3ο σεμινάριο λοιμώξεων

3ÈÝìáôá

Ðáéäéáôñéêþí

Ëïéìþîåùí

ÈÝìáôá


Ëïéìþîåùí

ÈÝìáôá


Ëïéìþîåùí

ÈÅÌÁÔÁ PEDIATRIC

ÐÁÉÄÉÁÔÑÉÊÙÍ INFECTIOUS

ËÏÉÌÙÎÅÙÍ DISEASES ISSUES

Åêäüôåò Editors

É. Êáâáëéþôçò J. Kavaliotis

Å. Ñïçëßäçò E. Roilidis

ÅéóçãÞóåéò Lectures of

3ïõ

Óåìéíáñßïõ 3rd

Seminar

Ðáéäéáôñéêþí Ëïéìþîåùí on Pediatric infectious Diseases

Èåóóáëïíßêç 12-2-2000 Thessaloniki 12-2-2000

Õðü ôçí áéãßäá ôçò ÅëëçíéêÞò Åôáéñåßáò Ëïéìþîåùí

Under the auspice of Hellenic Society for Infectious Diseases

2

Åõ÷áñéóôïýìå éäéáßôåñá ôéò öáñìáêåõôéêÝò åôáéñåßåò ðïõ ìå ôçí ïéêïíïìé-

êÞ áëëÜ êáé çèéêÞ ôïõò óõìðáñÜóôáóç âïÞèçóáí óôçí ðñáãìáôïðïßçóç

ôïõ 3ïõ Óåìéíáñßïõ Ðáéäéáôñéêþí Ëïéìþîåùí êáé óôçí Ýêäïóç ôïõ ôåý÷ïõò

ôùí åéóçãÞóåùí:

ABBOT LABORATORIES HELLAS A.B.E.E.

Ð.Í. ÃÅÑÏËÕÌÁÔÏÓ

WYETH HELLAS S.A.

ÖÁÑÌÁÓÅÑÂ ËÉËËÕ Á.Å.Â.Å.

BRISTOL MYERS SQUIBB

GLAXO WELLCOME A.E.B.E.

NESTLE HELLAS A.E.

É.Ê. ÊÁÍÁÑÏÃËÏÕ & ÓÉÁ ÅÐÅ

NYCOMED HELLAS S.A.

SMITH KLINE BEECHAM A.E.B.E.

FRIESLAND HELLAS A.E.B.E.

ÐÑÏËÏÃÏÓ

Áãáðçôïß óõíÜäåëöïé,

Óõíå÷ßæïõìå ãéá ôñßôç ÷ñïíéÜ ôï ÓåìéíÜñéï Ðáéäéáôñéêþí Ëïéìþîåùí

ðéóôåýïíôáò üôé ìÝ÷ñé ôþñá ðñïóÝöåñå êÜðïéá åéäéêÞ ãíþóç óôá èÝìáôá

ðïõ áíáóêïðÞèçêáí.

Ç öåôéíÞ ÷ñïíéÜ åßíáé ôï ðÝñáóìá áðü Ýíáí áéþíá óå Ýíáí Üëëïí. Ìéá

íÝá ÷éëéåôßá áíáôÝëëåé, ìå åîåëßîåéò ðïõ áíáìÝíïíôáé ñáãäáßåò óå üëïõò

ôïõò ôïìåßò. ÖõóéêÜ ïé åîåëßîåéò áããßæïõí êáé ôçí éáôñéêÞ, éäéáßôåñá óôïí

ôïìÝá ðñüëçøçò êáé áíôéìåôþðéóçò ôùí íïóçìÜôùí, ëïéìùäþí êáé ìç. Åë-

ðßæïõìå üôé ïé åéóçãÞóåéò ôïõ óåìéíáñßïõ èá äþóïõí êÜðïéá øÞãìáôá áðü

ôéò åðåñ÷üìåíåò áõôÝò åîåëßîåéò.

ÖéëéêÜ,

É.È. Êáâáëéþôçò

Å. Ñïçëßäçò

3

ÐÑÏÃÑÁÌÌÁ

08.30 - 09.00 : ÅããñáöÝò

09.00 - 09.15 : ÐñïóöùíÞóåéò

09.15 – 10.45: ÐáñáóéôþóåéòÐñïåäñåßï: Á. ÁíôùíéÜäçò

1. ÅéóáãùãÞ óôçí ðáñáóéôïëïãßá – Ó. ×áñáëáìðßäçò

2. ÅíôåñéêÜ ðáñÜóéôá – Á. Êáíóïõæßäïõ

3. ÓõóôçìáôéêÝò ðáñáóéôþóåéò – Å. ÃáëáíÜêçò

4. Ôñüðïé ðñüëçøçò – áíôéìåôþðéóçò – Ì. Óéþí

Ó÷üëéá: Å. Ñïçëßäçò

10.45 – 11.00: Åìâüëéá - ôñÝ÷ïíôá äåäïìÝíá - É. Êáâáëéþôçò

Ðñïåäñåßï: Å. Ñïçëßäçò

11.00 - 11.30: ÄéÜëåéììá – êáöÝò

11.30 - 12.00: Towards new antibiotic schedules in children – H. Peltola

Ðñïåäñåßï: Ä. ÊáöåôæÞò

12.00 - 13.30: Ëïéìþîåéò áíáðíåõóôéêïý - èåñáðåõôéêÝò êáôåõèýíóåéòÐñïåäñåßï: ×. ÐáíôåëéÜäçò

1. Áìõãäáëßôéäá – Ì. Èåïäùñßäïõ

2. Ùôßôéäá – Ðáñáññéíïêïëðßôéäá

– ÐáéäéáôñéêÞ Üðïøç - Ä. ÊáöåôæÞò

– ÙôïñéíïëáñõããïëïãéêÞ Üðïøç - É. Äáíéçëßäçò

3. Ëïéìþîåéò êáôþôåñïõ áíáðíåõóôéêïý - É. ÔóáíÜêáò

13.30 - 14.00 ÁíôéìéêñïâéáêÞ ÷çìåéïèåñáðåßá:Ðáñüí êáé ìÝëëïí – Å. ÃéáìáñÝëëïõ

Ðñïåäñåßï: Ð. Íéêïëáßäçò

4

ÏÌÉËÇÔÅÓ

Í. ÃáëáíÜêçò, Ðáéäßáôñïò – Ëïéìùîéïëüãïò

ËÝêôïñáò Ðáíåðéóôçìßïõ Éùáííßíùí, Ðáíåðéóôçìéáêü Íïóïêïìåßï, ÉùÜííéíá

Å. ÃéáìáñÝëëïõ, Ðáèïëüãïò - Ëïéìùîéïëüãïò

ÊáèçãÞôñéá Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí, Äéåõèýíôñéá ÐáèïëïãéêÞò ÊëéíéêÞò,

Óéóìáíüãëåéï Íïóïêïìåßï, ÁèÞíá

É. Äáíéçëßäçò, Ùôïñéíïëáñõããïëüãïò

ÊáèçãçôÞò ÁÐÈ, ÄéåõèõíôÞò ÙÑË ÊëéíéêÞò ÁÐÈ, Íïóïêïìåßï Á×ÅÐÁ,

Èåóóáëïíßêç

Ì. Ðáðáãñçãïñßïõ-Èåïäùñßäïõ, Ðáéäßáôñïò-Ëïéìùîéïëüãïò

Áíáðëçñþôñéá ÊáèçãÞôñéá Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí, Íïóïêïìåßï Ðáßäùí

“Áãßá Óïößá”, ÁèÞíá

É. Êáâáëéþôçò, Ðáéäßáôñïò-Ëïéìùîéïëüãïò

ÁíáðëçñùôÞò ÄéåõèõíôÞò ÅÓÕ, Íïóïêïìåßï Åéäéêþí ÐáèÞóåùí, Èåóóáëïíßêç

Á. Êáíóïõæßäïõ-Êáíáêïýäç, ÊëéíéêÞ Ìéêñïâéïëüãïò

Äéåõèýíôñéá Ìéêñïâéïëïãéêïý Åñãáóôçñßïõ, Íïóïêïìåßï Åéäéêþí ÐáèÞóåùí,


Ä. ÊáöåôæÞò, Ðáéäßáôñïò-Ëïéìùîéïëüãïò

ÁíáðëçñùôÞò ÊáèçãçôÞò Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí, Íïóïêïìåßï Ðáßäùí

“Á. Êõñéáêïý”, ÁèÞíá

H. Peltola, Ðáéäßáôñïò-Ëïéìùîéïëüãïò

ÊáèçãçôÞò Ðáíåðéóôçìßïõ Åëóßíêé, ÄéåõèõíôÞò ÐáéäéáôñéêÞò ÊëéíéêÞò, Åëóßíêé

Å. Ñïçëßäçò, Ðáéäßáôñïò-Ëïéìùîéïëüãïò

Åðßêïõñïò ÊáèçãçôÞò ÁÐÈ, Íïóïêïìåßï ÉððïêñÜôåéï, Èåóóáëïíßêç

Ì. Ë. Óéþí, Ðáèïëüãïò

ÁíáðëçñùôÞò ÊáèçãçôÞò ÁÐÈ, ÄéåõèõíôÞò ÐáèïëïãéêÞò ÊëéíéêÞò,

Íïóïêïìåßï “Ã. ÐáðáíéêïëÜïõ”, Èåóóáëïíßêç

É.Í. ÔóáíÜêáò, Ðáéäßáôñïò – Ðíåõìïíïëüãïò

ÁíáðëçñùôÞò ÊáèçãçôÞò ÁÐÈ, Íïóïêïìåßï ÉððïêñÜôåéï, Èåóóáëïíßêç

Ó.È. ×áñáëáìðßäçò, Êôçíßáôñïò

ÊáèçãçôÞò ÁÐÈ, ÄéåõèõíôÞò Åñãáóôçñßïõ Ðáñáóéôïëïãßáò ÊôçíéáôñéêÞò Ó÷ïëÞò,


5

ÐÅÑÉÅ×ÏÌÅÍÁ

ÅéóáãùãÞ óôçí ðáñáóéôïëïãßá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Ó. È. ×áñáëáìðßäçò

ÅíôåñéêÜ ðáñÜóéôá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Á. Êáíóïõæßäïõ-Êáíáêïýäç

ÓõóôçìáôéêÝò ðáñáóéôþóåéò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Å. ÃáëáíÜêçò

Ç ðñïöýëáîç áðü ôá ðáñáóéôéêÜ íïóÞìáôá. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

Ì.Ë. Óéþí

Åìâüëéá-ÔñÝ÷ïíôá äåäïìÝíá. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

É.È.Êáâáëéþôçò

Towards new antibiotic schedules in children . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

H. Peltola

Ïîåßá öáñõããïáìõãäáëßôéäá: ÈåñáðåõôéêÝò êáôåõèýíóåéò . . . . . . . . . . 80

Ì. Ðáðáãñçãïñßïõ-Èåïäùñßäïõ

Ùôßôéäá-ðáñáññéíïêïëðßôéäá: ÈåñáðåõôéêÝò êáôåõèýíóåéò . . . . . . 87

Ç ðáéäéáôñéêÞ Üðïøç

Ä. Á. ÊáöåôæÞò

Ùôßôéäá-ðáñáññéíïêïëðßôéäá: ÈåñáðåõôéêÝò êáôåõèýíóåéò . . . . . . . . . . 93

Ç ùôïñéíïëáñõããïëïãéêÞ Üðïøç

É. Äáíéçëßäçò

Ëïéìþîåéò êáôþôåñïõ áíáðíåõóôéêïý: ÈåñáðåõôéêÝò êáôåõèýíóåéò. . . . 99

É.Í. ÔóáíÜêáò

6

ÅÉÓÁÃÙÃÇ ÓÔÇÍ ÐÁÑÁÓÉÔÏËÏÃÉÁ

Ó. È. ×áñáëáìðßäçò

ÅñãáóôÞñéï Ðáñáóéôïëïãßáò & Ðáñáóéôéêþí ÍïóçìÜôùí,ÔìÞìá ÊôçíéáôñéêÞò ÁÐÈ, Èåóóáëïíßêç

ÐáñÜóéôï åßíáé êÜèå ïñãáíéóìüò ðïõ åðéâéþíåé óå âÜñïò Üëëïõ. Ìå ôçí Ýí-

íïéá áõôÞ üëïé ïé æùéêïß ïñãáíéóìïß åðéâéþíïõí ðáñáóéôéêÜ, åðåéäÞ åîáñôþíôáé

ìåôáâïëéêÜ áðü Üëëïõò, óå áíôßèåóç ìå ôá öõôÜ ðïõ åîáóöáëßæïõí ôçí åðéâßù-

óÞ ôïõò ìåôáôñÝðïíôáò óå ÷çìéêÞ åíÝñãåéá ôçí åíÝñãåéá ðïõ ðåñéêëåßåôáé óôá

öùôüíéá. ÊáôÜ ôïí ðáñáóéôéóìü ï Ýíáò ïñãáíéóìüò åõåñãåôåßôáé (ðáñÜóéôï),

åíþ ï Üëëïò âëÜðôåôáé (îåíéóôÞò). ¼ôáí ïé âëÜâåò óôïí îåíéóôÞ îåðåñíïýí êÜ-

ðïéï üñéï, åìöáíßæåôáé ðáñáóéôéêü íüóçìá êáé ôï ðáñÜóéôï èåùñåßôáé ðáèïãüíï

êáé åðéðëÝïí, “áðïôõ÷çìÝíï”, åðåéäÞ ï óôü÷ïò ôïõ ðáñáóßôïõ åßíáé íá åîáóöá-

ëßóåé “óôÝãç”, ðñïóôáóßá êáé ôñïöÞ, ÷ùñßò íá ðñïêáëåß óçìáíôéêÞ åíü÷ëçóç

óôïí îåíéóôÞ ï ïðïßïò ôïõ ôá ðáñÝ÷åé. Óôçí áíôßèåôç ðåñßðôùóç, ï îåíéóôÞò á-

íôéäñÜ Ýíôïíá êáé êáôáóôñÝöåé ôï ðáñÜóéôï Þ õðïêýðôåé óôéò äñáóôçñéüôçôåò

ôïõ ðáñáóßôïõ, áëëÜ óõìðáñáóýñåé êáé áõôü óôçí êáôáóôñïöÞ.

Ç “åðéôõ÷ßá” ôïõ ðáñáóßôïõ óôçñßæåôáé óôçí éêáíüôçôÜ ôïõ íá áíôéêáèéóôÜ,

áìÝóùò ìåôÜ ôçí åßóïäü ôïõ óôïí îåíéóôÞ, ôïí çëåêôñïèåôéêÜ öïñôéóìÝíï “ìáí-

äýá” ðïõ ôï åðéêáëýðôåé (ãëõêïêÜëõêáò), ìå Üëëïí çëåêôñáñíçôéêÜ öïñôéóìÝ-

íï. Êé’ áõôü, ãéá íá ìç “ðñïêáëåß” õðåñâïëéêÜ ôá êýôôáñá ôïõ îåíéóôÞ, ðïõ êáé

áõôÜ öõóéïëïãéêÜ Ý÷ïõí çëåêôñáñíçôéêÜ öïñôéóìÝíï ãëõêïêÜëõêá. Åðßóçò, ôï

“åðéôõ÷çìÝíï” ðáñÜóéôï åðéêïëëÜ óôçí åðéöÜíåéÜ ôïõ ìüñéá ãëõêïðñùôåúíþí

ôïõ îåíéóôÞ, ðïõ êùäéêïðïéïýíôáé áðü ãïíßäéá MHC ôÜîç É, êáé äåí áíáãíùñß-

æåôáé ùò “îÝíï” Þ ðáñÜãåé áíôé-Ýíæõìá êáé åîïõäåôåñþíåé ôá ëõôéêÜ Ýíæõìá ôïõ

îåíéóôÞ Þ ðáñåìðïäßæåé ôçí åíåñãïðïßçóç ôùí Ôh-1 âïçèçôéêþí ëåìöïêõôôÜ-

ñùí ôïõ îåíéóôÞ, ðïõ êáôáóôñÝöïõí ôá ðáñÜóéôá ìå ôçí åíåñãïðïßçóç ôùí

Ô-êõôôáñïôïîéêþí ëåìöïêõôôÜñùí Þ åíåñãïðïéåß ôá Ôh-2 âïçèçôéêÜ ëåìöïêýô-

ôáñá (Ô-helpers-2) ôïõ îåíéóôÞ, ðïõ ðñïÜãïõí ôçí ðáñáãùãÞ ôùí áíôéóùìÜôùí,

åßíáé üìùò áíáðïôåëåóìáôéêÜ óôéò ðáñáóéôéêÝò ìïëýíóåéò Þ åíåñãïðïéåß ôá

Ô-êáôáóôáëôéêÜ ëåìöïêýôôáñá, ðïõ ìåéþíïõí ôçí Ýíôáóç ôùí ìç÷áíéóìþí Ü-

ìõíáò ê.Ü.

Ìå ôïõò ìç÷áíéóìïýò áõôïýò êáé ìå ðïëëïýò Üëëïõò, ôï ðáñÜóéôï “ðñïóáñ-

ìüæåôáé” êáé “ðñïóáñìüæåé” ôïí îåíéóôÞ óôïí ôýðï áõôü ôçò óõìâßùóçò, Ýôóé

9

þóôå íá äéáóöáëßæåé ôçí åðéâßùóÞ ôïõ, ÷ùñßò íá äéáôáñÜóóåé óå ìåãÜëï âáèìü

ôçí ïìïéïóôáóßá ôïõ îåíéóôÞ. Ãé áõôü óõíÞèùò, óôéò ðáñáóéôéêÝò ìïëýíóåéò ïé

áëëïéþóåéò åßíáé åëáöñÝò, ôá óõìðôþìáôá Þðéá êáé ç äéÜñêåéá ôïõ ðáñáóéôé-

óìïý ìåãÜëç.

Ïé ðñþôïé ïñãáíéóìïß ðïõ ðñïóáñìüóèçêáí óôïí ðáñáóéôéêü ôñüðï æùÞò,

ðéóôåýåôáé üôé ðñïÞëèáí áðü åëåýèåñïõò ïñãáíéóìïýò, ðïõ Ýöèáíáí ìå ôçí ôñï-

öÞ êáé ôï íåñü óôï Ýíôåñï Üëëùí ïñãáíéóìþí, üðïõ Ýðñåðå íá åðéâéþóïõí Þ íá

êáôáóôñáöïýí. Ìå óåéñÜ äéåñãáóéþí åêöõëéóìïý, äéáöïñïðïßçóçò êáé õðåñåé-

äßêåõóçò, ïé ïñãáíéóìïß áõôïß åðÝôõ÷áí íá ðñïóáñìïóèïýí, íá åðéâéþóïõí êáé

íá åðåêôáèïýí óå Üëëïõò éóôïýò êáé üñãáíá ôïõ îåíéóôÞ. Ìå ôïí ßäéï ôñüðï, åß-

íáé ðéèáíüí, ïñéóìÝíá åßäç áéìïðáñáóßôùí (ëåúóìÜíéåò, ðëáóìüäéá, öéëÜñéåò

ê.Ü.), íá ðñïóáñìüóèçêáí êáé íá åðéâßùóáí, óå ðñþôï óôÜäéï óôï ðåðôéêü óý-

óôçìá áéìïìõæçôéêþí áñèñïðüäùí êáé óå äåýôåñï óôÜäéï óôïõò éóôïýò îåíé-

óôþí áðü ôïõò ïðïßïõò ôá áñèñüðïäá áðïìõæïýóáí áßìá.

ÊÜèå éóôüò êáé üñãáíï åßíáé äõíáôüí íá ðáñáóéôåßôáé áðü Ýíá ôïõëÜ÷éóôïí

åßäïò ðáñáóßôïõ. Ï îåíéóôÞò ðïõ ðáñáóéôåßôáé áðü åíÞëéêåò Þ þñéìåò ìïñöÝò

ôïõ ðáñáóßôïõ ïíïìÜæåôáé “ôåëéêüò” êáé áõôüò ðïõ ðáñáóéôåßôáé áðü ðñïíõì-

öéêÝò Þ Üùñåò ìïñöÝò ôïõ ðáñáóßôïõ, “åíäéÜìåóïò”. ÕðÜñ÷ïõí êáé Üëëåò êáôç-

ãïñßåò îåíéóôþí, üðùò ðáñáôåéíéêüò, øåõäïîåíéóôÞò, öõóéêüò, ìç öõóéêüò ê.Ü.,

áíÜëïãá ìå ôï ñüëï ðïõ ðáßæïõí óôçí áíÜðôõîç ôïõ âéïëïãéêïý êýêëïõ ôùí ðá-

ñáóßôùí.

Ôï óýíïëï ôùí ìïñöþí ðïõ äéÝñ÷åôáé ôï ðáñÜóéôï, ð.÷. áðü ôï óôÜäéï ôïõ

áõãïý Ýùò ôï óôÜäéï ôïõ þñéìïõ ðáñáóßôïõ, ðïõ ðáñÜãåé áõãÜ, ÷áñáêôçñßæåôáé

“âéïëïãéêüò êýêëïò”. ¸ôóé, ð.÷. ï âéïëïãéêüò êýêëïò ôçò ëåúóìÜíéáò (Leishma-

nia infantum) ðåñéëáìâÜíåé ôá óôÜäéá:

<ÁìáóôéãùôÞ ìïñöÞ-ÐñïìáóôéãùôÞ ìïñöÞ*-ÁìáóôéãùôÞ ìïñöÞ>, ôçò ëÜ-

ìðëéáò (Giardia lamblia): <ÔñïöïæùéêÞ ìïñöÞ-ÊõóôéêÞ ìïñöÞ*-ÔñïöïæùéêÞ

ìïñöÞ>, ôïõ ôïîïðëÜóìáôïò (Toxoplasma gondii) êáé ôùí êñõðôïóðïñéäßùí

(Cryptosporidium spp.):<áùñç ùïêýóôç-¿ñéìç ùïêýóôç*-Ìåñïæùßäéï- Ãáìå-

ôïêýôôáñá- áùñç ùïêýóôç>, ôïõ ðëáóìüäéïõ ôçò åëïíïóßáò (Plasmodium

spp.): <Óðïñïæùßäéï*-Ìåñïæùßäéï-Ãáìåôïêýôôáñá-Ùïêýóôç-Óðïñïæùßäéï>,

ôùí ïîýïõñùí (Enterobius vermicularis) êáé ôùí áóêáñßäùí (Ascaris lumbri-

coides): <Áõãü-Ðñïíýìöç*-ÅíÞëéêï-Áõãü> ê.Ü. Èá ðñÝðåé íá óçìåéùèåß üôé

êÜèå ìïñöÞ ðáñáóßôïõ åßíáé äõíáôüí íá Ý÷åé ðåñéóóüôåñá ôïõ åíüò óôÜäéá,

üðùò á´, â´, ã´ óôáäßïõ ðñïíýìöç ê.Ü. (* “ìïëýíïõóá ìïñöÞ”).

Ç ìïñöÞ ôïõ ðáñáóßôïõ ìå ôçí ïðïßá ìïëýíåôáé ï ôåëéêüò îåíéóôÞò ïíïìÜ-

æåôáé “ìïëýíïõóá”. ¼ôáí ç ìïëýíïõóá ìïñöÞ ðáñáóßôùí, üðùò ëÜìðëéá, êñõ-

ðôïóðïñßäéá, ïîýïõñïò, áóêáñßäåò ê.Ü., áíáðôýóóåôáé óôï åîùôåñéêü ðåñéâÜë-

10

ëïí êáé ç ìüëõíóç ôïõ ôåëéêïý îåíéóôÞ ãßíåôáé Üìåóá ìå ôçí ôñïöÞ êáé ôï íåñü,

ôüôå ï âéïëïãéêüò êýêëïò ÷áñáêôçñßæåôáé “Üìåóïò”. ¼ôáí ç ìïëýíïõóá ìïñöÞ

ðáñáóßôùí, üðùò ôïîüðëáóìá, ëåúóìÜíéá, ðëáóìüäéï åëïíïóßáò, å÷éíüêïêêïò

ê.Ü., áíáðôýóóåôáé ìÝóá óå åíäéÜìåóï îåíéóôÞ (óêíßðá, êïõíïýðé, ðñüâáôï, Üí-

èñùðïò ê.Ü.) êáé ç ìüëõíóç ôïõ ôåëéêïý îåíéóôÞ ãßíåôáé Ýììåóá ìå ôçí êáôáíÜ-

ëùóç Þ ôï ôóßìðçìá ê.Ü. ôïõ åíäéÜìåóïõ îåíéóôÞ, ôüôå ï âéïëïãéêüò êýêëïò ÷á-

ñáêôçñßæåôáé “Ýììåóïò”.

Ç åßóïäïò ôçò ìïëýíïõóáò ìïñöÞò ôïõ ðáñáóßôïõ óôïí îåíéóôÞ ãßíåôáé: á)

áðü ôï óôüìá (ðáèçôéêÜ ìå ôçí ôñïöÞ êáé ôï íåñü êáé åíåñãçôéêÜ ìå Ýñðõóç),

â) áðü ôï äÝñìá (ðáèçôéêÜ ìå ôç âïÞèåéá áéìïìõæçôéêþí áñèñüðïäùí êáé åíåñ-

ãçôéêÜ ìå äéáôñçôéêÜ üñãáíá êáé ëõôéêÜ Ýíæõìá), ã) áðü ôá ñéíéêÜ áíïßãìáôá

(ðáèçôéêÜ ìå ôçí åéóðíïÞ êáé åíåñãçôéêÜ ìå Ýñðõóç), ä) áðü ôá ãåííçôéêÜ üñãá-

íá (ðáèçôéêÜ êáôÜ ôç óåîïõáëéêÞ åðáöÞ êáé åíåñãçôéêÜ ìå Ýñðõóç), êáé å) áðü

ôïí ðëáêïýíôá (“åìâñõúêÞ” Þ “åíäïìçôñéêÞ ìüëõíóç”).

Ãéá íá åéóâÜëëïõí ôá ðáñÜóéôá, áñ÷éêÜ óôï äÝñìá êáé óôïí âëåííïãüíï êáé

ìåôÜ óôïõò éóôïýò ôïõ îåíéóôÞ, ÷ñçóéìïðïéïýí äéáôñõôéêÜ üñãáíá, üðùò ëüã÷åò,

åéäéêÜ óôïìáôéêÜ ìüñéá ê.Ü., êáèþò êáé åéäéêÜ Ýíæõìá ãéá ôç ëýóç ôùí ãëõêï-

ðñùôåúíþí ôùí âáóéêþí ìåìâñáíþí êáé ôùí ìåóïêõôôáñéêþí ÷þñùí. Óôá ðáé-

äéÜ, ôéò Ýãêõåò, ôá Üôïìá ìå áíïóïêáôáóôïëÞ, ìå áâéôáìßíùóç C ê.Ü., ïé ãëõêï-

ðñùôåúíåò áõôÝò åßíáé ëåðôÝò êáé ÷áëáñÝò êáé ôá ðáñÜóéôá ôéò äéáðåñíïýí ìå åõ-

êïëßá, åíþ óôïõò åíÞëéêåò êáé ôá õãéÞ Üôïìá åßíáé ðá÷ýôåñåò êáé óõìðáãÝóôå-

ñåò êáé ç äéÝëåõóç ôùí ðáñáóßôùí ãßíåôáé äõóêïëüôåñá Þ ðáñåìðïäßæåôáé (”á-

íôßóôáóç ôçò çëéêßáò”).

Óôá ðëáßóéá ôçò ðñïóáñìïãÞò ôïõ ðáñáóßôïõ óôïí ðáñáóéôéêü ôñüðï æùÞò,

ç ìåôáíÜóôåõóç ôùí ðáñáóßôùí óôïõò éóôïýò ôïõ öõóéêïý îåíéóôÞ ñõèìßæåôáé

áðü ôéò áíôéäñÜóåéò ôïõ îåíéóôÞ óå óõãêåêñéìÝíá áíôéãïíéêÜ åñåèßóìáôá ôïõ

ðáñáóßôïõ. Ìå ôïí ôñüðï áõôü, âåëôéþíïíôáé ïé áìïéâáßåò ó÷Ýóåéò áíï÷Þò (á-

ìïéâáßá ðñïóáñìïãÞ) êáé ïëïêëçñþíïíôáé óôï üñãáíï ôçò ôåëéêÞò åðéëïãÞò,

üðïõ ôï ðáñÜóéôï åíçëéêéþíåôáé. Óôïõò ìç öõóéêïýò îåíéóôÝò, ç Ýëëåéøç ôùí

åéäéêþí åñåèéóìÜôùí êáé áíôéäñÜóåùí áíáãêÜæåé ôá ðáñÜóéôá íá ðåñéðëáíþ-

íôáé Üóêïðá óôïõò éóôïýò ôïõ îåíéóôÞ, ÷ùñßò íá ìðïñïýí íá öèÜóïõí óôï üñ-

ãáíï ôçò ôåëéêÞò åíôüðéóçò ãéá íá åíçëéêéùèïýí. ÐáñÜ ôáýôá üìùò, ç ìåôáíÜ-

óôåõóç, ç åãêáôÜóôáóç, ç åíçëéêßùóç êáé ï ðïëëáðëáóéáóìüò ôùí ðáñáóß-

ôùí åðçñåÜæïíôáé êáé áðü Üëëïõò ðáñÜãïíôåò, üðùò ç óýíèåóç ôùí ÷ïëéêþí

áëÜôùí, ôï pH, ç ùóìùôéêÞ ðßåóç, ç ôÜóç ôïõ ïîõãüíïõ ê.Ü., êáé êõñßùò, áðü

ðáñÜãïíôåò ðïõ ìåéþíïõí ôï öõóéïëïãéêü çëåêôñáñíçôéêü äõíáìéêü (óèÝíïò)

ôïõ îåíéóôÞ.

11

ÅÍÔÅÑÉÊÁ ÐÁÑÁÓÉÔÁ

Á. Êáíóïõæßäïõ-Êáíáêïýäç

Ìéêñïâéïëïãéêü ÅñãáóôÞñéï Íïóïêïìåßïõ Åéäéêþí ÐáèÞóåùí Èåóóáëïíßêçò

Ôá ðáñÜóéôá ÷áñáêôçñßæïíôáé áðü ðáãêüóìéá äéáóðïñÜ êáé áðïôåëïýí óç-

ìáíôéêÞ áéôßá åíôåñéêÞò ëïßìùîçò ðñïóâÜëëïíôáò üëåò ôéò çëéêßåò, êõñßùò üìùò

ôá ðáéäéÜ. ÐáñÜ ôéò óçìáíôéêÝò âåëôéþóåéò ðïõ ðáñáôçñÞèçêáí ôá ôåëåõôáßá

÷ñüíéá óôéò óõíèÞêåò äéáâßùóçò ôïõ áíèñþðïõ, óçìáíôéêÞ áýîçóç ôùí ðåñé-

ðôþóåùí åíôåñßôéäáò áðü ðáñÜóéôá ðáñáôçñåßôáé ó÷åäüí óå üëï ôïí êüóìï.

Ðñïêáëïýí óðïñáäéêÝò ðåñéðôþóåéò, áëëÜ êáé åðéäçìßåò, ôüóï óôéò áíáðôõóóü-

ìåíåò, üóï êáé óôéò áíáðôõãìÝíåò ÷þñåò. Óôéò ÇÐÁ áðü ìéá ìåãÜëç åðéäçìéïëï-

ãéêÞ ìåëÝôç âñÝèçêå üôé ôá ðáñÜóéôá åíï÷ïðïéïýíôáé ãéá ôï 20% ôùí ðåñéðôþ-

óåùí äéÜññïéáò. Éäéáßôåñá óôéò áíáðôõóóüìåíåò ÷þñåò êáé ãåíéêÜ óå ÷þñåò ìå

êáêÝò óõíèÞêåò äéáâßùóçò, ôá ðáñÜóéôá áðïôåëïýí óçìáíôéêÞ áéôßá íïóçñüôç-

ôáò êáé êáèõóôÝñçóçò ôçò áíÜðôõîçò ôùí ðáéäéþí. Åðßóçò áõîÞèçêå óçìáíôéêÜ

ï áñéèìüò ôùí áóèåíþí ìå íïóÞìáôá ôïõ áíïóïâéïëïãéêïý óõóôÞìáôïò, üðùò

ïé áóèåíåßò ìå AIDS, óôïõò ïðïßïõò ôá äéÜöïñá ðáñÜóéôá ðáñïõóéÜæïõí ìåãÜ-

ëç óõ÷íüôçôá åìöÜíéóçò.

Ç áíåýñåóç ôïõ ðáèïãüíïõ áéôßïõ ôçò åíôåñßôéäáò Ý÷åé ìåãÜëç óçìáóßá ãéá

ôçí Ýêâáóç ôçò íüóïõ, ãéá ôçí êáôÜëëçëç èåñáðåßá êáé ðñïöýëáîç ôùí áôüìùí

ôïõ áìÝóïõ ðåñéâÜëëïíôïò ôïõ áóèåíïýò. ÄéÜöïñïé åßíáé ïé ðáñÜãïíôåò, ïé ï-

ðïßïé üôáí õðÜñ÷ïõí èá ðñÝðåé ôá ðáñÜóéôá íá èåùñïýíôáé ðéèáíÞ áéôßá åíôåñé-

êÞò ëïßìùîç:

• ¼ôáí ç äéÜññïéá åßíáé ïîåßá ìç öëåãìïíþäçò Þ ðáñáôåßíåôáé ãéá ðåñéóóüôå-

ñï áðü 10 çìÝñåò. Ç åíôåñéêÞ ëïßìùîç áðü ðáñÜóéôá êáôÜ êáíüíá äåí óõíï-

äåýåôáé áðü ðõïóöáßñéá óôá êüðñáíá.

• ¼ôáí ôá óõìðôþìáôá ôçò íüóïõ åßíáé Þðéá ìå êõñßáñ÷ï óýìðôùìá ôç äéÜñ-

ñïéá, ÷ùñßò ðõñåôü êáé åìÝôïõò êáé Ý÷ïõí äéáëåßðïíôá ÷áñáêôÞñá Þ üôáí õ-

ðÜñ÷åé åîÜíèçìá ìå êíçóìü êáé áýîçóç ôùí çùóéíïößëùí ëåõêïêõôôÜñùí.

• Óå ðåñßðôùóç õäáôïãåíïýò åðéäçìßáò ãáóôñåíôåñßôéäáò.

• Óå ðåñßðôùóç åìöÜíéóçò ôçò äéÜññïéáò ìåôÜ áðü ðñüóöáôï ôáîßäé óå ôñïðé-

êÝò ÷þñåò ìå êáêÞ õãéåéíÞ êáé ìå ìç áóöáëÞ ðáñï÷Þ ðüóéìïõ íåñïý.

Óôçí ðáñïýóá ìåëÝôç èá áíáðôõ÷èïýí ðáñÜóéôá, üðùò ôï êñõðôïóðïñßäéï,

12

ç ëÜìâëéá êáé ïé ïîýïõñïé, ôá ïðïßá áðïôåëïýí óõ÷íü åýñçìá óå ðáéäéÜ ìå å-

íôåñéêÞ ëïßìùîç óôçí ÅëëÜäá, áëëÜ êáé ðáñÜóéôá, üðùò ôï êõêëüóðïñá, ôï ï-

ðïßï äåí áíåõñßóêåôáé óôçí ÅëëÜäá, áíáêáëýöèçêå üìùò ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá.

Giardia lamblia

Ç ëáìâëßáóç åßíáé ìéá áðü ôéò ðéï óõíçèéóìÝíåò ðáñáóéôþóåéò ôïõ åíôÝñïõ

êáé ïöåßëåôáé óôï ðñùôüæùï Giardia lamblia. Õðïëïãßæåôáé üôé ðåñßðïõ 200 å-

êáôïìýñéá Üôïìá ðñïóâÜëëïíôáé áðü ëÜìâëéá êÜèå ÷ñüíï óå üëï ôïí êüóìï. Ç

ëÜìâëéá áíáêáëýöèçêå ôï 1681 áðü ôïí Van Leenwenhoek, ï ïðïßïò âñÞêå ôï

ðáñÜóéôï åîåôÜæïíôáò ôá êüðñáíÜ ôïõ, áíáãíùñßóôçêå üìùò ùò ðñáãìáôéêü

ðáèïãüíï ôïõ åíôÝñïõ ìüíï ôéò ôåëåõôáßåò äåêáåôßåò.

Åðéäçìéïëïãßá

Ôï ðáñÜóéôï Ý÷åé ðáãêüóìéá ãåùãñáöéêÞ äéáóðïñÜ êáé ðñïóâÜëëåé êõñßùò

ôá ðáéäéÜ. Ç ðñáãìáôéêÞ åðßðôùóç ôçò íüóïõ ãåíéêÜ óå üëåò ôéò ÷þñåò ôïõ êü-

óìïõ åßíáé Üãíùóôç, ëüãù ìç êáëÞò êáôáãñáöÞò êáé åðéäçìéïëïãéêÞò ðáñáêï-

ëïýèçóçò. Óå ðïëëÝò ÷þñåò áðïôåëåß ôï ðéï óõ÷íü åíôåñéêü ðáñÜóéôï. Óôéò áíá-

ðôõóóüìåíåò ÷þñåò óçìáíôéêüò åßíáé ï ñüëïò ôïõ ðáñáóßôïõ óôçí áéôéïëïãßá

ôçò åíôåñéêÞò ëïßìùîçò óôá ðáéäéÜ, óôá ïðïßá áðïôåëåß óçìáíôéêÞ áéôßá êáêÞò

áíÜðôõîçò. Ðáñáôçñïýíôáé ôüóï óðïñáäéêÝò ðåñéðôþóåéò íüóïõ üóï êáé åðéäç-

ìßåò êõñßùò ôïõò èåñìïýò ìÞíåò. ÊáôÜ ôç äéÜñêåéá åðéäçìéþí ç áíáëïãßá ðñï-

óâïëÞò áðü ôï ðáñÜóéôï êõìáßíåôáé áðü 17-90%.

Óôçí ÁìåñéêÞ ç ëÜìâëéá áðïôåëåß ôç óõ÷íüôåñç áéôßá õäáôïãåíþí åðéäç-

ìéþí ðïõ ïöåßëïíôáé ôüóï óå ìüëõíóç ôïõ ðüóéìïõ íåñïý, üóï êáé óå ìåôÜäïóç

ôïõ ðáñáóßôïõ ìå íåñÜ áíáøõ÷Þò (êïëýìâçóç óå ëßìíåò êáé ðïôÜìéá). Åðßóçò õ-

äáôïãåíåßò åðéäçìßåò áðü ëÜìâëéá Ý÷ïõí ðåñéãñáöåß êáé óôçí Áããëßá, üðïõ ôá

ôåëåõôáßá ÷ñüíéá ðáñáôçñåßôáé áýîçóç ôçò áíåýñåóçò ôïõ ðáñáóßôïõ óå áóèå-

íåßò ìå åíôåñéêÞ ëïßìùîç.

¸÷ïõí ðåñéãñáöåß êáé ôñïöïãåíåßò åðéäçìßåò, ïé ïðïßåò üìùò äåí åßíáé óõ-

÷íÝò, åíþ ðéï óõ÷íÝò åßíáé ïé åðéäçìßåò ìå ìåôÜäïóç ôïõ ðáñáóßôïõ áðü Üôïìï

óå Üôïìï, êõñßùò óå ðáéäéêïýò óôáèìïýò êáé êÝíôñá öýëáîçò ðáéäéþí. Óôéò ðå-

ñéðôþóåéò áõôÝò ç ìåôÜäïóç ôïõ ðáñáóßôïõ åõíïåßôáé áðü ôç óôåíÞ åðáöÞ ôùí

ðáéäéþí, áðü ôçí åëëéðÞ ðñïóùðéêÞ õãéåéíÞ êáé áðü ôç óõíÞèåéá ôùí ðáéäéþí íá

âÜæïõí ôá ÷Ýñéá óôï óôüìá. Ïé åðéäçìßåò áõôÝò ðáßæïõí óçìáíôéêü ñüëï óôç

äéáóðïñÜ ôçò ëïßìùîçò óôçí êïéíüôçôá, ãéáôß ôï ðáñÜóéôï ìåôáöÝñåôáé áðü ôá

ðáéäéÜ óôéò ïéêïãÝíåéÝò ôïõò.

13

Ç áíáëïãßá áíåýñåóçò ôïõ ðáñáóßôïõ óå ðåñéðôþóåéò åíôåñéêÞò ëïßìùîçò

óå ÷þñåò ôçò Åõñþðçò êáôÜ ìÝóï üñï åßíáé 1,5%, åíþ óôéò ÇÐÁ åßíáé 6%. Åðß-

óçò óôçí ÁìåñéêÞ õðïëïãßæåôáé üôé ïé õãéåßò öïñåßò áíÝñ÷ïíôáé óå áíáëïãßá ðå-

ñßðïõ 7%. Óôçí Áããëßá ç åðßðôùóç ôçò íüóïõ åßíáé 6-9 ðåñéðôþóåéò áíÜ

100.000 êáôïßêïõò, åíþ óå ó÷Ýóç ìå ôçí çëéêßá ç áíáëïãßá åìöÜíéóçò ôçò íü-

óïõ ðáñïõóéÜæåé äýï êïñõöÝò, óôçí çëéêßá 1-4 åôþí êáé 20-30 åôþí. Óôçí çëé-

êßá 20-30 åôþí Ýíá óçìáíôéêü ìÝñïò ôçò íüóïõ ó÷åôßæåôáé ìå ôáîßäéá.

Óôçí ÅëëÜäá ôá åðéäçìéïëïãéêÜ óôïé÷åßá ãéá ôç óõ÷íüôçôá ôçò íüóïõ åßíáé

åëëéðÞ êáé áõôÜ ðïõ õðÜñ÷ïõí ðñïÝñ÷ïíôáé áðü ìéêñü áñéèìü ìåëåôþí. Óôéò ìå-

ëÝôåò áõôÝò ç ëÜìâëéá áðïôåëåß ôï äåýôåñï óå óõ÷íüôçôá ðáñÜóéôï ðïõ áíåõñß-

óêåôáé óôá ðáéäéÜ, óå áíáëïãßá 0,2%. Ìåãáëýôåñç óõ÷íüôçôá ðáñáôçñÞèçêå

óôéò çëéêßåò 4-5 åôþí êáé 7-9 åôþí êáé áõôü öáßíåôáé íá Ý÷åé ó÷Ýóç ìå ôçí åßóï-

äï ôùí ðáéäéþí óå ðáéäéêïýò óôáèìïýò, íçðéáãùãåßá êáé äçìïôéêÜ ó÷ïëåßá óôéò

çëéêßåò áõôÝò áíôßóôïé÷á. Óå ðáëéüôåñåò ìåëÝôåò üìùò ç áíåýñåóç ôïõ ðáñáóß-

ôïõ áíáöÝñåôáé óå ìåãáëýôåñç áíáëïãßá 2,4%. Åðßóçò ôï 1997 åêäçëþèçêå å-

ðéäçìßá ëáìâëßáóçò óå ôïõñßóôåò ðïõ äéÝìåíáí óå îåíïäï÷åßï ôçò ÅëëÜäáò êáé

ç ìåôÜäïóç ôïõ ðáñáóßôïõ áðïäüèçêå óôï íåñü.

Ôï ðáñÜóéôï ðñïóâÜëëåé êáé ôïõò áóèåíåßò ìå AIDS, óôïõò ïðïßïõò ðñïêá-

ëåß äéÜññïéá óå áíáëïãßá 2-15%, áëëÜ áíåõñßóêåôáé êáé óå áóèåíåßò ìå AIDS

êáé ÷ùñßò äéÜññïéá óå áíáëïãßá 5%.

Êýêëïò æùÞò

Ôï ðáñÜóéôï ÷áñáêôçñßæåôáé áðü äýï ìïñöÝò, ôçí êõóôéêÞ ìïñöÞ êáé ôïí

ôñïöïæùÀôç. Ïé êýóôåéò ôïõ ðáñáóßôïõ åðéâéþíïõí åêôüò ôïõ óþìáôïò ãéá ìåãÜ-

ëåò ÷ñïíéêÝò ðåñéüäïõò êáé áðïôåëïýí ôç ëïéìïãüíï ìïñöÞ ôïõ, åíþ áíôßèåôá ïé

ôñïöïæùÀôåò äåí Ý÷ïõí ëïéìïãüíï éêáíüôçôá, ãéáôß äåí åðéâéþíïõí åêôüò ôïõ

óþìáôïò êáé åßíáé åõáßóèçôïé óôï ãáóôñéêü õãñü. Ïé éäáíéêÝò óõíèÞêåò óôéò ï-

ðïßåò åðéâéþíïõí ãéá ìÞíåò ïé êýóôåéò ôïõ ðáñáóßôïõ åßíáé õãñü êáé êñýï ðåñé-

âÜëëïí (íåñü óå èåñìïêñáóßá 4-10ïC), êáôáóôñÝöïíôáé üìùò ìå ôï âñÜóéìï,

ôçí îçñáóßá êáé ôçí ðáóôåñßùóç. Óôï ðüóéìï íåñü ïé êýóôåéò äåí êáôáóôñÝöï-

íôáé ìå ôç ÷ëùñßùóç, áëëÜ áðïìáêñýíïíôáé ìå ôá ößëôñá Üììïõ áðü ôá ïðïßá

äéÝñ÷åôáé ôï íåñü êáôÜ ôïí êáèáñéóìü ôïõ. ÐçãÞ ôïõ ðáñáóßôïõ åßíáé ï Üíèñù-

ðïò áðü ôïí ïðïßï ìïëýíåôáé ôï ðåñéâÜëëïí, áíåõñßóêåôáé üìùò êáé óôïí åíôå-

ñéêü óùëÞíá äéáöüñùí æþùí.

Ï Üíèñùðïò ìïëýíåôáé ìå ôç ëÞøç áðü ôïõ óôüìáôïò ôùí ëïéìïãüíùí êý-

óôåùí ôïõ ðáñáóßôïõ, ïé ïðïßåò åßíáé áíèåêôéêÝò óôï ãáóôñéêü õãñü. Ç ìïëõ-

óìáôéêÞ äüóç åßíáé ìéêñÞ, 10-100 êýóôåéò. Ï êýêëïò æùÞò ôïõ ðáñáóßôïõ áñ÷ß-

æåé ìå ôçí êáôÜðïóç ôùí êýóôåùí, ôï êõôôáñüðëáóìá ôùí ïðïßùí ìÝóá óôï ëå-

ðôü Ýíôåñï äéáöïñïðïéåßôáé óå äýï ôñïöïæùÀôåò, ïé ïðïßïé âãáßíïõí áðü ôçí êý-

14

óôç êáé ðñïóêïëëþíôáé óôï ôïß÷ùìá ôùí êõôôÜñùí ôïõ ëåðôïý åíôÝñïõ êáé

ðïëëáðëáóéÜæïíôáé. Óôï ðåñéå÷üìåíï ôïõ åíôÝñïõ ïé ôñïöïæùÀôåò ó÷çìáôßæïõí

êýóôåéò, ïé ïðïßåò áðïâÜëëïíôáé ìå ôá êüðñáíá. Óôá êüðñáíá áíåõñßóêïíôáé

óõíÞèùò ïé êýóôåéò ôïõ ðáñáóßôïõ ìå êõìáéíüìåíï áñéèìü áíÜ çìÝñá êáé ü÷é ïé

ôñïöïæùÀôåò, ïé ïðïßïé áðïâÜëëïíôáé ðïëý óðÜíéá êáé ìüíï üôáí ç íüóïò åßíáé

ïîåßá. Åðßóçò ç áðïâïëÞ ôùí êýóôåùí ìðïñåß íá åßíáé äéáëåßðïõóá ìå ìåóïäéá-

óôÞìáôá ìåôáîý ôùí èåôéêþí äåéãìÜôùí ôùí êïðñÜíùí Ýùò êáé 20 çìÝñåò.

ÌåôÜäïóç

Ôï íåñü ðáñáìÝíåé ï êõñéüôåñïò ôñüðïò ìåôÜäïóçò ôïõ ðáñáóßôïõ óôïí Üí-

èñùðï, áëëÜ Ý÷ïõí ðåñéãñáöåß êáé ðåñéðôþóåéò ìåôÜäïóçò áðü Üôïìï óå Üôïìï,

êõñßùò óå ðáéäéêïýò óôáèìïýò êáé ìÝóá óôçí ïéêïãÝíåéá. Áêüìç ôï ðáñÜóéôï

ìðïñåß íá ìåôáäïèåß óôïí Üíèñùðï êáé ìå ôéò ôñïöÝò, ðáñüëï ðïõ ïé êýóôåéò

ôïõ ðáñáóßôïõ äåí ðïëëáðëáóéÜæïíôáé óôéò ôñïöÝò, áëëÜ ìðïñåß íá äéáôçñïý-

íôáé ëïéìïãüíåò ãéá ìåãÜëï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá.

ÊëéíéêÞ åéêüíá

Ï ÷ñüíïò åðþáóçò ôçò íüóïõ åßíáé 12-20 çìÝñåò. Ç óõìðôùìáôïëïãßá ôçò

íüóïõ ðáñïõóéÜæåé óçìáíôéêÝò äéáêõìÜíóåéò êáé ðïëëÝò öïñÝò äéáöÝñåé óçìá-

íôéêÜ áðü Üôïìï óå Üôïìï. Ç ìïñöÞ ôçò íüóïõ ìðïñåß íá êõìáßíåôáé áðü ïîåßá

äéÜññïéá ìå ìïñöÞ äõóåíôåñßáò Ýùò Þðéá ëïßìùîç. ÓõíÞèùò ôá ðáéäéÜ Ý÷ïõí ðéï

Þðéá óõìðôþìáôá áðü üôé ïé åíÞëéêïé. Ôá êýñéá óõìðôþìáôá ôçò íüóïõ åßíáé ìç

öëåãìïíþäçò äéÜññïéá óå áíáëïãßá 70-100% ôùí áóèåíþí, êïéëéáêïß ðüíïé

(êñÜìðåò) óå áíáëïãßá 60-80% ôùí áóèåíþí, êáèþò êáé áðþëåéá âÜñïõò óå á-

íáëïãßá 50-65%. ¢ëëá óõìðôþìáôá ðïõ ÷áñáêôçñßæïõí ôç íüóï åßíáé áíïñåîßá,

ðõñåôüò, ðïíïêÝöáëïò, íáõôßá, äõóêïéëéüôçôá êáé ìåôåùñéóìüò. Åßíáé äõíáôüí

íá ðáñáôçñçèïýí êáé åîùåíôåñéêÜ óõìðôþìáôá, üðùò åîÜíèçìá, ðïëõáñèñßôé-

äá, ïõñôéêÜñéá, êëð. Ç Ýíáñîç ôùí óõìðôùìÜôùí ìðïñåß íá ðñïçãåßôáé ôçò á-

ðïâïëÞò ôùí êýóôåùí óôá êüðñáíá ãéá ðåñéóóüôåñï áðü ìéá åâäïìÜäá êáé ç

ëïßìùîç ìðïñåß íá õðï÷ùñÞóåé âáèìéáßá ìÝóá óå 6 åâäïìÜäåò Þ ðáñáôåßíåôáé

ãéá áñêåôïýò ìÞíåò. Ðéóôåýåôáé üìùò üôé ç ìåãáëýôåñç áíáëïãßá ôùí ðåñéðôþ-

óåùí åßíáé áóõìðôùìáôéêÝò êáé ðéèáíþò êÜðïéåò áðü áõôÝò íá ãßíïíôáé ÷ñüíéåò.

Ç áíáëïãßá ôùí áóõìðôùìáôéêþí öïñÝùí óôéò áíáðôõãìÝíåò ÷þñåò êõìáßíåôáé

áðü 1-7%, åíþ óôéò áíáðôõóóüìåíåò ÷þñåò ç áíáëïãßá áõôÞ åßíáé 5-30%.

ÐáèïãÝíåéá

Ç ðáèïãüíïò äñÜóç ôïõ ðáñáóßôïõ äåí åßíáé áðüëõôá ãíùóôÞ. ÊáôÜ êáé-

15

ñïýò Ý÷ïõí äéáôõðùèåß äéÜöïñåò èåùñßåò ãéá ôçí åñìçíåßá ôïõ ìç÷áíéóìïý ðñü-

êëçóçò ôçò äéÜññïéáò êáé ôïõ óõíäñüìïõ äõóáðïññüöçóçò, áëëÜ êáìéÜ äåí åß-

íáé éêáíïðïéçôéêÞ. Ðéóôåýåôáé üôé ôï ðáñÜóéôï ðáñÜãåé ôïîßíç ðáñüìïéá ìå áõ-

ôÞí ôçò ÷ïëÝñáò, åíþ áðü Üëëïõò õðïóôçñßæåôáé üôé ç äéÜññïéá åßíáé áðïôÝëå-

óìá êáôáóôñïöÞò êáé íÝêñùóçò ôùí åíôåñïêõôôÜñùí. ¼ôáí ðáñáôåßíåôáé ç

äéÜññïéá ðáñáôçñåßôáé áöõäÜôùóç êáé óýíäñïìï äõóáðïññüöçóçò. ÄéáôáñÜó-

óåôáé ç áðïññüöçóç ôùí óáê÷Üñùí, ôùí ëéðþí êáé ôùí ëéðïäéáëõôþí âéôáìé-

íþí. Ðéèáíïëïãåßôáé üôé ôï óýíäñïìï äõóáðïññüöçóçò ïöåßëåôáé óôç ìåãÜëç

áðïßêéóç ôïõ åðéèçëßïõ ôïõ åíôÝñïõ áðü ôïõò ôñïöïæùÀôåò, ðáñÜ óôçí Üìåóç

äñÜóç ôïõ ðáñáóßôïõ, áí êáé Ý÷åé ðáñáôçñçèåß óýíäñïìï äõóáðïññüöçóçò êáé

óå ìéêñÞ áðïßêéóç ôïõ åíôÝñïõ.

ÐåéñáìáôéêÝò ìåëÝôåò Ýäåéîáí üôé õðÜñ÷ïõí áíôéãüíá óôç ëÜìâëéá ôá ïðïßá

åíåñãïðïéïýí ôçí áíïóßá. Ç áíïóßá Ýíáíôé ôïõ ðáñáóßôïõ ÷áñáêôçñßæåôáé áðü

ðáñáãùãÞ åêêñéôéêþí IgA áíôéóùìÜôùí óôï Ýíôåñï, áðü ãåíéêÞ áíôéóùìáôéêÞ

áðÜíôçóç, áëëÜ ìåãÜëç óçìáóßá öáßíåôáé íá Ý÷åé êáé ç êõôôáñéêÞ áíïóßá. Óç-

ìáíôéêü ñüëï ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôïõ áíèñþðïõ Ýíáíôé ôïõ ðáñáóßôïõ öáßíåôáé

íá ðáßæåé ç ðáñáãùãÞ IgA áíïóïóöáéñéíþí óôï Ýíôåñï. Ôá áíôéóþìáôá ðïõ ðá-

ñÜãïíôáé åßíáé IgA, IgM, êáé IgG áíïóïóöáéñßíåò. Ç áíáæÞôçóç ôùí IgM áíôé-

óùìÜôùí âïçèÜ óôç äéÜãíùóç ðñüóöáôçò ëïßìùîçò, ãéáôß åðáíÝñ÷ïíôáé óôá

öõóéïëïãéêÜ åðßðåäá 2-3 åâäïìÜäåò ìåôÜ ôçí Ýíáñîç ôçò íüóïõ. Áíôßèåôá ç á-

íáæÞôçóç ôùí IgA áíôéóùìÜôùí ìðïñåß íá åßíáé ÷ñÞóéìïò äåßêôçò ãéá ôç äéáðß-

óôùóç ðáëéÜò ëïßìùîçò, ãéáôß ðáñáìÝíïõí áõîçìÝíá ãéá áñêåôÝò åâäïìÜäåò

ìåôÜ ôç ëïßìùîç. Áðü ìåëÝôåò ðïõ Ýãéíáí âñÝèçêå üôé ïé IgA êáé IgG áíïóï-

óöáéñßíåò ðïõ áðïâÜëëïíôáé ìå ôï ãÜëá ðáñÝ÷ïõí óçìáíôéêÞ ðñïóôáóßá Ýíáíôé

ôçò ëïßìùîçò óôá âñÝöç ðïõ èçëÜæïõí.

Ç áíáëïßìùîç áðü ëÜìâëéá äåí åßíáé óõ÷íÞ êáé áõôü åßíáé åíäåéêôéêü üôé ç

ðñïçãïýìåíç åðáöÞ ìå ôï ðáñÜóéôï áöÞíåé êÜðïéïõ âáèìïý áíïóßá. ¸ôóé óôéò

åíäçìéêÝò ÷þñåò, ôá Üôïìá ëüãù óõ÷íÞò Ýêèåóçò óôï ðáñÜóéôï Ý÷ïõí êÜðïéïõ

âáèìïý áíïóßá êáé äåí åìöáíßæïõí óõ÷íÜ íüóï, óå áíôßèåóç ìå ôïõò ôáîéäéþôåò

óôéò ÷þñåò áõôÝò.

ÄéÜãíùóç

Ç äéÜãíùóç ôçò íüóïõ óôçñßæåôáé êõñßùò óôçí ðáñáóéôïëïãéêÞ åîÝôáóç

ôùí êïðñÜíùí, ç ïðïßá üóïí áöïñÜ ôçí áíåýñåóç ôùí êýóôåùí ÷áñáêôçñßæåôáé

áðü åõáéóèçóßá 70%, åíþ ôùí ôñïöïæùéôþí 30%. ÅîåôÜæåôáé äåßãìá êïðñÜíùí

ìå Üìåóï õãñü ðáñáóêåýáóìá Þ ìå âáììÝíï ðáñáóêåýáóìá. ÊáôÜ ôçí ðáñáóé-

ôïëïãéêÞ åîÝôáóç ôùí êïðñÜíùí õðÜñ÷ïõí äéÜöïñïé ëüãïé ðïõ ìðïñåß íá ïäç-

ãÞóïõí óå øåõäþò èåôéêÜ Þ áñíçôéêÜ áðïôåëÝóìáôá. ÔÝôïéïé ëüãïé åßíáé êõñßùò

16

ç áêáôáëëçëüôçôá ôïõ äåßãìáôïò ôùí êïðñÜíùí, ç äéáëåßðïõóá áðïâïëÞ ôùí

êýóôåùí, êáèþò êáé ç Ýëëåéøç ðåßñáò ôïõ åñãáóôçñéáêïý ãéáôñïý. ¢ëëá äåßã-

ìáôá ðïõ ìðïñïýí íá åîåôáóôïýí åßíáé äùäåêáäáêôõëéêü õãñü (Åntero-test

capsule technique). Ç åîÝôáóç ôïõ ðåñéå÷ïìÝíïõ ôïõ äùäåêáäáêôýëïõ ãßíåôáé

üôáí õðÜñ÷åé ìåãÜëç õðïøßá ëáìâëßáóçò êáé ïé ðáñáóéôïëïãéêÝò åîåôÜóåéò ôùí

êïðñÜíùí åßíáé áñíçôéêÝò.

