5 Πιλοική φαρμογή και αξιολόγηη ανιπρο 1ωπ...

Π.3.2.5 Πιλοτική εφαρμογή και αξιολόγηση αντιπροσωπευτικού

αριθμού σεναρίων από κάθε τύπο σε διαφοροποιημένες

εκπαιδευτικές συνθήκες πραγματικής τάξης

Νεοελληνική Λογοτεχνία

Ε΄ Δημοτικού

Τίτλος:

«Ο μικρός Αλέξανδρος.

Ο μεγάλος Παπαδιαμάντης…»

Συγγραφή: ΣΑΜΑΡΑ ΣΩΤΗΡΙΑ

Εφαρμογή: ΣΑΜΑΡΑ ΣΩΤΗΡΙΑ

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

Θεσσαλονίκη 2012


Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων, Πολιτισμού

& Αθλητισμού

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων

Ε’ Δημοτικού «Ο μικρός Αλέξανδρος ο μεγάλος Παπαδιαμάντης»

Σελίδα 2 από 33

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ

ΠΡΑΞΗ: «Δημιουργία πρωτότυπης μεθοδολογίας εκπαιδευτικών σεναρίων βασισμένων σε ΤΠΕ και

δημιουργία εκπαιδευτικών σεναρίων για τα μαθήματα της Ελληνικής Γλώσσας στην Α/βάθμια και

Β/βάθμια εκπαίδευση» MIS 296579 (κωδ. 5.175), - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΠΡΑΞΗ, στους άξονες

προτεραιότητας 1-2-3 του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση», η

οποία συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και εθνικούς

πόρους.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Ι. Ν. ΚΑΖΑΖΗΣ

ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ

ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π.3.2.5. Πιλοτική εφαρμογή και αξιολόγηση αντιπροσωπευτικού αριθμού σεναρίων από

κάθε τύπο σε διαφοροποιημένες εκπαιδευτικές συνθήκες πραγματικής τάξης

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟΥ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣ

Υπεύθυνοι υπο-ομάδας εργασίας γλώσσας πρωτοβάθμιας:

Κώστας Ντίνας & Σωφρόνης Χατζησαββίδης

ΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

http://www.greeklanguage.gr

Καραμαούνα 1 – Πλατεία Σκρα Τ.Κ. 55 132 Καλαμαριά, Θεσσαλονίκη

Τηλ.: 2310 459101, Φαξ: 2310 459107, e-mail: [email protected]

http://www.greeklanguage.gr/

mailto:[email protected]







Α. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Τίτλος

Ο μικρός Αλέξανδρος. Ο μεγάλος Παπαδιαμάντης…

Εφαρμογή σεναρίου

Σωτηρία Σαμαρά

Δημιουργία σεναρίου

Σωτηρία Σαμαρά

Διδακτικό αντικείμενο

Νεοελληνική Λογοτεχνία

Τάξη

Ε΄ Δημοτικού

Σχολική μονάδα

20ο Δημοτικό Σχολείο Καλαμαριάς

Χρονολογία

Από 11/12/2012 έως 08/01/2013

Διδακτική/θεματική ενότητα

8η ενότητα του σχολικού βιβλίου της Γλώσσας της Ε΄ Δημοτικού, Χριστούγεννα

Διαθεματικό

Όχι

Χρονική διάρκεια

Για την εφαρμογή του σεναρίου απαιτήθηκαν 10-12 διδακτικές ώρες

Χώρος

Ι. Φυσικός χώρος:

Εντός σχολείου: εργαστήριο πληροφορικής.







Προϋποθέσεις υλοποίησης για δάσκαλο και μαθητή

Για την υλοποίηση του σεναρίου προϋπόθεση αποτελεί η χρήση κατάλληλων

διδακτικών πρακτικών από τον/την εκπαιδευτικό, μέσω των οποίων θα αξιοποιούνται

και θα «αναπτύσσονται» οι δεξιότητες πάνω σε αλληλεπιδραστικά μέσα που

διαθέτουν τα παιδιά της γενιάς του διαδικτύου. Ειδικότερα, επιδιώκεται τα παιδιά να

οικειοποιηθούν πιο εύκολα και να προσεγγίσουν πιο αποτελεσματικά τον

απομακρυσμένο από αυτά αλλά πάντα επίκαιρο λόγο του Παπαδιαμάντη, μέσω

τέτοιων διδακτικών πρακτικών, αλλά και υλικού που φιλοξενείται σε ψηφιακές

πλατφόρμες. Η προσέγγιση αυτή θα συμβάλει με τη σειρά της στη διαμόρφωση μιας

διαφορετικής ταυτότητας μαθητών και μαθητριών που έχουν τη δυνατότητα να

φιλτράρουν τις στάσεις, τις αξίες και τις συμπεριφορές τους μέσα από αυτές των

λογοτεχνικών χαρακτήρων του έργου του Παπαδιαμάντη.

Όσον αφορά στην υλικοτεχνική υποδομή, προϋπόθεση για την εφαρμογή του

σεναρίου αποτελεί η ύπαρξη εργαστηρίου Πληροφορικής ή έξι φορητών Η/Υ,

βιντεοπροβολέα ή διαδραστικού πίνακα, καθώς και η σύνδεση στο διαδίκτυο για την

εργασία της τάξης σε ολομέλεια και για την ομαδική εργασία αντίστοιχα. Επιπλέον,

χρειάζεται να είναι εγκατεστημένο το λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης στους

Η/Υ, όπως και το λογισμικό Ouik time 7. Επειδή τα παιδιά πρόκειται να

παρακολουθήσουν σε αρχείο video το χριστουγεννιάτικο διήγημα «Στον Χριστό στο

κάστρο», προτείνεται η εκ των προτέρων μεταφόρτωση του αρχείου από το you tube

στον Η/Υ της τάξης για να παραμεριστούν τεχνικές δυσκολίες. Για τον λόγο αυτό

πρέπει να γίνει εγκατάσταση του προγράμματος Download Helper (add on του Moz-

zila Frefox). Επίσης, προϋπόθεση για την υλοποίηση του σεναρίου αποτελεί και η

εξοικείωση των παιδιών με την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία.

Εφαρμογή στην τάξη

Το συγκεκριμένο σενάριο είναι πρόταση διδασκαλίας







Το σενάριο στηρίζεται

Σωτηρία Σαμαρά, Ο μικρός Αλέξανδρος. Ο μεγάλος Παπαδιαμάντης, Νεοελληνική

γλώσσα Ε΄ Δημοτικού, 2012.

Το σενάριο αντλεί

---

Β. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ/ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Γνωριμία με έναν συγγραφέα που έχει χαρακτηριστεί από τον Βάρναλη «ως ο

μεγαλύτερος έλληνας διηγηματογράφος» και από τον Μαλακάση ως «ο μεγαλύτερος

ἐλληνας ποιητής». Ειδικότερα οι μαθητές και οι μαθήτριες της Ε΄ Δημοτικού, με

αφορμή τα επίκαιρα αναγνώσματα που πραγματοποιούνται στο σχολείο για τη γιορτή

των Χριστουγέννων, έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν και να οργανώσουν

αδρομερώς τα βιογραφικά στοιχεία που αφορούν στον συγγραφέα Παπαδιαμάντη

αλλά και στην εργογραφία του. Επίσης, έχουν την ευκαιρία, αξιοποιώντας

διαδικτυακό υλικό, να μάθουν ειδικότερα για τον μικρό Αλέξανδρο, για τα παιδικά-

μαθητικά του χρόνια, τις δραστηριότητες και ασχολίες του και, κατόπιν, να

συνοικοδομήσουν περιγραφικό κείμενο του πορτρέτου του. Στο περιγραφικό αυτό

κείμενο το όνομα του πορτρέτου έντεχνα πρέπει να αποσιωπάται, αφού στη συνέχεια

θα καλέσουν τη Διευθύντρια ή άλλα ενήλικα μέλη της σχολικής κοινότητας

(Εκπαιδευτικούς, μέλη του Συλλόγου Γονέων) για να τους εμπλέξουν σε ένα παιχνίδι

εικασιών σχετικά με το πρόσωπο που περιγράφουν. Γι΄ αυτό η περιγραφή τους πρέπει

να είναι αποτελεσματική.

