విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ...

53
జయ వయవధయనం2019 ముసయ సరంశం 1 జయ ధయనం 2019 ముసయ సరంశం

Transcript of విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ...

Page 1: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

1

జతయ వదయ వధయనం 2019 ముసయదయ

సరంశం

Page 2: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

2

జతయ వదయ వధయనం ముసయదయ కమట

ఛ రపరసన

క. కసతూ రరంగన, ఇసర మజ చ రమన, బ ంగళూరు సభులు ఎ. వసుధ కమత, మజ వస, ఎసఎనడట ఉమన యూనవరశట, ముంబ బ. మంజుల భరగవ, ఆర. బర ండన ఫర డ మథమటకస పరర ఫసర, పరనటన యూనవరశట, యు ఎస ఏ

స. రమ శంకర కురల, మజ వవస పకుడు వస, బబ సహబ అంబదకర యూనవరశట ఆఫ స షల

సనసస, మధపరదశ

డ. ట. వ. కటమణ, వస, ఇందర గంధ నషనల టబల యూనవరశట, అమర కంటకస, మధపరదశ

ఇ. కృషణ మహన తరరపఠశ, వదయ సంచయలకులు (సకండర), మజ చ ర పరన, ఉతతరపరదశ హ సకకల,

ఇంటరడయట ఎగ మనషన బ రడు , ఉతతర పరదశ

ఎఫ. మజ ర ఆసఫ, పరర ఫసర, సంటర ఫర పరశయన అండ సంటరల ఏషయన సడస, సకకల ఆఫ లంగవజ,

లటరవచర అండ కలచర సడస, జవహర లల నసహరూ యూనవరశట, నకఢలల

జ. ఎం. క. శరధర, మజ కరదరశ సభుడు, కరణ టక నయలడ కమషన, బ ంగళూరడ, కరణ టక

కరదర ఎచ. షకల ట. షంసు, ఆఫసర ఆన సషల డకట (నషనల ఎడుకవషన పలస), ఉననత

వదయ శఖ, మనవ వనరడల అభవృద మంతరరత శఖ, భరత పరభుతం, నకఢలల.

ముసయదయ కమట సభులు ఎ. మంజుల భరగవ, ఆర. బర ండన ఫర డ మథమటకస పరర ఫసర, పరనటన యూనవరశట, యు ఎస ఏ

బ. క. రమచందరన, సలహదయరడ, నషనల ఇనటటయట ఆఫ ఎడుకవషనల ప నంగ అండ అడనస షన,

నకఢలల

స. అనురగ బ హర, స ఇ ఒ, అజమ పరమ జ ఫ ండషన & వసస ఛయనలర, అజమ పరమ జ యూనవరశట

బ ంగళూరడ డ. లలనయ చందరన వడయ, అబరర రసరచ ఫ ండషన, ముంబ

Page 3: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

3

వజన

అందరశక నయణమన వదను అందంచడం దయర, మన దశనన సుసరమన, శకతతవంతమన జ న

సమజంగ మరచడయనకత నరడగ దహదపడ భవషతతత ను ఊహ ంచ భరత-కవందరకృత వదయవవసను రూపర ందంచటనకత 2019 జతయ వదయ వధయనయనన తయరడచసంద.

Page 4: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

4

వధయన అవలకన - కలక అంశలు

Page 5: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

5

1 . పఠశల వద ఎ. పరంభ బల వద: ఈ వధయనం పర రంభ సంవతరల సంకతషతను నకతక చ బుతూ, గురశతంచదగశనంత పటట బడన గణనయంగ పంచడం దయర 2025 నయటకత 3-6 సంవతరల మధ పలలందరశక నయణమన

పర రంభ బల సంరకషణనక వదను హమనవడం లకషంగ పటట కుంద.

బ. అకషరసతయపునయద – గణతశసూ రం : 1-5 తరగతతలల పర రంభ భష, గణత శసత లప పరతక శద

ఉంటటంద. 2025 నయటకత పరతర వదయరశక అకషరసతయపునయద, గణత శసత లను 5వతరగతర (గవడ), ఇంక అంతకు మంచ సధంచయలన ఈ వధయనం లకషంగ పటట కుంద.

స. పఠపణయళక: నకతనఅభవృదపరంగ తగశన పఠపరణయళకను మదడు అభవృద సకతయర ల, అభసల

ఆధయరంగ బ ధనయ నరణయనన, పఠశల వద కసం ఒక 5 + 3 + 3 + 4 పదదతరలల దనన అభవృద చయటం జరశగశంద. పఠశలలలన వృతరత , నసపుణ వదయ సరవంతతల సమకృతంలల వజ నశసత ం, సంఘ క

శసత లు, కళ, భషలు, కడలు, గణతశసత ంతపటట అనన వషయలకు సమన పర ధయనతను కలగశవుంద.

డ. సరవతరక పపత: ఈ వధయనం వవధ చరల దయర 2030 నయటకత పఠశల వద అంతటక 100%

సక ల నమదు నషతరతన సధంచయలన లకషంగ పటట కుంద.

ఇ. సమనమ న, సమమళత వద: పుటట క లదయ నపథం పరశసతతల కరణంగ ఏ బడు కూడయ నరడచకవటనకతగన రణంచటనకతగన ఎటటవంట అవకశనన కలలకుండయ చకసందుకు ఈ వధయనం

అనక సంఘటత కరకమలను కలగశ ఉంద. దనప దృష పటడయనకత పరతక వదయ మండలలు కూడయ ఏరటట చయడం జరడగుతతంద.

ఎఫ. ఉపధయయులు: బలమన, పరదరక పరకతయల దయర ఉపధయయులను నయమంచటం, జరడగుతతంద. పదననతతలు మథ ఆధయరశతమనవ. బహుళ-కలపరశమత ఆవరతన పనతరడ అంచనయలు జరడగుతయయ. ఇంక వదయ నరహకులుగనక లదయ ఉపధయయ శకషణయదయరడలు(అధయపకులు)గ మరడయనకత పురగతర మరగ లు అందుబటటలల ఉంటయ.

జ. పఠశల పలన : పఠశలలు పఠశల సముదయయలుగ (10-20 పరభుత పఠశలలససససస) ఏరరచ, నరహ ంచబడతయయ - ఇద అనన మలక వనరడల లభతను నర రశంచ పర థమక పలనయ వభగంగనక

కరనరహక పలనగను ఉండ మలక సదుపయలు, వదయసంబంధ (ఉదయ. గంథయలయలు), పరజలు (ఉదయ. కళ, సంగత ఉపధయయులు) - బలమన వృతరతపర ఉపధయయ సంఘం అవుతతంద.

ఎచ. పఠశలల నయంతణ: ఆసకతతసంఘరణలన తలగశంచడయనకత పఠశలల నయంతరణ, కరకలపలను పరతక సంసలు నరహ సత య. వధయన రూపకలన, నయంతరణ, కరకలపలు, వదయ వషయలకు సషమన, పరతక వవసలు ఉంటయ.

Page 6: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

6

II. ఉననత వద

ఎ. కతూ నరమణం: భర స యలల మంచ సదుపయలత వునన ఉననత వద కసం ఒక కతత దృషన,

నరణయనన కలగశ ఉండ, భర, మంచవనరడలత ఉతయహవంతమనదగ యచంచ, బహుశసత వషయ

(మలలడసప నర) సంసలత దనన రూపర ందంచయరడ. పరసుత తయనకత 800 వశవదయలయలను, 40,000

కళశలలను కలప సుమరడ 15,000 అదుుతమన సంసలుగ ఏకకృతం చయడంజరడగుతతంద.

బ. ఉదయర వద: వసత ృత-ఆధయరశత ఉదయర కళల వదను అండరగడుయట స యలల సన, ఆర,

హుమనటస, మథమటకస, వృతరత నసపుణ కషవతయర లననటన సమకృతం చస, సససససఒకవచట ఉంచుతయరడ. ఇద ఊహతక, స కరవంతమన వదయపరణయళకలను కలగశ ఉంటటంద. సృజనయతకంగ కలయకల అధయనం,

వృతరత నసపుణ వద సమకృతం, బహుళ పరవశ/నషరమణససససలు ఉంటయ.

స. పలన: సంస గత పలన సయంపరతరపతరతప ఆధయరపడ ఉంటటంద - వదయ, పరశపలన, ఆరశకపరమనవ.

పరతర ఉననత వదయ సంస ఒక సతంతర బ రడు నరహ సుత ంద.

డ. నయంతణ: ఆరశక నజయత, పరజ ఉతయహతయనన నర రశంచడయనకత "తలకనద కన గటద" -

పర మణకససససససససస, నధులు, అససససససససససససససససధకరశక గురశతంపు నయంతరణలు ఆసకతతసంఘరణలను తలగశంచడయనన సతంతర సంసలు నరహ సత య.

III. ఉపధయయ వద

ఉపధయయ తయర కరకమలు కఠశనంగ ఉండ, శకతతవంతమన, బహు ససససససస వషయ ఉననత వదయ సంసలలల జరడగుతయయ. బహు ససససససస వషయ సంసలలల అందంచ పరతక 4 సంవతరల సమకృత-దశ-పరతక

(ఇంటగవటడ సజ-ససఫకస), వషయ పరతక బచలర ఆఫ ఎడుకవషన ఉపధయయునగ మరడయనకత ఒక

పరధయన మరగం. ససససససససససమన, పనచయన ఉపధయయ వదయసంసలు మూసవయబడతయయ.

IV. వృతరూపర వద

వృతరతపర వద అంతయ ఉననత వదయవవసలల అంతరుగంగ ఉంటటంద. సతంతర సంకవతరక

వశవదయలయలు, ఆరగ వజ న వశవదయలయలు, నయయ, వవసయ వశవదయలయలు లదయ దనలలవునన సంసలు లదయ ఇతర కషవతయర లను నలపవయడం జరడగుతతంద.

V. వృతరూ న పుణ వద ఇద వద అననంటలల అంతరుగంగ ఉంటటంద - ఈ వధయనం 2025 నయటకత కనసం 50% మంద

అభసకులకు వృతరత వదను అందంచయలన లకషంగ పటట కుంద.

Page 7: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

7

VI. నషనల రసర ఫ ండషన

దశవపతంగ పరశశధన, ఆవషకరణల ఉఉఉఉఉఉఉఉఉ కలుగజవయడయనకత, వసతరశంపజవయడయనకత కతత సంసను ఏరటట చయడం జరడగుతతంద.

VII. వదల సంకతరకత

అనన స యలలలన వదను సముచతంగ సంకవతరకతను సమకృతం చయడం, తరగతర గద పరకతయలను మరడగుపరచడం, వృతరతపరమన ఉపధయయ అభవృదకత తడడడం, వసనుకబడన వరగ లకు వదయ పరవశనన మరడగుపరచడడం ఇంక వదయ పరణయళక, పరశపలన, నరహణలను కమబదకరశంచడం ఈ

వధయన లకషం.

VIII. వయజన వద ఈ వధయనం 2030 నయటకత 100% యువత, వయజన అకషరసతను సధంచడమ లకషంగ పటట కుంద.

IX. భరతయ భషల ఉఉఉఉఉఉఉననతర

ఈ వధయనం అనన భరతయ భషల పరశరకషణ, పరడగుదల, ఘనతలకు హమ ఇసుత ంద.

X. వదకు ఉఉఉఉఉఉఉఉఉ పటటు బడ పటుడంఉఉఉఉఉఉఉ పరభుత వదను వసతరశంపజవయడయనక చ తనవంతం చయడయనకత గణనయమన పరభుత పటట బడ

ఉంటటంద.

XI. రషటు య శకష ఆయగ

పరధయన మంతరర నతృతంలల రషయ వదయ ఆయగ లదయ జతయ వదయ కమషన ఏరడుతతంద - ఇద

భరతదశంలల వద దృషకత సంరకషునగ ఉంటటంద.

Page 8: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

8

వధయన వవరలు - కలక అంశలు

Page 9: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

9

పఠశల వద

Page 10: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

10

1. పరంభ బల సంరకషణను వదను బలపతం చయడం

లకషం: 2025 నయటకత 3-6 సంవతరల వయసుగల పరతర బడుకు ఉచత, సురకషతమన, అధక నయణతగలగశ, అభవృదపరంగ తగశన సంరకషణను, వదను అందంచటం.

పర రంభ బల వద కతషతనక ఒక వకతత జవతమంతయ దయన పరయజనయల నలచఉండ అంశనన ఈ వధయనం

నకతక చ బుతతంద.

ఎ. స నక అవసరలు, భగళకం ఇపపటక ఉనన మలక సదుపయలప బహుముఖ, పదునసన వధయనయల

దయర గణనయమన వసతరణతపటట, పర రంభ బల వద స కరలను బలలపతం చయటం

జరడగుతతంద.

బ. ముఖంగ సమజక-ఆరశకంగ వసనుకబడన జల లు/పరదశలకు పరతక శదను వహ ంచడంతపటట పర ధయనత ఇవడం జరడగుతతంద. నయణతకు, ఫలతయలకు తగశన పరవకషణ కసం పరకతయలు ఏరటట చయడం జరడగుతతంద.

