ΔιΜΗΝIΑιΟΝΟMlΚΟΠEPlO~KO

Τόμος 49ος IΟΥΛIΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΤΕΥΧΟΣ 4 - ΕΤΟΣ 2008

ΙΑΡΘΡΑ - ΜΕΛΕΤΕΣ

Η Αρχή της Διαφάνειας και τα Προσωπικά Δεδομέναή οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του Κράτους και η περίπτωση

των προσωπικώνδεδομένων

1. Εισαγωγή

Στην εποχή που ζούμε η επιστήμη και τέκνο-λογία1 έχουν φθάσει σε τέτοια επίπεδα ηροάοου.ώστε πλέον τα τεχνολογικά επιτεύγματα του σή-μερα, αύριο να είναι πλέον ξεπερασμένα. Σήμε-ρα η ανθρωπότητα περνά σε μια καινούργια εηο-χπ ττκ ιστορίας τικ. είναι εποχή τικ -κοινωνκκττκ πληροφορίας2•. Στη καινούργια αυτή εΠΟΧή,εκτεταμένη εφσρμονά τικ τεχνολογίας των υπο-λογιστών και του διαδικτύου σε όλο και περισσό-τερετ όρασσιριότητεο του ανθρώπου δεν μπορεί

1. Εισπγηση στην δlημερΙδα του Εθνικού Κέντρου δη·μοσκκ δlοlκησης και του Σώματος Εηlθεωρητών -Ελε·γκτών δημόσιας δlοΙκησης (Καλαμάτα· Ξάνθη· 20071.

2. Ο όροτ σοτόο εμφσνίσθηκε στη Λευκή βίβλο της Ευ·ρωπαϊκής Επιτροπής για την Ανάπτυξη, την σντσνωνισοκό-τοτσ και την Απασχόληση (DeIoΓ, 19931 Βλ εκτενώς Λ. Mn-rρoυ -το δίκαιο στην κοινωνία τικ πληροφορίας., έκδ.Σάκκοuλα 2002.

Του ΑΝΤΩΝΗ π. ΑΡΓΥΡΟΥ1Δικnγόρoυ του πανεηιστημίου Αθηνών

ν' αφϋνει κανένα σοιόφορο. αφού οι κσεομερι-νές συνέπειες είναι για όλους συνταρακτικές. Τοδίκαιο και η απονομή τικ δικαιοσύνης δέχονταιραγδαίες τκ επιπτώσεις των νέων τεχνολογιών σ'ΟλόΚληρο τον κόσμο", Σε παγκόσμιο επίπεδο συ-ντελείται μια αληθινπ επανάσταση που αγγίζει ό-λΟυς τους τομεκ του δημόσιου4 και ιδιωτικού βίοου και επηρεάζει τόσο την στσοισκό διαμόρφωσηενότ καινούργιου κοεεστώτοτ στην οιομορφωσοτου δικαίου, όσο και τη οισμόρφωσσ άλλων οψ-σιαστικών και δικονομικών κανόνων απονομπςτικ δικαιοσύνης. Σήμερα παρουσιάζεται και σισ-μορφώνεται στο σύγχρονο κόσμο μια νέα γενιάδικαιωμάτων που έχουν σκέοη σιμε το δικαίωμαπρόσβασης στην πληροφορία όσο β) και στη

3. Βλ. Avr. Αργυρού .Η ΕΜΗΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΣΤΗΝΚΑIΝΟΥΡΓιΑ ΕΠΟΧΗ. ΕΕργΔ 23(20061. 1393 επ.

4. Βλ. Ι. Ιγγflεζάκn .Πληροφορική κοι Δημόσιο Δίκαιο>,εκδ. Σακκουλα, 2000.

962 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΙΥΝΗ 49(2008)

προστασία ττκ πληροφορίας από κακόβουλες ε·νέργειες τρίτων γ) με το δικαίωμα σροσεοσ-κστα τεχνολογικά μέσα. ενώ τα ατομικά δικαιώματααπειλούνται Μια νέα διαδικασία απονομής τικ δι·κσιοσϋντκ νεννιετα αναπόφευκτα μετά από τκτεχνΟλογικές εξελίξεις που έχουν προκύψει. όπωςκι ένα νέος κλάδος της νομικής επιστήμης ονο-πτύσσεται γοργά η νομική πληΡΟφοΡική.5

Η ανάπτυξη των νέων τεχνολογιώνδ και οι νέοες μορφεσ διαφήμισπς και ηλεκτρονικών συναλ·λαγών και κυρίως η συλλογή πάσης φύσεωςπληροφοριών μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών7

οδήγησαν στην αυξημένη ζήτησπ προσωπικώνΠληροφοριών από τον ιδιωτικό και δημόσιο το-μέα. Οι προσωπικές αυτές πλπροφορίες που σ-ναφέρονται σε κάθε είδους δραστηριότητα. είτεπροσωπική είτε επαγγελματική του ατόμου. ονο-μάζονται προσωπικάδεδομένα.

Η διαφθορά αποτελεί παγκόσμια απειλή για ταΈθνπ. πράγμα που oδr'iγησε στη υπογραφή οιε-θνούς συμβάσεως των Ηνωμένων Εθνών κατάτης σιοφεορόο (2003).

Με οφορρή όμως. την αποκάλυψη γεγονότωνδιαφθοράς στην δημόσια ζωή του τόπου μας αλ·λά και διεθνώς. έχει ανοίξει μια τεράστια συζή·τσσσ σχετικά με την δήθεν αντίθεσηθ του στομι-κού δικαιώματος τπς προστασίας των τιροοωηι-κών δεδομένων9 που απαντάται στη διάταξη τουάρθρου 9Α του Συντάγμστος'Ο και ττκ αρχπ τπςδιαφάνειας που απαντάται στπ διάταξη του άρ-θρου 10 παρ 3 του Συντάγματος για την ελεύθε·ρη και αδιακώλυτη πρόσβαση στα διοικπτικά έν-γραφα αλλά και στκ σιοτάεεκ των άρθρων 14 §9. 29 § 2. 102 § 5. 103 § 7 Σ.

5. Έχει αναπτυχθεί σημαντικός προβληματισμός γιατην εφαρμογή της νομικής ηληροφορικής και μάλιατα σεσχέση με τα ατομικά δικαιώματα.

6. Και ιδίως της πληροφορικής και του διαδικτύου ΙΙΝ·TERNETJ.

7. Βλ. Καράκωστας Γ. -Δίκαιο και ιντερνε», Αθήναι 2003.8. Βλ: mv με αριθμό 2629/2006 Απόφαση του ΣτΕ.

σχετικά με την δημοσιοποίπση ονομάτων απαλλαγέντωναπό την στρστευσσ ΙΝοΒ 2007.1991.

9. Βλ. Γέpoνrας Α. -Η προατασία του noftim από ηλε·κτρονlκή επεξεργασία προσωπικών δεδομένων-. Αθήνα·Κομοmνή 2002.

10. Βλ. Π.Δόvου -Η συνταγματική κατοχύρωση του δι·καιώματος προστασίας του πολίτη από mv επεξεργοσία τωνπροσωπικών του δεδομένων και τικ σντκπουακ ανεξάρ·τητης οωοκ σε: Γ. παnαδnμnrρίσυ Ιεπιμ.) Αναθεώρησητου Συντάγματος και εκσυγχρονισμός των θεσμών-ο 2000.σελ. 107.

Το ζήτημα ως σροτ τι ακριβώς πρέπει να γίνεισε κάθε περίπτωση που σφορά τη συλλογπ καιτη χρπση προσωπικώνδεδομένων όπως και ότανστα διοικητικά εννροφα ενσωματώνονται καιηροσωπικά δεδομένα. είναι θέμα καθημερινπςπρακτικπς στις δράσης τικ Διοικήσεωτ; και των ε·λεγκτικών μηχανισμών του κράτοικ. Νομίζω ότιτο πρόβλημα σφορά την σωστή και οηοτεεεορο-τική λειτουργία τικ Πολιτείας. αλλά και την ευ-ρυθμη λειτουργία τικ Δημόσιας διοίκησης".

1.1. Η αρχή της διαφάνειας

1.1.1.. Η διαφάνεια αποσκοπεί στην αποκάλυ·ψπ και στον ουσιαστικό έλεγχο σκ οράσικ τωνδημοσίων αρχών. Με το νέο άρθρο 5Α § 1 Συντ.το δικαίωμα αυτό συμπεριλι1φθηκε στο Κεφάλαιοτων Ατομικών Δικαιωμάτων. ενώ με το άρθρο 5του ν. 2690/1999 (Κώδικας 'Διοικητικής Διαδικα·σίας) ορίζονται οι προϋποθέσεις πρόσβασης τουπολίτη στα διοικητικά έννροφο. που επιτρέπεταικατόπιν (γραπτής) οίιησικ του ενδιαφερομένουκαι με τπ συνδρομή «εύλογου ενδιαφέροντος ιοο-νκεκριμέντκ προσωηικπςεννοωκ σκεσικ συνοε-όμενικ; με το περιεχόμενο των διοικητικών στοι-χείων. στα οποία ζητείται η πρόσβαση. (Βλ ΣτΕ1214/2000. ΔΔ 2001.1201). προκειμένου περί δη·μοσίων εγγράφων ή -ειδικού εwόμου ουμφέρο-ντοο. προκείμενου περί ιδιωτικών εγγράφων.

Η αρχπτικ σισφονεκκ. παραπέμπει περαιτέρωστη δυνατότητα ελεύθερης και αδιακώλυτηςσοόσεοσικ των πολιτών και στα εθνικά και κοι-νοτικά όργανα. όσο και στη διαφάνεια της λει·τουργίας τους. Η διαφάνεια συνδέεται με το σί-τημο των πολιτών για την ευρύτερη πρόσβασηστις πληροφορίες και στα έγγραφα της Ευρωπα·ί·κής 'ενωσικ και των μελών της'2 καθώς και γιατην αυξημένπ συμμετοχή στη λΠψη αποφάσεωνη οποία θα συνέβαλλε στη δημιουργία σισευμο-τος εγγύτητας με τπν Ένωση και τα κρότη μέλΠ.

1.1.2. Με το άρθρο 255 ττκ Συνθπκης για U1

ίδρυση τπς Ευρωπαϊκής Κοινότητας επιβεβαιώ .ται το δικαίωμα πρόσβασης στα έγγραφα τ Ε·ρωπαϊκού κοινοβουλίου. του ΣυμβουλίοΕπιτροππςγια κάθε πολίτη τικ Ευρω α- • Έ ω-

11. Βλ. Το ζήmμα σκ . Χών διαφά·νειας και προστασίας τω δεδομένων. ονσ-λύεται εκτενώς στο β βλio Σ. 8iΊαχόπouiΊoυ ιΔΙΑΦΑ·ΝΕΙΑ υκ κρατικής ΔΡόσης κο! ροστοσία προσωπικών σε-δομένων-ΕΚδόσεlς Αντ. Σάιο<ουλα 2007.

12. Βλ τον αροσφστο ν. 3448/2006 και το άρθρο 5 τουΚΔΔlαδ. και άρθρο 16 του ν. 1599/1986.

49(2008) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΙΥΝΗ 963σικ και για κάθε φυσικό ή νομικό αρόσωηο πουκατοικεί ή έχει την καταστατική έδρα του σε ένακράτος μέλος.

Ο κανονισμός τικ 30ής Μαίου 2001 θέτει σε ι-σχύ αυτό το δικαίωμα πρόσβασης στα έγγραφατων τριών κοινοτικών οργάνων. Διατηρεί όμωςδύο βασικές εεοιρεσεκ από την κύρια αρχή: τιςπεριπτώσεις κατά τκ οποίες η άρνηση τικ ορό-οεσοικ στα έγγραφα είναι θεμιτπ (κίνδυνος γιατη δημόσια 9σφάλεια, την άμυνα, τκ διεθνείςσκέσεκ Κ.Τ.λ.1και τις περιπτώσεις κατά τκ οποίεςη πρόσβαση δεν είναι δεκτή <προστασία των ε-μπορικών συμφερόντων ενός ιδιώτη Κ.Τ.λ.I, ε-κτότ κι αν υπάρχει δημόσιο συμφέρον που ~ΙKαι-ολογεί τη δημοσίευση του εγγράφου.

Το άρθρο 255 ενσωματώθηκε στη συνθπκη το1997, αλλά το Συμβούλιο και η Επιτροπή είχανήδη εγκρίνει κώδικα δεοντολογίας από τον Δε-κέμβριο του 1993. Ο κώδικας αυτός καθορίζει τιςκοινές αρχές των δύο οργάνων στο πλαίσιο τικδπλωσης ορ. 17 σχετικά με το δικαίωμα τικ πρό-σεσοικ στην πληροφόρηση που προσαρτάταιστην τελική πράξη της ουνεηκτκ για την Ευρω-παϊκή Ένωση. Βάσει του κώδικα αυτού, τα δύοόργανα ενσωμάτωσαν στον κανονισμό λειτουρ-γίας τους ειδικές διατάξεις σχετικά με την πρό-σβαση στα έγγραφά τους.

1.1.3. Με τκ διατάξεις του άρθρου 5 του Κώ-δικα Διοικητικής Διαδικασίας (Ν. 2690/19991, ό-ηως και με εκείνες του ιιροϊωωσοντοο Ν.1599/1986, καθιερώθηκε και υλοποιπθηκε η θε-μελιώδης αρχή τικ δημοσιότητας και τικ διαφά-νειας ττκ δράσεως τικ διοικήσεως, με την παρο-χή προς πάντα ενοισφερόμενο ττκ δυνατότηταςγνώσεως των διοικητικών εγγράφων, είτε με επι-τόπια μελέτη αυτών, είτε με λήψη σντινράφων",Παράλληλα σύμφωνα με το άρθρο 20 § 2 Σ κα-θιερώθηκε με το άρθρο 6 του ν. 2690/1999, τοδικαίωμα τικ προηγούμενης σκρόσοικ του διοι-

ι κουμένου στις διοικητικές διαφορές'4. Ως διοικη-τικά έγγραφα, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρ-θρου 5 νοούνται .όλα τα έγγραφα που συντάσ-σονται από δημόσιες υπηρεσίες», η παράθεση δεστην § 1 ορισμένων διοικητικών εγγράφων είναιενδεικτική (Βλ ΣτΕ 527/1991, επί της όμοιας δια-τάξεως άρθρου 16 Ν. 1599/19861.

