Aρχαία Β΄γυμνασίου

Β ΄ Γυμνασίου

Επιμέλεια ύλης

Περήφανου Κλειώ

[ ]

πρώτο συνθετικό

μέρος

δεύτερο συνθετικό

μέροςσύνθετη λέξη

ΕΝΟΤΗΤΑ 2Εισαγωγή στη σύνθεση

Οι περισσότερες λέξεις σχηματίστηκαν από άλλες με παραγωγή (βλ Α΄ Γυμνασίου) πχ δίκη δικαστής σύνθεση είναι η ένωση δύο λέξεων για τη δημιουργία μιας τρίτης που ονομάζεται

σύνθετη πχλόγος + γράφω λογογράφοςΚατά την παραγωγή ή σύνθεση συνήθως δεν παίρνονται ακέραιες οι λέξεις πχ βαίνω βατός ναῦς + πήγ ndash νυμι ναυπηγόςΠώς παράγεται μια σύνθετη λέξη

πχ βιβλίο + πωλῶ = βιβλιοπώλης

Οι λέξεις που ενώνονται για να σχηματίσουν τη σύνθετη λέξη λέγονται συνθετικά μέρηΚάθε ένα από τα δύο συνθετικά μέρη μπορεί να είναι κλιτό ή άκλιτο μέρος του λόγου

Γραμματική

Αφωνόληκτα ουσιαστικά της γ΄κλίσηςΟνομάζονται αφωνόληκτα τα ουσιαστικά που το θέμα τους λήγει σε άφωνο σύμφωνο (κ γ χ ουρανικόληκτα π β φ χειλικόληκτα τ δ θ οδοντικόληκτα)

2

Πρώτο συνθετικό

κλιτό πχ λόγος + γράφω λογογράφος

άκλιτο πχ ὑπέρ + μέγεθος ὑπερμεγέθης

Δεύτερο συνθετικό

κλιτό πχ ἀπό + κρύπτω ἀποκρύπτω

άκλιτο πχ ὑπέρ + άνω ὑπεράνω

Στην κλίση των αφωνόληκτων ουσιαστικών της γ΄ κλίσης όταν ο χαρακτήρας (κ γ χ τ δ θ π β φ) συναντά το ndash σ ndash ή το ndash ς (σε ονομαστική και κλητική ενικού και στη δοτική πληθυντικού) συγχωνεύεται σε ξ (κ γ χ))ή ψ (π β φ) ή αποβάλλεται ο χαρακτήρας (τ δ θ)

Παραδείγματα κλίσης

Ενικός αριθμός

ΟνομΓενική ΔοτικήΑιτιατΚλητ

Ουρανικόληκτα Χειλικόληκτα Οδοντικόληκτα ὁ φύλαξ (κ-ς)τοῦ φύλακ-οςτῷ φύλακ- ι

τόν φύλακ- α(ὦ) φύλαξ

ὁ γύψ (π ndashς)τοῦ γυπ-όςτῷ γυπ -ί

τόν γύπ- α(ὦ) γύψ

ἡ πατρίς( δ ndashς)τῆς πατρίδ ndashος

τῇ πατρίδ- ιτήν πατρίδ ndashα

(ὦ) πατρίς

Πληθυντικός αριθμόςΟνομΓενική ΔοτικήΑιτιατΚλητ

οἱ φύλακ ndash εςτῶν φυλάκ-ων

τοῖς φύλαξ (κ ndashσ)ιτούς φύλακ-ας(ὦ) φύλακ-ες

οἱ γύπndash εςτῶν γυπ -ῶν

τοῖς γυψ (π ndashσ)ίτούς γύπ -ας(ὦ) γύπ -ες

αἱ πατρίδ ndashεςτῶν πατρίδ ndash ων

ταῖς πατρίς (δ ndashσ)ιτάς πατρίδ-ας(ὦ) πατρίδ-ες

Ημιφωνόληκτα ουσιαστικά της γ΄κλίσηςΟνομάζονται ημιφωνόληκτα τα ουσιαστικά που το θέμα τους λήγει σε ημίφωνο σύμφωνο (μ ν ερρινόληκτα λ ρ υγρόληκτα σ σιγμόληκτα)

ΕΡΡΙΝΟΛΗΚΤΑ ndash Παραδείγματα κλίσης



σε -ην -ηνος σε -ων -ῶνος σε ndashην - ένος σε ndashων - όνοςὁ Ἕλλην

τοῦ Ἕλλην-οςτῷ Ἕλλην- ι

τόν Ἕλλην- α(ὦ) Ἕλλη-ν

ὁ χειμώντοῦ χειμῶν -ος

τῷ χειμών -ιτόν χειμῶν -α(ὦ) χειμώ-ν

ὁ λιμήντοῦ λιμέν-οςτῷ λιμέν- ι

τόν λιμέν- α(ὦ) λιμή-ν

ὁ ἄξωντοῦ ἄξον-οςτῷ ἄξον- ι

τόν ἄξον- α(ὦ) ἄξο -ν


οἱ Ἕλληνndash εςτῶν Ἑλλήν-ων

τοῖς Ἕλλησ(ν ndash σ) ιτούς Ἕλλην-ας(ὦ) Ἕλλην -ες

οἱ χειμῶνndash εςτῶν χειμών -ων

τοῖς χειμώσ(ν ndashσ)ιτούς χειμῶν-ας(ὦ) χειμῶν -ες

οἱ λιμένndash εςτῶν λιμέν -ων

τοῖς λιμέσ(ν ndashσ)ιτούς λιμέν-ας(ὦ) λιμέν -ες

οἱ ἄξονndash εςτῶν ἀξόν -ων

τοῖς ἄξοσ(ν ndashσ)ιτούς ἄξον-ας(ὦ) ἄξον -ες

3

Τα οξύτονα(= που τονίζονται στη λήγουσα) διπλόθεμα ερρινόληκτα σε ndashων -ωνος σχηματίζουν την κλητική ενικού όμοια με την ονομαστική σε ndashών πχ ἡγεμών κλητ (ὦ) ἡγεμώνΤα βαρύτονα (= που δεν τονίζονται στη λήγουσα) διπλόθεμα ερρινόληκτα σε ndashων -όνος σχηματίζουν την κλητική ενικού σε ndashον πχ ἄξων κλητ (ὦ) άξον

ΕΝΟΤΗΤΑ 3

Πρώτο συνθετικό λέξη κλιτή ndash ουσιαστικό

Κλιτή λέξη ως πρώτο συνθετικό μπορεί να είναι ουσιαστικό πχ ἀγγελία + φέρω ἀγγελιαφόρος επίθετο πχ θερμαί + πῦλαι Θερμοπῦλαι ρήμα πχ κρύπτω + νοῦς κρυψίνους

α΄ συνθετικό ουσιαστικό


Ημιφωνόληκτα ουσιαστικά της γ΄κλίσης

ΥΓΡΟΛΗΚΤΑ ndash Παράδειγμα κλίσης



σε ndash ηρ -ῆρος σε ndashωρ -ορος συγκοπτόμεναὁ κλητήρ

τοῦ κλητῆρ-οςτῷ κλητῆρ-ι

τόν κλητῆρ- α(ὦ) κλητή-ρ

ὁ πράκτωρτοῦ πράκτορ -ος

τῷ πράκτορ -ιτόν πράκτορ -α

(ὦ) πρακτορ

ὁ πατήρτοῦ πατρ-ός

τῷ πατρ-ίτόν πατέρ- α

(ὦ) πάτερ

ὁ ἀνήρτοῦ ἀνδρ-ός

τῷ ἀνδρ-ίτόν ἀνδρ- α

(ὦ) ἄνερ


οἱ κλητῆρndash εςτῶν κλητήρ-ωντοῖς κλητῆρndash σιτούςκλητῆρ-ας(ὦ) κλητῆρ -ες

οἱ πράκτορ-εςτῶν πρακτόρ-ωντοῖς πράκτορ ndashσιτούς πράκτορ-ας(ὦ) πράκτορ -ες

οἱ πατέρndash εςτῶν πατέρ -ωντοῖς πατρ-ά-σιτούς πατέρ-ας(ὦ) πατέρ -ες

οἱ ἄνδρndash εςτῶν ἀνδρ-ῶν

τοῖς ἀνδρ-άndashσιτούς ἄνδρ-ας(ὦ) ἄνδρ -ες

4

α ή γ΄ κλίσηςβ΄ κλίσης

β΄ ή γ΄ κλίσης Ουδέτερο γ΄ κλίσης σε ndashμα (-ματος)

Κανονικά το θέμα μένει αμετάβλητο πχ ξύλον + κόπτω ξυλοκόπος

Το θέμα μετασχηματίζεται και λήγει σε ndash ο - κατά αναλογία προς τα δευτερόκλιταπχ ὕλη + τέμνω ὑλοτόμος

Το θέμα μερικών δευτερόκλιτων ή τριτόκλιτων ουσιαστικών μετασχηματίζεται και λήγει σε ndash α ndash ή ndashη - κατά αναλογία προς τα πρωτόκλιταπχ θάνατος + φέρω θανατηφόρος

Το θέμα ή μένει ολόκληρο ή αποβάλλει τους δύο τελευταίους φθόγγους ndash ατ ndash πχ σῶμα + φυλάττω σωματοφύλακας

ΣΙΓΜΟΛΗΚΤΑ ndash Παραδείγματα κλίσης



σε ndashης -ους σε ndashης - έους ουδέτερα σε ndashος -ουςὁ Σωκράτ-ης

τοῦ Σωκράτ-ουςτῷ Σωκράτ-ειτόν Σωκράτ-η

(ὦ) Σώκρατ-ες

ὁ Περικλ-ῆςτοῦ Περικλ-έους

τῷ Περικλ-εῖτόν Περικλ-έα

(ὦ) Περίκλ-εις

το ἔδαφ-οςτοῦ ἐδάφ-ους

τῷ ἐδάφ-ειτο ἔδαφ-ος

(ὦ) ἔδαφ-ος


οἱ Σωκράτ-αιτῶν Σωκρατ-ῶντοῖς Σωκράτ-αιςτους Σωκράτ-ας(ὦ) Σωκράτ-αι

οἱ Περικλ-εῖςτῶν Περικλ-έων

-τούς Περικλ-εῖς(ὦ) Περικλ-εῖς

τά ἐδάφ-ητῶν ἐδαφ-ῶντοῖς ἐδάφ-εσι

τά ἐδάφ-η(ὦ) ἐδάφ-η

Συντακτικό

Σύνδεση προτάσεων ή όρων της πρότασηςΟι προτάσεις και οι όροι των προτάσεων συνδέονται με τους εξής τρόπους

1 Παρατακτική ή κατά παράταξη σύνδεσηΌταν δύο ή περισσότερες προτάσεις κύριες ή δευτερεύουσες του ίδιου είδους ή όροι της πρότασης του ίδιου είδους συνδέονται ισότιμα και τάσσονται η μία δίπλα στην άλλη πχ Δεῖ τόν ἀγαθόν ἄνδρα φιλοφίλον καί φιλόπατριν εἶναιἘγώ ὑπηρετῶ μέν τοῖς θεοις καί ὀρέγομαι ἀεί πλειόνων Η σύνδεση αυτή γίνεται με τους παρατακτικούς συνδέσμουςΣυμπλεκτικούς τέ καί ούτε μήτε ουδέ μηδέ Αντιθετικούς μέν δε μέντοι αλλά μήν καίτοι κα Αιτιολογικούς γάρ Διαζευκτικούς ή Συμπερασματικούς ἄρα δή ουν οὔκουν κα

2 Υποτακτική ή καθrsquo υπόταξη σύνδεσηΌταν δύο προτάσεις συνδέονται μεταξύ τους και η μία είναι κύρια ενώ η άλλη εξαρτάται από την πρώτη (η πρόταση αυτή ονομάζεται δευτερεύουσα και δεν μπορεί να σταθεί μόνη της στο λόγο) πχ Καί ἔλεγον οἱ Ἀθηναῖοι ὅ τι οὐκ ὀρθῶς οἱ σπονδαί ἄν γένοιντοὉ βασιλεύς ἐπιμελεῖται ἴ να εὖ πράττωσιν( =νά εὐτυχοῦν) οἱ πολιταιΗ σύνδεση αυτή γίνεται με τους υποτακτικούς συνδέσμους αναφορικές και ερωτηματικές αντωνυμίες και επιρρήματα Εἰδικούς ὅτι ὡς Αἰτιολογικούς ὡς ὅτι διότι ἐπειδή κα Τελικοί ἴνα ὅπως ὡς Ἐνδοιαστικοί μή μή οὔ Ὑποθετικοί εἰ ἐάν ἄν ἤνΧρονικοί ὡς ὄτε ὅποτε ἄχρι μέχρι ἕως πρίν κα Παραχωρητικοί ἄν καί εἰ καί καΣυμπερασματικοί (ἀποτελεσματικοί) ὥστε ὡς3 Ασύνδετο σχήμα

5

Τα βαρύτονα διπλόθεμα σε ωρ- ορος (πχ ὁ πράκτωρ) σχηματίζουν την κλητική του ενικού όμοια με το αδύνατο θέμα τους (πχ (ὦ) πρᾶκτορ)

Ο χαρακτήρας λ και ρ μπροστά από το ndash σ - της κατάληξης παραμείνει ενώ ο χαρακτήρας ν μπροστά από το σ της κατάληξης αποβάλλεται πχ τοῖς πράκτορ ndashσι τοις λιμέσ(ν ndashσ)ι

Τα συγκοπτόμενα σχηματίζουν την κλητική του ενικού όμοια με το αδύνατο θέμα και τονίζονται στην αρχική συλλαβή πχ (ὦ) πάτερ (ὦ) ἄνερ

όταν οι προτάσεις (ή οι όροι) που συνδέονται μεταξύ τους απλώς η μία δίπλα στην άλλη χωρίς σύνδεσμο παρά μόνο με κόμμα πχ Συμβαλόντες τάς ἀσπίδας ἐωθουντο ἐμάχοντο ἀπέκτειναν ἀπέθνησκον

Ασκήσεις1 Να σχηματίσετε τις λέξεις

νίκη + φέρω ἔλαφος + βάλλω

ναῦς + μάχομαι

λαμπὰς (-άδος) + φέρω

φύλλον + βάλλω

βιβλίον + γράφω

παῖς + νόμος

αἷμα + στάζω

ἀκτῖς (-νος) + βάλλω

ἀγορὰ + νόμος

παῖς + ἄγω

ἀγγελία + φέρω

2 Αναγνωρίστε το είδος της σύνδεσης και υπογραμμίστε τους συνδέσμους

Κάλλος (=ὀμορφιά) ὁ χρόνος ἀνήλωσεν (=ἔφθειρε) ἤ νόσος ἐμάρανεὉ μέν πρευβύτερος (=μεγαλύτερος) παρών ἐτύγχανε (=ἦταν παρών) Κύρος δέ μεταπέμπεται ἀπό τῆς ἀρχῆς (=ἀπό τήν ἐξουσία)Οἱ ὀπλιται ἠκόντιζον ἔβαλλον ἐτόξευον ἐσφενδόνωνΟὔτε ἄρχομεν (=ξεκινοῦμε) πολέμου οὔτε τάς σπονδᾶς (=τή συνθήκη εἰρήνης) λύομεν Ὁ Θίβρων ἀπῆλθεν καί ζημιωθεῖς (=αφού τιμωρήθηκε) ἔφυγενΟὗτοι ἔλεγον ὅτι Κύρος τέθνηκεν(=πέθανε)Κύνας (=σκύλους) τρέφομεν ἴνα φυλάττωσι τάς οἰκίαςΕἰ εἰσι βωμοί εἰσί καί θεοίΠείθοντο (=ὑπάκουαν) ἐπεῖ ἐφοβοῦντοΔέδοικα (φοβοῦμαι) μή οὐ στρατός ἴξῃ (=φτάσει)Ἐρήσομαι (=θά ρωτήσω) ὅστις ἐστίν ὁ διδάσκαλοςΔημάδης εὐδοκίμησεν εἰπών ὅτι διrsquoαἴματος ὁ Δράκων τούς νόμους συνέγραψενὉ ἱστορικός συγγράφει τήν ἱστορίαν καί τήν ἀλήθειαν ἐρευνᾷΧρή τούς ἐχθρούς εὐλογεῖν ὅταν αἱ πράξεις ἀπαιτῶσι τοῦτοἈβροκόμας τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇΜηδείς θρηνείτω πενίαν οὔτε φοβείσθω θάνατονἜθνη καί πόλεις πολέμιοι ἔστεὉ πατήρ καί ἡ μήτηρ κήδονται τῆς θυγατρόςὉ κόραξ καλούς ὄνυχας καί πτέρυγας ἔχει

6

ΕΝΟΤΗΤΑ 4

Πρώτο συνθετικό λέξη κλιτή ndash επίθετο

Όταν το πρώτο συνθετικό είναι επίθετο κανονικά το σύνθετο σχηματίζεται από το θέμα του αρσενικού ακόμη και αν το δεύτερο συνθετικό ή όλη η σύνθετη λέξη είναι θηλυκού ή ουδέτερου γένους


Γ΄ κλίση επιθέτων

Στη γ΄ κλίση επιθέτων ανήκουν τα επίθετα των οποίων το αρσενικό και το ουδέτερο γένος τουλάχιστον κλίνονται σύμφωνα με τη γ΄ κλίση ουσιαστικών

Φωνηεντόληκτα σε ndashύς ndash εια - ύ Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο

Ενικός αριθμόςΟνομΓενική ΔοτικήΑιτιατΚλητ

βαθ-ύςβαθέ-οςβαθ-εῖβαθ-ύνβαθ-ύ

βαθεῖαβαθείαςβαθειᾳβαθεῖανβαθεῖα

βαθ-ύβαθ-έοςβαθ-εῖβαθ-ύβαθ-ύ


βαθ-εῖςβαθ-έων

βαθ-έσι(ν)βαθ-εῖςβαθ-εῖς

βαθεῖαιβαθείωνβαθείαιςβαθεῖαςβαθεῖαι

βαθ-έαβαθ-έων

βαθ-έσι(ν)βαθ-έαβαθ-έα

7

πχ ἄκρα + πόλις --gt ἀκρόπολις

ε π ί θ ε τ ο β ΄ κ λ ί σ η ς

πχ βαρύς + θυμός --gt βαρύθυμος

ε π ί θ ε τ ο γ ΄ κ λ ί σ η ς σ ε - υ ς - έ ο ς

α) εἶς δύο τρεῖς τέτταρες --gt μόν(ο) δι- τρι- τετρα- πχ μονό - χειρ τρί -μηνοςβ) τα υπόλοιπα διατηρούν το θέμα τους πχ διακοσιο- μέδιμνουςγ) τα άκλιτα αριθμητικά (πέντε - εκατό ή μένουν αμετάβλητα(παθαίνοντας μόνο τις κανονικές φθογγικές παθήσεις ) ή λήγουν σε -α πχ ὁκτώ+ πούς(= που έχει μήκος 8 πόδια) ὁκτά- πους (που έχει 8 πόδια)

