ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ

ΜΑΤΡΙΟΣΚΑ

ΤΡΙΟΔΙΝ

ΠΕΝΤΟΒΟΛΑ

ΝΑΥΜΑΧΙΑ

1.ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

ΔΕΣΠΟΙΝΑ

2. ΣΥΝΕΩΝΙΔΟΥ

ΝΕΝΑ

3.ΤΑΧΤΣΙΔΟΥ

ΟΛΓΑ

1.ΖΙΟΒΙΡΗΣ

ΑΓΓΕΛΟΣ

2.ΠΑΤΕΡΑΚΗΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ.

3.ΜΙΣΑΗΛΙΔΗ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ

1.ΜΠΑΤΣΑΛΗ ΑNTΩΝΕΛΑ

2.ΗΛΙΑΣ ΤΣΙΤΣΙΚΑΣ

3.ΤΣΑΚΩΝΑΣ

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

4..ΔΙΕΛΑΣ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

5. ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ

1.ΙΣΣΑ ΑΛ ΜΑΤΑΡΗ

2.ΑΛΕΞΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

3.ΤΟΤΟΝΙΔΗΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ 4.ΓΚΙΟΚΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

5.ΑΜΙΛΗΤΟΣ

ΙΩΑΝΝΗΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΓΕΝΙΚΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο

«ΜΑΤΡΙΟΣΚΑ» ΘΕΩΤΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1.1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

1.2 ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ(ΧΟΥΙΖΙΝΓΚΑ)

1.3 VIGOTSKY, PIAGET, MEAD

1.4 ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΓΙΑ ΝΗΠΙΑ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

1.5 ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΩΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο

«ΤΡΙΟΔΙΝ»TO ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ – ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

2.1 ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ-ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ ΚΑΙ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

2.2 ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΑΓΟΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

2.3 ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

2.4 AΓΑΠΗΜΕΝΑ ΟΜΑΔΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

2.5 ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

2.5 ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο

«ΠΕΝΤΟΒΟΛΑ» ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

3.1 ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

3.2 ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

3.3 ΤΑ ΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

3.4 ΤΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΩΝ ΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ

3.5 ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΑΙΖΟΥΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ

3.6 ΤΑ ΟΜΑΔΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΣΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ

3.7 ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ 2ο ΚΑΠΗ ΑΧΑΡΝΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο

«ΝΑΥΜΑΧΙΑ» ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ – ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

4.1 ΠΩΣ ΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΄΄ΜΠΗΚΑΝ΄΄ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ ?

4.2 ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ (1951)

4.3 Η ΠΡΩΤΗ ΠΑΙΧΝΙΔΟΜΗΧΑΝΗ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΜΕ 100 ΕΥΡΩ

4.4 ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ PACMAN

4.5ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ

4.6 ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ

4.7 ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗ ΣTA ΠΑΙΔΙΑ TOY 1ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΧΑΡΝΩΝ

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΓΕΝΙΚΑ

Το θέμα αυτό το επιλέξαμε γιατί μας κέντρισε την περιέργεια. Θα παίζαμε όντως παιχνίδια ή αυτή η πρόσκληση σήμαινε κάτι άλλο. Πραγματικά σήμαινε κάτι άλλο και με την φαντασία μας μπορούσαμε να παίξουμε παιχνίδια που έπαιζαν παιδιά , αγόρια και κορίτσια από την αρχαιότητα έως σήμερα στην ελληνική κοινωνία και όχι μόνο. Έτσι διερευνήσαμε το παιχνίδι σαν αντικείμενο- άθυρμα αλλά και με το περιεχόμενο της δράσης όπως αναφέρει η Γκουγκουλή στο βιβλίο της (βιβλιογραφία). Επίσης το παιχνίδι με την διπλή του σημασία ως κοινωνική κατασκευή που αλλάζει μέσα στο χρόνο και προσαρμόζει τα στοιχεία του στις κοινωνικές ,οικονομικές συνθήκες κάθε κοινωνίας. Ως πολιτισμικό στοιχείο το οποίο καθορίζει μια συγκεκριμένη κοινωνία και επιδρά στην ψυχολογική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού.

Ταξιδεύοντας στον χρόνο ανακαλύψαμε ομαδικά παιχνίδια τα οποία διασώθηκαν από γενιά σε γενιά με μικρές αλλαγές που έφτασαν μέχρι τα πρόσφατα χρόνια μέχρι τότε που τα παιδιά αποκλειστικά έπαιζαν στις αλάνες, στις γειτονιές στις αυλές των σπιτιών και στις πλατείες.

Μας έκανε εντύπωση που τα παιχνίδια αντικείμενα είναι διαφορετικά για αγόρια και κορίτσια πάνω από 2.500 χρόνια αναπαράγοντας στερεότυπα ανδρών και γυναικών όπως η πλαγγόνα της αρχαιότητας που έγινε « κουτσούνα» στην τουρκοκρατία , πάνινη και πορσελάνινη κούκλα προπολεμικά και μεταπολεμικά και σήμερα η γνωστή σε όλους κούκλα τύπου « μπάρμπι».

Αναρωτηθήκαμε , τα παιδιά σε κάθε γωνιά του κόσμου έχουν ελεύθερο χρόνο ; μπορούν να παίξουν χαρούμενα , ανέμελα ή οι οικονομικές συνθήκες τα αναγκάζουν να δουλεύουν ;

Στις σύγχρονες κοινωνίες τα παιδιά παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια , αυτά βοηθούν στην ανάπτυξή τους, ένα ερώτημα που μας απασχόλησε επίσης.

Η μέθοδος που επιλέχθηκε για την διερεύνηση του συγκεκριμένου θέματος είναι η ομαδοσυνεργατική . Χωριστήκαμε σε ομάδες και με κριτήρια τα ενδιαφέροντα , τις ικανότητες των μελών κάθε ομάδας διαλέξαμε το υπόθεμα και εργαστήκαμε με την καθοδήγηση της καθηγήτριας ώστε να συγκεντρώσουμε τις απαιτούμενες πληροφορίες από την βιβλιογραφία και τις ιστοσελίδες στο διαδίκτυο .Θεωρήσαμε απαραίτητο να απευθυνθούμε σε παλαιότερες γενιές και να ρωτήσουμε τους ηλικιωμένους για τα παιχνίδια που έπαιζαν και αν προσπάθησαν να τα μεταδώσουν στα παιδιά και στα εγγόνια τους. Συνέπεια αυτής της σκέψης ήταν η επίσκεψη στο ΚΑΠΗ και οι συνεντεύξεις από τους ηλικιωμένες κυρίες και κυρίους. Για να διαπιστώσουμε ότι τα παιδιά σήμερα παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια στον υπολογιστή ή σε άλλες μηχανές πραγματοποιήσαμε δημοσκόπηση σε μαθητές γυμνασίου. Επίσης κατασκευάσαμε αφίσα για να προπαγανδίσουμε το παιχνίδι ως δικαίωμα αφού υπάρχουν παιδιά στον κόσμο που δεν έχουν ελεύθερο χρόνο και δουλεύουν καθώς και την κατασκευή κολλάζ με αντιπροσωπευτικά παιχνίδια του κάθε υποθέματος με βάση τα ονόματα που δόθηκαν στις υποομάδες. Τέλος σκεφτήκαμε παραδοσιακά παιχνίδια και αποφασίσαμε να αναπαραστήσουμε ένα παιχνίδι που διασώθηκε μέσα στο χρόνο και μπορεί ακόμα και σήμερα κάποια παιδιά λάτρεις των παραδοσιακών παιχνιδιών να το παίζουν στις αυλές των σχολείων.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο

«ΜΑΤΡΙΟΣΚΑ» ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Εμείς αναλάβαμε τις θεωρητικές προσεγγίσεις ψυχολογικές και κοινωνιολογικές που αφορούν την επίδραση του παιχνιδιού στην ανάπτυξη του παιδιού. Με αφορμή το θέμα μας ονομάσαμε την ομάδα Ματριόσκα .

Ματριόσκα είναι η παραδοσιακή ξύλινη ρώσικη κούκλα μέσα στην κούκλα . Καθώς τα κομμάτια της ανοίγουν , με κάθε μικρότερη μορφή που εμφανίζεται αποκαλύπτονται όλο και σκοτεινότερα μυστικά. Ταυτόχρονα η Ματριοσκα είναι ένα συνεργατικό έργο δεκατριών ανθρώπων που ποτέ δεν συναντήθηκαν όλοι μαζί . Το παιχνίδι αυτό το βάλαμε γιατί συμβολίζει την ανάπτυξη του παιδιού και τα στάδια της . Γιατί η Ματριοσκα είναι μια κούκλα που ενσωματώνει κούκλες σε διάφορες φάσεις της παιδικής ηλικίας μέχρι και την ενηλικίωση.

1.1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Παιχνίδι είναι κάθε ασχολία που γίνεται για να ψυχαγωγήσει καθώς και το μέσο που χρησιμοποιούμε για αυτόν το σκοπό ,το αντικείμενο δηλαδή με το οποίο παίζουμε .Όλοι μπορούμε να καταλάβουμε ότι το παιχνίδι δίνει χαρά στο παιδί, κάποιοι όμως πιστεύουν ότι το παιδί παίρνει χαρά όταν το αποτέλεσμα παρουσιάζει ενδιαφέρον. Η χαρά όμως δεν μπορεί να είναι το κύριο χαρακτηριστικό του παιχνιδιού που ικανοποιεί πολλές κοινωνικές ανάγκες.

