไดรบความเสยหายจากการทโจทกเขา

ค าประกนในการท ร. (ลกหน ) จะปฏบตตามสญญาขนสง

ไมสกท ร. ท ากบองคการอตสาหกรรมปาไม (เจาหน) ร.

กบจ าเลยรวมกนชดใชคาเสยหายใหแกโจทกทงส น ไมใช

สญญาค าประกน ป.พ.พ. มาตรา 680 แตเปนสญญา

ธรรมดาตองบงคบตามขอตกลงในสญญาจะน าบทบญญตวา

ดวยเรองค าประกนมาใชบงคบมได

3. ตองมหน อยกอนระหวางเจาหน ลกหน

- หนประธานจะเกดจากมลหนอะไรกได เชน กเงน สญญาจาง สญญาเชา ละเมด

- ถาไมมหนประธานหรอหนประธานเสอมเสย กมการค าประกนไมได

ฎ 3781/2533 ขณะท าสญญาประกนตวผตองหา ความเสยหายอนเกดจากการประกนตวยงไมเกดขน จงไมมมลหนเดมแปลงเปนหน เงนก ดงนน จ าเลยท 1 และ 2 จงไมตองรบผดตอโจทก

(ท าส.กโดยแปลงหนจากมลหนอน แตมลหนเดมยงไมเกดขน เปนหน ไมแนนอน ไมอาจท าส.กและค าประกนได)

เชาโฉนดเพอประกนตว

โจทก จ าเลยท 1

จ าเลยท 2

สญญากและค าประกน

สญญากไมสมบรณ จ.ล.ท 1,2 ไมตองรบผด

- ความสมพนธของบคคลทไมกอใหเกดหนทางแพงจะค าประกน

ตาม ป.พ.พ.ไมได เชน 3.1 นายประกนตวผตองหาหรอจ าเลย ประมวลกฎหมายวธ

พจารณาความอาญา มาตรา 106-119

ฎ 1302/2534 จ.ลท าสญญาใหโจทกประกนตว ส. ซงถก

ด าเนนคดตอศาลโดยจ.ล.มหนาทน าสงตว ส. ตามศาลตามนด

หากผดสญญา จ.ล.ยนยอมชดใชเงนใหโจทกจ านวนหนง ส.

ดงกลาวมผลใชบงคบได ไมขดตอก.ม.ความสงบเรยบรอยหรอ

ศลธรรมอนดของประชาชน ไมใชส.ค าประกน

3.2 ผค าประกนการช าระหนตามค าพพากษา ประมวล

กฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 274

3.3 หนทตองอาศยคณสมบตเฉพาะของลกหน ตอง

ก าหนดคาเสยหายหรอเบยปรบในสญญา จงจะท าสญญาค า

ประกนได เชน สญญาจางนกแสดง นกรอง ผดสญญาตอง

ก าหนดคาปรบ

เชน ก. ไปศกษาตอตางประเทศท าสญญากบกระทรวงทสงกด

วาศกษาแลวจะกลบมารบราชการเปน 2 เทาของเวลาทรบทน

มฉะนนจะใหปรบเปนเงน 2 เทาของทนและเงนเดอนทรบไป

ระหวางลา โดยม ข บดาเปนผค าประกน

4. ผค าประกนสญญาวาจะช าระหน เมอลกหน ไมช าระ

หน น น หรอผดนด

- การใหค ารบรองลอยๆโดยมไดระบวาช าระหนไมใช

สญญาค าประกน

ฎ 718/2519 ผจดการธนาคารรบรองการท างานเมอมการทจรต

ฎ 942/2513 รบรองการช าระเงน ไมมขอความอนวาเมอลกหน ไมช าระหน ตนจะยอมช าระแทน

ลงลายมอชอในชองผค าประกน ฎ 414/2481

เอกสารมขอความวา ตามท อ. จ านองทดนไวแก ม.

จ านวน 7,000 บาทนน ถาทดนรายนไมพอช าระหนเงนท

รบจ านองไวขาพเจายอมใชใหจนครบ ลงชอจ าเลยในชอง

รบรอง เอกสารดงกลาวเปนสญญาค าประกน

5. การค าประกนไมจ าเปนตองไดรบความยนยอมจากลกหน

ฎ 762/2519 การค าประกนหาตองใหลกหนยนยอม

กอนไมสญญาค าประกนจงไมตองมขอความวาลกหน

ยนยอมใหค าประกนแลว

สญญาค าประกนไมมแบบแตตองมหลกฐานเปนหนงสอ

มาตรา 680 วรรค 2 “สญญาค าประกนนน ถามไดม

หลกฐานเปนหนงสออยางใดอยางหนงลงลายมอชอผค า

ประกนเปนส าคญ ทานวาจะฟองรองบงคบคดหาไดไม”

1. สญญาค าประกนจะท าเปนหนงสอหรอดวยวาจากได

ฎ 5283/2531 สญญาค าประกนตองการเพยงหลกฐาน

เปนหนงสอทผค าประกนลงลายมอชอฝายเดยวกใช

ฟองรองบงคบคดไดแลว เจาหนหาจ าตองลงลายมอชอ

ในสญญาค าประกนดวยไม

ดงน แมผทลงลายมอชอแทนเจาหนจะไมมอ านาจกระท า

แทนเจาหน ส.ค าประกนมผลสมบรณ ใชเปนหลกฐาน

ฟองคดได ฎ 9742/2539

ถาสญญาค าประกนเปนเอกสารปลอม กไมสามารถฟองรอง

บงคบคดได

เชน เจาหนกรอกขอความใน ส.ก และ ส.ค าประกน ทลกหน

และผค าประกนลงลายมอชอเกนกวาจ านวนหนจรง โดยทง

สองมไดร เหนยนยอม ส.ก และ ส.ค าประกน เปนเอกสาร

ปลอม ไมสามารถอางเปนพยานได จงถอวาไมมหลกฐานเปน

หนงสอทจะฟองรองตามม. 653 และ 680

2. หลกฐานเปนหนงสอ ไมจ าเปนตองท าไวตอเจาหน โดยตรง จะท าไวตอบคคลอนโดยไมมเจตนาจะใชเปนหลกฐานกได

ฎ 3121/2535 โจทกกบจ า เลยท 1 ท าสญญา

ประนประนอมยอมความ โดยจ าเลยท 1 ยอมช าระหนแก

โจทก จ าเลยท 2 ลงชอในสญญาดงกลาว 2 แหง และชอง

ผค าประกน ดงน การทจ าเลยท 2 ลงชอในชองผค า

ประกนแมไมมขอความอน ถอวาเปนผค าประกนการ

ช าระหนของจ าเลยท 1

3. ศาลยกฟองเพราะไมมหลกฐานเปนหนงสอ ฟองใหมไมได

ฎ 2998/2535 เทากบศาลชนตนไดวนจฉย

ประเดนแหงคดแลววาไมตองรบผดในฐานะผค า

ประกน ตอมาโจทกฟองใหจ าเลยท 2 รบผดจงเปน

การขอใหศาลวนจฉยในประเดนแหงคดโดยอาศยเหต

อยางเดยวกน เปนฟองซ ากบคดกอน ตาม ประมวล

กฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 148

หน ทค าประกนตองสมบรณ

มาตรา 681 วรรค 1 ถาหนประธานไมสมบรณ ส.ค า

ประกนกไมสมบรณดวย

หน ทไมสมบรณอาจมดงน

1. หนทเปนโมฆะ ม. 150, 152, 155, 156

2. หนทเปนโมฆยะ ม. 153 ,157, 159 , 164

3. หน ซงไมกอใหเกดความผกพนตาม

กฎหมาย เชน หน การพนนขนตอ ม. 853, นตกรรมทไม

มการสงมอบ

ม.681 วรรค 2 และวรรค 3 บญญตวา“หน ในอนาคตหรอหน ม

เงอนไขจะประกนไวเพอเหตการณซงหน นนอาจเปนผลไดจรงก

ประกนไดแตตองระบวตถประสงคในการกอหนรายทค าประกน

ลกษณะของมลหน จ านวนเงนสงสดทค าประกนและระยะเวลาใน

การกอหนทจะค าประกน เวนแตเปนการค าประกนเพอกจการ

เนองกนไปหลายคราวตามมาตรา 699 จะไมระบระยะเวลา

ดงกลาวกได

สญญาค าประกนตองระบหนหรอสญญาทค าประกนไว

โดยชดแจง และผค าประกนยอมรบผดเฉพาะหนหรอสญญาท

ระบไวเทานน”

การค าประกนเพ อประกนหน ในอนาคต ตองระบหน หรอจ านวนเงนท ค า

ประกนไวโดยชดแจง และผค าประกนยอมรบผดชอบเฉพาะหน หรอสญญาท

ระบไวเทาน น

หน ในอนาคตหรอหนมเงอนไขสามารถค าประกนได

หนในอนาคต คอ หนทอาจเกดสมบรณในอนาคต ถอเอา

การกระท าหรอเจตนาของลกหน วาจะกอหนขนหรอไม เชน

สญญาค าประกนการใชทนลาศกษาตอ

สญญาค าประกนการเบกเงนเกนบญช

สญญาค าประกนลกจางเขาท างาน

ตวอยาง สญญาค าประกนการท างานของบคคลหากกอใหความ

เสยหายแกนายจาง

พระราชบญญตคมครองแรงงาน (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 มาตรา 5 มผลใชบงคบ คอวนท 27 พฤษภาคม 2551 นายจางไมสามารถเรยกใหหาบคคลมาค าประกนได เวน