Επιπλέον, στα παιδιά της Ε΄ Δημοτικού δίνεται η δυνατότητα να γνωρίσουν

το εύρος του έργου του μεγάλου Παπαδιαμάντη, αλλά και να εστιάσουν κυρίως στα

χριστουγεννιάτικα διηγήματά του. Ένα από αυτά, το πολύ γνωστό «Στον Χριστό στο

κάστρο», το απολαμβάνουν μέσω αρχείου video Θεάτρου Σκιών με τη δυνατότητα







που δίνουν οι Νέες Τεχνολογίες. Ακόμη, μέσω εστιασμένης συζήτησης, τους δίνεται

η δυνατότητα για κριτική προσέγγιση του περιεχομένου του διηγήματος, κατανόηση

της κουλτούρας στην οποία αυτό παρήχθη, αλλά και των κοινωνικών σχέσεων και

των χαρακτήρων που αναδύονται από αυτό. Τέλος, τους δίνεται η δυνατότητα για

δραματοποίηση του χριστουγεννιάτικου διηγήματος.

Προκειμένου να πραγματοποιηθούν τα παραπάνω, τα παιδιά εργάζονται

χωρισμένα σε έξι τετραμελείς ομάδες πέντε δίωρα στην αίθουσα πληροφορικής. Τη

δουλειά τους μπορούν να την αρτήσουν σε ένα ταμπλώ στην είσοδο του σχολείου

τους.

Γ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σύλληψη και θεωρητικό πλαίσιο

Στο παρόν διδακτικό σενάριο υιοθετείται η φιλοσοφία της καθοδηγούμενης

ανακάλυψης. Μαθητές και μαθήτριες επιδιώκεται να γνωρίσουν διαδικτυακούς

τόπους οι οποίοι φιλοξενούν πληροφορίες για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, αλλά

και τα ίδια τα λογοτεχνικά του δημιουργήματα. Ακόμη, αξιοποιούνται στοιχεία της

κειμενοκεντρικής προσέγγισης αλλά και στοιχεία ενός προγράμματος Κριτικού

Γραμματισμού, προκειμένου να αξιολογηθεί η εκάστοτε πηγή πληροφορίας καθεαυτή

αλλά και το περιεχόμενο του διηγήματος «Στον Χριστό στο Κάστρο».

Δ. ΣΚΕΠΤΙΚΟ-ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ

Γνώσεις για τον κόσμο, αξίες, πεποιθήσεις, πρότυπα, στάσεις ζωής

Με το σενάριο αυτό επιδιώκουμε οι μαθητές και οι μαθήτριες:

να γνωρίσουν τη γεωγραφική θέση του νησιού της Σκιάθου και τον άφθονο

φυσικό της πλούτο∙







να γνωρίσουν μέσα από ποικίλα αναγνώσματα τη Σκιάθο του Παπαδιαμάντη,

έναν μικρόκοσμο της ανθρωπότητας∙

να αρχίσουν να συνειδητοποιούν τη στάση ζωής που αναδύεται μέσα από τους

ανθρώπους, τα γεγονότα και τις καταστάσεις που λαμβάνουν χώρα στο νησί∙

ειδικότερα, να αρχίσουν να συνειδητοποιούν πώς βιώνεται μέσα στο έργο η

μετοχή στην ανθρώπινη κοινότητα. (Στον κόσμο του Παπαδιαμάντη ο

άνθρωπος διατηρεί την ακεραιότητά του στο μέτρο που αισθάνεται μέλος της

κοινότητας και συμμορφώνεται με τον ειδικό ρόλο που έχει να πραγματώσει σε

αυτή∙ Φαρίνου-Μαλαματάρη 1985, 159-160)∙

ακόμη, να αρχίσουν να συνειδητοποιούν τη διάκριση ανάμεσα στο αληθινό

(αυθεντικό και γνήσιο) και στο ψεύτικο (το κάλπικο)∙

επιπλέον, να αρχίσουν να συνειδητοποιούν πώς βιώνεται η συμπάθεια στη

σχέση των ανθρώπων μεταξύ τους∙

τέλος, να συγκρίνουν και να αντιπαραβάλουν στοιχεία από τον

παπαδιαμαντικό μικρόκοσμο που μαθαίνουν με στοιχεία της δικής τους

βιωματικής εμπειρίας.

Γνώσεις για τη γλώσσα


να μάθουν την ετυμολογία και τη σημασία των λέξεων Σκιάθος, βιογραφία,

αυτοβιογραφία, εργογραφία∙

να καλλιεργήσουν τον προφορικό και τον γραπτό τους λόγο∙

να ξαναθυμηθούν την περιγραφή προσώπου∙

να ασκηθούν στο να εντοπίσουν στο λογοτεχνικό κείμενο επιχειρήματα∙

να ασκηθούν στο να κρίνουν την πηγή της πληροφορίας∙

να εξοικειωθούν με την οργάνωση πληροφοριών γύρω από ένα θέμα∙







να συνειδητοποιήσουν τον εξελικτικό χαρακτήρα της γλώσσας που εδώ και

αιώνες μιλιέται ίδια και απαράλλαχτα.

Γραμματισμοί


να εξοικειωθούν με τρόπους πλοήγησης μέσα σε έναν ιστότοπο∙

να μπορούν να επισκέπτονται ενεργούς υπερδεσμούς∙

να εξοικειωθούν με τρόπους ακρόασης, παρακολούθησης και διαχείρισης

αρχείων video∙

να εξοικειωθούν με την άντληση πληροφοριών από δικτυακούς τόπους∙

να εξοικειωθούν με το λογισμικό προσωπικής έκφρασης και ανάπτυξης της

δημιουργικότητας και της φαντασίας∙

να εξοικειωθούν με το λογισμικό δημιουργίας εννοιολογικού χάρτη.

Διδακτικές πρακτικές

Για τις διδακτικές πρακτικές βλ. ακολούθως, κεφ. Ε., «Λεπτομερής παρουσίαση της

πρότασης»

Ε. ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Αφετηρία

Τις τελευταίες μέρες του ημερολογιακού έτους και πριν από το κλείσιμο των

σχολείων για τις διακοπές των Χριστουγέννων, συχνά προτρέπονται τα παιδιά να

δανειστούν βιβλία από τη βιβλιοθήκη του σχολείου ή της τάξης τους προς ανάγνωση.

Η πραγματοποίηση αυτή τη χρονική περίοδο ενός διδακτικού σεναρίου με ειδικότερο

θέμα τη γνωριμία με τον Παπαδιαμάντη, με το έργο του και, κυρίως, με τα

χριστουγεννιάτικα διηγήματά του, είναι δυνατό –μεταξύ άλλων– να ενισχύσει το

ενδιαφέρον των παιδιών για την ανάγνωση, τόσο των συγκεκριμένων διηγημάτων,







όσο και άλλων. Στην κοινωνία της πληροφορίας, στην οποία τα παιδιά είναι

περισσότερο εξοικειωμένα με το ποντίκι από ό,τι με το μολύβι, η ανάγνωση αυτή

μπορεί να είναι και ψηφιακή.

