ΙΣΤΟΡΙΑΙΣΤΟΡΙΑΓ’ ΓυμνασίουΓ’ Γυμνασίου

Ενότητα Ενότητα 77ηη

Η Φιλική εταιρεία και η κήρυξη της Η Φιλική εταιρεία και η κήρυξη της ελληνικής επανάστασης στις ελληνικής επανάστασης στις

παραδουνάβιες ηγεμονίεςπαραδουνάβιες ηγεμονίες

Η ίδρυση και η ανάπτυξη της Η ίδρυση και η ανάπτυξη της Φιλικής Εταιρείας (1)Φιλικής Εταιρείας (1)

Φιλική ΕταιρείαΦιλική Εταιρεία:: Μυστική οργάνωση με σκοπό Μυστική οργάνωση με σκοπό να προετοιμάσει την επανάσταση των Ελλήνων. να προετοιμάσει την επανάσταση των Ελλήνων. Δημιουργήθηκε το 1814, στηνΔημιουργήθηκε το 1814, στην ΟδησσόΟδησσό της της Ρωσίας. Ρωσίας. ΗΗ έδραέδρα της Φιλικής μεταφέρθηκε το της Φιλικής μεταφέρθηκε το 1818 στην1818 στην ΚωνσταντινούποληΚωνσταντινούπολη. .

Τα σύμβολα της Τα σύμβολα της Φιλικής Φιλικής

ΕταιρείαςΕταιρείας

Η Οθωμανική αυτοκρατορία το 1812

Η ίδρυση και η ανάπτυξη της Η ίδρυση και η ανάπτυξη της Φιλικής Εταιρείας Φιλικής Εταιρείας (2)(2)

Ιδρυτές :Ιδρυτές :

Νικόλαος ΣκουφάςΝικόλαος Σκουφάς Αθανάσιος ΤσακάλωφΑθανάσιος Τσακάλωφ Εμμανουήλ Ξανθός Εμμανουήλ Ξανθός Ο πρώτος πέθανε στις Ο πρώτος πέθανε στις

31 Ιουλίου 1818 και τη 31 Ιουλίου 1818 και τη θέση του πήρε ο θέση του πήρε ο Παναγιώτης Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος.Αναγνωστόπουλος.

“η Φιλική Εταιρεία” μουσείο Βρέλλη

Οι ιδρυτές της Φιλικής Οι ιδρυτές της Φιλικής ΕταιρείαςΕταιρείας

Η ίδρυση και η ανάπτυξη της Η ίδρυση και η ανάπτυξη της Φιλικής Εταιρείας Φιλικής Εταιρείας (3)(3)

Οι δυσκολίες της Φιλικής Εταιρείας:Οι δυσκολίες της Φιλικής Εταιρείας:

Ο ελληνισμός ήταν διάσπαρτος σ’ ένα μεγάλο Ο ελληνισμός ήταν διάσπαρτος σ’ ένα μεγάλο γεωγραφικό χώρο.γεωγραφικό χώρο.

Οι Φιλικοί έπρεπε να δράσουν με μεγάλη Οι Φιλικοί έπρεπε να δράσουν με μεγάλη μυστικότητα.μυστικότητα.

Έπρεπε να είναι πειστικοί, επειδή προηγήθηκαν Έπρεπε να είναι πειστικοί, επειδή προηγήθηκαν πολλά αποτυχημένα επαναστατικά κινήματα.πολλά αποτυχημένα επαναστατικά κινήματα.

Η ένταξη στην οργάνωση και η κινητοποίηση Η ένταξη στην οργάνωση και η κινητοποίηση ανθρώπων που προέρχονταν από διαφορετικές ανθρώπων που προέρχονταν από διαφορετικές κοινωνικές ομάδες με διαφορετικά συμφέροντα κοινωνικές ομάδες με διαφορετικά συμφέροντα δεν ήταν εύκολη υπόθεση.δεν ήταν εύκολη υπόθεση.

Η ίδρυση και η ανάπτυξη της Η ίδρυση και η ανάπτυξη της Φιλικής Εταιρείας Φιλικής Εταιρείας (4)(4)

Οι ευνοϊκές προϋποθέσεις για το έργο Οι ευνοϊκές προϋποθέσεις για το έργο της Φιλικής Εταιρείας:της Φιλικής Εταιρείας:

Η οθωμανική αυτοκρατορία Η οθωμανική αυτοκρατορία αντιμετώπιζε σοβαρά εσωτερικά αντιμετώπιζε σοβαρά εσωτερικά προβλήματα.προβλήματα.

