ΓΒΡΑΒΕΙΟ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΔΟΚΙΜΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΡΕΣΒΕΙΑΣ

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ

2015-2016

Ανδρέας Βοσκός,

Λύκειο Λινόπετρας,

Λεμεσός

Είναι γεγονός ότι τον τελευταίο χρόνο η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με μια από τις μεγα-λύτερες -αν όχι τη μεγαλύτερη- κρίση στην ιστορία της. Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα κλυδωνίζεται και τα-ρακουνιέται βαθιά από το προσφυγικό πρόβλημα που

εντείνεται όλο και περισσότερο, εξαιτίας των πολεμικών συρράξεων στη Μέση Ανατολή, που έχουν προκαλέσει οι ορδές των φανατικών ισλαμιστών. Έτσι, οι κάτοικοι των εκεί περιοχών μετακινούνται κατά κύματα προς την Ευ-ρώπη, αναζητώντας καταφύγιο και μια καλύτερη και ειρηνικότερη εστία. Η Ευ-ρώπη όμως, αδυνατεί να εγκολπώσει στα σπλάχνα της τόσους πρόσφυγες και γι’ αυτό οι αρχηγοί των κρατών οφείλουν να συσκεφθούν και να εξεύρουν τρόπους απάμβλυνσης του προβλήματος και ένταξης των προσφύγων στην ευρωπαϊκή κοινωνία. Χρεώνονται λοιπόν, την ευθύνη να ασπαστούν και να υιοθετήσουν τις ανθρωπιστικές αξίες του αρχαιοελληνικού πολιτισμού που πα-ραμένουν μέχρι σήμερα, ως παρακαταθήκη και θεμέλιος λίθος για την Ευρώπη και στη βάση αυτών, να βρουν τις κοινές συνισταμένες που θα οδηγήσουν σε μια ουσιαστική και ανθρώπινη επίλυση του προβλήματος.

Παρατηρεί έκθαμβος σήμερα, όλος ο ευρωπαϊκός και παγκόσμιος πολιτισμός την αναβίωση ακραίων φανατικών ομάδων που θέτουν σε εφαρμογή τα ιμπε-ριαλιστικά τους σχέδια. Οι ομάδες αυτές δεν είναι άλλες από τους φανατικούς ισλαμιστές, οι οποίοι με απερίγραπτη βαναυσότητα και βαρβαρότητα, αλωνί-ζουν στη Μέση Ανατολή. Είναι απαράδεκτο το γεγονός, ότι σήμερα στο λεγό-μενο πολιτισμένο κόσμο του εικοστού πρώτου (21ου) αιώνα, παρατηρούνται τέτοιες φρικαλεώδεις πράξεις, όπως αυτές της βεβήλωσης και καταστροφής της αρχαίας πολιτιστικής κληρονομιάς στην αρχαία Βαβυλώνα ή όπως τις απε-ρίγραπτες εικόνες βιασμών, αποκεφαλισμών και εν ψυχρώ δολοφονιών αμά-χων πολιτών. Τη στιγμή που όλα αυτά τα ανήκουστα και τρομερά γεγονότα διαδραματίζονται στη Μέση Ανατολή, άναυδος και χωρίς να γνωρίζει πώς να

τα αποτρέψει βρίσκεται ο υπόλοιπος κόσμος. Ας αναμένουμε λοιπόν, καρτερικά για να δούμε πού θα οδηγήσει το απάν-θρωπο αυτό παιχνίδι!

Ταυτόχρονα όμως, η ίδια η Ευρώπη αντιμετωπίζει εξαιτίας του πολέμου, το ανυπέρβλητο πρόβλημα της προσφυγιάς. Αποτελεί λυπηρή παρατήρηση το γεγονός ότι αντί οι χώρες και τα κράτη της Ευρώπης να συνεργαστούν συλλογικά για την επίλυση του παθογενούς αυτού προβλήματος, κάθε

χώρα προσπαθεί να αποδεσμευτεί από τις συνέπειές του και να τις φορτώσει στις άλλες. Ενδιαφέρεται αποκλειστικά για το πώς θα απαλλαγεί η ίδια από το νεοφανές πρόβλημα, που έρχεται να προστεθεί στα τόσα άλλα, χωρίς να νοιάζεται για το κοινό ευρωπαϊκό συμφέρον. Υιοθετώντας όμως, τέτοιες πο-λιτικές τα κράτη δεν αντιλαμβάνονται ότι όχι μόνο εντείνουν το πρόβλημα και την ανθρωπιστική κρίση, αλλά παράλληλα απειλούν επικίνδυνα ολόκληρη την ευρωπαϊκή οικογένεια.