Åðßóçò ç äéÜãíùóç ôçò íüóïõ óôçñßæåôáé óôçí áíß÷íåõóç ôùí áíôéãüíùí ôïõ

ðáñáóßôïõ óôá êüðñáíá, êáèþò êáé óôçí áíáæÞôçóç ôùí åéäéêþí áíôéóùìÜôùí

óôïí ïñü. ¸÷ïõí ðåñéãñáöåß äéÜöïñåò ìÝèïäïé, üðùò ELISA êáé áíïóïöèïñé-

óìüò, ìå ôéò ïðïßåò åðéôõã÷Üíåôáé ç áíß÷íåõóç ôùí ðñùôåúíéêþí áíôéãüíùí ôïõ

ðáñáóßôïõ óôá êüðñáíá ìå êáëÞ åõáéóèçóßá êáé åéäéêüôçôá, êáé Ýôóé ç äéÜãíù-

óç ðñüóöáôçò íüóïõ. ¸÷ïõí áíáðôõ÷èåß êáé ìïñéáêÝò ôå÷íéêÝò, ïé ïðïßåò üìùò

åöáñìüæïíôáé êõñßùò óå åñåõíçôéêÜ êÝíôñá.

Ç ÷ñÞóç ôùí ïñïëïãéêþí ìåèüäùí ãéá ôç äéÜãíùóç ôçò íüóïõ åßíáé ðåñéïñé-

óìÝíç. ÊáôÜ ôçí áíß÷íåõóç ôùí áíôéóùìÜôùí (ìå ELISA Þ áíïóïöèïñéóìü)

ðáñáôçñïýíôáé äéáóôáõñïýìåíåò áíôéäñÜóåéò êáé äåí åßíáé åýêïëïò ï äéá÷ùñé-

óìüò ðáëéÜò áðü ðñüóöáôç ëïßìùîç. Åðßóçò óçìáíôéêÝò äõóêïëßåò ðáñïõóéÜæåé

ç åñìçíåßá ôùí áðïôåëåóìÜôùí, éäßùò üôáí ðñüêåéôáé ãéá Üôïìá óå åíäçìéêÝò

ðåñéï÷Ýò Þ ãéá Üôïìá ìå êáêÝò óõíèÞêåò äéáâßùóçò. ÏñéóìÝíåò öïñÝò êÜðïéïé

ôßôëïé áíôéóùìÜôùí ìðïñåß íá åßíáé åíäåéêôéêïß Ýêèåóçò ôïõ áôüìïõ óôï ðáñÜ-

óéôï êáé ü÷é ðñáãìáôéêÞò íüóïõ.

Ðñüëçøç-Èåñáðåßá

Ãéá ôçí ðñüëçøç ôçò íüóïõ áðáñáßôçôç åßíáé ç áóöáëÞò ðáñï÷Þ íåñïý êáé

ç åöáñìïãÞ ôùí êáíüíùí ðñïóùðéêÞò õãéåéíÞò. Ãéá ôç èåñáðåßá ôçò íüóïõ ôï

öÜñìáêï åêëïãÞò åßíáé ç ìåôñïíéäáæüëç. ¸÷ïõí ÷ñçóéìïðïéçèåß üìùò êáé Üëëá

öÜñìáêá ãéá ôç èåñáðåßá ôçò ëáìâëßáóçò, üðùò paromomycin, tinidazol êáé

furazolidone ìå êáëÜ áðïôåëÝóìáôá.

Cryptosporidium

Ç ðñþôç ðåñßðôùóç êñõðôïóðïñéäéáêÞò ãáóôñåíôåñßôéäáò ôïõ áíèñþðïõ

ðåñéãñÜöçêå ôï 1976. Éäéáßôåñç óçìáóßá áðÝêôçóå ôï ðáñÜóéôï áðü ôüôå ðïõ

âñÝèçêå üôé ðñïóâÜëëåé Üôïìá ìå AIDS êáé ìÜëéóôá ìå èáíáôçöüñï êáôÜëçîç.

Áñ÷éêÜ èåùñÞèçêå åõêáéñéáêÜ ðáèïãüíï ðáñÜóéôï, ãñÞãïñá, üìùò, âñÝèçêå üôé

ðñïóâÜëëåé êáé áíïóïëïãéêÜ õãéÞ Üôïìá óôá ïðïßá ðñïêáëåß ãáóôñåíôåñßôéäá.

¸÷ïõí ðåñéãñáöåß óðïñáäéêÝò ðåñéðôþóåéò áëëÜ êáé åðéäçìßåò ãéá ôéò ïðïßåò å-

17

íï÷ïðïéÞèçêå ôï êñõðôïóðïñßäéï ó÷åäüí óå üëåò ôéò ÷þñåò ôïõ êüóìïõ êáé Ýôóé

öáßíåôáé üôé ôï ðáñÜóéôï Ý÷åé ðáãêüóìéá ãåùãñáöéêÞ äéáóðïñÜ.

Ôï ðáñÜóéôï áíÞêåé óôï ãÝíïò Cryptosporidium, óôï ïðïßï Ý÷ïõí ðåñéãñáöåß

äéÜöïñá åßäç ðïõ ðñïóâÜëëïõí ôá æþá. Óçìáóßá ãéá ôïí Üíèñùðï öáßíåôáé íá

Ý÷åé ìüíï ôï C.parvum, ôï ïðïßï åêôüò áðü ôïí Üíèñùðï ðñïóâÜëëåé êáé ôá ìé-

êñÞò çëéêßáò âïïåéäÞ.

Åðéäçìéïëïãßá - ÌåôÜäïóç

Ç ìåôÜäïóç ôçò êñõðôïóðïñéäßáóçò óôïí Üíèñùðï ãßíåôáé áðü ôï óôüìá ìå

ôç ëÞøç ëïéìïãüíùí ùïêýóôåùí ðïõ ðñïÝñ÷ïíôáé áðü æþá Þ áíèñþðïõò. Ïé ù-

ïêýóôåéò ôïõ ðáñáóßôïõ åßíáé éäéáßôåñá áíèåêôéêÝò óôá ðåñéóóüôåñá áíôéóçðôé-

êÜ êáé áðïëõìáíôéêÜ êáé åðéæïýí ãéá ìÞíåò óå øõ÷ñü êáé õãñü ðåñéâÜëëïí. Åß-

íáé åõáßóèçôåò üìùò óôçí øýîç, óôç èÝñìáíóç Üíù ôùí 45ïC ãéá 5-20 ëåðôÜ

êáé óôçí îçñáóßá. Áñ÷éêÜ ç êñõðôïóðïñéäßáóç èåùñÞèçêå æùïíüóïò êáé ôá

æþá ç êýñéá ðçãÞ ìüëõíóçò ôïõ áíèñþðïõ. Óôçí Áããëßá óõ÷íÜ ðåñéãñÜöïíôáé

åðéäçìßåò óå ðáéäéÜ ðïõ åðéóêÝðôïíôáé öÜñìåò êáé õðåýèõíç ãéá ôç ìåôÜäïóç

ôïõ ðáñáóßôïõ èåùñåßôáé ç Üìåóç åðáöÞ ìå ôá æþá. ÂñÝèçêå üìùò üôé ç ìåôÜ-

äïóç ìðïñåß íá ãßíåé êáé áðü Üôïìï óå Üôïìï. Áíáêïéíþèçêáí åðéäçìßåò óå íï-

óïêïìåßá, ðáéäéêïýò óôáèìïýò, ó÷ïëåßá, óôéò ïðïßåò èåùñÞèçêå õðåýèõíç ç Ü-

ìåóç ìåôÜäïóç áðü Üôïìï óå Üôïìï. Áêüìç õðåýèõíï ãéá ôç ìåôÜäïóç ôïõ ðá-

ñáóßôïõ èåùñÞèçêå ôï íåñü êáé ðåñéãñÜöçêáí ìåãÜëåò åðéäçìßåò ðïõ áðïäüèç-

êáí óå ìïëõóìÝíï íåñü. Óôï Milwaukee ôï 1993 åêäçëþèçêå åðéäçìßá êáôÜ ôçí

ïðïßá ðñïóâëÞèçêáí ðåñéóóüôåñá áðü 400.000 Üôïìá êáé õðåýèõíï Þôáí ôï

ìïëõóìÝíï íåñü ôïõ ðïôáìïý áðü ôï ïðïßï õäñåýåôáé ç ðüëç. Ïé ùïêýóôåéò

ðïëëÝò öïñÝò åðéæïýí óôï ÷ëùñéùìÝíï íåñü, ôï ïðïßï ðéèáíüí íá ìïëýíåôáé áðü

ëýìáôá. Áêüìç õðåýèõíá ãéá ôç ìåôÜäïóç èåùñÞèçêáí ìïëõóìÝíá ôñüöéìá.

Ôï êñõðôïóðïñßäéï ðñïóâÜëëåé óõ÷íüôåñá ôá ðáéäéÜ ðáñÜ ôïõò åíÞëéêïõò.

ÓðÜíéá ðáñáôçñåßôáé óå ðáéäéÜ çëéêßáò êÜôù ôùí 6 ìçíþí êáé áõôü áðïäßäåôáé,

åßôå óôï üôé Ý÷ïõí áíôéóþìáôá áðü ôçí ìçôÝñá, åßôå óôï üôé Ý÷ïõí ëéãüôåñåò åõ-

êáéñßåò íá áðïêôÞóïõí ôç ëïßìùîç. ÐáñïõóéÜæåé åðï÷éáêÞ êáôáíïìÞ ìå ìåãá-

ëýôåñç óõ÷íüôçôá ôïõò êáëïêáéñéíïýò êáé öèéíïðùñéíïýò ìÞíåò.

Ôï êñõðôïóðïñßäéï áíáãíùñßóôçêå ùò áßôéï äéáññïúêÞò íüóïõ óôéò ðåñéóóü-

ôåñåò ÷þñåò ôïõ êüóìïõ. Óôéò áíáðôõóóüìåíåò ÷þñåò ç áíáëïãßá áíåýñåóçò ôïõ

êñõðôïóðïñéäßïõ óå áóèåíåßò ìå äéÜññïéá êõìáßíåôáé áðü 3% Ýùò 13%, åíþ ç

áíåýñåóç ôïõ óå áóõìðôùìáôéêïýò öïñåßò åßíáé ÷áìçëÞ. Óôéò áíáðôõãìÝíåò ÷þ-

ñåò ç áíáëïãßá áíåýñåóÞò ôïõ óå áóèåíåßò ìå äéÜññïéá åßíáé 0,6-7%, åíþ óðÜ-

íéá áíåõñßóêåôáé óå áóõìðôùìáôéêïýò öïñåßò. Óå áóèåíåßò ìå AIDS êáé äéáñ-

ñïúêü óýíäñïìï ðáñáôçñåßôáé óå áíáëïãßá Ýùò 28%. Óõ÷íü áßôéï äéáññïúêÞò

18

íüóïõ áðïôåëåß êáé óå ðáéäéÜ ìå êáêïÞèç íåïðëáóßá óå áíáëïãßá 17%. Óôï Åñ-

ãáóôÞñéü ìáò ôï ðáñÜóéôï áíáæçôåßôáé óôá êüðñáíá ôùí áóèåíþí ìå ãáóôñåíôå-

ñßôéäá áðü ôï 1984 (Åéê. 1).


Ç íüóïò áñ÷ßæåé ìå ôç ëÞøç áðü ôï óôüìá ôùí ùïêýóôåùí ôïõ ðáñáóßôïõ,

óõìðëçñþíåôáé ìÝóá óôïí ßäéï îåíéóôÞ, ïëïêëçñþíåôáé óå 12-14 çìÝñåò êáé

üëá ôá óôÜäéá åîÝëéîçò âñßóêïíôáé óôá åðéèçëéáêÜ êýôôáñá ôïõ ëåðôïý êáé ôïõ

ðá÷Ýïò åíôÝñïõ. Ï êýêëïò æùÞò ôïõ ðáñáóßôïõ áðïôåëåßôáé áðü ôñßá óôÜäéá ôï

ó÷éæïãïíéêü, ôï ãáìåôïãïíéêü êáé ôï óðïñïãïíéêü. Ôåëéêü ðñïúüí åßíáé ïé ùïêý-

óôåéò, ïé ïðïßåò åßíáé ìéêñïý ìåãÝèïõò (äéáìÝôñïõ 5-6 ìm), áðïâÜëëïíôáé ìå ôá

êüðñáíá êáé áðïôåëïýí ôç ëïéìïãüíï ìïñöÞ ôïõ ðáñáóßôïõ.


Ï áêñéâÞò ìç÷áíéóìüò äñÜóçò ôïõ ðáñáóßôïõ äåí åßíáé ãíùóôüò. Ç äéÜñ-

ñïéá óõíÞèùò åßíáé åêêñéôéêïý ôýðïõ, ìå ìåãÜëï üãêï êïðñÜíùí, ÷ùñßò íá õ-

ðÜñ÷ïõí óôïé÷åßá öëåãìïíÞò êáé äéåßóäõóçò, üðùò ðõïóöáßñéá êáé åñõèñÜ áéìï-

óöáßñéá. Ðéèáíþò ç äéÜññïéá íá ïöåßëåôáé óå Üìåóç äñÜóç ôïõ ðáñáóßôïõ óôá

êýôôáñá ôïõ âëåííïãüíïõ ôïõ åíôÝñïõ, Þ íá ïöåßëåôáé óôçí ðáñáãùãÞ ôïîßíçò.


Ç óïâáñüôçôá êáé ç äéÜñêåéá ôçò êëéíéêÞò åéêüíáò ôçò íüóïõ åîáñôÜôáé áðü

ôçí çëéêßá êáé ôçí áíïóïâéïëïãéêÞ êáôÜóôáóç ôïõ áóèåíïýò. Ôï ðáñÜóéôï ðñá-

19

0

5

10

15

20

25

30

1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999

Åéêüíá 1. Óõ÷íüôçôá Cryptosporidium spp. óå ðáéäéÜ óôï Íïóïêïìåßï Åéäéêþí

ÐáèÞóåùí Èåóóáëïíßêçò

óâÜëëåé ôüóï Üôïìá ìå äéáôáñá÷Ýò ôïõ áíïóïâéïëïãéêïý ìç÷áíéóìïý, üóï êáé

Üôïìá ìå öõóéïëïãéêü áíïóïâéïëïãéêü óýóôçìá.

Ï ÷ñüíïò åðþáóçò êõìáßíåôáé áðü 1-7 çìÝñåò. Ç ìïëõóìáôéêÞ äüóç ôïõ

ðáñáóßôïõ åßíáé Üãíùóôç õðÜñ÷ïõí üìùò åíäåßîåéò üôé åßíáé ðïëý ìéêñÞ. ×áñá-

êôçñéóôéêü ôçò íüóïõ åßíáé ïé Üöèïíåò õäáñåßò êåíþóåéò, ïé êïéëéáêïß ðüíïé, ïé

Ýìåôïé êáé ï ÷áìçëüò ðõñåôüò. Åðßóçò ðáñáôçñåßôáé áíïñåîßá, áäéáèåóßá êáé á-

ðþëåéá âÜñïõò. Ôá óõìðôþìáôá äéáñêïýí 1-2 åâäïìÜäåò êáé óå ïñéóìÝíåò ðåñé-

ðôþóåéò ðáñáôåßíïíôáé ãéá 1-2 ìÞíåò. ÓðÜíéá ïé áóèåíåßò ãßíïíôáé áóõìðôùìá-

ôéêïß öïñåßò.

Óôá öõóéïëïãéêÜ Üôïìá ðñïêáëåß áõôïúþìåíç äéáññïúêÞ íüóï, ç ïðïßá óôá

ðáéäéÜ åìöáíßæåôáé ìå ðéï Ýíôïíá óõìðôþìáôá, åíþ óôïõò åíÞëéêïõò åßíáé Þðéáò

ìïñöÞò. Óå áíïóïêáôáóôáëìÝíïõò áóèåíåßò êáé åéäéêÜ óå áóèåíåßò ìå AIDS ç

êëéíéêÞ åéêüíá åßíáé ðéï âáñéÜ êáé ìåãáëýôåñçò äéÜñêåéáò. Ç äéÜññïéá ãßíåôáé

÷ñüíéá, áêïëïõèåß äõóáðïññüöçóç, ìåãÜëç áðþëåéá âÜñïõò êáé ôåëéêÜ åðÝñ÷å-

ôáé ï èÜíáôïò áðü áöõäÜôùóç êáé êá÷åîßá. ÓðÜíéá, óå ìåñéêïýò áðü ôïõò áóèå-

íåßò áõôïýò õðï÷ùñåß ç êñõðôïóðïñéäéáêÞ åíôåñßôéäá ìåôÜ áðü êáëÞ åíõäÜôùóç

êáé äéáéôçôéêÞ õðïóôÞñéîç.

Áêüìç áíáöÝñïíôáé ðåñéðôþóåéò ðíåõìïíéêÞò êñõðôïóðïñéäßáóçò óå áóèå-

íåßò ìå AIDS êáé óðÜíéá óå öõóéïëïãéêÜ Üôïìá.

Áíïóßá

ÊáôÜ ôçí êñõðôïóðïñéäéáêÞ åíôåñßôéäá ðáñÜãïíôáé åéäéêÜ áíôéóþìáôá ðïõ

öèÜíïõí óå õøçëïýò ôßôëïõò êáé ðáñáìÝíïõí ôïõëÜ÷éóôïí ãéá Ýíá ÷ñüíï. Ç ëïß-

ìùîç üìùò áðü êñõðôïóðïñßäéï äåí áöÞíåé ìüíéìç áíïóßá êáé Ýôóé ôï ßäéï Üôï-

ìï ìðïñåß íá íïóÞóåé ðåñéóóüôåñåò áðü ìéá öïñÝò. Óôçí Üìõíá Ýíáíôé ôïõ ðá-

ñáóßôïõ ðáßæåé óçìáíôéêü ñüëï ç êõôôáñéêÞ áíïóßá, áëëÜ êáé ç ÷õìéêÞ, ãéáôß

ðáñáôåôáìÝíç äéÜññïéá áðü êñõðôïóðïñßäéï ðáñáôçñåßôáé êáé óå ðáéäéÜ ìå Ýë-

ëåéøç áíïóïóöáéñéíþí. Ï üëïò ìç÷áíéóìüò üìùò áíÜðôõîçò áíïóßáò Ýíáíôé ôïõ

ðáñáóßôïõ äåí åßíáé áêüìç áðüëõôá ãíùóôüò.

ÄéÜãíùóç

Ç äéÜãíùóç ôçò íüóïõ áñ÷éêÜ ãéíüôáí ìå ôçí áíåýñåóç ôùí ùïêýóôåùí ôïõ

ðáñáóßôïõ óå éóôïëïãéêÜ ðáñáóêåõÜóìáôá åíôåñéêïý âëåííïãüíïõ ìå êïéíü Þ

ìå çëåêôñïíéêü ìéêñïóêüðéï.

ÓÞìåñá ãßíåôáé ìå ôçí áíåýñåóç ôùí ùïêýóôåùí óå ðáñáóêåõÜóìáôá êï-

ðñÜíùí âáììÝíá ìå ôñïðïðïéçìÝíç ïîåÜíôï÷ç ÷ñþóç Þ ìå äéÜöïñåò Üëëåò ÷ñþ-

óåéò. Ìå ôçí ïîåÜíôï÷ç ÷ñþóç ïé ùïêýóôåéò ðáßñíïõí Ýíôïíï êüêêéíï ÷ñþìá,

åíþ ôá õðüëïéðá óôïé÷åßá ôùí êïðñÜíùí âÜöïíôáé ðñÜóéíá-ìðëÝ.

20

Áêüìç ìðïñåß íá ãßíåé áíáæÞôçóç ôùí ùïêýóôåùí ôïõ ðáñáóßôïõ óôá êü-

ðñáíá ìå Üìåóï áíïóïöèïñéóìü êáé ìå ELISA.

Èåñáðåßá

Óôá Üôïìá ìå öõóéïëïãéêü áíïóïâéïëïãéêü ìç÷áíéóìü ç êñõðôïóðïñéäßáóç

åßíáé áõôïúþìåíï íüóçìá êáé ôá óõìðôþìáôá õðï÷ùñïýí ÷ùñßò éäéáßôåñç èåñá-

ðåßá. Óå ïñéóìÝíåò ðåñéðôþóåéò ìüíï áðáéôåßôáé åéóáãùãÞ óôï íïóïêïìåßï êáé

óõìðôùìáôéêÞ áíôéìåôþðéóç.

Éäéáßôåñç óçìáóßá Ý÷åé üìùò ç èåñáðåßá ôçò íüóïõ óôá Üôïìá ìå AIDS, óôá

ïðïßá ç êñõðôïóðïñéäßáóç ãßíåôáé ÷ñüíéá êáé ìðïñåß íá áðïâåß èáíáôçöüñïò. Ç

èåñáðåßá üìùò ôçò íüóïõ âñßóêåôáé óå åñåõíçôéêü óôÜäéï êáé äåí õðÜñ÷åé êá-

ôÜëëçëï öÜñìáêï. ¸÷ïõí äïêéìáóôåß äéÜöïñá öÜñìáêá ÷ùñßò üìùò êáëÜ áðï-

ôåëÝóìáôá.

Enterobius vermicularis

Ç ïîõïõñßáóç ðéóôåýåôáé üôé áðïôåëåß ôçí ðéï óõíçèéóìÝíç åíôåñéêÞ ðáñá-

óéôéêÞ ëïßìùîç ôïõ áíèñþðïõ êáé ïöåßëåôáé óôï íçìáôþäåò ðáñÜóéôï Ente-

robius vermicularis. Tï ðáñÜóéôï ðáñïõóéÜæåé ðáãêüóìéá ãåùãñáöéêÞ êáôáíï-

ìÞ êáé ðñïóâÜëëåé óõ÷íüôåñá ôá ðáéäéÜ. Åðßóçò ç ëïßìùîç åßíáé óõ÷íüôåñç óå

ðëçèõóìïýò ðïõ æïõí êÜôù áðü êáêÝò óõíèÞêåò õãéåéíÞò.

Ç åðßðôùóç ôçò íüóïõ óôéò ÅõñùðáúêÝò ÷þñåò õðïëïãßæåôáé óå áíáëïãßá ðå-

ñßðïõ 30% óôá ðáéäéÜ êáé 16% óôïõò åíÞëéêïõò. Ç ðñáãìáôéêÞ åðßðôùóç ôçò

íüóïõ äåí åßíáé ãíùóôÞ, ãéáôß ðïëëÝò öïñÝò ç íüóïò åßíáé áóõìðôùìáôéêÞ êáé

ãéáôß õðÜñ÷ïõí óçìáíôéêÝò äõóêïëßåò óôçí åñãáóôçñéáêÞ åðéâåâáßùóç ôçò. Ç

íüóïò ðáñáôçñåßôáé óõ÷íüôåñá óå ðáéäéÜ ðáéäéêþí óôáèìþí, íçðéáãùãåßùí êáé

ó÷ïëåßùí. ÐïëëÝò öïñÝò ç áíáëïãßá áíåýñåóçò ôùí ïîõïýñùí åîáñôÜôáé áðü

ôçí ôå÷íéêÞ ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé ãéá ôçí áíåýñåóÞ ôïõò, áðü ôçí ðåñéï÷Þ ôçò

÷þñáò êáé ôéò óõíèÞêåò äéáâßùóçò ôùí áôüìùí, áëëÜ êáé áðü ôïí ðáéäéêü ðëç-

èõóìü óôïí ïðïßï áíáæçôïýíôáé.

Óôçí ÅëëÜäá ç ïîõïõñßáóç áðïôåëåß ôçí ðéï óõ÷íÞ ðáñáóßôùóç ôïõ åíôÝ-

ñïõ óôá ðáéäéÜ. Áðü ìåëÝôåò ðïõ Ýãéíáí óôïí åëëáäéêü ÷þñï, ç áíáëïãßá áíåý-

ñåóçò ôùí ïîõïýñùí êõìáßíåôáé áðü 3% Ýùò 30%. Ç ìåãÜëç áõôÞ äéáöïñÜ

óôçí áíáëïãßá áíåýñåóçò ôùí ïîõïýñùí ïöåßëåôáé óôï üôé ìå ôç óõíÞèç ðáñá-

óéôïëïãéêÞ åîÝôáóç äåí äéáðéóôþíåôáé ç ïîõïõñßáóç, áëëÜ êáé áðü ôï åßäïò ôïõ

ðáéäéêïý ðëçèõóìïý óôïí ïðïßï áíáæçôïýíôáé. Áêüìç ðïëëÝò öïñÝò ïé ãïíåßò

ôùí ðáéäéþí áíåõñßóêïíôáò ôïõò óêþëçêåò óôá êüðñáíá ôùí ðáéäéþí ôïõò êá-

21

ôáöåýãïõí óôï öáñìáêåßï ãéá èåñáðåßá êáé Ýôóé ìåãÜëïò áñéèìüò ðåñéðôþóåùí

äåí äçëþíåôáé. ÌåãÜëç åßíáé ç áíáëïãßá áíåýñåóçò ôùí ïîõïýñùí êáé óå ðáé-

äéÜ ÷ùñßò óõðìôþìáôá êáé áðü ìåëÝôåò ðïõ Ýãéíáí ðáñáôçñÞèçêå óôåíÞ ó÷Ýóç

ìå ôçí óõíÞèåéá ôùí ðáéäéþí íá âÜæïõí ôï äÜêôõëï óôï óôüìá, êáèþò êáé ìå ôç

óõíÞèåéá íá ìáóïýí ôá íý÷éá.

Óõ÷íÜ åðßóçò ïé ïîýïõñïé áíåõñßóêïíôáé óôéò óêùëçêïåéäåßò áðïöýóåéò ðïõ

áöáéñïýíôáé áðü ðáéäéÜ ìå óõìðôþìáôá óêùëçêïåéäßôéäáò.


Ç ìüëõíóç ôïõ áíèñþðïõ ãßíåôáé ìå ôç ëÞøç áðü ôïõ óôüìáôïò ôùí åì-

âñõïöüñùí áõãþí ôïõ ïîõïýñïõ, ôá ïðïßá áðïôåëïýí ôç ìïëõóìáôéêÞ ìïñöÞ

ôïõ ðáñáóßôïõ. Ç ìåôÜäïóç ôùí áõãþí óôïí Üíèñùðï ãßíåôáé áðü Üôïìï óå Ü-

ôïìï, ìå ôá äéÜöïñá ñïý÷á, ìå ôïí áÝñá, êáèþò êáé ìå ôá äéÜöïñá áíôéêåßìåíá

ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò, üðùò Ýðéðëá, ðáé÷íßäéá êëð. ÌÝóá óôï Ýíôåñï, êõñßùò óôï

ôõöëü, ôá áõãÜ åîåëßóóïíôáé óå åíÞëéêïõò áñóåíéêïýò êáé èçëõêïýò óêþëçêåò.

Ðåñßðïõ óå Ýíá ìÞíá ïé èçëõêïß óêþëçêåò áñ÷ßæïõí íá ðáñÜãïõí áõãÜ. ÌåôÜ

ôç óýæåõîç ïé áñóåíéêïß óêþëçêåò óõíÞèùò ðåèáßíïõí êáé áðïâÜëëïíôáé ìå ôá

êüðñáíá. Ôá èçëõêÜ ðáñÜóéôá êéíïýíôáé êáôÜ ìÞêïò ôïõ åíôÝñïõ êáé åîÝñ÷ï-

íôáé óôçí ðåñéðñùêôéêÞ ÷þñá, êõñßùò êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò íýêôáò, üðïõ åíá-

ðïèÝôïõí ðïëõÜñéèìá áõãÜ êáé ï êýêëïò ôïõ ðáñáóßôïõ ïëïêëçñþíåôáé. Ôá

áõãÜ áõôÜ åßíáé åìâñõïöüñá êáé êáèßóôáíôáé ìïëõóìáôéêÜ ìÝóá óå ëßãåò þñåò

(4-6 þñåò). Ôá èçëõêÜ ðáñÜóéôá ìåôÜ ôçí åíáðüèåóç ôùí áõãþí ìåñéêÝò öïñÝò

åðéóôñÝöïõí ìÝóá óôï Ýíôåñï.


Óôéò ðåñéóóüôåñåò ðåñéðôþóåéò ç íüóïò åßíáé áóõìðôùìáôéêÞ Þ ðáñïõóéÜæå-

ôáé ìå ðïëý Þðéá óõìðôþìáôá. Ôï ðéï ÷áñáêôçñéóôéêü óýìðôùìá ôçò íüóïõ, êáé

ðïëëÝò öïñÝò ßóùò ôï ìüíï, åßíáé ï Ýíôïíïò âáóáíéóôéêüò êíçóìüò ðïõ ðáñáôç-

ñåßôáé óôçí ðåñéðñùêôéêÞ ðåñéï÷Þ, éäßùò ôéò íõêôåñéíÝò þñåò. Ï êíçóìüò ïöåß-

ëåôáé óôçí êßíçóç ôùí èçëõêþí óêùëÞêùí, áëëÜ êáé óôçí êïëëçôéêÞ ïõóßá ðïõ

÷ñçóéìïðïéåß ôï ðáñÜóéôï ãéá ôçí åðéêüëëçóç ôùí áõãþí, ç ïðïßá åßíáé åñåèé-

óôéêÞ ãéá ôï äÝñìá. ÁðïôÝëåóìá ôïõ âáóáíéóôéêïý êíçóìïý ôçò ðåñéåäñéêÞò

÷þñáò åßíáé ï åñåèéóìüò ôçò ìÝ÷ñé áéìïññáãßáò êáé ç ìåôáöïñÜ ôùí áõãþí ôïõ

ðáñáóßôïõ ìå ôá ÷Ýñéá êáé ôá íý÷éá óôï óôüìá êáé Ýôóé ç áíáëïßìùîç ôïõ áôü-

ìïõ êáé ç äéáôÞñçóç ôçò íüóïõ.

Åðßóçò ìåñéêÝò öïñÝò ðáñáôçñåßôáé çùóéíïöéëßá. ¢ëëá óõìðôþìáôá ðïõ á-

ðïäßäïíôáé óôï ðáñÜóéôï, êõñßùò óôá ðáéäéÜ, åßíáé íåõñéêüôçôá, áíïñåîßá, áû-

ðíßá, íõ÷ôåñéíïß åöéÜëôåò êáé óðáóìïß.

22

Ôï ðáñÜóéôï ìðïñåß íá åãêáôáóôáèåß óôç óêùëçêïåéäÞ áðüöõóç êáé íá

ðñïêáëÝóåé óêùëçêïåéäßôéäá. Ïé åîùåíôåñéêÝò åíôïðßóåéò ôùí ïîõïýñùí åßíáé

óðÜíéåò, áëëÜ óôá êïñßôóéá ïé óêþëçêåò ìðïñåß íá åéóÝëèïõí óôçí ïõñÞèñá,

óôïí êüëðï êáé óôéò óÜëðéããåò üðïõ ìðïñåß íá ðñïêáëÝóïõí áðüöñáîç Þ áêüìç

êáé óôçí ðåñéôïíáúêÞ êïéëüôçôá. ÓðÜíéá ðáñáôçñåßôáé äéåßóäõóç ôùí óêùëÞêùí

ìÝóá óôïõò éóôïýò. Åðßóçò Ý÷ïõí ðåñéãñáöåß êáé Üëëåò óðÜíéåò êëéíéêÝò êáôá-

óôÜóåéò, üðùò ðåñéåäñéêü êïêêßùìá, áéìïññáãéêÞ êïëßôéäá ìå çùóéíïöéëéêÞ

öëåãìïíÞ ôïõ åíôÝñïõ, êëð.

ÄéÜãíùóç

Áí êáé ìå ôï éóôïñéêü ôïõ áóèåíïýò êáé ôï ÷áñáêôçñéóôéêü óýìðôùìá ôïõ

êíçóìïý ôßèåôáé ìå ìåãÜëç ðéèáíüôçôá ç äéÜãíùóç ôçò ïîõïõñßáóçò, ç åñãá-

óôçñéáêÞ åðéâåâáßùóç ôçò íüóïõ åßíáé äýóêïëç. Êáé áõôü, ãéáôß óõíÞèùò õðÜñ-

÷ïõí ëßãïé óêþëçêåò óôá êüðñáíá, ìå áðïôÝëåóìá ôï äåßãìá ðïõ ìåôáöÝñåôáé

óôï åñãáóôÞñéï ãéá åîÝôáóç ðïëëÝò öïñÝò íá ìçí ðåñéÝ÷åé êáíÝíá óêþëçêá.

¼ôáí üìùò õðÜñ÷ïõí óêþëçêåò äéáêñßíïíôáé ìå ãõìíü ìÜôé óôçí åðéöÜíåéá ôùí

êïðñÜíùí. Åðßóçò, ðïëý óðÜíéá áíåõñßóêïíôáé ôá áõãÜ ôùí ïîõïýñùí êáôÜ ôçí

ðáñáóéôïëïãéêÞ åîÝôáóç ôùí êïðñÜíùí, ãéáôß ç åíáðüèåóç ôùí áõãþí äåí ãßíå-

ôáé óôï Ýíôåñï. Ìå ôç óõíÞèç ðáñáóéôïëïãéêÞ åîÝôáóç ìüíï óôï 5-10% ôùí ðå-

ñéðôþóåùí åðéâåâáéþíåôáé ç íüóïò.

Ç äéÜãíùóç ôçò íüóïõ óõíÞèùò ãßíåôáé ìå ôçí áíåýñåóç ôùí ÷áñáêôçñé-

óôéêþí áõãþí ôùí ïîõïýñùí óå åðé÷ñßóìáôá áðü ôçí ðåñéðñùêôéêÞ ÷þñá ìå

ôç ìÝèïäï Scotch tape, ç ïðïßá áðïôåëåß êáé ôçí êáëýôåñç ôå÷íéêÞ ãéá ôçí åðé-

âåâáßùóç ôçò íüóïõ. Ôï åðß÷ñéóìá ëáìâÜíåôáé ìå êïëëçôéêÞ ôáéíßá áðü ôçí

ðåñéðñùêôéêÞ ÷þñá ðéÝæïíôáò ôçí ôáéíßá åðÜíù óôï äÝñìá êáé áíÜìåóá óôéò

ðôõ÷Ýò. Ôïðïèåôåßôáé åðÜíù óå áíôéêåéìåíïöüñï ðëÜêá êáé ìåôáöÝñåôáé óôï

åñãáóôÞñéï ãéá åîÝôáóç. Ôï äåßãìá ëáìâÜíåôáé ôï âñÜäõ, áöïý ôï ðáéäß Ý÷åé

ðÝóåé ãéá ýðíï Þ ðïëý íùñßò ôï ðñùß ðñéí áðü ôï ìðÜíéï. ÓõíÞèùò áðáéôåßôáé

åîÝôáóç ðïëëþí äåéãìÜôùí ìå êïëëçôéêÞ ôáéíßá óå äéáöïñåôéêÝò çìÝñåò ãéá ôç

äéÜãíùóç ôçò íüóïõ.

Åðßóçò, ìå ôïí ïðôéêü Ýëåã÷ï ôçò ðåñéðñùêôéêÞò ðåñéï÷Þò êáôÜ ôéò íõ÷ôåñé-

íÝò þñåò áíåõñßóêïíôáé ïé óêþëçêåò êáé åðéâåâáéþíåôáé Ýôóé ç äéÜãíùóç ôçò

íüóïõ.

Èåñáðåßá – Ðñüëçøç

ÈåñáðåõôéêÜ ÷ïñçãïýíôáé äéÜöïñá öÜñìáêá ìå êáëÜ áðïôåëÝóìáôá. ÌåãÜ-

ëç óçìáóßá Ý÷åé ç åðáíÜëçøç ôçò èåñáðåßáò, ãéáôß åßíáé óõ÷íÝò ïé áíáëïéìþ-

îåéò. Åðßóçò ðïëý ìåãÜëç óçìáóßá Ý÷åé ç ó÷ïëáóôéêÞ êáèáñéüôçôá óþìáôïò, ÷å-

23

ñéþí, åóùñïý÷ùí, êëéíïóêåðáóìÜôùí êáé ç áðïëýìáíóç ôùí áíôéêåéìÝíùí,

üðùò ð÷ ðáé÷íéäéþí.

Cyclospora

Ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá Ýíá íÝï ðáñÜóéôï, ôï ðáñÜóéôï Cyclospora, Þñèå íá

ðñïóôåèåß óôïí Þäç ìáêñý êáôÜëïãï ôùí ðáñáóßôùí ôïõ åíôÝñïõ. Óôç âéâëéï-

ãñáößá ôçí ðñþôç áíáöïñÜ óôï ðáñÜóéôï áõôü ôç óõíáíôÜìå ôï 1979, åíþ áñ-

ãüôåñá, ôï 1986, ðåñéãñÜöïíôáé ïé ðñþôåò ðåñéðôþóåéò ãáóôñåíôåñßôéäáò áðü

Cyclospora. Áñ÷éêÜ ïé äéÜöïñïé åñåõíçôÝò ðßóôåõáí üôé ï õðåýèõíïò ïñãáíé-

óìüò áíÞêå óôéò ¢ëãåò (blue-green Algae) êáé Ýôóé äüèçêáí óôï ðáñÜóéôï äéÜ-

öïñá ïíüìáôá. Áñãüôåñá üìùò, ìåôÜ áðü ëåðôïìåñÝóôåñç ìåëÝôç ôùí ÷áñáêôç-

ñéóôéêþí ôïõ, âñÝèçêå üôé áíÞêåé óôá Êïêêßäéá, óôï ãÝíïò Cyclospora. Ôá åßäç

ôïõ ãÝíïõò Cyclospora âñÝèçêáí óå äéÜöïñá åßäç æþùí, äéáöÝñïõí üìùò óôï

ìÝãåèïò áðü ôá åßäç ðïõ áíåõñßóêïíôáé óôïõò áíèñþðïõò. ¸ôóé ôá Cyclospora

ðïõ ðñïóâÜëëïõí ôïí Üíèñùðï áðïôÝëåóáí íÝï åßäïò, ãéá ôï ïðïßï ðñïôÜèçêå

ôï üíïìá Cyclospora cayetanensis ðñïò ôéìÞ ôïõ Éíóôéôïýôïõ Universidad

Peruana Cayetano Heredia, óôç Lima ôïõ Ðåñïý, üðïõ Ýãéíå ç óçìáíôéêüôåñç Ý-

ñåõíá üóïí áöïñÜ ôçí åðéäçìéïëïãßá êáé ôáîéíüìçóç ôïõ ðáñáóßôïõ.

Åðéäçìéïëïãßá

Ôï ðáñÜóéôï áíåõñßóêåôáé óôéò ÇÐÁ, óôá íçóéÜ ôçò ÊáñáúâéêÞò, óôçí Êå-

íôñéêÞ êáé Íüôéá ÁìåñéêÞ, óôç ÍïôéïáíáôïëéêÞ Áóßá êáé óôçí ÁíáôïëéêÞ Åõ-

ñþðç. Åíäçìåß üìùò êõñßùò óôçí ÁúôÞ, óôï Ðåñïý, óôï ÍåðÜë, åíþ ôá ôåëåõ-

ôáßá ÷ñüíéá êáé ïé ÇÐÁ èåùñïýíôáé åíäçìéêÞ ÷þñá. ¸÷ïõí ðåñéãñáöåß óðïñá-

äéêÝò ðåñéðôþóåéò, áëëÜ êáé ìåãÜëåò åðéäçìßåò ëïßìùîçò áðü Cyclospora.

Ïé ðñþôåò åðéäçìßåò ðáñáôçñÞèçêáí óôï ÍåðÜë êáé óôçí ÁìåñéêÞ êáé ìÜëé-

óôá óå Üôïìá ìå öõóéïëïãéêü áíïóïâéïëïãéêü ìç÷áíéóìü. Óôï ÍåðÜë åêäçëþ-

èçêáí ôñåéò ìåãÜëåò åðéäçìßåò, ôï 1989, ôï 1990 êáé ôï 1994 êáé õðåýèõíï ãéá

ôéò åðéäçìßåò èåùñÞèçêå ôï ìïëõóìÝíï íåñü. Óôçí ÁìåñéêÞ ôï 1990 ðåñéãñÜöç-

êå åðéäçìßá ãáóôñåíôåñßôéäáò áðü Cyclospora óå íïóïêïìåßï ôïõ ÓéêÜãïõ, êáôÜ

ôçí ïðïßá ðñïóâëÞèçêå ôï ðñïóùðéêü ôïõ íïóïêïìåßïõ. Õðåýèõíï ãéá ôçí ìå-

ôÜäïóç ôïõ ðáñáóßôïõ èåùñÞèçêå ôï ìïëõóìÝíï íåñü ìéáò âñýóçò óôï áíáðáõ-

ôÞñéï ôïõ ðñïóùðéêïý. Åðßóçò ôï 1996 ðáñáôçñÞèçêå åðéäçìßá ãáóôñåíôåñßôé-

äáò áðü Cyclospora óå ðïëëÝò ÷þñåò ôçò Âïñåßïõ êáé Íïôßïõ ÁìåñéêÞò, êáôÜ

ôçí ïðïßá ùò ìÝóï ìåôÜäïóçò ôïõ ðáñáóßôïõ èåùñÞèçêáí âáôüìïõñá ðñïåñ÷ü-

ìåíá áðü ôç ÃïõáôåìÜëá.

24

Óå ÷þñåò ôçò Åõñþðçò, üðùò ç Áããëßá, ç Éóðáíßá êáé ç Ãåñìáíßá, Ý÷ïõí ðå-

ñéãñáöåß ðåñéðôþóåéò ëïßìùîçò áðü Cyclospora, üëåò üìùò ðáñáôçñÞèçêáí óå

Üôïìá ôá ïðïßá ðñüóöáôá åß÷áí ôáîéäÝøåé óå åíäçìéêÝò ÷þñåò. Áêüìç, óôçí É-

ôáëßá ðåñéãñÜöçêå ðåñßðôùóç áóèåíïýò ìå AIDS, ï ïðïßïò ðáñïõóßáóå ãáóôñå-

íôåñßôéäá áðü Cyclospora, áëëÜ óôï éóôïñéêü ôïõ äåí áíáöåñüôáí ôáîßäé óôï å-

îùôåñéêü.

Áí êáé ç íüóïò Ý÷åé ðåñéãñáöåß óå ðïëëÝò ÷þñåò, ç ðñáãìáôéêÞ ôçò åðßðôùóç

äåí åßíáé áêüìç ãíùóôÞ. Ôï ðáñÜóéôï áíáæçôÞèçêå óôï ÍåðÜë óå Üôïìá ìå ãá-

óôñåíôåñßôéäá êáé âñÝèçêå óå áíáëïãßá 11-20%, åíþ óå Üôïìá ÷ùñßò ãáóôñåíôå-

ñßôéäá âñÝèçêå óå áíáëïãßá 1%. Óå áíÜëïãç ìåëÝôç óôçí Áããëßá ôï ðáñÜóéôï á-

íáæçôÞèçêå óôá êüðñáíá 115 áóèåíþí ìå ãáóôñåíôåñßôéäá, áëëÜ äåí âñÝèçêå.

Óôçí ÅëëÜäá äåí Ý÷åé ðåñéãñáöåß ðåñßðôùóç ãáóôñåíôåñßôéäáò áðü Cyclo-

spora Ýùò ôþñá. Óôï ÅñãáóôÞñéü ìáò áðü ôï 1994 áíáæçôåßôáé ôï ðáñÜóéôï óôá

êüðñáíá ôùí áóèåíþí ìå ãáóôñåíôåñßôéäá, áëëÜ äåí Ý÷åé âñåèåß óå êáíÝíá á-

óèåíÞ, ðáñ’ üëï üôé Ý÷ïõí åîåôáóôåß ðåñéóóüôåñá áðü ðåñßðïõ 9.000 äåßãìáôá

êïðñÜíùí.

Ç íüóïò ðáñïõóéÜæåé åðï÷éáêÞ êáôáíïìÞ êáé óôéò ÷þñåò üðïõ åíäçìåß ðá-

ñáôçñåßôáé óõ÷íüôåñá êáôÜ ôïõò èåñìïýò êáé õãñïýò ìÞíåò, äçëáäÞ áðü ôï

ÌÜéï Ýùò ôïí Éïýëéï.

Ôï ðáñÜóéôï ðñïóâÜëëåé ó÷åäüí üëåò ôéò çëéêßåò. Ç ìïëõóìáôéêÞ äüóç ôïõ

ðáñáóßôïõ åßíáé Üãíùóôç õðÜñ÷ïõí üìùò åíäåßîåéò üôé åßíáé ðïëý ìéêñÞ. Óå ìå-

ëÝôç ðïõ Ýãéíå óôï ÍåðÜë âñÝèçêå üôé ðñïóâÜëëåé ôá ðáéäéÜ óå áíáëïãßá 12%,

áëëÜ äåí ðáñáôçñÞèçêå óå ðáéäéÜ çëéêßáò êÜôù ôùí 18 ìçíþí êáé áõôü áðïäß-

äåôáé óôï üôé ðéèáíþò Ý÷ïõí áíôéóþìáôá áðü ôç ìçôÝñá, áëëÜ êáé óôï üôé Ý÷ïõí

ëéãüôåñåò åõêáéñßåò íá áðïêôÞóïõí ôï ðáñÜóéôï.

Ç äéáóðïñÜ ôïõ ðáñáóßôïõ óôï ðåñéâÜëëïí êáé ïé áðïèÞêåò ôïõ äåí Ý÷ïõí

âñåèåß áêüìç. Åðßóçò äåí Ý÷åé âñåèåß åÜí ôï åßäïò ðïõ ðñïóâÜëëåé ôïí Üíèñùðï

ðñïóâÜëëåé êáé äéÜöïñá Üëëá æþá. ¸ãéíáí ðñïóðÜèåéåò íá åíôïðéóèåß ôï ðáñÜ-

óéôï óå äéÜöïñá åßäç æþùí, áëëÜ äåí áðÝäùóáí.


Ï êýêëïò æùÞò ôïõ ðáñáóßôïõ êáèþò êáé ç ýðáñîç åíäéáìÝóùí îåíéóôþí

äåí åßíáé ãíùóôÜ. Ðéóôåýåôáé üôé ïé ùïêýóôåéò ðïõ áðïâÜëëïíôáé ìå ôá êüðñáíá

ôùí áóèåíþí åßíáé áäéáöïñïðïßçôåò êáé áðáéôåßôáé ðáñáìïíÞ óôï ðåñéâÜëëïí

ãéá ôçí ðëÞñç ùñßìáíóÞ ôïõò. Áõôü äéêáéïëïãåß êáé ôçí áäõíáìßá ìåôÜäïóçò

ôïõ ðáñáóßôïõ áðü Üôïìï óå Üôïìï. Áðü ìåëÝôåò ðïõ Ýãéíáí óôï åñãáóôÞñéï,

âñÝèçêå üôé êÜèå ùïêýóôç ðåñéÝ÷åé äýï óðïñïêýóôåéò êáé êÜèå ìßá óðïñïêýóôç

25

ðåñéÝ÷åé äýï óðïñïæùÀôåò. Ç óðïñïãïíßá ãßíåôáé ìåôÜ áðü êáëëéÝñãåéá ôïõ ðá-

ñáóßôïõ óå äéÜëõìá äé÷ñùìéêïý êáëßïõ åðß 7-13 çìÝñåò.

ÌåôÜäïóç

Ï ôñüðïò ìåôÜäïóçò ôïõ ðáñáóßôïõ äåí åßíáé áðüëõôá ãíùóôüò. Õðåýèõíï

èåùñåßôáé êõñßùò ôï ìïëõóìÝíï íåñü, áêüìç êáé ôï ÷ëùñéùìÝíï íåñü, üôáí äåí

åßíáé áóöáëÝò ôï äßêôõï ýäñåõóçò. Áêüìç ðéèáíïëïãïýíôáé êáé Üëëïé ôñüðïé

ìåôÜäïóçò, üðùò ôï ãÜëá óôï ÍåðÜë, üðïõ ïé êÜôïéêïé Ý÷ïõí ôçí óõíÞèåéá íá

ôï áñáéþíïõí ìå íåñü, êáèþò êáé ôá ôñüöéìá, ôá ëá÷áíéêÜ êáé ôá öñïýôá. Äåí

õðÜñ÷ïõí åíäåßîåéò üôé ôï ðáñÜóéôï ìåôáäßäåôáé áðü Üôïìï óå Üôïìï. Åðßóçò

ðáñáôçñÞèçêå üôé ïé åðéäçìßåò óõìâáßíïõí óõ÷íüôåñá óå ðåñéï÷Ýò üðïõ ïé êÜ-

ôïéêïé Ý÷ïõí ôç óõíÞèåéá íá ìáæåýïõí ôï íåñü óå ôåðüæéôá. ¸íáò Üëëïò ôñüðïò

ìåôÜäïóçò åßíáé ìå ôçí êáôÜðïóç íåñïý êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ ìðÜíéïõ.


Ï ðáèïãåíåôéêüò ìç÷áíéóìüò ôïõ ðáñáóßôïõ ðáñáìÝíåé Üãíùóôïò. Ðñï-

óâÜëëåé êõñßùò ôï ëåðôü Ýíôåñï, óôï ïðïßï ðñïêáëåß öëåãìïíÞ, áôñïößá ôùí

ëá÷íþí êáé õðåñðëáóßá ôùí êñõðôþí. Óôá êüðñáíá ôùí áóèåíþí äåí áíåõñß-

óêïíôáé ðõïóöáßñéá êáé åñõèñÜ áéìïóöáßñéá, êáé áõôü åßíáé Ýíäåéîç üôé ôï ðá-

ñÜóéôï äåí Ý÷åé äéåéóäõôéêÞ éêáíüôçôá. Áêüìç, åðåéäÞ ç äéÜññïéá åßíáé åêêñéôé-

êïý ôýðïõ, ðéóôåýåôáé üôé ï ìç÷áíéóìüò äñÜóçò ôïõ ðáñáóßôïõ ó÷åôßæåôáé ìå

ôçí ðáñáãùãÞ ôïîßíçò. Áðü ìåëÝôåò ðïõ Ýãéíáí óå âéïøßá ôïõ åíôÝñïõ áóèåíþí

ìå ãáóôñåíôåñßôéäá áðü Cyclospora, ôá ðáñÜóéôá âñÝèçêáí óôï êõôôáñüðëáóìá

ôùí åíôåñéêþí êõôôÜñùí ìÝóá óå êýóôç ðåñéâáëëüìåíç áðü ëõóïóùìÜôéá.


Ôï ðáñÜóéôï ðñïóâÜëëåé Üôïìá ìå öõóéïëïãéêü áíïóïâéïëïãéêü ìç÷áíéóìü,

áëëÜ êáé Üôïìá áíïóïêáôáóôáëìÝíá. Ï ÷ñüíïò åðþáóçò ôçò íüóïõ åßíáé 1-7 ç-

ìÝñåò. Ç íüóïò áñ÷éêÜ ìïéÜæåé ìå ãñéððþäç óõíäñïìÞ, óõíïäåõüìåíç áðü áíï-

ñåîßá, êáêïõ÷ßá, íáõôßá, åìåôïýò, áðþëåéá âÜñïõò, Ýíôïíïõò êïéëéáêïýò ðüíïõò

êáé Ýíôïíç äéÜññïéá. Ï ðõñåôüò äåí óõíïäåýåé ðÜíôá ôç íüóï êáé äåí åßíáé ðïëý

õøçëüò. Ôá óõìðôþìáôá ôçò íüóïõ äéáñêïýí 1-3 åâäïìÜäåò. ÌåôÜ ôéò ðñþôåò

çìÝñåò ôçò íüóïõ áêïëïõèåß Ýíáò êýêëïò õðï÷þñçóçò êáé åðáíåìöÜíéóçò ôùí

óõìðôùìÜôùí êáé Ýôóé ç äéÜñêåéá ôçò íüóïõ ìðïñåß íá ðáñáôáèåß áðü 1 Ýùò 3

ìÞíåò. ×áñáêôçñéóôéêÜ óõìðôþìáôá ðïõ ðáñáìÝíïõí óå üëç ôç äéÜñêåéá ôçò

íüóïõ åßíáé ç áíïñåîßá, ç áäõíáìßá êáé ç áðþëåéá âÜñïõò. Áí êáé äåí Ý÷ïõí ðå-

ñéãñáöåß ðïëëÝò ðåñéðôþóåéò ëïßìùîçò áðü Cyclospora óå áóèåíåßò ìå AIDS, ç

26

íüóïò ðáñïõóéÜæåé âáñýôåñç êëéíéêÞ åéêüíá êáé ìåãáëýôåñç äéÜñêåéá óôá Üôï-

ìá áõôÜ. Åíþ ç íüóïò óôá Üôïìá ìå öõóéïëïãéêü áíïóïâéïëïãéêü ìç÷áíéóìü åß-

íáé áõôïúþìåíç, óôá áíïóïêáôáóôáëìÝíá Üôïìá ãßíåôáé ÷ñüíéá êáé ìðïñåß íá å-

ðéöÝñåé êáé ôï èÜíáôï. Ç êëéíéêÞ åéêüíá ôçò íüóïõ ðáñïõóéÜæåé ðïëëÝò ïìïéü-

ôçôåò ìå ôçí êñõðôïóðïñéäßáóç êáé ôçí éóïóðïñéäßáóç.

ÄéÜãíùóç

Ç äéÜãíùóç ôçò íüóïõ ãßíåôáé ìå ôçí áíåýñåóç ôùí ùïêýóôåùí ôïõ ðáñáóß-

ôïõ óôá êüðñáíá ôùí áóèåíþí. Ïé ùïêýóôåéò öáßíïíôáé óôï õãñü Üìåóï ðáñá-

óêåýáóìá, êáé åßíáé óöáéñéêÝò, ìç äéáèëáóôéêÝò, ìå äéðëü ôïß÷ùìá êáé äéáìÝôñï

8-10 ìm. Ôï ìÝãåèüò ôïõò åßíáé äéðëÜóéï áðü ôï ìÝãåèïò ôùí ùïêýóôåùí ôïõ

êñõðôïóðïñéäßïõ êáé ÷áñáêôçñéóôéêÜ ó÷åäüí üëåò Ý÷ïõí ôï ßäéï ìÝãåèïò. Ç Üèé-

êôç ùïêýóôç ðåñéÝ÷åé 3-9 óùìáôßäéá, äéáìÝôñïõ 3 ìm Þ ìéêñüôåñá, åíôüíùò

äéáèëáóôéêÜ êáé ìå ðñáóéíßæïõóá áðü÷ñùóç. Ôá óùìáôßäéá áõôÜ ðåñéâÜëëïíôáé

üëá ìáæß áðü ìéá ìåìâñÜíç êáé ó÷çìáôßæïõí Ýíá ìïñßäéï. Áíåõñßóêïíôáé üìùò

êáé ùïêýóôåéò Üäåéåò, óôéò ïðïßåò äéáêñßíåôáé ìüíï ôï ôïß÷ùìá êáé ïé ïðïßåò á-

íáöÝñïíôáé ùò ùïêýóôåéò “öáíôÜóìáôá”.

Ìå ôçí ôñïðïðïéçìÝíç ïîåÜíôï÷ç ÷ñþóç ïé ùïêýóôåéò åìöáíßæïíôáé ìå

÷ñþìá áðü åëáöñü ñïæ Ýùò âáèý êüêêéíï. Óå Üëëåò ùïêýóôåéò óõãêñáôïýíôáé

êïêêßäéá ÷ñùóôéêÞò, åíþ Üëëåò Ý÷ïõí öõóóáëéäþäç åìöÜíéóç. Óôéò Üèéêôåò ùï-

êýóôåéò öáßíåôáé ôï ìïñßäéï, êáé ôá óùìáôßäéá ôïõ ìïñéäßïõ âÜöïíôáé ìáýñá ìå

ðñáóéíßæïõóá áðü÷ñùóç, åíþ óôéò Üäåéåò âÜöåôáé ìüíï ôï ôïß÷ùìÜ ôïõò.

×áñáêôçñéóôéêü ôùí Üâáöùí ùïêýóôåùí åßíáé üôé óå ìéêñïóêüðéï öèïñé-

óìïý ðáñïõóéÜæïõí ìðëÝ-ðñÜóéíï áõôïöèïñéóìü. Öèïñßæåé êõñßùò ôï ôïß÷ùìÜ

ôïõò êáé öáßíïíôáé óáí öùôåéíïß êýêëïé. Ôçí éäéüôçôá áõôÞ óôåñïýíôáé ôá Üëëá

Êïêêßäéá. Áðü ìåëÝôåò ðïõ Ýãéíáí âñÝèçêå üôé ôï ðáñÜóéôï äåí áíôéäñÜ ìå ìï-

íïêëùíéêÜ áíôéóþìáôá Ýíáíôé ôïõ êñõðôïóðïñéäßïõ êáé áõôü óõìâÜëëåé óôï

äéá÷ùñéóìü ôïõ áðü ôï êñõðôïóðïñßäéï.

Óôïõò áóèåíåßò ìå ãáóôñåíôåñßôéäá áðü Cyclospora ðáñÜãïíôáé áíôéóþìáôá

Ýíáíôé ôïõ ðáñáóßôïõ ìå äåêáðëÜóéá áýîçóç ôïõ ôßôëïõ. ÂÝâáéá, äåí åßíáé ãíù-

óôü ãéá ðïéï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá ðáñáìÝíïõí ôá áíôéóþìáôá êáé áí ðáñÝ÷ïõí

ðñïóôáóßá óå áêüëïõèç ìüëõíóç áðü ôï ðáñÜóéôï. Öáßíåôáé üìùò üôé ç íüóïò

äåí åãêáôáëåßðåé ìüíéìç áíïóßá, ãéáôß ôï ßäéï Üôïìï ìðïñåß íá íïóÞóåé ðåñéó-

óüôåñåò áðü ìéá öïñÝò.

Ìéá óçìáíôéêÞ ðáñáôÞñçóç ðïõ Ýãéíå óôéò åðéäçìßåò ôïõ ÍåðÜë, åßíáé üôé óå

ìåãáëýôåñç áíáëïãßá ðñïóâëÞèçêáí ïé îÝíïé êáé ïé ôáîéäéþôåò, óå ó÷Ýóç ìå ôïí

õðüëïéðï ðëçèõóìü ôçò ÷þñáò, êáé ìÜëéóôá áõôïß ðïõ åß÷áí áöé÷èåß ðñüóöáôá

27

óôç ÷þñá. ¼óï áõîáíüôáí ï ÷ñüíïò ðáñáìïíÞò ôïõò åëáôôùíüôáí ç áíáëïãßá ìü-

ëõíóÞò ôïõò, êáé áõôü áðïäüèçêå óôçí áíÜðôõîç êÜðïéïõ âáèìïý áíïóßáò.

Èåñáðåßá

Ç íüóïò óôá Üôïìá ìå öõóéïëïãéêü áíïóïâéïëïãéêü ìç÷áíéóìü åßíáé áõ-

ôïúþìåíç, åíþ óôïõò áíïóïêáôáóôáëìÝíïõò åìöáíßæåôáé ùò ÷ñüíéï äéáññïúêü

óýíäñïìï ìå Ýíôïíç áðþëåéá âÜñïõò, ôï ïðïßï ìðïñåß íá áðïâåß èáíáôçöüñï.

