1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ...

123
1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α‘ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ

Transcript of 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ...

Page 1: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ

Α‘ ΛΤΚΔΗΟΤ

Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ

Page 2: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Σν λεξό είλαη έλα από ηα πνιπηηκόηεξα αγαζά ζηνλ Πιαλήηε καο θαη απνηειεί βαζηθή θιεξνλνκηά θάζε γεληάο. Από ην λεξό πνπ ππάξρεη ζηνλ

Πιαλήηε καο, πάλσ από ην 97,5% απνηειεί ηηο ζάιαζζεο θαη ηνπ σθεαλνύο θαη κόλν ην 2,5% είλαη γιπθό, αιιά ην πεξηζζόηεξν από απηό βξίζθεηαη

ζηνπο πόινπο ηεο γεο ππό κνξθή πάγνπ. Τπνινγίδεηαη όηη θάησ από ην 1% από απηό είλαη δηαζέζηκν θαη κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί από ηνλ πιεζπζκό

ηεο γεο, αιιά θαη απηό είλαη άληζα δηαδεδνκέλν ζηε γε. ε μεξέο θαη εκίμεξεο πεξηνρέο ηνπ πιαλήηε καο, όπσο είλαη θαη ε Κύπξνο, ε αλάγθε παξνρήο ηθαλνπνηεηηθώλ πνζνηήησλ λεξνύ είλαη έλα ζπλερέο πξόβιεκα ιόγσ ηεο ρακειήο βξνρόπησζεο θαη παξάιιεια ηεο ςειήο εμάηκηζεο.

To όλνκα λεξό πξνέξρεηαη από ηε βπδαληηλή θξάζε λεαξόλ ύδσξ ην νπνίν ζήκαηλε ηξερνύκελν λεξό (πνπ κόιηο βγήθε από ηελ πεγή), ε νπνία κε ηε ζεηξά ηεο πξνέξρεηαη από ηελ αξραία ειιεληθή (θαη ηελ θαζαξεύνπζα)

θξάζε λήξνλ ύδσξ γηα ην λεξό. Από ην ζέκα ύδσξ έρνπλ πξνθύςεη πνιινί όξνη, κεηαμύ ησλ νπνίσλ θαη ρεκηθνί, πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη κέρξη ζήκεξα,

όπσο έλπδξν άιαο ή πδξνγόλν (απηό πνπ γελλάεη λεξό).

Page 3: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

O θύθινο ηνπ λεξνύ — γλσζηόο θαη σο πδξνινγηθόο θύθινο — είλαη ε ζπλερήο

αλαθύθισζε ηνπ λεξoύ ηεο Γεο κέζα ζηελ πδξόζθαηξα θαη ζηελ αηκόζθαηξα.

Σν ζπλερέο ηεο θπθιηθήο δηαδηθαζίαο ηνπ θύθινπ ηνπ λεξνύ επηηπγράλεηαη εμαηηίαο ηεο ειηαθήο

αθηηλνβνιίαο. Σν λεξό ηνπ πιαλήηε αιιάδεη ζπλερώο

θπζηθή θαηάζηαζε, από ηε ζηεξεά κνξθή ησλ πάγσλ ζηελ πγξή κνξθή

ησλ πνηακώλ, ιηκλώλ θαη ηεο ζάιαζζαο θαη ηελ αέξηα θαηάζηαζε ησλ πδξαηκώλ.

Πην ζπγθεθξηκέλα, ιόγσ ηεο ζέξκαλζεο θαη ησλ αλέκσλ ζηελ επηθάλεηα ηεο γεο ηα λεξά

ηεο εμαηκίδνληαη θαη καδεύνληαη σο πδξαηκoί δεκηνπξγώληαο ηα ζύλλεθα.

Οη πδξαηκνί ζπκππθλώλνληαη, πγξνπνηνύληαη θαη ζηε ζπλέρεηα πέθηνπλ σο βξνρή ή άιιεο

κνξθέο πεηνύ, εκπινπηίδνληαο έηζη ηηο απνζήθεο λεξνύ ηεο γεο, είηε είλαη απηέο επηθαλεηαθέο,

όπσο νη ζάιαζζεο θαη νη ιίκλεο, είηε είλαη ππόγεηεο.

Page 4: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Ο θύθινο ηνπ λεξνύ απνηειεί αληηθείκελν ηνπ επηζηεκνληθνύ θιάδνπ ηεο πδξνινγίαο γηα όηη ζπκβαίλεη ή παξαηεξείηαη ζην

έδαθνο θαη ηεο Μεηεσξνινγίαο γηα όηη

ζπκβαίλεη εμ απηνύ ζηελ αηκόζθαηξα.

Δηδηθόηεξα ζηε Μεηεσξνινγία ν πδξνινγηθόο θύθινο απνηειεί ην

ζπνπδαηόηεξν θαηξηθό θαηλόκελν σο ζύλνιν επηκέξνπο θαηλνκέλσλ. Απηόο ξπζκίδεη ηελ

πγξαζία ηνπ εδάθνπο, ηε ιακπξόηεηα ηεο εκέξαο, θαη ηέινο

ηε ζπρλόηεηα θαη έληαζε ησλ πδξνκεηεώξσλ, εθηόο ηνπ γηγάληηνπ

εθείλνπ έξγνπ ηεο κεηαθνξάο ελέξγεηαο από ηα κηθξά ζηα κεγάια γεσγξαθηθά πιάηε.

Page 5: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Γε, ν πδάηηλνο πιαλήηεο.

Σν λεξό θαιύπηεη ηα 7/10 ηεο

επηθάλεηαο ηεο Γεο, ελώ ε μεξά κόιηο

ηα 3/10, γη‘ απηό θαη ν πιαλήηεο καο

ιέγεηαη θαη δηαθνξεηηθά «πδξόγεηνο

ζθαίξα».

Βιέπνληαο από ην δηάζηεκα, είλαη ην

κπιε ρξώκα ηνπ λεξνύ θαη ην άζπξν

από ηα θνξησκέλα κε πγξαζία ζύλλεθα

πνπ θάλνπλ ηε γε λα μερσξίδεη από ηνπο

άιινπο πιαλήηεο.

Γελ είλαη ηπραίν όηη ν πιαλήηεο ζηνλ νπνίν δνύκε έρεη

ραξαθηεξηζηεί σο πδάηηλνο πιαλήηεο.

Page 6: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΠΧ ΓΖΜΗΟΤΡΓΖΘΖΚΔ ΣΟ

ΝΔΡΟ? Σν λεξό δελ δεκηνπξγήζεθε πάλσ ζηνλ πιαλήηε καο

αιιά θαίλεηαη λα έθζαζε ζηνλ πιαλήηε καο σο

δηαζηεκηθόο πάγνο κε πηώζεηο θνκεηώλ. Σν ζηξώκα

απηό ζρεκάηηζε ζε αέξηα κνξθή έλα ζηξώκα

πδξαηκώλ ην νπνίν παγίδεπζε ηελ ειηαθή ζεξκόηεηα

άιιαμε ηηο ζπλζήθεο εμέιημεο θαη ηειηθά νδήγεζε ζηελ

εκθάληζε ηεο δσήο.

Page 7: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΟΗ ΗΓΗΟΣΖΣΔ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ 1. Αθζνλία ηνπ λεξνύ ζηε Γή

2. Ζ ηαπηόρξνλε παξνπζία θαη ζηηο ηξεηο θάζεηο

3. πκπεξηθνξά ηνπ λεξνύ ζηηο αιιαγέο θάζεηο

4. Μεγάιε ζεξκνρσξεηηθόηεηα

5. Μεγάιε εηδηθή ιαλζάλνπζα ζεξκόηεηα

6. Απνηειεζκαηηθόο δηαιύηεο

7. πλεθηηθόηεηα

8. Δπηθαλεηαθή ηάζε

Page 8: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Σν λεξό είλαη πγξό, δηαπγέο, άρξσκν ζε ιεπηά

ζηξώκαηα, θπαλίδνλ ζε κεγάινπο όγθνπο. Ζ θαζαξή νπζία είλαη

άγεπζηε, ελώ ην θαιό πόζηκν λεξό έρεη

επράξηζηε γεύζε, πνπ νθείιεηαη ζηα

δηαιπκέλα άιαηα θαη αέξηα. Ζ ππθλόηεηα ηνπ λεξνύ είλαη δηαθνξεηηθή

ζε δηάθνξεο ζεξκνθξαζίεο, κε κέγηζηε ζηνπο 4 C.

Page 9: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΠΤΚΝΟΣΗΣΔ ΝΔΡΟΤ ΚΑΙ ΠΑΓΟΤ

πγθξίλνληαο ηηο ζεξκνθξαζίεο ηνπ λεξνύ ζε δηαθνξεηηθέο ππθλόηεηεο

θαίλεηαη πσο ην λεξό ζε ζηεξεή θαηάζηαζε έρεη κηθξόηεξε ππθλόηεηα

απ' όηη ζηελ πγξή. Ο όγθνο κηαο ζπγθεθξηκέλεο πνζόηεηαο λεξνύ απμάλεηαη θαηά ηελ ςύμε, γηαηί ε

κνξηαθή δνκή ηνπ πάγνπ ζηεξίδεηαη ζηνπο δεζκνύο πδξνγόλνπ, νη νπνίνη ζπγθξαηνύλ ηα κόξηα ζε ζέζεηο κε

αξθεηά θελά κεηαμύ ηνπο. Απηό έρεη κεγάιε ζεκαζία γηα ηε δσή ζηνλ

πιαλήηε καο: Οη πάγνη επηπιένπλ ζην λεξό θαη δξνπλ σο κνλσηηθά,

εκπνδίδνληαο ην λεξό πνπ βξίζθεηαη από θάησ λα παγώζεη, κ' όιεο ηηο επεξγεηηθέο ζπλέπεηεο ζηε δσή ηνπ πδξόβηνπ θόζκνπ.

Page 10: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Υσξίο ηελ "αλσκαιία" απηή ηεο

ππθλόηεηαο ηνπ λεξνύ, ε δσή ζηνλ πιαλήηε καο δε ζα

ππήξρε, ηνπιάρηζηνλ κε ηε ζεκεξηλή ηεο κνξθή, εμαηηίαο

ηεο βαζκηαίαο ςύμεο ηνπ λεξνύ ηεο

επηθάλεηαο ηεο Γεο. Ζ ηδηνξξπζκία ηεο ππθλόηεηαο ηνπ λεξνύ είλαη επίζεο θαη ε αηηία ηεο απνζάζξσζεο ησλ

βξάρσλ. Σν λεξό πνπ εηζέξρεηαη ζηηο ξσγκέο ησλ βξάρσλ ζηεξενπνηείηαη θαηά ηε

δηάξθεηα ηνπ ρεηκώλα θαη πξνθαιεί ηελ

απνζάζξσζή ηνπο.

Page 11: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Αθόκα, ην ζπάζηκν ησλ ζσιήλσλ δηαλνκήο ηνπ λεξνύ

θαηά ην ρεηκώλα νθείιεηαη ζηελ αύμεζε ηνπ όγθνπ ηνπ

λεξνύ θαηά ηε κεηάβαζε από ηελ πγξή ζηε ζηεξεή

θαηάζηαζε. Ζ αλσκαιία απηή δηαξθεί

κέρξη ηνπο 4°C πεξίπνπ θαη έπεηηα ε ζπκπεξηθνξά είλαη ε γλσζηή, όηαλ ε ζεξκνθξαζία απμάλεηαη, απμάλεηαη θαη ν

όγθνο. Σν λεξό έρεη πνιύ

κεγάιε εηδηθή ζεξκόηεηα (ζεξκνρσξεηηθόηεηα),1 cal.g-

1.°C-1θαη γη‘απηό ρξεζηκνπνηείηαη επξύηαηα σο ςπθηηθό κέζν θαη σο θνξέαο ζεξκόηεηαο ζηα θαινξηθέξ.

Page 12: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Σν λεξό έρεη πνηθίιε ρεκηθή δξάζε. ρεκαηίδεη "ελώζεηο δηά

πξνζζήθεο" κε πνιιά άιαηα, θαζώο θαη κε πνιιά κόξηα άιισλ

νπζηώλ. Οη ελώζεηο απηέο νλνκάδνληαη πδξίηεο ή έλπδξεο

ελώζεηο. Οη δπλάκεηο πνπ ελώλνπλ ηα κόξηα ησλ νπζηώλ θαη ηνπ

λεξνύ είλαη: Διθηηθέο δπλάκεηο κεηαμύ ηνπ ζεηηθνύ ηόληνο ηνπ κεηάιινπ θαη

ηνπ αξλεηηθνύ νμπγόλνπ ηνπ πνισκέλνπ κνξίνπ ηνπ λεξνύ

ρεκαηηζκόο εκηπνιηθνύ δεζκνύ κεηαμύ ηνπ αηόκνπ ηνπ νμπγόλνπ θαη ηνπ ηόληνο ηνπ κεηάιινπ κε

έλα δεύγνο ειεθηξνλίσλ. ρεκαηηζκόο γέθπξαο πδξνγόλνπ

κεηαμύ ηνπ κνξίνπ ηνπ λεξνύ θαη ηεο νπζίαο.

Page 13: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Άιινο ζεκαληηθόο ηύπνο αληίδξαζεο ηνπ λεξνύ

είλαη ε πδξόιπζε (δηάζπαζε ελώζεσλ κε ηε βνήζεηα λεξνύ).

Σν λεξό επηηειεί αληηδξάζεηο νμεηδναλαγσγήο, όπνπ δξα άιινηε σο νμεηδσηηθό θαη

άιινηε σο αλαγσγηθό κέζν.

Βαξύ θαη ππεξβαξύ ύδσξ Δθηόο από ην ζπλεζηζκέλν λεξό (Η2Ο), πνπ είλαη ην νμείδην ηνπ πξσηείνπ (H), έρνπκε

θαη ην βαξύ ύδσξ, πνπ είλαη ην νμείδην ηνπ δεπηέξηνπ (D2Ο), θαζώο θαη ην

ππεξβαξύ ύδσξ, πνπ είλαη ην νμείδην ηνπ ηξηηίνπ (Τ2Ο). Βξέζεθε όηη ζην θπζηθό

λεξό πεξηέρεηαη ην D2Ο (βαξύ ύδσξ) ζε πνζόηεηα 1:6.000 πεξίπνπ.

Καζαξό D2Ο παξαζθεπάδεηαη κε εμαληιεηηθή ειεθηξόιπζε πδαηηθώλ

δηαιπκάησλ αιθαιίσλ, γηαηί ειεθηξνιύεηαη θαηά πξνηίκεζε ην θνηλό λεξό θαη

ζπλεπώο, ηα ππνιείκκαηα ηεο ειεθηξόιπζεο ηνπ λεξνύ εκπινπηίδνληαη

ζε βαξύ λεξό.

Page 14: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΠΟΗΜΟ ΝΔΡΟ Πξέπεη λα είλαη: άρξσκν,

άνζκν, δξνζεξό.

Πξέπεη λα πεξηέρεη κηθξή

πνζόηεηα αλόξγαλσλ

αιάησλ γηαηί ην θαζαξό

λεξό ρσξίο δηαιπκέλα

άιαηα είλαη βιαβεξό γηα

νξγαληζκό εμαηηίαο ηεο

κεγάιεο δηαπηδπηόηεηαο

ησλ θπηηάξσλ.

Page 15: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

To πόζηκν λεξό πεξηέρεη δηαιπκέλν νμπγόλν, άδσην, δηνμείδην ηνπ

άλζξαθα, ειάηζηα ίρλε νξγαληθώλ νπζηώλ θαη ίρλε θπηηθώλ

κηθξννξγαληζκώλ. Ο έιεγρνο ηνπ πόζηκνπ λεξνύ

αθνξά ηηο θπζηθέο ηνπ ηδηόηεηεο (ζεξκνθξαζία, δηαύγεηα,

γεύζε,νζκή), ηηο ρεκηθέο ηνπ ηδηόηεηεο (πνηνηηθόο θαη πνζνηηθόο

έιεγρνο νπζηώλ θαη ζθιεξνκεηξία),ηελ παξνπζία

κηθξννξγαληζκώλ (κηθξνζθνπηθόο έιεγρνο θαη θαιιηέξγεηα

κηθξνβίσλ λεξνύ) θαη ηνπνγξαθηθά ραξαθηεξηζηηθά

όπσο ηελ πεγή πξνέιεπζήο ηνπ θαη ηε δηαδξνκή ηνπ.

Page 16: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΓΛΤΚΟ ΝΔΡΟ Ζ έθθξαζε γιπθό ύδσξ

αλαθέξεηαη ζε θάζε

πδάηηλε έθηαζε κε γιπθό

λεξό π.ρ. ιίκλεο, πνηακνί.

Δπίζεο ζηα πινία γιπθό

λεξό ραξαθηεξίδεηαη

εθείλν πνπ ηνπνζεηείηαη

ζηηο δεμακελέο γιπθένο

ύδαηνο γηα δηάθνξεο

ρξήζεηο.

Page 17: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΜΟΡΦΕ ΝΕΡΟΤ ηε γε απαληάηαη ζε ηξεηο

κνξθέο :

ηεξεή (ρηόλη, πάγνο)

Τγξή (λεξό πεγώλ, ζαιαζζώλ, πνηακώλ,

ιηκλώλ)

Αέξηα (πδξαηκνί ζηελ αηκόζθαηξα)

Με ηε κνξθή ηνπ πάγνπ ππάξρεη θαη ζε άιινπο

πιαλήηεο ηνπ ειηαθνύ καο ζπζηήκαηνο.

Page 18: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΣΟ ΝΔΡΟ ΒΡΗΚΔΣΑΗ ΠΑΝΣΟΤ Τπάξρεη ζε όινπο ηνπο δσληαλνύο νξγαληζκνύο

δσηθνύο θαη θπηηθνύο

Τπάξρεη ζηηο ηξνθέο ζε κεγάιν πνζνζηό π.ρ. ζην γάια ζε πνζνζηό 87%,ζηη παηάηεο ζην 78%,ζηα αβγά

ζε74% θαη ζηα ιαραληθά θαη ηα θξνύηα έσο θαη 93%.

ην αλζξώπηλν ζώκα πεξηέρεηαη ζε πνζόηεηα 70%

θαη ζην αίκα ζην 90%.