Οι ταλαιπωρημένοι και βασανισμένοι από τον πόλεμο πρόσφυγες δικαιολο-γημένα, καταφεύγουν στην Ευρώπη για αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Επι-θυμούν να ζήσουν ειρηνικά σε μια χώρα που θα μπορέσει να τους προσφέρει εστία, φαγητό και όλα τα απαραίτητα προς το ζην, τα οποία δεν τους παρέχο-νται στη χώρα τους. Έτσι, άστεγοι και αδύναμοι επιδιώκουν να συγχωνευθούν στην Ευρώπη και να ζήσουν σε αυτή όπως και οι υπόλοιποι ευρωπαίοι. Φαί-νεται όμως, πως η άποψη των ισχυρών είναι διαφορετική και οφείλουμε όλοι από κοινού να καταδικάσουμε την πράξη πολλών χωρών να σφραγίσουν τα σύνορά τους και να εμποδίσουν την είσοδο των προσφύγων στο έδαφός τους, χρησιμοποιώντας μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις απάνθρωπες και αθέμι-τες μεθόδους. Προβάλλει επιτακτική η ανάγκη, η Ευρώπη να μην αλλοτριωθεί και να απεμπολήσει τις αξίες της εξαιτίας της πολεμικής σύρραξης στη Μέση Ανατολή, αλλά να διατηρήσει αμόλευτες και απαραχάρακτες τις αξίες της αυτές και τα ιδανικά της, στα οποία στηρίζεται και στη βάση των οποίων ιδρύθηκε.

Εκτός όμως, από την ανθρωπιστική κρίση που έχει υποδαυλίσει στην Ευ-ρώπη ο πόλεμος και τα προσφυγικά ρεύματα έχουν ταυτόχρονα επιφέρει και στην Ελλάδα τρομακτικές συνέπειες. Η Ελλάδα, ως πρώτη χώρα υποδοχής των προσφύγων, ταλανίζεται περισσότερο από κάθε άλλη χώρα από το πρό-βλημα αυτό, αφού καθημερινά εισρέουν κατά εκατοντάδες οι πρόσφυγες. Γι’ αυτό ευθύνονται ιδιαίτερα, οι Τούρκοι έμποροι του πόνου, οι οποίοι βάζουν τους πρόσφυγες σε βάρκες τις οποίες βουλιάζουν στα ανοιχτά του Αιγαίου και έτσι το ελληνικό ναυτικό διασώζει συνεχώς, πληθώρα προσφύγων, ενώ αρκε-τοί από αυτούς πνίγονται στη θάλασσα, μεταξύ δε αυτών βρίσκονται και πολ-λά παιδιά. Όσον αφορά τώρα στα εσωτερικά της Ελλάδας, η κατάσταση έχει σημάνει συναγερμό αφού η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει τη δυνατότητα να τρέφει και να στεγάζει τόσους μετανάστες, δεδομένης και της σοβαρής οικο-νομικής κρίσης που διέρχεται. Την κατάσταση αυτή οξύνει ακόμη περισσότερο η ποντιοπιλατική στάση της Ευρώπης, η οποία όχι μόνο δεν συμβάλλει υλικά στη στέγαση των προσφύγων αλλά ούτε και βοηθά στην ένταξη και αφομοίω-σή τους στην Ευρώπη. Αντίθετα, αυτή κλείνει ερμητικά τα σύνορά της και δεν

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΔΟΚΙΜΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΡΕΣΒΕΙΑΣ

επιτρέπει στους πρόσφυγες να κινηθούν προς το εσωτερικό της, παγιδεύοντάς τους έτσι στην Ελλάδα. Αυτή λοιπόν, η συσσώρευσή τους στον ελλαδικό χώρο είναι ιδιαίτερα επιζήμια για την Ελλάδα.

