116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα...

48

Transcript of 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα...

Page 1: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

116U B

116U B

116U B

116U B

116U B

116U B

116U B

116U B

1 1 Περιεχόμενα Απαντήσειςστιςσυμπληρωματικέςασκήσεις

η Ενότητα 4η Ενότητα 5η Ενότητα 64η Ενότητα 85η Ενότητα 96η Ενότητα 7η Ενότητα 8η Ενότητα 9η Ενότητα 60η Ενότητα 7η Ενότητα 9η Ενότητα η Ενότητα 44η Ενότητα 75η Ενότητα 06η Ενότητα 7η Ενότητα 8η Ενότητα 7

Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

ο Κριτήριο αξιολόγησης 4ο Κριτήριο αξιολόγησης 4ο Κριτήριο αξιολόγησης 44ο Κριτήριο αξιολόγησης 45ο Κριτήριο αξιολόγησης 46ο Κριτήριο αξιολόγησης 47ο Κριτήριο αξιολόγησης 48ο Κριτήριο αξιολόγησης 449ο Κριτήριο αξιολόγησης 45

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

1 1 Απαντήσειςστιςσυμπληρωματικέςασκήσεις

1η Ενότητα

1 Αποτελεί μέρος της (σχολ βιβλίο σελ 0)2 Πριν από 40 αι περίπου3 Οι πινακίδες της γραμμικής γραφής Βʹ (περ 450-00 π Χ ) 4 Σε συλλαβογραφικό 5 Η αδιάσπαστη ιστορική συνέχειά της ο ενιαίος χαρακτήρας της από τα αρχαία

χρόνια ως σήμερα 6 Τα κείμενα που έχουν διασωθεί σε συνδυασμό με τα αρχαιολογικά ευρήματα

αποτελούν τις μαρυρίες του παρελθόντος Η επαφή με τα πρωτότυπα κείμενα έχει την ίδια σημασία με το άγγιγμα ενός αγάλματος καθώς αποκομίζουμε μια αίσθηση οικειότητας με το παρελθόν μας

7 Κατά την περίοδο ακμής των σχέσεων Φοινίκων και Ελλήνων δηλ μεταξύ ου και 9ου αι π Χ

8 Ήταν ένα συμφωνογραφικό - συλλαβογραφικό αλφάβητο το οποίο περιλάμ-βανε συλλαβογράμματα καθένα από τα οποία αντιστοιχούσε και σε κάποι-ες συλλαβές Τα γράμματα Ξ Φ Χ Ψ Ω έλειπαν ενώ υπήρχαν επιπλέον το δί-γαμμα (F) και το κόππα (Ϟ)

9 Επειδή έκριναν ότι το αλφάβητο αυτό θα προκαλούσε δυσκολίες το προσάρ-μοσαν στις δικές τους φωνητικές ανάγκες και το συμπλήρωσαν μετατρέποντάς το σε φωνολογικό Δηλαδή κάθε γράμμα αντιστοιχούσε πλέον σε έναν φθόγγο φωνήεν ή σύμφωνο

10 Η επιγραφή του ποτηρίου του Νέστορος (πιθ 740-70 π Χ ) και της οινοχόης του Διπύλου (75 - 75 π Χ )

11 Βλέπε πίνακα σχολ βιβλίου σελ 12 Από τον 4ο αι π Χ και τελικά κυριάρχησε αφού έφτασε σε υψηλό βαθμό καλ-

λιέργειας με τα κείμενα του 5ου και 4ου αι π Χ 13 1 Ο αναμάρτητος ας ρίξει πρώτος την πέτρα (η προτροπή υπονοεί ότι δεν υπάρ-

χει άνθρωπος πραγματικά αναμάρτητος) 2 Δεν υπάρχει κάτι κακό από το οποίο να μην προκύπτει και κάποιο καλό 3 Αυτός που είναι ανεπιθύμητος και καταδιώκεται με βίαιο τρόπο Συνήθως εί-

ναι αθώο και εξιλαστήριο θύμα

4

116U B

116U B

116U B

116U B

5

4 Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά Το νόημα είναι Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν όλα

5 ένα βουνό το έπιασαν οι πόνοι του τοκετού και γέννησε ποντικό Λέμε την παροιμία όταν συμβαίνει ένα ασήμαντο γεγονός ενώ περιμέναμε κάτι πολύ πιο αξιόλογο

6 Να πράττεις γρήγορα αλλά και προσεκτικά 14 1 Οι συμβουλές μου δεν έπιασαν τόποmiddot ήταν φωνή βοώντος εν τη ερήμω 2 Είμαι βέβαιος ότι εσύ χτύπησες αδικαιολόγητα το συμμαθητή σου και όσα λες

είναι προφάσεις εν αμαρτίαις 3 Τελικά με τους εκβιασμούς του κατάφερε να αγοράσει το οικόπεδο του γεί-

τονα αντί πινακίου φακής 4 Μη τον καλοτυχίζεις από τώρα για τα πλούτη του γιατί σημασία έχει πώς θα

τελειώσει τη ζωή τουmiddot μηδένα προ του τέλους μακάριζε 5 Οι ξένες γλώσσες για όσους θέλουν να μπουν στο διπλωματικό σώμα είναι εκ

των ων ουκ άνευ 15 1 σλόγκαν σύνθημα 2 γκάλοπ δημοσκόπηση 3 καμπάνια δημοσιογραφική έρευνα εντυπωσιακού γεγονότος 4 κλισέ τυποποιημένη έκφραση 5 ινκόγκνιτο ανεπίσημα κρυφά 6 πρεστίζ γόητρο κύρος16 Σημειώνονται με έντονα γράμματα οι λέξεις που χρησιμοποιούνται ακόμη και

σήμερα αυτούσιες ή ελαφρά τροποποιημένες laquoἈλλrsquo εἶδενὦἄνδρες Ἀθηναῖοιτοῦτο καλῶς ἐκεῖνος ὅτι ταῦταμέν ἐστιν

ἅπαντα τὰ χωρία ἆθλατοῦ πολέμου κείμενα ἐν μέσῳφύσειδrsquoὑπάρχει τοῖςπαροῦσι τὰ τῶν ἀπόντων καὶ τοῖς ἐθέλουσι πονεῖν καὶ κινδυνεύειν τὰ τῶν ἀμελούντωνraquo

2η Ενότητα

Λεξιλογικές1 1 laquo Ἕνα ἀλλὰ λέονταraquo Είναι η απάντηση της λέαινας στην αλεπού που την πεί-

ραζε ότι είχε μόνο ένα παιδί (laquoΛέαινα καὶ ἀλώπηξraquo) Χρησιμοποιείται για να δηλώσει ότι δεν έχει σημασία η ποσότητα αλλά η ποιότητα

2 laquoὌμφακές εἰσιraquo (= Είναι άγουρα σταφύλια) Έτσι παρηγόρησε η αλεπού τον εαυτό της που δεν μπόρεσε να φτάσει τα σταφύλια που κρέμονταν από πολύ ψηλά (laquoἈλώπηξ καὶ βότρυςraquo) Η αρχαία παροιμιακή φράση είναι σχετική με τη νεοελληνική laquoΌσα δε φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάριαraquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 laquoΟὐ σύ με λοιδορεῖς ἀλλrsquo ὁ τόποςraquo (=Δε με περιπαίζεις εσύ αλλά το μέρος όπου βρίσκεσαι) Με αυτή τη φράση απάντησε ο λύκος στο κατσίκι που τον περιγελούσε ανεβασμένο στην στέγη ενός σπιτιού (laquo Ἔριφος καὶ λύκοςraquo) Λέ-γεται σε περιπτώσεις που κάποιος εκμεταλλεύεται τις συνθήκες για να υπερι-σχύσει κάποιου άλλου

4 laquoΣὺν Ἀθηνᾷ καὶ χεῖρα κίνειraquo (=Μην επικαλείσαι μόνο την Αθηνάmiddot κάνε κι εσύ κάτι) Αυτά τα λόγια είπε κάποιος ναυαγός σε έναν άλλο που ενώ έπρεπε να κολυμπήσει για να σωθεί περιοριζόταν στην προσευχή (laquoἈνὴρ ναυαγόςraquo)

2 α Μολὼν λαβέ β Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς 3

macr macr

macr

˘

δ macr

macr

macr

macr

δ ˘

macr

δ δ δ ˘

δ ˘

macr

macr

˘ ποιμήν κῆπος ἀρωγή μηδείς ἀσθενής ὑφίσταμαι ἀγορεύουσι

4

Λέξεις Ουρανικά Χειλικά Οδοντικά

παιδεία π δφύλακες κ φτροφὴ φ τβαθμὶς β θἀποκόπτω κ π τἐπίτροπος π τδιαγίγνομαι γ δδιατροφὴ φ δ τδιαβλητὸς κ χ β δ τ

5

ἐπὶ+ἥβη ἔφ-ηβος ἀπὸ +ἡγοῦμαι ἀφ-ηγοῦμαι ἐπὶ +ἵππος ἔφ-ιππος ἀπὸ +ὁρισμὸς ἀφ-ορισμὸς κατὰ +ὁρίζω καθ-ορίζω ὑπὸ + ἵσταμαι ὑφ-ίσταμαι4 κατὰ +ἡγητὴς καθ-ηγητής ἐπὶ +ὁδὸς ἔφ-οδος

3η Ενότητα

α Ερμηνευτικές

1 απλές πλεῖστοι πολλάκις πορίζωνται βίῳ οἰκέτας πολιτῶν σύνθετεςἐγεώργει (γεωργέω -ῶ lt γῆ + ἔργον) σκυτοτόμων [σκυτοτόμος lt σκῦτον (= δέρμα) + τέμνω (= κόβω)] ναύκληρος [ναῦς (= πλοίο) + κλῆρος] ἔμπορος [ἐν + πόρος (= πέρασμα)] ἐξειργάζοντο (ἐξ+ἐργάζομαι)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

2 ἀσκέω-ῶ - ἄσκησις ἄγω- ἄγημα πόλις- πολίτης λαμβάνω- λῆμμα ὁράω-ῶ - ὅρασις λείπω -λοιπὸς ἔχω- ἕξις πέλας -πελάζω δοῦλος -δουλικὸς οἴμοι - οἰμώζω

3 1 σπουδές- ἐσπούδαζε 2 βοοειδή- βοῦς 3 επιτηδευματίας -ἐπιτηδεύουσι 4 επεξεργασία -ἐξειργάζοντο 5 τέχνασμα- τέχνην

4 γράφωgtγράμμα γραφή γραφίς γραφικός γραφεὺς

5 Λέξεις αʹσυνθετικό βʹσυνθετικόἀλφιτοποιίαχλαμυδουργίαδιατρέφομαιἐξεμάνθανονλιθοξόος

ἄλφιτα χλαμὺςδιὰἐξ (ἐκ)λίθος

ποιῶἔργοντρέφομαιμανθάνωξέω (ξύνω)

6 πόλεις gt πολίτης πολιτικός πολιτεύομαι πολιτεία πολιτευτής αντιπολίτευση βίῳgt βιώνω βίωμα βιωματικός συμβίωση αβίωτος βιοτικός τροφὴνgt τρέφω τροφικός ατροφία σύντροφος συντροφικός ἐσπούδαζεgt σπουδή σπουδαίος σπουδαστικός σπουδαστής σπουδαστήριο οἰκέταςgt οίκος κατοικία κατοικώ οικισμός αποικισμός συγκατοίκηση άποικος τέχνηνgt τέχνασμα τεχνικός τεχνητός τεχνίτης πολυτεχνείο ἐξεμάνθανονgt εκμάθηση μάθημα αμαθής πολυμαθής μαθητής μαθητεύω μα-

θητικός

βΓραμματικές

ΙΤόνοικαιπνεύματα1 α ὑπὸ τῆς ῥώμης ἰδιῶται ἵππος εἶχεν ἅμιλλα β Οἱ θεοὶ καὶ καλὸν καὶ κακὸν πλοῦτον τοῖς ναύταις παρέχουσιν γ Ἡ ἀχαριστία μάλα δικαίως ἦν μισητὴ τοῖς Πέρσαις δ Ἐφοβεῖτο τὰς μελίσσας 2 α Οι λέξεις ὁκῆποςοἱκῆποιτοσοῦτοιμοῖραιπλεῖστοιεἶδοςπειρῶμαιοἶμαι

εἷλενζῶμενκαιηὗρον παίρνουν περισπωμένη στην παραλήγουσα γιατί η μα-κρόχρονη παραλήγουσα όταν τονίζεται παίρνει περισπωμενη αν η λήγουσα είναι βραχύχρονη (οι δίφθογγοι αι και οι στο τέλος κλιτής λέξης είναι βραχύ-χρονες)

β Οι λέξεις τοῖςκήποιςτοσούτουςποίειτοσαύτημοίρᾳχώραιςοὕτωγνώμῃπλείστωνεἴδηἐπιμελείᾳδώροιςοἴμοι παίρνουν οξεία στην παραλήγουσα γι-ατί η μακρόχρονη παραλήγουσα όταν τονίζεται παίρνει οξεία αν η λήγουσα είναι μακρόχρονη (το οἴμοι είναι άκλιτη λέξη και το οι στο τέλος του είναι κα-νονικά μακρόmiddot το ᾳείναι καταχρηστική δίφθογγος και είναι μακρόχρονη)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 ἀφορῶlt ἀπ[ὸ] + ὁρῶ ἐφήμερος lt ἐπ[ὶ] + ἡμέρα ἔφιππος ἐπ[ί] + ἵππος καθαιρῶlt κατ[ὰ] + αἱρῶ κάθοδοςlt κατ[ὰ] + ὁδὸς καχύποπτος lt κακ[ὸς] + ὕποπτος

4 ἐφημερεύω ἐφευρίσκω ὑφέρπω ἀφορισμός μεθεόρτια ἀνθυγιεινός (μετά την έκθλιψη στο τελικό φωνήεν του αʹ συνθετικού τα ψιλά σύμφωνα κπτ μετατρέ-πονται σε δασέα κ gtχ πgtφ τgtθ όταν ακολουθεί δασυνόμενο φωνήενmiddot έτσι κα-ταλαβαίνουμε ότι το βʹ συνθετικό δασύνεται ή όχι)

ΙΙΜέρητουλόγου

πόλεις ουσιαστικό κατοικοῦντες μετοχή ναύκληρος ουσιαστικό ἑαυτῷ αντωνυ-μία πλεῖστα επίθετο ἐποίουν ρήμα πολλάκις επίρρημαἐγεώργει ρήμα ἵνα σύν-δεσμος ὀλίγοι επίθετο

ΙΙΙΤαπαρεπόμενατωνπτωτικών1α λόγω βεν βρασμώ ψυχής γ τοις μετρητοίς δ επί ίσοις όροις ε ενόψει στ ο εν λόγωζεπrsquo αυτοφώρω η εν πάση περιπτώσει

IVΤαπαρεπόμενατουρήματος

λέγεις βʹ ενικός ενεστώτας ενεργητικήἐφέρετο γʹ ενικός παρατατικός μέσηἄγετε βʹ πληθυντικός ενεστώτας ενεργητικήἄγονται γʹ πληθυντικός ενεστώτας μέσηἐλύθη γʹ ενικός αόριστος μέση

4η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1-β 2- γ 3-α 4-ε 5-δ2 1 φωνητικές2 μεγαλόφωνα 3 φωνασκίες 4 άφωνος 5 αναφώνησαν 6 μι-

κρόφωνο 7 φωνοληψία3 1 ευφωνία 2εύφωνος 3 διαφωνία 4 άφωνος 5 πολυφωνία 6 φωνοληψία

β Ετυμολογικές1 1 σαρκίον υποκοριστικό (lt σὰρξ) 6 ξενὼν περιεκτικό (ξένος) 2 σωματίδιον υποκοριστικό (lt σῶμα) 7θυγάτριον υποκοριστικό (lt θυγάτηρ) 3 δαφνὼν περιεκτικό (lt δάφνη) 8 ναΐσκος υποκοριστικό (lt ναὸς) 4κρηνὶς υποκοριστικό (lt κρήνη) 9 πρυτανεῖον τοπικό (lt πρύτανις) 5 στρατήγιον τοπικό (lt στρατηγὸς)2 1 δασύλλιον2 ἀμπελών 3 πινακίς πινάκιον 4 κοιτών 5 γλωσσάριον

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

γ Γραμματικές

1 τῷ ἵππῳ τοῖς ἀνθρώποις τῆς νήσου τῶν ποδῶν τῇ φωνῇ τοὺς ἀνθρώπους τῶν κυμάτων τὰ μεγέθη τῆς ἡμέρας τοῦ πελάγους2 ατὸν ποταμόν β τοῦ ἡλίου τοῦ ἵππου τὰ ξύλα γ ὁ θεός τοῦ ποταμοῦ δ τῶν

κακῶν τῶν οἰκείων ἀγαθῶν)3 α κῆπος ὁ παράδεισος β τῇ νήσῳ ὁ κάτοικος ἄμπελον βάτῳ γ ὄμβρων ἡλίων καρπούς 4 Ενικόςαριθμός

ονομ ὁ κάτοικος ἡ ἄμπελος τὸ ὅπλονγεν τοῦ κατοίκου τῆς ἀμπέλου τοῦ ὅπλουδοτ τῷ κατοίκῳ τῇ ἀμπέλῳ τῷ ὅπλῳαιτιατ τὸν κάτοικον τὴν ἄμπελον τὸ ὅπλονκλητ ὦ κάτοικε ὦ ἄμπελε ὦ ὅπλον

Πληθυντικόςαριθμόςονομ οἱ κάτοικοι αἱ ἄμπελοι τὰ ὅπλαγεν τῶν κατοίκων τῶν ἀμπέλων τῶν ὅπλωνδοτ τοῖς κατοίκοις ταῖς ἀμπέλοις τοῖς ὅπλοιςαιτιατ τοὺς κατοίκους τὰς ἀμπέλους τὰ ὅπλακλητ ὦ κάτοικοι ὦ ἄμπελοι ὦ ὅπλα

5 1 τῶν θεῶν ὅρκους πολέμιοι σπονδάς ὅρκους 2 νέους δημοσίοις διδασκάλοις κοινοῖς διδασκαλείοις 3 διδάσκαλοι Περσῶν χρηστοί πολῖται

6 ατῆς ὁδοῦ β τοῖς κινδύνοις τὸν φίλον γ Ἡ Αἴγυπτος τῆς νήσου τῆς θαλάτ-της δ αἱ ὁδοί τῷ ποταμῷ πλοίων

7 α ἡμεῖς σοι ἡμῶν β ἡμῖν ἡμεῖς γ ἐμοί ὑμᾶς

5η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 γήινα 2 επίγειο 3 Μεσόγειος 4 γηγενείς 5 γήλοφος2 1 είναι ρεαλιστής προσγειωμένος 2 έψαχνα κάποιον σε δύσκολα ή απίθανα μέρη και ξαφνικά τον είδα μπροστά

μου

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 λέγεται σε περίπτωση αλλαγής εξουσίας όταν οι προκάτοχοι κατηγορούνται για λανθασμένες επιλογές που έχουν ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση της ανάπτυξης της εξέλιξης κτλ

3 1-γ 2 - ε 3- α 4-β 5-δ

β Ετυμολογικές

1 εθνικάΘηβαῖος lt Θήβα Μήλιος lt Μῆλος Σταγειρίτης lt Στάγειρα παρώνυμαἁλιεύς lt ἅλιος (=θαλασσινός) πατρωνυμικάΒορεάδης lt Βορέας2 1 δημότης 2 Ἡρακλείδης 3 Μεγαρεὺς 4 Ἀσκληπιάδης 5λυκιδεὺς3 1 -β (Μῆλος)2-α (νῆσος) 3 -γ (Ἀτρεύς) 4 -β (Θῆβαι) 5- α (ὅπλον) 6 -(Πέ-

λοψ)

γ Γραμματικές1 α-4 β- γ- δ-2 αεἰμι β ἐστεγ εἰσί(ν) δ ἐσμὲνε ἐστι στ εἶ (ο τόνος στους τύπους εἰμι ἐστε

και ἐστι χάνεται γιατί προηγούνται λέξεις που τονίζονται στη λήγουσα)

3 ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑπλάττω πλάττειςπλάττειπλάττομενπλάττετεπλάττουσι(ν)

κρύπτωκρύπτειςκρύπτεικρύπτομενκρύπτετεκρύπτουσι(ν)

φυλάττωφυλάττειςφυλάττειφυλάττομενφυλάττετεφυλάττουσι(ν)

ἀλλάττωἀλλάττειςἀλλάττειἀλλάττομενἀλλάττετεἀλλάττουσι(ν)

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΛΟΝΤΑπλάσω πλάσειςπλάσειπλάσομενπλάσετεπλάσουσι(ν)

κρύψωκρύψειςκρύψεικρύψομενκρύψετεκρύψουσι(ν)

φυλάξωφυλάξειςφυλάξειφυλάξομενφυλάξετεφυλάξουσι(ν)

ἀλλάξωἀλλάξειςἀλλάξειἀλλάξομενἀλλάξετεἀλλάξουσι(ν)

4 τρέπει gt τρέψει τρίβομεν gt τρίψομεν κρύπτετε gt κρύψετε τάττεις gt τάξεις

ἄρχουσι gt ἄρξουσι ταράττεις gt ταράξεις φράζομεν gt φράσομεν χαράττει gt χα-ράξει κηρύττετε gt κηρύξετε φυλάττομεν gt φυλάξομεν γυμνάζω gt γυμνάσω

5 α ἄρξομεν β διατρίψει γ παράξειδ θαυμάσουσι ε παιδεύουσι στ πιστεύσε-τε ζ ἔχουσι η στασιάσουσι θ φυλάξουσιι καταμηνύουσι

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

6 1 Ὁ θεὸς οὔκ ἐστι σύμμαχος τῷ ἐχθρῷ 2 Πολλάκις δrsquo ὅμως μάτην τὸν ἀγρὸν θεραπεύω 3 Ὁ ἄπιστος φίλος οὐ μετέχει τῶν κινδύνων

6η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 άμπωτις 2 πρόποση 3 κατάποση 4 οινοποσίας 5 πόσιμο2 α παίρνω το χάπι με νερό β είναι πολύ όμορφη γ τον σέβεται τον εκτιμά αναγνωρίζοντας τα όσα του οφείλει δ απορρόφησε τη βροχή ε θα περάσω κι αυτήν την ψυχική δοκιμασία 3 α οινοποσία β συμπόσιο γ πότης δ ηδύποτο

β Ετυμολογικές1 1 ε 2 α 3 ζ θ 4 ι 5 δ η 6β στ 7 γ2 α 5 0 β 7 8 γ 4 6 93 1 ἡ λῆξις 2 ὁ δέκτης 3 τὸ δεῖγμα 4 ἡ λαβὴ 5 ὁ βαδιστὴς 6 ὁ σφυγμὸς 7 ὁ

κτήτωρ 8 ὁ κλητὴρ 9 ἡ λατρεία 10 τὸ ἄγαλμα

γ Γραμματικές1 1 ὥρᾳ (δοτ ενικού) ὥραις 2 πηγὴν (αιτ ενικού) πηγὰς 3 ἰδέᾳ (δοτ ενικού) ἰδέαις 4 ὑλακὴ (ονομ ενικού) ὑλακαὶ 5 φυγὴν (αιτ ενικού) φυγὰς 6 ὕλην (αιτ ενικού) ὕλας 7 πείρᾳ (δοτ ενικού) πείραις 8 κριτὴς (ονομ ενικού) κριταὶ2 1 θυσίᾳ 2 στρατιώτου 3 δόξῃ 4 τόλμην 5 τιμῶν 6 τοξοτῶν 7 ὀπωρῶν 8

κομιδῆς

3 ἡ λίμνη τῶν πελατῶν τῷ τεχνίτῃ ὦ ὁπλῖτα τοῦ κριτοῦ ὦ καθηγητά τοῦ νησι-ώτου τῆς μαθητρίας τῷ στρατιώτῃ

4 α οἰκίαι θαλάττης β στρατιώτῃ γ ψυχαῖς ἐπιθυμιῶν δ μελίττης ε πολῖται χώρας

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α Ὁ μῦθος λέγει ὅτι ὁ θεὸς τὸν κακὸν τῇ τιμωρίᾳ κολάζει β Οἱ θεαταὶ ἐν τοῖς γυμνασίοις τοὺς νικητὰς θαυμάζουσι γ Αἱ θύελλαι ἐν ταῖς θαλάτταις φόβον τοῖς ἀνθρώποις φέρουσι δ Ἀγαθοί ἐστε ὦ νεανίαι καὶ ἀγαθὸν ἔργον πράττετε

6 ὁ ποιητὴςτοῦ

ποιητοῦτὸν

ποιητὴνοἱ

ποιηταὶτοῖς

ποιηταῖςὁ νεανίας νεανίου νεανίαν νεανίαι νεανίαιςὁ πρεσβύτης πρεσβύτου πρεσβύτην πρεσβῦται πρεσβύταιςἡ ἀρετὴ

τῆςἀρετῆς

τῇἀρετῇ

αἱἀρεταὶ

τῶνἀρετῶν

ἡ τιμωρία τιμωρίας τιμωρίᾳ τιμωρίαι τιμωριῶνἡ μέλιττα μελίττης μελίττῃ μέλιτται μελιττῶν

7 1 τῇ θυέλλῃ 2 τῶν ταμιῶν 3 τῆς δίψης 4 τὰς θαλάσσας (ο τόνος κατεβαίνει επειδή η λήγουσα -ας είναι μακρόχρονη και όταν η λήγουσα είναι μακρόχρο-νη η προπαραλήγουσα δεν τονίζεται) 5 ὦ εὐπατρίδα 6 τοῖς μαθηταῖς 7 τὰς ὠφελείας 8 τῆς μελίσσης

7η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1στ2ζ3α4 η5ε6β7θ8ι9δ10γ2 α ζύγωναν β ζευγολάτη γ ζευγαρωτή δ ζυγοστάθμιση ε ζυγό στ σύζευξη3 α διαζευγμένοι β τη σύζευξη γ ζύγωσε δ ζευγίτες ε ζυγό

β Ετυμολογικές1 α ποτήριον β ῥεῖθρον γ πλῆκτρον δ δρέπανον ε σκέπαστρον στ φέρετρον

ζ λουτρόνη βουλευτήριον θκολαστήριον ι βατήρ 2 αποτίζωβὁρμάομαι-ῶμαιγ χρώζω δβαίνω ελούωστ νίπτω3 1 γ- όργανο μέσον 2 δ- όργανο μέσον 3 β- όργανο μέσον 4 ε- τόπο 5 α-

όργανο μέσον

γ Γραμματικές1 ἔπειθες

κατέκλεψεἐφρόντισανἐνομίσατε

ἐπείθετεκατέκλεψανἐφρόντισεἐνόμισας

ἐξεπλήξαμενἤλεγχεςδιήγομενἔσπευδε

ἐξέπληξαἠλέγχετεδιῆγονἔσπευδον

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

2 α ἐφύλαττον φυλάξουσι ἐφύλαξαν β συνέγραφε συγγράψει συνέγραψε γ ἐθαύμαζον θαυμάσουσιἐθαύμασαν δ ἠγόρευε(ν) ἀγορεύσει ἠγόρευσε εἔβλαπτε(ν) βλάψειἔβλαψε

3 ρήματα παρατατικός αόριστοςὑπογράφωσυγκόπτωσυλλέγωἐκτρέπωἐκπλέωἐκπέμπωἐντάσσω

ὑπέγραφονσυνέκοπτονσυνέλεγονἐξέτρεπονἐξέπλεονἐξέπεμπονἐνέτασσον

ὑπέγραψασυνέκοψασυνέλεξαἐξέτρεψαἐξέπλευσαἐξέπεμψαἐνέταξα

4 α προέτρεχε β ἐπετρέπομεν γ διῆγον δ μετελάμβανον ε κατέκλυζε στ ἀνέφερε ζ ἤλαυνον η διέμενον

5 πέμπεικελεύειςτυγχάνομενδιώκετεἐλπίζομενἐπιρρίπτετεἀγγέλλουσι

ἔπεμπεἐκέλευεςἐτυγχάνομενἐδιώκετεἠλπίζομενἐπερρίπτετεἤγγελλον

ἐλπίζομενοἰκίζομενἀναγκάζειςὁρίζουσιαἴρειςὑφαίνειπροάγει

ἠλπίζομενᾠκίζομενἠνάγκαζεςὥριζονᾖρεςὕφαινεπροῆγε

6 α ἦρχε gt ἄρχει β ἤθελε gt ἐθέλει διέκοπτε gt διακόπτει γ ἐπεσήμαινον gt ἐπιση-μαίνουσι δ ἔθυες gt θύει ε ὤρυττον gt ὀρύττουσι στ συνέλεγεν gt συλλέγει

7 αεἰσιν gt ἦσαν β ἐστινgt ἦν γ εἶgt ἦσθα δ ἐστὲ gtἦτε ε ἐστιν gt ἦν ἐστὲgt ἦτε στεἰμὶ gt ἦ και ἦν

8η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δε δεσμεύομαι από ορισμένο καθήκον υποχρέωση β είμαι απαλλαγμένος για ορισμένο χρόνο από υποχρέωση υπηρεσίας γ ωράριο που ρυθμίζεται κατά τη βούληση του εργαζομένου δ δεν είναι κλειστός ε θέσεις όχι κατειλημμένες21 γ2 ε 3 α 4 β 5 δ

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

31ελευθερίας2απελεύθεροι3ελευθεριότητα4 ελευθεροτυπία5ελευθερό-στομος

4 αιωνόβιος υπεραιωνόβιος μακροβιότατος μαθουσάλας υπερήλικας υπέργηρος5 έσκασα ἀπεπνίγην γνωρίζεις οἶσθα ἐπειδὴ ἔφαγα ἐμφαγὼν δηλητήριο φάρμακον πάντοτε ἀεὶ κληρονομιά κλῆρος το παλικαράκι ὁ μειρακίσκος δεν έπρεπε οὐκ ἔδει

β Ετυμολογικές1 ἀπιστία lt ἄπιστος εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἀλήθειαlt ἀληθής ὑγίειαlt ὑγιής πά-

χοςlt παχύς σωφροσύνηlt σώφρων ταχύτηςlt τάχος ἀρχαιότηςlt ἀρχαῖος2 δίκαιος gt δικαιοσύνη πρᾷοςgt πραότης ἄφθονοςgt ἀφθονία διαυγὴςgt διαύγεια

βαθὺςgt βάθος πυκνὸςgt πυκνότης δασὺςgt δασύτης

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος τὸ καλὸν ἔργον ἡ ἀγαπητὴ συνεργὸςγεν τοῦ ἀγαθοῦ ἀνθρώπου τοῦ καλοῦ ἔργου τῆς ἀγαπητῆς συνεργοῦδοτ τῷ ἀγαθῷ ἀνθρώπῳ τῷ καλῷ ἔργῳ τῇ ἀγαπητῇ συνεργῷαιτ τὸν ἀγαθὸν ἄνθρωπον τὸ καλὸν ἔργον τὴν ἀγαπητὴν συνεργὸνκλητ ὦ ἀγαθὲ ἄνθρωπε ὦ καλὸν ἔργον ὦ ἀγαπητὴ συνεργὲ

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι τὰ καλὰ ἔργα αἱ ἀγαπητοὶ συνεργοὶγεν τῶν ἀγαθῶν ἀνθρώπων τῶν καλῶν ἔργων τῶν ἀγαπητῶν συνεργῶνδοτ τοῖς ἀγαθοῖς ἀνθρώποις τοῖς καλοῖς ἔργοις ταῖς ἀγαπητοῖς συνεργοῖςαιτ τοὺς ἀγαθοὺς ἀνθρώπους τὰ καλὰ ἔργα τὰς ἀγαπητοὺς συνεργοὺςκλητ ὦ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι ὦ καλὰ ἔργα ὦ ἀγαπητοὶ συνεργοὶ

2 α τοὺς νέους τοῖς δημοσίοις β σοφοὶ χρηστοὶ γ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ νέος δημόσιος ἡ νέα δημοσία τὸ νέον δημόσιονγεν τοῦ νέου δημοσίου τῆς νέας δημοσίας τοῦ νέου δημοσίουδοτ τῷ νέῳ δημοσίῳ τῇ νέᾳ δημοσίᾳ τῷ νέῳ δημοσίῳαιτ τὸν νέον δημόσιον τὴν νέαν δημοσίαν τὸ νέον δημόσιονκλητ ὦ νέε δημόσιε ὦ νέα δημοσία ὦ νέε δημόσιε

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ νέοι δημόσιοι αἱ νέαι δημόσιαι τὰ νέα δημόσιαγεν τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίωνδοτ τοῖς νέοις δημοσίοις ταῖς νέαις δημοσίαις τοῖς νέοις δημοσίοιςαιτ τοὺς νέους δημοσίους τὰς νέας δημοσίας τὰ νέα δημόσιακλητ ὦ νέοι δημόσιοι ὦ νέαι δημόσιαι ὦ νέα δημόσια

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ σοφὸς χρηστὸς ἡ σοφὴ χρηστὴ τὸ σοφὸν χρηστὸνγεν τοῦ σοφοῦ χρηστοῦ τῆς σοφῆς χρηστῆς τοῦ σοφοῦ χρηστοῦδοτ τῷ σοφῷ χρηστῷ τῇ σοφῇ χρηστῇ τῷ σοφῷ χρηστῷαιτ τὸν σοφὸν χρηστὸν τὴν σοφὴν χρηστὴν τὸ σοφὸν χρηστὸνκλητ ὦ σοφὲ χρηστὲ ὦ σοφὴ χρηστὴ ὦ σοφὸν χρηστὸν

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ σοφοὶ χρηστοὶ αἱ σοφαὶ χρησταὶ τὰ σοφὰ χρηστὰγεν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶνδοτ τοῖς σοφοῖς χρηστοῖς ταῖς σοφαῖς χρησταῖς τοῖς σοφοῖς χρηστοῖςαιτ τοὺς σοφοὺς χρηστοὺς τὰς σοφὰς χρηστὰς τὰ σοφὰ χρηστὰκλητ ὦ σοφοὶ χρηστοὶ ὦ σοφαὶ χρησταὶ ὦ σοφὰ χρηστὰ

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ φρόνιμος ἀνδρεῖος ἡ φρόνιμος ἀνδρεία τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονγεν τοῦ φρονίμου ἀνδρείου τῆς φρονίμου ἀνδρείας τοῦ φρονίμου ἀνδρείουδοτ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳ τῇ φρονίμῳ ἀνδρείᾳ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳαιτ τὸν φρόνιμον ἀνδρεῖον τὴν φρόνιμον ἀνδρείαν τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονκλητ ὦ φρόνιμε ἀνδρεῖε ὦ φρόνιμε ἀνδρεία ὦ φρόνιμον ἀνδρεῖε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι αἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖαγεν τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείωνδοτ τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοις ταῖς φρονίμοις ἀνδρείαις τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοιςαιτ τοὺς φρονίμους ἀνδρείους τὰς φρονίμους ἀνδρείας τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖακλητ ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι ὦ φρόνιμα ἀνδρεῖα

3 α οὗτος ταύτας β τούτου γ τούτοις δ ταύτης ε τούτῳ στ Αὕτη4 α ταῦτα β τούτων γ ταύτης τούτοις τούτων τούτῳ

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1ε πατρώα γη 2ζ πατρικό σπίτι 3α ομοπάτριος αδερφός 4στ πάτρια εδάφη 5γ

πατρωνυμικά ουσιαστικά 6β πατριωτικά τραγούδια 7δ ιδιαίτερη πατρίδα2 1ε2δ3β4α5γ3 1ε2ζ3α4η5στ6δ7β8γ 1πατραλοίας= πατροκτόνος 2 πατρώος= αυτός που ανήκει στον πατέρα

στον πρόγονο 3 πατρόθεν= από τον πατέρα 4 πατροπαράδοτος= αυτός που παραδόθηκε από τον πατέρα ή τους προγόνους 5πατριωτισμός= έμπρακτη αγάπη για την πατρίδα6πατρογονικός= αυτός που προέρχεται από τους γονείς και τους προγόνους 7προπάτορας= ο πατέρας του πατέρα 8πατρότητα= η ιδιότητα του δημιουργού του επινοητή του εφευρέτη

β Ετυμολογικές1 1βασιλεύω lt βασιλεύς 2 ἀγγέλλω lt ἄγγελος 3 δουλεύω lt δοῦλος 4 ὁρίζω lt

ὅρος 5 ἐχθαίρω lt ἐχθρός 6 καθαίρω lt καθαρός 7φιλέω-ῶ lt φίλος 8 δηλόω lt δῆλος (=φανερός) 9 πλουτέω-ῶ lt πλοῦτος 10 ἡττάομαι-ῶμαιlt ἧττα

2 2 σώφρων gt σωφρονέω- ῶ 4 μάστιξgt μαστίζω 5ἐρυθρὸςgt ἐρυθριάω-ῶ 6 μεί-ωνgt μειόω-ῶ 7 ἁθρόοςgt ἁθροίζω 8 γέρας gt γεραίρω 9 ἄτιμοςgt ἀτιμάζω 10 πλήρηςgt πληρόω-ῶ 11 σκηνὴgt σκηνόω-ῶ 12 γόοςgt γοάω-ῶ

3 ονόματα ρήματα ονόματα ρήματανόσος ἀγορὰὀξὺςφύλαξἀπειλὴὁρμὴ

gt νοσῶgt ἀγορεύωgt ὀξύνωgt φυλάττωgt ἀπειλέω-ῶgt ὁρμάω-ῶ

ἱκέτηςἁγνὸςθερμὸςδυσχερὴςἐλπὶςὕμνος

gt ἱκετεύωgt ἁγνίζωgt θερμαίνωgt δυσχεραίνωgt ἐλπίζωgt ὑμνέω-ῶ

γ Γραμματικές1 3 τετριμμένα 4 πεπαιδευμένος 5 καταβεβλημένος 6 κεκτημένα8 εγγεγραμ-

μένος 10 προβεβλημένος 12 αναγεγραμμένες2 1τετειχίκασι ἐτετειχίκεσαν 2 γέγραφε ἐγεγράφει γέγραφε ἐγεγράφει 3 πεπόμφαμενἐπεπόμφεμεν31 (στρατεύουσιν) ἐστρατεύκασινἐστρατεύκεσαν 2 (διώκουσι) δεδιώχασιν ἐδεδιώχεσαν 3 (θύεις) τέθυκας ἐτεθύκεις 4 (ἁρπάζει) ἥρπακε ἥρπακε (καταφεύγει) καταπέφευγε κατεπεφεύγει

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

5 (ἀπολείπει) ἀπολέλοιπε ἀπελελείπει 6(lsquoΕκφεύγει) ἐκπέφευγε ἐξεπεφεύγει (πίπτει) πέπτωκε ἐπεπτώκει4 ενεστώτας τρίβουσι στρατεύεις κόπτομεν διώκει πράττετε

παρατατικός ἔτριβον ἐστράτευες ἐκόπτομεν ἐδίωκε ἐπράττετεμέλλοντας τρίψουσι στρατεύσεις κόψομεν διώξει πράξετεαόριστος ἔτριψαν ἐστράτευσας ἐκόψαμεν ἐδίωξε ἐπράξατεπαρακείμενος τετρίφασι ἐστράτευκας κεκόφατε δεδίωχε πεπράχατευπερσυντέλικος ἐτετρίφεσαν ἐστρατεύκεις ἐκεκόφετε ἐδεδιώχει ἐπεπράχετε

5 ενεστώτας παρακείμενος υπερσυντέλικοςκτείνομεν ἐκτόναμεν ἐκτόνεμενἁθροίζετε ἡθροίκατε ἡθροίκετεκηρύττουσι κεκηρύχασι ἐκεκηρύχεσανφυλάττεις πεφύλαχας ἐπεφυλάχειςκλέπτει κέκλοφε ἐκεκλόφει

6 Παρακείμενος Ενεστώτας Είδοςαναδιπλασιασμούὠνόμακα ὀνομάζω γ (χρονική αύξηση)δεδιώχασιν διώκουσι(ν) α (επανάληψη )ὕβρικας ὑβρίζεις γ (χρονική αύξηση)κεκρύφαμεν κρύπτομεν α (επανάληψη )βεβλάφατε βλάπτετε α (επανάληψη )κεχορεύκασι χορεύουσι α (επανάληψη )ἐζητήκαμεν ζητοῦμεν β (συλλαβική αύξηση)ᾤκικας οἰκίζεις γ (χρονική αύξηση)πεπόμφασι πέμπουσι α (επανάληψη )ἐρρίφατε ῥίπτετε β (συλλαβική αύξηση)

10η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 αΤρώεισανκτήνος τρώει πάρα πολύ β Ξύπνησετοκτήνοςμέσατου ξύπνησαν τα ζωώδη ένστικτα του ανθρώπου γ Φέρθηκεσανκτήνος συμπεριφέρθηκε με τρόπο που δεν ταιριάζει στην πνευ-

ματική και ηθική υπόσταση του ανθρώπου δ Οικατακτήσειςτωνεργαζομένων τα προνόμια2 1 επίκτητης 2 μεγαλοκτηματίες ακτήμονες 3 κτηνωδίες 4 κατάκτηση 5

απόκτηση

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 1 κτέανον = β κτήμα 2 κτηνηδὸν= στ σαν κτήνη 3 ἐπίκτησις= γ το πρόσθετο κέρδος 4 κτήτωρ= α κάτοχος 5 ἐπικτῶμαι= δ αποκτώ επιπλέον 6 ἄκτητος= ε αυτός που δεν μπορεί να αποκτηθεί

β Ετυμολογικές1 αΠρόσωποπουενεργεί 1 βόσκω gt βοσκός 2 ἡγοῦμαι gt ἡγεμών 3 σῴζω gt σωτήρ 4 εἰσπράττω gt

εἰσπράκτωρ 5τρέφω gt τροφὸς βΕνέργεια-κατάσταση 1 γράφω gt γραφή γραμμή γράμμα 2 κλίνω gt κλίσις 3 ἀμείβω gt ἀμοιβή 4

σείω gt σεισμός 5 φθείρω gt φθορὰ γΌργανο-μέσο 1 γράφω gt γραφίς 2 πλήττω gt πλῆκτρον 3 πίνω gt ποτήριον 4 ἄγχω gt ἀγχόνη

5νίπτω gt νιπτὴρ2 όργανοήμέσο λαμπτὴρ παρώνυμο δημότης νησιώτης τόπο βουλευτήριον ὀρχήστρα υποκοριστικό πυργίσκος πινάκιον δασύλλιον πατρωνυμικό Πηλείδης Πριαμίδης περιεκτικό στρατιά ξενὼν εθνικό Τεγεάτης3 εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἰσότηςlt ἴσος εὔνοιαlt εὔνους ὀξύτηςlt ὀξύς δεινότηςlt

δεινότης ὑγίειαlt ὑγιής σοφίαlt σοφός σωφροσύνηlt σώφρων ἀλήθειαlt ἀληθής εὖροςlt εὐρύς

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ἡ μέλιττα σπονδὴ ὁ σοφιστὴς ἔφηβος κῆπος ἡ νῆσοςγεν τῆς μελίττης σπονδῆς τοῦ σοφιστοῦ ἐφήβου κήπου τῆς νήσουδοτ τῇ μελίττῃ σπονδῇ τῷ σοφιστῇ ἐφήβῳ κήπῳ τῇ νήσῳαιτ τὴν μέλιτταν σπονδὴν τὸν σοφιστὴν ἔφηβον κῆπον τὴν νῆσονκλητ ὦ μέλιττα σπονδὴ ὦ σοφιστὰ ἔφηβε κῆπε ὦ νῆσε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ αἱ μέλιτται σπονδαὶ οἱ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι αἱ νῆσοιγεν τῶν μελιττῶν σπονδῶν τῶν σοφιστῶν ἐφήβων κήπων τῶν νήσωνδοτ ταῖς μελίτταις σπονδαῖς τοῖς σοφισταῖς ἐφήβοις κήποις ταῖς νήσοιςαιτ τὰς μελίττας σπονδὰς τοὺς σοφιστὰς ἐφήβους κήπους τὰς νήσουςκλητ ὦ μέλιτται σπονδαὶ ὦ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι ὦ νῆσοι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

2 τοῖςἀγαθοῖς τῷ ἀγαθῷ πιστὴ (αἱ) πισταὶκαλὸν καλὰ ἀγαθὴ (αἱ) ἀγαθαὶθεῖον (τὰ) θεῖα βεβαία (αἱ) βέβαιαιἀνθρώπειον (τὰ) ἀνθρώπεια ἀρίστη (αἱ) ἄρισταιἀγαπητὴ ἀγαπηταὶ

3 ταῖς ἀρεταῖς τοῖς φιλοσόφοις τῷ ἀνθρώπῳ τῶν χωρῶν τοῦ γεωργοῦ τῷ λόγῳ τὰς ἐπιμελείας αἱ μωρίαι τὰς ἁμάξας τῶν βασιλισσῶν τοῦ πολεμίου τῶν ἀγορῶν τὴν ἀγγελίαν τὰς σκιάς αἱ συμφοραί τὴν φυλακήν ταῖς νίκαις ταῖς παρόδοις τῷ ἐχθρῷ τῆς μούσης

4 1 τιμίους 2 μακρᾶς 3 παράνομοι 4 ἠρέμῳ 5 βαρβάροις 6 ἡμέροις 7 ἀνθρωπείων 8 γενναίους 9 μακρᾷ 10 κριθίνους 11 δικαίων 12 ἐνδόξους

5 α Οὗτοι βτούτων γ τούτου δ ταύτας ε Ταύτῃ

6 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςσῴζεις ἔσῳζες σώσεις ἔσωσας σέσωκας ἐσεσώκεις

γράφομεν ἐγράφομεν γράψομεν ἐγράψαμεν γεγράφαμεν ἐγεγράφεμενστρατεύετε ἐστρατεύετε στρατεύσετε ἐστρατεύσατε ἐστρατεύκατε ἐστρατεύκετεπιστεύουσι ἐπίστευον πιστεύσουσι ἐπίστευσαν πεπιστεύκασι ἐπεπιστεύκεσανκηρύσσει ἐκήρυσσε κηρύξει ἐκήρυξε κεκήρυχε ἐκεκηρύχειῥίπτουσι ἔρριπτον ῥίψουσι ἔρριψαν ἐρρίφασι ἐρρίφεσανἁρπάζετε ἡρπάζετε ἁρπάσετε ἡρπάσατε ἡρπάκατε ἡρπάκετεἱδρύουσι ἵδρυον ἱδρύσουσι ἵδρυσαν ἱδρύκασι ἱδρύκεσαν

παραshyσκευάζει

παρεσκεύαζε παραshyσκευάσει

παρεσκεύασε παρεσκεύακε παρεσκευάκει

11η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 πολεοδομικές 2 πολιούχος 3 πολιτειακό 4 πολιτεύεται 5 πολιτικοποιήθη-

κε 6πολιτευτής 7 πολιτιστικών2 α Είναι προτιμότερο να είναι κάποιος ο καλύτερος σε στενότερο κύκλο παρά

κατώτερος σε ευρύτερο β Το σύνολο των κατοίκων μιας πόλης γ Η ζωή οι κοινωνικές συνήθειες της πόλης (σε αντιδιαστολή προς την επαρχία)3 α η Ρώμη β το Παρίσι γ η Ιερουσαλήμ4-ζ -στ -δ 4-γ 5-ε 6-β 7-α

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β Ετυμολογικές1 α ἡβάσκω lt ἡβάω-ῶ βῥιπτάζωlt ῥίπτω γαἰτίζω lt αἰτέω-ῶ δ ἑρπύζω lt ἕρπω

εγηράσκω lt γηράω-ῶ2 ὀψίζω lt ὀψέ (=αργά προς το βράδυ) οἰμώζω lt οἴμοι (=αλίμονο) θαμίζω lt θα-

μά (=συχνά) χωρίζω lt χωρὶς (=χωριστά) πελάζω lt πέλας (=πλησίον κοντά) ἀλαλάζω lt ἀλαλὰ (=πολεμική ιαχή) γρύζω lt γρῦ (=ldquoγρύξιμοrdquo η φωνή του γου-ρουνιού) ἐλελίζω lt ἐλελεῦ (=πολεμική κραυγή) ἐγγίζω lt ἐγγύς αἰάζω lt αἰαῖ (=επιφώνημα θλίψης αχ)

3 1 στρατηγιάω -ιῶ (εφετικό) lt στρατηγέω-ῶ 2 δρασείω (εφετικό) lt δράω-ῶ 3 πολεμησείω (εφετικό) lt πολεμέω-ῶ 4 ἡβάσκω (εναρκτικό) lt ἡβάω-ῶ 5 στενάζω (θαμιστικό) lt στένω 6 ἀπαλλαξείω (εφετικό) lt ἀπαλλάττω 7 γηράσκω (εναρκτικό) lt γηράω-ῶ 8 ῥιπτάζω (θαμιστικό) lt ῥίπτω