Äåí õðÜñ÷åé êáôÜëëçëç èåñáðåßá ãéá ôç íüóï. ×ñçóéìïðïéÞèçêáí äéÜöïñá

áíôéâéïôéêÜ ÷ùñßò êáëÜ áðïôåëÝóìáôá. Ðéï áðïôåëåóìáôéêÞ öáßíåôáé üôé åßíáé ç

èåñáðåßá ìå êïôñéìïîáæüëç, ç ïðïßá åëáôôþíåé ôç äéÜñêåéá ôçò íüóïõ, áí êáé

äåí áðïäßäåé óå üëåò ôéò ðåñéðôþóåéò. Áêüìç êáé óôïõò áóèåíåßò ìå AIDS êáé

ãáóôñåíôåñßôéäá áðü Cyclospora ç èåñáðåßá ìå êïôñéìïîáæüëç Ý÷åé êáëÜ áðïôå-

ëÝóìáôá. Ôï óïâáñü ðñüâëçìá óôç íüóï áðü Cyclospora êáé ôï ïðïßï áðáéôåß

áíôéìåôþðéóç, åßíáé ïé õðïôñïðÝò ðïõ ðáñáôçñïýíôáé êáé Ýôóé ç ðáñÜôáóç ôçò

íüóïõ.

ÂÉÂËÉÏÃÑÁÖÉÁ

1. Rennels MB. Pediatric gastrointestinal infections. Cur Opin Infect Dis 1991, 4:

63-66.

2. Uhnoo I, Wadell G, Svensson L, Olding-Stenkvist E, Ekwall E, Molly R. Aetiology

and epidemiology of acute gastro-enteritis in Swedish children. J Infect 1986,

13:73-89.

3. Kappus KD, Lundgren RG, Juranek DD, Roberts JM, Spencer HC. Intestinal para-

sitism in the United States: update on a continuing problem. Am J Trop Med Hyd

1994, 50:705-713

4. ÊïõððÜñç Ã, ÔóéñÝðá Ì, Æáöåéñïðïýëïõ Á, ÄåëçãéÜííç Â. ÅíôåñéêÝò ðáñá-

óéôþóåéò óå ðáéäéÜ Êëéíéêþí êáé Åîùôåñéêþí Éáôñåßùí Ðáéäéáôñéêïý Íïóïêïìåßïõ.

Åöáñì Êëéí Ìéêñïâ êáé Åñã Äéáãí 1994, 9:110-116.

5. Öïõóôïýêïõ Ì, ÖñÜãêïõ Á, ÊïõððÜñç Ã êáé óõí. ÁðïôåëÝóìáôá ðáñáóéôï-

ëïãéêþí åîåôÜóåùí óå ðáéäéêü ðëçèõóìü êáôÜ ôï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá 1980-1985.

Äåëô Åëëçí Ìéêñïâ Åôáéñ 1985, 30:220-226.

6. Hardie RM, Wall PG, Gott P, Bardhan M, Bartlett CLR. Infectious diarrhea in tour-

ists staying in a resort hotel. Emerg Infect Dis 1999, 5:168-171.

7. Guerrant RL, Bobak DA. Bacterial and protozoal gastroenteritis. N Engl J Med

1991, 325:327-340.

28

8. Garcia LS. Parasitology: stool specimen collection and processing. Rev Med

Microbiol 1999, 10:51-63.

9. Flanagan PA. Giardia-diagnosis, clinical course and epidemiology. A review.

Epidemiol Infect 1992, 109:1-22.

10. Archer DL, Young FE. Contemporary Issues: Diseases with a food vector. Clin

Microbiol Rev 1988, 1:377-398.

11. Sehgal R, Mahajan RC. An introduction to the epidemiology and pathogenesis of

Giardia lamblia diarrhoea. Rev Med Microbiol 1991, 2:182-185.

12. Radetsky M. Laboratory evaluation of acute diarrhea. Pediatr Infect Dis J 1986,

5:230-238.

13. Hill DR. Giardiasis. Issues in diagnosis and management. Infect Dis Clin North Am

1993, 7:503-525.

14. Winiecka-Krusnell J, Linder E. Detection of Giardia lamblia cysts in stool samples

by immunofluorescence using monoclonal antibody. Eur J Clin Microbiol Infect Dis

1995, 14:218-222.

15. Current WL. The biology of Cryptosporidium. Formerly little known, this opportu-

nistic pathogen is surprisingly widespread – and seriously life threatening among

those who are immunocompromised. Amer Soc Microbiol News 1988, 54:605-611.

16. Cristino JAGM, Carvalho MIP, Salgado MJ. An outbreak of cryptosporidiosis in a

hospital day-care centre. Epidem Infect 1988, 101:355-359.

17. Gradus MS. Water quality and water-borne protozoa. Clin Microbiol Newslet 1989,

11:121-124.

18. Wolfson JS, Richter JM, Waldron MA, Weber DJ, McCarthy DM, Hopkins CC.

Cryptosporidiosis in immunocompetent patients. N Engl J Med 1985,

312:1278-1282.

19. Holley HP, Dover C. Cryptosporidium: A common cause of parasitic diarrhea in other-

wise healthy individuals. J Infect Dis 1986, 153:365-368.

20. Okhuysen PC, White AC. Parasitic infections of the intestines. Cur Opin Infect Dis

1999, 12:467-472.

21. Sayers GM, Dillon MC, Connolly E, Thortnon L, Hyland E, Loughman E, Mahony

MAO, Butler KM. Cryptosporidiosis in children who visited an open farm. Cumm

Dis Rep 1996, 6:R140-R144.

22. Steiner TS, Guerrant RL. The pathogenesis of and host response to Cryptosporidium

parvum. Cur Opin Infect Dis 1996, 9:156-160.

23. Cordell RL, Addiss DG. Cryptosporidiosis in child care settings: a review of the

literature and recommendations for prevention and control. Pediatr Infect Dis J

1994, 13:310-317.

24. Havens PL, Davis JP. Cryptosporidium and Cryptosporidiosis. Sem Pediatr Infect

Dis 1996, 7:250-257.

29

25. Manabe YC, Clark DP, Moore RD, Lumadue JA, Dahlman HR, Belitsos PC,

Chaisson RE, Sears CL. Cryptosporidiosis in patients with AIDS: Correlates of dis-

ease and survival. Clin Infect Dis 1998, 27:536-542.

26. Garcia LS, Bruckner DA. Diagnostic Medical Parasitology. Third edition. Washing-

ton, D.C. ASM Press, 1997

27. Liu LX, Chi J, Upton MP, Ash LR. Eosinophilic colitis associated with larvae of the

pinworm Entrobius vermicularis. Lancet 1995, 346:410-412.

28. Kyronseppo H. The occurrence of human intestinal parasites in Finland. Scand J In-

fect Dis 1993, 25:671-673.

29. Wiebe BM. Appendicitis and Enterobius vermicularis. Scand J Gastroenterol 1991,

26:336-338.

30. Ðáðïýëéá-Óåñãïõíéþôç Å. Óõ÷íüôçôá ïîõïýñùí óôá äçìïôéêÜ ó÷ïëåßá ôçò ¢ì-

öéóóáò. Äåëô Åëëçí Ìéêñïâéïë Åô 1990, 35:575-579.

31. Kappus KK, Juranek DD, Roberts JM. Results of testing for intestinal by state diag-

nostic laboratories, United States, 1987. Mor Mortal Wkly Rep CDC Surveill Summ

1991, 40:25-45.

32. Avolio L, Avoltini V, Ceffa F, Bragheri R. Perianal granuloma caused by Enterobius

vermicularis: report a new observation and review of the literature. J Pediatr 1998,

132:1055-1056.

33. Ortega YR, Sterling CR, Gilman RH, Cama VA, Diaz F. Cyclospora species - A new

protozoan pathogen of humans. N Engl J Med 1993, 328:1308-1312.

34. Ortega YR, Sterling CR, Gilman RH, Cama VA, Diaz F. Cyclospora cayetanensis: a

new protozoan pathogen in humans. Proc Am Soc Trop Med Hyg 1992, 210 (ab-

stract).

35. Wurtz R. Cyclospora : A newly identified intestinal pathogen of humans. Clin Infect

Dis 1995, 18:620-623.

36. Ooi WW, Zimmerman SK, Needham CA. Cyclospora species as a gastrointestinal

pathogen in immunocompetent hosts. J Clin Microbiol 1995, 33:1267-1269.

37. Shlim DR, Cohen MT, Eaton M, Rajah R, Long EG, Ungar BLP. An alga-like or-

ganism associated with an outbreak of prolonged diarrhea among foreigners in Ne-

pal. Am J Trop Hyg 1991, 45:383-389.

38. Rabold JG, Hoge CW, Shlim DR, Kefford C, Rajah R, Echeverria P. Cyclospora out-

break associated with chlorinated drinking water. Lancet 1994, 344:1360-1361.

39. Huang P, Weber JT, Sosin DM, Griffin PM, Long EG, Murphy JJ, et al. The first re-

ported outbreak of diarrheal illness associated with Cyclospora in the United States.

Ann Intern Med 1995, 123:409-414.

40. Herwaldt BL, Ackers M-L, and the Cyclospora working group. An outbreak in 1996

of cyclosporiasis associated with imported raspberries. N Engl J Med 1997,

336:1548-1556.

30

41. Gascon J, Corachan M, Bombi JA, Valls ME, Bordes JM. Cyclospora in patients

with traveller’s diarrhea. Scand J Infect Dis 1995, 27:511-514.

42. Petry F, Hofstatter J, Schulz BK, Deitrich G, Jung M, Schirmacher P. Cyclospora

cayetanensis: First imported infections in Germany. Infection 1997, 25:167-170.

43. Bradonisio O, Maggi P, Panaro MA, Marangi A, Marzio R, Angarano G. A

Cyanobacterium-like body found in the stools of an HIV+ patient with diarrhoea.

Eur J Epidemiol 1993, 9:453-454.

44. McIntyre M, Lyons M. Screening of patients with diarrhoea in the U.K. for

Cyanobacteria-like bodies. J Infect 1992, 26:107-108.

45. Hoge CW, Echeverria P, Rajah R, Jacobs J, Malthouse S, Chapman E, et al. Preva-

lence of Cyclospora species and other enteric pathogens among children less than 5

years of age in Nepal. J Clin Microbiol 1995, 33:3058-3060.

46. Hoge CW, Shlim DR, Ghimire M, Rabold JG, Pandey P, Walch A, et al. Pla-

cebo-controlled trial of co-trimoxazole for Cyclospora infections among travelers

and foreign residents in Nepal. Lancet 1995, 345:691-693.

31

ÓÕÓÔÇÌÁÔÉÊÅÓ ÐÁÑÁÓÉÔÙÓÅÉÓÅËÏÍÏÓÉÁ, ÔÏÎÏÐËÁÓÌÙÓÇ,ËÅÚÓÌÁÍÉÁÓÇ

Å. ÃáëáíÜêçò

ÐáéäéáôñéêÞ ÊëéíéêÞ Ðáíåðéóôçìßïõ Éùáííßíùí

ÐáñïõóéÜæïíôáé óõíïðôéêÜ ôñåéò óõóôçìáôéêÝò ðáñáóéôþóåéò, ìå Ýìöáóç

óôá êýñéá óçìåßá ðáéäéáôñéêïý åíäéáöÝñïíôïò êáé ìå áíáöïñÜ óôá åëëçíéêÜ äå-

äïìÝíá.

ÅËÏÍÏÓÉÁ

Ïîåßá Þ ÷ñüíéá óõóôçìáôéêÞ ðáñáóéôéêÞ íüóïò ðïõ ðñïêáëåßôáé áðü 4

åßäç ðëáóìùäßùí: P. falciparum, P. vivax, P. ovale êáé P. malariae. Ôá ðëá-

óìþäéá õðÜãïíôáé óôá ðñùôüæùá. Óýìöùíá ìå ôçí ÅëëçíéêÞ Íïìïèåóßá, êÜèå

êñïýóìá ðñÝðåé íá äçëþíåôáé óôï ÔìÞìá Þ ôç Äéåýèõíóç ÕãéåéíÞò ôçò åðéôü-

ðéáò Íïìáñ÷ßáò.

Åðéäçìéïëïãßá. Ôáëáéðùñåß ôçí áíèñùðüôçôá áðü ðïëý ðáëéÜ, ìå ìáñôõñßåò óå

ÁéãõðôéáêÜ (3ç ÷éëéåôçñßäá ðñï ×ñéóôïý), êéíåæéêÜ êáé éíäïúóôéêÜ êåßìåíá. Ïé

Ýíôïíåò ðñïóðÜèåéåò êáôáðïëÝìçóçò ôçò íüóïõ äåí áðÝäùóáí óå ðáãêüóìéï å-

ðßðåäï. Ôï ðñüãñáììá øåêáóìþí (ÐÏÕ, 1955) åãêáôáëåßöèçêå ôï 1976, êáèþò

ôá êïõíïýðéá áíÝðôõîáí áíôï÷Þ óôï DDT. Ç íüóïò èåùñåßôáé ùò ï Ýâäïìïò öï-

íÝáò ôïõ áíèñþðïõ êáé õðïëïãßæïíôáé (ÄåêÝìâñéïò 1999) Üíù ôùí 500 åêáôïìõ-

ñßùí ðÜó÷ïíôåò êáé 1-2.000.000 èÜíáôïé åôçóßùò (êõñßùò ìéêñþí ðáéäéþí óôçí

ÁöñéêÞ).

Ç íüóïò åíäçìåß óôéò ðåñéóóüôåñåò ôñïðéêÝò ÷þñåò (óôá ÷áìçëÜ õøüìåôñá)

êáé óå ðïëëÝò õðïôñïðéêÝò. Ôá ðëáóìþäéá Ý÷ïõí êÜðïéá ãåùãñáöéêÞ êáôáíïìÞ:

ôï P. falciparum óõ÷íÜæåé óôçí ÁöñéêÞ êáé ôï P. vivax óôç íüôéá Áóßá êáé ôç

Ìåóüãåéï. Ïé ëïéìþîåéò áðü P. ovale êáé P. malariae åßíáé óðáíéüôåñåò. Óå äõôé-

êÝò ÷þñåò ìå ðáñÜäïóç áðïéêéþí, üðùò ôï ÇíùìÝíï Âáóßëåéï, ðáñáôçñåßôáé

ìéá ðñüóöáôç áýîçóç.

32

Óôçí ÅëëÜäá ç íüóïò áðïôåëïýóå ìÜóôéãá Þäç áðü ôç ìåóïëéèéêÞ åðï÷Þ

(ðáëáéïðáèïëïãéêÜ åõñÞìáôá) ìÝ÷ñé ôï 2ï ðáãêüóìéï ðüëåìï. Öáßíåôáé üôé óõ-

íÝâáëëå óôçí ðáñáêìÞ ôçò áñ÷áßáò åëëçíéêÞò êïéíùíßáò êáé üôé ôáëáéðþñçóå

ìéá óåéñÜ åðéöáíþí áíäñþí, áðü ôï ÌåãÜëï ÁëÝîáíäñï Ýùò ôïí Êáôóáíôþíç

êáé ôï Ãåþñãéï ÊáñáúóêÜêç. Ìå ôçí åöáñìïãÞ äçìïóéïíïìéêþí ìÜëëïí ðáñÜ

Üìåóá éáôñéêþí ìÝôñùí ç åëïíïóßá Ý÷åé ó÷åäüí åîáöáíéóèåß, áöÞíïíôáò ìéáí õ-

ðïëïãßóéìç óõ÷íüôçôá äñåðáíïêõôôáñéêÞò áíáéìßáò óôïí ðëçèõóìü. Áðü ôá äç-

ëùìÝíá êñïýóìáôá óôçí ÅèíéêÞ ÓôáôéóôéêÞ Õðçñåóßá ðñïêýðôåé ç åîÞò êáôá-

íïìÞ åðéðïëáóìïý (Åéê. 1):

Õðïëïãßæåôáé Ýôóé ãéá ôçí ÅëëÜäá óôï ôÝëïò ôïõ 20ïý áéþíá ìéá ãåíéêÞ åðß-

ðôùóç 61 íïóçëåéþí áíÜ Ýôïò, ìå ôçí áíôßóôïé÷ç ðáéäéêÞ ìüëéò 3,9 íïóçëåßåò

áíÜ Ýôïò. Áí êáé ïé ðåñéóóüôåñåò ðåñéðôþóåéò åßíáé åéóáãüìåíåò, Ý÷ïõí áíáöåñ-

èåß êáé ëßãá áõôü÷èïíá êñïýóìáôá. Óå ðñáêôéêü åðßðåäï ëïéðüí, ï ðáéäßáôñïò

áí êáé ðéèáíüôáôá äåí èá áíôéìåôùðßóåé ðåñßðôùóç åëïíïóßáò, ðñÝðåé íá ôç

óêÝöôåôáé êáé ìÜëéóôá óå ðáéäéÜ ðïõ ãýñéóáí áðü ôáîßäé óå åíäçìéêÞ ÷þñá.

ÌåôÜäïóç. Ãßíåôáé ìå ôá èçëõêÜ êïõíïýðéá Anopheles. Ôá ðáñÜóéôá öéëïîåíïý-

íôáé êõñßùò óôá åñõèñÜ áéìïóöáßñéá. Ç êýñéá äåîáìåíÞ åßíáé ï ÷ñïíßùò ðÜó÷ùí

Üíèñùðïò. ¢ëëïé ôñüðïé ìåôÜäïóçò (ìåôÜããéóç áßìáôïò, ìïëõóìÝíåò âåëüíåò,

äéáðëáêïõíôéáêþò) åßíáé óðáíéüôåñïé.

×ñüíïò åðþáóçò. Åßíáé áðü 6 çìÝñåò Ýùò ðåñéóóüôåñï áðü 5 Ýôç êáé åîáñôÜôáé

áðü ôï åßäïò ôïõ ðëáóìùäßïõ (ìéêñüôåñç óôï P. falciparum).

ÊëéíéêÞ åéêüíá. ÊÜèå ðáéäß ìå ðõñåôü êáé áíáìíçóôéêü ðñüóöáôïõ ôáîéäéïý óå

33

0

20

40

60

80

100

80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94

¸ôïò

Áñ

éèì

üò

åéó

áãù

ãþ

í

> 14 åôþí

0-14 åôþí

Åéêüíá 1. ÅéóáãùãÝò óå íïóïêïìåßï ëüãù åëïíïóßáò. ÅëëÜäá, 1980-94, ÅÓÕÅ.

åíäçìéêÞ ÷þñá ðñÝðåé íá èåùñåßôáé üôé ðÜó÷åé áðü åëïíïóßá Ýùò áðïäåßîåùò ôïõ

åíáíôßïõ. Ï ðõñåôüò åßíáé ôï ðéï óôáèåñü óýìðôùìá, áëëÜ ï êëáóéêüò “ðåñéïäé-

êüò” åßíáé ìÜëëïí ç åîáßñåóç. Ç ðåñéïäéêüôçôÜ ôïõ åîáñôÜôáé áðü ôï ðëáóìþäéï

êáé åêöñÜæåôáé áíÜ 48 þñåò (ôñéôáßïò) Þ áíÜ 72 þñåò (ôåôáñôáßïò). ÌéÜ óåéñÜ áðü

Üëëåò, ìç åéäéêÝò, åêäçëþóåéò ðåñéëáìâÜíåé ñßãç ìå åößäñùóç, êåöáëáëãßá,

ìõáëãßåò, áñèñáëãßåò, âÞ÷á, íáõôßá, åìåôü êáé äéÜññïéá, êïéëéáêü Üëãïò, ù÷ñüôç-

ôá êáé ßêôåñï êáé åíßïôå çðáôïóðëçíïìåãáëßá. Ïé óõíÞèåéò äéáãíþóåéò ðñéí ôçí

ôåëéêÞ ïñèÞ åßíáé ßùóç, ãáóôñåíôåñßôéäá Þ çðáôßôéäá. Óôá ìéêñÜ âñÝöç ç íüóïò

(óõããåíÞò Þ åðßêôçôç) åêäçëþíåôáé ìå ðõñåôü, ëÞèáñãï Þ åõåñåèéóôüôçôá, äçëá-

äÞ ìå åéêüíá óçøáéìßáò.

Êáêü ðñïãíùóôéêü óçìåßï åßíáé ç ðáñïõóßá íåõñïëïãéêþí åêäçëþóåùí (å-

ãêåöáëéêÞ åëïíïóßá). Ç õðïãëõêáéìßá åßíáé óõ÷íÞ êáé åðéêßíäõíç. ¢ëëåò åðé-

ðëïêÝò ðåñéëáìâÜíïõí õðüôáóç, Gram áñíçôéêÞ óçøáéìßá, óïâáñÞ áéìïëõôéêÞ

áíáéìßá, áéìïóöáéñéíïõñßá, ïîåßá óðåéñáìáôéêÞ íÝêñùóç êáé íåöñéêÞ áíåðÜñ-

êåéá, íåöñùóéêü óýíäñïìï, äéÜ÷õôç åíäáããåéáêÞ ðÞîç, ðïëõïñãáíéêÞ áíåðÜñ-

êåéá êáé ðíåõìïíéêü ïßäçìá, õðïèåñìßá, åðéíåöñéäéêÞ áíåðÜñêåéá êáé êáôáðëç-

îßá. Oé óïâáñüôåñåò ðåñéðôþóåéò ïöåßëïíôáé óôï P. falciparum. Ï ÷ñüíéïò õðåñ-

óðëçíéóìüò ìðïñåß íá ðñïêáëÝóåé ðáãêõôôáñïðåíßá.

ÄéÜãíùóç. Ç íüóïò äåí ìðïñåß íá áðïêëåéóèåß Ýùò üôïõ ôñßá äéáöïñåôéêÜ äåßã-

ìáôá áßìáôïò (ðá÷åßá êáé ëåðôÞ óôáãüíá) êáôÜ ôçí Üíïäï ôïõ ðõñåôïý åîåôá-

óèïýí áðü êÜðïéïí Ýìðåéñï. Ç åîÝôáóç ôïõ ìõåëïý ôùí ïóôþí ìðïñåß åðßóçò íá

âïçèÞóåé. Ôá áíôéóþìáôá åßíáé ÷ñÞóéìá, êõñßùò óôçí åðéäçìéïëïãßá. Ïé íåüôåñåò

ìÝèïäïé (PCR, DNA probes, ñéâïóùìéáêü RNA) èåùñïýíôáé ôá÷åßåò êáé áêñé-

âåßò. Óôç äéáöïñïäéÜãíùóç ðñÝðåé íá óõìðåñéëáìâÜíïíôáé ï ôýöïò êáé ç ìçíéããé-

ôéäïêïêêáéìßá.

Áíôéìåôþðéóç. ÕðÜñ÷ïõí áñêåôÜ áíèåëïíïóéáêÜ öÜñìáêá (êéíßíç, ÷ëùñïêß-

íç, ðñéìáêßíç, ðõñéìåèáìßíç, óïõëöáäïîßíç, óïõëöáäéáæßíç, ìåöëïêßíç, ÷áëï-

öáíôñßíç, êëéíäáìõêßíç, ôåôñáêõêëßíåò êáé ó÷åäéÜæïíôáé êáé íåüôåñá). Ôï êá-

ôÜëëçëï ó÷Þìá êáèïñßæåôáé áðü ôç ãåùãñáöéêÞ ðñïÝëåõóç, ôï åßäïò êáé ôçí áí-

èåêôéêüôçôá ôïõ ðëáóìùäßïõ (óå åã÷åéñßäéá üðùò ôï Red Book, õðÜñ÷ïõí åêôå-

íåßò ðßíáêåò).

Ç åíõäÜôùóç åßíáé ðïëý óçìáíôéêÞ. ÓõíÞèùò ãßíåôáé åéóáãùãÞ óå íïóïêï-

ìåßï êáé åíäÝ÷åôáé íá áðáéôçèåß ÌÅÈ. ÐñÝðåé íá äéåñåõíÜôáé ç áíåðÜñêåéá óå

G-6PD, êáèþò áðïôåëåß áíôÝíäåéîç ãéá êÜðïéá áíèåëïíïóéáêÜ öÜñìáêá. Ïé åðé-

ðëïêÝò ÷ñåéÜæïíôáé ôçí êáôÜëëçëç áíôéìåôþðéóç. Ãéá ôéò ðïëý óïâáñÝò ðáñáóé-

ôáéìßåò ìðïñåß íá ÷ñåéáóèåß áöáéìáîïìåôÜããéóç.

Áðïìüíùóç. Áñêïýí ïé óõíÞèåéò ðñïöõëÜîåéò êáôÜ ôç íïóçëåßá.

34

Ðñüãíùóç. Ìå Ýãêáéñç äéÜãíùóç êáé êáôÜëëçëç èåñáðåßá ç èíçóéìüôçôá åßíáé

åîáéñåôéêÜ ÷áìçëÞ. ÅðéññåðÞ óå óïâáñÝò åêäçëþóåéò åßíáé ôá âñÝöç ãåíéêþò êáé

ôá ðáéäéÜ ìå áíïóïêáôáóôïëÞ, çðáôßôéäá Â, áóðëçíßá Þ ïìüæõãï äñåðáíïêõôôá-

ñéêÞ áíáéìßá.

Ðñüëçøç. Ç ÷ïñÞãçóç ÷çìåéïðñïöýëáîçò åßíáé áðáñáßôçôç ãéá êÜèå ôáîßäé óå

åíäçìéêÝò ÷þñåò êáé ðñÝðåé íá áñ÷ßæåé ìéá åâäïìÜäá ðñéí ôçí Üöéîç. ÕðÜñ÷ïõí

áñêåôÜ ðñïëçðôéêÜ ó÷Þìáôá (ìåöëïêßíç, ÷ëùñïêßíç, ðñïãêïõáíßë, êáé ðõñéìå-

èáìßíç ìå äáøüíç). Óôçí åãêõìïóýíç áóöáëÞò èåùñåßôáé ìüíïí ç ÷ëùñïêßíç. Ôï

ó÷Þìá äéáöÝñåé áðü ÷þñá óå ÷þñá, áíÜëïãá ìå ôçí ôñÝ÷ïõóá áíôï÷Þ ôùí ðëá-

óìùäßùí. Óôçí ÅëëÜäá êáôÜëëçëåò ïäçãßåò ðáñÝ÷ïíôáé áðü ôéò Íïìáñ÷éáêÝò Õ-

ãåéïíïìéêÝò Õðçñåóßåò. Óå Üëëåò ÷þñåò, åéäéêÝò êñáôéêÝò Þ éäéùôéêÝò õðçñåóßåò

ðñïóöÝñïõí áêñéâåßò ïäçãßåò ôçëåöùíéêþò Þ ãñáðôþò. ÔÝôïéåò åßíáé ç London

School of Hygiene (ôçë 0044 171 636 3924) êáé ôï CDC (001 404 332 4559, óå

24ùñç âÜóç).

ÅîáéñåôéêÞò áðïôåëåóìáôéêüôçôáò åßíáé ç áðïöõãÞ ôùí êïõíïõðéþí ìå óõ-

÷íÞ åðÜëåéøç ìå åíôïìïáðùèçôéêÜ (óôá ðáéäéÜ óõíéóôÜôáé ç äéáéèõëôïëïõáìß-

äç-DEET), áðïöõãÞ êïíôïìÜíéêùí êáé óïñôò, ÷ñÞóç åíôïìïáðùèçôéêþí - åíôï-

ìïêôüíùí óðéñÜë Þ áôìþí, óßôåò óå ðüñôåò êáé ðáñÜèõñá êáé êÜëõøç ôùí êñå-

âáôéþí ìå ôÝíôåò ðïõ Ý÷ïõí åìâáöôéóèåß óå åíôïìïêôüíï (ðåñìåèñßíç). Áí ôç-

ñçèïýí ïé êáôáóêåõáôéêÝò ïäçãßåò, ôá áíùôÝñù èåùñïýíôáé ãåíéêþò áóöáëÞ ãéá

ôá ðáéäéÜ. Íá óçìåéùèåß üôé ôá êïõíïýðéá ôóéìðïýí êõñßùò áðü ôï çëéïâáóßëå-

ìá ùò ôá îçìåñþìáôá.

Ãßíïíôáé ðñïóðÜèåéåò áíÜðôõîçò ó÷åôéêþí åìâïëßùí ðïõ Þäç äïêéìÜæïíôáé

óôïí Üíèñùðï. Ç ìåëÝôç ôïõ ãïíéäéþìáôïò ôïõ P. falciparum õðïëïãßæåôáé üôé

èá Ý÷åé ïëïêëçñùèåß óôï ôÝëïò ôïõ 2001.

ÔÏÎÏÐËÁÓÌÙÓÇ

Ç ôïîïðëÜóìùóç åßíáé óõóôçìáôéêÞ ðáñáóßôùóç ðïõ ïöåßëåôáé óôï åíäï-

êõôôÜñéï ðñùôüæùï Toxoplasma gondii, ôï ìüíï ðáèïãüíï ôïîüðëáóìá ãéá ôïí

Üíèñùðï.

Åðéäçìéïëïãßá. Ç íüóïò åßíáé ïéêïõìåíéêÞ êáé áöïñÜ ðëåßóôá èåñìüáéìá æþá.

Ïé ðåñéóóüôåñïé åíÞëéêåò Ý÷ïõí ìïëõíèåß êáé áíáðôýîåé áíôéóþìáôá, ÷ùñßò íá íï-

óÞóïõí åìöáíþò. Ðñïöáíþò ó÷åôéæüìåíç ìå ôéò ôïðéêÝò óõíÞèåéåò, ç ïñïèåôéêü-

ôçôá äéáöÝñåé áðü ÷þñá óå ÷þñá, öôÜíïíôáò ôï 50% óôï ÇíùìÝíï Âáóßëåéï êáé

ôï 90% óôç Ãáëëßá.

ÌåôÜäïóç. Ç ìüëõíóç ãßíåôáé ìå ôçí êáôáíÜëùóç åßôå êñåÜôùí êáé ãÜëáêôïò

35

áðü ìïëõóìÝíá æþá (éóôéêÝò êýóôåéò), åßôå ôñïößìùí ìïëõóìÝíùí áðü ðåñéôôþ-

ìáôá ãÜôáò (ùïêýóôåéò) ðïõ íïóåß. ¢ëëïé ôñüðïé ìåôÜäïóçò (äéáðëáêïõíôéáêþò,

ìåôÜããéóç áßìáôïò, ìåôáìïó÷åýóåéò ïñãÜíùí, åñãáóôçñéáêü áôý÷çìá) åßíáé óðá-

íéüôåñïé.

×ñüíïò åðþáóçò. 4-21 çìÝñåò (óõíÞèùò 7).

ÊëéíéêÞ åéêüíá. Óå áíïóïåðáñêÞ Üôïìá ç íüóïò äéáäñÜìåé åßôå õðïêëéíéêÜ åßôå

ìå ìç åéäéêÜ óõìðôþìáôá, ðïõ èõìßæïõí ëïéìþäç ìïíïðõñÞíùóç (ðõñåôüò, ðïíü-

ëáéìïò, ìõáëãßåò, ëåìöáäåíïðÜèåéá, êçëéäþäåò åîÜíèçìá) êáé ðïõ åíäÝ÷åôáé íá

ðáñáôáèïýí åðß ìÞíåò. Ç åìöÜíéóç ÷ïñéïáìöéâëçóôñïåéäßôéäáò åßíáé óðÜíéá.

ÁíôéèÝôùò ç êëéíéêÞ åéêüíá åßíáé ðïëý âáñýôåñç óå áíïóïáíåðáñêÞ Üôïìá

(AIDS, áíïóïêáôáóôáëôéêÜ öÜñìáêá, êáêïÞèåéåò), üðïõ êáé ç ðñùôïëïßìùîç

êáé ç áíáæùðýñùóç ìðïñïýí íá åêäçëùèïýí ìå ãåíéêåõìÝíç íüóï, ðíåõìïíßôé-

äá, ìõïêáñäßôéäá, ðåñéêáñäßôéäá Þ ìå ôçí åãêåöáëéêÞ ìïñöÞ (åãêåöáëßôéäá, á-

ðïóôÞìáôá).

ÄéÜãíùóç. Ãßíåôáé ïñïëïãéêÜ, ìå ôçí áíß÷íåõóç IgA, IgM êáé IgG áíôéóùìÜôùí.

Ç ðáñïõóßá ÉgM áíôéóùìÜôùí õðïäçëþíåé ðñüóöáôç ëïßìùîç (áíé÷íåýïíôáé 2 å-

âäïìÜäåò ìåôÜ ôç ëïßìùîç, êïñõöþíïíôáé óôïí 1ï ìÞíá êáé ÷Üíïíôáé óôáäéáêÜ

óôïí 6ï-9ï óõíÞèùò ìÞíá). Ôá IgA áíôéóþìáôá õðïäçëþíïõí ïìïßùò ðñüóöáôç

ëïßìùîç (åîáöáíßæïíôáé íùñßôåñá áðü ôá IgM). Ôá áíôéóþìáôá IgG Ý÷ïõí ìéêñü-

ôåñç äéáãíùóôéêÞ áîßá (êïñõöþíïíôáé ôï 2ï ìÞíá ìåôÜ ôç ëïßìùîç êáé ðáñáìÝ-

íïõí èåôéêÜ åð’ áüñéóôïí). ×ñåéÜæåôáé åìðåéñßá, áëëéþò ìðïñåß íá ðñïêýøïõí êáé

øåõäþò èåôéêÜ êáé øåõäþò áñíçôéêÜ áðïôåëÝóìáôá.

Áíôéìåôþðéóç. Ç ÷ïñÞãçóç áãùãÞò åíäåßêíõôáé óå áíïóïáíåðáñêÞ Üôïìá, Ý-

ãêõåò ìå ðñùôïëïßìùîç êáé óå áíïóïåðáñêåßò áóèåíåßò ìå ðáñÜôáóç ôçò êëéíé-

êÞò åéêüíáò ðÝñáí ôùí 2 åâäïìÜäùí Þ ìå ÷ïñéïáìöéâëçóôñïåéäßôéäá. Óôçí ðáé-

äéáôñéêÞ ðñÜîç áõôü óõìâáßíåé óðÜíéá. ×ïñçãïýíôáé ó÷Þìáôá ìå ðõñéìåèáìßíç

êáé óïõëöáäéáæßíç (Þ êëéíäáìõêßíç) êáé öïëëéíéêü áóâÝóôéï, åðß 3-6 óõíÞèùò

åâäïìÜäåò. Ç ðõñéìåèáìßíç áíôåíäåßêíõôáé óôï ðñþôï ôñßìçíï ôçò êýçóçò. Ôá

êïñôéêïåéäÞ ðéèáíüí âïçèïýí åðß ÷ïñéïáìöéâëçóôñïåéäßôéäáò Þ åãêåöáëéêÞò

íüóïõ.


Ðñüëçøç. Åðéôõã÷Üíåôáé ìå ôï êáëü øÞóéìï ôïõ êñÝáôïò, ôï êáëü ðëýóéìï ôùí

ëá÷áíéêþí, ôçí áðïöõãÞ ìüëõíóçò ôùí ôñïößìùí áðü ìýãåò êáé êáôóáñßäåò êáé

ôçí áðïöõãÞ åðáöÞò ôùí åãêýùí ìå ãÜôåò. ÓçìáíôéêÞ åßíáé ç êáèçìåñéíÞ áðïìÜ-

êñõíóç ôùí ðåñéôôùìÜôùí ôçò ãÜôáò (ãéá íá ãßíïõí ìïëõóìáôéêÜ, ðñÝðåé íá ðá-

ñáìåßíïõí åêôåèåéìÝíá åðß 24-48 þñåò).

36

ÓõããåíÞò ôïîïðëÜóìùóç

Åðéäçìéïëïãßá. Õðïëïãßæåôáé üôé ðåñßðïõ ôï 50% ôùí åãêýùí ìå ðñùôïëïßìù-

îç, ðïõ äåí ðÞñáí èåñáðåßá èá ãåííÞóïõí íåïãíü ìå óõããåíÞ íüóï. Ç óõìðôù-

ìáôéêÞ ëïßìùîç åßíáé ðéï ðéèáíÞ áí ç ìåôÜäïóç ãßíåé êáôÜ ôï 1ï ôñßìçíï. Ç á-

êñéâÞò óõ÷íüôçôá ôçò óõããåíïýò ôïîïðëÜóìùóçò äåí åßíáé åýêïëï íá êáèïñé-

óèåß, êáèþò ïé êëéíéêÝò åêäçëþóåéò ìðïñåß íá áðïõóéÜæïõí óôï íåïãÝííçôï (ç

÷ïñéïáìöéâëçóôñïåéäßôéäá óõ÷íÜ ãßíåôáé áíôéëçðôÞ ðïëëÜ ÷ñüíéá áñãüôåñá).

Óôç Ãáëëßá õðïëïãßæïíôáé 3 ãåííÞóåéò ìå óõããåíÞ ôïîïðëÜóìùóç áíÜ 1.000

ãåííÞóåéò æþíôùí. Óôéò ÇÐÁ ôï ðïóïóôü åßíáé ìéêñüôåñï (0,1-1/1.000 ãåííÞ-

óåéò æþíôùí). Óôçí ÅëëÜäá äåí õðÜñ÷ïõí áêñéâÞ óôïé÷åßá, áëëÜ åíäå÷ïìÝíùò ç

åðßðôùóç åßíáé ìéêñüôåñç.

ÊëéíéêÞ åéêüíá. Ùò êëáóéêÞ ôñéÜäá èåùñåßôáé ç ÷ïñéïáìöéâëçóôñïåéäßôéäá, ï õ-

äñïêÝöáëïò êáé ïé åíäïêñáíéáêÝò áðïôéôáíþóåéò. Ùóôüóï, áõôÝò ïé åêäçëþóåéò

ïýôå óõíõðÜñ÷ïõí ðÜíôïôå ïýôå åßíáé ïé ìüíåò. ¢ëëá åõñÞìáôá ðåñéëáìâÜíïõí

ðõñåôü, êçëéäïâëáôéäþäåò åîÜíèçìá, ìéêñïêåöáëßá, ãåíéêåõìÝíç ëåìöáäåíïðÜ-

èåéá, çðáôïóðëçíïìåãáëßá, ßêôåñï êáé èñïìâïêõôôáñïðåíßá. ÐéèáíÞ åßíáé ç åîÝ-

ëéîç óå ðíåõìáôéêÞ êáèõóôÝñçóç êáé óðáóìïýò. Ïé äéáôáñá÷Ýò ôçò üñáóçò ìðï-

ñåß íá ãßíïõí áíôéëçðôÝò ðïëý áñãÜ, óõíÞèùò êáôÜ ôçí åíÞëéêï æùÞ. Óôéò ðéï óï-

âáñÝò ðåñéðôþóåéò ï èÜíáôïò åßíáé åßôå åíäïìÞôñéïò åßôå ëßãï ìåôÜ ôç ãÝííçóç, ù-

óôüóï óôéò åëáöñüôåñåò ôá íåïãÝííçôá åßíáé êáôÜ êáíüíá áóõìðôùìáôéêÜ.

ÄéÜãíùóç. Äåí õðÜñ÷åé ïìïöùíßá ãéá ôçí áíáãêáéüôçôá êáèïëéêïý åëÝã÷ïõ ôùí

åãêýùí. Óôï ÇíùìÝíï Âáóßëåéï ãéá ðáñÜäåéãìá äåí èåùñåßôáé óêüðéìï. Óôçí Åë-

ëÜäá ðñáêôéêÜ üëåò ïé Ýãêõåò õðïâÜëëïíôáé óå Ýëåã÷ï áðü ôï ìáéåõôÞñá ôïõò.

Óå ðåñßðôùóç ïñïèåôéêÞò (ãéá ðñüóöáôç ëïßìùîç) åãêýïõ óõíéóôÜôáé áíß-

÷íåõóç (ìå åíïöèáëìéóìü Þ PCR) ôïõ ðáñáóßôïõ óôï åìâñõéêü áßìá Þ ôï áìíéá-

êü õãñü êáé ïñïëïãéêÞ åîÝôáóç (IgA, IgM) ôïõ åìâñõéêïý áßìáôïò. Áêïëïýèùò

ãßíåôáé ïñïëïãéêüò Ýëåã÷ïò óôç ãÝííçóç êáé áíÜ 3ìçíï åðß 1 Ýôïò. ÈåôéêÜ IgA Þ

IgM áíôéóþìáôá Þ ðïëý õøçëüò Þ áõîáíüìåíïò Þ ðáñáôåéíüìåíïò ôßôëïò IgG õ-

ðïäåéêíýïõí óõããåíÞ íüóï. Ôá ìçôñéêÜ IgG ðáýïõí íá áíé÷íåýïíôáé óôïõò 6-12

ìÞíåò. Ìå ôçí PCR áíé÷íåýïíôáé áêïëïõèßåò ðõñçíéêþí ïîÝùí. ÄéáãíùóôéêÞ

âïÞèåéá ðáñÝ÷ïõí ïé õðÝñç÷ïé åãêåöÜëïõ, ç áðëÞ áêôéíïãñáößá êñáíßïõ êáé ç

áîïíéêÞ ôïìïãñáößá (õäñïêÝöáëïò, åíäïêñÜíéåò áðïôéôáíþóåéò) êáé ç ïöèáë-

ìïëïãéêÞ, ÙÑË êáé íåõñïëïãéêÞ åîÝôáóç.

Áíôéìåôþðéóç. Áñ÷ßæåé áðü ôçí êýçóç ìå ÷ïñÞãçóç óðéñáìõêßíçò óôçí ïñïèåôé-

êÞ ìçôÝñá. Ç óðéñáìõêßíç ìåéþíåé ôçí ðéèáíüôçôá ìåôÜäïóçò óôï Ýìâñõï. ÅÜí

äéáðéóôùèåß åìâñõéêÞ ëïßìùîç (ìå åîÝôáóç ôïõ åìâñõéêïý áßìáôïò), ÷ïñçãåßôáé

37

óôçí Ýãêõï ó÷Þìá ìå ðõñéìåèáìßíç êáé óïõëöáäéáæßíç êáé öïëëéíéêü áóâÝóôéï

êáèçìåñéíþò åíáëëáóóüìåíï áíÜ 3 åâäïìÜäåò ìå óðéñáìõêßíç ìÝ÷ñé ôïí ôïêåôü.

Ôá ðïóïóôÜ ßáóçò èåùñïýíôáé éêáíïðïéçôéêÜ, áí êáé äåí õðÜñ÷åé ïìïöùíßá ãéá

ôçí áðïôåëåóìáôéêüôçôÜ ôïõò. Ç äéáêïðÞ ôçò êýçóçò êáôÜ ôï 1ï ôñßìçíï åßíáé

ìéá ðéèáíÞ åðéëïãÞ.

ÌåôÜ ôç ãÝííçóç, åÜí ç ìçôÝñá åßíáé ïñïèåôéêÞ áëëÜ äåí õðÜñ÷ïõí åíäåß-

îåéò íüóïõ ôïõ íåïãíïý, ÷ïñçãåßôáé óðéñáìõêßíç åðß 6ìçíï, åöüóïí âÝâáéá ôï

âñÝöïò ðáñáìÝíåé ïñïáñíçôéêü. Åðß åíäåßîåùí óõìðôùìáôéêÞò Þ áóõìðôùìáôé-

êÞò íåïãíéêÞò íüóïõ ÷ïñçãåßôáé ðõñéìåèáìßíç êáé óïõëöáäéáæßíç êáé öïëëéíéêü

áóâÝóôéï Ýùò ôçí çëéêßá ôïõ åíüò Ýôïõò, óõíå÷þò Þ åíáëëÜî ìå óðéñáìõêßíç.

Ðñüãíùóç. ÍåïãíÜ ÷ùñßò Þ ìå Þðéåò åêäçëþóåéò Ý÷ïõí ãåíéêþò ëéãüôåñá ìáêñï-

÷ñüíéá êáôÜëïéðá. Ç Ýãêáéñç èåñáðåßá ôïõ íåïãíïý-âñÝöïõò öáßíåôáé íá áìâëý-

íåé ôç óõ÷íüôçôá êáé âáñýôçôá ôùí üøéìùí åðéðëïêþí.

ËÅÚÓÌÁÍÉÁÓÇ

ÅíôïðéóìÝíç (äåñìáôéêÞ Þ âëåííïãïíïäåñìáôéêÞ) Þ óõóôçìáôéêÞ (óðëáã-

÷íéêÞ) ðáñáóßôùóç ðïõ ðñïêáëåßôáé áðü ðëåßóôá åßäç ëåúóìáíéþí. Ïé ëåúóìÜ-

íéåò åßíáé åíäïêõôôÜñéá (óôá ìïíïðýñçíá öáãïêýôôáñá) ðñùôüæùá ðïõ ðñùôï-

ðåñéãñÜöçêáí áíåîÜñôçôá áðü ôïõò Leishman êáé Donovan ôï 1903. ÓõíÞèùò ç

óðëáã÷íéêÞ ðñïêáëåßôáé áðü ôç L. donovani êáé ïé âëåííïãïíïäåñìáôéêÝò ìïñ-

öÝò áðü ôéò L. major, L. tropica, L. braziliensis, êáé L. mexicana. Ùóôüóï, Ý÷ïõí

ðåñéãñáöåß óõíïëéêÜ 30 åßäç. ÊÜèå åßäïò ìðïñåß íá ðñïêáëÝóåé äéÜöïñá êëéíé-

êÜ óýíäñïìá êáé êÜèå êëéíéêü óýíäñïìï ìðïñåß íá ðñïêëçèåß áðü äéáöïñåôéêÜ

åßäç ëåúóìáíéþí.

Óôçí ÅëëÜäá óõíáíôþíôáé ïé L. donovani infantum (óðëáã÷íéêÞ êáé äåñìá-

ôéêÞ íüóïò) êáé ç L. tropica (äåñìáôéêÞ íüóïò). Äåí áðáíôÜôáé ç âëåííïãïíï-

äåñìáôéêÞ ìïñöÞ. Óýìöùíá ìå ôçí ÅëëçíéêÞ Íïìïèåóßá, êÜèå êñïýóìá ðñÝðåé

íá äçëþíåôáé óôï ÔìÞìá Þ ôç Äéåýèõíóç ÕãéåéíÞò ôçò åðéôüðéáò Íïìáñ÷ßáò.

Åðéäçìéïëïãßá. Ðñüêåéôáé ãéá æùïíüóï ðïõ ðñïóâÜëëåé áñêåôÜ èåñìüáéìá, êõ-

ñßùò óêõëéÜ êáé ôñùêôéêÜ, êáé ìÝóù ôçò óêíßðáò (ãÝíïò Phlebotomus) êáé ôïí Üí-

èñùðï. Ç íüóïò áðáíôÜôáé ðñáêôéêÜ óå üëïí ôïí êüóìï (ðëçí ÁíôáñêôéêÞò êáé

Áõóôñáëßáò) êáé åðéðïëÜæåé ðåñéóóüôåñï óå ôñïðéêÝò êáé õðïôñïðéêÝò ÷þñåò. Õ-

ðïëïãßæïíôáé ðåñß ôéò 500.000 íÝåò ðåñéðôþóåéò åôçóßùò áðü óðëá÷íéêÞ êáé

1.500.000 áðü äåñìáôéêÞ. Êõñßùò ðñïóâÜëëïíôáé êÜôïéêïé áãñïôéêþí ðåñéï÷þí,

ìå ÷áìçëü ïéêïíïìéêü åðßðåäï êáé åëáôôùìÝíç Üìõíá. Ùóôüóï ôåëåõôáßá, ðáñá-

ôçñåßôáé áîéïóçìåßùôç åðßðôùóç êáé óå åõêáôÜóôáôïõò áóôéêïýò ðëçèõóìïýò.

38

Áðü ôç óðëá÷íéêÞ ëåúóìáíßáóç ðñïóâÜëëïíôáé êõñßùò âñåöïíÞðéá 6 ìçíþí Ýùò

5 åôþí.

Óôçí ÅëëÜäá äåí ðáñáôçñÞèçêå ìåßùóç ôçò åðßðôùóçò êáôÜ ôç 15åôßá 1980-

1994, óýìöùíá ìå ôá óôïé÷åßá ôçò ÅèíéêÞò ÓôáôéóôéêÞò Õðçñåóßáò (Åéê. 2).

Õðïëïãßæåôáé Ýôóé ìéá ãåíéêÞ ìÝóç åðßðôùóç 58 íïóçëåéþí åôçóßùò ãéá ôá

ðáéäéÜ çëéêßáò êÜôù ôùí 14 åôþí êáé 48 íïóçëåéþí åôçóßùò ãéá ôïõò åíÞëéêåò.

Óõíåðþò êáé óôçí ÅëëÜäá ç íüóïò ðñïóâÜëëåé êõñßùò ðáéäéÜ êáé ðñÝðåé íá ðå-

ñéëáìâÜíåôáé óôç äéáöïñéêÞ äéáãíùóôéêÞ óêÝøç ôùí ðáéäéÜôñùí.

ÌåôÜäïóç. Ï Üíèñùðïò ìïëýíåôáé áðü ôéò èçëõêÝò óêíßðåò (åíï÷ïðïéïýíôáé 30

åßäç) ðïõ ðáßñíïõí ôï ðáñÜóéôï áðü áßìá æþùí. ¢ëëïé ôñüðïé ìåôÜäïóçò (ìåôÜã-

ãéóç áßìáôïò, ìåôáìüó÷åõóç ïñãÜíùí, åñãáóôçñéáêü áôý÷çìá) åßíáé åîáéñåôéêÜ

óðÜíéïé.

×ñüíïò åðþáóçò. Óðëáã÷íéêÞ: åâäïìÜäåò Ýùò ìÞíåò ìåôÜ ôï ôóßìðçìá ôçò óêíßðáò

(Ý÷ïõí áíáöåñèåß áðü 10 çìÝñåò Ýùò 10 Ýôç). ÄåñìáôéêÞ: ëßãåò åâäïìÜäåò.

ÊëéíéêÞ åéêüíá. ÌåôÜ áðü ôïí åíïöèáëìéóìü, ôï ðáñÜóéôï äéáêéíåßôáé ìÝóù ôïõ

äéêôõïåíäïèçëéáêïý óõóôÞìáôïò êáé óõãêåíôñþíåôáé óôï ìõåëü ôùí ïóôþí, ôï

Þðáñ êáé ôï óðëÞíá. Ôá åõñÞìáôá åßíáé êáêïõ÷ßá, áðþëåéá âÜñïõò, ðõñåôüò, äéü-

ãêùóç ëåìöáäÝíùí, Þðáôïò êáé óðëçíüò, áíáéìßá, ëåõêïðåíßá, èñïìâïðåíßá êáé

õðåñãáììáóöáéñéíáéìßá. Åðß ðáñáìåëçìÝíçò íüóïõ ìðïñïýí íá óõìâïýí áéìïñ-

ñáãßåò êáé åðéëïéìþîåéò (ðõïãüíåò, åíôåñéêÝò êáé ìõêïâáêôçñéäéáêÝò ëïéìþîåéò).

Óôç äåñìáôéêÞ ëåúóìáíßáóç ó÷çìáôßæåôáé Ýíá åñõèñü ïæßäéï óôç èÝóç ôïõ å-

íïöèáëìéóìïý, óõ÷íÜ ìÜëéóôá óôï ðñüóùðï. Ôï ïæßäéï åîåëêþíåôáé ìå ôçí ðÜ-

39

0

20

40

60

80

100

120

140

80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94

¸ôïò

Áñ

éèì

üò

åéó

áãù

ãþ

í

> 14 åôþí

0-14 åôþí

Åéêüíá 2. ÅéóáãùãÝò óå íïóïêïìåßï ëüãù ëåúóìáíßáóçò. ÅëëÜäá, 1980-94, ÅÓÕÅ.

ñïäï ôïõ ÷ñüíïõ ãéá íá êáôáëÞîåé óå åðßðåäç áôñïöéêÞ ïõëÞ. ÅíäÝ÷åôáé íá óõ-

íõðÜñ÷ïõí äïñõöïñéêÝò âëÜâåò êáé åðé÷þñéá ëåìöáäåíïðÜèåéá.

ÄéÜãíùóç. Åßíáé óõíÞèùò ïñïëïãéêÞ ìå áíáæÞôçóç áíôéóùìÜôùí, ùóôüóï õðÜñ-

÷åé ôï åíäå÷üìåíï øåõäþò èåôéêþí êáé øåõäþò áñíçôéêþí áðïôåëåóìÜôùí. Êáèï-

ñéóôéêÞ åßíáé ç áíáæÞôçóç Leishmania spp. ìå ÷ñþóç Giemsa Þ Wright óå ìõåëü

ôùí ïóôþí, Þðáñ, óðëÞíá, ëåìöáäÝíá Þ äÝñìá (áðü ôá üñéá ôçò äåñìáôéêÞò âëÜ-

âçò). Ç êáëëéÝñãåéá êáé ç PCR áðáéôïýí åîåéäéêåõìÝíï åñãáóôÞñéï êáé äåí åöáñ-

ìüæïíôáé åõñÝùò.

Áíôéìåôþðéóç. ÓõíÞèùò ÷ïñçãïýíôáé åíþóåéò ðåíôáóèåíïýò áíôéìïíßïõ üðùò

Pentostam (20 mg/kg/çìÝñá, åíäïöëÝâéá Þ åíäïìõúêÜ, åðß 20 ôïõëÜ÷éóôïí çìÝ-

ñåò) Þ Glucantime (60 mg/kg/çìÝñá, åíäïìõúêÜ, åðß 2 åâäïìÜäåò, ìå åíäå÷üìåíç

åðáíÜëçøç ôïõ ó÷Þìáôïò ìåôÜ 4-6 åâäïìÜäåò). Åðßóçò ÷ñçóéìïðïéåßôáé ðåíôáìé-

äßíç (3-4 mg/kg, ìÝñá ðáñÜ ìÝñá, åíäïìõéêÜ, Ýùò 15 åíÝóåéò). Óå áíèåêôéêÝò ðåñé-

ðôþóåéò óõíéóôÜôáé óõíäõáóìüò áíôéìïíéáêþí ìå áìöïôåñéêßíç Â, ðåíôáìéäßíç Þ

éíôåñöåñüíç-ãÜìá.

Áí êáé ôá óêåõÜóìáôá áíôéìïíßïõ ðáñáìÝíïõí ðñþôç åðéëïãÞ ãéá ðåñéóóü-

ôåñï áðü ìéóü áéþíá, åîáéñåôéêÜ áðïôåëåóìáôéêÞ èåùñåßôáé ç ëéðïóùìéáêÞ áì-

öïôåñéêßíç ðïõ ÷ñçóéìïðïåßôáé Þäç áðü áñêåôÜ êÝíôñá (äüóç FDA ãéá áíïóïå-

ðáñêåßò áóèåíåßò: 3 mg/kg/çìÝñá, åðß 5 óõíå÷åßò çìÝñåò, ôçí 14ç êáé 21ç çìÝ-

ñá, ìå óýíïëï 21 mg/kg).

Ãéá ôç äåñìáôéêÞ ëåúóìáíßáóç óõíéóôÜôáé ðáñáêïëïýèçóç. Áí áðáéôçèåß á-

ãùãÞ, åßíáé ç ßäéá ìå ôçò óðëáã÷íéêÞò.


Ðñüãíùóç. Ç äåñìáôéêÞ ëåúóìáíßáóç óõíÞèùò áõôïúÜôáé. Ç óðëáã÷íéêÞ, áí ðá-

ñáìåßíåé ÷ùñßò áíôéìåôþðéóç, óõ÷íÜ åßíáé èáíáôçöüñïò.

Ðñüëçøç. ÁðïöõãÞ äçãìÜôùí åíôüìùí, ùò åðß åëïíïóßáò. Ïé óêíßðåò Ý÷ïõí ôéò ß-

äéåò óõíÞèåéåò ìå ôá êïõíïýðéá, êáé åðéðëÝïí åßíáé áèüñõâåò.

ÂÉÂËÉÏÃÑÁÖÉÁ (åðéëåãìÝíç)

1. American Academy of Pediatrics. Peter G, ed. 1997 Red Book: Report of the Com-

mittee on Infectious Diseases. 24th ed. Elk Grove Village, IL: American Academy

of Pediatrics, 1997.

2. Davies EG, Elliman DAC, Hart CA, Nicoll A, Rudd PT. Manual of Childhood In-

fections. London: Saunders, 1996.

40

3. Feigin RD, Cherry JD. Textbook of Pediatric Infectious Diseases, 4th ed. Philadel-

phia: Saunders, 1998.

4. Herwaldt BL. Leishmaniasis. Lancet 1999; 354: 1191-9.

5. Novelli VM. Malaria in the 1990s. Current Pediatrics 1993, 3: 10-14.

6. Wallon M, Liou C, Garner P, Peyron F. Congenital toxoplasmosis: systematic review

of evidence of efficacy of treatment in pregnancy. BMJ 1999, 318: 1511-4.

ÐáñáðïìðÝò óôï Äéáäßêôõï

1. www.biosci.ohio-state.edu/~parasite/home.html

2. bornova.ege.edu.tr/~mkorkmaz/images.htm

41

Ç ÐÑÏÖÕËÁÎÇ ÁÐÏ ÔÁ ÐÁÑÁÓÉÔÉÊÁÍÏÓÇÌÁÔÁ

Ì. Ë. Óéþí

Ã´ ÐáèïëïãéêÞ ÊëéíéêÞ Á.Ð.È., Ã.Ð.Í. “Ã. ÐáðáíéêïëÜïõ”, Èåóóáëïíßêç

Ôá ðáñáóéôéêÜ íïóÞìáôá êáëýðôïõí Ýíá ðïëý ìåãÜëï ìÝñïò ôùí ëïéìþîå-

ùí, åéäéêÜ óôéò áíáðôõóóüìåíåò ÷þñåò êáé áðü áõôÜ íïóïýí êáé ðåèáßíïõí åêá-

ôïììýñéá Üíèñùðïé óôïí ðëáíÞôç. ¼ëåò ïé õãåéïíïìéêÝò ïñãáíþóåéò óôïí êü-

óìï, ìå åðéêåöáëÞò ôïí Ðáãêüóìéï Ïñãáíéóìü Õãåßáò (Ð.Ï.Õ.), Ý÷ïõí åðéóçìÜ-

íåé ôçí áíÜãêç ôçò ðñïöýëáîçò ôïõ áíèñþðïõ áðü ôá íïóÞìáôá áõôÜ êáé ðñïò

ôçí êáôåýèõíóç áõôÞ Ý÷ïõí ãßíåé ðáãêïóìßáò Ýêôáóçò åíçìåñþóåéò, Ý÷ïõí åê-

ðïíçèåß êáé åöáñìüóôçêáí åéäéêÜ ðñïãñÜììáôá, ìå áñêåôÜ êáëÜ áðïôåëÝóìá-

ôá. Ìßá åíçìåñùôéêÞ êáôåýèõíóç èá Ý÷åé êáé ç óõæÞôçóç áõôÞ, ðñïóèÝôïíôáò

êÜôé óôéò ãíþóåéò ìáò êáé êáôÜ óõíÝðåéá óõìâÜëëïíôáò óôçí ðñïöýëáîç áðü ôá

ðáñáóéôéêÜ íïóÞìáôá.

Ç ðñïöýëáîç áðü ôá ðáñáóéôéêÜ íïóÞìáôá åßíáé ðïëõäéÜóôáôç. Êáëýðôåé

Ýíá ìåãÜëï öÜóìá åíåñãåéþí ðïõ ðåñéëáìâÜíïõí:

1. Ôçí ðñïöýëáîç áðü ôçí Ýêèåóç ôïõ áíèñþðïõ óôá ðáñÜóéôá.

2. Ôçí ðñïöýëáîç ôïõ áíèñþðïõ ìåôÜ ôçí ÝêèåóÞ ôïõ óôç ìüëõíóç.

3. Ôïí åìâïëéáóìü.

4. Ôçí ðñïöýëáîç ôùí ôáîéäéùôþí.

ÊÜèå ìéá áðü ôéò åíÝñãåéåò áõôÝò ðåñéÝ÷åé ïñéóìÝíåò éäéáßôåñåò êáôåõèýí-

óåéò, ïé ïðïßåò èá óõæçôçèïýí áìÝóùò ðáñáêÜôù.