Μεταξύ των Ελλήνων είχαν διαδοθεί οι Μεταξύ των Ελλήνων είχαν διαδοθεί οι ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης.ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης.

Ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού Ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού ήταν ώριμο για την επανάσταση.ήταν ώριμο για την επανάσταση.

Η ίδρυση και η ανάπτυξη της Η ίδρυση και η ανάπτυξη της Φιλικής Εταιρείας (5)Φιλικής Εταιρείας (5)

Η οργάνωση της Η οργάνωση της Φιλικής και η ηγεσία Φιλικής και η ηγεσία

τηςτης Οργανώθηκε με πρότυπο Οργανώθηκε με πρότυπο

τις μυστικές εταιρείες, τις μυστικές εταιρείες, όπως οι καρμπονάροι. όπως οι καρμπονάροι. Δοκιμασίες – ψευδώνυμα – Δοκιμασίες – ψευδώνυμα – κρυπτογραφικό αλφάβητο.κρυπτογραφικό αλφάβητο.

Αρχικά απευθύνεται σε Αρχικά απευθύνεται σε πλούσιους εμπόρους, ώστε πλούσιους εμπόρους, ώστε να ενισχυθεί οικονομικά. να ενισχυθεί οικονομικά. Αργότερα απευθύνεται σε Αργότερα απευθύνεται σε όλες τις κοινωνικές όλες τις κοινωνικές ομάδες. Γυναίκες μόνο ομάδες. Γυναίκες μόνο κατ’ εξαίκατ’ εξαί--ρεση.ρεση.

Το εγκόλπιο του κατηχητή (χειρόγραφο)

Η ίδρυση και η ανάπτυξη της Η ίδρυση και η ανάπτυξη της Φιλικής Εταιρείας Φιλικής Εταιρείας (6)(6)

Η οργάνωση της Η οργάνωση της Φιλικής και η ηγεσία Φιλικής και η ηγεσία

τηςτης Η ηγεσία – η Η ηγεσία – η «Αόρατη «Αόρατη

Αρχή» Αρχή» παρέμενε μυστική. παρέμενε μυστική. Σκόπιμα αφηνόταν να δια-Σκόπιμα αφηνόταν να δια-δίδεται ότι αποτελούνταν δίδεται ότι αποτελούνταν από ισχυρά πρόσωπα.από ισχυρά πρόσωπα.

Η ηγεσία της Φιλικής Η ηγεσία της Φιλικής πρόσφερε την ηγεσία της πρόσφερε την ηγεσία της Φιλικής στον Φιλικής στον Ιωάννη Ιωάννη ΚαποδίστριαΚαποδίστρια, ο οποίος , ο οποίος αρνήθηκε. αρνήθηκε.

Η σφραγίδα της Φιλικής Η σφραγίδα της Φιλικής ΕταιρείαςΕταιρείας

Η ίδρυση και η ανάπτυξη της Η ίδρυση και η ανάπτυξη της Φιλικής Εταιρείας (7)Φιλικής Εταιρείας (7)

Τελικά ανέλαβε ο Τελικά ανέλαβε ο Αλέξανδρος ΥψηλάντηςΑλέξανδρος Υψηλάντης, , ως Γενικός Επίτροπος ως Γενικός Επίτροπος της Αρχής.της Αρχής.

Είχε συνταχθεί από Είχε συνταχθεί από την ανώτατη αρχή την ανώτατη αρχή «Σχέδιον Γενικόν» που «Σχέδιον Γενικόν» που προέ-βλεπε την προέ-βλεπε την ταυτόχρονη έναρξη ταυτόχρονη έναρξη του αγώνα στις του αγώνα στις παραδουνάβιες ηγεμο-παραδουνάβιες ηγεμο-νίεςνίες και στην και στην κυρίως κυρίως Ελλάδα.Ελλάδα. Τελικά προη- Τελικά προη-γήθηκε η εξέγερση γήθηκε η εξέγερση στις Ηγεμονίες.στις Ηγεμονίες. Αλέξανδρος Υψηλάντης

Η κήρυξη της ελληνικής Η κήρυξη της ελληνικής επανάστασης στις Ηγεμονίες (1)επανάστασης στις Ηγεμονίες (1)

