Ο∆ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ∆ΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2002 -...

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ∆ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΠΑΙ∆ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ∆ΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗΣ

Ο∆ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ∆ΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΥ

ΕΤΟΥΣ 2002 - 2003

ΑΘΗΝΑ 2002

- 4 -

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Σελ.

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 5 Αποστολή των Παιδαγωγικών Τµηµάτων ΙΙ ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ Α ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ∆ΟΜΗ ΠΡΥΤΑΝΕΙΑΣ 6 Β ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ∆ΟΜΗ Π.Τ.∆.Ε. 7 Γ ΤΟΜΕΙΣ ΤΟΥ Π.Τ.∆.Ε. 8 ∆ ΘΕΣΜΙΚΑ ΠΛΑΙΣΙΑ 9 ΙΙΙ. ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΚΑΙ ΧΩΡΟΙ ΤΟΥ Π.Τ.∆.Ε Α ΜΕΛΗ ∆.Ε.Π. 15 Β ∆Ι∆ΑΣΚΟΝΤΕΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ Π.∆. 407/1980 17 Γ ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΜΕ ΑΝΑΘΕΣΗ ∆Ι∆ΑΣΚΑΛΙΑΣ 17 ∆ ΕΙ∆ΙΚΟ ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΤΕΧΝΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ 18 Ε ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ 18 ΣΤ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ∆.Ε.Π ΚΑΤΑ ΤΟΜΕΙΣ 18 Ζ ΟΜΟΤΙΜΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ 22 Η ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΕΣ Α∆ΕΙΕΣ ∆.Ε.Π 22 Θ ΧΩΡΟΙ ΤΟΥ Π.Τ.∆.Ε. 23 IV ΟΙ ΣΠΟΥ∆ΕΣ ΣΤΟ Π.Τ.∆.Ε Α ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ∆ΩΝ 25 Β ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ

ΠΤΥΧΙΟΥ 34

Γ ΤΡΟΠΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΤΟΥ ΠΤΥΧΙΟΥ 35 V ΒΑΣΙΚΕΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΚΑΙ ΕΑΡΙΝΟΥ

ΕΞΑΜΗΝΟΥ 37

VI ΕΓΓΡΑΦΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ 38 VII ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ∆ΙΕΥΚΟΛΥΝΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ 41 VIII ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ∆ΩΝ 42 IX ΕΝ∆ΕΙΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ∆ΩΝ 173 Χ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ∆ΩΝ Π.Τ.∆.Ε.

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ 188

ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΜΕΛΩΝ Π.Τ.∆.Ε. 203

- 5 -

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Τα Παιδαγωγικά Τµήµατα ιδρύθηκαν µε το Ν. 1268/82 (άρθρο 46). Το Π.Τ.∆.Ε. του Πανεπιστηµίου Αθηνών άρχισε τη λειτουργία του από το ακαδηµαϊκό έτος 1984-1985. Αποστολή των Παιδαγωγικών Τµηµάτων Π.∆. 320 (Φ.Ε.Κ. 116/7.9.83) Άρθρο 2:

"Τα Παιδαγωγικά Τµήµατα έχουν, στα πλαίσια του άρθρου 1 παρ. 2 του Ν. 1268/82 ειδικότερα, ως αποστολή: α) Να καλλιεργούν και να προάγουν τις Παιδαγωγικές Επιστήµες µε

την ακαδηµαϊκή και την εφαρµοσµένη διδασκαλία και έρευνα. β) Να παρέχουν στους πτυχιούχους τους τα απαραίτητα εφόδια που

θα εξασφαλίζουν την άρτια κατάρτισή τους για την επιστηµονική και επαγγελµατική τους σταδιοδροµία. γ) Να συµβάλλουν στην εξύψωση του επιπέδου και στην κάλυψη

των αυξανόµενων αναγκών της Εκπαίδευσης, σε ό,τι αφορά ζητήµατα Παιδαγωγικής. δ) Να συµβάλλουν στην αντιµετώπιση και επίλυση παιδαγωγικών

προβληµάτων εν γένει".

- 6 -

ΙΙ. ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ

Α. ΠΡΥΤΑΝΕΙΑ

ΠΡΥΤΑΝΗΣ

Καθηγητής Γεώργιος ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ

ΑΝΤΙΠΡΥΤΑΝΕΙΣ

α) Ακαδηµαϊκών Υποθέσεων και Προσωπικού: Καθηγητής Αντώνιος ΚΟΥΤΣΕΛΙΝΗΣ

β) Οικονοµικού Προγραµµατισµού και Ανάπτυξης: Καθηγητής Μιχαήλ ∆ΕΡΜΙΤΖΑΚΗΣ

- 7 -

Β. ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ∆ΟΜΗ ΠΑΙ∆ΑΓΩΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ∆ΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗΣ

ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ

Θεόδωρος ΕΞΑΡΧΑΚΟΣ

Καθηγητής Μαθηµατικών

(Ιπποκράτους 20, τηλ. 3688491)

ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ

∆ηµήτρης ΜΑΤΘΑΙΟΥ

Καθηγητής Συγκριτικής Παιδαγωγικής


ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Γραµµατέας: Λαµπρινή ΣΚΟΥΡΑ

Ναυαρίνου 13Α, Ισόγειο

Τµήµα Φοιτητικών Θεµάτων: τηλ. 3688198, Fax: 3688019

Τµήµα Μεταπτυχιακών Θεµάτων: τηλ. 3688197, Fax: 3688015

Γραµµατεία Εξοµοίωσης: τηλ. 3688197, Fax: 3688015

- 8 -

Γ. ΤΟΜΕΙΣ

1. ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ∆ιευθυντής : Αθανάσιος ΤΡΙΛΙΑΝΟΣ, Καθηγητής ∆ιδακτικής Μεθοδολογίας


2. ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΠΑΙ∆ΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ∆ιευθυντής : Ιωάννης ΠΑΠΑ∆ΑΤΟΣ

Καθηγητής Ψυχοφυσιολογίας & Ψυχικής Υγιεινής (Αίθριο Νοµικής, τηλ. 3626445)

3. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥ∆ΩΝ

∆ιευθύντρια : Άντα ΚΑΤΣΙΚΗ-ΓΚΙΒΑΛΟΥ, Καθηγήτρια Ελληνικής Φιλολογίας


4. ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ∆ιευθυντής: Ευάγγελος ΝΤΖΙΑΧΡΗΣΤΟΣ,

Αναπληρωτής Καθηγητής (Ιπποκράτους 20, τηλ. 3688493)

5. ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ, ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

∆ιευθυντής: Παναγιώτης ΚΟΚΚΟΤΑΣ, Καθηγητής Φυσικής

(Ναυαρίνου 13Α, τηλ. 3688036)

- 9 -

Ε. ΘΕΣΜΙΚΑ ΠΛΑΙΣΙΑ Το Παιδαγωγικό Τµήµα ∆.Ε. λειτουργεί ως αυτοτελές Τµήµα και δεν ανήκει σε Σχολή του Πανεπιστηµίου Αθηνών.

Όργανα του Τµήµατος 1. Όργανα του Τµήµατος είναι η Γενική Συνέλευση, το ∆ιοικητικό Συµβούλιο και ο Πρόεδρος. 2. α) Η Γενική Συνέλευση του Τµήµατος (Γ.Σ. Τµήµατος) απαρτίζεται από το ∆ιδακτικό Προσωπικό, εκπροσώπους των φοιτητών ίσους προς το 50% του αριθµού των µελών του ∆ιδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (∆.Ε.Π.) που είναι µέλη Γ.Σ. και εκπροσώπους των Ειδικών Μεταπτυχιακών Υποτρόφων1 (Ε.Μ.Υ.) ίσους επίσης προς το 15% του αριθµού των µελών του ∆.Ε.Π. που είναι µέλη της Γ.Σ.2 Στα Τµήµατα Ξένων Γλωσσών συµµετέχουν και εκπρόσωποι του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (Ε.Ε.Π.) ίσοι µε το 10% του αριθµού των µελών του ∆.Ε.Π., όταν συζητούνται θέµατα που αφορούν τη διδασκαλία ξένης γλώσσας. Στα Τµήµατα Επιστήµης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισµού συµµετέχουν και εκπρόσωποι του Ε.Ε.Π. σε ποσοστό 10% του αριθµού των µελών του ∆.Ε.Π. του Τµήµατος.3 β) Στη Γ.Σ. Τµήµατος µετέχουν όλα τα µέλη του ∆ιδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού εφόσον ο αριθµός τους είναι µικρότερος ή ίσος του 30. Αν στη Γ.Σ. Τµήµατος µετέχουν λιγότερα από πέντε (5) µέλη ∆ΕΠ, η Γ.Σ. της Σχολής στην οποία ανήκει το Τµήµα, ή σε 1 Από το ακαδηµαϊκό έτος 1994 - 1995, λόγω των Προγραµµάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών που λειτουργούν στο Τµήµα, η εκπροσώπηση των µεταπτυχιακών φοιτητών στα όργανα ∆ιοίκησης του Τµήµατος γίνεται από εκλεγµένους εκπροσώπους του Συλλόγου Μεταπτυχιακών Φοιτητών Αλέξανδρος ∆ελµούζος. 2Βλ και το τελευταίο εδάφιο της παρ. 15 του άρθρου 28 του Ν. 2083/92: "Όπου οι κείµενες διατάξεις προβλέπουν τη συµµετοχή Ε.Μ.Υ. στα όργανα διοίκησης των Α.Ε.Ι. νοούνται εφεξής µεταπτυχιακοί φοιτητές, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στις διατάξεις του νόµου αυτού [εννοείται του 2083/92]". Συνεπώς η διάταξη του άρθρου 35 παρ. 5 του Ν. 1268/82 θα ισχύει µέχρι την οριστική αποχώρηση των Ε.Μ.Υ. (άρθρο 28 παρ. 15 Ν. 2083/92). 3Προστέθηκε µε το άρθρο 48 παρ. 3 Ν. 1404/83.

- 10 -

περίπτωση που το Τµήµα δεν ανήκει σε Σχολή, η Σύγκλητος του οικείου Α.Ε.Ι. συµπληρώνει τα µέλη ∆ΕΠ της Γ.Σ. Τµήµατος ως τον αριθµό πέντε από µέλη ∆ΕΠ των συγγενέστερων Τµηµάτων.4 γ) Αν τα µέλη του ∆ιδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού υπερβαίνουν τα 40, στη Γ.Σ. µετέχουν 30 εκπρόσωποι, οι οποίοι κατανέµονται στους Τοµείς ανάλογα µε το συνολικό αριθµό των µελών ∆.Ε.Π. κάθε Τοµέα. Οι εκπρόσωποι του ∆.Ε.Π. κάθε Τοµέα στη Γ.Σ. Τµήµατος εκλέγονται για ετήσια θητεία κατ' αναλογία του αριθµού των µελών του σε κάθε βαθµίδα µε µυστική ψηφοφορία. Η εκλογή γίνεται από όλα τα µέλη του ∆.Ε.Π. του Τοµέα. Στη Γ.Σ. Τµήµατος συµµετέχουν επίσης ο Πρόεδρος του Τµήµατος και οι ∆ιευθυντές των Τοµέων και αν ακόµα δεν έχουν εκλεγεί ως εκπρόσωποι του ∆ΕΠ του Τοµέα στη Γ.Σ. Τµήµατος, οπότε αυξάνεται ο συνολικός αριθµός των µελών του ∆.Ε.Π. στη Γ.Σ. Τµήµατος πέρα από 30. Στην περίπτωση αυτή ο αριθµός των κατά το εδάφιο (α) εκπροσώπων υπολογίζεται µε βάση το νέο αριθµό µελών του ∆.Ε.Π. Η συµµετοχή των πρόσθετων αυτών µελών ∆.Ε.Π. στη Γ.Σ. δεν µεταβάλλει την κατανοµή των 30 εκπροσώπων ∆.Ε.Π. σε βαθµίδες και Τοµείς.5 δ) Αν τα µέλη του ∆ιδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού ενός Τµήµατος είναι από 31 µέχρι και 40, η Γ.Σ. αποφασίζει, αν θα υπαχθεί στην περίπτωση (β) ή στην περίπτωση (γ). Ως τότε στη Γ.Σ. µετέχει το σύνολο του ∆ιδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού. ε) ..............................................................................6

4Προστέθηκε µε το άρθρο 6 παρ. 2 Ν. 1351/83. 5Προστέθηκε µε το άρθρο 6 παρ. 1 Ν. 1351/83. 6Καταργήθηκε µε το άρθρο 4 παρ. 4 Ν. 2983/92. που αναφερόταν στις αρµοδιότητες της Γ.Σ.. Οι αρµοδιότητες της Γ.Σ. καθορίζονται πλέον στο άρθρο 4 παρ. 1 Ν. 2083/92: " Η Γ.Σ. του Τµήµατος έχει τις ακόλουθες αρµοδιότητες και όσες άλλες προβλέπονται από τις διατάξεις του νόµου αυτού: α) Γενική εποπτεία της λειτουργίας του Τµήµατος και των νόµων και του εσωτερικού κανονισµού. β) Καθορισµό της γενικής εκπαιδευτικής και ερµηνευτικής πολιτικής του Τµήµατος, προγραµµατισµό και στρατηγική της πορείας και της ανάπτυξής του και τακτικό

- 11 -

απολογισµό των σχετικών δραστηριοτήτων του στο πλαίσιο των γενικότερων αποφάσεων της Συγκλήτου. γ) ∆ιατύπωση γνώµης για συγκρότηση σχολής, για µετονοµασία, συγχώνευση, κατάτµηση του Τµήµατος και για σύσταση, κατάργηση, κατάτµηση, µετονοµασία ή συγχώνευση τοµέων, εργαστηρίων ή κλινικών. δ)Κατανοµή ύστερα από γνώµη των Γ.Σ. τοµέων, των εργαστηρίων, κλινικών, εξοπλισµού και προσωπικού στους Τοµείς. ε) Κατανοµή πιστώσεων στις εκπαιδευτικές, ερευνητικές και λοιπές δραστηριότητες του Τµήµατος. στ) Προγραµµατισµό και προκήρυξη θέσεων µελών ∆ΕΠ, καθώς και συγκρότηση των οικείων εκλεκτορικών σωµάτων. ζ) Πρόσκληση επισκεπτών καθηγητών και προκήρυξη θέσεων εντεταλµένων επίκουρων καθηγητών και ειδικών επιστηµόνων. η) Κατάρτιση και αναθεώρηση του προγράµµατος σπουδών και διατύπωση γνώµης για κατευθύνσεις ή ειδικεύσεις του πτυχίου του Τµήµατος. θ) Συγκρότηση επιτροπής µεταπτυχιακών σπουδών. ι) Άσκηση αρµοδιοτήτων ∆.Σ. Τµήµατος όπου τούτο δεν λειτουργεί. ια) Σύνταξη εσωτερικού κανονισµού του Τµήµατος που δεν µπορεί να βρίσκεται σε αντίθεση µε τον κανονισµό λειτουργίας του Α.Ε.Ι. ιβ) Συγκέντρωση και διαβίβαση στη Σύγκλητο των ετήσιων δραστηριοτήτων του Τµήµατος. ιγ) Απονοµή τίτλου επίτιµου διδάκτορα. ιδ) ∆ιορισµό διευθυντή τοµέα, όταν δεν υπάρχουν υποψηφιότητες και ιε) Μεταβίβαση αρµοδιοτήτων στο ∆.Σ. ή σε άλλα όργανα του Τµήµατος και στην επιτροπή σπουδών. "Με προεδρικό διάταγµα εφάπαξ εκδιδόµενο µε πρόταση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευµάτων µπορεί να ανατεθούν και άλλες αρµοδιότητες στη Γενική Συνέλευση του Τµήµατος." - Για τη δηµοσίευση των αποφάσεων της Γ.Σ. στο ΦΕΚ βλ. ΣτΕ 2812/84. - Βλ. και άρθρο 41 παρ. 7 Ν. 1268/82. 7. α) Οι κατά την έναρξη ισχύος του νόµου Άµισθοι Υφηγητές αποκτούν τον τίτλο του "Άµισθου Επίκουρου Καθηγητή". Το ίδιο ισχύει και για όσους αναγορευθούν Άµισθοι Υφηγητές µε βάση το άρθρο 45 παρ. 7 αυτού του νόµου από το χρόνο του διορισµού τους. β) Με απόφαση της Γ.Σ. Τµήµατος µπορεί να ανατεθεί στους Άµισθους Επίκουρους Καθηγητές η διενέργεια ελεύθερων µαθηµάτων ή κατόπιν αιτήσεώς τους άλλο διδακτικό έργο µέχρι δύο ωρών την εβδοµάδα, το οποίο οφείλουν να παρέχουν χωρίς µισθό ή άλλη αµοιβή. γ) Οι κάτοχοι του τίτλου "Άµισθος Επίκουρος Καθηγητής" οφείλουν να τον χρησιµοποιούν µε ακρίβεια και ολογράφως. δ) Το πρυτανικό Συµβούλιο µπορεί να κηρύξει τον Άµισθο Επίκουρο Καθηγητή έκπτωτο του τίτλου για παράβαση των εδαφίων (β) και (γ) της παραγράφου αυτής. ε) Όσοι από τους Εντεταλµένους Υφηγητές δηλώσουν µέχρι 31 Οκτωβρίου 1983 ότι δεν επιθυµούν ένταξη στη βαθµίδα του Επίκουρου Καθηγητή τερµατίζεται η θητεία

- 12 -

στ) Η Γ.Σ. Τµήµατος συνέρχεται σε τέσσερις τακτικές συνεδριάσεις το χρόνο. Έκτακτες Γ.Σ. του Τµήµατος συγκαλούνται από τον Πρόεδρο του Τµήµατος για κρίσεις εκλογής ή εξέλιξης ή για άλλο συγκεκριµένο θέµα. Επίσης Έκτακτες Γ.Σ. του Τµήµατος µπορεί να ζητηθούν από το 1/3 του συνόλου των µελών της Γ.Σ. του Τµήµατος. Σε περίπτωση αδράνειας του Προέδρου του Τµήµατος, τα µέλη αυτά µετά πάροδο είκοσι (20) ηµερών από της υποβολής της αιτήσεως συγκαλούν τη Γενική Συνέλευση του Τµήµατος. Εντός δέκα (10) ηµερών από την πάροδο της 20ηµέρου αυτής προθεσµίας ο Αντιπρύτανης Ακαδηµαϊκών Υποθέσεων και Προσωπικού καταρτίζει την ηµερήσια διάταξη και ενεργεί όλες τις πράξεις που προσήκουν στον Πρόεδρο του Τµήµατος.6,7 3. α) ∆ιοικητικό Συµβούλιο Τµήµατος (∆.Σ. Τµήµατος) λειτουργεί σε περίπτωση που το Τµήµα περιλαµβάνει 3 τουλάχιστον Τοµείς. Σε αντίθετη περίπτωση τις αρµοδιότητες του ∆.Σ. ασκεί η Γ.Σ. Η δηµιουργία τουλάχιστον τριών Τοµέων είναι υποχρεωτική, εφόσον ο αριθµός των µελών του ∆.Ε.Π. του Τµήµατος είναι µεγαλύτερος του 21. β) ........................................8 γ) ........................................8 δ).........................................8 4. α) ........................................9

τους στα αντίστοιχα Α.Ε.Ι. και αποκτούν αυτοδίκαια τον τίτλο του Άµισθου Επίκουρου Καθηγητή µε τις υποχρεώσεις των εδαφίων (β) και (γ) της παραγράφου αυτής". 6,7 Προστέθηκε µε το άρθρο 28 παρ. 4 Ν. 1824/88. Βλ. πάντως και αρµοδιότητες υπ' αριθ. (ii), (v) και (vii) του Πρύτανη κατά το άρθρο 3 παρ. 1 εδ. στ΄Ν. 2083/92. 9 Καταργήθηκε µε το άρθρο 4 παρ. 4 Ν. 2083/92. που αναφερόταν στη σύνθεση του εκλεκτορικού σώµατος για εκλογή Προέδρου Τµήµατος. Τα σχετικά µε την εκλογή Προέδρου Τµήµατος θέµατα καθορίζονται πλέον στο άρθρο 3 παρ. 3 Ν. 2083/92: "Ο πρόεδρος του Τµήµατος και ο αναπληρωτής του, ο οποίος τον αντικαθιστά όταν αυτός απουσιάζει ή κωλύεται ή ελλείπει, εκλέγονται από ειδικό σώµα εκλεκτόρων, που απαρτίζεται από το σύνολο των µελών ∆.Ε.Π. του Τµήµατος, εκπροσώπους των φοιτητών ίσους προς το 50% του αριθµού των µελών ∆.Ε.Π. και εκπροσώπους ίσους προς το 5% του αριθµού των µελών ∆.Ε.Π. από κάθε κατηγορία: 1)µεταπτυχιακών φοιτητών και Ε.Μ.Υ. 2) επιµελητών - βοηθών - επιστηµονικών συνεργατών, 3) Ε.Ε.Π. εφόσον κατέχουν οργανικές θέσεις στο τµήµα και 4) Ε.∆.Τ.Π., µε τον περιορισµό ότι σε καµία περίπτωση ο αριθµός των εκπροσώπων κάθε κατηγορίας δεν µπορεί να υπερβεί το ήµισυ του συνολικού αριθµού των µελών της. Μετά το πέρας της

- 13 -

β) Υποψηφιότητες υποβάλλονται µε πρόταση οποιουδήποτε µέλους του σώµατος των εκλεκτόρων ή και του ίδιου του ενδιαφεροµένου.10 γ) Οι εκλέκτορες συγκαλούνται από τον Κοσµήτορα ένα µήνα πριν από τη λήξη της θητείας του προηγούµενου Προέδρου ή το αργότερο 15 ηµέρες µετά την µε οποιονδήποτε τρόπο κένωση της θέσης. Στο σώµα των εκλεκτόρων προεδρεύει ο Κοσµήτορας χωρίς ψήφο, εφόσον δεν είναι και εκλέκτορας. Αν δεν υπάρχει Κοσµήτορας ή ο υπάρχων παραµελεί να συγκαλέσει τους εκλέκτορες, το ειδικό σώµα των εκλεκτόρων συγκαλείται από τον πρύτανη του οικείου Α.Ε.Ι.11 δ) Η ψηφοφορία είναι µυστική και εκλέγεται ο υποψήφιος που συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων εκλεκτόρων. Αν κανείς υποψήφιος δεν συγκεντρώσει την απαιτούµενη πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαµβάνεται µεταξύ των δύο πρώτων σε ψήφους. Στην περίπτωση αυτή θεωρείται ότι έχει εκλεγεί όποιος συγκέντρωσε τις περισσότερες ψήφους. Μοναδικός υποψήφιος πρόεδρος δεν εκλέγεται, αν δεν συγκεντρώσει το ένα τρίτο (1/3) τουλάχιστον των ψήφων του εκλεκτορικού σώµατος.12 ε) Ο Πρόεδρος του Τµήµατος: i) Συγκαλεί τη Γ.Σ. και το ∆.Σ., καταρτίζει την ηµερήσια διάταξή τους και προεδρεύει των εργασιών τους.13 ii) εισηγείται στη Γ.Σ. για θέµατα της αρµοδιότητάς της, iii) τηρεί µητρώα επιστηµονικής δραστηριότητας κάθε µέλους του ∆ιδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού, iv) µεριµνά για την εφαρµογή

εκλογικής διαδικασίας εκδίδεται σχετική διαπιστωτική απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευµάτων, που δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως. Σε περίπτωση αδυναµίας εκλογής Προέδρου για οποιονδήποτε λόγο, διορίζεται προσωρινός πρόεδρος µέχρι ένα (1) ακαδηµαϊκό έτος µε απόφαση της Συγκλήτου οπότε και επαναλαµβάνεται η εκλογή". 10 Άρθρο 70 παρ. 2 Ν. 1566/85: "΄Αν κατά τη διαδικασία εκλογής Προέδρου Τµήµατος ή ∆ιευθυντή Τοµέα δεν υπάρχουν υποψηφιότητες διορίζεται προσωρινός Πρόεδρος ή ∆ιευθυντής κατά περίπτωση µε απόφαση της Συγκλήτου και επαναλαµβάνονται οι εκλογές". 11 Προστέθηκε µε το άρθρο 79 παρ. 2 εδ. γ΄Ν. 1566/85. Βλ. όµως και αρµοδιότητα (ii) του Πρύτανη κατά το άρθρο 3 παρ. 1 εδ. στ΄Ν. 2083/92, σελ. 104. 12 Προστέθηκε µε το άρθρο 28 παρ. 2 Ν. 2083/92. 13 Βλ. και αρµοδιότητες (ii), (v) και (ii) του Πρύτανη κατά το άρθρο 3 παρ. 1 εδ. στ΄Ν. 2083/92.

- 14 -

των αποφάσεων της Γ.Σ. και του ∆.Σ., v)συγκροτεί επιτροπές για τη µελέτη ή διεκπεραίωση συγκεκριµένων θεµάτων και προΐσταται των υπηρεσιών του Τµήµατος. Όργανα του Τοµέα 1. Όργανα του Τοµέα είναι η Γενική Συνέλευση και ο ∆ιευθυντής. 2. α) Η Γενική Συνέλευση απαρτίζεται από το ∆ιδακτικό Ερευνητικό Προσωπικό του Τοµέα, δύο (έως πέντε)14 εκπροσώπους των φοιτητών και έναν εκπρόσωπο των Ειδικών Μεταπτυχιακών Υποτρόφων από αυτούς που έχουν τοποθετηθεί στον Τοµέα.

β) Η Γ.Σ. Τοµέα i) Εκλέγει τον ∆ιευθυντή του Τοµέα,15 ii) συντονίζει το έργο του Τοµέα στα πλαίσια των αποφάσεων της Γ.Σ. Τµήµατος, iii) υποβάλλει προτάσεις προς τη Γ.Σ. Τµήµατος σχετικά µε το πρόγραµµα σπουδών, iv) κατανέµει τα κονδύλια του Τοµέα στις διάφορες διδακτικές και ερευνητικές του δραστηριότητες, v)αναθέτει καθήκοντα ∆ιευθυντή Εργαστηρίου ή Κλινικής σύµφωνα µε το άρθρο 7, vi) αποφασίζει για την κατανοµή του διδακτικού έργου στα µέλη ∆.Ε.Π. του Τοµέα.16

γ) Οι αποφάσεις του Τοµέα παραπέµπονται στη Γ.Σ. Τµήµατος, εάν αυτό ζητηθεί από το ένα τέταρτο (1/4) των µελών της.

3. Ο ∆ιευθυντής του Τοµέα συγκαλεί τη Γενική Συνέλευση του Τοµέα, καταρτίζει την ηµερήσια διάταξη, προεδρεύει των εργασιών της και µεριµνά για την εφαρµογή των αποφάσεών της.17

14 Όπως τροποποιήθηκε µε το άρθρο 79 παρ. 1 εδ. Γ`Ν. 1566/85, το οποίο ορίζει ότι στη Γ.Σ. Τοµέα συµµετέχουν 5 εκπρόσωποι των φοιτητών, εφόσον ο αριθµός αυτός δεν υπερβαίνει το 30% του αριθµού των µελών ∆.Ε.Π., άλλως µειώνεται αναλόγως χωρίς να µπορεί να γίνει µικρότερος του 2. 15 Βλ. άρθρο 70 παρ. 2 Ν. 1566/85 στην παραποµπή 10 στο άρθρο 8. 16 Για την ανάθεση διδακτικού έργου βλ. και άρθρο 28 παρ. 7 Ν. 2083/92 σελ. καθώς και ΣτΕ 2829/86, 721/87. 17 Βλ. και αρµοδιότητες (ii), (v), (vi) και (vii) του Πρύτανη κατά το άρθρο 3 παρ. 1 εδ. Στ Ν. 2083/92.

- 15 -

4. Αν τα µέλη του ∆.Ε.Π. στον Τοµέα υπερβαίνουν τα 30, σχηµατίζονται αµέσως µε απόφασή του και µετά την εκλογή ∆ιευθυντή αυτοτελείς Υποτοµείς µε οµοειδή ή συναφή για τον καθένα γνωστικά αντικείµενα υπό την απαραίτητη προϋπόθεση ότι σε κάθε Υποτοµέα οι καθηγητές της πρώτης βαθµίδας είναι τουλάχιστον δύο. ∆εν σχηµατίζονται Υποτοµείς, αν δεν ενδείκνυται τούτο για λόγους λειτουργικούς. Σε κάθε Υποτοµέα εκλέγεται από τα µέλη του αναπληρωτής του ∆ιευθυντή, ο οποίος τον αναπληρώνει, όταν αυτός απουσιάζει ή κωλύεται. Οι εκπρόσωποι των φοιτητών κατανέµονται στους Υποτοµείς. Ο εκπρόσωπος των Ε.Μ.Υ. δικαιούται να µετέχει και στους Υποτοµείς. Εκτός από την εκλογή του ∆ιευθυντή, στη Γ.Σ. του Τοµέα παραµένει και η αρµοδιότητα κατανοµής των πιστώσεων. Τα λοιπά θέµατα ανήκουν στην αρµοδιότητα του Υποτοµέα.18 ΙΙΙ. ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΚΑΙ ΧΩΡΟΙ ΤΟΥ ΠΑΙ∆ΑΓΩΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ∆.Ε. Α. ΜΕΛΗ ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ (∆.Ε.Π.) ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: 1. Μηνάς ΑΛΕΞΙΑ∆ΗΣ 2. Ιωάννης ΒΡΕΤΤΟΣ 3. Θεόδωρος ΓΡΑΜΜΑΤΑΣ 4. Θεόδωρος ΕΞΑΡΧΑΚΟΣ 5. Γεώργιος ΚΑΛΚΑΝΗΣ 6. Αναστασία ΚΑΤΣΙΚΗ-ΓΚΙΒΑΛΟΥ 7. Παναγιώτης ΚΟΚΚΟΤΑΣ 8. Εµµανουήλ ΚΟΛΙΑ∆ΗΣ 9. Γεώργιος ΛΕΟΝΤΣΙΝΗΣ 10. ∆ηµήτριος MATΘΑΙΟΥ

18 Προστέθηκε µε το άρθρο 79 παρ. 3 εδ. Α`Ν. 1566/85.

- 16 -

11. Ιωάννης ΠΑΠΑ∆ΑΤΟΣ 12. Αριστοτέλης ΡΑΠΤΗΣ 13. Ιωάννης ΡΑΣΣΙΑΣ 14. Μαρία ΤΖΑΝΗ 15. Αθανάσιος ΤΡΙΛΙΑΝΟΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: 1. Αγγελική ΒΟΥ∆ΟΥΡΗ-ΑΡΤΙΚΗ 2. ∆ηµοσθένης ∆ΑΣΚΑΛΑΚΗΣ 3. Γεώργιος ∆ΡΑΚΟΣ 4. Ηλίας ΜΑΤΣΑΓΓΟΥΡΑΣ 5. Ανδρονίκη ΜΠΟΥΦΗ 6. Αθανάσιος ΝΑΚΑΣ 7. Ευάγγελος ΝΤΖΙΑΧΡΗΣΤΟΣ 8. Βίκυ ΠΑΤΣΙΟΥ 9. Σταυρούλα ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ 10.Χρήστος ΣΑΪΤΗΣ 11.Κωνσταντίνος ΣΚΟΡ∆ΟΥΛΗΣ 12.Αθανάσιος ΤΣΙΠΛΗΤΑΡΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ:

1. Μενέλαος ΓΚΙΒΑΛΟΣ 2. Γεώργιος ∆ΗΜΑΚΟΣ 3. Γεωργία ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ 4. Κωνσταντίνος ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ 5. Ιωάννης ΣΑΛΒΑΡΑΣ

ΛΕΚΤΟΡΕΣ: 1. Ευαγγελία ΓΑΛΑΝΑΚΗ 2. Ρέα ΚΑΚΑΜΠΟΥΡΑ 3. Ιωάννης ΚΕΚΕΣ 4. Χαράλαµπος ΜΠΑΜΠΟΥΝΗΣ

- 17 -

5. Κωνσταντίνος ΦΑΣΟΥΛΗΣ 6. Εµµανουήλ ΦΥΡΙΠΠΗΣ 7. Κρυσταλλία ΧΑΛΚΙΑ Β. ∆Ι∆ΑΣΚΟΝΤΕΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ Π.∆. 407/1980

Η επιλογή θα γίνει το Σεπτέµβριο µετά τη χορήγηση των σχετικών πιστώσεων. Γ. ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΜΕ ΑΝΑΘΕΣΗ ∆Ι∆ΑΣΚΑΛΙΑΣ

1. Μιχάλης ∆ΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Καθηγητής, Τµήµα Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής -Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Αθηνών.

2. Λουίζα ΚΑΚΙΣΗ - ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τµήµατος Νηπιαγωγών Πανεπιστηµίου Αθηνών.

- 18 -

∆. Ειδικό Τεχνικό Εργαστηριακό Προσωπικό (Ε.Τ.Ε.Π.)

1. Σταµάτης ΚΑΤΣΟΡΧΗΣ, ΑΡ (Η/Υ) 2. Αγλαΐα ΠΛΑΤΑΝΟΥ, ΑΡ (βιβλιοθηκονοµίας) 3. Ελένη ΚΩΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, ΑΡ (βιβλιοθηκονοµίας) 4. Μαρίνα ΓΕΝΙΤΣΑΡΙ∆Η - ΕΞΑΡΧΑΚΟΥ, ΑΡ (Τεχνολόγου-Μηχανικού)

5. Ειρήνη ΘΑΝΟΥ, ΑΡ (βιβλιοθηκονοµίας) 6. Ελένη ΚΛΕΙ∆ΕΡΗ, ΜΕ 7. Λεωνίδας ΧΟΛΕΒΑΣ, ΜΕ 8. Ζωή ΜΠΑΛΤΣΙΩΤΗ, ΜΕ

Ε. Γραµµατεία

1. Λαµπρινή ΣΚΟΥΡΑ, Γραµµατέας 2. Έλλη ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙ∆ΟΥ 3. Ευγενία ΚΑΡΑΒΑΝΑ-ΓΕΩΡΓΙΟΥ 4. Στέλλα ΚΑΨΑΛΗ-ΣΤΕΦΑΝΟΥ 5. Ευδοκία ΛΥΡΙΤΣΗ 6. Μαρίνα ΣΟΪΛΕ∆Η

Με διάθεση από το Υπουργείο Παιδείας (για τη Γραµµατεία εξοµοίωσης) :

1. ΜΙΧΟΠΟΥΛΟΥ Κυριακούλα ΣΤ. ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ (∆.Ε.Π.) κατά Τοµείς

(κατά σειρά ένταξης στη βαθµίδα) 1. Τοµέας Επιστηµών της Αγωγής Καθηγητές

1. Ιωάννης ΒΡΕΤΤΟΣ 2. ∆ηµήτριος ΜΑΤΘΑΙΟΥ 3. Αθανάσιος ΤΡΙΛΙΑΝΟΣ 4. Μαρία ΤΖΑΝΗ

- 19 -

Αναπληρωτές Καθηγητές

6. Ηλίας ΜΑΤΣΑΓΓΟΥΡΑΣ 7. Αθανάσιος ΤΣΙΠΛΗΤΑΡΗΣ 8. Χρήστος ΣΑΪΤΗΣ

Επίκουροι Καθηγητές 9. Κωνσταντίνος ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ Λέκτορες

10. Κωνσταντίνος ΦΑΣΟΥΛΗΣ 11. Εµµανουήλ ΦΥΡΙΠΠΗΣ 2. Τοµέας Ειδικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας Καθηγητές

1. Εµµανουήλ ΚΟΛΙΑ∆ΗΣ 2. Ιωάννης ΠΑΠΑ∆ΑΤΟΣ


3. Γεώργιος ∆ΡΑΚΟΣ 4. Σταυρούλα ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ

Επίκουροι Καθηγητές

5. Ιωάννης ΣΑΛΒΑΡΑΣ Λέκτορες

5. Ευαγγελία ΓΑΛΑΝΑΚΗ

- 20 -

3. Τοµέας Ανθρωπιστικών Σπουδών Καθηγητές

1. Αναστασία ΚΑΤΣΙΚΗ-ΓΚΙΒΑΛΟΥ 2. Θεόδωρος ΓΡΑΜΜΑΤΑΣ 3. Γεώργιος ΛΕΟΝΤΣΙΝΗΣ 4. Μηνάς ΑΛΕΞΙΑ∆ΗΣ


5. Αθανάσιος ΝΑΚΑΣ 6. ∆ηµοσθένης ∆ΑΣΚΑΛΑΚΗΣ 7. Βίκυ ΠΑΤΣΙΟΥ


8. Γεωργία ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ 9. Μενέλαος ΓΚΙΒΑΛΟΣ Λέκτορες

10. Χαράλαµπος ΜΠΑΜΠΟΥΝΗΣ 11. Ρέα ΚΑΚΑΜΠΟΥΡΑ

4. Τοµέας Μαθηµατικών και Πληροφορικής Καθηγητές

1. Θεόδωρος ΕΞΑΡΧΑΚΟΣ 2. Αριστοτέλης ΡΑΠΤΗΣ 3. Ιωάννης ΡΑΣΣΙΑΣ

- 21 -


4. Αγγελική ΒΟΥ∆ΟΥΡΗ-ΑΡΤΙΚΗ 5. Ανδρονίκη ΜΠΟΥΦΗ 6. Ευάγγελος ΝΤΖΙΑΧΡΗΣΤΟΣ


7. Γεώργιος ∆ΗΜΑΚΟΣ Λέκτορες

8. Ιωάννης ΚΕΚΕΣ

5. Τοµέας Φυσικών Επιστηµών Τεχνολογίας και Περιβάλλοντος Καθηγητές 1. Γεώργιος ΚΑΛΚΑΝΗΣ

2. Παναγιώτης ΚΟΚΚΟΤΑΣ Αναπληρωτές 3. Κωνσταντίνος ΣΚΟΡ∆ΟΥΛΗΣ Λέκτορες

4. Κρυσταλλία ΧΑΛΚΙΑ

- 22 -

Ζ. ΟΜΟΤΙΜΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ

1. Κωνσταντίνος ΠΑΣΣΑΚΟΣ Καθηγητής Ψυχοπαιδαγωγικής (31 Αυγούστου 1993) 2. Ανδρέας ΚΑΖΑΜΙΑΣ Καθηγητής Συγκριτικής Παιδαγωγικής (31 Αυγούστου 1996) 3. Μιχάλης ΜΕΡΑΚΛΗΣ Καθηγητής Λαογραφίας (31 Αυγούστου 1999) 4. ∆ηµήτριος ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ Καθηγητής Φυσικής (31 Αυγούστου 1999) 5. Κωνσταντίνος ΜΑΝΟΣ Καθηγητής Παιδαγωγικής Ψυχολογίας (31 Αυγούστου 2000)

6. Γεώργιος ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ Καθηγητής Θρησκειολογίας (31 Αυγούστου 2001)

7. Αθανάσιος ΠΑΠΑΣ Καθηγητής Παιδαγωγικής (31 Αυγούστου 2002)

Η. ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΕΣ Α∆ΕΙΕΣ ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟ ΑΚΑ∆ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2001-2002

- 23 -

Θ. ΧΩΡΟΙ ΤΟΥ Π.Τ.∆.Ε.

Το Παιδαγωγικό Τµήµα ∆ηµοτικής Εκπαίδευσης στεγάζεται στα κτίρια: 1. Ιπποκράτους 33: 1ος όροφος: Γραφεία µελών ∆.Ε.Π., αίθουσα διδασκαλίας, Γραµµατεία Τοµέα Ειδικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας. Εργαστήριο Ψυχολογίας (∆/ντής: Καθηγητής Εµµανουήλ Κολιάδης) Ηµιώροφος: Αίθουσα Συνεδριάσεων, αίθουσα Συλλόγου Μεταπτυχιακών Φοιτητών. 2. Ιπποκράτους 20: Γραφεία µελών ∆.Ε.Π., Εργαστήριο Η/Υ, Γραµµατείες Τοµέων Επιστηµών της Αγωγής, Ανθρωπιστικών Σπουδών, Μαθηµατικών και Πληροφορικής. Εργαστήριο Πειραµατικής Παιδαγωγικής (∆ιευθυντής: Καθηγητής Αθανάσιος Τριλιανός). Εργαστήριο Πληροφορικής (∆/ντής: Καθηγητής Αριστ. Ράπτης) 3. Τηλεµάχου 11, 3ος & 5ος όροφος: Γραφεία µελών ∆.Ε.Π. 4. Νοµική Σχολή (Σόλωνος 57): Σπουδαστήριο, Βιβλιοθήκη, γραφεία µελών ∆.Ε.Π. 5. Χερσώνος 8, περιοχή Λυκαβηττού: Μεταπτυχιακές Σπουδές, Ερευνητικά Προγράµµατα Ινστιτούτου Συγκριτικής Παιδαγωγικής, αίθουσα Μουσικοπαιδαγωγικών συστηµάτων, Εργαστήριο Εικαστικής Αγωγής 6. Νέο Χηµείο, Ναυαρίνου 13Α, ισόγειο, 1ος όροφος, 3ος όροφος: Νέες αίθουσες διδασκαλίας, Γραµµατεία, γραφεία µελών ∆.Ε.Π., Εργαστήρια Πληροφορικής (∆/ντής: Καθηγητής Αριστ. Ράπτης) 4ος όροφος: Εργαστήριο Φυσικών Επιστηµών και Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (∆/ντής: Γ. Καλκάνης, καθηγητής), Γραµµατεία Τοµέα Φυσικών Επιστηµών Τεχνολογίας και Περιβάλλοντος, γραφεία µελών ∆.Ε.Π.

- 24 -

7. Παλαιό Χηµείο, είσοδος από Ναυαρίνου 13Α: γραφείο οµότιµου καθηγητή Κ. Πασσάκος, 2ος όροφος. Ι. ΜΑΡΑΣΛΕΙΟ ∆Ι∆ΑΣΚΑΛΕΙΟ ∆ΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗΣ (Μαρασλή 4, τηλ. 7212617) Πρόεδρος: Αθανάσιος Τριλιανός Αντιπρόεδροι: Ιωάννης Βρεττός

Αθανάσιος Τσιπλητάρης

- 25 -

IV. ΣΠΟΥ∆ΕΣ ΣΤΟ ΠΑΙ∆ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ∆. Ε Α. Οργάνωση και Πρόγραµµα Σπουδών Το Πρόγραµµα Σπουδών του Τµήµατος καταρτίζεται από τη Γ.Σ. του Τµήµατος, σύµφωνα µε τις διατάξεις του Ν. 1268/82, άρθρα 24 και 25, του Ν. 2083/92, άρθρο 9 και του Ν. 2188/94 άρθρο 1 παράγραφος 5. Τα παραπάνω άρθρα τροποποιηµένα όπως ισχύουν σήµερα και σχετική απόφαση της Συγκλήτου παρατίθενται στη συνέχεια για την πληρέστερη ενηµέρωση των φοιτητών. Ν. 1268/82 α) Άρθρο 24 "Πρόγραµµα Σπουδών" 1. Το Πρόγραµµα Σπουδών περιέχει: τους τίτλους των υποχρεωτικών, των κατ' επιλογήν υποχρεωτικών και των προαιρετικών µαθηµάτων, το περιεχόµενό τους, τις εβδοµαδιαίες ώρες διδασκαλίας τους, στις οποίες περιλαµβάνεται το κάθε µορφής επιτελούµενο διδακτικό έργο, και τη χρονική αλληλουχία ή αλληλεξάρτηση των µαθηµάτων. 2. Το Πρόγραµµα Σπουδών προσαρµόζεται στον ελάχιστο αριθµό εξαµήνων που απαιτούνται για τη λήψη του πτυχίου, ο οποίος καθορίζεται για κάθε πτυχίο µε Π.∆. που εκδίδεται µετά από τη γνώµη του Σ.Α.Π. και των Σχολών και δεν µπορεί να είναι µικρότερος από οκτώ. 3. Κάθε εξαµηνιαίο µάθηµα περιλαµβάνει έναν αριθµό "διδακτικών µονάδων (δ.µ.). Η δ.µ. αντιστοιχεί σε µια εβδοµαδιαία ώρα διδασκαλίας επί ένα εξάµηνο προκειµένου περί αυτοτελούς διδασκαλίας µαθήµατος και σε µία µέχρι τρεις εβδοµαδιαίες ώρες διδασκαλίας ή άσκησης επί ένα εξάµηνο για το υπόλοιπο εκπαιδευτικό έργο, σύµφωνα µε σχετική απόφαση της Γ.Σ. του Τµήµατος. Στο Πρόγραµµα Σπουδών περιέχεται και ο ελάχιστος αριθµός δ.µ. που απαιτείται για τη λήψη του πτυχίου. 4. Η κατανοµή των εξαµηνιαίων µαθηµάτων σε εξάµηνα είναι ενδεικτική και όχι υποχρεωτική για τους φοιτητές. Ανταποκρίνεται

- 26 -

πάντως σε συνθήκες κανονικής φοίτησης, προσαρµοσµένης στον ελάχιστο δυνατό αριθµό εξαµήνων που απαιτούνται για τη λήψη του πτυχίου και στην αλληλουχία των προαπαιτούµενων και των εξαρτώµενων από προαπαιτούµενα µαθηµάτων. Με τη διαδικασία κατάρτισης του προγράµµατος σπουδών ορίζονται τα προαπαιτούµενα και τα εξαρτώµενα από προαπαιτούµενα µαθήµατα. Ο φοιτητής υποβάλλει τη δήλωση προτίµησης στη Γραµµατεία του Τµήµατος στην αρχή κάθε εξαµήνου και σε ηµεροµηνίες που ορίζονται από τη Γενική Συνέλευση. 5. Τα κατ' επιλογήν υποχρεωτικά µαθήµατα καλύπτουν τουλάχιστον το 1/4 του Προγράµµατος Σπουδών. 6. Αρµόδια για την κατάρτιση του Προγράµµατος Σπουδών είναι η Γ.Σ. του Τµήµατος. Το Πρόγραµµα Σπουδών αναθεωρείται κάθε Απρίλιο. Ο Πρόεδρος του Τµήµατος συγκροτεί Επιτροπή Προγράµµατος από µέλη της Γενικής Συνέλευσης του Τµήµατος µε ετήσια θητεία, η οποία υποβάλλει σχετική εισήγηση στη Γ.Σ. του Τµήµατος, αφού προηγουµένως κωδικοποιήσει τις προτάσεις των Τοµέων. 7. Η απόφαση της Γ.Σ. του Τµήµατος για το Πρόγραµµα Σπουδών κοινοποιείται στον Κοσµήτορα και στην Ε.Α.Γ.Ε και δηµοσιεύεται στον Οδηγό Σπουδών της Σχολής ή του Τµήµατος. 8. Στα Προγράµµατα Σπουδών ενός Τµήµατος µπορούν να περιλαµβάνονται και µαθήµατα που ανήκουν στο γνωστικό πεδίο Τοµέα άλλων Τµηµάτων της ίδιας ή άλλης Σχολής. Στην περίπτωση αυτή η ανάθεση διδακτικού έργου σε µέλη ∆.Ε.Π. του Τοµέα αυτού γίνεται µε απόφαση της Κοσµητείας ή του Πρυτανικού Συµβουλίου αντίστοιχα µετά από πρόταση των αντίστοιχων Τµηµάτων ή Σχολών. 9. Σε περίπτωση αποτυχίας σε υποχρεωτικό µάθηµα ο φοιτητής υποχρεούται να το επαναλάβει σε επόµενο εξάµηνο. 10. Για όλα τα µαθήµατα του Προγράµµατος Σπουδών καθορίζεται ο Τοµέας που έχει αρµοδιότητα για τη διδασκαλία τους. Τα

- 27 -

µαθήµατα αυτά µπορούν να διδάσκονται από όλα τα µέλη ∆.Ε.Π. Τµήµατος. 11. Σε περίπτωση µαθήµατος που διδάσκεται σε µεγάλα ακροατήρια επιδιώκεται η διαίρεση της αντίστοιχης τάξης σε τµήµατα µε µικρό αριθµό φοιτητών και η ανάθεση διδασκαλίας του µαθήµατος για κάθε τµήµα σε ένα µέλος ∆.Ε.Π. του αντίστοιχου τοµέα. Τα µέλη ∆.Ε.Π. που παίρνουν τέτοια ανάθεση, συγκροτούν την Επιτροπή του µαθήµατος µε συντονιστή µέλος ∆.Ε.Π. που κατέχει την ανώτατη βαθµίδα. Η Επιτροπή του µαθήµατος συντονίζει την οµοιοµορφία διδασκαλίας ως προς το περιεχόµενο και την έκταση τόσο της διδακτέας ύλης όσο και των ασκήσεων και των εξετάσεων. 12. α) Με απόφαση της Συγκλήτου είναι δυνατή η οργάνωση διασχολικών προγραµµάτων που οδηγούν σε ξεχωριστό πτυχίο. Η διδασκαλία κάθε διασχολικού προγράµµατος ανατίθεται µε µερική απασχόληση σε µέλη ∆.Ε.Π. δύο ή περισσότερων Τµηµάτων του Α.Ε.Ι. ύστερα από προτάσεις των ∆.Σ. των Τµηµάτων αυτών.

β) Με απόφαση της Συγκλήτου ορίζεται πενταµελής ∆ιοικούσα Επιτροπή από µέλη ∆.Ε.Π. που συµµετέχουν στο διασχολικό πρόγραµµα, στην οποία συµµετέχει ως Πρόεδρος ο Κοσµήτορας της Σχολής, στην οποία ανήκει το Τµήµα που έχει τη µεγαλύτερη συµµετοχή στο πρόγραµµα. γ) Η ∆ιοικούσα Επιτροπή έχει τις αρµοδιότητες ∆.Σ. Τµήµατος, ενώ η Σύγκλητος έχει τις αρµοδιότητες της Γ.Σ. Τµήµατος σε ό,τι αφορά το Πρόγραµµα Σπουδών, τη διανοµή του διδακτικού έργου και την τοποθέτηση και τον καθορισµό καθηκόντων Ε.Μ.Υ. β) Άρθρο 25: "Κανονισµός Σπουδών" 1. Το ακαδηµαϊκό έτος αρχίζει την 1η Σεπτεµβρίου κάθε χρόνου και λήγει την 31η Αυγούστου του εποµένου. 2. Το εκπαιδευτικό έργο κάθε ακαδηµαϊκού έτους διαρθρώνεται χρονικά σε δύο εξάµηνα.

- 28 -

3. ∆ιακοπή του εκπαιδευτικού έργου αλλά και της εν γένει λειτουργίας ενός Α.Ε.Ι. πέρα από τα προβλεπόµενα στο νόµο αυτό είναι δυνατή µε απόφαση της Συγκλήτου, και µόνο για εξαιρετικές περιπτώσεις. 4. Αν για οποιονδήποτε λόγο ο αριθµός των ωρών διδασκαλίας που πραγµατοποιήθηκαν σε ένα µάθηµα είναι µικρότερος από τα 4/5 του προβλεποµένου στο Πρόγραµµα για τις εργάσιµες µέρες του αντίστοιχου εξαµήνου, το αντίστοιχο µάθηµα θεωρείται ότι δεν διδάχτηκε. 5. Με τους εσωτερικούς κανονισµούς των Α.Ε.Ι. ορίζονται τα σχετικά µε τη δυνατότητα οργάνωσης και λειτουργίας θερινών εξαµήνων για ταχύρυθµη διδασκαλία ή συµπλήρωσης ύλης εξαµήνου. 6. Σε περίπτωση αποτυχίας σε υποχρεωτικό µάθηµα ο φοιτητής υποχρεούται να το επαναλάβει κατά το επόµενο εξάµηνο. 7. Σε περίπτωση αποτυχίας σε κατ' επιλογήν υποχρεωτικό µάθηµα ο φοιτητής υποχρεούται ή να το επαναλάβει σε επόµενα εξάµηνα ή να το αντικαταστήσει µε άλλο κατ' επιλογήν µάθηµα. 8. Ο φοιτητής ολοκληρώνει τις σπουδές του και παίρνει πτυχίο, όταν επιτύχει στα προβλεπόµενα µαθήµατα και συγκεντρώσει τον απαιτούµενο αριθµό διδακτικών µονάδων. 9. Τα σχετικά µε τον τύπο των προηγούµενων πτυχίων και µε την καθοµολόγηση των πτυχιούχων καθορίζονται στους εσωτερικούς κανονισµούς των Α.Ε.Ι. * Ν. 2083/92 Άρθρο 9: "Ρύθµιση θεµάτων προπτυχιακών σπουδών" .................................................................................................................... 5. Κάθε εξάµηνο περιλαµβάνει τουλάχιστον δεκατρείς (13) πλήρεις εβδοµάδες για διδασκαλία και αντίστοιχο αριθµό εβδοµάδων για εξετάσεις. Οι εξεταστικές περίοδοι είναι τρεις: του Ιανουαρίου-

- 29 -

Φεβρουαρίου, του Ιουνίου και του Σεπτεµβρίου. Η διάρκεια των εξετάσεων είναι τρεις (3) εβδοµάδες για κάθε περίοδο. 6. Το πρώτο εξάµηνο αρχίζει το πρώτο δεκαπενθήµερο του Οκτωβρίου και το δεύτερο εξάµηνο λήγει το δεύτερο δεκαπενθήµερο του Ιουνίου. Οι ακριβείς ηµεροµηνίες καθορίζονται από τη Σύγκλητο. Σε εξαιρετικές όµως περιπτώσεις ο Υπουργός Παιδείας και Θρησκευµάτων, ύστερα από πρόταση της Συγκλήτου, ρυθµίζει την έναρξη και τη λήξη των δύο εξαµήνων εκτός των ηµεροµηνιών αυτών, ώστε να συµπληρωθεί ο αριθµός των εβδοµάδων της παρ. 5. 7. Ο φοιτητής δικαιούται να εξεταστεί κατά την περίοδο του Σεπτεµβρίου στα µαθήµατα και των δύο (χειµερινού και εαρινού) εξαµήνων, ενώ κατά τις περιόδους Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου και Ιουνίου µόνο στα µαθήµατα των αντίστοιχων εξαµήνων. Η βαθµολογία σε κάθε µάθηµα καθορίζεται από το διδάσκοντα, ο οποίος υποχρεώνεται να οργανώσει κατά την κρίση του γραπτές ή και προφορικές εξετάσεις ή και να στηριχθεί σε θέµατα ή εργαστηριακές ασκήσεις. 8. Αν φοιτητής αποτύχει τουλάχιστον τέσσερις (4) φορές σε εξετάσεις οποιουδήποτε µαθήµατος, το ∆.Σ. Τµήµατος µπορεί, ύστερα από αίτησή του και λαµβάνοντας υπόψη τυχόν πρόσθετες προϋποθέσεις, που προβλέπονται στον εσωτερικό κανονισµό του Τµήµατος, να ορίζει τριµελή επιτροπή επανεξέτασης, στην οποία συµµετέχει υποχρεωτικά και ο εξεταστής. 9. Μετά την πάροδο του χρονικού διαστήµατος, που προβλέπεται ως ελάχιστη διάρκεια των προπτυχιακών σπουδών ενός Τµήµατος προσαυξανόµενου κατά δύο (2) έτη δεν χορηγούνται οι προβλεπόµενες πάσης φύσεως παροχές προς τους φοιτητές, όπως ιατροφαρµακευτική και νοσοκοµειακή περίθαλψη, υποτροφίες επίδοσης και υποτροφίες και δάνεια ενίσχυσης, δωρεάν σίτιση, στέγαση και παροχή διδακτικών βιβλίων ή άλλων βοηθηµάτων, διευκόλυνση για µετακινήσεις κ.ά.

- 30 -

10. Καταργούνται οι διατάξεις των παραγράφων 1 και 4 του άρθρου 24, των παραγράφων 3, 6, 8, 9 και 11 του άρθρου 25 και η παράγραφος 9 του άρθρου 29 του ν. 1268/1982, όπως ήδη ισχύουν.

ΡΥΘΜΙΣΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΣΠΟΥ∆ΩΝ

Η Σύγκλητος του Πανεπιστηµίου Αθηνών στις συνεδριάσεις της στις 16.1.84 και 19.1.84 αποφάσισε τα εξής, τα οποία και θεωρούνται ως µέρος του Εσωτερικού Κανονισµού του Πανεπιστηµίου Αθηνών. 1. α) Το Πρόγραµµα Σπουδών που καταρτίζουν οι Γενικές Συνελεύσεις των Τµηµάτων είναι ενδεικτικό και όχι υποχρεωτικό για τους φοιτητές. β) Οι φοιτητές δηλώνουν τα µαθήµατα, τα οποία θα διδαχθούν µε βάση προσωπικές επιλογές για την κατάρτιση του ατοµικού προγράµµατος που θα τους οδηγήσει στη λήψη του πτυχίου. Τα µαθήµατα αυτά µπορεί να είναι διαφορετικά από αυτά του ενδεικτικού προγράµµατος. Εάν ο φοιτητής δεν δηλώσει, θα θεωρηθεί ότι αποδέχεται το ενδεικτικό πρόγραµµα. Εάν υπάρχει διάζευξη στο ενδεικτικό πρόγραµµα, ο φοιτητής πρέπει να δηλώσει προτίµηση. γ) Ο αριθµός των µαθηµάτων κατά εξάµηνο που θα προσφέρει το Τµήµα µε βάση το ενδεικτικό πρόγραµµα (αριθµός ν) θα είναι κατά µέγιστο όριο 4 (τέσσερα) και σε εξαιρετικές περιπτώσεις 5 (πέντε). δ) Ανώτατος αριθµός µαθηµάτων που µπορεί να επιλέγει ο φοιτητής σε κάθε εξάµηνο είναι το ανώτατο όριο του ν που παρουσιάζεται στο εκάστοτε Πρόγραµµα Σπουδών τµήµατος συν 3 (τρία). 2. α) Ο ορισµός στο Πρόγραµµα Σπουδών µαθηµάτων ως προαπαιτούµενων δεν είναι υποχρεωτικός, εν πάση δε περιπτώσει, δεν είναι δυνατόν να ορισθούν ως προαπαιτούµενα µαθήµατα περισσότερα από το 1/5 του συνόλου των µαθηµάτων που απαιτούνται για τη λήψη του πτυχίου. Ένα µάθηµα µπορεί να οριστεί ως προαπαιτούµενο µόνο για ένα εξαρτώµενο µάθηµα και αντίστροφα. β) Τα κατ' επιλογήν µαθήµατα (άρθρο 24 παρ. 25) καλύπτουν τουλάχιστον το 1/4 του αριθµού των µαθηµάτων που πρέπει να διδαχθεί

- 31 -

ο φοιτητής για να λάβει το πτυχίο του (και όχι απλώς το 1/4 του συνόλου των µαθηµάτων του Προγράµµατος Σπουδών). γ) Κάθε Τµήµα πρέπει να προσφέρει σε κάθε εξάµηνο, κατά το δυνατό, οπωσδήποτε τα προαπαιτούµενα µαθήµατα. 3.α) Μάθηµα που διδάχθηκε επί 13 εβδοµάδες θεωρείται ότι διδάχθηκε επαρκώς.

β) Μάθηµα που διδάχθηκε σε λιγότερες από 9 εβδοµάδες θεωρείται από τη Σύγκλητο ότι δεν διδάχθηκε επαρκώς (βλ. άρθρο 25. παρ. 5), οπότε µε απόφαση της Συγκλήτου ή επαναλαµβάνεται το µάθηµα ή παρατείνεται το εξάµηνο. γ) Όταν το µάθηµα διδάχθηκε 9 - 12 εβδοµάδες, η Σύγκλητος θα κρίνει, µετά από γνώµη του αντίστοιχου Τµήµατος, αν το µάθηµα διδάχθηκε επαρκώς ή αν θα δοθεί παράταση εξαµήνου. 4. Η διδασκαλία είναι υποχρεωτική για τον διδάσκοντα, ανεξάρτητα από τον αριθµό των φοιτητών που θα δηλώσουν το µάθηµα. 5. α) Οι τελικές εξετάσεις κάθε µαθήµατος πραγµατοποιούνται αµέσως µετά τη λήξη της διδασκαλίας µαθηµάτων του αντίστοιχου εξαµήνου και διαρκούν 2-4 εβδοµάδες. Εάν η τελική βαθµολογία του φοιτητή είναι µικρότερη του 5, τότε παρέχεται στο φοιτητή η δυνατότητα συµπληρωµατικής εξέτασης µετά την ολοκλήρωση της οποίας και µόνο οριστικοποιείται η τελική βαθµολογία του και καταχωρείται στους καταλόγους της Γραµµατείας. β) Η συµπληρωµατική εξέταση πρέπει να γίνεται τον Σεπτέµβριο για τα µαθήµατα και των δύο εξαµήνων (χειµερινό-εαρινό) και να είναι διάρκειας 4 εβδοµάδων. Κάθε ακαδηµαϊκό έτος χωρίζεται σε διδακτικές περιόδους που ονοµάζονται εξάµηνα, το χειµερινό και το εαρινό εξάµηνο. Τα µαθήµατα του Προγράµµατος Σπουδών του Παιδαγωγικού Τµήµατος ∆.Ε. του Πανεπιστηµίου Αθηνών διακρίνονται σε υποχρεωτικά και επιλεγόµενα και κατανέµονται σε οκτώ(8) εξάµηνα. Κατά τη διάρκεια του χειµερινού εξαµήνου διδάσκονται τα µαθήµατα που υπάγονται στο 1ο, 3ο, 5ο, και 7ο εξάµηνο του ενδεικτικού Προγράµµατος Σπουδών. Κατά τη διάρκεια του εαρινού εξαµήνου διδάσκονται τα µαθήµατα που

- 32 -

υπάγονται στο 2ο, 4ο, 6ο, 8ο εξάµηνο του ενδεικτικού Προγράµµατος Σπουδών. Η εκπαίδευση των φοιτητών του Παιδαγωγικού Τµήµατος ∆.Ε. γίνεται µε τις παραδόσεις των µαθηµάτων, τα φροντιστήρια, τις πρακτικές ασκήσεις σε ∆ηµοτικά Σχολεία, που ορίζονται από το Τµήµα µε απόφαση του ΥΠ.Ε.Π.Θ., και µε άλλες νόµιµες παιδευτικές δραστηριότητες που κρίνει αναγκαίες και θα εγκρίνει η Γ.Σ. του Τµήµατος. 1. Υποχρεωτικά µαθήµατα Ως υποχρεωτικά µαθήµατα χαρακτηρίζονται τα µαθήµατα, των οποίων η παρακολούθηση και η επιτυχής εξέταση θεωρείται απαραίτητη για το σύνολο των φοιτητών του Παιδαγωγικού Τµήµατος ∆.Ε. Η παρακολούθηση των παραδόσεων και της θεωρίας των µαθηµάτων αποτελεί ακαδηµαϊκή µόνον υποχρέωση του φοιτητή, δηλαδή δεν είναι υποχρεωτική και δεν τηρείται σύστηµα καταχώρησης απουσιών. Παρ' όλα αυτά, η συστηµατική παρακολούθηση των παραδόσεων είναι απόλυτα ενδεδειγµένη για τη σωστή θεωρητική κατάρτιση του φοιτητή. Μόνο η άµεση επαφή µε τον διδάσκοντα µπορεί να οδηγήσει στην πληρέστερη γνώση του αντικειµένου κάθε µαθήµατος. Η παρακολούθηση των πρακτικών ασκήσεων των φοιτητών καθώς και η εβδοµαδιαία πρακτική άσκησή τους στα ∆ηµοτικά Σχολεία είναι υποχρεωτική. Οι εξετάσεις γίνονται από τον διδάσκοντα (ή τους διδάσκοντες) στο τέλος του εξαµήνου σε καθορισµένη ύλη. Οι εξετάσεις µπορεί να είναι γραπτές ή προφορικές. Η βαθµολογία των µαθηµάτων εκφράζεται µε την κλίµακα µηδέν-δέκα (0-10), µε βάση επιτυχίας το πέντε(5) και χωρίς τη χρήση κλασµατικού µέρους. Σε περίπτωση αποτυχίας, ο φοιτητής έχει τη δυνατότητα µιας συµπληρωµατικής εξέτασης. Εάν ο φοιτητής αποτύχει και στη συµπληρωµατική εξέταση, τότε θα πρέπει να επανεγγραφεί στο µάθηµα και να το παρακολουθήσει σε επόµενο εξάµηνο.

- 33 -

Ο αριθµός των διδακτικών µονάδων που προσφέρει κάθε υποχρεωτικό µάθηµα καθορίζεται από τη Γ.Σ. του Τµήµατος µε βάση την κείµενη νοµοθεσία. Τα υποχρεωτικά µαθήµατα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Στα αυστηρώς υποχρεωτικά και στα κυµαινόµενα. Από τα κυµαινόµενα µαθήµατα κάθε φοιτητής υποχρεούται να πάρει έναν αριθµό µαθηµάτων που καθορίζεται από τη Γ.Σ. του Τµήµατος. Ο φοιτητής δεν µπορεί να αντικαταστήσει τα κυµαινόµενα µαθήµατα που επέλεξε. 2. Επιλεγόµενα µαθήµατα Ως επιλεγόµενα µαθήµατα (ή µαθήµατα επιλογής) χαρακτηρίζονται τα µαθήµατα, από τα οποία ο φοιτητής πρέπει να επιλέξει ορισµένα, ώστε να συµπληρώσει τον απαραίτητο αριθµό µαθηµάτων και ελάχιστο αριθµό δ.µ., που απαιτούνται για την απόκτηση του πτυχίου. Ο φοιτητής είναι ελεύθερος να επιλέξει µαθήµατα αυτού του τύπου, ανάλογα µε τα προσωπικά του ενδιαφέροντα. Αναφορικά µε τις εξετάσεις, τη βαθµολογία και τον αριθµό δ.µ. κάθε µαθήµατος επιλογής ισχύει ό,τι και στα υποχρεωτικά µαθήµατα. Σε περίπτωση αποτυχίας, ο φοιτητής µπορεί να επανεγγραφεί στο µάθηµα και να το παρακολουθήσει σε επόµενο εξάµηνο ή να εγγραφεί σε άλλο επιλεγόµενο µάθηµα.

- 34 -

Β. Υποχρεώσεις φοιτητών για την απόκτηση πτυχίου Ο φοιτητής, για να αποκτήσει το πτυχίο του Παιδαγωγικού Τµήµατος ∆.Ε., πρέπει να ικανοποιήσει τις παρακάτω 6 προϋποθέσεις: 1. Να εγγραφεί, να παρακολουθήσει και να εξεταστεί µε επιτυχία σε όλα τα υποχρεωτικά µαθήµατα του Προγράµµατος Σπουδών και να ανταποκριθεί µε επιτυχία στο πρόγραµµα πρακτικών ασκήσεων (υποδειγµατικές διδασκαλίες κ.ά.) σε ∆ηµοτικά Σχολεία, όπως θα ορίσει η Γ.Σ. του Τµήµατος και το αρµόδιο για τη διδασκαλία µέλος ∆.Ε.Π. Ο πλήρης κατάλογος των υποχρεωτικών µαθηµάτων (µε τις αντίστοιχες διδακτικές µονάδες) έχει οριστεί για όλα τα εξάµηνα από τη Γ.Σ. του Τµήµατος (βλ. Πρόγραµµα Σπουδών). 2. Να εγγραφεί, να παρακολουθήσει και να εξεταστεί µε επιτυχία σε έναν ορισµένο αριθµό επιλεγόµενων µαθηµάτων του Προγράµµατος Σπουδών. Ο πλήρης κατάλογος των επιλεγόµενων µαθηµάτων (µε τις αντίστοιχες διδακτικές µονάδες) έχει οριστεί από τη Γ.Σ. του Τµήµατος (βλ. Πρόγραµµα Σπουδών). 3. Να διεξαγάγει αυτοδύναµη εβδοµαδιαία διδασκαλία σε δηµόσιο ή ιδιωτικό ∆ηµοτικό Σχολείο. 4. Να συµπληρώσει το σύνολο των διδακτικών µονάδων, που έχει οριστεί από τη Γ.Σ. του Τµήµατος. 5. Η Γ.Σ. του Τµήµατος θα αποφασίσει για την εκπόνηση ή όχι διπλωµατικής εργασίας. 6. Ο χρόνος σπουδών δεν µπορεί να είναι µικρότερος από 8 εξάµηνα. Κάθε φοιτητής έχει την υποχρέωση να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις εγγραφής στα µαθήµατα που προτίθεται να παρακολουθήσει και να εξεταστεί σε κάθε εξάµηνο σπουδών (συµπλήρωση ειδικών εντύπων - δηλώσεων που παρέχει η Γραµµατεία του Τµήµατος), σύµφωνα µε το πρόγραµµα του Τµήµατος και µέσα στη συγκεκριµένη προθεσµία που ορίζεται από τη Γραµµατεία. Σε περίπτωση που ένας φοιτητής δεν συµπληρώσει τη δήλωση µαθηµάτων δεν µπορεί να προσέλθει στις εξετάσεις.

- 35 -

Γ. Τρόπος υπολογισµού του βαθµού πτυχίου. Ο τρόπος υπολογισµού του βαθµού πτυχίου είναι ενιαίος για όλα τα Α.Ε.Ι. της χώρας και καθορίζεται από την Υπουργική Απόφαση υπ. αριθ. Φ141/Β3/2166α/Ιούνιος 1987, όπως συµπεριλήφθηκε µε τον Φ.141/Β3/2457/7-11-1998: 1. Για τον υπολογισµό του βαθµού του πτυχίου των φοιτητών που έχουν εισαχθεί στα Α.Ε.Ι. από το ακαδηµαϊκό έτος 1983-84 και µετά, όπως επίσης και όσων φοιτητών θα εισαχθούν στο µέλλον, λαµβάνονται υπόψη οι βαθµοί όλων των µαθηµάτων που απαιτούνται για τη λήψη του πτυχίου (άρθρο. 25 παρ. 12. Ν. 1268/1982) καθώς και βαθµός της διπλωµατικής εργασίας όταν αυτή προβλέπεται από το Πρόγραµµα Σπουδών. 2. α) Για τον υπολογισµό του βαθµού του πτυχίου των φοιτητών που θα εισαχθούν στα Α.Ε.Ι. κατά το ακαδηµαϊκό έτος 1987-88 και τα επόµενα πολλαπλασιάζεται ο βαθµός κάθε µαθήµατος επί ένα συντελεστή, ο οποίος ονοµάζεται συντελεστής βαρύτητας του µαθήµατος, και το άθροισµα των επί µέρους γινοµένων διαιρείται µε το άθροισµα των συντελεστών βαρύτητας όλων των µαθηµάτων αυτών. β) Οι συντελεστές βαρύτητας κυµαίνονται από 1,0 έως 2,0 και υπολογίζονται ως εξής:

- Μαθήµατα µε 1 ή 2 διδακτικές µονάδες έχουν συντελεστή βαρύτητας 1,0.

- Μαθήµατα µε 3 ή 4 διδακτικές µονάδες έχουν συντελεστή βαρύτητας 1,5.

- Μαθήµατα µε περισσότερες από 4 διδακτικές µονάδες καθώς και η διπλωµατική εργασία έχουν συντελεστή βαρύτητας 2,0.

3. Ο υπολογισµός του βαθµού του πτυχίου για τους φοιτητές που έχουν εισαχθεί στα Α.Ε.Ι. κατά τα ακαδηµαϊκά έτη 1985 - 86 και 1986-87 γίνεται σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στις προηγούµενες παραγράφους 1 και 2 αλλά µε την παροχή δυνατότητας επανεξέτασης των µεν φοιτητών που έχουν εισαχθεί κατά το ακαδηµαϊκό έτος 1986-87 σε 2 µαθήµατα, των δε φοιτητών που έχουν εισαχθεί κατά το ακαδηµαϊκό έτος 1985 - 86 σε 4 µαθήµατα.

- 36 -

4. Ο υπολογισµός του βαθµού του πτυχίου για τους φοιτητές που έχουν εισαχθεί στα Α.Ε.Ι. κατά τα ακαδηµαϊκά έτη 1983 - 84 και 1984 - 85 γίνεται σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στις παραγράφους 1 και 2, εκτός εάν οι Γενικές Συνελεύσεις των οικείων Τµηµάτων έχουν αποφασίσει διαφορετικά ή αποφασίζουν διαφορετικά, µέχρι 30.6.1987, οπότε και ισχύουν οι αποφάσεις αυτές των Γενικών Συνελεύσεων. Απαραίτητη προϋπόθεση όµως, προκειµένου να ισχύουν οι αποφάσεις αυτές των Γενικών Συνελεύσεων των Τµηµάτων, είναι η συµφωνία τους, ή η προσαρµογή τους µέχρι 30.6.1987, στην προβλεπόµενη, στην παράγραφο 1 της παρούσας απόφασης, απαίτηση. Σε περίπτωση που δεν συντρέχει η παραπάνω προϋπόθεση θεωρείται ότι δεν υφίσταται σχετική απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του οικείου Τµήµατος.

5. Εάν ένας φοιτητής έχει βαθµολογηθεί σε περισσότερα από τον απαιτούµενο για την λήψη του πτυχίου αριθµό µαθηµάτων µπορεί αυτός να µην συνυπολογίσει για την εξαγωγή του βαθµού του πτυχίου του τους βαθµούς ενός αριθµού κατ' επιλογήν υποχρεωτικών µαθηµάτων, µε την προϋπόθεση ότι ο αριθµός των διδακτικών µονάδων που αντιστοιχούν στα αποµένοντα µαθήµατα είναι ίσος µε τον απαιτούµενο ελάχιστο αριθµό διδακτικών µονάδων για την λήψη του πτυχίου. Όταν ο αριθµός των διδακτικών µονάδων είναι µεγαλύτερος του απαιτούµενου ελάχιστου αριθµού διδακτικών µονάδων για την λήψη του πτυχίου, ο αριθµός όµως των µαθηµάτων στα οποία αντιστοιχούν αυτές είναι ο ελάχιστος που απαιτείται για την λήψη του πτυχίου, στην περίπτωση αυτή θα υπολογιστούν οι βαθµοί όλων των µαθηµάτων ανεξάρτητα από τον αριθµό των διδακτικών µονάδων.

- 37 -

V. ΒΑΣΙΚΕΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΚΑΙ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 1 ) Χε ι µ ε ρ ι ν ό ε ξ ά µ η ν ο α) Έναρξη µαθηµάτων: Τα µαθήµατα θα αρχίσουν µετά το

τέλος των εξετάσεων και το αργότερο τη ∆ευτέρα 23-9-2002.

β) Περίοδος διδασκαλίας Από ∆ευτέρα 23-9-2002 έως και την

Παρασκευή 20-12-2002. γ) Περίοδος εξετάσεων: Από ∆ευτέρα, 20 Ιανουαρίου 2003 έως Παρασκευή, 21 Φεβρουαρίου 2003 δ) Επίσηµες αργίες: - Εθνική εορτή ∆ευτέρα, 28 Οκτωβρίου 2002 - Πολυτεχνείο Κυριακή, 17 Νοεµβρίου 2002 - ∆ιακοπές

Χριστουγέννων - Νέου έτους:

Από Σάββατο, 21 ∆εκεµβρίου 2002 έως και ∆ευτέρα, 6 Ιανουαρίου 2003

- Πανεπιστηµιακή εορτή Τριών Ιεραρχών

Πέµπτη, 30 Ιανουαρίου 2003

2 ) Εα ρ ι ν ό Ε ξ ά µ η ν ο α) Περίοδος διδασκαλίας Από ∆ευτέρα, 24 Φεβρουαρίου 2003

έως Παρασκευή, 23 Μαΐου 2003 β) Περίοδος εξετάσεων Από ∆ευτέρα, 2 Ιουνίου 2003

έως Παρασκευή, 27 Ιουνίου 2003 γ) Συµπληρωµατικές

εξετάσεις Από ∆ευτέρα, 1 Σεπτεµβρίου 2003 έως Παρασκευή, 26 Σεπτεµβρίου 2003

δ) Επίσηµες Αργίες - Καθαρά ∆ευτέρα 10 Μαρτίου 2003 - Εθνική Εορτή Τρίτη, 25 Μαρτίου 2003 - ∆ιακοπές Πάσχα Από Μ. ∆ευτέρα, 21 Απριλίου 2003

έως Κυριακή 5 Μαΐου 2003 - Πρωτοµαγιά Πέµπτη, 1η Μαΐου 2003

- 38 -

- Αγίου Πνεύµατος ∆ευτέρα, 16 Ιουνίου 2003

ε) Επίσης η Σύγκλητος καθιερώνει ως επίσηµη αργία για τη Σχολή ΝΟΠΕ την 20ή Φεβρουαρίου, ηµέρα εξέγερσης των φοιτητών της Νοµικής Σχολής. στ) ∆ιακοπή µαθηµάτων: Την ηµέρα των φοιτητικών εκλογών και την εποµένη. VI. ΕΓΓΡΑΦΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ Η διδασκαλία των µαθηµάτων γίνεται το χειµερινό και το εαρινό εξάµηνο. Κάθε φοιτητής έχει την υποχρέωση να εγγράφεται στην αρχή κάθε εξαµήνου στα µαθήµατα που προτίθεται να παρακολουθήσει κατά το εξάµηνο αυτό και να εξεταστεί στο τέλος του εξαµήνου. Η εγγραφή γίνεται µε ειδικά έντυπα που παρέχει η Γραµµατεία του Τµήµατος (Ναυαρίνου 13Α) µέσα σε καθορισµένες ηµεροµηνίες που ανακοινώνονται από τη Γραµµατεία. Φοιτητής, ο οποίος δεν έχει εγγραφεί µέσα στις προθεσµίες σε κάποιο µάθηµα δεν γίνεται δεκτός στην εξέταση (και στη συµπληρωµατική εξέταση). Η εγγραφή ισχύει µόνο για το συγκεκριµένο εξάµηνο, και δεν υπάρχει αυτόµατη εγγραφή ή επανεγγραφή. Φοιτητές που δεν περατώνουν µε επιτυχία την εξέταση µαθήµατος, στο οποίο έχουν εγγραφεί, πρέπει να επανεγγραφούν σε µεταγενέστερο εξάµηνο προκειµένου να εξεταστούν πάλι στο µάθηµα αυτό. ∆ηλαδή, µε το παρόν σύστηµα σπουδών, δεν αναγνωρίζεται κανενός είδους µεταφορά µαθήµατος. Οι φοιτητές έχουν το δικαίωµα να δηλώσουν το πολύ 9 µαθήµατα κατά εξάµηνο, εκτός από τους φοιτητές που γράφτηκαν µέχρι το ακαδ. έτος 1990-91, οι οποίοι έχουν δικαίωµα να δηλώσουν το πολύ 8 µαθήµατα κατά εξάµηνο. Στους φοιτητές συνιστάται να εγγράφονται στα µαθήµατα κατά το δυνατόν σύµφωνα µε το ενδεικτικό πρόγραµµα σπουδών κυρίως ως προς τα υποχρεωτικά µαθήµατα (µε την ένδειξη Υ). Φοιτητές, οι οποίοι έχουν καθυστερήσει τις σπουδές τους σχετικά µε το ενδεικτικό πρόγραµµα, ενδείκνυται να επιλέγουν µαθήµατα που εµφανίζονται σε προηγούµενα εξάµηνα στο ενδεικτικό πρόγραµµα. Ο καλύτερος ρυθµός σπουδών επιτυγχάνεται µε την εγγραφή σε πέντε ή το πολύ έξι

- 39 -

µαθήµατα κάθε εξάµηνο. Ο φοιτητής δεν µπορεί να αντικαταστήσει τα κυµαινόµενα µαθήµατα που επέλεξε. Σηµείωση 1: Στα µαθήµατα στα οποία προβλέπεται και κατάθεση γραπτής εργασίας, οι

φοιτητές πρέπει να καταθέτουν την εργασία τους µέσα στην προθεσµία που ορίζεται από τον υπεύθυνο διδάσκοντα. Σε αντίθετη περίπτωση δεν κατατίθεται βαθµός στη Γραµµατεία και οι φοιτητές πρέπει να ξαναδηλώσουν το µάθηµα σε επόµενη περίοδο.

Σηµείωση 2: Οι επί πτυχίω φοιτητές έχουν τη δυνατότητα επανεξέτασης σε τρία το πολύ υποχρεωτικά ή κυµαινόµενα µαθήµατα του εαρινού εξαµήνου κατά την εξεταστική περίοδο Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου µε την προϋπόθεση ότι µε τα τρία αυτά µαθήµατα ολοκληρώνουν τον προβλεπόµενο αριθµό µαθηµάτων για τη χορήγηση του πτυχίου τους. Το ίδιο ισχύει για τους προαναφερθέντες φοιτητές και για την εξεταστική περίοδο Ιουνίου. Την ύπαρξη της προϋπόθεσης αυτής θα δηλώνουν υπεύθυνα οι φοιτητές στο σχετικό έντυπο, ενώ σε περίπτωση ανακριβούς δήλωσης δεν θα λαµβάνεται υπόψη η βαθµολογία των µαθηµάτων αυτών.

Σηµείωση 3: Οι επί πτυχίω φοιτητές που έχουν ολοκληρώσει τη φοίτηση οκτώ (8) εξαµήνων έχουν το δικαίωµα να δηλώσουν ένα επιπλέον µάθηµα, δηλαδή δέκα το πολύ µαθήµατα κατά εξάµηνο (και όχι απεριόριστο αριθµό µαθηµάτων).

- 40 -

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ ΕΓΓΡΑΦΩΝ Χειµερινό Εξάµηνο Α΄ Εξάµηνο Ηµέρα Ώρα 17/10/02 Πέµπτη 9-11 π.µ. 18/10/02 Παρασκευή 9-11 π.µ. Γ΄ Εξάµηνο 21/10/02 ∆ευτέρα 9-11 π.µ. 22/10/02 Τρίτη 9-11 π.µ. Ε΄ Εξάµηνο 23/10/02 Τετάρτη 9-11 π.µ. 24/10/02 Πέµπτη 9-11 π.µ. Ζ΄ Εξάµηνο 25/10/02 Παρασκευή 9-11 π.µ. 29/10/02 Τρίτη 9-11 π.µ. Πτυχίο 30/10/02 Τετάρτη 9-11 π.µ. Εαρινό Εξάµηνο Β΄ Εξάµηνο Ηµέρα Ώρα 11/3/2003 Τρίτη 9-11 π.µ. 12/3/2003 Τετάρτη 9-11 π.µ. ∆΄ Εξάµηνο 13/3/2003 Πέµπτη 9-11 π.µ. 14/3/2003 Παρασκευή 9-11 π.µ. ΣΤ΄ Εξάµηνο 17/3/2003 ∆ευτέρα 9-11 π.µ. 18/3/2003 Τρίτη 9-11 π.µ. Η΄ Εξάµηνο 19/3/2003 Τετάρτη 9-11 π.µ. 20/3/2003 Πέµπτη 9-11 π.µ. Πτυχίο 21/3/2003 Παρασκευή 9-11 π.µ.

- 41 -

VII. ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ∆ΙΕΥΚΟΛΥΝΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ Οι φοιτητές έχουν πλήρη ιατροφαρµακευτική και νοσοκοµειακή περίθαλψη, τους παρέχονται υποτροφίες, άτοκα δάνεια και οικονοµικές ενισχύσεις, διευκολύνσεις στη σίτιση, µειωµένο (φοιτητικό) εισιτήριο, τα αναγκαία µέσα για την πολιτισµική τους καλλιέργεια και ψυχαγωγία και ειδική άδεια στους εργαζόµενους για τη συµµετοχή τους στις εξετάσεις. ∆εν καταβάλλουν δίδακτρα (εκτός από τους αλλοδαπούς φοιτητές) και άλλα τέλη και τους χορηγούνται, επίσης δωρεάν, τα βιβλία και άλλα βοηθήµατα που είναι απαραίτητα για τη συµπλήρωση του διδακτικού έργου.

- 42 -

VIII. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ∆ΩΝ Πρόγραµµα Σπουδών του Παιδαγωγικού Τµήµατος ∆ηµοτικής

Εκπαίδευσης, ακαδηµαϊκού έτους 2002-2003.

Το Π.Τ.∆.Ε. του Πανεπιστηµίου Αθηνών στη συνεδρίαση της 27/6/2002 και της 4/7/2002 έχοντας υπόψη τα άρθρα 24 και 25 του Ν. 1268/82, κατάρτισε νέο Πρόγραµµα Σπουδών για το ακαδηµαϊκό έτος 2002 - 2003. Τα υποχρεωτικά µαθήµατα κατανέµονται στους Tοµείς του Τµήµατος ως εξής: Α. Τοµέας Επιστηµών Αγωγής: 7 µαθήµατα (7 υποχρεωτικά) Β. Τοµέας Ειδικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας: 5 µαθήµατα (5 υποχρεωτικά) Σηµείωση: Από τα κυµαινόµενα µαθήµατα των τοµέων Α και Β οι φοιτητές επιλέγουν

συνολικά 4 µαθήµατα. Γ. Τοµέας Ανθρωπιστικών Σπουδών: 10 µαθήµατα (9 υποχρεωτικά και 1 κυµαινόµενο) ∆. Τοµέας Μαθηµατικών και Πληροφορικής: 6 µαθήµατα (5 υποχρεωτικά και 1 κυµαινόµενο). Ε. Τοµέας Φυσικών Επιστηµών Τεχνολογίας και Περιβάλλοντος: 5 µαθήµατα (4 υποχρεωτικά και 1 κυµαινόµενο). Τα 12 µαθήµατα επιλογής είναι ανεξάρτητα από τους Τοµείς.

Οι φοιτητές στο τέλος του Η′ εξαµήνου υποχρεούνται να κάνουν διδασκαλίες για µία εβδοµάδα σε σχολεία.

Οι φοιτητές, για να πάρουν πτυχίο, πρέπει να έχουν συµπληρώσει 188 διδακτικές µονάδες (δ.µ.), οι οποίες προέρχονται από τους Τοµείς ως εξής:

- 43 -

! Από τον Τοµέα Επιστηµών της Αγωγής: 28 ! Από τον Τοµέα Ειδικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας: 20

Από τα κοινά κυµαινόµενα των δύο αυτών Τοµέων: 16 ! Από τον Τοµέα Ανθρωπιστικών Σπουδών: 40 δ.µ. (36 από τα υποχρεωτικά και 4 από το κυµαινόµενο µάθηµα).

! Από τον Τοµέα Μαθηµατικών και Πληροφορικής: 24 δ.µ. (20 από τα υποχρεωτικά µαθήµατα και 4 από το κυµαινόµενο µάθηµα)

! Από τον Τοµέα Φυσικών Επιστηµών, Τεχνολογίας και Περιβάλλοντος: 20 δ.µ. (16 από τα υποχρεωτικά και 4 από το κυµαινόµενο µάθηµα).

! Από την εβδοµαδιαία διδασκαλία στα σχολεία οι φοιτητές παίρνουν 4 δ.µ.

! Από τα 12 επιλεγόµενα µαθήµατα 36 δ.µ. (καθένα από τα

µαθήµατα επιλογής παίρνει 3 δ.µ.) Οι φοιτητές που θα εγγραφούν κατά το ακαδηµαϊκό έτος 1998-99 στο Α` έτος σπουδών υποχρεούνται να εξετασθούν επιτυχώς σε 49 µαθήµατα: 37 υποχρεωτικά και 12 επιλογής. Τα επιλογής είναι ανεξάρτητα Τοµέων, ενώ τα υποχρεωτικά κατανέµονται στους Τοµείς ως εξής:

Α : 7 µαθήµατα (7 υποχρεωτικά) Β : 5 µαθήµατα (5 υποχρεωτικά) Σηµείωση: Και από τους δύο αυτούς Τοµείς οι φοιτητές επιλέγουν 4 κυµαινόµενα. Γ : 10 µαθήµατα (9 υποχρεωτικά και 1 κυµαινόµενο) ∆ : 6 µαθήµατα (5 υποχρεωτικά και 1 κυµαινόµενο)

- 44 -

Ε : 5 µαθήµατα (4 υποχρεωτικά και 1 κυµαινόµενο)

Όσοι φοιτητές έχουν εξετασθεί επιτυχώς σε µαθήµατα που διαφοροποιήθηκαν στον τίτλο τους ή και έχουν ενταχθεί σε άλλη κατηγορία (π.χ. από επιλογής σε κυµαινόµενα) κατοχυρώνουν το µάθηµα στην κατηγορία που αυτό ανήκε και µε τον τίτλο που αυτό είχε. Όσοι φοιτητές έχουν εγγραφεί πριν από το ακαδηµαϊκό έτος 1990-91 για τη λήψη του πτυχίου υποχρεούνται να εξεταστούν επιτυχώς σε 40 µαθήµατα: 30 υποχρεωτικά και 10 επιλογής. Όσοι φοιτητές έχουν εγγραφεί από το 1990-91 µέχρι και το 1994-95 για τη λήψη πτυχίου υποχρεούνται να εξεταστούν σε 48 µαθήµατα (36 υποχρεωτικά και 12 επιλογής κατά Τοµέα και κατηγορία). Oι φοιτητές που έχουν εγγραφεί πριν από το ακαδηµαϊκό έτος 1995-96 χρεώνονται τον αριθµό των µαθηµάτων συνολικά και κατά κατεύθυνση που είχαν κατά το έτος εγγραφής τους µε το χαρακτηρισµό που έχει το µάθηµα σήµερα και όχι όπως ήταν ο χαρακτηρισµός του µαθήµατος, όταν έγινε η εγγραφή τους.

- 45 -

Πρακτική Άσκηση Φοιτητών Με τα µαθήµατα ∆ιδακτική Μεθοδολογία Ι και ΙΙ συνδέονται άρρηκτα και οι δυο πρώτες φάσεις της Πρακτικής Άσκησης των φοιτητών στα ∆ηµοτικά Σχολεία, σκοπός της οποίας είναι να φέρει σε άµεση επαφή τους φοιτητές µε τη διδακτική πράξη, όχι µόνο σε επίπεδο ανάλυσης διδακτικών σχηµάτων και προσεγγίσεων αλλά και σε επίπεδο εφαρµογής τους. Οι δυο πρώτες φάσεις της Πρακτικής άσκησης των φοιτητών πραγµατοποιούνται κάθε Πέµπτη 8 π.µ. - 2 µ.µ. κατά το Ε και ΣΤ εξάµηνο φοίτησης αντίστοιχα σε καθορισµένα ∆ηµοτικά Σχολεία και περιλαµβάνουν:

α) συστηµατικές παρακολουθήσεις διδασκαλιών, β) δοκιµαστικές διδασκαλίες, και γ) συζήτηση επί των παρακολουθήσεων και των διδασκαλιών µε ευθύνη έµπειρων αποσπασµένων δασκάλων.

Ταυτόχρονα µε τη γενική θεώρηση και εφαρµογή της διδασκαλίας οι φοιτητές εκπονούν ερευνητική µελέτη σε θέµα της διδακτικής πράξης, που επιλέγουν και επεξεργάζονται ατοµικά ή ανά ζεύγη ή σε ολιγοµελείς οµάδες, και το οποίο διακρίνεται στο θεωρητικό (Ε εξάµηνο) και στο ερευνητικό µέρος (ΣΤ΄ εξάµηνο). Η τρίτη φάση της Πρακτικής Άσκησης των φοιτητών πραγµατοποιείται κατά το Ζ΄ και Η΄ εξάµηνο µε ευθύνη των καθηγητών των ειδικών γνωστικών αντικειµένων, η δε τέταρτη φάση της, η οποία συνίσταται σε αυτοδύναµη εβδοµαδιαία διδασκαλία των φοιτητών στα ∆ηµοτικά Σχολεία, διεξάγεται στο τέλος του Η εξαµήνου µε ευθύνη της Συντονιστικής Επιτροπής Πρακτικών Ασκήσεων του Τµήµατος.

- 46 -

Α. ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Μαθήµατα: 11 ∆ιδακτικές Μονάδες: 44 i) Υποχρεωτικά 7, δ.µ. 28 1. "Θεωρίες της Αγωγής" 2. "Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης" 3. "Ψυχοκοινωνιολογία της Σχολικής Τάξης" 4. "Συγκριτική Παιδαγωγική" 5. "∆ιδακτική Μεθοδολογία και Πράξη Ι" 6. "∆ιδακτική Μεθοδολογία και Πράξη ΙΙ" 7. "Εισαγωγή στην Παιδαγωγική" ii) Κυµαινόµενα 4, δ.µ. 16 (κοινά µε τα κυµαινόµενα του Τοµέα Ειδικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας) 1. "Φιλοσοφία της Παιδείας" 2. "Εκπαιδευτικά Προβλήµατα και Εκπαιδευτική πολιτική" 3. "Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης" 4. "Οργάνωση και ∆ιοίκηση της Εκπαίδευσης" 5. "Παραγωγή και χρήση διδακτικού υλικού Ι (µε έµφαση στη διδασκαλία Α. Μ. Ε. Α.)".

6. "Μαθησιακές δυσκολίες". 7. "Κοινωνική Ψυχολογία". 8. "Ψυχολογία της προσωπικότητας". 9. "∆ιαταραχές του λόγου και της οµιλίας στη γλωσσική εξέλιξη του παιδιού".

10. Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Μια πρόκληση για την εκπαίδευση. 11. Ψυχοκοινωνικά προβλήµατα στο σχολείο. 12. Μεθοδολογία επιστηµονικής έρευνας. 13. "Ψυχοπαιδαγωγική Συµβουλευτική και Επαγγελµατικός Προσανατολισµός"

Σηµείωση: Οι φοιτητές από τα παραπάνω 13 κυµαινόµενα, κοινά µε του Τοµέα Ειδικής

Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας, µαθήµατα επιλέγουν συνολικά 4.

- 47 -

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΠΟΥ∆ΩΝ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ 1. "Θεωρίες της Αγωγής"

Το µάθηµα θα έχει ως αφετηρία τα σύγχρονα θέµατα και προβλήµατα και θα αναζητεί λύσεις και προτάσεις που διατυπώθηκαν κατά το παρελθόν. ∆εν θα είναι, δηλαδή, απλώς µια απαρίθµηση και περιγραφή των θεωριών της αγωγής που διατυπώθηκαν κατά καιρούς αλλά προσπάθεια για αντιµετώπιση σύγχρονων προβληµάτων µέσω των θεωριών αυτών.

! Σταθµοί στην Ιστορία των Θεωριών της Αγωγής: η συµβολή παιδαγωγικών ιδεών και προτάσεων που διατυπώθηκαν κατά το παρελθόν στην επίλυση σύγχρονων προβληµάτων.

! Θεωρίες Αγωγής και µοντέλα διδασκαλίας: επιδράσεις των θεωριών της αγωγής στον προσδιορισµό των σκοπών της εκπαίδευσης.

! Μύθοι και στερεότυπα σχετικά µε το ρόλο και την αποστολή του εκπαιδευτικού και του σχολείου: σύγχρονοι προβληµατισµοί και λανθασµένες επιλογές.

! Η διαµόρφωση θεωριών της αγωγής µέσω του επιστηµονικού έργου και της καθηµερινής δράσης µεγάλων παιδαγωγών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

! Πλάτωνας και Pestalozzi : πλατωνικός έρωτας για την αρετή και παιδαγωγική αγάπη.

! Ο J.J. Rousseau και το ατοµικό ιδεώδες της αγωγής. ! Α. Makarenko: το παιδαγωγικό ποίηµα. ! Αντιαυταρχική εκπαίδευση και παραδοσιακό σχολείο. ! Οι παιδαγωγικές απόψεις του Α. Neill και το σχολείο του

Summerhill. ! Οι νεωτεριστικές απόψεις της Μ. Montessori. ! Ο J. Dewey και η προοδευτική εκπαίδευση. ! Ο G. Kerschensteiner και το σχολείο εργασίας. ! Μαιευτική µέθοδος(Σωκράτης) και Μάθηση µε ανακάλυψη( J.

Bruner) ! O Ερβαρτιανισµός και το ελληνικό σχολείο. ! Η αµφισβήτηση του σχολείου και η κρίση στην εκπαίδευση.

- 48 -

! Το αίτηµα για αποσχολειοποίηση της κοινωνίας: Ι. Ιllich ! Εκπαιδευτικός ∆ηµοτικισµός και Εκπαιδευτικός Όµιλος ! Ο Αλέξανδρος ∆ελµούζος και το σχολείο του Βόλου. ! Πειραµατικά σχολεία και σχολικοί πειραµατισµοί. ! Ενιαίο σχολείο: ίσες ευκαιρίες µάθησης και διαφοροποίηση. ! Ανοιχτό σχολείο και ανοιχτή διδασκαλία: «εξ αποστάσεως εκπαίδευση».

! Ολοήµερο Σχολείο και Εκπαιδευτική Μεταρρύθµιση. ! Νεωτερική και Μεταµοντέρνα Παιδαγωγική: η Παιδαγωγική του

µέλλοντος; ! Το σχολείο του µέλλοντος: προβλέψεις και προτάσεις. 2."Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης" Α) Φύση, παιδεία και άνθρωπος ! Φύση: Ο δηµιουργός και ο µεγάλος δάσκαλος του ανθρώπου. ! Η δηµιουργία του κοινωνικού ανθρώπου: Μια µάθηση µε διαδικασία επανατροφοδότησής της. ! Από τον άνθρωπο-κατασκευαστή (τεχνίτη) στο νοήµονα άνθρωπο. ! Η σηµασία του κοινωνικού περιβάλλοντος στη δηµιουργία του ανθρώπου.

o Οικογένεια: το σχολείο του συναισθήµατος. o Το σχολείο.

Β) Εκπαίδευση και Κοινωνία ! Εκπαίδευση και κοινωνικές τάξεις.

o Σύντοµη ιστορική αναφορά o Βιοµηχανική επανάσταση και σχολική έκρηξη. o Η εκπαίδευση στην κοινωνία του ώριµου καπιταλισµού. o Η αξιολόγηση στην Εκπαίδευση: ένας µηχανισµός κοινωνικής επιλογής.

! Ο ρόλος του κράτους στην υπόθεση της Εκπαίδευσης. ! Σχέσεις Παιδαγωγικής-Κοινωνιολογίας.

Γ) Εκπαίδευση και Οικονοµία.

- 49 -

! Σχέση Εκπαίδευσης και Οικονοµίας (προσέγγιση των προβληµάτων)

! Η Εκπαίδευση ως επένδυση. o ∆ιαµάχη Εκπαιδευτικών - Οικονοµολόγων. o Κοινωνική και εκπαιδευτική αδράνεια.

∆) Εκπαίδευση και Πολιτική ! Ποια η σχέση Εκπαίδευσης και Πολιτικής (τι είναι πολιτική). ! Η Εκπαίδευση είναι πολιτική πράξη.

o Η Εκπαίδευση µεταδίδει τα "επιθυµητά" κοινωνικά πρότυπα.

o Η Εκπαίδευση διαµορφώνει την προσωπικότητα. o Η Εκπαίδευση µεταβιβάζει πολιτικές ιδέες. o Το Σχολείο -ένας θεσµός κοινωνικός - προσφέρει µια Εκπαίδευση µε περιεχόµενο πολιτικό.

! Προτείνοντας κάποιες "Υποθέσεις". Ε) Προβλήµατα και ιδιαιτερότητες της Ελληνικής Εκπαίδευσης. ! Οι ιδιαιτερότητες του Έλληνα δασκάλου. ! Προβλήµατα του Ελληνικού Σχολείου.

o Πόσο αναπαραγωγικό είναι το Ελληνικό Σχολείο. o Εκπαιδευτικές ανισότητες στο Ελληνικό Σχολείο.

ΣΤ) Η κοινωνία της πληροφορίας. Ζ) Η κοινωνία της γνώσης. Φύση, προοπτικές, προβλήµατα. Η) Η κοινωνία της πληροφορίας και της γνώσης. Ζ) Ο ανθρώπινος εγκέφαλος και ο ρόλος του στη µάθηση. Θ) Συµβολή της εκπαίδευσης / παιδείας, προσωπική και συµβολική ανάπτυξη των ανθρώπων και ανθρωπίνων κοινωνιών. 3. "Ψυχοκοινωνιολογία της Σχολικής Τάξης" Εισαγωγή Α. Ψυχοκοινωνιολογία: Όρος - Έννοια - Κατευθύνσεις - Θεωρητικές αφετηρίες έργο - σκοπός. Β. Ψυχοκοινωνιολογία της Σχολικής Τάξης. Το Πρόβληµα: Οι εκπαιδευτικές διαδικασίες µάθησης και κοινωνικοποίησης του παιδιού στη σχολική τάξη, ως κοινωνικού όντος, κάτω από το φως της ψυχοκοινωνιολογικής έρευνας.

- 50 -

1. Κοινωνική επικοινωνία και αλληλεπίδραση: Το φαινόµενο της κοινωνικής επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης, τα συστήµατα, τα είδη και οι µορφές.

2. Οµάδα : Η σχολική τάξη, η διάρθρωσή της, τα δίκτυα επικοινωνίας των µελών της οµάδας - φόρµες επικοινωνίας και η δυναµική των αλληλεπιδράσεών της : ! Το απλό και ακτινικό κοινωνιόγραµµα µιας σχολικής τάξης: Εµπειρικό παράδειγµα.

! Τα µοντέλα των ακτινικών κοινωνιογραµµάτων στην πρακτική των αλληλεπιδράσεων µιας διδακτικής ώρας (45΄) : Εµπειρικό παράδειγµα.

! Τα περιεχόµενα των αλληλεπιδράσεων στη σχολική τάξη. ! Βασικές λειτουργίες της σχολικής τάξης ως οµάδας. Επίδοση, ανάπτυξη κινήτρων, ο σχηµατισµός της εικόνας ή της ιδέας του µαθητή για τον εαυτό του.

! Τα πειράµατα ASCH και MILGRAM: Η "κρίση" του ατόµου κάτω από την πίεση της οµάδας και η υποταγή στην "αυθεντία".

3. ∆άσκαλοι και µαθητές face to face - πρόσωπο µε πρόσωπο: ! Οι ρόλοι τους και η λειτουργία τους στη σχολική τάξη. ! Παράγοντες που επηρεάζουν την αλληλεπίδραση δασκάλου -

µαθητή. Προσδοκίες και ανταποκρίσεις µεταξύ δασκάλου - µαθητών.

! Η αλληλοαντίληψη και αλληλοκατανόηση µεταξύ µαθητών και µαθητών-δασκάλου. Αδυναµίες και προβλήµατα. Σχηµατισµός πρώτων εντυπώσεων.

! Οι στερεότυπες αντιλήψεις και οι δυνατότητες αλληλεπίδρασης. ! Η θεωρία της νοηµοσύνης και η επιρροή της στην αλληλεπίδραση.

! Ο δάσκαλος και οι µαθητές σε αλληλεπίδραση ή σε αντιπαράθεση µέσα στη σχολική τάξη ;

! Ο δάσκαλος στην ηγεσία της σχολικής τάξης. Χαρακτηριστικά του γνωρίσµατα. Αλληλεπίδραση συµµαθητών - περιθωριοποιηµένος µαθητής µέσα στη σχολική τάξη

! Αλληλεπίδραση µεταξύ δασκάλων και ∆ασκάλων - Προϊσταµένων.

! Σηµασία κοινωνικής επικοινωνίας του ατόµου µε άλλα άτοµα και το περιβάλλον.

- 51 -

4. Η συµπεριφορά του δασκάλου στη σχολική τάξη, η επιρροή της στους µαθητές και οι δυνατότητες αλληλεπίδρασης : Μια πρωτοποριακή ψυχοκοινωνιολογική έρευνα, τα παιδαγωγικά της συµπεράσµατα και η συνέχειά της. ! Η κατάσταση στην Ελλάδα. Το εκπαιδευτικό στυλ του Έλληνα δασκάλου. ∆υνατότητες πραγµατοποίησης του δηµοκρατικού στυλ διδασκαλίας.

! Αυτο-επιµόρφωση και αυτο-καλυτέρευση του δασκάλου. 5. Η συµπεριφορά του µαθητή στη σχολική τάξη και η κοινωνική πρόκληση στην απόκλισή της και την εγκληµατικότητα. 6. Η σχολική τάξη στην πρακτικοθεωρητική της διάσταση. ! ∆ηµιουργική και αναπαραγωγική εκπαίδευση. ! Η εκπαίδευση στο µεταίχµιο της αυταρχικής και αντιαυταρχικής αγωγής.

! Παιδαγωγικοµεθοδολογικά ερωτήµατα στην εκπαίδευση των εκπαιδευτικών.

! Οι πρωτογενείς και δευτερογενείς παιδαγωγικές οµάδες στο µεταίχµιο υπέρβασης των παραδοσιακών ρόλων στα δυο φύλλα.

! Σχεδιασµός εργασίας και δραστηριότητας σε επίπεδο περιφέρειας σχολικής µονάδας και σχολικής τάξης.

! Ανοικτό Σχολείο: ∆ιδακτική και Παιδαγωγική προσέγγιση. ! Η εξέλιξη της διδακτικής σκέψης. ! Κείµενα από το χώρο των επιστηµών της αγωγής. (Επιλογή).

4. "Συγκριτική Παιδαγωγική" ! Το ενδιαφέρον για τα ξένα συστήµατα εκπαίδευσης. Παρεξηγήσεις και παρεκβάσεις

! Το συγκριτικό επιχείρηµα και η εκπαιδευτική πολιτική ! Οι σκοποί της Συγκριτικής Παιδαγωγικής. ! Μεθοδολογία της συγκριτικής σπουδής της εκπαίδευσης

o Η ιστορική προσέγγιση o Η "επιστηµονική" εκπαίδευση o Η αµφισβήτηση των κυρίαρχων µεθοδολογικών προσεγγίσεων

! Η σηµασία και οι δυσκολίες της σύγκρισης ! Προβλήµατα και προοπτικές του κλάδου

- 52 -

! Τα εκπαιδευτικά συστήµατα στην Ευρώπη και τον κόσµο. Ιδεολογικά και θεσµικά χαρακτηριστικά.

! Συγκριτική σπουδή θεµάτων της Πανεπιστηµιακής Εκπαίδευσης στην εποχή της ύστερης νεοτερικότητας.

! Γέννηση και ανάπτυξη του πανεπιστηµίου της νεοτερικότητας ! Το πανεπιστήµιο απέναντι στις προκλήσεις της ύστερης νεοτερικότητας

! Το Αγγλικό Πανεπιστήµιο στην εποχή της ύστερης νεοτερικότητας

! Αυτονοµία και απόδοση λόγου στην αµερικάνικη ανώτατη εκπαίδευση: Μια επαναδιαπραγµάτευση των κεκτηµένων

! Η επιβίωση των πιο ικανών: τα Ιαπωνικά πανεπιστήµια σε αποφασιστική καµπή

5. "∆ιδακτική Μεθοδολογία και Πράξη Ι" ! Η ∆ιδακτική Επιστήµη: Έννοια, περιεχόµενο, χαρακτηριστικά γνωρίσµατα, σκοπός, διαφορά της προς την παλιά ∆ιδακτική, σύνδεσή της µε τις άλλες επιστήµες της Αγωγής. Η ∆ιδακτική ως συνδυασµός θεωρίας και πράξης.

! Η ∆ιδακτική Επιστήµη ανά τους αιώνες: Σταθµοί της ∆ιδακτικής από την ελληνική αρχαιότητα µέχρι τον 20ο αιώνα. Προσωπικότητες που συνέβαλαν σηµαντικά στην εξέλιξή της ως επιστήµης και επιστηµολογικά παραδείγµατα.

! ∆ιδασκαλία και Μάθηση: Εννοιολογική οριοθέτηση των διαδικασιών, χαρακτηριστικά γνωρίσµατά τους, σχέσεις και διαφοροποιήσεις τους, βασικές αρχές και θεωρίες της διδασκαλίας και της µάθησης.

! Σκοποθεσία και στοχοθεσία στην εκπαίδευση: Βασικοί παράγοντες διαµόρφωσης των σκοπών και των στόχων της εκπαίδευσης (πολιτισµός, παράδοση, αξίες, ατοµικές και κοινωνικές ανάγκες, ιδεώδη, φιλοσοφικά ρεύµατα, διακήρυξη Unesco). Σκοπός ελληνικής εκπαίδευσης (Ελληνισµός- Χριστιανισµός, τεχνική και τεχνολογία). ∆ιδακτικοί στόχοι (διατύπωση, ταξινοµίες, χρησιµότητα, επιφυλάξεις).

! Οργάνωση και διεξαγωγή της διδακτικής πράξης: Η µέθοδος διδασκαλίας και η σηµασία της στην προσέγγιση των µορφωτικών αγαθών, σύγχρονες µεθοδολογικές αρχές και

- 53 -

στρατηγικές, µορφές διδασκαλίας: επαγωγή, απαγωγή, µονόλογος και διάλογος, ερωτήσεις - απαντήσεις.

! Ο σχεδιασµός της διδασκαλίας: Σηµασία και προϋποθέσεις του σχεδίου διδασκαλίας, τύποι σχεδίων διδασκαλίας, το σχέδιο διδασκαλίας της µιας διδακτικής ώρας.

! Η αξιολόγηση στην εκπαίδευση: Προσδιορισµός της αξιολόγησης της επίδοσης του µαθητή και διάκρισή της από τη µέτρηση των αποτελεσµάτων της µάθησης και τη βαθµολόγηση, τα αντικειµενικά και τα υποκειµενικά τεστ, διλήµµατα των εκπαιδευτικών για τη βαθµολόγηση, η σηµασία της αξιολόγησης της επίδοσης του µαθητή και η αναγκαιότητά της στη διδακτική διαδικασία.

6. "∆ιδακτική Μεθοδολογία και Πράξη ΙΙ" ! Σύγχρονα µοντέλα διδασκαλίας (διδακτικά µοντέλα ενεργητικής, παραληπτικής, εξατοµικευµένης, συνεργατικής-συµµετοχικής µάθησης, διδακτικά µοντέλα που αναπτύσσουν την κριτική και δηµιουργική σκέψη των µαθητών, τις µεταγνωστικές δεξιότητές τους και τις δηµοκρατικές διαδικασίες στην τάξη).

! Οµαδοκεντρική διδασκαλία: Έννοια, χαρακτηριστικά γνωρίσµατα, σηµασία της διδασκαλίας µε οµάδες µαθητών, κριτήρια και προϋποθέσεις οµαδοποίησης, φάσεις οµαδικού έργου, ρόλος εκπαιδευτικού-µαθητών, συνέπεια και σπουδαιότητα της συλλογικής εργασίας.

! Η καλλιέργεια της κριτικής και δηµιουργικής σκέψης: Έννοια, γνωρίσµατα, σχέσεις και διαφοροποιήσεις τους, διδακτικές τεχνικές, αναγκαιότητα καλλιέργειάς τους στην τάξη και επιπτώσεις από την εφαρµογή τους στα πλαίσια των διδασκοµένων µαθηµάτων.

! Οργάνωση και διεύθυνση της σχολικής τάξης: Το κοινωνικό και οργανωτικό περιβάλλον της τάξης, ο διδακτικός χρόνος, κανόνες εργασίας και συµπεριφοράς στην τάξη, πειθαρχία και αυτοπειθαρχία, απόψεις ψυχοπαιδαγωγικών σχολών για την πρόληψη και την αντιµετώπιση της προβληµατικής συµπεριφοράς των µαθητών.

