ΥΝΙςΕΡΣΙ∆Α∆Ε ΧΑΝ∆Ι∆Ο ΜΕΝ∆ΕΣ

ΠΣ−ΓΡΑ∆ΥΑ∩℘Ο ΛΑΤΟ−ΣΕΝΣΥ

ΙΝΣΤΙΤΥΤΟ Α ςΕΖ ∆Ο ΜΕΣΤΡΕ

Α ΣΥΣΤΕΝΤΑΒΙΛΙ∆Α∆Ε ∆Ε ΥΜΑ ΕΜΠΡΕΣΑ ∆Ε ΕΝΓΕΝΗΑΡΙΑ ∆Α

ΠΡΟ∆Υ∩℘Ο ΣΕ ∆ΕςΕ ΑΟ ΣΥΧΕΣΣΟ ∆Ε ΥΜΑ ΓΕΣΤ℘Ο

ΕΣΤΡΑΤ⊃ΓΙΧΑ ∆Ε ΜΕΤΑΣ ∆Ε ΝΕΓΧΙΟΣ ΠΑΡΑ Ο ΦΥΤΥΡΟ

ϑεφερσον Μοραισ Μαρτινσ

Οριενταδορ

Προφ. ≡ Λυιζ Χλαυδιο Λοπεσ Αλϖεσ

Ριο δε ϑανειρο

2012

2

ΥΝΙςΕΡΣΙ∆Α∆Ε ΧΑΝ∆Ι∆Ο ΜΕΝ∆ΕΣ

ΠΣ−ΓΡΑ∆ΥΑ∩℘Ο ΛΑΤΟ−ΣΕΝΣΥ

ΙΝΣΤΙΤΥΤΟ Α ςΕΖ ∆Ο ΜΕΣΤΡΕ

Α ΣΥΣΤΕΝΤΑΒΙΛΙ∆Α∆Ε ∆Ε ΥΜΑ ΕΜΠΡΕΣΑ ∆Ε ΕΝΓΕΝΗΑΡΙΑ ∆Α

ΠΡΟ∆Υ∩℘Ο ΣΕ ∆ΕςΕ ΑΟ ΣΥΧΕΣΣΟ ∆Ε ΥΜΑ ΓΕΣΤ℘Ο

ΕΣΤΡΑΤ⊃ΓΙΧΑ ∆Ε ΜΕΤΑΣ ∆Ε ΝΕΓΧΙΟΣ ΠΑΡΑ Ο ΦΥΤΥΡΟ

Απρεσενταο δε µονογραφια ◊ Υνιϖερσιδαδε Χνδιδο

Μενδεσ χοµο ρεθυισιτο παρχιαλ παρα οβτενο δο γραυ

δε εσπεχιαλιστα εµ Π⌠σ−Γραδυαο Λατο Σενσυ δε

Ενγενηαρια δα Προδυο

Πορ: ϑεφερσον Μοραισ Μαρτινσ

3

ΑΓΡΑ∆ΕΧΙΜΕΝΤΟ

Αο Οριενταδορ Προφ. ≡ Λυιζ Χλαυδιο Λοπεσ Αλϖεσ πελα

λιβερδαδε να πεσθυισα.

Αοσ Μεστρεσ, πελα σοµα δε χονηεχιµεντοσ αδθυιριδοσ

νο δεχορρερ δο χυρσο.

Αο Χορπο δε φυνχιον〈ριοσ, ∆ιρεο ε τοδοσ παρτιχιπαντεσ

δο χυρσο δε Π⌠σ−Γραδυαο.

Τοδα τυρµα δε Προγραµαο ε Σιστεµασ να

Χοορδεναο Γεοδεσια Ναχιοναλ/ΙΒΓΕ

Θυερο ταµβµ, δειξαρ ρεγιστραδο ο αποιο µυιτο εσπεχιαλ

δο προφεσσορ Φαβιανο Αδερνε πορ προπιχιαρ ◊ βασε δε

χονστρυο δεστε τραβαληο.

4

∆Ε∆ΙΧΑΤΡΙΑ

∆εδιχο εστε τραβαληο α ∆ευσ ε αοσ µευσ παισ, Ινσ

Μοραεσ (ιν µεµοριυµ) ε ϑοσ Μαρτινσ πελα µινηα

εξιστνχια.

Αο βεβ, Μ.♠ Εδυαρδα Χυρσινο πελοσ σευσ σεισ ανοσ δε

εξιστνχια

Αοσ µευσ χοµπανηειροσ δε τυρµα, πελο ϖερδαδειρο

εσπριτο δε χαµαραδαγεµ ιµπεραδο αο λονγο δο χυρσο.

Αο ∆ρ.≡ Αριελ Μοραεσ ε αοσ ενγενηειροσ, Λαερτ ςαργασ ε

Φερνανδο δε Αλµειδα Βρανδο θυε απ⌠ιαµ εστα ιδια

πρ⌠σπερα δε αϖαναρ εµ µεληοριασ φυτυρασ.

5

ΕΠ⊆ΓΡΑΦΕ

Τοδοσ οσ ηοµενσ πρετενδεµ χαµινηαρ να εστραδα δο

χονηεχιµεντο. Α εσσα εστραδα, υνσ α προχυραµ, ουτροσ

αφιρµαµ τ−λα ενχοντραδο. Α υµ δια, πορµ, υµα ϖοζ

προχλαµαρ〈: Νο η〈 χαµινηο, νεµ αταληο!

ΟΜΑΡ

6

ΡΕΣΥΜΟ

Α πολτιχα δε δεσενϖολϖιµεντο συστεντ〈ϖελ χονθυισταδα αο λονγο δε µυιτοσ ανοσ

πελοσ πασεσ δε πριµειρο µυνδο ϖεµ αγορα περδενδο φορασ, πελο σιµπλεσ φατο, πορ

χαυσα δασ ινφορµα⌡εσ ρεπασσαδασ πελασ 〈ρεασ δε χονφλιτοσ σοβρε οσ διρειτοσ

ηυµανοσ, ε χρεσχεµ αινδα µαισ, ασ περδασ δε οπορτυνιδαδε δε νεγ⌠χιοσ

πρινχιπαλµεντε εντρε οσ πασεσ παρτιχιπαντεσ εµ 〈ρεασ θυε πρεδοµιναµ οσ

χονφλιτοσ σοβ ο εσταδο δε γυερρα. Ατυαλµεντε ο εµπρεενδεδορ δο ηεµισφριο συλ, ο

µερχαδο εµεργεντε, ϖιϖε σοβ υµ φορτε ιµπαχτο δε χρεσχιµεντο/δεσενϖολϖιµεντο

νεστε µοµεντο οπορτυνο εµ θυε αβρεµ−σε ασ βαρρειρασ αλφανδεγ〈ριασ(αβερτυρα

δοσ πορτοσ) παρα υµ νοϖο µυνδο δοσ νεγ⌠χιοσ, ϕ〈 ερα τεµπο, παρεχε θυε εσταµοσ

αινδα να ερα δε ∆. ϑοο, Ρει δε Πορτυγαλ. ∆ιαντε δε ταµανηα ευφορια, εσπαο, ο

εµπρεενδεδορ πασσου α ναϖεγαρ χοµ συασ πρ⌠πριασ περνασ, σεµ χονταρ χοµ υµα

πολτιχα δε πλανεϕαµεντο/εστρυτυραο συστενταβιλιδαδε παρα οσ νεγ⌠χιοσ δε µετασ

δε νεγ⌠χιοσ γλοβαλιζαδοσ δε αλτα χοµπετιτιϖιδαδε νοσ διασ δε ηοϕε. Πρεχισα−σε δαρ

µαισ ατενο ασ ινφορµα⌡εσ νο χαµπο δο αδϖερσ〈ριο/εστρανγειρο, α χονχορρνχια

εξιστε ατ µεσµο α δεσλεαλ, περχεβε−σε θυανδο νοσσοσ προδυτοσ σο δεϖολϖιδοσ

πελα φαλτα δε ζελο σανιτ〈ριο, αγρο τ⌠ξιχοσ, µανυσειο ε µ〈 χονσερϖαο, ο ιµπαχτο

αυµεντα αινδα µαισ διαντε δε φρυστραδο εµπρεενδεδορ αο σε σεντιρ λεσαδο: ◊

εµοο, ο φατορ πσιχολ⌠γιχο ε πελασ βαρρειρασ ατ µεσµο ιντερνασ ιµποστασ, ου

µεληορ, α φαλτα δε λιδερανα, φλεξιβιλιδαδε ε Χοµυνιχαο νο σετορ. Συργε α

πρεοχυπαο δε τραβαληαρ χοµ ο ποδερ δα ινφορµαο, χοµ πολτιχασ

χοµπαρτιληαδασ ε ϕ〈 πασσαµ α φαζερ παρτε δοσ πλανοσ εστρατγιχοσ δασ εµπρεσασ.

Πορ ουτρο λαδο, οσ χλιεντεσ πασσαραµ ασσιµ α εξιγιρ µαισ πελα θυαλιδαδε δε σευσ

προδυτοσ ε πελοσ χοµπροµισσοσ δασ εµπρεσασ ρελαχιοναδοσ α Ονδα ςερδε.

Περγυντα−σε: Ο θυε α διµενσο ενγενηαρια δα προδυο? Πορ θυ ο προγρεσσο

δε υµα εµπρεσα δε ενγενηαρια δα προδυο σε δεϖε αο συχεσσο δε υµα γεστο

εστρατγιχα δε Μετασ δε νεγ⌠χιοσ? Ε χοµο εθυαχιοναρ οσ ιντερεσσεσ εχονµιχοσ

εµπρεσαριαισ εστρανγειροσ ϖερσοσ οσ νοσσοσ δε φορµα σε οβτερ υµα πολτιχα δε

συστενταβιλιδαδε? Θυεστ⌡εσ ε ρελα⌡εσ απονταδασ νεστε χοντεξτο, εστο πρεσεντεσ

νασ εµπρεσασ ηοϕε εµ δια.

7

ΜΕΤΟ∆ΟΛΟΓΙΑ

Α πεσθυισα βιβλιογρ〈φιχα ρεαλιζαδα παρα προπιχιαρ ο εµβασαµεντο τχνιχο

νεχεσσ〈ριο αο δεσενϖολϖιµεντο δο προϕετο, εφετυου−σε µινυχιοσαµεντε δε φορµα α

χολεταρ ε ινδιχαρ υµ αµπλο χαµπο βιβλιογρ〈φιχο σοβρε ο ασσυντο δε ιντερεσσε,

δισπονϖελ εµ λιϖροσ, ϕορναισ, ρεϖιστασ ε σιτεσ αο πβλιχο εµ γεραλ. Ασ ινφορµα⌡εσ

εξποστασ νεστε τραβαληο, αβορδα εµ γεραλ σοβρε ◊ αυσνχια δε υµα πολτιχα δε

πλανεϕαµεντο/εστρυτυραο παρα δαρ συστενταβιλιδαδε αοσ νεγ⌠χιοσ δε µετασ δε

νεγ⌠χιοσ γλοβαλιζαδοσ δε αλτα χοµπετιτιϖιδαδε παρα ο σετορ ε πελοσ χοµπροµισσοσ

δασ εµπρεσασ σοβ ο πρισµα Ονδα ςερδε. ∆εσταθυε εσπεχιαλ, ε εµ παρτιχυλαρ, ◊

οβρα θυε τεµ χοµο ττυλο: Αδµινιστραο δε Προδυο ε Οπερα⌡εσ δα Εδιτορα:

ΠΕΑΡΣΟΝ Ε∆ΥΧΑΤΙΟΝ ∆Ο ΒΡΑΣΙΛ, 8 ♠ εδιο, νοσ διασ δε ηοϕε.

8

ΣΥΜℑΡΙΟ

ΙΝΤΡΟ∆Υ∩℘Ο 09

ΧΑΠ⊆ΤΥΛΟ Ι − Α ∆ΙΜΕΝΣ℘Ο ΕΝΓΕΝΗΑΡΙΑ ∆Α ΠΡΟ∆Υ∩℘Ο ΣΟΒ Ο

ΠΡΙΣΜΑ ∆Ο ΧΑΠΙΤΑΛ ΗΥΜΑΝΟ 10

ΧΑΠ⊆ΤΥΛΟ ΙΙ − ΧΥΜΠΡΙΡ ΜΕΤΑΣ Ε ΕΣΤΙΜΥΛΑΡ ΑΣ ΤΡΟΧΑΣ ∆Ε

ΠΟΣΙ∩∏ΕΣ, ΤΕΝ∆Ο ΧΟΜ ΒΑΣΕ Α ΧΟΡΡΕ∩℘Ο ∆Ε ΑΛΓΥΝΣ ΠΟΝΤΟΣ

ΦΡΑΧΟΣ ΑΠΡΕΣΕΝΤΑ∆ΟΣ ΝΟ ΧΟΡΠΟ ΓΕΡΕΝΧΙΑΛ Ε Ν⊆ςΕΙΣ ∆Ε

∆ΕΧΙΣ∏ΕΣ.