Page 19: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΝΔΡΟ ΚΑΗ ΥΖΜΔΗΑ

Νεξό +ρεκηθέο νπζίεο = έλπδξεο ελώζεηο

Π.ρ. ζεηηθόο ραιθόο, γύςνο, ζεηηθό αζβέζηην θιπ. Απηό ην λεξό

νλνκάδεηαη θξπζηαιιηθό λεξό Νεξό + κόξηα ρεκηθώλ ελώζεσλ

= λέα ρεκηθή έλσζε. Πρ. ηξηνμείδην ηνπ ζείνπ ή

πεληνμείδην ηνπ θσζθόξνπ πνπ ζε έλσζε κε ην λεξό

ζρεκαηίδνπλ ην ζεηηθό θαη ην θσζθνξηθό νμύ αληίζηνηρα. Σν λεξό απηό ιέγεηαη ρεκηθό λεξό

θαη δελ είλαη δπλαηόλ λα απνκαθξπλζεί κε ηε ζέξκαλζε

όπσο ην θξπζηαιιηθό.

Page 20: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ
Page 21: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΤΓΡΟΒΗΟΗ ΟΡΓΑΝΗΜΟΗ Τδξόβηνο νξγαληζκόο ραξαθηεξίδεηαη

νπνηνζδήπνηε νξγαληζκόο πνπ ην πεξηζζόηεξν κέξνο ηεο δσήο ηνπ

παξακέλεη ζην λεξό. Γεληθά πδξόβηνη νξγαληζκνί θαινύληαη νη δσηθνί θαη θπηηθνί νξγαληζκνί πνπ

δνπλ κέζα ζην λεξό. Καη΄επέθηαζε όκσο σο πδξόβηα

ραξαθηεξίδνληαη θαη ηα δώα εθείλα πνπ θνιπκπνύλ ζηελ επηθάλεηα

ησλ πδάησλ θαη θαηαδύνληαη εληόο απηώλ γηα ηελ αλεύξεζε ηξνθήο ησλ, από δε ηα θπηά θαη εθείλα

πνπ αλαπηύζζνληαη πιεζίνλ ησλ πδάησλ. Έηζη δηαθξίλνληαη ηα

πδξόβηα δώα θαη πδξόβηα θπηά.

Page 22: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Μέγαο είλαη ν πινύηνο ησλ πδξνβίσλ θαη ηδηαίηεξα ησλ ζαιάζζησλ δσηθώλ κνξθώλ, ηα

πεξηζζόηεξα ησλ νπνίσλ δηακέλνπλ ζε κεγάια βάζε ησλ ζαιαζζώλ θαη πνπ παξακέλνπλ

αθόκε άγλσζηα. Αλαξίζκεηεο είλαη νη πνηθηιίεο απηώλ πνπ ππνινγίδνληαη ζε πνιύ κεγαιύηεξν αξηζκό ησλ ρεξζαίσλ θαη πνπ

εκθαλίδνληαη κε δηάπιαζε όισο αζπλήζε θαη παξάδνμε, απόηνθεο ηεο δηαβίσζεο ζην λεξό.

Οη πδξόβηνη νξγαληζκνί είλαη πνιύ πεξηζζόηεξν επαίζζεηνη ζηηο κεηαβνιέο ηνπ

πεξηβάιινληόο ηνπο πνπ κπνξεί λα αλάγνληαη ζηε ζύλζεζε ηνπ λεξνύ, ηε ζεξκνθξαζία, ηε

πίεζε, ηε θύζε ησλ ξεπκάησλ, ηελ πεξηεθηηθόηεηα ζε νμπγόλν θαη ζξεπηηθέο

ηξνθέο θ.ιπ. Ζ δε επίδξαζε εμ απηώλ νδεγεί εθάζηνηε ζε αλάινγε πξνζαξκνγή θαη σο εθ

ηνύηνπ ηε δηακόξθσζε ηνπ ζώκαηνο έηζη ώζηε λα είλαη θαηάιιειν γηα ηελ δηαβίσζή

ηνπ ζ΄απηό ην εηδηθό πεξηβάιινλ. Έλα από ηα πιένλ ραξαθηεξηζηηθά γλσξίζκαηα ησλ πδξνβίσλ είλαη ν ηξόπνο αλαπλνήο ηνπο.

Page 23: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Παξαηεξείηαη έηζη όηη ηα πδξόβηα πνπ

παξακέλνπλ κόληκα ζην λεξό, δειαδή

πνπ δελ επηζηξέθνπλ ζην αξρέγνλν

απηό πεξηβάιινλ ηνπο, ν θαζαξηζκόο

ηνπ αίκαηνο θαη ε ιήςε νμπγόλνπ

πξαγκαηνπνηείηαη κε ηα πηεξνεηδή

βξάγρηα πνπ έρνπλ ηελ ηθαλόηεηα λα

ζπγθξαηνύλ ην δηαιπκέλν νμπγόλν ηνπ

λεξνύ. Δλώ ηα δώα πνπ ηξέθνληαη ζην

λεξό αλαπλένπλ άκεζα ζηελ επηθάλεηα,

ή θάπνηεο κεκνλσκέλεο πεξηπηώζεηο

εληόκσλ πνπ δηαηεξνύλ αέξα ζην ζώκα

ηνπο ή κεηαθέξνπλ ηνύην ζηελ

ππνβξύρηα θαηνηθία ηνπο. Κάπνηα δε

θαηλόκελα αλαπλνήο καιαθνζηξάθσλ

θαη ςαξηώλ λα αλαπλένπλ θαη ζηε

ζηεξηά δειαδή κε βξάγρηα θαη

πλεύκνλεο (δίπλννη ηρζύεο) θαζώο θαη

ησλ ακθηβίσλ δηαθσηίδνπλ θάπσο ηελ

κεηάβαζε ησλ δσηθώλ νξγαληζκώλ από

ην έλα πεξηβάιινλ ζην άιιν.

Page 24: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Αμηνζεκείσην όκσο είλαη ην γεγνλόο

όηη ζηα γλήζηα πδξόβηα δώα ε

ζεξκνθξαζία ηνπ ζώκαηόο ηνπο είλαη

πνιύ ιίγν πςειόηεξε εθείλεο ηνπ

πεξηβάιινληνο ηνπο θαη ζπρλά

κάιηζηα δηαηεξνύληαη ζηε δσή αθόκε

θαη ζηε ζεξκνθξαζία πήμεσο ηνπ

ύδαηνο, ελώ ζηα ζεξκόαηκα

ζπνλδπισηά ηα νπνία επαλήιζαλ ζην

πδάηηλν πεξηβάιινλ ή βξίζθνληαη

αληίζεηα ζην ζηάδην εγθαηάιεηςήο

ηνπ νη δηάθνξεο ηξνπνπνηήζεηο, όπσο

ην ππθλό ηξίρσκα θαη πηέξσκα, νη

ιηπαξέο εθθξίζεηο γηα ηελ

αδηαβξνρνπνίεζε ηνπ ζώκαηόο ηνπο

ή κε ην ππνδεξκηθό ζηξώκα ιίπνπο,

ρξεζηκεύνπλ σο πξνζηαηεπηηθά

έλαληη ηνπ ςύρνπο.

Page 25: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΤΓΡΟΦΤΣΑ ηε ζηελή έλλνηα ηνπ όξνπ πδξόβηα θπηά

ζεσξνύληαη ηα θπηά πνπ αλαπηύζζνληαη

κέζα ζην λεξό θαη κάιηζηα θάησ από ηελ

επηθάλεηά ηνπ. Απηά έρνπλ ηειείσο

ηδηόκνξθε θαηαζθεπή είλαη ιεπηνθπή θαη

πξνζαξκνζκέλα ζηε ιήςε νμπγόλνπ. Καηά

ηελ πεξίνδν ηεο γνληκνπνίεζεο εθηείλνπλ

ηνπο αλζνθόξνπο βιαζηνύο ηνπο πάλσ από

ηελ επηθάλεηα αλ θαη ηα πεξηζζόηεξα είδε

γνληκνπνηνύληαη θάησ από ηελ επηθάλεηα.

ηελ Διιάδα παξαηεξνύληαη πνιιέο θνξέο

πεξηνξηζκέλεο ηέηνηεο επηθαλεηαθέο

εθηάζεηο πδξόβησλ θπηώλ, πνπ όηαλ

εθβάιινληαη ζηηο αθηέο ραξαθηεξίδνληαη

θπζηθή ξύπαλζε π.ρ. από θύθε, ιεγόκελεο

θπθηάδεο, ελίνηε πξόβιεκα ζηηο παξαιίεο

ηνπ Λαθσληθνύ Κόιπνπ.

Page 26: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΤΔΡΟΒΙΟΣΟΠΟΙ Με ηνλ όξν πδξνβηόηνπνη νξίδνπκε ηηο πεξηνρέο εθείλεο, όπνπ ην λεξό απνηειεί

ηνλ θύξην παξάγνληα ειέγρνπ ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηεο παλίδαο θαη ρισξίδαο

γεληθόηεξα. Καηά ηελ ζπλζήθε Ramseur νξίδνπκε ηηο εθηάζεηο εθείλεο πνπ είλαη

θαιππηόκελεο θπζηθά ή ηερλεηά, κόληκα ή επνρηαθά από ζηάζηκα ή ξένληα γιπθά,

πθάικπξα ή αικπξά λεξά, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ εθηάζεσλ πνπ

θαιύπηνληαη από ζαιάζζην λεξό, ηνπ νπνίνπ ην βάζνο δελ ππεξβαίλεη ηα 6 κέηξα

θαηά ηελ άκπσηε.

Page 27: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΤΔΡΟΒΙΟΣΟΠΟΙ ΣΗ ΕΛΛΑΔΟ Λιμνοθϊλαςςα Μεςολογγύου

Αμβρακικόσ κόλποσ

Page 28: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Μικρό Πρϋςπα

Δϋλτα Αξιού - Αλιϊκμονα

Page 29: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ
Page 30: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΝΔΡΟ ΚΑΗ ΑΝΘΡΧΠΗΝΟ

ΟΡΓΑΝΗΜΟ «Δελ έρεη ζεκαζία πνηνη είκαζηε, πνύ

δνύκε, ηη θάλνπκε, όινη εμαξηόκαζηε απ ην λεξό. Τν ρξεηαδόκαζηε θάζε κέξα, κε

πάξα πνιινύο ηξόπνπο. Τν ρξεηαδόκαζηε γηα λα είκαζηε πγηείο, ην ρξεηαδόκαζηε γηα λα παξάγνπκε ηελ ηξνθή καο, γηα ηηο κεηαθνξέο, ηελ

άξδεπζε θαη ηε βηνκεραλία. Τν ρξεηαδόκαζηε γηα ηα δώα θαη ηα θπηά,

γηα λα αιιάδνπλ νη επνρέο θαη ηα ρξώκαηα. Ωζηόζν, παξά ηε ζεκαζία

ησλ απνζεκάησλ ηνπ λεξνύ γηα ηε δσή θαη ηελ ύπαξμή καο, δείρλνπκε κηα

ζπλερώο απμαλόκελε έιιεηςε ζεβαζκνύ γηα ηα απνζέκαηα λεξνύ. Τα

ζπαηαινύκε, ηα ιεειαηνύκε, ηα κνιύλνπκε, μερλώληαο πόζν

απαξαίηεηα είλαη γηα ηελ επηβίσζή καο».

Page 31: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Σν λεξό είλαη πνιύ ζεκαληηθό γηα ηνλ άλζξσπν, γηαηί ην 70% ηνπ ζώκαηόο ηνπ απνηειείηαη από

λεξό. Ο αλζξώπηλνο νξγαληζκόο κπνξεί λα αληέμεη ρσξίο λεξό 2 – 3

εκέξεο. Αλ ράζεη ην 20% ηνπ λεξνύ, ν άλζξσπνο θηλδπλεύεη λα πεζάλεη. Σν λεξό κπνξνύκε λα ην

ράζνπκε κε ηνλ ηδξώηα, κε ηα δάθξπα, κε ηα νύξα, κε ηα

θόπξαλα θαη κε ηελ αλαπλνή. Μπνξνύκε λα ην αλαπιεξώζνπκε

κε ην λα πίλνπκε λεξό. Έλαο ελήιηθαο έρεη αλάγθε από 1,5 – 2 ιίηξα λεξό, δειαδή 6 – 8 πνηήξηα

λεξό ηελ εκέξα, ελώ έλα παηδί ρξεηάδεηαη 1 – 1,5 ιίηξν, δειαδή 4

– 5 πνηήξηα λεξό ηελ εκέξα.

Page 32: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Σν λεξό είλαη θαη γηα ηα δώα πνιύ

ζεκαληηθό, γηαηί κεξηθά από απηά

δνπλ ζ‘ απηό. Σα δώα έρνπλ

αλάγθε θαη από πόζηκν λεξό. Σν

ζώκα ηνπο απνηειείηαη από 70%

λεξό.

Σν λεξό είλαη ηα 7/10 ηεο γεο. Σν αικπξό λεξό είλαη ην 97,5%, ην

«γιπθό» λεξό είλαη 2,5% θαη από απηό κόλν ην 1% κπνξεί λα

ρξεζηκνπνηήζεη ν άλζξσπνο. Ο άλζξσπνο ρξεζηκνπνηεί ην λεξό ζηε γεσξγία – θηελνηξνθία ζε

πνζνζηό 69%, γηα νηθηαθή ρξήζε 8% θαη ζηηο βηνκεραλίεο ζε

πνζνζηό 23%.

Page 33: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Οη ρώξεο πνπ έρνπλ ιίγν λεξό

αληηκεησπίδνπλ πξνβιήκαηα. Γελ

κπνξνύλ λα θαιιηεξγήζνπλ ηε γε,

πεξηπαηάλε 4 – 5 θαη παξαπάλσ ώξεο,

γηα λα πάλε ζην ζπίηη ην ιίγν λεξό,

επίζεο αληηκεησπίδνπλ θαη πνιιά

ζνβαξά πξνβιήκαηα πγείαο πνπ έρνπλ

ζρέζε κε ην λεξό.

Σν λεξό επεξεάδεη θαη ην θιίκα. Ο θύθινο ηνπ λεξνύ δεκηνπξγεί δηάθνξα θπζηθά θαηλόκελα.

Ζ επαθή ησλ αλζξώπσλ δηεπθνιύλζεθε πνιύ κε ηα πισηά πνηάκηα θαη ηηο ζάιαζζεο. Έηζη νη άλζξσπνη ήξζαλ πην θνληά κεηαμύ

ηνπο.

Page 34: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Σν λεξό βνεζά ζηελ αλαςπρή ησλ

αλζξώπσλ. Οη άλζξσπνη πεγαίλνπλ

ζηηο ζάιαζζεο, γηα λα δηαζθεδάζνπλ

κε δηάθνξα ζπνξ, όπσο water polo,

ηζηηνπινΐα, θαλό θαγηάθ, θσπειαζία

θαη αιιά.

Οη παππνύδεο θαη νη γηαγηάδεο

πεγαίλνπλ ζε δηαθόξνπο ηόπνπο όπνπ

ππάξρνπλ ηακαηηθά λεξά, γηα λα

ζεξαπεπηνύλ από δηάθνξεο

αξξώζηηεο.

Page 35: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΝΔΡΟ ΚΑΗ ΤΓΔΗΑ Ζ ζεκαζία ηνπ λεξνύ ζηελ

πγεία ηνπ αλζξώπνπ

απνδεηθλύεηαη θαη από ην

γεγνλόο όηη ν άλζξσπνο κπνξεί

λα επηβηώζεη 70 εκέξεο ρσξίο

ηξνθή αιιά όρη παξαπάλσ από

15 εκέξεο ρσξίο λεξό.

Πόζν λεξό πξέπεη λα πίλνπκε;

Γηα λα ππάξρεη ζσζηή

ελπδάησζε ηνπ νξγαληζκνύ ν

κέζνο άλζξσπνο πξέπεη λα

θαηαλαιώλεη 8-10 πνηήξηα(2-3

ιίηξα) λεξό ηελ εκέξα.

Page 36: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Ζ ιήςε ηνπ πξέπεη λα αξρίδεη από ην πξσηλό

μύπλεκα ,λα γίλεηαη ζε ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα θαη ζε κηθξέο πνζόηεηεο θαζ‘ όιε ηε δηάξθεηα

ηεο εκέξαο.

ε νξηζκέλεο πεξηπηώζεηο, ρξεηάδεηαη κεγαιύηεξε

θαηαλάισζε λεξνύ εκεξεζίσο(>3ιίηξα) γηα λα

ππάξρεη επαξθήο ελπδάησζε ,π.ρ. όηαλ θάπνηνο αζρνιείηαη κε ρεηξσλαθηηθό επάγγεικα π.ρ.

νηθνδόκνο ή γπκλαζηήο

ή ζηελ πεξίνδν ζειαζκνύ.

Page 37: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Δίλαη πξνηηκόηεξν ην λεξό βξύζεο ή ην εκθηαισκέλν;

Tόζν ην εκθηαισκέλν όζν θαη ν λεξό βξύζεο είλαη εμίζνπ αζθαιή γηα θαηαλάισζε. Χζηόζν πξέπεη λα

ιεθζνύλ ππόςε γηα ηελ επηινγή απηή νη παξαθάησ παξάγνληεο:

Α)ην θόζηνο

Β)ε γεύζε

Γ)ε πεξηεθηηθόηεηά ηνπ ζε θζόξην. Σν λεξό είλαη ην πην νπζηώδεο ζπζηαηηθό

γηα ηνλ αλζξώπηλν νξγαληζκό: Απνηειεί ην 50-60%ηνπ ζσκαηηθνύ

βάξνπο ελόο θπζηνινγηθνύ αλζξώπνπ Μεηαθέξεη ζξεπηηθέο νπζίεο θαη

νμπγόλν θαη ελπδαηώλεη ηνπο ηζηνύο θαη ηα όξγαλα

ηνπ ζώκαηόο καο.

Page 38: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Απνβάιιεη ηηο ηνμίλεο από ην ζώκα καο . Δίλαη βαζηθό ζπζηαηηθό ηνπ ζάιηνπ.

Ρπζκίδεη ην βαζηθό κεηαβνιηζκό. Δίλαη απαξαίηεην γηα ηε ζσζηή

ιεηηνπξγία ηνπ θπθινθνξηθνύ θαη ηνπ πεπηηθνύ

ζπζηήκαηνο (πέςε, απνξξόθεζε θαη κεηαβνιηζκόο ηξνθώλ-βνεζά ζηελ

πξόιεςε ηεο δπζθνηιηόηεηαο)

Σεο εγθεθαιηθήο ιεηηνπξγίαο (ηα ¾ ηνπ

εγθεθάινπ είλαη λεξό ελώ βνεζάεη ζε πξνβιήκαηα

εζηίαζεο ή κλήκεο) ηε ξύζκηζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ην

ζώκαηνο. Σεο εγθεθαιηθήο ιεηηνπξγίαο (ηα ¾ ηνπ εγθεθάινπ είλαη λεξό ελώ

βνεζάεη ζε πξνβιήκαηα εζηίαζεο ή κλήκεο)

ηε ξύζκηζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ην ζώκαηνο.

