2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε...

63
3 ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη Αγγελική Η Τηλεόραση Ως Μέσο Προβολής και οι Επιπτώσεις της Ερευνητική Εργασία Α΄Λυκείου Επιμελήθηκαν οι μαθήτριες Αντωνιάδου Λαζαρένια Αργυρού Χριστίνα Καρκούλια Βασιλική Κολοβού Μαρία Κουτσοκώστα Χρυσούλα Μεντρέκα Κωνσταντίνα Μιχαλέα Δήμητρα Μπογιάκου Σοφία Παπανικολάου Ευθυμία Στάη – Αντωνιάδου Όλγα Σταθοπύλου Ελπίδα Τζενεράλη Αργυρώ – Μαρία Τόλη Παναγιώτα Χατζηαναγνώστου Ευαγγελία Χατζητσομπάνη Μεταξία

Transcript of 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε...

Page 1: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ

2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια :

Τσιαγγάλη Αγγελική

Η Τηλεόραση Ως Μέσο Προβολής και οι

Επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄Λυκείου

Επιμελήθηκαν οι μαθήτριες

Αντωνιάδου Λαζαρένια

Αργυρού Χριστίνα

Καρκούλια Βασιλική

Κολοβού Μαρία

Κουτσοκώστα Χρυσούλα

Μεντρέκα Κωνσταντίνα

Μιχαλέα Δήμητρα

Μπογιάκου Σοφία

Παπανικολάου Ευθυμία

Στάη – Αντωνιάδου Όλγα

Σταθοπύλου Ελπίδα

Τζενεράλη Αργυρώ – Μαρία

Τόλη Παναγιώτα

Χατζηαναγνώστου Ευαγγελία

Χατζητσομπάνη Μεταξία

Page 2: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 2

Page 3: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 3

Η εξελικτική πορεία της τηλεόρασης στην Ελλάδα

Page 4: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 4

Σκοπός της έρευνας Ο σκοπός της έρευνας μας είναι, να μελετήσουμε την τηλεόραση

ως μέσο προβολής μηνυμάτων, μέσα από τα διάφορα τηλεοπτικά προγράμματα που προσφέρει στο τηλεοπτικό κοινό, αλλά και οι επιπτώσεις της στον κοινωνικό, πολιτικό, πολιτιστικό, οικονομικό, περιβαλλοντικό και ηθικό τομέα. Ξεκινώντας λοιπόν από το 1970 περίπου και φθάνοντας ως την σημερινή εποχή, θα κάνουμε μία αναφορά στα είδη των τηλεοπτικών εκπομπών ανά δεκαετία περίπου 1970 – 1980 1981 – 1990 1991 – 2000 2001 – έως σήμερα. Στη συνέχεια θα μελετήσουμε τις επιπτώσεις της τηλεόρασης σε κάθε τομέα που έχουμε προαναφέρει και θα συγκρίνουμε μεταξύ των δεκαετιών, τα τηλεοπτικά δρώμενα, για να δούμε την επίδραση των τηλεοπτικών μηνυμάτων στη διαμόρφωση του χαρακτήρα και του πνεύματος, του μέσου Έλληνα.

Εισαγωγή

Η τηλεόραση είναι ένα σύστημα τηλεπικοινωνίας, [ η λέξη είναι συνθετικό του αρχαίου ελληνικού προθέματος <<τηλε->>, το οποίο σημαίνει <<μακριά>>, και της λέξης <<όραση>>] που χρησιμεύει στη μετάδοση και λήψη κινούμενων εικόνων και ήχου εξ αποστάσεως. Αποτελεί το κυριότερο και δημοφιλέστερο Μέσο Μαζικής Επικοινωνίας και η χρήση της είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε όλο τον κόσμο. Ο όρος καλύπτει ολόκληρο το φάσμα των τεχνικών χαρακτηριστικών και των δραστηριοτήτων που αφορούν τα τηλεοπτικά προγράμματα, καθώς και τη μετάδοση τους. Συνήθως λέγοντας ΄΄ τηλεόραση’’ εννοούμε τη συσκευή, δηλαδή τον δέκτη, ο οποίος λαμβάνει το (τηλεοπτικό) σήμα που εκπέμπουν οι τηλεοπτικοί σταθμοί σε συγκεκριμένες συχνότητες (ή αλλιώς κανάλια) με την οθόνη που απεικονίζει το αποτέλεσμα της εκπομπής (μετατροπή του σήματος σε εικόνα και ήχο).

Ο τηλεοπτικός δέκτης λαμβάνει το τηλεοπτικό σήμα είτε ασύρματα είτε ενσύρματα. Η ασύρματη λήψη γίνεται με δύο τρόπους : Ο

Page 5: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 5

ένας τρόπος είναι η λήψη με κεραία στραμμένη σε κάποιο επίγειο σταθμό εκπομπής (που βρίσκεται στην κορυφή κάποιου βουνού). Ο δεύτερος τρόπος είναι η λήψη από δορυφόρο μέσω δορυφορικής κεραίας (πιάτο) και ειδικού δέκτη. Στην ενσύρματη λήψη έχουμε την καλωδιακή τηλεόραση και τη λήψη μέσω δικτύου (IPTV). Τα τελευταία χρόνια, η ανάπτυξη της ευρυζωνικής δικτύωσης ( καθώς και οι νέες τεχνικές συμπίεσης τηλεοπτικού σήματος) κατέστησε ικανή τη μετάδοση τηλεοπτικού προγράμματος μέσω Διαδικτύου. Πρόσφατα έχει ξεκινήσει και η μετάδοση τηλεοπτικού σήματος μέσω δικτύου κινητής τηλεφωνίας (Mobile TV).

Επίγεια τηλεόραση

Ο πιο διαδεδομένος τρόπος μετάδοσης είναι μέσω επίγειου δικτύου εκπομπής. Στην κορυφή κάποιου βουνού εγκαθίσταται ένα κέντρο εκπομπής, το οποίο λαμβάνει το τηλεοπτικό σήμα από το σταθμό και το οδηγεί σε ένα πομπό. Ο πομπός εκπέμπει σε μία από τις παρακάτω ζώνες συχνοτήτων : 1.UHF (Ultra High Frequency, υπερυψηλές συχνότητες ) : Στη ζώνη αυτή η συχνότητα κυμαίνεται από 300 MHz ( ελάχιστο ) έως 3000 MHz ( μέγιστο ) 2. VHF (Very High Frequency, πολύ υψηλές συχνότητες): Στη ζώνη αυτή η συχνότητα κυμαίνεται από 30 ΜΗz έως 300 MHz

Έγχρωμη εικόνα

Αρχικά, το τηλεοπτικό σήμα ήταν ασπρόμαυρο. Αργότερα επιχειρήθηκε η μετάδοση έγχρωμου σήματος. Τέθηκε ως απαραίτητη προϋπόθεση η συμβατότητα μεταξύ ασπρόμαυρων και έγχρωμων εκπομπών. Ο έγχρωμος τηλεοπτικός δέκτης θα έπρεπε να λειτουργεί τόσο με έγχρωμες όσο και με ασπρόμαυρες εκπομπές σημάτων. Επίσης, ο ασπρόμαυρος δέκτης θα έπρεπε να μπορεί να λάβει ένα έγχρωμο σήμα ( το οποίο, φυσικά, θα προέβαλλε ασπρόμαυρο). Αναπτύχθηκαν τα παρακάτω αναλογικά πρότυπα έγχρωμης εικόνας: PAL( Phase Alternating Line ): Γερμανικής προέλευσης με πρώτη

εκπομπή το 1967 SECAM ( Sequentiel Couleur a memoire ): Γαλλικής προέλευσης

πρώτη εκπομπή το 1956 NTSC ( National Television System Committee): Αμερικανικής

προέλευσης με πρώτη εκπομπή το 1953 Σε αυτά τα πρότυπα η έγχρωμη εικόνα αποτελείται από δύο σήματα: την ασπρόμαυρη εικόνα, η οποία ονομάζεται σήμα φωτεινότητας ( αγγλικός όρος luminance ) και συμβολίζεται ως Υ, και το χρώμα, το

Page 6: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 6

οποίο ονομάζεται σήμα χρωμικότητας ( αγγλικός όρος chrominance ) και συμβολίζεται ως C.

Η ιστορία της τηλεόρασης

Από την πρώτη τηλεόραση των 30 γραμμών περάσαμε στην πλήρως ψηφιακή τηλεόραση. Πέρασαν ακριβώς 79 χρόνια για την εξέλιξη αυτή, αφού τον Απρίλιο του 1927 μεταδόθηκε στις Η.Π.Α. το πρώτο δελτίο ειδήσεων από την τηλεόραση.

Η πρώτη εμφανιση της τηλεόρασης στην Ελλάδα

Η ιστορία της Ελληνικής τηλεόρασης αρχίζει το

1951 οπότε με τον νόμο 1663 προβλέπεται η ίδρυση και λειτουργία ραδιοτηλεοπτικών σταθμών των Ενόπλων Δυνάμεων η οποία καταργείται 15 χρόνια αργότερα ενώ παράλληλα προβλέπεται και η λειτουργία της Υπηρεσίας Ενημέρωσης Ενόπλων Δυνάμεων (Υ.Ε.Ν.Ε.Δ.) που θα είχε την αρμοδιότητα

για την εγκατάσταση και λειτουργία ραδιοτηλεοπτικών σταθμών. Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 ξεκινάει η πειραματική μετάδοση τηλεοπτικών εκπομπών στην Θεσσαλονίκη. Ο πρώτος πειραματικός σταθμός Ελληνικής τηλεόρασης λειτούργησε το 1961 στην Θεσσαλονίκη από τη ΔΕΗ στα πλαίσια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Η επίσημη όμως έναρξη της Ελληνικής κρατικής τηλεόρασης έγινε στις 23 Φεβρουαρίου 1966, με πρώτη παρουσιάστρια την Ελένη Κυπραίου και συντονιστή τον δημοσιογράφο Γεώργιο Κάρτερ. Το 1970 το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοτηλεόρασης μετεξελίσσεται σε Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης (Ε.Ι.Ρ.Τ). Το 1975, με τη μεταπολίτευση, το Ε.Ι.Ρ.Τ μετατρέπεται σε Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση (Ε.Ρ.Τ) με σκοπό την <<ενημέρωση, την επιμόρφωση και την ψυχαγωγία του Ελληνικού λαού>>.

Έγχρωμη Μετάδοση Η τηλεόραση δεν εφευρέθηκε από έναν άνθρωπο. Η σειρά των γεγονότων τα οποία οδήγησαν στην τηλεόραση άρχισαν το 1817. Αρχικά, το τηλεοπτικό σήμα ήταν ασπρόμαυρο. Αργότερα επιχειρήθηκε η μετάδοση έγχρωμου σήματος. Τέθηκε ως απαραίτητη προϋπόθεση η συμβατότητα μεταξύ ασπρόμαυρων και έγχρωμων εκπομπών. Το 1956 ένα μικρό δίκτυο στο Σικάγο πέτυχε την πρώτη έγχρωμη πειραματική

Η πρώτη εικόνα από τηλεόραση 30-γραμμών το 1930

Page 7: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 7

αναμετάδοση όπου καθιερώθηκε οριστικά στις ΗΠΑ το 1962 και στην υπόλοιπη Ευρώπη το 1967.

Η έγχρωμη τηλεόραση βασιζόταν σε μέθοδο που πρώτος πρότεινε ο Τζον Μπερντ, τη μέθοδο της κλασσικής αρχής της τριχρωμίας, δηλ. στην ανάλυση της εικόνας στα τρία βασικά χρώματα (κόκκινο, πράσινο και μπλε) και έπειτα στην υπέρθεση των τριών εικόνων που προκύπτουν απ` αυτή. Σήμερα χρησιμοποιούνται σωλήνες που περιέχουν οθόνες οι οποίες αποτελούνται από πολυάριθμα στοιχεία, που το καθένα τους μπορεί να δώσει ένα από τα τρία χρώματα που προαναφέρθηκαν, όταν διεγερθεί σε φθορισμό. Ένας τέτοιος σωλήνας αποτελείται από τρία ηλεκτρονικά πυροβόλα, που το καθένα απ` αυτά μπορεί να διεγείρει στοιχεία μόνο του ενός από τα βασικά χρώματα.

Η έγχρωμη μετάδοση στην Ελληνική τηλεόραση με το σύστημα Secam εισέρχεται το 1979. Μέχρι τότε η τηλεόραση πέρασε από πολλά στάδια. Το πρώτο και το κυριότερο ήταν η βασική ανακάλυψη της λειτουργίας της. Οι πρώτες προσπάθειες, αναφέρει το Κέντρο Διάδοσης Επιστημών & Μουσείο Τεχνολογίας έγιναν με εικόνα τηλεόρασης 30-γραμμών τη δεκαετία του 1930.Με την ανακάλυψη της αύξησης της ηλεκτρικής αγωγιμότητας του σεληνίου με την έκθεση του στο φως το 1873 (φωτοαγωγιμότητα), έγινε θεωρητικά δυνατή η λήψη εικόνων με ηλεκτρισμό. Μια από τις πρώτες απόπειρες κατασκευής συσκευής βασισμένης στο φαινόμενο της φωτοαγωγιμότητας ήταν η συσκευής σάρωσης εικόνας με έναν περιστρεφόμενο δίσκο με μικρές τρύπες τοποθετημένες σε σπείρα, από τον Νίπκοφ (Nipkow) το 1884 (μηχανικό σύστημα τηλεόρασης). Η αργή απόκριση του σεληνίου στο φως δεν επέτρεπε τη γρήγορη σάρωση που απαιτείται για τη λήψη κινούμενων εικόνων.

Μετά ακολουθεί η έγχρωμη τηλεόραση. Στούντιο έγχρωμης τηλεόρασης. Τα φώτα και οι οθόνες που κρέμονται από το ταβάνι αφήνουν περισσότερο χώρο ελεύθερο για να κινηθεί το συνεργείο.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 λειτουργούν στην Αμερική 1300 τηλεοπτικοί σταθμοί και το 98% των αμερικανικών νοικοκυριών διαθέτει τηλεόραση. Οι εκπομπές πραγματοποιούνται κάτω από καλύτερες τεχνικές συνθήκες και είναι έγχρωμες.

Στούντιο έγχρωμης τηλεόρασης. Τα φώτα και οι οθόνες που κρέμονται από το ταβάνι αφήνουν περισσότερο χώρο ελεύθερο για να κινηθεί το συνεργείο.

Page 8: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 8

Η ΕΡΤ το 1987

Η αντίστοιχη απελευθέρωση και ανάπτυξη της τηλεόρασης στην Ελλάδα άργησε πολλές δεκαετίες. Το 1987 η ΕΡΤ αναδιαρθρώνεται εν’όψει της εισαγωγής των ιδιωτικών σταθμών. Η ΕΡΤ1 και ΕΡΤ2 συγχωνεύονται σε ένα ενιαίο φορέα, την ΕΡΤ Α.Ε. που λειτουργεί ως ανώνυμη εταιρεία νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου. Η ΕΡΤ ελέγχεται και εποπτεύεται από το κράτος μέσω του Υπουργείου Προεδρίας της Κυβερνήσεως και έχει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Επίσης προβλέπεται η ίδρυση ενός Ινστιτούτου Οπτικοακουστικών Μέσων (ΙΟΜ) ως απλή διεύθυνση για τη <<θεωρητική και εφαρμοσμένη έρευνα και μελέτη των οπτικοακουστικών μέσων>> και δεύτερον μια Εταιρεία Παραγωγής και Εμπορίας Εκπομπών και Προγραμμάτων Ραδιοτηλεόρασης. Το 1989 ιδρύεται το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης για την εποπτεία του ραδιοτηλεοπτικού πεδίου. Από το 1993 το αρμόδιο Υπουργείο είναι το Υπουργείο Τύπου και ΜΜΕ.

Η απορύθμιση του τηλεοπτικού πεδίου στα τέλη της δεκαετίας του

’80 μεταμόρφωσε το τηλεοπτικό περιβάλλον της χώρας θέτοντας νέους όρους και φέρνοντας νέους πρωταγωνιστές στο προσκήνιο. Η Ελλάδα ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης επηρεάζεται άμεσα από την κοινή πολιτική της Ευρώπης που με την έκδοση της Πράσινης Βίβλου για μια <<Τηλεόραση Χωρίς Σύνορα>> διαμόρφωσε το κατάλληλο πλαίσιο για μια φιλελεύθερη πολιτική στο τηλεοπτικό πεδίο. Σύντομα κάνουν την εμφάνισή τους 140 ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί-εθνικοί και τοπικοί-ανατρέποντας έτσι το κρατικό μονοπώλιο. Η απορύθμιση είχε καταλυτική σημασία για την εγχώρια διαφημιστική αγορά, στην οποία έδωσε τεράστια ώθηση. Επέτρεψε επίσης την ανάπτυξη ενός ολόκληρου τομέα παραγωγής τηλεοπτικών προγραμμάτων στην Ελλάδα, αλλά και την αύξηση της εισαγωγής τηλεοπτικών προγραμμάτων από άλλες χώρες.

Ιδιωτική τηλεόραση

Προς το τέλος του 1989 εμφανίζονται στις τηλεοπτικές συχνότητες τα δύο πρώτα ιδιωτικά κανάλια, το Mega Channel και ο Antenna TV, γεγονός που σηματοδοτεί την ουσιαστική αναδιάρθρωση του επικοινωνιακού πεδίου της χώρας. Με την πάροδο λίγων μηνών το ένα τηλεοπτικό κανάλι μετά το άλλο εμφανίζονται σε ολόκληρη την Ελληνική επικράτεια, εκπέμποντας είτε πανελλαδικά είτε τοπικά.

Page 9: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 9

Συνδρομητικό κανάλι

Το 1994 εμφανίζεται το πρώτο συνδρομητικό κανάλι, το Filmnet,

που προσέφερε εμπορικές ταινίες και ζωντανούς αγώνες ποδοσφαίρου. Το 1997 η ΕΡΤ 2 μετεξελίσσεται σε ΝΕΤ με ενημερωτικό κυρίως προφίλ και η ΕΤ1 σε ψυχαγωγικό κανάλι ενώ πλέον από κρατική αποκαλείται δημόσια τηλεόραση. Το 1999 παρέχεται επίσημη άδεια λειτουργίας ψηφιακής δορυφορικής τηλεόρασης στο Nova αλλά η σύμβαση με το Ελληνικό δημόσιο και την Multichoice Hellas υπογράφεται στην εκπνοή του έτους.