α ρ ι θ μ η τ ι κ ό ε π ί θ ε τ ο

Tα επίθετα αυτά Είναι γενικώς οξύτονα πχ βαθύς βραδύς

κα Βαρύτονα είναι μόνο τα θῆλυς θήλεια θῆλυ και το ἥμισυς ἡμίσεια ἥμισυ

Έχουν δύο θέματα-υ σχηματίζουν με αυτό ονομαστική αιτιατική και κλητική -ε σχηματίζουν όλες τις υπόλοιπες πτώσεις

Την κλητική ενικού του αρσενικού τη σχηματίζουν χωρίς κατάληξη όμοια με την ονομαστική και την αιτιατική και κλητική του πληθυντικού όμοια με την ονομαστική πληθυντικού

Το θηλυκό σχηματίζεται με την κατάληξη ndash jα

Υποτακτική ενεργητικής φωνής των βαρύτονων ρημάτων

Η σημασία της υποτακτικής Η υποτακτική δηλώνει επιθυμία (βουλητική υποτακτική) στις κύριες προτάσεις και συνοδεύεται συνήθως από τα άγε ίθι φέρε (=έλα) πχ Ίθι εξετάσωμεν (=ας εξετάσουμεhellip) τα έργα των θεων το προσδοκώμενο αυτό που περιμένουμε να γίνει στις δευτερεύουσες προτάσεις πχ Εις Σάρδεις αφίκετο ίνα Μένωνα προσδέξηταιαπορία (απορηματική υποτακτική) σε αrsquo πρόσωπο συνήθως και στις ερωτηματικές προτάσεις πχ Είπωμεν (=να μιλήσουμε) ή σιγωμεν(=να σωπάσουμε)Άρνηση υποτακτικής μή

Σχηματισμός της υποτακτικής

Η υποτακτική σχηματίζεται με το ενεστωτικό θέμα και τις καταλήξεις της υποτακτικής

Παραδείγματα κλίσης Ενεργητική φωνή

Ενεστώτας Αόριστος λύ ndash ωλύ- ῃςλύ ndashῃ

λύ- ωμενλύ ndash ητε

λύ ndashωσι(ν)

λύ ndashσ ndashωλύ ndashσ ndashῃςλύ ndashσ ndash ῃ

λύ- σ- ωμενλύ- σ ndashητε

λύ- σ ndashωσι(ν)

Ασκήσεις 1Να σχηματίσετε τις σύνθετες λέξεις

Θερμαί + πῦλαιεἰς + ὀφθαλμόςὀξύς + θυμόςδύο + μήνἄκρα + πόλιςἕξ + ἔτος

κακή + ψυχήβραδύς + πούςευθύς + γραμμήτέτταρες + πήχυςπέντε + οβολόςταχύς + πτερόν

2 Να συμπληρωθούν τα κενά με τον κατάλληλο τύπο από τα επίθετα των παρενθέσεων

1Πολλαὶ ἡδοναὶ τὴν τέρψιν (γλυκὺς) μέν (βραχύς) δ ἔχουσιν

2 Ποταμῶν (ταχὺς) οὐκ ἀεὶ τὰ ρεύματα (βραχὺς) δ ἔχουσιν

3 Τῶν (θρασὺς) ἀνθρώπων πολλάκις ἡ ὁρμὴ (βραχὺς)ἐστιν

4 Πᾶσα εὐδαιμονία τέλος [] (ταχὺς) ἔχει

5 Ὁ λιμὸς ποιεῖ ἅπαντα (γλυκὺς) 6 Χιὼν ἐκ (βαθὺς) νυκτὸς πίπτει

7 Αἱ συλλαβαὶ εἰσιν μακραὶ καὶ (βραχὺς)

8 Τῷ (δίπηχυς) δόρατι τὸν ἐχθρὸν πεφόνευκεν 9 Ὁ κύων τοῖς (ὀξὺς) ὀδοῦσι δάκνει

10 Οὐχ (ἡδὺς ουδ ονομαστ Εν) ἐστι μάχεσθαι τοῖς κόραξιν

8

Ο Μέλλοντας δεν έχει Υποτακτική

Στο θέμα του αορίστου διατηρείται ο χρονικός χαρακτήρας ndash σ - όχι όμως και η αύξηση

ΕΝΟΤΗΤΑ 5

Πρώτο συνθετικό λέξη κλιτή ndashρήμα

όταν το πρώτο συνθετικό είναι ρήμα τότε το σύνθετο σχηματίζεται από 2 θέματα το ρηματικό (δηλ το θέμα του ρήματος στον ενεστώτα(το χρονικό (δηλ το θέμα του ρήματος στον αόριστο ή το μέλλοντα)

Το θέμα μένει αμετάβλητο Το θέμα μετασχηματίζεταιαν το β΄συνθετικό αρχίζει από φωνήεν πχ ἔχω + ἔγγυον ἐχ- έγγυος

Αν το β΄συνθετικό αρχίζει από σύμφωνο οπότε παίρνει το φωνήεν ε ή ι ή ηπχ ἔχω + φρήν ἐχ ndashέ- φρων


Η υποτακτική του εἰμί και του Παρακειμένου

Παραδείγματ κλίσης ρ ειμί Παρακείμενος

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)

λε -λύ- κ ndashωλε -λύ ndashκ ndashηςλε ndash λύ ndashκ ndash η

λε ndashλύ ndashκ ndash ωμενλε ndashλύ ndashκ ndashητε

λε ndash λυ ndashκ ndashωσι(ν)

λελυκώς ndashυῖα ndashος ὦ laquoraquo ᾖς laquoraquo ᾖ λελυκότες ndashυῖαι ndashότα ὦμεν laquoraquo ἦτε laquoraquo ὦσι(ν)

Αλληλοπαθητική αντωνυμία

Αλληλοπαθητικὴ λέγεται η αντωνυμία που φανερώνει ότι δύο ή περισσότερα πρόσωπα ενεργούν και παθαίνουν αμοιβαίως οὗτοι ἠδίκουν ἀλλήλους (=ο ένας αδικούσε τὸν άλλον δηλ καθένας αδικούσε τοὺς άλλους καὶ συγχρόνως τὸν αδικούσαν οι άλλοι)Η αλλοπαθητικὴ αντωνυμία δὲν συνηθίζεται στὴν ὀνομαστικὴ ἀλλὰ μόνο στὶς πλάγιες πτώσεις Ἔχει τρία γένη καὶ κλίνεται ὅπως τὰ τρικατάληκτα επίθετα τῆς βrsquo κλίσης

Συντακτικό9

Η Υποτακτική Παρακειμένου σχηματίζεται με δύο τρόπουςΜονολεκτικά δηλ με το θέμα και τις καταλήξεις της υποτακτικήςΠεριφραστικά δηλ με τη μετοχή Παρακειμένου και την υποτακτική του ειμί

Η Υποτακτική Παρακειμένου (μονολεκτικός τύπος) διατηρεί τον αναδιπλασιασμό αύξηση

Πληθυντικός

γενική ἀλλήλων ἀλλήλων ἀλλήλωνδοτική ἀλλήλοις ἀλλήλαις ἀλλήλοις

αἰτιατική

ἀλλήλους ἀλλήλας ἄλληλα

ΤΑ ΑΠΡΟΣΩΠΑ ΡΗΜΑΤΑ - ΑΠΡΟΣΩΠΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ

Ειδι

κό Εξαρτάται από ρήματα λεκτικά (λέγω) γνωστικά (γιγνώσκω) αισθήσεως( ὁρῶ) δοξαστικά (ἡγοῦμαι)Παίρνει άρνηση ου και το συναντούμε σε όλους τους χρόνους (μετάφραση ότι)

τελι

κό

Εξαρτάται από εκφράσεις ή ρήματα εφετικά(εφίημι) δυνητικά(δύναμαι) κελευστικά(κελεύω) προτρεπτικά κωλυτικά ή απαγορευτικά(κωλύω) και τα συγγενικά τους Παίρνει άρνηση μή(σπάνια ου)και το συναντούμε σε όλους τους χρόνους εκτός του μέλλοντα (μετάφραση να)

Ταυτ

οπρο

σω

πία

Όταν το υποκείμενο του απαρεμφάτου είναι ίδιο με το υποκείμενο του ρήματος τότε έχουμε ταυτοπροσωπία Στην ταυτοπροσωπία το υποκείμενο του απαρεμφάτου παραλείπεται και εννοείται στην ονομαστική Πχ οι στρατιωται ουκ έφασαν ιέναι(ενν οι στρατιώται)

Ετερ

εοπρ

οσω

πία Όταν το υποκείμενο του απαρεμφάτου είναι διαφορετικό από το υποκείμενο του ρήματος

τότε έχουμε ετεροπροσωπία Στην ετεροπροσωπία το υποκείμενο του απαρεμφάτου τίθεται σε αιτιατική Πχ Σωκράτης πάντα ηγειτο θεους ειδέναι Στις απρόσωπες συντάξεις το υποκείμενο του απαρεμφάτου είναι συχνά το ίδιο με τη δοτική προσωπική έχουμε πάντα ετεροπροσωπία και εννοείται στην αιτιατική πχ Τοις ιδιωταις εξεστι τας δαπάνας συντεμνειν (ενντους ιδιωτας) Κίνδυνος εστί πολλούς απόλλυσθαι

Προσωπικά λέγονται τα ρήματα που δέχονται ως υποκείμενο όνομα πχ Ὁ Περικλ ῆ ς ἦν στρατηγόςΑπρόσωπα λέγονται τα ρήματα τα οποία βρίσκονται στο γ ενικό πρόσωπο και δεν δέχονται ως υποκείμενο όνομα αλλά απαρέμφατο ή δευτερεύουσα πρόταση πχ Λέγεται Ὅμηρον ε ἶ ναι τυφλόνΑπρόσωπη έκφραση λέγεται αυτή που σχηματίζεται με το ἐστί + ουσιαστικό πχ καιρός(ἐστί) ε ἰ δέναι ἡμᾶς ταῦτα

Υποκ

είμε

νο

Τα απρόσωπα ρήματα δέχονται ως υποκείμενοάναρθρο απαρέμφατο + δοτική προσωπική(δηλώνει το πρόσωπο το οποίο ενεργεί στην απρόσωπη σύνταξη)δευτερεύουσα πρόταση α) ειδική πρότας β) πλάγια ερωτηματική πρόταση γ) ενδοιαστική πρόταση

Απρό

σσ

ρήμα

τα

δεῖ = πρέπει λέγεταιχρή = laquoraquo ἀγγέλλεται= αναγγέλλεταιπροσήκει = ταιριάζει ᾄδεται = φημολογείταιἐστί ἐνεστί παρεστί ἐξεστί ἐγχώρει = είναι δυνατό δοκει = φαίνεται καλόὁμολογεῖται = είναι παραδεκτό

Απρό

σωπε

ς εκ

φρά

σεις

καιρός ἐστί = είναι ευκαιρία κίνδυνος ἐστί ἄξιον ἐστί= αξίζει να ὧρα ἐστί= είναι καιρός φόβος ἐστί δίκαιον ἐστίεἰκός ἐστί = είναι φυσικό ράδιον ἐστί = είναι εύκολο χαλεπόν ἐστί= είναι δύσκολοἐλπίς ἐστί =υπάρχει ελπίδα δῆλον ἐστί = είναι φανερό ἀνάγκη ἐστίοἷον ἐστί = είναι δυνατό

Ασκήσεις Να σχηματιστούν οι σύνθετες λέξεις 1 ρίπτω ( χρον θέμα ριψ -) + ἀσπίς2 κρύπτω (χρον θέμα κρύψ-) +

νοῦς

6 χαίρω + κακός7 στρέφω ( χρον θέμα στρεψ-) + δίκη8 φεύγω( χρον θέμα φυγ-) + πόνος

10

3 λείπω( χρον θέμα λείψ-) + ἀνήρ

4 φθίνω + ὀπώρα5 ἔχω + μῦθος

9 σείω ( χρον θέμα σεισ-) + ἄχθος ( =βάρος)

10 ἄρχω + τέκτων (= οικοδόμος)

Στις παρακάτω προτάσεις 1 να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις 2 να εντοπίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

Χαλεπὸν ἐστί πατρὶ καὶ μητρὶ παίδων στερηθῆναι Λέγεται τὸν Ἀρχιδᾶμον περὶ τάς Ἀχαρνὰς μείναι Οὐ χαλεπὸν Ἀθηναίους ἐν Ἀθηναίοις ἐπαινεῖν Ὥρα ἐστί βουλεύεσθαι περὶ τῆς μάχης Βαρβάρων Ἕλληνας ἄρχειν εἰκὸς ἐστί (=εἲναι φυσικὸ) Αἰσχρόν ἐστι μηδένα φίλον ἔχειν Ἡμῖν μὲν ἐξεστὶ τείχη ἱδρύειν Ἀνάγκη ἐστὶ τοῖς παισὶ πείθεσθαι τοῖς τοῦ πατρὸς λόγοις Δεῖ τὸν ἄρχοντα τῶν ἀρχομένων διαφέρειν Ῥᾴδιόν ἐστι αὐτοῖς δακρυσαι Χρῇ πάντας ἀμύνειν τὴν πόλιν Οὐ ῥᾴδιόν ἐστι αὐτοῖς διαβαίνειν (=να περάσουν) Πόθεν(=ἀπό ποῦ) χρή ἄρξασθαι τῆς ἀπολογίας Λέγεται τόν Ἀρχιδάμον περί τάς Ἀχαρνᾶς μεῖναι Ἐμοί ἀνάγκη τοῖς οἶκοι ἄρχουσι πείθεσθαι

Στις παρακάτω προτάσεις 1 Να αναγνωριστεί το είδος του απαρεμφάτου (τελικό ή ειδικό) και το είδος του ρήματος

εξάρτησης2 Να αναγνωριστεί η ταυτοπροσωπία ή η ετεροπροσωπία όπου υπάρχουν

Ἐκ τῶν κινδύνων ἔδοξαν (=φάνηκαν) γυναῖκες εἲναιΟὔτοι ἐμελέτων(=σκέφτονταν) τοξεύεινΠροσήκει τιμῆς τυγχάνειν (=να δεχτοὺν τιμὲς)τοὺς τηλικούτων (=τέτοιου εἴδους) ἀγαθῶν αἰτίουςἩ πόλις κινδυνεύει διαφθαρῆναι (=να καταστραφεῖ)Ἐγὼ δὲ ὑμᾶς ἐρωτήσαι βούλομαι (=θέλω)Νομίζεις δυστυχεῖν ἐμέΒοιωτοί νῦν ἀπειλοῦσιν ἐμβαλεῖν εἰς τήν ἈττικήνΜένων δε ό Θετταλός φίλος εβούλετο εἶναι τοῖς μεγίστα δυναμένοιςΚιθαρίζειν (=παίζω κιθάρα) γὰρ οὐκ ἐπίσταμαι (=δεν γνωρίζω)Αἰσχύνομαι (=ντρέπομαι) ὑμῖν εἰπεῖν τὰ ἀληθῆ Εγώ σοι ὑπισχνοῦμαι (=υποσχομαι) εὐεργετήσεινἘλεγoν ου καλώς την Έλλαδα ἐλευθεροῦν αυτόν Τον άγαθόν εὐδαίμονα εἶναι φημίΆκουω τινά διαβάλλειν ἐμέ

ΕΝΟΤΗΤΑ 611

επιρρήματα

μένουν αμετάβλητα (ή παθαίνουν μόνο τις κανονικές φθογγικές μεταβολές πχ αγχί (=κοντά) + ἄλς (=θάλασσα) --gt ἀγχίαλος (=αυτός που είναι κοντά στη θάλασσα)μετασχηματίζονται εμπρός από σύμφωνο και λήγουν σε ε ή ο ή ι πχ ὁψέ (=αργά) + μανθάνω --gt ὁψιμαθής (=αυτός που έμαθε αργά)

προθέσεις

οι κύριες προθέσεις ως α συνθετικά ή μένουν αμετάβλητες ή παθαίνουν τις κανονικές φθογγικές μεταβολές πχ εἰς + ἄγω (=οδηγώ) --gt εισάγω αλλά και συν +ζῶ --gt συζῶ

αχώριστα μόρια

τα αχώριστα μόρια δε λέγονται ποτέ μόνα τους παρά συνηθίζονται μόνο στη σύνθεση ως πρώτα συνθετικά και έχουν επιρρηματική σημασίατα πιο συνηθισμένα μόρια της αρχ ελληνικής ειναιστερητικό α- ἄ-καρπος ή ἀν-άξιοςεπιτατικό α-(επιτείνει την έννοια του β συνθετικού ἀ-χανής(=χάσκει πολύ)αθροιστικό α-(μαζί) ἄ-παςστερητικό νη- νή-ποινος(=χωρίς ποινή)επιτατικά αρι- ερι- ζα- ἐρί -τιμος (=πολύτιμος)το δυσ- που έχει την έννοια του κακός δύσ-μορφοςημί- (=μισός) ἡμί -θανής (=μισοπεθαμένος)