.

Page 39: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Καη ηέινο, ζύκθσλα κε κειέηεο, ζπκβάιιεη ζηελ πξνζηαζία από

κηα πνηθηιία λόζσλ π.ρ. Κξπνινγήκαηα , ινηκώμεηο

νπξνπνηεηηθνύ, λεθξνιηζίαζε, θαξθίλνπ ηεο νπξνδόρνπ θύζηεο

θαη ηνπ παρένο εληέξνπ.

Page 40: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΦΩΣΟΤΝΘΕΗ Όλοι οι ζωντανού οργανιςμού

χρειϊζονται ενϋργεια για να μπορϋςουν να

αναπτυχθούν. Τα ζώα παύρνουν την ενϋργεια που

χρειϊζονται τρώγοντασ ϊλλουσ οργανιςμούσ. Τα φυτϊ όμωσ ςυνθϋτουν τα ύδια την τροφό τουσ. Η

διαδικαςύα με την οπούα τα φυτϊ ςυνθϋτουν την τροφό τουσ εύναι η φωτοςύνθεςη.

Page 41: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Για τθ διαδικαςία αυτι είναι απαραίτθτο το φωσ του Ήλιου και μια ειδικι χρωςτικι ουςία που βρίςκεται ςτα φφλλα και λζγεται χλωροφφλλθ. Ζτςι καταλαβαίνουμε ότι θ φωτοςφνκεςθ γίνεται μόνο ςτα πράςινα μζρθ του φυτοφ, δθλαδι ςτα φφλλα, αφοφ εκεί βρίςκεται θ χλωροφφλλθ (χλωροπλάςτεσ).

Page 42: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Σα φφλλα απορροφοφν διοξείδιο του άνκρακα από τον αζρα, όπωσ και νερό ςτισ ρίηεσ από το ζδαφοσ και με το βλαςτό φτάνει ςε όλα τα μζρθ του φυτοφ. τα φφλλα παράγεται θ γλυκόηθ. Η ενζργεια που χρειάηεται το φυτό για να ςυνκζςει γλυκόηθ, προζρχεται από το φωσ του ιλιου. Δθλαδι μετατρζπουν τθν θλιακι ενζργεια ςε χθμικι, αφοφ θ γλυκόηθ περιζχει χθμικι ενζργεια. Δθλαδι τα φυτά είναι μετατροπείσ ενζργειασ!!Από τθ γλυκόηθ παράγεται το άμυλο που είναι θ τροφι των φυτϊν. Σο άμυλο από τα φφλλα μεταφζρεται ςε όλα τα μζρθ του φυτοφ. Κατά τθ φωτοςφνκεςθ από τα φφλλα απελευκερϊνεται οξυγόνο ςτο περιβάλλον.

Page 43: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ
Page 44: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΣΗ ΔΗΝΑΗ ΡΤΠΑΝΖ? Ρύπαλζε κπνξεί λα ζεσξεζεί ε δπζκελήο

κεηαβνιή ησλ θπζηθνρεκηθώλ ή βηνινγηθώλ ζπλζεθώλ ελόο ζπγθεθξηκέλνπ

πεξηβάιινληνο θαη ε βξαρππξόζεζκε ή καθξνπξόζεζκε βιάβε ζηελ επδσία, ηελ

πνηόηεηα δσήο θαη ηελ πγεία ησλ αλζξώπσλ θαη ησλ άιισλ εηδώλ ηνπ πιαλήηε. Ζ

ξύπαλζε κπνξεί λα επεξεάδεη, επίζεο, ηελ πιηθή θαη πνιηηηζηηθή βάζε ηεο δσήο, ηνπο

θπζηθνύο πόξνπο, ηηο αλζξώπηλεο δξαζηεξηόηεηεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο θαη ηεο αλαςπρήο. Ζ ξύπαλζε κπνξεί λα είλαη

ρεκηθή, κε ηελ εηζαγσγή επηθίλδπλσλ, βιαβεξώλ ή θαη ηνμηθώλ νπζηώλ,

ελεξγεηαθή (ζεξκηθή, ξαδηελεξγή θα), βηνινγηθή, αηζζεηηθή, ερεηηθή, γελεηηθή

(κε ηελ εηζαγσγή π.ρ. γελεηηθά κεηαιιαγκέλσλ εηδώλ).

Page 45: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ
Page 46: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΑΜΔΗ ΡΤΠΑΝΗ

Άκεζε ξύπαλζε είλαη απηή πνπ

κπνξεί λα αληηιεθζνύκε άκεζα.

Έλα παξάδεηγκα άκεζεο ξύπαλζεο

είλαη ε πεξίπησζε ελόο πνηακνύ ή

κηαο ιίκλεο , όπνπ θαηαιήγνπλ

ηνμηθά απόβιεηα θαη πξνθαιείηαη

άκεζνο θαη αηθλίδηνο ζάλαηνο

ςαξηώλ.

Page 47: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΔΜΜΔΗ ΡΤΠΑΝΗ

Έκκεζε ξύπαλζε είλαη ε κνξθή ξύπαλζεο, πνπ δελ

αληηιακβαλόκαζηε εύθνια, επεηδή δελ είλαη νξαηή. Γηα παξάδεηγκα, όηαλ θαηαιήγνπλ ζε έλα πνηάκη ή

ζε κηα ιίκλε ή ζηε ζάιαζζα ιύκαηα ή απόβιεηα, ζε πνζόηεηεο

πνπ δελ κπνξνύλ ηα πδαηηθά νηθνζπζηήκαηα λα θαζαξίζνπλ,

είλαη πνιύ πηζαλό λα πξνθιεζνύλ ζηαδηαθά αιιαγέο ζηα είδε πνπ

ππάξρνπλ ζε απηό.

Page 48: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΒΙΟΜΗΥΑΝΙΚΗ ΡΤΠΑΝΗ

Απνηεινύλ ηηο πγξέο βηνκεραληθέο απνξξνέο (λεξό ή παξαπξντόληα) πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ

παξαγσγηθή δηαδηθαζία ηεο βηνκεραλίαο. Ζ βηνκεραληθή ξύπαλζε πνπ επηβαξύλεη ηα λεξά ηεο Διιάδαο: Οξγαληθή, κε επηπηώζεηο ζηελ θαηαλάισζε νμπγόλνπ ησλ λεξώλ, όπσο από

ηηο βηνκεραλίεο ηξνθίκσλ πνπ είλαη αλεπηπγκέλεο ζηελ Διιάδα (βηνκεραλίεο

παζηεξίσζεο γάιαηνο, ζθαγεία). Ρύπαλζε κε ζξεπηηθά, κε επηπηώζεηο ηελ εκθάληζε

επηξνθηζκνύ ζηα λεξά όπσο από βηνκεραλίεο ιηπαζκάησλ ή βηνκεραλίεο επίζεο.

Ρύπαλζε κε βαξέα κέηαιια, όπσο από ρεκηθέο βηνκεραλίεο θαη βπξζνδεςεία.

Θεξκηθή ξύπαλζε από λεξά ςύμεο. Ζ κνξθή απηή ξύπαλζεο είλαη πεξηνξηζκέλε ζηελ

Διιάδα.

Page 49: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΑΓΡΟΣΙΚΗ ΡΤΠΑΝΗ

ηαλ ιέκε αγξνηηθή ξύπαλζε

ελλννύκε ηελ ξύπαλζε ηνπ λεξνύ πνπ

δεκηνπξγείηαη από αγξνηηθέο

δξαζηεξηόηεηεο. Απηό ην είδνο αθνξά

ηελ ξύπαλζε από ηα ιηπάζκαηα θαη ηα

θπηνθάξκαθα. Ζ ξύπαλζε απηή

θηάλεη ζηα επηθαλεηαθά λεξά κέζσ

ηεο επηθαλεηαθήο απνξξνήο κε ηα λεξά

ηεο βξνρήο ή κε ηελ επηθνηλσλία κε ηα

ππόγεηα λεξά πνπ ελ ηα κεηαμύ έρνπλ

ξύπαλζε από ηε ζηξάγγηζε ησλ λεξώλ

άξδεπζεο ησλ αγξώλ.

Page 50: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΠΔΣΡΔΛΑΗΟΚΖΛΗΓΔ Πεηξειαηνθειίδεο είλαη πνζόηεηεο

πεηξειαίνπ πνπ ιόγσ αηπρήκαηνο ή αλζξώπηλεο ακέιεηαο δηαξξένπλ θαη εμαπιώλνληαη ζηελ επηθάλεηα ηεο

ζάιαζζαο, απνηειώληαο κία από ηηο ζνβαξόηεξεο αηηίεο ξύπαλζεο θαη

θαηαζηξνθήο ηεο ρισξίδαο θαη ηεο παλίδαο ζηελ έθηαζε πνπ

θαηαιακβάλνπλ. Πεηξειαηνθειίδεο κπνξνύλ λα πξνθιεζνύλ από αηπρήκαηα ζε πεηξειαηνθόξα

δεμακελόπινηα, από ηνλ παξάλνκν θαζαξηζκό ησλ δεμακελώλ θαπζίκνπ

ησλ πινίσλ ζηελ αλνηρηή ζάιαζζα θαη ηελ απόξξηςε

ρξεζηκνπνηεκέλσλ ιηπαληηθώλ θαη ππνιεηκκάησλ θαύζεο, από αηπρήκαηα

ζε εμέδξεο ππνζαιάζζησλ γεσηξήζεσλ πεηξειαίνπ.

Page 51: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Ζ ξύπαλζε ηεο ζάιαζζαο αιιά θαη ηνπ εδάθνπο κε πεηξειαηνεηδή έρεη ηεξάζηηεο

ζπλέπεηεο ζην θπζηθό πεξηβάιινλ. Σν πεηξέιαην είλαη ειαθξόηεξν από ην λεξό θαη γη' απηό επηπιέεη ζηελ επηθάλεηά ηνπ.

Από ηε ζηηγκή πνπ ην πεηξέιαην ζα βξεζεί ζηε ζάιαζζα, αξρίδεη κηα αξγή, θπζηθή δηαδηθαζία νμείδσζεο θαη βηνδηάζπαζήο

ηνπ από κηθξννξγαληζκνύο πνπ

έρνπλ ηελ ηθαλόηεηα λα δηαζπνύλ πδξνγνλάλζξαθεο. Σν ππόιεηκκα ηνπ

πεηξειαίνπ ηξεηο κήλεο πεξίπνπ κεηά ηε δεκηνπξγία ηεο πεηξειαηνθειίδαο

απνηειείηαη από έλα πδξόθνβν ηκήκα, πνπ ζπζζσκαηώλεηαη ζε ζβώινπο, θαη έλα

πδξόθηιν ηκήκα, ην νπνίν πξνζιακβάλεη κεγάιεο πνζόηεηεο λεξνύ θαη κεηαηξέπεηαη

ζε έλα παρύξξεπζην γαιάθησκα κε ηε κνξθή ειαηώδνπο ιάζπεο, πνπ νλνκάδεηαη

"κνπο ζνθνιάηα".

Page 52: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Οη ζβώινη θαηαθάζνληαη ζην βπζό ή κεηαθέξνληαη κε ηε βνήζεηα ξεπκάησλ ζηηο θνληηλέο αθηέο καδί κε ηε "κνπο

ζνθνιάηα", όπνπ παξακέλνπλ γηα ιίγνπο κήλεο (αθηέο κε έληνλα

θύκαηα) ή θαη γηα ρξόληα (ήξεκεο αθηέο). Σν 30-40% ησλ

πεηξειαηνεηδώλ πνπ ξίρλνληαη ζηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο απνηειείηαη

από πηεηηθά ζπζηαηηθά, ηα νπνία εμαηκίδνληαη γξήγνξα, ελώ ηα

ππόινηπα ζπζηαηηθά ζρεκαηίδνπλ έλα ιεπηό, «κνλνκνξηαθό» όπσο ιέγεηαη,

ζηξώκα πεηξειαίνπ ην νπνίν εκπνδίδεη ηηο θπζηθέο αληαιιαγέο πνπ

ζπκβαίλνπλ κεηαμύ λεξνύ θαη αηκνζθαηξηθνύ αέξα, θαη νη νπνίεο είλαη απαξαίηεηεο γηα ην βηνινγηθό

θύθιν ηεο ζαιάζζηαο δσήο.

Page 53: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Σν ζηξώκα απηό ηνπ πεηξειαίνπ, κε άιια ιόγηα, κεηώλεη ζην ειάρηζην ηελ αλαλέσζε ηνπ λεξνύ κε

ην νμπγόλν ηνπ αέξα, εκπνδίδεη ηηο αθηίλεο ηνπ ήιηνπ λα εηζρσξήζνπλ βαζηά ζηε ζάιαζζα γηα ηε

θσηνζύλζεζε, πξνθαιεί αύμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ λεξνύ θαη ππεξβνιηθή

αλάπηπμε κηθξννξγαληζκώλ πνπ θαηαλαιώλνπλ νμπγόλν. Σα καιάθηα θαη ηα θπηά είλαη ηδηαίηεξα

εππαζή ζε απηή ηε ξύπαλζε γηαηί δειεηεξηάδνληαη θαη πεζαίλνπλ από αζθπμία. Σν

ίδην ζπκβαίλεη θαη κε ηα ςάξηα εθείλα πνπ δελ εγθαηαιείπνπλ έγθαηξα ηε ξππαζκέλε πεξηνρή. Ζ πίζζα πνπ εθβξάδεηαη ζηηο παξαιίεο θαηαζηξέθεη ηνπο θπηηθνύο θαη δσηθνύο νξγαληζκνύο, ελώ έρεη

ππνινγηζηεί όηη απαηηνύληαη 2-3 ρξόληα γηα λα απνθαηαζηαζεί κεξηθώο ε παξάθηηα ρισξίδα. Χο πξνο ηα πνπιηά νη επηπηώζεηο ηεο ξύπαλζεο είλαη

δξακαηηθέο. Σα θηεξά ηνπο θαιύπηνληαη από πεηξέιαην, δελ κπνξνύλ λα πεηάμνπλ, πεζαίλνπλ από ην θξύν γηαηί δελ έρνπλ πιένλ ην κνλσηηθό ζηξώκα ησλ θηεξώλ θαη ησλ πνύπνπισλ, ελώ

όζα επηβηώλνπλ, δειεηεξηάδνληαη θαη πεζαίλνπλ ζηελ πξνζπάζεηά ηνπο λα απαιιαγνύλ από ην

πεηξέιαην.

Page 54: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΑΣΙΚΑ ΛΤΜΑΣΑ – ΠΑΘΟΓΕΝΕΙ ΜΟΛΤΝΕΙ

Οη δξαζηεξηόηεηεο πνπ εκπινπηίδνπλ ή ξππαίλνπλ πδάηηλνπο απνδέθηεο, είλαη νη

απνξξίςεηο πνπ αθνξνύλ αλζξώπηλεο ρξήζεηο. Σα αθάζαξηα λεξά

ραξαθηεξίδνληαη από ηε κεγάιε ηνπο πεξηεθηηθόηεηα ζε νξγαληθά ζπζηαηηθά θαη

ζπλήζσο απνρεηεύνληαη ζε ζαιάζζηνπο, ιηκλαίνπο ή πνηάκηνπο απνδέθηεο ή θαη απνξξνθεηηθνύο βόζξνπο, ξππαίλνληαο

έηζη θαη ηα ππόγεηα λεξά. Οη απνξξνθεηηθνί βόζξνη πνπ

εμαθνινπζνύλ λα ρξεζηκνπνηνύληαη ζε κεγάιν πνζνζηό, απνηεινύλ ην ρεηξόηεξν

κέζν δηάζεζεο ησλ αθάζαξησλ λεξώλ, αθνύ ξππαίλνπλ ην θπζηθό απνδέθηε, ην

έδαθνο θαη ηα ππόγεηα λεξά. Οη αζηηθέο απηέο απνξξίςεηο κε ην κηθξνβηαθό ηνπο θνξηίν πξνμελνύλ δηάθνξεο κνιύλζεηο. πγθεθξηκέλα,

νξηζκέλα βαθηήξηα πξνμελνύλ ηπθνεηδή ππξεηό, δπζεληεξία, γαζηξεληεξίηηδα θαη

ρνιέξα.

Page 55: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Σα παζνγελή κηθξόβηα θαη νη ηνί βξίζθνπλ

ζπλήζσο αθηιόμελν πεξηβάιινλ ζην

ζαιαζζηλό λεξό θαη γξήγνξα

αδξαλνπνηνύληαη.

Μνιύλζεηο, όκσο, αιιά ξαδηελεξγέο,

πξνθαινύληαη ζηα λεξά από αηπρήκαηα ή

βιάβεο ζηνπο ππξεληθνύο ζηαζκνύο θαη

από ππξεληθέο δνθηκέο ή εθξήμεηο.

Page 56: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΒΗΟΤΧΡΔΤΖ Μηα ζεκαληηθή βηνινγηθή δηαδηθαζίαο

κέζσ ηεο νπνίαο ηα ρεκηθά κπνξνύλ λα επηδξάζνπλ ζηνπο δώληεο νξγαληζκνύο

είλαη ε βηνζπζζώξεπζε. Βηνζπζζώξεπζε νλνκάδεηαη ε αύμεζε ηεο ζπγθέληξσζεο κηαο ρεκηθήο έλσζεο ζε έλαλ βηνινγηθό

νξγαληζκό ζην ρξόλν ,ζε ζύγθξηζε κε ηελ ζπγθέληξσζε ηνπ ρεκηθνύ ζην πεξηβάιινλ. Οη ρεκηθέο ελώζεηο

ζπζζσξεύνληαη ζηνπο νξγαληζκνύο θάζε θνξά πνπ πξνζιακβάλνληαη θαη απνζεθεύνληαη ηαρύηεξα από όηη

κεηαβνιίδνληαη θαη απνβάιινληαη. Ζ θαηαλόεζε θαη ε δπλακηθή ηεο βηνινγηθήο

δηαδηθαζίαο ηεο βηνζπζζώξεπζεο είλαη πνιύ ζεκαληηθή ζηελ πξνζηαζία ηνπ

αλζξώπνπ από ηηο δπζκελείο επηδξάζεηο ζηελ ρεκηθή έθζεζε.

