Διιεληθή Καξδηνινγηθή Δηαηξεία

32ν Παλειιήλην Καξδηνινγηθό πλέδξην

Ο ΘΑΝΑΣΟ ΚΑΗ Ζ ΑΠΟΚΑΣΑΣΑΖ ΣΟΤ

ΜΤΟΚΑΡΓΗΟΤ

Γηνλύζηνο Φ. Κόθθηλνο

Οκόηηκνο Καζεγεηήο Ηαηξηθήο ρνιήο Παλ/κίνπ Αζελώλ

Δπίηηκνο Γηεπζπληήο θαη Eπηζηεκνληθόο πλεξγάηεο

Χλαζείνπ Καξδηνρεηξνπξγηθνύ Κέληξνπ

Γηεπζπληήο Σνκέσο Καξδηάο - Αγγείσλ

Ίδξπκα Ηαηξνβηνινγηθώλ Δξεπλώλ Αθαδεκίαο Αζελώλ

ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ PALACE

ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ

20-22 ΟΚΣΟΒΡΗΟΤ 2011

Ζ ΓΗΑΣΖΡΖΖ ΣΖ ΑΚΔΡΑΗΟΣΖΣΟ ΣΖ ΚΑΡΓΗΑ

Ζ θαξδηά ≈ 300 gr

Πεξίπνπ ≈ 20% Καξδηνκπνθύηηαξα

Γηα λα δηαηεξεζεί ζε θπζηνινγηθή ιεηηνπξγία

Απαξαίηεηε ε δνκηθή αθεξαηόηεο

Γεδνκέλνπ όηη κεηά ηελ εκβξπτθή δσή

Ζ αλαγέλλεζε δύζθνιε, πεξηνξηζκέλε ζε δώα κεγέζνπο

> πνληηθνύ

Ζ απνθπγή θπηηαξηθνύ ζαλάηνπ απαξαίηεηε

ΔΗΝΑΗ ΣΔΛΗΚΑ ΣΑ ΚΑΡΓΗΟΜΤΟΚΤΣΣΑΡΑ ΣΟΤ

ΔΝΖΛΗΚΟ ΑΝΘΡΧΠΟΤ;

Καηά ηε γέλλεζε : 1X109 θύηηαξα θνηιηώλ

ε ελήιηθα ♂ ♀

Πόηε ηειεηώλεη ε αύμεζε θπηηάξσλ (5κήλεο;)

Anversa P, Kajstura J Circ Res 1998;83:1-14

ηνλ πνληηθό ηειεηώλεη DNA replication : 10n (32; εκέξα)

Soonpaa MH Am J Physiol 1996;271:H2183-H2189

Αλαγελλεηηθή ηθαλόηεο κεηά ΔΜ - ελδνκεηξίσο

- σο πξώηε εκέξα

Μπνξνύκε λα

LV 5.8X109,

RV 2X109

LV 4.5

RV 1.4

παξαηείλνπκε

επαλαθέξνπκε;

Ο ΚΤΣΣΑΡΗΚΟ ΘΑΝΑΣΟ

Πξνγξακκαηηζκέλνο- γελεηηθά ειεγρόκελνο

(600. 106 έηε) energy dependent

λέθξσζε

(ζρεδόλ ) ηπραίνο

απόπησζε απηνθαγία

Ζ ΠΗΟ ΓΝΧΣΖ ΑΗΣΗΑ ΘΑΝΑΣΟΤ: ΝΔΚΡΧΖ (oncosis)

! Οίδεκα θπηηάξνπ θαη νξγαλπιιίσλ (Μηηνρ),

νγθσηηθή λέθξσζε

! ξήμε θπηηαξηθώλ κεκβξαλώλ αλεπαλόξζσηε → έθρπζε

πεξηερνκέλνπ θπηηάξνπ

Majno G, Joris I Am J Pathol 1995;1466:3-15

Kroemer G, et al Cell death Differ 2009;16:3-11

Martinet W Basic Res Cardiol 2011;106:749-60

ιπζνζώκαηα → θπηόπιαζκα, ζάλαηνο θπηηάξνπ (θιεγκνλή)

