50 ΧΡΟΝΙΑ ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ - ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ - ΑΦΙΕΡΩΜΑ

60
50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού Πώς η ιδέα του 1961 έγινε ο πιο… μεθυστικός θεσμός Χωρίς τον Βρακά, κρασί δεν ρέει… Η… περιπέτεια του «πίννε κρασίν νάσιεις ζωήν» Έμειναν κι αυτά στην ιστορία… Θεατρικές αναμνήσεις Ακολουθώντας τη διαδρομή για τα Κρασοχώρια της Λεμεσού… Ειδική έκδοση-αφιέρωμα της εφημερίδας ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΛΕΜΕΣΟΥ Ανάπτυξη και ανάδειξη του κυπριακού κρασιού ΕΤΚΟ ΚΕΟ ΛΟΕΛ ΣΟΔΑΠ 01-05:Layout 2 8/29/11 12:24 AM Page 1

description

50 ΧΡΟΝΙΑ ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ - ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ - ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ Η ΦΩΝΗΣ ΤΗΣ ΛΕΜΕΣΟΥ

Transcript of 50 ΧΡΟΝΙΑ ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ - ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ - ΑΦΙΕΡΩΜΑ

50χρόνιαΓιορτήτουΚρασιού

Πώς η ιδέα του 1961 έγινεο πιο… μεθυστικός θεσμός

Χωρίς τον Βρακά,κρασί δεν ρέει…

Η… περιπέτειατου «πίννε κρασίννάσιεις ζωήν»

Έμειναν κι αυτάστην ιστορία…

Θεατρικέςαναμνήσεις

Ακολουθώνταςτη διαδρομήγια τα Κρασοχώριατης Λεμεσού…

Ειδική έκδοση-αφιέρωμα της εφημερίδας ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΛΕΜΕΣΟΥ

Ανάπτυξη καιανάδειξη τουκυπριακού κρασιούΕΤΚΟΚΕΟΛΟΕΛΣΟΔΑΠ

01-05:Layout 2 8/29/11 12:24 AM Page 1

01-05:Layout 2 8/29/11 12:24 AM Page 2

0350 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

Χαιρετισμός Δημάρχου ΛεμεσούΑνδρέα Χρίστου

Μ ε ξεχωριστή χαρά και ικανοποίηση χαιρετίζουμε την ειδική αυτήέκδοση-αφιέρωμα της εφημερίδας «Φωνή της Λεμεσού» με τηνευκαιρία των 50 χρόνων της Γιορτής του Κρασιού, η οποία συμβάλ-

λει στην καταγραφή και αποτίμηση της πενητάχρονης πορείας μιας εκδή-λωσης που έχει καταστεί η μεγαλύτερη γιορτή του τόπου μας.

Η Γιορτή του Κρασιού δεν είναι μόνο μια μεγάλη και σημαντική εκδή-λωση που τιμά και προβάλλει το κυπριακό κρασί και τις πανάρχαιες παρα-δόσεις του λαού μας. Είναι μια έκφραση τιμής και αναγνώρισης προς όλεςεκείνες τις γενιές των προγόνων μας, προς τις χιλιάδες των αμπελουργώναλλά και την πλειάδα των οινοποιών και των ανθρώπων του οινεμπορίουπου κράτησαν ζωντανή και αξιόμαχη την αμπελοοινική παράδοση της Κύ-πρου και κυριολεκτικά μεγαλούργησαν σε συνθήκες δύσκολες και άκρωςανταγωνιστικές.

Φιλοδοξούμε στο μέλλον να πάμε ακόμα πα-ρακάτω ώστε η Γιορτή του Κρασιού να περι-λαμβάνει δρώμενα σε ολόκληρη την πόληκαι να προσφέρει γενική κατάνυξη και ευ-ωχίασεόλουςεκείνουςπουθαβρίσκονταιστην πόλη μας.

Ακόμαφιλοδοξούμε,ηΓιορτήτουΚρα-σιού να συμβάλει στο μέτρο των δυνάμεωντης στην ανασύνταξη της κυπριακής αμπε-λουργίας, στην περαιτέρω ανάπτυξη της κυ-πριακής οινοποιίας και στην επάνοδο μας στιςδιεθνείςπρωτιέςπουοιπρωτεργάτεςτηςΓιορ-τής μας κατέλειπαν ως παρακαταθήκη.

Ανδρέας ΧρίστουΔήμαρχος Λεμεσού

01-05:Layout 2 8/29/11 12:31 AM Page 3

04 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

50 ΧΡΟΝΙΑ ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥΕπετειακό Αφιέρωμα

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ - ΕΚΔΟΣΗ: ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΛΤΔΕΔΡΑ: Νίκου Ξυλούρη 2, Άγιος Αθανάσιος 4106, Λεμεσός Κύπρος

Τηλ. 99202758, 99660027Email [email protected]

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΟΣ: Γεωργία ΑντωνιάδουΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ: Αρχείο Δήμου Λεμεσού, Κυριάκος Ανδρέου, ΦΩΤΟ ΚΟΚΟΣ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ: Ερωτόκριτος ΕλευθερίουΕΚΤΥΠΩΣΗ: PROTEAS PRESS

Ιστορικό της Γιορτής 06

Θεατρικές αναμνήσεις 16 ΛΟΕΛ 32

ΣΟΔΑΠ 38

Δρόμοι του Κρασιού 40

ΕΤΚΟ 20

ΚΕΟ 26

Ο Βρακάς 12

Παραλειπόμενα 13

Πίννε κρασίν νάσιεις ζωήν 14

π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α

01-05:Layout 2 8/29/11 12:26 AM Page 4

0550 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

Mεθυσμένη πολιτεία…

Η Λεμεσός ξέρει πάντα να γλεντά… Και το γλέντι, ξέρουμε, ότι προϋπο-θέτει κρασί. Και το κρασί αποτελεί σημαντικό κομμάτι της μακραίωνηςιστορίαςτηςΛεμεσού.Εδώγεννήθηκεκαιηιδέα,μέστωσεκαιφούντωσε

κερδίζοντας τις καρδιές ανθρώπων και πέραν από τα φυσικά σύνορα της πόληςκαι του νησιού. Φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από τότε που μια μικρή ομά-δαΛεμεσιανώνμεμπροστάρητονΚλέανθηΧριστοφόρουπουσυνέλαβετηνιδέαγιατηδιοργάνωσητηςπρώτηςΓιορτήςτουΚρασιού,τονΟκτώβριοτου1961.Μπό-λιασε μ’ αυτή την ιδέα, στην αρχή μια μικρή ομάδα συμπολιτών και συνεργα-τών του για να αναλάβουν στη συνέχεια τα ηνία της διοργάνωσης οι οργανωμέ-νοι εμποροβιομήχανοι της πόλης και τέλος ο Δήμος Λεμεσού.

Μισός αιώνας πέρασε από εκείνη την πρώτη φορά χωρίς όμως να ξεθωριάσειο ενθουσιασμός και το μεράκι, χωρίς να αλλοιωθεί το χρώμα και ο δυναμισμόςτης Γιορτής του Κρασιού. Αντίθετα με το πέρασμα του χρόνου αποτελεί πόλοέλξης όλο και για περισσότερες χιλιάδες ντόπιων και ξένων επισκεπτών.

Οιεκδόσεις«Διαδρομές»κυκλοφορούναυτήτηνειδικήέκδοσηγιατα50χρο-να της Γιορτής (ένθετο αφιέρωμα στην εφημερίδα «Η Φωνή της Λεμεσού») επι-θυμώντας να επαναφέρουν στη μνήμη των παλαιότερων αλλά και προσφέρουνσαν γνώση στους νεώτερους, πληροφορίες και στιγμιότυπα από μια αλλιώτικηιστορία της Λεμεσού.

Στις σελίδες που ακολουθούν διαφαίνεται πώς η οινική παράδοση του τό-που αντικατοπτρίζεται στις καλλιτεχνικές αναζητήσεις των κατοίκων αυτής τηςπόλης που καθιέρωσαν τη Γιορτή απολαμβάνοντας «πνεύμα και οινόπνευμα»μέσα στη μαγεία που προσφέρει ο Δημοτικός Κήπος της Λεμεσού. Παράλληλαγίνεται μια ιστορική αναφορά στις τέσσερις μεγάλες οινοβιομηχανίες της πό-ληςκαιτηςΚύπρου(ΕΤΚΟ,ΚΕΟ,ΣΟΔΑΠκαιΛΟΕΛ)οιοποίεςσυμμετείχαναπότηναρχήστηνδιοργάνωσηκαιαφήνονταςανοικτέςτιςκάνουλεςτωνβαρελιώντους,προσφέρουν όλα αυτά τα χρόνια άφθονο να ρέει το κρασί.

Σήμερα ο οινοτουρισμός μπορεί να αποτελέσει την «πρόταση - πρόκληση»της Λεμεσού προς τους ξένους που επισκέπτονται την Κύπρο και σε αυτήν τηνπροσπάθεια, πέραν από τη Γιορτή του Κρασιού, βασική είναι η συμβολή της βελ-

τίωσης των οινικών μας προϊόντων αλλά καιτης συντονισμένης προσπάθειας για

καλύτερη οργάνωση των τουρι-στικών διαδρομών μέσααπό τους «δρόμους του

κρασιού».

editorial

01-05:Layout 2 8/29/11 12:27 AM Page 5

06 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

ΗΗ ππρρώώττηη ααφφίίσσαα -- ππρρόόγγρρααμμμμαα ττηηςς ΓΓιιοορρττήήςς,, έέρργγοο ττοουυ ζζωωγγρράάφφοουυ ΒΒίίκκττωωρραα ΙΙωωααννννίίδδηη..

Από την ιδέα…στην πραγμάτωση της Γιορτήςτου Κρασιού«Η φιγούρα του Κύπριου αμπελουργού με την παραδοσιακή βράκα, φιλοτεχνημένη από τον Γιώργο Μαυρογένη και το «Πίννε κρασίν νάσιηςζωήν» που εμπνεύστηκε ο Μιχάλης Πιτσιλλίδης αποτελούν για 50 χρόνια σήμα κατατεθέν της μεγαλύτερης λαϊκής γιορτής του τόπου»

06-13:Layout 2 8/28/11 2:53 PM Page 6

0750 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

ΤΤοουυ ΚΚλλέέωωνναα ΑΑλλεεξξάάννδδρροουυ

(Πολιτιστικού Λειτουργού του Δήμου Λεμεσού)

ΗΓιορτή του Κρασιού στη Λε-μεσό μπορεί να θεωρηθεί,κατά κάποιο τρόπο, σαν μιαπαραλλαγή ή ακόμα σανμια αναβίωση των εορτα-

στικών εκδηλώσεων λατρείας που διορ-γανώνονταν στην αρχαιότητα προς τιμήτου Διόνυσου, Θεού του αμπελιού και τουκρασιού, όπως και της Αφροδίτης, Θεάς τηςομορφιάς και του έρωτα.

Για πολλά χρόνια η διοργάνωση τηςΓιορτής του Κρασιού αποτελούσε θέμα με-γάλων συζητήσεων και προβληματισμούτων οινοβιομηχανιών, των τοπικών οργα-νώσεων και άλλων ενδιαφερομένων με-ρών. Στόχος ήταν η προώθηση της κατα-νάλωσης των κυπριακών κρασιών, τόσοστην εγχώρια, όσο και στη ξένη αγορά.Ταυτόχρονα με τη διοργάνωση της Γιορ-

ΟΟ ΚΚλλεεάάννθθηηςς ΧΧρριισσττοοφφόόρροουυ εεμμππννεευυσσττήήςς ττηηςς ΓΓιιοορρττήήςς ττοουυ ΚΚρραασσιιοούύ σστταα ππρρώώτταα εεγγκκααίίννιιαα ττοο11996611.. ΦΦωωττοο ΓΓ.. ΒΒααττυυλλιιώώττηη ααππόό ττοο ΙΙσσττοορριικκόό ΑΑρρχχεείίοο ΤΤίίττοουυ ΚΚοολλώώτταα..

ΣΣτταα εεγγκκααίίννιιαα ττηηςς ππρρώώττηηςς ΓΓιιοορρττήήςς:: ΥΥπποουυρργγόόςς ΕΕμμπποορρίίοουυ ΑΑννδδρρέέααςς ΑΑρρααοούύζζοοςς,, ΚΚώώσσττααςς ΜΜόόννττηηςς ΔΔιιεευυθθυυννττήήςς ΤΤοουυρριισσμμοούύ,, ΣΣττααύύρροοςς ΓΓααλλαατταα--ρριιώώττηηςς ΠΠρρόόεεδδρροοςς ττοουυ ΕΕΒΒΕΕΛΛ κκααιι ΚΚλλεεάάννθθηηςς ΧΧρριισσττοοφφόόρροουυ.. ΦΦωωττοο ΓΓ.. ΒΒααττυυλλιιώώττηη ααππόό ττοο ΙΙσσττοορριικκόό ΑΑρρχχεείίοο ΤΤίίττοουυ ΚΚοολλώώτταα..

06-13:Layout 2 8/28/11 2:54 PM Page 7

08 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

τής θα δινόταν, παράλληλα με την προ-βολή της οινικής παράδοσης του τόπου,η ευκαιρία και για ψυχαγωγία. Η διοργά-νωσή της ωστόσο θεωρήθηκε πολύ ριψο-κίνδυνη, όχι μόνο λόγω του οικονομικούκόστους,αλλάκαιλόγωτηςαβεβαιότηταςγια την επιτυχία της. Έτσι, αναβαλλόταναπό χρόνο σε χρόνο…

Τo1961οΚλεάνθηςΧριστοφόρου,Πρό-εδρος του Συνδέσμου Ανάπτυξης της πό-λης της Λεμεσού έθεσε ενώπιον του Συμ-βουλίουτουΣυνδέσμουτασχέδιάτουγιατη Γιορτή του Κρασιού. Κατάφερε να διώ-ξει κάθε προβληματισμό, λέγοντας σταμέλη: «Σταθείτε πλάι μου και θα κάνου-μεμιαγιορτήπουδενξανάγινεποτέ».Κα-τάφερεναδιώξεικάθεσκεπτικισμόκαιδι-σταγμό από τους συναδέλφους του, πα-ραθέτοντας τα σχέδια του για τη Γιορτή.

