Εισαγωγικά στοιχεία στο 9ο κεφάλαιο

- 40 -

Νευρώνες. Θέματα για μελέτη

Νευρογλοιακά κύτταρα. Δυναμικό ηρεμίας. Νευρική ώση. Συνάψεις.

1.2.3.4.5.

Α΄Λυκείου: <Νευρικό σύστημα><9ο Κεφάλαιο>“Νευρικό σύστημα.” -Δομή και λειτουργία των νευρικών κυττάρων-

Σχολικό εγχειρίδιο. Κείμενα και Web Sites για μελέτη

Σημειώσεις από την παράδοση. www.ibrain.gr

1.2.3.

Νευρώνας. Λέξεις κλειδιά

Δενδρίτες. Νευράξονας ή νευρίτης. Τελικό κομβίο. Αισθητικοί νευρώνες. Κινητικοί νευρώνες. Ενδιάμεσοι ή συνδετικοί νευρώνες. Νευρογλοιακά κύτταρα. Δυναμικό ηρεμίας. Αντλία Νa+/K-. Νευρική ώση. Ερεθίσματα. Ανερέθιστη περίοδος. Σύναψη. Εκτελεστικά όργανα. Νευροδιαβιβαστές. Προσυναπτικό άκρο.

Μετασυναπτικό άκρο. Συναπτική σχισμή.

Συναπτικά κοκκία.

1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.11.12.13.14.15.16.17.18.19.20.

Ποιος είναι ο ρόλος του νευρικού συστήματος; Με ποιο άλλο σύστημα συνεργάζεται άμεσα;

Ερωτήσεις

Ποια είναι τα όργανα του νευρικού συστήματος; Ποια είναι τα 2 είδη κυττάρων του νευρικού συστήματος;

Να περιγράψεις τη δομή ενός νευρώνα. Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται οι νευρώνες και ποιος είναι ο ρόλος τους; Τι είναι τα νευρογλοιακά κύτταρα και ποιοι είναι οι ρόλοι τους; Ποια είναι κατανομή των ιόντων Νa+ K+ και των αρνητικών ιόντων στη μεμβράνη ενός νευρώνα, όταν αυτός βρίσκεται σε ηρεμία;

Ποια είναι η δομική και λειτουργική μονάδα του νευρικού συστήματος;

Τι είναι το δυναμικό ηρεμίας και για πόσο χρονικό διάστημα το διατηρεί η μεμβράνη του νευρώνα; Τι ονομάζουμε ερέθισμα; Τι είδους ερεθίσματα μπορούν να προκαλέσουν νευρική ώση;

Με ποιο τρόπο διατηρείται η άνιση κατανομή των ιόντων στην περιοχή της μεμβράνης ενός νευρώνα;

Τι ονομάζεται σύναψη; Τι είναι οι νευροδιαβιβαστές και από ποιες δομές εκκρίνονται; Ποιος είναι ο πιο γνωστός νευροδιαβιβαστής; Ποιες δομές μπορούμε να διακρίνουμε σε μια σύναψη; Πως καθορίζεται η πορεία των νευρικών ώσεων στις συνάψεις;

1.

2.3.

4.

5.6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.13.

14.

15.

www.ibrain.grΔημοσθένης Καρυοφύλλης

Νευρικό σύστηµα

Δοµή και λειτουργία του νευρικού κυττάρου

Περιφερικό νευρικό σύστηµα

Κεντρικό νευρικό σύστηµα

Αυτόνοµο νευρικό σύστηµα

νευρώνες

νευρογλοιακά κύτταρα

δυναµικό ηρεµίας

νευρική ώση

συνάψεις

νεύρα

νευρικές οδοί - αντανακλαστικά

νωτιαίος µυελός

εγκέφαλος

εγκεφαλικά ηµισφαίρια

λειτουργικές περιοχές του εγκεφάλου

στέλεχος του εγκεφάλου

παρεγκεφαλίδα

ανώτερες πνευµατικές λειτουργίες

συµπαθητικό

παρασυµπαθητικό

Δοµή και λειτουργία των νευρικών κυττάρων

Νευρώνες

Νευρογλοιακά κύτταρα

κυτταρικό σώµα

αποφυάδες

διακρίνονται σε

πυρήνας

κυτταρικά οργανίδια

δενδρίτες

νευράξονας

µικρό µήκος

πολλές διακλαδώσεις

µεγάλο µήκος

πολλές µικρές απολήξεις τελικό κοµβίο

αισθητικούς

κινητικούς

ενδιάµεσους ή συνδετικούς

µεταφορά µηνυµάτων από την περιφέρεια στον εγκέφαλο και το νωτιαίο µυελό

µεταφορά µηνυµάτων από τον εγκέφαλο και το νωτιαίο µυελό (ΝΜ) στα εκτελεστικά όργανα

βρίσκονται στον εγκέφαλο και το ΝΜ

µεταφέρουν µηνύµατα από τη µια περιοχή του εγκεφάλου ή του ΝΜ στην άλλη

κατευθύνουν τα µηνύµατα των αισθητικών νευρώνων στις κατάλληλες περιοχές του εγκεφάλου και του ΝΜ και τελικά στους κατάλληλους κινητικούς νευρώνες

βοηθητικά κύτταρα

προµηθεύουν µε θρεπτικά το νευρώνα

χρησιµεύουν στην αποµάκρυνση των άχρηστων ουσιών

συµβάλλουν στη µόνωση του νευράξονα

συµβάλλουν στην επιτάχυνση της νευρικής ώσης

Δυναµικό ηρεµίας

1 Εξωτερικά µεγάλη συγκέντρωση Νa+

2Εσωτερικά µεγάλη συγκέντρωση K+ και αρνητικών ιόντων

3Άνιση κατανοµή των ιόντων µε ενεργητική µεταφορά - αντλίες Na+/K+

4Μεγάλη συγκέντρωση θετικών ιόντων εξωτερικά

5 Διαφορά δυναµικού

Νευρική ώση

5.1 δυναµικό ηρεµίας

5.2 -70mV

Ερέθισµα

Αύξηση για 1ms της διαπερατότητας σε Na+

Εισαγωγή Na+ στο εσωτερικό

Θετική φόρτιση του εσωτερικού

Αύξηση της διαπερατότητας σε K+

Έξοδος των K+

Δυναµικό µεµβράνης µικρότερο των -70mV

Επαναφορά της διαπερατότητας της µεµβράνης στις αρχικές τιµές

Δράση αντλιών Na+/K+

Επαναφορά του δυναµικού ηρεµίας

Μετάδοση νευρικής ώσης

+50mV

Δομή νευρώνα

- 41 -

Σύναψη

- 42 -

Εικόνες νευρώνω

ν

- 43 -