ηαρεία↓ ΑΣP, ! Ηζραηκία

ηπραίνο κε πξνγξακκαηηζκέλνο ζάλαηνο

ελ ηνύηνηο, πην νξγαλσκέλνο απ’ όηη πηζηεπόηαλ

Γηακεζνιαβεηέο ROS, ηόληα Ca2+ , → calpains, cathepsins

Poly-ADD ribose: TNF polymerase

Hotchkiss et al N Engl J Med 2009;361:1570-83

death domain receptors: TNFR1, Fas/CDα5, TLR1, TRAIL-R

! ζε απνπζία αλαζηνιέσλ θαζπάζεο

Festjens N. Biochim Biophys Acta 2006;1757:1371-87

ΘΔΡΑΠΔΤΣΗΚΖ ΑΝΣΗΜΔΣΧΠΗΖ ΝΔΚΡΧΖ

Αλαζηνιή λεθξσηηθήο νδνύ

Νεθξνζηαηίλεο

Αλαζηνιή θιεγκνλήο

Κπθινζπνξίλε

Αλαζηνιή λεθξσηηθώλ επνδσηώλ

Αληη-ROS

αλαζηνιείο PARP (poly [ADP-ribose] polymerase)

Martinet W Basic Res Cardiol 2011;106:749-60

Βηη C

Bit Eθαη παξάγσγα

H «νξγαλσκέλε» ΝΔΚΡ: OEM, KAN, Δγθεθαιηθό Δ

Death receptors: TNF

αλ αλαζηαιεί απόπησζε : λέθξσζε

δηάλνημε Mitochondrial

P permeability : ξπζκίδεηαη από cyclophilin D

Σransition

Pore

Ο ΦΑIΝΟΣΤΠΟ ΣΖ ΝΔΚΡΧΖ

Whelan RS et al Ann Rev Physiol 2010;72:19-44

Δμάληιεζε ΑΣΡ

Γπζιεηηνπξγία κεκβξάλεο

Φιεγκνλή

Kung, Konstantinidid, Kitsis Circ Res 2011;108:1017-36

επηβίσζε

ζάλαηνο

Ζ ΝΔΚΡΧΖ ΑΤΣΟΓΗΑΗΧΝΗΕΔΣΑΗ

Membrane lysis → incocellular content

→ inflammation → fibrosis

Murgia et al J Mol Coll Cardiol 2009;46:781-88

Cell death can propagate → adjacent CMcytes

via gap junctions

Ruiz-Meana M, Garcia-Dorado D

Rev Esp Cardiol 2009;62:199-209

ΑΠΟΠΣΧΖ

Ρίθλσζε θπηηάξνπ θαη ππξήλνο (Shrinkage necrosis)

Γηαηεξείηαη σο ηειηθά ζηάδηα ε αθεξαηόηεο κεκβξάλεο

Ρηθλσζε ππνθπηηαξίσλ ζπζηαηηθώλ

πκπύθλσζε ππξήλαο ρξσκαηίλεο

Hotchkiss RS et al N Engl J Med 2009;361:1570-83

Σα ζπξξηθλνύκελα ζσκαηίδηα → θαγνθπηηαξνύληαη

καθξνθάγαπαξαθείκελα

θύηηαξα

ΟΓΟΗ ΑΠΟΠΣΧΖ

Μηηνρνλδξηαθή (ελδνγελήο)

Death receptor – TNF (εμσγελήο)