γ Συντακτικές1 εἴσοδος υποκείμενο στο ἐστίν ἀπότομος κατηγορούμενο στο εἴσοδος τεῖχος αντικείμενο στο ἔχει τὰπροπύλαια υποκείμενο στο ἔχει (αττική σύνταξη) ἡθάλασσα υποκείμενο στο ἐστὶ σύνοπτος κατηγορούμενο στο θάλασσα Αἰγεὺς υποκείμενο στα ἐτελεύτησεν και ῥίψας2 α αἴτιοι βνομοθέται γ Φίλοι πολέμιοι δ οἰκισταί ε λυπηρά 3 1 Σωκράτης rarr Υποκ τοῦσώματος rarr Αντικ ἠμέλει rarr Ρήμα 2 Πολλὰ rarr Αντικ άμεσο εἴπομεν rarr Ρήμα τῇπόλει rarr Αντικ έμμεσο 3 Οὗτος rarr Υποκ ἐγένετο rarr Ρήμα εὐεργέτης rarr Κατηγ (το ἐγένετο = συνδε-

τικό) 4 Ἡγλῶττα rarr Υποκ προτρέχει rarr Ρήματῆςδιανοίας rarr Αντικ 5 Φιλοκλῆς rarr Υποκ ἦν rarr Ρήμα στρατηγὸς rarr Κατηγ (το ἦν = συνδετικό) 6 γνώμην rarr Αντικ εἴχον rarr Ρήμα(οὗτοι) rarr εννοούμενο Υποκ 7 Ὅδεrarr Υποκ συμμαχεῖ rarr Ρήμα τῇγυναικί rarr Αντικ 8 Χάριν rarr Αντικ άμεσο ἡμεῖς rarr Υποκ τοῖςθεοῖς rarr Αντικ έμμεσο ὀφείλομεν

rarr Ρήμα 9 Σὲ rarr Αντικ αἰτιάσσονται rarr Ρήμα οἱἝλληνες rarr Υποκ 10 Ἀπέσταλκα rarr Ρήμα(ἐγώ)rarr εννοούμενο Υποκ σοι rarr Αντικ έμμεσο τὸ

δῶρον rarr Αντικ άμεσο

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 2: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

116U B

116U B

116U B

116U B

1 1 Περιεχόμενα Απαντήσειςστιςσυμπληρωματικέςασκήσεις

η Ενότητα 4η Ενότητα 5η Ενότητα 64η Ενότητα 85η Ενότητα 96η Ενότητα 7η Ενότητα 8η Ενότητα 9η Ενότητα 60η Ενότητα 7η Ενότητα 9η Ενότητα η Ενότητα 44η Ενότητα 75η Ενότητα 06η Ενότητα 7η Ενότητα 8η Ενότητα 7

Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

ο Κριτήριο αξιολόγησης 4ο Κριτήριο αξιολόγησης 4ο Κριτήριο αξιολόγησης 44ο Κριτήριο αξιολόγησης 45ο Κριτήριο αξιολόγησης 46ο Κριτήριο αξιολόγησης 47ο Κριτήριο αξιολόγησης 48ο Κριτήριο αξιολόγησης 449ο Κριτήριο αξιολόγησης 45

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

1 1 Απαντήσειςστιςσυμπληρωματικέςασκήσεις

1η Ενότητα

1 Αποτελεί μέρος της (σχολ βιβλίο σελ 0)2 Πριν από 40 αι περίπου3 Οι πινακίδες της γραμμικής γραφής Βʹ (περ 450-00 π Χ ) 4 Σε συλλαβογραφικό 5 Η αδιάσπαστη ιστορική συνέχειά της ο ενιαίος χαρακτήρας της από τα αρχαία

χρόνια ως σήμερα 6 Τα κείμενα που έχουν διασωθεί σε συνδυασμό με τα αρχαιολογικά ευρήματα

αποτελούν τις μαρυρίες του παρελθόντος Η επαφή με τα πρωτότυπα κείμενα έχει την ίδια σημασία με το άγγιγμα ενός αγάλματος καθώς αποκομίζουμε μια αίσθηση οικειότητας με το παρελθόν μας

7 Κατά την περίοδο ακμής των σχέσεων Φοινίκων και Ελλήνων δηλ μεταξύ ου και 9ου αι π Χ

8 Ήταν ένα συμφωνογραφικό - συλλαβογραφικό αλφάβητο το οποίο περιλάμ-βανε συλλαβογράμματα καθένα από τα οποία αντιστοιχούσε και σε κάποι-ες συλλαβές Τα γράμματα Ξ Φ Χ Ψ Ω έλειπαν ενώ υπήρχαν επιπλέον το δί-γαμμα (F) και το κόππα (Ϟ)

9 Επειδή έκριναν ότι το αλφάβητο αυτό θα προκαλούσε δυσκολίες το προσάρ-μοσαν στις δικές τους φωνητικές ανάγκες και το συμπλήρωσαν μετατρέποντάς το σε φωνολογικό Δηλαδή κάθε γράμμα αντιστοιχούσε πλέον σε έναν φθόγγο φωνήεν ή σύμφωνο

10 Η επιγραφή του ποτηρίου του Νέστορος (πιθ 740-70 π Χ ) και της οινοχόης του Διπύλου (75 - 75 π Χ )

11 Βλέπε πίνακα σχολ βιβλίου σελ 12 Από τον 4ο αι π Χ και τελικά κυριάρχησε αφού έφτασε σε υψηλό βαθμό καλ-

λιέργειας με τα κείμενα του 5ου και 4ου αι π Χ 13 1 Ο αναμάρτητος ας ρίξει πρώτος την πέτρα (η προτροπή υπονοεί ότι δεν υπάρ-

χει άνθρωπος πραγματικά αναμάρτητος) 2 Δεν υπάρχει κάτι κακό από το οποίο να μην προκύπτει και κάποιο καλό 3 Αυτός που είναι ανεπιθύμητος και καταδιώκεται με βίαιο τρόπο Συνήθως εί-

ναι αθώο και εξιλαστήριο θύμα

4

116U B

116U B

116U B

116U B

5

4 Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά Το νόημα είναι Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν όλα

5 ένα βουνό το έπιασαν οι πόνοι του τοκετού και γέννησε ποντικό Λέμε την παροιμία όταν συμβαίνει ένα ασήμαντο γεγονός ενώ περιμέναμε κάτι πολύ πιο αξιόλογο

6 Να πράττεις γρήγορα αλλά και προσεκτικά 14 1 Οι συμβουλές μου δεν έπιασαν τόποmiddot ήταν φωνή βοώντος εν τη ερήμω 2 Είμαι βέβαιος ότι εσύ χτύπησες αδικαιολόγητα το συμμαθητή σου και όσα λες

είναι προφάσεις εν αμαρτίαις 3 Τελικά με τους εκβιασμούς του κατάφερε να αγοράσει το οικόπεδο του γεί-

τονα αντί πινακίου φακής 4 Μη τον καλοτυχίζεις από τώρα για τα πλούτη του γιατί σημασία έχει πώς θα

τελειώσει τη ζωή τουmiddot μηδένα προ του τέλους μακάριζε 5 Οι ξένες γλώσσες για όσους θέλουν να μπουν στο διπλωματικό σώμα είναι εκ

των ων ουκ άνευ 15 1 σλόγκαν σύνθημα 2 γκάλοπ δημοσκόπηση 3 καμπάνια δημοσιογραφική έρευνα εντυπωσιακού γεγονότος 4 κλισέ τυποποιημένη έκφραση 5 ινκόγκνιτο ανεπίσημα κρυφά 6 πρεστίζ γόητρο κύρος16 Σημειώνονται με έντονα γράμματα οι λέξεις που χρησιμοποιούνται ακόμη και

σήμερα αυτούσιες ή ελαφρά τροποποιημένες laquoἈλλrsquo εἶδενὦἄνδρες Ἀθηναῖοιτοῦτο καλῶς ἐκεῖνος ὅτι ταῦταμέν ἐστιν

ἅπαντα τὰ χωρία ἆθλατοῦ πολέμου κείμενα ἐν μέσῳφύσειδrsquoὑπάρχει τοῖςπαροῦσι τὰ τῶν ἀπόντων καὶ τοῖς ἐθέλουσι πονεῖν καὶ κινδυνεύειν τὰ τῶν ἀμελούντωνraquo

2η Ενότητα

Λεξιλογικές1 1 laquo Ἕνα ἀλλὰ λέονταraquo Είναι η απάντηση της λέαινας στην αλεπού που την πεί-

ραζε ότι είχε μόνο ένα παιδί (laquoΛέαινα καὶ ἀλώπηξraquo) Χρησιμοποιείται για να δηλώσει ότι δεν έχει σημασία η ποσότητα αλλά η ποιότητα

2 laquoὌμφακές εἰσιraquo (= Είναι άγουρα σταφύλια) Έτσι παρηγόρησε η αλεπού τον εαυτό της που δεν μπόρεσε να φτάσει τα σταφύλια που κρέμονταν από πολύ ψηλά (laquoἈλώπηξ καὶ βότρυςraquo) Η αρχαία παροιμιακή φράση είναι σχετική με τη νεοελληνική laquoΌσα δε φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάριαraquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 laquoΟὐ σύ με λοιδορεῖς ἀλλrsquo ὁ τόποςraquo (=Δε με περιπαίζεις εσύ αλλά το μέρος όπου βρίσκεσαι) Με αυτή τη φράση απάντησε ο λύκος στο κατσίκι που τον περιγελούσε ανεβασμένο στην στέγη ενός σπιτιού (laquo Ἔριφος καὶ λύκοςraquo) Λέ-γεται σε περιπτώσεις που κάποιος εκμεταλλεύεται τις συνθήκες για να υπερι-σχύσει κάποιου άλλου

4 laquoΣὺν Ἀθηνᾷ καὶ χεῖρα κίνειraquo (=Μην επικαλείσαι μόνο την Αθηνάmiddot κάνε κι εσύ κάτι) Αυτά τα λόγια είπε κάποιος ναυαγός σε έναν άλλο που ενώ έπρεπε να κολυμπήσει για να σωθεί περιοριζόταν στην προσευχή (laquoἈνὴρ ναυαγόςraquo)

2 α Μολὼν λαβέ β Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς 3

macr macr

macr

˘

δ macr

macr

macr

macr

δ ˘

macr

δ δ δ ˘

δ ˘

macr

macr

˘ ποιμήν κῆπος ἀρωγή μηδείς ἀσθενής ὑφίσταμαι ἀγορεύουσι

4

Λέξεις Ουρανικά Χειλικά Οδοντικά

παιδεία π δφύλακες κ φτροφὴ φ τβαθμὶς β θἀποκόπτω κ π τἐπίτροπος π τδιαγίγνομαι γ δδιατροφὴ φ δ τδιαβλητὸς κ χ β δ τ

5

ἐπὶ+ἥβη ἔφ-ηβος ἀπὸ +ἡγοῦμαι ἀφ-ηγοῦμαι ἐπὶ +ἵππος ἔφ-ιππος ἀπὸ +ὁρισμὸς ἀφ-ορισμὸς κατὰ +ὁρίζω καθ-ορίζω ὑπὸ + ἵσταμαι ὑφ-ίσταμαι4 κατὰ +ἡγητὴς καθ-ηγητής ἐπὶ +ὁδὸς ἔφ-οδος

3η Ενότητα

α Ερμηνευτικές

1 απλές πλεῖστοι πολλάκις πορίζωνται βίῳ οἰκέτας πολιτῶν σύνθετεςἐγεώργει (γεωργέω -ῶ lt γῆ + ἔργον) σκυτοτόμων [σκυτοτόμος lt σκῦτον (= δέρμα) + τέμνω (= κόβω)] ναύκληρος [ναῦς (= πλοίο) + κλῆρος] ἔμπορος [ἐν + πόρος (= πέρασμα)] ἐξειργάζοντο (ἐξ+ἐργάζομαι)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

2 ἀσκέω-ῶ - ἄσκησις ἄγω- ἄγημα πόλις- πολίτης λαμβάνω- λῆμμα ὁράω-ῶ - ὅρασις λείπω -λοιπὸς ἔχω- ἕξις πέλας -πελάζω δοῦλος -δουλικὸς οἴμοι - οἰμώζω

3 1 σπουδές- ἐσπούδαζε 2 βοοειδή- βοῦς 3 επιτηδευματίας -ἐπιτηδεύουσι 4 επεξεργασία -ἐξειργάζοντο 5 τέχνασμα- τέχνην

4 γράφωgtγράμμα γραφή γραφίς γραφικός γραφεὺς

5 Λέξεις αʹσυνθετικό βʹσυνθετικόἀλφιτοποιίαχλαμυδουργίαδιατρέφομαιἐξεμάνθανονλιθοξόος

ἄλφιτα χλαμὺςδιὰἐξ (ἐκ)λίθος

ποιῶἔργοντρέφομαιμανθάνωξέω (ξύνω)

6 πόλεις gt πολίτης πολιτικός πολιτεύομαι πολιτεία πολιτευτής αντιπολίτευση βίῳgt βιώνω βίωμα βιωματικός συμβίωση αβίωτος βιοτικός τροφὴνgt τρέφω τροφικός ατροφία σύντροφος συντροφικός ἐσπούδαζεgt σπουδή σπουδαίος σπουδαστικός σπουδαστής σπουδαστήριο οἰκέταςgt οίκος κατοικία κατοικώ οικισμός αποικισμός συγκατοίκηση άποικος τέχνηνgt τέχνασμα τεχνικός τεχνητός τεχνίτης πολυτεχνείο ἐξεμάνθανονgt εκμάθηση μάθημα αμαθής πολυμαθής μαθητής μαθητεύω μα-

θητικός

βΓραμματικές

ΙΤόνοικαιπνεύματα1 α ὑπὸ τῆς ῥώμης ἰδιῶται ἵππος εἶχεν ἅμιλλα β Οἱ θεοὶ καὶ καλὸν καὶ κακὸν πλοῦτον τοῖς ναύταις παρέχουσιν γ Ἡ ἀχαριστία μάλα δικαίως ἦν μισητὴ τοῖς Πέρσαις δ Ἐφοβεῖτο τὰς μελίσσας 2 α Οι λέξεις ὁκῆποςοἱκῆποιτοσοῦτοιμοῖραιπλεῖστοιεἶδοςπειρῶμαιοἶμαι

εἷλενζῶμενκαιηὗρον παίρνουν περισπωμένη στην παραλήγουσα γιατί η μα-κρόχρονη παραλήγουσα όταν τονίζεται παίρνει περισπωμενη αν η λήγουσα είναι βραχύχρονη (οι δίφθογγοι αι και οι στο τέλος κλιτής λέξης είναι βραχύ-χρονες)

β Οι λέξεις τοῖςκήποιςτοσούτουςποίειτοσαύτημοίρᾳχώραιςοὕτωγνώμῃπλείστωνεἴδηἐπιμελείᾳδώροιςοἴμοι παίρνουν οξεία στην παραλήγουσα γι-ατί η μακρόχρονη παραλήγουσα όταν τονίζεται παίρνει οξεία αν η λήγουσα είναι μακρόχρονη (το οἴμοι είναι άκλιτη λέξη και το οι στο τέλος του είναι κα-νονικά μακρόmiddot το ᾳείναι καταχρηστική δίφθογγος και είναι μακρόχρονη)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 ἀφορῶlt ἀπ[ὸ] + ὁρῶ ἐφήμερος lt ἐπ[ὶ] + ἡμέρα ἔφιππος ἐπ[ί] + ἵππος καθαιρῶlt κατ[ὰ] + αἱρῶ κάθοδοςlt κατ[ὰ] + ὁδὸς καχύποπτος lt κακ[ὸς] + ὕποπτος

4 ἐφημερεύω ἐφευρίσκω ὑφέρπω ἀφορισμός μεθεόρτια ἀνθυγιεινός (μετά την έκθλιψη στο τελικό φωνήεν του αʹ συνθετικού τα ψιλά σύμφωνα κπτ μετατρέ-πονται σε δασέα κ gtχ πgtφ τgtθ όταν ακολουθεί δασυνόμενο φωνήενmiddot έτσι κα-ταλαβαίνουμε ότι το βʹ συνθετικό δασύνεται ή όχι)

ΙΙΜέρητουλόγου

πόλεις ουσιαστικό κατοικοῦντες μετοχή ναύκληρος ουσιαστικό ἑαυτῷ αντωνυ-μία πλεῖστα επίθετο ἐποίουν ρήμα πολλάκις επίρρημαἐγεώργει ρήμα ἵνα σύν-δεσμος ὀλίγοι επίθετο

ΙΙΙΤαπαρεπόμενατωνπτωτικών1α λόγω βεν βρασμώ ψυχής γ τοις μετρητοίς δ επί ίσοις όροις ε ενόψει στ ο εν λόγωζεπrsquo αυτοφώρω η εν πάση περιπτώσει

IVΤαπαρεπόμενατουρήματος

λέγεις βʹ ενικός ενεστώτας ενεργητικήἐφέρετο γʹ ενικός παρατατικός μέσηἄγετε βʹ πληθυντικός ενεστώτας ενεργητικήἄγονται γʹ πληθυντικός ενεστώτας μέσηἐλύθη γʹ ενικός αόριστος μέση

4η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1-β 2- γ 3-α 4-ε 5-δ2 1 φωνητικές2 μεγαλόφωνα 3 φωνασκίες 4 άφωνος 5 αναφώνησαν 6 μι-

κρόφωνο 7 φωνοληψία3 1 ευφωνία 2εύφωνος 3 διαφωνία 4 άφωνος 5 πολυφωνία 6 φωνοληψία

β Ετυμολογικές1 1 σαρκίον υποκοριστικό (lt σὰρξ) 6 ξενὼν περιεκτικό (ξένος) 2 σωματίδιον υποκοριστικό (lt σῶμα) 7θυγάτριον υποκοριστικό (lt θυγάτηρ) 3 δαφνὼν περιεκτικό (lt δάφνη) 8 ναΐσκος υποκοριστικό (lt ναὸς) 4κρηνὶς υποκοριστικό (lt κρήνη) 9 πρυτανεῖον τοπικό (lt πρύτανις) 5 στρατήγιον τοπικό (lt στρατηγὸς)2 1 δασύλλιον2 ἀμπελών 3 πινακίς πινάκιον 4 κοιτών 5 γλωσσάριον

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

γ Γραμματικές

1 τῷ ἵππῳ τοῖς ἀνθρώποις τῆς νήσου τῶν ποδῶν τῇ φωνῇ τοὺς ἀνθρώπους τῶν κυμάτων τὰ μεγέθη τῆς ἡμέρας τοῦ πελάγους2 ατὸν ποταμόν β τοῦ ἡλίου τοῦ ἵππου τὰ ξύλα γ ὁ θεός τοῦ ποταμοῦ δ τῶν

κακῶν τῶν οἰκείων ἀγαθῶν)3 α κῆπος ὁ παράδεισος β τῇ νήσῳ ὁ κάτοικος ἄμπελον βάτῳ γ ὄμβρων ἡλίων καρπούς 4 Ενικόςαριθμός

ονομ ὁ κάτοικος ἡ ἄμπελος τὸ ὅπλονγεν τοῦ κατοίκου τῆς ἀμπέλου τοῦ ὅπλουδοτ τῷ κατοίκῳ τῇ ἀμπέλῳ τῷ ὅπλῳαιτιατ τὸν κάτοικον τὴν ἄμπελον τὸ ὅπλονκλητ ὦ κάτοικε ὦ ἄμπελε ὦ ὅπλον

Πληθυντικόςαριθμόςονομ οἱ κάτοικοι αἱ ἄμπελοι τὰ ὅπλαγεν τῶν κατοίκων τῶν ἀμπέλων τῶν ὅπλωνδοτ τοῖς κατοίκοις ταῖς ἀμπέλοις τοῖς ὅπλοιςαιτιατ τοὺς κατοίκους τὰς ἀμπέλους τὰ ὅπλακλητ ὦ κάτοικοι ὦ ἄμπελοι ὦ ὅπλα

5 1 τῶν θεῶν ὅρκους πολέμιοι σπονδάς ὅρκους 2 νέους δημοσίοις διδασκάλοις κοινοῖς διδασκαλείοις 3 διδάσκαλοι Περσῶν χρηστοί πολῖται

6 ατῆς ὁδοῦ β τοῖς κινδύνοις τὸν φίλον γ Ἡ Αἴγυπτος τῆς νήσου τῆς θαλάτ-της δ αἱ ὁδοί τῷ ποταμῷ πλοίων

7 α ἡμεῖς σοι ἡμῶν β ἡμῖν ἡμεῖς γ ἐμοί ὑμᾶς

5η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 γήινα 2 επίγειο 3 Μεσόγειος 4 γηγενείς 5 γήλοφος2 1 είναι ρεαλιστής προσγειωμένος 2 έψαχνα κάποιον σε δύσκολα ή απίθανα μέρη και ξαφνικά τον είδα μπροστά

μου

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 λέγεται σε περίπτωση αλλαγής εξουσίας όταν οι προκάτοχοι κατηγορούνται για λανθασμένες επιλογές που έχουν ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση της ανάπτυξης της εξέλιξης κτλ

3 1-γ 2 - ε 3- α 4-β 5-δ

β Ετυμολογικές

1 εθνικάΘηβαῖος lt Θήβα Μήλιος lt Μῆλος Σταγειρίτης lt Στάγειρα παρώνυμαἁλιεύς lt ἅλιος (=θαλασσινός) πατρωνυμικάΒορεάδης lt Βορέας2 1 δημότης 2 Ἡρακλείδης 3 Μεγαρεὺς 4 Ἀσκληπιάδης 5λυκιδεὺς3 1 -β (Μῆλος)2-α (νῆσος) 3 -γ (Ἀτρεύς) 4 -β (Θῆβαι) 5- α (ὅπλον) 6 -(Πέ-

λοψ)

γ Γραμματικές1 α-4 β- γ- δ-2 αεἰμι β ἐστεγ εἰσί(ν) δ ἐσμὲνε ἐστι στ εἶ (ο τόνος στους τύπους εἰμι ἐστε

και ἐστι χάνεται γιατί προηγούνται λέξεις που τονίζονται στη λήγουσα)

3 ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑπλάττω πλάττειςπλάττειπλάττομενπλάττετεπλάττουσι(ν)

κρύπτωκρύπτειςκρύπτεικρύπτομενκρύπτετεκρύπτουσι(ν)

φυλάττωφυλάττειςφυλάττειφυλάττομενφυλάττετεφυλάττουσι(ν)

ἀλλάττωἀλλάττειςἀλλάττειἀλλάττομενἀλλάττετεἀλλάττουσι(ν)

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΛΟΝΤΑπλάσω πλάσειςπλάσειπλάσομενπλάσετεπλάσουσι(ν)

κρύψωκρύψειςκρύψεικρύψομενκρύψετεκρύψουσι(ν)

φυλάξωφυλάξειςφυλάξειφυλάξομενφυλάξετεφυλάξουσι(ν)

ἀλλάξωἀλλάξειςἀλλάξειἀλλάξομενἀλλάξετεἀλλάξουσι(ν)

4 τρέπει gt τρέψει τρίβομεν gt τρίψομεν κρύπτετε gt κρύψετε τάττεις gt τάξεις

ἄρχουσι gt ἄρξουσι ταράττεις gt ταράξεις φράζομεν gt φράσομεν χαράττει gt χα-ράξει κηρύττετε gt κηρύξετε φυλάττομεν gt φυλάξομεν γυμνάζω gt γυμνάσω

5 α ἄρξομεν β διατρίψει γ παράξειδ θαυμάσουσι ε παιδεύουσι στ πιστεύσε-τε ζ ἔχουσι η στασιάσουσι θ φυλάξουσιι καταμηνύουσι

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

6 1 Ὁ θεὸς οὔκ ἐστι σύμμαχος τῷ ἐχθρῷ 2 Πολλάκις δrsquo ὅμως μάτην τὸν ἀγρὸν θεραπεύω 3 Ὁ ἄπιστος φίλος οὐ μετέχει τῶν κινδύνων

6η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 άμπωτις 2 πρόποση 3 κατάποση 4 οινοποσίας 5 πόσιμο2 α παίρνω το χάπι με νερό β είναι πολύ όμορφη γ τον σέβεται τον εκτιμά αναγνωρίζοντας τα όσα του οφείλει δ απορρόφησε τη βροχή ε θα περάσω κι αυτήν την ψυχική δοκιμασία 3 α οινοποσία β συμπόσιο γ πότης δ ηδύποτο

β Ετυμολογικές1 1 ε 2 α 3 ζ θ 4 ι 5 δ η 6β στ 7 γ2 α 5 0 β 7 8 γ 4 6 93 1 ἡ λῆξις 2 ὁ δέκτης 3 τὸ δεῖγμα 4 ἡ λαβὴ 5 ὁ βαδιστὴς 6 ὁ σφυγμὸς 7 ὁ

κτήτωρ 8 ὁ κλητὴρ 9 ἡ λατρεία 10 τὸ ἄγαλμα

γ Γραμματικές1 1 ὥρᾳ (δοτ ενικού) ὥραις 2 πηγὴν (αιτ ενικού) πηγὰς 3 ἰδέᾳ (δοτ ενικού) ἰδέαις 4 ὑλακὴ (ονομ ενικού) ὑλακαὶ 5 φυγὴν (αιτ ενικού) φυγὰς 6 ὕλην (αιτ ενικού) ὕλας 7 πείρᾳ (δοτ ενικού) πείραις 8 κριτὴς (ονομ ενικού) κριταὶ2 1 θυσίᾳ 2 στρατιώτου 3 δόξῃ 4 τόλμην 5 τιμῶν 6 τοξοτῶν 7 ὀπωρῶν 8

κομιδῆς

3 ἡ λίμνη τῶν πελατῶν τῷ τεχνίτῃ ὦ ὁπλῖτα τοῦ κριτοῦ ὦ καθηγητά τοῦ νησι-ώτου τῆς μαθητρίας τῷ στρατιώτῃ

4 α οἰκίαι θαλάττης β στρατιώτῃ γ ψυχαῖς ἐπιθυμιῶν δ μελίττης ε πολῖται χώρας

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α Ὁ μῦθος λέγει ὅτι ὁ θεὸς τὸν κακὸν τῇ τιμωρίᾳ κολάζει β Οἱ θεαταὶ ἐν τοῖς γυμνασίοις τοὺς νικητὰς θαυμάζουσι γ Αἱ θύελλαι ἐν ταῖς θαλάτταις φόβον τοῖς ἀνθρώποις φέρουσι δ Ἀγαθοί ἐστε ὦ νεανίαι καὶ ἀγαθὸν ἔργον πράττετε

6 ὁ ποιητὴςτοῦ

ποιητοῦτὸν

ποιητὴνοἱ

ποιηταὶτοῖς

ποιηταῖςὁ νεανίας νεανίου νεανίαν νεανίαι νεανίαιςὁ πρεσβύτης πρεσβύτου πρεσβύτην πρεσβῦται πρεσβύταιςἡ ἀρετὴ

τῆςἀρετῆς

τῇἀρετῇ

αἱἀρεταὶ

τῶνἀρετῶν

ἡ τιμωρία τιμωρίας τιμωρίᾳ τιμωρίαι τιμωριῶνἡ μέλιττα μελίττης μελίττῃ μέλιτται μελιττῶν

7 1 τῇ θυέλλῃ 2 τῶν ταμιῶν 3 τῆς δίψης 4 τὰς θαλάσσας (ο τόνος κατεβαίνει επειδή η λήγουσα -ας είναι μακρόχρονη και όταν η λήγουσα είναι μακρόχρο-νη η προπαραλήγουσα δεν τονίζεται) 5 ὦ εὐπατρίδα 6 τοῖς μαθηταῖς 7 τὰς ὠφελείας 8 τῆς μελίσσης

7η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1στ2ζ3α4 η5ε6β7θ8ι9δ10γ2 α ζύγωναν β ζευγολάτη γ ζευγαρωτή δ ζυγοστάθμιση ε ζυγό στ σύζευξη3 α διαζευγμένοι β τη σύζευξη γ ζύγωσε δ ζευγίτες ε ζυγό

β Ετυμολογικές1 α ποτήριον β ῥεῖθρον γ πλῆκτρον δ δρέπανον ε σκέπαστρον στ φέρετρον

ζ λουτρόνη βουλευτήριον θκολαστήριον ι βατήρ 2 αποτίζωβὁρμάομαι-ῶμαιγ χρώζω δβαίνω ελούωστ νίπτω3 1 γ- όργανο μέσον 2 δ- όργανο μέσον 3 β- όργανο μέσον 4 ε- τόπο 5 α-

όργανο μέσον

γ Γραμματικές1 ἔπειθες

κατέκλεψεἐφρόντισανἐνομίσατε

ἐπείθετεκατέκλεψανἐφρόντισεἐνόμισας

ἐξεπλήξαμενἤλεγχεςδιήγομενἔσπευδε

ἐξέπληξαἠλέγχετεδιῆγονἔσπευδον

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

2 α ἐφύλαττον φυλάξουσι ἐφύλαξαν β συνέγραφε συγγράψει συνέγραψε γ ἐθαύμαζον θαυμάσουσιἐθαύμασαν δ ἠγόρευε(ν) ἀγορεύσει ἠγόρευσε εἔβλαπτε(ν) βλάψειἔβλαψε

3 ρήματα παρατατικός αόριστοςὑπογράφωσυγκόπτωσυλλέγωἐκτρέπωἐκπλέωἐκπέμπωἐντάσσω

ὑπέγραφονσυνέκοπτονσυνέλεγονἐξέτρεπονἐξέπλεονἐξέπεμπονἐνέτασσον

ὑπέγραψασυνέκοψασυνέλεξαἐξέτρεψαἐξέπλευσαἐξέπεμψαἐνέταξα

4 α προέτρεχε β ἐπετρέπομεν γ διῆγον δ μετελάμβανον ε κατέκλυζε στ ἀνέφερε ζ ἤλαυνον η διέμενον

5 πέμπεικελεύειςτυγχάνομενδιώκετεἐλπίζομενἐπιρρίπτετεἀγγέλλουσι

ἔπεμπεἐκέλευεςἐτυγχάνομενἐδιώκετεἠλπίζομενἐπερρίπτετεἤγγελλον

ἐλπίζομενοἰκίζομενἀναγκάζειςὁρίζουσιαἴρειςὑφαίνειπροάγει

ἠλπίζομενᾠκίζομενἠνάγκαζεςὥριζονᾖρεςὕφαινεπροῆγε

6 α ἦρχε gt ἄρχει β ἤθελε gt ἐθέλει διέκοπτε gt διακόπτει γ ἐπεσήμαινον gt ἐπιση-μαίνουσι δ ἔθυες gt θύει ε ὤρυττον gt ὀρύττουσι στ συνέλεγεν gt συλλέγει

7 αεἰσιν gt ἦσαν β ἐστινgt ἦν γ εἶgt ἦσθα δ ἐστὲ gtἦτε ε ἐστιν gt ἦν ἐστὲgt ἦτε στεἰμὶ gt ἦ και ἦν

8η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δε δεσμεύομαι από ορισμένο καθήκον υποχρέωση β είμαι απαλλαγμένος για ορισμένο χρόνο από υποχρέωση υπηρεσίας γ ωράριο που ρυθμίζεται κατά τη βούληση του εργαζομένου δ δεν είναι κλειστός ε θέσεις όχι κατειλημμένες21 γ2 ε 3 α 4 β 5 δ

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

31ελευθερίας2απελεύθεροι3ελευθεριότητα4 ελευθεροτυπία5ελευθερό-στομος

4 αιωνόβιος υπεραιωνόβιος μακροβιότατος μαθουσάλας υπερήλικας υπέργηρος5 έσκασα ἀπεπνίγην γνωρίζεις οἶσθα ἐπειδὴ ἔφαγα ἐμφαγὼν δηλητήριο φάρμακον πάντοτε ἀεὶ κληρονομιά κλῆρος το παλικαράκι ὁ μειρακίσκος δεν έπρεπε οὐκ ἔδει

β Ετυμολογικές1 ἀπιστία lt ἄπιστος εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἀλήθειαlt ἀληθής ὑγίειαlt ὑγιής πά-

χοςlt παχύς σωφροσύνηlt σώφρων ταχύτηςlt τάχος ἀρχαιότηςlt ἀρχαῖος2 δίκαιος gt δικαιοσύνη πρᾷοςgt πραότης ἄφθονοςgt ἀφθονία διαυγὴςgt διαύγεια

βαθὺςgt βάθος πυκνὸςgt πυκνότης δασὺςgt δασύτης

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος τὸ καλὸν ἔργον ἡ ἀγαπητὴ συνεργὸςγεν τοῦ ἀγαθοῦ ἀνθρώπου τοῦ καλοῦ ἔργου τῆς ἀγαπητῆς συνεργοῦδοτ τῷ ἀγαθῷ ἀνθρώπῳ τῷ καλῷ ἔργῳ τῇ ἀγαπητῇ συνεργῷαιτ τὸν ἀγαθὸν ἄνθρωπον τὸ καλὸν ἔργον τὴν ἀγαπητὴν συνεργὸνκλητ ὦ ἀγαθὲ ἄνθρωπε ὦ καλὸν ἔργον ὦ ἀγαπητὴ συνεργὲ

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι τὰ καλὰ ἔργα αἱ ἀγαπητοὶ συνεργοὶγεν τῶν ἀγαθῶν ἀνθρώπων τῶν καλῶν ἔργων τῶν ἀγαπητῶν συνεργῶνδοτ τοῖς ἀγαθοῖς ἀνθρώποις τοῖς καλοῖς ἔργοις ταῖς ἀγαπητοῖς συνεργοῖςαιτ τοὺς ἀγαθοὺς ἀνθρώπους τὰ καλὰ ἔργα τὰς ἀγαπητοὺς συνεργοὺςκλητ ὦ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι ὦ καλὰ ἔργα ὦ ἀγαπητοὶ συνεργοὶ

2 α τοὺς νέους τοῖς δημοσίοις β σοφοὶ χρηστοὶ γ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ νέος δημόσιος ἡ νέα δημοσία τὸ νέον δημόσιονγεν τοῦ νέου δημοσίου τῆς νέας δημοσίας τοῦ νέου δημοσίουδοτ τῷ νέῳ δημοσίῳ τῇ νέᾳ δημοσίᾳ τῷ νέῳ δημοσίῳαιτ τὸν νέον δημόσιον τὴν νέαν δημοσίαν τὸ νέον δημόσιονκλητ ὦ νέε δημόσιε ὦ νέα δημοσία ὦ νέε δημόσιε

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ νέοι δημόσιοι αἱ νέαι δημόσιαι τὰ νέα δημόσιαγεν τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίωνδοτ τοῖς νέοις δημοσίοις ταῖς νέαις δημοσίαις τοῖς νέοις δημοσίοιςαιτ τοὺς νέους δημοσίους τὰς νέας δημοσίας τὰ νέα δημόσιακλητ ὦ νέοι δημόσιοι ὦ νέαι δημόσιαι ὦ νέα δημόσια

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ σοφὸς χρηστὸς ἡ σοφὴ χρηστὴ τὸ σοφὸν χρηστὸνγεν τοῦ σοφοῦ χρηστοῦ τῆς σοφῆς χρηστῆς τοῦ σοφοῦ χρηστοῦδοτ τῷ σοφῷ χρηστῷ τῇ σοφῇ χρηστῇ τῷ σοφῷ χρηστῷαιτ τὸν σοφὸν χρηστὸν τὴν σοφὴν χρηστὴν τὸ σοφὸν χρηστὸνκλητ ὦ σοφὲ χρηστὲ ὦ σοφὴ χρηστὴ ὦ σοφὸν χρηστὸν

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ σοφοὶ χρηστοὶ αἱ σοφαὶ χρησταὶ τὰ σοφὰ χρηστὰγεν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶνδοτ τοῖς σοφοῖς χρηστοῖς ταῖς σοφαῖς χρησταῖς τοῖς σοφοῖς χρηστοῖςαιτ τοὺς σοφοὺς χρηστοὺς τὰς σοφὰς χρηστὰς τὰ σοφὰ χρηστὰκλητ ὦ σοφοὶ χρηστοὶ ὦ σοφαὶ χρησταὶ ὦ σοφὰ χρηστὰ

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ φρόνιμος ἀνδρεῖος ἡ φρόνιμος ἀνδρεία τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονγεν τοῦ φρονίμου ἀνδρείου τῆς φρονίμου ἀνδρείας τοῦ φρονίμου ἀνδρείουδοτ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳ τῇ φρονίμῳ ἀνδρείᾳ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳαιτ τὸν φρόνιμον ἀνδρεῖον τὴν φρόνιμον ἀνδρείαν τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονκλητ ὦ φρόνιμε ἀνδρεῖε ὦ φρόνιμε ἀνδρεία ὦ φρόνιμον ἀνδρεῖε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι αἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖαγεν τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείωνδοτ τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοις ταῖς φρονίμοις ἀνδρείαις τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοιςαιτ τοὺς φρονίμους ἀνδρείους τὰς φρονίμους ἀνδρείας τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖακλητ ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι ὦ φρόνιμα ἀνδρεῖα

3 α οὗτος ταύτας β τούτου γ τούτοις δ ταύτης ε τούτῳ στ Αὕτη4 α ταῦτα β τούτων γ ταύτης τούτοις τούτων τούτῳ

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1ε πατρώα γη 2ζ πατρικό σπίτι 3α ομοπάτριος αδερφός 4στ πάτρια εδάφη 5γ

πατρωνυμικά ουσιαστικά 6β πατριωτικά τραγούδια 7δ ιδιαίτερη πατρίδα2 1ε2δ3β4α5γ3 1ε2ζ3α4η5στ6δ7β8γ 1πατραλοίας= πατροκτόνος 2 πατρώος= αυτός που ανήκει στον πατέρα

στον πρόγονο 3 πατρόθεν= από τον πατέρα 4 πατροπαράδοτος= αυτός που παραδόθηκε από τον πατέρα ή τους προγόνους 5πατριωτισμός= έμπρακτη αγάπη για την πατρίδα6πατρογονικός= αυτός που προέρχεται από τους γονείς και τους προγόνους 7προπάτορας= ο πατέρας του πατέρα 8πατρότητα= η ιδιότητα του δημιουργού του επινοητή του εφευρέτη

β Ετυμολογικές1 1βασιλεύω lt βασιλεύς 2 ἀγγέλλω lt ἄγγελος 3 δουλεύω lt δοῦλος 4 ὁρίζω lt

ὅρος 5 ἐχθαίρω lt ἐχθρός 6 καθαίρω lt καθαρός 7φιλέω-ῶ lt φίλος 8 δηλόω lt δῆλος (=φανερός) 9 πλουτέω-ῶ lt πλοῦτος 10 ἡττάομαι-ῶμαιlt ἧττα

2 2 σώφρων gt σωφρονέω- ῶ 4 μάστιξgt μαστίζω 5ἐρυθρὸςgt ἐρυθριάω-ῶ 6 μεί-ωνgt μειόω-ῶ 7 ἁθρόοςgt ἁθροίζω 8 γέρας gt γεραίρω 9 ἄτιμοςgt ἀτιμάζω 10 πλήρηςgt πληρόω-ῶ 11 σκηνὴgt σκηνόω-ῶ 12 γόοςgt γοάω-ῶ

3 ονόματα ρήματα ονόματα ρήματανόσος ἀγορὰὀξὺςφύλαξἀπειλὴὁρμὴ

gt νοσῶgt ἀγορεύωgt ὀξύνωgt φυλάττωgt ἀπειλέω-ῶgt ὁρμάω-ῶ

ἱκέτηςἁγνὸςθερμὸςδυσχερὴςἐλπὶςὕμνος

gt ἱκετεύωgt ἁγνίζωgt θερμαίνωgt δυσχεραίνωgt ἐλπίζωgt ὑμνέω-ῶ

γ Γραμματικές1 3 τετριμμένα 4 πεπαιδευμένος 5 καταβεβλημένος 6 κεκτημένα8 εγγεγραμ-

μένος 10 προβεβλημένος 12 αναγεγραμμένες2 1τετειχίκασι ἐτετειχίκεσαν 2 γέγραφε ἐγεγράφει γέγραφε ἐγεγράφει 3 πεπόμφαμενἐπεπόμφεμεν31 (στρατεύουσιν) ἐστρατεύκασινἐστρατεύκεσαν 2 (διώκουσι) δεδιώχασιν ἐδεδιώχεσαν 3 (θύεις) τέθυκας ἐτεθύκεις 4 (ἁρπάζει) ἥρπακε ἥρπακε (καταφεύγει) καταπέφευγε κατεπεφεύγει

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

5 (ἀπολείπει) ἀπολέλοιπε ἀπελελείπει 6(lsquoΕκφεύγει) ἐκπέφευγε ἐξεπεφεύγει (πίπτει) πέπτωκε ἐπεπτώκει4 ενεστώτας τρίβουσι στρατεύεις κόπτομεν διώκει πράττετε

παρατατικός ἔτριβον ἐστράτευες ἐκόπτομεν ἐδίωκε ἐπράττετεμέλλοντας τρίψουσι στρατεύσεις κόψομεν διώξει πράξετεαόριστος ἔτριψαν ἐστράτευσας ἐκόψαμεν ἐδίωξε ἐπράξατεπαρακείμενος τετρίφασι ἐστράτευκας κεκόφατε δεδίωχε πεπράχατευπερσυντέλικος ἐτετρίφεσαν ἐστρατεύκεις ἐκεκόφετε ἐδεδιώχει ἐπεπράχετε

5 ενεστώτας παρακείμενος υπερσυντέλικοςκτείνομεν ἐκτόναμεν ἐκτόνεμενἁθροίζετε ἡθροίκατε ἡθροίκετεκηρύττουσι κεκηρύχασι ἐκεκηρύχεσανφυλάττεις πεφύλαχας ἐπεφυλάχειςκλέπτει κέκλοφε ἐκεκλόφει

6 Παρακείμενος Ενεστώτας Είδοςαναδιπλασιασμούὠνόμακα ὀνομάζω γ (χρονική αύξηση)δεδιώχασιν διώκουσι(ν) α (επανάληψη )ὕβρικας ὑβρίζεις γ (χρονική αύξηση)κεκρύφαμεν κρύπτομεν α (επανάληψη )βεβλάφατε βλάπτετε α (επανάληψη )κεχορεύκασι χορεύουσι α (επανάληψη )ἐζητήκαμεν ζητοῦμεν β (συλλαβική αύξηση)ᾤκικας οἰκίζεις γ (χρονική αύξηση)πεπόμφασι πέμπουσι α (επανάληψη )ἐρρίφατε ῥίπτετε β (συλλαβική αύξηση)

10η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 αΤρώεισανκτήνος τρώει πάρα πολύ β Ξύπνησετοκτήνοςμέσατου ξύπνησαν τα ζωώδη ένστικτα του ανθρώπου γ Φέρθηκεσανκτήνος συμπεριφέρθηκε με τρόπο που δεν ταιριάζει στην πνευ-

ματική και ηθική υπόσταση του ανθρώπου δ Οικατακτήσειςτωνεργαζομένων τα προνόμια2 1 επίκτητης 2 μεγαλοκτηματίες ακτήμονες 3 κτηνωδίες 4 κατάκτηση 5

απόκτηση

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 1 κτέανον = β κτήμα 2 κτηνηδὸν= στ σαν κτήνη 3 ἐπίκτησις= γ το πρόσθετο κέρδος 4 κτήτωρ= α κάτοχος 5 ἐπικτῶμαι= δ αποκτώ επιπλέον 6 ἄκτητος= ε αυτός που δεν μπορεί να αποκτηθεί

β Ετυμολογικές1 αΠρόσωποπουενεργεί 1 βόσκω gt βοσκός 2 ἡγοῦμαι gt ἡγεμών 3 σῴζω gt σωτήρ 4 εἰσπράττω gt

εἰσπράκτωρ 5τρέφω gt τροφὸς βΕνέργεια-κατάσταση 1 γράφω gt γραφή γραμμή γράμμα 2 κλίνω gt κλίσις 3 ἀμείβω gt ἀμοιβή 4

σείω gt σεισμός 5 φθείρω gt φθορὰ γΌργανο-μέσο 1 γράφω gt γραφίς 2 πλήττω gt πλῆκτρον 3 πίνω gt ποτήριον 4 ἄγχω gt ἀγχόνη

5νίπτω gt νιπτὴρ2 όργανοήμέσο λαμπτὴρ παρώνυμο δημότης νησιώτης τόπο βουλευτήριον ὀρχήστρα υποκοριστικό πυργίσκος πινάκιον δασύλλιον πατρωνυμικό Πηλείδης Πριαμίδης περιεκτικό στρατιά ξενὼν εθνικό Τεγεάτης3 εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἰσότηςlt ἴσος εὔνοιαlt εὔνους ὀξύτηςlt ὀξύς δεινότηςlt

δεινότης ὑγίειαlt ὑγιής σοφίαlt σοφός σωφροσύνηlt σώφρων ἀλήθειαlt ἀληθής εὖροςlt εὐρύς

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ἡ μέλιττα σπονδὴ ὁ σοφιστὴς ἔφηβος κῆπος ἡ νῆσοςγεν τῆς μελίττης σπονδῆς τοῦ σοφιστοῦ ἐφήβου κήπου τῆς νήσουδοτ τῇ μελίττῃ σπονδῇ τῷ σοφιστῇ ἐφήβῳ κήπῳ τῇ νήσῳαιτ τὴν μέλιτταν σπονδὴν τὸν σοφιστὴν ἔφηβον κῆπον τὴν νῆσονκλητ ὦ μέλιττα σπονδὴ ὦ σοφιστὰ ἔφηβε κῆπε ὦ νῆσε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ αἱ μέλιτται σπονδαὶ οἱ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι αἱ νῆσοιγεν τῶν μελιττῶν σπονδῶν τῶν σοφιστῶν ἐφήβων κήπων τῶν νήσωνδοτ ταῖς μελίτταις σπονδαῖς τοῖς σοφισταῖς ἐφήβοις κήποις ταῖς νήσοιςαιτ τὰς μελίττας σπονδὰς τοὺς σοφιστὰς ἐφήβους κήπους τὰς νήσουςκλητ ὦ μέλιτται σπονδαὶ ὦ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι ὦ νῆσοι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

2 τοῖςἀγαθοῖς τῷ ἀγαθῷ πιστὴ (αἱ) πισταὶκαλὸν καλὰ ἀγαθὴ (αἱ) ἀγαθαὶθεῖον (τὰ) θεῖα βεβαία (αἱ) βέβαιαιἀνθρώπειον (τὰ) ἀνθρώπεια ἀρίστη (αἱ) ἄρισταιἀγαπητὴ ἀγαπηταὶ

3 ταῖς ἀρεταῖς τοῖς φιλοσόφοις τῷ ἀνθρώπῳ τῶν χωρῶν τοῦ γεωργοῦ τῷ λόγῳ τὰς ἐπιμελείας αἱ μωρίαι τὰς ἁμάξας τῶν βασιλισσῶν τοῦ πολεμίου τῶν ἀγορῶν τὴν ἀγγελίαν τὰς σκιάς αἱ συμφοραί τὴν φυλακήν ταῖς νίκαις ταῖς παρόδοις τῷ ἐχθρῷ τῆς μούσης

4 1 τιμίους 2 μακρᾶς 3 παράνομοι 4 ἠρέμῳ 5 βαρβάροις 6 ἡμέροις 7 ἀνθρωπείων 8 γενναίους 9 μακρᾷ 10 κριθίνους 11 δικαίων 12 ἐνδόξους

5 α Οὗτοι βτούτων γ τούτου δ ταύτας ε Ταύτῃ

6 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςσῴζεις ἔσῳζες σώσεις ἔσωσας σέσωκας ἐσεσώκεις

γράφομεν ἐγράφομεν γράψομεν ἐγράψαμεν γεγράφαμεν ἐγεγράφεμενστρατεύετε ἐστρατεύετε στρατεύσετε ἐστρατεύσατε ἐστρατεύκατε ἐστρατεύκετεπιστεύουσι ἐπίστευον πιστεύσουσι ἐπίστευσαν πεπιστεύκασι ἐπεπιστεύκεσανκηρύσσει ἐκήρυσσε κηρύξει ἐκήρυξε κεκήρυχε ἐκεκηρύχειῥίπτουσι ἔρριπτον ῥίψουσι ἔρριψαν ἐρρίφασι ἐρρίφεσανἁρπάζετε ἡρπάζετε ἁρπάσετε ἡρπάσατε ἡρπάκατε ἡρπάκετεἱδρύουσι ἵδρυον ἱδρύσουσι ἵδρυσαν ἱδρύκασι ἱδρύκεσαν

παραshyσκευάζει

παρεσκεύαζε παραshyσκευάσει

παρεσκεύασε παρεσκεύακε παρεσκευάκει

11η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 πολεοδομικές 2 πολιούχος 3 πολιτειακό 4 πολιτεύεται 5 πολιτικοποιήθη-

κε 6πολιτευτής 7 πολιτιστικών2 α Είναι προτιμότερο να είναι κάποιος ο καλύτερος σε στενότερο κύκλο παρά

