9 Φεβρουαρίου: Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής...

9 Φεβρουαρίου Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας

laquoΤη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική

Το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρουhellipraquo

(Οδυσσέας Ελύτης Άξιον Εστί)

Η Ελληνική γλώσσα έχει αποκτήσει πια την παγκόσμια ημέρα της Η

9η Φεβρουαρίου ημέρα μνήμης του Διονυσίου Σολωμού (8 Απρίλιου

1798 - 9 Φεβρουαρίου 1857)

Η θέσπιση αυτού του εορτασμού στοχεύει στην ανάδειξη του

θεμελιώδους ρόλου της ελληνικής γλώσσας και της σημαντικής

συνδρομής της στην ανάπτυξη και εδραίωση του Ευρωπαϊκού και του

Παγκόσμιου Πολιτισμού

bull Παρακαλώ πολύ να γίνει σχετική αναφορά στους μαθητές και αν είναι

εφικτό να τους δείξετε τα αποσπάσματα laquoΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣraquo amp

laquoΤο Ελληνικό Αλφάβητοraquo από του έργο μου

bull laquoΑναφορές στον Παγκόσμιο Πολιτισμόraquo

Για εμάς τους Σπαρτιάτες η 9η Φεβρουαρίου αποτελεί επίσης ημέρα μνήμης

αφού σαν σήμερα ( 9 2 1404 ) γεννήθηκε ο Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος

Ο Κωνσταντίνος ΙΑ΄ ο Παλαιολόγος 9 Φεβρουαρίου 1404 - 29 Μαΐου 1453 (49

ετών) ήταν ο τελευταίος Αυτοκράτορας του οποίου η ηρωϊκή αντίσταση κατά των

Οθωμανών σφράγισε τις ύστατες στιγμές της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας περνώντας

ο ίδιος στη σφαίρα του θρύλου του μύθου και της φαντασίας

Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ

Το μέγιστο το αειθαλές επίτευγμα του ελληνικού λαού

Η αξία της Ελληνικής γλώσσας είναι διαχρονική και αυταπόδεικτη

Ομιλείται 4000 χρόνια και γράφεται 3500 χρόνια Στην ελληνική έχουν

γραφεί τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας

Είναι η γλώσσα της Αγίας Γραφής η γλώσσα των Ευαγγελιστών Είναι η

πλουσιότερη γλώσσα του κόσμου σε λέξεις σε έννοιες σε τύπους μια

γλώσσα που διακρίνεται για την αρμονία την ορθοέπεια και την

καλλιέπειά της

Κάθε της λέξη laquoκι ένα χελιδόνιraquo λέει ο Ελύτηςmiddot κάθε λέξη κι ένας

πολύτιμος λίθος μια γλωσσική παρακαταθήκη ένα αναντικατάστατο

στοιχείο της εθνικής μας κληρονομιάς

Ταυτόχρονα η μητρική μας γλώσσα αποτελεί την συνισταμένη της

εθνικής μας ταυτότητας∙ το ενοποιητικό στοιχείο των υποκειμένων τα

οποία συγκροτούν την κοινωνία μας

Στην Εθνική μας γλώσσα έχουν εγγραφεί όλα τα βιώματα όλες οι αξίες

οι αντιλήψεις που έχουν υιοθετηθεί ανά τους αιώνεςΚάθε λέξη ή φράση

laquoκουβαλάraquo μαζί της μια ολόκληρη σειρά από συνειρμούς εντυπώσεις

εικόνες συναισθήματα κλπ στοιχεία τα οποία διαφέρουν από άτομο σε

άτομο Γιrsquo αυτό μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι τα ελληνικά είναι μια

laquoεννοιολογικήraquo γλώσσα σε αντίθεση με τις άλλες γλώσσες που θα τις

ονομάζαμε laquoσημασιολογικέςraquo Η γλώσσα μας λοιπόν συνιστά και

κομίζει πολιτισμό

Σήμερα ως επίσημη γλώσσα θεωρείται η Δημοτική σε αντιδιαστολή με

την Καθαρεύουσα (καθαρισμός της γλώσσας από ξένα στοιχεία κυρίως

Τούρκικα και Βενετσιάνικα (Κοραής)

Το να περιοριζόμαστε όμως μόνο στη Δημοτική αγνοώντας την

Αρχαιολογική την Βυζαντινή την Νεοελληνική - Καθαρεύουσα είναι

μέγα λάθος

Αποτελεί προκλητική συρρύκνωση του εύρους της Ελληνικής γλώσσας

Γιατί η Αρχαιολογική κυρίως αλλά και η Βυζαντινή με την Νεοελληνική

γλώσσα έχουν εκφράσει κατά τον καλύτερο τρόπο τον ανυπέρβλητο -

ανά τους αιώνες - Ελληνικό Πολιτισμό

Κάθε άλλη σκέψη συσκοτίζει περιπλέκει τα πράγματα έτσι χάνεται το

προνόμιοτο συγκριτικό πλεονέκτημα το ότι δηλαδή αυτή η γλώσσα έχει

σμυλευθεί από πνευματικούς γίγαντες της αρχαιότητας οι οποίοι

συνέλαβαν έννοιες υψηλής αισθητικής και τις απέδωσαν στα ελληνικά

Δυστυχώς οι μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση απέκοψαν τους νέους

από την παράδοση αγνόησαν ότι η γλώσσα ως ζωντανός οργανισμός

αδιάλειπτα ενσωματώνει και απορρίπτει στοιχεία με την χρήση χωρίς να

δέχεται βίαιους ακρωτιριασμούς που αβασάνιστα και αψυχολόγητα

επιβάλλονται δια νόμου

Η γλώσσα δεν επιβάλλεται με νόμους τη γλώσσα την επιβάλει η ζωή

Με άλλα λόγια η διαχρονία της γλώσσας μας επικαλύπτει σε αρκετές

περιπτώσεις την συγχρονία Δηλαδή ολόκληρες λέξεις ή φράσεις ρίζες

κλπ που μας έρχονται από τον Όμηρο (800 πΧ) αλλά και παλαιότερα

[(1500 πΧ) βλέπε Γραμμική Βrsquo Μ Βέντρις] θέλουμε δεν θέλουμε

είναι ενσωματωμένες στη γλώσσα που ομιλούμε σήμερα

laquoΕγώ δεν ξέρω να υπάρχει παρά μία γλώσσα η ενιαία Ελληνική

γλώσσαraquo

Οδυσσέας Ελύτης

Η γλώσσα μας λοιπόν είναι ενιαία και όταν γίνεται λόγος για Αρχαία και

Νέα Γλώσσα δεν μιλάμε για διγλωσσία αλλά για διμορφία της

γλώσσας μας

laquoΌποιος χωρίς την γνώση της Αρχαίας επιχειρεί να μελετήσει και να

ερμηνεύσει την Νέαν ή απατάται ή απατάraquo

Αδαμάντιος Κοραής

Το μεγαλύτερο ίσως γλωσσικό πρόβλημα σήμερα είναι η ποιότητα

των ελληνικών που ομιλούνται και γράφονται Ο χρησιμοθηρισμός της

γλώσσας οδηγεί στην λεξιπενία κάτι που αδικεί κατάφορα μια τόσο

πλούσια γλώσσα σε πολυτυπία και πολυσημία

Αρκεί να σκεφτούμε ότι στη γλώσσα μας το ρήμα (η βάση του λόγου)

