(1857-1927)- Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού ΄Εθνους,...
12
1 Ο Αντώνιος Ηπίτης (1857-1927) και η απελευθέρωση της Παραμυθιάς O Αντώνιος Ηπίτης γεννήθηκε και απεβίωσε στην Αθήνα. ΄Ηταν γόνος μεγάλης στρατιωτικής οικογενείας με καταγωγή από την Πάργα, στην οποία είχε γεννηθεί ο παππούς του, ο Πέτρος 1 Hπίτης. Γονείς του ήταν ο Θεόδωρος Ηπίτης, και η Ελένη Αντώνιου Κριεζή 2 . Απεφοίτησε από τη Σχολή Ευελπίδων. Σπούδασε στη Γαλλία. Έλαβε μέρος στον ατυχή πόλεμο του 1897. Απόστρατεύτηκε, για να αφοσιωθεί στο συγγραφικό του έργο. Το 1912 επιστρατεύτηκε με το βαθμό του αντισυνταγματάρχη, παίρνοντας μέρος στον Μακεδονικό αγώνα. Στα μέσα του Οκτώβρη του ιδίου έτους κατήλθε στην Ήπειρο. Τέθηκε κάτω από τις διαταγές του Στρατηγού Κων. Σαπουνζάκη. Ηγήθηκε μικτού αποσπάσματος με το οποίο, αφού στρατοπέδευσε παρόχθια του ποταμού Αχέροντα από την πλευρά της Πρέβεζας, απέ-κρουσε επιτυχώς τις τουρκικές και αλβανικές στρατιωτικές δυνάμεις που προσπαθούσαν να μετακινηθούν προς την Πρέβεζα και τη Φιλιππιάδα. Στις δύο (2) του Γενάρη 1913 κατέλαβε και τη βόρεια παρόχθια πλευρά του Αχέροντα μαζί με τα πέριξ αυτής χωριά, Γλυκή, Χόικα και Γαρδίκι. Μετά την απελευθέρωση της Θεσπρωτίας και το τέλος των πολέμων ο Αντώνιος Ηπίτης αποστρατεύθηκε με το βαθμό του συνταγματάρχη, ασχοληθείς στη συνέχεια με το συγγραφικό του έργο. Δεν είναι γνωστό αν δημιούργησε οικογένεια και αν άφησε απογόνους. 1 . Ο Πέτρος Hπίτης (1795 – 1861), γεννήθηκε στην Πάργα. Σπούδασε φιλοσοφία και ιατρική στο Βουκουρέστι και στη Βιέννη. Το 1818, αφού εγκαταστάθηκε στην Οδησσό, έγινε ιατρός του Αλέξανδρου Υψηλάντη. Στη συνέχεια το 1830 ήρθε στην Αθήνα, όπου ασχολήθηκε, κυρίως, με την πανούκλα. (Βλ. Γεωργίου Θ.Μαραζιώτη : « Ο Ηπειρώτης Εθναπόστολος Πέτρος Ηπίτης », Αθήνα 1973) 2 . Ο Αντώνιος Κριεζής (1796-1865) γεννήθηκε στην Τροιζήνα και πέθανε στην Αθήνα. Διετέλεσε Πρωθυπουργός από το Δεκέμβριο του 1849 ως το Μάιο του 1854.
Transcript of (1857-1927)- Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού ΄Εθνους,...
O Αντνιος Ηπτης γεννθηκε και απεβωσε στην Αθνα. Ηταν γνος
μεγλης στρατιωτικς οικογενεας με καταγωγ απ την Πργα, στην
οποα εχε γεννηθε ο παππος του, ο Πτρος 1 Hπτης. Γονες του ταν ο
Θεδωρος Ηπτης, και η Ελνη Αντνιου Κριεζ 2 . Απεφοτησε απ τη
Σχολ Ευελπδων. Σποδασε στη Γαλλα. λαβε μρος στον ατυχ
πλεμο του 1897. Απστρατετηκε, για να αφοσιωθε στο συγγραφικ
του ργο. Το 1912 επιστρατετηκε με το βαθμ του αντισυνταγματρχη,
παρνοντας μρος στον Μακεδονικ αγνα. Στα μσα του Οκτβρη του
ιδου τους κατλθε στην πειρο. Τθηκε κτω απ τις διαταγς του
Στρατηγο Κων. Σαπουνζκη. Ηγθηκε μικτο αποσπσματος με το
οποο, αφο στρατοπδευσε παρχθια του ποταμο Αχροντα απ την
πλευρ της Πρβεζας, απ-κρουσε επιτυχς τις τουρκικς και αλβανικς
στρατιωτικς δυνμεις που προσπαθοσαν να μετακινηθον προς την
Πρβεζα και τη Φιλιππιδα. Στις δο (2) του Γενρη 1913 κατλαβε και
τη βρεια παρχθια πλευρ του Αχροντα μαζ με τα πριξ αυτς χωρι,
Γλυκ, Χικα και Γαρδκι.
