2012 Komninoi Journal

47th

AnnualDance

2012 Journal

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΟΝΤΙΩΝ «ΚΟΜΝΗΝΟΙ»

PONTION SOCIETY KOMNINOI31-25 23rd AVENUE, ASTORIA, NEW YORK 11105

TEL: (718) 728-9292 FAX: (718) 204-5780

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ 2011-13

PRESIDENT: AMANATIDIS STEFANOS

VICE PRESIDENT: STEFANIDIS GEORGE

SECRETARY: ATHANASIADIS ZAHARIAS

TREASURER: OURANITSAS KONSTANTINOS

BOARD MEMBERS:ALEXIADIS KONSTANTINOS

ANDRONIKIDIS GEORGE KALEMKERIDIS TRIANTAFILLOS

MOLOHIDES DIMITRIOSPOULIKIDIS NIKOLAOS

SIMEONIDIS PANAGIOTIS

From our founders of our Society

to our future....

Journal 2012 // Pontion Society KOMNINOI, New York

Πόλεις του ΠόντουΟι πιο γνωστές πόλεις του Πόντου, ιδρύθηκαν ή επανιδρύθηκαν από τους αποικιστές του ευρύτερου ελλαδικού χώρου, οι οποίοι και αποτελούσαν τους συνδετικούς κρίκους ανάμεσα στη μητρόπολη και τις νέες πατρίδες. Οι πόλεις αυτές ανέπτυξαν πλούσια πολιτισμική αλλά και οικονομική δραστηριότητα, είτε σε σύνδεση με τη μητέρα πόλη, είτε και αυτοτελώς.Πρώτοι αποικιστές θεωρούνταν οι Ίωνες από τη Μίλητο και ακολούθησαν οι Μεγαρείς, οι Φωκαείς, οι Αθηναίοι κ.α. Όλοι αυτοί, γνωστοί και ως Ποντικοί Έλληνες , έφερναν μαζί τους το ιερό πυρ από την εστία της μητρόπολης, έχοντας επικεφαλής τον οικιστή, έναν εξέχοντα πολίτη που πολλές φορές αναδεικνυόταν σε ήρωα, υπερασπιστή των δικαίων της αποικίας.Οι Ποντικοί Έλληνες, από τον 8 ο αιώνα π.Χ., άρχισαν ν’ αναπτύσσουν στενές σχέσεις με τους γηγενείς του Πόντου και αποτελούσαν μαζί τους, τη ζύμη από την οποία πλάστηκαν οι νέες ελληνικές πατρίδες.

ΣΙΝΩΠΗ Η δε Σινώπη κείται μεν εν τοις δεξιοίς μέρεσιν του Πόντου παρά τον εις Φάσιν πλουν (Πολυβίου Ιστορία Τέταρτη, παράγραφος 56)Επανιδρύθηκε από τους Ίωνες της Μιλήτου στις αρχές του 8ου αιώνα π.Χ. και ήταν η πρώτη ελληνική αποικία στον Πόντο . Αργότερα, οι Σινωπείς ίδρυσαν, κατά τον Ηρόδοτο και τον Ξενοφώντα τις δικές τους αποικίες: την Τραπεζούντα, την Κερασούντα και τα Κοτύωρα. Ο Αθηναίος πολιτικός Περικλής επισκέφτηκε την πόλη, εγκαθίδρυσεδημοκρατική κυβέρνηση και

εγκατέστησε εκεί 600 Αθηναίους πολίτες.Στη Σινώπη γεννήθηκε, τον 4ο αιώνα π.Χ., ο περίφημος κυνικός φιλόσοφος Διογένης

Το 183 π.Χ. η πόλη έγινε πρωτεύουσα του βασιλείου του Πόντου, εκεί γεννήθηκε και ο Μιθριδάτης ΣΤ΄ ο Ευπάτορας.Το 70 π.Χ. έπεσε στα χέρια του Ρωμαίου στρατηγού Λούκουλλου, ο οποίος έκαψε το μεγαλύτερο μέρος της. Λίγα χρόνια αργότερα, η πόλη έγινε τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Σινωπείς άποικοι ίδρυσαν στην Αρχαιότητα την Τραπεζούντα και την Κερασούντα. Στα Βυζαντινά χρόνια, η Σινώπη υπήρξε σημαντικό λιμάνι και έδρα κομμερκίου (αυτοκρατορική διοικητική υπηρεσία ελέγχου του εμπορίου). Την περίοδο των αραβικών πολέμων έγινε στόχος των αραβικών επιδρομών. Το 1081 κατακτήθηκε από τους Σελτζούκους, αλλά ο Αλέξιος Α΄ Μεγάλος Κομνηνός την ανακατέλαβε. Οι ιστορικές πηγές πληροφορούν ότι η πόλη υπήρξε έδρα θέματος, ακμάζον εμπορικό κέντρο με πλούσιο θησαυροφυλάκιο, ενώ ενδεχομένως λειτουργούσε σ’ αυτή και νομισματοκοπείο. Η Σινώπη έμεινε για μικρά χρονικά διαστήματα στην κυριαρχία των Μεγάλων Κομνηνών (1204-1214, 1254-1265), αλλά στη συνέχεια πέρασε στον πλήρη έλεγχο των Τούρκων

Χτισμένη στη βάση μικρής χερσονήσου, αποτελούσε σημαντικό λιμάνι του Ευξείνου Πόντου. Ο πυρήνας της πόλης περικλειόταν από το αρχαίο τείχος. Οι περίπου 5.000,από τους 15.000 κατοίκους της Σινώπης,


ήταν Έλληνες και κατοικούσαν έξω από το κάστρο, προς το λιμάνι. Στους ντόπιους, που υπερηφανεύονταν πως κατάγονταν από τους Αργοναύτες, προστέθηκαν μετανάστες από την κυρίως Ελλάδα. Όλοι μιλούσαν ελληνικά και ασχολούνταν, κυρίως με τη γεωργία, την αλιεία, τη ναυπηγική και το εμπόριο. Ήταν οικονομικό κέντρο για τα χωριά της περιοχής, οι κάτοικοι των οποίων (μεταξύ τους περίπου 5.000 Έλληνες) ψώνιζαν κάθε Πέμπτη στο παζάρι της. Ταυτόχρονα διατηρούσε εμπορικές σχέσεις με τις μεγάλες πόλεις της αυτοκρατορίας (Κωνσταντινούπολη και Σμύρνη). Στα τέλη του 19ου αιώνα πολλοί μετανάστευαν, για να εργαστούν στη Ρωσία.Η ορθόδοξη κοινότητα υπαγόταν στη Μητρόπολη Αμάσειας με έδρα τη Σαμψούντα. Διέθετε δύο μεγάλες εκκλησίες (Ευαγγελίστρια και Άγιο Κωνσταντίνο) και διατηρούσε νηπιαγωγείο, οκτατάξια αστική σχολή και πεντατάξιο παρθεναγωγείο.

ΑΜΙΣΟΣ (ΣΑΜΨΟΥΝΤΑ) Είναι μεγάλη πόλη του Πόντου και αποικίστηκε από τους Σινωπείς περί τα μέσα του 8 ου αιώνα π.Χ. Έγινε και αυτή πρωτεύουσα του Πόντου και εκεί ο Μιθριδάτης ΣΤ΄ έχτισε τα ανάκτορά του.Η αρχαία πόλη είναι πολύ κοντά στη σημερινή απέχει περίπου 3 χιλιόμετρα. Ήταν πατρίδα των μαθηματικών Δημητρίου και Διονυσόδωρου καθώς και του λόγιο Τυραννίωνα, που ήταν δάσκαλος του Στράβωνα. Στους χρόνους του μεσαίωνα, η Αμισός πήρε το όνομα Σαμψούντα (ετυμολογικά από το ‘’εις Αμισόν’’ , ‘’σ’Αμισόν’’ , ‘’Σαμψούν’’ ).

Η Αμισός τον 19ον αιώνα είχε περί τις 1000 οικογένειες. Απ’ αυτές 500 οικογένειες ήσαν Ελληνικές και 150 Αρμενικές. Είχε δυο Ελληνικές συνοικίες. Η πρώτη συνοικία ονομαζόταν συνοικία Καδίκιογλου και είχε 350 σπίτια. Είχε δυο εκκλησίες και δυο σχολεία. Το ένα σχολείο ήταν καθαρά Ελληνικό και το άλλο ήταν αλληλοδιδακτικό. Η δεύτερη συνοικία είχε 150 οικογένειες, με ένα Ελληνικό σχολείο και ένα αλληλοδιδακτικό, ως επίσης και ένα Παρθεναγωγείο. Η γύρω επαρχεία είχε περί τους 8000 κατοίκους, από τους οποίους ήσαν 2000 Έλληνες Τουρκόφωνοι.Υπήρχαν, επίσης και τα παρακάτω κοινωνικά ιδρύματα: Η Φιλόπτωχος Αδελφότης (Ορθοδοξία) η Φιλόπτωχος Αδελφότης Κυριών, ο Πανευξείνειος Ελληνικός Σύλλογος (Αναγέννησις), ο Μουσικός Σύλλογος (Ορφεύς), η Ελληνική Εμπορική Λέσχη, η Αδελφότης (Πατριάρχης Φώτιος ο Ομολογητής), ο Πολιτικός Σύλλογος (Περικλής), ο Σύλλογος των Οινοέων, ο Σύλλογος των Σινωπέων και το Σωματείων των καπνεργατών. Στην Αμισό εκδιδόταν και η εφημερίδα (Φως), στην αρχή εβδομαδιαία και έπειτα δυο φορές τη βδομάδα. Ήταν αποικία των Μιλησίων και έπειτα των Αθηναίων, οι οποίοι της έδωσαν το όνομα Πειραιάς. Ο ναός του Αγίου Θεοδώρου έγινε τζαμί. Η Αμισός ήταν έδρα διοικητού, υπό την γενική διοίκηση Τραπεζούντας. Μετά το 1914 άρχισε η ραγδαία ελάττωση και ο πλήρης εξαφανισμός του ελληνικού και Αρμενικού πληθυσμού της Αμισού, εξαιτίας των διωγμών και της γνωστής οργανωμένης γενοκτονίας, που άρχισαν με τον πρώτο μεγάλο πόλεμο και τέλειωσαν με τη σύμβαση της ανταλλαγής, Γενάρη του 1923. Όσοι από τους 20000 Έλληνες κατόρθωσαν να επιζήσουν, είτε σε εξορίες και φυλακές, είτε στην πόλη (ελάχιστα γυναικόπαιδα και γέροι), με την ανταλλαγή ήρθαν στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα, στον Πειραιά, στη Θεσσαλονίκη και σε άλλα μέρη.

ΤΡΑΠΕΖΟΥΣ Τραπεζούς η πόλις, πόλις αρχαιοτάτη και των εν τη εώα πασών αρίστη. Η άριστη πόλη στην ανατολή. Έτσι την αποκαλεί ο Ιωάννης Ευγενικός στη γραφή του


Εγκωμιαστική Έκφρασις της Τραπεζούντος. Από την περιοχή αυτή καταγόταν και η οικογένεια του Κ.Π. Καβάφη . Ο Αλεξανδρινός ποιητής εμπνεύστηκε από την πόντια πόλη, πόνεσε κι έγραψε το ‘’ Πάρθεν ‘’:Όμως απ’ τ’ άλλα πιο πολύ με άγγιξε το άσμα το Τραπεζούντιον με την παράξενή του γλώσσα και με τη λύπη των Γραικών των μακρυνών εκείνων που ίσως όλο πίστευαν που θα σωθούμε ακόμη.

Η Τραπεζούντα αποικίστηκε από τους Σινωπείς το 756 π.Χ. Ο Παυσανίας σημειώνει ότι και οι κάτοικοι της αρκαδικής Τραπεζούντας είχαν εγκατασταθεί εκεί.Οι Τραπεζούντιοι φιλοξένησαν, όπως αναφέρει ο Ξενοφών, τους Μυρίους σαν αδελφούς για 30 μέρες, τους έδωσαν τρόφιμα και κρασιά, έκαναν θυσίες προς τιμή τους και οργάνωσαν αθλητικούς αγώνες και ιπποδρομίες. Ελληνική πόλη αποκαλεί την Τραπεζούντα ο Ξενοφών: Από εδώ επορεύθησαν δύο σταθμούς, παρασάγγας επτά και ήλθαν εις την θάλασσαν, εις την Τραπεζούντα, πόλιν Ελληνικήν, κατοικουμένην εις τον Εύξεινον Πόντον, αποικίαν των Σινωπέων. Οι Μύριοι στρατοπέδευσαν νοτιοανατολικά της πόλης, στο λόφο Μίθριο (400-401 π.Χ.).

Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας ιδρύθηκε το 1204 από τους Κομνηνούς Αλέξιο και Δαβίδ, όταν οι Φράγκοι της Δ’ Σταυροφορίας κατέλυσαν το Βυζαντινό κράτος. Πολύτιμη βοηθός τους στάθηκε η θεία τους, βασίλισσα των Ιβήρων (Γεωργία) Θάμαρ (1184-1212), σε συνεργασία με Σχολάριους άρχοντες που έφυγαν από την Κωνσταντινούπολη και ντόπιων τιμαριούχων.Οι Κομνηνοί έφεραν τον τίτλο “Πιστός Βασιλεύς και Αυτοκράτωρ Ρωμαίων”, που ανήκε αποκλειστικά

στους βασιλιάδες της Κωνσταντινούπολης, και τον αντικατέστησαν μόνο όταν ο Μιχαήλ Η’ ο Παλαιολόγος (1261-1282), ανασύστησε τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία το 1261, με νέο τίτλο “Πιστός Βασιλεύς και Αυτοκράτωρ πάσης Ανατολής Ιβήρων και Περατείας”. Ιβηρία λεγόταν η χώρα των Ιβήρων, σημερινή Γεωργία, και Περατεία η σημερινή Κριμαία. Οι Μεγάλοι Κομνηνοί της Τραπεζούντας ως έμβλημα είχαν το Μονοκέφαλο Αετό, σε διαστολή με το Δικέφαλο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.Το Ποντιακό κράτος, αν και έζησε 257 χρόνια χωριστά από τα άλλα ελληνικά κρατίδια, αναδείχθηκε σ’ ένα προπύργιο του ελληνισμού και διατηρήθηκε ως το 1461, δηλαδή 8 χρόνια μετά την άλωση της Πόλης. Η υπηρεσία που πρόσφερε στους Έλληνες κατοίκους του τόπου και γενικότερα στον ελληνισμό στάθηκε τεράστια. Όχι μόνο διατήρησε τον ελληνικό πολιτισμό του, αλλά τον ανέπτυξε και τον στέριωσε, ώστε ν’ αντέξει στην επόμενη δοκιμασία του κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας.Η πόλη κατακτήθηκε το 1461 από το Μωάμεθ Β΄ τον Πορθητή κι έγινε πεδίο απερίγραπτων σφαγών, εκτοπίσεων και διώξεων. Πολλοί χριστιανόπαιδες έγιναν, με τη βία, γενίτσαροι, ιεροί ναοί έγιναν τζάμια και τα ανάκτορα των Κομνηνών σπίτι του Τούρκου διοικητή.Στην πόλη αφθονούν τα βυζαντινά μνημεία και σώζονται πολλοί βυζαντινοί ναοί: Αγίας Σοφίας (1260), Αγίου Ευγενίου (μεγαλομάρτυρα, πολιούχου της πόλης), Αγίας Άννας ( 6 ος - 7 ος αιώνας), Αγίου Φιλίππου , Παναγίας Θεοσκεπάστου και αρχαιότερος όλων, ο ναός της Παναγίας Χρυσοκεφάλου . Ονομαστό είναι το μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά (386 μ.Χ.) που απέχει 54 χιλιόμετρα από την πόλη.Πνευματικός φάρος του Πόντου υπήρξε το περιώνυμο Φροντιστήριο Τραπεζούντας που ιδρύθηκε το

1682 από τον Πόντιο Σεβαστό Κυμηνίτη και λ ε ι τ ο ύ ρ γ η σ ε , με ασήμαντες δ ι α κ ο π έ ς , έως το 1923.