έχει 284 τύπους Να σκεφτούμε επίσης πως ο πλούτος της γλώσσας μας

είναι κυρίως τα συνώνυμα και τα αντίθετα Ας πάρουμε πχ την λέξη

αλλαζόνας θα μπορούσαμε να τον πούμε και υπερόπτη καυχησιάρη

ξιπασμένο φαντασμένο υπερφίαλο κομπαστή εγωιστή ματαιόφρονο ο

έχων έπαρση ψωροπερήφανο παινεσιάρη ψηλομύτη κλπ Βλέπουμε ότι

οι αρετές της γλώσσας μας είναι πασίδηλες

Παράδοξο είναι οι έλληνες μαθητές να θεωρούν τα Αρχαία ελληνικά ως μια νεκρή γλώσσα όταν σήμερα μιλούμε το 85 των λέξεων της Αρχαίας ελληνικής γλώσσας ενώ ταυτόχρονα η πλειοψηφία των λέξεων της Νέας ελληνικής γλώσσας έχουν τη ρίζα τους στην Αρχαία Και να μην ξεχνάμε και την αξία που προσδίδουν στα Αρχαία ελληνικά οι ξένοι λαοί που φτάνουν ακόμα και στο σημείο να τα εντάσσουν στην εκπαίδευση των χωρών τους

Ας έρθουμε τώρα επιγραμματικά στην εκπαίδευση Σίγουρα πρέπει να

διδάξουμε τους μαθητές μας δομές δηλ γραμματική λειτουργίες δηλ

σύνταξη και χρήσεις δηλ επικοινωνία (λεξιλόγιο) έννοιες που αποτελούν

το λογισμικό της γλώσσας (για να χρησιμοποιήσω ορολογία ΗΥ) ο

εγκέφαλος είναι ο σκληρός δίσκος και μάλιστα το αριστερό μέρος όπου

ευρίσκεται το κέντρο του λόγου

Σημασία δεν έχει να αποστηθίζουν τα παιδιά κανόνες γραμματικής

σημασία δεν έχει αν τα παιδιά κάμουν κάποια ορθογραφικά λάθη κάποια

στιγμή θα τα διορθώσουν

Σημασία έχει με την καθοδήγηση του δασκάλου να πάρουν μια

παράγραφο (τμήμα γραπτού λόγου με νοηματική αυτοτέλεια) να τη

laquoδουλέψουνraquohellip

Πώς θα μπορούσαμε παιδιά να πούμε ή να γράψουμε αυτή την πρόταση

με άλλα λόγια με άλλη σύνταξη κλπ - να γίνεται κουβένταhellip να λένε τα

παιδιά τη γνώμη τουςhellip να κρατούν σημειώσεις να μάθουν να

χρησιμοποιούν λεξιλόγιο να επιδοθούν στην φιλαναγνωσία κλπ

Έτσι θα κατανοήσουν οι μαθητές την πλαστικότητα και την δυναμική

της γλώσσας

Κλείνοντας να θυμίσω ότι στη δεκαετία του 1830 ο Αυστριακός

πολιτικός ndash ιστορικός Φ Φαρμεράυερ διατυπώνει την άποψη πως οι

Έλληνες της νεότερης εποχής δεν κατάγονται από την φυλή των

αρχαίων Ελλήνων αλλά προέρχονται από Σλάβους που εισέβαλαν στην

Ελλάδα κατά την περίοδο του Μεσαίωνα και Αλβανούς που

εξαπλώθηκαν κατά τον ύστερο Μεσαίωνα και τους νεότερους χρόνους

δημιουργώντας τον λαό των νέων Ελλήνων

Η άμεση απάντηση του πνευματικού κόσμου ήταν η αδιάσπαστη

συνέχεια της γλώσσας μας hellip laquoαπό τις αμμουδιές του Ομήρουraquo και οι

επιβιώσεις ηθών και εθίμων του ελληνικού λαού

Σήμερα που η Αμφίπολη η Βεργίνα η Πέλλα κλπ διατρανώνουν

για άλλη μια φορά την ελληνικότητα της Μακεδονίας και η Αλεξανδρινή

κοινή ήταν στα ελληνιστικά χρόνια οικουμενική γλώσσα η γλώσσα των

Σκοπίων είναι η εκσερβισμένη Βουλγαρική

Σαϊτάκης Ιωάννης

Αναφορές στον παγκόσμιο

πολιτισμό

amp

στην τέχνη (με έμφαση στην Ελλάδα)

Παράλληλη ιστορική πλαισίωση

ΣΠΑΡΤΗ 2016

Η ιστορία της γραφής

Η ιστορία της γραφής χάνεται στα βάθη των αιώνων Από την

ζωγραφική στα ιερογλυφικά και μετά στα γράμματα δείχνει μια λογική

εξέλιξη αλλά τα ευρήματα και η χρονολόγησή τους πολλές φορές

δείχνουν ασυνέχεια εξέλιξης και εποχών Πολλοί τάχθηκαν ενάντια στην

γραφή γιατί υποστήριζαν ότι εμπόδιζε την μνήμη αλλά τελικά

διασώθηκε μέχρι τις μέρες μας μάλλον από ανθρώπους με αδύνατη

μνήμη

Το αρχαιότερο σύστημα γραφήςθεωρείτε αυτό των Σουμερίων λαού που

ζούσε στη Μεσοποταμία το 4000 με 3000 π Χ και ανήκει στην

κατηγορία τωνσφηνοειδών γραφών Ονομάστηκαν έτσι από το σχήμα

του εργαλείου που χρησιμοποιούσαν για να γράφουν τα σύμβολά τους

πάνω σε πήλινες πλάκες πινακίδες καλυμμένες με κερί σε κυλινδρικές

σφραγίδες από διάφορα σκληρά υλικά όπως πέτρα κόκαλο amp ελεφαν -

τόδοντο

Στα πρώτα στάδια ήταν σχεδόν

εικονογραφική ενώ προοδευτικά

με την πάροδο σχεδόν μιας

χιλιετίας εξελίχθητε πραγματικά

στη σφηνοειδή γραφή

Ένα σύστημα συμβόλων που χωρίς

να είναι ακόμη γράμματα είχαν

φωνητική αξία ικανή να αποδώσει

λέξεις και νοήματα

bullΚώδικας του Χαμουραμπί

bullΟ Κώδικας του Χαμουραμπί

αποτελεί μια από τις αρχαιότερες

σειρές νόμων της αρχαίας

Μεσοποταμίας

bullΟ κώδικας περιγράφει νόμους και

τιμωρίες στην περίπτωση

παράβασης των κανόνων

Κάποιααπό τα κυρίως θέματά του

είναι ηκλοπή η γεωργία

η καταστροφήπεριουσίας

ο γάμος και ταδικαιώματα μέσα

σε αυτόν τα δικαιώματα των

γυναικών τα δικαιώματα των

παιδιών τα δικαιώματα των

δούλων η δολοφονία

ο τραυματισμός κι ο θάνατος

Οι τιμωρίες ποικίλουν

ανάλογα με την τάξη των θυτών

και των θυμάτων

Ο Κώδικας ήταν εκτεθειμένος

δημοσίωςώστε να μπορούν να

τον βλέπουν όλοι και να μην υπάρχει άγνοια

Ωστόσο το μεγαλύτεροποσοστό

τουπληθυσμού εκείνη την

εποχή δεν μπορούσε να διαβάσει

Στο πάνω μέρος της στήλης με

τους νόμους ο Χαμουραμπί

απεικονίζεται ενώπιον του θρόνου του ο Σαμάς θεού του ήλιου

Ο Νόμοι έγιναν ιδιαίτερα γνωστοί Για την ακρίβεια αλλά και τη σκληρότητά τους

Μεταξύ άλλων περιείχε διατάξεις που ρύθμιζαν το κανονισμό λειτουργίας των

οίκων οινοποσίας την ευθύνη των καραβανιών για οποιαδήποτε ζημιά ακόμα και

σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών ενώ προστάτευε το οικιακό άσυλο και