Πρώτο συνθετικό λέξη άκλιτη

Στη σύνθεση το πρώτο συνθετικό μπορεί να είναι άκλιτη λέξη


Δικατάληκτα ( σιγμόληκτα )σε ής -ης ndashες και ( ερρινόληκτα )σε ων -ων - ον

Παραδείγματα κλίσης Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο


ὁτοῦτῷτὸνὦ

ἠτῆςτῇτὴνὦ

ἀληθ-ὴςἀληθ-οῦςἀληθ-εῖἀληθ-ῆἀληθ-ές

τὸ ἀληθ-ὲςτοῦ ἀληθ-οῦςτῷ ἀληθ-εῖτὸ ἀληθ-ὲςὦ ἀληθ-ὲς

σώφρ-ωνσώφρον-οςσώφρον-ισώφρον-ασῶφρον

σῶφρ-ονσώφρον-οςσώφρον-ισῶφρονσῶφρον

Πληθυντικός αριθμόςΟνομΓενική

ΔοτικήΑιτιατΚλητ

οἱτῶντοῖςτοὺςὦ

αἱτῶνταῖςτὰςὦ

ἀληθ-εῖςἀληθ-ῶνἀληθ-έσιἀληθ-εῖςἀληθ-εῖς

τὰτῶντοῖςτὰὦ

ἀληθ-ῆἀληθ-ῶνἀληθ-έσιἀληθ-ῆἀληθ-ῆ

σώφρον-εςσωφρόν-ων

σώφρο-σισώφρον-αςσώφρον-ες

σώφρον-ασωφρόν-ων

σώφρο-σισώφρον-ασώφρον-α

12

Ερωτηματική αντωνυμία τίς τί (=ποιος) Χρησιμοποιείται για ερώτηση και κλίνεται κατά τη γrsquo κλίση

Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

Αρσεν ndashθηλ Ουδέτ Αρσεν ndash θηλ ΟυδέτΟνομ Γεν ΔοτΑιτιατΚλητ

τίςτίνος τοῦτίνι τῷτίνα-

τίτίνος τοῦτίνl τῷ

τι-

τίνεςτίνωντίσι(ν)τίνας

-

τίνατίνωντίσι(ν)τίνα

-

Αόριστη αντωνυμία τίς τί (=κάποιος) Δηλώνουν αόριστα ένα πρόσωπο ή ένα πράγμα



τὶςτινὸςτοῦ

τινὶτῷτινὰ

-

τὶτινὸςτοῦ

τινὶτῷτὶ-

τινὲςτινῶντισὶ(ν)τινὰς-

τινά ἄττα τινῶντισί(ντινά ἄττα -

Ασκήσεις1Να αναγνωρίσετε το συνθετικά των λέξεων

ἀγχίνους διχόβουλος ὁμογάστριοςἄνανδροςἀείμνηστος

ἀτενής(=πολύ τεντωμένος)κατέρχομαι ὑπόδικοςδύσλυτοςπαλίρροια

13

Τα ερρινόληκτα επίθετα σε ndashων -ονΈχουν την κλητική ενικού όμοια με το θέμαΌταν είναι σύνθετα κανονικά στην ονομαστική αιτιατική και κλητική ενικούτου ουδέτερου ανεβάζουν τον τόνο όχι όμως πιο πάνω από την τελευταία συλλαβή του α΄ συνθετικού πχ ευδαίμων (ὦ) εὔδαιμον αλλά μεγαλόφρων (ὦ) μεγαλόφρον

Τα σιγμόληκτα επίθετα Έχουν θέμα σε -εσ- Η ονομαστική ενικού σχηματίζεται χωρίς κατάληξη με την έκταση του ndashε- σε ndashη- Τα επίθετα που δεν τονίζονται στη λήγουσα και είναι υπερδισύλλαβα όπως ὁ συνήθης

ανεβάζουν τον τόνο στην κλητική ενικού του αρσενικού και θηλυκού γένους και στις τρεις όμοιες πτώσεις ενικού του ουδετέρου

Στη γενική πληθυντικού τονίζονται στην παραλήγουσα

εὐτυχὴςκαθορῶπαράλογοςχαμαίζηλοςπαλινδρόμησιςεὐγενὴςζάμπλουτοςἀδελφόςltἀ=αθροιστικό+δελφύς=κοιλιά

νηνεμία (=έλλειψη ανέμων)ἁπλοῦςἀνίκανοςὁμοεθνήςἀνάγωνηπενθής (=που δεν πενθείἡμίθεος δύσβατος

2 Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο

1Φύλαττε τὸ μὲν σῶμα (ὑγιὴς) τὴν δὲ ψυχὴν (εὐσεβὴς)

2Οἱ θεοὶ τοῖς (εὐσεβεῖς) εἰσίν (εὐμενὴς) τοῖς δ (ἀσεβὴς) φοβεροί

3 Περικλῆς ἦν γένους (εὐκλεὴς)

4 Ὁ τῶν Ἀθηναίων δῆμος ἐπίστευε πολλάκις τοῖς (ἄφρων) ῥήτορσι

5 Εὑρήσεις τοὺς μὲν (ἄφρων) πολλούς τοὺς δὲ (ἐλεήμων) σπανίους

6 Τοὺς (ὑπέρφρων) νεανίας ὁ χρόνος ποιήσει (σώφρων)

7 Πολλάκις οἱ πλούσιοι θυμὸν οὐκ (ἐλεήμων) οὐκ ἔχουσι

8 Τὸ γενόμενον (ἀσφαλὴς) τὸ μέλλον (ἀσαφὴς)

9 (εὐδαίμων) ἐστὶν ὁ τὸ μὲν σῶμα [] (ὑγιὴς) τὴν δὲ ψυχὴν εὐπαίδευτος

10Λέγων τ (ἀληθὴς) οὐ σφάλλει ποτέ

11 (ἄφρων) ἀνθρώποις ἡ γλῶττα προτρέχει τῆς διανοίας

12 Οὐκ ἐξάγουσι καρπὸν οἱ (ψευδής) λόγοι

13 Οἱ Σπαρτιᾶται (εὐδαίμων) ἑαυτοὺς ἐλογίζοντο

14 Τῷ (εὐγενής) παιδὶ τιμὴ προσήκει

ΕΝΟΤΗΤΑ 7

Δεύτερο συνθετικό λέξη κλιτή ndash ουσιαστικό14

Κλιτή λέξη ως δεύτερο συνθετικό μπορεί να είναι ουσιαστικό πχ κατά ndash δίκη επίθετο πχ πολύ- ποίκιλος ρήμα πχ ανατρέφω


Ευκτική των βαρύτονων ρημάτων

Η σημασία της ευκτικής

15

βrsquo συνθετικό ουσιαστικό

σύνθετη λέξη ουσιαστικό Σύνθετη λέξη επίθετο

το βrsquo συνθετικό μένει αμετάβλητο

πχ πρῶτον + ἀγωνιστής πρωταγωνιστής


πχ στερ ἄ + θάνατος ἀθάνατος

Μετασχηματίζεται σε 1 δευτερόκλιτα επίθετα σε ndashος

(δικατάληκτα) πχ στερ ἄ + ἀρχή ἄναρχος

2 δευτερόκλιτα επίθετα σε ndashιος (δικατάληκτα) πχ ἐπί + θάλασσα ἐπιθαλάσσιος

3 τριτόκλιτα επίθετα σε -ης -ες (δικατάληκτα) πχ ευ + τέλος ευτελής

4 τριτόκλιτα επίθετα σε -ων -ον (δικατάληκτα) πχ ευ + γνώμη ευγνώμων

Σχηματισμός της Ευκτικής βαρύτονων ρημάτων στην ενεργητική φωνή

Ενεργητική φωνή Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος λύ ndash οιμιλύ- οιςλύ ndashοι

λύ- οιμενλύ ndash οιτελύ ndashοιεν

λύ ndashσ- οιμιλύ- σ- οιςλύ ndashσ -οι

λύ- σ- οιμενλύ ndash σ- οιτε

λύ ndashσ -οιεν

λύ ndashσ ndashαιμιλύ ndashσ ndashαιςλύ ndashσ ndash αι

λύ- σ- αιμενλύ- σ ndashαιτελύ- σ ndashαιεν

Αναφορικές αντωνυμίες ὅς ἥ ὅ και ὅστις ἥτις ὅτι

Αναφορικές λέγονται οι αντωνυμίες με τις οποίες κανονικά μια ολόκληρη πρόταση αναφέρεται σε λέξη άλλης πρότασης ή στο όλο νόημά της πχ ἔστι δίκης ὀφθαλμός ὅς τὰ πάνθ ὁρᾷ

Ενικός

Αρσ Θηλ Ουδ Αρσ Θηλ Ουδ

ὅςοὗᾧὅν

ἥἧςᾗἥν

ὅοὗᾧὅ

ὅστιςοὗτινος ὅτουᾧτινιὅτῳὅντινα

ἥτιςἧστινοςᾗτινιἥντινα

ὅτιοὗτινος ὅτουᾧτινι ὅτῳὅτι


16

στις κύριες προτάσεις

εκφράζει ευχή (ευχετική ευκτική) και μεταφράζεται μακάρι νασυνήθως προηγούνται για έμφαση τα μόρια είθε ως ει γάρ πχ Γένοιο (=μακάρι να γίνεις) πατρός ευτυχέστεροςεκφράζει το δυνατό στο παρόν και το μέλλον (δυνητική ευκτική) συνοδεύεται από το δυνητικό αν και μεταφράζεται θα ήταν δυνατόν ή θα μπορούσα να πχ Γένοιο αν (=θα μπορούσες να γίνεις κακός)

στις δευτερεύουσες προτάσεις

εκφράζει την επανάληψη (επαναληπτική ευκτική) και μεταφράζεται κάθε φορά που (συνήθως σε χρονικές υποθετικές και αναφορικές προτάσεις) πχ Των εχθρων ει τινα λάβοιεν (=κάθε φορά που έπιαναν) απέκτειναν (=τον σκότωναν)εκφράζει το δυνατό στο παρόν και το μέλλον (δυνητική ευκτική) συνοδεύεται από το δυνητικό αν και μεταφράζεται θα ήταν δυνατόν ή θα μπορούσα να πχ Νηες πάρεισιν(=υπάρχουν) ώστε αν επιπέσοιτε (=θα μπορούσατε να επιτεθείτε)αντικαθιστά άλλες εγκλίσεις όταν πρόκειται για την αφήγηση γεγονότων του παρελθόντος (ευκτική του πλαγίου λόγου) πχ Απεκρίνατο ότι ουκ μανθάνοιεν (=δεν έμαθε)

Οι δίφθογγοι ndash οι- και ndash αι- στις καταλήξεις της ευκτικής είναι πάντα μακρόχρονες

Η ευκτική αορίστου δεν παίρνει αύξηση

οἵὧνοἷςοὕς

αἵὧναἷςἅς

ἅὧνοἷςἅ

οἵτινεςὧντινωνοἷστισι(ν)οὕστινας

αἵτινεςὧντινωναἷστισι(ν)ἅστινας

ἅτινα ἤ ἅτταὧντινωνοἷστισι(ν)ἅτινα ἤ ἅττα

Ασκήσεις1Να σχηματίσετε σύνθετες λέξεις

εὖ + δαίμωνἱερός + μάντηςἡμί + θεόςἀμφί + θέατρονπολύς + τρόποςὁμοῦ + αἶμααὐτός + χθών(=γη)ἄκρα + πόλιςἐπί + ἡμέρα

εὖ +μέγεθοςἀ στερητ + μνήμηγαῖα + κτῆμαἐν + φυλήἀ στερητ + σῶμαἐπί +οὐρανόςεὖ +θυμόςμέσος + γῆἀ στερητ + καρπός

2 Να μεταφέρετε τα παρακάτω ρήματα στο πρόσωπο της ευκτικής ενεστώτα μέλλοντα και αορίστου που ζητείται

οὗτος (πείθω) σύ (ἀλλάτω)ΕνεστΜέλλΑόρισ

ἡμεῖς (κρύπτω) ὑμεῖς (παιδεύω)ΕνεστΜέλλΑόρισ

3Να αποδοθούν στα νέα ελληνικά οι ακόλουθες προτάσεις

17

Η αναφορική αντωνυμία ὅς ἥ ὅ ακολουθεί γενικά την κλίση των δευτερόκλιτων επιθέτων σε -ος -η -ον

Δεν πρέπει να συγχέεται η αναφορική αντωνυμία με τους ομόηχους τύπους του οριστικού άρθρου (ἥ ne ἡ οἵ ne οἱ αἵ ne αἱ)οι τύποι της αναφορικής αντωνυμίας παίρνουν τόνο

Όλες οι αναφορικές αντωνυμίες παίρνουν δασεία Κατά τον ίδιο τρόπο κλίνεται και η αναφορική αντωνυμία ὅσπερ ἥπερ ὅπερ Απλώς

στο τέλος κάθε τύπου προστίθεται το μόριο -περ χωρίς να επηρεάζεται ο τονισμός Η αναφορική αντωνυμία ὅστις ἥτις ὅ τι σχηματίζεται από την αναφορική ὅς και την

αόριστη τίς Κλίνεται και στα δύο μέρη της και τονίζεται πάντοτε το α΄ συνθετικό με τον

τόνο που παίρνει και η απλή αναφορική αντωνυμία

Ο τύπος ἅττα διαφέρει από τον αντίστοιχο τύπο της αόριστης αντωνυμίας επειδή παίρνει δασεία όπως όλες οι αναφορικές αντωνυμίες

Το ουδέτερο της αναφορικής αντωνυμίας ὅστις ἥτις ὅ τι γράφεται ὅτι ή ὅ τι (πβ νε Ότι και να ζητήσεις θα το κάνω για σένα)

Οὐκ ἄν ἐποίησεν τοῦτοἜχοις ἄν μέ διδαξαι τί ἐστί νόμοςΟὐτrsquo ἄν ἐγώ αὐτός (=ἐγώ ὁ ἴδιος) ὀνομαστός ἐγενόμηνἜλθοιμι ἄν εἰς λόγουςΔίς(= 2 φορές) εἰς τόν αὐτόν (= στόν ἴδιο) ποταμόν οὐκ ἄν ἐμβαίης(=δέν μπορεῖς νά περάσεις)Ἐπαιδεύετο( =θά μποροῦσε νά ἐκπαιδευτεῖ) ἄν τίςΚύρος ἔφη πάντα ἄν ποιησαιΓένοιο ἄν οὐ κακόςΤήν πόλιν ἄν ἠγήσω (= θά νόμιζες) πολέμους ἐργαστήριον εἶναιΟὐκ ἄν λάβοις παρά του μή ἔχοντοςΛιμῷ ἄν ἀπέθανον (=θά μποροῦσε νά πεθάνει)Οἱ ἡγεμόνες λέγουσιν οὐκ ἄν εἶναι ἄλλην ὁδόνἜλεγον οὐκ ἄν εἶναι αὐτόνομοιΝομίζω τοῦτο ὡς οὐκ ἄν ἀληθές εἴηΟἱ ἀχάριστοι καί περί θεούς ἄν ἀμελῶς ἔχοιεν (= θά ἀμελοῦσαν)

18

ΕΝΟΤΗΤΑ 8Δεύτερο συνθετικό λέξη κλιτή ndash επίθετο


Ευκτική του εἰμί και του παρακειμένου ενεργ φ

Ενεργητική φωνή εἰμί Παρακείμενος

Μονολεκτικός τύπος Περιφραστικός τύποςεἴηνεἴηςεἴηεἴημεν ἤ εἶμενεἴητε ἤ εἶτεεἴησαν ἤ εἶεν

λε-λύ-κοιμιλε-λύ-κοιςλε-λύ-κοιλε-λύ-κοιμενλε-λύ-κοιτελε-λύ-κοιεν

λελυκὼς εἴηνλελυκὼς εἴηςλελυκὼς εἴηλελυκότες εἴημεν (εἶμεν)λελυκότες εἴητε (εἶτε)λελυκότες εἴησαν (εἶεν)

Αφωνόληκτα τρικατάληκτα επίθετα σε ndashας ndashασα -αν

ενικός αριθμόςαρσενικό θηλυκό ουδέτερο

ονομγενδοταιτκλητ

πᾶς (lt πάντ-ς)παντ-όςπαντ-ίπάντ-απᾶς (lt πάντ-ς)

πᾶσαπάσηςπάσῃπᾶσανπᾶσα

πᾶν(lt πάντ-)παντ-όςπαντ-ίπᾶν (ltπάντ-)πᾶν (ltπάντ-)

πληθυντικός αριθμόςονομγενδοταιτκλητ

πάντ-εςπάντ-ωνπᾶσι(lt πάντ-σι)πάντ-αςπάντ-ες

πᾶσαιπασῶνπάσαιςπάσαςπᾶσαι

πάντ-απάντ-ωνπᾶσι(lt πάντ-σι)πάντ-απάντ-α

Το θηλυκό γένος κλίνεται κατά την α΄ κλίση των ουσιαστικών Το -α της κατάληξης του θηλυκού γένους είναι βραχύ (πάντ-j-α gt πάν-σ-α gt πᾶσα) όπου εμφανίζεται εκτός από την κατάληξη -ας της αιτιατικής πληθυντικού

19

Το επίθετο ως δεύτερο συνθετικό παραμένει αμετάβλητο γιατί η σύνθετη λέξη είναι κι αυτή επίθετο με την ίδια κατάληξη πχ ἄ στερ + βατός ἄβατος

Οι τύποι του αρσενικού πᾶς (lt πάντ-ς) και του ουδετέρου πᾶν (lt πάντ-) περισπώνται παρά τον κανόνα κατrsquo αναλογίαν προς το θηλυκό πᾶσαΓια διευκόλυνσή σας να θυμάστε ότι το -α- της παραλήγουσας είναι βραχύ όταν ακολουθεί -ντ- και μακρό σε όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις


Άμεσο και έμμεσο αντικείμενο

Ρήμα

τα

Τα ρήματα που δηλώνουν ότι η ενέργεια που ασκεί το υποκείμενο δεν μεταβαίνει κάπου αλλού αλλά παραμένει στο ίδιο το υποκείμενο λέγονται αμετάβατα πχ Τα παιδία παίζει Τα ρήματα που δηλώνουν ότι η ενέργεια που ασκεί το υποκείμενο μεταβαίνει σε άλλο πρόσωπο ή πράγμα δηλ στο αντικείμενο του ρήματος λέγονται μεταβατικάπχ Ο διδάσκαλος ἐτιμώρει τους μαθητάς αυτοῦ

Αντι

κείμ

ενο Αντικείμενο είναι ο όρος της πρότασης που εκφράζει το πρόσωπο ή το πράγμα στο

οποίο μεταβαίνει ή αναφέρεται ή δημιουργεί ή ενέργεια του ρήματος και αποτελεί απαραίτητο συμπλήρωμά του Το αντικείμενο (όταν είναι όνομα) βρίσκεται σε πλάγια πτώση δηλ γενική ή δοτική ή αιτιατικήπχ Βλάπτει τον άνδρα ο θυμός

