3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ

2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια :

Τσιαγγάλη Αγγελική

Η Τηλεόραση Ως Μέσο Προβολής και οι

Επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄Λυκείου

Επιμελήθηκαν οι μαθήτριες

Αντωνιάδου Λαζαρένια

Αργυρού Χριστίνα

Καρκούλια Βασιλική

Κολοβού Μαρία

Κουτσοκώστα Χρυσούλα

Μεντρέκα Κωνσταντίνα

Μιχαλέα Δήμητρα

Μπογιάκου Σοφία

Παπανικολάου Ευθυμία

Στάη – Αντωνιάδου Όλγα

Σταθοπύλου Ελπίδα

Τζενεράλη Αργυρώ – Μαρία

Τόλη Παναγιώτα

Χατζηαναγνώστου Ευαγγελία

Χατζητσομπάνη Μεταξία

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 2

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 3

Η εξελικτική πορεία της τηλεόρασης στην Ελλάδα

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 4

Σκοπός της έρευνας Ο σκοπός της έρευνας μας είναι, να μελετήσουμε την τηλεόραση

ως μέσο προβολής μηνυμάτων, μέσα από τα διάφορα τηλεοπτικά προγράμματα που προσφέρει στο τηλεοπτικό κοινό, αλλά και οι επιπτώσεις της στον κοινωνικό, πολιτικό, πολιτιστικό, οικονομικό, περιβαλλοντικό και ηθικό τομέα. Ξεκινώντας λοιπόν από το 1970 περίπου και φθάνοντας ως την σημερινή εποχή, θα κάνουμε μία αναφορά στα είδη των τηλεοπτικών εκπομπών ανά δεκαετία περίπου 1970 – 1980 1981 – 1990 1991 – 2000 2001 – έως σήμερα. Στη συνέχεια θα μελετήσουμε τις επιπτώσεις της τηλεόρασης σε κάθε τομέα που έχουμε προαναφέρει και θα συγκρίνουμε μεταξύ των δεκαετιών, τα τηλεοπτικά δρώμενα, για να δούμε την επίδραση των τηλεοπτικών μηνυμάτων στη διαμόρφωση του χαρακτήρα και του πνεύματος, του μέσου Έλληνα.

Εισαγωγή

Η τηλεόραση είναι ένα σύστημα τηλεπικοινωνίας, [ η λέξη είναι συνθετικό του αρχαίου ελληνικού προθέματος , το οποίο σημαίνει , και της λέξης ] που χρησιμεύει στη μετάδοση και λήψη κινούμενων εικόνων και ήχου εξ αποστάσεως. Αποτελεί το κυριότερο και δημοφιλέστερο Μέσο Μαζικής Επικοινωνίας και η χρήση της είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε όλο τον κόσμο. Ο όρος καλύπτει ολόκληρο το φάσμα των τεχνικών χαρακτηριστικών και των δραστηριοτήτων που αφορούν τα τηλεοπτικά προγράμματα, καθώς και τη μετάδοση τους. Συνήθως λέγοντας ΄΄ τηλεόραση’’ εννοούμε τη συσκευή, δηλαδή τον δέκτη, ο οποίος λαμβάνει το (τηλεοπτικό) σήμα που εκπέμπουν οι τηλεοπτικοί σταθμοί σε συγκεκριμένες συχνότητες (ή αλλιώς κανάλια) με την οθόνη που απεικονίζει το αποτέλεσμα της εκπομπής (μετατροπή του σήματος σε εικόνα και ήχο).

Ο τηλεοπτικός δέκτης λαμβάνει το τηλεοπτικό σήμα είτε ασύρματα είτε ενσύρματα. Η ασύρματη λήψη γίνεται με δύο τρόπους : Ο

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 5

ένας τρόπος είναι η λήψη με κεραία στραμμένη σε κάποιο επίγειο σταθμό εκπομπής (που βρίσκεται στην κορυφή κάποιου βουνού). Ο δεύτερος τρόπος είναι η λήψη από δορυφόρο μέσω δορυφορικής κεραίας (πιάτο) και ειδικού δέκτη. Στην ενσύρματη λήψη έχουμε την καλωδιακή τηλεόραση και τη λήψη μέσω δικτύου (IPTV). Τα τελευταία χρόνια, η ανάπτυξη της ευρυζωνικής δικτύωσης ( καθώς και οι νέες τεχνικές συμπίεσης τηλεοπτικού σήματος) κατέστησε ικανή τη μετάδοση τηλεοπτικού προγράμματος μέσω Διαδικτύου. Πρόσφατα έχει ξεκινήσει και η μετάδοση τηλεοπτικού σήματος μέσω δικτύου κινητής τηλεφωνίας (Mobile TV).

Επίγεια τηλεόραση

Ο πιο διαδεδομένος τρόπος μετάδοσης είναι μέσω επίγειου δικτύου εκπομπής. Στην κορυφή κάποιου βουνού εγκαθίσταται ένα κέντρο εκπομπής, το οποίο λαμβάνει το τηλεοπτικό σήμα από το σταθμό και το οδηγεί σε ένα πομπό. Ο πομπός εκπέμπει σε μία από τις παρακάτω ζώνες συχνοτήτων : 1.UHF (Ultra High Frequency, υπερυψηλές συχνότητες ) : Στη ζώνη αυτή η συχνότητα κυμαίνεται από 300 MHz ( ελάχιστο ) έως 3000 MHz ( μέγιστο ) 2. VHF (Very High Frequency, πολύ υψηλές συχνότητες): Στη ζώνη αυτή η συχνότητα κυμαίνεται από 30 ΜΗz έως 300 MHz

Έγχρωμη εικόνα

Αρχικά, το τηλεοπτικό σήμα ήταν ασπρόμαυρο. Αργότερα επιχειρήθηκε η μετάδοση έγχρωμου σήματος. Τέθηκε ως απαραίτητη προϋπόθεση η συμβατότητα μεταξύ ασπρόμαυρων και έγχρωμων εκπομπών. Ο έγχρωμος τηλεοπτικός δέκτης θα έπρεπε να λειτουργεί τόσο με έγχρωμες όσο και με ασπρόμαυρες εκπομπές σημάτων. Επίσης, ο ασπρόμαυρος δέκτης θα έπρεπε να μπορεί να λάβει ένα έγχρωμο σήμα ( το οποίο, φυσικά, θα προέβαλλε ασπρόμαυρο). Αναπτύχθηκαν τα παρακάτω αναλογικά πρότυπα έγχρωμης εικόνας: PAL( Phase Alternating Line ): Γερμανικής προέλευσης με πρώτη

εκπομπή το 1967 SECAM ( Sequentiel Couleur a memoire ): Γαλλικής προέλευσης

πρώτη εκπομπή το 1956 NTSC ( National Television System Committee): Αμερικανικής

προέλευσης με πρώτη εκπομπή το 1953 Σε αυτά τα πρότυπα η έγχρωμη εικόνα αποτελείται από δύο σήματα: την ασπρόμαυρη εικόνα, η οποία ονομάζεται σήμα φωτεινότητας ( αγγλικός όρος luminance ) και συμβολίζεται ως Υ, και το χρώμα, το

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 6

οποίο ονομάζεται σήμα χρωμικότητας ( αγγλικός όρος chrominance ) και συμβολίζεται ως C.

Η ιστορία της τηλεόρασης

Από την πρώτη τηλεόραση των 30 γραμμών περάσαμε στην πλήρως ψηφιακή τηλεόραση. Πέρασαν ακριβώς 79 χρόνια για την εξέλιξη αυτή, αφού τον Απρίλιο του 1927 μεταδόθηκε στις Η.Π.Α. το πρώτο δελτίο ειδήσεων από την τηλεόραση.

Η πρώτη εμφανιση της τηλεόρασης στην Ελλάδα

Η ιστορία της Ελληνικής τηλεόρασης αρχίζει το

1951 οπότε με τον νόμο 1663 προβλέπεται η ίδρυση και λειτουργία ραδιοτηλεοπτικών σταθμών των Ενόπλων Δυνάμεων η οποία καταργείται 15 χρόνια αργότερα ενώ παράλληλα προβλέπεται και η λειτουργία της Υπηρεσίας Ενημέρωσης Ενόπλων Δυνάμεων (Υ.Ε.Ν.Ε.Δ.) που θα είχε την αρμοδιότητα

για την εγκατάσταση και λειτουργία ραδιοτηλεοπτικών σταθμών. Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 ξεκινάει η πειραματική μετάδοση τηλεοπτικών εκπομπών στην Θεσσαλονίκη. Ο πρώτος πειραματικός σταθμός Ελληνικής τηλεόρασης λειτούργησε το 1961 στην Θεσσαλονίκη από τη ΔΕΗ στα πλαίσια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Η επίσημη όμως έναρξη της Ελληνικής κρατικής τηλεόρασης έγινε στις 23 Φεβρουαρίου 1966, με πρώτη παρουσιάστρια την Ελένη Κυπραίου και συντονιστή τον δημοσιογράφο Γεώργιο Κάρτερ. Το 1970 το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοτηλεόρασης μετεξελίσσεται σε Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης (Ε.Ι.Ρ.Τ). Το 1975, με τη μεταπολίτευση, το Ε.Ι.Ρ.Τ μετατρέπεται σε Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση (Ε.Ρ.Τ) με σκοπό την .