แตลกจางทท างานทมลกษณะหรอสภาพของงานท

รบผดชอบเกยวกบการเงนหรอทรพยสนของนายจาง

และลกษณะของงานอาจกอใหเกดความเสยหายแก

นายจางได

หนมเงอนไข คอ หนทมเงอนไขบงคบกอน ซงหนนนจะ

สมบรณเมอเงอนไขนนส าเรจ ถอเอาเหตการณในอนาคตท

ไมแนนอนมาก าหนด

ตวอยาง ก. ท าสญญาเชาบานจาก ข.โดยมเงอนไขถายายมา

ท างานทเชยงใหมในเดอนตลาคม ถา ก. ผดสญญาจะใช

คาเสยหายให และม ค. เปนผค าประกน ถา ก. ไมไดยายมา

เชยงใหมเทากบเงอนไขไมส าเรจ สญญาค าประกนกไม

สมบรณ

ในกฎหมายใหมก าหนดใหสญญาค าประกนตองก าหนดใหชดเจนใน 4

เรองตอไปน

(1) วตถประสงคในการกอหนของลกหน

(2) ลกษณะของมลหนทผค าประกนตองรบผด

(3) จ านวนเงนสงสดทจะใหผค าประกนตองรบผด

(4) ระยะเวลาของการเกดหนทผค าประกนตองรบผด

อยางไรกตาม มหนในอนาคตชนดหนงเรยกวา “หนเพอกจการเนองกน

หลายคราวไมมเวลาจ ากด” หมายถง หนทเกดขนเปนคราวๆใน

อนาคต ทมลกษณะเปนกจการเนองกนไปหลายคราวไมมจ ากดเวลา

เปนคณแกเจาหน ตามมาตรา 699 เปนหนทไมอาจจ ากดระยะเวลา

สนสด จงไดรบยกเวนวาไมตองระบระยะเวลาได

สญญาค าประกนไมวาจะเปนสญญาค าประกนหนสมบรณแลวหรอหนใน

อนาคต กฎหมายทแกไขใหมบงคบใหสญญาค าประกนตองระบ “หน”

หรอ “สญญา” ทค าประกนไวโดยชดแจง และผค าประกนยอมรบผด

เฉพาะหนหรอสญญาทระบไวเทานน (มาตรา 681 วรรคสาม)

“ระบหน” หมายถง การระบถงผเปนเจาหนและลกหน ขอผกพนทท า

ใหเกดสทธและหนาทของเจาหนและลกหน วตถแหงหนตามขอผกพน

ไดแก เงนตามจ านวนทก

“ระบสญญา” หมายถง ระบสญญาทกอใหเกดหน สญญาค าประกน

ตองระบหนหรอสญญาทค าประกนไวโดยชดแจง ในกรณทขอความใน

สญญาก าหนดใหรบผดในหนทอาจเกดขนอนาคต กตองระบใหชดเจนวา

วาเปนลกษณะมลหนใด

การทจะระบวา “ค าประกนในหนทกประเภททจะเกดขนในอนาคตของ

ลกหน” เชนน สงผลใหสญญาค าประกนตกเปนโมฆะ

มขอยกเวน คอ ม. 681 วรรค 3 “หนอนเกดแตสญญาซงไมผกพนลกหน

เพราะท าดวยความส าคญผดหรอเพราะเปนผไรความสามารถนน

กอาจจะมประกนอยางสมบรณได ถาหากผค าประกนร เหตส าคญ

ผดหรอไรความสามารถนนในขณะทเขาท าสญญาผกพนตน”

อาจค าประกนไดตองประกอบดวยเงอนไข 2 ประการ

1. ผค าประกนไดร เหตส าคญผด หรอ ไรความสามารถนนแลว

2. รในขณะท าสญญาผกพนตน

ผล คอ เมอผค าประกนถกฟองใหรบผดกไมอาจยก

เอาความไมสมบรณของหนประธานตอสเจาหน ตาม

มาตรา 694 ได

ตวอยางเชน

ก. ผเยาวกเงน ข. 10,000 บาท โดยไมไดรบความยนยอมจากผแทนโดยชอบธรรม ค. เปนผค าประกนใหโดยร วา ก.

เปนผไรความสามารถขณะท าสญญาค าประกน ตอมาเมอ

ผแทนโดยชอบธรรมบอกลางสญญากยมเงนซงเปนโมฆยะ

มผลใหสญญากยมเปนโมฆะแตแรกตาม มาตรา176 คกรณตามสญญากยมเงนตองกลบคนสฐานะเดม ถา ก . ไมคน

เงนให ข. ค. ตองรบผดชอบคนเงนแทนไมสามารถยกขอ

ตอสของลกหน วาหนนนเปนโมฆะเพราะมการบอกลาง ตาม

มาตรา694 ได

ความรบผดของผค าประกนทยอมรบผดรวมกบลกหน

มาตรา 681/1 บญญตวา “ขอตกลงใดทก าหนดใหผค าประกน

ตองรบผดอยางเดยวกบลกหน รวมหรอในฐานะเปนลกหน รวม

ขอตกลงนนเปนโมฆะ”

ความในวรรคหนง มใหใชบงคบแกกรณผค าประกนซง

เปนนตบคคลและยนยอมเขาผกพนตนเพอรบผดอยางลกหน รวม

หรอในฐานะเปนลกหน รวม ในกรณเชนนนผค าประกนซงเปนนต

บคคลนนยอมไมมสทธดงทบญญตไวในมาตรา 688 มาตรา 689

และมาตรา 690”

ตามกฎหมายใหมหามมใหผค าประกนเขาเปนลกหน รวมใน

หนทตนเปนผค าประกน กเพอใหผค าประกนมสถานะเปนผ

ค าประกนอยางแทจรง ดงนน เจาหนจะบงคบใหผค าประกน

รบผดอยางลกหน รวมไมได ขอตกลงนนเปนโมฆะ

ดงนน หากมสญญาหรอขอตกลงกนไววาใหผค าประกนรบผด

อยางลกหน รวมหรอในฐานะลกหน รวม รวมถงการใหผค า

ประกนสละสทธเกยงตามมาตรา 688 มาตรา 689 และ

มาตรา 690 ขอตกลงนนไมมผลใชบงคบ

มาตรา 681/1วรรคสอง ก าหนดใหผค าประกนซงเปนนต

บคคลและยนยอมเขาผกพนตน เพอรบผดอยางลกหน รวม

หรอในฐานะลกหน รวมได ขอตกลงดงกลาวไมเปนโมฆะ

และผค าประกนซงเปนนตบคคลยอมไมมสทธเกยงตาม

มาตรา 688 มาตรา 689 และมาตรา 690 เพอไมใหเกด

อปสรรคในการด าเนนธรกจ แตบคคลธรรมดายงคง

ตองหามตามมาตรา 681/1 วรรคหนง

ผค าประกนหลายคน

1. ผรบเรอน ม. 682 วรรคแรก “ทานวาบคคลยอมเขาเปนผรบเรอน คอเปนประกนของผค าประกนอกชนหนง กเปนได”

เชน ก. กเงน ข.10,000 บาทโดยม ค. ค าประกนและ ง. เขาท า

สญญาวาถา ข. เจาหน เรยกรองเอาจาก ค. ไมไดตนจะช าระหน

แทน ถอวา ค. เปนผค าประกน ง. เปนผรบเรอน

2. ผค าประกนหลายคน ม. 682 วรรค 2

“ถาบคคลหลายคนยอมตนเขาเปนผค าประกนในหน รายเดยวกนไซร ทานวาผค าประกนเหลานนมความรบผดอยางลกหน รวมกน แมถงวาจะมไดเขาค าประกนรวมกน”

2.1 ผค าประกนทงหลายรบผดตอเจาหน อยางลกหนรวม ม. 291-296

- ระหวางผค าประกนตองรบผดเปนสวนเทาๆกน ถาผค าประกนคนหนงช าระหน ใหเจาหน ไมวาทงหมดหรอแตบางสวน ผค าประกนรบชวงสทธไลเบยจากผค าประกนคนอนๆเทากบสวนทเขารบผดได

ตวอยางเชน

มหนอย 30,000 บาท ก. ข. ค. ตางคนตางเขาไปค าประกน

หน ก. หรอ ข. หรอ ค.แตละคนตองรบผดตอเจาหนเปน

เงน 30,000 บาท ถา ก. ใชหนคนเดยวไปแลว 30,000 บาท ก. รบชวงสทธจากเจาหน ไลเบยจาก ข. ไดตามมาตรา

229(3) จ านวน 10,000 บาท และจาก ค. จ านวน 10,000บาท หรอเลอกทจะไลเบยจากลกหน 30,000 บาทกได ตามมาตรา693 คอ รบชวงสทธของเจาหนแลวไลเบยเอาคนจากลกหน

2.2 เจาหนปลดหน ใหผค าประกนคนหนง การปลดหนเปนประโยชนแกผค าประกนคนอนเพยงสวนทเจาหน

ปลดให ม. 293 และ กรณปลดหน ใหผค าประกนคนหนง

หนสวนนนตกเปนพบแกเจาหน ม. 296 ลกหน ชนตน

ไมหลดพนความรบผด ตามมาตรา 685

ตวอยางเชน

ลกหน เปนหนอย 30,000บาท มผค าประกนอย 3 คน คอ ก.

ข. ค. เจาหนปลดหน ให ค. 10,000บาท ในระหวาง ก. ข. ค.

ตองรบผดคนละ 10,000 บาท เมอเจาหนปลดหน ใหแก ค.

ไป ดงนน ก. และ ข. กยงคงตองรวมกนในหนจ านวน

20,000 บาทถา ก. ใชหน ไป 20,000 บาท กมสทธไลเบย ข. ได 10,000 บาท ไมมสทธไลเบยจาก ค เพราะเจาหน ไดปลดหน ให ค ไปแลว แตสามารถไลเบยจากลกหนชนตนได

อย

กรณศกษาค าประกนเชาซอรถ

ผซอและผค าท1(เปนสาม-ภรรยากน)ไมยอมมาขนศาล ผม

เปนผค าท2 ไปขนศาลคนเดยวเรองทไมจายเงนสวนตางจาก

การขายรถเปนเงน87,000 บาท ศาลตองเลอนนดไปอก

ครงเปนเดอนหนา..