Tο παιχνίδι αποτελεί βασικό στοιχείο ανάπτυξης και παίζει σημαντικό ρόλο στη γνωστική, σωματική, κοινωνική και συναισθηματική εξέλιξη του παιδιού καθώς και στην ανάπτυξη του λόγου. Είναι μια δραστηριότητα στην οποία το παιδί εμπλέκεται οικειοθελώς και κατά την οποία το παιδί είναι αυτό που αποφασίζει τι θα συμβεί. Τομείς της ζωής του παιδιού στην ανάπτυξη είναι οι εξής: α) Αναφορικά με τη σωματική και κινητική ανάπτυξη (το παιδί)μαθαίνει να γυμνάζει το σώμα του και να εξασκείτε, να τρέχει, να χοροπηδά και να σκαρφαλώνει . β) Η συναισθηματική ανάπτυξη βοηθά το παιδί να αναγνωρίζει και να εκφράζει τα συναισθήματα του τόσο τα θετικά όσο και τα αρνητικά .γ) Η κοινωνική ανάπτυξη βοηθά το παιδί να αποκτήσει και να εξασκηθεί σε δεξιότητες σημαντικές για την κοινωνική του ανάπτυξη όπως το να μοιράζεται , να περιμένει τη σειρά του να επιλύει συγκρούσεις, να διαπραγματεύεται και να κατανοεί τα συναισθήματα των άλλων .δ) Η γνωστική ανάπτυξη το παιχνίδι προωθεί την νοητική ευελιξία , τη φαντασία και τη δημιουργικότητα και ενισχύει τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων . Όπως απέδειξαν πολλές έρευνες παιδιά που στερήθηκαν σε σημαντικό βαθμό το παιχνίδι , παρουσιάζουν σημαντική καθυστέρηση στην εξέλιξη τους και στην επιβράδυνση της σχολικής ωριμότητας τους.

1.2 ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ(ΧΟΥΙΖΙΝΓΚΑ)

Παρόλα αυτά μπορούμε να αναζητήσουμε τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του παιχνιδιού ως πολιτισμικό φαινόμενο. Σύμφωνα με τον Χουιζίνκα ,μπορούμε να διακρίνουμε 4 χαρακτηριστικά .Το κύριο χαρακτηριστικό του παιχνιδιού είναι η ελευθερία. Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι ότι το παιδί ,μπορεί να φτιάξει μια δικιά του φανταστική ζωή. Γ ια παράδειγμα ένα παιδί όταν παίζει με μια κούκλα σχεδόν επαναλαμβάνει ότι ακριβώς κάνει και η μητέρα του με αυτό. Το παιχνίδι είναι ανάμνηση με ότι έχει συμβεί στην πραγματικότητα παρά μια πρωτότυπη κατάσταση της φαντασίας την οποία ξέρει ότι είναι ψεύτικη . Ένα άλλο χαρακτηριστικό είναι ότι το παιχνίδι παίζετε μέσα σε ορισμένα χρονικά και τοπικά όρια και περιέχει το δικό του νόημα. Το τελευταίο χαρακτηριστικό σύμφωνα με τον Χουιζίνκα είναι ότι το παιχνίδι δημιουργεί τάξη, η όλη διαδικασία ενός παιχνιδιού είναι ότι ακολουθεί κανόνες και η συμμόρφωση σε αυτήν φέρνει ισορροπία και αρμονία στην ζωή των παιδιών .

1.3 VIGOTSKY, PIAGET, MEAD

Πολλές επιστήμες όπως ψυχολογία ,κοινωνιολογία , ιστορία , παιδαγωγική έχουν ασχοληθεί με την ανάπτυξη του παιδιού και την επίδραση του παιχνιδιού σε αυτό.

Σύμφωνα επίσης με τον Bigotski η υποταγή στους κανόνες ενώ είναι τελείως αδύνατη στη ζωή ,στο παιχνίδι όμως γίνεται δυνατή και έτσι δημιουργεί μια ζώνη επικείμενης ανάπτυξης του παιδιού . Μέσα από το παιχνίδι το παιδί ξεπερνάει την ηλικία του και γίνεται ένα κεφάλι ψηλότερο και έτσι το παιχνίδι αποτελεί μια μεγάλη πηγή ανάπτυξης.

Πολλές επιστήμες όπως ψυχολογία ,κοινωνιολογία , ιστορία , παιδαγωγική έχουν ασχοληθεί με την ανάπτυξη του παιδιού και την επίδραση του παιχνιδιού σε αυτήν .Οπότε καταλαβαίνουμε ότι το παιχνίδι δεν είναι χάσιμο χρόνου αλλά αποτελεί σημαντικό παράγοντα της κοινωνικοποίησης του παιδιού . Έτσι λοιπόν ο Piaget θεωρεί πως το παιχνίδι επιτρέπει στο παιδί να εξασκεί τις δεξιότητες που μαθαίνει μέσα από την καθημερινότητα. Έλεγε κατηγορηματικά πως τα παιδιά δε χρησιμοποιούν το παιχνίδι για να μάθουν καινούργιες δεξιότητες .Σε αντίθεση με αυτές τις απόψεις του Burner , o οποίος υποστηρίζει πως κατά την διάρκεια του παιχνιδιού τα παιδιά χρησιμοποιούν ιδέες και σχέδια δράσης έτσι ώστε να διευκολύνεται η μάθηση . Ο Piaget για τις σχέσεις μεταξύ παιδιών και το παιχνίδι , υποστηρίζει πως τα συνομήλικα παιδιά είναι ισότιμα και έτσι η γνωστική σύγκρουση επιφέρει γνωστική αλλαγή. Επίσης , η αλληλεπίδραση με τους συνομηλίκους απαιτεί συνεργασία και διαπραγμάτευση και έτσι εξαλείφεται ο εγωκεντρισμός . Ακόμη οι συνομήλικοι αποτελούν σημαντικά αντικείμενα σκέψης .Ένας άλλος κοινωνικός επιστήμονας που υιοθετεί την προσέγγιση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης είναι ο Τζ.Μιντ . Κατά τον οποίο κοινωνική αλληλεπίδραση σημαίνει μια σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα σε δύο ανθρώπους με το παιχνίδι.

Τα στάδια κοινωνικής ανάπτυξης του παιδιού είναι κατά τον Μιντ τρία :

1. Το προπαρασκευαστικό στάδιο της ασυντόνιστης , δοκιμαστικής και τυχαίας συμπεριφοράς , που συνοδεύεται από μιμήσεις.

2. Το στάδιο του ατομικού παιχνιδιού κατά το οποίο το παιδί παίζει διαφορετικούς ρόλους. Για παράδειγμα μπορεί να αλλάζει ρόλους χωρίς συντονισμό ή λογική τάξη. Κατά το στάδιο αυτό το παιδί παίρνει συγκεκριμένους ρόλους από πρόσωπα του περιβάλλοντος του.

3. Επίσης υπάρχει το στάδιο του ομαδικού παιχνιδιού κατά το οποίο συντελείται μετάβαση από τους απλούς ρόλους του ατομικού παιχνιδιού σε οργανωμένους κοινωνικούς ρόλους ( με κανόνες , πρότυπα συμπεριφοράς, προσδοκίες ). Σε αυτό το στάδιο πραγματοποιείται μέσω της κοινωνικοποίησης η αφομοίωση όλο και περισσότερων ρόλων και το παιδί σχηματίζει την εικόνα αυτού που ο Μιντ ονόμασε << γενικευμένο άλλο>> δηλαδή αφομοιώνει τις στάσεις και τις αντιλήψεις που επικρατούν σε μια κοινωνία σε σχέση με τους διαφορετικούς ρόλους . Μέσο αυτής της αφομοίωσης των πολλαπλών ρόλων τα παιδιά εξελίσσονται σε κοινωνικά όντα.

Για το παιχνίδι ο Piaget έχει ορίσει κάποια στάδια ανάπτυξης όπως: η αισθησιοκινητική εκμάθηση ( 1 έως 2 ετών), το ανοργάνωτο παιχνίδι ( 3 έως 6 ετών ) και το οργανωμένο παιχνίδι ( 7 ετών ). Στην αισθησιοκινητική εκμάθηση τα παιχνίδια βοηθούν τα παιδιά στην ανάπτυξη των αισθήσεων ( αφή , όραση, ακοή, όσφρηση, γεύση) όπως μουσικά όργανα , πλαστελίνη , κασετόφωνο , τηλεσκόπιο , καθώς και παιχνίδια που παράγουν ήχο και εικόνα. Στο ανοργάνωτο παιχνίδι τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιούν παιχνίδια και αντικείμενα χωρίς κοινωνικούς κανόνες. Στο οργανωμένο παιχνίδι τα παιδιά χρησιμοποιούν παιχνίδια για την ανάπτυξη των κοινωνικών ικανοτήτων και της φαντασίας όπως κούκλες , κουκλόσπιτα , ζωάκια , τρένα ,αεροπλάνα , αυτοκίνητα και βιβλία .

1.4 ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΓΙΑ ΝΗΠΙΑ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

Για τα νήπια ( 1 έως 2 ετών ) τα κύρια παιχνίδια είναι βιβλία με μεγάλες εικόνες από ύφασμα πλαστικό ή πεπιεσμένο χαρτί , παιδικά αυτοκίνητα , μουσικές πλατφόρμες , κομμάτια που μπαίνουν το ένα μέσα στο άλλο , παιχνίδια που τα παιδιά σπρώχνουν και τραβούν ( όχι με μακριά κορδόνια παιχνίδια που σχηματίζουν στοίβες και παιχνίδια τηλέφωνα ( χωρίς καλώδια ).Για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας από 2-5 ετών τα κύρια παιχνίδια είναι τα τουβλάκια ,τα βιβλία ( σύντομες ιστορίες ή ιστορικές δράσης ) μαυροπίνακας με κιμωλίες , μπογιές μη τοξικές δακτυλομπογιές , πηλός , κασετόφωνο ,κουζινικά σκεύη , ρούχα μεταμφίεσης και απλά πάζλ με μεγάλα κομμάτια . Το παιχνίδι αποτελεί βασικό στοιχείο ανάπτυξης και παίζει σημαντικό ρόλο στη γνωστική ανάπτυξη και συναισθηματική εξέλιξη του παιχνιδιού καθώς και στην ανάπτυξη του λόγου. Είναι μια δραστηριότητα στην οποία το παιδί εμπλέκεται οικειοθελώς και κατά την οποία το παιδί είναι αυτό που αποφασίζει τι θα συμβεί.