Σύνδεση με τα ισχύοντα στο σχολείο

Στο βιβλίο της Γλώσσας της Ε΄ Δημοτικού, η όγδοη ενότητα με τίτλο

«Χριστούγεννα» είναι αφιερωμένη σε διηγήματα, ποιήματα και κατασκευές σχετικά

με το περιεχόμενο της μεγάλης γιορτής. Επίσης, στην ίδια γιορτή είναι αφιερωμένα

και κείμενα από το γ΄ μέρος του Σχολικού Ανθολογίου για την Ε΄ και την ΣΤ΄ Τάξη.

Το παρόν σενάριο έρχεται να ενισχύσει τα σχετικά αναγνώσματα αφιερώνοντας τη

συζήτηση της τάξης σ’ ένα σημαντικό συγγραφέα της νεοελληνικής γραμματείας,

στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και στο χριστουγεννιάτικο διήγημά του, «Στον

Χριστό στο Κάστρο». Επιπλέον, η μελέτη κειμένων τα οποία αποκαλύπτουν την

κριτική σκέψη του συγγραφέα-δημιουργού τους, συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας

στάσης ζωής σμιλευμένης μέσα από αιώνες παράδοσης και πολιτισμού, στέρεης και

πάντα πολύτιμης και τα οποία επηρεάζουν την ενίσχυση των μαθητών και των

μαθητριών ως κοινωνικών υποκειμένων, αποτελούν και στόχο του Α.Π. σπουδών για

τη Νεοελληνική Γλώσσα.

Αξιοποίηση των ΤΠΕ

Στο παρόν διδακτικό σενάριο οι δυνατότητες των ΤΠΕ αξιοποιούνται, προκειμένου

να αναπτυχθεί το ενδιαφέρον των παιδιών για το έργο του Παπαδιαμάντη και να

αποτελέσει η ανάπτυξη αυτή τη γέφυρα, τόσο για τη μετάβαση στην ανάγνωση του

έντυπου ή του ψηφιακού έργου, όσο και για τη συνειδητοποίηση της εξελικτικής

τροχιάς της γλώσσας.

Επιπλέον, στο παρόν σενάριο τα παιδιά αποκτούν δεξιότητες χειρισμού

ψηφιακών αρχείων video, γεγονός το οποίο συμβάλλει στην αυτονόμησή τους και

στην απόκτηση πιο δραστήριου και συμμετοχικού ρόλου στη σχολική ζωή.







Ακόμη μαθαίνουν να πλοηγούνται και να διαβάζουν ψηφιακά αλλά και

πολυτροπικά κείμενα, δηλαδή κείμενα που χρησιμοποιούν συνδυασμό σημειωτικών

πόρων για τη μετάδοση μηνυμάτων. Επομένως, από διδακτικής άποψης τους δίνεται

η δυνατότητα να εξοικειωθούν με τη νέα και διαφορετική –πλέον– σύλληψη της

έννοιας του ‘κειμένου’ και της ‘γλώσσας’.

Επίσης, στο παρόν διδακτικό σενάριο τα παιδιά αξιοποιούν τις δυνατότητες

δημιουργίας εννοιολογικού χάρτη, ο οποίος τα βοηθάει να οργανώσουν τη γνώση

γύρω από τη συγκεκριμένη γνωστική περιοχή που αφορά στον βίο και στο έργο του

Παπαδιαμάντη, αλλά ενισχύει και την αλληλεπίδραση των μελών της κάθε ομάδας,

αφού πρέπει να βρουν τρόπο να κωδικοποιήσουν αποτελεσματικά τις σχετικές

χρονολογικές αναφορές.

Κείμενα

Λογοτεχνικά κείμενα και ποιήματα

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, «Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα» (2001). Επιμ. Καίτη

Χιωτέλλη. Αθήνα: Εκδόσεις Άγκυρα.

(Με τα πρωτότυπα κείμενα μεταφορά σε απλούστερη γλώσσα)

Ιστοσελίδες-πηγές κειμένων

http://digitalschool.minedu.gov.gr/courses/DSDIM-E111/

πηγή e-Alexandria. Η Ελληνική Γραμματεία στον υπολογιστή σας. Αλέξανδρος

Παπαδιαμάντης

Ιστοσελίδες-περιβάλλοντα

http://www.inspiration.com/Inspiration: ελεύθερο περιβάλλον δημιουργίας

εννοιολογικού χάρτη

Πύλη για την ελληνική γλώσσα: Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

http://www.wordle.net/: περιβάλλον δημιουργίας σύννεφου λέξεων

Revalation Natural Art: περιβάλλον ανάπτυξης δημιουργικότητας και φαντασίας

Βίντεο

http://digitalschool.minedu.gov.gr/courses/DSDIM-E111/

http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSDIM-E111/322/2163,7881/unit=2108


http://www.inspiration.com/Inspiration

http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/index.html

http://www.wordle.net/







Ανώνυμο βίντεο ήχου με θέμα «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης»: 2009.

Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου. Κωδικός Β28. «Νεοελληνική Λογοτεχνία:

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης». 2001. http://paragoges.pi.ac.cy/?video=83

Εποχές και συγγραφείς:Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση.

Θέατρο σκιών Κουγιουμτζή. 2012. «Στο Χριστό στο κάστρο»

http://www.youtube.com/watch?v=kXX2PdOhoJg

Ο Μαυρόπουλος Δημήτρης διαβάζει ένα απόσπασμα από το διήγημα του

Παπαδιαμάντη «Στον Χριστό στο Κάστρο» στο σημείο που αυτό αναφέρεται.

Κάστρο Σκιάθου, 2011: http://www.youtube.com/watch?v=Eje-dRtxQR4

Διδακτική πορεία / στάδια / φάσεις

1η και 2η διδακτική ώρα

Με την έναρξη του μαθήματος η εκπαιδευτικός προέτρεψε τα παιδιά να περιγράψουν

δράσεις του Σχολείου που δείχνουν ότι πλησιάζουν τα Χριστούγεννα. Κατόπιν τα

ρώτησε αν έχουν διαβάσει κάποιο βιβλίο με χριστουγεννιάτικο περιεχόμενο. Η Β.

ανέφερε το βιβλίο «Η σπασμένη μπάλα», η Ε. «Το χριστουγεννιάτικο αρκουδάκι», η

Η. «Το κοριτσάκι με τα σπίρτα», ο Η. «Μπιρλιμπίμ ο καλικάντζαρος», ο Ν. «Τα

Χριστούγεννα του αλήτη». Από τη συζήτηση προέκυψε ότι τα παιδιά δε θυμόταν

τον/τη συγγραφέα του κάθε βιβλίου, ούτε πάντα πολύ καλά τον τίτλο του και

καθόλου τις εκδόσεις. Ωστόσο, τον όρο εκδόσεις τον γνώριζαν και ανέφεραν κάποιες

από τις γνωστές. Έγινε η σχετική επισήμανση που αφορούσε στο ότι, όταν

διαβάζουμε ένα βιβλίο, θετικό είναι να προσέχουμε τίτλο, συγγραφέα και εκδόσεις.

Επίσης, από τη συζήτηση προέκυψε ότι αρκετά παιδιά είχαν κάποιο

χριστουγεννιάτικο άκουσμα ή ανάγνωσμα.