Μετ την απελευθρωση της Θεσπρωτας και το τλος των πολμων ο
Αντνιος Ηπτης αποστρατεθηκε με το βαθμ του συνταγματρχη,
ασχοληθες στη συνχεια με το συγγραφικ του ργο.
Δεν εναι γνωστ αν δημιοργησε οικογνεια και αν φησε απογνους.
1 . Ο Πτρος Hπτης (1795 – 1861), γεννθηκε στην Πργα. Σποδασε φιλοσοφα και
ιατρικ στο Βουκουρστι και στη Βιννη. Το 1818, αφο εγκαταστθηκε στην Οδησσ,
γινε ιατρς του Αλξανδρου Υψηλντη. Στη συνχεια το 1830 ρθε στην Αθνα, που
ασχολθηκε, κυρως, με την πανοκλα. (Βλ. Γεωργου Θ.Μαραζιτη : « Ο
Ηπειρτης Εθναπστολος Πτρος Ηπτης », Αθνα 1973) 2 . Ο Αντνιος Κριεζς (1796-1865) γεννθηκε στην Τροιζνα και πθανε στην
Αθνα. Διετλεσε Πρωθυπουργς απ το Δεκμβριο του 1849 ως το Μιο του 1854.
2
ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ 1912
ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ (σφαγδα)
Το παρν γραμματσημο μου το στειλε ο Μαργαριτιτης Θωμς Γκνης. Ο
Θ. Γκνης εναι μλος της Πανηπειρωτικς Ομοσπονδας Ευρπης. Ζε μνιμα
στη Γερμανα. Στον ελεθερο χρνο του ασχολεται με παλις φωτογραφες και με
την ρευνα ιστορικν ντοκουμντων της λλοτε Επαρχας Μαργαριτιο…
Η απελευθρωση της Παραμυθις (23.02.1913)
Μετ την πτση των Ιωανννων (21.02.1913), το μικτ απσπασμα του
αντισυνταγματρχη Αντνιου Ηπτη, αποτελομενο απ τα τγματα
Φυλακιο, Πλατ, λχου Παπαδκη, δο ουλαμν πυροβολικο και
ενς ουλαμο ιππικο, προχρησε την απελευθρωση των χωριν βρεια
της Γλυκς. Οι μχες και οι συμπλοκς με τις τουρκικς στρατιωτικς
δυνμεις ταν σκληρς. Οι νεκρο και απ τις δο πλευρς πολλο. Οι
Οθωμανο τραυματες και ασθενες ανλθαν σε ενενντα να (91). (Βλ.
π.κ. τηλεγρφημα δο (2)).
Κυριακ, 23 Φλεβρη του 1913, μα (13.00) το μεσημρι. Ο αντι-
συνταγματρχης Ηπτης Αντνιος συνοδευμενος απ αξιωματικος,
υπαξιωματικος, στρατιτες και χωρικος εισλθε απελευθερωτς στην
Παραμυθι. Στην ντια εσοδο της πλης, κοντ στο Καρκαμσι, τον
υποδχτηκε ο Μητροπολτης Νεφυτος, επικεφαλς ζητωκραυγζοντος
πλθους. Στη συνχεια λας και στρατς οδηγθηκαν στο Μητροπολιτικ
να της Παναγας (Μεγαλοεκκλησις), που ο προκαθμενος, τελσας
δοξολογα επ τη απελευθερσει της πλης, εκφνησε συγκινητικ πανη-
γυρικ.
3
και στα γρω χωρι, ταν πληροφορθηκαν τον ερχομ των δυνμεων
του Ηπτη, αναχρησαν νχτα για την Αλβανα με λο το πολεμικ τους
υλικ. Οι παραμεναντες μως Μουσουλμνοι Τσμηδες, αφο παρ-
δωσαν στις ελληνικς στρατιωτικς δυνμεις τετρακσια (400) πλα,
δλωσαν υποταγ και απστειλαν τηλεγρφημα συμπαρστασης προς τον
διδοχο Κωνσταντνο 3 (Ιωννινα).
Tο νομα του συνταγματρχη Ηπτη Αντνιου εναι συνδεδεμνο με την
απελευθρωση της Παραμυθις.
Σμφωνα με το Αρχεο του Δμου Σουλου, η Κεντρικ Δημσια οδς
της Παραμυθις, απ το Γαλατ ως το Καρκαμσι, ονομαζταν μχρι το
1960 (;) οδς Ηπτη. Εκτοτε η οδς αυτ μετονομσθηκε σε οδς
Κωνσταντνου Καραμανλ, επειδ το 1954 ο Κ.Κ. ως Υπουργς
Δημοσων Εργων ρυμοτμησε την Παραμυθι.