Bcl 2 νηθνγέλεηα

Σειηθή νδόο : ελεξγνπνίεζε caspase 3

Bcl 2 ↓

Bax ↑

BH3- only

proteins ↑

ππάξρεη θαη ΑΠΟ ρσξίο θαζπάζεο

Apoptosis – inducing – Factor (AIF) ! ε ππεξηξνθία

Αλαζηέιιεηαη ε κεηάζεζή ηνπ ζηνλ ππξήλα από ΖSP70

Clerk, Sudgen CV Res 2010m85M3-4

ΚΑΣΑΣΑΔΗ ΠΟΤ ΠΡΟΚΑΛΟΤΝ ΑΠΟ

Έκθξαγκα κπνθαξδίνπ

Καη θαξθίλνο απηνάλνζεο παζήζεηο, λεθξνπάζεηα,

Ζπαηίηηδα

Hotchkiss RS et al N Engl J Med 2009;361:1570-83

νμέσο

ρξνλίσο

Necr(apo)ptosis

Lemasters JJ Biochem Biophys Acta 2009;1757;1395-401

Καη ν (ζπλήζσο) ΓΛΤΚΟ ΘΑΝΑΣΟ

“Killing me softly with his song”

ΑΡΥΗΚΑ ΠΡΟΣΑΣΔΤΣΗΚΟ: ΑΤΣΟΦΑΓΗΑ – ΑΦ

Αλαθύθισζε κε δσηηθώλ, πεξηζζεπόλησλ,

βεβιακέλσλ ζπζηαηηθώλ

Απάληεζε ζε ππν- ζαλαηεθόξν stress, starvation

Βαζηθόο ζρεκαηηζκόο: autophagosome

ύλδεζε κε κόξηα ubiquitin

Μπνξεί → καθξνβηόηεηα

Ubiquitin system: απνδόκεζε πξσηετληθώλ + νξγαληθώλ

πξσηεαζνκηθά έλδπκα

Μεραληζκνί

Nishida K et al Cell Death Different 2009;16:31-38

θνπό: ηνλ πξννξηζκό ελέξγεηαο, ↑ ΑΣΡ

mTOR- mammalian target of rapamycin:↑

Beclin-1 (BH3-only protein):↑

Χ ΠΟΣΔ ΠΡΟΣΑΣΔΤΔΗ Ζ ΑΦ;

Μπνξεί λα πξνζηαηεύζεη από ΑΠΟ (κεηώλεη ξήμε

κηηνρνλδξίσλ)

Δ ΚΑΝ- κεηά transverse aortic constriction

ΑΦ ↑ ζε 4 εβδνκάδεο, REM

ε reperfusion phase ↑ αξρηθά πξνζηαηεύεη ζε

εγθεθαιηθό Δ

Rami A Neurobirl Dis 2008;29:132-41

Δλ ηνύηνηο: Μεηεκθξαγκαηηθώο → 3 εβδνκάδεο

Ζ ΑΦ ↓ REM

Kanamori H CV Res 2011;91:330-9

ΜΗΑ ΤΝΘΔTH; Ζ ΌΥΗ ΑΠΟΛΤΣΑ ΑΦΖ ΥΔΖ

αλαζηνιή απόπησζεο, ↑ απηνθαγία

Αλαζηνιή απηνθαγίαο, ↑ απόπησζε

Πξνζνρή: ε ΑΦ αλαζηξέςηκε

Autophagy: A double-edged sword

Shintani T, Klionsky DJ Science 2004;306:990-5

Αιιά θαη ↑ απηνθαγίαο + ↑ ↑ απόπησζεο

Boya J Exp Med 2003;197:1323-34

↑ απηνθαγία ζε ↓ ΑΠO

Maloyan A circ Res 2010;106:1524

Gonzalez et al JACC 2011;58:1833-43

ΑΛΛΑ ΔΝΑΗ ΓΤΚΟΛΟ ΚΑΝΔΗ ΝΑ ΠΗΣΔΦΔΗ

Δ ΣΔΣΟΗΔ ΛΔΠΣΔ ΑΠΟΥΡΧΔΗ

ην ρξνλίσο ηζραηκηθό κπνθάξδην

Υνίξνη: ΑΠΟ ↑ 1-3 επεηζόδηα ηζραηκίαο ↑ ΑΦ 3-6

Yan L…Vatner SF PNAS 2005;102:13807-12

επίκπεο παξόκνηα

Gurusamy N J Cell Mol 2009;13:373-87

ΓΖΡΑΝΖ (SENESCENCE)