Έγχρωμη Μετάδοση Η τηλεόραση δεν εφευρέθηκε από έναν άνθρωπο. Η σειρά των γεγονότων τα οποία οδήγησαν στην τηλεόραση άρχισαν το 1817. Αρχικά, το τηλεοπτικό σήμα ήταν ασπρόμαυρο. Αργότερα επιχειρήθηκε η μετάδοση έγχρωμου σήματος. Τέθηκε ως απαραίτητη προϋπόθεση η συμβατότητα μεταξύ ασπρόμαυρων και έγχρωμων εκπομπών. Το 1956 ένα μικρό δίκτυο στο Σικάγο πέτυχε την πρώτη έγχρωμη πειραματική

Η πρώτη εικόνα από τηλεόραση 30-γραμμών το 1930

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 7

αναμετάδοση όπου καθιερώθηκε οριστικά στις ΗΠΑ το 1962 και στην υπόλοιπη Ευρώπη το 1967.

Η έγχρωμη τηλεόραση βασιζόταν σε μέθοδο που πρώτος πρότεινε ο Τζον Μπερντ, τη μέθοδο της κλασσικής αρχής της τριχρωμίας, δηλ. στην ανάλυση της εικόνας στα τρία βασικά χρώματα (κόκκινο, πράσινο και μπλε) και έπειτα στην υπέρθεση των τριών εικόνων που προκύπτουν απ` αυτή. Σήμερα χρησιμοποιούνται σωλήνες που περιέχουν οθόνες οι οποίες αποτελούνται από πολυάριθμα στοιχεία, που το καθένα τους μπορεί να δώσει ένα από τα τρία χρώματα που προαναφέρθηκαν, όταν διεγερθεί σε φθορισμό. Ένας τέτοιος σωλήνας αποτελείται από τρία ηλεκτρονικά πυροβόλα, που το καθένα απ` αυτά μπορεί να διεγείρει στοιχεία μόνο του ενός από τα βασικά χρώματα.

Η έγχρωμη μετάδοση στην Ελληνική τηλεόραση με το σύστημα Secam εισέρχεται το 1979. Μέχρι τότε η τηλεόραση πέρασε από πολλά στάδια. Το πρώτο και το κυριότερο ήταν η βασική ανακάλυψη της λειτουργίας της. Οι πρώτες προσπάθειες, αναφέρει το Κέντρο Διάδοσης Επιστημών & Μουσείο Τεχνολογίας έγιναν με εικόνα τηλεόρασης 30-γραμμών τη δεκαετία του 1930.Με την ανακάλυψη της αύξησης της ηλεκτρικής αγωγιμότητας του σεληνίου με την έκθεση του στο φως το 1873 (φωτοαγωγιμότητα), έγινε θεωρητικά δυνατή η λήψη εικόνων με ηλεκτρισμό. Μια από τις πρώτες απόπειρες κατασκευής συσκευής βασισμένης στο φαινόμενο της φωτοαγωγιμότητας ήταν η συσκευής σάρωσης εικόνας με έναν περιστρεφόμενο δίσκο με μικρές τρύπες τοποθετημένες σε σπείρα, από τον Νίπκοφ (Nipkow) το 1884 (μηχανικό σύστημα τηλεόρασης). Η αργή απόκριση του σεληνίου στο φως δεν επέτρεπε τη γρήγορη σάρωση που απαιτείται για τη λήψη κινούμενων εικόνων.

Μετά ακολουθεί η έγχρωμη τηλεόραση. Στούντιο έγχρωμης τηλεόρασης. Τα φώτα και οι οθόνες που κρέμονται από το ταβάνι αφήνουν περισσότερο χώρο ελεύθερο για να κινηθεί το συνεργείο.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 λειτουργούν στην Αμερική 1300 τηλεοπτικοί σταθμοί και το 98% των αμερικανικών νοικοκυριών διαθέτει τηλεόραση. Οι εκπομπές πραγματοποιούνται κάτω από καλύτερες τεχνικές συνθήκες και είναι έγχρωμες.

Στούντιο έγχρωμης τηλεόρασης. Τα φώτα και οι οθόνες που κρέμονται από το ταβάνι αφήνουν περισσότερο χώρο ελεύθερο για να κινηθεί το συνεργείο.

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 8

Η ΕΡΤ το 1987

Η αντίστοιχη απελευθέρωση και ανάπτυξη της τηλεόρασης στην Ελλάδα άργησε πολλές δεκαετίες. Το 1987 η ΕΡΤ αναδιαρθρώνεται εν’όψει της εισαγωγής των ιδιωτικών σταθμών. Η ΕΡΤ1 και ΕΡΤ2 συγχωνεύονται σε ένα ενιαίο φορέα, την ΕΡΤ Α.Ε. που λειτουργεί ως ανώνυμη εταιρεία νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου. Η ΕΡΤ ελέγχεται και εποπτεύεται από το κράτος μέσω του Υπουργείου Προεδρίας της Κυβερνήσεως και έχει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Επίσης προβλέπεται η ίδρυση ενός Ινστιτούτου Οπτικοακουστικών Μέσων (ΙΟΜ) ως απλή διεύθυνση για τη και δεύτερον μια Εταιρεία Παραγωγής και Εμπορίας Εκπομπών και Προγραμμάτων Ραδιοτηλεόρασης. Το 1989 ιδρύεται το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης για την εποπτεία του ραδιοτηλεοπτικού πεδίου. Από το 1993 το αρμόδιο Υπουργείο είναι το Υπουργείο Τύπου και ΜΜΕ.

Η απορύθμιση του τηλεοπτικού πεδίου στα τέλη της δεκαετίας του

’80 μεταμόρφωσε το τηλεοπτικό περιβάλλον της χώρας θέτοντας νέους όρους και φέρνοντας νέους πρωταγωνιστές στο προσκήνιο. Η Ελλάδα ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης επηρεάζεται άμεσα από την κοινή πολιτική της Ευρώπης που με την έκδοση της Πράσινης Βίβλου για μια διαμόρφωσε το κατάλληλο πλαίσιο για μια φιλελεύθερη πολιτική στο τηλεοπτικό πεδίο. Σύντομα κάνουν την εμφάνισή τους 140 ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί-εθνικοί και τοπικοί-ανατρέποντας έτσι το κρατικό μονοπώλιο. Η απορύθμιση είχε καταλυτική σημασία για την εγχώρια διαφημιστική αγορά, στην οποία έδωσε τεράστια ώθηση. Επέτρεψε επίσης την ανάπτυξη ενός ολόκληρου τομέα παραγωγής τηλεοπτικών προγραμμάτων στην Ελλάδα, αλλά και την αύξηση της εισαγωγής τηλεοπτικών προγραμμάτων από άλλες χώρες.

Ιδιωτική τηλεόραση

Προς το τέλος του 1989 εμφανίζονται στις τηλεοπτικές συχνότητες τα δύο πρώτα ιδιωτικά κανάλια, το Mega Channel και ο Antenna TV, γεγονός που σηματοδοτεί την ουσιαστική αναδιάρθρωση του επικοινωνιακού πεδίου της χώρας. Με την πάροδο λίγων μηνών το ένα τηλεοπτικό κανάλι μετά το άλλο εμφανίζονται σε ολόκληρη την Ελληνική επικράτεια, εκπέμποντας είτε πανελλαδικά είτε τοπικά.

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 9

Συνδρομητικό κανάλι

Το 1994 εμφανίζεται το πρώτο συνδρομητικό κανάλι, το Filmnet,

που προσέφερε εμπορικές ταινίες και ζωντανούς αγώνες ποδοσφαίρου. Το 1997 η ΕΡΤ 2 μετεξελίσσεται σε ΝΕΤ με ενημερωτικό κυρίως προφίλ και η ΕΤ1 σε ψυχαγωγικό κανάλι ενώ πλέον από κρατική αποκαλείται δημόσια τηλεόραση. Το 1999 παρέχεται επίσημη άδεια λειτουργίας ψηφιακής δορυφορικής τηλεόρασης στο Nova αλλά η σύμβαση με το Ελληνικό δημόσιο και την Multichoice Hellas υπογράφεται στην εκπνοή του έτους.

Η σημερινή εικόνα του Ελληνικού τηλεοπτικού πεδίου χαρακτηρίζεται από πολυμέρεια, πολυσυλλεκτικότητα και δυναμισμό. Παράλληλα προς τους κρατικούς τηλεοπτικούς σταθμούς που προσφέρουν υψηλές πληροφοριακές και ψυχαγωγικές υπηρεσίες, λειτουργούν πολλοί ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί, πανελλαδικής ή τοπικής εμβέλειας. Η ΕΡΤ και ο Antenna TV έχουν τα δικά τους δορυφορικά προγράμματα για τους Έλληνες του εξωτερικού. Επίσης, στην Ελλάδα αναμεταδίδονται μέσα από τοπικές συχνότητες και δορυφορικά κανάλια όπως το CNN, το MCM, το Euronews και το γαλλικό TV 5.

Το ζάπινγκ μπαίνει στη ζωή μας!