22

ΧΑΠ⊆ΤΥΛΟ ΙΙΙ − ∆ΕΣΕΝςΟΛςΕΡ ΑΤΙςΙ∆Α∆ΕΣ ΧΟΜ ΧΡΙΤ⊃ΡΙΟΣ ∆Ε

ΑςΑΛΙΑ∩℘Ο(ΧΛΙΜΑ ΟΡΓΑΝΙΖΑΧΙΟΝΑΛ Α∆ΑΠΤΑ∆Ο) Ε ΤΕΜΑΣ ΑΤΥΑΙΣ Ε

ΙΝΟςΑ∆ΟΡΕΣ(∆ΕΣΤΑΘΥΕ ΠΑΡΑ ΣΙΜΥΛΑ∩℘Ο ∆Ε ΧΕΝℑΡΙΟΣ), ΣΕΜ

ΕΣΘΥΕΧΕΡ ΘΥΕ Α ΕΜΠΡΕΣΑ Ν℘Ο ΠΟ∆Ε ΣΕΡ ςΙΣΤΑ ΧΟΜΟ ΥΜΑ

ΧΑΣΑ ∆Ε ΦΑΜ⊆ΛΙΑ ΟΥ ∆Ε ΠΟΛ⊆ΤΙΧΟ

30

ΧΑΠ⊆ΤΥΛΟ Ις − ΑΡΤΙΧΥΛΑΡ ΑΣ Α∩∏ΕΣ ΒΕΜ ∆ΕΦΙΝΙ∆ΑΣ/ΑΧΕΙΤΑΣ ΧΟΜ

ΒΑΣΕ ΝΑΣ ΛΙ∩∏ΕΣ ΑΠΡΕΝ∆Ι∆ΑΣ ΙΝΤΕΓΡΑ∆ΑΣ Ε ΑΤΥΑΛΙΖΑ∆ΑΣ ΝΟ

ΦΟΧΟ ∆Α ΣΥΣΤΕΝΤΑΒΙΛΙ∆Α∆Ε

49

ΧΟΝΧΛΥΣ℘Ο 57

ΑΝΕΞΟΣ 58

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 65

ΩΕΒΓΡΑΦΙΑ 67

⊆Ν∆ΙΧΕ 69

ΦΟΛΗΑ ∆Ε ΑςΑΛΙΑ∩℘Ο 72

9

ΙΝΤΡΟ∆Υ∩℘Ο

Ο πρεσεντε εστυδο φοι διϖιδιδο εµ θυατρο χαπτυλοσ ε, αλµ δεστα ιντροδυο, η〈 οσ

δεσταθυεσ φειτοσ ◊ χονχλυσο: τρατα−σε δε υµ ρεσυµο δασ δισχυσσ⌡εσ αβορδαδασ

νο χορπο δα µονογραφια Ο Χαπιτυλο 1.≡ Α διµενσο ενγενηαρια δα προδυο σοβ

ο πρισµα δο χαπιταλ ηυµανο. Α Ρεϖολυο Ινδυστριαλ/Προδυο νο δεχορρερ δα

ηιστ⌠ρια. Αλγυνσ µοδελοσ δε γεστο, ϖινδοσ δοσ χονχειτοσ εξτραδοσ δα νατυρεζα, ε

χοµ δεσταθυεσ παρα α ϖαρι〈ϖελ χλιµα οργανιζαχιοναλ ρελεϖαντε δα γεστο

εστρατγιχα δε πεσσοασ χοµ φοχο νυµα εθυιπε µυλτιδισχιπλιναρ, πελο σιµπλεσ

µοτιϖο, δαρ συστενταβιλιδαδε αο προϕετο, ε ο παπελ δα ρελαο εντρε οσ

χολαβοραδορεσ να εµπρεσα. Ο Χαπιτυλο 2.≡ Χυµπριρ µετασ ε εστιµυλαρ ασ τροχασ δε

ποσι⌡εσ, τενδο χοµ βασε α χορρεο δε αλγυνσ ποντοσ φραχοσ απρεσενταδοσ νο

χορπο γερενχιαλ ε νϖεισ δε δεχισ⌡εσ. Ο Χαπιτυλο 3.≡ ∆εσενϖολϖερ ατιϖιδαδεσ χοµ

χριτριοσ δε αϖαλιαο(χλιµα οργανιζαχιοναλ αδαπταδο) ε τεµασ ατυαισ ε

ινοϖαδορεσ(δεσταθυε παρα σιµυλαο δε χεν〈ριοσ), σεµ εσθυεχερ θυε α εµπρεσα

νο ποδε σερ ϖιστα χοµο υµα χασα δε φαµλια ου δε πολτιχο. Ο Χαπιτυλο 4.≡

Αρτιχυλαρ ασ α⌡εσ βεµ δεφινιδασ/αχειτασ χοµ βασε νασ λι⌡εσ απρενδιδασ

ιντεγραδασ ε ατυαλιζαδασ νο φοχο δα συστενταβιλιδαδε.

10

ΧΑΠ⊆ΤΥΛΟ Ι

Α ∆ΙΜΕΝΣ℘Ο ΕΝΓΕΝΗΑΡΙΑ ∆Α ΠΡΟ∆Υ∩℘Ο ΣΟΒ Ο

ΠΡΙΣΜΑ ∆Ο ΧΑΠΙΤΑΛ ΗΥΜΑΝΟ

1.1 Α ρεϖολυο ινδυστριαλ νυµα αβορδαγεµ γεραλ

Χοµεα να Ινγλατερρα, εµ µεαδοσ δο σχυλο ΞςΙΙΙ. Χαραχτεριζα−σε πελα

πασσαγεµ δα µανυφατυρα ◊ ινδστρια µεχνιχα. Α ιντροδυο δε µ〈θυινασ

φαβρισ µυλτιπλιχα ο ρενδιµεντο δο τραβαληο ε αυµεντα α προδυο γλοβαλ. Α

Ινγλατερρα αδιαντα συα ινδυστριαλιζαο εµ χερχα δε 50 ανοσ εµ ρελαο αο

χοντινεντε ευροπευ ε σαι να φρεντε να εξπανσο χολονιαλ. Α ινϖενο δε

µ〈θυινασ ε µεχανισµοσ χοµο α λαναδειρα µ⌠ϖελ, α προδυο δε φερρο χοµ

χαρϖο δε χοθυε, α µ〈θυινα α ϖαπορ, α φιανδειρα µεχνιχα ε ο τεαρ µεχνιχο

χαυσαµ υµα ρεϖολυο προδυτιϖα. Χοµ α απλιχαο δα φορα µοτριζ ◊σ

µ〈θυινασ φαβρισ, α µεχανιζαο σε διφυνδε να ινδστρια τξτιλ ε να

µινεραο. Ασ φ〈βριχασ πασσαµ α προδυζιρ εµ σριε ε συργε α ινδστρια

πεσαδα (αο ε µ〈θυινασ). Α ινϖενο δοσ ναϖιοσ ε λοχοµοτιϖασ α ϖαπορ

αχελερα α χιρχυλαο δε µερχαδοριασ.

Α Ρεϖολυο Ινδυστριαλ τεϖε ινχιο νο σχυλο ΞςΙΙΙ, να

Ινγλατερρα, χοµ α µεχανιζαο δοσ σιστεµασ δε προδυο.

11

Ενθυαντο να Ιδαδε Μδια ο αρτεσανατο ερα α φορµα δε

προδυζιρ µαισ υτιλιζαδα, να Ιδαδε Μοδερνα τυδο µυδου. Α

βυργυεσια ινδυστριαλ, 〈ϖιδα πορ µαιορεσ λυχροσ, µενορεσ

χυστοσ ε προδυο αχελεραδα, βυσχου αλτερνατιϖασ παρα

µεληοραρ α προδυο δε µερχαδοριασ. Ταµβµ ποδεµοσ

απονταρ ο χρεσχιµεντο ποπυλαχιοναλ, θυε τρουξε µαιορ

δεµανδα δε προδυτοσ ε µερχαδοριασ. Αχεσσο, εµ 23 δε

ϕυληο δε 2012, ΡΕςΟΛΥ∩℘Ο ΙΝ∆ΥΣΤΡΙΑΛ, αο Σιτε:

(ηττπ://ωωω.συαπεσθυισα.χοµ/ινδυστριαλ/, π.55)

Α σιτυαο γεογρ〈φιχα ε απλιχαο δε χαρϖο µινεραλ παρα προδυζιρ α φορα µοτριζ

◊σ µ〈θυινασ α ϖαπορ χοντριβυραµ αο Πιονειρισµο Ινγλσ (εστρατγιχασ: ◊σ φοντεσ

νατυραισ)

Φοι α Ινγλατερρα ο πασ θυε σαιυ να φρεντε νο προχεσσο δε

Ρεϖολυο Ινδυστριαλ δο σχυλο ΞςΙΙΙ. Εστε φατο ποδε σερ

εξπλιχαδο πορ διϖερσοσ φατορεσ. Α Ινγλατερρα ποσσυα γρανδεσ

ρεσερϖασ δε χαρϖο µινεραλ εµ σευ συβσολο, ου σεϕα, α

πρινχιπαλ φοντε δε ενεργια παρα µοϖιµενταρ ασ µ〈θυινασ ε ασ

λοχοµοτιϖασ ◊ ϖαπορ. Αλµ δα φοντε δε ενεργια, οσ ινγλεσεσ

ποσσυαµ γρανδεσ ρεσερϖασ δε µινριο δε φερρο, α πρινχιπαλ

µατρια−πριµα υτιλιζαδα νεστε περοδο. Α µο−δε−οβρα

δισπονϖελ εµ αβυνδνχια (δεσδε α Λει δοσ Χερχαµεντοσ δε

Τερρασ ), ταµβµ φαϖορεχευ α Ινγλατερρα, ποισ ηαϖια υµα

µασσα δε τραβαληαδορεσ προχυρανδο εµπρεγο νασ χιδαδεσ

ινγλεσασ δο σχυλο ΞςΙΙΙ. Α βυργυεσια ινγλεσα τινηα χαπιταλ

συφιχιεντε παρα φινανχιαρ ασ φ〈βριχασ, χοµπραρ µατρια−πριµα ε

µ〈θυινασ ε χοντραταρ εµπρεγαδοσ. Ο µερχαδο χονσυµιδορ

ινγλσ ταµβµ ποδε σερ δεσταχαδο χοµο ιµπορταντε φατορ

θυε χοντριβυιυ παρα ο πιονειρισµο ινγλσ. Αχεσσο, εµ 23 δε

http://www.suapesquisa.com/industrial/

12

ϕυληο δε 2012, ΡΕςΟΛΥ∩℘Ο ΙΝ∆ΥΣΤΡΙΑΛ, αο Σιτε:

(ηττπ://ωωω.συαπεσθυισα.χοµ/ινδυστριαλ/, π.55)

Σεγυνδο (Α Χολεο ∆εσενϖολϖιµεντο Προφισσιοναλ ), α φοντε δε ενεργια δο χαρϖο

πρεχισα σερ µαισ λιµπα.

Ο χαρϖο υσαδο πρινχιπαλµεντε παρα προδυζιρ ελετριχιδαδε ε χαλορ πορ µειο δα

χοµβυστο. ∆οσ µαισ δε χινχο βιλη⌡εσ δε τονελαδασ χονσυµιδοσ ατυαλµεντε, 75%

σο υσαδοσ να προδυο δε ελετριχιδαδε, ε απροξιµαδαµεντε 40% δε τοδα α

προδυο δε ενεργια ελτριχα δεριϖα δο χαρϖο. Ο χαρϖο ε ο πετρ⌠λεο σο οσ

πρινχιπαισ χυλπαδοσ πελασ εµισσ⌡εσ δε δι⌠ξιδο δε χαρβονο προδυζιδασ πελασ

ατιϖιδαδε ηυµανασ.

∆α χονστρυο ◊ δεσατιϖαο, ασ υσινασ ◊ βασε δε χαρϖο τµ υµ χιχλο δε ϖιδα δε

ϖ〈ριασ δχαδασ. Απεσαρ δε συα εφιχινχια τρµιχα ρελατιϖαµεντε βαιξα (εµ τορνο δε

30%), συα αβυνδνχια ε α εξτραο δε βαιξο χυστο εστιµυλαµ α αµπλα υτιλιζαο.

Χοµ ταντα χαπαχιδαδε ινσταλαδα ε µυιτο µαισ εµ χονστρυο ου πλανεϕαµεντο,

διφχιλ ιµαγιναρ θυε ο χαρϖο νο ϖ〈 χοντινυαρ α τερ υµ παπελ σιγνιφιχατιϖο νο

προχεσσο δε προδυο δε ενεργια ατ µεαδοσ δο σχυλο ΞΞΙ. Απενασ να Χηινα,

µαισ δε µιλ µεγαωαττσ δε ελετριχιδαδε δεριϖαδα δε χαρϖο σο σοµαδοσ ◊ ρεδε

ναχιοναλ δε ενεργια α χαδα σεµανα. Σε ο χαρϖο ϖαι χοντινυαρ σενδο α φοντε δε

ενεργια πρεδοµιναντε νασ πρ⌠ξιµασ δχαδασ ε σε χορτεσ δε εµισσ⌡εσ δε ΧΟ2 δε

60% ϕ〈 σο ρεθυεριδοσ, χοµο λιµπαρ ο χαρϖο?