స. పర రంభ బల వద అధయపకులకూ తలదండుర లకు ఈ ఇరడవురశన ఉదదశంచన ఒక బ ధనయ రూపురవఖనక ఒక పఠపరణయళకను అభవృద చయడం జరడగుతతంద. ఈ రూపురవఖ 0-3 సంవతరల

పలలకు తగశన అభజ ఉదదపనను కలగశంచడంతపటట, 3-8 సంవతరల పలలకు వదయపరమన

మరగదరకలను కలగశ ఉంటటంద.

డ. అభస-సనహపూరక వతయవరణయలు, నరంతర వృతరతపరమన అధయపకుల అభవృద , పర రంభ బల వద కసం దశ-నరశదష శకషణ, మరగదరకతం, నరంతర వృతరతపరమన అభవృద, అంరతగ రనసపుణయలను మరడగుపరచడయనకత అవకశలత కలప ఈ రూపకలనను చపటడం జరడగుతతంద.

ఇ. పర రంభ బల వద అనన అంశలు వదయ మంతరతవ శఖ పరశధలలకత వసత య (పరసుత తం దనకత ఉనన

మనవ వనరడల అభవృద మంతరరత శఖ పరడ మరచబడుతతంద) పర రంభ బల వదను మగశలన

పఠశల వదత సమరవంతంగ అనుసంధయనంచడం జరడగుతతంద – 2019నయటకత వదయ, మహ ళ శశు

అభవృద , ఆరగ, కుటటంబ సంకషవమ మంతరరత శఖలు సంబంధచన పరశవరతన పరణయళకను సంయుకతంగ ఖరరడ చయడం జరడగుతతంద.

Page 11: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

11

ఎఫ. అనన పర-సకకల వదలను (పవట, పరభుత, దయతృత) కలుపుకన ఒక సమరవంతమ న నయణత

నయంతణను లదయ ఉఉఉఉఉఉఉఉవవసను ఏరటట చయడం జరడగుతతంద. ఇద సమతరన నర రశంచడయనకత ఉపయగపడుతతంద.

జ. తలదండుర లు తమ పలల అభస అవసరలకు చురడకుగ మదదతత ఇవడయనకత వలుగ పదద ఎతతత న

సమచయరనన వపత చయడం, భర స యలల సలహలను తసుకవడం దయర వటదయరుల నుండ గరకన ఉతతరత చయడం జరడగుతతంద.

ఎచ. 3–6 సంవతరల పలలకు ఉచత, తపనసరశ నయణమన వదను అందుబటటలల ఉంచ భరస ఇవడయనకత ఈ 2009 వదయ హకుు చటు నన వసతరశంచటం జరడగుతతంద.

Page 12: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

12

2. పలల లందరలను అకషరసతయ పునయదన, గణతయనన భరస ఇవవడం

లకషం: 2025 నయటక, 5 వ తరగతర, అంతకు మంచనవటల పతర వదయర లను అకషరసతయ పునయదన,

గణతయనన సధంచడం.

ఈ వధయనం తవరమన అభస సంకషభనన గురశతంచంద. పర రంభ భష, గణతయనకత సంబంధంచనంత వరకు సమతరన బట దనకత అతధక పర ధయనతనసుత ంద.

ఎ. ప షణ, అభసం వడదయరన వధంగ ముడపడ ఉనయనయ. మధయహనం భజన కరకమం

వసూరంచబడుత ంద - పర-పమర, పర థమక పఠశల వదయరడ లకు ప షకమన ఉపహరం, మధయహనం

భజనం రండక అందంచడం జరడగుతతంద. ఈ కరకమనకత అయ ఖరడచ ఆహర ఖరడచలుతను దరవయలబణంత ముడపడ ఉంటటంద.

బ. 1-5 తరగత లల అకషరసతయ పునయద, గణతయలప దృషటు పరగడం జరడగుతతంద.దయనతపటటగ అనుకూల అంచనయ, నయణమన సమగశ లభత గలగశ, ఇద ఒక బలమన వవసగ ఉంటటంద. భష

జతయ సససససస, గణత వనరడలు జతయ ఉపధయయ ప రల లల అందుబటటలల ఉంటయ.

స. సంకవతరక జకలు ఉపధయయులకు సహయపడ ఉపకరణయలను పరయగతకంగ పరశశరలంచడం

జరడగుతతంద. పరభుత/పరజ, పఠశల గంథయలయలను, పఠన సంసకృతరన నరశంచడయనకత పరయగతకంగ వసతరశంచడం జరడగుతతంద.

డ. గవడ 1 వదయరడ లందరూ మూడు నసలల సుదరఘ పఠశల సదధపటట మడతల శకషణ పర ందుతయరడ.

ఇ. ఉపధయయ వద అకషరసతయ పునయదకత, గణతయనకత కతతగపర ధయనతనచచ వధంగ పునఃరూపకలపన

చయడం జరడగుతతంద.

ఎఫ. జతయ సహయక ఉపధయయుఉఉఉఉఉఉఉల సససససససససస(నషనల టయటర ప ర గం) (సహబ ధకుసససససససలను కలుపుకన), ససససస

నుండ బ ధకులను తసుకన పరశహర సకచనయతక సహయక కరకమనన పర రంభంచడం జరడగుతతంద.

జ. పరతర పఠశల స యలల వదయర-ఉపధయయ నషపతరూన 30:1 లలపుగ ఉండటటట సహమ ఇవడం

జరడగుతతంద.

ఎచ. సమజక కరకరూలు, సలహదయరులు పలలందరశన నలుపుకవడయనక మనసక ఆరగనకత సససస సహమ

ఇవడయనకత సహయపడతయరడ. తలదండుర ల భగసమం, స నక సమజం ఇంక వదయ సచఛంద

సవకులససససస సమకరణ అకషరసతయ పునయదకత, గణతశసత నకత సంబంధంచన వధయన లకషయలను నసరవరచడయనకత సహయపడతయరడ.

Page 13: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

13

3. అనన స యల వదల సరవతరక పపత, నలుపుదల ఉండల చతడటం

లకషం: 2030 నయటక 3-18 సంవతసరల వయసుస గల పలలలందరక ఉచత, తపపనసర నయణమ న

పఠశల వద పలగ న పపతను సధంచండ.

నమదులల పురగతరన గమనంచనపుడు, పఠశలలలన పలలను నలబ టట కవడంలల మన అసమరతప ఆ వధయనం ఆందళన వకతం చసుత ంద.

ఎ. వవధ చరలనుతసకన 2030 నయటకత మధమక పఠశల దయర పర-సకకల లల 100% సత ల నమదు నషపతరూ సధంచ అవసరలను తరచగలగశ ఉండయల.

బ. ఇపటకవ ఉనన పఠశలలల కత వదయరడ లను తసుకవడయనన పంచడం, పరశధలలనవ ఇంక సవ చయన

పరదశలలల కతత స కరలు అభవృద చయడం. రవణయ, వసతరగృహ స కరల దయర పఠశలను హతతబదకరణ చయటం అద సమయంలల వదయరడ లందరశక, ముఖంగ బలకలకు భదరతను హమ

ఇవడం దయర పపత అంతరలు తలగశంచడం జరడగుతతంద.

స. పలలలందరూ ఉఉఉఉఉఉఉపలగ నడయనన, నరుకవడయనన హజరు దయర సస కనుగనడం, నరడచకవడయనకత నమదు చసుకునన పలల హజరడను, అభస ఫలతయలను జడను కనుగనడం, కమరదశలల ఉండ, దరఘకలంగ పఠశల నుండ బయటకత వచచసనవరశన, మధలల పఠశలను మనవసనవరశన ఉపధయయులు, సమజక కరకరతలు, సలహదయరడలు, కరకమల దయర జడను కనుగనడం జరడగుతతంద. నరడచ కవడయనకత నయత, అనయత ససససససవధయనయల పరమయం, ఓపన, దకర పఠశలలల వదనభసంచడం, సంకవతరక

వదకల వంట బహుళ మరగ ల దయర బలలపతం చస, వటన అందుబటటలల ఉంచడం జరడగుతతంద.

డ. ఆరగ సమసల కరణంగ పఠశలకు హజరడ కలకప యన వదయరడ లు వషయంలల, వలనంత

తవరగ వరు పఠశలకు తరరగ వచల చరలు తసుకవడయనకత పఠశలలల ఆరగ కరకరతలను నయమంచడం, వదయరడ లలలనక తలదండుర లులలనక దయదయపు సమజమంతటక తగశన ఆరగ సవలపన

వరశకత అవగహన కలగశంచడంతపటటగ వటన అనుసంధయనంచడయనన హమ ఇవడం జరడగుతతంద.

ఇ. వదయ హకుు చటుం అవసరలను గణనయంగ తకుకవ నయంతరణత (శరరక, మనసక) భదరత, పర పత,

చరశక, లభపకషలన సభవంగల పఠశలలు, అభస ఫలతయల కనస పరమణయలకు హమ ఇవడం

జరడగుతతంద. ఇద స నక వసవధయలను, పరతయమనయ నమూనయలను అనుమతరంచడం, ఇంక పఠశలలను పర రంభంచడయనకత పరభుత , పరభుతతర సంసలకు అనుమతరనసకత సులభతరం చయడం జరడగుతతంద.

ఎఫ. పర-సకకల నుండ 12వ గవడ వరకు ఉచత, నరబంధ వద అందుబటటకు హమఇవడయనకత వదయ హకుు చటు నన వసూరంపజయడం జరుగుత ంద.

Page 14: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

14

4. పఠశల వదకు కతూ పఠపణయళక, బ ధనయ నరమణం

లకషం: వమరనయతక ఆలలచన, సృజనయతకత, శసతయ సభవం, సహకరం, బహుభషవదం,

సమస పరశషకరం, ససససససమజక బధత, డజటల సంఖతక అకషరసత వంట సమగ అభవృదన

పర తహ ంచ 21 శతయబదపు నసపుణయలను పర తహ ంచటనకత బదులుగ సససససససమూస పదతరలల వల వయడంసససస సససససస పదతరలల తగశగంచ, 2022 నయటకత పఠ పరణయళక, బ ధనలు రూపంతరం చ ందుతయయ.

పఠశల వద పఠ పరణయళక, బ ధనయ నరణం వవధ దశలలల వరశ అభవృదపరమన అవసరలకు పరతరసందనగనక, సంబంధంగనక అభసకుల అభరడచులకు తగశనటట గను చయడయనకత పునరశనరశంచబడుతతంద.

ఎ. పఠ పరణయళక, బ ధనయ నరణం, పఠశల వద కసం పఠ పరణయళక రూపురవఖకు మరగనరవదశం

చయడయనకత ఒక 5 + 3 + 3 + 4 రూపకలపనను చసత రడ: పునయద సస(వయసు 3-8 సంవతరలు): వగవంతమన మదడు అభవృద ; ఆటలు, కతయశరల

ఆవషకరణల ఆధయరంగ నరడచకవడం. సదపటట దశ (8-11 సంవతరలు): ఆటలు, ఆవషకరణలప నరశంచడం; నరణయతక

అభసనకత పరశవరతనను పర రంభంచడం.

మధ దశ (11-14 సంవతరలు): వషయలలల భవనలను అభసంచయడం; కమరదశను ససస పర రంభంచడం.

దతయ దశ (14-18 సంవతరలు): జవనపధ, ఉననత వదకు సదపటట; నవయవన

యుకతవయసులలకత మరడం.

బ. దతయ దశ నయలుగు సంవతరల బహుశసత వషయ అధయనయనన కలగశ ఉంటటంద. వదయరడ లు వషయనన లలతతగ అధయనంచయడయనకత, వమరనయతక ఆలలచనకు, జవత ఆకంకషలప శద

చకపుతూ వరశ ఎంపకకు వససులుబటట గలగశ ఉంటరడ.

స. ససససససససససఅభసకులను అభవృద చయడయనకత పఠశల వద పఠవషయనన, పరకతయను తరరశగశ కతత ససస

చయవలస ఉంటటంద. పఠపణయళక భరననతగశగంచ అవసరమన ఆలలచనలకు, కలకమన అంశలకు మతరమ పరశమతంచయటంతపటటగ అనుభవపూరక అభసనకత స నం కలంచడం జరడగుతతంద.

Page 15: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

15

డ. భషలలల పర వణం, శసతయ సభవం, స ందర, కళల దృష ,సమచయరం, నసతరక తయరశకకం,

సంఖతక (డజటల) అకషరసతలనక భరతదశ జ నం, స నక సమజలు, దశం, పరపంచం

ఎదురకంటటనన కతషమన సమసలప పరశజ నయనన పంపర ందంచ వధంగ వదయరడ లందరూ

పర తహ ంచబడడం జరడగుతతంద.

ఇ. స కరవంతమ న పఠంశలు - పఠ, సహ-పఠ లదయ అదనపు పఠంశల పర ంతయలను కఠశనంగ వరడ చయకుండయ; కళలు , శసత లు, ‘వృతరత ’ , ‘వదయ’ సరవంతతలు - మధమక పఠశల స యలల వషయ

పర ంతయలను మరవచ అవకశంత వదయరడ ల ఎంపకను అనుమతరసుత ంద.

ఎఫ. వద స నక భష / మతృభషలల కనసం 5 వ తరగతర వరకు ఉంటటంద, అయత దయదయపుగ 8 వ తరగతర

వరకు ఉంట బగుంటటంద, అవసరమన చట ఒక స కరవంతమన (దభష) భష వధయనంత ఉంటటంద.