Έτσι, ο Σύνδεσμος Ανάπτυξης Λεμε-σούκαιηΟμοσπονδίαΕργοδοτώνκαιΒιο-μηχάνων, δύο στενά συνεργαζόμενα Σώ-ματα, αποφάσισαν και ένωσαν τις δυνά-μεις τους για να διοργανώσουν την πρώ-τη οινική γιορτή που έμελλε να γίνει θε-σμός στα χρόνια που ακολούθησαν.

«Αποφασίζεται κατ’ αρχήν όπως διορ-γανωθή Εορτή του Κρασιού και Εμποριο-βιομηχανική ΈκθεσιςενΛεμεσώκατάτονΣεπτέμβριον,προςτούτοδεανατίθεταιειςεπταμελή επιτροπή όπως αναλάβη το ενλόγω ζήτημα. Η επιτροπή απαρτίζεται εκ

ΤΤοο ππρρώώττοο ««ΠΠίίννννεε κκρραασσίίνν ννάάσσιιηηςς ζζωωήήνν»»πποουυ εεμμππννεεύύσσττηηκκεε οο ΜΜιιχχάάλληηςς ΠΠιιττσσιιλλλλίί--δδηηςς κκααιι ττααίίρριιααξξεε μμεε ττοονν κκοοιιλλιιααρράά κκρραασσοο--ππόόττηη ττοουυ ΡΡαασσιιήήττ ΙΙωωσσηηφφίίδδηηςς..

των ακολούθων: Κλεάνθην Χριστοφόρου,Κυρίαν Κούλα Β. Κότσαπα, Δνα Λίλλη Χού-ρη, Τάκη Χριστοδούλου, Γεώργιον Μαλιώ-τη, Τάκη Νέμιτσα και Δήμαρχον Λεμεσού».

Όλοι συμφώνησαν ότι η γιορτή έπρε-πε να έχει τοπικό χρώμα και να παρου-σιάζει ένα πρωτότυπο θέαμα για τους επι-σκέπτες της. Οι τοπικές οινοβιομηχανίεςΕΤΚΟ, ΚΕΟ, ΣΟΔΑΠ και ΛΟΕΛ είδαν με με-γάλο ενθουσιασμό την ιδέα της Γιορτήςκαι συμμετείχαν στην προσπάθεια προ-σφέροντας τα κρασιά τους εντελώς δωρε-άν. Η κάθε μία έστησε το δικό της περί-πτερο για την έκθεση και τη δοκιμή τωνκρασιών της. Το Υπουργείο Εμπορίου καιΒιομηχανίας με τον τότε Λεμεσιανόυπουργό Ανδρέα Αραούζο στήριξε τηνπρωτοβουλία των τοπικών παραγόντωντης Λεμεσού και ενέκρινε χρηματική βοή-θεια για την κάλυψη μέρους των εξόδων.

Ο Δήμος Λεμεσού κάτω από τις εντο-λές του τότε δημάρχου Κώστα Παρτασίδη,επέτρεψε να χρησιμοποιηθεί ο ΔημόσιοςΚήπος δωρεάν και κατάργησε το δημοτι-κό φόρο στις εισπράξεις. Οι εισηγήσεις τουΓιώργου Μαυρογένη έγιναν αποδεκτές.Μέσα σε λίγες μέρες η σκηνή είχε στηθεί.Ένα υπαίθριο θέατρο απεικονίζοντας ένακυπριακό χωριό με το καφενείο και τηνταβέρνα του, τοπικές αναπαραστάσεις καιδιακοσμήσεις ήταν στο επίκεντρο του εν-διαφέροντος. Ντόπιοι ερασιτέχνες ηθο-

ΟΟρργγάάννωωσσαανν κκααιι ββοοήήθθηησσαανν κκααττάά κκααιιρροούύςς ττηη ΓΓιιοορρττήή ττοουυ ΚΚρραασσιιοούύ ππάάρραα πποολλλλάά άάττοομμαα ωωςς μμέέλληη ττηηςς ΟΟρργγααννωωττιικκήήςς ΕΕππιιττρροοππήήςς κκααθθώώςς κκααιιττωωνν δδιιααφφόόρρωωνν εεππιιττρροοππώώνν.. ΣΣττηη φφωωττοογγρρααφφίίαα οοιι:: ΕΕυυααγγόόρρααςς ΛΛααννίίττηηςς,, ΣΣττααύύρροοςς ΓΓααλλααττααρριιώώττηηςς,, ΠΠάάννοοςς ΧΧααρράάκκηηςς,, ΜΜιιχχααλλάάκκηηςς ΘΘεεοοδδοοσσίίοουυ,, ΝΝ..ΚΚοοββόόττσσοοςς κκααιι ΓΓιιώώρργγοοςς ΚΚααττσσιιννωωττόόςς..

06-13:Layout 2 8/28/11 2:54 PM Page 8

0950 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

ποιοί, καλλιτέχνες, μουσικοί, καθώς καιμουσικοχορευτικάσυγκροτήματααπ’όλητην Κύπρο (Βάσος Βρυωνίδης, Λούλα Σι-ούσμιθ, Ρασίητ Ιωσηφίδης, Μαρούλα καιΣάντρηΖήνωνος,ΣώτοςΚοντόπουλος,Πε-ρικλήςΜαρκουλής,ΜάριοςΦασουλιώτης,Αμαράντη Σιήτα κ.α.), ανέλαβαν να ψυχα-γωγήσουν τον κόσμο που συνέρεε κάθεβράδυ για να τους απολαύσει σε ένα πο-λύωρο πρόγραμμα

Το γεγονός διαφημίστηκε στον τοπικόκαι στον ξένο τύπο της εποχής σαν μιαπρωτότυπη γιορταστική εκδήλωση καιπαρ’ όλους τους φόβους που πλανιόντανότιτοκοινόδενθαανταποκρινότανστοκά-λεσμα, ωστόσο εκείνη η πρώτη Γιορτή τουΚρασιού της Λεμεσού, σημείωσε τεράστιαεπιτυχία.

Αναμφίβολα, η πιο εντυπωσιακή δια-κόσμηση στο χώρο της Γιορτής, ήταν η φι-γούρα του Κύπριου βρακά. Μια χαρακτη-ριστικήκατασκευή 7 περίπουμέτρων,φι-λοτεχνημένη από τον Γιώργο Μαυρογέ-νη, που απεικόνιζε έναν αμπελουργό μεπαραδοσιακή τοπική ενδυμασία. Η δια-κόσμηση αυτή τοποθετήθηκε στο εσωτε-ρικό απέναντι από την νότια κύρια είσο- ΟΟ γγννωωσσττόόςς ππρρωωττοοχχοορρεευυττήήςς ΒΒυυρρωωννήήςς σσεε μμιιαα χχοορρεευυττιικκήή φφιιγγοούύρραα.. 11996611..

ΑΑννττρρέέααςς ΜΜέέσσηηςς--ΣΣοοφφίίαα ΒΒεερρώώννηη..

ΑΑννττρρέέααςς ΜΜέέσσηηςς κκααιι ΑΑμμααρράάννττηη ΣΣιιήήτταα:: ΑΑππόό ττοο 11996611μμέέχχρριι τταα μμέέσσαα ττοουυ 11997700 έέππααιιρρνναανν μμέέρροοςς σσεε όόλλεεςς ττιιςςππααρραασσττάάσσεειιςς ττηηςς ΓΓιιοορρττήήςς ττοουυ ΚΚρραασσιιοούύ.. ΨΨυυχχήή,, μμεερράά--κκιι κκααιι ααγγάάππηη γγιιαα ττηη ΛΛεεμμεεσσόό..

06-13:Layout 2 8/28/11 2:54 PM Page 9

10 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

δο του Δημοσίου Κήπου και καθιερώθη-κεμέχρισήμερασαντοέμβληματηςΓιορ-τής του Κρασιού

Κάτω από τη φιγούρα του βρακά η ται-ριαστεί φράση που εμπνεύστηκε ο Μιχά-λης Πιτσιλλίδης «Πίννε κρασίν νάσιηςζωήν».

Από το 1961 μέχρι το 1965 τη Γιορτήδιοργάνωνε ο Σύνδεσμος Ανάπτυξης Λε-μεσού. Τα ηνία ανέλαβε στη συνέχεια καιμέχρι το 1974 το Εμπορικό και Βιομηχανι-κό Επιμελητήριο Λεμεσού. Από το 1978 οΔήμος Λεμεσού ανέλαβε τη διοργάνωσητηςΓιορτήςτουΚρασιούηοποίακάθεχρό-νο παρουσιάζει καινοτομίες και συνεχώςαναβαθμίζεταιμετονεμπλουτισμόκυρίωςτου πολιτιστικού μέρους των εκδηλώσε-ων στο οποίο εντάχθηκαν ευρύτερες θεα-τρικές και μουσικοχορευτικές παραστά-σεις με συντελεστές όχι μόνο από την Κύ-προ αλλά και το εξωτερικό. Βελτίωση πα-ρουσιάζουν κάθε χρόνο και οι υπόλοιπεςυπηρεσίες που προσφέρονται στους επι-σκέπτεςαπό το Δήμοσε συνεργασίαμε τιςτέσσερις μεγάλες οινοβιομηχανίες.

Η Γιορτή του Κρασιού διοργανώνεταιανελλιπώςτατελευταία50χρόνια,μεεξαί-ρεση το 1964 λόγω των πολιτικών ταρα-χών που δημιούργησαν η Τουρκία και ηανταρσία των Τουρκοκυπρίων και την πε-ρίοδο 1974-1977 λόγω της τουρκικής ει-σβολήςκαιτωντραγικώναποτελεσμάτωντης σε όλη την Κύπρο.

ΞΞέέννοο χχοορρεευυττιικκόό σσυυγγκκρρόόττηημμαα ππρροοσσκκεεκκλληημμέέννοο σσττηη ΓΓιιοορρττήή ττοουυ ΚΚρραασσιιοούύ,, πποοζζάάρρεειι έέχχοοννττααςς σσττηη μμέέσσηη ττοονν ττόόττεε ΔΔήήμμααρρχχοο ΛΛεεμμεεσσοούύ ΦΦώώττηηΚΚοολλαακκίίδδηη.. ΗΗ σσυυμμμμεεττοοχχήή ααρρκκεεττώώνν ξξέέννωωνν σσυυγγκκρροοττηημμάάττωωνν εείίχχεε δδηημμιιοουυρργγήήσσεειι μμιιαα σσηημμααννττιικκήή ππααρράάδδοοσσηη.. ΜΜααζζίί μμεε ττοο ΔΔιιεεθθννέέςς ΦΦεεσσττιι--ββάάλλ ΛΛεεμμεεσσοούύ ((άάλλλληη μμιιαα σσπποουυδδααίίαα μμεεγγάάλληη εεκκδδήήλλωωσσηη πποουυ δδιιοορργγάάννωωννεε οο ΔΔήήμμοοςς ΛΛεεμμεεσσοούύ)),, εείίχχαανν κκααθθιιεερρώώσσεειι ττηηνν εεμμφφάάννιισσηη σσπποουυ--δδααίίωωνν σσυυγγκκρροοττηημμάάττωωνν ααππόό ττοο εεξξωωττεερριικκόό.. ΛΛααμμββάάννοοννττααςς υυππ’’ όόψψηη ττιιςς σσυυννθθήήκκεεςς ττηηςς εεπποοχχήήςς,, ηη ππρρόόσσκκλληησσηη ξξέέννωωνν σσυυγγκκρροοττηημμάάττωωννήήτταανν έένναα μμεεγγάάλλοο εεππιιττεευυγγμμαα γγιιαα ττοονν ΔΔήήμμοο..

06-13:Layout 2 8/28/11 2:54 PM Page 10

1150 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

06-13:Layout 2 8/28/11 2:54 PM Page 11

12 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

Ησυμβολή του καλλιτέχνηΓιώργουΜαυρογένηκαιτουποιητή-θεατρικούσυγγρα-φέα Μιχάλη Πιτσιλλίδηυπήρξε αναμφίβολα κατα-

λυτικήγιατηνκαθιέρωσητηςΓιορτήςτουΚρασιούαφούσεαυτούςοφείλεταιτο«Σή-μα Κατατεθέν»…

Είναι ο Βρακάς του Γιώργου Μαυρογέ-νη, που υψώνει κάθε χρόνο το επιβλητι-κό ανάστημα του στην είσοδο του Δημό-σιουΚήπουθυμίζονταςσεόλουςτο«Πίν-νε κρασίν νάσιης ζωήν» που ο ΜιχάληςΠιτσιλλίδης το σκέφτηκε, ο Ρασιήτ Ιωση-φίδης το έγραψε και υιοθετήθηκε το 1962ως το σύνθημα της Γιορτής.

Ο Βρακάς που αναπαριστά τον παρα-

Χωρίς τον Βρακά,Κρασί δεν ρέει…

δοσιακό Κύπριο αμπελουργό, με το ύψοςτου που ξεπερνά τα 7 μέτρα και αποτελείτην πιο εντυπωσιακή κατασκευή-διακό-σμηση της Γιορτής, έχει κι αυτός τη δικήτου ιστορία… Συνιστά, κατά κάποιον τρό-πο, το σημείο συνάντησης των δυο μεγά-λων λαϊκών εκδηλώσεων της Λεμεσού.ΤουΚαρναβαλιούκαιτηςΓιορτήςτουΚρα-σιού.

Προήλθεαπότααπομεινάριαενόςάρ-ματος που αρχικά έκανε ο Γιώργος Μαυ-ρογένηςγιαλογαριασμότηςεταιρείαςΝ.Π.Λανίτης,στακαρναβάλιατου1960.Στακαρ-ναβάλια του 1961 τον είχε μετατρέψει σεΠιερότο και στη συνέχεια, με αρκετές με-τατροπέςκαισχεδιασμότουέδωσετημορ-φή του σημερινού Βρακά.

06-13:Layout 2 8/28/11 2:55 PM Page 12

1350 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

Σεκάποιεςανησυχίεςπουεξέφραζε οΚλε-άνθης Χριστοφόρου αν η Γιορτή του Κρα-σιού θα έχει επιτυχία, ο Γιώργος Μαυρο-γένης ο οποίος είχε την ιδέα για το στήσι-μο ενός ολόκληρου παραδοσιακού χωρι-ού στο χώρο του Δημόσιου Κήπου, προ-σπαθούσε με κάθε τρόπο να καθησυχάσειτουςφόβουςτου.ΟΜαυρογένης,φύσηαι-σιόδοξοςαλάκαιγνωρίζονταςτηδικήτουεπαγγελματικήκαικαλάμελετημένηδου-λειάστοντομέατηςσκηνογραφίας,δενεί-χε καμιά αμφιβολία για την επιτυχία.

