ΧΙΟΣ

18
ΔΙΑΜΟΝΗ Ένας πολύ σημαντικός λόγος να επισκεφθεί κανείς τη Χίο είναι τα πολύ ιδιαίτερα και ποιοτικά καταλύματα που διαθέτει. Αν και ο αριθμός των κλινών είναι μικρός, σε σχέση με το μέγεθός της και άλλα ελληνικά νησιά, η ποιότητα και η ποικιλία των καταλυμάτων καλύπτουν με το παραπάνω αυτό το κενό. Μια και το νησί επέλεξε χρόνια πριν, να μην ακολουθήσει τον ξέφρενο ρυθμό της αλόγιστης «τουριστικής ανάπτυξης» άλλων περιοχών, χαρακτηρίζεται ακόμα και σήμερα από την έλλειψη μεγάλων και απρόσωπων τουριστικών μονάδων. Αντίθετα, μικρά σε μέγεθος ξενοδοχεία πόλης και μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις, σε όλο το νομό, σας προσφέρουν υπηρεσίες υψηλής ποιότητας. Μέσα ή κοντά στην πόλη, με θέα στη θάλασσα, στον κάμπο ή στο βουνό, σε μικρά η μεγάλα χωριά, θα βρείτε καταλύματα όλων των τύπων. Αναπαλαιωμένα αριστοκρατικά αρχοντικά, πέτρινα χωριάτικα σπιτάκια, νεόκτιστα διαμερίσματα με απεριόριστη θέα στη θάλασσα, ξενώνες με λουλουδιαστούς κήπους... Επιλέξτε τη διαμονή σας ανάλογα με τις απαιτήσεις και τις προτιμήσεις που έχετε. Αν θέλετε να νιώσετε τον παλμό της πόλης και να γευτείτε την κοσμοπολίτικη πλευρά της, επιλέξτε για τη διαμονή σας τη Χώρα, τον Καρφά η το Βροντάδο, όλες τις εποχές του χρόνου. Υπάρχουν αρκετά ξενοδοχεία και πανσιόν για κάθε γούστο και έντονη νυχτερινή ζωή, που οι Χιώτες τιμούν ιδιαίτερα! Παράλληλα, δεν θα στερηθείτε τα μπάνια σας, αφού θα απέχετε μόλις ένα βήμα από πεντακάθαρες παραλίες. Αν θέλετε πραγματικά να ξεφύγετε και να ζήσετε ένα όνειρο μιας άλλης εποχής, επιλέξτε ένα από τα πολλά και άριστα διατηρημένα, αρχοντικά του Κάμπου. Πίσω από τους πανύψηλους τοίχους και τις περίτεχνες αυλόπορτες, θα καταλάβετε πράγματι πως βρίσκεστε στη «μυροβόλο»! Η Χίος, όπως θα διαπιστώσετε περιβάλλεται από αμέτρητες πανέμορφες παραλίες. Σε πολλές από αυτές μπορείτε να βρείτε μικρά συγκροτήματα επιπλωμένων δωματίων και διαμερισμάτων. Με κατεύθυνση νοτιοανατολικά, καταλύματα δίπλα στη θάλασσα θα βρείτε στην Αγία Ερμιόνη, το Μέγα Λημνιώνα, την Αγιά Φωτιά, τον Άγιο Αιμιλιανό, τον Καταρράκτη, την Κώμη, τον Άγιο Ιωάννη, το Εμποριός, την Καρίντα. Πολύ κοντά σε αυτές τις παραλίες, ανάμεσα στα μαστιχόδεντρα, βρίσκονται αιώνες τώρα, τα μεσαιωνικά καστροχώρια και διατηρητέοι οικισμοί. Τα τελευταία χρόνια δεκάδες σπίτια έχουν αναπαλαιωθεί και έχουν μετατραπεί σε φιλόξενους ξενώνες. Τα Θυμιανά, η Καλαμωτή, οι Ολύμποι, το Πυργί, τα Μεστά, η Βέσσα είναι από τα πιο σημαντικά.

description

ΧΙΟΣ

Transcript of ΧΙΟΣ

Page 1: ΧΙΟΣ

ΔΙΑΜΟΝΗ

Ένας πολύ σημαντικός λόγος να επισκεφθεί κανείς τη Χίο είναι τα πολύ ιδιαίτερα και ποιοτικά καταλύματα που διαθέτει. Αν και ο αριθμός των κλινών είναι μικρός, σε σχέση με το μέγεθός της και άλλα ελληνικά νησιά, η ποιότητα και η ποικιλία των καταλυμάτων καλύπτουν με το παραπάνω αυτό το κενό. Μια και το νησί επέλεξε χρόνια πριν, να μην ακολουθήσει τον ξέφρενο ρυθμό της αλόγιστης «τουριστικής ανάπτυξης» άλλων περιοχών, χαρακτηρίζεται ακόμα και σήμερα από την έλλειψη μεγάλων και απρόσωπων τουριστικών μονάδων. 

Αντίθετα, μικρά σε μέγεθος ξενοδοχεία πόλης και μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις, σε όλο το νομό, σας προσφέρουν υπηρεσίες υψηλής ποιότητας. Μέσα ή κοντά στην πόλη, με θέα στη θάλασσα, στον κάμπο ή στο βουνό, σε μικρά η μεγάλα χωριά, θα βρείτε καταλύματα όλων των τύπων.Αναπαλαιωμένα αριστοκρατικά αρχοντικά, πέτρινα χωριάτικα σπιτάκια, νεόκτιστα διαμερίσματα με απεριόριστη θέα στη θάλασσα, ξενώνες με λουλουδιαστούς κήπους... Επιλέξτε τη διαμονή σας ανάλογα με τις απαιτήσεις και τις προτιμήσεις που έχετε. 

Αν θέλετε να νιώσετε τον παλμό της πόλης και να γευτείτε την κοσμοπολίτικη πλευρά της, επιλέξτε για τη διαμονή σας τη Χώρα, τον Καρφά η το Βροντάδο, όλες τις εποχές του χρόνου. Υπάρχουν αρκετά ξενοδοχεία και πανσιόν για κάθε γούστο και έντονη νυχτερινή ζωή, που οι Χιώτες τιμούν ιδιαίτερα!Παράλληλα, δεν θα στερηθείτε τα μπάνια σας, αφού θα απέχετε μόλις ένα βήμα από πεντακάθαρες παραλίες. 

Αν θέλετε πραγματικά να ξεφύγετε και να ζήσετε ένα όνειρο μιας άλλης εποχής, επιλέξτε ένα από τα πολλά και άριστα διατηρημένα, αρχοντικά του Κάμπου. Πίσω από τους πανύψηλους τοίχους και τις περίτεχνες αυλόπορτες, θα καταλάβετε πράγματι πως βρίσκεστε στη «μυροβόλο»!

Η Χίος, όπως θα διαπιστώσετε περιβάλλεται από αμέτρητες πανέμορφες παραλίες. Σε πολλές από αυτές μπορείτε να βρείτε μικρά συγκροτήματα επιπλωμένων δωματίων και διαμερισμάτων. Με κατεύθυνση νοτιοανατολικά, καταλύματα δίπλα στη θάλασσα θα βρείτε στην Αγία Ερμιόνη, το Μέγα Λημνιώνα, την Αγιά Φωτιά, τον Άγιο Αιμιλιανό, τον Καταρράκτη, την Κώμη, τον Άγιο Ιωάννη, το Εμποριός, την Καρίντα. Πολύ κοντά σε αυτές τις παραλίες, ανάμεσα στα μαστιχόδεντρα, βρίσκονται αιώνες τώρα, τα μεσαιωνικά καστροχώρια και διατηρητέοι οικισμοί. Τα τελευταία χρόνια δεκάδες σπίτια έχουν αναπαλαιωθεί και έχουν μετατραπεί σε φιλόξενους ξενώνες. Τα Θυμιανά, η Καλαμωτή, οι Ολύμποι, το Πυργί, τα Μεστά, η Βέσσα είναι από τα πιο σημαντικά. 

Στη νοτιοανατολική πλευρά του νησιού μπορείτε να επιλέξετε το χωριό της Ελάτας και το λιμανάκι ή το χωριό Λιθί. 

Στην κεντρική Χίο ανάμεσα σε ένα μοναδικό πευκοδάσος, ξεχωρίζουν οι διατηρητέοι οικισμοί των Αυγωνύμων και του Ανάβατου με εξαιρετικές επιλογές διαμονής. 