జ. అధక నయణతగల పఠపుసతకలు స నక భషలలల అవసరమన వధంగ, సధమనంతవరకు

అందుబటటలల ఉంచడం జరడగుతతంద. వసకలంగల వదయరడ ల కసం పరతక పఠనసమగశన అభవృద

చయడం జరడగుతతంద.

ఎచ. తర భష సతతం దశవపతంగ (ఒకవ) ఉఉఉఉఉఉఉఉత అమలు చయడం జరడగుతతంద; భష ఉపధయయులను

నయమంచడయనక అభవృద చయడయనకత పరతక చరలు తసుకవడం జరడగుతతంద.

ఐ. 6-8 తరగతతలల న వదయరడ లందరశక వృతరూపరమ న నసపుణయలు, చతరపనులపన ఏడయద పర డవునయ ఉఉఉఉఉఉఉఉఉ

కరడలల శకషణనవడం జరడగుతతంద. తందరగ వరశకత వృతరతపరమన అంశలప కలగటం పర రంభమవుతతంద.

9-12 తరగతతలలల పలలకు సంపరదయయ వదయ కరడలత పటటగ వృతరత వదయ కరడలకు పర పతను

కూడయ కలగశ ఉంటరడ. “కలగలుపు – జతపరడచు” (‘మకస అండ మచ’) అన వధంగ వదయరడ లకు

ఎంపక చసుకున అవకశం ఉంటటంద.

జ. 2020 చవరశ నయటకత జతయ పఠ పణయళక రూపురఖ పునఃసమకషంచడంతపటట సవరశంచబడుతతంద.

అనన పర ంతయ భషలలల అందుబటటలల ఉంటటంద. కతత పఠపుసూకలను అభవృద చస, అధక నయణత

గల అనువదయలను చయడం జరడగుతతంద.

క. మదంపు: వదయరడ ల అభవృదకత తడడల మదంపు మరచబడుతతంద. అనన పరకషలు (బ రడు

పరకషలత సహ) అధక కమ సమర లత పటట కలక అంశలనక నసపుణయలను పరకషంచటం

జరడగుతతంద. 2025 నయటకత, మధతరగతర స యలల, ఆప వటలల మదంపు ఉఉఉఉఉఉకంపూటరకరశంచ దయన దయర

Page 16: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

16

పరకష ఉంటటంద. 2020/2021 నుండ, జతయ అటనమస నషనల టసంగ ఏజన దయర వవధ

వషయలలల ఉఉఉపరకషలు ఇంక వవధరకల వషయల మద పరకషలను నరహ సుత ంద, వటన సంవతరంలల

బహుసందరులలల రయవచుచ.

ఎల. పఠశల నుండ జల స యలు, నవస వసవ కరకమలు, ఒలంపయడు , ప టల దయర అంశ-

కవందరకృత, పథక-ఆధయరశతససససల దయర ఏక పరతరభలను, ఆసకుత లను గురశతంచడం, పర తహ ంచడం జరడగుతతంద.

Page 17: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

17

5. మరుపకు మరదరకుఉఉఉఉఉఉఉఉఉఉఉలు – ఉపధయయులు

లకషం: పఠశల వద అనన స యలలలన వదయరడ లందరూ ఉదగభరశతమన, పరరవపత, అధక అరత

కలగశన, వృతరతపరంగ శకషణ పర ంద, చకకట సదపసససససససటటగలగశన ఉపధయయుల దయర బ ధనను హమ

ఇవటం జరడగుతతంద.

‘మన సమజంలలన అతర ముఖమన సభులు, మరడకు మరగదరకుసససససససససససలు’ ఉపధయయులు. నయణమన

వదను పర తహ ంచడయనకత చస ఏ పరయతనమనయ వజయం గురడవు నయణతప ఆధయరపడ ఉంటటందన ఈ

వధయనం దయరనకంగ ఊహ ససససుత ంద.

ఎ. నరడపద, గమణ లదయ గశరశజన పర ంతయలలలన వరశన అతతతతమ వదయరడ లుగ సమరతకలుగజవస నయలుగవళ ఇంటగవటడ బ.ఎడ. పర గమ ఉంటటంద. మధ ఆధయరత ఉఉఉఉఉఉఉఉఉపకరవతనయలు ఉంటయ. కనన

సందరులల , వరశ స నక పర ంతయలలల ఉపధ హమ కూడయ ఇవడం జరడగుతతంద. బడుతతంద. ముఖంగ మహ ళ వదయరడ లను గురశగ పటట కన జరడగుతతంద.

బ. అనన పఠశలలల సమగ ఉపధయయ అవసరల పరణయళక ఆధయరంగ ఒక బలమన పరకతయ దయర ఉపధయయుల నయమకం జరడగుతతంద, స నక ఉపధయయులకు, స నక భషలల నషణ తతలుగ ఉననవరశకత పర ధయనత ఇవబడుతతంద, వసవధయనకత హమనసుత ంద. మదట అడుగులల పునఃరూపకలన

చస, ఉపధయయ అరత పరకష, ఆ తరత మఖక పరకష (ఇంటరూ), బ ధనయ పరదరన దయర జరడగుతతంద. ఉపధయయులను జల కు నయమంచడం ఇపుడు అనక రష లల చసుత నటట గన జరడగుతతంద, వరశన ఒక పఠశల సముదయయనకత నయమంచడం, పరదరక మన సంకవతరక-ఆధయరశత

వవస దయర సర పదవకలం, నయమ-ఆధయరశత బదలలలు ఉంటయ. గమణ పర ంతయలల బ ధంచడయనకత వరశన పర తహ సత రడ.

స. ‘సహయక ఉపధయయులు’ (అరత లన, ఒపంద ఉపధయయులు) 2022 నయటకత దశవపతంగ పూరశతగ నలపవయడం జరడగుతతంద.

డ. ఉపధయయ వృతరూపరమ న నరంతర అభవృదధకత అనువసన పదతరప ఆధయరపడ ఉంటటంద.

ఉపధయయులు తయము ఏమ నరడచకవలనుకునదయనన ఎల నరడచకవలనుకుంటటనయనర వరవ ఎంచుకుంటరడ. పర రంభ ఉపధయయులను పరరవపంచడంలలనక ఒకవ చట ఉంచ మరగదరక పరకతయలప దృష నలుపుతయరడ. ఎంపక-ఆధయరశత వృతరతపరమన అభవృదన పర రంభంచడయనక పరతర ఒకకఉపధయయున

వృతరతపరమన పరవకషణ పరకతయలప దృష సరశంచడం జరడగుతతంద. సంకవతరక-ఆధయరశత వవసను ఆయ

Page 18: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

18

రష లు అవలంబంచయల ఉంటటంద.పఠపరణయళకకు సంబంధంచ కవందరకృత నరణయం ఉండదు, ససససస ససససమదరశ (కసకడ-మడల) శకషణ ఉండదు, కఠశనమన నబంధనలు ఉండవు. ఈ కరకమలను ఉపనయసలకు వనరడ వకుత లను చయల జగతతగ ఎంపక చయడం, తదయర సమరవంతంగ శకషణ పర ందడం

జరడగుతతంద. వరశ పతరలల పదవకలం ఉంటటంద.

ఇ. ఉపధయయుల పనన సులభతరం చయడయనక తగశనంత భతరక మలక సదుపయలూ స కరలు, అభస వనరడలతపటట కవలసన వదయరశ-ఉపధయయ నషతరతన నర రశసత రడ. వదయరడ లందరూ

నరడచకునందుకు సహయపడ వధంగ అనన స యలలల కరకమలు ఏరటట చయడం, తదయర ఉపధయయులు నరడచకున వదయరడ లకుహమ ఇవడయనకత సహయపడుతతంద.

ఎఫ. ఉపధయయులందరూ పఠశల సమయంలల బ ధనతర కరకలపల రూపంలల ఎటటవంట

ఆటంకలు లకుండయ బ ధంచగలగల (ఉదయ. మధయహనం భజనం వండటం, పఠశల సమగశన

సకరశంచడం మదలనవ). కమంగ, కరణం లకుండయ పఠశలకు హజరడకనందుకు లదయ అనుమతర

పర ందన సలవు లకుండయ ఉననందుకు ఉపధయయులు జవబుదయరగ ఉంటరడ.

జ. పరతర పరధయన ఉపధయయుడు/రలు లదయ పఠశల పనసపల పఠశల అభవృదధ పకయలకు, సహయక

పఠశల సంసుృతరన నరశంచడయనకత బధత వహ సత రడ. పఠశల నరహక కమటన సుననతమతతంద. అటటవంట సంసకృతరకత మదదతతగ పఠశల వద డ రకరవట అధకరడలు వరశ పనతరడను మరచడయనకత ససససస సససససససస సససససస సపునరభసన చయంచవలస ఉంటటంద.

ఎచ. భరతయ భషలలలన ఉపధయయులకూ అధయపకులకు, వదయరడ లందరశన కలుపుకున వరశకత హమ

ఇచచ వధంగ ఉండ అధక-నయణతగల పఠనసమగశన వరశవరశ పర ధయనతయ కమనన బట ఇవబడుతతంద.

ఐ. పరసుత తం ఉనన అనన వదయ సహయక సంసలను బలలపతం చయడయనకత, జగతతగ ఒక పరణయళకత వదయ సహయక సంసలను పునరడజవంపచయడయనకత తగశన పర ధయనత ఇవబడుతతంద.

జ. ఉపధయయులందరూ కనస సంవతరల బ ధనయ అనుభవం తరత వదయ పరపలన లదయ ఉపధయయ వదల పవశంచగలుగుతయరు. దరఘకలంలల, అనన వదయ పరశపలనయ స నయలు పరశపలనప ఆసకతత ఉనన అతతతతమ ఉపధయయులకు కవటయంచబడతయయ.

Page 19: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

19

6. దశంలన పతర బడడకు సమనమ న, సమమళత వద

భరతదశంలలన పలలందరశక పరయజనం చకూరవచ వదయవవసను రూపర ందంచయలన తదయర ఏ

పల/పలవడు కూడయ పుటట క పరశసతతల కరణంగ లదయ నపథయనన బట నరడచకవటనకతగన

రణంచటనకతగన ఎటటవంట అవకశనన కలలకుండయ ఉండవధంగ సససససస చకడడయనన ఈ వధయనం లకషంగ పటట కుంద.

లకషం: సమగ, సమనమన వదయవవసను సధంచడం, తదయర పలలందరూ నరడచకవడయనక అభవృద చ ందడయనకత సమనమన అవకశనన కలగశవుంటరడ. తదయర 2030 నయటకత (లంగ భదంలకుండయ) అనన

లంగ, సమజక వరగ లు పలగగ నడంతపటటగ అభస ఫలతయలు కూడయ సమనంగ ఉంటయ.

ఎ. తకుువ పతరనధం గల సమూహల వదయరు లను లకషంగ పటటు కన వరపటల తగనశదధ , మదదత నసతూ

పర రంభ బల వద, అకషరసతయ పునయద, గణతశసత ం, పఠశల పర పత, నమదు, హజరడకు సంబంధంచనంతవరకు ఈ వధయన చరలు ఉంటయ.

బ. దశవపతంగ ససససససస (వసనుకబడన) పర ంతయలల పతక వదయ మండలలు ఏరటట చయడం జరడగుతతంద.

సషమన సమజక అభవృద, సమజక-ఆరశక సకచకల ఆధయరంగ ఈ మండలలను పరకటంచడయనకత ఆయ రష లను పర తహ ంచడం, రషం ఖరడచ చస పరతర రూపయకత 2:1 నషతరతలల కవందర పరభుతం ఆరశక

సహయనన అందసుత ంద. ఈ మండలలను కలగశవుండడయనకత గల కలక ఆలలచన, ఈ వధయనంలల పరకనన వటననటన ఒక సంఘటత పదతరలల, తకుకవ పర తరనధం గల సమూహలను వలలనం చస

లకషంగ పనచసత య, ఈ మండలలు కవందర, రష పరభుతయల సంయుకత పరవకషణ పనచసత య.

స. కనన కలక పరంభకరకమలు ఉపధయయుల సమర అభవృదకత, ఈ అంశల పట నరంతరం

సుననతంగ మరచడం, వదయపరంగ తకుకవ పర తరనధం వహ ంచ సమూహల నుండ ఎకుకవ శతం

ఉపధయయుల నయమకనకత పరతయమనయ మరగ లను సృషంచడం, వదయపరంగ తకుకవ పర తరనధం

లన సమూహల నుండ ఆయ పఠశలలల వదయర-ఉపధయయ నషపతరూ 25:1 కంట ఎకకవ లకుండయ పరశమతం చయడం, సమమళత పఠశల వతయవరణయనన సృషటుంచడం, వధంపులు, బ దరశంపులు, లంగ-

ఆధయరశత హ ంసను పరశషకరశంచటనకత, ససససవత పదతతలను తలగశంచ యంతయర ంగల స పనకు పఠపణయళకను సససససచడం తదయర అందరశన (కలుపుకనప యల) సమళతం చయడం జరడగుతతంద.

Page 20: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

20

డ. నషనల రశప జటర ఆఫ ఎడుకవషనల డటలల పరతర వదయరశకత సంబంధంచన తయజ సమచయర నరహణ,

సంటరల ఎడుకవషనల స టసకస డవజన చపటన సమచయర వశలలషణత ఉంటటంద.