- 54 -

! Οι διαπροσωπικές σχέσεις στη σχολική τάξη και η διδασκαλία. Παράγοντες που προάγουν ή περιορίζουν αυτές τις σχέσεις, συµβολή και σηµασία των σχέσεων στη διδασκαλία-µάθηση.

! Τεχνολογία και διδακτική πράξη: Αναγκαιότητα και σηµασία της τεχνολογίας στη διδακτική διαδικασία, επιλογή και χρήση εποπτικών µέσων διδασκαλίας, επιφυλάξεις.

! Η ενσωµάτωση των παιδιών µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στις κανονικές σχολικές τάξεις: αιτιολογία, τύποι ειδικών παιδιών, ρόλος εκπαιδευτικού, διδακτικές προσεγγίσεις, συνέπειες και σηµασία ενσωµάτωσης.

! Ο σύγχρονος εκπαιδευτικός: ∆ιδακτικός ρόλος και αποτελεσµατικότητα.

7. "Εισαγωγή στην Παιδαγωγική" ! Αποσαφήνιση παιδαγωγικών όρων. ! Παιδαγωγικές αντινοµίες. ! Επιστηµολογική αφετηρία της παιδαγωγικής σκέψης. ! Μεθοδολογικά προβλήµατα της επιστηµονικής Παιδαγωγικής. ! Σχέση µεταξύ θεωρίας και πράξης στην Παιδαγωγική. ! Παιδαγωγική θεώρηση των σκοπών και στόχων της παιδείας. ! Το "είναι" και το "γίγνεσθαι" στην Παιδαγωγική Επιστήµη. ! ∆ιαλογοκεντρική αναδιάταξη του µαθησιακού χώρου στο σύγχρονο σχολείο.

! Προϋποθέσεις της Προσχολικής Αγωγής ! Σκοποί και Στόχοι της Προσχολικής Αγωγής ! Η Προσχολική Αγωγή στα πλαίσια των σηµαντικότερων

µορφωτικών Κοινοτήτων ! Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας και Προσχολική Αγωγή ! Το πρόβληµα των Ίσων ευκαιριών στην εκπαίδευση και ο Αντισταθµιστικός ρόλος της Προσχολικής Αγωγής.

! Μεταβατικές φάσεις στην Προσχολική Αγωγή και στο δηµοτικό Σχολείο

! Προβλήµατα, τάσεις και προοπτικές της Προσχολικής Αγωγής ! Από την Παιδαγωγική της Προσχολικής ηλικίας στο λειτουργικό STATUS του σύγχρονου δηµοτικού σχολείου.

! Η παιδαγωγική και διδακτική σκέψη στη διαχρονική της πορεία (µε επιλογή).

- 55 -

! Παιδαγωγική σχέση : Σχέση Παιδαγωγού - Παιδαγωγούµενου. ! Το παιδαγωγικό κλίµα στο σύγχρονο σχολείο. ! Παιδαγωγική θεώρηση του σχολείου ως οργανωµένου Ιδρύµατος.

! Το γνωστικό και αξιακό πρόβληµα στην Αγωγή. ! Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στο δασκαλοκεντρικό Σχολείο. ! Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στο µαθητοκεντρικό σχολείο. ! Παράγοντες που συνιστούν και επηρεάζουν το φαινόµενο της Αγωγής.

! Σύγχρονες παιδαγωγικές κατευθύνσεις : Θεώρηση του φαινοµένου της Αγωγής στο µεταίχµιο των σύγχρονων επιστηµονικών αναζητήσεων.

! Αταβιστική Αγωγή, αξιολόγηση και βαθµολογία, ανακαλυπτική µάθηση, κριτική παιδαγωγική, διαλεκτική σκέψη.

! Η πρακτική διάσταση της Παιδαγωγικής : Τεκµηριωµένη αναφορά σε κείµενα που συνιστούν και επηρεάζουν την ανεπτυγµένη ήδη θεωρητική διάσταση των ενοτήτων που περιγράψαµε.

Τα κείµενα αποτελούν και την άµεση πρόσβαση των φοιτητών στην ευρύτερη βιβλιογραφική έρευνα και έχουν σκοπό να αποκαλύψουν τις πηγές της επιστηµονικής πληροφόρησης, ώστε η διδασκαλία να υπόκειται σε άµεσο επιστηµονικό έλεγχο. ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΑ 1. "Φιλοσοφία της Παιδείας" Α. Έννοια και σκοπός της Παιδείας. ! Τα κριτήρια για την Παιδεία. ∆ηλωτικά των σκοπών της Παιδείας.

! ∆ιαφορά Παιδείας, Εκπαίδευσης και Εκγύµνασης. ! Το αντικείµενο της Φιλοσοφίας της Παιδείας και τα προβλήµατα της Αγωγής.

Β. Κοινωνία-Πολιτική και Παιδεία από τη σκοπιά της Φιλοσοφίας. ! Ο µορφωµένος άνθρωπος -Η δια βίου εκπαίδευση - H αυταρχικότητα στην εκπαίδευση - Ελευθερία και µάθηση.

! Ο ρόλος του εκπαιδευτικού : επαγγελµατίας ή λειτουργός;

- 56 -

! Ο ρόλος της παιδείας στον κοινωνικό µετασχηµατισµό και την κοινωνική "πρόοδο". Εξουσία και Σχολείο. Το Ανοιχτό Σχολείο.

! Το συµµετοχικό σχολείο και ο ρόλος του στη λήψη αποφάσεων. ! Εθνική αντίληψη και εκπαιδευτική πολιτική.

Γ. Αξίες και πρότυπα Αγωγής - Πνευµατική Ελευθερία - ∆ογµατική -

Μισονεϊσµός. ∆. Φιλοσοφίες της Παιδείας. Ιδεαλιστική Παιδεία - Ρεαλιστική και Πραγµατιστική Φιλοσοφία Παιδείας. ! Το ιδεολογικό µήνυµα του Ελληνισµού στην αγωγή του ανθρώπου.

! Αναδοµιστική Φιλοσοφία Παιδείας. ! Υπαρξιστική Φιλοσοφία Παιδείας.

Ε. Φιλοσοφική θεώρηση του συµπεριφορισµού και της γνωστικής

θεωρίας. 2. "Εκπαιδευτικά προβλήµατα και εκπαιδευτική πολιτική" ! Κράτος, κοινωνία και εκπαίδευση. ! Το πολιτικό σύστηµα και η εκπαιδευτική πολιτική: ∆οµές, λειτουργίες, µηχανισµοί.

! Νέες ορίζουσες και ορισµοί του εκπαιδευτικού έργου στην εποχή της ύστερης νεοτερικότητας η προβληµατική της εκπαιδευτικής πολιτικής σε αναψηλάφηση

! Αρχική κατάρτιση και επιµόρφωση εκπαιδευτικών: Αξιολόγηση αναγκών και προτεραιοτήτων ατενίζοντας τον 21ο αιώνα

! Η διοίκηση του ελληνικού πανεπιστηµίου στο κατώφλι του 21ου αιώνα. Κριτική ιστορική θεώρηση

! Προβλήµατα και πολιτικές στο χώρο του Πανεπιστηµίου διεθνώς

! Προβλήµατα και πολιτικές στα πανεπιστήµια 3 χωρών του ευρωπαϊκού νότου - Το Ελληνικό Πανεπιστήµιο απέναντι στις προκλήσεις της ύστερης νεοτερικότητας

- 57 -

- Τα ισπανικά πανεπιστηµιακά στην εποχή της ύστερης νεοτερικότητας

- Ατραποί και αντιφάσεις του Πορτογαλικού Πανεπιστηµίου 3. "Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης" (Ι.Ν.Ε) ! Αντικείµενο, βιβλιογραφία, προσεγγίσεις και µεθοδολογία έρευνας στην Ι.Ν.Ε.

! Η κατάρτιση των εκπαιδευτικών Α΄ βάθµιας και Β΄ βάθµιας Εκπαίδευσης:

α. Βασική µόρφωση εκπαιδευτικών: θεσµική ανάλυση (1880-1993)

β. Η σύγχρονη προβληµατική της µόρφωσης των δασκάλων: o Η µετάβαση από τις Παιδαγωγικές Ακαδηµίες στα Παιδαγωγικά Τµήµατα (∆.Ε. και Ν.)

o Η "ανάπτυξη των Παιδαγωγικών Τµηµάτων. γ. Ιστορική θεώρηση των θεσµών επιµόρφωσης των

εκπαιδευτικών. ! Θέµατα της Ι.Ν.Ε.:

α. Οι αναζητήσεις της συνδικαλιστικής έκφρασης των εκπαιδευτικών (1875-1990). β. Κώστας Σωτηρίου: το δηµιουργικό σχολείο.

4. "Οργάνωση και ∆ιοίκηση της Εκπαίδευσης" ! Εισαγωγή στη διοίκηση της Εκπαίδευσης (έννοια της διοίκησης, διαχρονική εξέλιξη, καθήκοντα διοικητικού στελέχους).

! Η λειτουργία του σχεδιασµού - προγραµµατισµού στην εκπαίδευση

! Λήψη αποφάσεων - Case Studies. ! Η λειτουργία της οργάνωσης (οργανωτική θεωρία, δοµή - ανάλυση του εκπαιδευτικού συστήµατος).

! ∆ιεύθυνση και ηγεσία - Case Studies. ! Η λειτουργία του ελέγχου (έννοια του ελέγχου, αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου).

! Ο εκπαιδευτικός ως δηµόσιος υπάλληλος (έννοια του δηµοσίου υπαλλήλου, πρόσληψη εκπαιδευτικού προσωπικού, καθήκοντα, περιορισµοί, δικαιώµατα, υπηρεσιακές µεταβολές).

- 58 -

! Επικοινωνία - Συγκρούσεις στο χώρο των σχολικών µονάδων. ! Παρώθηση του διδακτικού προσωπικού. ! ∆ιοίκηση και σχολική νοµοθεσία (πηγές ∆ιοικητικού ∆ικαίου, ερµηνεία της σχολικής νοµοθεσίας, Case Studies).

! Οργάνωση διοικητικών δραστηριοτήτων στις σχολικές µονάδες (έννοια και σκοπός του σχολείου, καθήκοντα και ευθύνες των διευθυντών, οργάνωση της διοικητικής εργασίας στο σχολείο, διακίνηση της υπηρεσιακής αλληλογραφίας - Case Studies).

5. "Μεθοδολογία Επιστηµονικής Έρευνας"

1. Όρος και προσδιορισµός της Επιστηµονικής Έρευνας (Ε.Ε.)

2. Βασικές έννοιες της Ε.Ε:

o Πρόβληµα, Πληθυσµός και Μέθοδος: ∆ειγµατοληψία ∆είγµα-Υποκείµενα: Ν - Μεταβλητές Υποθέσεις - Τιµές - Στατιστικά Στοιχεία - δεδοµένα

o Λειτουργία της Ε.Ε και πρακτική o ∆εοντολογία και Ηθική: Βασικά κίνητρα και ηθικά προβλήµατα της Ε.Ε.

o Είδη Ε.Ε ανάλογα:

- µε τον κλάδο της επιστήµης που υπηρετούν (ψυχολογικές, παιδαγωγικές, κοινωνιολογικές κ.λπ.)

- µε το στόχο που επιδιώκουν (θεωρητικές, εφηρµοσµένες) - µε τη µέθοδο που εφαρµόζουν (πειραµατικές, περιγραφικές, ιστορικές κ.λπ.)

- µε την επεξεργασία των πληροφοριών: ποσοτικές και ποιοτικές

3. Όργανα µέτρησης: τεκµήρια, µονάδες, κλίµακες 4. Μέθοδοι της Ε.Ε.: Περιγραφική, Ιστορική έρευνα, Πείραµα Παρατήρηση - Ερωτηµατολόγιο Συνέντευξη Test - Κιγκλίδες - Εργαστηριακή έρευνα Έρευνα Πεδίου Ανάλυση περιεχοµένων - Κοινωνιοµετρία.

5. Παρεµβολή Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (Η/Υ) στην Ε.Ε.

- 59 -

α. Χρησιµότητα και χρήση Η/Υ στην Ε.Ε. β. Ερµηνεία βασικών στατιστικών στοιχείων στην Ε.Ε. µε την χρήση Η/Υ. γ. Ερµηνεία βασικών στατιστικών προγραµµάτων και στατιστικών πακέτων στην Ε.Ε. µε τη χρήση Η/Υ.

6. ∆ιεξαγωγή Ε.Ε. και Συγγραφή Επιστηµονικής Εργασίας:

α. Συλλογή υλικού- επεξεργασία και κωδικοποίηση β. Ανάλυση, ερµηνεία- βιβλιογραφική τεκµηρίωση

(παραποµπές) -αξιολόγηση, συµπεράσµατα και δηµοσίευση.

7. Στάδια της Ε.Ε./ Επιστηµονικής Έρευνας:

1. Πρόβληµα, µοτίβο και στόχος 2. Βιβλιογραφική ανασκόπηση: Παραποµπές και τρόποι αυτών

3. Πηγές και συλλογή υλικού, άντληση πληροφοριών 4. Ανάπτυξη κειµένου: Θεωρητικό πλαίσιο αναφοράς 5. ∆ιεξαγωγή εµπειρικής έρευνας και συλλογή δεδοµένων 6. Ευρήµατα-κωδικοποίηση: πίνακες, δείκτες κεντρικής τάσης και διασποράς, συνάφεια, διαγράµµατα και παραστάσεις

7. Ανάλυση και ερµηνεία των ευρηµάτων 8. Η αποκάλυψη της έκπληξης-Το Νέο στοιχείο της έρευνας

9. Θέσεις και συµπεράσµατα. 10. Ανακοίνωση-∆ηµοσίευση.

6. "Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Μια πρόκληση για την εκπαίδευση" ! Προς την «Ευρώπη της γνώσης»: Η διαµόρφωση του εκπαιδευτικού λόγου και των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας στη δεκαετία του 90

! Οι πολιτικές τριών διεθνών οργανισµών για την εκπαίδευση στις αρχές του 21ου αιώνα: Ουσία και επίφαση

! Η Ευρώπη στην αρχή του 21ου αιώνα: Η πρόκληση της γνώσης

- 60 -

! Ενιαίος Ευρωπαϊκός Χώρος Ανώτατης Εκπαίδευσης: Νοµοθετικά κείµενα και πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης

! Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και η ελληνική εκπαιδευτική πολιτική για την Ανώτατη Εκπαίδευση

- 61 -

Β. ΤΟΜΕΑΣ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΠΑΙ∆ΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Μαθήµατα: 11 ∆ιδακτικές µονάδες: 44 i)Υποχρεωτικά 5, δ.µ. 20 1. "Εξελικτική Ψυχολογία Ι" 2. "Παιδαγωγική Ψυχολογία Ι" 3. "Παιδαγωγική Ψυχολογία ΙΙ" 4. "Ειδική Αγωγή Ι" 5. "Ψυχοφυσιολογία" ii) Κυµαινόµενα 4, δ.µ. 16 (κοινά µε του Τοµέα Επιστηµών Αγωγής) 1. "Φιλοσοφία της Παιδείας" 2. "Εκπαιδευτικά Προβλήµατα και Εκπαιδευτική πολιτική" 3. "Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης" 4. "Οργάνωση και ∆ιοίκηση της Εκπαίδευσης" 5. "Παραγωγή και χρήση διδακτικού υλικού Ι (µε έµφαση στη διδασκαλία Α. Μ. Ε. Α.)"

6. "Μαθησιακές δυσκολίες" 7. "Κοινωνική Ψυχολογία" 8. "Ψυχολογία της προσωπικότητας" 9. "∆ιαταραχές του λόγου και της οµιλίας στη γλωσσική εξέλιξη του παιδιού"

10. Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Μια πρόκληση για την εκπαίδευση 11. Ψυχοκοινωνικά προβλήµατα στο σχολείο 12. Μεθοδολογία επιστηµονικής έρευνας 13. "Ψυχοπαιδαγωγική Συµβουλευτική και Επαγγελµατικός Προσανατολισµός"

Σηµείωση: Οι φοιτητές από τα παραπάνω 13 κυµαινόµενα κοινά µε του Τοµέα

Επιστηµών Αγωγής επιλέγουν συνολικά 4.

- 62 -

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΠΟΥ∆ΩΝ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΠΑΙ∆ΑΓΩΓΙΚΗΣ

ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ 1. "Εξελικτική Ψυχολογία Ι" ! Εισαγωγή στην Εξελικτική Ψυχολογία α. Αντικείµενο. β. Ιστορική αναδροµή. γ. Γενικές αρχές της ανάπτυξης. δ. Μέθοδοι έρευνας. ε. Πρόσφατες εξελίξεις: η συµβολή της γενετικής, η οικολογία της ανθρώπινης ανάπτυξης, εφαρµοσµένη εξελικτική ψυχολογία.

! Σωµατική ανάπτυξη του παιδιού και του εφήβου. α. Προγεννητική ανάπτυξη. β. Ανάπτυξη κατά το πρώτο και δεύτερο έτος. γ. Ανάπτυξη στην υπόλοιπη παιδική ηλικία. δ. Η ήβη από βιολογική άποψη- συνέπειες στη συµπεριφορά. ε. Κίνδυνοι για τη σωµατική ανάπτυξη.

! Νοητική-γνωστική ανάπτυξη του παιδιού και του εφήβου α. Ανάπτυξη της αντίληψης. β. Ανάπτυξη της µνήµης. γ. Γλωσσική ανάπτυξη. δ. Ανάπτυξη της νοηµοσύνης-η θεωρία του Piaget ε. Αποκλίνουσα - δηµιουργική σκέψη. στ. Γνωστικός εγωκεντρισµός. ζ. Νοητική-γνωστική ανάπτυξη και περιβαλλοντικές επιδράσεις

(οικογένεια, σχολείο). ! Κοινωνική-συναισθηµατική ανάπτυξη του παιδιού και του εφήβου. α. Η προσκόλληση. β. Το παιχνίδι. γ. Η ένταξη στην οµάδα των συνοµηλίκων.

- 63 -

δ. οι φιλίες. ε. Η κοινωνική αποδοχή του παιδιού και ο ρόλος του σχολείου στ. Η ανάπτυξη της ηθικότητας. ζ. Η διαµόρφωση του ρόλου του φύλου. η. Η διαµόρφωση της ταυτότητας του εγώ.

! Το παιδί / ο έφηβος και η οικογένεια. α. Η ψυχοδυναµική της οικογένειας (κοινωνιολογικοί και ψυχολογικοί παράγοντες). β. Η διαπαιδαγώγηση του παιδιού από τους γονείς. γ. Η διαδικασία ανεξαρτητοποίησης του εφήβου.

2. "Παιδαγωγική Ψυχολογία Ι" ! Ψυχολογία Μάθησης και Εκπαίδευση. ! Ψυχολογία Μάθησης και Παιδαγωγική Ψυχολογία. ! Γενική ταξινόµηση των θεωριών µάθησης. ! Ψυχολογία συµπεριφοράς - Συµπεριφοριστικές θεωρίες

µάθησης. α. Κλασική εξαρτηµένη µάθηση (Pavlοv, Watson, Gurthie). β. Μάθηση µε δοκιµή και επιτυχία (Thorndike). γ. Συντελεστική µάθηση (Skinner). δ. Νεοσυµπεριφοριστικά µοντέλα µάθησης (Hull, Spence, Hebb). ! Κοινωνικογνωστικός Συµπεριφορισµός (αναφορά στις θέσεις των Mahoney, Kanfer, Meichenbaum, Bandura).

! Κοινωνικογνωστική µάθηση του Bandura. ! Γενική κριτική αξιολόγηση των θεωριών και η αξιοποίησή τους στην εκπαιδευτική πράξη.

! Εφαρµογές του συµπεριφοριστικού και κοινωνικογνωστικού προτύπου µάθησης στην εκπαιδευτική πράξη. α. Προγραµµατισµένη διδασκαλία. β. Θεραπεία της συµπεριφοράς. γ. Παιδαγωγική ανάλυση και διαµόρφωση της συµπεριφοράς. δ. Άµεση διδασκαλία.

- 64 -

3. "Παιδαγωγική Ψυχολογία ΙΙ" Γνωστική Ψυχολογία - Γνωστικές θεωρίες µάθησης. ! Πρόδροµοι των γνωστικών θεωριών µάθησης.

α. Η "ενορατική" µάθηση της Μορφολογικής Ψυχολογίας. β. Η "σκόπιµη" µάθηση του Tolman. ! Οι δοκιµές (κλασικές) γνωστικές θεωρίες µάθησης.

α. Λογικοµαθηµατική µάθηση του Piaget. β. Ανακαλυπτική µάθηση του Bruner. γ. Νοηµατική - προσληπτική µάθηση του Ausubel. δ. "Αθροιστική" µάθηση του Gagne. ! Γνωστική Ψυχολογία: Σύστηµα επεξεργασίας πληροφοριών.

α. ∆οµικά µοντέλα µνήµης. β. Είδη µνήµης γ. ∆ιαδικασίες εκτελεστικού ελέγχου δ. Εκπαιδευτικές εφαρµογές: Γνωστικές στρατηγικές µάθησης

και διδασκαλίας, δεξιότητες µελέτης, µεταγνωστικές δεξιότητες, επίλυση προβληµάτων, ανάπτυξη κριτικής σκέψης κ.ά.

! Μάθηση και γνωστική ανάπτυξη στα πλαίσια του συστήµατος επεξεργασίας πληροφοριών.

! Σύντοµη αναφορά στις σύγχρονες νεο-πιαζετικές θέσεις (π.χ. Case, Aebli και στις θέσεις των Vygotsky και Galperin).

! Γενική κριτική και αξιολόγηση και παιδαγωγική αξιοποίηση. ! Συγκριτική θεώρηση συµπεριφοριστικών - γνωστικών θεωριών

µάθησης και ψυχοπαιδαγωγική αξιοποίηση. 4. "Ειδική Αγωγή Ι" Βασικός στόχος του µαθήµατος είναι η ενηµέρωση και η ευαισθητοποίηση των φοιτητών πάνω στα σύγχρονα θέµατα και προβλήµατα της Ειδικής Αγωγής και ειδικότερα, η παρουσίαση της σύγχρονης γνώσης και έρευνας για την παροχή ειδικών υποστηρικτικών υπηρεσιών και την αντιµετώπιση παιδιών µε ειδικές ανάγκες µέσα στο σχολείο της Γενικής ή της Ειδικής Εκπαίδευσης. Η σπουδαιότητα του ρόλου του δασκάλου στη διάγνωση και εκπαίδευση παιδιών µε ειδικές ανάγκες και δυνατότητες, τονίζεται

- 65 -

ιδιαίτερα σ' αυτό το µάθηµα, µέσα στα πλαίσια της ανάλυσης του θεσµού της σχολικής και κοινωνικής ένταξης. Στο πρώτο µέρος του µαθήµατος έµφαση δίνεται στα εξής θέµατα: ! Ειδική Αγωγή : Φιλοσοφία, σκοπός και επιδιώξεις - ιστορικο - κοινωνική εξέλιξη.

! Έκταση και κατηγοριοποίηση των ειδικών αναγκών, διαγνωστική έρευνα, προγράµµατα πρόληψης και έγκαιρης παρέµβασης.

! Σύγχρονες τάσεις εκπαίδευσης, σχολική ενσωµάτωση. ! Η κατάσταση της Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα.

Στο δεύτερο και µεγαλύτερο µέρος του µαθήµατος συζητούνται οι παρακάτω κατηγορίες ειδικών αναγκών µε ιδιαίτερη έµφαση στο πρόβληµα της νοητικής καθυστέρησης. ! Νοητική καθυστέρηση:

o Η πολύπλοκη έννοια της νοηµοσύνης o Τα µειονεκτήµατα των κριτηρίων µέτρησης της νοηµοσύνης

o Φύση και έννοια της νοητικής καθυστέρησης o Αιτιολογία και ταξινόµηση o Χαρακτηριστικά παιδιών µε Ν. Κ., έγκαιρη εντόπιση και αναγνώριση

o Η κοινωνική διάσταση του προβλήµατος o Η σχέση µεταξύ νοητικής καθυστέρησης και κοινωνικοπολιτισµικών παραγόντων

o Σχολική ενσωµάτωση παιδιών µε Ν. Κ. ! Σωµατικές αναπηρίες ! Προβλήµατα µάθησης και συµπεριφοράς Συζητούνται τα µαθησιακά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά παιδιών

µε τις παραπάνω δυσκολίες και δυνατότητες, οι επιπτώσεις τους στο σχολικό πρόγραµµα και οι αρχές της ψυχοπαιδαγωγικής προσέγγισης και αντιµετώπισής τους από το δάσκαλο της Γενικής Εκπαίδευσης και της Ειδικής Αγωγής. Πραγµατοποιούνται εκπαιδευτικές επισκέψεις σε σχολικές µονάδες

ειδικής αγωγής του νοµού Αττικής.

- 66 -

5. "Ψυχοφυσιολογία" Εξετάζονται οι βασικές αρχές λειτουργίας του νευρικού συστήµατος και του εγκεφάλου καθώς και οι µηχανισµοί µνήµης και συµπεριφοράς. Επίσης, µελετάται η ψυχοφυσιολογία του συναισθήµατος, οι επιδράσεις των κινήτρων και των ψυχολογικών αναγκών, καθώς επίσης και τα ψυχοφυσιολογικά αίτια των µαθησιακών δυσκολιών. ! Εισαγωγικές έννοιες Ψυχοφυσιολογίας ! Βασικές αρχές λειτουργίας του Νευρικού συστήµατος ! Νευροφυσιολογική βάση της συµπεριφοράς ! Ψυχοφυσιολογική λειτουργία της όρασης και ακοής ! Εξέλιξη και εγκέφαλος Εγκεφαλική µηχανισµοί µνήµης και συµπεριφοράς

! Το Νευρικό σύστηµα και η λειτουργία του ! Επικοινωνία και επεξεργασία µηνυµάτων ! Αισθητικότητα Κινητικότητα Βιολογικοί ρυθµοί εγρήγορσης και ύπνου

! Ψυχοφυσιολογικοί µηχανισµοί µάθησης ! Συνείδηση και συµπεριφορά Κίνητρα ανθρώπινης συµπεριφοράς

! Ψυχολογικές ανάγκες Κοινωνικές δυνάµεις ενεργοποίησης ! Γλωσσική Λειτουργία ! Μαθησιακές δυσκολίες Ψυχοφυσιολογικά αίτια µαθησιακών δυσκολιών

! ∆υσλεξία

ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΑ 1. "Μαθησιακές δυσκολίες Α. Γενική εισαγωγή.

o Ιστορικο - εξελικτικές φάσεις στη διερεύνηση των µαθησιακών δυσκολιών.

- 67 -

o Εννοιολογική οριοθέτηση και χαρακτηριστικά των µαθησιακών δυσκολιών.

o Προβλήµατα αναγνώρισης και διάγνωσης των µαθησιακών δυσκολιών.

o Αιτιολογικοί παράγοντες. Β. Τυπικές µορφές µαθησιακών δυσκολιών.

o Γενικές δυσκολίες ανάγνωσης, γραφής και ορθογραφίας. o Ειδικές δυσκολίες ανάγνωσης και γραφής. o ∆υσλεξία. o ∆ιαταραχές γραπτού λόγου. o ∆υσαριθµησία. o Αντιληπτικές δυσκολίες - διαταραχές προσοχής και συγκέντρωσης - υπερκινητικότητα.

o Σχέση µαθησιακών δυσκολιών µε την ψυχοκοινωνική και συναισθηµατική προσαρµογή.

Γ. Ψυχοπαιδαγωγική αντιµετώπιση.

o Οργανωτικά - διοικητικά σχήµατα. o Μεθοδολογικές - διδακτικές παρεµβάσεις. o Συστατικά στοιχεία και µορφές της ενισχυτικής διδασκαλίας. α. Συµπεριφοριστικές προσεγγίσεις (ανάλυση έργου, παιδαγωγική ανάλυση και διαµόρφωση της συµπεριφοράς). β. Κοινωνικογνωστικές προσεγγίσεις (αυτοκαθοδήγηση -αυτοέλεγχος) γ. Γνωστικές προσεγγίσεις (ανάπτυξη µεταγνωστικών δεξιοτήτων - γνωστικές στρατηγικές). δ. Ανθρωπιστική - υπαρξιστική προσέγγιση (ανάπτυξη επικοινωνίας και αυτοσυναισθήµατος). ε. Οικοσυστηµική προσέγγιση. στ. Πρακτικές εφαρµογές ειδικής ψυχοπαιδαγωγικής παρέµβασης (επισκέψεις σε ειδικές τάξεις).

2. "Κοινωνική Ψυχολογία" Στο µάθηµα εξετάζονται οι κοινωνικοί και ψυχολογικοί παράγοντες που επιδρούν στην ανθρώπινη συµπεριφορά. Πιο συγκεκριµένα αναπτύσσονται:

- 68 -

! Ιστορικά στοιχεία διαµόρφωσης της επιστήµης της Κοινωνικής Ψυχολογίας

! Ενδοπροσωπική επικοινωνία ! ∆ιαπροσωπική επικοινωνία ! ∆ηµιουργία και λειτουργία ανθρώπινων οµάδων ! Φαινόµενα µαζικής ψυχολογίας ! Σχηµατισµός και λειτουργία της ηγεσίας ! Πολιτική ψυχολογία ! Μ.Μ.Ε. και σχηµατισµός κοινής γνώµης

3. "Ψυχολογία της προσωπικότητας" ! Η προσωπικότητα ως έκφραση του προσώπου, ως έννοια και ως αντικείµενο µελέτης.

! Έρευνα και θεωρία στη σύγχρονη ψυχολογία της προσωπικότητας.

! Η ψυχολογική θεωρία γενικώς και η θεωρία της προσωπικότητας ειδικότερα.

! Οι µείζονες θεωρητικές προσεγγίσεις στην προσωπικότητα: Η ψυχοδυναµική, η προσέγγιση µε βάση τα γνωρίσµατα προσωπικότητας η φαινοµενολογική η συµπεριφορική, η κοινωνικογνωστική.

! Οι κλασικές µείζονες θεωρίες: Freud, Adler, Jung, Murray, Allport κ.α. Νεοψυχαναλυτικές θεωρίες.

! Οι σύγχρονες θεωρίες για την προσωπικότητα: Fromm, Sullivan, Erikson, Cattell, Eysenck,Maslow, Rogers, Skinner, Mischel,Seligman, Bandura. Υπαρξιακές ψυχολογικές θεωρίες. Η προσέγγιση δια µέσου της θεωρίας επεξεργασίας της πληροφορίας. Η θεωρία των 5 µειζόνων διαστάσεων της προσωπικότητας.

! Αξιολόγηση και κριτική των επιµέρους θεωριών. ! Βασικές πτυχές της ανθρώπινης προσωπικότητας.

Σηµείωση: Στην εξέταση των θεωριών ιδιαίτερη έµφαση δίνεται στην ανάπτυξη

της προσωπικότητας και επίσης στις δυνατές και γόνιµες εφαρµογές τους στην αγωγή.

- 69 -

4. "∆ιαταραχές του λόγου στη γλωσσική εξέλιξη του παιδιού" ΜΕΡΟΣ Α΄ ! Συνοπτική παρουσίαση της εξέλιξης της γλώσσας. ! Παιδοψυχολογικές προσεγγίσεις και προωθητικά µέτρα και

µέσα παρέµβασης στη γλωσσική εξέλιξη. 1. Γλωσσική ανάπτυξη - Γλωσσική εξέλιξη. 2. Προσδιορισµός των γλωσσικών προβληµάτων - δυσλειτουργιών - διαταραχών.

3. Στόχοι-Περιεχόµενο της Θεραπευτικής Παιδαγωγικής και διαταραχών του λόγου και της οµιλίας.

4. Η διεπιστηµονική προσέγγιση των προβληµάτων - δυσλειτουργιών - διαταραχών του λόγου και της οµιλίας.

5. Επιβράδυνση της γλωσσικής εξέλιξης. ! Αντίληψη και γλώσσα. ! Η Παιδαγωγική των διαταραχών του Λόγου και της Οµιλίας κάτω από το πρίσµα των θεωριών της Μάθησης.

1. Η µάθηση, ως θεµελιώδης παράγοντας της Λογοπαιδαγωγικής και της Λογοθεραπευτικής προσέγγισης.

2. Μεθοδολογικές προϋποθέσεις για το σχεδιασµό διδακτικής προσέγγισης των προβληµάτων - δυσλειτουργιών του Λόγου και της Οµιλίας.

3. Μέτρα Μεθοδολογίας και ∆ιδακτικής. 4. ∆ιδακτικά και Μεθοδολογικά µέτρα για την αποκατάσταση των παιδιών µε προβλήµατα Λόγου και Οµιλίας, κατά τον Werner Orthmann.

5. Κατευθυντήριες γραµµές για το δάσκαλο: Η αγωγή των παιδιών µε προβλήµατα Λόγου και Οµιλίας, κατά την Lynn S. Bliss.

6. Η προσφορά της Μαρίας Μοντεσσόρι στη Θεραπευτική Παιδαγωγική και η αξιοποίηση των παιδαγωγικών της αρχών από την Παιδαγωγική των διαταραχών του Λόγου και της Οµιλίας.

! ∆ιαγνωστική Εργασία και Θεραπεία. ΜΕΡΟΣ Β΄

! ∆υσλαλία.

- 70 -

! ∆υσγραµµατισµός. ! Τραυλισµός. ! Ταχυλαλία. ! Γλωσσικός Αρνητισµός. ! Ακουστική Αλαλία - Ακουστική Αγνωσία - Λεκτική Απραξία.

! ∆υσαρθρία. ! ∆υσγλωσσίες. ! ∆υσφωνίες. ! Αφασίες. ! ∆υσλεξία.

6. Ψυχοκοινωνικά προβλήµατα στο σχολείο.

! Ψυχοπαιδαγωγικά κριτήρια καθορισµού και οριοθέτησης των προβληµάτων συµπεριφοράς.

! Αιτιολογία προβληµατικής συµπεριφοράς. ! Μορφές προβληµατικής συµπεριφοράς.

α. Σύνδροµο αντικοινωνικής συµπεριφοράς. o Παιδική επιθετικότητα o Παιδική παραβατικότητα (ψέµα, κλοπή). o Έννοια, αιτιολογία, εντοπισµός, αντιµετώπιση.

β. Σύνδροµο υπερβολικής αναστολής. o Εσωτερική ανασφάλεια- δειλία. o Υπερβολική εξάρτηση. o Υπερβολική συµµόρφωση o Σχολική φοβία. o Έννοια, αιτιολογία, εντοπισµός, αντιµετώπιση.

! ∆ιαταραχή ελλειµµατικής προσοχής - υπερκινητικότητα. o Έννοια, αιτιολογία, εντοπισµός, αντιµετώπιση.

! Ψυχοπαθολογικές καταστάσεις. o Αυτισµός. o Ψυχαναγκαστικές καταστάσεις. o Παιδική κατάθλιψη. o Αυτοκαταστροφικές τάσεις o Έννοια, αιτιολογία, εντοπισµός, αντιµετώπιση.

- 71 -

! Σχέση προβληµάτων συµπεριφοράς και µαθησιακών προβληµάτων.

! Σχεδιασµός και εφαρµογή υποστηρικτικών προγραµµάτων. # Συστατικά στοιχεία και µορφές της ενισχυτικής διδασκαλίας o Συµπεριφοριστικές προσεγγίσεις (παιδαγωγική ανάλυση και διαµόρφωση της συµπεριφοράς).

o Κοινωνικογνωστικές προσεγγίσεις (καλλιέργεια αισθήµατος αξιοσύνης, αυτοκαθοδήγηση, αυτοέλεγχος).

o Γνωστικές προσεγγίσεις (ανάπτυξη µεταγνωστικών δεξιοτήτων).

o Ανθρωπιστική - υπαρξιστική προσέγγιση (ανάπτυξη επικοινωνίας και αυτοσυναισθήµατος).

o Οικοσυστηµική προσέγγιση. ! Μελέτη ατοµικών περιπτώσεων.

7. Παραγωγή και χρήση διδακτικού υλικού Ι (µε έµφαση στη διδασκαλία Α. Μ. Ε. Α.).

Εξετάζεται η έννοια και η σπουδαιότητα της παραγωγής και χρήσης διδακτικού υλικού. Το επιστηµολογικό πεδίο της. Η ανάπτυξή της ως συντακτικής επιστήµης που ενδιαφέρει για:

I. Τη διαµόρφωση ενός γενικού πλαισίου προδιαγραφών για την παραγωγή και χρήση της σχολικής γνώσης, την ανάλυση και την αξιολόγηση της διδασκαλίας.

II. Τη συγκρότηση πολυπαραδείγµατος διδακτικών δεξιοτήτων παραγωγής και χρήσης διδακτικού υλικού, πρακτικών διδακτικής διαχείρισης του προγράµµατος διδασκαλίας για τις ανάγκες της συνεκπαίδευσης των µαθητών µε και χωρίς ειδικές ανάγκες.

III. Την απόκτηση διδακτικής τεχνογνωσίας χειρισµού διδακτικών στόχων, ανάπτυξης ερωτήσεων, διαµόρφωση πιλότων διδασκαλίας, επιλογή και χρήση διδακτικών µέσων, χρήση ερευνητικών µεθόδων και κατασκευή ερευνητικών εργαλείων αξιολόγησής της.

- 72 -

IV. Την άσκηση των φοιτητών στην παραγωγή και χρήση διδακτικού υλικού για άτοµα µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες µε εργαστηριακό τρόπο.

8. "Ψυχοπαιδαγωγική Συµβουλευτική και Επαγγελµατικός προσανατολισµός" ΜΕΡΟΣ Α΄ (Θεωρία) α. Σκοποί της ΨΠ.Σ. Όροι, ορισµοί, αντικείµενο και αναγκαιότητα της ΨΠ.Σ. Εξελικτική πορεία της συµβουλευτικής. Ιστορική ανασκόπηση και σύγχρονες τάσεις. Η ΨΠ.Σ. στις άλλες χώρες. Η ΨΠ.Σ. στην Ελλάδα. Ατοµική και οµαδική ΨΠ.Σ. Μέθοδοι και τεχνικές της ΨΠ.Σ. Υπηρεσίες και λειτουργοί της ΨΠ.Σ. Επαγγελµατική Συµβουλευτική στην πρωτοβάθµια και δευτεροβάθµια εκπαίδευση. Παράγοντες που επηρεάζουν την εκλογή επαγγέλµατος. Επαγγελµατικός προσανατολισµός (Σ.Ε.Π.). Προβλήµατα κατά την άσκηση της ΨΠ.Σ. ΜΕΡΟΣ Β΄ (Έρευνα) Ερευνητικά δεδοµένα για τα θέµατα και τα προβλήµατα των παιδιών και των εφήβων που χρειάζονται Ψυχοπαιδαγωγική Συµβουλευτική. ΜΕΡΟΣ Γ΄ (Πρακτικό µέρος) Θέµατα και προβλήµατα που απορρέουν από τη σωµατική, πνευµατική, συναισθηµατική και κοινωνική ανάπτυξη παιδιών και εφήβων - Συµβουλευτική. Θέµατα και προβλήµατα παιδιών και (κυρίως) εφήβων φιλοσοφικά (υπαρξιακά) - ηθικά ή στάσεις στη ζωή - Συµβουλευτική. Θέµατα και προβλήµατα από την ολοκλήρωση της προσωπικότητας παιδιών και εφήβων - Συµβουλευτική.

- 73 -

Γ. ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥ∆ΩΝ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Μαθήµατα: 10 ∆ιδακτικές µονάδες: 40 i) Υποχρεωτικά 9 µαθ., δ.µ. 36 1. "Νεοελληνική Γλώσσα. Το λεξιλόγιο" 2. "Νεοελληνική Γλώσσα. Ζητήµατα Γραµµατικής και Σύνταξης" 3. Σταθµοί στην εξέλιξη της Νεοελληνικής ποίησης (19ος 20ος αιώνας)

4. "Παιδική Λογοτεχνία" 5. "Θεατρική Παιδεία" 6. "∆ιδακτική γλώσσας και κειµένων Ι" 7. "Εισαγωγή στην Λαογραφία" 8. "Νεότερη Ελληνική Ιστορία (10ος αι. 1830)" 9. "∆ιδακτική Ορθοδόξου Χριστιανικής Αγωγής" ii) Κυµαινόµενα 1 µάθ., δ.µ. 4 1. "∆ιδακτική της Λογοτεχνίας" 2. "Νεότερη Ελληνική Ιστορία (19ος 20ος αι.)" 3. "∆ιδακτική γλώσσας και κειµένων ΙΙ" 4. "Εισαγωγή στη Θρησκειολογία και Ιστορία των Θρησκευµάτων" 5. "Θέατρο για παιδιά και νέους" 6. "Αισθητική Αγωγή ΙΙ"

- 74 -

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΠΟΥ∆ΩΝ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥ∆ΩΝ

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ 1. "Νεοελληνική Γλώσσα. Το λεξιλόγιο" Εισαγωγή στις νέες θεωρίες για τη γλώσσα. Συγχρονία και διαχρονία. Επίπεδα γλώσσας. Ποικιλίες της γλώσσας. ∆ιγλωσσία. ∆ιαφορά γραπτού και προφορικού λόγου. ∆ιαχρονική σηµασιολογία. Έµφαση στη συγχρονική περιγραφή της νέας ελληνικής (προβλήµατα). Λεξιλόγιο, ζεύγη λόγιων και λαϊκών λέξεων. Πολυσηµία. Συνώνυµα. Αντίθετα. Ξένες λέξεις. Εξωτερικός δανεισµός. Ασκήσεις. 2. "Νεοελληνική Γλώσσα. Ζητήµατα Γραµµατικής και Σύνταξης" Βασικές έννοιες της σύγχρονης Γλωσσολογίας. ∆ιδασκαλία της νεοελληνικής γραµµατικής. Φωνητική-Φωνολογία. Μορφολογία. Σύνταξη (λεξικές και φραστικές κατηγορίες, λειτουργίες). Σηµασιολογία. Πραγµατολογία. Η επανάληψη στη γλώσσα, σχήµατα λεξικής και φραστικής επανάληψης. Εφαρµογή των νέων γλωσσολογικών θεωριών στη διδασκαλία της νεοελληνικής γλώσσας. Τα σχολικά βιβλία για τη γλώσσα. Συνδυασµός της δοµολειτουργικής και επικοινωνιακής προσέγγισης στη διδασκαλία της γλώσσας. ∆ραστηριότητες. Ασκήσεις. 3. "Σταθµοί στην εξέλιξη της Νεοελληνικής ποίησης (19ος 20ος) ! Βασικοί σταθµοί της νεοελληνικής λογοτεχνίας ! Γενιά του 1880. Κωστής Παλαµάς, Κων/νος Καβάφης, Νεωτερική ποίηση. Γενιά του 1930.

! Υπερρεαλισµός. Ν. Βρεττάκος, Ο. Ελύτης, Γ. Ρίτσος. ! Μέσα στα πλαίσια της ιστορίας της νεοελληνικής λογοτεχνίας γίνεται αναφορά στη προσφορά της γενιάς του 1880 και του 1930 στο νεοελληνικό πολιτισµό.

- 75 -

! Η γνωριµία δε των παραπάνω ποιητών γίνεται µε ερµηνευτικές προσεγγίσεις ποιηµάτων τους.

4. "Παιδική Λογοτεχνία" ! Εισαγωγή στην ελληνική και ξένη παιδική λογοτεχνία (19ος-

20ός αι.). ! Ιστορικά και κοινωνικά πλαίσια µέσα στα οποία δηµιουργήθηκε η ελληνική παιδική λογοτεχνία. Κύρια χαρακτηριστικά και θεµατογραφία της ελληνικής παιδικής πεζογραφίας των αρχών του 20ού αι.

! Ανάλυση αντιπροσωπευτικών κειµένων της παιδικής πεζογραφίας και ποίησης.

! Εξέλιξη της παιδικής λογοτεχνίας. Παράγοντες ιστορικοί, κοινωνικοί, παιδαγωγικοί, τεχνολογικοί, οικονοµικοί, που συντέλεσαν στην παιδική παραλογοτεχνία.

! Ανάλυση αντιπροσωπευτικών κειµένων της παιδικής πεζογραφίας ελλήνων και ξένων πεζογράφων.

! Αναφορά στους κυριότερους ξένους συγγραφείς και στα έργα τους.

5. "Θεατρική Παιδεία" (παλαιός τίτλος "Θεατρολογία Ι: Θέατρο για παιδιά και νέους: Θέατρο και Εκπαίδευση")

! Εισαγωγή στην έννοια του Θεάτρου ! Θεωρίες για το Θέατρο ! Γενετική του Θεάτρου ! Από το κείµενο στην παράσταση ! Κοινωνιολογία του Θεάτρου ! Είδη και µορφές θεάτρου και θεάµατος (Λαϊκό - Έντεχνο Θέατρο, Θέατρο για Παιδιά, Θέατρο Σκιών, Κουκλοθέατρο)

! Αρχαιοελληνικό - νεοελληνικό θέατρο ! Ελληνικό και Παγκόσµιο Θέατρο ! Πολιτισµικά πρότυπα και θεατρική δηµιουργία

- 76 -

6. "∆ιδακτική Γλώσσας και Κειµένων Ι" ! Τα Αναλυτικά Προγράµµατα και η διδασκαλία της γλώσσας και των κειµένων.

! Το παιδαγωγικό κλίµα στο σύγχρονο Σχολείο και η διδασκαλία της γλώσσας και των κειµένων.

! Θεωρητικές θέσεις για τη γλώσσα και τη λογοτεχνία. Η επίδρασή τους στη γλωσσική διδασκαλία.

! Τα δοµικά χαρακτηριστικά του ∆ηµοτικού Σχολείου και οι συντελεστές της γλωσσικής διδασκαλίας.

! Σκοποί και στόχοι της διδασκαλίας του γλωσσικού µαθήµατος. ! Πρώτη ανάγνωση και γραφή:

α. Ψυχογλωσσικές προϋποθέσεις. β. Ψυχοκοινωνιογλωσσικές προϋποθέσεις.

! Έννοια προφορικού λόγου και γραπτού λόγου. ! Σύνδεση προφορικού και γραπτού λόγου. ! Προγραφικό και προαναγνωστικό στάδιο. ! Μέθοδοι Πρώτης Ανάγνωσης και Γραφής.

α. Αναλυτικοσυνθετική µέθοδος. β. Ολική (ιδεοπτική) µέθοδος Decroly. γ. Φωνητική µέθοδος M. Montessori. δ. Μέθοδος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. ε. Συλλαβική µέθοδος. στ. Συνδυαστικές µέθοδοι.

! Μέθοδος Ανάγνωσης και Γραφής για ενηλίκους (P. FREIRE). ! Η διδασκαλία της γλώσσας και των κειµένων στα παλιννοστούντα ελληνόπουλα.

! Η διδασκαλία του γλωσσικού µαθήµατος σε παιδιά οικονοµικών προσφύγων (Ποντίων - Βορειοηπειρωτών).

! Η διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας σε αλλοδαπούς. ! Νέες διδακτικές στρατηγικές για επαναπροσδιορισµό του διδασκαλικού ρόλου στην προσέγγιση του γλωσσικού µαθήµατος.

! Η διδασκαλία του γλωσσικού µαθήµατος και η κριτική σκέψη. ! Η διδασκαλία του γλωσσικού µαθήµατος και η δηµιουργική σκέψη.

! Η διδασκαλία του γλωσσικού µαθήµατος και η διαλεκτική σκέψη. ! Ιεράρχηση των ανθρώπινων αναγκών µέσα από τα αναγνωστικά κείµενα των βιβλίων Η Γλώσσα µου.

- 77 -

• Η διδασκαλία της ορθογραφίας, της γραµµατικής και της σύνταξης, σύµφωνα µε τα νέα δεδοµένα των σύγχρονων γλωσσολογικών αντιλήψεων και των επιστηµών της αγωγής.

! Η διδασκαλία της γραπτής έκφρασης (καθοδηγηµένη- ελεύθερη-δηµιουργική διάσταση)

! ∆ιδακτικά µοντέλα ( επικοινωνιακό - διαχρονικό - τεσσάρων αναγκών- µαθητοκεντρικό - δηµιουργικό).

7. "Εισαγωγή στη Λαογραφία" ! Γενική ιστορική εισαγωγή στη σπουδή της Λαογραφίας.

1.Ονοµατοθεσία της επιστήµης. 2.Ορισµός και περιεχόµενο της Λαογραφίας. 3.Σύντοµη αναδροµή στην ιστορία της Λαογραφίας. 4.Η Λαογραφία και οι συγγενείς επιστήµες. 5.Σύγχρονες θεωρητικές κατευθύνσεις της λαογραφικής επιστήµης.

6.Η επιστηµονική θεµελίωση των λαογραφικών σπουδών. 7.Μεθοδολογία της Λαογραφίας. Επιτόπια έρευνα και µελέτη λαογραφικών θεµάτων.

8. Παιδευτική σηµασία της Λαογραφίας. 9. Η Λαογραφία και ο Έλληνας εκπαιδευτικός.

! Λαϊκός πολιτισµός 1.Παράδοση και νεωτερικότητα στο λαϊκό πολιτισµό. 2.Το παραδοσιακό και σύγχρονο λαογραφικό υλικό. 3.∆ιαίρεση και θεµατική διάρθρωση του λαογραφικού υλικού. 4.Αναφορά και εξέταση λαογραφικών θεµάτων.

! Η επιστήµη της Λαογραφίας στην Ελλάδα και στον διεθνή χώρο. Μεταπτυχιακές Σπουδές.

! Λαογραφικά ιδρύµατα και µουσεία.

! Βιβλιογραφικός οδηγός.

- 78 -

8. "Νεότερη Ελληνική Ιστορία (10ος αι. 1830)" Α. ∆υτικές ευρωπαϊκές κυριαρχίες στον ελληνικό χώρο (1204-1864).

o Η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους ∆υτικούς. Λατινική διείσδυση και κατάκτηση της Ανατολής.

o Κοινωνική και οικονοµική ιστορία των φραγκοκρατούµενων ελληνικών περιοχών (1204-1797).

o Θέµατα κοινωνικής και οικονοµικής ιστορίας της Επτανήσου κατά την περίοδο 1700-1864 περίπου.

Β. Οθωµανική περίοδος, νεοελληνικός ∆ιαφωτισµός και Ελληνική Επανάσταση.

o Θέµατα κοινωνικής και οικονοµικής ιστορίας. Η εκπαίδευση και η παιδεία, θεσµοί της κοινοτικής αυτοδιοίκησης. ∆οµές και λειτουργία του εκκλησιαστικού καθεστώτος. Σχέσεις της ξένης διοίκησης µε την Ελληνική Εκκλησία.

o Το κίνηµα του νεοελληνικού ∆ιαφωτισµού, οι φορείς και η ταυτότητά του.

o Η δυναµική του 1821. Ιδεολογική προετοιµασία και εξέλιξη του αγώνα της Ελληνικής Ανεξαρτησίας. Η ίδρυση του ελληνικού κράτους, η σταθεροποίησή του και η πορεία προς την εθνική ολοκλήρωση (19ος - 20ος αι.)

Φροντιστηριακά µαθήµατα

Προσεγγίσεις της περιόδου των Λατίνων και των Οθωµανών Τούρκων στον ελληνικό χώρο. Βασικοί άξονες:

o Σχέσεις Ανατολής - ∆ύσης. Λατινοκρατούµενες / τουρκοκρατούµενες περιοχές.

o ∆ιοίκηση και θεσµοί ως τις αρχές του 19ου αιώνα. o Επανάσταση 1821 και ίδρυση ελληνικού κράτους (1830). o Κοινωνικές και οικονοµικές εξελίξεις θεσµοί ιδεολογίες.

- 79 -

9. "∆ιδακτική της Ορθοδόξου Χριστιανικής Αγωγής" ΕΙΣΑΓΩΓΗ α) Ορισµός β) Η εξέλιξη της θρησκευτικότητας του παιδιού. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄: Σύντοµη αναδροµή στην ιστορία της Ορθοδόξου Χριστιανικής αγωγής. 1. Η Αγιογραφική θεµελίωση. 2. Η Εκκλησία παιδαγωγεί.

α) Κατά τους χρόνους των διωγµών. β) ∆ια των µεγάλων Ελλήνων Πατέρων. γ) Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους. δ) Κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β΄: Χαρακτηριστικά γνωρίσµατα και σκοπός της Ορθοδόξου Χριστιανικής αγωγής. ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ΄: Το µάθηµα των Θρησκευτικών στα σχολεία της Α/βαθµίου εκπαιδεύσεως της Ελλάδος (1828-1991). ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ∆΄: Προς επιστροφή στην Ορθόδοξο Χριστιανική αγωγή. 1. Οι επιταγές των καιρών. 2. Οι παράγοντες της Ορθοδόξου Χριστιανικής Αγωγής.

α) Η Εκκλησία, β) Η Οικογένεια, γ) Το Σχολείο. ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε΄: Τα οπτικοακουστικά µέσα για την Ορθόδοξο Χριστιανική αγωγή. 1. Ο Ναός. 2. Η Eικόνα. 3. Οι εκκλησιαστικοί ύµνοι. 4. Κοινή λατρεία και ατοµική προσευχή.

- 80 -

ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΑ 1. ∆ιδακτική της Λογοτεχνίας Α. α) Η έννοια της λογοτεχνίας. Η απόλαυση της ανάγνωσης. Λογοτεχνία και Φιλαναγνωσία. Η παρουσία της λογοτεχνίας στα Α.Π. και στα σχολικά βιβλία της πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης. Παρουσίαση βιβλιοπαιχνιδιών και δραστηριοτήτων για την καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας. β) Προϋποθέσεις και χαρακτηριστικά της ανάγνωσης του λογοτεχνικού κειµένου. Λογοτεχνία και δηµιουργική έκφραση. Παιγνιώδεις δραστηριότητες δηµιουργικής γραφής.

Β. Η έννοια του αναγνώστη στη σύγχρονη θεωρία της λογοτεχνίας. Συνοπτική παρουσίαση θεωριών αναγνωστικής ανταπόκρισης. Ο µαθητής ως αναγνώστης. Η τάξη ως ερµηνευτική κοινότητα. Γ. Πεζογραφία (µυθιστόρηµα και σύντοµος αφηγηµατικός λόγος) και ποίηση (παραδοσιακή και νεότερη). Τα βασικά τους χαρακτηριστικά και η διδασκαλία τους στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση. ∆ιδακτικές προσεγγίσεις κειµένων νεοελληνικής και παιδικής λογοτεχνίας. Η αξιοποίηση των Τεχνών (Ζωγραφικής - Μουσικής) στη διδασκαλία του λογοτεχνικού κειµένου. ∆ιδακτική αξιοποίηση του εικονογραφηµένου βιβλίου. 2. "Νεότερη Ελληνική Ιστορία (19ος 20ος αι.)"

o Ίδρυση του ελληνικού κράτους: οι προσδοκίες των Ελλήνων, το ζήτηµα των συνόρων, οι αλύτρωτοι Έλληνες, οι αυτόχθονες και οι ετερόχθονες, το πολίτευµα.

o Εµφάνιση και ανάδειξη της Μεγάλης Ιδέας: η σηµασία της Κωνσταντινούπολης, η αντίληψη της ελληνικής υπεροχής, η αποστολή του Ελληνικού Έθνους.

o Ελληνική εξωτερική πολιτική και απελευθερωτικές προσπάθειες: 1854, το Κρητικό Ζήτηµα, η ένωση της Επτανήσου, η κρίση του 1875-1878, τα γεγονότα του 1897.

o Η άνοδος των νέων πολιτικών δυνάµεων, νέοι προσανατολισµοί και αντιθέσεις: η προσπάθεια Τρικούπη, το κίνηµα του 1909, η

- 81 -

άφιξη και η πολιτική του Βενιζέλου, οι βαλκανικοί πόλεµοι, ο Εθνικός ∆ιχασµός.

o Η Μεγάλη Ελλάδα: η χάρτα των ελληνικών διεκδικήσεων, οι Έλληνες στη Μικρά Ασία και η συνθήκη των Σεβρών.

o Μικρασιατικός πόλεµος: οι διεθνείς ανταγωνισµοί, το τουρκικό απελευθερωτικό κίνηµα, η Μικρασιατική Καταστροφή και η συνθήκη της Λωζάννης.

o Ο Μεσοπόλεµος: η εγκατάλειψη του οράµατος της Μεγάλης Ελλάδας, το οµοιογενές κράτος και η πολιτική κρίση.

o Από την Εθνική Αντίσταση στον Εµφύλιο Πόλεµο: Η νέα βαλκανική πραγµατικότητα.

o Τα µεταπολεµικά προβλήµατα του ελληνισµού. Οι νέες εθνικές εντάσεις και οι σύγχρονες εκφράσεις της εθνικής συνείδησης.