Βόρεια και ανατολικά θα βρείτε δωμάτια στα γραφικά ψαροχώρια της Λαγκάδας και στο Παντουκιός. Λίγο πιο βόρεια φτάνουμε στα Άνω Καρδάμυλα, στον πέτρινο παραδοσιακό οικισμό Σπήλια, στον οικισμό Μάρμαρο όπου είναι το λιμάνι των Καρδαμύλων και την παραλία του Γιόσωνα. 

Page 2: ΧΙΟΣ

Τέλος πολύ καλή επιλογή για τη διαμονή σας, αποτελεί το βορειοδυτικό τμήμα του νησιού, με τις φιλικές και ατέλειωτες παραλίες του Αιγαίου πελάγους και την ιδιαίτερη παρθένα φύση, ελκυστική όλες τις εποχές του χρόνου. Η Σιδηρούντα παραδοσιακό χωριό με μοναδική θέα διαθέτει πέτρινα σπίτια και η Βολισσός στεφανωμένη με το γενουάτικο κάστρο, τον πανέμορφο Πύργο - από τους πρώτους οικισμούς όπου αναπαλαιώθηκαν σπίτια- προσφέρει πολλές και άριστες επιλογές διαμονής, ακόμα και για τους πιο απαιτητικούς. Στη Βολισσό εκτός από το χωριό, δεν θα χάσετε αν επιλέξετε να μείνετε σε κάποια από τα ενοικιαζόμενα διαμερίσματα που βρίσκονται στις φιλόξενες παραλίες της, Μάναγρο, Λήμνο, Λευκάθια και να απολαύσετε τον ήλιο να δύει στα Ψαρά. 

Φυσικά αν πράγματι θέλετε να ξεφύγετε από τα καθιερωμένα και να μείνετε μακριά από κάθε έννοια, έχετε πάντα τις επιλογές των δύο μικρών, ακριτικών και ιστορικών νησιών. Μη διστάσετε να επιλέξετε έστω και για λίγες ημέρες να διανυκτερεύσετε στα Ψαρά και στις Οινούσσες!

Έτσι κι αλλιώς, όποια κι αν είναι η επιλογή σας, όπως οι ίδιοι θα διαπιστώσετε, τη διαφορά στη διαμονή σας στη Χίο θα σας την προσφέρει η άριστη και ανεπιτήδευτη φιλοξενία των ντόπιων!

ΠΩΣ ΘΑ ΕΡΘΕΤΕ

Στο νησί της Χίου μπορείτε να έρθετε με πλοίο και με αεροπλάνο. Τα δρομολόγια είναι καθημερινά καθ΄ όλη τη διάρκεια του χρόνου. 

Οι πτήσεις εσωτερικού εκτελούνται σήμερα από δύο ελληνικές αεροπορικές εταιρίες. Την Ολυμπιακή Αεροπλοΐα και την Aegean Airlines με 5 έως 8 δρομολόγια την ημέρα, ανάλογα την περίοδο. Η πτήση από την Αθήνα προς Χίο διαρκεί περίπου 35 λεπτά. Η Ολυμπιακή εκτελεί δρομολόγια από και προς τη Θεσσαλονίκη 5 ημέρες την εβδομάδα, με απευθείας πτήσεις ή και με ενδιάμεσους σταθμούς τη Λέσβο, τη Σάμο, τη Ρόδο, τη Λήμνο δύο φορές την εβδομάδα. Επίσης από τους μήνες Μάιο έως Οκτώβριο, υπάρχουν απευθείας ναυλωμένες πτήσεις από διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις (charters). Συγκεκριμένα για το 2006 η Χίος συνδέεται με απευθείας πτήσεις με τις πόλεις, Άμστερνταμ, Βρυξέλλες, Όσλο, Βιέννη και Λιουμπλιάνα. 

Δύο ελληνικές ναυτιλιακές εταιρίες εκτελούν δρομολόγια που συνδέουν το νησί με το λιμάνι του Πειραιά καθημερινά. Η Hellening Sea Ways και η Ναυτιλιακή Εταιρία Λέσβου. Τα δρομολόγια εκτελούν ταχύπλοα και συμβατικά πλοία και η διάρκεια του ταξιδιού κυμαίνεται από 4,5 μέχρι 9 ώρες αντίστοιχα.

Εκτός από το λιμάνι του Πειραιά, το νησί συνδέεται με τα εξής λιμάνια: Τα γειτονικά νησιά της Μυτιλήνης (καθημερινά), της Σάμου και της Λήμνου. Της Θεσσαλονίκης, της Αλεξανδρούπολης , της Καβάλας καθ΄ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου υπάρχουν συνδέσεις και με άλλα νησιά.

Επίσης υπάρχουν καθημερινά δρομολόγια προς και από τη γειτονική Τουρκία και συγκεκριμένα με το λιμάνι του Τσεσμέ, το οποίο απέχει οδικώς μία ώρα από τη Σμύρνη. 

Τέλος από το λιμάνι της Χίου, υπάρχουν καθημερινά δρομολόγια για τις Οινούσσες και τρεις φορές την εβδομάδα για τα Ψαρά. 

Page 3: ΧΙΟΣ

ΧΙΟΣ

Ο Νομός Χίου έχει έκταση 904 τετρ. χιλιόμετρα. Αποτελείται από τρία νησιά, τη Χίο, τις Οινούσσες και τα Ψαρά. Η Χίος είναι ένα από τα μεγαλύτερα νησιά του Β. Α. Αιγαίου και πέμπτο σε μέγεθος νησί στην Ελλάδα, με μήκος ακτών 213 χλμ.Βρίσκεται πολύ κοντά στη Μικρά Ασία και απέναντι από τη χερσόνησο της Ερυθραίας, από την οποία χωρίζεται με τον ομώνυμο Πορθμό. Ο πληθυσμός της Χίου φθάνει τους 54.000 κατοίκους που ζουν τόσο στην πόλη της Χίου, όσο και στα 64 χωριά του νησιού.Χίος η ποικιλόμορφη...Η Χίος είναι ένα νησί που σε κάθε βήμα σε ξαφνιάζει ευχάριστα. Η Χιακή γη, εύφορη και ιδιαίτερη σε κάθε της γωνιά, με μεγάλες μορφολογικές διαφορές ανάμεσα στην κεντρική, βόρεια και νότια πλευρά, έδωσε τη δυνατότητα στους κατοίκους της να δημιουργήσουν διαφορετικές συνθήκες διαβίωσης ακόμα και από χωριό σε χωριό.

Έτσι σε κάθε χωριό και σε αποστάσεις όχι πολύ μακρινές μεταξύ τους, ανάλογα με τη μορφολογία του εδάφους, το κλίμα και την απόσταση από τη θάλασσα, συναντάμε διαφορετικές καλλιέργειες, διαφορετικές κατοικίες, διαφορετική αρχιτεκτονική, διαφορετικό γλωσσικό ιδίωμα, ακόμα και διαφορετικούς χορούς και έθιμα. Γι αυτό το λόγο, δεν είναι εύκολο να περιγράψει κανείς το νησί με δυο λόγια… Μπορεί όμως να υποσχεθεί πως όσες μέρες κι αν διαθέσετε για τις διακοπές σας εδώ, δεν θα βαρεθείτε…Το νησί της Χίου, γεωγραφικά και όχι μόνο, θα μπορούσε να χωριστεί στο κεντρικό, βόρειο και νότιο τμήμα. Η πόλη...Στο κέντρο της ανατολικής πλευράς, με θέα τα μικρασιατικά παράλια, είναι χτισμένη η πόλη της Χίου, Χώρα για τους ντόπιους, με 30.000 μόνιμους κατοίκους. Η ιστορία της πόλης ξεπερνά τα 3000 χρόνια και στην μακροχρόνια αυτή περίοδο, γνώρισε περιόδους ακμής και παρακμής και δέχθηκε επιρροές από πολλούς κατακτητές.

Η Χώρα είναι μέχρι σήμερα, το σπουδαιότερο λιμάνι του νησιού, καθώς και αξιόλογο πνευματικό, εκπαιδευτικό, εμπορικό, και πολιτιστικό κέντρο για όλο το Βόρειο Αιγαίο.

Με όποιο τρόπο κι αν φτάσετε στο νησί θα περάσετε από την πόλη αφού στα όρια της, εκτός από το λιμάνι, βρίσκεται και ο εθνικός αερολιμένας Χίου. Το φρούριο της πόλης ανάγεται στα τέλη του 10ου αιώνα και κατοικείται από τότε μέχρι τις μέρες μας. Η πόλη της Χίου αντίθετα από άλλες επαρχιακές πόλεις, είναι γεμάτη ζωντάνια και είναι ενδιαφέρουσα και ελκυστική, όλες τις εποχές του χρόνου. Η μυροβόλος...Ο ξακουστός Κάμπος με τα περιβόλια του - σε αυτόν άλλωστε οφείλεται ο χαρακτηρισμός «μυροβόλος» που δόθηκε στο νησί- απλώνεται νότια της πόλης και χαρακτηρίζεται από ένα ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό στυλ. 