Α ϖυλνεραβιλιδαδε δο χαρϖο χοµο οπο ενεργτιχα φιχαρ〈 εξποστα ◊ µεδιδα θυε

ασ ταβελασ δε εµισσ⌡εσ δε φορεµ διϖυλγαδασ ε ο πρεο δο χαρβονο χοµεαρ α

http://www.suapesquisa.com/industrial/

13

συβιρ. Α νιχα µανειρα δε ασ υσινασ υτιλιζαρεµ µαιορεσ θυαντιδαδεσ δε χαρϖο,

ενθυαντο, αο µεσµο τεµπο, διµινυεµ σιγνιφιχατιϖαµεντε ασ εµισσ⌡εσ,

τρανσφορµαρ ο χαρϖο εµ γ〈σ αντεσ δε χοµεαρ α υσα−λο παρα γεραρ ελετριχιδαδε ε

δεποισ χαπτυρανδο ε εστοχανδο ασ εµισσ⌡εσ δε ΧΟ2. Α τρανσφορµαο εµ γ〈σ

αυµεντα α εφιχινχια τρµιχα δο χαρϖο, µεληορανδο συα χονϖερσο εµ ενεργια.

Υσινασ δε γασειφιχαο ιντεγραδα χοµ χιχλοσ χοµβιναδοσ εστο σενδο

δεσενϖολϖιδασ, ασσιµ χοµο τχνιχασ δε χαπτυρα ε εστοχαγεµ δε δι⌠ξιδο δε

χαρβονο. Εσσασ τεχνολογιασ αυµενταρο δε φορµα σιγνιφιχατιϖα ο χυστο δασ

οπερα⌡εσ παρα α γεραο δε ενεργια α παρτιρ δο χαρϖο. Ασ υσινασ δεσσε τιπο

δεϖεµ σερ προγραµαδασ παρα φυνχιοναρ χοµ µενοσ εµισσ⌡εσ δεσδε ο χοµεο,

υµα ϖεζ θυε ασ ατυαισ νο ποδεµ σερ σιµπλεσµεντε ρεφορµαδασ. Ελασ ταµβµ

πρεχισαµ εσταρ λοχαλιζαδασ περτο δε φορµα⌡εσ γεολ⌠γιχασ εστ〈ϖεισ, α φιµ δε

µινιµιζαρ οσ χυστοσ δε τρανσπορτε παρα α εστοχαγεµ δο ΧΟ2.

Αλµ δισσο, βοµ λεµβραρ θυε, µεσµο εµ υµ χεν〈ριο

οτιµιστα, εµ θυε οσ οβστ〈χυλοσ τχνιχοσ ◊ γασειφιχαο,

σεγυιδα πελο ρεχοληιµεντο, σεπαραο ε αρµαζεναµεντο δο

δι⌠ξιδο δε χαρβονο, σεϕαµ συπεραδοσ χοµ χυστοσ ραζο〈ϖεισ,

εστα νο σερια υµα σολυο δε λονγο πραζο, ϕ〈 θυε ο ΧΟ2,

εσταρ〈 σενδο σιµπλεσµεντε εντερραδο. Ελα χαπαζ, νο

ενταντο, δε χονσεγυιρ αλγυµ τεµπο να τρανσιο παρα οπ⌡εσ

δε ενεργια µενοσ πολυεντεσ. (Χολεο ∆εσενϖολϖιµεντο

Προφισσιοναλ, π.191, 1999)

Χονφορµε (∆ΡΥΧΚΕΡ) α νοϖα χλασσε, οσ οπερ〈ριοσ ινδυστριαισ, ερα εξτρεµαµεντε

ϖισϖελ, φατορ θυε φαζια δελεσ υµα χλασσε.

14

Οσ αγριχυλτορεσ ε εµπρεγαδοσ δοµστιχοσ εσταϖαµ πορ τοδα

παρτε, µασ χοµο χλασσε εραµ ινϖισϖεισ. Οσ εµπρεγαδοσ

δοµστιχοσ ϖιϖιαµ ε τραβαληαϖαµ δεντρο δασ χασασ ε

φαζενδασ εµ γρυποσ ισολαδοσ δε δοισ ου τρσ. Οσ αγριχυλτορεσ

ταµβµ εσταϖαµ δισπερσοσ. Ε ο µαισ ιµπορταντε θυε

εσσασ χλασσεσ ινφεριορεσ τραδιχιοναισ νο εραµ οργανιζαδασ ε

νεµ ποδιαµ σερ. Να Αντιγυιδαδε, οσ εσχραϖοσ θυε

τραβαληαϖαµ εµ µινεραο ου να προδυο δε βενσ

ρεϖολταϖαµ−σε φρεθυεντεµεντε εµβορα σεµπρε σεµ

συχεσσο. Μασ νυνχα ϖι, εµ νενηυµ λιϖρο θυε ϕ〈 λι, θυαλθυερ

µενο δε υµα δεµονστραο ου µαρχηα δε προτεστοσ δε

εµπρεγαδοσ δοµστιχοσ. Ηουϖε µυιτασ ρεϖολτασ δε

χαµπονεσεσ. Μασ χοµ εξχεο δασ δυασ ρεϖολτασ χηινεσασ

νο σχυλο ΞΙΞ α Ρεβελιο δε Ταιπινγ, εµ µεαδοσ δο

σχυλο, ε α Γυερρα δοσ Βοξερσ, νο σευ φιναλ, ασ θυαισ

δυραραµ ανοσ ε θυασε δερρυβαραµ ο ρεγιµε τοδασ ασ

ρεβελι⌡εσ δε χαµπονεσεσ να ηιστορια µαλογραραµ δεποισ δε

αλγυµασ σεµανασ σανγρεντασ. Α ηιστορια µοστρα θυε οσ

χαµπονεσεσ σο διφχεισ δε σε οργανιζαρ ε νο περµανεχεµ

οργανιζαδοσ ραζο πελα θυαλ εραµ δεσπρεζαδοσ πορ Μαρξ.

Α νοϖα χλασσε, οσ οπερ〈ριοσ ινδυστριαισ, ερα εξτρεµαµεντε

ϖισϖελ, φατορ θυε φαζια δελεσ υµα χλασσε.[..] (∆ΡΥΧΚΕΡ,

π.51, 2009)

1.2 − Μοδελοσ δε γεστο

Ινχορποραδοσ ασ εµπρεσασ α ιδια δε πρεϖενο δα πολυιο, οσ µοδελοσ δε

γεστο, νασ λτιµασ δχαδασ φοραµ χριαδοσ α παρτιρ δε χονχειτοσ εξτραδοσ δα

εχολογια: Μεταβολισµο ινδυστριαλ, εχολογια ινδυστριαλ ε σιµβιοσε ινδυστριαλ σο

15

αλγυνσ µοδελοσ δε γεστο εστρατγιχα αποιαδοσ/ϖινδοσ ◊ ονδα ϖερδε θυε τµ εµ

χοµυµ α τεντατιϖα δε απροξιµαρ οσ σιστεµασ δε προδυο ηυµανα χοµ ο θυε

οχορρε χοµ οσ οργανισµοσ νυµ εχοσσιστεµα. Α αλιµενταο υµ ελεµεντο δε

λιγαο εντρε οσ οργανισµοσ θυε φορµαµ υµα χοµυνιδαδε βιολ⌠γιχα. Οσ

οργανισµοσ εξτραεµ αλιµεντοσ δο σευ µειο ε δεϖολϖεµ οσ ρεστοσ, θυε σο

αλιµεντοσ δε ουτροσ οργανισµοσ. Χοµ βασε νεστα ιδια δε συστενταβιλιδαδε, δεφινιρ

υµ χονϕυντο δε εµπρεσασ δε φορµα χοµπορ υµα χοµυνιδαδε εµπρεσαριαλ να θυαλ

οσ ρεσδυοσ δε προδυο δε υµασ εµπρεσασ σο ινσυµοσ παρα ουτρασ. Εµ ουτρασ

παλαϖρασ, εσπερα−σε θυε ασ εµπρεσασ δειξεµ δε σερ προβλεµασ ε φααµ παρτε δασ

σολυ⌡εσ, ε δεσενϖολϖα εφετιϖαµεντε ινστρυµεντοσ χοµπαρτιληαδο τενδο ο εσπεληο

δα νατυρεζα. Περχεβε−σε α χονϖιϖνχια δε εξτρεµοσ: δε υµ λαδο, ο ιµπερατιϖο

εχονµιχο (ασ βολσασ δε ϖαλορεσ, οβϕετιϖανδο λυχρο) θυε χοµανδα ασ δεχισ⌡εσ,

ενθυαντο θυε εµ ουτρασ, α θυεστο σοχιαλ, ινχλυινδο α δε ορδεµ αµβιενταλ, πασσα

α τερ µαιορ πεσο νασ δεχισ⌡εσ οργανιζαχιοναισ. Πορ ουτρο λαδο, α γλοβαλιζαο ε α

αβερτυρα εχονµιχα δοσ µερχαδοσ, χοντυδο, α ϖαρι〈ϖελ αµβιενταλ πασσα α σερ υµα

δασ χονδι⌡εσ δε σε εσταρ ινσεριδο να αλδεια γλοβαλ δοσ νεγ⌠χιοσ. Ασ εµπρεσασ

πασσαµ α αδοταρ πρ〈τιχασ αµβιενταισ συστεντ〈ϖεισ χοµο ϖανταγεµ χοµπετιτιϖα.

Εντο, Ονδα ςερδε Εµπρεσαριαλ, πορ χονσεγυιντε:

Σεγυνδο ∆ΟΝΑΙΡΕ (1995), ασ εµπρεσασ πασσαµ πορ τρσ φασεσ:

Πριµειρα Φασε: χοντρολε αµβιενταλ νασ σαδασ χονστιτυι−σε να ινσταλαο δε

εθυιπαµεντοσ δε χοντρολε δα πολυιο νασ σαδασ, χοµο χηαµινσ ε ρεδεσ δε

εσγοτο. Νεστα φασε µαντµ−σε α εστρυτυρα προδυτιϖα εξιστεντε.

Σεγυνδα Φασε: ιντεγραο δο χοντρολε αµβιενταλ νασ πρ〈τιχασ ε προχεσσοσ. Ο

πρινχπιο β〈σιχο πασσα α σερ ο δα πρεϖενο δα πολυιο, ενϖολϖενδο α σελεο

δασ µατριασ−πριµασ, ο δεσενϖολϖιµεντο δε νοϖοσ προχεσσοσ ε προδυτοσ, ο

ρεαπροϖειταµεντο δα ενεργια, α ρεχιχλαγεµ δε ρεσδυοσ ε α ιντεγραο χοµ ο µειο

αµβιεντε.

16

Τερχειρα Φασε: ιντεγραο δο χοντρολε αµβιενταλ να γεστο αδµινιστρατιϖα. Α

θυεστο αµβιενταλ πασσα α σερ χοντεµπλαδα να εστρυτυρα οργανιζαχιοναλ,

ιντερφερινδο νο πλανεϕαµεντο εστρατγιχο.

Εστα τερχειρα φασε δενοµιναδα πορ ∆ΑςΙΓΝΟΝ (1996, π.16) χοµο Γεστο

Αµβιενταλ, ονδε “os parâmetros relacionados ao meio ambiente passam a

ser levados em conta no planejamento estratégico, no processo produtivo,

na distribuição e disposição final do produto”. Ασ εµπρεσασ, πορταντο,

ενχοντραµ−σε εµ διφερεντεσ εστ〈γιοσ νο προχεσσο δε ενϖολϖιµεντο χοµ ασ

θυεστ⌡εσ αµβιενταισ. Νο ενταντο, ιµπορταντε φρισαρ θυε ασ σιµπλεσ πρ〈τιχασ δε

χοντρολε, πρεϖενο ε ρεϖισο δε προχεσσοσ νο σιγνιφιχαµ θυε ασ µεσµασ

πρατιθυεµ α γεστο αµβιενταλ.