1.ถาเดอนหนาผซอและผค าท1 ยงไมมาขนศาลอกจะมผล

อะไรไหม

2.ผมไปขนศาลคนเดยวผมตองรบผดชอบคนเดยวหรอไม

3.จะมทางไหนจะท าให2คนนนรบโทษหรอชดใชหนททงคกอ

ขนไหม

1. ศาลจะพพากษาตามจ านวนทฟอง เวนลกความจะ

เจรจากบเจาหนของจายบางสวนและใหปลดหน แตถา

ไมยอมกตองจายเตม

2. ไมตองรบคนเดยว มผค าประกนอกคนรวมรบผด

ดวย

3. สามารถไปฟองเรยกเงนสวนจายนนกบสามภรยาท

หลงได

ขอบเขตความรบผดของผค าประกน ม. 683

1. กรณผค าประกนจ ากดความรบผด

2. กรณผค าประกนไมจ ากดความรบผด

สญญาค าประกนยอมคมถงดอกเบย คาสนไหมทดแทน

คาภาระตดพนอนเปนอปกรณแหงหนนน

- คาฤชาธรรมเนยมศาล ม. 684

ฎ 691/2511 คาใชจายในการทวงหน ไมใชคาใชจายอนเกดจากหน ไมมกฎหมายบงคบใหฝายทผดสญญาตองรบ

ผด

เนองจากสญญาค าประกนเปนสญญาทผค าประกนมความรบผด

เพยงฝายเดยว การตความจงตองเปนไปโดยเครงครด การทผ

ค าประกนลงนามในแบบฟอรมค าประกนโดยไมมการกรอก

จ านวนเงนค าประกนในชองจ านวนเงน แมมขอความวายอมรบ

ผดในหนสนทงหมดขอความน เปนขอความตอเนองจากตอน

แรกทตองกรอกจ านวนเงนกอน เมอสญญาค าประกนไมได

ก าหนดจ านวนเงน เปนเอกสารทไมสมบรณและไมอาจอนมาน

ไดวาผค าประกนตองรบผดในจ านวนหนเทาใด ผค าประกนจง

ไมตองรบผด (ฎ 199/2545)

ตวอยางความรบผดของผค าประกนบางประเภท

ค าประกนสญญากเบกเงนเกนบญช

ฎ 279/2527

ธนาคารเขยนในสญญา “การค าประกนตามสญญานเปนการ

ค าประกนหนทมอยในปจจบนและในอนาคตของลกหน”

ถาผค าประกนระบในวงเงนเทาใดกรบผดในวงเงนเทานนและ

ดอกเบย (ทบตน) ดวย ถาเลกสญญาดอกเบยธรรมดา

ค าประกนลกจางเขาท างาน

ผค าประกนตองรบผดเฉพาะความเสยหายทเกดจากการ

ปฏบตหนาทในต าแหนงทลกหนกระท าเทานน ถาม

ความเสยหายแกนายจางนอกเหนอจากในทางการทจาง

ผค าประกนไมตองรบผด

ฎ 1373/2513(ประชมใหญ) โจทกไมน าสบการทลกจาง

ขบรถยนตเปนการกระท าในการงานทจางหรอในหนาท

หวหนาชางเครองไฟฟา ผค าประกนไมตองรบผด

ฎ 5720/2533 จ าเลยท 1 เขาท างานในต าแหนงพนกงานรกษา

ความปลอดภย จ าเลยท 2 เปนผค าประกน การทจ าเลยท 1 หลอกลวง

ใหลกคาลงชอในใบถอนเงน แลวถอนเงนเอาไปเปนประโยชนสวนตว

เปนการละเมดนอกต าแหนงหนาท จ าเลยท 2 ไมตองรบผด

ส.ค าประกนในต าแหนงหนง แตนายจางเปลยนต าแหนงและหนาท

และไปท าความเสยหายในต าแหนงใหม ดงนผค าประกนไมตองรบผด

กรณเลอนต าแหนง และต าแหนงใหมมความเสยงตอความรบผด

เพมขนและมผค าประกนคนใหม ผค าประกนคนเดมยอมหลดพน

ความรบผด

ฎ 1721/2529 เดมต าแหนงคนงานโรงแรม เลอนเปนพนกงาน

เกบเงนในหองอาหาร

ฎ. 8286/2550 : จ าเลยท 2 ค าประกนจ าเลยท 1 ซง ท างานใน

บรษทโจทกในต าแหนงเจาหนาทบคคล แมวาสญญาค าประกนขอ 4

ระบวา จ าเลย ท 2 ยนยอมและตกลงดวยวา หากโจทกโยกยาย

แตงตง สบเปลยน หรอถอดถอนจ าเลยท 1 ไปท างานกบบรษทใน

เครอหรอส านกงานสาขาแหงใดใหถอวาสญญาค าประกนนมผลบงคบ

ไดเชนเดมตลอดไป กมความหมายเพยงวา จ าเลยท 2 จะตองรบผด

ตอโจทก เมอจ าเลยท 1 กระท าความเสยหายแกโจทกในระหวางท

จ าเลยท 1 ท างานอยกบโจทกหรอบรษทในเครอโจทกในต าแหนง

เจาหนาทบคคลตามทค าประกนไวเทานน เมอโจทกใหจ าเลยท 1 ยาย

จากต าแหนงเจาหนาทบคคลไปท าหนาทพนกงานขาย อนเปนการ

เพมความเสยงภยและความรบผดใหแกจ าเลยท 2 มากขนเกนกวาท

ระบไวในสญญาค าประกน และจ าเลยท 1 ท าใหเกดความเสยหาย

จ าเลยท 2 จงไมตองรบผดตอโจทก

ค าประกนผรบทนไปศกษาตอตางประเทศ

ฎ 1056/2536 สญญาชดใชทนและสญญาค าประกนมไดระบระยะเวลาไว แมมการขยายระยะเวลาศกษาตอ โดย

ไมแจงใหผค าฯทราบและมไดใหความยนยอม หนท

เกดขนยงอยในขอบเขตของสญญาค าประกน

ฎ 5600/2537 สญญารบทนและค าประกน ก าหนดระยะเวลาไวแนนอน การทขยายระยะเวลาออกไปโดยมได

แจงใหผค าฯทราบและผค าฯไมยนยอม ผค าฯไมตองรบ

ผดเกนกวาในสญญา

ขอตกลงทแตกตางจากบทบญญตเกยวกบสทธและหนาทของเจาหน

และผค าประกน เปนโมฆะ มาตรา 685/1

มาตรา 685/1 บญญตวา “บรรดาขอตกลงเกยวกบการค าประกน

ทแตกตางไปจากมาตรา 681 วรรคหนงวรรคสอง และวรรคสาม มาตรา

686 มาตรา 694 มาตรา 698 และมาตรา 699 เปนโมฆะ”

