1212 ΤΟΠΙΚΑ ∆ΕΥΤΕΡΑ 27 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

Συµβουλέςγια µνήµη…ελέφαντα!!!

Έτυχε ποτέ να µπείτε σε ένα δω-µάτιο και να µη θυµάστε για ποιολόγο πήγατε εκεί; Έτυχε να ανοί-ξετε το συρτάρι του γραφείου σαςή την ντουλάπα σας και να µη θυ-µάστε τι θέλατε να πάρετε; Όταναυτό συµβαίνει στα 30 µας, δεν δί-νουµε πολλή σηµασία. Όταν συµ-βαίνει στα 40, αρχίζουµε να ανησυ-χούµε. Στα 60 όµως φοβόµαστεκαι αναρωτιόµαστε µήπως παρου-σιάζουµε τα πρώτα συµπτώµατα

της νόσου Aλτσχάιµερ. Πρέπει να ξέρετε όµως ότι όσο µεγα-λώνουµε είναι φυσικό οι αναµνήσεις µας να «ξεθωριάζουν», ενώο χρόνος που χρειαζόµαστε για να ξαναφέρουµε κάτι στη µνή-µη µας όλο και αυξάνεται.

Συµβουλές για να µην ξεχνάτε:1. Αυξήστε την κατανάλωση φρέσκων φρούτων και λαχανι-

κών στο καθηµερινό σας διαιτολόγιο.2. Εµπλουτίστε το πρωινό σας µε νιφάδες δηµητριακών, ψω-

µί ολικής άλεσης και προτιµήστε το µέλι από τη ζάχαρη.3. Χρησιµοποιείτε ελαιόλαδο στις σαλάτες και στο φαγητό.4. Καθιερώστε το ψάρι τουλάχιστον δυο φορές την εβδοµά-

δα, µειώνοντας το κρέας, ιδιαίτερα τα κοµµάτια µε το λίπος.5. Αν τρέφεστε άτακτα και ανθυγιεινά, τότε καλό είναι να

παίρνετε βιταµίνες, τις οποίες θα σας υποδείξει ο γιατρός.6. Αποφεύγετε να παραλείπετε γεύµατα, γιατί τότε το µυαλό,

στην προσπάθειά του να προσαρµοστεί στην έλλειψη κάποιωνστοιχείων που του είναι απαραίτητα για να λειτουργήσει, κου-ράζεται και αποδιοργανώνεται.

7. Εξασκείτε κάθε µέρα το µυαλό σας διαβάζοντας βιβλία,εφηµερίδες, λύνοντας σταυρόλεξα, υπολογίζοντας νοερά τονλογαριασµό από τα ψώνια σας κ.λπ.

8. ∆ιατηρείτε σε φόρµα το σώµα σας, µε ασκήσεις όπως περ-πάτηµα, τρέξιµο, κολύµ-πι, τένις κ.λπ. Με τις πα-ραπάνω φυσικές ασκή-σεις, ο εγκέφαλος οξυγο-νώνεται πιο σωστά καιαυτό συµβάλλει στην κα-λή λειτουργία της µνή-µης.

9. Ασχοληθείτε συστη-µατικά µε τη µουσική. Ηενασχόληση µε την κλα-

σική κυρίως µουσική ενοποιεί τα δυο ηµισφαίρια του εγκεφά-λου για αποτελεσµατικότερη αποµνηµόνευση, µειώνει τα λάθηκατά τη διάρκεια της εργασίας ή της µελέτης, βελτιώνει τη δη-µιουργικότητα και τη διαύγεια, ενώ αυξάνει τον δείκτη νοηµο-σύνης κατά 9 µονάδες!

10. Φροντίστε ο ύπνος σας να είναι επαρκής. Περίπου 7 µε 8ώρες ύπνος το βράδυ και 30 λεπτά µε 1 ώρα το µεσηµέρι είναιαπαραίτητες για να λειτουργεί η µνήµη σας «ρολόι».

11. Κάντε επιλογές. ∆εν είναι απαραίτητο να θυµάστε τα πάν-τα, υπερφορτώνοντας τον εγκέφαλό σας. Χρησιµοποιήστε, τατόσα εργαλεία που υπάρχουν (ηλεκτρονικές ατζέντες, ξυπνη-τήρια κ.α.)

12. Αποκτήστε συνήθειες που θα «αντικαταστήσουν» και θα ξε-κουράσουν τη µνήµη σας. Η παλιά καλή συνήθεια π.χ. να βάζετετα κλειδιά πάντα στο ίδιο σηµείο είναι πολύ αποτελεσµατική.

13. Βρείτε τρόπους να χαλαρώνετε. Το άγχος, οι έντονοι ρυθ-µοί ζωής, η υπερβολική κούραση και η πολλή δουλειά συχνάµπλοκάρουν τον µηχανισµό της µνήµης και τη διαύγεια τουπνεύµατος.