ΚΕΡΑΣΟΥΣΟ Ξενοφών πρώτος έγραψε για την Κερασούντα εκθειάζοντας τη φιλοξενία των Κερασουντίων προς τους Μυρίους. Πόλη ελληνικότατη , ιδρύθηκε τον 7 ο αιώνα π.Χ. από τους Σινωπείς. Η Κερασούς, όπως και οι άλλες πόλεις του Πόντου, ήταν ανεξάρτητη, έως ότου ιδρύθηκε το βασίλειο των Μιθριδατών.Ο βασιλιάς Φαρνάκης την ονόμασε Φαρνακία και το όνομα αυτό διατηρήθηκε έως την κατάλυση του βασιλείου του Πόντου από τους Ρωμαίους. Κατά τη ρωμαϊκή κυρίαρχη η πόλη διατήρησε την αυτονομία της καθώς και το αρχαίο της όνομα Κερασούς. Αυτό, σύμφωνα με μια εκδοχή, προέρχεται από το Κέρας-ους εξαιτίας του σχήματος του και κατ’ άλλη εκδοχή από το δέντρο κέρασος (κερασιά). Σώζονται επιγραφικά τεκμήρια των ρωμαϊκών χρόνων, όπως ορειχάλκινα νομίσματα των αυτοκρατόρων Αδριανού και Αυρηλίου, που φέρουν στη μία όψη το όνομα του αυτοκράτορα και στην άλλη τη λέξη Κερασουντίων .Στους βυζαντινούς χρόνους η πόλη ανήκε στην επαρχία του Πολεμωνιακού Πόντου και αργότερα στην επαρχία Χαλδίας, με πρωτεύουσα την Τραπεζούντα.

Η Κερασούς, εξαιτίας της στρατηγικής θέσης της υπήρξε στόχος κατακτητικών βλέψεων διαφόρων φυλών. Κατά το 1300, επί Αλέξιου Β΄ του Κομνηνού, πολυάριθμος στρατός τουρκικών φύλων, με αρχηγό τον Κουστογιαν κυρίευσε την πόλη, αλλά ο Αλέξιος επιστρέφοντας από την Τραπεζούντα έδωσε φονικότατη μάχη, συνέλαβε τον Κουστογιάν και αιχμαλώτισε μεγάλο μέρος του στρατού του.

Σημαντικό εμπορικό λιμάνι στα Βυζαντινά χρόνια

και έδρα κομμερκίου (αυτοκρατορική διοικητική υπηρεσία ελέγχου του εμπορίου). Η Κερασούντα εξήγαγε κυρίως ενδύματα και στυπτηρία, ενώ υπήρξε και κέντρο παραγωγής φουντουκιών. Στα χρόνια της Αυτοκρατορίας των Μεγάλων Κομνηνών η πόλη έγινε έδρα βάνδου και αποτέλεσε στόχο των τουρκομανικών επιδρομών. Τη σημασία της για την αυτοκρατορία φανερώνουν μεταξύ άλλων και οι οχυρώσεις της. Στην εκκλησιαστική ιεραρχία η Κερασούντα μαρτυρείται από τον 5ο αιώνα ως επισκοπή της Μητροπόλεως Νεοκαισαρείας, ενώ τον 11ο αιώνα προβιβάστηκε σε μητρόπολη χωρίς υφιστάμενες επισκοπές.Οι Τούρκοι πολιόρκησαν την πόλη το 1300. Κατακτήθηκε το 1461 από το Μωάμεθ Β΄ τον Πορθητή. Η Κερασούντα, πόλη με μακραίωνη ναυτική παράδοση, είχε τον τίτλο της «Νύμφης του Πόντου». Άρρηκτα συνδεδεμένο με την Κερασούντα είναι το όνομα του ισόβιου δημάρχου της Γεωργίου Κωνσταντινίδη. Επρόκειτο για άνθρωπο ικανότατο, δραστήριο, και δυναμικό. Με αυτοκρατορικό φιρμάνι έλαβε τον τίτλο του πασά και έμεινε γνωστός στην ιστορία ως καπετάν Γεώργη Πασάς. Η Κερασούντα ήταν μία απο τις σπουδαιότερες πόλεις του Πόντου και απο πολύ νωρίς αναδείχτηκε ανεξάρτητη μητρόπολη.

Κατά την απογραφή του 1913, η Κερασούντα είχε 30000 κατοίκους, από τους οποίους οι Έλληνες ήταν 17000, 3500 οικογένειες, περίπου, οι Αρμένιοι 3000, οι Τούρκοι 7000 και οι διάφορων άλλων εθνικοτήτων 3000. Το 1915, στις αρχές του μήνα Μαίου, οι Τούρκοι έθεσαν σε εφαρμογή το σχέδιό τους για τον αποδεκατισμό των Αρμενίων. Τα δεινοπαθήματα των Ελλήνων άρχισαν το 1919, με τη σύλληψη 80 προκρίτων και εξεχόντων μελών της ελληνικής κοινωνίας της Κερασούντος. Την εντολή για τη σύλληψή τους έδωσε ο Τοπάλ Οσμάν, ο σφαγιαστής των Κερασουντίων. Οι Έλληνες αποτελούσαν πάντοτε την πλειοψηφία των κατοίκων της Κερασούντος

ΑΜΑΣΕΙΑΑρχαία πόλη του Πόντου και μία απο τις λίγες που διατήρησε αναλλοίωτο το όνομά της απο την αρχαιότητα έως το 1922.Ο αρχαίος γεωγράφος και ιστορικός Στράβων (63 π.Χ.


- 23 μ.Χ.) ήταν από την Αμάσεια , παραλιακή πόλη του Πόντου, που τη διασχίζει ο ποταμός Ίρις. Ο Στράβων γράφει για την πατρίδα του (Γεωγραφικά, Βιβλίο ΙΒ, παράγραφος 547, εδάφιο 15): Ο Ίρις ποταμός έχει τας πηγάς του εις αυτόν τον Πόντον, ρέων διαμέσου της πόλεως των Κομάνων [...] επιστρέφει προς βορράν [.] κατόπιν κάμνει πάλιν καμπήν προς ανατολάς, δεχόμενος τα ύδατα του Σκύλακος και άλλων ποταμών και ρέει ορμητικά πλησίον αυτού του τείχους της Αμάσειας , της πατρίδος μου , η οποία είναι οχυρωτάτη πόλις. (Μετάφραση Α.Σ. Αρβανιτοπούλου).

Η Αμάσεια ήταν πρωτεύουσα των Μιθριδατών έως το 183 π.Χ. Η πόλη έχει τα περισσότερα αρχαία μνημεία στον Πόντο. Στα βραχώδη βουνά της υπάρχουν σπηλιές που δεν είναι παρά οι συλημένοι τάφοι των Μιθριδατών. Στο Μουσείο της αφθονούν τα αρχαιοελληνικά ευρήματα.Απέχει περίπου 70 χλμ απο την Αμισό και η τοποθεσία όπου είναι χτισμένη την έχει καταστήσει φυσικό οχυρό.Περιβάλλεται από απόκρημνα και απρόσιτα βουνά, το δε κλίμα της είναι υγιεινό. Όλη η γύρω περιοχή ήταν κατάφυτη από αμπέλια, οπωροφόρα δέντρα και κάθε είδους λαχανικά. Κυριότερα προϊόντα της ήταν τα δημητριακά, οι ονομαστές μπάμιες, τα περίφημα δαμάσκηνα και τα νοστιμότατα μήλα.Οι τέχνες και το εμπόριο βρισκόταν στα χέρια των Ελλήνων.Την Αμάσεια δεν μπορεί να την παραβγεί καμία άλλη πόλη του Πόντου σε αρχαιότητες (αρχαία μνημεία).Σπουδαίο αρχαιολογικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι σκαλισμένοι στους βράχους, βασιλικοί τάφοι.

Το 70 π.Χ. η Αμάσεια κυριεύτηκε απο τους Ρωμαίους και υποτάχθηκε στον στρατηγό Λούλουδο, ενώ το 63 π.Χ. έγινε μία απο τις έντεκα επαρχίες που ιδρύθηκαν στον Πόντο απο τον Πομπήιο. Στα χρόνια της Βυζαντινής κυριαρχίας, η Αμάσεια ήταν πρωτεύουσα της επαρχίας του Ελλενόποντου, ενώ αποτελούσε ένα απο τα κυριότερα εμπορικά κέντρα της περιοχής.Το 529 μ.Χ. καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς απο ισχυρό σεισμό, αλλά οικοδομήθηκε πάλι επί εποχής Ιουστινιανού. Τον 11 ο αιώνα η πόλη έπεσε στα χέρια των Σελτζούκων Τούρκων. Σπουδαίοι Πόντιοι καταδικάστηκαν και μαρτύρησαν, αργότερα, με την κατηγορία ότι μαζί με τους αντάρτες αγωνίζονταν για την ανεξαρτησία του Πόντου.Στην κεντρική πλατεία της πόλης, το Σεπτέμβριο 1921 οι Τούρκοι απαγχόνισαν 174 Έλληνες του Πόντου. Στην περιφέρεια της Αμάσειας κατοικούσαν στις αρχές του 20ού αιώνα 155.000 Έλληνες και λειτουργούσαν εκεί 325 σχολεία με 10.000 μαθητές και 565 δασκάλους.Τελευταίος μητροπολίτης Αμάσειας ήταν ο Γερμανός Καραβαγγέλης (1866-1935), γνωστός για την εθνική αγωνιστική του δράση του.

ΚΟΤΥΩΡΑΟ Ξενοφών αναφέρει την πόλη ως αποικία της Σινώπης, ο δε Όμηρος στην Ιλιάδα την αποκαλεί Κύτωρο. Το όνομα Κοτύωρα προέρχεται από το βασιλιά της Παφλαγονίας Κότυο και την ώρα (φρούριο). Μετα την ίδρυση του βασιλείου του Πόντου από τους Μιθριδάτες, τα Κοτύωρα υποτάχθηκαν σ’ αυτούς.Ο Στράβωνας αναφέρει ότι οι κάτοικοι των Κοτυώρων αποίκησαν την Φαρνακία, γεγονός που μας δείχνει ότι την εποχή εκείνη τα Κοτύωρα είχαν πολύ μεγάλο πληθυσμό.Κατά το 2 ο αιώνα τα Κοτύωρα ήταν ένα μικρό χωριό.

Όταν το 1461 αλώθηκε η Πόλις, τα Κοτύωρα ερημώθηκαν από τον Ελληνικό πληθυσμό τους. Τότε η πόλη ο ν ο μ ά σ τ η κ ε από τους


τούρκους Ορντού που σημαίνει στρατόπεδο, γιατί εκεί συγκεντρωνόταν ο στρατός του Μωάμεθ Β΄ του Πορθητή.

Γύρω στα 1770 χριστιανικές οικογένειες από την Αργυρούπολη, τα χωριά Κορόξενα, Γαργάαινα, Δέσμενα, Κασσιόπη κ.ά., εγκαταστάθηκαν σε τοποθεσία ΝΔ των Κοτυώρων και σε απόσταση μίας ώρας από αυτά υπο την διοίκηση τούρκου διοικητή, του μουσελίμη.Εκεί έζησαν περί τα 60 με 65 χρόνια και αργότερα εγκαταστάθηκαν στην Ορντού όπου μετ’ ολίγον ήρθαν να προστεθούν σ’ αυτούς και κάτοικοι της Τραπεζούντας υπο τον φόβο πιθανού εξισλαμισμού τους. Τα κυριότερα προϊόντα που παρήγαγε και εξήγαγε ήταν το καλαμπόκι, τα φασόλια, τα φουντούκια, τα καρύδια, το δέρμα, το μαλλί, το λινάρι, τα αβγά το βούτυρο και η ξυλεία. Κατά τις αρχές του 20ου αιώνα η πόλη είχε περίπου 12.000 κατοίκους από τους οποίους οι 6.000 ήταν Έλληνες. Το 1917 ο πληθυσμός τους φτάνει τις 17.000 εκ των οποίων οι 7.000 ήταν Έλληνες. Η έξωση και ο αφανισμός του Ελληνικού στοιχείου από την πόλη των Κοτυώρων άρχισε τον Σεπτέμβριο του1917.Στις αρχές του 20ού αιώνα λειτουργούσαν εκεί 9τάξιο Γυμνάσιο ( Ψωμειάδειος Σχολή ), 4τάξιο δημοτικό σχολείο, νηπιαγωγείο ( Καρυπίδειος Σχολή ) και παρθεναγωγείο. Ο ελληνισμός των Κοτυώρων και των 57 γύρω ελληνικών χωριών, όπως, άλλωστε και ολόκληρος ο ελληνισμός του Πόντου, υπέστη τα πάνδεινα από τους Τούρκους που είχαν στόχο την ολοσχερή εξαφάνισή του.

ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΠόλη του νομού Τραπεζούντας και έδρα της

επαρχίας Χαλδίας

Πρίν το 1870 είχε 700 ελληνικές ο ι κ ο γ έ ν ε ι ε ς . Τ ο υ ρ κ ι σ τ ί ο ν ο μ ά ζ ε τ α ι Κιμισχανά ή Γκιουμουσ χανέ

Κάτοικοι της περιοχής ήσαν οι Χάλυβες που ασχολούνταν από την αρχαιότητα με τη μεταλλουργία. Είναι πόλη των μεταλλείων , κυρίως του αργύρου. Απέχει 100 χιλιόμετρα από την Τραπεζούντα και είναι έδρα της επαρχίας Χαλδίας.Ονομαστό ήταν το Φροντιστήριο Αργυρούπολης, που λειτουργούσε από το 1723. Σύμφωνα με τον Κανδηλάπτη (Κάνι), η Αργυρούπολη ιδρύθηκε από τους κατοίκους της γειτονικής Τσάγχης, στα μέσα του 16 ου αιώνα. Κατά τους θρύλους, χωρικός της περιοχής είδε μία νύχτα τυχαία ένα κομμάτι μεταλλεύματος αργύρου να λάμπει, το πήρε και το μετέφερε στην Τσάγχη για να το εξετάσει ένας ειδικός. Όταν διαπιστώθηκε ότι ήταν αργυρούχο μετάλλευμα, ερευνήθηκε η περιοχή και ανακαλύφθηκαν και άλλες φλέβες του ίδιου μεταλλεύματος. Μετά τη μετακίνηση των κατοίκων της Τσάγχης στο νέο χώρο, συνέρρευσαν και Τραπεζούντιοι, διωκόμενοι από τις τουρκικές αρχές, οι Καπλακτζήδες και οι Κετσετζήδες.

Το 1530, όταν από την περιοχή πέρασε ο σουλτάνος Μουράτ ο Δ’ κατευθυνόμενος προς Βαγδάτη, με υψηλό φιρμάνι του κήρυξε τα μεταλλεία αυτοκρατορικά, απαγορεύοντας την ιδιωτική εκμετάλλευση. Πρώτος ο σουλτάνος Μουράτ ο Γ΄ , ο σύζυγος της Ποντίας Γκιούλ-Μπαχάρ από τη Λιβερά, έδωσε πολλά προνόμια στους αρχιμεταλλουργούς και η πόλη είχε αναπτυχθεί σε κέντρο ελληνισμού. Είχε τότε 60000 κατοίκους, το εμπόριο και οι τέχνες προόδεψαν και η Αργυρούπολη και όλη η Χαλδία βρισκόταν σε ακμή. Δείγμα της ανάπτυξης ήταν και η κοπή νομισμάτων με το όνομα Κιουμουσχανέ. Εκεί αναπτύχθηκε άριστα και η χρυσοχοία, η αγιογραφία και άλλες τέχνες. Βέβαια τον πλούτο και την ευμάρεια ακολούθησε η πνευματική ανάπτυξη. Είχε αλληλοδιδακτικό Σχολείο και Ελληνική Σχολή. Δυστυχώς μετά την ακμή ακολουθεί και η παρακμή. Έλειψαν τα τεχνικά μέσα εκμετάλλευσης των μεταλλείων, ανακαλύφθηκαν νέα πλούσια μεταλλεία στο Ακ-Δαγ-Ματέν και στην Άργονη και επακολούθησε μεγάλη μετοίκιση μεταλλουργών Αργυρουπολιτών στα νέα μεταλλεία. Μετά τα τραγικά γεγονότα του 1914-1922 λίγοι Αργυρουπολίτες κατέφυγαν στην Ελλάδα και


εγκαταστάθηκαν κυρίως στη Μακεδονία. Ένα μέρος αυτών εγκαταστάθηκαν κυρίως στη Νάουσα όπου μετέφεραν και πολλά κειμήλια των ιερών ναών της Αργυρούπολης αλλά και την πολύτιμη βιβλιοθήκη του φροντιστηρίου, με σπάνια χειρόγραφα και βιβλία. Σήμερα λειτουργεί άριστα αυτή η βιβλιοθήκη και αποτελεί κόσμημα για την πόλη της Νάουσας.Στην ακμή των μεταλλείων, ο πληθυσμός της Αργυρούπολης ξεπερνούσε τις 5.000 οικογένειες. Όγκος που συρρικνώθηκε πρίν τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο στο ένα πέμπτο. Πληθυσμιακά οι Έλληνες Πόντιοι ήταν πλειοψηφία με 2.500 ψυχές, 1000 των Αρμενίων και οι υπόλοιποι Μωαμεθανοί.

ΣΑΝΤΑΗ περιοχή της Σάντας είχε 7 ελληνικά χωριά χτισμένα πάνω στις βουνοπλαγιές. Ιδρύθηκε το 1540 από τους κατοίκους Πλατάνων και Τόνγιας.Θρυλική υπήρξε η αντίστασή των κατοίκων της Σάντας εναντίον των Τούρκων κατακτητών. Ακόμα και οι γυναίκες οπλοφορούσαν για ν’ αντιμετωπίζουν τους Τούρκους.

ΟΙ ΕΠΤΑ ΕΝΟΡΙΕΣ ΤΗΣ ΣΑΝΤΑΣ Πιστοφάντων: 400 σπίτια.Εκκλησίες: Αγία Κυριακή, Άγιος Παντελεήμων, Άγιος Χριστόφορος, ένα σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και μια πηγή του Χριστοφόρου. Zουρνατζάντων: 120 σπίτιαEκκλησίες: Άγιος Γεώργιος, Aγιος Κωνσταντίνος, Αγία Κυριακή, ένα σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τσακαλάντων: 53 σπίτιαEκκλησίες: Zωοδόχου πηγής και Άγιος Γεώργιος, ένα σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ισχανάντων: 150 σπίτια. Eκκλησίες: Αγία Κυριακή, Άγιος Γεώργιος. δημοτικά σχολεία 2 (ένα από τα οποία θηλέων). Kοζλαράντων: 60 σπίτια . Εκκλησίες: Αποστόλου Πέτρου, Αποστόλου Παύλου, και ένα σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Πίνετάντων: 30 σπίτιαEκκλησίες: Πρόφητη Ηλία και Αγίου Γεωργίου και ένα σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τερζάντων: 200 σπίτια. Εκκλησίες Άγιος Θεόδωρος και Μεταμορφώσεως.

Ο ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ Οι περισσότεροι κάτοικοι της Σάντας είναι χριστιανοί(51%) ή κρυπτοχριστιανοί (49%). Μετά από 1857 με το Ηatti- Humayun και οι κρυπτοχριστιανοι γίνονται πλέον φανερά χριστιανοι.Οι περισσότεροι Έλληνες του Πόντου αναγκάζονται να αφήσουν τα σπίτια τους και να βρούν άλλο τόπο για να ζήσουν κατά τη διάρκεια του ρωσοτουρκικού πολέμου 1877-78. Οι περισσότεροι από τους πολίτες της Σάντας κινούνται προς τη Δημοκρατία της Γεωργίας, την Αρμενία και το νότιο μέρος της Ρωσίας. Η αρχική γλώσσα τους είναι συνήθως Τούρκικά(αυτών που ζουν στην περιοχή μέχρι την ανταλλαγή πληθυσμών).

ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΤΗΣ ΣΑΝΤΑΣ Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου οι Έλληνες της Σάντας προσπάθησαν να οργανώσουν την οπλισμένη αντίσταση ενάντια στον τουρκικό στρατό. Οι ζώνες ανταρτών του Πόντου είχαν εμφανιστεί στα βουνά της Σάντας από το 1916 υπό την ηγεσία του Καπετάν Στυλιανού Koσμίδη και

αντιστάθηκαν επιτυχώς στην τουρκική επίθεση στις 6 Σεπτεμβρίου 1921. Μετά από την ανταλλαγή πληθυσμών εγκαταστάθηκαν στη Μακεδονία και τη Θράκη. Η πόλη Nέα Σάντα ιδρύθηκε από τους Σανταίους στο νομαρχιακό διαμέρισμα του Κιλκίς στην κεντρική Μακεδονία.

ΚΡΩΜΝΗΚωμόπολη της επαρχίας Χαλδίας στο νομό Τραπεζούντας. Βρίσκεται στο όρος Παρύαρδη, ανατολικά των Ποντικών ορέων, σε απόσταση 16 ωρών (με τα πόδια) στα νότια της Τραπεζούντας και 5 ωρών ΒΑ της Αργυρούπολης. Το υψόμετρο της περιοχής της ανέρχεται σε 2000 μ. Στα βόρεια συνορεύει με το οροπέδιο της Ματσούκας και το χωριό Λαραχανή, ανατολικά με το οροπέδιο της Σάντας, στα νότια με τα χωριά Γήμερα, Λιβάδι, Λυκάστι, και δυτικά με τα χωριά Παρτίν, Βαρενο΄ύ, Μουσάντων, Πουσίον κ.α.


Ο πληθυσμός της Κρώμνης υπολογίζεται ότι, το β’; μισό του 19ου αιώνα, ανέρχεται σε 1000 περίπου οικογένειες, δηλ. κάπου 6000 άτομα, ενώ τις παραμονές της ανταλλαγής κατεβαίνει στις 250.

Ενορίες:Σιαμανάντων, Μαντζάντων, Φραγκάντων, Γλούβενα, Ζεμπερέκια, Σιαινάντων, Αληθινός, Μόχωρα, Σαράντων, Κωδωνάντων, Ρακάν, Τσαχματάντων, Ρουσταμάντων, Νανάκ και Λωρία.Είναι αξιοπρόσεχτο ότι η ελληνική (ποντιακή) εξακολουθεί να μιλιέται μέχρι σήμερα, από λίγους βέβαια, γέρους της περιοχής. Να σημειωθεί, ακόμη, ότι οι πολλές εκκλησίες της Κρώμνης δεν έχουν βεβηλωθεί εσκεμμένα και σκόπιμα μετά το 1923, αλλά κατέρρευσαν από έλλειψη, και μόνο, φροντίδας, ενώ προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι σ’; όλη την έκτασή της υπάρχει μόνο ένα τζαμί.

ΣΟΥΡΜΕΝΑΠαραλιακή πόλη ανατολικά της Τραπεζούντας. Στα βουνά της, κατά τον Ξενοφώντα , ζούσαν οι Μάκρωνες . Εκεί λειτουργούσαν δημοτικά σχολεία και ημιγυμνάσιο.

ΟΙΝΟΗ Επίσης αρχαία πόλη του Πόντου, ανάμεσα στην Αμισό και στα Κοτύωρα. Από τον 5 ο αιώνα π.Χ. ήταν αποικία της αττικής Οινόης.Κωμόπολη χτισμένη στις ακτές μικρού φυσικού όρμου, 27 χλμ. ΒΔ. της Φάτσας. Φυσικό επίνειο της Νεοκαισάρειας και κύριο λιμάνι για τις μεσόγειες

πόλεις της περιοχής της. Οι Έλληνες της πόλης μιλούσαν ελληνικά και διατηρούσαν την παράδοση ότι ήταν ντόπιοι, ενώ αυτοί των γύρω χωριών μιλούσαν την ποντιακή διάλεκτο και κατάγονταν από την Αργυρούπολη. Εκκλησιαστικά ανήκε στη Μητρόπολη Νεοκαισάρειας και Ινέου, η οποία έδρευε στα Κοτύωρα. Ο πληθυσμός της στα 1914 ξεπερνούσε τους 10.000 κατοίκους, από τους οποίους οι 3.000 ήταν Έλληνες, 1.000 Αρμένιοι και οι υπόλοιποι Τούρκοι.Τα μέλη της ελληνικής κοινότητας κατοικούσαν κοντά στην παραλία, στην Πούντα και το Περιγιάλι. Ασχολούνταν, κυρίως, με την καλλιέργεια της κάνναβης και των φουντουκιών. Πολλοί ξενιτεύονταν για βιοποριστικούς λόγους σε γειτονικές πόλεις (Σαμψούντα, Φάτσα, Κοτύωρα) και τη Ρωσία. Τα εκπαιδευτήρια της κοινότητας (επτατάξιο αρρεναγωγείο και πεντατάξιο παρθεναγωγείο) βρίσκονταν στον περίβολο της Απά¬νω Εκκλησιάς (Κοιμήσεως της Θεοτόκου). Στην πόλη υπήρχε και δεύτερος μητροπολιτικός ναός (δισυπόστατος προς τιμήν των Αγίων Νικολάου και Δημητρίου).

ΜΑΤΣΟΥΚΑ Η περιοχή της Ματσούκας βρίσκεται στην καρδιά του Πόντου, μεταξύ της Τραπεζούντας και της Αργυρούπολης, ανάμεσα στα παράλια του Εύξεινου και τα όρη Κουλαντάγ – Ζύγανα – Παρυάδρης, που αποτελούν τη διαχωριστική οριογραμμή Ματσούκας – Χαλδίας και ορθώνονται σε υψόμετρο άνω των 2.500 μέτρων. Άλλα βουνά της περιοχής είναι το Καράκαπαν, το Χορόζνταγ, το όρος Μελά κ.α.Το όνομα της περιοχής εικάζεται πως προέρχεται από το ματσούκι, το ραβδί που κρατάει ο άνθρωπος όταν αμύνεται ή επιτίθεται. Θεωρείται ότι οι κάτοικοι της Ματσούκας, από την αρχαιότητα μέχρι την

ανακάλυψη των πυροβόλων όπλων, ήταν οπλισμένοι με ραβδιά – ματσούκια, αφού η ζωή τους ήταν συνυφασμένη με την προστασία της Διάβασης της Ζύγανας και του


Δρόμου του Μεταξιού, που οδηγούσε στο λιμάνι της Τραπεζούντας. Στην Άνω Ματσούκα άλλωστε και συγκεκριμένα στην Κουνάκα, μέχρι πριν την ανταλλαγή, δεν υπήρχε άνθρωπος χωρίς να κρατάει τη «ματσούκα», το «στουράκ΄», κατά την τοπική διάλεκτο.Η περιοχή μέχρι το 1923 ήταν αρκετά αραιοκατοικημένη λόγω της μορφολογίας του εδάφους και χωριζόταν στις περιφέρειες Κάτω Ματσούκας, Άνω Ματσούκας, Παναγίας Σουμελά, Γαλίανας και Μουλάκας.Στην ορεινή επαρχία της Ματσούκας βρίσκονταν και οι εξαρχιακές και σταυροπηγιακές μονές της Παναγίας Σουμελά, του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου του Βαζελώνα και του Αγίου Γεωργίου του Περιστερεώτα, μονές-στυλοβάτες της ορθοδοξίας και του ελληνισμού.Πρίν το 1914 ο ελληνικός πληθυσμός έφτανε τις 38.000. Είχε 70 χωριά εκ των οποίων 47 αμιγώς ελληνικά και στα υπόλοιπα είχε μικρή συμμετοχή σε πληθυσμό.Στη Ματσούκα πολέμησαν οι στρατηγοί του Βυζαντίου, οι περίφημοι Γαβράδες , και οι Μεγάλοι Κομνηνοί.