Για την θεμελίωση του δικαιώματος γνώσεωςτων διοικητικών εγγράφων και των εξομοιουμέ-

13. Βλ: ΣτΕ 1140/2003.14. Βλ. 103/2006,4597/2005,2740/2005 ΣτΕ.

νων με αυτά, απαιτείται η συνδρομή ευλόγουενδιαφέροντος του σιτοϋντοτυ. όπως προκύπτειτόσο από τη ρητή διατύπωση του νόμου (<<κάθεενόισφερόμενοο) όσο και από την νομολογίατου Συμβουλίου τικ Επικρατείας και τις γνωμο-οοτηοεκ του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους,επί τικ διατάξεως του άρθρου 16 Ν. 1599/86

. (βλ. ΝΣΚ:130/20001.Η αρμοδία Διοικητική Αρχή μπορεί να ορντι-

θεί'6 τπν ικανοποίηση του ως άνω δικαιώματος,στις περιπτώσεις που τα έγγραφα αφορούν τηνιδιωτική n οικογενειακή ζωή τρίτου ή αν παρα-βλάπτεται οσορρητο". το οποίο προβλέπεται α-πό ειδικές διατάξεις'θ. Επίσης, η Διοίκηση μπορείνα αρνηθεί την χορήγηση των στοιχείων στκ πε-ριατωσεκ που είνάι δυνατόν να δυσχεράνουνουσιωδώς την έρευνα δικαστικών, αστυνομικώνή στρατιωτικών αρχών οκετικώτ με την τέλεση ε-γΚλήματος ή διοικητικής παραβάσεως.

Το ερώτημα που ανακύπτει είναι τι πρέπει ναπράξει η διοίκηση, όταν στα δημόσια έγγραφααυτά ενσωματώνονται προσωπικάδεδομένα.

2.1. Τι Είναι προσωπικά δEδollένιf9

Η προστασία των προσωπικών δεδομένων συ-ναντάται στη διάταξη του άρθρου 9Α του ιωωο-ντος Συντάγματος σύμφωνα με την οποία: .Κα-θένας έχει δικαίωμα προστασίας από τη συλλογή,επεξεργασία και χρήσπ, ιδίως με πλεκτρονικά μέ-σα, των προσωπικώντου δεδομένων, όπωςνόμοςορίζει. Η προστασία των προσωπικώνδεδομένωνδιασφαλίζεται οσο ανεξάρτητη αρχή, ηου συγκρο-τείται και λειτουργεί, όπωςνόμος ορίζει.-

Ο συνταγματικός νομοεετ-κ θέλησε να προ-στατεύσει τα πρόσωπα-φορείς του δικαιώματος,έναντι της επεξεργασίας των προσωπικών δεδο-μένων. Η προστασία που εισάγεται, αφορά όχιμόνον την επεξεργασία αλλά και την συλλογππροσωπικώνδεδομένων.

15. Βλ. 1214/2000 ΣτΕ, 205/2000 ΣτΕ.16. Βλ. ΣτΕ 794/86.17. Βλ. όμως και την 2139/1993 Απόφασπ τικ ΟλΣΤΕ,

και την ΣτΕ 3943/1995.18. Βλ: 3130/2000 ΣτΕ που αφορά το απόρρπτο των

συνεδριάσεων του ΥπουΡΥικού Συμβουλίου ενώ με την3677/07 Απόφαοπ υκ Ολομελείας του ΣτΕ κρίθπκε ότι δενισχύει κανένα απολύτως απόρρπτο έναντι mc Δικαιοσύ-νης, ούτε το σοόρρατο των πρακτικών του ΥπουργικούΣυμβουλίου.

19. Βλ: Π. Apμαμένroς· 8. ΣωmΡqnουffος: .ΠροσωπικάΔεδομένα., Σάκκουλας 2005.

964 ΕΜΗΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ 49(2008)

Στον εκτελεστικό του Συντάγματος Ν. 2472/199720-Προστασία του ατόμου από την επεξεργα-σία δεδομένων προσωπικούχαρακτΠρα. ΙΦ.Ε.Κ.Α'501,ορίζονται, μεταξύ άλλων, τα εξπς:

Αντικείμενο του νόμου Ν. 2472/1997 είναι ηθέσπιση των προϋΠΟθέσεων για την επεξεργασίαδεδομένων προσωπικού κοροκτήρο προς προ-στασία των δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ε-λευθεριών των φυσικών προσώπων και ιδίως τικιδιωτικής ζωής..

Για τους σκοπούς του νόμου Ν. 2472/1997νοούνται ωτ: σ) -Δεδομένα προσωπικού κορσ-κσϊρο». κάθε Πληροφορία που αναφέρεται στουποκείμενο των δεδομένων Δεν λογίζονται ωςδεδομένα προσωπικού χαρακτήρα τα στστισωσκφύσεως συγκεντρωτικά στοιχεία, από τα οποίαδεν μπορούν πλέον να προσδιορισθούν τα υπο-κείμενα των δεδομένων.

βl .Ευαίσθητα δεδομένα21», τα δεδομένα πουαφορούν τπ φυλετικπ ή εθνικπ προέλευση, ταπολιτικά φρονόμοτο. τις θρησκευτικέτ Π φιλο-σοφικέο πεποιθπσεις, τη συμμετωσϊ σε ένωση,σωματείο και συνδικαλΊστικπ οργάνωση, την υ-γεία, την κοινωνικπ πρόνοια και την ερωτυσϊ ζωή,καθώς και τα σχετικά με ποινικές διώξεις Π κατα-δίκες, καθώς και στη συμμετοχή σε συναφείς μετα ανωτέρω ενώσεις προσώπων22

γΙ .Υποκείμενο των δεδομένων», το φυσικόπρόσωπο(βλ.: ΣτΕ 884/2005 Δνη 2006.10751 στοοποίο αναφέρονται τα δεδομένα και του οποίουη ταυτότητα είναι ννωστά Π μπορεί να εξακριβω-θεί, δηλαδι1 μπορεί να προσδιορισθεί αμέσως Πεμμέσως, ιδίως βάσει αριθμού τουτοτηττκ ή βά-σει ενός ή περισσότερων συγκεκριμένων στοι-χείων του χαρακτηρίζουν την υπόσταση του απόάποψη φυσικη. βιολογική, ψυχική, οικονομική,πολιτιστική, πολιτική ή κοινωνικτ».

δ) -Επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χα-ρακτήρα. Ι.επεξεργασία»), κάθε εργασία ή σειράεργασιών που πραγματοποιείται, από το Δημόσιοή με ή χωρίς τη βοήθεια αυτοματοποιημένων με-θόδων και εφορμοωντοι σε δεδομένα προσωπι-κού χαρακτήρα, όπως η συλλογπ, η καταχώριση,η οργάνωση, η διατήρησπ ή αΠΟθήκευση, η τρο-ποποίηση, η εξαγωγή, η χρπση, η διαβίβαση, ηδιάδοση Πκάθε άλλης μορφής διάθεση, η ουσκέ-

20. Όπωι: τροηοηοκϊθηκε με τον ν. 347112006.21. Ι. lγΥπεζάκπς: Ευαίοθnτα nροσωπικά δεδομένα,

εκσ. Σάκκουλα 2004.22. Βλ. άρθρο 18 παρ. 1 του ν. 3471/2006.

τιση ή ο συνδυασμός, η διασύνδεση, η δέσμευση(κλείδωμα), η διαγραφπ, η κστοστοοφο.

ε) .Αρχείο δεδομένων προσωπικού χαρακτή-ρα» «αρκεκ»). σύνολο δεδομένων προσωπικούκοροκτορο. το οποία αποτελούν ή μπορεί να α-ποτελέσουν αντικείμενο επεξεργασίας, και το ο-ποία τηρούνται είτε από το Δημόσιο ή από νομικόπρόσωποδημοσίου δικαίου ή ιδιωτικού δικαίου ήένωση προσώπωνΠφυσικό πρόσωπο.

στ) .Υπεύθυνος επεξεργασίας», οποιοσδήποτεκαθορίζει το σκοπό και τον τρόπο επεξεργασίαςτων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, όπωςφυσικό Π νομικό πρόσωπο, δημόσια αρχή ή υπη-ρεσία ή οποιοσδι1ποτε άλλος οργανισμός. Όταν οσκοπός και ο τρόπος ττκ επεξεργασίας κσεοοιω-νται με διατάξεις νόμου Π κανονιστικές διατάξειςεθνικού ή κοινοτικού δικαίου, ο υπεύθυνος εηε-ξεργασίας ή τα ειδικά κριτήρια βάσει των οποίωνγίνεται η επιλογπ του καθορίζονται αντίστοιχα σ-πό το εθνικό Πτο κοινοτικό δίκαιο

ζ) -Τρίτος-, κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο,δημόσια αρχπ ή υπηρεσία, Π οποιοσδήποτε άλ·λος οργανισμός, εκτός από το υποκείμενο τωνδεδομένων, τον υπεύθυνο το υποκείμενο των ε-πεξεργασίας και τα πρόσωπα που είναι εξουσιο-δοτημένα να επεξεργάζονται τα δεδομένα προ·σωπικού χαρακτήρα, εφόσον ενεργούν υπό τηνάμεση εποπτεία ή για λογαριασμό του υπεύθυ-νου εσεεερνσσκκ.

η) «ΑΠΟδέκτης»,το φυσικό ή νομικό πρόσωπο,η δημόσια αρχπ ή υπηρεσία Π οτιοιοσόήηοτε άλ-λος οργανισμός, στον οποίο ανακοινώνονται ήμεταδίδονται τα δεδομένα, ανεξαρτήτως αν πρό·κειται για τρίτο Πόχι'

θ) «Συγκατάθεση. του υποκειμένου των όεόο-μένων, κάθε ελεύθερη, ρητή και ειδικn δπλωσηβουλι1σεως, ηου εκφράζετοι με τρόπο σσφή καιεν πλήρει επιγνώσει. και με την οποία, το υηο-κείμενο των δεδομένων, αφού αροονουμένωο ε-νημερωθεί, δέχεται να αποτελέσουν αντικείμενοεαεεερνσσκκ; τα δεδομένα προσωπικού καρο-κτιϊρο που το αφοροϋν. Η ενημέρωση αυτή τιερι-λαμβάνει πληροφόρηση τουλάχιστον για το σκο-πό της ειιεεερνσοκκ, τα δεδομένα ή τις κστηνο-ρίες δεδομένων που σφορά η επεξεργασία, τουςαποδέκτες ή τις κστηνορίεο αποδεκτών των δε-δομένων προσωπικού κοροκτόοο. καθώς και τοόνομα, την επωνυμία και τη διεύθυνση του υ-πεύθυνου εηεεερνοσκκ και του τωων εκτιροσώ-που του. Η συγκατάθεση μπορεί να ανακληθεί ο-ποτεδήποτε, κωρκ; αναδρομικό αποτέλεσμα.

49(2008) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΙΥΝΗ 9651. Τα δεδομένα προσωπικού κοροκτϋοσ για να

τύχουν νόμιμης επεξεργασίας πρέπει:Να συλλέγονται κατά τρόπο θεμιτό και νόμι-

μο23 για κοεορισμένουτ. σοφεκ και νόμιμουςσκοπούς και να υφίστανται θεμιτπ και νόμιμη ε-πεξεργασία εν όψει των σκοπών αυτών

Προϋποθέσεις εηεεεονσσιο« 1. Επεξεργασίαδεδομένων προσωπικού κορσκτάρσ επιτρέπεταιμόνον όταν το υποκείμενο των δεδομένων έχειδώσει τη συγκατάθεση του. 2. Κατ' εξαίρεση επι-τρέπεται η επεξεργασία και κωρκ τη συγκατάθε-ση, όταν: Η επεξεργασία είναι αναγκαία για τηνεκπΜρωση υποχρεώσεως του υπεύθυνου επε-ξεργασίας, η οποία επιβάλλεται από το νόμο. Ηεπεξεργασία είναι απολύτως αναγκαία για την ι-κανοποίηση του έwομου συμφέροντος που επι-διώκει ο υπεύθυνος εσεεερνοσκκ n ο τρίτος ή οιτρίτοι στους οποίους ανακοινώνονται τα δεδομέ-να και υπό τον όρο ότι τούτο υπερέχει προφανώςτων δικαιωμάτων και συμφερόντων των προσώ-πων στα οποία αναφέρονται τα δεδομένα και δενθίγονται οι θεμελιώδεις ελευθερίες αυτών•.

Γνωστοποίηση. 1. Ο υπεύθυνος επεξεργασίαςυποχρεούται να γνωστοποιήσει εγγράφως στηνΑΡχήτη σύσταση και λειτουργία αρχείου ή την έ-ναρξη τικ επεξεργασίας. 2. Με τη γνωστοποίησητης οροηνοϋμενικ παραγράφου ο υπεύθυνος ε-πεξεργασίας πρέπει σαοροπητωτ να δηλώνει: Τοονοματεπώνυμο ή την επωνυμία ή τον τίτλο τουκαι τη διεύθυνση του.