Αιτίες που αποδυναµώνουν την µνήµη:1. Το κάπνισµαΠαρόλο που λέγεται ότι η νικοτίνη σε µικρές δόσεις µπορεί

να διεγείρει πνευµατικά, αντίθετα σε µεγάλες δόσεις µπορεί ναµεταβάλει τις ικανότητες αποµνηµόνευσης.

2. Τα οινοπνευµατώδηΗ τακτική κατάχρηση οινοπνευµατωδών ποτών µεταβάλλει -

όχι µόνον τη βραχυπρόθεσµη- αλλά και τη µνήµη εκείνη πουπρέπει να µείνει χαραγµένη µακροπρόθεσµα. Πώς; «Σκοτεινιά-ζοντας» τον εγκέφαλο και εµποδίζοντας τη λειτουργία των νευ-ροµεταβιβαστών. Μήπως, άλλωστε, δεν λέµε ότι πίνουµε γιανα... ξεχάσουµε;

3. Η καφενηΠαίζει κι αυτή σε διπλό... ταµπλό, αφού σε µικρές δόσεις διε-

γείρει, ... ξυπνάει, ενώ σε υπερβολική ποσότητα µας κάνει πε-ρισσότερο ευάλωτους στο στρες και το άγχος. Το αποτέλεσµα;Η πιθανότητα να περιοριστεί η ικανότητά µας να αντιλαµβανό-µαστε τις πληροφορίες που παίρνουµε.

4. Αποφύγετε την µονοτονία-µοναξιά και την πολυφαρµακίαΈνας άνθρωπος που ζει µόνος, κινείται στερεότυπα µέσα στο

σπίτι, δεν έχει ενδιαφέροντα, η ζωή του είναι µονότονη, δεν οξύ-νει τη µνήµη του µε καινούργια µηνύµατα και δεν βάζει συχνάτο µυαλό του να σκέφτεται, ενδέχεται να παρουσιάσει σταδια-κά εξασθένηση της µνήµης. H κατάθλιψη επίσης, που συχνάπαρουσιάζουν τα µοναχικά άτοµα, καθώς και η πολυφαρµακίαιδίως στους ηλικιωµένους, βλάπτουν σοβαρά τη µνήµη.

ΕΠΙΜ

ΕΛΕΙΑ

ΣΤΗΛΗΣ:

Ρίτσα Κ. Κ

ρούπ

η

Email

: ark.

kroup

i@gm

ail.co

m

ΗΑκαδηµία Χορού Τέρψις, ενό-ψει της καινούριας, είναι στηνευχάριστη θέση να ανακοινώ-

σει την δηµιουργία νέων χορευτικών τµή-µατων : παιδικά, εφηβικά, ενηλίκων σεόλα τα είδη χορών (∆ηµιουργικός χορός,Salsa, Latin, Hip Hop, Zumba, Oriental,Break Dance κ.τ.λ) για τους σπουδαστέςτης που θέλουν να δοκιµάσουν κάτι και-νούριο, αλλά και για όσους θέλουν ναγευτούν µία νέα χορευτική εµπειρία καινα γίνουν µέλη της µεγαλύτερης χορευ-

τικής παρέας !Είδη που διδάσκονται:LATIN: Rumba, Cha-Cha, Mambo,

Samba, Rock n' Roll, Salsa, Tango Ar-gentino

ΕΥΡΩΠΑaΚΟΙ ΧΟΡΟΙ:Waltz, Tango,Foxtrot

STREET DANCE: Hip-Hop, Break

DanceZUMBA FITNESS ΚΑΙ ZUMBA FOR

KIDSORIENTALΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΙ ΚΑΙ ΛΑaΚΟΙ ΧΟΡΟΙ∆ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΣ ΧΟΡΟΣΑΡΓΕΝΤΙΝΙΚΟ ΤΑΝΓΚΟMUSICALΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΧΟΡΟΣ (Release

Method, Free Flow, Bodywork, ContactImprovisation, Partnering)

ΧΟΡΟΣ KABUKIΠΡΟΣΦΟΡΕΣ !!!Αναζητήστε τα νέα πακέτα προσφο-

ρών για το 2014 !!!Τµήµατα ενηλίκων: Με 2 ώρες την

εβδοµάδα, δωρεάν zumbaΤµήµατα παιδικά / εφηβικά: Με 2 ώρες

την εβδοµάδα, δωρεάν παραδοσιακά κτλΗ καλύτερη οµάδα και φέτος ... είναι

στην ΤΕΡΨΙΣ !!!Εγγραφές πληροφορίες: ∆ευτέρα -

Παρασκευή 17:00 – 22:00 & Σάββατο10:00 – 19:00

Ακαδηµία Τέρψις∆ιεύθυνση: Κολοκοτρώνη 19 (∆ίπλα

στα ∆ικαστήρια)Τηλέφωνο επικοινωνίας 24310 – 74622,6983976897.