τιμωρούσε με θάνατο την παραβίασή του

Τι ήταν η laquoιερογλυφικήraquo γραφή των αρχαίων

Αιγυπτίων και ποια ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά της

bullΤα ιερογλυφικά είναι μια

φωνητική γραφή

Επειδή όμως τα γράμματα

Είναι εικόνες ζώων και

άλλωναντικειμένων η γραφή

αυτή φαίνεται και ως

ιδεογραφική χωρίς όμως να

είναι έτσι κύριος

εκπρόσωπος της

εικονογραφικής γραφής είναι

από το 4000 - 3000 π Χ η

δημιουργημένη γραφή των

αρχαίων Αιγυπτίων η

ονομαζόμενη ιερογλυφική

που κάθε σύμβολό της

εκφράζει ή έννοια ή λέξη ή

συλλαβή ακόμη και ένα μόνο

γράμμα Το πρώτο βήμα στην ανακάλυψη της γραφής πρέπει να δημιουργήθηκε με τη

ζωγραφική απεικόνιση των διάφορων αντικειμένων

Η γραφή αυτή λεγόταν ερογλυφική γιατί την έγραφαν ιερείς

Στην αρχαία Αίγυπτο μόνο οι ιερείς είχαν τη δυνατότητα να τη μελετήσουν και να

τη μάθουν γιατί η γνωριμία με τη γραφή απαιτούσε ασχολία πολλών χρόνων Εκτός

από τους ιερείς υπήρχαν ειδικοί άνθρωποι κάτι σαν επιστήμονες εκείνης της εποχής

οι ονομαζόμενοι γραφείς

Επιγραφή της Ροζέτας

Στα νεότερα χρόνια η ανάγνωση της

ιερογλυφικής γραφής οφείλεται στην

ανακάλυψη της τρίγλωσσης επιγραφής

της Ροζέτας

Αυτή είναι γραμμένη στα ιερογλυφικά στη

δημοτική αιγυπτιακή γραφή και στην

ελληνική Με το συσχετισμό αυτό των

γραφών μεταξύ τους κατόρθωσε

ο Σαμπολιόν να τη διαβάσει

Η στήλη της Ροζέτας είναι μια

πλάκα από γρανίτη (μαύρο βασάλτη)

της εποχής των Πτολεμαίων και φέρει

εγχάρακτη επιγραφή σε δύο γλώσσες

(Ελληνικά amp Αιγυπτιακά) με τρία

συστήματα γραφής Ιερογλυφικά-

δημοτική αιγυπτιακή και ελληνική

Ο σπουδαίος Γάλλος μελετητής Ζαν-

Φρανσουά Σαμπολιόν (1790-1832

από τους πιο διακεκριμένους

γλωσσολόγους της εποχής

κατάφερε με βάση τα ονόματα των

βασιλέων Πτολεμαίου Αρσινόης

και Κλεοπάτρας που αναφέρονται

στην στήλη της Ροζέτας να βρει το

κλειδί για να αποκρυπτογραφήσει

τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά

Η στήλη φυλάσσεται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου Στήλη της

Ροζέττας Η Στήλη της Ροζέττας είναι μια πέτρινη πλάκα από βασάλτη ή γρανίτη

Ύψους 114 cm πλάτους 72 cm και πάχους 27 cm amp βάρους 762 κιλά προέρχεται

από τον ναό του Πτολεμαίου Εrsquo του Επιφανούς Χρονολογείται στο το 196 π Χ και

φέρει εγχάρακτη μια επιγραφή σε δύο γλώσσες (αιγυπτιακή και ελληνική) και τρία

συστήματα γραφής (ιερογλυφικά δημώδη αιγυπτιακή ελληνική) Το ελληνικό μέρος

της στήλης αρχίζει ως εξής laquo Βασιλεύοντος του νέου και παραλαβόντος την

βασιλείαν παρά του πατρός raquo

Γραφή Δισπηλιού

Έξω από την Καστοριά ανακαλύφθηκαν σχετικά πρόσφατα

απομεινάρια ενός αρχαίου οικισμού Ήταν κι αυτός δίπλα στην λίμνη

όπως και η σημερινή πόλη που ποιος ξέρει τι άλλο κρύβει στα πανάρχαια

θεμέλιά της Στο οικισμό Δισπηλιό λοιπόν της Καστοριάς ανακαλύφθηκε

μεταξύ άλλων και μια μορφή γραφής που περιέχει τα γράμματα του

Ιωνικού αλφαβήτου Χρονολογούνται απ το 6000 πΧ Αυτό ανατρέπει

αρκετές θεωρίες για την έλευση των Ελλήνων στον Ελλαδικό χώρο αλλά

και την προέλευση της γραφής

Η πινακίδα αυτή δεν υπάρχει πια Εξαερώθηκε (όπως είπαν) κατά την μεταφορά

της στην Γερμανία για εξέταση από ειδικούς Γραφή Δισπηλιού

Ο δίσκος της Φαιστού

Βρέθηκε στην Φαιστό της Κρήτης (περίπου 60 χιλιόμετρα νότια του

Ηρακλείου) στις αρχές του 20ού αιώνα Είναι φτιαγμένος από κεραμικό

υλικό έχει 16 εκ διάμετρο και είναι διπλής όψης Το κείμενο πάνω του

είναι τυπωμένο από κινητά στοιχεία (γνώση αρχών τυπογραφίας) σε

σπειροειδή μορφή από το κέντρο προς την περιφέρεια Οι δύο όψεις

έχουν ελαφρά διαφορετικό βάθος κειμένου σαν να χρησιμοποιήθηκε

διαφορετική πίεση σε μία πλευρά ή να ήταν πιο στεγνός και σκληρός ο

πηλός Εικάζεται ότι φτιάχτηκε από δύο δίσκους πηλού που ενώθηκαν

πριν στεγνώσουν σχηματίζοντας τελικά ένα ενιαίο δίσκο διπλής όψης 45

διαφορετικά σύμβολα χρησιμοποιήθηκαν σε ένα σύνολο 242 συμβόλων

που χωρίζονται από κάθετες γραμμές Η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε

είναι η γραμμική A (η πρώτη γνωστή Ελληνική γραπτή γλώσσα)