Απαλλαγή υηωφέωσικ ννωστοσοηισοτ καιλήψης άδειας: 1. Ο υπεύθυνος εσεεερνσσκκ α-παλλάσσεται από την υποχρέωση ννωστοτιοηι-σης του άρθρου 6 και από την υποχρέωση λήΨηςάδειας του άρθρου 7 του Ν.2472/1997 στις σκό-λουθες περιπτώσεις: 1) Όταν η επεξεργασίαπραγματοποιείται αποκλειστικά για σκοπούς πουσυνδέονται άμεσα με σχέση εργασίας ή έργου ήμε παροχή υπηρεσιών στο δημόσιο τομέα και εί-ναι αναγκαία για την εκπΜρωση υποχρέωσηςπου επιβάλλει ο νόμος ή για την εκτέλεση τωνυποχρεώσεων από τις παραπάνω οκεσεκ και τουποκείμενο έχει οροσνοψμένωο ενημερωθεί, 2)Εάν τα δεδομένα ανακοινώνονται σε τρίτους, τουποκείμενο ενημερώνεται για την ανακοίνωσηπριν από αυτούς.

Η συγκέντρωση και επεξεργασία δεδομένωνπροσωπικού χαρακτήρα αποτελεί έναν από τους

23. Σημαίνει όυ η εηεξεργασία θα είναι νόμιμη μόνον ανπλπρούνται οι νόμιμες οροοσοεεσεκ που ρητά ορίζονται.

μεγαλύτερους κινδύνους επέμβασης στην προ-σωπική σφσίρσ και στην ιδιωτικπ ζωή του ατό-μου. Κάθε δραστηριότητα του σύγχρονου αν-θρώπου γίνεται καθημερινά αντικείμενο εηεεερ-γασίας και ανάλυσης γεγονός που χρήζει αντιμε-τώπισης και νομικπ κστωωρωσικ πράγμα που έ-γινε με τον ν. 2472/97 που αναλύεται ανωτέρωεπιγραμματικά, η εφαρμογή του οποίου απαιτείτην τιϊρηοη των ακόλουθων αρχών:

2.1.1. Οιαρχές προστασίας των προσωπικών δικαι-ωμάτων

Σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις του ,Συ-ντάγματος και του εκτελεστικού του νόμου η ε-πεξεργασία των δεδομένων πρέπει να γίνεται κά-τω από συγκεκριμένες αρχές:

Α) Η επεξεργασία είναι νόμιμη, ως μέσο εεο-πηρέτησης ενότ συγκεκριμένου νόμιμου σκοπού.

Β) Η αρχή της αναλογικότητας πρέπει να ε-φαρμόζετσι για να γίνεται σαφές κατά πόσον ηεπεξεργασία είναι αναγκαία.

ΓΙ Η ακρίβεια των δεδομένων είναι ουσιώδέςστοιχείο τικ νομιμότητας τους.

Δ) Πρέπει να τηρούνται όλες οι αρχές του νό-μου από το υπεύθυνο επεξεργασίας.

Ε) Υπάρχει αυξημένη προστασία στα ευαίσθη-τα δεδομένα24 για τα οποία κατ' αρχπν δεν επι-τρέπεται η επεξεργασία25, αλλά η κάμψη της εηι-τρέπεται για νομίμους λόγους και οπωσόΠποτεμε άδεια της ΑΡΧΗΣ.

ΣΤ) Η συγκατάθεση του υποκειμένου είναι βα-σικός λόγος επιτρεπτής επεξεργασίας δεδομέ-νων, όπως και η αντίθεση του, είναι βασικός λό-γος μη επιτρεπτής εοεεερνοσκκ δεδομένων.

Αυτά τα δικαιώματα προϋποθέτουν ενημέρω-ση του υποκειμένου, ώστε: 1) να πληροφορείταιτην επεξεργασία δεδομένων που το αφορούν και2) να μπορεί να λάβει γνώση δεδομένων ηου τοσφοροϋν.

Ζ) Τα προσωπικά δεδομένα πρέπει να τηρού-νται με ασφάλεια και εμπιστευτικότητα.

Για την αμεσότερη και ταχύτερη προστασίατων πολιτών από την επεξεργασία προσωπικώνδεδομένων θεωρήθηκε αναγκαία η ίδρυση μιαςΑνεξάρτητης ΑΡχής που θα εποπτεύει και θα α-σχολείται αποκλειστικά με αυτό το αντικείμενο.

24 Σύμφωνα άλλωστε και με το άρθρο 14 και 8 της ΕΣ-ΔΑ, βλ: Ι. Σαρμά.Η νομολογία του ΕΔΔΑ. 1998, σελ. 445,επ.

25. Βλ. Απόφαση της Αρχής, 100/2000 και 510/1712000.

966 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΙΥΝΗ 49(2008)

Η αρχή αυτή, που ιδρύθηκε με τον ν. 2472/97και ονομάστηκε «Αρχπ Προστασίας ΠροσωπικώνΔεδομένων- έχει ποικίλες ορυοοιότητετ μεταξύτων οποίων είναι να εκδίδει Οδπγίες26και αποφά-σεις27και να γνωμοδοτεί για κάθε ρύθμισπ πουσφορά την επεξεργασία και προστασία δεδομέ-νων προσωπικούχαρακτήρα.

Η συνταγματικπ αποστολή τπς ΑΡχής Προστα-σίας ΠροσωπικώνΔεδομένων είναι π διασφάλισητου ατομικού δικαιώματος, n τήρπσπ των κανό-νων προστασίας και ο έλεγχος σεβασμού τωναρχών αυτών28.

26. 1) Η ΟδηγΙα 1122.2000 για τα κλειστά κυκλώματατηλεόρασης και 2) Η ΟδηγΙα 115/2001 για mv εηεξεργα-σΙα δεδομένων των εργαζομένων.

27. 11 Η Αηόφαση 50/2000 σχετικά με τους όρους γιαmv νόμιμη εηεξεργασΙα δεδομένων ηροσωηικού χαρακτήραγια τους σκοηούς τικ ομεσικ εμηορίας ή διαφήμισης καιυκ διαπΙστωσπς πιστΟληΠΌκής ικανότητας. 2) Η Απόφαση120/2001 για την επεξεργασΙα Προσωπικών Δεδομένωνσκευκά την παροχή υππρεσιών καρτοκινητής mλεφωνίας 3)Η Απόφασπ 1469.2000 για τη συλλογή προσωπικών δεδο-μένων από ετοιρείες mλεπικοινωνιακών δραστηριοτήτων.4) Η Απόφασπ 147/2001 για την χρήση ευαίσθπτων δεδο-μένων ενώπιον δικαστηρίου 51 Η Απόφασπ 510.2000 για mvέκδοσπ των νέων δελτίων αστυνομικής τσοτοτσακ 6)Η Α-ηόφαση 637.2000 για σύστημα διaχεΙρισπς τηλεφωνικώνΚλήσεων σε επαγγελμΟΌκό χώρο. 7) Η Απόφασπ 65/2001για τα πιστΟΠΟΙΠΌκάουωνενεισσκ κστόστοσικ που εκδΙ-δουν οι δήμοι. 8) Η Απόφαση 66/2002 για την επεξεργασΙαδεδομένων από Υπουργείο Μεταφορών και Συγκοινωνιών.9) Η Απόφασπ 67/2002 σχεΌκά με την επεξεργασία προσω-πικών δεδομένων συλληφθέντων ή κστοωτοομενων ατό-μων, εκ μέροικ mc ΑστυνομΙας και για ανακοίνωση δεδο-μένων σε αστυνομικά δελτία. 10) Η Απόφαση 8/2003 οκετι-κά με mv πρόσβαση τρίτου σε δεδομένα ετοφεκκ κινητήςτηλεφωνίας για άσκηση δικαιώματος υπεράσπισης ενώπιονδικαστηρΙου. 11) Η Απόφαση 9/2003 για τους αναλυτές βιο-μετρικής τεχνολογΙας σε εγκαταστόσεις υψηλού κινδύνουτου Μετρό. 12) Η Απόφαση 11/2003 για mv πρόσβασπ ενη-λίκων υιοθετημένων τέκνων σε ευαΙσθητα προσωπικά δε-δομένα των βιολογικών γονέων. 13) Απόφαση 34/2007 εί-ναι ευαΙσθητα δεδομένα τα στοιχεΙα ηου αναφέρονται στηνκοινωνική ασφάλιση και επιδότηση ανεργίας.

28. Η Γνωμοδότηση 71/2002 σχετικά με την ετιεεερνο-σΙα προσωπικών δεδομένων στην αυτόμστη αναvνώρισητης ταυτότητας του συνδρομητή καλούσας γραμμής σεψηφιακά δΙκτυα ενοποιημένων υηηρεσιών IISDN).

Η Γνωμοδόmση 78/2002 για τις προϋποθέσεις δια-στσϋρωοτκ ηροσωπικών δεδομένων στο χώρο της σταθε-ρής τηλεφωνίας.

Η Γνωμοδότηση 86/2001 σχετικά με την είσοδΟ και πα-ραμονή αλλοδαπών στην ελληνική επικράτεια.

Η Γνωμοδότηση 15/2001 σχετικά με. την ανάλυση γε-νετικού υλικού για σκοπούς εξιχνίασης εγκλημάτων καιποινικής δίωξπς.

Για τπν επεξεργασία και συλλογή προσωπικώνδεδομένων είναι απαραίτπτπ άδεια από τπν ΑΡχήΠροστασίας Προσωπικών Δεδομένων. Οι Οδπγίεςγια την χορήγπσπ άδειας επεξεργασίας αναλύο-νται στην Κανονιστική Πράξη 1/1999 τπς -ΑρχήςΠροστασίας ΠροσωπικώνΔεδομένων» σχετικά μετην ενημερωσσ υποκειμένου των δεδομένωνκατ' άρθρο 11 Ν. 2472/1997 και στην Απόφασπ408/1998 της Αρχής Προστασίας ΑροσωπικώνΔεδομένων, σχετικά με τπν ενιιμέρωοη υποκει-μένων επεξεργασίας δεδομένων προσωπικούχαρακτήρα δια του τύπου.

2.1.2. Ιστορική εξέλιξπ τπς προστασίας των προ-σωπικών δεδομένων- π προστασία στο κοι·νοτικό και εθνικό δίκαιο

2.1.2.1. Η Ευρωπαϊκή Σύμβασπ Δικαιωμάτωντου Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) ωιονράφηκε στη Ρώμηστις 4/11/1950 μεταξύ των κρατών μελών τουΣυμβουλίου τικ Ευρώπης και τέθηκε σε ισχύ τονΣεπτέμβριο του 1953. Αηέβλεπε να ενισχύσει τηντιροστσοία των δικαιωμάτων που ανσφεροντονστπν Σχετική οικουμενική Διακήρυξη, που είχεψαφίσε: το έτος 1948 η Γενική Συνέλευσπ των Η-νωμένων Εθνών. Δημιουργήθηκε, έτσι, το Ευρω-παϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώ-που και προβλέπεται η ενώπιον του ατομικήηοοσφυνή. αφού σροηνοψμένωτ εξαντληθούν ταένδικα μέσα στα εθνικά δικαστήρια. Η σύμβαση,όπως είναι γνωστό, κυρώθηκε από το Ελλπνικόκράτος με το Ν. 2329/1953 και29τέθηκε ξανά σεισχύ με το Ν.Δ. 53/1974. Έκτοτε αποτελεί μέροςττκ Ελλπνικής έννομπς τάξης, με υπερέχουσα ι-σχύ έναντι των κοινών νόμων, ως διεθνής σύμ-βαση (άρθρ. 28 § 1 του ΣΙ.

Το άρθρο 8 τικ ΕΣΔΑαναφέρεται στο σεβασμότπς ιδιωτικπς και οικονενεισκήτ ζωής, χωρrς ειδι-κή αναφορά του δικαιώματος προστασίας τωνπροσωπικώνδεδομένων. Σύμφωνα με την νομο-λογία του Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτωντο άρθρο 8 ΕΣΔΑερμηνεύθηκε ώστε τα προσω-πικά δεδομένα να θεωρηθούν ειδικότερη εκφον-ση του γενικού δικαιώματος στην προστασία τηςιδιωτικής ζωής.30

2.1.2.2. Η τεχνολογική επανάσταση τπς πλη-ροφορυσκ και επικοινωνιών και των επιπτώσεων

29. Μετά τη καταγγελία της από το δικτατορικό κσεε-στωτ.

30. Το δικαστήριο έχει εκδώσει μεγάλο αριθμό αποφά-σεων.

49(2008) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΙΥΝΗ 967

τους στην προστασία ττκ ιδιωτικπς ζωπς, υπο-χρέωσε τα κράτπ μέλη του Συμβουλίου τικ Ευ-ρώππς στην υπογραφπ τικ 108/28.1.1981 Σύμ-βασης του Συμβουλίου τπς Ευρώπης για τη προ-στασίσ των ηροσώπων έναντι της σιπομστοαοηι-μένης επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικούκορσκτάρσ που κυρώθηκε από όλα τα κράτη μέ-λπ τικ Ε.Ε. Η Σύμβασπ αυτπ που ισχύει τόσοστον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα.

2.1.2.3. Το ετοτ 1977 με Κοινπ ΔΠλωσπ τοΣυμβούλιο, το Κοινοβούλιο και η Επιτροππ δια-κπρυξαν ηανηγυρικά ότι οφείλουν κατά την ά-σκηση των καθηκόντων τους να σέβονται τα αν-θρώπινα δικαιώματα, όπως αυτά κατοχυρώνονταιστα εθνικά συντάγματα των κρατών μελών καιστην ΕΣΔΑ. Η ίδια διατύπωση επαναλαμβάνεταιστην Ενιαία ΕυρωπαϊκπΠράξη (το πρώτο κείμενοπου τροποποίησε ουσιαστικά τκ Συνθπκες) τουέτους 1987.