Τα παιδιά δεν θα πρέπει να είναι κλεισμένα στο σπίτι αλλά να παίζουν έξω και να αναπνέουν καθαρό αέρα . Διότι είναι παιδιά και πρέπει να παίζουν . Συνήθως πιστεύουμε ότι μια έως δυο ώρες μέσα στο διαμέρισμα, ιδιαίτερα όταν ο καιρός είναι καλός είναι ήδη πολύ για το παιδί . Το φυσικό περιβάλλον για τον άνθρωπο είναι η φύση και όχι οι στενοί χώροι των διαμερισμάτων.

1.5 ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΩΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑ

Ωστόσο όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα να έχουν ελεύθερο χρόνο να παίζουν , να ψυχαγωγούνται και να ασχολούνται με πράγματα που τους ενδιαφέρει και όχι να δουλεύουν . Σύμφωνα με τα παραπάνω η ομάδα μας αποφάσισε να κάνει ένα κολάζ για το δικαίωμα του παιδιού στο παιχνίδι.

Το κάθε παιδί σε κάθε γωνιά της γης είτε ζει στην Ευρώπη είτε στην Ασία είτε σε αναπτυγμένες χώρες είτε σε φτωχές , είτε προέρχεται από ανώτερα κοινωνικά στρώματα είτε από κατώτερα ανεξάρτητα χρώματος , φυλής , εθνικότητας ,τόπο διαμονής( πόλη ή χωριό)έχει δικαίωμα στον ελεύθερο χρόνο και στο παιχνίδι. Αυτό θέλουμε να δείξουμε και με την αφίσα μας ΝΑΙ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΉ ΕΡΓΑΣΙΑ διαδίδοντας το κατοχυρωμένο δικαίωμα (άρθρο 31) στο παιχνίδι σύμφωνα με την Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού.

Ακολουθεί το άρθρο 31 της Σύμβασης του ΟΗΕ

«Τα Συμβαλλόμενα Κράτη αναγνωρίζουν στο παιδί το δικαίωμα στην ανάπαυση και στις δραστηριότητες του ελεύθερου χρόνου, στην ενασχόληση με ψυχαγωγικά παιχνίδια και δραστηριότητες που είναι κατάλληλες για την ηλικία του και στην ελεύθερη συμμετοχή στην πολιτιστική και καλλιτεχνική ζωή.»

ΦΩΤ.ΑΦΙΣΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο

«ΤΡΙΟΔΙΝ» ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ- ΒΥΖΑΝΤΙΟ- ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

 Το παιχνίδι και η κίνηση  αποτελεί ζωτική ανάγκη για κάθε νεαρή ζωή μέσα στη φύση. Το συναντάμε στα ζώα, που τρέχουν ,πηδούν,   παίζουν μεταξύ τους, με τη μητέρα τους ή κυνηγώντας άλλα μικρότερα μιμούμενα τη μητέρα τους. Αυτή η φυσική ανάγκη δεν μπορεί να λείπει από τα παιδιά. Παιδί και παιχνίδι είναι δύο λέξεις που συνεπάγεται η μία την άλλη. Από τη στιγμή της γέννησης του το παιδί παίζει κουνώντας τα χεράκια και τα ποδαράκια του, αργότερα με διάφορες κουδουνίστρες και παιχνιδάκια ,συνεχίζει με μπάλες, κούκλες (κορίτσια), κ.τ.λ., τρέχει ποιος θα βγει πρώτος, ποιος θα πηδήσει πιο ψηλά ή πιο μακριά και φτάνει στο ομαδικό παιχνίδι στις γειτονιές. Μέσα  από αυτό,   εδώ και  χιλιάδες  χρόνια τα  παιδιά  σ’ όλο τον κόσμο ψυχαγωγούνται, αυτοδιαπαιδαγωγούνται, δοκιμάζουν  και ασκούν τις δυνάμεις τους, ανταγωνίζονται σωστά με τα συνομήλικα τους , μαθαίνουν να πειθαρχούν στους κανόνες, φτιάχνουν χαρακτήρα , δημιουργούν προσωπικότητα, κοινωνικοποιούνται, ασκούν το σώμα και το πνεύμα τους, κρατώντας τα  σε καλή φυσική  κατάσταση.

Η ομάδα μας αποφάσισε να ασχοληθεί με το παιχνίδι στην αρχαιότητα στο βυζάντιο και την τουρκοκρατία. Πρόκειται για τρεις διαφορετικές χρονικές περιόδους με έντονα οικονομικά κοινωνικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά. Σκεφτήκαμε να βρούμε παιχνίδια αντικείμενα και παιχνίδια ομαδικά .Επίσης να εξετάσουμε τα παιχνίδια με βάση το φύλο αφού το παιχνίδι είναι σημαίνουσα λειτουργία ( Χουοζίνγκα) και η κάθε δράση του έχει νόημα ,δηλαδή τα παιχνίδια διαμορφώνονται με βάση τις αντιλήψεις σχετικά με τον άνδρα και την γυναίκα, σε αυτές τις χρονικές περιόδους. Οι αντιλήψεις σχετικά με την θέση του άνδρα και της γυναίκας στην κοινωνία διαφοροποιούνται . Ο άνδρας έχει θέση στον δημόσιο χώρο για αυτό και οι ρόλοι του είναι ανάλογοι ενώ η γυναίκα έχει θέση στον ιδιωτικό χώρο του σπιτιού και αναλαμβάνει ρόλους συζύγου, νοικοκυράς και μητέρας.

Εμείς ονομάσαμε την ομάδα μας τριώδιν από την βυζαντινή ονομασία ενός απλού πνευματικού παιχνιδιού ( δεν έχει διασωθεί η αρχαία ονομασία μάλλον πρόκειται για το παιχνίδι τριάς). Παιζόταν από δύο παίκτες, που ο καθένας χρησιμοποιούσε τρείς πεσσούς διαφορετικού χρώματος ή διαφορετικού είδους και γινόταν κλήρωση για το ποιός θα ξεκινούσε το παιχνίδι.

Κάθε παίκτης προσπαθούσε να σχηματίσει ευθεία τοποθετώντας τους πεσσούς του σε κατάλληλα σημεία. Κατόπιν κάθε παίκτης δικαιούταν να μετακινηθεί μόνο μια φορά, κινώντας όποιον πεσσό ήθελε και προσπαθώντας να εμποδίσει τον αντίπαλό του να σχηματίσει τριόδιν, δηλαδή ευθεία γραμμή με τους τρείς δικούς του πεσσούς. Τότε κέρδιζε και το παιχνίδι επαναλαμβανόταν. Το παιχνίδι στρατηγικής «Τριόδιν» είναι ο πρόγονος της πασίγνωστης σήμερα τρίλιζας

2.1 ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ-ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ ΚΑΙ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

Οι αρχαίοι Έλληνες έδιναν μεγάλη σημασία στο ρόλο του παιγνιδιού. Το είχαν σαν μέσο αυτοαγωγής. Αυτοί πρώτοι κατάλαβαν την αξία των ομαδικών παιχνιδιών και πίστευαν ότι με αυτά πραγματοποιείται η τελειοποίηση του ανθρώπου. Γι’ αυτό τα εντάξανε στο πρόγραμμα αγωγής των παιδιών. Θεωρούσαν όμως ότι ήταν σημαντικά και για τους μεγάλους. Έτσι και οι  μεγάλοι αφιέρωναν μεγάλο μέρος από τον ελεύθερο χρόνο τους σε ομαδικά παιγνίδια και σε αγώνες. Στην αρχαία Ελλάδα έπαιζαν πολλά ομαδικά παιγνίδια . Τα έπαιζαν στο δρόμο και στις αυλές, και πάντα υπήρχαν κανόνες ,που όλοι έπρεπε να τηρούν πιστά. Γι’ αυτό ,επίσης ,έλεγαν πως το παιγνίδι  είναι ένα μεγάλο αγαθό. Αναπτύσσει την συντροφικότητα, ασκεί το σώμα, καλλιεργεί το πνεύμα, μαθαίνει τα παιδιά να σέβονται τους κανόνες-νόμους του παιγνιδιού και έτσι, όταν μεγαλώσουν, να σέβονται και να τηρούν τους νόμους της πατρίδας τους.

Ο Πλάτωνας τόνιζε την ανάγκη να αφήνουν τα παιδιά να παίζουν ως τα έξη τους χρόνια, με όποια παιγνίδια ήθελαν και όπως ήθελαν. Τόνιζε όμως πως θα έπρεπε να έχουν κάποια κατεύθυνση , έτσι ώστε μέσα από αυτά να προσανατολίζονται προς την εκμάθηση κάποιου επαγγέλματος.