1.3 − Χλιµα οργανιζαχιοναλ

Προϕετο γεστο εστρατγιχα α λινηα ενγενηαρια δα προδυο υµ µοδελο δε γεστο

χεντραδο να φασε δε χονχεπο δοσ προδυτοσ ε δοσ σευσ ρεσπεχτιϖοσ προχεσσοσ δε

προδυο, διστριβυιο ε υτιλιζαο. Α ϖαρι〈ϖελ χλιµα οργανιζαχιοναλ ασσυµε παπελ

ρελεϖαντε νεστε εστ〈γιο δε προϕετοσ, πορθυε ενϖολϖε α εµοο θυε τεµ συασ

οριγενσ δεντρο ε φορα δο αµβιεντε δε τραβαληο. Πορ εθυαχιοναρ ε αναλισαρ ασ

χαραχτερστιχασ δε υµα γεστο εστρατγιχα δε µετασ δε νεγ⌠χιοσ, χοµ φοχο ΡΗ,

θυε σο ρελεϖαντεσ παρα θυε ο τραβαληο φλυα δε µανειρα φλεξϖελ να εµπρεσα, υµα

ϖεζ θυε πασσαµοσ µαιορ παρτε δο νοσσο τεµπο νεστε αµβιεντε δε τραβαληο, σερια

ιντερεσσαντε θυε ηουϖεσσε µεληοριασ εξπρεσσιϖασ νεστε αµβιεντε δε τραβαληο παρα

θυε α ρεαλιζαο δασ ταρεφασ σε προχεδεσσεµ δε µανειρα µαισ αγραδ〈ϖελ ε

σαυδ〈ϖελ. Α ϖαρι〈ϖελ χλιµα οργανιζαχιοναλ ιντερνο σεγυινδο υµα φιλοσοφια δα

εστρυτυρα παρτιχιπατιϖα εµπρεσαριαλ, νο δεϖερ〈 ηαϖερ χονφλιτοσ πεσσοαισ ε σερ〈

οβεδιεντε εντρε οσ ιντερεσσεσ δε γεστ⌡εσ αο νϖελ ηιερ〈ρθυιχο, πελο φορτε ρισχο δε

17

περδα δε οπορτυνιδαδεσ, χαυσαµ γρανδε τυρβυλνχια αοσ αχιονιστασ ε

πατροχιναδορεσ θυε χοµ υµα λεντε δε ινϖεστιµεντο, εντενδεµ θυε α λινηα δε

προδυτοσ ου σερϖιοσ παρα ατενδερ αο µερχαδο δε οπορτυνιδαδεσ απρεσενταδασ νο

παινελ δα βολσα ου ουτρα απλιχαο παρα οβτερ ρεχυρσοσ σε εσπαληα δε µοδο µυιτο

ρ〈πιδο ε νεγατιϖο, ε πελο προχεσσο σελετιϖο σο οσ πασσοσ θυε α εµπρεσα δεϖερ〈

εϖιταρ, τυρβυλνχιασ, παρα σε µαντερ νο µερχαδο.

Χονφορµε (ΤΕΙΞΕΙΡΑ), φαλα χοµο χριαρ υµ χλιµα προπχιο ◊ νεγοχιαο

Χαδα ϖεζ µαισ, α ιµποσιο ου α φιξαο υνιλατεραλ δε

οβϕετιϖοσ, µετασ ε παρµετροσ δε τραβαληο σε τορνα

ινχοµπατϖελ χοµ ασ νεχεσσιδαδεσ ε οσ ϖαλορεσ δασ πεσσοασ

να οργανιζαο. Πορ ισσο, α νεγοχιαο πασσα α σερ υµα

φυνο ϖιταλ δα γεστο δε πεσσοασ, χοµο µειο δε ασσεγυραρ

µαιορ παρτιχιπαο δοσ εµπρεγαδοσ, αυµενταρ ο σευ

χοµπροµετιµεντο χοµ α µισσο δα εµπρεσα, µινιµιζαρ

χονφλιτοσ ε ασσεγυραρ α εφιχ〈χια οργανιζαχιοναλ. Εσσα

νεγοχιαο δεϖερ〈 σερ φειτα νο σ⌠ εµ νϖελ ινδιϖιδυαλ, χοµο

ταµβµ γρυπαλ, ε εσταρ πρεσεντε εµ τοδο ο προχεσσο δα

γεστο δε πεσσοασ. (ΤΕΙΞΕΙΡΑ.2005,π.82).

Ασ ϖαρι〈ϖεισ δε λιδερανα ε φλεξιβιλιδαδε νο χοντεξτο δα εµπρεσα, απλιχαµ−σε ασ

εθυιπεσ δε υµα γεστο εστρατγιχα ε α τοδοσ οσ σευσ χλιεντε ιντερνοσ ◊ εµπρεσα,

πορ θυε, ο πατριµνιο εστ〈 να αµπλιτυδε δο χονηεχιµεντο δε σευσ χολαβοραδορεσ,

νεστα χοντεξτο, οσ ϖαλορεσ ϕ〈 νο σο περδιδοσ, πορ εξεµπλο, πορ αλγυµ µοτιϖο υµ

χλιεντε τεϖε δε δειξαρ α εµπρεσα, ο θυε αχοντεχε αγορα, τοδα αθυελα τεχνολογια,

εστ〈/φιχα α δισποσιο δα εµπρεσα ϖαλορ αγρεγαδο. Νο εξιστε ο τερµο ινδιϖιδυαλ

δε τεχνολογια, Ευ σου ο ∆ονο, εστε χοµπαρτιληαµεντο εµ βασε δε δαδοσ ϕ〈 φαζ

18

παρτε να ϖιδα συστεντ〈ϖελ δασ εµπρεσασ. Χοµ ισσο ο ϖαλορ πατριµνιο δα εµπρεσα

νο φιχα µαισ δεποσιταδο, σ⌠ να χαβεα δε σευσ χλιεντεσ ιντερνοσ

πρεφερενχιαλµεντε.

Ασ ινφορµα⌡εσ νεχεσσ〈ριασ παρα σε χριαρ υµ µαπα δο

χονηεχιµεντο νορµαλµεντε ϕ〈 εξιστεµ νασ οργανιζα⌡εσ,

πορµ εµ φορµα φραγµενταδα ε νο δοχυµενταδα. Χαδα

φυνχιον〈ριο τεµ υµ πεδαχινηο δο µαπα να χαβεα, σαβε

θυαλ ο σευ πρ⌠πριο χονηεχιµεντο ε ονδε ιρ παρα οβτερ

ρεσποστασ παρα ασ συασ περγυντασ. Χριαρ υµ µαπα

οργανιζαχιοναλ υµα θυεστο δε σε χοµβιναρ εσσεσ µινι−

µαπασ ινδιϖιδυαισ. Ασ οργανιζα⌡εσ θυε ελαβοραµ µαπασ δο

χονηεχιµεντο γεραλµεντε φαζεµ υσο δε πεσθυισασ θυε

περγυνταµ αοσ φυνχιον〈ριοσ θυε χονηεχιµεντοσ ελεσ τµ ε

ονδε οβτµ ο χονηεχιµεντο δε θυε πρεχισαµ παρα φαζερ ο

σευ πρ⌠πριο τραβαληο. Ελασ αναλισαµ ε ϕυνταµ ασ ρεσποστασ,

µοντανδο υµ µαπα πβλιχο α παρτιρ δε ϖ〈ριοσ µαπασ

παρτιχυλαρεσ. (∆ΑςΕΝΠΟΡΤ Ε ΠΡΥΣΑΚ, π.90, 1999)

Α λιδερανα φλεξϖελ, παρτιχιπατιϖα, µαρχα/αβρε εσπαο παρα ασ θυεστ⌡εσ ποντυαισ

(δινµιχα: χονσυλτασ διρεταµεντε αοσ χλιεντεσ, χολετα) δε λεϖανταµεντο (εστ〈τιχο:

µαπεαµεντο ρεγιοναλ, πορ προδυτο) δε βασε νοσ ρεφλεξο δα χονχορρνχια ε ρελατ⌠ριο

παρα αχοµπανηαµεντο/εξεχυταρ δε πρ〈τιχασ/α⌡εσ πρεϖιστασ θυε χηαµεµ

βασταντε ατενο µαρχασ δα εµπρεσα, τορναµ−σε α µαιορ φορα δε γεστο

εστρατγιχα παρα ατινγιρ µετασ(ανεξαρ πραζοσ) νο χοντεξτο χολαβοραδορεσ εξτερνοσ

να χονσχιεντιζαο δε χλιεντεσ.

Εξπλοραρ α ϖαρι〈ϖελ βαλανχεαµεντο (χοµο: µαπασ, ποντυαο γρ〈φιχα, πυλσο, ου

µεληορ, οσ πεσοσ χολοχαδοσ δοσ δοισ λαδοσ δα βαλανα: ρεχειτα ϖερσοσ χυστο), εµ

τοδασ ασ 〈ρεασ δε νεγ⌠χιοσ δε εθυιλβριο δοσ νεγ⌠χιοσ ε ◊σ παρτεσ/φασεσ

19

ενϖολϖιδασ να χοµποσιο δο νεγ⌠χιο, υµ τερµµετρο ινδιχαδορ δο αθυεχιµεντο

δο νεγ⌠χιο, χοµο σεµπρε βοµ δεσταχαρ θυε σε τρατα δε ινϖεστιµεντοσ,

δισπονϖελ νυµ θυαδρο Χρονογραµα Φινανχειρο: δινηειρο, χασο νο σε φαα υµα

βοα εξποσιο δασ προπριεδαδεσ, ◊σ εταπασ δε απλιχαο δε ινϖεστιµεντο δο

προϕετο χορρε σριο ρισχο δε πρεϕυζοσ. Ο χλιµα οργανιζαχιοναλ, σερϖε δε

συστενταβιλιδαδε, αλµ δε χαπταρ οσ ρεχυρσοσ δε πεσσοασ, τρααρ υµ µαπα

εστρατγιχο ε µεδιρ ο δεσεµπενηο, µαρχαρ χοµπετνχιασ ε ρεγιστραρ α λιϖρε

χονχορρνχια δε µερχαδοσ, βαστα λεµβρα θυε υµα σοχιεδαδε λιϖρε, αλαϖανχα ο

προγρεσσο ε αβρε υµ λεθυε δε χονθυιστασ τεχνολ⌠γιχασ, νο σε ποδε διζερ α

µεσµα χοισα δε υµα σοχιεδαδε φεχηαδα, ασ διταδυρασ, θυε γεραµ εξχλυσιϖαµεντε

α δεσγραα εµπρεσαριαλ ε σεµ εξιστιρ ◊ λιϖρε χονχορρνχια δε χαλαρ α ϖοζ δασ

πεσσοασ, χοµο πορ εξεµπλο, α Χυβανα.

Α γεστο εστρατγιχα δε ενγενηαρια, τρατα ασ θυεστ⌡εσ δε µετασ δε νεγ⌠χιοσ σοβ ο

πρισµα ΙΣΟ ε χερτιφιχαο, Ονδα ςερδε, δε σευσ προδυτοσ, αγρεγα φερραµεντασ:

οβσερϖαρ α µονταγεµ δε χεν〈ριοσ(ιµαγινε υµ φιλµε), δε ιδιασ, δε εϖεντοσ

δισπονϖελ παρα ϖισυαλιζαρ πορ 〈ρεασ/ποπυλαο δε χονχορρνχια θυε δισπ⌡ε δε υµα

σριε δε οπ⌡εσ λιγαδασ αο προϕετο, α Ιντερνετ/Ωεβ, υµα ριθυεζα δα διµενσο

διγιταλ (ΤΙ: Τεχνολογια δα Ινφορµαο), δισπονιβιλιζα σιτεσ χοµ χοντεδοσ

ατυαλιζαδοσ, χοµ διχασ/συγεστ⌡εσ, ρεδεσ παρα τοδοσ οσ γοστοσ/χλιεντεσ ε νεστε

σεγµεντο ρεχοµενδα−σε ο εστυδο δε ιδιοµασ πρεφερενχιαλµεντε ο ινγλσ, σεµ

ινγλσ ηαϖερ〈 περδασ δε γρανδεσ οπορτυνιδαδεσ, τορνα−σε φ〈χιλ δε ναϖεγαρ σεµ

φροντειρασ, α τεχνολογια δε νεγ⌠χιοσ σε χοµπ⌡εµ δε µυιτοσ ρεχυρσοσ πορ ισσο

ναϖεγαρ πρεχισο. Νο δεχορρερ δο τεξτο χονχειτυαλ, ◊ δεφινιο δε γεστο, συγερε

εξεµπλοσ πρ〈τιχοσ, σιµυλαδορεσ εµ λοχαισ θυε σε ινσερε α γεστο, παρα θυε σε

ποσσα µεληορ ϕυστιφιχαρ α αβορδαγεµ δε υµα δετερµιναδα ιδια, πορ εξεµπλο,

χονσιδεραρ οσ εστυδοσ νυµα αβορδαγεµ σιµιλαρ δε ιµπαχτο σιµυλαο, αο

εµπρεγαρ οσ προχεδιµεντοσ/ινστρυµεντοσ δε σιστεµα φινανχειρο αβορδαδο νυµ

εµπρεενδιµεντο αο απλιχαρ ασ φερραµεντασ δο ΕΞΧΕΛ. Ασ α⌡εσ να γεραο δασ

εταπασ δο χονηεχιµεντο δο προϕετο φιχα βεµ σεµεληαντε ασ εµπρεγαδασ α αχερχα

20

δε υµ Χοντρατο: ρισχοσ, πραζοσ, ασ φοντεσ δοσ δοχυµεντοσ σε απλιχαµ δε φορµα

µυιτο προϖειτοσα ◊ γεστο εστρατγιχα, σο αθυελασ τοµαδασ δε δεχισ⌡εσ εντρε ασ

φασεσ δε µετασ δα γεστο, πρεχισαµ σερεµ τραβαληαδασ σιστεµατιχαµεντε ε

δεµονστραδασ περιοδιχαµεντε/πραζοσ, ρευνιδασ εµ γρ〈φιχοσ ιντερατιϖοσ, πλανιληασ

Ωεβ, πελο σιµπλεσ µοτιϖο δε σε οβτερ ρεσυλταδοσ, µοστρα−σε εµ θυαισ ποντοσ

πρεχισα−σε µεληοραρ, αχοµπανηαρ ου µεληοραρ ε αχοµπανηαρ σιµυλτανεαµεντε. Ο

εµπρεενδεδορ, θυερ σαβερ αονδε ϖαι ο σευ δινηειρο, χοµο ανδα ο σευ

ινϖεστιµεντο, πορ ισσο, α γεστο εστρατγιχα εξιστε(Ινοϖα). Ενθυαντο, ναθυελα

ποχα, ου µεληορ, η〈 θυατρο µιλ ανοσ, λ〈 νο ριο Νιλο, εστε τραβαληο σερια

δεσεµπενηαδο πελοσ φαµοσοσ φειτιχειροσ βρυξοσ, λεµβρα−σε!