ΝΝέέαα ΤΤµµήήµµαατταα σσττηηνν ΤΤέέρρψψιιςς!!

Την Παρασκευή 31 Ιανουαρίου 2014

«Ζωής παιχνίδια» µε τον∆ηµήτρη ΖερβουδάκηΜια µοναδική βραδιά στη µουσική σκηνή

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΛΑΤΕΙΑ στα ΤρίκαλαΟ Θεσσαλονικιός τραγου-

δοποιός έρχεται να συναν-τήσει το κοινό του στα Τρί-καλα!

«Κουβαλά» στις απο-σκευές του, τις µουσικές, ταστιχάκια του, την αγάπη τουγια αυτό που κάνει και τη χα-ρά της ζωντανής επαφής!

Με αιχµή τη νέα δισκο-γραφική πρόταση του«Ζωής Παιχνίδια», (µια ανε-ξάρτητη παραγωγή από τιςεκδόσεις ΚΥΜΑ, που ήδηέχει εξαντληθεί και βρίσκε-ται στην Β΄έκδοση), η δύνα-µη της παρέας θα µας ταξι-δέψει µέσα από τα τραγούδια σε έρωτες, στιγµές, βιώµατα, ήτ-τες µα και νίκες… Για ένα µοναδικό βράδυ θα ζωντανέ-ψουν οι µελωδίες, τα λόγια, τα ποιήµατα και η «επικοινωνία» µετραγούδια που αγαπήθηκαν µες τα χρόνια.

Η Ανατολή συναντά την ∆ύση, µε έναν µοναδικό τρόπο πουο ∆ηµήτρης γνωρίζει καλά. Έναν τρόπο που υπηρετεί ακόµηκαλλίτερα µε την φωνή του.

Το συγκρότηµα κινείται και ελίσσεται µε άνεση, από τον από-λυτα ακουστικό, στον ηλεκτρικό ήχο, διεγείροντας ιδιαίτερα τασυναισθήµατα.Αφετηρία και προορισµός η Ελλάδα. Γειτονιάµας ο Κόσµος!

Mαζί του:Σοφία ΓεωργαντζήΜουσικοί:∆ηµήτρης Οικονοµίδης (Πιάνο)Στέργιος Γαργάλας (Bιολί)Εισοδος 10 ευρώ.

ΤΙ ΟΦΕΙΛΩ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗΤΙ ΟΦΕΙΛΩ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

Οι ρυθµικοί πόδες στους εκκλησιαστικούςύµνους και το δηµοτικό τραγούδι

Του Πρωτοπρ. Αθανασίου Πολ. Τύµπα

Η µελωδία για να είναι ευχάριστη στο αυτί του ανθρώπου πρέπει να έχει ρυθµό, δηλαδήοι µουσικοί της φθόγγοι, οι νότες, να έχουν χρονική τάξη. Ρυθµός ονοµάζεται το χώρισµατης µελωδίας µε ορισµένη τάξη. Τα µέρη του ρυθµού ονοµάζονται ρυθµικοί πόδες, διότι απότην αρχαία ελληνική µουσική έως σήµερα δεικνύουν πώς ο χορευτής θα τοποθετήσει ταπόδια του στο χορό. Όταν οι ρυθµοί έχουν κοινά χαρακτηριστικά µεταξύ τους τότε αποτε-λούν ένα γένος. Έτσι ο αρχαίος έλληνας Αριστείδης ΚοTντιλιανός(β'-γ' µ.Χ.αι.) µας αναφέ-ρει τρία κύρια γένη ρυθµών:

1ον: Το ∆ακτυλικό γένος, όπου ο λόγος των χρόνων της θέσης και της άρσης είναι ίσος,(1/1). Α' παράδειγµα:ο δίσηµος, όπως η πυρρίχη. Εδώ έχουµε ένα χρόνο στη θέση και έναστην άρση. Κατά τους αρχαίους ο δίσηµος δεν συνιστά αυτόνοµο ρυθµικό πόδα λόγω τηςσυγχύσεως που προκαλείται. Β' παράδειγµα: ο τετράσηµος. ∆ύο βραχείς χρόνοι στη θέσηκαι δύο στην άρση. Γ' παράδειγµα: οι οκτάσηµοι δισπόνδειοι. Τέσσερις µακροί χρόνοι στηθέση και τέσσερις στην άρση.

2ον: Το Ιαµβικό γένος, όπου ο λόγος των χρόνων της θέσης και της άρσης είναι διπλά-σιος, (2/1). Α' παράδειγµα: ο Ιωνικός εξάσηµος που έχει δύο βραχείς χρόνους στη θέσηκαι τέσσερις µακρούς στην άρση ή και το αντίθετο. Β'παράδειγµα: ο Τσάµικος στεριανόςπηδηχτός χορός, ο οποίος προσαρµόζει τα βήµατα των χορευτών σύµφωνα µε το ιαµβικόγένος.

