2. H εμπορική ναυτιλία

15
2. Η εμπορική ναυτιλία Γιάννου Βασιλική

Transcript of 2. H εμπορική ναυτιλία

Page 1: 2. H εμπορική ναυτιλία

Γιάννου Βασιλική

2. Η εμπορική ναυτιλία

Page 2: 2. H εμπορική ναυτιλία

Γιάννου Βασιλική

Σημαντική η ναυτιλιακή και εμπορική δραστηριότητα το 18ο αι.

Συγκυρίες που την ευνόησαν: α)η έξοδος της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα και το

εμπόριο που αναπτύχθηκε στα λιμάνια της περιοχής (λ.χ. στην Οδησσό) και της Μεσογείου,

β)Η συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή (1774) μεταξύ της Ρωσίας και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, ευνόησε τη δραστηριότητα των χριστιανικών –ελληνικών πλοίων που προστατεύονταν από τη Ρωσία.

γ) οι Ναπολεόντειοι πόλεμοι. Αποκλεισμός γαλλικών λιμανιών από τους Άγγλους + εξαφάνιση των γαλλικών πλοίων από την Αν. Μεσόγειο = ευνοϊκή συγκυρία για την ελληνική ναυτιλία

Η ναυτιλιακή δραστηριότητα το 18ο αι.

Page 3: 2. H εμπορική ναυτιλία

Γιάννου Βασιλική

Δύσκολα τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης για την ελληνική ναυτιλία (1821-1830).

Ο ελληνικός εμπορικός στόλος μετατράπηκε σε πολεμικό.

Καταστροφή (Ψαρά, Γαλαξίδι) ή παρακμή παραδοσιακών ναυτικών κέντρων.

Παρέμεινε, όμως, η προδιάθεση για τη θάλασσα και η γνώση των ναυτικών υποθέσεων.

19ος αιώνας (Επαναστατική περίοδος)

Page 4: 2. H εμπορική ναυτιλία

Γιάννου Βασιλική

Η καταστροφή των Ψαρών (λαϊκού ζωγράφου) Τα Ψαρά, ένα μικρό νησί στα βορειοδυτικά της

Χίου, είχε σπουδαία θαλασσινή παράδοση και ήταν η τρίτη ναυτική δύναμη της Ελλάδας, μετά την Ύδρα και τις Σπέτσες, με ονομαστούς πυρπολητές, όπως ο Παπανικολής, ο Κανάρης και ο Πιπίνος. Στις 20 Ιουνίου 1824 ο τουρκικός στόλος, βοηθούμενος από τον αιγυπτιακό, αποβιβάστηκε και κατέστρεψε το νησί, παρά την αντίσταση των κατοίκων.

Η καταστροφή και η σφαγή που ακολούθησε υπήρξε τρομερή. Από τους 30.000 κατοίκους του νησιού, οι 18.000 θανατώθηκαν ή πωλήθηκαν ως σκλάβοι. Την εικόνα της καταστροφής δίνει με τον πιο παραστατικό τρόπο ο εθνικός ποιητής Διονύσιος Σολωμός στο περίφημο επίγραμμά του:

Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχηπερπατώντας η Δόξα μονάχημελετά τα λαμπρά παλληκάριακαι στην κόμη στεφάνι φορείγινωμένο από λίγα χορτάριαπούχαν μείνει στην έρημη γη.

ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/articles/156#ixzz3jRWb63zh

Page 5: 2. H εμπορική ναυτιλία

Γιάννου Βασιλική

Σταδιακή ανάκαμψη της ελληνικής ναυτιλίας με το τέλος της Επανάστασης.

Αναδείχτηκαν νέα κέντρα. Το πιο σημαντικό απ' αυτά ήταν η Σύρος (δέχτηκε

πολλούς πρόσφυγες από τη Χίο μετά την καταστροφή του νησιού το 1822).

Συνέβαλε η στρατηγική θέση του νησιού: στο κέντρο του Αιγαίου και πάνω στις διαδρομές που συνέδεαν τα Στενά και τη Μαύρη Θάλασσα με τους μεσογειακούς δρόμους του εμπορίου .

Σημαντικές και οι επαφές με τις ελληνικές παροικίες (Νότια Ρωσία, εκβολές Δούναβη, Κων/πολη, Σμύρνη, Αίγυπτος).

19ος αι. (Περίοδος ελληνικού κράτους)

Page 6: 2. H εμπορική ναυτιλία

Γιάννου Βασιλική

Η Σύρος τότε και σήμερα

Page 7: 2. H εμπορική ναυτιλία

Γιάννου Βασιλική

Στη διάρκεια του 19ου αιώνα, η ελληνική ναυτιλία δέχεται τον ανταγωνισμό των ατμόπλοιων (υψηλού κόστους και τεχνικών απαιτήσεων ).