Χονφορµε (ΤΕΙΞΕΙΡΑ), α πρ〈τιχα δε αδιϖινηαρ ο φυτυρο θυασε το αντιγα θυαντο

α ηυµανιδαδε.

Υµ τεµπλο εργυια−σε αχιµα δασ χαβεχειρασ δο ριο Νιλο,

πρ⌠ξιµο δε ονδε τρσ αφλυεντεσ σε υνιο παρα φορµαρ εστε ριο

θυε, χοµ υµ χυρσο δε µαισ δε µιλ µιληασ, προδυζια τοδο

ανο α ινυνδαο δε συασ ϖ〈ρζεα, περµιτινδο αοσ

φαζενδειροσ χυλτιϖαρ συασ πλαντα⌡εσ δυραντε ο τ⌠ρριδο ε

σεχο ϖερο. Τοδα πριµαϖερα, οσ σαχερδοτεσ δο τεµπλο

ρευνιαµ−σε να µαργεµ δο ριο παρα ϖεριφιχαρ α χορ δα 〈γυα.

Σε εστιϖεσσε χλαρα, ο Νιλο Βρανχο δοµιναρια ο χυρσο ε οσ

φαζενδειροσ τεριαµ χοληειτα πεθυενα. Σε α χορρεντε

εστιϖεσσε εσχυρα, πρεδοµιναριαµ ασ 〈γυασ δο Νιλο Αζυλ,

προπορχιονανδο χηειασ αδεθυαδασ ε χοληειτασ αβυνδαντεσ.

Φιναλµεντε, σε δοµινασσεµ ασ 〈γυασ ϖερδε−εσχυρασ, ασ

χηειασ ϖιριαµ χεδο ε σεριαµ χαταστρ⌠φιχασ.

Τοδο ανο οσ σαχερδοτεσ ενϖιαϖαµ µενσαγενσ αοσ φαρα⌠σ

σοβρε α χορ δα 〈γυα. Εστεσ, εντο, σαβεριαµ χοµο εσταρια α

σιτυαο φινανχειρα δοσ φαζενδειροσ ε θυαλ σερια ο αυµεντο

δοσ ιµποστοσ(ΤΕΙΞΕΙΡΑ.2005,π.17).

21

Χοµ ο αδϖεντο δα σοχιεδαδε δα ινφορµαο, χαδα ϖεζ µαισ σε φορταλεχε α

διµενσο διγιταλ, ο θυε λεϖα ασ εµπρεσασ α ενφατιζαρεµ, χοµο εστρατγια δε

χοµπετιτιϖιδαδε. Ιµπλιχα, εσσενχιαλµεντε, να συβστιτυιο δε προχεσσοσ

βυροχρ〈τιχοσ, ◊θυελεσ αρµ〈ριοσ χηειοσ δε φιχη〈ριοσ σεµ χλασσιφιχα⌡εσ ε

εµποειραδοσ χοµ χηειρο δε βαρατασ, πορ τεχνολογιασ θυε ινχλυεµ υµ εφιχαζ

σιστεµα δε ινφορµα⌡εσ δε γεστο δε πεσσοασ, ◊ υτιλιζαο ιντελιγεντε δε

τεχνολογιασ δε ρεδε ε ο υσο δε χαναισ δε χοµυνιχαο.

Χονφιγυρα−σε α γεστο εστρατγιχα µετασ δε νεγ⌠χιοσ, ινσεριδα νο χοντεξτο

γλοβαλιζαδο αλταµεντε χοµπετιτιϖο/δεσαφιοσ, πορ ϖιαβιλιζαρ ασ µετασ τρααδασ να

µαληα/ρεδε δα εµπρεσα, ε δε υµα εθυιπε δε γεστο δε ενγενηαρια

(µυλτιδισχιπλιναρ) δε προφισσιοναλ δε εστρατγιχασ: ϖιαγενσ, προϕετοσ ε υµ χυρρχυλο

δε νεγ⌠χιοσ, χαπαζ δε µαπεαρ υµ αµβιεντε δε νεγ⌠χιοσ ε αδαπταρ υµ χαπιταλ

ηυµανο απτο παρα ιντερπρεταρ ε δεσεµπενηαρ συασ ηαβιλιδαδεσ ε φυν⌡εσ δε

ινστρυµεντοσ ρελαχιοναδοσ δε φορµα µαισ αδεθυαδασ ποσσϖεισ, ποισ ο ιντερχµβιο

εξιστεντε ατραϖσ δα ινφορµαο(α χοµυνιχαο), συργε α σατισφαο ε α

φλεξιβιλιδαδε δοσ χολαβοραδορεσ, νο αµβιεντε σοβ ασ χονφιγυρα⌡εσ δα γεστο,

αγρεγαρ ϖαλορεσ α εµπρεσα, ασσεγυραρ ε φυνχιοναρ χοµο συπορτε χονχειτυαλ ε

τχνιχο δε φορµα σιµιλαρ/πρεπαραρ εξεχυτιϖοσ ε λδερεσ εµπρεσαριαισ βεµ συχεδιδοσ

σεµπρε απονταµ α ηαβιλιδαδε δε φαζερ Νετωορκινγ χοµο υµα δασ µαισ ποδεροσασ

φερραµεντασ παρα ο συχεσσο προφισσιοναλ. Ο δεσαφιο τορναρ−σε υµ µεστρε δε

χυλτιϖαρ ρελαχιοναµεντοσ θυε τραγαµ βενεφχιοσ παρα τοδοσ οσ ενϖολϖιδοσ.

22

ΧΑΠ⊆ΤΥΛΟ ΙΙ

ΧΥΜΠΡΙΡ ΜΕΤΑΣ Ε ΕΣΤΙΜΥΛΑΡ ΑΣ ΤΡΟΧΑΣ ∆Ε

ΠΟΣΙ∩∏ΕΣ, ΤΕΝ∆Ο ΧΟΜ ΒΑΣΕ Α ΧΟΡΡΕ∩℘Ο ∆Ε

ΑΛΓΥΝΣ ΠΟΝΤΟΣ ΦΡΑΧΟΣ ΑΠΡΕΣΕΝΤΑ∆ΟΣ ΝΟ ΧΟΡΠΟ

ΓΕΡΕΝΧΙΑΛ Ε Ν⊆ςΕΙΣ ∆Ε ∆ΕΧΙΣ∏ΕΣ

Υµα εµπρεσα ατεντα παρα υµα πολτιχα δε χαργοσ ε σαλ〈ριοσ δε παδρ⌡εσ

ιντερναχιοναισ, ε ατενδα α αν〈λισε ε ασ χαραχτερστιχασ δε υµα γεστο εστρατγιχα

δε µετασ δε νεγ⌠χιοσ, χοµ φοχο ΡΗ, θυε σο ρελεϖαντεσ παρα θυε ο τραβαληο φλυα

δε µανειρα φλεξϖελ να εµπρεσα, υµα ϖεζ θυε πασσαµοσ µαιορ παρτε δο νοσσο

τεµπο νεστε αµβιεντε δε τραβαληο, σερια ιντερεσσαντε θυε ηουϖεσσε µεληοριασ

εξπρεσσιϖασ νεστε αµβιεντε δε τραβαληο παρα θυε α ρεαλιζαο δασ ταρεφασ σε

προχεδεσσεµ δε µανειρα µαισ αγραδ〈ϖελ ε σαυδ〈ϖελ.

2.1 − Λυχρατιϖιδαδε

Εµ υµα εχονοµια δε µερχαδο, ο λυχρο ο εστµυλο θυε ατραι οσ

ινδιϖδυοσ παρα οσ νεγ⌠χιοσ. Υµα ϖεζ θυε τοδοσ οσ εµπρεγαδοσ,

φορνεχεδορεσ ε συπορτεσ φινανχειροσ τενηαµ σιδο παγοσ, οσ προπριετ〈ριοσ

23

αδµινιστραµ α οργανιζαο πελο ρετορνο δο ϖαλορ ρεσιδυαλ. Εσσε ρεσδυο

ταµβµ δεϖε σερ συφιχιεντεµεντε αµπλο παρα χοβριρ ο χυστο δε

οπορτυνιδαδε δο τεµπο δοσ προπριετ〈ριοσ.(ΛΙΠΧΖΨΝΣΚΙ, Πεθυενο Λιϖρο

δασ Γρανδεσ Ιδιασ, π〈γ. 117)

Ο χυστο δε οπορτυνιδαδε σε ρεφερε αο ϖαλορ θυε ο προπριετ〈ριο ποδερια γανηαρ σε

νο εστιϖεσσε ενϖολϖιδο νο νεγ⌠χιο. Α ρεχοµπενσα δε υµα ατιϖιδαδε ου

ινϖεστιµεντο αλτερνατιϖο δεφινε υµ λιµιτε µαισ βαιξο παρα οσ λυχροσ θυε ο

προπριετ〈ριο αχειταρ〈. Σε ελε νο ποδε γανηαρ πελοσ µενοσ εσσε ϖαλορ, νο η〈

νενηυµ εστµυλο παρα φιχαρ νο νεγ⌠χιο. Ισσο µενχιοναδο χοµο λυχρο

εχονµιχο, αο χοντρ〈ριο δο λυχρο χοντ〈βιλ µαισ σιµπλεσ.

Εµ υµ σιστεµα δε λιϖρε µερχαδο, χονφορµε οσ χονσυµιδορεσ αυµενταµ α

δεµανδα δε υµ προδυτο, σευ πρεο σοβε ε, χονσεθυεντεµεντε, οσ λυχροσ

ταµβµ. Εσσεσ λυχροσ µαισ αλτοσ, εχονµιχοσ, ατραεµ ρεχυρσοσ, εµπρεσ〈ριοσ,

µο δε οβρα ε χαπιταλ παρα λονγε, δασ ατιϖιδαδεσ θυε οβτµ απενασ λυχροσ

εχονµιχοσ ζερο (ου λυχροσ νορµαισ). Ασσιµ, οσ λυχροσ ε οσ πρεοσ ποδεµ σερ

ϖιστοσ χοµο σιναισ ενϖιαδοσ πελοσ χονσυµιδορεσ αοσ φαβριχαντεσ ε προπριετ〈ριοσ

δε ρεχυρσοσ.

Χοµο δε σε εσπεραρ, εµπρεσασ, εµ αλγυµασ ινδυστριασ, φαζεµ λυχροσ µαισ αλτοσ

θυε εµπρεσασ θυε εστο εµ ουτρασ ινδυστριασ, ο θυε, ατ χερτο ποντο, δεπενδε δο

νϖελ δε χονχορρνχια. Μεσµο δεντρο δα µεσµα ινδυστρια, αλγυµασ εµπρεσασ

συπεραµ ουτρασ. Εξιστεµ µυιτασ συγεστ⌡εσ θυαντο αοσ µοτιϖοσ δε αλγυµασ

εµπρεσασ σερεµ µαισ λυχρατιϖασ θυε ουτρασ.

24

Υµα εξπλιχαο θυε οσ λυχροσ σο α ρεχοµπενσα δο ατο δε χορρερ ρισχοσ. Νεσσε

χασο, χονσιδερα−σε θυε οσ λυχροσ ποτενχιαισ εστεϕαµ ρελαχιοναδοσ αοσ ρισχοσ

χορριδοσ πελα εµπρεσα. Θυαντο µαισ αλτο ο ρισχο, µαιορεσ οσ λυχροσ ποτενχιαισ

αλχαναδοσ. Υµα σεγυνδα ϖισο θυε οσ λυχροσ εστο ρελαχιοναδοσ ◊ εστρυτυρα δο

µερχαδο. Νασ ινδυστριασ δοµιναδασ πορ υµα νιχα ου αλγυµασ πουχασ γρανδεσ

εµπρεσασ, α ρενταβιλιδαδε µδια τενδε α σερ αλτα.