«Θα τα κάνω όλα δωρεάν» είπε στονΚλέανθηΧριστοφόρου.«Εάναποτύχει οι-κονομικά η Γιορτή θα υποστώ εγώ όλα ταέξοδα…θαμεπληρώσετεμόνοκαιεφόσονηΓιορτήπετύχει»,δεσμεύτηκεκαιβέβαιατοεννοούσε.Είχεόμωςτησιγουριάότιδενυπήρχε περίπτωση αποτυχίας από καμιάάποψη και βέβαια δεν είχε άδικο.

Στοίδιοκλίμααισιοδοξίαςγιατηνεπι-τυχία ήταν και η στάση του Μιχάλη Πι-

τσιλλίδη που θα έγραφε τα θεατρικά έργααλλάκαιτουΑνδρέαΜέσηκαιτωνάλλωνκαλλιτεχνών οι οποίοι είχαν αναλάβειτην ερμηνεία των ρόλων.

Έμειναν κι αυτά στην ιστορία…Άνοιγαντο καλαθούι τουςκι έβγαζαντο μεζέ τους…Ο Κλέων Αλεξάνδρου, πολιτιστικόςλειτουργός του Δήμου Λεμεσού καιγιασειράετών,μέχρικαισήμερα,πρω-ταγωνιστής στα της διοργάνωσης τηςΓιορτής του Κρασιού, θυμάται ότι πα-λαιότεραοκόσμοςερχόταναπόταχω-ριά και έφερνε μαζί του το καλαθάκιτου με το φαγητό για να συνοδεύει τοκρασί του… Δεν υπήρχε τότε η πλη-θώρατωνεστιατορίωνπουπροσφέρουνσήμεραστιςχιλιάδεςτωνεπισκεπτών,κάθεείδουςγαστρονομικέςεπιλογές.

Τότε, δεν υπήρχαν παρά μόνο πά-γκοι σε διάφορα σημεία του Κήπουκαιοιάνθρωποιπουέρχοντανκυρίωςαπό τα χωριά «άνοιγαν το καλαθούιτους και έτρωγαν το μεζέ που έφερ-ναν από το σπίτι τους μαζί με το κρα-σί που τους προσφερόνταν και τότεάφθονο και δωρεάν…».

Κάποια αρνητικά που σημειώνειο Κλέων Αλεξάνδρου, έχουν να κά-νουν με τα πολλά περιστατικά μεθυ-σμένων, τα οποία όμως με τον καιρόεκμηδενίζονται..

Ο βρακάςθύμαεμπρηστών…Το έμβλημα της Γιορτής του Κρασιού,ο παραδοσιακός βρακάς, δυο φορέςστην 50χρονη ιστορία του, έπεσε θύ-μα εμπρηστών. Η πρώτη ήταν το 1987και η δεύτερη το 2000. Και βέβαια ηανεγκέφαλη αυτή ενέργεια, δεν θαμπορούσεεπ’ουδενίναεπηρεάσειτηδιοργάνωση, πέραν από την ταλαι-πωρία και την υλική ζημιά που προ-κάλεσανοιδράστεςαφούκαιστιςδύοπεριπτώσεις ο βρακάς ξαναστήθηκεσε χρόνο ρεκόρ, ύψωσε το επιβλητι-κό του ανάστημα και υποδέχτηκεόπως έπρεπε τους επισκέπτες του...

Ένα ακόμα περιστατικό που δείχνει καιτον αυτοσχεδιασμό επί της σκηνής αλλάκαι την γενικότερη ατμόσφαιρα που επι-κρατούσε τα πρώτα χρόνια της διοργάνω-σηςτηςΓιορτής,περιγράφεικαιπάλιοΑν-δρέας Μέσης ο οποίος πρωταγωνιστούσεστα θεατρικά δρώμενα.

«Μου ανέθεσαν την καλλιτεχνική δι-εύθυνση της Γιορτής. Ήσαν τότε συνερ-γάτες μου οι Βάσος Βρυωνίδης, Λέλλα Ιω-άννου, Αμαράντη Σιήτα, Ανδρούλλα Κων-σταντίνου, Πάμπος Παπαδούρης, Νίκος

Πιερίδης, Οδυσσέας Πέτρου, ΜιχαλάκηςΧαραλάμπους, Αιμίλιος Σεργίδης, ΣώσοςΚοντόπουλος, Λούλλα Σιούσμιθ. Μαζίμας έλαβε μέρος δύο ή τρεις φορές καιη φίλη μου η Δώρα Κακουράτου. Μάλι-στα μια χρονιά ήλθε στη Γιορτή από τηνΑθήνα όπου σπούδαζε και χωρίς να με ει-δοποιήσουν, την ώρα που έπαιζα, η Δώ-ρα ντύθηκε χωριατοπούλα κι ανέβηκεστη σκηνή με… γαϊδούρι κι άρχισε ναπαίρνει μέρος στο σκετς. Έλεγε βέβαιαότι ήθελε…!»

Η Δώρα Κακουράτου καβάλα σε γαϊδούρι…

«Θα με πληρώσετε μόνο αν η Γιορτήπετύχει…»

ΟΟ ΓΓιιώώρργγοοςς ΜΜααυυρροογγέέννηηςς ««εεππίί ττωω έέρργγωω»»..ΈΈφφττααιιξξεε ττοο χχωωρριιόό πποουυ ααπποοττεελλοούύσσεε ττοο χχώώ--ρροο όόπποουυ έέλλααββαανν χχώώρραα όόλλεεςς οοιι κκααλλλλιιττεε--χχννιικκέέςς ππααρραασσττάάσσεειιςς,, κκααθθώώςς κκααιι τταα ππεερρίί--ππττεερραα ττωωνν οοιιννοοββιιοομμηηχχααννιιώώνν..

06-13:Layout 2 8/28/11 2:55 PM Page 13

14 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

ΤοπώςπροέκυψεκαιεπικράτησετοσύνθηματηςΓιορ-τήςτουΚρασιού«Πίννεκρασίννάσιειςζωήν»,τοαφη-γήθηκε ο ίδιος ο εμπνευστής του, ο Μιχάλης Πιτσιλ-λίδης στον στον ακαδημαϊκό-ερευνητή Μίμη Σοφο-κλέους.

«Το σκηνικό που δέσποζε στον χώρο της πρώτης διοργάνω-σηςτο1961ήταν η κατασκευήτουΓιώργουΜαυρογένη γιατοθε-ατρικόέργο«Βουράτεν’αρμάσουμεντηνΑντριανούν»πουέγρα-ψα ειδικά για τη Γιορτή. Παρουσίαζε ένα χωριό που θα ήταν καιη κεντρική σκηνή όπου θα ελάμβαναν χώραν όλα τα καλλιτε-χνικά δρώμενα.

Ο Μαυρογένης πουακόμακρατούσετοπινέλοστο χέρι βάζοντας τις τε-λευταίες πινελιές στοσκηνικό, μου εξηγούσετην κάθε λεπτομέρεια:«Εδώ, Μιχαλάκη είναι τοσπίτι της Αντριανούς, εκείθα μπει ο πατέρας της, οΠάσρας ναλουσθεί,εκείοκαφενές του Φοκλή…».

Γιαμιαστιγμήήρθεκο-ντά μας ο Νίκος Ρούσσος(αντιπρόεδρος του Συνδέ-σμου Αναπτύξεως Λεμε-σού) και έκανε παρατήρη-ση στον Μαυρογένη για τοχρώμα μιας δομής πωςήτανπολύροζέκαιπωςθαέπρεπε να γίνει πιο σκού-ρο, αλλά ο Μαυρογένηςούτε που ήθελε να ακού-σει επί των καλλιτεχνι-κών. Πάνω στη συζήτησηήρθε και ο Ρασίητ Ιωσηφί-δης (που έφτιαξε αρκετέςκαρικατούρες που είχανδιασκορπιστεί στο Δημό-σιο Κήπο) για να τον συμ-βουλευτεί για κάτι πουέπρεπε να γραφτεί σε μιακαρικατούρα, έναν μεθυσμένο που είχε φτιάξει. Βλέποντας τονΡούσο συγχυσμένο, αποτάθηκε σε μένα ζητώντας μου να γρά-ψω κάτι… «εσύ που γράφεις και σκετς» μου είπε. Με πήρε εκείπου είχε φτιάξει έναν μεθύστακα τρία μέτρα ύψος, κοιλιαρά,μαχμουρλή, σωστό βλάμη με κομπολόι στο χέρι. Άφησε μια φού-σκα στο στόμα του όπου θα γραφόταν κάτι που έλεγε πάνω στημέθη του.

Τι να γράψω, με ρώτησε ο Ρασίητ.«Πίννε κρασίν νάσιεις ζωήν», του απάντησα αυθόρμητα.Ο Ρασίητ ενθουσιάστηκε. Μου ζήτησε να το γράψω γρήγορα

για να το μεταφέρει ο ίδιος με τα δικά του γράμματα στο κενόσημείο που άφηνε η καρικατούρα. Πήρε το πινέλο και το αντέ-γραψε στον κενό χώρο. Ο Νίκος Ρούσος που δεν είχε κάμψει τηναντίστασητουΜαυρογένηήρθεναδεικαιτονμεθύστακατουΡα-σιήτ, ο οποίος με περηφάνια του είπε: «Έλα να δεις τι εγράψα-μενπάνωστονμεθύστακα,κύριεΡούσο».ΟΡούσοςκαιπάλιαντέ-δρασε ζητώντας του, επί ματαίω, να το σβήσει.

«Σβύστο»… «Δεν το σβήνω»… και τελικά έμεινε το σύνθη-μα για να καθιερωθεί από τον επόμενο Πρόεδρο, τον ΜιχαλάκηΘεοδοσίου, ο οποίος το είχε αποδώσει στον Νίκο Ρούσο.

Η… περιπέτεια του«πίννε κρασίν νάσιεις ζωήν»

ΟΟ ΡΡαασσιιήήττ ππεερρήήφφααννοοςς μμππρροοσσττάά σσττηηνν κκααρριικκααττοούύρραα ττοουυ ««ΜΜεεθθύύ--σστταακκαα»».. ΦΦααίίννεεττααιι κκααθθααρράά ττοο σσύύννθθηημμαα πποουυ έέγγρρααψψεε κκααθθ’’ υυππ’’ ααγγόό--ρρεευυσσηη ττοουυ ΜΜιιχχάάλληη ΠΠιιττσσιιλλλλίίδδηη κκααιι υυιιοοθθεεττήήθθηηκκεε ααππόό ττηηνν εεππόό--μμεεννηη χχρροοννιιάά ((11996622)) ωωςς σσύύννθθηημμαα,, πποουυ μμααζζίί μμεε ττοονν ΒΒρραακκάά,, ααπποοττεε--λλοούύνν ττοο ««σσήήμμαα κκααττααττεεθθέένν»» ττηηςς ΓΓιιοορρττήήςς..

ΟΟ θθεεααττρριικκόόςς σσυυγγγγρρααφφέέααςς ΜΜιιχχάάλληηςςΠΠιιττσσιιλλλλίίδδηηςς σσεε σσκκίίττσσοο ττοουυ ΓΓιιώώρργγοουυΜΜααυυρροογγέέννηη,, ττηηνν εεπποοχχήή ττωωνν μμεεγγάά--λλωωνν θθεεααττρριικκώώνν εεππιιττυυχχιιώώνν σσττηηΓΓιιοορρττήή ττοουυ ΚΚρραασσιιοούύ..

14-19:Layout 2 8/28/11 4:25 PM Page 14

1550 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

ΟδημοσιογράφοςκαιλογοτέχνηςΚύπροςΤόκας που έντυσε με στίχους του το Καρ-ναβάλι της Λεμεσού, έδωσε το νόημα καιτης Γιορτής του Κρασιού με τον δικό τουτρόπο…

Μεσ’ τούτην όμορφην γιορτήνπούσιει δαμέσα κουρτιστείστον κήπον πάλε φέτιπιέτε να πιούμεν το κρασίννα κάμουμεν καρκιάν χρυσήντζι’ αγάπης ζιαφέττιν.

Μαράζια τζια συλλοισμοίπόνοι τζαι βάσανα, καμοίμε το κρασίν ισβύνουν.Αρρώσκιαν ένοιωθουν κουτσιήννέοι τζιαι γέροι τζαι μιτσιοίμε μέτρον σαν το πίνουν.

Ο έρωτας μεσ’ στην καρκιάναντάν πλαστεί θέλει φωθκιάνπολλήν να μεγαλώσει.Δίχα κρασίν εν ημπορείνα δυναμώσει, να χαρείπλαθκιά φτερά ν’ απλώσει.

Μεσ’ στου κρασιού μας την γιορτήνέσιει η αγάπη θρονιαστείβασίλισσα ωραίατζαι ναν τζιαμαί παντοτινάόπως τ’ αμπέλια στα βουνάαθάνατη τζαι νέα.

Απ’ του πανώριου μας νησιούτα καρπερά τ’ αμπέλια

ήλιος, χυμοί και μυρωδιέςμπήκανε στα βαρέλια

και γίνανε φίνο κρασί.

Κι’ είναι μέσ’ τούτο το κρασίγλέντια, χαρές, ζωντάνιαδροσίζει χείλη, κι’ οι καρδιέςυψιπετούν στα ουράνιαμέσα σε μια ζωή χρυσή.

Απ’ άκρη σ’ άκρη η Κύπρο μαςτ’ αμπέλια της υμνώνταςγιορτάζει αχολογώντας.Πίννε κρασίν νάσιεις ζωήν.Πίννε κρασίν νάσιεις ζωήν.

Έκαναν ποίημα τη Γιορτή…

Μέρος του ποιήματος «Το Κρασί» του Μιχάλη Πιτσιλίδη…

14-19:Layout 2 8/28/11 4:25 PM Page 15

16 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

ΤΤοουυ ΤΤίίττοουυ ΚΚοολλώώτταα

ΟΑνδρέας Μέσης, πραγματικόςεραστής της τέχνης του θεά-τρου και όχι απλώς ένας ερα-σιτέχνης του είναι ο κατεξο-χήν ρέκτης του ψυχαγωγι-

κού προγράμματος της Γιορτής από τονπρώτο κιόλας χρόνο της και για πολλά χρό-νια μετά.