1. Ðñïöýëáîç áðü ôçí Ýêèåóç ôïõ áíèñþðïõ óôá ðáñÜóéôá

Ç ðñïöýëáîç ôïõ áíèñþðïõ áðü ôçí ÝêèåóÞ ôïõ óôá ðáñÜóéôá åßíáé äõíá-

ôüí íá ãßíåé ìå ìÝôñá á. áôïìéêÜ, â. ðåñéâáëëïíôïëïãéêÜ êáé ã. éáôñéêÜ.

1á. ÁôïìéêÜ ìÝôñá ðñïöýëáîçò

Óôá áôïìéêÜ ìÝôñá ðñïöýëáîçò ðåñéëáìâÜíïíôáé:

Ç áõóôçñÞ ôÞñçóç ôùí áôïìéêþí êáíüíùí õãéåéíÞò êáé êáèáñéüôçôáò.

42

Ç êáôáíÜëùóç êáëÜ øçìÝíùí êñåÜôùí êáé é÷èýùí (ç åóùôåñéêÞ èåñìïêñá-

óßá ôïõ øçóßìáôïò íá áíÝñ÷åôáé óå 67ïC Þ ç ã-áêôéíïâïëßá óå 0.5 kGy).

Ç êáôáíÜëùóç êáëÜ êáèáñéóìÝíùí êáé áí åßíáé äõíáôüí âñáóìÝíùí ëá÷á-

íéêþí, åéäéêÜ óå åíäçìéêÝò ðåñéï÷Ýò. Èá ðñÝðåé íá ôïíéóôåß üôé, ç êáôÜøõîç

ôùí ôñïöþí êáé ôïõ íåñïý (ðáãÜêéá) äåí ðáñÝ÷åé ðëÞñç êÜëõøç áðü ôá ðáñá-

óéôéêÜ íïóÞìáôá. Ç êáôÜøõîç ðñÝðåé íá åßíáé áñêåôÜ âáèéÜ, óõíÞèùò êÜôù

áðü ôïõò –12ïC.

Ç áðïöõãÞ êáôáíÜëùóçò ãáëáêôïêïìéêþí ðñïúüíôùí óå åíäçìéêÝò ðåñéï÷Ýò.

Ç ÷ñçóéìïðïßçóç êáôÜëëçëùí åíäõìÜôùí, ãáíôéþí êáé ìÜóêáò, óå áðáó÷ï-

ëïýìåíïõò óå ÷þñïõò êáé åñãáóßåò, ðïõ åßíáé äõíáôüí íá öéëïîåíïýí ðáñÜóéôá.

Ç ðñïöýëáîç áðü ôçí åðáöÞ ìå áñèñüðïäá, ìå æþá öïñåßò ðáñáóßôùí êáé

ìå õëéêÜ ðïõ åßíáé ìïëõóìÝíá áðü ôá êüðñáíá ôùí æþùí.

1â. ÐåñéâáëëïíôïëïãéêÜ ìÝôñá.

Ç êáôáðïëÝìçóç ôùí áñèñüðïäùí ìå ôï DDT, ç ïðïßá åöáñìüóôçêå óå åõ-

ñåßá êëßìáêá áðü ôï 1955, ðñüóöåñå ðïëëÜ óôïí ðåñéïñéóìü ôùí ðáñáóéôéêþí

íïóçìÜôùí, éäéáßôåñá ôçò åëïíïóßáò, áëëÜ äõóôõ÷þò ïé ðåñéâáëëïíôïëïãéêÝò å-

ðéðôþóåéò ôùí øåêáóìþí êáé ç áíÜðôõîç áíôï÷Þò ôùí áñèñüðïäùí óôï DDT,

ðåñéüñéóáí êáôÜ ðïëý ôçí åöáñìïãÞ áõôÞò ôçò ìåèüäïõ. Ï Ð.Ï.Õ, áðü ôï 1998

ðñïôåßíåé üôé ç êáôáðïëÝìçóç ôùí ðáñáóéôéêþí íïóçìÜôùí óå æþá êáé óå áí-

èñþðïõò, ðñÝðåé íá åßíáé ï êýñéïò óôü÷ïò ðñïöýëáîçò.

Ï åíôïðéóìüò, ç áðïìüíùóç Þ/êáé ç åîüíôùóç ôùí èçëáóôéêþí æþùí, öïñÝ-

ùí ôçò íüóïõ åßíáé áðáñáßôçôá ìÝôñá. Ìßá ôÝôïéá åíÝñãåéá åëÜôôùóå ôïõò ïñï-

èåôéêïýò óôç ëåúóìáíßáóç óêýëïõò áðü 36% óå 6% óôá äýï ðñþôá ÷ñüíéá å-

öáñìïãÞò áõôïý ôïõ ðñïãñÜììáôïò óôç Âñáæéëßá. ÓçìáíôéêÞ, ü÷é üìùò êáé áíÜ-

ëïãç, Þôáí ç åëÜôôùóç ôùí êñïõóìÜôùí óðëáã÷íéêÞò ëåúóìáíßáóçò óôïí Üí-

èñùðï.

Ç èåñáðåßá ôïõ ðüóéìïõ íåñïý åßíáé åðßóçò óçìáíôéêü ìÝôñï ãéá ôçí ðñïöý-

ëáîç áðü ôá ðáñáóéôéêÜ íïóÞìáôá, äåäïìÝíïõ üôé, áñêåôÜ áðü áõôÜ, üðùò ð.÷.

åßíáé ïé ëåðôïóðåéñþóåéò, ïé áìïéâáäþóåéò, ç ó÷éóôïóùìßáóç ê.á., ìåôáäßäïíôáé

ìå ôçí êáôáíÜëùóç ôïõ íåñïý. Äõóôõ÷þò üìùò, ç ÷ëùñßùóç ôïõ íåñïý, ðïõ á-

ðïôåëåß ôçí ðéï óõíçèéóìÝíç ÷çìéêÞ ðáñÝìâáóç, äåí ðñïóöÝñåé ðëÞñç êÜëõøç

áðü ôá ðáñáóéôéêÜ íïóÞìáôá. Ðáñáäåßãìáôá ôïõ ãåãïíüôïò áõôïý åßíáé ç åðéäç-

ìßá ëáìâëßáóçò óôç Washington, ôï 1976 êáé åíôåñßôéäáò áðü Cryptosporidia ôï

1993 óôï Milwaukee, üðïõ íüóçóáí 403.000 Üíèñùðïé, ìåôÜ áðü êáôáíÜëùóç

÷ëùñéùìÝíïõ, áëëÜ ìïëõóìÝíïõ íåñïý.

ÔÝëïò, ç áðïóôåßñùóç, ï ìç÷áíéêüò êáé âéïëïãéêüò êáèáñéóìüò ôùí ýðï-

ðôùí ÷þñùí êáé ðåñéï÷þí, åßíáé áðáñáßôçôá ìÝôñá ðñïöýëáîçò.

43

1ã. ÉáôñéêÜ ìÝôñá

Óôá éáôñéêÜ ìÝôñá ðåñéëáìâÜíïíôáé ï Ýëåã÷ïò ôïõ ìåôáããéæüìåíïõ áßìáôïò

êáé üëùí ôùí ìïó÷åõìÜôùí, ôá ïðïßá åßíáé äõíáôüí íá ìåôáöÝñïõí óôïõò ëÞ-

ðôåò íïóÞìáôá ôùí äïôþí, üðùò ð.÷. åßíáé ç ôïîïðëÜóìùóç, ç åëïíïóßá ê.Ü.

2. Ðñïöýëáîç ìåôÜ ôçí Ýêèåóç ôïõ áíèñþðïõ óôç ìüëõíóç

Ç ìüëõíóç ôïõ áíèñþðïõ áðü ôá äéÜöïñá ðáñÜóéôá äåí åßíáé åìöáíÞò, Ýôóé

þóôå íá åßíáé äõíáôÞ ç ÷ïñÞãçóç ÷çìåéïèåñáðåßáò ðñéí íá åìöáíéóôïýí ôá óõ-

ìðôþìáôá ôçò íüóïõ. ÕðÜñ÷ïõí üìùò ïñéóìÝíåò êáôçãïñßåò áíèñþðùí, üðïõ ç

÷ïñÞãçóç ÷çìåéïèåñáðåßáò ðñïëçðôéêÜ èåùñåßôáé êáëÞ ðñïóÝããéóç. Ðñüêåéôáé

ãéá áíèñþðïõò ãéá ôïõò ïðïßïõò õðÜñ÷ïõí ëüãïé éó÷õñïß íá èåùñåßôáé üôé ìï-

ëýíèçêáí Þ ãéá áíèñþðïõò ìå âåâáéüôçôá ëïßìùîçò.

Óôçí ðñþôç êáôçãïñßá õðÜãïíôáé:

• ¼óïé ôáîéäéþôåò ðñïÝñ÷ïíôáé áðü ðåñéï÷Ýò üðïõ åíäçìåß ç åëïíïóßá, äåí Ý-

÷ïõí ëÜâåé ðñïëçðôéêÞ ÷çìåéïèåñáðåßá êáé Ý÷ïõí äç÷èåß áðü êïõíïýðé ëßãåò

ìüíï ìÝñåò ðñéí áðü ôçí åðéóôñïöÞ ôïõò. Ó’áõôïýò ÷ïñçãåßôáé mephloquine,

óå ðëÞñç èåñáðåõôéêÞ äüóç êáé ó÷Þìá.

• ¼óïé ôáîéäéþôåò Þ ìåôáíÜóôåò ðñïÝñ÷ïíôáé áðü ÷þñåò, üðïõ åíäçìïýí ðáñá-

óéôþóåéò. Óå ìßá ðñüóöáôç ìåëÝôç, ÷ïñçãÞèçêáí óå üëïõò ôïõò ýðïðôïõò

ôáîéäéþôåò êáé ôïõò ìåôáíÜóôåò 400 mg albetazole çìåñçóßùò, ãéá ðÝíôå çìÝ-

ñåò. Õðïëïãßóôçêå üôé ìå ôçí áíôéìåôþðéóç áõôÞ ðñïëÞöèçêáí 33 èÜíáôïé

êáé 374 çìÝñåò íïóçëåßáò.

Óôç äåýôåñç êáôçãïñßá õðÜãïíôáé üëåò ïé Ýãêõåò ãõíáßêåò, ïé ïðïßåò Ý÷ïõí

áðïäåäåéãìÝíá ìïëõíèåß áðü ðáñÜóéôá. Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ ç èåñáðåßá ôùí å-

ãêýùí áðïôåëåß ðñïöýëáîç ãéá ôï Ýìâñõï. Ïé êëéíéêÝò ðáñáôçñÞóåéò êáé ïé Ý-

ñåõíåò ðïõ õðÜñ÷ïõí ðñïò ôçí êáôåýèõíóç áõôÞ áíáöÝñïíôáé êõñßùò óôç èåñá-

ðåßá åãêýùí ãõíáéêþí ðáó÷üíôùí áðü ôïîïðëÜóìùóç êáé äåõôåñåõüíôùò áðü å-

ëïíïóßá.

Ïé ðáñáôçñÞóåéò ó÷åôéêÜ ìå ôçí ôïîïðëÜóìùóç ðáñÝ÷ïõí áíôéêñïõüìåíá á-

ðïôåëÝóìáôá. Ïé Wallon êáé óõí.6 óõãêÝíôñùóáí ôá áðïôåëÝóìáôá 2.591 ó÷åôé-

êþí ìåëåôþí. Áðü áõôÝò, åöáñìüæïíôáò áõóôçñÜ êñéôÞñéá, èåþñçóáí áîéüðé-

óôåò ìüíï åííÝá. Áðü ôéò 9 áõôÝò ìåëÝôåò, ïé 5 Ýäåéîáí üôé õðÞñ÷å ó÷åôéêÜ êáëÞ

åðßäñáóç ôçò ÷çìåéïèåñáðåßáò óôçí ðñüëçøç ôçò óõããåíïýò ôïîïðëÜóìùóçò,

åíþ ïé õðüëïéðåò 4 Ýäùóáí áñíçôéêÜ áðïôåëÝóìáôá. Ôá öÜñìáêá ðïõ êõñßùò

÷ñçóéìïðïéÞèçêáí Þôáí ï óõíäõáóìüò pyrimethamine-sulfanamide, åíþ öáßíå-

ôáé üôé ôçí ßäéá äñáóôéêüôçôá Ý÷åé ç ìïíïèåñáðåßá ìå spiramycin.

44

ÓõìðåñáóìáôéêÜ, öáßíåôáé üôé ç èåñáðåßá ôùí ìïëõóìÝíùí áðü Ô. gondii å-

ãêýùí ãõíáéêþí, äåí åîáóöáëßæåé ôï Ýìâñõï áðü ôç óõããåíÞ ôïîïðëÜóìùóç,

ðáñÜ ôçí åëÜôôùóç ôçò óõ÷íüôçôáò óôá íåïãíÜ. Öáßíåôáé üìùò üôé ç ðñþéìç Ý-

íáñîç ôçò èåñáðåßáò âåëôéþíåé êáôÜ ðïëý ôá áðïôåëÝóìáôá .

¼óïí áöïñÜ óôç èåñáðåßá ôùí åãêýùí ãõíáéêþí ðïõ ðÜó÷ïõí áðü åëïíï-

óßá, öáßíåôáé üôé ï óõíäõáóìüò óïõëöïíáìßäçò-ðõñéìåèáìßíçò Ý÷åé åõåñãåôéêÞ

åðßäñáóç óôçí êýçóç, ÷ùñßò áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò óôï Ýìâñõï, åíþ ç ÷ïñÞãç-

óç mefloquine äåí Ýäùóå éäéáßôåñá éêáíïðïéçôéêÜ áðïôåëÝóìáôá.

3. Åìâïëéáóìüò

Ï åìâïëéáóìüò Ý÷åé ó÷åäüí åîáöáíßóåé ðïëëÜ áðü ôá ëïéìþäç íïóÞìáôá

óôéò áíáðôõãìÝíåò ÷þñåò. Äõóôõ÷þò üìùò äå óõìâáßíåé ôï ßäéï ìå ôá ðáñáóéôéêÜ

íïóÞìáôá, üðïõ, ðáñÜ ôéò ðñïóðÜèåéåò ôïõ Ð.Ï.Õ., ôá áðïôåëÝóìáôá åßíáé öôù-

÷Ü. Ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá Üñ÷éóáí íá öáßíïíôáé êÜðïéåò åëðßäåò ó÷åôéêÜ ìå ôçí á-

íÜðôõîç åìâïëßùí åíáíôßïí êÜðïéùí ðáñáóéôéêþí ëïéìþîåùí êáé óõãêåêñéìÝíá

ãéá ôçí åëïíïóßá, ôç ëåúóìáíßáóç, ôç ó÷éóôïóùìßáóç êáé ãéá ôçí áìïéâÜäùóç.

Åëïíïóßá. Ïé Ýñåõíåò ãéá ôçí ðáñáóêåõÞ åìâïëßïõ åíáíôßïí ôçò åëïíïóßáò åðéêå-

íôñþíïíôáé óôçí ôáõôïðïßçóç êáé óôç óõëëïãÞ áíôéãüíùí, ôüóï áðü ôçí ðñïåñõ-

èñïêõôôáñéêÞ, üóï êáé áðü ôçí åñõèñïêõôôáñéêÞ öÜóç ôïõ ðáñÜóéôïõ, áëëÜ ôá

ìÝ÷ñé óôéãìÞò áðïôåëÝóìáôá äåí åßíáé éêáíïðïéçôéêÜ. ¸íá óçìáíôéêü ßóùò âÞìá

Ýãéíå ìå ôç óýíèåóç ôïõ SPf66, åíüò óõíèåôéêïý ðïëõðåðôéäßïõ ðïõ ç óýíèåóç

ôïõ åßíáé âáóéóìÝíç óå ðñùôåÀíåò ôçò ðñïåñõèñïêõôôáñéêÞò êáé ôçò áóåîïõáëé-

êÞò öÜóçò ôïõ Ñ. falciparum. To åìâüëéï áõôü Ýãéíå ãíùóôü ùò “åìâüëéï ôçò Êï-

ëïìâßáò” êáé åßíáé ãåíéêÜ ðáñáäåêôü üôé ç ÷ïñÞãçóç ôïõ äåí ðñïëáìâÜíåé ôçí åê-

äÞëùóç ôçò íüóïõ, áëëÜ ìåéþíåé óçìáíôéêÜ ôçí Ýíôáóç ôçò êáé åðïìÝíùò êáé ôç

èíçôüôçôá áðü ôç íüóï . ÅðéðëÝïí âñßóêåôáé óå åîÝëéîç Ýíá Üëëï åìâüëéï ãéá ôçí

ðñïöýëáîç áðü ôï Ñ. falciparum, ôï NYVAC-7, Ýíá ðïëõäýíáìï áíôéãüíï, ôï ï-

ðïßï üìùò âñßóêåôáé áêüìç óôç öÜóç É.

Óðëáã÷íéêÞ ëåúóìáíßáóç. Ïé ðñïóðÜèåéåò ãéá ôçí ðáñáóêåõÞ åìâïëßïõ ãéá ôç

óðëáã÷íéêÞ ëåúóìáíßáóç åßíáé ðïëëÝò, áëëÜ ôá áðïôåëÝóìáôá äåí åßíáé åíèáññõ-

íôéêÜ. ÏñéóìÝíá èåôéêÜ âÞìáôá Ý÷ïõí ãßíåé ãéá ôç äåñìáôéêÞ ëåúóìáíßáóç, ü÷é

üìùò êáé ãéá ôç óðëáã÷íéêÞ, üðïõ õðÜñ÷ïõí óå åîÝëéîç ôç öÜóç III êëéíéêÝò ìåëÝ-

ôåò ãéá ôçí ðáñáóêåõÞ åìâïëßïõ ðñþôçò ãåíéÜò .

ÔïîïðëÜóìùóç. Óå ìßá ðñüóöáôç áíáóêüðçóç, üðïõ êáôáãñÜöïíôáé êáé áîéïëï-

ãïýíôáé üëá ôá áðïôåëÝóìáôá ôùí åñåõíþí ôùí ó÷åôéêþí ìå ôçí ðáñáóêåõÞ åì-

âïëßïõ åíáíôßïí ôçò ôïîïðëÜóìùóçò, ãßíåôáé êáëÜ öáíåñü üôé, åðß ôïõ ðáñüíôïò

45

ôïõëÜ÷éóôïí, äåí õðÜñ÷åé éêáíïðïéçôéêü åìâüëéï ãéá ôçí ðñïöýëáîç áðü ôç íüóï.

ÁìïéâÜäùóç. Ç áíáãíþñéóç ïñéóìÝíùí ðñùôåúíþí ôçò Å histolytica ùò õðåýèõ-

íùí ãéá ôçí ðñüêëçóç ôçò íüóïõ óôïí Üíèñùðï, ïäÞãçóå ôçí Ýñåõíá ðñïò ôçí êá-

ôåýèõíóç áõôÞ, ðñïò ôçí ðáñáóêåõÞ äçëáäÞ áíôéãüíùí Ýíáíôé áõôþí ôùí ðñùôåú-

íþí, áëëÜ ôá ìÝ÷ñé óôéãìÞò áðïôåëÝóìáôá äåí åßíáé éêáíïðïéçôéêÜ.

ÓõìðåñáóìáôéêÜ öáßíåôáé üôé, åðß ôïõ ðáñüíôïò ôïõëÜ÷éóôïí, ï åìâïëéáóìüò

äåí áðïôåëåß éêáíïðïéçôéêÞ ìÝèïäï ðñïöýëáîçò áðü ôéò ðáñáóéôéêÝò ëïéìþîåéò.

4. Ç ðñïöýëáîç ôùí ôáîéäéùôþí

Ôá ðïëý óõ÷íÜ ôáîßäéá ôùí êáôïßêùí ôùí áíáðôõãìÝíùí ÷ùñþí óôéò åíäçìé-

êÝò áðü ðáñáóéôéêÝò ëïéìþîåéò ðåñéï÷Ýò, äçìéïýñãçóå Ýíá óçìáíôéêü ðñüâëçìá

ìå ôçí “åéóáãùãÞ” ôùí ëïéìþîåùí áõôþí óôéò ÷þñåò ðñïÝëåõóçò ôùí ôáîéäéù-

ôþí. Õðïëïãßæåôáé üôé ðåñßðïõ 30.000 Áìåñéêáíïß êáé Åõñùðáßïé ðñïóâÜëëï-

íôáé åôçóßùò áðü åëïíïóßá, ïöåéëüìåíç êõñßùò óôç ìüëõíóç ôùí ôáîéäéùôþí.

Ãéá ôï ëüãï áõôü õðÜñ÷åé åðéôáêôéêÞ áíÜãêç ðñïöýëáîçò ôùí ôáîéäéùôþí áðü

ôéò ðáñáóéôéêÝò ëïéìþîåéò.

Ôá ìÝôñá ðñïöýëáîçò ôùí ôáîéäéùôþí äéáêñßíïíôáé óôá áôïìéêÜ ìÝôñá ðñï-

öýëáîçò (ðïõ äåí åßíáé Üëëá áðü åêåßíá ðïõ Þäç áíáöÝñèçêáí óôçí áñ÷Þ ôçò

óõæÞôçóçò) êáé óôç ÷çìåéïðñïöýëáîç. Ç ôåëåõôáßá Ý÷åé ãßíåé áðïäåêôÞ åéäéêÜ

ãéá ôçí åëïíïóßá êáé ó’ áõôÞ èá áíáöåñèïýìå.

Ôá öÜñìáêá ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá ôçí ðñïöýëáîç ôùí ôáîéäéùôþí áðü

ôçí åëïíïóßá öáßíïíôáé óôïí ðßíáêá 1.

Áðü ôá öÜñìáêá áõôÜ ç mefloquine åßíáé ôï ðëÝïí ðáñáäåêôü, éäéáßôåñá ãéá

ôçí ðñïöýëáîç áðü ëïéìþîåéò ïöåéëüìåíåò óôá áíèåêôéêÜ óôç chloroquine óôå-

ëÝ÷ç ôïõ Ñ. falciparum. Äõóôõ÷þò üìùò, öáßíåôáé üôé Üñ÷éóáí Þäç íá õðÜñ÷ïõí

óôåëÝ÷ç Ñ. falciparum áíèåêôéêÜ êáé Ýíáíôé ôçò mefloquine, ç áíôï÷Þ áõôÞ ìÜ-

ëéóôá óõíïäåýåôáé êáé áðü áíôï÷Þ óôçí quinine êáé óôçí halofantrine. Åêôüò

áõôïý üìùò, ïé õðÜñ÷ïíôåò ðåñéïñéóìïß óôç ÷ïñÞãçóç ôçò mefloquine Ýóôñåøáí

ôçí Ýñåõíá óôçí áíáêÜëõøç åíáëëáêôéêþí öáñìÜêùí. Åëðßäåò öáßíåôáé üôé õ-

ðÜñ÷ïõí ìå ôçí åíáëëáêôéêÞ ÷ïñÞãçóç azithromycin.

Ìßá åéäéêÞ êáôçãïñßá ôáîéäéùôþí åßíáé ïé Ýãêõåò ãõíáßêåò. Ó’áõôÝò ðñïôåß-

íåôáé ç ÷ïñÞãçóç ôïõ óõíäõáóìïý proguanil (200 mg/d)+chloroquine (500

mg/wk), ìå åíèáññõíôéêÜ áðïôåëÝóìáôá.

Åßíáé óçìáíôéêü ðÜíôùò íá áíáöåñèåß üôé, ðáñÜ ôá ðñïöõëáêôéêÜ ìÝôñá êáé

ôçí åíçìÝñùóç ôïõ êüóìïõ, ìüíï ãéá ôçí åëïíïóßá, ãéá ôï Ýôïò 1990, ï Ð.Ï.Õ.

áíÜöåñå 270.000.000 êñïýóìáôá åëïíïóßáò, áðü ôá ïðïßá õðïëïãßóôçêáí

1.000.000-2.000.000 èÜíáôïé êÜèå Ýôïò.

46

47

Ðßí

áê

áò

1.Ç

ðñïö

õëá

êôé

êÞ

÷çì

åéïèåñ

áð

åßá

óôç

íåë

ïíï

óßá

ÖÁ

ÑÌ

ÁÊ

ÏÅ

ÍÄ

ÅÉÎ

ÅÉÓ

ÁÍ

ÔÅ

ÍÄ

ÅÉÎ

ÅÉÓ

ÄÏ

ÓÇ

ÄÏ

ÓÏ

ËÏ

ÃÉÊ

ÏÓ

×Ç

ÌÁ

Ch

loro

qu

ine#

¼ëá

ôáó

ôåëÝ÷

ç,

åêôü

òôù

íC

RP

F*

5m

gâ

Üó

çò/

kg

¢ð

áî

åâäïì

áäéá

ßùò

¸íá

ñîç

:1-2

åâäïì

Üäåò

ðñéí

Äéá

êïð

Þ:

4åâ

äïì

Üäåò

ìåô

Üôç

íåð

éóôñ

ïö

Þ

Mef

loqu

ine

¼ëá

ôáó

ôåëÝ÷

çÊ

ýç

óç

,ãá

ëïõ÷ß

á,

Ýëëåé

øç

G-6

-PD

,

ÂÓ

<15

Kg

250

mg

¢ð

áî

åâäïì

áäéá

ßùò

ãéá

ôéò

4ð

ñþ

ôåò

åâäïì

Üäåò

êá

éì

åôÜ

êÜ

èå

äåý

ôåñç

åâäïì

Üäá

Äéá

êïð

Þ:

4åâ

äïì

Üäåò

ìåô

Üôç

íåð

éóôñ

ïö

Þ

Doxyc

ycli

ne

CR

PF

Áëëåñ

ãßá

,ê

ýç

óç

,

ãáëïõ÷ß

á,

çëéê

ßá

<12

åôþ

í

100

mg

¸íá

çì

åñç

óßù

ò,ó

õíÞ

èù

òó

åó

õíä

õá

óì

üì

å

chlo

roquin

e

Pro

gu

an

il#

CR

PF

¸ëëåé

øç

G-6

-PD

200

mg

¸íá

çì

åñç

óßù

ò,ó

õíÞ

èù

òó

åó

õíä

õá

óì

üì

å

chlo

roquin

e

Äéá

êïð

Þ:

4åâ

äïì

Üäåò

ìåô

Üôç

íåð

éóôñ

ïö

Þ

Azi

thro

myc

in?

CR

PF

750

mg

>250

mg

Äüó

çåö

üäïõ

750

mg

êá

éó

ôçó

õíÝ

÷åéá

250

mg/d

ay

�*C

RP

F=

Óôå

ëÝ÷ç

P.

falc

iparu

má

íèåê

ôéêÜ

óôç

chlo

roquin

e

�#×

ïñçãå

ßôá

éóôá

ðá

éäéÜ

Ç ÈÅÑÁÐÅÕÔÉÊÇ ÁÍÔÉÌÅÔÙÐÉÓÇÔÙÍ ÐÁÑÁÓÉÔÉÊÙÍ ËÏÉÌÙÎÅÙÍ

Ç èåñáðåßá ôùí ðáñáóéôéêþí ëïéìþîåùí åßíáé Ýíá ðïëý ìåãÜëï èÝìá ãéá

Ýíá ôüóï ðïëý ðåñéïñéóìÝíï ÷ñüíï. Ãéá ôï ëüãï áõôü èá áíáöåñèïýí ìå óõíôï-

ìßá ïé âáóéêÝò ãñáììÝò ôçò èåñáðåßáò ôùí ðáñáóéôéêþí ëïéìþîåùí, ôá öÜñìáêá

ðïõ ÷ïñçãïýíôáé ãéá ôï óêïðü áõôü, ïé åíäåßîåéò, ïé áíôåíäåßîåéò êáé ïé áíåðéèý-

ìçôåò åíÝñãåéåò ôïõò. Åðßóçò èá ãßíåé éäéáßôåñç áíáöïñÜ óôç èåñáðåßá ïñéóìÝ-

íùí ðáñáóéôéêþí ëïéìþîåùí.

Ç åíßó÷õóç ôçò Üìõíáò ôïõ áíèñþðïõ-îåíéóôÞ åßíáé áðü ôá óçìáíôéêüôåñá

èåñáðåõôéêÜ ìÝôñá. Ç óùóôÞ êáé åðáñêÞò äéáôñïöÞ, üðïõ áõôÞ åðéôñÝðåôáé,

óõìâÜëëåé óçìáíôéêÜ ðñïò ôçí êáôåýèõíóç áõôÞ. Áí äåí åßíáé äõíáôÞ ç áðü

ôïõ óôüìáôïò óßôéóç, ôüôå åðéâÜëëåôáé íá ãßíåé ðáñåíôåñéêÞ èñÝøç, ãéáôß åßíáé

êáëÜ ãíùóôü, üôé ç êáêÞ èñÝøç áðïôåëåß Ýíáí áðü ôïõò óçìáíôéêüôåñïõò ðáñÜ-

ãïíôåò êéíäýíïõ.

Ç äéáôÞñçóç ôçò éóïññïðßáò ôùí õãñþí êáé ôùí çëåêôñïëõôþí, ç áíôéêáôÜ-

óôáóç ôõ÷üí áðùëåéþí áßìáôïò êáé ëåõêùìÜôùí êáé ç ÷ïñÞãçóç óõìðëçñùìÜ-

ôùí äéáôñïöÞò áðïôåëïýí áðáñáßôçôá óõìðëçñùìáôéêÜ ìÝôñá èåñáðåßáò.

Ç öáñìáêåõôéêÞ èåñáðåßá ôùí ðáñáóéôéêþí ëïéìþîåùí

Ôá ðéï óçìáíôéêÜ êáé ôá ðéï óõíçèéóìÝíá áðü ôá öÜñìáêá, ðïõ ÷ïñçãïý-

íôáé ãéá ôç èåñáðåßá ôùí ðáñáóéôéêþí ëïéìþîåùí, öáßíïíôáé óôïí ðßíáêá 2.

Áðü ôïí ßäéï ðßíáêá ãßíåôáé öáíåñü üôé áñêåôÜ öÜñìáêá ÷ïñçãïýíôáé ãéá ôç èå-

ñáðåßá ðåñéóóüôåñùí ôçò ìßáò ðáñáóéôéêþí ëïéìþîåùí.

Ç áíáëõôéêÞ ðáñïõóßáóç ôùí öáñìÜêùí äåí åßíáé ôïõ ðáñüíôïò, èåùñåßôáé

üìùò áðáñáßôçôç ç ðáñïõóßáóç ôçò èåñáðåßáò ôùí ôåóóÜñùí óõóôçìáôéêþí

ðáñáóéôéêþí ëïéìþîåùí, ôçò áìïéâÜäùóçò, ôçò åëïíïóßáò, ôçò óðëá÷íéêÞò ëåú-

óìáíßáóçò êáé ôçò ôïîïðëÜóìùóçò, ïé ïðïßåò äõóôõ÷þò äå ëåßðïõí áðü ôçí Åë-

ëÜäá.

1. ÁìïéâÜäùóç

Ôï ðëÞñåò èåñáðåõôéêü ó÷Þìá ãéá ôçí áìïéâÜäùóç öáßíåôáé óôïí ðßíáêá 3.

¸íá äßëçììá ôïõ ðáñåëèüíôïò, üóïí áöïñÜ óôç èåñáðåßá ôùí áóõìðôùìá-

ôéêþí åíôåñéêþí ëïéìþîåùí (ôõ÷áßï åýñçìá), Ý÷åé ðëÝïí îåðåñáóôåß. Óå üëïõò

ôïõò áóõìðôùìáôéêïýò öïñåßò ÷ïñçãåßôáé áìïéâáäïêôüíï öÜñìáêï ôïõ åíôÝñïõ,

óå ðëÞñç äüóç êáé ÷ñüíï. ÌåôÜ ôç èåñáðåßá, óå ôñßá äéáöïñåôéêÜ ÷ñïíéêÜ äéá-

óôÞìáôá, áðáéôåßôáé ç äéåíÝñãåéá åîÝôáóçò ôùí êïðñÜíùí, þóôå íá ðé-

48

49

Ðßíáêáò 2. Óõíïðôéêüò ðßíáêáò ôùí öáñìÜêùí ôçò ÷çìåéïèåñáðåßáò

ôùí ðáñáóéôþóåùí

ÖÁÑÌÁÊÏ ÅÍÄÅÉÎÅÉÓ ÁÍÔÅÍÄÅÉÎÅÉÓ ÁÍÅÐÉÈÕÌÇÔÅÓ

ÅÍÅÑÃÅÉÅÓ

Albendazole ÐáñáóéôéêÜ íïóÞìáôá ïöåéëü-

ìåíá óå óêþëçêåò

Êýçóç

ÐáéäéÜ < 6 åôþí

ÄéÜññïéá

Åðéãáóôñáëãßá

ÁíáóôñÝøéìç áëùðåêßá

Çðáôïôïîéêüôçôá

Amphotericin-B Óðëá÷íéêÞ ëåúóìáíßáóç Õðåñåõáéóèçóßá

1ï ôñßìçíï êýçóçò

ÃåíéêÝò ôïîéêÝò áíôéäñÜóåéò

Íåöñïôïîéêüôçôá

Ãáóôñ/êÝò äéáôáñá÷Ýò

ÔïðéêÞ èñïìâïöëåâßôéäá

Chloroquanide Ðñïöýëáîç áðü ôçí åëïíïóßá,

óå óõíäõáóìü ìå chloroquine

Äåí õðÜñ÷ïõí ÅëÜ÷éóôåò êáé ìüíï óå ìåãÜëåò

äüóåéò (>1 g/d)

Chloroquine Ìç CRPF*, èåñáðåõôéêÜ êáé

ðñïöõëáêôéêÜ

Áìïéâáäïêôüíï éóôþí

ÁóöáëÝò ãéá ðáéäéÜ êáé å-

ãêýïõò

Øùñßáóç

Ðïñöõñßá

ÁìöéâëçóôñïåéäïðÜèåéá

Êýçóç

Ãáëïõ÷ßá

Åðéãáóôñáëãßá

Êåöáëáëãßá

ÆÜëç

Êíçóìüò

ÓðÜíéá áéìáôïëïãéêÝò äéáôáñá-

÷Ýò

Clindamycin ÔïîïðëÜóìùóç

(ÅéäéêÞ Ýíäåéîç ãéá ôç ÷çìåéï-

ðñïöýëáîç ôùí íåïãíþí)

Õðåñåõáéóèçóßá

Äéáññïúêü óýíäñïìï

¸ìåôïé

ÄéÜññïéá

Øåõäïìåìâñáíþäçò êïëßôéäá

Diloxanide

Ôuroate

ÁìïéâÜäùóç

(Áìïéâáäïêôüíï ôïõ åíôÝñïõ)

Ìåôåùñéóìüò

ÅðéãáóôñéêÞ äõóöïñßá

Halofantrine Åëïíïóßá ïöåéëüìåíç óå CRPF Êýçóç

Â-áíáóôáëôÝò

Äéáôáñá÷Ýò êáñä. ñõèìïý

ÊïéëéáêÜ Üëãç

ÄéÜññïéá

Êíçóìüò

Iodoquinol ÁìïéâÜäùóç ÏðôéêÞ íåõñßôéäá Ç ðáñáôåôáìÝíç ÷ïñÞãçóç: ïðôé-

êÞ íåõñßôéäá

Mebendazole ÍïóÞìáôá ôïõ åíôÝñïõ êáé ôùí

éóôþí, ïöåéëüìåíá óå íçìáôþ-

äåéò óêþëçêåò

Êýçóç (åéäéêÜ êáôÜ ôï ðñþôï

ôñßìçíï)


ÐáñïäéêÜ êïéëéáêÜ Üëãç

ÄéÜññïéá

Ðõñåôüò

Mefloquine Åëïíïóßá

ÈåñáðåõôéêÜ êáé ðñïöõëáêôéêÜ

óå CRPF

Êýçóç

Ãáëïõ÷ßá

ÐáéäéÜ ìå ÂÓ<15 kg

Quinidine-Quinine

Äéáôáñá÷Ýò ñõèìïý

Â-áíáóôïëåßò

ZÜëç

ºëéããïò

Óðáóìïß

Øý÷ùóç

50

Ðßíáêáò 2. ÓõíÝ÷åéá

Meglumine

AntimonateËåúóìáíßáóç ÊáñäéáêÞ áíåðÜñêåéá

ÍåöñéêÞ áíåðÜñêåéá

ÇðáôéêÞ áíåðÜñêåéá

Íáõôßá-¸ìåôïé

Âñáäõêáñäßá, Êíßäùóç

Äéáôáñá÷Ýò ôïõ T óôï ÇÊÃ

Metronidazole ÁìïéâÜäùóç

Ëáìâëßáóç

Êýçóç

Ïéíüðíåõìá (öáéíüìåíï äéóïõë-

öéñÜìçò)

ÁíåðÜñêåéá G-6-PD

¹ðéá åðéãáóôñáëãßá

Íáõôßá

ÌåôáëëéêÞ ãåýóç

Niclosamide ÔáéíéÜóåéò Êýçóç ÓðÜíéåò

Paromomycin ÁìïéâÜäùóç, Ëáìâëßáóç

(áóöáëÝò óôçí êýçóç)

Piperazine Áóêáñßáóç

Ïîõïõñßáóç


ÍåöñéêÞ áíåðÜñêåéá

Êýçóç 1ïõ

-2ïõ

ôñéìÞíïõ

ÅíôåñéêÝò äéáôáñá÷Ýò


Praziquantel ÐáñáóéôéêÜ íïóÞìáôá ïöåéëü-

ìåíá óå íçìáôþäåéò

êáé ôñçìáôþäåéò óêþëçêåò


ÆÜëç

ÅðéãáóôñéêÞ äõóöïñßá

Primaquine ÅíäïçðáôéêÝò ìïñöÝò P. vivax,

P. ovale

¸ëëåéøç G-6-PD

Kýçóç

Pyrantel Áóêáñßáóç

Óôñïããõëßáóç

¢ëëïé óêþëçêåò

(áóöáëÝò óôçí êýçóç)


Êýçóç

Íáõôßá-´Åìåôïò

ÆÜëç


ÅîáíèÞìáôá

Pyrimethamine-

Sulfonamides

ÔïîïðëÜóìùóç

Åëïíïóßá

¸ëëåéøç G-6-PD ÅðéãáóôñéêÜ åíï÷ëÞìáôá

ÅîáíèÞìáôá

Quinine-

Quinidine

Åëïíïóßá áðü CRPF, óõíÞèùò

óå óõíäõáóìü ìå Üëëá öÜñìá-

êá

Â- áíáóôáëôÝò

Halofantrine, Mefloquine

Äéáôáñá÷Ýò êáñä. Ñõèìïý

Äéáôáñá÷Ýò êáñäéáêïý ñõèìïý

Êéíéíéóìüò

Spiramycin ÔïîïðëÜóìùóç, åéäéêÜ åãêýùí

Ôetracycline

(Doxycycline)

Èåñáðåßá åëïíïóßáò áðü CRPF,

óõíÞèùò ìå Quininine

Ðñïöýëáîç áðü åëïíïóßá


ÐáéäéÜ < 8 åôþí

Êýçóç

ÇðáôéêÞ - ÍåöñéêÞ áíåðÜñêåéá

ÕðÝñ÷ñùóç ïäüíôùí

Öùôïåõáéóèçóßá

Ãáóôñ/êÝò äéáôáñá÷Ýò

óôïðïéçèåß ç åêñßæùóç ôïõ ðáñÜóéôïõ áðü ôï Ýíôåñï.

ÕðÜñ÷ïõí óïâáñÝò åíäåßîåéò, üôé ôï áíèñþðéíï ãÜëá, åîáéôßáò ìßáò

ðáñáóéôïêôüíïõ ëéðÜóçò ôçí ïðïßá ðåñéÝ÷åé ìüíï áõôü áðü ôá ãÜëáôá

üëùí ôùí èçëáóôéêþí, áóêåß ðñïóôáôåõôéêü ñüëï ãéá ôá íåïãíÜ.

Ðßíáêáò 3. Ç èåñáðåßá ôçò áìïéâÜäùóçò

ÅÍÄÅÉÎÅÉÓ ÈÅÑÁÐÅÉÁ ÅÊËÏÃÇÓ ÅÍÁËËÁÊÔÉÊÇ ÈÅÑÁÐÅÉÁ

ÁóõìðôùìáôéêÞ

ëïßìùîç

Diloxanide

(7 mg/kg x 3, ãéá 10 çìÝñåò)

Iodoquinol (10 mg/kg x 3, ãéá 20 çìÝñåò

Paromomycin (8 mg/kg x 3, ãéá 7 çìÝñåò)

¹ðéá êáé ìÝóçò

âáñýôçôáò

ëïßìùîç

Metronidazole

(15 mg/kg x 3, ãéá 10 çìÝñåò)

Diloxanide Þ Iodoquinol

ÂáñéÜ åíôåñéêÞ

ëïßìùîç

Metronidazole IM +

Iodoquinol, üðùò ðáñáðÜíù

Dehydroemetine

(0,5 mg/kg x 2, ãéá 5 çìÝñåò)

ÇðáôéêÜ áðïóôÞìáôá Metronidazole IM Chloroquine

2. Åëïíïóßá

Óôç èåñáðåßá ôçò åëïíïóßáò (Ðßí. 4) õðÜñ÷ïõí äýï óçìáíôéêÜ ðñï-

âëÞìáôá, ôá ïðïßá ðñÝðåé íá áíáöåñèïýí.

1. Ï ìåãÜëïò ðáñáóéôéóìüò ôùí åñõèñïêõôôÜñùí (>10%). Óôçí ðåñßðôù-

óç áõôÞ, åðéâÜëëåôáé ç äéåíÝñãåéá áöáéìáîïìåôÜããéóçò óå óõíäõáóìü

ìå ôç öáñìáêåõôéêÞ èåñáðåßá. Óêïðüò ôçò áöáéìáîïìåôÜããéóçò åßíáé

ç áðïìÜêñõíóç áðü ôçí êõêëïöïñßá ôùí ðáñáóéôéóìÝíùí åñõèñþí êáé

ç óôáèåñïðïßçóç ôïõ åíäáããåéáêïý üãêïõ.

2. Ç áíÜðôõîç áíôï÷Þò ôïõ Ñ. falciparum Ýíáíôé ü÷é ìüíï ôçò chloroquine,

áëëÜ êáé Ýíáíôé ôçò mefloquine êáé ôïõ óõíäõáóìïý pyrimethamine-

sulfadoxine, ãåãïíüò ðïõ ðåñéïñßæåé óçìáíôéêÜ ôéò èåñáðåõôéêÝò åðéëï-

ãÝò êáé äõíáôüôçôåò.

51

Ðßíáêáò 4. Ç èåñáðåßá ôçò åëïíïóßáò

ÅÍÄÅÉÎÅÉÓ ÖÁÑÌÁÊÏ ÄÏÓÏËÏÃÉÁ

¼ëá ôá óôåëÝ÷ç,

åêôüò áðü

ôá CRPF*

Chloroquine P.O. Þ

Quinidine gluconate, IV

Añ÷éêÜ: 10 mg âÜóçò/kg

ÌåôÜ áðü 6, 24 êáé 48 þñåò: 5 mg âÜóçò/kg

Áñ÷éêÜ: 10 mg âÜóçò/kg, óå 2-3 þñåò

ÌåôÜ: 0,02 mg/kg/min, óå óõíå÷Þ IV Ýã÷õóç.

CRPF Quinine sulfate

+

Pyrimethamine-sulfadoxine

Quinine sulfate

+

Tetracycline

Quinine sulfate

+

Clindamycin

8 mg/kg x 3, ãéá 3-7 çìÝñåò

< 1 Ýôïò = ¼ tabl.

1-3 Ýôç = ½ tabl.

4-8 Ýôç = 1 tabl.

9-14 Ýôç = 2 tabl.

¼ðùò ðáñáðÜíù

5 mg/kg x 4, ãéá 7 çìÝñåò êáé ãéá ðáéäéÜ >8 åôþí

¼ðùò ðáñáðÜíù

20-40 mg/kg/d, óå 3 äüóåéò

*CRPF = ÁíèåêôéêÜ óôç ÷ëùñïêßíç óôåëÝ÷ç ôïõ P. falciparum.

3. Óðëáã÷íéêÞ ëåúóìáíßáóç

Ç èåñáðåßá ôçò ëåúóìáíßáóçò (Ðßí. 5) åßíáé áñêåôÜ äýóêïëç êáé ôï

èåñáðåõôéêü áðïôÝëåóìá åßíáé áìößâïëï, ëüãù ôùí óõ÷íþí õðïôñïðþí

ôçò íüóïõ, êáé ôçò áíÜðôõîçò áíôï÷Þò ôùí ëåúóìáíéþí Ýíáíôé ôùí áëÜ-

ôùí ôïõ áíôéìïíßïõ. Èåùñåßôáé üôé êÜðïéïò Üññùóôïò áíôáðïêñßèçêå é-

êáíïðïéçôéêÜ óôç èåñáðåßá üôáí, ìåôÜ ôç óõìðëÞñùóç ôïõ èåñáðåõôéêïý

êýêëïõ, ðáñáìÝíåé áðýñåôïò ãéá 7 çìÝñåò Þ áí ç ëåõêïðåíßá, ç áíáéìßá

êáé ç èñïìâïðåíßá âåëôéùèïýí êáôÜ 33% ôïõëÜ÷éóôïí.

Ç åéóáãùãÞ ôçò liposomal amphotericin Â óôç èåñáðåõôéêÞ áíôéìåôþ-

ðéóç ôçò ëåúóìáíßáóçò âïÞèçóå óçìáíôéêÜ óôçí áíôéìåôþðéóç ôùí áíèå-

êôéêþí óôá Üëáôá áíôéìïíßïõ óôåëå÷þí ôïõ ðáñáóßôïõ, åíþ ç äéåíÝñãåéá

ôçò èåñáðåßáò óå äýï èåñáðåõôéêïýò êýêëïõò, ìå ìåóïäéÜóôçìá 10-15 ç-

ìåñþí, ðåñéüñéóå óçìáíôéêÜ ôéò õðïôñïðÝò ôçò íüóïõ.

52

Ðßíáêáò 5. Ç èåñáðåßá ôçò ëåúóìáíßáóçò

EÍÄÅÉÎÅÉÓ ÈÅÑÁÐÅÉÁ ÅÊËÏÃÇÓ ÅÍÁËËÁÊÔÉÊÇ ÈÅÑÁÐÅÉÁ

Áñ÷éêÞ ëïßìùîç Meglumine Antimonate

(60 mg/kg/24 h, ãéá 10-15 çìÝñåò)

Paromomycin

Pentamidine

Liposomal amphotericin B

ÕðïôñïðÝò Liposomal amphotericin B

(0,1-1 mg/kg/24 h)

4. ÔïîïðëÜóìùóç

Ç åðßêôçôç ôïîïðëÜóìùóç óå ìç áíïóïêáôáóôáëìÝíá Üôïìá, äåí ðá-

ñïõóéÜæåé óçìáíôéêÜ ðñïâëÞìáôá óôç èåñáðåßá ôçò (Ðßí. 6). Áíôßèåôá, ç

áíôéìåôþðéóç ôçò óå áíïóïêáôáóôáëìÝíá Üôïìá, üðïõ ç åãêåöáëßôéäá åß-

íáé ç ðéï óõ÷íÞ êëéíéêÞ åíôüðéóç, åßíáé éäéáßôåñá äýóêïëç. Ï êëáóéêüò

óõíäõáóìüò pyrimethamine-sulfonamide óõ÷íÜ áðïäåéêíýåôáé áíåðáñ-

êÞò êáé ãéá ôï ëüãï áõôü ðñïôåßíåôáé ç ðñïóèÞêç ìáêñïëéäéêþí áíôéâéï-

ôéêþí (clindamycin, clarithromycin, azithromycin), atovaquone, áëëÜ êáé

ôçò ðáëáéÜò cotrimozazole.

Ðßíáêáò 6. Ç èåñáðåßá ôçò ôïîïðëÜóìùóçò

ÅÍÄÅÉÎÅÉÓ ÈÅÑÁÐÅÉÁ ÅÊËÏÃÇÓ ÅÍÁËËÁÊÔÉÊÇ ÈÅÑÁÐÅÉÁ

ÓõìðôùìáôéêÜ ðáéäéÜ Pyrimethamine

+

Sulfadiazine

Spiramycin

+

Pyrimethamine-sulfadiazine

1 mg/kg/d, ãéá 6 ìÞíåò

40-50 mg x 2, ãéá 6 ìÞíåò

Ôï ó÷Þìá ÷ïñçãåßôáé ãéá Üëëïõò 6

ìÞíåò, ìßá öïñÜ ôï ìÞíá

Áöáíåßò ëïéìþîåéò Pyrimethamine-sulfadiazide

Spiramycin

Pyrimethamine-sulfadiazide

¼ðùò ðáñáðÜíù, ãéá 6 åâäïìÜäåò

Ãéá 6 åâäïìÜäåò

Ãéá 4 åâäïìÜäåò

ÏöèáëìéêÞ óõììåôï÷Þ Clindamycin

+

Prednisone

20-40 mg/kg/d, óå 3 äüóåéò

ìÝ÷ñé óôáèåñïðïßçóçò

1 mg/kg, ãéá 3-4 åâäïìÜäåò

53

Éäéáßôåñç áíáöïñÜ ÷ñåéÜæåôáé íá ãßíåé óôç èåñáðåßá ôçò óõããåíïýò

ôïîïðëÜóìùóçò. Ç èåñáðåßá Ý÷åé äýï óôü÷ïõò: ôç èåñáðåßá ôçò ìçôÝñáò

êáé ôç ÷çìåéïðñïöýëáîç ôïõ íåïãíïý. Ç èåñáðåßá ôçò åãêýïõ ðñïôåßíå-

ôáé íá ãßíåôáé ìå spiramycin, åðåéäÞ ôï öÜñìáêï Ý÷åé ìçäåíéêÞ ó÷åäüí

ôïîéêüôçôá ãéá ôï Ýìâñõï êáé óõãêåíôñþíåôáé óå éêáíïðïéçôéêÜ åðßðåäá

óôïí ðëáêïýíôá, åíþ ç clindamycin åßíáé ôï óôáèåñü öÜñìáêï åðéëïãÞò

ãéá ôç ÷çìåéïðñïöýëáîç ôùí íåïãíþí.


ÓÕÃÃÑÁÌÌÁÔÁ

1. Current Pediatric Diagnosis and Treatment. Hay WW, Groothuis JR et al, eds. -Con-

necticut: Appleton and Lange Co, 1995.

2. Current Therapy. Rakel RE, ed. Philadelphia: WB Saunders Co, 1999.

3. Infectious Diseases. Hoeprich PD, Jordan CM, eds-Philadelphia: Lippincott Co, 1989.

4. Principles of Internal Medicine. Fauci AS, Braunwald EB et al. eds. NY: McGraw

Hill Co, 1998.

5. ÌË. Óéþí ÔñïðéêÜ ÍïóÞìáôá - ÍïóïêïìåéáêÝò Ëïéìþîåéò - ÁíôéâéïôéêÜ. Èåóóáëï-

íßêç: University Studio Press, 1995.

ÅÉÄÉÊÅÓ ÁÍÁÖÏÑÅÓ

1. Trigg PI, Kondrachine AV. Commentary: malaria control in the 1990s. Bull World

Health Organ 1998,76(1):11-16.

2. Ashford DA, David JR, Freire Ì et al. Studies on control of visceral leishmaniasis

in Jacobina, Bahia, Brasil. Am J Trop Med Hyg 1998,59(1 ):53-57.

3. Cohen SH, Hoeprich PD. Environmental factors in infectious diseases. In: Infectious

diseases. Hoeprich PD, Jordan CM, eds-Philadelphia: Lippincott Co, 1989, 184-199.

4. Steiner TS, Thielman NM, Guerrant RL. Protozoal agents: what are the dangers for

the public water supply? Annu Rev Med 1997, 48:329-340.

5. Muenning Ñ, Pallin D, Sell RL et al. The cost effectiveness of strategies for the treat-

ment of intestinal parasites in immigrants. Í EngI J Med 1999, 340(10):773-779.

6. Wallon M, Liou C, Garner P, Peyron F. Congenital toxoplasmosis: systematic review

of evidence of efficacy of treatment in pregnancy. BMJ 1999, 318:1511-1514.

7. Vergani P, Ghidini A, Ceruti P et al. Congenital toxoplasmosis: efficacy of maternal

treatment with spiramycin alone. Am J Reprod Immunol 1998, 39:335-340.

8. Foulon W, Villena I, Stray-Pedersen Â et al. Treatment of toxoplasmosis during

pregnancy: a multicenter study of impact on fetal transmission and children’s

54

sequelae at age 1 year. Am J Obstet Gynecol 1999, 180(2Pt 1):410-415.

9. Verhoeff FH, Bradin BJ, Chimsuku L et al. An evaluation of the effects of intermit-

tent sulfadoxine-pyrimethamine treatment in pregnancy and risk of low birthweight

in rural Malawi. Ann Trop Med Parasitol 1998,92:141-150

10. Me Gready R, Cho T, Hkirijaroen L et al. Quinine and mefloquine in the treatment

of multi-resistant Plasmodium falciparum malaria in pregnancy. Ann Trop Med

Parasitol 1998,92:643-653.

11. Tanner M, Alonso PL. The development of malaria vaccines: SPf66-what next?

Schweiz Med Wochenschr 1996,126:1210-1215.

12. Engers HD, Bergquist R, Modabber F. Progress on vaccines against parasites. Dev

Biol Stand 1996;87:73-84.

13. Kenney RT, Sacks DL, Sypek JR et al. Protective immunity using recombinant hu-

man IL-12 and alum as adjuvants in a primate model of cutaneous leishmaniasis. J

Immunol 1999:163:4481-4488.

14. Hermentin K, Aspock H. Efforts towards a vaccine against Toxoplasma gondii: a re-

view. Zentralbl Bacteriol Mikrobiol Hygien 1988,269:423-436.

15. Huston CD, Petri WA Jr. Host-pathogen interaction in amebiasis and progress in va

ccine development. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 1998,17:601-614.

16. Kain KC, Harrington MA, Tennyson S, Keystone JS. Imported malaria: Prospective

analysis of problems in diagnosis and management. Clin Infect Dis 1997,27:

142-149.

17.1-loffman SL. Diagnosis, treatment and prevention of malaria. Med Clin North Am

1992:76:1327-1355

18. Lobel HO, Kozarsky PE. Update on prevention of malaria for travelers. JAMA

1997,278:1767-1771.

19. Juckett G. Malaria prevention in travelers. Am Fam Physician 1999:59:2523-30,

2535-6.

20. Schlagenhauf P. Mefloquine for malaria chemoprophylaxis 1992-1998:a review. J

Travel Med 1999,6:122-133.

21. Ôaylor WR, Richie TL, Fryauff DJ et al. Malaria prophylaxis using azithromycin: a

double-blind, placebo-controlled trial in Irian Jaya, Indonesia. Clin Infect Dis

1999:28:74-81.

22. World Health Organization. Practical chemotherapy for malaria. Health Organ Tech

Rep Ser 1990:805:1-140.

23. Gillin FD, Reiner DS, Wang CS. Human milk kills parasitic intestinal protozoa. Sci-

ence 1983,221:1290-1292.

24. Barat LM, Bloland PB. Drug resistance among malaria and other parasites. Infect

Dis Clin North Am 1997,11:969-987.

55

25. Lira R, Sundar S, Makharia A et al. Evidence that the high incidence of treatment

failures in Indian kala-azar is due to the emergence of antimony-resistant strains of

Leishmania donovani. J Infect Dis 1999,180:564-567.

26. Berman JD. Editorial response: U.S. Food and Drug Administration approval of

Ambisome (liposomal Amphotericin B) for treatment of visceral leishmaniasis. Clin

Infect Dis 1999,28:49-51.

27. Georgiev VS. Management of toxoplasmosis. Drugs 1994,48:179-188

56

ÅÌÂÏËÉÁ - ÔÑÅ×ÏÍÔÁ ÄÅÄÏÌÅÍÁ

É.È. Êáâáëéþôçò

ÐáéäéáôñéêÞ ÊëéíéêÞ Íïóïêïìåßïõ Åéäéêþí ÐáèÞóåùí Èåóóáëïíßêçò

Ïé ëïéìþîåéò åßíáé óõíõöáóìÝíåò ìå ôç æùÞ ôïõ áíèñþðïõ. Óôç óõìâßùóç

áõôÞ õðÜñ÷ïõí ðïëëïß ôñüðïé åðáöÞò ôïõ áíèñþðïõ ìå ôïõò ëïéìïãüíïõò ðáñÜ-

ãïíôåò. ÕðÜñ÷åé üìùò Ýíáò êáé ìïíáäéêüò ôñüðïò íá ðñïöõëá÷èåß áðü áõôïýò: ï

åìâïëéáóìüò, üðïõ êáé üôáí áõôüò åßíáé åöéêôüò.

Óôïí ðßíáêá öáßíåôáé ôï ôñÝ÷ïí ðñüãñáììá åìâïëéáóìþí. ÏõóéáóôéêÝò áë-

ëáãÝò áðü ðÝñõóé äåí õðÜñ÷ïõí. ºóùò áðïôåëåß áëëáãÞ ôï üôé óôéò ÇÐÁ ðñïôé-

ìÜôáé ðëÝïí ôï åíÝóéìï åìâüëéï êáôÜ ôçò ðïëéïìõåëßôéäáò ãéá üëç ôç óåéñÜ åì-

âïëéáóìþí. Ôï åìâüëéï óõíéóôÜôáé íá ãßíåôáé óå 4 óõíïëéêÜ äüóåéò óôéò çëéêßåò

2 ìçíþí, 4 ìçíþí, 6-18 ìçíþí êáé 4-6 ÷ñüíùí.

Åîåëßîåéò üìùò õðÜñ÷ïõí óå äéÜöïñá Üëëá èÝìáôá ó÷åôéæüìåíá ìå ôá åìâü-

ëéá, üðùò ç åéóáãùãÞ óõíäõáóìÝíùí åìâïëßùí, ç óõó÷Ýôéóç ôùí åìâïëéáóìþí

ìå ïñéóìÝíåò ðáèïëïãéêÝò êáôáóôÜóåéò, êëð. Ìå ôá èÝìáôá áõôÜ, ìå ðñáêôéêÜ

óçìåßá ðïõ áöïñïýí ôïõò åìâïëéáóìïýò êáé ìå ôéò ìåëëïíôéêÝò ðñïïðôéêÝò ôùí

åìâïëßùí èá áó÷ïëçèïýìå óôçí åéóÞãçóÞ ìáò áõôÞ.