Μαθξόβηα κεηακηησηηθά θύηηαξα

↓ ηεινκεξώλ, ζπζζώξεπζε DNA, βιάβε

ρξσκνζσκάησλ

Έθθξαζε αλαζηνιεσλ θπηηαξηθνύ θύθινπ

↑ ΑΡΟ

↓ ΑΦ

Shih H, JACC 2011;57:9-17

↑ ROS

Νεπξώλεο

ΚΜθύηηαξα

ΓΗΔΡΓΑΗΔ ΟΔΜ

Mani K, Kitsis RN JACC 2003;41:761-4

2-4 hrs ΑΠO

6-24 hrs ΝΔΚΡ

ιίγν αιιά 1%RΜ κπνξνύλ λα ραζνύλ εκεξεζίσο!

Καη ζε ΜΚπάζεηα

MI: partially overlapping phases

1. CMcyte death

2. Acute inflammatory response (clears dead cells)

3. Extracellular matrix (ECM) REM

4. Granulation tissue, scar formation

5. REM (infarct wall thinning, RM hypertrophy)

McMurray J J N Engl J Med 2010;107:305-15

Arvanitis D ΠΚΣ 2011 ESC

% D

iffe

ren

ce C

om

pare

to

Co

ntr

ol *

**

*

*

*

*

*

*

*

*

*

**

*

*

*

*

***

**

*

*

**

*

*

*

*, p<0.05 (t-test, 1-tail)

Arvanitis D, Mourouzis I, Pantos C, Kranias E.G, Sanoudou

D, Cokkinos DV ESC 2011 ΠΚΣ

POST-MI

ΣΑ ΠΛΔΗΣΑ ΜΟΝΣΔΛΑ

ΠΔΗΡΑΜΑΣΗΚΟΤ ΑΜΗ: ΚΛΔΗΣΖ ΑΡΣΖΡΗΑ

ΑΠO: ↑ 2w,! 4.5w, 6Μ, ↓ 6-24

ΝΔΚΡ: ↑ 6w 1M → 24W

Kajstura J Lab Invest 1996;74:86-107

ΑΠΟ ζε ρξνλία ΚΑ αλζξώπσλ

0.08-0.25% vs 0.01-0.01%

Guerra S Circ Res 1999;85:856-66

Olivetti G N Engl J Med 1997;336:1131-41

Saraste A Eur J Clin Invest 1999;29:380-6

ΓΗΑΦΟΡΔ

ΜΟΝΗΜΖ vs ΑΝΑΣΡΔΦΗΜΖ ΑΠΟΦΡΑΞΖ

↓ δηάηαζε, δπζιεηηνπξγία LV → 4εβδ (rat)

Παρύηεξν έκθξαγκα

Αύμεζε θνθθηώδνπο ηζηνύ

↓ απόπησζε, ↑ απνκάθξπλζε debri

↓ degenerative αιινηώζεσλ

Nakagawa M Circ Res 2008;163:98-106

Δ ΥΔΗΜΑΕΟΜΔΝΟ ΜΤΟΚΑΡΓΗΟ

38 αζζελείο

↓ ζπζηαιηώλ πξσηετλώλ (κπνζίλεο, αθηίλεο)

↑ ΑΠΟ

Elsässer A Circulation 1997;96:2920-31

ΑΠO : 5/14, 0.002% vs 0%

ΑΦ 0.03 vs 0%

ΝΔΚΡ 1/14

Αζζελείο ππνβαιιόκελνη ζε ΑΦΠ

Elsässer A JACC 2004;43:2191-9

:

Δ ΔΜΒΡΤΨΚΟ ΔΜΦΡΑΓΜΑ ΠΡΟΒΑΣΟΤ

Μεηά 4 εβδνκάδεο όρη θιεγκνλή, ίλσζε

όρη απόπησζε

Δλδείμεηο πνιιαπιαζηαζκνύ θπηηάξσλ (bromo-deoxyuridre)