Στη συνέχεια, μέσω βιντεοπροβολέα προβλήθηκε στην ολομέλεια της τάξης το

αρχείο video με τίτλο «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης» (βλ. Τεκμήριο 1 στο

συνοδευτικό υλικό). Ένας μαθητής προθυμοποιήθηκε να κάνει επίδειξη του

http://www.youtube.com/watch?v=6mGzHtaDPgw

http://paragoges.pi.ac.cy/?video=83



http://www.ert-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=8450&tsz=0&

Θέατρο%20σκιών%20Κουγιουμτζή.%202012.%20

Θέατρο%20σκιών%20Κουγιουμτζή.%202012.%20

http://www.youtube.com/watch?v=Eje-dRtxQR4

http://www.youtube.com/watch?v=6mGzHtaDPgw







«παγώματος» της εικόνας στο 3ο΄΄, επανεκκίνηση του αρχείου video και άνοιγμά του

σε πλήρη οθόνη. Τα παραγματοποίησε με ευκολία. Η συζήτηση στράφηκε στα είδη

των λογοτεχνικών κειμένων: διήγημα, μυθιστόρημα, παραμύθι, ποίημα. Εντοπίστηκαν

αδρομερώς οι βασικές διαφορές όσον αφορά στην έκταση, στην πλοκή, στους ήρωες

και τα παιδιά κατέγραψαν στο φύλλο εργασίας τους τα παραπάνω λογοτεχνικά είδη.

Έγινε η διάκριση ανάμεσα στο πεζό και στο ποίημα. Αποκαταστάθηκε η σύχγυση

μιας μαθήτριας ότι «πεζογράφος είναι αυτός που γράφει ...περπατώντας». Έγινε η

διάκριση ανάμεσα στο επίρρημα πεζή και στο επίθετο πεζά που συνοδεύει το

ουσιαστικό κείμενα Στη συνέχεια ξαναπροβλήθηκε το αρχείο video και τα παιδιά

παροτρύνθηκαν να διαβάσουν την παράθεση κάτω από το όνομα Αλέξανδρος

Παπαδιαμάντης: «Ο άγιος των ελληνικών γραμμάτων».

Η εκπαιδευτικός ζήτησε από την κάθε ομάδα να υποθέσει και να καταγράψει στο 1ο

φύλλο δραστηριοτήτων φ1 γιατί ονομάζεται έτσι ο Παπαδιαμάντης (βλ. Τεκμήριο 2

στο συνοδευτικό υλικό). Μερικές από τις ανακοινώσεις των ομάδων στην ολομέλεια

της τάξης είναι οι εξής:

«Ο Παπαδιαμάντης ονομάζεται έτσι, γιατί καλλιέργησε τα γράμματα, έγραψε

διηγήματα, μυθιστορήματα και παραμύθια, και μέσα από αυτά εξελίχτηκε η

ελληνική γλώσσα»∙

«ο Παπαδιαμάντης ονομάζεται Άγιος των ελληνικών γραμμάτων, επειδή ήταν

παπάς και έγραψε ποιήματα, διηγήματα και μυθιστορήματα»∙

«ο Παπαδιαμάντης ονομάζεται Άγιος των ελληνικών γραμμάτων, γιατί

έγραψε πολλά βιβλία και άρεσαν σε όλους»∙







«ονομάζεται ‘Άγιος των ελληνικών γραμμάτων’ επειδή ήταν παπάς και

έγραφε ποιήματα, διηγήματα και μυθιστορήματα και του άρεσαν τα

γράμματα».

Η εκπαιδευτικός σχολίασε θετικά τις αξιόλογες προσπάθειες των παιδιών και

επισήμανε ότι στη συνέχεια των μαθημάτων θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τον

μεγάλο διηγηματογράφο, το έργο του και κυρίως τα χριστουγεννιάτικα διηγήματά

του. Στο τέλος της γνωριμίας αυτής και ύστερα από όσα θα μάθουν, θα

ξανασυζητήσουν στη μικροομάδα τουςγιατί ονομάζεται έτσι και θα επιβεβαιώσουν ή

όχι αυτές τις αρχικές υποθέσεις τους.

Στη συνέχεια του μαθήματος ρώτησε τα παιδιά αν γνωρίζουν από πού κατάγεται

ο Παπαδιαμάντης και παρότρυνε κάποιο για να επισκεφτεί τον δικτυακό τόπο του

Παιδαγωγικού Ινστιτούτου της Κύπρου (βλ. Τεκμήριο 3 στο συνοδευτικό υλικό∙

ενεργός υπερδεσμός στην επιφάνεια εργασίας του Η/Υ της τάξης), ώστε όλοι/-ες να

παρακολουθήσουν σχετικό αρχείο video από την αρχή μέχρι το 1:40΄΄. Επισήμανε

στο παιδί ότι στο χρονικό αυτό σημείο έπρεπε να «παγώσει» την εικόνα. Κατόπιν τα

παιδιά αξιοποιώντας τις πληροφορίες που άκουσαν από το προηγούμενο αρχείο

video, που το χαρακτήριζε αισθητική και ηχητική ποιότητα, απάντησαν στη 2η

δραστηριότητα του 1ου φύλλου δραστηριοτήτων φ1 που αφορούσε σε πληροφορίες

σχετικές με τον τόπο που έζησε και μεγάλωσε ο Παπαδιαμάντης. Επιπλέον εξηγήσεις

δόθηκαν για το τι σημαίνει Άθωνας και ποια γεωγραφική περιοχή ονομάζεται έτσι.

Κατόπιν διανεμήθηκε στα παιδιά το 2ο φύλλο δραστηριοτήτων φ2.

Ακολουθώντας τις δραστηριότητες του φύλλου αυτού, τα παιδιά κλήθηκαν να

παρακολουθήσουν σε video από το αρχείο της ΕΡΤ το επεισόδιο της εκπομπής

«Εποχές και συγγραφείς» που παρουσιάζει το έργο του μεγάλου σκιαθίτη συγγραφέα

και ειδικότερα το τμήμα εκείνο στο οποίο ο Παπαδιαμάντης παρουσιάζει την

αυτοβιογραφία του. Επίσης κλήθηκαν να διαβάσουν και σε ψηφιακό αρχείο τόσο την

αυτοβιογραφία του όσο και την εργογραφία του Παπαδιαμάντη (βλ. Τεκμήριο 4 στο

http://www.ert-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=8450&tsz=0&








συνοδευτικό υλικό) ακολουθώντας τις οδηγίες του 2ου φύλλου δραστηριοτήτων.

Επισημάνθηκε εκ των προτέρων στα παιδιά τι σημαίνουν οι λέξεις μετακυλίω και

μεταβαίνω. Στόχος ήταν να συλλέξουν πληροφορίες προκειμένου να συμπληρώσουν

σχετικό ημιδομημένο εννοιολογικό χάρτη. Η όλη εργασία κύλησε αρκετά ομαλά. Οι

μικρές δυσκολίες που παρουσιάστηκαν κατά την αποκωδικοποίηση των εντολών που

οδηγούσαν σε συγκεκριμένες ιστοσελίδες και σημεία τους ξεπεράστηκαν με την

καθοδήγηση της εκπαιδευτικού και συντέλεσαν στο να «αυξηθεί» η εμπειρία των

παιδιών όσον αφορά στην πλοήγησή τους από ιστοσελίδα σε ιστοσελίδα αλλά και

μέσα στην ίδια από σημείο σε σημείο. Ακόμη, η εμπειρία τους «ενισχύθηκε» όταν

προχώρησαν στη συμπλήρωση του ημιδομημένου χάρτη, επειδή «υποχρεώνονταν» να

επισκέπτονται εναλλάξ τα διαφορετικά αρχεία προκειμένου να συλλέξουν και να

καταχωρήσουν τις πληροφορίες που αφορούσαν στη βιογραφία και εργογραφία του

Παπαδιαμάντη. Οι τελευταίοι επιστημονικοί όροι ζητήθηκε να ερμηνευτούν από τα

παιδιά όπως και ο όρος αυτοβιογραφία. Οι λέξεις αναλύθηκαν στα συνθετικά τους και

προσδιορίστηκαν εννοιολογικά. Οι ορισμοί τους δεν καταγράφηκαν για λόγους

εξοικονόμησης χρόνου.