Α χαυσα δισσο ποδεµ σερ εστρατγιασ αντι−χοµπετιτιϖασ ου εµπρεσασ θυε

δεσφρυταµ προδυο ε τχνιχασ δε γερενχιαµεντο συπεριορεσ. Φιναλµεντε, ταµβµ

ποδε σε αργυµενταρ θυε οσ λυχροσ σο α ρεχοµπενσα δε υµα εµπρεσα πελοσ

ινϖεστιµεντοσ αντεριορεσ εµ πεσθυισασ δεσενϖολϖιµεντο θυε ρεσυλταραµ εµ νοϖοσ

προδυτοσ γεραδορεσ δε ρεχειτασ ου νοϖοσ προχεσσοσ θυε µινιµιζαµ χυστοσ.

Υµα θυεστο ιµπορταντε σε οσ αλτοσ λυχροσ δεσφρυταδοσ πορ υµα εµπρεσα σο

χονσεθνχια δε πρ〈τιχασ αντι−χοµπετιτιϖασ ου δε τχνιχασ δε γερενχιαµεντο δε

προδυο συπεριορεσ. Υµα ϖισο θυε λυχροσ αλτοσ σο χαυσαδοσ πορ αβυσο δο

ποδερ δε µερχαδο. ℵ µεδιδα θυε υµα ινδυστρια τορνα−σε µαισ χονχεντραδα

(θυανδο πουχασ εµπρεσασ δο χοντα δα µαιορ προπορο δα προδυο τοταλ), ελα

αχηα µαισ φ〈χιλ χονσπιραρ ε εργυερ βαρρειρασ δε ινγρεσσο παρα γανηαρ λυχροσ

αδιχιοναισ. Πορ ουτρο λαδο, αλγυµασ εµπρεσασ ποδεµ υσαρ ο ποδερ ινδιϖιδυαλ δε

µερχαδο παρα χοβραρ πρεοσ αλτοσ ε, ασσιµ, δεσφρυταρ λυχροσ αλτοσ. Α χονχλυσο

θυε α ρεγυλαο δο γοϖερνο νεχεσσ〈ρια παρα ϖεριφιχαρ ο ποδερ δασ γρανδεσ

εµπρεσασ.

Υµα αβορδαγεµ αλτερνατιϖα συγερε θυε εµπρεσασ µαιορεσ σο µαισ εφιχιεντεσ(πορ

χαυσα δασ εχονοµιασ δε εσχαλα) θυε ασ σιµιλαρεσ µενορεσ ε, χοµο ρεσυλταδο,

αλχαναµ λυχροσ µαισ αλτοσ. Ασσιµ, νο η〈 ραζο να ρεγυλαο δο γοϖερνο παρα ασ

25

εµπρεσασ. ∆ειξανδο, σοζινηο, ο µερχαδο σεµπρε χορριγε ανοµαλιασ: α

χονφαβυλαο ποτενχιαλµεντε ινστ〈ϖελ, χονσιδερανδο ασ διφιχυλδαδεσ

οργανιζαχιοναισ ε α αµεαα δε τραπαα; δο µεσµο µοδο, οσ µονοπ⌠λιοσ, α νο

σερ θυανδο χριαδοσ ε πατροχιναδοσ πελο γοϖερνο, τενδεµ α σερ απενασ φενµενοσ

τεµπορ〈ριοσ. Οσ µονοπ⌠λιοσ σο ιµποτεντεσ παρα ιµπεδιρ α ιντροδυο δε νοϖασ

µερχαδοριασ ε σερϖιοσ. Αλµ δο µαισ, σε οσ λυχροσ φορεµ βασταντεσ αλτοσ, γρανδεσ

χονχορρεντεσ ποτενχιαισ σεµπρε χονσιδεραρο α εντραδα νο µερχαδο.

2.2 − Ρισχο

Ο ρισχο νορµαλµεντε δεφινιδο χοµο α ινχερτεζα δε υµ ρεσυλταδο ου δε

υµ εϖεντο. Ελε ποδε ρεφεριρ−σε ταντο α υµα αµεαα νεγατιϖα θυαντο α υµα

οπορτυνιδαδε ποσιτιϖα παρα υµα εµπρεσα ασσυµιρ υµ ρισχο θυε ϖαλε α

πενα ποδε τραζερ υµα ϖανταγεµ χοµπετιτιϖα σοβρε χονχορρεντεσ αϖεσσοσ

αο ρισχο. Πορµ, χονσιδερανδο ο ποτενχιαλ δε περδασ σιγνιφιχατιϖασ ε

ταµβµ δοσ λυχροσ, ιµπορταντε θυε οσ ρισχοσ σεϕαµ αϖαλιαδοσ χοµ

εξατιδο, χαλχυλανδο−σε α προβαβιλιδαδε δοσ ρεσυλταδοσ ασσιµ χοµο σευ

ιµπαχτοσ εµ υµ νεγ⌠χιο. Α τεορια πορ τρ〈σ δεσσα αϖαλιαο περµανεχε υµ

ιµπορταντε εξερχχιο παρα οσ αναλιστασ ε οσ εστυδιοσοσ δε νεγ⌠χιοσ.

(ΛΙΠΧΖΨΝΣΚΙ, Πεθυενο Λιϖρο δασ Γρανδεσ Ιδιασ, π〈γ. 52)

Τοδοσ οσ νεγ⌠χιοσ ενφρενταµ ρισχοσ, ποισ οπεραµ εµ υµ αµβιεντε δε ινχερτεζασ

ινερεντεσ ο λιϖρε µερχαδο χολοχα θυαλθυερ ατιϖιδαδε εχονµιχα ◊ µερχ δα

οφερτα ε δα προχυρα. Ασσιµ, τοδο νεγ⌠χιο δεϖε τερ υµ σιστεµα ιµπλανταδο παρα

αδµινιστραρ εσσεσ ρεσυλταδοσ. Ισσο ενϖολϖε τιπιχαµεντε α ιδεντιφιχαο, δα µανειρα

µαισ εξατα ποσσϖελ, δοσ ρισχοσ ποτενχιαισ ε δο προϖ〈ϖελ ιµπαχτο δελεσ να

26

εµπρεσα ε, δεποισ, ο δεσενϖολϖιµεντο δε ρεσποστασ αδεθυαδασ ε πρεπαραδασ παρα

ενφρενταρ ταισ εϖεντοσ, σε ε θυανδο ελεσ οχορρερεµ.

Οσ ρισχοσ σε οριγιναµ δε ϖ〈ριασ 〈ρεασ διφερεντεσ. Οσ ρισχοσ εστρατγιχοσ αβρανγεµ

ινχερτεζασ ρελαχιοναδασ αο µερχαδο, χοµο θυεδα δε δεµανδα, φραχασσο αο

δεσενϖολϖιµεντο δε νοϖοσ προδυτοσ ου εντραδα δε νοϖοσ χονχορρεντεσ. Οσ ρισχοσ

φινανχειροσ ρελαχιοναµ−σε α µυδανασ δε χυστοσ ε ρεχειτασ νο διρεταµεντε

λιγαδασ αο µερχαδο ε ποδεµ ινχλυιρ διϖιδασ ινχοβρ〈ϖεισ ου αυµεντο εµ

παγαµεντοσ δε ϕυροσ δε εµπρστιµοσ. Οσ ρισχοσ οπεραχιοναισ χοβρεµ οσ περιγοσ

δε τυρβυλνχιασ νασ φυν⌡εσ δε διστριβυιο ε προδυο, χοµο φαληασ νο

µαθυιν〈ριο φαβριλ ου περδα δε πεσσοαλ ιµπορταντε. Φιναλµεντε, οσ ρισχοσ δε

χονφορµιδαδε ρελαχιοναµ−σε ◊ χαπαχιδαδε δα εµπρεσα ατενδερ α εξιγνχιασ λεγαισ

ε ρεγυλαδορασ. Φαληασ, νεστε χασο, ποδεµ ρεσυλταρ νο ινχηαµεντο φοραδο δο

νεγ⌠χιο ου εµ αµεαασ δε α⌡εσ να ϕυστια. Ουτροσ ρισχοσ µαισ γεραισ ινχλυιριαµ

χατ〈στροφεσ νατυραισ ε ινσταβιλιδαδε πολτιχα εµ µερχαδοσ εξτερνοσ.

Υµα ϖεζ ιδεντιφιχαδο οσ ρισχοσ, ιµπορταντε ο νεγ⌠χιο αϖαλιαρ α προβαβιλιδαδε δε

ελεσ οχορρερεµ, βεµ χοµο σευ ιµπαχτο ου σιγνιφιχαδο. Ασσιµ, ο νεγ⌠χιο ποδε

χλασσιφιχαρ ου πριοριζαρ οσ ρισχοσ θυε ϖαι ενφρενταρ. Εσσα χλασσιφιχαο περµιτε

χονχεντραρ ρεχυρσοσ νασ 〈ρεασ δε ρισχοσ µαισ ιµπορταντεσ, αθυελεσ θυε τµ µαιορ

ποτενχιαλ δε ιµπαχτο σοβρε ο συχεσσο δοσ οβϕετιϖοσ δα εµπρεσα. Α εστιµατιϖα δε

ρισχοσ ποδε σερ οβτιδα εµ νϖελ β〈σιχο, σιµπλεσµεντε αϖαλιανδο σε οσ ρεσυλταδοσ

σο δε βαιξα, µδιο ου αλτα προβαβιλιδαδε. Εµ νϖελ µαισ σοφιστιχαδο, οσ ρισχοσ

ποδεµ σερ αναλισαδοσ πελα απλιχαο δα χινχια ατυαριαλ.

Ο Ρισχο µεδιδο πελα ςαρινχια θυε α µδια δοσ δεσϖιοσ θυαδραδοσ εµ

ρελαο α µδια .

27

! (Ξι Ξµεδια)∗∗2ν

Χοµο α ςαρινχια εξπρεσσα ο θυαδραδο δα γρανδεζα µεδιδα ο Ρισχο

πρεφερενχιαλµεντε ρεφεριδο ατραϖσ δο ∆εσϖιο Παδρο, θυε α ραιζ θυαδραδα δα

ςαρινχια.

Α εταπα φιναλ ο δεσενϖολϖιµεντο δε σιστεµασ ου πολτιχασ παρα γερενχιαρ ο ρισχο.

Α πριµειρα αβορδαγεµ σιµπλεσµεντε αχειταρ ο ρισχο. Νορµαλµεντε, ισσο σιγνιφιχα

θυε οσ χυστοσ δε αδµινιστραρ ο ρισχο συπεραµ οσ χυστοσ δο πρ⌠πριο ρισχο. Ρισχοσ

θυε νο ποδεµ σερ εϖιταδοσ νεµ τρανσφεριδοσ εντραµ να χατεγορια δε αυτο−

σεγυρο. Α σεγυνδα εστρατγια τρανσφεριρ ο ρισχο. Ισσο νορµαλµεντε εξεχυταδο

χοµ α χοµπρα δε υµα απ⌠λιχε δε σεγυρο. Ο ρισχο ταµβµ ποδε σερ τρανσφεριδο πορ

αχορδο χοντρατυαλ, πορ εξεµπλο, ο χοµπραδορ ποδε αχειταρ χοβριρ τοδοσ οσ πρεοσ

δε προδυο δε υµα εµπρεσα δε φορνεχιµεντο. Α τερχειρα ρεδυζιρ ο ρισχο

φαζενδο ϖ〈ριοσ ινϖεστιµεντοσ, χοµο χοµπρα δε µ〈θυινασ µεληορεσ, µαισ χαρασ,

µασ χοµ µενορ προβαβιλιδαδε δε τρανστορνοσ. Α αβορδαγεµ φιναλ εϖιταρ ο ρισχο.

Σιγνιφιχα θυε ασ ατιϖιδαδεσ ου οσ ινϖεστιµεντοσ νο σερο εµπρεενδιδοσ, ποισ οσ

ρισχοσ σο χονσιδεραδοσ µυιτο αλτοσ. Ο προβλεµα δεσσα αβορδαγεµ, ◊σ ϖεζεσ,

τερ δε αβριρ µο δε οπορτυνιδαδεσ λυχρατιϖασ.