Herdich BJ Eur J CT Surg 2010;38:691-8

↑ζε ελήιηθα

Δ ΒΑΡΔΗΑ Ν

% ΑΦ

ΑΠΟ

ΝΔΚΡ

Hein S Circulation 2003;107:984-91

Παξόκνηα επξήκαηα: ΑΦ > ΑΠΟ ζε

Knaapen MWM CV Res 2001;51:304-12

0 1 2 3βαξύηεο

0,5 0.5 1.05 6.05

0 0.02 0.01 0

0 3 5

πνηέ κίησζε

DCMpathy

ICMpathy

ΥΡΟΝΗΑ ΚΑ 1

Γηαθνξέο θύινπ

ΑΠΟ: CMP 0.08-0.25% vs 0.001-0.002% C

Guerra S et al Circ Res 1999;85:850-66

Olivetti G N Engl J Med 1997;336:1131-41

Saraste A Eur Clin Invest 1999;29:380-6

Πνληίθηα κε ΑΠΟ 0.023% → βαξεία ΚΑ (vs ≈

0.002%- 0.12%-0.7%

van Erupel VP CV Res 2005;67:21-29

Wencker D J Clin Investing 111:1497-1504

Αξξπζκηνγόλνο Γ. θνηιία (αλ θαη <1%)

Mallat Z N Engl J Med 1996;335:1190-6

ΥΡΟΝΗΑ ΚΑ 2

ΝΔΚΡΧΖ

εκαληηθόηεξε >ΑΠΟ;

ΑΤΣΟΦΑΓΗΑ

Γηαθνξεηηθέο απόςεηο

Lim SY et al CV Drugs Ther 2007;21:467-9

Smith CC et al Cv Drugs Ther 2007;21:227-33

πξνζηαηεπηηθή

επηβαξπληηθή

Μελ μερλάηε: ↑ HS cTnI ζε 90% κε ΚΑ

Αιιά κπνξνύλ λα εμέξρνληαη θαη of stunning

Μήπσο νη hs Σξνπνλίλεο εθθξάδνπλ θπηηαξηθή αλαλέσζε θαη

όρη ζάλαην ;

Giannoni A Clin Chem Lab Med 2009;47:1167-77

Δπίζεο: παξαδόμσο: ↑HSPs ζε κπνθάξδην/νξό

δώσλ/αξξώζησλ

κε CHF

Καη ε HSP20 ↑ ζε κνληέιν ΜΚΠάζεηαο: Αληηξξνπηζηηθό;

Qian J Circ Res 2011;108:1429-38

Δκείο ↑ HSP27(70) ζε 2 εβδνκάδεο κεηά ΟΔΜ

Pantos …Cokkinos J Physiol Pharmacol 2009;60:49-56

Αιιά HSP70 ↓

Arvanitis D ΠΚΣ 2011

ζε border zone αξνπξαίσλ κε CHF

ζε 8 κήλεο – ξήμε αληηξξόπεζεο;

ΑΠΟΣΔΛΔΜΑ ΘΑΝΑΣΟΤ ΚΜΚΤΣΣΑΡΟΤ

Απώιεηα ηζηνύ → αδπλακία αληιίαο

Αληηθαηάζηαζή ηνπ από θνιιαγόλν → ίλσζε

Δπηβάξπλζε πγηνύο – remote ηζηνύ

ππεξηξνθία: ηα όξηα πνιύ ζηελά

εκβξπηθό ππνζηξνθή ζηνλ εκβξπηθό ηύπν

Μπνξνύκε λα επαγάγνπκε ρεηκεξία λάξθε

θαη όρη ζάλαην;