Η βαλκανική χερσόνησος

και οι παραδουνάβιες ηγεμονίες

Η κήρυξη της ελληνικής Η κήρυξη της ελληνικής επανάστασης στις Ηγεμονίες επανάστασης στις Ηγεμονίες

(2)(2)

Λόγοι για τους οποίους η επανάσταση Λόγοι για τους οποίους η επανάσταση ξεκίνησε στις Ηγεμονίες: ξεκίνησε στις Ηγεμονίες:

Δεν υπήρχε οθωμανικός στρατός.Δεν υπήρχε οθωμανικός στρατός.

Η περιοχή συνόρευε με τη Ρωσία. Υπήρχαν Η περιοχή συνόρευε με τη Ρωσία. Υπήρχαν λοιπόν ελπίδες ότι ο ρωσικός στρατός θα λοιπόν ελπίδες ότι ο ρωσικός στρατός θα βοηθούσε.βοηθούσε.

Θα βοηθούσαν την επανάσταση και άλλοι λαοί Θα βοηθούσαν την επανάσταση και άλλοι λαοί με τους αρχηγούς τους, όπως ο Σέρβος με τους αρχηγούς τους, όπως ο Σέρβος Καραγεώργεβιτς, ο Ρουμάνος Βλαντιμηρέσκου.Καραγεώργεβιτς, ο Ρουμάνος Βλαντιμηρέσκου.

Η κήρυξη της ελληνικής Η κήρυξη της ελληνικής επανάστασης στις Ηγεμονίες (3)επανάστασης στις Ηγεμονίες (3)

Η έναρξηΗ έναρξη Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης

πέρασε τον Προύθο πέρασε τον Προύθο ποταμό και κήρυξε την ποταμό και κήρυξε την επανάσταση στο Ιάσιο της επανάσταση στο Ιάσιο της Βλαχίας (σημερινή Βλαχίας (σημερινή Ρουμανία) στις 24 Ρουμανία) στις 24 Φεβρουαρίου 1821. Φεβρουαρίου 1821.

Άφηνε να εννοηθεί ότι Άφηνε να εννοηθεί ότι πίσω από το κίνημα πίσω από το κίνημα βρισκόταν η Ρωσία.βρισκόταν η Ρωσία.

Το πέρασμα του ποταμού Προύθου

Η κήρυξη της ελληνικής Η κήρυξη της ελληνικής επανάστασης στις Ηγεμονίες επανάστασης στις Ηγεμονίες

(4)(4)Τα προβλήματαΤα προβλήματα

Οι πλούσιοι Έλληνες των Οι πλούσιοι Έλληνες των ηγεμο-νιών δεν βοήθησαν.ηγεμο-νιών δεν βοήθησαν.

Ο τσάρος αποκήρυξε την Ο τσάρος αποκήρυξε την επανά-σταση και επέτρεψε επανά-σταση και επέτρεψε την είσοδο του τουρκικού την είσοδο του τουρκικού στρατού στις ηγεμονίες.στρατού στις ηγεμονίες.

Ο Ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε’ Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε’ αναγκάσθηκε να αφορίσει αναγκάσθηκε να αφορίσει τους επαναστάτες.τους επαναστάτες.

Ο τοπικός ηγέτης Ο τοπικός ηγέτης Βλαντιμηρέσκου θεωρήθηκε Βλαντιμηρέσκου θεωρήθηκε προδότης και εκτελέ-στηκε προδότης και εκτελέ-στηκε με εντολή της Φιλικής.με εντολή της Φιλικής. Ο πατριάρχης

Γρηγόριος Ε’

Ο τσάρος Αλέξανδρος Α’

Η κήρυξη της ελληνικής Η κήρυξη της ελληνικής επανάστασης στις Ηγεμονίες επανάστασης στις Ηγεμονίες

(5)(5)Το τέλος Το τέλος

Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης παρά τα προβλήματα Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης παρά τα προβλήματα συνέχισε τον αγώνα. Αποφασιστική ησυνέχισε τον αγώνα. Αποφασιστική η μάχη στο μάχη στο ΔραγατσάνιΔραγατσάνι (7 Ιουνίου 1821). Στη μάχη διακρίθηκε ο (7 Ιουνίου 1821). Στη μάχη διακρίθηκε ο Ιερός ΛόχοςΙερός Λόχος, συγκροτημένος από Έλληνες , συγκροτημένος από Έλληνες σπουδαστές. Η ήττα όμως επήλθε. σπουδαστές. Η ήττα όμως επήλθε.