Μεγάλα αυτόνομα κτήματα και εντυπωσιακά γενοβέζικα αρχοντικά. Βοτσαλωτές αυλές με περίτεχνες στέρνες και ολάνθιστους κήπους. Εσπεριδοειδή και λουλούδια, προστατευμένα πίσω από ψηλούς πέτρινους μαντρότοιχους χτισμένους με τη χαρακτηριστική τοπική κόκκινη πέτρα και επιβλητικές αυλόπορτες, αφήνουν μοναδικές εικόνες στον επισκέπτη.

Γι αυτό δεν μπορείτε να φύγετε από το νησί, χωρίς να έχετε περπατήσει την περιοχή και χωρίς να γευθείτε παραδοσιακά γλυκά κουταλιού και μαρμελάδες, που φτιάχνονται εδώ! 

Page 4: ΧΙΟΣ

Μεσαιωνικός παράδεισος...Αναμφισβήτητα ο μεσαιωνικός χαρακτήρας του νησιού είναι αυτός που υπερτερεί και εντυπωσιάζει. Δείγματα του μεσαίωνα συναντάμε διάσπαρτα σε όλο το νομό. 

Ολόκληρα χωριά, εκ των οποίων τα σημαντικότερα κατοικούνται μέχρι σήμερα, κάστρα, πύργοι και εκκλησιές πολλά από αυτά άριστα διατηρημένα, βάζουν τη σφραγίδα μιας εποχής που μαγεύει και συνεπαίρνει.

Τα πιο χαρακτηριστικά δείγματα αυτής της περιόδου τα συναντάμε στο νότιο και κεντρικό τμήμα στους οικισμούς των Μεστών, των Ολύμπων, του Αναβάτου, και των Αυγωνύμων.

Το δάκρυ της μαστίχας…Η νότια Χίος καλύπτεται από Μαστιχόδεντρα ή Σκίνους για τους ντόπιους. Φυτό που για άγνωστο λόγο, χαρίζει το μαγικό καρπό του, σε τούτο και μόνο, ευλογημένο κομμάτι της γης σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η Μαστίχα λόγω της μοναδικότητας της αλλά και των «μαγικών» ιδιοτήτων της, που έκανε τη Χίο ξακουστή από την αρχαιότητα, διαδραμάτισε και εξακολουθεί να διαδραματίζει πρωταρχικό ρόλο στην οικονομική και κοινωνική του ιστορία του τόπου. Πριν φύγετε δοκιμάστε την και φεύγοντας πάρτε το άρωμα της μαζί σας σε γλυκά, ποτά, καλλυντικά και ότι άλλο βάζει ο νους σας!

Η ναυτοσύνη…Ο δεύτερος και εξίσου σημαντικός λόγος που είναι γνωστή η Χίος είναι για τη ναυτική της παράδοση. Καραβοκύρηδες, καπεταναίοι και ναυτικοί κατάγονται και κατοικούν κυρίως στο βόρειο ανατολικό τμήμα του νησιού. Στο Βροντάδο, τη Λαγκάδα, τη Συκιάδα, τα Καρδάμυλα θα συναντήσετε πλούσια σπίτια και παραδοσιακές ναυτικές οικογένειες.  Οι πιο γνωστές οικογένειες εφοπλιστών στον κόσμο, κατάγονται από τα Καρδάμυλα και τα μικρά νησάκια των Οινουσσών. Η ναυτιλία ήταν και εξακολουθεί να είναι για το νησί ένας σημαντικός οικονομικός παράγοντας.

Από τη πλευρά του Αιγαίου… Τέλος στο βορειοδυτικό τμήμα του νησιού το τοπίο αλλάζει εντελώς. Εδώ ο χρόνος που κυλάει αργά, ελάχιστα έχει αγγίξει το τοπίο. Δεσπόζει ο ορεινός όγκος του Πελινναίου όρους με τη ψηλότερη κορυφή του στα 1250 μέτρα και τα μικρά χωριουδάκια που είναι χτισμένα στις πλαγιές του έχουν θέα το Αιγαίο και τα ηρωικά Ψαρά. Το τοπίο παρουσιάζει ευχάριστες εναλλαγές, βουνό, κάμπο, θάλασσα, μαγευτικά χρώματα κι αρώματα και μεγάλες υψομετρικές διαφορές. 

Το δεύτερο σε μέγεθος βουνό του νησιού η Αμανή, φιλοξενεί περιμετρικά δεκαπέντε γραφικά χωριουδάκια με ελάχιστους πια κατοίκους, με εξαίρεση τη Βολισσό το κέντρο της Αμανής και πρωτεύουσα του ομώνυμου δήμου. Οι πιο όμορφες, απάνεμες και φιλικές παραλίες του νησιού βρίσκονται εδώ, καθώς και πολλά μέρη για να ανακαλύψουν ιδίως οι πιο «μυημένοι» ταξιδιώτες. Εδώ βρίσκεται και το ιερό προσκύνημα της Αγίας Μαρκέλλας. Τέλος δεν θα φύγετε από τη περιοχή, πριν μάθετε τα πάντα για τον περίφημο «Αριούσειο Οίνο» της αρχαιότητας αλλά και του σήμερα, που παράγεται και πάλι εδώ τα τελευταία χρόνια. 

Οι άνθρωποι...Φυσικά όπως για κάθε τόπο πρωταρχικό ρόλο έχουν οι άνθρωποι. Έτσι η ιδιοσυγκρασία του Χιώτη, το ανήσυχο πνεύμα του και οι ικανότητές του τον έκαναν να διακριθεί από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας, στη ναυτιλία, στο εμπόριο, στον πολιτισμό και τα γράμματα.

Η ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΧΙΟΥ

Page 5: ΧΙΟΣ

Η πόλη της Χίου που λέγεται συνήθως και Χώρα, με 29.000 κατοίκους, είναι η πολυπληθέστερη πόλη του νησιού, διοικητικό, πνευματικό, πολιτιστικό, εκπαιδευτικό και εμπορικό κέντρο του νομού, και συγχρόνως το σπουδαιότερο λιμάνι του. 

Κτισμένη στο μέσο περίπου της Ανατολικής πλευράς του νησιού, σε οπτική επαφή με τα παράλια της Μικρά Ασίας, θέση η οποία υποδεικνύει τη στενή σχέση που είχε με την Ιωνία. Αρχαιολογικά ευρήματα αποδεικνύουν ότι το νησί κατοικείται από το 6.000 π.Χ. Η πόλη της Χίου κτίστηκε από Ίωνες λίγο πριν από το 1.000 π.Χ.

Έτσι η ιστορία της Χώρας ξεπερνά τα 3.000 χρόνια. Σ' όλη αυτή την μακρόχρονη πορεία της η Χίος γνώρισε περιόδους ακμής και παρακμής. 

Σήμερα είναι μια πόλη ζωντανή, με οικονομική, ναυτιλιακή και εμπορική δραστηριότητα, αλλά συγχρόνως εκπαιδευτική και πνευματική, καθώς διαθέτει σχολεία όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης, βιβλιοθήκες (Αδαμαντίου Κοραή), αλλά και το Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο όπου λαμβάνουν μέρος συνέδρια και συμβούλια όλων των θεμάτων, πολιτιστικές εκδηλώσεις, θεατρικές παραστάσεις και γενικά διάφορες καλλιτεχνικές δραστηριότητες.

Παρόλο που η καταστροφή του 1822, ο σεισμός του 1881 αλλά και η γενικευμένη ανοικοδόμηση των μεταπολεμικών δεκαετιών δεν άφησαν ανεπηρέαστη την ιστορική αρχιτεκτονική φυσιογνωμία της, η πόλη διατηρεί πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία για τον επισκέπτη, τόσο στο κέντρο, όσο και στις συνοικίες της. 

Για να αποφύγετε τον κυκλοφοριακό φόρτο του κέντρου της πόλης, μπορείτε να την επισκεφθείτε πεζοί, αφήνοντας το όχημά σας σε έναν από τους περιφερειακούς χώρους στάθμευσης (Φάρκαινα, Ναυτικός Όμιλος στα Νότια, οδός Ράμνης, Εύοδος στη Βόρεια είσοδο της πόλης). 