Σμερα (2016), μπως, ο εν λγω Δμος πρπει να ονομσει κποια οδ
της Παραμυθις την επαρχιακ ΕΟ Γλυκς – Παραμυθις, οδς Ηπτη;
Το τος 1913 κι ο μνας Φλεβρης
Ο μνας Φλεβρης του 1913 εναι για την Ηπειρο ιστορικς σταθμς.
Εναι ιστορικς σταθμς, διτι απελευθερθηκε μετ απ πντε (5),
περπου, αινες πικρς τουρκικς σκλαβις και μετ απ δο μεγλες
επαναστσεις και κινματα.
Το 1913 : Στις 21 Φλεβρη πεσαν τα Γιννενα, στις 23 Φλεβρη η
Παραμυθι και στις 24, 25 και 26 Φλεβρη το Μαργαρτι, η Ηγου-
μεντσα και οι Φιλιτες.
Ηπτης », Αθνα 1973, σελ. 50.
«… Ο Ηπτης Πτρος θα αφσει λαμπρος απογνους. Τον υιν
του Θεδωρο, που ετμησε τον Ελληνικ στρατ και την
καταγωγν του, αναδειχθες εις καθηγητς της Μηχανολογας
στη Σχολ των Ευελπδων, καθς και Επιτελρχη του στρατο.
Και τα τρα του εγγνια, παιδι του Θεοδρου, τον Αντνιο, το
Δημτριο και τον Ιωννη, οι οποοι επσης ετμησαν τας εν-
πλους δυνμεις της χρας, στο στρατ της ξηρς, ο πρτος ως
3 . Εφημερδα Νεολγος Πατρν : 24.02.1913, σελ. 4 « Ο Διδοχος ετηλεγρφησεν
προς τον Βασιλα και τον Βενιζλον τα εξς … : « Ο Μητροπολτης Παραμυθις,
αιτσει των προκρτων Οθωμανν εγγρφως ζητε την παρδοσιν εις τον Ελληνικν
στρατν της Παραμυθις και των πριξ χωρων » Κωνσταντνος Διδοχος
4
αξιωματικς, πολεμσας γενναως στις μχες προς απελευθρω-
ση της Ηπερου το 1912-13, και στο ναυτικ οι δο λλοι, εξελι-
χθντες στο βαθμ του Ναυρχου. Και οι τρεις των υπρξαν συγ-
γραφες αξιλογων ργων εις την στρατιωτικ τχνη ….».
- Μεγλη Εγκυκλοπαδεια του Ελληνικο Εθνους, Παλου Δρανδκη,
κδοσης 1927, τμος ΙΒ, σελ. 351, λμμα Ηπτης Αντνιος :
« Ηπτης Αντνιος : Αξιωματικς του πυροβολικο (1857 –
1927), προερχμενος εκ του στρατιωτικο σχολεου ευελπδων
και προαχθες μχρι του βαθμο του συνταγματρχου. Ητο υις
του Θεοδρου Ηπτη.
παρ τω στρατιωτικ σχολεω ευελπδων και τω των υπαξιω-
ματικν, συγγρψας « Τακτικν τριν πλων », « Μαθματα
στρατιωτικς τεχνολογας ». Το 1906, φρων τον βαθμν του
αντισυνταγματρχου, απεστρατεθη τη αιτσει του. Κατ τον
πρτον Βαλκανικν πλεμον του 1912 ανεκλθη εκ της απ-
στρατεας και ανλαβε την διοκησιν ανεξαρττου μικτο απ-
σπσματος, δρσαντος εν αρχ εις δυτικν Μακεδοναν και κατ-
πιν εις Ηπειρον. Μετ το πρας των πολμων προχθη εις συν-
ταγματρχην και επανλθεν εις την αποστρατεαν.
Ο Αντνιος Ηπτης συνγραψε πλην των στρατιωτικν και τα
εξς ργα : « Λεξικν γαλλοελληνικν και ελληνογαλλικν
ρων», (Αθναι 1895, τ. α και β, 1898 τ. γ. ), « Λεξιλγιον ελλη-
νογαλλικν » (παρρτημα του γαλλοελληνικο λεξικο των επι-
στημονικν και τεχνικν ρων 1898) » (…)
- Γενικ Επιτελεο Στρατο.
Διευθνσεως Ιστορας Στρατο, Αθνα 1987.