Ο Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης Αλέξανδρος Υψηλάντης συνελήφθηκε στην Αυστρία συνελήφθηκε στην Αυστρία όπου κατέφυγε. Φυλακίσθηκε. Απελευθερώθηκε το 1827. όπου κατέφυγε. Φυλακίσθηκε. Απελευθερώθηκε το 1827. Πέθανε στη Βιέννη τον Ιανουάριο του 1828.Πέθανε στη Βιέννη τον Ιανουάριο του 1828.

Οι τελευταίοι απομονωμένοι αγωνιστές με αρχηγούς Οι τελευταίοι απομονωμένοι αγωνιστές με αρχηγούς τους τους Γ. ΟλύμπιοΓ. Ολύμπιο και και Ι. Φαρμάκη Ι. Φαρμάκη εγκλωβίστηκαν στη εγκλωβίστηκαν στη μονή Σέκκου. Ο Ολύμπιος ανατινάχθηκε μαζί με τους μονή Σέκκου. Ο Ολύμπιος ανατινάχθηκε μαζί με τους συμπολεμιστές του. Ο Φαρμάκης μετά από συμπολεμιστές του. Ο Φαρμάκης μετά από υπεράνθρωπη αντίσταση πιάστηκε αιχμάλωτος και υπεράνθρωπη αντίσταση πιάστηκε αιχμάλωτος και αποκεφαλίστηκε.αποκεφαλίστηκε.

Π. φον Ες, Ο Ιερός ΛόχοςΠ. φον Ες, Ο Ιερός Λόχος μάχεται στο μάχεται στο ΔραγατσάνιΔραγατσάνι

ΓιωργάκηΓιωργάκης ς

ΟλύμπιοςΟλύμπιος

Ιωάννης ΦαρμάκηςΙωάννης Φαρμάκης

ΑΣΚΗΣΕΙΑΣΚΗΣΕΙΣΣ

Η πορεία των επαναστατών στις Η πορεία των επαναστατών στις ΗγεμονίεςΗγεμονίες

Ερωτήσεις σύντομης ανάπτυξης Ερωτήσεις σύντομης ανάπτυξης (1)(1)

Τι ήταν η Φιλική εταιρεία, ποιος ο σκοπός Τι ήταν η Φιλική εταιρεία, ποιος ο σκοπός της, πού και πότε δημιουργήθηκε; Πού είχε της, πού και πότε δημιουργήθηκε; Πού είχε την έδρα της και ποιοι οι ιδρυτές της;την έδρα της και ποιοι οι ιδρυτές της;

Ποιες δυσκολίες αντιμετώπισε η Φιλική Ποιες δυσκολίες αντιμετώπισε η Φιλική εταιρεία στο έργο της;εταιρεία στο έργο της;

Ποιες ευνοϊκές προϋποθέσεις βοήθησαν το Ποιες ευνοϊκές προϋποθέσεις βοήθησαν το έργο της Φιλικής εταιρείας;έργο της Φιλικής εταιρείας;

Με βάση ποιο πρότυπο οργανώθηκε η Φιλική Με βάση ποιο πρότυπο οργανώθηκε η Φιλική εταιρεία; Σε ποιους απευθύνθηκε αρχικά; Σε εταιρεία; Σε ποιους απευθύνθηκε αρχικά; Σε ποιους στη συνέχεια;ποιους στη συνέχεια;

Γιατί η ηγεσία παρέμενε μυστική; Γιατί άφηνε Γιατί η ηγεσία παρέμενε μυστική; Γιατί άφηνε να διαδίδονται διάφορες φήμες;να διαδίδονται διάφορες φήμες;

Ερωτήσεις σύντομης ανάπτυξης Ερωτήσεις σύντομης ανάπτυξης (2)(2)

Γιατί ο Ι. Καποδίστριας αρνήθηκε την ηγεσία Γιατί ο Ι. Καποδίστριας αρνήθηκε την ηγεσία της Φιλικής εταιρείας;της Φιλικής εταιρείας;