Η σημερινή εικόνα του Ελληνικού τηλεοπτικού πεδίου χαρακτηρίζεται από πολυμέρεια, πολυσυλλεκτικότητα και δυναμισμό. Παράλληλα προς τους κρατικούς τηλεοπτικούς σταθμούς που προσφέρουν υψηλές πληροφοριακές και ψυχαγωγικές υπηρεσίες, λειτουργούν πολλοί ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί, πανελλαδικής ή τοπικής εμβέλειας. Η ΕΡΤ και ο Antenna TV έχουν τα δικά τους δορυφορικά προγράμματα για τους Έλληνες του εξωτερικού. Επίσης, στην Ελλάδα αναμεταδίδονται μέσα από τοπικές συχνότητες και δορυφορικά κανάλια όπως το CNN, το MCM, το Euronews και το γαλλικό TV 5.

Το ζάπινγκ μπαίνει στη ζωή μας!

Το 1988, η πίεση του κόσμου που ζητά κάτι νέο στις τηλεοπτικές συνήθειες αλλά και η πρωτοβουλία της τοπικής αυτοδιοίκησης αναγκάζει την ΕΡΤ να κάνει η ίδια αυτό που δεν ήθελε να κάνουν οι άλλοι. Η απόφαση λαμβάνεται, και ανακοινώνεται ότι η κρατική τηλεόραση «συμφώνησε» με 6 δορυφορικά κανάλια για την επίγεια αναμετάδοσή τους στην Αθήνα και άλλες μεγάλες πόλεις, συμπεριλαμβανομένης και της Θεσσαλονίκης, όπου ήδη ο δήμος είχε ξεκινήσει την μετάδοση όχι μόνο δορυφορικών προγραμμάτων, αλλά και του δικού του τηλεοπτικού καναλιού, του TV100 που είναι ο πρώτος μη κρατικός σταθμός στην Ελλάδα!

Page 10: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 10

Την Δευτέρα, 24 Οκτωβρίου 1988, ξεκινά ανεπίσημα στην Αθήνα, η αναμετάδοση των πρώτων δορυφορικών καναλιών που ολοκληρώνεται 2 μέρες μετά, όταν πλέον στον αέρα βρίσκονται 6 συνολικά προγράμματα. Είναι η εποχή που ο Αθηναίος έχει για πρώτη φορά την δυνατότητα να κάνει ζάπινγκ ανάμεσα σε παραπάνω από τα δύο γνώριμα κρατικά κανάλια. Είναι η εποχή που οι ταράτσες των σπιτιών αλλάζουν ραγδαία όψη, όταν στις ήδη εγκατεστημένες μεγάλες κεραίες των VHF προστίθενται οι λίγο πιο κομψές κεραίες UΗF που προορίζονται για την λήψη των νέων καναλιών. Οι τεχνικοί δεν προλάβαιναν να τοποθετούν κεραίες σε όλη την

Αθήνα, φαινόμενο που δύσκολα θα παρατηρηθεί ξανά στο μέλλον, εκτός κι αν καταργηθεί η επίγεια λήψη και αντικατασταθεί από δορυφορική, οπότε όλοι θα τρέχουν να προμηθευτούν δορυφορικά πιάτα.

Η επιλογή της ΕΡΤ πάντως όσον αφορά το ποια κανάλια θα μετέδιδε κρίθηκε εκ του αποτελέσματος ως πετυχημένη. Αναλυτικά τα πρώτα έξι δορυφορικά κανάλια στην Αθήνα ήταν τα εξής:

1. Super Channel (Μ. Βρετανία): Ίσως το καλύτερο κανάλι από τα 6. Προγράμματα ποικίλης ύλης, με πολλή μουσική και παιδικά προγράμματα τα πρωινά, τηλεπαιχνίδια, πανευρωπαϊκά δελτία καιρού και διάφορα σήριαλ τα μεσημέρια, ενώ τα βράδια μεταδίδονταν ταινίες, σόου κλπ. Πολύ ενδιαφέρον κανάλι πραγματικά, με ατού την αγγλική γλώσσα, του οποίου όμως η τύχη σήμερα αγνοείται. Πιθανόν να έχει ενταχθεί σε κάποιο ψηφιακό μπουκέτο και ακόμα πιο πιθανό να εχει κλείσει ή αντικατασταθεί από κάποιο θεαματικό κανάλι. Την εποχή εκείνη πάντως ήταν πραγματικά super επιλογή για τους Αθηναίους.

2. TV5 Europe (Γαλλία): Είναι το μοναδικό ( μαζί με το CNN)

κανάλι που επιβιώνει ακόμα στον αθηναϊκό τηλεοπτικό χάρτη από εκείνα τα 6 πρώτα. Στα συν του η γαλλική γλώσσα που ομιλείται από αρκετούς στην Ελλάδα, πολλά τηλεοπαιχνίδια, εκπομπές μαγειρικής από Γάλλους σεφ, ταινίες και ειδήσεις από τις γαλλόφωνες περιοχές του πλανήτη.

3. SAT1 (Γερμανία): Ένα πολύ καλό γερμανικό κανάλι ποικίλης

ύλης, με πρωινά μαγκαζίνο και παιδικά τα Σαββατοκύριακα, ταινίες, σόου, μουσική και σήριαλ.

Τώρα η τηλεόραση τσέπης κοστίζει λίγο και αποτελεί gadget

Page 11: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 11

4. RAIDUE (Ιταλία): Το δεύτερο κρατικό κανάλι της Ιταλίας συμπλήρωνε μαζί με τα προαναφερόμενα, μία τετράδα προγραμμάτων από τις μεγαλύτερες χώρες της Ευρώπης.

5. CNN International (Η.Π.Α):

Το πασίγνωστο ενημερωτικό κανάλι την εποχή που δεν είχε γίνει ακόμα τόσο διάσημο όσο είναι σήμερα, καθώς δεν είχε μεσολαβήσει ο Πόλεμος του Κόλπου.

6. Horizon (ΕΣΣΔ): Ίσως το πιο αδιάφορο από τα 6 κανάλια, κατά πολλούς επιλέχθηκε ως το κομμουνιστικό αντίβαρο στα καπιταλογενή δυτικοευρωπαϊκά κανάλια. Σε γλώσσα που ελάχιστοι μιλούσαν στην Αθήνα, και μάλλον αδιάφορα προγράμματα που θύμιζαν ελληνική τηλεόραση του 70, ήταν ο πρόγονος του καναλιού

ORTi που μεταδίδεται σήμερα στον Hot Bird.

Από την παρουσίαση των καναλιών αυτών γίνεται σαφές ότι ο Αθηναίος τηλεθεατής είχε πλέον αρκετές επιλογές από διαφορετικές κουλτούρες, τηρουμένων των αναλογιών φυσικά. Πολλοί ήταν αυτοί που μέσω αυτής της διαδικασίας, «ανακάλυψαν» την δορυφορική τηλεόραση κι έτσι μαζί με τις χιλιάδες κεραίες UHF εμφανίστηκαν δειλά δειλά τα πρώτα τεράστια πιάτα στις αθηναϊκές ταράτσες.

Η εποχή αυτή ήταν ιδιαίτερα ρομαντική, γιατί κάθε καινούργιο κανάλι ήταν είδηση, καθώς δεν υπήρχε η πληθώρα των σημερινών επιλογών. Όπως ήδη αναφέρθηκε, δεν είναι μυστικό ότι πέρα από κάποιους πολύ ψαγμένους, οι περισσότεροι τότε ανακαλύψαμε την μαγεία της δορυφορικής λήψης, η οποία φυσικά είναι ασυγκρίτως μεγαλύτερη όταν επιτυγχάνεται με το δικό σου δέκτη και πιάτο.

Πλεονέκτημα του καναλιού η μετάδοση του ιταλικού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου, φαντασμαγορικών σόου τύπου Ciao Ant1 και Μπράβο και άλλων εκπομπών από τους μετρ του είδους Ιταλούς, πολύ πριν έρθουν στην ελληνική τηλεόραση.

Στο σπίτι τώρα προτιμάμε ντιζαϊνάτες συσκευές home cinema για τέλειο αποτέλεσμα σε εικόνα και ήχο. (techdigestuk.typepad.com/ photos/uncategorized)

Page 12: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 12

Η εισαγωγή στην ψηφιακή τηλεόραση

Στα αναλογικά συστήματα έγχρωμης τηλεόρασης PAL, SECAM και NTSC, υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί στην ποιότητά της εικόνες. Αναφερόμαστε στα μειονεκτήματα των συστημάτων λόγω ενδοδιαμορφώσεως μεταξύ των σημάτων χρώματος και του σήματος φωτεινότητας. Μειονεκτήματα υπάρχουν και λόγω της μεθόδου διερευνήσεως, όπως είναι οι περιορισμοί στην οριζόντια και την κατακόρυφη ευκρίνεια, η αστάθεια της φωτεινότητας των μεγάλων επιφανειών, η ορατότης των γραμμών διερευνήσεως κλπ. Επίσης το αναλογικό βίντεο, λόγω της φύσεώς του, παρέχει πολλή μικρή δυνατότητα διαλογικότητας, γιατί στην αναλογική τηλεόραση η μόνη δυνατότητα που έχουμε είναι να αλλάξουμε τα κανάλια και στο μαγνητοσκόπιο να αλλάξουμε την ταχύτητα της απεικονίσεως.

Οι παραπάνω είναι κάποιοι από τους λόγους που οδήγησαν στην εξέλιξη της μετατροπής του αναλογικού σήματος σε ψηφιακό, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στην τεχνολογία της τηλεόρασης. Με τον όρο αυτό εννοούμε την μετάδοση και λήψη τηλεοπτικού σήματος ψηφιακής μορφής. Με μια πρώτη προσέγγιση θα λέγαμε ότι στην ψηφιακή μεταφορά, τα ηλεκτρικά σήματα τεμαχίζονται σε πολύ μικρά κομμάτια ρεύματος με την τεχνική της ψηφιοποιήσεις πριν την μεταφορά τους μέσα από αγωγούς ασύρματους ή ενσύρματους και στην συνέχει γίνεται ξανά η σύνθεση στην αρχική τους μορφή στο δέκτη της τηλεόρασης. Έτσι λοιπόν αφού γίνει ανασύνθεση μπορεί να εμφανιστεί το αρχικό ηλεκτρικό σήμα και να μετατραπεί από την τηλεόραση σε φωτεινό και χρωματικό σήμα.

Με τη διαδικασία αυτή μπορεί από τον ίδιο αγωγό να περάσουν τέτοια τεμαχοποιημένα σήματα πολλών διαφορετικών εικόνων, μπερδεμένα μεταξύ τους και τελικά να μπουν στην σωστή σειρά. Φυσικά ο όγκος των πληροφοριών που θα περάσουν από τέτοιους αγωγούς δεν είναι απεριόριστος γι αυτό και χρησιμοποιείται η τεχνική της, χωρίς βέβαια να υπάρχει ορατή απώλεια. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται κωδικοποίηση των σημάτων ενώ η ανασύνθεση αποκωδικοποίηση.

Η διείσδυση της τηλεόρασης

Η τηλεόραση είναι ένα από τα σύγχρονα επιτεύγματα του ανθρώπου. Είναι ένα σύστημα τηλεπικοινωνιών με το οποίο εξασφαλίζεται η εκπομπή και η λήψη εικόνων κινητών ή ακίνητων σε συνδυασμό με τον ήχο. Τα πρώτα χρόνια εισαγωγής της τηλεόρασης στην αγορά, ήταν ένα μέσο πολυτέλειας. Φτάνοντας στο σήμερα η

Page 13: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 13

διείσδυση της τηλεόρασης είναι τόσο μεγάλη με αποτέλεσμα κάθε νοικοκυριό, από όλες τις κοινωνικές τάξεις, να έχει τουλάχιστον μια τηλεόραση. Στην εποχή μας πια η τηλεόραση είναι τόσο διαδεδομένη που χρησιμοποιείται ακόμη και με την μορφή του κλειστού κυκλώματος στην βιομηχανία, στα Πανεπιστήμια, για την εκπαίδευση, για την παρακολούθηση χώρων κτλ. Οι εκπομπές της μπορούν να ωφελήσουν αλλά και να βλάψουν τα άτομα, ανάλογα με το περιεχόμενό τους. Κρατά συντροφιά και βοηθά τον άνθρωπο να λύσει προβλήματα μοναξιάς. Η κυριαρχία στον 20ο αιώνα είναι τόσο μεγάλη που έχει φτάσει σε σημείο να είναι η παρέα των ανθρώπων.

Page 14: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 14

Κατηγορίες τηλεοπτικών προγραμμάτων

Page 15: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 15

Τηλεοπτικό πρόγραμμα

Ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα ή τηλεοπτικό σόου, ή τηλεοπτική σειρά είναι μια προγραμματισμένη

σειρά τηλεοπτικών μεταδόσεων. Τα τηλεοπτικά προγράμματα που μεταδίδονται μέσω της τηλεόρασης απευθείας (την στιγμή που λαμβάνουν χώρα), λέγονται «ζωντανά» (ζωντανό πρόγραμμα, ζωντανή εκπομπή) ενώ όσες δεν μεταδίδονται απ' ευθείας, αλλά γράφονται σε αποθηκευτικά μέσα για να προβληθούν κάποια άλλη στιγμή λέγονται μαγνητοσκοπημένες. Χαρακτηρηστικά παραδείγματα ζωντανών εκπομπών είναι οι ειδήσεις, πολλοί ποδοσφαιρικοί αγώνες, ψυχαγωγικά σόου κλπ., ενώ μαγνητοσκοπημένες είναι οι τηλεοπτικές σειρές (ή απλούστερα και σήριαλ), οι ταινίες κλπ.

Πιο αναλυτικά: Κατηγορίες τηλεοπτικών προγραμμάτων με βάση το περιεχόμενο τους:

Ψυχαγωγία:

Οι περισσότερες τηλεοπτικές εκπομπές αφορούν στην ψυχαγωγία . Πέρα από την κωμωδία και το δράμα, ποικιλία εκπομπών, τηλεοπτικές ελαφρές σειρές, παιδικά προγράμματα και κινηματογραφικά έργα, όλα φτάνουν σε εμάς μέσω των τηλεοπτικών συσκευών μας . Η επίδραση τους στην ζωή μας μπορεί να είναι σημαντική.

Ψυχαγωγικές εκπομπές: Μουσικά προγράμματα Τηλεπαιχνίδια Αθλητικές εκπομπές Σήριαλ Παιδικά προγράμματα Ταινίες Πρωινές εκπομπές Ριάλιτι σόου

Εκπαίδευση:

Τόσο η ιδιωτική όσο και η δημόσια τηλεόραση μπορούν να

ασκήσουν εκπαιδευτικό έργο, η δημόσια τηλεόραση αφιερώνει πολύ περισσότερες ώρες προγράμματος για αυτό το σκοπό . Επιδείξεις σχετικές με την μαγειρική κλπ είναι ιδιαίτερα αγαπητά προγράμματα.

Εκπαιδευτικές εκπομπές: Ντοκιμαντέρ Μαγειρικές εκπομπές Παιδικά προγράμματα

Page 16: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 16

Πληροφόρηση: Η τηλεόραση είναι κατά βάση μέσο πληροφόρησης. Το πρωί, το μεσημέρι, το βράδυ και ξανά τη νύκτα, όλα τα δίκτυα και πολλοί ιδιωτικοί σταθμοί παρουσιάζουν τα γεγονότα της ημέρας μέσα από τα δελτία ειδήσεων. Άλλα προγράμματα που σχετίζονται με πληροφόρηση είναι:

Πολιτικές εκπομπές

Αθλητικές εκπομπές

Ντοκιμαντέρ

Δελτία καιρού

Διαφημίσεις: Η διαφήμιση στην πραγματικότητα είναι η εκπομπή ενός

μηνύματος που προτρέπει στην αγορά ενός προϊόντος, στη δημιουργία θετικής γνώμης για ένα προϊόν ή μια εταιρεία. Το αν το μήνυμα αυτό είναι αληθές δεν απασχολεί τις εταιρείες παραγωγής και προβολής διαφημίσεων. Επίσης, δεν υπάρχει κάποιος δεοντολογικός κώδικας ή ηθική αναστολή για το πώς αυτό το μήνυμα θα φτάσει και θα αφομοιωθεί από τον υποψήφιο πελάτη. Αντιθέτως, το μοναδικό μέτρο αξιολόγησης μιας διαφήμισης είναι το πόσο βαθιά έχει καταφέρει να εντυπώσει το μήνυμα στους υποψήφιους αγοραστές. Έτσι, κατά καιρούς, χωρίς δισταγμό οι διαφημιστικές εταιρείες προκειμένου να αλώσουν κάθε άμυνα του καταναλωτικού κοινού, χρησιμοποιούν μεθόδους πλάγιες και πολύ ύποπτες για να εμφυτεύσουν το μήνυμα που θέλουν. Το πιο απλό διαφημιστικό μήνυμα είναι το άμεσο. Συγκεκριμένα, άμεση λέγεται μια διαφήμιση όταν είναι αναγνωρίσιμη και ο καθένας αντιλαμβάνεται πως αυτό που βλέπει ή διαβάζει είναι ένα διαφημιστικό μήνυμα. Όπως, για παράδειγμα, μια διαφημιστική ταμπέλα στο δρόμο, ή μια διαφημιστική καταχώριση σε ένα περιοδικό ή εφημερίδα, ένα διαφημιστικό ηχητικό μήνυμα στο ραδιόφωνο ή ένα τηλεοπτικό διαφημιστικό σποτ.

Οι τηλεθεατές βομβαρδίζονται καθημερινά με τηλεοπτικές διαφημίσεις και καλούνται να αγοράσουν το κάθε τι.

Page 17: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 17

Χαρακτηρισμός καταλληλότητας τηλεοπτικών προγραμμάτων

Ο χαρακτηρισμός καταλληλότητας τηλεοπτικών προγραμμάτων αποτελεί μια κατηγοριοποίηση των τηλεοπτικών προγραμμάτων στην Ελλάδα, ανάλογα με το περιεχόμενό τους, για την προστασία των τηλεθεατών και κυρίως των ανηλίκων.

