|

ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ 2013 -2014

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

-ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ……………………………………………………………………………………..3

-ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ…………………………………………………………………………………………..4

-ΓΛΩΣΣΑ…………………………………………………………………………………………………6

-ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ………………………………………………………………………………….6

-ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΖΩΗ……………………………………………………………………………………7

-ΙΣΤΟΡΙΑ…………………………………………………………………………………………………7

Σελίδ α 2

ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ 2013 -2014

ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ

Το Άμστερνταμ είναι μια από τις ομορφότερες μικρές πόλεις στον κόσμο. Τα κανάλια, τα παγκοσμίου φήμης μουσεία και τα ιστορικά αξιοθέατα καθι-στούν το Άμστερνταμ μια από τις πιο ρομαντικές και ενδια-φέρουσες πόλεις της Ευρώ-πης. Στην πόλη του Άμστερνταμ, τη ζωή και την κουλτούρα χαρακτηρίζει η έννοια της ανοχής και της ποικιλομορφίας. Έχει όλα τα πλεονεκτήματα μιας μεγάλης πόλης: τον πολιτισμό, τη νυχτερινή ζωή, τα διεθνή εστιατόρια, εξυπηρετικό  συγκοινω-νιακό δίκτυο - ενώ ταυτόχρονα είναι μια ήσυχη πόλη, με ανύπαρκτο κυκλοφοριακό πρόβλημα χάρη στους "υδάτινους δρόμους" (κανάλια) που διασχίζουν ολόκληρη την πόλη. Οι αποστάσεις μέσα στην πόλη είναι μικρές

και μπορείτε να φτάσετε γρήγορα και εύκολα στον προορισμό σας.

Το Άμστερνταμ είναι μία σύγχρονη πόλη, γεγονός που χαροποιεί τους επι-σκέπτες που έχουν ως πρότυπο τον τεχνολογικό τουρισμό, αλλά συγχρό-νως είναι αντίθετος με τις

απόψεις του ιστορικού τουρισμού, καθώς οι παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα είναι από απειρο-ελάχιστα ως ανύπαρκτα.

Σελίδ α 3

ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ 2013 -2014

Το σύμβολο του Άμστερνταμ

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ Η κεντρική πλατεία Νταμ (D am) είναι σημείο αναφοράς για την πόλη. Μοναδικό μνημείο αρχιτεκτονικής με τα βασιλικά ανάκτορα να κυριαρχούν και περιτριγυρισμένη από διάφορα καταστήματα. Στην πλατεία βρίσκεται και το Ιστορικό μου-σείο που προσφέρει μια μονα-δική ευκαιρία αναδρομής στην ιστορική διαδρομή της πόλης.

_____________________________________________________________________

Ο περίπατος γύρω από τα κανάλια του Άμστερνταμ είναι ιδανική επιλογή για να θαυμάσει κανείς την ομορφιά της Ολλαν-δικής πρωτεύουσας.Περιστοιχισμένα από υπέροχα παραδοσιακά κτίσματα του 17ου αιώνα προσφέρουν χαλάρωση και χορταίνουν το βλέμμα. Μία ρομα-ντική βαρκάδα στα κανάλια κάτω από τις πολλές μεσαιωνικές γέφυ-ρες επιβάλλεται για τους ερωτευ-

μένους.

__________________________________________

Διασημότερη γέφυρα η Magere brug (γέφυρα), που συνδέει τις όχθες του ποταμού Άμστελ και το όνομά της που σημαίνει μικρή ή λεπτή, οφείλεται στο μέγεθος που αρχικά είχε. Από το

Σελίδ α 4

ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ 2013 -2014

2003 επιτρέπεται η διέλευση μόνο σε πεζούς και ποδήλατα ενώ συχνά "ανοίγει" για να επιτρέψει τη διέλευση των πλοιαρίων του ποταμού.

Ακόμα, ο ζωολογικός κήπος Artis, είναι ο παλαιότερος στην Ευρώπη και πέρα από τα πολλά και σπάνια είδη ζώων που φιλοξενεί, διαθέτει και ένα τεράστιο ενυδρείο, πλανητάριο και μουσείο φυσικής ιστορίας, που δεν αφήνει αδιά-φορο κανέναν από τους επισκέ-πτες του.