Ποιος ανέλαβε την ηγεσία και με ποιον τίτλο;Ποιος ανέλαβε την ηγεσία και με ποιον τίτλο; Υπήρχε οργανωμένο σχέδιο εξέγερσης; Υπήρχε οργανωμένο σχέδιο εξέγερσης;

Εφαρμόστηκε; Τι τελικά πραγματοποιήθηκε;Εφαρμόστηκε; Τι τελικά πραγματοποιήθηκε; Γιατί η επανάσταση ξεκίνησε στις ηγεμονίες;Γιατί η επανάσταση ξεκίνησε στις ηγεμονίες; Πότε, πού και πώς ξεκίνησε η επανάσταση Πότε, πού και πώς ξεκίνησε η επανάσταση

στις ηγεμονίες;στις ηγεμονίες; Ποια προβλήματα και δυσκολίες Ποια προβλήματα και δυσκολίες

αντιμετώπισε ο Αλέξανδρος Υψηλάντης;αντιμετώπισε ο Αλέξανδρος Υψηλάντης; Ποιο ήταν το τέλος της επανάστασης στις Ποιο ήταν το τέλος της επανάστασης στις

ηγεμονίες; ηγεμονίες;

Άσκηση συμπλήρωσης κενώνΆσκηση συμπλήρωσης κενών

Η ………………………….. εταιρεία ήταν μια Η ………………………….. εταιρεία ήταν μια …………………. οργάνωση που …………………. οργάνωση που δημιουργήθηκε το …………. στην δημιουργήθηκε το …………. στην ………………….. της………………….. της ……………….. ……………….. με σκοπό με σκοπό την προετοιμασία του ένοπλου αγώνα των την προετοιμασία του ένοπλου αγώνα των Ελλήνων για ……………Ελλήνων για ……………

Πρωτεργάτες της εταιρείας υπήρξαν οι Πρωτεργάτες της εταιρείας υπήρξαν οι ………… ……………. , …………… ………… ……………. , …………… ………………. , ……………. ………………… και ………………. , ……………. ………………… και …………………. ………………….…………………. ………………….

Η επανάσταση αποφασίστηκε να ξεκινήσει Η επανάσταση αποφασίστηκε να ξεκινήσει στις …………………… ………………..στις …………………… ………………..

Η ηγεσία ανατέθηκε στον ………………. Η ηγεσία ανατέθηκε στον ………………. ……………………………………

Άσκηση σωστού-λάθουςΆσκηση σωστού-λάθους

Να χαρακτηριστούν οι ακόλουθες Να χαρακτηριστούν οι ακόλουθες προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες:προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες:

Η Φιλική εταιρεία έβρισκε μόνο δυσκολίες Η Φιλική εταιρεία έβρισκε μόνο δυσκολίες στο έργο της.στο έργο της.

Ο Ιωάννης Καποδίστριας αρνήθηκε την Ο Ιωάννης Καποδίστριας αρνήθηκε την ηγεσία της Φιλικής εταιρείας, επειδή είχε ηγεσία της Φιλικής εταιρείας, επειδή είχε κακές προσωπικές σχέσεις με την ηγεσία κακές προσωπικές σχέσεις με την ηγεσία της.της.

Η επανάσταση αποφασίστηκε να ξεκινήσει Η επανάσταση αποφασίστηκε να ξεκινήσει ταυτόχρονα στην ηπειρωτική Ελλάδα και ταυτόχρονα στην ηπειρωτική Ελλάδα και στην Μολδοβλαχία.στην Μολδοβλαχία.

Ο Τσάρος αποκήρυξε την επανάσταση.Ο Τσάρος αποκήρυξε την επανάσταση.

Άσκηση αντιστοίχισηςΆσκηση αντιστοίχισης

Αντιστοιχίστε τις δύο στήλες Αντιστοιχίστε τις δύο στήλες

ΑΑ Β Β1. 1. Ιερός ΛόχοςΙερός Λόχος α. Σέρβος ηγέτης α. Σέρβος ηγέτης

2. Καραγεώργεβιτς2. Καραγεώργεβιτς β. Οικουμενικός β. Οικουμενικός πατριάρχηςπατριάρχης

3. Γρηγόριος Ε΄3. Γρηγόριος Ε΄ γ. Μονή Σέκκου γ. Μονή Σέκκου

4. Γιωργάκης Ολύμπιος δ. Δραγατσάνι4. Γιωργάκης Ολύμπιος δ. Δραγατσάνι