ఇ. పరతకంగ ఉపకరవతనయ(సకలర షప )లను అందంచడం కసం ఒక జతయ నధన రూపర ందంచ

వదయరు లకు వకూగత ఆరక సహయం, తకుకవ పర తరనధం గల సమూహల వదయరడ లకు వనరడలను, స కరలను అభవృద చయడంతపటటగ లకషత నధులనక మదదతతను, జల లకు, సంసలకు కూడయ ఈ

వధయనం పరవశనన కలగశవుంటటంద. పరతయమనయ మరగ ల దయర మదదతత, జతయ సహయక

ఉపధయయ కరకమంలలన నయమకలు, ససససససససససస పరశహర సకచనయతక సహయ కరకమం (రమడయల

ఇనటర కషన ఎయడ పర గమ ), మధయహనం భజనంత పటట అలహరం, పరతక సససససస(ఇంటరన షప)

అవకశలు, సమమళత వదప పరశధన కసం నధులవవడం కూడయ జరడగుతతంద.

ఎఫ. పఠశల ఉపధయయులలల మహ ళల భగసమం, బలకలవద వషయంలల ఉనన లంగ

అసమత లతను పరశషకరశంచడయనకత వద, గరజన, కుల, మతం ఆధయరత సమూహల వద, ఈ వరగ ల

పలలకు కవటయంచన అనన పరయజనయలను వరడ పర ందుకునల చకడటం, పటణ పద కుటటంబల

పలల వద, పటుణ పద పర ంతయలలల జవనయననగడపటనకత వదయరడ లకు సహయం చయడం ఇంక పతక

అవసరలునన పలల వదత పటట, ట నసజండర పలలలను నరంతరం పునరడదరశంచ దృషత పరధయన

సరవంతరలలన పర రడగున ఉనన పఠశలల పలలత కలసప యవధంగ చరచటం, పునయద దశ నుండ 12 వ

తరగతర వరకు చరలు తసుకవడం ఈ వధయనంలలన ఇతర సచతర జకం.

Page 21: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

21

7. పఠశల సముదయయల దయవర పఠశల వదల పలన

లకషం: వనరడలను పంచుకవటనక పఠశల పలనను మరశంత స నకంగ, సమరవంతంగ, ససససససస

అందంచడయనకత పఠశలలను పఠశల సముదయయలుగ వరగకరశంచడం జరశగశంద.

పఠశల సముదయయల స పన పరభుత పఠశలలు, ముఖంగ చనన పఠశలలు పరసుత తం

ఎదురకంటటనన అనక వనరడల సమసలను తగశగంచడయనకత సహయపడుతతంద. బహు పరభుత

పఠశలలను ఒకవ సంస గత పరశపలనయ వభగంలలకత తసుకవడం జరడగుతతంద. ఈ పఠశలలకు భతరకంగ వరవ స నంలల పునఃస పన అవసరం లకుండయ, వదయరడ లు వనయగశంచుకడయనకత పర పత

అడుంకుల వషయంలల రజ పడకుండయ సమరవంతమన పరశపలనయ వభగలను రూపర ందంచడంలల ఇద

సహయపడుతతంద.

ఎ. 2023 నయటకత సససససరష పరభుతయలు పఠశల బృందయనన (గూ పు) సముదయయలు(కంపల కసస)గ మరడసత య. అనుసంధయనత, ఇతర స నక పరశశరలనలు ఉంటయ. సమూహ అభసంలల చయల తకుకవ

నమదు (ఉదయ. < 20 [కంట తకుకవ వదయరడ లు]) ఉనన పఠశలల సమకష, పఠశలల ఏకకరణ కూడయ ఉంటటంద. అద సమయంలల, కలమన పరకతయలల చరల దయర పర పత పరభవతంకదు ఉదయ. రవణయ సదుపయం వంటవ ఇపటకవ ఉనన పఠశలల సతరన అంచనయ వయడయనకత రష లకు ఇద ఒక

అవకశంగ ఉంటటంద.

బ. పఠశల సముదయయలు చనన పఠశలల ఒంటరశతనయనన వచఛననం చసత య. ఇంక వరడ కలస పనచయగలగవ, ఒకరశకకరడ మదదత నచుకగలగ ఉపధయయుల, పధయనపధయయుల సమజనన

సృషసత య - వదయపరంగనక పరశపలనయపరంగ కూడయ. పరభుత పఠశల వవసకు పఠశల

సముదయయం ఒక పర థమక పరశపలనయ వభగంగ ఉంటటంద.

స. ఒక పఠశల సముదయయం సుమరడ 10-20 పరభుత పఠశలల సమూహనన కలగశ ఉంటటంద, ఇద

పర రంభ పునయద దశ నుండ 12వ తరగతర (గవడ) వరకు అనుసంధయనంచడం/ సమప భగళక పర ంతంలల వదను అందసుత ంద. మధమక పఠశల పరనపల ఈ పఠశల సముదయయనకత అధపతరగ ఉంటరడ.

డ. పరతర పఠశల సముదయయం ఒక పకషక-ఉఉఉఉఉఉఉఉ ఉఉఉఉఉఉఉఉఉఉసవయంపతరపతరూగలఉఉ వభగం అవుతతంద. ఇద పునయద దశ

నుండ 12వ తరగతర(గవడ) వరకు ఒక మధమక పఠశల (9-12వతరగతర(గవడ) వరకు) కలుపుకన

Page 22: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

22

ఉంటటంద. దయన పరశసరలల పర థమక/సదపటట, మధమక పఠశల వదను అందంచ అనన పరభుత

పఠశలలను కలగశ ఉంటటంద.

ఇ. పఠశల సముదయయలలల పఠశలలను సమూహపరచడం దయర వషయ(సబ కు ) ఉపధయయులు, కడలు, సంగత, కళ ఉపధయయులు, సలహదయరడలు, సమజక కరకరతలత సహ పఠశలలల వనరుల

పంపకనన పర తసహఉఉఉఉఉసుూ ంద. అంతగకుండయ పరయగశలలు, గంథయలయలు, ఐసట పరశకరలు, సంగత

వయదయలు, కడయ పరశకరలు, కడయ రంగలు మదలన భతరక వనరడలను కూడయ చకకగ వవసకృతం

చయడయనకత, దయనతపటటగ ఇద పరజ వనరడలను, స కరలను పూరశత స యలల వడుకవటనకత దయరశతసుత ంద.

ఎఫ. పర రంభ మూడళ పునయద వదను అందంచ పఠశలలు, వృతరత వద, వయజన వదను అందంచ సంసలు, ఉపధయయ సహయక సంసలు, బగ అనుసంధయనంచబడన భగళక పర ంతంలల ఉండ పరతక

అవసరలునన పలలకు సహయపడ వధంగనక వరశ పనలల ఒకరశకకరడ మదదతతనచుచకడయనకత ఉపయగపడ ఒక ప ందకగల వదయ స కరల సమతరన సృషంచడం దన లకషం. జల లలన ఉననత వదయ సంస కూడయ సహయనన అందసుత ంద (ఉదయ. ఉపధయయ వృతరతపరమన అభవృదకత తడడుతతంద).

జ. పరతర సముదయయం కసం సమగ ఉపధయయ అభవృదధ పణయళక రూపర ందంచడం, సససస అభస సమజలను సృహత అభవృద పర ందంచడం, ఇవ వరపు సమవశలు, ఉపధయయ అభస కవందయర లు వంట పరకతయల

దయర నలదకుకకగలగటం జరడగుతతంద. దనకత అదనంగ, సమనయరడ , తరగతరగదలల పరవకషణ సససససస

సందరనలువంటవ, ఇతర వృతరతపరమన అభవృద పదతతలు అందంచబడతయయ. వదయ, ఉపధయయ

సహయక వవస జల వదయ, శకషణయ సంసలతనక బ కు, సముదయయ వనరడ కవందయర లను కలుపుకన

పఠశల సంకతష వవసకు సమలఖనం చయబడుతతంద.

ఎచ. పరతర పఠశల సముదయయంలల పఠశల సముదయయ నరవహక కమట (సకకల కంప కస మనజ మంట

కమట) ఉంటటంద. దనలల అనన పఠశలల పరతరనధులత పటట, కంప కస కు అనుసంధయనంచబడన ఇతర

సంసలు - వయజన వదయ కవందరం, సముదయయ వనరడకవందరం (కసర రశస ర సంటర) మదలనవ

ఉంటయ. రషంతను, దయన సంసలత పఠశల తరపున జకం చసుకవడయనకత ఈ కమటకత అధకరం

ఉంటటంద. ఇద ఉపధయయుల పనతరడ నరహణలల పరధయన పతర ప షసుత ంద.

ఐ. వకతతగత పఠశలలు తమ పరణయళకలను అభవృద చసత య, ఇవ పఠశల సముదయయ పణయళకను రూపర ందంచడయనకత ఉపయగపడతయయ. వటన పఠశల వదయ శఖ ఆమదసుత ంద. పరతర జల కు పఠశల

వవస పరవకషణకు. వట పనతరడ, సధకరత ఈ రండంటక జలల వదయ మండల / జలల శకష పరషత

ఉంటటంద.

Page 23: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

23

8. పఠశల వద నయంతణ

లకషం: సమగత, పరదరకతను, వదయ ఫలతయలను నరంతరం మరడగుపరచడం, నయణతన ప షంచడం,

ఆవషకరణలను పంపర ందంచుకన హమ ఇవడయనకతడయనక భరతదశ పఠశల వదయ వవస ఒక

పరభవపూరశతమన నయంతరణ, పరదరకతల దయర అధకరశక గురశతంపును నర రశంచ సమరవంతమన

వధయనయలకు బలనన కలుగజవసుత ంద.

వదయ వవస మరడగుదలకు ఈ నయంతరణ ఒక యంతరంల ఉపయగపడుతతంద. భరతయ పఠశల

వదవవసను బలలపతం చసుత ంద.

ఎ. ఆసకతత సంఘరణలను తలగశంచడయనకత పఠశలల నయంతరణ కరకలపల (సవల అందుబటట)ను పరతక సంసలు నరహ సత య. వధయన నరణయం, నయంతణ, కరకలపలు, వదయ వషయలకు ఒక

సపషుమ న, పతక వవసలు ఉంటయ.

బ. పరతర రష నక పకషక-నయయ హ దయ కలగశన ఒక సతంతర రషు వపూ నయంతణ సంసను సృషంచడం

జరడగుతతంద దనన రష పఠశల నయంతరణ సంస అన పలుసత రడ. మతతం రషంలలన పరభుత

పఠశల వవస కరకలపలనన పఠశల వదయ డ రకరవట నరహ సుత ంద.

స. పఠశల నయణత అంచనయ ఒక అధకరక గురూంపుఉఉఉఉఉఉఉఉఉ వవస దయర జరడగుతతంద. ఇద అససససససస ససససససససస వవస

రూపురవఖ పఠశల నయణత అంచనయ దయర త లయజవసన దయనన బట ఈ నయంతరణ ఆధయరపడ ఉంటటంద.

రూపురవఖ పర థమక పరమతతలను మతరమ పరశషకరశసుత ంద. కమంగ పఠశలను పర రంభంచడయనకత ససససససససససస ఇసుత ంద. అయత, పఠశలలు సయ-పరకషను కలగశవుండడంతపటటగ ఒక ససససససతనఖ యంతయర ంగనన

ఏరటట చయడం జరడగుతతంద. ఈ పరకతయ పరభుత, పవట పఠశలలు రంటక వరశతసుత ంద.

డ. నయంతరణ అమలు పరసుత త ససససస వధయనం దయర నడపబడదు; దయనకత బదులుగ, అందుబటటలలవునన

సససససససససససససససలలన పఠశలలకు సంబంధంచన సమచయరం అంతటన బట తలదండుర లు వసూవక నయంతణదయరులు అవుతయరడ.

ఇ. రషంలల పరమణయల అమరశక, పఠంశలత సహ వదయ వషయలకు సంబంధంచనవననంటక రష

వదయ పరశశధనయ శకషణయ మండల నతృతం వహ సుత ంద. ఈ పరయజనం కసం అరవంతమన రతరలల పరకషలను పఠశల వదలవస దశలలన వదయరడ ల సమర లను నర రశంచడయనకత రషంలలన ధృవకరణ

Page 24: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

24

బ రడు / పరకషలు నరహ సత య. అయనపటక, పఠంశలను నరణయంచడంలల (పఠ పుసతకలత సహ)

వరశకత పతర ఉండదు.

ఎఫ. పరవట దయతృతవ పఠశలలను తపన సరశగ పర తహ ంచయల నయంతరణ అధకభరం నుండ వముకతత పర ందయల; అద సమయంలల, పఠశలలను ఒక వణజ సంసలుగ నడపడయనకత పరయతరనంచ పవట

నరహకులు (ఆపరవటరడ ) ఆగశప తయరడ.

జ. ఒకవ సససససససనయమలత పభుతవ, పరవట పఠశలలు ఒకవ పరమణయలు, పరకతయలప నయంతరరంచడం, పవటట దయతృత కరకమలత పటటగ పరభుత ఉతయహభరశతమన పవట పఠశలలను పర తహ ంచల చసుత ంద.