Το 1988, η πίεση του κόσμου που ζητά κάτι νέο στις τηλεοπτικές συνήθειες αλλά και η πρωτοβουλία της τοπικής αυτοδιοίκησης αναγκάζει την ΕΡΤ να κάνει η ίδια αυτό που δεν ήθελε να κάνουν οι άλλοι. Η απόφαση λαμβάνεται, και ανακοινώνεται ότι η κρατική τηλεόραση «συμφώνησε» με 6 δορυφορικά κανάλια για την επίγεια αναμετάδοσή τους στην Αθήνα και άλλες μεγάλες πόλεις, συμπεριλαμβανομένης και της Θεσσαλονίκης, όπου ήδη ο δήμος είχε ξεκινήσει την μετάδοση όχι μόνο δορυφορικών προγραμμάτων, αλλά και του δικού του τηλεοπτικού καναλιού, του TV100 που είναι ο πρώτος μη κρατικός σταθμός στην Ελλάδα!

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 10

Την Δευτέρα, 24 Οκτωβρίου 1988, ξεκινά ανεπίσημα στην Αθήνα, η αναμετάδοση των πρώτων δορυφορικών καναλιών που ολοκληρώνεται 2 μέρες μετά, όταν πλέον στον αέρα βρίσκονται 6 συνολικά προγράμματα. Είναι η εποχή που ο Αθηναίος έχει για πρώτη φορά την δυνατότητα να κάνει ζάπινγκ ανάμεσα σε παραπάνω από τα δύο γνώριμα κρατικά κανάλια. Είναι η εποχή που οι ταράτσες των σπιτιών αλλάζουν ραγδαία όψη, όταν στις ήδη εγκατεστημένες μεγάλες κεραίες των VHF προστίθενται οι λίγο πιο κομψές κεραίες UΗF που προορίζονται για την λήψη των νέων καναλιών. Οι τεχνικοί δεν προλάβαιναν να τοποθετούν κεραίες σε όλη την

Αθήνα, φαινόμενο που δύσκολα θα παρατηρηθεί ξανά στο μέλλον, εκτός κι αν καταργηθεί η επίγεια λήψη και αντικατασταθεί από δορυφορική, οπότε όλοι θα τρέχουν να προμηθευτούν δορυφορικά πιάτα.

Η επιλογή της ΕΡΤ πάντως όσον αφορά το ποια κανάλια θα μετέδιδε κρίθηκε εκ του αποτελέσματος ως πετυχημένη. Αναλυτικά τα πρώτα έξι δορυφορικά κανάλια στην Αθήνα ήταν τα εξής:

1. Super Channel (Μ. Βρετανία): Ίσως το καλύτερο κανάλι από τα 6. Προγράμματα ποικίλης ύλης, με πολλή μουσική και παιδικά προγράμματα τα πρωινά, τηλεπαιχνίδια, πανευρωπαϊκά δελτία καιρού και διάφορα σήριαλ τα μεσημέρια, ενώ τα βράδια μεταδίδονταν ταινίες, σόου κλπ. Πολύ ενδιαφέρον κανάλι πραγματικά, με ατού την αγγλική γλώσσα, του οποίου όμως η τύχη σήμερα αγνοείται. Πιθανόν να έχει ενταχθεί σε κάποιο ψηφιακό μπουκέτο και ακόμα πιο πιθανό να εχει κλείσει ή αντικατασταθεί από κάποιο θεαματικό κανάλι. Την εποχή εκείνη πάντως ήταν πραγματικά super επιλογή για τους Αθηναίους.

2. TV5 Europe (Γαλλία): Είναι το μοναδικό ( μαζί με το CNN)

κανάλι που επιβιώνει ακόμα στον αθηναϊκό τηλεοπτικό χάρτη από εκείνα τα 6 πρώτα. Στα συν του η γαλλική γλώσσα που ομιλείται από αρκετούς στην Ελλάδα, πολλά τηλεοπαιχνίδια, εκπομπές μαγειρικής από Γάλλους σεφ, ταινίες και ειδήσεις από τις γαλλόφωνες περιοχές του πλανήτη.

3. SAT1 (Γερμανία): Ένα πολύ καλό γερμανικό κανάλι ποικίλης

ύλης, με πρωινά μαγκαζίνο και παιδικά τα Σαββατοκύριακα, ταινίες, σόου, μουσική και σήριαλ.

Τώρα η τηλεόραση τσέπης κοστίζει λίγο και αποτελεί gadget

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 11

4. RAIDUE (Ιταλία): Το δεύτερο κρατικό κανάλι της Ιταλίας συμπλήρωνε μαζί με τα προαναφερόμενα, μία τετράδα προγραμμάτων από τις μεγαλύτερες χώρες της Ευρώπης.

5. CNN International (Η.Π.Α):

Το πασίγνωστο ενημερωτικό κανάλι την εποχή που δεν είχε γίνει ακόμα τόσο διάσημο όσο είναι σήμερα, καθώς δεν είχε μεσολαβήσει ο Πόλεμος του Κόλπου.

6. Horizon (ΕΣΣΔ): Ίσως το πιο αδιάφορο από τα 6 κανάλια, κατά πολλούς επιλέχθηκε ως το κομμουνιστικό αντίβαρο στα καπιταλογενή δυτικοευρωπαϊκά κανάλια. Σε γλώσσα που ελάχιστοι μιλούσαν στην Αθήνα, και μάλλον αδιάφορα προγράμματα που θύμιζαν ελληνική τηλεόραση του 70, ήταν ο πρόγονος του καναλιού

ORTi που μεταδίδεται σήμερα στον Hot Bird.

Από την παρουσίαση των καναλιών αυτών γίνεται σαφές ότι ο Αθηναίος τηλεθεατής είχε πλέον αρκετές επιλογές από διαφορετικές κουλτούρες, τηρουμένων των αναλογιών φυσικά. Πολλοί ήταν αυτοί που μέσω αυτής της διαδικασίας, «ανακάλυψαν» την δορυφορική τηλεόραση κι έτσι μαζί με τις χιλιάδες κεραίες UHF εμφανίστηκαν δειλά δειλά τα πρώτα τεράστια πιάτα στις αθηναϊκές ταράτσες.

Η εποχή αυτή ήταν ιδιαίτερα ρομαντική, γιατί κάθε καινούργιο κανάλι ήταν είδηση, καθώς δεν υπήρχε η πληθώρα των σημερινών επιλογών. Όπως ήδη αναφέρθηκε, δεν είναι μυστικό ότι πέρα από κάποιους πολύ ψαγμένους, οι περισσότεροι τότε ανακαλύψαμε την μαγεία της δορυφορικής λήψης, η οποία φυσικά είναι ασυγκρίτως μεγαλύτερη όταν επιτυγχάνεται με το δικό σου δέκτη και πιάτο.

Πλεονέκτημα του καναλιού η μετάδοση του ιταλικού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου, φαντασμαγορικών σόου τύπου Ciao Ant1 και Μπράβο και άλλων εκπομπών από τους μετρ του είδους Ιταλούς, πολύ πριν έρθουν στην ελληνική τηλεόραση.

Στο σπίτι τώρα προτιμάμε ντιζαϊνάτες συσκευές home cinema για τέλειο αποτέλεσμα σε εικόνα και ήχο. (techdigestuk.typepad.com/ photos/uncategorized)

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 12

Η εισαγωγή στην ψηφιακή τηλεόραση

Στα αναλογικά συστήματα έγχρωμης τηλεόρασης PAL, SECAM και NTSC, υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί στην ποιότητά της εικόνες. Αναφερόμαστε στα μειονεκτήματα των συστημάτων λόγω ενδοδιαμορφώσεως μεταξύ των σημάτων χρώματος και του σήματος φωτεινότητας. Μειονεκτήματα υπάρχουν και λόγω της μεθόδου διερευνήσεως, όπως είναι οι περιορισμοί στην οριζόντια και την κατακόρυφη ευκρίνεια, η αστάθεια της φωτεινότητας των μεγάλων επιφανειών, η ορατότης των γραμμών διερευνήσεως κλπ. Επίσης το αναλογικό βίντεο, λόγω της φύσεώς του, παρέχει πολλή μικρή δυνατότητα διαλογικότητας, γιατί στην αναλογική τηλεόραση η μόνη δυνατότητα που έχουμε είναι να αλλάξουμε τα κανάλια και στο μαγνητοσκόπιο να αλλάξουμε την ταχύτητα της απεικονίσεως.

Οι παραπάνω είναι κάποιοι από τους λόγους που οδήγησαν στην εξέλιξη της μετατροπής του αναλογικού σήματος σε ψηφιακό, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στην τεχνολογία της τηλεόρασης. Με τον όρο αυτό εννοούμε την μετάδοση και λήψη τηλεοπτικού σήματος ψηφιακής μορφής. Με μια πρώτη προσέγγιση θα λέγαμε ότι στην ψηφιακή μεταφορά, τα ηλεκτρικά σήματα τεμαχίζονται σε πολύ μικρά κομμάτια ρεύματος με την τεχνική της ψηφιοποιήσεις πριν την μεταφορά τους μέσα από αγωγούς ασύρματους ή ενσύρματους και στην συνέχει γίνεται ξανά η σύνθεση στην αρχική τους μορφή στο δέκτη της τηλεόρασης. Έτσι λοιπόν αφού γίνει ανασύνθεση μπορεί να εμφανιστεί το αρχικό ηλεκτρικό σήμα και να μετατραπεί από την τηλεόραση σε φωτεινό και χρωματικό σήμα.