_________________________________________________________________

Άλλα αξιοθέατα που ο κάθε ταξιδιώτης στο Άμστερνταμ δεν θα πρέπει να παραλείψει να επισκεφθεί είναι η εκκλησία Oude Kirk, που χρονολογείται πριν από το 1300, το σπίτι του διάσημου ζωγράφου Ρέμπραντ, το μουσείο του Βαν Γκόνγκ και το σπίτι της Άννας Φρανκ, οπού έγραψε το περίφημο ημερολόγιο της η μετέπειτα διάσημη 13χρονη τότε Εβραία.

Σελίδ α 5

ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ 2013 -2014

ΓΛΩΣΣΑ

Τα Ολλανδικά  είναι μια δυτική γερμανική γλώσσα που ομιλείται από περισσότερους από 22 εκατομμύρια ανθρώπους ως μητρική γλώσσα  και πάνω από 5 εκατομμύρια ανθρώπους ως δεύτερη γλώσσα. Συνδέονται στενά  με άλλες δυτικοευρωπαϊκές γερμανικές γλώσσες. Η Ολλανδική Γλωσσική Ένωση συντονίζει τη δράση των Ολλανδικών, Φλαμανδικών και των αρχών του Σουρινάμ πάνω σε γλωσσικά θέματα, τη γλωσσική πολιτική, τη διδασκαλία της γλώσσας και λογοτεχνίας. Στα αγγλικά η γλώσσα του λαού των Κάτω Χωρών και της Φλάνδρας ονομάζεται dutch (ντατς)

ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ

Η πόλη είναι άκρως πολυπολιτισμική και αυτό αντανακλά έντονα στην κουζίνα της. Τα εστιατόρια είναι διασκορπισμένα σε ολόκληρη την πόλη. Οι Ολλανδοί δεν φημίζονται ιδιαίτερα για την κουζίνα τους. Αποφύγετε να φάτε σπιτικό φαγητό Ολλανδικό. Μην παραλείψετε να αγοράσετε από το δρόμο μεγάλες τηγανητές νόστιμες πατάτες με μαγιονέζα.

Επίσης υπάρχουν πολύ καλά τυριά και εξαιρετική σοκολάτα ρόφημα. Στο ιστορικό κέντρο της πόλης υπάρχουν πάρα πολλά εστιατόρια. Φυσικά δεν θα μπορούσε να απουσιάζει η ελληνική κουζίνα… Ωστόσο υπάρχουν και πιο φτηνές επιλογές σε στυλ γρήγορου φαγητού. Στο δρόμο υπάρχουν πολλά κιόσκια που πουλάνε λαχταριστούς λουκουμάδες με άχνη.

Σελίδ α 6

ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ 2013 -2014

ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΖΩΗ

Το Άμστερνταμ έχει φουλ νυχτερινή ζωή. Τα περισσότερα μαγαζιά κλείνουν στις 3.00 τις καθημερινές και στις 4.00 το Σάββατο, αλλά υπάρχουν πάντα και τα after. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές αγγλοπαρέες διοργα-νώνουν εκεί τα «εργένικα πάρτι» τους (stag όπως λέγο-νται χαρακτηριστικά), «ξυρίζο-ντας τον γαμπρό» πάνω σε άδεια ποτήρια μπύρας. Pubs, clubs και bars.

Το «Αμστελόδαμο» έχει από όλα. Φράση-κλειδί: «Κανένα ποτό δεν κοστίζει πάνω από 7 ευρώ», έστω κι αν η άτιμη η «μεζούρα» που κρατούν πίσω από το μπαρ θυμίζει περισσότερο… σφηνάκι. 

ΙΣΤΟΡΙΑ

Η ιστορία του Άμστερνταμ ξεκινά ήδη από τον 11ο αιώνα. Στη θέση της

σημερινής πόλης βρισκόταν βαλτώδης περιοχή με την ονομασία 

Άεμεστέλλε (Aemestelle), που ανήκε διοικητικά στην Ουτρέχτη και

καλλιεργείτο εν μέρει. Λόγω της παρουσίας στρωμάτων τύρφης, αποφα-

σίστηκε η αποστράγγιση μέρους της περιοχής και, έτσι, προέκυψε ο πρώτος

αγροτικός συνεταιρισμός καλλιεργητών. Με τη συνεχή αποστράγγιση όμως,

και λόγω του χαρακτήρα της τύρφης, το έδαφος άρχισε να αποστα-

θεροποιείται και, έτσι, κατασκευάστηκαν τα πρώτα οριζόντια φράγμα-

Σελίδ α 7

ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ 2013 -2014

τα ντάικς (dijks). Τα στρώματα εδάφους -ιδιαίτερα τα χαμηλά-

σταθεροποιήθηκαν και το γενικότερο σύνολο παρουσίασε αντίσταση στη

διαβρωτική ενέργεια του νερού.