หามขยายขอบเขตความรบผดของผค าประกนในเรองดงตอไปน

มฉะนนขอตกลงนนตกเปนโมฆะ

1. มาตรา 681 วรรคหนง วรรคสอง และวรรคสาม ความสมบรณ

ของสญญาค าประกนซงมไดเฉพาะเพอหนทสมบรณ และตองระบมลหน

ทค าประกนใหชดเจน จ านวนเงนสงสด ระยะเวลาในการกอหน ไวโดย

ชดแจง โดยเฉพาะหน ในอนาคต เวนแตเปนการค าประกนเพอกจการ

เนองกนไปหลายคราว มาตรา 699 จะไมระบระยะเวลากได

เชน สญญาค าประกนการท างานของลกจาง ระบค าประกนหนท

ลกจางกอใหเกดความเสยหายในทางการทจางและหนอนๆ ทมตอ

บรษท ผค าประกนยนยอมชดใชใหทงส น ขอตกลงนนตกเปน

โมฆะ ทงน สญญาดงกลาวจะใชไดตามกฎหมายใหมตองก าหนด

มลหนใหชดเจน “หนอนๆ” ไมอาจเขาใจไดวาเปนหนประเภทใด

และตองก าหนดวงเงนความรบผดชอบ เ ชนรบผดไมเกน

100,000 บาท สวนระยะเวลาจะก าหนดหรอไมกได หากจะ

ก าหนดกอาจจะ 3 ปหรอจนถงเวลาทลกจางเกษยณอาย

2. มาตรา 686 เมอลกหนตกเปนผผดนด เจาหนจะใชสทธ

เรยกรองจากผค าประกน ใหเจาหนมหนงสอบอกกลาวไปยงผค า

ประกนภายใน 60 วนนบแตวนทลกหนตกเปนผผดนด หากพน

ก าหนดเวลาดงกลาวผค าประกนเปนอนหลดพนความรบผดในดอกเบย

คาสนไหมทดแทน ตลอดจนคาภาระตดพนอนเปนอปกรณแหงหนราย

นนบรรดาทเกดขนภายหลงจากพนก าหนดเวลา60 วน

- หากสญญาก าหนดใหสทธเจาหนเรยกใหผค าประกนช าระหน

ไดโดยไมตองบอกกลาวแกผค าประกน หรอหากบอกกลาวลาชาเกน

กวากฎหมายบญญตผค าประกนกยนยอมรบผดชอบในดอกเบย คา

สนไหมทดแทน ตลอดจนคาภาระตดพนอนเปนอปกรณแหงหนรายนน

ทงสนแมพนก าหนดเวลา60 วน ขอตกลงเชนนจะเปนโมฆะ

3. มาตรา 694 สทธยกขอตอสของตนเองและขอตอสของลกหน

ชนตน

- หากสญญามตกลงก าหนดวาแมวาสทธเรยกรองใหผค าประกนช าระ

หนทคางช าระจะพนก าหนดอายความเรยกรองดวยเหตประการใด ๆ ผ

ค าประกนกยนยอมช าระหนและไมขอยกเอาอายความทขาดไปนนขน

เปนขอตอสกบธนาคารไมวากรณใด ๆ ทงสน หรอ

- กรณทผกถงแกความตายและธนาคารมไดฟองรองบงคบเอาแก

ทายาท กองมรดก ผสบสทธ หรอผรบชวงสทธของผกจนลวงพน

ระยะเวลา 1 ป นบแตวนทผกถงแกความตายแลวกตาม ผค าประกนตก

ลงไมยกเหตทคดขาดอายความมรดกนนขนเปนขอตอสกบธนาคาร และ

ยงคงยนยอมรบผดชดใชหนจ านวนทผกยงคงคางช าระอยกบธนาคารนน

ตอไปจนครบถวน ขอตกลงดงกลาวยอมตกเปนโมฆะ

4. มาตรา 698 ผค าประกนหลดพนความรบผดเมอหน

ประธานทเขาค าประกนระงบสนไป

5. มาตรา 699 ผค าประกนมสทธบอกเลกการค าประกน

ทมลกษณะเปนกจการเนองกนไปหลายคราว ไมมเวลา

จ ากดเปนคณแกเจาหน ดวยการแสดงเจตนาเลกการค า

ประกนไปยงเจาหน โดยผค าประกนไมตองรบผดหนท

เกดขนภายหลงการแสดงเจตนาไปถงเจาหนแลว

หมวด 2 ผลกอนช าระหน

หนาทของผค าประกน

1. หนาทช าระหน

1.1 ตองช าระหน เมอเจาหน มหนงสอบอกกลาวไปยงผค า

ประกนภายในหกสบวนนบแตวนทลกหน ผดนด ม. 686

กรณทไมถอวาลกหน ผดนด

- การช าระหนไมไดกระท าลงเพราะพฤตการณอนใดอนหนงทลกหนไมตอง

รบผดชอบ

เชน ตกลงสงมอบสนคาใหภายในก าหนด แตรถทบรรทกสนคาถกรถ

คนอนเฉยวชนท าใหทรพยสนทขนสงมาเสยหายทงหมด หรอ เสนทางถกน า

ทวมขาด ไมสามารถมาสงสนคาไดตามก าหนด เชนน ไมถอวาลกหนผดนด

หรอบางกรณเกดจากเจาหนเอง เชน เจาของทดนไมสามารถสงมอบ

ทดนทจะสรางตกใหแกผรบจางไดทนตามก าหนด เนองจากเจาของทดนเดมไม

ยอมออกไป ผรบจางจงไมอาจสรางตกใหเสรจภายในระยะเวลา ไมถอวาผ

รบจางผดนด

- วางปนประกนการกเงน เมอผกขอช าระหน แตผใหกไมยอมคนปน ผ

กไมช าระเงน ยงไมถอวาผดนด

- เจาของทดนแบงแยกทดนไมทนเนองจากน าทวม รงวดไมได เชนน

เจาของทดนยงไมผดนด

ป.พ.พ. (เดม/ยกเลก) ป.พ.พ. (แกไข/เพมเตม)

มาตรา ๖๘๖ ลกหนผดนดลงเมอใด

ทานวาเจาหนชอบทจะเรยกใหผค า

ประกนช าระหน ไดแตนน

“มาตรา ๖๘๖ เมอลกหนผดนด ให

เจาหนมหนงสอบอกกลาวไปยงผค า

ประกนภายในหกสบวนนบแตวนท

ลกหนผดนด และไมวากรณจะเปน

ประการใดเจาหนจะเรยกใหผค า

ประกนช าระหน กอนทหนงสอบอก

กลาวจะไปถงผค าประกนมได แตไม

ตดสทธผค าประกนทจะช าระหน เมอ

หนถงก าหนดช าระ

วรรคสอง ในกรณทเจาหนมไดม

หนงสอบอกกลาวภายในก าหนดเวลา

ตามวรรคหนง ใหผค าประกนหลด

พนจากความรบผดในดอกเบยและ

คาสนไหมทดแทน ตลอดจนคาภาระ

ตดพนอนเปนอปกรณแหงหน รายนน

บรรดาทเกดขนภายหลงจากพน

ก าหนดเวลาตามวรรคหนง

วรรคสาม เมอเจาหนมสทธเรยกใหผค าประกนช าระหน

หรอผค าประกนมสทธช าระหน ไดตามวรรคหนงผค า

ประกนอาจช าระหนทงหมดหรอใชสทธช าระหนตาม

เงอนไขและวธการในการช าระหนทลกหนมอยกบเจาหน

กอนการผดนดช าระหน ทงน เฉพาะในสวนทตนตองรบ

ผดกได และใหน าความในมาตรา ๗๐๑วรรคสองมาใช

บงคบโดยอนโลม

วรรคส ในระหวางทผค าประกนช าระหนตามเงอนไขและ

วธการในการช าระหนของลกหนตามวรรคสามเจาหนจะ

เรยกดอกเบยเพมขนเพราะเหตทลกหนผดนดในระหวาง

นนมได

วรรคหา การช าระหนของผค าประกนตามมาตราน ไม

กระทบกระเทอนสทธของผค าประกนตามมาตรา ๖๙๓”

กมใหม

ขนตอนในการทเจาหนจะเรยกใหผค าประกนช าระหน

เดมกฎหมายไมไดเขยนไวใหชดเจนนก แตกฎหมาย

ใหมไดเขยนขนตอนใหเจาหนตองปฏบตไวอยาง

ชดเจน หากเจาหนปฏบตผดขนตอน หรอไมปฏบต

ตามขนตอน อาจมผลท าใหผค าประกนหลดพนจาก

ความรบผดในดอกเบยและคาสนไหมทดแทน

ตลอดจนคาภาระตดพนอนเปนอปกรณแหงหนราย

นนได

กมเกา

- เมอลกหนผดนด เจาหนมสทธเรยกใหผค า

ประกนช าระหน ไดทนท โดยไมตองบอกกลาว

- ถาสญญาระหวางผค าประกนกบเจาหนก าหนด

เงอนไขในการใชสทธของเจาหนไว เจาหนจะตอง

ปฏบตตามเงอนไขนน จงมสทธฟองรองผค าประกน

(ฎ 4761/2537)

มาตรา 686 สามารถแบงพจารณาเปน 2 หวขอ ดงตอไปน

1. สทธและหนาทของเจาหนตอผค าประกนกรณลกหน

ผดนด (ตาม ป.พ.พ. 686 วรรคหนง วรรคสอง)