Σε κάθε χαρακτηρισμό αντιστοιχεί ένα σύμβολο (με διαφορετικό σχήμα και χρώμα). Αναλυτικά:

Σύμβολο Χαρακτηρισμός

Κατάλληλο για όλους

Κατάλληλο, επιθυμητή η γονική συναίνεση

Κατάλληλο, απαραίτητη η γονική συναίνεση

Κατάλληλο, για ανηλίκους άνω των 15 ετών

Κατάλληλο, μόνο για ενήλικους

Οι κατηγορίες έχουν καθοριστεί από το άρθρο 3 παρ. ε της υπ'αριθμ. 6138/Ε/17.3.2000 αποφάσεως του Υπουργού Τύπου και Μ.Μ.Ε. κατά το οποίο καθ' όλη τη διάρκεια των τρέιλερ επιβάλλεται η εμφάνιση του συμβόλου καταλληλότητας.

Page 18: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 18

Η τηλεόραση στην δεκαετία 1970-1980

Page 19: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 19

Η πρεμιέρα

Αμέσως μετά τον Εμφύλιο η λειτουργία της τηλεόρασης απασχόλησε τα κυβερνητικά κλιμάκια στην Ελλάδα. Αν και οποιοσδήποτε μελετητής της κοινωνικοπολιτικής κατάστασης θα περίμενε ότι οι προτεραιότητες θα ήταν άλλες, φαίνεται ότι η τηλεοπτική μαγεία δεν άφησε αδιάφορες ούτε τις υποανάπτυκτες χώρες όπως η Ελλάδα. Άλλωστε, η γειτονική Γιουγκοσλαβία είχε ήδη τηλεόραση…

Στη χώρα μας τα τηλεοπτικά γεγονότα άρχισαν το Φεβρουάριο του 1951, όταν ήρθε στην Ελλάδα ο πρώτος τηλεοπτικός δέκτης από την Αγγλία μάρκας Cossor. Δύο χρόνια αργότερα η Ραδιοτεχνική Ελληνική Εταιρεία έκανε την πρώτη τηλεοπτική επίδειξή κλειστού κυκλώματος.

Το 1958 κινήθηκε το ενδιαφέρον να δημιουργηθεί η Ελληνική Τηλεόραση. Έγινε διαγωνισμός, μειοδότησε ένας ιαπωνικός οίκος, αλλά το σχέδιο δεν πραγματοποιήθηκε. Στη συνέχεια ανατέθηκε στην ιταλική RAI νέα μελέτη για την Ελληνική Τηλεόραση και υπογράφηκε σύμβαση από τον υπουργό Τύπου. Την τηλεόραση θα έφτιαχνε η Ιταλία από της πολεμικές επανορθώσεις προς την Ελλάδα. Η σύμβαση αυτή όμως ακυρώθηκε!

Μέχρι τη στιγμή που χωρίς νόμους και γραφειοκρατικές προετοιμασίες κυριολεκτικά «από κάτω» –από μεσαία στελέχη της ΔΕΗ– και όχι από τον πρωθυπουργό το φθινόπωρο του 1960 –στη ΔΕΘ– η Θεσ/νίκη εξέπεμψε τηλεοπτική εικόνα από το περίπτερο της ΔΕΗ. Μέσα σε λίγες μέρες ο Ανδρέας Κοπέλης, ο Γιάννης Γκιώνης και ο Κώστας Μπαλάφας μαζί με τον Μικέ Ψαλίδα και τον Αλέκο Λεμπέση χωρίς να έχουν ξαναδεί τηλεόραση ούτε ως θεατές έστησαν 600 συσκευές σε δημόσιους χώρους και το 1961 μετρήθηκαν 36.000 τηλεθεατές να τις παρακολουθούν. Εμπνευστής αυτής της προσπάθειας ήταν ο Μάνος Ιατρίδης, προϊστάμενος Δημοσίων Σχέσεων της ΔΕΗ.

Προσωπικότητα που δέσποζε στο «γυαλί» πιστεύοντας με πάθος στη νέα αυτή ιδέα ήταν ο Άλκης Στέας. Καλεσμένοι σε εκείνο το πρώτο στούντιο ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, η Ελένη Βλάχου, η Αλίκη Βουγιουκλάκη, η Άννα Συνοδινού, η Κατίνα Παξινού, ο Γιώργος Οικονομίδης, ο Βασίλης Καζαντζής, ο Γιώργος Κάρτερ κ.ά.

Το 1962 στήθηκε ένας ακόμα σταθμός της ΔΕΗ. Το στούντιο βρισκόταν στην οδό Χαλκοκονδύλη και ο σταθμός εξέπεμπε στα κανάλια 3 και 7. Σταμάτησε όμως γρήγορα τη λειτουργία του, αφού με συνταγματική πράξη η τηλεόραση ανατέθηκε στο ΕΙΡ. Την ίδια χρονιά το ΕΙΡ αγόρασε

Page 20: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 20

οικόπεδα στην οδό Μεσογείων για να κατασκευαστεί το γνωστό –σήμερα– μέγαρο της Αγίας Παρασκευής.

Το 1963 επί πρωθυπουργίας Κων/νου Καραμανλή έγινε η τελευταία απόπειρα να γίνει διαγωνισμός για την ανάθεση της κτιριακής μελέτης του σημερινού ραδιομεγάρου. Οι αρχιτέκτονες επιλέχθηκαν με κλήρωση, αλλά και αυτή η απόπειρα ναυάγησε, όπως και η αντίστοιχη του Γεωργίου Παπανδρέου το 1965.

Τον Αύγουστο του 1965 πραγματοποιήθηκε εγκατάσταση τηλεοπτικής κεραίας στην ταράτσα της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στράτου και άρχισαν προβολές από τα στούντιο της.

Το Σεπτέμβριο του 1965 έγινε η πρώτη δοκιμαστική μετάδοση εκπομπής του ΕΙΡ από το στούντιο 3 των Ραδιοφωνικών Θαλάμων του Ζαππείου, ήμερα Τετάρτη στις 11 το πρωί, ακριβώς 4 χρόνια μετά τις πειραματικές εκπομπές του πρώτου ελληνικού τηλεοπτικού σταθμού από τη συμπρωτεύουσα. Συγκεκριμένοι άνθρωποι του ΕΙΡ πήραν το τηλεφώνημα του πρώτου Έλληνα τηλεθεατή! Ήταν ένας χασάπης από την οδό Σπύρου Μερκούρη, που τους φώναζε έξαλλος από ενθουσιασμό: «Σας βλέπω! Μπράβο, παιδιά! Σας βλέπω!». Αυτή ήταν η πρώτη τηλεοπτική μετάδοση στην Ελλάδα…

Μέσα σε ένα μήνα ο Πειραματικός Σταθμός Τηλεοράσεως του ΕΙΡ βρήκε στέγη στο Νέον Υπεραστικόν Μέγαρον Αθηνών (ΝΥΜΑ) του ΟΤΕ και στις 27 Οκτωβρίου 1965 άρχισαν οι μεταδόσεις από το νέο κτίριο, οι οποίες γίνονταν πάντα μεσημεριανές ώρες με εκφωνητή τον Φρέντυ Γερμανό. Ακολούθησε προκήρυξη διαγωνισμού για την πρόσληψη τηλεπαρουσιαστριών. Στο διαγωνισμό πήραν μέρος περίπου 800 κοπέλες και ανάμεσά τους ξεχώρισαν η Αλέκα Μαβίλη, η Σόνια Ζωίδου και η Ελένη Κυπραίου.

Υπολογίζεται πως στις αρχές του 1966 στην περιοχή του λεκανοπεδίου Αττικής λειτουργούσαν 1.500 τηλεοράσεις, ενώ ένας καινούργιος πομπός που είχε τοποθετηθεί στην ταράτσα του κτιρίου της 3ης Σεπτεμβρίου εξέπεμπε κυκλικά σε μια αρκετά μεγάλη εμβέλεια, από τον Ασπρόπυργο μέχρι την Εκάλη. Ο Τύπος μάλιστα ανέφερε πως σύντομα θα άρχιζαν τακτικές ημερήσιες εκπομπές, γεγονός που προκάλεσε πυρετό στα εμπορικά καταστήματα των Αθηνών, που έκαναν αθρόες εισαγωγές τηλεοπτικών συσκευών για να εξυπηρετήσουν την αξιόλογη ζήτηση που παρατηρήθηκε. Αποφασίστηκε επιτέλους η έναρξη του επίσημου προγράμματος του ΕΙΡ και ορίστηκε η 23η Φεβρουαρίου 1966 ως ημερομηνία έναρξης των καθημερινών πειραματικών εκπομπών.

Page 21: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 21

Την ιστορική εκείνη ημέρα η Ελένη Κυπραίου βγήκε στο «μαγικό κουτί» και σε ασπρόμαυρη εικόνα έκανε την πρώτη εκφώνηση της ελληνικής τηλεόρασης: «Κυρίες και κύριοι, το ΕΙΡ καθιερώνει το νέο του βραδινό ωράριο για τις τεχνικές δοκιμές του πειραματικού πομπού τηλεοράσεως. Κάθε βράδυ από τις 18.30 μέχρι τις 20.30 περίπου θα μεταδίδουμε μια σειρά δοκιμαστικών εκπομπών με ποικίλο περιεχόμενο. Όσοι από εσάς έχουν συσκευές τηλεόρασης θα μπορούν να της παρακολουθούν στο Κανάλι 5». Ωστόσο, το ξεκίνημα δεν ήταν καθόλου εύκολο… Το πρώτο πρόγραμμα, όπως αναφέρεται στις εφημερίδες της 23ης Φεβρουαρίου, ήταν το εξής:

18.30: Διεθνή επίκαιρα 18.45: Για σας, κυρία μου 19.00: Αυστραλία (ταξιδιωτικό ντοκιμαντέρ) 19.25: Ο Άγγλος γλύπτης Χένρι Moυρ (ντοκιμαντέρ) 19.55: Παίζει η ορχήστρα Ανρί Λεκά 20.15: Ο κλέφτης (βραζιλιάνικη ταινία) 20.30: Τέλος προγράμματος

Ταυτόχρονα σχεδόν, με πρωτοβουλία της Γεωγραφικής

Υπηρεσίας Στρατού, άρχισαν και οι πρώτες δοκιμαστικές εκπομπές περιορισμένης εμβέλειας του σταθμού τηλεοράσεως Ενόπλων Δυνάμεων, που είχε ως πρώτο σήμα του ένα λιτό κυανόκρανο και τον ύμνο του Πίνδαρου. Οι εκπομπές άρχισαν κι εκεί σε καθημερινή βάση και περιελάμβαναν συνήθως προβολή των ελληνικών επικαίρων, τραγούδια και ντοκιμαντέρ. Η ταυτόχρονη ύπαρξη ενός δεύτερου καναλιού (Δίαυλος 10, όπως ονομάστηκε) λειτούργησε ανταγωνιστικά παρά το φτωχό πρόγραμμα και οι Αθηναίοι γοητευμένοι από το πρωτόγνωρο γι’ αυτούς θέαμα συγκεντρώνονταν στους δρόμους έξω από τις βιτρίνες των καταστημάτων για την παρακολούθηση εκείνων των πρώτων εκπομπών.

Η τηλεοπτική δικτατορία

Η δικτατορία επενδύει εξαρχής σε μια πολιτική μαζικής

κουλτούρας, που, μάλιστα φαίνεται να της αποδίδει. Η κρατική τηλεόραση, που είχε δειλά ξεκινήσει το 1966, γίνεται μετά το 1968 λαϊκό μέσο ψυχαγωγίας, με τη στήριξη ( αλλά και τη χειραγώγηση ) του καθεστώτος. Στο ΕΙΡ ανέλαβε διευθυντής ο Γιάννης Αναστασόπουλος, που διαδέχτηκε τον Γρηγόρη Δαφνή, ενώ στην ΥΕΝΕΔ τοποθετήθηκε ο Τρύφων Αποστολόπουλος, από τους

Page 22: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 22

ισχυρούς άντρες του στρατοκρατικού καθεστώτος. Η ΥΕΝΕΔ έδωσε προτεραιότητα και ανέλαβε τη λαϊκή ψυχαγωγία και την πολιτική προπαγάνδα, ενώ το ΕΙΡ προετοιμάστηκε ώστε να λειτουργήσουν τα πάντα άψογα στη μετάδοση των αγώνων του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος στίβου. Οι αγώνες πρόσφεραν μια ευκαιρία στους δικτάτορες να σπάσουν τη διεθνή απομόνωση στην οποία είχε περιπέσει η χώρα, ιδιαίτερα μετά την αποπομπή της από το Συμβούλιο της Ευρώπης, και ήταν αποφασισμένοι να την εκμεταλλευτούν.

Η τηλεόραση της δικτατορίας παρουσίασε μεγάλα αθλητικά γεγονότα, όπως τους Πανευρωπαϊκούς του ’69 και το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου, που έκλεισαν για πρώτη φορά τους Έλληνες στα σπίτια τους. Πολύ γρήγορα η απήχηση του μέσου θα γίνει τέτοια, ώστε οι δρόμοι να ερημώνουν όταν, για παράδειγμα, παίζεται η σειρά Άγνωστος πόλεμος ( 1970 ). Η τηλεόραση αντιγράφει, αλλά και πια ανταγωνίζεται ευθέως το λαϊκό κινηματογράφο. Ο Άγνωστος πόλεμος δεν είναι παρά η συνέχεια, στη μικρή οθόνη, της αισθητικής ( και θεματικής ) των εθνοπολεμικών ταινιών του Τζέιμς Πάρις που αλωνίζουν τα πρώτα χρόνια το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

Τα τελευταία χρόνια της δικτατορίας οι στρατηγικές αντιδικτατορικής κουλτούρας, συνδυασμένες, έχουν πια δημιουργήσει ένα εντελώς χαρακτηριστικό λεξιλόγιο, που μάλιστα μπορεί πλέον να κατακτήσει κανάλια ευρύτερης διανομής, ακόμα κι εκείνα που ελέγχει πλήρως η χούντα. Στο πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο Κώστας Μουρσελάς γράφει για το τηλεοπτικό κανάλι ΕΙΡΤ τα σκέτς του Εκείνος και Εκείνος. Ίσως η μοναδική περίπτωση αντιδικτατορικού λόγου που

περνάει στους τηλεοπτικούς δέκτες, τα 103 δεκαπεντάλεπτα σκέτς ( προβάλλονται 19 Ιουνίου του 1972-9 Φεβρουαρίου 1974 ) με το Βασίλη Διαμαντόπουλο και τον Γιώργο Μιχαλακόπουλο στους εμβληματικούς του Σόλωνα και του Λουκά μένουν παροιμιώδη. Όσο κι αν υφίστανται αυστηρή λογοκρισία, τα σκέτς καταφέρνουν να δημιουργήσουν ευανάγνωστες αντικαθεστωτικές αναφορές χρησιμοποιώντας το παράλογο, την αποσιώπηση, τη χειρονομία, την παραστατική υπερβολή και το υπονοούμενο.

Page 23: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 23

Από τον επόμενο χειμώνα (1968-69) η ποιότητα της εικόνας ήταν εξαιρετική, ενώ εμφανίστηκαν δύο καινούργιες εκπομπές. Δημιουργοί τους ήταν δύο παρουσιαστές που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των πρώτων χρόνων και αποτέλεσαν τους πρώτους σταρ της ελληνικής τηλεόρασης. Πρώτος ο Φρέντυ Γερμανός με το «Αλάτι και πιπέρι» (1968-1976) και ο Νίκος Μαστοράκης ήταν ο δεύτερος.

Στο μεταξύ, ένα ιστορικό γεγονός έγινε την 20ή Ιουλίου 1969.

Ήταν μια μεγάλη νύχτα για την ανθρωπότητα, αλλά και για το ΕΙΡ, που για πρώτη φορά στην ιστορία του συνδέθηκε με τη Eurovision αναμεταδίδοντας τα πρώτα βήματα του Νιλ Άρμστρονγκ στο φεγγάρι. Εκείνο το βράδυ δημιουργήθηκε και το πρώτο ανεπίσημο ρεκόρ τηλεθέασης, που θα πρέπει να άγγιξε το 100%. Αν και δεν υπήρχαν τρόποι μέτρησης όσοι έζησαν εκείνη τη νύχτα διηγούνται πως όλες οι υπάρχουσες συσκευές τηλεόρασης του Λεκανοπεδίου ήταν ανοιχτές.

Αρχές του 1970 κι ενώ το επίσημο περιοδικό του ΕΙΡ «Ραδιοπρόγραμμα» μετονομάστηκε σε «Ραδιοτηλεόραση» περιλαμβάνοντας στην ύλη του και τα τηλεοπτικά προγράμματα. Ο Κώστας Σισμάνης, με την προτροπή της εταιρείας τηλεοράσεων Urania που ενίσχυε οικονομικά την προσπάθεια, αποφάσισε να γυριστεί ένα έργο αποκλειστικά γραμμένο για την τηλεόραση και ανέθεσε στη δημοσιογράφο Κική Σεγδίτσα να γράψει το σενάριο. Έτσι γεννήθηκε το πρώτο ελληνικό σίριαλ, το «Σπίτι με τον Φοίνικα».

Ο Κώστας Πρετεντέρης και ο Νίκος Φώσκολος ήταν οι δύο

βασικότεροι δημιουργοί της περιόδου μέχρι το 1974. Βαδίζοντας στα δικά τους χνάρια και προσπαθώντας να μιμηθούν τις δικές τους επιτυχίες, ακολούθησαν και άλλα σίριαλ. Ξεχωριστή θέση ανάμεσά τους έχει «Ο παράξενος ταξιδιώτης», που επίσης σημείωσε μεγάλες θεαματικότητες, όπως τα «Ο κύριος συνήγορος» και «Η γειτονιά» μαζί

Page 24: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 24

με τον «Άγνωστο πόλεμο».

Bασίλης Διαμαντόπουλος και Γιώργος Μιχαλακόπουλος

από τη σειρά «Εκείνος και Εκείνος» Στις 10/12/70 το ΕΙΡ μετονομάστηκε σε ΕΙΡΤ και στις 14

Ιανουαρίου 1974 έγιναν τα εγκαίνια των κτιριακών εγκαταστάσεων του ΕΙΡΤ στην Αγία Παρασκευή σε οικόπεδο συνολικής έκτασης 44 στρεμμάτων. Επρόκειτο για ένα κτιριακό συγκρότημα κακόγουστης αρχιτεκτονικής, γεμάτο διαδρόμους, που έδωσε όμως επιτέλους την ευκαιρία να συγκεντρωθούν όλες οι διοικητικές και τεχνικές υπηρεσίες σ’ ένα κτίριο. Τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς μεταδόθηκε σε ζωντανή ασπρόμαυρη μετάδοση η επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Έλεγχος τηλεπικοινωνιών στα χρόνια της χούντας

Παρασκευή 21 Απριλίου 1967. Αξημέρωτα τα τάνκς βγήκαν στους δρόμους. Οι δικτάτορες έβαλαν τη δημοκρατία στον γύψο. Πριν από 45 χρόνια, τέτοια μέρα, περισσότεροι από 6500 Έλληνες οδηγούνταν στα μπουντρούμια και στην εξορία.