Η Ευρώπη είχε χρέος από την πρώτη στιγμή να αντιμετωπίσει με συλλογικό-τητα και κοινή προσπάθεια την ανθρωπιστική και πολιτική κρίση που καραδο-κούσε. Όφειλε ως προνοητική να προβλέψει ότι η παράταση αυτού του προ-βλήματος υπέφωσκε σοβαρούς και αδιόρατους κινδύνους και ότι η ιδιοτελής συμπεριφορά των κρατών θα οδηγούσε στη σημερινή όξυνσή του. Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι το ζήτημα αυτό έχει λάβει τη στιγμή αυτή, τρομακτικές διαστάσεις και η αντιμετώπισή του διαφαίνεται από δύσκολη έως ανέφικτη. Μο-ναδική λοιπόν, διέξοδος στο αδιέξοδο που η Ευρώπη έχει διολισθήσει είναι η επιστροφή στις αξίες του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.

Προβάλλει έτσι, αδήριτη η ανάγκη όλοι οι ευρωπαίοι πολίτες να ασπαστούν και να υιοθετήσουν τις πανανθρώπινες αξίες που κοιτίδα τους έχουν τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και να τις προσαρμόσουν στις νέες ευρωπαϊκές πραγμα-τικότητες, κάνοντάς τις βίωμά τους. Χρεώνονται δηλαδή την ευθύνη ως υπεύ-θυνοι και δημοκρατικοί ευρωπαίοι πολίτες να αποδεκτούν τη διαφορετικότητα και να αντιμετωπίσουν με συμπόνια και αλτρουισμό τους βασανισμένους πρό-σφυγες. Στηριζόμενοι στην κορωνίδα των αρετών -καθώς διδάσκει ο Χριστια-νισμός- την αγάπη, οφείλουν να εγκολπωθούν την αρχή ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν ίσα δικαιώματα και οφείλουν να τους σέβονται. Έτσι, αντιμετωπίζοντας τους πρόσφυγες ως ίσους πρέπει να προασπίσουν τα δικαιώματά τους και με φιλότιμο να αγωνιστούν για να τους εντάξουν ομαλά στην ευρωπαϊκή κοινω-νία, προσφέροντάς τους όλα όσα χρειάζονται. Γιατί μόνο όταν διασφαλιστεί και εδραιωθεί η δικαιοσύνη και η αλληλεγγύη, θα είναι δυνατόν να ανορθωθεί μια Ευρώπη ισχυρή, ακλόνητη και απαλλαγμένη από προβλήματα που να είναι επωφελής, ασφαλής και δίκαιη για όλους της τους πολίτες. Μήπως όμως το όραμα μιας τέτοιας Ευρώπης αποτελεί απλώς μια ουτοπία;

Είναι ευνόητο λοιπόν, ότι η εικόνα μιας ακμάζουσας, ανθρώπινης Ευρώπης θα μπορέσει να επιτευχθεί μόνο εφόσον λειτουργήσουν συγκεκριμένες προϋ-ποθέσεις. Καταλυτική συμβολή σε αυτό έχει να προσφέρει μια ανθρωπιστική παιδεία, αντίστοιχη με αυτή που κληρονόμησαν οι Ευρωπαίοι από τους αρχαί-ους Έλληνες, ώστε το σχολείο να διαπλάθει πολίτες που να σέβονται την αξία της ετερότητας και της πολιτότητας. Συγκεκριμένα, το σχολείο οφείλει μέσα από ομαδοκεντρικές μεθόδους διδασκαλίας να ενσταλάξει στους νέους τη συνεργα-σία, τη συλλογικότητα και την αλληλοβοήθεια, ενώ παράλληλα να τους μάθει να γεφυρώνουν τις διαφορές τους μέσω του διαλόγου. Πρέπει επίσης, να τους