Φροντιστηριακά µαθήµατα

Θέµατα της περιόδου της οθωµανικής κυριαρχίας στα Βαλκάνια και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις κατά τους 19ο και 20ο αιώνα.

Βασικοί άξονες: o Από την Βυζαντινή κοινοπολιτεία των Βαλκανίων στην οθωµανική κυριαρχία (επισκόπηση βαλκανικής ιστορίας 14ος -αρχές 20ού αι.)

o Επισκόπηση της ιστορίας της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας (αρχές 19ου -αρχές 20ού αιώνα) και η πορεία προς την ελληνική αυτονοµία και ανεξαρτησία.

o Ελληνοτουρκικές σχέσεις (19ος και 20ός αι). o Κοινωνικές και οικονοµικές εξελίξεις θεσµοί ιδεολογίες.

3. "∆ιδακτική Γλώσσας και Κειµένων ΙΙ" ! Επίσηµο Αναλυτικό Πρόγραµµα και η διδασκαλία της Γλώσσας και των κειµένων σε όλες τις τάξεις του ∆.Σ (νοηµατική - εκφραστική - αξιακή - αισθητική - γλωσσική προσέγγιση) σύµφωνα µε τα πορίσµατα της γλωσσολογίας, ψυχογλωσσολογίας, ψυχοκοινωνιογλωσσολογίας και του

- 82 -

µαθητοκεντρικού προσανατολισµού των παιδαγωγικών και διδακτικών στρατηγικών.

! Κατανόηση κειµένων στην ευρύτερή τους διάσταση. ! Βασικό Λεξιλόγιο : ∆ιδασκαλία - Αξιοποίηση ! Μορφές γραπτών εργασιών :

o Μετασχηµατισµοί προτάσεων o Εναλλακτικοί τρόποι έκφρασης o Μίµηση συντακτικών µοντέλων o Οµαδοποίηση γλωσσικών οµοιοµορφιών κλπ

! Η ανάπτυξη και η καλλιέργεια του προφορικού λόγου των µαθητών σε όλες τις µορφές του.

! Ανάλυση περιεχοµένου των βιβλίων της Γλώσσας στο ∆ηµοτικό Σχολείο :

o Γλωσσική ανάλυση του περιεχοµένου o Ιδεολογική ανάλυση του περιεχοµένου µε επιστηµονικά και παιδαγωγικά κριτήρια

o Ερευνητικές εργασίες - Κριτική θεώρηση ! Ανοικτά και κλειστά δοµηµένα κείµενα. ! Η διδασκαλία του γλωσσικού µαθήµατος σε παιδιά µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.

! Τα στάδια της γλωσσικής κατάκτησης. ! Γλωσσική διαφοροποίηση και σχολική επίδοση. Οι απόψεις του

B. Bernstein. ! Η επίσηµη γλώσσα και η κοινωνική της καταξίωση. ! Η διαδικασία και οι παράγοντες διαµόρφωσης της µεθόδου διδασκαλίας στο γλωσσικό µάθηµα.

! Ο µεθοδικός σχεδιασµός της διδασκαλίας του γλωσσικού µαθήµατος.

! Μεθοδολογικές προσεγγίσεις: Παραδοσιακή ∆οµιστική Λειτουργική Επικοινωνιακή.

! Η Γραµµατική στη µετασχηµατιστική διάστασή της. ! Η Γραµµατική στη Λειτουργική της διάσταση. Θεωρία και Πράξη.

! Η διδασκαλία της Γραµµατικής στα επιµέρους πεδία: της πρότασης, των λέξεων, των άκλιτων και κλιτών τύπων.

! Η διδασκαλία της Γραµµατικής στην Πρωτοβάθµια εκπαίδευση. Η επίδραση της γλωσσικής επιστήµης στην εξέλιξή της.

- 83 -

! Η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ως δεύτερης ή ως ξένης γλώσσας σε µαθητές άλλων Εθνοπολιτισµικών οµάδων.

! Η διδασκαλία του ποιήµατος, σύµφωνα µε την πρόταση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, η σύγκρισή της µε την παραδοσιακή προσέγγιση.

! Το Ερµηνευτικό µοντέλο στη διδασκαλία του ποιήµατος. Θεωρία και Πράξη.

! Το Νεοκριτικό πρότυπο διδασκαλίας του ποιήµατος. Ενδοκειµενική ανάλυση µε την τετραπλή ανάγνωση.

! Η Αισθητική της πρόσληψης. Θεωρία και Πράξη. ! Η διδασκαλία του µελοποιηµένου ποιήµατος στην Πρωτοβάθµια εκπαίδευση.

! Η ποίηση µε την ερωτηµατοκεντρική µέθοδο διδασκαλίας. ! Ο ρόλος του λεξιλογίου στην παραγωγή γραπτού λόγου. ! Τεχνικές διδασκαλίας παραγωγής γραπτού λόγου στο γλωσσικό

µάθηµα. ! Η διδασκαλία των κειµένων του νέου Ανθολογίου των ανωτέρων τάξεων του ∆ηµοτικού. Η κατανόησή τους στην ευρύτερη διάστασή τους.

! Το νέο Αναλυτικό Πρόγραµµα του γλωσσικού µαθήµατος στο ∆ηµοτικό Σχολείο. Αναφορές και συγκρίσεις µε τα προηγούµενα Αναλυτικά Προγράµµατα.

4. "Εισαγωγή στη Θρησκειολογία και Ιστορία Θρησκευµάτων" ! Εισαγωγή στη Θρησκειολογία. Η Θρησκειολογία ως επιστήµη. Ιστορική εξέλιξη και σχέσεις της προς άλλες επιστήµες.

! Θρησκεία: Προσπάθειες ορισµού και ετυµολογήσεως του όρου. Θεωρίες για την προέλευση της Θρησκείας.

! Θρησκειακή Φαινοµενολογία: Το Θείον, Πανδυναµισµός, Ανιµισµός. Ταµπουϊσµός, Τοτεµισµός, Φετιχισµός, Συγκρητισµός, Μαγεία, Μαντεία, Λατρεία (Προσευχή, θυσία, εορτές, θρησκευτικοί χοροί). Εσχατολογία. Ο θρησκευτικός χαρακτήρας της πρωτογόνου µυθολογίας.

! Η πρέπουσα στάση των χριστιανών σήµερα έναντι των άλλων θρησκευµάτων και το πρόβληµα της Ιεραποστολής. Ιστορία

- 84 -

Θρησκευµάτων: Ιουδαϊσµός, Χριστιανισµός (µε εκτεταµένη αναφορά στην Ορθόδοξο Καθολική Εκκλησία), Ισλάµ.

5. "Θέατρο για παιδιά και νέους" ! Ιδιαιτερότητα του είδους ! Κατηγορίες θεάτρου και θεάµατος για κοινό ανηλίκων θεατών ! Θέατρο για παιδιά Θέατρο για ενήλικες ! ∆ραµατουργική ανάλυση κειµένων ! Παραστασιολογική ανάλυση ! Κοινωνιολογική προσέγγιση ! Παιδαγωγικές σκοπιµότητες

6. "Αισθητική αγωγή ΙΙ" o ∆ιδακτική των Εικαστικών Τεχνών στην Πρωτοβάθµια

Εκπαίδευση. Μέθοδοι διδασκαλίας, διδακτικοί στόχοι. o Αναλυτικά Προγράµµατα. o Η διδασκαλία µε τη βοήθεια οπτικοακουστικών µέσων και

ηλεκτρονικού υπολογιστή. o Παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού. o Εκπαιδευτικά µουσειακά προγράµµατα. o Η έρευνα στις Εικαστικές Τέχνες. o Ερµηνευτική και κριτική προσέγγιση σύγχρονων έργων

Τέχνης. o Σχέση Ζωγραφικής µε άλλες Τέχνες. o ∆ιεπιστηµονική προσέγγιση των Εικαστικών Τεχνών. o Εικαστική Αγωγή και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση.

- 85 -

∆. ΤΟΜΕΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Μαθήµατα: 6 ∆ιδακτικές µονάδες: 24 Υποχρεωτικά: 5 µαθ., δ.µ. 20 1. "Μαθηµατικά Ι" 2. "Μαθηµατικά ΙΙ" 3. "∆ιδακτική των Μαθηµατικών Ι" 4. "∆ιδακτική των Μαθηµατικών ΙΙ" 5. "Η Πληροφορική στην Εκπαίδευση" Κυµαινόµενα: 1 µάθ., δ.µ. 4 1. "Εξέλιξη της Μαθηµατικής Επιστήµης" (Ιστορικές ρίζες των στοιχειωδών Μαθηµατικών I )

2. Εξέλιξη της Μαθηµατικής Επιστήµης (Ιστορικές ρίζες των στοιχειωδών Μαθηµατικών ΙΙ)

3. "Θεωρία Αριθµών " 4. "Ανθρωπιστικές Επιστήµες και Πληροφορική"

- 86 -

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΠΟΥ∆ΩΝ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ

ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ 1. "Μαθηµατικά Ι" Στοιχεία Θεωρίας Συνόλων. Βασικά στοιχεία απεικονίσεων. Το σύνολο Ν των φυσικών αριθµών. Κατασκευή των συνόλων Ζ των ακέραιων αριθµών. Συστήµατα αρίθµησης. Στοιχεία από τη Θεωρία Αριθµών. Στοιχεία Μαθηµατικής Ανάλυσης : Μετρικοί χώροι, όρια, συνέχεια, παράγωγοι, ολοκληρώµατα, εφαρµογές. 2. "Μαθηµατικά ΙΙ" Πράξεις σε σύνολα (εσωτερική και εξωτερική) και ιδιότητες των πράξεων. Αλγεβρικές δοµές (οµάδες, δακτύλιοι, σώµατα, διανυσµατικοί χώροι). Πράξεις συµβιβαστές µε σχέσεις. Κατασκευή του συνόλου Ζv των κλάσεων υπολοίπων Modulo, Άλγεβρες Bool. Μορφισµοί, ισοµορφισµοί, αυτοµορφισµοί). Γραµµικές απεικονίσεις διανυσµατικών χώρων. Βασικές έννοιες από τη Γεωµετρία: Αξιωµατικά Συστήµατα, Γεωµετρικές κατασκευές, Μετασχηµατισµοί, Εµβαδά και Πολύεδρα. 3. "∆ιδακτική των Μαθηµατικών Ι" ! Εκπαίδευση και Μαθηµατικά. ! Η Μαθηµατική εκπαίδευση και η οργάνωσή της. ! ∆ιδασκαλία και µάθηση των Μαθηµατικών. ! Λύση προβληµάτων. ! Μέθοδοι διδασκαλίας και διδακτικοί στόχοι. ! Αναλυτικά προγράµµατα και διδακτικά βιβλία. ! Αξιολόγηση. ! Πρακτικές ασκήσεις.

4. "∆ιδακτική των Μαθηµατικών ΙΙ" Το µάθηµα χωρίζεται στις εξής ενότητες: ! Φυσικοί αριθµοί. ! Κλάσµατα και δεκαδικοί αριθµοί. ! Στοιχεία Γεωµετρίας.

- 87 -

! Πιθανότητες και Στατιστική. Σε κάθε ενότητα παρουσιάζονται: α) Ιστορικά στοιχεία σχετικά µε τη γένεση και ανάπτυξη των

µαθηµατικών εννοιών που περιέχει. β) Ερευνητικά δεδοµένα που αναφέρονται στη µάθηση των σχετικών

εννοιών. γ) Προσεγγίσεις διδασκαλίας. Παράλληλα γίνονται πρακτικές ασκήσεις σε ∆ηµοτικά Σχολεία. 5. "Η Πληροφορική στην Εκπαίδευση" (Υπολογιστές στην Εκπαίδευση) Στο µάθηµα αυτό διδάσκονται: - Η Μετα-βιοµηχανική εποχή και η συµβολή των Νέων Τεχνολογιών στις σύγχρονες εξελίξεις. Πολιτιστικές προεκτάσεις και το κοινωνικό νόηµα της Νέας Τεχνολογίας.

- Οι ιδιαιτερότητες του υπολογιστή ως νέας επαναστατικής µηχανής και οι εκπαιδευτικές του λειτουργίες. Σύγκριση του υπολογιστή µε άλλα µέσα της εκπαιδευτικής τεχνολογίας. Ο υπολογιστής ως γνωστικό εργαλείο- Παραδείγµατα αξιοποίησης λογισµικού για τη γνωστική ανάπτυξη των µαθητών στη γλώσσα και τα µαθηµατικά.

- Βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις της µάθησης και διδασκαλίας και αξιοποίηση των εκπαιδευτικών δυνατοτήτων των Νέων Τεχνολογιών: Αντικειµενισµός, ∆οµητισµός και, Κριτική Προσέγγιση σε ένα σύγχρονο διδακτικό πλαίσιο. Επιθυµητές αλλαγές στο ρόλο του σχολείου, του δασκάλου και του µαθητή.

- Λογισµικό επεξεργασίας κειµένου, διαχείρισης δεδοµένων, µικρόκοσµοι, προσοµοιώσεις, µοντελοποίηση, γλώσσες προγραµµατισµού για µαθητές, ηλεκτρονικά παιχνίδια, δίκτυα, υπερ-µέσα, πολυ-µέσα, εικονική πραγµατικότητα κτλ στην Εκπαίδευση: Ένα νέο, ευνοϊκό για την υλοποίηση σηµαντικών παιδαγωγικών αρχών, περιβάλλον. Ιδιαίτερα παιδαγωγικά οφέλη από τη χρήση του ∆ιαδικτύου (Internet). Αλληλεπιδραστική, διαθεµατική, συνεργατική, «οικουµενική», αυτόνοµη, διερευνητική και βιωµατική µάθηση και δια βίου εκπαίδευση µε την παιδαγωγική αξιοποίηση και ανάπτυξη κατάλληλου εκπαιδευτικού λογισµικού. Οπτική εκπαίδευση και αισθητική αγωγή. Μαθησιακές δυσκολίες και νέες προοπτικές µε τη συµβολή των Ν.Τ.

- 88 -

- Παιδαγωγικά κριτήρια κατηγοριοποίησης, αξιολόγησης και επιλογής του εκπαιδευτικού λογισµικού.

- Η ελληνική εκπαιδευτική πραγµατικότητα και το ζήτηµα της κατάλληλης εισαγωγής των Ν.Τ. στην Εκπαίδευση, ιδιαίτερα στην Πρωτοβάθµια. Προτεραιότητες και σχετικές προτάσεις. ∆υνατότητες ανάληψης εποικοδοµητικής δράσης και πρωτοβουλιών για τη δηµιουργική ανάπτυξη της νεοελληνικής ταυτότητας στο σύγχρονο ευρωπαϊκό και οικουµενικό περιβάλλον.

ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΑ 1. "Εξέλιξη της Μαθηµατικής Επιστήµης. Ιστορικές ρίζες των στοιχειωδών Μαθηµατικών Ι" ! Τα Μαθηµατικά στην Προελληνική περίοδο (Αιγύπτιοι-Βαβυλώνιοι.)

! Η ανάπτυξη των Μαθηµατικών από 600 π.Χ. µέχρι 250 µ.Χ. - Ελληνική περίοδος.

! Τα Μαθηµατικά στο Μεσαίωνα. ! Ανάπτυξη των Μαθηµατικών από την Αναγέννηση µέχρι το τέλος του 18ου αιώνα.

! Αφηρηµένα Μαθηµατικά - Σύγχρονη εποχή. ! Η εξέλιξη των βασικών Μαθηµατικών εννοιών Άλγεβρας και Γεωµετρίας στις παραπάνω περιόδους.

2. "Εξέλιξη της Μαθηµατικής Επιστήµης. Ιστορικές ρίζες των στοιχειωδών Μαθηµατικών ΙΙ". ! Τα Μαθηµατικά των Ινδών και των Κινέζων. ! Η εξέλιξη των βασικών Μαθηµατικών εννοιών Άλγεβρας και Γεωµετρίας.

3. "Θεωρία Αριθµών" ! Γραµµικές ∆ιοφαντικές Εξισώσεις. ! Γραµµικές Ισοτιµίες. ! Μαθηµατικός Υπολογισµός Ορθόδοξου Πάσχα. ! Αλγεβρικά Συστήµατα Γραµµικών Εξισώσεων. ! Θεωρία Πινάκων.

- 89 -

4. "Ανθρωπιστικές Επιστήµες και Πληροφορική" Στο µάθηµα αυτό διδάσκονται πακέτα λογισµικού (software packages) κατάλληλα για µελέτη και έρευνα στις ανθρωπιστικές επιστήµες :

o Επεξεργαστής κειµένου o Βάσεις ∆εδοµένων o Λογισµικά Φύλλα o Πακέτα Στατιστικής Ανάλυσης

- 90 -

Ε. ΤΟΜΕΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Μαθήµατα : 5 ∆ιδακτικές µονάδες : 20 Υποχρεωτικά: 4 µαθ., δ.µ. 16. 1. "Φυσική Ι" 2. "Φυσική ΙΙ" 3. "Περιβαλλοντικές Επιστήµες" 4. "∆ιδακτική Φυσικών Επιστηµών" Κυµαινόµενα: 1 µάθ., δ.µ. 4. 1. "Ιστορική εισαγωγή στις βασικές Έννοιες και Θεωρίες της Φυσικής" 2. "∆ιδακτική της Τεχνολογίας" 3. "Ο Κόσµος µας: βασικές έννοιες Αστρονοµίας και Επιστηµών της Γης"

- 91 -

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΠΟΥ∆ΩΝ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ 1. "Φυσική Ι" Μηχανική - Θερµοδυναµική

Οι Φυσικές ποσότητες. Η Μέτρηση. Ο χωροχρόνος. Η ύλη. Οι κινήσεις και τα αίτιά τους. Μελέτη της κίνησης. ∆ιάκριση των κινήσεων Σωµατίου. ∆ιάκριση των κινήσεων πολλών Σωµατίων. Συστήµατα Σωµατίων/ Σώµατα. Συστήµατα Σωµατίων της ύλης. Ο Μικρόκοσµος οικοδοµεί το Μακρόκοσµο. Στερεά ή Συµπυκνωµένη ύλη / Σώµατα, Ρευστά (υγρά και αέρια) Σώµατα σε ακινησία και κίνηση. Μηχανικά κύµατα. Ηχητικά κύµατα. Θερµότητα. Θερµιδοµετρία. ∆ιάδοση θερµότητας. Αποτελέσµατα Προσφοράς/ Απαγωγής Θερµότητας. ∆ιαστολή, Μετατροπή Φάσεων. Η Μικροσκοπική Συµπεριφορά των Αερίων. Νόµος και Καταστατική Εξίσωση Αερίων. Νόµοι της Θερµοδυναµικής. Αντιστρεπτές Μικροσκοπικές Καταστάσεις και Μη Αντιστρεπτές Μακροσκοπικές ∆ιαδικασίες. Εντροπία. Στοιχεία Μετεωρολογίας. 2. "Φυσική ΙΙ"

Γεωµετρική οπτική. Ευθύγραµµη διάδοση του φωτός. Οφθαλµός και οπτικά όργανα. Φωτοµετρία. Ανάλυση του φωτός. Φασµατοσκοπία. Φωτεινές πηγές. Κυµατική οπτική. Περίθλαση και συµβολή του φωτός. Πόλωση και διπλή διάθλαση του φωτός. Εισαγωγή στον Ηλεκτρισµό. Ηλεκτρικό πεδίο. Συνεχή ρεύµατα. Μαγνητισµός. Η ύλη µέσα στο µαγνητικό πεδίο, επαγωγή, εναλλασσόµενα ρεύµατα. Όργανα µετρήσεων. Ηλεκτρικές µηχανές. Παραγωγή-µεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας. Αγωγιµότητα στερεού. Αγωγιµότητα υγρών. Αγωγιµότητα αερίων. Αγωγιµότητα στο κενό. Ταλαντώσεις- Ηλεκτροµαγνητικά κύµατα. Ηλεκτρονικές διατάξεις. Τηλεπικοινωνία. Γεωηλεκτρικό και γεωµαγνητικό πεδίο. Ατοµική Φυσική. Κλασική και νεώτερη Φυσική. ∆οµή του ατόµου. Ακτίνες Roentgen. Κβαντοµηχανική Πυρηνική Φυσική. ∆οµή πυρήνα. Ασταθείς πυρήνες. Τεχνητή διάσπαση των πυρήνων. Φυσική υψηλών ενεργειών.

- 92 -

Τα µαθήµατα ΦΥΣΙΚΗ Ι και ΦΥΣΙΚΗ ΙΙ συνεπικουρούνται από φροντιστήρια, τα οποία έχουν ως σκοπό να εµπεδώνουν οι φοιτητές τη θεωρία καθώς επίσης και να αποκτούν την ικανότητα να λύνουν προβλήµατα. Επίσης στα µαθήµατα ΦΥΣΙΚΗ Ι και ΦΥΣΙΚΗ ΙΙ ανήκουν τα ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΦΥΣΙΚΗΣ. Αυτά έχουν σκοπό να εξοικειώνουν τους φοιτητές µε το πείραµα και να τους κάνουν ικανούς να χρησιµοποιούν τα όργανα και τις συσκευές Φυσικής. 3. "Περιβαλλοντικές Επιστήµες" (παλαιός τίτλος: "Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Οικολογία - Τεχνολογία και περιβάλλον") ! Ενεργειακοί πόροι : Μορφές ενέργειας. Νόµοι διατήρησης

µάζας και ενέργειας. Νόµοι της Θερµοδυναµικής. ∆οµές της «ύλης».

! Ραδιενέργεια και οι επιδράσεις της στον άνθρωπο : Ακτινοβολία Ραδιενέργεια. Ιοντίζοντες ακτινοβολίες και ζωντανοί ρογανισµοί. Φυσικές και τεχνητές πηγές ραδιενέργειας. Πυρηνικοί αντιδραστήρες ισχύος. Ραδιενεργός ρύπανση του περιβάλλοντος. Ακτινοπροστασία.

! Τα οικοσυστήµατα και η λειτουργία τους : Βασικές έννοιες. Η έννοια του συστήµατος στην οικολογία. Ανάδραση. Γραµµικά και µη γραµµικά συστήµατα. Συνθήκες σταθερότητας. Πολύπλοκα συστήµατα. Η ζωή και τα συστήµατα υποστήριξης της ζωής στη γη. Ροή ενέργειας. Ανακύκλωση της ύλης και διαδικασίες ζωής (βιοχηµικοί κύκλοι). Ο ρόλος των ειδών. Αλληλεπίδραση των ειδών.

! Καιρός και κλίµα : Βασικές έννοιες. Άνεµος και κλίµα (κυκλοφορία, λειτουργίες του ανέµου). Ωκεάνια ρεύµατα και κλίµα. Η επίδραση των διαφόρων χηµικών στοιχείων στο κλίµα (Φαινόµενο του θερµοκηπίου, Ζώνη του Όζοντος). Τοπογραφία και κλίµα. Κλίµα και βλάστηση ( Έρηµοι, Βοσκότοποι, ∆άση). Ζωή και Υδρόβιο περιβάλλον (Παράκτια ζώνη, Θάλασσα, Λίµνες, Ποτάµια, Υγρότοποι ενδοχώρας).

! Ρύπανση της ατµόσφαιρας : Βασικές έννοιες. Οι φυσικές πηγές της ατµοσφαιρικής ρύπανσης. Ρυπαντές που οφείλονται σε ανθρώπινες δραστηριότητες. Αιθαλοµίχλη Φωτοχηµικό νέφος. Θερµοκρασιακή αναστροφή. Όξινη βροχή. Ρύπανση του αέρα

- 93 -

στους εσωτερικούς χώρους. Βλάβες από τη ρύπανση του αέρα στην ανθρώπινη υγεία, στα φυτά, στη υδρόβια ζωή.

! Νερό : ∆ιαχείριση και χρήση υδάτινων πόρων. Ο κύκλος του νερού. Παρεµβάσεις του ανθρώπου. Ιδιότητες του νερού. ∆ιαθεσιµότητα και χρήση του νερού. Έλλειψη γλυκού νερού. Προβλήµατα από το άφθονο νερό. Λύσεις στο πρόβληµα του νερού.

! Κατανοµή του πληθυσµού : Αστικοποίηση και αστική ανάπτυξη. Οι µεταφορές και η αστική ανάπτυξη. Αστικοί φυσικοί πόροι και περιβαλλοντικά προβλήµατα. Ο σχεδιασµός και ο έλεγχος ης αστικής χρήσης γης. Βιώσιµες πόλεις.

4. "∆ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών"

Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει µια πραγµατική επανάσταση στο χώρο των ερευνών που αφορούν στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστηµών . Έρευνες που έγιναν σε πολλές χώρες του κόσµου έδειξαν ότι οι µαθητές , άσχετα από το κοινωνικο - οικονοµικό περιβάλλον στο οποίο µεγαλώνουν, τη γλώσσα κτλ, όταν έρθουν στο σχολείο έχουν διαµορφώσει προσωπική άποψη για την εξήγηση των φυσικών φαινοµένων . Αυτές οι προσωπικές απόψεις που καταγράφονται ως εναλλακτικές ιδέες , ή αντιλήψεις, ή απλώς ιδέες ή νοητικά µοντέλα κτλ. των µαθητών φαίνεται ότι διαδραµατίζουν ένα σηµαντικό ρόλο στη µάθηση. Σύµφωνα µε τη νέα θεωρία µάθησης, που στηρίζεται στις προϋπάρχουσες ιδέες των µαθητών και όπου ο µαθητής εποικοδοµεί τη γνώση (κονστρουκτιβισµός), τα µαθησιακά αποτελέσµατα εξαρτώνται από το περιβάλλον µάθησης, τις προϋπάρχουσες γνώσεις, τις στάσεις και τις αξίες του µαθητή . Η άποψη αυτή δέχεται ότι η γνώση µπορεί να µεταδοθεί µέσω της γλώσσας και της διδασκαλίας . Τι σηµαίνει αυτό ; Σηµαίνει απλά ότι η καινούργια αντίληψη για τη µάθηση οδηγεί σε διαφορετικές προσεγγίσεις στη διδασκαλία, σε αλλαγές στα αναλυτικά προγράµµατα και επιφυλάσσει νέους ρόλους για το δάσκαλο.

o Οι ιδέες των µαθητών o Η θεωρητική βάση της εποικοδόµησης της γνώσης o Ο ρόλος της γλώσσας στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστηµών

- 94 -

o Το αναλυτικό πρόγραµµα o ∆ιδακτικές προσεγγίσεις o Εργαλεία των διδακτικών προσεγγίσεων o Ο ρόλος του δασκάλου o Οι εναλλακτικές ιδέες των παιδιών σε µερικές βασικές έννοιες o Παραδείγµατα διδασκαλιών o Ιστορική και φιλοσοφική προσέγγιση της επιστηµονικής γνώσης o Ο χαρακτήρας και η ιδιαιτερότητα των Φ.Ε. o Η επιστηµονική µέθοδος o Τα στάδια ανάπτυξης του παιδιού και η σηµασία τους στη διδασκαλία των Φ.Ε.

o Το αναλυτικό πρόγραµµα o Η υλικοτεχνική υποδοµή o Αρχές διδασκαλίας των Φυσικών Επιστηµών o Τα οπτικοακουστικά µέσα διδασκαλίας o Οι σύγχρονες τάσεις στη µάθηση και στη διδασκαλία o Οι Φυσικές Επιστήµες στο Ελληνικό σχολείο o Παραδείγµατα διδασκαλιών και τεστ αξιολόγησης

ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΑ 1. "Ιστορική εισαγωγή στις βασικές Έννοιες και Θεωρίες της Φυσικής" ! Ο Κοπέρνικος και οι Απαρχές της Επιστηµονικής Κοσµολογίας. Οι νόµοι του Κέπλερ.

! Ο Γαλιλαίος και η Μελέτη της Κίνησης (Ελεύθερη Πτώση και Βολή)

! Οι νόµοι του Νεύτωνα και η Μηχανιστική Αναπαράσταση του Κόσµου : Οι Έννοιες της ∆ύναµης και της Αδράνειας και ο Νόµος της Παγκόσµιας Έλξης.

! Οι Νόµοι της ∆ιατήρησης της Μάζας, της Ορµής και της Ενέργειας. Οι Νόµοι της Θερµοδυναµικής.

! Οι Απαρχές της Ατοµικής Θεωρίας : Η κινητική Θεωρία των Αερίων. Η Έννοια του στατιστικού Νόµου.

! Θεωρίες για το Φως : Η Κυµατική Θεωρία των Young και Fresnel, η Ηλεκτροµαγνητική Θεωρία, η Έννοια του Φωτονίου.

- 95 -

! Η εικόνα της Ύλης στη Σύγχρονη Φυσική : Το µοντέλο του Bohr για το Άτοµο, η Κυµατική Φύση της Ύλης, η Ισοδυναµία Μάζας και Ενέργειας.

! Η ∆οµή και η Μέθοδος της Επιστήµης της Φυσικής : η Φύση των Εννοιών, η Ανακάλυψη και τα όρια των Φυσικών Νόµων, η Αλλαγή των Θεωριών της Φυσικής.

2. "∆ιδακτική της Τεχνολογίας" ! Τεχνολογία και Ανθρώπινος Πολιτισµός

∆ιερεύνηση των σχέσεων και αλληλεπιδράσεων της Τεχνολογίας µε: α) τον Άνθρωπο, β) τις Φυσικές Επιστήµες και την επιστηµονική

µεθοδολογία, γ) την Τέχνη, δ) την Κοινωνία και ε) το Περιβάλλον. ! Η Τεχνολογία στην Εκπαίδευση

Οι αντιλήψεις που έχει ο σηµερινός άνθρωπος για την τεχνολογία. Ορισµός της τεχνολογίας. Ο ρόλος του µαθήµατος της Τεχνολογίας στην Εκπαίδευση. Οι γνώσεις, οι δεξιότητες και οι στάσεις που αξιοποιούνται και κατακτώνται µέσα από τη διδασκαλία του µαθήµατος της Τεχνολογίας.

Η έννοια του σχεδιασµού στο µάθηµα της Τεχνολογίας. Η γλώσσα της τεχνολογίας και του σχεδιασµού. ! Η κατάκτηση της τεχνολογικής ικανότητας στην Εκπαίδευση:

α) η διερεύνηση, β) ο προγραµµατισµός, γ) η κατασκευή µοντέλων και η πραγµατοποίηση του τελικού προϊόντος, δ) η επίγνωση της ύπαρξης του εν δυνάµει χρήστη πίσω από κάθε σχεδιαζόµενο προϊόν, ε) η αξιολόγηση, στ) κάνω τα πράγµατα να λειτουργούν στο µάθηµα της τεχνολογίας, ζ) η επικοινωνία και η) η επινόηση, η εφευρετικότητα, η φαντασία. ! Οι εργασίες στο µάθηµα της Τεχνολογίας.

Η επίλυση προβληµάτων, και το σχέδιο έργου.

- 96 -

3. "Ο Κόσµος µας: βασικές έννοιες Αστρονοµίας και Επιστηµών της Γης" Οι κοσµογονικές απόψεις από την αρχαιότητα µέχρι τον 19ο αιώνα. ! Σύγχρονες απόψεις για τη δηµιουργία του σύµπαντος ! Γαλαξίες-∆ηµιουργία αστέρων. ! Σχηµατισµός του ηλιακού µας συστήµατος. ! Η Γη ως ουράνιο σώµα. ! Η δηµιουργία της Γης και το εσωτερικό της. ! Ενδογενείς δυνάµεις: Μετατόπιση ηπείρων, πρόγνωση σεισµών, ηφαίστεια.

! Εξωγενείς δυνάµεις: Αποσάρθρωση, διάβρωση, διαβρωτικοί παράγοντες.

! Μεταβολές στην επιφάνεια της Γης: Ήπειροι και ωκεανοί. ! Η ατµόσφαιρα της Γης: Τα µετεωρολογικά φαινόµενα, οι έννοιες καιρός και κλίµα, πρόγνωση του καιρού, µετεωρολογικοί χάρτες, µελέτη διαµόρφωσης κλίµατος.

! Χαρτογραφία. ! Η εξέλιξη της Γεωγραφίας ως επιστήµης ! Σταθµοί στην ιστορία της διδασκαλίας της Γεωγραφίας. ! Το µάθηµα της Γεωγραφίας στο Ελληνικό ∆ηµοτικό Σχολείο. ! Τα σχολικά εγχειρίδια της Γεωγραφίας.

- 97 -

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ (12 ΜΑΘ., 36 ∆.Μ.)

Α. ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ 1. "Παρώθηση-ενθάρρυνση και ∆ιαπροσωπικές σχέσεις στη Σχολική Τάξη"

2. "Περί του Ελληνικού Εκπαιδευτικού Συστήµατος: Φιλοσοφία Στόχοι Μεθοδολογία Αξιολόγηση - Προοπτικές"

3. "Η Εκπαίδευση στη Νέα Ευρώπη" 4. "Αξιολόγηση στην Εκπαίδευση" 5. "Λαϊκή Επιµόρφωση" 6. "Αναλυτικά Προγράµµατα και Σχολικά Εγχειρίδια" 7. "Σχολική Παιδαγωγική: Κοινωνικοποίηση και Εκπαίδευση: Ψυχοκοινωνιολογικές έρευνες"

8. "Εκπαίδευση Εκπαιδευτικών - Μικροδιδασκαλία" 9. "∆ιαπολιτισµική Παιδαγωγική - ∆ιδακτική (Θεωρία και Πράξη)" 10. "Ανοιχτή, από απόσταση εκπαίδευση. Πολιτικές και ∆ιεθνής πρακτική"

11. "Ευρωπαϊκή και διεθνής διάσταση στην εκπαίδευση µε έµφαση στο δηµοτικό σχολείο"

12. "Η κατάρτιση των Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθµιας στην Ελλάδα Ι: η περίοδος των ∆ιδασκαλείων (1834-1933)"

13. "Η κατάρτιση, η µετεκπαίδευση και η επιµόρφωση των Εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης: η περίοδος των Π.Α. και των Σ.Ν. (1933-1991)"

14. "Κοινωνικοποίηση και υγεία του παιδιού" 15. "Εκπαίδευση και οικονοµική ανάπτυξη" 16. "Πολιτική Ιστορία της Ευρωπαϊκής Εκπαίδευσης" 17. "Παιδαγωγική της Λογοτεχνίας Ι" 18. "Παιδαγωγική της Λογοτεχνίας ΙΙ" 19. "Τα βιβλία πρώτης ανάγνωσης (Αλφαβητάρια) και τα Αναγνωστικά: Παιδαγωγική διάσταση"

20. "Προσωπογραφία της ελληνικής παιδαγωγικής επιστήµης". 21. "Προβλήµατα διεθνούς Εκπαίδευσης. Η Ελληνόγλωσση εκπαίδευση σε χώρες µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης".

22. "Θέµατα πολιτικής κοινωνικοποίησης στα πλαίσια του σχολείου: Συγκριτικές διεθνείς διαστάσεις"

- 98 -

23. "Ανάπτυξη και ∆ιοίκηση του ανθρωπίνου δυναµικού της εκπαίδευσης"

24. "Ιδεολογικό και θεσµικό πλαίσιο λειτουργίας της Ανώτατης Εκπαίδευσης στη σύγχρονη Ελληνική και Ευρωπαϊκή πραγµατικότητα".

Β. ΤΟΜΕΑΣ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΠΑΙ∆ΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ 1. "Εξελικτική Ψυχολογία ΙΙ" 2. "Ειδική Αγωγή ΙΙ" 3. "Αγωγή του λόγου και της οµιλίας" 4. "Προγράµµατα αντιµετώπισης παιδιών µε αισθητηριακά προβλήµατα"

5. "∆ιαφυλικές σχέσεις" 6. "Ψυχοπαιδαγωγική (Σύγχρονες τάσεις της Παιδαγωγικής Ψυχολογίας"

7. "Ψυχοµετρία" 8. "Γνωστική Ανάπτυξη" 9. "Ψυχολογία ατοµικών διαφορών" 10. "Ψυχικές διαταραχές παιδιών και εφήβων" 11. "Ναρκωτικές ουσίες στην παιδική και εφηβική ηλικία" 12. "Κοινωνική Ανάπτυξη" 13. "Παραγωγή και χρήση διδακτικού υλικού ΙΙ (µε έµφαση στη διδασκαλία Α. Μ. Ε. Α.)"

14. "∆ιδακτικά Προγράµµατα για παιδιά µε ειδικές ανάγκες" 15. "∆ιάγνωση, αξιολόγηση και αντιµετώπιση της δυσλεξίας" Γ. ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥ∆ΩΝ 1. "Ψυχολογία της Θρησκείας" 2. "∆ηµοκρατία - Παγκοσµιοποίηση - Κράτος / Έθνος " 3. "Κοινωνικοί θεσµοί, σύγχρονες κοινωνικές πολιτικές" 4. "Νεότερα φιλοσοφικά ρεύµατα" 5. "Λαϊκός Πολιτισµός και θεατρικός αυτοσχεδιασµός Ι" 6. "Λαϊκός Πολιτισµός και θεατρικός αυτοσχεδιασµός ΙΙ" 7. "Η Γλώσσα στα Κείµενα (Κειµενογλωσσία Υφολογία Ρητορική)"

- 99 -

8. "Λογοτεχνία και Εκπαίδευση" 9. "Κοινωνική Λαογραφία Ι" 10. "Κοινωνική Λαογραφία ΙΙ" 11. Φιλολογική Λαογραφία 12. "Ιστορία και Θεωρία του Θεάτρου. 13. "Το Θέατρο στην Εκπαίδευση" 14. "Εικαστική Αγωγή Ι" 15. "Εικαστική Αγωγή ΙΙ" 16. "Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία" 17. "Κοινωνικές ανισότητες και κοινωνική αλλαγή" 18. "Μουσική Παιδεία Ι 19. "Μουσική Παιδεία ΙΙ 20. "Φυσική Αγωγή Ι" 21. "Αρχαία Ελληνική Μυθολογία και Ιστορία" 22. "Ιστορία και η διδακτική της" 23. Μεσαιωνική Ελληνική Ιστορία: Βυζάντιο, Ευρώπη, σλαβικός και ανατολικός κόσµος

24. Ιστορία της τοπικής αυτοδιοίκησης στο ελληνικό κράτος 25. Γενική-τοπική ιστορία, οι πηγές και η µελέτη τους 26. Η Παιδεία οµογενών εξωτερικού 27. Η διδασκαλία της Ελληνικής γλώσσας ως µητρικής σε ξενόγλωσσο περιβάλλον

28. Η διδασκαλία της Ελληνικής ως ξένης γλώσσας 29. Η γλώσσα της Παιδικής Λογοτεχνίας 30. Τα ατοµικά πολιτικά και κοινωνικά δικαιώµατα στις σύγχρονες πολυπολιτισµικές κοινωνίες

31. Λογοτεχνία του Μεσοπολέµου 32. Παράδοση και νεοτερικότητα στη ποίηση 33. Σύγχρονη πεζογραφία 34. Αισθητική Αγωγή Ι 35. Τάσεις της νεοελληνικής πεζογραφίας (19ος 20ος αιώνας) 36. Ρεαλισµός και Μυθοπλασία 37. Η ιστορία της ελληνικής γλώσσας και η σηµασία της για τη διδασκαλία της νέας ελληνικής

38. Κοινωνιολογία της Εργασίας και της Τεχνολογίας 39. Εργασιακές Σχέσεις 40. "Λαϊκή ποίηση και Νεωτερισµός" 41. "Προφορικότητα και Γραµµατοσύνη"

- 100 -

42. "Παιδαγωγικά της Λαογραφίας" 43. "Αστική Λαογραφία" 44. "Εικαστικές Τέχνες και σύνδεσή τους µε την Τέχνη του σήµερα" 45. "Η νεοελληνική πεζογραφία στον 20ο αιώνα. Η νοσταλγία της Εφηβείας"

∆. ΤΟΜΕΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 1. "Γλώσσες Προγραµµατισµού για µαθητές" 2. "Μαθηµατικά ΙΙΙ" 3. "Βασικές έννοιες της Γεωµετρίας" 4. "Περιγραφική Στατιστική Ι" 5. "Περιγραφική Στατιστική ΙΙ" 6. Στατιστική και Θεωρία Πιθανοτήτων 7. Μαθηµατικός Προγραµµατισµός 8. Ειδικά θέµατα ∆ιδακτικής Μαθηµατικών I 9. Ειδικά θέµατα ∆ιδακτικής Μαθηµατικών II 10. ∆ιοίκηση κινδύνου στην εκπαίδευση Ι 11. ∆ιοίκηση κινδύνου στην εκπαίδευση II 12. Σχεδιασµός και Ανάπτυξη εκπαιδευτικού Λογισµικού 13. Οικονοµία της Εκπαίδευσης 14. Μαθηµατικά Μοντέλα - Παραγωγικότητα και ανάπτυξη στην εκπαίδευση

15. Οικονοµική Μεγέθυνση και Κοινωνική Ευηµερία 16. Συγγραφικά πολυµεσικά λογισµικά για εκπαιδευτικούς Ε. ΤΟΜΕΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

1. "Ειδικά Θέµατα Βιολογίας" 2. "Αγωγή Υγείας" 3. "Ιστορία των Φυσικών Επιστηµών: Αρχαία και Μεσαιωνική Επιστήµη"

4. "Η Φυσική µέσα από το Πείραµα Ι" 5. "Η Φυσική µέσα από το Πείραµα ΙΙ"

- 101 -

6. "Χρήση οπτικοακουστικών µέσων" 7. "Ειδικά Θέµατα Χηµείας" 8. "Συγκριτική Θεώρηση και ∆ιδασκαλία Φυσικών Επιστηµών" 9. Το µουσείο ως χώρος εκπαίδευσης στις Φυσικές Επιστήµες 10. Επιστηµολογία της διδασκαλίας των Φυσικών Επιστηµών 11. "Βιολογία" 12. "∆ιδασκαλία των Φυσικών Επιστηµών σε περιβάλλον Τ.Ε.Π.

(Τεχνολογίας Επικοινωνίας Πληροφορίας)"

- 102 -

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΠΟΥ∆ΩΝ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

1. "Παρώθηση - Ενθάρρυνση και διαπροσωπικές σχέσεις στη σχολική τάξη" ! Έννοια και χαρακτηριστικά της παρώθησης. Τύποι παρώθησης. Στοιχεία εσωτερικής παρώθησης (ανάγκες, ορµές, επιθυµίες, κίνητρα, σκοποί). Η εξέλιξη της παρώθησης στο χρόνο. Θεωρίες παρώθησης (ένστικτα και παρώθηση, ο S. Freud και η µπιχεβιοριστική άποψη για την παρώθηση, η θεωρία της µείωσης της ορµής, η ουµανιστική θεώρηση της παρώθησης, η θεωρία της διέγερσης, η κοινωνικογνωστική θεωρία , γνωστικές θεωρίες και παρώθηση). Παράγοντες παρώθησης (προϋποθέσεις για την επιτυχή υλοποίηση των παρωθητικών στρατηγικών, η εξωτερική παρώθηση και η συµβολή της στη µάθηση, η εσωτερική παρώθηση και δραστηριότητες που την καλλιεργούν, στρατηγικές που αναπτύσσουν γενικά την παρώθηση για µάθηση). Ο παρωθητικός ρόλος του εκπαιδευτικού.

! Έννοια, περιεχόµενο, χαρακτηριστικά ενθάρρυνσης. Ενθάρρυνση και ενίσχυση, ενθάρρυνση και έπαινος. Τρόποι ενθάρρυνσης και αποθάρρυνσης. Ενθαρρυντικός ρόλος εκπαιδευτικού.

! Έννοια και σηµασία της παιδαγωγικής σχέσης. Αλληλεπίδραση εκπαιδευτικού και µαθητή. Η δυναµική της τάξης και η επίδραση του χώρου του σχολείου στη διαµόρφωση σχέσεων. Μοντέλα διαπροσωπικών σχέσεων και διδακτική πράξη.

2. "Περί του Ελληνικού Εκπαιδευτικού Συστήµατος: Φιλοσοφία Στόχοι Μεθοδολογία Αξιολόγηση - Προοπτικές" Α. Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστηµα ως πολιτική επιλογή: 1. Ανταποκρίνεται και ως ποιο βαθµό στις πολιτιστικές και αναπτυξιακές ανάγκες της χώρας. Συσχέτιση µε την κοινωνικοπολιτική πραγµατικότητα των σηµαντικότερων περιόδων της νεοελληνικής πολιτικής κοινωνίας.

Β. ∆οµή και λειτουργία του Ελληνικού Σχολείου:

- 103 -

1. Συσχέτιση κοινωνικοπολιτικής της δοµής και λειτουργίας του Ελληνικού Σχολείου.

2. Ποιος "ελέγχει" το ελληνικό σχολείο. 3. Ποιοι οι φανεροί και ποιοι οι λανθάνοντες στόχοι του.

Γ. ∆ιαµόρφωση Ελλήνων Εκπαιδευτικών: 1. Επιµόρφωση Ελλήνων εκπ/κών. 2. Το "κοινωνικό κύρος" του Έλληνα εκπαιδευτικού.

∆. Κριτική παρουσίαση των αναλυτικών προγραµµάτων του ελληνικού σχολείου και συσχέτισή τους µε τους διακηρυγµένους θεσµικά στόχους του εκπαιδευτικού συστήµατος. Ε. Πόσο αναπαραγωγικό είναι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστηµα: 1. Ταξικότητα του ελληνικού σχολείου. 2. Το ελληνικό σχολείο και η κοινωνική κινητικότητα. 3. "Η Εκπαίδευση στη Νέα Ευρώπη"

Έννοια / έννοιες της µεταπολεµικής και της σύγχρονης Νέας Ευρώπης. Κριτική επισκόπηση των οικονοµικών, πολιτικών και κοινωνικοπολιτιστικών παραµέτρων και προοπτικών του ευρωπαϊκού εκσυγχρονισµού και της Ενωµένης Ευρώπης. Εκπαιδευτικές πολιτικές και κατευθύνσεις, και εκπαιδευτικά προβλήµατα στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού εκσυγχρονισµού και του οράµατος για την οικοδόµηση της Νέας Ευρώπης.

Κριτική µελέτη της ελληνικής εκπαίδευσης ενόψει της Ευρωπαϊκής ενοποίησης / ολοκλήρωσης και πρόκλησης (συγκρίσεις µε τις άλλες χώρες / µέλη της Ε.Ε., προβλήµατα-προοπτικές).

4. "Αξιολόγηση στην Εκπαίδευση"

Εκπαιδευτική αξιολόγηση: φιλοσοφικό υπόβαθρο, σύγχρονες τάσεις. Αξιολόγηση του εκπαιδευτικού συστήµατος. Αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου. Αξιολόγηση του εκπαιδευτικού. Αξιολόγηση και εµπειρική έρευνα. Αξιολόγηση και βαθµολογία. Αξιολόγηση και εξετάσεις. Η αξιολόγηση του µαθητή κατά τη διαδικασία της διδασκαλίας και µάθησης.

- 104 -

Βαθµολογία και ιδεολογία. Οι εξετάσεις ως µορφή κοινωνικού ελέγχου. Το πρόβληµα του πληθωρισµού των βαθµών. Επιδόσεις και βαθµοί.

Άγχος και εξετάσεις: ερευνητικά δεδοµένα. Ο ρόλος των εξετάσεων: επανατροφοδότηση - κίνητρα

µάθησης- µηχανισµός κοινωνικής επιλογής. Ο βαθµός ως κίνητρο µάθησης. Αδυναµίες της βαθµολογίας. Πλάνες και σφάλµατα του εκπαιδευτικού.

Μέθοδοι αξιολόγησης των επιδόσεων: γραπτές και προφορικές εξετάσεις- εξετάσεις µε ανοιχτά και κλειστά βιβλία, εξετάσεις µε ανοιχτά βιβλία στο σπίτι.

Μορφές και τύποι των τεστ: σταθµισµένο τεστ, τεστ µε χαρτί και µολύβι. Χαρακτηριστικά ενός τεστ: αντικειµενικότητα, εγκυρότητα, αξιοπιστία.

Ερωτήσεις ενός τεστ: ερωτήσεις ελεύθερης απάντησης, ορθού λάθους, συµπλήρωσης, σύζευξης, πολλαπλής επιλογής.

Πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα ενός τεστ. Οµαδοποίηση των µαθητών και οµοιογένεια της τάξης: εξέταση

της σχολικής ωριµότητας, απόρριψη και στασιµότητα του µαθητή, διπλή προαγωγή, streaming, setting.

Προαγωγή του µαθητή. Επανάληψη της τάξης. Αρνητικές επιδράσεις της απόρριψης και της στασιµότητας. Αρνητικοί ενισχυτές και βιώµατα αποτυχίας.

Αριθµητική βαθµολογία στο ∆ηµοτικό Σχολείο. Πρότυποι βαθµοί. Κλίµακες βαθµολογίας: αριθµητική κλίµακα βαθµολογίας, τρίβαθµη κλίµακα µε γράµµατα Α,Β,Γ.

Αξιοπιστία της βαθµολογίας: ολιγόβαθµες και πολύβαθµες κλίµακες. Η πρόταση για κατάργηση της βαθµολογίας: µηχανική αποµνηµόνευση και βαθµοθηρική νοοτροπία.

Ανακεφαλαιωτικές εξετάσεις. Ενισχυτική διδασκαλία. Περιγραφική αξιολόγηση - Έλεγχος προόδου του µαθητή.

Τα νέα µέτρα για την αξιολόγηση. 5. "Λαϊκή Επιµόρφωση"

- 105 -

6. "Αναλυτικά Προγράµµατα και Σχολικά Εγχειρίδια" ! Θεσµική εξέλιξη και σύγχρονη προβληµατική των Αναλυτικών Προγραµµάτων και των σχολικών εγχειριδίων.

! Σκοποί και στόχοι Αναλυτικών Προγραµµάτων και σχολικών εγχειριδίων.

! Θεωρία και έρευνα των Αναλυτικών Προγραµµάτων. ! Αναλυτικό Πρόγραµµα, εκπαιδευτική πολιτική και εκπαιδευτική

µεταρρύθµιση. ! Αναλυτικό Πρόγραµµα και ιδεολογία. ! ∆οµή και διάρθρωση των Αναλυτικών Προγραµµάτων. ! Αναλυτικό Πρόγραµµα και Curriculum. ! Πηγές σκοπών του Αναλυτικού Προγράµµατος : ενδιαφέροντα και ανάγκες του µαθητή.

! Ταξινοµία στόχων διδασκαλίας και µάθησης. Η παιδαγωγική συζήτηση για τους στόχους διδασκαλίας και µάθησης.

! Αναλυτικό πρόγραµµα και το βιβλίο για το δάσκαλο. ! Αξιολόγηση και αναµόρφωση Αναλυτικού Προγράµµατος. ! Η συµµετοχή και ο ρόλος του εκπαιδευτικού στη σύνταξη Αναλυτικών Προγραµµάτων.

! Νέα περιεχόµενα διδασκαλίας και Αναλυτικό Πρόγραµµα. ! Η έρευνα του Αναλυτικού Προγράµµατος σε διάφορες χώρες. ! Αναλυτικό Πρόγραµµα και εκπαιδευτική τεχνολογία. ! Αναλυτικό Πρόγραµµα και σχολικό εγχειρίδιο. ! Το σχολικό εγχειρίδιο ως αντικείµενο έρευνας. ! Το σχολικό εγχειρίδιο: ιστορική εξέλιξη και επιλογές της εκπαιδευτικής πολιτικής.

! Λειτουργίες και δοµικά χαρακτηριστικά του σχολικού εγχειριδίου.

! Το σχολικό εγχειρίδιο ως µέσο διδασκαλίας και µάθησης: καλλιέργεια και ανάπτυξη της κριτικής και δηµιουργικής σκέψης των µαθητών.

! Εικόνα και σχολικό εγχειρίδιο. ! Αποτελεσµατικότητα της εικόνας κατά τη διδασκαλία. ! Μεθοδολογική προσέγγιση της εικόνας. ! Το πρόβληµα της ανάγνωσης µιας εικόνας. ! Τα έργα τέχνης στα σχολικά εγχειρίδια. ! Αξιολόγηση των σχολικών εγχειριδίων.

- 106 -

! Το πολλαπλό εγχειρίδιο: εµπειρικά δεδοµένα. ! Το σχολικό βιβλίο στα εκπαιδευτικά συστήµατα της Ελλάδος και των άλλων χωρών.

! Σχολικό εγχειρίδιο και ευρωπαϊκή διάσταση στην εκπαίδευση. ! Σχολικό εγχειρίδιο και παιδαγωγική της ειρήνης.

7. "Σχολική Παιδαγωγική: Κοινωνικοποίηση και Εκπαίδευση: Ψυχοκοινωνιολογικές έρευνες" Η Κοινωνικοποίηση του παιδιού: Μια ψυχοκοινωνιολογική προσέγγιση στα πλαίσια της οικογένειας και του σχολείου

o Εισαγωγικές έννοιες και απόψεις o H επικαιρότητα του προβλήµατος o Φορείς και φάσεις της κοινωνικοποίησης

Προσχολική Κοινωνικοποίηση του παιδιού

o Οικογένεια-Μορφές: Σύνθεση και συνθήκες οικογενειακής ζωής o Οι σχέσεις µάνας-παιδιού κατά την πρώιµη παιδική o ηλικία (0-2 ετών): Μια γενική θεώρηση o H µητρική αποστέρηση-Ιδρυµατισµός o ∆υαδικές σχέσεις µάνας-παιδιού: Οι πρώτες έρευνες o Ο δεσµός µάνας-παιδιού: Νεότερες έρευνες o Μητρική αποστέρηση - αυτονόµηση του παιδιού o Η κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού ηλικίας 3-6 ετών o Οι βασικές κρίσεις του παιδιού: το πείσµα του τρίτου έτους και o το οιδιπόδειο σύµπλεγµα: o Οι σχέσεις µεταξύ των µικρών παιδιών (νηπίων)και η κοινωνικοποίησή τους (3-6 ετών)

Kibbutz και China: ∆υο ιδιαίτερα κοινωνικά µοντέλα

o Η κοινωνικοποίηση του παιδιού στο Kibbutz o Η κοινωνικοποίηση του παιδιού στην Κίνα o Οµοιότητες και διαφορές µεταξύ Kibbutz και Chinas

- 107 -

Η Κοινωνικοποίηση του παιδιού στην Ελλάδα

o Η κοινωνικοποίηση του παιδιού στην αρχαία Ελλάδα o Η κοινωνικοποίηση του παιδιού στη νεότερη Ελλάδα o κοινωνικοποίηση του παιδιού στη σύγχρονη Ελλάδα o Το κοινωνικό Status των γονιών, βασικός παράγοντας o κοινωνικοποίησης του παιδιού

Σχολική Κοινωνικοποίηση Ψυχολογικές θεωρίες µάθησης-κοινωνικοποίησης του παιδιού

o Οι θεωρίες της συµπεριφοράς o Οι θεωρίες της ψυχανάλυσης o Οι θεωρίες της ανάπτυξης του ατόµου o Οι θεωρίες της ψυχο-οικολογίας

Κοινωνιολογικές θεωρίες κοινωνικοποίησης του παιδιού

o Η θεωρία της συµβολικής αλληλεπίδρασης κοινωνικοποίησης του ατόµου

o Η συστηµική θεωρία κοινωνικοποίησης o Η κοινωνικο-δοµική θεωρία κοινωνικοποίησης του ατόµου Μοντέλα Σχολικής Κοινωνικοποίησης o Το συστηµικό µοντέλο κοινωνικοποίησης (Parsons) o Το κοινωνικό µοντέλο κοινωνικοποίησης (Fend) o Το ψυχαναλυτικό µοντέλο κοινωνικοποίησης (Wellendorf) o Το συνθετικό µοντέλο κοινωνικοποίησης (Hurrelmann) Κοινωνικοποίηση και Υγεία του παιδιού o Παράγοντες που επηρεάζουν την κοινωνικοποίηση και υγεία του παιδιού

o Ασθένειες που επηρεάζουν την κοινωνικοποίηση και υγεία του παιδιού

o Η κοινωνική συµπεριφορά και η ψυχοσωµατική υγεία του παιδιού

- 108 -

o Το Stress o Βασικές πηγές επικινδυνότητας της υγείας και κοιν/σης του παιδιού Η Συµβουλευτική της Οικογένειας και του Σχολείου

o Η Συµβουλευτική της Οικογένειας: Οι λειτουργίες της οικογένειας και η αναγκαιότητα της συµβουλευτικής

o Η Συµβουλευτική του Σχολείου: ∆ιάγνωση και θεραπεία µιας µαθησιακής ή κοινωνικής αδυναµίας-απόκλισης του µαθητή.