Με τη διαδικασία αυτή μπορεί από τον ίδιο αγωγό να περάσουν τέτοια τεμαχοποιημένα σήματα πολλών διαφορετικών εικόνων, μπερδεμένα μεταξύ τους και τελικά να μπουν στην σωστή σειρά. Φυσικά ο όγκος των πληροφοριών που θα περάσουν από τέτοιους αγωγούς δεν είναι απεριόριστος γι αυτό και χρησιμοποιείται η τεχνική της, χωρίς βέβαια να υπάρχει ορατή απώλεια. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται κωδικοποίηση των σημάτων ενώ η ανασύνθεση αποκωδικοποίηση.

Η διείσδυση της τηλεόρασης

Η τηλεόραση είναι ένα από τα σύγχρονα επιτεύγματα του ανθρώπου. Είναι ένα σύστημα τηλεπικοινωνιών με το οποίο εξασφαλίζεται η εκπομπή και η λήψη εικόνων κινητών ή ακίνητων σε συνδυασμό με τον ήχο. Τα πρώτα χρόνια εισαγωγής της τηλεόρασης στην αγορά, ήταν ένα μέσο πολυτέλειας. Φτάνοντας στο σήμερα η

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 13

διείσδυση της τηλεόρασης είναι τόσο μεγάλη με αποτέλεσμα κάθε νοικοκυριό, από όλες τις κοινωνικές τάξεις, να έχει τουλάχιστον μια τηλεόραση. Στην εποχή μας πια η τηλεόραση είναι τόσο διαδεδομένη που χρησιμοποιείται ακόμη και με την μορφή του κλειστού κυκλώματος στην βιομηχανία, στα Πανεπιστήμια, για την εκπαίδευση, για την παρακολούθηση χώρων κτλ. Οι εκπομπές της μπορούν να ωφελήσουν αλλά και να βλάψουν τα άτομα, ανάλογα με το περιεχόμενό τους. Κρατά συντροφιά και βοηθά τον άνθρωπο να λύσει προβλήματα μοναξιάς. Η κυριαρχία στον 20ο αιώνα είναι τόσο μεγάλη που έχει φτάσει σε σημείο να είναι η παρέα των ανθρώπων.

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 14

Κατηγορίες τηλεοπτικών προγραμμάτων

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 15

Τηλεοπτικό πρόγραμμα

Ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα ή τηλεοπτικό σόου, ή τηλεοπτική σειρά είναι μια προγραμματισμένη

σειρά τηλεοπτικών μεταδόσεων. Τα τηλεοπτικά προγράμματα που μεταδίδονται μέσω της τηλεόρασης απευθείας (την στιγμή που λαμβάνουν χώρα), λέγονται «ζωντανά» (ζωντανό πρόγραμμα, ζωντανή εκπομπή) ενώ όσες δεν μεταδίδονται απ' ευθείας, αλλά γράφονται σε αποθηκευτικά μέσα για να προβληθούν κάποια άλλη στιγμή λέγονται μαγνητοσκοπημένες. Χαρακτηρηστικά παραδείγματα ζωντανών εκπομπών είναι οι ειδήσεις, πολλοί ποδοσφαιρικοί αγώνες, ψυχαγωγικά σόου κλπ., ενώ μαγνητοσκοπημένες είναι οι τηλεοπτικές σειρές (ή απλούστερα και σήριαλ), οι ταινίες κλπ.

Πιο αναλυτικά: Κατηγορίες τηλεοπτικών προγραμμάτων με βάση το περιεχόμενο τους:

Ψυχαγωγία:

Οι περισσότερες τηλεοπτικές εκπομπές αφορούν στην ψυχαγωγία . Πέρα από την κωμωδία και το δράμα, ποικιλία εκπομπών, τηλεοπτικές ελαφρές σειρές, παιδικά προγράμματα και κινηματογραφικά έργα, όλα φτάνουν σε εμάς μέσω των τηλεοπτικών συσκευών μας . Η επίδραση τους στην ζωή μας μπορεί να είναι σημαντική.

Ψυχαγωγικές εκπομπές: Μουσικά προγράμματα Τηλεπαιχνίδια Αθλητικές εκπομπές Σήριαλ Παιδικά προγράμματα Ταινίες Πρωινές εκπομπές Ριάλιτι σόου

Εκπαίδευση:

Τόσο η ιδιωτική όσο και η δημόσια τηλεόραση μπορούν να

ασκήσουν εκπαιδευτικό έργο, η δημόσια τηλεόραση αφιερώνει πολύ περισσότερες ώρες προγράμματος για αυτό το σκοπό . Επιδείξεις σχετικές με την μαγειρική κλπ είναι ιδιαίτερα αγαπητά προγράμματα.

Εκπαιδευτικές εκπομπές: Ντοκιμαντέρ Μαγειρικές εκπομπές Παιδικά προγράμματα

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 16

Πληροφόρηση: Η τηλεόραση είναι κατά βάση μέσο πληροφόρησης. Το πρωί, το μεσημέρι, το βράδυ και ξανά τη νύκτα, όλα τα δίκτυα και πολλοί ιδιωτικοί σταθμοί παρουσιάζουν τα γεγονότα της ημέρας μέσα από τα δελτία ειδήσεων. Άλλα προγράμματα που σχετίζονται με πληροφόρηση είναι:

Πολιτικές εκπομπές

Αθλητικές εκπομπές

Ντοκιμαντέρ

Δελτία καιρού

Διαφημίσεις: Η διαφήμιση στην πραγματικότητα είναι η εκπομπή ενός

μηνύματος που προτρέπει στην αγορά ενός προϊόντος, στη δημιουργία θετικής γνώμης για ένα προϊόν ή μια εταιρεία. Το αν το μήνυμα αυτό είναι αληθές δεν απασχολεί τις εταιρείες παραγωγής και προβολής διαφημίσεων. Επίσης, δεν υπάρχει κάποιος δεοντολογικός κώδικας ή ηθική αναστολή για το πώς αυτό το μήνυμα θα φτάσει και θα αφομοιωθεί από τον υποψήφιο πελάτη. Αντιθέτως, το μοναδικό μέτρο αξιολόγησης μιας διαφήμισης είναι το πόσο βαθιά έχει καταφέρει να εντυπώσει το μήνυμα στους υποψήφιους αγοραστές. Έτσι, κατά καιρούς, χωρίς δισταγμό οι διαφημιστικές εταιρείες προκειμένου να αλώσουν κάθε άμυνα του καταναλωτικού κοινού, χρησιμοποιούν μεθόδους πλάγιες και πολύ ύποπτες για να εμφυτεύσουν το μήνυμα που θέλουν. Το πιο απλό διαφημιστικό μήνυμα είναι το άμεσο. Συγκεκριμένα, άμεση λέγεται μια διαφήμιση όταν είναι αναγνωρίσιμη και ο καθένας αντιλαμβάνεται πως αυτό που βλέπει ή διαβάζει είναι ένα διαφημιστικό μήνυμα. Όπως, για παράδειγμα, μια διαφημιστική ταμπέλα στο δρόμο, ή μια διαφημιστική καταχώριση σε ένα περιοδικό ή εφημερίδα, ένα διαφημιστικό ηχητικό μήνυμα στο ραδιόφωνο ή ένα τηλεοπτικό διαφημιστικό σποτ.

Οι τηλεθεατές βομβαρδίζονται καθημερινά με τηλεοπτικές διαφημίσεις και καλούνται να αγοράσουν το κάθε τι.

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 17

Χαρακτηρισμός καταλληλότητας τηλεοπτικών προγραμμάτων

Ο χαρακτηρισμός καταλληλότητας τηλεοπτικών προγραμμάτων αποτελεί μια κατηγοριοποίηση των τηλεοπτικών προγραμμάτων στην Ελλάδα, ανάλογα με το περιεχόμενό τους, για την προστασία των τηλεθεατών και κυρίως των ανηλίκων.

Σε κάθε χαρακτηρισμό αντιστοιχεί ένα σύμβολο (με διαφορετικό σχήμα και χρώμα). Αναλυτικά:

Σύμβολο Χαρακτηρισμός

Κατάλληλο για όλους

Κατάλληλο, επιθυμητή η γονική συναίνεση

Κατάλληλο, απαραίτητη η γονική συναίνεση

Κατάλληλο, για ανηλίκους άνω των 15 ετών

Κατάλληλο, μόνο για ενήλικους

Οι κατηγορίες έχουν καθοριστεί από το άρθρο 3 παρ. ε της υπ'αριθμ. 6138/Ε/17.3.2000 αποφάσεως του Υπουργού Τύπου και Μ.Μ.Ε. κατά το οποίο καθ' όλη τη διάρκεια των τρέιλερ επιβάλλεται η εμφάνιση του συμβόλου καταλληλότητας.