Ο Αριστοτέλης συμβούλευε τους γονείς να δίνουν όσο γίνεται πιο πρωτότυπα παιγνίδια, για να αφοσιώνονται σ’ αυτά και να ενοχλούν λιγότερο και ταυτόχρονα να αναπτύσσουν δημιουργική φαντασία. Ο Ιπποκράτης συμβούλευε τους μεγάλους να τρέχουν με τον κρίκο, (το σημερινό στεφάνι, το τσέρκι), για να διατηρήσουν τη φόρμα τους και τους μικρούς για να παίξουν

Ο Πολυδεύκης στο «Ονομαστικό» του περιγράφει πενήντα ομαδικά παιγνίδια και αναφέρεται σε παιγνίδια που έπαιζαν τα αγόρια και αυτά που έπαιζαν κορίτσια. Στα υπαίθρια ομαδικά παιγνίδια, όπως κυνηγητό, κρυφτό, τόπι, στεφάνι, κότσια, σβούρα,  έπαιζαν αγόρια. Τα κορίτσια παίζανε μέσα στο σπίτι με πήλινες ή κέρινες «πλαγγόνες» (κούκλες),που τις έντυναν με ρούχα. Ακόμα έπαιζαν με τόπια, στεφάνια, μικροσκοπικά είδη νοικοκυριού.

2.2 ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΑΓΟΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

Αγαπημένο παιχνίδι – αντικείμενο άθυρμα των μεγαλύτερων σε ηλικία αγοριών ήταν αντικείμενα   ένα πήλινο αλογάκι πάνω σε ρόδες, που το έσερναν σε όλο το σπίτι. Το παιχνίδι όμως που λαχταρούσαν όλα τα αγόρια ήταν ένα «αμαξάκι με ρόδες». Τα αγόρια, πετώντας την μπάλα με τα χέρια, προσπαθούσαν να την περάσουν στο στόμιο ενός αγγείου, κάτι σαν τη σημερινή καλαθοσφαίριση.  Ο νικημένος έπρεπε να πάρει στην πλάτη το νικητή. Αυτό ονομαζόταν  «εφεδρισμός», η "μπέτσα" των Λεριών.

2.3 ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

Τις κούκλες τις ονόμαζαν πλαγγόνες .Όταν τις έφτιαχναν από κόκαλο ή από ξύλο τις έλεγαν γλύνες ,όταν από κερί ,δάγυνα. Υπήρχαν και οι αρθρωτές που ονομάζονταν νευρόσπαστα. Οι νέες γυναίκες αφιέρωναν τις κούκλες πριν την τελετή του γάμου τους στην Ηρα, στην Αρτεμη και στις νύμφες.

Σύμφωνα με την Μ.Αργυριάδη (Η κουκλα 1991) συναντάται σαν ένα είδος συναισθηματικού διαλόγου ανάμεσα στην κούκλα και το παιδί.Το παιχνίδι με την κούκλα είχε και κοινωνικές προεκτάσεις αφού προετοίμαζε το κορίτσι για την μελλοντική μητέρα.

2.4 AΓΑΠΗΜΕΝΑ ΟΜΑΔΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

<Αιώρα>, η γνωστή κούνια ή κρεμάστρα

<Ακινητίνδα>,  στα νεώτερα χρόνια το παίζονταν με την ονομασία τ΄ Αγκούτς. Παραλλαγή του παιγνιδιού είναι τα σημερινά  στρατιωτάκια ακούνητα, αμίλητα, αγέλαστα  και τα αγαλματάκια.

<Κρυπτίνδα>ή<αποδιδρασκίνδα> ή<μυίνδα>, το γνωστό κρυφτό

<Σφαίρα>, η  μπάλα, το τόπι. Όπως και σήμερα παίζονταν πολλά παιγνίδια με την μπάλα. Κάποια που τα ονόμαζαν ουράνια σφαίρα και ήταν το πέταγμα της στον αέρα, απόρραξις που ήταν το χτύπημα της στον τοίχο ή στο έδαφος, επίσης άλλοι τρόποι παιξίματος ήταν: το χτύπημα της με κάποιο αντικείμενο (ξύλο ή ρακέτα),  το να σημαδέψει κάτι μ΄ αυτήν ή να την ρίξει μέσα σ΄ ένα αγγείο ή μια τρύπα . Όλες αυτές οι χρήσεις της μπάλας τις βρίσκουμε σε πολλά σημερινά παιγνίδια.

,

<Αμπάριζα >, κυνηγητό, σήμερα το συναντάμε με το ίδιο όνομα και σαν σκλαβάκια.

<Ασκωλιασμός >, παιγνίδι ισορροπίας,  σήμερα το βρίσκουμε ως ασκί και με παραλλαγές ,στον τρόπο παιξίματος, σαν :κουτσαλωνάκι, προζύμι, κουτσοκαλόγερος, άντζης, κουτσό-κουτσό.

<Αστραγαλισμός> , τυχερό παιγνίδι,(ζάρια), παίζονταν με πεσσούς-κύβους (ζάρια) και κόττα (αστραγάλους-κότσια) .στους νεώτερους χρόνους έχουμε κάποιες παραλλαγές στον τρόπο παιξίματος, χρησιμοποιώντας όμως τα κότσια, αλλά και αμύγδαλα, ποντιακά καρύδια (μικρά στο μέγεθος) και μεταλλικά νομίσματα.

<Βασιλίνδα>, όμοιο με το κλέφτες και αστυνόμοι

<Διελκυστίνδα, το σημερινό τράβηγμα του σχοινιού, το τραβηχτό

<Εφεδρισμός>, το συναντάμε σαν πλακίτσες, λούμπαρδα, τσουνιά , κά.

<Ιμαντελισμό> το συναντάμε σήμερα σαν λουρί

<Κολλαβισμός >, το γνωστό μπιζ ή βζζ.

<Κρικηλασία>,παιγνίδι με κρίκο, τροχό, το σημερινό στεφάνι, το τσέρκι.

<Κυνδαλισμός> παίζεται το ίδιο και σήμερα, με άλλες ονομασίες: παλούκια, αλαμάνα, μπηχτιές, καζίκια, καρφιά.

<Κώνος>, ή< στρόμβος>, <στρόβιλος>, <ρόμβος>, <βόμβυκας> η γνωστή σβούρα.

<Πέταυρον>, η τραμπάλα με διάφορες ονομασίες σήμερα: τράμπα, ξυλογαϊδάρα, νταντζαλαβίτσα , κά.

<Πεντέλιθα>,  τα  πεντόβολα, επίσης  ονομάζεται: πετράδια, πενταπέτρια, πεντεκούκια, πεντεγούλια, στα βυζαντινά χρόνια το ονόμαζαν καλαλάτζια ή καλολαλάκια.

<Πετροπόλεμος>, επικίνδυνο παιγνίδι παίζεται και σήμερα αλλά όχι τόσο έντονα όπως παλιά.

<Στρεπτίνδα>, σήμερα το βρίσκουμε σαν γυριστάρι, πετράδι, βωλάκι, κ.λ.π.

<Σοινάκι>,  το γνωστό μας σχοινάκι που παίζεται από ένα η περισσότερα άτομα.

<Σχοινοφιλίνδα>,παίζεται το ίδιο και σήμερα αλλάζει ονομασία ,όπως μαντιλάκι, λουρί, λουριδίτσα, πετρούλα, χτυπητό, βαρετό, βαλμάς.

<Φωτιά>,  το συναντάμε σαν αγιώργηδες, τζίφο, καστροπαρσιά, κάστρο κτλ.

<Χυτρίνδα>, παίζεται και σήμερα με τον ίδιο τρόπο. Το βρίσκουμε σαν γύρω γύρω  το ψητό, παπαδίτσα, φεσάς, μυζηθρούλα, μπλαγόμεσο, χύτρα κ.τ.λ.

<Χαλκή μυία> ή <ψηλαφίνδα>,  η τυφλόμυγα γνωστό παιγνίδι και σήμερα. Το συναντάμε σαν: τυφλοπάννι, τυφλοπαννιάρα, τυφλοπάννα, τυφλός, ζουρλοπαννιάρα, γούσταρ-πάτσα, μπούφος

2.5 ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Στα χρόνια του Βυζαντίου και μέχρι το 9ο μ.Χ. αιώνα  δεν υπάρχουν αρκετές πληροφορίες για τη θέση του παιγνιδιού και της άσκησης μέσα στη τότε κοινωνία. Αν και γνωρίζουμε ότι δεν είχαν την θέση που κατείχαν στην αρχαιότητα, στο Βυζάντιο από συνήθεια, και για λόγους ψυχαγωγικούς και παραδοσιακούς ασκούνταν και έπαιζαν  παιδικά και πνευματικά παιγνίδια. Μελέτες που έγιναν για τη θέση του παιγνιδιού στη ζωή των Βυζαντινών δείχνει ότι, μετά τον 11ο μ.Χ. αιώνα, το χρησιμοποιούσαν για δημιουργία ανθρώπινων χαρακτήρων.