α. σελ. 168 (210) : « Στο μεταξ, για την κλυψη του κρου
αριστερο της διατξεως και την εκκαθριση της περιοχς του
Αχροντα ποταμο απ τα τακτικ και τακτα τουρκικ και
αλβανικ σματα που δροσαν εκε, συγκροτθηκαν στις 26
Δεκεμβρου (σ.σ.1912) μικτ απσπασμα με επικεφαλς τον
Αντισυνταγματρχη Ηπτη Αντνιο απ δο Τγματα Πεζικο,
το Ανεξρτητο Τγμα Πεζικο (που συγκροτθηκε απ τα πλεο-
νσματα των επιστρτων), τα λοιπ τμματα της περιοχς
Παραμυθις και Αχροντα, τον ουλαμ Ιππικο και τρα ορειβα-
5
διαδοχικ τα τουρκικ τμματα και μχρι τις 2 Ιανουαρου
εξασφλισαν και τις δο χθες στον κτω ρου του Αχροντα… »
β. σελ. 181(228) … « Παρλληλα, στο κρο αριστερ, το
Απσπασμα Αχροντα του Αντισυνταγματρχη Ηπτη εισλθε
το μεσημρι της 23 ης
Φεβρουαρου στην Παραμυθι και τις
επμενες δο ημρες τα τμματ του απελευθρωσαν τους
Φιλιτες και τα γρω χωρι … »
Εφημερδες του Α. Βαλκανικο πολμου (1912-1913) :
- Εστα της 29.11.1912, σελ. 3.
« ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΟΡΓΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟΝ
Κατ’ ασφαλες πληροφορας Τουρκαλβανο τακτοι προβησαν εις
διωγμος εναντον των κατοκων των χωρων Γλυκ, Χικα και
Ποταμι της περιφερεας Πρεβζης και δεινν λεηλασαν των
αποθηκευμνων εκε ζωοτροφιν.
Απ τα υπρχοντα εκε 1500 βδια και λογα, 3.500 πρβατα, 175
χιλ. οκδας ρζι, 180 χιλ. οκδας αραβσιτον, μεγλας ποστητας
βουτρου, ελαου και ελαιν δεν αφκαν τποτε, ακμη και τα
υπρχοντα εκε διφορα σκεη διρπασαν.
Οι κτοικοι διεσκορπσθησαν εις τα πριξ εις ελεεινν κατστασιν.
Μερμνη των αρχν Πρεβζης συνστη υπρ των κακοπαθησντων
ειδικ επιτροπ περιθλψεως ».
« Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΕΝ ΗΠΕΙΡΩ
χωρων των υπ του Τουρκικο στρατο και των λιπηδων κατ-
δυναστευομνων. Γυναικπαιδα ευρσκονται κλεισμνα εντς των
ναν και στερονται του ρκτου. Πολλο τρφονται με βαλανδια, τα
δε μικρ παιδα αποθνσκουν το εν κατπιν του λλου, απ την
πεναν. Τα χωρα Μπαμπορι και Τσαμαντ μη δυνμενα να ανθ-
ξουν ψωσαν Τουρκικν σημααν και μετβησαν οι γροντες και
προσκνησαν τον Μπμπαση. Πολλ σματα Ηπειρωτικ χουν
διασκορπισθε πως προστατεσουν τους τυραννουμνους, εν συ-
μπλοκ δε εις Αγιον Νικλαον εφνευσαν περπτους 80 Τορκους,
6
εν εκ των χωρικν εφονεθησαν εις γρων και μα γραα, επλη-
γθη δε εν μικρν παιδον »
Νεολγος Πατρων 15.11.1912 σελ.2
Γεν. Στρατηγεον Ιωννινα 24 Φεβρ. 15.56
Αριθμς Τηλεγρφημα 3470
8
εισλθεν 23 ην
ουλαμο ιππικο. Αναμνονται εκε δια Σκλας Παραμυθις
υπλοιποι δυνμεις. Ετελσθη αμσως δοξολογα χοροστατοντος
Μητροπολτου Νεοφτου. Συγκνησις πλθους κλαοντος εν
εκκλησα κατπιν ωραας προσλαλις Μητροπολτου περ Ελλδος.
Περισυλλογ πλων ρχισεν. Αναμνεται κατληψις Μαργαριτου.
Μονογραφς (δο)
2 ον
Λαμβνω την τιμν ν’ αναφρω τι σμερον 1μ.μ. ραν εισλθον
εις Παραμυθιν μετ Ταγμτων Φυλιακο, Πλατ, λχου Παπαδκη,
δο ουλαμν πυροβολικο και ουλαμο ιππικο. Αναμνω δια
Σκλας Παραμυθις τρεις λχους μου μεθ’ ενς πυροβλου. Ετελ-
σθη αμσως δοξολογα, χοροστατοντος Πανηρωττου Μητροπο-
λτου Νεοφτου. Συγκνησις πλθους κλαοντος εν τη εκκλησα
κατπιν ωραας προσλαλις Μητροπολτου περ Ελλδος, Βασιλεας
και Υμητρας Υψηλτητος. Αντιφνησα καταλλλως. Μοι επαρου-
σισθησαν παντες πρκριτοι Τουρκαλβανο, πολιτικο, υπλληλοι,
στρατιωτικς ιατρς, φαρμακοποις και λοχαγς οικονομικο.
Μοι παρδωκαν Διοικητριον και περ τα 400 πλα, μοι υποσχ-
θησαν δε να με συντρξωσιν στην περισυλλογν πντων των πλων
των ευρισκομνων εις τα πλησον χωρα. Ευρσκονται ενταθα περ
τους 91 ασθενες και τραυμαται κατ τας μετ των τμημτων μου
συμπλοκς στρατιται Οθωμανο ανευ φαρμκων και πεινοντες.