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 18

Η τηλεόραση στην δεκαετία 1970-1980

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 19

Η πρεμιέρα

Αμέσως μετά τον Εμφύλιο η λειτουργία της τηλεόρασης απασχόλησε τα κυβερνητικά κλιμάκια στην Ελλάδα. Αν και οποιοσδήποτε μελετητής της κοινωνικοπολιτικής κατάστασης θα περίμενε ότι οι προτεραιότητες θα ήταν άλλες, φαίνεται ότι η τηλεοπτική μαγεία δεν άφησε αδιάφορες ούτε τις υποανάπτυκτες χώρες όπως η Ελλάδα. Άλλωστε, η γειτονική Γιουγκοσλαβία είχε ήδη τηλεόραση…

Στη χώρα μας τα τηλεοπτικά γεγονότα άρχισαν το Φεβρουάριο του 1951, όταν ήρθε στην Ελλάδα ο πρώτος τηλεοπτικός δέκτης από την Αγγλία μάρκας Cossor. Δύο χρόνια αργότερα η Ραδιοτεχνική Ελληνική Εταιρεία έκανε την πρώτη τηλεοπτική επίδειξή κλειστού κυκλώματος.

Το 1958 κινήθηκε το ενδιαφέρον να δημιουργηθεί η Ελληνική Τηλεόραση. Έγινε διαγωνισμός, μειοδότησε ένας ιαπωνικός οίκος, αλλά το σχέδιο δεν πραγματοποιήθηκε. Στη συνέχεια ανατέθηκε στην ιταλική RAI νέα μελέτη για την Ελληνική Τηλεόραση και υπογράφηκε σύμβαση από τον υπουργό Τύπου. Την τηλεόραση θα έφτιαχνε η Ιταλία από της πολεμικές επανορθώσεις προς την Ελλάδα. Η σύμβαση αυτή όμως ακυρώθηκε!

Μέχρι τη στιγμή που χωρίς νόμους και γραφειοκρατικές προετοιμασίες κυριολεκτικά «από κάτω» –από μεσαία στελέχη της ΔΕΗ– και όχι από τον πρωθυπουργό το φθινόπωρο του 1960 –στη ΔΕΘ– η Θεσ/νίκη εξέπεμψε τηλεοπτική εικόνα από το περίπτερο της ΔΕΗ. Μέσα σε λίγες μέρες ο Ανδρέας Κοπέλης, ο Γιάννης Γκιώνης και ο Κώστας Μπαλάφας μαζί με τον Μικέ Ψαλίδα και τον Αλέκο Λεμπέση χωρίς να έχουν ξαναδεί τηλεόραση ούτε ως θεατές έστησαν 600 συσκευές σε δημόσιους χώρους και το 1961 μετρήθηκαν 36.000 τηλεθεατές να τις παρακολουθούν. Εμπνευστής αυτής της προσπάθειας ήταν ο Μάνος Ιατρίδης, προϊστάμενος Δημοσίων Σχέσεων της ΔΕΗ.

Προσωπικότητα που δέσποζε στο «γυαλί» πιστεύοντας με πάθος στη νέα αυτή ιδέα ήταν ο Άλκης Στέας. Καλεσμένοι σε εκείνο το πρώτο στούντιο ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, η Ελένη Βλάχου, η Αλίκη Βουγιουκλάκη, η Άννα Συνοδινού, η Κατίνα Παξινού, ο Γιώργος Οικονομίδης, ο Βασίλης Καζαντζής, ο Γιώργος Κάρτερ κ.ά.

Το 1962 στήθηκε ένας ακόμα σταθμός της ΔΕΗ. Το στούντιο βρισκόταν στην οδό Χαλκοκονδύλη και ο σταθμός εξέπεμπε στα κανάλια 3 και 7. Σταμάτησε όμως γρήγορα τη λειτουργία του, αφού με συνταγματική πράξη η τηλεόραση ανατέθηκε στο ΕΙΡ. Την ίδια χρονιά το ΕΙΡ αγόρασε

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 20

οικόπεδα στην οδό Μεσογείων για να κατασκευαστεί το γνωστό –σήμερα– μέγαρο της Αγίας Παρασκευής.

Το 1963 επί πρωθυπουργίας Κων/νου Καραμανλή έγινε η τελευταία απόπειρα να γίνει διαγωνισμός για την ανάθεση της κτιριακής μελέτης του σημερινού ραδιομεγάρου. Οι αρχιτέκτονες επιλέχθηκαν με κλήρωση, αλλά και αυτή η απόπειρα ναυάγησε, όπως και η αντίστοιχη του Γεωργίου Παπανδρέου το 1965.

Τον Αύγουστο του 1965 πραγματοποιήθηκε εγκατάσταση τηλεοπτικής κεραίας στην ταράτσα της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στράτου και άρχισαν προβολές από τα στούντιο της.

Το Σεπτέμβριο του 1965 έγινε η πρώτη δοκιμαστική μετάδοση εκπομπής του ΕΙΡ από το στούντιο 3 των Ραδιοφωνικών Θαλάμων του Ζαππείου, ήμερα Τετάρτη στις 11 το πρωί, ακριβώς 4 χρόνια μετά τις πειραματικές εκπομπές του πρώτου ελληνικού τηλεοπτικού σταθμού από τη συμπρωτεύουσα. Συγκεκριμένοι άνθρωποι του ΕΙΡ πήραν το τηλεφώνημα του πρώτου Έλληνα τηλεθεατή! Ήταν ένας χασάπης από την οδό Σπύρου Μερκούρη, που τους φώναζε έξαλλος από ενθουσιασμό: «Σας βλέπω! Μπράβο, παιδιά! Σας βλέπω!». Αυτή ήταν η πρώτη τηλεοπτική μετάδοση στην Ελλάδα…

Μέσα σε ένα μήνα ο Πειραματικός Σταθμός Τηλεοράσεως του ΕΙΡ βρήκε στέγη στο Νέον Υπεραστικόν Μέγαρον Αθηνών (ΝΥΜΑ) του ΟΤΕ και στις 27 Οκτωβρίου 1965 άρχισαν οι μεταδόσεις από το νέο κτίριο, οι οποίες γίνονταν πάντα μεσημεριανές ώρες με εκφωνητή τον Φρέντυ Γερμανό. Ακολούθησε προκήρυξη διαγωνισμού για την πρόσληψη τηλεπαρουσιαστριών. Στο διαγωνισμό πήραν μέρος περίπου 800 κοπέλες και ανάμεσά τους ξεχώρισαν η Αλέκα Μαβίλη, η Σόνια Ζωίδου και η Ελένη Κυπραίου.

Υπολογίζεται πως στις αρχές του 1966 στην περιοχή του λεκανοπεδίου Αττικής λειτουργούσαν 1.500 τηλεοράσεις, ενώ ένας καινούργιος πομπός που είχε τοποθετηθεί στην ταράτσα του κτιρίου της 3ης Σεπτεμβρίου εξέπεμπε κυκλικά σε μια αρκετά μεγάλη εμβέλεια, από τον Ασπρόπυργο μέχρι την Εκάλη. Ο Τύπος μάλιστα ανέφερε πως σύντομα θα άρχιζαν τακτικές ημερήσιες εκπομπές, γεγονός που προκάλεσε πυρετό στα εμπορικά καταστήματα των Αθηνών, που έκαναν αθρόες εισαγωγές τηλεοπτικών συσκευών για να εξυπηρετήσουν την αξιόλογη ζήτηση που παρατηρήθηκε. Αποφασίστηκε επιτέλους η έναρξη του επίσημου προγράμματος του ΕΙΡ και ορίστηκε η 23η Φεβρουαρίου 1966 ως ημερομηνία έναρξης των καθημερινών πειραματικών εκπομπών.

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 21

Την ιστορική εκείνη ημέρα η Ελένη Κυπραίου βγήκε στο «μαγικό κουτί» και σε ασπρόμαυρη εικόνα έκανε την πρώτη εκφώνηση της ελληνικής τηλεόρασης: «Κυρίες και κύριοι, το ΕΙΡ καθιερώνει το νέο του βραδινό ωράριο για τις τεχνικές δοκιμές του πειραματικού πομπού τηλεοράσεως. Κάθε βράδυ από τις 18.30 μέχρι τις 20.30 περίπου θα μεταδίδουμε μια σειρά δοκιμαστικών εκπομπών με ποικίλο περιεχόμενο. Όσοι από εσάς έχουν συσκευές τηλεόρασης θα μπορούν να της παρακολουθούν στο Κανάλι 5». Ωστόσο, το ξεκίνημα δεν ήταν καθόλου εύκολο… Το πρώτο πρόγραμμα, όπως αναφέρεται στις εφημερίδες της 23ης Φεβρουαρίου, ήταν το εξής:

18.30: Διεθνή επίκαιρα 18.45: Για σας, κυρία μου 19.00: Αυστραλία (ταξιδιωτικό ντοκιμαντέρ) 19.25: Ο Άγγλος γλύπτης Χένρι Moυρ (ντοκιμαντέρ) 19.55: Παίζει η ορχήστρα Ανρί Λεκά 20.15: Ο κλέφτης (βραζιλιάνικη ταινία) 20.30: Τέλος προγράμματος

Ταυτόχρονα σχεδόν, με πρωτοβουλία της Γεωγραφικής

Υπηρεσίας Στρατού, άρχισαν και οι πρώτες δοκιμαστικές εκπομπές περιορισμένης εμβέλειας του σταθμού τηλεοράσεως Ενόπλων Δυνάμεων, που είχε ως πρώτο σήμα του ένα λιτό κυανόκρανο και τον ύμνο του Πίνδαρου. Οι εκπομπές άρχισαν κι εκεί σε καθημερινή βάση και περιελάμβαναν συνήθως προβολή των ελληνικών επικαίρων, τραγούδια και ντοκιμαντέρ. Η ταυτόχρονη ύπαρξη ενός δεύτερου καναλιού (Δίαυλος 10, όπως ονομάστηκε) λειτούργησε ανταγωνιστικά παρά το φτωχό πρόγραμμα και οι Αθηναίοι γοητευμένοι από το πρωτόγνωρο γι’ αυτούς θέαμα συγκεντρώνονταν στους δρόμους έξω από τις βιτρίνες των καταστημάτων για την παρακολούθηση εκείνων των πρώτων εκπομπών.