Στην εκπαίδευση    η Φυσική Αγωγή δεν υπήρχε, γεγονός που οφείλονταν στο ότι η εκπαίδευση ήταν καθαρά εκκλησιαστική, και πολλοί νέοι πήγαιναν στα μοναστήρια. Από τα άλλα όμως παιδιά το παιγνίδι δεν έλειπε . Τα αγόρια συνήθως έπαιζαν στις αυλές και στις αλάνες της γειτονίας παιγνίδια όπως η 16άρα , κρυφτό,  κυνηγητό,  τσιλίκι, γουρούνα, τυφλόμυγα,  αλώνι,  μήλο και άλλα, και τα κορίτσια με τις κούκλες στο σπίτι

2.6 ΤΟ ΠΑΧΝΙΔΙ ΣΤΗ   ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ

Οι πληροφορίες που έχουμε για τα παιγνίδια την εποχή αυτή είναι ότι τα παιδιά συνέχιζαν να τα παίζουν. Ήταν παιγνίδια που άλλα είχαν αρχαιοελληνικές ρίζες, άλλα βυζαντινές και άλλα από άλλες εθνικότητες. Ο χώρος που τα  έπαιζαν ήταν το αλώνι. Μερικά από τα παιγνίδια που έπαιζαν ήταν το κλέφτικο (το κρυφτό ), ο πετροπόλεμος, η ξιφομαχία, το κυνηγητό. Υπήρχαν υπαίθρια παιγνίδια και για τα κορίτσια όπως η μέλισσα, το κουτσό  το μήλο, η πινακωτή η τυφλόμυγα το τσιλίκι.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

«ΠΕΝΤΟΒΟΛΑ»

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ο 20ος αιώνας είναι ο αιώνας των μεγάλων πολέμων και των κοινωνικών αλλαγών. Η ελληνική κοινωνία πριν τον Β παγκόσμιο πόλεμο αλλά και μετά μέχρι την δεκαετία του 70 είναι κατά βάση αγροτική . Οι περισσότερες ελληνικές οικογένειες της υπαίθρου αλλά και των πόλεων ανήκουν σε χαμηλά οικονομικά και κοινωνικά στρώματα που επιδιώκουν να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα για την επιβίωση καταμερίζοντας ένα μέρος των ασχολιών τους και στα παιδιά. Η αντίληψη της τοπικής κοινωνίας για τις ηλικίες δεν είναι αυθαίρετη. Συνδέεται με το επίπεδο της οικονομικής ανάπτυξης, με τη δημογραφική σύνθεση και τη βιολογική κατάσταση των κατοίκων, καθώς επίσης και με τη δομή-τύπο της οικογένειας που επικρατεί στην κοινωνία. Στη δεκαετία του 1930 υπήρχε υψηλή παιδική θνησιμότητα (περίπου το 27% των παιδιών έφτανε το 6ο έτος της ηλικίας) και χαμηλός μέσος όρος ζωής, εξαιτίας των κακών συνθηκών υγιεινής και διαβίωσης. Εξάλλου στην παραδοσιακή αγροτική κοινωνία η εφηβεία δε γίνεται αισθητή ως ‹‹στάδιο ζωής››, αφού η οικονομική οργάνωση απαιτεί τη συμμετοχή των νέων στον κόσμο της παραγωγής. Ας μην ξεχνούμε ότι ως τη δεκαετία του 1960 τα περισσότερα παιδιά σταματούσαν το σχολείο πριν τελειώσουν το δημοτικό κι έμπαιναν στην ενεργό και παραγωγική ζωή. Αυτό επιβεβαιώνεται και από έγγραφα, όπου από τα 14 χρόνια τους τα κορίτσια καταγράφονται ως ‹‹νοικοκυρές›› και τα αγόρια ως ‹‹γεωργοί››. Όσο τα παιδιά μεγαλώνουν, κυρίως μετά τα 12 χρόνια τους, τόσο η συμμετοχή στις δουλειές παίρνει σοβαρότερο χαρακτήρα απομακρυνόμενη από το ανέμελο σχήμα: παιχνίδι-εργασία-παιχνίδι και τόσο πιο πολύ θεωρείται από τους ενήλικους αλλά και βιώνεται από τα ίδια τα παιδιά ως συμπαράσταση ισότιμου συνεργάτη. Αυτό είναι κατανοητό, αφού, κατά την κοινή αντίληψη, στις αγροτικές κοινότητες, με το τέλος του δημοτικού σχολείου, μπαίνει κανείς πράγματι, στην ενεργό παραγωγική ζωή. Το παιχνίδι λοιπόν και για τα παιδιά μπαίνει σε δεύτερη μοίρα αλλά εκείνα πάντα βρίσκουν χρόνο να σχεδιάσουν παιχνίδια και να παίξουν. Βέβαια και τα παιδιά των πόλεων των χαμηλών οικονομικών στρωμάτων αυτοσχεδιάζουν και παίζουν σε αντίθεση με τα παιδιά των ανώτερων οικονομικών στρωμάτων που μπορούν να αποκτήσουν παιχνίδια κατασκευασμένα από βιοτέχνες τα οποία πωλούνται στην αγορά. Αξιοσημείωτο είναι σε ελληνικές ταινίες μεταπολεμικά ο Βασιλάκης Καΐλας να παρακολουθεί τα παιδιά των ανώτερων αστικών στρωμάτων να παίζουν με εμπορικά παιχνίδια π.χ τόπι, αυτοκινητάκια, κούκλα.

Εμείς δώσαμε στην ομάδα μας το όνομα πεντόβολα .Είναι ένα παιχνίδι δεξιοτεχνίας το οποίο συνήθιζαν να παίζουν τα παιδιά τότε που τα σπίτια είχαν αυλές όπως και άλλα ομαδικά κινητικά παιχνίδια υπό το άγρυπνο βλέμμα των γυναικών που κουβέντιαζαν με τις γειτόνισσες. Τα πεντόβολα παίζονται από δυο παιδιά. Το κάθε παιδί έχει πέντε πέτρες στο μέγεθος ενός μεγάλου φουντουκιού. Αυτός που ξεκινά πρώτος πετάει μια πέτρα, από τις πέντε, στον αέρα και με μια γρήγορη κίνηση, προσπαθεί να πάρει μια άλλη. Συγχρόνως προσπαθεί να πιάσει και την άλλη που πέφτει. Κάνει το ίδιο και με τις υπόλοιπες πέτρες. Όταν χάσει ένα παιδί παίζει το άλλο. Ύστερα κάνει το ίδιο και με τις υπόλοιπες πέτρες, πιάνοντας, από κάτω δύο πέτρες. Το ίδιο κάνει πιάνοντας από κάτω τρείς πέτρες και μετά με τέσσερις. Μετά περνάμε στην πιο δύσκολη φάση. Ενώνουμε τις δύο παλάμες μας, βάζουμε μέσα τις πέντε πέτρες, τις πετάμε στον αέρα και καθώς οι πέτρες πέφτουν από ψηλά, με μια γρήγορη κίνηση, γυρίζουμε τα χέρια στην απάνω πλευρά και προσπαθούμε να πιάσουμε τις πεντε πέτρες που πέφτουν

3.1 ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

Το παιχνίδι αντικείμενο τον 20 αιώνα διακρίνεται σε αστικό- εμπορικό το οποίο είναι συνήθως εισαγόμενο ,χειροποίητο που κατασκευάζονταν σε οικογενειακές βιοτεχνίες και αυτοσχέδιο κατασκευασμένο από τα ίδια παιδιά με την βοήθεια γονέων και συγγενικών προσώπων . Όμως το εμπορικό βιοτεχνικό εμφανίστηκε πολύ καθυστερημένα στην ύπαιθρο .Σύμφωνα με την Κλωνή ερευνώντας αγροτική περιοχή συγκεκριμένα στην Λυγαρία Θεσπρωτίας το εμπορικό παιχνίδι εμφανίστηκε την δεκαετία του 80.

3.2 ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Η Μαρία Αργυριάδη η οποία χάρισε την συλλογή των παιχνιδιών στο Ίδρυμα Μπενάκη αναφέρει ότι οι κούκλες ήταν ένα προσφιλές παιχνίδι για τους βιοτέχνες που τις κατασκεύαζαν με αγάπη για το παιδί χειροποίητα. Ήταν πάνινες, ξύλινες ή από πεπιεσμένο χαρτί με εισαγόμενα μέλη χέρια , πόδια και γυάλινα μάτια από Γερμανία.

Φωτ. Από το βιβλίο Μαρίας Αργυριάδη Η κούκλα εκδόσεις Μπρατσιώτη 1991

Την δεκαετία του 30 έρχονται τα μολυβένια στρατιωτάκια κατασκευασμένα από μολύβι. Εκείνη την εποχή από το εξωτερικό άρχισαν να εισάγονται το στρατιωτάκια. Έχουν γίνει αμφιλεγόμενο θέμα, για την κληροδότηση πολεμοχαρών ενστίκτων στα αγοράκια, αλλά παρ’ όλα αυτά, κάθε «γαλάζιο» δωμάτιο έκρυβε σε ένα σακουλάκι τον δικό του μονόχρωμο στρατό με τους χακί φαντάρους καρφωμένους στην βάση τους. Αργότερα, κάθε εμπλοκή των ΗΠΑ σε πόλεμο, έφερνε στο προσκήνιο και έναν καινούριο «ήρωα δωματίου». Με μολυβένια στρατιωτάκια έπαιζαν τα παιδιά στις πόλεις και όσα είχαν την οικονομική δυνατότητα να τα αγοράσουν.

Η σβούρα είναι παιχνίδι βασισμένο στο φαινόμενο της γυροσκοπικής μετάπτωσης. Πρόκειται για ένα σφόνδυλο που περιστρέφεται γύρω από έναν άξονα συμμετρίας του και ακουμπά στο κάτω μέρος του σχεδόν σημειακά σε επιφάνεια, όπως θα μπορούσε να είναι η επιφάνεια ενός τραπεζιού. Η σβούρα λειτουργεί με τον τρόπο που γνωρίζουμε, μέσα σε βαρυτικό πεδίο που έχει μορφή όπως αυτό στην επιφάνεια της Γης. Ο άξονας περιστροφής δεν είναι εντελώς κατακόρυφος και διαγράφει κώνο που ολοένα ανοίγει και στο τέλος η σβούρα πέφτει μόλις ακουμπήσει στην επιφάνεια που τη στηρίζει. Η κίνηση αυτή που κρατά τη σβούρα όρθια και δεν πέφτει, ενώ φαίνεται να γέρνει, ονομάζεται γυροσκοπική μετάπτωση. Αν η σβούρα στηρίζεται πάνω στη «μύτη» μιας καρφίτσας, μπορεί να συνεχίσει να εκτελεί τη μετάπτωση του άξονα περιστροφής της ακόμη και εντελώς οριζόντια, δηλαδή ο άξονας να διαγράφει πλέον κύκλο αντί κώνου και η σβούρα φαίνεται να κρέμεται, όμως δεν πέφτει. Οι σβούρες ήταν αναπόσπαστο κομμάτι των παιχνιδιών κάθε παιδιού σε κάθε περιοχή της Ελλάδας. Το μόνο που άλλαζε ήταν στην ποιότητα της σβούρας. Για παράδειγμα στις επαρχιακές περιοχές τα παιδιά έφτιαχναν μόνα τους απλές σβούρες ενώ στις αστικές περιοχές τα παιδιά αγόραζαν σβούρες ζωγραφισμένες με περίτεχνα σχέδια.