Οι στατοκράτες έσυραν αμέσως στον έλεγχό τους τη μαζική ενημέρωση . Δρακόντειος ήταν ο έλεγχος στον Τύπο και στο δίκτυο ραδιοτηλεόρασης. Εφημερίδες έβαλαν λουκέτο αμέσως ή λίγο αργότερα. Το <<Έθνος>> διώχθηκε ποινικά και έκλεισε το 1970 με αφορμή άρθρο του Γιάννη Ζίγδη για το Κυπριακό. Συγκροτήθηκαν Επιτροπές Λογοκρισίας. Το ραδιόφωνο και την τηλεόραση στελέχωναν αξιωματικοί του στρατεύματος και της Αστυνομίας. Από την προκρούστεια κλίνη περνούσαν δελτία ειδήσεων, σενάρια τηλεοπτικών σειρών, τραγούδια πάσης φύσεως.

Πρώτα κινήθηκαν τα τμήματα των καταδρομέων (ΛΟΚ). Αποτελούσαν τη λυδία λίθο επιτυχίας του κινήματος, που θα είχε πιθανότητες επικράτησης μόνο αν οι μονάδες αυτές κατόρθωναν να καταλάβουν όλα τα τηλεπικοινωνιακά κέντρα χωρίς να δοθεί το σήμα συναγερμού. Δεν έπρεπε να ειδοποιηθούν και να κινητοποιηθούν ο

Page 25: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 25

βασιλιάς, οι στρατηγοί, η κυβέρνηση πριν ολοκληρωθούν οι βασικοί στόχοι του κινήματος.

Οι τηλεπικοινωνίες – κτίριο της ΕΡΤ (τότε ΕΙΡΤ), τηλεόραση, ραδιοφωνικοί σταθμοί, τηλεφωνικό κέντρο και στρατιωτικές εγκαταστάσεις ασυρμάτου - κατελήφθησαν μεταξύ 1 και 1.30΄ π.μ. χωρίς να δοθεί το σήμα του συναγερμού. Στους δρόμους επικρατούσε ησυχία, αφού δεν είχαν ακόμα κινηθεί τα τανκς και δεν κυκλοφορούσαν ομαδικά διάφορα στρατιωτικά καμιόνια. Οι στρατιώτες μετακινούνταν γρήγορα και αθόρυβα, κατά μικρές ομάδες, στους προκαθορισμένους στόχους δίχως να κινούν την προσοχή ή την περιέργεια. Ένα τζιπ γεμάτο στρατιώτες δεν ήταν κάτι το ασυνήθιστο στους αθηναϊκούς δρόμους. Μέσα σε ελάχιστα λεπτά οι στρατιώτες της Χούντας είχαν θέσει υπό το λειτουργικό έλεγχό τους όλα τα τηλεπικοινωνιακά κέντρα.

Η Δημοκρατία εκπέμπει

Δημοκρατία πλέον και ο Καραμανλής διόρισε στο ΕΙΡΤ τον Δημήτρη Χορν και τον Γιάννη Μπακογιάννη της Ντόιτσε Βέλε. Το Μάιο του 1975 ξεκίνησε η θρυλική σειρά «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» του Νίκου Καζαντζάκη σε σκηνοθεσία Βασίλη Γεωργιάδη, το πρώτο σίριαλ της μεταπολίτευσης. Ακολούθησαν πολλές τηλεοπτικές μεταφορές λογοτεχνικών έργων που έβγαλαν από το αδιέξοδο των σεναρίων πολλούς…

Ο Αλέξανδρος Γκόλφης από τη σειρά «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται»

Ο Βασίλης Γεωργιάδης έβαλε τη σφραγίδα του αυτή την περίοδο όχι μόνο με τον Καζαντζάκη, αλλά και με τα «Γιούγκερμαν»,

«Συνταγματάρχης Λιάπκιν» και τους «Πανθέους», που θριάμβευσαν και εμπορικά.

Page 26: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 26

Κάτια Δανδουλάκη και Στέλιος Καλογερόπουλος στους «Πανθέους»

Ο Ερρίκος Ανδρέου με πρωταγωνίστρια τη Νόρα Βαλσάμη

διασκεύασε εφτά σίριαλ του Ξενόπουλου με μεγάλη επιτυχία. Ο Κώστας Λυχναράς δημιούργησε τη «Λεηλασία ζωής» και τη «Γαλήνη».

Στην τελευταία τριετία διακυβέρνησης Καραμανλή δημιουργήθηκαν ίσως οι καλύτερες σειρές της περιόδου. Η Τόνια Μακετάκη έκανε το «Λεμονοδάσος», ο Κώστας Αριστόπουλος τη «Δασκάλα με τα χρυσά μάτια», ο Διαγόρας Χρονόπουλος την «Αστροφεγγιά», ο Αντώνης Βογιάζος το «Φωτογράφο του χωριού», ο Γρηγόρης Γρηγορίου τη «Λωξάντρα» και ο Μιχαηλίδης το «Συμβολαιογράφο» του Ραγκαβή. Θριάμβευσαν εμπορικά και ο «Μεθοριακός σταθμός» με το «Λούνα Παρκ».

Το καστ του «Λούνα Παρκ». Στο κέντρο ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος

«πατέρας» της γνωστής ατάκας «όξω ρεεε!»

Πολιτική - Οικονομική- Κοινωνική και Πολιτιστική Εικόνα της Εποχής

Η δεκαετία του 1970-1980 ήταν μια περίοδος προσαρμογής για

την ελληνική κοινωνία (Απριλιανή Δικτατορία, απώλεια της μισής Κύπρου, οικονομική δυσχέρεια). Βρίσκει την ελληνική κοινωνία σε μια περίοδο αναταραχής, αλλαγών και εξελίξεων. Στις 21 Απριλίου 1967 εκδηλώθηκε

Page 27: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 27

πραξικόπημα από ομάδα στρατού ξηράς και στο όνομα του βασιλιά κηρύχτηκε η «Δικτατορία των Συνταγματαρχών». Η δικτατορία κυβέρνησε τη χώρα (1967-1974) με τρόπο αυθαίρετο και ανεξέλεγκτο, ιδρύοντας στρατοδικεία, διαλύοντας τα πολιτικά κόμματα και γενικότερα θέτοντας σε ισχύ το νόμο «περί καταστάσεως πολιορκίας», περιορίζοντας όλες τις προσωπικές ελευθερίες των ατόμων, και μειώνοντας την ελευθερία έκφρασης. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου στάθηκε αφορμή να κηρυχθεί εκ νέου στρατιωτικός νόμος και μια βδομάδα αργότερα με νέο πραξικόπημα ανατράπηκε το καθεστώς του Γ. Παπαδόπουλου. Η Ελλάδα οδηγήθηκε στην ανατροπή της νέας αυτής δικτατορικής κυβέρνησης, λόγω του πραξικοπήματος κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας και της εισβολής του τουρκικού στρατού στην Κύπρο. Μετά την επιτυχή μετάβαση από τη δικτατορία στη Δημοκρατία και με την αποκατάσταση των στοιχειωδών δημοκρατικών ελευθεριών ένας άνεμος αισιοδοξίας ενέπνευσε στην ελληνική κοινωνία, τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Η ελληνική οικονομία κατά τη δεκαετία του ’70 και μέχρι το 1974 βρισκόταν σε μια φάση καπιταλιστικής ανάπτυξης. Οι τομείς της ελληνικής οικονομίας παρουσίασαν άνιση ανάπτυξη. Έτσι, παρατηρήθηκε μείωση του πρωτογενή τομέα, ενώ παρουσιάστηκε ιδιαίτερα υψηλός δείκτης ανάπτυξης στο δευτερογενή και στον τριτογενή τομέα. Η εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση ήταν το κύριο αποτέλεσμα της διαρκώς αυξανόμενης ανισότητας στην κατανομή του πλούτου. Όλα αυτά συνέβαλαν στη δημιουργία νέων κοινωνικών στρωμάτων αλλά και μιας νέας κοινωνικής τάξης (μικροέμποροι, τεχνίτες, ελεύθεροι επαγγελματίες, αλλά και πολλοί που είχαν πλουτίσει ασκώντας «παρασιτικά» επαγγέλματα). Οι δύσκολες οικονομικές συνθήκες οδήγησαν στην ανεργία και τη φτώχεια. Το ποσοστό των φτωχών νοικοκυριών στην Ελλάδα το 1974 ήταν υψηλότερο από κάθε άλλη χώρα της ΕΟΚ. Η ανάπτυξη της τηλεόρασης, το 1966 άρχισε να λειτουργεί το πρώτο τηλεοπτικό δίκτυο, έφερε τη κάθετη πτώση στον κινηματογράφο. Τα τηλεοπτικά κανάλια είχαν τη δυνατότητα με τις μαζικές αγορές ελληνικών και αμερικάνικων ταινιών, να εξασφαλίσουν τεράστια κέρδη μέσω των διαφημίσεων. Ο θεατής του κινηματογράφου μετατράπηκε σε ένα πρόθυμο θεατή έτοιμο να καταναλώσει από το σπίτι του «τον ωκεανό εικόνων και ήχων» που του προσέφερε δωρεάν η τηλεόραση. Η προτίμηση του ελληνικού κοινού για την τηλεόραση είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των εισιτηρίων στις κινηματογραφικές αίθουσες. Το φαινόμενο αυτό δεν ήταν μόνο ελληνικό. Σε ολόκληρο τον κόσμο, η εμφάνιση της τηλεόρασης επηρέασε τη κινηματογραφική παραγωγή, αλλά και τις εισπράξεις από τα εισιτήρια.

Page 28: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 28

Το πολιτιστικό κλίμα και το πνευματικό ήθος των καλλιτεχνικών δημιουργών της Ελλάδας ήταν ιδιαίτερα ενεργό την περίοδο που εξετάζουμε. Το 1970 εγκαινιάστηκε η Εθνική Πινακοθήκη ως κέντρο πολιτιστικής ζωής. Ο πνευματικός κόσμος συσπειρώθηκε και με μοναδικό μέσο έκφρασης την τέχνη αντέδρασε δημιουργικά. Η ποίηση και το τραγούδι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην αντίσταση κατά της Χούντας. Στα ελληνικά γράμματα εμφανίστηκε μια γενιά νέων ποιητών η «Γενιά του 70» με ατομικές ή συλλογικές εκδόσεις, ενώ στα μουσικά δρώμενα παρατηρήθηκε μια αναβίωση του έντεχνου λαϊκού τραγουδιού με στίχους καταξιωμένων ποιητών (με κυριότερους μουσικούς εκπροσώπους τους: Γιάννη Μαρκόπουλο, Μίκη Θεοδωράκη, Μάνο Χατζηδάκη, Χριστόδουλο Χάλαρη, Ελένη Καραΐνδρου και Σταύρο Ξαρχάκο). Ο Οδυσσέας Ελύτης δημοσίευσε το ποιητικό έργο «Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας», ενώ ο Γιάννης Ρίτσος έγραψε αυτή την περίοδο, μερικά από τα σημαντικότερα ποιήματά του. Ο κόσμος δίψαγε για δημοκρατία και ελευθερία έκφρασης. Έτσι, η κηδεία του Γ. Σεφέρη αποτέλεσε μια διαδήλωση διαμαρτυρίας κατά της δικτατορίας. Όλα όσα περιγράφηκαν παραπάνω ήταν απόρροια μιας γενικότερης κρίσης που επικρατούσε στην Ελλάδα για αρκετές δεκαετίες. Η κρίση υπήρχε τόσο στο ευρύτερο πολιτικό και οικονομικό επίπεδο όσο και στο κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο. Οι άνθρωποι κουρασμένοι από τις συγκυρίες, τη φτώχια, την μετανάστευση, την ανεργία, κλπ, αναζητούσαν δίαυλους εξόδου από το αδιέξοδο και επικοινωνίας με την Ευρώπη. Η αναζήτηση λοιπόν μιας πολιτισμικής ταυτότητας, χωρίς όμως να χαθεί η ελληνικότητα, ήταν το κύριο ζητούμενο.

Page 29: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 29

Η τηλεόραση στην δεκαετία 1980-1990

Page 30: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 30

Εισαγωγή Η δεκαετία του ’80 υπήρξε καθοριστική για την απελευθέρωση

ραδιοτηλεοπτικού τοπίου. Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας πειρατές έχουν ξεκινήσει την παράνομη εκπομπή από τις συχνότητες της ΕΡΤ μετά τα μεσάνυχτα όταν το πρόγραμμα της ημέρας τελείωνε και η πομποί της δεν λειτουργούσαν.

Οι φωνές για ιδιωτική τηλεόραση πλήθαιναν ενώ οι δήμοι

ανέπτυξαν πρωτοβουλίες παρά την δυσκολία δημιουργίας ενός τηλεοπτικού σταθμού. Το 1987 ήταν η εποχή που εν μέσω επεισοδίων και ταραχών ο δήμος της Αθήνας ξεκινούσε την λειτουργία του ιδιόκτητου ραδιοσταθμού Αθήνα 9,84 ενώ εκείνος την Θεσσαλονίκης δύο χρόνια αργότερα , τον Ιανουάριο του 1989 , ξεκίνησε τον TV100 τον πρώτο μη κρατικό τηλεοπτικό σταθμό. Το 1988 σε μία προσπάθεια για εισαγωγή των καναλιών στο τηλεοπτικό πεδίο πραγματοποιήθηκε αναμετάδοση ξένων τηλεοπτικών δικτύων μεταξύ των οποίων το Γαλλόφωνο TV5 και το Ιταλικό RAI due.

Στα τέλη του 1989 με την εμφάνιση του Mega Channel πρώτα και του Antenna αμέσως μετά , άρχισε η μαζική δημιουργία ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών πανελλήνιας ή τοπικής εμβέλειας.

Τον Νοέμβριο του 1982, ο τηλεοπτικός σταθμός των Ενόπλων Δυνάμεων (Υ.ΕΝ.ΕΔ), έπαψε να είναι υπό την ευθύνη του στρατού και μετονομάστηκε σε ΕΡΤ2, ενώ το 1987 με την συγχώνευση των δύο καναλιών σε μια εταιρεία μετονομάστηκε σε ΕΡΤ2. Το σημερινό όνομα του σταθμού, που ελάχιστη πια σχέση έχει με τα πρώτα του χρόνια, είναι ΝΕΤ (απ’ το 1997).

Page 31: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 31

Η τηλεόραση από το 1980 ως το 1990

Η νέα περίοδος, μετά τις εκλογές της 18ης Οκτωβρίου 1981, κι ενώ έχει ξεκινήσει η έγχρωμη τηλεόραση, άρχισε με τις «φυσιολογικές» διοικητικές αλλαγές. Στη θέση του γενικού διευθυντή της ΕΡΤ τοποθετήθηκε ο δημοσιογράφος Γιώργος Ρωμαίος με την αποστολή να προετοιμάσει και να πραγματοποιήσει τη συνένωση των δύο κρατικών καναλιών σε ενιαίο φορέα. Αναπληρωτής γενικός με αρμοδιότητες στο πρόγραμμα τοποθετήθηκε ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός, ο οποίος «κατά τα ειωθότα» πλαισιώθηκε από νέους συνεργάτες της απόλυτης επιλογής του. Επικεφαλής στο δεύτερο κρατικό κανάλι, την ΥΕΝΕΔ, τοποθετήθηκε για τελευταία φορά ένας στρατιωτικός, ο Κώστας Τριανταφύλλου, τον οποίο τέσσερις μήνες αργότερα διαδέχτηκε για πρώτη φορά ένα πολιτικό πρόσωπο, ο δημοσιογράφος Νίκος Αλεξίου. Υπεύθυνος προγράμματος στο στρατιωτικό κανάλι ορίστηκε ο ηθοποιός Γιάννης Μόρτζος.

1981, το πρώτο έγχρωμο σήμα της ΥΕΝΕΔ

Είναι αλήθεια όμως πως στην τηλεόραση της ΥΕΝΕΔ κανείς δεν περίμενε κεραυνοβόλες αλλαγές. Όλα τα μάτια ήταν στραμμένα στο πρώτο κανάλι, εκεί όπου παιζόταν το «στοίχημα» της αλλαγής. Την Κυριακή 13 Δεκεμβρίου, στις 20.15 το βραδύ, μεταδόθηκε ξαφνικά στην ΥΕΝΕΔ η πρώτη εκπομπή της αλλαγής. Ήταν οι «Ρεπόρτερς», ένα δημοσιογραφικό μαγκαζίνο με τέσσερα καυτά θέματα που έκαναν μεγάλη εντύπωση: «Χωριό, κάτοικος ένας», «Αποστολή στο Λίβανο», «Ένα χαμένο μετάλλιο», «Νυχτερινή περιπολία». Ρεπόρτερ της εκπομπής ήταν ο Γιώργος Λιάνης, ο Κώστας Χαρδαβέλας και ο Γιάννης Δημαράς, ενώ το πρώτο θέμα («Χωριό, κάτοικος ένας») σκηνοθέτησε ο Θόδωρος Αγγελόπουλος. Καθιερώθηκαν επίσης τα «Ανοιχτά χαρτιά» με τον Μάκη Γιομπαζολιά και τα «Κυριακάτικα» με την Έλενα Ακρίτα και τον Δημήτρη Κωνσταντάρα. Ένα άλλο είδος εμφανίστηκε αυτή την περίοδο, το ντοκιμαντέρ, όπως τα «Γεφύρια του Ιονίου» (1984) του Δημήτρη Μαυρίκιου, ένα οδοιπορικό

Page 32: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 32

στη Μεγάλη Ελλάδα και η ανίχνευση των ελληνικών πολιτιστικών επιδράσεων στην Καλαβρία, το «Πανόραμα του αιώνα» και το «Ζήτω το ελληνικό τραγούδι» του Διονύση Σαββόπουλου. Στον τομέα της ψυχαγωγίας όμως τα βήματα ήταν πιο αργά και άτολμα. Οι μεν θεατρικές παραγωγές ατόνησαν και υποχώρησαν σε ποιότητα, ενώ τα μουσικά σόου δεν ξεχώρισαν. Ένα ακόμα χαρακτηριστικό της εποχής ήταν η παντοδύναμη εισβολή της διαφήμισης. Τα διαφημιστικά μηνύματα ήταν επιτυχέστερα του πρόσφατου παρελθόντος, αλλά μεταδίδονταν με καταιγιστικό ρυθμό «σπάζοντας τα νεύρα» των τηλεθεατών. Με το νόμο 1288/82 η ΥΕΝΕΔ μετονομάστηκε σε ΕΡΤ-2 και για πρώτη φορά τοποθετήθηκε «πολιτική» ηγεσία με πρόεδρο τον Σούλη Αποστολόπουλο και επικεφαλής της επιτροπής προγράμματος τη Μαριέττα Ριάλδη. Η νέα ηγεσία αρνήθηκε να μεταδώσει τις παραγγελίες της παλιάς διοίκησης της Νέας Δημοκρατίας και η τηλεόραση έμεινε χωρίς σίριαλ. Το πρόγραμμα καλύφθηκε από ντοκιμαντέρ με ζώα και ενημερωτικές εκπομπές. Μετά από πολλούς μήνες παρουσιάστηκαν νέες τηλεοπτικές σειρές προσπαθώντας να κάνουν κάτι που να ταιριάζει στις νέες σοσιαλιστικές αλλαγές, αλλά απέτυχαν να πάρουν μαζί τους το κοινό.