Πιστεύεται ότι είναι από το 1600 πΧ

Αρχή τυπογραφίας

Εκτός απ τον δίσκο της Φαιστού που τυπώθηκε με κινητά στοιχεία

πάνω σε φρέσκο πηλό έχουμε παρόμοια τακτική με σφραγίδες

φτιαγμένες τόσο από μέταλλα όσο και από πολύτιμους λίθους Σφραγίδες

για χρήση σε έγγραφα αλλά και για πήλινα σφραγίσματα που δούλευαν

σαν εγγύηση ποιότητας του περιεχομένου έχουν βρεθεί πάρα πολλές Η

απόσταση απ την τυπογραφία είναι μικρή Πότε όμως οργανώθηκε

συστηματικά δεν το ξέρουμε

Η Κίνα έχει και αυτή την σημαντική συνεισφορά της και σε αυτό τον

τομέα λέγεται ότι από το 1040 μΧ χρησιμοποιούσαν κινητά

τυπογραφικά στοιχεία αλλά μετά από τόσες καταστροφές εγγράφων

παγκοσμίως από διάφορους φανατικούς στο πέρασμα των αιώνων όλο

και λιγότερα πράγματα μένουν να μεταφέρουν γνώσεις και τεχνικές

Η τυπογραφία κειμένων με μεγάλες ξύλινες και σπανιότερα

μεταλλικές σφραγίδες διασώζεται μέχρι σήμερα σε πλήθος βουδιστικών

κυρίως μοναστηριών Πολλά από αυτά αν και με παραδοσιακές και

μάλλον ξεπερασμένες (κατά την μοντέρνα γνώμη μας) τεχνικές

καταφέρνουν να δίνουν εντυπωσιακής ποιότητας αποτελέσματα ακόμα

και σήμερα παράγοντας χειροποίητα βιβλία

Στην Κίνα μάλιστα λέγεται ότι βρέθηκαν σε αρχαίους τάφους κάποιοι

δίσκοι παρόμοιου μεγέθους και ηλικίας με τον δίσκο της Φαιστού αλλά

στην συνέχεια εξαφανίστηκαν προφανώς για μελέτη από Κινέζους

αρχαιολόγους

Χρειάστηκε να φτάσουμε στο 1450 για να ξαναβρεί ο Γουτεμβέργιος

στην Γερμανία την τυπογραφία με κινητά στοιχεία και τώρα πια στον

21ο αιώνα ο εκτυπωτής δίπλα στο computer μας θεωρείται απλά

δεδομένος

Ιωάννης Γουτεμβέργιος

Ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος (Johannes Gutenberg 1400 - 3

Φεβρουαρίου 1468) ήταν Γερμανός σιδηρουργός χρυσοχόος

τυπογράφος και εκδότης ο οποίος εισήγαγε την τυπογραφία στην

Ευρώπη

Γεννήθηκε κατά την επικρατέστερη εκδοχή το 1400 και απεβίωσε στις

3 Φεβρουαρίου του 1468 σε ηλικία 71 ετών Τόπος γέννησής του είναι το

Μάιντς (Mainz) της Γερμανίας και θεωρείται ο laquoπατέραςraquo της

τυπογραφίας Περίπου στα 1430 εγκαταστάθηκε στο Στρασβούργο Τον

Μάρτιο του 1434 ένα γράμμα του υποδεικνύει ότι εκείνη την εποχή

διέμενε εκεί όπου είχε κάποιους συγγενείς από την πλευρά της μητέρας

του Στο Στρασβούργο άρχισε να πειραματίζεται στη μεταλλουργία και

στα 1434 έκανε τα πρώτα του βήματα στην τυπογραφία

Ο Γουτεμβέργιος θεωρείται ο laquoπατέραςraquo της μηχανικής εκτύπωσης

μολονότι είχαν ήδη κατασκευαστεί κινητά τυπογραφικά στοιχεία από τον

Ολλανδό Λαυρέντιο Κοστέρ στο Χάρλεμ γιατί εκείνος συνέλαβε πρώτος

την ιδέα της τυπογραφικής μεθόδου στο σύνολό της

Ο εκπαιδευμένος χρυσοχόος μέλος της αντίστοιχης συντεχνίας

πειραματίζεται από το 1434 με κινητούς ξύλινους χαρακτήρες Τα πρώτα

αποτελέσματα διαφαίνονται το 1436 οπότε εκτυπώνει λαϊκά

θρησκευτικά βιβλία

Μετά από διάφορες προσπάθειες πετυχαίνει το 1441 με τη βοήθεια

ενός βελτιωμένου μελανιού να αξιοποιήσει εκτυπωτικά και τις δύο όψεις

μιας σελίδας χαρτιού

Η τελική επιτυχία για την αξιοποίηση της εφεύρεσής του ήρθε με την

εκτύπωση το 1455 της Βίβλου των 42 γραμμών στα λατινικά σε 180

αντίτυπα τα περισσότερα σε κοινό χαρτί και μερικά σε χαρτί εξαιρετικής

ποιότητας (vellum) μία αισθητικά άριστη τυπογραφική εργασία αν και

αποτελεί μόλις το πρώτο τυπογραφικό προϊόν του Είναι ευρέως γνωστή

ως η Βίβλος του Γουτεμβέργιου Αποτελεί το πρώτο βιβλίο μαζικής

παραγωγής που για πολλούς είναι το καλύτερο και αρτιότερο τεχνικά

βιβλίο που τυπώθηκε ποτέ

Η πρώτη Βίβλος που εκτύπωσε ο Ι Γουτεμβέργιος

Κρυπτογραφία

Μερικά μηνύματα έπρεπε πάντα να σταλούν με την μέγιστη ασφάλεια

(και το PGP δεν ήταν πάντα διαθέσιμο)

Χρησιμοποιήθηκαν διάφορες μέθοδοι ώστε τα μηνύματα να μπορούν

να διαβαστούν μόνο απ τον παραλήπτη και να είναι ακατανόητα σε

βαθμό που να γίνονται άχρηστα για οποιονδήποτε άλλο Μερικές μέθοδοι

απ αυτές δείχνουν πολύ απλοϊκές σήμερα αλλά κάποιες άλλες δεν έχουν

αποκρυπτογραφηθεί ακόμα

Στην αρχαία Σπάρτη για την αποστολή απόρρητων στρατιωτικών

μηνυμάτων το μήνυμα γραφόταν σ ένα κύλινδρο που γύρω του είχε

τυλιχτεί μία στενή λωρίδα δέρματος σε διαδοχικές σειρές

Αυτή ήταν η περιβόητη σκυτάλη Ο κύλινδρος αφαιρούνταν κι έμενε η

λωρίδα που μπορούσε να ξαναδιαβαστεί μόνο αν τυλιγόταν με τον ίδιο

τρόπο πάνω σε ολόιδιας διαμέτρου κύλινδρο Κάθε άλλη διαφορετική

διάμετρος κυλίνδρου έδινε ακατανόητα μηνύματα Πολλές φορές

γραφόταν σε συνδυασμό με καθρέπτη ώστε να απαιτείται καθρέπτης και

στην ανάγνωση

Σκυτάλη κρυπτογραφίας

Αλλη απλούστερη μέθοδος ήταν η αντιστροφή συλλαβών όπως

laquoδημοκρατίαraquo που θα φαινόταν σαν laquoηδομαρκίταraquo

Αλλη μέθοδος χρησιμοποιούσε την ουροδόχου κύστη κάποιου ζώου που

φουσκωνόταν και πάνω της γραφόταν με οριακά μικρά γράμματα το

μήνυμα Όταν ξεφουσκωνόταν το μήνυμα έδειχνε πια σαν λεκές Κατά

την αποστολή της συνήθως κρυβόταν καλά πχ σε δοχείο με λάδι και ο

παραλήπτης έπρεπε να την φουσκώσει και πάλι για να μπορέσει να

διαβάσει το μήνυμα

Στην αρχαία Κίνα το μήνυμα γραφόταν σε λεπτή μεταξωτή κορδέλα η

οποία τυλιγόταν σαν μικρό μπαλάκι και καλυπτόταν με κερί Το μικρό

κέρινο μπαλάκι το κατάπινε ο αγγελιοφόρος και έτσι το μετέφερε με την

μέγιστη δυνατή ασφάλεια Μεταλλική πένα

Μιας και αναφερθήκαμε στην γραφή καλό θα ήταν να θυμηθούμε ότι

ο Αριστοτέλης χρησιμοποιούσε πένα από μέταλλο με σχισμή στην μέση

για να γράφει τα πάρα πολλά έργα του ευκολότερα Προφανώς παρόμοια

με του Αριστοτέλη είναι και η μπρούντζινη πένα βρέθηκε στις

ανασκαφές της κατεστραμμένης Πομπηίας

Χρειάζεται να φτάσουμε στα 1565 για να ανακαλυφθεί το μολύβι από

γραφίτη στην Ελβετία από τον ΠΣκαλίς και στα 1748 για να μας ξανά-

φτιάξει ο ΓΓιάνσεν στην Γερμανία την χαλύβδινη πένα

Όσο για το στυλό με μπίλια που σήμερα βρίσκεται παντού

εφευρέθηκε λίγο μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο Για γραφή και