ఎచ. సట కనల ఆఫ ఎడుకవషనల రసరచ అండ టనంగ పరతర రష నకత ఒక పఠశల నయణత అంచనయ, అధకర గురూంపు రూపురఖను అభవృద చసుత ంద. అధకర గురశతంపు ససససససససససససవవస ఆధయరంగ పఠశలల

నయంతరణ కసం రష నయంతరణ అధకర గురశతంపు సససససస శఖను ఉపయగశంచుకవడం జరడగుతతంద.

ఐ. పఠశలలు, పఠశల వవసలు పఠంశలను ఎనునకున స లభనన కలగశ ఉంటయ. వటన

జతయ / రష పఠ పరణయళక రూపురవఖ(ల) త అనుసంధయనంచయల.

జ. అనన వవసలు, సంసలు వట వరశక, మధకలక (3-5 సంవతరల) పరణయళకలను అభవృద చసత య. అతతననత పలక వవసత సససససససససససససససససస దయర ఒక కమబదమన సమకషయ పరకతయ వధయనయనన

ఒకస నంలల ఉంచడం జరడగుతతంద.

క. నషనల ఎడుకవషనల రసరచ అండ టనంగ కనల వదయరడ ల అభస స యలప నమూనయ ఆధయరశత

జతయ సధన సరవ నరహ సుత ంద. జనయభ గణన ఆధయరశత రష మదంపు సరవను రష లు కూడయ కనసగశంచవచుచ.

ఎల. వదయ హకుు చటబదపర తరపదక అయనందువలన పఠశల నయంతరణ, పలనలను సమకషంచడం

జరడగుతతంద. అలగవ తగు రతరలల ఈ వధయనయనకత మరుపలు చరుపలు చస, అభసల ఆధయరంగ చటబదమన మరడగుదలలను దనలల అంతరుగం చయడం జరడగుతతంద.

Page 25: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

25

ఉననత వద

Page 26: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

26

1. నతతన సంస గత నరమణం

లకషం: ఉననత వదయవవసను పునరడదరశంచండ. దశవపతంగ పరపంచ స య సంసలను సృషంచండ - 2035 నయటకత సక ల నమదు నషతరతన కనసం 50% కత పంచడం.

ఉననతవదలల ఒక కతతదృషతకూడన నరణంకసం అనంతమన చకకట వనరడలత కూడన,

శకతతవంతమన బహుశసత వషయ (మలడసప నర) సంసలత నరహ ంచబడంద. పరసుత తం ఉనన 800

వశవదయలయలు, 40,000 కళశలలు మతతం కలస సుమరడ 15,000 అదుుతమన వవసలుగ రూపర ందుతయయ.

ఎ. ఈ నకతన ఉననతవదయ నరణం భర చకుట వనరులత కూడన, శకూవంతమ న బ ధన, పరశధన

కసం సవయంపతరపతరూ కలగన బహుశసూ రవషయ సంసలు, బలమన వదయ సంఘలను నరశంచటం వటన

అందుబటటలల ఉంచ వట సమర నన గణనయంగ వసతరశంపజవయటం జరడగుతతంద. అనన ఉననత

వదయ సంసలు బహుశసత వషయ (మలలడసప నర) సంసలుగ మరతయయ. వభగలవరశగ వవధ

రంగలలల బ ధనయ కరకమలు ఉంటయ, అదుుతమన సంసలుగ ఏకకృతం చయబడతయయ.

బ. చకస దృషలల వతయసం ఆధయరంగ మూడురకల సంసలు ఉంటయ - ఇవననకూడ ఎకుకవ నయణత

కలగశనవ.

మదట రకం: ఇద అనన స యలలల పరపంచ స య పరశశధన, అధక నయణతగల బ ధనప దృష పడుతతంద.

రండవ రకం: పరశశధనకు గణనయమన సహకరంత వభగలవరశగ అధక నయణతగల బ ధనప దృష పడుతతంద.

మూడవ రకం: అండరగడుయట వదప దృష సరశంచన వభగలలల అధక నయణతగల బ ధనప దృష పడుతతంద.

స. ఇదవరకవ ఉనన సంసలను ఏకకృతం చయడం, కతత వటన నరశంచడం దయర ఈ వదయవధయన

పునరశనరణం ఒక కమపదతరలల ఆలలచనయతకంగ జవయడం జరడగుతతంద. వదలల ఈ కతత సంస గత

నరణయనన పర తహ ంచడయనకత మషన నలంద, మషన తకషశల పర రంభంచబడతయయ. కనన పస సటంగ

సంసలు, ఇండయన ఇనటటయట ఆఫ లబరల ఆర/ బహుశసత వషయ వద, పరశశధన కలగశన

వశవదయలయలు ఈ మషనలల భగంగ ఏరటట చయడం జరడగుతతంద.

డ. అనన సంసలు వశవవదయలయలుగను లదయ డగ మంజూరు చస సవయంపతరపతరూ కళశలలుగ రూపర ందుతయయ.

Page 27: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

27

ఇ. పరజల ఉననతస యన పంపర ందంచటనక, శకతతనచచందుకు గణనయమ న పభుతవ పటటు బడులు ఉంటయ.అదవధంగ నయయమన, పరదరక వవస దయర వద అందుబటటలల ఉంటటంద.

ఎఫ. వ నుకబడన భగళక పంతయలల అధకనయణత గల వదయసంసల అభవృదకసం పర ధయనతనవడం.

జ. ఈ కతత సంస గతనరణం వృతరతపరమన రంగలతసహ అనన రంగలను కలగశ ఉంటటంద.

Page 28: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

28

2. అధక నయణతగల ఉదయరవదప దృషటు పటుడం

లకషం: ఎంచుకునన వభగలు, రంగలలల కఠశనమన పరతక వషయలత, వదయరడ లందరశ సమగభవృదకత పునయదగ మరశంత ఊహతక, వసత ృత ఆధయరశత ఉదయరవదవసపు వసళళవలస ఉంటటంద.

అనన అండరగడుయట కరకమలు ఉదయర వదయ లకషణయలతట ఈ వధయనం ఉంటటంద. ఇద సంపూరణ అభవృదకత ఒక పునయదగ ఉంటటంద. ఇద ఊహతకంగనక స లభంగల పఠపరణయళక నరణయలత సృజనయతక కలయకలుగల వషయల అధయనం, బహుళ పరవశ, నషరమణ పయంటతన సమకృత

కరకమలు, కఠశన పరతక వషయలను, రంగలను ఎంపక చసుకన వధంగ వటన అందసుత ంద.

ఎ. ఉదయరవద బహుశసత వషయలను చరడచకున ఉంద. రజంగ వలువలను అభవృదపరచడం దన

ఉదదశం. అవ ఉననత వదకు ఆధయరశతం.

బ. ఇందులల భగంగ ఈ కవందరం ఇండయన ఇనటటయట ఆఫ టకనలజ నమూనయ, పరమణయలప వద , పరశశధన వశవదయలయలుగ పద ఇండయన ఇనటటయట ఆఫ లబరల ఆర/బహుశసత వషయ

ఏరటట చసుత ంద. ఇద అతర ముఖమన జవన సమర లను కలుగ జవసుత ంద. వషయం ప తవర అవగహన

సమజక నసతరకతల కూరడత నండ ఉంటటంద. ఇద దశవపత ంగ అండరగడుయట స యలననంటకత ఇద

వధయనం. వృతరతపరనసపుణ, వృతరతపరకషవతయర లతపటటగ ఇతర కరకమలు, కషవతయర లకు ఇద వధయనం.

స. ఊహతమక, స కరవంతమ న పఠనరమణయలు అధయనంలల సృజనయతక భగసమనన పర రంభసత య.

అధయన వభగలు వదయరడ ల కసం బహుళ ఉపయగకరమన పరవశ/నషరమణ, అంశలను అందసత య,

తదయర పరసుత తం పరబలంగ ఉనన కఠశనమన సరశహదుద లను కూలచవస, జవతకల అభసనకత అవకశలను సృషసుత ంద. గడుయట (సనతకతతర, డయక రల) స య వద కఠశనమన పరశశధన-ఆధయరశత

పరతకతను అందసుత ంద.

డ. అండరగడుయట డగ 3 లదయ 4 సంవతరల వవధలల సంసలు అందంచవచుచ.ఈ కలంలల బహుళ

నషరమణ ఐచకలు, తగశన ధృవకరణత, 2 సంవతరల అధయనం పూరశత చసన తరత, ఒక వభగం

లదయ రంగంలల (వృతరత , వృతరతపరమన పర ంతయలత సహ) ఒక అధునయతన డపర మ లదయ 1 సంవతరం

పూరతయన తరత ఒక సరశఫకవటను అందసుత ంద.

ఇ. 4 సంవతరల ఉదయరవద కరకమం దయన పరశధలల వదయరడ లకు పూరశత స య అనుభవనన పర ంద అవకశనన కలసుత ంద. దనన ఎంపక చసుకునన మజర లదయ మనరలను బట బచలర ఆఫ లబరల

ఆరు అన పలుసత రడ. మనరకు 3 సంవతరల పర గం బచలర డగన అందసుత ంద. వదయరడ లు పరశశధనలు చసకత ప త రండు పర గంలలలనక గరవడగన పర ందవచుచ.

Page 29: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

29

ఎఫ. ఈ తరహ వృతరతపరమన (ఉదయ: ఉపధయయ వద, ఇంజనరశంగ, వసద వద, చట వద మదలనవ)

సరవంతతలు అండరగడుయట డగకత 4 సంవతరల వవధ (లదయ అంతకంట ఎకుకవ) మతరమ

ఉండవచుచ.

జ. ఇందులల వవసలననమసర పర గమ ల వభనన రూపకలనలను అందంచ స లభనన కలగశ ఉంటయ. 3 సంవతరల అండరగడుయట పర గమ ను పూరశత చసన వరశకయత పరశశధన కసం పూరశతగ అంకతతమన రండవ సంవతరంత 2 సంవతరల పర గమత సమకృత 5 సంవతరల మసర డగ

కవచుచ. ఇల 4 సంవతరలు హనర అండరగడుయట పూరశతచసన వదయరడ ల కసం 1 సంవతరం

మసర డగ ఉంటటంద.

హచ. పహచ .డ చయడయనకత మసర డగ లదయ హనర త 4 సంవతరల అండరగడుయట డగ ఉంట చయలు. ఎం.ఫల. పర గమ నలపవయడమవుతతంద.

Page 30: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

30

3. అనుకూలమ న అభస వతయవరణయనన సృషటుంచడం

లకషం: ఆనందకరమన, కఠశనమన పరతరసందంచ పఠపరణయళక, ఆకరణయమన సమరవంతమన బ ధన,

అభసనన పూరశతస య వనయగం. వదయరడ ల సమగభవృదకత శదతకూడన మదదతత ఉండల చకడడం.

ఉననతవద పఠపరణయళక, బ ధన వసతవలు, యంతరరక వధయనయలను నరడచకవడం నుండ దకరంగ ఉంటటంద. పరజసమంలల యువత చురడకన ప రడలుగ, ఏ రంగంలలనసనయ వజయవంతమన వరశగ తరశచదదుద తతంద.

ఎ. శకతతవంతమన, కఠశనమన పఠంశల అభవృదకత జతయ ఉననతవదయ అరహత రూపురఖ మరగనరవదశం

చసుత ంద. ఇద డగ /డపర మ/ధృవకరణత సంబంధం ఉనన అభస ఫలతయలను, వవధ రంగలలల, వభగలలల అందంచబడుతతంద. వద/వృతరతపరమన రంగలలల సమనతం, చ తనయనన నర రశంచడయనకత ఈ ముసయదయ జతయ నసపుణయల అరత ముసయదయత సమలఖనం చయబడుతతంద.

బ. ఛయయస బసడ కడట ససుమ సవరశంచడయనకత, మరడగుపరచుటకు అనుమతరంచ, నపుణులుగ దహదపడటనకత సహయపడుతతంద.

స. సమరవంతమన బ ధన పదతతల దయర ఉతతజపరశచ అభస అనుభవలు అందంచడం.

వదయరడ లందరశక సమజక అనుభంధంకసం అరవంతమన అవకశలు కూడయ కలంచడం. వదయరడ లను వదయపరమన అంశలప మతరమ కకుండయ వసత ృత సమర లు, వసఖరశప కూడయ అంచనయ వయడం

జరడగుతతంద.

డ. వదయరడ లకు సహకరం అందంచడయనకత వదయ, ఆరక, భవదవగపరమ న మదదత ను త లపడం.అవ

మంచ ఫలతయలను పర ందటటట చయడం జరడగుతతంద.

ఇ. సరవతరక వద, దతరవదలను వసతరశంచడం జరడగుతతంద. తదయర సక ల నమదు నషతరతన 50% కత పంచడం, ఆన లన డజటల రశప జటర, పరశశధనకు నధులు, మరడగన వదయరశ సవలు, మకస కడట-

ఆధయరశత గురశతంపు మదలన చరలలల ముఖమన పతర ప షసుత ంద. ఇద అతధక నయణతగల తరగతర

పర గమ లత సమనంగ ఉండల తసుకబడుతతంద.

ఎఫ. ఈ సంస గతమన భగసమం దయర వద అంతర తయకరణ సులభతరం అవుతతంద. పరసర

సహయ సహకరలత వదయరశ, అధయపకుల చ తనం వృద చ ందుతతంద. తదయర ఎంపక చసన భరతయ

వశవదయలయలలల ఇంటర-యూనవరశట సంటర ఫర ఇంటరవనషనల ఎడుకవషన ఏరటట చయడం జరడగుతతంద.