Η ανάπτυξη αυτή δεν ήταν αυτονόητη. Υπήρξαν έντονες αυξομειώσεις στην περίοδο κατά την οποία τα

ελληνικά ιστιοφόρα αντικαταστάθηκαν από ατμόπλοια. Πολλά εθνικά δημόσια έργα έγιναν για την εξυπηρέτηση της

ναυτιλιακής δραστηριότητας. Κατασκευάστηκαν λιμάνια και δημιουργήθηκε ένα σύστημα

φάρων, που έκανε πολύ ασφαλέστερη τη ναυσιπλοΐα στις ελληνικές θάλασσες.

Ο αριθμός και η χωρητικότητα των πλοίων της δεν έπαυαν να αυξάνουν. Το 1840 τα ελληνικά πλοία είχαν συνολική χωρητικότητα 100.000 τόνους, ενώ το 1866 ξεπερνούσαν τους 300.000 τόνους.

Page 8: 2. H εμπορική ναυτιλία

Γιάννου Βασιλική

Τόνος = ο όγκος των εμπορευμάτων που μπορεί να μεταφέρει ένα πλοίο.

Page 9: 2. H εμπορική ναυτιλία

Γιάννου Βασιλική

Ιστιοφόρο 190υ αι. Ατμόπλοιο 19ου αι.

Page 10: 2. H εμπορική ναυτιλία

Γιάννου Βασιλική

Οι προσπάθειες για την είσοδο της ελληνικής ναυτιλίας στην εποχή του ατμού ξεκίνησαν μετά τα μέσα του 19ου αιώνα.

Τα κεφάλαια που χρειάζονταν για την κατασκευή ή την αγορά και τη συντήρηση των ατμόπλοιων ήταν μεγάλα.

Ανατρέπονται οι παραδοσιακές εφοπλιστικές σχέσεις που ίσχυαν για τα ιστιοφόρα.

Η μετάβαση από τα ιστιοφόρα στα ατμόπλοια

Page 11: 2. H εμπορική ναυτιλία

Γιάννου Βασιλική

Ορισμένοι παραδοσιακοί καραβοκύρηδες χρεοκόπησαν. Άλλοι προσπάθησαν να βρουν οικονομικά ισχυρούς εταίρους. Διαμορφώθηκαν νέες εταιρίες εκμετάλλευσης πλοίων ( με τη συμμετοχή του κράτους, των ομογενών) που ως τότε δεν είχαν ασχοληθεί ποτέ με τη ναυτιλία.

Page 12: 2. H εμπορική ναυτιλία

Γιάννου Βασιλική

Αναζητούνται κεφάλαια μέσω εταιρειών και ισχυρών επιχειρηματικών σχημάτων. Το κράτος, οι τράπεζες (η Εθνική Τράπεζα ιδιαίτερα) και οι εκτός συνόρων ομογενείς συμμετείχαν ενεργά σ' αυτές τις πρωτοβουλίες.

Παρ' όλα αυτά, η περιορισμένη διαθεσιμότητα κεφαλαίων και ο αυξημένος επιχειρηματικός κίνδυνος ανέστειλαν την ανάπτυξη της ελληνικής ατμοπλοΐας.

Η παρουσία της άρχισε να γίνεται αισθητή μόλις την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα. Τα 97 ελληνικά ατμόπλοια του 1890 έγιναν 191 το 1901 και 389 το 1912. Η ανάπτυξη αυτή στηρίχθηκε στην κυριαρχία Ελλήνων επιχειρηματιών στις μεταφορές στην περιοχή του Δέλτα του Δούναβη αλλά και στην κίνηση στο ίδιο το ποτάμι.

Page 13: 2. H εμπορική ναυτιλία

Γιάννου Βασιλική

Επιχειρηματικός κίνδυνος = ανάμεσα στη στιγμή της επένδυσης και τη στιγμή που αυτή αρχίζει να αποδίδει, μεσολαβεί ένα χρονικό διάστημα με πιθανότητα να αλλάξουν οι συνθήκες πάνω στις οποίες στηρίχτηκε η επένδυση και να αποβεί ζημιογόνος.

Page 14: 2. H εμπορική ναυτιλία

Γιάννου Βασιλική

Αποθαρρυντικές

επενδυτικές συνθήκες

Ισχνή οικονομία

Πολυδάπανη επένδυση

(αγορά και συντήρηση

ατμόπλοιου)

Συμπερασματικά (για τη μετάβαση στην ατμοπλοΐα)

Page 15: 2. H εμπορική ναυτιλία

Γιάννου Βασιλική

Ο Α' Παγκόσμιος πόλεμος ( καταστροφές, μεγάλες οικονομικές και πολιτικές αλλαγές στα κράτη του Ευξείνου Πόντου) μετέβαλαν για μια ακόμα φορά τα δεδομένα.

Το 1919 ο ελληνικός εμπορικός στόλος είχε υποδιπλασιαστεί, σε σχέση με το 1914. Στην ουσία χρειάστηκε μια νέα αρχή.

20ος αιώνας