ΠΑΦΡΑ Πόλη κτισμένη πάνω στην οδό Σινώπης-Σαμψούντας, στη δεξιά όχθη του Άλυος. Οι κάτοικοί της ήταν Τούρκοι (περίπου 7000), Έλληνες (περίπου 3000) και Αρμένιοι (1000-2000). Εκτός από τους ντόπιους υπήρχαν και οικογένειες καταγόμενες από την Καππαδοκία, όπως και από άλλες πόλεις του Πόντου. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν τουρκόφωνοι. Στην πόλη πριν τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, λειτουργούσαν εκπαιδευτήρια διαφόρων βαθμίδων: νηπιαγωγείο (400 νήπια), οκτατάξια αστική σχολή (160 μαθητές), πεντατάξιο παρθεναγωγείο (80 μαθήτριες) και τριτάξιο αρρεναγωγείο στη συνοικία Ισαακλή (40 μαθητές). Υπήρχε, επίσης, θέατρο 400 θέσεων. Ο μητροπολιτικός ναός της πόλης ήταν αφιερωμένος στην Αγία Μαρίνα. Η Πάφρα ήταν έδρα επισκοπής (Ζήλων) και ανήκε στη Μητρόπολη Αμάσειας. Νότια του οικισμού βρίσκεται το βουνό Ντεπιέν Νταγκ στα πυκνά δάση του οποίου διαδραματίστηκαν στα 1915-1918 σκληρές μάχες των Παφραίων ανταρτών κατά των αποσπασμάτων της τουρκικής χωροφυλακής. Η ξυλεία ήταν από τα σημαντικά εξαγωγικά προϊόντα

της περιοχής. Η Πάφρα, εμπορικό κέντρο για τα εκατό και πλέον χωριά της περιοχής της, παρήγαγε επίσης αρκετά μεγάλες ποσότητες μαύρου χαβιαριού και, βέβαια, τα περίφημα καπνά που έφεραν το όνομά της.

ΦΑΤΣΑ Ή ΒΑΔΙΣΑΝΗΠαραλιακή πόλη μεταξύ Οινόης και Κοτυώρων. Είχε πληθυσμό 2000-2500 κατοίκων (Έλληνες και Τούρκοι από 1000 περίπου και 350 Αρμένιοι). Μεταξύ των Ελλήνων υπήρχαν αρκετοί του ευαγγελικού δόγματος, οι οποίοι υπάγονταν στην εκκλησιαστική αρχή της Μερζιφούντας. Οι Ορθόδοξοι ανήκαν στη Μητρόπολη Νεοκαισάρειας και Ινέου, με έδρα τα Κωτύωρα. Τα μέλη της ελληνικής κοινότητας κατάγονταν από την Αργυρούπολη, την Οινόη, Τα Κοτύωρα, την Τοκάτη κ.λπ. και ήταν όλοι ελληνόφωνοι. Βρίσκονταν συγκεντρωμένοι σε δύο συνοικίες στα ΝΔ της πόλης. Διατηρούσαν οκτατάξιο αρρεναγωγείο και παρθεναγωγείο, ενώ υπήρχε και το εξατάξιο σχολείο των Διαμαρτυρομένων. Η Φάτσα αποτελούσε αγροτικό κέντρο των χωριών της ευρύτερης περιοχής, αλλά και κέντρο εξαγωγικού εμπορίου. Ενδεικτική της φιλοπρόοδης δράσης των κατοίκων ήταν η ίδρυση το 1908 του αναγνωστηρίου - Η Ομόνοια -. Οι Έλληνες της Φάτσας από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έως την Ανταλλαγή υπέστησαν σκληρές δοκιμασίες.


ΓΑΛΙΑΙΝΑΤμήμα της περιοχής του Πόντου που άρχιζε απο τον Διπόταμο, δηλαδή απο το σημείο που ενώνονταν οι δύο βραχίονες του Πυξίτη ποταμού.Το όνομα της κατά ορισμένους προέρχεται απο τη λέξη γάλα, λόγω της ενασχόλησης των κατοίκων της με την κτηνοτροφία. Κατ’ άλλους απο τη λέξη «κάλλια» που σημαίνει μεταλλεία.Τέτοια μεταλλεία όντως βρίσκονταν στο όρος Μανόη. Άλλα μεταλλεία υπήρχαν και στα παρχάρια Γελέφ και Ζεμπερέκ. Στη Γαλίαινα βρίσκεται το ονομαστό της ``Τρίχας το Γεφύρι``.Στα μέσα του 19 ου αιώνα είχε γύρω στους 3 000 κατοίκους, απο αυτούς οι 1950 ήσαν φανεροί, οι 500 κρυφοί και οι άλλοι 550 μουσουλμάνοι. Στα 1922 αριθμούσε 4500 κατοίκους.

ΑΚ ΝΤΑΓ ΜΑΤΕΝ Κωμόπολη της ομώνυμης επαρχίας του Ακ Ντάγ ΜατένΔιοικητικά υπαγόταν στην Άγκυρα, ενώ εκκλησιαστικά στη μητρόπολη ΧαλδίαςΕίχε 8 000 κατοίκους απο τους οποίους 5 000 Έλληνες. Προέρχονταν απο την Αργυρούπολη και η γλώσσα του λαλούσαν ήταν το ιδίωμα της Χαλδίας με λίγες παραλλαγές.Είχε τέσσερις μεγάλες ενορίες : α) Άνω μαχαλά ή Ταχμαζάντων, β) Σταμπούλογλού μαχαλάς, γ) Γατσάγ, δ) Τσάρση μαχαλάς.Οι κάτοικοι ασχολούνταν με τη μεταλλουργεία, τη χαλκουργία, το εμπόριο και τη βιοτεχνία.Η επαρχία Ακ Ντάγ Ματέν είχε 30 ελληνικά χωριά πολύ ανεπτυγμένα σε τέχνες και γράμματα.Η μετανάστευση των αργυρουπολιτών στην περιοχή του Ακ Ντάγ Ματέν έγινε στα 1832 λόγω οικονομικών δυσκολιών και επιβίωσης, που αντιμετώπιζαν στην Αργυρούπολη. Μαζί τους ήρθαν αρκετές οικογένειες και απο το Σταυρίν που ήταν κρυπτοχριστιανοί.Κατα την περίοδο 1920-1921 το Ακ Δαγ Ματέν ήταν το στρατηγείο των κεμαλικών και στην πόλη αυτή δικάστηκαν και καταδικάστηκαν οι αντικεμαλικοί, μεταξύ των οποίων ο Δήμαρχος του Ακ Δαγ Ματέν Σουκρή Εφέντης.

Τα δεινοπαθήματα των Ελλήνων του Ακ Ντάγ Ματέν άρχισαν το 1876 όταν κάποιοι Σταυριώτες κρυπροχριστιανοί φανέρωσαν την πίστη τους. Τότε άρχισαν οι συλλήψεις, οι φυλακίσεις, οι εξορίες, τα βασανιστήρια, οι σφαγές, οι αρπαγές των περιουσιών, οι ατιμάσεις των γυναικών.Ακ Νταγ Ματέν, η επαρχία με τις τραγικές μνήμες από τα απερίγραπτα μαρτύρια του ελληνισμού ανάμεσα στο 1876 και το 1922.Ονομαστά είναι τα παλικάρια του Ακ Ντάγ Ματέν που αγωνίστηκαν μπροστάρηδες για την ελευθερία, οι, Πεχλιβάνεν Γεώργιος Αμαραντίδης, Νικόλ’ Εφέντης, και Πούλος.Με τη ανταλλαγή των πληθυσμών οι κάτοικοι του Ακ Δαγ Ματέν εγκαταστάθηκαν στην πλειοψηφία τους στην Αριδαία του νομού Πέλλας.

ΙΜΕΡΑΚωμόπολη του Πόντου στην περιοχή της Αργυρούπολης. Ήταν συνεχόμενη με την Κρώμνη και βρισκόταν στα ΒΑ της Τραπεζούντας. Χτισμένη στους πρόποδες του όρους Θήχης σε υψόμετρο 1.500 μ. απο όπου οι μύριοι του Ξενοφώντα αντίκρισαν τη Θάλασσα, τα δε βουνά της αποτελούν συνέχεια των βουνών της Ζύγανας.Είχε υγιεινό κλίμα και πλούσια βλάστηση. Λέγεται ότι χτίστηκε από φυγάδες που ήρθαν στην περιοχή μετά την άλωση της Τραπεζούντας. Οι κάτοικοί της ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Λόγω της δυσμορφίας του ορεινού όγκου όμως συχνά αναγκάζονταν να ξενιτευτούν. Εκκλησιαστικά η Ίμερα ανήκε στη μητρόπολη Χαλδίας.Πρίν τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο είχε 300 ελληνικές οικογένειεςΚάθε ενορία είχε δικό της ναό. Λίγο πιο επάνω από την κωμόπολη ήταν το βυζαντινό μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη που ήταν και τόπος παραθερισμού των κατοίκων της Τραπεζούντας αλλά και καταφύγιο των χριστιανών όταν τους εκδίωκαν οι τούρκοι. Οι κάτοικοι της Ίμερας ήταν εξαιρετικά φιλοπρόοδοι.

ΝΙΚΟΠΟΛΗ - ΓΑΡΑΣΑΡΗ Αρχαία πόλη του πόντου που οι ελληνοπόντιοι ονόμαζαν Γαράσαρη. Παλαιότερα ονομαζόταν και


μαυρόκαστρον. Χτίστηκε απο τον Πομπήιο το 66 π.Χ., σε ανάμνηση της νίκης του επι του Μιθριδάτη του Στ΄, όπως αναφέρει ο ΣτράβωναςΠόλη σε υψόμετρο 1.300 μετρων στον δρόμο Σεβάστειας - Κερασούντος. Το όνομα της σημαίνει «μαύρο κάστρο της στυπτηρίας» και το οφείλει στα ορυχεία στυπτηρίας, τα οποία στήριζαν την οικονομία της. Στα 1870 η κοινότητα διέθετε δύο ναούς και τρία σχολεία αρρένων (150 μαθητές). Το 1890 η Ευανθία Μουράτ Θεοφιλίδου κληροδότησε ένα σημαντικό ποσό στον Ελληνικό Φιλολογικό Σύλλογο Κωνσταντινουπόλεως, για να ιδρύσει παρθεναγωγείο, σε τόπο φτωχό πυκνοκατοικημένο και αλλόγλωσσο. Η εκπαιδευτική επιτροπή του Συλλόγου επέλεξε τη Νικόπολη, έδρα της νεοσύστατης επαρχίας της Κολωνίας, όπου ιδρύθηκε και λειτούργησε το «Ευανθίειον» παρθεναγωγείο. Στις παραμονές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου είχε 14.000 κατοίκους, από τους οποίους οι μισοί ήταν Τούρκοι και οι υπόλοιποι Αρμένιοι (6.000) και Έλληνες (1.000), οι οποίοι ήταν συγκεντρωμένοι σε δύο συνοικίες. Κατά τις σφαγές των Αρμενίων το 1915 η αρμενική κοινότητα αποδεκατίστηκε.

ΟΦΙΣ Περιοχή περί τον Όφι ποταμό, ανατολικά της Τραπεζούντας. Κύριο χαρακτηριστικό του πληθυσμού της ήταν ο ομαδικός εξισλαμισμός του κατά το 17 ο αιώνα, καθώς και η καθαρότητα (και αρχαιοπρέπεια) του γλωσσικού ιδιώματος που μιλούσαν οι Οφλήδες. Η έλλειψη μοναστηριών στην περιοχή συντέλεσε με την σειρά της σε αυτή την τραγική για τους Οφλήδες, κατάληξη, να εξισλαμισθούν μετά απο βασανιστήρια, διώξεις και αλλεπάλληλες δοκιμασίες.Τον Όφη διαρρέουν και οι ποταμοί Καλοπόταμος και Μπαλτατζή Ντερέ, (Ψυχροπόταμος).Η περιοχή χαρακτηρίζεται από λόφους, βουνά, χαράδρες και λαγκάδια. Ο Όφης αποτελείτο από 65 χωριά που τα κατοικούσαν Έλληνες χριστιανοί που εξισλαμίστηκαν στα μέσα του 17 ο αιώνα δια της βίας. Περί το 1866 οι Οφλήδες κάτοικοι του Όφη έφταναν τις 15.000 ψυχές.Τα ονόματα των χωριών τους μαρτυρούν την γνήσια

Ελληνική τους καταγωγή : Αληθινός, Κοντού, Μεσοχώρι, Ξένος, Γοργορά, Όκαινα, Παλαχώρι (Παλαιοχώρι), Σαχάρω, Υψηλή, (απο όπου καταγόταν η οικογένεια των Υψηλάντηδων), Φωτεινός. Τα δέ επώνυμά των Οφλήδων δηλώνουν επίσης της αρχαιοελληνική τους καταγωγή : Αντώνογλου, Γιάννογλου, Φώτογλου, Παπάζογλου, Μαντάνης, Μερτζάνης κ.άΟι εξισλαμισθέντες Οφλήδες διατήρησαν μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών την Ποντιακή τους λαλιά και τα πατροπαράδοτα έθιμα. Φύλαξαν με σεβασμό τα κειμήλια όπως, ευαγγέλια-ιερά βιβλία-ιερά άμφια-χειρόγραφα-θυμιατήρια-σταυρούς-εκκλησιαστικά σκεύη.

ΠΛΑΤΑΝΑ Τα Πλάτανα ήταν μικρή κωμόπολη με 300 οικογένειες Ελληνικές. Είχαν καλή οργάνωση με δύο εκκλησίες. Η εκκλησία του Ταξιάρχου, ήταν από την εποχή των Κομνηνών. Η δεύτερη ήταν του 19ου αιώνα. Είχε δύο αλληλοδιδακτικά σχολεία και ένα Ελληνικό. Στα οροπέδιά της έμεναν οι Θοανοί (Τόνιαλι). Αυτοί ήσαν Ελληνικής καταγωγής, αλλά είχαν γίνει Τούρκοι μετά την άλωση. Ήσαν αρκετά βάρβαροι, αλλά με ωραία φυσιογνωμία Ελληνική και χορούς Ελληνικούς. Η γλώσσα τους είχε πλήθος Ελληνικών λέξεων.

ΠΟΥΛΑΝΤΖΑΚΗ Η Πουλαντζάκη ίσως να είναι η αρχαία Πολεμωνιάς. Αυτή είχε στην αρχή του 20ου αιώνα 350 οικογένειες μόνο Ελληνικές. Είχε αλληλοδιδακτικό σχολείο και ένα καθαρά Ελληνικό σχολείο και μια μεγαλοπρεπή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Οι κάτοικοι είχαν γίνει με την βία Μωαμεθανοί, αλλά μετά τα Κριμαϊκά έγιναν πάλι χριστιανοί. Για την αλλαγή αυτή βασανίστηκαν πολύ από τους Τούρκους, ώσπου ο Νικόλαος Ταυρόπουλος πήγε στην Τραπεζούντα και με την βοήθεια των Ευρωπαϊκών Προξενείων τους δόθηκε το δικαίωμα να είναι χριστιανοί.