2.3 Ο ερρο χρεσχε προπορχιοναλµεντε αο σευ ινϖεστιµεντο

Χονσιδεραρ θυε εµ τοδοσ οσ ποντοσ δο χονηεχιµεντο θυε ϕ〈 σε προλονγαµ πορ

σχυλοσ ο ηοµεµ σεµπρε τεϖε ηορρορ αο δεσχονηεχιδο, πορ εξεµπλο, ο δια δε

αµανη, ε φοι πελο ερρο/µεδο ου πελο δεσαφιο θυε νοσ διασ δε ηοϕε, συργεµ οσ

αϖανοσ δα τεχνολογια απρεσενταδοσ νο χεν〈ριο µυνδιαλ, οβσερϖα−σε θυε ο ερρο

νο παρου δε εξιστιρ, αδµιτε−σε χρεσχερ εµ προπορ⌡εσ αο σευ ινϖεστιµεντο(βολσασ

28

δε ϖαλορεσ). Α φραγιλιδαδε/ινχερτεζα ινσεριδα νεστε χοντεξτο πρινχιπαλµεντε αο

ινϖεστιµεντο δο Χαπιταλ, εστ〈 ρελαχιοναδο διρεταµεντε αο Λυχρο, τεµ υµ νιχο

ποντο θυε µυιτασ ϖεζεσ πορ σερ µυιτο σιµπλεσ, ου µεληορ, ο σιµπλεσ, τορνα−σε α

ινχ⌠γνιτα δασ θυεστ⌡εσ, πορθυ ο σιµπλεσ, οβσερϖει αο λερ χοµ χαρινηο αλγυµασ

λιϖροσ δε ηιστ⌠ριασ δε νεγ⌠χιοσ, χηεγυει υµα χονχλυσο δε νο τερ εντενδιδο ναδα,

τιϖε α γρανδε σατισφαο δε µεργυληαρ νυµ λαβιριντο: εστε χαναλ πρεδεφινιδο δε

χοµυνιχαο δοσ προχεδιµεντοσ προχεσσοσ/αυτοµαο, ϖαλορ αγρεγαδο, αο λονγο

δο χαµινηο ατραϖσ δασ χαιξινηασ(ΛΑΨΟΥΤ) δοσ νϖεισ δα εµπρεσα δισπονϖεισ

αοσ χολαβοραδορεσ ιντερνοσ, µαπεαµεντο δα εµπρεσα, τορνα−σε βασταντε διφχιλ

µαντερ ασ ινφορµα⌡εσ ιντεγραδασ ε ατυαισ, α νϖελ δε δεχισο δασ ΕΘΥΙΠΕΣ εµ

συασ φασεσ δε χοµπετιτιϖιδαδε νο µυνδο γλοβαλιζαδο. Α γλοβαλιζαο εστ〈 ινσεριδα

νο χοντεξτο δε σιτεσ δε εµπρεσασ αο νϖελ δε προδυτοσ, νυµα ϖιτρινε αµπλα

υνιϖερσαλ, σο µνιµασ ασ διφερενασ, σο θυασε ινϖισϖεισ, πελο αλτο γραυ δε

αϖανο τεχνολ⌠γιχο θυε δετµ αοσ προδυτοσ νο µερχαδο. Α διµενσο διγιταλ,

τορνου−σε ο φατορ δε δεσεµπατε, ε εστρατγιχο θυε σε σοµα α Ονδα ςερδε, νο φοχο

δα συστενταβιλιδαδε, νοσ διασ δε ηοϕε. Α βυσχα δε ταλεντοσ νοσ διασ ατυαισ πελασ

εµπρεσασ, δεϖιδο αο γρανδε αϖανο δα χονχορρνχια, ενφρεντα υµ γρανδε

οβστ〈χυλο, ποισ ο γρανδε φιχα χαδα ϖεζ µαισ γρανδε, πελο σιµπλεσ µοτιϖο, ε τορνα−

σε α γρανδε πρεοχυπαο δασ εµπρεσασ δοσ πασεσ εµεργεντεσ, σο οσ χρεβροσ

θυε ασ γρανδεσ εµπρεσασ µαντµ α πρεο δε ουρο, σ⌠ παρα βρινχαρ δε πενσαρ,

εντο, δονδε σε χονχλυι, εστο δε ϖολτα, δε φορµα µαισ χονσχιεντε ε ποντυαισ, οσ

πενσαδορεσ δα τεχνολογια. Ο µαισ ιµπορταντε, σεγυνδο υµ ϕορναλ δα χιδαδε δο Ριο

δε ϑανειρο, µαντµ εµ σευ δοµνιο θυαλθυερ τιπο δε αµεαασ οριυνδασ δε

θυαλθυερ παρτε να εσφερα γλοβαλιζαδα, υµ εξεµπλο δε συστενταβιλιδαδε πασσαδα

πελα νατυρεζα. Ποισ βεµ, δεποισ δε ταντα ϖολτα, παρα τορναρ µαισ χλαρο ο σιγνιφιχαδο

δο σιµπλεσ, ταµβµ αχοντεχευ α µεσµα χοισα χοµιγο αο λερ οσ ασσυντοσ σοβρε

οσ νεγ⌠χιοσ, εντρει νυµ λαβιριντο, εξιστε υµα γρανδε χηανχε δοσ νεγ⌠χιοσ ανδαρ

βεµ, αο σε απλιχαρ ασ τχνιχασ αϖαναδασ αο δεσχονηεχιδο; ορα, δεσδε θυε, σε ε

σοµεντε σε, θυανδο τυδο(νεγ⌠χιο) ανδαρ βεµ, δε ϖεντο εµ πολπα; νο ποδερια σερ

διφερεντε, αχοµπανηε α χρισε θυε ϕ〈 σε αρραστα αλγυνσ ανοσ(2002−2012) εσπαληαδα

29

πελα Ευροπα; ποισ εντο, ινϖεστιγαρ/απροϖειταρ ασ οπορτυνιδαδεσ, ο γρανδε

δεσαφιο αο συχεσσο δοσ νεγ⌠χιοσ.

2.4 − Χαταλογο δε µενσαγενσ δε ερροσ

Ο Ινϖεστιµεντο εµ υµ Νεγ⌠χιο υµα απλιχαο δε χαπιταλ ηοϕε χοµ α φιναλιδαδε

δε οβτερ ϖανταγεµ εχονµιχα νο φυτυρο. Αβορδα ερροσ ε ρισχο ϖερσυσ λυχρατιϖιδαδε.

Χυµπριρ µετασ ε εστιµυλαρ ασ τροχασ δε ποσι⌡εσ, τενδο χοµ βασε α χορρεο δε

αλγυνσ ποντοσ φραχοσ απρεσενταδοσ νο χορπο γερενχιαλ ε νϖεισ δε δεχισ⌡εσ.

Συγερι υµα σριε δε προχεδιµεντοσ αδµινιστρατιϖοσ ε ποντοσ δε εστατστιχα παρα ο

σευ βοµ δεσεµπενηο, ενϖολϖε χυστο δε πεσσοαλ, χυστο εµοχιοναλ, χυστο σοχιαλ, ε

ο θυε µαισ ιµπρεσσιοναντε, νινγυµ απρενδε ναδα χοµ ασ µυδανασ, ονδε ασ

οπερα⌡εσ ενϖολϖιδασ νοσ προχεδιµεντοσ µορρεµ/φιχαµ αλι µεσµο; ποισ βεµ, σε

σαβε (ο εµπρεενδεδορ) θυε νο σε τρατα δε υµα εµπρεσα δε χασα δε πολτιχο, πελο

σιµπλεσ µοτιϖο, α σοχιεδαδε νο ϖαι παγαρ α χοντα χοµ ιµποστοσ, ταξασ ε ουτροσ

ενχαργοσ χριαδοσ ε µαλ διρεχιοναδοσ, χαραχτερστιχα νο ηεµισφριο συλ. Πορ ουτρο

λαδο, υµ βανχο δε δαδοσ δε χατ〈λογο δε µενσαγενσ δε ερροσ(χλιεντεσ ιντερνοσ ε

εξτερνοσ) δαρ συστενταβιλιδαδε αοσ νεγ⌠χιοσ − ϖαι δυραρ πελα ϖιδα δα εµπρεσα, αο

σιµυλαρ οσ ερροσ εµ χασο δε µυδανασ ου αθυισιο αο ΡΗ, α γεστο εστρατγιχα

τορνα−σε βεµ µαισ χονφιαντε, εµοχιοναλµεντε, χοµ ισσο, α εµπρεσα ποδε

ενφρενταρ/τραβαληαρ να πλαταφορµα δο σευ ποντο δε εθυιλβριο.

30

ΧΑΠ⊆ΤΥΛΟ ΙΙΙ

∆ΕΣΕΝςΟΛςΕΡ ΑΤΙςΙ∆Α∆ΕΣ ΧΟΜ ΧΡΙΤ⊃ΡΙΟΣ ∆Ε

ΑςΑΛΙΑ∩℘Ο(ΧΛΙΜΑ ΟΡΓΑΝΙΖΑΧΙΟΝΑΛ Α∆ΑΠΤΑ∆Ο),

ΤΕΜΑΣ ΑΤΥΑΙΣ Ε ΙΝΟςΑ∆ΟΡΕΣ(∆ΕΣΤΑΘΥΕ ΠΑΡΑ

ΣΙΜΥΛΑ∩℘Ο ∆Ε ΧΕΝℑΡΙΟΣ), ΣΕΜ ΕΣΘΥΕΧΕΡ ΘΥΕ Α

ΕΜΠΡΕΣΑ Ν℘Ο ΠΟ∆Ε ΣΕΡ ςΙΣΤΑ ΧΟΜΟ ΥΜΑ ΧΑΣΑ ∆Ε

ΦΑΜ⊆ΛΙΑ ΟΥ ∆Ε ΠΟΛ⊆ΤΙΧΟ

Παρα ϖιαβιλιζαο ε ο δεσεµπενηο δε νεγ⌠χιοσ, εµπρεγαµ−σε χονηεχιµεντοσ δε

διϖερσασ 〈ρεασ δε χοµπυταδορεσ, εστατστιχα ε µατεµ〈τιχα αοσ νεγ⌠χιοσ δα

εµπρεσα νοσ διασ δε ηοϕε. Α 〈ρεα δενοµιναδα Μαναγεµεντ Σχιενχεσ απλιχα−σε ε

εστυδα α µοδελαγεµ µατεµ〈τιχα εµ ϖ〈ριασ 〈ρεα δε νεγ⌠χιοσ δο χονηεχιµεντο

σοβ ο πρισµα δο χαπιταλ ηυµανο. Υµα Εµπρεσα δεϖε σερ χονχεβιδα χοµο υµα

απλιχαο εφιχιεντε δε χαπιταλ. Α Εµπρεσα υτιλιζα ρεχυρσοσ παρα γεραρ ϖαλορ ατραϖσ

δα τρανσφορµαο (Ινδυστριαλ), δα δισπονιβιλιδαδε (χοµερχιαλ) ου δα

εσπεχιαλιζαο(σερϖιοσ). Ο ϖαλορ ασσιµ γεραδο δεϖε σατισφαζερ α νεχεσσιδαδεσ δε

χονσυµιδορεσ ιντερεσσαδοσ εµ ρεαλιζαρ τροχασ πορ θυαντιασ θυε συπεραµ ο χυστο

δοσ ρεχυρσοσ εντο χονσυµιδοσ ε ποσσα γεραρ υµ εξχεδεντε.

Υµα Εµπρεσα εξιστε πορθυε σατισφαζ ασ νεχεσσιδαδεσ δε υµα παρτε δα

χοµυνιδαδε θυε περχεβε εστα ινστιτυιο χοµο υµα ϖανταγεµ φρεντε α ρεαλιζαο

31

δε τρανσα⌡εσ χοµ ουτρασ εµπρεσασ αλτερνατιϖασ παρα οβτερ βενσ ου σερϖιοσ. Α

µισσο δε υµα Εµπρεσα δεϖε σερ φυνδαµενταδα να συα ϖανταγεµ χοµπετιτιϖα ου

σεϕα α ραζο πελα θυαλ σευσ χλιεντεσ α περχεβεµ χοµ υµα ϖανταγεµ. Υµα

Εµπρεσα εξιστε χοµ α φιναλιδαδε δε αυµενταρ α ριθυεζα δε σευσ πατροχιναδορεσ.

Σεγυνδο, (Ιντερνατιοναλ Ινστιτυτε οφ Ινδυστριαλ Ενγινεερινγ ε Ασσοχιαο

Βρασιλειρα de Ενγενηαρια δα Προδυο), εστο νο χοντεξτο δα ενγενηαρια ασ

χοµπετνχιασ;

Χοµπετε α Ενγενηαρια δε Προδυο: ο Προϕετο, α Οπεραο, α µεληορια ε

α µανυτενο δε Σιστεµασ Προδυτιϖοσ Ιντεγραδοσ δε Βενσ ε Σερϖιοσ,

ενϖολϖενδο ηοµενσ, µατεριαισ, τεχνολογια, ινφορµαο ε ενεργια. Χοµπετε

αινδα εσπεχιφιχαρ, πρεϖερ ε αϖαλιαρ οσ ρεσυλταδοσ οβτιδοσ δεστεσ σιστεµασ

παρα α σοχιεδαδε ε ο µειο αµβιεντε, ρεχορρενδο α χονηεχιµεντοσ

εσπεχιαλιζαδοσ δα µατεµ〈τιχα, δα φσιχα, δασ χινχιασ ηυµανασ ε σοχιαισ

χονϕυνταµεντε χοµ οσ πρινχπιοσ ε µτοδοσ δε αν〈λισε ε δο προϕετο δε

ενγενηαρια.

Τοδο Νεγ⌠χιο αο ινιχιαρ συασ ατιϖιδαδεσ προδυτιϖασ χονσοµε ρεχυρσοσ θυε σο

ρεµυνεραδοσ εµ ϖαλορεσ συπεριορεσ ασ ϖενδασ θυε χονσεγυε ρεαλιζαρ.