Περπατήστε στον παραλιακό πεζόδρομο του κεντρικού λιμανιού (Προκυμαία), ένα από τα πιο ζωντανά σημεία της πόλης, τόσο τη μέρα όσο και τη νύχτα…με τις καφετέριες, ουζερί, εστιατόρια. 

Η πλατεία Βουνακίου, όπου βρίσκονται τα διοικητικά κτίρια της Νομαρχίας και το Δημαρχείο, το Οθωμανικό τέμενος (Μετζιτιέ Τζαμί), που στεγάζει το Βυζαντινό Μουσείο, ο μεγάλος και δροσερός Δημοτικός Κήπος, είναι μια περιοχή που συνδυάζει αρμονικά το παρόν με το παρελθόν του τόπου.

Κοντά στην πλατεία, υπάρχουν τα αξιοπρόσεκτα κτίσματα που διασώθηκαν από την εποχή της Τουρκοκρατίας στο νησί, το Μπαιρακλή Τζαμί, το Οσμανιέ Τζαμί, καθώς και Οθωμανικές κρήνες. 

Περίπου στην ίδια περιοχή βρίσκεται ο ναός του Αγίου Βασιλείου των Πετροκοκκίνων που από τα τέλη του 16ου αιώνα στέγαζε τη μητρόπολη της Χίου και ο ναός του Αγίου Γεωργίου.

Από το κέντρο της πλατείας, η οδός Κένεντυ οδηγεί στην επίσημη πύλη του μεσαιωνικού κάστρου της Χίου. Η οικοδόμηση του φρουρίου ανάγεται στα τέλη του 10ου αιώνα και κυρίως στον 11ο αιώνα στη θέση περίπου της αρχαίας πόλης και σε άμεση σχέση με το λιμάνι.

Το κάστρο που κατοικείται συνεχώς από την εποχή που κτίσθηκε μέχρι σήμερα, έχει τα χαρακτηριστικά του παλαιού κατοικημένου φρουρίου, δηλαδή στενά δρομάκια, πολλά ερείπια και κτίρια ποικίλων εποχών.

Page 6: ΧΙΟΣ

Στα νότια της πλατείας εκτείνεται ο κεντρικός δρόμος της πόλης, η Απλωταριά. Ο δρόμος διασχίζει τον πυρήνα της παλιάς πόλης, κρατώντας και σήμερα το μεγαλύτερο μέρος της εμπορικής κίνησης, με πολλά καταστήματα που συνθέτουν μια αξιόλογη αγορά.

Στην Απλωταριά βρίσκονται τα περισσότερα κτίρια του19ου και των αρχών του 20ου αιώνα, παλιά αρχοντικά κτίρια. Προς το τέλος της Απλωταριάς και προς τα ανατολικά, ένας δρόμος οδηγεί στο Γυμνάσιο το οποίο ιδρύθηκε το 1792, στην Μητρόπολη, στη Βιβλιοθήκη του Κοραή η οποία αριθμεί 135.000 τόμους και διαθέτει στον πάνω όροφο Πινακοθήκη και Λαογραφικό Μουσείο.

Στα νότια της πόλης εκτείνονται συνοικίες που κατοικήθηκαν κατά τον 20ό αιώνα και έκτοτε περιλαμβάνουν τις τάσεις επέκτασης της πόλης. Στην περιοχή αυτή βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το κεντρικό γήπεδο της πόλης, αλλά και το Ναυτικό Μουσείο.

Τέλος, στην περίμετρο της πόλης βρίσκεται ο Καμμένος Πύργος και ο Γοτθικός Πύργος, κτίσματα της γενουατικής περιόδου. 

Ο ΚΑΜΠΟΣ

Ο Κάμπος, μια από τις πιο όμορφες περιοχές της Χίου, συνιστά ένα μοναδικό οικιστικό σύνολο, όπου συνδυάζεται αρμονικά το εξαίρετο φυσικό τοπίο με ιδιαίτερα τοπικά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά. Τόπος κατάφυτος από περιβόλια εσπεριδοειδών, διάσπαρτος με παλιά αρχοντικά σπίτια, 6 μόλις χλμ στα Νότια της πόλης της Χίου. Ο Κάμπος έχει κηρυχθεί <<ιστορικός τόπος>> και <<παραδοσιακός οικισμός>>, προστατευόμενος από το ΥΠ.ΠΟ.

Φιλοξενώντας 38 Βυζαντινές Εκκλησίες και πολλά αρχοντικά (64 από αυτά έχουν κηρυχθεί ως διατηρητέα μνημεία από το Υπουργείο Πολιτισμού) μυεί τον επισκέπτη στην αρχοντιά και τον πλούτο που διέθετε η Χίος χάρη στο εμπόριο και τη ναυτιλία.

Δεν είναι τυχαίο ότι το χώρο αυτό επέλεξαν οι Γενοβέζοι κατακτητές του νησιού για να κτίσουν τις επαύλεις τους το 14ο αι, ξεκινώντας τη συστηματική καλλιέργεια των εσπεριδοειδών και το εξαγωγικό εμπόριο, όσο και οι ντόπιοι αριστοκράτες στα μετέπειτα χρόνια (Ράλληδες, Αργέντηδες, Πετροκόκκινοι, Καλβοκορέσηδες, Μαυροκορδάτοι κ.α), οι οποίοι αποτελούν την ισχυρή άρχουσα τάξη στο νησί με τίτλους ευγενείας, οικόσημα και διεθνή παρουσία στο εμπόριο. Κάμπος γνώρισε τη μεγάλη του ακμή κατά το 17ο και 18ο αιώνα. Όμως τόσο η σφαγή της Χίου το 1822, όσο και ο καταστρεπτικός σεισμός του 1881 κατέστρεψαν πολλά αξιόλογα κτίσματα. Από τα παλαιότερα, διατηρούνται μερικά κατεστραμμένα (Ράλληδων, Πετροκόκκινων, Σκυλίτσηδων, Χρυσολωράδων). Περισσότερο καλοδιατηρημένα αρχοντικά που ξανακτίστηκαν μετά το σεισμό, συνδυάζοντας την τοπική αρχιτεκτονική με αρκετά νεοκλασσικά στοιχεία, είναι οι οικίες Καλβοκορέση, Μαυροκορδάτου, Ζυγομαλά, Καλουτά, Καζανόβα κ.α.Οι ξένοι περιηγητές που περνούσαν από τη Χίο περιγράφουν με μεγάλο ενθουσιασμό τους κήπους και τις μεγαλοπρεπείς εξοχικές επαύλεις του Κάμπου. 

Τα γενοβέζικα στοιχεία συνδυάζονται με τη ντόπια αρχιτεκτονική παράδοση, δημιουργώντας μια ιδιαίτερη αρχιτεκτονική φυσιογνωμία: Ψηλοί τοίχοι χτισμένοι από την τοπική Θυμιανούσικη πέτρα προστατεύουν τα κτήματα με τα περιβόλια από τη σκόνη, τους αγέρηδες και το κρύο.

Page 7: ΧΙΟΣ

Το σπίτι- πύργος, με δύο έως τρία πατώματα υψώνεται επιβλητικό, εξασφαλίζοντας πανοραμική θέα και έλεγχο του κτήματος. Εντυπωσιακά κλιμακοστάσια, πελώριες αυλόπορτες με θηρεούς και ανάγλυφα, αψιδωτά παράθυρα, στοές από μαρμάρινα κολωνάκια, μπαλκόνια υποβασταζόμενα από μικρές αψίδες.Ο χώρος της αυλής, με τις περίτεχνες στέρνες, κοσμημένες στις περισσότερες περιπτώσεις με μαρμάρινα ανάγλυφα και κρουνούς, με το πηγάδι και το μάγγανο (σύστημα ποτίσματος του περιβολιού), τις σκιερές αλέες, τους κήπους των λουλουδιών που μοσχοβολούν, συνιστά μαζί με το αρχοντικό και το περιβόλι ένα μοναδικό περιβάλλον, που ο επισκέπτης του νησιού πρέπει οπωσδήποτε να γνωρίσει.

Περιήγηση στον Κάμπο, με τα πόδια, ή με ποδήλατο:Γνωρίστε τον Κάμπο για να αποκτήσετε την αίσθηση της ιστορικής φυσιογνωμίας του νησιού. Περπατήστε, ή προτιμήστε το ποδήλατο, αλλά οπωσδήποτε εφοδιαστείτε με τις απαραίτητες πληροφορίες και φυλλάδια από το Γραφείο Τουρισμού του Δήμου Χίου, γιατί περιοχή είναι εκτεταμένη και οι δρόμοι στενοί και δαιδαλώδεις. 