2.1.2.4. Στις 24 οκτωβρίου 1995 το Ευρωπαϊκόκοινοβούλιο και το Συμβούλιο θέσπισαν την ο-δηγία 95/46 για την προστασία των φυσικώνπροσώπων έναντι τικ εαεεερνοσκκ δεδομένωνπροσωπικούκορσκτόρσ και για την ελεύθερη κυ-κλοφορία των δεδομένων αυτών. Πρόκειται γιαένα από τα πληρέστερα παγκοσμίως κείμενα γιατην προστασία προσωπικών δεδομένων, το οποίοδεσμεύει τα κράτπ μέλη της Ε.Ε. να εισαγάγουνκαι να εφαρμόσουν ένα συγκεκριμένο νομικό σύ-στημα.

2.1.2.5. Υπό την ισχύ του Συντάγματος του1975 προστατεύονταν η ιδιωτικπ και οικογενεια-κή ζωή, δεν υππρχε όμως πρόβλεψη για την προ-στασία των προσωπικών δεδομένων. Είχε, όμως,κριθεί αυτό από το ΣτΕ ότι στην ιδιωτικπ ζωπ πε-ριλαμβάνονταν, μεταξύ άλλων και προστατεύο-νταν κάθε τι που αφορά την υγεία του προσώ-που, οι ερηοκευτκέτ του πεποιθπσεις, η οικονε-νειακπ συμπεριφορά του και η ερωτική του ζωΠ.Άλλωστε, το δικαίωμα στην προστασία από τηνεπεξεργασία δεδομένων προσωπικού κσροκσϊρομπορούσε να θεμελιωθεί και επί των συνταγματι-κών διατάξεων σεβασμού υκ αξίας του ανθρώπουκαι της ελεύθερης ανάπτυξης της ηοοσωωκοτο-τας που προστατεύονται εξ άλλου και με τηνσύμβαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα (ΕΣΔΑ).

2.1.2.6. Το έτοο 1995 εκδόθπκε π γνωστή ο-δπγία 95/46 του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου καιτου Συμβουλίου προς τα Κράτη - μέλπ «για τηνπροστασία των φυσικών προσώπων έναντι τικ ε-πεξεργασίας δεδομένων προσωπικού κορσκτιϊρο

και για την ελεύθερπ κυκλοφορία των δεδομέ·νων αυτών», π οποία και τα υποχρέωσε να θέ-σουν σε ισχύ τκ αναγκαίες νομοεετικέτ κσνονι-στικές και διοικπτικές οιστάεεκ για να συμμορ-φωθούν προς το περιεχόμενό τικ.

Το Ελληνικό κράτος συμμορφώθπκε με τπν ωςάνω επιταγπ και εξέδωσε τον Ν. 2472/1997 σιερίπροστασίας του ατόμου από την εηεξεργασίαδεδομένων προσωπικού κοροκτηρο» και ίδρυσετη ανεξάρτητη Αρχή ηοοστοσκκ ΠροσωηικώνΔεδομένων με οκοηό την εηοητείο και έλεγχοτικ τπρησης του νόμου αυτού, καθώς και άλλωνρυθμίσεων όπως αυτών του Ν. 2774/1999 για τιςδημόσιες τηλεπικοινωνίες, όπως επίσης και τηνενάσκηση των ορμοοιοτάτων που κάθε φορά τηςανατίθενται.

2.1.2.7. Με το ψήφισμα τικ r ΑναθεωρητικπςΒουλΠς των ΕλλΠνων ττκ 6πς Απριλίου 2001προστέθηκε στο Σύνταγμα η διάταξη του άρθρου9Α με την οποία η προσταοία των προσωπικώνδεδομένων στην Ελλάδα κατοχυρώθηκε και συ-νταγματικά31.

2.1.2.8. Σύμφωνα με το άρθρο 286 τπς Συνθπ-κικ για την ΕΚ, π Κοινότητα αυτοδεσμεύεται νατηρεί και η ίδια τπν Οδηγία. Σύμφωνα με την ο-δηγία ουτή. «προσωπικά δεδομένα- είναι κάθεΠληροφορία που αναφέρεται σε έναν άνθρωπο,η ταυτότητα του οποίου μπορεί να προσδιορι-στεί. Καμία χρπση (-επεξεργασία») αυτών τωνδεδομένων δεν επιτρέπεται, αν ο σκοπός τικ δενείναι νόμιμος, θεμιτός και καθορισμένοι; Για ναείναι νόμιμη η χρπση πρέπει τα δεδομένα να εί-ναι κατάλληλα, ακριβή, ουνοφή προς τον σκοπόσυλλογπς και χρπσης και όχι περισσότερα από ό-σα χρειάζονται ενόψει αυτού του σκοπού. Η xρn-ση των δεδομένων για άλλο σκοπό από αυτόνπου αρχικά συγκεντρώθηκαν, απαγορεύεται! Επί-σικ δεν πρέπει να διατηρούνται για χρονικπδιάρκεια πέραν από την αναγκαία για τπν εξυπη-ρέτησα του σκοπού για τον οποίο έγινε η συλλο-γή (άρθρο 5).

2.1.2.9. Αξίζει να ξέρουμε ότι η ΕυρωπαϊκπΈ-νωση για λόγους δημόσιας ασφάλειας, έχει εκ-δώσει την Οδηγία διατπρησπς τπλεπικοινωνιακώνδεδομένων για αντεγκλητικούς σκοπούς (Οδηγία2006/24/ΕΚ). Το ΔΕΚ με τπν 30.5.2006 Απόφασπτου ΙUΠOθέσεις 317/04, 318/04) επελΠφθη τουζητπματος διαβίβασπς και επεξεργασίας προσω-

31. Βλ: ΒενΙζέπος Ε.. Το αναθεωρητικό κεκτημένο, Α·θπνα 2002.

968 ΕΜΗΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ 49(2008)

πικών δεδομένων επιβατών αεροπορικών μετσ-φορών στκ ΗΠΑ. Στπ ΕυρωπαϊκπΈνωσπ υπάρχειένας νέος κοινοτικός εεσμότ: του Ευρωπαίου Ε-πόπτπ Προστασίας Δεδομένων, ο οποίος αποτε-λεί τπν αρμόδια ανεξάρτπτπ αρχπ τπς ΕΕ.

3. Το πρόβλημα τπς εφαρμογής των δύο αρ-Χών:Διαφάνειας - προστασίας δεδομένων:

3_1_Η ννώαπ των διoικnrιKών εγγραφών και πΠΡοιπααία των προσωπικών δεδΟμένων:

3.1.1_ Με τις διστάξεις του32 Ν. 2472/1997, οιοποίες αποτελούν μετσφορά των διατάξεων τπςΟδπγίας 94/56/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίουκαι του Συμβουλίου τπς 24.10.1995 «για τπν προ-στασία των φυσικών προσώπων έναντι τπς επε-ξεργασίας δεδομένων προσωπικούκορσκτόρο καιγια τπν ελεύθερπ κυκλοφορία των δεδομένωναυτών» (ΕΕΙ 281/23.11.1995 σ. 311, θεσπίσθπκανοι προϋπΟθέσεις εσεεερνσσκκ των δεδομένωνπροσωπικού κοροκτορο. προς διασφάλισπ τπςπροστασίας των θεμελιωδών ατομικών δικαιωμά-των, και ιδίως τπς ιδιωτικπς ζωπς, που προβλέπε-ται επίσπςστο άρθρο 8 τπς κυρωθείσας με το Ν.Δ.53/1974 και έωυσοο υπερνομοθετικπ ισχύ (άρθρο28 παρ. 1 του Συντάγματοςl ΕυρωπαϊκπςΣύμβα-σπς Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αλλό και στιςγενικές ορκέτ του Κοινοτικού Δικαίου.

3.1_2. Από την διατύπωση, αλλά και από το ό-λο πνεύμα και τον σκοπό των διατάξεων του Ν.2472/1997 προκύπτει, ότι το αντικείμενο του νο-μοεετοιιοτοο αυτού, που αναφέρεται στπ θέσπι-ση των προϋποθέσεων για την προστασία του α-τόμου και ιδίως τικ ιδιωτικπς του ζωπς από τπνεπεξεργασία δεδομένων προσωπικού κοροκτάρο.είναι διαφορετικό από εκείνο, το οποίο ρυθμίζε-ται από τπν διάταξπ του άρθρου 5 του ΚώδικαΔιοικπτικής Διαδικασίας, που σφορά στο δικαί-ωμα προσβάσεως σε έγγραφα.

Συγκεκριμένα οι οιστσεεκ του Ν. 2472/1997έχουν ως σκοπό τπν προστασία του ατόμουαπό την επεξεργασία33 δεδομένων προσωπικούχαρακτήρα, όπως αυτά νοούνται από τις ίδιεςδιατάξεις. Οι αυτές όμωτ διατάξεις (άρθρο 2 περ.δΊ δίδουν σαφώς την έννοια τπς -επεξεργασί-ας,,34,που είναι απαγορευμένη και ως τέτοια

32. Όπως έχουν ερμηνευθεί μέ την υη' αριθμό 727/2001 ΓνωμΟδότηση υκ Ολομέλειας του Νομικού Συμβου-λίου του κράτουτ.

33. Βλ. 2254/2005 ΣτΕ.34. Βλ. ΑΠ 1770/2005.

θεωρούν κάθε εργασία ή σειρά εργασιών πουπραγματοποιείται από το Δπμόσιο και λοιπάνομικά πρόσωπα n ενώσεις προσώπων n φυ-σικό πρόσωπο με ή χωρίς τπν βοπθεια αυτο-ματοποιπμένων μεθόδων και εφαρμόζονται σεδεδομένα προσωπικού κοροκτάρσ. όπως π συλ-λογπ, π καταχώριση, π οργάνωσπ, n διατήρη-ση Κ.λ.Π.

Δπλαδή οι πιο πάνω διατάξεις για να τύχουνεφαρμοντϊσ θα πρέπει να υπάρχει -επεξεργασία-προσωπικών δεδομένων και προς τον σκοπό πουδιαγράφουν ουτέο. Τούτο, άλλωστε, ρπτά ορίζε-ται στην παρ. 1 του άρθρου 3 του ίδιου νόμου πουδιαλαμβάνει ότι, -οι διατάξεις του παρόντος νόμουεφορμόωντοι στπν εν όλω ή εν μέρει αυτομστο-ποιπμένη επεξεργασία, καθώς και στπν μπ αυτο-ματοποιημένπ επεξεργασία δεδομένων προσωπι-κού χαρακτήρα, τα οποία περιλαμβάνονται ή πρό-κειται να περιληφθούν σε αρχείο".

3.1.3. Οι διατάξεις του άρθρου 5 του ΚώδικαΔιοικπτικπς Διαδικασίας έχουν τελείως οιαφορε-τικό σκοπό:

ΑΙ θεσμοθετούν τη διαφάνεια στκ ενέργειεςτικ Διοικήσεως,

ΒΙ Δίνουν το δικαίωμα σε κάθε τρίτο, που έχειεύλογο ενδιαφέρον n έννομο ουμφέρον. ναλαμβάνει γνώση των διοικπτικών εγγράφων n ι-διωτικών εγγράφων που φυλάσσονται στις δπ-μόσιες υπηρεσίες και τούτο για να προασπίσεινόμιμα συμφέροντα του και όχι, βέβαια για 0-

πoιαδr1πoτε-επεξεργασία- επί αυτών.3.1_4. Το απαραβίαστο τπς Ιδιωτικής ζωής στο

άρθρο 9 § 1 εδάφ. β' Συντ. αφορά την απαγό-ρευση τπς δπμοσιοποιήσεως τπς ιδιωτικής ζωής,η οποία ορίζεται σε αντιδιαστολή με τπ δπμόσιαζωή, δπλ. την κοινωνική ή επαγγελματική ·ζωήτου ατόμου, που συμπεριλαμβάνει τις οκεσεκτου ατόμου με ανοικτό κύκλο προσώπων,ενώ ποικονενειοκη ζωή σφορά τπ ουμαεριφορά του α-τόμου ως μέλους ορισμένπς οικογένειας. Υπότπν έννοια αυτή, η επαγγελματική όροσαιριότη-τα δεν εμπίπτει στο απόρρπτο τπς ιδιωτικής καιοικονενειοοκ ζωπς και, συνεπώς, δεν δύναταινα έχει εν προκειμένω εφσρμονά π απαγόρευσητιρόσεοσικ στα διοικπτικά έννροφσ.

Δικαίωμα γνώσπς των διοικπτικών εγγράφωνέχει, σύμφωνα με το νόμο, κάθε -ενοιοφερόμε-νοο και, συνεπώς, δεν απαιτείται ο αιτών να α-ποδείξει έννομο ουμφέρον=. Η νομολογία κάνει

35. Βλ. ΣτΕ 205/2002.

49(2008) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΙΥΝΗ 969

1!

λόγο για -εύλογο» ενδιαφέρον του αιτούντος, ει-σάγοντας έτσι μια πρόσθετη προϋπόθεση πουδεν προβλέπεται στο νόμο, η οποία, σύμφωνα μετην επιστήμη, δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθείγια την εισαγωγή του έννομου συμφέροντος ωςπροϋπόθεσης νια την ικανοποίηση του δικαιώμα-τος ορόσεοωκ στα διοικητικά έγγραφα. Η αρχήπου παρέχει πρόσβαση στα διοικητικά έγγραφαπρέπει να εφαρμόσει τους κανόνες του ν. 2472/199736.Συνεπώς, πρέπει να τηρούνται οι διατάξειςτων άρθρων 4 και 5 ν. 2472/1997. ενώ ειδικώς γιατα ευαίσθητα δεδομένα37• το άρθρο 7.