8. "Εκπαίδευση Εκπαιδευτικών - Μικροδιδασκαλία" Σκοπός του µαθήµατος είναι η ενηµέρωση των υποψήφιων εκπαιδευτικών σχετικά µε συγκεκριµένες µορφές συµπεριφοράς κατά τη διδασκαλία και η άσκηση διδακτικών δεξιοτήτων, οι οποίες θεωρούνται σηµαντικές για την αποτελεσµατικότητα της διδασκαλίας (η σχετική άσκηση στηρίζεται στη βιντεολήψη - βιντεοσκόπηση της διδασκαλίας) Ι. Θεωρητικό µέρος

o Ο εκπαιδευτικός και το έργο του από τη σκοπιά της σύγχρονης Παιδαγωγικής.

o Ο εκπαιδευτικός ως βασικός παράγοντας της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

o Μύθοι και στερεότυπα σχετικά µε την εκπαίδευση των εκπαιδευτικών: Ο προικισµένος δάσκαλος.

o Η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες.

o Ο αποτελεσµατικός εκπαιδευτικός: Ερευνητικά δεδοµένα. o Προσωπικότητα του εκπαιδευτικού και εκπαίδευση των εκπαιδευτικών.

o Η επίδραση της προσωπικότητας του εκπαιδευτικού στην επαγγελµατική του αποτελεσµατικότητα.

o Παρατήρηση και ανάλυση της συµπεριφοράς του εκπαιδευτικού.

o Τεχνικές άσκησης των υποψήφιων εκπαιδευτικών: µοντέλα. o Εκπαίδευση εκπαιδευτικών και εκπαιδευτική µεταρρύθµιση.

- 109 -

o Μοντέλα µικροδιδασκαλίας. Σχεδιασµός και οργάνωση της µικροδιδασκαλίας.

o Αποτελεσµατικότητα της µικροδιδασκαλίας: Ερευνητικά δεδοµένα.

ΙI. Πρακτικό µέρος

Η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών ως πεδίο έρευνας: ερευνητική προσέγγιση θεµάτων και προβληµάτων της εκπαίδευσης και επιµόρφωσης των εκπαιδευτικών. Παρατήρηση διδασκαλίας µε Φύλλα Παρατήρησης και Αξιολόγησης. ∆ιδακτικές δεξιότητες :

o Μη λεκτική συµπεριφορά : Η γλώσσα του σώµατος του εκπαιδευτικού.

o Θέση ερωτήσεων, o Ενίσχυση του µαθητή, o Πρόκληση του ενδιαφέροντος και της προσοχής του µαθητή, o Αντιµετώπιση προβληµάτων πειθαρχίας κ.λπ.

9. "∆ιαπολιτισµική Παιδαγωγική - ∆ιδακτική (Θεωρία και Πράξη)" Σκοπός του µαθήµατος είναι η πληροφόρηση, η ενηµέρωση και η ευαισθητοποίηση των αυριανών, όπως επίσης και των εν ενεργεία, εκπαιδευτικών για τις ραγδαίες αλλαγές των κοινωνιών -και της ελληνικής- σε πολυπολιτισµικές, τα νέα καθήκοντα που επωµίζεται το σχολείο -ως ζων οργανισµός- και ο εκπαιδευτικός στη σηµερινή κοινωνική πραγµατικότητα. Η µετανάστευση - παλιννόστηση, η οµαλή ένταξη των παιδιών αυτών στην ελληνική κοινωνία, η εξασφάλιση ίσων ευκαιριών, είναι µερικές από τις θεµατικές που διαπραγµατεύεται το µάθηµα της ∆ιαπολιτισµικής Παιδαγωγικής-∆ιδακτικής. Α. Θεωρητικό µέρος 1. Αποσαφήνιση Παιδαγωγικών όρων. 2. Οι φυλετικές διακρίσεις στην ευρύτερή τους διάσταση.

- 110 -

3. Το φαινόµενο του ρατσισµού στην ευρύτερή του διάσταση. 4. Ρατσισµός και σεξισµός. 5. Ρατσισµός και ξενοφοβία. 6. Αντιρατσισµός - Πλουραλισµός - Ανθρώπινες αξίες. 7. Μετανάστες - Απόδηµοι - Παλιννοστούντες και επαναπατριζόµενοι. 8. Επανένταξη και εκπαίδευση µαθητών παλιννοστούντων Ελλήνων -προβλήµατα.

9. ∆ιεθνής Αµνηστία και εθνικές µειονότητες. 10.Προσφυγές Πολιτικοί-Οικονοµικοί και το πρόβληµα της ενσωµάτωσης παιδιών προσφύγων.

11.Οµοιογένεια και Ξενηλασία. 12.Πολυπολιτισµική πολυφωνία. 13.Συνέπειες που απορρέουν από τα αξιώµατα της ∆ιαπολιτισµικής Αγωγής.

14.Τα Αναλυτικά προγράµµατα και η ∆ιαπολιτισµική διδακτική. 15.Επικοινωνία πολυφυλετικών οµάδων και πολιτισµός. 16.Το ελληνικό Πολυπολιτισµικό Αλφαβητάριο. 17.Τα ∆ικαιώµατα του ανθρώπου. 18.Το ∆ίγλωσσο παιδί. Μέθοδοι επικοινωνιακής προσέγγισης στην εκµάθηση της ελληνικής γλώσσας από Ελληνοπόντιους, Βορειοηπειρώτες, αλλοδαπούς µαθητές.

19.Μαθήµατα πολιτισµού σε Ελληνοπόντιους, Βορειοηπειρώτες, αλλοδαπούς µαθητές.

20.Σχολειοποίηση και γλωσσική διδασκαλία για τα παιδιά των Τσιγγάνων.

21.Η διδασκαλία της µητρικής γλώσσας σε ξενόγλωσσο περιβάλλον. 22.Παιδαγωγικό και διδακτικό υλικό: Κατασκευή - συγγραφή - λειτουργική διάσταση στη χρήση του.

23.∆ιεπιστηµονική θεώρηση και συνεργασία σε θέµατα Παιδαγωγικής και διδακτικής έρευνας µε Πανεπιστήµια εσωτερικού και εξωτερικού.

24.Το ∆ηµογραφικό πρόβληµα. 25.Κοινωνικός αποκλεισµός - ανεργία. 26.Έρευνες ∆ιαπολιτισµικής Παιδαγωγικής και ∆ιδακτικής. Β. Παιδαγωγική και διδακτική άσκηση στο Εργαστήριο Πειραµατικής Παιδαγωγικής, (3) ώρες την εβδοµάδα.

- 111 -

Η πρακτική και λειτουργική Παιδαγωγική και ∆ιδακτική διάσταση στο Εργαστήριο Πειραµατικής Παιδαγωγικής περιλαµβάνει:

o Παραγωγή διδακτικού υλικού Πρώτης Ανάγνωσης και Γραφής για παιδιά παλιννοστούντων, οικονοµικών προσφύγων, αλλοδαπών και ειδικών οµάδων.

o Συγκέντρωση και παραγωγή διδακτικού υλικού για το πολυπολιτισµικό αλφαβητάριο.

o ∆ιεξαγωγή µικροδιδασκαλιών και αξιοποίηση αυτών για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης ή ξένης γλώσσας.

o Χρήση σύγχρονων Ο/Α µέσων στη διδασκαλία του γλωσσικού µαθήµατος σε παιδιά από διαφορετικά πολιτισµικά περιβάλλοντα.

Β1. Η παιδαγωγική και διδακτική άσκηση στο Εργαστήριο ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΠΑΙ∆ΑΓΩΓΙΚΗΣ (3) ώρες την εβδοµάδα δε λειτούργησε, ούτε θα λειτουργήσει, µέχρις ότου εξοπλιστεί πλήρως το εργαστήριο.

10. "Ανοιχτή, από απόσταση εκπαίδευση. Πολιτικές και ∆ιεθνής

πρακτική" ! Ανοιχτή εξ αποστάσεως εκπαίδευση : Έννοια, αρχές και θεωρίες. ! Τυπολογία και διάρθρωση συστηµάτων ανοιχτής εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

! Κοινωνικοπολιτικές και οικονοµικές διαστάσεις της ανοιχτής εξ αποστάσεως εκπαίδευσης: Ο ρόλος του κράτους, των οργανισµών τυπικής εκπαίδευσης και της "αγοράς".

! Εθνικές πολιτικές ανοιχτής εξ' αποστάσεως εκπαίδευσης. Το βρετανικό Ανοιχτό Πανεπιστήµιο. Άλλα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. Προς δηµιουργία ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστηµίου.

! ∆ιεθνείς οργανισµοί και προγράµµατα ανοιχτής εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

! Οργάνωση, διοίκηση και αξιολόγηση ανοιχτών πανεπιστηµίων. ! Παραγωγή και αξιοποίηση διδακτικού υλικού. Ο ρόλος των νέων τεχνολογιών πληροφόρησης.

- 112 -

11. "Ευρωπαϊκή και διεθνής διάσταση στην εκπαίδευση µε έµφαση στο δηµοτικό σχολείο" Α. Ευρωπαϊκή Ένωση:

- Η δυναµική της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και οι ιδεολογικο - πολιτικές της διαστάσεις.

- Θεσµοί, όργανα και λειτουργίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση. - Προβλήµατα και προοπτικές.

Β. Ευρωπαϊκή Ένωση και πολιτικές εκπαίδευσης και κατάρτισης.

- Από τη συνθήκη της Ρώµης στο Μάαστριχ και από τη ∆ιακυβερνητική στον 21ο αιώνα

Γ. Ευρωπαϊκές και εθνικές πολιτικές εκπαίδευσης σ' ένα µεταβαλλόµενο διεθνές περιβάλλον.

- Η περίπτωση των πανεπιστηµίων. ∆. Ευρωπαϊκή διάσταση στην εκπαίδευση:

- Εννοιολογικές διασαφηνίσεις, ιδεολογικοί προσανατολισµοί, εκπαιδευτικές προσεγγίσεις.

Ε. Ευρωπαϊκή διάσταση και σχολικό πρόγραµµα:

- Ζητήµατα στόχων, αξιών, επιλογής και διάρθρωσης του περιεχοµένου.

ΣΤ΄. Θέµατα εκπαίδευσης και επιµόρφωσης των εκπαιδευτικών Ζ΄. ∆ιδάσκοντας την ευρωπαϊκή και διεθνή διάσταση στο πρωτοβάθµιο σχολείο:

- Η διεθνής εµπειρία και η ελληνική προοπτική.

- 113 -

12. "Η κατάρτιση των Εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης στην Ελλάδα Ι: Η Περίοδος των ∆ιδασκαλείων (1834-1933) " Ι. Ο δάσκαλος κατά την προεπαναστατική περίοδο. o Απόψεις διανοουµένων για τα χαρακτηριστικά και την προσωπικότητα του δασκάλου κατά την περίοδο του Νεοελληνικού ∆ιαφωτισµού.

o Η αναγνώριση της ανάγκης για ειδική κατάρτιση των δασκάλων σε θεσµοθετηµένα ιδρύµατα.

ΙΙ. Η κατάρτιση των δασκάλων κατά την Καποδιστριακή και Οθωνική περίοδο o Το τυπικό σχολείο: Μορφή και οργάνωση. o Το Βασιλικό ∆ιδασκαλείο: Τα προβλήµατα και η προοπτική του.

o Η συµβολή του Ι. Κοκκώνη στην εκπαίδευση των δασκάλων. o Η κατάργηση του Βασιλικού ∆ιδασκαλείου και οι δάσκαλοι των Επιτροπών.

ΙΙΙ. Η περίοδος 1878-1910. o Η επανίδρυση του ∆ιδασκαλείου και η αποτελεσµατικότερη προσπάθεια για την κατάρτιση του δασκάλου.

o Η κατάργηση της αλληλοδιδακτικής και η εισαγωγή της συνδιδακτικής µεθόδου (1880)

o Τα Υποδιδασκαλεία: Από τους γραµµατοδιδασκάλους στους γραµµατιστές

o Η ίδρυση νέων διδασκαλείων o Τα νοµοσχέδια Θεοτόκη (1889) και Ευταξία (1899) και η κατάρτιση των δασκάλων

o Η «µεταρρύθµιση» του 1910 IV. Η περίοδος 1913 1927. o Τα νοµοσχέδια Γληνού και η «µεταρρύθµιση» του 1914 o Το Μαράσλειο ∆ιδασκαλείο o Ο Αλέξανδρος ∆ελµούζος και η εκπαίδευση των Εκπαιδευτικών o Καινοτοµίες του ∆ελµούζου στο Μαράσλειο ∆ιδασκαλείο

(1923-26)

- 114 -

o Η Παιδαγωγική Ακαδηµία (1924-26): το τελευταίο προπύργιο των ∆ελµούζου Γληνού για την επίτευξη της εκπαιδευτικής µεταρρύθµισης

o Τα Μαρασλειακά (1926) o Ο Εκπαιδευτικός Όµιλος: η ίδρυση, η δράση και η διάσπασή του

o Η πολυτυπία των ∆ιδασκαλείων (µονοτάξια, τριτάξια, τετρατάξια, πεντατάξια, εξατάξια, Ιεροδιδασκαλεία)

V. Η µεταρρύθµιση του 1929 VI. Η Γυναικεία Εκπαίδευση o Ελληνικοί προβληµατισµοί σχετικά µε την εκπαίδευση και αγωγή των κοριτσιών κατά το 19ο αιώνα

o Η κατάρτιση των ∆ιδασκαλισσών (1834-1929) o Το ∆ιδασκαλείο Θηλέων Θεσσαλονίκης και ο Μιλτ. Κουντουράς

o Τα ∆ιδασκαλειακά (1928): Συσχετισµός µε Μαρασλειακά και Αθεϊκά.

o Η κατάρτιση των Νηπιαγωγών (1895-1929) VII. Η µετεκπαίδευση των δασκάλων (1880-1929) o Ταχύρυθµες επιµορφώσεις των δασκάλων o Μετεκπαίδευση υποδιδασκάλων o Τεχνική και Γεωργική µετεκπαίδευση των δασκάλων o Η µετεκπαίδευση των δασκάλων στο Παν/µιο και το Εξωτερικό

13. "Η κατάρτιση, η µετεκπαίδευση και η επιµόρφωση των Εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης. Η περίοδος των Π.Α. και των Σ.Ν. (1933-1991)" Ι. Αποσαφήνιση των όρων κατάρτιση, µετεκπαίδευση, επιµόρφωση ΙΙ..Η εξέλιξη του διδασκαλικού επαγγέλµατος στην Ελλάδα o Κίνητρα επιλογής. Ιδεολογικός προσανατολισµός του Έλληνα δασκάλου. ∆άσκαλος και κρατικός παρεµβατισµός.

- 115 -

o Η αναζήτηση νέου θεσµού εκπαίδευσης των δασκάλων. Ιδεολογικές συγκρούσεις. Η Γερµανική επίδραση

o Η ίδρυση των Παιδαγωγικών Ακαδηµιών και η περίοδος της πρώτης λειτουργίας τους (1933-36)

o Οι θεσµικές παρεµβάσεις του καθεστώτος Ι. Μεταξά στην κατάρτιση των δασκάλων

ΙIΙ. Η περίοδος 1940 1963 o Το Σχέδιο µιας «Λαϊκής Παιδείας» του 1944 o Η Ρόζα Ιµβριώτη, ο Μιχ. Παπαµαύρος και ο Κ. Σωτηρίου στην πρώτη γραµµή για την κατάρτιση δασκάλων στα Παιδαγωγικά Φροντιστήρια της «Ελεύθερης Ελλάδας»

o Τα ∆εκεµβριανά. Οι συνέπειες στο χώρο των Παιδαγωγικών Ακαδηµιών

o Η χαµένη δεκαετία 1945 1955 o Τα πορίσµατα της Επιτροπής Παιδείας του 1957

IV. Η µεταρρύθµιση του 1964 V. Η περίοδος της επταετίας (1967-1974) . η ανατροπή και οι διώξεις. Οι θεσµικές παρεµβάσεις της δικτατορίας o Η ίδρυση της Ειδικής Παιδαγωγικής Ακαδηµίας Θεσσαλονίκης και η κατάρτιση των Μουσουλµάνων δασκάλων (1968)

o Η κατάρτιση των Νηπιαγωγών (1933-1971) o Η µετεκπαίδευση των δασκάλων και νηπιαγωγών (1933-1995)

VI. Η µεταπολιτευτική περίοδος o Οι πρώτες θεσµικές διορθωτικές παρεµβάσεις στο χώρο των Παιδαγωγικών Ακαδηµιών και των Σχολών Νηπιαγωγών

o Οι προσπάθειες για την πανεπιστηµιακή µόρφωση των δασκάλων και των νηπιαγωγών (1975-1982)

o Η ίδρυση των Πανεπιστηµιακών Παιδαγωγικών Τµηµάτων (1982). Σύντοµη ιστορική αναφορά στην οργάνωση και λειτουργία της Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης

o Ο «καθυστερηµένος εκσυγχρονισµός» των Παιδαγωγικών Ακαδηµιών και των Σχολών Νηπιαγωγών (1984). Η περίοδος της παράλληλης λειτουργίας µε τα Πανεπιστηµιακά Παιδαγωγικά Τµήµατα και η κατάργησή τους (1991)

VII. Η επιµόρφωση των δασκάλων και νηπιαγωγών VIII. Σύγχρονες τάσεις στην εκπαίδευση των εκπαιδευτικών. Νέοι προβληµατισµοί και προοπτικές.

- 116 -

14. "Κοινωνικοποίηση και Υγεία του παιδιού"

o Οικογενειακές και κοινωνικές συνθήκες ζωής o Μοντέρνος τρόπος ζωής o Μοντέλο κοινωνικοποίησης και υγείας o Φαινόµενα ψυχοσωµατικής ανεπάρκειας και ασθενειών / συµπτωµάτων

o Η σχέση και η συνάφεια επήρειας µεταξύ των συµπτωµάτων o Αύξηση των σωµατικών, ψυχικών και κοινωνικών συµπτωµάτων ατοµικής ανεπάρκειας

o Έκταση των φαινοµένων: α) αναπηρίας , β) χρόνιων ασθενειών o γ) ασθενειών εξάρτησης και πάθους (τσιγάρα, ποτά, ναρκωτικά) o δ) κατάχρησης φαρµακευτικών µέσων

Παράγοντες της ψυχοσωµατικής και κοινωνικής υγείας του παιδιού: 1. Η οικογένεια

o Συνθήκες οικογενειακής ζωής o Ποιοτική αλληλεπίδραση µεταξύ των µελών της οικογένειας.

o ∆ραµατικά γεγονότα της ζωής o Συγκρούσεις µεταξύ των γονιών o Χωρισµός των γονιών o Θάνατος ενός γονιού o Υλική και κοινωνική αποστέρηση, o Εκπαίδευση και χρήση ελεύθερου χρόνου

2. Το σχολείο o ∆οµή και λειτουργία του σχολείου o Το σχολικό και οικολογικό περιβάλλον o Το εκπαιδευτικό Status του δασκάλου o Το σχολικό Status τον µαθητή o Συµπεριφορά: Ανάλυση και ερµηνεία βάσει µιας

µαθησιακής δυσκολίας o Η ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του σχολείου o Αντιλήψεις ειδικών της ψυχικής υγείας και δασκάλων σχετικά µε την ψυχολογική επάρκεια του παιδιού κατά τη σχολική ηλικία

o Ένα Μοντέλο διάγνωσης και παρέµβασης για θεραπεία

- 117 -

o Προβλήµατα συµπεριφοράς στο σχολείο και στη σχολική τάξη µε παράδειγµα το φαινόµενο του παλικαρισµού

o Αντίληψη, φόβος και πόνος o Ο δάσκαλος ως φορέας ψυχοσωµατικής και κοινωνικής υγείας του παιδιού

3. Η κοινωνία

o Πολιτισµός, ψυχοσωµατική και κοινωνική υγεία του ατόµου

o Εκπαίδευση Ειδίκευση - Εργατικό δυναµικό-θέση εργασίας

o Εργασία και οικονοµικοί πόροι ζωής o Κοινωνικό και οικολογικό περιβάλλον ζωής o Ατµοσφαιρική και ηχητική ρύπανση και οι συνέπειες o Ο προγραµµατισµός των δραστηριοτήτων, το Stress και οι συνεπαγωγές

o Ατυχήµατα, κακοποιήσεις, απαγωγές, εξαφανίσεις κλπ o ∆ιατροφή και τρόπος ζωής του ατόµου

4. Σχολική και οικογενειακή Συµβουλευτική

15. "Εκπαίδευση και οικονοµική ανάπτυξη"

o Έννοια και Περιεχόµενο των όρων Οικονοµία, Οικονοµική ανάπτυξη και Εκπαίδευση.

o Ανθρώπινες ανάγκες. o Μορφές οικονοµικών συστηµάτων. o Ανάλυση του συστήµατος χρηµατοδότησης της δηµόσιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα.

o Οικονοµικές θεωρίες και εκπαίδευση. o Η διοίκηση ως κρίσιµο στοιχείο της οικονοµικής ανάπτυξης. o Σχέση εκπαίδευσης και οικονοµίας. o Συσχετισµός του εκπαιδευτικού προγραµµατισµού µε το γενικό αναπτυξιακό προγραµµατισµό.

- 118 -

16. "Πολιτική Ιστορία της Ευρωπαϊκής Εκπαίδευσης" Τα δηµόσια εκπαιδευτικά συστήµατα στην Ευρώπη

θεσµοθετήθηκαν τον 19ο αιώνα και εξελίχθηκαν στη συνέχεια κατά τον 20ο αιώνα. Μέχρι τον 19ο αιώνα στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη η εκπαίδευση ήταν αποκλειστικότητα της Εκκλησίας, αλλά και της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Από τις αρχές του 19ου αιώνα άρχισε σιγά-σιγά η ανάµειξη του κράτους στην εκπαίδευση και έτσι είχαµε και τα πρώτα θεσµοθετηµένα δηµόσια εκπαιδευτικά συστήµατα (Πρωσία Βαυαρία Γαλλία Ελλάδα κ.α.). Σε κάθε οργανωµένο κράτος, αναπτυγµένο ή αναπτυσσόµενο, η

εκπαιδευτική του πολιτική χαράζεται και υιοθετείται από τους φορείς που ασκούν εξουσία και νοµοθετούν. Σ αυτούς περιλαµβάνονται βεβαίως τα θεσµοθετηµένα όργανα της κρατικής εξουσίας χωρίς εντούτοις να παραγνωρίζεται η πολύ σηµαντική όσο και πολύπλευρη επιρροή που µπορούν να ασκήσουν ισχυρές κοινωνικές οµάδες που προασπίζονται η κάθε µία ιδιαίτερα συµφέροντα και επιδιώξεις. Ως εκ τούτου, τα εκπαιδευτικά συστήµατα των κρατών επηρεάζονται από τις εκάστοτε πολιτικές, πολιτειακές, οικονοµικές και κοινωνικές εξελίξεις, δεδοµένου ότι ο τοµέας της εκπαίδευσης είναι άµεσα συνδεδεµένος µε την πολιτική στοχοθεσία της εκάστοτε εξουσίας και την ιδεολογία της. Επίσης, µεγάλα πολιτικά, ιστορικά και κοινωνικά γεγονότα είναι φυσικό να επηρεάζουν καταστάσεις και να διαµορφώνουν πολιτικές, τόσο στα πλαίσια των συνόρων µιας εθνικής συλλογικότητας, όσο και στα πλαίσια της διεθνούς και της παγκόσµιας κοινωνίας. Στο µάθηµα αναλύονται ειδικότερα: ! Τα ιστορικά γεγονότα της Γαλλικής και Βιοµηχανικής επανάστασης και οι επιδράσεις τους στην εξελικτική πορεία της πολιτικής, κοινωνικής και οικονοµικής ζωής των κρατών της Ευρώπης.

! Τα σηµαντικότερα ιδεολογικά ρεύµατα στον ευρωπαϊκό χώρο κατά τον 19ο και 20ο αιώνα (Συντηρητισµός Φιλελευθερισµός Μαρξισµός Σοσιαλισµός).

! Τα κυριότερα εκπαιδευτικά συστήµατα της Ευρώπης κατά τον 18ο, 19ο και 20ο αιώνα (Οµόσπονδων κρατιδίων Γερµανίας Οµοσπονδιακής ∆ηµοκρατίας Γερµανίας Λαϊκής ∆ηµοκρατίας Γερµανίας Αγγλίας Γαλλίας Ελλάδας).

- 119 -

! Οι επιδράσεις των ιδεολογικών ρευµάτων στη διαµόρφωση εκπαιδευτικών θεσµών συστηµάτων.

Επίσης αναπτύσσονται: ! Η ευρωπαϊκή διάσταση στην εκπαίδευση (έννοια αρχές κ.α.) και ! Οι νέες προοπτικές της.

17. "Παιδαγωγική της Λογοτεχνίας Ι" A. 1. Σχέση Παιδαγωγικής και Λογοτεχνίας. 2. Οι δύο εκδοχές περί Τέχνης: α. Η Τέχνη για την Τέχνη. β. Ο κοινωνικός προορισµός της Τέχνης.

3. Η λογοτεχνική µορφή ως έκφραση πνευµατικής και ηθικής πειθαρχίας.

Β. 1. Αρχαϊκή Ποίηση, ∆ηµοτική Ποίηση (η συλλογικότητα της δηµιουργίας, εξωκαλλιτεχνική λειτουργικότητά τους: λατρεία, κοινωνική ζωή). 2. Η διδακτική Ποίηση (ο Αισώπειος Μύθος, ο Μύθος γενικά, έντεχνες µορφές του Μύθου κτλ.).

3. Η στρατευµένη λογοτεχνία (εκκλησιαστική, κοινωνική, πολιτική κτλ.).

4. Η παιδική και η άλλη λογοτεχνία. α. Γενικά. β. Τα πρόσωπα και τα πράγµατα. 18. "Παιδαγωγική της Λογοτεχνίας ΙΙ" Το αντικείµενο και η γραµµατεία του ∆ιαφωτισµού ! Ο νεοελληνικός ∆ιαφωτισµός. ! Η δράση του Κοραή και του κύκλου του. ! ∆ιασταύρωση της αρχαίας κληρονοµιάς και των νεωτερικών ιδεών της ∆ύσης.

! Η αισθητική του «ωφέλιµου». ! Τα λογοτεχνικά είδη («χρηστοήθειες», επαναστατική φιλολογία και «Ανώνυµοι», µυθιστόρηµα κλπ. Μεταφράσεις)

! Ο ∆ιαφωτισµός και το παιδί.

- 120 -

19. "Τα βιβλία πρώτης ανάγνωσης (Αλφαβητάρια) και τα Αναγνωστικά: παιδαγωγική διάσταση" 1. Αλφαβητάρια και Αναγνωστικά: η ονοµασία τους, το περιεχόµενό τους και η χρήση τους

2. Ιστορική επισκόπηση: o Χρόνια της Τουρκοκρατίας o Η περίοδος 1830-1880 o Η περίοδος 1880-1917 o Τα σχολικά εγχειρίδια της µεταρρύθµισης του 1917 o Τα Ψηλά Βουνά του Ζαχ. Παπαντωνίου. o Το Αλφαβητάριο µε τον ήλιο o Από τη µικρασιατική καταστροφή ως τον Β` Παγκόσµιο Πόλεµο

o Στα χρόνια της Κατοχής o Η µεταπολεµική περίοδος ως το 1981 o 1982: Τα βιβλία Η γλώσσα µου

3. Ο ρόλος του κράτους στη συγγραφή των αναγνωστικών 4. Οι περιπέτειες των αναγνωστικών βιβλίων στη Νεότερη Ελλάδα 5. Ανάλυση περιεχοµένου ( θεµατική) των αναγνωστικών 20. "Προσωπογραφία της ελληνικής Παιδαγωγικής επιστήµης" 1. Χρονικά όρια της ελληνικής Παιδαγωγικής Επιστήµης 2. Το αίτηµα για εκπαιδευτικές αλλαγές και µεταρρυθµίσεις 3. Ι.Π. Κοκκώνης, Μ. Βρατσάνος, Χ. Παπαµάρκου, ∆. Ζαγγογιάννης, Ν. Εξαρχόπουλος, Αλ. ∆ελµούζος, ∆ηµ. Γληνός, Μαν. Τριανταφυλλίδης, Μ. Κουντουράς, Κ.∆. Σωτηρίου, Ρ. Ιµβριώτη, Μιχ. Παπαµαύρος, Σπ. Καλλιάφας, Αντ. Τσίριµπας, Μυρσ. Κλεάνθους- Παπαδηµητρίου, Ευαγ. Παπανούτσος, Κων. Γεωργούλης κ.ά.

4. Το έργο των παλαιότερων παιδαγωγών και η σύγχρονη πραγµατικότητα.

21. "Προβλήµατα διεθνούς εκπαίδευσης. Η ελληνόγλωσση

εκπαίδευση στις χώρες-µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης" 22. "Θέµατα Πολιτικής Κοινωνικοποίησης στα πλαίσια του σχολείου: Συγκριτικές διεθνείς διαστάσεις"

- 121 -

23. "Ανάπτυξη και ∆ιοίκηση του ανθρωπίνου δυναµικού της εκπαίδευσης" Θεµατικές Ενότητες o Η εσωτερική και εξωτερική κουλτούρα του εκπαιδευτικού οργανισµού

o Η σχέση κουλτούρας του εκπαιδευτικού οργανισµού και του ανθρώπινου δυναµικού

o Ο διευθυντής ως διαµορφωτής κουλτούρας και η αποτελεσµατικές λειτουργίες διοίκησης του ανθρώπινου δυναµικού

o Η υποδοχή και ένταξη των νέων εκπαιδευτικών στο επαγγελµατικό τους περιβάλλον

o Συστατικά στοιχεία ενός αποτελεσµατικού προγράµµατος υποδοχής, ένταξης και στήριξης νεοπροσληφθέντων εκπαιδευτικών

o Η εκπαίδευση ως µέτρο ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναµικού της εκπαίδευσης

o Η διαδικασία της εκπαίδευσης, η εκτίµηση των αναγκών και ο σχεδιασµός των εκπαιδευτικών προγραµµάτων, οι µέθοδοι εκπαίδευσης και ανάπτυξης εκπαιδευτικών στελεχών

o Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών προγραµµάτων και η µέτρηση της αποδοτικότητάς τους

o Η επιµορφωτική πολιτική στην ελληνική εκπαίδευση o Οι αρχές και οι αξίες της αξιολόγησης του ανθρώπινου δυναµικού της εκπαίδευσης

o Πολιτική και συστήµατα αµοιβής και υποκίνησης του ανθρώπινου δυναµικού σύµφωνα µε τις ανάγκες του

o Οι αρχές και οι µέθοδοι της ανθρώπινης επικοινωνίας στους εκπαιδευτικούς οργανισµούς

24. "Ιδεολογικό και θεσµικό πλαίσιο λειτουργίας της Ανώτατης Εκπαίδευσης στη σύγχρονη Ελληνική και Ευρωπαϊκή πραγµατικότητα"

Θεµατικές ενότητες

- 122 -

o Γένεση και ανάπτυξη του Πανεπιστηµίου της νεοτερικότητας: Ιδεολογικά και θεσµικά χαρακτηριστικά

o Το Πανεπιστήµιο απέναντι στις σύγχρονες προκλήσεις o Το θεσµικό πλαίσιο λειτουργίας της Ανώτατης Εκπαίδευσης o Η επίδραση των Κοινωνικοπολιτικών παραγόντων στις οργανωτικές αρχές της Ανώτατης Εκπαίδευσης

o Η επίδραση των οργανωτικών αρχών Ευρωπαϊκών Πανεπιστηµίων στο θεσµικό πλαίσιο της Ελληνικής Ανώτατης Εκπαίδευσης

o Κριτική προσέγγιση στις οργανωτικές µεταρρυθµίσεις της Ελληνικής Ανώτατης Εκπαίδευσης

o Το θεσµικό πλαίσιο του Ν. 1268/1982 o Οι αρχές και η έννοια της διοικητικής και οικονοµικής αυτοτέλειας των ΑΕΙ

o Η αξιολόγηση του πλαισίου οργάνωσης των σπουδών της Ανώτατης Εκπαίδευσης

o Οι αρχές και οι αξίες του συµµετοχικού προτύπου και η επίδρασή του στη διοίκηση των πανεπιστηµιακών οργανώσεων

o Το θεσµικό πλαίσιο λειτουργίας της Ανώτατης Εκπαίδευσης στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

o Η πορεία της Ευρωπαϊκής εναρµόνισης της Ανώτατης Εκπαίδευσης

o Το Πανεπιστήµιο σε µεταλλαγή; Προβληµατισµοί και ζητούµενα

- 123 -

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΠΟΥ∆ΩΝ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΠΑΙ∆ΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ

1. "Εξελικτική Ψυχολογία ΙΙ" Θέµατα Κοινωνικο - Γνωστικής Ανάπτυξης A. Ορισµός και βασικές θεωρίες κοινωνικο-γνωστικής ανάπτυξης του παιδιού και του εφήβου (γενικά).

B. Επιµέρους θέµατα κοινωνικο-γνωστικής ανάπτυξης και εφαρµογές στην εκπαιδευτική πράξη.

1. Ο εγωκεντρισµός κατά µήκος της ανάπτυξης: Ορισµός, αναπτυξιακά στάδια, σχέση µε τη γνωστική και συναισθηµατική ανάπτυξη: Θεωρίες των J. Piaget, L. Vygotsky, D. Elkind, D. Lapsley, νεο-πιαζετικές και ψυχοδυναµικές απόψεις. Πρακτικές εφαρµογές για τον εκπαιδευτικό.

2. Η ανάπτυξη της διαπροσωπικής κατανόησης - Ανάληψη κοινωνικής προοπτικής: Ορισµός, αναπτυξιακά επίπεδα στην αντίληψη του ατόµου (επίγνωση του εαυτού), της φιλίας (επίλυση των συγκρούσεων), της οµάδας των συνοµηλίκων (ηγεσία) και των σχέσεων γονέων-παιδιού (τιµωρία): Θεωρίες των R. Selman και W. Damon & D. Hart. Πρακτικές εφαρµογές για τον εκπαιδευτικό.

3. Οι σχέσεις του παιδιού µε τους συνοµηλίκους: Αποδοχή από την οµάδα (δηµοτικότητα, περιθωριοποίηση, απόρριψη), ψυχοµετρική αξιολόγηση της θέσης του παιδιού στην οµάδα των συνοµηλίκων, αναπτυξιακά χαρακτηριστικά στην αντίληψη της οµάδας, αναπτυξιακά επίπεδα στην διαµόρφωση της οµάδας, διαφορές φύλου, η συµβολή της αποδοχής από την οµάδα στην τωρινή και µετέπειτα προσαρµογή του παιδιού. Πρακτικές εφαρµογές για τον εκπαιδευτικό.

4. Οι δυαδικές φιλίες των παιδιών: Αναπτυξιακά χαρακτηριστικά στην αντίληψη της φιλίας, ψυχοµετρική αξιολόγηση της ποιότητας της φιλίας, αναπτυξιακά επίπεδα στη διαµόρφωση της φιλίας, κριτήρια επιλογής των φίλων, διαφορές φύλου, η φιλία σε σχέση µε την αποδοχή από την οµάδα των συνοµηλίκων, η µονόδροµη φιλία, η

- 124 -

συµβολή της φιλίας στην τωρινή και µετέπειτα προσαρµογή του παιδιού. Πρακτικές εφαρµογές για τον εκπαιδευτικό.

2. "Ειδική Αγωγή ΙΙ" Στο µάθηµα αυτό εξετάζεται η θέση των νοητικά καθυστερηµένων

παιδιών και ενηλίκων στη σύγχρονη κοινωνία, τονίζεται η κοινωνική και ψυχολογική διάσταση του προβλήµατος και δίνονται πρακτικές οδηγίες για την αντιµετώπισή τους από το δάσκαλο της Γενικής και Ειδικής Εκπαίδευσης. Έµφαση δίνεται: ! στο σκοπό και στην οργάνωση των νοητικά καθυστερηµένων

µαθητών, ! στα χαρακτηριστικά και στις αρχές των προγραµµάτων, καθώς και στις βασικές προϋποθέσεις για το σχεδιασµό του Αναλυτικού Προγράµµατος,

! στις µεθόδους και τεχνικές διδασκαλίας, ! στο σχεδιασµό εξατοµικευµένων προγραµµάτων ανάπτυξης αναγνωστικών δεξιοτήτων,

! στην απόκτηση κοινωνικών δεξιοτήτων για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των νοητικά υστερούντων,

! στην κοινοτική - κοινωνική πολιτική για την ένταξή τους στην παραγωγική διαδικασία και

! στην ειδική επαγγελµατική εκπαίδευση - κατάρτιση που αποτελεί βασικό παράγοντα για την κοινωνική και οικονοµική τους ενσωµάτωση.

3. "Αγωγή του λόγου και της οµιλίας" 1. Η Παιδαγωγική και η Θεραπευτική Παιδαγωγική. Σχέσεις και διαφορές.

2. Οι διαταραχές του λόγου και της οµιλίας ως παιδαγωγικό πρόβληµα. Στόχοι και γενικές παιδαγωγικές αρχές.

3. Η παιδαγωγική των παιδιών µε διαταραχές στο λόγο και στην οµιλία. (Λογοπαιδαγωγική - Λογοπαιδική - Λογοθεραπεία).

4. Η Παιδαγωγική διαδικασία: o Αγωγή - ∆ιδασκαλία - Άσκηση o Λογοπαιδαγωγική - λογοθεραπευτική διδασκαλία o Λογοθεραπεία

5. Ειδικοί στόχοι της Αγωγής του Λόγου και της Οµιλίας.

- 125 -

6. Γλώσσα και εξέλιξη - Φυσιολογική πορεία. 7. Οι διαταραχές του λόγου και της οµιλίας και οι κίνδυνοι να

µετεξελιχθούν αυτές σε µαθησιακές διαταραχές. 8. Η δυσλεξία ως πρόβληµα του γραπτού λόγου. 9. Πρόγνωση - ∆ιάγνωση - Θεραπεία των διαταραχών του λόγου και της οµιλίας.

10. Το φαινόµενο του τραυλισµού (Θεωρητικές προσεγγίσεις και µέθοδοι θεραπείας).

4. "Προγράµµατα αντιµετώπισης παιδιών µε αισθητηριακά προβλήµατα" Βασικός στόχος του µαθήµατος είναι η ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση των φοιτητών σε θέµατα που αφορούν: ! Στη φύση, έννοια, αιτιολογία και πρόληψη των αισθητηριακών προβληµάτων.

! Στα χαρακτηριστικά, τα προβλήµατα και τις δυνατότητες των κωφών, βαρήκοων, τυφλών και µερικώς βλεπόντων παιδιών.

! Στην έγκαιρη εντόπιση και αναγνώριση των προβληµάτων όρασης και ακοής.

! Στα συστήµατα επικοινωνίας στην εκπαίδευση των κωφών και των τυφλών παιδιών και

! στην ελληνική και διεθνή έρευνα για την εκπαιδευτική και ψυχολογική αντιµετώπιση παιδιών µε αισθητηριακά προβλήµατα.

5. "∆ιαφυλικές σχέσεις" (θέµατα σεξουαλικής αγωγής και ισότητας των Φύλων) 1. Σηµαντικοί σταθµοί στην ιστορία του γυναικείου κινήµατος:

[βασικά αιτήµατα της γυναίκας διεθνείς διακηρύξεις κινήµατα / φεµινιστικές οργανώσεις γυναίκα και παραγωγική διαδικασία αλλαγή του γυναικείου κοινωνικού ρόλου]

2. Θέµατα ισότητας των δύο φύλων: Νοµικό πλαίσιο ∆ίκαιο [Πολιτικά δικαιώµατα νοµοθετική κατοχύρωση νέο οικογενειακό / Κοινοτικό ∆ίκαιο απασχόληση και κοινωνική ασφάλιση ποινική και εγκληµατολογική προσέγγιση]

- 126 -

3. Ιατρο βιολογική προσέγγιση των διαφυλικών σχέσεων: [γονιµότητα και αναπαραγωγή στοιχεία γενετικής προγεννητικός έλεγχος / γενετική καθοδήγηση πρόληψη και ιατρο κοινωνικές επιπτώσεις σεξουαλικά µεταδιδόµενων νοσηµάτων αγωγή υγείας]

4. Κοινωνιολογική προσέγγιση των διαφυλικών σχέσεων: [οικογενειακή δοµή ενδοοικογενειακές συγκρούσεις δηµογραφικές όψεις γεωγραφική κινητικότητα γυναίκα και αγορά εργασίας ιδεολογία των φύλων γλώσσα και φύλο φύλο, εκκλησία και χριστιανική ανθρωπολογία η θέση της γυναίκας σε σηµαντικές ιστορικές περιόδους]

5. Ψυχολογικό πλαίσιο διαφυλικών σχέσεων: [διαπροσωπικές σχέσεις εξέλιξη διαφυλικών σχέσεων αξίες και διαφυλικές σχέσεις αντίληψη του εαυτού διαµόρφωση της ταυτότητας του φύλου αντιπαλότητα των φύλων διεθνικοί γάµοι διαφυλικές σχέσεις και σεξουαλική ζωή ατόµων µε ειδικές ανάγκες σεξουαλικότητα των νέων στάσεις και απόψεις για τη σεξουαλική λειτουργία και συµπεριφορά]

6. Παιδαγωγικές Εκπαιδευτικές προσεγγίσεις των διαφυλικών σχέσεων: [σεξουαλική αγωγή στην Ελλάδα και διεθνώς σ.α. και διδακτικά βιβλία στερεότυπα φύλων στην εκπαίδευση ισότητα φύλων και εκπαιδευτική διαδικασία γονείς, παιδιά και ερωτική σχέση σεξουαλική αγωγή στην οικογένεια διαφυλικές σχέσεις ΑΜΕΑ µοντέλα διαδικασίας σ.α.].

6. "Ψυχοπαιδαγωγική (Σύγχρονες τάσεις της Παιδαγωγικής Ψυχολογίας)" Εισαγωγή. Πορεία από τη γενική ψυχολογία στην παιδαγωγική ψυχολογία και από την παιδαγωγική στην ψυχοπαιδαγωγική. Ορισµός, ύλη, χρησιµότητα και εξέλιξη της ψυχοπαιδαγωγικής. Κληρονοµικότητα και περιβάλλον. Ατοµικές διαφορές. Ορισµός της µάθησης και συνοπτική παρουσίαση των θεωριών, των νόµων και της µεταβίβασης της µάθησης, καθώς και των παραγόντων που την επηρεάζουν. Οι µαθησιακές διαδικασίες σε συσχετισµό µε τις σύγχρονες διδακτικές αντιλήψεις. Πορεία της

- 127 -

πνευµατικής ανάπτυξης του παιδιού και η αισθησιοκινητική και νοητική ανάπτυξη µέσω των µαθηµάτων. Οι ψυχοπαιδαγωγικές µαθησιακές αρχές. Το έργο του εκπαιδευτικού µε βάση τις ψυχοπαιδαγωγικές µαθησιακές αρχές. Η αξιολόγηση µε βάση τις ψυχοπαιδαγωγικές µαθησιακές αρχές. Βασικοί στατιστικοί υπολογισµοί - σφάλµατα στην εκπαίδευση. 7. "Ψυχοµετρία" ΜΕΡΟΣ Α: Εισαγωγή στον κλάδο της ψυχοµετρίας ! Οι απαρχές της ψυχοµετρίας. ! Οι τέσσερις τρόποι ψυχοµετρικής αξιολόγησης: Σταθµισµένα τεστ, αστάθµιστα τεστ, συνέντευξη, παρατήρηση.

! Φύση και χρήση ψυχολογικών και εκπαιδευτικών τεστ: Ορισµός, στάθµιση, διαδικασία χορήγησης, ηθικά-δεοντολογικά θέµατα, άγχος εξέτασης.

! Ο εκπαιδευτικός και η ψυχοµετρία. ΜΕΡΟΣ Β: Τεχνικές και µεθοδολογικές αρχές ! Στατιστικές έννοιες: Κλίµακες µέτρησης, κατανοµή συχνότητας,

µέσος όρος, τυπική απόκλιση, δείκτης συνάφειας, κανονική κατανοµή, νόρµες.

! Αξιοπιστία των µετρήσεων: Ορισµός, τυπικό σφάλµα µέτρησης, παράγοντες που επηρεάζουν το βαθµό αξιοπιστίας, είδη αξιοπιστίας.

! Εγκυρότητα των µετρήσεων: Ορισµός, τυπικό σφάλµα εκτίµησης, παράγοντες που επηρεάζουν το βαθµό εγκυρότητας, είδη εγκυρότητας.

ΜΕΡΟΣ Γ: Μέτρηση - αξιολόγηση ! Αξιολόγηση νοηµοσύνης και δηµιουργικής σκέψης: Έννοια και χαρακτηριστικά δείκτη νοηµοσύνης, ανασκευή λανθασµένων πεποιθήσεων περί δείκτη νοηµοσύνης, έννοια και χαρακτηριστικά δηµιουργικότητας, ανασκευή λανθασµένων πεποιθήσεων περί δηµιουργικότητας - Παραδείγµατα τεστ.

- 128 -

! Αξιολόγηση µαθησιακών δυσκολιών: Ποιες δυσκολίες αξιολογούνται και από ποιους - διαγνωστική οµάδα - Παραδείγµατα τεστ.

! Αξιολόγηση σχολικής προσαρµογής: Αξιολόγηση κινήτρων για µάθηση, στάσεων απέναντι στη σχολική φοίτηση, θέσης στην οµάδα των συνοµηλίκων, ψυχοκοινωνικής ικανοποίησης από τις διαπροσωπικές σχέσεις στο σχολείο κ.ο.κ. - Παραδείγµατα τεστ.

! Αξιολόγηση προβληµατικής συµπεριφοράς: Ποια είδη προβληµατικής συµπεριφοράς αξιολογούνται, ποιος ο ρόλος του εκπαιδευτικού στον εντοπισµό και την περιγραφή τους - Παραδείγµατα τεστ.

8. "Γνωστική Ανάπτυξη" ! Τι σηµαίνει γνωστική ανάπτυξη: Νοηµοσύνη και γνωστική ανάπτυξη, κληρονοµικότητα και περιβάλλον.

! Η γνωστική αναπτυξιακή θεωρία του Jean Piaget. ! Η θεωρία του κοινωνικού δοµισµού του Lev Vygotsky. ! Η θεωρία της αναπαράστασης του Jerome Bruner. ! Συγκρίσεις των θεωριών των Piaget, Vygotsky και Bruner. ! Η θεωρία της επεξεργασίας των πληροφοριών. ! Άλλα θέµατα γνωστικής ανάπτυξης: σκέψη για τα πράγµατα-σκέψη για τα πρόσωπα, ο ρόλος του πλαισίου, µεταγνωστική ανάπτυξη, η «θεωρία του νου» του παιδιού.

! Εφαρµογές των θεωριών γνωστικής ανάπτυξης στο σχολείο. 9. "Ψυχολογία Ατοµικών ∆ιαφορών" ! Οι ρίζες της ατοµικότητας.

o Έννοια, φύση και σηµασία των ατοµικών διαφορών. ! Επιστηµονική µελέτη και εκτίµηση των ατοµικών διαφορών

(µέθοδοι, κριτήρια κ.λ.π.). ! Η έκταση και η κατανοµή των ανθρωπίνων ατοµικών διαφορών. ! Προέλευση και διαµόρφωση των ατοµικών διαφορών (γενετικοί και άλλοι παράγοντες κ.ά.).

! Η ατοµική ποικιλία κατά τα στάδια αναπτύξεως του ανθρωπίνου προσώπου.

! Τοµείς ατοµικής ποικιλίας: o Οι ατοµικές διαφορές στο νοητικό τοµέα. o Οι ατοµικές διαφορές στη δηµιουργική σκέψη.

- 129 -

o Οι ατοµικές διαφορές στην παρώθηση (κίνητρα κλπ.). o Οι ατοµικές διαφορές στη µάθηση. o Οι ατοµικές διαφορές στις σχολικές επιδόσεις. o Οι ατοµικές διαφορές στην προσωπικότητα.

! Οι οµαδικές ψυχικές διαφορές: o Οι διαφορές ανθρωπίνων ηλικιών. o Οι διαφορές φύλων. o Η οµάδα των προικισµένων ατόµων. o Η οµάδα των νοητικά υστερούντων ατόµων. o Οι διαφορές µεταξύ φυλών, εθνοτήτων κ.λπ.

! Οι εφαρµογές της Ψυχολογίας Ατοµικών ∆ιαφορών στην Αγωγή: o Η ατοµική ποικιλία στη σχολική τάξη. o Εξατοµικευµένη διδασκαλία και αγωγή. o Η χρήση της σύγχρονης εκπαιδευτικής τεχνολογίας κ.ά.

10. "Ψυχικές διαταραχές παιδιών και εφήβων"

Στο µάθηµα εξετάζονται οι ψυχικοί, κοινωνικοί και ψυχολογικοί παράγοντες που επιδρούν στη διαµόρφωση της ψυχικής υγείας του παιδιού

! Κριτήρια ψυχικής υγείας ! Θεωρίες Ανάπτυξης ! Επιδηµιολογία και Συµπτώµατα Ψυχικών ∆ιαταραχών ! Αγχώδης ∆ιαταραχές

o Αγχώδεις διαταραχές o Φοβίες ∆ιαταραχές φοβικού άγχους o Επεισόδια πανικού o Μετατραυµατική διαταραχή o Ιδεοληπτική και καταναγκαστική διαταραχή

! ∆ιαταραχές ∆ιάθεσης o ∆ιαταραχές διάθεσης o Επεισόδια Μανίας o ∆ιαταραχές Κατάθλιψης o ∆υσθυµική διαταραχή

! ∆ιαταραχή Ελλειµµατικής Προσοχής Υπερκινητικότητα ! Νοητική Καθυστέρηση ! Μαθησιακές ∆υσκολίες

- 130 -

o Μαθησιακές δυσκολίες o Ειδικές Μαθησιακές ∆υσκολίες o ∆υσλεξία o Παράγοντες που επηρεάζουν τη σχολική επίδοση

! Αυτισµός ! Παιδική Σχιζοφρένεια ! ∆ιαταραχές Βασικών Σωµατικών Λειτουργιών ! ∆ιαταραχές Ύπνου ! ∆ιαταραχές Τικ ! Ερωτική Συµπεριφορά ! Αντιµετώπιση Ψυχικών ∆ιαταραχών

11. "Ναρκωτικές ουσίες στην παιδική και εφηβική ηλικία"

! Ιστορικά στοιχεία χρήσης ευφορικών ουσιών. ! Επιδηµιολογικά δεδοµένα χρήσης στον ελληνικό και διεθνή χώρο.

! Χηµικές ιδιότητες ουσιών εξάρτησης. ! Ουσίες (χασίς - Μαριχουάνα - Μορφίνη - Ηρωίνη - Βαρβιτουρικά - Υπνωτικά - Ηρεµιστικά - Αγχολυτικά - Οινόπνευµα - Αµφεταµίνες - Κοκαϊνη - Κρακ - Παραισθησιογόνα - L. S. D.)

! Kατηγορίες τοξικοµανών. ! Αιτίες χρήσης ευφορικών ουσιών στην παιδική και εφηβική ηλικία.

! Σηµασία οικογενειακού, κοινωνικού και σχολικού περιβάλλοντος στη χρήση ουσιών.

! Επίδραση των Μ.Μ.Ε. στη χρήση ουσιών. ! Σχέσεις µάθησης και ευφορικών ουσιών. ! Τι πρέπει να γνωρίζει ο εκπαιδευτικός. ! Προγράµµατα πρόληψης ναρκωτικών ουσιών στο σχολείο. ! Νοµοθεσία (∆ιεθνής - Ελληνική)

- 131 -

12. "Κοινωνική Ανάπτυξη" o Εισαγωγή: Κυριότερες θεωρητικές προσεγγίσεις της κοινωνικής ανάπτυξης, µέθοδοι έρευνας.

o Βιολογικές βάσεις της κοινωνικής ανάπτυξης. Ο ρόλος της ιδιοσυγκρασίας.

o Πρώτες σχέσεις: πρώτες αλληλεπιδράσεις του βρέφους, από τη µη λεκτική στη λεκτική επικοινωνία, προσκόλληση, άλλες σχέσεις µέσα στην οικογένεια.

o Ανάπτυξη της έννοιας του εαυτού και της έννοιας του άλλου (αυτοαντίληψη, αυτοεκτίµηση, αιτιακές αποδόσεις, θεωρία του νου).

o Τρόποι ανατροφής του παιδιού από τους γονείς. o Άλλοι φορείς και διαδικασίες κοινωνικοποίησης (σχολείο, µέσα

µαζικής επικοινωνίας και ενηµέρωσης, Η/Υ). o ∆ιαµόρφωση της έννοιας και του ρόλου του φύλου. o Παιγνίδι. Σχέσεις µε τους συνοµηλίκους και φιλίες. o Σχέσεις µε τον εκπαιδευτικό και γενικά στο χώρο του σχολείου. o Συναισθηµατική ανάπτυξη στα πλαίσια των διαπροσωπικών και κοινωνικών σχέσεων.

o Ηθική ανάπτυξη, εκµάθηση κοινωνικών κανόνων, ανάπτυξη ενσυναίσθησης και αλτρουϊσµού.

o Ατοµικές και διαπολιτισµικές διαφορές στην κοινωνική ανάπτυξη. o Επιπτώσεις του πρώιµου τραύµατος, κρίσιµες περίοδοι, χρόνιο και οξύ στρες. Αποκλίσεις από την οµαλή κοινωνική ανάπτυξη: επιθετικότητα, αντικοινωνική συµπεριφορά, κοινωνική απόσυρση. Ευαλωτότητα και ανθεκτικότητα του παιδιού.

- 132 -

13. "Παραγωγή και χρήση διδακτικού υλικού ΙΙ (µε έµφαση στη διδασκαλία Α. Μ. Ε. Α.)"