Επισκέψιμα αντιπροσωπευτικά δείγματα κτήματος του Κάμπου: Αργέντικο, Μαυροκορδάτικο, Περλέας, ΠεριβόλιΜην παραλείψετε να γνωρίσετε το εσωτερικό ενός Καμπούσικου κτήματος, για να μυηθείτε στη ζωή και την ατμόσφαιρα της περιοχής. Κάθε εποχή προσφέρει μια διαφορετική, αλλά πάντα ενδιαφέρουσα αίσθηση: Την Άνοιξη ευωδιάζουν τα άνθη των περιβολιών, το καλοκαίρι η Καμπούσικη αυλή προσφέρει δροσερό καταφύγιο από τη ζέστη, το Φθινόπωρο ειδυλλιακή ατμόσφαιρα με ήπιο καιρό.

ΚΑΣΤΡΑ

Η Χίος διαθέτει ένα από τα καλύτερα διατηρημένα Μεσαιωνικά αμυντικά δίκτυα που σώζονται στη Μεσόγειο (κάστρα και πύργοι, βίγλες, οχυρωμένοι οικισμοί). Πρόκειται για μια αξιοσημείωτη περίπτωση διάσωσης ενός συστήματος άμυνας που παρουσιάζει κοινά χαρακτηριστικά με άλλες περιοχές της Μεσογείου, αλλά και στοιχεία που παραπέμπουν τόσο στο απώτερο παρελθόν (αρχαιότητα), όσο και στο Μεσαιωνικό και νεώτερο.Το Μεσαιωνικό παρελθόν του νησιού αποτυπώνεται ανάγλυφο στα μνημεία που σώζονται από αυτή την περίοδο, τόσο στην πόλη, όσο και στα χωριά, στα οποία ανιχνεύονται στοιχεία βυζαντινά, Γενοβέζικα και Ενετικά. Στην καίρια γεωγραφική θέση του νησιού από άποψη γεωπολιτική, στο όριο της Ανατολικής Μεσογείου, οφείλεται η σημασία που απέκτησε στο πλαίσιο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας (έδρα του Ναυτικού Θέματος του Αιγαίου), αλλά και οι ανταγωνισμοί των ναυτικών δυνάμεων Γένοβας και Βενετίας για την κατάκτησή της. Η ιστορία της Μεσαιωνικής περιόδου ζωντανεύει στα πολυάριθμα κάστρα και τους πύργους του νησιού, μάρτυρες της ανάγκης για οχύρωση και άμυνα ενάντια σε πειρατές, επιδρομείς και επίδοξους κατακτητές. 

Ειδικότερα στα χρόνια της κατάκτησης της Χίου από τους Γενοβέζους, (1346-1566), τα χωριά της Νότιας Χίου, όπου παράγεται η μαστίχα (Μαστιχοχώρια), οργανώνονται ως οικισμοί φρούρια, με στόχο την άμυνα έναντι της εξωτερικής επιβουλής, αλλά και τον έλεγχο του ανθρώπινου δυναμικού. 

Εντυπωσιακό στοιχείο αποτελεί το ότι τόσο το Κάστρο της Χίου, όσο και τα Μεσαιωνικά καστροχώρια εξακολουθούν να είναι ζωντανοί οικισμοί.

Οχυρωμένοι Μεσαιωνικοί Οικισμοί:

Page 8: ΧΙΟΣ

Μαστιχοχώρια:- Πυργί- Μεστά- Ολύμποι- Καλαμωτή- Αρμόλια - Βέσσα 

Ανάβατος

Κάστρα με εύκολη πρόσβαση:

Κάστρο πόλης Χίου Κάστρο Βολισσού

Κάστρα επισκέψιμα με περιήγηση σε εξοχικά μονοπάτια (ελαφρά ανάβαση σε κάποιες περιπτώσεις):

Κάστρο Απολίχνων (Αρμόλια) Κάστρο Γριάς (Καρδάμυλα)

Κάστρο Ωριάς (Καμπιά)

Πύργος Δοτίων (Πυργί)

Πύργος «Τα Μάρκου» (Πισπιλούντα)

ΒίγλεςΚυκλικοί πύργοι, χτισμένοι στα ακρωτήρια του νησιού, για παρατήρηση του πελάγους. Επισκέψιμες βίγλες: Βίγλα Παχή (Σιδηρούντα), Βίγλα Μεστών, Βίγλα Τραχηλίου (Λιθί).

 Χίος, Το νησί των αμέτρητων, παρθένων ακτών …..

Οι παραλίες της Χίου, όπως θα διαπιστώσετε, είναι τόσες πολλές και παρουσιάζουν τόσες εναλλαγές μεταξύ τους, που θα σας μαγέψουν!Ακόμα και αν αποφασίσετε να περάσετε στο νησί όλο το καλοκαίρι, έχετε τη δυνατότητα να επιλέγετε διαφορετική παραλία κάθε μέρα!Πεντακάθαρες παραλίες θα βρείτε παντού, ακόμα και πολύ κοντά στην πόλη της Χίου και το Βροντάδο. Η Bella Vista, ο Όρμος του Λω, η Δασκαλόπετρα, ο Αφανής Ναύτης, το Τάγμα στην Αγία Παρασκευή είναι μερικές από αυτές. Λίγο πιο έξω όμως, θα βρείτε ξεχωριστές παραλίες με ολόλευκα βότσαλα, όπως στο Γιόσσωνα, το Ναγό και το Γυαλισκάρι που βρίσκονται στη Βορειοδυτική πλευρά του νησιού κοντά στα Καρδάμυλα. Παραλίες μοναδικές στην κυριολεξία, με ολόμαυρα βότσαλα όπως τα Μαύρα Βόλια στο Εμπορειός. Παραλίες με πολύ ψιλή άμμο, όπως ο τουριστικός Καρφάς, ο Μέγας Λημνιώνας, και η κοσμοπολίτικη Κώμη στα κεντρικά και νότια. Ακριβώς δίπλα, παραλίες με βότσαλο, ο Άγιος Γιάννης, ο Λιλικάς και το Βίρι.

Παραλίες με πιο χοντρή άμμο και μικρά βότσαλα, όπως η Αγιά Φωτιά και η παραλία των Γλάρων, το Μερσινίδι,  λίγα μόλις χιλιόμετρα νότια και βόρεια της πόλης. Σε απόσταση 20 μόλις χιλιόμετρα νότια και ανατολικά της πόλης οι παραλίες των Νενήτων, η Βοκαριά και τα Γρίδια. Πολλές και απίθανες επιλογές παραλιών και στο νότιο τμήμα του νησιού, καθώς θα οδηγείτε ανάμεσα στους σκίνους, θα χάνετε την επαφή με το χρόνο τριγυρνώντας στα μεσαιωνικά

Page 9: ΧΙΟΣ

κσστροχώρια. Πολύ κοντά ή λίγο πιο μακριά από τους μεσαιωνικούς οικισμούς των Μεστών, των Ολύμπων και από το Πυργί θα βρείτε την Αυλωνιά, τα Κάτω Φανά, την Αγία Δύναμη, την Καρύντα, την Αποθήκα, το Σαλάγωνα, τα Διδύμα, τα Βρουλίδια και πολλές ακόμα που ούτε οι ντόπιοι δεν προλαβαίνουν να εξερευνήσουν!

Στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού το τοπίο αλλάζει και οι επιλογές ανάμεσα στους δεκάδες μικρούς και μεγάλους κόλπους με τα πρασινογάλαζα νερά και τα πεύκα που φτάνουν μέχρι τη θάλασσα γίνονται ακόμα πιο πολλές. Κατά μήκος της διαδρομής από το μεσαιωνικό χωριό των Μεστών μέχρι την αρχοντική Βολισσό θα συναντήσετε ανάμεσα στις άλλες παραλίες, την Αγία Ειρήνη, το Λιθί, την Ελίντα, το Μετόχι, το Τηγάνι, το Τραχήλι, τα Πραστιά, τα Μαγεμένα, το Μάναγρο, τα Λημνιά, τα Λευκάθια, τη Λήμνο, τη Λαμψά, την Αγία Μαρκέλλα! Εδώ έχετε πια αντίκρυ σας τα ιστορικά Ψαρά, που παρότι μικρά διαθέτουν πολλές και εξίσου όμορφες παραλίες. Έτσι κι αλλιώς πρέπει να τα επισκεφθείτε! Αν συνεχίσετε ακόμα πιο Βόρεια θα συναντήσετε παραλίες με κρυστάλλινα νερά όπως τη η Έζουσα, ο Άγιος Ισίδωρος, Άγιος Γεώργιος , τα Γαλάτου, τα Αγιάσματα. 