Page 31: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

31

4. శకూవంతమ న, కరదకషత కలగన సమరవంతమ న అధయపకులు

లకషం: అధక సమరం, కచచతమన నబదతత అనుభవజులన అధయపకులు, బ ధన, పరశశధనలలల శకతతవంతంగ రణంచడం.

అధయపకుల నయణత, నబదతల ఉననత వదయసంసల వజయనకత అతంత పరధయనం. ఈ వధయనం

అధయపకులను ఉననతవదకు ఆయువుపటట గ పనచసుత ంద.

ఎ. అనన కరకమలు, సమవశలకు తగశన మదయనం, వదయరడ ల-ఉపధయయుల మధ ఆశంచన నషతరత (30:1 మంచకుండ), తగశన సమరం పరతర సంస కలగశవుండయల.

బ. తయతయకలక, ఒపంద (కంటర కు ) సబబంద వధయనయనన వసంటన రదుద చయల.

స. అధయపక నయమకలు వదయ వషయ నపుణుల ఆధయరంగ జరగల. బ ధన సమరం, పరజసవ

కసం అందంచడం.

డ. 2030 నయటకత పవటట కళశలలతపటట మతతం కళశలలలన అనన పనులను పూరశతచయడయనకత సమరం కలగశన శశతమన ఉదయగవధయనయనన పరవశపట ల.

ఇ. వషయలవర కరడలకు పఠంశ ఎంపకలు చయడయనకత అధకరం ఇవబడుతతంద. అలగవ సచయఛయుత పరశశధన చయడయనకత అవకశం ఉంటటంద.

ఎఫ. అనన సంసలు అధయపకుల కసం నరంతర వృతరతపరమన అభవృద పరణయళకను అభవృద చసత య.

దయన అమలుకసం వధయనయనన నరణయంచయల. ఈ పరణయళకలల కషవతరస యలల సమరం అభవృద , బ ధన

సమర లు, పరశశధన, అభసనకత సహకరం ఉంటటంద.

జ. అధయపక నయమకం, అభవృద భవషత పురగతర, వతనయల నరహణ పరతర సంస సంస గత

పరణయళకలల భగం.

Page 32: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

32

5. సధకరపలన, సవయం పతరపతరూ

లకషం: సమరవంతమన, నసతరకతత కూడన నయయకతంత సతంతరతను, సయంపలనను ఉననత

వదయసంసలు కలగశ ఉండడం.

అధక నయణతగల వద, ప షక సంసకృతరలల భగంగ పరశశధన అభవృదన సధంచ మధవజ నయనన

అందంచడం. ఉననత వదయ సంసల పలన ఈ సంసకృతరన నర రశసుత ంద.

ఎ. ఉననత వదయసంసలు సయం పరతరపతరతగల సవతంత బ రుడ ల దయర పలంచబడతయయ. వద, వట

పరశపలన పూరశతగ సయం పరతరపతరత గలద. బ రడు , చ ర, వసస ఛయనలర/చఫ ఎగశకూటవ నయమకంలల రూపకలనలల పరభుత జకం కూడయ ఉండదు. బయట జకనన తసవయటం జరడగుతతంద. సంసకు ఉననతస య వకుత ల అవసరననబట వరశన ఆహనసుత ంద.

బ. అనన ఉననత వదయసంసలు సవయం పతరపతరూ కలగన సవయంపరపలక సంసలుగ మరతయయ.

అనుబంధ సంసల అభసం నలపవయబడుతతంద. అనుబంధ కళశలలు, సతంతర డగ ఉతతరణత

కళశలలు, అనుబంధ వశవదయలయలు అభవృద చయడయనకత బలమన బహుశసత వషయ

(మలలడసప నర) సంసల అభవృద జరడగుతతంద.

స. పవటట, పభుతవ సంసల కమబదకరణ పలన సమనంగ ఉంటటంద. వద వపరంగ మరడం

ఆగశప తతంద. సమజనకత మలుజరశగవ వదయ పరయతయనలు పర తహ ంచబడతయయ.

డ. వవస సవయంపతరపతరూన ప ందుత ంద – దయన సంసకృతర, నరణం, యంతయర ంగలు. అధయపకులు బ ధనలల సచఛను కలగశవుంటరడ. వదయరడ ల వషయ పరశజ నం త లస పరశశధనలత సహ వదయక

సచఛ, పఠశకతత సధకరత ఉంటటంద. సంసలకు పరశపలన, వదయ సయంపరతరపతరత ఉంటటంద.

కరకమలను పర రంభంచడం, అమలు చయడం, పలన పరజల నరహణ వవసలత సహ వరశ అంతరగత

వవసలను అభవృద చస సచఛను ఇద కలగశవుంటటంద. ఉననత వదయసంసలు సయంపరతరపతరత , సతంతర , సయం పలక సంసలుగ అభవృద చయబడతయయ.

Page 33: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

33

6. నయంతణ వవస పరణయమం

లకషం: ఉననత వదలల పరజశకతతన పర తహ ంచడయనకత పరభవపూరశతమన సమరవంతమన సందనయతక

నయంతరణ కమం, నసపుణ పర తయహనన కలగశ ఉండడం.

సుపరశపలనత పటట పరజల సంతషం, నయయం, వశషత, ఆరశక సరతం, సధతగల నయంతరణ

కచచతంగ ఉంటటంద.

ఎ. పర మణక అమరశక, నధులు, అధకరశకగురశతంపు, నయంతరణ వధులు ఉంటయ. సతంతర సంసలచత

వరడచస, నరహ ంచడం జరడగుతతంద. శకతత, ఏకగత, ఆసకతత, సంఘరణలను తలగశసుత ంద.

బ. జతయ ఉననత వద నయంతరణయధకరం ఒకకట ఉననతవదకంతటక నయంతరణ కలగశ ఉంటటంద.

వృతరత వదత సహ ఉననత వద, పరసుత త అనన నయంతరణ సంసలు పరర ఫషనల స ండరు సటంగ బడలుగ రూపంతరం చ ందుతయయ.

స. పరసుత త యూనవరశట గంట కమషన ఉననత వదయ నధుల మండల (హయర ఎడుకవషన గంట కనల) గ మరడతతంద.

డ. సధయరణ వదయ మండల (జనరల ఎడుకవషన కనల) ఏరటట చయబడుతతంద, జతయ ఉననత

వద రూపురవఖన అభవృద చసుత ంద. వద అరతలు గడుయట లకషణయలను నరచంచడయనకత ముసయదయ అంట ఉననత వద కసం ఆశంచన ఫలతయలు రబటడం జరడగుతతంద.

ఇ. పర థమక పరశమతతలప అధకరశకగురశతంపు, నయంతరణకు ఆధయరమవుతతంద. నషనల అసస మంట

అండ అకతడటషన కనల వంట అధకరశక గురశతంపు సంసల వవసను అభవృద చసుత ంద. ఇద ఈ

పరకతయను పరవకషసుత ంద.

ఎఫ. పభుతవ, పరవటట ఉననత వదయ స యక సధయరణ నయంతణ పలన ఉంటటంద. వదయ సంసలు, పరవట

లకపకర చరవ పర తసహంచబడుతతంద.

జ. ఉననత వదయ రష వభగలు వధయన స యలల పలగగ ంటయ; రష ఉననత వద కనల తటవరశ సహకరం, ఉతతమ అభస భగసమనన సులభతరం చసత య.

Page 34: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

34

ఉపధయయ వద

Page 35: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

35

1. నరదషుమ న ఉపధయయసదధపటట

లకషం: ఉపధయయ వవసన కళశలలల, వశవదయలయలలల బహుశసత వషయ వదయవవసగనక

మరచడం. పఠశల ఉపధయయులందరశక కనస అరతగ నయలుగవళ ఇంటగవటడ బచలర డగన ఏరటట చయడం, ఉపధయయులకు వషయం (కంటంట) బ ధన, అభసనలలల అతతననత నయణమన

శకషణనచచల హమ ఇవడం జరడగుతతంద.

బ ధన అనద నసతరకంగ, మధపరంగ డమండ చస వృతరత ఉపధయయులకు కతత క కఠశనమన సదపటట శకషణ అవసరం. సధన చస ఉపధయయులకు నరంతర వృతరతపరమన అభవృద, వదయ, వృతరతపరమన

మదదతత అవసరం.

ఎ. నరశదషమన ఉపధయయ సదపటట లకషం: ఉపధయయ వద వవసన పఠశల ఉపధయయులందరశక కనస అరతగ నయలుగవళ ఇంటగవటడ బచలర డగన ఏరటట చయడం, ఉపధయయులకు వషయం

బ ధన, అభసనలల అతతననత నయణమన శకషణనచచల హమ ఇవడం జరడగుతతంద. ఉపధయయుల

తయరకత కరకమం ఎడుకవషన ఆఫ బచలర ఇంటగవటడ బహుళ వషయ సంసలు ఒక అండరగడుయట అధయనంగ ఉపధయయ సదపటట కరడలు ఉంటయ. పరతక దశ వషయ పరతక కరకమ ఉంటటంద. ఇద పరసకకల నుండ సకండర సజ క స) (12వరకు ఆర అండ స ర వృతరత వద లదయ పరతక వదత కూడన అనన సబ కు లకు ఉపధయయులను సదం చసుత ంద.

బ. బ.ఎడ నయలుగవళ ఇంటగవటడ బచలర డగ అనద డగ, ఇతర అండరగడుయట డగలకు సమనంగ ఉంటటంద. 4 సంవతరల బ.ఎడ.త వదయరడ లకు మసర డగ పర గమ చపటడయనకత కూడయ అరత

ఉంటటంద.

స. పరసుత తం ఉనన రండళ బ.ఎడ. 2030 వరకు కనసగుతతంద. 2030 తరత 4 సంవతరల

కరకమనన అందంచ సంసలు మతరమ 2 సం//లు కరకమనన కూడయ అందసత య. డగ ఉననవరశకత మతరమ ఈ కరకమలను అందంచటం జరడగుతతంద.

డ. ఉపధయయలకు వరవ ఏ ఇతర ముందు సదపటట కరకమలను 2030 తరత అందంచటం

జరడగదు.

Page 36: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

36

ఇ. ఉపధయయ వదను బహుళ వషయ సంసలు మతరమ అందసత య. సవకు ముందు మంచ ఉపధయయ సదపటట, వవధ రకల వషయలననటలల నసపుణం, వదయదృకథంలల సదయ ంతపరమన అవగహన అవసరం. ఇంక గట సదయ ంతపరమన అభస అనుసంధయనం కలగశఉంటం. దనకత పఠశల ఇతర ముఖ అంశలను, రంగలలననట పరధయన వదను శరణన, నపుణుల వషయలను పఠశల నసట వరక అందుబటటను కరడకుంటటంద.

ఎఫ. పర మణకమన, అపరయజనయతక ఉపధయయ వదయసంసలు మూసవయబడతయయ.

Page 37: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

37

వృతరూపర వద

Page 38: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

38

1. వృతరూపర వదను ఉననత వదత అనుసంధయనం చస, వృతరూపర వదకు పధయనత

కలపంచడం

లకషం: సమగ దృకథం కలగశన వృతరతపర నపుణులను తయరడ చయడం. వసత ృతస య సమర లు, 21వ శతయబదపు నసపుణయలు, మనవయ సమజక జవన సందరులప అవగహన, బలలయమన నసతరక

పరశధన, అతతననత వృతరతపర సమర లత పటట పంపర ందంచడం.

వృతరతపర నపుణుల తయరలల వద స నక పరమణయలకు అనుగుణంగ, పరజపరయజనయలకు పర ధయనతనసకత , కమశకషణకు వషయ పర అవగహనకు, ఆచరణయతకంగ అభవృద చ ందయల. ఇల అభవృద చ ందడయనకత, వృతరతపర వద పరతకకరణకు దకరంగ కకుండయ ఉండయల.

ఎ. వృతరతపరమన వద సంపూరణ ఉననత వదయ వవసల అంతరగంగ ఉంటటంద. దనలల పరతకంగ ఏరరచన సంకవతరక పరశజ న వశవదయలయలు ఆరగశసత వశవదయలయలు, నయయవవసయ

వశవదయలయలు, ఇతర రంగలకు చ ందన లదయ ఈ కవకు చ ందన సంసలు ఇకప కనసగశంచడం

జరగదు. వృతరతపర వద – సధయరణ వద అందంచ సంసలనన ఈ రండంటన అందంచ సంసలుగ 2030

నయటకత అరవంతంగ రూపర ందయల.