Page 57: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Ζ βηνζπζζώξεπζε εμαξηάηαη από

πνιινύο παξάγνληεο πνπ ρσξίδνληαη ζε

δπν θαηεγνξίεο : 1. Πεξηβαιινληηθνύο:

ην είδνο θαη ε ζπγθέληξσζε ηνπ ξύπνπ,

ν ρξόλνο έθζεζεο, κεηεσξνινγία, ην

θπζηθό ππόβαζξν θαη ηνλ

πδξνδπλακηζκό. 2. Βηνινγηθνύο :είδνο,

ειηθία, θύιν, ηζηόο/ όξγαλν.

Page 58: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΣΟΞΗΚΔ ΥΖΜΗΚΔ ΟΤΗΔ Σνμηθέο ρεκηθέο νπζίεο γηα ηα πδάηηλα

νηθνζπζηήκαηα είλαη ηα βαξηά κέηαιια, δειαδή ν ζίδεξνο (Fe), ην ρξώκην (Gr), ν κόιπβδνο (Pb), ν πδξάξγπξνο (Hg), ην θάδκην (Cd), ν ςεπδάξγπξνο (Zn), ην καγγάλην (Mn), ν ραιθόο (Cu), ην ληθέιην

(Ni), ην αξζεληθό (As) θ.ά. Αθόκε, θπηνθάξκαθα, παξαζηηνθηόλα,

δηδαληνθηόλα θαη νμέα πάλσ από έλα όξην, πξνθαινύλ δειεηεξηάζεηο, αλάζρεζε ηεο

αλάπηπμεο θαη ηεο θσηνζύλζεζεο, εθιεθηηθή ζπζζώξεπζε θαη απνξξόθεζε ζε νξηζκέλα είδε. Ρππάλζεηο από παξαζηηνθηόλα θαη δηδαληνθηόλα πξνέξρνληαη από ηα απόλεξα ησλ βηνκεραληώλ

παξαγσγήο ηνπο, από πθαληνπξγεία, από βηνκεραλίεο επεμεξγαζίαο ηξνθώλ θαη από

γεσξγηθέο ρξήζεηο. Ζ ξύπαλζε από βαξηά κέηαιια ζηα ειιεληθά

πδάηηλα νηθνζπζηήκαηα είλαη ζρεηηθά ρακειή θαη ζε παξαπιήζηα επίπεδα κε εθείλα πνπ δίλνληαη

δηεζλώο γηα πεξηνρέο κε ζρεηηθά κηθξή ξύπαλζε.

Page 59: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΟΞΗΝΖ ΒΡΟΥΖ Ζ όμηλε βξνρή είλαη έλα κεγάιν νηθνινγηθό

πξόβιεκα πάλσ ζηε Γή. Σα αέξηα πνπ ζπκβάιινπλ ζην ζρεκαηηζκό ηεο όμηλεο

βξνρήο είλαη δηνμείδην ηνπ ζεηνπ(SO2) θαη ηα νμείδηα ηνπ αδώηνπ πνπ νμεηδώλνληαη

ζρεκαηίδνληαο δηνμείδην ηνπ αδώηνπ(NO2) θαη δηαιπόκελν ζην λεξό ζρεκαηίδεη ληηξηθό νμύ(HNO3). Σα αέξηα απηά

πξνέξρνληαη από ηηο αθόινπζεο θύξηεο πεγέο: 1.Καύζε νξπθηώλ

θαύζηκσλ.2.Ζθαηζηεηαθή δξαζηεξηόηεηα.3. Ππξθαγηέο4. Βηνινγηθέο δξαζηεξηόηεηεο5.

Σήμε όμηλνπ πάγνπ: Μέξνο ησλ παγνθαιιπκάησλ πνπ ηήθνληαη ιόγσ ηνπ θαηλόκελνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ πεξηείραλ

δηαιπκέλα όμηλα αέξηα, πξνεξρόκελα θπξίσο από ηελ εληνλόηεξε εθαηζηεηαθή

δξαζηεξηόηεηα ηεο επνρήο πνπ δεκηνπξγήζεθαλ.

Page 60: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΔΠΗΠΣΧΔΗ ΟΞΗΝΖ ΒΡΟΥΖ

Γάζη και υπόλοιπη χλωρίδα

Σα δάζε πςεινύ ύςνπο είλαη ηδηαίηεξα

ηξσηά όπσο πεξηβάιινληαη ζπρλά από όμηλε νκίριε πνπ είλαη πην όμηλε από ηε βξνρή. Σα ππόινηπα θπηά, θαζώο θαη νη

αλζξώπηλεο θαιιηέξγεηεο επίζεο βιάπηνληαη ζνβαξά από ηελ όμηλε

βξνρή, αιιά νη δεκηέο ζηα ηειεπηαία κεηώλνληαη κε ηε ρξήζε ιηπαζκάησλ ,

πνπ βνεζνύλ ηα θπηά λα επνπιώζνπλ ηηο πιεγέο ηνπο, ή κηγκάησλ ιηπαζκάησλ κε

αζβεζηόιηζν , πνπ εμνπδεηεξώλεη ηα νμέα ηνπ εδάθνπο, Έρεη απνδεηρζεί όκσο

όηη ε ηαθηηθή απηή, εθηόο από πνιπέμνδε, είλαη ζπρλά βιαβεξή αλ

εθαξκνζηεί ζηα θπζηθά νηθνζπζηήκαηα.

Page 61: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Ανθρώπινη υγεία

Οι επιςτιμονεσ ζχουν επιβεβαιϊςει και άμεςεσ

βλάβεσ ςτθν ανκρϊπινθ υγεία: Αυξάνεται θ πικανότθτα

εμφάνιςθσ οριςμζνων μορφϊν καρκίνου και επιβαρφνεται θ αναπνευςτικι λειτουργία ςε ανκρϊπουσ με προδιάκεςθ

άςκματοσ.

Page 62: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Οικιςτικά περιβάλλοντα

Ζ όμηλε βξνρή κπνξεί επίζεο λα

πξνθαιέζεη δεκία ζε νξηζκέλα νηθνδνκηθά πιηθά θαη ηδηαίηεξα ζε ηζηνξηθά κλεκεία. Απηό ζπκβαίλεη όηαλ αληηδξά ρεκηθά ην ζεηηθό νμύ ηεο όμηλεο βξνρήο κε ηηο ελώζεηο

αζβεζηίνπ ζηα πεηξώκαηα (αζβεζηόιηζνο , ςακκίηεο , κάξκαξν θαη γξαλίηεο) γηα λα δεκηνπξγήζεη

επδηάιπην θαη εύζξππην γύςν:

CaCO3 + H2SO4 → CaSO4 + CO2 + H2O

Ζ όμηλε βξνρή όκσο δηαβξώλεη, νμεηδώλεη θαη ηξππά θαη ην κέηαιιν

ησλ νρεκάησλ.

Page 63: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΔΤΣΡΟΦΗΜΟ Ευτροφιςμόσ ονομάηεται θ μεταβολι τθσ

πανίδασ και τθσ χλωρίδασ των νερϊν. Οδθγεί ςτθν ελάττωςθ του διαλυμζνου

οξυγόνου ,ενϊ ςυγχρόνωσ δθμιουργείται υπερβολικι βιολογικι δραςτθριότθτα. Η

φπαρξθ όλων αυτϊν των κρεπτικϊν υλικϊν ςτο νερό προκαλεί υπζρμετρθ ανάπτυξθ των φυτικϊν οργανιςμϊν με

διατάραξθ τθσ υπάρχουςασ ιςορροπίασ. Ο ευτροφιςμόσ δίνει μια αντιαιςκθτικι εικόνα λόγω τθσ πράςινθσ γλοιϊδουσ

επιφάνειασ. Αυτι θ επιφάνεια δυςκολεφει τθν αλιεία. Η ζλλειψθ οξυγόνου μπορεί να προκαλζςει μαηικοφσ κανάτουσ ψαριϊν.

Επακόλουκο του ευτροφιςμοφ είναι θ προοδευτικι επιδείνωςθ τθσ ποιότθτασ των νερϊν, θ μείωςθ τθσ αιςκθτικισ του αξίασ ,οι περιοριςμζνεσ δυνατότθτεσ για

ψυχαγωγία και ςπορ.

Page 64: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Οη δξαζηεξηόηεηεο πνπ πξνθαινύλ

επηξνθηζκό απνηεινύλ: ε ρξήζε ησλ

ιηπαζκάησλ ζηα ρσξάθηα (ληηξηθά

,θσζθνξηθά άιαηα), ε ρξήζε ησλ

απνξξππαληηθώλ( θσζθνξηθά άιαηα)

νπόηε παξαηεξείηαη απόηνκε αύμεζε ησλ

θπηηθώλ νξγαληζκώλ.

Page 65: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΚΟΚΚΗΝΔ ΠΑΛΗΡΡΟΗΔ Οη θόθθηλεο παιίξξνηεο, γλσζηέο κε ηνλ

όξν "algal blooms", είλαη μαθληθέο ζπξξνέο ηεξαζηίσλ πνζνηήησλ ρξσκαηηζηήο

κνλνθπηηαξηθήο άιγεο, νη νπνίεο κπνξνύλ λα ρξσκαηίζνπλ νιόθιεξεο πεξηνρέο ζηνπο σθεαλνύο ή ηηο παξαιίεο κε ην ρξώκα ηνπ

αίκαηνο. Δλώ θάπνηεο από απηέο είλαη ζρεηηθά άθαθεο, άιιεο είλαη πξνάγγεινη ζαλαηεθόξσλ ηνμηλώλ πνπ πξνθαινύλ

ζαλάηνπο ςαξηώλ, πνπιηώλ ή ζαιάζζησλ ζειαζηηθώλ. ε κεξηθέο πεξηπηώζεηο,

αθόκε θαη νη άλζξσπνη κπνξνύλ λα πάζνπλ θαθό από ηηο θόθθηλεο παιίξξνηεο αλ θαη δελ έρεη γίλεη γλσζηό θάπνην ζαλαηεθόξν θξνύζκα. Αλαγλσξίδνληαη θπξίσο από ην

ρξώκα ην νπνίν ιακβάλεη ε ζάιαζζα θαηά ηελ δηάξθεηά ηεο ην νπνίν κπνξεί λα είλαη θόθθηλν, πνξηνθαιί ή αθόκε ζπλδπαζκόο

απηώλ ησλ δύν αιιά θαη ηνπ κπιε ρξώκαηνο ηεο ζάιαζζαο.

Page 66: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΣΟ ΜΖΝΤΜΑ ΣΧΝ ΦΑΡΗΧΝ

ΠΡΟ ΣΟΤ ΑΝΘΡΧΠΟΤ…….

Σα ςαξάθηα ηα θαεκέλα κε πηεξύγηα

ζηαπξσκέλα ζηελ ςαξίζηα ηελ ζησπή ηνπο ιελ‘

βνπβά ηελ πξνζεπρή ηνπο: «Παλαγία καο θαη Ατ - Νηθόια

ζαο παξαθαινύκε όια πείηε ζηνπο ηξεινύο αλζξώπνπο

πνπ βξσκίδνπλ ηνπο ηόπνπο λα πξνζέμνπλ ιηγάθη ην

γαιάδην καο λεξάθη. Αλ ζε καο βξσκηέο πεηάλε

βξώκηθα πσο ζα καο θάλε; Κη νύηε ήιηνο ζα βνπηάεη ζε λεξό πνπ ζα βξσκάεη θαη ηε

κύηε ηνπ ζα πηάλεη βόιηα ζην γηαιό ζαλ θάλεη!!!!»

Page 67: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΝΕΡΟ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Σν λεξό απνηειεί έλαλ από ηνπο ζεκαληηθόηεξνπο θπζηθνύο πόξνπο, απαξαίηεην ηόζν από βηνινγηθήο όζν θαη από θνηλσληθήο άπνςεο.

Ζ δηαρείξηζε ηνπ λεξνύ, επνκέλσο, απνηειεί θύξην κέιεκα ησλ νξγαλσκέλσλ θνηλσληώλ, ηδηαίηεξα ηα ηειεπηαία ρξόληα, θαζώο παξαηεξνύληαη απμαλόκελα πξνβιήκαηα επάξθεηαο. Σα γεγνλόηα δείρλνπλ όηη αληηκεησπίδνπκε κηα παγθόζκηα θξίζε λεξνύ θαη ε δηαρείξηζε ηνπ απέρεη πνιύ από ην λα είλαη ηθαλνπνηεηηθή.

Έρνληαο επίγλσζε ηνπ γεγνλόηνο όηη ε ρξήζε λεξνύ από ηηο δηάθνξεο νηθνλνκηθέο δξαζηεξηόηεηεο θαη ηελ νηθηζηηθή αλάπηπμε έρεη σο απνηέιεζκα ηελ πνζνηηθή θαη πνηνηηθή ππνβάζκηζε ηνπ πξέπεη λα πξνηαζνύλ ελδεδεηγκέλα θαη νινθιεξσκέλα κέηξα πξόιεςεο, πεξηνξηζκνύ θαη απνθαηάζηαζε ησλ δεκηώλ κε ζηόρν ηελ πξνζηαζία ηνπ.

Page 68: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΟΗ ΥΡΖΔΗ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ

1. ΝΔΡΟΜΤΛΟΙ

Page 69: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Οι χρόςεισ του νερού για τον ϊνθρωπο υπόρξαν και εύναι πϊρα πολλϋσ. Μία από αυτϋσ εύναι η δύναμη του να κινεύ νερόμυλουσ ώςτε οι ϊνθρωποι να αλϋθουν το ςιτϊρι και να ϋχουν το ευλογημϋνο ψωμύ. Οι νερόμυλοι αποτελούςαν κϊποτε το ςημαντικότερο μϋςο εκμετϊλλευςησ τησ δύναμησ του νερού. Έςτω το μικρότερο ποταμϊκι μπορούςε να εκμεταλλευτεύ από τουσ νερόμυλουσ για να εξυπηρετεύται μια περιοχό. Τη παλαιότερη γραπτό μαρτυρύα για την ύπαρξη νερόμυλου και περιγραφό του την ϋχουμε από τον Στρϊβωνα το 25 μ.Χ.

Page 70: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Ο Μύινο ήηαλ ζπλήζσο θαη ζπίηη ηνπ κπισλά θαη απνηεινύζε νηθνγελεηαθή επηρείξεζε.

Ο Μύινο ήηαλ ρώξνο ζπλαληήζεσλ γηα ηνπο ρσξηθνύο,

όηαλ πεξίκελαλ κε ηηο ώξεο ηε ζεηξά ηνπο θνπβεληηάδνληαο.

Η υδατόπτωςη ϋδινε ςτουσ νερόμυλουσ την απαραύτητη δυναμικό ενϋργεια για την

περιςτροφό τησ φτερωτόσ. Το μικρό πετρόχτηςτο,

κεραμοςκϋπαςτο κτύςμα του νερόμυλου, που εύχε ςυνόθωσ 2

δωματιϊκια, βριςκόταν ςτο χαμηλότερο ςημεύο μιασ πλαγιϊσ και εκμεταλλευόταν το νερό από

το κοντινότερο ρϋμα.

Page 71: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Από ηηο δεμακελέο ην λεξό θπινύζε κέζα ζε απιάθη ή πδξαύιαθν πάλσ ζε έλαλ

ρηηζηό κε πέηξεο ηνίρν ην νπνίν βξηζθόηαλ θάζεηα ζηνλ κύιν. ην ηέινο, ν ηνίρνο έθηαλε ζε ύςνπο 7-10 κέηξα, αλάινγα κε ηελ κνξθή ηνπ εδάθνπο, πάλσ

από ην κύιν θαη ην λεξό έπεθηε κε νξκή ζαλ θαηαξξάρηε από ην επηθιηλέο κέξνο ηνπ ηνίρνπ,

ηελ ιεγόκελε ρνύλε ή θαη θξεκαζηή θαη κέζα ζην βαγέλη.

Page 72: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ην θάησ κέξνο βξηζθόηαλ άλνηγκα πεξίπνπ 10 εθ., ην

ζηθνύλη. Δθηηλάζζνληαο από ην ζηθνύλη κε κεγάιε πίεζε, ην λεξό θηλνύζε ηελ θηεξσηή, ζίδεξν ζηξνγγπιό, ε νπνία κέζσ θαηαθόξπθνπ άμνλα

(αδξάρηη) θαη άιισλ εμαξηεκάησλ πεξηέζηξεθε κε

ηελ ζεηξά ηεο ηελ κπιόπεηξα. Ζ κπιόπεηξα ηξηβόηαλ πάλσ ζε κηα άιιε ζηαζεξή, ζηελ νπνία ν κπισλάο έβαδε ην ζηηάξη θαη

ην θξηζάξη. Σα "γελλήκαηα" έπεθηαλ από κηα ζθάθε κε

πνξηάθη, ην ιεγόκελν βαξδάξη. Σν λεξό έβγαηλε από ην κύιν από έλα ηνμσηό άλνηγκα ζηε βάζε ηνπ, ηε ρνύξρνπιε θαη

έπεθηε ζην ξέκα.

Page 73: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ
Page 74: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Ζ λεξνηξηβή ε ληξηηζέια είλαη έλαο μύιηλνο

θάδνο ζε ζρήκα θώλνπ ζπλαξκνινγεκέλνο

από πιαληζκέλεο θαη ζθελσκέλεο κεηαμύ ηνπο

ζαλίδεο πνπ είλαη πεξηθεξεηαθά δεκέλεο κε

ζηδεξέληα ηζέξθηα. Δπεηδή ε θαηαζθεπή ηεο

κνηάδεη κε ηελ ηερληθή ηεο βαξεινπνηίαο γη

απηό ζπλήζσο νη λεξνηξηβέο θαηαζθεπάδνληαη

από βαξειάδεο θαη όρη από μπινπξγνύο. Γηα

λα κελ δεκηνπξγεζεί θίλδπλνο αλνίγκαηνο

ησλ ηνηρσκάησλ ηνπ θάδνπ από ηελ κεγάιε

πίεζε ηνπ λεξνύ ηνπνζεηνύζαλ ην κεγαιύηεξν

κέξνο ηνπ ρσκέλν βαζηά κέζα ζην έδαθνο. Σν

επάλσ πιαηύ άλνηγκα ηνπ θάδνπ έρεη ζπλήζσο

δηάκεηξν πεξίπνπ 2 m θαη ην θάησ ζηελό

γύξσ ζηα 0,40 cm Σν βάζνο ηνπ θάδνπ

ζπλήζσο μεπεξλά ηα 2,20 mθαη έρεη

ρσξεηηθόηεηα γηα 5 m3 λεξνύ θαη 75 kg

πθαληώλ.