Μον

όπτω

τα κ

αι

δίπτ

ωτα

ρήμ

ατα Τα μεταβατικά ρήματα όταν δέχονται ένα αντικείμενο λέγονται μονόπτωτα

πχ Αναξαγόρας των αλλοτρίων (= τα ξένα πράγματα) επιθυμει Βοηθω τοις συμμάχοιςΤα μεταβατικά ρήματα όταν δέχονται δύο αντικείμενα που δε συνδέονται μεταξύ τους παρατακτικά λέγονται δίπτωταπχ Μετέχομεν υμιν του κινδύνου Πληρω (=γεμίζω) τόν πίθον (=το πιθάρι) ελαίου Λέγω υμιν την αλήθειαν

Άμεσ

ο κα

ι έμ

μεσο

Όταν ένα ρήμα δέχεται δύο αντικείμενατο ένα λέγεται άμεσο (αυτό στο οποίο μεταβαίνει πρώτα ή ενέργεια του ρήματος) και το άλλο έμμεσοπχ Λέγω ὑμῖν την ἀλήθειαν (τι λέγω την ἀλήθειαν άμεσο αντικείμενο (σε ποιον τι λέγω ὑμῖν έμμεσο αντικείμενο

Πτώ

σεις

αν

τικε

ιμέν

ου

άμεσο αντικείμενο έμμεσο αντικείμενο παραδείγματααιτιατική γενική ὑμεῖς εμοῦ ακούσασθε την

ἀλήθειαναιτιατική δοτική καταλείπω τῷ υιεῖ ἐργαστήριον

αιτιατική προσώπου αιτιατική πράγματος διδάσκω τόν παιδα λογικήνγενική δοτική μετέχομεν ὑμῖν τοῦ κινδύνου

Ασκήσεις1Να αναγνωρίσετε τα συνθετικά των λέξεων

δύσβατος άδηλοςἄγνωστοςπάγκαλοςπάνσοφοςἄνισος

ἀξιοθαύμαστοςεύδηλοςπαμμέγαςἀσυνήθηςἀνώμαλοςπασίδηλος

20

2Να μεταφέρετε τους ρηματικούς τύπους στο ζητούμενο πρόσωπο της ευκτικής αορίστου και παρακειμένου

οὗτοςκωλύωθύωσχολάζω

οὗτοικρύπτωγράφωἀθροίζω

3Να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα των παρακάτω ρημάτων και να σημειώσετε τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται

Κλέαρχος τοὺς Ἕλληνας ὠφέλει Ἀποστέρει ἡμὰς τὸν μισθόνΟὐ μέμφομαι (=κατηγορῶ) τοῖς φίλοιςἘγέμισεν τὴν ναῦν (=τὸ πλοῖο) ξύλωνἬκουσα ταὐτὰ Σωκράτους Διογείτων ἔκρυπτε τὴν θυγατέραν τὸν θάνατον τοῦ ἀνδρός Ἐδίδασκον τοὺς παῖδας τρόπουςΠροσέχω τοῖς λόγοιςἜδειξεν τὴν ὁδὸν αὐτοῖςΜετέχωμεν τῶν ἱερῶν ὑμῖνΚοινωνῶ(=μοιράζομαι) μηδενὸς τούτῳΠάρειχεν σῖτον αὐτοῖς Ὁ ἥλιος θερμαίνει τὴν γῆνΦαλακρῷ κτένας δανείζειςΠολλά ἀγαθά οἱ θεοί παρέχουσιν τοῖς άνθρώποιςΟἱ στρατηγοί ἐδίδοσαν (= έδιναν) τοῖς στρατιώταις και τοῖς δούλοις μισθόν και σῖτονΠαρέδοσαν τοῖς Θηβαίοις τούς νεκρούς ὑποσπόνδους (= κατόπιν συμφωνίας) Ἐμοί ὁ μέν γάρ πατήρ κατέλιπεν (= κληροδότησε) οὐδένΑλλrsquo ού μέν δή λήξω θρήνων στυγερων και γόων Μετά δέ την ναυμαχίαν οι Κερκυραιοι τούς αιχμαλώτους απέκτειναν Ανδρός δrsquo οινος έδειξε νόον(=χαρακτήρα)Ο θεός καί τήν ψυχήν κρατίστην τω ανθρώπω ενέφυσεν(ενέπνευσε)Ουδέν άνευ πόνου καί επιμελείας θεοί διδόασιν ανθρώποιςἜπαυσαν τὸν Τιμόθεον τῆς στρατηγίας

21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9

Δεύτερο συνθετικό λέξη κλιτή ndash ρήμα


Επιρρηματική μετοχή Απόλυτη και συνημμένη μετοχή

Η μετοχή είναι ρηματικό επίθετο δηλέχει τις ιδιότητες και του ρήματος(χρόνοι διάθεση φωνή) και του επιθέτου (γένη αριθμούς πτώσεις)

Επιρρηματική μετοχή

22

σύνθετη λέξη ουσιαστικό ή

επίθετο

αν το αrsquo συνθετικό είναι πρόθεση το βrsquo συνθετικό μένει αμετάβλητο

πχ αντί + γράφω αντιγράφω

παίρνει τις καταλήξεις1 ndash ς πχ Ολυμπία + νικω ολυμπιονίκης2 ndashος (ουσιαστικά βrsquo κλίσης) πχ ναυς + πήγνυμι ναυπηγός3 -ής -ές ( επίθετα γrsquo κλίσης) πχ α στερ + μανθάνω αμαθής4 της (ουσιαστικά αrsquoκλίσης) πχ προ + δίδωμι προδότης5 ndashωρ (γεν - ορος ουσιαστικά γrsquoκλίσης)

πχ ατός + κρατέω-ω αυτοκράτωρ

βrsquo συνθετικό ρήμα

Σύνθετη λέξη ρήμα

Αν το αrsquo συνθετικό είναι οποιοδήποτε άλλο μέρος του λόγου εκτός από πρόθεση σχηματίζεται παρασύνθετο ρήμα (σε ndashέω ndashω) δηλ ρήμα που προέρχεται από συγγενές ουσιαστικό ή επίθετο που δηλώνει το πρόσωπο που ενεργεί πχ ναῦς + μάχομαι

ναυμάχος ναυμαχέω-ω

Τροπ

ική

Βρίσκεται συνήθως σε ενεστώτα Δηλώνει το μέσο ή τον τρόπο και τις συνθήκες με τις οποίες γίνεται κάτι Μεταφράζεται με το να +ρήμα 2χωρίς να + ρήμα(αν έχει άρνηση) 3ό(ω)ντας 4με επίρρημαπχ Χρή σε θαρρουντα ( έχοντας θάρρος με το να έχεις θάρρος) λέγειν ταληθές

Αιτι

ολο

Δηλώνει την αιτία για την οποία γίνεται κάτι Αναλύεται σε αιτιολογική πρότασηπχ όντος (επειδή πράγματι ήταν)τοῦ πυκνοῦ δάσους οὐχ ἐώρων(=δεν έβλεπαν)

Τελι

κή Δηλώνει το σκοπό για τον οποίο γίνεται αυτό που λέει το ρήμα

Βρίσκεται σε χρόνο μέλλοντα Εξαρτάται από ρήματα κίνησης ή σκόπιμης ενέργειας πχ το στράτευμα παρεσκευάζετο(=προετοιμαζόταν)ως μαχούμενον(για να μάχεται)

Υποθ

ετικ

ή Δηλώνει την προϋπόθεση με την οποία ισχύει η έννοια του ρήματος Άρνηση μη(σπάνια ου)Αναλύεται σε υποθετική πρόταση πχ ἄρχεσθαι μαθών (αν μάθει ναhellip) ἄρχειν ἐπιστήσει

Εναν

τιω

ματι

κή

Δηλώνει εναντίωση ή παραχώρηση Αναλύεται σε εναντιωματική-παραχωρητική πρόταση πχ Μέγας γέγονε Φίλιππος ἀσθενής ών(αν και ήταν hellip) κατrsquo αρχάς

Χρον

ική Δηλώνει χρόνο σε συσχετισμό με το χρόνο του ρήματος της πρότασης

Αναλύεται σε χρονική πρόταση πχ Εὐθύς οὖν με ιδών(όταν με είδε) ησπάζτο(=με φιλούσε)

Συνημμένη λέγεται η μετοχή της οποίας το υποκείμενο είναι και άλλος όρος της πρότασης έχει δηλαδή και άλλη συντακτική θέση μέσα στην πρόταση που ανήκει η μετοχή

πχ Ορῶμεν πάντα ἀληθῆ όντα (η μτχ όντα είναι συνημμένη γιατί το υποκείμενο της [πάντα]είναι και αντικείμενο του ρήματος )

Απόλυτη λέγεται η μετοχή της οποίας το υποκείμενο δεν είναι και άλλος όρος της πρότασης αλλά αποκλειστικά και μόνο υποκείμενο της μετοχής Απόλυτες μετοχές είναι μόνο οι επιρρηματικές

πχ Τούτων λεχθέντων διέλυσε την σύνοδον ο Αγησίλαος (η μετοχή λεχθέντων είναι γενική απόλυτη μετοχή με υποκείμενο της το τούτων )

Γενική απόλυτη μετοχή σε γενική απόλυτη βρίσκονται μόνο οι μετοχές προσωπικών ρημάτων Το υποκείμενο της γενικής απόλυτης βρίσκεται σε γενική πτώση πχ Δρυός πεσούσης πας ανήρ ξυλεύται

Κατηγορηματική μετοχήΗ κατηγορηματική μετοχή χρησιμεύει ως κατηγορούμενο ή κατηγορηματικός προσδιορισμός Πάντα είναι χωρίς άρθρο(μετάφραση να ότι) πχ Ευθύδημος έχαιρεν ακούων ταυτα Κατηγορηματική μετοχή παίρνουν τα ρήματα

ειμί γίγνομαι υπάρχω τυγχάνωφθάνω φανερός ειμί δῆλος ειμί Τα ρήματα ψυχικού πάθουςΌσα ρήματα δηλώνουν επάρκεια πλησμονή απόλαυση Όσα δηλώνουν έναρξη λήξη ανοχή ολιγωρία υπομονή επιμονή καρτερία κόπωσηΌσα δηλώνουν ευεργεσία ευτυχία χάρη αδικία υπεροχή νίκη ήττα

23

Όσα δηλώνουν αίσθηση μάθηση γνώση μνήμη Όσα δηλώνουν αγγελία έλεγχο δήλωση

Ασκήσεις1Να σχηματίσετε σύνθετες λέξειςἀνά + τρέφωἀντί + γράφωἀ στερ + σέβωζωή + γράφωγαία + μετρέω ndashῶτάξις + άρχωνύξ + φυλάττωἔργον + δίδωμιξίφος + μάχομαι

δύσ + τυγχάνωπρό + δίδωμιὑπό + κλέπτωχρυσοῦς + θηράω-ωλόγος + γράφωἀ στερ + πείθομαιγόνυ (=γόνατο) + πίπτωθάλασσα + κρατέω-ῶἀρχή + ηγέομαι-οῦμαι

2Να αναγνωριστούν οι κατηγορηματικές μετοχές το υποκείμενο και το ρήμα εξάρτησής τουςΟὗτος ἦρξε (=ἄρχισε) ἀδικῶνΤοῦτο οὔκ ἐστι γιγνόμενον (lt γίγνομαι= γίνομαι)Σωκράτης οὐδέποτε ἔληγε (= σταματοῦσε) σκοπῶν (lt σκοπέω-ῶ= σκέφτομαι παρακολουθω)Οἱ Θηβαῖοι ἔλαθον( =έμειναν ἀπαρατήρητοι) εἰσελθόντες (lt εἰσέρχομαι = μπαίνω)Θεὸν οὐ λήξομαι ( δὲ θὰ σταματήσω) ποτὲ προστάτην ἔχωνἬκουν τὴν χώραν δῃουμένην (=να λεηλατείται)Ὁ μὲν οὖν πρεσβύτερος παρὼν ἐτύγχανεἜμαθον τὴν πόλιν πλουσίαν οὖσανἈλέξανδρος ἠγγέλλετο διαβεβηκὼς(lt διαβαίνω=παιρνώ) τὸν Ἑλλήσποντον Οὐ βούλομαι ἀρχόμενος (ltἄρχομαι =ἀρχίζω ἐξουσιάζομαι)τοῦ λόγου Ἐπιδείξω τοῦτον ψευδομένον (ltψεύδομαι =λέω ψέμματα)Εἶδον ἡμὰς εἰς πολλὰς συμφορὰς πεπτωκότας (lt πίπτω =πέφτω) Κλέαρχος ἐπιόρκων( lt ἐπιορκέω ndashὢ =καταπατώ τὸν όρκο) ἐφάνη καὶ τάς σπονδὰς λύων

3Να αναγνωριστούν οι επιρρηματικές μετοχές και το υποκείμενό τουςἩττηθέντων ἥμων οὐδεὶς ἂν λειφθείη(=δεν θὰ συλληφθεί) Οἱ δυνατοὶ ἐλυπουντο καλὰ κτήματα ἀπολωλεκότες (lt ἀπόλλυμι=χάνω)Ταὐτὰ ἐπράχθη Κόνωνος στρατηγοῦντοςΘεῶν θελόντων ἂν ἀληθευσαιμrsquo ἐγώ(=θα βγω αληθινός)Κῦρος ἀνέβη ἐπὶ τὰ ὅρη οὐδενὸς κωλύοντος(ltκωλύω= ἐμποδίζω)Αἱ πόλεις βουλόμενοι ἐλεύθεραι εἲναι οὐκ ἐδέχοντο τὸν Τισσαφέρνη Καλλικρατίδας νενίκηκε(=έχει νικήσει) ναυμάχων Ἀφικόμενος εἰς Δελφοὺς ἔθυε (=θυσίασε) τῷ θεῷΔίκαια δράσας συμμάχους ἕξεις (lt ἔχω) θεούςἘμάχοντο ἅμα (=συγχρόνως) πορευόμενοιΔοῦλος πυφυκὼς (=ἂν ἔχεις γεννηθεῖ) εὐνόει τὸν ἀφέντηνΝῦν τοῦτο δεησόμενοι (ltδέομαι= παρακαλώ) ἥκομεν (lt ἥκω =ἔρχομαι φτάνω)Ἡ γυνή δακρύουσα ἔλεξε τάδεὉ βασιλεύς ἔπεμψεν πρέσβεις λέξοντας ταῦταΞενοφῶν θύσας τοῖς θεοῖς ἐστράτευσεΑἰσχύνομαι(=ντρέπομαι) μανθάνων τοιαῦτα

24

Ὁ Ἡρακλῆς τέθνηκε(ltθνήσκω = πεθαίνω) Διός ὑιός ὤνἈριστείδης δίκαιος ὤν ἐτιμᾶτο ὑπό τοῦ πλήθους

ΕΝΟΤΗΤΑ 11

Δεύτερο συνθετικό λέξη άκλιτη

Όταν μία άκλιτη λέξη χρησιμοποιείται ως δεύτερο συνθετικό τότε αυτή παραμένει αμετάβλητη πχ σύν + άμα συνάμα


Προστακτική ενεστώτα και αορίστου των βαρύτονων ρημάτων σε εν φ

Σχηματισμός της ΠροστακτικήςΕνεστώτας Αόριστος____πίστευ-ε πιστευ-έτω____πιστεύ-ετε πιστευ-όντων ή πιστευ-έτωσαν

____πίστευ-σ-ον πιστευ-σ-άτω____πιστεύ-σ-ατε πιστευ-σ-άντων ή πιστευ-σ-άτωσαν

Η προστακτική δεν έχει α΄ εν και α΄ πληθ πρόσωπο (όπως και στη νε) Προστακτική έχουν ο ενεστώτας ο αόριστος και ο παρακείμενος (βλ επόμενη Ενότητα) Οι τύποι προστακτικής παίρνουν άρνηση μή Η προστακτική αορίστου όπως και η υποτακτική και η ευκτική δεν δέχεται αύξησηΗ προστακτική αορίστου παρουσιάζει το χαρακτηριστικό για τον μέλλοντα και τον αόριστο -σ- μετά το θέμα του ρήματοςΤο χαρακτηριστικό φωνήεν της προστακτικής αορίστου είναι το -α- (αντί για το -ε-της προστακτικής ενεστώτα)Τα αφωνόληκτα ρήματα σχηματίζουν την προστακτική αορίστου με τις γνωστές αλλαγές στο θέμα τους


Η σημασία της προστακτικής στις κύριες προτάσειςπροσταγή πχ Άπτε παῖ λύχνον(=άναψε μικρέ ένα λυχνάρι) απαγόρευση ή αποτροπή με άρνηση μή για να πάψει να γίνεται κάτι πχ Αντιβολήσει και ικετεύσει ὑμᾶς laquoμη ελεε ῖ τε raquo(=θα σας παρακαλέσει και θα σας ικετεύσει laquoμη δείχνετε έλεοςraquo) Μή θορυβειτε

25

παραχώρηση ή συγκατάθεση για κάτι που το δέχεται συγκαταβατικά ή υποθετικά ο ομιλητής πχ Ούτως εχέτω ως συ λέγεις (=έτσι ας έχουν όπως τα λες εσύ)ευχή ή κατάρα πχ Υγίαινε(=να έχεις υγεία) Έρρε ἐς κόρακας(=πήγαινε στα τσακίδια)παράκληση (ή δέηση) πχ Προς θεῶν ικετεύω ὑμᾶς ελεήσατε με(=στο όνομα των θεών σας ικετεύω λυπηθείτε με)παραίνεση(προς κατώτερους) ή συμβουλή Στην προστακτική αυτή προτάσσονται συχνά τα μόρια άγε ίθι φέρε πχ τους μεν θεούς φοβο ῦ τους δε γονεῖς τίμα =να σέβεσαι τους θεούς και να τιμάς τους γονείς

Ασκήσεις

1)Να μεταφέρετε τους τύπους των ρημάτων στην προστακτική ενεστώτα και αορίστου διατηρώντας σταθερά το πρόσωπο και τον αριθμό