Yo-yo

Από τα παλιότερα παιχνίδια του κόσμου, το yo-yo ξεκίνησε να παριστάνει το ασανσέρ από τον 5ο αιώνα π.Χ. Ωστόσο, έπρεπε να περιμένει ως τα ’20s για να πάρει την σημερινή του μορφή και να βρεθεί σε κάθε σπίτι που φιλοξενεί μπόμπιρες. Το πρώτο εργοστάσιο yo-yo ιδρύθηκε στις ΗΠΑ το ’28 και ξεκίνησε με πωλήσεις 300.000 κομματιών ημερησίως – και συνεχίζει. Αυτό το παιχνίδι το είχαν τόσο τα παιδιά τις επαρχίας όσο και των αστικών περιοχών αφού ήταν φθηνό και εύκολο στην κατασκευή.

φωτ. Από προσωπική συλλογή μολυβένια στρατιωτάκια του 1920

Φωτ. Από τις εκδόσεις gramma συλλογή φωτογραφιών από 1930-1970

3.3 ΤΑ ΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

Τα παιδιά φτιάχνανε μύλους με σκουλικάρες ή με καλάμι και στις άκρες των ακτίνων τους, για πτερύγια, βάζανε, από παλιές τράπουλες φύλλα, που τα κόβανε στη μέση. Πολλές φορές, σ’ αυτούς τους μύλους βάζανε και ανεμολόγιο. Συνήθως τούς τοποθετούσανε γερά πάνω στις καλύβες, που έφτιαχναν οι γονείς τους, για τον καλοκαιρινό ύπνο του μεσημεριού και της νύχτας.Πολύ αγαπημένο τους παιχνίδι ήταν και ο χαρταετός, που κι αυτόν τον φτιάχνανε μόνοι τους. Τα μπακάλικα έφερναν χρωματιστές κόλλες χαρτί, γι’ αυτή τη δουλειά. Η κόλλα που χρειαζόταν για να κολλάνε τα χαρτιά, ήταν και αυτή φτιαγμένη από αυτούς ή από αλεύρι με νερό ή από την κόλλα της αμυγδαλιάς. Επίσης έπαιζαν με καλαμένια τουφέκια, καλαμένια πιστόλια, καλαμένια άλογα, ανεμόμυλους, πεντόβολα, βάρκες με χαρτί, που ταξίδευαν, όσο μπορούσαν, στους μεγάλους τράφους του Μπανάτου με τις πρώτες βροχές, καπέλα χάρτινα, μάσκες χάρτινες, σκαούνες, σφεντόνες, τόξα και βέλη καλαμένια και άλλα, που η φαντασία τους γεννούσε.

3.4 ΤΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΩΝ ΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ

Τα χρόνια αυτά δεν παρέχονταν στα παιδιά τα κατάλληλα παιχνίδια έτσι τα παιδιά αναγκάζονταν να κατασκευάσουν τα παιχνίδια από μόνα τους. Για την κατασκευή των παιχνιδιών χρησιμοποιούσαν υλικά δυσεύρετα όπως κουτάλια, κόλες, σίδερα αλλά και υλικά που βρίσκονταν εύκολα όπως σφουγγάρια από καθίσματα, κουρέλια, πανιά και τρίχες. Τέλος αρκετά παιχνίδια φτιάχνονταν από υλικά της φύσης όπως πέτρες, ξύλα, νερό και χώμα.

3.5 ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΑΙΖΟΥΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ

ΣΑΛΤΑΔΟΡΟΙ

Για τους σαλταδόρους της Κατοχής μιλάμε, ως ιστορική αναφορά, για μια ιδιόμορφη δηλαδή ομάδα παράτολμων νέων μικροκατεργαραίων, που έκαναν «σάλτο-ρεσάλτο» σε καμιόνια, αποθήκες και άλλες γερμανικές εγκαταστάσεις και συναποκόμιζαν ό,τι μπορούσαν και ιδιαίτερα μπιτόνια με συνθετική βενζίνη, ρεζέρβες αυτοκινήτων και άλλα υλικά. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε αυτό που γράφει ο Ξενοφώντας Φιλέρης στο βιβλίο οι σαλταδόροι του Βύρωνα ότι και στην διάρκεια της κατοχής τα παιδιά με ευελιξία αίλουρου πηδούσαν στα γερμανικά καμιόνια, που μετέφεραν τρόφιμα ,επινοώντας συνθήματα και τραγούδια, σαν να έπαιζαν χωρίς να υπολογίζουν τον κίνδυνο

Πολλοί απ' αυτούς έχασαν τη ζωή τους κατά τις παράτολμες «επιχειρήσεις» τους, όπως ο αρχισαλταδόρος ο Φώντας, που έγινε τραγούδι όταν σκοτώθηκε εκεί «στη στρίψη του Βοτανικού», όπου έκοβαν ταχύτητα τα γερμανικά καμιόνια, δίνοντας ευκαιρία για το ρεσάλτο.

3.6ΤΑ ΟΜΑΔΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΣΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ

Τα πεντόβολα

Παίζεται από αγόρια και κορίτσια. Είναι παιχνίδι αρκετά δύσκολο. Χρειάζεται δεξιοτεχνία και γρηγοράδα.

Το κάθε παιδί έχει πέντε χαλίκια στρογγυλά και λεία, στο μέγεθος ενός φουντουκιού. Τα δύο παιδιά που θα πάρουν μέρος στο παιχνίδι, κάθονται αντικριστά και έχουν χάμω, μπροστά τους, τα τέσσερα χαλίκια, ενώ το πέμπτο το κρατάνε στη χούφτα τους. Ο πρώτος παίχτης πετάει ψηλά το χαλίκι που έχει στη χούφτα του και με μια γρήγορη κίνηση, ενώ το χαλίκι του είναι ακόμη στον αέρα, προσπαθει να πάρει από κάτω ένα χαλίκι από τα τέσσερα. Αν προλάβει να το πάρει και να χουφτώσει μαζί και το άλλο που κατεβαίνει από ψηλά, συνεχίζει ώσπου να πάρει ένα - ένα και τα τέσσερα.΄Αν δεν τα καταφέρει αρχίζει ο επόμενος. Κάθε φορά ο παίχτης αφήνει στην άκρη το πεντόβολο που έπιασε, για να πιάσει άλλο.

Το παιδι που κατάφερνε να τα πιάσει ένα - ένα περνάει στη δεύτερη φάση, την πιο δύσκολη. Τα αφήνει όλα και προσπαθεί να τα πιάσει δυο - δυο. Ύστερα τρία με μιας, ύστερα τέσσερα.

Μετά από αυτές τις δοκιμασίες, το παιδί ακουμπάει κάτω το μεγάλο δάκτυλο και το δείκτη του ενός χεριού του, έτσι που να σχηματίζει καμάρα και ξαναπετάει το ένα χαλίκι ψηλά προσπαθώντας να σπρώξει από ένα χαλίκι κάθε φορά μέσα στο φουρνάκι, δηλαδή κάτω από την καμάρα.

Τελευταία, το παιδί που έχει περάσει με επιτυχία όλες τις φάσεις του παιχνιδιού, κάνει το παρακάτω:

Πετάει όλα τα χαλίκια ψηλά (όχι πολύ ψηλά για να μη σκορπίσουν) και προσπαθεί να τα ξαναπιάσει όλα με τα δυο του χέρια, που τα ενώνει με τις παλάμες προς τα κάτω. Οι ράχες των παλαμών, ενωμένες στους δείχτες (με τα μεγάλα δάχτυλα από κάτω) σχηματίζουν ένα είδος σκάφης. Όποιο παιδί μπορέσει να τα πιάσει όλα έτσι είναι ο νικητής.

Τα πεντόβολα είναι από το πιο διάσημα παιχνίδια τα οποία ακόμα και σήμερα συνεχίζουν να παίζονται από παιδιά όλων των ηλικιών σε κάθε περιοχή.

Ο ΒΑΣΙΛΕΑΣ

Ο βασιλέας παίζεται από κάθε παιδί ξεχωριστά, παίρνουν όμως μέρος όσα παιδιά θέλουν, κυρίως σε μικρές ομάδες.

 Το κάθε παιδί έχει την πέτρα του (συνήθως πλακουδερή). Στα πιο παλιά χρόνια το κάθε παιδί διάλεγε πολύ προσεκτικά την πέτρα του και την φύλαγε για το επόμενο παιχνίδι, αν του ήταν «γιουτερή» δηλαδή καλότυχη.

 Πως παιζόταν το παιχνίδι: Τα παιδιά έκαμναν ένα σχήμα και αριθμούσαν τα σκαλιά.  

Το κάθε παιδί έβαζε την πέτρα του στο πρώτο σκαλί και την έσπρωχνε με τη μύτη του παπουτσιού του μέχρι το τέλος. Πηδούσε κουτσό (στο ένα πόδι). Μετά την έριχναν στο δεύτερο, τρίτο κ.τ.λ. σκαλιά ώσπου να φτάσουν, μέχρι το τελευταίο. Αν έφτανες μέχρι το τελευταίο σκαλί κέρδιζες ένα «τσιούλλο», που τον σχεδίαζες σε όποιο σκαλί ήθελες .