κατώτερος σε ευρύτερο β Το σύνολο των κατοίκων μιας πόλης γ Η ζωή οι κοινωνικές συνήθειες της πόλης (σε αντιδιαστολή προς την επαρχία)3 α η Ρώμη β το Παρίσι γ η Ιερουσαλήμ4-ζ -στ -δ 4-γ 5-ε 6-β 7-α

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β Ετυμολογικές1 α ἡβάσκω lt ἡβάω-ῶ βῥιπτάζωlt ῥίπτω γαἰτίζω lt αἰτέω-ῶ δ ἑρπύζω lt ἕρπω

εγηράσκω lt γηράω-ῶ2 ὀψίζω lt ὀψέ (=αργά προς το βράδυ) οἰμώζω lt οἴμοι (=αλίμονο) θαμίζω lt θα-

μά (=συχνά) χωρίζω lt χωρὶς (=χωριστά) πελάζω lt πέλας (=πλησίον κοντά) ἀλαλάζω lt ἀλαλὰ (=πολεμική ιαχή) γρύζω lt γρῦ (=ldquoγρύξιμοrdquo η φωνή του γου-ρουνιού) ἐλελίζω lt ἐλελεῦ (=πολεμική κραυγή) ἐγγίζω lt ἐγγύς αἰάζω lt αἰαῖ (=επιφώνημα θλίψης αχ)

3 1 στρατηγιάω -ιῶ (εφετικό) lt στρατηγέω-ῶ 2 δρασείω (εφετικό) lt δράω-ῶ 3 πολεμησείω (εφετικό) lt πολεμέω-ῶ 4 ἡβάσκω (εναρκτικό) lt ἡβάω-ῶ 5 στενάζω (θαμιστικό) lt στένω 6 ἀπαλλαξείω (εφετικό) lt ἀπαλλάττω 7 γηράσκω (εναρκτικό) lt γηράω-ῶ 8 ῥιπτάζω (θαμιστικό) lt ῥίπτω

γ Συντακτικές1 εἴσοδος υποκείμενο στο ἐστίν ἀπότομος κατηγορούμενο στο εἴσοδος τεῖχος αντικείμενο στο ἔχει τὰπροπύλαια υποκείμενο στο ἔχει (αττική σύνταξη) ἡθάλασσα υποκείμενο στο ἐστὶ σύνοπτος κατηγορούμενο στο θάλασσα Αἰγεὺς υποκείμενο στα ἐτελεύτησεν και ῥίψας2 α αἴτιοι βνομοθέται γ Φίλοι πολέμιοι δ οἰκισταί ε λυπηρά 3 1 Σωκράτης rarr Υποκ τοῦσώματος rarr Αντικ ἠμέλει rarr Ρήμα 2 Πολλὰ rarr Αντικ άμεσο εἴπομεν rarr Ρήμα τῇπόλει rarr Αντικ έμμεσο 3 Οὗτος rarr Υποκ ἐγένετο rarr Ρήμα εὐεργέτης rarr Κατηγ (το ἐγένετο = συνδε-

τικό) 4 Ἡγλῶττα rarr Υποκ προτρέχει rarr Ρήματῆςδιανοίας rarr Αντικ 5 Φιλοκλῆς rarr Υποκ ἦν rarr Ρήμα στρατηγὸς rarr Κατηγ (το ἦν = συνδετικό) 6 γνώμην rarr Αντικ εἴχον rarr Ρήμα(οὗτοι) rarr εννοούμενο Υποκ 7 Ὅδεrarr Υποκ συμμαχεῖ rarr Ρήμα τῇγυναικί rarr Αντικ 8 Χάριν rarr Αντικ άμεσο ἡμεῖς rarr Υποκ τοῖςθεοῖς rarr Αντικ έμμεσο ὀφείλομεν

rarr Ρήμα 9 Σὲ rarr Αντικ αἰτιάσσονται rarr Ρήμα οἱἝλληνες rarr Υποκ 10 Ἀπέσταλκα rarr Ρήμα(ἐγώ)rarr εννοούμενο Υποκ σοι rarr Αντικ έμμεσο τὸ

δῶρον rarr Αντικ άμεσο

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 3: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

1 1 Περιεχόμενα Απαντήσειςστιςσυμπληρωματικέςασκήσεις

η Ενότητα 4η Ενότητα 5η Ενότητα 64η Ενότητα 85η Ενότητα 96η Ενότητα 7η Ενότητα 8η Ενότητα 9η Ενότητα 60η Ενότητα 7η Ενότητα 9η Ενότητα η Ενότητα 44η Ενότητα 75η Ενότητα 06η Ενότητα 7η Ενότητα 8η Ενότητα 7

Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

ο Κριτήριο αξιολόγησης 4ο Κριτήριο αξιολόγησης 4ο Κριτήριο αξιολόγησης 44ο Κριτήριο αξιολόγησης 45ο Κριτήριο αξιολόγησης 46ο Κριτήριο αξιολόγησης 47ο Κριτήριο αξιολόγησης 48ο Κριτήριο αξιολόγησης 449ο Κριτήριο αξιολόγησης 45

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

1 1 Απαντήσειςστιςσυμπληρωματικέςασκήσεις

1η Ενότητα

1 Αποτελεί μέρος της (σχολ βιβλίο σελ 0)2 Πριν από 40 αι περίπου3 Οι πινακίδες της γραμμικής γραφής Βʹ (περ 450-00 π Χ ) 4 Σε συλλαβογραφικό 5 Η αδιάσπαστη ιστορική συνέχειά της ο ενιαίος χαρακτήρας της από τα αρχαία

χρόνια ως σήμερα 6 Τα κείμενα που έχουν διασωθεί σε συνδυασμό με τα αρχαιολογικά ευρήματα

αποτελούν τις μαρυρίες του παρελθόντος Η επαφή με τα πρωτότυπα κείμενα έχει την ίδια σημασία με το άγγιγμα ενός αγάλματος καθώς αποκομίζουμε μια αίσθηση οικειότητας με το παρελθόν μας

7 Κατά την περίοδο ακμής των σχέσεων Φοινίκων και Ελλήνων δηλ μεταξύ ου και 9ου αι π Χ

8 Ήταν ένα συμφωνογραφικό - συλλαβογραφικό αλφάβητο το οποίο περιλάμ-βανε συλλαβογράμματα καθένα από τα οποία αντιστοιχούσε και σε κάποι-ες συλλαβές Τα γράμματα Ξ Φ Χ Ψ Ω έλειπαν ενώ υπήρχαν επιπλέον το δί-γαμμα (F) και το κόππα (Ϟ)

9 Επειδή έκριναν ότι το αλφάβητο αυτό θα προκαλούσε δυσκολίες το προσάρ-μοσαν στις δικές τους φωνητικές ανάγκες και το συμπλήρωσαν μετατρέποντάς το σε φωνολογικό Δηλαδή κάθε γράμμα αντιστοιχούσε πλέον σε έναν φθόγγο φωνήεν ή σύμφωνο

10 Η επιγραφή του ποτηρίου του Νέστορος (πιθ 740-70 π Χ ) και της οινοχόης του Διπύλου (75 - 75 π Χ )

11 Βλέπε πίνακα σχολ βιβλίου σελ 12 Από τον 4ο αι π Χ και τελικά κυριάρχησε αφού έφτασε σε υψηλό βαθμό καλ-

λιέργειας με τα κείμενα του 5ου και 4ου αι π Χ 13 1 Ο αναμάρτητος ας ρίξει πρώτος την πέτρα (η προτροπή υπονοεί ότι δεν υπάρ-

χει άνθρωπος πραγματικά αναμάρτητος) 2 Δεν υπάρχει κάτι κακό από το οποίο να μην προκύπτει και κάποιο καλό 3 Αυτός που είναι ανεπιθύμητος και καταδιώκεται με βίαιο τρόπο Συνήθως εί-

ναι αθώο και εξιλαστήριο θύμα

4

116U B

116U B

116U B

116U B

5

4 Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά Το νόημα είναι Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν όλα

5 ένα βουνό το έπιασαν οι πόνοι του τοκετού και γέννησε ποντικό Λέμε την παροιμία όταν συμβαίνει ένα ασήμαντο γεγονός ενώ περιμέναμε κάτι πολύ πιο αξιόλογο

6 Να πράττεις γρήγορα αλλά και προσεκτικά 14 1 Οι συμβουλές μου δεν έπιασαν τόποmiddot ήταν φωνή βοώντος εν τη ερήμω 2 Είμαι βέβαιος ότι εσύ χτύπησες αδικαιολόγητα το συμμαθητή σου και όσα λες

είναι προφάσεις εν αμαρτίαις 3 Τελικά με τους εκβιασμούς του κατάφερε να αγοράσει το οικόπεδο του γεί-

τονα αντί πινακίου φακής 4 Μη τον καλοτυχίζεις από τώρα για τα πλούτη του γιατί σημασία έχει πώς θα

τελειώσει τη ζωή τουmiddot μηδένα προ του τέλους μακάριζε 5 Οι ξένες γλώσσες για όσους θέλουν να μπουν στο διπλωματικό σώμα είναι εκ

των ων ουκ άνευ 15 1 σλόγκαν σύνθημα 2 γκάλοπ δημοσκόπηση 3 καμπάνια δημοσιογραφική έρευνα εντυπωσιακού γεγονότος 4 κλισέ τυποποιημένη έκφραση 5 ινκόγκνιτο ανεπίσημα κρυφά 6 πρεστίζ γόητρο κύρος16 Σημειώνονται με έντονα γράμματα οι λέξεις που χρησιμοποιούνται ακόμη και

σήμερα αυτούσιες ή ελαφρά τροποποιημένες laquoἈλλrsquo εἶδενὦἄνδρες Ἀθηναῖοιτοῦτο καλῶς ἐκεῖνος ὅτι ταῦταμέν ἐστιν

ἅπαντα τὰ χωρία ἆθλατοῦ πολέμου κείμενα ἐν μέσῳφύσειδrsquoὑπάρχει τοῖςπαροῦσι τὰ τῶν ἀπόντων καὶ τοῖς ἐθέλουσι πονεῖν καὶ κινδυνεύειν τὰ τῶν ἀμελούντωνraquo

2η Ενότητα

Λεξιλογικές1 1 laquo Ἕνα ἀλλὰ λέονταraquo Είναι η απάντηση της λέαινας στην αλεπού που την πεί-

ραζε ότι είχε μόνο ένα παιδί (laquoΛέαινα καὶ ἀλώπηξraquo) Χρησιμοποιείται για να δηλώσει ότι δεν έχει σημασία η ποσότητα αλλά η ποιότητα

2 laquoὌμφακές εἰσιraquo (= Είναι άγουρα σταφύλια) Έτσι παρηγόρησε η αλεπού τον εαυτό της που δεν μπόρεσε να φτάσει τα σταφύλια που κρέμονταν από πολύ ψηλά (laquoἈλώπηξ καὶ βότρυςraquo) Η αρχαία παροιμιακή φράση είναι σχετική με τη νεοελληνική laquoΌσα δε φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάριαraquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 laquoΟὐ σύ με λοιδορεῖς ἀλλrsquo ὁ τόποςraquo (=Δε με περιπαίζεις εσύ αλλά το μέρος όπου βρίσκεσαι) Με αυτή τη φράση απάντησε ο λύκος στο κατσίκι που τον περιγελούσε ανεβασμένο στην στέγη ενός σπιτιού (laquo Ἔριφος καὶ λύκοςraquo) Λέ-γεται σε περιπτώσεις που κάποιος εκμεταλλεύεται τις συνθήκες για να υπερι-σχύσει κάποιου άλλου

4 laquoΣὺν Ἀθηνᾷ καὶ χεῖρα κίνειraquo (=Μην επικαλείσαι μόνο την Αθηνάmiddot κάνε κι εσύ κάτι) Αυτά τα λόγια είπε κάποιος ναυαγός σε έναν άλλο που ενώ έπρεπε να κολυμπήσει για να σωθεί περιοριζόταν στην προσευχή (laquoἈνὴρ ναυαγόςraquo)

2 α Μολὼν λαβέ β Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς 3

macr macr

macr

˘

δ macr

macr

macr

macr

δ ˘

macr

δ δ δ ˘

δ ˘

macr

macr

˘ ποιμήν κῆπος ἀρωγή μηδείς ἀσθενής ὑφίσταμαι ἀγορεύουσι

4

Λέξεις Ουρανικά Χειλικά Οδοντικά

παιδεία π δφύλακες κ φτροφὴ φ τβαθμὶς β θἀποκόπτω κ π τἐπίτροπος π τδιαγίγνομαι γ δδιατροφὴ φ δ τδιαβλητὸς κ χ β δ τ

5

ἐπὶ+ἥβη ἔφ-ηβος ἀπὸ +ἡγοῦμαι ἀφ-ηγοῦμαι ἐπὶ +ἵππος ἔφ-ιππος ἀπὸ +ὁρισμὸς ἀφ-ορισμὸς κατὰ +ὁρίζω καθ-ορίζω ὑπὸ + ἵσταμαι ὑφ-ίσταμαι4 κατὰ +ἡγητὴς καθ-ηγητής ἐπὶ +ὁδὸς ἔφ-οδος

3η Ενότητα

α Ερμηνευτικές

1 απλές πλεῖστοι πολλάκις πορίζωνται βίῳ οἰκέτας πολιτῶν σύνθετεςἐγεώργει (γεωργέω -ῶ lt γῆ + ἔργον) σκυτοτόμων [σκυτοτόμος lt σκῦτον (= δέρμα) + τέμνω (= κόβω)] ναύκληρος [ναῦς (= πλοίο) + κλῆρος] ἔμπορος [ἐν + πόρος (= πέρασμα)] ἐξειργάζοντο (ἐξ+ἐργάζομαι)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

2 ἀσκέω-ῶ - ἄσκησις ἄγω- ἄγημα πόλις- πολίτης λαμβάνω- λῆμμα ὁράω-ῶ - ὅρασις λείπω -λοιπὸς ἔχω- ἕξις πέλας -πελάζω δοῦλος -δουλικὸς οἴμοι - οἰμώζω

3 1 σπουδές- ἐσπούδαζε 2 βοοειδή- βοῦς 3 επιτηδευματίας -ἐπιτηδεύουσι 4 επεξεργασία -ἐξειργάζοντο 5 τέχνασμα- τέχνην

4 γράφωgtγράμμα γραφή γραφίς γραφικός γραφεὺς

5 Λέξεις αʹσυνθετικό βʹσυνθετικόἀλφιτοποιίαχλαμυδουργίαδιατρέφομαιἐξεμάνθανονλιθοξόος

ἄλφιτα χλαμὺςδιὰἐξ (ἐκ)λίθος

ποιῶἔργοντρέφομαιμανθάνωξέω (ξύνω)

6 πόλεις gt πολίτης πολιτικός πολιτεύομαι πολιτεία πολιτευτής αντιπολίτευση βίῳgt βιώνω βίωμα βιωματικός συμβίωση αβίωτος βιοτικός τροφὴνgt τρέφω τροφικός ατροφία σύντροφος συντροφικός ἐσπούδαζεgt σπουδή σπουδαίος σπουδαστικός σπουδαστής σπουδαστήριο οἰκέταςgt οίκος κατοικία κατοικώ οικισμός αποικισμός συγκατοίκηση άποικος τέχνηνgt τέχνασμα τεχνικός τεχνητός τεχνίτης πολυτεχνείο ἐξεμάνθανονgt εκμάθηση μάθημα αμαθής πολυμαθής μαθητής μαθητεύω μα-

θητικός

βΓραμματικές

ΙΤόνοικαιπνεύματα1 α ὑπὸ τῆς ῥώμης ἰδιῶται ἵππος εἶχεν ἅμιλλα β Οἱ θεοὶ καὶ καλὸν καὶ κακὸν πλοῦτον τοῖς ναύταις παρέχουσιν γ Ἡ ἀχαριστία μάλα δικαίως ἦν μισητὴ τοῖς Πέρσαις δ Ἐφοβεῖτο τὰς μελίσσας 2 α Οι λέξεις ὁκῆποςοἱκῆποιτοσοῦτοιμοῖραιπλεῖστοιεἶδοςπειρῶμαιοἶμαι

εἷλενζῶμενκαιηὗρον παίρνουν περισπωμένη στην παραλήγουσα γιατί η μα-κρόχρονη παραλήγουσα όταν τονίζεται παίρνει περισπωμενη αν η λήγουσα είναι βραχύχρονη (οι δίφθογγοι αι και οι στο τέλος κλιτής λέξης είναι βραχύ-χρονες)

β Οι λέξεις τοῖςκήποιςτοσούτουςποίειτοσαύτημοίρᾳχώραιςοὕτωγνώμῃπλείστωνεἴδηἐπιμελείᾳδώροιςοἴμοι παίρνουν οξεία στην παραλήγουσα γι-ατί η μακρόχρονη παραλήγουσα όταν τονίζεται παίρνει οξεία αν η λήγουσα είναι μακρόχρονη (το οἴμοι είναι άκλιτη λέξη και το οι στο τέλος του είναι κα-νονικά μακρόmiddot το ᾳείναι καταχρηστική δίφθογγος και είναι μακρόχρονη)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 ἀφορῶlt ἀπ[ὸ] + ὁρῶ ἐφήμερος lt ἐπ[ὶ] + ἡμέρα ἔφιππος ἐπ[ί] + ἵππος καθαιρῶlt κατ[ὰ] + αἱρῶ κάθοδοςlt κατ[ὰ] + ὁδὸς καχύποπτος lt κακ[ὸς] + ὕποπτος

4 ἐφημερεύω ἐφευρίσκω ὑφέρπω ἀφορισμός μεθεόρτια ἀνθυγιεινός (μετά την έκθλιψη στο τελικό φωνήεν του αʹ συνθετικού τα ψιλά σύμφωνα κπτ μετατρέ-πονται σε δασέα κ gtχ πgtφ τgtθ όταν ακολουθεί δασυνόμενο φωνήενmiddot έτσι κα-ταλαβαίνουμε ότι το βʹ συνθετικό δασύνεται ή όχι)

ΙΙΜέρητουλόγου

πόλεις ουσιαστικό κατοικοῦντες μετοχή ναύκληρος ουσιαστικό ἑαυτῷ αντωνυ-μία πλεῖστα επίθετο ἐποίουν ρήμα πολλάκις επίρρημαἐγεώργει ρήμα ἵνα σύν-δεσμος ὀλίγοι επίθετο

ΙΙΙΤαπαρεπόμενατωνπτωτικών1α λόγω βεν βρασμώ ψυχής γ τοις μετρητοίς δ επί ίσοις όροις ε ενόψει στ ο εν λόγωζεπrsquo αυτοφώρω η εν πάση περιπτώσει

IVΤαπαρεπόμενατουρήματος

λέγεις βʹ ενικός ενεστώτας ενεργητικήἐφέρετο γʹ ενικός παρατατικός μέσηἄγετε βʹ πληθυντικός ενεστώτας ενεργητικήἄγονται γʹ πληθυντικός ενεστώτας μέσηἐλύθη γʹ ενικός αόριστος μέση

4η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1-β 2- γ 3-α 4-ε 5-δ2 1 φωνητικές2 μεγαλόφωνα 3 φωνασκίες 4 άφωνος 5 αναφώνησαν 6 μι-

κρόφωνο 7 φωνοληψία3 1 ευφωνία 2εύφωνος 3 διαφωνία 4 άφωνος 5 πολυφωνία 6 φωνοληψία

β Ετυμολογικές1 1 σαρκίον υποκοριστικό (lt σὰρξ) 6 ξενὼν περιεκτικό (ξένος) 2 σωματίδιον υποκοριστικό (lt σῶμα) 7θυγάτριον υποκοριστικό (lt θυγάτηρ) 3 δαφνὼν περιεκτικό (lt δάφνη) 8 ναΐσκος υποκοριστικό (lt ναὸς) 4κρηνὶς υποκοριστικό (lt κρήνη) 9 πρυτανεῖον τοπικό (lt πρύτανις) 5 στρατήγιον τοπικό (lt στρατηγὸς)2 1 δασύλλιον2 ἀμπελών 3 πινακίς πινάκιον 4 κοιτών 5 γλωσσάριον

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

γ Γραμματικές

1 τῷ ἵππῳ τοῖς ἀνθρώποις τῆς νήσου τῶν ποδῶν τῇ φωνῇ τοὺς ἀνθρώπους τῶν κυμάτων τὰ μεγέθη τῆς ἡμέρας τοῦ πελάγους2 ατὸν ποταμόν β τοῦ ἡλίου τοῦ ἵππου τὰ ξύλα γ ὁ θεός τοῦ ποταμοῦ δ τῶν

κακῶν τῶν οἰκείων ἀγαθῶν)3 α κῆπος ὁ παράδεισος β τῇ νήσῳ ὁ κάτοικος ἄμπελον βάτῳ γ ὄμβρων ἡλίων καρπούς 4 Ενικόςαριθμός

ονομ ὁ κάτοικος ἡ ἄμπελος τὸ ὅπλονγεν τοῦ κατοίκου τῆς ἀμπέλου τοῦ ὅπλουδοτ τῷ κατοίκῳ τῇ ἀμπέλῳ τῷ ὅπλῳαιτιατ τὸν κάτοικον τὴν ἄμπελον τὸ ὅπλονκλητ ὦ κάτοικε ὦ ἄμπελε ὦ ὅπλον

Πληθυντικόςαριθμόςονομ οἱ κάτοικοι αἱ ἄμπελοι τὰ ὅπλαγεν τῶν κατοίκων τῶν ἀμπέλων τῶν ὅπλωνδοτ τοῖς κατοίκοις ταῖς ἀμπέλοις τοῖς ὅπλοιςαιτιατ τοὺς κατοίκους τὰς ἀμπέλους τὰ ὅπλακλητ ὦ κάτοικοι ὦ ἄμπελοι ὦ ὅπλα

5 1 τῶν θεῶν ὅρκους πολέμιοι σπονδάς ὅρκους 2 νέους δημοσίοις διδασκάλοις κοινοῖς διδασκαλείοις 3 διδάσκαλοι Περσῶν χρηστοί πολῖται

6 ατῆς ὁδοῦ β τοῖς κινδύνοις τὸν φίλον γ Ἡ Αἴγυπτος τῆς νήσου τῆς θαλάτ-της δ αἱ ὁδοί τῷ ποταμῷ πλοίων

7 α ἡμεῖς σοι ἡμῶν β ἡμῖν ἡμεῖς γ ἐμοί ὑμᾶς

5η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 γήινα 2 επίγειο 3 Μεσόγειος 4 γηγενείς 5 γήλοφος2 1 είναι ρεαλιστής προσγειωμένος 2 έψαχνα κάποιον σε δύσκολα ή απίθανα μέρη και ξαφνικά τον είδα μπροστά

μου

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 λέγεται σε περίπτωση αλλαγής εξουσίας όταν οι προκάτοχοι κατηγορούνται για λανθασμένες επιλογές που έχουν ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση της ανάπτυξης της εξέλιξης κτλ

3 1-γ 2 - ε 3- α 4-β 5-δ

β Ετυμολογικές

1 εθνικάΘηβαῖος lt Θήβα Μήλιος lt Μῆλος Σταγειρίτης lt Στάγειρα παρώνυμαἁλιεύς lt ἅλιος (=θαλασσινός) πατρωνυμικάΒορεάδης lt Βορέας2 1 δημότης 2 Ἡρακλείδης 3 Μεγαρεὺς 4 Ἀσκληπιάδης 5λυκιδεὺς3 1 -β (Μῆλος)2-α (νῆσος) 3 -γ (Ἀτρεύς) 4 -β (Θῆβαι) 5- α (ὅπλον) 6 -(Πέ-

λοψ)

γ Γραμματικές1 α-4 β- γ- δ-2 αεἰμι β ἐστεγ εἰσί(ν) δ ἐσμὲνε ἐστι στ εἶ (ο τόνος στους τύπους εἰμι ἐστε

και ἐστι χάνεται γιατί προηγούνται λέξεις που τονίζονται στη λήγουσα)

3 ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑπλάττω πλάττειςπλάττειπλάττομενπλάττετεπλάττουσι(ν)

κρύπτωκρύπτειςκρύπτεικρύπτομενκρύπτετεκρύπτουσι(ν)

φυλάττωφυλάττειςφυλάττειφυλάττομενφυλάττετεφυλάττουσι(ν)

ἀλλάττωἀλλάττειςἀλλάττειἀλλάττομενἀλλάττετεἀλλάττουσι(ν)

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΛΟΝΤΑπλάσω πλάσειςπλάσειπλάσομενπλάσετεπλάσουσι(ν)

κρύψωκρύψειςκρύψεικρύψομενκρύψετεκρύψουσι(ν)

φυλάξωφυλάξειςφυλάξειφυλάξομενφυλάξετεφυλάξουσι(ν)

ἀλλάξωἀλλάξειςἀλλάξειἀλλάξομενἀλλάξετεἀλλάξουσι(ν)

4 τρέπει gt τρέψει τρίβομεν gt τρίψομεν κρύπτετε gt κρύψετε τάττεις gt τάξεις

ἄρχουσι gt ἄρξουσι ταράττεις gt ταράξεις φράζομεν gt φράσομεν χαράττει gt χα-ράξει κηρύττετε gt κηρύξετε φυλάττομεν gt φυλάξομεν γυμνάζω gt γυμνάσω

5 α ἄρξομεν β διατρίψει γ παράξειδ θαυμάσουσι ε παιδεύουσι στ πιστεύσε-τε ζ ἔχουσι η στασιάσουσι θ φυλάξουσιι καταμηνύουσι

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

6 1 Ὁ θεὸς οὔκ ἐστι σύμμαχος τῷ ἐχθρῷ 2 Πολλάκις δrsquo ὅμως μάτην τὸν ἀγρὸν θεραπεύω 3 Ὁ ἄπιστος φίλος οὐ μετέχει τῶν κινδύνων

6η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 άμπωτις 2 πρόποση 3 κατάποση 4 οινοποσίας 5 πόσιμο2 α παίρνω το χάπι με νερό β είναι πολύ όμορφη γ τον σέβεται τον εκτιμά αναγνωρίζοντας τα όσα του οφείλει δ απορρόφησε τη βροχή ε θα περάσω κι αυτήν την ψυχική δοκιμασία 3 α οινοποσία β συμπόσιο γ πότης δ ηδύποτο

β Ετυμολογικές1 1 ε 2 α 3 ζ θ 4 ι 5 δ η 6β στ 7 γ2 α 5 0 β 7 8 γ 4 6 93 1 ἡ λῆξις 2 ὁ δέκτης 3 τὸ δεῖγμα 4 ἡ λαβὴ 5 ὁ βαδιστὴς 6 ὁ σφυγμὸς 7 ὁ

κτήτωρ 8 ὁ κλητὴρ 9 ἡ λατρεία 10 τὸ ἄγαλμα

γ Γραμματικές1 1 ὥρᾳ (δοτ ενικού) ὥραις 2 πηγὴν (αιτ ενικού) πηγὰς 3 ἰδέᾳ (δοτ ενικού) ἰδέαις 4 ὑλακὴ (ονομ ενικού) ὑλακαὶ 5 φυγὴν (αιτ ενικού) φυγὰς 6 ὕλην (αιτ ενικού) ὕλας 7 πείρᾳ (δοτ ενικού) πείραις 8 κριτὴς (ονομ ενικού) κριταὶ2 1 θυσίᾳ 2 στρατιώτου 3 δόξῃ 4 τόλμην 5 τιμῶν 6 τοξοτῶν 7 ὀπωρῶν 8

κομιδῆς

3 ἡ λίμνη τῶν πελατῶν τῷ τεχνίτῃ ὦ ὁπλῖτα τοῦ κριτοῦ ὦ καθηγητά τοῦ νησι-ώτου τῆς μαθητρίας τῷ στρατιώτῃ

4 α οἰκίαι θαλάττης β στρατιώτῃ γ ψυχαῖς ἐπιθυμιῶν δ μελίττης ε πολῖται χώρας

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α Ὁ μῦθος λέγει ὅτι ὁ θεὸς τὸν κακὸν τῇ τιμωρίᾳ κολάζει β Οἱ θεαταὶ ἐν τοῖς γυμνασίοις τοὺς νικητὰς θαυμάζουσι γ Αἱ θύελλαι ἐν ταῖς θαλάτταις φόβον τοῖς ἀνθρώποις φέρουσι δ Ἀγαθοί ἐστε ὦ νεανίαι καὶ ἀγαθὸν ἔργον πράττετε

6 ὁ ποιητὴςτοῦ

ποιητοῦτὸν

ποιητὴνοἱ

ποιηταὶτοῖς

ποιηταῖςὁ νεανίας νεανίου νεανίαν νεανίαι νεανίαιςὁ πρεσβύτης πρεσβύτου πρεσβύτην πρεσβῦται πρεσβύταιςἡ ἀρετὴ

τῆςἀρετῆς

τῇἀρετῇ

αἱἀρεταὶ

τῶνἀρετῶν

ἡ τιμωρία τιμωρίας τιμωρίᾳ τιμωρίαι τιμωριῶνἡ μέλιττα μελίττης μελίττῃ μέλιτται μελιττῶν

7 1 τῇ θυέλλῃ 2 τῶν ταμιῶν 3 τῆς δίψης 4 τὰς θαλάσσας (ο τόνος κατεβαίνει επειδή η λήγουσα -ας είναι μακρόχρονη και όταν η λήγουσα είναι μακρόχρο-νη η προπαραλήγουσα δεν τονίζεται) 5 ὦ εὐπατρίδα 6 τοῖς μαθηταῖς 7 τὰς ὠφελείας 8 τῆς μελίσσης

7η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1στ2ζ3α4 η5ε6β7θ8ι9δ10γ2 α ζύγωναν β ζευγολάτη γ ζευγαρωτή δ ζυγοστάθμιση ε ζυγό στ σύζευξη3 α διαζευγμένοι β τη σύζευξη γ ζύγωσε δ ζευγίτες ε ζυγό

β Ετυμολογικές1 α ποτήριον β ῥεῖθρον γ πλῆκτρον δ δρέπανον ε σκέπαστρον στ φέρετρον

ζ λουτρόνη βουλευτήριον θκολαστήριον ι βατήρ 2 αποτίζωβὁρμάομαι-ῶμαιγ χρώζω δβαίνω ελούωστ νίπτω3 1 γ- όργανο μέσον 2 δ- όργανο μέσον 3 β- όργανο μέσον 4 ε- τόπο 5 α-

όργανο μέσον

γ Γραμματικές1 ἔπειθες

κατέκλεψεἐφρόντισανἐνομίσατε

ἐπείθετεκατέκλεψανἐφρόντισεἐνόμισας

ἐξεπλήξαμενἤλεγχεςδιήγομενἔσπευδε

ἐξέπληξαἠλέγχετεδιῆγονἔσπευδον

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

2 α ἐφύλαττον φυλάξουσι ἐφύλαξαν β συνέγραφε συγγράψει συνέγραψε γ ἐθαύμαζον θαυμάσουσιἐθαύμασαν δ ἠγόρευε(ν) ἀγορεύσει ἠγόρευσε εἔβλαπτε(ν) βλάψειἔβλαψε

3 ρήματα παρατατικός αόριστοςὑπογράφωσυγκόπτωσυλλέγωἐκτρέπωἐκπλέωἐκπέμπωἐντάσσω

ὑπέγραφονσυνέκοπτονσυνέλεγονἐξέτρεπονἐξέπλεονἐξέπεμπονἐνέτασσον

ὑπέγραψασυνέκοψασυνέλεξαἐξέτρεψαἐξέπλευσαἐξέπεμψαἐνέταξα

4 α προέτρεχε β ἐπετρέπομεν γ διῆγον δ μετελάμβανον ε κατέκλυζε στ ἀνέφερε ζ ἤλαυνον η διέμενον

5 πέμπεικελεύειςτυγχάνομενδιώκετεἐλπίζομενἐπιρρίπτετεἀγγέλλουσι

ἔπεμπεἐκέλευεςἐτυγχάνομενἐδιώκετεἠλπίζομενἐπερρίπτετεἤγγελλον

ἐλπίζομενοἰκίζομενἀναγκάζειςὁρίζουσιαἴρειςὑφαίνειπροάγει

ἠλπίζομενᾠκίζομενἠνάγκαζεςὥριζονᾖρεςὕφαινεπροῆγε

6 α ἦρχε gt ἄρχει β ἤθελε gt ἐθέλει διέκοπτε gt διακόπτει γ ἐπεσήμαινον gt ἐπιση-μαίνουσι δ ἔθυες gt θύει ε ὤρυττον gt ὀρύττουσι στ συνέλεγεν gt συλλέγει

7 αεἰσιν gt ἦσαν β ἐστινgt ἦν γ εἶgt ἦσθα δ ἐστὲ gtἦτε ε ἐστιν gt ἦν ἐστὲgt ἦτε στεἰμὶ gt ἦ και ἦν

8η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δε δεσμεύομαι από ορισμένο καθήκον υποχρέωση β είμαι απαλλαγμένος για ορισμένο χρόνο από υποχρέωση υπηρεσίας γ ωράριο που ρυθμίζεται κατά τη βούληση του εργαζομένου δ δεν είναι κλειστός ε θέσεις όχι κατειλημμένες21 γ2 ε 3 α 4 β 5 δ

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

31ελευθερίας2απελεύθεροι3ελευθεριότητα4 ελευθεροτυπία5ελευθερό-στομος

4 αιωνόβιος υπεραιωνόβιος μακροβιότατος μαθουσάλας υπερήλικας υπέργηρος5 έσκασα ἀπεπνίγην γνωρίζεις οἶσθα ἐπειδὴ ἔφαγα ἐμφαγὼν δηλητήριο φάρμακον πάντοτε ἀεὶ κληρονομιά κλῆρος το παλικαράκι ὁ μειρακίσκος δεν έπρεπε οὐκ ἔδει

β Ετυμολογικές1 ἀπιστία lt ἄπιστος εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἀλήθειαlt ἀληθής ὑγίειαlt ὑγιής πά-

χοςlt παχύς σωφροσύνηlt σώφρων ταχύτηςlt τάχος ἀρχαιότηςlt ἀρχαῖος2 δίκαιος gt δικαιοσύνη πρᾷοςgt πραότης ἄφθονοςgt ἀφθονία διαυγὴςgt διαύγεια

βαθὺςgt βάθος πυκνὸςgt πυκνότης δασὺςgt δασύτης

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος τὸ καλὸν ἔργον ἡ ἀγαπητὴ συνεργὸςγεν τοῦ ἀγαθοῦ ἀνθρώπου τοῦ καλοῦ ἔργου τῆς ἀγαπητῆς συνεργοῦδοτ τῷ ἀγαθῷ ἀνθρώπῳ τῷ καλῷ ἔργῳ τῇ ἀγαπητῇ συνεργῷαιτ τὸν ἀγαθὸν ἄνθρωπον τὸ καλὸν ἔργον τὴν ἀγαπητὴν συνεργὸνκλητ ὦ ἀγαθὲ ἄνθρωπε ὦ καλὸν ἔργον ὦ ἀγαπητὴ συνεργὲ

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι τὰ καλὰ ἔργα αἱ ἀγαπητοὶ συνεργοὶγεν τῶν ἀγαθῶν ἀνθρώπων τῶν καλῶν ἔργων τῶν ἀγαπητῶν συνεργῶνδοτ τοῖς ἀγαθοῖς ἀνθρώποις τοῖς καλοῖς ἔργοις ταῖς ἀγαπητοῖς συνεργοῖςαιτ τοὺς ἀγαθοὺς ἀνθρώπους τὰ καλὰ ἔργα τὰς ἀγαπητοὺς συνεργοὺςκλητ ὦ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι ὦ καλὰ ἔργα ὦ ἀγαπητοὶ συνεργοὶ

2 α τοὺς νέους τοῖς δημοσίοις β σοφοὶ χρηστοὶ γ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ νέος δημόσιος ἡ νέα δημοσία τὸ νέον δημόσιονγεν τοῦ νέου δημοσίου τῆς νέας δημοσίας τοῦ νέου δημοσίουδοτ τῷ νέῳ δημοσίῳ τῇ νέᾳ δημοσίᾳ τῷ νέῳ δημοσίῳαιτ τὸν νέον δημόσιον τὴν νέαν δημοσίαν τὸ νέον δημόσιονκλητ ὦ νέε δημόσιε ὦ νέα δημοσία ὦ νέε δημόσιε

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ νέοι δημόσιοι αἱ νέαι δημόσιαι τὰ νέα δημόσιαγεν τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίωνδοτ τοῖς νέοις δημοσίοις ταῖς νέαις δημοσίαις τοῖς νέοις δημοσίοιςαιτ τοὺς νέους δημοσίους τὰς νέας δημοσίας τὰ νέα δημόσιακλητ ὦ νέοι δημόσιοι ὦ νέαι δημόσιαι ὦ νέα δημόσια

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ σοφὸς χρηστὸς ἡ σοφὴ χρηστὴ τὸ σοφὸν χρηστὸνγεν τοῦ σοφοῦ χρηστοῦ τῆς σοφῆς χρηστῆς τοῦ σοφοῦ χρηστοῦδοτ τῷ σοφῷ χρηστῷ τῇ σοφῇ χρηστῇ τῷ σοφῷ χρηστῷαιτ τὸν σοφὸν χρηστὸν τὴν σοφὴν χρηστὴν τὸ σοφὸν χρηστὸνκλητ ὦ σοφὲ χρηστὲ ὦ σοφὴ χρηστὴ ὦ σοφὸν χρηστὸν

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ σοφοὶ χρηστοὶ αἱ σοφαὶ χρησταὶ τὰ σοφὰ χρηστὰγεν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶνδοτ τοῖς σοφοῖς χρηστοῖς ταῖς σοφαῖς χρησταῖς τοῖς σοφοῖς χρηστοῖςαιτ τοὺς σοφοὺς χρηστοὺς τὰς σοφὰς χρηστὰς τὰ σοφὰ χρηστὰκλητ ὦ σοφοὶ χρηστοὶ ὦ σοφαὶ χρησταὶ ὦ σοφὰ χρηστὰ

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ φρόνιμος ἀνδρεῖος ἡ φρόνιμος ἀνδρεία τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονγεν τοῦ φρονίμου ἀνδρείου τῆς φρονίμου ἀνδρείας τοῦ φρονίμου ἀνδρείουδοτ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳ τῇ φρονίμῳ ἀνδρείᾳ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳαιτ τὸν φρόνιμον ἀνδρεῖον τὴν φρόνιμον ἀνδρείαν τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονκλητ ὦ φρόνιμε ἀνδρεῖε ὦ φρόνιμε ἀνδρεία ὦ φρόνιμον ἀνδρεῖε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι αἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖαγεν τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείωνδοτ τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοις ταῖς φρονίμοις ἀνδρείαις τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοιςαιτ τοὺς φρονίμους ἀνδρείους τὰς φρονίμους ἀνδρείας τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖακλητ ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι ὦ φρόνιμα ἀνδρεῖα

3 α οὗτος ταύτας β τούτου γ τούτοις δ ταύτης ε τούτῳ στ Αὕτη4 α ταῦτα β τούτων γ ταύτης τούτοις τούτων τούτῳ

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1ε πατρώα γη 2ζ πατρικό σπίτι 3α ομοπάτριος αδερφός 4στ πάτρια εδάφη 5γ

πατρωνυμικά ουσιαστικά 6β πατριωτικά τραγούδια 7δ ιδιαίτερη πατρίδα2 1ε2δ3β4α5γ3 1ε2ζ3α4η5στ6δ7β8γ 1πατραλοίας= πατροκτόνος 2 πατρώος= αυτός που ανήκει στον πατέρα

στον πρόγονο 3 πατρόθεν= από τον πατέρα 4 πατροπαράδοτος= αυτός που παραδόθηκε από τον πατέρα ή τους προγόνους 5πατριωτισμός= έμπρακτη αγάπη για την πατρίδα6πατρογονικός= αυτός που προέρχεται από τους γονείς και τους προγόνους 7προπάτορας= ο πατέρας του πατέρα 8πατρότητα= η ιδιότητα του δημιουργού του επινοητή του εφευρέτη

β Ετυμολογικές1 1βασιλεύω lt βασιλεύς 2 ἀγγέλλω lt ἄγγελος 3 δουλεύω lt δοῦλος 4 ὁρίζω lt

ὅρος 5 ἐχθαίρω lt ἐχθρός 6 καθαίρω lt καθαρός 7φιλέω-ῶ lt φίλος 8 δηλόω lt δῆλος (=φανερός) 9 πλουτέω-ῶ lt πλοῦτος 10 ἡττάομαι-ῶμαιlt ἧττα

2 2 σώφρων gt σωφρονέω- ῶ 4 μάστιξgt μαστίζω 5ἐρυθρὸςgt ἐρυθριάω-ῶ 6 μεί-ωνgt μειόω-ῶ 7 ἁθρόοςgt ἁθροίζω 8 γέρας gt γεραίρω 9 ἄτιμοςgt ἀτιμάζω 10 πλήρηςgt πληρόω-ῶ 11 σκηνὴgt σκηνόω-ῶ 12 γόοςgt γοάω-ῶ

3 ονόματα ρήματα ονόματα ρήματανόσος ἀγορὰὀξὺςφύλαξἀπειλὴὁρμὴ

gt νοσῶgt ἀγορεύωgt ὀξύνωgt φυλάττωgt ἀπειλέω-ῶgt ὁρμάω-ῶ

ἱκέτηςἁγνὸςθερμὸςδυσχερὴςἐλπὶςὕμνος

gt ἱκετεύωgt ἁγνίζωgt θερμαίνωgt δυσχεραίνωgt ἐλπίζωgt ὑμνέω-ῶ

γ Γραμματικές1 3 τετριμμένα 4 πεπαιδευμένος 5 καταβεβλημένος 6 κεκτημένα8 εγγεγραμ-

μένος 10 προβεβλημένος 12 αναγεγραμμένες2 1τετειχίκασι ἐτετειχίκεσαν 2 γέγραφε ἐγεγράφει γέγραφε ἐγεγράφει 3 πεπόμφαμενἐπεπόμφεμεν31 (στρατεύουσιν) ἐστρατεύκασινἐστρατεύκεσαν 2 (διώκουσι) δεδιώχασιν ἐδεδιώχεσαν 3 (θύεις) τέθυκας ἐτεθύκεις 4 (ἁρπάζει) ἥρπακε ἥρπακε (καταφεύγει) καταπέφευγε κατεπεφεύγει

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

5 (ἀπολείπει) ἀπολέλοιπε ἀπελελείπει 6(lsquoΕκφεύγει) ἐκπέφευγε ἐξεπεφεύγει (πίπτει) πέπτωκε ἐπεπτώκει4 ενεστώτας τρίβουσι στρατεύεις κόπτομεν διώκει πράττετε

παρατατικός ἔτριβον ἐστράτευες ἐκόπτομεν ἐδίωκε ἐπράττετεμέλλοντας τρίψουσι στρατεύσεις κόψομεν διώξει πράξετεαόριστος ἔτριψαν ἐστράτευσας ἐκόψαμεν ἐδίωξε ἐπράξατεπαρακείμενος τετρίφασι ἐστράτευκας κεκόφατε δεδίωχε πεπράχατευπερσυντέλικος ἐτετρίφεσαν ἐστρατεύκεις ἐκεκόφετε ἐδεδιώχει ἐπεπράχετε

5 ενεστώτας παρακείμενος υπερσυντέλικοςκτείνομεν ἐκτόναμεν ἐκτόνεμενἁθροίζετε ἡθροίκατε ἡθροίκετεκηρύττουσι κεκηρύχασι ἐκεκηρύχεσανφυλάττεις πεφύλαχας ἐπεφυλάχειςκλέπτει κέκλοφε ἐκεκλόφει

6 Παρακείμενος Ενεστώτας Είδοςαναδιπλασιασμούὠνόμακα ὀνομάζω γ (χρονική αύξηση)δεδιώχασιν διώκουσι(ν) α (επανάληψη )ὕβρικας ὑβρίζεις γ (χρονική αύξηση)κεκρύφαμεν κρύπτομεν α (επανάληψη )βεβλάφατε βλάπτετε α (επανάληψη )κεχορεύκασι χορεύουσι α (επανάληψη )ἐζητήκαμεν ζητοῦμεν β (συλλαβική αύξηση)ᾤκικας οἰκίζεις γ (χρονική αύξηση)πεπόμφασι πέμπουσι α (επανάληψη )ἐρρίφατε ῥίπτετε β (συλλαβική αύξηση)

10η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 αΤρώεισανκτήνος τρώει πάρα πολύ β Ξύπνησετοκτήνοςμέσατου ξύπνησαν τα ζωώδη ένστικτα του ανθρώπου γ Φέρθηκεσανκτήνος συμπεριφέρθηκε με τρόπο που δεν ταιριάζει στην πνευ-

ματική και ηθική υπόσταση του ανθρώπου δ Οικατακτήσειςτωνεργαζομένων τα προνόμια2 1 επίκτητης 2 μεγαλοκτηματίες ακτήμονες 3 κτηνωδίες 4 κατάκτηση 5

απόκτηση

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 1 κτέανον = β κτήμα 2 κτηνηδὸν= στ σαν κτήνη 3 ἐπίκτησις= γ το πρόσθετο κέρδος 4 κτήτωρ= α κάτοχος 5 ἐπικτῶμαι= δ αποκτώ επιπλέον 6 ἄκτητος= ε αυτός που δεν μπορεί να αποκτηθεί

β Ετυμολογικές1 αΠρόσωποπουενεργεί 1 βόσκω gt βοσκός 2 ἡγοῦμαι gt ἡγεμών 3 σῴζω gt σωτήρ 4 εἰσπράττω gt

εἰσπράκτωρ 5τρέφω gt τροφὸς βΕνέργεια-κατάσταση 1 γράφω gt γραφή γραμμή γράμμα 2 κλίνω gt κλίσις 3 ἀμείβω gt ἀμοιβή 4

σείω gt σεισμός 5 φθείρω gt φθορὰ γΌργανο-μέσο 1 γράφω gt γραφίς 2 πλήττω gt πλῆκτρον 3 πίνω gt ποτήριον 4 ἄγχω gt ἀγχόνη

5νίπτω gt νιπτὴρ2 όργανοήμέσο λαμπτὴρ παρώνυμο δημότης νησιώτης τόπο βουλευτήριον ὀρχήστρα υποκοριστικό πυργίσκος πινάκιον δασύλλιον πατρωνυμικό Πηλείδης Πριαμίδης περιεκτικό στρατιά ξενὼν εθνικό Τεγεάτης3 εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἰσότηςlt ἴσος εὔνοιαlt εὔνους ὀξύτηςlt ὀξύς δεινότηςlt

δεινότης ὑγίειαlt ὑγιής σοφίαlt σοφός σωφροσύνηlt σώφρων ἀλήθειαlt ἀληθής εὖροςlt εὐρύς

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ἡ μέλιττα σπονδὴ ὁ σοφιστὴς ἔφηβος κῆπος ἡ νῆσοςγεν τῆς μελίττης σπονδῆς τοῦ σοφιστοῦ ἐφήβου κήπου τῆς νήσουδοτ τῇ μελίττῃ σπονδῇ τῷ σοφιστῇ ἐφήβῳ κήπῳ τῇ νήσῳαιτ τὴν μέλιτταν σπονδὴν τὸν σοφιστὴν ἔφηβον κῆπον τὴν νῆσονκλητ ὦ μέλιττα σπονδὴ ὦ σοφιστὰ ἔφηβε κῆπε ὦ νῆσε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ αἱ μέλιτται σπονδαὶ οἱ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι αἱ νῆσοιγεν τῶν μελιττῶν σπονδῶν τῶν σοφιστῶν ἐφήβων κήπων τῶν νήσωνδοτ ταῖς μελίτταις σπονδαῖς τοῖς σοφισταῖς ἐφήβοις κήποις ταῖς νήσοιςαιτ τὰς μελίττας σπονδὰς τοὺς σοφιστὰς ἐφήβους κήπους τὰς νήσουςκλητ ὦ μέλιτται σπονδαὶ ὦ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι ὦ νῆσοι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

2 τοῖςἀγαθοῖς τῷ ἀγαθῷ πιστὴ (αἱ) πισταὶκαλὸν καλὰ ἀγαθὴ (αἱ) ἀγαθαὶθεῖον (τὰ) θεῖα βεβαία (αἱ) βέβαιαιἀνθρώπειον (τὰ) ἀνθρώπεια ἀρίστη (αἱ) ἄρισταιἀγαπητὴ ἀγαπηταὶ

3 ταῖς ἀρεταῖς τοῖς φιλοσόφοις τῷ ἀνθρώπῳ τῶν χωρῶν τοῦ γεωργοῦ τῷ λόγῳ τὰς ἐπιμελείας αἱ μωρίαι τὰς ἁμάξας τῶν βασιλισσῶν τοῦ πολεμίου τῶν ἀγορῶν τὴν ἀγγελίαν τὰς σκιάς αἱ συμφοραί τὴν φυλακήν ταῖς νίκαις ταῖς παρόδοις τῷ ἐχθρῷ τῆς μούσης