Η τηλεοπτική δικτατορία

Η δικτατορία επενδύει εξαρχής σε μια πολιτική μαζικής

κουλτούρας, που, μάλιστα φαίνεται να της αποδίδει. Η κρατική τηλεόραση, που είχε δειλά ξεκινήσει το 1966, γίνεται μετά το 1968 λαϊκό μέσο ψυχαγωγίας, με τη στήριξη ( αλλά και τη χειραγώγηση ) του καθεστώτος. Στο ΕΙΡ ανέλαβε διευθυντής ο Γιάννης Αναστασόπουλος, που διαδέχτηκε τον Γρηγόρη Δαφνή, ενώ στην ΥΕΝΕΔ τοποθετήθηκε ο Τρύφων Αποστολόπουλος, από τους

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 22

ισχυρούς άντρες του στρατοκρατικού καθεστώτος. Η ΥΕΝΕΔ έδωσε προτεραιότητα και ανέλαβε τη λαϊκή ψυχαγωγία και την πολιτική προπαγάνδα, ενώ το ΕΙΡ προετοιμάστηκε ώστε να λειτουργήσουν τα πάντα άψογα στη μετάδοση των αγώνων του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος στίβου. Οι αγώνες πρόσφεραν μια ευκαιρία στους δικτάτορες να σπάσουν τη διεθνή απομόνωση στην οποία είχε περιπέσει η χώρα, ιδιαίτερα μετά την αποπομπή της από το Συμβούλιο της Ευρώπης, και ήταν αποφασισμένοι να την εκμεταλλευτούν.

Η τηλεόραση της δικτατορίας παρουσίασε μεγάλα αθλητικά γεγονότα, όπως τους Πανευρωπαϊκούς του ’69 και το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου, που έκλεισαν για πρώτη φορά τους Έλληνες στα σπίτια τους. Πολύ γρήγορα η απήχηση του μέσου θα γίνει τέτοια, ώστε οι δρόμοι να ερημώνουν όταν, για παράδειγμα, παίζεται η σειρά Άγνωστος πόλεμος ( 1970 ). Η τηλεόραση αντιγράφει, αλλά και πια ανταγωνίζεται ευθέως το λαϊκό κινηματογράφο. Ο Άγνωστος πόλεμος δεν είναι παρά η συνέχεια, στη μικρή οθόνη, της αισθητικής ( και θεματικής ) των εθνοπολεμικών ταινιών του Τζέιμς Πάρις που αλωνίζουν τα πρώτα χρόνια το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

Τα τελευταία χρόνια της δικτατορίας οι στρατηγικές αντιδικτατορικής κουλτούρας, συνδυασμένες, έχουν πια δημιουργήσει ένα εντελώς χαρακτηριστικό λεξιλόγιο, που μάλιστα μπορεί πλέον να κατακτήσει κανάλια ευρύτερης διανομής, ακόμα κι εκείνα που ελέγχει πλήρως η χούντα. Στο πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο Κώστας Μουρσελάς γράφει για το τηλεοπτικό κανάλι ΕΙΡΤ τα σκέτς του Εκείνος και Εκείνος. Ίσως η μοναδική περίπτωση αντιδικτατορικού λόγου που

περνάει στους τηλεοπτικούς δέκτες, τα 103 δεκαπεντάλεπτα σκέτς ( προβάλλονται 19 Ιουνίου του 1972-9 Φεβρουαρίου 1974 ) με το Βασίλη Διαμαντόπουλο και τον Γιώργο Μιχαλακόπουλο στους εμβληματικούς του Σόλωνα και του Λουκά μένουν παροιμιώδη. Όσο κι αν υφίστανται αυστηρή λογοκρισία, τα σκέτς καταφέρνουν να δημιουργήσουν ευανάγνωστες αντικαθεστωτικές αναφορές χρησιμοποιώντας το παράλογο, την αποσιώπηση, τη χειρονομία, την παραστατική υπερβολή και το υπονοούμενο.

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 23

Από τον επόμενο χειμώνα (1968-69) η ποιότητα της εικόνας ήταν εξαιρετική, ενώ εμφανίστηκαν δύο καινούργιες εκπομπές. Δημιουργοί τους ήταν δύο παρουσιαστές που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των πρώτων χρόνων και αποτέλεσαν τους πρώτους σταρ της ελληνικής τηλεόρασης. Πρώτος ο Φρέντυ Γερμανός με το «Αλάτι και πιπέρι» (1968-1976) και ο Νίκος Μαστοράκης ήταν ο δεύτερος.

Στο μεταξύ, ένα ιστορικό γεγονός έγινε την 20ή Ιουλίου 1969.

Ήταν μια μεγάλη νύχτα για την ανθρωπότητα, αλλά και για το ΕΙΡ, που για πρώτη φορά στην ιστορία του συνδέθηκε με τη Eurovision αναμεταδίδοντας τα πρώτα βήματα του Νιλ Άρμστρονγκ στο φεγγάρι. Εκείνο το βράδυ δημιουργήθηκε και το πρώτο ανεπίσημο ρεκόρ τηλεθέασης, που θα πρέπει να άγγιξε το 100%. Αν και δεν υπήρχαν τρόποι μέτρησης όσοι έζησαν εκείνη τη νύχτα διηγούνται πως όλες οι υπάρχουσες συσκευές τηλεόρασης του Λεκανοπεδίου ήταν ανοιχτές.

Αρχές του 1970 κι ενώ το επίσημο περιοδικό του ΕΙΡ «Ραδιοπρόγραμμα» μετονομάστηκε σε «Ραδιοτηλεόραση» περιλαμβάνοντας στην ύλη του και τα τηλεοπτικά προγράμματα. Ο Κώστας Σισμάνης, με την προτροπή της εταιρείας τηλεοράσεων Urania που ενίσχυε οικονομικά την προσπάθεια, αποφάσισε να γυριστεί ένα έργο αποκλειστικά γραμμένο για την τηλεόραση και ανέθεσε στη δημοσιογράφο Κική Σεγδίτσα να γράψει το σενάριο. Έτσι γεννήθηκε το πρώτο ελληνικό σίριαλ, το «Σπίτι με τον Φοίνικα».

Ο Κώστας Πρετεντέρης και ο Νίκος Φώσκολος ήταν οι δύο

βασικότεροι δημιουργοί της περιόδου μέχρι το 1974. Βαδίζοντας στα δικά τους χνάρια και προσπαθώντας να μιμηθούν τις δικές τους επιτυχίες, ακολούθησαν και άλλα σίριαλ. Ξεχωριστή θέση ανάμεσά τους έχει «Ο παράξενος ταξιδιώτης», που επίσης σημείωσε μεγάλες θεαματικότητες, όπως τα «Ο κύριος συνήγορος» και «Η γειτονιά» μαζί

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 24

με τον «Άγνωστο πόλεμο».

Bασίλης Διαμαντόπουλος και Γιώργος Μιχαλακόπουλος

από τη σειρά «Εκείνος και Εκείνος» Στις 10/12/70 το ΕΙΡ μετονομάστηκε σε ΕΙΡΤ και στις 14

Ιανουαρίου 1974 έγιναν τα εγκαίνια των κτιριακών εγκαταστάσεων του ΕΙΡΤ στην Αγία Παρασκευή σε οικόπεδο συνολικής έκτασης 44 στρεμμάτων. Επρόκειτο για ένα κτιριακό συγκρότημα κακόγουστης αρχιτεκτονικής, γεμάτο διαδρόμους, που έδωσε όμως επιτέλους την ευκαιρία να συγκεντρωθούν όλες οι διοικητικές και τεχνικές υπηρεσίες σ’ ένα κτίριο. Τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς μεταδόθηκε σε ζωντανή ασπρόμαυρη μετάδοση η επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Έλεγχος τηλεπικοινωνιών στα χρόνια της χούντας

Παρασκευή 21 Απριλίου 1967. Αξημέρωτα τα τάνκς βγήκαν στους δρόμους. Οι δικτάτορες έβαλαν τη δημοκρατία στον γύψο. Πριν από 45 χρόνια, τέτοια μέρα, περισσότεροι από 6500 Έλληνες οδηγούνταν στα μπουντρούμια και στην εξορία.