Η αξιολόγηση των παιδιών όσον αφορά στο περιεχόμενο του μαθήματος κατά το

δίωρο αυτό έγινε μέσω της ομαδικής τους συνεργασίας και των απαντήσεών τους

στις δραστηριότητες των δύο πρώτων φύλλων εργασίας. Όσον αφορά στους νέους

γραμματισμούς, αξιολογήθηκε και ενισχύθηκε με παρότρυνση η πρωτοβουλία τους

σε θέματα χειρισμού ψηφιακών αρχείων.

3η και 4η διδακτική ώρα

Με την έναρξη του μαθήματος, καταρχήν, πραγματοποιήθηκε επανάληψη όσων

προαναφέρθηκαν στο προηγούμενο μάθημα. Το ενδιαφέρον εστιάστηκε στα

χριστουγεννιάτικα διηγήματα και αναφέρθηκαν αρκετά. Επειδή το μάθημα

πραγματοποιούνταν την εβδομάδα ακριβώς πριν από τα Χριστούγεννα, έγινε







ανακατανομή της προτεινόμενης σειράς των δραστηριοτήτων. Για λόγους και πάλι

εξοικονόμησης χρόνου παραλήφθηκε το 4ο φύλλο δραστηριοτήτων φ4, μέσω του

οποίου οι μαθητές και οι μαθήτριες καλούνταν να ξαναθυμηθούν με παιγνιώδη τρόπο

τους τίτλους από τα χριστουγεννιάτικα διηγήματα του Παπαδιαμάντη, αξιοποιώντας

τις δυνατότητες του λογισμικού δημιουργίας σύννεφου λέξεων. Πραγματοποιήθηκε

μόνο προφορική αναφορά τους.

Κατόπιν, όλοι/-ες μαζί παρακολούθησαν την απόδοση του χριστουγεννιάτικου

διηγήματος «Στο Χριστό στο κάστρο σε θέατρο σκιών. Η συγκεκριμένη επιλογή

καταρχήν προκρίθηκε, γιατί η απόδοση του εκτενούς διηγήματος είναι σύντομη.

Επιπλέον, προκρίθηκε προκειμένου προς στιγμήν να υποκατασταθεί η δημιουργική

λειτουργία της ανάγνωσης του διηγήματος, από την πιο εύκολη θεατρική και

εικονική πρόσληψή του από τα παιδιά. Στόχος είναι να αποτελέσει η πρόσληψη αυτή

τη γέφυρα για μια πρώτη γνωριμία τους με τον ακέραιο παπαδιαμαντικό λόγο. Στην

αίθουσα επιδιώχτηκε να δημιουργηθεί ατμόσφαιρα (συσκότιση, άναμμα κεριών,

φωτάκια).

Παρόλο που διάφορα απρόβλεπτα γεγονότα διέκοψαν τη ροή του μαθήματος

από τη συζήτηση που ακολούθησε φάνηκε ότι τα παιδιά παρακολούθησαν και

κατανόησαν το διήγημα. Απάντησαν στις σχετικές ερωτήσεις, προσδιόρισαν τους

ήρωες, χαρακτήρισαν ως «τολμηρό» τον μπαρμπα-Στεφανή και «καλοπερασάκια»

τον μπαρμπα-Πανάγο, εξήγησαν τους δύο λόγους για τους οποίους επιθυμούσε ο

παπα-Φραγκούλης να λειτουργήσει την εκκλησιά στο Κάστρο. Ιδιαίτερη εντύπωση

έκαναν τα σχόλια των παιδιών για την αδιαφορία που δείχνουμε σήμερα για τον

διπλανό μας, κάτι που δεν χαρακτήριζε τουλάχιστον τους περισσότερους παλαιότερα.

Ειδικότερα, τόνισαν, στην εν λόγω ιστορία είναι φανερή η αλληλοβοήθεια και η

αλληλεγγύη που χαρακτήριζε τους ανθρώπους. Τα παιδιά ανάφεραν εμπειρίες από

γείτονες που δεν ενδιαφέρονται καθόλου. Μια μαθήτρια μετέφερε στην τάξη τα λόγια

του πατέρα της ότι «δε χρειάζεται να βάλουν συναγερμό στο σπίτι, αφού και να

http://www.wordle.net/

http://www.youtube.com/watch?v=kXX2PdOhoJg







χτυπήσει και να τον ακούσουν οι γείτονες δεν πρόκειται κανείς τους να τους

ειδοποιήσει». Αυτό έδωσε αφορμή για αναφορά της γνωστής ρήσης: «Ποτέ οι στέγες

των σπιτιών των ανθρώπων δεν ήταν τόσο κοντά όσο είναι σήμερα και ποτέ οι

καρδιές των ανθρώπων δεν είναι τόσο μακριά όσο είναι σήμερα».

Προκειμένου όμως να ακουστεί και κάτι θετικό, τα παιδιά παροτρύνθηκαν

από την εκπαιδευτικό να αναφέρουν παραδείγματα από την καθημερινή ζωή του

σχολείου που αποδεικνύουν ότι και σήμερα μπορεί κανείς να συναντήσει το

ενδιαφέρον για τον συμμαθητή και για τη συμμαθήτρια, καθώς και την αλληλεγγύη.

Η αξιολόγηση των παιδιών πραγματοποιήθηκε μέσω των ερωτήσεων

κατανόησης και μέσω της συμμετοχής τους στη συνοικοδόμηση των προφορικών

αλληλεπιδράσεων αλλά και της επέκτασης της συζήτησης.

Τα παιδιά έφυγαν για τις διακοπές των Χριστουγέννων με την οδηγία να

μάθουν ορθογραφία το λεξιλόγιο των σεναρίων με τα οποία είχαν ασχοληθεί το

πρώτο τρίμηνο και με την παρότρυνση να διαβάσουν στις διακοπές

χριστουγεννιάτικα διηγήματα του Παπαδιαμάντη.

5η, 6η και 7η διδακτική ώρα

Επιστροφή στο σχολείο μετά τις χριστουγεννιάτικες διακοπές. Καταρχήν οι μαθητές/-

τριες της Ε΄ τάξης έγραψαν ορθογραφία το λεξιλόγιο των προηγούμενων τεσσάρων

σεναρίων με τα οποία είχαν εκτενώς ασχοληθεί (βλ. Τεκμήριο 5). Κατόπιν,

πραγματοποιήθηκε σύνδεση με όσα είχαν συζητηθεί στα προηγούμενα μαθήματα

σχετικά με τον Παπαδιαμάντη. Επιπλέον, τα παιδιά ρωτήθηκαν αν διάβασαν

«Παπαδιαμάντη» τα Χριστούγεννα και πώς βρήκαν τα σχετικά κείμενα. Έτσι κάποιοι

μαθητές και κάποιες μαθήτριες είπαν ότι δανείστηκαν το σχετικό βιβλίο από τη

βιβλιοθήκη, άλλος ότι άκουσε και είδε μέσω αρχείου video (είχε δώσει η

εκπαιδευτικός τον υπερδεσμό) τη «Σταχομαζώχτρα», κάποια μαθήτρια είπε ότι







εκτύπωσε από το διαδίκτυο το «Στον Χριστό στο κάστρο» και το ξαναδιάβασε, άλλη

ότι άνοιγε τον υπολογιστή και διάβαζε τον «Αμερικάνο» κ.ά.