Ενεστώτας Αόριστοςγράφειςἀλλάττεικλέπτετε

Ενεστώτας Αόριστοςκρύπτουσινπράττετεἀκούεις

2) Να γράψετε στα ρήματα που ακολουθούν στον ίδιο χρόνο και στην ίδια φωνή ότι ζητείται για το καθένακλέψαντες γ΄ ενικό προστακτικήςhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipκολάζειν β΄ ενικό προστακτικήςhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipἔγραψεν β΄ ενικό προστακτικήςhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipἔταξε γ΄ πληθυντικό προστακτικήςhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipνομίζειν γ΄ πληθυντικό προστακτικής helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12

Νόθα σύνθετα

Νόθα σύνθετα λέγονται οι λέξεις που έχουν ως πρώτο συνθετικό ακέραιη πτώση ονόματος και όχι απλό θέμα Σrsquo αυτά το δεύτερο συνθετικό ή μένει αμετάβλητο ή αλλάζει όπως τα κανονικά σύνθετα πχ γαστήρ (= κοιλιά) δοτ γαστρί + μάργος(=αχόρταγος ορμητικός) γαστριμάργος


Σχηματισμός της Προστακτικής του εἰμί παρακειμένου στην ενεργ φ

ρ εἰμί Παρακείμενος -ἴσθιἔστω_ἔστεἔστωνἔστωσαν ὄντων

-λελυκώς-υῖα-ος ἴσθι laquoraquo ἔστω-λελυκότες-αῖαι-α ἔστε laquoraquo ἔστων ἔστωσαν

Η προστακτική του παρακειμένου των βαρύτονων ρημάτων σχηματίζεται περιφραστικά από την ενεργητική μετοχή παρακειμένου του ρήματος και την προστακτική ενεστώτα του ρ εἰμί πχ λε-λυκώς -υῖα -ός ἴσθι κτλ

Ανώμαλα ουσιαστικά α πολύς πολλή πολύ


ονομ πολύς πολλή πολύγεν πολλοῦ πολλῆς πολλοῦδοτ πολλῷ πολλῇ πολλῷαιτ πολύν πολλήν πολύκλητ πολύ πολλή πολύ

πληθυντικός αριθμόςονομ πολλοί πολλαί πολλάγεν πολλῶν πολλῶν πολλῶνδοτ πολλοῖς πολλαῖς πολλοῖςαιτ πολλούς πολλάς πολλάκλητ πολλοί πολλαί πολλά

27

Με -λ- γράφονται οι τύποι που η κατάληξή τους περιέχει -υ- Με -λλ- γράφονται οι υπόλοιποι τύποι (παρατήρηση χρήσιμη και για τη νε)

β μέγας μεγάλη μέγαενικός αριθμός

αρσενικό θηλυκό ουδέτεροονομ μέγας μεγάλη μέγαγεν μεγάλου μεγάλης μεγάλουδοτ μεγάλῳ μεγάλῃ μεγάλῳαιτ μέγαν μεγάλην μέγακλητ μέγαμεγάλε μεγάλη μέγα

πληθυντικός αριθμόςονομ μεγάλοι μεγάλαι μεγάλαγεν μεγάλων μεγάλων μεγάλωνδοτ μεγάλοις μεγάλαις μεγαλοιςαιτ μεγάλους μεγάλας μεγάλακλητ μεγάλοι μεγάλαι μεγάλα

ΑσκήσειςΝα σχηματίσετε σύνθετες λέξεις

νέα + πόλιςναῦς (γεν νεώς) + οικοςἝλλη (γενἝλλης )+ πόντοςπᾶς (δοτπᾶσι )+ γνωστόςπῦρ (γενπυρί) = φλέγω

πᾶς( δοτπᾶσι) + φαίνομαινοῦς (αιτνοῦν) + ἔχωφῶς + φέρω δόρυ + φέρωη ἔως (= το πρωί) + φέρωΠέλοψ (γεν Πέλοπος) + νῆσος

Να συμπληρωθούν τα κενά με τον κατάλληλο τύπο από τις λέξεις στις παρενθέσεις

1 Πρόξενος νεανίας ὤν ἐπεθύμει ὄνομα (μέγας) καὶ πλοῦτον (μέγας) καὶ

δύναμιν (μέγας)κτήσασθαι

2 Ἥδε ἡ ἡμέρα κακῶν (μέγας) καὶ (πολύς) ἄρξει

3 Διογένης ἔλεγεν ἐν Ἀθήναις οὐκ εἶναι ἀνθρώπους (πολύς) ἀλλά πλῆθος (πολύς)

4 Οὐκ ἐν τῷ (πολύς) το εὖ ἀλλ ἐν τῷ εὖ τὸ (πολύς)

5 Τὰ (μέγας) δῶρα τῆς τύχης φόβον ἔχει

28

ρήματα σε -έω ή και άλλα πχ

στερ ἀ+ σθένος --gt

ἀσθενής --gt ἀσθένεια

ουσιαστικά αφηρημένα ή που σηλώνουν πρόσωπο πχ εὖ + γένος --gt εὐγενής --gt

ευγένεια

ρηματικά επίθετα σε -

τέος -τός ή και άλλα πχ διαβαίνω

--gt διαβατός

ΕΝΟΤΗΤΑ 13

Παρασύνθετα

Παρασύνθετα είναι οι λέξεις που παράγονται από άλλες σύνθετες λέξεις πχ φιλόνικος (φίλος + νίκη) φιλονικέω ndashῶ εὐγενής ( εὖ + γένος) εὐγένειαΤα παρασύνθετα είναι συνήθως


Υποτακτική μέσης φωνής των βαρύτονων ρημάτων

Μέση φωνή Ενεστώτας Αόριστος Παρακείμενος

παύ-ωμαιπαύ-ῃπαύ-ηταιπαυ-ώμεθαπαύ-ησθεπαύ-ωνται

παύ-σ-ωμαιπαύ-σ-ῃπαύ-σ-ηταιπαυ-σ-ώμεθαπαύ-σ-ησθεπαύ-σ-ωνται

λελυμένος-η-ον ὦ laquoraquo ᾖς laquoraquo ᾖ λελυμένοι ndashαι-α ὦμεν laquoraquo ἦτε laquoraquo ὦσι(ν

Χαρακτηριστικά θεματικά φωνήεντα της υποτακτικής του ενεστώτα και του αορίστου της μέσης φωνής είναι το ω και το η όπως και στην ενεργητική φωνήΓια τον σχηματισμό και την κλίση της υποτακτικής αορίστου μέσης φωνης των αφωνόληκτων ρημάτων χρησιμοποιούνται οι ίδιες καταλήξεις αλλά το θέμα των ρημάτων αυτών μεταβάλλεται όπως και στην οριστική των χρόνων αυτών πχ πράττομαι πράξωμαι βλάπτομαι βλάψωμαι σῲζομαι σώσωμαιΗ υποτακτική του παρακειμένου μέσης φωνής σχηματίζεται περιφραστικά από τη μετοχή παρακειμένου μέσης φωνής του ρήματος και την υποτακτική ενεστώτα του ρ εἰμί

Ασκήσεις1Να σχηματιστούν τα παρασύνθετα

εὖ + τυγχάνωοἶκος + δομῶἀντί + γράφωκαλλί + γράφος ξίφος + μάχομαι

ἀ στερ + μελής δύσ + χερήςἐκ + λέγωἀπό + δέχομαιδιά + φαίνομαι

29

ἐπί + φαίνομαιπρό + πίπτω

πρό + ίσταμαιπρό + δίδωμι

ΕΝΟΤΗΤΑ 14

Άλλοι τρόποι σχηματισμού λέξεων μεταφορική χρήση λέξεων

Οι λέξεις της Αρχαίας Ελληνικής σχηματίστηκαν άλλες με παράγωγη και άλλες με σύνθεση Αρκετές λέξεις όμως σχηματίστηκαν και με δύο άλλους τρόπους α) την ονοματοποιία β) την αλλαγή του γραμματικού είδους ή αλλιώς καταχρηστική παραγωγή

Άλλοι τρόποι σχηματισμού λέξεων

1 ΟνοματοποιίαΕίναι ο σχηματισμός λέξεων (ονομάτων ή ρημάτων) από μίμηση ήχων Οι λέξεις αυτές λέγονται ονοματοποιημένες Σχηματίστηκαν από α) μίμηση φυσικών ήχων πχ παφλάζω (=ηχώ με θόρυβο) πάφλασμα β) μίμηση ήχων ή θορύβων τους οποίους προκαλούν αντικείμενα πχ τρίζω τριγμός γ) μίμηση ανθρώπινων επιφωνημάτων πχ οἰμώζω (= θρηνώ) lt οἴμι δ) μίμηση της φωνής των ζώων πχ κραυγάζω (= βγάζω δυνατή φωνή για σκύλους κοράκια κα)

2 Αλλαγή γραμματικού είδουςΌταν μία λέξη μεταπίπτει από ένα μέρος του λόγου σε άλλο τότε υπάρχει αλλαγή του γραμματικού είδους ή αλλιώς καταχρηστική παραγωγή Πχ στη φράση laquoμαντική τέχνηraquo (όπου το μαντική ήταν επίθετο που προσδιόριζε το ουσ τέχνη) μετά την παράλειψη του τέχνη το επίθετο πήρε τη θέση του Η αλλαγή του γραμματικού είδους είναι συχνή σεα) κύρια ονόματα πχ Φα ῖ δρος lt φαιδρός Θάλλων lt μτχ ενεστ ρ θάλλωβ) τοπωνύμια πχ Σικυών lt σικυών(=περιεκτικό τόπος που παράγονται αγγούριαltσικύος)γ) επίθετα ή μετοχές που χρησιμοποιούνται ως ουσιαστικά πχ ἡ ἐ πιο ῦ σα (ενν ἡμέρα) ὁ σοφός (ενν ἄνθρωπος)δ) επιθετικές μετοχές που χρησιμοποιούνται ως επίθετα πχ τό ζέον ὕδωρ (αντί τό θερμόν)

Μεταφορική χρήση λέξεωνΟι λέξεις εκτός από την αρχική την κυριολεκτική σημασία τους παίρνουν συχνά και μια μεταφορική σημασία μία διαφορετική δηλαδή παραλλαγμένη σημασία η οποία χαρακτηρίζεται από περισσότερη ζωντάνια Μεταφορικά χρησιμοποιούνταια) ουσιαστικά ὁ βλαστός= νέο κλαδί φυτού μτφ το τέκνοτό ἔαρ = η άνοιξη μτφ η αρχή το ξεκίνημα πράγματοςβ) επίθετα μαλακός = μαλακός μτφ ήπιος μειλίχιος πράος γ) ρήματα ἀνθέω-ῶ = ανθίζω μτφ ακμάζω δάκνω = δαγκώνω μτφ Λυπώδ) επιρρήματα βαρέως (= βαριά) βαρέως φέρω τι = υπομένω κάτι με δυσκολία ε ) προθέσεις ἀμφί = και από τα δύο μέρη μτφ περίπου περί = ολόγυρα μτφ περίπου

30


Οι προσδιορισμοί

Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί

κατηγορίες είδη παραδείγματα

Ομοιόπτωτοι

παράθεση Aρχίδαμoς ὁ Βασιλεύς επεξήγηση Ὁ κοινός ἰατρός σε θεραπεύσει χρόνοςεπιθετικός Μισῶ τον κακόν ἄ νδρα

κατηγορηματικός Ο Αγησίλαος φαιδρ ῷ τ ῷ προσώπ ῳ ἐκέλευσεν

Ετερόπτωτοισε γενική Σωκράτης ἦν σοφώτατος Ἀ θηναίων σε δοτική Σύμμαχοι Λακεδαιμονίοις ὑπάρχομεν

σε αιτιατική Σκόπει πῶς ἄν βελτίω τήν ψυχήν γένοιο

επιρ

ρημα

τικο

ί

μορφές σημασίες παραδείγματαα επιρρήματα τόπος χρόνος

τρόπος μέσοόργανο

συνοδείαποσό αιτία

σκοπόςαποτέλεσμα

αναφοράόρος ή

προϋπόθεσηεναντίωση

παραχώρησηβεβαίωση ή

άρνησηδισταγμός ή πιθανότητα

Ἐ ντα ῦ θα Κύρου βασίλεια (= ανάκτορα) ἦν

β πλάγιες πτώσεις Τ ῇ πρώτ ῃ ἡ μέρ ᾳ ἀφίκοντο ἐπί τόν ποταμόν

γεπιρρηματικέςμετοχές

Πάτριον (= είναι πατροπαράδοτο) ἡμῖν ἐ κ τ ῶ ν πόνων τας ἀρετάς κτᾶσθαι

δ δευτ επιρρπροτάσεις

Πόσου (= με ποια αμοιβή) διδάσκει Εὔηνος

ε εμπρόθετες φράσεις Λιμ ῷ ἀπέθανον (αιτία)

στ απαρέμφατα Ε ὖ ἔχω τό σῶμα καί τήν ψυχήν

ζ επιρρηματικάκατηγορούμενα

προληπτικά κατηγορούμενα

Ἔφασαν ἀποδώσειν τούς νεκρούς ἐ φrsquo ᾧ (= υπό τον όρο) μή καίειν τας ο ἰ κίας Εὐλαβοῦ (= να φυλάγεσαι από) τάς διαβολάς κ ἄ ν ψευδε ῖ ς ὦ σιν Ἐσκήνουν ὑ παίθριοι (=στην ύπαιθρο)Ἀ ναστάς (=αφού σηκώθηκε)Περικλῆς ἐλεξεν τοιαῦτα

Ασκήσεις Να αναγνωριστουν τα είδη των προσδιορισμών

Παραδείγματα Είδος προσδιορισμού1 Ἑπτὰ γὰρ ἡμέρας ἐπορεύθησαν δι ὰ τ ῶ ν Καρδούχων 2 Στράτευμα συνελέγετο τόνδε τὸν τρόπον 3 Διὰ μέσου τῶν πυλῶν ῥεῖ ποταμὸς εὖρος ἑνὸς πλέθρου 4 Ἐντεῦθεν ἐξελαύνομεν σταθμοὺς τρεῖς εἰς Ἰκόνιον τῆς

Φρυγίας πόλιν ἐσχάτην 5 Βουλόμενος δὲ Κῦρος ἐπιδεῖξαι τῇ Ἐπυάξῃ τὸ

στράτευμα ἐξέτασιν ποιεῖται τοῦ στρατοῦ τε ἑλληνικοῦ καὶ τοῦ βαρβαρικοῦ

6 Ἐνταῦθα ἀφικνεῖται Ἐπύαξα ἢ Συεννέσιος γυνὴ τοῦ Κιλίκων βασιλέως παρὰ Κῦρον καὶ ἔδωκε Κύρῳ χρήματα πολλά

7 Ἀπὸ Σάρδεων ἐξελαύοντες σταθμοὺς τρεῖς ἀφικνούμεθα ἐπὶ τὸν Μαίανδρον ποταμόν

8 Σωκράτης τό αὐτό ἰμάτιον ἔφερε θέρους τε καί χειμῶνος

31

9 Κατέσκαπτον τά τείχη πολλῇ προθυμίᾳ 10 Λεωκράτης δὲ μετὰ τῶν οἰκετῶν ἐπὶ τὸν λέμβον

κατεκόμισε11 Οἱ Μακεδόνες δὲ ξὺν τοῖς δόρασιν ἐμάχοντο

ΕΝΟΤΗΤΑ 15Γραμματική

Σχηματισμός της Ευκτικής βαρύτονων ρημάτων στη μέση φωνή

Ευκτική Μέλλοντα του ρ εἰμί

Μέση φωνή Ενεστώτας Μέλλοντας ρ εἰμί Αόριστος Παρακείμενος λυ ndash οίμηνλύ- οιολύ -οιτολυ- οίμεθαλύ ndash οίσθελύ ndashοιντο

λυ ndashσ ndashοίμηνλύ ndashσ ndashοιολύ ndashσ ndash οιτολυ- σ- οίμεθαλύ- σ ndashοισθελύ- σ ndashοιντο

ἐσοίμηνἔσοιοἔσοιτοἐσοίμεθαἔσοισθεἔσοιντο

λύ ndashσ ndashαιμηνλύ ndashσ ndashαιολύ ndashσ ndash αιτολύ- σ- αιμεθαλύ- σ ndashαισθελύ- σ ndashαιντο

λελυμένος ndashη ndashον εἴηνlaquoraquo εἴης

laquoraquo εἴηλελυμένοι ndashαι ndashα εἴημενεἶμεν laquoraquo εἴητεεἴτε laquoraquo εἴησανεἶεν

Παρατηρήσεις1Ο μέλλοντας έχει ακριβώς τις ίδιες καταλήξεις με τον ενεστώτα (με την προσθήκη του χαρακτηριστικού -σ- πριν από τις καταλήξεις)2Ο αόριστος διαφοροποιείται από τον μέλλοντα ως προς τη χαρακτηριστική δίφθογγο -αι- αντί για -οι- 3 Η ευκτική όπως και η υποτακτική αορίστου δεν παίρνει αύξηση (χρονική ή συλλαβική) 4 Για τον σχηματισμό και την κλίση της ευκτικής μέλλοντα και αορίστου μέσης φωνής των αφωνόληκτων ρημάτων χρησιμοποιούμε τις ίδιες καταλήξεις με τα φωνηεντόληκτα ρήματα αλλά το θέμα των ρημάτων αυτών μεταβάλλεται όπως και στην οριστική των ίδιων χρόνωνπχ φυλάττομαι φυλαξοίμην - φυλαξαίμην τρίβομαι τριψοίμην - τριψαίμην ψεύδομαι ψευσοίμην- ψευσαίμην5Η ευκτική του παρακειμένου στη μέση φωνή σχηματίζεται περιφραστικά από τη μετοχή παρακειμένου μέσης φωνής του ρήματος και την ευκτική ενεστώτα του ρ εἰμί


ΟΜΟΙΟΠΤΩΤΟΙ ΟΝΟΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ

32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς

Επιθετικός προσδιορισμός λέγεται το επίθετο που προσδιορίζει ένα ουσιαστικό δίδοντας του μία ιδιότητα γνωστή προϋπάρχουσα και σταθερή και το ξεχωρίζει από τα άλλα όμοια του που δεν έχουν αυτή την ιδιότητα πχ Μισῶ τόν κακόν ἄ νδρα Ο επιθετικός προσδιορισμός συμφωνεί πάντα με το προσδιοριζόμενο ουσιαστικό σε γένος αριθμό και πτώση πχ σύνειμι(=συναναστρέφομαι) ἀνθρώποις το ῖ ς αγαθο ῖ ς Μπορεί να συνοδεύεται ή όχι από άρθρο πχ Ἦν παράδεισος ἀ γρiων θηρίων Μισῶ τόν κακόv άνδρα

Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς

Κατηγορηματικός προσδιορισμός λέγεται το επίθετο που προσδιορίζει ένα ουσιαστικό αποδίδοντάς του τη στιγμή της ενέργειας του ρήματος μια παροδική ιδιότητα που διαρκεί όσο η ρηματική ενέργεια πχ μισῶ τόν ἄνδρα κακόνΟ κατηγορηματικός προσδιορισμός διαφοροποιεί το προσδιοριζόμενο ουσιαστικό από τον εαυτό του το κάνει δηλ διαφορετικό από ότι ήταν πριν ή θα είναι μετά Συμφωνεί πάντα με το προσδιοριζόμενο ουσιαστικό κατά γένος αριθμό και πτώση πχ Ο Αγησίλαος φαιδρ ῷ τ ῷ προσώπ ῳ ἐκέλευσενΔεν συνοδεύεται από άρθροΟ κατηγορηματικοί πρπσδιορισμοί χρησιμοποιούνται πάντα τα επίθετα ὄλος μόνος μέσος ἄπας πᾶς ἄκρος ἕσχατος και οι αντωνυμίες αὐτος ἕκαστος ἐκάτερος ἔτερος οὐδέτερος μηδέτερος ἀμφότεροι χωρίς άρθρο

ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η

Παράθεση λέγεται ο ομοιόπτωτος προσδιορισμός που προσθέτει στο προσδιοριζόμενο ουσιαστικό ένα κύριο και χαρακτηριστικό γνώρισμα Η παράθεση είναι μια γενική έννοια ενώ το ουσιαστικό που προσδιορίζει είναι μερική έννοια αναλύεται σε αναφορική πρότασηπχ Aρχίδαμoς ὁ Βασιλεύς ὅς ἦν βασιλεύςΣτα νέα ελληνικά αποδίδεται όπως είναι ή με αναφορική πρότασηπχ Πάρνης το ὄρος= Πάρνηθα το ὄ ρος ή Πάρνηθα που είναι όρος

Επεξ

ήγη

ση

Επεξήγηση λέγεται το ουσιαστικό που τοποθετείται δίπλα σε ένα γενικό και αόριστο ουσιαστικό ως ομοιόπτωτος προσδιορισμός και το επεξηγεί Η επεξήγηση είναι μερική έννοια ενώ το προσδιοριζόμενο ουσιαστικό είναι γενική Μεταφράζεται με τη λέξη δηλαδή πχ ὁ βασιλεύς Aρxίδαμoς ο βασιλιάς δηλ ο Aρχίδαμoς

Ασκήσεις Να χαρακτηριστούν οι ομοιόπτωτοι προσδιορισμοί1 Αριστείδης ἦν δίκαιος ἀνήρ2 Αθηναῖος ἐστί Δημοσθένης ὁ ρήτωρ3 Κοινός γιατρός θεραπεύσει σε χρόνος4 Περί χρημάτων λαλεῖς ἀβεβαίου πράγματος5 Διά μέσης τῆς πόλεως ρεῖ ποταμός6 Βουλόμενος δὲ Κῦρος ἐπιδεῖξαι τῇ Ἐπυάξῃ τὸ στράτευμα ἐξέτασιν ποιεῖται τοῦ στρατοῦ τε

ἑλληνικοῦ καὶ τοῦ βαρβαρικοῦ7 Το σύμβολο τοῦτο ἐφάνη ἐν μέσῳ ουρανῷ8 Άπας (= όλη) ὁ τοῦ ἀνθρώπου βίος (=η ζωή) κινδύνων γέμει (=είναι γεμάτη)9 Ο δειλός ἀνήρ προδότης ἐστί τῆς πατρίδος10Τῆς εμῆς γυναικός ἀδελφοί Χαιρέλεως καί Μακάρτατος11 Ήφαιστος ἔτεμε (= έκοψε) Διός κεφαλήν ὀξει (= με αιχμηρό) τῷ πελέκει (= το τσεκούρι)12 Οἱ πολῖται οἴονται (= νομίζουν) τα ξύλινα τείχη σωτηρίαν είναι τῇ πόλει13Τελαμῶνι δείξει μητρί Ἐριβαίᾳ λέγω 14Μνηστήρ μοι ἦν ποταμός Ἀχελῶον λέγω 15Καταλαμβάνει Φυλήν χωρίον ἰσχυρόν16Τοῦτον δὲ διαβάντες ἐπορεύθημεν διὰ φιλίας τῆς Φρυγίας εἰς Κολοσσούς πόλιν οἰκουμένην

εὐδαίμονα καὶ μεγάλην17Φινεύς ὁ μάντις ἐμήνυσε τόν πλοῦν τοῖς Ἀργοναύταις18Ἐν μέσῃ τῇ στρατιᾷ τῶν βαρβάρων ἦν Κῦρος

33

19Ὁ Ἀθηναῖος νομοθέτης ὁ Σόλων τήν σεισάχθειαν ἐποίησε20Ὁ Ξέρξης ὁ βασιλεύς ἐστρατεύσατο κατά τῆς Ἑλλάδος21Ἐνταῦθα ἀφικνεῖται Ἐπύαξα ἢ Συεννέσιος γυνὴ τοῦ Κιλίκων βασιλέως παρὰ Κῦρον καὶ ἔδωκε Κύρῳ

χρήματα πολλά 22Παρrsquo Ὁμήρῳ θαυμάζομεν τούς ἥρωας Ὁδυσσέα καί Ἀχιλλέα23Κλεόκριτος ὁ τῶν μυστῶν κῦρηξ κατασιωπησάμενος ἔλεξεν24Μόνοι ὑπέρ ἁπάσης τῆς Ἑλλάδος πρός πολλάς μυριάδας τῶν βαρβάρων διεκνδύνευσαν25Ἐντεῦθεν ἐξελαύνομεν σταθμοὺς τρεῖς εἰς Ἰκόνιον τῆς Φρυγίας πόλιν ἐσχάτη


Σχηματισμός της Προστακτικής βαρύτονων ρημάτων στη μέση φωνή

Ενεστώτας Αόριστος Παρακείμενος -

λύ- ουλυ- έσθω

-λύ -εσθε

λυ- έσθωνέσθωσαν

-λύ ndashσαι

λυ ndashσάσθω-

λύ- σασθελυ- σ ndashάσθωνάσθωσαν

-λέ- λύ ndash σο

λε ndash λύ- σθω-

λέ- λυ- σθελε- λύ- σθωνσθωσαν

Παρατηρήσεις 1 Η προστακτική αορίστου όπως η υποτακτική και η ευκτική δεν παίρνει αύξηση 2 Τα αφωνόληκτα ρήματα σχηματίζουν την προστακτική αορίστου με τις γνωστές αλλαγές στο θέμα τους πχ πράττομαι πρᾶξαι σκοπέω -ῶ σκέψαι (lt ἐσκεψάμην) σῴζομαι σῶσαι 3 Η προστακτική παρακειμένου διατηρεί τον αναδιπλασιασμό 4 Για τον σχηματισμό και την κλίση της προστακτικής παρακειμένου μέσης φωνής των αφωνόληκτων ρημάτων χρησιμοποιούμε τις καταλήξεις του παραπάνω πίνακα αλλά το θέμα των ρημάτων αυτών μεταβάλλεται όπως και στην οριστική του ίδιου χρόνου Ακολουθεί η ενδεικτική κλίση της προστακτικής παρακειμένου μέσης φωνής των ρ πράττομαι γράφομαι και πείθομαι

Σχηματισμός της Προστακτικής βαρύτονων ρημάτων στη μέση φωνή(αφωνόληκτα)Αφωνόληκτα (κ γ χ) Χειλικόληκτα (π β φ) Οδοντικόληκτα (τ δ θ)

-πέπραχθοπεπράχθω

-πέπραχθε

πεπράχθων-χθωσαν

-γέγραψο

γεγράφθω-

γέγραφθεγεγράφθων-φθωσαν

-πέπεισο

πεπείσθω-

πέπεισθεπεπείσθων-σθωσαν

Οι κτητικές αντωνυμίες

34

Όπως και στη νε οι κτητικές αντωνυμίες που φανερώνουν σε ποιόν ανήκει κάτι αναφέρονται σε έναν ή περισσότερους κτήτορες

Κλίνονται σαν τρικατάληκτα δευτερόκλιτα επίθετα (χωρίς κλητική όπως όλες οι αντωνυμίες εκτός από τη δεικτική οὗτος αὕτη τοῦτο)πχ ἐμός ἐμή ἐμόν κλίνεται όπως ἀγνός- η ndashον

ἡμέτερος ἡμετέρα ἡμέτερον κλίνεται όπως δίκαιος ndashα -ον Οι κτητικές αντωνυμίες του γ΄προσώπου (ἑός ἑή ἑόν και σφέτερος σφετέρα σφέτερον)

δεν είναι ιδιαίτερα εύχρηστεςγια έναν κτήτοραα΄ πρόσωπο ἐμός ἐμή ἐμόνβ΄ πρόσωπο σός σή σόνγ΄ πρόσωπο ἑός ἑή ἑόνγια πολλούς κτήτορεςα΄ πρόσωπο ἡμέτερος ἡμετέρα ἡμέτερονβ΄ πρόσωπο ὑμέτερος ὑμετέρα ὑμέτερονγ΄ πρόσωπο σφέτερος σφετέρα σφέτερον


Οι ετερόπτωτοι ονοματικοί προσδιορισμοί

Ορισμός Λέγονται οι προσδιορισμοί που βρίσκονται σε διαφορετική πτώση από τον προσδιοριζόμενο όρο της πρότασηςΠχ Ἰσοκράτης ἦν διδάσκαλος τ ῆ ς ρητορικής

Είδη Γενική Η γενική ως ονοματικός ετερόπτωτος προσδιορισμός υποδιαιρείται στα παρακάτω

είδη 1 Γενική διαιρετική δηλώνει το σύνολο στο οποίο ανήκει ή από το οποίο προέρχεται ο ονοματικός όρος τον οποίο προσδιορίζει πχ οἱ σώφρονες τῶν πολιτῶν εἰρήνην ἐψηφίζοντο 2 Γενική της ύλης δηλώνει το υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένος ο ονοματικός όρος τον οποίο προσδιορίζειπχ Σταγόνες ὕδατος πέτρας κοιλαίνουσι 3Γενική του περιεχομένου Δηλώνει το περιεχόμενο του ονοματικού όρου τον οποίο προσδιορίζει ο οποίος είναι συνήθως μια περιληπτική έννοια πχ κρατήρ οἴνου4 Γενική κτητική δηλώνει τον κτήτορα του ονοματικού όρου τον οποίο προσδιορίζειπχἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου5 Γεν του δημιουργού δηλώνει τον δημιουργό του ονοματικού όρου τον οποίο προσδιορίζειπχ ὁ λόγος τοῦ Λυσίου 6 Γενική συγκριτική συντάσσεται με συγκριτικό βαθμό επιθέτου ή επιρρήματος και δηλώνει το πρόσωπο ή το πράγμα με το οποίο συγκρίνεται ο ονοματικός όρος τον οποίο προσδιορίζει πχ Περικλῆς ἦν ἀξιολογότερος τοῦ Θεμιστοκλέους 7 Γεντης ιδιότητας δηλώνει συνήθως μέγεθος ηλικία κοινωνική τάξη και συνοδεύεται από αριθμητικόπχ ὁδός πέντε ἡμερῶν 8 Γεντης αξίας δηλώνει την αξία του ονοματικού όρου τον οποίο προσδιορίζει Συντάσσεται συνήθως με επίθετα όπως ἄ ξιος ἀ νάξιος ὠ νητός πχ Θυσία δύο ταλάντων

35

9 Γεντης αιτίας πχ ὑπόδικος κλοπῆς(=είναι κατηγορούμενος εξ αιτίας κλοπής)10 Γενυποκειμενική δηλώνει το υποκείμενο της ενέργειας αν μετατρέψουμε τον προσδιοριζόμενο όρο σε ρήμα ενεργητικής φωνής( κατά κανόνα) οπότε η γενική μετατρέπεται σε υποκείμενο του ρήματος που δημιουργήσαμε πχ ἡ νίκη τῶν Ἑλλήνων11 Γεναντικειμενική δηλώνει το αντικέιμενο της ενέργειας αν μετατρέψουμε τον προσδιοριζόμενο όρο σε ρήμα ενεργητικής φωνής( κατά κανόνα) οπότε η γενική μετατρέπεται σε αντικείμενο του ρήματος που δημιουργήσαμε πχἡ διάβασις τοῦ ΕὐφράτουΣυνήθως γενική αντικειμενική έχουμε κοντά σε ονόματα που δηλώνουν επιμέλεια αμέλεια (ἐπιμελής ἀμελής) μνήμη λήθη (ἐπιλήσμων μνήμων) επιτυχία αποτυχία (ἐπιτυχής) εμπειρία απειρία (ἔμπειρος ἄπειρος) αρχή ή εξουσία φειδώ αφειδία (φειδωλός) και γενικά με ονόματα που έχουν σημασία παρόμοια με αυτή των ρημάτων που συντάσσονται με αντικείμενο σε γενική

Δοτική Η δοτική ως ετερόπτωτος προσδιορισμός υποδιαιρείται σε δύο είδη 1 Δοτική αντικειμενική η οποία προσδιορίζει ονόματα (ουσιαστικά ή επίθετα) που σημαίνουν φιλική ή εχθρική διάθεση το αρμόζον ή το πρέπον ευπείθεια ή υποταγή ταυτότητα ή ομοιότητα ισότητα ή συμφωνία ένωση ή μείξη ή προσέγγιση ακολουθία ή διαδοχή και επίθετα σύνθετα με τις προθέσεις laquoἑνraquo καί laquoσύνraquo 2 Δοτική της αναφοράς δηλώνει σε τι αναφέρεται ο ονοματικός όρος τον οποίο προσδιορίζει πχ Οἱ Ἀθηναῖοι ὁπλῖται ἐρρωμενέστατοι ταῖς ψυχαῖς ἦσαν

Αιτιατική Η αιτιατική ως ετερόπτωτος προσδιορισμός ονομάτων είναιΑιτιατική της αναφοράς ως τέτοιες αιτιατικές χρησιμοποιούνται οι εξής συνήθως λέξεις ἀριθμόν βάθος γένος εὖρος μέγεθος μῆκος ὄνομα πλῆθος ὕψος πλάτος εἶδος κά Πχ διά μέσης τῆς πόλεως ρεῖ ποταμός Κύδνος ὄ νομα ἀνήρ θαυμάσιος τό κάλλος

Ασκήσεις 1 Να αναγνωριστούν τα είδη των ετερόπτωτων ονοματικών προσδιορισμών

Παραδείγματα ΣημασίαΤροία ἐστὶ ἡ ἀρίστη τ ῆ ς γ ῆ ς Εἰσβολὴ τ ῶ ν Πελοποννησ ί ων Φίλιππος ἐγένετο κύριος τ ῶ ν πυλ ῶ ν Οὗτός ἐστι κρείττων χρημ ά των Στέφανος δ ά φνης Κῦρος τῇ ἐπιμελείᾳ περιῆν(=υπερέχει) τ ῶ ν ἄ λλων Αἰδὼς καὶ φόβος ἔμφυτα το ῖ ς ἀ νθρ ώ ποις εἰσίὉ τύραννος μέθην καὶ ὕπνον ὁμοίως ἐ ν έ δρ ᾳ φυλάσσεται Ἀλκιβιάδης δυνάμει οὐδὲν τ ῶ ν ἄ λλων διέφερεἘσθὴς ἄλλη μὲν γυναικ ί ἄλλη δὲ τ ῷ ἀ νδρ ὶ καλήἈγησίλαος χωλὸς τ ὸ ν ἕ τερον π ό δα ἦνΠόλις αὐτόθι ἦν Θάψακος ὄ νομα Τυφλὸς τ ὰ τ΄ ὦ τα τ ὸ ν τε νο ῦ ν τ ὰ τ΄ ὄ μματ ΄εἶΚαὶ γν ώ μην ἱκανὸς καὶ τ ὰ πολεμικ ὰ ἄλκιμος ἦνΔιαφέρει γυνὴ ἀνδρὸς τ ὴ ν φ ύ σιν Οἱ ὅμοιοι το ῖ ς ὁ μοίοις εὖνοι εsup2σίνΓέρων ἑβδομήκοντα ἐ τ ῶ ν

36

Πολλαὶ χῶραι ὑπήκοοι ἦσαν α ὐ το ῦ Ἡ πόλις ἐκτίσθη μετὰ τὴν ἧτταν τ ῶ ν πολεμίων Θουκυδίδης Ἀθηναῖος ξυνέγραψε τόν πόλεμον τ ῶ ν Πελοποννησίων καί τ ῶ ν Ἀ θηναίων Ἐπεί δὲ εἰς Καυστρο ῦ πεδίον ἤλθομεν ὠφείλετο τοῖς στρατιώταις μισθὸς πλέον ἢ τριῶν μην ῶ ν Βουλόμενος δὲ Κῦρος ἐπιδεῖξαι τῇ Ἐπυάξῃ τὸ στράτευμα ἐξέτασιν ποιεῖται το ῦ στρατο ῦ Πανταχοῦ τῆς γῆς οἱ ἄνθρωποι τῶν το ῦ θεο ῦ εὐεργεσιῶν τυγχάνουσινΠλούσια ἦν ἡ πόλις ἀνδρείων στρατι ῶ ν Ἦν καὶ τὸ εἶδος νεανίσκος καὶ τὴν ψυχὴν εὔρωστος

2 Να διαβάσετε και τις προτάσεις που ακολουθούν και να αναγνωρίσετε τουςυπογραμμισμένους τύπους