Οι στατοκράτες έσυραν αμέσως στον έλεγχό τους τη μαζική ενημέρωση . Δρακόντειος ήταν ο έλεγχος στον Τύπο και στο δίκτυο ραδιοτηλεόρασης. Εφημερίδες έβαλαν λουκέτο αμέσως ή λίγο αργότερα. Το διώχθηκε ποινικά και έκλεισε το 1970 με αφορμή άρθρο του Γιάννη Ζίγδη για το Κυπριακό. Συγκροτήθηκαν Επιτροπές Λογοκρισίας. Το ραδιόφωνο και την τηλεόραση στελέχωναν αξιωματικοί του στρατεύματος και της Αστυνομίας. Από την προκρούστεια κλίνη περνούσαν δελτία ειδήσεων, σενάρια τηλεοπτικών σειρών, τραγούδια πάσης φύσεως.

Πρώτα κινήθηκαν τα τμήματα των καταδρομέων (ΛΟΚ). Αποτελούσαν τη λυδία λίθο επιτυχίας του κινήματος, που θα είχε πιθανότητες επικράτησης μόνο αν οι μονάδες αυτές κατόρθωναν να καταλάβουν όλα τα τηλεπικοινωνιακά κέντρα χωρίς να δοθεί το σήμα συναγερμού. Δεν έπρεπε να ειδοποιηθούν και να κινητοποιηθούν ο

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 25

βασιλιάς, οι στρατηγοί, η κυβέρνηση πριν ολοκληρωθούν οι βασικοί στόχοι του κινήματος.

Οι τηλεπικοινωνίες – κτίριο της ΕΡΤ (τότε ΕΙΡΤ), τηλεόραση, ραδιοφωνικοί σταθμοί, τηλεφωνικό κέντρο και στρατιωτικές εγκαταστάσεις ασυρμάτου - κατελήφθησαν μεταξύ 1 και 1.30΄ π.μ. χωρίς να δοθεί το σήμα του συναγερμού. Στους δρόμους επικρατούσε ησυχία, αφού δεν είχαν ακόμα κινηθεί τα τανκς και δεν κυκλοφορούσαν ομαδικά διάφορα στρατιωτικά καμιόνια. Οι στρατιώτες μετακινούνταν γρήγορα και αθόρυβα, κατά μικρές ομάδες, στους προκαθορισμένους στόχους δίχως να κινούν την προσοχή ή την περιέργεια. Ένα τζιπ γεμάτο στρατιώτες δεν ήταν κάτι το ασυνήθιστο στους αθηναϊκούς δρόμους. Μέσα σε ελάχιστα λεπτά οι στρατιώτες της Χούντας είχαν θέσει υπό το λειτουργικό έλεγχό τους όλα τα τηλεπικοινωνιακά κέντρα.

Η Δημοκρατία εκπέμπει

Δημοκρατία πλέον και ο Καραμανλής διόρισε στο ΕΙΡΤ τον Δημήτρη Χορν και τον Γιάννη Μπακογιάννη της Ντόιτσε Βέλε. Το Μάιο του 1975 ξεκίνησε η θρυλική σειρά «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» του Νίκου Καζαντζάκη σε σκηνοθεσία Βασίλη Γεωργιάδη, το πρώτο σίριαλ της μεταπολίτευσης. Ακολούθησαν πολλές τηλεοπτικές μεταφορές λογοτεχνικών έργων που έβγαλαν από το αδιέξοδο των σεναρίων πολλούς…

Ο Αλέξανδρος Γκόλφης από τη σειρά «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται»

Ο Βασίλης Γεωργιάδης έβαλε τη σφραγίδα του αυτή την περίοδο όχι μόνο με τον Καζαντζάκη, αλλά και με τα «Γιούγκερμαν»,

«Συνταγματάρχης Λιάπκιν» και τους «Πανθέους», που θριάμβευσαν και εμπορικά.

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%A1%CE%A4

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 26

Κάτια Δανδουλάκη και Στέλιος Καλογερόπουλος στους «Πανθέους»

Ο Ερρίκος Ανδρέου με πρωταγωνίστρια τη Νόρα Βαλσάμη

διασκεύασε εφτά σίριαλ του Ξενόπουλου με μεγάλη επιτυχία. Ο Κώστας Λυχναράς δημιούργησε τη «Λεηλασία ζωής» και τη «Γαλήνη».

Στην τελευταία τριετία διακυβέρνησης Καραμανλή δημιουργήθηκαν ίσως οι καλύτερες σειρές της περιόδου. Η Τόνια Μακετάκη έκανε το «Λεμονοδάσος», ο Κώστας Αριστόπουλος τη «Δασκάλα με τα χρυσά μάτια», ο Διαγόρας Χρονόπουλος την «Αστροφεγγιά», ο Αντώνης Βογιάζος το «Φωτογράφο του χωριού», ο Γρηγόρης Γρηγορίου τη «Λωξάντρα» και ο Μιχαηλίδης το «Συμβολαιογράφο» του Ραγκαβή. Θριάμβευσαν εμπορικά και ο «Μεθοριακός σταθμός» με το «Λούνα Παρκ».

Το καστ του «Λούνα Παρκ». Στο κέντρο ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος

«πατέρας» της γνωστής ατάκας «όξω ρεεε!»

Πολιτική - Οικονομική- Κοινωνική και Πολιτιστική Εικόνα της Εποχής

Η δεκαετία του 1970-1980 ήταν μια περίοδος προσαρμογής για

την ελληνική κοινωνία (Απριλιανή Δικτατορία, απώλεια της μισής Κύπρου, οικονομική δυσχέρεια). Βρίσκει την ελληνική κοινωνία σε μια περίοδο αναταραχής, αλλαγών και εξελίξεων. Στις 21 Απριλίου 1967 εκδηλώθηκε

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 27

πραξικόπημα από ομάδα στρατού ξηράς και στο όνομα του βασιλιά κηρύχτηκε η «Δικτατορία των Συνταγματαρχών». Η δικτατορία κυβέρνησε τη χώρα (1967-1974) με τρόπο αυθαίρετο και ανεξέλεγκτο, ιδρύοντας στρατοδικεία, διαλύοντας τα πολιτικά κόμματα και γενικότερα θέτοντας σε ισχύ το νόμο «περί καταστάσεως πολιορκίας», περιορίζοντας όλες τις προσωπικές ελευθερίες των ατόμων, και μειώνοντας την ελευθερία έκφρασης. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου στάθηκε αφορμή να κηρυχθεί εκ νέου στρατιωτικός νόμος και μια βδομάδα αργότερα με νέο πραξικόπημα ανατράπηκε το καθεστώς του Γ. Παπαδόπουλου. Η Ελλάδα οδηγήθηκε στην ανατροπή της νέας αυτής δικτατορικής κυβέρνησης, λόγω του πραξικοπήματος κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας και της εισβολής του τουρκικού στρατού στην Κύπρο. Μετά την επιτυχή μετάβαση από τη δικτατορία στη Δημοκρατία και με την αποκατάσταση των στοιχειωδών δημοκρατικών ελευθεριών ένας άνεμος αισιοδοξίας ενέπνευσε στην ελληνική κοινωνία, τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Η ελληνική οικονομία κατά τη δεκαετία του ’70 και μέχρι το 1974 βρισκόταν σε μια φάση καπιταλιστικής ανάπτυξης. Οι τομείς της ελληνικής οικονομίας παρουσίασαν άνιση ανάπτυξη. Έτσι, παρατηρήθηκε μείωση του πρωτογενή τομέα, ενώ παρουσιάστηκε ιδιαίτερα υψηλός δείκτης ανάπτυξης στο δευτερογενή και στον τριτογενή τομέα. Η εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση ήταν το κύριο αποτέλεσμα της διαρκώς αυξανόμενης ανισότητας στην κατανομή του πλούτου. Όλα αυτά συνέβαλαν στη δημιουργία νέων κοινωνικών στρωμάτων αλλά και μιας νέας κοινωνικής τάξης (μικροέμποροι, τεχνίτες, ελεύθεροι επαγγελματίες, αλλά και πολλοί που είχαν πλουτίσει ασκώντας «παρασιτικά» επαγγέλματα). Οι δύσκολες οικονομικές συνθήκες οδήγησαν στην ανεργία και τη φτώχεια. Το ποσοστό των φτωχών νοικοκυριών στην Ελλάδα το 1974 ήταν υψηλότερο από κάθε άλλη χώρα της ΕΟΚ. Η ανάπτυξη της τηλεόρασης, το 1966 άρχισε να λειτουργεί το πρώτο τηλεοπτικό δίκτυο, έφερε τη κάθετη πτώση στον κινηματογράφο. Τα τηλεοπτικά κανάλια είχαν τη δυνατότητα με τις μαζικές αγορές ελληνικών και αμερικάνικων ταινιών, να εξασφαλίσουν τεράστια κέρδη μέσω των διαφημίσεων. Ο θεατής του κινηματογράφου μετατράπηκε σε ένα πρόθυμο θεατή έτοιμο να καταναλώσει από το σπίτι του «τον ωκεανό εικόνων και ήχων» που του προσέφερε δωρεάν η τηλεόραση. Η προτίμηση του ελληνικού κοινού για την τηλεόραση είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των εισιτηρίων στις κινηματογραφικές αίθουσες. Το φαινόμενο αυτό δεν ήταν μόνο ελληνικό. Σε ολόκληρο τον κόσμο, η εμφάνιση της τηλεόρασης επηρέασε τη κινηματογραφική παραγωγή, αλλά και τις εισπράξεις από τα εισιτήρια.