ÓõíäõáóìÝíá åìâüëéá. Ç åéóáãùãÞ íÝùí åìâïëßùí áðïôåëåß ìéá ðñüêëçóç

ãéá ôïí ðáéäßáôñï êáé ôï êñÜôïò ãåíéêüôåñá, åéäéêÜ üóïí áöïñÜ ôçí åíóùìÜôù-

óç ôïõò óôï Þäç âåâáñõìÝíï ðñüãñáììá åìâïëéáóìþí. Ôåëåõôáßá êõêëïöüñç-

óáí (Þ ðñüêåéôáé íá êõêëïöïñÞóïõí) áñêåôÜ óõíäõáóìÝíá åìâüëéá ðïõ ðåñéÝ-

÷ïõí ðïëëáðëÜ áíôéãüíá ãéá ðñïöýëáîç áðü ðïëëÝò íüóïõò Þ ãéá ðñïöýëáîç

áðü äéáöïñåôéêÜ óôåëÝ÷ç ðáñáãüíôùí ðïõ ðñïêáëïýí ôçí ßäéá íüóï. ÔÝôïéá åì-

âüëéá åßíáé ôá: TWINRIX = HAV-HBV, INFANRIX-HepB = D-T-Pa-HBV,

INFANRIX-IPV-Hib = D-T-Pa-eIPV-Hib, TETRAVAC = D-T-Pa-eIPV,

PENTAVAC = D-T-Pa-eIPV-Hib,

Ðïéá üìùò ìðïñåß íá åßíáé ç èÝóç ôùí åìâïëßùí áõôþí; Ìðïñïýí íá áíôé-

êáôáóôÞóïõí ôá Þäç õðÜñ÷ïíôá ìåìïíùìÝíá;

Ç ÷ñÞóç ôùí óõíäõáóìÝíùí åìâïëßùí Ý÷åé ïñéóìÝíá ðëåïíåêôÞìáôá: á)

ìåéþíåôáé ï áñéèìüò åíÝóåùí, åéäéêÜ óå ðáéäéÜ ðïõ áñ÷ßæïõí ôá åìâüëéá áñãüôå-

ñá åêôüò ôáêôéêïý ðñïãñÜììáôïò åìâïëéáóìïý, â) ìåéþíåôáé ôï Üìåóï êáé Ýì-

ìåóï êüóôïò ôùí åìâïëéáóìþí, åéäéêÜ ìÝóù ôïõ ðåñéïñéóìïý ôùí éáôñéêþí åðé-

óêÝøåùí, ã) êáèßóôáôáé åõêïëüôåñç ç åéóáãùãÞ íÝùí åìâïëßùí óôï ðñüãñáììá

57

åìâïëéáóìþí ìéáò ÷þñáò. Äçìéïõñãåß üìùò êáé ïñéóìÝíá ðñïâëÞìáôá, üðùò ç

áíÜãêç åíáëëáãÞò óêåõáóìÜôùí äéáöüñùí åôáéñåéþí, ç ÷ïñÞãçóç áíôéãüíùí

ðïõ ðåñéÝ÷ïíôáé óôï óõãêåêñéìÝíï åìâüëéï áëëÜ äåí ðñÝðåé íá ÷ïñçãçèïýí óôç

óõãêåêñéìÝíç óôéãìÞ óôï óõãêåêñéìÝíï ðáéäß êáé ç áíáôñïðÞ éó÷ýïíôïò ðñï-

ãñÜììáôïò ìåìïíùìÝíùí åìâïëßùí. ÌåëÝôåò Ý÷ïõí äåßîåé üôé åìâüëéá ãéá ôçí

ßäéá íüóï, äéáöïñåôéêþí üìùò åôáéñåéþí, ìðïñïýí íá åíáëëÜóïíôáé óôï åìâï-

ëéáóôéêü ðñüãñáììá ÷ùñßò éäéáßôåñá ðñïâëÞìáôá. Áõôü äåí éó÷ýåé ãéá ôï ôñéðëü

åìâüëéï ðïõ ðåñéÝ÷åé áêõôôáñéêü óôÝëå÷ïò êáôÜ ôïõ êïêêýôç. Óôçí ðåñßðôùóç

áõôÞ ç âáóéêÞ óåéñÜ åìâïëßùí ðñÝðåé íá ãßíåôáé ìå ôï ßäéï åìâüëéï.

¼óïí áöïñÜ ôçí ðéèáíüôçôá ðñüóèåôùí äüóåùí Ý÷åé äåé÷èåß üôé äåí õðÜñ÷åé

êßíäõíïò áðü åðéðëÝïí äüóåéò åìâïëßùí óå Üôïìá Üíïóá. Áõôü éó÷ýåé ãéá üëá

ôá åìâüëéá. Óôá åìâüëéá, üìùò, ðïõ ðåñéÝ÷ïõí ôåôáíéêÞ áíáôïîßíç, õðÜñ÷åé áõ-

îçìÝíïò êßíäõíïò ðáñåíåñãåéþí üôáí ç åðéðëÝïí äüóç ãßíåôáé íùñßôåñá áðü ôï

óõíéóôþìåíï ìåóïäéÜóôçìá. Ôï ßäéï éó÷ýåé êáé ãéá ôçí åðáíáëçðôéêÞ äüóç ôïõ

ðïëõóáê÷áñéäéêïý áíôéðíåõìïíéïêïêêéêïý åìâïëßïõ.

Óçìáíôéêü åßíáé êáé ôï ðñüâëçìá ôçò ìåéùìÝíçò, ðëçí üìùò åðáñêïýò áðá-

íôÞóåùò ðñïò ôï åìâüëéï êáôÜ ôïõ áéìïößëïõ óå ïñéóìÝíá óõíäõáóìÝíá ôåôñá-

ðëÜ åìâüëéá (DÔaP-Çib). Ç êëéíéêÞ óçìáóßá ôïõ öáéíïìÝíïõ áõôïý äåí åßíáé

ãíùóôÞ.

ÏðùóäÞðïôå ÷ñåéÜæïíôáé ðåñéóóüôåñá äåäïìÝíá êáé åêôåíÝóôåñåò ìåëÝôåò

ãéá ôåêìçñßùóç ôùí ðáñáðÜíù êáé åéäéêüôåñá ôçò äõíáôüôçôáò åíáëëáãÞò åì-

âïëßùí êáé ôçò áóöÜëåéáò ôçò ÷ïñÞãçóçò óõíäõáóìÝíùí åìâïëßùí óå Üôïìá

ðïõ åßíáé Þäç Üíïóá óå Ýíá Þ ðåñéóóüôåñá áíôéãüíá ôïõ åìâïëßïõ.

ÌÝ÷ñé ôüôå ç ãåíéêÞ óýóôáóç ãéá ôá óõíäõáóìÝíá åìâüëéá åßíáé: ÷ñçóéìï-

ðïéåßóôå Ýíá óõíäõáóìÝíï åìâüëéï üôáí õðÜñ÷åé Ýíäåéîç ãéá êÜðïéï áðü ôá óõ-

óôáôéêÜ ôïõ áëëÜ óõã÷ñüíùò äåí õðÜñ÷åé áíôÝíäåéîç ãéá êÜðïéï áðü ôá õðüëïé-

ðá óõóôáôéêÜ ôïõ.

Áíåðéèýìçôåò äñÜóåéò åìâïëßùí. Ôåëåõôáßá ðïëýò ëüãïò ãßíåôáé ãéá ôç

ó÷Ýóç ïñéóìÝíùí ðáèïëïãéêþí êáôáóôÜóåùí ìå ïñéóìÝíá åìâüëéá. ¸ôóé ôï åì-

âüëéï ôçò çðáôßôéäáò Â óõíäÝèçêå ìå ôçí áíÜðôõîç ðïëëáðëÞò óêëÞñõíóçò êáé

ôï åìâüëéï ôçò éëáñÜò ìå ôçí åìöÜíéóç áõôéóìïý êáé öëåãìïíþäïõò íüóïõ ôïõ

åíôÝñïõ. Ç Üðïøç üôé ôá åìâüëéá ìðïñïýí íá ðñïêáëÝóïõí äéáâÞôç åìöáíßóèç-

êå ôåëåõôáßá êáé áõôÞ óôï ðñïóêÞíéï, åíþ óôçí üëç öéëïëïãßá ãéá ôéò áíåðéèý-

ìçôåò äñÜóåéò ôùí åìâïëßùí ðñïóôÝèçêå êáé ìéá ðáëáéüôåñç ãíþóç ãéá ôçí åðé-

ìüëõíóç ðáëáéþí ðáñôßäùí åìâïëßùí êáôÜ ôçò ðïëéïìõåëßôéäáò ìå ôïí éü

Simian virus 40 (SV40). Ï éüò áõôüò óõíäÝèçêå ìå ôçí áíÜðôõîç üãêùí. Ôéò ôå-

ëåõôáßåò äåêáåôßåò âÝâáéá üëá ôá åìâüëéá êáôÜ ôçò ðïëéïìõåëßôéäáò åßíáé áðáë-

ëáãìÝíá áðü ôïí éü áõôü êáé ïé ìåëÝôåò Ýäåéîáí üôé åßíáé åîáéñåôéêÜ áðßèáíï íá

58

ó÷åôßæåôáé ç ðáñïõóßá ôïõ éïý óå ïñéóìÝíïõò üãêïõò óÞìåñá, ìå ôïí åìâïëéá-

óìü ðñéí áðü ðïëëÜ ðïëëÜ ÷ñüíéá. Ôï ßäéï áñíçôéêÝò åßíáé ïé ðïëõÜñéèìåò ìåëÝ-

ôåò ãéá ôç ó÷Ýóç ôùí åìâïëßùí ìå ôéò íïóïëïãéêÝò êáôáóôÜóåéò ðïõ áíáöÝñèç-

êáí ðáñáðÜíù. Åêåß ðïõ äåí Ý÷ïõí äéåõêñéíéóèåß áêüìç ôá ðñÜãìáôá åßíáé ç

ó÷Ýóç ôïõ åìâïëßïõ êáôÜ ôïõ ñïôá-éïý êáé ôçò åìöÜíéóçò åãêïëåáóìïý. ¸÷ïõí

áíáêïéíùèåß ëßãåò ðåñéðôþóåéò åãêïëåáóìïý óå ðáéäéÜ ðïõ ðñüóöáôá åß÷áí ëÜ-

âåé ôï åìâüëéï, åíþ õðÜñ÷ïõí êáé åëÜ÷éóôá ðåñéóôáôéêÜ óå 10000 ðáéäéÜ ðïõ Ý-

ëáâáí ôï åìâüëéï ðñéí áõôü åãêñéèåß ãéá êõêëïöïñßá. Ç ó÷Ýóç áõôÞ äåí åßíáé

ôåêìçñéùìÝíç ðñïò ôï ðáñüí. ÅðåéäÞ áðü ìåëÝôåò ðïõ Þäç ãßíïíôáé ðñïêýðôåé

êÜðïéïò áõîçìÝíïò êßíäõíïò ôéò ðñþôåò åâäïìÜäåò ìåôÜ ôïí åìâïëéáóìü êáé å-

ðåéäÞ Þäç åßíáé óå ðñüïäï ðïëõêåíôñéêÞ ìåëÝôç ãéá ôï èÝìá áõôü, óôéò ÇÐÁ á-

íåóôÜëç ç ÷ïñÞãçóç ôïõ åìâïëßïõ ãéá 6 ìÞíåò ìÝ÷ñé íá ãíùóôïðïéçèïýí ôá á-

ðïôåëÝóìáôá ôçò ìåëÝôçò êáé íá äéåõêñéíéóèåß ç ôõ÷üí ó÷Ýóç.

¸êäï÷á êáé åìâüëéá. ¼ðùò óôá ôñüöéìá êáé óôá öÜñìáêá, Ýôóé êáé óôá åì-

âüëéá ðñïóôßèåíôáé ïõóßåò (óõíôçñçôéêÜ Þ Ýêäï÷á) ðïõ ÷ñçóéìåýïõí óôç óôáèå-

ñïðïßçóç ôïõ åìâïëßïõ, óôç äéáôÞñçóç ôçò áíôéãïíéêüôçôáò ôïõ êáé óôçí áäñá-

íïðïßçóç éþí Þ ìéêñïâßùí. Ïé êõñéüôåñåò áðü áõôÝò ôéò ïõóßåò åßíáé:

ÁíôéâéïôéêÜ: ÐñïöõëÜóóïõí áðü ôçí áíÜðôõîç ìéêñïâßùí óôéò êáëëéÝñãåéåò

ôùí åìâïëßùí. ×ñçóéìïðïéåßôáé êõñßùò ç íåïìõêßíç.

Aëïõìßíéï: Äéåãåßñåé ôçí ðáñáãùãÞ áíôéóùìÜôùí êáé âïçèÜ óôç ìáêñüôåñç

ðáñáìïíÞ ôçò áíïóïëïãéêÞò áðÜíôçóçò

Öïñìáëäåàäç: Áäñáíïðïéåß ìéêñïâéáêÜ ðñïéüíôá üðùò êáé éïýò êáé ìéêñü-

âéá ðïõ ôõ÷üí âñßóêïíôáé óôéò êáëëéÝñãåéåò ðáñáóêåõÞò åìâïëßùí.

Ãëïõôáìéêü ìïíïíÜôñéï: ¸÷åé óôáèåñïðïéçôéêÝò éäéüôçôåò

Ðñùôåßíåò áõãïý: ÐåñéÝ÷ïíôáé óå ïñéóìÝíá åìâüëéá ðïõ êáëëéåñãïýíôáé óå

åéäéêü õëéêü.

Óïõëößäéá: ¸÷ïõí êáé áõôÜ óôáèåñïðïéçôéêÝò éäéüôçôåò.

ÈåéìåñïóÜëç: Óõíôçñçôéêü ðïõ ðåñéÝ÷åé õäñÜñãõñï êáé ðñïóôáôåýåé ôá åì-

âüëéá áðü áëëïßùóç Þ êáé åðéìüëõíóç áðü ìéêñüâéá êáé ìýêçôåò, åéäéêÜ óå öéá-

ëßäéá ðïëëáðëþí äüóåùí.

Ôá óõíôçñçôéêÜ ìðïñåß óå óðÜíéåò ðåñéðôþóåéò íá ðñïêáëÝóïõí áëëåñãéêÝò

áíôéäñÜóåéò. Äåí ðåñéÝ÷ïíôáé üëá óå üëá ôá åìâüëéá.

Ôåëåõôáßá äçìéïõñãÞèçêå êÜðïéïò èüñõâïò ìå ôç èåéìåñïóÜëç ðïõ ðåñéÝ÷å-

ôáé óå äéÜöïñá åìâüëéá üðùò: üëá ôá åìâüëéá äéöèåñßôéäáò-êïêêýôç-ôåôÜíïõ, ï-

ñéóìÝíá åìâüëéá ìå áêõôôáñéêü óôÝëå÷ïò êïêêýôç, ïñéóìÝíá åìâüëéá êáôÜ ôïõ

áéìïößëïõ êáé ôá åìâüëéá êáôÜ ôçò çðáôßôéäáò Â. Åðßóçò ôá åìâüëéá ãñßððçò,

ìçíéããéôéäïêüêêïõ êáé ðíåõìïíéïêüêêïõ. Ï õäñÜñãõñïò åßíáé ãåíéêÜ ôïîéêÞ ïõ-

59

óßá ðïõ ç ôïîéêüôçôá ôçò üìùò åîáñôÜôáé áðü ôç ìïñöÞ ôïõ õäñáñãýñïõ (ìåèõ-

ëéêÞ, áéèõëéêÞ, êëð), áðü ôçí ïäü ëÞøçò, ôç äüóç êáé ôçí çëéêßá. Åßíáé ãíùóôü

üôé ï õäñÜñãõñïò Ý÷åé âëáðôéêÞ åðßäñáóç êõñßùò óå Ýìâñõá êáé íåïãÝííçôá. Ï

èüñõâïò ßóùò äåí åßíáé éäéáßôåñá äéêáéïëïãçìÝíïò äéüôé ôá ðïóÜ õäñáñãýñïõ åß-

íáé ðïëý ìéêñÜ óå ó÷Ýóç ìå áõôÜ ðïõ èá ìðïñïýóå íá ðñïóëÜâåé Ýíá Üôïìï

áðü ôéò ôñïöÝò Þ áðü êÜðïéï áôý÷çìá. ÅîÜëëïõ ï êßíäõíïò áðü ôç ìç åöáñìïãÞ

ôùí åìâïëéáóìþí åßíáé ðïëëáðëÜóéïò. Ùóôüóï, ðñüóöáôá áðü ïñéóìÝíá êÝíôñá

ôÝèçêáí åñùôçìáôéêÜ ùò ðñïò ôï áí åßíáé äõíáôüí ç óùñåõôéêÞ ðïóüôçôá èåé-

ìåñïóÜëçò üëùí ôùí åìâïëßùí ðïõ ãßíïíôáé óôç âñåöéêÞ çëéêßá, íá îåðåñÜóåé

ôá åðéôñåðôÜ üñéá. Ãéá áðïöõãÞ ôïõ ìéêñïý áõôïý èåùñçôéêïý êéíäýíïõ ç Áìå-

ñéêáíéêÞ Áêáäçìßá ÐáéäéáôñéêÞò Ý÷åé äþóåé ôéò åîÞò ïäçãßåò:

1. Êáíïíéêüò åìâïëéáóìüò üëùí ôùí ðáéäéþí óýìöùíá ìå ôá åèíéêÜ ðñïãñÜì-

ìáôá åìâïëéáóìþí.

2. Ðåñéïñéóìüò óôç ÷ñÞóç åìâïëßùí ðïõ ðåñéÝ÷ïõí èåéìåñïóÜëç. Áí äåí õðÜñ-

÷åé åìâüëéï ÷ùñßò ôçí ïõóßá áõôÞ ðñïôéìüôåñï åßíáé íá ãßíåôáé ôï åìâüëéï,

ðáñÜ íá åêôåèåß ôï ðáéäß óôïí êßíäõíï ôçò íüóïõ.

3. Ãéá ôçí çðáôßôéäá Â óõíéóôÜôáé ï åìâïëéáóìüò íá ãßíåôáé êáôÜ ôç ãÝííçóç

ìüíïí üôáí ïé ìçôÝñåò ôùí íåïãíþí åßíáé èåôéêÝò ãéá HÂsAg. Óå ðåñéðôþóåéò

ðïõ ç ìçôÝñá åßíáé áñíçôéêÞ ãéá HÂsAg ï åìâïëéáóìüò (ìå ôá ôñÝ÷ïíôá åì-

âüëéá) êáëü åßíáé íá áñ÷ßæåé óôïí 6ï ìÞíá ôçò æùÞò. Óôá ðñüùñá ï åìâïëéá-

óìüò ãéá ôçí çðáôßôéäá Â (ìå ôá ôñÝ÷ïíôá åìâüëéá) ãßíåôáé üôáí öèÜóïõí ôçí

çëéêßá êáé ôï âÜñïò ôïõ ôåëåéüìçíïõ. Ç éäéáßôåñç áõôÞ ìíåßá ãéá ôçí çðáôßôé-

äá Â ãßíåôáé äéüôé åßíáé ôï ìüíï åìâüëéï ðïõ ãßíåôáé êáôÜ ôç ãÝííçóç êáé

Üñá ìðïñåß ï õäñÜñãõñïò íá åðçñåÜóåé, èåùñçôéêÜ, ôï íåïãíü.

Íá óçìåéùèåß üôé ãßíïíôáé åíôáôéêÝò ðñïóðÜèåéåò ãéá áíôéêáôÜóôáóç ôçò

èåéìåñïóÜëçò óå üëá ôá åìâüëéá êáé óýíôïìá èá êõêëïöïñÞóïõí ôÝôïéá óêåõÜ-

óìáôá. ¹äç óôéò ÇÐÁ êõêëïöïñåß áðü ôï ÓåðôÝìâñéï ôïõ 1999 ðáéäéáôñéêü

óêåýáóìá åìâïëßïõ êáôÜ ôçò çðáôßôéäáò Â åëåýèåñï èåéìåñïóÜëçò.

Åìâüëéï çðáôßôéäáò Á. Ôï åìâüëéï åßíáé ó÷åôéêÜ êáéíïýñéï êáé ïé ôñÝ÷ïõ-

óåò åíäåßîåéò ôïõ áöïñïýí óõãêåêñéìÝíåò ðëçèõóìéáêÝò ïìÜäåò. Ðñüóöáôåò ìå-

ëÝôåò, üìùò, Ýäåéîáí üôé ôï åìâüëéï åßíáé áíôéãïíéêü êáé áóöáëÝò óôç âñåöéêÞ

çëéêßá êáé óõíåðþò äåí öáßíåôáé íá õðÜñ÷åé éäéáßôåñïò ëüãïò ãéá íá ìç óõìðåñé-

ëçöèåß óôï âáóéêü ðñüãñáììá åìâïëéáóìþí. ÂÝâáéá áõôü åìðßðôåé óôç ãåíéêü-

ôåñç ðïëéôéêÞ ôùí õðçñåóéþí õãåßáò åíüò êñÜôïõò. ÅðéðëÝïí ôï åìâüëéï ôçò ç-

ðáôßôéäáò Á âñÝèçêå üôé åßíáé éêáíü íá äéáêüðôåé åðéäçìßåò êáé åßíáé áðïôåëå-

óìáôéêü ãéá åíäï-ïéêïãåíåéáêÞ ðñïöýëáîç áðü äåõôåñïðáèÞ êñïýóìáôá.

Åìâüëéï êáôÜ ôïõ ìçíéããéôéäïêüêêïõ (óõíåæåõãìÝíï). Ôá ðñïâëÞìáôá

60

ðïõ õðÞñ÷áí ìå ôï ôñÝ÷ïí åìâüëéï êáôÜ ôïõ ìçíéããéôéäïêüêêïõ (ïìÜäùí A êáé

C) ëýíïíôáé ìå ôçí êõêëïöïñßá ôïõ ðñþôïõ óõíåæåõãìÝíïõ åìâïëßïõ êáôÜ ôïõ

ìéêñïâßïõ áõôïý. Ôï åìâüëéï (Meningitec) êõêëïöüñçóå ðñüóöáôá óôç Ì.

Âñåôôáíßá êáé áöïñÜ ôçí ïñïïìÜäá C ðïõ åßíáé áðü ôïõò ðëÝïí óõ÷íïýò ôýðïõò

óå åðéäçìéêÝò êáôáóôÜóåéò êáé ï ðëÝïí èáíáôçöüñïò. Åßíáé óõíåæåõãìÝíï ìå

ôçí ðñùôåßíç öïñÝá CRM197. Ôï öéáëßäéï ôïõ åìâïëßïõ åßíáé 0,5 ml üðïõ ðåñéÝ-

÷ïíôáé 10 ìg áíôéãüíïõ ïñïïìÜäïò C. Ìðïñåß íá ãßíåé óõã÷ñüíùò ìå ôá Üëëá

åìâüëéá ôçò âñåöéêÞò êáé ðáéäéêÞò çëéêßáò. Ôï åìâüëéï åßíáé áóöáëÝò êáé áíôé-

ãïíéêü, ðñïóöÝñåé ìáêñÜ áíïóßá, ãßíåôáé óôéò ìéêñÝò çëéêßåò, áðü 2 ìçíþí êáé

ðÜíù, êáé ðñïêáëåß êáëÞ ðáñáãùãÞ áíôéóùìÜôùí óå ðåñéðôþóåéò üðïõ ðñïçãÞ-

èçêå ôï ðïëõóáê÷áñéäéêü åìâüëéï. Óå ðáéäÜ êÜôù ôùí 12 ìçíþí ÷ïñçãåßôáé óå

3 äüóåéò, åíþ óôéò õðüëïéðåò çëéêßåò óå ìßá ìüíï äüóç. Ðñïò ôï ðáñüí ÷ïñçãåß-

ôáé ìüíïí áðü ôéò êñáôéêÝò õðçñåóßåò ôçò Ì. Âñåôôáíßáò. Ôï ßäéï èá éó÷ýóåé êáé

ãéá ôï äåýôåñï åìâüëéï êáôÜ ôïõ ìçíéããéôéäïêüêêïõ C (Menjugate) ðïõ ðñüêåé-

ôáé íá êõêëïöïñÞóåé óýíôïìá åðßóçò óôç Ì. Âñåôôáíßá.

ÌåëëïíôéêÜ åìâüëéá. Ïé ðñüïäïé óôç ìïñéáêÞ âéïëïãßá êáé óôç âéïôå÷íï-

ëïãßá ïäçãïýí óôçí áíÜðôõîç íÝùí åìâïëßùí Þ óôç âåëôßùóç Þäç õðáñ÷üíôùí

åìâïëßùí. Ïé åðéóôÞìïíåò åñãÜæïíôáé ðõñåôùäþò ãéá áíåýñåóç íÝùí ôñüðùí

÷ïñÞãçóçò åìâïëßùí. Ç ôå÷íïëïãßá ôïõ áíáóõíäõáóìÝíïõ DNA, ç ãåíåôéêÞ å-

îáóèÝíçóç éþí êáé ìéêñïâßùí, ç ÷ñÞóç ôïõò óáí öïñåßò åôåñïëüãùí ðñùôåúíþí,

ç ãåíåôéêÞ ìåôÜëëáîç öõôþí, ç åðåîåñãáóßá ôùí ðõñçíéêþí ïîÝùí åßíáé ïé ðéï

óýã÷ñïíåò ðñïóåããßóåéò óôïí ôïìÝá ôùí åìâïëßùí. Ôïí 21ï áéþíá ïé Üíèñùðïé

èá ìðïñïýí íá “ôñþíå” ôá åìâüëéá, íá ôá åéóðíÝïõí Þ íá ôá âÜæïõí ìÝóá óôï

äÝñìá ôïõò, åíþ ïé Ýãêõåò ãõíáßêåò ìðïñåß íá åìâïëéÜæïíôáé ìå óêïðü íá ðñï-

óôáôåýóïõí ôá Ýìâñõá ôïõò áðü ëïéìþîåéò.

¸íá íÝï åìâüëéï êáôÜ ôçò åëïíïóßáò ðïõ ÷ïñçãåßôáé óå Þäç íïóïýíôåò, å-

ìðïäßæåé ôï ðáñÜóéôï íá ìïëýíåé êÜðïéïí Üëëïí. ¼ôáí Ýíá êïõíïýðé ôóéìðÞóåé

Ýíáí áóèåíÞ áðü åëïíïóßá, ìåôáäßäåé ôï ðáñÜóéôï óå êÜðïéïí Üëëïí ðïõ èá ôóé-

ìðÞóåé óôç óõíÝ÷åéá. Ôï åìâüëéï åìðïäßæåé ôïí ðïëëáðëáóéáóìü ôïõ ðáñáóßôïõ

ìÝóá óôï êïõíïýðé êáé óõíåðþò ôï ðáñÜóéôï äåí åßíáé óå èÝóç íá ìåôáäþóåé ôç

íüóï óôï åðüìåíï Üôïìï.

Óå ðñüóöáôåò ìåëÝôåò äåß÷èçêå üôé åìâüëéï êáôÜ ôçò ãñßððçò ÷ïñçãïýìåíï

óå spray óå ðáéäéÜ ðñïóôáôåýåé ü÷é ìüíï áðü ôç ãñßððç áëëÜ êáé áðü åðéðëïêÝò

ôçò, üðùò ïé ùôßôéäåò.

Ç ôå÷íïëïãßá ôïõ DNA ïäçãåß óôç ìåëÝôç åìâïëßùí áðü ãåíåôéêü õëéêü ôïõ

éïý. Ôá ãïíßäéá åíßïíôáé óôïí Üíèñùðï êáé ï ïñãáíéóìüò ðáñÜãåé ðñùôåßíåò ôïõ

éïý ðïõ äéåãåßñïõí ôçí ðáñáãùãÞ áíôéóùìÜôùí Ýíáíôé ôïõ éïý. Ï ôñüðïò áõôüò

Ý÷åé äïêéìáóèåß êõñßùò ãéá ôïí HIV áëëÜ êáé ãéá Üëëá ðáèïãüíá.

61

62

Ðßí

áêá

ò.×

ñïíï

äéÜ

ãñá

ìì

áåì

âïëéá

óì

þí

êá

ôÜôç

íð

áéä

éêÞ

çëéê

ßá,

2000.

1.Ô

ïïñèïãþ

íéï

ðåñ

ßãñá

ìì

áäåß

÷íåé

ôáá

ðïäåê

ôÜüñéá

åìâ

ïëéá

óì

þí.

2.Ô

ïïâ

Üë

ðåñ

ßãñá

ìì

áäåß

÷íåé

ôáåì

âüëéá

ðïõ

ðñÝð

åéíá

ãßíï

õí

áí

êÜ

ðïéá

áð

üôé

òð

ñïç

ãïýì

åíåò

äüó

åéò

äåí

Ýãéí

åÞ

Ýãéí

åíù

ñßô

åñá

áð

üôç

óõíé

óôþ

ìåí

çç

ëéê

ßá.

3.Ð

áéä

éÜì

çôÝ

ñù

íö

ïñÝù

íôï

õH

ÂsA

gÞ

ìç

ôÝñù

íì

åÜ

ãíù

óôï

áíô

éóù

ìá

ôéêü

ðñïö

ßëêÜ

íïõí

ôïåì

âüëéï

êá

ôÜôç

òç

ðá

ôßôé

äá

òÂ

áì

Ýóù

òì

åôÜ

ôçãÝ

ííç

óç

.Ô

áõðüëïéð

áôï

êÜ

íïõí

óôï

äåý

ôåñï

ìÞ

íáôç

òæù

Þò.

Ðá

éäéÜ

êá

éÝö

çâïé

(Ýù

ò18

÷ñüíù

í)ðïõ

äåí

Ý÷ïõí

åìâïëéá

óèåß

êá

ôÜ

ôçò

çðá

ôßôé

äá

òÂ

,êÜ

íïõí

ôïåì

âüëéï

óå

ïðïéá

äÞ

ðïôå

åõêá

éñßá

.4.

ÇôÝ

ôáñôç

äüó

çôï

õD

ÔaP

ìð

ïñåß

íáãß

íåé

ôïíù

ñßô

åñï

êá

éó

ôçí

çëéê

ßáôù

í12

ìç

íþí

áí

õð

Üñ÷å

éð

éèá

-

íüôç

ôáíá

ìç

íîá

íáÝñ

èåé

ôïð

áéä

ßãé

áåì

âüëéï

êá

éá

íÝ÷

ïõí

ðåñ

Üó

åéôï

õëÜ

÷éó

ôïí

Ýîç

ìÞ

íåò

áð

üôç

í3

çäüó

ç.

5.Ç

äüó

çôï

õT

dó

õíé

óôÜ

ôáé

íáãß

íåôá

éó

ôçí

çëéê

ßáôù

í

11-1

2÷ñ

üíù

íêá

éåö

üó

ïí

Ý÷ïõí

ðåñ

Üó

åéôï

åëÜ

÷éó

ôï5

÷ñüíé

áá

ðü

ôçí

ôåëåõ

ôáßá

äüó

ç.

Ïé

åðüì

åíåò

äüó

åéò

ãßíï

íôá

éá

íÜäåê

áåô

ßá.

6.Ï

åìâ

ïëéá

óì

üò

êá

ôÜôç

òð

ïëéï

ìõå-

ëßô

éäá

òãß

íåôá

éá

ðïê

ëåé

óôé

êÜ

ìå

ôïåí

Ýóéì

ïåì

âüëéï

óå

4äüó

åéò:

2,

4,

6-1

8ì

çíþ

í,êá

é4-6

÷ñüíù

í.7.

Çäå

ýôå

ñç

äüó

çôï

õM

MR

ãßíå

ôáé

óôç

íç

ëéêßá

ôùí

4-6

÷ñüíù

íÞ

óå

ïðïéá

äÞðïôå

çëé

êßá

ìåô

Üôç

íðñþ

ôçäü

óç

,åö

üó

ïí

Ý÷åé

ðåñ

Üó

åéôï

õëÜ

÷éó

ôïí

Ýíá

òì

Þíá

òá

ðü

áõôÞ

í.8.

Ôï

åìâüëé

ïêá

ôÜôç

òá

íåì

åõëïãé

Üò

ðñüêåé

ôáé

íáêõêëïö

ïñÞ

óåé

óýíô

ïì

á

óôç

÷þñá

ìá

ò.9.

Ôï

åìâüëé

ïêá

ôÜôç

òç

ðá

ôßôé

äáò

Áãß

íåôá

éó

åïì

Üäå

òõø

çëïý

êéí

äýíï

õó

ýì

öù

íáì

åôé

òåð

ßóç

ìåò

ïäç

ãßåò

ôïõ

Õðïõñãå

ßïõ

Õãå

ßáò

Ï åìâïëéáóìüò ôçò åãêýïõ åßíáé ìéá åíäéáöÝñïõóá óôñáôçãéêÞ ãéá ðñüëçøç

ôùí íåïãíþí áðü ëïéìþäåéò ðáñÜãïíôåò ðïõ åßíáé éäéáßôåñá åðéêßíäõíïé óôç íåï-

ãíéêÞ êáé ðñþôç âñåöéêÞ çëéêßá, üðùò ï óôñåðôüêïêêïò ôçò ïìÜäïò Â êáé ï á-

íáðíåõóôéêüò óõãêõôéáêüò éüò.

ÔÝëïò, ç âñþóç åìâïëßùí ðïõ ðåñéÝ÷ïíôáé óå ãåíåôéêÜ ìåôáëëáãìÝíá ôñüöé-

ìá áðïôåëåß ìéá áóõíÞèç ïäü ÷ïñÞãçóçò åìâïëßïõ ç ïðïßá üìùò õðüó÷åôáé

ðïëëÜ. Óå ìåëÝôåò Ý÷åé äéáðéóôùèåß üôé ôñþãïíôáò ìéá ðáôÜôá ðïõ ðåñéåß÷å ôìÞ-

ìáôá E. coli, ïé åèåëïíôÝò áíÝðôõîáí éêáíïðïéçôéêÜ áíôéóþìáôá Ýíáíôé ôïõ ìé-

êñïâßïõ.


1. American Academy of Pediatrics. Recommended childhood immunization sched-

ules-United States, January-December 2000. Pediatrics 2000, 105:148-51

2. Progress toward poliomyelitis eradication-Eastern Mediterranean Region, 1998-Oc-

tober 1999. MMWR 1999, 48:1057-62, 1071

3. Maurer W. Vaccine nomenclature: the three-letter code. Vaccine 2000, 18: 1539-42

4. American Academy of Pediatrics, Committee on Infectious Diseases. Combination

vaccines for childhood immunization: recommendations of the Advisory Committee

on Immunization Practices (ACIP), the American Academy of Pediatrics (AAP),

and the American Academy of Family Physicians (AAFP). Pediatrics 1999, 103:

1064-77.

5. Guess HA. Combination vaccines. Issues in evaluation of effectiveness and safety.

Epidemiol Rev 1999, 21:89-95.

6. Mastrantonio P, Cerquetti M, Cardines R, Lande R, Ausiello CM, Cassone A.

Immunogenicity issues in the quality control of the new acellular pertussis vaccines.

Biologicals 1999, 27:119-21

7. Pichichero ME, Edwards KM, Anderson EL, Rennels MB, Englund JA, Yerg DE,

Blackwelder WC, Jansen DL, Meade BD. Safety and immunogenicity of six

acellular pertussis vaccines and one whole-cell pertussis vaccine given as a fifth

dose in four- to six-year-ïld children. Pediatrics 2000, 105:e11

8. Bell F, Health P, Shackley F, Maclennan J, Herbert M, Shearstone N, Diggle L,

Moxon ER, Finn. A Poor response to Hib (PRP-T) vaccine when combined with an

acellular Pertussis/Diphtheria/Tetanus vaccine for primary immunization of infants.

Biologicals 1999, 27:113

9. Jadhav SS, Gairola S. Composition of acellular pertussis and combination vaccines:

a general review. Biologicals 1999, 27:105-10

63

10. Halperin SA, King J, Law B, Mills E, Willems P. Safety and immunogenicity of H.

influenzae-tetanus toxoid conjugate vaccine given separately or in combination with

a three-component accellular vaccine combined with diphtheria and tetanus toxoids

and inactivated poliovirus vaccine for the first four doses. Clin Infect Dis 1999, 28:

995-1001

11. Taylor B, Miller E, Farrington CP, Petropoulos MC, Favot Mayaud I, Li J, Waight

PA Autism and measles, mumps, and rubella vaccine: no epidemiological evidence

for a causal association. Lancet 1999, 353:2026-9

12. Pardi DS, Tremaine WJ, Sandborn WJ, Loftus EV Jr, Poland GA, Melton LJ.

Perinatal exposure to measles virus is not associated with the development of in-

flammatory bowel disease. Inflamm Bowel Dis 1999, 5:104-6

13. Wakefield AJ, Montgomery SM, Pounder RE. Crohn’s disease: the case for measles

virus. Ital J Gastroenterol Hepatol 1999, 31:247-54

14. Afzal MA, Minor PD, Armitage E, Ghosh S. Measles virus and Crohn’s disease.

Gut 1999, 44:896-7

15. Akobeng AK, Thomas AG Inflammatory bowel disease, autism, and the measles,

mumps, and rubella vaccine. J Pediatr Gastroenterol Nutr 1999, 28:351-2

16. Tischer A, Gerike E. Immune response after primary and re-vaccination with differ-

ent combined vaccines against measles, mumps, rubella. Vaccine 2000, 18:1382-92

17. Graves P, Barriga K, Norris J, Hoffman M, Yu L, Eisenbarth G, Rewers M. Lack of

association between early childhood immunizations and beta-cell autoimmunity. Di-

abetes Care 1999, 22:1694-7.

18. Kukreja A, Maclaren NK Autoimmunity and diabetes. J Clin Endocrinol Metab

1999, 84:4371-8

19. American Academy of Pediatrics. Possible association of intussusception with rota-

virus vaccination. Pediatrics 1999, 104:575

20. From the Centers for Disease Control and Prevention. Withdrawal of rotavirus vac-

cine recommendation. JAMA 1999, 282:2113-4

21. Grabenstein JD. Immunologic necessities: Diluents, adjuvants, and excipients. Hos-

pital Pharmacy 1996, Vol 31:1387-401.

22. CDC. Thimerosal in vaccines: a joint statement of the American Academy of Pediat-

rics and the Public Health Service. MMWR 1999, 48:563-5.

23. American Academy of Pediatrics. Thimerosal in vaccines: an interim report to clini-

cians. Pediatrics 1999, 104: 570-4

24. Piazza M, Safary A, Vegnente A, Soncini R, Pensati P, Sardo M, Orlando R, Tosone

G, Picciotto L. Safety and immunogenicity of hepatitis A vaccine in infants: a candi-

date for inclusion in the childhood vaccination programme. Vaccine 1999, 17:585-8

25. Sagliocca L, Amoroso P, Stroffolini T, Adamo B, Tosti ME, Lettieri G, Esposito C,

64

Buonocore S, Pierri P, Mele A. Efficacy of hepatitis A vaccine in prevention of sec-

ondary hepatitis A infection: a randomised trial. Lancet 1999, 353:1136-9

26. Piazza M, Safary A, Vegnente A, Soncini R, Pensati P, Sardo M, Orlando R, Tosone

G, Picciotto L Safety and immunogenicity of hepatitis A vaccine in infants: a candi-

date for inclusion in the childhood vaccination programme. Vaccine 1999, 17:585-8

27. Koff RS. The case for routine childhood vaccination against hepatitis A. N Engl J

Med 1999, 340:644-5

28. Czeschinski PA, Binding N, Witting U. Hepatitis A and hepatitis B vaccinations:

immunogenicity of combined vaccine and of simultaneously or separately applied

single vaccines. Vaccine 2000, 18:1074-80

29. MacDonald NE, Halperin SA, Law BJ, Forrest B, Danzig LE, Granoff DM. Induction

of immunologic memory by conjugated vs plain meningococcal C polysaccharide

vaccine in toddlers: a randomized controlled trial. JAMA 1998, 280: 1685-9

30. Rouppe van der Voort E, Schuller M, Holst J, de Vries P, van der Ley P, van den

Dobbelsteen G, Poolman J. Immunogenicity studies with a genetically engineered

hexavalent PorA and a wild-type meningococcal group B outer membrane vesicle

vaccine in infant cynomologus monkeys. Vaccine 2000, 18:1334-43

31. Del Giudice G, Rappuoli R. Molecular approaches for safer and stronger vaccines.

Schweiz Med Wochenschr 1999, 129:1744-8

32. LiCalsi C, Christensen T, Bennett JV, Phillips E, Witham C. Dry powder inhalation

as a potential delivery method for vaccines. Vaccine 1999, 17:1796-803

33. Gregoriadis G, McCormack B, Obrenovic M, Saffie R, Zadi B, Perrie Y. Vaccine en-

trapment in liposomes. Methods 1999, 19:156-62

34. Del Giudice G, Rappuoli R. Genetically derived toxoids for use as vaccines and ad-

juvants. Vaccine 1999, 17:S44-S52.

35. Stepanov AV, Marinin LI, Vorob´ev AA. Aerosol vaccination against dangerous in-

fectious diseases. Vestn Ross Akad Med Nauk 1999, 8:47-54.

36. McCluskie MJ, Davis HL. Mucosal immunization with DNA vaccines. Microbes In-

fect 1999, 1:685-98

37. Epstein SL, Stack A, Misplon JA, Lo CY, Mostowski H, Bennink J, Subbarao K.

Vaccination with DNA encoding internal proteins of influenza virus does not require

CD8(+) cytotoxic T lymphocytes: either CD4(+) or CD8(+) T cells can promote sur-

vival and recovery after challenge. Int Immunol 2000, 12:91-101

38. Aidoo M, Lalvani A, Gilbert SC, Hu JT, Daubersies P, Hurt N, Whittle HC, Druihle

P, Hill AV. Cytotoxic T-lymphocyte epitopes for HLA-B53 and other HLA types in

the malaria vaccine candidate liver-stage antigen. Infect Immun 2000, 68:227-32

39. Davis HL, McCluskie MJ. DNA vaccines for viral diseases. Microbes Infect 1999,

1:7-21

40. Conolly M, Noah N. Is group C meningococcal disease increasing in Europe? A re-

65

port of surveillance of meningococcal infection in Europe 1993-1996. Epidem Infect

1999, 122:41-9.

41. Pickett TE, Pasetti MF, Galen JE, Sztein MB, Levine MM. In vivo of attenuated sal-

monella enterica serovar typhi strains as characterization of the murine intranasal

model for assessing the immunogenicity live mucosal vaccines and as live vectors.

Infect Immun 2000, 68:205-13

42. Seder RA, Gurunathan S. DNA vaccines-designer vaccines for the 21st century. N

Engl J Med 1999, 341: 277-8

43. Zuercher AW, Miescher SM, Vogel M, Rudolf MP, Stadler MB, Stadler BM. Oral

anti-IgE immunization with epitope-displaying phage. Eur J Immunol 2000,

30:128-35

66

TOWARDS LESS COSTLYAND SIMPLIFIED ANTIMICROBICTREATMENT OF CHILDREN

Heikki Peltola

HUCH Hospital for Children and Adolescents, Helsinki, Finland

Many experienced clinicians share the view that too many, too wide-spec-

trum, and too costly antimicrobials are given with too loose indications, and for

an unnecessarily long time. An illustrative example of exaggerative treatment is

meningococcal meninigitis: well conducted studies show that one single intra-

musclar dose of long-acting penicillin or chloramphenicol suffices - still the vast

majority of cases are treated with 5-10 days of intravenous antimicrobic, often

much more expensive than penicillin.

Lack of reliable, quick enough, and inexpensive tools to identify the caus-

ative agent is a problem. Methods such as kits for group A streptococcus, latex

agglutination for cerebrospinal fluid or stool (rotavirus), and various alternatives

for some viral agents are available, but in general, all are rather costly. On the

other hand, e.g. latex agglutination needs a fairly large volume of cerebrospinal

fluid which is not always obtained. There is a continuous need for better-than-to-

day solutions for almost all agents causing severe infections.

On the other hand, no laboratory method surpasses the importance of the his-

tory (anamnesis) of the patient, and the eye of an experienced clinician. These

basic physician’s skills are too often overlooked at the present time. Before pre-

scribing any antimicrobic, the doctor should be ready to answer at least the fol-

lowing six questions (Table 1):

1. Does this patient need antimicrobial at all?

Especially, when dealing with home-acquired respiratory infections, no

antimicrobial whatsoever is needed in most cases, unless frank pneumonia (or

some rare disease such as a lung abscess) has developed. Pneumonia is a diffi-

cult entity, partly because an easy definition is lacking. In practice, clinically sig-

nificant bacterial pneumonia is likely if it has developed in a short time, the pa-

67

tient looks ill, has cough, tachypnea, and/or chest indrawing. Fever per se is of

minor important. If the facilities allow radiographical and laboratory investiga-

tions, an indisputable alveolar consolidation may be found in x-ray, there might

be leucocytosis, and serum C-reactive protein is well above 20 mg/l.

Table 1. Questions to be answered in rational

antimicrobial therapy

1. WHY AT ALL ? Especially • Respiratory infections

2. WHY NOT PENICILLIN G, SULPHONAMIDE,

OR OTHER INEXPENSIVE AGENT ?

3. WHY MORE THAN 1 AGENT ? • You know the interactions?

4. WHY NOT per os? • Especially ·1st generation

cephalosporins

Clindamycin

Metronidazole

Ofloxacin

Chloramphenicol

5. WHY SO LARGE DOSE ? • Probenecid [â-lactams, tetracyclins,

acyclovir]

• Eagle effect

6. TOO LONG COURSE ? E.g. · • UTI [TMP-SMX 3 days, â-lactams 5

days]

• Meningitis [except pneumococcal by

Chloramphenicol]

• Osteoarticular infections

• Otitis media

These patients very rarely need anything else but conventional parenteral

penicillin - penicillin) intravenously, or procain penicillin (or even benzathine

penicillin) intramuscularly. Parenteral penicillin works as well as wide-spectrum

cephalosporiins. Amoxicillin and trimethoprim-sulphonamide are alternatives,

although resistance prevails in some, though not all, countries. The significance

of resistance is often much exaggerated.

68

Of a special note is that penicillin resistant pneumococcus is not a problem

in nonmeningeal diseases; these strains respond well to high-dose penicillin.

What truly counts is the clinical condition at presentation, not the level of resis-

tance profile.

Abundant data indicate that antimicrobials are of no use in the treatment of

upper respiratory infections. Even in acute otitis media and sinusitis one could

easily reduce antimicrobic prescribing by 50-75 %, at least, and nothing but ben-

efits would be achieved. A dramatically altered approach should be taken in

these commonplace infections for which innumerable unnecessary courses of

antimicrobics are prescribed.

2. Why not penicillin G, sulphonamide, or other inexpensive agent?

Many traditional and inexpensive antimicrobials still work, as evidenced by

several recent studies. Newer - and costly - agents are advertised dashingly, but

no medical reason suggests their wide use. They should be reserved for patients

in whom clear evidence justifies their use. This seems to be a lesson overwhelm-

ingly hard for some colleagues, especially the younger physicians.

3. Why more than one agent?

At least 90 % of infections warranting antimicrobics can be treated with one

agent only. Depite this, various combinations of antimicrobials (and other

chemotherapeutics) are given on the assumption that they might work better than

monotherapy.

Not only is this approach costly but it can be astonishingly dangerous: A re-

cent meta-analysis showed that, in the USA, more patients die from adverse drug

reactions than from pneumonia! Over 100,000 hospital patients per year suc-

cumb iatrogenically - by no means of antimicrobial treatments only but due to

prescriptions aiming at saving their life. Adverse drug reactions rank the fourth

cause of death, only after heart disease, cancer, and stroke. Few doctors fully re-

alize that adding one agent to the list of drugs the patient already is receiving in-

creases the risk of interactions exponentially. Antimicorbials are no exception to

this cruel reality.

4. Why not treatment per os?

Oral treatment is often deemed “less efficaceous” than parenteral; this also is

a myth. Sometimes (after gastrointestinal operation etc.) treatment cannot be ac-

complished orally, but in the majority of cases it can be. If the patient cannot

69

swallow medication, a nasopharyngeal tube may be used.

So excellent is the absorption of some agents that they never should be given

parenterarally. These agents - 1st generation cephalosporins, clindamycin, me-

tronidazol, ofloxacin, and chloramphenicol - should always be given orally, un-

less this route is indisputably contraindicated. The parenteral modifications tend

also to be considerably more expensive than the oral alternatives. A rare excep-

tion is vancomycin the oral form of which is extremely costly.

A severe illness per se is not a contraindication for an oral treatment. We

have treated approximately 200 patients with bacteriologically proven osteo-

myelitis or septic arthritis essentially with an oral agent only, and not a single re-

crudescence has appeared.

5. Why so large dose?

Antimicrobials are given routinely “in sufficient amounts”. What this means

is poorly elucidated. Dosing regimens are deduced from bacteriological and

pharmacokinetic studies, and the line from those to the real life is not straightfor-

ward. In fact, it can often be shown in laboratory that the antimicrobial effect

worsens once too large doses are used (Eagle effect).

The manufacturers understandably recommend doses that never are insuffi-

cient. Hence, one can assume that even the lower doses cure the majority of in-

fections, unless one has to cope with special problems such as poor penetration

to the cerebrospinal fluid in meningitis. These cases are, however, uncommon.

Surprisingly, even in bacterial meningitis a 50% reduction of dosing (of ceftri-

axone) has cured the patients unventfully. In life threatening infections it is,

however, justified to stick in the recommended doses, conditions permitting.

An almost forgotten tool is probenecid, an old and very inexpensive agent.

When given simultaneously (orally) with â-lactams, tetracyclines, or acyclovir,

probenecid blocks renal tubular secretion rather effectively. Adverse effects are

rare, but very high serum concentrations of the antimicrobic are achieved; some-

times (endocarditis) this is a major advantage. With probenecid one could also

reduce the dose of some costly antimicrobics, but this possibility is almost never

used.

6. Too long course?

As common as is the tradition of unnecessarily large doses, is the prolonga-

tion of the course far longer than is needed. Besides meningococcal meningitis

and the data showing that meningitis in general is treatable only with a 4-day

course of ceftriaxone, the efficacy of shorter-than-traditional medications is doc-

70

umented in many infections: A 3-day course of trimethoprim-sulphonamide or a

5-day course of â-lactams is as efficacious as any for acute cystitis in women

(short treatment have been tried in pediatrics also ), perforated appendix can be

treated anywhere from 1 to 10 days, a 3-week treatment is sufficient for most

staphylococcal osteomyelitis, and in otitis media no data indicate that any length

of medication is better than another. In the light of (in)effectiveness of antimi-

crobials in acute sinusitis, it is not surprising that a prolonged 10-day course of

an agent added nothing to a 3-day course in adult sinusitis. In general, prolong-

ing treatment from around one week adds very little to the outcome, tuberculo-

sis, leprosy, chronic osteomyelitis and some other diseases being known excep-

tions.

Unreasoned treatment practices, so common as they are, are reflected not

only in increasing resistance problems but in prognosis also. Patients may be left

without adequate treatment because long courses are reserved for families afflu-

ent enough to afford the costly approach. This is a well documented tragedy es-

pecially in countries with inadequate resources. Very much can - and should - be

done for rational antimicrobial therapy. We are far from the optimum.

REFERENCES

1. Rey M, Ouedraogo L, Saliou Ñ, Perino L Traitement minute de la meningite

cerebrospinale epidemique par injection intramusculaire unique de chloramphenicol

(suspension huileuse). Med Mal Infect 1976,6:120-4.

2. MacFarlane JT, Anjorin Fl, Cleland PG, et al. Single injection treatment of

meningococcal meningitis. 1. Long-acting penicillin. Trans R Soc Trop Med Hyg

1979,73:693-7.

3. Vuori E, Peltola H, Kallio MJT, Leinonen M, Hedman K, the SE-TU study group.

Etiology of pneumonia and other common childhood infections requiring hospital-

ization and parenteral antimicrobial therapy. Clin Infect Dis 1998,27: 566-72.

4. Camargos PAM, Guimaraes MDC, Ferreira CS. Benzathine penicillin for unilateral

lobar segmental infitrates presumptively caused by Streptococcus pneumoniae in

children 2-12 years old. J Trop Ped 1997,43:353-60.

5. Vuori-Holopanen E, Peltola H, Kallio M, The SE-TU Study Group. Narrow-vs.

broad-spectrum parenteral antimicrobial against common infections of childhood. A

prospective and randomized comparison between penicilllin and cefuroxime. Eur J

Paediatr, in press.

6. Chan R, Hemeryck L, CTRegan M, Clanchy L, Feely J. Oral versus intravenous an-

71

tibiotics for community acquired lower respiratory infection in a general hospital:

open, randomised controlled tiral. BMJ 1995,310:1360-2.

7. Sidal M, Oguz F, Unuvar A, Sarbat G, Neyzi 0. Trial of co-trimoxazole versus pro-

caine penicillin G and benzathin penicillin + procain penicillin G in the treatment of

childhood pneumonia. J Trop Ped 1994,40:301-4.

8. Klugman KP, Koornhof HJ. Penicillin-resistant pneumococcal meningitis. Lancet

1997,350:1176.

9. Choi E-H, Lee H-J. CInical outcome of invasive infections by penicillin-resistant

Streptococcus pneumoniae in Korean children. Clin Infect Dis 1998,26:1346-54.

10. Del Mar C, Glasziou P, Hayem M. Are antibiotics indicated as initial treatment for

children with acute otitis media? A meta-analysis. Brit Med J 1997,314:1526-9.

11. van Buchem FL, Knottnerus JA, Schrijnemaekers VJJ, Peeters MF. Pri-

mary-care-based randomised placebo-controlled trial of antibiotic treatment in acute

maxillary sinusitis. Lancet 1997,349:683-7.

12. Lazarou J, Pomeranz BH, Corey PN. Incidence of adverse drug reactions in hospi-

talized patients. A meta-analysis of prospective studies. JAMA 1998,279:1200-5.

13. Sharma PR, Adhikari RK, Joshi MP, et al. Intravenous chloramphenicol plus penicil-

lin versus intramuscular ceftriaxone for the treatment of pyogenic meningitis in

Nepalese children. Tropical Doctor 1996,26:84-5.

14. Roine I, Ledermann W, Foncea LM, Banfi A, Cohen J, Peltola H. Four versus seven

days of ceftriaxone treatment in chldren with rapid initial recovery form bacterial

meningitis. 38th Interscience Conference on Antimicrobial Agents and Chemother-

apy (ICAAC), San Diego, CA, Sept 24-27, 1998, Abstract L-32.

15. Norrby SR. Short-term treatment of uncomplicated lower urinary tract infections in

women. Rev Infect Dis 1990,12:458-66.

16. Pitt WR, Dyer SA, McNee JL, Burke JR. Single dose trimethoprim-sulphametho-

xazole treatment of symptomatic urinary infection. Arch Dis Child 1982,57:229-39.

17. Gorbach SL. Intraabdominal infections. Clin Infect Dis 1993, 17:961-5.

18. Peltola H, Unkila-KaIlio L, Kallio MJT. Simplified treatment of acute staphylococ-

cal osteomyelitis of childhood. Pediatrics 1997;99:846-50.

19. Williams JW, Holleman DR, Samsa GP, Simel DL Randomized controlled trial of 3

vs. 10 days of trimethoprim/sulfamethoxazole for acute maxillary sinusitis. JAMA

1995,273:1015-21.

20. Okoroma EO, Izuora Gl. Bacterial meningitis at Enugu. Niger J Paediatr 1986,

13:35-40

21. Ozumba DC. Changing pattern of acute bacterial meningitis in Enugu, Nigeria. Å

AfrMedJ 1994,71:300-3.

72

ÐÑÏÓ ÌÉÁ ÐÉÏ ÖÈÇÍÇ ÊÁÉ ÐÉÏÁÐËÏÐÏÉÇÌÅÍÇ ÁÍÔÉÌÉÊÑÏÂÉÁÊÇÈÅÑÁÐÅÉÁ ÓÔÁ ÐÁÉÄÉÁ

Heikki Peltola

HUCH Hospital for Children and Adolescents, Helsinki, Finland

Ðïëëïß Ýìðåéñïé êëéíéêïß ãéáôñïß óõìöùíïýí óôï üôé ðÜñá ðïëëÜ, åõñÝùò öÜ-

óìáôïò êáé ðïëý áêñéâÜ áíôéâéïôéêÜ ÷ïñçãïýíôáé ìå åíäåßîåéò ðïëý “÷áëáñÝò” êáé

ãéá ÷ñïíéêÜ äéáóôÞìáôá ðïëý ìåãÜëá ÷ùñßò áõôü íá åßíáé áíáãêáßï. Xáñáêôçñé-

óôéêü ðáñÜäåéãìá õðåñâïëéêÞò èåñáðåßáò åßíáé ç ìçíéããéôéäïêïêêéêÞ ìçíéããßôéäá:

áîéüðéóôåò ìåëÝôåò äåß÷íïõí üôé ìßá áðëÞ åíäïìõúêÞ äüóç ðåíéêéëßíçò ìáêñÜò

äñÜóåùò Þ ÷ëùñáìöåíéêüëçò áñêåß. ÐáñÜ ôáýôá ç ìåãÜëç ðëåéïøçößá ôùí áóèå-

íþí èåñáðåýåôáé ìå åíäïöëÝâéá ÷ïñÞãçóç áíôéâéïôéêþí óõ÷íÜ ðïëý ðåñéóóüôåñï

áêñéâþí áðü ôçí ðåíéêéëßíç êáé ãéá äéÜóôçìá 5-10 çìåñþí.

Ç Ýëëåéøç áîéüðéóôùí, ôá÷Ýùí êáé öèçíþí ìåèüäùí åîáêñßâùóçò ôïõ áéôéï-

ëïãéêïý ðáñÜãïíôá ìéáò ëïßìùîçò áðïôåëåß Ýíá óïâáñü ðñüâëçìá. ÕðÜñ÷ïõí

âÝâáéá “êéô” ãéá ôïí Óôñåðôüêïêêï ôçò ïìÜäáò Á, ãéá ôï åãêåöáëïíùôéáßï õãñü

Þ ãéá ôá êüðñáíá (éüò Rota) áëëÜ óå ãåíéêÝò ãñáììÝò áõôÜ åßíáé ìÜëëïí áêñéâÜ,

åíþ õðÜñ÷ïõí êáé ôå÷íéêÝò äõóêïëßåò, ð.÷. ôï ôåóô óõãêüëëçóçò ìå latex áðáéôåß

éêáíÞ ðïóüôçôá ÅÍÕ ðïõ ìðïñåß íá ìçí åßíáé åýêïëá äéáèÝóéìç. Ç áíÜãêç ëïé-

ðüí ãéá ëýóåéò êáëýôåñåò áðü ôéò óçìåñéíÝò ãéá üëïõò ó÷åäüí ôïõò ðáñÜãïíôåò

ðïõ ðñïêáëïýí óïâáñÝò ëïéìþîåéò åßíáé óõíå÷Þò.