Κατά τη διάρκεια του 13ου αιώνα η κατασκευή των dijks, είχε ήδη επεκταθεί

κατά μήκος του ποταμού Έι (Het IJ) στη Βόρεια Θάλασσα (σημ. δεν πρόκειται

για πραγματικό ποταμό αλλά για έναν αρμό της Θάλασσας Έι, που

καταχρηστικά και για λόγους συντομίας θα αναφέρεται ως ποταμός Έι). Τότε

αποφασίστηκε η κατασκευή του πρώτου μεγάλου κάθετου φράγματος 

νταμ (dam), στο στόμιο του ποταμού Άμστελ (Amstel). Από το «φράξιμο» του

ποταμού Άμστελ πήρε η πόλη την ονομασία της (Amstel(r)+dam).

Πιθανότατα, ένα τμήμα του Άμστελ όπως είναι σήμερα, είχε τότε

επιχωματωθεί. Αυτό αποτέλεσε και τη βάση πάνω στην οποία οργανώθηκε

και επεκτάθηκε ο οικισμός, με τελικό αποτέλεσμα, το Άμστερνταμ να αρχίζει

να γίνεται εμπορική δύναμη. Όπως επίσης, το τμήμα εκείνο του Άμστελ που,

σήμερα, είναι γνωστό ως Ντάμρακ  (Damrak), ήταν η απαρχή του λιμένα του

Άμστερνταμ. Πρόσφατες ανασκαφές, συνεχίζουν να παρέχουν νέα δεδομένα

και να φέρνουν στο φως πληροφορίες για τις απαρχές της ιστορίας της πόλης.

Η πρώτη γραπτή αναφορά

στο Άμστερνταμ, είναι ένα

έγγραφο με ημερομηνία 27

Οκτωβρίου 1275, με το

οποίο ο κόμης Φλόρις ο

5ος δίνει φοροαπαλλαγή

στους κατοίκους.

Η ακριβής ημερομηνία που

το Άμστερνταμ απέκτησε

Χάρτα Δικαιωμάτων δεν

είναι γνωστή, αλλά μάλλον αυτό να συνέβη λίγο μετά το 1300, με πιθανή

ημερομηνία το 1306. Αμέσως μετά, αναφέρεται η πρώτη φορολόγηση της

μπίρας! Οι επαφές με το Αμβούργο για το εμπόριο του ποτού, αποτέλεσαν το

εφαλτήριο για το Εμπόριο της Ανατολικής Θάλασσας (De Oostzeehandel),

όπως ήταν τότε γνωστές οι διεθνείς συναλλαγές μεταξύ των κρατών

Σελίδ α 8

ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ 2013 -2014

της Χανσεατικής Ένωσης. Ήδη από τον 15ο αιώνα, το Άμστερνταμ ήταν η

σημαντικότερη εμπορική πόλη της Ολλανδίας.

Επειδή, παρά ταύτα, η πόλη ήταν κτισμένη σε βαλτώδη περιοχή, τα

αποστραγγιστικά έργα συνεχίζονταν με αμείωτη ταχύτητα και, η επέκτασή της

δημιούργησε την ανάγκη κατασκευής των πρώτων χράχτεν (grachten), των

αστικών καναλιών δηλαδή, για τα οποία το Άμστερνταμ είναι σήμερα

παγκοσμίως γνωστό. Μέσω των χράχτεν επιτυγχανόταν η συνεχής και

ολοκληρωμένη αποστράγγιση, ενώ τα φερτά υλικά από την κατασκευή τους,

χρησιμοποιήθηκαν για την ανύψωση του εδάφους και την κατασκευή

κατοικιών. Παρόλα’ αυτά, η μαλακή του φύση (άμμος και τύρφη), επέβαλε την

στήριξη των σπιτιών πάνω σε ειδικές κατασκευές από ξύλινους πασσάλους

κάτι που, με πιο προηγμένες τεχνικές, συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.