μυήσει σε ένα υψηλότερο διεθνιστικό πνεύμα που να βασίζεται στον σεβασμό, την αποδοχή της διαφορετικότητας, την ισότητα και τη δικαιοσύνη. Για να το επιτύχει αυτό, μπορεί να εντάξει στις σχολικές κοινότητες παιδιά των προσφύ-γων ώστε να έρθουν σε επαφή με τα άλλα παιδιά και αμοιβαία να κατανοήσουν ότι οι ομοιότητες που τους συνδέουν είναι περισσότερες και σημαντικότερες από τις διαφορές που τους χωρίζουν. Έτσι, το σχολείο θα αποτελέσει ένα ακλό-νητο ανάχωμα απέναντι στον ρατσισμό και τις προκαταλήψεις, αναθρέφοντας πολίτες με αξίες και ήθος.

Σε συνάρτηση με την Παιδεία, σημαντικό παράγοντα για την ευαισθητοποίη-ση των ευρωπαίων πολιτών μπορεί να αποτελέσει η ανάκληση της ιστορικής τους μνήμης. Είναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι έχουν περάσει ουκ ολίγα δεινά εξαιτίας των πολεμικών συγκρούσεων του τελευταίου αιώνα. Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος αλλά και οι υπόλοιποι πόλεμοι έχουν στιγ-ματίσει ανεξίτηλα την Ευρώπη και οι οδυνηρές τους συνέπειες ήταν αυτές που αποτέλεσαν το εφαλτήριο για την ίδρυση του Ο.Η.Ε. αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γι΄ αυτό και οι Ευρωπαίοι ενθυμούμενοι το παρελθόν, οφείλουν να κατανοήσουν την τραγική κατάσταση των προσφύγων και έτσι να τους αντι-μετωπίσουν με τον δέοντα σεβασμό, έχοντας επίγνωση της ταλαιπωρίας και των κακουχιών που περνούν. Ιδιαίτερα όμως, οι Έλληνες της Κύπρου που γεύτηκαν το πικρό ποτήρι της προσφυγιάς, όταν τους ξερίζωσε από τα χωριά τους ο τουρκικός Αττίλας αλλά και οι Μικρασιάτες, που και εκείνοι ομοίως εκ-διώχθηκαν βίαια από τις πατρογονικές τους εστίες, έχουν χρέος να συμμερι-στούν ακόμη περισσότερο την κατάσταση των σημερινών προσφύγων. Είναι αναγκαίο εκ μέρους τους, να παράσχουν τη μέγιστη δυνατή βοήθεια σ΄ αυτούς, όμοια με εκείνη που έλαβαν οι ίδιοι χρόνια πριν.

Ταυτόχρονα όμως, είναι απαραίτητο για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστι-κής κρίσης να προβληθεί ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός σε ολόκληρη την Ευρώπη, ώστε οι ευρωπαίοι πολίτες να μπορέσουν να νοηματοδοτήσουν και να επαναπροσδιορίσουν εκ νέου τις πανανθρώπινες διαχρονικές αξίες, βασι-ζόμενοι στο παράδειγμα των αρχαίων Ελλήνων. Οι αρχαίες ελληνικές τραγω-δίες πρέπει να αποκτήσουν την πρωτοκαθεδρία σε όλα τα ευρωπαϊκά θέατρα και ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός να διαδοθεί ως φωταυγές παράδειγμα για τους Ευρωπαίους. Μόνο έτσι θα μπορέσουν να αντισταθούν στο σύγχρονο, ατομικιστικό, υλιστικό και χρησιμοθηρικό πνεύμα, όπου τα πάντα κρίνονται με γνώμονα το ατομικό συμφέρον και όχι τον άνθρωπο. Ήρθε η στιγμή λοιπόν, που η ανθρωπιά πρέπει να αποτελέσει το ισχυρότερο νόμισμα, την πυξίδα των ανθρώπων, ώστε και αυτοί όπως ο Οιδίποδας με τη μαγική αυτή λέξη, τη λέξη

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΔΟΚΙΜΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΡΕΣΒΕΙΑΣ

άνθρωπος, να διαλύσουν και να διασκορπίσουν τα τέρατα που βασανίζουν τη δική τους κοινωνία.