Εξετάζονται οι ειδικές προδιαγραφές παραγωγής και χρήσης διδακτικού υλικού για άτοµα µε ειδικές ανάγκες στα µαθήµατα του ∆ηµοτικού Σχολείου. Πιο συγκεκριµένα αναπτύσσονται:

I. Η µάθηση της γραφής και της ανάγνωσης για παιδιά µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Οι µαθησιακές δυσκολίες κατά το στάδιο της συγκρότησης των γλωσσικών δεξιοτήτων. Οι ειδικές µαθησιακές δυσκολίες. Η µεθοδολογία παραγωγής και χρήσης διδακτικού υλικού για την αντιµετώπισή τους. Οι µέθοδοι και τα ερευνητικά εργαλεία. Οι αναπαραστάσεις των εκπαιδευτικών.

II. Η µάθηση των µαθηµατικών για παιδιά µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Οι µαθησιακές δυσκολίες στην οικοδόµηση της έννοιας του αριθµού και του αριθµητικού συστήµατος, στη συγκρότηση των αλγορίθµων των αριθµητικών πράξεων, στην επίλυση των αριθµητικών προβληµάτων, στις µετρήσεις κτλ. Οι ειδικές µαθησιακές δυσκολίες. Η µεθοδολογία παραγωγής και χρήσης διδακτικού υλικού για την αντιµετώπισή τους. Οι µέθοδοι και τα ερευνητικά εργαλεία. Οι αναπαραστάσεις των εκπαιδευτικών.

III. Την άσκηση των φοιτητών στην παραγωγή και χρήση διδακτικού υλικού για παιδιά µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες µε εργαστηριακό τρόπο.

14. "∆ιδακτικά Προγράµµατα για παιδιά µε ειδικές ανάγκες"

Εξετάζονται: (i) ο ρόλος του Ενιαίου Πλαισίου Προγραµµάτων Σπουδών, η δόµησή του, οι µορφωτικές περιοχές, οι απαιτήσεις του και ο τρόπος αξιοποίησής του και (ii) η έννοια και η σπουδαιότητα του Αναλυτικού Προγράµµατος, οι κατευθύνσεις στη µελέτη και η δόµησή του. Προσδιορίζονται οι κατηγορίες µαθητών µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. ∆ιαµορφώνονται πλαίσια προδιαγραφών για το σχεδιασµό ∆ιδακτικών Προγραµµάτων. ∆ιερευνούνται οι διαδικασίες σχεδιασµού, η δοµή και η οργάνωσή τους, οι µορφές τους, οι σκοποί και στόχοι τους, η παραγωγή διδακτικού υλικού, η µεθόδευση της διδασκαλίας, η αξιολόγησή τους, κτλ. Ανασκοπούνται η εξέλιξη των ∆ιδακτικών Προγραµµάτων για παιδιά µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και οι νέες τάσεις. Αναπτύσσονται παραδείγµατα εφαρµογών.

- 133 -

15. "∆ιάγνωση, αξιολόγηση και αντιµετώπιση της δυσλεξίας" Στόχος του µαθήµατος Οι βασικοί στόχοι του µαθήµατος είναι:

o Η σωστή και σε βάθος κατανόηση της σύγχρονης έννοιας και φύσης της δυσλεξίας

o Η έγκαιρη εντόπιση και αναγνώριση του προβλήµατος o Η εκπαιδευτική αξιολόγηση και ο σχεδιασµός εξατοµικευµένων ψυχοπαιδαγωγικών προγραµµάτων για την αντιµετώπιση του δυσλεξικού µαθητή

Περιεχόµενο του µαθήµατος. Βασικοί άξονες Η σύγχρονη έννοια της δυσλεξίας

o Η εικόνα που προβάλλεται σήµερα για τα παιδιά µε ειδικές µαθησιακές δυσκολίες και ειδικότερα µε δυσλεξία

o Η ψυχολογική και κοινωνική διάσταση του προβλήµατος Φύση, εξέλιξη και βασικά χαρακτηριστικά

o Η ελληνική και διεθνής έρευνα για τη φύση και έννοια της δυσλεξίας

o Βασικά χαρακτηριστικά των δυσλεξικών παιδιών Αιτιολογία

o Περιγραφή και αιτιολόγηση των επικρατέστερων αιτιολογικών θεωριών

o Τρόποι έγκαιρης αντιµετώπισης της δυσλεξίας o Μέθοδοι διάγνωσης παιδιών µε ειδικές µαθησιακές δυσκολίες o Αναγνώριση και εκτίµηση της δυσλεξίας: Ψυχοµετρικές δοκιµασίες

o Αξιολόγηση του προβλήµατος διαγνωστικό υλικό o Ανάπτυξη εξατοµικευµένων προγραµµάτων παραγωγή και χρήση διδακτικού υλικού (παρουσιάζονται και συζητούνται περιπτώσεις µελέτης για την αξιολόγηση και την ψυχοπαιδαγωγική αντιµετώπιση του προβλήµατος

- 134 -

Προβλήµατα συµπεριφοράς σε δυσλεξικά παιδιά o Αναγνώριση διάγνωση o Ψυχοπαιδαγωγική αντιµετώπιση

Μέθοδος διδασκαλίας: Εισηγήσεις µε προβολή διαφανειών, slides και ολιγόλεπτες βιντεοκασέτες. ∆ιαλογική συζήτηση, οµάδες εργασίας και µελέτη περιπτώσεων µε εργαστηριακή µορφή.

- 135 -


ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥ∆ΩΝ 1. "Ψυχολογία της Θρησκείας" Εισαγωγή, ιστορική εξέλιξη του µαθήµατος. Το Θρησκευτικό βίωµα. Αναλυτική Ψυχολογία της Θρησκείας. Συνθετική Ψυχολογία της Θρησκείας. Γενετική Ψυχολογία της Θρησκείας. Θρησκευτική ατοµική Ψυχολογία. Θρησκευτική Ψυχοπαθολογία.

2. "∆ηµοκρατία - Παγκοσµιοποίηση - Κράτος / Έθνος" (παλαιός τίτλος: "∆ηµοκρατικά πολιτεύµατα: η ιστορική συγκρότηση και τα σύγχρονα προβλήµατα της ∆ηµοκρατίας")

Αναλύεται η σηµασία του αξιολογικού στοιχείου στην ιστορική διαµόρφωση της πολιτικής θεωρίας της αστικής κοινωνίας και εξετάζονται οι καθοριστικοί "σταθµοί" της συγκρότησής της. (Κυριαρχία και πολιτικό στοιχείο στον T. Hobbes, Κοινοβουλευτισµός και σχέση εξουσιών στον J. Locke, κοινωνικό συµβόλαιο στον Rousseau, Ιδέα της ∆ηµοκρατίας στον Kant, ο τύπος της Αµερικανικής δηµοκρατίας στον Tocqueville).

Προσεγγίζεται ακόµα η κρίση του κλασικού φιλελεύθερου συστήµατος και η εξέλιξη προς το σύγχρονο Κράτος και αναλύονται νεότερες θεωρίες περί δηµοκρατίας. Αναλύονται τα προβλήµατα της δηµοκρατίας στο σύγχρονο κόσµο, οι επιπτώσεις που προκύπτουν απ' τη διαδικασία της παγκοσµιοποίησης, για το Κράτος - Έθνος και την οργάνωση των σύγχρονων κοινωνιών. 3. "Κοινωνικοί Θεσµοί, σύγχρονες κοινωνικές πολιτικές" (παλαιός τίτλος: "Κοινωνικό Κράτος, σύγχρονες κοινωνικές πολιτικές και νέα κοινωνικά δικαιώµατα")

Αναλύονται οι θεωρίες για το ρόλο του σύγχρονου Κράτους, τη σχέση του µε την Οικονοµία και την Κοινωνία και διευρύνονται τα προβλήµατα νοµιµοποίησης των κρατικών πολιτικών.

- 136 -

Στη συνέχεια αναλύονται οι σύγχρονες απόψεις για το ρόλο του κοινωνικού κράτους σε συνθήκες δηµοσιονοµικής κρίσης και αναπτύσσεται ο ρόλος των κοινωνικών θεσµών.

Ιδιαίτερα εξετάζονται οι κύριες λειτουργίες των κοινωνικών θεσµών στα πεδία της Εκπαίδευσης, της Υγείας, της Περιφερειακής Αποκέντρωσης και Ανάπτυξης, της προστασίας του Περιβάλλοντος, της αγοράς Εργασίας και της Απασχόλησης. Στις θεµατικές αυτές τονίζεται το πρόβληµα των σύγχρονων κοινωνικών δικαιωµάτων που ζητούν κατοχύρωση.

Στη θεµατική αυτή δίδεται έµφαση στην ανάπτυξη των ιδιαίτερων θεωρητικών γνώσεων που συνδέονται µε το περιεχόµενο του αντίστοιχου διδακτικού βιβλίου της Ε΄ και ΣΤ΄ ∆ηµοτικού. 4. "Νεότερα φιλοσοφικά ρεύµατα" Θέµατα απ' το φιλοσοφικό κίνηµα του Ευρωπαϊκού ∆ιαφωτισµού: Ορθολογισµός. Κριτική φιλοσοφία. Υλισµός. Αλογοκρατία. Φιλοσοφία των επαναστάσεων (Φιλοσοφία και επανάσταση του 1789). Πολιτική και κοινωνική φιλοσοφία: Montesquieu, Rousseau, Diderot, Υλιστές Hobbes, Locke (αγγλικός εµπειρισµός και διαφωτισµός). Σχολή Φυσικού ∆ικαίου. Kant, Hegel, Marx, Nietzsche. Θετικισµός και ιστορισµός. Υπαρξισµός. Επιστηµολογία. (Το µάθηµα διδάσκεται στο Α΄ εξάµηνο και επαναλαµβάνεται στο Β΄ Εξάµηνο). 5. "Λαϊκός Πολιτισµός και Θεατρικός Αυτοσχεδιασµός Ι" Παραστατικά έθιµα και θεατρικός αυτοσχεδιασµός. Λαϊκός πολιτισµός, λαϊκή παράδοση. Ήθη και έθιµα: εννοιολογική προσέγγιση. Η διάκρισή τους µε βάση το κριτήριο της παραστατικότητας. Εθιµικοί κύκλοι.

- 137 -

6. " Λαϊκός Πολιτισµός και Θεατρικός Αυτοσχεδιασµός ΙΙ" Λαογραφικά κείµενα και θεατρικός αυτοσχεδιασµός. Το καταγεγραµµένο δρώµενο ως λαογραφικό κείµενο. Τα είδη της λαϊκής λογοτεχνίας. Αίνιγµα. Παροιµία και γνωµικό (οµοιότητες και διαφορές, κυριολεξία, εικονισµός και µεταφορά). Παραµύθι (η δυνάµει δραµατικότητα του παραµυθιού).

7. "Η Γλώσσα στα Κείµενα (Κειµενογλωσσία Υφολογία Ρητορική)" Λειτουργίες της γλώσσας. Ποιητική γραµµατική. Νεολογισµοί.

Σχήµατα λόγου. Υφολογία. Ανάλυση του ύφους νεοελληνικών λογοτεχνικών έργων (ποίησης, πεζογραφίας, δοκιµίου κ.λπ.). Γλωσσοϋφολογικές παρατηρήσεις σε κείµενα µη λογοτεχνικά (διαφήµιση, τύπος κ.λπ). Μεταφρασεολογία (διαγλωσσική και ενδογλωσσική µετάφραση). 8. "Λογοτεχνία και Εκπαίδευση" Α΄ Μέρος α. Λογοτεχνία και Εκπαίδευση. Η παρουσία της λογοτεχνίας στα Α.Π. και στα σχολικά βιβλία της πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού ως διαµεσολαβητή ανάµεσα στο µαθητή και το λογοτεχνικό βιβλίο. Προσέγγιση και διδασκαλία της λογοτεχνίας µε βάση τις τεχνικές του παιχνιδιού. β. Η λογοτεχνική θεωρία και η διδασκαλία της λογοτεχνίας. γ. Η διδασκαλία της λογοτεχνίας σε συνδυασµό µε τις άλλες Τέχνες (Ζωγραφική - Μουσική). Το εικονογραφηµένο βιβλίο και η διδακτική του αξιοποίηση. Β΄ Μέρος α. Παρουσίαση του νέου Ανθολογίου λογοτεχνικών κειµένων του Ο.Ε.∆.Β. για τις τάξεις Ε΄, ΣΤ΄ του ∆ηµοτικού Σχολείου µε τίτλο : Με λογισµό και µ΄ όνειρο (επικεφαλής της συντακτικής οµάδας : Άντα Κατσίκη Γκίβαλου, καθηγήτρια Ελληνικής Φιλολογίας του Π.Τ.∆.Ε. του Πανεπιστηµίου Αθηνών).

- 138 -

9. "Κοινωνική Λαογραφία Ι" ! Εισαγωγή στην Κοινωνική Λαογραφία. Ορολογία.

Χαρακτηριστικά των λαογραφικών φαινοµένων. Η λαογραφική ύλη.

! Κοινωνική συγκρότηση: Φυσικός χώρος, Οικιστική δραστηριότητα, Οικογένεια, Ευρύτερες οµάδες, ∆ιοίκηση, Παραγωγή και χρήση των αγαθών.

! Βιβλιογραφικός οδηγός

10. "Κοινωνική Λαογραφία ΙΙ" ! Ήθη και έθιµα: εννοιολογική προσέγγιση. Επιβίωση και αναβίωση

εθίµων. Φολκλορισµός. Μυθοποίηση του παρελθόντος. Το παιχνίδι του τύπου και των παραλλαγών του.

! Ο κύκλος της ζωής, ∆ιαβατήρια έθιµα: γέννηση γάµος θάνατος. ! Η εθνική ζωή. Χαρακτηριστικά της λειτουργίας της λαϊκής

ιστορικής µνήµης. ! Η καθηµερινότητα: Προσδιορισµός της έννοιας. Ο χωρισµός των

δύο φύλων. Η γυναικεία επίδειξη. Η διαφήµιση. Εξαγωγή ιθαγένειας: Greek Villages.

! Εθιµικό δίκαιο: Προσδιορισµός της έννοιας. Σχέση λαϊκού προς επίσηµο δίκαιο. Πηγές.

! Θρησκευτική συµπεριφορά: Προχριστιανικές επιβιώσεις. Η παρουσία του λόγου. Το τελετουργικό. Η οργάνωση της εκκλησίας. Ευετηριακά έθιµα. Το εορτολόγιο.

! Βιβλιογραφικός οδηγός

11. "Φιλολογική Λαογραφία" Α. Εισαγωγή στη Φιλολογική Λαογραφία. Λαϊκή λογοτεχνία. Ορολογία, θεωρητικές προσεγγίσεις.

Γραπτός και προφορικός λόγος στη λαϊκή παράδοση. Ερευνητική µεθοδολογία (δοµολογικές και σηµειολογικές προσεγγίσεις).

Β. Εξέταση θεµάτων παραδοσιακής και σύγχρονης Φιλολογικής Λαογραφίας: 1. ∆ηµοτικό τραγούδι, παροιµία, αίνιγµα, ευχές και κατάρες, επωδή, λαϊκό θέατρο, ρεµπέτικο τραγούδι, λαϊκοί ποιητάρηδες, έντυπη λαϊκή

- 139 -

ποίηση, έµµετρη επιστολογραφία, πολιτικά ανέκδοτα, επιγραφές αυτοκινήτων, γελοιογραφία, στιχουργήµατα του στρατού, εορταστικές κάρτες, κ.ά. 2. Λαϊκή αφηγηµατολογία. Έννοια και ορισµός. i. Παραµύθι, ευτράπελες διηγήσεις, µύθος, παραδόσεις, λαϊκές αυτοβιογραφίες, κόµικς. Παραλογοτεχνία, φυλλάδα και λαϊκό βιβλίο.

ii. Το παραµύθι ως αντικείµενο λαογραφικής και παιδαγωγικής έρευνας.

Γ. Βιβλιογραφικός οδηγός 12. "Ιστορία και Θεωρία του Θεάτρου" (παλαιός τίτλος "Θεατρολογία ΙΙ") ! Θεωρίες για το ∆ράµα και το Θέατρο. ! Σηµειολογία του Θεάτρου. ! Συντελεστές της Παράστασης. ! Θέατρο και Θέαµα. ! Παράδοση - Μοντερνισµός - Μεταµοντερνισµός στο Θέατρο. ! Το Θέατρο στην αρχαιότητα. ! Το Θέατρο στο νεότερο κόσµο. ! Το Θέατρο στον 20ο αιώνα. ! Σύγχρονες τάσεις στη θεατρική δηµιουργία. ! Ελληνικό και Παγκόσµιο Θέατρο.

13. "Το Θέατρο στην Εκπαίδευση" ! Ο ρόλος του Θεάτρου στην Εκπαίδευση ! Αισθητική και παιδαγωγική ανάλυση ! Όψεις και µορφές του Θεάτρου στην Εκπαίδευση (θεατρικό παιχνίδι, δραµατοποίηση, θεατρικό δρώµενο, σκετς, παράσταση)

! Ειδικές µορφές και κατηγορίες (Θέατρο Σκιών, Κουκλοθέατρο, Μαριονέτες)

! ∆ιαδικασίες Σχολικής Παράστασης ! Θέατρο και Αισθητική Αγωγή στο σχολείο ! ∆ιδακτική του Θεάτρου

- 140 -

! Προβλήµατα µεθόδου και αξιολόγησης ! Σχολικό Θέατρο και Κοινωνία ! Το Θέατρο ως διδακτική µεθοδολογία

Εικαστική Αγωγή Με τα µαθήµατα αυτά οι φοιτητές / ριες εισάγονται στο νόηµα της Αισθητικής Αγωγής και στα Εικαστικά. Επιδιώκεται η σύνδεση της θεωρίας της Ζωγραφικής, Γλυπτικής, Χαρακτικής κλπ. Με την πράξη. Οι φοιτητές / ριες εκφράζονται δηµιουργώντας µε ποικίλα υλικά και τεχνικές. Εκπαιδεύονται ώστε να µπορούν να εφαρµόσουν την εικαστική αγωγή στη διδακτική πράξη, µε στόχο την καλλιέργεια της δηµιουργικής σκέψης και έκφρασης των παιδιών.

14. "Εικαστική Αγωγή Ι" Το µάθηµα αποτελείται από δύο µέρη: θεωρητικό και πρακτικό.

1. Θεωρητικό: Τι είναι Τέχνη, Αισθητική Αγωγή, Εισαγωγή στις Εικαστικές Τέχνες, Εισαγωγή στην Εικαστική Αγωγή, Υλικά και οργάνωση εργαστηρίου στο ∆ηµοτικό Σχολείο, Παιδική Ζωγραφική, Εικαστικά στάδια του παιδιού, Η ζωγραφική και τα στοιχεία της: Σχέδιο, τόνος, χρώµα, συµβολισµοί χρωµάτων, σηµείο, γραµµή, σχήµα, επίπεδο, σύνθεση κ.ά., Μάσκες και θέατρο µασκέ.

2. Πρακτικό: Υλικά και Τεχνικές: α) µαρκαδόροι, β) παστέλ, γ) δακτυλοµπογιές, δ) ζωγραφική µε πινέλα, ε) κολάζ, στ) κατασκευή µάσκας και κούκλας, ζ) χριστουγεννιάτικες διακοσµήσεις.

15. "Εικαστική Αγωγή ΙΙ" Το µάθηµα αποτελείται από δύο µέρη: θεωρητικό και πρακτικό. 1. Θεωρητικό: Στοιχεία ιστορίας της Τέχνης: α. Αρχαίοι πολιτισµοί και η ζωγραφική τους, β. Σύγχρονη Τέχνη: Κινήµατα του 20ου αιώνα, Στοιχεία αισθητικής και Φιλοσοφίας της Τέχνης, Γλυπτική, Πλαστική, Κεραµική, Ο Πηλός, Χαρακτική, Ο Gaudi και η Αρχιτεκτονική, Το διακοσµητικό σχέδιο, Ελληνικά λαϊκά µοτίβα, Τα παιχνίδια και οι κούκλες, χαρτοπολτός, ∆ιδακτική της Τέχνης στην Πρωτοβάθµια Εκπαίδευση.

- 141 -

2. Πρακτικό: Πηλοπλαστική, Χάραγµα Τύπωµα µε απλά υλικά, Κατασκευή παιχνιδιών και κούκλας µε απλά υλικά, Χαλκοπλαστική, Πασχαλιάτικες και άλλες διακοσµήσεις, ∆ιακοσµητικά σχέδια, Ζωγραφική µεικτή τεχνική, χαρτοπολτός, κούκλες κουκλοθέατρου, µάσκες κ.ά. 16. "Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία"

Σκοπός του µαθήµατος είναι η εισαγωγή στη γενική κοινωνιολογία (οριοθέτηση του κλάδου, κοινωνιολογική µέθοδος και θεωρία, η κοινωνιολογία στο σύγχρονο κόσµο) και στα βασικά πεδία προβληµατισµού.

Ειδικότερα το µάθηµα καλύπτει τις εξής ενότητες: α) Έννοια, σκοπός και µέθοδος της κοινωνιολογίας. Η κοινωνιολογία ως επιστήµη και οι άλλες κοινωνικές επιστήµες. ∆ιακρίσεις και κλάδοι της κοινωνιολογίας. Σύντοµη ιστορική ανασκόπηση της κοινωνιολογίας: βασικές έννοιες, κοινωνιολογική θεώρηση και έρευνα. Αξία και προβλήµατα του κλάδου στη σύγχρονη εποχή.

β) Η κοινωνιολογική µέθοδος: Η επιστηµονική µέθοδος: καθορισµός του προβλήµατος, διατύπωση υπόθεσης, πρόγραµµα έρευνας, συλλογή και ανάλυση στοιχείων, συµπέρασµα. Προσεγγίσεις της κοινωνικής έρευνας: συστηµατική παρατήρηση, πειραµατισµός και στατιστικός έλεγχος, δειγµατοληπτική έρευνα, συγκριτικές µελέτες, ποιοτικές µεθοδολογίες.

γ) Η κοινωνιολογική θεωρία: η κλασική σκέψη (Πλάτων, Αριστοτέλης, κλπ.), η εποχή των µεγάλων ανακαλύψεων (A. Smith), οι πρόδροµοι (A. Comte, H. Spencer, V. Pareto), οι θεµελιωτές (K. Marx, E. Durkheim, G. Simmel, M. Weber), η σύγχρονη κοινωνιολογική θεωρία (T. Parsons, R.K. Merton), η θεώρηση των συγκρούσεων, η ερµηνευτική θεώρηση (Συµβολική ∆ιάδραση, ∆ραµατουργική Ανάλυση), η ανθρωπιστική κοινωνιολογία, η φεµινιστική κοινωνιολογία.

δ) Κοινωνική ∆οµή: έννοια και σηµασία, κοινωνικές σχέσεις και κοινωνικοί ρόλοι. Ρόλος και κοινωνική θέση. Κοινωνικές οµαδοποιήσεις: Κοινωνικές κατηγορίες και οργανωµένες οµάδες. Άλλα κριτήρια ταξινόµησης των κοινωνικών οµάδων: κοινότητα

- 142 -

και κοινωνία, διάρκεια, µέγεθος. Οµάδες αναφοράς, τυπικές οργανώσεις και κατηγορίες αυτών.

ε) Κοινωνία και κουλτούρα. Τα σύµβολα και η γλώσσα. Συστατικά του πολιτισµού. Γνωστικές, κανονιστικές και υλικές όψεις του πολιτισµού. Το κανονιστικό σύστηµα (κοινωνικοποίηση, κανόνες, αξίες, θεσµοί, κυρώσεις, συµµόρφωση και παρέκκλιση). Ανάλυση των πολιτισµών: (εθνοκεντρικές, λειτουργισµός, πολιτιστική διαφοροποίηση, καθολικές πολιτισµικές έννοιες, υποκουλτούρες).

στ) Εκβιοµηχάνιση και κοινωνία: Οργάνωση εργασίας, κοινότητα και κοινωνία. Ο ρόλος της τεχνολογίας. Η εκβιοµηχάνιση ως πολιτισµικό µοντέλο. Βιοµηχανικές, τεχνολογικές και οργανωτικές επαναστάσεις: ιστορική διαδικασία. Οι ασυνέχειες της τεχνολογικής αλλαγής. Η προβιοµηχανική εποχή. Η πρώτη βιοµηχανική περίοδος: επιπτώσεις στο εργοστασιακό επίπεδο, η βιοµηχανική πόλη, οι πληθυσµιακές αυξήσεις. Η ώριµη βιοµηχανική εποχή: η παραγωγή και η εργασία, η γραφειοκρατία, η «µητρόπολη», η κοινωνία των µαζών, τεχνολογία και κοινωνία. Προϋποθέσεις της εκβιοµηχάνισης: τεχνολογία, θεσµική διάρθρωση, κίνητρα και αξίες. Τάσεις της βιοµηχανικής κοινωνίας, µεταβολές στη διάρθρωση της απασχόλησης και στην εννοιολόγηση της εργασίας, κοινωνικές, δηµογραφικές και οικολογικές επιπτώσεις. Πολιτισµικές αντιφάσεις στη σύγχρονη κοινωνία: εργασία και ελεύθερος χρόνος, αποµόνωση και συνεργασία, επιθετικότητα και συµπαράσταση, αγροτικές συνήθειες και κοσµοπολιτισµός.

17. "Κοινωνικές ανισότητες και κοινωνική αλλαγή"

Σκοπός του µαθήµατος είναι η προσέγγιση των φαινοµένων της κοινωνικής σύγκρουσης, της κοινωνικής ανισότητας και της κοινωνικής αλλαγής τόσο από θεωρητική άποψη όσο και των µορφών εκδήλωσής τους στο σύγχρονο κόσµο. Ειδικότερα το µάθηµα καλύπτει τις εξής ενότητες: α) Κοινωνική σύγκρουση και κοινωνική αλλαγή: Κοινωνική σύγκρουση, έννοια και είδη αυτής. Η σύγκρουση ως κοινωνική διαδικασία. Κοινωνική αλλαγή: έννοια και παράγοντες αυτής (βιολογικός, γεωγραφικός, δηµογραφικός, τεχνολογικός). Το

- 143 -

πρόβληµα και οι θεωρίες της κοινωνικής αλλαγής: γραµµικές θεωρίες, η λειτουργιστική οπτική.

β) Κοινωνική ανισότητα. Κοινωνική διαστρωµάτωση: ορισµός, διαφοροποιήσεις στον τρόπο κοινωνικής διαστρωµάτωσης (κάστα και ταξικά συστήµατα), οι λειτουργίες της κοινωνικής διαστρωµάτωσης, κοινωνική διαστρωµάτωση και σύγκρουσης, κοινωνική διαστρωµάτωση και τεχνολογία στο πλαίσιο της παγκοσµιοποίησης. Κοινωνικές ανισότητες στο σύγχρονο κόσµο: γενική επισκόπηση παγκόσµιος καταµερισµός εργασίας και ανισότητες: παγκόσµιος πλούτος και φτώχεια. Γήρανση πληθυσµού, βιολογικές και πολιτισµικές παράµετροι, προβλήµατα από την γήρανση του πληθυσµού, θεωρητικές προσεγγίσεις και εµπειρικά δεδοµένα.

γ) Γένος και φύλο: βιολογικές και πολιτισµικές διακρίσεις, κοινωνικοποίηση του φύλου φύλο και κοινωνική διαστρωµάτωση, θεωρητικές προσεγγίσεις.

δ) Έθνος και φυλή: η κοινωνική τους έννοια, στερεότυπα και προκαταλήψεις, διακρίσεις, γενική επισκόπηση και προοπτικές.

ε) Κοινωνική απόκλιση: ορισµός, δοµική, λειτουργική, κριτική ανάλυση, απόκλιση και κοινωνική διαφοροποίηση, έγκληµα και το σύστηµα απονοµής δικαιοσύνης.

στ) ∆ηµογραφικά προβλήµατα, πληθυσµός και αστικοποίηση: ιστορία και θεωρία, µετανάστευση, ο αστισµός ως µορφή σύγχρονης ζωής. Περιβάλλον και κοινωνία: ιστορικές και σύγχρονες διαστάσεις, διεθνής και τοπικές παράµετροι, πολιτισµικές διαστάσεις, θεωρητικές προσεγγίσεις, προοπτικές.

ζ) Συλλογικές συµπεριφορές και κοινωνικά κινήµατα: γενική επισκόπηση, µαζική συµπεριφορά

η) Κοινωνική αλλαγή και µεταµοντέρνα κοινωνία.

18. "Μουσική Παιδεία Ι" Στόχοι ! Να αναγνωρίσουν οι φοιτητές τη Μουσική Τέχνη και τη σχέση της µε τον πολιτισµό και να αναπτύξουν τις προσωπικές ικανότητες και δεξιότητες τους στην αισθητική έκφραση και τη διαµόρφωση στάσεων απέναντι στην πολιτισµική διεύρυνση του σύγχρονου κόσµου.

- 144 -

! Να προσεγγίσουν κριτικά και στοχαστικά τους διάφορους τοµείς της Μουσικής και της Τέχνης συνειδητοποιώντας τις ιδιαιτερότητές τους αλλά και τη βαθύτερη διαπλοκή και αλληλεξάρτησή τους στην παραγωγή του αισθητικού αποτελέσµατος, που είναι και ο τελικός στόχος µας.

! Να αναζητούν, να εκφράζονται και να συνθέτουν την καλλιτεχνική δηµιουργία µε την κατάλληλη χρήση µουσικών µέσων και υλικών, τα οποία προέρχονται από πολλές και διαφορετικές αισθητικές πηγές και µε ποικίλες ενέργειες.

! Με τη χρήση των µέσων και υλικών της Μουσικής και Καλλιτεχνικής Παιδείας να γίνεται η σύνδεση θεωρίας και πράξης µέσω δηµιουργικών και πρακτικών δραστηριοτήτων που θα αντανακλούν όλο το φάσµα της διδακτικής µεθοδολογίας των Αισθητικών Επιστηµών.

! Να κατανοήσουν τις σύγχρονες έννοιες, µέσα και τεχνικές εφαρµογές στους χώρους της Μουσικής και της Τέχνης και να γνωρίσουν τις νέες τεχνολογίες παράλληλα µε τις σύγχρονες απαιτήσεις της καλλιτεχνικής έκφρασης και την ανάπτυξη του πολιτισµού.

! Να γνωρίσουν την ιστορία των ιδεών και των ρευµάτων στο χώρο της Μουσικής που συνέβαλαν σταδιακά στην οικοδόµηση και την εξέλιξη του πολιτισµού των ευρωπαϊκών κοινωνιών και να κατανοήσουν την αξία της πολυ-πολιτισµικής διάστασης ως βασικού χαρακτηριστικού της συνείδησης του ευρωπαίου πολίτη.

! Να απελευθερωθούν, να εκφραστούν µέσα από τις δηµιουργικές εργασίες. Να µάθουν να βλέπουν την οµορφιά, να την αναζητούν να τη βιώνουν, µέσα από το όργανο µε την αυτοπαίδευση και την αυτοέκφραση. Μέσα από τις µουσικές ακροάσεις, µέσα από τις δηµιουργικές εργασίες όπου κυριαρχεί η παιδική φαντασία και τα ανεξάντλητα, πλούσια, ρυθµικά σχήµατα που κρύβουν µέσα τους, και όχι να βασανίζονται και να χάνονται µέσα στην αποστήθιση των άψυχων - ψυχρών µουσικών κανόνων, ονοµάτων και ηµεροµηνιών. Τα αυτοσχέδια παιδικά δρώµενα να έχουν σηµαντική σχέση την ώρα της µουσικής, όπως ήχος-αυτοσχεδιασµός - κίνηση - έκφραση - ρυθµός - λόγος, να σµίγουν µε τη φαντασία για να φθάσουν στο αποτέλεσµα. Και ο φοιτητής, αυριανός δάσκαλος, να βοηθήσει

- 145 -

τα παιδιά να βιώνουν την οµορφιά. Να ζουν µε την οµορφιά. Να αναζητούν την οµορφιά.

19. "Μουσική Παιδεία ΙΙ" ! Οι ίδιοι στόχοι σε πιο ψηλά επίπεδα. ! Μεγαλύτερη λεπτοµέρεια στα µουσικοπαιδαγωγικά συστήµατα, στις σύγχρονες µεθόδους και τους τρόπους εφαρµογής των.

! Εφαρµογή των µεθόδων στο τµήµα και δειγµατικές διδασκαλίες από το καθηγητή και τους φοιτητές στα σχολεία.

20. "Φυσική Αγωγή" ! Η έννοια της φυσικής αγωγής. ! Η σπουδαιότητα της φυσικής αγωγής και η συµβολή της στην οµαλή ανάπτυξη του παιδιού.

! Σκοποί της Φυσικής Αγωγής. ! Προγραµµατισµός της Φυσικής Αγωγής στο ∆ηµ. Σχολείο - Εγκαταστάσεις.

! Η παιδική δράση: προβληµατισµός, αυτενέργεια, ενδιαφέρον, ελευθερία στην παιδική δράση.

! Παιχνίδια, αθλοπαιδιές, χορογράφηση. ! ∆ιδασκαλία ελληνικών χορών, οµαδικών παιχνιδιών και αθλοπαιδιών.

! Μέθοδος καλλιέργειας υγιούς αθλητικού πνεύµατος. ! Ανατοµία του σκελετού - παραµορφώσεις - οργανικά συστήµατα.

! Πρώτες βοήθειες. 21. "Αρχαία Ελληνική Μυθολογία και Ιστορία" 22. "Η Ιστορία και η ∆ιδακτική της" ! Η ιδιαιτερότητα της ιστορίας ως κοινωνικής επιστήµης και

µέσου παιδείας και αντικειµένου διδασκαλίας. ! ∆ιεπιστηµονική διάσταση της ιστορικής έρευνας και διδακτικής της ιστορίας.

! Η ανάπτυξη της σκέψης και η κατανόηση της ιστορίας.

- 146 -

! Επιλογή, διάταξη της ύλης και προγράµµατα σπουδών. ! Κριτική θεώρηση των διδακτικών τρόπων και µεθόδων της ιστορίας.

! Μέσα προσφοράς της διδακτέας ιστορικής ύλης και διδακτική εκµετάλλευση της εκπαιδευτικής τεχνολογίας.

! ∆ιδακτική µεθοδολογία της ιστορίας. Νέα Ιστορία. ! Γλώσσα και διδασκαλία της ιστορίας. ! Λογοτεχνία και ιστορία. ! Ηθικές κρίσεις στην ιστορία και στη διδασκαλία της ιστορίας. ! Ενσυναίσθηση και διδασκαλία της ιστορίας. ! Ιστορία και τέχνη. ! ∆ιδασκαλία του µαθήµατος της ιστορίας και αξιολόγηση της προσφοράς του εκπαιδευτικού έργου από το διδάσκοντα.

! Η έρευνα και η διδασκαλία της ιστορίας µέσω της σπουδής του περιβάλλοντος. ∆ιδακτική της τοπικής ιστορίας. Μεθοδολογία του project.

! Ιστορία και περιβαλλοντική εκπαίδευση. ! Ταυτότητες και διδακτική της γενικής και της τοπικής ιστορίας. ! Πλαίσιο θεωρητικών και µεθοδολογικών αρχών ενός προγράµµατος σπουδών διδακτικής της τοπικής ιστορίας στην Πρωτοβάθµια και ∆ευτεροβάθµια Εκπαίδευση.

! ∆ιδακτική προσέγγιση ενοτήτων γενικής και τοπικής ιστορίας και πρακτική άσκηση των φοιτητών.

23. Μεσαιωνική ελληνική ιστορία: Βυζάντιο, Ευρώπη, σλαβικός και ανατολικός κόσµος".

! Πηγές και βιβλιογραφία της βυζαντινής ιστορίας. ! Γενικά χαρακτηριστικά . Ελληνισµός και Βυζάντιο. ! Από τη Ρώµη στη "Νέα Ρώµη" (284 - 518). Η χριστιανική

αυτοκρατορία της Ανατολής και τα Γερµανικά κράτη της ∆ύσεως. Η γέννηση των βυζαντινών ιδεολογιών.

! Η οικουµενικότητα της "Νέας Ρώµης" (518 - 610). Κράτος και κοινωνία.

! Η διαµόρφωση της µεσαιωνικής Ελληνικής Αυτοκρατορίας και η ανασύσταση του οικουµενικού χριστιανικού κράτους (717 -

- 147 -

1025). Το ηθικό και νοµικό πλαίσιο της αυτοκρατορικής εξουσίας. Παράγοντες λειτουργίας του πολιτεύµατος.

! Ο Αραβικός και ο Ευρωπαϊκός κόσµος. ! Σταυροφορίες. Η πρώτη άλωση της Κωνσταντινούπολης (1204). ! Ο διαµελισµός της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Το Βυζάντιο της

διασποράς και η ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης (1261). ! Η επέκταση των Οθωµανών στη Μικρά Ασία και στην Ευρώπη

ως την άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453). ! Η παγίωση της οθωµανικής κυριαρχίας στον ελλαδικό χώρο και

τα πρώτα συµπτώµατα της Οθωµανικής παρακµής. ! Βυζάντιο και ∆ύση. Βυζάντιο και Ανατολή, Βυζάντιο και

σλαβοβαλκανικός κόσµος. ! Βυζαντινός πολιτισµός (οι βασικές αρχές της πολιτικής σκέψης,

δίκαιο, οικονοµία, κοινωνία, διοίκηση, διπλωµατία, εκκλησία και δόγµα, πνευµατικός βίος, τέχνη καθηµερινή ζωή).

24. Ιστορία της τοπικής αυτοδιοίκησης στο ελληνικό κράτος ! Θεµελιώδεις έννοιες. Αποκέντρωση και αυτοδιοίκηση. ! Το ιστορικό υπόβαθρο του θεσµού των Ελληνικών Κοινοτήτων. ! Συνιστώσες συγκρότησης των Ελληνικών Κοινοτήτων κατά την

Οθωµανική κυριαρχία. Εξουσία - Εκκλησία και κοινοτική αυτοδιοίκηση. ∆ιοικητική οργάνωση και εκπαιδευτική πραγµατικότητα.

! Οι ελληνικές κοινότητες της ∆ιασποράς ως κέντρα οικονοµίας, διακίνησης ιδεών και εκπαίδευσης.

! Η µορφή των τοπικών διοικητικών αρχών κατά την περίοδο της Επανάστασης του 1821. Καταστατικές προβλέψεις στα Τοπικά και Γενικά πολιτεύµατα του Αγώνα.

! Η δοµή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης κατά την καποδιστριακή και οθωνική περίοδο: περιφερειακή οργάνωση, πρόσωπα και θέµατα, δικαιοδοσία και χρηµατοοικονοµικές δυνατότητες και η οικονοµική διαχείριση. Ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στη λειτουργία της εγκύκλιας εκπαίδευσης.

! Οι βαθµοί και η διαµόρφωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο σκεπτικό της µεταρρυθµιστικής πολιτικής του Χαρίλαου Τρικούπη. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση και το ζήτηµα της διοικητικής χειραφέτησης.

- 148 -

! Η θέση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον 20° αι.: συνταγµατικές και νοµοθετικές ρυθµίσεις, τα οργανωτικά σχήµατα και η ιστορική τους εξέλιξη. Οι σχέσεις Κεντρικής ∆ιοίκησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Αναπτυξιακά, πολιτιστικά και εκπαιδευτικά ζητήµατα.

! Ο Νόµος 2539/97 για τη «Συγκρότηση της πρωτοβάθµιας τοπικής αυτοδιοίκησης» - νόµος «Καποδίστριας».

25. Γενική Τοπική ιστορία, οι πηγές και η µελέτη τους ! Γενικές έννοιες της ιστορίας.

! Εννοιολογικά και µεθοδολογικά εργαλεία για την προσέγγιση του αντικειµένου της ιστορίας.

! Το ιστορικό γεγονός και η ανασυγκρότηση του παρελθόντος αφήγηση και ερµηνεία.

! Τα είδη των ιστορικών πηγών και το περιεχόµενό τους.

! Η µέθοδος προσέγγισης και η κριτική των πηγών. Παραδοσιακές µέθοδοι καταγραφής και διάσωσής τους, σύγχρονες δυνατότητες και προοπτικές.

! Η ιστορική έρευνα και η βιβλιογραφία.

! Η διεπιστηµονική προσέγγιση προαπαιτούµενο της ιστορικής έρευνας.

! Σχεδιασµός της ερευνητικής ιστορικής εργασίας. Η συγκέντρωση, επιλογή και οργάνωση του ιστορικού υλικού, η τεκµηρίωση των θέσεων και απόψεων.

! Μεθοδολογία της σχολικής ιστορικής έρευνας.

! ∆ειγµατική εκπόνηση εργασίας σχολικής ιστορικής έρευνας. 26. "Παιδεία οµογενών εξωτερικού" 27."Η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ως µητρικής σε ξενόγλωσσο περιβάλλον"

- 149 -

28. "Η διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας" ! Οι µέθοδοι διδασκαλίας της ξένης γλώσσας (η παραδοσιακή, η δοµιστική, η επικοινωνιακή)

! Η διδασκαλία της γλωσσικής ποικιλίας της ελληνικής (διαλεκτικά στοιχεία, κοινωνιόλεκτοι, διάκριση προφορικού-γραπτού λόγου, υφολογικές ιδιαιτερότητες)

! Τα πρώτα µαθήµατα σε αρχάριους ! Η προφορά: βασικοί κανόνες προφοράς και διόρθωση της λανθασµένης προφοράς

! Η διδασκαλία του λεξιλογίου (συνώνυµα, αντώνυµα, υπώνυµα) και τρόποι εµπλουτισµού του

! Το ουσιαστικό: το γένος, ο αριθµός, η κλίση, παραγωγή, σύνθεση, φραστικά ουσιαστικά

! Το ρήµα: διάκριση χρόνου-ρηµατικής όψης (ποιού ενεργείας). Ο χρόνος ως δεικτική κατηγορία. Η µετοχή. Τα απρόσωπα ρήµατα και η σύνταξή τους. Η παθητική φωνή.

! Οι γλωσσικές πράξεις, ο ρόλος τους στην εκµάθηση της ξένης γλώσσας

! Ο εξαρτηµένος λόγος: πλάγιος λόγος, δευτερεύουσες προτάσεις (µε έµφαση στους υποθετικούς λόγους και στις αναφορικές προτάσεις). Η χρήση των ότι / πως, να, που

! Οριστικό, αόριστο, µηδενικό άρθρο ! Επίθετο-επίρρηµα ! Τρόποι διδασκαλίας: η χρήση οπτικο-ακουστικού υλικού, η ορθογραφία, η διδασκαλία λογοτεχνικού κειµένου στους ξένους

29. "Η γλώσσα της Παιδικής Λογοτεχνίας"

Τα κυριότερα χαρακτηριστικά γνωρίσµατα της γλώσσας του παιδικού βιβλίου. Η προφορικότητα του κειµένου - Ιδιωµατικές εκφράσεις - Λεξιλόγιο (ιδιωµατικές λέξεις, ξενισµοί, ιδιόλεκτοι, νεολογισµοί) - γλωσσικά λάθη - Υφολογικά προβλήµατα. 30. Τα ατοµικά, πολιτικά και κοινωνικά δικαιώµατα στις σύγχρονες πολυπολιτισµικές κοινωνίες (παλαιός τίτλος: "Τύποι σύγχρονων κοινωνικών και πολιτικών δικαιωµάτων")

- 150 -

31. "Λογοτεχνία του Μεσοπολέµου"

Εισαγωγή στη λογοτεχνική παραγωγή της Γενιάς του '30 (µε έµφαση στη πεζογραφία). ! Ιστορικά, κοινωνικά και πολιτιστικά πλαίσια µέσα στα οποία πραγµατοποιήθηκε η εξόρµηση της γενιάς του ΄30. Ιδεολογικές και αισθητικές επιδράσεις. Κύρια χαρακτηριστικά και θεµατολογία της πεζογραφίας του µεσοπολέµου. Αφηγηµατικές τεχνικές και αισθητικές καινοτοµίες. Ο εσωτερικός µονόλογος. Παράδοση και πρωτοπορία στη λογοτεχνία του µεσοπολέµου.

! Μεθοδολογία ερµηνευτικής προσέγγισης λογοτεχνικών κειµένων. Εισαγωγή στο έργο των κυριότερων πεζογράφων της Γενιάς του ΄30. ( Γ. Θεοτοκά Σ. Μυριβήλη, Κ. Πολίτη, Ηλ. Βενέζη κ.ά). Ερµηνευτική προσέγγιση αντιπροσωπευτικών κειµένων.

! Εισαγωγή στο δοκιµιακό- κριτικό έργο της Γενιάς του '30. Ερµηνευτική προσέγγιση αντιπροσωπευτικών κειµένων.

! Η παρουσία της Λογοτεχνίας του Μεσοπολέµου στα βιβλία του ∆ηµοτικού Σχολείου : Η Γλώσσα µου και στα Ανθολόγια. Επιλογή κειµένων, ερµηνευτικές και διδακτικές προσεγγίσεις.

32. "Παράδοση και νεοτερικότητα στη ποίηση" Στόχος του µαθήµατος είναι η προσέγγιση της ποίησης του ∆. Σολωµού, Κ. Καρυωτάκη και Γ. Σεφέρη. Με άξονα τους τρεις αυτούς ποιητές µελετώνται η Επτανησιακή Σχολή, ο νεοσυµβολισµός, ο νεοροµαντισµός και η νέα ποίηση. Η γνωριµία του ποιητικού έργου θα γίνεται µε διδακτικές και ερευνητικές προσεγγίσεις. 33. "Σύγχρονη πεζογραφία" α) Εισαγωγή στη µεταπολεµική πεζογραφία. Κοινωνικές και αισθητικές συνιστώσες. Μεθοδολογία ερµηνείας του νεοελληνικού πεζογραφήµατος.

- 151 -

β) Γνωριµία µε το έργο σύγχρονων νεοελλήνων πεζογράφων: Στ. Τσίρκα, ∆. Χατζή, Γ. Ιωάννου, Μ. Χάκκα, Α. Κοτζιά, Μ. ∆ούκα, Μ. Βαµβουνάκη.

γ) Προσέγγιση αντιπροσωπευτικών κειµένων. 34. "Αισθητική Αγωγή Ι" (Προβλήµατα Αισθητικής Θεωρίας) Εξετάζονται βασικές έννοιες της Αισθητικής Θεωρίας από τον ∆ιαφωτισµό ως τις µέρες µας από άποψη συστηµατική, ιδεολογική και κοινωνιολογική. Ιδιαίτερα µας απασχολεί το πρόβληµα της ερµηνείας στην τέχνη. Επιδιώκεται µια προσέγγιση της αισθητικής θεωρίας τόσο από την πλευρά της θεωρίας της αντίληψης και της φιλοσοφίας της τέχνης, όσο και µε αναφορά σε προβλήµατα της σύγχρονης κοινωνίας και του σύγχρονου πολιτισµού. Εξετάζονται οι θεωρίες της κλασικής ευρωπαϊκής αισθητικής, οι θεωρίες του ευρωπαϊκού ροµαντισµού, καθώς και σύγχρονες αισθητικές θεωρίες, στις οποίες ανιχνεύονται σχέσεις µορφής και περιεχοµένου, καθώς και οι τρόποι που κατανοούν την σχέση κοινωνίας και τέχνης. Το µάθηµα συνοδεύεται από φροντιστηριακές ασκήσεις σχετικά µε τις τεχνοτροπίες και τα ιδεολογικά ρεύµατα στην τέχνη και στη µουσική, καθώς και από ασκήσεις σε ξένη ορολογία.

o Το πλησίασµα κάθε εποχής και των γνωρισµάτων της µέσα από την ακρόαση κατάλληλων µουσικών έργων.

o Ανάλυση - µουσικές φόρµες o Με ποιο τρόπο µπορούµε να πλησιάσουµε το µουσικό έργο, παρακάµπτοντας όσο γίνεται τα υλικά κατασκευής, για να φτάσουµε στην αισθητική απόλαυση.

35. Τάσεις της νεοελληνικής πεζογραφίας (19ος 20ος αιώνας) Τα µαθήµατα στοχεύουν στην εξοικείωση µε το περιεχόµενο και τον χαρακτήρα της λογοτεχνικής γραφής, καθώς και στη γνωριµία βασικών περιόδων της νεοελληνικής λογοτεχνίας (1880 1920), όπως έχουν διαγραφεί από τους σηµαντικότερους ιστορικούς της. Η ενότητα αυτή παρακολουθεί µια πορεία που ολοκληρώνεται µε την παρουσία συγγραφέων (όπως οι Ε. Ροΐδης, ∆. Βικέλας, Γ. Βιζυηνός, Α. Παπαδιαµάντης, Α. Καρκαβίτσας, Γρ. Ξενόπουλος, Ιω. Κονδυλάκης, Χρ. Χρηστοµάνος, Κ. Χατζόπουλος, Κ.

- 152 -

Θεοτόκης, ∆. Βουτυράς) και την ανάλυση χαρακτηριστικών έργων τους που συντέλεσαν στην ανανέωση του πεζού λόγου.

36. Ρεαλισµός και Μυθοπλασία Τα µαθήµατα επιδιώκουν µια συστηµατική προσέγγιση της «αναφορικότητας» της λογοτεχνίας και παρακολουθούν µέσα από την αναίρεση της ανθεκτικής νεοελληνικής ηθογραφίας την οργάνωση ενός αφηγηµατικού λόγου περισσότερο κριτικού, παρά περιγραφικού. Με αφορµή το έργο των βασικών εκπροσώπων του ρεαλισµού στην πεζογραφία ανιχνεύεται η χρήση της ιστορίας, οι διαµεσολαβηµένες απεικονίσεις του πραγµατικού, η παρουσία του χρόνου και του δραµατοποιηµένου χώρου, καθώς και τα στοιχεία της γραφής που πιστοποιούν την ιδιαιτερότητα του λογοτεχνικού αυτού ρεύµατος ή φαινοµένου.

37. Η ιστορία της ελληνικής γλώσσας και η σηµασία της για τη διδασκαλία της νέας ελληνικής Στο µάθηµα αυτό µας ενδιαφέρει να καταδείξουµε την αδιάσπαστη συνέχεια της ελληνικής γλώσσας από τα πανάρχαια χρόνια ως σήµερα. Αναφερόµαστε στην ινδοευρωπαϊκή οικογένεια γλωσσών από την οποία προέρχεται η ελληνική και κατόπιν, µέσα από κείµενα της κάθε εποχής, µελετάµε σε αδρές γραµµές το πέρασµα από την αρχαία στην ελληνιστική κοινή, στη δηµώδη γλώσσα, στην κατάσταση της «διγλωσσίας» (καθαρεύουσα δηµοτική) και τέλος στη σύγχρονη κοινή µε έµφαση στην προφορά, την µορφολογία και το λεξιλόγιο.

Τέλος, εξετάζουµε τα χαρακτηριστικά των διαλέκτων και ερευνούµε πώς η σύγχρονη ελληνική κάλυψε τις λεξιλογικές της ανάγκες µε διαλεκτικές, λόγιες και δάνειες λέξεις.

38. Κοινωνιολογία της Εργασίας και της Τεχνολογίας Σκοπός του µαθήµατος είναι η προσέγγιση των κυριοτέρων θεωριών

που ιστορικά αναπτύχθηκαν στο χώρο της βιοµηχανικής κοινωνιολογίας. Το µάθηµα καλύπτει τις εξής ενότητες: α) Ιστορική εξέλιξη της βιοµηχανικής κοινωνιολογίας, οριοθέτηση του γνωστικού αντικειµένου και θεωρητικές καταβολές.

- 153 -

β) Τρόποι παραγωγής και µορφές οργάνωσης της εργασίας: βιοτεχνικός και βιοµηχανικός τρόπος παραγωγής, Ταιηλορισµός, βασικές αρχές της διοίκησης, Φορντισµός, θεωρία των ανθρωπίνων σχέσεων.

γ) Τάσεις της βιοµηχανικής κοινωνιολογίας µετά τον Β Παγκόσµιο Πόλεµο: οι προσεγγίσεις των βιοµηχανικών σχέσεων, η νέα σχολή των ανθρωπίνων σχέσεων και η οργανωτική θεωρία.

δ) Η νέα τεχνολογική επανάσταση. Εφαρµογές των νέων τεχνολογιών, οργάνωση της εργασίας και της παραγωγής, θεωρητικές προσεγγίσεις της τεχνολογίας: ο τεχνολογικός ντετερµινισµός, η ουδετερότητα της τεχνολογίας, η κοινωνική ενδογένεια της τεχνολογίας. Κοινωνικές επιπτώσεις των νέων τεχνολογιών: έκταση και ποιότητα της απασχόλησης, επαγγελµατικά προσόντα, ειδικότητες, περιεχόµενο, έλεγχος και συνθήκες της εργασίας, σύνθεση του εργατικού δυναµικού, φύση της εργασίας, των τάξεων και της βιοµηχανικής κοινωνίας. Νεότερες θεωρίες για την εργασιακή διαδικασία. Νέες τεχνολογίες και εναλλακτικές µορφές οργάνωσης της εργασίας.

ε) Μαζική παραγωγή, πλήρης απασχόληση και κοινωνικό κράτος. Η κρίση του Φορντισµού και η µετάβαση στο µεταφορντισµό. Ευέλικτη βιοµηχανική παραγωγή, ευέλικτη αυτοµατοποίηση, ιαπωνικά ευέλικτα συστήµατα µαζικής και διαφοροποιηµένης παραγωγής. (Ανθρωποκεντρικά συστήµατα παραγωγής µάνατζµεντ ολικής ποιότητας). Η µεταβιοµηχανική κοινωνία και το µέλλον της εργασίας.

στ) Οι σύγχρονες εργασιακές σχέσεις: θεσµική οργάνωση των εθνικών συστηµάτων εργασιακών σχέσεων- θεσµοποίηση της κοινωνικής συνεργασίας. Οι επιπτώσεις των τεχνολογικών και παραγωγικών αναδιαρθρώσεων στις εργασιακές σχέσεις. Εξέλιξη, χαρακτηριστικά και προβλήµατα του σύγχρονου συνδικαλιστικού κινήµατος.