ζωγραφική χρησιμοποιήθηκαν κατά καιρούς διάφορα μελάνια Στην Κίνα

χρησιμοποιήθηκε αρκετά μελάνι φτιαγμένο από το κάρβουνο καμένου

λαδιού αναμειγμένο με κάποια κόλα Ιδιαίτερα εντυπωσιακά για την

εποχή του μεσαίωνα παραμένουν βυζαντινά γραπτά που σαν μελάνι είχαν

χρησιμοποιήσει χρυσό ή ασήμι που είχαν μετατρέψει σε σκόνη και

τελικά σε μείγμα κόλας για γραφική ύλη Αργότερα τα ίδια υλικά

χρησιμοποιούνται από ζωγράφους

Γραφική ύλη

Πού έγραφε όμως όλος αυτός ο αρχαίος κόσμος Οι προ-Ίνκας

γράφανε πάνω σε φύλα μπανανιάς Από όλους σχεδόν τους λαούς έχουν

βρεθεί επιγραφές χαραγμένες σε κεραμικά Ο εύκολος στην χάραξη

φρέσκος πηλός επίσης διέσωσε πολλά δείγματα γραφής Πιο επίσημα

κείμενα βρέθηκαν σκαλισμένα σε μάρμαρο ή σε βράχο ακόμα και σε

μεταλλικές πλάκες

Οι πήλινες πλάκες

Οι πήλινες πλάκες είναι οι πρόγονοι των σημερινών βιβλίων και

πιστεύεται πως είναι το πρώτο υλικό στο οποίο οι άνθρωποι αποτύπωναν

τις σκέψεις τους δηλαδή έγραφαν Οι πήλινες πλάκες χρησιμοποιήθηκαν

κυρίως από λαούς της Μεσοποταμίας όπως Σουμέριους Βαβυλώνιους

και άλλους λαούς Οι περισσότερες πλάκες βρέθηκαν με σφηνοειδή

γραφή καταγράφοντας δικαστικές αποφάσεις εμπορικές συναλλαγές

ευρετήρια και αναφορές σε ανθρώπους και θεότητες Έχουν βρεθεί

όμως και κείμενα - ύμνοι αλλά και κείμενα θρησκευτικού περιεχομένου

Πήλινη πλάκα

Οι πήλινες πλάκες ήταν ανθεκτικές στο χρόνο και στις φυσικές

καταστροφές αλλά δεν ήταν βολικές στην μετακίνηση έτσι δεν άργησαν

να αντικατασταθούν από ένα άλλο υλικό hellipΤον πάπυρο

Πάπυρος

Το αμέσως επόμενο υλικό στο οποίο οι αρχαίοι έγραφαν ήταν ο γνωστός

σε όλους μας πάπυρος ο οποίος και χρησιμοποιήθηκε από όλη την

κλασσική αρχαιότητα και κατασκευάζονταν από το φυτό πάπυρος που

φύτρωνε στην Αίγυπτο και συγκεκριμένα στις όχθες του Νείλου Έχουν

βρεθεί κείμενα πάνω σε πάπυρο από το 3000 πΧ αλλά επίσης έχουν

βρεθεί εικονογραφήσεις παπύρου που χρονολογούνται ακόμα πιο

παλαιές

Αλλά όπως οι πήλινες πλάκες και ο πάπυρος είχε σημαντικά

μειονεκτήματα Ναι μεν ήταν εύκολος στην μετακίνηση σε σχέση με τις

πλάκες αλλά ήταν πολύ ευαίσθητος Τα μεγάλα μήκη του έκαναν το

δίπλωμα και το ξεδίπλωμα να τον φθείρουν Ένας εχθρός του ήταν και η

υγρασία αλλά και ο σκόρος-ποντίκια που προκαλούσαν φθορές Έτσι και

αυτό το υλικό αντικαταστάθηκε από την περγαμηνή

Ο πάπυρος ως κύλινδρος δηλαδή μια ομάδα συρραμένων φύλων ώστε

να σχηματίζουν ρολό Ως κώδικας δηλαδή μια ομάδα συρραμένων φύλων

σε μορφή τετραδίου (πρόγονος του σημερινού βιβλίου)

Περγαμηνή

Αυτή τη φόρα η λύση έρχεται από την Πέργαμο Σύμφωνα με μαρτυρία

του Πλινίου η περγαμηνή δημιουργήθηκε λόγω της προσωρινής διακοπής

στην εισαγωγή του παπύρου από την Αίγυπτο τον 2ο αιώνα πΧ Αυτό

ανάγκασε τον ηγεμόνα της Περγάμου να θέσει την περγαμηνή ως

υποκατάστατο του παπύρου

Σύμφωνα με αρχαίες μαρτυρίες γινόταν χρήση και επεξεργασία δοράς

ζώων για την κατασκευή της Αρχικά έβγαζαν το λίπος και το σμήγμα

ώστε να μείνει μόνο το δέρμα

Έπειτα έβαζαν την δορά σε γαλάκτωμα ασβέστη (για 3 μέρες ) και μετά

την έξαναν για να φύγουν υπολείμματα σαρκός Μετά την λείαιναν και

την λεύκαιναν ώστε να πάρει την μορφή που ήθελαν Η ποιότητά της

ήταν ανάλογη με το ζώο

Το ελληνικό Αλφάβητο

Το Κύπελο του Νέστορος

Τρεις γραμμές μονάχαhellip που έχουν γραφτεί από τα δεξιά προς τα

αριστερά πάνω σε ένα κύπελλο μια κοτύλη που φτιάχτηκε στη Ρόδο

κατά το δεύτερο μισό του 8ου αιώνα πΧ και βρέθηκε σrsquo έναν τάφο στις

Πιθηκούσσες την πρώτη ελληνική αποικία σε έδαφος ιταλικό στο νησί

που σήμερα ονομάζουμε Ίσκια

Η επιγραφή είναι ένα από τα παλαιότερα γνωστά δείγματα γραφής του

ελληνικού αλφαβήτου και καθορίζεται ως ισάξιο με αυτό της οινοχόης

του Δίπυλου της Αττικής Και οι δύο αυτές οι επιγραφές στα αρχαία αυτά

σκεύη χρονολογούνται γύρω στο 740-720 πΧ και φέρονται ως

συνδεδεμένες με την ευβοϊκή γραφή

Η επιγραφή

Η επιγραφή δεν είναι ακέραια αφού έχουν χαθεί ορισμένα

θραύσματα από το κύπελλο ωστόσο γίνεται κατανοητή Είναι γραμμένη

από δεξιά προς τα αριστερά σε τρεις ξεχωριστές γραμμές

Το κείμενο έχει ως εξής laquoΝΕΣΤΟΡΟΣhellipΕΥΠΟΤΟΝΠΟΤΕΡΙΟΝ

ΗΟΣΔΑΤΟΔΕΠΙΕΣΙΠΟΤΕΡΙAΥΤΙΚΑΚΕΝΟΝ

ΗΙΜΕΡΟΣΗΑΙΡΕΣΕΙΚΑΛΛΙΣΤΕΦΑΝΟΑΦΡΟΔΙΤΕΣraquo

Πρόκειται για μια από τις αρχαιότερες επιγραφές σε ελληνικό

αλφάβητο Σύμφωνα με τη γενικώς αποδεκτή άποψη για την

αποκατάσταση του κειμένου θα έπρεπε να συμπληρωθεί ως εξής

laquoΝέστορος [εἰμὶ] εὔποτ[ον] ποτήριο[ν]middot

ὃς δrsquo ἂν τοῦδε π[ίησι] ποτηρί[ου] αὐτίκα κῆνον

ἵμερ[ος αἱρ]ήσει καλλιστ[εφάν]ου Ἀφροδίτηςraquo

[δηλαδή πρόχειρα μεταφρασμένο laquoΤου Νέστορα είμαι το ποτήρι

ιδανικά φτιαγμένο για να πίνεις Όποιος πιει από το ποτήρι αυτό αμέσως

θα καταληφθεί απrsquo τον πόθο της ομορφοστεφανωμένης Αφροδίτηςraquo]