Page 75: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Η πτώςη του νερού από το νεροβϊγενο μϋςα ςτον κϊδο προκαλεύ την δημιουργύα ςτροβύλων που ςυμπαραςύρουν τα ρούχα και η δημιουργούμενη τριβό των ρούχων με το νερό δύνει μύα ϊλλη όψη ςτα υφαντϊ και τα χοντρϊ ρούχα γιατύ χνουδιϊζουν και γύνονται αφρϊτα και μαλακϊ. Παλαιότερα που όλεσ οι νοικοκυρϋσ ςτα χωριϊ ύφαιναν ςτον αργαλειό οι νεροτριβϋσ ςυνδϋονταν ςτενϊ με την καθημερινό ζωό και χρηςιμοποιούνταν για να πλϋνουν τα μϊλλινα ςκεπϊςματα τα ςτρωςύδια τισ κουβϋρτεσ τα ρούχα του αργαλειού, και να δύνουν ωραύα εμφϊνιςη ςτα προικιϊ τησ νύφησ.

Page 76: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Ο ςωςτόσ υπολογιςμόσ του χρόνου παραμονόσ του κϊθε υφαντού εντόσ του κϊδου τησ νεροτριβόσ εξαρτϊται από την τεχνικό εμπειρύα του νεροτριβιϊρη (ντριτςιλιϋρη). Εϊν τα ρούχα μεύνουν λύγο χρόνο ςτον κϊδο πιθανόν τα αποτελϋςματα να μην εύναι ικανοποιητικϊ η εϊν μεύνουν περιςςότερο χρόνο υπϊρχει περύπτωςη να καταςτραφούν. Γι αυτό τον λόγο οι νεροτριβιϊρηδεσ βϊζουν ςτον κϊδο ρούχα ύδιασ καταςκευόσ και ανθεκτικότητασ. Την ςημερινό εποχό οι νεροτριβϋσ όπου καταςκευϊζονται γύνονται από μπετόν και ο ςωλόνασ που οδηγεύ το νερό ςτη νεροτριβό εύναι πλαςτικόσ . Τισ περιςςότερεσ φορϋσ χρηςιμοποιεύται για καθαριςμό των ρούχων ςαν ϋνα μεγϊλο πλυντόριο.

Page 77: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ
Page 78: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ
Page 79: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Σα θξάγκαηα καο

πξνζθέξνπλ:

1. Απνηακίεπζε λεξνύ, γηα

ύδξεπζε θαη άξδεπζε.

2. Παξαγσγή θζελήο

ειεθηξηθήο ελέξγεηαο

3. Απνηειεζκαηηθή

πξνζηαζία από ηηο

πιεκκύξεο.

4. Νένπο πγξνηόπνπο κε

απνηέιεζκα ηελ αλάπηπμε

ηνπ νηθνηνπξηζκνύ θαη

επνκέλσο ηε βειηίσζε ηεο

γεληθήο νηθνλνκίαο ηεο

ρώξαο καο

5. Αλάπηπμε

ηρζπνθαιιηεξγεηώλ.

Page 80: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

4. ΤΓΡΟΗΛΔΚΣΡΙΚΑ

ΔΡΓΟΣΑΙΑ Τδξνειεθηξηθά εξγνζηάζηα

νλνκάδνληαη νη εγθαηαζηάζεηο

παξαγσγήο ειεθηξηθήο

ελέξγεηαο κε ηελ εθκεηάιιεπζε

ηεο δπλακηθήο ελέξγεηαο ηνπ

λεξνύ (π.ρ ελόο πνηακνύ, κηαο

ιίκλεο θηι.). Γεδνκέλνπ όηη

παξάγνπλ ελέξγεηα ρσξίο λα

θαηαλαιώλνπλ θπζηθνύο

πόξνπο, ζεσξνύληαη σο ηξόπνη

παξαγσγήο ελέξγεηαο από

αλαθπθιώζηκεο πεγέο

Διϊγραμμα υδροηλεκτρικού εργοςταςύου. Α: Ταμιευτόρασ Ε: Υδατοφρϊκτησ F: Υδαταγωγόσ C: Τουρμπύνα D: Γεννότρια Ε:

Εγκατϊςταςη παραγωγόσ ιςχύοσ G: Γραμμό μεταφορϊσ ηλεκτρικόσ ενϋργειασ Η: Συνϋχεια ροόσ ποταμού

Page 81: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΝΕΡΟ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Σν λεξό είλαη ε ύιε πνπ ε βηνκεραλία ρξεζηκνπνηεί πεξηζζόηεξν από θάζε άιιε γηα ηελ παξαγσγή αγαζώλ. Γη απηό θαη ηα

πεξηζζόηεξα εξγνζηάζηα ρηίδνληαη εθεί όπνπ ππάξρεη λεξό. Παγθόζκηα ε

βηνκεραλία θαηαλαιώλεη ην 23% ηεο ζπλνιηθήο πνζόηεηαο λεξνύ πνπ

ρξεζηκνπνηείηαη. Σα πνζνζηά απηά θπκαίλνληαη αλάινγα κε ην βαζκό βηνκεραληθήο αλάπηπμεο δηαθόξσλ

πεξηνρώλ.

ηελ Δπξώπε ε βηνκεραλία θαηαλαιώλεη ην 55% ηεο ζπλνιηθήο δήηεζεο λεξνύ ελώ ε Βόξεηα θαη Κεληξηθή Ακεξηθή 42%, ε

Αθξηθή 4%, ε Αζία 8% θαη ε Νόηηα Ακεξηθή22%. Καζώο νη αλαπηπζζόκελεο ρώξεο βηνκεραλνπνηνύληαη, νη απαηηήζεηο

ηνπο ζε λεξό γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο γηα ηηο βηνκεραλίεο, γηα ηηο

κεηαιιεπηηθέο επηρεηξήζεηο θαη γηα ηελ θαηεξγαζία ησλ πξώησλ πιώλ απμάλεηαη

ξαγδαία.

Page 82: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Με ην λεξό δηώρλνληαη όια ηα απόβιεηα ησλ

εξγνζηαζίσλ, ηα νπνία πεξηέρνπλ επηθίλδπλεο

νπζίεο, θαη ηα νπνία απόβιεηα ξππαίλνπλ όιν

ηνλ πιαλήηε. Δπίζεο ηα αέξηα πνπ βγαίλνπλ

από ηηο θακηλάδεο ησλ εξγνζηαζίσλ κνιύλνπλ

ηα λεξά. Σα αέξηα δειαδή θαη νη θαπλνί

πεξηέρνπλ ρεκηθέο νπζίεο νη νπνίεο κε ηε βξνρή

πέθηνπλ ζηε γε θαη θαηαζηξέθνπλ ηα θπηά θαη

ην έδαθνο. Ζ βξνρή απηή ιέγεηαη όμηλε βξνρή.

Γηα ηνπο ιόγνπο απηνύο ηα εξγνζηάζηα πξέπεη

λα ηνπνζεηνύλ εηδηθά θίιηξα ζηηο θακηλάδεο γηα

ηα αέξηα θαη λα θαζαξίδνπλ ηα απόβιεηα πξηλ

ηα ξίμνπλ ζηα λεξά.

Μεγάιε ρξήζε λεξνύ γίλεηαη γηα ηελ

παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. κσο ε

πδξνειεθηξηθή ελέξγεηα δελ απαηηεί ηελ

αθαίξεζε λεξνύ από έλα πνηάκη, κηα ιίκλε θιπ.

Απηό πνπ απαηηεί ηεξάζηηεο πνζόηεηεο λεξνύ

είλαη ε παξαγσγή ησλ αγαζώλ πνπ

ρξεζηκνπνηνύκε θαζεκεξηλά. Ζ παξαγσγή ελόο

θηινύ ραξηηνύ κπνξεί λα απαηηήζεη κέρξη 700

θηιά λεξό, ελώ ε παξαγσγή 1 ηόλνπ αηζαιηνύ

κπνξεί λα απαηηήζεη κέρξη θαη 280 ηόλνπο

λεξνύ.

Page 83: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ηε βηνκεραλία, κόλν έλα κηθξό κέξνο θαηαλαιώλεηαη. ηελ

πξαγκαηηθόηεηα νη κεγάιεο πνζόηεηεο ρξεζηκνπνηνύληαη ζα κέζν ζε άιια ζηάδηα. Γηα παξάδεηγκα, έλα

εξγνζηάζην θνλζεξβνπνηίαο ρξεζηκνπνηεί ην λεξό γηα λα θαζαξίζεη

ην πξντόλ θαη ηηο θνλζέξβεο, λα θξπώζεη ηνπο θνύξλνπο, λα βξάζεη ην πξντόλ, λα απνκαθξύλεη ηα απόβιεηα.

Σν πεξηζζόηεξν λεξό είηε

αλαθπθιώλεηαη γηα άιιε ρξήζε, είηε επηζηξέθεη ζηε θύζε. ε αληίζεζε κε

ην λεξό πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηε γεσξγία, κόλν έλα κηθξό ηκήκα ηνπ

λεξνύ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη, θαηαλαιώλεηαη πιήξσο.

Page 84: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

1. παταλϊτε πολύ νερό όταν κϊνετε ντουσ;

2. Όταν πλϋνετε τα δόντια ςασ, αφόνετε τη βρύςη ςυνεχώσ ανοιχτό;

3. Χρηςιμοποιεύτε λϊςτιχο ό ποτιςτόρι για να ποτύςετε τα φυτϊ;

4. Όταν πλϋνετε το αυτοκύνητο μαζύ με τουσ γονεύσ ςασ καταναλώνετε πολύ νερό;

5. Γνωρύζετε ότι ο ευτροφιςμόσ προκαλεύ μαζικό θϊνατο ψαριών;

6. Πιςτεύετε ότι η όξινη βροχό προκαλεύται από τισ ανθρώπινεσ δραςτηριότητεσ;

7. Εξαιτύασ των πετρελαιοκηλύδων πεθαύνουν όλοι οι ζωικού και φυτικού οργανιςμού;

8. Γνωρύζετε ότι οι ςημαντικότεροι πολιτιςμού γεννόθηκαν κοντϊ ςτο νερό;

9. Η ζωό ξεκύνηςε μϋςα από το υγρό ςτοιχεύο το νερό;

10. Χωρύσ νερό θα όταν δυνατό η φωτοςύνθεςη και η ύπαρξη ζωόσ πϊνω ςτη γη;

Page 85: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΣΟ ΝΔΡΟ Δ ΑΛΛΟΤ ΣΟΜΔΗ

FONTANA DI TREVI

ΔΟΥΝΑΒΗΣ

Page 86: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΝΔΡΟ ΚΑΗ ΜΤΘΟΛΟΓΗΑ Σε ζεκαζία ηνπ δσνγόλνπ ξόινπ

ησλ λεξώλ ηε βξίζθνπκε ζηνπο κύζνπο πνιιώλ ιαώλ. Κάλνληαο έλα ηαμίδη κέζα ζην ρξόλν θαη θηάλνληαο σο ηελ πξντζηνξηθή

επνρή, δηαπηζηώλνπκε όηη νη πξνγνληθνί ιανί ηεο

αλζξσπόηεηαο είραλ πιήξε επίγλσζε ηεο δσνγόλνπ ζεκαζίαο,

αιιά θαη ηεο θνβεξήο δύλακεο ησλ λεξώλ. Γηα ην ιόγν απηό

ηηκνύζαλ ηα λεξά σο ζεόηεηεο, ηηο νπνίεο παξάιιεια, δεηνύζαλ λα

εμεπκελίζνπλ. ηνπο κύζνπο όισλ ησλ ιαώλ, ην λεξό απνηέιεζε

ζηνηρείν έκπλεπζεο θαη δνμαζίαο.

Page 87: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Μϋνοντασ ςτον πιο κοντινό μασ χώρο, την ελληνικό μυθολογύα,θα όταν λϊθοσ να παραγνωρύςουμε ότι η

ύδια η μυθολογύα, ςε κϊποιεσ χαμϋνεσ ςτο χρόνο εποχϋσ,

«ποτύςτηκε ςτα ιερϊ νϊματα των Ινδιών και τησ Περςύασ», όπωσ

λϊθοσ θα όταν να παραλεύψουμε και την «μετανϊςτευςη» τησ μυθοπλαςτικόσ ελληνικόσ

παρϊδοςησ, «ςτισ ιπποτικϋσ παραδόςεισ του Μεςαύωνα, που φτϊνουν ωσ τη δημιουργύα των

θεών του Βορρϊ». Με ϊλλα λόγια, εύκολα ανακαλύπτει κανεύσ ότι οι θεού των Ινδιών, τησ Περςύασ, τησ Ελλϊδασ, τησ Ιταλύασ, τησ βόρειασ

Ευρώπησ, παρουςιϊζουν κοινϊ χαρακτηριςτικϊ και ύφοσ

ςυγγϋνειασ, που δεν μπορεύ να εύναι τυχαύα, αλλϊ παραπϋμπουν ςε

κοινό αφετηρύα.

Page 88: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Οη αξραίνη Έιιελεο,πνπ ηηκνύζαλ ηα

λεξά ζαλ ζεόηεηεο,θαληάδνληαλ ηνλ

Χθεαλό ζαλ έλαλ ηεξάζηην πνηακό,πνπ

ξέεη γύξσ από ηε Γε,δελ είρε πεγέο,νύηε

εθβνιέο θαη ήηαλ παηέξαο όισλ ησλ

πνηάκησλ ζεώλ. Σξεηο ρηιηάδεο Νύκθεο

θαη ηξεηο ρηιηάδεο πνηακνί ήηαλ ηα

παηδηά ηνπ Χθεαλνύ θαη ηεο Σύζενο.

Πνιιέο από ηηο Νύκθεο,όπσο νη

Νατάδεο,πξνζηάηηδεο ησλ

λεξώλ,θαηνηθνύζαλ ζηα γιπθά λεξά θαη

δηέζεηαλ δπλάκεηο καγηθέο θαη

αλαδσνγνλεηηθέο. ηελ Αξθαδία έρνπλ

θαηαγξαθεί ηειεηέο κε ζθνπό λα

εμεπκελίζνπλ ηηο Νύκθεο ζε επνρέο

μεξαζίαο. Χζηόζν,ε ζεκαληηθόηεξε

ζεόηεηα ησλ λεξώλ,ήηαλ ν

Πνζεηδώλαο,ν ζεόο ηνπ πγξνύ ζηνηρείνπ

κε όιεο ηηο κνξθέο ηνπ

Page 89: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Ζ έλσζε ησλ λεξώλ θαη ηεο γεο, από ηελ νπνία γελληνύληαη νη θαξπνί, πνπ

ηξέθνπλ ην αλζξώπηλν είδνο, εθθξάδνληαη ζηε κπζνινγηθή γιώζζα κε ηελ εξσηηθή ζρέζε ηνπ Πνζεηδώλα θαη

ησλ Νπκθώλ.

Δπίζεο νη ζαιαζζνπόξνη Έιιελεο επηζηξέθνληαο ζηνλ ειιαδηθό ρώξν,

έλησζαλ ηελ αθαηακάρεηε γνεηεία ηεο ζάιαζζαο θαη ήηαλ θπζηθό λα

δεκηνπξγήζνπλ ζεκαληηθνύο κύζνπο γηα ηε ζάιαζζα, πνπ εκπινπηίζηεθαλ θαη

από ηε κεηαθνξά θνηληθηθώλ παξαδόζεσλ. ηνλ ειιαδηθό ρώξν,όινη ζρεδόλ νη πνηακνί ζενπνηήζεθαλ από ηνπο αλζξώπνπο:ν Ίλαρνο,ν Αζσπόο,ν

Κεθηζόο,ν Πελεηόο,ν Αιθεηόο,ν Ηιηζόο,ελώ ν κεγαιύηεξνο πνηάκηνο ζεόο

ήηαλ ν Αρειώνο. ηελ αξραία Διιάδα ζπλαληνύζε θαλείο λνκίζκαηα κε πξνζσπνπνηεκέλε ηε κνξθή ηνπ

Αρειώνπ. Σέινο,πνιινί πνιηηηζκνί αλαγλσξίδνπλ,ην γεγνλόο όηη ε δσή μεθίλεζε κέζα από ην λεξό θαη απηό

απνηππώλεηαη ζηνπο κύζνπο.

Page 90: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΝΔΡΟ ΚΑΗ ΦΗΛΟΟΦΗΑ Γηα ηε ζεκαζία ηνπ λεξνύ κίιεζαλ θαη νη

αξραίνη Έιιελεο θηιόζνθνη. Από ηνπο πξνζσθξαηηθνύο

θηιόζνθνπο, ν Αλαμηκέλεο είλαη απηόο,

πνπ ζεσξεί ζαλ ηελ πεγή ηνπ θόζκνπ ην

λεξό, δηδάζθνληαο όηη όια ηα όληα θαη ηα

πξάγκαηα ζηε γε, πιηθά ή κε, απνηεινύλ

ζπκππθλώζεηο ηνπ πξσηαξρηθνύ ύδαηνο. Αληηιακβάλεηαη ην πγξό ζηνηρείν όρη

σο ην θπζηθό λεξό, αιιά σο κηα κνξθή

ελέξγεηαο, κηα θαηάζηαζε ηεο θύζεο. Ο

Θαιήο από ηελ Μίιεην ηεο Μηθξάο Αζίαο

αλαθέξεηαη ζηελ αξρέγνλε ύιε «ηα Όδαηα ηνπ Γηαζηήκαηνο» θαη δηδάζθεη όηη ην

πγξό απηό ζηνηρείν απνηέιεζε ηελ αξρή

ηνπ θόζκνπ.

Page 91: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Ο Δκπεδνθιήο θαη ν Αξηζηνηέιεο ήηαλ, επίζεο, από ηνπο πξώηνπο

θηιόζνθνπο, πνπ κίιεζαλ γηα ην λεξό

σο έλα από ηα ηέζζεξα ζηνηρεία ηεο

δσήο. ύκθσλα κε ηε Θενγνλία ηνπ Ζζηόδνπ, αλ θάπνηνο ζεόο

αςεθνύζε λα νξθηζηεί ζηα λεξά ηεο ηύγαο, πνπ ελώλνληαλ κε

έλαλ πνηακό ηνπ Κάησ Κόζκνπ, νη ππόινηπνη ζενί ηνλ ηηκσξνύζαλ,

αθήλνληαο ηνλ νινκόλαρν γηα δέθα ρξόληα ρσξίο λέθηαξ θαη

ακβξνζία.

