ΑΡ Ι Σ ΤΟ Τ ΕΛ Ε ΙΟ ΠΑΝΕΠ Ι Σ ΤΗΜ ΙΟ ΘΕΣ ΣΑΛΟΝ ΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ

ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ

ΕΞΑΜΗΝΟ: 7ο

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Β. ΧΡΗΣΤΑΡΑΣ, Καθηγητής Β. ΜΑΡΙΝΟΣ, Λέκτορας

6η ΑΣΚΗΣΗ: ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΦΟΙΤΗΤΗ:……………………………………

.………….……………………………………...…ΗΜ/ΝΙΑ: ………….

Τίτλος άσκησης: Επιλογή καταλληλότητας θέσης και τύπου φράγµατος. Θέµατα στεγανότητας, θεµελίωσης και ευστάθειας πρανών σε επίπεδο λεκάνης και θέσης φράγµατος

Σκοπός της άσκησης: Σκοπός της άσκησης είναι η αξιολόγηση πιθανών θέσεων για την θεµελίωση

φράγµατος. Η αξιολόγηση βασίζεται στην στεγανότητα και στην τεχνικογεωλογική συµπεριφορά

(έναντι θεµελίωσης και ευστάθειας πρανών) κάθε θέσης, τόσο σε επίπεδο θέσης όσο και σε επίπεδο

λεκάνης απορροής.

• Στην πρώτη άσκηση προσοχή δίνεται στην επιλογή θέσης φράγµατος από γεωλογική οριζοντιογραφία.

Θέµατα διαφυγών και καλύτερης ευστάθειας του φράγµατος. Επιλογή καταλληλότερου τύπου φράγµατος.

• Στην δεύτερη άσκηση γίνεται λεπτοµερέστερη γεωλογική αξιολόγηση στην επιλογή καταλληλότερης θέσης

φράγµατος µεταξύ δύο θέσεων. Αυτό επιτυγχάνεται µε την κατασκευή τοµών από γεωτρήσεις και τον

εντοπισµό γεωλογικής επικινδυνότητας (διαφυγές, φέρουσας ικανότητας, ευστάθειας πρανών, ενεργότητα

ρηγµάτων) και για τις 2 θέσεις. Τέλος η άσκηση σκοπεύει στην επιλογή καταλληλότερου τύπου φράγµατος

και στις προτάσεις για περαιτέρω έρευνα στη επιλεχθείσα θέση.

Άσκηση Α Στο συνηµµένο σχήµα δίνεται ο τοπογραφικός χάρτης κοιλάδας ποταµού. Μέσα στην κοιλάδα επιλέχθηκαν

µε βάση τοπογραφικά κριτήρια οι δυνατές θέσεις κατασκευής φράγµατος που σηµειώνονται στο χάρτη

(υψόµετρο ανώτατης στάθµης λίµνης 740m). Η περιοχή καλύπτεται από φλύσχη που αποτελείται από

εναλλαγές στρωµάτων ψαµµίτη και αργιλικού σχιστόλιθου. Σε µια µόνο θέση αναπτύσσεται µέσα στο

φλύσχη φακοειδής ένστρωση ασβεστόλιθου.

Οι δοκιµές περατότητας σε γεωτρήσεις έδειξαν, όπως αναµένετο, ότι ο φλύσχης είναι στεγανός. Εξαίρεση

αποτελούν τα ανώτερα, προς την επιφάνεια τµήµατά του όπου ο φλύσχης είναι χαλαρός σε πάχος που

µπορεί να ξεπεράσει τα 40m. Μέσα στον ασβεστόλιθο δεν µπόρεσαν να γίνουν δοκιµές περατότητας.

Ζητούµενα: 1. Ύστερα από τα ανωτέρω και µόνο στοιχεία να αξιολογήσετε αιτιολογηµένα κατά σειρά τις3 υποψήφιες

θέσεις.

2. Τι τύπος φράγµατος προσφέρεται να κατασκευασθεί;

Σηµείωση: Υποτίθεται ότι κάθε θέση έχει τα ίδια µορφολογικά χαρακτηριστικά και ότι στην αξιολόγηση δεν

ενδιαφέρει το µέγεθος της λίµνης ή της λεκάνης απορροής που αντιστοιχεί.

