ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟΗ Ελλάδα από το κίνημα στο Γουδί

(1909) έως το τέλος των βαλκανικών

πολέμων (1913)

ΕΝΟΤΗΤΑ 27Το κίνημα στο Γουδί

(1909)

Διδακτικοί στόχοι

• Οι μαθήτριες και οι μαθητές επιδιώκεται:• Να κατανοήσουν ποια στοιχεία της ελληνικής

οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αι. οδήγησαν στο κίνημα του 1909.

• Να μάθουν τι ήταν ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος και ποιες ήταν οι επιδιώξεις του.

• Να πληροφορηθούν τι ήταν το κίνημα του 1909 στο Γουδί, ποια ήταν τα αιτήματα των οργανωτών του, ποια η αντιμετώπισή του από την ελληνική κοινωνία.

ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΣΑΝ ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΟ ΓΟΥΔΙ

•√ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ• Η χώρα, στα τέλη του 19ου αι.

αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα, λόγω:

•της πτώχευσης του 1893• των πολεμικών αποζημιώσεων

στην Τουρκία μετά την ήττα του 1897

• της επιβολής του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (1898)

Η κρίση εντάθηκε στις αρχές του 20ου αι. εξαιτίας:

• της διεθνούς οικονομικής ύφεσης που δυσκόλευε τη διάθεση των ελληνικών προϊόντων

• μείωση εμβασμάτων από Αμερική και Αίγυπτο

έκδηλη ήταν η αδυναμία της πολιτικής

ηγεσίας

• να διαχειριστεί τις εθνικές διεκδικήσεις,

με αποτέλεσμα: • άλλοτε να οδηγεί τη χώρα σε ήττες

(πόλεμος του 1897)• και άλλοτε να κατηγορείται ότι παρέμεινε αδρανής μπροστά στις

εξελίξεις.

Έτσι, επικρατούσε πολιτική αστάθεια:

• κυβερνήσεις σύντομης θητείας διαδέχονταν η μία την άλλη χωρίς καμιά να φαίνεται ικανή να αντιμετωπίσει τα κρίσιμα προβλήματα της χώρας.

• Η δυσαρέσκεια ήταν διάχυτη στην ελληνική κοινωνία.

Μείωση του κύρους των πολιτικών και της μοναρχίας

• Κατηγορούνταν για:

• συνεχείς παρεμβάσεις στις ένοπλες δυνάμεις

• τη στάση του ύπατου αρμοστή

της Κρήτης πρίγκιπα

Γεώργιου,

θεωρήθηκε υπεύθυνος για τη ρήξη με τον Βενιζέλο

και την επανάσταση του Θέρισου

Μάιος 1909:Ίδρυση Στρατιωτικού

Συνδέσμου

Οργάνωση κατώτερων αξιωματικών

Δυσφορούσαν:•για την προώθηση ευνοουμένων

από τη βασιλική οικογένεια

•για την κακή κατάσταση των ενόπλων δυνάμεων

Η εκδήλωση του κινήματος

Όταν η πολιτική ηγεσία απέτυχε να διαπραγματευτεί

με τον Σύνδεσμο,

προσπάθησε να συλλάβειτην ηγεσία του

(12 Αυγούστου 1909).

Τότε,ο Σύνδεσμος

ανέθεσε την αρχηγία του

στον συνταγματάρχη Νικόλαο Ζορμπά

και προχώρησε σε κίνημα (15 Αυγούστου 1909)με κέντρο

το στρατόπεδο στο Γουδή

http://lmoutsa.wordpress.com

• η κυβέρνηση δεν διέθετε δυνάμεις για να αντιμετωπίσει τους κινηματίες

• δέχτηκε τους όρους τους.

• Τότε αυτοί επέστρεψαν στις θέσεις τους, διατηρώντας στο ακέραιο την οργάνωσή τους.

Τα αιτήματα των οργανωτών του κινήματος

• αναδιοργάνωση των ενόπλων δυνάμεων.

• απομάκρυνση από το στράτευμα των πριγκίπων

(Κωνσταντίνου και των άλλων γιων του βασιλιά)

• Κατάργηση της ευνοιοκρατίας

• Ανεμπόδιστη βαθμολογική εξέλιξη όλων των αξιωματικών.

Γενικά αιτήματα για μεταρρυθμίσεις

• στη διοίκηση του κράτους,• στην οικονομία,• στην δικαιοσύνη• στην εκπαίδευση

Τα αιτήματα των οργανωτών του κινήματος

Η αντιμετώπιση του κινήματος

από την ελληνική κοινωνία Παρά το γεγονός ότι

οι μη στρατιωτικοί στόχοι του κινήματος ήταν

γενικοί και αόριστοιη ελληνική κοινωνία τους υιοθέτησε

Το κίνημα λειτούργησε ως καταλύτης

που προκάλεσεμια έκρηξη γενικότερων

αιτημάτων• κατά της "συναλλαγής"

• απαίτηση για "ανόρθωση" του κράτους

Η αντιμετώπιση του κινήματος

από την ελληνική κοινωνία

Ο λαός της Αθήναςεξέφρασε την υποστήριξή του στο

κίνημαμ' ένα εντυπωσιακό συλλαλητήριο

στις 14 Σεπτεμβρίου 1909

Οργανώθηκε από τον Σύνδεσμοκαι διάφορες επαγγελματικές οργανώσεις

Η αντιμετώπιση του κινήματος

από την ελληνική κοινωνία

Συλλαλητήριο: 14 Σεπτεμβρίου 1909:

Ο Γεώργιος διόρισε την κυβέρνηση Μαυρομιχάλη

Η Κυβέρνηση Κυριακούλη- Μαυρομιχάλη

1909 (15 Αυγ. 1909 – 18 Ιαν.1910) πήρε την εξουσία όταν παραιτήθηκε η βραχύβια

Κυβέρνηση Δημητρίου Ράλλη, την ίδια μέρα που έγινε το Κίνημα στο Γουδί, με την υπόσχεση να

υλοποιήσει τους στόχους των κινηματιών.

Η αμοιβαία καχυποψία δεν άφησε να προκύψει κανένα αποτέλεσμα.

Η ηγεσία του Συνδέσμου κάλεσε στην Αθήνατον Ελευθέριο Βενιζέλο.

Σχολιασμός εικονικού υλικού

• Το κίνημα του 1909 υποστηρίχθηκε από ευρύτερα τμήματα της ελληνικής κοινωνίας, ιδίως από τα μεσαία και κατώτερα κοινωνικά στρώματα των πόλεων. Μάλιστα φαίνεται ότι από τα αιτήματα του συνδέσμου εκείνα που είχαν την ισχυρότερη λαϊκή απήχηση ήταν αυτά που αναφέρονταν:

• στην καταπολέμηση της συναλλαγής (πολιτική αλλά και γενικότερη διαφθορά)

• και στην "ανόρθωσιν" (γενικότερη ανασυγκρότηση) της χώρας.

• Η μορφή που δεσπόζει στο κέντρο της συγκεκριμένης εικόνας είναι μια νεαρή γυναίκα που συμβολίζει την Ελλάδα.

• Κρατά στο αριστερό της χέρι το λάβαρο της αναγέννησης, στο οποίο αναγράφονται συνθήματα υπέρ του λαού και του στρατού και η ημερομηνία εκδήλωσης του κινήματος στο Γουδί.

• Πατά ένα μεγάλο φίδι το οποίο έχει πάνω του γραμμένη τη λέξη "συναλλαγή".

http://www.tovima.gr/society/article/?aid=248317

Ποια τα αίτια, οι αφορμές, τα αποτελέσματα και οι συνέπειες της Επανάστασης του 1909

στο Γουδί και ποια η σημασία της;

• Τα αίτια της επανάστασης στο Γουδί ήταν:• Η απογοήτευση και η δυσφορία από την

αντιμετώπιση των εθνικών ζητημάτων, ιδίως μετά την ήττα του 1897.

• Η συνέχιση των τουρκικών προκλήσεων• και η ανικανότητα της πολιτικής ηγεσίας να

ανταποκριθεί στις περιστάσεις. • Η αστάθεια και η αποδιοργάνωση του κράτους.

Το Μάιο του 1909 μια ομάδα κατώτερων αξιωματικών σχημάτισαν το «Στρατιωτικό

Σύνδεσμο» που είχε σκοπούς:

• 1) την αναδιοργάνωση στρατού και στόλου, • 2) την απομάκρυνση του διαδόχου και των

πριγκίπων από στρατιωτικές θέσεις και • 3) την εισαγωγή μεταρρυθμίσεων σε

διοίκηση, οικονομία, δικαιοσύνη κλπ.

Αποτελέσματα του «Στρατιωτικού Συνδέσμου» ήταν:

• 1) το κίνημα πέτυχε και η κυβέρνηση παραιτήθηκε,

• 2) ο «Στρατιωτικός Σύνδεσμος» κάλεσε ως πολιτικό σύμβουλο τον Ελευθέριο Βενιζέλο, για να αναλάβει το θέμα της εισαγωγής μεταρρυθμίσεων.

Σε ποια στιγμή εμφανίζεται στο πολιτικό προσκήνιο της Ελλάδας ο Ελευθέριος

Βενιζέλος; 

• Ο Ελευθέριος Βενιζέλος εμφανίζεται στο πολιτικό προσκήνιο της Ελλάδας το 1910 μετά από

πρόσκληση του «Στρατιωτικού Συνδέσμου».

• Ο Βενιζέλος σχημάτισε κυβέρνηση και μετά τις εκλογές του 1910 τις οποίες κέρδισε με μεγάλη

πλειοψηφία ψηφίστηκε το Σύνταγμα του 1911 που εξασφάλισε καλύτερη λειτουργία του

πολιτεύματος και περισσότερο φιλελεύθερους θεσμούς.

13. Ποια η σημασία της επανάστασης του 1909 για τις στρατιωτικές επιτυχίες της

Ελλάδας που ακολουθούν;

• Η σημασία της επανάστασης του 1909 για τις στρατιωτικές επιτυχίες της Ελλάδας που

ακολούθησαν είναι μεγάλη γιατί ο στρατός οργανώθηκε, το ίδιο και ο στόλος και γι’ αυτό κατάφεραν οι ΄Ελληνες να αντεπεξέλθουν στις

δυσκολίες των πολέμων.