Τα πιο συνηθισμένα λάθη των νέων φωτογράφων

Αγοράσατε μόλις φωτογραφική μηχανή;Αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τον υπέροχο κόσμο της φωτογραφίας;Ας δούμε μαζί μερικά από τα λάθη που κάνουμε όλοι στα πρώτα μας βήματα.

Μια ανάγνωση των παρακάτω, θα σας δώσει μια ιδέα από αυτά που θα πρέπει να προσπαθήσετε να αποφύγετε.Μοιάζουν – και είναι – απλά προβλήματα. Είναι όμως σημαντικά. Είναι ακριβώς αυτά που θα σας ταλαιπωρήσουν και θα σας απογοητεύσουν στην αρχή της ενασχόλησης σας με τη φωτογραφία.

Το συγκεκριμένο άρθρο είναι λίγο παλιό από το 2004 και το έχει επιμεληθεί ο κος Λυκάκης Μανώλης.

Παρ’ όλα αυτά τα βασικά και απαραίτητα που πρέπει να γνωρίζει κάποιος που δεν ασχολείται επαγγελματικά με την φωτογραφία δεν έχουν αλλάξει.

Ακόμη και σήμερα που η ευκολία που παρέχουν οι ψηφιακές είναι τεράστια (όλα γίνονται αυτόματα) μερικά πράγματα που περιγράφονται στο άρθρο αυτό θα σας βοηθήσουν ώστε οι πρώτες φωτογραφίες σας να είναι αρκετά καλές. Πάμε λοιπόν :

Το κεφάλι στο κέντρο της εικόνας.Είναι αλήθεια πως το κεφάλι του ανθρώπου είναι το πιο σημαντικό κομμάτι του σώματος μας. Είναι επίσης αλήθεια πως ο άπειρος φωτογράφος, τείνει να τοποθετεί το πιο σημαντικό κομμάτι της εικόνας στο κέντρο.Έτσι, όταν φωτογραφίζουμε έναν άνθρωπο, αυτόματα βάζουμε το κεφάλι στο κέντρο του κάδρου.Δίπλα φαίνεται ένα παράδειγμα. Μπορεί να δείχνει λογικό αλλά αυτά τα κομμένα πόδια, αδικούν το μοντέλο μας !

Καδράρισμα και σύνθεση

Αν «την πατήσετε» μερικές φορές, θα προσπαθήσετε να αποφεύγετε αυτό το λάθος και θα βγάζετε τουλάχιστον ολόκληρο το σώμα.Όμως η «τάση» να βάζουμε το σημαντικό στο κέντρο δεν κόβεται εύκολα. Έτσι καταλήγουμε συνήθως σε μια εικόνα σαν την δίπλα. Βελτιώθηκαν τα πράγματα σίγουρα. Παραμένει όμως άχαρο το κάδρο. Λες και στήσαμε το μοντέλο προς εκτέλεση.

Ας δώσουμε λίγο αέρα δεξιά ή αριστερά. Ας προσπαθήσουμε να βάλουμε και κάποιο άλλο ενδιαφέρον στοιχείο στο κάδρο.Για κοιτάξτε. Καλύτερα δεν είναι τώρα;

Υπάρχει κι άλλη μια περίπτωση να κόψουμε τα πόδια. Από βιασύνη.Όταν δούμε στην οθόνη μας , ή στο σκόπευτρο ένα κάδρο που μας εντυπωσιάζει και ειδικά αν το μοντέλο μας τύχει να πάρει μια έκφραση που μας αρέσει, στη βιασύνη μας να προλάβουμε , παραμελούμε τα πόδια , που τα θεωρούμε «ασήμαντα»Να το αποτέλεσμα μιας τέτοιας βιαστικής λήψης.Όμορφη φωτογραφία, αλλά τι κρίμα.   Τα πόδια χάλασαν την φωτογραφία.Προσοχή λοιπόν.Οι μικρές λεπτομέρειες είναι που μας δίνουν μια όμορφη και ευπαρουσίαστη φωτογραφία.Χωρίς κόπο, χωρίς καθυστερήσεις. Αρκούν μόνο λίγες σκέψεις και έχουμε μια σωστή φωτογραφία για την οποία θα χαιρόμαστε.

Στραβός Ορίζοντας

Μεγάλο πρόβλημα αυτό του στραβού ορίζοντα στους νέους φωτογράφους.Το χειρότερο είναι πως δεν το συνειδητοποιούν από την αρχή.

Πολλές φορές βλέπουμε στραβούς ορίζοντες σε διαγωνισμούς και σε φωτογραφίες προς κριτική. Κι όμως, με λίγα κλικ στο Photoshop το πρόβλημα διορθώνεται.

Δεν υπάρχει πιο αντιαισθητικό πράγμα από τις θάλασσες που γέρνουν και νομίζεις πως το νερό θα «χυθεί» από την άκρη του κάδρου !

Τι φταίει όμως;

Πως μπορούμε να το προσέχουμε λίγο;

(μια απαραίτητη διευκρίνηση εδώ: Ο στραβός ορίζοντας είναι λάθος μόνο – και μόνο τότε – όταν δεν είναι επιθυμία του φωτογράφου.

Αν ο φωτογράφος έχει άποψη πάνω σ’ αυτό και ακόμα καλύτερα αν μπορεί να δικαιολογήσει την ύπαρξη του στραβού ορίζοντα στο κάδρο του, τότε οφείλουμε να το σεβαστούμε.

Όμως εδώ μιλάμε για νέους φωτογράφους που το κάνουν κατά λάθος)

Για τα μεγάλα λάθη στον ορίζοντα, συνήθως φταίει ένα στραβό αντικείμενο που κυριαρχεί στο κάδρο μας.Κοιτάξτε την δίπλα εικόνα: Το κυρίως θέμα μας – που είναι η ομπρέλα – ήταν τόσο στραβό, που στην προσπάθεια να το βάλουμε «σωστά στο κάδρο» μας οδήγησε σε έναν θεόστραβο ορίζοντα !Μπορεί να υπερέβαλα εδώ, αλλά συνήθως τα αντικείμενα δεν είναι ποτέ κατακόρυφα. Συχνά μας παρασέρνουν.Να η σωστή φωτογραφία στη συγκεκριμένη περίπτωση. Αξίζει εδώ να επισημάνω κάτι.

Παρότι έβγαζα τις φωτογραφίες ειδικά για να γράψω αυτό το άρθρο, όταν είδα τις εικόνες στο computer μου, διαπίστωσα έκπληκτος πως η φωτογραφία του «ίσιου» ορίζοντα που έβγαλα ως παράδειγμα, έγερνε κατά 2,3 μοίρες!!

Τόση δύναμη έχει το στραβό αντικείμενο. Με παρέσυρε ενώ προσπαθούσα να βγάλω μια απολύτως ίσια φωτογραφία για το παράδειγμα μας.

Μια άλλη περίπτωση που μας οδηγεί σε στραβούς ορίζοντες, είναι η πολυπλοκότητα του τοπίου.Κοιτάξτε την διπλανή εικόνα.Αν κρύψετε με το χέρι σας το μισό δεξί μέρος της εικόνας, θα δείτε πως το υπόλοιπο μισό – στα αριστερά – μοιάζει σωστό !Η καμπυλότητα της ακρογιαλιάς μας ξεγέλασε και η θάλασσα … χύθηκε δεξιά.Φωτογραφίζοντας τώρα προσπαθώντας να αποφύγω τον στραβό ορίζοντα έχω καλύτερο αποτέλεσμα όπως φαίνεται στη διπλανή φωτογραφία.Χαμηλώστε το σώμα σας όταν φωτογραφίζετε. Μην τραβάτε τα πάντα από το ύψος των ματιών.Κοιτάξτε πως αλλάζει η δίπλα φωτογραφία , όταν χαμήλωσα τη θέση φωτογράφησης. Δεν κουνήθηκα ούτε χιλιοστό. Απλώς χαμήλωσα.Προσέξτε πως στην δίπλα εικόνα – χαμηλώνοντας – γλιτώσαμε και ένα μεγάλο μέρος από την παραμόρφωση του φακού.Γλιτώσαμε μεγάλο μέρος της κύρτωσης του ορίζοντα που προκαλεί ο zoom της μηχανής μας.

Καδράρισμα

Αν η εικόνα σας φαίνεται υπερβολικά «σκέτη» και φτωχή , όπως η δίπλα…… μη διστάσετε να συμπεριλάβετε κι άλλα στοιχεία στο κάδρο.Ψάξτε εναλλακτικές λύσεις , πειραματιστείτε.Όταν κάνουμε δυο – τρία βήματα πίσω τότε το ίδιο τοπίο γίνεται έτσι γίνεται όπως φαίνεται στη δεύτερη φωτογραφία.

Όμως, προσέξτε!Αν σας τράβηξε κάτι την προσοχή, τότε λειτουργήστε αντίθετα. Αρχίστε να αφαιρείτε στοιχεία από το κάδρο τα οποία αποτελούν «θόρυβο» του κάδρου και αποδυναμώνουν την παρουσία του θέματος σας.Ας υποθέσουμε πως είδατε αυτό το κρεμαστό στολίδι και θελήσατε να το φωτογραφήσετε από τη θέση που βρισκόσαστε εκείνη τη στιγμή. Η φωτογραφία φαίνεται δίπλα. Όμως, έχει αρκετά προβλήματα.Η κορυφογραμμή «μπλέκεται» με το αντικείμενο (1) και μας αποσπά την προσοχή.Ένα σωρό άσχετα με το θέμα μας (το κρεμαστό στολίδι) αντικείμενα (2) μας αποσπούν επίσης. Αφιερώστε λίγο χρόνο παραπάνω για την φωτογραφία σας. Πηγαίνετε πιο κοντά, πιο μακριά , δοκιμάστε διάφορες γωνίες μέχρι να βρείτε μια που να σας ικανοποιήσει.

Για κοιτάξτε, καλύτερα δεν είναι τώρα ;

Και το αντικείμενο αναδείχθηκε , και συνολικά έχουμε μια πιο ευπαρουσίαστη φωτογραφία που θα δείξουμε με χαρά στους φίλους μας.

Γενικά, θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με το φόντο των φωτογραφιών μας. Μικρά αντικείμενα που μπλέκονται με το θέμα μας ,  καταστρέφουν συχνά τις εικόνες μας.

Κοιτάξτε εδώ ένα παράδειγμα:

Αν και στην οθόνη της μηχανής τα δυο σκάφη ηταν «αμελητέα ποσότητα» , στο τελικό αποτέλεσμα είναι εντελώς αντιαισθητικό να «ξεπηδούν» από το λαιμό του παιδιού δυο ταχύπλοα!

Προστατέψτε λοιπόν το κυρίως θέμα σας από οπτικά σκουπίδια» που μπλέκονται μ’ αυτό. Κρατήστε τα – μέσω του καδραρίσματος – όσο πιο μακριά γίνεται.

Αφιερώστε λίγο περισσότερο χρόνο για να βρείτε την καλύτερη οπτική γωνία και αν χρειαστεί περιμένετε λίγο ώστε να φύγουν τυχόν ενοχλητικά κινούμενα αντικείμενα μέσα από το πλάνο σας. Ρίξτε μια ματιά στην φωτογραφία που βγάλατε (κάτι εύκολο με τις ψηφιακές μηχανές σήμερα) και αν το αποτέλεσμα δεν σας ικανοποιεί ξαναβγάλτε την φωτογραφία.

Φώς και φωτομέτρηση

Θέση του ήλιου.Θυμάστε τους μπαμπάδες μας και τους παππούδες μας που φωτογράφιζαν πάντα με τον «ήλιο πίσω»; Ήξεραν πολύ καλά τι έκαναν. Ήταν απαράβατος κανόνας της φωτογραφίας πάντα.

Σιγά-σιγά ξεχάστηκε δυστυχώς. Θέλουμε να βγάλουμε ένα τοπίο και παραβλέπουμε τη θέση του ήλιου. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα λάθη των νέων φωτογράφων.

Να ένα παράδειγμα. Φωτογραφίζουμε το μοντέλο μας σε ένα τοπίο που μας άρεσε , χωρίς να δώσουμε καμία σημασία στον ήλιο και το αποτέλεσμα είναι η διπλανή φωτογραφία: Απαίσια χρώματα. – Θάμβωση του φακού. – Το μοντέλο μας δεν φαίνεται. Μια αποτυχία δηλαδή. Υπάρχουν κάποιες λύσεις βέβαια.

Η πρώτη είναι να δώσουμε +2 EV στη μηχανή μας. (το σημαντικό κουμπάκι αντιστάθμισης της έκθεσης που θα πρέπει να χρησιμοποιείτε συνεχώς).Με τα +2 EV παίρνουμε το δίπλα αποτέλεσμα.Το μοντέλο φάνηκε , αλλά το τοπίο … εξαφανίστηκε. (κάηκε όπως λέμε).

Υπάρχει και η λύση του «γεμίσματος» με το φλας. (Fill-in)Να το αποτέλεσμα (δίπλα):

Άχαρο θα έλεγα. Μια … μετριότητα. Αφύσικο φως , κακή καταγραφή του τοπίου.

Ας κάνουμε ότι έκαναν τόσα χρόνια οι φωτογράφοι όλου του κόσμου.

Ας βάλουμε τον ήλιο στην πλάτη μας.

Φωτογραφίζοντας από την αντίθετη πλευρά θα πάρουμε το αποτέλεσμα που φαίνεται στη διπλανή φωτογραφία.

Πόσο πιο φυσικά φαίνονται όλα τώρα!

Τα χρώματα σωστά , το μοντέλο όμορφα φωτισμένο και καμία θάμβωση του φακού.

Η αλήθεια είναι πως αυτό δεν είναι πάντα εφικτό.Μακάρι να είχαμε τον χρόνο να πηγαίνουμε στα όμορφα μερη και στην ανατολή και στη δύση του ηλίου για να βρούμε το κατάλληλο φως.

Αν λοιπόν , «πρέπει» να φωτογραφήσετε οπωσδήποτε κάτι κόντρα στον ήλιο , βοηθήστε τουλάχιστον τον φακό της μηχανής σας.

Αν δεν κάνετε απολύτως τίποτα, θα πάρετε την δίπλα φωτογραφία. Απαίσια θάμβωση κάτω δεξιά , που κατέστρεψε τη φωτογραφία μας (επιπροσθέτως μειώθηκε και το τοπικό κοντράστ).

Χρησιμοποιήστε ένα αντικείμενο σαν σκιάστρο για τη μηχανή σας. Ένα καπέλο , ένα περιοδικό , ακόμα και η παλάμη μας αρκεί για να θέσουμε το φακό μας σε ίσκιο (προσοχή μόνο να μην μπει το «σκιάστρο» στο κάδρο μας).

Χρησιμοποιήστε κάτι , ή ακόμα συμπεριλάβετε στο κάδρο σας δημιουργικά , το ίδιο το αντικείμενο.

Να το αποτέλεσμα.

Η θαμβωση έφυγε , το κοντράστ βελτιώθηκε , και τέλος πάντων πήραμε τη φωτογραφία που θέλαμε να πάρουμε.

Φωτομέτρηση

Οι μηχανές μας δεν έχουν μυαλό.

Ότι βλέπουν , προσπαθούν να το βγάλουν σαν να ήταν ένας μεσαίος τόνος.Προσπαθούν δηλαδή να καταγράψουν έναν μέσο όρο (χοντρικά).

Είτε άσπρο τις βάζουμε να φωτογραφήσουν , είτε μαύρο , αυτές προσπαθούν να το βγάλουν γκρι! Έτσι δουλεύουν. Αυτός είναι ένας τρόπος για να βγάζουν τις περισσότερες φωτογραφίες σωστές. Τις «περισσότερες», αλλά όχι όλες.

Να λοιπόν γιατί ένα από τα πιο σημαντικά κουμπάκια της μηχανής μας, είναι αυτό που διορθώνει (αντισταθμίζει) την έκθεση.

Αυτό που μας δίνει τη δυνατότητα να προσθέτουμε και να αφαιρούμε EVΤο κουμπάκι + και – EV θα πρέπει να το χρησιμοποιείτε συνεχώς όταν τραβάτε στο αυτόματο. Θα μπορείτε έτσι να κάνετε μικρές διορθώσεις και να βοηθάτε τη μηχανή σας.Ας τα δούμε με δυο παραδείγματα:

Μια συνηθισμένη εικόνα της Ελλάδας είναι αυτή ενός λευκού τοίχου. Πόσες και πόσες φορές δεν βλέπουμε φωτογραφίες άσπρων γραφικών σπιτιών που έχουν καταγραφεί τελικά λες και είναι γκρι;

Φωτογραφίζω εδώ έναν λευκό τοίχο με ένα παράθυρο από ένα εκκλησάκι.

Δεν πειράζω τίποτα , αφήνω τη μηχανή στο αυτόματο.Απαράδεκτο ! Να την πετάξω την παλιό-μηχανή μου; Όχι – όχι. Δεν φταίει η καημένη καθόλου. Που να ξέρει αν φωτογραφίζω έναν λευκό τοίχο ή ένα μαύρο χαρτόνι;

Αυτή προσπαθεί να βγάλει  τα πάντα σε έναν μεσαίο τόνο , έτσι ώστε να βγει μια καλή φωτογραφία. Συνήθως τα κάδρα μας έχουν και φωτεινά και σκούρα αντικείμενα που όλα μαζί συνθέτουν έναν μεσαίο τόνο. Εκεί , η μηχανή δουλεύει σωστά. Εδώ όμως που φωτογραφίζουμε έναν λευκό τοίχο, η μηχανή χρειάζεται λίγη βοήθεια. Τη βοήθεια αυτή θα την προσφέρουμε με το κουμπάκι EV.

Αφού ο τοίχος είναι λευκός και η μηχανή προσπαθεί να τον βγάλει γκρι , εμείς θα «προσθέσουμε» ακόμα λίγο φως για να ασπρίσει ο τοίχος.Βάζω λοιπόν το κουμπάκι στο +1,7 EV και ιδού το αποτέλεσμα.Ναι ! Αυτός είναι ένας λευκός τοίχος. Λαμπερός και φωτεινός.Απλό δεν είναι;

Εκεί δίπλα , υπήρχε και ένα ωραίο κυπαρίσσι. Το φωτογραφίζω χωρίς καμία επέμβαση από μέρους μου.Απαράδεκτο και πάλι.

Είναι κυπαρίσσι αυτό το ξεπλυμένο χρώμα; Είναι ουρανός αυτός; ΟΧΙ !

Η καημένη η μηχανή μπερδεύτηκε πάλι. Προσπάθησε να βγάλει έναν μέσο όρο και μας κατέστρεψε τη φωτογραφία.Και εδώ χρειάζεται η (αντίστροφη) βοήθεια μας.Αφού το θέμα είναι σκούρο και η μηχανή προσπαθεί να το βγάλει σαν μέσο τόνο, εμείς θα αφαιρέσουμε φως για σκουρύνουμε το αντικείμενο που φωτογραφίζουμε.

Βάζω λοιπόν το κουμπάκι αντιστάθμισης της έκθεσης στο( - 1,7 EV) και να το αποτέλεσμα:Πράγματι , αυτό είναι ένα κυπαρίσσι. Και ο ουρανός βρήκε το .. χρώμα του επιτέλους.

Βλέπετε πως με λίγη βοήθεια , μπορείτε να καθοδηγήσετε σωστά τη μηχανή σας ώστε να σας δώσει σωστές και όμορφες φωτογραφίες.

Συνοψίζοντας λοιπόν :

Όχι το κεφάλι (ή το θέμα μας) ακριβώς στο κέντρο.

Προσοχή στον ορίζοντα.

Προσοχή στον κόντρα ήλιο.

Δημιουργικό καδράρισμα.

Βοήθεια στη φωτομετρηση με το κουμπάκι (EV).