1. มหนงสอบอกกลาวไปยงผค าประกน ภายใน 60 วน นบ

แตวนลกหนผดนด

หนตามสญญาค าประกนถงก าหนดช าระเมอเจาหน ไดท า

หนงสอบอกกลาวไปถงผค าประกน ดงนน ถาเจาหน ไมไดบอกกลาว

กอนฟอง จะถอเอาส าเนาค าฟองทสงถงผค าประกนเปนการสงหนงสอ

บอกกลาวตามมาตราน ไมได กรณนเจาหน ไมมสทธฟองผค าประกน

เนองจากไมไดบอกกลาวเปนหนงสอไปถงผค าประกนตามทกฎหมาย

บญญต

2. ไมวากรณจะเปนประการใด เจาหนจะเรยกใหผค าประกนช าระหน

กอนหนงสอบอกกลาวจะไปถงผค าประกนมได

การนบอายความตามสญญาค าประกน อายความเรมนบตงแต

ขณะแรกทอาจบงคบสทธเรยกรองได ดงนน เจาหนจงมสทธฟองผค า

ประกนภายในก าหนดเวลาอายความ 10 ป นบแตวนทหนงสอบอกกลาว

ไปถงผค าประกน

3. ถาเจาหนบอกกลาวลาชา กลาวคอ ในกรณเจาหนมไดมหนงสอ

บอกกลาวภายในก าหนดเวลา 60 วน นบแตวนทลกหนผดนด ผค า

ประกนจะหลดพนจากความรบผดในดอกเบยและคาสนไหมทดแทน

ตลอดจน คาภาระตดพนอนเปนอปกรณแหงหนรายนน บรรดาท

เกดขนภายหลงจากพนเวลา 60 วน *** แตลกหนยงตองรบผดใน

ดอกเบยและคาสนไหมทดแทน ตลอดจนคาภาระตดพน อนเปนอปกรณ

แหงหนรายนน ตาม มาตรา ๖๘๕ แมจะเรยกจากผค าประกนไมได

2. สทธและหนาทของผค าประกนตอเจาหน กรณลกหนผดนด

(ตามป.พ.พ. 686 วรรคสาม วรรคส) มสาระส าคญดงตอไปน

1. เมอหนของลกหนถงก าหนดช าระ ผค าประกนจะใชสทธช าระ

หนแกเจาหน โดยมตองมหนงสอบอกกลาวจากเจาหน กอนกได

2. ผค าประกนอาจช าระหนทงหมด หรอใชสทธช าระหนตาม

เงอนไขและวธการของลกหน ซงมอยกบเจาหน กอนลกหนผดนดหรอ ตาม

สญญาปรบปรงโครงสรางหน เมอผค าประกนประสงคจะช าระหน ถาเจาหน

ไมรบช าระหน ผค าประกนพนความรบผดในหนรายนนทงหมด

ตวอยางเชน สญญาเชาซอรถผอนช าระทกวนท 1 ของเดอน ๆละ

10,000 บาท จนกวาจะครบ 500,000 บาท โดยโอนเขาบญชเจาหน

เชนน เมอลกหนผดนดและผค าประกนไดหนงสอบอกกลาว ผค าประกนก

สามารถผอนช าระหนตามขอตกลงดงกลาวได และหากเจาหน ไมยอมรบ

ช าระหนตามเงอนไขดงกลาว ผค าประกนยอมหลดพน เปนตน

3. กรณผค าประกนเลอกช าระหนตามเงอนไขเดมทลกหนมตอเจาหน

ในระหวางนนยงไมถอวาผค าประกนผดนด และจะเรยกดอกเบยกรณ

ผดนดกบผค าประกนไมได เพอมใหผค าประกนตองรบภาระทตน

ไมไดกอขน

4. เมอผค าประกนไดช าระหนใหแกเจาหนแลว ผค าประกนมสทธไล

เบยเอากบลกหน หรอเขารบชวงสทธของเจาหนบงคบเอาแกลกหนได

ตาม ป.พ.พ. มาตรา 693

1.2 ยงไมตองช าระหน แมลกหน ไมอาจถอประโยชนแหงเงอนเวลา ม. 687

ถาลกหนเจาหนเปลยนแปลงก าหนดเวลาช าระ

หนกนใหมโดยผค าประกนมไดร เหนยนยอม

ดวย ผค าประกนไมตองรบผดตามเวลาท

ก าหนดขนมาใหม

ตวอยางเชน

กเงนกนมก าหนดเวลาช าระภายใน 3 ป ตอมาลกหน

เจาหนตกลงกนช าระหน ใหแลวเสรจสนภายในก าหนด

1 ป โดยสละเงอนเวลาทก าหนดไวแตเดมตาม มาตรา

192 วรรค 2 ดงนผค าประกนไมตองรบผดตามเวลาท

ก าหนดขนมาใหม เพราะตนมไดสละเงอนเวลาดวย

ยงคงมหนาทช าระหนตามก าหนดเวลาเดม มาตรา

192

กรณทไมอาจถอเอาประโยชนแหงเงอนเวลาเรมตนและเงอน

เวลาสนสดได มาตรา193 มอย 4 ประการ คอ

1. ลกหน ถกศาลสงพทกษทรพยเดดขาดตามกฎหมายวาดวย

ลมละลาย

2. ลกหน ไมใหประกนเมอจ าเปนตองให

3. ลกหน ไดท าลายหรอท าใหลดนอยถอยลงซงประกนไดใหไว

4. ลกหนน าทรพยสนของบคคลอนมาใหประกนโดยเจาของ

ทรพยสนนนมไดยนยอมดวย

การทลกหนไมอาจถอเอาประโยชนแหงเงอนเวลาได

อกตอไป เปนผลท าใหเจาหนมสทธเรยกรองใหลกหน

ช าระหน ไดทนท สวนผค าประกนยงไมตองรบผดทนท

ยงคงตองรบผดตามก าหนดเวลาเดม

ตวอยางเชน

ก. กเงน ข. ก าหนดช าระหนภายใน 1 ป โดยน าแหวนเพชร

มอบใหเปนการจ าน า โดยม ค. เปนผค าประกน ตอมาอก 3 เดอน ก. ยมแหวนเพชรจาก ข. แลวไมน าแหวนเพชรมาคน

ตามทตกลงกนไว ข. เจาหนมสทธเรยกรองใหช าระหน

ทนท แตส าหรบผค าประกนยงไมตองช าระจนกวาจะครบ

ก าหนด 1 ป เวนแตวา ค. ตกลงยนยอมกบเจาหน โดยตรง

หรอโดยปรยายวายอมช าระหนแทนลกหนแมวาหนนนจะยง

ไมถงก าหนดเวลา

1.3 อายความหน ประธานสะดดหยดลงเปนโทษแกผค าประกนดวย ม. 692

ลกหนบางคนอาจสละเสยซงอายความ คอ ไมถอเอา

ประโยชนแหงอายความมาเปนของตนแมพนก าหนด

อายความกยนดช าระหน ใหเจาหน แตในกรณเชนน ไม

กระทบสทธผค าประกน มาตรา193/24 เมอหน ขาด

อายความแลวผค าประกนชอบทจะปฏเสธไมช าระหนได

เพราะหนตามสญญาค าประกนยอมขาดอายความตาม

หนประธานไปดวย

อายความฟองผค าประกน

มอายความ 10 ปนบตงแตขณะแรกทอาจบงคบสทธเรยกรองได ตามมาตรา 193/30

กมเดม วนทลกหนผดนด เชน ค าประกนลกจางเขา

ท างาน อายความ 10 ปนบจากวนแรกทลกจางเรมท าละเมด มใชวนท าสญญาค าประกน หรอค าประกน

สญญาชดใชทน อายความ 10 ปนบจากวนครบก าหนดลาศกษาตอ เปนตน

ตามกฎหมายใหม

อายความเรมนบตงแตขณะแรกทอาจบงคบสทธ

เรยกรองได ดงนน เจาหนจงมสทธฟองผค าประกน

ภายในก าหนดอายความ 10 ปเรมนบแตวนทหนงสอ

บอกกลาวไปถงผค าประกน

สทธของผค าประกน

1. ขอใหเรยกใหลกหนช าระหน กอน ม. 688

2. ขอใหบงคบช าระหน จากทรพยสนของลกหนกอน

ม. 689

3. ขอใหบงคบช าระหน จากทรพยซงเปนหลกประกน

กอน ม. 690

4. ผค าประกนไดประโยชนจากการทเจาหนกระท าการใดๆอนม

ผลเปนการลดจ านวนหนใหลกหน และขอตกลงทเปนการเพมภาระ

แกผค าประกนเปนโมฆะ มาตรา 691

มาตรา 691 บญญตวา “ในกรณทเจาหนตกลงกบลกหน อนมผลเปนการ

ลดจ านวนหนทมการค าประกนรวมทงดอกเบย คาสนไหมทดแทน หรอคา

ภาระตดพนอนเปนอปกรณแหงหนรายนน ใหเจาหนมหนงสอแจงใหผค า

ประกนทราบถงขอตกลงดงกลาวภายในหกสบวนนบแตวนทตกลงกนนน ถา

ลกหนไดช าระหนตามทไดลดแลวกด ลกหนช าระหนตามทไดลดไมครบถวน

แตผค าประกนไดช าระหนสวนทเหลอนนแลวกดหรอลกหนไมช าระหนตามท

ไดลดแตผค าประกนไดช าระหนตามทไดลดนนแลวกด ใหผค าประกนเปนอน

หลดพนจากการค าประกน ในการช าระหนของผค าประกนดงกลาว ผค า

ประกนมสทธช าระหนได แมจะลวงเลยก าหนดเวลาช าระหนตามทไดลดแต

ตองไมเกนหกสบวนนบแตวนทครบก าหนดเวลาช าระหนดงกลาวในกรณ

ทเจาหนมหนงสอแจงใหผค าประกนทราบถงขอตกลงดงกลาวเมอ

ลวงเลยก าหนดเวลาช าระหนตามทไดลดแลว ใหผค าประกนมสทธช าระ

หนไดภายในหกสบวนนบแตวนทเจาหนมหนงสอแจงใหผค าประกน

ทราบถงขอตกลงนน ทงน ขอตกลงทท าขนภายหลงทลกหนผดนดช าระ

หนแลว หากในขอตกลงนนมการขยายเวลาช าระหนใหแกลกหน มใหถอ

วาเปนการผอนเวลาตามมาตรา 700

ขอตกลงใดทมผลเปนการเพมภาระแกผค าประกนใหมากกวาท

บญญตไวในวรรคหนง ขอตกลงนน เปนโมฆะ””