4 1 τιμίους 2 μακρᾶς 3 παράνομοι 4 ἠρέμῳ 5 βαρβάροις 6 ἡμέροις 7 ἀνθρωπείων 8 γενναίους 9 μακρᾷ 10 κριθίνους 11 δικαίων 12 ἐνδόξους

5 α Οὗτοι βτούτων γ τούτου δ ταύτας ε Ταύτῃ

6 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςσῴζεις ἔσῳζες σώσεις ἔσωσας σέσωκας ἐσεσώκεις

γράφομεν ἐγράφομεν γράψομεν ἐγράψαμεν γεγράφαμεν ἐγεγράφεμενστρατεύετε ἐστρατεύετε στρατεύσετε ἐστρατεύσατε ἐστρατεύκατε ἐστρατεύκετεπιστεύουσι ἐπίστευον πιστεύσουσι ἐπίστευσαν πεπιστεύκασι ἐπεπιστεύκεσανκηρύσσει ἐκήρυσσε κηρύξει ἐκήρυξε κεκήρυχε ἐκεκηρύχειῥίπτουσι ἔρριπτον ῥίψουσι ἔρριψαν ἐρρίφασι ἐρρίφεσανἁρπάζετε ἡρπάζετε ἁρπάσετε ἡρπάσατε ἡρπάκατε ἡρπάκετεἱδρύουσι ἵδρυον ἱδρύσουσι ἵδρυσαν ἱδρύκασι ἱδρύκεσαν

παραshyσκευάζει

παρεσκεύαζε παραshyσκευάσει

παρεσκεύασε παρεσκεύακε παρεσκευάκει

11η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 πολεοδομικές 2 πολιούχος 3 πολιτειακό 4 πολιτεύεται 5 πολιτικοποιήθη-

κε 6πολιτευτής 7 πολιτιστικών2 α Είναι προτιμότερο να είναι κάποιος ο καλύτερος σε στενότερο κύκλο παρά

κατώτερος σε ευρύτερο β Το σύνολο των κατοίκων μιας πόλης γ Η ζωή οι κοινωνικές συνήθειες της πόλης (σε αντιδιαστολή προς την επαρχία)3 α η Ρώμη β το Παρίσι γ η Ιερουσαλήμ4-ζ -στ -δ 4-γ 5-ε 6-β 7-α

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β Ετυμολογικές1 α ἡβάσκω lt ἡβάω-ῶ βῥιπτάζωlt ῥίπτω γαἰτίζω lt αἰτέω-ῶ δ ἑρπύζω lt ἕρπω

εγηράσκω lt γηράω-ῶ2 ὀψίζω lt ὀψέ (=αργά προς το βράδυ) οἰμώζω lt οἴμοι (=αλίμονο) θαμίζω lt θα-

μά (=συχνά) χωρίζω lt χωρὶς (=χωριστά) πελάζω lt πέλας (=πλησίον κοντά) ἀλαλάζω lt ἀλαλὰ (=πολεμική ιαχή) γρύζω lt γρῦ (=ldquoγρύξιμοrdquo η φωνή του γου-ρουνιού) ἐλελίζω lt ἐλελεῦ (=πολεμική κραυγή) ἐγγίζω lt ἐγγύς αἰάζω lt αἰαῖ (=επιφώνημα θλίψης αχ)

3 1 στρατηγιάω -ιῶ (εφετικό) lt στρατηγέω-ῶ 2 δρασείω (εφετικό) lt δράω-ῶ 3 πολεμησείω (εφετικό) lt πολεμέω-ῶ 4 ἡβάσκω (εναρκτικό) lt ἡβάω-ῶ 5 στενάζω (θαμιστικό) lt στένω 6 ἀπαλλαξείω (εφετικό) lt ἀπαλλάττω 7 γηράσκω (εναρκτικό) lt γηράω-ῶ 8 ῥιπτάζω (θαμιστικό) lt ῥίπτω

γ Συντακτικές1 εἴσοδος υποκείμενο στο ἐστίν ἀπότομος κατηγορούμενο στο εἴσοδος τεῖχος αντικείμενο στο ἔχει τὰπροπύλαια υποκείμενο στο ἔχει (αττική σύνταξη) ἡθάλασσα υποκείμενο στο ἐστὶ σύνοπτος κατηγορούμενο στο θάλασσα Αἰγεὺς υποκείμενο στα ἐτελεύτησεν και ῥίψας2 α αἴτιοι βνομοθέται γ Φίλοι πολέμιοι δ οἰκισταί ε λυπηρά 3 1 Σωκράτης rarr Υποκ τοῦσώματος rarr Αντικ ἠμέλει rarr Ρήμα 2 Πολλὰ rarr Αντικ άμεσο εἴπομεν rarr Ρήμα τῇπόλει rarr Αντικ έμμεσο 3 Οὗτος rarr Υποκ ἐγένετο rarr Ρήμα εὐεργέτης rarr Κατηγ (το ἐγένετο = συνδε-

τικό) 4 Ἡγλῶττα rarr Υποκ προτρέχει rarr Ρήματῆςδιανοίας rarr Αντικ 5 Φιλοκλῆς rarr Υποκ ἦν rarr Ρήμα στρατηγὸς rarr Κατηγ (το ἦν = συνδετικό) 6 γνώμην rarr Αντικ εἴχον rarr Ρήμα(οὗτοι) rarr εννοούμενο Υποκ 7 Ὅδεrarr Υποκ συμμαχεῖ rarr Ρήμα τῇγυναικί rarr Αντικ 8 Χάριν rarr Αντικ άμεσο ἡμεῖς rarr Υποκ τοῖςθεοῖς rarr Αντικ έμμεσο ὀφείλομεν

rarr Ρήμα 9 Σὲ rarr Αντικ αἰτιάσσονται rarr Ρήμα οἱἝλληνες rarr Υποκ 10 Ἀπέσταλκα rarr Ρήμα(ἐγώ)rarr εννοούμενο Υποκ σοι rarr Αντικ έμμεσο τὸ

δῶρον rarr Αντικ άμεσο

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 4: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

1 1 Απαντήσειςστιςσυμπληρωματικέςασκήσεις

1η Ενότητα

1 Αποτελεί μέρος της (σχολ βιβλίο σελ 0)2 Πριν από 40 αι περίπου3 Οι πινακίδες της γραμμικής γραφής Βʹ (περ 450-00 π Χ ) 4 Σε συλλαβογραφικό 5 Η αδιάσπαστη ιστορική συνέχειά της ο ενιαίος χαρακτήρας της από τα αρχαία

χρόνια ως σήμερα 6 Τα κείμενα που έχουν διασωθεί σε συνδυασμό με τα αρχαιολογικά ευρήματα

αποτελούν τις μαρυρίες του παρελθόντος Η επαφή με τα πρωτότυπα κείμενα έχει την ίδια σημασία με το άγγιγμα ενός αγάλματος καθώς αποκομίζουμε μια αίσθηση οικειότητας με το παρελθόν μας

7 Κατά την περίοδο ακμής των σχέσεων Φοινίκων και Ελλήνων δηλ μεταξύ ου και 9ου αι π Χ

8 Ήταν ένα συμφωνογραφικό - συλλαβογραφικό αλφάβητο το οποίο περιλάμ-βανε συλλαβογράμματα καθένα από τα οποία αντιστοιχούσε και σε κάποι-ες συλλαβές Τα γράμματα Ξ Φ Χ Ψ Ω έλειπαν ενώ υπήρχαν επιπλέον το δί-γαμμα (F) και το κόππα (Ϟ)

9 Επειδή έκριναν ότι το αλφάβητο αυτό θα προκαλούσε δυσκολίες το προσάρ-μοσαν στις δικές τους φωνητικές ανάγκες και το συμπλήρωσαν μετατρέποντάς το σε φωνολογικό Δηλαδή κάθε γράμμα αντιστοιχούσε πλέον σε έναν φθόγγο φωνήεν ή σύμφωνο

10 Η επιγραφή του ποτηρίου του Νέστορος (πιθ 740-70 π Χ ) και της οινοχόης του Διπύλου (75 - 75 π Χ )

11 Βλέπε πίνακα σχολ βιβλίου σελ 12 Από τον 4ο αι π Χ και τελικά κυριάρχησε αφού έφτασε σε υψηλό βαθμό καλ-

λιέργειας με τα κείμενα του 5ου και 4ου αι π Χ 13 1 Ο αναμάρτητος ας ρίξει πρώτος την πέτρα (η προτροπή υπονοεί ότι δεν υπάρ-

χει άνθρωπος πραγματικά αναμάρτητος) 2 Δεν υπάρχει κάτι κακό από το οποίο να μην προκύπτει και κάποιο καλό 3 Αυτός που είναι ανεπιθύμητος και καταδιώκεται με βίαιο τρόπο Συνήθως εί-

ναι αθώο και εξιλαστήριο θύμα

4

116U B

116U B

116U B

116U B

5

4 Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά Το νόημα είναι Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν όλα

5 ένα βουνό το έπιασαν οι πόνοι του τοκετού και γέννησε ποντικό Λέμε την παροιμία όταν συμβαίνει ένα ασήμαντο γεγονός ενώ περιμέναμε κάτι πολύ πιο αξιόλογο

6 Να πράττεις γρήγορα αλλά και προσεκτικά 14 1 Οι συμβουλές μου δεν έπιασαν τόποmiddot ήταν φωνή βοώντος εν τη ερήμω 2 Είμαι βέβαιος ότι εσύ χτύπησες αδικαιολόγητα το συμμαθητή σου και όσα λες

είναι προφάσεις εν αμαρτίαις 3 Τελικά με τους εκβιασμούς του κατάφερε να αγοράσει το οικόπεδο του γεί-

τονα αντί πινακίου φακής 4 Μη τον καλοτυχίζεις από τώρα για τα πλούτη του γιατί σημασία έχει πώς θα

τελειώσει τη ζωή τουmiddot μηδένα προ του τέλους μακάριζε 5 Οι ξένες γλώσσες για όσους θέλουν να μπουν στο διπλωματικό σώμα είναι εκ

των ων ουκ άνευ 15 1 σλόγκαν σύνθημα 2 γκάλοπ δημοσκόπηση 3 καμπάνια δημοσιογραφική έρευνα εντυπωσιακού γεγονότος 4 κλισέ τυποποιημένη έκφραση 5 ινκόγκνιτο ανεπίσημα κρυφά 6 πρεστίζ γόητρο κύρος16 Σημειώνονται με έντονα γράμματα οι λέξεις που χρησιμοποιούνται ακόμη και

σήμερα αυτούσιες ή ελαφρά τροποποιημένες laquoἈλλrsquo εἶδενὦἄνδρες Ἀθηναῖοιτοῦτο καλῶς ἐκεῖνος ὅτι ταῦταμέν ἐστιν

ἅπαντα τὰ χωρία ἆθλατοῦ πολέμου κείμενα ἐν μέσῳφύσειδrsquoὑπάρχει τοῖςπαροῦσι τὰ τῶν ἀπόντων καὶ τοῖς ἐθέλουσι πονεῖν καὶ κινδυνεύειν τὰ τῶν ἀμελούντωνraquo

2η Ενότητα

Λεξιλογικές1 1 laquo Ἕνα ἀλλὰ λέονταraquo Είναι η απάντηση της λέαινας στην αλεπού που την πεί-

ραζε ότι είχε μόνο ένα παιδί (laquoΛέαινα καὶ ἀλώπηξraquo) Χρησιμοποιείται για να δηλώσει ότι δεν έχει σημασία η ποσότητα αλλά η ποιότητα

2 laquoὌμφακές εἰσιraquo (= Είναι άγουρα σταφύλια) Έτσι παρηγόρησε η αλεπού τον εαυτό της που δεν μπόρεσε να φτάσει τα σταφύλια που κρέμονταν από πολύ ψηλά (laquoἈλώπηξ καὶ βότρυςraquo) Η αρχαία παροιμιακή φράση είναι σχετική με τη νεοελληνική laquoΌσα δε φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάριαraquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 laquoΟὐ σύ με λοιδορεῖς ἀλλrsquo ὁ τόποςraquo (=Δε με περιπαίζεις εσύ αλλά το μέρος όπου βρίσκεσαι) Με αυτή τη φράση απάντησε ο λύκος στο κατσίκι που τον περιγελούσε ανεβασμένο στην στέγη ενός σπιτιού (laquo Ἔριφος καὶ λύκοςraquo) Λέ-γεται σε περιπτώσεις που κάποιος εκμεταλλεύεται τις συνθήκες για να υπερι-σχύσει κάποιου άλλου

4 laquoΣὺν Ἀθηνᾷ καὶ χεῖρα κίνειraquo (=Μην επικαλείσαι μόνο την Αθηνάmiddot κάνε κι εσύ κάτι) Αυτά τα λόγια είπε κάποιος ναυαγός σε έναν άλλο που ενώ έπρεπε να κολυμπήσει για να σωθεί περιοριζόταν στην προσευχή (laquoἈνὴρ ναυαγόςraquo)

2 α Μολὼν λαβέ β Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς 3

macr macr

macr

˘

δ macr

macr

macr

macr

δ ˘

macr

δ δ δ ˘

δ ˘

macr

macr

˘ ποιμήν κῆπος ἀρωγή μηδείς ἀσθενής ὑφίσταμαι ἀγορεύουσι

4

Λέξεις Ουρανικά Χειλικά Οδοντικά

παιδεία π δφύλακες κ φτροφὴ φ τβαθμὶς β θἀποκόπτω κ π τἐπίτροπος π τδιαγίγνομαι γ δδιατροφὴ φ δ τδιαβλητὸς κ χ β δ τ

5

ἐπὶ+ἥβη ἔφ-ηβος ἀπὸ +ἡγοῦμαι ἀφ-ηγοῦμαι ἐπὶ +ἵππος ἔφ-ιππος ἀπὸ +ὁρισμὸς ἀφ-ορισμὸς κατὰ +ὁρίζω καθ-ορίζω ὑπὸ + ἵσταμαι ὑφ-ίσταμαι4 κατὰ +ἡγητὴς καθ-ηγητής ἐπὶ +ὁδὸς ἔφ-οδος

3η Ενότητα

α Ερμηνευτικές

1 απλές πλεῖστοι πολλάκις πορίζωνται βίῳ οἰκέτας πολιτῶν σύνθετεςἐγεώργει (γεωργέω -ῶ lt γῆ + ἔργον) σκυτοτόμων [σκυτοτόμος lt σκῦτον (= δέρμα) + τέμνω (= κόβω)] ναύκληρος [ναῦς (= πλοίο) + κλῆρος] ἔμπορος [ἐν + πόρος (= πέρασμα)] ἐξειργάζοντο (ἐξ+ἐργάζομαι)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

2 ἀσκέω-ῶ - ἄσκησις ἄγω- ἄγημα πόλις- πολίτης λαμβάνω- λῆμμα ὁράω-ῶ - ὅρασις λείπω -λοιπὸς ἔχω- ἕξις πέλας -πελάζω δοῦλος -δουλικὸς οἴμοι - οἰμώζω

3 1 σπουδές- ἐσπούδαζε 2 βοοειδή- βοῦς 3 επιτηδευματίας -ἐπιτηδεύουσι 4 επεξεργασία -ἐξειργάζοντο 5 τέχνασμα- τέχνην

4 γράφωgtγράμμα γραφή γραφίς γραφικός γραφεὺς

5 Λέξεις αʹσυνθετικό βʹσυνθετικόἀλφιτοποιίαχλαμυδουργίαδιατρέφομαιἐξεμάνθανονλιθοξόος

ἄλφιτα χλαμὺςδιὰἐξ (ἐκ)λίθος

ποιῶἔργοντρέφομαιμανθάνωξέω (ξύνω)

6 πόλεις gt πολίτης πολιτικός πολιτεύομαι πολιτεία πολιτευτής αντιπολίτευση βίῳgt βιώνω βίωμα βιωματικός συμβίωση αβίωτος βιοτικός τροφὴνgt τρέφω τροφικός ατροφία σύντροφος συντροφικός ἐσπούδαζεgt σπουδή σπουδαίος σπουδαστικός σπουδαστής σπουδαστήριο οἰκέταςgt οίκος κατοικία κατοικώ οικισμός αποικισμός συγκατοίκηση άποικος τέχνηνgt τέχνασμα τεχνικός τεχνητός τεχνίτης πολυτεχνείο ἐξεμάνθανονgt εκμάθηση μάθημα αμαθής πολυμαθής μαθητής μαθητεύω μα-

θητικός

βΓραμματικές

ΙΤόνοικαιπνεύματα1 α ὑπὸ τῆς ῥώμης ἰδιῶται ἵππος εἶχεν ἅμιλλα β Οἱ θεοὶ καὶ καλὸν καὶ κακὸν πλοῦτον τοῖς ναύταις παρέχουσιν γ Ἡ ἀχαριστία μάλα δικαίως ἦν μισητὴ τοῖς Πέρσαις δ Ἐφοβεῖτο τὰς μελίσσας 2 α Οι λέξεις ὁκῆποςοἱκῆποιτοσοῦτοιμοῖραιπλεῖστοιεἶδοςπειρῶμαιοἶμαι

εἷλενζῶμενκαιηὗρον παίρνουν περισπωμένη στην παραλήγουσα γιατί η μα-κρόχρονη παραλήγουσα όταν τονίζεται παίρνει περισπωμενη αν η λήγουσα είναι βραχύχρονη (οι δίφθογγοι αι και οι στο τέλος κλιτής λέξης είναι βραχύ-χρονες)

β Οι λέξεις τοῖςκήποιςτοσούτουςποίειτοσαύτημοίρᾳχώραιςοὕτωγνώμῃπλείστωνεἴδηἐπιμελείᾳδώροιςοἴμοι παίρνουν οξεία στην παραλήγουσα γι-ατί η μακρόχρονη παραλήγουσα όταν τονίζεται παίρνει οξεία αν η λήγουσα είναι μακρόχρονη (το οἴμοι είναι άκλιτη λέξη και το οι στο τέλος του είναι κα-νονικά μακρόmiddot το ᾳείναι καταχρηστική δίφθογγος και είναι μακρόχρονη)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 ἀφορῶlt ἀπ[ὸ] + ὁρῶ ἐφήμερος lt ἐπ[ὶ] + ἡμέρα ἔφιππος ἐπ[ί] + ἵππος καθαιρῶlt κατ[ὰ] + αἱρῶ κάθοδοςlt κατ[ὰ] + ὁδὸς καχύποπτος lt κακ[ὸς] + ὕποπτος

4 ἐφημερεύω ἐφευρίσκω ὑφέρπω ἀφορισμός μεθεόρτια ἀνθυγιεινός (μετά την έκθλιψη στο τελικό φωνήεν του αʹ συνθετικού τα ψιλά σύμφωνα κπτ μετατρέ-πονται σε δασέα κ gtχ πgtφ τgtθ όταν ακολουθεί δασυνόμενο φωνήενmiddot έτσι κα-ταλαβαίνουμε ότι το βʹ συνθετικό δασύνεται ή όχι)

ΙΙΜέρητουλόγου

πόλεις ουσιαστικό κατοικοῦντες μετοχή ναύκληρος ουσιαστικό ἑαυτῷ αντωνυ-μία πλεῖστα επίθετο ἐποίουν ρήμα πολλάκις επίρρημαἐγεώργει ρήμα ἵνα σύν-δεσμος ὀλίγοι επίθετο

ΙΙΙΤαπαρεπόμενατωνπτωτικών1α λόγω βεν βρασμώ ψυχής γ τοις μετρητοίς δ επί ίσοις όροις ε ενόψει στ ο εν λόγωζεπrsquo αυτοφώρω η εν πάση περιπτώσει

IVΤαπαρεπόμενατουρήματος

λέγεις βʹ ενικός ενεστώτας ενεργητικήἐφέρετο γʹ ενικός παρατατικός μέσηἄγετε βʹ πληθυντικός ενεστώτας ενεργητικήἄγονται γʹ πληθυντικός ενεστώτας μέσηἐλύθη γʹ ενικός αόριστος μέση

4η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1-β 2- γ 3-α 4-ε 5-δ2 1 φωνητικές2 μεγαλόφωνα 3 φωνασκίες 4 άφωνος 5 αναφώνησαν 6 μι-

κρόφωνο 7 φωνοληψία3 1 ευφωνία 2εύφωνος 3 διαφωνία 4 άφωνος 5 πολυφωνία 6 φωνοληψία

β Ετυμολογικές1 1 σαρκίον υποκοριστικό (lt σὰρξ) 6 ξενὼν περιεκτικό (ξένος) 2 σωματίδιον υποκοριστικό (lt σῶμα) 7θυγάτριον υποκοριστικό (lt θυγάτηρ) 3 δαφνὼν περιεκτικό (lt δάφνη) 8 ναΐσκος υποκοριστικό (lt ναὸς) 4κρηνὶς υποκοριστικό (lt κρήνη) 9 πρυτανεῖον τοπικό (lt πρύτανις) 5 στρατήγιον τοπικό (lt στρατηγὸς)2 1 δασύλλιον2 ἀμπελών 3 πινακίς πινάκιον 4 κοιτών 5 γλωσσάριον

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

γ Γραμματικές

1 τῷ ἵππῳ τοῖς ἀνθρώποις τῆς νήσου τῶν ποδῶν τῇ φωνῇ τοὺς ἀνθρώπους τῶν κυμάτων τὰ μεγέθη τῆς ἡμέρας τοῦ πελάγους2 ατὸν ποταμόν β τοῦ ἡλίου τοῦ ἵππου τὰ ξύλα γ ὁ θεός τοῦ ποταμοῦ δ τῶν

κακῶν τῶν οἰκείων ἀγαθῶν)3 α κῆπος ὁ παράδεισος β τῇ νήσῳ ὁ κάτοικος ἄμπελον βάτῳ γ ὄμβρων ἡλίων καρπούς 4 Ενικόςαριθμός

ονομ ὁ κάτοικος ἡ ἄμπελος τὸ ὅπλονγεν τοῦ κατοίκου τῆς ἀμπέλου τοῦ ὅπλουδοτ τῷ κατοίκῳ τῇ ἀμπέλῳ τῷ ὅπλῳαιτιατ τὸν κάτοικον τὴν ἄμπελον τὸ ὅπλονκλητ ὦ κάτοικε ὦ ἄμπελε ὦ ὅπλον

Πληθυντικόςαριθμόςονομ οἱ κάτοικοι αἱ ἄμπελοι τὰ ὅπλαγεν τῶν κατοίκων τῶν ἀμπέλων τῶν ὅπλωνδοτ τοῖς κατοίκοις ταῖς ἀμπέλοις τοῖς ὅπλοιςαιτιατ τοὺς κατοίκους τὰς ἀμπέλους τὰ ὅπλακλητ ὦ κάτοικοι ὦ ἄμπελοι ὦ ὅπλα

5 1 τῶν θεῶν ὅρκους πολέμιοι σπονδάς ὅρκους 2 νέους δημοσίοις διδασκάλοις κοινοῖς διδασκαλείοις 3 διδάσκαλοι Περσῶν χρηστοί πολῖται

6 ατῆς ὁδοῦ β τοῖς κινδύνοις τὸν φίλον γ Ἡ Αἴγυπτος τῆς νήσου τῆς θαλάτ-της δ αἱ ὁδοί τῷ ποταμῷ πλοίων

7 α ἡμεῖς σοι ἡμῶν β ἡμῖν ἡμεῖς γ ἐμοί ὑμᾶς

5η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 γήινα 2 επίγειο 3 Μεσόγειος 4 γηγενείς 5 γήλοφος2 1 είναι ρεαλιστής προσγειωμένος 2 έψαχνα κάποιον σε δύσκολα ή απίθανα μέρη και ξαφνικά τον είδα μπροστά

μου

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 λέγεται σε περίπτωση αλλαγής εξουσίας όταν οι προκάτοχοι κατηγορούνται για λανθασμένες επιλογές που έχουν ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση της ανάπτυξης της εξέλιξης κτλ

3 1-γ 2 - ε 3- α 4-β 5-δ

β Ετυμολογικές

1 εθνικάΘηβαῖος lt Θήβα Μήλιος lt Μῆλος Σταγειρίτης lt Στάγειρα παρώνυμαἁλιεύς lt ἅλιος (=θαλασσινός) πατρωνυμικάΒορεάδης lt Βορέας2 1 δημότης 2 Ἡρακλείδης 3 Μεγαρεὺς 4 Ἀσκληπιάδης 5λυκιδεὺς3 1 -β (Μῆλος)2-α (νῆσος) 3 -γ (Ἀτρεύς) 4 -β (Θῆβαι) 5- α (ὅπλον) 6 -(Πέ-

λοψ)

γ Γραμματικές1 α-4 β- γ- δ-2 αεἰμι β ἐστεγ εἰσί(ν) δ ἐσμὲνε ἐστι στ εἶ (ο τόνος στους τύπους εἰμι ἐστε

και ἐστι χάνεται γιατί προηγούνται λέξεις που τονίζονται στη λήγουσα)

3 ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑπλάττω πλάττειςπλάττειπλάττομενπλάττετεπλάττουσι(ν)

κρύπτωκρύπτειςκρύπτεικρύπτομενκρύπτετεκρύπτουσι(ν)

φυλάττωφυλάττειςφυλάττειφυλάττομενφυλάττετεφυλάττουσι(ν)

ἀλλάττωἀλλάττειςἀλλάττειἀλλάττομενἀλλάττετεἀλλάττουσι(ν)

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΛΟΝΤΑπλάσω πλάσειςπλάσειπλάσομενπλάσετεπλάσουσι(ν)

κρύψωκρύψειςκρύψεικρύψομενκρύψετεκρύψουσι(ν)

φυλάξωφυλάξειςφυλάξειφυλάξομενφυλάξετεφυλάξουσι(ν)

ἀλλάξωἀλλάξειςἀλλάξειἀλλάξομενἀλλάξετεἀλλάξουσι(ν)

4 τρέπει gt τρέψει τρίβομεν gt τρίψομεν κρύπτετε gt κρύψετε τάττεις gt τάξεις

ἄρχουσι gt ἄρξουσι ταράττεις gt ταράξεις φράζομεν gt φράσομεν χαράττει gt χα-ράξει κηρύττετε gt κηρύξετε φυλάττομεν gt φυλάξομεν γυμνάζω gt γυμνάσω

5 α ἄρξομεν β διατρίψει γ παράξειδ θαυμάσουσι ε παιδεύουσι στ πιστεύσε-τε ζ ἔχουσι η στασιάσουσι θ φυλάξουσιι καταμηνύουσι

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

6 1 Ὁ θεὸς οὔκ ἐστι σύμμαχος τῷ ἐχθρῷ 2 Πολλάκις δrsquo ὅμως μάτην τὸν ἀγρὸν θεραπεύω 3 Ὁ ἄπιστος φίλος οὐ μετέχει τῶν κινδύνων

6η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 άμπωτις 2 πρόποση 3 κατάποση 4 οινοποσίας 5 πόσιμο2 α παίρνω το χάπι με νερό β είναι πολύ όμορφη γ τον σέβεται τον εκτιμά αναγνωρίζοντας τα όσα του οφείλει δ απορρόφησε τη βροχή ε θα περάσω κι αυτήν την ψυχική δοκιμασία 3 α οινοποσία β συμπόσιο γ πότης δ ηδύποτο

β Ετυμολογικές1 1 ε 2 α 3 ζ θ 4 ι 5 δ η 6β στ 7 γ2 α 5 0 β 7 8 γ 4 6 93 1 ἡ λῆξις 2 ὁ δέκτης 3 τὸ δεῖγμα 4 ἡ λαβὴ 5 ὁ βαδιστὴς 6 ὁ σφυγμὸς 7 ὁ

κτήτωρ 8 ὁ κλητὴρ 9 ἡ λατρεία 10 τὸ ἄγαλμα

γ Γραμματικές1 1 ὥρᾳ (δοτ ενικού) ὥραις 2 πηγὴν (αιτ ενικού) πηγὰς 3 ἰδέᾳ (δοτ ενικού) ἰδέαις 4 ὑλακὴ (ονομ ενικού) ὑλακαὶ 5 φυγὴν (αιτ ενικού) φυγὰς 6 ὕλην (αιτ ενικού) ὕλας 7 πείρᾳ (δοτ ενικού) πείραις 8 κριτὴς (ονομ ενικού) κριταὶ2 1 θυσίᾳ 2 στρατιώτου 3 δόξῃ 4 τόλμην 5 τιμῶν 6 τοξοτῶν 7 ὀπωρῶν 8

κομιδῆς

3 ἡ λίμνη τῶν πελατῶν τῷ τεχνίτῃ ὦ ὁπλῖτα τοῦ κριτοῦ ὦ καθηγητά τοῦ νησι-ώτου τῆς μαθητρίας τῷ στρατιώτῃ

4 α οἰκίαι θαλάττης β στρατιώτῃ γ ψυχαῖς ἐπιθυμιῶν δ μελίττης ε πολῖται χώρας

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α Ὁ μῦθος λέγει ὅτι ὁ θεὸς τὸν κακὸν τῇ τιμωρίᾳ κολάζει β Οἱ θεαταὶ ἐν τοῖς γυμνασίοις τοὺς νικητὰς θαυμάζουσι γ Αἱ θύελλαι ἐν ταῖς θαλάτταις φόβον τοῖς ἀνθρώποις φέρουσι δ Ἀγαθοί ἐστε ὦ νεανίαι καὶ ἀγαθὸν ἔργον πράττετε

6 ὁ ποιητὴςτοῦ

ποιητοῦτὸν

ποιητὴνοἱ

ποιηταὶτοῖς

ποιηταῖςὁ νεανίας νεανίου νεανίαν νεανίαι νεανίαιςὁ πρεσβύτης πρεσβύτου πρεσβύτην πρεσβῦται πρεσβύταιςἡ ἀρετὴ

τῆςἀρετῆς

τῇἀρετῇ

αἱἀρεταὶ

τῶνἀρετῶν

ἡ τιμωρία τιμωρίας τιμωρίᾳ τιμωρίαι τιμωριῶνἡ μέλιττα μελίττης μελίττῃ μέλιτται μελιττῶν

7 1 τῇ θυέλλῃ 2 τῶν ταμιῶν 3 τῆς δίψης 4 τὰς θαλάσσας (ο τόνος κατεβαίνει επειδή η λήγουσα -ας είναι μακρόχρονη και όταν η λήγουσα είναι μακρόχρο-νη η προπαραλήγουσα δεν τονίζεται) 5 ὦ εὐπατρίδα 6 τοῖς μαθηταῖς 7 τὰς ὠφελείας 8 τῆς μελίσσης

7η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1στ2ζ3α4 η5ε6β7θ8ι9δ10γ2 α ζύγωναν β ζευγολάτη γ ζευγαρωτή δ ζυγοστάθμιση ε ζυγό στ σύζευξη3 α διαζευγμένοι β τη σύζευξη γ ζύγωσε δ ζευγίτες ε ζυγό

β Ετυμολογικές1 α ποτήριον β ῥεῖθρον γ πλῆκτρον δ δρέπανον ε σκέπαστρον στ φέρετρον

ζ λουτρόνη βουλευτήριον θκολαστήριον ι βατήρ 2 αποτίζωβὁρμάομαι-ῶμαιγ χρώζω δβαίνω ελούωστ νίπτω3 1 γ- όργανο μέσον 2 δ- όργανο μέσον 3 β- όργανο μέσον 4 ε- τόπο 5 α-

όργανο μέσον

γ Γραμματικές1 ἔπειθες

κατέκλεψεἐφρόντισανἐνομίσατε

ἐπείθετεκατέκλεψανἐφρόντισεἐνόμισας

ἐξεπλήξαμενἤλεγχεςδιήγομενἔσπευδε

ἐξέπληξαἠλέγχετεδιῆγονἔσπευδον

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

2 α ἐφύλαττον φυλάξουσι ἐφύλαξαν β συνέγραφε συγγράψει συνέγραψε γ ἐθαύμαζον θαυμάσουσιἐθαύμασαν δ ἠγόρευε(ν) ἀγορεύσει ἠγόρευσε εἔβλαπτε(ν) βλάψειἔβλαψε

3 ρήματα παρατατικός αόριστοςὑπογράφωσυγκόπτωσυλλέγωἐκτρέπωἐκπλέωἐκπέμπωἐντάσσω

ὑπέγραφονσυνέκοπτονσυνέλεγονἐξέτρεπονἐξέπλεονἐξέπεμπονἐνέτασσον

ὑπέγραψασυνέκοψασυνέλεξαἐξέτρεψαἐξέπλευσαἐξέπεμψαἐνέταξα

4 α προέτρεχε β ἐπετρέπομεν γ διῆγον δ μετελάμβανον ε κατέκλυζε στ ἀνέφερε ζ ἤλαυνον η διέμενον

5 πέμπεικελεύειςτυγχάνομενδιώκετεἐλπίζομενἐπιρρίπτετεἀγγέλλουσι

ἔπεμπεἐκέλευεςἐτυγχάνομενἐδιώκετεἠλπίζομενἐπερρίπτετεἤγγελλον

ἐλπίζομενοἰκίζομενἀναγκάζειςὁρίζουσιαἴρειςὑφαίνειπροάγει

ἠλπίζομενᾠκίζομενἠνάγκαζεςὥριζονᾖρεςὕφαινεπροῆγε

6 α ἦρχε gt ἄρχει β ἤθελε gt ἐθέλει διέκοπτε gt διακόπτει γ ἐπεσήμαινον gt ἐπιση-μαίνουσι δ ἔθυες gt θύει ε ὤρυττον gt ὀρύττουσι στ συνέλεγεν gt συλλέγει

7 αεἰσιν gt ἦσαν β ἐστινgt ἦν γ εἶgt ἦσθα δ ἐστὲ gtἦτε ε ἐστιν gt ἦν ἐστὲgt ἦτε στεἰμὶ gt ἦ και ἦν

8η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δε δεσμεύομαι από ορισμένο καθήκον υποχρέωση β είμαι απαλλαγμένος για ορισμένο χρόνο από υποχρέωση υπηρεσίας γ ωράριο που ρυθμίζεται κατά τη βούληση του εργαζομένου δ δεν είναι κλειστός ε θέσεις όχι κατειλημμένες21 γ2 ε 3 α 4 β 5 δ

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

31ελευθερίας2απελεύθεροι3ελευθεριότητα4 ελευθεροτυπία5ελευθερό-στομος

4 αιωνόβιος υπεραιωνόβιος μακροβιότατος μαθουσάλας υπερήλικας υπέργηρος5 έσκασα ἀπεπνίγην γνωρίζεις οἶσθα ἐπειδὴ ἔφαγα ἐμφαγὼν δηλητήριο φάρμακον πάντοτε ἀεὶ κληρονομιά κλῆρος το παλικαράκι ὁ μειρακίσκος δεν έπρεπε οὐκ ἔδει

β Ετυμολογικές1 ἀπιστία lt ἄπιστος εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἀλήθειαlt ἀληθής ὑγίειαlt ὑγιής πά-

χοςlt παχύς σωφροσύνηlt σώφρων ταχύτηςlt τάχος ἀρχαιότηςlt ἀρχαῖος2 δίκαιος gt δικαιοσύνη πρᾷοςgt πραότης ἄφθονοςgt ἀφθονία διαυγὴςgt διαύγεια

βαθὺςgt βάθος πυκνὸςgt πυκνότης δασὺςgt δασύτης

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος τὸ καλὸν ἔργον ἡ ἀγαπητὴ συνεργὸςγεν τοῦ ἀγαθοῦ ἀνθρώπου τοῦ καλοῦ ἔργου τῆς ἀγαπητῆς συνεργοῦδοτ τῷ ἀγαθῷ ἀνθρώπῳ τῷ καλῷ ἔργῳ τῇ ἀγαπητῇ συνεργῷαιτ τὸν ἀγαθὸν ἄνθρωπον τὸ καλὸν ἔργον τὴν ἀγαπητὴν συνεργὸνκλητ ὦ ἀγαθὲ ἄνθρωπε ὦ καλὸν ἔργον ὦ ἀγαπητὴ συνεργὲ

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι τὰ καλὰ ἔργα αἱ ἀγαπητοὶ συνεργοὶγεν τῶν ἀγαθῶν ἀνθρώπων τῶν καλῶν ἔργων τῶν ἀγαπητῶν συνεργῶνδοτ τοῖς ἀγαθοῖς ἀνθρώποις τοῖς καλοῖς ἔργοις ταῖς ἀγαπητοῖς συνεργοῖςαιτ τοὺς ἀγαθοὺς ἀνθρώπους τὰ καλὰ ἔργα τὰς ἀγαπητοὺς συνεργοὺςκλητ ὦ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι ὦ καλὰ ἔργα ὦ ἀγαπητοὶ συνεργοὶ

2 α τοὺς νέους τοῖς δημοσίοις β σοφοὶ χρηστοὶ γ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ νέος δημόσιος ἡ νέα δημοσία τὸ νέον δημόσιονγεν τοῦ νέου δημοσίου τῆς νέας δημοσίας τοῦ νέου δημοσίουδοτ τῷ νέῳ δημοσίῳ τῇ νέᾳ δημοσίᾳ τῷ νέῳ δημοσίῳαιτ τὸν νέον δημόσιον τὴν νέαν δημοσίαν τὸ νέον δημόσιονκλητ ὦ νέε δημόσιε ὦ νέα δημοσία ὦ νέε δημόσιε

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ νέοι δημόσιοι αἱ νέαι δημόσιαι τὰ νέα δημόσιαγεν τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίωνδοτ τοῖς νέοις δημοσίοις ταῖς νέαις δημοσίαις τοῖς νέοις δημοσίοιςαιτ τοὺς νέους δημοσίους τὰς νέας δημοσίας τὰ νέα δημόσιακλητ ὦ νέοι δημόσιοι ὦ νέαι δημόσιαι ὦ νέα δημόσια

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ σοφὸς χρηστὸς ἡ σοφὴ χρηστὴ τὸ σοφὸν χρηστὸνγεν τοῦ σοφοῦ χρηστοῦ τῆς σοφῆς χρηστῆς τοῦ σοφοῦ χρηστοῦδοτ τῷ σοφῷ χρηστῷ τῇ σοφῇ χρηστῇ τῷ σοφῷ χρηστῷαιτ τὸν σοφὸν χρηστὸν τὴν σοφὴν χρηστὴν τὸ σοφὸν χρηστὸνκλητ ὦ σοφὲ χρηστὲ ὦ σοφὴ χρηστὴ ὦ σοφὸν χρηστὸν

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ σοφοὶ χρηστοὶ αἱ σοφαὶ χρησταὶ τὰ σοφὰ χρηστὰγεν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶνδοτ τοῖς σοφοῖς χρηστοῖς ταῖς σοφαῖς χρησταῖς τοῖς σοφοῖς χρηστοῖςαιτ τοὺς σοφοὺς χρηστοὺς τὰς σοφὰς χρηστὰς τὰ σοφὰ χρηστὰκλητ ὦ σοφοὶ χρηστοὶ ὦ σοφαὶ χρησταὶ ὦ σοφὰ χρηστὰ

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ φρόνιμος ἀνδρεῖος ἡ φρόνιμος ἀνδρεία τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονγεν τοῦ φρονίμου ἀνδρείου τῆς φρονίμου ἀνδρείας τοῦ φρονίμου ἀνδρείουδοτ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳ τῇ φρονίμῳ ἀνδρείᾳ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳαιτ τὸν φρόνιμον ἀνδρεῖον τὴν φρόνιμον ἀνδρείαν τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονκλητ ὦ φρόνιμε ἀνδρεῖε ὦ φρόνιμε ἀνδρεία ὦ φρόνιμον ἀνδρεῖε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι αἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖαγεν τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείωνδοτ τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοις ταῖς φρονίμοις ἀνδρείαις τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοιςαιτ τοὺς φρονίμους ἀνδρείους τὰς φρονίμους ἀνδρείας τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖακλητ ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι ὦ φρόνιμα ἀνδρεῖα

3 α οὗτος ταύτας β τούτου γ τούτοις δ ταύτης ε τούτῳ στ Αὕτη4 α ταῦτα β τούτων γ ταύτης τούτοις τούτων τούτῳ

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1ε πατρώα γη 2ζ πατρικό σπίτι 3α ομοπάτριος αδερφός 4στ πάτρια εδάφη 5γ

πατρωνυμικά ουσιαστικά 6β πατριωτικά τραγούδια 7δ ιδιαίτερη πατρίδα2 1ε2δ3β4α5γ3 1ε2ζ3α4η5στ6δ7β8γ 1πατραλοίας= πατροκτόνος 2 πατρώος= αυτός που ανήκει στον πατέρα

στον πρόγονο 3 πατρόθεν= από τον πατέρα 4 πατροπαράδοτος= αυτός που παραδόθηκε από τον πατέρα ή τους προγόνους 5πατριωτισμός= έμπρακτη αγάπη για την πατρίδα6πατρογονικός= αυτός που προέρχεται από τους γονείς και τους προγόνους 7προπάτορας= ο πατέρας του πατέρα 8πατρότητα= η ιδιότητα του δημιουργού του επινοητή του εφευρέτη

β Ετυμολογικές1 1βασιλεύω lt βασιλεύς 2 ἀγγέλλω lt ἄγγελος 3 δουλεύω lt δοῦλος 4 ὁρίζω lt

ὅρος 5 ἐχθαίρω lt ἐχθρός 6 καθαίρω lt καθαρός 7φιλέω-ῶ lt φίλος 8 δηλόω lt δῆλος (=φανερός) 9 πλουτέω-ῶ lt πλοῦτος 10 ἡττάομαι-ῶμαιlt ἧττα

2 2 σώφρων gt σωφρονέω- ῶ 4 μάστιξgt μαστίζω 5ἐρυθρὸςgt ἐρυθριάω-ῶ 6 μεί-ωνgt μειόω-ῶ 7 ἁθρόοςgt ἁθροίζω 8 γέρας gt γεραίρω 9 ἄτιμοςgt ἀτιμάζω 10 πλήρηςgt πληρόω-ῶ 11 σκηνὴgt σκηνόω-ῶ 12 γόοςgt γοάω-ῶ

3 ονόματα ρήματα ονόματα ρήματανόσος ἀγορὰὀξὺςφύλαξἀπειλὴὁρμὴ

gt νοσῶgt ἀγορεύωgt ὀξύνωgt φυλάττωgt ἀπειλέω-ῶgt ὁρμάω-ῶ

ἱκέτηςἁγνὸςθερμὸςδυσχερὴςἐλπὶςὕμνος

gt ἱκετεύωgt ἁγνίζωgt θερμαίνωgt δυσχεραίνωgt ἐλπίζωgt ὑμνέω-ῶ

γ Γραμματικές1 3 τετριμμένα 4 πεπαιδευμένος 5 καταβεβλημένος 6 κεκτημένα8 εγγεγραμ-

μένος 10 προβεβλημένος 12 αναγεγραμμένες2 1τετειχίκασι ἐτετειχίκεσαν 2 γέγραφε ἐγεγράφει γέγραφε ἐγεγράφει 3 πεπόμφαμενἐπεπόμφεμεν31 (στρατεύουσιν) ἐστρατεύκασινἐστρατεύκεσαν 2 (διώκουσι) δεδιώχασιν ἐδεδιώχεσαν 3 (θύεις) τέθυκας ἐτεθύκεις 4 (ἁρπάζει) ἥρπακε ἥρπακε (καταφεύγει) καταπέφευγε κατεπεφεύγει

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

5 (ἀπολείπει) ἀπολέλοιπε ἀπελελείπει 6(lsquoΕκφεύγει) ἐκπέφευγε ἐξεπεφεύγει (πίπτει) πέπτωκε ἐπεπτώκει4 ενεστώτας τρίβουσι στρατεύεις κόπτομεν διώκει πράττετε

παρατατικός ἔτριβον ἐστράτευες ἐκόπτομεν ἐδίωκε ἐπράττετεμέλλοντας τρίψουσι στρατεύσεις κόψομεν διώξει πράξετεαόριστος ἔτριψαν ἐστράτευσας ἐκόψαμεν ἐδίωξε ἐπράξατεπαρακείμενος τετρίφασι ἐστράτευκας κεκόφατε δεδίωχε πεπράχατευπερσυντέλικος ἐτετρίφεσαν ἐστρατεύκεις ἐκεκόφετε ἐδεδιώχει ἐπεπράχετε

5 ενεστώτας παρακείμενος υπερσυντέλικοςκτείνομεν ἐκτόναμεν ἐκτόνεμενἁθροίζετε ἡθροίκατε ἡθροίκετεκηρύττουσι κεκηρύχασι ἐκεκηρύχεσανφυλάττεις πεφύλαχας ἐπεφυλάχειςκλέπτει κέκλοφε ἐκεκλόφει

6 Παρακείμενος Ενεστώτας Είδοςαναδιπλασιασμούὠνόμακα ὀνομάζω γ (χρονική αύξηση)δεδιώχασιν διώκουσι(ν) α (επανάληψη )ὕβρικας ὑβρίζεις γ (χρονική αύξηση)κεκρύφαμεν κρύπτομεν α (επανάληψη )βεβλάφατε βλάπτετε α (επανάληψη )κεχορεύκασι χορεύουσι α (επανάληψη )ἐζητήκαμεν ζητοῦμεν β (συλλαβική αύξηση)ᾤκικας οἰκίζεις γ (χρονική αύξηση)πεπόμφασι πέμπουσι α (επανάληψη )ἐρρίφατε ῥίπτετε β (συλλαβική αύξηση)

10η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 αΤρώεισανκτήνος τρώει πάρα πολύ β Ξύπνησετοκτήνοςμέσατου ξύπνησαν τα ζωώδη ένστικτα του ανθρώπου γ Φέρθηκεσανκτήνος συμπεριφέρθηκε με τρόπο που δεν ταιριάζει στην πνευ-

ματική και ηθική υπόσταση του ανθρώπου δ Οικατακτήσειςτωνεργαζομένων τα προνόμια2 1 επίκτητης 2 μεγαλοκτηματίες ακτήμονες 3 κτηνωδίες 4 κατάκτηση 5

απόκτηση

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 1 κτέανον = β κτήμα 2 κτηνηδὸν= στ σαν κτήνη 3 ἐπίκτησις= γ το πρόσθετο κέρδος 4 κτήτωρ= α κάτοχος 5 ἐπικτῶμαι= δ αποκτώ επιπλέον 6 ἄκτητος= ε αυτός που δεν μπορεί να αποκτηθεί

β Ετυμολογικές1 αΠρόσωποπουενεργεί 1 βόσκω gt βοσκός 2 ἡγοῦμαι gt ἡγεμών 3 σῴζω gt σωτήρ 4 εἰσπράττω gt

εἰσπράκτωρ 5τρέφω gt τροφὸς βΕνέργεια-κατάσταση 1 γράφω gt γραφή γραμμή γράμμα 2 κλίνω gt κλίσις 3 ἀμείβω gt ἀμοιβή 4

σείω gt σεισμός 5 φθείρω gt φθορὰ γΌργανο-μέσο 1 γράφω gt γραφίς 2 πλήττω gt πλῆκτρον 3 πίνω gt ποτήριον 4 ἄγχω gt ἀγχόνη

5νίπτω gt νιπτὴρ2 όργανοήμέσο λαμπτὴρ παρώνυμο δημότης νησιώτης τόπο βουλευτήριον ὀρχήστρα υποκοριστικό πυργίσκος πινάκιον δασύλλιον πατρωνυμικό Πηλείδης Πριαμίδης περιεκτικό στρατιά ξενὼν εθνικό Τεγεάτης3 εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἰσότηςlt ἴσος εὔνοιαlt εὔνους ὀξύτηςlt ὀξύς δεινότηςlt

δεινότης ὑγίειαlt ὑγιής σοφίαlt σοφός σωφροσύνηlt σώφρων ἀλήθειαlt ἀληθής εὖροςlt εὐρύς

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ἡ μέλιττα σπονδὴ ὁ σοφιστὴς ἔφηβος κῆπος ἡ νῆσοςγεν τῆς μελίττης σπονδῆς τοῦ σοφιστοῦ ἐφήβου κήπου τῆς νήσουδοτ τῇ μελίττῃ σπονδῇ τῷ σοφιστῇ ἐφήβῳ κήπῳ τῇ νήσῳαιτ τὴν μέλιτταν σπονδὴν τὸν σοφιστὴν ἔφηβον κῆπον τὴν νῆσονκλητ ὦ μέλιττα σπονδὴ ὦ σοφιστὰ ἔφηβε κῆπε ὦ νῆσε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ αἱ μέλιτται σπονδαὶ οἱ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι αἱ νῆσοιγεν τῶν μελιττῶν σπονδῶν τῶν σοφιστῶν ἐφήβων κήπων τῶν νήσωνδοτ ταῖς μελίτταις σπονδαῖς τοῖς σοφισταῖς ἐφήβοις κήποις ταῖς νήσοιςαιτ τὰς μελίττας σπονδὰς τοὺς σοφιστὰς ἐφήβους κήπους τὰς νήσουςκλητ ὦ μέλιτται σπονδαὶ ὦ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι ὦ νῆσοι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