Page 92: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ
Page 93: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Σν θαιαληόλεξνλ

Καιαληόλεξνλ νλνκαδόηαλ ην πξώην λεξό πνπ έπαηξλαλ ηα κεζάλπρηα ηεο

Πξσηνρξνληάο από ηελ βξύζε, ηελ πεγή ή ην πεγάδη από όπνπ πξνκεζεύνληαλ ην

πόζηκν λεξό. Σεο ιήςεο ηνπ θαιαληόλεξνπ πξνεγνύληαλ ην θαιαληίαζκαλ ηεο βξύζεο.

Λίγν πξηλ ηα κεζάλπρηα ηνπνζεηνύζαλ θνληά ζηε βξύζε δηάθνξα δώξα όπσο μεξνύο θαξπνύο (ιεθηνθάξα, θαξύδα,

ζύθα) ζηάξη, γιπθά, κήια, θπδώληα ιέγνληαο ηελ επρή: Κάιαληα θαη θαιόο

θαηξόο, πάληα θαη ηνπ ρξόλνπ. Απηόο πνπ έπαηξλε ην λεξό, κέρξη λα ην πάεη ζην ζπίηη

δελ θνηηνύζε πίζσ ηνπ νύηε κηινύζε ζε θαλέλαλ. Έπηλε όιε ε νηθνγέλεηα από ιίγν

θαη ξάληηδαλ ην ζπίηη, ηελ απιή, ηηο απνζήθεο, ηα δώα, ηα ρσξάθηα θ.ι.π.

Σα δσδεθαεκεξίηηθα

ηελ ειιεληθή ιανγξαθία, ηα δσδεθαεκεξίηηθα πλεύκαηα ή αιιηώο Καιηθάληδαξνη πνπ βξίζθνληαη όιν ην

ππόινηπν δηάζηεκα ηνπ ρξόλνπ θάησ από ηε γε, βγαίλνπλ θαη θάλνπλ ρίιηεο δπν

αηαμίεο. Δλνρινύλ ηηο λνηθνθπξέο, θιέβνπλ ηεγαλίηεο, θάλνπλ ζνξύβνπο, αιιά ζηε

γηνξηή ησλ Θενθαλίσλ κε ηνλ αγηαζκό ησλ πδάησλ εμαθαλίδνληαη ζηα έγθαηα ηεο γεο. Γηα ην ζθνπό απηό νη λνηθνθπξέο ξίρλνπλ ηνλ αγηαζκό κε ηε βνήζεηα θιαδηνύ από

βαζηιηθό ζε όιν ην ζπίηη γηα λα ηα δηώμνπλ.

Page 94: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Ζ Πεξπεξνύλα

Ζ Πεξπεξνύλα είλαη έλα έζηκν πνπ

ηειείηαη ζε πνιιά ρσξηά ηνπ Έβξνπ

γηα ηελ εμνπδεηέξσζε ηεο αλνκβξίαο.

Δθηόο από ηελ εθθιεζηαζηηθή ιηηαλεία

πνπ θάλνπλ, ληύλνπλ έλα πνιύ θησρό

ή νξθαλό θνξίηζη (γηα λα ην ιππάηαη ν

ζεόο), κε ινπινύδηα θαη ρισξά θιαδηά

θαη ην γπξίδνπλ ζην ρσξηό

θαηαβξέρνληάο ην θαη ηξαγνπδνύλ.

Γιηζηέξλα

Σν ζεκαληηθόηεξν βέβαηα ζηνηρείν ζε κηα πξνίθα

ήηαλ ε ζηέξλα. Ζ ―γιηζηέξλα‖ όπσο ηελ έιεγαλ,

γηαηί ην λεξό ήηαλ ζηελ παιηά Μάλε ν

ζεζαπξόο. Τπάξρεη κάιηζηα ε πεπνίζεζε όηη ν

άλζξσπνο έρεη ηε δπλαηόηεηα λα απνηξέςεη κηα

άζρεκε γη‘ απηόλ εμέιημε κε ηελ πξαγκαηνπνίεζε

εμίζνπ παξάινγσλ πξάμεσλ.

ηαλ κηα γπλαίθα πάεη λα γελλήζεη, ξίρλνπλ λεξό γηα

λα θπιήζεη ην κσξό ζαλ λεξάθη.

ηαλ θεύγεη θάπνηνο ηαμίδη, ξίρλνπλ από πίζσ ηνπ

λεξό γηα λα θπιάεη ν δξόκνο ηνπ ζαλ λεξό.

Τπάξρεη ε δνμαζία όηη ην λεξό θνηκάηαη θάπνηεο

ώξεο. Αλ βξεζεί θάπνηνο κπξνζηά ζε θνηκηζκέλν

λεξό, δελ πξέπεη λα κηιήζεη, γηαηί κπνξεί λα

πάζεη κεγάιν θαθό. Αλ ζέιεη λα πηεη, πξέπεη λα ην

ηαξάμεη λα ην μππλήζεη.

Page 95: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Έζηκν Θενθαλείσλ

Αλήκεξα ησλ Φώησλ, κεηά ηελ ιεηηνπξγία ησλ

Μεγάισλ Χξώλ, γίλεηαη ε Καηάδπζε ηνπ

ηαπξνύ ζηε ζάιαζζα, (ή ιίκλε, ή πνηάκη).

Ο ηεξέαο πεηάεη έλα ζηαπξό κέζα ζην λεξό,

(ζπλήζσο ν ζηαπξόο είλαη δεκέλνο πάλσ ζε

ζθνηλί γηα λα κε ραζεί), θαη πνιινί λένη

βνπηνύλ γηα λα πηάζνπλ ηνλ ζηαπξό. Δίλαη

εμαηξεηηθή ηηκή γηα όπνηνλ βξεη θαη πηάζεη

ηνλ ζηαπξό.

Σν ηάηζκα ηεο βξύζεο

ηα ρσξηά ηεο θεληξηθήο Διιάδαο ηα κεζάλπρηα ηεο παξακνλήο ησλ Υξηζηνπγέλλσλ γίλεηαη ην

ιεγόκελν "ηάτζκα" ηεο βξύζεο. Οη θνπέιεο ηνπ ρσξηνύ ηα κεζάλπρηα ή πξνο ηα ραξάκαηα πεγαίλνπλ ζηηο βξύζεο ηνπ ρσξηνύ θαη ηηο

αιείθνπλ κε βνύηπξν θαη κέιη, κε ηελ επρή όπσο ηξέρεη ην λεξό λα ηξέρεη θαη ε πξνθνπή ζην ζπίηη

ηνλ θαηλνύξγην ρξόλν θαη όπσο γιπθό είλαη ην κέιη, έηζη γιπθηά λα ζηαζεί θαη ε δσή ηνπο

παίξλνληαο έηζη ην "ακίιεην" λεξό. Γηα ηελ θαιή ζνδεηά έθεξλαλ ζηε βξύζε

βνύηπξν, ηπξί, ςεκέλν ζηηάξη, θιαδί ειηάο ή όζπξηα θαη θξόληηδαλ λα πάλε από ηηο πξώηεο,

γηαηί όπσο έιεγαλ, όπνηα ζα πήγαηλε πξώηε ζηε βξύζε απηή ζα ζηεθόηαλ θαη ε πην ηπρεξή

νιόθιεξν ην ρξόλν. Οη γπλαίθεο, επηζηξέθνληαο ζην ζπίηη, έθεξλαλ ην θαηλνύξγην λεξό, αθνύ είραλ αδεηάζεη ηηο βαξέιεο

από ην παιηό.

Page 96: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

H δηαδηθαζία ηεο κεηάβαζεο θαη ηεο επηζηξνθήο ζηε βξύζε, γηλόηαλ ζησπειά, γηα απηό

νλνκάζηεθε ακίιεην λεξό. Οη γπλαίθεο θξόληηδαλ λα κε

κηιήζεη ε κηα ζηελ άιιε, αλ θαη πνιιέο θνξέο απηή ε

ππνρξεσηηθή βνπβακάξα ήηαλ αθνξκή λα κελ κπνξνύλ λα θξαηήζνπλ ηα γέιηα ηνπο.

Με ην ακίιεην απηό λεξό ξαληίδνπλ ηα ζπίηηα.

Έζηκν αλήκεξα ηνπ Αγίνπ Ησάλλε ηνπ Πξνδξόκνπ(7 Ηαλνπαξίνπ)

Σν πην δηαδεδνκέλν έζηκν ηεο εκέξαο έρεη λα θάλεη κε ην «βξέμηκν» ησλ ληόπαληξσλ

δεπγαξηώλ. Απηό ην έζηκν ζέιεη λα νδεγνύληαη ηα ληόπαληξα δεπγάξηα ζηελ παξαιία κε ζπλνδεία κνπζηθήο. Δθεί ζπξώρλνληαη από ηνπο

παξηζηάκελνπο ζηελ ζάιαζζα νη νπνίνη ηνπο εύρνληαη λα δήζνπλ θαη λα απνθηήζνπλ παηδηά. Έηζη γηνξηάδεηαη ην

«ηξηήκεξν ησλ Φώησλ».

Page 97: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Σν κπζηήξην ηεο Βάθηηζεο

ηε δηάξθεηα ηνπ κπζηεξίνπ γεκίδεηαη ε

θνιπκπήζξα κε λεξό θαη ελ

ζπλερεία βνπηάκε ην βξέθνο ζε απηή

ηξείο θνξέο γηα λα πάξεη ηελ επινγία ηεο

αγίαο Σξηάδαο παηήξ, πηόο θαη άγην

πλεύκα.

Ο αγηαζκόο

Σν έζηκν απηό γίλεηαη γηα επινγήζνπκε όηη

θαηλνύξην απνθηάκε ή όηη λέν αξρίδεη

ζηε δσή καο (π.ρ. έλαξμε λέαο ζρνιηθήο

ρξνληάο, λέα δνπιεηά, απόθηεζε λένπ

ζπηηηνύ, θ.ι.π.). Γεκίδνπκε έλα γπάιηλν

δνρείν κε λεξό θαη αθνύ επινγεζεί

βνπηάκε θιαδί βαζηιηθνύ θαη ζηε

ζπλέρεηα ξαληίδνπκε ην λέν αληηθείκελν

ή ηνπο αλζξώπνπο πνπ μεθηλνύλ θάηη

πνιύ ζεκαληηθό ζηε δσή ηνπο.

Έζηκν «ΚΛΔΗΓΧΝΑ»

Έζηκν ην νπνίν έρεη εθιείςεη κε ην πέξαζκα ησλ ρξόλσλ, ήηαλ ην έζηκν ην "ΚΛΔΗΓΧΝΑ". Σν

απόγεπκα ηεο εκέξαο πνπ γηνξηαδόηαλ ν "Άγηνο Γεώξγηνο", κεηά ην παλεγύξη πνπ γηλόηαλ ζηελ

εθθιεζία έμσ από ην ρσξηό «Λνπηξό» ηεο Μαθεδνλίαο, κηα νκάδα θνξηηζηώλ ζηόιηδε κηα θνπέια ηνπ ρσξηνύ λύθε , πνπ ζηα ρέξηα ηεο

θξαηνύζε κία θαλάηα κε λεξό θαη θνξόκεια. Με θιαδηά θνξνκειηάο ξάληηδε ηα θνξίηζηα ηνπ ρσξηνύ πνπ ηξαγνπδνύζαλ θαη ρόξεπαλ. Σν

παξαπάλσ δξώκελν ζπλερηδόηαλ ζηελ πιαηεία ηνπ ρσξηνύ, νπόηε θαη αθνινπζνύζε γιέληη από

όιν ην ρσξηό.

Page 98: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Η Υδροφόροσ, τα ριζικϊρια και οι μαντινϊδεσ Ο Κλόδονασ εύναι ϋνα ελληνικό ϋθιμο που τελεύται

ςτισ 24 Ιουνύου, την ημϋρα του Αγύου Ιωϊννου, ςτην Κρότη ωσ εξόσ :

Την παραμονό του Αώ-Γιαννιού, οι ανύπανδρεσ κοπϋλεσ μαζεύονται ςε ϋνα από τα ςπύτια του

χωριού, όπου αναθϋτουν ςε κϊποια ό ςε κϊποιεσ από αυτϋσ να φϋρουν από το πηγϊδι ό την πηγό το "αμύλητο νερό". Επιςτρϋφοντασ ςτο ςπύτι όπου τελεύται ο κλόδονασ, το νερό μπαύνει ςε πόλινο δοχεύο, την υδροφόρο, ςτο οπούο η κϊθε κοπϋλα ρύχνει ϋνα αντικεύμενο (μόλο πρϊςινο ό κόκκινο, κόςμημα, κλειδύ κ.α.), το λεγόμενο ριζικϊρι. Στη ςυνϋχεια το δοχεύο ςκεπϊζεται με κόκκινο ύφαςμα, το

οπούο δϋνεται γερϊ με ϋνα κορδόνι ("κλειδώνεται") και τοποθετεύται ςε ταρϊτςα ό

ϊλλο ανοιχτό χώρο. Εκεύ παραμϋνει όλη τη νύχτα υπό το φωσ των ϊςτρων. Οι κοπϋλεσ

επιςτρϋφουν ύςτερα ςτα ςπύτια τουσ. Λϋγεται ότι τη νύχτα αυτό θα δουν ςτα όνειρϊ τουσ το

μελλοντικό τουσ ςύζυγο.

Ανόμερα του Αώ-Γιαννού, αλλϊ πριν βγει ο όλιοσ -ώςτε να μην εξουδετερωθεύ η

μαγικό επιρροό των ϊςτρων-, η υδροφόροσ νεαρό τησ προηγουμϋνησ φϋρνει μϋςα ςτο ςπύτι το αγγεύο. Το

μεςημϋρι, ό το απόγευμα, ςυναθρούζονται πϊλι οι ανύπανδρεσ κοπϋλεσ. Αυτόν τη φορϊ όμωσ ςτην ομόγυρη μπορούν να

ςυμμετϋχουν και παντρεμϋνεσ γυναύκεσ, ςυγγενεύσ και γεύτονεσ και των δύο φύλων,

καλεςμϋνοι για να παύξουν το ρόλο μαρτύρων τησ μαντικόσ διαδικαςύασ.

Καθιςμϋνη ςτο κϋντρο τησ ςυντροφιϊσ, η υδροφόροσ νεαρό αναςύρει ϋνα-ϋνα από

το αγγεύο τα αντικεύμενα, που αντιςτοιχούν ςτο "ριζικό" κϊθε κοπϋλασ και μια ϊλλη, κϊποια που ϋχει ποιητικό ό μαντικό ταλϋντο απαγγϋλει ταυτόχρονα

τυχαύεσ μαντινϊδεσ.

Page 99: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Μαληηλάδεο πνπ είλαη επεξεαζκέλεο

απιώο θαη κόλν από ηε ζέα ηνπ

ξηδηθαξηνύ, αθνύ ε καληηλαδνιόγνο

δελ μέξεη ζε πνηνλ αλήθεη ην θάζε

ξηδηθάξη. Ζ καληηλάδα πνπ αληηζηνηρεί

ζην αληηθείκελν (ξηδηθάξη) ηεο θάζε

θνπέιαο ζεσξείηαη όηη πξνκελάεη ην

κέιινλ ηεο θαη ζρνιηάδεηαη από ηνπο

ππόινηπνπο, πνπ πξνηείλνπλ ηε δηθή

ηνπο εξκελεία ζε ζρέζε κε ηελ

ελδηαθεξόκελε.

Page 100: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΠΑΡΟΙΜΙΔ «Δίλαη ηνπ γιπθνύ λεξνύ»

Πνιύ ζπρλά, όηαλ ακθηβάιινπκε γηα ηηο ηθαλόηεηεο θάπνηνπ

θπξίσο γηαηξνύ ή δηθεγόξνπ ζπλεζίδνπκε λα ιέκε όηη είλαη «ηνπ γιπθνύ λεξνύ». Ζ αξρή ηεο θξάζεο θξαηάεη από ηνλ

θαξαβνθύξε ηνπ γιπθνύ λεξνύ, δειαδή εθείλνλ πνπ ηαμηδεύεη κνλάρα ζηα πνηάκηα θαη ζηηο ιίκλεο θη είλαη αλίθαλνο λα

ηαμηδέςεη ζ‘ αλνηρηή ζάιαζζα.

«Καπεηαλαίνη ηνπ γιπθνύ λεξνύ»

Ο θαπεηάληνο ηνπ ζηξαηνύ μεξάο, ηδηνθηήηεο πινίνπ, άλζξσπνο

«ηέιεηα αζαιάζζσηνο»

Page 101: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

«Νεξό θαη αιάηη»

Σε θξάζε ηε ρξεζηκνπνηνύκε, όηαλ έρνπκε καιώζεη θαη κεηά ηα

μαλαθηηάρλνπκε.

«Μηα ηξύπα ζην λεξό»

Σίπνηα.

«Έβαιε λεξό ζην θξαζί ηνπ»

Μεηξίαζε ηελ νξγή ηνπ ή ηηο αμηώζεηο ηνπ.

«Βάδσ ην λεξό ζη‘ απιάθη»

Οδεγώ κηα ππόζεζε ζε θαιό δξόκν.

«Υάλσ ηα λεξά κνπ»

Βξίζθνκαη ζε ακεραλία εμαηηίαο αιιαγήο πεξηβάιινληνο.

«Φέξλσ ζηα (ή κε ηα) λεξά κνπ»

Πξνζεηαηξίδνκαη θάπνηνλ.

«εθώλεη λεξό»

Έρεη θη άιια πεξηζώξηα.

«Κάλεη λεξά»

Λέγεηαη γηα πισηό πνπ κπάδεη λεξά από ξσγκέο. Μεηαθνξηθά παξεθθιίλεη από

ηα ππεζρεκέλα.

«Μεο ζην λεξό»

Λέγεηαη, γηα λα δεισζεί απόιπηε ζηγνπξηά γηα θάηη.

«Κνπέια ζαλ ηα θξύα ηα λεξά»

Δμαηξεηηθήο νκνξθηάο.

«Σν μέξσ λεξό (λεξάθη, ζαλ λεξό)»

Σν θαηέρσ θαιά, κπνξώ λα ην πσ ρσξίο θακηά δπζθνιία.