- ในกรณทเจาหนลดจ านวนหนใหแกลกหนไมวาจะเปนการกระท าใดๆท

มใชการแปลงหนใหมทท าใหสญญาสนสดลง เชน การประนอมหน การลด

ยอดหน ลดดอกเบย

- บทบญญตมาตรานก าหนดใหสทธแกผค าประกนทจะอาศยประโยชน

จากขอตกลงปรบลดจ านวนหนทเจาหนมอยกบลกหนในมลหนประธานโดย

การเขาช าระหนตามขอตกลงทมการปรบลดนนไดทงๆทขอตกลงระหวาง

เจาหนและลกหนนนตนอาจมไดมสวนในการเขาตกลงดวย ถาหนดงกลาว

ไดถกช าระโดยลกหนหรอโดยผค าประกนหรอโดยทงสองฝายรวมกน

ผค าประกนยอมหลดพนความรบผดตามค าประกน ซงอาจแยก

พจารณาได 3 กรณคอ

ก) ลกหนช าระหนไดครบถวนตามจ านวนทลดแลว ผค า

ประกนหลดพนจากการค าประกน

ข)ลกหนช าระหนตามทลดแลวแตช าระไดไมครบถวน ผค า

ประกนไดช าระหนสวนทเหลอจนครบถวนแลว ผค าประกนหลดพน

จากการค าประกน

ค) ลกหนไมไดช าระหนตามทไดลด แตผค าประกนเขาช าระ

หนตามทไดลดจนครบถวน ผค าประกนหลดพนจากการค าประกน

ถาเจาหน ลดหน รวมทงดอกเบ ย คาสนไหมทดแทน หรอคา

ภาระตดพนอนเปนอปกรณแหงหน ใหแกลกหน ชนตนเทาใด

เจาหน ตองแจงผค าประกนทราบเปนหนงสอภายใน 60 วนนบ

แตวนทตกลงกบลกหน

ในกรณท ลกหน หรอลกหนกบผค าประกน หรอกรณผค า

ประกนฝายเดยวไดช าระหนจนครบจ านวนตามทไดตกลงลดกน

ใหผค าประกนหลดพนจากการเปนผค าประกน

โดยผค าประกนมสทธช าระหน ไดแมลวงเลยก าหนดเวลาช าระ

หนตามทเจาหนไดลดใหแกลกหน แตจะตองไมเกน 60 วนนบ

แตวนทครบก าหนดช าระหนดงกลาว

หากเจาหนมหนงสอแจงเรองขอตกลงดงกลาวเกนก าหนด

ระยะเวลาช าระหนตามทไดลดแลว ผค าประกนมสทธช าระ

หนภายใน 60 วนนบแตวนทเจาหนมหนงสอแจงใหผค า

ประกนทราบถงขอตกลงนน และหากในขอตกลงนนมเรอง

การผอนระยะเวลาทใหประโยชนกบลกหนในการช าระหน

ไมถอวาเรองดงกลาวเปนการผอนเวลาตามมาตรา 700

ตวอยาง ท าสญญากจ านวน 10,000 บาท ซงไดมการค าประกน แตภายหลงเจาหน

ลดหน ใหลกหนเหลอ 5,000 บาท แตตองช าระภายใน 1 ป นบแตผดนด เชนน

(1) ถาลกหนช าระ 5,000 บาทแลว จะมาเรยกอก 5,000 บาท จากผค า

ประกนไมได

(2) ถาลกหนช าระ 3,000 บาท คางช าระอก 2,000 บาท ถาผค าประกนช าระ

อก 2,000 บาท จะเรยกสวนทเหลออก 5,000 บาท จากผค าประกนไมได

(3) ถาลกหนไมช าระเลย แตผค าประกนช าระจ านวน 5,000 บาท จะเรยกอก

5,000 บาท จากผค าประกนไมได

ผค าประกนจะช าระหนแทนลกหน ตาม (2), (3) โดยผค าประกนมสทธช าระ

หนไดแมลวงเลยก าหนดเวลาช าระหนตามทเจาหนไดลดใหแกลกหน แตจะตองไมเกน

60 วนนบแตวนทครบก าหนดช าระหนดงกลาว ผค าประกนยอมหลดพน

เจาหน ไมสามารถเรยกใหผค าประกนช าระดอกเบยเพมขน

จากการทลกหนผดนดช าระหนในระยะเวลาทผค าประกน

ช าระหนของลกหนตามเงอนไขและวธการ

ขอตกลงใดทจะมผลเปนอยางอนในลกษณะเพมภาระใหแก

ผค าประกนมากกวาทบญญตไวในวรรคหนง ใหตกเปน

โมฆะ

ผลภายหลงช าระหน

ผลภายหลงช าระหน หมายถงความเปลยนแปลงแหงสทธ

หนาทของคกรณภายหลงผค าประกนช าระหน แยกพจารณา

เปน 5 เรอง คอ

1. สทธไลเบยและรบชวงสทธ ม.693

“ผค าประกนซงไดช าระหนแลว ยอมมสทธทจะไลเบ ยอา

จากลกหนเพอตนเงนกบดอกเบ ยและเพอการทตองสญหาย

หรอเสยหายไปอยางใด ๆ เพราะการค าประกนนน

อนง ผค าประกนยอมเขารบชวงสทธของเจาหน บรรดาม

เหนอลกหน ดวย”

1.1 สทธไลเบยเอาจากลกหน ม.693 วรรคแรก

นาย ก. กบ นาย ข. เปนเพอนสนทกน ท างานในบรษทเดยวกน

ตอมา นาย ข. มาขอรองใหนาย ก. ชวยเปนผค าประกน เพอซอ

รถยนต เนองจากผค าประกนอกคนหนง ซงเปนพอของนาย ข. เอง

นน มเครดตไมนาเชอถอ ตอมาไมนาน นาย ข. ไดขอลาออกจากงาน

และไมผอนช าระคางวดรถยนตดงกลาว บรษทไฟแนนซจงไดทวงถาม

มายงนาย ก. และถกบรษทไฟแนนซยนฟองตอศาล ขอใหผเชาซอ

และผค าประกนทงสองคนรวมกนคนรถยนตหรอชดใชคารถยนต

ดงกลาว สดทาย นาย ก. ตองถกบงคบคดยดทรพยสน และมการ

เจรจาขอลดยอดหน จากทงหมด 600,000 บาท เหลอ 300,000

บาท

ถาม นาย ก. คอ จะสามารถฟองไลเบยผเชาซอหรอลกหนชนตน หรอ ผ

ค าประกนอกรายหนงไดหรอไม

ตอบ กรณผค าประกนทไดช าระหนแทนลกหนชนตนไปแลว สามารถ

ฟองไลเบยลกหนชนตนหรอผเชาซอไดเทาทไดช าระแทนไป 300,000 บาท ตาม ม.863 แตในสวนของผค าประกนดวยกนเองนน สามารถฟองไลเบยไดเพยงกงหนงเทานน ตาม ม. บทบญญตในลกษณะค าประกนมได

ก าหนดความรบผดตอกนไวจงตองใชหลกทวไปตามมาตรา 229(3), 296

ฎกาท 4205/2540 ตามหนงสอสญญากทจ าเลยผกไดกยมเงนไปจาก

ท.โดยมโจทกเปนผค าประกนมขอตกลงวา จ าเลยผกยอมรบผดในคา

พาหนะและคาเสยหายตาง ๆซงผใหกตองเสยไปในการทวงถาม

ฟองรอง จ าเลยยอมใชใหตามทเสยหายจนครบถวน ตอมา ท.น าสญญา

กฉบบน ไปฟองจ าเลยและโจทก โจทกไดช าระเงนตามค าพพากษา

89,220 บาท และคาใชจายอยางอน 2,080 บาท ให ท.แมเงนสวนน ท.

จะมไดเรยกรองไวในขณะฟอง แตเมอโจทกไดจายเงนจ านวน2,080

บาท ให ท.ไปจรง จงรวมเปนตนเงนทงหมดทโจทกช าระให ท.ไปโจทก

ยอมมสทธทจะไลเบยใหจ าเลยช าระเงนจ านวน 91,300 บาท พรอม

ดอกเบยจากจ าเลยตาม ป.พ.พ.มาตรา 693

1.2 ผค าประกนรบชวงสทธของเจาหน ม. 693 วรรค

สอง

ปญหาตองพจารณา ผค าประกนจะรบชวงสทธ

จ าน าทมอยเหนอทรพยสนของคนอนทไมใชลกหน

ชนตนไดหรอไม?

เจาหนมสทธเหนอลกหน เทานน ไมรวมสทธของ

เจาหนทมอยเหนอบคคลภายนอกดวย ค าประกน

เปนบทบญญตพเศษแตกตางจากหลกการรบชวงสทธ

ทวๆไป ดงนนถาเจาหนมสทธอะไรเหนอลกหน ผ

ค าประกนกรบชวงสทธนนมาบงคบเอาจากลกหน ได

เทาทเจาหนมสทธนนเทานน

เชน ก. กเงน ข. 100,000 บาท ค. เปนผค าประกน และ

ก. จ าน าแหวนกบ ข. ถา ค. ช าระหน เงนกให ข. เจาหน

แลวทงหมดเปนตนเงน และดอกเบยรวม 115,000 บาท

ค. ยอมมสทธไลเบยเงนจ านวนนและดอกเบยรอยละ 7.5

ตอปเอาจาก ก. ได และยงสามารถรบชวงสทธจ าน าแหวน

จากเจาหน ค. มสทธบงคบจ าน าแหวนวงนนไดเสมอนผ

ค าประกนเปนผรบจ าน าแหวนวงนน

ค าถาม

ผค าประกนไดท าสญญาค าประกนใหแกเจาหน ของลกหน

ช น ต น โ ด ย ใ นก า ร ก ย ม เ ง น ข อ ง ล ก หน ช น ต น น น ม

บคคลภายนอก น าทดนมาจดทะเบยนจ านองเปนประกนหน

ของลกหน ชนตนใหแกเจาหน ดวย กรณเชนนหากตอมาลกหน

ชนตนผดนดและผค าประกนไดเทาช าระหน แทนลกหน ชนตน

ใหแกเจาหน ครบถวนแลว ผค าประกนจะรบชวงสทธของ

เจาหนมาบงคบจ านองเอาแกทดนของบคคลภายนอกได

หรอไม

ค าพพากษาฎกาท 13337 / 2556

การทจ าเลยท 2 จ านองทดนของตนเพอประกนหนเงนกทจ าเลยท 1 ตองช าระ

ใหแกธนาคาร ก. เจาหน เปนการใหสญญาตอเจาหนของจ าเลยท 1 วา หากจ าเลย

ท 1 ไมช าระหนกใหธนาคารเจาหนของจ าเลยท 1 บงคบจ านองเอากบทดนของ

จ าเลยท 2 ได ตางกบการค าประกนซงโจทกผค าประกนสญญาวา ถาจ าเลยท 1 ไม

ช าระหนโจทกจะช าระหนใหเจาหนของจ าเลยท 1 โดยยอมรบผดเปนลกหน รวมกบ

จ าเลยท 1 ลกหน ในกรณของจ าเลยท 2 ตองบงคบตาม ป.พ.พ. ในลกษณะจ านอง

ซงไมมบทบญญตใหน ามาตรา 682 วรรคสอง ในลกษณะค าประกนมาใชบงคบกบ

จ าเลยท 2 ใหตองรบผดอยางลกหนรวมกบโจทกซงเปนผค าประกน อกทงไมใช

กรณผค าประกนหลายคนยอมตนเขาค าประกนหน รายเดยวกนอนจะตองรบผด

อยางลกหนรวมกนตาม ป.พ.พ. มาตรา 682 วรรคสอง อนจะท าใหโจทกรบชวง

สทธของเจาหนบงคบจ านองกบทดนของจ าเลยท 2 ได

2. สทธยกขอตอสของลกหนขนตอสเจาหน ม. 694

- ขอตอส คอขอเทจจรงและขอกฎหมายซงยกขนอางวาตนไมตอง

รบผดตามทถกฟอง ตวอยางขอตอสของลกหน เชน

ในกรณถกฟองวาไมช าระหน เงนก อาจยกขอตอสวา

จ าเลยกเงนไปตามฟองจรง แตไดช าระหน ใหโจทกเสรจสนแลว

จ าเลยเซนชอในสญญากจรงแตเพอประกนเงนคาจางใหขนอาวธเถอน

นตกรรมเปนโมฆะ

จ าเลยกเงนจรงแตโจทกฟองเกน 10 ปหนประธานขาดอายความแลว

โจทกฟองเกน 1 ปนบแตเจาหนทราบการตายของลกหน ม.1754 วรรค 3

สญญากไมมหลกฐานเปนหนงสอ

สญญากไมสมบรณเพราะไมมการสงมอบเงน

ในกรณถกฟองวาผดสญญากอสรางบานไมแลวเสรจ

ภายในก าหนด อาจยกขอตอสวา

เปนความผดของโจทกทไมสงวสดกอสรางตามก าหนดสญญา

จ าเลยสรางไมเสรจเพราะเกดอทกภยน าทวมท าใหกอสราง

ไมไดเปนเหตสดวสย

กฎหมายเดม ผค าประกนอาจสละสทธของตนทมตาม ม.