Παρακαλ διατξατε εν ισχει και δι’ αυτος η υπ’ αριθμ. 47
εγκκλιος της 6 ης
καθημερινν συσστιον στρατιτου. Ελπζω τχιστα να αφοπλσω
πριξ χωρα τη συνδρομ προκρτων. Αναμνω αναφορν Ταγμα-
τρχου Ματζοκη περ καταλψεως Μαργαριτου και Καρμυονα-
ρου (σ.σ. Καρβουναρου (;)) οπτε μεταβσομαι και εκε. Εξδωκα
προκρυξιν περ υποταγς εις νμους του κρτους. Παρακαλ δια-
τξατε να μοι αποσταλσι τα εν τη εσοκλεστω σημεισει φρμακα.
Κρνω επναγκες να διορισθε τχιστα Διοικητικς αντιπρσωπος
Παραμυθας.
Το παραπνω τηλεγρφημα (αρ.3) απστειλε ο Μητροπολτης Παραμυθας κ. Φιλιατν
Νεφυτος προς την Α.Β.Υ. Διδοχο Κωνσταντνο. (Λγω του ευανγνωστου και της
καλλιγραφας του δεν το αποκρυπτογραφ)
Βιβλιογραφα
1973
Ιστορας Στρατο, Αθνα 1987.
- Εφημερδα : Νεολγος Πατρν, 11, 15, 24 και 29/11.1912 - Εφημερδα : Καθημεριν, 01.12.2005 (Απψεις)
- Εφημερδα : Πργα 87, 03.04.2014
μεγλης στρατιωτικς οικογενεας με καταγωγ απ την Πργα, στην
οποα εχε γεννηθε ο παππος του, ο Πτρος 1 Hπτης. Γονες του ταν ο
Θεδωρος Ηπτης, και η Ελνη Αντνιου Κριεζ 2 . Απεφοτησε απ τη
Σχολ Ευελπδων. Σποδασε στη Γαλλα. λαβε μρος στον ατυχ
πλεμο του 1897. Απστρατετηκε, για να αφοσιωθε στο συγγραφικ
του ργο. Το 1912 επιστρατετηκε με το βαθμ του αντισυνταγματρχη,
παρνοντας μρος στον Μακεδονικ αγνα. Στα μσα του Οκτβρη του
ιδου τους κατλθε στην πειρο. Τθηκε κτω απ τις διαταγς του
Στρατηγο Κων. Σαπουνζκη. Ηγθηκε μικτο αποσπσματος με το
οποο, αφο στρατοπδευσε παρχθια του ποταμο Αχροντα απ την
πλευρ της Πρβεζας, απ-κρουσε επιτυχς τις τουρκικς και αλβανικς
στρατιωτικς δυνμεις που προσπαθοσαν να μετακινηθον προς την
Πρβεζα και τη Φιλιππιδα. Στις δο (2) του Γενρη 1913 κατλαβε και
τη βρεια παρχθια πλευρ του Αχροντα μαζ με τα πριξ αυτς χωρι,
Γλυκ, Χικα και Γαρδκι.
Μετ την απελευθρωση της Θεσπρωτας και το τλος των πολμων ο
Αντνιος Ηπτης αποστρατεθηκε με το βαθμ του συνταγματρχη,
ασχοληθες στη συνχεια με το συγγραφικ του ργο.
Δεν εναι γνωστ αν δημιοργησε οικογνεια και αν φησε απογνους.
1 . Ο Πτρος Hπτης (1795 – 1861), γεννθηκε στην Πργα. Σποδασε φιλοσοφα και
ιατρικ στο Βουκουρστι και στη Βιννη. Το 1818, αφο εγκαταστθηκε στην Οδησσ,
γινε ιατρς του Αλξανδρου Υψηλντη. Στη συνχεια το 1830 ρθε στην Αθνα, που
ασχολθηκε, κυρως, με την πανοκλα. (Βλ. Γεωργου Θ.Μαραζιτη : « Ο
Ηπειρτης Εθναπστολος Πτρος Ηπτης », Αθνα 1973) 2 . Ο Αντνιος Κριεζς (1796-1865) γεννθηκε στην Τροιζνα και πθανε στην
Αθνα. Διετλεσε Πρωθυπουργς απ το Δεκμβριο του 1849 ως το Μιο του 1854.