Μας ξετυλίγει τις αναμνήσεις του λέ-γοντας μας ανάμεσα στις τόσες πολλές πουέχει και αυτές:

«Η Γιορτή του Κρασιού έχει ταυτιστείαπό την πρώτη βραδιά που άνοιξε στις 7Οκτωβρίου του 1961 με το θέατρο, δηλα-δή, με μια από τις πιο ελληνικές τέχνεςπου από τα αρχαία χρόνια χαρακτηρίζει τοελληνικό πνεύμα. Συγγραφείς, ηθοποι-οί, σκηνοθέτες, σκηνογράφοι, μουσικοίχορευτές ενδυματολόγοι κλπ., έχουναφήσει τη σφραγίδα τους στη Γιορτή τουΚρασιού από το 1961 μέχρι σήμερα. Η Λε-μεσός φημιζόταν πάντοτε για την αγάπητης προς το θέατρο και δεν είναι καθόλουτυχαίο που η Οργανωτική Επιτροπή τηςΓιορτής του Κρασιού έδωσε έμφαση στηνπαρουσία του θεάτρου.

Οι Θύμησες είναι πολλές...Ακόμα θυμούμαι το χωριό που έφτια-

ξε ο Γιώργος Μαυρογένης στη Γιορτή τουΚρασιού, στο νότιο μέρος του ΔημοτικούΚήπου. Ένα ολόκληρο χωριό, με τα σπί-τια του, την εκκλησία, το καφενείο, τηνπλατεία, τα δρομάκια του χωριού, με τα γε-φύρια του και τα’ αμπέλια του.

Θυμούμαι το πρώτο βράδυ που ανε-βάζαμε το σκετς του Μιχαλάκη Πιτσιλλί-δη «Ο Αρτίν ο Βουλευτής». Στην πλατείατου χωριού υπήρχε αναστάτωση, ο μου-χτάρης ο παπάς, ο δάσκαλος κι όλο το χω-ριό περίμεναν τον Αρτίν να έλθει στο χω-ριό. Παραταγμένη η φιλαρμονική του Δή-μου Λεμεσού με μαέστρο της τον Πρι-τσούλη, η Αστυνομία (που ήταν πραγμα-τική) προσπαθούσε να μην αφήσει τα πι-τσιρίκια ν’ ανέβουν στη σκηνή.

Με το άκουσμα της κόρνας του αυτο-κινήτου του Αρτίν άρχισαν τα πιτσιρίκιανα φωνάζουν ρυθμικά. «Ε... ε, ε... έρχεται...έρχεται» και μαζί τους όλοι οι θεατές νακτυπούν παλαμάκια και να φωνάζουν κιαυτοί «έρχεται... έρχεται…».

Μόλις έκανε την εμφάνιση του ο Βου-λευτής στη σκηνή, άρχισε η φιλαρμονι-κή να παιανίζει εμβατήρια... χαμός. Τα παι-διά, ο κόσμος, ήθελαν ν’ ανέβουν στη σκη-νή να χαιρετήσουν τον Αρτίν.

Χειραψίες από τον μουχτάρη, τον πα-πά, τον δάσκαλο και από τους χωριανούς.

Κάθισαν στο καφενείο και τότε σηκώ-θηκε ο μουχτάρης και βγάζει το λόγο τουαπό το γιλέκο του κι αρχίζει να διαβάζει:«Πανιερώτατε, σας καλωσορίζω εκ μέ-ρους...» οπόταν επεμβαίνει ο δάσκαλοςκαι του παίρνει τα χαρτιά που κρατούσε ομουχτάρης λέγοντας του με οργή «‘Όχι,όχι, κύριε μουχτάρη, αυτός είναι ο λόγοςπου σου έγραψα για τον Δεσπότη...».

Ένα άλλο περιστατικό για αυτό το χω-ριό που έφτιαξε ο Μαυρογένης, συνέβη έναβράδυ μόλις τέλειωσε η παράσταση. Φαι-νόταν από νωρίς ο καιρός ότι θα είχαμε βρο-χή και πραγματικά, κατά τις δέκα, άνοιξανοι κρουνοί του ουρανού κι άρχισε μια βρο-χή λες και ήθελε να μας πνίξει. Ο κόσμοςάρχισε να τρέχει προς το χωριό για να μπειμέσα στα σπιτάκια στην εκκλησία, στο κα-φενείο, για να γλυτώσει από τη βροχή, αλ-λά κανένα σπίτι δεν είχε στέγη, ούτε η εκ-κλησία, ούτε το καφενείο. Άρχισαν να βγαί-νουν αυτοί που μπήκαν, αλλά κτυπούσανστις εισόδους μ’ αυτούς που έτρεχαν ναμπουν μέσα. Το τι έγινε δεν περιγράφεται...

Ήταν λοιπόν το 1961 Ιούνιος ή Ιούλιοςμε βρήκε ο Μιχάλης Πιτσιλλίδης και μουανέφερε ότι πρόεδρος του Συνδέσμου Ανα-πτύξεως. Κλεάνθης Χριστόφορου, “ο Ζω-νιάς“, ότι συμφώνησε μαζί με τον Μαυ-ρογένη και εκείνον να κάνουν την Γιορ-τή του Κρασιού και ήθελαν από μένα νακρατήσω το θεατρικό μέρος της γιορτής.Εκείνο τον καιρό είχα μια ομάδα από ερα-σιτέχνες ηθοποιούς που ανεβάζαμε δυοτρία έργα το χρόνο. Μου ανέφερε μάλισταότι ο Πρόεδρος φοβόταν την πιθανότητανα ζημιώσουν γι’ αυτό οι δυο τους δέχτη-καν να πληρωθούν, εάν και εφόσον η γιορ-τή θα πήγαινε καλά και με ρώτησε αν δε-χόμουν κι εγώ αυτό τον όρο. Εγώ δέχθη-κα, αλλά δήλωσα ότι θα λαμβάναμε μέροςστη γιορτή, εντελώς δωρεάν.

Αρχίσαμε, λοιπόν, με ενθουσιασμό τιςπρόβες, μόλις μας έφεραν τα κείμενα ο Πι-τσιλλίδης και ο Θράσος ο Μακρυγιάννης.Η γιορτή είχε τεράστια επιτυχία.

Έτσι αρχίσαμε πιο οργανωμένα για τονεπόμενο χρόνο. Εμένα μου ανέθεσαν τηνκαλλιτεχνική διεύθυνση της γιορτής καιμε βασικούς συνεργάτες τη δική μου ομά-δα και βέβαια είχαμε κι άλλες ομάδες καιχορευτές και συγκροτήματα.

Βέβαια, οι παραστάσεις είχαν το δικόμου συγκρότημα ως τη ραχοκοκαλιά τους.

Είχα τότε συνεργάτες μου: Βάσο Βρυω-νίδη, Λέλλα Ιωάννου, Αμάραντη Σιήτα, Σά-ντρη Χ Στυλλή, Ανδρούλλα Κων/νου, Κω-στή Τριμικλινιώτη, Πάμπο Παπαδούρη,Νίκο Πιερίδη, Οδυσσέα Πέτρου, Μιχαλά-κη Χαραλάμπους, Αιμίλιο Σεργίδη, ΣώσοΚοντόπουλο, Λούλλα Σιούσμιθ. Μαζί μαςέλαβε μέρος και η φίλη μου η Δώ ρα Κα-κουράτου, δυο ή τρείς φορές. Μάλιστα, μιαχρονιά ήλθε στη γιορτή από την Αθήναόπου σπούδαζε και χωρίς να με ειδοποι-ήσουν, την ώρα που έπαιζα στη σκηνή ντύ-θηκε χωριατοπούλα κι ανέβηκε στη σκη-νή με γαϊδούρι κι άρχισε να παίρνει μέ-ρος στο σκετς. Έλεγε βέβαια ό,τι ήθελε...

Εκεί στο “χωριό” που είχε στήσει οΜαυρογένης, ο αυθορμητισμός, το κέφικαι προπαντός η παρέα ήταν σαν να μαςθύμιζαν τον τρόπο που ξεκίνησε το θέα-τρο στην αρχαία Αθήνα, υπηρετώντας τη“χρεία”, γιατί νιώθαμε πόσο αναγκαίο ήταναυτό που κάναμε για την πόλη μας.

Ο Αντρέας Μέσης ξετυλίγει τις αναμνήσεις τουαπό τη Γιορτή του Κρασιού

«Η Λεμεσός φημιζόταν πάντοτε για την αγάπη της

προς το θέατρο και δεν είναικαθόλου τυχαίο που

η Οργανωτική Επιτροπή της Γιορτής του Κρασιού

έδωσε έμφαση στην παρουσία του θεάτρου»

«Αρχίζαμε πρόβες από την πρώτη εβδομάδα

του Αυγούστου, κάθε βράδυαπό τις επτά το απόγευμα

έως τα μεσάνυκτα…»

14-19:Layout 2 8/28/11 4:25 PM Page 16

1750 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

Τα επόμενα χρόνια φύγαμε από το νό-τιο μέρος του Δημοτικού Κήπου, εκεί δη-λαδή που είναι τώρα το εστιατόριο και με-ταφερθήκαμε στην εξέδρα που έπαιζε ηφιλαρμονική. Μετά κτίστηκε το υπάρχονκηποθέατρο στην ανατολική πλευρά τουκήπου και έτσι οι παραστάσεις γίνοντανσε καλύτερες συνθήκες.

Αρχίζαμεπρόβεςαπότηνπρώτηεβδο-μάδα του Αυγούστου, κάθε βράδυ από τιςεπτά το απόγευμα έως τα μεσάνυκτα. Με-τά σκετς του Πιτσιλλίδη και του Μακρυ-γιάννη, ο Μαυρογένης και άλλοι καλλι-τέχνεςδημιουργούσανμετηδουλειάτουςκάθε χρόνο πιο όμορφη την ατμόσφαιρατης γιορτής.

Τις πρόβες τις απολαμβάναμε γιατίόλα τα παιδιά ήταν εραστές της τέχνης.Ήταν όμορφες εκείνες οι νύχτες της γιορ-τής για μας μέσα στην υγρασία του κήπουκαι τη ζέστη του Αυγούστου. Καλαμπου-ρίζαμε όταν βρίσκαμε και νέες προσθή-κες στα κείμενα του Πιτσιλλίδη και γε-λούσαμε που φώναζε και ο Πιτσιλλίδηςκαι ο Μακρυγιάννης για τις αλλαγές.

Θυμάμαιτονμακαρίτητοδάσκαλομουτον Ανάσταση Σιούκρη, ο οποίος ερχότανκάθε βράδυ από τις επτά έως τα μεσάνυ-κτακαιπαρακολουθούσετιςπρόβες.Σ’έναδιάλειμμα τον ρώτησα «Μα κύριε Σιού-κρη, δεν μας βαρέθηκες κάθε βράδυ βλέ-ποντας τα ίδια πράγματα; Μου απάντησε:«ΜαΜέσημου,ότανσεβλέπωναβγαίνειςστησκηνήκαινακάνειςτομεθύστακαμουθυμίζεις τον Ορέστη τον Μάκρη, όταν σεβλέπωνακάνειςτονΑρτίντονΑρμένηπο-νώ την κοιλιά μου από το γέλιο, είσαι το“Βάλιουμμου”,πάωμετάστοσπίτιμουκαικοιμάμαι... σαν αγγελούδι…».

Το 1971, κάνω το μεγάλο άλμα. Κάνωσυμφωνία με τον μουσικοσυνθέτη Μενέ-λαο Θεοφανίδη και τη γυναίκα του ηθο-ποιό, Σοφία Βερώνη. Έρχονται στη Γιορτήκαι φέρνουν δυο νεαρές ηθοποιούς, την

Καίτη Μαστρακίνη, τη Μαρία Συνοδινούκαι τον πιανίστα Χρήστο Λέμη και ανεβά-ζουμε επιθεώρηση που άφησαν εποχή.

Για να σας δώσω ένα δείγμα της επι-τυχίας, εκείνα τα δυο χρόνια θα σας ανα-φέρω ένα περιστατικό.

Λοιπόν, πριν έξι εφτά χρόνια ήμουναένα βράδυ σ’ ένα σπίτι για φαγητό, μετά τοτέλος του φαγητού στο καφέ, αφού αφή-σαμε την πολιτική πιάσαμε τα πολιτιστι-κά. Ανοίξαμε κουβέντα για τη Γιορτή τουΚρασιού και αναφέρθηκαν στην επιθεω-ρήσει εκείνης της εποχής, με τη μουσικήτουΜενέλαουτουΘεοφανίδη.Τότεμεέκ-πληξημου,ηκόρητηςοικοδέσποιναςάρ-χισε να τραγουδά το τραγούδι ενός σκετςπουέπαιζαμετηνκυρίαΜαστρακίνηστηνεπιθεώρηση «Καυτά, καυτά σορτσάκια».

Ξεφυλλίζονταςταάλμπουμμεταπρο-γράμματα και τις φωτογραφίες των παρα-στάσεωννιώθωακόματηναύραόλουεκεί-νου του κόσμου που ερχόταν στις παρα-στάσεις.

Αυτήήτανμιααξέχαστηεποχήτηςζω-ής μου.»

ς αναμνήσεις του

ΟΟ ΑΑννττρρέέααςς ΜΜέέσσηηςς σσττοο ρρόόλλοο ττοουυ ΑΑρρττίίνν κκααιι μμααζζίί ττοουυ οο ΚΚωωσσττάάκκηηςς ΤΤρριιμμιικκλλιιννιιώώττηηςς..

«Συνεργάτες μου ήταν τότε οι Βάσος Βρυωνίδης, ΛέλλαΙωάννου, Αμάραντη Σιήτα,

Σάντρη Χ Στυλλή, ΑνδρούλλαΚων/νου, Κωστής Τριμικλινιώ-

της, Πάμπος Παπαδούρης, Νίκος Πιερίδης, Οδυσσέας

Πέτρου, Μιχαλάκης Χαραλά-μπους, Αιμίλιος Σεργίδη,

Σώσος Κοντόπουλος, Λούλλα Σιούσμιθ…»

ΑΑννττρρέέααςς ΜΜέέσσηηςς κκααιι ΑΑμμααρράάννττηη ΣΣιιήήτταα:: ΑΑππόόττοο 11996611 μμέέχχρριι τταα μμέέσσαα ττοουυ 11997700 έέππααιιρρννααννμμέέρροοςς σσεε όόλλεεςς ττιιςς ππααρραασσττάάσσεειιςς ττηηςς ΓΓιιοορρ--ττήήςς ττοουυ ΚΚρραασσιιοούύ.. ΨΨυυχχήή,, μμεερράάκκιι κκααιι ααγγάά--ππηη γγιιαα ττηη ΛΛεεμμεεσσόό..