Και το ταξίδι δεν σταματάει εδώ !Αν είστε λίγο πιο τολμηροί, στο δρόμο σας θα ανακαλύψετε δεκάδες μικρούς φιλόξενους όρμους χωρίς όνομα, μόνο για σας… 

ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ ΣΤΗ ΧΙΟ

Η Χίος και η ναυτοσύνη είναι έννοιες ταυτόσημες.Είναι απόλυτα φυσικό, ότι η σχέση των Χιωτών με τη θάλασσα και τη ναυτιλία έχει επηρεάσει τα έθιμα του τόπου. Έτσι λοιπόν κατά τη διάρκεια των εορτών των Χριστουγέννων, τα παιδιά που γύριζαν τις γειτονιές και τραγουδούσαν τα κάλαντα, κατασκεύαζαν και κρατούσαν, ένα καράβι που το έδειχναν με καμάρι, από σπίτι σε σπίτι.Καράβια εξάλλου «στόλιζαν» οι Χιώτες και μέσα στα σπίτια, αντί για δέντρο που είναι ευρωπαϊκό έθιμο το οποίο υιοθετήθηκε, τις τελευταίες δεκαετίες. Η κατασκευή και η επίδειξη πολεμικών πλοίων, από τα μικρά αγόρια, καθιερώθηκε μετά την απελευθέρωση του νησιού από την τουρκική κατοχή, σε ένδειξη τιμής και μνήμης στο στόλο που απελευθέρωσε το νησί.

Με τα χρόνια τα μικρά αγόρια από γειτονιές ή ενορίες κυρίως της Χώρας και του Βροντάδου, άρχισαν να συνεργάζονται για να κατασκευάσουν μοντέλα πλοίων, πολύ μεγάλα και πιστά αντίγραφα συνήθως πολεμικών πλοίων, για τα οποία δούλευαν πολλούς μήνες, μέχρι να τα τελειοποιήσουν. Τα αποτελέσματα άρχισαν να είναι τόσο εντυπωσιακά και ο ανταγωνισμός των παιδιών – για το μεγαλύτερο και καλύτερο βαπόρι- τόσο μεγάλος, που την παραμονή της Πρωτοχρονιάς κατέβαιναν στην κεντρική πλατεία όλοι μαζί και με τη συνοδεία μουσικής και «παινεμάτων» (επίκαιρα στιχάκια και λόγια που οι ίδιοι έγραφαν) παρουσίαζαν το καράβι στον κόσμο που περνούσε από την πλατεία. 

Τα τελευταία χρόνια το έθιμο πήρε μορφή διαγωνισμού, με κανονισμούς και όρους συμμετοχής από την Περιηγητική Λέσχη Χίου και τη συνεργασία του Δήμο Χίου. Έτσι την τελευταία μέρα κάθε χρόνου, οι ομάδες των παιδιών που εκπροσωπούν συνοικίες και ενορίες και έχουν κατασκευάσει μοντέλα εμπορικών και πολεμικών πλοίων, το μέγεθος των οποίων φτάνει μέχρι τα 5 μέτρα, τραγουδώντας «παινέματα» διαγωνίζονται για το καλύτερο καράβι και την καλύτερη σκηνική παρουσία. Τα «παινέματα» και ο «σκοπός» που τραγουδιόνται από τα παιδιά είναι επηρεασμένα από τα μικρασιατικά κάλαντα. 

Page 10: ΧΙΟΣ

ΠΑΣΧΑ ΣΤΗ ΧΙΟ

Ο ρουκετοπόλεμος του Βροντάδου  Ο Βροντάδος εκτείνεται βόρεια της πόλης της Χίου και είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του νομού. Εδώ κατοικούν οι περισσότεροι καπεταναίοι και ναυτικοί του νησιού. Το έθιμο των ρουκετών που έχει τις ρίζες του στους χρόνους της τουρκικής κατοχής, λαμβάνει χώρα το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου. Πρόκειται για μια ανταλλαγή πυρών ανάμεσα στις δυο μεγαλύτερες ενορίες της πόλης αυτής του Αγίου Μάρκου και της Παναγίας της Ερυθιανής.

Αρχικά, οι κάτοικοι των δύο ενοριών των εκκλησιών που βρίσκονται αντικριστά, έφτιαχναν αυτοσχέδια κανονάκια. Με το πέρασμα του χρόνου αυτά εξελίχθηκαν σε αυτοσχέδιες ρουκέτες- βεγγαλικά, που κατασκευάζουν οι ίδιοι. Τα υλικά που χρησιμοποιούν είναι νίτρο, θειάφι και μπαρούτι και για την κατασκευή τους απαιτείτε μεγάλη προσοχή και εμπειρία που διοχετεύετε πια από γενιά σε γενιά.

Η προετοιμασία των ρουκετών αρχίζει σχεδόν αμέσως μετά το Πάσχα για να είναι έτοιμες την επόμενη χρονιά. Τα τελευταία χρόνια οι ποσότητες των ρουκετών που κατασκευάζονται φτάνουν τις μερικές χιλιάδες και το θέαμα που παρουσιάζουν στον ανοιξιάτικο ουρανό το βράδυ της Ανάστασης είναι πραγματικά φαντασμαγορικό. 

Έτσι όλο και περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν να περάσουν το Πάσχα τους στη Χίο για να απολαύσουν αυτό το μοναδικό θέαμα. 

Προκειμένου το έθιμο να τελείται με ασφάλεια τα τελευταία χρόνια την ευθύνη για την προστασία των παρευρισκομένων και των γειτονικών σπιτιών την έχει αναλάβει ο Δήμος Ομηρούπολης και έτσι λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας.

ΑΠΟΚΡΙΕΣ ΣΤΗ ΧΙΟ

Καρναβάλι στη Χίο -Μόστρα -Αγάς

Το Καρναβάλι στη Χίο είναι φαντασμαγορικό, πλούσιο σε τοπικά έθιμα, που οι ρίζες τους χάνονται στην εποχή του Μεσαίωνα και της Τουρκοκρατίας. Σχεδόν κάθε χωριό έχει τις δικές του καρναβαλικές εκδηλώσεις.

Η Μόστρα των Θυμιανών

Η Μόστρα είναι η πιο γνωστή καρναβαλική γιορτή της Χίου και γίνεται στα Θυμιανά του Δήμου Αγίου Μηνά, παραδοσιακό χωριό πετροκόπων και κτιστάδων. Το έθιμο έχει τις ρίζες του στο Μεσαίωνα, όταν πειρατές και κουρσάροι λεηλατούσαν τα παράλια των νησιών και άρπαζαν τις σοδειές των κατοίκων.

Κάποτε στην περίοδο της Αποκριάς, την Παρασκευή της Τυρινής, καθώς όλο το χωριό γλεντούσε, οι φύλακες από τις βίγλες (κυκλικοί πύργοι- παρατηρητήρια της θάλασσας) ειδοποίησαν ότι έρχονταν πειρατές.

Οι Θυμιανούσοι, φουντωμένοι όπως ήταν από το γλέντι, κίνησαν προς την παραλία και τους έστησαν ενέδρα. Στη σκληρή μάχη που ακολούθησε, οι πειρατές κατατροπώθηκαν και οι χωριανοί, μεθυσμένοι από τη χαρά της νίκης, μετέφεραν τους αιχμαλώτους στην πλατεία του χωριού και τους «μόστραραν» (=τους επεδείκνυαν), συνεχίζοντας το γλέντι τους, μέχρι την Τυρινή Κυριακή.

Page 11: ΧΙΟΣ

Σε ανάμνηση λοιπόν αυτής της νίκης, το έθιμο επαναλαμβάνεται από τότε ανελλιπώς κάθε χρόνο, ακόμη και στα χρόνια της Κατοχής. 

Την Τυρινή Παρασκευή το βράδυ, οι Θυμιανούσοι ντυμένοι «κουδουνάτοι» (=μεταμφιεσμένοι) ανεβάζουν τη Μόστρα , δηλαδή τα σατυρικά καρναβαλικά άρματα, στο χωριό, κάνοντας διάφορα κωμικά νούμερα και φορώντας αυτοσχέδιες προσωπίδες (μουτσουναριές). 