Άσκηση Β Στα συνηµµένα σχήµατα δίνονται τοµές στη κοιλάδα ποταµού σε δύο θέσεις, όπου εξετάζεται η δυνατότητα

κατασκευής φράγµατος.

Το φράγµα που προγραµµατίζεται προβλέπεται για ύψος 50µέτρων.

Σε πρώτη φάση έγινε γεωλογική αναγνώριση των δύο θέσεων για την επιλογή της καλύτερης από αυτές για

παραπέρα ολοκληρωµένη µελέτη.

Η αναγνώριση αυτή συνοδεύτηκε και µε 5 γεωτρήσεις για κάθε θέση, όπως φαίνεται στα σχήµατα.

Τα αποτελέσµατα της αναγνώρισης είναι τα εξής:

i. η επιφάνεια του εδάφους σκεπάζεται από κορήµατα και βλάστηση µε θάµνους έτσι ώστε το µητρικό

πέτρωµα να φαίνεται σε ορισµένες µόνο θέσεις, που σηµειώνονται στις τοµές. Μαζί σηµειώνονται και οι

κλίσεις των στρωµάτων που µετρήθηκαν. Οι τιµές των κλίσεων αναφέρονται στη διεύθυνση της τοµής.

ii. τα αποτελέσµατα της δειγµατοληψίας από τις γεωτρήσεις µαζί µε τα βάθη τους δίνονται στον πίνακα.

iii. ο φλύσχης αποτελείται από αργιλικούς σχιστόλιθους, ιλυόλιθους και ψαµµίτες, µε επικράτηση πάντως

του αργιλικού σχιστόλιθου.

iv. ο ασβεστόλιθος είναι λεπτοπλακώδης και η παλαιοντολογική εξέταση σε δείγµατά του έδειξε ηλικία

παλαιότερη του φλύσχη.

v. τα κορήµατα φαίνεται ότι έχουν παντού πάχος σε τάξη µεγέθους ίδιο µε εκείνο που διαπιστώθηκε στις

κατά περίπτωση γειτονικές τους γεωτρήσεις.

vi. δοκιµές περατότητας τύπου Lugeon έγιναν µόνο στις γεωτρήσεις Γ1 και Γ1’. Τα αποτελέσµατα είναι τα

ίδια και για τις δύο γεωτρήσεις. Ο φλύσχης σε όλο το µήκος του έδειξε ότι έχει µικρή περατότητα (<1

Lugeon), εκτός από τα ανώτερα 3-4m, λόγω επιφανειακής χαλαρότητας.

Ζητούµενα: Βάσει των στοιχείων που δίνονται και µόνο, και αγνοώντας το τι µπορεί να συµβαίνει ανάντη, µέσα στη

λεκάνη κατακλύσεως:

1. Ποια κατά τη γνώµη σας θέση είναι η καλύτερη από γεωλογικής πλευράς; Αιτιολογείστε την επιλογή

σας όπως και τον αποκλεισµό της άλλης θέσης. Η αιτιολόγηση και η συγκριτική σκέψη να είναι

πλήρης. Εννοείται ότι θα κατασκευαστούν οι γεωλογικές τοµές όλου του υπεδάφους κάθε θέσης.

2. Για τη θέση που διαλέξατε τι νοµίζετε ότι πρέπει παραπέρα να εξεταστεί στην πιο λεπτοµερή µελέτη

που θα ακολουθήσει; Τα τυχόν προβλήµατα πώς πρέπει να αντιµετωπιστούν;

3. Ποιος φαίνεται να είναι ο τύπος του φράγµατος που προσαρµόζεται καλύτερα στη περίπτωση που

επιλέξατε και γιατί;

Παρατήρηση: Η άσκηση είναι τροποποιηµένη έκδοση από τους Μαρίνος Π., Τσιαµπάος Γ. και

Μαρίνος Β. (Μάθηµα Τεχνικής Γεωλογίας, Σχολή Πολ. Μηχανικών, ΕΜΠ).