14-19:Layout 2 8/28/11 4:25 PM Page 17

Αναβαθμισμένη η Γιορτή του Κρασιούμε Μέγα Χορηγό το

Συνεργατικό Ταμιευτήριο Λεμεσού

Καθοριστικός είναι ο ρόλος του Συνεργατικού Ταμιευτηρίου Λεμεσού στη φετινή αναβαθμι-σμένη διοργάνωση της Γιορτής του Κρασιού, με αφορμή και τα 50χρονα του θεσμού. Εκτός τωνάλλων, το Συνεργατικό Ταμιευτήριο Λεμεσού, είναι χορηγός των περιπτέρων των τεσσάρωνμεγάλων οινοβιομηχανιών του τόπου αλλά και του νέου περιπτέρου AMALKAMA που με τηλειτουργία του δίνει μια διαφορετική νότα στη Γιορτή.

Στο χώρο αυτό οι καταξιωμένοι mixologist Κώστας Νικολαϊδης και flair bartender KrisztianGyokeres θα επιδεικνύουν τρόπους παρασκευής υπέροχων κοκτέιλ με βάση τα παραδοσιακάποτά της Κύπρου: κουμανταρία, ζιβανία και κρασί.

Το Συνεργατικό Ταμιευτήριο Λεμεσού συνδυάζει αυτές τις καινοτομίες των 50χρονων της Γιορ-τής του Κρασιού με την επέτειο των δικών του 65χρονων.

14-19:Layout 2 8/29/11 8:26 AM Page 18

14-19:Layout 2 8/28/11 4:25 PM Page 19

20 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

20-25:Layout 2 8/28/11 12:22 AM Page 20

2150 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

Ηοινοβιομηχανία ΕΤΚΟ ΛΤΔιδρύθηκε το 1844 και έχεισυμπληρώσει 167 χρόνιασυνεχούς παρουσίας καιπροσφοράς στην κυπριακή

κοινωνία.ΣτημακρόχρονηαυτήπορείαηΕΤΚΟ έχει επιτύχει σημαντικές διακρί-σεις τόσο στην εγχώρια αγορά, όσο και στοεξωτερικό και έχει καθιερωθεί στη συ-νείδηση του Κύπριου καταναλωτή ως ηπρωτοπόρος οινοβιομηχανία του τόπου.

Η ιστορία της ΕΤΚΟ αρχίζει όταν ο Χρι-στόδουλος Χατζηπαύλου, από το χωριό

Βουνί της Επαρχίας Λεμεσού, δημιούρ-γησε το πρώτο Κυπριακό Οινοποιείο (τηνπρώτη Κυπριακή Εταιρεία ΠαραγωγήςΚρασιού) στην έπαυλη της οικογένειαςστη Ζανατζιά, 20 χλμ. βορειοδυτικά τηςΛεμεσού. Αυτό το πρώτο οινοποιείο ήταντο ορόσημο της Κυπριακής Οινοβιομηχα-νίας και η ΕΤΚΟ ο πρωτοπόρος παραγωγόςκρασιών.

Για πολλά χρόνια η Εταιρεία λειτουρ-γούσεμετηνεπωνυμίατουιδρυτήτης«ΟΟίκοςΧατζηπαύλου»καιασχολείτομετηπαραγωγή κρασιού. Το 1868 με την εισα-

Ιστορική αφετηρίατο 1844

20-25:Layout 2 8/28/11 12:22 AM Page 21

22 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

γωγή Γαλλικού Διυλιστηρίου η εταιρείαεπεκτείνεται στην παραγωγή των πρώ-των Κυπριακών Κονιάκ, τα οποία κυ-κλοφορούν στην Κυπριακή Αγορά το1871. Οι πωλήσεις των προϊόντων τουΟίκουΧατζηπαύλου-κρασιώνκαικο-νιάκ – δεν περιορίστηκαν μόνο στηνΚυπριακή αγορά, αλλά κατέκτησανκαι το εξωτερικό, όπου έτυχαν διε-θνούςφήμηςκαιαναγνώρισης,χα-ρακτηριζόμενα ως προϊόντα ποι-ότητας σε διάφορες διεθνείς εκ-θέσεις από το 1872 και μετά.

Η συνεχής επέκταση τωνπωλήσεων και της κατανάλω-σης των προϊόντων της Εταιρεί-ας οδηγεί στην απόφαση τουδιαχωρισμού σε δύο Εταιρείες:Η ΕΤΚΟ Λτδ., (1947) που ανα-λαμβάνειεξολοκλήρουτηνπα-ραγωγή κρασιών και η ΕταιρείαΧατζηπαύλου που αναλαμβά-νει την παραγωγή Οινοπνευ-ματωδών.

Το1969ηΕΤΚΟμεταφέρεταιστο νέο υπερσύγχρονο οινο-ποιείο της κοντά στο νέο λιμά-νι Λεμεσού, χωρητικότητας 40εκ. λίτρων.

Το 1983, οι προσπάθειες της

ΕΤΚΟγιαπροώθησητωνεξαγωγώντηςΚύ-πρου, επιβραβεύονται όταν κερδίζει το

ΒραβείοΕξαγωγώντηςΚυπριακήςΔη-μοκρατίας.

Σήμερα η Εταιρεία δραστηριοποι-είται στο τομέα της παραγωγής καιεμπορίας ποιοτικών κρασιών και δια-θέτει τρία σύγχρονα οινοποιεία. Έναστη Λεμεσό, το περιφερειακό οινο-

ποιείο OLYMPUS WINERIES LTD στοΌμοδος, και το Οινοποιείο ΟΛΥ-ΜΠΟΣ ΕΛΛΑΣ ΑΒΕΕ το οποίο λει-τουργεί στην Τρίπολη της Πε-λοποννήσου και παράγει κρα-σιάμεονομασίαπροέλευσης.Τατρία αυτά οινοποιεία λειτουρ-γούνσήμερασύμφωνα μετιςτε-λευταίες προδιαγραφές της Ευ-ρωπαϊκής Ένωσης.

Η ΕΤΚΟ δεν αποβλέπει μόνοστο να προσφέρει στον κατανα-λωτήνέαπροϊόντακατάκαιρούς.Η ουσία της όλης προσπάθειαςείναι να μεταδώσει την αγάπηγια το κρασί μέσα από μια πλού-σια κληρονομιά, για περισσότε-ρο από ενάμιση αιώνα, που τηνκατατάσσει στους αυθεντικότε-ρους δημιουργούς κρασιών τουνησιού μας.

Ο ΟίκοςΧατζηπαύλου

αποτέλεσετο ορόσημο

της κυπριακήςοινοβιομηχανίας

20-25:Layout 2 8/28/11 12:23 AM Page 22

2350 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

Προσπάθειατης εταιρείας

είναι ναμεταδώσει

την αγάπη γιατο κρασί μέσα

από κληρονομιά,167 ετών

20-25:Layout 2 8/28/11 12:23 AM Page 23

24 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

H Οινοβιομηχανία συνεχίζοντας τη μα-κρόχρονη παράδοσή της για συνεχή βελ-τίωση της ποιότητας των προϊόντων τηςκαι με σεβασμό στον καταναλωτή, αναζή-τησε τον χώρο όπου θα μπορούσε να καλ-λιεργεί σε δικά της αμπέλια, ταυτόχροναμε τις γηγενείς ποικιλίες Ξυνιστέρι καιΜαύρο, νέες οινοποιήσιμες ποικιλίες,όπως Cabernet Sauvignon, CabernetFranc, Shiraz, Chardonnay, Riesling,Merlot, κλπ.).

Τον ιδανικό χώρο τον βρήκε στην πε-ριοχή του Ομόδους. Εκεί αγόρασε μεγά-λες εκτάσεις γης - 500 σκάλες - και ξεκί-νησε μια σοβαρή προσπάθεια αναβίωσηςτηςπεριοχής.Αργότερααγόρασεεκτάσειςγης στην κοινότητα Αγίου Αμβροσίου για

φύτευση αμπελώνων γεωλογικής γεωρ-γίας.

Το Σεπτέμβρη του 1992 ολοκληρώθη-κε η ανέγερση του νέου οινοποιείουOLYMPUSWINERIESLTD.,στο Όμοδος,καιάρχισε η λειτουργία του. Το Οινοποιείοείναιεξοπλισμένομευπερσύγχροναμη-χανήματακαιντεπόζιταζύμωσης απόανο-ξείδωτο χάλυβα, όπου η ζύμωση γίνεταικάτωαπόελεγχόμενες θερμοκρασίες.Στοχώρο του οινοποιείου, κατασκευάστηκετεράστια υπόγεια ισοθερμική κάβα, χω-ρητικότητας 2εκ. φιαλών, για παλαίωσηερυθρών κρασιών.

Βλέποντας η Διεύθυνση της Εταιρεί-αςτιςπροοπτικέςπουδιανοίγονταιμετηνένταξητηςΚύπρουστηνΕυρωπαϊκή Ένω-ση και πρωτοπορώντας για μια ακόμη φο-ρά, αποφάσισε να διευρύνει τους ορίζο-ντέςτηςδημιουργώνταςστηνΤρίπολητηςΠελοποννήσου, το Σεπτέμβριο του 1999ένα ακόμη Οινοποιείο, το οποίο εκσυγ-χρόνισε σύμφωνα με τις τελευταίες προ-διαγραφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. ΤοΟινοποιείο λειτουργεί με την επωνυμίαΟΛΥΜΠΟΣ ΕΛΛΑΣ ΑΒΕΕ και παρασκευά-ζει κρασιά με ονομασία προέλευσης.

Κρασιάμε ονομασίαπροέλευσης

από τοοινοποιείοΌλυμπος

στην Τρίπολη…

Μετά το Όμοδοςη Πελοπόννησος

20-25:Layout 2 8/28/11 12:23 AM Page 24

20-25:Layout 2 8/28/11 12:23 AM Page 25

26 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

Από το 1927 η εταιρεία ΚΕΟδιαγράφει μια ανοδική πο-ρεία στον χώρο της Κυπρια-κής ποτοβιομηχανίας. Δημι-ούργησε μια μεγάλη σειρά

προϊόντων που κατακτούν εμπορικές κο-ρυφές τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξω-τερικό.

Μοναδικά κρασιά, εκλεκτά οινοπνευ-ματώδη ποτά, την μπύρα ΚΕΟ, το πρώτο σεπωλήσεις εμφιαλωμένο νερό ΑΓΙΟΣ ΝΙ-ΚΟΛΑΟΣ, η σειρά χυμών SWS και εγκυ-τιωμένατρόφιμακαιλαχανικά,έχουνκα-

θιερωθείστηναγοραστικήσυνείδησητουΚύπριουκαταναλωτή,καικατέκτησαντηνεμπιστοσύνη των αγοραστών σε περισσό-τερες από 30 χώρες παγκοσμίως.

Οι δραστηριότητες του συγκροτήμα-τος της ΚΕΟ, εκτείνονται στην καλλιέρ-γεια ιδιόκτητων αμπελώνων με αυτόχθο-νες κυπριακές ποικιλίες σταφυλιών καιστην εισαγωγή και διανομή διεθνούς φή-μης ποτών και τροφίμων. Η μεγάλη γκά-ματηςΚΕΟεξυπηρετείτηνΚυπριακήαγο-ρά για πάνω από 80 χρόνια, με προϊόνταάριστης ποιοτικής αξίας.

85 χρόνιαανοδικής πορείας

Με σειράπροϊόντων

που κατακτούνεμπορικέςκορυφές

στην Κύπρο καιστο εξωτερικό

26-31:Layout 2 8/28/11 2:08 AM Page 26

2750 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

Στην ειδυλλιακή περιοχή τωνκρασοχωριώνστηννότιαπλευ-ράτηςοροσειράςτουΤροόδους,δίπλα στο χωριό της Μαλλιάς,η ΚΕΟ παρουσιάζει ένα μεγά-

λο έργο που αντιπροσωπεύει τόσο τη μα-κρόχρονη κυπριακή παράδοση στο καλόκρασί όσο και την εφαρμογή των πιο σύγ-χρονωνμεθόδωνστηνκαλλιέργεια,έρευ-να και παραγωγή.

Η τέχνη της οινοποιίας είναι ένας το-μέαςπουαπαιτείπείρα,αγάπη,μεράκικαιφαντασία. Η σύνθεση όλων αυτών, μαζίμετοοικοσύστηματηςπεριοχής,τιςεγκα-ταστάσεις και την επιστημονική γνώση,

Η ναυαρχίδα της γκάμας των κρασιών

26-31:Layout 2 8/28/11 2:09 AM Page 27

28 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

αξιοποιούν στο μέγιστο όλους τους ποιο-τικούςπαράγοντεςγιατηνδημιουργίαμο-ναδικών κρασιών.

Στη Μαλλιά, μια μεγάλη έκταση γύρωστις 500 σκάλες είναι σήμερα καλλιερ-γημένη με τις καλύτερες ντόπιες και ξέ-νες ποικιλίες σταφυλιών. Οι συστοιχίεςτων αμπελιών είναι διαμορφωμένες έτσιώστεναεπιτρέπουντηνπιομοντέρνακαλ-λιεργητικήφροντίδαμεαυτοματοποίησητου τρύγου. Στο οινοποιείο της εταιρείαςγίνεται επίσης έρευνα για τη διατήρησηκαι καλλιέργεια αυτόχθονων πανάρχαι-ων κυπριακών ποικιλιών που τείνουν ναεκλείψουν.

Στο ΚΤΗΜΑ ΚΕΟ στη Μαλλιά, δημι-ούργημα του 1927, με αναπαλαιωμένα ταδιατηρητέα κτίρια του, οι παραδοσιακέςμέθοδοι οινοποίησης είναι προσαρμο-σμένες στην σύγχρονη τεχνολογία. Στη

Μαλλιά συνυπάρχουν όλες οι προϋπο-θέσεις για την δημιουργία κρασιών ποι-ότητας, που ανταποκρίνονται επάξια στιςυψηλές απαιτήσεις του αγοραστικού κοι-νού.