1 Διὰ τοὺς σοὺς λόγους ἀξιοῖς με ἀπολέσθαι καὶ κατηγορεῖς ὡς ὑπὸ τῆς ἐ μ ῆ ς δυνάμεως καὶ τῶν ἐ μ ῶ ν χρημάτων οὐδεὶς ἐθέλει σοι μαρτυρεῖν2 Χρῆν δ΄ αὐτὸν ὑπὲρ τῆς ἡ μετ έ ρας σωτηρίας ταύτην τὴν προθυμίαν ἔχειν ἀλλὰ μὴ ὑπὲρ Θηραμένους ὅς εἰς ἡμᾶς πολλὰ ἐξήμαρτεν3 Ἀλλ΄ οὗτος τὴν μὲν πόλιν ἔχθραν ἐνόμιζεν εἶναι το ὺ ς δ΄ ὑ μετ έ ρους ἐχθροὺς φίλους4 Καίτοι εἰ ἐσωφρόνουν τοὺς διδασκάλους τ ῶ ν σφετ έ ρων ἁμαρτημάτων σφόδρ΄ ἂν ἐκόλαζον5 Ἡμεῖς το ὺ ς ἡ μετ έ ρους ἀγροὺς θεραπεύομεν6 Ἀλλrsquo ἥξεις εἰς Ἰθάκην καὶ εὑρήσεις πολλοὺς τ ὴ ν σ ὴ ν γυναῖκα μνηστευομένους7 Ἐλπίζει γαρ ἀεὶ Ποσειδῶν δὲ καὶ το ὺ ς ὑ μετ έ ρους ἑταίρους φονεύσειν

3 Να μεταφέρετε τις προτάσεις στον αντίθετο αριθμόα) τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipβ) τοῦ σοῦ λόγου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipγ) ταῖς ἐμαῖς δυνάμεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipδ) τὰ σφέτερα ἁμαρτήματα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17


Οι επιρρηματικοί προσδιορισμοί

Ορισμός

Επιρρηματικοί προσδιορισμοί λέγονται αυτοί που προσδιορίζουν ρηματικό τύπο(δηλ ρήμα μετοχή απαρέμφατο)

Είδη

ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί χρησιμοποιούνται1Επιρρήματα πχ ἐ ντα ῦ θα ἦν κρήνη μεγάλη (στάση σε τόπο)2Πλάγιες πτώσεις πχ Σωκράτης τό αὐτό ἰμάτιον ἔφερε θέρους τε καί χειμ ῶ νος (προσδιορισμός χρονικός)3Επιρρηματικές μετοχές( αιτιολογικές χρονικές υποθετικές τροπικές εναντιωματικές τελικές) πχ δειπνήσαντες δέ πορεύεσθε(χρονική μετοχή) 4Εμπρόθετοι προσδιορισμοί πχ τετάρτῃ δέ ἡμέρα καταβαίνουσιν ε ἰ ς τό πεδίον (κίνηση σε τόπο)5Δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις( αιτιολογικές χρονικές υποθετικές εναντιωματικές συμπερασματικές τελικές επιρρηματικές αναφορικές) πχ ἀνεπαύοντο δέ ὅ που ἐ τύγχανεν ἕ καστος (επιρρηματική αναφορική πρόταση)

Οι εμπρόθετοι επιρρ προσδιορισμοί

Ορισμός Οι εμπρόθετοι επιρρηματικοί προσδιορισμοί αποτελούνται από μία πρόθεση και ένα όνομα (ή μια αντωνυμία) σε πλάγια πτώση Πχ Εὐθύδημος αὐτοὺς ἔμελλεν ὡς βασιλέα (=στο βασιλιά) ἀναπέμψεινΣτο παραπάνω παράδειγμα ο εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός laquoὡς βασιλέαraquo δηλώνει την κατεύθυνση και προσδιορίζει το ρηματικό τύπο laquoἀναπέμψεινraquo

Οι εμπρόθετοι επιρρηματικοί προσδιορισμοί δηλώνουν πληθώρα επιρρηματικών σχέσεων όπως

τόπο

στάσηκατεύθυνσηαφετηρία -

απομάκρυνσηδιά μέσου

Ἡ ἡμετέρα οἰκία ἐν τῷ Πειραιεῖ ἐστιἜπειτα ἐχώρουν κατὰ τὴν ἁμαξιτὸν Κῦρος ὡρμᾶτο ἀπὸ ΣάρδεωνἘξήλθομεν ἐκ τοῦ δεσμωτηρίου ἑσπέραςΚῦρος ἐξελαύνει διὰ τῆς Λυδίας

χρόνοἐν ἐλάσσονί τε χρόνῳ καὶ ἀπονώτερον τὴν Τροίαν εἷλον(= σε λιγότερο χρόνο και με μικρότερους κόπους κατέλαβαν την Τροία)

τρόπο Σύν πολλῇ προθυμίᾳ καθίσταντο

αιτίαἡ πόλις ἐκ τούτων τῶν διαλλαγῶν(=εξαιτίας αυτών των συμφωνιών) εὐδοκίμησεν

σκοπό Κατανάλισκε τὴν ἐν τῶ βίῳ σχολὴν εἰς τὴν τῶν λόγων φιληκοϊαν (=Να

38

αφιερώνεις τις ώρες της ανάπαυσής σου στην ακρόαση λόγων)αναφορά Εἴπωμεν περί εἰρήνης

εναντίωση Οἱ πολέμιοι τάς σπονδάς παρά τούς ὅρκους λύουσιυπεράσπιση οὐ δεῖν φροντίζειν ὑπὲρ τοῦ τοιούτου

μέσο όργανο Διὰ ταύτης τῆς ἐπιστήμης (=μέσω αυτής της γνώσης) εὐδαίμονες γενήσονται

συνοδεία Πολλά μεθrsquo ὑμῶν ἐκινδυνεύσαμεν

Ασκήσεις 1Να παρατηρήσετε τους επιρρηματικούς προσδιορισμούς που είναι υπογραμμισμένοι και να τους εντάξετε σε κατηγορίες ανάλογα με τη μορφή τους (πχ επίρρημα μετοχή κα)

Παραδείγματα Κατηγορία-Ῥᾳ δ ί ως τὸν ποταμὸν διαβαίνουσιν-Ἐπαινῶ σε τ ῆ ς φιλομουσ ί ας -Ταῦτα ε ἰ π ὼ ν ἐκαθέζετο-Οἱ πολέμιοι τὰς σπονδὰς παρ ὰ το ὺ ς ὅ ρκους λύουσι-Ὑ π ὲ ρ βωμ ῶ ν κα ὶ ἐ στι ῶ ν ἀγωνιζόμεθα-Ὅ ταν τις πλε ῖ στα ἔ χ ῃ πλεῖστα αὐτῷ φθονοῦσι-Παρετάξαντο ἐ ν μετ ώ π ῳ ὡς ε ἰ ς ναυμαχ ί αν -Ἡμεῖς περιφαν ῶ ς ἀδικούμεθα-Ὑ π ὲ ρ τ ῆ ς πατρ ί δος ἐπολέμησαν-Μετ ὰ δ ὲ τα ῦ τα οὐ πολλ ῷ ὕ στερον Εὔβοια ἀπέστη

-Τούτους οἰκτίρω τ ῆ ς χαλεπ ῆ ς ν ό σου

- Κατέβην χθές εἰς Πειραιᾶ-Ταῦτα ὀ λ ί γου χρ ό νου ἔσται τετελεσμένα-Τά πλεονεκτήματα τ ύ χ ῃ κα ί καιρ ῷ κρίνεται πολλ ά κις

-Κνημῖδας μὲν πρῶτα περὶ κνήμῃς ἔθηκε(=έβαλε )-Ἐ ν βραχε ῖ χρ ό ν ῳ μανθάνοι τήν τέχνην

-Μή ὀδύρησθε(=θρηνείτε) ἐ πε ί ο ἱ θεο ί ο ὐ κ έ λε ή μονες ε ἰ σ ί -Ἐδόμεθα(= τρώμε) ἄρτον μετ ὰ τυρο ῦ κα ὶ ἐ λαι ῶ ν

- Ἀγησίλαος φαιδρῷ τ ῷ προσ ώ π ῳ ἐκέλευσε

-Τ ῇ ὑ στεραί ᾳ ἡ πόλις ἑάλω(=κυριεύτηκε) -Ἐξεκόπην τ ὸ ν ὀ φθαλμ ὸ ν λίθ ῳ

-Τ ὸ ν ἄ λλον χρόνον ἀ σφαλ ῶ ς διεπορεύοντο

-Ἐ ντα ῦ θα ἔμεινεν ὁ Κῦρος ἡ μέρας τρε ῖ ς -Α ὔ ριον σχολὴν ἐ π ὶ παιγνίοις ἕξομεν-Καί τινες καὶ ἀπέθνῃσκον ὑ π ὸ το ῦ λιμο ῦ

- Διέφυγεν λαβὼν ὑ π ὸ μ ά λης (=κάτω από τη μασχάλη) ἐγχειρίδιον-Περσεὺς πρ ὸ ς Ἄ ργος ναυστολῶν(=πλέοντας) τὸ Γοργόνος κάρα (=κεφάλι ) ἐκόμιζε

-Λιμένων τε εἴργονται (=εμποδίζουν) τῶν Ἀθηναίων παρ ὰ τ ὰ ς σπονδάς(= σε αντίθεση με τις συμφωνίες)-Οἱ Λακεδαιμόνιοι καὶ Ἀθηναῖοι ἐπολέμησαν μετ ὰ τ ῶ ν ξυμμάχων πρ ὸ ς ἀ λλήλους (= μεταξύ τους)

39

-ὅστις ἐ π ὶ το ῖ ς ἀ λλοτρ ί οις πρ ά γμασιν (=στις ξένες υποθέσεις)οὕτω πονηρός ἐστι

laquoΗΚΛΙΣΗΤΟΥΒΟΗΘΗΤΙΚΟΥΡΗΜΑΤΟΣ εἰ raquo μί ΤΗΣΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ

Οριστική

Υποτακτι κή

Ευκτική Προστακτική

Απαρέμφατο

Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ

ἐστὶἐσμὲνἐστὲ

εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)

εἴηνεἴηςεἴη

εἴημενεἶμενεἴητεεἴτε

εἴησανεἶεν

-ἴσθιἔστω_ἔστε

ἔστωνἔστωσαν

ὄντων

εἶναι ὧνοὖσαὂν

ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ

ἔσομαιἔσῃει ἔσεται

ἐσόμεθαἔσεσθεἔσονται

ἐσοίμηνέσοιοέσοιτο

ἐσοίμεθαέσοισθεέσοιντο

ἔσεσθαι ἐσόμενος-η-ον

ΑΟΡ ἐγενόμην γένωμαι γενοίμην γένου γενέσθαι γενόμενος

ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ

γέγονα γεγόνω γεγονοίμι γεγονώς ίσθι γεγονέναι γεγονώς-υῖα-ός

ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν

Το ρήμα laquoεἰμὶraquo είναι ανώμαλο και οι χρόνοι του συμπληρώνονται από το ρ laquoγίγνομαιraquo

40

Πώς ξεχωρίζουμε τους ομοιόπτωτους προσδιορισμούς μεταξύ τους

ΒΗΜΑ 1ο

1εάν ο προσδιορισμός είναι ουσιαστικό τότε θα είναι α)παράθεση β)επεξήγηση

πχ Λευκίμη τό ἀ κρωτήριον (η λ laquoακρωτήριονraquo είναι ουσιαστικό άρα θα είναι οπωσδήποτε παράθεση ή επεξήγηση αποκλείοντας τον επιθετικό ή κατηγορηματικό προσδιορισμό)

2αν ο προσδιορισμός είναι επίθετο αντωνυμία αριθμητικό επιθετική μετοχή θα είναι α)επιθετικός β)κατηγορηματικός προσδιορισμός

πχ τήν δέ Ἑ λληνικήν δύναμιν ἤθροιζεν( η λ laquoτήν Ἑλληνικήνraquo είναι επίθετο άρα θα είναι όπωσδήποτε επιθετικός ή κατηγορηματικός αποκλείοντας την παράθεση ή την επεξήγηση) ΒΗΜΑ 2ο

Εάν καταλήξουμε στην 1η περίπτωση τότε

1εάν ο προσδιορισμός είναι έννοια ευρύτερη από το προσδιοριζόμενο εάν δηλ από το μερικό μεταβαίνουμε στο γενικό είναι παράθεση και μεταφράζεται με αναφορική πρόταση

πχ Λευκίμη τό ἀ κρωτήριον ( η λ laquo ἀκρωτήριονraquo είναι έννοια γενικότερη από την λ laquoΛευκίμηraquo γιατί στην έννοια του laquoἀκρωτηρίουraquo δεν περιλαμβάνεται μόνο η laquoΛευκίμηraquo) μετάφραση η Λευκίμη η οποία(που) είναι ακρωτήριο

2 όταν όμως ο προσδιορισμός είναι έννοια στενότερη από το προσδιοριζόμενο εάν δηλ από το γενικό πάμε στο μερικό είναι επεξήγηση και μεταφράζουμε με τη χρήση του laquoδηλαδήraquo

Πχ ὁ κοινός ἰατρός θεραπεύσει σε ὁ χρόνος (η λ laquoὁ χρόνοςraquo είναι έννοια στενότερη από το προσδιοριζόμενο laquoἰατρόςraquo γιατί η έννοια laquoγιατρόςraquo δεν

41

περιλαμβάνει μόνο την έννοια χρόνος μετάφραση ο κοινός γιατρός θα σε θεραπεύσει δηλ ο χρόνος )

ΒΗΜΑ 3ο

Εάν καταλήξουμε στη 2η περίπτωση δηλ επιθετικός ή κατηγορηματικός τότε

1εάν υπάρχει άρθρο στο επίθετο (στον προσδιορισμό δηλ) ή δεν υπάρχει άρθρο ούτε στον προσδιορισμό ούτε στο προσδιοριζόμενο έχουμε επιθετικό προσδιορισμό

πχ τήν δέ Ἑ λληνικήν δύναμιν ἤθροιζεν( ο προσδιορισμός laquoτήν Ἑλληνικήνraquo είναι επίθετο και έχει άρθρο άρα είναι επιθετικός προσδιορισμός) πχ ἔτι δέ ἔχομεν σώματα ἱ κανώτερα τούτων [εδώ δεν υπάρχει άρθρο ούτε στον προσδιορισμό laquoἱκανώτεραraquo ούτε στο προσδιοριζόμενο laquoσώματαraquo πάλι έχουμε επιθετικό προσδιορισμό]

2 αν όμωςυπάρχει άρθρο στο ουσιαστικό (στο προσδιοριζόμενο δηλ) και όχι στον προσδιορισμό ή έχουμε ως προσδιορισμό μια από τις λέξεις πᾶς ἅπας ὅλος ἄκρος μέσος ἔσχατος μόνος αὐτός και ἕκαστος τότε έχουμε κατηγορηματικό προσδιορισμό

πχ κατέλαβον τάς κώμας ἐ ρήμους το άρθρο εδώ βρίσκεται στο προσδιοριζόμενο laquoτάς κώμαςraquo και όχι στον προσδιορισμό επομένως έχουμε κατηγορηματικό προσδιορισμό πχ ἅ παντες οἱ στρατιῶται ἔφερον κράνη ο προσδιορισμος laquoἅπαντεςraquo είναι από τις λέξεις που χρησιμοποιούνται ως κατηγορηματικοί προσδιορισμοί

42

ΣΤ ΕΤΕΡΟΠΤΩΤΟΙ ΟΝΟΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ Η ΓΕΝΙΚΗ10 Φεῦ πονηροῦ ἀνδρός ὃς τὴν πατρίδα τοῖς πολεμίοις προδέδωκε11 Σωκράτει ἕν ἱμάτιον θέρους τε καὶ χειμῶνος ἐξήρκει

14 Πολλοὶ ἄνθρωποι παντοίων γλωσσῶν ἐκείσε πλέουσι16 Εἰς τοῦτο μωρίας ἦλθεν17 Ποῦ γῆς κεῖται18 Ἐγγὺς τῆς νήσου19 Πρόσω τῆς πόλεως

20 Διὰ μέσου τῶν πυλῶν ῥεῖ ποταμὸς εὖρος ἑνὸς πλέθρου

Πολλοὶ πολῖται μετὰ θάνατον ἀνδριάντων ἄξιοι νομίζονται

Η ΔΟΤΙΚΗ

1Ξέρξης χιλίαις καὶ διακοσίαις ναυσὶ καὶ ἀναριθμήτῳ στρατῷ πεζῷ εἰς τὴν Ἑλλάδα ὥρμησε3Οὐ μόνον καρπούς τρεφόμεθα ἀλλὰ καὶ θηρίοις4 Ξέρξης τὴν θάλασσαν ὀργῇ ἐμαστίγωσεν5 Ἔργοις φίλους γίγνωσκε μὴ μόνον λόγοις6 Τῇ ὑστεραίᾳ ἡ πόλις ἑάλω7Οὐ πολλαῖς ἡμέραις ὕστερον ἦλθεν ἐξ Ἀθηνῶν Θυμοχάρης8 Πάσῃ ἀκριβείᾳ τὰ δέοντα ποιήσομεν9 Ταύτῃ τῇ νίκῃ μάλιστα ἡδόμεθα10Ἦλθον δὲ καὶ Θεσσαλῶν ἱππεῖς τοῖς Ἀθηναίοις κατὰ τὸ ξυμμαχικόν11Ὁ βίος ἦν τοῖς πλείστοις αὐτῶν ἀπὸ σιδηρείας (=σιδηρουργία)12 Ἐστὶ χρήματα ὑμῖν13 Καὶ ὁ θυμοειδέστατος ἵππος τῷ χαλινῷ καὶ τῇ μάστιγι δαμάζεται14 Δουλεία αὐτοῖς ὑπάρχει15 Χαιρεφῶν ἐμοὶ ζημία μᾶλλον ἢ ὠφέλειά ἐστιν16 Ἄρξομαι δέ σοι ἀπὸ τῶν μικροτάτων παραδειγμάτων17 Μή μοι θορυβήσητε18 Ἐμοὶ γὰρ ἀνὴρ ἀπέθανεν19 Ξυνελέγη αὐτῷ τὸ στράτευμα20 Ἀφικνοῦνται τεσσαρακοστῇ ἡμέρᾳ ὕστερον

Η ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ1 Καὶ πόλις αὐτόθι ᾠκεῖτο Θάψακος ὄνομα5 Οἱ στρατηγοὶ ἀπέθανον ἀποτμηθέντες τάς κεφαλάς7 Στράτευμα συνελέγετο τόνδε τὸν τρόπον