Οινοχόη του Διπύλου

Η οινοχόη του Διπύλου που φιλοξενείται στο Εθνικό Αρχαιολογικό

Μουσείο φέρει την αρχαιότερη ελληνική επιγραφή μετά τις μυκηναϊκές

πινακίδες Βρέθηκε στον αρχαιολογικό χώρο του Διπύλου

Περιγραφή

Η οινοχόη είναι διακοσμημένη με αγγειογραφία που εικονίζει μια

φόρμιγγα Αρχίζοντας αριστερά από την λαβή φέρει την εξής

επιγραφή(ΗΟΣΝΥΝΟΡΧΕΣΤΟΝΠΑΝΤΟΝΑΤΑΛΟΤΑΤΑΠΑΙΖΕΙΤΟΤΟΔ

ΕΚΛΜΙΝ - ὃς νῦν | ὀρχη|στῶν πάν|των ἀτα|λώτατα | παίζει τῶ τόδε )

που σημαίνει σήμερα ότι laquoτην κανάτα αυτή θα την πάρει ο χορευτής που

θα χορέψει πιο χαριτωμέναraquo Ήταν δηλαδή έπαθλο χορευτικών αγώνων

Χρονολόγηση

Το αγγείο χρονολογείται στα 740 πΧ Η επιγραφή είναι χαραγμένη

λίγο μετά από το ψήσιμο του αγγείου Είναι ιστορικής σημασίας διότι

καινοτομεί ως προς τα γράμματα Το Χ πρωτοεμφανίζεται στο ελληνικό

αλφάβητο μαζί με το Φ και Ψ που είναι άγνωστα στο φοινικικό

αλφάβητο Το Η και το Ω αποδίδονται ως Ε και Ο

H Μυκηναϊκή γραμμική Βrdquo με τη ματιά του Μ Βέντρις

Ο Άγγλος αρχιτέκτονας Μάικλ Βέντρις αποκρυπτογραφεί τη

Γραμμική Βrsquo ως γραφή που καταγράφει την ελληνική γλώσσα της

μυκηναϊκής περιόδου βασισμένη παράλληλα στη Γραμμική Αrsquo της

Μινωικής περιόδου

Συλλαβογράμματα γραμμικής Β

Η γραμμική Βrsquo είναι συλλαβογραφική γραφή με 90 περίπου

συλλαβογράμματα και 158 ιδεογράμματα Χρονολογείται κατά τους

μυκηναϊκούς χρόνους (1450-1200 πΧ) ενώ οι πινακίδες της

προέρχονται από την Κνωσό την Πύλο τη Θήβα και τις Μυκήνες

Ονομάστηκε έτσι από τον Α Evans ως αντιδιαστολή προς την

προγενέστερη της γραφή Γραμμική Αrsquo(1750-1450)