2 τοῖςἀγαθοῖς τῷ ἀγαθῷ πιστὴ (αἱ) πισταὶκαλὸν καλὰ ἀγαθὴ (αἱ) ἀγαθαὶθεῖον (τὰ) θεῖα βεβαία (αἱ) βέβαιαιἀνθρώπειον (τὰ) ἀνθρώπεια ἀρίστη (αἱ) ἄρισταιἀγαπητὴ ἀγαπηταὶ

3 ταῖς ἀρεταῖς τοῖς φιλοσόφοις τῷ ἀνθρώπῳ τῶν χωρῶν τοῦ γεωργοῦ τῷ λόγῳ τὰς ἐπιμελείας αἱ μωρίαι τὰς ἁμάξας τῶν βασιλισσῶν τοῦ πολεμίου τῶν ἀγορῶν τὴν ἀγγελίαν τὰς σκιάς αἱ συμφοραί τὴν φυλακήν ταῖς νίκαις ταῖς παρόδοις τῷ ἐχθρῷ τῆς μούσης

4 1 τιμίους 2 μακρᾶς 3 παράνομοι 4 ἠρέμῳ 5 βαρβάροις 6 ἡμέροις 7 ἀνθρωπείων 8 γενναίους 9 μακρᾷ 10 κριθίνους 11 δικαίων 12 ἐνδόξους

5 α Οὗτοι βτούτων γ τούτου δ ταύτας ε Ταύτῃ

6 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςσῴζεις ἔσῳζες σώσεις ἔσωσας σέσωκας ἐσεσώκεις

γράφομεν ἐγράφομεν γράψομεν ἐγράψαμεν γεγράφαμεν ἐγεγράφεμενστρατεύετε ἐστρατεύετε στρατεύσετε ἐστρατεύσατε ἐστρατεύκατε ἐστρατεύκετεπιστεύουσι ἐπίστευον πιστεύσουσι ἐπίστευσαν πεπιστεύκασι ἐπεπιστεύκεσανκηρύσσει ἐκήρυσσε κηρύξει ἐκήρυξε κεκήρυχε ἐκεκηρύχειῥίπτουσι ἔρριπτον ῥίψουσι ἔρριψαν ἐρρίφασι ἐρρίφεσανἁρπάζετε ἡρπάζετε ἁρπάσετε ἡρπάσατε ἡρπάκατε ἡρπάκετεἱδρύουσι ἵδρυον ἱδρύσουσι ἵδρυσαν ἱδρύκασι ἱδρύκεσαν

παραshyσκευάζει

παρεσκεύαζε παραshyσκευάσει

παρεσκεύασε παρεσκεύακε παρεσκευάκει

11η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 πολεοδομικές 2 πολιούχος 3 πολιτειακό 4 πολιτεύεται 5 πολιτικοποιήθη-

κε 6πολιτευτής 7 πολιτιστικών2 α Είναι προτιμότερο να είναι κάποιος ο καλύτερος σε στενότερο κύκλο παρά

κατώτερος σε ευρύτερο β Το σύνολο των κατοίκων μιας πόλης γ Η ζωή οι κοινωνικές συνήθειες της πόλης (σε αντιδιαστολή προς την επαρχία)3 α η Ρώμη β το Παρίσι γ η Ιερουσαλήμ4-ζ -στ -δ 4-γ 5-ε 6-β 7-α

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β Ετυμολογικές1 α ἡβάσκω lt ἡβάω-ῶ βῥιπτάζωlt ῥίπτω γαἰτίζω lt αἰτέω-ῶ δ ἑρπύζω lt ἕρπω

εγηράσκω lt γηράω-ῶ2 ὀψίζω lt ὀψέ (=αργά προς το βράδυ) οἰμώζω lt οἴμοι (=αλίμονο) θαμίζω lt θα-

μά (=συχνά) χωρίζω lt χωρὶς (=χωριστά) πελάζω lt πέλας (=πλησίον κοντά) ἀλαλάζω lt ἀλαλὰ (=πολεμική ιαχή) γρύζω lt γρῦ (=ldquoγρύξιμοrdquo η φωνή του γου-ρουνιού) ἐλελίζω lt ἐλελεῦ (=πολεμική κραυγή) ἐγγίζω lt ἐγγύς αἰάζω lt αἰαῖ (=επιφώνημα θλίψης αχ)

3 1 στρατηγιάω -ιῶ (εφετικό) lt στρατηγέω-ῶ 2 δρασείω (εφετικό) lt δράω-ῶ 3 πολεμησείω (εφετικό) lt πολεμέω-ῶ 4 ἡβάσκω (εναρκτικό) lt ἡβάω-ῶ 5 στενάζω (θαμιστικό) lt στένω 6 ἀπαλλαξείω (εφετικό) lt ἀπαλλάττω 7 γηράσκω (εναρκτικό) lt γηράω-ῶ 8 ῥιπτάζω (θαμιστικό) lt ῥίπτω

γ Συντακτικές1 εἴσοδος υποκείμενο στο ἐστίν ἀπότομος κατηγορούμενο στο εἴσοδος τεῖχος αντικείμενο στο ἔχει τὰπροπύλαια υποκείμενο στο ἔχει (αττική σύνταξη) ἡθάλασσα υποκείμενο στο ἐστὶ σύνοπτος κατηγορούμενο στο θάλασσα Αἰγεὺς υποκείμενο στα ἐτελεύτησεν και ῥίψας2 α αἴτιοι βνομοθέται γ Φίλοι πολέμιοι δ οἰκισταί ε λυπηρά 3 1 Σωκράτης rarr Υποκ τοῦσώματος rarr Αντικ ἠμέλει rarr Ρήμα 2 Πολλὰ rarr Αντικ άμεσο εἴπομεν rarr Ρήμα τῇπόλει rarr Αντικ έμμεσο 3 Οὗτος rarr Υποκ ἐγένετο rarr Ρήμα εὐεργέτης rarr Κατηγ (το ἐγένετο = συνδε-

τικό) 4 Ἡγλῶττα rarr Υποκ προτρέχει rarr Ρήματῆςδιανοίας rarr Αντικ 5 Φιλοκλῆς rarr Υποκ ἦν rarr Ρήμα στρατηγὸς rarr Κατηγ (το ἦν = συνδετικό) 6 γνώμην rarr Αντικ εἴχον rarr Ρήμα(οὗτοι) rarr εννοούμενο Υποκ 7 Ὅδεrarr Υποκ συμμαχεῖ rarr Ρήμα τῇγυναικί rarr Αντικ 8 Χάριν rarr Αντικ άμεσο ἡμεῖς rarr Υποκ τοῖςθεοῖς rarr Αντικ έμμεσο ὀφείλομεν

rarr Ρήμα 9 Σὲ rarr Αντικ αἰτιάσσονται rarr Ρήμα οἱἝλληνες rarr Υποκ 10 Ἀπέσταλκα rarr Ρήμα(ἐγώ)rarr εννοούμενο Υποκ σοι rarr Αντικ έμμεσο τὸ

δῶρον rarr Αντικ άμεσο

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 5: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

5

4 Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά Το νόημα είναι Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν όλα

5 ένα βουνό το έπιασαν οι πόνοι του τοκετού και γέννησε ποντικό Λέμε την παροιμία όταν συμβαίνει ένα ασήμαντο γεγονός ενώ περιμέναμε κάτι πολύ πιο αξιόλογο

6 Να πράττεις γρήγορα αλλά και προσεκτικά 14 1 Οι συμβουλές μου δεν έπιασαν τόποmiddot ήταν φωνή βοώντος εν τη ερήμω 2 Είμαι βέβαιος ότι εσύ χτύπησες αδικαιολόγητα το συμμαθητή σου και όσα λες

είναι προφάσεις εν αμαρτίαις 3 Τελικά με τους εκβιασμούς του κατάφερε να αγοράσει το οικόπεδο του γεί-

τονα αντί πινακίου φακής 4 Μη τον καλοτυχίζεις από τώρα για τα πλούτη του γιατί σημασία έχει πώς θα

τελειώσει τη ζωή τουmiddot μηδένα προ του τέλους μακάριζε 5 Οι ξένες γλώσσες για όσους θέλουν να μπουν στο διπλωματικό σώμα είναι εκ

των ων ουκ άνευ 15 1 σλόγκαν σύνθημα 2 γκάλοπ δημοσκόπηση 3 καμπάνια δημοσιογραφική έρευνα εντυπωσιακού γεγονότος 4 κλισέ τυποποιημένη έκφραση 5 ινκόγκνιτο ανεπίσημα κρυφά 6 πρεστίζ γόητρο κύρος16 Σημειώνονται με έντονα γράμματα οι λέξεις που χρησιμοποιούνται ακόμη και

σήμερα αυτούσιες ή ελαφρά τροποποιημένες laquoἈλλrsquo εἶδενὦἄνδρες Ἀθηναῖοιτοῦτο καλῶς ἐκεῖνος ὅτι ταῦταμέν ἐστιν

ἅπαντα τὰ χωρία ἆθλατοῦ πολέμου κείμενα ἐν μέσῳφύσειδrsquoὑπάρχει τοῖςπαροῦσι τὰ τῶν ἀπόντων καὶ τοῖς ἐθέλουσι πονεῖν καὶ κινδυνεύειν τὰ τῶν ἀμελούντωνraquo

2η Ενότητα

Λεξιλογικές1 1 laquo Ἕνα ἀλλὰ λέονταraquo Είναι η απάντηση της λέαινας στην αλεπού που την πεί-

ραζε ότι είχε μόνο ένα παιδί (laquoΛέαινα καὶ ἀλώπηξraquo) Χρησιμοποιείται για να δηλώσει ότι δεν έχει σημασία η ποσότητα αλλά η ποιότητα

2 laquoὌμφακές εἰσιraquo (= Είναι άγουρα σταφύλια) Έτσι παρηγόρησε η αλεπού τον εαυτό της που δεν μπόρεσε να φτάσει τα σταφύλια που κρέμονταν από πολύ ψηλά (laquoἈλώπηξ καὶ βότρυςraquo) Η αρχαία παροιμιακή φράση είναι σχετική με τη νεοελληνική laquoΌσα δε φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάριαraquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 laquoΟὐ σύ με λοιδορεῖς ἀλλrsquo ὁ τόποςraquo (=Δε με περιπαίζεις εσύ αλλά το μέρος όπου βρίσκεσαι) Με αυτή τη φράση απάντησε ο λύκος στο κατσίκι που τον περιγελούσε ανεβασμένο στην στέγη ενός σπιτιού (laquo Ἔριφος καὶ λύκοςraquo) Λέ-γεται σε περιπτώσεις που κάποιος εκμεταλλεύεται τις συνθήκες για να υπερι-σχύσει κάποιου άλλου

4 laquoΣὺν Ἀθηνᾷ καὶ χεῖρα κίνειraquo (=Μην επικαλείσαι μόνο την Αθηνάmiddot κάνε κι εσύ κάτι) Αυτά τα λόγια είπε κάποιος ναυαγός σε έναν άλλο που ενώ έπρεπε να κολυμπήσει για να σωθεί περιοριζόταν στην προσευχή (laquoἈνὴρ ναυαγόςraquo)

2 α Μολὼν λαβέ β Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς 3

macr macr

macr

˘

δ macr

macr

macr

macr

δ ˘

macr

δ δ δ ˘

δ ˘

macr

macr

˘ ποιμήν κῆπος ἀρωγή μηδείς ἀσθενής ὑφίσταμαι ἀγορεύουσι

4

Λέξεις Ουρανικά Χειλικά Οδοντικά

παιδεία π δφύλακες κ φτροφὴ φ τβαθμὶς β θἀποκόπτω κ π τἐπίτροπος π τδιαγίγνομαι γ δδιατροφὴ φ δ τδιαβλητὸς κ χ β δ τ

5

ἐπὶ+ἥβη ἔφ-ηβος ἀπὸ +ἡγοῦμαι ἀφ-ηγοῦμαι ἐπὶ +ἵππος ἔφ-ιππος ἀπὸ +ὁρισμὸς ἀφ-ορισμὸς κατὰ +ὁρίζω καθ-ορίζω ὑπὸ + ἵσταμαι ὑφ-ίσταμαι4 κατὰ +ἡγητὴς καθ-ηγητής ἐπὶ +ὁδὸς ἔφ-οδος

3η Ενότητα

α Ερμηνευτικές

1 απλές πλεῖστοι πολλάκις πορίζωνται βίῳ οἰκέτας πολιτῶν σύνθετεςἐγεώργει (γεωργέω -ῶ lt γῆ + ἔργον) σκυτοτόμων [σκυτοτόμος lt σκῦτον (= δέρμα) + τέμνω (= κόβω)] ναύκληρος [ναῦς (= πλοίο) + κλῆρος] ἔμπορος [ἐν + πόρος (= πέρασμα)] ἐξειργάζοντο (ἐξ+ἐργάζομαι)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

2 ἀσκέω-ῶ - ἄσκησις ἄγω- ἄγημα πόλις- πολίτης λαμβάνω- λῆμμα ὁράω-ῶ - ὅρασις λείπω -λοιπὸς ἔχω- ἕξις πέλας -πελάζω δοῦλος -δουλικὸς οἴμοι - οἰμώζω

3 1 σπουδές- ἐσπούδαζε 2 βοοειδή- βοῦς 3 επιτηδευματίας -ἐπιτηδεύουσι 4 επεξεργασία -ἐξειργάζοντο 5 τέχνασμα- τέχνην

4 γράφωgtγράμμα γραφή γραφίς γραφικός γραφεὺς

5 Λέξεις αʹσυνθετικό βʹσυνθετικόἀλφιτοποιίαχλαμυδουργίαδιατρέφομαιἐξεμάνθανονλιθοξόος

ἄλφιτα χλαμὺςδιὰἐξ (ἐκ)λίθος

ποιῶἔργοντρέφομαιμανθάνωξέω (ξύνω)

6 πόλεις gt πολίτης πολιτικός πολιτεύομαι πολιτεία πολιτευτής αντιπολίτευση βίῳgt βιώνω βίωμα βιωματικός συμβίωση αβίωτος βιοτικός τροφὴνgt τρέφω τροφικός ατροφία σύντροφος συντροφικός ἐσπούδαζεgt σπουδή σπουδαίος σπουδαστικός σπουδαστής σπουδαστήριο οἰκέταςgt οίκος κατοικία κατοικώ οικισμός αποικισμός συγκατοίκηση άποικος τέχνηνgt τέχνασμα τεχνικός τεχνητός τεχνίτης πολυτεχνείο ἐξεμάνθανονgt εκμάθηση μάθημα αμαθής πολυμαθής μαθητής μαθητεύω μα-

θητικός

βΓραμματικές

ΙΤόνοικαιπνεύματα1 α ὑπὸ τῆς ῥώμης ἰδιῶται ἵππος εἶχεν ἅμιλλα β Οἱ θεοὶ καὶ καλὸν καὶ κακὸν πλοῦτον τοῖς ναύταις παρέχουσιν γ Ἡ ἀχαριστία μάλα δικαίως ἦν μισητὴ τοῖς Πέρσαις δ Ἐφοβεῖτο τὰς μελίσσας 2 α Οι λέξεις ὁκῆποςοἱκῆποιτοσοῦτοιμοῖραιπλεῖστοιεἶδοςπειρῶμαιοἶμαι

εἷλενζῶμενκαιηὗρον παίρνουν περισπωμένη στην παραλήγουσα γιατί η μα-κρόχρονη παραλήγουσα όταν τονίζεται παίρνει περισπωμενη αν η λήγουσα είναι βραχύχρονη (οι δίφθογγοι αι και οι στο τέλος κλιτής λέξης είναι βραχύ-χρονες)

β Οι λέξεις τοῖςκήποιςτοσούτουςποίειτοσαύτημοίρᾳχώραιςοὕτωγνώμῃπλείστωνεἴδηἐπιμελείᾳδώροιςοἴμοι παίρνουν οξεία στην παραλήγουσα γι-ατί η μακρόχρονη παραλήγουσα όταν τονίζεται παίρνει οξεία αν η λήγουσα είναι μακρόχρονη (το οἴμοι είναι άκλιτη λέξη και το οι στο τέλος του είναι κα-νονικά μακρόmiddot το ᾳείναι καταχρηστική δίφθογγος και είναι μακρόχρονη)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 ἀφορῶlt ἀπ[ὸ] + ὁρῶ ἐφήμερος lt ἐπ[ὶ] + ἡμέρα ἔφιππος ἐπ[ί] + ἵππος καθαιρῶlt κατ[ὰ] + αἱρῶ κάθοδοςlt κατ[ὰ] + ὁδὸς καχύποπτος lt κακ[ὸς] + ὕποπτος

4 ἐφημερεύω ἐφευρίσκω ὑφέρπω ἀφορισμός μεθεόρτια ἀνθυγιεινός (μετά την έκθλιψη στο τελικό φωνήεν του αʹ συνθετικού τα ψιλά σύμφωνα κπτ μετατρέ-πονται σε δασέα κ gtχ πgtφ τgtθ όταν ακολουθεί δασυνόμενο φωνήενmiddot έτσι κα-ταλαβαίνουμε ότι το βʹ συνθετικό δασύνεται ή όχι)

ΙΙΜέρητουλόγου

πόλεις ουσιαστικό κατοικοῦντες μετοχή ναύκληρος ουσιαστικό ἑαυτῷ αντωνυ-μία πλεῖστα επίθετο ἐποίουν ρήμα πολλάκις επίρρημαἐγεώργει ρήμα ἵνα σύν-δεσμος ὀλίγοι επίθετο

ΙΙΙΤαπαρεπόμενατωνπτωτικών1α λόγω βεν βρασμώ ψυχής γ τοις μετρητοίς δ επί ίσοις όροις ε ενόψει στ ο εν λόγωζεπrsquo αυτοφώρω η εν πάση περιπτώσει

IVΤαπαρεπόμενατουρήματος

λέγεις βʹ ενικός ενεστώτας ενεργητικήἐφέρετο γʹ ενικός παρατατικός μέσηἄγετε βʹ πληθυντικός ενεστώτας ενεργητικήἄγονται γʹ πληθυντικός ενεστώτας μέσηἐλύθη γʹ ενικός αόριστος μέση

4η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1-β 2- γ 3-α 4-ε 5-δ2 1 φωνητικές2 μεγαλόφωνα 3 φωνασκίες 4 άφωνος 5 αναφώνησαν 6 μι-

κρόφωνο 7 φωνοληψία3 1 ευφωνία 2εύφωνος 3 διαφωνία 4 άφωνος 5 πολυφωνία 6 φωνοληψία

β Ετυμολογικές1 1 σαρκίον υποκοριστικό (lt σὰρξ) 6 ξενὼν περιεκτικό (ξένος) 2 σωματίδιον υποκοριστικό (lt σῶμα) 7θυγάτριον υποκοριστικό (lt θυγάτηρ) 3 δαφνὼν περιεκτικό (lt δάφνη) 8 ναΐσκος υποκοριστικό (lt ναὸς) 4κρηνὶς υποκοριστικό (lt κρήνη) 9 πρυτανεῖον τοπικό (lt πρύτανις) 5 στρατήγιον τοπικό (lt στρατηγὸς)2 1 δασύλλιον2 ἀμπελών 3 πινακίς πινάκιον 4 κοιτών 5 γλωσσάριον

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

γ Γραμματικές

1 τῷ ἵππῳ τοῖς ἀνθρώποις τῆς νήσου τῶν ποδῶν τῇ φωνῇ τοὺς ἀνθρώπους τῶν κυμάτων τὰ μεγέθη τῆς ἡμέρας τοῦ πελάγους2 ατὸν ποταμόν β τοῦ ἡλίου τοῦ ἵππου τὰ ξύλα γ ὁ θεός τοῦ ποταμοῦ δ τῶν

κακῶν τῶν οἰκείων ἀγαθῶν)3 α κῆπος ὁ παράδεισος β τῇ νήσῳ ὁ κάτοικος ἄμπελον βάτῳ γ ὄμβρων ἡλίων καρπούς 4 Ενικόςαριθμός

ονομ ὁ κάτοικος ἡ ἄμπελος τὸ ὅπλονγεν τοῦ κατοίκου τῆς ἀμπέλου τοῦ ὅπλουδοτ τῷ κατοίκῳ τῇ ἀμπέλῳ τῷ ὅπλῳαιτιατ τὸν κάτοικον τὴν ἄμπελον τὸ ὅπλονκλητ ὦ κάτοικε ὦ ἄμπελε ὦ ὅπλον

Πληθυντικόςαριθμόςονομ οἱ κάτοικοι αἱ ἄμπελοι τὰ ὅπλαγεν τῶν κατοίκων τῶν ἀμπέλων τῶν ὅπλωνδοτ τοῖς κατοίκοις ταῖς ἀμπέλοις τοῖς ὅπλοιςαιτιατ τοὺς κατοίκους τὰς ἀμπέλους τὰ ὅπλακλητ ὦ κάτοικοι ὦ ἄμπελοι ὦ ὅπλα

5 1 τῶν θεῶν ὅρκους πολέμιοι σπονδάς ὅρκους 2 νέους δημοσίοις διδασκάλοις κοινοῖς διδασκαλείοις 3 διδάσκαλοι Περσῶν χρηστοί πολῖται

6 ατῆς ὁδοῦ β τοῖς κινδύνοις τὸν φίλον γ Ἡ Αἴγυπτος τῆς νήσου τῆς θαλάτ-της δ αἱ ὁδοί τῷ ποταμῷ πλοίων

7 α ἡμεῖς σοι ἡμῶν β ἡμῖν ἡμεῖς γ ἐμοί ὑμᾶς

5η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 γήινα 2 επίγειο 3 Μεσόγειος 4 γηγενείς 5 γήλοφος2 1 είναι ρεαλιστής προσγειωμένος 2 έψαχνα κάποιον σε δύσκολα ή απίθανα μέρη και ξαφνικά τον είδα μπροστά

μου

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 λέγεται σε περίπτωση αλλαγής εξουσίας όταν οι προκάτοχοι κατηγορούνται για λανθασμένες επιλογές που έχουν ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση της ανάπτυξης της εξέλιξης κτλ

3 1-γ 2 - ε 3- α 4-β 5-δ

β Ετυμολογικές

1 εθνικάΘηβαῖος lt Θήβα Μήλιος lt Μῆλος Σταγειρίτης lt Στάγειρα παρώνυμαἁλιεύς lt ἅλιος (=θαλασσινός) πατρωνυμικάΒορεάδης lt Βορέας2 1 δημότης 2 Ἡρακλείδης 3 Μεγαρεὺς 4 Ἀσκληπιάδης 5λυκιδεὺς3 1 -β (Μῆλος)2-α (νῆσος) 3 -γ (Ἀτρεύς) 4 -β (Θῆβαι) 5- α (ὅπλον) 6 -(Πέ-

λοψ)

γ Γραμματικές1 α-4 β- γ- δ-2 αεἰμι β ἐστεγ εἰσί(ν) δ ἐσμὲνε ἐστι στ εἶ (ο τόνος στους τύπους εἰμι ἐστε

και ἐστι χάνεται γιατί προηγούνται λέξεις που τονίζονται στη λήγουσα)

3 ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑπλάττω πλάττειςπλάττειπλάττομενπλάττετεπλάττουσι(ν)

κρύπτωκρύπτειςκρύπτεικρύπτομενκρύπτετεκρύπτουσι(ν)

φυλάττωφυλάττειςφυλάττειφυλάττομενφυλάττετεφυλάττουσι(ν)

ἀλλάττωἀλλάττειςἀλλάττειἀλλάττομενἀλλάττετεἀλλάττουσι(ν)

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΛΟΝΤΑπλάσω πλάσειςπλάσειπλάσομενπλάσετεπλάσουσι(ν)

κρύψωκρύψειςκρύψεικρύψομενκρύψετεκρύψουσι(ν)

φυλάξωφυλάξειςφυλάξειφυλάξομενφυλάξετεφυλάξουσι(ν)

ἀλλάξωἀλλάξειςἀλλάξειἀλλάξομενἀλλάξετεἀλλάξουσι(ν)

4 τρέπει gt τρέψει τρίβομεν gt τρίψομεν κρύπτετε gt κρύψετε τάττεις gt τάξεις

ἄρχουσι gt ἄρξουσι ταράττεις gt ταράξεις φράζομεν gt φράσομεν χαράττει gt χα-ράξει κηρύττετε gt κηρύξετε φυλάττομεν gt φυλάξομεν γυμνάζω gt γυμνάσω

5 α ἄρξομεν β διατρίψει γ παράξειδ θαυμάσουσι ε παιδεύουσι στ πιστεύσε-τε ζ ἔχουσι η στασιάσουσι θ φυλάξουσιι καταμηνύουσι

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

6 1 Ὁ θεὸς οὔκ ἐστι σύμμαχος τῷ ἐχθρῷ 2 Πολλάκις δrsquo ὅμως μάτην τὸν ἀγρὸν θεραπεύω 3 Ὁ ἄπιστος φίλος οὐ μετέχει τῶν κινδύνων

6η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 άμπωτις 2 πρόποση 3 κατάποση 4 οινοποσίας 5 πόσιμο2 α παίρνω το χάπι με νερό β είναι πολύ όμορφη γ τον σέβεται τον εκτιμά αναγνωρίζοντας τα όσα του οφείλει δ απορρόφησε τη βροχή ε θα περάσω κι αυτήν την ψυχική δοκιμασία 3 α οινοποσία β συμπόσιο γ πότης δ ηδύποτο

β Ετυμολογικές1 1 ε 2 α 3 ζ θ 4 ι 5 δ η 6β στ 7 γ2 α 5 0 β 7 8 γ 4 6 93 1 ἡ λῆξις 2 ὁ δέκτης 3 τὸ δεῖγμα 4 ἡ λαβὴ 5 ὁ βαδιστὴς 6 ὁ σφυγμὸς 7 ὁ

κτήτωρ 8 ὁ κλητὴρ 9 ἡ λατρεία 10 τὸ ἄγαλμα

γ Γραμματικές1 1 ὥρᾳ (δοτ ενικού) ὥραις 2 πηγὴν (αιτ ενικού) πηγὰς 3 ἰδέᾳ (δοτ ενικού) ἰδέαις 4 ὑλακὴ (ονομ ενικού) ὑλακαὶ 5 φυγὴν (αιτ ενικού) φυγὰς 6 ὕλην (αιτ ενικού) ὕλας 7 πείρᾳ (δοτ ενικού) πείραις 8 κριτὴς (ονομ ενικού) κριταὶ2 1 θυσίᾳ 2 στρατιώτου 3 δόξῃ 4 τόλμην 5 τιμῶν 6 τοξοτῶν 7 ὀπωρῶν 8

κομιδῆς

3 ἡ λίμνη τῶν πελατῶν τῷ τεχνίτῃ ὦ ὁπλῖτα τοῦ κριτοῦ ὦ καθηγητά τοῦ νησι-ώτου τῆς μαθητρίας τῷ στρατιώτῃ

4 α οἰκίαι θαλάττης β στρατιώτῃ γ ψυχαῖς ἐπιθυμιῶν δ μελίττης ε πολῖται χώρας

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α Ὁ μῦθος λέγει ὅτι ὁ θεὸς τὸν κακὸν τῇ τιμωρίᾳ κολάζει β Οἱ θεαταὶ ἐν τοῖς γυμνασίοις τοὺς νικητὰς θαυμάζουσι γ Αἱ θύελλαι ἐν ταῖς θαλάτταις φόβον τοῖς ἀνθρώποις φέρουσι δ Ἀγαθοί ἐστε ὦ νεανίαι καὶ ἀγαθὸν ἔργον πράττετε

6 ὁ ποιητὴςτοῦ

ποιητοῦτὸν

ποιητὴνοἱ

ποιηταὶτοῖς

ποιηταῖςὁ νεανίας νεανίου νεανίαν νεανίαι νεανίαιςὁ πρεσβύτης πρεσβύτου πρεσβύτην πρεσβῦται πρεσβύταιςἡ ἀρετὴ

τῆςἀρετῆς

τῇἀρετῇ

αἱἀρεταὶ

τῶνἀρετῶν

ἡ τιμωρία τιμωρίας τιμωρίᾳ τιμωρίαι τιμωριῶνἡ μέλιττα μελίττης μελίττῃ μέλιτται μελιττῶν

7 1 τῇ θυέλλῃ 2 τῶν ταμιῶν 3 τῆς δίψης 4 τὰς θαλάσσας (ο τόνος κατεβαίνει επειδή η λήγουσα -ας είναι μακρόχρονη και όταν η λήγουσα είναι μακρόχρο-νη η προπαραλήγουσα δεν τονίζεται) 5 ὦ εὐπατρίδα 6 τοῖς μαθηταῖς 7 τὰς ὠφελείας 8 τῆς μελίσσης

7η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1στ2ζ3α4 η5ε6β7θ8ι9δ10γ2 α ζύγωναν β ζευγολάτη γ ζευγαρωτή δ ζυγοστάθμιση ε ζυγό στ σύζευξη3 α διαζευγμένοι β τη σύζευξη γ ζύγωσε δ ζευγίτες ε ζυγό

β Ετυμολογικές1 α ποτήριον β ῥεῖθρον γ πλῆκτρον δ δρέπανον ε σκέπαστρον στ φέρετρον

ζ λουτρόνη βουλευτήριον θκολαστήριον ι βατήρ 2 αποτίζωβὁρμάομαι-ῶμαιγ χρώζω δβαίνω ελούωστ νίπτω3 1 γ- όργανο μέσον 2 δ- όργανο μέσον 3 β- όργανο μέσον 4 ε- τόπο 5 α-

όργανο μέσον

γ Γραμματικές1 ἔπειθες

κατέκλεψεἐφρόντισανἐνομίσατε

ἐπείθετεκατέκλεψανἐφρόντισεἐνόμισας

ἐξεπλήξαμενἤλεγχεςδιήγομενἔσπευδε

ἐξέπληξαἠλέγχετεδιῆγονἔσπευδον

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

2 α ἐφύλαττον φυλάξουσι ἐφύλαξαν β συνέγραφε συγγράψει συνέγραψε γ ἐθαύμαζον θαυμάσουσιἐθαύμασαν δ ἠγόρευε(ν) ἀγορεύσει ἠγόρευσε εἔβλαπτε(ν) βλάψειἔβλαψε

3 ρήματα παρατατικός αόριστοςὑπογράφωσυγκόπτωσυλλέγωἐκτρέπωἐκπλέωἐκπέμπωἐντάσσω

ὑπέγραφονσυνέκοπτονσυνέλεγονἐξέτρεπονἐξέπλεονἐξέπεμπονἐνέτασσον

ὑπέγραψασυνέκοψασυνέλεξαἐξέτρεψαἐξέπλευσαἐξέπεμψαἐνέταξα

4 α προέτρεχε β ἐπετρέπομεν γ διῆγον δ μετελάμβανον ε κατέκλυζε στ ἀνέφερε ζ ἤλαυνον η διέμενον

5 πέμπεικελεύειςτυγχάνομενδιώκετεἐλπίζομενἐπιρρίπτετεἀγγέλλουσι

ἔπεμπεἐκέλευεςἐτυγχάνομενἐδιώκετεἠλπίζομενἐπερρίπτετεἤγγελλον

ἐλπίζομενοἰκίζομενἀναγκάζειςὁρίζουσιαἴρειςὑφαίνειπροάγει

ἠλπίζομενᾠκίζομενἠνάγκαζεςὥριζονᾖρεςὕφαινεπροῆγε

6 α ἦρχε gt ἄρχει β ἤθελε gt ἐθέλει διέκοπτε gt διακόπτει γ ἐπεσήμαινον gt ἐπιση-μαίνουσι δ ἔθυες gt θύει ε ὤρυττον gt ὀρύττουσι στ συνέλεγεν gt συλλέγει

7 αεἰσιν gt ἦσαν β ἐστινgt ἦν γ εἶgt ἦσθα δ ἐστὲ gtἦτε ε ἐστιν gt ἦν ἐστὲgt ἦτε στεἰμὶ gt ἦ και ἦν

8η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δε δεσμεύομαι από ορισμένο καθήκον υποχρέωση β είμαι απαλλαγμένος για ορισμένο χρόνο από υποχρέωση υπηρεσίας γ ωράριο που ρυθμίζεται κατά τη βούληση του εργαζομένου δ δεν είναι κλειστός ε θέσεις όχι κατειλημμένες21 γ2 ε 3 α 4 β 5 δ

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

31ελευθερίας2απελεύθεροι3ελευθεριότητα4 ελευθεροτυπία5ελευθερό-στομος

4 αιωνόβιος υπεραιωνόβιος μακροβιότατος μαθουσάλας υπερήλικας υπέργηρος5 έσκασα ἀπεπνίγην γνωρίζεις οἶσθα ἐπειδὴ ἔφαγα ἐμφαγὼν δηλητήριο φάρμακον πάντοτε ἀεὶ κληρονομιά κλῆρος το παλικαράκι ὁ μειρακίσκος δεν έπρεπε οὐκ ἔδει

β Ετυμολογικές1 ἀπιστία lt ἄπιστος εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἀλήθειαlt ἀληθής ὑγίειαlt ὑγιής πά-

χοςlt παχύς σωφροσύνηlt σώφρων ταχύτηςlt τάχος ἀρχαιότηςlt ἀρχαῖος2 δίκαιος gt δικαιοσύνη πρᾷοςgt πραότης ἄφθονοςgt ἀφθονία διαυγὴςgt διαύγεια

βαθὺςgt βάθος πυκνὸςgt πυκνότης δασὺςgt δασύτης

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος τὸ καλὸν ἔργον ἡ ἀγαπητὴ συνεργὸςγεν τοῦ ἀγαθοῦ ἀνθρώπου τοῦ καλοῦ ἔργου τῆς ἀγαπητῆς συνεργοῦδοτ τῷ ἀγαθῷ ἀνθρώπῳ τῷ καλῷ ἔργῳ τῇ ἀγαπητῇ συνεργῷαιτ τὸν ἀγαθὸν ἄνθρωπον τὸ καλὸν ἔργον τὴν ἀγαπητὴν συνεργὸνκλητ ὦ ἀγαθὲ ἄνθρωπε ὦ καλὸν ἔργον ὦ ἀγαπητὴ συνεργὲ

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι τὰ καλὰ ἔργα αἱ ἀγαπητοὶ συνεργοὶγεν τῶν ἀγαθῶν ἀνθρώπων τῶν καλῶν ἔργων τῶν ἀγαπητῶν συνεργῶνδοτ τοῖς ἀγαθοῖς ἀνθρώποις τοῖς καλοῖς ἔργοις ταῖς ἀγαπητοῖς συνεργοῖςαιτ τοὺς ἀγαθοὺς ἀνθρώπους τὰ καλὰ ἔργα τὰς ἀγαπητοὺς συνεργοὺςκλητ ὦ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι ὦ καλὰ ἔργα ὦ ἀγαπητοὶ συνεργοὶ

2 α τοὺς νέους τοῖς δημοσίοις β σοφοὶ χρηστοὶ γ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ νέος δημόσιος ἡ νέα δημοσία τὸ νέον δημόσιονγεν τοῦ νέου δημοσίου τῆς νέας δημοσίας τοῦ νέου δημοσίουδοτ τῷ νέῳ δημοσίῳ τῇ νέᾳ δημοσίᾳ τῷ νέῳ δημοσίῳαιτ τὸν νέον δημόσιον τὴν νέαν δημοσίαν τὸ νέον δημόσιονκλητ ὦ νέε δημόσιε ὦ νέα δημοσία ὦ νέε δημόσιε

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ νέοι δημόσιοι αἱ νέαι δημόσιαι τὰ νέα δημόσιαγεν τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίωνδοτ τοῖς νέοις δημοσίοις ταῖς νέαις δημοσίαις τοῖς νέοις δημοσίοιςαιτ τοὺς νέους δημοσίους τὰς νέας δημοσίας τὰ νέα δημόσιακλητ ὦ νέοι δημόσιοι ὦ νέαι δημόσιαι ὦ νέα δημόσια

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ σοφὸς χρηστὸς ἡ σοφὴ χρηστὴ τὸ σοφὸν χρηστὸνγεν τοῦ σοφοῦ χρηστοῦ τῆς σοφῆς χρηστῆς τοῦ σοφοῦ χρηστοῦδοτ τῷ σοφῷ χρηστῷ τῇ σοφῇ χρηστῇ τῷ σοφῷ χρηστῷαιτ τὸν σοφὸν χρηστὸν τὴν σοφὴν χρηστὴν τὸ σοφὸν χρηστὸνκλητ ὦ σοφὲ χρηστὲ ὦ σοφὴ χρηστὴ ὦ σοφὸν χρηστὸν

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ σοφοὶ χρηστοὶ αἱ σοφαὶ χρησταὶ τὰ σοφὰ χρηστὰγεν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶνδοτ τοῖς σοφοῖς χρηστοῖς ταῖς σοφαῖς χρησταῖς τοῖς σοφοῖς χρηστοῖςαιτ τοὺς σοφοὺς χρηστοὺς τὰς σοφὰς χρηστὰς τὰ σοφὰ χρηστὰκλητ ὦ σοφοὶ χρηστοὶ ὦ σοφαὶ χρησταὶ ὦ σοφὰ χρηστὰ

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ φρόνιμος ἀνδρεῖος ἡ φρόνιμος ἀνδρεία τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονγεν τοῦ φρονίμου ἀνδρείου τῆς φρονίμου ἀνδρείας τοῦ φρονίμου ἀνδρείουδοτ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳ τῇ φρονίμῳ ἀνδρείᾳ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳαιτ τὸν φρόνιμον ἀνδρεῖον τὴν φρόνιμον ἀνδρείαν τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονκλητ ὦ φρόνιμε ἀνδρεῖε ὦ φρόνιμε ἀνδρεία ὦ φρόνιμον ἀνδρεῖε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι αἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖαγεν τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείωνδοτ τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοις ταῖς φρονίμοις ἀνδρείαις τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοιςαιτ τοὺς φρονίμους ἀνδρείους τὰς φρονίμους ἀνδρείας τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖακλητ ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι ὦ φρόνιμα ἀνδρεῖα

3 α οὗτος ταύτας β τούτου γ τούτοις δ ταύτης ε τούτῳ στ Αὕτη4 α ταῦτα β τούτων γ ταύτης τούτοις τούτων τούτῳ

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1ε πατρώα γη 2ζ πατρικό σπίτι 3α ομοπάτριος αδερφός 4στ πάτρια εδάφη 5γ

πατρωνυμικά ουσιαστικά 6β πατριωτικά τραγούδια 7δ ιδιαίτερη πατρίδα2 1ε2δ3β4α5γ3 1ε2ζ3α4η5στ6δ7β8γ 1πατραλοίας= πατροκτόνος 2 πατρώος= αυτός που ανήκει στον πατέρα

στον πρόγονο 3 πατρόθεν= από τον πατέρα 4 πατροπαράδοτος= αυτός που παραδόθηκε από τον πατέρα ή τους προγόνους 5πατριωτισμός= έμπρακτη αγάπη για την πατρίδα6πατρογονικός= αυτός που προέρχεται από τους γονείς και τους προγόνους 7προπάτορας= ο πατέρας του πατέρα 8πατρότητα= η ιδιότητα του δημιουργού του επινοητή του εφευρέτη

β Ετυμολογικές1 1βασιλεύω lt βασιλεύς 2 ἀγγέλλω lt ἄγγελος 3 δουλεύω lt δοῦλος 4 ὁρίζω lt

ὅρος 5 ἐχθαίρω lt ἐχθρός 6 καθαίρω lt καθαρός 7φιλέω-ῶ lt φίλος 8 δηλόω lt δῆλος (=φανερός) 9 πλουτέω-ῶ lt πλοῦτος 10 ἡττάομαι-ῶμαιlt ἧττα

2 2 σώφρων gt σωφρονέω- ῶ 4 μάστιξgt μαστίζω 5ἐρυθρὸςgt ἐρυθριάω-ῶ 6 μεί-ωνgt μειόω-ῶ 7 ἁθρόοςgt ἁθροίζω 8 γέρας gt γεραίρω 9 ἄτιμοςgt ἀτιμάζω 10 πλήρηςgt πληρόω-ῶ 11 σκηνὴgt σκηνόω-ῶ 12 γόοςgt γοάω-ῶ

3 ονόματα ρήματα ονόματα ρήματανόσος ἀγορὰὀξὺςφύλαξἀπειλὴὁρμὴ

gt νοσῶgt ἀγορεύωgt ὀξύνωgt φυλάττωgt ἀπειλέω-ῶgt ὁρμάω-ῶ

ἱκέτηςἁγνὸςθερμὸςδυσχερὴςἐλπὶςὕμνος

gt ἱκετεύωgt ἁγνίζωgt θερμαίνωgt δυσχεραίνωgt ἐλπίζωgt ὑμνέω-ῶ

γ Γραμματικές1 3 τετριμμένα 4 πεπαιδευμένος 5 καταβεβλημένος 6 κεκτημένα8 εγγεγραμ-

μένος 10 προβεβλημένος 12 αναγεγραμμένες2 1τετειχίκασι ἐτετειχίκεσαν 2 γέγραφε ἐγεγράφει γέγραφε ἐγεγράφει 3 πεπόμφαμενἐπεπόμφεμεν31 (στρατεύουσιν) ἐστρατεύκασινἐστρατεύκεσαν 2 (διώκουσι) δεδιώχασιν ἐδεδιώχεσαν 3 (θύεις) τέθυκας ἐτεθύκεις 4 (ἁρπάζει) ἥρπακε ἥρπακε (καταφεύγει) καταπέφευγε κατεπεφεύγει

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

5 (ἀπολείπει) ἀπολέλοιπε ἀπελελείπει 6(lsquoΕκφεύγει) ἐκπέφευγε ἐξεπεφεύγει (πίπτει) πέπτωκε ἐπεπτώκει4 ενεστώτας τρίβουσι στρατεύεις κόπτομεν διώκει πράττετε

παρατατικός ἔτριβον ἐστράτευες ἐκόπτομεν ἐδίωκε ἐπράττετεμέλλοντας τρίψουσι στρατεύσεις κόψομεν διώξει πράξετεαόριστος ἔτριψαν ἐστράτευσας ἐκόψαμεν ἐδίωξε ἐπράξατεπαρακείμενος τετρίφασι ἐστράτευκας κεκόφατε δεδίωχε πεπράχατευπερσυντέλικος ἐτετρίφεσαν ἐστρατεύκεις ἐκεκόφετε ἐδεδιώχει ἐπεπράχετε

5 ενεστώτας παρακείμενος υπερσυντέλικοςκτείνομεν ἐκτόναμεν ἐκτόνεμενἁθροίζετε ἡθροίκατε ἡθροίκετεκηρύττουσι κεκηρύχασι ἐκεκηρύχεσανφυλάττεις πεφύλαχας ἐπεφυλάχειςκλέπτει κέκλοφε ἐκεκλόφει

6 Παρακείμενος Ενεστώτας Είδοςαναδιπλασιασμούὠνόμακα ὀνομάζω γ (χρονική αύξηση)δεδιώχασιν διώκουσι(ν) α (επανάληψη )ὕβρικας ὑβρίζεις γ (χρονική αύξηση)κεκρύφαμεν κρύπτομεν α (επανάληψη )βεβλάφατε βλάπτετε α (επανάληψη )κεχορεύκασι χορεύουσι α (επανάληψη )ἐζητήκαμεν ζητοῦμεν β (συλλαβική αύξηση)ᾤκικας οἰκίζεις γ (χρονική αύξηση)πεπόμφασι πέμπουσι α (επανάληψη )ἐρρίφατε ῥίπτετε β (συλλαβική αύξηση)

10η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 αΤρώεισανκτήνος τρώει πάρα πολύ β Ξύπνησετοκτήνοςμέσατου ξύπνησαν τα ζωώδη ένστικτα του ανθρώπου γ Φέρθηκεσανκτήνος συμπεριφέρθηκε με τρόπο που δεν ταιριάζει στην πνευ-

ματική και ηθική υπόσταση του ανθρώπου δ Οικατακτήσειςτωνεργαζομένων τα προνόμια2 1 επίκτητης 2 μεγαλοκτηματίες ακτήμονες 3 κτηνωδίες 4 κατάκτηση 5

απόκτηση

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 1 κτέανον = β κτήμα 2 κτηνηδὸν= στ σαν κτήνη 3 ἐπίκτησις= γ το πρόσθετο κέρδος 4 κτήτωρ= α κάτοχος 5 ἐπικτῶμαι= δ αποκτώ επιπλέον 6 ἄκτητος= ε αυτός που δεν μπορεί να αποκτηθεί

β Ετυμολογικές1 αΠρόσωποπουενεργεί 1 βόσκω gt βοσκός 2 ἡγοῦμαι gt ἡγεμών 3 σῴζω gt σωτήρ 4 εἰσπράττω gt

εἰσπράκτωρ 5τρέφω gt τροφὸς βΕνέργεια-κατάσταση 1 γράφω gt γραφή γραμμή γράμμα 2 κλίνω gt κλίσις 3 ἀμείβω gt ἀμοιβή 4

σείω gt σεισμός 5 φθείρω gt φθορὰ γΌργανο-μέσο 1 γράφω gt γραφίς 2 πλήττω gt πλῆκτρον 3 πίνω gt ποτήριον 4 ἄγχω gt ἀγχόνη

5νίπτω gt νιπτὴρ2 όργανοήμέσο λαμπτὴρ παρώνυμο δημότης νησιώτης τόπο βουλευτήριον ὀρχήστρα υποκοριστικό πυργίσκος πινάκιον δασύλλιον πατρωνυμικό Πηλείδης Πριαμίδης περιεκτικό στρατιά ξενὼν εθνικό Τεγεάτης3 εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἰσότηςlt ἴσος εὔνοιαlt εὔνους ὀξύτηςlt ὀξύς δεινότηςlt

δεινότης ὑγίειαlt ὑγιής σοφίαlt σοφός σωφροσύνηlt σώφρων ἀλήθειαlt ἀληθής εὖροςlt εὐρύς

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ἡ μέλιττα σπονδὴ ὁ σοφιστὴς ἔφηβος κῆπος ἡ νῆσοςγεν τῆς μελίττης σπονδῆς τοῦ σοφιστοῦ ἐφήβου κήπου τῆς νήσουδοτ τῇ μελίττῃ σπονδῇ τῷ σοφιστῇ ἐφήβῳ κήπῳ τῇ νήσῳαιτ τὴν μέλιτταν σπονδὴν τὸν σοφιστὴν ἔφηβον κῆπον τὴν νῆσονκλητ ὦ μέλιττα σπονδὴ ὦ σοφιστὰ ἔφηβε κῆπε ὦ νῆσε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ αἱ μέλιτται σπονδαὶ οἱ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι αἱ νῆσοιγεν τῶν μελιττῶν σπονδῶν τῶν σοφιστῶν ἐφήβων κήπων τῶν νήσωνδοτ ταῖς μελίτταις σπονδαῖς τοῖς σοφισταῖς ἐφήβοις κήποις ταῖς νήσοιςαιτ τὰς μελίττας σπονδὰς τοὺς σοφιστὰς ἐφήβους κήπους τὰς νήσουςκλητ ὦ μέλιτται σπονδαὶ ὦ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι ὦ νῆσοι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

2 τοῖςἀγαθοῖς τῷ ἀγαθῷ πιστὴ (αἱ) πισταὶκαλὸν καλὰ ἀγαθὴ (αἱ) ἀγαθαὶθεῖον (τὰ) θεῖα βεβαία (αἱ) βέβαιαιἀνθρώπειον (τὰ) ἀνθρώπεια ἀρίστη (αἱ) ἄρισταιἀγαπητὴ ἀγαπηταὶ

3 ταῖς ἀρεταῖς τοῖς φιλοσόφοις τῷ ἀνθρώπῳ τῶν χωρῶν τοῦ γεωργοῦ τῷ λόγῳ τὰς ἐπιμελείας αἱ μωρίαι τὰς ἁμάξας τῶν βασιλισσῶν τοῦ πολεμίου τῶν ἀγορῶν τὴν ἀγγελίαν τὰς σκιάς αἱ συμφοραί τὴν φυλακήν ταῖς νίκαις ταῖς παρόδοις τῷ ἐχθρῷ τῆς μούσης

4 1 τιμίους 2 μακρᾶς 3 παράνομοι 4 ἠρέμῳ 5 βαρβάροις 6 ἡμέροις 7 ἀνθρωπείων 8 γενναίους 9 μακρᾷ 10 κριθίνους 11 δικαίων 12 ἐνδόξους

5 α Οὗτοι βτούτων γ τούτου δ ταύτας ε Ταύτῃ

6 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςσῴζεις ἔσῳζες σώσεις ἔσωσας σέσωκας ἐσεσώκεις