Ο «τσιούλλος» χρησίμευε σαν σκαλί ανάπαυσης, μπορούσες δηλαδή να πατήσεις και τα δυο σου τα πόδια.    

Έχανες, αν, όταν έριχνες την πέτρα σου στο σκαλί που ήσουν αυτή πατούσε τη γραμμή ή όταν την πατούσες όταν την κλοτσούσες την πέτρα ή αν το πόδι σου πατούσε γραμμή. Τότε σταματούσες το παιχνίδι, συνέχιζε το επόμενο στη σειρά παιδί και ξανάρχιζες όταν ερχόταν η σειρά σου.

Νικητής ήταν το παιδί με τους πιο πολλούς «τσιούλλους».  

Το παιχνίδι παιζόταν κυρίως από κορίτσια και ήταν παιχνίδι του χειμώνα.  

Στη συνέχεια άρχισε η τεχνολογία να επιδρά στα παιχνίδια και οι εισαγωγές παιχνιδιών να αυξάνονται σημαντικά. Έτσι μια νέα ποικιλία παιχνιδιών εμφανίστηκε στον Ελλαδικό χώρο. Το παιχνίδι αυτό παιζόταν στην επαρχία και στην πόλη και μπορεί να αποτελεί το πιο διάσημο παιχνίδι όλων των εποχών.

ΑΓΑΛΜΑΤΙΔΙΑ

Τα αγαλματάκια παίζονται από τρία παιδιά και πάνω. Ένα παιδί <<τα φυλάγε>> και κλείνει τα μάτια. Κρατά κλειστά τα μάτια του και λέει τη φράση: «Αγαλματάκια αγαλματάκια, ακίνητα κι αγέλαστα, μέρα ή νύχτα;». Όσο λέει τη φράση και κρατά κλειστά τα μάτια, τα άλλα παιδιά κινούνται. Όταν τα ανοίξει όλοι πρέπει να είναι ακίνητοι. Αν κάποιο παιδί εκείνη τη στιγμή που ανοίγει τα μάτια του κινηθεί, «τα φυλάει» εκείνο. 

Γαϊτανάκι 

Το γαϊτανάκι αποτελείται από ένα ξύλινο κοντάρι. Στην κορυφή του είναι πιασμένες αρκετές πολύχρωμες κορδέλες, που είναι μακριές. Κάθε κορδέλα την κρατάει ένα παιδί και τραγουδώντας κάποιο τραγούδι γυρνάει γύρω γύρω. Το ένα παιδί περνάει τη μια φορά μέσα και την άλλη από έξω από το άλλο παιδί και έτσι οι κορδέλες πλέκονται πολύχρωμες πάνω στο κοντάρι δημιουργώντας διάφορα χρωματιστά σχέδια. 

Βόλοι ή μπίλιες 

(αυτοσχέδιες κατασκευές από κερί ή χώμα, αργότερα από γυαλί) 

Έβαζαν σε μια σειρά ο καθένας τη μπίλια του σε μια γραμμή. Στη συνέχεια προσπαθούσαν να παρασύρουν τις μπίλιες από τη γραμμή πετώντας από κάποια προκαθορισμένη απόσταση μια άλλη μπίλια που είχε ο καθένας. Όποια παρέσερνε από τη γραμμή την έπαιρνε. 

Κλέφτες κι αστυνόμοι 

Παίζουν όσα παιδιά θέλουν και χωρίζονται σε δύο ομάδες. Η μία είναι οι κλέφτες και η άλλη οι αστυνόμοι. Οι αστυνόμοι προσπαθούν να πιάσουν τους κλέφτες, ακουμπώντας τους στην πλάτη. Αυτοί για να προφυλαχτούν, ακουμπούν με την πλάτη κάτω ή στον τοίχο. Αλλά και οι κλέφτες προσπαθούν συγχρόνως να ακουμπήσουν στην πλάτη τους αστυνόμους. Όποιον τον ακουμπήσουν στην πλάτη, βγαίνει από το παιχνίδι. Νικητής είναι όποια ομάδα μείνει με τα περισσότερα παιδιά. 

Μήλα ή μηλάκια 

Παίζεται από δύο ομάδες 4-6 ατόμων η καθεμια. Χαράζουν στο έδαφος δύο παράλληλες γραμμές σε απόσταση 10 περίπου μέτρων η μία από την άλλη. Πίσω από αυτές στέκονται οι παίχτες της μιας ομάδας ισομοιρασμένοι. Ανάμεσα στις γραμμές στέκονται τα παιδιά της άλλης ομάδας. Σκοπός της ομάδας που είναι έξω από τις γραμμές, είναι να χτυπήσει με μια μπάλα τους παίχτες της ομάδας που είναι μέσα. Όποιον χτυπάει η μπάλα τον αποσύρουν από το παιχνίδι. Όταν μένει ένας μόνο μέσα και καταφέρει να μείνει ακτύπητος σε 10 μπαλιές, η ομάδα του είναι νικήτρια και οι συμπαίκτες του ξαναμπαίνουν μέσα. Εάν όμως χτυπηθεί, οι ομάδες αλλάζουν θέσεις. Αν κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού κάποιος από αυτούς που είναι μέσα στις γραμμές, κατορθώσει να πιάσει τη μπάλα χωρίς να πέσει κάτω, λέμε ότι έχει ένα «μήλο». Το «μήλο» αυτό χρησίμευε για να ισοφαρίσει κάποιο χτύπημα και να μη βγει απ' το παιχνίδι. 

Μπιζ! 

Μαζεύονταν πολλά παιδιά, έως και 15. Κάποιο απ' αυτά γυρνούσε την πλάτη του στα υπόλοιπα για να μην μπορεί να τα βλέπει. Στη συνέχεια, κάποιος «βαρούσε» (χτυπούσε) την ανοιχτή παλάμη τού γυρισμένου και εκείνος έπρεπε να βρει ποιος τον «βάρεσε». 

Μότσιος 

Δύο ομάδες παιδιών και στο κέντρο ο Μότσιος, δηλαδή ένα μεταλλικό κουτί που κάθε ομάδα επιχειρεί να ρίξει κάτω. Όταν στοχεύει η μία ομάδα, η άλλη καραδοκεί για να πιάσει την πλάκα (πέτρα) και να αποκτήσει το πλεονέκτημα, να ρίξει εκείνη το Μότσιο. 

Παπαδιά καβάλα (= μακριά γαϊδούρα) 

Παιζόταν μόνο από αγόρια. 

Υπάρχουν δύο ομάδες και μια «μάνα», που είναι ο αρχηγός και διαιτητής του παιχνιδιού. Η "μάνα" στέκεται όρθια με την πλάτη στηριγμένη στον τοίχο. Ο πρώτος παίχτης της μιας ομάδας σκύβει, χωρίς να

λυγίσει τα πόδια του, και πιάνεται από τη μέση της «μάνας». Κατά τον ίδιο τρόπο σκύβει και πιάνεται από τη μέση του πρώτου ο δεύτερος, από τη μέση του δεύτερου ο τρίτος, κ.ο.κ. Τα παιδιά της άλλης ομάδας πηδούν με τη σειρά πάνω στις ράχες των παιδιών της πρώτης ομάδας και ο αρχηγός τους απαγγέλλει κάποιους στίχους, δείχνοντας με τα δάκτυλά του έναν αριθμό που πρέπει να τον μαντέψει εκείνος που το κρατάει στην πλάτη του. Αν δεν τον μαντέψει, το παιχνίδι επαναλαμβάνεται κατά τον ίδιο τρόπο, αλλιώς οι δύο ομάδες αλλάζουν ρόλους. 

3. 7 ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ 2Ο ΚΑΠΗ ΑΧΑΡΝΩΝ

Η ολομέλεια του Project αποφάσισε μετά από συζήτηση να επισκεφτούμε το 2ο ΚΑΠΗ Αχαρνών με σκοπό να αντλήσουμε επιπλέον πληροφορίες για τα παιχνίδια και τις συνθήκες που επικρατούσαν στην Ελλάδα την περίοδο που εξετάζουμε. Οι κυρίες και οι κύριοι μας υποδέχτηκαν με χαρά και με έντονη νοσταλγία συζήτησαν μαζί μας για τις δύσκολες εποχές κατά γενική ομολογία στις οποίες έζησαν τα παιδικά τους χρόνια ενθυμούμενοι τα παιχνίδια που έπαιζαν στον ελάχιστο χρόνο που είχαν αφού ήταν αναγκασμένα να δουλεύουν.

Τα αποτελέσματα που διεξαγάγαμε είναι τα παρακάτω:

● Από τα 26 άτομα που ρωτήθηκαν παραπάνω από τα μισά ήταν άνδρες. Οι γυναίκες αυτής της ηλικίας δεν συχνάζουν συνήθως σε δημόσιους χώρους και σκεφτήκαμε ότι αυτό μπορεί να είναι κατάλοιπο της αντίληψης ότι η θέση της γυναίκας αείναι στο σπίτι.

● 20 άτομα έχουν φοιτήσει μέχρι το Δημοτικό, 2 άτομα μέχρι το Γυμνάσιο, 2 άτομα μέχρι το Λύκειο, 1 άτομο έχει ολοκληρώσει ανώτατες σπουδές ενώ μόνο 1 άτομο δεν έχει φοιτήσει στο σχολείο.