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 28

Το πολιτιστικό κλίμα και το πνευματικό ήθος των καλλιτεχνικών δημιουργών της Ελλάδας ήταν ιδιαίτερα ενεργό την περίοδο που εξετάζουμε. Το 1970 εγκαινιάστηκε η Εθνική Πινακοθήκη ως κέντρο πολιτιστικής ζωής. Ο πνευματικός κόσμος συσπειρώθηκε και με μοναδικό μέσο έκφρασης την τέχνη αντέδρασε δημιουργικά. Η ποίηση και το τραγούδι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην αντίσταση κατά της Χούντας. Στα ελληνικά γράμματα εμφανίστηκε μια γενιά νέων ποιητών η «Γενιά του 70» με ατομικές ή συλλογικές εκδόσεις, ενώ στα μουσικά δρώμενα παρατηρήθηκε μια αναβίωση του έντεχνου λαϊκού τραγουδιού με στίχους καταξιωμένων ποιητών (με κυριότερους μουσικούς εκπροσώπους τους: Γιάννη Μαρκόπουλο, Μίκη Θεοδωράκη, Μάνο Χατζηδάκη, Χριστόδουλο Χάλαρη, Ελένη Καραΐνδρου και Σταύρο Ξαρχάκο). Ο Οδυσσέας Ελύτης δημοσίευσε το ποιητικό έργο «Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας», ενώ ο Γιάννης Ρίτσος έγραψε αυτή την περίοδο, μερικά από τα σημαντικότερα ποιήματά του. Ο κόσμος δίψαγε για δημοκρατία και ελευθερία έκφρασης. Έτσι, η κηδεία του Γ. Σεφέρη αποτέλεσε μια διαδήλωση διαμαρτυρίας κατά της δικτατορίας. Όλα όσα περιγράφηκαν παραπάνω ήταν απόρροια μιας γενικότερης κρίσης που επικρατούσε στην Ελλάδα για αρκετές δεκαετίες. Η κρίση υπήρχε τόσο στο ευρύτερο πολιτικό και οικονομικό επίπεδο όσο και στο κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο. Οι άνθρωποι κουρασμένοι από τις συγκυρίες, τη φτώχια, την μετανάστευση, την ανεργία, κλπ, αναζητούσαν δίαυλους εξόδου από το αδιέξοδο και επικοινωνίας με την Ευρώπη. Η αναζήτηση λοιπόν μιας πολιτισμικής ταυτότητας, χωρίς όμως να χαθεί η ελληνικότητα, ήταν το κύριο ζητούμενο.

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 29

Η τηλεόραση στην δεκαετία 1980-1990

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 30

Εισαγωγή Η δεκαετία του ’80 υπήρξε καθοριστική για την απελευθέρωση

ραδιοτηλεοπτικού τοπίου. Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας πειρατές έχουν ξεκινήσει την παράνομη εκπομπή από τις συχνότητες της ΕΡΤ μετά τα μεσάνυχτα όταν το πρόγραμμα της ημέρας τελείωνε και η πομποί της δεν λειτουργούσαν.

Οι φωνές για ιδιωτική τηλεόραση πλήθαιναν ενώ οι δήμοι

ανέπτυξαν πρωτοβουλίες παρά την δυσκολία δημιουργίας ενός τηλεοπτικού σταθμού. Το 1987 ήταν η εποχή που εν μέσω επεισοδίων και ταραχών ο δήμος της Αθήνας ξεκινούσε την λειτουργία του ιδιόκτητου ραδιοσταθμού Αθήνα 9,84 ενώ εκείνος την Θεσσαλονίκης δύο χρόνια αργότερα , τον Ιανουάριο του 1989 , ξεκίνησε τον TV100 τον πρώτο μη κρατικό τηλεοπτικό σταθμό. Το 1988 σε μία προσπάθεια για εισαγωγή των καναλιών στο τηλεοπτικό πεδίο πραγματοποιήθηκε αναμετάδοση ξένων τηλεοπτικών δικτύων μεταξύ των οποίων το Γαλλόφωνο TV5 και το Ιταλικό RAI due.

Στα τέλη του 1989 με την εμφάνιση του Mega Channel πρώτα και του Antenna αμέσως μετά , άρχισε η μαζική δημιουργία ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών πανελλήνιας ή τοπικής εμβέλειας.

Τον Νοέμβριο του 1982, ο τηλεοπτικός σταθμός των Ενόπλων Δυνάμεων (Υ.ΕΝ.ΕΔ), έπαψε να είναι υπό την ευθύνη του στρατού και μετονομάστηκε σε ΕΡΤ2, ενώ το 1987 με την συγχώνευση των δύο καναλιών σε μια εταιρεία μετονομάστηκε σε ΕΡΤ2. Το σημερινό όνομα του σταθμού, που ελάχιστη πια σχέση έχει με τα πρώτα του χρόνια, είναι ΝΕΤ (απ’ το 1997).

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 31

Η τηλεόραση από το 1980 ως το 1990

Η νέα περίοδος, μετά τις εκλογές της 18ης Οκτωβρίου 1981, κι ενώ έχει ξεκινήσει η έγχρωμη τηλεόραση, άρχισε με τις «φυσιολογικές» διοικητικές αλλαγές. Στη θέση του γενικού διευθυντή της ΕΡΤ τοποθετήθηκε ο δημοσιογράφος Γιώργος Ρωμαίος με την αποστολή να προετοιμάσει και να πραγματοποιήσει τη συνένωση των δύο κρατικών καναλιών σε ενιαίο φορέα. Αναπληρωτής γενικός με αρμοδιότητες στο πρόγραμμα τοποθετήθηκε ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός, ο οποίος «κατά τα ειωθότα» πλαισιώθηκε από νέους συνεργάτες της απόλυτης επιλογής του. Επικεφαλής στο δεύτερο κρατικό κανάλι, την ΥΕΝΕΔ, τοποθετήθηκε για τελευταία φορά ένας στρατιωτικός, ο Κώστας Τριανταφύλλου, τον οποίο τέσσερις μήνες αργότερα διαδέχτηκε για πρώτη φορά ένα πολιτικό πρόσωπο, ο δημοσιογράφος Νίκος Αλεξίου. Υπεύθυνος προγράμματος στο στρατιωτικό κανάλι ορίστηκε ο ηθοποιός Γιάννης Μόρτζος.

1981, το πρώτο έγχρωμο σήμα της ΥΕΝΕΔ

Είναι αλήθεια όμως πως στην τηλεόραση της ΥΕΝΕΔ κανείς δεν περίμενε κεραυνοβόλες αλλαγές. Όλα τα μάτια ήταν στραμμένα στο πρώτο κανάλι, εκεί όπου παιζόταν το «στοίχημα» της αλλαγής. Την Κυριακή 13 Δεκεμβρίου, στις 20.15 το βραδύ, μεταδόθηκε ξαφνικά στην ΥΕΝΕΔ η πρώτη εκπομπή της αλλαγής. Ήταν οι «Ρεπόρτερς», ένα δημοσιογραφικό μαγκαζίνο με τέσσερα καυτά θέματα που έκαναν μεγάλη εντύπωση: «Χωριό, κάτοικος ένας», «Αποστολή στο Λίβανο», «Ένα χαμένο μετάλλιο», «Νυχτερινή περιπολία». Ρεπόρτερ της εκπομπής ήταν ο Γιώργος Λιάνης, ο Κώστας Χαρδαβέλας και ο Γιάννης Δημαράς, ενώ το πρώτο θέμα («Χωριό, κάτοικος ένας») σκηνοθέτησε ο Θόδωρος Αγγελόπουλος. Καθιερώθηκαν επίσης τα «Ανοιχτά χαρτιά» με τον Μάκη Γιομπαζολιά και τα «Κυριακάτικα» με την Έλενα Ακρίτα και τον Δημήτρη Κωνσταντάρα. Ένα άλλο είδος εμφανίστηκε αυτή την περίοδο, το ντοκιμαντέρ, όπως τα «Γεφύρια του Ιονίου» (1984) του Δημήτρη Μαυρίκιου, ένα οδοιπορικό

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 32

στη Μεγάλη Ελλάδα και η ανίχνευση των ελληνικών πολιτιστικών επιδράσεων στην Καλαβρία, το «Πανόραμα του αιώνα» και το «Ζήτω το ελληνικό τραγούδι» του Διονύση Σαββόπουλου. Στον τομέα της ψυχαγωγίας όμως τα βήματα ήταν πιο αργά και άτολμα. Οι μεν θεατρικές παραγωγές ατόνησαν και υποχώρησαν σε ποιότητα, ενώ τα μουσικά σόου δεν ξεχώρισαν. Ένα ακόμα χαρακτηριστικό της εποχής ήταν η παντοδύναμη εισβολή της διαφήμισης. Τα διαφημιστικά μηνύματα ήταν επιτυχέστερα του πρόσφατου παρελθόντος, αλλά μεταδίδονταν με καταιγιστικό ρυθμό «σπάζοντας τα νεύρα» των τηλεθεατών. Με το νόμο 1288/82 η ΥΕΝΕΔ μετονομάστηκε σε ΕΡΤ-2 και για