బ. వవసయ వద అనుబంధ వభగలత పునరడదరశంచడం జరడగుతతంద. దశంలలన అనన

వశవదయలయలల వవసయ వశవదయలయలు సుమరడ 9% ఉననపటకత వవసయ, దయన

అనుబంధ శసత లలల చరశన సంఖ ఉననత వదలల చరశన వరశలల 1% కనయన తకుకవగ ఉంద. వవసయ

సమరం, నయణత ఈ రండంటన నసపుణం కలగశన గడుయటట , సంకవతరక నపుణులు వనకతన

పరశశధనలు జరశప ఉతతరత చస వటన అభసపూరకంగ సంకవతరక మరకట వసతరణలకు అధయరంగ అనుసంధయనంచయల. సధయరణ వదత అనుసంధయనంచన కరకమలత వవసయం, పశువసద శసత లలల నపుణులను సదం చస సమరయం బగ పరడగుతతంద. కషణసుత నన భూ ఉతయదకత, వతయవరణ

మరడ, పరడగుతతనన జనయభకు ఆహర సమృద మదలన కతషమన సమసలను త లుసుకునటపుడు స నక పరశజ నం, సంపరదయయ వజ నం, అభవృద చ ందుతతనన సంకవతరక పరశజ నయనన అరం చసుకున

ఉపయగశంచగల సమరం ఉనన నపుణులను అభవృద చయడయనకత వవసయ వద రూపకలన

సమగంగ మరచడం జరడగుతతంద. వవసయ వదను అందంచ సంసలు స నక సమజనక నరుగ పయజనం చకూరచల; టకనలజ ఇంకుబషన, దయన వసతరణ పర తహ ంచడయనకత వవసయ సంకవతరక

ఉదయనవనయలను ఏరటట చయడం ఒక వధయనం.

Page 39: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

39

స. నయయ వదయ కరకమలు పునరశనరశంచడం జరడగుతతంద. చటంలల వృతరత వదగ నయయవద పరపంచవపతంగ ప టగ ఉండయల. ఉతతమ పదతతలను అవలంబంచయల. సకలంలల నయయం కసం కతత సంకవతరకతలను సకరశంచయల. అద సమయంలల, ఇద నయయం - సమజక, ఆరశక, రజకయ - రజంగ

వలువలత త లయజవయబడయల, పరజసమం, చట పలన, మనవ హకుకల సధనత జతయ మళ పునరశనరణం వసపు మళంచయల. నయయ అధయనయల పఠపణయళక సంఘ క-సంసకృతరక సందరులత పటట, చటబదమన ఆలలచనయ చరశతర, నయయ సకతయర లు, నయయశసత అభసం తదతర సంబంధత

వషయలను తగశన వధంగ, తగశనంతగ పరతరబంబంచయల.

నయయ వదను అందంచ రష సంసలు భవషత నయయవదులు, నయయమూరడత లకు దవభష పదధతరల వదను అందంచడయనన పరశగణంచయల – ఆంగంత పటట నయయ కరకమం ఉనన రష లలల రష భషలల ఈ వద ఉండయల. అనువద అవసరం ఫలతంగ తలతత చటపరమన పరవసలను తగశగంచడం

జరడగుతతంద

డ. ఆరగ వదను తరరశగశ పునరశంచయలంట వదయ కరకమల వవధ, వట నరణం, రూపకలన

పరజలలల అవ ప షంచ పతర దృషలల ఉంచుకవడం ఎంత నయ అవసరం ఉంద. ఉదయహరణకు పరతర ఆరగ సంరకషణ పరకతయ లదయ వట జకం (ఉదయ. ఈసజ తసుకవడం / చదవడం) కసం తపనసరశగ పూరశత అరత

కలగశన వసదుడు అవసరం లదు. మతతం ఎమ బ బ ఎస గ డుయటటల తపపనసరగ కలగ ఉండయలసనవ :

(i) వసద నసపుణయలు (ii) రగనర రణ నసపుణయలు (iii) శసత చకతతయ నసపుణయలు (iv) అతవసర

నసపుణయలు. పర థమక ఆరగ సంరకషణలల, మధమక ఆసుపతతర లలల పనచయడయనకత అవసరమన

నసపుణయలు కలగశన వదయరడ లను నయమసత ఆరగ సమసలను కమం తపకుండయ అంచనయ వసత రడ. ఎంబబఎస కరుస మదట సంవతసరం లదయ రండవ సంవతర పఠ పరణయళక మతతం ఆ సనస

గ డుయటల కు సధయరణ ఉమమడపఠపణయళకగ రూపర ందసత రడ. తరత వరడ ఎంబబఎస, బడఎస,

నరశంగ లదయ ఇతర పరతకలను తసుకవచుచ. నరశ ంగ, దంత, మదలన ఇతర వసద వభగల

గడుయటట కూడయ ఎంబబఎస కరడలల పరవ పరవశనకత అనుమతరంచడం జరడగుతతంద. వసద వద అరత పఠకమం దనకత దహదపడుతతంద. దనత నరసంగ వద నయణత మరడగుపడుతతంద; జతయ

అకతడటషన బడ నరశంగ, ఇతర ఉప వభగల కసం ఏరరడసత రడ. మన పరజలు ఆరగ సంరకషణలల బహుళవధ ఎంపకలను కలగశ ఉననందున, మన ఆరగ సంరకషణ వదయ వధయనం సమగంగ ఉండయల - దన

అరం, అలల పతర వసద వద వదయరడ లందరశక ఆయురవదం, యగ, పరకృతరవసదం, సదద , యునయన తదతర

పదతతలప హ మయపతర (ఆయుష) ప పర థమక అవగహన ఉండయల. దనకత వరడదంగ. ఆరగ సంరకషణ

వదల ఆరగ సంరకషణ రగ నవరక , సమజక ఔషధ సవలప ఎకుకవ పర ధయనత ఉంటటంద.

Page 40: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

40

ఇ. సంకతరక వద కనన నరశదష సవళను ఎదురకంటటంద, ఎందుకంట ఈ వభగలు పూరశతగ వజ నం

ఆధయరశతమనవ కకప వడం లదయ అవ పూరశతగ నసపుణం ఆధయరశతమనవ కకప వడం వలన ఈ సమసలు తలతతత తయయ. ఇంక, మతతం మనవ పరయతయనలప సంకవతరక పరభవం పరశగవకదద , సంకవతరక వద, ఇతర

అధయన వభగల మధ పరసరధనతలు కషణసత యన భవసుత నయనరడ. ఈ రంగలు అనక దశబద లుగ ముందుకు సగుతూ అభవృద చ ందడయనకత మంచ-అరతగల వకుత ల అవసరమ. కకుండయ ఆవషకరణ,

పరశశధనలను నడపంచడయనకత పరశశమలు, సంసల మధ సతంబంధ సహకరం కూడయ చయల అవసరం.

పరసుత త, భవషత పదతతల కసం బగ పరశణతర చ ందన నపుణులను సదం చయడయనకత ఇంజనరశంగ,

టకనలజ కరకమలు పునరమంచడం జరడగుతతంద. అంతకక మరడతతనన సమజక-ఆరశక,

పరవరణ సందరులకు పరతరసందసకత అభవృద చ ందుతతనన శసత , సంకవతరక పరశజ నయనన

ఉపయగశంచుకగలం. వదయరడ లలల వరశ వజ నం, నసపుణయలను వభననంగ బగ త లయన సందరులలల కూడయ ఉపయగశంచ వధంగ, వృతరతపరమన వసఖరడల నసతరకతలను పంపర ందంచ సమర నన పంపర ందంచ

వధంగ పఠపణయళకలు పునరుదధరంచడం జరడగుతతంద. నకతన, అభవృద చ ందుతతనన వభగలప వూహత పదతర ఉంటటంద, ఉదయ. కృతరరమ మధసు, వషయ వశరషణ మదలనవ.

అధకరశకగురశతంపు శరణులను పర తసహకల సహకరనన పరశశమలత, అధయపకుల పరశశమ

అనుభవంత, ఇంటరన షప అవకశలు మదలనవటన అభవృద పరడసత రడ.

Page 41: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

41

జతయ పరశధన సంస

Page 42: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

42

1. వదయతమక పరశధ నయణతను పర తసహంచడం

లకషం : దశంలలన అనన వదయవభగలలలను పరశశధనలను వనకనతనంగ శకతతవంతంగ పర తహ ంచ,

వశవదయలయలు, కళశలలల జరడగుతతనన పరశశధనలప పరతక శద వహ ంచ, ప టవవసదయర పరశశధనలు చయడయనకత అనుకూలమన వతయవరణయనన ఏరటట చస, నధులనుసమకషంచ, మరగనరవదశం

చస సులభతరం చయడం.

పరశశధన, ఆవషకరణలు అతర పదద , శకతతవంతమన ఆరశక వవసను అభవృద చయడయనకత, దనన సరంగ ఉంచడయనక, సమజ పురగతరక, దశం ఉననత శఖరలను అధరహ ంచడయనకత సకూరశతనసత య. ఈ రజు

పరపంచంలల వగంగ జరడగుతతనన మరడలలల వతయవరణం, సంకవతరకత, జనయభ చలనశరలతలు, మదలనవ - ఒక బలమన పరశశధనయ వవసను గతంలల కంట చయల ముఖమనవగ చసత య.

ఎ. భరత పరభుత సయంపరతరపతరత సంసగ, పరమంటట చటం దయర నషనల రసరచ ఫ ండషన ను ఏరటట చయడం జరడగుతతంద. ఈ సంసను సంవతరనకత దయదయపు 20,000 కటట (జడపలల ~

0.1%)మంజూరడ చసుత ంద. నయణమన పరశశధన కసం దశ పరశశధన సమర నన అభవృద చయడయనకత వచచ దశబదంలల ఇద కమంగ పరడగుతతంద.

బ. ఈ జతయ పరశశధన ప ండషన ఈ పర థమక పరశధ పనులను చసుత ంద.

ప ట, బృంద సమకషలు వంట పరకతయలత వదయవవసలలన అనన వభగలలలన పరశశధనలకు నధులు సమకూరచడం.

దశవపతంగ వదయసంసలలల పరశశధన సమర నన పంపర ందంచడం.

పరశశధకుల మధ పరయజనకరమన అనుసంధయనయలను ఏరటటచయడం, పరభుతం,

పరశశమలు అతవసరమన జతయ సమసలను పరశశధంచడయనకత, కతత పరశశధనల ఫలతయలను పరజల మంచకత ఉపకరశంచల చయడం.

పరతక బహుమతతలు, సమనయర దయర అతతతతమ పరశశధనలను గురశతంచడం.

స. పర రంభంలల ఈ జత పరశశధన ఫ ండషన లల సన, టకనలజ, సంఘ క శసత లు, కళలు, మనవయ

శసత లు అన నయలుగు పరధయన వభగలు ఉంటయ.

Page 43: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

43

అదనంగ దృషటు కందరకరంచవలసన కలక అంశలు

Page 44: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

44

1. వద సంకతరకత

లకషం: వదయ స యలననంటలల సంకవతరకత పరశజ నయనన సముచతంగ అంచంచడం. ఉపధయయుల

తయరకత, అభవృదకత మదదతత ఇవడయనకత, బ ధన మరడగు పరచడయనకత, అభసం, మూలంకన

పరకతయలకత, వసనుకబడన సమూహలకు వదయ పరవశలను మరడగుపరచడయనకత, వదయ పరణయళక, పరశపలన,

నరహణలను కమబదకరశంచడయనకత ఇద ఉదదశంచనద.

సంకవతరక పరశజ నం అనన స యల వదలల సముచతంగ అందల చకడటం ఈ పథకం లకషం: i) బ ధన,

అభసం, మూలంకన పరకతయలను మరడగుపరచడం; ii) ఉపధయయుల తయరకత, వరశ నరంతర

వృతరతపరమన అభవృదకత మదదతత ఇవడం; iii) వసనుకబడన సమూహలకు వదయ అవకశలను పంచడం,

iv) వదయ పరణయళక, పరశపలన , నరహణను కమబదకరశంచడం.

ఎ. నషనల ఎడుకషనల టకనలజ ఫర రం పరడత ఒక సయంపరతరపతరత సంస ఏరటట చయడం

జరడగుతతంద. సంకవతరక పరశజ న పరరణ, వసతరణ, వడకలప నరణయం తసుకవడయనన సులభతరం

చసుత ంద. రష, కవందర పరభుతయల నయయకతయలల వదయ సంసలు, సంబంధత వరగ లకు తయజ వజ నం,

పరశశధన అలగవ ఉతతమ పదతతలను ఒకరశత ఒకరడ సంపరదంచ పంచుకున అవకశం కలంచడం.

బ. వదయ పరకతయలల సంకవతరక అనుసంధయనం (ఉదయ. అనువదయనకత మదదతత ఇవడం, బ ధనయ సహయంగ పనచయడం, వృతరతపరమన అభవృదన కనసగశంచడం, ఆన లన కరడలు మదలనవ) డజటల

రశప జటరలను గరశషఠ స యలల వనయగశంచడం జరడగుతతంద. సంకవతరక పరశజ నయనన ఉపయగశంచడయనకత ఉపధయయ తయర, అరతగల పరశశధనకు మదదతత సంకవతరక వనయగం ఇతర సహయక వనయగనన

చపటడయనకత వదయ సంకవతరక పరశజ నంలల కవందయర లు ఏరటట చయడం జరడగుతతంద.

స. నషనల రశప జటర ఆఫ ఎడుకవషనల సంసలకు, ఉపధయయులకు, వదయరడ లకు సంబంధంచన వదయ సమచయరనకత సంబంధంచన సంఖతక రూపంలలన అనన రశకరడు లను నరహ సుత ంద.

Page 45: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

45

2. వృతరూపర వద

లకషం: వృతరతపరమన వదను అనన వదయ సంసలలల - పఠశలలు, కళశలలు, వశవదయలయలలల అనుసంధయనంచడం. 2025 నయటకత కనసం 50% వృతరత వదను అభసకులకు అందంచండం.