2
ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ 1912
ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ (σφαγδα)
Το παρν γραμματσημο μου το στειλε ο Μαργαριτιτης Θωμς Γκνης. Ο
Θ. Γκνης εναι μλος της Πανηπειρωτικς Ομοσπονδας Ευρπης. Ζε μνιμα
στη Γερμανα. Στον ελεθερο χρνο του ασχολεται με παλις φωτογραφες και με
την ρευνα ιστορικν ντοκουμντων της λλοτε Επαρχας Μαργαριτιο…
Η απελευθρωση της Παραμυθις (23.02.1913)
Μετ την πτση των Ιωανννων (21.02.1913), το μικτ απσπασμα του
αντισυνταγματρχη Αντνιου Ηπτη, αποτελομενο απ τα τγματα
Φυλακιο, Πλατ, λχου Παπαδκη, δο ουλαμν πυροβολικο και
ενς ουλαμο ιππικο, προχρησε την απελευθρωση των χωριν βρεια
της Γλυκς. Οι μχες και οι συμπλοκς με τις τουρκικς στρατιωτικς
δυνμεις ταν σκληρς. Οι νεκρο και απ τις δο πλευρς πολλο. Οι
Οθωμανο τραυματες και ασθενες ανλθαν σε ενενντα να (91). (Βλ.
π.κ. τηλεγρφημα δο (2)).
Κυριακ, 23 Φλεβρη του 1913, μα (13.00) το μεσημρι. Ο αντι-
συνταγματρχης Ηπτης Αντνιος συνοδευμενος απ αξιωματικος,
υπαξιωματικος, στρατιτες και χωρικος εισλθε απελευθερωτς στην
Παραμυθι. Στην ντια εσοδο της πλης, κοντ στο Καρκαμσι, τον
υποδχτηκε ο Μητροπολτης Νεφυτος, επικεφαλς ζητωκραυγζοντος
πλθους. Στη συνχεια λας και στρατς οδηγθηκαν στο Μητροπολιτικ
να της Παναγας (Μεγαλοεκκλησις), που ο προκαθμενος, τελσας
δοξολογα επ τη απελευθερσει της πλης, εκφνησε συγκινητικ πανη-
γυρικ.
3
και στα γρω χωρι, ταν πληροφορθηκαν τον ερχομ των δυνμεων
του Ηπτη, αναχρησαν νχτα για την Αλβανα με λο το πολεμικ τους
υλικ. Οι παραμεναντες μως Μουσουλμνοι Τσμηδες, αφο παρ-
δωσαν στις ελληνικς στρατιωτικς δυνμεις τετρακσια (400) πλα,
δλωσαν υποταγ και απστειλαν τηλεγρφημα συμπαρστασης προς τον
διδοχο Κωνσταντνο 3 (Ιωννινα).
Tο νομα του συνταγματρχη Ηπτη Αντνιου εναι συνδεδεμνο με την
απελευθρωση της Παραμυθις.
Σμφωνα με το Αρχεο του Δμου Σουλου, η Κεντρικ Δημσια οδς
της Παραμυθις, απ το Γαλατ ως το Καρκαμσι, ονομαζταν μχρι το
1960 (;) οδς Ηπτη. Εκτοτε η οδς αυτ μετονομσθηκε σε οδς
Κωνσταντνου Καραμανλ, επειδ το 1954 ο Κ.Κ. ως Υπουργς
Δημοσων Εργων ρυμοτμησε την Παραμυθι.
Σμερα (2016), μπως, ο εν λγω Δμος πρπει να ονομσει κποια οδ
της Παραμυθις την επαρχιακ ΕΟ Γλυκς – Παραμυθις, οδς Ηπτη;
Το τος 1913 κι ο μνας Φλεβρης
Ο μνας Φλεβρης του 1913 εναι για την Ηπειρο ιστορικς σταθμς.
Εναι ιστορικς σταθμς, διτι απελευθερθηκε μετ απ πντε (5),
περπου, αινες πικρς τουρκικς σκλαβις και μετ απ δο μεγλες
επαναστσεις και κινματα.
Το 1913 : Στις 21 Φλεβρη πεσαν τα Γιννενα, στις 23 Φλεβρη η
Παραμυθι και στις 24, 25 και 26 Φλεβρη το Μαργαρτι, η Ηγου-
μεντσα και οι Φιλιτες.
Ηπτης », Αθνα 1973, σελ. 50.
«… Ο Ηπτης Πτρος θα αφσει λαμπρος απογνους. Τον υιν
του Θεδωρο, που ετμησε τον Ελληνικ στρατ και την
καταγωγν του, αναδειχθες εις καθηγητς της Μηχανολογας
στη Σχολ των Ευελπδων, καθς και Επιτελρχη του στρατο.
Και τα τρα του εγγνια, παιδι του Θεοδρου, τον Αντνιο, το
Δημτριο και τον Ιωννη, οι οποοι επσης ετμησαν τας εν-
πλους δυνμεις της χρας, στο στρατ της ξηρς, ο πρτος ως
3 . Εφημερδα Νεολγος Πατρν : 24.02.1913, σελ. 4 « Ο Διδοχος ετηλεγρφησεν
προς τον Βασιλα και τον Βενιζλον τα εξς … : « Ο Μητροπολτης Παραμυθις,
αιτσει των προκρτων Οθωμανν εγγρφως ζητε την παρδοσιν εις τον Ελληνικν
στρατν της Παραμυθις και των πριξ χωρων » Κωνσταντνος Διδοχος
4
αξιωματικς, πολεμσας γενναως στις μχες προς απελευθρω-
ση της Ηπερου το 1912-13, και στο ναυτικ οι δο λλοι, εξελι-
χθντες στο βαθμ του Ναυρχου. Και οι τρεις των υπρξαν συγ-
γραφες αξιλογων ργων εις την στρατιωτικ τχνη ….».