39. "Εργασιακές Σχέσεις" Σκοπός του µαθήµατος είναι η προσέγγιση των σύγχρονων βιοµηχανικών/ εργασιακών σχέσεων στις ευρωπαϊκές χώρες και στην Ελλάδα. Το µάθηµα καλύπτει, ειδικότερα, τις εξής ενότητες:

- 154 -

α) Εργασιακές σχέσεις: Εισαγωγικές παραδοχές και ορισµοί. Οι εργασιακές σχέσεις: ι) στο Μαρξιστικό και στο Νεοκλασικό παράδειγµα, ιι) ως θεσµική απεικόνιση των συλλογικών σχέσεων και συµπεριφορών των εργατικών και εργοδοτικών οργανώσεων ιιι) ως υποσύστηµα. Η αναζήτηση ενός ευρύτερου διεπιστηµονικού ορισµού των εργασιακών σχέσεων. β) Το τεχνολογικό, οικονοµικό και κοινωνικό περιβάλλον των σύγχρονων εργασιακών σχέσεων (οικονοµική κρίση, νέες τεχνολογίες, διεθνοποίηση της οικονοµίας, αλλαγές στη δοµή της αγοράς εργασίας, µεταβολή της κουλτούρας). γ) ∆οµή, χαρακτηριστικά και ρόλος των φορέων εκπροσώπησης των κοινωνικών συµφερόντων (κεφαλαίου και εργασίας). Σύντοµη ιστορική ανασκόπηση. Ο ρόλος της ιδεολογίας. Το φαινόµενο της γραφειοκρατίας. Το σύγχρονο συνδικαλιστικό κίνηµα, προβλήµατα και προοπτικές της µεταβιοµηχανικής εποχής. Βιοµηχανική σύγκρουση, µορφές συγκρούσεων εργασίας. Απεργία. Χαρακτηριστικά της σύγχρονης απεργιακής δραστηριότητας. δ) Ο ρόλος του κράτους στις εργασιακές σχέσεις, θεωρητικό-ιστορικό πλαίσιο του κρατικού παρεµβατισµού. Τυπολογία των σύγχρονων εθνικών συστηµάτων εργασιακών σχέσεων. Ουσιαστικές και διαδικαστικές νοµοθετικές παρεµβάσεις. Ο ρόλος της εισοδηµατικής πολιτικής. Η υπερεθνική διάσταση των εργασιακών σχέσεων, οι εργασιακές σχέσεις στις δηµόσιες υπηρεσίες, στο δηµόσιο τοµέα. ε) Έννοια, διαστάσεις και τυπολογία της συµµετοχής: Ιστορική επισκόπησης. Οι κυριότερες θεωρητικές προσεγγίσεις. Η αλλοδαπή εµπειρία. Συγκριτικές διαστάσεις. Η συµµετοχή των εργαζοµένων στην Ελλάδα στις επιχειρήσεις και σε όργανα ευρύτερου ενδιαφέροντος. Συλλογικές διαπραγµατεύσεις: έννοια και ρόλος, η Ευρωπαϊκή και η προηγούµενη εθνική εµπειρία, νέες τάσεις κατά την δεκαετία του 1980 και 1990 (έκταση εφαρµογής, επίπεδα, δοµή, αντικείµενο). Θεσµοποίηση της κοινωνικής συνεργασίας σε εθνικό επίπεδο θεσµοί διεξαγωγής του κοινωνικού διαλόγου. Μηχανισµοί επίλυσης και ρύθµισης των συλλογικών διαφορών εργασίας. Αλλοδαπή εµπειρία. Προηγούµενη και πρόσφατη εθνική εµπειρία. στ) Η εργασιακή ευελιξία: ποσοτική και ποιοτική. Εισαγωγή στην προβληµατική της ευελιξίας της αγοράς εργασίας. Περιγραφή των ειδικών προβληµάτων του σύγχρονου χάρτη της απασχόλησης. Ευέλικτες µορφές απασχόλησης και πλήρης απασχόλησης: σχέσεις

- 155 -

συµπλήρωσης ή αντιπαράθεσης; ευέλικτες µορφές απασχόλησης και οργάνωσης του χρόνου εργασίας: τυπολογία-βασικές µορφές, αίτια εµφάνισης, έκταση εφαρµογής, επιπτώσεις στις εργασιακές σχέσεις. Ποιοτικές ευελιξίες, επαγγελµατική κατάρτιση, γεωγραφική και επαγγελµατική κινητικότητα του ανθρώπινου δυναµικού.

40. "Λαϊκή ποίηση και νεωτερισµός" (η προσφορά ή όχι του µαθήµατος θα ανακοινωθεί από τον διδάσκοντα) 41. "Προφορικότητα και Γραµµατοσύνη" (η προσφορά ή όχι του µαθήµατος θα ανακοινωθεί από τον διδάσκοντα) 42. "Παιδαγωγικά της Λαογραφίας" ! Παιδαγωγική Λαογραφία: Ορισµός και περιεχόµενο της έννοιας ! Λαϊκός πολιτισµός και λαϊκή παράδοση: έννοια και λειτουργία. Η

λειτουργικότητα της λαϊκής παράδοσης στη σύγχρονη εποχή. ! Νεοελληνικός παραδοσιακός πολιτισµός και σύγχρονος λαϊκός

πολιτισµός. ! Λαογραφία και δάσκαλος ! Λαϊκή παράδοση και παιδί: α) η προγεννητική αγωγή στο λαϊκό

πολιτισµό, β) η µεταφορική λειτουργία του παραδοσιακού παιδικού παιχνιδιού, γ) το παιδί και η λαογραφία, δ) λαογραφία και παιδική ηλικία: οπτικές και προοπτικές.

! Η διδασκαλία του λαϊκού πολιτισµού στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση

! Αναλυτικά προγράµµατα διδακτικά βιβλία και ο λαϊκός πολιτισµός

! Η συµβολή της λαογραφία στην εξέταση γλωσσικών και λογοτεχνικών κειµένων του δηµοτικού σχολείου

! Λαϊκός πολιτισµός και θεατρική αγωγή ! Η αξιοποίηση του παραµυθιού σε Προγράµµατα ∆ηµιουργικής

Απασχόλησης ! Εκπαιδευτικά προγράµµατα λαογραφικών µουσείων και σχολείο.

Λαϊκή παράδοση και σχολικό µουσείο. ! Λαϊκός πολιτισµός και διαπολιτισµική εκπαίδευση

- 156 -

! Σχέδια διδασκαλίας του λαϊκού πολιτισµού στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση

! Βιβλιογραφικός οδηγός 43. "Αστική Λαογραφία" ! Αστική λαογραφία: ορισµός και περιεχόµενο της έννοιας. ! Αστικός χώρος και κοινωνικές επιστήµες (Λαογραφία,

κοινωνιολογία, κοινωνική ανθρωπολογία, ιστορία). ! Μετακινήσεις πληθυσµών και αστικοποίηση στην Ευρώπη. Το

ελληνικό φαινόµενο: η «νόθα» αστικοποίηση: αίτια και συνέπειες. ! Ο άνθρωπος της πόλης και το θέµα της παρακµής. ! Φολκλορισµός και ρετρό: κοινά στοιχεία και διαφορές τους. ! Πολιτιστικοί σύλλογοι: στοιχεία της ταυτότητάς τους. Τοπικοί

σύλλογοι και τοπική ταυτότητα. ! Λαογραφικά της Αθήνας: Περίοδοι. Πόλη µετοίκων. Τάξεις και

στρώµατα. Αποτύπωση στο χώρο των κοινωνικών διαδικασιών. Χώροι κοινωνικών συναθροίσεων.

! Λαϊκός πολιτισµός και περιθωριακές οµάδες; α) Η περίπτωση του ελληνικού ρεµπέτικου, β) οι τσιγγάνοι στην πόλη.

! Αστικός χώρος και θέατρο σκιών ! Βιβλιογραφικός οδηγός. 44. "Εικαστικές Τέχνες και σύνδεσή τους µε την Τέχνη του σήµερα" Το µάθηµα αποτελείται από δύο µέρη: Θεωρητικό και Πρακτικό Θεωρητικό:

o Οι Εικαστικές Τέχνες µέσα από εκθέσεις σύγχρονων καλλιτεχνών

o Επισκέψεις σε εκθέσεις Τέχνης, συνάντηση µε τους καλλιτέχνες, ανάλυση έργων, συζήτηση

o Οργάνωση καλλιτεχνικών εκθέσεων µε έργα µαθητών στο σχολείο

o Το ανάγλυφο. Τρισδιάστατες κατασκευές. Χαρακτική και τύπωµα µε λινόλεουµ

Πρακτικό: o Καλλιέργεια αισθήσεων και δεξιοτήτων

- 157 -

o Έκφραση ιδεών, εµπειριών και συναισθηµάτων µέσα από την ελεύθερη καλλιτεχνική δηµιουργία µε ποικίλα υλικά και τεχνικές.

o Το ανάγλυφο. Τρισδιάστατες απεικονίσεις. Χαρακτική και τύπωµα µε λινόλεουµ.

45. "Η νεοελληνική πεζογραφία στον 20ο αιώνα. Η νοσταλγία της Εφηβείας" Το µάθηµα αναφέρεται συνοπτικά στις τάσεις της νεοελληνικής πεζογραφίας των αρχών του 20ου αιώνα. Ειδικότερα επισηµαίνεται η παρουσία των εφήβων ως αφηγηµατικών προσώπων, η σχέση τους µε την πλοκή, τα θεµατικά µοτίβα και τους χωρο χρονικούς προσδιορισµούς της δράσης και αναλύονται παραδείγµατα από το χώρο της λογοτεχνίας και της λογοτεχνίας για εφήβους (Κ. Πολίτης Eroica, Γ. Θεοτοκάς Λεωνής, Α. Ζέη Η µωβ οµπρέλα, Ζ. Σαρή Νινέτ).

- 158 -

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΠΟΥ∆ΩΝ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ

ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 1. "Γλώσσες Προγραµµατισµού για µαθητές" ! Η γλώσσα προγραµµατισµού Logo ως παράδειγµα δοµητιστικού

µαθησιακού εργαλείου και τα παιδαγωγικά της οφέλη. Η φιλοσοφία του Papert, η αρχική της µορφή και νέοι τύποι γλωσσών προγραµµατισµού για µαθησιακούς σκοπούς στο σχολείο.

! Βιωµατική εκµάθηση της γλώσσας Logo µέσα από πρακτικές εφαρµογές του αναλυτικού προγράµµατος της πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης στο πλαίσιο οµαδικής εργασίας. Συζήτηση, αναστοχαστικές και µεταγνωστικές διαδικασίες.

! Γνωριµία µε άλλα είδη γλωσσών προγραµµατισµού για τη διδασκαλία δυσνόητων λογικο µαθηµατικών εννοιών στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση, καθώς και για ποικιλία διαθεµατικών εφαρµογών µε την αξιοποίηση ανοικτού λογισµικού µοντελοποίησης εννοιών, σχέσεων και προβληµάτων.

2. "Μαθηµατικά ΙΙΙ" ! Συναρτήσεις µίας ή περισσότερων µεταβλητών ! Μέγιστα και Ελάχιστα Συναρτήσεων ! Απλά και Πολλαπλά Ολοκληρώµατα ! Μιγαδική Ανάλυση και ∆ιαφορικές Εξισώσεις ! Συναρτησιακές Εξισώσεις και ∆ιαφορική Γεωµετρία

3. "Βασικές έννοιες της Γεωµετρίας" ! Ιστορική Αναδροµή ! Οι απαρχές της Γεωµετρίας ! Ελληνική Γεωµετρία ! Η Γεωµετρία µετά τους αρχαίους Έλληνες ! Το Ευκλείδειο επίπεδο ! Τα Στοιχεία του Τριγώνου Το αξίωµα των παραλλήλων ! Πολύγωνα κύκλοι ! Ανάλογα ευθύγραµµα τµήµατα. Αφινικές µετρικές σχέσεις ! Μετασχηµατισµοί

- 159 -

! Γεωµετρικές κατασκευές ! Εµβαδά ! Ο Ευκλείδειος γεωµετρικός χώρος ! Γεωµετρία και νοητική ανάπτυξη ! ∆ιδακτικοί στόχοι και αρχές της Μαθηµατικής Εκπαίδευσης ! Η διδασκαλία της Γεωµετρίας ! Επίπεδο P. M. van Hiele ! Η διδασκαλία της Γεωµετρίας µε τη χρήση Η/Υ ! Το εποπτικό υλικό

4. "Περιγραφική Στατιστική Ι" Η Στατιστική ως εφαρµοσµένη Επιστήµη. Στατιστικοί Πληθυσµοί. Κατηγορικές, Ποιοτικές, Ποσοτικές Μεταβλητές 5. "Περιγραφική Στατιστική ΙΙ" ! Ροπές διµεταβλητών κατανοµών ! Συνδιακύµανση συντελεστή γραµµικής συσχέτισης ! Συσχέτιση ποιοτικών µεταβλητών ! Συντελεστής Spearman ! Συντελεστής Kentall ! Συσχέτιση κατηγορικών µεταβλητών ! Χρονολογικές κατατάξεις ! Στατιστική ανάλυση χρονολογικών σειρών ! Μέθοδοι εκτίµησης παραµέτρων-Παραµετρικοί έλεγχοι υποθέσεων

! Απαραµετρικοί έλεγχοι υποθέσεων ! ∆ιαστήµατα εµπιστοσύνης ! Πιθανότητα µετάβασης ! ∆ιαδοχικές επιτυχίες Bernoulli ! Υποδείγµατα πληθυσµού ! Χρόνοι πρώτης διέλευσης ! Σύνθετες κατανοµές ! Μονοκόρυφες κατανοµές ! Ανανεωτικές κατανοµές ! Τυχαίο άθροισµα ! Συνάρτηση συσχέτισης ! Απόλυτη κατανοµή ! ∆ιαδικασία Poisson

- 160 -

6. "Στατιστική και Θεωρία Πιθανοτήτων" ! Στοιχεία Συνδυαστικής Ανάλυσης. ! Κλασική Πιθανότητα. ! ∆εσµευµένη Πιθανότητα. ! Κατανοµή Gauss. ! Προχωρηµένα Αόριστα Ολοκληρώµατα. ! Ακολουθίες και σειρές.

7. Μαθηµατικός Προγραµµατισµός ! Γεωµετρική Μέθοδος ! Αλγεβρική Μέθοδος ! Μέθοδος Simplex ! Αρχή ∆υασµού του John von Neumann ! Εξισώσεις και Ανισώσεις ! Καµπύλες και Επιφάνειες ! Εφαρµογές Ανάλυσης

8. Ειδικά θέµατα ∆ιδακτικής Μαθηµατικών Ι Πολιτισµοί και κοινωνικοί παράγοντες στη διδασκαλία των Μαθηµατικών, Γλώσσα και Συµβολισµός στα Μαθηµατικά, Εποπτικά Υλικά, Ρόλος των δύο φύλων κ.λπ. 9. "Ειδικά θέµατα ∆ιδακτικής Μαθηµατικών II" Έρευνα σχετική µε τη µάθηση και διδασκαλία ειδικών µαθηµατικών εννοιών του δηµοτικού σχολείου. 10. "∆ιοίκηση κινδύνου στην εκπαίδευση Ι"

Έννοια του κινδύνου - Αίτιο, µέγεθος και συχνότητα κινδύνου - Συνθήκη κινδύνου - Σύντοµη Ιστορία του κινδύνου - Ταξινόµηση κινδύνων - Λειτουργίες Ασφαλείας - Έννοια της ∆ιοίκησης κινδύνου - Ανακάλυψη, Μέτρηση, Ανάλυση, Εκτίµηση και Αντιµετώπιση κινδύνου - Σύνδροµο φυγής και Συµπλοκής - Ανάληψη κινδύνων - Παράγοντες ∆ιαµόρφωσης της Αντίδρασης στον Κίνδυνο - Στόχοι της ∆ιοίκησης κινδύνου - Πρόγραµµα ∆ιοίκησης κινδύνου - Ταξινόµηση Κινδύνων Εκπαιδευτικών ∆ραστηριοτήτων - Τεχνικές Ανακάλυψης, Μέτρησης, Ανάλυσης, Εκτίµησης, Αντιµετώπισης κινδύνων Εκπαιδευτικών ∆ραστηριοτήτων, Εφαρµογές της ∆ιοίκησης κινδύνου στην εκπαίδευση.

- 161 -

11. "∆ιοίκηση Κινδύνου στην Εκπαίδευση II" Έννοια του Συστήµατος - Αξίες, Σκοποί, Κανόνες Συστήµατος,

Βάση ∆εδοµένων, Βάση πληροφοριών και Βάση Γνώσεων Συστήµατος - Περιβάλλον, Εισροές, Εκροές - Καθοδηγητικός Μηχανισµός, ∆ιαδικασία Μετασχηµατισµού, Ανάδραση συστήµατος - Η εκπαίδευση ως Σύστηµα - Χαρακτηριστικά Εκπαιδευτικού Συστήµατος και Έννοιες Κινδύνου - ∆ιοίκηση Κινδύνου στο Εκπαιδευτικό Σύστηµα - Ανάπτυξη προγραµµάτων ∆ιοίκησης Κινδύνων Εκπαιδευτικών Συστηµάτων. 12. "Σχεδιασµός και ανάπτυξη Εκπαιδευτικού Λογισµικού" ! Εκπαιδευτικό λογισµικό (γενικά ιστορικά στοιχεία, η λογική των εταιριών παραγωγής, έρευνα της αγοράς).

! Είδη εκπαιδευτικού λογισµικού και κριτήρια ταξινόµησής του. ! Σύνδεση της διδασκαλίας µε υπολογιστή µε τις νευροεπιστήµες και τις κυριότερες θεωρητικές προσεγγίσεις για τη µάθηση και εφαρµογές και εφαρµογές στο σχεδιασµό του εκπαιδευτικού λογισµικού.

! Μεθοδολογία σχεδίασης εφαρµογών πολυµέσων. ! Ανάπτυξη εκπαιδευτικού λογισµικού µε παιδαγωγικά κριτήρια. ! Παραδείγµατα πρωτότυπου και επιτυχηµένου εκπαιδευτικού λογισµικού.

! Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού λογισµικού (τεχνικές, τακτικές, µέθοδοι).

! Πρακτική άσκηση στην αξιολόγηση εκπαιδευτικού λογισµικού. ! Ο σχεδιασµός και η ανάπτυξη εκπαιδευτικού λογισµικού ως προνοµιακός χώρος για την εφαρµογή διεπιστηµονικών προσεγγίσεων και για την εξέλιξη της συνέργιας των επιστηµών.

13. "Οικονοµία της Εκπαίδευσης" ! Ανάλυση των βασικών οικονοµικών εννοιών στην εκπαίδευση

(άµεσο, έµµεσο, ιδιωτικό & κοινωνικό κόστος της εκπαίδευσης).

! Μέθοδοι οικονοµικής έρευνας για την εκπαίδευση ! Ιδιωτική και κοινωνική αποδοτικότητα της εκπαίδευσης (τρόποι προσδιορισµού - παραδείγµατα).

- 162 -

! Ανθρώπινο κεφάλαιο και συναρτήσεις εισοδήµατος. ! Εισαγωγή στην οικονοµική ανάπτυξη ! Η εκπαίδευση ως τοµέας οικονοµικής δραστηριότητας

14. "Μαθηµατικά Μοντέλα - Παραγωγικότητα και ανάπτυξη στην εκπαίδευση"

! Παραγωγική διαδικασία - Συντελεστές παραγωγής - Συναρτήσεις παραγωγής.

! Ο ρυθµός µεταβολής και ο ποσοστιαίος ρυθµός µεταβολής µιας συνάρτησης ως προς µια µεταβλητή - Ιδιότητες - Εφαρµογές.

! Βασικές έννοιες της Οικονοµίας και η σύνδεσή τους µε τα Μαθηµατικά.

! Εισαγωγή στα διακριτά και συνεχή µαθηµατικά µοντέλα. ! Η έννοια της παραγωγικότητας ενός συντελεστή παραγωγής και η έννοια της ελαστικότητας µιας συνάρτησης µιας µεταβλητής - Ιδιότητες - Εφαρµογές - παραδείγµατα.

! Βασικές υποθέσεις και συναρτήσεις παραγωγής - Εφαρµογές. ! Μεθοδολογία προσδιορισµού της συµβολής της εκπαίδευσης στην οικονοµική ανάπτυξη.

15. "Οικονοµική Μεγέθυνση και Κοινωνική Ευηµερία" ! Βασικές θεωρίες οικονοµικής µεγέθυνσης και αντίστοιχα

µοντέλα. ! Θεωρίες οικονοµικής ευηµερίας. ! Η Συνάρτηση της συνολικής κοινωνικής ευηµερίας. ! ∆είκτες της οικονοµικής πλευράς της κοινωνικής ευηµερίας. ! ∆είκτες ποιότητας ζωής.

16. "Συγγραφικά πολυµεσικά λογισµικά για εκπαιδευτικούς" ! Η παιδαγωγική αξία του ανοιχτού λογισµικού, γενικά, και ειδικότερα, των «συγγραφικών πακέτων» για δασκάλους και µαθητές. (Hyper Studio, Multimedia Builder).

- 163 -

! Στοιχεία σχεδιασµού και ανάπτυξης διδακτικών ενοτήτων και προγραµµάτων (projects) Επινόηση συγκεκριµένων διδακτικών/µαθησιακών δραστηριοτήτων και επιλογή των κατάλληλων.

! Εκµάθηση του κατασκευαστικού, πολυµεσικού λογισµικού Multimedia Builder στη βάση µιας συγκεκριµένης δραστηριότητας που έχουν σχεδιάσει συλλογικά οι εκπαιδευόµενοι. Παρουσίαση και αξιολόγηση του λογισµικού που έχουν κατασκευάσει οι οµάδες των φοιτητών (Οικοδόµηση στοιχειώδους συστήµατος αυτο-αξιολόγησης σε προσωπικό και οµαδικό επίπεδο).

! Εισαγωγή στον «οπτικό» αλφαβητισµό. Ευαισθητοποίηση στην ανάγκη κριτικής «ανάγνωσης» των σύγχρονων, λεκτικών ή µη, «κειµένων».

! Οικοδόµηση ταυτότητας σε ένα ανοιχτό και συνεργατικό κοινωνικό πλαίσιο σχολικής τάξης. Νέοι ρόλοι και ταυτότητες µαθητών και δασκάλων

! Στοιχεία ∆υναµικής της οµάδας και Επικοινωνίας σε οµαδοσυνεργατικό πλαίσιο.

- 164 -


ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

1. "Ειδικά θέµατα Βιολογίας" Άνθρωπος και κληρονοµικότητα. Ειδικές λειτουργίες του νευρικού συστήµατος. Βιολογική βάση της Συµπεριφοράς. Γενετική της συµπεριφοράς και έρευνες µε κλασικές µεθόδους. Χρωµοσωµικές διαταραχές και ψυχολογικές ανωµαλίες. Νέες προσεγγίσεις στη γενετική της συµπεριφοράς. ∆ιαφορές του δείκτη νοηµοσύνης και των επιτευγµάτων µεταξύ εθνικών οµάδων. Οικογενειακές έρευνες για την ανθρώπινη συµπεριφορά. Μελέτες σε δίδυµα. Έρευνες για την κληρονοµικότητα σε περιπτώσεις υιοθεσίας. Η γενετική της συµπεριφοράς και οι προοπτικές της. Περιβάλλον και κληρονοµικότητα

Εργαστήρια: Μείωση: παρατήρηση µείωσης από αντιπροσωπευτικούς τύπους φυτικών και ζωικών γεννητικών κυττάρων στο µικροσκόπιο. Φυσιολογικός και παθολογικός καρυότυπος στον άνθρωπο. Προσδιορισµός οµάδων αίµατος και Rhesus. Συχνότητα γονιδίων στον ελληνικό πληθυσµό. 2. "Αγωγή Υγείας" (Παλαιός τίτλος: Αγωγή σε θέµατα σωµατικής και περιβαλλοντικής υγείας του παιδιού) Εισαγωγικές έννοιες: Τι είναι αγωγή υγείας. Φιλοσοφία, αρχές και

στόχοι. Κυκλοφορικό σύστηµα. Απεκκριτικό σύστηµα. Λεµφικό σύστηµα. Ανοσία. Αναπνευστικό Σύστηµα. Μυϊκό σύστηµα. Νευρικό Σύστηµα. Αισθητήρια όργανα. Γεννητικό Σύστηµα.

Παθολογία και Υγιεινή των συστηµάτων του σώµατος: Υγιεινή ∆ιατροφή. Μεταβολισµός. Αλκοόλ. Ανοσία. Μολυσµατικές ασθένειες. Φάρµακα. Μικρόβια. Ιοί. Σύνδροµο Ανοσολογικής Ανεπάρκειας. Κάπνισµα. Καρκίνος. Σωµατική άσκηση.

- 165 -

Αναβολικά. Ψυχοφάρµακα. Ναρκωτικά. Ασφάλεια και πρόληψη ατυχηµάτων.

Περιβάλλον και υγεία: Επιπτώσεις της ρύπανσης του αέρα. του νερού και του εδάφους. Επίδραση ηλιακής ακτινοβολίας στο δέρµα. Ηχορύπανση. Μέσα µαζικής ενηµέρωσης. Καταναλωτισµός. ∆ιατροφή. Κοινωνικές απαιτήσεις για καλύτερη ποιότητα ζωής.

Προγράµµατα Αγωγής Υγείας. Σχεδιασµός και εφαρµογή προγραµµάτων Αγωγής Υγείας. Μεθοδολογία ανάπτυξης προγράµµατος αγωγής υγείας. Επιλογή θέµατος. Πηγές πληροφόρησης. Η ενσωµάτωση στο σχολικό πρόγραµµα. Η πραγµατοποίηση και ο συντονισµός. Οι δραστηριότητες που ενισχύουν την εφαρµογή προγραµµάτων. Προαιρετική εφαρµογή προγράµµατος σε σχολεία από φοιτητές. Αξιολόγηση των προγραµµάτων.

Εργαστηριακές ασκήσεις: Μικροσκοπική και µακροσκοπική ανίχνευση παθογόνων µικρο-

οργανισµών και οργανισµών. Παρατήρηση διαφόρων τύπων ιστών στο µικροσκόπιο (µυϊκός.

νευρικός. καλυπτήριος. κλπ.). Προσδιορισµός οµάδων αίµατος και Rhesus. Εξέταση καλής λειτουργίας αισθητηρίων οργάνων (όραση. ακοή.

γεύση. κ.λπ.) 3. "Ιστορία των Φυσικών Επιστηµών : Αρχαία και Μεσαιωνική Επιστήµη" (παλαιός τίτλος : "Ιστορία. Μεθοδολογία. Επιστηµολογία και Φιλοσοφία των Φυσικών Επιστηµών") Εισαγωγή : Η Συγκρότηση της Επιστήµης της Ιστορίας των Φυσικών Επιστηµών. Προϊστορική Αστρονοµία : Stonehenge. Η Επιστήµη στην Αίγυπτο και στη Μεσοποταµία. Οι Ίωνες Φυσικοί Φιλόσοφοι. Η Κοσµολογία του Πλάτωνα. Η Φυσική Φιλοσοφία του Αριστοτέλη. Η Αριστοτελική Θεωρία της Κίνησης. Η Μηχανική του Αρχιµήδη. Η Αστρονοµία του Πτολεµαίου. Ρωµαϊκή και πρώιµη Μεσαιωνική Επιστήµη. Η Επιστήµη στο Βυζάντιο και στους Άραβες. Η νεο-Πλατωνική παράδοση : Αστρολογία και Αλχηµεία. Τα Μεσαιωνικά Πανεπιστήµια. Η αναµόρφωση της Αριστοτελικής Φυσικής Φιλοσοφίας. Η Θεωρία της Ώθησης (Impetus). Η αµφισβήτηση της Γεωκεντρικής Αντίληψης.

- 166 -

4. "Η Φυσική µέσα από το πείραµα Ι" Εργαστηριακό µάθηµα που συνίσταται από τρεις εργαστηριακές πρακτικές ενότητες. α. Πείραµα µε απλά υλικά /αυτοσχέδιες κατασκευές και ένταξη στο Παρατηρησιακό - Εξερευνητικό - Ανακαλυπτικό Μοντέλο Μάθησης. Γνωστικά Στάδια. Μεθοδολογία των Φυσικών Επιστηµών - Παρατήρηση. Ένταξη του πειράµατος µε απλά υλικά στην ανακαλυπτική διαδικασία. Ανάλυση συγκριτικών πλεονεκτηµάτων ως προς το συµβατικό πείραµα. Επέκταση του Εργαστηρίου στο σπίτι. Προτάσεις συγκεκριµένων πειραµάτων. κάλυψη των ισχυόντων αναλυτικών προγραµµάτων της Α/βάθµιας Εκπαίδευσης).

β. Εκτέλεση προ-∆οµηµένων Εργαστηριακών Ασκήσεων-Πειραµάτων (Λήψη επαναληπτικών µετρήσεων. Επεξεργασία µετρήσεων. Υπολογισµός σφαλµάτων. Απεικόνιση αποτελεσµάτων σε γραφήµατα).

γ. Ελεύθερο εργαστήριο (Επιλογή και αξιολόγηση πειραµατικής µεθόδου. υλικών. συσκευών και οργάνων. Σύνθεση πειραµατικής διάταξης. Αξιολόγηση µεθόδου και αποτελεσµάτων).

Το µάθηµα καλύπτει τις ενότητες που διδάσκονται στη Φυσική Ι. 5. "Η Φυσική µέσα από το Πείραµα ΙΙ" Εργαστηριακό µάθηµα που συνίσταται από τρεις εργαστηριακές πρακτικές ενότητες: α. Πείραµα µε απλά υλικά / αυτοσχέδιες κατασκευές και ένταξη στο Παρατηρησιακό - Εξερευνητικό - Ανακαλυπτικό µοντέλο µάθησης Γνωστικά Στάδια. Μεθοδολογία των Φυσικών Επιστηµών - Παρατήρηση. Ένταξη του πειράµατος µε απλά υλικά στην ανακαλυπτική διαδικασία. Ανάλυση συγκριτικών πλεονεκτηµάτων ως προς το συµβατικό πείραµα. Επέκταση του Εργαστηρίου στο σπίτι. Προτάσεις συγκεκριµένων πειραµάτων κάλυψη των ισχυόντων αναλυτικών προγραµµάτων της Α/βάθµιας Εκπαίδευσης).

β. Εκτέλεση προ-∆οµηµένων Εργαστηριακών Ασκήσεων -Πειραµάτων (Λήψη επαναληπτικών µετρήσεων. Επεξεργασία µετρήσεων. Υπολογισµός σφαλµάτων. Απεικόνιση αποτελεσµάτων σε γραφήµατα).

- 167 -

γ. Ελεύθερο Εργαστήριο (επιλογή και αξιολόγηση πειραµατικής µεθόδου, υλικών, συσκευών και οργάνων. Σύνθεση πειραµατικής διάταξης. Αξιολόγηση µεθόδου και αποτελεσµάτων.

Το µάθηµα καλύπτει τις ενότητες που διδάσκονται στη Φυσική ΙΙ. 6. "Χρήση Οπτικοακουστικών Μέσων" Η σηµασία των οπτικοακουστικών µέσων στη διδακτική πράξη. Η

εκπαιδευτική τηλεόραση, ο κινηµατογράφος, το ραδιόφωνο, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, ο ανακλαστικός προβολέας, προβολέας slides, το µικροσκόπιο. 7. "Ειδικά Θέµατα Χηµείας" 8. "Συγκριτική Θεώρηση της ∆ιδασκαλίας Φυσικών Επιστηµών" 9. "Το Μουσείο ως χώρος εκπαίδευσης στις Φυσικές Επιστήµες"

o Μπροστά στο µουσείο του µέλλοντος-η διευρυµένη έννοια του µουσείου.

o Ο εκπαιδευτικός ρόλος του µουσείου γενικά και ιδιαίτερα στις Φυσικές Επιστήµες.

o Τα µουσεία σε σχέση µε τις καινούργιες ανάγκες των σχολικών Αναλυτικών Προγραµµάτων των Φυσικών Επιστηµών.

o Το αλληλεπιδραστικό µοντέλο µάθησης µέσα στο µουσείο. Είδη επικοινωνίας που µπορούν να πραγµατοποιηθούν στο χώρο του µουσείου.

o Η υπόθεση της εποικοδόµησης της γνώσης µέσα στο µουσείο. Ενεργητικές προσεγγίσεις µάθησης στο χώρο του µουσείου.

o Γνωριµία µε τους χώρους και τους ανθρώπους του µουσείου(εκθέµατα, αίθουσες προβολών, κέντρα τεκµηρίωσης, εµψυχωτές , ερµηνευτές...)

o Μουσεία και χώροι της χώρας όπου υπάρχουν πηγές σχετικές µε τις Φυσικές Επιστήµες.

o Μια σωστά οργανωµένη επίσκεψη σε µουσείο στα πλαίσια του Αναλυτικού Προγράµµατος των Φυσικών Επιστηµών.

o Πώς τα εκθέµατα επικοινωνούν µε τους επισκέπτες τους. o Στρατηγικές ερωτήσεων στο χώρο του µουσείου.

- 168 -

o Τεχνικές ανάδειξης ενός εκθέµατος-διαλέξεις από έµπειρους εµψυχωτές και διερµηνείς.

o Εκπαιδευτικά µουσειακά προγράµµατα. Οι σηµαντικότεροι σκοποί τους.

o Γνωριµία µε το εκπαιδευτικό υλικό και τα εκπαιδευτικά προγράµµατα των µουσείων των σχετικών µε τις Φυσικές Επιστήµες.

o Πρακτική εξάσκηση στην εφαρµογή έτοιµων εκπαιδευτικών προγραµµάτων σχετικών µε τις Φυσικές Επιστήµες.

o Σχεδιασµός και δηµιουργία εκπαιδευτικού υλικού σχετικού µε τις Φυσικές Επιστήµες που θα χρησιµοποιεί τα εκθέµατα των µουσείων. Συνεργασία µε τα κέντρα τεκµηρίωσης των µουσείων.

o Εφαρµογή του εκπαιδευτικού υλικού που έφτιαξαν οι ίδιοι οι φοιτητές.

o Μουσειακή εκπαίδευση από απόσταση. Επικοινωνία µέσω του ∆ιαδικτύου µε µουσεία Φυσικών Επιστηµών του εξωτερικού.

10. "Επιστηµολογία των Φυσικών Επιστηµών (παλαιός τίτλος:

"Επιστηµολογία της ∆ιδασκαλίας των Φυσικών Επιστηµών") Επιστηµολογία : ορισµός, τάσεις και ρεύµατα. Ο ρόλος της Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Φυσικών Επιστηµών στη ∆ιδασκαλία των Φυσικών Επιστηµών. Ο κύκλος της Βιέννης. Η Φιλοσοφία της Επιστήµης του Λογικού Εµπειρισµού. Η κριτική του K. Popper. T. Kuhn : Οι Επιστηµονικές Επαναστάσεις. P. Feyerabend : Ενάντια στη Μέθοδο. I. Lakatos : Η Μεθοδολογία των Προγραµµάτων Επιστηµονικής Έρευνας. L. Laudan: Ερευνητικές Παραδόσεις. Η Κοινωνιολογία της Επιστηµονικής Γνώσης. Επιστήµη και Μετανεωτερικότητα. B. Latour : Η Ζωή στο εργαστήριο. I. Stengers : Η Ανακάλυψη της Επιστήµης. F. Jameson : Πολιτισµική Λογική. 11. "Βιολογία" (παλαιός τίτλος: Βιολογία φυτικών και ζωικών οργανισµών)

Εισαγωγικές έννοιες: Χαρακτηριστικά των ζωικών οργανισµών. Οργάνωση του κυττάρου, κυτταρικά οργανίδια. Κυτταρικές λειτουργίες. Κυτταρική αναπαραγωγή.

- 169 -

Μέντελ και τύποι κληρονοµικότητας. Μη µενδελιανή κληρονοµικότητα. Μοριακή γενετική. Γενετική µηχανική -βιοτεχνολογία. Ανοσοποιητικό σύστηµα - ανοσία. Ανάπτυξη σπονδυλοζώων. Εµβρυολογική ανάπτυξη του ανθρώπου. ∆οµή και λειτουργία του νευρικού συστήµατος.

Μικροοργανισµοί. Γενετικά χαρακτηριστικά. ∆οµή, λειτουργία και κατάταξη. Αντιπρόσωποι: Βακτήρια, Φύκη, Πρωτόζωα, Μύκητες, Ιοί.

Φυτικοί οργανισµοί. Γενικά χαρακτηριστικά. ∆οµή, λειτουργία και κατάταξη. Αναπαραγωγή φυτικών οργανισµών. Κύριοι αντιπρόσωποι.

Ζωικοί οργανισµοί. Γενικά χαρακτηριστικά. ∆οµή λειτουργία και κατάταξη. Αναπαραγωγή και εξέλιξη των οργανισµών. Αναπαραγωγή. Κύριοι αντιπρόσωποι. Καταγωγή και εξέλιξη των οργανισµών.

Εργαστήρια Βιολογίας: Χρήση µικροσκοπίου-παρατήρηση κυττάρων.

Μικροοργανισµοί: παρατήρηση αντιπροσωπευτικών τύπων στο µικροσκόπιο.

Φυτικό κύτταρο: παρατήρηση αντιπροσωπευτικών τύπων στο µικροσκόπιο.

Ζωικό κύτταρο: παρατήρηση αντιπροσωπευτικών τύπων στο µικροσκόπιο.

Μίτωση: παρατήρηση µίτωσης από αντιπροσωπευτικούς τύπους µικροοργανισµών, φυτικών και ζωικών κυττάρων στο µικροσκόπιο.

Φωτοσύνθεση - αποµόνωση χλωροφύλλης. Μελέτη µεταβολισµού των πολυσακχαριτών στα φυτά.

12. "∆ιδασκαλία των Φυσικών Επιστηµών σε περιβάλλον Τ. Ε. Π." (Τεχνολογίας, Επικοινωνίας, Πληροφορίας)

Στην εποχή µας, έχουν διαµορφωθεί µια σειρά από σύγχρονες αντιλήψεις και αρχές για τη µάθηση και τη διδασκαλία και την ανάλογη χρήση και αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών της πληροφόρησης και της επικοινωνίας. Η διδασκαλία σήµερα αντιµετωπίζει δυο προκλήσεις. Η πρώτη προέρχεται από τη σύγχρονη αντίληψη για το τι είναι µάθηση. Η δεύτερη πηγάζει από τις καινούριες ευκαιρίες µάθησης που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες.

- 170 -

Οι νέες τεχνολογίες βρίσκονται τα τελευταία χρόνια σε µια διαδικασία ένταξης και ενσωµάτωσής τους σε όλες τις βαθµίδες της εκπαίδευσης στο µάθηµα των Φυσικών Επιστηµών. Ενώ δεν αµφισβητούνται οι νέες τεχνολογίες και οι εφαρµογές τους είναι χρήσιµο και επιβεβληµένο να απαντηθούν µια σειρά από κρίσιµα ερωτήµατα παιδαγωγικής και διδακτικής υφής:

o Πώς οι νέες τεχνολογίες εντάσσονται στην εκπαίδευση; o Ποιες αλλαγές φέρνουν και τι αλλάζει στα προγράµµατα σπουδών, στις σχολικές πρακτικές, στη διδακτική και τη µαθησιακή διαδικασία του µαθήµατος των Φ.Ε;

o Συµβάλλουν άραγε στην καλύτερη και αποτελεσµατικότερη µάθηση;

o Ποιοι είναι οι ρόλοι που επιφυλάσσουν για τους διδάσκοντες και τους µαθητές;

Περιεχόµενο του µαθήµατος

Θεωρητικό µέρος 1. Ιστορική αναδροµή Η ένταξη των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση των Φυσικών Επιστηµών.

2. Η νέες τεχνολογίες ως µέσο µετάδοσης πληροφοριών 3. Η Τεχνολογία ως επιστήµη στο πλαίσιο: Επιστήµη, Τεχνολογία, Κοινωνία. (Science -Technology-Society)

4. Νέες Τεχνολογίες και θεωρίες µάθησης 5. Το παραδοσιακό µοντέλο ενσωµάτωσης των νέων τεχνολογιών και ο σχεδιασµός εκπαιδευτικού λογισµικού

6. Το εποικοδοµητικό µοντέλο ενσωµάτωσης των νέων τεχνολογιών και ο σχεδιασµός εκπαιδευτικού λογισµικού

7. Κοινωνική διάσταση της µάθησης, Φυσικές Επιστήµες και υπολογιστής

8. Οι γνώσεις και ο νέος ρόλος του εκπαιδευτικού στην κοινωνία της πληροφορίας

9. Τα είδη των λογισµικών στις Φυσικές Επιστήµες

- 171 -

Πρακτικό µέρος Τονίζεται ιδιαίτερα ο πρακτικός χαρακτήρας του µαθήµατος.

Βασικό στόχος του µαθήµατος είναι να αποκτήσουν οι επιµορφούµενοι πρακτική εµπειρία ασκούµενοι σε ένα σύστηµα υπολογιστών, στα βασικά εργαλεία που τον συνοδεύουν και να µπορούν να αναγνωρίζουν και να κρίνουν τις επιπτώσεις των υπολογιστικών και δικτυακών τεχνολογιών στις µαθησιακές διαδικασίες των Φ. Ε.

o Γνωριµία µε τα βασικά στοιχεία της αρχιτεκτονικής των υπολογιστών (µνήµη, επεξεργασία, περιφερειακά)

o Προσέγγιση βασικών λειτουργιών και υλικού (στοιχεία αρχιτεκτονικής, λειτουργικές µονάδες)

o Άσκηση στη χρήση λογισµικού γενικής χρήσης που θα εντάσσεται στα πλαίσια της διδασκαλίας του µαθήµατος των Φ. Ε. (ζωγραφική, επεξεργασία κειµένου, βάσεις δεδοµένων, λογιστικό φύλλο, γραφικά),

o Άσκηση στη χρήση πολυµεσικών εφαρµογών εκπαιδευτικού περιεχοµένου στο µάθηµα των Φ. Ε. (πολυµεσικές εκπαιδευτικές εφαρµογές διερευνητικού χαρακτήρα, λογισµικό προσοµοίωσης και µοντελοποίησης)

Ο υπολογιστής ως εργαλείο επικοινωνίας και αναζήτησης πληροφοριών o Γνωριµία µε δικτυακούς τόπους (www) (πλοήγηση σε δικτυακούς τόπους σχολείων, πανεπιστηµίων και άλλων εκπαιδευτικών οργανισµών, αναζήτηση πληροφοριών από βάσεις δεδοµένων, χρήση βάσεων δεδοµένων και µηχανών αναζήτησης για αναζήτηση στοιχείων, χρήση των δικτύων για επικοινωνία).

- 172 -

ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΠΑΛΛΑΓΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ Σύµφωνα µε την 947/8-4-96 πρόταση της Επιτροπής Αναγνώρισης

Μαθηµάτων οι φοιτητές που προέρχονται από κατατακτήριες εξετάσεις και µετεγγραφές οφείλουν να υποβάλουν µία και µόνον αίτηση για αναγνώριση µαθηµάτων, όχι αργότερα από τις 30 Απριλίου του ακαδηµαϊκού έτους που έγινε η εγγραφή τους στο Τµήµα και το σύνολο των αναγνωριζόµενων µαθηµάτων δεν πρέπει να υπερβαίνει τον αριθµό των δεκαπέντε (15).

- 173 -

ΕΝ∆ΕΙΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ∆ΩΝ ΠΑΝ/ΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2002-2003

Α΄ Εξάµηνο i) Υποχρεωτικά µαθήµατα

α/α (Κ.Μ.) Μάθηµα Ώρες ∆ιδ/λίας δ.µ ∆ιδάσκοντες

1 160 Θεωρίες της Αγωγής 3 4 Ι. Βρεττός

2 311 Μαθηµατικά Ι 6 4 Θ.Εξαρχάκος - Ε.Ντζιαχρήστος

(εξοµοίωση)

3 Β012 Σταθµοί στην εξέλιξη της Νεοελληνικής Ποίησης (10οςαιώνας - 1830)

4 4 Α.Κατσίκη-Γκίβαλου

4 Α003 Εισαγωγή στην Παιδαγωγική 3 4 Α. Παπάς ii) Κυµαινόµενα µαθήµατα 1. Ένα (1) από τα κυµαινόµενα µαθήµατα iii) Επιλεγόµενα µαθήµατα 1. Ένα (1) από τα επιλεγόµενα µαθήµατα Β΄ Εξάµηνο i) Υποχρεωτικά µαθήµατα

α/α (Κ.Μ) Μάθηµα Ώρες ∆ιδ/λίας δ.µ ∆ιδάσκοντες

1 Β014 Θεατρική Παιδεία 3 4 Θ. Γραµµατάς 2 321 Μαθηµατικά ΙΙ 6 4 Θ. Εξαρχάκος

3 Γ003 Η Πληροφορική στην Εκπαίδευση 1+3 4 Αρ. Ράπτης

4 Β003 Νεότερη Ελληνική Ιστορία (10ος αιώνας - 1830)

3 4 Γ. Λεοντσίνης

ii) Κυµαινόµενα µαθήµατα 1. Ένα (1) από τα κυµαινόµενα iii) Επιλεγόµενα µαθήµατα 1. ∆ύο (2) από τα επιλεγόµενα

- 174 -

Γ΄ Εξάµηνο i) Υποχρεωτικά µαθήµατα

α/α Κ.Μ Μάθηµα Ώρες ∆ιδ/λίας δ.µ. ∆ιδάσκοντες

1 122 Παιδαγωγική Ψυχολογία Ι 3+1 4 Ε. Κολιάδης

2 330 Φυσική Ι 4+2 4 ∆. Κωστόπουλος Γ. Καλκάνης

3 332 Νεοελληνική Γλώσσα. Το λεξιλόγιο 4 4 Α. Νάκας

4 130 Εξελικτική Ψυχολογία Ι 3+1 4 Ε. Γαλανάκη

5 152 Συγκριτική Παιδαγωγική 4 4 ∆. Ματθαίου

ii) Κυµαινόµενα µαθήµατα 1. Ένα (1) από τα κυµαινόµενα iii) Επιλεγόµενα µαθήµατα 1. Ένα (1) από τα επιλεγόµενα ∆΄ Εξάµηνο i) Υποχρεωτικά µαθήµατα

α/α Κ.Μ. Μάθηµα Ώρες ∆ιδ/λίας δ.µ. ∆ιδάσκοντες

1 Α011 Ψυχοκοινωνιολογία της Σχολικής Τάξης 3 4 Α. Τσιπλητάρης

2 131 Παιδαγωγική Ψυχολογία ΙΙ 3+1 4 Ε. Κολιάδης

3 360 Φυσική ΙΙ 4+2 4 Γ. Καλκάνης ∆.Κωστόπουλος

4 Α015 Ψυχοφυσιολογία 3 4 Ι. Παπαδάτος ii) Κυµαινόµενα µαθήµατα 1. Ένα (1) από τα κυµαινόµενα iii) Επιλεγόµενα µαθήµατα 1. ∆ύο (2) από τα επιλεγόµενα

- 175 -

Ε΄ Εξάµηνο i) Υποχρεωτικά µαθήµατα


1 250 ∆ιδακτική Μεθοδολογία και Πράξη Ι 3+5 4 Α. Τριλιανός

Η. Ματσαγγούρας

2 140 Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης 4 4 Μ. Τζάνη

3 370 Παιδική Λογοτεχνία 6 4 Α. Κατσίκη-Γκίβαλου/ Β.Πάτσιου

4 Β011 Εισαγωγή στη Λαογραφία 3 4 Μ. Αλεξιάδης

ii) Επιλεγόµενα µαθήµατα 1. Ένα (1) από τα επιλεγόµενα ΣΤ΄ Εξάµηνο i) Υποχρεωτικά µαθήµατα

α/α Κ.Μ. Μάθηµα Ώρες ∆ιδ/λίας δ.µ. ∆ιδάσκων

1 260 ∆ιδακτική Μεθοδολογία και Πράξη ΙΙ 3+5 4 Α. Τριλιανός /

Η.Ματσαγγούρας

2 Γ010 Περιβαλλοντικές Επιστήµες 4+2 4 Κ. Σκορδούλης

Κ. Χαλκιά

3 A012 Ειδική Αγωγή Ι 3 4 Στ. Πολυχρονοπούλου


- 176 -

Ζ΄ Εξάµηνο i) Υποχρεωτικά µαθήµατα


1 270 ∆ιδακτική Μαθηµατικών Ι 3+3 4 Α.Μπούφη

2 273 ∆ιδακτική Γλώσσας και Κειµένων Ι 3+3 4 Α. Παπάς

3 271 ∆ιδακτική Φυσικών Επιστηµών 3+3 4 Π. Κόκκοτας

4 Β006 ∆ιδακτική Ορθόδοξης Χριστιανικής Αγωγής 3+3 4 Γ. Ρηγόπουλος

5 Β004 Νεοελληνική Γλώσσα. Ζητήµατα Γραµµατικής και Σύνταξης

4 4 Α. Νάκας

ii) Κυµαινόµενα µαθήµατα iii) Επιλεγόµενα µαθήµατα 1. Ένα (1) από τα επιλεγόµενα Η΄ Εξάµηνο i) Υποχρεωτικά µαθήµατα


1 281 ∆ιδακτική Μαθηµατικών ΙΙ 3+3 4 Α. Μπούφη

2 271 ∆ιδακτική Φυσικών Επιστηµών (επαναλαµβάνεται)

3+3 4 Π. Κόκκοτας


- 177 -

ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Α΄ Εξάµηνο


1 Β013 ∆ιδακτική της Λογοτεχνίας 3+1 4 Γ. Καλογήρου

2 Γ011 Ιστορική εισαγωγή στις Βασικές Έννοιες και Θεωρίες της Φυσικής

4 4 Κ. Σκορδούλης

3 Γ008

Εξέλιξη της Μαθηµατικής Επιστήµης (Ιστορικές ρίζες των στοιχειωδών Μαθηµατικών Ι)

3 4 Ε. Ντζιαχρήστος

4 Α001

Ψυχοπαιδαγωγική - Συµβουλευτική & Επαγγελµατικός Προσανατολισµός

3 4 Κ. Μάνος

Β΄ Εξάµηνο


1 Γ004 Ανθρωπιστικές Επιστήµες

και Πληροφορική 1+2 4 Ι. Κεκές

2 Α006 Ψυχολογία Προσωπικότητας 3 4 Γ. ∆ράκος

3 Γ009

Εξέλιξη της Μαθηµατικής Επιστήµης. Ιστορικές ρίζες των στοιχειωδών Μαθηµατικών II

3 4 E. Ντζιαχρήστος

- 178 -

Γ΄ Εξάµηνο


1 Α014 Παραγωγή & χρήση διδακτικού υλικού για τη διδασκαλία ΑΜΕΑ Ι

3 4 Ι. Σαλβαράς

2 316

Εισαγωγή στη Θρησκειολογία και Ιστορία των θρησκευµάτων

4 4 Γ. Ρηγόπουλος

3 136 Οργάνωση και ∆ιοίκηση της Εκπαίδευσης 3 4 Χ. Σαΐτης

4 Γ012 ∆ιδακτική της Τεχνολογίας 3+1 4 Κ. Χαλκιά ∆΄ Εξάµηνο

α/α Κ.Μ. Μάθηµα Ώρες ∆ιδ/λίας δ.µ ∆ιδάσκοντες

1 136 Οργάνωση και ∆ιοίκηση της Εκπαίδευσης (επαναλαµβάνεται)

3 4 Χ. Σαΐτης

2 A013 Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης 4 4 Μ. Τζάνη

3 317 Θεωρία Αριθµών 3+1 4 Ι. Ρασσιάς

4 Α010 Μεθοδολογία Επιστηµονικής Έρευνας 3 4 Α. Τσιπλητάρης

5 Γ006 Ο Κόσµος µας: βασικές έννοιες Αστρονοµίας & Επιστηµών της Γης

3+1 4 Κ. Χαλκιά

Ε΄ Εξάµηνο

α/α Κ.Μ Μάθηµα Ώρες ∆ιδ/λίας δ.µ. ∆ιδάσκοντες

1 Β139 Θέατρο για παιδιά και νέους 3+1 4 Θ. Γραµµατάς

2 137 Μαθησιακές δυσκολίες 3+1 4 Γ. ∆ράκος - Ε.

Κολιάδης

- 179 -

ΣΤ΄ Εξάµηνο


1 323 Αισθητική Αγωγή ΙΙ 3+1 4 Λ. Κακίση

2 139 Εκπαιδευτικά προβλήµατα και εκπαιδευτική πολιτική

3 4 ∆. Ματθαίου

3 Α009 Ψυχοκοινωνικά προβλήµατα στο σχολείο

3 4 Ε. Κολιάδης

Ζ΄ Εξάµηνο


1 B008 Νεότερη Ελληνική Ιστορία (19ος 20ος αι) 3 4 Γ. Λεοντσίνης

Η΄ Εξάµηνο


1 146 Φιλοσοφία της Παιδείας 3 4 Μ. Τζάνη 2 147 Κοινωνική Ψυχολογία 3 4 Ι. Παπαδάτος

3 Β009 ∆ιδακτική Γλώσσας και Κειµένων ΙΙ 3+3 4 Αθ. Παπάς

4 Α005

∆ιαταραχές του λόγου και της οµιλίας στη γλωσσική εξέλιξη του παιδιού

3 4 Γ. ∆ράκος

5 Α007

Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Μια πρόκληση για την εκπαίδευση. (∆ιαλέξεις Ελλήνων και ξένων Καθηγητών)


- 180 -

ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Α΄ Εξάµηνο


1 410 Εικαστική Αγωγή Ι 3+1 3 Λ. Κακίση 2 453 Μουσική Παιδεία Ι 3+1 3 3 472 Κοινωνική Λαογραφία Ι 3 3 Ρ. Κακάµπουρα

4 B121 Λαϊκός Πολιτισµός και Θεατρικός Αυτοσχεδιασµός I 3 3 Μ. Αλεξιάδης

5 Β102 Το Βυζάντιο και ο Μεσαιωνικός κόσµος 3 ∆εν

προσφέρεται

6 Α113 Η κατάρτιση των εκπαιδευτικών της Α΄ βάθµ. εκπαίδευσης στην Ελλάδα Ι

3 3 Λ. Σκούρα

7 Α120

Προβλήµατα διεθνούς Εκπαίδ.. Η Ελληνόγλωσση εκπαίδευση σε χώρες µέλη της Ευρ. Ένωσης. * Το µάθηµα προσφέρεται µέσω ηλεκτρονικής τάξης / Internet από το Π.Τ.∆.Ε. του Παν. Πατρών.


8 Α105 Σχολική Παιδαγωγική Κοιν/ποίηση και εκπαίδευση Ψυχοκοιν/γικές Έρευνες

3 3 Αθ. Τσιπλητάρης

9 Γ110 ∆ιοίκηση κινδύνου στην εκπαίδευση Ι 3 3 Α. Βουδούρη

10 Β132 Τάσεις της Νεοελληνικής Πεζογραφίας 3 3 Β. Πάτσιου

11 Α133 Ανάπτυξη και ∆ιοίκηση του ανθρώπινου δυναµικού της Εκπαίδευσης

3 3 Κ. Φασούλης

12 Α134

Ιδεολογικό και θεσµικό πλαίσιο λειτουργίας της Ανώτ. Εκπαιδ. στη σύγχρονη Ελλ. και Ευρωπ. πραγµατικότητα


13 Β147 Νεοελληνική πεζογραφία στο 20ο αιώνα. Η νοσταλγία της Εφηβείας

3 3 Β. Πάτσιου

14 Γ124 Βιολογία 3+1 3

- 181 -

Β΄ Εξάµηνο


1 Γ101 Χρήση οπτικοακουστικών µέσων 3 3 Π. Κόκκοτας

2 423 Μουσική Παιδεία ΙΙ 3+1 3 3 482 Κοινωνική Λαογραφία ΙΙ 3 3 Ρ. Κακάµπουρα

4 B134 Λαϊκός Πολιτισµός και Θεατρικός Αυτοσχεδιασµός ΙΙ

3 3 Μ. Αλεξιάδης

5 445 Εικαστική Αγωγή ΙΙ 3+1 3 Λ. Κακίση

6 Β105 Αρχαία Ελληνική Μυθολογία και Ιστορία 3 ∆εν προσφέρεται

7 Β106 Η γλώσσα της Παιδικής Λογοτεχνίας 3 3 Α. Νάκας

8 Γ120 Ειδικά Θέµατα Βιολογίας 3 ∆εν προσφέρεται

9 Α124 Πολιτική Ιστορία της Ευρωπαϊκής Εκπαίδευσης 3 3 Ε. Φυριππής

10 Β111 Παράδοση και Νεοτερικότητα στην Ποίηση

3+1 3 Α. Κατσίκη- Γκίβαλου

11 Γ114 ∆ιοίκηση κινδύνου στην εκπαίδευση II 3 3 Α. Βουδούρη

12 Α117

Η κατάρτιση, η µετεκπαίδευση & η επιµόρφωση των Εκπαιδ. της Α΄ βαθµ. Εκπαίδευσης

3 3 Λ. Σκούρα

13 Α118 Προσωπογραφία της ελληνικής παιδαγωγικής επιστήµης

3 3 Κ. Μαλαφάντης

14 476 Ψυχοπαιδαγωγική 3 3 Κ. Μάνος

15 Α133

Ανάπτυξη και ∆ιοίκηση του ανθρώπινου δυναµικού της Εκπαίδευσης (επαναλαµβάνεται)


16 Α134

Ιδεολογικό και θεσµικό πλαίσιο λειτουργίας της Ανώτατης Εκπαίδευσης στη σύγχρονη Ελληνική και Ευρωπαϊκή πραγµατικότητα (επαναλαµβάνεται)


- 182 -

Γ΄ Εξάµηνο


1 180

Περί του Ελληνικού Εκπαιδευτικού Συστήµατος: Φιλοσοφία Στόχοι Μεθοδολογία Αξιολόγηση - Προοπτικές

3 3 Μ. Τζάνη

2 412 Φυσική Αγωγή 3 ∆εν προσφέρεται 3 436 Περιγραφική Στατιστική Ι 3 3 Α. Βουδούρη

4 Α102 Ψυχολογία Ατοµικών ∆ιαφορών 3 3 Στ.