Áðü ôçí Üëëç ðëåõñÜ, êáìßá åñãáóôçñéáêÞ ìÝèïäïò äåí ìðïñåß íá áíôéêá-

ôáóôÞóåé ôçí áîßá åíüò êáëïý áôïìéêïý áíáìíçóôéêïý ôïõ áóèåíïýò êáé ôï

“ìÜôé” åíüò Ýìðåéñïõ êëéíéêïý ãéáôñïý. ÁõôÝò ïé âáóéêÝò äåîéüôçôåò ôïõ ãéá-

ôñïý óõ÷íÜ ðáñáâëÝðïíôáé óôçí åðï÷Þ ìáò. Ðñéí ÷ïñçãÞóåé ïðïéïäÞðïôå áíôé-

âéïôéêü, ï ãéáôñüò èá ðñÝðåé íá åßíáé Ýôïéìïò íá áðáíôÞóåé ôïõëÜ÷éóôïí óôá á-

êüëïõèá Ýîé åñùôÞìáôá (Ðßí. 1):

1. ×ñåéÜæåôáé ðñáãìáôéêÜ áíôéìéêñïâéáêÞ èåñáðåßá ï áóèåíÞò ;

Óôéò ðåñéóóüôåñåò ðåñéðôþóåéò ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç åîùíïóïêïìåéáêþí

ëïéìþîåùí ôïõ áíáðíåõóôéêïý äåí áðáéôåßôáé áíôéìéêñïâéáêÞ áãùãÞ, åêôüò êé

73

áí õðÜñ÷åé ðíåõìïíßá (Þ êÜðïéá Üëëç óðÜíéá íüóïò, üðùò ðíåõìïíéêü áðüóôç-

ìá). Ç ðíåõìïíßá åßíáé ìéá äýóêïëç êëéíéêÞ ïíôüôçôá, êõñßùò ãéáôß äåí õðÜñ÷åé

Ýíáò óõãêåêñéìÝíïò êáé åýêïëïò ïñéóìüò. ÐñáêôéêÜ, ç ðéèáíüôçôá ãéá êëéíéêÜ

óçìáíôéêÞ ìéêñïâéáêÞ ðíåõìïíßá åßíáé ìåãÜëç áí ç ëïßìùîç Ý÷åé áíáðôõ÷èåß óå

ìéêñü ÷ñïíéêü äéÜóôçìá, áí ï áóèåíÞò Ý÷åé üøç ðÜó÷ïíôïò, âÞ÷á, ôá÷ýðíïéá

êáé / Þ åéóïëêÝò ôïõ èùñáêéêïý ôïé÷þìáôïò. Ï ðõñåôüò áõôüò êáèáõôüò åßíáé ìé-

êñüôåñçò óçìáóßáò. Áí õðÜñ÷åé äõíáôüôçôá åñãáóôçñéáêïý åëÝã÷ïõ ôüôå ìðï-

ñåß íá äéáðéóôùèåß ìéá ðýêíùóç óôçí áêôéíïãñáößá, êáé ëåõêïêõôôÜñùóç êáé

CRP ïñïý áñêåôÜ ðÜíù áðü 20 mg/l.

Áõôïß ïé áóèåíåßò ðïëý óðÜíéá ÷ñåéÜæïíôáé êÜôé ðåñéóóüôåñï áðü êëáóéêÞ

ðåíéêéëßíç ðáñåíôåñéêÜ – ðåíéêéëßíç G åíäïöëÝâéá Þ ðñïêáúíéêÞ ðåíéêéëßíç (Þ

74

Ðßíáêáò 1. ÅñùôÞìáôá ðïõ ðñÝðåé íá áðáíôçèïýí

ãéá ôç óùóôÞ ÷ñÞóç áíôéâéïôéêþí.

1. ÃÉÁÔÉ ÍÁ ÐÁÑÅÉ ÁÍÔÉÂÉÏÔÉÊÏ; Éäéáßôåñá óôéò ëïéìþîåéò ôïõ áíáðíåõóôéêïý

2. ÃÉÁÔÉ Ï×É ÐÅÍÉÊÉËÉÍÇ G,

ÓÏÕËÖÏÍÁÌÉÄÇ ¹ ÁËËÏ ÖÈÇÍÏ ÖÁÑÌÁÊÏ;

3. ÃÉÁÔÉ ÐÅÑÉÓÓÏÔÅÑÁ ÁÐÏ ENA ÖÁÑÌÁÊÁ; Ãíùñßæåéò ôéò áëëçëåðéäñÜóåéò;

4. ÃÉÁÔÉ Ï×É ÁÐÏ ÔÏ ÓÔÏÌÁ; ÅéäéêÜ

-êåöáëïóðïñßíåò 1çò ãåíåÜò

-êëéíäáìõêßíç

-ìåôñïíéäáæüëç

-ïöëïîáóßíç

-÷ëùñáìöåíéêüëç

5. ÃÉÁÔÉ ÔÏÓÏ ÌÅÃÁËÇ ÄÏÓÇ; Ðñïâåíåóßäç (â-ëáêôÜìåò, ôåôñáêõêëßíåò,

áêõêëïâßñç)

Öáéíüìåíï Eagle

6. ÃÉÁÔÉ ÌÁÊÑA ÈÅÑÁÐÅÉÁ; Ïõñïëïßìùîç (TMP-SMX 3ÞìÝñï,

â-ëáêôÜìåò 5Þìåñï)Ìçíéããßôéäá (åêôüò

ôçò ðíåõìïíéïêïêêéêÞò ìå ÷ëùñáìöåíéêüëç)

ÏóôåïáñèñéêÝò ëïéìþîåéò

ÌÝóç ùôßôéäá

áêüìç êáé âåíæáèéíéêÞ) åíäïìõúêÜ. Ç ðåíéêéëßíç ðáñåíôåñéêÜ åßíáé ôï ßäéï áðï-

ôåëåóìáôéêÞ ìå ôéò êåöáëïóðïñßíåò. Ç áìïîõêéëëßíç êáé ç ôñéìåèïðñßìç –

óïõëöïíáìßäç åßíáé åíáëëáêôéêÝò ëýóåéò, ðáñüëï ðïõ óå ìåñéêÝò ÷þñåò ôá ìé-

êñüâéá ðáñïõóéÜæïõí áíôï÷Þ ó´áõôÜ ôá áíôéâéïôéêÜ. Ðéóôåýïõìå üìùò üôé ç óç-

ìáóßá ôçò áíôï÷Þò áõôÞò óõ÷íÜ ìåãåíèýíåôáé.

Éäéáßôåñá ðñÝðåé íá ôïíéóôåß üôé ï ðåíéêéëëéíÜíôï÷ïò ðíåõìïíéüêïêêïò äåí

áðïôåëåß ðñüâëçìá ãéá ëïéìþîåéò Üëëåò ðëçí ôïõ ÊÍÓ. Ôá óôåëÝ÷ç áõôÜ áðá-

íôïýí êáëÜ óå õøçëÝò äüóåéò ðåíéêéëßíçò. Áõôü ðïõ ðñáãìáôéêÜ Ý÷åé óçìáóßá

åßíáé ç êëéíéêÞ åéêüíá ôïõ áóèåíïýò êáé ü÷é ôï ðïóïóôü áíôï÷Þò ôùí ìéêñïâßùí.

¢öèïíá óôïé÷åßá äåß÷íïõí üôé ôá áíôéâéïôéêÜ äåí Ý÷ïõí èÝóç óôç èåñáðåßá

ôùí ëïéìþîåùí ôïõ áíþôåñïõ áíáðíåõóôéêïý. Áêüìç êáé óôçí ïîåßá ìÝóç ùôß-

ôéäá êáé óôçí ðáñáñéíïêïëðßôéäá èá ìðïñïýóå íá ìåéùèåß ç ÷ïñÞãçóç áíôéâéï-

ôéêþí êáôÜ 50-75% ôïõëÜ÷éóôïí, êáé ìüíïí ïöÝëç èá áðÝññåáí áðü áõôü. Ìéá

åíôåëþò äéáöïñåôéêÞ ðñïóÝããéóç èá ðñÝðåé íá áêïëïõèçèåß ãéá áõôÝò ôéò êïéíÝò

ëïéìþîåéò ãéá ôéò ïðïßåò óõíôáãïãñáöïýíôáé áíáñßèìçôåò óåéñÝò áíôéâéïôéêþí –

óôçí ïõóßá ìç áðáñáßôçôùí.

2. Ãéáôß ü÷é Ðåíéêéëßíç G, Óïõëöïíáìßäç Þ Üëëï öèçíü áíôéâéïôéêü;

ÐïëëÜ ðáñáäïóéáêÜ êáé öèçíÜ áíôéìéêñïâéáêÜ åßíáé áêüìç áðïôåëåóìáôé-

êÜ, üðùò öáßíåôáé áðü áñêåôÝò ðñüóöáôåò ìåëÝôåò. Íåþôåñá – êáé áêñéâÜ –

öÜñìáêá äéáöçìßæïíôáé ðïëý Ýíôïíá Üëëá êáíÝíáò éáôñéêüò ëüãïò äåí óôçñßæåé

ôçí åõñåßá ÷ñÞóç ôïõò. Èá ðñÝðåé íá öõëÜóóïíôáé ãéá ôïõò áóèåíåßò óôïõò ï-

ðïßïõò ç ÷ñÞóç ôïõò äéêáéïëïãåßôáé éáôñéêþò. ÌÜèçìá ôñïìåñÜ äýóêïëï ãéá ìå-

ñéêïýò óõíÜäåëöïõò, éäßùò ôïõò íåþôåñïõò.

3. Ãéáôß ðåñéóóüôåñá áðü Ýíá öÜñìáêá;

TïõëÜ÷éóôïí 90 % ôùí ëïéìþîåùí ðïõ áðáéôïýí áíôéâéïôéêÜ ìðïñïýí íá á-

íôéìåôùðéóèïýí ìå Ýíá ìüíï áíôéâéïôéêü. Ðáñüëá áõôÜ, äéÜöïñïé óõíäõáóìïß

áíôéìéêñïâéáêþí (êáé Üëëùí ÷çìåéïèåñáðåõôéêþí) ÷ïñçãïýíôáé ìå ôçí õðüèåóç

üôé ìðïñåß íá Ý÷ïõí êáëýôåñá áðïôåëÝóìáôá áðü ôç ìïíïèåñáðåßá.

Ìéá ôÝôïéá ðñïóÝããéóç äåí åßíáé ìüíï ðïëõÝîïäç áëëÜ ìðïñåß íá áðïäåé-

÷èåß êáé åðéêßíäõíç: ìéá ðñüóöáôç ìåôá-áíÜëõóç óôéò ÇÐÁ Ýäåéîå üôé ðåñéóóü-

ôåñïé áóèåíåßò ðåèáßíïõí áðü áíåðéèýìçôåò áíôéäñÜóåéò óå öÜñìáêá ðáñÜ áðü

ðíåõìïíßá! ÐÜíù áðü 100.000 íïóïêïìåéáêïß áóèåíåßò êÜèå ÷ñüíï õðïêýðôïõí

éáôñïãåíþò – óßãïõñá ü÷é ìüíï áðü áíôéâéïôéêÜ áëëÜ áðü èåñáðåßåò ðïõ óôï-

÷åýïõí óôï íá ôïõò óþóïõí ôç æùÞ. Ïé áíåðéèýìçôåò áíôéäñÜóåéò óå öÜñìáêá

áðïôåëïýí ôçí 4ç êáôÜ óåéñÜ áéôßá èáíÜôïõ ìåôÜ áðü ôéò êáñäéïðÜèåéåò, ôïí

êáñêßíï êáé ôá åãêåöáëéêÜ åðåéóüäéá. Ëßãïé ãéáôñïß óõíåéäçôïðïéïýí ðëÞñùò

üôé ìå ôï íá ðñïóèÝôïõí Üëëï Ýíá öÜñìáêï óôç ëßóôá ôùí öáñìÜêùí ðïõ Þäç

75

ðáßñíåé ï áóèåíÞò áõîÜíïõí åêèåôéêÜ ôïí êßíäõíï áëëçëåðéäñÜóåùí. Ôá áíôé-

âéïôéêÜ äåí áðïôåëïýí åîáßñåóç ó` áõôÞ ôç óêëçñÞ ðñáãìáôéêüôçôá.

4. Ãéáôß ü÷é èåñáðåßá áðü ôï óôüìá ;

Ç áðü ôï óôüìá èåñáðåßá óõ÷íÜ èåùñåßôáé ùò “ëéãüôåñï áðïôåëåóìáôéêÞ”

áðü ôçí ðáñåíôåñéêÞ, ðñÜãìá ôï ïðïßï åðßóçò åßíáé ìýèïò. ÌåñéêÝò öïñÝò

(ìåôÜ áðü åðåìâÜóåéò ôïõ ãáóôñåíôåñéêïý êôë.) ç èåñáðåßá äåí ìðïñåß íá ãßíåé

áðü ôï óôüìá áëëÜ óôçí ðëåéïøçößá ôùí ðåñéðôþóåùí ìðïñåß. Áí ï áóèåíÞò

äåí ìðïñåß íá êáôáðéåß ôá öÜñìáêá ôüôå ìðïñåß íá ÷ñçóéìïðïéçèåß Ýíáò ñéíïãá-

óôñéêüò êáèåôÞñáò.

ÐïëëÜ áíôéâéïôéêÜ Ý÷ïõí ôüóï Üñéóôç áðïññüöçóç ðïõ äåí èá Ýðñåðå íá

÷ïñçãïýíôáé ðáñåíôåñéêÜ ðïôÝ. ÁõôÜ ôá áíôéâéïôéêÜ -êåöáëïóðïñßíåò 1çò ãå-

íéÜò, êëéíäáìõêßíç, ìåôñïíéäáæüëç, ïöëïîáóßíç êáé ÷ëùñáìöåíéêüëç- èá Ý-

ðñåðå íá ÷ïñçãïýíôáé ðÜíôïôå áðü ôï óôüìá. Åêôüò êé áí áõôÞ ç ïäüò Ý÷åé á-

ðüëõôç áíôÝíäåéîç. Ïé ôñïðïðïéçìÝíåò ãéá ðáñåíôåñéêÞ ÷ïñÞãçóç ìïñöÝò åß-

íáé óçìáíôéêÜ áêñéâüôåñåò, áðü üôé ïé áðü ôïõ óôüìáôïò ìïñöÝò. ÓðÜíéá åîáß-

ñåóç åßíáé ç âáíêïìõêßíç ôçò ïðïßáò ç ìïñöÞ ãéá áðü ôï óôüìá ÷ïñÞãçóç åß-

íáé ðïëý áêñéâÞ.

Ôï ãåãïíüò üôé ìéá áóèÝíåéá åßíáé óïâáñÞ äåí áðïôåëåß áíôÝíäåéîç ãéá èåñá-

ðåßá áðü ôï óôüìá. Áíôéìåôùðßóáìå ðåñßðïõ 200 áóèåíåßò ìå ìéêñïâéïëïãéêÜ á-

ðïäåäåéãìÝíç ïóôåïìõåëßôéäá Þ óçðôéêÞ áñèñßôéäá ïõóéáóôéêÜ ìå ìüíï Ýíá áðü

ôïõ óôüìáôïò áíôéâéïôéêü êáé ïé áóèåíåßò äåí ðáñïõóßáóáí ïýôå ìéá õðïôñïðÞ.

5. Ãéáôß ôüóï õøçëÞ äüóç;

Ôá áíôéâéïôéêÜ ÷ïñçãïýíôáé óõíÞèùò óå “åðáñêåßò äüóåéò”. Ôé áêñéâþò óç-

ìáßíåé áõôü äåí åßíáé éäéáßôåñá äéåõêñéíéóìÝíï. Ôá äïóïëïãéêÜ ó÷Þìáôá ðñïêý-

ðôïõí áðü ðïëëÝò ìéêñïâéïëïãéêÝò êáé öáñìáêïêéíçôéêÝò ìåëÝôåò. Ùóôüóï, ç å-

öáñìïãÞ ôïõò óôïí áóèåíÞ äåí åßíáé ðÜíôá ÷ùñßò ðñïâëÞìáôá. Óôçí ðñÜîç, ìå-

ñéêÝò öïñÝò ìðïñåß ç áíôéìéêñïâéáêÞ äñÜóç íá ìåéþíåôáé üôáí ÷ñçóéìïðïéç-

èïýí ðïëý ìåãÜëåò äüóåéò (öáéíüìåíï Eagle).

Ïé êáôáóêåõáóôÝò óõíéóôïýí äüóåéò ðïõ ðïôÝ äå èá åßíáé áíåðáñêåßò. ¸ôóé,

áêüìç êáé ïé ÷áìçëüôåñåò äüóåéò ìðïñïýí íá èåñáðåýóïõí ôçí ðëåéïøçößá ôùí

ëïéìþîåùí, åêôüò êé áí ðñÝðåé íá áíôéìåôùðéóèïýí åéäéêÜ ðñïâëÞìáôá, üðùò

ð÷. ðôù÷Þ äéåßóäõóç óôï ÅÍÕ óå ðåñéðôþóåéò ìçíéããßôéäáò. ÁõôÝò ïé ðåñéðôþ-

óåéò åßíáé üìùò óðÜíéåò. Áêüìç êáé óôç ìéêñïâéáêÞ ìçíéããßôéäá ìåßùóç ôçò äü-

óçò ôçò êåöôñéáîüíçò êáôÜ 50% èåñÜðåõóå ôïõò áóèåíåßò ÷ùñßò ðñïâëÞìáôá.

Óå êáôáóôÜóåéò áðåéëçôéêÝò ãéá ôç æùÞ åíôïýôïéò äéêáéïëïãïýìáóôå íá áêïëïõ-

èïýìå ðéóôÜ ôéò óõíéóôþìåíåò äüóåéò, åöüóïí ôï åðéôñÝðïõí ïé óõíèÞêåò.

Ìéá ó÷åäüí îå÷áóìÝíç ïõóßá, âïçèçôéêÞ ôçò áíôéâßùóçò, åßíáé ç ðñïâåíåóß-

76

äç, Ýíá ðáëéü êáé öèçíü öÜñìáêï. Óå ôáõôü÷ñïíç – áðü ôïõ óôüìáôïò – ÷ïñÞ-

ãçóç ìå â-ëáêôÜìåò, ôåôñáêõêëßíåò Þ áêõêëïâßñç, ç ðñïâåíåóßäç åìðïäßæåé é-

êáíïðïéçôéêÜ ôç íåöñéêÞ óùëçíáñéáêÞ áðÝêêñéóç ôïõ áíôéâéïôéêïý. Ïé áíåðé-

èýìçôåò åíÝñãåéåò áðü áõôü åßíáé óðÜíéåò, åíþ åðéôõã÷Üíïíôáé ðïëý õøçëÝò óõ-

ãêåíôñþóåéò ôïõ áíôéâéïôéêïý, ðñÜãìá ìåñéêÝò öïñÝò ðïëý óçìáíôéêü, üðùò

ð÷. óôçí åíäïêáñäßôéäá. Ìå ôçí ðñïâåíåóßäç êÜðïéïò èá ìðïñïýóå íá ìåéþóåé

êáé ôç äüóç ìåñéêþí ðïëý áêñéâþí áíôéâéïôéêþí, áëëÜ áõôÞ ç äõíáôüôçôá äåí

÷ñçóéìïðïéåßôáé ó÷åäüí ðïôÝ.

6. Ðïëý ìáêñï÷ñüíéá èåñáðåßá ;

Ç ðáñÜôáóç ôçò èåñáðåßáò ðïëý ðåñéóóüôåñï áðü üóï ÷ñåéÜæåôáé åßíáé ôï

ßäéï óõ÷íÞ ìå ôçí ÷ñçóéìïðïßçóç áäéêáéïëüãçôá õøçëþí äüóåùí. ÐÝñá áðü ôç

ìçíéããéôéäïêïêêéêÞ ìçíéããßôéäá êáé ôá äåäïìÝíá ðïõ äåß÷íïõí üôé ç ìçíéããßôéäá

ãåíéêÜ ìðïñåß íá áíôéìåôùðéóèåß ìüíï ìå ìéá 4Þìåñç áãùãÞ ìå êåöôñéáîüíç, ç

áðïôåëåóìáôéêüôçôá áãùãþí âñá÷ýôåñùí áðü ôéò óõíçèéóìÝíåò Ý÷åé áðïäåé÷èåß

óå ðïëëÝò ëïéìþîåéò: Ýíá 3Þìåñï ó÷Þìá ôñéìåèïðñßìçò – óïõëöïíáìßäçò Þ Ýíá

5Þìåñï ó÷Þìá â-ëáêôáìþí åßíáé ôï ßäéï áðïôåëåóìáôéêü ìå ïðïéïäÞðïôå Üëëï

ó÷Þìá ãéá ôçí ïîåßá êõóôßôéäá óôéò ãõíáßêåò. Âñá÷Ýá ó÷Þìáôá äïêéìÜóôçêáí å-

ðßóçò óôçí ðáéäéáôñéêÞ. Ç äéÜôñçóç ôçò óêùëçêïåéäïýò áðüöõóçò ìðïñåß íá á-

íôéìåôùðéóôåß áðü 1 Ýùò 10 çìÝñåò, åíþ ó÷Þìá 3 åâäïìÜäùí åßíáé åðáñêÝò ãéá

ôéò ðåñéóóüôåñåò óôáöõëïêïêêéêÝò ïóôåïìõåëßôéäåò. Óôç ìÝóç ùôßôéäá äåí õ-

ðÜñ÷ïõí óôïé÷åßá ðïõ íá õðïóôçñßæïõí ôï Ýíá Þ ôï Üëëï ó÷Þìá. Õðü ôï öùò ôçò

(áí)åðÜñêåéáò ôùí áíôéìéêñïâéáêþí óôçí ïîåßá ðáñáññéíïêïëðßôéäá, äåí ðñï-

êáëåß Ýêðëçîç üôé ìéá 10Þìåñç èåñáðåßá äåí ðëåïíåêôåß áðü Ýíá 3Þìåñï ó÷Þìá

óôçí ðáñáññéíïêïëðßôéäá ôùí åíçëßêùí. ÃåíéêÜ, ðáñÜôáóç ôçò èåñáðåßáò ðáñá-

ðÜíù áðü ìéá åâäïìÜäá åëÜ÷éóôá ðñïóöÝñåé óôçí ôåëéêÞ Ýêâáóç ôçò íüóïõ. Å-

îáéñÝóåéò åßíáé ç öõìáôßùóç, ç ëÝðñá, ç ÷ñüíéá ïóôåïìõåëßôéäá êáé ìåñéêÝò Üë-

ëåò íüóïé.

Áäéêáéïëüãçôåò ðñáêôéêÝò, üóï óõíÞèåéò êé áí åßíáé, áíôáíáêëïýí ü÷é ìüíï

óå ðñïâëÞìáôá áõîçìÝíçò ìéêñïâéáêÞò áíôï÷Þò áëëÜ êáé óôçí ðñüãíùóç ôçò íü-

óïõ. Áóèåíåßò ìðïñåß íá ìåßíïõí ÷ùñßò åðáñêÞ èåñáðåßá äéüôé ôá ìáêñï÷ñüíéá

ó÷Þìáôá öõëÜóóïíôáé ãéá ïéêïãÝíåéåò áñêåôÜ ðëïýóéåò þóôå íá ðëçñþóïõí ôçí

áêñéâÞ èåñáðåßá. ÁõôÞ åßíáé ìéá ôñáãéêÞ êáôÜóôáóç –äõóôõ÷þò áðïäåäåéãìÝíç –

åéäéêÜ óå ÷þñåò öôù÷Ýò. ÐÜñá ðïëëÜ ðñÝðåé - êáé ìðïñïýí - íá ãßíïõí ãéá ëåëïãé-

óìÝíç áíôéâéïôéêÞ èåñáðåßá. Âñéóêüìáóôå ìáêñéÜ áðü ôï âÝëôéóôï.

Áðüäïóç óôá åëëçíéêÜ: Â. Ðáíáãïðïýëïõ

77

BÉÂËÉÏÃÑÁÖÉÁ

1. Rey M, Ouedraogo L, Saliou Ñ, Perino L. Traitement minute de la meningite

cerebrospinale epidemique par injection intramusculaire unique de chloramphenicol

(suspension huileuse). Med Mal Infect 1976, 6:120-4.

2. MacFarlane JT, Anjorin Fl, Cleland PG, et al. Single injection treatment of

meningococcal meningitis. 1. Long-acting penicillin. Trans R Soc Trop Med Hyg

1979, 73:693-7.

3. Vuori E, Peltola H, Kallio MJT, Leinonen M, Hedman K, the SE-TU study group.

Etiology of pneumonia and other common childhood infections requiring hospital-

ization and parenteral antimicrobial therapy. Clin Infect Dis 1998,27: 566-72.

4. Camargos PAM, Guimaraes MDC, Ferreira CS. Benzathine penicillin for unilateral

lobar segmental infitrates presumptively caused by Streptococcus pneumoniae in

children 2-12 years old. J Trop Ped 1997, 43:353-60.

5. Vuori-Holopanen E, Peltola H, Kallio M, The SE-TU Study Group. Narrow-vs.

broad-spectrum parenteral antimicrobial against common infections of childhood. A

prospective and randomized comparison between penicilllin and cefuroxime. Eur J

Paediatr, in press.

6. Chan R, Hemeryck L, CTRegan M, Clanchy L, Feely J. Oral versus intravenous an-

tibiotics for community acquired lower respiratory infection in a general hospital:

open, randomised controlled tiral. BMJ 1995, 310:1360-2.

7. Sidal M, Oguz F, Unuvar A, Sarbat G, Neyzi 0. Trial of co-trimoxazole versus pro-

caine penicillin G and benzathin penicillin + procain penicillin G in the treatment of

childhood pneumonia. J Trop Ped 1994, 40:301-4.

8. Klugman KP, Koornhof HJ. Penicillin-resistant pneumococcal meningitis. Lancet

1997, 350:1176.

9. Choi E-H, Lee H-J. CInical outcome of invasive infections by penicillin-resistant

Streptococcus pneumoniae in Korean children. Clin Infect Dis 1998, 26:1346-54.

10. Del Mar C, Glasziou P, Hayem M. Are antibiotics indicated as initial treatment for

children with acute otitis media? A meta-analysis. Brit Med J 1997, 314:1526-9.

11. van Buchem FL, Knottnerus JA, Schrijnemaekers VJJ, Peeters MF. Pri-

mary-care-based randomised placebo-controlled trial of antibiotic treatment in acute

maxillary sinusitis. Lancet 1997, 349:683-7.

12. Lazarou J, Pomeranz BH, Corey PN. Incidence of adverse drug reactions in hospi-

talized patients. A meta-analysis of prospective studies. JAMA 1998, 279:1200-5.

13. Sharma PR, Adhikari RK, Joshi MP, et al. Intravenous chloramphenicol plus penicil-

lin versus intramuscular ceftriaxone for the treatment of pyogenic meningitis in

Nepalese children. Tropical Doctor 1996, 26:84-5.

14. Roine I, Ledermann W, Foncea LM, Banfi A, Cohen J, Peltola H. Four versus seven

78

days of ceftriaxone trematment in chldren with rapid initial recovery form bacterial

meningitis. 38th Interscience Conference on Antimicrobial Agents and Chemother-

apy (ICAAC), San Diego, CA, Sept 24-27, 1998, Abstract L-32.

15. Norrby SR. Short-term treatment of uncomplicated lower urinary tract infections in

women. Rev Infect Dis 1990, 12:458-66.

16. Pitt WR, Dyer SA, McNee JL, Burke JR. Single dose trimethoprim-sulphametho-

xazole treatment of symptomatic urinary infection. Arch Dis Child 1982, 57:229-39.

17. Gorbach SL. Intraabdominal infections. Clin Infect Dis 1993, 17:961-5.

18. Peltola H, Unkila-KaIlio L, Kallio MJT. Simplified treatment of acute staphylococ-

cal osteomyelitis of childhood. Pediatrics 1997, 99:846-50.

19. Williams JW, Holleman DR, Samsa GP, Simel DL Randomized controlled trial of 3

vs. 10 days of trimethoprim/sulfamethoxazole for acute maxillary sinusitis. JAMA

1995, 273:1015-21.

20. Okoroma EO, Izuora Gl. Bacterial meningitis at Enugu Niger. J Pediatr 1986,

13:35-40

21. Ozumba DC. Changing pattern of acute bacterial meningitis in Enugu, Nigeria. Å

AfrMedJ 1994, 71:300-3.

79

ÏÎÅÉÁ ÖÁÑÕÃÃÏÁÌÕÃÄÁËÉÔÉÄÁÈÅÑÁÐÅÕÔÉÊÅÓ ÊÁÔÅÕÈÕÍÓÅÉÓ

Ì. Ðáðáãñçãïñßïõ-Èåïäùñßäïõ

Á´ ÐáéäéáôñéêÞ ÊëéíéêÞ Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí, Íïóïêïìåßï “Áãßá Óïößá”, ÁèÞíá

Ç ïîåßá öáñõããïáìõãäáëßôéäá åßíáé áðü ôéò óõ÷íüôåñåò ëïéìþîåéò ôçò ðáéäé-

êÞò çëéêßáò êáé ïöåßëåôáé óå ìéêñïâéáêÜ áëëÜ êõñßùò éïãåíÞ áßôéá (Ðßí. 1). Áîß-

æåé íá óçìåéùèåß üôé áðü ôï óýíïëï ôùí ðåñéðôþóåùí ìüíï ôï 15-20% ïöåßëå-

ôáé óôïí â-áéìïëõôéêü óôñåðôüêïêêï ôçò ïìÜäáò Á. Ç óôñåðôïêïêêéêÞ áìõãäá-

ëßôéäá ðñïóâÜëåé Üôïìá üëùí ôùí çëéêéþí áëëÜ ç ìåãáëýôåñç åðßðôùóç áöïñÜ

óôá ðáéäéÜ çëéêßáò 5-15 åôþí.

¼ðùò åßíáé ãíùóôü ç ìåôÜäïóç ôïõ óôñåðôïêüêêïõ ãßíåôáé êõñßùò áðü ôéò

åêêñßóåéò ôïõ áíáðíåõóôéêïý óôá Üôïìá ðïõ âñßóêïíôáé óå óôåíÞ åðáöÞ ìå

ôïõò öïñåßò Þ ôïõò ðÜó÷ïíôåò. Ç öïñåßá óå áóõìðôùìáôéêÜ ðáéäéÜ êáôÜ ôç

äéÜñêåéá åðéäçìéþí óå ó÷ïëåßá ìðïñåß íá åßíáé õøçëÞ (15-30%) êáé íá åðéìÝíåé

ãéá áñêåôïýò ìÞíåò. Ï êßíäõíïò ìåôÜäïóçò ôïõ óôñåðôïêüêêïõ áðü ôïõò öïñåßò

äåí öáßíåôáé íá åßíáé ìåãÜëïò, ðéèáíüí ëüãù ôïõ ìéêñïý áñéèìïý ìéêñïâßùí óôï

öÜñõããá ôùí öïñÝùí Þ ëüãù áðïõóßáò ôïõ óôñåðôïêüêêïõ áðü ôéò ñéíéêÝò åê-

êñßóåéò. Ï ÷ñüíïò åðþáóçò ãéá ôçí åêäÞëùóç ôçò íüóïõ ìåôÜ ôç ìüëõíóç åßíáé

2-5 çìÝñåò. Ï êëéíéêüò ðïõ áíôéìåôùðßæåé Ýíáí áóèåíÞ ìå ïîåßá öáñõããßôéäá

ðñïâëçìáôßæåôáé óõ÷íÜ áí áõôÞ ïöåßëåôáé óå óôñåðôüêïêêï Þ åßíáé éïãåíÞò. Ôá

êëéíéêÜ óçìåßá êáé óõìðôþìáôá êáé óôéò äýï ðåñéðôþóåéò åßíáé ðáñüìïéá, ãåãï-

íüò ðïõ äõó÷åñáßíåé ôç äéáöïñéêÞ äéÜãíùóç.

ÕðÜñ÷ïõí ïñéóìÝíá åðéäçìéïëïãéêÜ êáé êëéíéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ ðïõ óõíç-

ãïñïýí õðÝñ ôçò ïîåßáò óôñåðôïêïêêéêÞò öáñõããßôéäáò. Ç íüóïò åßíáé óõ÷íÞ

üðùò ðñïáíáöÝñèçêå óôéò çëéêßåò 5-15 åôþí êáé óôá åýêñáôá êëßìáôá óõìâáß-

íåé ÷åéìþíá êáé íùñßò ôçí Üíïéîç. Áóèåíåßò ìå óôñåðôïêïêêéêÞ áìõãäáëßôéäá

ðáñïõóéÜæïõí óõ÷íÜ öáñõããáëãßá, äõó÷Ýñåéá óôçí êáôÜðïóç êáé ðõñåôü. Åðß-

óçò äõíáôüí íá óõíõðÜñ÷åé êåöáëáëãßá, íáõôßá, åìåôüò êáé êïéëéáêü Üëãïò,

Óôçí åîÝôáóç ôïõ áóèåíïýò ðáñáôçñïýíôáé åîÝñõèñåò áìõãäáëÝò ìå Þ ÷ùñßò

åîéäñþìáôá êáé äéïãêùìÝíïé åõáßóèçôïé ðñüóèéïé ôñá÷çëéêïß ëåìöáäÝíåò. ¢ëëá

åõñÞìáôá åßíáé ç åîÝñõèñç ïéäáëÝá óôáöõëÞ, ðåôÝ÷åéåò óôçí õðåñþá êáé åíßïôå

ïóôñáêéþäåò åîÜíèçìá. ¼ìùò êáíÝíá áðü ôá ðáñáðÜíù åõñÞìáôá äåí åßíáé ðá-

èïãíùìïíéêü ãéá ôç ëïßìùîç áðü â-áéìïëõôéêü óôñåðôüêïêêï, áöïý åßíáé äõíá-

80

ôüí íá ðáñáôçñçèïýí êáé óå Üëëçò áéôéïëïãßáò ëïéìþîåéò ôïõ áíáðíåõóôéêïý. Ç

áðïõóßá ðõñåôïý Þ ç ðáñïõóßá êëéíéêþí åõñçìÜôùí üðùò åðéðåöõêßôéäá, âÞ÷áò,

âñÜã÷ïò öùíÞò, óôïìáôßôéäá, åîÜíèçìá êáé äéÜññïéá óõíçãïñïýí ãéá éïãåíÞ áé-

ôéïëïãßá ôçò êõíÜã÷çò.

ÐÉÍÁÊÁÓ 1. Áßôéá ïîåßáò öáñõããßôéäáò

Ìéêñïïñãáíéóìüò ÊëéíéêÞ åêäÞëùóç

Ìéêñüâéá

• Óôñåðôüêïêêïò ïìÜäáò Á • Öáñõããßôéäá, áìõãäáëßôéäá, ïóôñáêéÜ

• Óôñåðôüêïêêïò ïìÜäáò C êáé Â • Öáñõããßôéäá, áìõãäáëßôéäá

• ÌéêôÜ áíáåñüâéá • ÊõíÜã÷ç ôïõ Vincent

• Êïñõíïâáêôçñßäéï äéöèåñßôéäáò • Äéöèåñßôéäá

• Ãïíüêïêêïò • Öáñõããßôéäá, áìõãäáëßôéäá

• Arcanobacterium haemolyticum • Öáñõããßôéäá, ïóôñáêéþäåò åîÜíèçìá

• Yersinia enterocolitica • Öáñõããßôéäá, åíôåñïêïëßôéäá

• Francisella tularensis • ÓôïìáôïöáñõããéêÞ ìïñöÞ ôïõëáñáéìßáò

Éïß

• Ñéíïúïß • Êïéíü êñõïëüãçìá

• Coronavirus • Êïéíü êñõïëüãçìá

• Aäåíïúïß • Ïîåßá ëïßìùîç áíþôåñïõ áíáðíåõóôéêïý ìå Þ

÷ùñßò åðéðåöõêßôéäá

• Éïß ðáñáúíöëïõÝíæáò • Êïéíü êñõïëüãçìá, ëáñõããßôéäá

• Coxsackie virus • Herpangina. Íüóïò ÷åéñþí-ðïäþí & óôüìáôïò

• Epstein-Barr virus • Ëïéìþäçò ìïíïðõñÞíùóç

• Ìåãáëïêõôôáñïúüò • Íüóïò ðáñüìïéá ìå ëïéìþäç ìïíïðõñÞíùóç

• ¸ñðçò áðëüò 1 êáé 2 • Öáñõããßôéäá, ïõëïóôïìáôßôéäá

• Éüò åðßêôçôçò áíïóïáíåðÜñêåéáò • ÐñùôïðáèÞò HIV ëïßìùîç

• Éïß ãñßðçò Á êáé Â • Ãñßðç

ÌõêïðëÜóìáôá

• Ìõêüðëáóìá ðíåõìïíßáò • Ðíåõìïíßá, öáñõããßôéäá

×ëáìýäéá

• ×ëáìýäéá ðíåõìïíßáò • Ðíåõìïíßá, öáñõããßôéäá

• ×ëáìýäéá psittacii • Ïîåßá ëïßìùîç áíþôåñïõ áíáðíåõóôéêïý, ðíåõìïíßá

Bisno AL, Pediatrics 97: (SuppI) 949, 1996

81

Ç åñãáóôçñéáêÞ ôåêìçñßùóç åßíáé áðáñáßôçôç ìå êáëëéÝñãåéá öáñõããéêïý

åðé÷ñßóìáôïò Þ ìå ôçí ôá÷åßá ìÝèïäï áíß÷íåõóçò ôïõ ìéêñïâéáêïý áíôéãüíïõ.

Ç áðïìüíùóç ôïõ óôñåðôïêüêêïõ óôçí êáëëéÝñãåéá áðïôåëåß ôçí ðëÝïí áîéü-

ðéóôç ìÝèïäï ãéá ôç äéÜãíùóç ôçò óôñåðôïêïêêéêÞò öáñõããßôéäáò. Ç óùóôÞ

ëÞøç ôçò êáëëéÝñãåéáò, áðü ôçí åðéöÜíåéá ôùí äýï áìõãäáëþí êáé áðü ôï ïðß-

óèéï ôïß÷ùìá ôïõ öÜñõããá áõîÜíåé ôï ðïóïóôü áðïìüíùóçò óå 90-95% ôùí

ðåñéðôþóåùí. Ç åñìçíåßá ôïõ áñéèìïý ôùí áðïéêéþí ôïõ ìéêñïâßïõ óôçí êáë-

ëéÝñãåéá ôïõ öáñõããéêïý åðé÷ñßóìáôïò åîáêïëïõèåß íá áðïôåëåß èÝìá áíôé-

êñïõüìåíùí áðüøåùí.

Áðü ïñéóìÝíïõò åñåõíçôÝò óõó÷åôßæåôáé ï ìåãÜëïò áñéèìüò ôùí áðïéêéþí ìå

ôçí ïîåßá ëïßìùîç êáé ï ìéêñüò ìå ôç öïñåßá, áí êáé áõôü äåí éó÷ýåé ãéá üëåò ôéò

ðåñéðôþóåéò. Ç ôá÷åßá áíß÷íåõóç ôïõ áíôéãüíïõ, äßíåé áðïôÝëåóìá óå ëßãá ëå-

ðôÜ êáé ç åõáéóèçóßá êáé åéäéêüôçôá ôùí ôõðïðïéçìÝíùí áíôéäñáóôçñßùí (Êit)

åßíáé 80-90% êáé > 90% áíôßóôïé÷á. ÅðïìÝíùò ôï èåôéêü áðïôÝëåóìá ôçò áíß-

÷íåõóçò ôïõ áíôéãüíïõ èÝôåé ôç äéÜãíùóç êáé ðñÝðåé íá áîéïëïãåßôáé ãéá ôçí Ý-

íáñîç ôçò èåñáðåßáò. ¼ìùò ôï áñíçôéêü áðïôÝëåóìá äåí áðïêëåßåé ôç óôñåðôï-

êïêêéêÞ öáñõããßôéäá.

Ï ôßôëïò áíôéóôñåðôïëõóßíçò (TASO) öáíåñþíåé ðáñåëèïýóá ëïßìùîç êáé

äåí ìðïñåß íá ÷ñçóéìïðïéçèåß ùò äéáãíùóôéêü êñéôÞñéï ãéá ôçí ïîåßá ëïßìùîç.

ÄéÜãíùóç êáé èåñáðåßá ïîåßáò öáñõããßôéäáò

Áëãüñéèìïò ãéá ôéò ðåñéðôþóåéò ÷ùñßò åðéðëïêÞ

Ðñüóèåôá äéáãíùóôéêÜ êáé èåñáðåõôéêÜ ìÝôñá ìðïñåß íá ÷ñåéáóèïýí óå

ðõþäåéò åðéðëïêÝò (ðåñéáìõãäáëéêü áðüóôçìá Þ ôñá÷çëéêÞ ëåìöáäåíßôéäá) Þ óå

ëïßìùîç ìå áóõíÞèç ðáèïãüíá (Corynebacterium diphtheriae Þ Neisseria go-

norrhoeae),

82

ÊëéíéêÜ êáé åðéäçìéïëïãéêÜ óôïé÷åßá

Ìç óõíçãïñïýíôáãéá óôñåðôïêïêêéêÞ

öáñõããßôéäá

ÓõìðôùìáôéêÞèåñáðåßá

ê/á öÜñõããá

++

ÁíôéìéêñïâéáêÞ èåñáðåßá

ÐéèáíÞ óôñåðôïêïêêéêÞïìÜäáò Á

öáñõããßôéäá

Ôá÷åßá áíß÷íåõóçáíôéãüíïõ

Áíôéìåôþðéóç ôçò ÓôñåðôïêïêêéêÞò öáñõããïáìõãäáëßôéäáò

ÁíôéìéêñïâéáêÞ èåñáðåßá åíäåßêíõôáé ãéá ôá Üôïìá ìå óõìðôùìáôéêÞ öá-

ñõããßôéäá ìåôÜ ôçí áðïäåäåéãìÝíç åñãáóôçñéáêÜ ðáñïõóßá ôïõ ìéêñïïñãáíé-

óìïý óôï öÜñõããá. ¼ôáí õðÜñ÷åé êëéíéêÞ Þ åðéäçìéïëïãéêÞ Ýíäåéîç ãéá óôñå-

ðôïêïêêéêÞ ëïßìùîç Þ áíôéìéêñïâéáêÞ áãùãÞ ìðïñåß íá ÷ïñçãçèåß åí áíáìïíÞ

ôùí áðïôåëåóìÜôùí ôïõ åñãáóôçñéáêïý åëÝã÷ïõ êáé íá äéáêïðåß åÜí ç äéÜãíù-

óç äåí åðéâåâáéùèåß.

Ç ðñþéìç Ýíáñîç ôçò èåñáðåßáò Ý÷åé ùò áðïôÝëåóìá ôçí ôá÷åßá õðï÷þñçóç

ôùí êëéíéêþí óõìðôùìÜôùí. ¼ìùò åßíáé ãíùóôü üôé ç óôñåðôïêïêêéêÞ öáñõããß-

ôéäá óõíÞèùò áõôïðåñéïñßæåôáé. Ï ðõñåôüò êáé ôá óõìðôþìáôá õðï÷ùñïýí ìüíá

ôïõò ìåôÜ 3-4 çìÝñåò áðü ôçí Ýíáñîç ôçò íüóïõ áêüìç êáé áí äåí ÷ïñçãçèåß á-

íôéâßùóç, åíþ Ý÷åé äéáðéóôùèåß üôé ç èåñáðåßá ìðïñåß íá êáèõóôåñÞóåé ìÝ÷ñé

êáé 9 çìÝñåò áðü ôçí Ýíáñîç ôçò íüóïõ êáé ðÜëé íá ðñïëçöèåß ç êýñéá ìç ðõï-

ãüíïò åðéðëïêÞ ôçò ëïßìùîçò, ï ñåõìáôéêüò ðõñåôüò.

Ôá áðïôåëÝóìáôá ôùí ðñþôùí ìåëåôþí ôçò èåñáðåßáò ôçò óôñåðôïêïêêéêÞò

áìõãäáëßôéäáò äçìïóéåýôçêáí ðñéí ðåñßðïõ 50 ÷ñüíéá. Áðü ôüôå ðïëõÜñéèìá

öÜñìáêá ìåëåôÞèçêáí êáé áðïäåß÷èçêáí áðïôåëåóìáôéêÜ ãéá ôçí åêñßæùóç ôïõ

óôñåðôoêüêêïõ ôçò ïìÜäáò Á. Åíôïýôïéò áíáãíùñßæåôáé üôé ôï ìüíï öÜñìáêï

ðïõ åßíáé éêáíü íá ðñïëáìâÜíåé ôïí ñåõìáôéêü ðõñåôü åßíáé ç ðåíéêéëëßíç,

Ç âåíæáíèåíéêÞ ðåíéêéëëßíç ðñïëáìâÜíåé ôïí ñåõìáôéêü ðõñåôü, åëáôôþíåé

ôç óõ÷íüôçôá ôïõ óå åðéäçìßåò óôñåðôïêïêêéêÞò áìõãäáëßôéäáò óå óôñáôþíåò

êáé ðñïëáìâÜíåé ôïí ñåõìáôéêü ðõñåôü óå áóèåíåßò ðïõ åß÷áí ðñïçãïýìåíç

ðñïóâïëÞ áðü ôç íüóï.

Ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá äçìéïõñãÞèçêå áíçóõ÷ßá ãéá ôçí áðïôåëåóìáôéêüôçôá

ôçò èåñáðåßáò ìå ðåíéêéëëßíç ëüãù ôçò ó÷åôéêÞò áýîçóçò ôïõ ðïóïóôïý ôùí á-

óèåíþí (11%-15%) ðïõ ðáñáìÝíïõí áðïéêéóìÝíïé ìå óôñåðôüêïêêï ìåôÜ ôçí ï-

ëïêëÞñùóç ôçò èåñáðåõôéêÞò áãùãÞò. Ãéá ôçí åñìçíåßá áõôïý ôïõ ãåãïíüôïò Ý-

÷ïõí åêöñáóèåß ðïëëÝò áðüøåéò ðïõ åðéêåíôñþíïíôáé êõñßùò óôï ñüëï ôçò ìé-

êñïâéáêÞò ÷ëùñßäáò ôïõ óôüìáôïò. Óýìöùíá ìå ìéá èåùñßá ïñéóìÝíá áðü ôá ìé-

êñüâéá ôçò ÷ëùñßäáò, üðùò ð. ÷. ç ìïñáîÝëëá ç êáôáññïúêÞ, ðáñÜãïõí â-ëá-

êôáìÜóç êáé áäñáíïðïéïýí ôçí ðåíéêéëëßíç. Åðßóçò åíï÷ïðïéåßôáé ç äñáóôéêÞ

ìåßùóç ôçò ðñïóôáôåõôéêÞò ÷ëùñßäáò ôùí á-áéìïëõôéêþí óôñåðôüêïêêùí ìå ôç

÷ïñÞãçóç ôçò ðåíéêéëëßíçò.

ÐáñÜ ôïõò öüâïõò, üìùò, ãéá áíÜðôõîç áíôéìéêñïâéáêÞò áíôï÷Þò, ï â-áéìï-

ëõôéêüò óôñåðôüêïêêïò ôçò ïìÜäáò Á áðïôåëåß ðáñÜäåéãìá ìéêñïâßïõ ðïõ ç áíôï-

÷Þ ôïõ ðáñáìÝíåé åîáéñåôéêÜ ÷áìçëÞ óå ó÷Ýóç ìå Üëëá âáêôÞñéá. Ç MIC ôïõ ìé-

êñïâßïõ óôçí ðåíéêéëëßíç Ý÷åé ðáñáìåßíåé áìåôÜâëçôç ôá ôåëåõôáßá 70-80 ÷ñüíéá,

Ïé Kaplan EL êáé óõí, ìåëÝôçóáí ôçí åõáéóèçóßá 301 óôåëå÷þí â-áéìï-

83

ëõôéêïý óôñåðôïêüêêïõ ôçò ïìÜäáò Á óå 13 áíôéâéïôéêÜ (ÇÐÁ 1994-97) êáé

äéáðßóôùóáí üôé ç MICpo ãéá ôçí ðåíéêéëëßíç Þôáí 0,016 ìg/ml êáé ìüíï 2,6%

ôùí óôåëå÷þí Þôáí áíèåêôéêÜ óôéò ìáêñïëßäåò êáé 4% áíèåêôéêÜ óôçí ôåôñáêõ-

êëßíç. Óýìöùíá ìå ôá åõñÞìáôá áõôÜ, äåí õðÜñ÷åé ðñüâëçìá ìéêñïâéáêÞò á-

íôï÷Þò óôçí ðåíéêéëëßíç. Ç ðåíéêéëëßíç áðü ôï 1951 ìÝ÷ñé óÞìåñá ðáñáìÝíåé ôï

öÜñìáêï åêëïãÞò êáé óõíéóôÜôáé íá ÷ïñçãåßôáé óå 2 Þ 3 äüóåéò ôçí çìÝñá ãéá

10 çìÝñåò. Áðü ïñéóìÝíïõò ðñïôåßíåôáé ç ÷ïñÞãçóç ôçò êáé áíÜ 12ùñï (Ðßí. 2).

ÐÉÍÁÊÁÓ 2. Èåñáðåßá óôñåðôïêïêêéêÞò öáñõããïáìõãäáëßôéäáò

Äïóïëïãßá

Èåñáðåßá åêëïãÞòÐáéäéÜ ÅíÞëéêåò

Penicillin V 50,000 IU kg/24ùñï

(2-3 äüóåéò)× 10 çìÝñåò

1 × 106 IU X (2-3 äüóåéò)

× 10 çìÝñåò

Benzathine Penicillin G 6 × 105 ÉU X 1 äüóç, ÉÌ 1.2 × 106 IU X 1 äüóç, ÉÌ

Amoxicilllin 50 mg/kg 2-3 äüóåéò

× 7-10 çìÝñåò

500 mg - 1g X 2 äüóåéò


Óå Üôïìá áëëåñãéêÜ óôçí

ðåíéêéëëßíç

Erythromycin 40 mg/kg/24ùñï

(2-3 äüóåéò)× 10 çìÝñåò

500 mg X 3 äüóåéò

× 10 çìÝñåò

Clarithromycin 15 mg/kg/24ùñï

(2 äüóåéò) × 7-10 çìÝñåò

250 mg X 2 äüóåéò


Azithromycin 10-12 mg/kg/24ùñï

(1 äüóç) × 5 çìÝñåò

500 mg X 1 äüóç

× 1 çìÝñá

Áêïëïýèùò 250 mg

X 1 äüóç × 5 çìÝñåò

ÅíáëëáêôéêÞ èåñáðåßá:

Êåöáëïóðïñßíç 1çò ãåíéÜò × 10 çìÝñåò, êåöáëïóðïñßíç 2çò ãåíéÜò × 7-10 çìÝñåò, êå-

öáëïóðïñßíç 3çò ãåíéÜò × 5 çìÝñåò, Ampicillin/Sulbactam (Begalin) X 7-10 çìÝñåò,

Amoxicillim/Clavulanate (Augmentin) x 7-10 çìÝñåò.

84

Åêôüò áðü ôçí ðåíéêéëëßíç, óôç óôñåðôïêïêêéêÞ öáñõããïáìõãäáëßôéäá

ìðïñåß íá ÷ïñçãçèåß ç áìðéêéëëßíç, ç áìïîéêéëëßíç, ç áìðéêéëëßíç/óïõëìðá-

êôÜìç, ç áìðéêéëëßíç/êëáâïõëáíéêü, ïé êåöáëïóðïñßíåò, ïé ìáêñïëßäåò êáé ç

êëéíôáìõêßíç.

Ðñüóöáôåò êëéíéêÝò ìåëÝôåò Ýäåéîáí üôé ç áìïîéêéëëßíç åßíáé åî ßóïõ áðï-

ôåëåóìáôéêÞ ìå ôçí ðåíéêéëëßíç áñêåß íá ÷ïñçãåßôáé óå äüóç 45-90 mg/kg/

24ùpo ìßá Þ äýï öïñÝò ôçí çìÝñá. Ôï ßäéï éó÷ýåé êáé ìå ôéò êåöáëïóðïñßíåò

2çò ãåíéÜò üôáí ÷ïñçãïýíôáé óå äõï äüóåéò Þ ôçò 3çò ãåíéÜò óå ìéá äüóç ôï

24ùñï ãéá 5 çìÝñåò. Ïé ìáêñïëßäåò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ùò åíáëëáêôéêÞ èåñá-

ðåßá óå ðåñßðôùóç áëëåñãßáò óôá â-ëáêôáìéêÜ áíôéâéïôéêÜ. Ôá áíôéâéïôéêÜ

áõôÜ óå ó÷Ýóç ìå ôçí ðåíéêéëëßíç ÷áñáêôçñßæïíôáé áðü ìåãáëýôåñç áíôï÷Þ

óôéò â-ëáêôáìÜóåò êáé áðü ìéêñüôåñç áíôéìéêñïâéáêÞ äñÜóç Ýíáíôé ôùí

á-áéìïëõôéêþí óôñåðôüêïêêùí.

Ï êýñéïò óôü÷ïò ôùí åíáëëáêôéêþí áíôéâéïôéêþí óôç èåñáðåßá ôçò áìõãäá-

ëßôéäáò åßíáé ç êáëýôåñç áðïóôåßñùóç ôïõ ñéíïöÜñõããá.

Ç áðïôõ÷ßá åêêñßæùóçò ôïõ óôñåðôïêüêêïõ Þ õðïôñïðÞ ôçò ëïßìùîçò ìåôÜ

ôç èåñáðåßá ìå ðåíéêéëëßíç áíÝñ÷åôáé óå 10-25%, ìå åñõèñïìõêßíç óå 5-15%

êáé ìå ôéò êåöáëïóðïñßíåò óå 2-10%.

Ïé åðéöõëÜîåéò ãéá ôçí åõñåßá ÷ñÞóç ôùí Üëëùí ðëçí ôçò ðåíéêéëëßíçò áíôé-

âéïôéêþí áöïñïýí ôçí áðïôåëåóìáôéêüôçôá ôïõò üóïí áöïñÜ ôçí ðñïöýëáîç,

ôï êüóôïò êáé ôçí ðéèáíüôçôá áíÜðôõîçò ìéêñïâéáêÞò áíôï÷Þò.

Áîßæåé íá óçìåéùèåß üôé ìåôÜ ôç óõìðëÞñùóç ôçò èåñáðåßáò ôçò óôñåðôï-

êïêêéêÞò áìõãäáëßôéäáò > 75% ôùí áóõìðôùìáôéêþí áóèåíþí ìå èåôéêÞ êáë-

ëéÝñãåéá öÜñõããïò ðáñáìÝíïõí öïñåßò ãé’ áõôü êáé äåí óõíéóôÜôáé åðáíÜëçøç

ôçò êáëëéÝñãåéáò ðáñÜ ìüíï óå óõãêåêñéìÝíåò ðåñéðôþóåéò, üðùò: óôá Üôïìá ìå

ïéêïãåíåéáêü éóôïñéêü ñåõìáôéêïý ðõñåôïý, óôá Üôïìá ðïõ íïóïýí áðü óôñå-

ðôïêïêêéêÞ öáñõããßôéäá óå êáéñü åðéäçìßáò ñåõìáôéêïý ðõñåôïý Þ óðåéñáìáôï-

íåöñßôéäáò, óå Üôïìá ðïõ óôï ïéêïãåíåéáêü ôïõò ðåñéâÜëëïí íüóçóáí êáé Üëëïé

ìå ïîåßá óôñåðôïêïêêéêÞ êõíÜã÷ç.

ÐáéäéÜ ðïõ åìöáíßæïõí åðáíåéëçììÝíåò áìõãäáëßôéäåò óå âñá÷ý ÷ñïíéêü

äéÜóôçìá ìåôÜ ôç óõìðëÞñùóç ôçò èåñáðåßáò óõíéóôÜôáé íá åðáíáëáìâÜíïõí

ôçí áãùãÞ ìå ôï ßäéï Þ Üëëï áíôéâéïôéêü êáé íá åëÝã÷åôáé êáôÜ ôï äõíáôüí ç

óõììüñöùóç ôïõò óôç ëÞøç ôùí öáñìÜêùí.

Ôï ãåãïíüò üôé Ýíá ðáëáéü áíôéìéêñïâéáêü öÜñìáêï, üðùò åßíáé ç ðåíéêéëëß-

íç, äéáôçñåß ôçí åõåñãåôéêÞ ôïõ äñÜóç ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç ôçò óôñåðôïêïêêé-

êÞò áìõãäáëßôéäáò áëþâçôç, óôçñßæåé ôçí áéóéïäïîßá ãéá ôç ðñïóöïñÜ ôçò áíôé-

ìéêñïâéáêÞò èåñáðåßáò óôçí áíôéìåôþðéóç ôùí ëïéìþîåùí ôç íÝá ÷éëéåôßá.

85


1. Bisno AL, Gerber ÌÁ, Gwaltney JM, Kaplan EL, Schwartz RH. Diagnosis and

management of Group A Streptococcal pharyngitis. Clin Infect Dis 1997, 25:574-83.

2. Kaplan EL. Group A Streptococcal Infections. Pediatrics 1997, 97(Suppl): 945-96.

3. Óõñéïðïýëïõ Â, Óáñüãëïõ Ã. Áíôéìåôþðéóç óôñåðôïêïêêéêÞò öáñõããßôéäáò. Åíçìåñ

Åêä Ëïéì 1998,73:313-6.

4. Brien JH, Bass LÕ. Streptococcal pharyngitis optimal site for the throat culture. J

Pediatr 1985; 106:781-3.

5. American Academy of Pediatrics, Group A Streptococcal infections. In Peter G ed:

1997 Red Book. Report of the Committees on Infectious Diseases 24th ed. Elk

Grove Milage, IL. American Academy of Pediatrics, 1997, 483-94.

6. Kaplan EL, Johnson DR, Rosario MC, Horn DL. Susceptibility of Group A

beta-hemolytic streptococci to thirteen antibiotics: examination of 301 strains iso-

lated in the United States between 1994 and 1997. Pediatr Infect Dis J 1999,

18:1069-72.

7. Maoris ÌÇ, Hartman Í, Murray Â. Studies of the continuing suspeptibility of group

A Streptococcal strains to penicillin during eight decades. Pediatr Infect Dis J 1998,

17:377-81.

8. Comaglia G, Ligozzi M, Mazzariol. Resistance of Streptococcus pyogenes to

erythromycin and related antibiotics in Italy. The Italian Surveillance Group for

An-timicrobial Resistance. Clin Infect Dis 1998, 27(Suppl I): S87-S92.

9. Óõñïãéáííüðïõëïò Ã. Áíôéìåôþðéóç óôñåðôïêïêêéêÞò öáñõããïáìõãäáëßôéäáò: Ç

èÝóç ôçò ðåíéêéëëßíçò óÞìåñá. ÐáéäéáôñéêÞ 1999, 62:348-51.

10. Pichichero ME, Green JL, Francis AB, Marsocci SM, Murphy AM, Hoeger V et al.

Recurrent group A streptococcal tonsillopharyngitis. Pediatr Infect Dis J 1998,

17:809-15.

11. Cohen R, Lee C, Doit C, De La Rocque F, Boucherat I, Fitoussi F, et al. Six-day

amoxicillin vs ten-day penicillin therapy for group A su·eptococcal tonsilopha-

ryngitis. Pediatr Infect Dis J 1996, 15:678-682.

12. Orrling A, Stjemguist Desatnik A Schalen C. Kamnie C. Clindamycin in persisting

streptococcal pharyngotonsillitis after penicillin treatment. Scand J Infect Dis 1994,

26: 123-8.

13. Pichichero ME, Cohen R. Shortened course of antibiotic therapy for acute otitis me-

dia sinusitis and tonsillopharyngitis. Pediatr Infect Dis J 1997, 16:680-95.