3.1.5. Σύμφωνα με το άρθρο 25 § 4 του Οργα-νισμού Δικαστηρίων. Εισαγγελέας Πρωτοδικώνδικαιούται να παραγγέλλει38 στις υπηρεσίες τουδημοσίου, των νομικών προσώπων δημοσίου δι-καίου, των οργανισμών κοινής ωφέλειας και ό-λων φορέων του δημόσιου τομέα. να χορηγή-σουν εννοσφο. όταν το ζητήσουν νομικά ή φυσι-κά πρόσωπα. Η χορήγηση ευαίσθητων πληροφο-ριών από τον υπεύθυνο επεξεργασίας προς τονεκάστοτε αιτούντα όταν θίγει ευαίσθητα προσω-πικά δεδομένα ή το δικαίωμα τπς ιδιωτικής ζωήςπρέπει πάντοτε να πρέπει να τπρούνται οι διαδι-καστικές αροϋσοεέοεκ που προβλέπονται στο ν.2472/1997. και να ζητείται άδεια από τπν Αρχήγια την επεξεργασία ευαίσθπτων δεδομένων. πέ-ραν τικ εισαγγελικής παραγγελίας, από τον υ-πεύθυνο επεξεργασίας39, (άρθρο 7 § 3 εδάφ. α'ν. 2472/1997). Και ακόμη. πρέπει να ενημερώνε-ται το' υποκείμενο των δεδομένων. σύμφωνα μετη διάταξη του άρθρου 11 § 3 ν. 2472/1997.

Αιτήματα χορήγησης εγγράφων υποβάλλονταιπριν από την άσκηση ποινικής δίωξης. αλλά στοπλαίσιο προανάκρισπς ή σνσκριωκ. κατά το άρ-θρο 261 ΚΠΔ.Σύμφωνα με τπ διάταξη αυτήν, ε-φόσον διεξάγεται ανάκριση, ο εισαγγελέας και οανακριτής ή ο ανακριτικός υπάλληλος δικαιούταινα ζητήσει από τους δπμόσιους υηαλλΠλους καιτα λοιπά αναφερόμενα στο άρθρο 212 ΚΠΔπρό-σωπα, να του παραδώσουν οποιαόΠποτε έγγρα-φσ, δημόσια ή ιδιωτικά.

36. Βλ. ΣτΕ 2252/2005.37. Βλ. 8ενιζέπος Ε: Σχόλιο στη 510/2000 Απόφαση mς

Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα γιατουτόυιτετ. ΤοΣ 2000, σελ. 93 επ.

38. Διαφορετικό ζήτημα είναι όταν ο Εισαγγελέας δια·βιβάζει απλώς το αίτημα, τότε δεν υπάρχει υηωφέωοησυμμόρφωσπς.

39. Βλέπε:1612004 Απόφαση mς Αρχής.

3.1.6. Η ανάλυση του προβλήματος ειδικότερα:

3.1.6.1. Γνώσπ εγγράφων που αφορούν προ-σωπικά δεδομένα εργαζομένων:

Από διατάξεις του Ν. 2472/1997. όπως αυτέςέχουν ερμπνευθεί με την υπ' αριθμό 115/2001οδηγία τικ Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προ-σωηικοο χαρακτήρα, συνάγονται τα ακόλουθα:

α) .Η συλλογή και επεξεργασία δεδομένωνπροσωπικούχαρακτήρα των εργαζομένων πρέπεινα πραγματοποιείται με θεμιτά μέσα και με τρό-πο ώστε να διασφαλίζεται ο σεεοομοο τικ ιδιωτι-κής ζωής, τπς σροσωωκοτοτσο και τικ ονερωηι-νης αξιοπρέπειας των εργαζομένων στο χώροτπς εργασίας και γενικότερα. στο πλαίσιο τωνεργασιακών σχέσεων».

θα πρέηει να σημειωθεί ότι ως εργαζόμενοι,κατά την εν λόγω Οδηγία. νοούνται οι απασχο-λούμενοι τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτι-κό τομέα. καθώς εηίσικ και οι υποΨήφιοι για ερ-γασία. Γιατί, όπως επί λέξει αναφέρεται σ' αυτήν(οδηγία) -στην περίπτωση αυτή δεν συντρέχειμεν εξαρχής η σχέση εξάρτπσης που κορσκτσρί-ζει την εργασιακή σχέση. ωστόσο είναι προφανέςότι κάποιος που αναζητεί εργασία βρίσκεται κατάκανόνα σε θέση που δεν του επιτρέπει να επιλέ-ξει ελεύθερα ποια δεδομένα που τον σφοροϋνθα καταστήσει γνωστά και προσιτά σε τρίτους καιάρα χρειάζεται αυξημένπ προστασία...•..

β) -Σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. ισ του Ν.2472/1997, τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα(των εργαζομένων) πρέπει να συλλέγονται καινα υφίσταται επεξεργασία για σσφεκ και κσθορι-σμένους σκοπούς. Τόσο από τη διατύπωση ττκδιάταξης αυτής. όσο και από την υποχρέωση ε-νημέρωσικ των υποκειμένων. συνάγεται ότι οισκοποί επεξεργασίας θα πρέπει να είναι εκ τωνπροτέρων γνωστοί στους ερνσωμενοικ και κα-τανοητοί από αυτούς •.

γ) .Σύμφωνα με την αρχή τπς αναλογικότητας.όπως καθιερώνεται στο άρθρο 4 παρ. 1β του Ν.2472/1997. τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήραπρέπει να είναι ουνοφη. πρόσφορα και όχι πε-ρισσότερα από όσα κάθε φορά χρειάζονται ενό-ψε: των σκοπών εηεεερνοοκκ; στο πλαίσιο τωνσχέσεων απασχόλπσης και τπς ορνάνωοικ τικεργασίας ...»,

δ) -Η συλλογή δεδομένων προσωπικού χαρα-κτήρα που αφορούν τον εργαζόμενο ή τον υπο-ψήφιο από τρίτους είναι ανεκτή. υπό το πρίσματου άρθρου 4 παρ. 1 και του άρθρου 5 παρ. 2°, β.

970 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΙΥΝΗ 49(2008)

και ε, μόνο εφόσον είναι αναγκαία για την εκ-ηλήρωση του επιδιωκόμενου σκοπού...•.

ε) «Σύμφωνα με τκ αρχές του άρθρου 4 του Ν.2472/1997, σε συνδυασμό με τη ρύθμιση τουάρθρου 7Α παρ. ισ, τα δεδομένα προσωπικούχαρακτήρα των εργαζομένων μηορεί να διαβιβά·ζονται ή να κοινοποιούνται σε τρίτους μόνο γιασκοπούς που σχετίζονται άμεσα με τη σχέση σ-πασχόλησης ή εφόσον η διαβίβαση προβλέπεταιαπό νόμο που συνάδει με τα οριζόμενα στο Ν.2472/1997 (Π.χ. δισβίβαση σε ασφαλιστικούς ορ-νονιομοοο. Επισημαίνεται ότι, και στην τιερθιτω-ση της διαβίβασης ή τικ κοινοηοίησης, που συνι-στούν άλλωστε μορφέτ επεξεργασίας η συνκσ-τσεεσο των εργαζομένων δεν μοορε! να όρει τηναπαγόρευση τικ ωιερεσοικ του σκοπού.•

στ) -Με τπν επιφύλαξη ειδικών διατάξεων νο-μου ή συλλσγικών συμβάσεων εργασίας, η διαβί·βαση δεδομένων ηροσωπικού χαρακτήρα τωνεργαζομένων στα συνδικαλιστικά τους όργαναεπιτρέπεται μόνον εφ' όσον αυτά είναι οηοροί-τητα για άσκηση των συνδικαλιστικών δικαιωμά·των και μόνον στο μέτρο που αυτό είναι σνσ-γκαίο. »

3.1.6.2. Δημοσιοποίπση ονομάτων απαλλαγέν·των τπς στρατεύσεως4° στις ένοπλες δυνάμεις καιπροστασίαδεδομένων προσωπικούχαρακτήρα.

Η ννωστοηοηιση εξαγγελλόμενης διερεύνη·σης για τπ διαπίστωση της νομιμότητας ή μηδιοικητικών πράξεων, με τκ οποίες χορηγήθηκεαπαλλαγή από την υποχρέωση στοστευσικ γιαλόγους υγείας, έστω και αν αφορούν πρόσωπαγνωστά στο ευρύτερο κοινό, δεν συνιστά εηε-ξεργασία ευαίσθητων προσωπικών δεδομένωνδυνάμενη να επιτραπεί κατά το άρθρο 7 του Ν.2472/1997. Νομίμως ασερρίφεη με απόφασπ τικΑρχής προστασίας Δεδομένων Προσωπικού κο-ρσκτάρο το αίτημα που υπέβαλε το Υπουργείο Ε·θνικής Άμυνας, να δημοσιοποιήσει τα ονόματαπροσώπων που είχαν τύχει τικ ανωτέρω απαλ·λαγής.

3.1.6.3. Διμερείς συμβάσεις αμοιβαίας διοικπ·τικής συνδρομής επί τελωνειακών θεμάτων. φο-ρολογικό, τελωνειακό κ.σ, απόρρπτ041 των απαλ·λασσομένων εγγράφων και προσωπικάδεδομένα.

Η χορήγηση αντιγράφων εγγράφων από τηνελληνική Τελωνειακή Διοίκηση προς τις τουρκι-

40. Βλ. ΣτΕ 2629/2006.41. Βλ. 534/2006 και 157/2007, Γνμδ. ΝΣΚ <ΑΤΟΜΙΚΗΙ

Χρυοαφούλας Αυγερινού, Νομικού Συμβούλου.

κές και βουλγαρικές Τελωνειακές Διοικήσεκ, σταπλαίσια του κσεοκοντοτ τικ αμοιβαίας ουνερνο-σίας και σονοροωκ, εηί τελωνειακών θεμάτων,που καθορίζονται από δύο διμερείς συμβάσεις(που κυρώθηκαν με τους νόμους 2895/2001 και2766/1999), επειδή γίνεται προς εκπλήρωσπ υ·πέρτερου δημοσίου συμφέροντος, δεν αρο-σκροϋει στις διατάξεις περί φορολογικού, τεπω-νειακού και επαγγελματικού απορρήτου. Στις πε·ριπτώσεις που τα ανωτέρω εννροφο περιέχουνπροσωπικά δεδομένα, θα ηρέπει και πάλι να σο-θούν αντίγραφά τους, μετά από άδεια τικ ΑρχήςΠροστασίας προσωπικών Δεδομένων, εκτοτ αν ηάδεια αυτή δεν είναι απαραίτητη, στκ περιπτώ·σεις που προβλέπονται στις διατάξεις του όρ-θρου 9 του Ν. 2472/1997, όπως ισχύει σήμερα

3.1.6.4. Η αναγραφή στην επετηρίδα των δι-πλωματικών υπαλλήλων του υπουργείου εξωτε-ρικών ττκ ηλικίας αυτών δεν είναι αντίθετη στηνομοθεσία για την προστασία των προσωπικώνδεδομένωv41.

Η σνσνρσφά στην επετηρίδα των διπλωματι·κών υπαλλήλων του Υπουργείου Εξωτερικών τικηλικίας αυτών δεν είναι αντίθετη στη νομοθεσίαγια την προστασία των προσωπικών δεδομένων.Δεν αντίκειται στην κοινοτική νομοθεσία και στηνσυναφή ελληνική νομοθεσία περί απαγορεύσεωςτων διακρίσεων, η θέσπιση διαφορετικού ορίουηλικίας εξόδου από την υπηρεσία μεταξύ τωνδιαφόρων βαθμών του κλάδου των διπλωματι-κών υηαλλήλων του Υπουργείου Εξωτερικών.

3.1.6.5. Το δικαίωμα ηρόσβασης στο γραπτότου από τον υποψήφιο δεν συνεπάγεται απλή ε·πίδειξπ του γραπτού αλλά χορήγηση οντινοσ-φου43• Προσφυγή κατά του ΑΣΕΠ.Άρνπσπ ικανο-ποίησης δικαιώματος ηρόσεσοικ τικ προσφεύ-γουσας σε ηροσωπικά δεδομένα δια της χορηγή-σεως αντιγράφου τικ γραπτής τπς δοκιμασίας.Δικαίωμα αροσρσοτκ του ατόμου στα προσωπικάτου δεδομένα, έννοια και περιορισμοί.

Δεν συντρέχουν στην περίπτωση αυτή λόγοιπεριορισμού στο δικαίωμα αροοεοσ-κ των ωιο-ψηφίων στους γραπτούς διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ.Το δικαίωμα αρόοεοσικ 'δεν συνεπάγεται απλήεπίδειξη του γραπτού αλλά χορήγηση αντιγρά· .φου του με επιβάρυνση του αιτούντος. Αρμοοιό-τοτο ττκ αρχής προστασίας ηροσωπικών οεσομε-

42. Βλ. 485/2006 Γνμδ. ΝΣΚ.43. Βλ. 40/2006 ΑΡΧΗ ΠΡΟΠ. ΔΕΔΟΜ. (Αρμ. 2006/

17801, Γνμδ ΝΣΚ 166/2007.

49(2008) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΙΥΝΗ 971νων να επιτάσσει προς τκ διοικπτικές αρχές τοδικαίωμα χορήγπσης αντιγράφων προς τους εν-διαφερομένους, εφόσον αυτά αφορούν προσω-πικά τους δεδομένα

3.1.6.6. Αποζπμίωση και χρηματική ικανοποί-ηση λόγω ηθικής βλάβης. Αποστολή οισφημιστι-κού εντύπου44.

προστασία από την επεξεργασία δεδομένωνπροσωπικού χαρακτήρα. Αποζημίωση και χρημα-τική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Αποστολήδιαφημιστικού εντύπου. Η απλή αποστολή δια-φημιστικού εντύπου, εφόσον δεν συνδέεται μεάλλες ενέργειες, αναγόμενες στη συλλογή, επε-ξεργασία και συσχέτιση πληροφοριών που σφο-ρούν την ιδιωτική και δημόσια ζωή του ανθρώ-που, δεν συνιστά επεξεργασία δεδομένων προ-σωπικού χαρακτήρα και δεν δικαιολογεί την επι-δίκαση χρηματική ικσνοηοηιοικ.