Αντώνης Καφετζόπουλος και Αθηνά Τσιλύρα στο «Μινόρε της αυγής» Με ένα ακόμα νομοσχέδιο, το 1739/1987, αναδιοργανώθηκε η ΕΡΤ και τα δύο κρατικά κανάλια συγχωνεύτηκαν σε έναν ενιαίο φορέα που πήρε τη μορφή ανώνυμης εταιρείας. Ταυτόχρονα προέβη στην ίδρυση και ανεξαρτητοποίηση της ΕΤ3 για να λειτουργήσει ως αντίβαρο του TV-100 στην πόλη της Θεσσαλονίκης, ενώ αποφάσισε την αναδιανομή των δορυφορικών καναλιών στις δέκα μεγαλύτερες πόλεις της χώρας.

Page 33: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 33

Η τηλεόραση στην δεκαετία 1990-2000

Page 34: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 34

Εισαγωγή Στα τέλη του 1989 με την εμφάνιση του Mega Channel πρώτα και

του Antenna αμέσως μετά, άρχισε η μαζική δημιουργία ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών πανελλήνιας ή τοπικής εμβέλειας. Το 1994 επανεμφανίστηκε η συνδρομητική τηλεόραση με το FilmNet, αφού το 1989 εξέπεμψε πειραματικά συνδρομητικό κανάλι του Δήμου Πειραιά με την ονομασία TV Plus και 8ωρο πρόγραμμα ταινιών πρώτης προβολής. Οι νέες τεχνολογίες έφεραν στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και στις αρχές αυτής του 2000 τις ψηφιακές πλατφόρμες (Nova) και τις επίγειες ψηφιακές μεταδόσεις (ΕΡΤ ψηφιακή). Το 1997 η ΕΡΤ 2 μετεξελίσσεται σε ΝΕΤ με ενημερωτικό κυρίως προφίλ και η ΕΤ1 σε ψυχαγωγικό κανάλι ενώ πλέον από κρατική αποκαλείται δημόσια τηλεόραση. Το 1999 παρέχεται επίσημη άδεια λειτουργίας ψηφιακής δορυφορικής τηλεόρασης στο Nova αλλά η σύμβαση με το Ελληνικό δημόσιο και την Multichoice Hellas υπογράφεται στην εκπνοή του έτους.

Η τηλεόραση, παρουσιάζει κατά μέσο όρο τα σημαντικότερα

γεγονότα σε όλο τον κόσμο. Τις περισσότερες ώρες της ημέρας, οι θεατές λαμβάνουν πληροφορίες διαφόρων ειδών, μέσω των δελτίων ειδήσεων, πολιτικών συζητήσεων και γενικότερα πολλών ενημερωτικών εκπομπών. Ανάμεσα στα διαλείμματα των εκπομπών αυτών, οι διαφημίσεις αποτελούν έναν τρόπο διαφυγής από τα σοβαρά γεγονότα που προβάλλονται εκεί. Μπορούν να αποτελέσουν ένα ολοκληρωμένο κεφάλαιο από μόνες τους, καθώς υπάρχει μια πλυθώ από αυτές στο τηλεοπτικό πρόγραμμα της κάθε ημέρας. Με έξυπνο και επίμονο τρόπο, καλούν τον θεατή να αγοράσει ένα σωρό προϊόντα και υπηρεσίες που πολλές φορές τους είναι άχρηστα.

Αν εξαιρέσουμε κάποιες καλές προσπάθειες εκπαιδευτικών προγραμμάτων και ενημέρωσης, σε γενικές γραμμές η ημερήσια τηλεόραση είναι από μόνη της πηγή θλίψης. Στην τηλεόραση αυτή την στιγμή υπάρχουν δύο είδη προγραμμάτων. Αυτά που απευθύνονται στους καταναλωτές και τα υπόλοιπα που ενεργούν ως εγκεφαλικά κατασταλτικά στο θυμό όσων δεν μπορούν να καταναλώσουν.

Page 35: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 35

Τα τελευταία χρόνια ωστόσο, παρατηρείται μία αλλαγή στο τηλεοπτικό πρόγραμμα που αφορά τις εκπομπές. Παλαιότερα υπήρχε πλυθώ ελληνικών σειρών και εκπομπών σε αντίθεση με σήμερα που την θέση αυτών έχουν πάρει οι ξένες αντίστοιχες εκπομπές. Για παράδειγμα, την δεκαετία του 90’ οι ξένες σειρές ήταν ελάχιστες, ενώ μέσα σε δέκα χρόνια οι λίγες ελληνικές σειρές που υπάρχουν πια, αποτελούν αποτυχημένες, τις περισσότερες φορές, απομιμήσεις ξένων παραγωγών. Επιπλέον, υπάρχει διαφορά στα μηνύματα και τις ιδέες που με άμεσο ή έμμεσο τρόπο προωθούνται από την τηλεόραση.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ Οι διαφημίσεις, αποτελούσαν από το 1990 μέχρι το 2000 την

διαχρονική πλύση εγκεφάλου που γίνεται και σήμερα στους τηλεθεατές. Οι περισσότεροι τηλεθεατές, ανέκαθεν ήταν έρμαια των μηνυμάτων που προωθούν οι διαφημίσεις. Μερικά από τα προϊόντα που διαφημίζονταν εκείνη την εποχή και μαγνήτιζαν τους τηλεθεατές ήταν τα εξής:

1. Helvetia 2. Phillips 3. Kit-Kat 4. Pummaro 5. Ponds 6. Lovelan 7. Δέλτα 8. Airwick

Page 36: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 36

Η τηλεόραση από το 1990 ως το 2000

Δέκα χρόνια μετά το 1980 ξεκίνησε η μεγάλη περιπέτεια της ιδιωτικής τηλεόρασης, που σάρωσε κυριολεκτικά το κατεστημένο της ΕΡΤ, αφού η δημόσια τηλεόραση έχασε την αξιοπιστία της, τους τηλεθεατές της και έπεσε στην αφάνεια…

Το καλοκαίρι του 1989 κι ενώ επικρατούσε χάος στις ερτζιανές συχνότητες η κυβέρνηση Τζανετάκη με το νόμο 1866/1989 προχώρησε στη νομιμοποίηση της λειτουργίας της «μη κρατικής ραδιοφωνίας και τηλεόρασης» δίνοντας προσωρινή άδεια λειτουργίας σε δύο ιδιωτικά κανάλια, στο Mega και στη Νέα Τηλεόραση.

Το Mega ξεκίνησε στις 20 Νοεμβρίου 1989 και ήταν ο πρώτος ιδιωτικός τηλεοπτικός σταθμός που λειτούργησε στην Ελλάδα, εγκαινιάζοντας την εποχή της ιδιωτικής τηλεόρασης στη χώρα μας. Το πρώτο αξιόλογο σίριαλ που παρουσιάστηκε στο Mega ήταν ο πολύ ατμοσφαιρικός «Επισκέπτης της ομίχλης» του Αντώνη Τέμπου, ενώ πρώτη κωμική σειρά ήταν «Οι αυθαίρετοι» του Βασίλη Νεμέα (1989) σε σκηνοθεσία του Νίκου Κουτελιδάκη. Λίγες εβδομάδες αργότερα, πάλι στο Mega, εμφανίστηκαν οι «Τρεις Χάριτες» (1990-1992) της συγγραφικής δυάδας Μιχάλη Ρέππα και Θανάση Παπαθανασίου, σειρά που δημιούργησε με την επιτυχία της ένα μικρό θρύλο.

Την επόμενη σεζόν (1991) ήταν η σειρά των «Απαράδεκτων», μιας ακόμα σειράς του Mega που άφησε «εποχή». Η επιτυχία αυτών των τριών πρώτων κωμικών σειρών συγκατοίκησης δημιούργησε «μόδα» και μια προσπάθεια μίμησης στην οποία θυσίασαν πολλοί σεναριογράφοι.

Οι «Απαράδεκτοι» Β. Μπονάτσος, Σ. Παπαδόπουλος, Δ. Παπαδοπούλου και Γ. Μπέζος

Page 37: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 37

Ξεχωριστή περίπτωση οι «Δέκα Μικροί Μήτσοι» του Λάκη Λαζόπουλου, που προβλήθηκαν επί 8 χρόνια – ένα σπάνιο τηλεοπτικό

γεγονός.

Ο Λάκης Λαζόπουλος ως «χήρα Μήτση»

Κι ενώ η Νέα Τηλεόραση ουδέποτε εμφανίστηκε με πρόγραμμα

στις συχνότητες, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 1989 έκανε την είσοδό του στο τηλεοπτικό τοπίο το δεύτερο μεγάλο ιδιωτικό κανάλι, ο ΑΝΤ1. Την παρουσίαση του κεντρικού δελτίου ειδήσεων ανέλαβε ο γνωστός δημοσιογράφος Τέρενς Κουίκ, που παραιτήθηκε για το σκοπό αυτό από την ΕΤ1.

Τρία χρόνια μετά, το 1993, ο ΑΝΤ1 βγήκε από τα σύνορα της Ελλάδας και με τη δηµιουργία δύο συνδροµητικών τηλεοπτικών καναλιών, του ΑΝΤ1 Satellite το 1993 και του ΑΝΤ1 Pacific το 1997, έγινε ζωντανή γέφυρα επικοινωνίας της πατρίδας με του απόδημους Έλληνες στην Αυστραλία και την Αμερική. Την ίδια χρονιά δημιουργήθηκε ο ΑΝΤ1 ΤV Κύπρου. Μία από τις πρωτιές του ήταν η πρωινή ζώνη ενημέρωσης και ψυχαγωγίας, που ξεκίνησε το 1991 με το «Καλημέρα Ελλάδα» και τον «Πρωινό καφέ», εκπομπές που συνεχίζονται μέχρι σήμερα.

Το 1993 βγήκε για πρώτη φορά στον αέρα το ιδιωτικό κανάλι ΣΚΑΪ. Ένα κανάλι με καθαρά ενημερωτικό προφίλ, αφού μετέδιδε μόνο ειδήσεις και ενημερωτικές εκπομπές τρέχουσας επικαιρότητας. Το 1997 ο ΣΚΑΪ άλλαξε ιδιοκτησιακό καθεστώς και μετονομάστηκε αρχικά σε Αlpha-skai και στη συνέχεια σε Alpha. Το κανάλι με τη νέα ονομασία του ξεκίνησε μια πορεία μετάβασης σε μια νέα εποχή.

Στις 4 Δεκεμβρίου 1993 έστειλε το σήμα του στον τηλεοπτικό αέρα της Ελλάδας άλλο ένα ιδιωτικό κανάλι, το Star Channel. Με περισσότερα από 100 ιδιόκτητα κέντρα εκπομπής, καλύπτοντας το 95% του πληθυσμού της χώρας, έχει περάσει στη συνείδηση των τηλεθεατών ως το κανάλι με τις καλύτερες ξένες ταινίες και σειρές,

Page 38: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 38

γεγονός για το οποίο έχει βραβευτεί δύο φορές από τα τηλεοπτικά βραβεία «Πρόσωπα» του περιοδικού «TV Έθνος».

Από το 1999 το Star περιλήφθηκε στο δορυφορικό ψηφιακό πακέτο της ΝΟVA. Επίσης, το πρόγραμμά του μεταδίδεται μέσω του δορυφόρου Hotbird της Eytelsat, το οποίο παρακολουθούν συνδρομητές από τα Βαλκάνια, τις χώρες της δυτικής Ευρώπης, της Μεσογείου και της Μ. Ανατολής.

Στις 29 Οκτωβρίου 2000 βγήκε στον αέρα το Alter Channel με παρουσιαστή στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων τον Νίκο Αλιάγα. Πριν δημιουργηθεί το Alter η ανώνυμη εταιρεία Ελεύθερη Τηλεόραση, που ιδρύθηκε το 1990, με το Κανάλι 29 ήταν ο πρώτος ιδιωτικός σταθμός ο οποίος είχε εκπέμψει τον Οκτώβριο του 1989.

Το παλιό New Channel μετονομάστηκε σε Tempo, ενώ το τηλεοπτικό τοπίο συμπλήρωναν και πολλά άλλα μικρότερα κανάλια.

Ένα ακόμα στοιχείο της νέας τηλεοπτικής πραγματικότητας ήταν η επιδίωξη δημιουργίας νέων «σταρ» στον τομέα ψυχαγωγίας. Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 είχαμε την παρουσίαση του φαινομένου της Ρούλας Κορομηλά, της πρώτης «Σταχτοπούτας» της ελληνικής τηλεόρασης.

Δημοσιογράφοι όπως οι Λιάνα Κανέλλη, Άννα Παναγιωταρέα, Πάνος Παναγιωτόπουλος, Γιάννης Πρετεντέρης, Παύλος Τσίμας, Στέλιος Κούλογλου, Νίκος Χατζηνικολάου, Τέρενς Κουίκ, Παντελής Καψής διέπρεψαν αυτή την περίοδο, διατηρώντας ο καθένας το προσωπικό του στυλ, ενώ αξιοσημείωτος είναι ο τρόπος παρουσίασης του δελτίου ειδήσεων από τον Νίκο Ευαγγελάτο.

Ν. Χατζηνικολάου – Ρ. Κορομηλά – Ε. Μενεγάκη

Page 39: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 39

Την περίοδο μάλιστα 1993-94 η ανυποληψία των κρατικών καναλιών άγγιξε το ναδίρ. Αντιμετώπισαν ακόμα και απεργίες, πικετοφορίες και πορείες διαμαρτυρίας των σκηνοθετών και των παραγωγών, οι οποίοι κατασκήνωσαν στο κρατικό ραδιομέγαρο της Αγίας Παρασκευής απαιτώντας «εδώ και τώρα» την εξόφληση των οφειλομένων. Επακόλουθο αυτών των γεγονότων ήταν τα κρατικά κανάλια να χαρακτηριστούν ως «γίγαντες σε λήθαργο» και να βυθιστούν σε χειμερία νάρκη, από την οποία ακόμα δεν έχουν συνέλθει, παρά τις διάφορες κατά καιρούς σπασμωδικές ενέργειες.

Το 1994 ήταν σταθμός στην ιστορία της ΕΡΤ3, καθώς με νομοθετική ρύθμιση απέκτησε διοικητική, οικονομική και προγραμματική αυτοτέλεια. Μια νέα εποχή άρχισε. Με όραμα και σταθερά βήματα διοίκηση και εργαζόμενοι προχώρησαν στην δημιουργία μιας σύγχρονης και δυναμικής περιφερειακής τηλεόρασης. Η διοικητική αυτοτέλεια της ΕΡΤ3 εξασφαλίστηκε με τη σύσταση Διοικούσας Επιτροπής και την οικονομική αυτοδυναμία.

Κατά τη διάρκεια αυτής της ιστορικής περιόδου η ΕΡΤ αγωνίστηκε να ανακτήσει το χαμένο έδαφος που της «άρπαξαν» τα ιδιωτικά κανάλια με τη δυναμική παρουσία τους.

Το 1996 «βγήκε στον αέρα» και το Teletext της ΕΤ3, μια νέα τότε υπηρεσία για την ενημέρωση του πολίτη. Το πρώτο περιφερειακό τηλεοπτικό στούντιο της ΕΤ3 δημιουργήθηκε το 1995 στη Φλώρινα και ακολούθησαν το 1998 η Μυτιλήνη και η Κομοτηνή. Το τρίτο κανάλι της δημόσιας τηλεόρασης ήταν παντού, όπου χτυπούσε ο σφυγμός της Βόρειας Ελλάδας.

Δημιουργήθηκε το δορυφορικό πρόγραμμα μετά από διακρατική συμφωνία των κυβερνήσεων Ελλάδας - Κύπρου σαν προσπάθεια προσέγγισης της ομογένειας και του διεθνούς κοινού. Το σήμα της δορυφορικής ΕΡΤ λαμβάνεται σε Ευρώπη και Βόρεια Αφρική, στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και στη Μέση Ανατολή.

Το 1997 επιτεύχθηκε με νομοθετική ρύθμιση η διαφοροποίηση της φυσιογνωμίας των τηλεοπτικών καναλιών της ΕΡΤ. Η ΕΤ1 έγινε πλέον το πρώτο πολυσυλλεκτικό ψυχαγωγικό κανάλι της δημόσιας τηλεόρασης, ενώ η ΕΤ2 μετονομάστηκε σε ΝΕΤ (Νέα Ελληνική Τηλεόραση) και καθιερώθηκε ως ενημερωτικό και δημοσιογραφικό κανάλι. Οι πρώτες επιφυλάξεις για την «αποτυχία» του εγχειρήματος ξεπεράστηκαν και η ΝΕΤ έγινε αποδεκτή από τους τηλεθεατές, καθώς βελτιώθηκε η φυσιογνωμία της.

Το 1997 η ΕΡΤ επιχείρησε άλλο ένα μεγάλο άλμα: το πρόγραμμα άρχισε να εκπέμπεται προς Αμερική και Καναδά. Ένα χρόνο αργότερα

Page 40: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 40

το κοινό διευρύνθηκε σημαντικά: το πρόγραμμα εντάχθηκε στα καλωδιακά δίκτυα της Γερμανίας και του Βελγίου.