Στη συνέχεια του μαθήματος συγκροτήθηκαν οι ομάδες και τα παιδιά

πέρασαν στους Η/Υ με την οδηγία ότι θα δουλέψουν στο εξής το 3ο φύλλο

δραστηριοτήτων φ3 με τίτλο «Ο μικρός Αλέξανδρος». Το φύλλο καταρχήν

αναγνώστηκε, επιλύθηκαν απορίες και τονίστηκε ότι σύμφωνα με τις οδηγίες έπρεπε

να αξιοποιηθούν τόσο η φαντασία όσο και οι σχετικές διαδικτυακές πληροφορίες για

να οικοδομηθεί η περιγραφή του μικρού Αλέξανδρου, χωρίς όμως να αποκαλυφθεί το

όνομά του.

Οι ομάδες δούλεψαν εξαιρετικά και αυτόνομα (βλ. Τεκμήριο 6). Η

εκπαιδευτικός είχε καθαρά συντονιστικό και καθοδηγητικό ρόλο. Η αυτονομία που

χαρακτήριζε την ομαδική εργασία τής έδωσε τη δυνατότητα να ασχολείται από ομάδα

σε ομάδα πιο ουσιαστικά με το πώς και το γιατί του γραπτού περιγραφικού λόγου,

τον οποίο βήμα-βήμα συνοικοδομούσαν τα παιδιά. Τα τελευταία, ακολουθώντας τις

οδηγίες του φύλλου εργασίας τους, αφού επισκέφτηκαν διάφορες ιστοσελίδες του

ίδιου ή και άλλων προτεινόμενων δικτυακών τόπων, άρχισαν να γράφουν και

απορροφήθηκαν τόσο από την εργασία τους, ώστε παρόλο που χτύπησε το κουδούνι

κανείς και καμιά δε σηκωνόταν για διάλειμμα... (βλ. Τεκμήριο 7).

Την επόμενη διδακτική ώρα οι 5 από τις 6 ομάδες ολοκλήρωσαν την

παραγωγή γραπτού λόγου και η 6η είχε προχωρήσει αρκετά. Στην ομάδα αυτή υπήρχε

αρχικά διαφωνία μεταξύ των παιδιών, καθότι τα περισσότερα επέλεξαν να

αντιγράφουν τυχαία διάφορα επίθετα που εντόπισαν (βλ. πίνακες επιθέτων για την

περιγραφή ανθρώπου) στον προτεινόμενο δικτυακό τόπο, δομή του κειμενικού είδους

της περιγραφής (Β. για να περιγράψουμε έναν άνθρωπο που δε γνωρίζουμε

προσωπικά) για να χαρακτηρίσουν τον Παπαδιαμάντη. Έγινε η σχετική παρέμβαση

από την πλευρά της εκπαιδευτικού και η ενισχύθηκε η άποψη της μιας μαθήτριας που

διαφωνούσε έχοντας κατανοήσει πιο ουσιαστικά το ζητούμενο. Γενικότερα όμως τα

http://gregzer.pbworks.com/w/page/7933949/%CE%93%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B1%20%CE%95%CE%84%20-%20%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AE









παιδιά έγραψαν πάρα πολύ καλά (βλ. Τεκμήριο 8). Ακολούθησε η ανακοίνωση της

περιγραφής της κάθε ομάδας στην ολομέλεια. Επίσης στο σημείο αυτό

πραγματοποιήθηκε κριτική προσέγγιση της κάθε πηγής της πληροφορίας και τα

παιδιά δε δυσκολεύτηκαν να αιτιολογήσουν γιατί οι πηγές ήταν κατά τη γνώμη τους

έγκυρες.

Στη συνέχεια ελαχιστοποίησαν ό,τι είχε σχέση με τον Παπαδιαμάντη στην

επιφάνεια εργασίας και κάλεσαν στην τάξη δύο δασκάλες του Σχολείου οι οποιες

εκείνη την ώρα είχαν κενό. Το παιχνίδι του μαντέματος είχε ξεκινήσει. Διαβάστηκε

προς μεγάλη ικανοποίηση όλων η πιο αποτελεσματική περιγραφή και οι δασκάλες

ανακάλυψαν τον συγγραφέα στον οποίο αυτή αναφέρονταν και αγκάλιασαν με πολύ

ενθαρρυντικά λόγια την προσπάθεια των μαθητών/-τριών. Τα παιδιά είπαν ότι θα

έπαιζαν το παιχνίδι του μαντέματος και με τον επόμενο δάσκαλο που θα έμπαινε στην

τάξη τους.

Η αξιολόγηση των παιδιών κατά το διδακτικό αυτό τρίωρο πραγματοποιήθηκε

μέσω της συμμετοχής τους στην ομαδική εργασία και μέσω της παραγωγής γραπτού

περιγραφικού λόγου. Η στρατηγική με το παιχνίδι του μαντέματος συνέβαλε ώστε ο

παραγόμενος γραπτό λόγος να είναι αποτελεσματικός.







ΣΤ. ΦΥΛΛΟ/-Α ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

ΦΥΛΛΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ A΄

1η Ενότητα: «Όμορφη είναι η Σκιάθος του Θεού, μα η Σκιάθος του Παπαδιαμάντη

είναι ομορφότερη»

1. Να συζητήσετε στην ομάδα σας γιατί κατά τη γνώμη σας ο Παπαδιαμάντης

ονομάζεται ο «Άγιος των ελληνικών γραμμάτων» και να διατυπώσετε

παρακάτω γραπτά την υπόθεσή σας.

2. Πού έζησε και μεγάλωσε ο Παπαδιαμάντης; Τι σημαίνει το όνομα της

ιδιαίτερης πατρίδας του; Σε ποιο νησιωτικό σύμπλεγμα ανήκει η ιδιαίτερη

πατρίδα του;







Για την κατανόηση των γραπτών οδηγιών από

τα παιδιά ο/η εκπαιδευτικός εξηγεί εκ των

προτέρων τι σημαίνει «μετακυλίω»,

«μεταβαίνω».







ΦΥΛΛΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Β΄

2η Ενότητα: «Παπαδιαμάντης αυτοβιογραφούμενος...»

Να επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου της Κύπρου και

να παρακολουθήσετε το αρχείο video «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης»

1. Στη συνέχεια να επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο του αρχείου του Ψηφιακού

Σχολείου, στον οποίο αναγράφεται η αυτοβιογραφία του Α. Παπαδιαμάντη,

ακολουθώντας τα εξής βήματα:

Να μετακυλήσετε τη

δεξιά μπάρα ή τη

ρόδα του ποντικιού

σας έως ότου να

συναντήσετε το

διπλανό πλαίσιο:









Αφού διαβάστε τα

βιογραφικά στοιχεία

να επιλέξετε το

εικονίδιο

προκειμένου να

μεταβείτε σε

επόμενη ιστοσελίδα.

Από το μενού δεξιά

να επιλέξετε

«Έγραψαν γι’

αυτόν» (βλ. κίτρινο

βέλος)

Κατόπιν στην

επόμενη

ιστοσελίδα που

θα μεταβείτε να

μετακυλήσετε

κάτω την μπάρα

που βρίσκεται

δεξιά σας, έως

ότου

«συναντήσετε»

την

αυτοβιογραφία

του Α.

Παπαδιαμάντη.

Να διαβάσετε το

σχετικό ψηφιακό

αρχείο.