Το κρασιά που γεννήθηκαν στο οινο-ποιείο, στέφθηκαν αμέσως με εμπορικήεπιτυχίακαιέγινανσεπολύσύντομοχρο-νικό διάστημα η ναυαρχίδα της γκάμαςτων κρασιών της ΚΕΟ. Τηρώντας τις Ευ-ρωπαϊκές οδηγίες που διέπουν τις κατη-γοριοποιήσεις κρασιών, οι τοπικοί οίνοιπουπαράγονταιστηνΜαλλιάτιμητικάφέ-ρουντοόνομα“ΚΤΗΜΑΚΕΟ”. Σήμερα,ολό-κληρη η οινική γκάμα που υπογράφει ηΚΕΟ,οινοποιείταιστηνΜαλλιά,καιηποι-ότητα των κρασιών αυτών αναγνωρίζεταιμε βραβεύσεις και μετάλλια σε οινικούςδιαγωνισμούς, τόσο σε τοπικό όσο και σεδιεθνές επίπεδο.

Η ποιότητατων κρασιών

που παράγονταιστο οινοποιείο

στη Μαλλιάαναγνωρίζεταιμε βραβεύσειςκαι μετάλλιασε οινικούς

διαγωνισμούς,τόσο σε τοπικό

όσο και σεδιεθνές επίπεδο

26-31:Layout 2 8/28/11 2:09 AM Page 28

2950 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

26-31:Layout 2 8/28/11 2:10 AM Page 29

30 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

CabernetSauvignon -

LefkadaΤοπικός Οίνος

ΛεμεσούH Λευκάδα είναι μια Ελληνική ποι-κιλία με λεπτό άρωμα που παράγειένα κρασί μεγάλης λεπτότητας καιφινέτσας. Συνδυασμένη με την πυ-κνότητα και το βάθος του CabernetSauvignon έδωσε ένα ξηρό κρασίμε βαθύ κόκκινο χρώμα, αρώματαμπαχαρικών και κόκκινων φρού-των, στιβαρό με έντονη γεύση.

Chardonnay- XynisteriΤοπικός Οίνος

ΛεμεσούΤο αρωματικό Chardonnay δημι-ούργησε ένα δροσερό κρασί, με ευ-χάριστες νότες λουλουδιών καιεξωτικών φρούτων που μαζί με τηναπαλή γεύση από το Ξυνιστέρι συν-θέτουν ένα φρέσκο αρωματικό λευ-κό ξηρό κρασί.

CabernetSauvignon -Sauvignon

BlancΤοπικός Οίνος

ΛεμεσούΠαράγεται από τις ποικιλίες CabernetSauvignon και Sauvignon Blanc οιοποίες έχουν οινοποιηθεί ξεχωριστάκαι αναμίχθηκαν μετά το τέλος τηςζύμωσης τους. Το ΚΤΗΜΑ ΚΕΟ Ροζέχαρακτηρίζεται από το εντυπωσιακόρουμπινί χρώμα του, φρεσκάδα στημύτη με αρώματα φράουλας και κερα-σιού, ισορροπημένη οξύτητα και κομ-ψή γλυκύτητα στην επίγευση.

26-31:Layout 2 8/28/11 2:11 AM Page 30

26-31:Layout 2 8/29/11 10:54 AM Page 31

32 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

Ηεταιρία ΛΟΕΛ ιδρύθηκε το1943 κάτω από πολύ ιδιά-ζουσες συνθήκες. Απεργοίεργάτες μιας οινοβιομηχα-νίας οι οποίοι είχαν απο-

λυθεί αποφάσισαν να ιδρύσουν την δικήτους οινοβιομηχανία. Πάρθηκε η απόφα-σηναεκδοθούν10,000μετοχέςαξίας1λί-ρας με ανώτερο όριο αγοράς τις 20 μετο-χές από κάθε πρόσωπο με δικαίωμα μιαςψήφου.

Ακολούθησε μία μεγάλη εκστρατεία

για την διάθεση των μετοχών, κάνονταςακόμηκαιευκολίεςπληρωμήςμεδόσεις.Αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία της πρώ-τηςδημόσιαςμετοχικήςεταιρείαςστοντο-μέα της οινοβιομηχανίας με χιλιάδες με-τόχους οι οποίοι στην πλειοψηφία τουςμε την πάροδο του χρόνου ήταν αμπε-λουργοί.

Το πρώτα προϊόντα που παράχθηκανήταν κονιάκ χύμα, μονάστερο και V.O. Ηδιάθεση του γινόταν από τους ίδιους τουςεργαζόμενουςστατότεμπακάλικακαιτα-

Υψηλής ποιότηταςκρασιά καιαλκοολούχα ποτά

32-39:Layout 2 8/28/11 9:58 AM Page 32

3350 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

βέρνες και μπήκε στην αγορά την01/01/1944. Η μεταφορά στο πρατήριο τωνκρασιών και του κονιάκ τότε γινόταν μέ-σα σε κούζες απόλαμαρίνα καιχαλκόπά-νω σε ένα χειράμαξο. Δεν υπήρχαν τα μέ-σαγιατηνπαραγωγήεμφιαλωμένωνπροϊ-όντων. Δεν υπήρχε ούτε τρόπος εξασφά-λισης βαρελιών, με αποτέλεσμα να δυ-σχεραίνεται ακόμη περισσότερο η παρα-γωγή των ποτών. Παρόλα αυτά χρησιμο-ποιώνταςακόμηόχιτόσοκαλάξύλαοιερ-γαζόμενοι έφτιαχναν από μόνοι τους ταβαρέλια για να μπορέσουν να αντεπε-ξέλθουν στις δυσκολίες.

Παράλληλα οι εργαζόμενοι τότε δού-λευαν δωρεάν τις Κυριακές χωρίς να λο-γαριάζουν ωράρια για το κτίσιμο του ερ-γοστάσιου (το σημερινό εργοστάσιο). Επί-σης η προώθηση των νέων προϊόντων γι-νόταναπότουςίδιουςκυρίωςσεταβέρνεςμε την μέθοδο του κεράσματος στους θα-μώνες. Εκείνα τα πρώτα χρόνια ήταν ιδι-αίτερα δύσκολα αφού η νέα εταιρία αντι-μετώπισεπολλάπροβλήματακυρίωςαπότους ανταγωνιστές της.

Η ανάπτυξη της ΛΟΕΛ στη συνέχειαήταν ραγδαία. Σε μετέπειτα στάδιο η ΛΟ-ΕΛ άρχισε να επικεντρώνεται στην παρα-

γωγή κρασιού βασισμένο στις γηγενείςποικιλίες σταφυλιών Μαύρο, Ξυνιστέρικαι Μαλάγα αφού τότε ήταν και οι μόνεςδιαθέσιμες ποικιλίες στην Κύπρο.

Σήμερα η ΛΟΕΛ είναι μία από τις με-γαλύτερες οινοβιομηχανίες στην Κύπρο,έχοντας στο επίκεντρο της την παραγωγήυψηλής ποιότητας εμφιαλωμένων κρα-σιών και αλκοολούχων ποτών. Τα προϊό-ντα της διατίθενται κυρίως στην εγχώριααγορά αλλά και για εξαγωγές. Οι κυριό-τερες χώρες εξαγωγής είναι οι: Ρωσία, Αγ-γλία, Εσθονία, Ελλάδα κ.α.

Τοκεντρικόοινοποιείοβρίσκεταιστηνπόλη της Λεμεσού όπου γίνεται η οινο-ποίηση, η σταθεροποίηση, η φύλαξη καιη παλαίωση των περισσοτέρων κρασιώνκαιτωνάλλωναλκοολούχωνποτών.ΗΛΟ-ΕΛ σχεδιάζει σύντομα να δημιουργήσεισύγχρονο οινοποιείο στην ορεινή περιο-χή των κρασοχωριών της Λεμεσού που θαέχειτηνδυνατότηταεπεξεργασίας6-8εκα-τομμυρίων κιλών σταφυλιών. Τα σταφύ-λια για τα ποιοτικά κρασιά που θα παρά-γονται θα συλλέγονται από την γύρω πε-ριοχή των κρασοχωριών Λεμεσού καθώςκαι από την επαρχία Πάφου.

Θα παράγονται όλα τα είδη των κρα-

Η εταιρείαγεννήθηκε από

απεργούςεργάτες και

αγκαλιάστηκεαπό τους

αμπελουργούςτου τόπου

32-39:Layout 2 8/28/11 9:58 AM Page 33

34 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

Μεγάλη ήταν η συμβολή της ΛΟΕΛ στηνανάπτυξη του ανταλλακτικού εμπορίουμετιςτότεσοσιαλιστικέςχώρεςότανηΚύ-προς ήταν ακόμα Βρετανική αποικία βοη-θώντας έτσι στην εξαγωγή πολλών γεωρ-γικών προϊόντων που θα καταστρέφοντανλόγω της μη ύπαρξης αγορών για διάθε-ση τους. Αυτό το ανταλλακτικό εμπόριοτης ΛΟΕΛ αποτέλεσε μετά τη δημιουργίατης Κυπριακής Δημοκρατίας τη βάση γιατηνανάπτυξηκανονικώνεμπορικώνσχέ-σεωνμετιςσοσιαλιστικέςχώρες,γεγονόςπου συνέβαλε στην σωτηρία των αγροτώνμαςκαιτηβάσηγιαανάπτυξητωνπρώτωνμονάδων ελαφριάς βιομηχανίας.

Η ΛΟΕΛ ήταν η πρώτη εταιρία που απο-δέχτηκε με ενθουσιασμό την ενέργειατου Υπουργείου Γεωργίας να εισαγάγεικαι να καλλιεργήσει στην Κύπρο νέες

ποικιλίες σταφυλιών για να εμπλουτί-σει τους Κυπριακούς αμπελώνες. Έτσιαναπτύχθηκαν πολύ γρήγορα τα γνωστάποιοτικά κρασιά της ΛΟΕΛ: Palomino, St.Hilarion, Riesling, Muscat κ.α. Ταυτό-χρονα άρχισε να καλλιεργεί τους δικούςτης αμπελώνες για να εξασφαλίσει τηνποιότητα στην παραγωγή των δικών τηςκρασιών.

Σύντομα όλες αυτές οι προσπάθειεςαπέφεραν τους καρπούς της επιτυχίαςαφού η ΛΟΕΛ άρχισε να κλείνει συμβό-λαια για εξαγωγές κρασιών στη Σοβιετι-κή Ένωση εξασφαλίζοντας έτσι πωλήσειςμεγάλων ποσοτήτων εμφιαλωμένου κρα-σιού Muscat, κουμανδαρίας και χύμαερυθρού ξηρού κρασιού. Κατά την πε-ρίοδο αυτή η ΛΟΕΛ εξοπλίστηκε με σύγ-χρονα μηχανήματα και δεξαμενές. To

1985 η ΛΟΕΛ άρχισε να εξάγει χυμούςσταφυλιού και μαρμελάδα στη Σοβιετι-κή Ένωση και το 1982 εγκατέστησε πα-ραγωγικές γραμμές tetra pack με απο-τέλεσμα να γίνει η πρώτη εταιρία στηνΑνατολική Μεσόγειο που παρουσίασεκρασιά και Sangria σε tetra pack κάτωαπό το όνομα Vinotheque. Tην ίδια πε-ρίοδο ξεκίνησε και η παραγωγή χυμώναπό φρούτα σε συσκευασία tetra pack.

Κατά τη δεκαετία του ‘80, η ΛΟΕΛ κα-τάφερε να ανοίξει άλλες αγορές ενι-σχύονταςτιςεξαγωγέςτηςκυρίωςστηΓερ-μανίαεξάγονταςχύμααρωματικάκρασιά.Αυτή την περίοδο 75-80% της παραγωγήςκρασιών εξαγόταν στην Ευρώπη, κυρίωςστη Γερμανία καθώς και σε άλλες μικρό-τερες αγορές. Η υπόλοιπη παραγωγή δια-τίθετο στην Κυπριακή αγορά.

σιών δηλαδή τοπικοί οίνοι και κοινά επι-τραπέζιακρασιά.Γι’αυτότοσκοπόθαχρη-σιμοποιηθούν γηγενείς ποικιλίες όπωςΜαύρο,Ξυνιστέρι,Μαραθεύτικοκαθώςκαιοι νέες ποικιλίες Cabernet Sauvignon,Merlot, Chardonnay, Palomino κλπ . Τονέο οινοποιείο θα είναι εξοπλισμένο μεταπιοσύγχροναμηχανήματαπαραγωγήςκαιοργάνωνελέγχουούτωςώστε ναβοη-θούν στην παραγωγή υψηλής ποιότητοςκρασιών βασισμένων σε ελεγχόμενες τε-χνικές παραγωγής σε χαμηλές θερμο-κρασίες.

Μεαυτότοντρόποθαεπιτευχθείηκα-λύτερη εκμετάλλευση του αρωματικούχαρακτήρα των διαφόρων ποικιλιών στα-φυλιών.Στοοινοποιείοθαυπάρχουνυπό-γειακελάριαφύλαξηςκαιπαλαίωσηςτωνκρασιώνσεδεξαμενέςαπόανοξείδωτοχά-λυβα και σε δρύινα βαρέλια για να επι-τυγχάνεται η παραγωγή κρασιών υψηλό-τατης ποιότητος.

Πρωτοπορία στοανταλλακτικό εμπόριο

32-39:Layout 2 8/28/11 9:58 AM Page 34

3550 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

Συνεχείςδιακρίσειςσε διεθνείςδιαγωνισμούςΕκτόςαπότοκεντρικόεργοστάσιοτηςΛΟΕΛ στη Λεμεσό, η εταιρεία λει-τουργεί άλλα δύο ακόμα μικρότεραοινοποιείαστιςορεινέςπεριοχές. Έναοινοποιείο βρίσκεται στο χωριό Πο-λέμι της επαρχίας Πάφου στο οποίοπαράγονται ορισμένα κρασιά της ΛΟ-ΕΛ, και ένα στο χωριό Λάνια της επαρ-χίας Λεμεσού, το οποίο αποτελεί τοοινοποιείοκουμανταρίαςκαιείναισεθέση να παραγάγει αρκετές ποσότη-τεςεκλεκτήςποιότηταςκουμανταρίαAlasia.