Η συνδρομητική τηλεόραση ξεκίνησε στην Ελλάδα με τη Multichoice Hellas, η οποία ανέπτυξε με ιδιαίτερη επιτυχία δραστηριότητες στον ευρύτερο χώρο των συνδρομητικών τηλεοπτικών υπηρεσιών, στην αναλογική αλλά και ψηφιακή συνδρομητική τηλεόραση. Από το Δεκέμβριο του 1999 η Multichoice προσφέρει στους Έλληνες συνδρομητές τα δημοφιλέστερα, σε παγκόσμιο επίπεδο, συνδρομητικά προγράμματα με δορυφορική εικόνα μέσω Νοva, της πρώτης ψηφιακής δορυφορικής πλατφόρμας. Το πακέτο της Nova μεταξύ άλλων περιλαμβάνει: - Κινηματογραφικά κανάλια - 5 αθλητικά κανάλια - 2 παιδικά κανάλια - 3 ενημερωτικά κανάλια - 4 διεθνούς κύρους κανάλια με ντοκιμαντέρ.

Page 41: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 41

Η τηλεόραση από το 2000 έως σήμερα…

Page 42: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 42

Η τηλεόραση από το 2000 έως σήμερα

Στις 8 Ιανουαρίου 2001 βγήκε στον αέρα το Extra channel. Η συχνότητα, που ήταν γνωστή ως Κανάλι 40, αγοράστηκε από τον Βασίλη Λεβέντη, ο οποίος τώρα έχει τηλεοπτική παρουσία με τον «Πολιτικό Μαραθώνιο» από το νέο κανάλι.

Από τον Οκτώβριο του 2003 η ΕΤ3 με νέα ηλεκτρονική διεύθυνση στο Διαδίκτυο παρέχει πλούσιο οπτικό υλικό και χρήσιμες πληροφορίες για τα ντοκιμαντέρ δικής της παραγωγής.

Η σταθερή προσήλωση της ΕΤ3 στην έγκυρη ενημέρωση και την ποιοτική ψυχαγωγία επιβραβεύτηκε με σημαντικά βραβεία και διακρίσεις, που απονεμήθηκαν στις εκπομπές «Κυριακή στο χωριό» και «Κάθε τόπος και τραγούδι» στο διαγωνισμό «Πρόσωπα 2006» του περιοδικού «TV Έθνος», ενώ με βραβεία «Μπότση» έχουν τιμηθεί τα δύο τελευταία χρόνια η εκπομπή «Διασπορά» της ΕΤ3 και οι δημοσιογράφοι Παντελής Σαββίδης και Γιώργης Μελίκης.

Η ΕΡΤ πρωτοπόρησε και «έγραψε» για άλλη μια φορά

τηλεοπτική ιστορία μέσω της ψηφιακής τηλεόρασης, ανταποκρινόμενη δυναμικά στις προκλήσεις των τεχνολογικών εξελίξεων. Έτσι, στις 16 Ιανουαρίου 2006, μετά από επίπονη και έντονη προετοιμασία, η ΕΡΤ πραγματοποίησε την πρώτη επίγεια ψηφιακή μετάδοση εικόνας στη χώρα μας με την εκπομπή του σήματος τριών νέων πιλοτικών ψηφιακών προγραμμάτων (καναλιών) της ΕΡΤ και την ψηφιακή αναμετάδοση του ΡΙΚ SAT.

Στις 20 Μαρτίου 2006 το πρώτο ψηφιακό κανάλι της ΕΡΤ, το Πρίσμα+, ξεκίνησε επίσημα την κανονική προβολή του προγράμματός του. Ακολούθησαν στις 25 Απριλίου 2006 το Σινέ+ και στις 29 Μαΐου 2006 το Σπορ+, έχοντας ήδη στο ενεργητικό του την επιτυχημένη απευθείας μετάδοση των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων.

Το 2006 η τηλεθέαση για αρκετές εκπομπές του Mega έφτασε σε επίπεδα-ρεκόρ. Η τηλεοπτική σειρά «Στο παρά πέντε» καταχωρίστηκε ως το μόνο μη ποδοσφαιρικό γεγονός το οποίο την περίοδο 2001-2006 συγκέντρωσε μέσο όρο τηλεθέασης 49,6% στο σύνολο του πληθυσμού.

Page 43: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 43

Οι πρωταγωνιστές της σειράς «Στο παρά πέντε»

Το Φεβρουάριο του 2006 ο Όµιλος ΑΝΤΕΝΝΑ εγκαινίασε τη

λειτουργία του ΑΝΤ1 Europe, μια συνδροµητική υπηρεσία µέσω του δηµοφιλούς δορυφόρου Hotbird που παρέχεται σε περισσότερες από 44 ευρωπαϊκές χώρες.

Για τους συνδροµητές του στην Αμερική ο Όμιλος ΑΝΤΕΝΝΑ

εγκαινίασε το Σεπτέµβριο του 2006 και το Blue Music Channel, ένα νέο μουσικό τηλεοπτικό κανάλι με ελληνικές επιτυχίες, συναυλίες, συνεντεύξεις και όλα τα τελευταία νέα από την ελληνική μουσική σκηνή.

Το 2007 για πρώτη φορά στην ελληνική τηλεόραση εντάχθηκε στη ζώνη υψηλής τηλεθέασης (prime time) καθημερινή τηλεοπτική σειρά σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία.

Η ψηφιακή τηλεόραση στην Ελλάδα

Μέχρι πρότινος, το ελληνικό επίγειο σύστημα μετάδοσης ήταν αποκλειστικά αναλογικό. Στην Ελλάδα ενώ επίσημα η χώρα είναι καταχωρημένη διεθνώς ότι χρησιμοποιεί το σύστημα SECAM όλοι οι τηλεοπτικοί σταθμοί εκπέμπουν με το σύστημα PAL

Επίσης υπάρχουν ψηφιακές πλατφόρμες δορυφορικής εκπομπής. Η ιδιωτική εταιρία Multichoice Ελλάδος παρέχει το πακέτο συνδρομητικής τηλεόρασης NOVA. Εκπέμπει δικά της κανάλια καθώς και τα αναλογικά πανελλαδικής εμβέλειας (κρατικά και ιδιωτικά.). Η Alpha Digital, μια δεύτερη απόπειρα ψηφιακής, δορυφορικής συνδρομητικής τηλεόρασης κατέληξε σε αποτυχία. Ο ΟΤΕ έχει μια δορυφορική ψηφιακή πλατφόρμα στο δορυφόρο Hellas Sat 2.Χρησιμοποιεί μια δορυφορική συχνότητα και εκπέμπει ελεύθερα ελληνικά τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά κανάλια.

Page 44: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 44

Το πρότυπο για την επίγεια ψηφιακή τηλεόραση στην Ελλάδα, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, είναι το DVB-T. Στην Ελλάδα η επίγεια ψηφιακή μετάδοση ξεκίνησε από το ΤΕΙ Κρήτης από το εργαστήριο Ερευνάς και Ανάπτυξης τηλεπικοινωνιακών συστημάτων PASIPHAE το Σεπτέμβριο του 2001 με δοκιμαστική εκπομπή σε όλο το Ηράκλειο Κρήτης και ακολούθησε η ΕΡΤ στις 6 Ιανουαρίου 2006 με δοκιμαστική εκπομπή. Μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου 2006 έγινε η σταδιακή έναρξη εκπομπής των τριών βασικών καναλιών που αποτελούν την πιλοτική πλατφόρμα εκπομπής της ΕΡΤ, την ΕΡΤ Ψηφιακή.

Ιανουάριος 2000: Αρχίζει η λειτουργία της πρώτης ψηφιακής πλατφόρμας της «Nova».

16 Ιανουαρίου 2006: Η ΕΡΤ ξεκινά την μετάδοση επίγειων ψηφιακών προγραμμάτων. Πρόκειται για τα κανάλια ΠΡΙΣΜΑ+ (επίσημη πρεμιέρα 20 Μαρτίου 2006), ΣΙΝΕ+ (επίσημη πρεμιέρα 25 Απριλίου 2006) και ΣΠΟΡ+ (επίσημη πρεμιέρα 29 Μαΐου 2006). Το τελευταίο είχε καλύψει τον Φεβρουάριο του 2006 με επιτυχία τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στο Τορίνο.

Η σημερινή εικόνα του Ελληνικού τηλεοπτικού πεδίου χαρακτηρίζεται από πολυμέρεια, πολυσυλλεκτικότητα και δυναμισμό. Παράλληλα προς τους κρατικούς τηλεοπτικούς σταθμούς που προσφέρουν υψηλές πληροφοριακές και ψυχαγωγικές υπηρεσίες, λειτουργούν πολλοί ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί, πανελλαδικής ή τοπικής εμβέλειας. Η ΕΡΤ και ο Antenna TV έχουν τα δικά τους δορυφορικά προγράμματα για τους Έλληνες του εξωτερικού. Επίσης, στην Ελλάδα αναμεταδίδονται μέσα από τοπικές συχνότητες και δορυφορικά κανάλια όπως το CNN, το MCM, το Euronews και το γαλλικό TV 5.

Μέχρι και το τέλος του καλοκαιριού 2009 η ψηφιακή τηλεόραση στην Ελλάδα περιοριζόταν στη πλατφόρμα της ΕΡΤ που αποτελούταν από: Το σινέ+ με ταινίες, το σπορ+ με αθλητικά, και το πρίσμα+ κανάλι γενικού ενδιαφέροντος και σαφή προσανατολισμό/υποστήριξη σε άτομα με αναπηρίες (βλ. υπότιτλοι, νοηματική γλώσσα σε κάποια προγράμματα κ.ο.κ.). Τα παραπάνω κανάλια διέκοψαν όμως τη λειτουργία τους το Μάρτιο του 2012. Επίσης αναμεταδίδεται και το δορυφορικό ΡΙΚ.

Στις 24 Ιουνίου 2009 παρουσιάστηκε η εταιρία Digea A.E., νομικό πρόσωπο που συστήθηκε από κοινού από τα κανάλια Alpha, Alter, Antenna, Makedonia TV, Mega, Σκάι και Star και η οποία "έχει αναλάβει την ψηφιακή εκπομπή των τηλεοπτικών προγραμμάτων τόσο των ιδιωτικών σταθμών εθνικής εμβέλειας καθώς και όποιων άλλων σταθμών προτιμήσουν τις υπηρεσίες της."

Page 45: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 45

Η μετάβαση των ελληνικών ιδιωτικών καναλιών εθνικής εμβέλειας σε ψηφιακό σήμα έγινε:

Στις 24 Σεπτεμβρίου 2009 στον Κορινθιακό Κόλπο.

Στις 14 Ιανουαρίου 2010 στη Θεσσαλονίκη, από τα κέντρα εκπομπής Χορτιάτη και Φιλιππείου.

Στις 18 Ιουνίου 2010 στην Αττική.

Στις 19 Νοεμβρίου 2010 στην Αλεξανδρούπολη.

Στις 25 Φεβρουαρίου 2011 στη Ρόδο.

Στις 27 Μαΐου 2011 στη Θεσσαλία.

Στις 9 Δεκεμβρίου 2011 στη Δυτική Ελλάδα

Στις 3 Φεβρουαρίου 2012 στην Πάτρα και το Μεσολόγγι.

Σύμφωνα με οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όλες οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να σταματήσουν την προβολή των αναλογικών προγραμμάτων μέχρι το τέλος του 2012.

Επίλογος

Στην αυγή του 21ου αιώνα η ελληνική τηλεόραση σε τεχνολογικό επίπεδο έχει καλύψει την τεράστια απόσταση που τη χώριζε άλλοτε από την υπόλοιπη Ευρώπη, εξακολουθεί, ωστόσο, να αντιμετωπίζει σοβαρά θεσμικά προβλήματα. Οι άδειες των ιδιωτικών καναλιών εξακολουθούν να είναι σε εκκρεμότητα. Ο πολλές φορές υπερβολικός και έξω από κάθε όριο τηλεοπτικής ανέχειας καταιγισμός διαφημίσεων καθιστά προβληματική την παρακολούθηση κάποιων εκπομπών και αθλητικών μεταδόσεων. Η δεοντολογία και η προστασία του πολίτη από την αδιακρισία του τηλεοπτικού φακού εξακολουθεί να είναι ζητούμενο. Ο προσανατολισμός των αναθέσεων σε «δοκιμασμένους συνεργάτες» και το καπάρωμα με συμβόλαια ηθοποιών και άλλων ανθρώπων της τηλεόρασης μεταβάλλει τα κανάλια σε μια «κλειστή παρέα», όπου κάθε χρόνο οι ίδιοι άνθρωποι γράφουν, σκηνοθετούν, παράγουν και παίζουν.

Ο νέος τρόπος παρουσίασης των ειδήσεων αντικατέστησε τον

παλαιοντολογικό τρόπο των κρατικών καναλιών, όπου τα πάντα εστιάζονταν στις κυβερνητικές δραστηριότητες και στην προσωπικότητα του εκάστοτε πρωθυπουργού. Σήμερα το δελτίο ειδήσεων αποτελεί τη «ναυαρχίδα» κάθε καναλιού και είναι προσεκτικά διαφημισμένο. Περιλαμβάνει ένταση, δραματικές εκφωνήσεις γεμάτες κοσμητικά επίθετα και χαρακτηρισμούς με τους οποίους παλιότερα διαφημίζονταν ταινίες τρόμου. Η σκηνοθεσία μεταβάλλει εντέχνως τα αστυνομικά ρεπορτάζ σε αστυνομικές ταινίες χρησιμοποιώντας εικόνες αρχείου για να δραματοποιηθούν οι εκφωνήσεις.

Τα πιο «σκανδαλιστικά» και «πικάντικα» θέματα που αφορούν οικογενειακές διαμάχες επωνύμων μεταφέρονται στα λεγόμενα

Page 46: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 46

«παράθυρα», όπου γαργαλιστικές λεπτομέρειες από την ιδιωτική ζωή προσωπικοτήτων εκτίθενται στη δημόσια περιέργεια και σχολιάζονται. Όχι μόνο από τους ίδιους αλλά και από δικηγόρους, γείτονες και συγγενείς, αστυνομικούς, ιερείς, ακόμα και από διάφορους «καλλιτέχνες», οι οποίοι θεωρώντας το παράθυρο ως μια καλή ευκαιρία επαγγελματικής προβολής, παρουσιάζονται για να σχολιάσουν και αυτοί ως «πολίτες» τα δρώμενα, διαφημίζοντας εμμέσως τις δουλειές τους!

Το Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο (ΕΣΡ) που ιδρύθηκε για να εποπτεύει την εφαρμογή του νόμου και να χορηγεί τις μόνιμες άδειες λειτουργίας στα κανάλια αδυνατεί μέχρι τώρα να παίξει το ρόλο που του ανατέθηκε. Έμπλεξε σ’ έναν κωμικοτραγικό κυκεώνα συνεχούς μελέτης φακέλων, ενστάσεων και γνωμοδοτήσεων επιβεβαιώνοντας το ότι ένα από τα ζητούμενα στη χώρα μας είναι η εφαρμογή των νόμων.

Παρά τα όσα γράφονται και υποστηρίζονται, το τηλεοπτικό κοινό έχει βαρεθεί αυτή τη στημένη ενημέρωση και ψυχαγωγία και αναζητά τη γνησιότητα. Δεν είναι τυχαία άλλωστε η μείωση του αριθμού των τηλεθεατών τα τελευταία χρόνια. Τη βρίσκουν με το ζάπινγκ, αλλά η τηλεόραση δεν είναι μόνο η εικόνα. Είναι και ο λόγος!

Page 47: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 47

Μικρή Αναδρομή στην ιστορία του Θεάτρου στην τηλεόραση

Page 48: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 48

Το Θέατρο στην Ελληνική τηλεόραση

Το θέατρο, όπως και ο κινηματογράφος, αποτέλεσε για την ελληνική τηλεόραση μια από τις πρώτες και κύριες πηγές για την καλλιτεχνική της έκφραση. Το ίδιο, άλλωστε, έχει συμβεί με τις «τηλεοράσεις» όλου του κόσμου.

Εκτός του ότι τα περισσότερα τηλεοπτικά προγράμματα καλλιτεχνικού χαρακτήρα (έργα συνεχείας, διασκευές λογοτεχνικών έργων κλπ.) έχουν κυρίως θεατρική μορφή, αμέτρητα είναι τα καθαρώς θεατρικά έργα που παρουσιάστηκαν στην ελληνική τηλεόραση, από την έναρξή της μέχρι σήμερα.

Οι πρώτες απόπειρες για παρουσίαση θεατρικών έργων (ολόκληρων ή μονόπρακτων) έγιναν πριν ακόμα καθιερωθεί ή μαγνητοσκόπηση. Από τα πρώτα - πρώτα, δηλαδή, βήματα της τηλεοράσεως. Οι απόπειρες αυτές έχουν, και πολύ περιορισμένες ήταν αλλά και όχι ιδιαίτερα πετυχημένες. Πράγμα φυσικό άλλωστε, αφού τα έργα εκπέμπονται απευθείας. Αλλά, και όταν άρχισε να χρησιμοποιείται η μαγνητοσκόπηση, οι προσπάθειες για παρουσίαση θεατρικών έργων κανονικής διάρκειας παρέμειναν αραιές.

Η πρώτη τακτική θεατρική εκπομπή με το γενικό τίτλο «Το μικρό θέατρο» ήταν ένα πρόγραμμα μονοπράκτων. Αρχισε να βγαίνει στον αέρα από την ΥΕΝΕΔ το Νοέμβριο του 1971. Είναι η εποχή που στην ελληνική τηλεόραση θριαμβεύει ο «Αγνωστος πόλεμος» και αρκετά ακόμα έργα συνεχείας κάνουν επιτυχημένη καριέρα («Κοκορόμυαλη», «Κύριος, Κυρία και Μαμά» κ.ά.). Εμπνευστής της εκπομπής (που κράτησε μέχρι το 1973), ένας γνωστός θεατράνθρωπος, ο Μήτσος Λυγίζος. Παραγωγός και σκηνοθέτης ο ίδιος, (ενώ την τηλεοπτική λήψη διηύθυνε ο Βασίλης Βλαχοδημητρόπουλος).