Έτσι, οι Ευρωπαίοι έχοντας ως καθοδηγητή το λαμπρό παράδειγμα των αρ-χαίων Ελλήνων θα πρέπει να ενσταλάξουν στη ζωή τους όλες τις προαναφερ-θείσες αξίες. Οφείλουν ως εκ τούτου, με περισσή ανθρωπιά, να βιώσουν και να κατανοήσουν τις δυσκολίες και την τραγική κατάσταση των προσφύγων. Με αι-σθήματα αγάπης, ανιδιοτέλειας και αδελφοσύνης πρέπει να υποδεχτούν τους πρόσφυγες, να τους εντάξουν στη δική τους κοινωνία και να τους προσφέρουν -αν είναι δυνατόν- τροφή, ένδυση και στέγαση. Αντλώντας παράδειγμα από την αρχαιοελληνική φιλοξενία, όπου ο ξένος ήταν πάντα τιμώμενο πρόσωπο και είχε παντού άσυλο, έτσι και οι Ευρωπαίοι έχουν χρέος μέσα σε πνεύμα συναδέλφωσης να φιλοξενήσουν εγκάρδια τους κατατρεγμένους πρόσφυγες, παρέχοντάς τους όλα όσα έχουν ανάγκη. Καθώς, όταν οι πολίτες των χωρών πρώτοι αποδεχτούν και αγκαλιάσουν τους πρόσφυγες, τότε και η σκληρή και στυγνή στάση των κυβερνήσεων θα αλλάξει.

Όσον αφορά στις κυβερνήσεις των κρατών, αυτές οφείλουν σαν ενεργά μέλη της ευρωπαϊκής κοινότητας να συναντηθούν και να παρακαθίσουν στο τραπέζι των συνομιλιών με σκοπό να εξεύρουν από κοινού μια λύση. Είναι απαραίτητο οι χώρες να εγκαταλείψουν την απάνθρωπη στάση τους απέναντι στο γεγονός της εισόδου των προσφύγων στα εδάφη τους και να εντάξουν η καθεμιά στους κόλπους της έναν αριθμό προσφύγων που να αναλογεί στις δυνατότητές της. Ίσως αυτό φαίνεται δύσκολο, ιδιαίτερα στις μέρες μας, όπου πολλά κράτη δι-έρχονται οικονομική κρίση και δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν τα εσωτερικά τους προβλήματα. Πρέπει όμως, να κάνουν την υπέρβαση και συλλογικά να επιλύσουν και το νέο αυτό συνεχώς αυξανόμενο πρόβλημα. Χρεώνονται λοι-πόν, την ευθύνη να διοργανώσουν εράνους και να μαζέψουν χρήματα και εθε-λοντές ώστε να εξασφαλίσουν στους πρόσφυγες τουλάχιστον τα απαραίτητα προς το ζην. Οφείλουν να τους παραχωρήσουν χώρους στέγασης και να τους παρέχουν τροφή ώστε να ζουν υπό ανθρώπινες συνθήκες. Επιπρόσθετα, πρέ-πει σταδιακά να τους επιτρέψουν πρόσβαση στο σύστημα υγείας αλλά και να τους δώσουν δυνατότητες επαγγελματικής αποκατάστασης για τους ενήλικες και ευκαιρίες μόρφωσης για τα παιδιά. Καθώς ο σημερινός κοινωνικός ιστός, που αποσαθρώνεται ολοένα και περισσότερο από την πληθώρα κοινωνικών προβλημάτων, δεν δύναται να αντέξει άλλα βάρη και άλλα προβλήματα.