«Γελ δίλεη ηνπ αγγέινπ ηνπ λεξό»

Λέγεηαη γηα θηιάξγπξν άλζξσπν.

Page 102: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

«Αιινύ ρηππάεη ην λεξό θη αιινύ βξνληά ν

κύινο»

Αιινύ γίλεηαη ε πξνεηνηκαζία θάπνηνπ

γεγνλόηνο θη αιινύ πξαγκαηνπνηείηαη απηό.

«Γε ζέιεη ξύδη κε λεξό, ζέιεη λεξό κε ξύδη»

Οη ηδηόηξνπνη ζπρλά δελ μέξνπλ ηη ζέινπλ, κε

απνηέιεζκα λα δεηνύλ πξάγκαηα πνπ πξηλ

ιίγν είραλ απνξξίςεη.

«Ζ αιήζεηα πιέεη ζαλ ην ιάδη ζην λεξό»

Ζ αιήζεηα ηειηθά επηθξαηεί, έζησ θη αλ ην

ςέκα ηελ επηζθηάδεη πξνζσξηλά.

«πνπ πιάηαλνο εθεί λεξό»

Από ηα απνηειέζκαηα κπνξνύκε πνιιέο θνξέο

λα ζπλαγάγνπκε ηα αίηηα.

Page 103: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

«Σν αίκα θεύγεη κε λεξό θαη όρη κε άιιν αίκα»

Ζ εθδίθεζε γηα ην θαθό πνπ καο έθαλαλ δελ ην ζβήλεη αιιά ην ζπλερίδεη. Μόλν ε

ζπγρώξεζε ην ζβήλεη.

«Σν ήζπρν λεξό ηξππάεη ηελ πέηξα»

- Οη κηθξέο πξνζπάζεηεο, όηαλ γίλνληαη επίκνλα θαη γηα πνιύ ρξόλν, θέξλνπλ

κεγάια απνηειέζκαηα.

- Οη άλζξσπνη πνπ δηαηπκπαλίδνπλ ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο ζπλήζσο δελ ηειεηώλνπλ ηηο δνπιεηέο ή δελ είλαη απνηειεζκαηηθνί.

«Σν λεξό πνπ ζα ρπζεί δε καδεύεηαη όιν»

Μεξηθέο δεκηέο δελ επαλνξζώλνληαη εληειώο.

«Σν παιηό θαξάβη, λεξά απ‘ νινύζε βάδεη»

- ηαλ θάηη παιηώζεη, ραιάεη ζπλερώο πόηε ζην έλα θαη πόηε ζην άιιν ζεκείν.

- Ο γέξνο άλζξσπνο ππνθέξεη από πνιιέο αξξώζηηεο ζπγρξόλσο.

«Ο πιάηαλνο ζέιε λεξό θη ε ιεύθα ζέιεη αέξα»

Κάζε άλζξσπνο ζέιεη ηε δηθή ηνπ κεηαρείξηζε, αλάινγα κε ηελ ηδηνζπγθξαζία ηνπ.

«ηαλ δηςά ε απιή ζνπ γηα λεξό, παξόμνπ κελ ην ρύζεηο»

Πξώηα πξέπεη λα ελδηαθέξεζαη θαη λα πξνζπαζείο γηα ηα δηθά ζνπ πξνβιήκαηα

θαη ύζηεξα γηα ησλ άιισλ»

«Σν αθίλεην λεξό βξνκάεη»

,ηη δελ εξγάδεηαη ή δελ θηλείηαη ζθνπξηάδεη ή αρξεζηεύεηαη. Ζ εξγαζία είλαη πεγή όρη

κόλν εζόδσλ αιιά θαη πγείαο.

Page 104: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

«ηαλ απνθαεί ην ζπίηη όινη θέξλνπλ λεξό»

ηαλ νινθιεξσζεί ε δεκηά θαη είλαη πηα αξγά, ηόηε όινη πξνζπκνπνηνύληαη λα βνεζήζνπλ

θη όρη ηελ ώξα πνπ ζπκβαίλεη ε δεκηά, νπόηε θάηη κπνξεί λα πεξηζσζεί. Γειαδή ε

πξνζπκία ησλ άιισλ ζπρλά είλαη ππνθξηηηθή θαη εθδειώλεηαη «θαηόπηλ

ενξηήο».

«ρη θξαζί κε λεξό, παξά λεξό κε θξαζί»

Γειώλεη όηη παίδνπκε κε ηηο ιέμεηο θαη όηη ζηελ νπζία πξόθεηηαη γηα ην ίδην πξάγκα ή

γεγνλόο, πνπ απιώο πεξηγξάθεηαη κε δηαθνξεηηθέο ιέμεηο.

«ηάια ηε ζηάια ην λεξό ηξππάεη ην ιηζάξη (ή ην κάξκαξν ηξππάεη)»

- Ζ επίκνλε πξνζπάζεηα θέξλεη πάληνηε θαιά απνηειέζκαηα.

- Ζ ζηαζεξή επηκνλή νδεγεί ζπλήζσο ζηελ πξαγκαηνπνίεζε ηνπ ζθνπνύ.

Page 105: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΠΑΡΟΗΜΗΑ ΑΠΟ ΣΖ ΒΟΤΛΓΑΡΗΑ

«Γηςαζκέλν άινγν λεξό δε δηαιέγεη»

Ο άλζξσπνο πνπ έρεη αλάγθε, δελ θέξλεη αληηξξήζεηο, πξνθεηκέλνπ

λα ηθαλνπνηήζεη βαζηθέο ηνπ ειιείςεηο. κνηα ειιεληθή: «Ο δηςαζκέλνο πίλεη κε ζησπή».

ΠΑΡΟΗΜΗΑ ΑΠΟ ΣΖ ΔΡΒΗΑ

«Υηππά ην λεξό λα βγάιεη βνύηπξν»

Μαηαηνπνλεί. Λέγεηαη γηα ηνπο θνπηνύο, πνπ δελ κπνξνύλ λα

θαηαιάβνπλ πξάγκαηα νθζαικνθαλή.

ΠΑΡΟΗΜΗΔ ΑΠΟ ΣΖ ΡΟΤΜΑΝΗΑ

«πνηνο πίλεη λεξό από μέλεο ρνύθηεο δύζθνια μεδηςάεη»

πνηνο βαζίδεηαη ζε μέλα κέζα θαη εθόδηα, ηα νπνία δελ είλαη

ζίγνπξα, θηλδπλεύεη λα απνηύρεη.

«Με θηύλεηο ζην πεγάδη απ‘ όπνπ ζα πηεηο λεξό»

Μελ είζαη αράξηζηνο. Μελ πξνζπαζείο λα βιάςεηο απηνύο

πνπ ζε βνεζάλε.

Page 106: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΠΑΡΟΗΜΗΔ ΑΠΟ ΣΖΝ ΣΟΤΡΚΗΑ

«Αλ δελ ηξέμεη ην λεξό, ν κύινο δελ αιέζεη»

Αλ δελ ππάξρνπλ νη αλάινγεο πξνζπάζεηεο, δελ κπνξνύκε λα θζάζνπκε ζηελ επηηπρία.

«Νεξό πνπ ηξέρεη ζθνπξηά δελ πηάλεη»

Ζ ζπλερήο εθπαίδεπζε θαη απαζρόιεζε θάλεη θαιύηεξν θαη πην ελεκεξσκέλν ηνλ

επαγγεικαηία, ηνλ εξγάηε ή ηνλ επηζηήκνλα.

«Από ην γάια πην ιεπθόο θη από ην λεξό πην θαζαξόο»

Ο ηίκηνο θαη αμηνπξεπήο άλζξσπνο εθηηκάηαη από όινπο.

«ε κηα ρνύθηα λεξό, ςάξηα νλεηξεύεηαη»

Με πεληρξά θαη θησρά κέζα, ππνινγίδεη ζε κεγάια θέξδε ή επηηπρίεο. κνηα ειιεληθή:

«Με ην λνπ ηνπ παλεγύξηα θάλεη».

«Με ηα θαιακπνύξηα λεξό δε θέξλεηο»

Γηα λα επηηύρεηο ζε κηα δνπιεηά ή ππόζεζε, ρξεηάδεηαη θξνληίδα θαη εξγαζία θαη όρη

επηπνιαηόηεηεο θαη απεξηζθεςίεο.

«Μηθξό ην θαλάηη, πνιύ ην λεξό»

πρλά νη επθαηξίεο πνπ καο δίλνληαη είλαη κεγαιύηεξεο από ηηο ηθαλόηεηέο καο γηα λα

κπνξέζνπκε λα ηηο εθκεηαιιεπηνύκε.

«Από ζαξάληα βξύζεο πίλεη λεξό»

Δίλαη θαηαθεξηδήο ή ηπρεξόο ή έρεη πνιιέο επθαηξίεο θέξδνπο.

Page 107: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

«Δπεηδή βξήθεο λεξό, δελ έπηαζεο θαη ηα ςάξηα»

Μπνξεί λα ζνπ παξνπζηάδνληαη νη επθαηξίεο, αιιά πξέπεη λα μέξεηο λα ηηο

εθκεηαιιεπηείο.

«Νεξό πνπ δελ μέξεηο ην βάζνο, ηνπ κελ ην πεξλάο»

- Με ξηςνθηλδπλεύεηο ζε άγλσζηνπο ηνκείο.

- Μελ αλαιακβάλεηο δνπιεηέο ή ππνζέζεηο πνπ

δελ ηηο μέξεηο θαιά.

Page 108: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΝΔΡΟ ΚΑΗ ΠΟΛΗΣΗΜΟ Οη ζεκαληηθόηεξνη πνιηηηζκνί γελλήζεθαλ

ζην λεξό. Οη δξόκνη ησλ πνηακώλ θαη ησλ

ζαιαζζώλ πξνκήζεπαλ ζηηο αλζξώπηλεο

θνηλσλίεο όρη κόλν λεξό γηα ηηο

θαιιηέξγεηεο θαη κέζα δηαηξνθήο, αιιά θη

έλαλ αζθαιή θη εύθνιν δξόκν γηα ηηο

κεηαθηλήζεηο , ην εκπόξην, ηηο αληαιιαγέο

πξντόλησλ ,αιιά θαη ηελ επηθνηλσλία

κεηαμύ ησλ αλζξώπσλ, ησλ ιαώλ, ησλ

πνιηηηζκώλ! Γηα παξάδεηγκα, ζηε

Μεζνπνηακία, αλαπηύρηεθαλ νη πξώηεο

πόιεηο αλάκεζα ζηνπο πνηακνύο Σίγξε θαη

Δπθξάηε. Δθεί αλαθαιύθζεθε ν ηξνρόο, ε

πξώηε γξαθή θαη αλαπηύρηεθαλ νη

επηζηήκεο θαη νη ηέρλεο από ηνπο

νπκέξηνπο, νη νπνίνη ιάηξεπαλ ην λεξό σο

ζεόηεηα ηεο γνληκόηεηαο.

Page 109: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Ζ Αίγππηνο κε ηνλ κλεκεηώδε πνιηηηζκό ηεο ραξαθηεξίζηεθε από ηνλ Ζξόδνην « δώξν

ηνπ Νείινπ». Ζ εύθνξε ιάζπε πνπ κεηαθέξεη ν πνηακόο επλόεζε ηηο

θαιιηέξγεηεο θαη ηελ αλάπηπμε ελόο κεγάινπ πνιηηηζκνύ. ηα επόκελα ρξόληα ε

Μεζόγεηνο έπαημε θαζνξηζηηθό ξόιν ζηε δηακόξθσζε ηεο ηζηνξίαο θαζώο ζηηο αθηέο ηεο εμειίρηεθαλ αμηόινγνη πνιηηηζκνί όπσο ν Διιεληθόο, ν Ρσκατθόο θαη ν Βπδαληηλόο

κε θέληξν ην εκπόξην θαη ηε ζαιάζζηα επηθνηλσλία. Καηά ηελ κεηαγελέζηεξε

απνηθηνθξαηία, νη επξσπατθνί πνιηηηζκνί δεκηνύξγεζαλ ζύγρξνλεο παξαζαιάζζηεο

πόιεηο ζε θάζε ήπεηξν. Απηέο κε ην πέξαζκα ηνπ ρξόλνπ εμειίρηεθαλ ζε

ζεκεξηλέο κεγαινππόιεηο. Πξάγκαηη , ζρεδόλ όιεο νη κεγαιύηεξεο επξσπατθέο πόιεηο είλαη παξαζαιάζζηεο ελώ ζπάληα

ζπλαληάκε κηα πόιε ηελ νπνία δελ δηαηξέρεη έλαο πνηακόο ή δε βξίζθεηαη ζε

ζάιαζζα ή ιίκλε.

Αξθεηέο ηδξύζεθαλ ,ζηηο όρζεο πνηακώλ(π.ρ. Πξάγα), ζε λεζηά

πνηακώλ(π.ρ. Παξίζη), ζην θέληξν ιηκλώλ(π.ρ. ηνθρόικε), ζε πςώκαηα(π.ρ.

Αζήλα, Ρώκε), ζε θιεηζηέο θακπύιεο πνηακώλ(π.ρ. Βέξλε).

Page 110: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΣΟ ΝΔΡΟ ΣΖΝ ΣΔΥΝΖ ΚΑΗ

ΣΖ ΜΟΤΗΚΖ Ο άλζξσπνο κε ην λεξό έκαζε θαη

δηαζθέδαζε. Υάξεθε, εξσηεύηεθε , πόλεζε θαη πέζαλε,

θηλδύλεπζε, λνζηάιγεζε, ηαιαηπσξήζεθε θαη

ρώξηζε. Ήηαλ θπζηνινγηθό ινηπόλ όια απηά λα ηα

ηξαγνπδήζεη είηε γηα λα ηα πκλήζεη είηε γηα λα ηα μνξθίζεη είηε απιώο

γηα λα ηα πεξηγξάςεη. Σν λεξό ελέπλεπζε πνιινύο δσγξάθνπο θαη

γιύπηεο. Πνιιέο θνξέο έρνπλ

πξνζπαζήζεη λα απνηππώζνπλ ηηο δηάθνξεο κνξθέο ηνπ. Πνιινί θαιιηηέρλεο ηόληζαλ ζηα έξγα ηνπο ηελ ηεξόηεηα ηνπ λεξνύ , ηε

ζεκαζία ηνπ σο πεγή δσήο, δύλακε αιιαγήο

ή θαη θαηαζηξνθήο . Άιινη όπσο νη αξρηηέθηνλεο θαη

αγγεηνπιάζηεο ην ρξεζηκνπνηνύλ σο πξώηε ύιε γηα

ηα έξγα ηνπο . Καη άιινη όπσο νη ζηηρνπξγνί θαη νη ζπλζέηεο πξνζπάζεζαλ λα

απνηππώζνπλ κε ιόγηα ε κνπζηθή απηό πνπ έλησζαλ άθνπγαλ θαη έβιεπαλ ζην λεξό.

Page 111: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ε όινπο ηνπο πνιηηηζκνύο ππάξρνπλ ηξαγνύδηα θαη

κνπζηθέο πνπ γξάθηεθαλ γηα ην λεξό ή εκπλεύζηεθαλ

από ηνπο ήρνπο, ηε κεισδία ηνπ λεξνύ ή από ηελ έληαζε

ηνπ θύκαηνο πνπ ζθάεη πάλσ ζηα βξάρηα. ήκεξα

θπθινθνξνύλ CD κε κνπζηθέο θαη ήρνπο ηνπ λεξνύ. Σν

λεξό ελέπλεπζε όκσο θαη πνιινύο δσγξάθνπο θαη

γιύπηεο. Πνιιέο θνξέο ρξεζηκνπνηείηαη κεηαθνξηθά, ζε

ζπκβνιηζκνύο, ελώ πνιινί έρνπλ πξνζπαζήζεη λα

απνηππώζνπλ ηηο δηάθνξεο κνξθέο ηνπ, ηε ζάιαζζα,

ηνπο πνηακνύο θαη ηηο ιίκλεο. Οη αξραίνη Αηγύπηηνη

απεηθόληδαλ ζηα ηεξνγιπθηθά ηνπο ην λεξό σο κηα

γξακκή δηθ -δαθ. ηαλ ν θαιιηηέρλεο επηζπκνύζε λα

απεηθνλίζεη κηα ζάιαζζα ή έλα πνηάκη ρξεζηκνπνηνύζε

– όπσο θάλνπκε αθόκα θαη ζήκεξα –κηα θπκαηνεηδή

γξακκή πνπ επαλαιακβάλνληαλ. Ζ απεηθόληζε κηαο

θπκαηνεηδνύο γξακκήο ζην θάησ κέξνο ελόο βάδνπ από

αιάβαζηξν πνπ θαηαζθεπάζηεθε ζηε Μεζνπνηακία 3-

3.500 ρξόληα π.Υ. θαη βξέζεθε ζην Uruk ηνπ Ηξάθ

ζπκβνιίδεη πηζαλόλ έλα πνηάκη ζηηο όρζεο ηνπ νπνίνπ

θαιιηεξγνύληαη θπηά θαη εθηξέθνληαη δώα. Πνιινί

θαιιηηέρλεο ηόληζαλ ζηα έξγα ηνπο ηελ ηεξόηεηα ηνπ

λεξνύ, ηε ζεκαζία ηνπ σο πεγή δσήο, δύλακε αιιαγήο ή

θαη θαηαζηξνθήο. Δηθόλεο κε γπλαίθεο λα θάλνπλ κπάλην

ζε πεγέο, ιίκλεο ή πνηάκηα ελέπλεπζαλ πνιινύο

θαιιηηέρλεο.

Page 112: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Νερό: Πηγή ζφής, ενέργειας, δημιοσργίας

Σν λεξό απνηειεί πεγή έκπλεπζεο γηα πνιινύο

θαιιηηέρλεο, ζηε δσγξαθηθή θαη ζηε

γιππηηθή, ζηε κνπζηθή, ζηε ινγνηερλία. Ζ κνπζηθή

ελόο ξπαθηνύ ή ελόο ρεηκάξξνπ, ν ήρνο ηεο βξνρήο πνπ πέθηεη ζην

έδαθνο ή πεξλάεη κέζα από ην θύιισκα ελόο δέλδξνπ έρεη ηε δηθή ηεο αξκνλία,

είλαη ε κνπζηθή ηεο θύζεο θαη έρεη εκπλεύζεη πνιινύο αλζξώπνπο. Πνηνο άξαγε δελ έρεη θαζίζεη έζησ θαη

γηα ιίγν δίπια ζε έλα πνηακάθη αθνύγνληαο καγεκέλνο ην λεξό λα

θπιάεη;

Page 113: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Ζ ήρνο ηνπ λεξνύ ζπληξόθεπζε ηνλ άλζξσπν από ηελ εκέξα ηεο

δεκηνπξγίαο ηνπ, αθνύ ηα πνηάκηα θαη νη ιίκλεο ήηαλ ε

πξώηε ηνπ επηινγή γηα θαηνηθία.