γράφομεν ἐγράφομεν γράψομεν ἐγράψαμεν γεγράφαμεν ἐγεγράφεμενστρατεύετε ἐστρατεύετε στρατεύσετε ἐστρατεύσατε ἐστρατεύκατε ἐστρατεύκετεπιστεύουσι ἐπίστευον πιστεύσουσι ἐπίστευσαν πεπιστεύκασι ἐπεπιστεύκεσανκηρύσσει ἐκήρυσσε κηρύξει ἐκήρυξε κεκήρυχε ἐκεκηρύχειῥίπτουσι ἔρριπτον ῥίψουσι ἔρριψαν ἐρρίφασι ἐρρίφεσανἁρπάζετε ἡρπάζετε ἁρπάσετε ἡρπάσατε ἡρπάκατε ἡρπάκετεἱδρύουσι ἵδρυον ἱδρύσουσι ἵδρυσαν ἱδρύκασι ἱδρύκεσαν

παραshyσκευάζει

παρεσκεύαζε παραshyσκευάσει

παρεσκεύασε παρεσκεύακε παρεσκευάκει

11η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 πολεοδομικές 2 πολιούχος 3 πολιτειακό 4 πολιτεύεται 5 πολιτικοποιήθη-

κε 6πολιτευτής 7 πολιτιστικών2 α Είναι προτιμότερο να είναι κάποιος ο καλύτερος σε στενότερο κύκλο παρά

κατώτερος σε ευρύτερο β Το σύνολο των κατοίκων μιας πόλης γ Η ζωή οι κοινωνικές συνήθειες της πόλης (σε αντιδιαστολή προς την επαρχία)3 α η Ρώμη β το Παρίσι γ η Ιερουσαλήμ4-ζ -στ -δ 4-γ 5-ε 6-β 7-α

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β Ετυμολογικές1 α ἡβάσκω lt ἡβάω-ῶ βῥιπτάζωlt ῥίπτω γαἰτίζω lt αἰτέω-ῶ δ ἑρπύζω lt ἕρπω

εγηράσκω lt γηράω-ῶ2 ὀψίζω lt ὀψέ (=αργά προς το βράδυ) οἰμώζω lt οἴμοι (=αλίμονο) θαμίζω lt θα-

μά (=συχνά) χωρίζω lt χωρὶς (=χωριστά) πελάζω lt πέλας (=πλησίον κοντά) ἀλαλάζω lt ἀλαλὰ (=πολεμική ιαχή) γρύζω lt γρῦ (=ldquoγρύξιμοrdquo η φωνή του γου-ρουνιού) ἐλελίζω lt ἐλελεῦ (=πολεμική κραυγή) ἐγγίζω lt ἐγγύς αἰάζω lt αἰαῖ (=επιφώνημα θλίψης αχ)

3 1 στρατηγιάω -ιῶ (εφετικό) lt στρατηγέω-ῶ 2 δρασείω (εφετικό) lt δράω-ῶ 3 πολεμησείω (εφετικό) lt πολεμέω-ῶ 4 ἡβάσκω (εναρκτικό) lt ἡβάω-ῶ 5 στενάζω (θαμιστικό) lt στένω 6 ἀπαλλαξείω (εφετικό) lt ἀπαλλάττω 7 γηράσκω (εναρκτικό) lt γηράω-ῶ 8 ῥιπτάζω (θαμιστικό) lt ῥίπτω

γ Συντακτικές1 εἴσοδος υποκείμενο στο ἐστίν ἀπότομος κατηγορούμενο στο εἴσοδος τεῖχος αντικείμενο στο ἔχει τὰπροπύλαια υποκείμενο στο ἔχει (αττική σύνταξη) ἡθάλασσα υποκείμενο στο ἐστὶ σύνοπτος κατηγορούμενο στο θάλασσα Αἰγεὺς υποκείμενο στα ἐτελεύτησεν και ῥίψας2 α αἴτιοι βνομοθέται γ Φίλοι πολέμιοι δ οἰκισταί ε λυπηρά 3 1 Σωκράτης rarr Υποκ τοῦσώματος rarr Αντικ ἠμέλει rarr Ρήμα 2 Πολλὰ rarr Αντικ άμεσο εἴπομεν rarr Ρήμα τῇπόλει rarr Αντικ έμμεσο 3 Οὗτος rarr Υποκ ἐγένετο rarr Ρήμα εὐεργέτης rarr Κατηγ (το ἐγένετο = συνδε-

τικό) 4 Ἡγλῶττα rarr Υποκ προτρέχει rarr Ρήματῆςδιανοίας rarr Αντικ 5 Φιλοκλῆς rarr Υποκ ἦν rarr Ρήμα στρατηγὸς rarr Κατηγ (το ἦν = συνδετικό) 6 γνώμην rarr Αντικ εἴχον rarr Ρήμα(οὗτοι) rarr εννοούμενο Υποκ 7 Ὅδεrarr Υποκ συμμαχεῖ rarr Ρήμα τῇγυναικί rarr Αντικ 8 Χάριν rarr Αντικ άμεσο ἡμεῖς rarr Υποκ τοῖςθεοῖς rarr Αντικ έμμεσο ὀφείλομεν

rarr Ρήμα 9 Σὲ rarr Αντικ αἰτιάσσονται rarr Ρήμα οἱἝλληνες rarr Υποκ 10 Ἀπέσταλκα rarr Ρήμα(ἐγώ)rarr εννοούμενο Υποκ σοι rarr Αντικ έμμεσο τὸ

δῶρον rarr Αντικ άμεσο

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 6: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 laquoΟὐ σύ με λοιδορεῖς ἀλλrsquo ὁ τόποςraquo (=Δε με περιπαίζεις εσύ αλλά το μέρος όπου βρίσκεσαι) Με αυτή τη φράση απάντησε ο λύκος στο κατσίκι που τον περιγελούσε ανεβασμένο στην στέγη ενός σπιτιού (laquo Ἔριφος καὶ λύκοςraquo) Λέ-γεται σε περιπτώσεις που κάποιος εκμεταλλεύεται τις συνθήκες για να υπερι-σχύσει κάποιου άλλου

4 laquoΣὺν Ἀθηνᾷ καὶ χεῖρα κίνειraquo (=Μην επικαλείσαι μόνο την Αθηνάmiddot κάνε κι εσύ κάτι) Αυτά τα λόγια είπε κάποιος ναυαγός σε έναν άλλο που ενώ έπρεπε να κολυμπήσει για να σωθεί περιοριζόταν στην προσευχή (laquoἈνὴρ ναυαγόςraquo)

2 α Μολὼν λαβέ β Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς 3

macr macr

macr

˘

δ macr

macr

macr

macr

δ ˘

macr

δ δ δ ˘

δ ˘

macr

macr

˘ ποιμήν κῆπος ἀρωγή μηδείς ἀσθενής ὑφίσταμαι ἀγορεύουσι

4

Λέξεις Ουρανικά Χειλικά Οδοντικά

παιδεία π δφύλακες κ φτροφὴ φ τβαθμὶς β θἀποκόπτω κ π τἐπίτροπος π τδιαγίγνομαι γ δδιατροφὴ φ δ τδιαβλητὸς κ χ β δ τ

5

ἐπὶ+ἥβη ἔφ-ηβος ἀπὸ +ἡγοῦμαι ἀφ-ηγοῦμαι ἐπὶ +ἵππος ἔφ-ιππος ἀπὸ +ὁρισμὸς ἀφ-ορισμὸς κατὰ +ὁρίζω καθ-ορίζω ὑπὸ + ἵσταμαι ὑφ-ίσταμαι4 κατὰ +ἡγητὴς καθ-ηγητής ἐπὶ +ὁδὸς ἔφ-οδος

3η Ενότητα

α Ερμηνευτικές

1 απλές πλεῖστοι πολλάκις πορίζωνται βίῳ οἰκέτας πολιτῶν σύνθετεςἐγεώργει (γεωργέω -ῶ lt γῆ + ἔργον) σκυτοτόμων [σκυτοτόμος lt σκῦτον (= δέρμα) + τέμνω (= κόβω)] ναύκληρος [ναῦς (= πλοίο) + κλῆρος] ἔμπορος [ἐν + πόρος (= πέρασμα)] ἐξειργάζοντο (ἐξ+ἐργάζομαι)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

2 ἀσκέω-ῶ - ἄσκησις ἄγω- ἄγημα πόλις- πολίτης λαμβάνω- λῆμμα ὁράω-ῶ - ὅρασις λείπω -λοιπὸς ἔχω- ἕξις πέλας -πελάζω δοῦλος -δουλικὸς οἴμοι - οἰμώζω

3 1 σπουδές- ἐσπούδαζε 2 βοοειδή- βοῦς 3 επιτηδευματίας -ἐπιτηδεύουσι 4 επεξεργασία -ἐξειργάζοντο 5 τέχνασμα- τέχνην

4 γράφωgtγράμμα γραφή γραφίς γραφικός γραφεὺς

5 Λέξεις αʹσυνθετικό βʹσυνθετικόἀλφιτοποιίαχλαμυδουργίαδιατρέφομαιἐξεμάνθανονλιθοξόος

ἄλφιτα χλαμὺςδιὰἐξ (ἐκ)λίθος

ποιῶἔργοντρέφομαιμανθάνωξέω (ξύνω)

6 πόλεις gt πολίτης πολιτικός πολιτεύομαι πολιτεία πολιτευτής αντιπολίτευση βίῳgt βιώνω βίωμα βιωματικός συμβίωση αβίωτος βιοτικός τροφὴνgt τρέφω τροφικός ατροφία σύντροφος συντροφικός ἐσπούδαζεgt σπουδή σπουδαίος σπουδαστικός σπουδαστής σπουδαστήριο οἰκέταςgt οίκος κατοικία κατοικώ οικισμός αποικισμός συγκατοίκηση άποικος τέχνηνgt τέχνασμα τεχνικός τεχνητός τεχνίτης πολυτεχνείο ἐξεμάνθανονgt εκμάθηση μάθημα αμαθής πολυμαθής μαθητής μαθητεύω μα-

θητικός

βΓραμματικές

ΙΤόνοικαιπνεύματα1 α ὑπὸ τῆς ῥώμης ἰδιῶται ἵππος εἶχεν ἅμιλλα β Οἱ θεοὶ καὶ καλὸν καὶ κακὸν πλοῦτον τοῖς ναύταις παρέχουσιν γ Ἡ ἀχαριστία μάλα δικαίως ἦν μισητὴ τοῖς Πέρσαις δ Ἐφοβεῖτο τὰς μελίσσας 2 α Οι λέξεις ὁκῆποςοἱκῆποιτοσοῦτοιμοῖραιπλεῖστοιεἶδοςπειρῶμαιοἶμαι

εἷλενζῶμενκαιηὗρον παίρνουν περισπωμένη στην παραλήγουσα γιατί η μα-κρόχρονη παραλήγουσα όταν τονίζεται παίρνει περισπωμενη αν η λήγουσα είναι βραχύχρονη (οι δίφθογγοι αι και οι στο τέλος κλιτής λέξης είναι βραχύ-χρονες)

β Οι λέξεις τοῖςκήποιςτοσούτουςποίειτοσαύτημοίρᾳχώραιςοὕτωγνώμῃπλείστωνεἴδηἐπιμελείᾳδώροιςοἴμοι παίρνουν οξεία στην παραλήγουσα γι-ατί η μακρόχρονη παραλήγουσα όταν τονίζεται παίρνει οξεία αν η λήγουσα είναι μακρόχρονη (το οἴμοι είναι άκλιτη λέξη και το οι στο τέλος του είναι κα-νονικά μακρόmiddot το ᾳείναι καταχρηστική δίφθογγος και είναι μακρόχρονη)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 ἀφορῶlt ἀπ[ὸ] + ὁρῶ ἐφήμερος lt ἐπ[ὶ] + ἡμέρα ἔφιππος ἐπ[ί] + ἵππος καθαιρῶlt κατ[ὰ] + αἱρῶ κάθοδοςlt κατ[ὰ] + ὁδὸς καχύποπτος lt κακ[ὸς] + ὕποπτος

4 ἐφημερεύω ἐφευρίσκω ὑφέρπω ἀφορισμός μεθεόρτια ἀνθυγιεινός (μετά την έκθλιψη στο τελικό φωνήεν του αʹ συνθετικού τα ψιλά σύμφωνα κπτ μετατρέ-πονται σε δασέα κ gtχ πgtφ τgtθ όταν ακολουθεί δασυνόμενο φωνήενmiddot έτσι κα-ταλαβαίνουμε ότι το βʹ συνθετικό δασύνεται ή όχι)

ΙΙΜέρητουλόγου

πόλεις ουσιαστικό κατοικοῦντες μετοχή ναύκληρος ουσιαστικό ἑαυτῷ αντωνυ-μία πλεῖστα επίθετο ἐποίουν ρήμα πολλάκις επίρρημαἐγεώργει ρήμα ἵνα σύν-δεσμος ὀλίγοι επίθετο

ΙΙΙΤαπαρεπόμενατωνπτωτικών1α λόγω βεν βρασμώ ψυχής γ τοις μετρητοίς δ επί ίσοις όροις ε ενόψει στ ο εν λόγωζεπrsquo αυτοφώρω η εν πάση περιπτώσει

IVΤαπαρεπόμενατουρήματος

λέγεις βʹ ενικός ενεστώτας ενεργητικήἐφέρετο γʹ ενικός παρατατικός μέσηἄγετε βʹ πληθυντικός ενεστώτας ενεργητικήἄγονται γʹ πληθυντικός ενεστώτας μέσηἐλύθη γʹ ενικός αόριστος μέση

4η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1-β 2- γ 3-α 4-ε 5-δ2 1 φωνητικές2 μεγαλόφωνα 3 φωνασκίες 4 άφωνος 5 αναφώνησαν 6 μι-

κρόφωνο 7 φωνοληψία3 1 ευφωνία 2εύφωνος 3 διαφωνία 4 άφωνος 5 πολυφωνία 6 φωνοληψία

β Ετυμολογικές1 1 σαρκίον υποκοριστικό (lt σὰρξ) 6 ξενὼν περιεκτικό (ξένος) 2 σωματίδιον υποκοριστικό (lt σῶμα) 7θυγάτριον υποκοριστικό (lt θυγάτηρ) 3 δαφνὼν περιεκτικό (lt δάφνη) 8 ναΐσκος υποκοριστικό (lt ναὸς) 4κρηνὶς υποκοριστικό (lt κρήνη) 9 πρυτανεῖον τοπικό (lt πρύτανις) 5 στρατήγιον τοπικό (lt στρατηγὸς)2 1 δασύλλιον2 ἀμπελών 3 πινακίς πινάκιον 4 κοιτών 5 γλωσσάριον

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

γ Γραμματικές

1 τῷ ἵππῳ τοῖς ἀνθρώποις τῆς νήσου τῶν ποδῶν τῇ φωνῇ τοὺς ἀνθρώπους τῶν κυμάτων τὰ μεγέθη τῆς ἡμέρας τοῦ πελάγους2 ατὸν ποταμόν β τοῦ ἡλίου τοῦ ἵππου τὰ ξύλα γ ὁ θεός τοῦ ποταμοῦ δ τῶν

κακῶν τῶν οἰκείων ἀγαθῶν)3 α κῆπος ὁ παράδεισος β τῇ νήσῳ ὁ κάτοικος ἄμπελον βάτῳ γ ὄμβρων ἡλίων καρπούς 4 Ενικόςαριθμός

ονομ ὁ κάτοικος ἡ ἄμπελος τὸ ὅπλονγεν τοῦ κατοίκου τῆς ἀμπέλου τοῦ ὅπλουδοτ τῷ κατοίκῳ τῇ ἀμπέλῳ τῷ ὅπλῳαιτιατ τὸν κάτοικον τὴν ἄμπελον τὸ ὅπλονκλητ ὦ κάτοικε ὦ ἄμπελε ὦ ὅπλον

Πληθυντικόςαριθμόςονομ οἱ κάτοικοι αἱ ἄμπελοι τὰ ὅπλαγεν τῶν κατοίκων τῶν ἀμπέλων τῶν ὅπλωνδοτ τοῖς κατοίκοις ταῖς ἀμπέλοις τοῖς ὅπλοιςαιτιατ τοὺς κατοίκους τὰς ἀμπέλους τὰ ὅπλακλητ ὦ κάτοικοι ὦ ἄμπελοι ὦ ὅπλα

5 1 τῶν θεῶν ὅρκους πολέμιοι σπονδάς ὅρκους 2 νέους δημοσίοις διδασκάλοις κοινοῖς διδασκαλείοις 3 διδάσκαλοι Περσῶν χρηστοί πολῖται

6 ατῆς ὁδοῦ β τοῖς κινδύνοις τὸν φίλον γ Ἡ Αἴγυπτος τῆς νήσου τῆς θαλάτ-της δ αἱ ὁδοί τῷ ποταμῷ πλοίων

7 α ἡμεῖς σοι ἡμῶν β ἡμῖν ἡμεῖς γ ἐμοί ὑμᾶς

5η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 γήινα 2 επίγειο 3 Μεσόγειος 4 γηγενείς 5 γήλοφος2 1 είναι ρεαλιστής προσγειωμένος 2 έψαχνα κάποιον σε δύσκολα ή απίθανα μέρη και ξαφνικά τον είδα μπροστά

μου

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 λέγεται σε περίπτωση αλλαγής εξουσίας όταν οι προκάτοχοι κατηγορούνται για λανθασμένες επιλογές που έχουν ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση της ανάπτυξης της εξέλιξης κτλ

3 1-γ 2 - ε 3- α 4-β 5-δ

β Ετυμολογικές

1 εθνικάΘηβαῖος lt Θήβα Μήλιος lt Μῆλος Σταγειρίτης lt Στάγειρα παρώνυμαἁλιεύς lt ἅλιος (=θαλασσινός) πατρωνυμικάΒορεάδης lt Βορέας2 1 δημότης 2 Ἡρακλείδης 3 Μεγαρεὺς 4 Ἀσκληπιάδης 5λυκιδεὺς3 1 -β (Μῆλος)2-α (νῆσος) 3 -γ (Ἀτρεύς) 4 -β (Θῆβαι) 5- α (ὅπλον) 6 -(Πέ-

λοψ)

γ Γραμματικές1 α-4 β- γ- δ-2 αεἰμι β ἐστεγ εἰσί(ν) δ ἐσμὲνε ἐστι στ εἶ (ο τόνος στους τύπους εἰμι ἐστε

και ἐστι χάνεται γιατί προηγούνται λέξεις που τονίζονται στη λήγουσα)

3 ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑπλάττω πλάττειςπλάττειπλάττομενπλάττετεπλάττουσι(ν)

κρύπτωκρύπτειςκρύπτεικρύπτομενκρύπτετεκρύπτουσι(ν)

φυλάττωφυλάττειςφυλάττειφυλάττομενφυλάττετεφυλάττουσι(ν)

ἀλλάττωἀλλάττειςἀλλάττειἀλλάττομενἀλλάττετεἀλλάττουσι(ν)

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΛΟΝΤΑπλάσω πλάσειςπλάσειπλάσομενπλάσετεπλάσουσι(ν)

κρύψωκρύψειςκρύψεικρύψομενκρύψετεκρύψουσι(ν)

φυλάξωφυλάξειςφυλάξειφυλάξομενφυλάξετεφυλάξουσι(ν)

ἀλλάξωἀλλάξειςἀλλάξειἀλλάξομενἀλλάξετεἀλλάξουσι(ν)

4 τρέπει gt τρέψει τρίβομεν gt τρίψομεν κρύπτετε gt κρύψετε τάττεις gt τάξεις

ἄρχουσι gt ἄρξουσι ταράττεις gt ταράξεις φράζομεν gt φράσομεν χαράττει gt χα-ράξει κηρύττετε gt κηρύξετε φυλάττομεν gt φυλάξομεν γυμνάζω gt γυμνάσω

5 α ἄρξομεν β διατρίψει γ παράξειδ θαυμάσουσι ε παιδεύουσι στ πιστεύσε-τε ζ ἔχουσι η στασιάσουσι θ φυλάξουσιι καταμηνύουσι

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

6 1 Ὁ θεὸς οὔκ ἐστι σύμμαχος τῷ ἐχθρῷ 2 Πολλάκις δrsquo ὅμως μάτην τὸν ἀγρὸν θεραπεύω 3 Ὁ ἄπιστος φίλος οὐ μετέχει τῶν κινδύνων

6η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 άμπωτις 2 πρόποση 3 κατάποση 4 οινοποσίας 5 πόσιμο2 α παίρνω το χάπι με νερό β είναι πολύ όμορφη γ τον σέβεται τον εκτιμά αναγνωρίζοντας τα όσα του οφείλει δ απορρόφησε τη βροχή ε θα περάσω κι αυτήν την ψυχική δοκιμασία 3 α οινοποσία β συμπόσιο γ πότης δ ηδύποτο

β Ετυμολογικές1 1 ε 2 α 3 ζ θ 4 ι 5 δ η 6β στ 7 γ2 α 5 0 β 7 8 γ 4 6 93 1 ἡ λῆξις 2 ὁ δέκτης 3 τὸ δεῖγμα 4 ἡ λαβὴ 5 ὁ βαδιστὴς 6 ὁ σφυγμὸς 7 ὁ

κτήτωρ 8 ὁ κλητὴρ 9 ἡ λατρεία 10 τὸ ἄγαλμα

γ Γραμματικές1 1 ὥρᾳ (δοτ ενικού) ὥραις 2 πηγὴν (αιτ ενικού) πηγὰς 3 ἰδέᾳ (δοτ ενικού) ἰδέαις 4 ὑλακὴ (ονομ ενικού) ὑλακαὶ 5 φυγὴν (αιτ ενικού) φυγὰς 6 ὕλην (αιτ ενικού) ὕλας 7 πείρᾳ (δοτ ενικού) πείραις 8 κριτὴς (ονομ ενικού) κριταὶ2 1 θυσίᾳ 2 στρατιώτου 3 δόξῃ 4 τόλμην 5 τιμῶν 6 τοξοτῶν 7 ὀπωρῶν 8

κομιδῆς

3 ἡ λίμνη τῶν πελατῶν τῷ τεχνίτῃ ὦ ὁπλῖτα τοῦ κριτοῦ ὦ καθηγητά τοῦ νησι-ώτου τῆς μαθητρίας τῷ στρατιώτῃ

4 α οἰκίαι θαλάττης β στρατιώτῃ γ ψυχαῖς ἐπιθυμιῶν δ μελίττης ε πολῖται χώρας

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α Ὁ μῦθος λέγει ὅτι ὁ θεὸς τὸν κακὸν τῇ τιμωρίᾳ κολάζει β Οἱ θεαταὶ ἐν τοῖς γυμνασίοις τοὺς νικητὰς θαυμάζουσι γ Αἱ θύελλαι ἐν ταῖς θαλάτταις φόβον τοῖς ἀνθρώποις φέρουσι δ Ἀγαθοί ἐστε ὦ νεανίαι καὶ ἀγαθὸν ἔργον πράττετε

6 ὁ ποιητὴςτοῦ

ποιητοῦτὸν

ποιητὴνοἱ

ποιηταὶτοῖς

ποιηταῖςὁ νεανίας νεανίου νεανίαν νεανίαι νεανίαιςὁ πρεσβύτης πρεσβύτου πρεσβύτην πρεσβῦται πρεσβύταιςἡ ἀρετὴ

τῆςἀρετῆς

τῇἀρετῇ

αἱἀρεταὶ

τῶνἀρετῶν

ἡ τιμωρία τιμωρίας τιμωρίᾳ τιμωρίαι τιμωριῶνἡ μέλιττα μελίττης μελίττῃ μέλιτται μελιττῶν

7 1 τῇ θυέλλῃ 2 τῶν ταμιῶν 3 τῆς δίψης 4 τὰς θαλάσσας (ο τόνος κατεβαίνει επειδή η λήγουσα -ας είναι μακρόχρονη και όταν η λήγουσα είναι μακρόχρο-νη η προπαραλήγουσα δεν τονίζεται) 5 ὦ εὐπατρίδα 6 τοῖς μαθηταῖς 7 τὰς ὠφελείας 8 τῆς μελίσσης

7η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1στ2ζ3α4 η5ε6β7θ8ι9δ10γ2 α ζύγωναν β ζευγολάτη γ ζευγαρωτή δ ζυγοστάθμιση ε ζυγό στ σύζευξη3 α διαζευγμένοι β τη σύζευξη γ ζύγωσε δ ζευγίτες ε ζυγό

β Ετυμολογικές1 α ποτήριον β ῥεῖθρον γ πλῆκτρον δ δρέπανον ε σκέπαστρον στ φέρετρον

ζ λουτρόνη βουλευτήριον θκολαστήριον ι βατήρ 2 αποτίζωβὁρμάομαι-ῶμαιγ χρώζω δβαίνω ελούωστ νίπτω3 1 γ- όργανο μέσον 2 δ- όργανο μέσον 3 β- όργανο μέσον 4 ε- τόπο 5 α-

όργανο μέσον

γ Γραμματικές1 ἔπειθες

κατέκλεψεἐφρόντισανἐνομίσατε

ἐπείθετεκατέκλεψανἐφρόντισεἐνόμισας

ἐξεπλήξαμενἤλεγχεςδιήγομενἔσπευδε

ἐξέπληξαἠλέγχετεδιῆγονἔσπευδον

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

2 α ἐφύλαττον φυλάξουσι ἐφύλαξαν β συνέγραφε συγγράψει συνέγραψε γ ἐθαύμαζον θαυμάσουσιἐθαύμασαν δ ἠγόρευε(ν) ἀγορεύσει ἠγόρευσε εἔβλαπτε(ν) βλάψειἔβλαψε

3 ρήματα παρατατικός αόριστοςὑπογράφωσυγκόπτωσυλλέγωἐκτρέπωἐκπλέωἐκπέμπωἐντάσσω

ὑπέγραφονσυνέκοπτονσυνέλεγονἐξέτρεπονἐξέπλεονἐξέπεμπονἐνέτασσον

ὑπέγραψασυνέκοψασυνέλεξαἐξέτρεψαἐξέπλευσαἐξέπεμψαἐνέταξα

4 α προέτρεχε β ἐπετρέπομεν γ διῆγον δ μετελάμβανον ε κατέκλυζε στ ἀνέφερε ζ ἤλαυνον η διέμενον

5 πέμπεικελεύειςτυγχάνομενδιώκετεἐλπίζομενἐπιρρίπτετεἀγγέλλουσι

ἔπεμπεἐκέλευεςἐτυγχάνομενἐδιώκετεἠλπίζομενἐπερρίπτετεἤγγελλον

ἐλπίζομενοἰκίζομενἀναγκάζειςὁρίζουσιαἴρειςὑφαίνειπροάγει

ἠλπίζομενᾠκίζομενἠνάγκαζεςὥριζονᾖρεςὕφαινεπροῆγε

6 α ἦρχε gt ἄρχει β ἤθελε gt ἐθέλει διέκοπτε gt διακόπτει γ ἐπεσήμαινον gt ἐπιση-μαίνουσι δ ἔθυες gt θύει ε ὤρυττον gt ὀρύττουσι στ συνέλεγεν gt συλλέγει

7 αεἰσιν gt ἦσαν β ἐστινgt ἦν γ εἶgt ἦσθα δ ἐστὲ gtἦτε ε ἐστιν gt ἦν ἐστὲgt ἦτε στεἰμὶ gt ἦ και ἦν

8η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δε δεσμεύομαι από ορισμένο καθήκον υποχρέωση β είμαι απαλλαγμένος για ορισμένο χρόνο από υποχρέωση υπηρεσίας γ ωράριο που ρυθμίζεται κατά τη βούληση του εργαζομένου δ δεν είναι κλειστός ε θέσεις όχι κατειλημμένες21 γ2 ε 3 α 4 β 5 δ

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

31ελευθερίας2απελεύθεροι3ελευθεριότητα4 ελευθεροτυπία5ελευθερό-στομος

4 αιωνόβιος υπεραιωνόβιος μακροβιότατος μαθουσάλας υπερήλικας υπέργηρος5 έσκασα ἀπεπνίγην γνωρίζεις οἶσθα ἐπειδὴ ἔφαγα ἐμφαγὼν δηλητήριο φάρμακον πάντοτε ἀεὶ κληρονομιά κλῆρος το παλικαράκι ὁ μειρακίσκος δεν έπρεπε οὐκ ἔδει

β Ετυμολογικές1 ἀπιστία lt ἄπιστος εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἀλήθειαlt ἀληθής ὑγίειαlt ὑγιής πά-

χοςlt παχύς σωφροσύνηlt σώφρων ταχύτηςlt τάχος ἀρχαιότηςlt ἀρχαῖος2 δίκαιος gt δικαιοσύνη πρᾷοςgt πραότης ἄφθονοςgt ἀφθονία διαυγὴςgt διαύγεια

βαθὺςgt βάθος πυκνὸςgt πυκνότης δασὺςgt δασύτης

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος τὸ καλὸν ἔργον ἡ ἀγαπητὴ συνεργὸςγεν τοῦ ἀγαθοῦ ἀνθρώπου τοῦ καλοῦ ἔργου τῆς ἀγαπητῆς συνεργοῦδοτ τῷ ἀγαθῷ ἀνθρώπῳ τῷ καλῷ ἔργῳ τῇ ἀγαπητῇ συνεργῷαιτ τὸν ἀγαθὸν ἄνθρωπον τὸ καλὸν ἔργον τὴν ἀγαπητὴν συνεργὸνκλητ ὦ ἀγαθὲ ἄνθρωπε ὦ καλὸν ἔργον ὦ ἀγαπητὴ συνεργὲ

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι τὰ καλὰ ἔργα αἱ ἀγαπητοὶ συνεργοὶγεν τῶν ἀγαθῶν ἀνθρώπων τῶν καλῶν ἔργων τῶν ἀγαπητῶν συνεργῶνδοτ τοῖς ἀγαθοῖς ἀνθρώποις τοῖς καλοῖς ἔργοις ταῖς ἀγαπητοῖς συνεργοῖςαιτ τοὺς ἀγαθοὺς ἀνθρώπους τὰ καλὰ ἔργα τὰς ἀγαπητοὺς συνεργοὺςκλητ ὦ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι ὦ καλὰ ἔργα ὦ ἀγαπητοὶ συνεργοὶ

2 α τοὺς νέους τοῖς δημοσίοις β σοφοὶ χρηστοὶ γ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ νέος δημόσιος ἡ νέα δημοσία τὸ νέον δημόσιονγεν τοῦ νέου δημοσίου τῆς νέας δημοσίας τοῦ νέου δημοσίουδοτ τῷ νέῳ δημοσίῳ τῇ νέᾳ δημοσίᾳ τῷ νέῳ δημοσίῳαιτ τὸν νέον δημόσιον τὴν νέαν δημοσίαν τὸ νέον δημόσιονκλητ ὦ νέε δημόσιε ὦ νέα δημοσία ὦ νέε δημόσιε

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ νέοι δημόσιοι αἱ νέαι δημόσιαι τὰ νέα δημόσιαγεν τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίωνδοτ τοῖς νέοις δημοσίοις ταῖς νέαις δημοσίαις τοῖς νέοις δημοσίοιςαιτ τοὺς νέους δημοσίους τὰς νέας δημοσίας τὰ νέα δημόσιακλητ ὦ νέοι δημόσιοι ὦ νέαι δημόσιαι ὦ νέα δημόσια

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ σοφὸς χρηστὸς ἡ σοφὴ χρηστὴ τὸ σοφὸν χρηστὸνγεν τοῦ σοφοῦ χρηστοῦ τῆς σοφῆς χρηστῆς τοῦ σοφοῦ χρηστοῦδοτ τῷ σοφῷ χρηστῷ τῇ σοφῇ χρηστῇ τῷ σοφῷ χρηστῷαιτ τὸν σοφὸν χρηστὸν τὴν σοφὴν χρηστὴν τὸ σοφὸν χρηστὸνκλητ ὦ σοφὲ χρηστὲ ὦ σοφὴ χρηστὴ ὦ σοφὸν χρηστὸν

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ σοφοὶ χρηστοὶ αἱ σοφαὶ χρησταὶ τὰ σοφὰ χρηστὰγεν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶνδοτ τοῖς σοφοῖς χρηστοῖς ταῖς σοφαῖς χρησταῖς τοῖς σοφοῖς χρηστοῖςαιτ τοὺς σοφοὺς χρηστοὺς τὰς σοφὰς χρηστὰς τὰ σοφὰ χρηστὰκλητ ὦ σοφοὶ χρηστοὶ ὦ σοφαὶ χρησταὶ ὦ σοφὰ χρηστὰ

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ φρόνιμος ἀνδρεῖος ἡ φρόνιμος ἀνδρεία τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονγεν τοῦ φρονίμου ἀνδρείου τῆς φρονίμου ἀνδρείας τοῦ φρονίμου ἀνδρείουδοτ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳ τῇ φρονίμῳ ἀνδρείᾳ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳαιτ τὸν φρόνιμον ἀνδρεῖον τὴν φρόνιμον ἀνδρείαν τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονκλητ ὦ φρόνιμε ἀνδρεῖε ὦ φρόνιμε ἀνδρεία ὦ φρόνιμον ἀνδρεῖε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι αἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖαγεν τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείωνδοτ τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοις ταῖς φρονίμοις ἀνδρείαις τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοιςαιτ τοὺς φρονίμους ἀνδρείους τὰς φρονίμους ἀνδρείας τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖακλητ ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι ὦ φρόνιμα ἀνδρεῖα

3 α οὗτος ταύτας β τούτου γ τούτοις δ ταύτης ε τούτῳ στ Αὕτη4 α ταῦτα β τούτων γ ταύτης τούτοις τούτων τούτῳ

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1ε πατρώα γη 2ζ πατρικό σπίτι 3α ομοπάτριος αδερφός 4στ πάτρια εδάφη 5γ

πατρωνυμικά ουσιαστικά 6β πατριωτικά τραγούδια 7δ ιδιαίτερη πατρίδα2 1ε2δ3β4α5γ3 1ε2ζ3α4η5στ6δ7β8γ 1πατραλοίας= πατροκτόνος 2 πατρώος= αυτός που ανήκει στον πατέρα

στον πρόγονο 3 πατρόθεν= από τον πατέρα 4 πατροπαράδοτος= αυτός που παραδόθηκε από τον πατέρα ή τους προγόνους 5πατριωτισμός= έμπρακτη αγάπη για την πατρίδα6πατρογονικός= αυτός που προέρχεται από τους γονείς και τους προγόνους 7προπάτορας= ο πατέρας του πατέρα 8πατρότητα= η ιδιότητα του δημιουργού του επινοητή του εφευρέτη

β Ετυμολογικές1 1βασιλεύω lt βασιλεύς 2 ἀγγέλλω lt ἄγγελος 3 δουλεύω lt δοῦλος 4 ὁρίζω lt

ὅρος 5 ἐχθαίρω lt ἐχθρός 6 καθαίρω lt καθαρός 7φιλέω-ῶ lt φίλος 8 δηλόω lt δῆλος (=φανερός) 9 πλουτέω-ῶ lt πλοῦτος 10 ἡττάομαι-ῶμαιlt ἧττα

2 2 σώφρων gt σωφρονέω- ῶ 4 μάστιξgt μαστίζω 5ἐρυθρὸςgt ἐρυθριάω-ῶ 6 μεί-ωνgt μειόω-ῶ 7 ἁθρόοςgt ἁθροίζω 8 γέρας gt γεραίρω 9 ἄτιμοςgt ἀτιμάζω 10 πλήρηςgt πληρόω-ῶ 11 σκηνὴgt σκηνόω-ῶ 12 γόοςgt γοάω-ῶ

3 ονόματα ρήματα ονόματα ρήματανόσος ἀγορὰὀξὺςφύλαξἀπειλὴὁρμὴ

gt νοσῶgt ἀγορεύωgt ὀξύνωgt φυλάττωgt ἀπειλέω-ῶgt ὁρμάω-ῶ

ἱκέτηςἁγνὸςθερμὸςδυσχερὴςἐλπὶςὕμνος

gt ἱκετεύωgt ἁγνίζωgt θερμαίνωgt δυσχεραίνωgt ἐλπίζωgt ὑμνέω-ῶ

γ Γραμματικές1 3 τετριμμένα 4 πεπαιδευμένος 5 καταβεβλημένος 6 κεκτημένα8 εγγεγραμ-

μένος 10 προβεβλημένος 12 αναγεγραμμένες2 1τετειχίκασι ἐτετειχίκεσαν 2 γέγραφε ἐγεγράφει γέγραφε ἐγεγράφει 3 πεπόμφαμενἐπεπόμφεμεν31 (στρατεύουσιν) ἐστρατεύκασινἐστρατεύκεσαν 2 (διώκουσι) δεδιώχασιν ἐδεδιώχεσαν 3 (θύεις) τέθυκας ἐτεθύκεις 4 (ἁρπάζει) ἥρπακε ἥρπακε (καταφεύγει) καταπέφευγε κατεπεφεύγει

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

5 (ἀπολείπει) ἀπολέλοιπε ἀπελελείπει 6(lsquoΕκφεύγει) ἐκπέφευγε ἐξεπεφεύγει (πίπτει) πέπτωκε ἐπεπτώκει4 ενεστώτας τρίβουσι στρατεύεις κόπτομεν διώκει πράττετε

παρατατικός ἔτριβον ἐστράτευες ἐκόπτομεν ἐδίωκε ἐπράττετεμέλλοντας τρίψουσι στρατεύσεις κόψομεν διώξει πράξετεαόριστος ἔτριψαν ἐστράτευσας ἐκόψαμεν ἐδίωξε ἐπράξατεπαρακείμενος τετρίφασι ἐστράτευκας κεκόφατε δεδίωχε πεπράχατευπερσυντέλικος ἐτετρίφεσαν ἐστρατεύκεις ἐκεκόφετε ἐδεδιώχει ἐπεπράχετε

5 ενεστώτας παρακείμενος υπερσυντέλικοςκτείνομεν ἐκτόναμεν ἐκτόνεμενἁθροίζετε ἡθροίκατε ἡθροίκετεκηρύττουσι κεκηρύχασι ἐκεκηρύχεσανφυλάττεις πεφύλαχας ἐπεφυλάχειςκλέπτει κέκλοφε ἐκεκλόφει

6 Παρακείμενος Ενεστώτας Είδοςαναδιπλασιασμούὠνόμακα ὀνομάζω γ (χρονική αύξηση)δεδιώχασιν διώκουσι(ν) α (επανάληψη )ὕβρικας ὑβρίζεις γ (χρονική αύξηση)κεκρύφαμεν κρύπτομεν α (επανάληψη )βεβλάφατε βλάπτετε α (επανάληψη )κεχορεύκασι χορεύουσι α (επανάληψη )ἐζητήκαμεν ζητοῦμεν β (συλλαβική αύξηση)ᾤκικας οἰκίζεις γ (χρονική αύξηση)πεπόμφασι πέμπουσι α (επανάληψη )ἐρρίφατε ῥίπτετε β (συλλαβική αύξηση)

10η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 αΤρώεισανκτήνος τρώει πάρα πολύ β Ξύπνησετοκτήνοςμέσατου ξύπνησαν τα ζωώδη ένστικτα του ανθρώπου γ Φέρθηκεσανκτήνος συμπεριφέρθηκε με τρόπο που δεν ταιριάζει στην πνευ-

ματική και ηθική υπόσταση του ανθρώπου δ Οικατακτήσειςτωνεργαζομένων τα προνόμια2 1 επίκτητης 2 μεγαλοκτηματίες ακτήμονες 3 κτηνωδίες 4 κατάκτηση 5

απόκτηση

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 1 κτέανον = β κτήμα 2 κτηνηδὸν= στ σαν κτήνη 3 ἐπίκτησις= γ το πρόσθετο κέρδος 4 κτήτωρ= α κάτοχος 5 ἐπικτῶμαι= δ αποκτώ επιπλέον 6 ἄκτητος= ε αυτός που δεν μπορεί να αποκτηθεί

β Ετυμολογικές1 αΠρόσωποπουενεργεί 1 βόσκω gt βοσκός 2 ἡγοῦμαι gt ἡγεμών 3 σῴζω gt σωτήρ 4 εἰσπράττω gt

εἰσπράκτωρ 5τρέφω gt τροφὸς βΕνέργεια-κατάσταση 1 γράφω gt γραφή γραμμή γράμμα 2 κλίνω gt κλίσις 3 ἀμείβω gt ἀμοιβή 4

σείω gt σεισμός 5 φθείρω gt φθορὰ γΌργανο-μέσο 1 γράφω gt γραφίς 2 πλήττω gt πλῆκτρον 3 πίνω gt ποτήριον 4 ἄγχω gt ἀγχόνη

5νίπτω gt νιπτὴρ2 όργανοήμέσο λαμπτὴρ παρώνυμο δημότης νησιώτης τόπο βουλευτήριον ὀρχήστρα υποκοριστικό πυργίσκος πινάκιον δασύλλιον πατρωνυμικό Πηλείδης Πριαμίδης περιεκτικό στρατιά ξενὼν εθνικό Τεγεάτης3 εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἰσότηςlt ἴσος εὔνοιαlt εὔνους ὀξύτηςlt ὀξύς δεινότηςlt

δεινότης ὑγίειαlt ὑγιής σοφίαlt σοφός σωφροσύνηlt σώφρων ἀλήθειαlt ἀληθής εὖροςlt εὐρύς

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ἡ μέλιττα σπονδὴ ὁ σοφιστὴς ἔφηβος κῆπος ἡ νῆσοςγεν τῆς μελίττης σπονδῆς τοῦ σοφιστοῦ ἐφήβου κήπου τῆς νήσουδοτ τῇ μελίττῃ σπονδῇ τῷ σοφιστῇ ἐφήβῳ κήπῳ τῇ νήσῳαιτ τὴν μέλιτταν σπονδὴν τὸν σοφιστὴν ἔφηβον κῆπον τὴν νῆσονκλητ ὦ μέλιττα σπονδὴ ὦ σοφιστὰ ἔφηβε κῆπε ὦ νῆσε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ αἱ μέλιτται σπονδαὶ οἱ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι αἱ νῆσοιγεν τῶν μελιττῶν σπονδῶν τῶν σοφιστῶν ἐφήβων κήπων τῶν νήσωνδοτ ταῖς μελίτταις σπονδαῖς τοῖς σοφισταῖς ἐφήβοις κήποις ταῖς νήσοιςαιτ τὰς μελίττας σπονδὰς τοὺς σοφιστὰς ἐφήβους κήπους τὰς νήσουςκλητ ὦ μέλιτται σπονδαὶ ὦ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι ὦ νῆσοι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

2 τοῖςἀγαθοῖς τῷ ἀγαθῷ πιστὴ (αἱ) πισταὶκαλὸν καλὰ ἀγαθὴ (αἱ) ἀγαθαὶθεῖον (τὰ) θεῖα βεβαία (αἱ) βέβαιαιἀνθρώπειον (τὰ) ἀνθρώπεια ἀρίστη (αἱ) ἄρισταιἀγαπητὴ ἀγαπηταὶ

3 ταῖς ἀρεταῖς τοῖς φιλοσόφοις τῷ ἀνθρώπῳ τῶν χωρῶν τοῦ γεωργοῦ τῷ λόγῳ τὰς ἐπιμελείας αἱ μωρίαι τὰς ἁμάξας τῶν βασιλισσῶν τοῦ πολεμίου τῶν ἀγορῶν τὴν ἀγγελίαν τὰς σκιάς αἱ συμφοραί τὴν φυλακήν ταῖς νίκαις ταῖς παρόδοις τῷ ἐχθρῷ τῆς μούσης

4 1 τιμίους 2 μακρᾶς 3 παράνομοι 4 ἠρέμῳ 5 βαρβάροις 6 ἡμέροις 7 ἀνθρωπείων 8 γενναίους 9 μακρᾷ 10 κριθίνους 11 δικαίων 12 ἐνδόξους

5 α Οὗτοι βτούτων γ τούτου δ ταύτας ε Ταύτῃ

6 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςσῴζεις ἔσῳζες σώσεις ἔσωσας σέσωκας ἐσεσώκεις

γράφομεν ἐγράφομεν γράψομεν ἐγράψαμεν γεγράφαμεν ἐγεγράφεμενστρατεύετε ἐστρατεύετε στρατεύσετε ἐστρατεύσατε ἐστρατεύκατε ἐστρατεύκετεπιστεύουσι ἐπίστευον πιστεύσουσι ἐπίστευσαν πεπιστεύκασι ἐπεπιστεύκεσανκηρύσσει ἐκήρυσσε κηρύξει ἐκήρυξε κεκήρυχε ἐκεκηρύχειῥίπτουσι ἔρριπτον ῥίψουσι ἔρριψαν ἐρρίφασι ἐρρίφεσανἁρπάζετε ἡρπάζετε ἁρπάσετε ἡρπάσατε ἡρπάκατε ἡρπάκετεἱδρύουσι ἵδρυον ἱδρύσουσι ἵδρυσαν ἱδρύκασι ἱδρύκεσαν

παραshyσκευάζει

παρεσκεύαζε παραshyσκευάσει

παρεσκεύασε παρεσκεύακε παρεσκευάκει

11η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 πολεοδομικές 2 πολιούχος 3 πολιτειακό 4 πολιτεύεται 5 πολιτικοποιήθη-

κε 6πολιτευτής 7 πολιτιστικών2 α Είναι προτιμότερο να είναι κάποιος ο καλύτερος σε στενότερο κύκλο παρά

κατώτερος σε ευρύτερο β Το σύνολο των κατοίκων μιας πόλης γ Η ζωή οι κοινωνικές συνήθειες της πόλης (σε αντιδιαστολή προς την επαρχία)3 α η Ρώμη β το Παρίσι γ η Ιερουσαλήμ4-ζ -στ -δ 4-γ 5-ε 6-β 7-α

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β Ετυμολογικές1 α ἡβάσκω lt ἡβάω-ῶ βῥιπτάζωlt ῥίπτω γαἰτίζω lt αἰτέω-ῶ δ ἑρπύζω lt ἕρπω

εγηράσκω lt γηράω-ῶ2 ὀψίζω lt ὀψέ (=αργά προς το βράδυ) οἰμώζω lt οἴμοι (=αλίμονο) θαμίζω lt θα-

μά (=συχνά) χωρίζω lt χωρὶς (=χωριστά) πελάζω lt πέλας (=πλησίον κοντά) ἀλαλάζω lt ἀλαλὰ (=πολεμική ιαχή) γρύζω lt γρῦ (=ldquoγρύξιμοrdquo η φωνή του γου-ρουνιού) ἐλελίζω lt ἐλελεῦ (=πολεμική κραυγή) ἐγγίζω lt ἐγγύς αἰάζω lt αἰαῖ (=επιφώνημα θλίψης αχ)

3 1 στρατηγιάω -ιῶ (εφετικό) lt στρατηγέω-ῶ 2 δρασείω (εφετικό) lt δράω-ῶ 3 πολεμησείω (εφετικό) lt πολεμέω-ῶ 4 ἡβάσκω (εναρκτικό) lt ἡβάω-ῶ 5 στενάζω (θαμιστικό) lt στένω 6 ἀπαλλαξείω (εφετικό) lt ἀπαλλάττω 7 γηράσκω (εναρκτικό) lt γηράω-ῶ 8 ῥιπτάζω (θαμιστικό) lt ῥίπτω

γ Συντακτικές1 εἴσοδος υποκείμενο στο ἐστίν ἀπότομος κατηγορούμενο στο εἴσοδος τεῖχος αντικείμενο στο ἔχει τὰπροπύλαια υποκείμενο στο ἔχει (αττική σύνταξη) ἡθάλασσα υποκείμενο στο ἐστὶ σύνοπτος κατηγορούμενο στο θάλασσα Αἰγεὺς υποκείμενο στα ἐτελεύτησεν και ῥίψας2 α αἴτιοι βνομοθέται γ Φίλοι πολέμιοι δ οἰκισταί ε λυπηρά 3 1 Σωκράτης rarr Υποκ τοῦσώματος rarr Αντικ ἠμέλει rarr Ρήμα 2 Πολλὰ rarr Αντικ άμεσο εἴπομεν rarr Ρήμα τῇπόλει rarr Αντικ έμμεσο 3 Οὗτος rarr Υποκ ἐγένετο rarr Ρήμα εὐεργέτης rarr Κατηγ (το ἐγένετο = συνδε-

τικό) 4 Ἡγλῶττα rarr Υποκ προτρέχει rarr Ρήματῆςδιανοίας rarr Αντικ 5 Φιλοκλῆς rarr Υποκ ἦν rarr Ρήμα στρατηγὸς rarr Κατηγ (το ἦν = συνδετικό) 6 γνώμην rarr Αντικ εἴχον rarr Ρήμα(οὗτοι) rarr εννοούμενο Υποκ 7 Ὅδεrarr Υποκ συμμαχεῖ rarr Ρήμα τῇγυναικί rarr Αντικ 8 Χάριν rarr Αντικ άμεσο ἡμεῖς rarr Υποκ τοῖςθεοῖς rarr Αντικ έμμεσο ὀφείλομεν

rarr Ρήμα 9 Σὲ rarr Αντικ αἰτιάσσονται rarr Ρήμα οἱἝλληνες rarr Υποκ 10 Ἀπέσταλκα rarr Ρήμα(ἐγώ)rarr εννοούμενο Υποκ σοι rarr Αντικ έμμεσο τὸ