3. Να ανοίξετε τα «Έγγραφά μου» και να επιλέξετε το αρχείο «ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ-

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ.isf». Αξιοποιώντας τις πληροφορίες που ακούσατε και διαβάσατε







προηγουμένως και αφού συζητήσετε στην ομάδα σας τις χρονολογικές επιλογές, να

συμπληρώστε καταρχήν στον ημιδομημένο εννοιολογικό χάρτη την αυτοβιογραφία:

Στο σημείο που υπάρχει το κίτρινο βέλος να προσθέσετε 2 νέα σύμβολα προκειμένου

να καταχωρήσετε εκεί τίτλους από γνωστά χριστουγεννιάτικα διηγήματα του

Παπαδιαμάντη ακολουθώντας τις εξής οδηγίες:

Να επιλέξετε το τελευταίο σύμβολο

στον ημιδομημένο

εννοιολογικό σας χάρτη.







Από την πάνω μπάρα εργαλείων

επιλέγετε ένα νέο σύμβολο, ανάλογα

με τη θέση που επιθυμείτε να έχει

στον εννοιολογικό σας χάρτη και σε

σχέση πάντα με το σύμβολο που

επιλέξατε στην αρχή

Προκειμένου να συμπληρώσετε την

εργογραφία του Παπαδιαμάντη να

επισκεφτείτε και τη σχετική

ιστοσελίδα.

4. Να δοκιμάσετε να δώσετε προφορικά τον ορισμό των λέξεων αυτοβιογραφία,

βιογραφία, εργογραφία. Να επιβεβαιώστε τους ορισμούς μας, αφού επισκεφτείτε το

διαδικτυακό λεξικό της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα, επισκεπτόμενοι τον ενεργό

υπερδεσμό που είναι πάνω στον ημιδομημένο εννοιολογικό σας χάρτη. Να

καταγράψετε τις σημασίες των λέξεων παρακάτω:







Η αξιολόγηση των παιδιών σχετικά με την ανεύρεση μέσω καθοδηγούμενης

ανακάλυψης της βιογραφίας και εργογραφίας του Παπαδιαμάντη πραγματοποιείται

με την συμπλήρωση του ημιδομημένου εννοιολογικού χάρτη. Επιπλέον, μέσω της

χρήσης του εργαλείου και της προσθήκης περαιτέρω «συμβόλων» αξιολογείται τόσο

η εξοικείωση των παιδιών με το συγκεκριμένο λογισμικό, όσο και η ανάπτυξη

δεξιοτήτων συνεργασίας στο πλαίσιο της μικροομάδας.

ΦΥΛΛΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Γ΄

3η Ενότητα: «Ο μικρός Αλέξανδρος»

1. Να διαβάσετε για τα παιδικά και μαθητικά χρόνια του μικρού Αλέξανδρου

αλλά και για τη σχέση του με το θέατρο, τη ζωγραφική και τη μουσική.

http://gym-platan.chan.sch.gr/pap/child.htm

http://gym-platan.chan.sch.gr/pap/child.htm







1α) Ειδικότερες οδηγίες

Από το πεδίο Θέατρο του παραπάνω δικτυακού τόπου που

θα επισκεφτείτε να διαβάσετε μόνο την πρώτη παράγραφο

Από το πεδίο Μουσική να διαβάσετε μόνο τις τρεις πρώτες

παραγράφους

1β) Βοηθητικές ερωτήσεις για να συλλέξετε τις κατάλληλες

πληροφορίες και να συνοικοδομήσετε αποτελεσματικά την περιγραφή

σας:

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του γνωρίσματα;

Ποια η επίδοσή του στο σχολείο;

Ποια τα αγαπημένα του παιχνίδια;

Ποιες οι αγαπημένες του δραστηριότητες;

Κρατώ σημειώσεις:

1γ) Να ξαναθυμηθείτε τη δομή του κειμενικού είδους της περιγραφής (Β.

για να περιγράψουμε έναν άνθρωπο που δε γνωρίζουμε προσωπικά)

Να μην ξεχνάτε το ταξινομικό σύστημα.

1δ) Και κάτι ακόμη: την εξωτερική εμφάνιση του μικρού

Αλέξανδρουπρέπει να τη φανταστείς...

2. Αξιοποιώντας τις παραπάνω οδηγίες και τις αντίστοιχες πληροφορίες από τους

παραπάνω δικτυακούς τόπους να συνοικοδομήσετε γραπτά στην ομάδα σας την

περιγραφή του μικρού Αλέξανδρου ως εξής: να προσπαθήσετε η περιγραφή σας να









είναι βέβαια αντιπροσωπευτική αλλά ενδεικτική μόνο των ιδιαίτερων

χαρακτηριστικών, γνωρισμάτων του, συνηθειών και δραστηριοτήτων του. Ένας/μία

από κάθε ομάδα να παρουσιάσει την περιγραφή της ομάδας του καταρχήν στην τάξη

και από κοινού να προχωρήσετε σε διορθώσεις Στη συνέχεια να καλέσετε τον/την

Διευθυντή/ντρια και Υποδιευθυντή/ντρια του Σχολείου σας ή και μέλη του Συλλόγου

Γονέων και Κηδεμόνων και να παρουσιάσετε την πιο αποτελεσματική, αλλά να μην

αποκαλύψετε το περιγραφόμενο πρόσωπο. Να ζητήσετε να το ανακαλύψουν

εκείνοι/ες.

Την ίδια αυτή περιγραφή μπορείτε να την ανεβάσετε και στο ταμπλώ του

σχολείου σας παρακινώντας τους συμμαθητές/τριές σας να μαντέψουν το

περιγραφόμενο πρόσωπο. Καταλαβαίνετε ότι η περιγραφή σας πρέπει να έχει τέχνη…

Για να δούμε ποια θα είναι η πιο αποτελεσματική περιγραφή;







3. Κατά τη γνώμη σας είναι έγκυρες οι πηγές από τις οποίες αντλήθηκαν

πληροφορίες για τα βιογραφικά στοιχεία και τα παιδικά χρόνια του Α.

Παπαδιαμάντη; Αν ναι γιατί; Αν όχι, γιατί;

Με τη συμμετοχή των παιδιών στις παραπάνω δραστηριότητες αξιολογείται

κατά πόσο είναι σε θέση να επιλέξουν πληροφορίες με συγκεκριμένο νο στόχο, ενώ

με την παραγωγή γραπτού περιγραφικού κειμένου από τα παιδιά αξιολογείται η

συνθετική τους ικανότητα στην παρουσίαση των πληροφοριών.

ΦΥΛΛΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Δ΄

4η Ενότητα: «Ο μεγάλος Παπαδιαμάντης»







Να ξαναθυμηθείτε με την ομάδα σας τους τίτλους από τα Χριστουγεννιάτικα

διηγήματα του Παπαδιαμάντη.

1. Μετά την παρακολούθηση του σχετικού video ακολουθεί ελεύθερη έκφραση

εντυπώσεων και συζήτηση. Ενδεικτικά ερωτήματα για την ανάπτυξη της συζήτησης

μπορεί να είναι τα παρακάτω:

Κατά τη γνώμη σας, πώς συμμετέχουν τα πρόσωπα της ιστορίας στην

καθημερινή ζωή της μικρής κοινωνίας της Σκιάθου;

Πώς θα χαρακτηρίζατε τις σχέσεις που είχαν οι άνθρωποι μεταξύ τους;

Αν τις συγκρίνατε με τις σημερινές σχέσεις των ανθρώπων τι θα

παρατηρούσατε; Να αιτιολογήσετε την άποψή σας.