3.1.6.7. Η διαβίβαση πληροφοριών για την οι-κονουική συμπεριφορά των υπαξιωματικών τωνενόπλων δυνάμεων στην υπηρεσία τους, αρμό-δια για τον πειθαρχικό έλεγχο, δεν συνιστά επε-ξεργασία νόμιμη και θεμιτΠ4S.

Τα δεδομένα πρέπει να συλλέγονται κατάτρόπο θεμιτό και νόμιμο για κσεοοισμενοικ σκο-πούς και η επεξεργασία τους πρέπει να είναι εε-μιτπ και νόμιμη. Υποχρέωση ενημέρωοτκ του υ-ποκειμένου των δεδομένων. Προϋπόθεση οροικτικ υποχρέωσης αυτής. Πότε π επεξεργασία τωνδεδομένων επιτρέπεται και κωρκ τη συγκατάθε-ση του υποκειμένου. Απαιτείται πάντως η επε-ξεργασία να διενεργείται για τους καθορισμένουςσκοπούς του ουνκροτσεεντοο αρχείου με βάσητα συλλεγέντα δεδομένα. Συλλογή δεδομένωνπροσωπικού κορσκτάρο από τράπεζα για τη συ-γκρότπση αρχείου πελατών τικ. Η διαβίβαση ο-μως των πληροφοριών για την οικονομικπ συ-μπεριφορά των υπαξιωματικών των Ενόπλων Δυ-νάμεων στην Υπηρεσία τους, αρμόδια για τονπειθαρχικό έλεγχο, δεν συνιστά επεξεργασία νό-μιμη και θεμιτή.

3.1.6.8. Όταν πρόκειται να ανακοινωθούνπροσωπικάδεδομένα σε τρίτον απαιτείται η ενη-μέρωση του υποκειμένου 46,47.

Όταν πρόκειται να ανακοινωθούν προσωπικάδεδομένα σε τρίτον απαιτείται η ενημέρωση του

44. Βλ. 1770/2005 ΑΠ.45. Βλ. 2254/2005 ΣτΕ.46. Βλ. 2252/2005 ΣτΕ.47. Βλ. 2251/2005 ΣτΕ.

υποκειμένου αυτών, έστω και αν έχει εφορμονάτο άρθρο 5 παρ. 2 του Ν. 2472/1997, οπότε δεναπαιτείται η συγκατάθεση των υποκειμένων τωνστοιχείων. Ανακοίνωση από την αιτούσα σε τρί-τον οικονομικών στοιχείων τρίτου προσώπου χω-ρκ να έχει γίνει σχετική ανακοίνωση.

3.1.6.9. Διαβίβασπ από ασφαλιστικπ εταιρείαπροσωπικών στοιχείων του καταγγέλλοντος, ταοποία περιέχονταν στο αρχείο τικ. σε τράπεζαγια την έκδοση πιστωτικπς κάρτας48.

Ο υπεύθυνος επεξεργασίας των δεδομένων έ-χει ιδιαίτερο καθήκον επιμελούς διαφύλαξης αρ-χείου με δεδομένα προσωπικού κοροκτϋρσ γιανόμιμους σκοπούς και αποφυγπς αμελών ενερ-γειών που θίγουν τα δικαιώματα των ενόισφερο-μένων. Διαβίβαση από την αιτούσα ασφαλιστικήεταιρείci προσωπικώνστοιχείων του καταγγέλλο-ντος, τα οηοίσ περιέχονταν ατο αρχείο της, σετράπεζα για την έκδοση πιστωτικπς κάρτας χωρίςτη συγκατάθεσπ του.

3.1.6.10. Κατπγορία για τα αδικπματα της α-νεπίτρεπτης σνοκοίνωσικ και χρπσης ευαίσθη-των προσωπικών δεδομένων49, συνιστάμεναστην ανακοίνωση από τον κστονοοουμενο. υπεύ-θυνο ψυχιατρικπς κλινικπς στοιχείων που σφο-ρούσαν τπν ψυχικπ υγεία τικ μηνύτριας και τηχρπσηαπό το δεύτερο κατηγορούμενο αυτών τωνστοιχείων. Απαλλαγπ κατηγορουμένου λόγω έλ-λειψης αποχρωσών ενδείξεων ενωσκ, εφόσον ηανακοίνωση από τον πρώτο κατηγορούμενο τωνεπίδικων στοιχείων είναι νόμιμη και ακολούθησε ηνόμιμη διαδικασία, ο δε δεύτερος κοτονοροϋμε-νος προσκόμισε τη βεβαίωση στον ανακριτπ προ-κειμένου να βοηθπσει τκ Δικαστικές Αρχές στηνανακάλυψη τικ ουσιοστιοκ αλπθειας και άρα τηχρπσητικ επίδικης βεβαίωσης πταν νόμιμη.

3.1.6.11. Χορπγηση αντίγραφου πειθαρχικπςαποφάσεως σε τρίτον5Ο•

αl Για την χορήγηση αντιγράφου πειθαρχικπςαποφάσεως σε τρίτον, εφαρμοστέες τυγχάνουνεν αρχπ οι διατάξεις του άρθρου 5 του Ν.2690/1999 και αν δεν συντρέχει περίπτωση απα-γορεύσεως σύμφωνα με την παρ.3 του άρθρου 5του Ν. 2690/1999, χωρεί εφσρμονά των διατά-ξεων του Ν. 2472/1997. β) Κατά την εφορμονήτων διατάξεων του Ν. 2472/1997, το αντίγραφοχορηγείται εκτός των άλλων, αν η χορπγησπτου

48. Βλ. 749/2005 ΣτΕ.49. Βλ. 1744/2005 ΕφΑθ ΙΠοιν) ΙΠοιν Δ!Vπ 2006/430).50. Βλ. 209/2005 ΝΣΚ ΙΟλομ) Γνμδ. ΝΣΚ ΙΟλομελείας).

972 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ 49(2008)

είναι σρόσφορο. αναγκαίο και μη επαχθές μέτρογια την επίτευξη του εηιοιωκομενοψ αποτελέ-σματος <αρχπτης ονοηονικοτστσσ.

3.1.6.12. Αίτηση λΠΨης ννωσικ εγγράφων.στοιχεία τικ αίτησηςS1.

πρέπει να αναφέρεται το εύλογο ενδιαφέροντου ενδιαφερομένου αν πρόκειται για διοικητικάέγγραφα και το ειδικό έννομο συμφέρον του ανείναι ιδιωτικά έγγραφα. Πρέπει να προσδιορίζο-νται και τα συγκεκριμένα έγγραφα. Άρνηση κο-ρπγησης αντιγράφων. Αρμόδιος είναι ο εισσννε-λέας πρωΤΟδικώνο οποίος με αιτιολογημένη πα-ραγγελία υποχρεώνει την διοίκηση να εκδώσειαντίγραφα. Υποχρέωσπ οορμορφωωκ. Οι εισσν-γελικές παραγγελίες είναι δεσμευτικές για τηνδιοίκηση ακόμα αν και στα αντίγραφα περιλαμ-βάνονται ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα. Νομί-ζω όμως ότι πάντοτε πρέπει να τηρούνται οιπροϋποθέσεις του Ν. 2472/97 και μάλιστα με ι-διαίτερη αυστηρότητα σηό τη Διοίκηση.

3.1.6.13. Παρακολούθηση από τράπεζα τουλογαριασμού μισθοδοσίας υπαλλΠλου τικ. προ-κειμένου να εξυπηρετηθούν σκοποί σειεσωοκουελέγχουS2.

Παρακολούθηση από Τράπεζα του λογαρια-σμού μισθοδοσίας υπαλλΠλου τικ, προκειμένουνα εξυπηρετηθούν σκοποί πειθαρχικού ελέγχου<έλεγχος σομρετωσκ του σε τυχερά παίγνια-καζίνο). Μη νόμιμη η επεξεργασία των προσωπι-κών δεδομένων ανεξάρτητα από το αν είναι ανα-γκαία για την εκτέλεση της σύμβασης ερνοοκκ.δπλαδή για την άσκηση πειθαρχικής εξουσίαςτου εονοσοτσ στον υπάλληλο.

3.1.6.14. Υπαίτια παράλειΨη των οργάνων τουΟΤΕνα καταχωρήσουν τον αριθμό κλΠσεως αε-λάτου του στα απόρρηταS3,Προστασία προσωπι-κών δεδομένων.

Υπαίτια παράλειψη των οργάνων του ΟΤΕνακαταχωρήσουν τον αριθμό κλΠσεως πελάτου τουστα απόρρητα, καίτοι ο τελευταίος είχε ζητήσειεγγράφως τούτο και του εδηλώθη αρμοδίως ότιτο ανωτέρω αίτημά του είχε γίνει δεκτό, με πα-ράλληλη χρέωσή του με τέλη μη ανακοινώσιμηςσυνδέσεως. Συνιστά μορφη οεετήσεωτ των κα-νόνων για την ηροστσσίσ δεδομένων προσωπι-κού κσροκτάρα στον τομέα των τηλεπικοινωνιών.

51. Βλ. 1/2005 fVμδ. ΕισΑΠ ΙΠοιν Δlνn 2005/170,ΠοινΧρ 2006/84, ΠοlνΛογ 2005/380).

52. Βλ. 3908/2004 ΣτΕ.53. Βλ.1127/2004 εφεεοσοε ΙΕnlσκΕμnΔ 2005/132).

3.1.6.15. Ευθύνη .ΤΕΙΡΕΣΙΑΣΑΕ. για καταχώ-ριση ανακριβών δυσμενών στοαείων>.

Παρά το γεγονός ότι ο ενάγων εξόφλησε τηνοφειλΠ του από διαταγή πλ ρωμπς για απαίτησηΤράπεζας λόγω δανείου, στο οποίο πταν εγγυη-υκ. εντούτοις η ΑΕ Τειρεσίας έδωσε ανακριβείςουσμενεκ πληροφορίες σε άλλη Τράπεζα γι' αυ-τόν <ότιοφείλει το χρέος για το οποίο εκδόθηκε ηδιαταγπ πληρωμπςΙ, χωρίς να διασταυρώσει τηναλΠθεια του δεδομένου αυτού και χωρίς να ενη-μερώσει τον ενάγοντα προτού κοινοηοηϊσει στοναποδέκτη την πληροφορία αυτή. Απορριπτέος οισχυρισμός τικ ενονομέντκ; ότι αμέσως, μόλις τηνειδοποίησε ο ενάγων, προέβη σε διαγραφπ τικ ο-φειλΠς, γιατί το υποκείμενο του προσωπικού δε-δομένου δεν έχει υποχρέωσηειδοποιήσεως.

3.1.6.16. Χορπγηση αντιγράφων δελτίων ε-λέγχου επιθεωρητών εργασίαςSS.

Το συντασσόμενο από τον Επιθεωρητή ερνο-σίας κεφόνοσφο δελτίο ελέγχου αποτελεί διοι-κητικό έγγραφο κατά την έννοια του άρθρου 5παρ. 1 του Ν. 2690/1999, του οποίου δικαιούταινα λάβει γνώση κάθε ενδιαφερόμενος στο πρό-σωπο του οποίου συντρέχει εύλογο ενδιαφέρον.άρνηση του δικαιώματος αυτού δεν δύναται ναθεμελιωθεί σε οηοισόϋηοτε διάταξη του Ν.2472/1997. Η Υπηρεσία οφείλει να χορηγπσειστον τυχόν δικαιούμενο και αιτούντα να λάβει α-ντίγραφο του κειρονροφου δελτίου ελέγχου είτεφωτοαντίγραφό του είτε έννρσφο, στο οποίο έ-χει αποτυπωθεί το ακριβές περιεχόμενο του δελ-τίου αυτού.

3.1.6.17. Εικονοληψία. κομερετ, δικαίωμα τουουνέρκεσεσι και ραντάρ στις οδούςS6. αΙ Είναισύwομη n ηλεκτρονικπ βεβαίωση οσροεσσεωντου ΚΟΚκαι οι σκετικεο κλΠσεις χωρίς παρουσίααστυνομικού, Αρχπ αναλογικότητας. Μπορεί ναυποβληθεί μπνυση κατά του Οδηγού αλλά δενείναι ουννομιι η απόδειξη στον ιδιοκτπτη του αυ-τοκινητου να υηονρόψει υπεύθυνη δΠλωση ότιοδηγούσε. βι ΓνωμΟδότπσητου εισαγγελέα τουΑρείου Πάγου για τη σοννομα διαδικασία εικονο-ληΨίας σε περίπτωση διαπράξεως αυτοφώρων α-δικημάτων. Το ζπτπμα'εκκρεμεί στο Σ.Τ.Ε.

3.1.6.18. Υποχρέωση φορέων παροχπς δημο-σίου τηλεπικοινωνιακού δικτύου να παρέχουν τα

54. Βλ. ΠΠρωτ Αθnνών 3058/2003, ΕφΑθ 1353/2007.55. Βλ. 92/2004 fVμδ. ΝΣΚ.56. Βλ. 6/2004 fVμδ. ΕlσΑΠ ΙΠοιν Δlνn 2004/685,

ΠοlνΛογ 2004/918), 14/2007 fVμδ. ΕισΑΠ.

49(2008) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ 973στοιχεία που αφορούν σε επεξεργασία σροσωηι-κών δεδομένων57 και τους ζπτούνται στα πλαίσιατπς ποινικής διαδικασίας. Υποχρέωσπτων ως άνωφορέων για χορήγπσπ εξωτερικών στοιχείων τπςεπικοινωνίας, με σκοπό τη διακρίβωση των κσ-κουργημάτων που αναγράφονται στο άρθρο 4παρ. 1 του Ν. 2225/1994 χωρίς να απαιτείται n έκ-δοσπ βουλεύματος του δικαστικού συμβουλίου.