Τον ίδιο περίπου καιρό εμφανίζεται και η πρώτη τακτική εκπομπή θεατρικών έργων κανονικής διάρκειας, «Το θέατρο του Σαββάτου», που αργότερα καθιερώθηκε με τον τίτλο «Το μεγάλο θέατρο». Ηταν μια παραγωγή των «Ελληνικών Επιχειρήσεων Τηλεοράσεως» Σπύρου Σπυρίδη. Την καλλιτεχνική επιμέλεια της σειράς, είχε ο Βίων Παπαμιχάλης. Κορυφαίοι άνθρωποι του θεάτρου και του

κινηματογράφου συνεργάστηκαν με το «Μεγάλο θέατρο» σε όλους τους τομείς. Στα τρία χρόνια ζωής αυτής της σειράς, παρουσιάστηκαν από τη μικρή οθόνη 55 θεατρικά έργα (ελληνικά και ξένα), όλα σχεδόν κινηματογραφημένα.

Page 49: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 49

Λίγο αργότερα, στις αρχές του 1972, βγαίνει στον αέρα από το κανάλι του ΕΪΡΤ μια ακόμη εκπομπή μονοπράκτων, το «Θέατρο της Δευτέρας». Η εκπομπή κράτησε περίπου έναν χρόνο.

Από το 1973 που σταμάτησαν και το «μικρό» αλλά και το «μεγάλο θέατρο», στην ελληνική τηλεόραση μέχρι το 1976 δεν υπάρχει τακτική θεατρική εκπομπή. Αραιά και πού, κάνουν την εμφάνισή τους κάποιες, εντελώς έκτακτες, παρουσιάσεις θεατρικών έργων. Τα έργα αυτά, καθώς και εκείνα που στέλνει το «Ραδιοφωνικό Ιδρυμα Κύπρου», καλύπτουν στον τηλεοπτικό χώρο τον τομέα «θέατρο» κατά την περίοδο 1974-1976.

Το 1976 αρχίζει πάλι το «Θέατρο της Δευτέρας», εκπομπή

τακτική, που συνεχίζεται ακόμα, ενώ παράλληλα, εξακολουθούν να εμφανίζονται αραιά κάποιες έκτακτες ελληνικές παραγωγές θεατρικών έργων, και - αραιότερα - παραγωγές της κυπριακής τηλεοράσεως. Αυτή τη φορά το «θέατρο της Δευτέρας» δεν παρουσιάζει μονόπρακτα, αλλά ολόκληρα θεατρικά έργα.

Αμέτρητα είναι τα θεατρικά έργα που παρουσιάστηκαν μέχρι

σήμερα στην ελληνική τηλεόραση. Αδύνατο να μνημονευτούν όλα καθώς και οι δημιουργοί τους. Εδώ, με όσο γίνεται μεγαλύτερη πληρότητα, θα αναφερθούμε στις τακτικές θεατρικές εκπομπές. Και, για την καλύτερη παρουσίασή τους θα χωρίσουμε το διάστημα σε τέσσερις κατηγορίες:

1971-1973: όπου υπάρχουν τακτικές θεατρικές εκπομπές 1974-1975: περίοδος, χωρίς τακτική θεατρική εκπομπή 1976-1978: όπου κυριαρχεί το «Θέατρο της Δευτέρας» 1979, πρώτο εξάμηνο: το «θέατρο της Δευτέρας» και το

«ελληνικό και ξένο μονόπρακτο».

Όπως είδαμε στη μικρή ιστορική αναδρομή που επιχειρήσαμε,

αλλά και όπως θα φανεί καθαρότερα στην αναλυτική παρουσίαση των θεατρικών εκπομπών, πλούσια σε αριθμό έργων και ποικίλη σε θέματα είναι η θεατρική παραγωγή στην τηλεόραση από το 1971 μέχρι σήμερα. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, πάρα πολλοί άνθρωποι του θεάτρου (συγγραφείς, σκηνοθέτες, ηθοποιοί κ.λ.π.) να έχουν τη δυνατότητα επικοινωνίας με το ευρύτερο κοινό, που απλόχερα προσφέρει η τηλεόραση σα μέσο μαζικής επικοινωνίας. Η ποιοτική στάθμη, όμως, δεν είναι ανάλογη με τον όγκο της παραγωγής. Δυστυχώς, το θέατρο στην τηλεόραση δεν έχει καταφέρει ακόμα να γίνει τηλεοπτικό θέατρο. Η τηλεόραση χρειάζεται διαφορετική οπτική και διαφορετική τεχνική στο στήσιμο των έργων, απ’ ό,τι συντελείται στη σκηνή του θεάτρου.

Η γνώση της λειτουργικότητας του φακού είναι απαραίτητη προϋπόθεση για οποιοδήποτε τηλεοπτικό έργο, ενώ για ένα καλό τηλεοπτικό έργο απαραίτητη προϋπόθεση είναι η σωστή

Page 50: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 50

χρησιμοποίηση του φακού. Τα στοιχεία αυτά, κατά το μεγαλύτερο ποσοστό, φαίνεται ότι λείπουν από τις θεατρικές εκπομπές. Και κάτι σημαντικό ακόμα: ένα έργο που γράφτηκε για το θέατρο, για να μεταφερθεί στην τηλεόραση χρειάζεται ειδική προσαρμογή. Γιατί, διαφορετικά, έχουμε να κάνουμε με μαγνητοσκόπηση παραστάσεως, πράγμα που σχεδόν πάντα συμβαίνει με τα θεατρικά έργα στην ελληνική τηλεόραση.

Κλείνουμε αυτό το εισαγωγικό σημείωμα για το κεφάλαιο «Το

θέατρο στην τηλεόραση» με την ευχή να βρούνε οι δημιουργοί καινούργιους - τηλεοπτικότερους - δρόμους για την παρουσίαση των θεατρικών έργων τους, δρόμους που θ’ αξιοποιούν και το θέατρο, αλλά και την τηλεόραση.

Page 51: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 51

Διακόπτουμε το πρόγραμμά μας για διαφημίσεις…

Page 52: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 52

Διαφήμιση

Διαφήμιση είναι διαδικασία γνωστοποίησης και επηρεασμού του καταναλωτικού κοινού για ένα προϊόν ή μία υπηρεσία επί πληρωμή. Η διαφήμιση μπορεί να χρησιμοποιεί άλλοτε συγκινησιακά χαρακτηριστικά (επίκληση στο συναίσθημα) που συνδέουν τον χρήστη με την αγορά ή την χρήση του προϊόντος και άλλοτε λογικά χαρακτηριστικά (επίκληση στη λογική) όπως τεχνικά χαρακτηριστικά και πλεονεκτήματα του προϊόντος σε σχέση με τα ανταγωνιστικά. Η διαφήμιση ανήκει στο μείγμα προβολής και επικοινωνίας του τμήματος Μάρκετινγκ. Τα τελευταία χρόνια όλο και μεγαλύτερα ποσά ξοδεύονται από τις εταιρίες για την διαφημιστική προβολή των προϊόντων της.

Εταιρίες κολοσσοί μπορεί να ξοδεύουν ακόμα και δισεκατομμύρια δολάρια ή ευρώ ετησίως. Ο διαφημιστικός τομέας συνδέεται παραδοσιακά με προϊόντα προς κατανάλωση, αλλά το μάρκετινγκ έχει επεκταθεί και σε άλλους τομείς, όπως στην "πολιτική διαφήμιση (διαφημιστικά μηνύματα στη διάρκεια προεκλογικών κυρίως περιόδων) καθώς και βαθύτερα στην πολιτική ζωή (ειδικοί που επεξεργάζονται την εικόνα (image) ενός πολιτικού προσώπου για να το καταστήσουν εκλέξιμο με τον θετικό επηρεασμό της κοινής γνώμης). Ο τομέας έχει επεκταθεί επίσης και σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς που πληρώνουν (συνήθως σε μειωμένη τιμή) διαφημίσεις, ώστε να προβληθεί το έργο τους και να βρουν περισσότερη ανταπόκριση στο κοινό (π.χ. το υπουργείο υγείας μιας χώρας ζητεί από επαγγελματίες τη δημιουργία διαφημίσεων που θα οδηγήσουν περισσότερους πολίτες στην απόφαση να γίνουν δωρητές οργάνων, να δώσουν αίμα κ.λ.π.

Page 53: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 53

Ορισμός

Ως διαφήμιση νοείται η μονομερής (δηλαδή από τον πομπό, χωρίς τη συμμετοχή του δέκτη) επικοινωνία και μετάδοση πληροφοριών με πειστικό τρόπο για προϊόντα και υπηρεσίες ή ιδέες όπου ο διαφημιζόμενος (αυτός που έχει πληρώσει για τη μετάδοση της πληροφορίας) είναι εμφανής (δηλαδή δεν είναι κρυφή ή έμμεση ή μαύρη διαφήμιση και είναι φανερό ποιος πληρώνει για την προβολή). Άλλος ορισμός της διαφήμισης είναι "η επί πληρωμή μονομερής επικοινωνία ενός εμφανούς χορηγού που χρησιμοποιεί μέσα επικοινωνίας για να πεισει ή να επηρεάσει ένα κοινό" και "μορφή μονομερούς επικοινωνίας που είναι σαφές ποιος πληρώνει για αυτήν και η οποία χρησιμοποιεί κανάλια μαζικής επικοινωνίας για να προωθήσει την υιοθέτηση/αποδοχή αγαθών, υπηρεσιών, προσώπων ή ιδεών".

Περιεχόμενο

Η διαφήμιση αποτελεί μια μορφή επικοινωνίας για ένα προϊόν/ιδέα/αγαθό, έχει σαφή σχεδιασμό, είναι αισθητικά ελκυστική και έχει ευφυές περιεχόμενο που στοχεύει να πείσει το στόχο της να καταλήξει σε μια απόφαση επιθυμητή για το διαφημιζόμενο. Σκοπός της διαφήμισης κατά κανόνα είναι να αυξήσει τις πωλήσεις ενός προϊόντος ή να το κάνει αποδεκτό ασπό όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό ατόμων αναφερόμενη στα θετικά στοιχεία του προβαλλόμενου είδους/προσώπου/ιδέας/αγαθού/υπηρεσίας/φορέα. Παράλληλα μπορεί να ενημερώνει το κοινό για την τιμή, τη διαθεσιμότητα, τους τυχόν κινδύνους από τη χρήση του προβαλλομένου είδους κ.λπ.

Το κείμενο, ο ήχος και η εικόνα σε οποιοδήποτε είδος διαφήμισης είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να είναι ενφιαφέροντα και να τραβούν την προσοχή του κοινού, να έχουν τα κατάλληλα χρώματα, την κατάλληλα μουσική επένδυση (ανάλογα με το προβαλλόμενο είδος) κ.λπ.

Ο διαφημιστής έχει ως στόχο το προϊόν να προβάλλεται με στοιχεία ενημέρωσης που να ειναι ευχάριστα, να το κάνουν προτιμητέο, να είναι πειστικά και να οδηγούν σε αγορά ή αποδοχή. Αυτό είναι πιο εύκολο όταν η διαφήμιση συνδέει το προβαλλόμενο αντικείμενο με τις προσωπικές αρχές του κοινού στο οποίο στοχεύει. Σε γενικές γραμμές δεν υπάρχει διαφήμιση που να στοχεύει σε πολλές ομάδες συγχρόνως και οι περισσότερες διαφημίσεις επιλέγουν το "τάργκετ γκρουπ" στο οποίο θα απευθυνθούν -αλλιώς δομείται μια διαφήμιση για γυναίκες και αλλιώς για 25χρονους άνδρες ή για μετανάστες ή για παιδιά.

Κάθε διαφήμιση αποτελεί ένα μήνυμα το οποίο είναι κωδικοποιημένο και έχει ως πομπό την επιχείρηση και δέκτη το καταναλωτικό κοινό. Η εκτέλεση του διαφημιστικού μηνύματος μπορεί να γίνει με πολλούς και διάφορους τρόπους. Μπορεί να έχει στοιχεία χιούμορ, σεξ, συγκινησιακά φορτισμένες εικόνες, αναφορά χαρακτηριστικών του προϊόντος, κ.α. Φυσικά ανάλογα το διαφημιστικό μέσο η εκτέλεση μπορεί να πάρει συγκεκριμένες μορφές, έτσι για μια

Page 54: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 54

διαφήμιση σε περιοδικό η οποία δεν μπορεί να έχει κινούμενη εικόνα μπορεί να ενδείκνυται η αναγραφή των χαρακτηριστικών του προϊόντος. Σε κάθε περίπτωση η εκτέλεση του μηνύματος εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την αγορά στόχο δηλαδή από το κοινό στο οποίο απευθύνεται η επιχείρηση με την διαφήμισή της.

Συχνά ο διαφημιζόμενος προτιμά το προϊόν του να προβληθεί από μια διασημότητα (π.χ. γνωστό ηθοποιό ή ταγουδιστή ή μοντέλο ή δημόσιο πρόσωπο) που πληρώνεται για να διαφημίσει ένα προϊόν -όπως π.χ. ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ είχε πληρωθεί για να διαφημίσει πίτσα. Αυτού του τύπου η διαφήμιση στηρίζεται στο γεγονός ότι το οικείο πρόσωπο (π.χ. ένας ηθοποιός γνστός από σίριαλ ή ένας γνωστός δημοσιογράφος) καθιστά το προϊόν πιο συμπαθές στο κοινό. Αυτός ο τρόπος ταύτισης του προϊόντος με κάποια διάσημη προσωπικότητα παρουσιάζει πάντως το μειονέκτημα των απρόβλεπτων εξελίξεων, για παράδειγμα η Κέλογκς είχε συμβόλαιο με τον Ολυμπιονίκη κολυμβητή Μάικλ Φελπς, αλλά το διέκοψε άρον-άρον όταν εκείνος φωτογραφήθηκε να καπνίζει μαριχουάνα.

Στον αντίποδα της διασημότητας είναι η φαινομενικά αντίστροφη τάση της διαφήμισης (που όμως στηρίζεται και πάλι στην ανάγκη του καταναλωτικού κοινού να ταυτιστεί με έναν διάσημο ή θεωρητικά επιτυχημένο πολίτη). Συγκεκριμένα, οι εταιρείες παρουσιάζουν ως πρωταγωνιστές της διαφήμισης άσημες προσωπικότητες που επιλέχθηκαν μεταξύ των ίδιων των καταναλωτών. Για τον αγώνα Super Bowl του 2007 η εταιρεία Frito-Lays ζήτησε από τους πελάτες-καταναλωτές να δημιουργήσουν τα δικά τους διαφημιστικά βίντεο για τα Doritos και κάτι παρόμοιο έκανε και η Chevrolet και πολλές άλλες εταιρίες. Επίσης πολλές διαφημίσεις παίρνουν συνεντεύξεις από χρήστες των προϊόντων τους και τις παρουσιάζουν σαν ένα είδος ζωντανού ρεπορτάζ που έχει ως στόχο να ταυτίσει τον καταναλωτή με το προϊόν αφού το χρησιμοποιεί ένας όμοιός του αλλά του δημιουργεί και παράλληλα την αίσθηση ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικός κι ο ίδιος.

Διαφημιστικά Μέσα

Η διαφήμιση μπορεί να χρησιμοποιήσει αρκετά μέσα για να επιτύχει την αποστολή της (δηλαδή την γνωστοποίηση του προϊόντος) ανάλογα με την αγορά-στόχο που έχει, την αποτελεσματικότητα του μέσου και το κόστος που είναι διατεθειμένη να πληρώσει η επιχείρηση η οποία προβαίνει στην ενέργεια αυτή. Ορισμένα μέσα είναι: Τηλεόραση: Θωρείται η πρωταγωνίστρια στην αποδοτική διαφήμιση και γι' αυτό η τηλεοπτική διαφήμιση είναι και η πιο ακριβοπληρωμένη. Η διάρκειά της είναι συνήθως γύρω στα 30 δευτερόλεπτα. Η τιμή ρυθμίζεται ανάλογα με την ώρα προβολής της διαφήμισης (άλλη τιμή στις 3 η ώρα τη νύχτα και άλλη στις 9 το βράδυ), από το σημείο (στην αρχή, στη μέση ή στο τέλος ενός προγράμματος), το πρόγραμμα αυτό

Page 55: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 55

καθαυτό (άλλη τιμή για ένα πρωτάθλημα ποδοσφαίρου και άλλη τιμή για έναν μέτριου ενδιαφέροντος αγώνα) και με άλλες παραμέτρους. Όπως και στο ραδιόφωνο, η μουσική και το κείμενο έχουν ιδιαίτερη σημασία να εντυπώνονται ώστε όταν κάποιος ακούει τη μουσική να θυμάται το προϊόν. Επίσης η επανάληψη στην καθημερινή ζωή μιας έξυπνης ατάκας που πρωτακούστηκε στην τηλεόραση ή που εκεί εδραιώθηκε ταυτιζόμενη με ένα συγκεκριμένο προϊόν, θεωρείται μεγάλη επιτυχία για το διαφημιζόμενο. Η πρώτη τηλεοπτική διαφήμιση ήταν αυτή των ρολογιών χειρός Bulova. Μεταδόθηκε στις ΗΠΑ την 1η Ιουλίου 1941 πριν από ένα ματς μπέιζμπολ μεταξύ των Brooklyn Dodgers και των Philadelphia Phillies και είχε διάρκεια 20 δευτερολέπτων. Μεταδόθηκε από το τηλεοπτικό δίκτυο WNBT (θυγατρική του τέως NBC, νυν NBC Universal), το οποίο και πληρώθηκε λίγο πάνω από 9 δολάρια για τη συγκεκριμένη μετάδοση. Ραδιόφωνο: Όπως και η τηλεοπτική διαφήμιση, πληρώνεται και

αυτή ανάλογα με την ζώνη στην οποία θα ακουστεί και με τη διάρκεια -συνήθως από 15 έως 60/70 δευτερόλεπτα. Αν και στηρίζεται μόνον στον ήχο, αυτό μερικές φορές αποτελεί και το ατού του συγκεκριμένου μέσου: καθώς δηλαδή ο ακροατής μπορεί μόνον να ακούσει και όχι να δει ή να διαβάσει τις ραδιοφωνικές πληροφορίες (καθώς ακούει μια εκπομπή), λειτουργεί απολύτως ακουστικά και οι άλλες αισθήσεις ατονούν. Έτσι όσες πληροφορίες παίρνει σε μια διακοπή διαφημίσεων, καταγράφονται πιο έντονα. Η ραδιοφωνική διαφήμιση στηρίζεται περισσότερο στη μουσική και στο κείμενο, επειδή ακριβώς δεν μπορεί να πείσει με την εικόνα, οπότε παίζει σημαντικότερο ρόλο η επιλογή της μουσικής υπόκρουσης ή του "τζινγκλ" και η φωνή του ατόμου που μιλά για το προϊόν καθώς βεβαίως και όσα λέει για αυτό.