Το ίδιο βράδυ, με τη συνοδεία τοπικών οργάνων, χορεύουν το «ταλίμι», έναν ιδιότυπο χορό που αναπαριστά κινήσεις αντιμαχόμενων πολεμιστών. Οι χορευτές χωρίζονται σε δυο ομάδες, τους βρακάδες- Θυμιανούσους και τους κουδουνάτους- πειρατές. Χορεύουν ανά δύο, κραδαίνοντας μεγάλα σπαθιά και φωνάζοντας: «Βρε-Βρε-Μωρή-Μωρή». Στο τέλος, χορεύουν όλοι μαζί τον ιδιότυπο χορό «Δετό», πιασμένοι απ’ τους ώμους.

Την Τυρινή Κυριακή γίνεται η παρέλαση των σατυρικών αρμάτων, που πλαισιώνονται από μασκαράδες, με πρώτο και καλύτερο τον Καρνάβαλο.

Το γλέντι ολοκληρώνεται με πανηγύρι στην πλατεία των Θυμιανών, καθώς και του Νεοχωρίου.

Ο Αγάς

Στα Μαστιχοχώρια, στα Μεστά και τους Ολύμπους, αλλά και στο Πυργί και στο Λιθί, χωριά που διατηρούν τα Μεσαιωνικά χαρακτηριστικά τους, αναβιώνει κάθε χρόνο την Καθαρή Δευτέρα, το έθιμο του «Αγά». Πρόκειται για ένα ιδιότυπο δικαστήριο, από το οποίο δε γλιτώνει κανείς, χωρίς να καταβάλει πρόστιμο! Το έθιμο του Αγά έχει τις ρίζες του στην Τουρκοκρατία και ανάγεται γύρω στο 1830-1840.

Γεννήθηκε από την αγανάκτηση των Χιωτών απέναντι στη συμπεριφορά των Τούρκων καδήδων, των δικαστών, που τιμωρούσαν τους Χιώτες με την πρώτη ευκαιρία. 

Στο έθιμο, όπως και στα περισσότερα αποκριάτικα έθιμα, έχουν προστεθεί και Διονυσιακά στοιχεία, μασκαρέματα και σατυρικά τραγούδια, ενώ στο τέλος της ημέρας, ο Αγάς οδηγείται στην πυρά.

Στα Μεστά και στους Ολύμπους, ο Αγάς έχει μεταλλαχθεί σε ολόκληρη γιορτή, με ενδιαφέρουσες αναπαραστάσεις και δρώμενα, που προσελκύουν στα Μεσαιωνικά καστροχώρια πολλούς επισκέπτες.

Ο Αγάς, συνοδευόμενος από το επιτελείο του, προσπαθεί να μπει στο χωριό από την παλιά κεντρική σιδερένια πύλη του χωριού. Οι φρουροί αντιστέκονται

σθεναρά, αλλά τελικά καταφέρνει να μπει και κατευθύνεται προς την κεντρική πλατεία, όπου κάθεται έχοντας δίπλα του τη «Χανούμα», για να ξεκινήσουν οι

δίκες. Δε λείπει το χιούμορ, τα πειράγματα και οι επευφημίες από τους παρευρισκόμενους, που ξέρουν πως σε λίγο ίσως έρθει η σειρά τους να δικαστούν

και να καταδικαστούν.

Το έθιμο του <<Διπλού>> στη Βολισσό

Το έθιμο του Διπλού αναβιώνει κάθε χρόνο στο κεφαλοχώρι των βορειοχώρων, την πανέμορφη Βολισσό.Όπως συνηθιζόταν από τα πολύ παλιά χρόνια, την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, όπου τα γλέντια απογειώνονταν, ανθρώπινες «διπλές» αλυσίδες, με πλεγμένα χέρια ξεκινούσαν να τραγουδάνε από όλες τις

Page 12: ΧΙΟΣ

συνοικίες του χωριού και κατέληγαν στην κεντρική πλατεία σχηματίζοντας μια πολύ μεγάλη αλυσίδα, όπου ο πρώτος του χορού τραγουδούσε ένα στίχο τον οποίο επαναλάμβαναν στη συνέχεια όλοι οι υπόλοιποι μαζί. Στην πλατεία του χωριού, ακόμα και σήμερα, ακολουθεί τρικούβερτο γλέντι ενώ στους καλεσμένους προσφέρεται σούμα, στραγάλια, και τοπικά γλυκά. 

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΣΤΗ ΧΙΟ

Τα αμέτρητα παραδοσιακά πανηγύρια… 

Ακόμα και αν δε σας αρέσουν οι πιο παραδοσιακοί τρόποι διασκέδασης αλλά θέλετε να έρθετε σε επαφή με τα τοπικά έθιμα και τους ντόπιους, επιλέξτε ένα από τα δεκάδες πανηγύρια. Οι Χιώτες ανέκαθεν λάτρευαν το χορό και το τραγούδι, γι αυτό το κάθε χωριό διοργάνωνε ένα τουλάχιστον πανηγύρι στην πλατεία του, κατά κανόνα την ημέρα που γιορτάζει η εκκλησιά του.Τα όργανα που κατά παράδοση έπαιζαν στα πανηγύρια ήταν το βιολί, το ούτι, το λαούτο, ενώ αργότερα προστέθηκαν το κλαρίνο και το μπουζούκι. Οι στενές σχέσεις της Χίου, με την ανατολή είναι φανερή στα ακούσματα και στους χορούς, ενώ σημαντικές επιρροές δέχθηκαν η μουσική, οι χοροί και τα γλέντια με την εγκατάσταση των προσφύγων.

Σε πολλά χωριά η μουσική και ο χορός κρατάνε ακόμα και σήμερα, δύο ή και τρία βράδια. Οι χοροί που χορεύονται σε αυτά τα πανηγύρια μπορεί να διαφέρουν από χωριό σε χωριό, αλλά θα δείτε κυρίως να χορεύονται συρτά, αργά τσιφτετέλια και καρσιλαμάδες, αράπη σούστα, απτάλικα και χασαποσέρβικα. 

Επιδιώξτε να βρεθείτε σε κάποιο από τα πανηγύρια των μικρών, γραφικών και φτωχότερων χωριών της βόρειας Χίου και του ορεινού όγκου της Αμανής, όπου το μεσημέρι, όπως θέλει η παράδοση, στρώνονται τραπέζια για όλους τους επισκέπτες και σερβίρετε παραδοσιακή κατσίκα κοκκινιστή και κατσικοπίλαφο μαγειρεμένο σε τεράστια μπακιρένια καζάνια και ξύλα. Θα σας μείνει αξέχαστο!

 

ΦΥΣΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ

Η Χίος διαθέτει ένα πλήθος φυσικών διαδρομών στις οποίες ο επισκέπτης του νησιού μπορεί να ζήσει τη μαγεία και το μυστήριο του ανεξερεύνητου μέσα από την περιπλάνηση σε ένα τοπίο όμορφο και διαχρονικό. Οι κυριότερες φυσικές διαδρομές της Χίου είναι:

Το φαράγγι των ΚαμπιώνΤο φαράγγι των Καμπιών συνθέτει ένα μοναδικό θέαμα. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά φυσικά τοπία του νησιού. Αποτελεί βιότοπο για σπάνια είδη πτηνών, όπως την αετογερακίνα και το σπιζαετό και είναι περιοχή προτεινόμενη από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία για κήρυξη ως προστατευόμενη. 

Η παραποτάμια υδρόφιλη βλάστηση σε συνδυασμό με τα δασικά είδη, τα μετέωρα βράχια και το νερό δίνουν στον περιπατητή την αίσθηση ενός επίγειου παράδεισου. Η διαδρομή έχει μήκος 2700 μ. και η διάρκεια της πεζοπορίας είναι περίπου 1,5 ώρα.

Άγιοι Πατέρες - Νέα ΜονήΗ απόσταση είναι περίπου 1100 μ. και ο χρόνος διέλευσης είναι περίπου 35 λεπτά. Η πεζοπορία γίνεται σε παλιό λιθόστρωτο δρόμο.

Page 13: ΧΙΟΣ

Μεστά – ΟλύμποιΗ απόσταση είναι περίπου 2050 μ. και ο χρόνος που απαιτείται είναι μία ώρα. Η πεζοπορία γίνεται σε πεδινό μονοπάτι και κατά την διαδρομή ο επισκέπτης μπορεί να δει καλλιέργειες ελιάς και μαστιχιού καθώς και δασική βλάστηση.

Κάστρο ΓριάςΗ πεζοπορία γίνεται σε ορεινό μονοπάτι και διαρκεί περίπου 45 λεπτά. Το τοπίο είναι βραχώδες με χαμηλή βλάστηση. Η συνολική απόσταση είναι 1200 μ.