3.1.6.19. προσωπικά δεδομένα τικ υγεί·ας58,59.Ασφάλιση ιδιωτική με σκοπό τπν κάλυψπιατρικών εξόδων που οφοροϋν την υγεία των σ-σφοϋιομένων. Η εκ μέρους τπς ασφαλιστικής ε-ταιρείας επιβολή τπς υποχρεώσεως στους σσφσ-λισμένους τπς να παράσχουν την συγκατάθεσήτους για τπν πρόσβαση από αυτήν σε προσωπικάδεδομένα τικ υγείας τους που τηρούνται απότρίτους και για την διαβίβασπ αυτών σε τρίτους,ως αναγκαίου όρου· προϋποθέσεως για την κσ-ταβολή σε ουτοικ ιατρικών εξόδων που σφο-ρούν τπν υγεία τους, τιθέμενου στην οικεία εεο-φλπτική απόδειξη, ώστε ο ασφαλισμένος να μηνμπορεί να εισπράξει τα ανωτέρω έξοδα . αποζη·μίωσή του, εάν δεν θα παρείχε την ως άνω συ·νκστσεεσά του, αντίκειται στις οιοτοεεκ των ορ-ερων 4 παρ. 1 εδ. α' και 7 παρ. 2 εδ. α' του ν.2472/1997. Επιβολή εκ βάρος τικ οσφοειστισκεταιρείας των κυρώσεων που προβλέπονται απότο άρθρο 21 παρ. 1 εσ. β' του ανωτέρω νόμου

3.1.6.20, Υποκείμενα τπς οροστασκκ είναιμόνο φυσικά και όχι νομικά πρόσωπα6Ο.

Συνιστά προσβολΠ η παράλειψπ του υπευθύ·νου επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων να ε-λέγξει την ακρίβεια των δεδομένων που κοτο-γράφει στο αρχείο του. Συλλογή και καταχώρισηοικονομικών στοιχείων από τπν .Τειρεσίας Α.Ε.'για λογαριασμό τπς Ένωσπς Ελλπνικών τροσε-ζών. Εσφαλμένπ κστοκώρισσ δυσμενών οικονο-μικών δεδομένων (δισταγών πλπρωμής) που α-φορούν σε ανώνυμπ εταιρεία. Προσβολή ορο-σωπικότπτας τπς εταιρείας.

3.1.6.21. Δικαίωμα γνώσεως διοικπτικών εν-νράφων.

Για τπ θεμελίωσπ του δικαιώματος γνώσεωςδιοικπτικών εγγράφων απαιτείται n συνδρομήεύλογου ενδιαφέροντος του αιτούντος προς

57. Βλ. 20)14/2004 ΓVμδ Εισηρ θεσσαλ.58. Βλ. 54/2004 ΑρχΗ ΠΡΟΠ ΔΕΔΟΜ ΙΕΕμπΔ 2005/

341).59. Βλ. 16/2004 ΑΡΧΗ ΠΡΟΠ ΔΕΔΟΜ ΙΕΕμηΔ 2006/89).60. Βλ. ΑΠ 1923/2006.

τοϋτσ". Δεν διαθέτει εύλογο ενδιαφέρον προςγνώσπ του πρακτικού του υππρεσιακού ουμεου-λίου που περιλαμβάνει κρίσεκ προϊσταμένωντμπμάτων και Διευθύνσεων του ΥΠΕΣΔΔΑυπάλ·λπλος άλλου Υπουργείου, απόφοιτος τπς ΕθνικήςΣχολής Δπμόσιας Διοίκπσπς, επειδή δεν έχεισυμμετάσχει στπ διαδικασία και δεν έχει τκ ορο-ϋΠΟθέσεις για να κριθεί από το υππρεσιακό συμ-βούλιο της Γενικής Γραμματείας Δπμόσιας Διοί·κπσπς του ΥΠΕΣΔΔΑ. Η άρνηση χορπγήσεως τουπαραπάνω διοικπτικού εγγράφου δεν μπορεί ναθεμελιωθεί και στις διατάξεις του Ν. 2472/1997για τπν προστασία του ατόμου από την εηεεερ-νσσίο δεδομένων προσωπικούχαρακτήρα.

3.1.6.22. Οι δικπγόροι μπορούν να έχουνπρόσβαση, να συλλέγουν και να επεξεργάζονταικάθε είδους προσωπικά δεδομένα τρίτου62 μετπν προϋπόθεσπ ότι αυτό είναι αναγκαίο για τηνικανοποίπσπ του εννόμου συμφέροντος του ε-ντολέα τους και ότι για τα δεδομένα αυτά μπορείνα λάβει γνώσπ ο οποιοσδήποτε είτε οηό δπμό-σια προσβάσιμπ αρχή είτε από νόμιμο αρχείο τιι-ρούμενο από δικαστικές ή άλλες αρχές του δπ·μοσίου τομέα, προκειμένου να υποστπρίξουν τοέννομο συμφέρον ενώπιον σικσστισκ αρχής. Ηέκδοσπ ακαλύπτων επιταγών, n όισμαρτύρηοησυναλλαγματικών και η έκδοση διαταγών πλπ-ρωμής δεν αποτελούν δεδομένα ιδιωτικής ζωής.ΓΙ' αυτό, δεν τιρέηει να γίνει κατπγορία εκ βάροςτων κατπγορουμένων (μεταξύ τους και η δικπγό·ροσ για χρπσιμοποίηση στο δικαστήριο στοιχείουπου είχαν συλλέξει από τπν τράπεζα πλπροφο·ριών -τειρεσισο κατά του αντιδίκου τοικ. Απαλ·λαγπ για παραβίαση διατάξεων περί προστασίαςπροσωπικώνδεδομένων.

3.1.6.23. Παροχή στοιχείων στο σώμα δίωξηςοικονομικού εγΚλήματος63(ΣΔΟΕ).

Τα αρμόδια όργανα του ΣΔΟΕ,νομίμως λαμβά·νουν γνώσπ των αιτουμένων στοιχείων, οφοϋ.λόγω των ειδικών διατάξεων που τους διέπουν,έχουν πρόσβαση σε κάθε πληροφορία ή στοιχείοπου σφορά ή είναι χρήσιμο για τπν άσκπσπ τουέργου και της αποστολής τους, μη υποκείμενασε περιορισμούς τπς νομοθεσίας περί απορρήτουκαι περί δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, υ-ποχρεούμενα όμως στην τήρησπ των διατάξεων

61. Βλ. 16/2003 ΓVμδ. ΝΣΚ.62. Βλ. 1001/2002 Πλπ'μμΑθ ΙΠοιν Δ/Vπ 2002/1027).63. Βλ. 131/2002 Γνμδ. ΝΣΚ.

974 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΙΥΝΗ 49(2008)

περί εκεμύθεκκ του άρθρου 72 του ΥπαλλπλικούΚώδικα, γι' αυτό οι όλες ενέργειές τους θα πρέ-πει να γίνονται μετά πολλής περισκέψεως και νακαλύπτονται από μυστικότπτα.

3.1.6.24. Χορπγπσηβεβαίωσης ηάθησης64.Το αίτημα για χορπγηση στο σύζυγο αντιγρά-

φων διοικητικών εγγράφων όπως η.Χ. αποσπά-σματα του συντσνοηονίου του Ψυχιατρικού Τμή-ματος Πρωτοβάθμιας Μονάδας Υγείας του ΙΚΑ α-πό τα οποία να προκύπτει η πάθηση της συζύγουτου προσκρούει στην κατά, την παρ. 3 άρθρο 5 Ν2690/99 τήρηση του ιατρικού απορρήτου. Το ε-άν, όμωτ, το εν λόγω ιατρικό απόρρητο υπολεί-πεται του ηθικού καθήκοντος και τούτο υπερτε-ρεί εκείνου, όπως δέχεται η νομολογία, αφού ενπροκειμένω τα αιτούμενα έγγραφα θα χρησιμο-ποιηθούν από τον αιτούντα σε εκδίκαση υπόθε-ωκ επιμελείας τέκνων είναι θέμα ουσίας και θαπρέπει να αποφανθεί η αρμόδια ΠρωτοβάθμιαΜονάδα Υγείας του ΙΚΑ στην οποία πρέπει να α-ναπεμφθεί η υπόθεσπ.

3.1.6.25. Ιατρικό απόρρητο. Χορπγηση αντί-γραφων εγγράφωγ65.

Το αίτημα για χορπγηση ττκ οσόφοσικ τουΔ/ντπ του ΙΚΑ ή τικ ννωράτευσικ της ΑΥΕ σομ-φωνσ με την οποία ο συνταξιούχος πάσχει απόσχιζοφρενικπ ψύχωσπ παρανοϊκού τύπου, ωςδιοικπτικών εννοσφων. προσκρούει στην κατά τηνπαρ. 3 άρθρου 5 Ν. 2690/99 τήρηση του ιατρικούαπορρήτου. Το εάν όμως το εν λόγω ιατρικό α-πόρρητο υπολείπεται του ηθικού κσεάκοντοτ καιτούτο υπερτερεί εκείνου, όπως δέχεται και η νο-μΟλογία, σφοϋ ο περί ου ο λόγος συνταξιούχος έ-χει τοποθετπθεί ως μόνιμος εκπαιδευτικός στο ΤΕΕΣαλαμίνας, είναι θέμα ουσίας και θα πρέπει να α-ποφανθεί η αρμόδια Υγειονομική Επιτροπή, στηνοποία πρέπει να αναπεμφθεί η υπόθεση.

3.1.6.26. Ποινικές διώξεις και καταδίκες66.Προστασία του πολίτη από τη συλλογπ και την

επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων και ει-δικότερα εκείνων που χαρακτηρίζονται ως ευαί-σθητα. Τέτοια δεδομένα είναι και εκείνα που α-φορούν σε ποινικές διώξεις και καταδίκες προ-σώπου. Ευχέρεια τικ διοικητικπς αρχπς να αρνη-θεί την ικανοποίηση δικαιώματος του δικαιουμέ-νου, εφόσον καθίσταται δυσχερπς η έρευνα α-στυνομικών ή δικαστικών ορκων. Η αστυνομικπ

64. Βλ. 219/2001 Γνμδ. ΝΣΚ.65. Βλ. 8/2001 Γνμδ. ΝΣΚ.66. Βλ. 7/2000 Γνμδ. Ειοπρ. Κερκ. Ποιν Δ/Vη/2001 (33).

αρχπ δεν έχει υποχρέωση να γνωστοποιεί σε 0-ποιονδπποτε τα παραπάνω ευαίσθητα προσωπικάδεδομένα κάποιου και όταν ζητούνται στοιχείαπου αναφέρονται στην ιδιωτικπ και οικογενειακήζωή προσώπων απαιτείται η σχετική αίτηση νακρίνεται ουσ τον Εισαγγελέα.

3.1.6.27. Χρπση ευαίσθητων προσωπικώνδε-δομένων από τον δημοσιογράφ067.

Χρήση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένωναπό τον δπμοσιογράφο τικ εκπομππς ττκ δεύτε-ρτκ εταιρείας που ανέλαβε την παραγωγπ γιατην ερωτική ζωή68του τραγουδιστή και του σκε-διαστπ μόδας. Παράνομη επεξεργασία κατά ταάρ. 4 και 7 του ν. 2472/1997 η κατοχή, καταχώ-ριση σε αρχείο και τηλεοπτική χρήση των ευαί-σθητων προσωπικών δεδομένων του τραγουδι-στή και του σχεδιαστή μόδας. Κυρώσεις 1! στηνΑΕ: αΙ διακοπή τπς επεξεργασίας και β! κατα-στροφά των ευαίσθητων δεδομένων των οποίωνέγινε χρήση, 2! στο δημοσιογράφο. Επιβολήπροστίμων στο δημοσιογράφο, τον εκπρόσωποτπς εταιρείας και την ΑΕ για την παράνομη επε-ξεργασία ευαίσθητων προσωπικώνδεδομένων μετη μορφή τπλεοπτικής χρήσης.

3.1.6.28. Κρυφές κάμερετ; δεν λαμβάνεται υ-πόψη από το δικαστήριο το υλικό τπς μαγνητο-σκόπησης69.

Την γνωστή υπόθεση του Δημοσίου προσώπουπου ασκούσε δημόσια εξουσία ο οποίος υπέβαλεανήθικες προτάσεις σε ενοιαφερόμενη για εύρε-ση εργασίας, η οποία τελικά μοννατοοκόσσσε καιέστειλε το υλικό σε τηλεοπτική εκπομπ" εκδίκα-σε το ΣυμβούλΙΟ της Επικρατείας. ΤΟζήτημα πουτέθηκε στο ΣτΕ ήταν η βασιμότητα του πειθαρχι-κού παραπτώματος (παράβαση κοεηκοντοο. ανδεν ληφθεί υπόΨπ το αποδεικτικό μέσο ττκ βι-ντεοταινίας.

Κατά τη γνώμπ του τμήματος του ΣτΕ,όΧΙμόνοοι ιδιώτες αλλά και τα δημόσια πρόσωπα,όπωςεί-ναι οι δημοτικοί όρκοντεο οι οποίοι εκλέγονται μεάμεση ψοφοφορίο από το λαό, έχουν δικαίωμαπροστασίας και σεβασμού τικ ιδιωΌκής τους ζωήςσε βαθμό τέτοιο ώστε να διασφαλίζεται και σε αυ-

67. Βλ. 1/2000 ΑΡΧΗ ΠΡΟΠ ΔΕΔΟΜ. Βλ. Κ. Βούflγαρπ:

Το δικαίωμα της δημοοιογραφικπς tPEuvoc (ΔΙΜΕΕ2007/35Q).

68. Βλ ΣτΕ 3545/2002, 253/2005 με απόλUτη απαγό-ρευοη διάδοσης τέτοιων πληροφοριών, ως σναγομένωνστη απαραβίαστη σφαίρα της ιδιωτικπς ζωΠς.