ΑΡΔΑΣΣΑ Έδρα της υποδιοίκησης Τορούλ που υπαγόταν στη διοίκηση Αργυρούπολης του νομού Τραπεζούντας. Στην εποχή του Βυζαντίου και μετά των Μεγαλοκομνηνών ήταν χωριό και αποτελούσε φρούριο στη σειρά των κάστρων του Μεσοχάλδιου.Στα χρόνια του μεσαίωνα ήταν μία από τις έξι ισχυρές θέσεις του θέματος της Χαλδίας με το όνομα Μεσοχάλδιον και υπήρξε έδρα επισκόπου που υπαγόταν στη μητρόπολη Νεοκαισάρειας.Μερικές δεκαετίες πριν τον ξεριζωμό ήταν μικρή κωμόπολη με διοικητήριο, δικαστήριο, σταθμό χωροφυλακής και ταχυδρομείο. Είχε αρκετά καταστήματα και πανδοχεία. Εκκλησία αφιερωμένη στη αγία Σοφία και στην κοίμηση της Θεοτόκου. Οι κάτοικοι ασχολούνταν με τη γεωργία και το μικρεμπόριο.

Και ΆλλεςΞακουστές είναι όλες οι ελληνικές πόλεις του Πόντου – κάθε μία απ’ αυτές συνδέεται με τις εθινκές ιστορικές παραδόσεις και με την ελληνορθόδοξη χριστιανική πίστη. Και όλες, χωρίς καμία εξαίρεση, δοκίμασαν, σε διάφορες εποχές, την βαρβαρότητα του Τούρκου δυνάστη.Ενδεικτικά αναφέρονται, επίσης: Η φιλόξενη Θοανία, (Τόνγια), η πόλη του Όφη, που από το χωριό της Υψηλή κατάγονταν οι Υψηλάντες, τα Πλάτανα με το βυζαντινό κάστρο (του Ηλ’ το κάστρο) και το πυρρίχιο χορό τους, τα Άδρασα που ήταν έδρα της Χαλδίας,

η Τρίπολη, γνωστή από τον Όμηρο για τα πλούσια μεταλλεία της, η Ριζούντα που ταυτίζεται με το νότιο τμήμα της αρχαίας Κολχίδας, η Πουλαντζάκη, όπου μόνασε ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, η Πάφρα με τα εκλεκτά καπνά της, η Νικόπολη που οφείλει το όνομα της στη νίκη του Πομπηίου κατά του Μοθριδάτη ΣΤ’, η Τοκάτη (ή Ευδοκίας) που ιδρύθηκε επί αυτοκράτορα Ηρακλείου (η κόρη του λεγόταν Ευδοκία), η Θέρμη, κοντά στην Οινόη που η περιοχή της είχε πρωτεύουσα την Θεμίσκυρα, πατρίδα των Αμαζόνων, το Μάτεν της Κερασούντας με τα μεταλλεία του, η Μερζιφούντα, φημισμένη για τα ιαματικά λουτρά της που αναφέρονται και από τον Στράβωνα, η Φάτσα με τα ερείπια του αρχαίου πύργου που χτίστηκε το 179π.Χ. από το βασιλιά Φαρνάκη Α’, πόλη από όπου κατάγομαι και εγώ-από την πλευρά της μητέρας μου-, η Νεοκαισάρεια με ερείπια από αρχαία οικοδομήματα, το Τσάμπασι που κάηκε το 1913 με το πασίγνωστο τραγούδι (εκάεν και το Τσάμπασιν), το Μεσσουδιέ (αρχαία Μελίτη), το Τσάλ που χτίστηκε το 18ο αιώνα από τους Αργυρουπολίτες, η Πράσαρη με το περίφημο ιεροδιδασκαλείο και τη μονή της, η Ηράκλεια, η πατρίδα του Ηρακλείδη του Ποντικού, η Ίμερα με το γυναικείο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, η Ζήλα όπου οι ρωμαίοι νίκησαν τον Φαρνάκη, βασιλιά του Πόντου, η Εσπιά, το ελληνικό χωριό της Τρίπολης, η Ινεπόλη, το Ακ Νταγ Ματέν με τις τραγικές μνήμες από τα απερίγραπτα μαρτύρια του Ελληνισμού ανάμεσα στο 1876 και το 1922. Εξέχουσα θέση στην ιστορική μνήμη κατέχει το χωριό Κοβάκ, 48 χιλιόμετρα από την Αμισό. Τον Ιούνιο 1921 οι Τούρκοι τουφέκισαν εκεί 701 Έλληνες από τους εξόριστους της πρώτης αποστολής, γιατί θεωρήθηκε ότι συμμετείχαν στην ίδρυση της ανεξάρτητης δημοκρατίας του Πόντου. Στο Κόβακ συγκέντρωσαν οι Τούρκοι τους Έλληνες μουσικούς της Αμισού και τους διέταξαν να παίξουν τον εθνικό ύμνο της Τουρκίας. Όμως, οι ηρωικοί Πόντιοι έπαιξαν τον ελληνικό εθνικό ύμνο, οπότε οι Τούρκοι τους σκότωσαν όλους και τους έριξαν σε ξεροπόταμο. Τα βράδια μάζευαν τους Έλληνες που συνελάμβαναν και αφού τους σκότωναν τους έριχναν τα σώματά τους στο ποτάμι. Σύμφωνα με την παράδοση στο ποτάμι αυτό αντί για νερό έτρεχε αίμα.


ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ

Η ορολογία που καθιερώνει όλη την γυναικεία ποντιακή φορεσιά είναι το χαρακτηριστικό της ένδυμα η “Ζιπούνα ή Ζουπούνα”. Την γυναικεία φορεσιά την συναντάμε σε διάφορες περιοχές του πόντου διαφοροποιημένη, είτε λόγω κοινωνικής θέσης της κάθε γυναίκας (ή ηλικία της), είτε λόγω κλιματολογικών συνθηκών, ή ακόμα και λόγω των πολλών ποικιλιών των υφασμάτων και των χρωμάτων.

Ζιπούνα ή ΖουπούναΗ ζιπούνα είναι ένα μακρύ ευρύχωρο ριχτό φόρεμα με φαρδιά μανίκια, που άρχιζε από τους ώμους και κατέβαινε ως τους αστραγάλους. Μπροστά έκλεινε με κουμπιά από πάνω μέχρι την μέση. Τα υφάσματα που χρησιμοποιούσαν ήταν:Μεταξωτό μπροκάρ, του οποίου η ύφανση είχε ένα λουλούδι σε διάφορα χρώματα.

Η ανδρική παραδοσιακή φορεσιά πήρε το όνομα από το παντελόνι με τα στενά σκέλια και την φαρδιά σούρα, το οποίο ονομαζόταν Ζίπκα. Γι’ αυτό με τον όρο “Ζίπκα” εννοούμε ολόκληρη την ποντιακή ανδρική ενδυμασία, που περιλαμβάνει γιλέκο, σακάκι, ζωνάρι, κουκούλα, τσάπουλας και μέστια. Το ύφασμα που χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή της ανδρικής ενδυμασίας ήταν τσόχα ή βαμβακερό ύφασμα ή λινό ή κασμίρ, ενώ τα πιο συνηθισμένα χρώματα ήταν το μαύρο, το καφέ, και το μπλε.

ΖίπκαΕίναι ένα είδος παντελονιού που ξεκινούσε από την μέση και κατέληγε στους αστραγάλους. Μπροστά δεν είχε άνοιγμα και δενόταν στην μέση με βρακοζώνα. Η ζίπκα ήταν αρκετά πλατιά και σχημάτιζε εμπρός και πίσω πολλές πτυχές και πιέτες, σταδιακά στένευε


•Μεταξωτό ταφτά (μονόχρωμο ύφασμα).

•Ταφτά σανσάν (ύφασμα που κάνει διάφορα χρώματα).

•Σουά σοβάζ (άγριο μετάξι “κρουστό”).

•Ριγωτό ύφασμα σε διάφορα χρώματα βαμβακομέταξα.

•Ριγωτό υφαντό (βαμβάκι-μαλί).

Το εσωτερικό της ζιπούνας είναι φοδραρισμένο με κάποτο (άσπρο βαμβακερό ύφασμα. Τα τελειώματα (γιακάς, μανίκια) και περιμετρικά του φορέματος είναι κεντημένα με χρυσή ή ασημένια ή υφαντή κλωστή. Στον δυτικό πόντο συναντάμε ζιπούνες χωρίς κουμπιά με βαθύ άνοιγμα στο στήθος και ανοίγματα στα πλάγια.

Σαλβάρ ή ΣαρβάλΦαρδιά βράκα, που ξεκινούσε από την μέση και έφτανε μέχρι τους αστραγάλους. Στο κάτω μέρος δένονταν με κορδόνια τα μπατζαγοδέματα. Κατασκευαζόταν από ύφασμα μάλλινο ή βαμβακερό ή φανέλα ή μεταξωτό, το εσωτερικό ήταν φοδραρισμένο με λευκό ή σκούρο κάποτο ή χασέ. Στηριζόταν με το βρακοζών’ και σχημάτιζε πτυχές δίνοντας ένα καλοφτιαγμένο στήσιμο στην ζιπούνα.

Καμίς & Σπαρέλ ή ΣπαλέρΤο καμίς είναι πουκάμισο που συνόδευε την επίσημη ενδυμασία, το χρώμα ήταν λευκό ή εκρού και το ύφασμα μετάξι , ραμμένο με δαντέλα, στα τελειώματα του ρούχου (μανίκι και γιακά). Στα χωριά οι γυναίκες κάτω από την ζιπούνα αντί για καμίς φορούσαν το σπαρέλ (τετράγωνο ύφασμα που δενόταν στο λαιμό και τα πλαϊνά της σπάλας). Τα υφάσματα που χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή του σπαρέλ ήταν μονόχρωμα ριγωτά, μεταξωτά ή βελούδα και ήταν φοδραρισμένα με κάποτο ή χασέ και έχουν κέντημα γύρω από τον λαιμό.

ΕσώρουχοΤο γυναικείο εσώρουχο το λέγανε το “βρακίν”, το

μέχρι τα γόνατα, ενώ από εκεί και κάτω στένευε τόσο όσο να περνούν μόνο τα πόδια. Εσωτερικά είναι επενδυμένη με κάποτο σε σκούρο χρώμα.

Καμίσ’Ανδρική πουκαμίσα φτιαγμένη από άσπρο λινό πανί. Ο γιακάς ήταν στενός (παπαδίστικος) και τα μανίκια φαρδιά και καταλήγουν στους καρπούς δίχως κουμπιά στις άκρες. Ήταν βασικό ρούχο στην ποντιακή ενδυμασία.

Γελέκ’Γιλέκο από βαμβακερό πικέ ύφασμα ή τσόχα και φοδραρισμένο με άσπρο πανί. Το μήκος ξεκινούσε από τους ώμους ως την μέση. Είχε δύο τσέπες, μία δεξιά και μία αριστερά κάτω από το στήθος.Τα κουμπιά ήταν βαμβακερά ή μεταλλικά.

Πασλίκ’ ή Πασλούκ’ ή Πασλούχ’Είναι το ανδρικό κάλυμμα του κεφαλιού, κατασκευασμένο από το ίδιο ύφασμα και χρώμα με την ζίπκα. Έχει σχήμα κώνου, με μεγάλο πλάτος στην βάση του και δύο μακριές λωρίδες φοδραρισμένες όπου δένονται στο πίσω μέρος του κεφαλιού ή στην αριστερή πλευρά.Το μήκος είναι 2 μέτρα με τις λωρίδες δεξιά και αριστερά, και το φάρδος είναι 0,30 εκ. Η κορυφή σχηματίζει μύτη και είναι ραμμένο ένα κορδόνι με φούντα.

Το σώβρακοΚατασκευαζόταν με το ίδιο ύφασμα με το καμίσ’. Ξεκινούσε από την μέση και κατέληγε στον αστράγαλο. Ήταν φαρδύ μέχρι τα γόνατα και μετά στένευε. Στο σώμα δενόταν με το βρακοζών’ (υφασμάτινη μακριά λωρίδα) και στα πόδια με λινές κορδέλες τα μπατζακοδέματα. Τα γαμπριάτικα εσώρουχα ήταν φτιαγμένα από άσπρο και εκρού λινό. Οι άντρες μεγάλης ηλικίας φορούσαν εσώρουχα σε σκούρο χρώμα βαμβακοφανέλα.


μήκος του έφτανε λίγο κάτω από το γόνατο και είχε στην άκρη γαϊτάνι από βαμβάκι και με αυτό δενόταν στο κάθε πόδι. Τα εσώρουχα στον πόντο τα έφτιαχναν από λευκό χασέ ή σκούρα βαμβακοφανέλα ,και λινό. Για τα νυφιάτικα εσώρουχα χρησιμοποιούσαν κοφτό χασέ με αζούρι σε διάφορα σχέδια, μεταξωτή και βαμβακερή δαντέλα και το τσελβόλ κεντημένο στο στήθος με κλωστές σε κόκκινες αποχρώσεις.

Τάπλα ή Τεπελίκ ή ΤεπελίκιΚαπελάκι που κοσμούσε το γυναικείο κεφάλι. Πήρε την ονομασία από την λέξη “τεπε” που σημαίνει κορυφή. Το κατασκευάζουν εσωτερικά από σκληρό χαρτί (χαρτόνι) και εξωτερικά από τσόχα, σκληρό κάποτο ή βελούδο. Ημικυκλικά περνούσαν χοντρό χαρτί ενός εκατοστού και πάνω σε αυτό έραβαν μία ή δύο σειρές φλουριά Κωνσταντινάτα. Το πάνω μέρος το κάλυπταν με μέταλλο σφυρήλατο σε διάφορα σχέδια ή το κεντούσαν. Στο πλάι υπήρχαν δύο κορδέλες για να το δένουν στο κεφάλι. Σε ορισμένες περιοχές (π.χ. κάρς) το τεπελίκ που φορούσαν κάλυπτε όλη την περίμετρο της κεφαλής Υπήρχαν τεπελίκια που στην κορυφή αντί για μέταλλο κεντούσαν χρυσό κορδόνι και το έλεγαν “τάπλα κουρσίν”.

Καμαρωτέρ ή Καμαρα ή ΒαλάΉταν το νυφικό πέπλο με όλα τα στολίδια και τα κοσμήματα που το συνόδευαν, φοριόταν μόνο στον γάμο. Κάλυπτε εκτός από το κεφάλι , το στήθος και την πλάτη μέχρι την μέση ή όλο το σώμα.Το βαλά το φορούσαν οι νύφες στην περιοχή του Ακ Νταγ Ματέν. Σε άλλες περιοχές του πόντου η βαλά σκέπαζε ολόκληρο το σώμα της νύφης μπρός και πίσω ως την μέση. Συνήθως κατασκευαζόταν από κίτρινο μεταξωτό ύφασμα.