Η πόλη, τότε, απέκτησε και ένα ιδιότυπο για την εποχή σύστημα διοίκησης. Η

μεγάλη οικονομικά άνοδος της αστικής τάξης, δημιούργησε μία φατρία

ισχυρών κοινωνικά πολιτών που αναφέρεται ως «φρούτσχαπ» (vroedschap).

Η συγκεκριμένη ομάδα πολιτών απέκτησε τέτοια ισχύ, ώστε να έχει το

αποκλειστικό προνόμιο διορισμού των διοικούντων την πόλη. Και, όπως

συμβαίνει σχεδόν πάντοτε σε αυτές τις περιπτώσεις, όταν η πόλη ξεσηκώθηκε

εναντίον των Ισπανών το 1578, έδειξε μεγάλη απροθυμία να συμμετάσχει.

Μόνον όταν θίχτηκαν τα εμπορικά της συμφέροντα αποφάσισε τελικά να

συναινέσει.

Με την προσάρτηση της Αμβέρσας στους Ισπανούς, το 1585, πολλοί κάτοικοί

της, ήλθαν στο Άμστερνταμ,

μεταφέροντας εκεί όλες τις

εμπορικές τους δραστηριότητες. Η

έλευσή τους, μαζί με εκείνη των

Εβραίων της Πορτογαλίας, έπαιξε

πολύ μεγάλο ρόλο σε αυτό που

έμεινε στην ιστορία ως ο Χρυσός

Αιώνας (De Gouden Eeuw) του

Άμστερνταμ και της Ολλανδίας.

Σελίδ α 9

ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ 2013 -2014

Τότε ήταν που το Άμστερνταμ απέκτησε τη φήμη της πιο ανεκτικής-

θρησκευτικά και όχι μόνον- πόλης στον κόσμο. Θρησκευτικοί πρόσφυγες από

τα μέρη των Κάτω Χωρών που ελέγχονταν ακόμα από την Ισπανία,

και Ουγενότοι από τη Γαλλία διωκόμενοι για τη θρησκεία τους, αναζήτησαν

ασφάλεια στο Άμστερνταμ.

Οβελίσκος στη μνήμη των νεκρών του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου

Στις αρχές του 17ου αιώνα το Άμστερνταμ ήταν η πλουσιότερη πόλη

στην Ευρώπη. Πλοία απέπλεαν από το Άμστερνταμ προς τη Βόρεια Αμερική,

την Αφρική και τις σημερινές Ινδονησία και Βραζιλία και έθεσαν τη βάση ενός

παγκοσμίου εμπορικού δικτύου. Οι έμποροι του Άμστερνταμ είχαν το

μεγαλύτερο μερίδιο στην Ολλανδική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών και

στην Ολλανδική Εταιρεία Δυτικών Ινδιών. Οι εταιρείες αυτές απέκτησαν τις

υπερπόντιες κτήσεις που έγιναν η βάση των μετέπειτα Ολλανδικών αποικιών.

Το Άμστερνταμ ήταν το σημαντικότερο σημείο για την μεταφόρτωση αγαθών

στην Ευρώπη και αποτελούσε το ηγετικό οικονομικό κέντρο του κόσμου.

Ο πληθυσμός της πόλης αυξήθηκε

δραματικά. Το 1570, το Άμστερνταμ

είχε περίπου 30.000 κατοίκους. Το

1622 έφθασε τις 100.000 και, στα

τέλη του 17ου αιώνα τις 200.000.

Μόνο το Λονδίνο, το Παρίσι και

η Νάπολη είχαν εκείνη την εποχή

ανάλογο αριθμό κατοίκων. Σε εκείνη

ακριβώς την εποχή, οφείλεται η πολύ μεγάλη διεύρυνση των ορίων της

πόλης, που είχε ως αποτέλεσμα αυτό που βλέπει σήμερα ο επισκέπτης. Ένα

τεράστιο δίκτυο ομόκεντρων ημικυκλικών καναλιών, που ονομάζεται «Ζώνη

των Χράχτεν» (De Grachtengordel). Στις όχθες των καναλιών και, ανάλογα με

την περιοχή της πόλης, υπάρχουν πανέμορφες και πανάκριβες επώνυμες

κατοικίες, που ανήκαν στους μεγαλέμπoρους και επιχειρηματίες εκείνης της

Σελίδ α 10

ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ 2013 -2014

εποχής. Σήμερα, οι περισσότερες από αυτές περιλαμβάνονται στον κατάλογο

των διατηρητέων μνημείων της πόλης (rijksmonumenten).

Προς το τέλος του 17ου αιώνα, η ανάπτυξη της πόλης παρουσίασε μια

σταδιακή ύφεση. Το 1683 η οικοδομική δραστηριότητα σταμάτησε. Στην

ανατολική όχθη του ποταμού Άμστελ υπήρχε τόσος διαθέσιμος χώρος που,

τα οικόπεδα δόθηκαν σε φιλόπτωχες οργανώσεις και το -σημερινό- Πλαντάζ

(Plantage) λειτούργησε ως χώρος περιπάτου. Οι πόλεμοι με το Ηνωμένο

Βασίλειο και τη Γαλλία είχαν άμεσο αντίκτυπο στο Άμστερνταμ. Κατά τη

διάρκεια των Ναπολεόντειων πολέμων, οι περιουσίες των κατοίκων του

Άμστερνταμ λιγόστεψαν αισθητά. Από τα μισά του 18ου αιώνα, ο πληθυσμός

άρχισε σταδιακά να μειώνεται, για να φτάσει το 1815 στο χαμηλότερο σημείο

του, στις 140.000 κατοίκους περίπου.

Κατά τον 19ο αιώνα, έχουμε μια περίοδο ανάκαμψης. Το Κανάλι Άμστερνταμ-

Ρήνος χάρισε στο Άμστερνταμ άμεση πρόσβαση στο Ρήνο, ενώ το 1825

το Βορειοολλανδικό Κανάλι(Het Noordhollandsch Kanaal) συνέδεσε την πόλη

με το Ντεν Χέλντερ. Επίσης, το 1839 κατασκευάστηκε η πρώτη

σιδηροδρομική γραμμή της Ολλανδίας, που συνέδεσε το Άμστερνταμ με

το Χάαρλεμ. Τέλος, από το 1876 το Κανάλι της Βόρειας Θάλασσας (Ηet

Noordzeekanaal), αποτέλεσε την απευθείας σύνδεση του λιμένα του

Άμστερνταμ με τα κινητά υδατοφράγματα (sluizen) στο Έιμάουντεν (IJmuiden)

και από εκεί διέξοδο στη Βόρεια Θάλασσα. Από το 1850 άρχισε να

επεκτείνεται η πόλη έξω από το όριο του καναλιού Σίνγκελ (Singelgracht),

που υπήρχε εκεί από τον 17ο αιώνα.

Στα τέλη του 19ου αιώνα, με

τη Βιομηχανική Επανάσταση, ξεκίνη-

σε μία νέα περίοδος επέκτασης της

πόλης στην περίφημη «Ζώνη των

Χράχτεν». Το εμπόριο αναζωπυ-

ρώθηκε, νέες βιομηχανίες δημιουρ-

γήθηκαν και ο πληθυσμός διπλα-

σιάστηκε. Από τις 250.000 το 1850,

έφτασε σχεδόν στις 510.000 το 1900. Οι κοινωνικές αναταράξεις που έφερε η

Σελίδ α 11

ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ 2013 -2014

Βιομηχανική Επανάσταση, έκαναν το Άμστερνταμ το κέντρο της ολλανδικής

σοσιαλδημοκρατίας και οδήγησαν σε, μεγάλης κλίμακας, επέκτασή του

(Σχέδιο Νότος, Σχέδιο Δύση κ.λπ.). Οι κακές συνθήκες διαβίωσης στους

χαμηλόμισθους εργάτες, οδήγησαν στα επεισόδια της συνοικίας Γιορντάαν

(Ηet Jordaanoproer), κατά τα οποία έχασαν τη ζωή τους επτά άνθρωποι.

Σελίδ α 12