86

ÙÔÉÔÉÄÁ – ÐÁÑÁÑÑÉÍÏÊÏËÐÉÔÉÄÁ:ÈÅÑÁÐÅÕÔÉÊÅÓ ÊÁÔÅÕÈÕÍÓÅÉÓÇ ÐÁÉÄÉÁÔÑÉÊÇ ÁÐÏØÇ

Ä. Á. ÊáöåôæÞò

Â´ ÐáéäéáôñéêÞ ÊëéíéêÞ Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí, Íïóïêïìåßï “Á. Êõñéáêïý”, ÁèÞíá

ÏÎÅÉÁ ÌÅÓÇ ÙÔÉÔÉÄÁ

Ç óõ÷íüôçôá ôçò ìÝóçò ùôßôéäáò Ý÷åé áõîçèåß óçìáíôéêÜ êáôÜ ôá ôåëåõôáßá

20 Ýôç. Ï áõîáíüìåíïò áñéèìüò ôùí ðáéäéþí ðïõ ðáñáìÝíïõí ãéá ðïëëÝò þñåò

óå ðáéäéêïýò óôáèìïýò, áðïôåëåß Ýíáí áðü ôïõò óçìáíôéêüôåñïõò ðáñÜãïíôåò

ðïõ åõèýíïíôáé ãéá ôï öáéíüìåíï áõôü. Ðéóôåýåôáé üôé äéÜöïñá áßôéá üðùò ç áë-

ëåñãßá, ïééïãåíåßò ëïéìþîåéò Þ ç äõóëåéôïõñãßá ôçò Åõóôá÷åéáíÞò óÜëðéããáò

ðñïêáëïýí ïßäçìá ôïõ âëåííïãüíïõ êáé áðïöñÜîç áõôÞò.

Ç áðüöñáîç ôçò óÜëðéããáò ðñïêáëåß áñíçôéêÞ ðßåóç óôï ìÝóïí ïýò êáé ï-

äçãåß óôç ìåôáöïñÜ õëéêïý áðü ôïí óôïìáôïöÜñõããá ìÝóù ôçò óÜëðéããáò óôï

ìÝóïí ïýò. Ðáñüôé ìåãÜëç ðïéêéëßá ìéêñïïñãáíéóìþí ìðïñåß ìå ôïí ôñüðï áõôü

íá åéóâÜëåé óôï ìÝóïí ïýò, ìüíï üóá äéáèÝôïõí ðáèïãüíïõò ãéá ôïí ÷þñï ìç÷á-

íéóìïýò ìðïñïýí íá åðéâéþóïõí åêåß êáé íá ðñïêáëÝóïõí ïîåßá ìÝóç ùôßôéäá

(ÏÌÙ).

Ìéêñïâéïëïãßá ôçò ÏÌÙ

Ïé Streptococcus pneumoniae (40%), Haemophilus influenzae (27%), Mora-

xella catarrhalis (7%), Streptococcus pyogenes (5%), áðïôåëïýí ôá êýñéá ðáèï-

ãüíá áßôéá ôçò ëïßìùîçò áõôÞò, åíþ óðáíéüôåñá åßíáé ï Staphylococcus aureus

êáé äéÜöïñá gram-áñíçôéêÜ âáêôÞñéá. Ôá ôåëåõôáßá, êáèþò êáé ï óôñåðôüêïê-

êïò åßíáé ôá óõ÷íüôåñá áðïìïíïýìåíá êáôÜ ôç íåïãíéêÞ ðåñßïäï. Áîéïóçìåßùôï

åßíáé ôï ãåãïíüò ôçò áíôï÷Þò ôùí ìéêñïïñãáíéóìþí áõôþí óôá óõíÞèùò ÷ïñç-

ãïýìåíá áíôéâéïôéêÜ, üðùò ç áíôï÷Þ ôïõ ðíåõìïíéïêüêêïõ óôçí ðåíéêéëëßíç, ç

ïðïßá óôçí ÅëëÜäá êõìáßíåôáé áðü 15% Ýùò 20% êáèþò êáé ôïõ H. influenzae

êáé ôçò M. catarrhalis óôçí áìïîõêéëëßíç (20% êáé 90% áíôßóôïé÷á).

87

Áíôéìåôþðéóç ôçò ÏÌÙ

Ç áíôéìåôþðéóç ôçò ÏÌÙ âáóßæåôáé ðñùôáñ÷éêÜ óôçí ïñèÞ äéÜãíùóç êáé

áõôÞ óôçí ïñèÞ ùôïóêüðçóç. Ôá ëÜèç ðïõ óõíÞèùò ãßíïíôáé åßíáé ç õðåñåêôß-

ìçóç ôïõ Üã÷ïõò ôùí ãïíéþí, ç áðïôõ÷ßá óôçí áöáßñåóç ôçò êõøåëßäáò þóôå íá

åßíáé ïñáôüò ï ôõìðáíéêüò õìÝíáò, åíþ ç äéáðßóôùóç áðëþò åñõèñüôçôáò ôïõ

ôõìðáíéêïý õìÝíá ìðïñåß íá ïöåßëåôáé óå Ýíôïíï êëÜìá êáé ôéò êñáõãÝò ôïõ

ðáéäéïý. ÊáôÜ ôçí ùôïóêüðçóç åðßóçò óõ÷íü åßíáé ôï ðñüâëçìá ôïõ áíåðáñ-

êïýò öùôéóìïý ôïõ ùôïóêïðßïõ, áëëÜ êáé ôçò ðáñÜëåéøçò åëÝã÷ïõ ôçò êéíçôé-

êüôçôáò ôïõ ôõìðáíéêïý õìÝíá ìå ôï ðíåõìáôéêü ùôïóêüðéï.

Ôá áíôéâéïôéêÜ áðïôåëïýí ôï âáóéêü öÜñìáêï ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç ôçò íü-

óïõ, åíþ ôá áðïóõìöïñçôéêÜ êáé ôá ðáõóßðïíá óõìâÜëëïõí óôçí áíáêïýöéóç

ôïõ áóèåíïýò. Èá ðñÝðåé, ùóôüóï, íá ôïíéóôåß üôé ç ÏÌÙ åßíáé áõôïúÜóéìï íü-

óçìá óôï 40-60% ôùí ðåñéðôþóåùí. Õðïëïãßæåôáé üôé ç ÏÌÙ, áõôïúÜôáé óôï

75% ôùí ðåñéðôþóåùí üôáí ïöåßëåôáé óôç M. catarrhalis, óôï 48% üôáí ïöåß-

ëåôáé óôïí áéìüöéëï êáé óôï 19% üôáí ïöåßëåôáé óôïí ðíåõìïíéüêïêêï.

Óôï åñþôçìá áí ðñÝðåé Þ ü÷é íá èåñáðåýåôáé ìå áíôéâéïôéêÜ ç ÏÌÙ, ç áðÜ-

íôçóç åßíáé ðïëý áðëÞ: áí ç äéÜãíùóç åßíáé óßãïõñç åðéâÜëëåôáé ç ÷ïñÞãçóç á-

íôéâéïôéêþí, áí äåí åßíáé Þ åßíáé ìå åñùôçìáôéêü ôüôå åßíáé ðñïôéìüôåñï íá ìçí

÷ïñçãïýíôáé áíôéâéïôéêÜ.

ÓÞìåñá ç èåñáðåßá ôçò ÏÌÙ óõæçôåßôáé åê íÝïõ åî´áéôßáò ôçò õðåñêáôáíÜ-

ëùóçò áíôéâéïôéêþí ðïõ Ý÷åé äéáðéóôùèåß ãéá ôçí Ýíäåéîç áõôÞ, ãåãïíüò ðïõ ï-

äçãåß óå ðßåóç åðéëïãÞò êáé åðéêñÜôçóç áíèåêôéêþí óôåëå÷þí áðü ôá óõíÞèç

âáêôÞñéá. Õðïëïãßæåôáé üôé óôéò ÇÐÁ áíáãñÜöïíôáé 23 åêáôïììýñéá óõíôáãÝò

ôïí ÷ñüíï ãéá ôç èåñáðåßá ôçò ÏÌÙ, ç ïðïßá áðïôåëåß ôç óõ÷íüôåñç áéôßá óõ-

íôáãïãñÜöçóçò áíôéâéïôéêþí ðáãêüóìéá. Èá ðñÝðåé üìùò íá ôïíéóôåß üôé ç ÷ï-

ñÞãçóç áíôéâéïôéêïý óå ðáéäß ìå âÝâáéç ÏÌÙ äåí áðïôåëåß õðåñêáôáíÜëùóç á-

íôéâéïôéêþí. Ùóôüóï, õðÜñ÷ïõí äéáöùíßåò ãéá ôï áí èá ðñÝðåé óôçí ÏÌÙ ç èå-

ñáðåßá íá áñ÷ßæåé áìÝóùò. Åßíáé ãíùóôü üôé óôï Ýíá ôñßôï ôùí ðåñéðôþóåùí

ÏÌÙ åßíáé áäýíáôï íá áðïìïíùèåß ôï ðáèïãüíï áßôéï. Ðñüêåéôáé êáôÜ ðÜóá

ðéèáíüôçôá ãéá êáôáóôÜóåéò éïãåíïýò Þ áëëåñãéêÞò áéôéïëïãßáò ðïõ äåí ðñüêåé-

ôáé íá áíôáðïêñéèïýí óôçí áíôéìéêñïâéáêÞ èåñáðåßá, åíþ Ý÷åé äéáðéóôùèåß üôé

áðü ôïõò áóèåíåßò ìå ÏÌÙ ðïõ áðïìïíþíåôáé ðáèïãüíï, ôïõëÜ÷éóôïí ôï 20%

èá áõôïúáèåß. Óôçí Ïëëáíäßá êáé Üëëá âïñåéïåõñùðáúêÜ êñÜôç Ý÷åé åðéêñáôÞ-

óåé ðñùôüêïëëï êáèõóôÝñçóçò ìÝ÷ñé êáé áíáóôïëÞò óôç ÷ïñÞãçóç áíôéâéïôé-

êþí óå ðáéäéÜ ìå ÏÌÙ çëéêßáò ìåãáëýôåñçò ôùí 2 åôþí åöüóïí ôá êëéíéêÜ óç-

ìåßá äåí åßíáé éäéáßôåñá óïâáñÜ (óðáóìïß, ëÞèáñãïò, ìáóôïåéäßôéäá ê.Ü). Ç áíá-

óôïëÞ áõôÞ åðéâÜëëåôáé ôïõëÜ÷éóôïí ãéá ôá ðñþôá äýï ìå ôñßá 24ùñá, êáôÜ ôá

ïðïßá ôá ðáéäéÜ áõôÜ ðáñáêïëïõèïýíôáé óôåíÜ. Áí õðÜñîåé âåëôßùóç áöÞíï-

íôáé ÷ùñßò èåñáðåßá, åíþ áí õðÜñîåé åðéäåßíùóç áñ÷ßæåé ç áíôéìéêñïâéáêÞ áãù-

88

ãÞ. Ìå ôçí ôáêôéêÞ áõôÞ Ý÷åé åðéôåõ÷èåß ìåãÜëç ìåßùóç óôçí êáôáíÜëùóç áíôé-

âéïôéêþí. Èá ðñÝðåé, ùóôüóï, íá ôïíéóôåß üôé áí ðñüêåéôáé íá áêïëïõèçèåß ðá-

ñüìïéá ðïëéôéêÞ óå Üëëá êñÜôç, ìåôáîý ôùí ïðïßùí êáé ç ÅëëÜäá, èá ðñÝðåé íá

õðÜñîåé óôåíÞ óõíåñãáóßá ìåôáîý ðáéäéÜôñïõ êáé ãïíÝá, Ýôóé þóôå íá áðïêáëý-

ðôåôáé Ýãêáéñá ï áóèåíÞò ðïõ èá ðáñïõóéÜóåé ìéá áðü ôéò åðéðëïêÝò ôçò íüóïõ.

ÁíôéìéêñïâéáêÜ öÜñìáêá óôçí ÏÌÙ

Ç áìïîõêéëëßíç èåùñåßôáé áðü ôïõò ðåñéóóüôåñïõò ùò ëïãéêÞ åðéëïãÞ óå á-

óèåíÞ ìå ÏÌÙ ðïõ ðñÝðåé íá ðÜñåé áíôéâéïôéêü. Áí äåí õðÜñîåé áíôáðüêñéóç Þ

äéáðéóôùèåß õðïôñïðÞ óõíéóôþíôáé ïé áðü ôï óôüìá ÷ïñçãïýìåíåò êåöáëïóðï-

ñßíåò ôçò äåýôåñçò ãåíéÜò Þ ìéÜ áðü ôéò íåþôåñåò ìáêñïëßäåò. Ïé ëüãïé ðïõ åðé-

âÜëëïõí ôçí ðïëéôéêÞ áõôÞ åßíáé üôé ç áìïîõêéëëßíç ðåñéëáìâÜíåé óôï öÜóìá

ôçò ôá ôñßá óõ÷íüôåñá áßôéá ôçò ÏÌÙ üôáí áõôÜ åßíáé åõáßóèçôá óôçí ðåíéêéë-

ëßíç. ¸÷åé óçìáóßá íá ôïíéóôåß üôé ç áìïîõêéëëßíç óå õøçëüôåñåò äüóåéò åßíáé

äñáóôéêÞ êáôÜ ôùí åõáéóèÞôùí óôçí ðåíéêéëëßíç óôåëå÷þí ðíåõìïíéïêüêêïõ,

áëëÜ êáé êáôÜ ïñéóìÝíùí ìÝôñéá åõáßóèçôùí êáé áíèåêôéêþí óôçí ðåíéêéëëßíç.

Ç áìïîõêéëëßíç, ùóôüóï, äåí åßíáé äñáóôéêÞ åíáíôßïí ôùí óôåëå÷þí ôïõ H.

influenzae êáé ôçò M. catarrhalis ðïõ ðáñÜãïõí â-ëáêôáìÜóåò. Ôá ðáèïãüíá

áõôÜ üìùò äåí åßíáé ôüóï ëïéìïãüíá üóï ï ðåõìïíéüêïêêïò, õðü ôçí Ýííïéá üôé

ïé ìéêñïïñãáíéóìïß áõôïß äåí åßíáé óå èÝóç íá ðñïêáëÝóïõí ôüóï óõ÷íÜ åðé-

ðëïêÝò üóï ï ôåëåõôáßïò. ÓÞìåñá, ïñéóìÝíïé åéäéêïß óõíéóôïýí ôçí áìïîõêéëëß-

íç óå äüóåéò ôùí 80-100 mg/kg/24ùñï. Ïé áðüøåéò áõôÝò âáóßæïíôáé óå ìåëÝôåò

êéíçôéêÞò ôçò áìïîõêéëëßíçò üôáí áõôÞ ÷ïñçãåßôáé óå õøçëüôåñç äïóïëïãßá.

Ìå ôéò äüóåéò áõôÝò åîáóöáëßæïíôáé õøçëüôåñåò óõãêåíôñþóåéò áíôéâéïôéêïý

óôï ìÝóïí ïýò êáé êáëýôåñç äñÜóç êáôÜ ôïõ ðíåõìïíéïêüêêïõ.

Áðü ôá Üëëá áíôéâéïôéêÜ ðïõ ðñïôåßíïíôáé ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç ôçò ÏÌÙ

ç êïôñéìïîáæüëç, ç êåöáêëüñç êáé ç åñõèñïìõêßíç äåí åßíáé ôüóï äñáóôéêÝò

êáôÜ ôïõ ðíåõìïíéïêüêêïõ. Ç êåöôñéáîüíç Ý÷åé ðñïôáèåß óôçí áíôéìåôþðéóç

ôçò ÏÌÙ óå ìßá åíäïìõúêÞ Ýíåóç ôçí çìÝñá ãéá 3 çìÝñåò, ìå Üñéóôá áðïôåëÝ-

óìáôá. Ùóôüóï, ôï êüóôïò ôïõ öáñìÜêïõ, ôçò éáôñéêÞò ðñÜîçò êáèþò êáé ôï

øõ÷ïëïãéêü êüóôïò ãéá ôï ðáéäß ðïõ èá õðïóôåß ôñåßò åíäïìõúêÝò åíÝóåéò êáé ôï

ðåñéâÜëïí ôïõ, äåí áíôéóôáèìßæïíôáé áðü ôçí åëÜôôùóç ôçò äéÜñêåéáò ôçò èåñá-

ðåõôéêÞò áãùãÞò óå ôñåßò çìÝñåò.

ÖÜñìáêá ðïõ Ý÷ïõí äþóåé åðßóçò Üñéóôá áðïôåëÝóìáôá åßíáé ç êåöðñïæßëç,

ç êåöïõñïîßìç/áîåôßë êáé ç êëáñéèñïìõêßíç.

ÄéÜñêåéá èåñáðåßáò ôçò ÏÌÙ

Ç äéÜñêåéá èåñáðåßáò óôçí ÏÌÙ Ý÷åé åðßóçò óõæçôçèåß åêôåíþò óôç âéâëéï-

89

ãñáößá êáôÜ ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá. ÌåôÜ ôï êëáóéêü ó÷Þìá ôùí 10 çìåñþí Ý-

÷ïõí ðñïôáèåß ó÷Þìáôá ðåíèÞìåñá, åðôáÞìåñá, ôñéÞìåñá ê.Ü. Ç ðïëéôéêÞ ðïõ

öáßíåôáé íá åðéêñáôåß åßíáé ç åîáôïìßêåõóç ôçò äéÜñêåéáò, áíÜëïãá ìå ôçí ðåñß-

ðôùóç. Óå áóèåíÞ ãéá ðáñÜäåéãìá ðïõ ðáñïõóéÜæåé óõ÷íÝò õðïôñïðÝò ôçò ëïß-

ìùîçò Þ åßíáé çëéêßáò <2 åôþí åßíáé åðéâåâëçìÝíïò ï ìáêñýôåñïò ÷ñüíïò èåñá-

ðåßáò. Áíôßèåôá, óå áóèåíÞ çëéêßáò ìåãáëýôåñçò ôùí 2 åôþí ìå ðñþôï åðåéóüäéï

ÏÌÙ, ç èåñáðåßá ìðïñåß íá äéáñêÝóåé 5 Þ 7 çìÝñåò.

Ç ÷çìåéïðñïöýëáîç óôïí áóèåíÞ ðïõ ðáñïõóéÜæåé óõ÷íÝò õðïôñïðÝò ÏÌÙ

(>3 óôï åîÜìçíï) óõíå÷ßæåé åðßóçìá íá óõíéóôÜôáé ãéá üëç ôç ÷ñïíéêÞ ðåñßïäï

ðïõ âñßóêåôáé ï áóèåíÞò óå õøçëü êßíäõíï. Ùóôüóï, ïé öùíÝò ãéá áëëáãÞ ðïëé-

ôéêÞò ïëïÝíá áõîÜíïõí, ëüãù êõñßùò ôïõ êéíäýíïõ áýîçóçò êáé äéáóðïñÜò ôçò

áíôï÷Þò ôùí óõíÞèùí ðáèïãüíùí.

Åìâïëéáóìüò êáôÜ ôïõ ðíåõìïíéïêüêêïõ êáé ÏÌÙ

Ï åìâïëéáóìüò êáôÜ ôïõ ðíåõìïíéïêüêêïõ ìå ôï åðôáäýíáìï Þ êáé ôï õðü

ìåëÝôç åííåáäýíáìï óõíåæåõãìÝíï åìâüëéï öáßíåôáé íá õðüó÷åôáé ðåñéïñéóìü

ôùí ùôéôßäùí áðü ðíåõìïíéüêïêêï êáé ôïí óáöÞ ðåñéïñéóìü ôçò êáôáíÜëùóçò

áíôéâéïôéêþí ãéá ôçí Ýíäåéîç áõôÞ. ÌåôÜ ôçí åöáñìïãÞ ôïõ ìáæéêïý åìâïëéá-

óìïý èá ðñÝðåé íá ìåëåôçèåß ç íÝá êáôÜóôáóç, èåùñåßôáé äå ðïëý ðéèáíÞ áëëá-

ãÞ ôçò ðïëéôéêÞò óôçí áíôéìåôþðéóç ôçò ÏÌÙ.

ÐÁÑÁÑÑÉÍÏÊÏËÐÉÔÉÄÅÓ

Ç äéÜêñéóç ìåôáîý êïéíïý êñõïëïãÞìáôïò Þ áëëåñãéêÞò öëåãìïíÞò êáé ðá-

ñáññéíïêïëðßôéäáò áðïôåëåß ôï óçìáíôéêüôåñï Ýñãï ôïõ ðáéäéÜôñïõ üôáí ðéèá-

íïëïãçèåß ç ýðáñîç ðáñáññéíïêïëðßôéäáò. ÅîÜëëïõ, óå ðïóïóôü 0,5- 5% ôï

êïéíü êñõïëüãçìá åðéðëÝêåôáé ìå ðáñáññéíïêïëðßôéäá. Áí óçìåéùèåß üôé ïé åíÞ-

ëéêïé ðáñïõóéÜæïõí 2-3 êñõïëïãÞìáôá êÜèå Ýôïò êáé ôá ðáéäéÜ 6-8, ãßíåôáé áíôé-

ëçðôü üôé ôï ðñüâëçìá åßíáé áñêåôÜ óõ÷íü.

Åìâñõïëïãßá ôùí ðáñáññéíßùí

Ôá éãìüñåéá áíáðôýóóïíôáé ôï 2ï ôñßìçíï ôçò êýçóçò êáé êáôÜ ôç ãÝííçóç

áðïôåëïýí ó÷éóìïåéäåßò ó÷çìáôéóìïýò. Ïé çèìïåéäåßò êõøÝëåò áíáðôýóóïíôáé

ôïí 4ï ìÞíá ôçò êýçóçò (3-15 êõøÝëåò). Ïé ìåôùðéáßïé êüëðïé áíáðôýóóïíôáé

ìåôÜ ôçí çëéêßá ôùí 2 åôþí (1-4% áãåíåóßá), åíþ êáôáëáìâÜíïõí ôç ãíùóôÞ õ-

ðåñêïã÷éáßá èÝóç ìåôÜ ôá 4 Ýôç. Ï óöçíïåéäÞò êüëðïò ðáñáìÝíåé õðïôõðþäçò

ìÝ÷ñé ôá 6 Ýôç.

90


Ç ðáñáññéíïêïëðßôéäá ìðïñåß íá ðáñïõóéáóôåß ìå åðéìÝíïíôá óõìðôþìáôá,

üðùò êáôáññïÞ ïéáóäÞðïôå ðïéüôçôáò, ïëïÞìåñïò âÞ÷áò ãéá 10-30 çìÝñåò, ÷á-

ìçëüò ðõñåôüò Þ áðõñåîßá, ïßäçìá ïöèáëìþí êáé äýóïóìç áíáðíïÞ (ðáéäéÜ<5),

ùóôüóï ìðïñåß íá åêäçëùèåß êáé ìå óïâáñÜ óõìðôþìáôá, üðùò õøçëü ðõñåôü

(>39ïC), ðõþäç ñéíéêÞ Ýêêñéóç, ïßäçìá ïöèáëìþí êáé êåöáëáëãßá. ÊáôÜ ôçí

êëéíéêÞ åîÝôáóç ìðïñåß áêüìç íá äéáðéóôùèåß åîÝñõèñïò ñéíéêüò âëåííïãüíïò,

ëáéìüò ìÝôñéá åîÝñõèñïò, ëåìöáäÝíåò ü÷é éäéáßôåñá äéïãêùìÝíïé, êáèþò êáé

åõáéóèçóßá ôùí ðáñáññéíßùí êáôÜ ôçí ðßåóç.

ÁðåéêïíéóôéêÜ ç áêôéíïãñáößá ôùí ðáñáñéíßùí, ç áîïíéêÞ êáé ìáãíçôéêÞ ôï-

ìïãñáößá åßíáé äõíáôüí íá óõìâÜëïõí óôç äéÜãíùóç. Áíôßèåôá, ôï õðåñç÷ï-

ãñÜöçìá äåí åßíáé âïçèçôéêü ãéá ôç äéÜãíùóç ôùí íïóçìÜôùí áõôþí. Ç äéáöá-

íïóêüðçóç åßíáé ÷ñÞóéìç óå åöÞâïõò, ü÷é üìùò óôá ðáéäéÜ éäéáßôåñá çëéêßáò

<10 åôþí.

Ìéêñïâéïëïãßá

Ôá óõ÷íüôåñá ðáèïãüíá áßôéá ðïõ åõèýíïíôáé ãéá ôéò ðáñáññéíïêïëðßôéäåò åßíáé

ïé Streptococcus pneumoniae, ðïõ áðïìïíþíïíôáé óôï 25-30% ôùí ðåñéðôþóåùí.

Áêïëïõèïýí ç Moraxella catarrhalis óôï 15-20%, ï Haemophilus influenzae óôï

15-20%, ï Streptococcus pyogenes óôï 2-5%, ï Staphylococcus aureus óôï 2-5%,

ôá áíáåñüâéá ìéêñüâéá óôï 2-5%, åíþ óôï 20-30% ôùí ðåñéðôþóåùí äåí áíáðôý-

óåôáé ðáèïãüíá áßôéá áðü ôçí êáëëéÝñãåéá ðýïõ áðü ôá ðáñáññßíéá. ÊáôÜ ôïí

Wald ER (1995), ïé ðáñáññßíéïé êüëðïé åßíáé öõóéïëïãéêþò óôåßñïé, ùóôüóï åëÜ÷é-

óôá äåäïìÝíá õðÜñ÷ïõí ãéá ôç óôÞñéîç ôçò áíôßëçøçò áõôÞò.

Èåñáðåßá

¸÷åé ìåëåôçèåß ìåãÜëïò áñéèìüò áíôéâéïôéêþí óôçí áíôéìåôþðéóç ôùí ëïé-

ìþîåùí áõôþí. Ç óõíÞèçò äéÜñêåéá èåñáðåßáò åßíáé 10Þìåñç. ÖÜñìáêï åêëï-

ãÞò èåùñåßôáé ç áìïîõêéëëßíç, üðùò êáé åðß ùôßôéäáò, ùóôüóï, ï óõíäõáóìüò á-

ìïîõêéëëßíçò/êëáâïõëáíéêïý ïîÝïò, óïõëöïíáìßäçò ìå åñõèñïìõêßíç Þ ôñéìå-

èïðñßìç, ïé êåöáëïóðïñßíåò ôçò äåýôåñçò ãåíéÜò êáé ïé ìáêñïëßäåò åßíáé üëá

öÜñìáêá áðü ôï óôüìá ðïõ ìðïñïýí íá ÷ñçóéìïðïéçèïýí. Óôéò âáñýôåñåò ðåñé-

ðôþóåéò ðïõ ÷ñåéÜæïíôáé íïóïêïìåéáêÞ öñïíôßäá êáé ðáñåíôåñéêÞ ÷ïñÞãçóç á-

íôéâéïôéêþí ìðïñïýí íá ðñïóôåèïýí êáé ïé êåöáëïóðïñßíåò ôçò ôñßôçò ãåíéÜò

êáé ïé áíôéóôáöõëïêïêêéêÝò ðåíéêéëëßíåò.

Ç ÷ñÞóç ôùí áðïóõìöïñçôéêþí-áíôééóôáìéíéêþí öáñìÜêùí óõíéóôÜôáé, ðá-

ñüôé äåí åßíáé ôåêìçñéùìÝíç ç äñáóôéêüôçôÜ ôïõò. Áêüìç, óå ïñéóìÝíåò ðåñé-

91

ðôþóåéò ìðïñåß íá áðáéôçèïýí ðëýóåéò êáé ðáñï÷Ýôåõóç. Ç ÷åéñïõñãéêÞ èåñá-

ðåßá ãåíéêþò óðáíßùò áðáéôåßôáé óôá ðáéäéÜ.

ÄéáöïñéêÞ äéÜãíùóç

Ôï ìåãáëýôåñï åíäéáöÝñïí ôïõ ðáéäéÜôñïõ óôç äéáöïñéêÞ äéÜãíùóç ôùí ðá-

ñáññéíéêïëðéôßäùí áöïñÜ êõñßùò ôç äéÜêñéóç ôùí ðñùôïðáèþí ðåñéðôþóåùí

áðü åêåßíåò ðïõ ïöåßëïíôáé óå õðïêåßìåíåò êáôáóôÜóåéò êáé ïé ïðïßåò óõíÞèùò

åßíáé õðïôñïðéÜæïõóåò Þ ÷ñüíéåò. ÔÝôïéá õðïêåßìåíá íïóÞìáôá ìðïñïýí íá åß-

íáé ç áëëåñãßá, ç êõóôéêÞ ßíùóç, ç áíïóïáíåðÜñêåéá, ôï óýíäñïìï Kartagener,

ç ýðáñîç îÝíïõ óþìáôïò, ïé üãêïé êáé ïé ïäïíôéáôñéêÝò ëïéìþîåéò.


1. Bluestone CD, Stool SE, Scheetz MD: Pediatric Otolaryngology. Second Ed. Phila-

delphia: Saunders Co. 1990

2. Blumer JL: Fundamental basis for rational therapeutics in acute otitis media Pediatr

Infect Dis J 1999, 18:1130-40

3. Cherry JD, and Dudley JP : Sinusitis. In Feigin RD, and Cherry JD, eds.Textbook of

Pediatric Infectious Diseases, 3rd ed. Philadelphia: Saunders Co, 1992, 1420-148

4. Hoberman A, Paradise JL, Burch DJ, Valinski WA, Hedrick JA, Aronovitz GH,

Drehobl MA, Rogers JM. Equivalent efficacy and reduced occurrence of diarrhea

from a new formulation of amoxicillin/clavulanate potassium for treatment of acute

otitis media in children. Pediatr Infect Dis J 1997, 16:463-70

5. Palmer HA: Will the pneumococcal conjugate vaccine decrease cases of OM? Infect

Dis Child 1999, 12:11-19

6. Pichichero ME, Cohen R. Short course Antibiotic Therapy. Therapy for otitis, Sinus-

itis, and Pharyngitis. Pediatr Infect Dis J 1997, 16:680-95

7. Pichichero ME, Mclinn S, Aronovitz G, Fiddes R, Blumer J, Nelson K, Dashefsky

B. Cefprozil treatment of persistent and recurrent acute otitis media. Pediatr Infect

Dis J 1997, 16:471-8

8. Roark R, Berman S. Amoxicillin prophylaxis for recurrent acute otitis media.Pediatr

Infect Dis J 1997, 16. 376-81

9. Rosenthal M: Despite concerns of overuse, otitis media should always be treated.

Infect Dis Child 1999, 12:12

92

ÙÔÉÔÉÄÁ – ÐÁÑÁÑÑÉÍÏÊÏËÐÉÔÉÄÁ:ÈÅÑÁÐÅÕÔÉÊÅÓ ÊÁÔÅÕÈÕÍÓÅÉÓÇ ÙÔÏÑÉÍÏËÁÑÕÃÃÏËÏÃÉÊÇ ÁÐÏØÇ

É. Äáíéçëßäçò

ÙôïñéíïëáñõããïëïãéêÞ ÊëéíéêÞ ÁÐÈ, Íïóïêïìåßï Á×ÅÐÁ, Èåóóáëïíßêç

Óôá ðëáßóéá ôùí ëïéìþîåùí ôçò áíþôåñçò áíáðíåõóôéêÞò ïäïý ôçò ðáéäéêÞò

çëéêßáò, ðïõ åßíáé óõ÷íüôáôåò ôïõò ÷åéìåñéíïýò ìÞíåò, ôüóï ïé ðáñáññéíïêïëðß-

ôéäåò üóï êáé ïé ùôßôéäåò óáí åðáêüëïõèá äåóðüæïõí ðáãêïóìßùò óå óõ÷íüôçôá,

êáôáíÜëùóç áíôéâéïôéêþí êáé ïéêïíïìéêÞ åðéâÜñõíóç. Ðëçí ôïýôïõ üìùò áðï-

ôåëïýí ðñüâëçìá éäéáßôåñá èåñáðåõôéêü, åíþ ïé ðáñïõóéáæüìåíåò ìåñéêÝò öïñÝò

åðéðëïêÝò áðü ôïí ïöèáëìéêü êüã÷ï Þ ôï åíäïêñÜíéï åßíáé óïâáñüôáôåò êáé á-

ðáéôïýí Ýãêáéñç äéÜãíùóç êáé áíôéìåôþðéóç.

Ðñïûðüèåóç ãéá ôçí åðéëïãÞ ôïõ êáôÜëëçëïõ èåñáðåõôéêïý ó÷Þìáôïò áðï-

ôåëåß ç ãíþóç ôçò áéôéïðáèïãÝíåéáò ôùí êáôáóôÜóåùí áõôþí, ðïõ åí ðïëëïßò åß-

íáé êïéíÞ ãéá ôéò äýï êëéíéêÝò ïíôüôçôåò, ìå áðïôÝëåóìá ç ìÝóç ùôßôéäá óôçí

ðáéäéêÞ çëéêßá ðïëëÝò öïñÝò áêïëïõèåß ôçí ðáñáññéíïêïëðßôéäá.

Ôï óýóôçìá ôùí áåñïöüñùí êïéëïôÞôùí ôïõ óðëáã÷íéêïý êñáíßïõ êáé ôïõ

êñïôáöéêïý ïóôïý âñßóêåôáé óå óõíå÷Þ óýíäåóç êáé åðéêïéíùíßá êáé ëåéôïõñãåß

öõóéïëïãéêÜ üôáí ç åðéêïéíùíßá áõôÞ ìÝóù ôùí åêöïñçôéêþí ôùí ðüñùí äéáôç-

ñåßôáé áäéáôÜñáêôç êáé óõíåðþò ç âëåííïêñïóóùôÞ ëåéôïõñãßá ôïõ êñïóóùôïý

åðéèçëßïõ ðáñï÷åôåýåé êáé êáèáñßæåé ôéò êïéëüôçôåò áð’ üëåò ôéò åêêñßóåéò, ôïõò

ìéêñïïñãáíéóìïýò êáé ôéò îÝíåò ïõóßåò.

Ôï êñßóéìï óçìåßï ãéá ôçí åãêáôÜóôáóç ìéáò öëåãìïíÞò åßíáé ç áðüöñáîç Þ

äõóëåéôïõñãßá ãéá ìåí ôéò ðáñáññßíéåò êïéëüôçôåò ôùí óôïìßùí ôùí åêöïñçôé-

êþí ðñïò ôç ñéíéêÞ êïéëüôçôá ðüñùí, ãéá äå ôï ìÝóïí ïõò ôçò åõóôá÷éáíÞò óÜë-

ðéããïò. Óå ìéá ôÝôïéá ðåñßðôùóç äçìéïõñãïýíôáé êëåéóôÝò êïéëüôçôåò ìå áðïôÝ-

ëåóìá ôçí áíÜðôõîç Þ ôçí åßóïäï ðáèïãüíùí ìéêñïïñãáíéóìþí êáé ôçí åêäÞ-

ëùóç öëåãìïíÞò. Ïé ðéï óõíÞèåéò áéôßåò áðüöñáîçò ôùí óôïìßùí èåùñïýíôáé ôï

ïßäçìá ôïõ ñéíéêïý âëåííïãüíïõ óôá ðëáßóéá ìéáò ëïßìùîçò ôùí áíùôÝñùí áíá-

ðíåõóôéêþí ïäþí, ç áëëåñãßá ç ïðïßá óõíÞèùò ïäçãåß óå ÷ñüíéåò êáôáóôÜóåéò

êáé ç ñéíéêÞ áðüöñáîç áðü ìç÷áíéêÜ áßôéá, üðùò ïé áäåíïåéäåßò åêâëáóôÞóåéò, ç

áôñçóßá ôùí ñéíéêþí ÷ïáíþí, ôá îÝíá óþìáôá ìÝóá óôç ìýôç, ïé ñéíéêïß ðïëý-

93

ðïäåò, ç óêïëßùóç ôïõ ñéíéêïý äéáöñÜãìáôïò ðïõ ðñïêáëïýí óôÜóç ôùí åêêñß-

óåùí ãåãïíüò ðïõ åõíïåß ôç ìüëõíóç ôùí óõíïñåõïõóþí ìå ôç ìýôç êïéëïôÞ-

ôùí êáé öõóéêÜ ôïõ ìÝóïõ ùôüò. ÕðÜñ÷ïõí üìùò êáé Üëëïé ðáñÜãïíôåò ðïõ å-

êôéìÜôáé üôé ðñïäéáèÝôïõí óå öëåãìïíÝò ôçò ðåñéï÷Þò, üðùò ç áíïóïëïãéêÞ á-

íåðÜñêåéá, ç êõóôéêÞ ßíùóç, óýíäñïìá äõóêéíçóßáò ôùí êñïóóþí, ôï óýíäñïìï

Down, ç ìüëõíóç ôçò áôìüóöáéñáò, ôï êÜðíéóìá óôï óðßôé, ç êëçñïíïìéêüôçôá,

ï ìáêñï÷ñüíéïò èçëáóìüò ìå ìðïõêÜëé, ï ðáéäéêüò óôáèìüò óáí åóôßá ìåôÜäï-

óçò éïãåíþí ëïéìþîåùí êáé êñõïëïãÞìáôïò. Åðßóçò ç õðåñïúùó÷éóôßá ëüãù äõ-

óëåéôïõñãßáò ôùí ìõþí ôçò åõóôá÷éáíÞò óÜëðéããïò åßíáé áéôßá óõ÷íþí ùôéôßäùí

óôá áíôßóôïé÷á ðáéäéÜ. Ç äéåñåýíçóç öõóéêÜ üëùí áõôþí ôùí ðáñáãüíôùí, ç ï-

ðïßá ãßíåôáé ôüóï ìå ôï éóôïñéêü üóï êáé ìå ôçí êëéíéêÞ êáé åñãáóôçñéáêÞ åîÝ-

ôáóç åßíáé óçìáíôéêÞ ãéá ôçí ïñèÞ áíôéìåôþðéóç ôçò ìÝóçò ùôßôéäáò êáé ôçò ðá-

ñáññéíïêïëðßôéäáò óôçí ðáéäéêÞ çëéêßá.

ËáìâÜíïíôáò õð’ üøéí üëá ôá áíùôÝñù, ðñùôáñ÷éêüò óôü÷ïò ôïõ èåñáðåõ-

ôéêïý ìáò ó÷Þìáôïò èá ðñÝðåé íá åßíáé ç êáôáðïëÝìçóç ôçò ðáèïãüíïõ ìéêñï-

âéáêÞò ÷ëùñßäáò ôçò ðåñéï÷Þò êáé ç ðñïóðÜèåéá äéÜíïéîçò ôùí óôïìßùí ôùí åê-

öïñçôéêþí ðüñùí êáé åðáíáëåéôïõñãßáò ôçò âëåííïêñïóóùôÞò ëåéôïõñãßáò.

Ðéï óõãêåêñéìÝíá óôéò ùôßôéäåò ôçò ðáéäéêÞò çëéêßáò ïé áíáôïìéêÝò éäéáé-

ôåñüôçôåò ôçò åõóôá÷éáíÞò óÜëðéããáò ðáßæïõí ïõóéáóôéêü ñüëï óôçí ðáèïãÝ-

íåéá ôçò ðÜèçóçò. Ç åõóôá÷éáíÞ óÜëðéããá ôùí ðáéäéþí óå ó÷Ýóç ìå ôïõò åíÞëé-

êåò åßíáé âñá÷ýôåñç, Ý÷åé ó÷åäüí ïñéæüíôéá ðïñåßá êáé ïé ìýåò áõôÞò åßíáé áêüìç

áíþñéìïé, ãåãïíüò ðïõ äéåõêïëýíåé ôçí åßóïäï ìéêñïâßùí ðñïò ôï êïßëï ôïõ ôõ-

ìðÜíïõ áðü ôïí ñéíïöÜñõããá. ÅðéðëÝïí ç ýðáñîç ôùí áäåíïåéäþí åêâëáóôÞóå-

ùí åßíáé åóôßá ðáñáìïíÞò êáé áíÜðôõîçò ìéêñïâßùí. ¸÷åé äéáðéóôùèåß üôé ïé ðá-

èïãüíïé ìéêñïïñãáíéóìïß, ïé ïðïßïé áíåõñßóêïíôáé óôï êïßëï ôïõ ôõìðÜíïõ óå

ðåñéðôþóåéò ïîåßáò ìÝóçò ùôßôéäáò åßíáé ïé ßäéïé ìå áõôïýò ôïõ ñéíïöÜñõããá.

Áð’ áõôü ìðïñåß êáíåßò åýêïëá íá óõìðåñÜíåé üôé ç ïäüò ìüëõíóçò ôïõ ìÝóïõ

ùôüò åßíáé ç åõóôá÷éáíÞ óÜëðéããá óôá ðëáßóéá ìéáò ëïßìùîçò ôçò áíþôåñçò á-

íáðíåõóôéêÞò ïäïý. Ôá ðëÝïí óõíÞèç ìéêñüâéá ðïõ åíï÷ïðïéïýíôáé ãéá ôçí ï-

îåßá ìÝóç ùôßôéäá ôùí ðáéäéþí åßíáé: óôñåðôüêïêêïò ôçò ðíåõìïíßáò, áéìüöéëïò

ôçò éíöëïõÝíôæáò, ìðñá÷áìÝëá ç êáôáññïúêÞ, ðõïãüíïò óôñåðôüêïêêïò, ÷ñõóß-

æùí óôáöõëüêïêêïò, óôáöõëüêïêêïò epidermidis, äéÜöïñïé éïß.

Ç ìåãáëýôåñç óõ÷íüôçôá ôùí ùôéôßäùí áðáíôÜ êáô’ åîï÷Þí óôçí çëéêßá 2 –

4 åôþí êáé ìåéþíåôáé óôç óõíÝ÷åéá ìåôÜ ôï 6ï Þ 7ï Ýôïò.

Ç ìÝóç ùôßôéäá äéáêñßíåôáé óôéò åîÞò ìïñöÝò: Ïîåßá ìÝóç ùôßôéäá (Ï.Ì.Ù.),

ÕðïôñïðéÜæïõóá Ï.Ì.Ù., ×ñïíßá åêêñéôéêÞ Þ âëåííþäç ùôßôéäá (Glue ear).

Ç Ï.Ì.Ù ëáìâÜíåé ÷þñá óôá ðëáßóéá ìéáò ëïßìùîçò ôùí áíùôÝñùí áíá-

ðíåõóôéêþí ïäþí Þ ìéáò ãñßððçò. Åßíáé áíÜãêç íá áíôéìåôùðéóôåß óáí óïâáñÞ

94

ðÜèçóç, ãéáôß åßíáé äõíáôüí íá åðéðëáêåß ìå ðáñÜëõóç ôïõ ðñïóùðéêïý íåýñïõ,

ïîåßá ìáóôïåéäßôéäá, ëáâõñéíèßôéäá Þ ìå åíäïêñáíéáêÝò åðéðëïêÝò (ìçíéããßôéäá,

åãêåöáëéêü áðüóôçìá).

Ç õðïôñïðéÜæïõóá ìïñöÞ äéêáéïëïãåßôáé üôáí ìåôÜ ôçí åðáñêÞ óõíôçñçôéêÞ

áãùãÞ ðáñáìÝíïõí ïé áéôéïðáèïãåíåôéêïß ìç÷áíéóìïß. Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ åß-

íáé äõíáôüí ìåôÜ áðü 3 ìÞíåò êáôÜ ìÝóïí üñï íá Ý÷ïõìå ìåôÜðôùóç óôç ÷ñïíßá

åêêñéôéêÞ Þ âëåííþäç ìÝóç ùôßôéäá. ×áñáêôçñéóôéêü ðáèïëïãïáíáôïìéêü ãíþ-

ñéóìá ôçò ùôßôéäáò áõôÞò åßíáé ç ðëÞñùóç ôïõ ìÝóïõ ùôüò ìå âëåííþäåò, ïñï-

âëåííþäåò Þ âëåííïðõþäåò õãñü, åíþ êëéíéêü ç âáñçêïÀá áãùãéìüôçôïò. Áîéï-

óçìåßùôï ãåãïíüò åßíáé üôé õðÜñ÷ïõí ðïëëÝò ðåñéðôþóåéò üðïõ ç Ýíáñîç ôçò åê-

êñéôéêÞò ùôßôéäáò ãßíåôáé ýðïõëá, óéùðçñÜ, ìüíï ìå âáñçêïÀá ÷ùñßò ôçí êëéíéêÞ

Ýíäåéîç ðñïçãçèåéóþí Ï.Ì.Ù. ÖõóéêÜ óôéò ðåñéðôþóåéò áõôÝò ðñÝðåé íá åëåã-

÷èåß êáé ôõ÷üí áëëåñãéêüò ðáñÜãïíôáò.

Êýñéá èåñáðåõôéêÞ áãùãÞ ôçò Ï.Ì.Ù. åßíáé ç áíôéìéêñïâéáêÞ èåñáðåßá.

ÐñÝðåé íá åêôéìçèåß ç åðéëïãÞ ôïõ êáôÜëëçëïõ áíôéâéïôéêïý, ç åíäåäåéãìÝíç ç-

ìåñÞóéá äüóç êáé ç äéÜñêåéá ôçò èåñáðåßáò. Áõôü óçìáßíåé üôé èá åðéëåãåß Ýíá

áíôéâéïôéêü ðïõ êáôáðïëåìÜ ôá ðñïáíáöåñèÝíôá ìéêñüâéá, ç ðëåéïíüôçôá ôùí

ïðïßùí ðáñÜãåé â-ëáêôáìÜóç. Ôá âáóéêÜ áíôéâéïôéêÜ ãéá ôç èåñáðåßá ôçò

Ï.Ì.Ù. åßíáé: áìïîõóéëëßíç/êëáâïõëáíéêü ïîý, êåöáëïóðïñßíåò äåýôåñçò ãå-

íéÜò, íåüôåñåò ìáêñïëßäåò, ôñéìåèïðñßìç/óïõëöáìåèïîáæüëç êáé åñõèñïìõêß-

íç/óïõëöéóïîáæüëç. Ç äéÜñêåéá ôçò èåñáðåßáò ðñÝðåé íá åßíáé 10 çìÝñåò. Ðá-

ñÜëëçëá ç Üìåóç ÷ïñÞãçóç ðáõóßðïíïõ, ç áðïóõìöüñçóç êáé ï êáèáñéóìüò

ôïõ ñéíéêïý âëåííïãüíïõ ìå ôïðéêÜ áðïóõìöïñçôéêÜ (ïëéãïÞìåñç äéÜñêåéá èå-

ñáðåßáò) êáé ñéíïðëýóåéò ìå öõóéïëïãéêü ïñü âïçèïýí óôçí ßáóç. Ç åíóôÜëáîç

ôïðéêÜ ùôéêþí óôáãüíùí âïçèÜ óôéò ðåñéðôþóåéò ñÞîçò ôçò ôõìðáíéêÞò ìåì-

âñÜíçò. Åðß ìç ðëÞñïõò õðï÷þñçóçò ôçò êëéíéêÞò åéêüíáò ìåôÜ 2 åâäïìÜäåò Þ

óå åðéäåßíùóç ôùí óõìðôùìÜôùí Þ óå åìöÜíéóç åðéðëïêþí åðéâÜëëåôáé ç Üìå-

óç ÷åéñïõñãéêÞ åðÝìâáóç. Ó’ üëåò ôéò ðåñéðôþóåéò, åö’üóïí áõôü åßíáé äõíáôüí,

ðñÝðåé íá ãßíåôáé ëÞøç ðýïõ áðü ôïí Ýîù áêïõóôéêü ðüñï ðñïò êáëëéÝñãåéá.

Óôçí õðïôñïðéÜæïõóá Ï.Ì.Ù, óôçí ïîåßá öÜóç ç èåñáðåßá åßíáé ç ßäéá, ðñÝ-

ðåé üìùò íá äßäåôáé éäéáßôåñç öñïíôßäá óôçí ðñüëçøç ôùí õðïôñïðþí. Ãéá ôïí

ëüãï áõôü óõíéóôïýìå Ýãêáéñç ðñïöõëáêôéêÞ ÷ïñÞãçóç áíôéâéïôéêïý ìå ôçí Ý-

íáñîç ëïßìùîçò ôçò áíþôåñçò áíáðíåõóôéêÞò ïäïý, äéáêïðÞ ôïõ ðáéäéêïý óôáè-

ìïý, åðéìåëÞ êáèáñéóìü ôçò ìýôçò ìå áíáññïöÞóåéò êáé ñéíïðëýóåéò , ôïðéêÞ

÷ñÞóç ñéíéêÞò áíôéìéêñïâéáêÞò áëïéöÞò ìáêñï÷ñüíéá. Ï áðü ðïëëïýò ðñïôåéíü-

ìåíïò êáé éäéáßôåñá ðñïóöéëÞò óôïõò ðáéäéÜôñïõò ôñüðïò ôçò ìáêñï÷ñüíéáò (3-6

ìÞíåò) ÷ïñÞãçóçò áíôéâéïôéêïý óå äüóç óõíôÞñçóçò äåí ãíùñßæù åÜí áðïäßäåé,

ðÜíôùò åßíáé ãåãïíüò üôé ïäçãåß óôçí áíÜðôõîç áíèåêôéêþí óôåëå÷þí ìéêñïâßùí.

95

Óå åðéìÝíïõóåò ðåñéðôþóåéò óõíéóôïýìå ôç ÷åéñïõñãéêÞ áíôéìåôþðéóç ìå áäåíï-

ôïìÞ ìüíï Þ ôïí óõíäõáóìü ìåñéêÝò öïñÝò áäåíïôïìÞò êáé ôõìðáíïôïìÞò.

Ç èåñáðåßá åêëïãÞò ôçò ÷ñïíßáò åêêñéôéêÞò ùôßôéäïò åßíáé êáôÜ âÜóç ÷åé-

ñïõñãéêÞ êáé óõíßóôáôáé óôçí áäåíïôïìÞ êáé ôçí ôõìðáíïôïìÞ ìå ôïðïèÝôçóç

óùëçíßóêùí áåñéóìïý. ÐÜñá ôáýôá ç áðüöáóÞ ìáò ãéá ôçí åðÝìâáóç ðñÝðåé íá

ãßíåôáé ìåôÜ áðü ïñèÞ åêôßìçóç ôçò êáôÜóôáóçò êáé êáôüðéí åîáíôëÞóåùò üëùí

ôùí óõíôçñçôéêþí èåñáðåõôéêþí ìÝóùí. Ç óõ÷íÞ óõíýðáñîç ðáñáññéíïêïëðß-

ôéäáò åðéâÜëëåé ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç ôçò üëçò êáôÜóôáóçò ðáñáôåôáìÝíç áíôé-

ìéêñïâéáêÞ áãùãÞ åðß 15Þìåñï ôïõëÜ÷éóôïí, óõ÷íÝò áíáññïöÞóåéò ôçò ìýôçò

ðñïò áðïìÜêñõíóç ôùí Üöèïíùí ñéíéêþí åêêñßóåùí, ñéíïðëýóåéò, áðïóõìöï-

ñçôéêÜ êáé ÷ïñÞãçóç áíôéáëëåñãéêþí öáñìÜêùí ìáêñï÷ñüíéá óå ðåñéðôþóåéò

õðüíïéáò áëëåñãßáò. ÅÜí ðáñÜ ôéò èåñáðåõôéêÝò áãùãÝò êáé ðáñÜ ôçí áíáìïíÞ

ãéá Ýíá ëïãéêü ÷ñïíéêü äéÜóôçìá ðïõ êõìáßíåôáé áðü 3 Ýùò 6 ìÞíåò (áõôü åßíáé

áðáñáßôçôï ãéáôß ðïëëÝò öïñÝò ìå ôç âåëôßùóç ôùí êáéñéêþí óõíèçêþí ðáñá-

ôçñïýíôáé áõôüìáôåò éÜóåéò) ç âáñçêïÀá ôïõ ðáéäéïý ðáñáìÝíåé, ôüôå åðéâÜëëå-

ôáé ç ÷åéñïõñãéêÞ áíôéìåôþðéóç.

Ç ðáñáññéíïêïëðßôéäá ôçò ðáéäéêÞò çëéêßáò áöïñÜ êáô’ åîï÷Þí ôéò çèìï-

åéäåßò êõøÝëåò êáé ôï éãìüñåéï Üíôñï êáé óõìâáßíåé óõíÞèùò óôá ðëáßóéá ëïß-

ìùîçò ôçò áíþôåñçò áåñïöüñïõ ïäïý. Ç ýðáñîç ôùí áäåíïåéäþí åêâëáóôÞóå-

ùí óôçí çëéêßá áõôÞ ðáßæåé ïõóéáóôéêü ñüëï óôçí ðáèïãÝíåóç ôçò ðÜèçóçò,

ãéáôß åõíïåß ôéò ñéíßôéäåò. Ôï ïßäçìá ôïõ âëåííïãüíïõ ðïõ ðñïêáëåß áðüöñáîç

ôùí óôïìßùí ôùí ðáñáññéíßùí êüëðùí ïäçãåß óôéò áêüëïõèåò ìåôáâïëÝò ðïõ å-

îçãïýí ôç ìüëõíóç ôùí êüëðùí:

96

Ïîåßá ñéíßôéäá

Ïßäçìá âëåííïãüíïõ ñéíéêþí èáëÜìùí-Áðüöñáîç óôïìßïõ

Ïßäçìá-ðÜ÷õíóç ôïõ âëåííïãüíïõôïõ êüëðïõ

Äéáôáñá÷Þ áåñéóìïý ôïõ êüëðïõÁðïññüöçóç Ï2

ÂëÜâç âëåííïêñïóóùôÞò ëåéôïõñãßáò ÖëåãìïíÞ ôïõ âëåííïãüíïõ óõëëïãÞ ðýïõ

ÓôÜóç åêêñßóåùí êáé áíÜðôõîç ìéêñïâßùí áðü óáðñüöõôá êáé áíáåñüâéá

Ç äéÜñêåéá ôùí óõìðôùìÜôùí ðñïóäéïñßæåé êáé ôç ìïñöÞ ôçò ðáñáññéíï-

êïëðßôéäáò. Óôçí ïîåßá ðáñáññéíïêïëðßôéäá ç äéÜñêåéá ôùí óõìðôùìÜôùí åßíáé

ìéêñüôåñç ôùí 4 åâäïìÜäùí, óôçí õðïîåßá ç êëéíéêÞ åéêüíá äéáñêåß áðü 4 åâäï-

ìÜäåò Ýùò 3 ìÞíåò êáé óôç ÷ñïíßá ìïñöÞ ðÝñáí ôùí 3 ìçíþí. Ç ýðáñîç óõíå-

÷ïýò Þ õðïôñïðéÜæïíôïò âÞ÷á, ùò êáé ïé åêäçëþóåéò áóèìáôéêÞò âñïã÷ßôéäáò,

óôçí ÷ñïíßá ìïñöÞ ðáñáññéíïêïëðßôéäáò õðïäçëþíïõí êáé ôï ñüëï ôçò áëëåñ-

ãßáò óôçí ðáèïãÝíåéá áõôÞò .

Ç ðáèïãüíïò ìéêñïâéáêÞ ÷ëùñßäá äéáöÝñåé óôéò äéÜöïñåò ìïñöÝò ôéò ðáñáñ-

ñéíïêïëðßôéäáò. ¸ôóé óôçí ïîåßá ìïñöÞ ðñïåîÜñ÷ïõí ï óôñåðôüêïêêïò ôçò

ðíåõìïíßáò, ï áéìüöéëïò ôçò éíöëïõÝíôæáò êáé ç ìïñáîÝëëá ç êáôáññïúêÞ. Áíá-

åñüâéïé ìéêñïïñãáíéóìïß áíåõñßóêïíôáé ìüíïí óôéò ðåñéðôþóåéò ïäïíôïãåíïýò

ìüëõíóçò ôùí éãìïñåßùí. Óôçí õðïîåßá ìïñöÞ ïé ðáèïãüíïé ìéêñïïñãáíéóìïß

åßíáé ó÷åäüí ïé ßäéïé. Óôçí ÷ñïíßá ðáñáññéíïêïëðßôéäá äéáðéóôþèçêå áõîçìÝíç

ðáñïõóßá áíáåñüâéùí ìéêñïâßùí (áíáåñüâéïé êüêêïé êáé bacteroides), åíþ áðü

áåñüâéá ìéêñüâéá êáôÜ óåéñÜ óõ÷íüôçôáò âñßóêïíôáé : á-áéìïëõôéêüò óôñåðôü-

êïêêïò, ÷ñõóßæùí óôáöõëüêïêêïò, óôñåðôüêïêêïò ôçò ðíåõìïíßáò, áéìüöéëïò

ôçò éíöëïõÝíôæáò, ìïñáîÝëëá êáôáññïúêÞ. Áðü üëá áõôÜ ðñïêýðôåé üôé ç áíôé-

ìåôþðéóç ôçò ïîåßáò êáé õðïîåßáò ðáñáññéíïêïëðßôéäáò èá ãßíåé ìå ÷ïñÞãçóç á-

íôéâéïôéêïý ðïõ êáôáðïëåìÜ ôá ðáñÜãïíôá â-ëáêôáìÜóç ìéêñüâéá, ç äå äéÜñ-

êåéá ôçò èåñáðåßáò ðñÝðåé íá åêôåßíåôáé áðü 10-15 çìÝñåò . ÐáñÜëëçëá ðñÝðåé

íá ãßíåôáé ðñïóðÜèåéá áðïóõìöüñçóçò ôïõ ñéíéêïý âëåííïãüíïõ êáé êáèáñé-

óìüò áõôïý ìå áíáññïöÞóåéò êáé ðëýóåéò ìå öõóéïëïãéêü ïñü. Óå ðåñßðôùóç å-

ðéðëïêÞò áðü ôïí ïöèáëìéêü êüëðï åðéâÜëëåôáé ç íïóïêïìåéáêÞ íïóçëåßá ìå

åíäïöëÝâéá ÷ïñÞãçóç ôïõ áíôéâéïôéêïý êáé óå ìç âåëôßùóç ìåôÜ 48ùñç èåñá-

ðåßá ç ÷åéñïõñãéêÞ åíäïññéíéêÞ äéÜíïéîç ôïõ êüëðïõ.

Óôçí ÷ñïíßá ðáñáññéíïêïëðßôéäá áðáéôåßôáé ìáêñï÷ñüíéá áíôéâéïôéêÞ èåñá-

ðåßá ìÝ÷ñé êáé 3-4 åâäïìÜäåò ìå áíôéëáêôáìéêÜ áíôéâéïôéêÜ, ôïðéêÜ Þ óõóôçìá-

ôéêÜ áðïóõìöïñçôéêÜ, ôïðéêÜ ñéíéêÜ óôåñïåéäÞ óå ðåñßðôùóç áëëåñãßáò êáé êá-

ôÜëëçëç áíïóïèåñáðåßá åðß óõíäñüìùí áíïóïáíåðÜñêåéáò. ¼óïí áöïñÜ ôçí á-

íôéìéêñïâéáêÞ èåñáðåßá ëüãù ôçò ìåãÜëçò óõ÷íüôçôáò áíáåñïâßùí ìéêñïâßùí,

ùò êáé áåñïâßùí ìéêñïâßùí ðïõ ðáñÜãïõí â-ëáêôáìÜóç ç ÷ñçóéìïðïßçóç áìï-

îéêéëëßíçò/êëáâïõëáíéêïý ïîÝïò Þ êëéíäáìõêßíçò öáßíåôáé íá åßíáé áðïôåëå-

óìáôéêüôåñç. Óå åðéìÝíïõóåò ðåñéðôþóåéò áðáéôåßôáé ÷åéñïõñãéêÞ åðÝìâáóç.