Συγγενείς γραφές είναι η Κυπρομινωική και το κλασσικό

κυπριακό Συλλαβάριο Αποκρυπτογραφήθηκε από τον M Ventris το

1952

Ήδη είχαν ανακαλυφθεί και δημοσιευτεί οι πινακίδες Γραμμικής Βrsquo

που βρέθηκαν στο ανάκτορο της Πύλου Ο νέος πλούτος στοιχείων τον

βοήθησε να παρατηρήσει ορισμένες ομάδες συμβόλων για τις οποίες

είχε σημαντικούς λόγους να πιστεύει ότι ήταν ονόματα πόλεων

Καθώς ορισμένες από αυτές τις ομάδες εμφανίζονταν μόνο σε πινακίδες

από την Κρήτη έκανε την υπόθεση ότι ήταν ονόματα πόλεων του

νησιού Κάνοντας αντιστοιχίσεις κατάφερε να αποσαφηνίσει την έννοια

και άλλων συμβόλων και να διαπιστώσει ότι η Γραμμική Β ήταν

ελληνική γραφή

Σφηνοειδής γραφήmdashτο αρχαιότερο

γνωστό σύστημα γραφής

Η ιστορία της Γραφής και του Βιβλίου άρχισε πριν από χιλιάδες

χρόνια Πέτρα πηλός πάπυρος περγαμηνή χαρτί στυλό πένα και

πινέλο είναι τα εργαλεία της Η σκέψη του ανθρώπου είναι η ψυχή της

Ας ταξιδέψουμε πίσω στο χρόνο τότε που οι άνθρωποι ζούσαν στις

σπηλιές Οι βραχογραφίες δεν ήταν διακόσμηση Ήταν μήνυμα Κάτι

ήθελαν να πουν ίσως να χτυπηθεί καλύτερα το ζώο στο κυνήγιhellip

Με εικόνες έγραφαν στη μακρινή Κίνα amp στη Μεσοποταμία Αυτή

ήταν η εικονογραφική γραφή

Με εικόνες και διάφορα άλλα σημάδια γράφανε οι Αιγύπτιοι

Αυτή ήταν η ιερογλυφική γραφή Αυτή τη γραφή αποκρυπτογράφησε ο

Σαμπολλιόν

Τα ιερογλυφικά της Κρήτης όμως που τα βλέπουμε πάνω στον

Δίσκο της Φαιστού

Η Γραμμική Γραφή Α΄ είναι και αυτή άγνωστη Αντίθετα η

Γραμμική Γραφή Β΄ δεν έχει πια μυστικά Την αποκρυπτογράφησε ο

Μάικλ Βέντρις

Τα χρόνια πέρασαν και οι εικόνες έγιναν σύμβολα που ήταν

τρίγωνα σαν σφήνες Γιrsquo αυτό η γραφή αυτή ονομάστηκε Σφηνοειδής Οι

αρχαίοι Φοίνικες έξυπνος λαός έμποροι και ταξιδευτές έπρεπε να

συνεννοούνται γρήγορα και σωστά Σκάφτηκαν λοιπόν να γράφουν όχι

με λέξεις αλλά και με γράμματα Αυτή ήταν και η καταπληκτική

εφεύρεση του ΑΛΦΑΒΗΤΟΥ

Το αλφάβητο των Φοινίκων όμως είχε μόνο σύμφωνα έτσι

προέκυψαν σίγουρα προβλήματα Οι Έλληνες που ήταν κι αυτοί πολύ

έξυπνοι ταξιδευτές και ποιητές έκαναν το αλφάβητο των Φοινίκων πιο

ωραίο Του πρόσθεσαν και φωνήεντα

Οι αρχαίοι λαοί έγραφαν σε διάφορα υλικά Αρχικά χάραζαν την πέτρα

και τον πηλό Τα πρώτα βιβλία ήταν πήλινα Κάθε σελίδα ήταν σωστή

κεραμίδα Οι πρώτες γραφές άρχιζαν από δεξιά προς τα αριστερά

Αργότερα άρχισαν να γράφουν μια γραμμή από τα δεξιά προς τα

ααριστερά και μια γραμμή προς τα δεξιά

Οι Αιγύπτιοι έκοβαν καλάμια από τον Νείλο ndash που ονομάζονταν

πάπυροι και φτιάχνανε κάτι σαν χαρτί που το λέγανε κι αυτό πάπυρο

Οι Έλληνες έγραφαν και σε μικρά ομμάτια πηλού που τα

ονόμαζαν όστρακα Σrsquo αυτά έγραφαν τα ονόματα ανθρώπων που τους

θεωρούσαν επικίνδυνους για τη δημοκρατία κι έπρεπε να τους διώξουν

Τα παιδιά στο σχολείο είχαν ξύλινες πινακίδες αλειμμένες με κερί Πάνω

σrsquo αυτές χάραζαν το μάθημά τους με τη μυτερή άκρη ενός ξύλου που

λεγόταν στύλος

Αργότερα στην Πέργαμο έφτιαξαν από λεπτό δέρμα κατσικιού ή

αρνιού την Περγαμηνή Έγραφαν κι από τις δύο πλευρές όποτε ήθελαν

έξυναν τα γραμμένα και ξανάγραφαν

Στη μακρινή Κίνα ο Τσάι Λουν σοφίστηκε τον τρόπο να φτιάχνουν

χαρτί από φύλλα amp κουρέλια Άμα ήθελα τα τύπωναν κιόλας Εφτά

οχτώ αιώνες πριν εφεύρουν οι Ευρωπαίοι την Τυπογραφία οι Κινέζοι

την είχαν ήδη επινοήσει

Οι Ευρωπαίοι δεν είχαν ιδέα για τις εφευρέσεις των Κινέζων και

αντιγράφανε με το χέρι Ώρες μήνες χρόνια για ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ

Η δουλειά αυτή γινόταν στα μοναστήρια ή στα αυτοκρατορικά

εργαστήρια κι επειδή ήταν πολύ βαρετή ζωγράφιζαν στην αρχή ή στο

τέλος της σελίδας και του κεφαλαίου Απrsquo έξω ντύνανε τα βιβλία με

υπέροχα εξώφυλλα από δέρμα βελούδο χρυσό ασήμι με λεπτά

σκαλίσματα στα οποία έβαζαν διαμάντια μαργαριτάρια ή φίλντισι Έτσι

τα βιβλία ήταν λίγα και πανάκριβα Λίγοι τα είχαν κι ακόμα λιγότεροι

ήξεραν να διαβάζουν Όμως υπήρχε η ανάγκη για πιο πολλά και πιο

φτηνά βιβλία Το 13ο αιώνα ο Γερμανός Γκούντενμπεργκ έφτιαξε μικρά

γράμματα από μολύβι έφτιαξε λέξεις φράσεις σελίδες Από πάνω έβαλε

χαρτί το πίεσε με μια πρέσα και τα γράμματα τυπώθηκαν στο χαρτί

Ήταν η εφεύρεση της τυπογραφίας

Το πρώτο βιβλίο που τυπώθηκε ήταν η Βίβλος

Η εμφάνιση της γραφής ήταν ακόμα ένα κομβικής σημασίας γεγονός

στην ανθρώπινη ιστορία μια και έκανε τη διαχείριση των πόλεων και

την ανταλλαγή ιδεών πολύ πιο εύκολη απ ότι πριν Μερικές από τις

αρχαιότερες γνωστές πόλεις που κατοικούνται έως και σήμερα είναι

αυτές της ευρύτερης περιοχής της Δαμασκού(9000 πΧ) στη σύγχρονη

Συρία των Άρβηλων(6000 πΧ) στο Ιράκ της Βύβλου(5000 πΧ) στο

Λίβανο και του Άργους(5000 πΧ) και Αθήνας(5000 πΧ) στην

Ελλάδα

Η πρώτη Εγκυκλοπαίδεια

Ο Ντενί Ντιντερό 5 Οκτωβρίου 1713 ndash 31 Ιουλίου 1784) ήταν Γάλλος

φιλόσοφος και συγγραφέας

Γιος ενός σιδερά από την πόλη Λανγκρ (Langres) διδάχθηκε από

Ιησουίτες κληρικούς και σπούδασε στη Σορβόνη από όπου αποφοίτησε

το 1732 ως νομικός Ο Ντιντερό έχασε όμως το ενδιαφέρον του για το

νομικό επάγγελμα και προτίμησε να ασχοληθεί με γλώσσες λογοτεχνία

φιλοσοφία και μαθηματικά Αναδείχθηκε σε επιφανή φιλόλογο

φιλόσοφο και συγγραφέα ενώ ήταν εμπνευστής και ηγέτης της

προσπάθειας για συγγραφή της laquoΕγκυκλοπαίδειαςraquo από το 1746 μέχρι το

1780 Σε όλα τα έργα του διέδιδε το πνεύμα του διαφωτισμού άθεος και

υλιστής ο ίδιος ενάντια στη δεισιδαιμονία και τη θρησκοληψία Μαζί με

τον Βολταίρο και τον Ρουσσώ θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους

Γάλλους συγγραφείς του 18ου αιώνα

Τα μυθιστορήματά του διαβάζονται ακόμα και τον 21ο αιώνα Έγραψε

ακόμα θεατρικά έργα και κριτικές εργασίες

Η πρώτη Εγκυκλοπαίδεια του Ντιντερό

Καθώς είχε συγγράψει την ιστορία των αρχαίων Ελλήνων και ένα

ιατρικό λεξικό το 1746 ο Ντιντερό προσκλήθηκε από έναν γνωστό

Παριζιάνο εκδότη να μεταφράσει την αγγλική εγκυκλοπαίδεια

Cyclopaedia or Universal Dictionary of the Arts and Sciences Ο

Ντιντερό αποφάσισε να μην περιοριστεί μόνο στους δύο τόμους αυτού

του έργου αλλά να το επεκτείνει σημαντικά προσθέτοντας σε αυτό όλες

τις γνώσεις της εποχής Σε αυτό το έργο τον βοήθησαν και άλλοι

διανοούμενοι και φίλοι του κυρίως ο Ντ Αλαμπέρ που ήταν

μαθηματικός και φυσικός επιστήμονας αλλά και πολύ γνωστά πρόσωπα

όπως ο Μοντεσκιέ και ο Βολταίρος

Το 1749 αναγκάστηκε να διακόψει εξαιτίας κάποιων γραπτών που είχε

δημοσιεύσει παλαιότερα και στα οποία ασκούσε κριτική στην εκκλησία

Φυλακίστηκε για μικρό χρονικό διάστημα Αργότερα αποφάσισε να

αφήσει πολλά έργα του ανέκδοτα για να μην θέσει σε κίνδυνο τη

συνέχιση της Εγκυκλοπαίδειας (Encyclopeacutedie)

Το 1750 δημιούργησε ένα προσπέκτους (Prospectus) με το οποίο

καλούσε άτομα από όλη την Ευρώπη να βοηθήσουν στην συγγραφή

αυτού του κολοσσιαίου έργου Ήδη το 1751 εμφανίστηκαν οι δύο πρώτοι

τόμοι της Εγκυκλοπαίδειας ή Λεξικό αλφαβητικά ταξινομημένο των

τεχνών και των επαγγελμάτων (γαλλ Encyclopeacutedie ou Dictionnaire

raisonneacute des arts et meacutetiers par une socieacuteteacute de gens de lettres) από έναν