Lee CC Annu Rev Med 2008;59:177-86

ΜΗΣΧΣΗΚΖ ΗΚΑΝΟΣΖ

Μίησζε ελειίθσλ ΚΜπνθπηηάξσλ 14/1Μ

Kajstura J PNAS 1998;95:8801-5

ε λέεο θαξδηέο: 1% ΚΜπνθπηηάξσλ αλαλενύηαη/έηνο

Γεξαζκέλεο θαξδηέο: 0.45%

Bergmann O et al Science 2009;324:48-102

Banerjee I et al Am J Physiol 2007;293:H1883-91

O Elässer et al μόνο 0.01% JACC 2004;43:2191-9

κόλν 0.008% border zone κεηεκθξαγκαηηθώο ζε πνληηθνύο

Lafontant PJE, Field LJ. Novartis Found Symp

2006;274:196-276

ΣΡΑΣΖΓΗΚΔ ΓΗΑ ΔΠΗΓΗΟΡΘΧΖ ΚΑΡΓΗΑ

Καξδηνπξνζηαζία

↓ Φιεγκνλή

↓ ίλσζεο

Αγγεηνγέλεζε

Καξδηνκπνγέλεζε

Ruvinov E J Cardiovasc Trans Res 2011;4:559-7

↓ ΑΠΟ

↑ επηβίσζε

ΚΑΛΖ Ζ ΠΡΟΛΖΦΖ

ΑΛΛΑ Ζ ΑΠΟΚΑΣΑΣΑΖ ;

↓ Τπεξηξνθίαο, REM, ίλσζεο

αλαζηνιή ρεηκεξίαο λάξθεο

αύμεζε θπηηάξσλ

↑ ελδνγελνύο αλαγέλλεζεο

ρνξήγεζε εμσγελώλ θπηηάξσλ

ΠΡΑΚΣΗΚΟΗ ΣΡΟΠΟΗ

↓ Hibernation - επαλαηκάησζε

Φάξκαθα big 4

εγρεηξήζεηο/επεκβάζεηο βαιβίδσλ

CTR

volume reduction

LVAD

Τπεξηξνθίαο, REM

PC

RPCζπλερήο

ENDOGENOUS CARDIAC REGENERATION

(Only ?) remuscularization

Hsieh PC Nature Medicine 2007;13:970-4

- CMcytes may re-enter cycle + divide

→genetic manipulation, bioactive molecules

- Proliferation and resident CPC population

Ruvinov E J cardiovasc Trans Res 2011;4:559-74

Endogenous Sources

Cardiomyocyte replication

Niches of cardiac stem

of progenitor cells

Bone marrow-derived

cardiac stem of

Progenitor cells

Epicardially derived

Cardiomyocytes

Exogenous Sources

Embryonic stem

cells

Induced pluripotent

stem cells

Messenchymal

progenitor cells

Parmacek MS, Epstein JA N Eng J Med 361;2011

MYOCYTE REPLACEMENT STRATEGIES

ΤΝΔΥΖ ΠΡΟΟΓΟ

Direct transplantation stem cells

Dowe l CV Res 2003;58:336-50

Mobilization of endogenous Cardiomyogenic

stem cells

Orlie PNAS 2001;98;10344-9

Induction of cardiomyocyte cell cycle activity

in surviving myocardium

Pasumarti and Feld Circ Res 2002;90:1044-54

myocytes

myogenic

GENE THERAPY γηα κείσζε REM

antiMiR-208α SC: απνθαζηζηά MHC profile

Montgomery RS Circulation 2011;124:1537-47

ε miR-195 ζηακαηά πνιιαπιαζηαζκό θπηηάξσλ-νεδ

Porrello Circ Res Sept 2011

ΟΤΗΔ ΔΠΑΓΟΤΔ ΠΛΖΘΤΜΟΤ

ΚΜΤΟΚΤΣΑΡΧΝ

GCSF- granulocyte colony stimulating

θαη ζε ΜΚπάζεηα

Miyata S Am J Pathol 2006;168:386-97

Δξπζξνπνηεηίλε: ↑ pGATA4 (↓APO)

Shan X…Int J Cardiol 2009;134:384-92

πλδπαζκόο ακθνηέξσλ

Τπνδνρείο νηζηξνγόλσλ → c-Kit+ θύηηαξα

AT-2 stimulation

↑ c-Kit+↓APO

Altarche-Xifró W Stem Cells 2009;27:2488-92

Stem or precursor cells

May → Cmcyte renewal only after injury

Hsieh PCH Nature Med 2007;13:970-4

Beghar N… JACC 2010;56:1287-97

Πιείζηνη θαξδηνπξνζηαηεπηηθνί παξάγνληεο έρνπλ

δνθηκαζζεί ρσξίο αμηόινγα απνηειέζκαηα

Όινη: cytokine agents

FGF - Fibroblast Growth Factor

Growth Differentiation F-5

VEGF - Vascular endothelial growth F

PIGF - Placental growth factor

GCSF - Granulocyte colony stimulating F

GMCSF - Granulocyte Macrophage colony stimulating F

Growth Hormone (MKπάζεηα)

IGF - Insulin - like Growth F (retinopathy?)