Πολυχρονοπούλου

5 Α110 Εκπαίδευση Εκπαιδευτικών-Μικροδιδασκαλία 3 3 Ι. Βρεττός

6 Β137 Ιστορία & θεωρία Θεάτρου 3 3 Θ. Γραµµατάς 7 444 Μαθηµατικά ΙΙΙ 3 3 Ι. Ρασσιάς

8 Α121

Θέµατα πολιτικής κοιν/ποίησης στα πλαίσια του σχολείου: Συγκριτικές διεθνείς διαστάσεις. * Το µάθηµα προσφέρεται µέσω ηλεκτρονικής τάξης / Internet από το Π.Τ.∆.Ε. του Παν. Κρήτης.


9 Β119 Ιστορία της τοπικής αυτοδιοίκησης στο ελληνικό κράτος

3 3 Χ. Μπαµπούνης

10 Α108

Ευρωπαϊκή και διεθνής διάσταση στην Εκπαίδευση µε έµφαση στο ∆ηµοτικό Σχολείο (επαναλαµβάνεται)


11 Α109 Ανοιχτή από απόσταση Εκπαίδευση. Πολιτικές και ∆ιεθνής Πρακτική

3 ∆εν προσφέρεται

12 Β131

Η ιστορία της Ελληνικής γλώσσας και η σηµασία της για τη διδασκαλία της Νέας Ελληνικής

3 3 Α. Σακελλαρίου

13 447 Αγωγή υγείας 3 3 Ι. Παπασιδέρη 14 Β140 Λαϊκή ποίηση και νεωτερισµός 3 3 Μ. Αλεξιάδης

15 Α114 Κοινωνικοποίηση και Υγεία του παιδιού 3 3 Α. Τσιπλητάρης

16 Α116 Εκπαίδευση και οικονοµική ανάπτυξη 3 3 Χ. Σαΐτης

- 183 -

∆΄ Εξάµηνο


1 133 Εξελικτική Ψυχολογία ΙΙ 3 3 Ε. Γαλανάκη

2 Γ102 Περιγραφική Στατιστική ΙΙ 3 3 Α. Βουδούρη

3 Γ106 Ειδικά θέµατα Χηµείας 3 ∆εν προσφέρεται

4 454 Αναλυτικά Προγράµµατα και Σχολικά Εγχειρίδια 3 3 Ι. Βρεττός

5 450 Ψυχολογία της θρησκείας 3 3 Γ. Ρηγόπουλος

6 Γ112 Μαθηµατικός Προγραµµατισµός 3 3 Ι. Ρασσιάς

7 Β117

Μεσαιωνική Ελληνική Ιστορία. Βυζάντιο, Ευρώπη, σλαβικός και ανατολικός κόσµος

3 3 Χ. Μπαµπούνης

8 Β120 Γενική-τοπική ιστορία, οι πηγές και η µελέτη τους 3 3 Χ. Μπαµπούνης

9 Α116 Εκπαίδευση και οικονοµική ανάπτυξη 3 3 Χ. Σαΐτης

10 486 Η Γλώσσα στα Κείµενα (Κειµενογλωσσολογία Υφολογία Ρητορική)

3 3 Α. Νάκας

11 Β143 Προφορικότητα και Γραµµατοσύνη 3 3 Μ. Αλεξιάδης

- 184 -

Ε΄ Εξάµηνο


1 Α129

Προγράµµατα αντιµετώπισης παιδιών µε αισθητηριακά προβλήµατα

3 3 Στ. Πολυχρονοπούλου

2 416 Νεότερα φιλοσοφικά ρεύµατα 3 3 Μ.

∆ηµητρακόπουλος

3 Β138 ∆ηµοκρατία - Παγκοσµιοποίηση - Κράτος / Έθνος

3 3 Μ. Γκίβαλος

4 425 Η φυσική µέσα από το πείραµα Ι 3 3 Γ. Καλκάνης

5 Α122

Τα βιβλία πρώτης ανάγνωσης (Αλφαβητάρια) και τα Αναγνωστικά: Παιδαγωγική διάσταση

3 3 Κ. Μαλαφάντης

6 Β144 Παιδαγωγικά της Λαογραφίας 3 3 Ρ. Κακάµπουρα

7 Α119 Παιδαγωγική της λογοτεχνίας Ι 3 3 Κ. Μαλαφάντης

8 Β112 Αισθητική Αγωγή Ι 2 3 Α. Χαραλάµπους

9 Γ111

Σχεδιασµός και ανάπτυξη εκπαιδευτικού Λογισµικού

3 3 Ι. Κεκές

10 Γ116 Το µουσείο ως χώρος εκπαίδευσης στις Φυσικές Επιστήµες

3 3 Π. Κόκκοτας

11 465 Ψυχοπαθολογία και ψυχική υγιεινή του παιδιού

3 3 Ι. Παπαδάτος

12 Β145 Εικαστικές Τέχνες και σύνδεσή τους µε την Τέχνη του σήµερα

3 3 Λ. Κακίση

13 Β129 Κοινωνιολογία της Εργασίας και της Τεχνολογίας

3 3 ∆ηµ. ∆ασκαλάκης

- 185 -

ΣΤ΄ Εξάµηνο


1 461 Παρώθηση - Ενθάρρυνση και διαπροσωπικές σχέσεις στη σχολική τάξη

3 3 Α. Τριλιανός

2 470 Αξιολόγηση στην Εκπαίδευση 3 3 Ι. Βρεττός

3 Β124 Κοινωνικοί Θεσµοί, σύγχρονες κοινωνικές πολιτικές.


4 Β135 Λογοτεχνία του Μεσοπολέµου 3 3 Γ. Καλογήρου

5 Γ122 Η Φυσική µέσα από το πείραµα ΙΙ 3 3 Γ. Καλκάνης

6 Γ123 Ιστορία των Φυσικών Επιστηµών: αρχαία & µεσαιωνική επιστήµη.

3 3 Κ. Σκορδούλης

7 Α111 ∆ιαπολιτισµική Παιδαγωγική - ∆ιδακτική (Θεωρία και Πράξη)

3+3 3 Α. Παπάς

8 Β114 Σύγχρονη Πεζογραφία 3 ∆εν προσφέρεται

9 Γ115 Μαθηµατικά µοντέλα, παραγωγικότητα & ανάπτυξη στην εκπαίδευση

3 3 Γ. ∆ηµάκος

10 Α127 Παιδαγωγική της Λογοτεχνίας ΙΙ 3 3 Κ. Μαλαφάντης

11 Α106 Γνωστική Ανάπτυξη 3 ∆εν προσφέρεται

12 Β136 Ρεαλισµός και Μυθοπλασία 3 3 Β. Πάτσιου

13 Β133 Εργασιακές σχέσεις 3 3 ∆ηµ. ∆ασκαλάκης

14 Β146 Αστική Λαογραφία 3 3 Ρ. Κακάµπουρα

15 Α128 Κοινωνική Ανάπτυξη 3 ∆εν προσφέρεται

16 Α130

Παραγωγή και χρήση διδακτικού υλικού µε έµφαση στη διδασκαλία ΑΜΕΑ ΙΙ

3 3 Ιω. Σαλβαράς

- 186 -

Ζ΄ Εξάµηνο


1 479 Αγωγή του λόγου και της οµιλίας 3 3 Γ. ∆ράκος

2 457 Λογοτεχνία και Εκπαίδευση 3 3 Γ. Καλογήρου 3 Β127 Ιστορία και η ∆ιδακτική της 3 3 Γ. Λεοντσίνης

4 Γ103 Γλώσσες Προγραµµατισµού για µαθητές 3 3 Α. Ράπτης

5 Γ109 Ειδικά θέµατα ∆ιδακτικής Μαθηµατικών Ι 3 3 Α. Μπούφη

6 Γ110 ∆ιοίκηση κινδύνου στην εκπαίδευση Ι 3 3 Α. Βουδούρη

7 Γ118 Στατιστική & θεωρία πιθανοτήτων 3 3 Ι. Ρασσιάς

8 Γ121 Οικονοµική Μεγέθυνση και Κοινωνική Ευηµερία 3 3 Γ. ∆ηµάκος

9 462 Ειδική Αγωγή ΙΙ 3 3 Στ.

Πολυχρονοπού- λου

10 Β118 Η διδασκαλία της Ελληνικής ως ξένης γλώσσας 3 3 Α. Σακελλαρίου

11 489 Ψυχοµετρία 3 3 Ε. Γαλανάκη

12 Α131 Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία 3 3 ∆. ∆ασκαλάκης

13 Γ117 Επιστηµολογία των Φυσικών Επιστηµών 3 3 Κ. Σκορδούλης

14 Γ127 Συγγραφικά πολυµεσικά λογισµικά για εκπαιδευτικούς

3 3 Α. Ράπτης

15 Α137 ∆ιάγνωση, αξιολόγηση και αντιµετώπιση της δυσλεξίας 3 3

Στ. Πολυχρονοπού-

λου

16 Α103 Ναρκωτικές ουσίες στην παιδική και εφηβική ηλικία 3 3 Ι. Παπαδάτος

- 187 -

Η΄ Εξάµηνο


1 Α132 ∆ιαφυλικές σχέσεις 3 3

2 Β101 Η γλώσσα των αναγνωστικών του δηµοτικού σχολείου

3 3 Α. Νάκας

3 422 Βασικές έννοιες Γεωµετρίας 3 3 Ε. Ντζιαχρήστος

4 Β126 Φιλολογική Λαογραφία 3 3 Μ. Αλεξιάδης

5 Γ107 Συγκριτική θεώρηση της διδασκαλίας Φυσικών Επιστηµών

3 3 Γ. Καλκάνης

6 416 Νεότερη και Σύγχρονη Φιλοσοφία (επαναλαµβάνεται)

3 3 Μ.∆ηµητρακόπουλος

7 Γ113 Ειδικά θέµατα ∆ιδακτικής Μαθηµατικών II

3 3 A. Μπούφη

8 Β116

Τα ατοµικά, πολιτικά & κοινωνικά δικαιώµατα στις σύγχρονες πολυπολιτισµικές κοινωνίες


9 Γ119 Οικονοµία της Εκπαίδευσης 3 3 Γ. ∆ηµάκος

10 Γ126 ∆ιδασκαλία των Φυσικών Επιστηµών σε περιβάλλον Τ.Ε.Π.

3 3 Π. Κόκκοτας

11 Β141 Το Θέατρο στην Εκπαίδευση 3 3 Θ. Γραµµατάς

12 Α136

∆ιδακτικά Προγράµµατα για παιδιά µε ειδικές ανάγκες

3 3 Ι. Σαλβαράς

13 Β142 Κοινωνικές ανισότητες και κοινωνική αλλαγή 3 3 ∆. ∆ασκαλάκης

- 188 -

∆οµή, οργάνωση και λειτουργία των Μεταπτυχιακών Σπουδών

στο Παιδαγωγικό Τµήµα ∆ηµοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστηµίου Αθηνών

Σκοπός του Προγράµµατος Μεταπτυχιακών Σπουδών είναι η

κατάρτιση πτυχιούχων των παιδαγωγικών τµηµάτων και άλλων τµηµάτων των Α.Ε.Ι. της χώρας ή της αλλοδαπής, σχετικών µε τα γνωστικά αντικείµενα του Προγράµµατος, σε εξειδικευµένα γνωστικά πεδία και στην έρευνα, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται τόσο η ειδίκευση όσο και η συµβολή τους στην καλλιέργεια και ανάπτυξη της πρωτογενούς επιστηµονικής έρευνας αλλά και στη διαµόρφωση και προαγωγή της επιστηµονικής σκέψης.

Αντικείµενα του Προγράµµατος Μεταπτυχιακών Σπουδών του Π.Τ.∆.Ε. είναι τα επιµέρους επιστηµονικά πεδία που συνθέτουν την κατάρτιση που παρέχεται στα παιδαγωγικά τµήµατα και έχουν ως κύριο χαρακτηριστικό την έρευνα και την επιστηµονική µελέτη των αντίστοιχων πεδίων.

Τα γνωστικά αντικείµενα του Π.Μ.Σ. διακρίνονται στους εξής

τοµείς µε τις ακόλουθες κατευθύνσεις ανά τοµέα:

1. Τοµέας Ειδικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας: "Ειδική Αγωγή, Λογοθεραπεία - Συµβουλευτική". 2. Τοµέας Επιστηµών Αγωγής:

"Εφαρµοσµένη Παιδαγωγική (∆ιδακτική - Προγράµµατα Σπουδών, Εκπαίδευση ενηλίκων - Συνεχιζόµενη εκπαίδευση και δια βίου µάθηση)". "Συγκριτική Παιδαγωγική".

3. Τοµέας Μαθηµατικών και Πληροφορικής: "Μαθηµατικά στην Εκπαίδευση (Ιστορία, Φιλοσοφία και ∆ιδακτική των Μαθηµατικών)". "Πληροφορική στην Εκπαίδευση".

4. Τοµέας Φυσικών Επιστηµών, Τεχνολογίας και Περιβάλλοντος: "Φυσικές Επιστήµες στην Εκπαίδευση".

5. Τοµέας Ανθρωπιστικών Σπουδών: "∆ιδακτική της Γλώσσας - Λογοτεχνία - Θέατρο και Εκπαίδευση".

- 189 -

Α. ΤΟΜΕΑΣ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΠΑΙ∆ΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ: ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: Ειδική Αγωγή, Λογοθεραπεία - Συµβουλευτική

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (5) Εξάµηνο 1. Εφαρµογές Η/Υ στην Εκπαίδευση α΄ 2. Μεθοδολογία Έρευνας και Στατιστική α΄ 3. Επιστηµολογία και Γνωσιοθεωρία α΄ 4. Θέµατα Ειδικής Αγωγής - Ψυχολογία Μάθησης και ΑΜΕΑ β΄

5. Αγωγή Λόγου - Λογοθεραπεία (Αναπτυξιακές γλωσσικές διαταραχές - Φωνολογική ανάπτυξη και διαταραχές - Ψυχολογία Γλώσσας Αναπτυ- ξιακή Ψυχολογία ΑΜΕΑ) γ΄

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ (6) Επιλέγονται 6 µαθήµατα από τα παρακάτω: 1. Κοινωνιολογία ΑΜΕΑ 2. Ψυχοκοινωνικά και συναισθηµατικά προβλήµατα 3. Ψυχοδιαγνωστική - Αξιολόγηση ΑΜΕΑ - Πρακτική άσκηση Ι 4. Νοητική καθυστέρηση 5. Συµβουλευτική ΑΜΕΑ - Επαγγελµατικός προσανατολισµός 6. Μαθησιακές δυσκολίες (Γενικές και ειδικές) 7. Ψυχοπαιδαγωγική αντιµετώπιση των προβληµάτων λόγου και οµιλίας.

8. Εφαρµογές υποστηρικτικών - διδακτικοθεραπευτικών προ-γραµµάτων - Πρακτική άσκηση ΙΙ.

9. Οργάνωση και διοίκηση εκπαιδευτικών µονάδων Ειδικής Αγωγής.

10. Αισθητηριακά προβλήµατα - Ανεπάρκειες - Κινητικά προβλήµατα

11. Αυτισµός 12. Εφαρµογή λογισµικού για ΑΜΕΑ 13. Σχεδιασµός Αναλυτικών Προγραµµάτων και διδασκαλίας για ΑΜΕΑ

14. Αντιµετώπιση ψυχικών και νοητικών διαταραχών παιδιών και εφήβων και Παιδοψυχιατρική - Ψυχοπαθολογία του παιδιού

15. Νευροφυσιολογία και Ανατοµία των φωνοπλαστικών οργάνων και των οργάνων της ακοής.

- 190 -

16. Γλωσσολογία (Κοινωνιογλωσσολογία, Ψυχογλωσσολογία και Παθογλωσσολογία)

17. Πρόσληψη και παραγωγή οµιλίας - Φωνητική (Πορεία εξέλιξης της γλώσσας)

18. Ακοολογία (µέθοδοι διάγνωσης - Συµβουλευτική στις επικοινωνιακές διαταραχές) - Αποκαταστατική Ακοολογία και ανάπτυξη του λόγου σε παιδιά µε προβλήµατα ακοής

19. Ψυχοδιαγνωστική (∆ιαγνωστικές µέθοδοι και εργαλεία προσέγγισης των προβληµάτων του λόγου και της οµιλίας - τεστ νοηµοσύνης, γλωσσικής εξέλιξης, κινητικότητας, οπτικοαντιληπτικής δυνατότητας κ.ά.)

20. Αφασία και συναφείς διαταραχές (παιδική αφασία - δυσφασία, αφασίες ενηλίκων και επιπτώσεις στο λόγο)

21. Μαθησιακά προβλήµατα (Ειδικές µαθησιακές δυσκολίες). 22. Συµβουλευτική και Επαγγελµατικός προσανατολισµός (µε την αντίστοιχη πρακτική άσκηση)

23. Πρακτική άσκηση για την αντιµετώπιση των προβληµάτων - δυσλειτουργιών - διαταραχών της γλώσσας µε έµφαση στη γλωσσική εξέλιξη του παιδιού και του εφήβου

24. Ψυχοπαιδαγωγική προσέγγιση και αντιµετώπιση του τραυλισµού και της ταχυλαλίας

25. Αντιµετώπιση ψυχικών και νοητικών διαταραχών παιδιών και εφήβων

26. Παιδοψυχιατρική και Ψυχοπαθολογία του παιδιού

- 191 -

Β. ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ Ι. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: Εφαρµοσµένη Παιδαγωγική (∆ιδακτική Προγράµµατα Σπουδών, Εκπαίδευση ενηλίκων-Συνεχιζόµενη εκπαίδευση και διά βίου µάθηση). ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (5) Εξάµηνο 1. Εφαρµογές Η/Υ στην Εκπαίδευση α΄ 2. Μεθοδολογία Έρευνας και Στατιστική α΄ 3. Επιστηµολογία και Γνωσιοθεωρία α΄ 4. Σύγχρονες παιδαγωγικές κατευθύνσεις β΄ 5. Σύγχρονες διδακτικές κατευθύνσεις γ΄

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ (6) Επιλέγονται 6 µαθήµατα από τα παρακάτω: 1. Curricula και σχολικά εγχειρίδια 2. Ψυχοκοινωνιολογία της σχολικής τάξης 3. Κοινωνιολογία του νεοελληνικού εκπαιδευτικού συστήµατος 4. Η διδασκαλία ως θεωρία και πράξη 5. ∆ιδακτική µαθηµάτων του δηµοτικού σχολείου 6. ∆ιδασκαλία της ελληνικής γλώσσας µε έµφαση στην πρώτη γραφή και ανάγνωση στο δηµοτικό σχολείο

7. ∆ιαπολιτισµική Παιδαγωγική - ∆ιδακτική 8. Παρώθηση του µαθητή και διδασκαλία 9. Σχεδιασµός και αξιολόγηση προγραµµάτων διδασκαλίας 10. Εκπαίδευση εκπαιδευτικών 11. Θέµατα Ιστορίας της νεοελληνικής Εκπαίδευσης 12. Θεωρίες και µεθοδολογία εκπαίδευσης ενηλίκων 13. Παιδαγωγική των ανθρώπινων σχέσεων 14. Συνεχιζόµενη ή διαβίου εκπαίδευση 15. Σχολές γονέων και κοινωνία 16. Πολυπολιτισµική εκπαίδευση και κοινωνία 17. Λαϊκή επιµόρφωση - Αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου 18. Εκπαίδευση ενηλίκων και λειτουργία επιµορφωτικών κέντρων 19. Βασικές αρχές της ανοιχτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης 20. Ενήλικοι µε ειδικές ανάγκες και διαβίου µάθηση 21. Φιλοσοφία της εκπαίδευσης ενηλίκων

- 192 -

ΙΙ. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: Συγκριτική Παιδαγωγική ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (5) Εξάµηνο 1. Εφαρµογές Η/Υ στην εκπαίδευση α΄ 2. Μεθοδολογία έρευνας και Στατιστική α΄ 3. Επιστηµολογία και Γνωσιοθεωρία α΄ 4. Η εκπαίδευση στην εποχή της παγκοσµιοποίησης και της κοινωνίας της γνώσης: Θέµατα µεθο- δολογίας και προτεραιοτήτων στη συγκριτι- κή σπουδή των εκπαιδευτικών προβληµάτων β΄

5. Εκπαιδευτική πολιτική και διαχείριση των εκ- παιδευτικών αλλαγών. Αρχές, µεθοδολογία και τεχνικές της συγκριτικής τους σπουδής γ΄

ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (6) Επιλέγονται 6 µαθήµατα από τα παρακάτω: 1. Ιστορία της ευρωπαϊκής και διεθνούς Εκπαίδευσης 2. Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και Εκπαίδευση 3. Εκπαίδευση και ανάπτυξη στα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο

4. Η πανεπιστηµιακή εκπαίδευση στην εποχή του διαδικτύου 5. Πολιτικές διαπολιτισµικής εκπαίδευσης στην Ευρώπη και τον κόσµο

6. Ανάπτυξη, διεθνείς οργανισµοί και Εκπαίδευση 7. Ειδικά θέµατα εκπαιδευτικής πολιτικής στην Ευρώπη 8. Πολιτισµική ταυτότητα και ετερότητα στην Ενωµένη Ευρώπη 9. Κατάρτιση και επιµόρφωση εκπαιδευτικών. Συγκριτική σπουδή του ιδεολογικού και θεσµικού πλαισίου στις ευρωπαϊκές χώρες

10. Θεωρία και πράξη της διά βίου εκπαίδευσης στις χώρες - µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης

11. Οικονοµική της Εκπαίδευσης 12. Εκπαιδευτικό management και διαχείριση ανθρώπινων πόρων στην Εκπαίδευση

13. Το περιεχόµενο της Εκπαίδευσης στην παγκόσµια κοινωνία της γνώσης

14. Εκπαιδευτικός σχεδιασµός και λήψη αποφάσεων στην Εκπαίδευση

- 193 -

15. ∆υναµική των οµάδων στον εκπαιδευτικό χώρο και πολιτικές διαχείρισης των κρίσεων στο σχολικό περιβάλλον στην Ευρώπη και τον κόσµο

16. Σχολική αποτελεσµατικότητα και αγορά. Προβληµατισµοί και πολιτικές στο διεθνές περιβάλλον

17. ∆ιαχείριση ευρωπαϊκών προγραµµάτων και έρευνας 18. Συστήµατα εξ αποστάσεως διαχείρισης της γνώσης στην Ευρώπη και τον κόσµο

19. ∆ιοίκηση και οργάνωση εκπαιδευτικών µονάδων και οργανισµών

20. Ανάπτυξη, αξιολόγηση και πιστοποίηση εκπαιδευτικών προγραµµάτων

21. Αξιολόγηση και διασφάλιση ποιότητας στην Εκπαίδευση 22. Επικοινωνιακές στρατηγικές εκπαιδευτικών οργανισµών

- 194 -

Γ΄ ΤΟΜΕΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Ι. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: Μαθηµατικά στην Εκπαίδευση (Ιστορία, Φιλοσοφία

και ∆ιδακτική των Μαθηµατικών) ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (5) Εξάµηνο 1. Εφαρµογές Η/Υ στην Εκπαίδευση α΄ 2. Μεθοδολογία έρευνας και Στατιστική α΄ 3. Επιστηµολογία και Γνωσιοθεωρία α΄ 4. Άλγεβρα β΄ 5. Ανάλυση γ΄

ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (6) Επιλέγονται 6 µαθήµατα από τα παρακάτω: 1. Φιλοσοφία των Μαθηµατικών 2. Τα Μαθηµατικά των λαών της Ανατολής (Μεσοποτάµιοι, Αιγύπτιοι, Ινδοί και Κινέζοι)

3. Τα Μαθηµατικά στην αρχαία ελληνική εποχή. Από το Θαλή µέχρι και τους Σχολιαστές (6ος π.Χ. - 5ος µ.Χ. αιώνας)

4. Ιστορική εξέλιξη βασικών µαθηµατικών εννοιών. 5. ∆ιδασκαλία των βασικών µαθηµατικών εννοιών. Θεωρία Συνόλων, Απεικονίσεις, Αριθµητικά Συστήµατα κ.λπ. στο δηµοτικό σχολείο

6. Αλληλεπίδραση των Μαθηµατικών µε τις άλλες επιστήµες 7. ∆ιδασκαλία των βασικών γεωµετρικών εννοιών και διαδικασιών στο δηµοτικό σχολείο. Ανάλυση και µαθηµατική θεµελίωση των εννοιών αυτών. Έρευνα σχετική µε τη µάθηση και τη διδασκαλία τους

8. Η µαθηµατική εκπαίδευση από την Αναγέννηση µέχρι σήµερα. Φιλοσοφία και αρχές των προγραµµάτων µαθηµατικής εκπαίδευσης

9. Συνδυαστική Ανάλυση. Υπολογιστικά Μαθηµατικά 10. ∆ιδακτική των Μαθηµατικών (Σκοπός διδασκαλίας - Αναλυτικά προγράµµατα - ∆ιδακτικά βιβλία - Μέθοδος διδασκαλίας - Αξιολόγηση κ.λπ.)

11. Λύση προβληµάτων: Ο ρόλος της στη µάθηση και τη διδασκαλία των Μαθηµατικών.

12. Πληροφορική και διδασκαλία των Μαθηµατικών στην Εκπαίδευση

- 195 -

13. Σχεδιασµός και ανάπτυξη προγραµµάτων µαθηµατικής εκπαίδευσης

14. ∆ιδασκαλία της Άλγεβρας στην Εκπαίδευση. Ανάλυση και µαθηµατική θεµελίωση των αλγεβρικών εννοιών. Έρευνα σχετική µε τη µάθηση και τη διδασκαλία αυτών.

15. ∆ιδασκαλία της Ανάλυσης στην Εκπαίδευση. Ανάλυση και θεµελίωση των εννοιών της Ανάλυσης. Έρευνα σχετική µε τη µάθηση και τη διδασκαλία τους

16. Ιστορική εξέλιξη της Άλγεβρας από την αρχαιότητα µέχρι τον 20ο αιώνα.

17. Ιστορική εξέλιξη της Ανάλυσης από την αρχαιότητα µέχρι τον 20ο αιώνα.

18. Ειδικά θέµατα έρευνας στη ∆ιδακτική των Μαθηµατικών στην Εκπαίδευση. Πρόσφατη βιβλιογραφία. Σχεδιασµός και προετοιµασία ερευνών µε ειδικά προβλήµατα της µαθηµατικής εκπαίδευσης.

19. Πρακτική εµπειρία και επίβλεψη στη διδασκαλία των Μαθηµατικών στην Εκπαίδευση.

20. Μαθηµατικά Μοντέλα. ΙΙ.ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: Πληροφορική στην Εκπαίδευση ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (5) Εξάµηνο 1. 1. Εφαρµογές Η/Υ στην Εκπαίδευση α΄ 2. Μεθοδολογία έρευνας και Στατιστική α΄ 3. Επιστηµολογία και Γνωσιοθεωρία α΄ 4. Χρήση και αξιολόγηση εκπαιδευτικού λογισµικού για διδακτικούς σκοπούς β΄

5. ∆ιαδίκτυο, Τηλεκπαίδευση και µάθηση από απόσταση γ΄

ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (6) Επιλέγονται 6 µαθήµατα από τα παρακάτω:

1. Συστήµατα βάσεων δεδοµένων και Εκπαίδευση 2. Θεωρητικές προσεγγίσεις της µάθησης και της ανάπτυξης µε την αξιοποίηση των δυνατοτήτων του υπολογιστή

3. Ψηφιακές τεχνολογίες πληροφόρησης και γενικές εκπαιδευτικές εφαρµογές τους

- 196 -

4. Γλώσσες Προγραµµατισµού 5. Ανάπτυξη και σχεδιασµός εκπαιδευτικού λογισµικού για διάφορα γνωστικά αντικείµενα µε έµφαση σε όρους Ψυχοπαιδαγωγικής και Κοινωνιολογίας

6. Στατιστικές µέθοδοι και εκπαιδευτική έρευνα 7. Αριθµητικές µέθοδοι µε τη χρήση υπολογιστή 8. Εκπαιδευτική αξιοποίηση των διαδικτύων 9. Μαθησιακές δυσκολίες και υπολογιστές 10. Τεχνητή νοηµοσύνη στη Γνωστική Επιστήµη 11. Εκπαίδευση και παγκόσµια κοινωνία 12. ∆ιεπιστηµονικές προσεγγίσεις για την αξιοποίηση της συστηµικής και κυβερνητικής σκέψης στη διδασκαλία

13. Επικοινωνία ανθρώπου - υπολογιστή 14. Εργαλεία συγγραφής εφαρµογών πολυµέσων 15. Οπτικός αλφαβητισµός - Virtual reality 16. Αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών για τη διαχείριση σχολείων 17. Τεχνολογία και ∆ιδακτική 18. Επικοινωνία και µάθηση στο διαδίκτυο 19. Συνεργατική έρευνα στο διαδίκτυο 20. Εκπαίδευση και εικονική πραγµατικότητα 21. Πληροφορικά συστήµατα και ποιοτική έρευνα

- 197 -

∆΄ ΤΟΜΕΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ, ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: Φυσικές Επιστήµες στην Εκπαίδευση ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (5) Εξάµηνο 1. Εφαρµογές Η/Υ στην Εκπαίδευση α΄ 2. Μεθοδολογία έρευνας και Στατιστική α΄ 3. Επιστηµολογία και Γνωσιοθεωρία α΄ 4. Ενοποιηµένη θεώρηση των Φυσικών Επιστηµών β΄ 5. ∆ιδακτική Φυσικών Επιστηµών ΙΙ γ΄

ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (6) Επιλέγονται 6 µαθήµατα από τα παρακάτω:

1. ∆ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών Ι 2. ∆ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών και Πολυµέσα 3. Ενοποιηµένη θεώρηση των Φυσικών Επιστηµών ΙΙ 4. Ενοποιηµένη θεώρηση των Φυσικών Επιστηµών ΙΙΙ 5. Ιστορία και Φιλοσοφία της Φυσικής 6. Επιστήµη, Τεχνολογία και Πολιτισµός 7. Εκπαιδευτική Τεχνολογία Ι 8. Εκπαιδευτική Τεχνολογία ΙΙ 9. Εκπαιδευτικός σχεδιασµός και αξιολόγηση του εκπαιδευτικού λογισµικού

10. Συγκριτική θεώρηση της διδασκαλίας των Φυσικών Επιστηµών στην Ελλάδα και το εξωτερικό

11. Ψηφιακές Τεχνολογίες Πληροφόρησης και προγραµµατισµός - Εκπαιδευτικές εφαρµογές

12. Περιβαλλοντική επιστήµη και Οικολογία 13. ∆ιδακτική της Τεχνολογίας 14. Πειραµατική Φυσική

- 198 -

Ε΄ ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥ∆ΩΝ Ι. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ∆ιδακτική Γλώσσας - Λογοτεχνία - Θέατρο και Εκπαίδευση.

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (6) Εξάµηνο 1. Εφαρµογές Η/Υ στην Εκπαίδευση α΄ 2. Μεθοδολογία Έρευνας και Στατιστική α΄ 3. Επιστηµολογία και Γνωσιοθεωρία α΄ 4. Αισθητικά ρεύµατα και θεωρητικές προσεγγίσεις της Λογοτεχνίας α΄

5. Ζητήµατα της Ελληνικής Γλώσσας Ι β΄ 6. Θέατρο στην Εκπαίδευση γ΄

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ (5) Επιλέγονται 5 µαθήµατα από τα παρακάτω: 1. Μεθοδολογία της έρευνας 2. Θεωρία και κριτική της Παιδικής Λογοτεχνίας 3. Λογοτεχνία για παιδιά και εφήβους 4. Ιστορία της παιδικής Λογοτεχνίας 5. ∆ιδακτική της Λογοτεχνίας 6. Λογοτεχνία στην Εκπαίδευση 7. Κριτική της νεοελληνικής Λογοτεχνίας 8. Ιστορία της νεοελληνικής Λογοτεχνίας 9. Νεοελληνική Ποίηση (19ος - 20ος αι.) 10. Νεοελληνική Πεζογραφία (19ος - 20ος αι.) 11. Παράδοση και νεοτερικότητα στη Λογοτεχνία 12. Ρεαλισµός και µυθοπλασία 13. Θεωρίες ανάγνωσης 14. Ζητήµατα ελληνικής γλώσσας ΙΙ 15. Παιδαγωγική Γλωσσολογία 16. Εκπαιδευτική Ρητορική. Προφορικός λόγος και ρητορική υπόκριση

17. Κειµενογλωσσολογία 18. Ψυχογλωσσολογία 19. Θέατρο για παιδικό και νεανικό κοινό 20. ∆ραµατοποίηση και θεατρικό παιχνίδι 21. Ιστορία ελληνικού Θεάτρου 22. Εισαγωγή στο Θέατρο και στη Θεατρολογία

- 199 -

23. Αρχαίο ∆ράµα και παγκόσµια ∆ραµατουργία 24. Λαϊκό και έντεχνο Θέατρο 25. Κουκλοθέατρο και µαριονέτες 26. Τεχνική του Θεάτρου (σκηνοθεσία, υποκριτική, σκηνογραφία, ενδυµατολογία)

27. Αρχαίο ∆ράµα 28. Ευρωπαϊκό και παγκόσµιο Θέατρο 29. Θεατρική εµψύχωση και πολιτιστικές εκδηλώσεις στο σχολείο 30. Θεωρία Θεάτρου

ΙΙ. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: Ιστορία και διδακτική της ιστορίας Λαογραφία και πολιτισµός. ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (5) Εξάµηνο 1. Εφαρµογές Η/Υ στην Εκπαίδευση α΄ 2. Μεθοδολογία Έρευνας και Στατιστική α΄ 3. Επιστηµολογία και Γνωσιοθεωρία α΄ 4. Θεωρητικά ζητήµατα Λαογραφίας β΄ 5. Νεότερη ελληνική Ιστορία Ι γ΄

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ (6) Επιλέγονται 6 µαθήµατα από τα παρακάτω: 1. ∆ιδακτική της Ιστορίας Ι 2. Εκκλησιαστική τέχνη και Εκπαίδευση Ι 3. Πολιτική φιλοσοφία και Εκπαίδευση Ι 4. ∆ιδακτική της Ιστορίας ΙΙ 5. Φιλολογική Λαογραφία και Εκπαίδευση 6. Πολιτική Φιλοσοφία και Εκπαίδευση ΙΙ 7. Εκκλησιαστική τέχνη και Εκπαίδευση ΙΙ 8. Τύπος και Λαογραφία 9. Ιστορική έρευνα και Εκπαίδευση 10. Νεότερη ελληνική Ιστορία ΙΙ 11. Νεότερη ευρωπαϊκή Ιστορία 12. Ζητήµατα θεωρίας και µεθοδολογίας της Ιστορίας. Προσεγγίσεις από τη σκοπιά της Ιστοριογραφίας

13. Γενική Κοινωνιολογία 14. Λαογραφία και Αγία Γραφή

- 200 -

15. Η παιδαγωγική του Λαογραφικού Μουσείου 16. Γενική - τοπική και µελέτη του περιβάλλοντος 17. Το παραµύθι ως αντικείµενο λαογραφικής και παιδαγωγικής έρευνας

18. Λαϊκή Τέχνη 19. Αυτοβιογραφία και Λαογραφία 20. Ιστορία της τοπικής αυτοδιοίκησης στο ελληνικό κράτος 21. Έλληνες Πατέρες στην Εκπαίδευση 22. Κοινωνική Λαογραφία και Ιστορία 23. Η Λαογραφία στην Ευρώπη και στις Η.Π.Α 24. Ελληνική και διεθνής λαογραφική βιβλιογραφία.

Σηµείωση: Για περισσότερες πληροφορίες βλ. Κανονισµό Λειτουργίας Μεταπτυχιακών Σπουδών

- 201 -

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΣ ∆ΕΛΜΟΥΖΟΣ

Ο Σύλλογος Μεταπτυχιακών Φοιτητών του Π.Τ.∆.Ε συστάθηκε

τον Ιούνιο του 1995 από τους πρώτους εισακτέους στο Π.Μ.Σ. Σύµφωνα µε το καταστατικό του ο Σύλλογος Μεταπτυχιακών

Φοιτητών Αλέξανδρος ∆ελµούζος είναι επιστηµονικό, πολιτιστικό, µη κερδοσκοπικό Σωµατείο. Σκοποί του Σωµατείου είναι: 1. Η ενθάρρυνση και προώθηση ερευνών και σπουδών γύρω από τις παιδαγωγικές επιστήµες.

2. Η ανάδειξη και ανύψωση του µεταπτυχιακού ερευνητικού έργου των µελών του.

3. Η συνεργασία και η αλληλεγγύη µεταξύ των µελών του, οι κοινές ενέργειες και προσπάθειες αυτών για προστασία, διεκδίκηση και προαγωγή των δικαιωµάτων των µεταπτυχιακών φοιτητών, η διεκδίκηση θέσεων υποτροφιών, καθώς και κάθε άλλη νόµιµη διεκδίκηση.

4. Η εκπροσώπηση των µεταπτυχιακών φοιτητών στα όργανα συνδιοίκησης του Π.Τ.∆.Ε. όπως οι σχετικοί νόµοι προβλέπουν.

5. Η πολιτιστική δραστηριότητα των µελών του. 6. Η κατάκτηση και περιφρούρηση των ακαδηµαϊκών και πολιτικών δικαιωµάτων και ελευθεριών των µεταπτυχιακών φοιτητών και της ελεύθερης διακίνησης ιδεών.

Την εκπλήρωση των παραπάνω σκοπών επιδιώκει το Σωµατείο: 1. Με την συνεργασία µε ηµεδαπά και αλλοδαπά Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύµατα, ερευνητικά κέντρα, ινστιτούτα ή οργανισµούς του ίδιου ή συγγενούς επιστηµονικού ενδιαφέροντος.

2. Με την ανάπτυξη συµµετοχικής συνείδησης, συλλογικής προσπάθειας και αγωνιστικότητας από τα µέλη του.

- 202 -

3. Με την οργάνωση και διεξαγωγή διαλέξεων, σεµιναρίων, συνεδρίων, ηµερίδων, παρουσιάσεων µελετών καθώς και τη συµµετοχή σε παρόµοιες δραστηριότητες οργανωµένες από άλλους συλλόγους, επιστηµονικά σωµατεία και οργανισµούς.

4. Με την συµµετοχή σε ερευνητικά εκπαιδευτικά προγράµµατα της Ελλάδας ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σχετικά µε τις κατευθύνσεις των µεταπτυχιακών παιδαγωγικών σπουδών.

5. Με την ίδρυση βιβλιοθήκης, τη δηµιουργία Τράπεζας ∆εδοµένων, την οργάνωση προγραµµάτων καθώς και την έκδοση επιστηµονικού εντύπου.

Ο Σύλλογος διοικείται από επταµελές ∆ιοικητικό Συµβούλιο (∆.Σ) το οποίο φέρει την ευθύνη εκπροσώπησης των µεταπτυχιακών φοιτητών στα όργανα ∆ιοίκησης του Τµήµατος - Γενική Συνέλευση, Γ.Σ. Ειδικής Σύνθεσης, ∆ιοικητικό Συµβούλιο, Τοµείς του Τµήµατος.

- 203 -

ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΜΕΛΩΝ ΠΑΙ∆ΑΓΩΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

∆ΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗΣ

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ: Ο. Κ. = Οµότιµος Καθηγητής Κ. = Καθηγητής Α.Κ. = Αναπληρωτής Καθηγητής Ε.Κ. = Επίκουρος Καθηγητής Λ. = Λέκτορας Ε.Τ.Ε.Π. = Ειδικό Τεχνικό Εργαστηριακό Προσωπικό ∆. Π. = ∆ιοικητικό Προσωπικό

α/α Ονοµατεπώνυµο Ιδιότ. ∆ιεύθυνση Γραφείου Τηλέφωνο

1 Αλεξιάδης Μηνάς Κ. Τηλεµάχου 11, 3ος όροφος 3606794

2 Βουδούρη-Αρτίκη Αγγελική Α.Κ. Ιπποκράτους 20,

3ος όροφος 3688499

3 Βρεττός Ιωάννης Κ. Ιπποκράτους 20, 2ος όροφος 3688497

4 Γεωργακοπούλου Κων/να Νεκταρία ∆.Π. Ναυαρίνου 13 Α,

ισόγειο 3639735 3688198

5 Γαλανάκη Ευαγγελία Λ. Τηλεµάχου 11, 1ος όροφος 3614301

6 Γκίβαλος Μενέλαος Ε.Κ. Ναυαρίνου 13Α, 1ος όροφος 3688004

7 Γραµµατάς Θεόδωρος Κ. Ιπποκράτους 20, 2ος όροφος

3688470 3688474

8 ∆ασκαλάκης ∆ηµοσθένης Α.Κ. Τηλεµάχου 11, 4ος όροφος 3640719

9 ∆ηµάκος Γεώργιος Λ. Ναυαρίνου 13Α, 1ος όροφος 3688068

10 ∆ράκος Γεώργιος Α.Κ. Ιπποκράτους 33, 1ος όροφος 3688386

11 Εµµανουηλίδου Έλλη ∆. Π. Ναυαρίνου 13Α, ισόγειο

3639735 3688198

12 Εξαρχάκου-Γεννητσαρίδη Μαρίνα Ε.Τ.Ε.Π. Ναυαρίνου 13 Α,

ισόγειο 3688197 3688016

13 Εξαρχάκος Θεόδωρος Κ. Ιπποκράτους 20, 4ος όροφος

3688491 3688495

14 Θάνου Ειρήνη Ε.Τ.Ε.Π. Σόλωνος 57, ισόγειο 3602715

- 204 -

15 Καλκάνης Γεώργιος Κ. Ναυαρίνου 13Α, 4ος όροφος

3688027 3688028

16 Καλογήρου Γεωργία Ε.Κ. Ναυαρίνου 13Α, 1ος όροφος 3688059

17 Καραβάνα-Γεωργίου Ευγενία ∆. Π. Ναυαρίνου 13Α,

ισόγειο 3639735 3688198

18 Κατσίκη-Γκίβαλου Αναστασία Κ. Ιπποκράτους 20,


19 Κατσώρχης Σταµάτιος Ε.Τ.Ε.Π. Ιπποκράτους 20, ισόγειο 3688459

20 Καψάλη-Στεφάνου Στέλλα ∆. Π. Ναυαρίνου 13Α, ισόγειο

3639735 3688198

21 Κεκές Ιωάννης Λ. Ναυαρίνου 13Α, 1ος όροφος

3688066 3688067

22 Κλειδέρη-Ροϊνού Ελένη Ε.Τ.Ε.Π. Ιπποκράτους 20, 4ος όροφος 3624727

23 Κόκκοτας Παναγιώτης Κ. Ναυαρίνου 13Α, 4ος όροφος 3688036

24 Κολιάδης Εµµανουήλ Κ. Ιπποκράτους 33, 1ος όροφος

3688380 3688379

25 Κωστακοπούλου Ελένη Ε.Τ.Ε.Π. Σόλωνος 57, ισόγειο 3602715

26 Κωστόπουλος ∆ηµήτριος Ο. Κ. Ναυαρίνου 13Α, 4ος όροφος 3688034

27 Λεοντσίνης Γεώργιος Κ. Ιπποκράτους 20, 4ος όροφος 3688489

28 Λυρίτση Ευδοκία ∆. Π. Ναυαρίνου 13Α, ισόγειο

3639735 3688198

29 Μαλαφάντης ∆. Κων/νος Λ. Τηλεµάχου 11, 5ος όροφος 3632298

30 Μάνος Κων/νος Ο. Κ. Ναυαρίνου 13Α, 1ος όροφος 3688064

31 Ματθαίου ∆ηµήτριος Κ. Ιπποκράτους 20, 3ος όροφος 3688481

32 Ματσαγγούρας Ηλίας Α.Κ. Ιπποκράτους 20, 2ος όροφος

3688472 3688473

33 Μερακλής Μιχάλης Ο. Κ. Τηλεµάχου 11, 3ος όροφος 3600123

34 Μιχοπούλου Κυριακούλα ∆. Π. Ναυαρίνου 13Α, ισόγειο

3688017 3688197

35 Μπαµπούνης Χαράλαµπος Λ. Τηλεµάχου 11, 4ος όροφος 3688490

36 Μπούφη Ανδρονίκη Α.Κ. Ιπποκράτους 20, 3ος όροφος 3688476

- 205 -

37 Νάκας Αθανάσιος Α.Κ. Ναυαρίνου 13Α, 1ος όροφος 3688060

38 Ντζιαχρήστος Ευάγγελος Ε.Κ. Ιπποκράτους 20, 4ος όροφος 3688493

39 Παπαδάτος Ιωάννης Κ. Σόλωνος 57, Αίθριο Νοµικής 3626445

40 Παπάς Αθανάσιος Κ. Ιπποκράτους 20, 1ος όροφος 3688469

41 Πάτσιου Βίκυ Ε. Κ. Ιπποκράτους 20, 1ος όροφος

3688542 3688544

42 Πασσάκος Κων/νος Ο. Κ. Ναυαρίνου 13Α, Παλαιό Χηµείο, 2ος

όροφος 6822839

43 Περιβολάρη ∆έσποινα ∆. Π. Ναυαρίνου 13Α, ισόγειο

3688013 3688197

44 Πλατάνου Αγλαϊα Ε.Τ.Ε.Π. Σόλωνος 57, ισόγειο 3602715

45 Πολυχρονοπούλου Σταυρούλα Α.Κ. Ναυαρίνου 13Α,


46 Ράπτης Αριστοτέλης Κ. Ιπποκράτους 20, 1ος όροφος

3688463 3688464

47 Ρασσιάς Ιωάννης Κ. Ιπποκράτους 20, 3ος όροφος 3688500

48 Ρηγόπουλος Γεώργιος Ο. Κ. Ιπποκράτους 20, 2ος όροφος 3688544

49 Σαΐτης Χρήστος Α.Κ. Ιπποκράτους 33, 1ος όροφος 3688390

50 Σαλβαράς Ιωάννης Ε.Κ. Ιπποκράτους 33, 1ος όροφος 3619998

51 Σκορδούλης Κων/νος Α.Κ. Ναυαρίνου 13Α , 4ος όροφος 3688033

52 Σκούρα Λαµπρινή ∆. Π. Ναυαρίνου 13Α, ισόγειο

3639735 3688198

53 Σοϊλέδη Μαρίνα ∆. Π. Ναυαρίνου 13Α, ισόγειο

3639735 3688198

54 Τζάνη Μαρία Κ. Ναυαρίνου 13Α, 1ος όροφος

3688061 3688070

55 Τριλιανός Αθανάσιος Κ. Ιπποκράτους 33, 1ος όροφος 3688395

56 Τσιπλητάρης Αθανάσιος Α.Κ. Ναυαρίνου 13Α, 1ος όροφος. 3688075

57 Φασούλης Κωνσταντίνος Λ. Ιπποκράτους 20, 1ος όροφος. 3688063

58 Φυρριπής Εµµανουήλ Λ. Ιπποκράτους 33, 1ος όροφος 3688455

- 206 -

59 Χαλκιά Κρυσταλλία Λ. Ναυαρίνου 13Α, 4ος όροφος 3688035

60 Χολέβας Λεωνίδας Ε.Τ.Ε.Π. Ναυαρίνου 13Α, ισόγειο

3611233 3688012

- 207 -

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Ο Π.Ο.Φ.Π.Α. είναι η εξέλιξη του Φοιτητικού Θεατρικού

Οµίλου που ιδρύθηκε το 1923 έχοντας κυρίως µέλη πρόσφυγες φοιτητές. Αργότερα µετονοµάσθηκε σε Θεατρικό Τµήµα και συνέχισε την αξιόλογη πορεία του έχοντας συνεργάτες γνωστά ονόµατα του Θεάτρου.

Μετά το 1976 δηµιουργούνται ακόµα τρεις τοµείς: ο Χορευτικός, ο Κινηµατογραφικός και ο Φωτογραφικός Τοµέας. Ταυτόχρονα αλλάζει την ονοµασία του και βαπτίζεται Πολιτιστικός Όµιλος Φοιτητών Πανεπιστηµίου Αθηνών (Π.Ο.Φ.Π.Α.). ΘΕΑΤΡΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

Ο Θεατρικός Τοµέας διοργανώνει µαθήµατα αυτονοµίας του ηθοποιού, φωνητικής και κινησιολογίας όπως και θεατρικές και άλλες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις µε προσκεκληµένους ηθοποιούς και πανεπιστηµιακούς. Ο Θεατρικός Τοµέας θέλει να αναδείξει µέσα από τη δουλειά των µελών του τις διαστάσεις της ερασιτεχνικής θεατρικής πράξης: σύγχρονο πειραµατικό θέατρο, προσέγγιση νέων συγγραφέων, νεοελληνικό θέατρο, κλασικό ρεπερτόριο και µελέτη του αρχαίου δράµατος µε βάση τα λαϊκά δρώµενα του παραδοσιακού πολιτισµού. ΧΟΡΕΥΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

Σκοπός του Χορευτικού Τοµέα είναι η ευαισθητοποίηση των φοιτητών σε θέµατα του λαϊκού µας πολιτισµού. Ο χορός χρησιµοποιείται ως µέσο για την πραγµάτωση αυτού του σκοπού. Φυσικά οι φοιτητές δεν µένουν στη στείρα αναπαράσταση βηµάτων αλλά ούτε και στη µουσειακή παρουσίαση των χορών της πατρίδας µας. Παράλληλα καταγράφουν και επεξεργάζονται όλα εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν τον ελληνικό πολιτισµό βιώνοντας έτσι την παραδοσιακή µας κληρονοµιά.

- 208 -

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

Η δραστηριότητά του περιλαµβάνει παραγωγή ταινιών 16mm και µικρών ταινιών Σούπερ 8 όπως επίσης και προβολές ταινιών ρεπερτορίου για τα µέλη του. Καθηµερινά προσφέρονται σεµινάρια θεωρητικά και τεχνικά από παλαιότερα µέλη του Τοµέα και επαγγελµατίες του χώρου. Στόχος του Κινηµατογραφικού Τοµέα είναι η καλλιέργεια της Κινηµατογραφικής παιδείας στους φοιτητές ώστε να γίνουν καλοί θεατές της τέχνης του κινηµατογράφου. Επίσης να ενεργοποιήσει τους φοιτητές που έχουν διάθεση να δηµιουργήσουν ώστε να γίνουν ταινίες που θα εξυψώσουν κοινωνικά τόσο τους ιδίους όσο και την Πανεπιστηµιακή Κοινότητα στην οποία ανήκουν. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

∆ιοργανώνει σεµινάρια που αποσκοπούν στην εκµάθηση της φωτογραφικής µηχανής καθώς και των κανόνων και τεχνικών που διέπουν τη φωτογραφική πρακτική. Με την προβολή και το σχολιασµό του έργου αναγνωρισµένων δηµιουργών προάγεται η αισθητική καλλιέργεια των µελών του ώστε να µπορούν να αναγνώσουν δηµιουργικά ένα φωτογραφικό έργο. Παράλληλα γνωρίζουν οι φοιτητές το γοητευτικό στάδιο της εκτύπωσης ασπρόµαυρων φωτογραφιών. Η επαφή τους επίσης µε τη φωτογραφία - στούντιο τους βάζει σε άλλα κανάλια καλλιτεχνικής δηµιουργίας. Το ζητούµενο είναι να αγαπήσουν οι φοιτητές τη µορφή αυτή της καλλιτεχνικής δηµιουργίας και να αναπτύξουν τις δυνατότητες και το ταλέντο τους.

- 209 -

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Π.Μ.Σ. ΠΑΙ∆ΑΓΩΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ∆ΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Πρόεδρος της Επιτροπής: ο εκάστοτε Πρόεδρος του Τµήµατος µε αναπληρωτή τον

αναπληρωτή Πρόεδρο Μέλη:

οι εκάστοτε ∆ιευθυντές Τοµέων και οι υπεύθυνοι των κατευθύνσεων

ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΤΑΚΤΙΚΟ ΜΕΛΟΣ ΑΝΑΠΛ. ΜΕΛΟΣ

Ειδική Αγωγή Ιω. Παπαδάτος Στ. Πολυχρονοπούλου Συγκριτική Παιδαγωγική ∆. Ματθαίου Χρ. Σαΐτης Εφαρµοσµένη Παιδαγωγική

Ιω. Βρεττός Αθ. Τριλιανός

Μαθηµατικά στην Εκπαίδευση

Θ. Εξαρχάκος Α. Μπούφη

Πληροφορική στην Εκπαίδευση

Αρ. Ράπτης Ε. Ντζιαχρήστος

Φυσικές Επιστήµες στην Εκπαίδευση

Γ. Καλκάνης Π. Κόκκοτας

∆ιδακτική της Γλώσσας-Λογοτεχνίας - Θέατρο και Εκπ/ση

Α. Γκίβαλου Θ. Γραµµατάς

Πολιτιστική Παράδοση Γ. Λεοντσίνης Μ. Αλεξιάδης

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ

Καθηγητής Γεώργιος ΚΑΛΚΑΝΗΣ Αναπλ. Καθηγητής Ηλίας ΜΑΤΣΑΓΓΟΎΡΑΣ Αναπλ. Καθηγητής Ευάγγελος ΝΤΖΙΑΧΡΗΣΤΟΣ Αναπλ. Καθηγήτρια Σταυρούλα ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΎΛΟΥ Αναπλ. Καθηγήτρια Βίκυ ΠΑΤΣΙΟΥ

- 210 -

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ∆ΩΝ Συντονιστής : Καθηγητής Ιωάννης Ε. ΒΡΕΤΤΟΣ Μέλη : Καθηγητής Μηνάς ΑΛΕΞΙΑ∆ΗΣ Καθηγητής Γεώργιος ΚΑΛΚΑΝΗΣ Καθηγητής Γεώργιος ΛΕΟΝΤΣΙΝΗΣ Καθηγήτρια Μαρία ΤΖΑΝΗ Αν. Καθηγήτρια Άντα ΜΠΟΥΦΗ Αν. Καθηγητής Γεώργιος ∆ΡΑΚΟΣ Τέσσερις Εκπρόσωποι Φοιτητών και ένας Εκπρόσωπος Μεταπτυχιακών Σπουδαστών Γραµµατεία: Γεώργιος ΚΟΥΤΡΟΜΑΝΟΣ

Αναστάσιος ΚΟΛΛΙΑΣ Κωνσταντίνος ΛΙΑΣΚΟΣ Έλλη ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙ∆ΟΥ

Υπεύθυνος του Οδηγού Σπουδών: Καθηγητής Ιωάννης Ε. Βρεττός

Ο∆ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ∆ΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2002 -...

Documents

Transcript of Ο∆ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ∆ΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2002 -...