- Μεγλη Εγκυκλοπαδεια του Ελληνικο Εθνους, Παλου Δρανδκη,
κδοσης 1927, τμος ΙΒ, σελ. 351, λμμα Ηπτης Αντνιος :
« Ηπτης Αντνιος : Αξιωματικς του πυροβολικο (1857 –
1927), προερχμενος εκ του στρατιωτικο σχολεου ευελπδων
και προαχθες μχρι του βαθμο του συνταγματρχου. Ητο υις
του Θεοδρου Ηπτη.
παρ τω στρατιωτικ σχολεω ευελπδων και τω των υπαξιω-
ματικν, συγγρψας « Τακτικν τριν πλων », « Μαθματα
στρατιωτικς τεχνολογας ». Το 1906, φρων τον βαθμν του
αντισυνταγματρχου, απεστρατεθη τη αιτσει του. Κατ τον
πρτον Βαλκανικν πλεμον του 1912 ανεκλθη εκ της απ-
στρατεας και ανλαβε την διοκησιν ανεξαρττου μικτο απ-
σπσματος, δρσαντος εν αρχ εις δυτικν Μακεδοναν και κατ-
πιν εις Ηπειρον. Μετ το πρας των πολμων προχθη εις συν-
ταγματρχην και επανλθεν εις την αποστρατεαν.
Ο Αντνιος Ηπτης συνγραψε πλην των στρατιωτικν και τα
εξς ργα : « Λεξικν γαλλοελληνικν και ελληνογαλλικν
ρων», (Αθναι 1895, τ. α και β, 1898 τ. γ. ), « Λεξιλγιον ελλη-
νογαλλικν » (παρρτημα του γαλλοελληνικο λεξικο των επι-
στημονικν και τεχνικν ρων 1898) » (…)
- Γενικ Επιτελεο Στρατο.
Διευθνσεως Ιστορας Στρατο, Αθνα 1987.
α. σελ. 168 (210) : « Στο μεταξ, για την κλυψη του κρου
αριστερο της διατξεως και την εκκαθριση της περιοχς του
Αχροντα ποταμο απ τα τακτικ και τακτα τουρκικ και
αλβανικ σματα που δροσαν εκε, συγκροτθηκαν στις 26
Δεκεμβρου (σ.σ.1912) μικτ απσπασμα με επικεφαλς τον
Αντισυνταγματρχη Ηπτη Αντνιο απ δο Τγματα Πεζικο,
το Ανεξρτητο Τγμα Πεζικο (που συγκροτθηκε απ τα πλεο-
νσματα των επιστρτων), τα λοιπ τμματα της περιοχς
Παραμυθις και Αχροντα, τον ουλαμ Ιππικο και τρα ορειβα-
5
διαδοχικ τα τουρκικ τμματα και μχρι τις 2 Ιανουαρου
εξασφλισαν και τις δο χθες στον κτω ρου του Αχροντα… »
β. σελ. 181(228) … « Παρλληλα, στο κρο αριστερ, το
Απσπασμα Αχροντα του Αντισυνταγματρχη Ηπτη εισλθε
το μεσημρι της 23 ης
Φεβρουαρου στην Παραμυθι και τις
επμενες δο ημρες τα τμματ του απελευθρωσαν τους
Φιλιτες και τα γρω χωρι … »
Εφημερδες του Α. Βαλκανικο πολμου (1912-1913) :
- Εστα της 29.11.1912, σελ. 3.
« ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΟΡΓΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟΝ
Κατ’ ασφαλες πληροφορας Τουρκαλβανο τακτοι προβησαν εις
διωγμος εναντον των κατοκων των χωρων Γλυκ, Χικα και
Ποταμι της περιφερεας Πρεβζης και δεινν λεηλασαν των
αποθηκευμνων εκε ζωοτροφιν.
Απ τα υπρχοντα εκε 1500 βδια και λογα, 3.500 πρβατα, 175
χιλ. οκδας ρζι, 180 χιλ. οκδας αραβσιτον, μεγλας ποστητας
βουτρου, ελαου και ελαιν δεν αφκαν τποτε, ακμη και τα
υπρχοντα εκε διφορα σκεη διρπασαν.
Οι κτοικοι διεσκορπσθησαν εις τα πριξ εις ελεεινν κατστασιν.