43

9 Ὁ Κεντρίτης ποταμὸς ἀπεῖχε τῶν ὀρέων ἕξ ἢ ἑπτὰ στάδια10 Ἑπτὰ γὰρ ἡμέρας ἐπορεύθησαν διὰ τῶν Καρδούχων11Ἀφικνοῦνται εἰς τὸν Ζαπάταν τὸ εὖρος τεττάρων πλέθρων12Πρωταγόρας ἐπιδημεῖ τρίτην ἤδη ἡμέραν13Τὶ τηνικάδε ἀφῖξαι ὦ Κρίτων14Αὐτὰ ταῦτα ὀργίζομαι σοί

44

Widget Αρχαία ελληνικη γλωσσα

πρώτο συνθετικό

μέρος

δεύτερο συνθετικό

μέροςσύνθετη λέξη

ΕΝΟΤΗΤΑ 2Εισαγωγή στη σύνθεση

Οι περισσότερες λέξεις σχηματίστηκαν από άλλες με παραγωγή (βλ Α΄ Γυμνασίου) πχ δίκη δικαστής σύνθεση είναι η ένωση δύο λέξεων για τη δημιουργία μιας τρίτης που ονομάζεται

σύνθετη πχλόγος + γράφω λογογράφοςΚατά την παραγωγή ή σύνθεση συνήθως δεν παίρνονται ακέραιες οι λέξεις πχ βαίνω βατός ναῦς + πήγ ndash νυμι ναυπηγόςΠώς παράγεται μια σύνθετη λέξη

πχ βιβλίο + πωλῶ = βιβλιοπώλης

Οι λέξεις που ενώνονται για να σχηματίσουν τη σύνθετη λέξη λέγονται συνθετικά μέρηΚάθε ένα από τα δύο συνθετικά μέρη μπορεί να είναι κλιτό ή άκλιτο μέρος του λόγου


Αφωνόληκτα ουσιαστικά της γ΄κλίσηςΟνομάζονται αφωνόληκτα τα ουσιαστικά που το θέμα τους λήγει σε άφωνο σύμφωνο (κ γ χ ουρανικόληκτα π β φ χειλικόληκτα τ δ θ οδοντικόληκτα)

2

Πρώτο συνθετικό

κλιτό πχ λόγος + γράφω λογογράφος

άκλιτο πχ ὑπέρ + μέγεθος ὑπερμεγέθης

Δεύτερο συνθετικό

κλιτό πχ ἀπό + κρύπτω ἀποκρύπτω

άκλιτο πχ ὑπέρ + άνω ὑπεράνω

Στην κλίση των αφωνόληκτων ουσιαστικών της γ΄ κλίσης όταν ο χαρακτήρας (κ γ χ τ δ θ π β φ) συναντά το ndash σ ndash ή το ndash ς (σε ονομαστική και κλητική ενικού και στη δοτική πληθυντικού) συγχωνεύεται σε ξ (κ γ χ))ή ψ (π β φ) ή αποβάλλεται ο χαρακτήρας (τ δ θ)










(ὦ) πατρίς






























3


ΕΝΟΤΗΤΑ 3

















(ὦ) πάτερ



(ὦ) ἄνερ







4





























5















παῖς + ἄγω




6

ΕΝΟΤΗΤΑ 4

















7



































8



ΕΝΟΤΗΤΑ 5








ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)















Ειδι


τελι

κό


Ταυτ

οπρο

σω

πία


Ετερ

εοπρ

οσω




Υποκ

είμε

νο


Απρό

σσ

ρήμα

τα


Απρό

σωπε

ς εκ

φρά

σεις



νοῦς


10










ΕΝΟΤΗΤΑ 611



προθέσεις



























12






τι-


-


-






-








13






















ΕΝΟΤΗΤΑ 7






15






















Ενικός


ὅςοὗᾧὅν

ἥἧςᾗἥν

ὅοὗᾧὅ





16









ἅὧνοἷςἅ











17










18



















19





Ρήμα

τα


Αντι

κείμ



Μον

όπτω

τα κ

αι

δίπτ

ωτα

ρήμ



Άμεσ

ο κα

ι έμ

μεσο


Πτώ

σεις

αν

τικε

ιμέν

ου







20






21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44











(ὦ) πατρίς






























3


ΕΝΟΤΗΤΑ 3

















(ὦ) πάτερ



(ὦ) ἄνερ







4





























5















παῖς + ἄγω




6

ΕΝΟΤΗΤΑ 4

















7



































8



ΕΝΟΤΗΤΑ 5








ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)















Ειδι


τελι

κό


Ταυτ

οπρο

σω

πία


Ετερ

εοπρ

οσω




Υποκ

είμε

νο


Απρό

σσ

ρήμα

τα


Απρό

σωπε

ς εκ

φρά

σεις



νοῦς


10










ΕΝΟΤΗΤΑ 611



προθέσεις



























12






τι-


-


-






-








13






















ΕΝΟΤΗΤΑ 7






15






















Ενικός


ὅςοὗᾧὅν

ἥἧςᾗἥν

ὅοὗᾧὅ





16









ἅὧνοἷςἅ











17










18



















19





Ρήμα

τα


Αντι

κείμ



Μον

όπτω

τα κ

αι

δίπτ

ωτα

ρήμ



Άμεσ

ο κα

ι έμ

μεσο


Πτώ

σεις

αν

τικε

ιμέν

ου







20






21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44


ΕΝΟΤΗΤΑ 3

















(ὦ) πάτερ



(ὦ) ἄνερ







4





























5















παῖς + ἄγω




6

ΕΝΟΤΗΤΑ 4

















7



































8



ΕΝΟΤΗΤΑ 5








ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)















Ειδι


τελι

κό


Ταυτ

οπρο

σω

πία


Ετερ

εοπρ

οσω




Υποκ

είμε

νο


Απρό

σσ

ρήμα

τα


Απρό

σωπε

ς εκ

φρά

σεις



νοῦς


10










ΕΝΟΤΗΤΑ 611



προθέσεις



























12






τι-


-


-






-








13






















ΕΝΟΤΗΤΑ 7






15






















Ενικός


ὅςοὗᾧὅν

ἥἧςᾗἥν

ὅοὗᾧὅ





16









ἅὧνοἷςἅ











17










18



















19





Ρήμα

τα


Αντι

κείμ



Μον

όπτω

τα κ

αι

δίπτ

ωτα

ρήμ



Άμεσ

ο κα

ι έμ

μεσο


Πτώ

σεις

αν

τικε

ιμέν

ου







20






21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44
























5















παῖς + ἄγω




6

ΕΝΟΤΗΤΑ 4

















7



































8



ΕΝΟΤΗΤΑ 5








ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)















Ειδι


τελι

κό


Ταυτ

οπρο

σω

πία


Ετερ

εοπρ

οσω




Υποκ

είμε

νο


Απρό

σσ

ρήμα

τα


Απρό

σωπε

ς εκ

φρά

σεις



νοῦς


10










ΕΝΟΤΗΤΑ 611



προθέσεις



























12






τι-


-


-






-








13






















ΕΝΟΤΗΤΑ 7






15






















Ενικός


ὅςοὗᾧὅν

ἥἧςᾗἥν

ὅοὗᾧὅ





16









ἅὧνοἷςἅ











17










18



















19





Ρήμα

τα


Αντι

κείμ



Μον

όπτω

τα κ

αι

δίπτ

ωτα

ρήμ



Άμεσ

ο κα

ι έμ

μεσο


Πτώ

σεις

αν

τικε

ιμέν

ου







20






21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44













παῖς + ἄγω




6

ΕΝΟΤΗΤΑ 4

















7



































8



ΕΝΟΤΗΤΑ 5








ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)















Ειδι


τελι

κό


Ταυτ

οπρο

σω

πία


Ετερ

εοπρ

οσω




Υποκ

είμε

νο


Απρό

σσ

ρήμα

τα


Απρό

σωπε

ς εκ

φρά

σεις



νοῦς


10










ΕΝΟΤΗΤΑ 611



προθέσεις



























12






τι-


-


-






-








13






















ΕΝΟΤΗΤΑ 7






15






















Ενικός


ὅςοὗᾧὅν

ἥἧςᾗἥν

ὅοὗᾧὅ





16









ἅὧνοἷςἅ











17










18



















19





Ρήμα

τα


Αντι

κείμ



Μον

όπτω

τα κ

αι

δίπτ

ωτα

ρήμ



Άμεσ

ο κα

ι έμ

μεσο


Πτώ

σεις

αν

τικε

ιμέν

ου







20






21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44


ΕΝΟΤΗΤΑ 4

















7



































8



ΕΝΟΤΗΤΑ 5








ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)















Ειδι


τελι

κό


Ταυτ

οπρο

σω

πία


Ετερ

εοπρ

οσω




Υποκ

είμε

νο


Απρό

σσ

ρήμα

τα


Απρό

σωπε

ς εκ

φρά

σεις



νοῦς


10










ΕΝΟΤΗΤΑ 611



προθέσεις



























12






τι-


-


-






-








13






















ΕΝΟΤΗΤΑ 7






15






















Ενικός


ὅςοὗᾧὅν

ἥἧςᾗἥν

ὅοὗᾧὅ





16









ἅὧνοἷςἅ











17










18



















19





Ρήμα

τα


Αντι

κείμ



Μον

όπτω

τα κ

αι

δίπτ

ωτα

ρήμ



Άμεσ

ο κα

ι έμ

μεσο


Πτώ

σεις

αν

τικε

ιμέν

ου







20






21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44

























8



ΕΝΟΤΗΤΑ 5








ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)















Ειδι


τελι

κό


Ταυτ

οπρο

σω

πία


Ετερ

εοπρ

οσω




Υποκ

είμε

νο


Απρό

σσ

ρήμα

τα


Απρό

σωπε

ς εκ

φρά

σεις



νοῦς


10










ΕΝΟΤΗΤΑ 611



προθέσεις



























12






τι-


-


-






-








13






















ΕΝΟΤΗΤΑ 7






15






















Ενικός


ὅςοὗᾧὅν

ἥἧςᾗἥν

ὅοὗᾧὅ





16









ἅὧνοἷςἅ











17










18



















19





Ρήμα

τα


Αντι

κείμ



Μον

όπτω

τα κ

αι

δίπτ

ωτα

ρήμ



Άμεσ

ο κα

ι έμ

μεσο


Πτώ

σεις

αν

τικε

ιμέν

ου







20






21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44


ΕΝΟΤΗΤΑ 5








ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)















Ειδι


τελι

κό


Ταυτ

οπρο

σω

πία


Ετερ

εοπρ

οσω




Υποκ

είμε

νο


Απρό

σσ

ρήμα

τα


Απρό

σωπε

ς εκ

φρά

σεις



νοῦς


10










ΕΝΟΤΗΤΑ 611



προθέσεις



























12






τι-


-


-






-








13






















ΕΝΟΤΗΤΑ 7






15






















Ενικός


ὅςοὗᾧὅν

ἥἧςᾗἥν

ὅοὗᾧὅ





16









ἅὧνοἷςἅ











17










18



















19





Ρήμα

τα


Αντι

κείμ



Μον

όπτω

τα κ

αι

δίπτ

ωτα

ρήμ



Άμεσ

ο κα

ι έμ

μεσο


Πτώ

σεις

αν

τικε

ιμέν

ου







20






21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44



Ειδι


τελι

κό


Ταυτ

οπρο

σω

πία


Ετερ

εοπρ

οσω




Υποκ

είμε

νο


Απρό

σσ

ρήμα

τα


Απρό

σωπε

ς εκ

φρά

σεις



νοῦς


10










ΕΝΟΤΗΤΑ 611



προθέσεις



























12






τι-


-


-






-








13






















ΕΝΟΤΗΤΑ 7






15






















Ενικός


ὅςοὗᾧὅν

ἥἧςᾗἥν

ὅοὗᾧὅ





16









ἅὧνοἷςἅ











17










18



















19





Ρήμα

τα


Αντι

κείμ



Μον

όπτω

τα κ

αι

δίπτ

ωτα

ρήμ



Άμεσ

ο κα

ι έμ

μεσο


Πτώ

σεις

αν

τικε

ιμέν

ου







20






21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44











ΕΝΟΤΗΤΑ 611



προθέσεις



























12






τι-


-


-






-








13






















ΕΝΟΤΗΤΑ 7






15






















Ενικός


ὅςοὗᾧὅν

ἥἧςᾗἥν

ὅοὗᾧὅ





16









ἅὧνοἷςἅ











17










18



















19





Ρήμα

τα


Αντι

κείμ



Μον

όπτω

τα κ

αι

δίπτ

ωτα

ρήμ



Άμεσ

ο κα

ι έμ

μεσο


Πτώ

σεις

αν

τικε

ιμέν

ου







20






21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44




προθέσεις



























12






τι-


-


-






-








13






















ΕΝΟΤΗΤΑ 7






15






















Ενικός


ὅςοὗᾧὅν

ἥἧςᾗἥν

ὅοὗᾧὅ





16









ἅὧνοἷςἅ











17










18



















19





Ρήμα

τα


Αντι

κείμ



Μον

όπτω

τα κ

αι

δίπτ

ωτα

ρήμ



Άμεσ

ο κα

ι έμ

μεσο


Πτώ

σεις

αν

τικε

ιμέν

ου







20






21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44







τι-


-


-






-








13






















ΕΝΟΤΗΤΑ 7






15






















Ενικός


ὅςοὗᾧὅν

ἥἧςᾗἥν

ὅοὗᾧὅ





16









ἅὧνοἷςἅ











17










18



















19





Ρήμα

τα


Αντι

κείμ



Μον

όπτω

τα κ

αι

δίπτ

ωτα

ρήμ



Άμεσ

ο κα

ι έμ

μεσο


Πτώ

σεις

αν

τικε

ιμέν

ου







20






21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44



















ΕΝΟΤΗΤΑ 7






15






















Ενικός


ὅςοὗᾧὅν

ἥἧςᾗἥν

ὅοὗᾧὅ





16









ἅὧνοἷςἅ











17










18



















19





Ρήμα

τα


Αντι

κείμ



Μον

όπτω

τα κ

αι

δίπτ

ωτα

ρήμ



Άμεσ

ο κα

ι έμ

μεσο


Πτώ

σεις

αν

τικε

ιμέν

ου







20






21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44






15






















Ενικός


ὅςοὗᾧὅν

ἥἧςᾗἥν

ὅοὗᾧὅ





16









ἅὧνοἷςἅ











17










18



















19





Ρήμα

τα


Αντι

κείμ



Μον

όπτω

τα κ

αι

δίπτ

ωτα

ρήμ



Άμεσ

ο κα

ι έμ

μεσο


Πτώ

σεις

αν

τικε

ιμέν

ου







20






21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44












Ενικός


ὅςοὗᾧὅν

ἥἧςᾗἥν

ὅοὗᾧὅ





16









ἅὧνοἷςἅ











17










18



















19





Ρήμα

τα


Αντι

κείμ



Μον

όπτω

τα κ

αι

δίπτ

ωτα

ρήμ



Άμεσ

ο κα

ι έμ

μεσο


Πτώ

σεις

αν

τικε

ιμέν

ου







20






21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44




ἅὧνοἷςἅ











17










18



















19





Ρήμα

τα


Αντι

κείμ



Μον

όπτω

τα κ

αι

δίπτ

ωτα

ρήμ



Άμεσ

ο κα

ι έμ

μεσο


Πτώ

σεις

αν

τικε

ιμέν

ου







20






21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44



18



















19





Ρήμα

τα


Αντι

κείμ



Μον

όπτω

τα κ

αι

δίπτ

ωτα

ρήμ



Άμεσ

ο κα

ι έμ

μεσο


Πτώ

σεις

αν

τικε

ιμέν

ου







20






21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44




















19





Ρήμα

τα


Αντι

κείμ



Μον

όπτω

τα κ

αι

δίπτ

ωτα

ρήμ



Άμεσ

ο κα

ι έμ

μεσο


Πτώ

σεις

αν

τικε

ιμέν

ου







20






21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44





Ρήμα

τα


Αντι

κείμ



Μον

όπτω

τα κ

αι

δίπτ

ωτα

ρήμ



Άμεσ

ο κα

ι έμ

μεσο


Πτώ

σεις

αν

τικε

ιμέν

ου







20






21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44







21

ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44


ΕΝΟΤΗΤΑ 9






22


επίθετο









Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44


Τροπ

ική


Αιτι

ολο


Τελι



Υποθ

ετικ


Εναν

τιω

ματι

κή


Χρον










23






24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44







24


ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44



ΕΝΟΤΗΤΑ 11










25


Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44



Ασκήσεις





26

ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44


ΕΝΟΤΗΤΑ 12












27















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44
















28





ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44






ευγένεια




ΕΝΟΤΗΤΑ 13













29



ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44




ΕΝΟΤΗΤΑ 14







30



Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44




Προ

σδιο

ρισμ

οί

ομομ

ατικ

οί







επιρ

ρημα

τικο

ί



























31















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44
















32

ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44


ΕΠΙΘ

ΕΤΑ

Επιθ

ετικ

ός

προσ

διορ

ισμό

ς


Κατη

γορη

ματι

κός

προσ

διορ

ισμό

ς


ΟΝ

ΟΜ

ΑΤΑ

Παρ

άθεσ

η


Επεξ

ήγη

ση





33







-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44








-λύ -εσθε


-λύ ndashσαι









-πέπραχθε


-γέγραψο

γεγράφθω-


-πέπεισο

πεπείσθω-



34










35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44











35






36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44







36





37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44






37

ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44


ΕΝΟΤΗΤΑ 17



Ορισμός


Είδη





τόπο








38

















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44


















39



Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44




Οριστική




Μετοχ ή

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

εἰμὶεἰ


εἰσὶ(ν)

ὦᾖςᾖ

ὦμενἦτε

ὦσι(ν)






ὄντων


ΠΑΡΑΤΑΤΙΚ

ΟΣ

ἢνἦσθαἢν

ᾖμενᾖτε

ᾖσαν

ΜΕΛΛ







ndashη-ον

ΠΡΚ

Μ


ΥΠ Ρ

ἐγεγόνειν


40


ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44



ΒΗΜΑ 1ο










41


ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44



ΒΗΜΑ 3ο






42





Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44






Η ΔΟΤΙΚΗ



43


44



44


Aρχαία Β΄γυμνασίου

Documents

Transcript of Aρχαία Β΄γυμνασίου