3ον: Το Παιωνικό γένος, όπου ο λόγος των χρόνων της θέσης και της άρσης είναι ηµιό-λιος, (3/2). Α'παράδειγµα: οι πεντάσηµοι σε πολλούς συνδυασµούς, όπως τρεις χρόνοι στηθέση και δύο στην άρση. Β' παράδειγµα: ο Τσακώνικος ρυθµός δύο χρόνοι στη θέση καιτρεις στην άρση.

Υπάρχουν και άλλα άλογα ρυθµικά γένη στα οποία οι λόγοι της θέσης και της άρσης δενέχουν καµιά αρµονική σχέση µεταξύ τους.

Οι ρυθµοί σε όλα τα γένη µπορεί να είναι από τετράσηµοι έως και εικοσαπεντάσηµοι.Μέχρι αυτόν τον τελευταίο ρυθµό µπορεί να χρησιµοποιήσει ο µελωδός για να τονίσει τονόηµα του ποιητικού κειµένου. Πέραν αυτού του ρυθµού δε µπορεί να τους συνειδητοποι-ήσει το ανθρώπινο αισθητήριο. Οι πολυσύνθετοι ρυθµοί µερίζονται σε τετρασήµους, εξα-σήµους ή οχτασήµους και σηµαίνονται ως εξής: α' παράδειγµα 16(8+8), β' παράδειγµα10(6+4). Τέτοιους συναντάµε στα αργά στιχηραρικά µέλη και τους καλοφωνικούς ειρµούςσπάνια δε στα δηµοτικά τραγούδια.

Βασικός ρυθµός στην ψαλτική τέχνη είναι ο τετράσηµος ρυθµός. ∆ύο χρόνοι στη θέσηκαι δύο στην άρση. Γράφει ο Χρύσανθος στο Μέγα Θεωρητικό (Τεργέστη 1832, παρ.216):«από την έµφασιν φαίνεται ότι η χειρονοµία είναι γένος ρυθµού δακτυλικού και επράττετοκατά τον διπλούν προκελευσµατικόν πόδα, διότι όλα τα παλαιά µέλη, άτινα εµελίζοντο, ενω υπήρχεν εις πράξιν η χειρονοµία, µε τούτο το µέτρον µετρούµενα, ευρίσκονται, ότι φυ-λάττουσιν έµφασιν».

Το ∆εκέµβριο του 2009 έγινε στην Αθήνα συνέδριο µε θέµα τα Γένη της Ρυθµοποιίαςαπό το Ίδρυµα Βυζαντινής Μουσικολογίας της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.Για παιδαγωγικούς λόγους καλό είναι οι αρχάριοι στην ψαλτική τέχνη να κάνουν πρώτα«κτήµα» τους τους απλούς ρυθµούς (δίσηµους, τρίσηµους και τετράσηµους) σε ασκήσειςπαραλλαγής και στη συνέχεια να µυηθούν στους σύνθετους ρυθµούς των ύµνων, όπου ηκάθε κίνηση περικλείει το λιγότερο δύο χρόνους.

Είναι όµως λυπηρό «φτασµένοι» χοράρχες και ιεροψάλτες να τονίζουν την κάθε συλλα-βή και όχι το νόηµα του κειµένου που δεικνύουν οι τονικοί χαρακτήρες της βυζαντινής µου-σικής και οι σύνθετοι µετρικοί της πόδες. Τότε οι ύµνοι καταντούν εµβατήρια του στρατούκαι ο χοράρχης σαν τη νοικοκυρά που χτυπά µε το γουδοχέρι τα καρύδια.

Και ο λαTκός οργανοπαίχτης εάν δε γνωρίζει µε λεπτοµέρεια τα επι µέρους µέρη του κά-θε ρυθµικού πόδα τότε θα πεδικλώσει τους χορευτές.

Τέλος να επισηµάνουµε ότι, µε ελάχιστες εξαιρέσεις, τα δηµοτικά µας τραγούδια χρη-σιµοποιούν τον ίδιο ρυθµό από την αρχή έως το τέλος ενώ ένας εκκλησιαστικός ύµνος πλή-θος ρυθµών ανάλογα µε τα νοήµατα τα οποία προσπαθεί ο µελωδός να τονίσει.

(Πηγές: Γρ. Στάθης, «Μορφές και Μορφές της ψαλτικής τέχνης», Γεώργιος Κωνσταν-τίνου, «Θεωρία και πράξη της εκκλησιαστικής µουσικής», Αχιλλέας Χαλδαιάκης, «Μου-σικές καταγραφές».)