ఈ వధయనం భరతదశ జనయభ డవడ ండ పూరశత సమర నన గహ ంచడయనకత, 2025 నయటకత పఠశల,

ఉననత వదయ వధయనం దయర కనసం 50% అభసకులలల నసపుణం అభవృదన సధంచయలన లకషయనన

నరవదశసుత ంద.

ఎ. వచచ దశబదంలల వృతరూపర వదను అనన వదయ సంసలల దశలవరగ వలలనం చసత రడ. నసపుణయల

అంతరల వశరషణ, స నక అవకశల గురశతంపు ఆధయరంగ పర ధయనతయ పర ంతయలను ఎంపక చయడం

జరడగుతతంద. సంకవతరక, వృతరత వద ఉదయర వద సక లదృషలల భగం అవుతతంద. వృతరత వద అనుసంధయనం కసం జతయ కమట ఈ పరయతయననన పరవకషసుత ంద.

బ. వదయసంసలు, సంకవతరక సంసలు, పరశశమల మధ సహకరం దయర, ఏకకరణ కసం పరతక నధత ఈ

పరశవరతన సులువవుతతంద.

స. దనలల పరతర వభగలకు వృతతత లకు సంబంధంచ జతయ న పుణయల అరహత రూపురఖలల మరశంత

వవరణ ఉంటటంద. అంతకకుండయ, అంతర తయ కరశక సంస నరహ ంచ వృతతత ల అంతర తయ

పర మణక వరగకరణత భరతయ పరమణయలు సమం చస పరయతనం జరడగుతతంద. ముందసుూ అభస

గురూంపుకు రూపురవఖ ఆధయరనన అందసుత ంద. దనలల వరశ ఆచరణయతక అనుభవనన ఒక కమంలల సంబంధత స యకత అమరచడం అధకరశక వవసకు అనుసంధయనంచడం జరడగుతతంద. రూపురవఖ

సధయరణ వద వృతరత వదలల చ తనయనన సులభతరం చసుత ంద.

డ. అండరగ డుయట స యల వృతరత వద 2030-35 నయటక 50% నమదు సమరం వరకు ఉంటటంద.

ఉననత వదయసంసలు తమ సంతంగ లదయ పరశశమత భగసమంత వృతరత వదను అందసత య.

ఇ. వృతరత వదను అందంచ నమూనయలు, అపరంటస షప ను ఉననత వదయసంసలకు కూడయ పరయగశంచవచుచ. పరశశమల భగసమంత ఉననత వదయ సంసలలల ఇంకుబషన కవందయర లు ఏరటట చయడం జరడగుతతంద.

ఎఫ. భరతదశంలల అభవృద చసన ‘లక వద’, వృతరతపర వదయ కరడల అనుసంధయనంత వదయరడ లకు అందుబటటలలకత వసుత ంద.

Page 46: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

46

3. వయజన వద

లకషం: 2030 నయటకత 100% యువజన, వయజన అకషరసత రవటట సధంచడం, వయజన నరంతర

వదయ కరకమలను గణనయంగ వసతరశంచడం.

అకషరసత పునయద, మలక వద వకతతగత, ప ర, ఆరశక, జవతకల అభస అవకశలలల పలగగ నడయనకత వలు కలసత య - ఇద పరతర ప రడడ హకుక. అయనపటక, మన యువజన , వయజన జనయభలల ఆమదయగం కన నషతరతలల ఇపటక నరకషరసులుగన మగశలప వడం జరడగుతతంద.

ఎ. అకషరసత పునయద, గణతశసత అవగహన, కతషమన జవన నసపుణయలు, వృతరతపర నసపుణయలు, పర థమక వద, నరంతర వద అన ఐదు వసత ృత అంశలను పూరశత చయడయనకత వయజన వద కసం

జతయ పఠ పరణయళక ముసయదయను అభవృద చయడం జరడగుతతంద. పఠపుసతకలు, అభస

సమగశత అంచనయ ధృవకరణ పరమణయలత ఈ ముసయదయకు అనుగుణంగ అభవృద చసత రడ.

బ. వయజన వదయ కవందర నరహక ఉదయ గ బృందం, బ ధకులత పటట, జతయ వయజన వద శకషకులకరకమం సృషంచ, ఒకకకకరశన లకషంగ బ ధంచ పదద బృందం వయజన వదను అందంచడయనకత సమరం కలగశ ఉంటటంద.

స. పరసుత తం అనుసరంచ దృకపధయలు – కరకమలు ఆధయరంగ దనలల పలగగ నవరశన గురశతంచడయనకత ఉపయగపడతయయ. దనలల భగంగ సమజక సచచంద సవకులు పర తహ సత రడ - సమజంలలన

అకషరసత కలగశన పరతర సభుడు కనసం ఒక వకతతకత చదవడయనకత నరశంచడం దనలల ఒక ముఖ వూహం.

దనప పదద ఎత ూ న పజలల అవగహన ఏరరడసత రడ. దనలల మహళల అకషరసతకు పరతక పర ధయనత

ఉంటటంద.

Page 47: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

47

4. భరతయ భషల ఉననతర

లకషం: భరతయ భషలననంటన సంరకషసకత , పురభవృద , ఘనత పర ందల చయడం.

దశంలలన పరతర పర ంత సంసకృతర, సంపరదయయలను నజమన రతరలల సంరకషసకత , సమళత భవన

ఏరరచడయనకత వవధ పఠశలలల న వదయరడ లందరూ వసతవ అవగహనను కలగశ ఉండడయనకత దశంలలన

గశరశజన భషలత సహ అనన భరతయ భషలకు సముచత గరవం ఇచచనపుడ సధమతతంద.

అందువలన భరతయ సుసంపనన భష సహ తయలను సంపూరణంగ సంరకషంచయల.

ఎ. భష సహ తయలు, శసత య పదబంధయలు, భరతయ భషలకు సంబంధంచ పర ధయనతను పర ందడయనకత

దశవపతంగ భషసహ త కరకమలు ఘనంగ నరహ ంచయల. ఉపధయయులు, అధయపకుల

నయమకం, కవందరకృత పరశశధనలు జరగల. పర చన (క సకల) భషలను పర తహ ంచయల.

బ. పరసుత తం ఉనన పర చన (క సకల) భష సహ తయల పురభవృదకత తడడుతతనన జతయ సంసలను

బలలపతం చయల. పళ, పరశయన, పర కృతయల కసం ఒక జతయ సంసను ఏరటటచయల.

స. దశవపత ంగ పరజలందరూ ఒకవరతరగ ఉపయగశంచ వధంగ పదబంధయలను తయరడచస కమషన

ఫర సంటఫకస అండ టకతనకల టరశనయలజ సంస వధులను వనకనతనపరచ, దన పరశధలలకత కవవలం భతరక

శసత పదయల కక, ఇతర అనన శసత లు, రంగలు, వదయవషయలకు సంబంధంచన అంశలు చరశచ

వసత ృతపరచడం జరడగుతతంద.

Page 48: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

48

రషటు య శకష అయగ

Page 49: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

49

1. వదయ వధయనయనన మరడంల : రషటు య శకష ఆయగ

లకషం: భరతదశ వదయ వవస సమష పనతరడ, అనన స యలల సమనత, శరషఠ త అందంచ లకషయలన

అమలుపరచడం.

భరతయ వదయవవసకు పనతనయనన పంచ ఉతతజకరమన నయయకతం పంపర ందంచడం.

ఎ. రషయ శకషయ ఆయగ లదయ జతయ వదయ సంఘం పరధయనమంతరర అధకషతన అతతననత సంసగ ఏరటట చయడం జరడగుతతంద.

బ. కవందర వదయశఖ మంతరర ఉపధకషునగ ఉండ, రజువర వషయలకు పరతకష బధత వహ ంచడం జరడగుతతంద.

స. పరముఖ వదయవతతలు, పరశశధకులు, కవందర మంతతర లు, రష ల ముఖమంతతర ల పరతరనధులు, వవధ

రంగలకు చ ందన పరముఖ నపుణులను ఆయగ కలగ ఉంటటంద. ఆయగ సభులందరూ అధక నసపుణం

కలగశ, వరశ రంగలల పరజలకు సహకరశంచ, ఆలలచనలల సమగత, సతంతరలు గల వకుత లుగ ఉంటరడ.

డ. ఆయగ భరతదశంల వదకు సంరకషకునగ ఉంటటంద. ఇద మన సమజంలలన వసవధయనన

సమనయంచుకుంటయ దనన సధసుత ంద. జతయ స య, రష స య, సంస గత స యలల న సంబంధత

కతయశరలకరతలు నయయకుల నుండ సమరవంతమన ఆలలచనలన ఏకకలంలల సులభతరం చసుత ంద.

ఇ. ఆయగ సమషతతయత వనన, సమనయనన సధంచడయనకతచడయనకత పతర రషు ంత సననహతంగ కలస

పనచసుూ ంద. రషయ శకషయ ఆయగ లదయ జతయ వదయ సంస అందంచ వద కసం రష లు అతతననత

రష స య సంసలను ఏరటట చయవచుచ.

Page 50: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

50

వదయ పటుబడ

Page 51: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

51

1. వదయ పటటు బడ

ఐ. ఈ వధయనం వదప పటట బడులను పంచడయనకత కటట బడ ఉంద. ఎందుకంట సమజ భవషతతత మరడగు పరచడయనకత అంతకుమంచన పటట బడ లదన నముతతంద. వదయ పరయజనయలు మతతం సమజనకత లభసత య.

జ. ఈ వధయనం వల 10 సంవతసరల వవధల కందపభుతవం, అనన రషు పభుతయవలు వదప పభుతవ

పటటు బడులను 20% క పంచయలన భవసరూ ంద.

క. పరయజనయలునన పరతక తకుకవ పర తరనధం గల బలహన సమూహలకు సమన అధక నయణత గల

వదను అందంచడయనకత ముఖమన భగలన అభస వనరడలు, వదయరడ ల భదరత, శరయసు,

ప షకలకు మదదతత, తగశన సబబంద, ఉపధయయ అభవృద వంట అనన కరకమలకు ఆరశక సహయం

వషయంలల రజపడదు.

ఎల. ఈ వధయనం వదయరంగంలల పునరడజవనం, కతయశరల పరచయరనకత మదదతత ఇవలన పవటట దయతృత

కరకలపలకు పలుపునసత ంద. లభపకషలన పర తరపదకన అనన పరజ సంకషవమ నధులు ఇపటకవ ఉనన

వదయ సంసల కతషమన అవసరలకు మరచబడతయయ.

ఎం. పరధయనంగ మలక సదుపయలు, వనరడలకు సంబంధంచన వయంత పటట, ఈ వధయనం ఈ కతంద

కలక వంఛత వషయలను గురశతసుత ంద: i) పర రంభ బలం వద వసతరణ, మరడగుదల, (ii) అకషరసత

పునయద, గణతం (iii) తగశనంత సముచతమన పఠశల సముదయయలు, (iv) ఆహరం, ప షణ

(అలహరం మధయహన భజనం) (v) ఉపధయయ వద, ఉపధయయుల వృతరతపరమన అభవృద (vi)

కళశలలు, వశవదయలయలను పునరడదరశంచడం vii) పరశశధన.

ఎన. పరశపలన, నరహణకు సజవుగ, సమయనుకూలంగ నధులు. సంభవతత వట వనయగంప దృష పడుతతంద. వరడవరడ చయడం సషంగ పతరలకూ, సంసలకు సధకరత, సయంపరతరపతరత , నరహణ నయయకతంలల పరజలను నయమంచడం, పర రపటప దృష సరశసుత ంద.

ఒ. వధయనం ఈ వదయవణజకరణ వషయం, ‘తలకనద కన గటద’. నయంతరణ వధయనం, పరభుత వదలల గణనయమన పటట బడులు, పరదరకతత కూడన సుపరశపలన కసం వవధ యంతయర ంగల పరవకషణ

పరదరకంగ పరజలకు సమచయరనన వసలడ చసుత ంద.

Page 52: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

52

2. ముందుకు వ ళలల దయర వదత సంబంధం ఉనన వవధ సంసల సమనయంత సంసల వవధ సమషగ, నతృతంలలన కలక

చరలు మంచ పలన, సమకష కసం ఒక పరణయళకత పటటగ, ఈ వధయనం దయన సకూరశతన సంకలనన

అమలు చయడయనన ఈ వధయనం వవరశసుత ంద.

Page 53: విద్యా విధయనం 2019 ుసాయిద్య · 2 జ త \ వ ద య వ ధయన స య ద య C ట ర పర న క . Cస తర ర Eన , ఇసర

జతయ వదయవధయనం2019 ముసయదయ సరంశం

53

మనవజతర పరతర యుగంలలన వజ నయనన మునుపట అనన తరలు సృషంచన మతయత నన సకచసుత ంద, దనకత పరసుత త తరం తనద న వజ నయనన దయనన జడసుత ంద.

దన చహనంలలన వభగలు జ న సముదయయ నరంతరతను, ఆదంతయలు ఎరడగన శశత, అభవృద చ ందుతతనన, జ న సభవనన సకచసుత ంద.

ఈ వధయనం ఈ నరంతరయంలల భగంగ వజ న సృష, పరసరం, ఉపయగం, అవచఛనన జ న వపతలను గురశంచ త లయజవసుత ంద.