● Στην ερώτηση αν έκαναν προσπάθεια να μεταδώσουν τα παιχνίδια που έπαιζαν στην παιδική τους ηλικία στα εγγόνια τους οι 10 απάντησαν ΝΑΙ ενώ 16 άτομα απάντησαν ΟΧΙ

● Στην ερώτηση αν θα αγόραζαν τα νέα παιχνίδια για τα εγγόνια τους 15 άτομα απάντησαν ΝΑΙ ενώ 9 άτομα ΟΧΙ

Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι κυρίως τα αγόρια ασχολούνταν με το παιχνίδι και λιγότερο τα κορίτσια. Ακόμα τα παιχνίδια της εποχής οδεύουν προς την εξάλειψη αφού γίνονται ελάχιστες προσπάθειες για την εκμάθηση τους στις επόμενες γενιές. Τέλος τα παλιά παιχνίδια παραμερίστηκαν και η πλειονότητα στράφηκε στα καινούρια παιχνίδια.

(Τα παιχνίδια που έπαιζαν οι συνεντευξιαζόμενοι αναφέρονται στις ενότητες 3.3, 3.4)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο

«ΝΑΥΜΑΧΙΑ» ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ- ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια ήταν αποτέλεσμα της ανάπτυξης τεχνολογίας ιδιαίτερα σε πλούσιες χώρες με υψηλή βιομηχανική παραγωγή και υψηλό βιοτικό επίπεδο.Βέβαια το παιχνίδι ακολούθησε την δημιουργία του υπολογιστή

Η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας την δεκαετία του 80 μετατρέπει το αυτοσχέδιο οικοτεχνικό παιχνίδι συμφωνα με τον Ναυροζίδη σε εμπόρευμα . Έτσι δημιουργούνται δυο κατηγορίες παιχνιδιών τα παραδοσιακά όπως κούκλες , «λούτρινα», παζλ, επιτραπέζια κατασκευές από πλαστικό ή άλλο υλικό και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια σε υπολογιστές CD ROM, DVD.,σε κονσόλες και τελευταία στο διαδίκτυο. Στην ομάδα μας δώσαμε το όνομα ναυμαχία από το ηλεκτρονικό παιχνίδι στρατηγικής ναυμαχία

Σκοπός του παιχνιδιού είναι να βυθίσεις όλα τα πλοία του εχθρού. Αφού τοποθετήσεις τα πλοία σου όπως θέλεις, στη συνέχεια προσπαθείς στη σειρά σας να χτυπήσεις κάποιο από τα πλοία του υπολογιστή.

Υποθέσαμε ότι τα παιδιά στις ηλικίες 10-15 τον ελεύθερο χρόνο τους τον περνούν παίζοντας ηλεκτρονικά στον υπολογιστή και αποφασίσαμε να το διαπιστώσουμε κάνοντας δημοσκόπηση

4.1ΠΩΣ ΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ "ΜΠΗΚΑΝ" ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ?

Κονσόλες, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, κινητά, pda, είναι οι κύριες συσκευές που μπορεί κάποιος να απολαύσει ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι πλέον.

Στα πιο καινούρια παιχνίδια πλέον μπορούμε να δούμε εντυπωσιακά χρώματα ,υπέροχους φωτισμούς και σκιάσεις σε πολύ υψηλές αναλύσεις και με δεκάδες περιφερειακά να προσφέροντα ειδικά για τους gamers.

Αλλά από που άρχισαν όλα αυτά?

Πώς έγινε αυτή η αρχή που μας οδήγησε πλέον να είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους τρόπους ,οικιακής και μη , διασκέδασης ειδικά για τους μικρότερους σε ηλικία?

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια κάποτε δεν ήταν όπως σήμερα.

Έχουν μια μακροχρόνια εξελικτική πορεία η οποία έχει περάσει αρκετά στάδια μέχρι να ωριμάσει , με καταστροφικά πολλές φορές αποτελέσματα για τις εταιρίες.

Οι κύριες περίοδοι και η πορεία των ηλεκτρονικών παιχνιδιών:

1.Πρώτη γενιά (1972–1976)

2.Δεύτερη γενιά (1977–1982)

3.Η διάλυση της βιομηχανίας το 1983

4.Τρίτη γενιά (1984–1992)

5.Τέταρτη γενιά (1993–1996)

6.Πέμπτη γενιά (1997–2002)

7.Έκτη γενιά (2003–2006)

8.Έβδομη γενιά (2004–2009)

Όπως είναι φυσικό δεν ξύπνησε μια μέρα ο κόσμος και τα βρήκε όλα μπροστά του. Για να απολαμβάνουμε σήμερα τα ηλεκτρονικά παιχνίδια με τόσους πολλούς τρόπους υπήρξε μία “σειρά”.

Η πορεία τους είχε ως εξής:

1.Μεγάλους υπολογιστές Ξεκινήσανε σε μεγάλους υπολογιστές πανεπιστημίων.

2.Μίνι υπολογιστές (mini-computers) Αρχικά και αυτοί από πανεπιστήμια.

3.Καμπινες (Arcade cabinets) Που ήταν και η πρώτη ουσιαστική επαφή του κόσμου με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια.

4.Κονσόλες Με σχεδόν ταυτόχρονη κυκλοφορία με τα arcade cabinets απλά με διαφορά 6 μηνών.

5.Φορητές κονσόλες Μία χαρακτηριστική εταιρεία είναι η NINTENDO.

6.Οικιακοί υπολογιστές ξεκινώντας με παιχνίδια που έφτιαχναν οι ίδιοι ο χρήστες.

7.Online gaming

: 

4.2ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ (1947)

Το πρώτο γνωστό ηλεκτρονικό παιχνίδι που κατασκευάστηκε ποτέ ,δημιουργήθηκε από τους Thomas T. Goldsmith Jr. και Estle Ray Mann μόλις το 1947.

Το παιχνίδι ήταν ένας εξομοιωτής πυράυλων πάνω σε μια crt οθόνη της τότε εποχής. Ο πύραυλος κατευθυνόταν από τον "χρήστη" με αναλογικά και όχι ψηφιακά κυκλώματα. Μάλιστα ο στόχος δεν εμφανίζονταν στην οθόνη μιας και δεν γινόταν ,αλλά ήταν κουκκίδες σε επικαλύμματα πάνω από την οθόνη.

Πιθανή εικόνα του πρώτου παιχνιδιού διότι δυστυχώς δεν βρέθηκαν φωτογραφίες του υπολογιστή ή του παιχνιδιού του ίδιου στο διαδίκτυο.

4.3 Η ΠΡΩΤΗ ΠΑΙΧΝΙΔΟΜΗΧΑΝΗ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΜΕ 100$

Ο Ralph Baer συμπλήρωσε τις πρώτες “πατέντες” το 1968 και έβαζε το “καφέ κουτί” σε επιδείξεις.

Τότε ήρθε η εταιρεία Magnavox που αγόρασε τα δικαιώματα το 1971 και έτσι ένα χρόνο μετά κυκλοφόρησε ένα πιο εμπορικό μοντέλο το Odyssey που ήταν και η πρώτη ουσιαστικά κονσόλα που κυκλοφόρησε μιας και είχε μερική εμπορική επιτυχία. (τον πρώτο χρόνο κυκλοφορίας πουλήθηκαν περίπου 100.000).

H συγκεκριμένη μηχανή μπορούσε να αλλάξει παιχνίδι μέσω ενός διακόπτη, δεν αναπαρήγαγε ήχο και είχε επεξεργαστική δύναμη για αναπαριστάνει μόνο τελείες και λίγες γραμμές. Όπως ήταν φυσικό τα χρώματα μπορούσαν να πουληθούν ξεχωριστά σε μορφή κάρτας, ενώ η κονσόλα stand-alone κόστιζε 100 $.: 

: 

4.4 Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ PACMAN ΚΑΙ ΤΟΥ POLE POSITION

Παρόλο που το Space Invaders αποτελούσε έμπνευση για πολλά άψογα παιχνίδια, η Namco ήταν αυτή που άλλαξε παγκοσμίως τα δεδομένα.Το 1977, προσέλαβε τον Toru Iwatani έναν φαν του ξεχασμένου πλέον Pinball.Ο Iwatani θέλησε να δημιουργήσει ένα arcace, όχι βασισμένο στη βία, αλλά να πήγαινε και στα δύο φύλα.Κατέληξε στη δημιουργία 240 τελειών σε έναν παραλληλόγραμμο χώρο, με εμπόδια ανάμεσα τους, μια ντουζίνα «φαντάσματα» να τριγυρνούν, τέσσερις σφαίρες που έδιναν παραπάνω δυνάμεις, και έναν ήρωα σε σχήμα πίτσας χωρίς ένα κομμάτι.Με το που κυκλοφόρησε στην Αμερική μια νέα τρέλα ξέσπασε, και το παιχνίδι κατάφερε να πουλήσει 100.000 αντίτυπα.Η τρέλα αυτή, μετακίνησε τα arcades από παρακμιακούς σε πιο κοινόχρηστους χώρους, και τον Pacman να φιγουράρει σε πλήθος εξαρτημάτων, όπως κούκλες, κρεβάτια μέχρι και σε Σαββατιάτικα κινούμενα σχέδια.Το παιχνίδι γνώρισε διάφορες πετυχημένες παραλλαγές (Ms. PacMan), ενώ η Namco δημιούργησε ακόμα ένα ρεαλιστικό arcade παιχνίδι σταθμό το Pole Position, το οποίο θεωρείται ως το πιο racing game της τότε εποχής.

4.6ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝΚατ’ αρχήν, υπάρχουν τα φορητά παιχνίδια (π.χ. Gameboy, παιχνίδια κινητών τηλεφώνων) και τα παιχνίδι κονσόλας (π.χ. PlayStation), καθώς κι αυτά που παίζονται σε ηλεκτρονικό υπολογιστή που είναι και τα πιο εξελιγμένα. 

Μερι