Το Πουλούν ή ΠουρλούνΕίναι ένα πολύ λεπτό κάλυμμα, χρώματος κόκκινο ή πράσινο, που το φορούσε στο κεφάλι η νύφη μετά την στέψη. Σε ορισμένα μέρη του πόντου αντικαθιστούσε το καμαρωτέρ

Ανδρική ζιπούνα ή Αμπάς ή ΑντερίνΑνδρικό σακάκι που αποτελούσε με το γιλέκο και την ζίπκα την ανδρική φορεσιά. Το ύφασμα που χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή της ζιπούνας ήταν από τσόχα ή βαμβακερό ύφασμα ή κασμίρι, σε διάφορα χρώματα. Η ζιπούνα άρχιζε από τον λαιμό και έφτανε ως την μέση, ενώ τα μανίκια ήταν μακριά και στις άκρες ήταν σχιστά. Το ένα είδος ήταν η σταυρωτή ζιπούνα (καβουσμαλή). Ο γιακάς ήταν στενός και είχε διπλό στήθος που άλλοτε κούμπωνε δεξιά και άλλοτε αριστερά, ενώ τα κουμπιά ήταν βαμβακερά. Η ζιπούνα αυτή φοριόταν πάνω από το πουκάμισο. Το δεύτερο είδος της ζιπούνας διέφερε από το πρώτο, γιατί είχε το στήθος ανοιχτό από το λαιμό μέχρι κάτω, αλλά το άνοιγμα αυτό σταδιακά στένευε, λίγο πάνω από τον αφαλό και κούμπωναν οι δύο πλευρές με βαμβακερά κουμπιά. Αυτό το είδος ζιπούνας φοριόταν πάνω από το γιλέκο. Η ζιπούνα είχε τσέπη στο εξωτερικό της δεξιάς τσέπης. Την ανδρική ζιπούνα την συναντάμε με διαφορετικά σχέδια σε όλον τον Πόντο.

Τσοχάν ή ΓιαμαρλούκΈτσι ονομάζεται το μαύρο ανδρικό πανωφόρι. Το ύφασμα που χρησιμοποιούν για το ράψιμο είναι μάλλινο. Το συναντάμε σε τρία μάκρη. Στην μία περίπτωση ξεκινάει από τους ώμους και καταλήγει στην μέση και κουμπώνει μπροστά. Στην δεύτερη περίπτωση ξεκινάει από τους ώμους και καταλήγει στους γοφούς και στην τρίτη περίπτωση ξεκινάει από τους ώμους και καταλήγει στο μπούτι. Έχει δύο τσέπες μία δεξιά και μία αριστερά και κουμπώνει μπροστά.

ΚοφτάνΠανωφόρι που το φορούσαν οι προεστοί. Το μάκρος ξεκινούσε από τους ώμους και κατέληγε στα γόνατα. Το ύφασμα ήταν από μπροκάρ μεταξωτό, και κούμπωνε με κουμπιά χρυσοποίκιλα ή μεταλλικά από δεξιά προς τα αριστερά. Ο γιακάς και οι μανσέτες ήταν κεντημένα με χρυσό κορδόνι. Έχει κοινά στοιχεία με το τσάρικο σακάκι και με τον βυζαντινό μανδύα.


Το ΣαλΜάλλινο τετράγωνο ύφασμα μονόχρωμο που σκέπαζε το κεφάλι, την πλάτη, τους ώμους και το στήθος. Το χρησιμοποιούσαν οι μεσήλικες και οι γριές, όταν πήγαιναν εκκλησία, ή όταν πήγαιναν για ψώνια ή όταν πήγαιναν επισκέψεις στην διάρκεια του χειμώνα.

ΛετζέκΕίναι μαντήλα τετράγωνη που διπλωνόταν στην μέση. Είχε διαστάσεις 1.20μ. επί 1.20μ. Το λετζέκ που φορούσαν οι νέες είχε χρώμα κοκκινοκίτρινο με κοκκινωπά λουλούδια,περιμετρικά ήταν πλεγμένο γαϊτάνι ή δαντέλα χειροποίητη. Οι ηλικιωμένες και οι χήρες φορούσαν σκούρα χρώματα. Το ύφασμα ήταν βαμβακερό ή λινάτσα ή καμβά. Το λετζέκ φοριόταν τριγωνικά στο κεφάλι πάνω από το τεπελίκι ή χωρίς αυτό, το πρόσφεραν οι συγγενείς της νύφης πριν από τον γάμο. Υπήρχε και το μαντήλι καθημερινής χρήσης που το φορούσαν οι κοπέλες και οι γυναίκες του ορεινού πόντου, οι διαστάσεις του ήταν 1επί 1 και το έλεγαν τσίτι ή κατσοδέτρα.

Τα συγκεκριμένα μαντήλια ήταν μονόχρωμα σκούρα ή με ανοιχτή απόχρωση, το ύφασμα ήταν τσελβόλ ή λινό. Στην περιοχή τις Τόγιας ήταν άσπρα και μαύρα. Στην Σάντα τα χρώματα ήταν μαύρο με λουλούδια σε έντονους χρωματισμούς. Στην Νικόπολη ήταν το σκούρο μπλε το σκούρο καφέ και το μαύρο. Στον Δυτικό Πόντο συναντάμε μαντήλια σε άσπρο, σε μπεζ και σε κόκκινο χρώμα.

Λαχόρ’Τετράγωνο υφαντό ζωνάρι από αργαλειό, που το δίπλωναν οι γυναίκες τριγωνικά, δένοντάς το στην μέση πάνω από την ζιπούνα . Τα χρώματα είναι έντονα ζωηρά βαμμένα με φυτικές βαφές του σοφράν της παπαρούνας και του κάστανου. Το λαχόρ έχει μήκος 1,10μ. και φάρδος 1μ. Για να στερεωθεί το λαχόρ στην μέση το έδεναν με μια στενή κεντημένη λουρίδα, η οποία είχε στις άκρες φούντες, που τις έλεγαν τσαγούνα, κάθετα στις δύο άκρες υπήρχαν κρόσσια. Το όνομα εικάζεται ότι το πήρε από την πόλη Λαχόρι του Πακιστάν, απ’ όπου

Ταραπουλούζ ή ΤροπολόζΜεταξωτό ζωνάρι με κάθετες και οριζόντιες ραβδώσεις. Το μήκος του ταραπουλούζ φθάνει τα 6 μέτρα και το φάρδος του 0,40 εκ. Στις άκρες του ζωναριού έραβαν φούντες με κρόσσια από το ίδιο ύφασμα και δένεται πάνω από την ζίπκα. Τα χρώματα είναι έντονα, ζωηρά, όπως το βυσσινί, το μπεζ, το μπλε, το πράσινο και το κίτρινο.

ΚουσάκΕίδος ζωναριού που κατασκευαζόταν από μάλλινο ή βαμβακερό ύφασμα. Το φορούσαν οι άνδρες στην καθημερινή τους φορεσιά και είχε διάφορα χρώματα. Το μήκος του ζωναριού ήταν 4 μέτρα και το φάρδος του 0,30 εκ.

Σελαχίν ή Σελαχλίκ ή ΣελαχλούκΔερμάτινη ζώνη που έμπαινε πάνω από το ταραπουλούζ. Το κατασκευάζανε με τρείς σειρές δέρμα στο οποίο έδιναν διάφορους χρωματισμούς από καφέ ανοιχτό έως καφέ σκούρο και μαύρο. Ήταν ειδικά φτιαγμένο για να στερεώνεται το καρακουλάκ ή γαμέ ή κάμα (μεγάλο μαχαίρι), το καπνοσάκουλο , η τάπαντζαν ή λιβέρ ή χτυπετέρ (πιστόλι), και διάφορα προσωπικά αντικείμενα.

ΚάμαΕίδος σπαθιού, γυριστό λίγο στην μέση, με ανάλογο θηκάρι. Η λαβή του είχε δύο αυτιά κοκάλινα. Με την κάμα σε ορισμένες περιοχές του πόντου έκαναν διάφορες φιγούρες στον χορό “Σέρρα”. Στην περιοχή της Σάντας την κάμα την έλεγαν γάμα ή γαμά.

Εγκόλπιο ή ΚόλποςΕίναι κόσμημα παραλληλόγραμμο, διπλής όψεως από μαλακό επάργυρο ή ασήμι, και σκαλισμένο στο χέρι. Στην μία πλευρά είχε τον Άγιο Γεώργιο και στην άλλη κλαδί αμπέλου. Επάνω είχε συρταράκι που ανοιγόκλεινε. Στο εσωτερικό μέρος από το εγκόλπιο ήταν τοποθετημένο τίμιο ξύλο από τους Άγιους Τόπους. Στις δύο άκρες δενόταν η ασημένια αλυσίδα που είχε μήκος 1.80 μέτρα. Το φορούσαν


τέτοια υφάσματα έφταναν στον Πόντο με καράβια.

ΚατιφέΕίναι βελούδινο ζακέτο, το μάκρος του ξεκινάει από τον ώμο και καταλήγει στην μέση. Ήταν κεντημένο στο λαιμό στην μέση, στο στήθος και τα μανίκια με χρυσό σιρίτι. Το φάρδος του κεντήματος ήταν 5εκ.Το κατιφέ το σχεδίαζαν και κεντούσαν ειδική ράφτες. Υπήρχε αυτό το κέντημα στην νυφική ενδυμασία αλλά και στην ενδυμασία νεαρών κοριτσιών. Άλλο γυναικείο πανωφόρι ήταν το κοντογούνι , βελούδινο ύφασμα όπου γύρω από το λαιμό στόλιζαν το κοντογούνι με γούνα αλεπούς. Είχε δύο μεγέθη ,το ένα ξεκινούσε από τον ώμο και κατέληγε στην μέση και το άλλο ξεκινούσε από τον ώμο και κατέληγε στους γοφούς. Υπήρχε ακόμη το μακρυγούνι επίσημο ένδυμα σαν παλτό. Το ύφασμα ήταν μάλλινο (Τσόχα ή κασμίρ). Το μήκος ξεκινούσε από τον λαιμό και κατέληγε στους αστραγάλους. Η επένδυση εσωτερικά ήταν από γούνα αρκούδας και εξωτερικά χρησιμοποιούσαν γούνα αλεπούς, κάθετα στα δύο ανοίγματα εμπρός. Υπήρχαν και άλλα πανωφόρια το λίπατε παλτό καθημερινής χρήσης. Το σαλ ήταν το σάλι που έβαζαν στους ώμους οι γυναίκες το οποίο έφτιαχναν οι ίδιες από μαλλί κατσίκας. Υπήρχε και η Τσόχα πανωφόρι καθημερινής χρήσης. Υπήρχε ανδρική και γυναικεία. Η τσόχα ήταν συνήθως χωρίς επένδυση και την κατασκεύαζαν από χοντρό μάλλινο ύφασμα. Η γυναικεία τσόχα ήταν σε δύο τύπους, στην μία περίπτωση το μάκρος ήταν μέχρι τους γοφούς και στην άλλη το μάκρος έφτανε στην μέση της γάμπας, κούμπωνε στο πλάι.

ΚόσμημαΓκιορντάν ή γιορτάνι:Χρυσά φλουριά Κωνσταντινάτα με τρείς ή τέσσερις σειρές. Τα φλουριά ήταν περασμένα σε αλυσίδες ή ήταν κεντημένα σε ύφασμα και τα φορούσαν ημικυκλικά στον λαιμό ή τριγωνικά στο στήθος.

Τα πεντόλιρα :Η αξία τους ήταν πέντε φορές μεγαλύτερη από την αξία τις Τούρκικης λύρας. Τα χάριζαν οι πεθερές στις νύφες την ημέρα του γάμου. Τα

οι άνδρες σταυρωτά από το μέρος της καρδιάς.

Φυλαχτόν ή ΤάμαΤριγωνικό κόσμημα διπλής όψεως από μαλακό επάργυρο ή ασήμι. Η μία πλευρά ήταν χαραγμένη με διάφορα ψυχεδελικά σχέδια. Επάνω είχε συρταράκι που ανοιγόκλεινε και μέσα είχε τίμιο ξύλο. Στις δύο άκρες ήταν δεμένο με αλυσίδα 0.40 εκ. και το φορούσαν οι άνδρες στο στήθος .

Ώρα ή Σαατ ή ΚιοτσέκΚιοτσέκ είναι η χρυσή, επίχρυση, αργυρή αλυσίδα που κρέμεται το ρολόι και έχει μήκος 2 μέτρα. Την αλυσίδα την συγκρατεί ο “αλεπός”, τριγωνικό αξεσουάρ που ρυθμίζει το ύψος της. Την ώρα με το κιοτσέκ οι άνδρες το έβαζαν στην δεξιά τσέπη του γιλέκου τους, ενώ οι γυναίκες το τοποθετούσαν επάνω στο λαχόρ τους.

ΚεντήλΑξεσουάρ το οποίο φορούσαν οι άνδρες στο δεξί μπράτσο, πάνω από την ανδρική ζιπούνα (σακάκι). Το κεντήλ ήταν υφασμάτινο κεντημένο με χρυσό κορδόνι ή πλεγμένο με χρυσό σύρμα.

ΤσάπουλαςΑνδρικά υποδήματα με σκληρό δέρμα και οι μύτες των παπουτσιών μυτερές και λίγο γυριστά προς τα πάνω. Το δέρμα από τις σόλες είναι πολύ σκληρό και έχει πάχος μισό εκατοστό, ενώ το τακούνι 1,5 εκ. Το χρώμα είναι μαύρο ή καφέ σκούρο. Τα φορούσαν κυρίως , οι νέοι και περισσότερο οι χορευτές επειδή ήταν ελαφριά.

ΓεμένιαΑνδρικά παπούτσια κατασκευασμένα από δέρμα κατσικιού. Ήταν χαμηλά, χωρίς τακούνι και ήθελε καλό τεχνίτη για να τα φτιάξει, τον τεχνίτη αυτόν τον έλεγαν “γεμενετζή”. Ήταν μαλακά παπούτσια με γυριστές μύτες και το ύψος των παπουτσιών έφτανε μέχρι τον αστράγαλο. Τα φορούσαν με την ζίπκα σε συνδυασμό με τα ΄΄μέστια΄΄(περικνημίδες), και το χρώμα τους είναι μαύρο.


φορούσαν στον λαιμό με διπλή αλυσίδα (κοχλίδ).

Σαμσάδες ή Σεπσέδες:Έτσι ονόμαζαν τα Κωνσταντινάτα φλουριά τα οποία κρεμούσαν σε αλυσίδες. Στον Δυτικό Πόντο τα έπλεκαν τα κορίτσια στις πλεξούδες.

Καρδίτσας:Έτσι ονόμαζαν τα σκουλαρίκια ή τα μενταγιόν που είχαν σχήμα καρδιάς. Στο κέντρο υπήρχε πέτρα σε διάφορα χρώματα. Ήταν φτιαγμένα από χρυσό 24 Καρατίων και τα φορούσαν νέα κορίτσια.