κύκλο συγγραφέων

Η επιτυχία του έργου στα βιβλιοπωλεία ήταν πολύ μεγάλη οι Ιησουίτες

όμως και πολλοί κληρικοί διέγνωσαν μια αντιχριστιανική τάση στο έργο

αυτό και πέτυχαν με βασιλική διαταγή την απαγόρευση του έργου

Επειδή όμως η μαρκησία ντε Πομπαντούρ η ερωμένη του βασιλιά

Λουδοβίκου ΙΕ΄ κατείχε μια εξαιρετικά σημαντική θέση επηρέασε υπέρ

της Εγκυκλοπαίδειας πολλούς υπουργούς και άλλα πρόσωπα με επιρροή

ώστε τελικά εκδόθηκαν παρά την απαγόρευση που ίσχυε από το 1753

έως το 1756 τέσσερις νέοι τόμοι

Η πίεση όμως των αντιπάλων της Εγκυκλοπαίδειας αυξήθηκε και έτσι

το 1758 επήλθε μια νέα απαγόρευση Ακόμη και ο πάπας δεν ενέκρινε το

έργο Η Εγκυκλοπαίδεια όμως σημείωσε τεράστια επιτυχία όχι μόνο στη

Γαλλία αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη και καθώς η γαλλική

κυβέρνηση εισέπραττε πολλά χρήματα από την πώληση αντιτύπων της

Εγκυκλοπαίδειας στην Ευρώπη ενθάρρυνε τον Ντιντερό και τους

υπόλοιπους Εγκυκλοπαιδιστές να συνεχίσουν τη συγγραφή της Ο

Ντιντερό έγραψε και τους υπόλοιπους δέκα τόμους μαζί με πέντε τόμους

εικονογραφήσεις μέχρι το 1765 αποσύρθηκε όμως - μετά από είκοσι

χρόνια συγγραφής - και άφησε στους συνεχιστές τους να εκδώσουν και

τους υπόλοιπους τελευταίους τόμους με εικόνες Όπως και οι υπόλοιποι

τόμοι της Εγκυκλοπαίδειας έτσι και αυτοί συνέβαλαν στη μεγάλη φήμη

και τη διάδοση του έργου σε ολόκληρη την Ευρώπη

ΣΑΪΤΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ

Το μέγιστο το αειθαλές επίτευγμα του ελληνικού λαού

Η αξία της Ελληνικής γλώσσας είναι διαχρονική και αυταπόδεικτη

Ομιλείται 4000 χρόνια και γράφεται 3500 χρόνια Στην ελληνική έχουν

γραφεί τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας

Είναι η γλώσσα της Αγίας Γραφής η γλώσσα των Ευαγγελιστών Είναι η

πλουσιότερη γλώσσα του κόσμου σε λέξεις σε έννοιες σε τύπους μια

γλώσσα που διακρίνεται για την αρμονία την ορθοέπεια και την

καλλιέπειά της

Κάθε της λέξη laquoκι ένα χελιδόνιraquo λέει ο Ελύτηςmiddot κάθε λέξη κι ένας

πολύτιμος λίθος μια γλωσσική παρακαταθήκη ένα αναντικατάστατο

στοιχείο της εθνικής μας κληρονομιάς

Ταυτόχρονα η μητρική μας γλώσσα αποτελεί την συνισταμένη της

εθνικής μας ταυτότητας∙ το ενοποιητικό στοιχείο των υποκειμένων τα

οποία συγκροτούν την κοινωνία μας

Στην Εθνική μας γλώσσα έχουν εγγραφεί όλα τα βιώματα όλες οι αξίες

οι αντιλήψεις που έχουν υιοθετηθεί ανά τους αιώνεςΚάθε λέξη ή φράση

laquoκουβαλάraquo μαζί της μια ολόκληρη σειρά από συνειρμούς εντυπώσεις

εικόνες συναισθήματα κλπ στοιχεία τα οποία διαφέρουν από άτομο σε

άτομο Γιrsquo αυτό μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι τα ελληνικά είναι μια

laquoεννοιολογικήraquo γλώσσα σε αντίθεση με τις άλλες γλώσσες που θα τις

ονομάζαμε laquoσημασιολογικέςraquo Η γλώσσα μας λοιπόν συνιστά και

κομίζει πολιτισμό

Σήμερα ως επίσημη γλώσσα θεωρείται η Δημοτική σε αντιδιαστολή με

την Καθαρεύουσα (καθαρισμός της γλώσσας από ξένα στοιχεία κυρίως

Τούρκικα και Βενετσιάνικα (Κοραής)

Το να περιοριζόμαστε όμως μόνο στη Δημοτική αγνοώντας την

Αρχαιολογική την Βυζαντινή την Νεοελληνική - Καθαρεύουσα είναι

μέγα λάθος

Αποτελεί προκλητική συρρύκνωση του εύρους της Ελληνικής γλώσσας

Γιατί η Αρχαιολογική κυρίως αλλά και η Βυζαντινή με την Νεοελληνική

γλώσσα έχουν εκφράσει κατά τον καλύτερο τρόπο τον ανυπέρβλητο -

ανά τους αιώνες - Ελληνικό Πολιτισμό

Κάθε άλλη σκέψη συσκοτίζει περιπλέκει τα πράγματα έτσι χάνεται το

προνόμιοτο συγκριτικό πλεονέκτημα το ότι δηλαδή αυτή η γλώσσα έχει

σμυλευθεί από πνευματικούς γίγαντες της αρχαιότητας οι οποίοι

συνέλαβαν έννοιες υψηλής αισθητικής και τις απέδωσαν στα ελληνικά













γλώσσαraquo






















































πολιτισμό

amp



ΣΠΑΡΤΗ 2016








μνήμη







τόδοντο
























































από το 4000 - 3000 π Χ η




































































































δεδομένος





Ευρώπη
































































































Πάπυρος







παλαιές










Περγαμηνή

























Η επιγραφή




















Περιγραφή



























1952















































































Ελλάδα










































































γλώσσαraquo






















































πολιτισμό

amp



ΣΠΑΡΤΗ 2016








μνήμη







τόδοντο
























































από το 4000 - 3000 π Χ η




































































































δεδομένος





Ευρώπη
































































































Πάπυρος







παλαιές










Περγαμηνή

























Η επιγραφή




















Περιγραφή



























1952















































































Ελλάδα
































































































πολιτισμό

amp



ΣΠΑΡΤΗ 2016








μνήμη







τόδοντο
























































από το 4000 - 3000 π Χ η




































































































δεδομένος





Ευρώπη
































































































Πάπυρος







παλαιές










Περγαμηνή

























Η επιγραφή




















Περιγραφή



























1952















































































Ελλάδα





































































μνήμη







τόδοντο
























































από το 4000 - 3000 π Χ η




































































































δεδομένος





Ευρώπη
































































































Πάπυρος







παλαιές










Περγαμηνή

























Η επιγραφή




















Περιγραφή



























1952















































































Ελλάδα





















































































































από το 4000 - 3000 π Χ η




































































































δεδομένος





Ευρώπη
































































































Πάπυρος







παλαιές










Περγαμηνή

























Η επιγραφή




















Περιγραφή



























1952















































































Ελλάδα



























































































































































δεδομένος





Ευρώπη
































































































Πάπυρος







παλαιές










Περγαμηνή

























Η επιγραφή




















Περιγραφή



























1952















































































Ελλάδα


































































Ευρώπη
































































































Πάπυρος







παλαιές










Περγαμηνή

























Η επιγραφή




















Περιγραφή



























1952















































































Ελλάδα










































































































































Πάπυρος







παλαιές










Περγαμηνή

























Η επιγραφή




















Περιγραφή



























1952















































































Ελλάδα














































































Η επιγραφή




















Περιγραφή



























1952















































































Ελλάδα

















































































Περιγραφή



























1952















































































Ελλάδα


















































































1952















































































Ελλάδα



























































































































Ελλάδα






























































9 Φεβρουαρίου: Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής...

Documents

Transcript of 9 Φεβρουαρίου: Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής...