ΤΠΕ στο Νηπιαγωγείο

«Εξοικείωση των νηπίων με εκπαιδευτικά προγράμματα και τις νέες τεχνολογίες»

53ο Νηπιαγωγείο Πάτρας

ΞΕΚΙΝΩΝΤΑΣ…

• Υπεύθυνος εκπαιδευτικός: Τσιότσιου Μάγδα• Συνεργαζόμενοι εκπαιδευτικοί: Πετροπούλου Ασπασία• Τάξη: Νηπιαγωγείο• Τμήμα: Κλασικό τμήμα

Ένα κίνητρο για την ενασχόληση με υπολογιστικά περιβάλλοντα στην τάξη μας....

•Σε συνεργασία με τη σχολική σύμβουλο της 6ης περιφέρειας προσχολικής αγωγής η οποία εξασφάλισε στα συνεργαζόμενα νηπιαγωγεία μια συσκευή tablet δόθηκε η αφορμή να ασχοληθουν τα παιδια με αυτό το είδος τεχνολογίας κατά το διάστημα Απριλίου και Μαίου ...•Στο δικό μας νηπιαγωγείο η εμφάνιση του Tablet συνέπεσε με την δωρεά ηλεκτρονικού υπολογιστή και έτσι δημιουργήθηκε η γωνία υπολογιστή (που πάντα ονειρευόμασταν...)•Τα περισσότερα παιδιά ήταν πάρα πολύ εξοικειωμένα με τα μέσα αυτά και στην αρχική συζήτηση γνώριζαν ή είχαν ακούσει από άλλους ενήλικες πως πρέπει να τα χρησιμοποιούν. Τα παιδιά που δεν είχαν αποκτήσει ευκολία με τη χρήση του ποντικιού ή με την αφή της οθόνης έδειξαν το ίδιο ενδιαφέρον και ολοκλήρωσαν τις ζωγραφιές ή τα παζλ ή τα παιχνίδια που τους δόθηκαν.

•

Το θεωρητικό μας υπόβαθρο...• Στην προσχολική εκπαίδευση, οι Τ.Π.Ε. παρέχουν στα παιδια σημαντικές εμπειρίες

που σχετιζονται με τα ενδιαφέροντα και την καθημερινή ζωή τους και ενισχύουν τη σημασία του παιχνιδιού ως κυρίαρχου παράγοντα στην ανάπτυξή τους (Vygotsky, 1978). Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο των καθημερινών αλληλεπιδράσεων με άλλα παιδιά και ενήλικες, τα μικρά παιδιά χρειάζονται τη διαμεσολάβηση νοητικών εργαλείων, δηλαδή οι Τ.Π.Ε. εμπεριέχουν τη δυναμική να χρησιμοποιηθούν ως «αντικείμενα με τα οποία να σκέφτονται» (“objects to think with”) (Papert, 1980).

• Η ενσωμάτωση των Τ.Π.Ε. στο πρόγραμμα του νηπιαγωγείου είναι σημαντική γιατί καθιστά τα παιδιά ικανά:

• να κατανοούν το σκοπό, τη φύση και το ρόλο της τεχνολογίας και των ψηφιακών τεχνολογιών στην καθημερινότητά τους και στην κοινωνία,

• να εξοικειώνονται και σταδιακά να αυτονομούνται στη χρήση και τη μεθοδολογία χρήσης των Τ.Π.Ε.,

• να αναπτύσσουν δεξιότητες κριτικής σκέψης, αιτιολόγησης, μεταγνώσης, συνεργασίας, επικοινωνίας, συντονισμού των κινήσεων, επίλυσης προβλημάτων, δημιουργικής σκέψης, καινοτομίας, αυτοαξιολόγησης,

• να εφαρμόζουν, με την κατάλληλη ενθάρρυνση, γνώσεις και δεξιότητες, • να διερευνούν τις πιθανές ευκαιρίες και δυνατότητες που παρέχουν (οι Τ.Π.Ε.), • να συνεκτιμούν τους δυνητικούς κινδύνους και να κατανοούν πώς, πότε, γιατί και

με ποιον χρησιμοποιούν την τεχνολογία, • να επιλέγουν τα κατάλληλα εργαλεία και να σχεδιάζουν διαδικασίες, ώστε να

υλοποιούν έργα στην καθημερινότητά τους.

Και η σύνδεση των ΤΠΕ με τις άλλες θεματικές ενότητες.

Ο ρόλος της νηπιαγωγού

• Οι διδακτικές προσεγγίσεις για τη μαθησιακή περιοχή «Τ.Π.Ε.» διαμορφώνονται σύμφωνα με δύο αρχές:

• 1. Οι Τ.Π.Ε. λειτουργούν σε σχέση με τις άλλες μαθησιακές περιοχές και

• 2. Η χρήση τους στο νηπιαγωγείο δεν είναι αυτοσκοπός.

• Συγκεκριμένα, ο ρόλος της τεχνολογίας στο νηπιαγωγείο προσδιορίζεται μέσα από τις καθημερινές δράσεις σε όλο το Πρόγραμμα του Νηπιαγωγείου. Οι Τ.Π.Ε. επιλέγονται από τον εκπαιδευτικό για να εμπλουτίσουν τις μαθησιακές εμπειρίες, να ενισχύσουν βασικές ικανότητες και να παραγάγουν προστιθέμενη αξία στις εκπαιδευτικές πρακτικές. Επιπλέον, επιλέγονται από τα παιδιά για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων καθημερινών αναγκών και καταστάσεων. Σε κάθε περίπτωση χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με άλλα μέσα ή υλικά, παραδοσιακά και μη. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο καθημερινών δραστηριοτήτων αναπτύσσονται αβίαστα οι δεξιότητες ψηφιακού εγγραμματισμού.

Που και πως χρησιμοποιήσαμε τις ΤΠΕ με τα παιδιά..

• Ακούσαμε μουσική• Παίξαμε μουσική• Ενημερωθήκαμε με τα σχετικά προγράμματα σε διάφορες θεματικές

ενότητες• Είδαμε τα παραμύθια μας εικονογραφημένα• Είδαμε και ακούσαμε παραμύθια• Ηχογραφηθήκαμε• Βιντεοσκοπήσαμε στιγμές από τη ζωή μας στο νηπιαγωγείο...• Φωτογραφηθήκαμε και με το tablet ( στην τάξη αλλά και στις δράσεις μας

πχ. Παράσταση Καραγκιόζη, επίσκεψη στο αρχαιολογικό Μουσείο και στο Μουσείο επιστημών και τεχνολογίας κλπ)

• Ζωγραφίσαμε με την ευκαιρία των θεματικών ενοτήτων (μια γιορτή, μαθαίνοντας για τους πλανήτες κλπ.) και γράψαμε το όνομά μας

• Ζωγραφήσαμε με ειδικό πινέλο για tablet• Ειδαμε βίντεο• Παίξαμε παιχνίδια γνώσεων, ψυχαγωγικά, παζλ• Ενημερωθήκαμε, είδαμε φωτογραφίες, ακούσαμε τραγούδια μέσω Internet

με το tablet

• ο ηλεκτρονικός υπολογιστής στο νηπιαγωγείο• Έχει πλέον αποδειχτεί στην πράξη ότι ο ηλεκτρονικός  υπολογιστής είναι ένα

ισχυρό εργαλείο στα χέρια των νηπιαγωγών. Θα χρειαστεί να  αφιερώσουμε αρκετά  άρθρα για να δούμε πόσα πολλά και πολύ ενδιαφέροντα μπορούμε να κάνουμε με έναν υπολογιστή στο νηπιαγωγείο.

• Όμως , πριν ξεκινήσουμε, είναι καλό να δούμε τι ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ με τον υπολογιστή.

• Ως άνθρωποι, αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο με τις 5 αισθήσεις: όραση, ακοή, αφή, όσφρηση, γεύση. Ο υπολογιστής μας δίνει εικόνα και ήχο, δηλαδή απευθύνεται στις 2 από τις 5 αισθήσεις μας. Εν μέρει μπορούμε να αναφέρουμε την αφή, όσον αφορά το πληκτρολόγιο ή το ποντίκι. Είναι σημαντικό  να σημειώσουμε ότι το νήπιο έχει τη δυνατότητα να χειρίζεται μέσω του πληκτρολογίου ή του ποντικιού το τι θα δει ή θα ακούσει από τον υπολογιστή, ΕΠΙΛΕΓΕΙ δηλαδή το ίδιο ως ένα βαθμό τις πληροφορίες που παίρνει.

• Συμπέρασμα:•  Ο υπολογιστής μπορεί να  αναπαράγει για τα νήπια μια εικόνα ή ακόμα

περισσότερο ένα βίντεο για τον Βόρειο Πόλο, να δείξει χιόνια, έλκηθρα, αρκούδες και φώκιες αλλά δεν μπορεί να τους μεταδώσει την αίσθηση της παγωνιάς, το τσούξιμο στα χείλια από τους υδρατμούς που βγαίνουν από το στόμα και παγώνουν αυτόματα σε λεπτούς κρυστάλλους στους μείον 45 βαθμούς Κελσίου.Ο υπολογιστής μπορεί να αναπαράγει το πώς  μαγειρεύεται η κομπόστα με τα φρούτα, αλλά δεν μπορεί να μεταδώσει το άρωμα της κανέλλας και των μήλων  που βράζουν, τη ζεστή, γλυκόξινη  γεύση του δαμάσκηνου που λιώνει στο στόμα.Ο υπολογιστής μπορεί να δείξει ένα βίντεο με παιχνιδιάρικα γατάκια αλλά δεν  μπορεί να μεταδώσει την αίσθηση της μετάξινης γούνας τους και τον παλμό της καρδιάς τους όταν τα χαϊδεύεις στην αγκαλιά σου.Ο υπολογιστής μας δίνει μια εικονική πραγματικότητα. ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΗΣΕΙ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ, δεν μπορεί να μας δώσει τον κόσμο όπως είναι.

• Κι επειδή όλοι ξέρουμε πως στο νηπιαγωγείο η γνώση στηρίζεται στα βιώματα, χρειάζεται να είμαστε πολύ προσεκτικοί:

• ο υπολογιστής είναι ένα ισχυρό εργαλείο με περιορισμένες δυνατότητες!

Ένα ενδιαφέρον κείμενο που βρήκαμε ψάχνοντας στο διαδύκτιο....

Οι πρώτες συζητήσεις Στην αρχή και καθώς ήδη τα παιδιά είχαν ενθουσιαστεί με την εμφάνιση του

υπολογιστή και του tablet, συζητήσαμε και συμφωνήσαμε για τον τρόπο χρήσης τους δίχνοντας σε διαφάνεια ή φωτοτυπημένο το υλικό που βρήκαμε σε γνωστή σελίδα.•

Κανόνες  που  θέσαμε: • Είναι  σημαντικό  από  τις  πρώτες  μέρες  να  τεθούν  κανόνες  της  χρήσης  τους. 

• Τον  χρησιμοποιεί  όποιο  νήπιο  ή  προνήπιο  μπορεί  να  χρησιμοποιήσει  το  ποντίκι  και  να  κατανοήσει  τις  απλές  οδηγίες  του  λογισμικού.• Σε  κάθε  υπολογιστή  κάθονται  μέχρι  τρία  παιδιά  .  Αυτό  τους  επιτρέπει  να  συνεργάζονται  και  να  αναπτύσσουν  προφορική  επικοινωνία,  αλλά  και  απαγορεύει  στα  υπόλοιπα  να  χάνουν  το  χρόνο  τους  με  το  να  παραμένουν  πολλή  ώρα  μπροστά  στον  υπολογιστή  χωρίς  να  μπορούν  να  απασχοληθούν.• Επειδή  χρειάζεται  προσοχή  στο  χρόνο  που  αφιερώνουν  τα  παιδιά  μπροστά  στην  οθόνη  και  λόγω  της  ακτινοβολίας  που  εκπέμπει,  αλλά  κι  επειδή  σε  κάθε  τμήμα  υπάρχει συνήθως  μόνο  ένας  υπολογιστής  και  πρέπει  να  απασχολούνται  σε  αυτόν  όλα  τα  νήπια,  είναι  απαραίτητο  να  υπάρχουν  κανόνες  και  για  το  χρόνο  που  μπορεί  να  αφιερώνουν.  Παίζουν  λοιπόν  μόνο  δύο  παιχνίδια  κάθε φορά.• Κάθε  παιχνίδι  που  το  ξεκινάμε  το  τελειώνουμε.  Αν  δεν  μπορούμε,  ζητάμε  τη  βοήθεια  ενός  μεγαλύτερου  παιδιού   ή  της  νηπιαγωγού.• Δεν  κάνουμε  κλικ  χωρίς  λόγο,  ούτε  αλλάζουμε  συνεχώς  παιχνίδια  χωρίς  να  παίζουμε  μ`  αυτά.• Όλα  τα  παιδιά  περνούν  από  τη  γωνιά  του  υπολογιστή,  όπως  κάνουν  με  τις  υπόλοιπες  γωνιές  δραστηριοτήτων.  Προτρέπουμε  και  βοηθάμε  ιδιαίτερα  τα  συνεσταλμένα  παιδιά.  Ο  υπολογιστής  μπορεί  να  είναι  το  εργαλείο  που  θα  τους  δώσει  αυτοπεποίθηση.• Προσέχουμε  τον  υπολογιστή  γιατί  είναι  ένα  ευαίσθητο  εργαλείο.

Η γωνιά του υπολογιστή μας και του tablet….

Το πρωί, στην ελεύθερη ώρα, και ακολουθώντας τη σειρά των ονομάτων στο

παρουσιολόγιο...

Κανένα παιδί δεν παραπονέθηκε...

Η οργάνωση των ομάδων

Με τον υπολογιστή ασχολούνταν κάθε φορά δύο παιδιά και με το tablet ένα. Σημείωναν το όνομά τους σε ένα μπλοκ ώστε να γνωρίζουμε ποιό παιδί έχει κάνει κάποιο σχέδιο ή παιχνίδι και ποιό όχι.

• Η ενασχόληση των παιδιών του κλασικού τμήματος γίνονταν παράλληλα με τα παιδιά του ολοήμερου τμήματος καθώς υπάρχει ένας υπολογιστής και για τα δύο τμήματα.

• Οι δραστηριότητες αυτές έγιναν στο διάστημα Απριλίου – Μαίου.

Τα προγράμματα με τα οποία ασχοληθήκαμε....

Στον υπολογιστή• Tuxpaint • Jigsaw puzzle• Ο Ξεφτέρης και το κυνήγι του

κρυμμένου θησαυρού• Μικροί καλλιτέχνες σε δράση• Μαθαίνω να κυκλοφορώ με ασφάλεια• Ηχητική βιβλιοθήκη• Kidepedia• Babypedia• Kidepedia μουσική• Ασκήσεις μάθησης για παιδιά 5-6 ετών• Siem games• Η χώρα των γνώσεων

Στο tablet

•Tuxpaint •Jigsaw puzzle•Art brush (ζωγραφική με πινέλο)•Αγγίζω, ακούω και μαθαίνω (χρώματα, αριθμοί, γράμματα, σχήματα και φρούτα)

Tuxpaint Jigsaw puzzle

Ο Ξεφτέρης και το κυνήγι του κρυμμένου θησαυρού

Μικροί καλλιτέχνες σε δράση Μαθαίνω να κυκλοφορώ με ασφάλεια

Siem games – Ταξίδι στη χώρα των γραμμάτων (Γλώσσα Α Δημοτικού)

• Περιέχει πρόγραμμα ζωγραφικής

Ασκήσεις μάθησης για παιδιά 5-6 ετών(παραγωγή των εκδόσεων ΚΕΔΡΟΣ)

Kidepedia Babypedia

Kidepedia μουσική

I wow (ζωγραφική με πινέλο)

Ηχητική βιβλιοθήκη

• Διαβάσαμε παραμύθια...

Θαυμάσαμε τα δικά μας παραμύθια...

Η μάχη που τελικά δεν έγινε...

Ένα παραμύθι για το σκάκι

Παραμύθι από τη φαντασία των παιδιών...

Μια ιστορία από την Άννα...

Η αξιολόγησή μας – τα συμπεράσματά μας...

• Τα παιδιά είναι βέβαιο οτι ενθουσιάζονται όταν πρόκειται να παίξουν ένα παίχνίδι στον υπολογιστή. Για τον λόγο αυτό, η χρήση ενός εκπαιδευτικού λογισμικού μπορεί να αποφέρει τα οφέλη για τα οποία δημιουργήθηκε, γιατί έχει κερδίσει από την αρχή το ενδιαφέρον των παιδιών.

• Εισάγοντας τον υπολογιστή στην τάξη ως εργαλείο μάθησης ή παροχής γνώσεων ο εκπαιδευτικός έχει έναν ουσιαστικό βοηθό στην τάξη του. Έχει έναν άλλο τρόπο, ένα διαφορετικό πλαίσιο προώθησης των γνώσεων προς τα παιδιά, αλλά επίσης και ένα μέσο να έχει σε σύντομο χρόνο και με την καλύτερη ποιότητα μουσική, εικόνα και πληροφορίες.

ΚΛΕΙΝΟΝΤΑΣ…

Σχεδιάζουμε ήδη με ποιά προγράμματα θε ξεκινήσουμε την επόμενη χρονιά...

Αρχικά θα επαναλάβουμε τα βασικά σημεία ενός προγράμμματος για το bee bot, που είχαμε υλοποιήσει στα πλαίσια του προγράμματος Fibonacci, ώστε να μπορούν τα νήπια να χρησιμοποιούν το σχετικό πρόγραμμα στον υπολογιστή.

Και επειδή αυτή την χρονιά υλοποιήσαμε ένα πρόγραμμα για την διδακτική μεταφορά του σκακιού στο νηπιαγωγείο, θα δούμε πως βοηθά τα νήπια η χρήση ενός σχετικού προγράμματος στον υπολογιστή.