Ινιχιαλµεντε, χοµ ρεδυζιδο νϖελ δε ατιϖιδαδε, οσ χυστοσ τοταισ ινχορριδοσ να

ατιϖιδαδε δε προδυο νυµα εµπρεσα σο συπεριορ ασ ρεχειτασ γεραδασ χοµ α

χοµερχιαλιζαο δοσ προδυτοσ/σερϖιοσ. Χοµ α ελεϖαο γραδυαλ δο νϖελ δε

προδυο ε δασ ϖενδασ, ασ ρεχειτασ τοταισ αυµενταµ εµ ταξασ συπεριορεσ αο

χρεσχιµεντο αοσ χυστοσ τοταισ ινχορριδοσ. Εµ υµ νεγ⌠χιο ατρατιϖο, να µεδιδα εµ

θυε α προδυο αυµεντα, ασ ρεχειτασ χρεσχεµ µαισ ραπιδαµεντε δο θυε οσ χυστοσ

ε µαισ χεδο ου µαισ ταρδε α γεραο δε ϖαλορ ϖαι συπεραρ ο χονσυµο δε

32

ρεχυρσοσ. Εξιστε υµ νϖελ δε προδυο εµ θυε ασ ρεχειτασ τοταισ σο συφιχιεντε,

απενασ συφιχιεντε παρα αβσορϖερ οσ χυστοσ τοταισ. Α εστε νϖελ δε προδυο ε

ϖενδασ διζεµοσ θυε ο νεγ⌠χιο ατινγιυ ο Βρεακ Εϖεν Ποιντ ου ο σευ Ποντο δε

Εθυιλβριο.

3.1 Α συστενταβιλιδαδε δασ φοντεσ δε γεραο δε ενεργια νο χοντεξτο δοσ

νεγ⌠χιοσ δε µετασ δε νεγ⌠χιοσ γλοβαλιζαδοσ δε αλτα χοµπετιτιϖιδαδε νοσ

διασ δε ηοϕε.

Ατυαλµεντε ο εµπρεενδεδορ δο ηεµισφριο συλ, ο µερχαδο εµεργεντε, ϖιϖε σοβ υµ

φορτε ιµπαχτο δε χρεσχιµεντο/δεσενϖολϖιµεντο νεστε µοµεντο οπορτυνο εµ θυε

αβρεµ−σε ασ βαρρειρασ αλφανδεγ〈ριασ(αβερτυρα δοσ πορτοσ) παρα υµ νοϖο µυνδο

δοσ νεγ⌠χιοσ, ϕ〈 ερα τεµπο, παρεχε θυε εσταµοσ αινδα να ερα δε ∆. ϑοο, Ρει δε

Πορτυγαλ. ∆ιαντε δε ταµανηα ευφορια, εσπαο, ο εµπρεενδεδορ πασσου α ναϖεγαρ

χοµ συασ πρ⌠πριασ περνασ, σεµ χονταρ χοµ υµα πολτιχα δε

πλανεϕαµεντο/εστρυτυραο συστενταβιλιδαδε παρα οσ νεγ⌠χιοσ δε µετασ δε

νεγ⌠χιοσ γλοβαλιζαδοσ δε αλτα χοµπετιτιϖιδαδε νοσ διασ δε ηοϕε.

3.1.1 − Φοντεσ δε γεραο δε ενεργια χονϖενχιοναλ ϖερσυσ ρενοϖ〈ϖελ

Ο προχεσσο ενεργτιχο δε απροϖειταµεντο δο ΠΕΤΡΛΕΟ νοσ διασ δε ηοϕε, σε

δεϖε αοσ προχεδιµεντοσ δε υµα χοµβυστο/θυειµα παρα γεραρ ενεργια θυε

περµιτε ε δαρ συστενταβιλιδαδε αο δεσενϖολϖιµεντο δα σοχιεδαδε, γεραρ ε διστριβυιρ

ριθυεζασ αοσ πασεσ δετεντορεσ δε συασ µαιορεσ ρεσερϖασ πρινχιπαλµεντε. Πορ

ουτρο λαδο δα µοεδα, οσ γασεσ τ⌠ξιχοσ δεσπρενδιδοσ δεσσα θυειµα, εστο νο

33

χονφροντο ε να χοντρα µο εντρε α ρεαλιδαδε δο δεσενϖολϖιµεντο δα σοχιεδαδε ε

ασ πρ〈τιχασ αδοταδασ πελοσ ιντερεσσεσ δοσ οργανισµοσ ιντερναχιοναισ πελα δεφεσα

δα ϖιδα (φαυνα, φλορα) ε να γεραο φυτυρα δε υµα ϖιδα σαδια. Περγυντα−σε: Σερ〈

θυε οσ γασεσ τ⌠ξιχοσ δεσπρενδιδοσ δεσσα θυειµα νο µειο αµβιεντε, νο σιγνιφιχα

νυµα τοταλ φαλτα δε χριατιϖιδαδε ε ιντερεσσε πελα σαδε ανιµαλ ε ϖεγεταλ να εσφερα

γλοβαλιζαδα δα ϖιδα θυε σε τραδυζ να αυσνχια δε πολτιχασ πβλιχασ παρα ο σετορ?

Ο πετρ⌠λεο µοϖε ο µυνδο µοδερνο ε εστ〈 πρεσεντε εµ νοσσο χοτιδιανο. Χοµ ελε,

χονστρυµοσ υµα ηιστ⌠ρια δε συχεσσο. Αγορα, ενχοντραµοσ υµα ρεσερϖα ιµενσα νο

πρ−σαλ, χοµ υµ τιπο δε ⌠λεο θυε νοσ περµιτιρ〈 διϖερσιφιχαρ ε οβτερ προδυτοσ µαισ

νοβρεσ. Υµ νοϖο δεσαφιο. Πορµ, νοσσα ηιστ⌠ρια νο σε λιµιτα α ελε. Βυσχαµοσ

ενεργια εµ ουτρασ φοντεσ, χοµο ο γ〈σ νατυραλ ε οσ βιοχοµβυστϖεισ. Εµ παραλελο, ο

Βρασιλ εστ〈 δεσενϖολϖενδο τχνιχασ δε οβτενο δε ενεργια λιµπα να φορα δοσ

ϖεντοσ, νοσ ραιοσ σολαρεσ, νοσ ριοσ ε νο ηιδρογνιο χοµβυστϖελ.

Α Πετροβρασ, εµπρεσα πετρολφερα βρασιλειρα, προδυζ διϖερσοσ τιποσ δε γασολινα

υτιλιζανδο τεχνολογια πρ⌠πρια, φαβριχανδο ασ διϖερσασ φρα⌡εσ δε πετρ⌠λεο

χονστιτυιντεσ δα γασολινα ε µιστυρανδο−ασ εντρε σι ε χοµ οσ αδιτιϖοσ, ατραϖσ δε

φορµυλα⌡εσ χονϖενιεντεµεντε δεφινιδασ παρα ατενδερ αοσ ρεθυισιτοσ δε θυαλιδαδε

δο προδυτο.

3.1.2 − Γ〈σ νατυραλ

Ο µαισ λιµπο δοσ χοµβυστϖεισ φ⌠σσεισ, ο γ〈σ νατυραλ ποσσυι χαραχτερστιχασ θυε

φαϖορεχεµ υµα µαιορ δυραβιλιδαδε αοσ εθυιπαµεντοσ θυε ο υτιλιζαµ ε ρεδυζεµ οσ

ιµπαχτοσ αµβιενταισ. Ο γ〈σ νατυραλ ινχολορ ε ινοδορο, πορ ισσο οδοριζαδο χοµ

συλφυρετοσ παρα ληε δαρ µαυ χηειρο, α φιµ δε θυε σεϕα δετεχτ〈ϖελ πελα ρεσπιραο

ηυµανα. ⊃ ινφλαµ〈ϖελ ε εξπλοσιϖο θυανδο σε µιστυρα χοµ ο αρ εµ χονχεντρα⌡εσ

ϖολυµτριχασ δε 5(ΛΙΕ) α 15%(ΛΣΕ). Βροτα νο σολο χοµ φαχιλιδαδε πελο εφειτο δα

συα πρ⌠πρια πρεσσο, σεµ νεχεσσιδαδε δε σερ βοµβεαδο. ⊃ χονσιδεραδο υµ

34

χοµβυστϖελ λιµπο, διφερεντεµεντε σε χοµπαραδο αο ⌠λεο. Ουτρο διφερενχιαλ δο γ〈σ

νατυραλ α βαιξσσιµα εµισσο δε δι⌠ξιδο δε ενξοφρε ε δε ρεσδυοσ δο προχεσσο

δε χοµβυστο πρεσεντεσ να φυµαα.

Αχοµπανηανδο α τενδνχια µυνδιαλ δε απροϖειταµεντο δε χοµβυστϖεισ µαισ

λιµποσ. Ο Βρασιλ ινϖεστε να εξπανσο δα ρεδε δε διστριβυιο ε εµ νοϖασ

τεχνολογιασ θυε εστιµυλεµ α οφερτα ε ο χονσυµο δε γ〈σ νατυραλ. ςερσ〈τιλ, ο γ〈σ

νατυραλ ποδε σερ υτιλιζαδο εµ απλιχα⌡εσ δοµστιχασ, ινδυστριαισ ε χοµο

χοµβυστϖελ ϖειχυλαρ, συβστιτυινδο α γασολινα, ο ετανολ, ο ⌠λεο διεσελ ε χοµο φοντε

δε γεραο δε ενεργια ελτριχα.

Ατ χηεγαρ αο σευ δεστινο φιναλ, ο γ〈σ νατυραλ πασσα πορ υµ λονγο χαµινηο θυε

ενϖολϖε µυιτα πεσθυισα, πλανεϕαµεντο ε συπεραο δε δεσαφιοσ. Χονηεα α

τεχνολογια θυε υσαµοσ παρα λεϖαρ ο γ〈σ νατυραλ ατ ϖεχυλοσ, χασασ ε ινδστριασ. Α

εταπα ινιχιαλ διϖιδε−σε εµ δυασ παρτεσ: εστυδοσ γεολ⌠γιχοσ ε γεοφσιχοσ παρα

ρεχονηεχερ ο ποτενχιαλ δε υµα 〈ρεα; ε α περφυραο δε ποοσ, παρα δεσχοβερτα δε

ϕαζιδασ. Υµα ϖεζ εξτραδο ο γ〈σ, 〈γυα, ηιδροχαρβονετοσ εµ εσταδο λθυιδο ε

παρτχυλασ σ⌠λιδασ σο ρετιραδοσ. Παρτε δο γ〈σ ρεινϕεταδα παρα ρεχυπεραο δο

ρεσερϖατ⌠ριο ε ο ρεσταντε σεγυε παρα ασ υνιδαδεσ δε προχεσσαµεντο.

Ο γ〈σ νατυραλ τραταδο εµ υνιδαδεσ δε προχεσσαµεντο. Ελε δεσιδραταδο,

φραχιοναδο ε φειτα α σεπαραο δε σευσ χοµπονεντεσ εµ προδυτοσ εσπεχιφιχαδοσ

ε προντοσ παρα υτιλιζαο, χοµο πορ εξεµπλο, ο γ〈σ δε χοζινηα ε α γασολινα. Ο γ〈σ

τρανσπορταδο ◊ τεµπερατυρα αµβιεντε νοσ γασοδυτοσ χονϖενχιοναισ, δο ποο ατ

◊σ εστα⌡εσ δε διστριβυι⌡εσ. Ποδε σερ ταµβµ λιθυεφειτο (ΓΝΛ) ε τρανσπορταδο εµ

τανθυεσ, ατ ο χονσυµιδορ φιναλ ταντο να φορµα γασοσα, πορ µειο δε γασοδυτοσ,

θυαντο να φορµα λθυιδα. Αο σερ συβµετιδο α υµα τεµπερατυρα δε −162≡ Χ, ελε

τορνα−σε λθυιδο, ο θυε διµινυι σευ ϖολυµε παρα θυε ποσσα σερ τρανσπορταδο εµ

χαµινη⌡εσ ε ναϖιοσ απροπριαδοσ. Αο χηεγαρ νο δεστινο φιναλ, ο γ〈σ ρεγασειφιχαδο

εµ εθυιπαµεντοσ εσπεχιαισ ε ινϕεταδο να ρεδε δε γασοδυτοσ ου διστριβυδο νοσ

ποστοσ, γαραντινδο υµ χοµβυστϖελ δε θυαλιδαδε. Α εσχοληα πελο γ〈σ νατυραλ αινδα

τεµ υµα γρανδε ϖανταγεµ: ρεδυζ α εµισσο δε γασεσ πολυεντεσ πελα µεταδε.

35

Α οριγεµ δο γ〈σ νατυραλ α µεσµα δο πετρ⌠λεο, ε οσ δεπ⌠σιτοσ δε γ〈σ χοστυµαµ

ε