Angiopoietin

Hepatocyte Growth F (HGF)

Stem Cell F

κπνξνύλ λα απμήζνπλ κέγεζνο αζεξνζθιεξπληηθήο πιάθαο;

Rebuilding the damaged Heart

ΚΤΣΣΑΡΗΚΖ ΔΠΑΝΑΓΓΔΗΧΖ

Ζ ρνξήγεζε

↓ κεηεκθξαγκαηηθώο REM, LVH

Barquet S Circulation 2011;124:1059-69

ΠΟΛΤ ΣΔΝΑ ΣΑ ΟΡΗΑ ΑΝΣΗΡΡΟΠΗΣΗΚΖ

ΤΠΔΡΣΡΟΦΗΑ

Ζ νικεζαξηάλε πξνζηαηεύνληαο από RΔΜ

↓ AΠΟ, ↓ ίλσζε αιιά θαη ↓ κέγεζνο θπηηάξσλ

Kanamori H et al Am J Physiol 2007;292:H218V-94

HGF

+

FGF

↑ Αγγεην-αξηεξηνγέλεζε

Endogenous Sources

Cardiomyocyte replication

Niches of cardiac stem

of progenitor cells

Bone marrow-derived

cardiac stem of

Progenitor cells

Epicardially derived

Cardiomyocytes

Exogenous Sources

Embryonic stem

cells

Induced pluripotent

stem cells

Messenchymal

progenitor cells

Parmacek MS, Epstein JA N Eng J Med 361;2011

miR -21,24,221

Calcium hydroxyapatite

Αληρλεύζεθαλ ζε 3 κήλεο /πιάζκα, 4 εβδ/κπνθξάδην

Αδηπνλεθηίλε ↓ θιεγκνλή, ίλσζε

↓ δηάκεηξν θαξδηνκπνθπηηάξσλ , ίλσζε

REM 4 εβδνκάδεο

Gonzalez et al JACC 2011;58:1833-43

Gonzalez et al JACC 2011;58:1833-43

target therapy

Gonzalez et al JACC 2011;58:1833-43

target therapy

Αβέβαηα αιιά πηζαλά:

εξπζξνπνηεηίλε, βαιπξντθό νμύ, ηλζνπιηλν-κηκεηηθά

Ζ ΚΑΡΓΗΟΠΡΟΣΑΗΑ- ΑΠΟΚΑΣΑΣΑΖ

πξόιεςε ζεξαπεία

Μπνξνύλ λα νδεγήζνπλ ζε κείσζε ηεο

θαξδηαθήο αλεπάξθεηαο

+D.D. VARONOS,

CHRISTINA SPYRAKI

Prof. Zetta Daifoti

C. Pantos

S. Tzeis, I. Mourouzis,

P. Moraitis, I. Paizis,

D.D. Cokkinos,

Ch. Xynaris,

A.D. Kokkinos,

Α. Charlabas,

Δ. Karamanoli,

Elissavet Kardami,

Β. Swynghedauw

C. Limas,

V. Voudris, A. Manginas, G.

Kolovou, S. Mavrogeni, G.

Hatzigeorgiou, A. Dritsas,

E. Leontiadis, A. Demopoulos,

E. Demerouti,

A. Karydas

E. Kranias

D. Sanoudou

D. Arvanitis

K. Carali

D. Beis

Th. Tzanavari

_________________

C. Davos

S. Chrisanthopoulos

N. Athanassiadis

C. Carpouzi

A. Varela

H. BOUDOULAS