Πολλά από τα κρασιά της ΛΟΕΛέχουνδιακριθείσεπαγκόσμιουςδια-γωνισμούς κρασιών με πρόσφατεςεπιτυχίεςεκείνεςτουMediterraneanCabernet Sauvignon και της κουμα-νταρίας Alasia

32-39:Layout 2 8/28/11 9:58 AM Page 35

36 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

Η μεγαλύτερη επιτυχία της ΛΟΕΛ των τε-λευταίων χρόνων αποτελεί η παραγωγήτης ζιβανίας υπό την επωνυμία «ΖΙΒΑΝΑΛΟΕΛ» Η προσοχή στην επεξεργασία τωνσταφυλιών καθώς και η προσεκτική ζύ-μωση όπως και στη συνέχεια η απόσταξησε χάλκινους παραδοσιακούς αποστα-κτήρεςασυνεχούςλειτουργίαςπαράγουνένα εξαίρετο προϊόν το οποίο σήμερα εί-ναι πρώτο και αδιαμφισβήτητο στην κα-τηγορία του στην Κυπριακή αγορά. Μυ-στικό της επιτυχίας της «ΖΙΒΑΝΑΣ ΛΟΕΛ»είναι η βαθιά γνώση της απόσταξης και η

προσεγμένη επιλογή πρώτης ύλης.Η ΛΟΕΛ τόλμησε να βγει στην αγορά

ότανηεμπορίαζιβανίαςδενεπιτρεπόταν,ένα κατάλοιπο της περιόδου της αποικιο-κρατίας, είχε όμως τόση επιτυχία γεγο-νός που οδήγησε στην επίσημη αποδο-χή του προϊόντος και την υιοθέτηση προ-τύπουπαραγωγής.Σήμεραηζιβανίααπο-τελείεπίσημααναγνωρισμένοπροϊόναπότην Ευρωπαϊκή Ενωση με προστασία τηςχώρας προέλευσης. Το προϊόν αυτό υπότηνεπωνυμίαΖιβανίαήΖιβάναμόνοστηνΚύπρο μπορεί να παράγεται.

Άνοιξε το δρόμογια αναγνώρισητης ζιβανίας…

32-39:Layout 2 8/28/11 9:59 AM Page 36

32-39:Layout 2 8/28/11 9:59 AM Page 37

38 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

Στον παγκόσμιοχάρτη ποιοτικώνοίνων

Το 1947, μια ομάδα αμπελουρ-γών αποφασίζει να οργανώσειτηνπαραγωγήσταφυλιώντουςκαι δημιουργεί έτσι την οινο-βιομηχανία ΣΟΔΑΠ. Ένας συ-

νεργατικός οργανισμός ο οποίος συνενώ-νει περισσότερες από 10.000 οικογένειες,από 144 κρασοχώρια όλης της Κύπρου.

Από την αρχή της δημιουργίας της ηΣΟΔΑΠ υποστηρίχθηκεαπό τηναναπτυσ-σόμενηκοινότητατηςαμπέλουαφούδια-δραμάτισε σταθεροποιητικό παράγονταστον αμπελοοινικό τομέα της Κύπρου. ΗΣΟΔΑΠ, μια από τις μεγαλύτερες οινοβιο-μηχανίες, έχει στην ιδιοκτησία της καιλειτουργείδυοεργοστάσια,στηνπόλητηςΛεμεσού και στην πόλη της Πάφου.

Ηδιαδικασίατηςοινοποίησηςέχειμε-τακινηθεί από το 2004 προς το νέο οινο-ποιείο, το KAMANTERENA το οποίο είναιχτισμένοστηνκαρδιάτωνυπέροχωναμπε-λώνων της ορεινής Πάφου και συγκεκρι-μένα μεταξύ των παραδοσιακών χωριώνΣτρουμπί και Πολέμι που σέρνουν πίσωτουςιστορίααιώνωνστηνκαλλιέργειατουαμπελιούκαιτηνπαραγωγήκρασιού.Πρό-

32-39:Layout 2 8/28/11 9:59 AM Page 38

3950 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

Από τα πιοσύγχρονα

οινοποιείαστον κόσμο το

KAMANTERENAπου είναιχτισμένο

ανάμεσα σταπαραδοσιακάκρασοχώριατης ΠάφουΣτρουμπί

και Πολέμι

κειται για ένα από τα πιο σύγχρονα οινο-ποιείαστονκόσμοαφού,εκτόςτωνάλλων,είναι εξοπλισμένο με μηχανήματα τε-λευταίας τεχνολογίας, παράγει εξαιρετι-κής ποιότητας επιτραπέζιους οίνους, κα-θώς και οίνους από την τοπική περιοχήτης Πάφου.

Από το 2005, τα οινοποιεία της ΣΟΔΑΠείναι πιστοποιημένα με σφραγίδες Ποιό-τητας των ISO 9001 καθώς και με το Σύ-στημαΔιαχείρισηςτηςΑσφάλειαςτωνΤρο-φίμων, HACCP και το Πιστοποιητικό Τε-χνικού Προτύπου BRC.

Από την έναρξη του (1997), το project«IslandVines/MountainVines»,έχεικα-θιερώσει τη ΣΟΔΑΠ σε διεθνείς διοργα-νώσεις, όπως ο διαγωνισμό InternationalWine Challenge που πραγματοποιήθηκεστο Λονδίνο, και από τον οποίο η ΣΟΔΑΠεξασφαλίζει μετάλλια και σφραγίδεςέγκρισης.ΟΟργανισμός,έχειεπίσηςκερ-δίσειπολλάμετάλλιακαιβραβείατόσοσετοπικούς όσο και σε άλλους διεθνείς δια-γωνισμούς όπως, στα Decanter WineAwards(BestinClass),InternationalWine&SpiritsCompetitionκαιWineandSpiritsWholesalersAssociationofAmerica(Bestof Show).

Με τις συνεχείς επιβραβεύσεις, με

χρυσά και ασημένια μετάλλια και άλλεςσημαντικές διακρίσεις που εξασφαλί-ζει εδώ και αρκετά χρόνια σε διαγωνι-σμούς στην Κύπρο και στο εξωτερικό, ηΣΟΔΑΠ, με τα κρασιά που παράγει, βάζειτην Κύπρο στον Παγκόσμιο χάρτη τωνΠοιοτικών Οίνων. Δεκάδες είναι τα με-τάλλια που απονεμήθηκαν την τελευ-ταία τριετία στα οινοποιεία της ΣΟΔΑΠ-ΚΑΜΑΝΤΕΡΕΝΑ, γεγονός που, εκτός τωνάλλων, επιβεβαιώνει την συνέπεια στηνπαραγωγή διεθνώς αναγνωρισμένων ποι-οτικών οίνων.

32-39:Layout 2 8/28/11 9:59 AM Page 39

40 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

40-53:Layout 2 8/27/11 10:26 PM Page 40

4150 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

40-53:Layout 2 8/27/11 10:27 PM Page 41

42 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

40-53:Layout 2 8/27/11 10:28 PM Page 42

4350 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

40-53:Layout 2 8/27/11 10:29 PM Page 43

44 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

40-53:Layout 2 8/27/11 10:29 PM Page 44

4550 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

40-53:Layout 2 8/27/11 10:30 PM Page 45

46 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

40-53:Layout 2 8/27/11 10:31 PM Page 46

4750 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

40-53:Layout 2 8/27/11 10:32 PM Page 47

48 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

40-53:Layout 2 8/27/11 10:33 PM Page 48

4950 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

40-53:Layout 2 8/27/11 10:34 PM Page 49

50 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

40-53:Layout 2 8/27/11 10:35 PM Page 50

5150 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

40-53:Layout 2 8/27/11 10:36 PM Page 51

52 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

40-53:Layout 2 8/27/11 10:37 PM Page 52

5350 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

40-53:Layout 2 8/27/11 10:38 PM Page 53

54-60:Layout 2 8/28/11 11:36 AM Page 54

5550 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

ΓΓιιοορρττήή ττοουυ ΚΚρραασσιιοούύ 220011118-18 Σεπτεμβρίου

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Πέμπτη 8/9/ - 8.00 μ.μ.Εγκαίνια της Γιορτής στον Δημοτικό Κήπο

Φιλαρμονική Δήμου Λεμεσού, Χαιρετισμός από το ΔήμαρχοΛεμεσού, Επίσημα εγκαίνια της Γιορτής από τον Πρόεδρο της Δη-μοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια.

Καλλιτεχνικό Πρόγραμμα με τον Κώστα Μακεδόνα και τους«Γιωργαλλέτους» με καινούργια τραγούδια για τα 50 χρόνια τηςΓιορτής του Κρασιού.

Απονομή του Βραβείου Guinness για το μεγαλύτερο κύπελ-λο κρασιού στον κόσμο.

Α΄ ΠρόγραμμαΔημοτικό Κηποθέατρο, 8.00μμ.

Παρασκευή 9/09Μουσική παράσταση «Σεργιάνι στους δρόμους του κρασιού»

με τον Κώστα Μακεδόνα και τους «Γιωργαλλέτους» σε τραγού-δια του κρασιού και γνωστές επιτυχίες του ελλαδίτη τραγουδι-στή.

Σάββατο 10/09Η θεατρική ομάδα Παττιχείου Κέντρου Ενασχόλησης Ενηλί-

κων Λεμεσού παρουσιάζει τη κωμωδία του Μιχάλη Πιτσιλλίδη«Το Σείαν σου γειά σου» σε σκηνοθεσία Βάσου Βρυωνίδη.

Κυριακή 11/09Το θέατρο «Διόνυσος» παρουσιάζει την κυπριακή κωμωδία

του Χάρη Πισία «Γαμπρός για κλάματα» σε σκηνοθεσία ΈντμοντΜανούση.

Δευτέρα 12/09Η κεντρική σκηνή Δώρου Κυριακίδη παρουσιάζει την επιθε-

ώρηση «Της Σουλτάνας το κάγκελο» σε σκηνοθεσία Δώρου Κυ-ριακίδη. Πρωταγωνιστούν Όλγα Ποταμίτου, Κώστας Σχοινιού,Χριστίνα Τερεζόπουλου, Γιώργος Νικολάου, Ελισάβετ Μπλάκκη,Στέλλα Ποταμίτου, Μιχάλης Στυλιανού και Δώρος Κυριακίδης.

Τρίτη 13/09Το θέατρο «Επίγονοι» παρουσιάζει την πολιτικοινωνική επι-

θεώρηση «Μέγας είσαι Κύπριε Νο2». Συμμετέχουν Ανδρέας Αρ-γυρίδης και άλλοι έξι γνωστοί επαγγελματίες ηθοποιοί.

Τετάρτη 14/09Το «Σατιρικό Θέατρο» παρουσιάζει την κυπριακή ηθογραφι-

κή κωμωδία του Αχιλλέα Λυμπουρίδη «Ο μακαρίτης ο εφτά-ψυχος » σε σκηνοθεσία Στέλιου Καυκαρίδη.

Πέμπτη 15/09Οι διεθνούς φήμης Κύπριοι ταχυδακτυλουργοί Ανδρέας και

Νικόλας Λιοτατής παρουσιάζουν ένα καταπληκτικό πρόγραμ-μα μαγείας.

Παρασκευή 16/09 - Βραδιά αποδήμωνΟ Λαογραφικός Όμιλος Λεμεσού παρουσιάζει μια βραδιά με

χορούς και τραγούδια της Κύπρου, με παραδοσιακούς οργανο-παίκτες, τραγουδιστές και ποιητάρηδες.

Ο Λεωνίδας Πιτσιλλίδης με την 6μελή ορχήστρα του παρου-σιάζει για τα 50χρονα της Γιορτής του Κρασιού το ψηφιακό δίσκο«Πίννε κρασίν νασιης ζωήν».

Σάββατο 17/09Το θέατρο «Σκάλα» παρουσιάζει το έργο του Μιχάλη Πιτσιλ-

λίδη «Το κράτος του Ττόφαλλου» σε σκηνοθεσια Ανδρέα Μελέ-κη.

Κυριακή 18/09Το νεανικό δημοφιλές μουσικό σχήμα «Τριημιτόνιο» από την

Ελλάδα παρουσιάζει ένα πλούσιο μουσικό πρόγραμμα με διε-θνές ρεπερτόριο.

54-60:Layout 2 8/28/11 11:36 AM Page 55

56 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

Β’ ΠρόγραμμαΜπροστά από το Βρακά, 9.00μμ.

Παρασκευή 9/09Τραγούδια του κρασιού από την ομάδα Κυπρίων Κανταδόρων.

Σάββατο 10/09Τραγούδια του κρασιού από τη χορωδία «Αρίονες».

Κυριακή 11/09Ρεμπέτικα και λαϊκά τραγούδια από τη «Ρεμπέτικη Παρέα».

Δευτέρα 12/09Τραγούδια του κρασιού από την ομάδα Κυπρίων Κανταδόρων.

Τρίτη 13/09Τραγούδια του κρασιού από τη χορωδία «Αρίονες».

Τέταρτη 14/09Έντεχνα και λαϊκά τραγούδια από το μουσικό σχήμα «Αυγε-

ρινός».Πέμπτη 15/09

Τραγούδια του κρασιού από την ομάδα Κυπρίων Κανταδόρων.Παρασκευή 16/09

Τραγούδια του κρασιού από τη χορωδία «Αρίονες».Σάββατο 17/09

Τραγούδια του κρασιού από την ομάδα Κυπρίων Κανταδόρων.Κυριακή 18/09 - 8:00μμ.

Τραγούδια του κρασιού από τη χορωδία «Αρίονες».Κυριακή 18/9 - 9.00μμ.

Πανηγυρική τελετή λήξης με μουσική και χορούς από τονΌμιλο «Διόνυσος», με τη συμμετοχή του κοινού.

Γ΄ ΠρόγραμμαΓήπεδο Αντισφαίρισης, 8.00μμ.

Παρασκευή 9/9Οι διεθνούς φήμης Κύπριοι ταχυδακτυλουργοί Ανδρέας και

Νικόλας Λιοτατή παρουσιάζουν ένα καταπληκτικό πρόγραμμαμαγείας.

Σάββατο 10/9Ο Πολιτιστικός Όμιλος «Νέοι Ορίζοντες» παρουσιάζει ελλη-

νικούς λαϊκούς χορούς.Κυριακή 11/9

Ο Πολιτιστικός Όμιλος «Ζήδρος» Πολεμιδιών παρουσιάζει

παραδοσιακούς κυπριακούς χορούς, τραγούδια και τσιαττιστά.Δευτέρα 12/9

Οι διεθνούς φήμης Κύπριοι ταχυδακτυλουργοί Ανδρέας καιΝικόλας Λιοτατή παρουσιάζουν ένα καταπληκτικό πρόγραμμαμαγείας.