Κοιλάδα ΜαλαγκιώτηΗ πεζοπορία είναι ήπια και γίνεται στον κάμπο της Βολισσού. Η απόσταση είναι 3 χλμ. και ο συνολικός χρόνος διαδρομής 1 ώρα και 20 λεπτά.

Κάστρο ΑπολίχνωνΗ πεζοπορία γίνεται σε ορεινό μονοπάτι Η διαδρομή είναι 1070 μ. και ο απαιτούμενος χρόνος διέλευσης είναι 40 λεπτά. Ο περιπατητής μπορεί να θαυμάσει τον κάμπο με τις ελιές και τα μαστιχόδεντρα ενώ όσο αυξάνει το υψόμετρο η βλάστηση γίνεται δασώδης με την παρουσία πεύκων.

ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ

Στον τομέα της διασκέδασης η Χίος αποτελεί ευχάριστη έκπληξη γι όλους τους επισκέπτες!Αντίθετα από τα περισσότερα ελληνικά νησιά, που η διασκέδαση περιορίζετε στους καλοκαιρινούς μήνες, η πόλη της Χίου έχει να επιδείξει έντονη νυχτερινή ζωή για όλες τις ώρες, όλες τις ηλικίες, όλες τις εποχές του χρόνου!

Τα Bar …Τα πιο “in” bar βρίσκονται στην προκυμαία!Δεκάδες μπαρ, με στυλ, άποψη και μουσική για όλα τα γούστα, είναι ανοιχτά από το πρωί μέχρι αργά το βράδυ και προσφέρουν ποικιλία καφέδων και ποτών με θέα στο λιμάνι και τα μικρασιατικά παράλια! Στην προκυμαία επίσης, θα βρείτε μερικά από τα καλύτερα μεζεδοπωλεία και ουζερί της πόλης.Λίγο έξω από την πόλη θα συναντήσετε τα καλύτερα “after club” με δυνατή μουσική, ενημερωμένους D.j και προχωρημένα happenings! 

Τα live…Η Χίος, έχει πλούσια μουσική παράδοση και πολλούς αξιόλογους καλλιτέχνες. Έτσι υπάρχουν πολλά και καλά μουσικά σχήματα με ντόπιους καλλιτέχνες και αρκετές ταβέρνες, μεζεδοπωλεία, μπαρ, μουσικές σκηνές, αλλά και «μεγάλες πίστες» με live προγράμματα, που δίνουν ξεχωριστή πνοή στη νυχτερινή ζωή.

Τα πανηγύρια…Αν σας αρέσουν οι πιο παραδοσιακοί τρόποι διασκέδασης και θέλετε να έρθετε σε επαφή με τα τοπικά έθιμα και τους ντόπιους, επιλέξτε ένα από τα δεκάδες πανηγύρια. Οι Χιώτες λατρεύουν το χορό και το τραγούδι, γι αυτό το κάθε χωριό διοργανώνει ένα τουλάχιστον πανηγύρι στην πλατεία του, κατά κανόνα την ημέρα που γιορτάζει η εκκλησιά του.Σε πολλά χωριά η μουσική και ο χορός κρατάνε ακόμα και σήμερα, δύο ή και τρία βράδια. Οι χοροί που χορεύονται σε αυτά τα πανηγύρια μπορεί να διαφέρουν από χωριό σε χωριό, αλλά θα δείτε κυρίως να χορεύονται συρτά, αργά τσιφτετέλια και καρσιλαμάδες, αράπη σούστα, απτάλικα και χασαποσέρβικα. Επιδιώξτε να βρεθείτε σε κάποιο από τα πανηγύρια των μικρών, γραφικών και φτωχότερων χωριών της βόρειας Χίου και του ορεινού όγκου της Αμανής, όπου

Page 14: ΧΙΟΣ

το μεσημέρι στρώνονται τραπέζια για όλους τους επισκέπτες και σερβίρετε παραδοσιακή κατσίκα κοκκινιστή και κατσικοπίλαφο μαγειρεμένο σε τεράστια μπακιρένια καζάνια και ξύλα. Θα σας μείνει αξέχαστο! 

Το φαγητό..Βρισκόμαστε σε ελληνικό νησί και φυσικά δεν μπορούμε να αφήσουμε έξω από τη διασκέδαση και την ψυχαγωγία το καλό φαΐ!Στη Χίο κατά γενική ομολογία, ακόμα και οι πιο απαιτητικοί βρίσκουν το φαγητό εξαιρετικό. Φρέσκα ψάρια και καλομαγειρεμένα ντόπια κρέατα σε συνδυασμό με το αγνό ελαιόλαδο και τα φρέσκα ντόπια λαχανικά είναι τα κύρια συστατικά. Τα γλυκά του κουταλιού και η μοναδική μαστίχα είναι το απαραίτητο συμπλήρωμα ενός καλού χιώτικου γεύματος! 

Καλές ταβέρνες και εστιατόρια θα βρείτε εντός και εκτός της πόλης, σε όλη τη Χίο, τόσο στη θάλασσα, όσο και σε ορεινές περιοχές. Δοκιμάστε κατσίκα κοκκινιστή, φρέσκο τυρί «μαστέλο» ψημένο στα κάρβουνα, αυγοκαλάμαρα, χερίσια μακαρόνια, κοπανιστοπιτάκια, μελιτσανοπίλαφο, μαλαθρίτες και πολλά - πολλά ακόμα τοπικά πιάτα. 

Το ποτό…Κρασί, ούζο, σούμα, λικέρ Συνοδεύεστε το φαγητό σας με τοπικά κόκκινα κρασιά και ζητήστε να δοκιμάσετε «Αριούσειο Οίνο» το πιο ακριβό και ξακουστό κρασί της αρχαιότητας, το οποίο παράγετε εδώ, στη βορειοδυτική Χίο!Δοκιμάστε μετά το γεύμα ή το δείπνο σας ένα παγωμένο λικέρ με γεύση μαστίχα ή μανταρίνι. Θα ανακαλύψετε τον καλύτερο τρόπο να χωνέψετε και να αποκτήσετε ευχάριστη γεύση! Αν πάλι είστε οπαδός των θαλασσινών, προτιμήστε να τα συνοδεύσετε με κάποιο από τα τοπικά ούζα, με το ιδιαίτερο άρωμα που παράγουν χρόνια τώρα οικογένειες με παράδοση στην ποτοποιία.Και φυσικά δεν θα φύγετε από τη Χίο χωρίς να πιείτε σούμα το παραδοσιακό λευκό ποτό που παράγετε από σύκα. Με γλυκάνισο ή σκέτο για τους πιο μυημένους ! 

Συναυλίες, Θεατρικές Παραστάσεις, Εκθέσεις, Σινεμά …Η Χίος παράγει πολιτισμό!Δεκάδες εκδηλώσεις, παραστάσεις, εκθέσεις, διαλέξεις, διεξάγονται σε ειδικούς χώρους όλες τις εποχές του χρόνου. Ενδιαφέρουσες και ποιοτικές θεατρικές παραστάσεις από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ (Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Βόρειου Αιγαίου με έδρα τη Χίο), και πολλές ακόμα θεατρικές ομάδες παρουσιάζουν έργα, όλη τη διάρκεια του χρόνου.Σίγουρα θα έχετε την ευκαιρία να δείτε κάποια από τις δεκάδες εκθέσεις Χιωτών καλλιτεχνών και όχι μόνο, που διεξάγονται σε ειδικές αίθουσες και σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους. Το Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο, η Δημοτική Πινακοθήκη, το ανοιχτό θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης», μικρά ανοιχτά θέατρα σε πολλούς δήμους, Θερινά Σινεμά, φιλοξενούν εκδηλώσεις, που αξίζει να δείτε. 

Χριστούγεννα, Πάσχα, Απόκριες …Η κάθε εποχή του χρόνου στη Χίο έχει να προσφέρει ξεχωριστές στιγμές διασκέδασης και ψυχαγωγίας, που είναι συνδεδεμένες με έθιμά που οι ρίζες τους χάνονται στο παρελθόν. Έτσι κάθε χρόνο χιλιάδες κόσμου επισκέπτεται το νησί για να ζήσει από κοντά μοναδικά γεγονότα που χαρακτηρίζουν τον τόπο.Τα Αγιοβασιλιάτικα βαποράκια την πρωτοχρονιά, το ρουκετοπόλεμο στο Βροντάδο το Πάσχα, τους Αγάδες στα Μαστιχοχώρια και τη Μόστρα στα Θυμιανά τις απόκριες.Τότε το ξεφάντωμα και η διασκέδαση «χτυπάει κόκκινο»!

Page 15: ΧΙΟΣ