69. Βλ. ΣτΕ 3922/2005.

49(2008) ΕΜΗΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ 975τά μία σφαίρα ιιδιωτικότητας», ενώ στον πυρήνατικ οροστοτευόμεντκ οσό το Σύνταγμα και τκδιεθνείς συμβάσεις ιδιωτικής ζωής του ατόμου α-νήκει αναμφίβολα και η ερωτική του ζωή7Ο•

4. Η δικαστική λειτουργία δικαιούται να έχειπρόσβαση και επί στοιχείων, τα οποία συμπερι-λαμβάνονται στην έννοια των προσωπικών η ευ-αίσθητων προσωπικών δεδομένων, εφόσον τού-το (δικαστήριο) θεωρεί, ότι τα στοιχεία αυτά συ-ντελούν στην ανεύρεση ττκ ουσιαστυσκ αλή-θειας.(βλ Εισαγγελική Πρόταση που έκανε δεκτήτο Συμβούλιο Εφετών στο 984/2001 Βούλευμα)"..Το δικαίωμα αυτό έχουν, και ο ονσκριυκ ή οιπροανακριτικοί υπάλληλοι, οι οποίοι, κατά τα άρ-θρα 251 και επ. Κ.Π.Δ., έχουν δικαίωμα να διε-νεργούν κατ' οίκον έρευνες, αλλά και σωμστικέςτοιαύτες, να προβαίνουν σε κστσσκεσεκ πραγ-μάτων, εγγράφων, τίτλων αξιών Κ.λ.Π. Περιορι-σμοί στη δράση αυτών δεν τίθενται, εκτότ εκεί-νων που η ίδια η ποινική δικογραφία επιβάλλει.Τούτο, σαφώς προκύπτει από το άρθρο 251Κ.Π.Δ.,κατά το οποίο -ο ονοκρισκ και οι ανακρι-τικοί υπάλληλοι, οφείλουν κωρκ χρονοτριβή νασυγκεντρώνουν πληροφορίες για το έγκλημα καιτους υπαίτιους του, να εξετάζουν μάρτυρες καικοτονορουμενοικ. να μεταβαίνουν επί τόπου γιαενέργεια συτοψκκ. να διεξάγουν έρευνες, νακαταλαμβάνουν πειστήρια και γενικά να ενερ-γούν οτιδήποτε είναι αναγκαίο, για τη συλλογήκαι διατήρηση των αποδείξεων, καθώς και για τηνεξασφάλιση των ιχνών του εγκλήματος-. Οι ανω-τέρω διατάξεις, αλλά και πλήθος άλλων που διέ-πουν το δικονομικό μας σύστημα, δεν κατηργή-θησαν από τον νόμο 2472/1997, ούτε ρητώς ού-τε σιωπηρώς. Αν ο νομοεετικ είχε τέτοια βούλη-ση, οπωσδήποτε θα εξεφράζετο ρητώς, πράγματο οποίο δεν συμβαίνει Αλλά ούτε και σιωπηρώςδύναται να συναχθεί τέτοια βούληση, διότι τυχόνεσεκτοσο του άνω νόμου και στο πεδίον τικ ποι-νικής νομοεεοκκ. κατ' ουσίαν θα εοομωνε κα-τάργηση βασικών διατάξεων του Κ.Π.Δ., οι οποίεςκαθορίζουν τις διαδικασίες και τον τρόπο λει-τουργίας των αρμοδίων οργάνων τικ ΠΟλιτείας,για τη βεβαίωση του εγκλήματος και την επιβΟλήκυρώσεων. θεμελιώδεις, όμως, διατάξεις τουΚ.Π.Δ., είναι αδιανόητο να καταργηθούν σιωιηι-ρώς. Διότι, κατάργηση αυτών, σημαίνει και κα-τάργηση του κράτους, δοθέντος ότι η απονομπτης ποινικής δικαιοσύνης αποτελεί άσκηση δικα-

70. Βλ. ΣτΕ 3545/2002, 554/2003.

στισκ λειτουργίας, δηλαδή εεουσκκ κατ' εξοχήνκοστυοκ. Στο κρότοτ, άλλωστε, ανήκει η ποινικπαξίωση, δηλαδή το δικαίωμα και η υποχρέωση α-νακαλύψεως του δράστη αξιοποίνου πράξεως καιη επιβoλr1 κυρώσεων κατ' αυτού. θα ήταν παρά-λογο, εσομενωτ. τούτο, δια του ως άνω νόμου,να ήθελε τη σιωπηρή κατάργηση ουσιωδών δια-τάξεων του Κ.Π.Δ., η οποία θα οδηγούσε στη φϊ-μωοη της εη' σκροστηρίω αποδεικτικής διαδικα-σίας και στην παράλυση σκ προδικασίας. Με άλ-λα λόγια, είναι αδιανόητο το κράτος, του οποίουκυρία υηωφέωση είναι η εξασφάλιση στους πο-λίτες εννόμου τάξεως και ασφαλείας, να πθελετην σοτοκστοστροφϋ του και την μετατροπή τηςχώρας σε ζούγκλα, στην οποία αναπόφευκτα θαοδηγείτο, αν η προστασία των προσωπικών δε-δομένων των πολιτών, αξιολογείτο ως σπμαντι-κότερο αγαθό από τη ζωπ και την ασφάλεια αυ-τών. Υπενθυμίζεται, ακόμη, ότι κάθε νόμος ε-ντάσσεται στο όλο σύστημα δικαίου ττκ χώραςκαι εν σκέσει προς αυτό ερμηνεύεται. Δεν μπο-ρεί, επομένως, ο νομοεεσκ δια του ως άνω νό-μου να ήθελε να ανατρέψει το δικονομικό σύ-στημα τικ χώρας μσο. παραλύοντας την νόμιμηδράση κρατικών οργάνων, εντεταλμένων δια τηνανακάλυψη, σύλληψη και τιμωρία των εγκλημα-τιών, ούτε να κστσστόσει την ιαρχπ προστασίαςδεδομένων προσωπικού κοροκτάρο». υπερσυ-νταγματικπ αρχπ, η οποία θα εηοητεϋει και θα κα-θορίζει τον τρόπο λειτουργίας όλων των άλλωναρχών. Από αυτή, άλλωστε, την εισηγητική έκθε-ση του Ν. 2472/97, δεν ηροκύπτει πρόθεση εηε-κτάσεως των διατάξεων αυτού στο ποινικό και δι-κονομικό σύστημα της χώρας μας. τουναντίον,σαφπς είναι η βούληση του νομοθέτη, να διασφα-λισθεί η ιδιωτική και οικογενειακή ζωπ του αν-θρώπου και να προστατευθεί η ελεύθερη ανάπτυ-ξη τκ προσωπικότητός του, από τους κινδύνουςσυγχρόνου «ρσκεεωμοτοο και τικ δημόσιας δια-σαλπίσεως στοιχείων, που αφοροϋν τον ίδιο».

5_Συμπεράσματα:

Α. Η προστασία των προσωπικών δεδομένωνανάγεται σε συνταγματικά προστατευόμενο ατο-μικό δικαίωμα, με το άρθρο 9Α Συντ. (πρβλ. καιάρθρα 2 §1, 5 §1, 9 και 19 Συντ.).

Β. Με το άρθρο 5Α § 1 Συντάγματος. το δικαί-ωμα πληροφόρησης-διαφάνειας συμπεριλήφθη-κε στο Κεφάλαιο των Ατομικών Δικαιωμάτων. ΗΑρχή ττκ διαφάνειας συνδέεται με το δικαίωμαστην πληροφόρηση και εξειδικεύεται στη δυνα-

976 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ 49(2008)

τότοτα των ηΟλιτών να έχουν πρόσβαση στα έ-γραφα των διοικητικών οργάνων. Η Αρχή τηςδιαφάνειας έχει στόχο τον ουσιαστικό έλεγχο τικσροοικ των δημοσίων αρχών, ενώ με το άρθρο 5του ν. 2690/1999 (Κώδικας Διοικητικής Διαδικα-σίας) ορίζονται οι προϋποθέσεις ηροσεοσικ τουπολίτη στα διοικητικά έγγραφα, που επιτρέπεταικατόπιν (γραπτής) αίτησης του ενδιαφερομένουκαι με τη συνδρομή «ευλόγου ενσιοφεροντοο.προκειμένου ηερί δημοσίων εγγράφων ή -ειδικούεννόμου συμφεροντοο. προκείμενου περί ιδιω-τικών εγγράφων.

Γ. Το δικαίωμα στην πληροφόρηση δεν συνε-πάγεται και δικαίωμα στη δημοσιοποίηση τικπληροφορίας ούτε ότι ο έλεγχος τπς διοικητικήςδράσης έχει να κάνει με τπ δπμοσιοποίηση και ε-πεξεργασία προσωπικών δεδομένων. Η ελευθε-ρία στην έκφοσσκ και διάδοση των στοχασμώνδεν μπορούν να υπερτερούν έναντι της προστα-σίας ευαίσθητων δεδομένων. Η απόλυτπ αυτήθέση έχει από την Αρχή ερμηνευθεί ως μη εφορ-μοζόμενη στα δημόσια πρόσωπα.

Δ. Οι διατάξεις του ν. 2472/1997, δεν εφορμό-ζονται71, στις διαδικασίας ενώπιον των Δικαστη-ρίων και στην άσκηση των δικαιωμάτων ενώπιοντπς Δικαιοσύνπς, όπως πχ στην ποινική διαδικα-σία όπου δεν κατισχύουν τπς διατάξεως του άρ-θρου 241 Ποινικής Δικονομίας που καθιερώνειτπν αρχή τπς μυστικότπτας τπς ανακρίσεως, ό-πως και οι ρυερίσεκ για την λήψη αντιγράφωντικ ποινικής δικογραφίας (άρθρα 101, 104, 107,108 ΚΠΔ), δεν εφαρμόζετσι όπου εφαρμόζονταιδιατάξεις περί δικηγορικού, ιατρικού απορρήτου.

Ε. Τα θέματα Ασφαλείας και δημοσίας τάξεως,όπως η χρήση βιομετρικών δεδομένων και κσμε-

71. Με αρκετές επιφυλάξεις.

ρών ησροκοηούεηοτκ. των γενετικών δεδομέ-νων, είναι εξαιρετικά σημαντικά ζητήματα πουπρέπει να σταθμίζεται κάθε φορά το απειλούμε-νο αγαθό και δεν μπορούν τελικά να ανατρέπουντον πυρήνα τικ προστασίας των προσωπικώνσε-δομένων και την ίδια την ΕΛΕΥθΕΡIΑμας. Στηνπερίπτωση αυτή τον τελευταίο λόγο έχει η Δι-καιοσύνη η οποία με τα όργανα ττκ κατά το άρ-θρο 87 § 2 και 97 του Συντάγματος αποφαίνεταιπιο είναι το υπέρτερο αγαθό που πρέπει να τύχειηροστοσίαο" .

Στ. Για να επιτραπεί η πρόσβαση τρίτου που έ-χει έννομο ενοιαφέρον. σε διοικητικά έγγραφαστα οποία περιλαμβάνονται προσωπικά δεδομέ-να, πρέπει να γίνεται εφορμονη των διατάξεωντου κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και ταυτό-χρονα του ν. 2472/97, με παράλλπλη εφορμονήτικ ρήτρας στόερισικ. Πρέπει σσντοτε να γίνεταιιδιαίτερα προσεκτική εξέταση αν τα δεδομένασυνδέονται με την ιδιωτική και οικογενειακή ζωήτρίτων ή τα ειδικά απόρρητα και αν είναι ευαί-σθητα προσωπικάδεδομένα, ειδικότερα:

1) Για τα ευαίσθητα δεδομένα πρέπει να λη-φθεί άδεια τπς Αρχής73

2) Για τα λοιπά δεδομένα, όπως και για τα ευ-αίσθητα πρέπει να ενημερωθεί το υαοκείμενο",πριν ανακοινωθούν σε τριτοικ.

Από την ανωτέρω ανάλυση προκύπτει ότι7Sδεν είναι επιτρεπτή η αποκλειστική εφορμονη εί-τε του άρθρου 5 του ΚΔΔιαδ, είτε των διατάξεωντου ν. 2472/1997, πράγμα που μας υποχρεώνεισε συνδυαστική εφορμονη των διατάξεων, μεπαράλληλη εισαγωγή τικ ρπτρας στάθμισης76,στην κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, ώστε ναΠληρούνται οι Συνταγματικές οιοτάεεκ".

72. Βλ. ΣτΕ 2629/2006 και 2340/2006.73. Βλ. όμως και τκ οσφοκτκέτ προθεσμίας του όρ-

θρου 10 παρ. 3 του Συντάγματος (εξήντα μέρες) και τουάρθρου 5 του ΚΔΔ (πρόσβασπ σε είκοσι μέρετ).

74. Βλ. ΣτΕ 2251/2005.75. Βλ. όμως Ολ ΝΣΚ209/2005.76. Στη θεωρία του Συνταγματικού δικαίου, επικρατεί η

άποψη ότι επί συγκρούσεως δυο ή περισσοτέρων σονταν-μστικων δικαιωμάτων, βρίσκει εφσρμονη η .αρχή της ηρα-κτυσκ εναρμόνισης.Η αρχή επιδιώκει την παράλληλη ά-σκηση των δικαιωμάτων,με ανάλογο περιορισμό κοεενοτ.έτσι ώστε κάθε δικαίωμα να πραγματώνεται όχι πλήρως,αλλά στην μεγαλύτερη έκταση του (βλ. Δ.θ. Τσάrσου, Συ-νταγματικό Δίκαιο τόμοι; Ά θεωρητικό θεμέλιο σελ. 285επ. Ι. ιγγΙΙεζάκπς 1 Ευαίσθητα προσωπικά Δεδομένα, Εκδ.Σάκκουλα 2004 σελ. 142.

77. Βλ. ΣτΕ 2629/2006.'