Τρίτη 13/9Ο Πολιτιστικός Όμιλος «Κοντά στη Παράδοση» παρουσιάζει

ένα πλούσιο καλλιτεχνικό πρόγραμμα με κυπριακούς χορούς,τραγούδια και τσιαττιστά.

Τετάρτη 14/9Το «Πολιτιστικό και Λαογραφικό Εργαστήρι Κονιών» παρου-

σιάζει παραδοσιακούς χορούς από Κρήτη και Θράκη.Πέμπτη 15/9

Ο «Όμιλος Λαογραφικών Ερευνών» Λεμεσού παρουσιάζει τογλέντι στην κυπριακή παράδοση.

Παρασκευή 16/9Ο Πολιτιστικός Όμιλος «Τρέμιθος» του Κοινοτικού Συμβου-

λίου Απαισιάς, παρουσιάζει κυπριακούς χορούς.Σάββατο 17/9

Ο Χορευτικός Όμιλος του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύ-πρου παρουσιάζει παραδοσιακούς χορούς.

Παιδικές ΠαραστάσειςΧώρος Δημοτικού Κουκλοθέατρου, 7.30μμ.

Σάββατο 10/9Ο καραγκιοζοπαίχτης Γεώργιος Ιδαλίας παρουσιάζει την ξε-

καρδιστική κωμωδία «Τα κόλπα του Καραγκιόζη».Κυριακή 11/9

Το Θέατρο Σκιών Γιάννη Πάφιου παρουσιάζει «Τα αινίγματατης Βεζυροπούλας».

Σάββατο 17/9Το Θέατρο Σκιών Χαράλαμπου Χαραλάμπους παρουσιάζει την

κωμωδία «Ο Καραγκιόζης και το ξωτικό».Κυριακή 18/9

Ο Μπανανούλης και η Πίπη στη Γιορτή του Κρασιού.Κατά τη διάρκεια της Γιορτής του Κρασιού η Φιλαρμονικήτου Δήμου Λεμεσού θα παιανίζει σε διάφορα σημεία τουΚήπου την Πέμπτη 8/9 και την Κυριακή 18/9 στις 7.30μμ.

54-60:Layout 2 8/28/11 11:37 AM Page 56

5750 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

Παράλληλες εκδηλώσειςΠέμπτη 1/9, 8.00 μ.μ. Studio 8

Εκδήλωση προς τιμήν των καλλιτεχνών της πόλης μας ΓόρηΓρηγοριάδη, Αντρέα Μιτσή, Γιώργου Μαυρογένη, Σωτήρη Ψαρά,Μάρκου Κωνσταντινίδη και των αείμνηστων Κώστα Μαυρογένηκαι Αιμίλιου Νικολάου που για χρόνια η δουλειά τους ήταν άρ-ρηκτα συνδεδεμένη με τη Γιορτή του Κρασιού. Συμμετέχει η χο-ρωδία «Αρίονες».

Κυριακή 4/9Ο Δήμος Λεμεσού σε συνεργασία με το ΕΚΑΤΕ διοργανώνουν

παγκύπριο διαγωνισμό “graffiti” στο χώρο της Γιορτής του Κρα-σιού 9.00πμ.- 3.00μμ.

Δευτέρα 5/9, 8:00 μ.μ.Ο Δήμος Λεμεσού σε συνεργασία με τη Φωτογραφική Εταιρεία

Κύπρου Τμήμα -Λεμεσού διοργανώνουν στο Πολιτιστικό Κέντρο«Πάνος Σολομωνίδης» έκθεση φωτογραφίας με θέμα «50 χρό-νια Γιορτή Κρασιού» από 5-18 Σεπτεμβρίου. Συμμετέχει η ομά-δα Κύπριων Κανταδόρων με τραγούδια του κρασιού.

Δευτέρα 5/9 και Τρίτη 6/9 από τις 8.30 π.μ.Αίθουσα γευστολόγησης οινοβιομηχανίας ΕΤΚΟ. Γευστολό-

γηση οίνων από τριμελή επιτροπή της οποίας θα προεδρεύσει οΔρ Γεώργιος Σολέας, Ανώτερος Αντιπρόεδρος ασφάλειας και ποι-ότητας του μονοπωλίου του Καναδά. Μέλη: Θουκής Γεωργίου,οινολόγος – αμπελολόγος και Γιώργος Κασσιανός, πρόεδρος οι-νοχόων Κύπρου

Τετάρτη 7/9, 5.00 μ.μ.Δημοτικό Πολιτιστικό Κέντρο «Πάνος Σολομωνίδης». Ημερί-

δα με θέμα « Το κρασί και η ευεργετική επίδραση του στην υγείατου ανθρώπου».1) Ευεργετικές ιδιότητες του κρασιού στην υγεία (Δρ Γεώργιος

Σολέας, Ανώτερος Αντιπρόεδρος του Μονοπωλίου του Κανα-δά).

2) Αντικαρκινικές ιδιότητες του κρασιού (Δρ Νίκος Ζάμπογλου,καθηγητής ακτινοθεραπευτικής ογκολογίας στο νοσοκο-

μείο Οffenbach Γερμανίας).3) Κρασί με μέτρο (Στυλιανός Φιλόπουλος, εκπρόσωπος της Ευ-

ρωπαϊκής Επιτροπής Επιχειρήσεων Οίνου).4) Αναβίωση των αυτοχθόνων ποικιλιών της αμπέλου (Δρ Άκης

Ζαμπάρτας, Πρόεδρος Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Οίνου).Πέμπτη 8/9, 7.30 μ.μ. και Σάββατο 10/9

Eκκίνηση στις 12 το μεσημέρι από τα γραφεία ΚΟΤ Γερμασό-γειας και χώρο στάθμευσης Εναερίου αντίστοιχα. Η Λέσχη πα-λαιού αυτοκινήτου Λεμεσού «ΛΕΠΑΛ» σε γιορταστική διαδρο-μή με 50 αυτοκίνητα αντίκες μέσα στην πόλη και την τουριστι-κή περιοχή.

Σάββατο 10/9, 11.30 π.μ.-1.30 μ.μ.Μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις σε πλατείες στο κέντρο της

ΛεμεσούΛαογραφικός Όμιλος Λεμεσού – Πλατεία Δημοτικής Αγο-

ράςΠολιτιστικός Χορευτικός Όμιλος Διόνυσος - Πλατεία Γρη-

γόρη Αυξεντίου (Διοικητήριο)ΚέντροΛαογραφικώνΕρευνών–στοπερίβολο τουναούτης

Αγίας ΝάπαςΧορευτικός Όμιλος Ζήδρος Πολεμιδιών – Πλατεία Μεσαι-

ωνικού Κάστρου.

ΚΑΘΕ ΒΡΑΔΥ ΔΙΕΞΑΓΕΤΑΙ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣΣΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΠΑΤΗΤΗΡΙ

Κυπριακό ΟινομουσείοΒιώστετηνεμπειρίαπαρασκευήςκυπριακούκρασιούτων5500

χρόνων, ενώ απολαμβάνετε ένα ποτηράκι και γνωρίστε τη με-γάλη ποικιλία κρασιών που παράγονται σήμερα. Ανοικτό καθη-μερινά από τις 9.00πμ. μέχρι τις 5.00μμ. στο χωριό Ερήμη. Μπο-ρείτε να μεταβείτε εκεί με το λεωφορείο 16. Πληροφορίες: τηλ.25 873808

54-60:Layout 2 8/28/11 11:37 AM Page 57

58 50 χρόνια Γιορτή του Κρασιού

Εκδρομές για τη Γιορτή του ΚρασιούΟ Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού προσφέρει ΔΩΡΕΑΝ ΜΕ-

ΤΑΦΟΡΑ με κλιματιζόμενα λεωφορεία.Παρασκευή 09/09, Σάββατο 10/09, Κυριακή 11/09Παρασκευή 16/09, Σάββατο 17/09, Κυριακή 18/09

Λευκωσία (6.30 μ.μ. Αναχώρηση από το χώρο του Κέντρου Χει-ροτεχνίας. Άφιξη στο χώρο της Γιορτής 8.00 μ.μ. Αναχώρηση απότο χώρο της Γιορτής 11.00 μ.μ. Άφιξη στο χώρο του Κέντρου Χει-ροτεχνίας 00.15)

Λάρνακα (7.00 μ.μ. Αναχώρηση από την Πλατεία ΒασιλέωςΠαύλου (Γραφείο ΚΟΤ). 8.00 μ.μ. Άφιξη στο χώρο της Γιορτής.11.00μμ. Αναχώρηση από το χώρο της Γιορτής. 00.00 Άφιξη στηνΛάρνακα (Γραφείο Πληροφοριών ΚΟΤ).

Αγία Νάπα (6.30 μ.μ. Αναχώρηση από το χώρο στάθμευσης τουΜοναστηριούτηςΑγίαςΝάπας.8.00μ.μ. ΆφιξηστοχώροτηςΓιορ-τής.11.00μ.μ.ΑναχώρησηαπότοχώροτηςΓιορτής00.15μ.μ. Άφι-ξη στην Αγία Νάπα)

Πάφος (6.30 μ.μ. Αναχώρηση από το Δημοτικό Χώρο Στάθμευ-σης (κοντά στα ψηφιδωτά) 8.05 μ.μ. Άφιξη στο χώρο της Γιορτής.11.00μμ. Αναχώρηση από το χώρο της Γιορτής 00.00 Άφιξη στηνΠάφο).

Ορεινά (1ο λεωφορείο) 6.30 μ.μ. Αναχώρηση από την ΠλατείαΚακοπετριάς. 7.00 μ.μ. Άφιξη στην Πλατεία Πλατρών και αναχώ-ρηση για το χώρο της Γιορτής. 8.00 μ.μ. Άφιξη στο χώρο της Γιορ-τής.11.00μμ.ΑναχώρησηαπότοχώροτηςΓιορτής.11.30μ.μ. Άφι-ξη στην Πλατεία Πλατρών και αναχώρηση για Κακοπετριά. 00.00Άφιξη στην Κακοπετριά.

Ορεινά (2ο λεωφορείο) 6.30 μ.μ. Αναχώρηση από την Ξενοδο-χείοΡΟΔΟΝστονΑγρό.8.00μ.μ. ΆφιξηστοχώροτηςΓιορτής.11.00μ.μ. Αναχώρηση από το χώρο της Γιορτής. 00.00 Άφιξη στο Ξενο-δοχείο ΡΟΔΟΝ.

ΕΜΕΛΟ Δήμος Λεμεσού σε συνεργασία με την Εταιρεία Μεταφοράς

Επιβατών Λεμεσού (ΕΜΕΛ) οργανώνουν ΔΩΡΕΑΝ ΜΈΤΑΦΟΡΑ επι-βατών από και προς τη Γιορτή του Κρασιού.

Παρασκευή 9/9, Σάββατο 10/9, Κυριακή 11/9Παρασκευή 16/9, Σάββατο 17/9, Κυριακή 18/9

Ζακάκι (Εκκλησία Αγίας Βαρβάρας-Σύλλογος Πανίκος & Σω-κράτης-ΑΕΖ Ζακακίου)

Αγία Φύλα (Εμπορικό κέντρο, συνοικισμός Αγίας Φύλας-ΟδόςΗλείας-Καφενείο Αγίας Φύλας-Κύριος δρόμος 1η Απριλίου-Κα-φενείο συνοικισμού Καψάλου-ΑΜΕΚ Καψάλου)

Άγιος Αθανάσιος (Εμπορικό κέντρο, συνοικισμός Αγίου Αθα-νασίου Οδός Εστίας-14ον Δημοτικό Μέσα Γειτονιάς-στάση Λόρ-δου πριν τα φώτα ΑΡΙΕΛ)

Πολεμίδια (Σύλλογος Ζήδρος-Σύλλογος Καρμιώτισσα-Δη-μαρχείο Πολεμιδιών-Οδός Ευαγγελίστριας-Νίκου Παττίχη)

Γερμασόγεια (Χώρος στάθμευσης Γερμασόγειας-Οδός ΑγίαςΠαρασκευής-Λινόπετρα καφενείο-ΟΛΥΜΠΟΣ Αγίου Νικολάου)

Συν. Αγ. Ιωάννη (Καφενεία 35ος δρόμος-Συνοικισμός Μακα-ρίου καφενεία-Σύλλογος Πρόοδος-Λεωφόρος Μακαρίου (ένα-ντι Πυροσβεστικής)-PIZZA HUT -Στάση Λανιτείου).

Τα λεωφορεία αναχωρούν 7:30μμ για τον Δημοτικό Κήποκαι επιστρέφουν 10:45 μμ. Πληροφορίες: Εταιρία Μεταφο-ράς Επιβατών Λεμεσού (ΕΜΕΛ) 77778121 ώρες γραφείου.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΏρες λειτουργίας της Γιορτής

Καθημερινά 7.00μμ. - 11.00μ.μ.Παρασκευή-Σάββατο 7.00μμ. - 11.30μμ.Τιμή Εισιτηρίων: Ενήλικες άνω των 18 χρόνων: € 6. Με το ει-

σιτήριο, ο επισκέπτης δικαιούται ένα μπουκάλι εμφιαλωμένοκρασί ΔΩΡΕΑΝ, από την οινοβιομηχανία της επιλογής του: ΕΤ-ΚΟ, ΚΕΟ, ΛΟΕΛ, ΣΟΔΑΠ και Οινοποιείον Φικάρδος. Το εισιτήριοσυμπεριλαμβάνει και δελτίο συμμετοχής σε κλήρωση. Πρώτοςλαχνόςένααυτοκίνητο,προσφοράτηςεταιρείαςEmporiumCars.

Εφηβικό: 13 - 18 χρονών: € 5Παιδικό μέχρι 12 χρονών: € 4Πλαστική φιάλη κρασιού: €1.50.Ποτήρι κρασιού: €1.50. Ποτήρι με πόδι: €2.50ΣΤΑΘΜΕΥΣΗ: Ο Δήμος Λεμεσού προσφέρει δωρεάν μεγάλο

χώρο στάθμευσης ανατολικά του Κηποθέατρου (οικόπεδα Πα-φίλια).

Το πρόγραμμα υπόκειται σε αλλαγές.Πληροφορίες τηλ. 25344402, 25344952, 25745919

54-60:Layout 2 8/28/11 11:37 AM Page 58

54-60:Layout 2 8/29/11 10:35 AM Page 59

54-60:Layout 2 8/29/11 10:36 AM Page 60