Περιλαίμια:Τα κατασκεύαζαν από ασήμι σε διάφορα σχέδια. Για τον λαιμό είχαν ασημένιο περιδέραιο με σχέδιο τον Άγιο Γεώργιο. Στα τελειώματα είχαν ασημένια αλυσίδα με φυλλαράκια. Στην περιοχή της Τραπεζούντας τα ονόμαζαν πογασκεστί.

Πέρλες και μαργαριτάρια: Υπήρχαν σε διάφορα μεγέθη και μήκη. Τα περνούσαν 3 ή 4 φορές στον λαιμό.

Χασίρ ή χαστρί: Χειροποίητο κόσμημα σε βυζαντινή μορφή για τον λαιμό και το χέρι. Το κατασκεύαζαν από σύρμα χρυσό ή ασημένιο. Κούμπωνε με συρταράκι. Στην μία άκρη έχει μία αγκράφα που οι γυναίκες χάραζαν το μονόγραμμά τους.Ώρα ή Σαάτ: Ρολόι με μακριά ασημένια αλυσ

ΥποδήματαΤα γυναικεία παπούτσια είναι σε μαύρο χρώμα με λουράκι που κουμπώνει στο πλάι.

Ναλία: Είναι τσόκαρα από ξύλο βερνικωμένο με διάφορα σχέδια στο εσωτερικό και ένα δερμάτινο λουρί επάνω.

ΚουντούραςΕίναι παπούτσι με τακούνι. Κατασκευάζονταν από Ευρωπαϊκό δέρμα ,το επάνω μέρος τους ήταν από μαύρο δέρμα και σκέπαζε όλο το πάνω μέρος του ποδιού. Ήταν χαμηλά και το ύψος του παπουτσιού έφτανε μέχρι τον αστράγαλο ή και λίγο πιο ψηλά και λέγονταν καλοσλία.

Μέστια (περικνημίδες)Ήταν κατασκευασμένες από πολύ μαλακό δέρμα και κάλυπταν τις γάμπες. Το ύψος τους ξεκινούσε από τον αστράγαλο και κατέληγε στο γόνατο. Τα μέστια τα φορούσαν σε συνδυασμό με τα τσάπουλας ή τα γεμένια .

Ρώσικες μπότες ή ΠόταςΟι πόντιοι τα αποκαλούσαν τα “πότας” μετά την έλευση του ρώσικου στρατού στην Τραπεζούντα (Πόντος) το 1914-1918.Οι Έλληνες τις περιοχής τα φόρεσαν και αντικατέστησαν τα τσάπουλας σε μεγάλο βαθμό. Ήταν μονοκόμματα υποδήματα κατασκευασμένα από μαλακό δέρμα. Μπροστά σχημάτιζαν μυτερό ημικύκλιο, οι σόλες ήταν από σκληρό δέρμα μισό εκατοστό, ενώ τα τακούνια ένα εκατοστό. Το ύψος της μπότας έφτανε μέχρι το γόνατο. Στο εσωτερικό της μπότας είχε φερμουάρ και τα χρώματα ήταν συνήθως μαύρο, γκρι, και καφέ σκούρο.

Τσαρούχ (τσαρούχια)Ήταν κατασκευασμένα από δέρμα γουρουνιού, και δεν είχαν σόλα. Τα φορούσαν πάνω από πλεχτές κάλτσες. Δεξιά και αριστερά στο ύψος τις φτέρνας είχε τρύπες, περνούσαν κορδόνι δερμάτινο και τα έδεναν σταυρωτά στην μέση της γάμπας. Τα τσαρούχια τα φορούσαν στην καθημερινότητα τους στα χωριά άνδρες και γυναίκες.

ΝαλίαΤσόκαρα που τα φορούσαν για να προστατεύονται από νερά και λάσπες. Τα ναλία στον ορεινό πόντο ήταν κατασκευασμένα από ξύλο και δέρμα, ενώ στις πόλεις ήταν από βερνικωμένο ξύλο “φίλντισι” και σύρμα ασημένιο, πλεγμένο στο χέρι, το οποίο στερέωναν πάνω στο βελούδινο ύφασμα. Τα τσόκαρα είχαν τακούνι σε δύο σημεία, το ένα που είχε σχήμα πυραμίδας ήταν στην πατούσα, ενώ το άλλο που είχε σχήμα οβάλ στην φτέρνα. Το ύψος του τακουνιού ήταν 5εκ.

Καπνοσάκουλο ή Κοβούς ή ΓαβλούχΉταν κατασκευασμένο από δέρμα και δενόταν στα πλάγια του σελαχλίκ. Είχε μέσα τον καπνό, την τσακμακόπετρα και τα υπόλοιπα σύνεργα του καπνίσματος

ΦυσεκλίκιαΔερμάτινη ζώνη που ήταν δεμένη στην μέση και στα πλάγια του στήθους. Επάνω στην ζώνη έχει θήκες που μπαίνουν οι σφαίρες και στα πλάγια θήκες για μαχαίρια.


ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΣΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ «ΚΟΜΝΗΝΟΙ»ΚΑΙ

ΠΑΝΤΑ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΣΑΣ

208 WEST 29TH STREET – ROOM 207NEW YORK, NY 10001

PHONE / FAX: 212 – 736-0863WEB: ADONISFURS.COM

E-MAIL: [email protected]

ADONIS CREATION FURS INC

MANUFACTURERS OF FINE FURSLYNX AND FOX - OUR SPECIALTY


ΕΓΚΑΡΔΙΕΣ ΕΥΧΕΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΚΑΙ

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΣΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΣΑΣ

34 – 12 10th STREETLONG ISLAND CITY, NY 11106

PHONE: 718 – 932-1803FAX: 718- 932-6091

MAC DONUT“The World’s Best Donuts”

Tony Papadopoulos


ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΣΤΟΥΣ ΠΟΝΤΙΟΥΣΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΧΡΙ ΤΩΡΑ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΤΟΥΣ

ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ

21-03 44th AVENUELONG ISLAND CITY, NY 11101

PHONE: 718 – 784-9292FAX: 718 – 707-3625

QUEENS MEDALLIONGROUP OF COMPANIES

BASIL MESSADOS, PRESIDENT/ CEO


ΜΕ ΤΙΣ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΕΥΧΕΣ ΜΑΣΓΙΑ ΜΙΑ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ

1175 BROADWAYHEWLETT, NY 11557

PHONE: 516 – 791-6465FAX: 516 – 295-2197

tres chic furs

CHRISTOS KARAGEORGOS


ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΘΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΣΤΙΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΣΑΣ

ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΣΑΣ

770 Port Washington Blvd., Port Washington, NY 11050Tel: (516) – 767-9050

190 Glen Cove Avenue, Glen Cove, NY 11542Tel: (516) – 609-0303

90 Horace Harding Blvd., Great Neck, NY 11020Tel: (516) – 482-6827

330 East Jericho Turnpike, Mineola, NY 11501Te: (516) – 280-6880

NORTH SHORE FARMS


CONGRATULATIONSAND

BEST WISHES

1225 AMSTERDAM AVENUENEW YORK, NY 10027

PHONE: 212 – 865 – 8840

APPLETREE MARKET



127 COMMERCE ROADONEONTA, NY 13820

PHONE: 800 – 432-1499FAX: 607 – 432-1592

B&K COFFEE“The best coffee under the sun”


In Loving Memory of my motherDespina Manousaridou

Beloved mother and grandmother ofVicky and Eleni Melissinos

& Family




Οικ. Δημητρίου και Αναστασίας

Μολοχίδη




Οικ. Τριαντάφυλλου και Σοφίας

Καλεμκερίδη




GT ELECTRICκαι

Οικογένεια Γεωργίου Π. Τσιλφίδη

20 BROOKFIELD STREETNORWALK, CT 06851

PHONE: 203 – 849-1316




Οικ. Χρήστου Σπυρόπουλου




STEFANOS FURS INCSTEFANOS AMANATIDIS

36 – 08 34th STREETASTORIA, NY 11106

PHONE: 718 – 706-2275FAX: 718- 706-0118




FUNTASTIC FURS INCTASOS KARAGUNIS

25 – 29 49th STREETLONG ISLAND CITY, NY 11103

PHONE: 718 – 204-6069FAX: 718- 204-5140



GRECOPHILIA FURS INCTED KOTOPOULOS

216 WEST 30th STREETNEW YORK, NY 10001

PHONE: 212 – 736-6404FAX: 212 – 564-6914




ASTORIA CARDIOVASCULAR

SERVICES P.C.Diagnostic and Preventive Cardiology

35-03 31st AVENUE, ASTORIA, NY 11106PHONE: 718 – 932-2900

FAX: 718- 932-5115

Demetrios Georgiou, M.D., F.A.C.C., F.A.H.A.Associate Clinical Professor of Medicine

Columbia University


ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΠΟΝΤΟΣ» ΝΟΡΓΟΥΟΛΚ, ΚΟΝΕΚΤΙΚΑΤ

ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟΝ ΑΔΕΛΦΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΟ «ΚΟΜΝΗΝΩΝ» ΝΕΑΣ ΥΟΡΚΗΣ

ΓΙΑ ΣΥΝΕΧΕΙΣ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΤΟΥΣ

ΣΕ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΚΑΙ

ΣΕ ΠΑΝΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ / ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΠΙΠΕΔΟ


BEST WISHES TO THE PONTIAN SOCIETY

“KOMNINOI” FOR KEEPING ALIVE THE PONTIAN CUSTOMS AND

TRADITIONS THAT WE LOVE SO MUCH!

YOUR CYPRIOT FRIENDS,

ANTONIS AND SAVVY ASPROUPARIS, AGAPIOS, STAVROS


CONGRATULATIONS PONTION SOCIETYON YOUR 47th ANNIVERSARY

YOUR FRIENDS AT

VITAL TRANSPORTATION

41-24 38th STREETLONG ISLAND CITY, NY 11101

PHONE: 718 – 472-2500FAX: 718 – 472-2643

BERJ HAROUTUNIANPresident


UNITED MANAGEMENT GROUPMedallion Leasing & Management

43-10 39th STREET, L.I.C., NEW YORK 11104PHONE: 718 – 392-4600 FAX: 718 – 392-5902

IN MEMORY OF

PANAGIOTIS TSITIRIDIS


In the Memory of our Beloved Mother, Mother-law and Grandmother

Kerasa KopanouHer Children

Nikolaos Kopanos, Theodore Kopanos & Sophia Papadopoulos

Daughter-in-law Eleni Kopanos and Elefteria KopanosSon-in-law Peter Papadopoulos

Grand Children Dimitrios KopanosCherry Papadopoulos and Family

Effie Radoslovik and Family




USA FURS BY GEORGE, IncSPECIALIZING IN PETITE & LARGE SIZES

GEORGE CHRISOMALIDIS

212 WEST 30th STREET NEW YORK, NY 10001

PHONE : 212 –643-1415 / 212 - 967-1499FAX: 212 – 643-9664



ZEUS WASTE MANAGEMENT INC

Lowest pricesImmediate Pickups

Interior Demolition & Removals

GEORGE KALERGIOSPHONE: 917-417-0686




3114 BROADWAY, ASTORIA, N.Y. 11106PHONE: 718 – 204-8968

FAX: 718 – 204-8964www.bahariestiatorio.com


CONGRATULATIONSAND

BEST WISHES

Dr. Gene F. Caiafa Sr., D.D.SDr. Gene F. Caiafa Jr., D.M.D.

Dr. Wayne M. Seid, D.M.D.www.718dentist.com


ΠΑΝΤΟΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΚΟΜΝΗΝΟΥΣΚΑΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΣΤΗΝ

ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ

31-32 DITMARS BLVD.ASTORIA, NY 11105

PHONE: 718 – 728-1299FAX: 718 – 777-8338

THESSALONIKIJEWELRY

THEODOROS & KOULA MOSCHOKARFIS


ΠΑΝΤΟΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΣΤΟ

ΣΥΛΛΟΓΟ «KOMNHNOI»

196-52 NORTHERN BOULEVARDBAYSIDE, QUEENS - NY 11361

PHONE: 718 – 225-8000

NORTH SHORE DINER



ΠΑΝΤΑ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥΣ

GEORGE & MARIA SERTZOGLOU




ZAK, DORA, GEORGE & LEAH ATHANASIADIS




EURO STONE FABRICATOR INC.

48-04 ASTORIA BLVD.ASTORIA, NY 11103

PHONE: 718 – 726-9222FAX: 718 – 726-3374

www.euromarblectr.com

We Specialize in Custom Made Designs

GEORGE EFSTATHOPOULOS


CONGRATULATIONSAND

BEST WISHES

Ditmars Lumber & Millwork Inc.

69-15 ASTORIA BLVDJACKSON HEIGHTS, NY 11370

PHONE: 718 – 728-1090FAX: 718 – 721-6079

• MASONRY SUPPLIES• BUILDING MATERIALS• LUMBER and HARDWARE• CUSTOM MILLWORK




MASTER DENTALKONSTANTINE MALAFIS, DDS

35-10 Ditmars Blvd., Astoria, NY 11105Tel: (718) – 274-2871

2507 Navy Pl., Bellmore, NY 11710Tel: (516) – 993-3018

“Cosmetic and Family Dentistry”

Fax: (718) [email protected]


COMPLIMENTS OF

ATHENAACROPOLIS

CAR & LIMOUSINE SERVICE

22-06 CRESCENT STREETASTORIA, NEW YORK 11105

PHONE: 718 – 274-7000FAX: (718) - 267-1816

Airport Service – Out of TownWe Go Anywhere

24 Hr. Service – 7 Days

Door to DoorOn time every time



AMORELLI REALTY

36-01 30th AVENUEASTORIA, NEW YORK 11103

PHONE: 718 – 662-2222

We sell more Houses in Astoria / LIC than any other Broker

PAUL HALVATZISLicensed Real Estate Broker


ΘΕΡΜΕΣ ΕΥΧΕΣ ΚΑΙ

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΣΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ

36-25 35th STREETLONG ISLAND CITY, NY 11106

PHONE: (718) 392-6632FAX: (718) 392-8508

HARRY KATAKALIDES

CITADEL FOODS


COMPLIMENTS OF

450 Plandome Road, Manhasset, NY 11030

Tel: 516 – 627-3535Fax: 516 – 627-3621

www.northshoredentalgroup.com

NORTH SHORE DENTAL GROUP

JOHN S. FRANKIS, D.D.S.OLGA SHAPOSHNIKOV, D.D.S.