694 ได

สญญาค าประกนมขอยกเวนวาแมลกหนตายเกน 1 ป ผค า

ประกนยงตองรบผด ขอตกลงดงกลาวใชได ไมขดตอความ

สงบเรยบรอยและไมใชเปนการขยายอายความ ตาม

ม.193/11 ฎ 9467/2544 ,1785/2505

กฎหมายใหม ส.ค าประกนในปจจบนหามแตกตางไปจากม. 964

มาตรา 685/1 บญญตวา “บรรดาขอตกลงเกยวกบการค าประกนทแตกตางไปจาก

มาตรา 681 วรรคหนงวรรคสอง และวรรคสาม มาตรา 686 มาตรา 694 มาตรา

698 และมาตรา 699 เปนโมฆะ”

หากสญญามตกลงก าหนดวาแมวาสทธเรยกรองใหผค าประกนช าระหนทคางช าระ

จะพนก าหนดอายความเรยกรองดวยเหตประการใด ๆ ผค าประกนกยนยอมช าระ

หนและไมขอยกเอาอายความทขาดไปนนขนเปนขอตอสกบธนาคารไมวากรณใด ๆ

ทงสน หรอ

กรณทผกถงแกความตายและธนาคารมไดฟองรองบงคบเอาแกทายาท กองมรดก

ผสบสทธ หรอผ รบชวงสทธของผ กจนลวงพนระยะเวลา 1 ป นบแตวนทผกถงแก

ความตายแลวกตาม ผค าประกนตกลงไมยกเหตทคดขาดอายความมรดกนนขน

เปนขอตอสกบธนาคาร และยงคงยนยอมรบผดชดใชหนจ านวนทผกยงคงคางช าระ

อยกบธนาคารนนตอไปจนครบถวน ขอตกลงดงกลาวยอมตกเปนโมฆะ

กรณไมเปนการสละสทธยกขอตอส

ฎ 4356/2545 ขอตกลงใน ส.ค าประกนระบวา ผกไม

ช าระตนเงนและดอกเบยใหผใหกตาม ส. ผกถงแกกรรม

หรอหน ระงบเพราะเหตหนงเหตใด ผค าประกนยอมรบผด

ช าระหนแทนใหทงสน ขอ ส.ดงกลาวเพยงแตก าหนดใหผ

ค าประกนตองรบผดแมผกตายหรอหน ระงบไปแลวหรอผ ก

ไมช าระหน เทานน แตไมรวมถงเรองสละสทธยกขอตอสไว

ดวย ผค าประกนจงมสทธยกอายความมรดกขนตอสได

3. ผค าประกนส นสทธไลเบ ย

กฎหมายบญญตไว 2 กรณ

1. ผค าประกนละเลยไมยกขอตอสของลกหน ขนตอส

เจาหน ม. 695

“ละเลย” หมายความวา ผค าประกนร วามขอตอสนนแลว

ไมยอมยกขนตอสกบเจาหนอาจจะเพราะจงใจหรอ

ประมาทเลนเลอและรวมถงกรณไมยกขอตอสเพราะ

ไมร วามขอตอสนนเพราะความผดของผค าประ

กนเอง

ขอตอสของผค าประกน

ส.ค าประกนไมสมบรณ

ไมมหลกฐานเปนหนงสอ

บอกเลกส.

เจาหน ผอนเวลาช าระหนให

เจาหนคนหลกประกนใหล.น.

ขอตอสของลกหน

ไดช าระหนแลว หนระงบ

หนประธานขาดอายความ

ขาดอายความมรดก

ไมมสงมอบเงน

ไมมหลกฐานเปนน.ส

ส.ไมสมบรณ โมฆะ โมฆยะ

ตวอยางเชน

ก. กเงน ข. 100,000 บาท ค. ค าประกน ถา ค. รอย

แลววาหน ระหวาง ก. และ ข. ขาดอายความหรอ ก.

ช าระหนทงหมด หรอหกลบกลบหนกนแลว ค. กลบ

ช าระให ข. ไป ดงน ไมมสทธไลเบย

ผลของการไมยกขอตอสของลกหน ข นตอส ท าใหผค าประกนส นสทธไล

เบ ยเอาแกลกหน เพยงเทาทไมยกข นตอส เชน ลกหนกเงนเจาหน 10,000 บาท โดยมผค าประกน ตอมา

ลกหนช าระหน ใหเจาหน 2 ครง ครงแรก 2,000 บาท ครงท

สอง 3,000 บาท ผค าประกนรถงการช าระดงกลาวแตเมอถก

เรยกใหช าระหน ผค าประกนตอสวาลกหนช าระหนแลว 3,000

บาทและช าระหน ใหเจาหน ไป 7,000 บาท ดงนนผค าประกน

ละเลยไมยกขอตอสของลกหนทช าระครงแรก 2,000 บาท จง

เสยสทธไลเบย 2,000 บาท คงมสทธไลเบยเพยง 5,000 บาท

ขอพจารณา

หนประธานขาดอายความ หากผค าประกนมไดยกเปนขอ

ตอสแลวช าระหน ใหเจาหนไป ผค าประกนจะมสทธไลเบย

จากลกหนหรอไม ?

ในการฟองคด หากลกหน ไดยกขนตอสแลว ขอตอสน เปน

ของลกหน หากไมยก ผค าฯไลเบยไมได

หากลกหนสละประโยชนแหงอายความ ตามมาตรา

193/24 ถอวาขอตอสของผค าประกน แมผค าประกนไม

ยกขนตอส ยงมสทธไลเบยอย

มขอยกเวน ผค าประกนสามารถไลเบยจากลกหน

ชนตนไดแมตนจะไมยกขอตอสของลกหน หากผค า

ประกนพสจนไดวา (1) ตนมไดร ขอตอสเชนนน และ (2) การไมร ไมใชความผดของตน

2. ผค าประกนช าระหน โดยมไดบอกลกหน และลกหน ไปช าระหน ซ า ม. 696

หลกเกณฑ 2 ประการคอ 1. ผค าประกนช าระหนแทนโดยไมไดบอกลกหน 2. ลกหน ไมทราบและไดไปช าระซ า อยางไรกตาม ผค าประกนใชสทธฟองเจาหน เพอเรยกคน

ลาภมควรได

4. เจาหน ท าใหผค าประกนไมอาจรบชวงสทธได ม. 697

ทส าคญตองเปนเพราะการกระท าของเจาหน

- เจาหนท าใหผค าประกนไมอาจเขารบชวงสทธทงหมดหรอ

บางสวนในสทธจ านอง สทธจ าน าและบรมสทธ อนใหไวแก

เจาหน กอนหรอขณะท า ส.ค าประกน ผค าประกนหลดพน

เพยงเทาทตนเสยหาย

- “สทธ” ตองเปนสทธเหนอทรพยสนของลกหน

- การทลกหนมอบโฉนดใหเจาหนยดถอไวไมท าใหเจาหนมสทธ

เหนอทรพย ฉะนน เมอเจาหนคนโฉนดใหลกหน ไป ผค าฯไม

หลดพนความรบผด

เชน ก. กเงน ข. 1 ลานบาท โดย ก. จ านองทดนของตน

ราคา 3 แสนบาท เปนประกนการกเงนและ ค. เขาค า

ประกนหน รายเดยวกน ตอมา ข. เจาหนปลดจ านองใหแก

ก. ดงนการปลดจ านองท าใหผค าประกนหลดพนความรบ

ผดเพยงเทาทผค าประกนเสยหายคอ 3 แสนบาท แตถา

ทรพยทจ านองเปนบาน หลงจากค าประกนแลวบานถกไฟ

ไหมโดยไมใชความผดของเจาหน ผค าประกนไมหลดพน

ความผด

5. เมอบงคบตามสญญาค าประกนแลวเจาหน ไดรบ

ช าระหน ไมครบลกหน ตองรบผดในสวนทเหลอ ม.685

การค าประกนไมท าใหหนของลกหนชนตนเปลยนแปลงไป

ลกหนชนตนยงคงมหนาทตองช าระหนทงหมดใหแกเจาหน

“ในสวนทเหลอ” ทลกหนชนตนยงคงตองรบผดจะตองเปน

หนในทางแพงทบงคบไดตามกฎหมาย

ความระงบสนไปแหงสญญาค าประกน

1.หน ของลกหน ระงบ ม. 698

1.1 ความระงบแหงหนตามม.314-353 มอย 5

ประการ คอ การช าระหน ปลดหน หกกลบลบหน

แปลงหน ใหม และหน เกลอนกลนกน

1.2 ลกหนท าสญญาประนประนอมยอมความกบ

เจาหน ม. 850-852

1.3 อายความ ม.199

2. ผค าประกนบอกเลกการค าประกน ม. 699

จะตองประกอบดวยหลกเกณฑ

2.1 ตองเปนกจการอนเนองกนไปหลายคราว 2.2 การค าประกนนนไมมการจ ากดเวลาเปนคณแกเจาหน

2.3 บอกเลกค าประกนเพอคราวอนเปนอนาคต

ค าบอกกลาวเลกสญญาไมมแบบ ค าบอกกลาวดงกลาวมผลเมอไปถง

เจาหน และผค าประกนไมตองรบผดในกจการทลกหนกระท าภายหลง

มค าบอกกลาวไปถงเจาหน

ฎ 1945/2537 การค าประกนการท างานของ ณ. ทจ าเลยท าไวตอ

สหกรณ เมอจ าเลยไดสงหนงสอบอกเลกการค าประกนไปยงโจทกทส านกงานของโจทก โดย ณ. ในฐานะผจดการของโจทกลงลายมอชอ