δῶρον rarr Αντικ άμεσο

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 7: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

2 ἀσκέω-ῶ - ἄσκησις ἄγω- ἄγημα πόλις- πολίτης λαμβάνω- λῆμμα ὁράω-ῶ - ὅρασις λείπω -λοιπὸς ἔχω- ἕξις πέλας -πελάζω δοῦλος -δουλικὸς οἴμοι - οἰμώζω

3 1 σπουδές- ἐσπούδαζε 2 βοοειδή- βοῦς 3 επιτηδευματίας -ἐπιτηδεύουσι 4 επεξεργασία -ἐξειργάζοντο 5 τέχνασμα- τέχνην

4 γράφωgtγράμμα γραφή γραφίς γραφικός γραφεὺς

5 Λέξεις αʹσυνθετικό βʹσυνθετικόἀλφιτοποιίαχλαμυδουργίαδιατρέφομαιἐξεμάνθανονλιθοξόος

ἄλφιτα χλαμὺςδιὰἐξ (ἐκ)λίθος

ποιῶἔργοντρέφομαιμανθάνωξέω (ξύνω)

6 πόλεις gt πολίτης πολιτικός πολιτεύομαι πολιτεία πολιτευτής αντιπολίτευση βίῳgt βιώνω βίωμα βιωματικός συμβίωση αβίωτος βιοτικός τροφὴνgt τρέφω τροφικός ατροφία σύντροφος συντροφικός ἐσπούδαζεgt σπουδή σπουδαίος σπουδαστικός σπουδαστής σπουδαστήριο οἰκέταςgt οίκος κατοικία κατοικώ οικισμός αποικισμός συγκατοίκηση άποικος τέχνηνgt τέχνασμα τεχνικός τεχνητός τεχνίτης πολυτεχνείο ἐξεμάνθανονgt εκμάθηση μάθημα αμαθής πολυμαθής μαθητής μαθητεύω μα-

θητικός

βΓραμματικές

ΙΤόνοικαιπνεύματα1 α ὑπὸ τῆς ῥώμης ἰδιῶται ἵππος εἶχεν ἅμιλλα β Οἱ θεοὶ καὶ καλὸν καὶ κακὸν πλοῦτον τοῖς ναύταις παρέχουσιν γ Ἡ ἀχαριστία μάλα δικαίως ἦν μισητὴ τοῖς Πέρσαις δ Ἐφοβεῖτο τὰς μελίσσας 2 α Οι λέξεις ὁκῆποςοἱκῆποιτοσοῦτοιμοῖραιπλεῖστοιεἶδοςπειρῶμαιοἶμαι

εἷλενζῶμενκαιηὗρον παίρνουν περισπωμένη στην παραλήγουσα γιατί η μα-κρόχρονη παραλήγουσα όταν τονίζεται παίρνει περισπωμενη αν η λήγουσα είναι βραχύχρονη (οι δίφθογγοι αι και οι στο τέλος κλιτής λέξης είναι βραχύ-χρονες)

β Οι λέξεις τοῖςκήποιςτοσούτουςποίειτοσαύτημοίρᾳχώραιςοὕτωγνώμῃπλείστωνεἴδηἐπιμελείᾳδώροιςοἴμοι παίρνουν οξεία στην παραλήγουσα γι-ατί η μακρόχρονη παραλήγουσα όταν τονίζεται παίρνει οξεία αν η λήγουσα είναι μακρόχρονη (το οἴμοι είναι άκλιτη λέξη και το οι στο τέλος του είναι κα-νονικά μακρόmiddot το ᾳείναι καταχρηστική δίφθογγος και είναι μακρόχρονη)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 ἀφορῶlt ἀπ[ὸ] + ὁρῶ ἐφήμερος lt ἐπ[ὶ] + ἡμέρα ἔφιππος ἐπ[ί] + ἵππος καθαιρῶlt κατ[ὰ] + αἱρῶ κάθοδοςlt κατ[ὰ] + ὁδὸς καχύποπτος lt κακ[ὸς] + ὕποπτος

4 ἐφημερεύω ἐφευρίσκω ὑφέρπω ἀφορισμός μεθεόρτια ἀνθυγιεινός (μετά την έκθλιψη στο τελικό φωνήεν του αʹ συνθετικού τα ψιλά σύμφωνα κπτ μετατρέ-πονται σε δασέα κ gtχ πgtφ τgtθ όταν ακολουθεί δασυνόμενο φωνήενmiddot έτσι κα-ταλαβαίνουμε ότι το βʹ συνθετικό δασύνεται ή όχι)

ΙΙΜέρητουλόγου

πόλεις ουσιαστικό κατοικοῦντες μετοχή ναύκληρος ουσιαστικό ἑαυτῷ αντωνυ-μία πλεῖστα επίθετο ἐποίουν ρήμα πολλάκις επίρρημαἐγεώργει ρήμα ἵνα σύν-δεσμος ὀλίγοι επίθετο

ΙΙΙΤαπαρεπόμενατωνπτωτικών1α λόγω βεν βρασμώ ψυχής γ τοις μετρητοίς δ επί ίσοις όροις ε ενόψει στ ο εν λόγωζεπrsquo αυτοφώρω η εν πάση περιπτώσει

IVΤαπαρεπόμενατουρήματος

λέγεις βʹ ενικός ενεστώτας ενεργητικήἐφέρετο γʹ ενικός παρατατικός μέσηἄγετε βʹ πληθυντικός ενεστώτας ενεργητικήἄγονται γʹ πληθυντικός ενεστώτας μέσηἐλύθη γʹ ενικός αόριστος μέση

4η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1-β 2- γ 3-α 4-ε 5-δ2 1 φωνητικές2 μεγαλόφωνα 3 φωνασκίες 4 άφωνος 5 αναφώνησαν 6 μι-

κρόφωνο 7 φωνοληψία3 1 ευφωνία 2εύφωνος 3 διαφωνία 4 άφωνος 5 πολυφωνία 6 φωνοληψία

β Ετυμολογικές1 1 σαρκίον υποκοριστικό (lt σὰρξ) 6 ξενὼν περιεκτικό (ξένος) 2 σωματίδιον υποκοριστικό (lt σῶμα) 7θυγάτριον υποκοριστικό (lt θυγάτηρ) 3 δαφνὼν περιεκτικό (lt δάφνη) 8 ναΐσκος υποκοριστικό (lt ναὸς) 4κρηνὶς υποκοριστικό (lt κρήνη) 9 πρυτανεῖον τοπικό (lt πρύτανις) 5 στρατήγιον τοπικό (lt στρατηγὸς)2 1 δασύλλιον2 ἀμπελών 3 πινακίς πινάκιον 4 κοιτών 5 γλωσσάριον

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

γ Γραμματικές

1 τῷ ἵππῳ τοῖς ἀνθρώποις τῆς νήσου τῶν ποδῶν τῇ φωνῇ τοὺς ἀνθρώπους τῶν κυμάτων τὰ μεγέθη τῆς ἡμέρας τοῦ πελάγους2 ατὸν ποταμόν β τοῦ ἡλίου τοῦ ἵππου τὰ ξύλα γ ὁ θεός τοῦ ποταμοῦ δ τῶν

κακῶν τῶν οἰκείων ἀγαθῶν)3 α κῆπος ὁ παράδεισος β τῇ νήσῳ ὁ κάτοικος ἄμπελον βάτῳ γ ὄμβρων ἡλίων καρπούς 4 Ενικόςαριθμός

ονομ ὁ κάτοικος ἡ ἄμπελος τὸ ὅπλονγεν τοῦ κατοίκου τῆς ἀμπέλου τοῦ ὅπλουδοτ τῷ κατοίκῳ τῇ ἀμπέλῳ τῷ ὅπλῳαιτιατ τὸν κάτοικον τὴν ἄμπελον τὸ ὅπλονκλητ ὦ κάτοικε ὦ ἄμπελε ὦ ὅπλον

Πληθυντικόςαριθμόςονομ οἱ κάτοικοι αἱ ἄμπελοι τὰ ὅπλαγεν τῶν κατοίκων τῶν ἀμπέλων τῶν ὅπλωνδοτ τοῖς κατοίκοις ταῖς ἀμπέλοις τοῖς ὅπλοιςαιτιατ τοὺς κατοίκους τὰς ἀμπέλους τὰ ὅπλακλητ ὦ κάτοικοι ὦ ἄμπελοι ὦ ὅπλα

5 1 τῶν θεῶν ὅρκους πολέμιοι σπονδάς ὅρκους 2 νέους δημοσίοις διδασκάλοις κοινοῖς διδασκαλείοις 3 διδάσκαλοι Περσῶν χρηστοί πολῖται

6 ατῆς ὁδοῦ β τοῖς κινδύνοις τὸν φίλον γ Ἡ Αἴγυπτος τῆς νήσου τῆς θαλάτ-της δ αἱ ὁδοί τῷ ποταμῷ πλοίων

7 α ἡμεῖς σοι ἡμῶν β ἡμῖν ἡμεῖς γ ἐμοί ὑμᾶς

5η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 γήινα 2 επίγειο 3 Μεσόγειος 4 γηγενείς 5 γήλοφος2 1 είναι ρεαλιστής προσγειωμένος 2 έψαχνα κάποιον σε δύσκολα ή απίθανα μέρη και ξαφνικά τον είδα μπροστά

μου

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 λέγεται σε περίπτωση αλλαγής εξουσίας όταν οι προκάτοχοι κατηγορούνται για λανθασμένες επιλογές που έχουν ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση της ανάπτυξης της εξέλιξης κτλ

3 1-γ 2 - ε 3- α 4-β 5-δ

β Ετυμολογικές

1 εθνικάΘηβαῖος lt Θήβα Μήλιος lt Μῆλος Σταγειρίτης lt Στάγειρα παρώνυμαἁλιεύς lt ἅλιος (=θαλασσινός) πατρωνυμικάΒορεάδης lt Βορέας2 1 δημότης 2 Ἡρακλείδης 3 Μεγαρεὺς 4 Ἀσκληπιάδης 5λυκιδεὺς3 1 -β (Μῆλος)2-α (νῆσος) 3 -γ (Ἀτρεύς) 4 -β (Θῆβαι) 5- α (ὅπλον) 6 -(Πέ-

λοψ)

γ Γραμματικές1 α-4 β- γ- δ-2 αεἰμι β ἐστεγ εἰσί(ν) δ ἐσμὲνε ἐστι στ εἶ (ο τόνος στους τύπους εἰμι ἐστε

και ἐστι χάνεται γιατί προηγούνται λέξεις που τονίζονται στη λήγουσα)

3 ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑπλάττω πλάττειςπλάττειπλάττομενπλάττετεπλάττουσι(ν)

κρύπτωκρύπτειςκρύπτεικρύπτομενκρύπτετεκρύπτουσι(ν)

φυλάττωφυλάττειςφυλάττειφυλάττομενφυλάττετεφυλάττουσι(ν)

ἀλλάττωἀλλάττειςἀλλάττειἀλλάττομενἀλλάττετεἀλλάττουσι(ν)

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΛΟΝΤΑπλάσω πλάσειςπλάσειπλάσομενπλάσετεπλάσουσι(ν)

κρύψωκρύψειςκρύψεικρύψομενκρύψετεκρύψουσι(ν)

φυλάξωφυλάξειςφυλάξειφυλάξομενφυλάξετεφυλάξουσι(ν)

ἀλλάξωἀλλάξειςἀλλάξειἀλλάξομενἀλλάξετεἀλλάξουσι(ν)

4 τρέπει gt τρέψει τρίβομεν gt τρίψομεν κρύπτετε gt κρύψετε τάττεις gt τάξεις

ἄρχουσι gt ἄρξουσι ταράττεις gt ταράξεις φράζομεν gt φράσομεν χαράττει gt χα-ράξει κηρύττετε gt κηρύξετε φυλάττομεν gt φυλάξομεν γυμνάζω gt γυμνάσω

5 α ἄρξομεν β διατρίψει γ παράξειδ θαυμάσουσι ε παιδεύουσι στ πιστεύσε-τε ζ ἔχουσι η στασιάσουσι θ φυλάξουσιι καταμηνύουσι

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

6 1 Ὁ θεὸς οὔκ ἐστι σύμμαχος τῷ ἐχθρῷ 2 Πολλάκις δrsquo ὅμως μάτην τὸν ἀγρὸν θεραπεύω 3 Ὁ ἄπιστος φίλος οὐ μετέχει τῶν κινδύνων

6η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 άμπωτις 2 πρόποση 3 κατάποση 4 οινοποσίας 5 πόσιμο2 α παίρνω το χάπι με νερό β είναι πολύ όμορφη γ τον σέβεται τον εκτιμά αναγνωρίζοντας τα όσα του οφείλει δ απορρόφησε τη βροχή ε θα περάσω κι αυτήν την ψυχική δοκιμασία 3 α οινοποσία β συμπόσιο γ πότης δ ηδύποτο

β Ετυμολογικές1 1 ε 2 α 3 ζ θ 4 ι 5 δ η 6β στ 7 γ2 α 5 0 β 7 8 γ 4 6 93 1 ἡ λῆξις 2 ὁ δέκτης 3 τὸ δεῖγμα 4 ἡ λαβὴ 5 ὁ βαδιστὴς 6 ὁ σφυγμὸς 7 ὁ

κτήτωρ 8 ὁ κλητὴρ 9 ἡ λατρεία 10 τὸ ἄγαλμα

γ Γραμματικές1 1 ὥρᾳ (δοτ ενικού) ὥραις 2 πηγὴν (αιτ ενικού) πηγὰς 3 ἰδέᾳ (δοτ ενικού) ἰδέαις 4 ὑλακὴ (ονομ ενικού) ὑλακαὶ 5 φυγὴν (αιτ ενικού) φυγὰς 6 ὕλην (αιτ ενικού) ὕλας 7 πείρᾳ (δοτ ενικού) πείραις 8 κριτὴς (ονομ ενικού) κριταὶ2 1 θυσίᾳ 2 στρατιώτου 3 δόξῃ 4 τόλμην 5 τιμῶν 6 τοξοτῶν 7 ὀπωρῶν 8

κομιδῆς

3 ἡ λίμνη τῶν πελατῶν τῷ τεχνίτῃ ὦ ὁπλῖτα τοῦ κριτοῦ ὦ καθηγητά τοῦ νησι-ώτου τῆς μαθητρίας τῷ στρατιώτῃ

4 α οἰκίαι θαλάττης β στρατιώτῃ γ ψυχαῖς ἐπιθυμιῶν δ μελίττης ε πολῖται χώρας

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α Ὁ μῦθος λέγει ὅτι ὁ θεὸς τὸν κακὸν τῇ τιμωρίᾳ κολάζει β Οἱ θεαταὶ ἐν τοῖς γυμνασίοις τοὺς νικητὰς θαυμάζουσι γ Αἱ θύελλαι ἐν ταῖς θαλάτταις φόβον τοῖς ἀνθρώποις φέρουσι δ Ἀγαθοί ἐστε ὦ νεανίαι καὶ ἀγαθὸν ἔργον πράττετε

6 ὁ ποιητὴςτοῦ

ποιητοῦτὸν

ποιητὴνοἱ

ποιηταὶτοῖς

ποιηταῖςὁ νεανίας νεανίου νεανίαν νεανίαι νεανίαιςὁ πρεσβύτης πρεσβύτου πρεσβύτην πρεσβῦται πρεσβύταιςἡ ἀρετὴ

τῆςἀρετῆς

τῇἀρετῇ

αἱἀρεταὶ

τῶνἀρετῶν

ἡ τιμωρία τιμωρίας τιμωρίᾳ τιμωρίαι τιμωριῶνἡ μέλιττα μελίττης μελίττῃ μέλιτται μελιττῶν

7 1 τῇ θυέλλῃ 2 τῶν ταμιῶν 3 τῆς δίψης 4 τὰς θαλάσσας (ο τόνος κατεβαίνει επειδή η λήγουσα -ας είναι μακρόχρονη και όταν η λήγουσα είναι μακρόχρο-νη η προπαραλήγουσα δεν τονίζεται) 5 ὦ εὐπατρίδα 6 τοῖς μαθηταῖς 7 τὰς ὠφελείας 8 τῆς μελίσσης

7η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1στ2ζ3α4 η5ε6β7θ8ι9δ10γ2 α ζύγωναν β ζευγολάτη γ ζευγαρωτή δ ζυγοστάθμιση ε ζυγό στ σύζευξη3 α διαζευγμένοι β τη σύζευξη γ ζύγωσε δ ζευγίτες ε ζυγό

β Ετυμολογικές1 α ποτήριον β ῥεῖθρον γ πλῆκτρον δ δρέπανον ε σκέπαστρον στ φέρετρον

ζ λουτρόνη βουλευτήριον θκολαστήριον ι βατήρ 2 αποτίζωβὁρμάομαι-ῶμαιγ χρώζω δβαίνω ελούωστ νίπτω3 1 γ- όργανο μέσον 2 δ- όργανο μέσον 3 β- όργανο μέσον 4 ε- τόπο 5 α-

όργανο μέσον

γ Γραμματικές1 ἔπειθες

κατέκλεψεἐφρόντισανἐνομίσατε

ἐπείθετεκατέκλεψανἐφρόντισεἐνόμισας

ἐξεπλήξαμενἤλεγχεςδιήγομενἔσπευδε

ἐξέπληξαἠλέγχετεδιῆγονἔσπευδον

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

2 α ἐφύλαττον φυλάξουσι ἐφύλαξαν β συνέγραφε συγγράψει συνέγραψε γ ἐθαύμαζον θαυμάσουσιἐθαύμασαν δ ἠγόρευε(ν) ἀγορεύσει ἠγόρευσε εἔβλαπτε(ν) βλάψειἔβλαψε

3 ρήματα παρατατικός αόριστοςὑπογράφωσυγκόπτωσυλλέγωἐκτρέπωἐκπλέωἐκπέμπωἐντάσσω

ὑπέγραφονσυνέκοπτονσυνέλεγονἐξέτρεπονἐξέπλεονἐξέπεμπονἐνέτασσον

ὑπέγραψασυνέκοψασυνέλεξαἐξέτρεψαἐξέπλευσαἐξέπεμψαἐνέταξα

4 α προέτρεχε β ἐπετρέπομεν γ διῆγον δ μετελάμβανον ε κατέκλυζε στ ἀνέφερε ζ ἤλαυνον η διέμενον

5 πέμπεικελεύειςτυγχάνομενδιώκετεἐλπίζομενἐπιρρίπτετεἀγγέλλουσι

ἔπεμπεἐκέλευεςἐτυγχάνομενἐδιώκετεἠλπίζομενἐπερρίπτετεἤγγελλον

ἐλπίζομενοἰκίζομενἀναγκάζειςὁρίζουσιαἴρειςὑφαίνειπροάγει

ἠλπίζομενᾠκίζομενἠνάγκαζεςὥριζονᾖρεςὕφαινεπροῆγε

6 α ἦρχε gt ἄρχει β ἤθελε gt ἐθέλει διέκοπτε gt διακόπτει γ ἐπεσήμαινον gt ἐπιση-μαίνουσι δ ἔθυες gt θύει ε ὤρυττον gt ὀρύττουσι στ συνέλεγεν gt συλλέγει

7 αεἰσιν gt ἦσαν β ἐστινgt ἦν γ εἶgt ἦσθα δ ἐστὲ gtἦτε ε ἐστιν gt ἦν ἐστὲgt ἦτε στεἰμὶ gt ἦ και ἦν

8η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δε δεσμεύομαι από ορισμένο καθήκον υποχρέωση β είμαι απαλλαγμένος για ορισμένο χρόνο από υποχρέωση υπηρεσίας γ ωράριο που ρυθμίζεται κατά τη βούληση του εργαζομένου δ δεν είναι κλειστός ε θέσεις όχι κατειλημμένες21 γ2 ε 3 α 4 β 5 δ

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

31ελευθερίας2απελεύθεροι3ελευθεριότητα4 ελευθεροτυπία5ελευθερό-στομος

4 αιωνόβιος υπεραιωνόβιος μακροβιότατος μαθουσάλας υπερήλικας υπέργηρος5 έσκασα ἀπεπνίγην γνωρίζεις οἶσθα ἐπειδὴ ἔφαγα ἐμφαγὼν δηλητήριο φάρμακον πάντοτε ἀεὶ κληρονομιά κλῆρος το παλικαράκι ὁ μειρακίσκος δεν έπρεπε οὐκ ἔδει

β Ετυμολογικές1 ἀπιστία lt ἄπιστος εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἀλήθειαlt ἀληθής ὑγίειαlt ὑγιής πά-

χοςlt παχύς σωφροσύνηlt σώφρων ταχύτηςlt τάχος ἀρχαιότηςlt ἀρχαῖος2 δίκαιος gt δικαιοσύνη πρᾷοςgt πραότης ἄφθονοςgt ἀφθονία διαυγὴςgt διαύγεια

βαθὺςgt βάθος πυκνὸςgt πυκνότης δασὺςgt δασύτης

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος τὸ καλὸν ἔργον ἡ ἀγαπητὴ συνεργὸςγεν τοῦ ἀγαθοῦ ἀνθρώπου τοῦ καλοῦ ἔργου τῆς ἀγαπητῆς συνεργοῦδοτ τῷ ἀγαθῷ ἀνθρώπῳ τῷ καλῷ ἔργῳ τῇ ἀγαπητῇ συνεργῷαιτ τὸν ἀγαθὸν ἄνθρωπον τὸ καλὸν ἔργον τὴν ἀγαπητὴν συνεργὸνκλητ ὦ ἀγαθὲ ἄνθρωπε ὦ καλὸν ἔργον ὦ ἀγαπητὴ συνεργὲ

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι τὰ καλὰ ἔργα αἱ ἀγαπητοὶ συνεργοὶγεν τῶν ἀγαθῶν ἀνθρώπων τῶν καλῶν ἔργων τῶν ἀγαπητῶν συνεργῶνδοτ τοῖς ἀγαθοῖς ἀνθρώποις τοῖς καλοῖς ἔργοις ταῖς ἀγαπητοῖς συνεργοῖςαιτ τοὺς ἀγαθοὺς ἀνθρώπους τὰ καλὰ ἔργα τὰς ἀγαπητοὺς συνεργοὺςκλητ ὦ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι ὦ καλὰ ἔργα ὦ ἀγαπητοὶ συνεργοὶ

2 α τοὺς νέους τοῖς δημοσίοις β σοφοὶ χρηστοὶ γ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ νέος δημόσιος ἡ νέα δημοσία τὸ νέον δημόσιονγεν τοῦ νέου δημοσίου τῆς νέας δημοσίας τοῦ νέου δημοσίουδοτ τῷ νέῳ δημοσίῳ τῇ νέᾳ δημοσίᾳ τῷ νέῳ δημοσίῳαιτ τὸν νέον δημόσιον τὴν νέαν δημοσίαν τὸ νέον δημόσιονκλητ ὦ νέε δημόσιε ὦ νέα δημοσία ὦ νέε δημόσιε

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ νέοι δημόσιοι αἱ νέαι δημόσιαι τὰ νέα δημόσιαγεν τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίωνδοτ τοῖς νέοις δημοσίοις ταῖς νέαις δημοσίαις τοῖς νέοις δημοσίοιςαιτ τοὺς νέους δημοσίους τὰς νέας δημοσίας τὰ νέα δημόσιακλητ ὦ νέοι δημόσιοι ὦ νέαι δημόσιαι ὦ νέα δημόσια

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ σοφὸς χρηστὸς ἡ σοφὴ χρηστὴ τὸ σοφὸν χρηστὸνγεν τοῦ σοφοῦ χρηστοῦ τῆς σοφῆς χρηστῆς τοῦ σοφοῦ χρηστοῦδοτ τῷ σοφῷ χρηστῷ τῇ σοφῇ χρηστῇ τῷ σοφῷ χρηστῷαιτ τὸν σοφὸν χρηστὸν τὴν σοφὴν χρηστὴν τὸ σοφὸν χρηστὸνκλητ ὦ σοφὲ χρηστὲ ὦ σοφὴ χρηστὴ ὦ σοφὸν χρηστὸν

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ σοφοὶ χρηστοὶ αἱ σοφαὶ χρησταὶ τὰ σοφὰ χρηστὰγεν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶνδοτ τοῖς σοφοῖς χρηστοῖς ταῖς σοφαῖς χρησταῖς τοῖς σοφοῖς χρηστοῖςαιτ τοὺς σοφοὺς χρηστοὺς τὰς σοφὰς χρηστὰς τὰ σοφὰ χρηστὰκλητ ὦ σοφοὶ χρηστοὶ ὦ σοφαὶ χρησταὶ ὦ σοφὰ χρηστὰ

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ φρόνιμος ἀνδρεῖος ἡ φρόνιμος ἀνδρεία τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονγεν τοῦ φρονίμου ἀνδρείου τῆς φρονίμου ἀνδρείας τοῦ φρονίμου ἀνδρείουδοτ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳ τῇ φρονίμῳ ἀνδρείᾳ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳαιτ τὸν φρόνιμον ἀνδρεῖον τὴν φρόνιμον ἀνδρείαν τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονκλητ ὦ φρόνιμε ἀνδρεῖε ὦ φρόνιμε ἀνδρεία ὦ φρόνιμον ἀνδρεῖε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι αἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖαγεν τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείωνδοτ τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοις ταῖς φρονίμοις ἀνδρείαις τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοιςαιτ τοὺς φρονίμους ἀνδρείους τὰς φρονίμους ἀνδρείας τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖακλητ ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι ὦ φρόνιμα ἀνδρεῖα

3 α οὗτος ταύτας β τούτου γ τούτοις δ ταύτης ε τούτῳ στ Αὕτη4 α ταῦτα β τούτων γ ταύτης τούτοις τούτων τούτῳ

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1ε πατρώα γη 2ζ πατρικό σπίτι 3α ομοπάτριος αδερφός 4στ πάτρια εδάφη 5γ

πατρωνυμικά ουσιαστικά 6β πατριωτικά τραγούδια 7δ ιδιαίτερη πατρίδα2 1ε2δ3β4α5γ3 1ε2ζ3α4η5στ6δ7β8γ 1πατραλοίας= πατροκτόνος 2 πατρώος= αυτός που ανήκει στον πατέρα

στον πρόγονο 3 πατρόθεν= από τον πατέρα 4 πατροπαράδοτος= αυτός που παραδόθηκε από τον πατέρα ή τους προγόνους 5πατριωτισμός= έμπρακτη αγάπη για την πατρίδα6πατρογονικός= αυτός που προέρχεται από τους γονείς και τους προγόνους 7προπάτορας= ο πατέρας του πατέρα 8πατρότητα= η ιδιότητα του δημιουργού του επινοητή του εφευρέτη

β Ετυμολογικές1 1βασιλεύω lt βασιλεύς 2 ἀγγέλλω lt ἄγγελος 3 δουλεύω lt δοῦλος 4 ὁρίζω lt

ὅρος 5 ἐχθαίρω lt ἐχθρός 6 καθαίρω lt καθαρός 7φιλέω-ῶ lt φίλος 8 δηλόω lt δῆλος (=φανερός) 9 πλουτέω-ῶ lt πλοῦτος 10 ἡττάομαι-ῶμαιlt ἧττα

2 2 σώφρων gt σωφρονέω- ῶ 4 μάστιξgt μαστίζω 5ἐρυθρὸςgt ἐρυθριάω-ῶ 6 μεί-ωνgt μειόω-ῶ 7 ἁθρόοςgt ἁθροίζω 8 γέρας gt γεραίρω 9 ἄτιμοςgt ἀτιμάζω 10 πλήρηςgt πληρόω-ῶ 11 σκηνὴgt σκηνόω-ῶ 12 γόοςgt γοάω-ῶ

3 ονόματα ρήματα ονόματα ρήματανόσος ἀγορὰὀξὺςφύλαξἀπειλὴὁρμὴ

gt νοσῶgt ἀγορεύωgt ὀξύνωgt φυλάττωgt ἀπειλέω-ῶgt ὁρμάω-ῶ

ἱκέτηςἁγνὸςθερμὸςδυσχερὴςἐλπὶςὕμνος

gt ἱκετεύωgt ἁγνίζωgt θερμαίνωgt δυσχεραίνωgt ἐλπίζωgt ὑμνέω-ῶ

γ Γραμματικές1 3 τετριμμένα 4 πεπαιδευμένος 5 καταβεβλημένος 6 κεκτημένα8 εγγεγραμ-

μένος 10 προβεβλημένος 12 αναγεγραμμένες2 1τετειχίκασι ἐτετειχίκεσαν 2 γέγραφε ἐγεγράφει γέγραφε ἐγεγράφει 3 πεπόμφαμενἐπεπόμφεμεν31 (στρατεύουσιν) ἐστρατεύκασινἐστρατεύκεσαν 2 (διώκουσι) δεδιώχασιν ἐδεδιώχεσαν 3 (θύεις) τέθυκας ἐτεθύκεις 4 (ἁρπάζει) ἥρπακε ἥρπακε (καταφεύγει) καταπέφευγε κατεπεφεύγει

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

5 (ἀπολείπει) ἀπολέλοιπε ἀπελελείπει 6(lsquoΕκφεύγει) ἐκπέφευγε ἐξεπεφεύγει (πίπτει) πέπτωκε ἐπεπτώκει4 ενεστώτας τρίβουσι στρατεύεις κόπτομεν διώκει πράττετε

παρατατικός ἔτριβον ἐστράτευες ἐκόπτομεν ἐδίωκε ἐπράττετεμέλλοντας τρίψουσι στρατεύσεις κόψομεν διώξει πράξετεαόριστος ἔτριψαν ἐστράτευσας ἐκόψαμεν ἐδίωξε ἐπράξατεπαρακείμενος τετρίφασι ἐστράτευκας κεκόφατε δεδίωχε πεπράχατευπερσυντέλικος ἐτετρίφεσαν ἐστρατεύκεις ἐκεκόφετε ἐδεδιώχει ἐπεπράχετε

5 ενεστώτας παρακείμενος υπερσυντέλικοςκτείνομεν ἐκτόναμεν ἐκτόνεμενἁθροίζετε ἡθροίκατε ἡθροίκετεκηρύττουσι κεκηρύχασι ἐκεκηρύχεσανφυλάττεις πεφύλαχας ἐπεφυλάχειςκλέπτει κέκλοφε ἐκεκλόφει

6 Παρακείμενος Ενεστώτας Είδοςαναδιπλασιασμούὠνόμακα ὀνομάζω γ (χρονική αύξηση)δεδιώχασιν διώκουσι(ν) α (επανάληψη )ὕβρικας ὑβρίζεις γ (χρονική αύξηση)κεκρύφαμεν κρύπτομεν α (επανάληψη )βεβλάφατε βλάπτετε α (επανάληψη )κεχορεύκασι χορεύουσι α (επανάληψη )ἐζητήκαμεν ζητοῦμεν β (συλλαβική αύξηση)ᾤκικας οἰκίζεις γ (χρονική αύξηση)πεπόμφασι πέμπουσι α (επανάληψη )ἐρρίφατε ῥίπτετε β (συλλαβική αύξηση)

10η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 αΤρώεισανκτήνος τρώει πάρα πολύ β Ξύπνησετοκτήνοςμέσατου ξύπνησαν τα ζωώδη ένστικτα του ανθρώπου γ Φέρθηκεσανκτήνος συμπεριφέρθηκε με τρόπο που δεν ταιριάζει στην πνευ-

ματική και ηθική υπόσταση του ανθρώπου δ Οικατακτήσειςτωνεργαζομένων τα προνόμια2 1 επίκτητης 2 μεγαλοκτηματίες ακτήμονες 3 κτηνωδίες 4 κατάκτηση 5

απόκτηση

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 1 κτέανον = β κτήμα 2 κτηνηδὸν= στ σαν κτήνη 3 ἐπίκτησις= γ το πρόσθετο κέρδος 4 κτήτωρ= α κάτοχος 5 ἐπικτῶμαι= δ αποκτώ επιπλέον 6 ἄκτητος= ε αυτός που δεν μπορεί να αποκτηθεί

β Ετυμολογικές1 αΠρόσωποπουενεργεί 1 βόσκω gt βοσκός 2 ἡγοῦμαι gt ἡγεμών 3 σῴζω gt σωτήρ 4 εἰσπράττω gt

εἰσπράκτωρ 5τρέφω gt τροφὸς βΕνέργεια-κατάσταση 1 γράφω gt γραφή γραμμή γράμμα 2 κλίνω gt κλίσις 3 ἀμείβω gt ἀμοιβή 4

σείω gt σεισμός 5 φθείρω gt φθορὰ γΌργανο-μέσο 1 γράφω gt γραφίς 2 πλήττω gt πλῆκτρον 3 πίνω gt ποτήριον 4 ἄγχω gt ἀγχόνη

5νίπτω gt νιπτὴρ2 όργανοήμέσο λαμπτὴρ παρώνυμο δημότης νησιώτης τόπο βουλευτήριον ὀρχήστρα υποκοριστικό πυργίσκος πινάκιον δασύλλιον πατρωνυμικό Πηλείδης Πριαμίδης περιεκτικό στρατιά ξενὼν εθνικό Τεγεάτης3 εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἰσότηςlt ἴσος εὔνοιαlt εὔνους ὀξύτηςlt ὀξύς δεινότηςlt

δεινότης ὑγίειαlt ὑγιής σοφίαlt σοφός σωφροσύνηlt σώφρων ἀλήθειαlt ἀληθής εὖροςlt εὐρύς

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ἡ μέλιττα σπονδὴ ὁ σοφιστὴς ἔφηβος κῆπος ἡ νῆσοςγεν τῆς μελίττης σπονδῆς τοῦ σοφιστοῦ ἐφήβου κήπου τῆς νήσουδοτ τῇ μελίττῃ σπονδῇ τῷ σοφιστῇ ἐφήβῳ κήπῳ τῇ νήσῳαιτ τὴν μέλιτταν σπονδὴν τὸν σοφιστὴν ἔφηβον κῆπον τὴν νῆσονκλητ ὦ μέλιττα σπονδὴ ὦ σοφιστὰ ἔφηβε κῆπε ὦ νῆσε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ αἱ μέλιτται σπονδαὶ οἱ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι αἱ νῆσοιγεν τῶν μελιττῶν σπονδῶν τῶν σοφιστῶν ἐφήβων κήπων τῶν νήσωνδοτ ταῖς μελίτταις σπονδαῖς τοῖς σοφισταῖς ἐφήβοις κήποις ταῖς νήσοιςαιτ τὰς μελίττας σπονδὰς τοὺς σοφιστὰς ἐφήβους κήπους τὰς νήσουςκλητ ὦ μέλιτται σπονδαὶ ὦ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι ὦ νῆσοι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

2 τοῖςἀγαθοῖς τῷ ἀγαθῷ πιστὴ (αἱ) πισταὶκαλὸν καλὰ ἀγαθὴ (αἱ) ἀγαθαὶθεῖον (τὰ) θεῖα βεβαία (αἱ) βέβαιαιἀνθρώπειον (τὰ) ἀνθρώπεια ἀρίστη (αἱ) ἄρισταιἀγαπητὴ ἀγαπηταὶ

3 ταῖς ἀρεταῖς τοῖς φιλοσόφοις τῷ ἀνθρώπῳ τῶν χωρῶν τοῦ γεωργοῦ τῷ λόγῳ τὰς ἐπιμελείας αἱ μωρίαι τὰς ἁμάξας τῶν βασιλισσῶν τοῦ πολεμίου τῶν ἀγορῶν τὴν ἀγγελίαν τὰς σκιάς αἱ συμφοραί τὴν φυλακήν ταῖς νίκαις ταῖς παρόδοις τῷ ἐχθρῷ τῆς μούσης

4 1 τιμίους 2 μακρᾶς 3 παράνομοι 4 ἠρέμῳ 5 βαρβάροις 6 ἡμέροις 7 ἀνθρωπείων 8 γενναίους 9 μακρᾷ 10 κριθίνους 11 δικαίων 12 ἐνδόξους

5 α Οὗτοι βτούτων γ τούτου δ ταύτας ε Ταύτῃ

6 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςσῴζεις ἔσῳζες σώσεις ἔσωσας σέσωκας ἐσεσώκεις

γράφομεν ἐγράφομεν γράψομεν ἐγράψαμεν γεγράφαμεν ἐγεγράφεμενστρατεύετε ἐστρατεύετε στρατεύσετε ἐστρατεύσατε ἐστρατεύκατε ἐστρατεύκετεπιστεύουσι ἐπίστευον πιστεύσουσι ἐπίστευσαν πεπιστεύκασι ἐπεπιστεύκεσανκηρύσσει ἐκήρυσσε κηρύξει ἐκήρυξε κεκήρυχε ἐκεκηρύχειῥίπτουσι ἔρριπτον ῥίψουσι ἔρριψαν ἐρρίφασι ἐρρίφεσανἁρπάζετε ἡρπάζετε ἁρπάσετε ἡρπάσατε ἡρπάκατε ἡρπάκετεἱδρύουσι ἵδρυον ἱδρύσουσι ἵδρυσαν ἱδρύκασι ἱδρύκεσαν

παραshyσκευάζει

παρεσκεύαζε παραshyσκευάσει

παρεσκεύασε παρεσκεύακε παρεσκευάκει

11η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 πολεοδομικές 2 πολιούχος 3 πολιτειακό 4 πολιτεύεται 5 πολιτικοποιήθη-

κε 6πολιτευτής 7 πολιτιστικών2 α Είναι προτιμότερο να είναι κάποιος ο καλύτερος σε στενότερο κύκλο παρά

κατώτερος σε ευρύτερο β Το σύνολο των κατοίκων μιας πόλης γ Η ζωή οι κοινωνικές συνήθειες της πόλης (σε αντιδιαστολή προς την επαρχία)3 α η Ρώμη β το Παρίσι γ η Ιερουσαλήμ4-ζ -στ -δ 4-γ 5-ε 6-β 7-α

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β Ετυμολογικές1 α ἡβάσκω lt ἡβάω-ῶ βῥιπτάζωlt ῥίπτω γαἰτίζω lt αἰτέω-ῶ δ ἑρπύζω lt ἕρπω

εγηράσκω lt γηράω-ῶ2 ὀψίζω lt ὀψέ (=αργά προς το βράδυ) οἰμώζω lt οἴμοι (=αλίμονο) θαμίζω lt θα-

μά (=συχνά) χωρίζω lt χωρὶς (=χωριστά) πελάζω lt πέλας (=πλησίον κοντά) ἀλαλάζω lt ἀλαλὰ (=πολεμική ιαχή) γρύζω lt γρῦ (=ldquoγρύξιμοrdquo η φωνή του γου-ρουνιού) ἐλελίζω lt ἐλελεῦ (=πολεμική κραυγή) ἐγγίζω lt ἐγγύς αἰάζω lt αἰαῖ (=επιφώνημα θλίψης αχ)

3 1 στρατηγιάω -ιῶ (εφετικό) lt στρατηγέω-ῶ 2 δρασείω (εφετικό) lt δράω-ῶ 3 πολεμησείω (εφετικό) lt πολεμέω-ῶ 4 ἡβάσκω (εναρκτικό) lt ἡβάω-ῶ 5 στενάζω (θαμιστικό) lt στένω 6 ἀπαλλαξείω (εφετικό) lt ἀπαλλάττω 7 γηράσκω (εναρκτικό) lt γηράω-ῶ 8 ῥιπτάζω (θαμιστικό) lt ῥίπτω

γ Συντακτικές1 εἴσοδος υποκείμενο στο ἐστίν ἀπότομος κατηγορούμενο στο εἴσοδος τεῖχος αντικείμενο στο ἔχει τὰπροπύλαια υποκείμενο στο ἔχει (αττική σύνταξη) ἡθάλασσα υποκείμενο στο ἐστὶ σύνοπτος κατηγορούμενο στο θάλασσα Αἰγεὺς υποκείμενο στα ἐτελεύτησεν και ῥίψας2 α αἴτιοι βνομοθέται γ Φίλοι πολέμιοι δ οἰκισταί ε λυπηρά 3 1 Σωκράτης rarr Υποκ τοῦσώματος rarr Αντικ ἠμέλει rarr Ρήμα 2 Πολλὰ rarr Αντικ άμεσο εἴπομεν rarr Ρήμα τῇπόλει rarr Αντικ έμμεσο 3 Οὗτος rarr Υποκ ἐγένετο rarr Ρήμα εὐεργέτης rarr Κατηγ (το ἐγένετο = συνδε-

τικό) 4 Ἡγλῶττα rarr Υποκ προτρέχει rarr Ρήματῆςδιανοίας rarr Αντικ 5 Φιλοκλῆς rarr Υποκ ἦν rarr Ρήμα στρατηγὸς rarr Κατηγ (το ἦν = συνδετικό) 6 γνώμην rarr Αντικ εἴχον rarr Ρήμα(οὗτοι) rarr εννοούμενο Υποκ 7 Ὅδεrarr Υποκ συμμαχεῖ rarr Ρήμα τῇγυναικί rarr Αντικ 8 Χάριν rarr Αντικ άμεσο ἡμεῖς rarr Υποκ τοῖςθεοῖς rarr Αντικ έμμεσο ὀφείλομεν

rarr Ρήμα 9 Σὲ rarr Αντικ αἰτιάσσονται rarr Ρήμα οἱἝλληνες rarr Υποκ 10 Ἀπέσταλκα rarr Ρήμα(ἐγώ)rarr εννοούμενο Υποκ σοι rarr Αντικ έμμεσο τὸ

δῶρον rarr Αντικ άμεσο

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 8: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 ἀφορῶlt ἀπ[ὸ] + ὁρῶ ἐφήμερος lt ἐπ[ὶ] + ἡμέρα ἔφιππος ἐπ[ί] + ἵππος καθαιρῶlt κατ[ὰ] + αἱρῶ κάθοδοςlt κατ[ὰ] + ὁδὸς καχύποπτος lt κακ[ὸς] + ὕποπτος

4 ἐφημερεύω ἐφευρίσκω ὑφέρπω ἀφορισμός μεθεόρτια ἀνθυγιεινός (μετά την έκθλιψη στο τελικό φωνήεν του αʹ συνθετικού τα ψιλά σύμφωνα κπτ μετατρέ-πονται σε δασέα κ gtχ πgtφ τgtθ όταν ακολουθεί δασυνόμενο φωνήενmiddot έτσι κα-ταλαβαίνουμε ότι το βʹ συνθετικό δασύνεται ή όχι)

ΙΙΜέρητουλόγου

πόλεις ουσιαστικό κατοικοῦντες μετοχή ναύκληρος ουσιαστικό ἑαυτῷ αντωνυ-μία πλεῖστα επίθετο ἐποίουν ρήμα πολλάκις επίρρημαἐγεώργει ρήμα ἵνα σύν-δεσμος ὀλίγοι επίθετο

ΙΙΙΤαπαρεπόμενατωνπτωτικών1α λόγω βεν βρασμώ ψυχής γ τοις μετρητοίς δ επί ίσοις όροις ε ενόψει στ ο εν λόγωζεπrsquo αυτοφώρω η εν πάση περιπτώσει

IVΤαπαρεπόμενατουρήματος

λέγεις βʹ ενικός ενεστώτας ενεργητικήἐφέρετο γʹ ενικός παρατατικός μέσηἄγετε βʹ πληθυντικός ενεστώτας ενεργητικήἄγονται γʹ πληθυντικός ενεστώτας μέσηἐλύθη γʹ ενικός αόριστος μέση

4η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1-β 2- γ 3-α 4-ε 5-δ2 1 φωνητικές2 μεγαλόφωνα 3 φωνασκίες 4 άφωνος 5 αναφώνησαν 6 μι-

κρόφωνο 7 φωνοληψία3 1 ευφωνία 2εύφωνος 3 διαφωνία 4 άφωνος 5 πολυφωνία 6 φωνοληψία

β Ετυμολογικές1 1 σαρκίον υποκοριστικό (lt σὰρξ) 6 ξενὼν περιεκτικό (ξένος) 2 σωματίδιον υποκοριστικό (lt σῶμα) 7θυγάτριον υποκοριστικό (lt θυγάτηρ) 3 δαφνὼν περιεκτικό (lt δάφνη) 8 ναΐσκος υποκοριστικό (lt ναὸς) 4κρηνὶς υποκοριστικό (lt κρήνη) 9 πρυτανεῖον τοπικό (lt πρύτανις) 5 στρατήγιον τοπικό (lt στρατηγὸς)2 1 δασύλλιον2 ἀμπελών 3 πινακίς πινάκιον 4 κοιτών 5 γλωσσάριον

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

γ Γραμματικές

1 τῷ ἵππῳ τοῖς ἀνθρώποις τῆς νήσου τῶν ποδῶν τῇ φωνῇ τοὺς ἀνθρώπους τῶν κυμάτων τὰ μεγέθη τῆς ἡμέρας τοῦ πελάγους2 ατὸν ποταμόν β τοῦ ἡλίου τοῦ ἵππου τὰ ξύλα γ ὁ θεός τοῦ ποταμοῦ δ τῶν

κακῶν τῶν οἰκείων ἀγαθῶν)3 α κῆπος ὁ παράδεισος β τῇ νήσῳ ὁ κάτοικος ἄμπελον βάτῳ γ ὄμβρων ἡλίων καρπούς 4 Ενικόςαριθμός

ονομ ὁ κάτοικος ἡ ἄμπελος τὸ ὅπλονγεν τοῦ κατοίκου τῆς ἀμπέλου τοῦ ὅπλουδοτ τῷ κατοίκῳ τῇ ἀμπέλῳ τῷ ὅπλῳαιτιατ τὸν κάτοικον τὴν ἄμπελον τὸ ὅπλονκλητ ὦ κάτοικε ὦ ἄμπελε ὦ ὅπλον

Πληθυντικόςαριθμόςονομ οἱ κάτοικοι αἱ ἄμπελοι τὰ ὅπλαγεν τῶν κατοίκων τῶν ἀμπέλων τῶν ὅπλωνδοτ τοῖς κατοίκοις ταῖς ἀμπέλοις τοῖς ὅπλοιςαιτιατ τοὺς κατοίκους τὰς ἀμπέλους τὰ ὅπλακλητ ὦ κάτοικοι ὦ ἄμπελοι ὦ ὅπλα

5 1 τῶν θεῶν ὅρκους πολέμιοι σπονδάς ὅρκους 2 νέους δημοσίοις διδασκάλοις κοινοῖς διδασκαλείοις 3 διδάσκαλοι Περσῶν χρηστοί πολῖται

6 ατῆς ὁδοῦ β τοῖς κινδύνοις τὸν φίλον γ Ἡ Αἴγυπτος τῆς νήσου τῆς θαλάτ-της δ αἱ ὁδοί τῷ ποταμῷ πλοίων

7 α ἡμεῖς σοι ἡμῶν β ἡμῖν ἡμεῖς γ ἐμοί ὑμᾶς

5η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 γήινα 2 επίγειο 3 Μεσόγειος 4 γηγενείς 5 γήλοφος2 1 είναι ρεαλιστής προσγειωμένος 2 έψαχνα κάποιον σε δύσκολα ή απίθανα μέρη και ξαφνικά τον είδα μπροστά

μου

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 λέγεται σε περίπτωση αλλαγής εξουσίας όταν οι προκάτοχοι κατηγορούνται για λανθασμένες επιλογές που έχουν ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση της ανάπτυξης της εξέλιξης κτλ

3 1-γ 2 - ε 3- α 4-β 5-δ

β Ετυμολογικές

1 εθνικάΘηβαῖος lt Θήβα Μήλιος lt Μῆλος Σταγειρίτης lt Στάγειρα παρώνυμαἁλιεύς lt ἅλιος (=θαλασσινός) πατρωνυμικάΒορεάδης lt Βορέας2 1 δημότης 2 Ἡρακλείδης 3 Μεγαρεὺς 4 Ἀσκληπιάδης 5λυκιδεὺς3 1 -β (Μῆλος)2-α (νῆσος) 3 -γ (Ἀτρεύς) 4 -β (Θῆβαι) 5- α (ὅπλον) 6 -(Πέ-

λοψ)

γ Γραμματικές1 α-4 β- γ- δ-2 αεἰμι β ἐστεγ εἰσί(ν) δ ἐσμὲνε ἐστι στ εἶ (ο τόνος στους τύπους εἰμι ἐστε

και ἐστι χάνεται γιατί προηγούνται λέξεις που τονίζονται στη λήγουσα)

3 ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑπλάττω πλάττειςπλάττειπλάττομενπλάττετεπλάττουσι(ν)

κρύπτωκρύπτειςκρύπτεικρύπτομενκρύπτετεκρύπτουσι(ν)

φυλάττωφυλάττειςφυλάττειφυλάττομενφυλάττετεφυλάττουσι(ν)

ἀλλάττωἀλλάττειςἀλλάττειἀλλάττομενἀλλάττετεἀλλάττουσι(ν)

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΛΟΝΤΑπλάσω πλάσειςπλάσειπλάσομενπλάσετεπλάσουσι(ν)

κρύψωκρύψειςκρύψεικρύψομενκρύψετεκρύψουσι(ν)