Πώς αντιμετωπίζουν το πρόβλημα του αποκλεισμού των συγχωριανών

τους στο Κάστρο τα πρόσωπα της ιστορίας;

Μπαρμπα-Πανάγος, μπαρμπα-Στεφανής: ποιον από τους δύο

χαρακτήρες θεωρείτε πιο αυθεντικό; Γιατί;

Ποιες είναι οι αντιρρήσεις του μπαρμπα-Πανάγου στο αίτημα του

παπα-Φραγκούλη και πώς τις αντικρούει ο τελευταίος;

Πώς βιώνουν οι ήρωες το αντάμωμα στην εκκλησία του Χριστού, στο

Κάστρο;

2. Να ανοίξετε από τα «Έγγραφά μου» το αρχείο με τίτλο «Στον Χριστό στο

κάστρο». Διαβάζοντας το κείμενο να παρακολουθήσετε το αρχείο video. Τι έχετε να

παρατηρήσετε σχετικά με τη γλώσσα του κειμένου;

3. Να επιλέξετε σκηνές από το παραπάνω διήγημα και να προχωρήσετε σε

δραματοποίηση μέσα στην τάξη. Να επιλέξετε τα πρόσωπα και τους ρόλους και

αξιοποιώντας διαθέσιμα μέσα να τις παρουσιάσετε μεταξύ σας. Να ενεργοποιήσετε

τη φαντασία σας προκειμένου να αξιοποιήσετε τα συγκεκριμένα μέσα για να

οριοθετήσετε τον χώρο όπου θα λάβει μέρος η σκηνή σας.

http://www.youtube.com/watch?v=Eje-dRtxQR4







Με τη συμμετοχή των παιδιών στη συνοικοδόμηση των προφορικών

αλληλεπιδράσεων αξιολογείται, τόσο το ενδιαφέρον τους για το συγκεκριμένο

λογοτεχνικό κείμενο, όσο και η νοηματική του πρόσληψη από τον καθένα/-μία

χωριστά.

Ζ. ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΟΧΕΣ







Το σενάριο μπορεί να πραγματοποιηθεί και κατά τη διάρκεια της Ευέλικτης Ζώνης.

Σε κάθε περίπτωση μπορεί να αποτελέσει θεατρική παράσταση για τη

χριστουγεννιάτικη γιορτή του Σχολείου.

Η. ΚΡΙΤΙΚΗ

Η εφαρμογή του σεναρίου πήγε πολύ καλά. Η χρονική στιγμή λίγο πριν τα

Χριστούγεννα που επιλέχτηκε για να γνωρίσουν τα παιδιά τον Παπαδιαμάντη, τα

χριστουγεννιάτικα διηγήματά του, αλλά και το περιεχόμενο του διηγήματος «Στον

Χριστό στο κάστρο», τα άγγιξε.

Ακόμη, τα παιδιά χειρίστηκαν γενικά με άνεση τα φύλλα δραστηριοτήτων.

Γενικότερα, προτείνεται οι πλαισιωμένες με γνώσεις Νέων Γραμματισμών

δραστηριότητες στα φύλλα εργασίας να είναι προσεκτικά επιλεγμένες, ώστε να

ανταποκρίνονται στις μαθητικές δυνατότητες της κάθε τάξης. Η εμπειρία κατέδειξε

ότι έτσι η αποκωδικοποίησή τους είναι απρόσκοπτη. επίσης, η εμπειρία κατέδειξε ότι

η απρόσκοπτη αυτή αποκωδικοποίηση συμβάλλει στην αυτόνομη λειτουργία των

ομάδων και στην αποτελεσματική επικοινωνία μεταξύ των μελών τους. Ακόμη, όπως

σχολιάστηκε και κατά την αναλυτική περιγραφή της διδακτικής πορείας, η

ανεξάρτητη εργασία των παιδιών στην κάθε ομάδα και η πιο συνειδητή αξιοποίηση

της δυναμικής της ομάδας από την πλευρά τους, αποτέλεσαν στοιχεία τα οποία

αναβάθμισαν με τη σειρά τους τον ρόλο της εκπαιδευτικού σε πιο ουσιαστικό. Τέλος,

κατά την αξιοποίηση του δικτυακού τόπου στον οποίο αναγράφεται η δομή της

περιγραφής προσώπου (δομή του κειμενικού είδους της περιγραφής (Β. για να

περιγράψουμε έναν άνθρωπο που δε γνωρίζουμε προσωπικά)) προτείνεται να

επισημανθεί στα παιδιά ότι πρέπει κυρίως να αξιοποιήσουν τη δομή καθεαυτή, καθώς

και τη φαντασία τους –όπως αυτή τροφοδοτείται από τα σχετικά αναγνώσματα– και

όχι τόσο τους Πίνακες επιθέτων για την περιγραφή ανθρώπου.



Πίνακες%20επιθέτων%20για%20την%20περιγραφή%20ανθρώπου







Όσον αφορά στη χρονική διάρκεια του σεναρίου οι δραστηριότητες δεν

πραγματοποιήθηκαν όλες για λόγους εξοικονόμησης χρόνου, η αντιστοιχία όμως

ανάμεσα στον προτεινόμενο χρόνο και στην εκπόνηση των φύλλων εργασίας είναι η

αναμενόμενη.

Θ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΥΠΡΟΥ. 2010. Διηγήματα

Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Έρευνα-Συγγραφή: Ερωτοκρίτου, Α. Λευκωσία, ΠΙΚ.

Ι.Ε.Π. 2011., Πρόγραμμα σπουδών για τη διδασκαλία της νεοελληνικής γλώσσας στην

υποχρεωτική εκπαίδευση (Δημοτικό & Γυμνάσιο), Οδηγός για τον εκπαιδευτικό

http://digitalschool.minedu.gov.gr/info/newps.php [07.10.2012].

Κόμης, Β. & Κ. Ντίνας, 2011. Μελέτη για την αξιοποίηση των ΤΠΕ στη

διδασκαλία της γλώσσας και της λογοτεχνίας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση:

γενικό πλαίσιο και ιδιαιτερότητες. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

http://www.greeklanguage.gr/node/803 [07.10.2012].

Χατζησαββίδης, Σ. & Μ. Αλεξίου. 2012. Μελέτη για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και

την εφαρμογή σεναρίων και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για τη διδασκαλία της

γλώσσας και λογοτεχνίας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση:στο πλαίσιο του τυπικού

γραμματισμού, για διαθεματικές διδακτικές πρακτικές, για ημιτυπικές και άτυπες

σχολικές πρακτικές, με διαδραστικούς πίνακες και φορητούς υπολογιστές.

Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

htp://www.greeklanguage.gr/sites/default/files/digital_school/3.1.3._protobathmia_0.p

df

Παπαδιαμάντης, Α. 2001. «Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα». Με τα πρωτότυπα

κείμενα μεταφορά σε απλούστερη γλώσσα. Επιμ. Κ. Χιωτέλλη. Αθήνα: Άγκυρα.

http://digitalschool.minedu.gov.gr/info/newps.php%20%5b07.10.2012%5d

http://www.greeklanguage.gr/node/803%20%5b07.10.2012%5d

http://www.greeklanguage.gr/sites/default/files/digital_school/3.1.3._protobathmia_0.pdf

http://www.greeklanguage.gr/sites/default/files/digital_school/3.1.3._protobathmia_0.pdf







Φαρίνου-Μαλαματάρη, Γ. 1987. Αφηγηματικές τεχνικές στον Παπαδιαμάντη. Στο Οι

γλώσσες της γλώσσας. Αφιέρωμα στα 150 χρόνια από τη γέννηση του Α.

Παπαδιαμάντη (Πρακτικά Ζ΄ Πανελλήνιου Συνεδρίου), επιμ. Χ. Λ. Τσολάκης.

5 Πιλοική φαρμογή και αξιολόγηη ανιπρο 1ωπ...

Documents

Transcript of 5 Πιλοική φαρμογή και αξιολόγηη ανιπρο 1ωπ...