รบรองไวตงแตวนท 3 กนยายน 2530 ถอวาการบอกเลกสญญาค า

ประกนมผลทนท โดยไมจ าเปนตองใหทประชมคณะกรรมการ

ด าเนนการของโจทกอนมตกอน ฉะนนการท ณ. เบยดบงเอาเงนโจทก

ไปเมอวนท 30 กนยายน 2530 และวนท 30 ตลาคม 2530 ซงเปน

วนหลงจากทจ าเลยพนจากการเปนผค าประกนแลว จ าเลยจงไมตอง

รบผด

3. เจาหน ผอนเวลาใหแกลกหน ม. 700

มาตรา 700 บญญตวา “ถาค าประกนหน อนจะตองช าระ ณ เวลาม

ก าหนดแนนอนและเจาหน ยอมผอนเวลาใหแกลกหน ผค าประกน

ยอมหลดพนจากความรบผด เวนแตผค าประกนจะไดตกลงดวยใน

การผอนเวลานน

ขอตกลงทผค าประกนท าไวลวงหนากอนเจาหน ผอนเวลาอนม

ผลเปนการยนยอมใหเจาหน ผอนเวลา ขอตกลงนนใชบงคบมได

ความในวรรคสอง มใหใชบงคบแกกรณผค าประกนซงเปน

สถาบนการเงนหรอค าประกนเพอสนจางเปนปกตธระ”

การผอนเวลาการช าระหน ใหแกลกหน ซงจะมผลท าใหความรบ

ผดของผค าประกนยดระยะเวลาออกไปนานกวาทก าหนดใหผค า

ประกนตองรบภาระหน นานขนและหน มจ านวนมากขน

มขอพจารณาดงน

(1) ตองเปนหน ทมก าหนดเวลาช าระแนนอน

- กยมเงนโดยไมไดก าหนดระยะเวลาช าระ แมผใหกจะ

ผอนเวลาในการช าระหนแกผก กตาม แตเมอหนดงกลาวไมมก าหนด

ช าระแนนอน ผค าประกนยอมไมพนความรบผด (ฎ.

1124//2511)

- หนละเมดไมมก าหนดเวลาช าระแนนอน จงไมอาจผอน

เวลาได เชนผค าประกนการท างานของลกจาง ลกจางท าละเมดและ

นายจางใหผอนใชคาเสยหาย ไมใชผอนเวลาอนมก าหนดแนนอนแก

ลกหน

(2) ตองเปนการตกลงกน คอมค าเสนอและค าสนอง โดยตกลงก าหนดเวลา

ใหมทแนนอน ซงในระหวางนนเจาหน จะใชสทธเรยกรองไมได

- สญญากเงนทค าประกน มก าหนด 12 เดอน แตโจทกไมไดใชสทธ

ฟองรองเสยแตเนนๆ กลบปลอยเวลามาถง 1 ปเศษ เมอไมปรากฏวาม

การตกลงกบลกหน ในการผอนเวลากน ยงไมถอวาไดมการผอนเวลา ผค า

ประกนไมพนความรบผด (ฎ. 371/2508)

- โจทกไมใชสทธฟองลกหน เมอผดนดไมใชเงนในวนครบก าหนดใช

เงน ไมใชการผอนเวลา ทงไมท าใหผค าประกนเสยหาย เพราะเมอหน ถง

ก าหนดช าระ ผค าประกนอาจช าระหน แกเจาหน ไดทนท (ฎ.1217/2473)

- ลกหน มหนงสอขอผลดช าระหน ฝายเดยว โดยเจาหน ไมไดมหนงสอ

ตอบหรอไมไดวาอะไร ไมถอเปนการผอนเวลา (ฎ. 968/2475)

- การมหนงสอทวงถามใหช าระหน เมอหน ครบก าหนดแลว โดย

ก าหนดใหช าระหน ภายในเวลาทก าหนดนบแตไดรบหนงสอ เชน

ภายใน 30 วน เชนน เปนการเตอนวาลกหน ผดนดแลว หาใชการ

ผอนเวลาไม

- เจาหน รบผอนช าระหน ครงละงวดๆ ตามแตจะได หาใชเปนการผอน

เวลาตามกฎหมายไม เนองจากไมผกมดเจาหน ทจะรบแตอยางใด

- - หน รายเดยว แตมก าหนดช าระเปนงวดๆ หากผดนดงวดแรก ก

ยอมผดนดทงหมด ดงนนเมอผอนเวลาในงวดแรก ผค าประกนยอม

จะตองหลดพนจากความรบผดทงหมด

(3) ในกรณทมการตกลงไวลวงหนาใหถอวาผค าประกนยนยอมดวยในการตกลง

ผอนเวลา มาตรา 700 ก าหนดใหขอตกลงดงกลาวใชบงคบไมได เพราะการ

ผอนเวลาจะท าใหผค าประกนมความรบผดนานขน อนเปนผลเสยแกผค า

ประกน

(4) ขอตกลงในการผอนเวลาอาจตกลงดวยวาจาได

(5) เมอมการตกลงผอนเวลาใหแกลกหนโดยทผค าประกนไมไดตกลงดวยในการ

ผอนเวลา มผลท าใหผค าประกนหลดพนจากความรบผดไปทนทและท าใหการ

ค าประกนนนระงบสนไป

(6) มาตรา 700 วรรคสาม ก าหนดเพมเตมวาขอตกลงผอนเวลาทยนยอมกนไว

ลวงหนาสามารถจะกระท าไดหากผค าประกนนนเปนสถาบนการเงน (Bank

Guarantee) หรอค าประกนเพอสนจางเปนปกตธระเชน การประกอบธรกจ

ของบรรษทประกนสนเชออตสาหกรรมขนาดยอมทใหบรการค าประกนแก

สนเชอ SME

4. เจาหน ไมยอมรบช าระหน จากผค าประกน ม.

701 - การทลกหนขอช าระหนกบการทผค าประกน

ขอช าระหนมผลตางกน ในกรณทลกหนขอช าระหน

ตอเจาหน ถาเจาหนไมยอมรบช าระหน ลกหนยงไม

หลดพนความรบผด

ฎ. 4479/2550 : บทบญญตของกฎหมายเกยวกบเรองการวางทรพย

ช าระหนใหแกเจาหนเพอทลกหนจะไดหลดพนจากความรบผด เปนคน

ละเรองกบการทผค าประกนขอช าระหนแกเจาหนตงแตเมอหนถงก าหนด

ช าระ และเจาหนปฏเสธไมยอมรบช าระหนอนเปนเหตใหผค าประกน

หลดพนจากความรบผด ตาม ป.พ.พ. มาตรา 701 โดยไมตองมการวาง

ทรพย

การทจ าเลยท 3 น าแคชเชยรเชค พรอมเงนสดตามจ านวนทไดรบ

แจงจากพนกงานของธนาคารโจทกไปช าระ ณ สาขาของโจทกท

รบผดชอบเรองหนสนรายพพาท จงเปนการขอช าระหนแกเจาหน เมอ

หนของจ าเลยท 3 ผค าประกนถงก าหนดโดยชอบ เมอพนกงานของ

โจทกทมหนาทเกยวของปฏเสธไมยอมรบช าระหน จ าเลยท 3 เปนอน

หลดพนจากความรบผดชอบ ตาม ป.พ.พ. มาตรา 701 วรรคสอง

ถาผค าประกนเสยชวต ทายาทของผ ค าประกนจะตองรบใชหนหรอไม

กรณศกษา

แมสามไปค าประกนเงนกสถาบนการเงนแหงหนง ใหคนในหมบาน แมสามเราเสยชวตตงแต14 เมษายน 57 ไปเซนตค าไวตอน 20 มกราคม 57 ลกหนผดนดช าระหนวนท 31 ธนวาคม 57 สามเราในฐานะทายาทของผ ค าประกนตองรบผดชอบขนาดไหนคะ ขอถามผรคะ

5. ผค าประกนตาย

5.1 ตายกอนเกดความรบผดตามสญญาค าประกน สญญาค าประกนระงบไปเพราะการตายของผค าประกนเพราะหนของลกหนยงไมเกดขณะทผค าประกนตาย สญญาค าประกนเปนอนระงบเพราะเปนเรองเฉพาะตว

- ฎ. 6023/2538 เมอปรากฎวา ก.ผค าประกนถงแกความตายลงในระหวางเวลาทจ าเลยท 1 ยงไมผดสญญาและยงไมผดนด จงยงไมมหนของ ก.ทโจทกจะเรยกใหรบผดได สญญาค าประกนของ ก.ทท าไวตอโจทกกยอมไมตกทอดไปยงทายาท จ าเลยท 2 ท 5 และท 6 ซงเปนทายาทของก.จงไมตองรบผดตอโจทก

ตอมามฎกาวางแนวใหม ผค าประกนตาย ทายาทตองรบผดดวย

ผค าประกนตาย กอนทลกหนจะผดนดไมช าระหนใหกบเจาหน ถา

ตอมาปรากฏวาภายหลงจากผค าประกนตายไปแลวลกหนผดนดไม

ช าระหนใหกบเจาหน

เจาหนกสามารถฟองรองทายาทของผค าประกนใหรบผดได

เนองจากสญญาค าประกนมใชสญญาเฉพาะตวทท าขน ดงนนเมอผ

ค าประกนเขาผกพนตนตอเจาหนวา หากลกหนไมช าระหน ตนจะ

ยอมเขาช าระหนนนใหกบเจาหนแทนลกหน ความผกพนดงกลาว

ยอมเปนหนตกทอดแกทายาทของผค าประกนดวย ดงนนเจาหน จง

สามารถฟองใหทายาทของผค าประกนรบผดได (ฎกาท

1268/2555) หมายเหต ฎกาน ผค าประกนยอมรบผดอยาง

ลกหนรวม

5.2 ตายหลงจากความรบผดตามสญญาค าประกน ถอวาหนของลกหน เกดขนแลวในขณะผค าประกนตาย ความรบผด

ตามสญญาค าประกนตกทอดไปยงทายาทตามมาตรา 1600

- ผค าประกนตายหลงจากหน ถงก าหนดแลว สทธ

หนาทยอมตกแกกองทรพยมรดก แตโจทกตองฟอง

ทายาทของผค าประกนภายใน 1 ป นบแตรหรอควรรวาผ

ค าประกนตาย