Εκτός αυτού όμως, οι κυβερνήσεις των ισχυρών κρατών έχουν άλλο ένα χρέ-ος και αυτό είναι η διασφάλιση και η επιβολή της ειρήνης στη Μέση Ανατολή. Το προσφυγικό πρόβλημα θα μπορέσει να αμβλυνθεί αν όχι μόνο σταματήσει

απλώς η συνεχής εισροή προσφύγων, αλλά όταν αρκετοί από αυτούς που ήδη βρίσκονται στην Ευρώπη επιστρέψουν πίσω στην πατρίδα τους, αφού βεβαί-ως αποκατασταθεί η ειρήνη σ’ αυτή. Γι’ αυτό και οι ισχυροί πρέπει επιτέλους να απεκδυθούν τον μανδύα των αδιάφορων και των ουδέτερων και να λάβουν θέση. Αποτελεί ντροπή για τον σύγχρονο πολιτισμό, τον τόσο προηγμένο και ανεπτυγμένο, να κυοφορεί και να ανέχεται τον πόλεμο και τέτοια απαράδεκτα φαινόμενα καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οφείλουν λοιπόν, να σταματήσουν με κάθε τρόπο τις ορδές των τζιχαντιστών, οι οποίοι μαίνονται ανελέητοι και τους οποίους δυστυχώς και βασικά οι ίδιοι έχουν εξοπλίσει και προωθήσει για την εξυπηρέτηση των ιδιοτελών τους συμφερόντων. Είναι ανά-γκη ακόμη και με τον πόλεμο να αντιμετωπίσουν τους βάρβαρους Ισλαμιστές, οι οποίοι έχουν ξεφύγει πλήρως και να τους σταματήσουν προτού φτάσουν στην Ευρώπη και απειλήσουν ολόκληρη την υφήλιο.

Τελειώνοντας, αξίζει να σημειωθεί ότι οι Ευρωπαίοι οφείλουν να θυμούνται τον πολιτισμό που τους κληροδότησαν οι αρχαίοι Έλληνες και να κατανοήσουν τη θεμελιωτική του δύναμη για το σύγχρονο ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Έτσι και αυτοί σήμερα, ως αντάλλαγμα της τεράστιας προσφοράς του Ελληνισμού στην Ευρώπη πρέπει να τον προστατεύσουν. Μπορεί η φωνή του Ελληνισμού ως φωνή ενός μικρού περιορισμένου λαού να είναι συνήθως ήσσονος σημασίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτή τη φορά όμως είναι η μοναδική λύση που λάμπει αμυδρά περιμένοντας να υιοθετηθεί από τους Ευρωπαίους και να ακτι-νοβολήσει ολόφωτη. Είναι αναγκαίο οι Ευρωπαίοι να λάβουν και να κατανο-ήσουν το μήνυμα ότι οι πανανθρώπινες αξίες -αυτές που οι αρχαίοι Έλληνες αιώνες πριν ανέπτυξαν και καλλιέργησαν- αποτελούν πανάκεια και ουσιαστικό συμπαραστάτη και συνοδοιπόρο στη διαμόρφωση μιας Ευρώπης υγιούς και αξιόπιστης.

Ανακεφαλαιώνοντας, λοιπόν, επισημαίνεται ξανά το γεγονός ότι η Ευρωπαϊ-κή Ένωση βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με μια μεγάλη ανθρωπιστική κρίση, αφού αδυνατεί να εντάξει στο εσωτερικό της το πλήθος των προσφύγων που έρχονται αβοήθητοι σ΄ αυτή. Μοναδικός οδοδείκτης στην αντιμετώπιση της κρί-σης προβάλει ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός και οι διαχρονικές ανθρωπιστικές αξίες που καλλιέργησε, που και πάλι όπως και πάντοτε ανά τους αιώνες, θα αποτελέσουν την κολυμβήθρα του Σιλωάμ που θα εξυγιάνει την τραυματισμένη Ευρώπη. Έτσι, κάθε ευρωπαίος πολίτης έχει χρέος και βαριά ευθύνη να εν-στερνιστεί και να κάνει πρώτα ο ίδιος βίωμά του, τις αξίες αυτές και ακολούθως, να αγωνιστεί για να τις μεταλαμπαδεύσει σε όλους τους Ευρωπαίους πολίτες ώστε να γίνει αρωγός στην οικοδόμηση μιας αληθινά ευημερούσας Ευρώπης.