Κινηματογράφος: Η κανονική διαφήμιση προβάλλεται πριν από την

έναρξη της ταινίας ή στα διαλείμματά της. Εντούτοις ο κινηματογράφος προσφέρεται ιδιαίτερα για την έμμεση και πιο αποδοτική διαφήμιση, δηλαδή την προβολή προϊόντων που χρησιμοποιούν οι ηθοποιοί στη διάρκεια της ταινίας (καπνού, ποτών, ρουχισμού, αυτοκινήτων κ.λπ.).

Πρόσωπα: Τα πρόσωπα χρησιμοποιούνται κυρίως στην έμμεση διαφήμιση. Ένας γνωστός ηθοποιός ή ένας δημοφιλής τραγουδιστής πληρώνονται π.χ. για να αναφέρει παρεμπιπτόντως σε συνέντευξή του ότι η αγαπημένη του κρέμα ή μάρκα αυτοκινήτου ή το αγαπημένο του άρωμα είναι το Τάδε).

Τύπος (Εφημερίδες, Περιοδικά, κ.α.): Όσο μεγαλύτερη κυκλοφορία έχει ένα έντυπο, τόσο ακριβότερα διαθέτει τις σελίδες του προς διαφήμιση. Στην έντυπη διαφήμιση έχουν και πάλι σημασία τα χρώματα, τα κείμενα, τα πρόσωπα, η θέση (αν θα είναι ολοσέλιδη ή αν θα είναι στην πάνω δεξιά γωνιά θα κοστίσει περισσότερο από όσο μια στην

Page 56: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 56

κάτω αριστερή γωνία). Στον τύπο υπάρχει η ολοφάνερη διαφήμιση ενός προϊόντος και το λεγόμενο "πουμπλί" όπου ο δημοσιογράφος γράφει ένα διαφημιστικό κείμενο το οποίο ίσως να μην αποτελεί ολοφάνερη διαφήμιση με την κλασική έννοια, αλλά που υποχρεωτικά αναγράφει σε κάποιο σχετικά εμφανές σημείο ποιος το χορηγεί. Και στον τύπο όπως και σε άλλα μέσα, η διαφήμιση μπορεί να είναι και έμμεση ή κρυφή, κάτι που θεωρείται παράνομο αφού ο αποδέκτης (το καταναλωτικό κοινό) δεν ενημερώνεται σαφώς ότι πρόκειται για πληρωμένη διαφήμιση.

Αφίσες, Πανό, Πινακίδες σε σημεία που είναι ορατά από πεζούς και οδηγούς ή επιβάτες οχημάτων. Ο νόμος απαγορεύει πάντως να τοποθετούνται διαφημίσεις σε σημεία που μπορεί να αποσπάσουν την προσοχή των οδηγών.

Διαδίκτυο: Σε αυτό το χώρο η διαφήμιση γίνεται με αποστολή μηνυμάτων ή με διαφημίσεις στους ιστότοπους που κάποιος επισκέπτεται ή με στοιχεία που συνοδεύουν εγκαταστάσεις προγραμμάτων ή σε κοινωνικούς ιστότοπους ή με σπαμ.

Φυλλάδια

Κινητά τηλέφωνα: Από το 1998 έχει αρχίσει η αποστολή διαφημιστικών μηνυμάτων που προβάλλονται στην οθόνη των κινητών τηλεφώνων, αν και η νομοθεσία έχει βάλει και σε αυτό κάποιο φρένο.

Οχήματα: Οι διαφημιστικές εταιρείες "ντύνουν" λεωφορεία και τρόλεϊ με ειδικά επεξεργασμένο υλικό ή τοποθετούν μικρές διαφημίσεις σε πόρτες των ταξί

Στέγες ή τοίχοι οικημάτων

Αεροπανό

Μικροαντικείμενα που χαρίζονται με αγορές (μαγνητάκια, στικάκια,

αναπτήρες κ.λπ.) και φέρουν ονομασίες ή λογότυπα και σχέδια που ταυτίζονται με έναν διαφημιζόμενο, καθώς και πιάτα ή ποτηράκια του καφέ, όπου ο πελάτης βλέπει τη διαφήμιση καθώς πίνει μια γουλιά από το ρόφημα ή το ποτό του.

Αντικείμενα που το κοινό χρησιμοποιεί συχνά (π.χ. διαφημιστικά μηνύματα τυπωμένα επάνω σε αποδείξεις αγορών ή στις σακούλες αγοράς)

Σημεία που το κοινό βλέπει αναγκαστικά (π.χ. στις φανέλες

ομάδων ποδοσφαίρου ή στα πλάγια των γηπέδων, που είναι ορατά

Page 57: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 57

διαρκώς σχεδόν σε όλες τις φάσεις ενός ποδοσφαιρικού αγώνα που προβάλλεται από την τηλεόραση)

Άνθρωποι: Σε διάφορες χώρες συνηθίζεται οι διαφημιστικές αφίσες να τοποθετούνται σε πλακάτ που φέρει ένας άνδρας η γυναίκα που περιφέρεται σε κεντρικό σημείο.

Ντελάληδες: Άτομα που περιφέρονται με αυτοκίνητα και διαφημίζουν την πραμάτεια τους από μεγάφωνα και στηρίζονται στην άγρα πελατών από το δρόμο ή από τα σπίτια στα οποία ακούγονται τα μηνύματά τους.

Πολύ συχνά το προϊόν προβάλλεται ανάλογα με τη θέση του -π.χ. με τη σειρά που εμφανίζεται σε τηλεοπτικά μηνύματα ή με τη θέση του στα ράφια του σούπερ μάρκετ. Για παράδειγμα στα σούπερ μάρκετ ή στις βιτρίνες προτιμούνται οι θέσεις που βρίσκονται στο επίπεδο των ματιών του πελάτη, δηλαδή γύρω στο 1,60-1,70, ανάλογα με το μέσο ύψος κάθε λαού ή με το φύλο (οι γυναίκες και τα παιδιά έχουν χαμηλότερο "ιδανικό σημείο" επειδή έχουν και χαμηλότερο ανάστημα από έναν άνδρα). Στα πολυκαταστήματα προτιμούνται επίσης οι γωνιακές θέσεις και όσες είναι κοντά στα ταμεία.

Άμεση και έμμεση διαφήμιση

Σε πολλά μέσα η διαφήμιση μπορεί να είναι άμεση ή έμμεση. Η έμμεση διαφήμιση προβάλλει ένα προϊόν χωρίς να φαίνεται ότι το κείμενο ή το τηλεοπτικό ρεπορτάζ αποτελεί πληρωμένη διαφήμιση. Παραδείγματος χάριν ένα ρεπορτάζ για τα θετικά αποτελέσματα ενός φαρμάκου μπορεί να αποτελεί αυθόρμητη πρωτοβουλία του δημοσιογράφου να παρουσιάσει μια ιατρική έρευνα (σε συμφωνία με το κανάλι ή την εφημερίδα ή το περιοδικό στο οποίο εργάζεται), αλλά μπορεί και να αποτελεί έμμεση διαφήμιση, δηλαδή να έχει παραγγείλει το ρεπορτάζ μια φαρμακοβιομηχανία ώστε να προβληθεί έμμεσα το προϊόν της χωρίς να φαίνεται ότι πρόκειται για διαφημιστική καταχώριση. Επίσης στην κατηγορία της έμμεσης διαφήμισης εμπίπτει και η διαφήμιση προϊόντων από ηθοποιούς του κινηματογράφου είτε στην ταινία όπου πρωταγωνιστούν είτε καθώς φωτογραφίζονται για τη συνέντευξή τους σε ένα έντυπο μεγάλης κυκλοφορίας. Μπορούν δηλαδή να φορούν επιδεικτικά ένα συγκεκριμένο ρολόι ή να ζητήσουν να φωτογραφηθούν δίπλα σε ένα από τα αυτοκίνητά τους. Στις συνεντεύξεις αμοίβεται από τον επιχειρηματία μόνον ο ηθοποιός, ενώ στις ταινίες παίρνει χρήματα και η εταιρία παραγωγής -δεν μπορεί δηλαδή ο ηθοποιός να διαφημίσει έμμεσα ένα προϊόν χωρίς να κερδίσει κάτι και η εταιρεία παραγωγής ή ο σκηνοθέτης.

Σχέση διαφημιζόμενου, διαφημιστή και μέσου

Η διαφήμιση παραδοσιακά ανήκει στο τμήμα Μάρκετινγκ μίας επιχείρησης και διεκπεραιώνεται από αυτό. Ωστόσο τα τελευταία

Page 58: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 58

χρόνια η εξέχουσα σημασία της διαφήμισης στην επιτυχία ενός προϊόντος και την κερδοφορία μίας επιχείρησης οδηγεί αρκετές εταιρίες στην λήψη εξειδικευμένων υπηρεσιών από επαγγελματικές διαφημιστικές εταιρίες. Αυτές αναλαμβάνουν την επιλογή και την εκτέλεση του μηνύματος της διαφήμισης. Έτσι στις περισσότερες περιπτώσεις έχει διακοπεί η άμεση σχέση διαφημιζόμενου και εντύπου ή τηλεοπτικού μέσου προβολής, γιατί η όλη διαδικασία διεκπεραιώνεται από εταιρείες που αναλαμβάνουν συνολικά τη διαφημιστική καμπάνια -από τη δημιουργία της διαφήμισης αυτής καθαυτής μέχρι την επιλογή του χώρου/μέσου προβολής, τη διάρκεια της καμπάνιας, τις διαπραγματεύσεις για το κόστος κ.λπ. Η σχέση διαφημιζόμενου πελάτη και διαφημιστικού μέσου εξακολουθεί να υπάρχει, αλλά περιορίζεται κυρίως σε μικρές επιχειρήσεις. Η αλλαγή αυτή έχει επιδράσει στο επάγγελμα του διαφημιστή ,και στα εισοδήματά του, όπως και σε άλλους τομείς. Χρήσιμες πληροφορίες που πρέπει να γνωρίζετε σχετικά με τη διαφήμιση από την Γενική Γραμματεία Καταναλωτή

Προκειμένου να προστατευθείτε από τον καταιγισμό των διαφημιστικών μηνυμάτων και τις αθέμιτες συνέπειές τους, η πολιτεία έχει ορίσει κανόνες. Συγκεκριμένα η διαφήμιση ρυθμίζεται από το άρθρο 9 σε συνδυασμό με τα άρθρα 9δ και 9ε του Ν. 2251/1994

«Προστασία των καταναλωτών», όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει. Με αυτές τις διατάξεις επήλθε η προσαρμογή της Ελληνικής νομοθεσίας προς την Οδηγία 2006/114/ΕΚ για την παραπλανητική και τη συγκριτική διαφήμιση. Η νομοθεσία αυτή αποσκοπεί στο να επιτρέψει τον έλεγχο της παραπλανητικής διαφήμισης προς όφελος των καταναλωτών, των ανταγωνιστών και γενικά του κοινού. Πέραν τούτου, ορίζει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες είναι νόμιμη η συγκριτική διαφήμιση. Με δυο λόγια: -παραπλανητική διαφήμιση είναι κάθε διαφήμιση που πραγματοποιείται από έναν επαγγελματία και σας παραπλανά ή ενδέχεται να σας παραπλανήσει έτσι ώστε, για παράδειγμα, να επηρεάσει την επιλογή σας μεταξύ των προϊόντων ή/και των υπηρεσιών που επιθυμείτε να αγοράσετε, και άρα για τους λόγους αυτούς, βλάπτει έναν ανταγωνιστή. - συγκριτική διαφήμιση είναι κάθε διαφήμιση που κατονομάζει ρητά ή υπονοεί έναν ανταγωνιστή ή τα αγαθά και τις υπηρεσίες που προσφέρονται από έναν ανταγωνιστή.

Page 59: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 59

Για τον καθορισμό του παραπλανητικού χαρακτήρα μιας διαφήμισης λαμβάνονται υπόψη: - τα χαρακτηριστικά των αγαθών ή των υπηρεσιών - η τιμή του - οι όροι προμήθειας του αγαθού ή της παροχής υπηρεσιών - η ιδιότητα, τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα και τα δικαιώματα του διαφημιζομένου. Είναι επίσης απαραίτητη η θέσπιση κριτηρίων ώστε να προσδιορισθεί εάν μια συγκριτική διαφήμιση είναι νόμιμη ή όχι. Η συγκριτική διαφήμιση επιτρέπεται εφόσον πληροί τις εξής προϋποθέσεις: - δεν είναι παραπλανητική - συγκρίνει αγαθά ή υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στις ίδιες ανάγκες ή έχουν τους ίδιους στόχους - συγκρίνει κατά τρόπο αντικειμενικό χαρακτηριστικά που είναι ουσιώδη, συναφή, επαληθεύσιμα και αντιπροσωπευτικά των εν λόγω αγαθών ή υπηρεσιών, στα οποία μπορεί να συμπεριλαμβάνεται και η τιμή - δεν δημιουργεί στην αγορά σύγχυση μεταξύ του διαφημιζόμενου και ενός ανταγωνιστή - δεν έχει ως συνέπεια τη δυσφήμιση ή την υποτίμηση των σημάτων, των εμπορικών επωνυμιών ή άλλων διακριτικών σημείων ενός ανταγωνιστή - για προϊόντα με ονομασία προέλευσης, αφορά προϊόντα με την ίδια ονομασία προέλευσης - δεν επωφελείται αθέμιτα από τη φήμη σήματος ή άλλων διακριτικών σημείων ενός ανταγωνιστή - δεν παρουσιάζει ένα αγαθό ή μια υπηρεσία ως απομίμηση ή αντίγραφο αγαθού ή υπηρεσίας που φέρουν σήμα κατατεθέν ή εμπορική επωνυμία. Πρέπει να σημειωθεί ότι μια διαφήμιση μπορεί να θεωρηθεί παραπλανητική τόσο από άποψη περιεχομένου όσο και από άποψη παρουσίασης του μηνύματος. Αυτό συμβαίνει για παράδειγμα όταν λαμβάνετε ένα διαφημιστικό έντυπο του οποίου η γενική παρουσίαση σας αφήνει να πιστεύετε ότι κερδίσατε ένα ποσό ή ένα δώρο, ενώ στην ουσία δεν κερδίσατε τίποτα. Όταν διαπιστωθεί ότι μία διαφήμιση είναι

Page 60: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 60

παραπλανητική μπορεί όποιος έχει έννομο συμφέρον να ζητήσει δικαστική προστασία. Παράλληλα, έννομη προστασία, συλλογική, ζητά κάθε ένωση καταναλωτών για λογαριασμό των μελών της. Αρμόδια αρχή για τη διαφήμιση είναι η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή. Όταν διαπιστωθεί παράβαση των πιο πάνω διατάξεων του Νόμου 2251/94 μπορεί να επιβληθεί διοικητικό πρόστιμο από Ευρώ 1.500 μέχρι Ευρώ 1.000.000, το οποίο σε περίπτωση υποτροπής διπλασιάζεται. Στο θέμα της διαφήμισης σε τηλεόραση και ραδιόφωνο εμπλέκεται επίσης και το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ), που λειτουργεί ως ανεξάρτητη διοικητική αρχή.

Πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι από την πλευρά των επιχειρήσεων έχουν θεσπιστεί κανόνες αυτοπεριορισμού και αυτοελέγχου των παραπλανητικών διαφημίσεων μετά από πρωτοβουλία των πιο κάτω φορέων: - Ένωση Εταιρειών Διαφήμισης – Επικοινωνίας (ΕΔΕΕ) - Σύνδεσμος Διαφημιζομένων Ελλάδας (ΣΔΕ) - Συμβούλιο Ελέγχου Επικοινωνίας (ΣΕΕ) Αστροναυτών 19, 151 25 Μαρούσι τηλ.: 210-6899.331-2, email: [email protected]

Το τελευταίο ανέλαβε από τον Δεκέμβριο του 2003, την τήρηση του Ελληνικού Κώδικα Διαφήμισης-Επικοινωνίας και τη λειτουργία του συστήματος αυτοδέσμευσης, που ιδρύθηκε με βάση τις διατάξεις του Νόμου 2863/2000 (άρθρο 9). Πρόκειται για μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρία που έχει ιδρυθεί από την ΕΔΕΕ και τον ΣΔΕ, και σταδιακά στη μετοχική δομή του Συμβουλίου προστίθενται και όσα ΜΜΕ επιθυμούν να ενταχθούν σε αυτό, όπως προβλέπει ο νόμος. Στους σκοπούς της εταιρίας περιλαμβάνεται η διασφάλιση της τήρησης του Ελληνικού Κώδικα Διαφήμισης-Επικοινωνίας, η διαρκής παρακολούθηση των εξελίξεων για τη βελτίωση του Κώδικα, η σύσταση Επιτροπών για την εφαρμογή του και η συμμετοχή σε ενώσεις στο εξωτερικό για την προώθηση της αυτοδέσμευσης και την τήρηση της δεοντολογίας στην επικοινωνία.

Page 61: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 61

Φωτογραφικό υλικό από παλιές διαφημίσεις

Page 62: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 62

Διαφημιστική αφίσα του 1937 για ρουχισμό (παλτά) στην Πολωνία.

Page 63: 2012-2013 - sch.gr3lyk-ymitt.att.sch.gr/Project/thleorash.pdf · 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ Μ Η Τ Τ Ο Υ 2012-2013 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Τσιαγγάλη

Η Τηλεόραση ως μέσο προβολής μηνυμάτων και οι επιπτώσεις της

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 63

Βιβλιογραφία Τεχνολογία Επικοινωνιών σχολικό βιβλίο Β΄Λυκείου (τεχν/κή

κατ/νση)

Εγκυκλοπαίδεια της ελληνικής τηλεόρασης ΤV ΕΘΝΟΣ

www.kathimerini.gr/ Η ιστορία της τηλεόρασης

www.elwikipedia.org /Χαρακτηρισμός καταλληλότητας τηλεοπτικών προγραμμάτων

www.elwikipedia.org/ Πραξικόπημα της 21ης Απριλίου

www.ethnos.gr/ H λογοκρισία στα χρόνια της χούντας