ÕðÜñ÷åé ìßá ðïéêéëßá ÷åéñïõñãéêþí åðåìâÜóåùí ðïõ åíäåßêíõíôáé áíÜëïãá

ìå ôçí ðåñßðôùóç, áðü ðïëý ìéêñÝò ìÝ÷ñé ìåãáëýôåñåò. Ç áäåíïôïìÞ óõìâÜëëåé

óôéò ðëåßóôåò ôùí ðåñéðôþóåùí óå ëýóç ôïõ ðñïâëÞìáôïò, ãéáôß ïé áäåíïåéäåßò

åêâëáóôÞóåéò ðëçí ôçò áðüöñáîçò ðïõ ðñïêáëïýí åßíáé êáé áðïèÞêç ìéêñï-

âßùí. Ç ðáñáêÝíôçóç êáé ðëýóç ôïõ éãìïñåßïõ ìáò äßäåé ôï ðëåïíÝêôçìá ôçò

97

ëÞøçò åêêñßìáôïò êáé êáëëéÝñãåéáò áõôïý ðñïò åöáñìïãÞ ôçò êáôáëëçëüôåñçò

áíôéâéïôéêÞò áãùãÞò. Ç äçìéïõñãßá ìüíéìçò áíôñïóôïìßáò óôï êÜôù ñéíéêü

ðüñï, áëëÜ êõñßùò ç åíäïóêïðéêÞ åíäïññéíéêÞ ÷åéñïõñãéêÞ ðñïò êáèáñéóìü êáé

ôùí çèìïåéäþí êõøåëþí ëýåé ïñéóôéêÜ ôï ðñüâëçìá .


1. Gates GA. Cost-effectiveness considerations in otitis media treatment. Otolaryngol

Head Neck Surg 1996, 114:525.

2. Lusk PR. Functional Endoscopic sinus surgery. Otolaryngolïgy Head Neck Surgery.

London: Mosby, 1998: chapter 8.

3. Gates GA. Acute otitis media and otitis media with effusion. Otolaryngology Head

Neck Surgery. London: Mosby, 1998: chapter 29.

4. Blueston CD. Frequency of bacteria isolated from middle ear effusions of children

from the United States, Finland, Japan and Denmark. Ann Oto Rhino Laryngol

1990, 99(suppl 149):42.

5. Paradise JL. Managing otitis media: a time for change. Pediatrics 1995, 96:712.

6. Äáíéçëßäçò ×É. ÊëéíéêÞ ùôïñéíïëáñõããïëïãßá ìå óôïé÷åßá ÷åéñïõñãéêÞò êåöáëÞò

êáé ôñá÷Þëïõ. Èåóóáëïíßêç: “Öéëþôáò”, 1998.

7. Gluckman JL, Righi PD, Rice DH. Sinusitis. The sinuses London:Raven Press,

1996.

8. Wald ER. Treatment of acute maxilary sinusitis in chilhood: a comparative study of

amoxicillin and cefaclor. J Pediatr 1984, 104:297.

98

ËÏÉÌÙÎÅÉÓ ÊÁÔÙÔÅÑÏÕÁÍÁÐÍÅÕÓÔÉÊÏÕ ÓÔÁ ÐÁÉÄÉÁ

É. Í. ÔóáíÜêáò

Ã´ ÐáéäéáôñéêÞ ÊëéíéêÞ ÁÐÈ, ÉððïêñÜôåéï Íïóïêïìåßï, Èåóóáëïíßêç

Ïé ïîåßåò ëïéìþîåéò ôïõ áíáðíåõóôéêïý áðïôåëïýí ôéò óõ÷íüôåñåò ëïéìþîåéò

óôïí Üíèñùðï.

Ïðùò åßíáé ãíùóôü ç åðéãëùôôßäá áðïôåëåß ôï áíáôïìéêü üñéï äéá÷ùñéóìïý

ôïõ áíùôÝñïõ áðü ôï êáôþôåñïõ áíáðíåõóôéêü óýóôçìá. Óõíåðþò áíáöåñüìå-

íïé óôéò ëïéìþîåéò ôïõ êáôùôÝñïõ áíáðíåõóôéêïý, èá áó÷ïëçèïýìå ìå ôéò ëïé-

ìþîåéò ôùí áíùôÝñùí áåñáãùãþí (åðéãëùôôßôéäåò, ôñá÷åéßôéäåò, croup), üðùò å-

ðßóçò êáé åêåßíåò ôùí êáôùôÝñùí áåñáãùãþí, äçëáäÞ ôéò âñïã÷éïëßôéäåò êáé ôéò

ðíåõìïíßåò.

ËÏÉÌÙÎÅÉÓ ÁÍÙÔÅÑÙÍ ÁÅÑÁÃÙÃÙÍ

ÏÎÅÉÁ ËÁÑÕÃÃÏÔÑÁ×ÅÉÏÂÑÏÃ×ÉÔÉÄÁ (CROUP)

Ìå ôïí üñï ïîåßá ëáñõããïôñá÷åéïâñïã÷ßôéäá (ÏËÔÂ), åííïïýìå Ýíá óýíïëï

ïîÝùí ðáèïëïãéêþí êáôáóôÜóåùí, ðïõ Ý÷ïõí óáí êïéíÞ åêäÞëùóç ôçí áðüöñá-

îç ôùí áíùôÝñùí áåñïöüñùí ïäþí êáé êõñßùò ôïõ ëÜñõããá Þ êáé ôçò ôñá÷åßáò.

ÁðïôÝëåóìá áõôÞò ôçò áðüöñáîçò åßíáé ç åìöÜíéóç âñÜã÷ïõò ôçò öùíÞò, âÞ÷á,

åéóðíåõóôéêïý óõñéãìïý êáé ðïéêßëïõ âáèìïý áíáðíåõóôéêÞò äõó÷Ýñåéáò. Ç ï-

îåßá åãêáôÜóôáóç ôùí óõìðôùìÜôùí, óõ÷íÜ ðáíéêïâÜëëåé ôïõò ãïíåßò, ç äå ðé-

èáíÞ åîÝëéîç ôçò íüóïõ óå ðëÞñç áðüöñáîç ôùí áåñáãùãþí, áðáéôåß ôçí äéáñ-

êÞ åðáãñýðíçóç ôïõ èåñÜðïíôá éáôñïý.

ÁíÜëïãá ìå ôçí áéôßá ðïõ ôçí ðñïêáëåß, ç ÏËÔÂ äéáêñßíåôáé óå éïãåíÞ êáé

ìéêñïâéáêÞ.

ÉïãåíÞò ÏËÔÂ :

Ðåñßðïõ ôï 15% ôùí ðáéäéþí çëéêßáò áðü 6 ìçíþí ìÝ÷ñé 6 ÷ñïíþí, Ý÷ïõí

óôï éóôïñéêü ôïõò ôïõëÜ÷éóôïí Ýíá åðåéóüäéï éïãåíïýò ÏËÔÂ. Ç ìÝãéóôç óõ÷íü-

ôçôá ðáñáôçñåßôáé óôçí çëéêßá 1-2 ÷ñïíþí, åíþ ãéá ðñïóâïëÝò óå âñÝöç êÜôù

99

ôùí 6 ìçíþí, ðñÝðåé íá áíáæçôçèïýí õðïêåßìåíïé ðñïäéáèåóéêïß ðáñÜãïíôåò (á-

íáôïìéêÝò áíùìáëßåò ëÜñõããá-ôñá÷åßáò ê.ë.ð.)

Õðåýèõíïé ãéá ôéò ðñïóâïëÝò åßíáé óõíÞèùò éïß ôçò éíöëïõÝíôæáò, ôçò ðá-

ñáúíöëïõÝíôæáò êáé ï áíáðíåõóôéêüò óõãêõôéáêüò éüò, åíþ óðáíéüôåñá åíï÷ï-

ðïéïýíôáé áäåíïúïß, ñéíïúïß, åíôåñïúïß ê.á. Ïé ðñïóâïëÝò ðáñïõóéÜæïõí áõîçìÝ-

íç óõ÷íüôçôá ôï öèéíüðùñï êáé ôçí Üíïéîç, ìå ôá áãüñéá íá ðñïóâÜëëïíôáé óõ-

÷íüôåñá áðü ôá êïñßôóéá.

Ôùí êëáóéêþí óõìðôùìÜôùí, ðñïçãåßôáé ñéíéêÞ êáôáññïÞ, ðïíüëáéìïò êáé

÷áìçëïý âáèìïý ðõñåôéêÞ êßíçóç äéÜñêåéáò ïëßãùí çìåñþí. Óôç óõíÝ÷åéá åì-

öáíßæåôáé îçñüò âÞ÷áò, âñÜã÷ïò öùíÞò, åéóðíåõóôéêüò óõñéãìüò êáé ðñïïäåõôé-

êÜ åðéäåéíïýìåíç äýóðíïéá, ìå ôá÷ýðíïéá, áíáðÝôáóç ôùí ñéíéêþí ðôåñõãßùí,

åéóïëêÝò ôùí ìåóïðëåõñßùí êáé ôá÷õêáñäßá. Ç åðéìïíÞ ôùí óõìðôùìÜôùí ïäç-

ãåß óå ðïéêßëïõ âáèìïý õðïîßá êáé êõÜíùóç. Ôá óôçèáêïõóôéêÜ åõñÞìáôá åßíáé

ï Ýíôïíïò åéóðíåõóôéêüò óõñéãìüò, ðïõ óå âáñéÝò êáôáóôÜóåéò ìðïñåß íá óõíï-

äåýåôáé êáé áðü åêðíåõóôéêÜ óôïé÷åßá.

Ï êýêëïò ôçò áóèÝíåéáò áðü ôçí Ýíáñîç ôùí ðñïäñüìùí óõìðôùìÜôùí ìÝ÷ñé

ôçí ðëÞñç áðïêáôÜóôáóç, äéáñêåß 7-14 çìÝñåò. Óôá ðåñéóóüôåñá ðáéäéÜ ç óôÝíù-

óç ðñïïäåõôéêÜ õðï÷ùñåß êáé óõíïäåýåôáé áðü ýöåóç ôùí óõìðôùìÜôùí. Ùóôü-

óï óå Ýíá ðïëý ìéêñü ðïóïóôü ôùí íïóçëåõïìÝíùí ðáéäéþí (1% ðåñßðïõ) ç óôÝ-

íùóç åîåëßóóåôáé óå ðëÞñç áðüöñáîç, ïðüôå ç äéáóùëÞíùóç åßíáé áðáñáßôçôç.

Óå ìåñéêÝò ðåñéðôþóåéò ôá óõìðôþìáôá ôçò ÏËÔÂ åìöáíßæïíôáé áéöíßäéá,

÷ùñßò íá ðñïçãçèåß ðñüäñïìï óôÜäéï Þ ðõñåôüò, äéáñêïýí ìåñéêÝò ìüíïí þñåò -

êõñßùò óôç äéÜñêåéá ôçò íýêôáò - Ý÷ïõí Þðéá äéáäñïìÞ, ìéêñüôåñç äéÜñêåéá -óõ-

íÞèùò 3-4 ìÝñåò- êáé ó÷åäüí ðÜíôá Üñéóôç ðñüãíùóç. Ãéá ôéò ðåñéðôþóåéò áõôÝò

÷ñçóéìïðïéåßôáé ï üñïò “óðáóìùäéêÞ ÏËÔÂ”.

Ï âéï÷çìéêüò êáé áêôéíïëïãéêüò Ýëåã÷ïò äåí åßíáé óõíÞèùò áðáñáßôçôïò ãéÜ

ôçí äéÜãíùóç ôçò éïãåíïýò ÏËÔÂ. Ç ðáëìéêÞ ïîõìåôñßá åßíáé áíôßèåôá ðïëý

÷ñÞóéìç ãéÜ ôçí åêôßìçóç ôïõ âáèìïý ôçò õðïîßáò. Ç ðëÜãéá áêôéíïãñáößá ôñá-

÷Þëïõ åíäåßêíõôáé üôáí õðÜñ÷åé õðïøßá åðéãëùôôßôéäáò Þ îÝíïõ óþìáôïò ôïõ

ëÜñõããá. Ç ïðéóèéïðñïóèßá áêôéíïãñáößá ôïõ ôñá÷Þëïõ åßíáé ðáèïëïãéêÞ óôï

40-50% ôùí ðåñéðôþóåùí êáé äåß÷íåé ôï óçìåßï ôçò óôÝíùóçò óáí “åéêüíá êù-

äùíïóôáóßïõ”. Ç âáñýôçôá ôçò êëéíéêÞò åéêüíáò äå óõìâáäßæåé ìå ôá áêôéíïëï-

ãéêÜ åõñÞìáôá.

Ç áíôéìåôþðéóç ôçò ÏËÔÂ åîáñôÜôáé áðü ôçí âáñýôçôá ôùí óõìðôùìÜ-

ôùí. ¹ðéåò êáôáóôÜóåéò üðïõ ôï ðñïÝ÷ïí óýìðôùìá åßíáé ï õëáêþäçò âÞ÷áò

êáé ôï âñÜã÷ïò ôçò öùíÞò, ìðïñïõí íá áíôéìåôùðéóèïýí óôï óðßôé. Ôï ìüíï

ðïõ ÷ñåéÜæåôáé óôéò ðåñéðôþóåéò áõôÝò, åßíáé íá êáèçóõ÷Üóåé êáíåßò ôï ðáéäß

êáé ôïõò ãïíåßò.

100

Áí ôá óõìðôþìáôá åßíáé Ýíôïíá, ôüôå ïé åéóðíïÝò áäñåíáëßíçò óå äüóç 0,5

ml/kgr âÜñïõò óþìáôïò ôïõ äéáëýìáôïò 1:1000, ìå íåöåëïðïéçôÞ (maximum

5ml), óõíôåëïýí óôçí Üìåóç ýöåóç ôùí óõìðôùìÜôùí. Ç äñÜóç ôïõ öáñìÜêïõ

åßíáé ðáñïäéêÞ, ìéêñÞò äéÜñêåéáò (1-2 þñåò) êáé äåí åðçñåÜæåé ôçí ðïñåßá ôçò íü-

óïõ. Åßíáé ëïéðüí áðáñáßôçôï íá ðáñáêïëïõèåßôáé ôï ðáéäß ôïõëÜ÷éóôïí ãéá Ýîé

þñåò, ìåôÜ ôçí ÷ïñÞãçóç ôçò áäñåíáëßíçò, ãéá ðéèáíÞ åìöÜíéóç õðïôñïðÞò.

ÐåñáéôÝñù ç áðïôåëåóìáôéêüôçôá ôùí óôåñïåéäþí, Ý÷åé óÞìåñá áðïäåé÷èåß

åðáñêþò êáé ç ÷ïñÞãçóÞ ôïõò áðïôåëåß êáíüíá, ãéá ôç ìÝôñéá êáé óïâáñÞ ìïñ-

öÞ ÏËÔÂ. Ìðïñåß íá ÷ïñçãçèåß äåîáìåèáæüíç åíäïìõúêÜ óå äüóç 0,6 mg/kg

åö’ Üðáî. ¢ëëåò ìåëÝôåò õðïóôçñßæïõí üôé ôï ßäéï èåñáðåõôéêü áðïôÝëåóìá Ý÷åé

êáé ç áðü ôïõ óôüìáôïò ÷ïñÞãçóç äåîáìåèáæüíçò, ìå ôçí ðñïûðüèåóç üôé ï Ü-

óèåíÞò åéíáé óå èÝóç íá ðÜñåé ôï öÜñìáêï.

Ðñüóöáôåò ìåëÝôåò õðïóôçñßæïõí üôé ç ÷ïñÞãçóç ôùí óôåñïåéäþí ìå ôç

ìïñöÞ åéóðíïþí, åßíáé åî ßóïõ áðïôåëåóìáôéêÞ óôçí ÏËÔÂ êáé åðß ðëÝïí Ý÷åé

áìåóüôåñç äñÜóç. ¸ôóé ç ÷ïñÞãçóç âïõôåæïíßäçò óå äüóç 2mg ìå íåöåëïðïéç-

ôÞ öáßíåôáé üôé åêäçëþíåé ôï èåñáðåõôéêü ôçò áðïôÝëåóìá ðïëý íùñßôåñá (ìÝãé-

óôç äñÜóç óå 2 þñåò). ¸íá ðñüóèåôï ðëåïíÝêôçìá ôçò ÷ïñÞãçóçò âïõôåæïíßäçò

åßíáé ç áðïöõãÞ åíÝóåùí åðåéäÞ áõîÜíïõí ôïí åêíåõñéóìü ôïõ Þäç ôáëáéðùñç-

ìÝíïõ ìéêñïý áóèåíÞ.

Óôç óõíôñéðôéêÞ ðëåéïíüôçôá ôùí ðåñéðôþóåùí, ìå ôçí êáôÜëëçëç áãùãÞ

ôá óõìðôþìáôá õðï÷ùñïýí óå 24-48 þñåò. Óå ìåñéêÝò ðåñéðôþóåéò üìùò, éäéáß-

ôåñá óôá ìéêñÜ âñÝöç ç íïóçëåßá ÷ñåéÜæåôáé íá ðáñáôáèåß ãéÜ ìåñéêÝò çìÝñåò.

Óôéò óðÜíéåò ðåñéðôþóåéò üðïõ ðáñÜ ôçí áãùãÞ ç êáôÜóôáóç åðéäåéíþíåôáé (óï-

âáñÞ õðïîáéìßá, õðåñêáðíßá, õðíçëßá, åîÜíôëçóç ôïõ áóèåíÞ) ôüôå ç äéáóùëÞ-

íùóç åßíáé ç ìüíç ëýóç.

ÌéêñïâéáêÞ ÏËÔÂ (Åðéãëùôôßôéäá -Ôñá÷åéßôéäá )

Ç åðéãëùôôßôéäá áðïôåëåß ðïëý óïâáñÞ ëïßìùîç ôçò åðéãëùôôßäáò, ìå ôá÷ý-

ôáôç åîÝëéîç êáé ìåãÜëç èíçóéìüôçôá áí ç áíôéìåôþðéóç äåí åßíáé Üìåóç. Ï óõ-

÷íüôåñïò ìÝ÷ñé ðñüóöáôá õðåýèõíïò ìéêñïâéáêüò ðáñÜãïíôáò Þôáí ï áéìüöéëïò

ôçò ãñßððçò, ôýðïò Â (Hib). Ç åéóáãùãÞ üìùò ôïõ åìâïëßïõ êáôÜ ôïõ áéìïöß-

ëïõ, óôç âñåöéêÞ êáé íçðéáêÞ çëéêßá, ïäÞãçóå óå äñáìáôéêÞ åëÜôôùóç ôùí ðå-

ñéðôþóåùí åðéãëùôôßôéäáò. Óðáíéüôåñá, åðéãëùôôßôéäá ìðïñåß íá ðñïêáëÝóåé êáé

ï ÷ñõóßæùí óôáöõëüêïêêïò, ï ðíåõìïíéüêïêêïò, êáèþò êáé ïé éïß ôïõ Ýñðçôá,

ôçò éíöëïõÝíôæáò, ôçò ðáñáúíöëïõÝíôæáò ê.á.

Ç óõíçèÝóôåñç çëéêßá ðñïóâïëÞò åßíáé ìåôáîý 2 êáé 6 ÷ñïíþí. Ç íüóïò åé-

óâÜëëåé áéöíßäéá, ìå õøçëü ðõñåôü (>38.5ïC) êáé ìÝóá óå ëßãåò þñåò ôï ðáéäß

ãßíåôáé ôïîéêü, Ý÷åé ìåãÜëç äõóêïëßá óôçí êáôÜðïóç (Ýíôïíç óéåëüññïéá -dro-

oling-) êáé Ýíôïíá óõìðôþìáôá äýóðíïéáò, ëüãù ïéäÞìáôïò ôçò åðéãëùôôßäáò

101

êáé áðüöñáîçò ôùí áåñáãùãþí.

Ëüãù ôçò âáñýôçôáò ôçò êáôÜóôáóçò, ïðïéïóäÞðïôå åñãáóôçñéáêüò Ýëåã-

÷ïò, ðñÝðåé íá Ýðåôáé ôçò åîáóöÜëéóçò áíïéêôþí áåñáãùãþí êáé äéáôÞñçóçò ôïõ

áóèåíÞ óôç æùÞ. Ãéáõôü óå õðüíïéá åðéãëùôôßôéäáò ç ðñïåôïéìáóßá ãéá äéáóù-

ëÞíùóç Þ êáé ôñá÷åéïôïìÞ, ðñÝðåé íá ðñïçãåßôáé ðÜóçò Üëëçò äéáãíùóôéêÞò ðá-

ñÝìâáóçò Ç ðëáãßá áêôéíïãñáößá ôùí ìáëáêþí ìïñßùí ôïõ ôñá÷Þëïõ åßíáé óõ-

÷íÜ áðïêáëõðôéêÞ. Åðßóçò ï áéìáôïëïãéêüò Ýëåã÷ïò êáé ïé êáëëéÝñãåéåò ôïõ åðé-

÷ñßóìáôïò áðü ôçí ðåñéï÷Þ ôçò åðéãëùôôßäáò èá âïçèÞóïõí óôç äéÜãíùóç êáé

ôçí áãùãÞ ðïõ ðñÝðåé íá áêïëïõèçèåß.

Ðñþôï ìÝëçìá óôçí áíôéìåôþðéóç ôçò åðéãëùôôßôéäáò åßíáé ç äéáôÞñçóç ôïõ

ðíåõìïíéêïý áåñéóìïý. Ç èíçóéìüôçôá ôùí ðáéäéþí ìå åðéãëùôôßôéäá óôá ïðïßá

äåí Ýãéíå äéáóùëÞíùóç Þôáí ðåñßðïõ 7%, åíþ áíôßèåôá êáíÝíá ðáéäß ðïõ äéá-

óùëçíþèçêå ðñïëçðôéêÜ äåí êáôÝëçîå. ¸ôóé óÞìåñá åðéêñáôåß ç Üðïøç ôçò

ðñïëçðôéêÞò äéáóùëÞíùóçò óå êÜèå åðéãëùôôßôéäá. ÅðéðëÝïí ç Üìåóç Ýíáñîç

áíôéâéïôéêþí åßíáé áðáñáßôçôç. ÌÝ÷ñé íá ðÜñïõìå ôï áðïôÝëåóìá ôçò êáëëéÝñ-

ãåéáò, áñ÷ßæïõìå ìå åíäïöëÝâéá ÷ïñÞãçóç êåöïõñïîßìçò (100 mg/kg/ 24ùñï óå

äýï äüóåéò) Þ êåöïôáîßìçò (óå äüóç 150 mg/kg/24ùñï óå ôñåéò ç ôÝóóåñéò äü-

óåéò) Þ êåöôñéáîüíçò (äüóç 100mg/kgr/24ùñï óå ìßá äüóç). Ç èåñáðåõôéêÞ á-

ãùãÞ óõíå÷ßæåôáé ãéá 7-10 ìÝñåò åíäïöëÝâßùò êáé áêïëïõèåß èåñáðåßá áðü ôï

óôüìá ãéá ðáñüìïéï äéÜóôçìá. Ðñüóöáôåò ìåëÝôåò õðïóôçñßæïõí üôé áñêåß ç

÷ïñÞãçóç ôçò êåöôñéáîüíçò ãéá ðÝíôå çìÝñåò. Ìåñéêïß óõíéóôïýí ôçí ðáñÜëëç-

ëç ÷ïñÞãçóç óôåñïåéäþí, äåí õðÜñ÷ïõí üìùò åðéóôçìïíéêÜ äåäïìÝíá ðïõ íá õ-

ðïóôçñßæïõí áõôÞ ôçí Üðïøç. Ïé åéóðíïÝò áäñåíáëßíçò äåí âïçèïýí óôçí åðé-

ãëùôßôéäá.

Ç ìéêñïâéáêÞ ôñá÷åéßôéäá ìïéÜæåé ùò ðñïò ôçí óïâáñüôçôá ìå ôçí åðéãëùô-

ôßôéäá, äéáöÝñåé üìùò ùò ðñïò ôçí åìöÜíéóç ôùí óõìðôùìÜôùí êáé ôçí áíôáðü-

êñéóç óôç èåñáðåßá. Ôï óõ÷íüôåñï áßôéï åßíáé ï ÷ñõóßæùí óôáöõëüêïêêïò, ï

óôñåðôüêïêêïò Þ ç êëåìðóéÝëëá áëëÜ ìðïñåß íá ðñïêëçèåß êáé áðü äåõôåñïãå-

íÞ ìéêñïâéáêÞ åðéíÝìéóç ðñïçãçèåßóçò éïãåíïýò ëïßìùîçò áðü éïýò éíöëïõÝ-

íôæáò, ðáñáÀíöëïõÝíôæáò Þ åíôåñïúïýò. Ç ðñïóâïëÞ åßíáé óôáäéáêÞ ìå ôïí ðõñåôü

êáé ôá ôïîéêÜ óõìðôþìáôá íá åðéìÝíïõí êáé íá ðáñïõóéÜæïõí åðéäåßíùóç ìå ôï

ðÝñáóìá ôùí çìåñþí. Óå áíôßèåóç ìå ôçí åðéãëùôôßôéäá, äåí õðÜñ÷åé óéåëëüñïéá

åíþ áíôßèåôá õðÜñ÷åé âÞ÷áò. Ç áêôéíïãñáößá äåí åßíáé éäéáßôåñá âïçèçôéêÞ.

Ç áíôéìåôþðéóç ôçò ôñá÷åéßôéäáò åßíáé óå ãåíéêÝò ãñáììÝò ßäéá ìå åêåßíç ôçò

åðéãëùôôßôéäáò, ìå ôç äéáöïñÜ üôé ç âåëôßùóç åßíáé âñáäåßá êáé ç äéáóùëÞíùóç

ìðïñåß íá ðáñáôáèåß ãéá äéÜóôçìá áðü 3 ìÝ÷ñé 11 çìÝñåò.

Ìå ôçí Ýãêáéñç áíôéìåôþðéóç óÞìåñá ïé ðåñéðôþóåéò ìéêñïâéáêÞò ÏËÔÂ

ìðïñïýí íá èåñáðåõôïýí ÷ùñßò íá áöÞóïõí õðïëëåéìáôéêÝò âëÜâåò. Åðß ðëÝïí

102

ï ðñïëçðôéêüò åìâïëéáóìüò ôùí âñåöþí êáé íçðßùí <5 Ýôùí, êáôÜ ôïõ áéìïöß-

ëïõ ôçò ãñßððçò (Hib) Ý÷åé óõìâÜëëåé óçìáíôéêÜ óôçí åëÜôôùóç ôùí êñïõóìÜ-

ôùí åðéãëùôôßôéäáò.

ËÏÉÌÙÎÅÉÓ ÊÁÔÙÔÅÑÙÍ ÁÅÑÁÃÙÃÙÍ

ÂÑÏÃ×ÉÏËÉÔÉÄÅÓ

Ïé âñïã÷éïëßôéäåò åßíáé ïîåßåò, êõñßùò éïãåíåßò, ëïéìþîåéò ðïõ ðñïóâÜëïõí

ôá âñïã÷éüëéá êáé ôéò êáôþôåñåò áíáðíåõóôéêÝò ïäïýò óôá âñÝöç êáé ôá ìéêñÜ

íÞðéá,ðñïêáëþíôáò õøçëÞ íïóçñüôçôá êáé èíçóéìüôçôá.

Ïé êõñéüôåñïé õðåýèõíïé éïß åßíáé ï áíáðíåõóôéêüò óõãêõôéáêüò (RSV), ï

éüò ôçò ðáñáúíöëïõÝíôæáò ôçò éíöëïõÝíôæáò êáé ïé áäåíïúïß, ïé ïðïßïé êáé åõèý-

íïíôáé ãéá ôï 90% áõôþí ôùí ëïéìþîåùí.

Áðü ôïõò ðáñáðÜíù éïýò, ï áíáðíåõóôéêüò óõãêõôéáêüò éüò (RSV), åßíáé ï

óõ÷íüôåñïò êáé åõèýíåôáé ôïõëÜ÷éóôïí ãéá ôï 60% ôùí óïâáñþí ðåñéðôþóåùí

âñïã÷éïëßôéäáò. Ïé åðéäçìßåò áðü RSV ãéá ôï Âüñåéï Çìéóöáßñéï óõìâáßíïõí

êõñßùò áðü ôïí Ïêôþâñéï ìÝ÷ñé ôïí Áðñßëéï, åíþ óôéò ÇÐÁ, ï éüò åõèýíåôáé ãéá

ðåñéóóüôåñåò áðü 90.000 åéóáãùãÝò óôá íïóïêïìåßá êÜèå ÷ñüíï. Áí êáé ó÷åäüí

üëá ôá ðáéäéÜ ìÝ÷ñé ôçí çëéêßá ôùí 2 åôþí Ý÷ïõí ðñïóâëçèåß áðü ôïí RSV, ù-

óôüóï ãéá ôçí ìåãÜëç ðëåéïíüôçôá ôá óõìðôþìáôá åßíáé Þðéá -êõñßùò ðåñéïñß-

æïíôáé óôï áíþôåñï áíáðíåõóôéêü. ¸íá üìùò ðïóïóôü 10% áðü ôá ðáéäéÜ áõôÜ

èá ðñïóâëçèåß áðü ïîåßá âñïã÷éïëßôéäá êáé ãéá Ýíá ðïóïóôü 0.5 - 1.5% áðü

áõôÜ ç åéóáãùãÞ óôï íïóïêïìåßï åßíáé áðáñáßôçôç. Ç èíçóéìüôçôá ìåôáîý ôùí

“õãéþí” ðñéí ôç íïóçëåßá ôïõò ðáéäéþí áíÝñ÷åôáé óôï 1% ðåñßðïõ, åíþ ãéá ôá

“õøçëïý êéíäýíïõ” ðåñéóôáôéêÜ, ôï ðïóïóôü êõìáßíåôáé áðü 40-73%. Ùò âñÝöç

“õøçëïý êéíäýíïõ”, ÷áñáêôçñßæïíôáé ôá ðñüùñá (ìå äéÜñêåéá êýçóåùò < 35 å-

âäïìÜäåò), âñÝöç ìå âñïã÷ïðíåõìïíéêÞ äõóðëáóßá, óõããåíåßò êáñäéïðÜèåéåò,

áíïóïêáôåóôáëìÝíá êáé üóá ðÜó÷ïõí áðü êõóôéêÞ ßíùóç.

ÕðïôñïðÝò âñïã÷éïëßôéäáò áðü RSV Þ Üëëïõò éïýò, ìðïñåß íá óõìâïýí äýï

êáé ôñåßò öïñÝò áêüìç, óõíÞèùò üìùò ôá óõìðôþìáôá åßíáé çðéüôåñá êáé ç äéá-

äñïìÞ ôçò íüóïõ âñá÷åßá.

Ç êëéíéêÞ åéêüíá ôçò âñïã÷éïëßôéäáò åßíáé ôõðéêÞ êáé ðáñüìïéá ãéá ôïõò äéÜ-

öïñïõò õðåýèõíïõò éïýò: ôï ðñüäñïìï óôÜäéï, ìå óõìðôþìáôá ëïßìùîçò áíùôÝ-

ñïõ áíáðíåõóôéêïý êáé ìÝôñéï ðõñåôü äéáñêåßáò 2-3 çìåñþí, äéáäÝ÷åôáé ç ôõðé-

êÞ óõìðôùìáôïëïãßá ìå ôá÷ýðíïéá, áíáðíåõóôéêÞ äõó÷Ýñåéá, åéóðíåõóôéêïýò õ-

ãñïýò ñüã÷ïõò, åêðíåõóôéêü óõñéãìü êáé ðïéêßëïõ âáèìïý áíçóõ÷ßá. Ç êëéíéêÞ

åéêüíá åßíáé âáñýôåñç óôá ìéêñÜ âñÝöç, ôá ðñüùñá êáé ôá âñÝöç ìå ÷ñüíéá

ðíåõìïíïðÜèåéá. Óôéò ðåñéðôþóåéò áõôÝò óõ÷íÞ åßíáé ç åìöÜíéóç áðíïéþí êáé

103

áíðíåõóôéêÞò áíåðÜñêåéáò. Ç áêôéíïãñáößá èþñáêïò åßíáé åíäåéêôéêÞ ôïõ õðå-

ñáåñéóìïý ôïõ ðíåýìïíá êáé óõ÷íÜ (óå ðïóïóôü 20%) õðÜñ÷ïõí äéÜóðáñôåò

ðõêíùôéêÝò ç áôåëåêôáôéêÝò ðåñéï÷Ýò ðïõ èÝôïõí ôçí õðüíïéá ðíåõìïíßáò êáé

ðåñéðëÝêïõí ðåñéóóüôåñï ôçí äéÜãíùóç. Ç äéÜãíùóç ìðáßíåé ìå âåâáéüôçôá

áðü ôçí áíß÷íåõóç ôïõ éïý ìå ôå÷íéêÝò áíïóïöèïñéóìïý ðïõ åßíáé ÷ñïíïâüñåò

êáé äåí Ý÷ïõí ðñáêôéêÞ áîßá.Ðñüóöáôá ç áíß÷íåõóç áíôéóùìÜôùí ìå áíïóïåí-

æõìáôéêÝò ìåèüäïõò, Ý÷åé óõíôåëÝóåé óôçí Üìåóç äéÜãíùóç,üìùò ôï êüóôïò ôçò

ìåèüäïõ åìðïäßæåé ôçí åõñåßá ÷ñÞóç ôçò.

Ï êáëýôåñïò äåßêôçò åêôßìçóçò ôçò âáñýôçôáò ôçò êáôÜóôáóçò áðü ðñáêôé-

êÞò ðëåõñÜò, åßíáé ï êïñåóìüò ôçò áéìïóöáéñßíçò óå ïîõãüíï (SaO2). Ç ìÝôñç-

óç ôïõ ãßíåôáé åýêïëá ìå ôï ðáëìéêü ïîýìåôñï. ÔéìÝò SaO2 < 95% åßíáé åíäåé-

êôéêÝò ìÝôñéáò âáñýôçôáò, åíþ ôéìÝò SaO2 <90%, óçìáßíïõí óïâáñÞ áíáðíåõ-

óôéêÞ äõó÷Ýñåéá. Áðü ôïõò õðüëïéðïõò äåßêôåò, ôá áÝñéá áñôçñéáêïý áßìáôïò

(ôéìÝò PaO2< 65 mmHg êáé PaCO2 >45 mmHg), ç ýðáñîç áôåëåêôáóéþí, ç ìå-

ãÜëç ôá÷ýðíïéá (>70 áíáðíïÝò áíÜ ëåðôü) êáé ç “ôïîéêÞ” åìöÜíéóç ôïõ áóèåíÞ,

õðïäçëþíïõí âáñéÜ êáôÜóôáóç.

Ç èåñáðåõôéêÞ ðáñÝìâáóç óôçí áíôéìåôþðéóç ôçò âñïã÷éïëßôéäáò óôçñßæå-

ôáé êõñßùò óôçí õðïóôçñéêôéêÞ ÷ïñÞãçóç ïîõãüíïõ êáé õãñþí êáèþò êáé óôç

óôåíÞ ðáñáêïëïýèçóç ôïõ áóèåíïýò ãéá ôçí Ýãêáéñç áíôéìåôþðéóç ðéèáíþí å-

ðéðëïêþí.

Ç áðïôåëåóìáôéêüôçôá ôùí âñïã÷ïäéáóôáëôéêþí áðïôåëåß Ýíá áìöéëåãüìå-

íï èÝìá. ¸íá ðïóïóôü 30-50% âñåöþí ìå âñïã÷éïëßôéäá áíôáðïêñßíåôáé Ýóôù

êáé ìåñéêþò óôç ÷ïñÞãçóç âñïã÷ïäéáóôáëôéêþí áí êáé ðïëëïß õðïóôçñßæïõí üôé

óôéò ðåñéðôþóåéò áõôÝò ç äéÜãíùóç ôçò âñïã÷éïëßôéäáò äåí Þôáí óùóôÞ. Áðü

ðñáêôéêÞò ðëåõñÜò, óôçí ÊëéíéêÞ ìáò äßíïõìå äïêéìáóôéêÜ â2-äéåãÝñôåò óå åé-

óðíïÝò ìå íåöåëïðïéçôÞ êáé áí õðÜñ÷åé âåëôßùóç ìåôÜ ôç ÷ïñÞãçóÞ ôïõò (áý-

îçóç ôçò SaO2 > 3%) ôüôå ìüíï óõíå÷ßæïõìå ôï öÜñìáêï.

Ôá óôåñïåéäÞ, óõóôçìáôéêÜ Þ åéóðíåüìåíá, áí êáé ÷ïñçãïýíôáé ó÷åäüí ðÜ-

íôá êáé éäéáßôåñá óôéò âáñéÝò ðåñéðôþóåéò, äåí Ý÷åé áðïäåé÷èåß íá åðçñåÜæïõí

èåôéêÜ ôçí åîÝëéîç ôçò áññþóôéáò. Áðü ôá áíôé-úêÜ öÜñìáêá ç ÷ïñÞãçóç ôçò ñé-

ìðáâéñßíçò óôéò âñïã÷éïëßôéäåò áðü RSV, Üñ÷éóå ôï 1986, êáé Ýäùóå ïñéóìÝíåò

åëðßäåò ðïõ äõóôõ÷þò ðåñéïñßóèçêáí ðïëý ìå ôï ðÝñáóìá ôïõ ÷ñüíïõ. Ôï éï-

óôáôéêü áõôü öÜñìáêï ðïõ Ý÷åé ðïëý õøçëü êüóôïò, ÷ïñçãåßôáé óÞìåñá óå åé-

óðíïÝò ìå íåöåëïðïéçôÞ ìüíï óôá âñÝöç “õøçëïý êéíäýíïõ” ðïõ íïóçëåýïíôáé

ìå âáñéÜ âñïã÷éïëßôéäá. ÃåíéêÜ ç áðïäï÷Þ êáé ÷ñÞóç ôïõ óôçí Åõñþðç åßíáé ðå-

ñéïñéóìÝíç. Ç ðáñáóêåõÞ åìâïëßïõ êáôÜ ôïõ RSV, èá Þôáí Ýíá ïõóéáóôéêü

âÞìá óôçí ðñüëçøç, üìùò ôá ðåéñÜìáôá ðñïò áõôÞ ôçí êáôåýèõíóç - ôá ïðïßá

Üñ÷éóáí áðü ôï 1960 - ðñï÷ùñïýí ìå áñãü ñõèìü. Ôåëåõôáßá, ç éäÝá ôçò ðñïöý-

104

ëáîçò áðü ôïí RSV ìå ôç ìïñöÞ ôçò ðáèçôéêÞò áíïóïðïßçóçò áðÝäùóå áîéüëï-

ãïõò êáñðïýò. ¸ôóé ðáñáóêåõÜóôçêå êáé Þäç êõêëïöïñåß óôçí Åõñþðç, åéäéêü

ìïíïêëùíéêü áíôßóùìá (palivizumab) ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé ãéá ôçí ðñïöýëáîç

áðü ôïí RSV. Ç áðïôåëåóìáôéêüôçôá ôïõ Ý÷åé áðïäåé÷èåß óå ðñüóöáôåò ìåëÝôåò

áí êáé áðáéôåßôáé ìåãáëýôåñç êáé ðëÝïí ìáêñï÷ñüíéá åìðåéñßá ãéá ôçí êáôáîßù-

óÞ ôïõ. Ôï öÜñìáêï áõôü ìå ôç äéåèíÞ ïíïìáóßá Synagis, Ý÷åé óõãêåêñéìÝíåò

åíäåßîåéò ÷ïñÞãçóçò êáé ìüíï óå “ïìÜäåò õøçëïý êéíäýíïõ” êáôÜ ôçí åðï÷Þ Ý-

îáñóçò ôïõ éïý, äçëáäÞ êáôÜ ôçí ðåñßïäï Íïåìâñßïõ - Áðñéëßïõ. Ùò “ïìÜäåò õ-

øçëïý êéíäýíïõ” èåùñïýíôáé:

1. Ðñüùñá ìå äéÜñêåéá êõÞóåùò <35 åâäïìÜäåò ÊÁÉ çëéêßá êÜôù ôùí 6 ìçíþí.

2. ÂñÝöç ìå âñïã÷ïðíåõìïíéêÞ äõóðëáóßá êÜôù ôùí 24 ìçíþí, ôá ïðïßá Ý-

ðáéñíáí áãùãÞ ( ïîõãüíï, óôåñïåéäÞ ê.ë.ð) êáôÜ ôïõò ôåëåõôáßïõò Ýîé ìÞíåò.

3. Áóèåíåßò ìå óõããåíÞ êáñäéïðÜèåéá ç ìå êõóôéêÞ ßíùóç, çëéêßáò êÜôù ôùí 24

ìçíþí.

4. ÁíïóïêáôáóôáëìÝíá âñÝöç.

Ç ÷ïñÞãçóç ôïõ öáñìÜêïõ ãßíåôáé ìå ìéá åíäïìõúêÞ Ýíåóç êÜèå ìÞíá

(15mg/kg ) óôçí áñ÷Þ ôçò ðåñéüäïõ êáé ãéá äéÜóôçìá åîé ìçíþí. Ôï êüóôïò ôçò

åîÜìçíçò ðñïöýëáîçò áíÜ áóèåíÞ áíÝñ÷åôáé óÞìåñá ãéá ôçí Åõñþðç óôï ðïóü

ôùí 1.500.000 äñ÷.

ÐÍÅÕÌÏÍÉÅÓ

Áí êáé ïé ðíåõìïíßåò áíôéóôïé÷ïýí ìüíï óôï 10-15% ôùí ðáéäéáôñéêþí áíá-

ðíåõóôéêþí ëïéìþîåùí, ùóôüóï áðïôåëïýí óçìáíôéêÞ áéôßá íïóçñüôçôáò êáé

åéóáãùãþí óôá íïóïêïìåßá. Ôá ðáèïãüíá áßôéá äéáöÝñïõí áíÜëïãá ìå ôçí çëé-

êßá, ìå ôïõò éïýò íá ðñïåîÜñ÷ïõí óå êÜèå ïìÜäá çëéêéþí ðÝñáí ôçò íåïãíéêÞò.

Óôç íåïãíéêÞ çëéêßá ïé ðíåõìïíßåò óõíÞèùò ïöåßëïíôáé óå óôñåðôïêüêêïõò ôçò

ïìÜäáò Â, óôïí ÷ñõóßæïíôá óôáöõëüêïêêï, Þ óå Gram áñíçôéêÜ ìéêñüâéá êáé ãé

áõôü åðéâÜëëåôáé ç äñáóôéêÞ êáé Üìåóç áíôéìåôþðéóç ìå åõñÝïò öÜóìáôïò á-

íôéâéïôéêÜ. Áíôßèåôá, ôá óõ÷íüôåñá áßôéá ãéá ôç âñåöéêÞ êáé íçðéáêÞ çëéêßá åß-

íáé ïé éïß RSV, influenza êáé parainfluenza. Ôá êõñéüôåñá ìéêñüâéá ãéá ôá ìéêñÜ

âñÝöç (2-6 ìçíþí) åßíáé ôá ÷ëáìýäéá, ï áéìüöéëïò êáé ï ðíåõìïíéüêïêêïò, åíþ

ãéá ôá ìåãáëýôåñá âñÝöç êáé íÞðéá, ï áéìüöéëïò, ï ðíåõìïíéüêïêêïò êáé ï óôá-

öõëüêïêêïò. ÔÝëïò, ìåôÜ ôïí 5ï ÷ñüíï åðéêñáôïýí ïé éïß ôçò influenza, ôï ìõêü-

ðëáóìá êáé ï ðíåõìïíéüêïêêïò.

Ç êëéíéêÞ åêäÞëùóç óå üëåò ôéò ðíåõìïíßåò, éïãåíåßò Þ ìéêñïâéáêÝò, ðáñïõ-

óéÜæåé ðïëëÝò ïìïéüôçôåò, ôÝôïéåò ðïõ íá êáèéóôïýí ðïëý äýóêïëç ôçí áéôéïëï-

ãéêÞ ôïõò äéÜêñéóç ìå âÜóç ôçí êëéíéêÞ åéêüíá. Åîáßñåóç ßóùò áðïôåëåß ç óôá-

105

öõëïêïêêéêÞ ðíåõìïíßá ðïý åêäçëþíåôáé ìå áéöíßäéá ðñïóâïëÞ, êáé âáñéÜ ôá-

÷Ýùò åðéäåéíïýìåíç ðïñåßá. Ï óõíäõáóìüò ôùí åðéäçìéïëïãéêþí, ôùí åñãáóôç-

ñéáêþí êáé ôùí êëéíéêþí äåäïìÝíùí åßíáé åêåßíïò ðïõ èá ìáò ïäçãÞóåé óôç äéÜ-

ãíùóç.

Ç áêôéíïëïãéêÞ åéêüíá ôçò éïãåíïýò ðíåõìïíßáò óõíÞèùò åßíáé áìöïôåñü-

ðëåõñç, ìå êõñßáñ÷åò ôéò ðåñéâñïã÷éêÝò äéçèÞóåéò, ôçí åðßôáóç ôïõ âñïã÷éáã-

ãåéáêïý äéêôýïõ, ôïí õðåñáåñéóìü ôïõ ðíåýìïíá êáé ôç äéüãêùóç ôùí ðõëáßùí

ëåìöáäÝíùí. Ðáñüìïéá åßíáé êáé ç áêôéíïëïãéêÞ åéêüíá ôçò Üôõðçò (÷ëáìõäéá-

êÞò Þ ìõêïðëáóìáôéêÞò) ðíåõìïíßáò ìå ôç äéáöïñÜ üôé ôá åõñÞìáôá óå ðïóï-

óôü 85% åßíáé ìïíüðëåõñá êáé åíôïðßæïíôáé óôïõò êÜôù ëïâïýò. Óå ìåñéêÝò ðå-

ñéðôþóåéò ïé éïãåíåßò ðíåõìïíßåò ìðïñåß íá óõíïäåýïíôáé áðü ðïéêßëïõ ìåãÝ-

èïõò áôåëåêôáóßåò Þ êáé ðëåõñéôéêÝò óõëëïãÝò, ðñÜãìá ðïõ êÜíåé ðïëý äýóêïëç

ôç äéáöïñïäéÜãíùóç áðü ôéò ìéêñïâéáêÝò. Óôéò ìéêñïâéáêÝò ðíåõìïíßåò óõíÞèùò

Ý÷ïõìå ðýêíùóç Ýíïò ôìÞìáôïò ç ïëüêëçñïõ ëïâïý, ìðïñåß äå íá óõíõðÜñ÷åé

êáé Üëëïôå Üëëïõ âáèìïý ðëåõñéôéêÞ óõëëïãÞ. Óôéò óôáöõëïêïêêéêÝò ðíåõìï-

íßåò ÷áñáêôçñéóôéêÜ, ç áêôéíïëïãéêÞ åéêüíá ìåôáâÜëëåôáé ìÝóá óå ëßãåò þñåò

êáé ç åðéäåßíùóç ôçò üëçò êëéíéêÞò óõìðôùìáôïëïãßáò óõíïäåýåôáé áðü ôç äç-

ìéïõñãßá êýóôåùí óôï ðíåõìïíéêü ðáñÝã÷õìá (bullae).

Ïé êáëëéÝñãåéåò ñéíïöáñõããéêïý åêêñßìáôïò äåí âïçèïýí óôç äéÜãíùóç ôùí

ìéêñïâéáêþí ðíåõìïíéþí, åðåéäÞ ç ìýôç êáé ï öÜñõããáò óõ÷íÜ åðïéêßæïíôáé áðü

äõíçôéêÜ ðáèïãüíïõò ìéêñïïñãáíéóìïýò, ÷ùñßò íá ðñïêáëïýí óõìðôþìáôá. Á-

íôßèåôá ôÝôïéåò êáëëéÝñãåéåò åßíáé ÷ñÞóéìåò óôçí áíß÷íåõóç ôùí éþí Þ ôùí ÷ëá-

ìõäßùí, äåäïìÝíïõ üôé áõôÜ äåí õðÜñ÷ïõí óå áóõìðôùìáôéêÜ Üôïìá.

Ïé êáëëéÝñãåéåò áßìáôïò, óå ðáéäéÜ ìå ìéêñïâéáêÞ ðíåõìïíßá, åßíáé èåôéêÝò

ìüíï óå ðïóïóôü 10-15%, óõíåðþò Ýíá áñíçôéêü áðïôÝëåóìá äåí åßíáé äéáöù-

ôéóôéêü.

Áðü ôéò Üëëåò åîåôÜóåéò, ç ãåíéêÞ áßìáôïò, ç ôá÷ýôçôá êáèéæÞóåùò êáé ç

C-áíôéäñþóá ðñùôåÀíç áí êáé ìáò êáôåõèýíïõí ðñïò ôçí éïãåíÞ Þ ôç ìéêñïâéá-

êÞ áéôéïëïãßá ôçò ðíåõìïíßáò, Ý÷ïõí ìéêñÞ åõáéóèçóßá êáé ðñïãíùóôéêÞ áîßá.

Ç ëÞøç âñïã÷ïêõøåëéäéêïý åêðëýìáôïò ìå åýêáìðôï âñïã÷ïóêüðéï êáé åé-

äéêïýò êáèåôÞñåò ìå äéðëü êáíÜëé ãéá ôçí áðïöõãÞ ìüëõíóçò, äßíåé óçìáíôéêÝò

ðëçñïöïñßåò ãéá ôï åßäïò ôçò ëïßìùîçò, åßíáé üìùò ó÷åôéêÜ äýóêïëç åîÝôáóç

êáé áðáéôåß ôçí ýðáñîç áíÜëïãçò õðïäïìÞò.

H èåñáðåõôéêÞ áíôéìåôþðéóç ôçò ðíåõìïíßáò óôï÷åýåé óôçí õðïóôçñéêôéêÞ

áãùãÞ ôïõ áóèåíïýò êáé ôçí êáôáðïëÝìçóç ôïõ õðåýèõíïõ áéôßïõ, üôáí áõôü åß-

íáé äõíáôü.

Óôçí õðïóôçñéêôéêÞ áãùãÞ ðåñéëáìâÜíåôáé ç êáëÞ åíõäÜôùóç êáé áíôéìå-

ôþðéóç ôçò áíáðíåõóôéêÞò äõó÷Ýñåéáò, ìå ôçí ÷ïñÞãçóç õãñïðïéçìÝíïõ ïîõ-

106

ãüíïõ, üôáí ÷ñåéÜæåôáé.Ôá âñïã÷ïäéáóôáëôéêÜ öÜñìáêá äåí âïçèïýí êáé ç öõ-

óéïèåñáðåßá åðéäåéíþíåé óõíÞèùò ôçí êáôÜóôáóç êáôÜ ôçí ïîåßá öÜóç ôçò á-

óèÝíåéáò. Áí õðÜñ÷åé õðüíïéá ìéêñïâéáêÞò ëïßìùîçò, ÷ïñçãåßôáé ôï êáôÜëëç-

ëï áíôéâéïôéêü. Óáí áäñüò êáíüíáò ãéá ôéò åîùíïóïêïìéáêÝò ðíåõìïíßåò ìðï-

ñåß íá èåùñçèåß ï ðáñáêÜôù: Óå âñÝöç êáé íÞðéá áñ÷ßæïõìå ìå Ýíá åõñÝùò

öÜóìáôïò áíôéâéïôéêü (ð÷. áìðéêéëëßíç Þ êåöáëïóðïñßíç), åíþ óå ðáéäéÜ Üíù

ôùí 5 ÷ñüíùí ìðïñïýìå íá áñ÷ßóïõìå ìå ðåíéêéëßíç. Êáé óôéò äýï ðåñéðôþ-

óåéò, áí õðÜñ÷åé õðüíïéá Üôõðçò ðíåõìïíßáò, ôï öÜñìáêï ðñþôçò åêëïãÞò åß-

íáé Þ åñõèñïìõêßíç Þ êëáñéèñïìõêßíç. Åðß õðüíïéáò óôáöõëïêïêêéêÞò ëïßìù-

îçò óõã÷ïñçãïýìå êáé Ýíá áíôéóôáöõëïêïêêéêü. Áíáèåþñçóç ôçò áíôéâéïôé-

êÞò áãùãÞò ðñÝðåé íá ãßíåôáé ôïõëÜ÷éóôïí ìåôÜ áðü ðáñÝëåõóç 48-72 ùñþí

áðü ôçí Ýíáñîç ôçò áãùãÞò, åêôüò áí õðÜñîåé èåôéêÞ êáëëéÝñãåéá ðïõ íá åðé-

âÜëëåé ôçí ôñïðïðïßçóÞ ôçò.

Åíá óõ÷íü åñþôçìá åßíáé ðïéÜ ðáéäéÜ ìå ðíåõìïíßá ÷ñåéÜæåôáé íá íïóçëåõ-

èïýí óôï íïóïêïìåßï :

á. Áóèåíåßò çëéêßáò êÜôù ôùí 12 ìçíþí.

â. Áóèåíåßò ìå âáñéÜ êëéíéêÞ åéêüíá, Þ ìå õðüíïéá óôáöõëïêïêêéêÞò ëïßìùîçò.

ã. Áóèåíåßò ðïõ äåí ìðïñïýí íá ðÜñïõí åðáñêÞ ðïóüôçôá õãñþí áðü ôï óôüìá

ÐáéäéÜ ðïõ ðáñïõóéÜæïõí åðéðëïêÝò, Þ ðïõ äåí áíôáðïêñßíïíôáé óôçí ÷ïñçãç-

èåßóá èåñáðåõôéêÞ áãùãÞ.

¸íá Üëëï åñþôçìá åßíáé, ðüóï óõ÷íÜ ÷ñåéÜæåôáé íá åðáíáëáìâÜíåôáé ï áêôé-

íïëïãéêüò Ýëåã÷ïò óôéò ðíåõìïíßåò. Ãéá ôç óõíôñéðôéêÞ ðëåéïøçößá ôùí ðåñéðôþ-

óåùí óôéò ïðïßåò õðÜñ÷åé óáöÞò âåëôßùóç ôçò êëéíéêÞò åéêüíáò ìå ôç ÷ïñçãïýìå-

íç áãùãÞ, êáé äåí õðÜñ÷ïõí åðéðëïêÝò (ðëåõñéôéêÝò óõëëïãÝò, áðïóôÞìáôá, åêôå-

ôáìÝíåò áôåëåêôáóßåò) ï áêôéíïëïãéêüò åðáíÝëåã÷ïò åßíáé ðåñéôôüò.

ÔÝëïò ïé “õðïôñïðéÜæïõóåò ðíåõìïíßåò” áðïôåëïýí ðïëëÝò öïñÝò äéáãíù-

óôéêü ðñüâëçìá.

Ïöåßëïíôáé êõñßùò óå óõããåíåßò áíùìáëßåò ðïõ ìðïñåß íá ðñïêáëïýí óýí-

äñïìá åéóñüöçóçò, Þ óå äéáôáñá÷Ýò ôçò ðáñï÷Ýôåõóçò ôïõ ðíåýìïíá (êõóôéêÞ ß-

íùóç, óýíäñïìá äõóêéíçóßáò ôùí êñïóóþí), Þ áêüìç óå áíïóïáíåðÜñêåéåò.

¼ìùò ç óõíçèÝóôåñç áéôßá ôçò “õðïôñïðéÜæïõóáò ðíåõìïíßáò”, åßíáé ç êáêÞ

äéÜãíùóç! Åßíáé ãíùóôü üôé ç áêôéíïëïãéêÞ áðïêáôÜóôáóç ìéÜò ðíåõìïíßáò á-

ðáéôåß ÷ñüíï ï ïðïßïò êõìáßíåôáé áðü 4 ìÝ÷ñé êáé 12 åâäïìÜäåò. Áí óôï äéÜóôç-

ìá áõôü ôï Üôïìï ðñïóâëçèåß áðü ìéá éïãåíÞ åìðýñåôç ëïßìùîç, ìßá íÝá áêôé-

íïãñáößá èá áðïêáëýøåé ðýêíùóç (ç ïðïßá ðñïöáíþò áíôéóôïé÷åß óôá õðïëåßì-

ìáôá ôçò ðñïçãçèåßóçò ðýêíùóçò) ðïõ áðü ëáíèáóìÝíç åêôßìçóç ìðïñåß íá á-

ðïäïèåß óå “õðïôñïðÞ ðíåõìïíßáò”.

107


1 Stern R, Orenstein D. Lower Respiratory Tract. In : Nelson Textbook of Pediatrics.

16th edition. Philadelphia, Saunders Co, 2000:1271-1279

2 Capehorn D, Swain A, Goldsworthy L: Handbook of Paediatric accident and emer-

gency medicine. London, Saunders, 1998:56-60 & 208-214

3. ÊïõìðïõñëÞò Á. Ïîåßá ëáñõããïôñá÷åéïâñïã÷ßôéäá: ÍÝåò áðüøåéò ãéá Ýíá ðáëéü

ðñüâëçìá. ÐáéäéáôñéêÞ 1998, 61: 85-93

4. Waisman Y, Klein BL,Boenning DA, Young GM, Chamberlain JM, O’Donnell

R,Ochenschlager DW : Prospective randomized double-blind study comparing l-epi-

nephrine aerosols in the treatment of croup. Pediatrics 1992, 89:302-305

5. Tsanakas JN, Kyrvassillis F, Hatzinicholas N, Karpouzas J : Effectiveness of

nebulized adrenaline plus intramuscular dexamethasone, versus nebulized adrenaline

plus budesonide in the management of croup. Pediatr Res 1994, 36(No 1pt2):53

6. Godden C, CampbellM,Hussey M, Cogswell. Double blind placebo controlled trial

of nebulised budesonide for croup. Arch Dis Child 1997, 76:155-158

7. Macdonald W, Geelhoed G. Management of childhood croup. Thorax 1997,

52:757-759

8. Knight GT,Harris MA,Parbari M,O’Callaghan MJ,Masters IB:Single daily, dose

ceftriaxone therapy in epiglottitis, J Paediatr Child Health 1992, 28:220-222

9. Glezen WP, Taber LH, Frank AL, Kasel JA: Risk of primary infection and re-infec-

tion with respiratory syncytial virus. Am J.Dis Child, 1986 140:543-546

10. Gadomski AM.: Efficacy of albuterol in the management of bronchiolitis. Pediatrics

1994, 93; 907-911

11. Sammartino L, Rasiah S, Wale L, Lines D: Budesonide in acute bronchiolitis. J

Paediatr Child Health 1995, 31:61-62

12. Edell D et al : Reduced long term respiratory morbidity after treatment of respiratory

syncytial virus bronchiolitis with ribavirin in previously healthy Infants. Ped

Pulmonol 1998, 25:154-158

13. Carlsen K: Ribavirin in the treatment of respiratory syncytial virus infections. Edito-

rial. Eu Res J 1996, 2:36-37

14. American Academy of Pediatrics : Prevention of Respiratory Syncytial Virus Infec-

tions : Indications for the Use of Plivizumab and Update on the Use of RSV-IGIV.

Pediatrics 102(5):1211-1216, 1998

15. The Impact-RSV Study Group : Palivizumab, a Humanized Respiratory Syncytial

Virus monoclonal antibody, reduces hospitalization from respiratory syncytialvirus

infection in high-risk infants. Pediatrics 1998, 102 :531-537

16. Aetiology of childhood pneumonia. Acta Pediatr 1993, 82:360-363

108

17. NohyneK H. Bacterial antibody assays in the diagnosis of acute lower

respiratorytract infections in children. Pediatr Infect Dis J 1995, 14:478-484

18. Jimenez P, Salidas F. Diagnostic fiberoptic bronchoscopy in patients with commu-

nity acquired pneumonia: comparison between bronchoalveolar lavage and telescop-

ing plugged catheter cultures. Chest 1993, 103:10231-1027

19. Gibson NA. Value of radiological follow-up of childhood pneumonia. BMJ 1993,

307:1117-1120

109

3ο σεμινάριο λοιμώξεων

Health & Medicine

Transcript of 3ο σεμινάριο λοιμώξεων