Μερμνη των αρχν Πρεβζης συνστη υπρ των κακοπαθησντων
ειδικ επιτροπ περιθλψεως ».
« Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΕΝ ΗΠΕΙΡΩ
χωρων των υπ του Τουρκικο στρατο και των λιπηδων κατ-
δυναστευομνων. Γυναικπαιδα ευρσκονται κλεισμνα εντς των
ναν και στερονται του ρκτου. Πολλο τρφονται με βαλανδια, τα
δε μικρ παιδα αποθνσκουν το εν κατπιν του λλου, απ την
πεναν. Τα χωρα Μπαμπορι και Τσαμαντ μη δυνμενα να ανθ-
ξουν ψωσαν Τουρκικν σημααν και μετβησαν οι γροντες και
προσκνησαν τον Μπμπαση. Πολλ σματα Ηπειρωτικ χουν
διασκορπισθε πως προστατεσουν τους τυραννουμνους, εν συ-
μπλοκ δε εις Αγιον Νικλαον εφνευσαν περπτους 80 Τορκους,
6
εν εκ των χωρικν εφονεθησαν εις γρων και μα γραα, επλη-
γθη δε εν μικρν παιδον »
Νεολγος Πατρων 15.11.1912 σελ.2
Γεν. Στρατηγεον Ιωννινα 24 Φεβρ. 15.56
Αριθμς Τηλεγρφημα 3470
8
εισλθεν 23 ην
ουλαμο ιππικο. Αναμνονται εκε δια Σκλας Παραμυθις
υπλοιποι δυνμεις. Ετελσθη αμσως δοξολογα χοροστατοντος
Μητροπολτου Νεοφτου. Συγκνησις πλθους κλαοντος εν
εκκλησα κατπιν ωραας προσλαλις Μητροπολτου περ Ελλδος.
Περισυλλογ πλων ρχισεν. Αναμνεται κατληψις Μαργαριτου.
Μονογραφς (δο)
2 ον
Λαμβνω την τιμν ν’ αναφρω τι σμερον 1μ.μ. ραν εισλθον
εις Παραμυθιν μετ Ταγμτων Φυλιακο, Πλατ, λχου Παπαδκη,
δο ουλαμν πυροβολικο και ουλαμο ιππικο. Αναμνω δια
Σκλας Παραμυθις τρεις λχους μου μεθ’ ενς πυροβλου. Ετελ-
σθη αμσως δοξολογα, χοροστατοντος Πανηρωττου Μητροπο-
λτου Νεοφτου. Συγκνησις πλθους κλαοντος εν τη εκκλησα
κατπιν ωραας προσλαλις Μητροπολτου περ Ελλδος, Βασιλεας
και Υμητρας Υψηλτητος. Αντιφνησα καταλλλως. Μοι επαρου-
σισθησαν παντες πρκριτοι Τουρκαλβανο, πολιτικο, υπλληλοι,
στρατιωτικς ιατρς, φαρμακοποις και λοχαγς οικονομικο.
Μοι παρδωκαν Διοικητριον και περ τα 400 πλα, μοι υποσχ-
θησαν δε να με συντρξωσιν στην περισυλλογν πντων των πλων
των ευρισκομνων εις τα πλησον χωρα. Ευρσκονται ενταθα περ
τους 91 ασθενες και τραυμαται κατ τας μετ των τμημτων μου
συμπλοκς στρατιται Οθωμανο ανευ φαρμκων και πεινοντες.
Παρακαλ διατξατε εν ισχει και δι’ αυτος η υπ’ αριθμ. 47
εγκκλιος της 6 ης
καθημερινν συσστιον στρατιτου. Ελπζω τχιστα να αφοπλσω
πριξ χωρα τη συνδρομ προκρτων. Αναμνω αναφορν Ταγμα-
τρχου Ματζοκη περ καταλψεως Μαργαριτου και Καρμυονα-
ρου (σ.σ. Καρβουναρου (;)) οπτε μεταβσομαι και εκε. Εξδωκα
προκρυξιν περ υποταγς εις νμους του κρτους. Παρακαλ δια-
τξατε να μοι αποσταλσι τα εν τη εσοκλεστω σημεισει φρμακα.
Κρνω επναγκες να διορισθε τχιστα Διοικητικς αντιπρσωπος
Παραμυθας.
Το παραπνω τηλεγρφημα (αρ.3) απστειλε ο Μητροπολτης Παραμυθας κ. Φιλιατν
Νεφυτος προς την Α.Β.Υ. Διδοχο Κωνσταντνο. (Λγω του ευανγνωστου και της
καλλιγραφας του δεν το αποκρυπτογραφ)
Βιβλιογραφα
1973
Ιστορας Στρατο, Αθνα 1987.
- Εφημερδα : Νεολγος Πατρν, 11, 15, 24 και 29/11.1912 - Εφημερδα : Καθημεριν, 01.12.2005 (Απψεις)
- Εφημερδα : Πργα 87, 03.04.2014