PROSTHODONTISTS

Full spectrum dental care




31-17 DITMARS BLVD., ASTORIATEL: 718 – 728-9191

Les Amis

ΤΑ ΦΙΛΑΡΑΚΙΑBAR / LOUNGE


ΣΑΣ ΣΥΓΧΑΙΡΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΣΑΣ

196-30 NORTHERN BOULEVARDFLUSHING, NY 11358

PHONE: 718 – 357- 4843

OASIS CAFE

Pastries For All Occasions



AGORA PLAZA23-18 31st STREET

ASTORIA, NEW YORK 11105PHONE: 718 – 728-8484

FAX: 718 – 728-0066

E-MAIL: [email protected]: www.artopolis.net

BAKERY PATISSERIE



194-23 Northern Blvd., Flushing, N.Y. 11358

www.gyroworldnyc.com

FREE DELIVERY (718) 428-3800

GYRO WORLDΟ ΓΥΡΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ


COMPLIMENTS OF

33-07 DITMARS BLVD.ASTORIA, NEW YORK 11105

PHONE: 718 – 545-8666

EMAIL: [email protected]

SEAFOOD

TAVERNA KYCLADES


CONGRATULATIONS & BEST WISHES

30-12 34th STREET, ASTORIA, NY 11103PHONE: 718 – 728-6166 FAX: 718 – 721-9674

23-18 31st STREET, ASTORIA, NY 11105PHONE: 718 – 721-0221 FAX: 718 – 721-2553

Food & Delicacies from all nationsImported Fine European Cheeses & Olives

[email protected]

MEDITERRANEANFOODS, INC




PHONE: (203) [email protected]

ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΛΥΡΑ

ΜΟΥΣΙΚΗ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΑΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

GREEK AMERICAN MUSIC FOR ALL OCCASIONS

ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΧΡΗΣΤΟΥ ΤΙΚΤΑΠΑΝΙΔΗ«ΟΙ ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ»



ΚΑΙ ΠΑΝΤΑ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΣΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ

«ΚΟΜΝΗΝΟΙ»

FAMILY LAZAROS & VOULA PETRIDIS


COMPLIMENTS OF

PRIME APPARELSILK SCREEN / EMBROIDERY / TACKLE TWILL

All work done on premises

200-11 32nd AVENUEBAYSIDE, NEW YORK 11361

PHONE: 347-502-7423FAX: 347-502-7425

www.primeapparelny.com

NICK KANTLIS, PRESIDENT


ΕΥΧΕΣ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΜΑΣ «ΚΟΜΝΗΝΟΥΣ» ΓΙΑ ΠΡΟΟΔΟ ΚΑΙ ΕΥΗΜΕΡΙΑ

GREEK ISLANDSMEDITERRANEAN CUISINE

253-17 NORTHERN BLVD.LITTLE NECK, NY 11363PHONE: 718 – 279-5922


www. georgesgreekislands.com


ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΣΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ «KOMNHNOI»


ΜΕ ΤΙΣ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΕΥΧΕΣ ΜΟΥΓΙΑ ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΣΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ «ΚΟΜΝΗΝΟΙ»

ΝΕΑΣ ΥΟΡΚΗΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΟΛΥ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ

ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΙΛΦΙΔΗΣ


TO THE PONTIAN SOCIETIES OF AMERICA, CANADA AND ALL OVER THE WORLD

I WOULD LIKE TO EXTEND MY GRADITUTE FOR THEIR ENDLESS EFFORTS & HARD WORK IN

PROMOTING THE PONTIAN AGENDA.

WE SHOULD ALL STAND TOGETHER AS ONE UNITED UNIT TO REMIND EVERYONE WHAT IT MEANS TO BE A PONTIAN GREEK AND SHARE THEIR REMEMBRANCE OF PONTOS THROUGH

FAMILY, LITERATURE, SONG, DANCE, THEATER & ART.

MANY BEST WISHES TO THE PONTIAN FAMILIES & FRIENDS

KOSTAS OURANITSAS


ASBESTOS CONSULTING MANAGEMENT & LABORATORY ANALYSIS

14-26 28 AVENUE, LONG ISLAND CITY, NY 11102TEL: 718 – 482-7525

ΘΕΡΜΕΣ ΕΥΧΕΣ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΣΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ

Building Surveys and AssessmentsAbatement Project Design and Specifications

Abatement SupervisionAir Monitoring (EPA & OSHA)

Air Samples Testing by PCM, and TEMBuilding Materials Testing by PLM, and TEM

LEAD CONSULTING & ANALYSIS

Lead Paint Building SurveysAbatement Project Design and Specifications

for Buildings and BridgesLead in Paints, Water, and Soils - Testing

Lead Air Monitoring


GEORGE & MARIA ANDRONIKIDES FAMILY

Ευχόμαστε στον Σύλλογο Ποντίων

«ΚΟΜΝΗΝΟΙ»ΑΓΑΠΗ, ΟΜΟΝΟΙΑ,ΧΑΡΑ & ΠΡΟΟΔΟ


ΕΙΣ ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΜΑΣΙΩΑΝΝΗ ΚΑΙ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑΣ

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

ΟΙΚ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ



ΠΑΝΤΑ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥΣ

DIMITRIOS MOTSIOS




DOULIS ALUMINUM SIDING CORP.

88 Spruce Ave., Bethpage, NY 11714PHONE: 516 – 942-5099

JIMMY & STEVE DAVILLAS


CONGRATULATIONSAND

BEST WISHES

ASTORIA PEDIATRIC ASSOCIATESDr. Christodoulos Iordanou

Dr. Michael IordanouDr. Anna Kisamov

Dr. Denise FiorentinosDr. Yael Robson

Evangelia Sofronis, R.P.A.

200-14 44 AVENUE, BAYSIDE, NY 11361PHONE: 718 – 224-3000 FAX: 718 – 224-6378

37-11 23 AVENUE, ASTORIA, NY 11105PHONE: 718 –721-6166 FAX: 718 – 721-7237




EXPRESS AUTO CENTER INC

161-15 46th Avenue, Flushing, NY 11358Tel: (718) – 886-8501

THOMAS & TASSO

All types of foreign & domestic repairsAll work guaranteed

N.Y.S. Inspection Station


COMPLIMENTSOF

AKROPOLIS GREEK

RESTAURANT

127 SMITHTOWN BLVD.NESCONSET, NY 11767

www.akropolisrestaurant.com


COMPLIMENTSOF

WE WOULD LIKE TO THANK THE PONTION SOCIETY FOR

ALL THEIR ACCOMPLISHMENTS IN OUR COMMUNITY AND WE WISH

FOR A PROSPEROUS FUTURE FOR ALL THE PONTIANS

BEST REGARDS

PANAGIOTIS PASAPORTIS &

GEORGE STEFANIDIS


ΕΥΧΟΜΕΘΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΛΛΟΓΟ ΜΑΣ ΚΑΘΕ ΔΥΝΑΤΗ ΠΡΟΟΔΟ

ΥΓΕΙΑ, ΧΑΡΑ ΚΑΙ ΠΡΟΚΟΠΗ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ

ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ

ΜΕ ΠΟΛΥ ΑΓΑΠΗ

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΙ ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ




KYROS FURS

224 WEST 30th STREET, NEW YORKPHONE: (212) 564-6358

FAX: (212) 594-0559




gothic cabinet craft INC.

FURNITURE MANUFACTURERSWHOLESALERS & RETAILERS

58-77 57th STREETMASPETH, NY 11378

PHONE: 347 – 881-1420FAX: 347-881-1429


ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΣΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ «ΚΟΜΝΗΝΟΙ»

ΚΑΙΠΑΝΤΑ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΣΑΣ

Οικ. Βασίλη και Μάρθας

Κεμεντζίδη


CONGRATULATIONSAND BEST WISHES

ARCHITECTURAL DESIGN IMPRINTS

GUS KESS, PRESIDENT

154-29 19 Avenue, Whitestone, NY 11357PHONE: 718-747-5331

FAX: 718-747-5330

BEST WISHES

ADVANCED AUTO CARE

AUTO REPAIRS / AUTO BODY / INSURANCE CLAIMS

930 E. JERICHO TPKE., HUNTINGTON STATION, NY 11746

CONTACT GUS KAR AT (631) 271 - 6294


Ευχόμαστε πάντα επιτυχίες

PAVILION FLORALS31-19 30th AVENUE, ASTORIA, NY 11105

TEL: (718) 278-5500

Καλή επιτυχία στους «Κομνηνούς»

JOHN CONSTANTINOU, ACCOUNTANT

ACCOUNTING / BOOKKEEPING / AUDITINGCONSULTING / INCOME TAX

27-08 23rd AVENUE, ASTORIA, NY 11105TEL: (718) 956-7922 FAX: (718) 728-7088



Compliments of

Rosario’sProviding a Delicious Variety

of Your Favorite Foods

22-55 31st STREET, ASTORIA, NY 11105TEL: (718) 728-2920 FAX: (718) 728-0133

Congratulations &Best wishes

CASSINELLI FOOD PRODUCTS

SPECIALTY PASTA

31-12 23rd AVENUE, ASTORIA, NY 11105TEL: (718) 274-4881 FAX: (718) 274-9835


Compliments of

Belli Capelli Unisex Hair Design

By Sal & Juanita27-07 24th AVENUE, ASTORIA, NY 11102

(718) 956-0323CLOSED SUN & TUES.

Congratulations &Best wishes

OTHELLO DELIQUALITY FOODS & SERVICE SINCE 1988

26-19 24th AVENUE, ASTORIA, NY 11102

TED BENINATI (718) 956-1337



ΠΑΝΚΩΑΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ

41-19 23rd AVENUE, ASTORIA, NY 11103

CONTACT DINO AT (718) 728-3325

Congratulations & much success from

PHAROS TRAVELWORLDWIDE DISCOUNTED AIRFARES

SPECIALIZING IN TRAVEL TO GREECE & GREEK ISLANDS

30-19 30th STREET, ASTORIA, NY 11102TEL: (718) 777-7787 FAX: (718) 777-7757

EMAIL: travel@ PharosTravel.comwww.PharosTravel.com


Best wishes

ASTORIA’S FINEST BAGELS

33-06 DITMARS BLVD, ASTORIA, NY 11105

TEL: (718) 606-2600 FAX: (718) 606-2606

ZAPITI AUTO SCHOOL

CATERING FOR ALL OCCASIONS

22-74 31st STREET, ASTORIA, NY 11105TEL: (718) 274-5100 FAX: (718) 274-3026

Old Fashioned – Water Rolled Bagels – Sandwiches – Soups – Salads - Wraps

Best wishes

DDC Also PTD Mon-Tues-Sat-SunLessons & Cars for Road Tests

Licenses & Plates RenewedMike Zapiti also an Insurance Broker

• Auto – Business – Life - Home



HALVATZIS REALTY

28-16 DITMARS BLVD., ASTORIA, NY 11105CONTACT GEORGE HALVATZIS, Licensed Real Estate Broker

TEL (718) 545-8300 FAX: (718) 545-8303Email: [email protected]

www.halvatzisrealty.com

Best Wishes

MARMARO GROUP LLCKOSTAS VALAIS

26-34 3rd STREET, ASTORIA, NY 11102TEL: (718) 956-1441 FAX: (718) 956-5521




NY BEST AUTO REPAIRS INC

21-20 NEWTOWN AVENUE, ASTORIA, NY 11102CONTACT STEVE

TEL (718) 274-9389 FAX: (718) 777-0204

MYTHOS

169-29 Northern Boulevard, Flushing, NY 11358TEL: (718) 357-6596

www.mythosNYC.com

TUNE UP – BRAKES – TRANSMISSION - IGNITION- BATTERIES – STARTERSMUFFLERS – ELECTRICAL WORK - NEW YORK STATE INSPECTION


Authentic Hellenic CuisineLunch & Dinner – Served 7 Days – Private Reception Hall Available


Best of Luck

Soho Cafe & Grill

22-15 31st STREET ASTORIA, NY 11105TEL: (718) 728-8883 FAX: (718) 728-8874

RIZO’S CUSTOM TAILOR

25-44 STEINWAY STREET, ASTORIA, NY 11103

RIZOS A. PALIOURAS (718) 545-7417

We offer a full range of New York City favorites. From salads to chili cheese nachos, we have what you love!

Congratulations & Best wishes

FOR MEN AND WOMEN


Compliments of

GYRO – UNO!

28-01 STEINWAY STREET, ASTORIA, NY 11103

TEL: (718) 274-4870 / (718) 626-2284www.foodtogony.com/gyrouno.htm

HELLENIC MEDICAL, PCSocrates T. Kangadis, M.D.

23-09 31st Street, Astoria, NY 11105

Tel : 718-204-2200 Fax : 718-204-2218WWW.KANGADISMD.COM

Pizzeria – Restaurant – Souvlaki – Burgers - Gyro

FREE DELIVERY

Best Wishes

specializes in Internal Medicine and provide general medical care for all adult pa-tients in the New York metropolitan area. We offer a full spectrum of primary care

medical services, with an emphasis on preventive medicine and wellness.


Ευχόμαστε στους «ΚΟΜΝΗΝΟΥΣ» πάντα επιτυχίες

HARPELL’S DITMARS PHARMACY

MEDICAL SUPPLY & SURGICALSGeorge Isaakidis, RPhJoseph, Isaakidis, RPh

Marina Orfanos, PharmDChrissy Amperiadis, PharmDSophia Stamboulis, PharmDSteve Constantinides, RPh

Congratulations & Best wishes

GYRO CORNERFREE DELIVERY

32-69 Francis Lewis Blvd., Bayside, NY 11358

TEL: (718) 359-5454 FAX: (718) 445-3072www.gyro1.com

33-08 DITMARS BLVD., ASTORIA, NY 11105TEL (718) 278-5454 FAX: (718) 626-2042


Compliments of

ALPHA IGNITIONRebuilt alternators & starters - Air conditioners

Heaters – Wiper motors

Best Wishes

YANNIS SIDAKISExclusive Allstate Agent

Auto – Home – Life – Commercial31-13 23rd Avenue Astoria, NY 11105

Tel : 718-274-2500 Fax : 718-274-4792email: [email protected]

32-29 61st STREET, WOODSIDE, NY 11377

TEL: (718) 932-9400/(718) 956-9115FAX: (718) 267-7018


Ευχόμαστε στους «ΚΟΜΝΗΝΟΥΣ» πάντα επιτυχίες

Οικογένεια Κώστα

ΓιαννακίδηCongratulations & Best wishes

PAGE REAL ESTATESince 1961

Michael Pagano, Licensed Real Estate Broker

WE SPEAK GREEK

35-20 30th AVENUE, ASTORIA, NY 11103

TEL: (718) 721-0103 FAX: (718) [email protected]


Compliments of

FRANK’S BAKERY INC.Cakes for all occasions – Assorted cookies

Italian pastries & much more“All baking done on premises”

36-02 30th Avenue / 42-03 34th Avenue ASTORIA, NY 11103

FRANK ROSCIGNO TEL: (718) 726-7813

Congratulations & Best wishes- Business Cards- Postcards- Brochures- Stickers- Booklets- Posters- Graphic Design- Mailing Services- and much more

Dino Mochlas • [email protected]@203print.com

2012 Komninoi Journal

Documents

Transcript of 2012 Komninoi Journal