Λνηπόλ άθνπζε ηνπο ήρνπο θαη πξνζπάζεζε λα

ηνπο κηκεζεί . Οη Ηλδηάλνη γηα λα έξζεη ε πνιύηηκή βξνρή ρόξεπαλ γύξσ από ηε

θσηηά θνπλώληαο ηα μύια ηεο βξνρήο ηα

νπνία έθαλαλ έλαλ ήρν ζαλ ην ηξαγνύδη ελόο

θαηαξξάρηε. ηελ Διιάδα ηνλ 1o αη. π.ρ. δεκηνπξγήζεθε ε ύδξαπιεο έλα

κνπζηθό όξγαλν πνπ ζηεξηδόηαλ

ζηελ ξπζκηδόκελε δηέιεπζε αέξα κέζα από

ράιθηλνπο ζσιήλεο κε λεξό. Έλα κνπζηθό όξγαλν αθόκα είλαη ε

λεξνζθπξίρηξα θηηάρλνληαη ζηα εξγαζηήξηα

ιατθήο αγγεηνπιαζηηθήο . Δρνπλ έλα επηζηόκην θαη είλαη

κηζνγεκηζκέλεο κε λεξό. O ήρνο ηνπο είλαη ζαλ θειάεδηζκα .

Page 114: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΠΟΗΖΜΑΣΑ ΚΑΗ ΣΡΑΓΟΤΓΗΑ SINGING IN THE RAIN-[Frank Sinatra]

Just singin´ in the rain,

What a glorious feeling, And I´m happy again. I´m laughing at clouds

So dark, up above, The sun´s in my heart

And I´m ready for love.

Let the stormy clouds chase. Everyone from the place,

Come on with the rain I have a smile on my face.

I´ll walk down the lane With a happy refrain

Just singin', singin' in the rain.

Dancing in the rain.

I'm happy again.

I'm singin' and dancin' in the rain.

Dancin' and singin' in the rain

ΝΑ ΜΑ ΠΑΡΔΗ ΜΑΚΡΗΑ ηίρνη: Γηνλύζεο αββόπνπινο Μνπζηθή: Γηνλύζεο αββόπνπινο Να καο πάξεηο καθξηά λα καο παο ζηα πέξα κέξε θύζα ζάιαζζα πιαηηά θύζα αγέξη θύζα αγέξη

Page 115: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΑΥ ΘΑΛΑΑ ΜΟΤ ΚΟΣΔΗΝΖ

Νίθνο Πνξηνθάινγινπ

Αρ ζάιαζζά κνπ ζθνηεηλή, ζάιαζζα αγξηεκέλε πνύ ζα κε βγάιεηο ην πξσί ζε πνηα ζηεξηά κνπ μέλε

πνύ ζα κε βγάιεηο ην πξσί ζε πηά ζηεξηά κνπ μέλε

αρ ζάιαζζά κνπ ζθνηεηλή ζάιαζζα αγξηεκέλε Σα είρα όια κηα θνξά κα ήζεια παξαπάλσ

ηη λα ηα θάλσ ηώξα πηα απόςε πνπ ζε ράλσ

Μέζα ζηα καύξα ζνπ λεξά θνκκάηηα ε δσή κνπ

αρ ζαιαζζά κνπ εζύ βαζηά πνπ θξύβεηο ην λεζί κνπ

αρ ζαιαζζά κνπ εζύ βαζηά πνπ θξύβεηο ην λεζί κνπ

κέζα ζηα καύξα ζνπ λεξά θνκκάηηα ε δσή κνπ

Σα είρα όια κηα θνξά κα ήζεια παξαπάλσ ηη λα ηα θάλσ ηώξα πηα

απόςε πνπ ζε ράλσ

Page 116: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Σξέρεη, ηξέρεη, ηξέρεη ην λεξό ηξέρεη ,ηξέρεη, ηξέρεη ην λεξό ζην κύιν

έπηαζεο θαηλνύξην θίιν ηξέρεη, ηξέρεη , ηξέρεη ην λεξό

ηξέρεη ηξέρεη , ηξέρεη ην λεξό ζη' απιάθη ζ' άιινλ έδσζεο θηιάθη

Παίδεη κε ην ήιην ην λεξό

ηξέρεη, ηξέρεη , ηξέρεη ην λεξό παίμακε θαη κεηο κε η' όλεηξν

ηξέρεη ηξέρεη , ηξέρεη ην λεξό ζην κύιν θη όια γίλνληαη βαξηά

ζηνπ θαηξνύ ηε δπγαξηά

Σξέρεη, ηξέρεη, ηξέρεη ην πνπιί ηξέρεη ηξέρεη, ηξέρεη ην πνπιί ζηα θιώληα

ζαλ ηα ληάηα, ζαλ ηα ρηόληα ηξέρεη, ηξέρεη, ηξέρεη ην πνπιί

ηξέρεη ηξέρεη, ηξέρεη ην πνπιί ζηα δέληξα ήζνπλ ηεο θαξδηάο κνπ αθέληξα

Σξέρεη ην πνπιί λα ην ραξώ

Σξέρεη, ηξέρεη, ηξέρεη ην πνπιί παίμακε θαη κεηο κε η' όλεηξν

ηξέρεη ηξέρεη, ηξέρεη ην πνπιί ζηα δέληξα θη όια γίλνληαη βαξηά

ζηνπ θαηξνύ ηε δπγαξηά.

Page 117: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΝΔΡΟ ΚΑΗ ΘΡΖΚΔΗΑ Από ηα πξώηα ρξόληα ηεο ύπαξμήο ηνπ ζηε γε,

ν άλζξσπνο θαηάιαβε ηη ζεκαζία πνπ είρε ην λεξό γηα ηε δσή ηε δηθή ηνπ αιιά θαη ησλ άιισλ πιαζκάησλ ηεο. Γη‗

απηόλ αθξηβώο ην ιόγν ην λεξό είρε ζεκαληηθό ξόιν ζε όιεο ηηο ζξεζθείεο. Γηα ηνλ

ίδην ιόγν νη άλζξσπνη έπιαζαλ πνιινύο κύζνπο θαη παξαδόζεηο γηα ην λεξό...

Σν λεξό ζην Υξηζηηαληζκό: Σν θαζαξό θαη

δηάθαλν λεξό ζπλδέζεθε ζηελά κε ηε ιαηξεία ηνπ ρξηζηηαληζκνύ.

Δίλαη ν αγηαζκόο πνπ θπιάκε δίπια ζην εηθνλνζηάζη. Με απηό καο ξαληίδεη ν ηεξέαο

ζηελ αξρή θάζε κήλα, ζηελ αξρή ηεο ζρνιηθήο ρξνληάο θαη ζε θάζε θαηλνύξην

μεθίλεκα ζηε δσή καο. Αθόκα είλαη ην λεξό ηνπ Ηνξδάλε, όπνπ

βαπηίζηεθε ν Υξηζηόο από ηνλ Ησάλλε ην Βαπηηζηή, αιιά θαη ην λεξό ηεο θνιπκπήζξαο,

πνπ μεπιέλεη θάζε λέν ρξηζηηαλό από ην πξνπαηνξηθό ακάξηεκα.

Page 118: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Λαηξεπηηθέο εθδειώζεηο όπνπ

ρξεζηκνπνηείηαη ην λεξό ζηελ Δθθιεζία: ην Υξηζηηαληζκό: ηελ νξζόδνμε εθθιεζία , ζηε γηνξηή ησλ Φώησλ, ην λεξό παίδεη ηνλ πξσηαξρηθό ξόιν ζηελ ηειεηή αγηαζκνύ ησλ

πδάησλ πνπ γίλεηαη ζε όινπο ηνπο λανύο. Δπίζεο κεηά ηελ ηαθή ηνπ λεθξνύ, όζνη

παξεπξίζθνληαη πιέλνπλ ηα ρέξηα ηνπο ζε έλδεημε εμαγληζκνύ. ηνλ Ηζιακηζκό: Οη κνπζνπικάλνη πξνζεύρνληαη 5 θνξέο ηελ

εκέξα ζηξακκέλνη πξνο ηε Μέθθα. Πξηλ από θάζε πξνζεπρή, πιέλνπλ ηα ρέξηα, ηα πόδηα, ηα απηηά θαη ην ζηόκα ηνπο θαη βγάδνπλ ηα

παπνύηζηα ηνπο πξηλ κπνπλ ζην ηδακί γηα πξνζεπρή. ηνλ Ηλδνπηζκό: Οη

Ηλδνπηζηέο ζεσξνύλ ηα λεξά ηνπ Γάγγε ηεξά θαη κπαίλνπλ ζε απηά

γηα λα ζεξαπεπηνύλ. ηηο όρζεο ηνπ ππάξρνπλ ηεξέο πόιεηο όπνπ νη πηζηνί πάλε λα πξνζθπλήζνπλ. Οη πξνζθπλεηέο ρύλνπλ επίζεο λεξό κέζα ζην Γάγγε σο πξνζθνξά ζηνπο ζενύο ηνπο. Οη ηλδνπηζηέο ην κήλα

Φεβξνπάξην ή Μάξηην γηνξηάδνπλ ηελ επηζηξνθή ηεο άλνημεο. Σόηε βγαίλνπλ ζηνπο

δξόκνπο, αλάβνπλ θσηηέο θαη ξαληίδνπλ ν έλαο ηνλ άιιν κε ζθόλεο ή ρξσκαηηζκέλν λεξό.

Page 119: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΟΗ ΔΤΥΔ ΣΗ ΔΚΚΛΖΗΑ Εσνδόηξηα δύλακε ην λεξό, δελ ζα

κπνξνύζε λα ζηακαηήζεη λα εκπλέεη ηνπο αλζξώπνπο θαη ζηα ρξόληα ηνπ Υξηζηηαληζκνύ. Καη

ζηε λέα ζξεζθεία θαηέρεη εμέρνπζα ζέζε ζηελ ηειεηή ησλ κπζηεξίσλ ηεο, θαζώο θαη ζηηο

επρέο ηεο.

ΣΟ ΒΑΠΣΗΜΑ

Ο Ησάλλεο ν Πξόδξνκνο ζην πνηάκη βάπηηδε ηνπο πηζηνύο

,όπσο θαη ηνλ ίδην ην Υξηζηό. Ο δε Υξηζηόο θαηά Μαηζαίνλ

Δπαγγέιην ιέεη ζηνπο καζεηέο ηνπ:« Πνξεπζέληεο νπλ

καζεηεύζαηε πάληα ηα έζλε βαπηίδνληεο απηνύο…». Καη ζήκεξα ην Βάπηηζκα, κε ηελ

είζνδν ηνπ λεπίνπ ζην λεξό ηεο θνιπκβήζξαο, έρεη ηελ έλλνηα

ηεο θάζαξζεο από ην πξνπαηνξηθό ακάξηεκα.

Page 120: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Ο Αγιαζμός

Βαζηθό ζηνηρείν είλαη ην λεξό, ην νπνίν ηνπνζεηείηαη ζε θάπνην

δνρείν (ιεθάλε). Ο ξαληηζκόο ησλ πηζηώλ γίλεηαη κε έλα καηζάθη

βαζηιηθό ή άιιν θπηό. Ο Αγηαζκόο ζπλδέεηαη κε ηα ζαύκαηα ηνπ

Υξηζηνύ θαη θπξίσο κε ηηο ζεξαπείεο αζζελώλ, γη' απηό θαη ην απνηέιεζκά ηνπ είλαη ν θαζαξκόο ησλ ςπρώλ από ηα πάζε. ιεο νη επρέο, πνπ αλαθέξνληαη θαηά ηελ

ηέιεζε, δίλνπλ ζην λεξό θαζαξηηθό, ηακαηηθό θαη θσηηζηηθό

ραξαθηήξα.

Η ΘΔΙΑ ΔΤΥΑΡΙΣΙΑ

πληίζεηαη από έλδπκν άξην θαη θξαζί πνπ έρεη αξαησζεί κε λεξό. Σν λεξό ρξεζηκνπνηείηαη γηα δπν ινγνύο: • Γηόηη ππήξρε ζπλήζεηα ζηελ Παιαηζηίλε λα κελ πίλεηαη ην θξαζί, ρσξίο λα έρεη αξαησζεί.

ύκθσλα όκσο θαη κε ηηο Απνζηνιηθέο Γηαηαγέο, ν Υξηζηόο «ην πνηήξηνλ θεξάζαο εμ νίλνπ θαη

ύδαηνο θαη αγηάζαο…»

• Γηόηη απνηειεί αλάκλεζε ηνπ γεγνλόηνο, θαηά ην νπνίν ν

Ρσκαίνο ζηξαηηώηεο ηξύπεζε ηελ πιεπξά ηνπ Υξηζηνύ πάλσ ζην

ζηαπξό θαη από ηελ πιεγή έηξεμε αίκα θαη λεξό.

Page 121: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Εστές για ηην επάρκεια νερού

Ζ αγσλία ησλ αλζξώπσλ γηα ηελ επάξθεηα ηνπ λεξνύ δελ κπνξνύζε

λα αθήζεη ηελ Δθθιεζία αδηάθνξε. Πνιιέο επρέο

γξάθηεθαλ σο επίθιεζε ζην Θεό, γηα λα ραξίζεη άθζνλν λεξό ζηνπο αλζξώπνπο. Έηζη, έρνπκε επρέο:

Για ηο άνοιγμα πηγαδιού και ηην αναζήηηζη νερού

Γηα ηελ αλνκβξία, γηα ηελ νπνία ε Δθθιεζία έρεη νιόθιεξε Αθνινπζία κε επαγγειηθά αλαγλώζκαηα, ηθεζία ηνπ

δηαθόλνπ θαη ηνπ ηεξέα, επρέο από εηδηθό Καλόλα θαη ζεηξά νθηώ

επρώλ . Θα πξέπεη εδώ λα επηζεκαλζεί όηη νη επρέο γηα ηελ

αλνκβξία αηηνύληαη λεξό ην νπνίν ζα μεδηςάζεη ηνπο αλζξώπνπο θαη

ηα δώα, ζα βνεζήζεη ζηελ σξίκαλζε ησλ θαξπώλ θαη ζα

είλαη βξνρή εηξεληθή. Γηόηη κπνξεί λα έιζεη θαη βξνρή πνπ ζα θέξεη

θαηαζηξνθή.

Page 122: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

Εστές για ηη θάλαζζα και ηις λίμνες

Από ηε ζάιαζζα θαη ηηο ιίκλεο ν άλζξσπνο παίξλεη ηελ ηξνθή ηνπ,

αιιά θαη ζε απηέο ηαμηδεύεη ή κεηαθέξεη εκπνξεύκαηα. Οη επρέο

ηεο Δθθιεζίαο απνζθνπνύλ:

Σηην αθθονία ηφν υαριών

ηε δηαθύιαμε από θάζε θαθό ελόο πινίνπ πνπ θαηαζθεπάδεηαη ηελ εμαζθάιηζε θαινύ ηαμηδηνύ

γηα θάπνηνλ πνπ πξόθεηηαη λα ηαμηδέςεη

ην λα ζηακαηήζνπλ νη άλεκνη θαη λα θνπάζεη ε ζαιαζζνηαξαρή.

Εστή για ηα τφράθια

Ραληίδνληαη ηα θηήκαηα κε αγηαζκό ησλ Θενθαλίσλ θαη

δεηείηαη ε επινγία ηνπ Θενύ γηα ηελ θαξπνθνξία ηνπ ρσξαθηνύ ή ηνπ ακπειώλα θαη ηελ πξνζηαζία

ηνπ από βιαβεξά έληνκα.

Page 123: 1o ΛΤΚΔΗΟ ΣΡΗΠΟΛΖ Α¶ ΛΤΚΔΗΟΤ Ο ΚΤΚΛΟ ΣΟΤ ΝΔΡΟΤ1lyk-tripol.ark.sch.gr/autosch/joomla15/images/o_kyklos_tou_nerou.pdf · O θύθινο ηνπ λεξνύ

ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΔ ΟΜΑΓΔ ΤΠΕΤΘΤΝΗ ΚΑΘΗΓΗΣΡΙΑ ΣΗ ΕΡΕΤΝΗΣΙΚΗΕΡΓΑΙΑ:

ΚΡΗΣΙΚΟΤ ΕΛΕΝΗ

1.ΔΙΑΓΩΓΗ, ΝΔΡΟ ΚΑΙ ΥΗΜΔΙΑ

ΚΟΝΣΟΓΗΑΝΝΖ ΝΗΚΟΛΑΟ

ΚΟΤΒΑΒΑ ΚΧΝΣΑΝΣΗΝΟ

ΚΧΣΟΠΟΤΛΟ ΑΡΗΣΔΗΓΖ

ΠΡΟΒΗΓΑ-ΒΑΡΑΣΟ ΦΟΗΒΟ

2.ΝΔΡΟ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΑ

ΠΑΗΝΔΖ ΜΑΡΗΑ-ΗΧΑΝΝΑ

ΡΗΣΑ ΛΟΒΔΛΗΝ

ΚΔΝΣΕΟΤ ΝΗΚΟΛΔΣΣΑ

ΦΗΛΟΠΟΤΛΟΤ ΥΡΤΟΤΛΑ

3.ΝΔΡΟ ΚΑΙ ΡΤΠΑΝΗ

ΜΑΥΑΗΡΑ ΠΑΡΑΚΔΤΖ

ΜΔΝΣΔ ΦΗΛΗΠΠΑ

ΜΠΔΚΗΑΡΖ ΔΛΔΝΖ

ΜΠΗΝΗΑΡΖ ΓΔΧΡΓΗΑ

4.ΝΔΡΟ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΝΟΜΙΑ

ΑΝΑΓΝΧΣΟΠΟΤΛΟΤ ΓΗΟΝΤΗΑ

ΚΑΣΑΡΟΤ ΓΑΝΑΖ

ΜΑΝΣΑ ΝΗΚΟΛΑΟ

ΜΑΗΑ ΒΑΗΛΗΚΖ