φυλάξωφυλάξειςφυλάξειφυλάξομενφυλάξετεφυλάξουσι(ν)

ἀλλάξωἀλλάξειςἀλλάξειἀλλάξομενἀλλάξετεἀλλάξουσι(ν)

4 τρέπει gt τρέψει τρίβομεν gt τρίψομεν κρύπτετε gt κρύψετε τάττεις gt τάξεις

ἄρχουσι gt ἄρξουσι ταράττεις gt ταράξεις φράζομεν gt φράσομεν χαράττει gt χα-ράξει κηρύττετε gt κηρύξετε φυλάττομεν gt φυλάξομεν γυμνάζω gt γυμνάσω

5 α ἄρξομεν β διατρίψει γ παράξειδ θαυμάσουσι ε παιδεύουσι στ πιστεύσε-τε ζ ἔχουσι η στασιάσουσι θ φυλάξουσιι καταμηνύουσι

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

6 1 Ὁ θεὸς οὔκ ἐστι σύμμαχος τῷ ἐχθρῷ 2 Πολλάκις δrsquo ὅμως μάτην τὸν ἀγρὸν θεραπεύω 3 Ὁ ἄπιστος φίλος οὐ μετέχει τῶν κινδύνων

6η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 άμπωτις 2 πρόποση 3 κατάποση 4 οινοποσίας 5 πόσιμο2 α παίρνω το χάπι με νερό β είναι πολύ όμορφη γ τον σέβεται τον εκτιμά αναγνωρίζοντας τα όσα του οφείλει δ απορρόφησε τη βροχή ε θα περάσω κι αυτήν την ψυχική δοκιμασία 3 α οινοποσία β συμπόσιο γ πότης δ ηδύποτο

β Ετυμολογικές1 1 ε 2 α 3 ζ θ 4 ι 5 δ η 6β στ 7 γ2 α 5 0 β 7 8 γ 4 6 93 1 ἡ λῆξις 2 ὁ δέκτης 3 τὸ δεῖγμα 4 ἡ λαβὴ 5 ὁ βαδιστὴς 6 ὁ σφυγμὸς 7 ὁ

κτήτωρ 8 ὁ κλητὴρ 9 ἡ λατρεία 10 τὸ ἄγαλμα

γ Γραμματικές1 1 ὥρᾳ (δοτ ενικού) ὥραις 2 πηγὴν (αιτ ενικού) πηγὰς 3 ἰδέᾳ (δοτ ενικού) ἰδέαις 4 ὑλακὴ (ονομ ενικού) ὑλακαὶ 5 φυγὴν (αιτ ενικού) φυγὰς 6 ὕλην (αιτ ενικού) ὕλας 7 πείρᾳ (δοτ ενικού) πείραις 8 κριτὴς (ονομ ενικού) κριταὶ2 1 θυσίᾳ 2 στρατιώτου 3 δόξῃ 4 τόλμην 5 τιμῶν 6 τοξοτῶν 7 ὀπωρῶν 8

κομιδῆς

3 ἡ λίμνη τῶν πελατῶν τῷ τεχνίτῃ ὦ ὁπλῖτα τοῦ κριτοῦ ὦ καθηγητά τοῦ νησι-ώτου τῆς μαθητρίας τῷ στρατιώτῃ

4 α οἰκίαι θαλάττης β στρατιώτῃ γ ψυχαῖς ἐπιθυμιῶν δ μελίττης ε πολῖται χώρας

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α Ὁ μῦθος λέγει ὅτι ὁ θεὸς τὸν κακὸν τῇ τιμωρίᾳ κολάζει β Οἱ θεαταὶ ἐν τοῖς γυμνασίοις τοὺς νικητὰς θαυμάζουσι γ Αἱ θύελλαι ἐν ταῖς θαλάτταις φόβον τοῖς ἀνθρώποις φέρουσι δ Ἀγαθοί ἐστε ὦ νεανίαι καὶ ἀγαθὸν ἔργον πράττετε

6 ὁ ποιητὴςτοῦ

ποιητοῦτὸν

ποιητὴνοἱ

ποιηταὶτοῖς

ποιηταῖςὁ νεανίας νεανίου νεανίαν νεανίαι νεανίαιςὁ πρεσβύτης πρεσβύτου πρεσβύτην πρεσβῦται πρεσβύταιςἡ ἀρετὴ

τῆςἀρετῆς

τῇἀρετῇ

αἱἀρεταὶ

τῶνἀρετῶν

ἡ τιμωρία τιμωρίας τιμωρίᾳ τιμωρίαι τιμωριῶνἡ μέλιττα μελίττης μελίττῃ μέλιτται μελιττῶν

7 1 τῇ θυέλλῃ 2 τῶν ταμιῶν 3 τῆς δίψης 4 τὰς θαλάσσας (ο τόνος κατεβαίνει επειδή η λήγουσα -ας είναι μακρόχρονη και όταν η λήγουσα είναι μακρόχρο-νη η προπαραλήγουσα δεν τονίζεται) 5 ὦ εὐπατρίδα 6 τοῖς μαθηταῖς 7 τὰς ὠφελείας 8 τῆς μελίσσης

7η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1στ2ζ3α4 η5ε6β7θ8ι9δ10γ2 α ζύγωναν β ζευγολάτη γ ζευγαρωτή δ ζυγοστάθμιση ε ζυγό στ σύζευξη3 α διαζευγμένοι β τη σύζευξη γ ζύγωσε δ ζευγίτες ε ζυγό

β Ετυμολογικές1 α ποτήριον β ῥεῖθρον γ πλῆκτρον δ δρέπανον ε σκέπαστρον στ φέρετρον

ζ λουτρόνη βουλευτήριον θκολαστήριον ι βατήρ 2 αποτίζωβὁρμάομαι-ῶμαιγ χρώζω δβαίνω ελούωστ νίπτω3 1 γ- όργανο μέσον 2 δ- όργανο μέσον 3 β- όργανο μέσον 4 ε- τόπο 5 α-

όργανο μέσον

γ Γραμματικές1 ἔπειθες

κατέκλεψεἐφρόντισανἐνομίσατε

ἐπείθετεκατέκλεψανἐφρόντισεἐνόμισας

ἐξεπλήξαμενἤλεγχεςδιήγομενἔσπευδε

ἐξέπληξαἠλέγχετεδιῆγονἔσπευδον

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

2 α ἐφύλαττον φυλάξουσι ἐφύλαξαν β συνέγραφε συγγράψει συνέγραψε γ ἐθαύμαζον θαυμάσουσιἐθαύμασαν δ ἠγόρευε(ν) ἀγορεύσει ἠγόρευσε εἔβλαπτε(ν) βλάψειἔβλαψε

3 ρήματα παρατατικός αόριστοςὑπογράφωσυγκόπτωσυλλέγωἐκτρέπωἐκπλέωἐκπέμπωἐντάσσω

ὑπέγραφονσυνέκοπτονσυνέλεγονἐξέτρεπονἐξέπλεονἐξέπεμπονἐνέτασσον

ὑπέγραψασυνέκοψασυνέλεξαἐξέτρεψαἐξέπλευσαἐξέπεμψαἐνέταξα

4 α προέτρεχε β ἐπετρέπομεν γ διῆγον δ μετελάμβανον ε κατέκλυζε στ ἀνέφερε ζ ἤλαυνον η διέμενον

5 πέμπεικελεύειςτυγχάνομενδιώκετεἐλπίζομενἐπιρρίπτετεἀγγέλλουσι

ἔπεμπεἐκέλευεςἐτυγχάνομενἐδιώκετεἠλπίζομενἐπερρίπτετεἤγγελλον

ἐλπίζομενοἰκίζομενἀναγκάζειςὁρίζουσιαἴρειςὑφαίνειπροάγει

ἠλπίζομενᾠκίζομενἠνάγκαζεςὥριζονᾖρεςὕφαινεπροῆγε

6 α ἦρχε gt ἄρχει β ἤθελε gt ἐθέλει διέκοπτε gt διακόπτει γ ἐπεσήμαινον gt ἐπιση-μαίνουσι δ ἔθυες gt θύει ε ὤρυττον gt ὀρύττουσι στ συνέλεγεν gt συλλέγει

7 αεἰσιν gt ἦσαν β ἐστινgt ἦν γ εἶgt ἦσθα δ ἐστὲ gtἦτε ε ἐστιν gt ἦν ἐστὲgt ἦτε στεἰμὶ gt ἦ και ἦν

8η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δε δεσμεύομαι από ορισμένο καθήκον υποχρέωση β είμαι απαλλαγμένος για ορισμένο χρόνο από υποχρέωση υπηρεσίας γ ωράριο που ρυθμίζεται κατά τη βούληση του εργαζομένου δ δεν είναι κλειστός ε θέσεις όχι κατειλημμένες21 γ2 ε 3 α 4 β 5 δ

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

31ελευθερίας2απελεύθεροι3ελευθεριότητα4 ελευθεροτυπία5ελευθερό-στομος

4 αιωνόβιος υπεραιωνόβιος μακροβιότατος μαθουσάλας υπερήλικας υπέργηρος5 έσκασα ἀπεπνίγην γνωρίζεις οἶσθα ἐπειδὴ ἔφαγα ἐμφαγὼν δηλητήριο φάρμακον πάντοτε ἀεὶ κληρονομιά κλῆρος το παλικαράκι ὁ μειρακίσκος δεν έπρεπε οὐκ ἔδει

β Ετυμολογικές1 ἀπιστία lt ἄπιστος εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἀλήθειαlt ἀληθής ὑγίειαlt ὑγιής πά-

χοςlt παχύς σωφροσύνηlt σώφρων ταχύτηςlt τάχος ἀρχαιότηςlt ἀρχαῖος2 δίκαιος gt δικαιοσύνη πρᾷοςgt πραότης ἄφθονοςgt ἀφθονία διαυγὴςgt διαύγεια

βαθὺςgt βάθος πυκνὸςgt πυκνότης δασὺςgt δασύτης

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος τὸ καλὸν ἔργον ἡ ἀγαπητὴ συνεργὸςγεν τοῦ ἀγαθοῦ ἀνθρώπου τοῦ καλοῦ ἔργου τῆς ἀγαπητῆς συνεργοῦδοτ τῷ ἀγαθῷ ἀνθρώπῳ τῷ καλῷ ἔργῳ τῇ ἀγαπητῇ συνεργῷαιτ τὸν ἀγαθὸν ἄνθρωπον τὸ καλὸν ἔργον τὴν ἀγαπητὴν συνεργὸνκλητ ὦ ἀγαθὲ ἄνθρωπε ὦ καλὸν ἔργον ὦ ἀγαπητὴ συνεργὲ

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι τὰ καλὰ ἔργα αἱ ἀγαπητοὶ συνεργοὶγεν τῶν ἀγαθῶν ἀνθρώπων τῶν καλῶν ἔργων τῶν ἀγαπητῶν συνεργῶνδοτ τοῖς ἀγαθοῖς ἀνθρώποις τοῖς καλοῖς ἔργοις ταῖς ἀγαπητοῖς συνεργοῖςαιτ τοὺς ἀγαθοὺς ἀνθρώπους τὰ καλὰ ἔργα τὰς ἀγαπητοὺς συνεργοὺςκλητ ὦ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι ὦ καλὰ ἔργα ὦ ἀγαπητοὶ συνεργοὶ

2 α τοὺς νέους τοῖς δημοσίοις β σοφοὶ χρηστοὶ γ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ νέος δημόσιος ἡ νέα δημοσία τὸ νέον δημόσιονγεν τοῦ νέου δημοσίου τῆς νέας δημοσίας τοῦ νέου δημοσίουδοτ τῷ νέῳ δημοσίῳ τῇ νέᾳ δημοσίᾳ τῷ νέῳ δημοσίῳαιτ τὸν νέον δημόσιον τὴν νέαν δημοσίαν τὸ νέον δημόσιονκλητ ὦ νέε δημόσιε ὦ νέα δημοσία ὦ νέε δημόσιε

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ νέοι δημόσιοι αἱ νέαι δημόσιαι τὰ νέα δημόσιαγεν τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίωνδοτ τοῖς νέοις δημοσίοις ταῖς νέαις δημοσίαις τοῖς νέοις δημοσίοιςαιτ τοὺς νέους δημοσίους τὰς νέας δημοσίας τὰ νέα δημόσιακλητ ὦ νέοι δημόσιοι ὦ νέαι δημόσιαι ὦ νέα δημόσια

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ σοφὸς χρηστὸς ἡ σοφὴ χρηστὴ τὸ σοφὸν χρηστὸνγεν τοῦ σοφοῦ χρηστοῦ τῆς σοφῆς χρηστῆς τοῦ σοφοῦ χρηστοῦδοτ τῷ σοφῷ χρηστῷ τῇ σοφῇ χρηστῇ τῷ σοφῷ χρηστῷαιτ τὸν σοφὸν χρηστὸν τὴν σοφὴν χρηστὴν τὸ σοφὸν χρηστὸνκλητ ὦ σοφὲ χρηστὲ ὦ σοφὴ χρηστὴ ὦ σοφὸν χρηστὸν

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ σοφοὶ χρηστοὶ αἱ σοφαὶ χρησταὶ τὰ σοφὰ χρηστὰγεν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶνδοτ τοῖς σοφοῖς χρηστοῖς ταῖς σοφαῖς χρησταῖς τοῖς σοφοῖς χρηστοῖςαιτ τοὺς σοφοὺς χρηστοὺς τὰς σοφὰς χρηστὰς τὰ σοφὰ χρηστὰκλητ ὦ σοφοὶ χρηστοὶ ὦ σοφαὶ χρησταὶ ὦ σοφὰ χρηστὰ

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ φρόνιμος ἀνδρεῖος ἡ φρόνιμος ἀνδρεία τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονγεν τοῦ φρονίμου ἀνδρείου τῆς φρονίμου ἀνδρείας τοῦ φρονίμου ἀνδρείουδοτ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳ τῇ φρονίμῳ ἀνδρείᾳ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳαιτ τὸν φρόνιμον ἀνδρεῖον τὴν φρόνιμον ἀνδρείαν τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονκλητ ὦ φρόνιμε ἀνδρεῖε ὦ φρόνιμε ἀνδρεία ὦ φρόνιμον ἀνδρεῖε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι αἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖαγεν τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείωνδοτ τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοις ταῖς φρονίμοις ἀνδρείαις τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοιςαιτ τοὺς φρονίμους ἀνδρείους τὰς φρονίμους ἀνδρείας τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖακλητ ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι ὦ φρόνιμα ἀνδρεῖα

3 α οὗτος ταύτας β τούτου γ τούτοις δ ταύτης ε τούτῳ στ Αὕτη4 α ταῦτα β τούτων γ ταύτης τούτοις τούτων τούτῳ

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1ε πατρώα γη 2ζ πατρικό σπίτι 3α ομοπάτριος αδερφός 4στ πάτρια εδάφη 5γ

πατρωνυμικά ουσιαστικά 6β πατριωτικά τραγούδια 7δ ιδιαίτερη πατρίδα2 1ε2δ3β4α5γ3 1ε2ζ3α4η5στ6δ7β8γ 1πατραλοίας= πατροκτόνος 2 πατρώος= αυτός που ανήκει στον πατέρα

στον πρόγονο 3 πατρόθεν= από τον πατέρα 4 πατροπαράδοτος= αυτός που παραδόθηκε από τον πατέρα ή τους προγόνους 5πατριωτισμός= έμπρακτη αγάπη για την πατρίδα6πατρογονικός= αυτός που προέρχεται από τους γονείς και τους προγόνους 7προπάτορας= ο πατέρας του πατέρα 8πατρότητα= η ιδιότητα του δημιουργού του επινοητή του εφευρέτη

β Ετυμολογικές1 1βασιλεύω lt βασιλεύς 2 ἀγγέλλω lt ἄγγελος 3 δουλεύω lt δοῦλος 4 ὁρίζω lt

ὅρος 5 ἐχθαίρω lt ἐχθρός 6 καθαίρω lt καθαρός 7φιλέω-ῶ lt φίλος 8 δηλόω lt δῆλος (=φανερός) 9 πλουτέω-ῶ lt πλοῦτος 10 ἡττάομαι-ῶμαιlt ἧττα

2 2 σώφρων gt σωφρονέω- ῶ 4 μάστιξgt μαστίζω 5ἐρυθρὸςgt ἐρυθριάω-ῶ 6 μεί-ωνgt μειόω-ῶ 7 ἁθρόοςgt ἁθροίζω 8 γέρας gt γεραίρω 9 ἄτιμοςgt ἀτιμάζω 10 πλήρηςgt πληρόω-ῶ 11 σκηνὴgt σκηνόω-ῶ 12 γόοςgt γοάω-ῶ

3 ονόματα ρήματα ονόματα ρήματανόσος ἀγορὰὀξὺςφύλαξἀπειλὴὁρμὴ

gt νοσῶgt ἀγορεύωgt ὀξύνωgt φυλάττωgt ἀπειλέω-ῶgt ὁρμάω-ῶ

ἱκέτηςἁγνὸςθερμὸςδυσχερὴςἐλπὶςὕμνος

gt ἱκετεύωgt ἁγνίζωgt θερμαίνωgt δυσχεραίνωgt ἐλπίζωgt ὑμνέω-ῶ

γ Γραμματικές1 3 τετριμμένα 4 πεπαιδευμένος 5 καταβεβλημένος 6 κεκτημένα8 εγγεγραμ-

μένος 10 προβεβλημένος 12 αναγεγραμμένες2 1τετειχίκασι ἐτετειχίκεσαν 2 γέγραφε ἐγεγράφει γέγραφε ἐγεγράφει 3 πεπόμφαμενἐπεπόμφεμεν31 (στρατεύουσιν) ἐστρατεύκασινἐστρατεύκεσαν 2 (διώκουσι) δεδιώχασιν ἐδεδιώχεσαν 3 (θύεις) τέθυκας ἐτεθύκεις 4 (ἁρπάζει) ἥρπακε ἥρπακε (καταφεύγει) καταπέφευγε κατεπεφεύγει

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

5 (ἀπολείπει) ἀπολέλοιπε ἀπελελείπει 6(lsquoΕκφεύγει) ἐκπέφευγε ἐξεπεφεύγει (πίπτει) πέπτωκε ἐπεπτώκει4 ενεστώτας τρίβουσι στρατεύεις κόπτομεν διώκει πράττετε

παρατατικός ἔτριβον ἐστράτευες ἐκόπτομεν ἐδίωκε ἐπράττετεμέλλοντας τρίψουσι στρατεύσεις κόψομεν διώξει πράξετεαόριστος ἔτριψαν ἐστράτευσας ἐκόψαμεν ἐδίωξε ἐπράξατεπαρακείμενος τετρίφασι ἐστράτευκας κεκόφατε δεδίωχε πεπράχατευπερσυντέλικος ἐτετρίφεσαν ἐστρατεύκεις ἐκεκόφετε ἐδεδιώχει ἐπεπράχετε

5 ενεστώτας παρακείμενος υπερσυντέλικοςκτείνομεν ἐκτόναμεν ἐκτόνεμενἁθροίζετε ἡθροίκατε ἡθροίκετεκηρύττουσι κεκηρύχασι ἐκεκηρύχεσανφυλάττεις πεφύλαχας ἐπεφυλάχειςκλέπτει κέκλοφε ἐκεκλόφει

6 Παρακείμενος Ενεστώτας Είδοςαναδιπλασιασμούὠνόμακα ὀνομάζω γ (χρονική αύξηση)δεδιώχασιν διώκουσι(ν) α (επανάληψη )ὕβρικας ὑβρίζεις γ (χρονική αύξηση)κεκρύφαμεν κρύπτομεν α (επανάληψη )βεβλάφατε βλάπτετε α (επανάληψη )κεχορεύκασι χορεύουσι α (επανάληψη )ἐζητήκαμεν ζητοῦμεν β (συλλαβική αύξηση)ᾤκικας οἰκίζεις γ (χρονική αύξηση)πεπόμφασι πέμπουσι α (επανάληψη )ἐρρίφατε ῥίπτετε β (συλλαβική αύξηση)

10η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 αΤρώεισανκτήνος τρώει πάρα πολύ β Ξύπνησετοκτήνοςμέσατου ξύπνησαν τα ζωώδη ένστικτα του ανθρώπου γ Φέρθηκεσανκτήνος συμπεριφέρθηκε με τρόπο που δεν ταιριάζει στην πνευ-

ματική και ηθική υπόσταση του ανθρώπου δ Οικατακτήσειςτωνεργαζομένων τα προνόμια2 1 επίκτητης 2 μεγαλοκτηματίες ακτήμονες 3 κτηνωδίες 4 κατάκτηση 5

απόκτηση

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 1 κτέανον = β κτήμα 2 κτηνηδὸν= στ σαν κτήνη 3 ἐπίκτησις= γ το πρόσθετο κέρδος 4 κτήτωρ= α κάτοχος 5 ἐπικτῶμαι= δ αποκτώ επιπλέον 6 ἄκτητος= ε αυτός που δεν μπορεί να αποκτηθεί

β Ετυμολογικές1 αΠρόσωποπουενεργεί 1 βόσκω gt βοσκός 2 ἡγοῦμαι gt ἡγεμών 3 σῴζω gt σωτήρ 4 εἰσπράττω gt

εἰσπράκτωρ 5τρέφω gt τροφὸς βΕνέργεια-κατάσταση 1 γράφω gt γραφή γραμμή γράμμα 2 κλίνω gt κλίσις 3 ἀμείβω gt ἀμοιβή 4

σείω gt σεισμός 5 φθείρω gt φθορὰ γΌργανο-μέσο 1 γράφω gt γραφίς 2 πλήττω gt πλῆκτρον 3 πίνω gt ποτήριον 4 ἄγχω gt ἀγχόνη

5νίπτω gt νιπτὴρ2 όργανοήμέσο λαμπτὴρ παρώνυμο δημότης νησιώτης τόπο βουλευτήριον ὀρχήστρα υποκοριστικό πυργίσκος πινάκιον δασύλλιον πατρωνυμικό Πηλείδης Πριαμίδης περιεκτικό στρατιά ξενὼν εθνικό Τεγεάτης3 εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἰσότηςlt ἴσος εὔνοιαlt εὔνους ὀξύτηςlt ὀξύς δεινότηςlt

δεινότης ὑγίειαlt ὑγιής σοφίαlt σοφός σωφροσύνηlt σώφρων ἀλήθειαlt ἀληθής εὖροςlt εὐρύς

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ἡ μέλιττα σπονδὴ ὁ σοφιστὴς ἔφηβος κῆπος ἡ νῆσοςγεν τῆς μελίττης σπονδῆς τοῦ σοφιστοῦ ἐφήβου κήπου τῆς νήσουδοτ τῇ μελίττῃ σπονδῇ τῷ σοφιστῇ ἐφήβῳ κήπῳ τῇ νήσῳαιτ τὴν μέλιτταν σπονδὴν τὸν σοφιστὴν ἔφηβον κῆπον τὴν νῆσονκλητ ὦ μέλιττα σπονδὴ ὦ σοφιστὰ ἔφηβε κῆπε ὦ νῆσε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ αἱ μέλιτται σπονδαὶ οἱ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι αἱ νῆσοιγεν τῶν μελιττῶν σπονδῶν τῶν σοφιστῶν ἐφήβων κήπων τῶν νήσωνδοτ ταῖς μελίτταις σπονδαῖς τοῖς σοφισταῖς ἐφήβοις κήποις ταῖς νήσοιςαιτ τὰς μελίττας σπονδὰς τοὺς σοφιστὰς ἐφήβους κήπους τὰς νήσουςκλητ ὦ μέλιτται σπονδαὶ ὦ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι ὦ νῆσοι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

2 τοῖςἀγαθοῖς τῷ ἀγαθῷ πιστὴ (αἱ) πισταὶκαλὸν καλὰ ἀγαθὴ (αἱ) ἀγαθαὶθεῖον (τὰ) θεῖα βεβαία (αἱ) βέβαιαιἀνθρώπειον (τὰ) ἀνθρώπεια ἀρίστη (αἱ) ἄρισταιἀγαπητὴ ἀγαπηταὶ

3 ταῖς ἀρεταῖς τοῖς φιλοσόφοις τῷ ἀνθρώπῳ τῶν χωρῶν τοῦ γεωργοῦ τῷ λόγῳ τὰς ἐπιμελείας αἱ μωρίαι τὰς ἁμάξας τῶν βασιλισσῶν τοῦ πολεμίου τῶν ἀγορῶν τὴν ἀγγελίαν τὰς σκιάς αἱ συμφοραί τὴν φυλακήν ταῖς νίκαις ταῖς παρόδοις τῷ ἐχθρῷ τῆς μούσης

4 1 τιμίους 2 μακρᾶς 3 παράνομοι 4 ἠρέμῳ 5 βαρβάροις 6 ἡμέροις 7 ἀνθρωπείων 8 γενναίους 9 μακρᾷ 10 κριθίνους 11 δικαίων 12 ἐνδόξους

5 α Οὗτοι βτούτων γ τούτου δ ταύτας ε Ταύτῃ

6 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςσῴζεις ἔσῳζες σώσεις ἔσωσας σέσωκας ἐσεσώκεις

γράφομεν ἐγράφομεν γράψομεν ἐγράψαμεν γεγράφαμεν ἐγεγράφεμενστρατεύετε ἐστρατεύετε στρατεύσετε ἐστρατεύσατε ἐστρατεύκατε ἐστρατεύκετεπιστεύουσι ἐπίστευον πιστεύσουσι ἐπίστευσαν πεπιστεύκασι ἐπεπιστεύκεσανκηρύσσει ἐκήρυσσε κηρύξει ἐκήρυξε κεκήρυχε ἐκεκηρύχειῥίπτουσι ἔρριπτον ῥίψουσι ἔρριψαν ἐρρίφασι ἐρρίφεσανἁρπάζετε ἡρπάζετε ἁρπάσετε ἡρπάσατε ἡρπάκατε ἡρπάκετεἱδρύουσι ἵδρυον ἱδρύσουσι ἵδρυσαν ἱδρύκασι ἱδρύκεσαν

παραshyσκευάζει

παρεσκεύαζε παραshyσκευάσει

παρεσκεύασε παρεσκεύακε παρεσκευάκει

11η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 πολεοδομικές 2 πολιούχος 3 πολιτειακό 4 πολιτεύεται 5 πολιτικοποιήθη-

κε 6πολιτευτής 7 πολιτιστικών2 α Είναι προτιμότερο να είναι κάποιος ο καλύτερος σε στενότερο κύκλο παρά

κατώτερος σε ευρύτερο β Το σύνολο των κατοίκων μιας πόλης γ Η ζωή οι κοινωνικές συνήθειες της πόλης (σε αντιδιαστολή προς την επαρχία)3 α η Ρώμη β το Παρίσι γ η Ιερουσαλήμ4-ζ -στ -δ 4-γ 5-ε 6-β 7-α

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β Ετυμολογικές1 α ἡβάσκω lt ἡβάω-ῶ βῥιπτάζωlt ῥίπτω γαἰτίζω lt αἰτέω-ῶ δ ἑρπύζω lt ἕρπω

εγηράσκω lt γηράω-ῶ2 ὀψίζω lt ὀψέ (=αργά προς το βράδυ) οἰμώζω lt οἴμοι (=αλίμονο) θαμίζω lt θα-

μά (=συχνά) χωρίζω lt χωρὶς (=χωριστά) πελάζω lt πέλας (=πλησίον κοντά) ἀλαλάζω lt ἀλαλὰ (=πολεμική ιαχή) γρύζω lt γρῦ (=ldquoγρύξιμοrdquo η φωνή του γου-ρουνιού) ἐλελίζω lt ἐλελεῦ (=πολεμική κραυγή) ἐγγίζω lt ἐγγύς αἰάζω lt αἰαῖ (=επιφώνημα θλίψης αχ)

3 1 στρατηγιάω -ιῶ (εφετικό) lt στρατηγέω-ῶ 2 δρασείω (εφετικό) lt δράω-ῶ 3 πολεμησείω (εφετικό) lt πολεμέω-ῶ 4 ἡβάσκω (εναρκτικό) lt ἡβάω-ῶ 5 στενάζω (θαμιστικό) lt στένω 6 ἀπαλλαξείω (εφετικό) lt ἀπαλλάττω 7 γηράσκω (εναρκτικό) lt γηράω-ῶ 8 ῥιπτάζω (θαμιστικό) lt ῥίπτω

γ Συντακτικές1 εἴσοδος υποκείμενο στο ἐστίν ἀπότομος κατηγορούμενο στο εἴσοδος τεῖχος αντικείμενο στο ἔχει τὰπροπύλαια υποκείμενο στο ἔχει (αττική σύνταξη) ἡθάλασσα υποκείμενο στο ἐστὶ σύνοπτος κατηγορούμενο στο θάλασσα Αἰγεὺς υποκείμενο στα ἐτελεύτησεν και ῥίψας2 α αἴτιοι βνομοθέται γ Φίλοι πολέμιοι δ οἰκισταί ε λυπηρά 3 1 Σωκράτης rarr Υποκ τοῦσώματος rarr Αντικ ἠμέλει rarr Ρήμα 2 Πολλὰ rarr Αντικ άμεσο εἴπομεν rarr Ρήμα τῇπόλει rarr Αντικ έμμεσο 3 Οὗτος rarr Υποκ ἐγένετο rarr Ρήμα εὐεργέτης rarr Κατηγ (το ἐγένετο = συνδε-

τικό) 4 Ἡγλῶττα rarr Υποκ προτρέχει rarr Ρήματῆςδιανοίας rarr Αντικ 5 Φιλοκλῆς rarr Υποκ ἦν rarr Ρήμα στρατηγὸς rarr Κατηγ (το ἦν = συνδετικό) 6 γνώμην rarr Αντικ εἴχον rarr Ρήμα(οὗτοι) rarr εννοούμενο Υποκ 7 Ὅδεrarr Υποκ συμμαχεῖ rarr Ρήμα τῇγυναικί rarr Αντικ 8 Χάριν rarr Αντικ άμεσο ἡμεῖς rarr Υποκ τοῖςθεοῖς rarr Αντικ έμμεσο ὀφείλομεν

rarr Ρήμα 9 Σὲ rarr Αντικ αἰτιάσσονται rarr Ρήμα οἱἝλληνες rarr Υποκ 10 Ἀπέσταλκα rarr Ρήμα(ἐγώ)rarr εννοούμενο Υποκ σοι rarr Αντικ έμμεσο τὸ

δῶρον rarr Αντικ άμεσο

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 9: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

γ Γραμματικές

1 τῷ ἵππῳ τοῖς ἀνθρώποις τῆς νήσου τῶν ποδῶν τῇ φωνῇ τοὺς ἀνθρώπους τῶν κυμάτων τὰ μεγέθη τῆς ἡμέρας τοῦ πελάγους2 ατὸν ποταμόν β τοῦ ἡλίου τοῦ ἵππου τὰ ξύλα γ ὁ θεός τοῦ ποταμοῦ δ τῶν

κακῶν τῶν οἰκείων ἀγαθῶν)3 α κῆπος ὁ παράδεισος β τῇ νήσῳ ὁ κάτοικος ἄμπελον βάτῳ γ ὄμβρων ἡλίων καρπούς 4 Ενικόςαριθμός

ονομ ὁ κάτοικος ἡ ἄμπελος τὸ ὅπλονγεν τοῦ κατοίκου τῆς ἀμπέλου τοῦ ὅπλουδοτ τῷ κατοίκῳ τῇ ἀμπέλῳ τῷ ὅπλῳαιτιατ τὸν κάτοικον τὴν ἄμπελον τὸ ὅπλονκλητ ὦ κάτοικε ὦ ἄμπελε ὦ ὅπλον

Πληθυντικόςαριθμόςονομ οἱ κάτοικοι αἱ ἄμπελοι τὰ ὅπλαγεν τῶν κατοίκων τῶν ἀμπέλων τῶν ὅπλωνδοτ τοῖς κατοίκοις ταῖς ἀμπέλοις τοῖς ὅπλοιςαιτιατ τοὺς κατοίκους τὰς ἀμπέλους τὰ ὅπλακλητ ὦ κάτοικοι ὦ ἄμπελοι ὦ ὅπλα

5 1 τῶν θεῶν ὅρκους πολέμιοι σπονδάς ὅρκους 2 νέους δημοσίοις διδασκάλοις κοινοῖς διδασκαλείοις 3 διδάσκαλοι Περσῶν χρηστοί πολῖται

6 ατῆς ὁδοῦ β τοῖς κινδύνοις τὸν φίλον γ Ἡ Αἴγυπτος τῆς νήσου τῆς θαλάτ-της δ αἱ ὁδοί τῷ ποταμῷ πλοίων

7 α ἡμεῖς σοι ἡμῶν β ἡμῖν ἡμεῖς γ ἐμοί ὑμᾶς

5η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 γήινα 2 επίγειο 3 Μεσόγειος 4 γηγενείς 5 γήλοφος2 1 είναι ρεαλιστής προσγειωμένος 2 έψαχνα κάποιον σε δύσκολα ή απίθανα μέρη και ξαφνικά τον είδα μπροστά

μου

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 λέγεται σε περίπτωση αλλαγής εξουσίας όταν οι προκάτοχοι κατηγορούνται για λανθασμένες επιλογές που έχουν ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση της ανάπτυξης της εξέλιξης κτλ

3 1-γ 2 - ε 3- α 4-β 5-δ

β Ετυμολογικές

1 εθνικάΘηβαῖος lt Θήβα Μήλιος lt Μῆλος Σταγειρίτης lt Στάγειρα παρώνυμαἁλιεύς lt ἅλιος (=θαλασσινός) πατρωνυμικάΒορεάδης lt Βορέας2 1 δημότης 2 Ἡρακλείδης 3 Μεγαρεὺς 4 Ἀσκληπιάδης 5λυκιδεὺς3 1 -β (Μῆλος)2-α (νῆσος) 3 -γ (Ἀτρεύς) 4 -β (Θῆβαι) 5- α (ὅπλον) 6 -(Πέ-

λοψ)

γ Γραμματικές1 α-4 β- γ- δ-2 αεἰμι β ἐστεγ εἰσί(ν) δ ἐσμὲνε ἐστι στ εἶ (ο τόνος στους τύπους εἰμι ἐστε

και ἐστι χάνεται γιατί προηγούνται λέξεις που τονίζονται στη λήγουσα)

3 ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑπλάττω πλάττειςπλάττειπλάττομενπλάττετεπλάττουσι(ν)

κρύπτωκρύπτειςκρύπτεικρύπτομενκρύπτετεκρύπτουσι(ν)

φυλάττωφυλάττειςφυλάττειφυλάττομενφυλάττετεφυλάττουσι(ν)

ἀλλάττωἀλλάττειςἀλλάττειἀλλάττομενἀλλάττετεἀλλάττουσι(ν)

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΛΟΝΤΑπλάσω πλάσειςπλάσειπλάσομενπλάσετεπλάσουσι(ν)

κρύψωκρύψειςκρύψεικρύψομενκρύψετεκρύψουσι(ν)

φυλάξωφυλάξειςφυλάξειφυλάξομενφυλάξετεφυλάξουσι(ν)

ἀλλάξωἀλλάξειςἀλλάξειἀλλάξομενἀλλάξετεἀλλάξουσι(ν)

4 τρέπει gt τρέψει τρίβομεν gt τρίψομεν κρύπτετε gt κρύψετε τάττεις gt τάξεις

ἄρχουσι gt ἄρξουσι ταράττεις gt ταράξεις φράζομεν gt φράσομεν χαράττει gt χα-ράξει κηρύττετε gt κηρύξετε φυλάττομεν gt φυλάξομεν γυμνάζω gt γυμνάσω

5 α ἄρξομεν β διατρίψει γ παράξειδ θαυμάσουσι ε παιδεύουσι στ πιστεύσε-τε ζ ἔχουσι η στασιάσουσι θ φυλάξουσιι καταμηνύουσι

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

6 1 Ὁ θεὸς οὔκ ἐστι σύμμαχος τῷ ἐχθρῷ 2 Πολλάκις δrsquo ὅμως μάτην τὸν ἀγρὸν θεραπεύω 3 Ὁ ἄπιστος φίλος οὐ μετέχει τῶν κινδύνων

6η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 άμπωτις 2 πρόποση 3 κατάποση 4 οινοποσίας 5 πόσιμο2 α παίρνω το χάπι με νερό β είναι πολύ όμορφη γ τον σέβεται τον εκτιμά αναγνωρίζοντας τα όσα του οφείλει δ απορρόφησε τη βροχή ε θα περάσω κι αυτήν την ψυχική δοκιμασία 3 α οινοποσία β συμπόσιο γ πότης δ ηδύποτο

β Ετυμολογικές1 1 ε 2 α 3 ζ θ 4 ι 5 δ η 6β στ 7 γ2 α 5 0 β 7 8 γ 4 6 93 1 ἡ λῆξις 2 ὁ δέκτης 3 τὸ δεῖγμα 4 ἡ λαβὴ 5 ὁ βαδιστὴς 6 ὁ σφυγμὸς 7 ὁ

κτήτωρ 8 ὁ κλητὴρ 9 ἡ λατρεία 10 τὸ ἄγαλμα

γ Γραμματικές1 1 ὥρᾳ (δοτ ενικού) ὥραις 2 πηγὴν (αιτ ενικού) πηγὰς 3 ἰδέᾳ (δοτ ενικού) ἰδέαις 4 ὑλακὴ (ονομ ενικού) ὑλακαὶ 5 φυγὴν (αιτ ενικού) φυγὰς 6 ὕλην (αιτ ενικού) ὕλας 7 πείρᾳ (δοτ ενικού) πείραις 8 κριτὴς (ονομ ενικού) κριταὶ2 1 θυσίᾳ 2 στρατιώτου 3 δόξῃ 4 τόλμην 5 τιμῶν 6 τοξοτῶν 7 ὀπωρῶν 8

κομιδῆς

3 ἡ λίμνη τῶν πελατῶν τῷ τεχνίτῃ ὦ ὁπλῖτα τοῦ κριτοῦ ὦ καθηγητά τοῦ νησι-ώτου τῆς μαθητρίας τῷ στρατιώτῃ

4 α οἰκίαι θαλάττης β στρατιώτῃ γ ψυχαῖς ἐπιθυμιῶν δ μελίττης ε πολῖται χώρας

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α Ὁ μῦθος λέγει ὅτι ὁ θεὸς τὸν κακὸν τῇ τιμωρίᾳ κολάζει β Οἱ θεαταὶ ἐν τοῖς γυμνασίοις τοὺς νικητὰς θαυμάζουσι γ Αἱ θύελλαι ἐν ταῖς θαλάτταις φόβον τοῖς ἀνθρώποις φέρουσι δ Ἀγαθοί ἐστε ὦ νεανίαι καὶ ἀγαθὸν ἔργον πράττετε

6 ὁ ποιητὴςτοῦ

ποιητοῦτὸν

ποιητὴνοἱ

ποιηταὶτοῖς

ποιηταῖςὁ νεανίας νεανίου νεανίαν νεανίαι νεανίαιςὁ πρεσβύτης πρεσβύτου πρεσβύτην πρεσβῦται πρεσβύταιςἡ ἀρετὴ

τῆςἀρετῆς

τῇἀρετῇ

αἱἀρεταὶ

τῶνἀρετῶν

ἡ τιμωρία τιμωρίας τιμωρίᾳ τιμωρίαι τιμωριῶνἡ μέλιττα μελίττης μελίττῃ μέλιτται μελιττῶν

7 1 τῇ θυέλλῃ 2 τῶν ταμιῶν 3 τῆς δίψης 4 τὰς θαλάσσας (ο τόνος κατεβαίνει επειδή η λήγουσα -ας είναι μακρόχρονη και όταν η λήγουσα είναι μακρόχρο-νη η προπαραλήγουσα δεν τονίζεται) 5 ὦ εὐπατρίδα 6 τοῖς μαθηταῖς 7 τὰς ὠφελείας 8 τῆς μελίσσης

7η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1στ2ζ3α4 η5ε6β7θ8ι9δ10γ2 α ζύγωναν β ζευγολάτη γ ζευγαρωτή δ ζυγοστάθμιση ε ζυγό στ σύζευξη3 α διαζευγμένοι β τη σύζευξη γ ζύγωσε δ ζευγίτες ε ζυγό

β Ετυμολογικές1 α ποτήριον β ῥεῖθρον γ πλῆκτρον δ δρέπανον ε σκέπαστρον στ φέρετρον

ζ λουτρόνη βουλευτήριον θκολαστήριον ι βατήρ 2 αποτίζωβὁρμάομαι-ῶμαιγ χρώζω δβαίνω ελούωστ νίπτω3 1 γ- όργανο μέσον 2 δ- όργανο μέσον 3 β- όργανο μέσον 4 ε- τόπο 5 α-

όργανο μέσον

γ Γραμματικές1 ἔπειθες

κατέκλεψεἐφρόντισανἐνομίσατε

ἐπείθετεκατέκλεψανἐφρόντισεἐνόμισας

ἐξεπλήξαμενἤλεγχεςδιήγομενἔσπευδε

ἐξέπληξαἠλέγχετεδιῆγονἔσπευδον

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

2 α ἐφύλαττον φυλάξουσι ἐφύλαξαν β συνέγραφε συγγράψει συνέγραψε γ ἐθαύμαζον θαυμάσουσιἐθαύμασαν δ ἠγόρευε(ν) ἀγορεύσει ἠγόρευσε εἔβλαπτε(ν) βλάψειἔβλαψε

3 ρήματα παρατατικός αόριστοςὑπογράφωσυγκόπτωσυλλέγωἐκτρέπωἐκπλέωἐκπέμπωἐντάσσω

ὑπέγραφονσυνέκοπτονσυνέλεγονἐξέτρεπονἐξέπλεονἐξέπεμπονἐνέτασσον

ὑπέγραψασυνέκοψασυνέλεξαἐξέτρεψαἐξέπλευσαἐξέπεμψαἐνέταξα

4 α προέτρεχε β ἐπετρέπομεν γ διῆγον δ μετελάμβανον ε κατέκλυζε στ ἀνέφερε ζ ἤλαυνον η διέμενον

5 πέμπεικελεύειςτυγχάνομενδιώκετεἐλπίζομενἐπιρρίπτετεἀγγέλλουσι

ἔπεμπεἐκέλευεςἐτυγχάνομενἐδιώκετεἠλπίζομενἐπερρίπτετεἤγγελλον

ἐλπίζομενοἰκίζομενἀναγκάζειςὁρίζουσιαἴρειςὑφαίνειπροάγει

ἠλπίζομενᾠκίζομενἠνάγκαζεςὥριζονᾖρεςὕφαινεπροῆγε

6 α ἦρχε gt ἄρχει β ἤθελε gt ἐθέλει διέκοπτε gt διακόπτει γ ἐπεσήμαινον gt ἐπιση-μαίνουσι δ ἔθυες gt θύει ε ὤρυττον gt ὀρύττουσι στ συνέλεγεν gt συλλέγει

7 αεἰσιν gt ἦσαν β ἐστινgt ἦν γ εἶgt ἦσθα δ ἐστὲ gtἦτε ε ἐστιν gt ἦν ἐστὲgt ἦτε στεἰμὶ gt ἦ και ἦν

8η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δε δεσμεύομαι από ορισμένο καθήκον υποχρέωση β είμαι απαλλαγμένος για ορισμένο χρόνο από υποχρέωση υπηρεσίας γ ωράριο που ρυθμίζεται κατά τη βούληση του εργαζομένου δ δεν είναι κλειστός ε θέσεις όχι κατειλημμένες21 γ2 ε 3 α 4 β 5 δ

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

31ελευθερίας2απελεύθεροι3ελευθεριότητα4 ελευθεροτυπία5ελευθερό-στομος

4 αιωνόβιος υπεραιωνόβιος μακροβιότατος μαθουσάλας υπερήλικας υπέργηρος5 έσκασα ἀπεπνίγην γνωρίζεις οἶσθα ἐπειδὴ ἔφαγα ἐμφαγὼν δηλητήριο φάρμακον πάντοτε ἀεὶ κληρονομιά κλῆρος το παλικαράκι ὁ μειρακίσκος δεν έπρεπε οὐκ ἔδει

β Ετυμολογικές1 ἀπιστία lt ἄπιστος εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἀλήθειαlt ἀληθής ὑγίειαlt ὑγιής πά-

χοςlt παχύς σωφροσύνηlt σώφρων ταχύτηςlt τάχος ἀρχαιότηςlt ἀρχαῖος2 δίκαιος gt δικαιοσύνη πρᾷοςgt πραότης ἄφθονοςgt ἀφθονία διαυγὴςgt διαύγεια

βαθὺςgt βάθος πυκνὸςgt πυκνότης δασὺςgt δασύτης

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος τὸ καλὸν ἔργον ἡ ἀγαπητὴ συνεργὸςγεν τοῦ ἀγαθοῦ ἀνθρώπου τοῦ καλοῦ ἔργου τῆς ἀγαπητῆς συνεργοῦδοτ τῷ ἀγαθῷ ἀνθρώπῳ τῷ καλῷ ἔργῳ τῇ ἀγαπητῇ συνεργῷαιτ τὸν ἀγαθὸν ἄνθρωπον τὸ καλὸν ἔργον τὴν ἀγαπητὴν συνεργὸνκλητ ὦ ἀγαθὲ ἄνθρωπε ὦ καλὸν ἔργον ὦ ἀγαπητὴ συνεργὲ

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι τὰ καλὰ ἔργα αἱ ἀγαπητοὶ συνεργοὶγεν τῶν ἀγαθῶν ἀνθρώπων τῶν καλῶν ἔργων τῶν ἀγαπητῶν συνεργῶνδοτ τοῖς ἀγαθοῖς ἀνθρώποις τοῖς καλοῖς ἔργοις ταῖς ἀγαπητοῖς συνεργοῖςαιτ τοὺς ἀγαθοὺς ἀνθρώπους τὰ καλὰ ἔργα τὰς ἀγαπητοὺς συνεργοὺςκλητ ὦ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι ὦ καλὰ ἔργα ὦ ἀγαπητοὶ συνεργοὶ

2 α τοὺς νέους τοῖς δημοσίοις β σοφοὶ χρηστοὶ γ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ νέος δημόσιος ἡ νέα δημοσία τὸ νέον δημόσιονγεν τοῦ νέου δημοσίου τῆς νέας δημοσίας τοῦ νέου δημοσίουδοτ τῷ νέῳ δημοσίῳ τῇ νέᾳ δημοσίᾳ τῷ νέῳ δημοσίῳαιτ τὸν νέον δημόσιον τὴν νέαν δημοσίαν τὸ νέον δημόσιονκλητ ὦ νέε δημόσιε ὦ νέα δημοσία ὦ νέε δημόσιε

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ νέοι δημόσιοι αἱ νέαι δημόσιαι τὰ νέα δημόσιαγεν τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίωνδοτ τοῖς νέοις δημοσίοις ταῖς νέαις δημοσίαις τοῖς νέοις δημοσίοιςαιτ τοὺς νέους δημοσίους τὰς νέας δημοσίας τὰ νέα δημόσιακλητ ὦ νέοι δημόσιοι ὦ νέαι δημόσιαι ὦ νέα δημόσια

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ σοφὸς χρηστὸς ἡ σοφὴ χρηστὴ τὸ σοφὸν χρηστὸνγεν τοῦ σοφοῦ χρηστοῦ τῆς σοφῆς χρηστῆς τοῦ σοφοῦ χρηστοῦδοτ τῷ σοφῷ χρηστῷ τῇ σοφῇ χρηστῇ τῷ σοφῷ χρηστῷαιτ τὸν σοφὸν χρηστὸν τὴν σοφὴν χρηστὴν τὸ σοφὸν χρηστὸνκλητ ὦ σοφὲ χρηστὲ ὦ σοφὴ χρηστὴ ὦ σοφὸν χρηστὸν

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ σοφοὶ χρηστοὶ αἱ σοφαὶ χρησταὶ τὰ σοφὰ χρηστὰγεν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶνδοτ τοῖς σοφοῖς χρηστοῖς ταῖς σοφαῖς χρησταῖς τοῖς σοφοῖς χρηστοῖςαιτ τοὺς σοφοὺς χρηστοὺς τὰς σοφὰς χρηστὰς τὰ σοφὰ χρηστὰκλητ ὦ σοφοὶ χρηστοὶ ὦ σοφαὶ χρησταὶ ὦ σοφὰ χρηστὰ

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ φρόνιμος ἀνδρεῖος ἡ φρόνιμος ἀνδρεία τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονγεν τοῦ φρονίμου ἀνδρείου τῆς φρονίμου ἀνδρείας τοῦ φρονίμου ἀνδρείουδοτ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳ τῇ φρονίμῳ ἀνδρείᾳ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳαιτ τὸν φρόνιμον ἀνδρεῖον τὴν φρόνιμον ἀνδρείαν τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονκλητ ὦ φρόνιμε ἀνδρεῖε ὦ φρόνιμε ἀνδρεία ὦ φρόνιμον ἀνδρεῖε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι αἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖαγεν τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείωνδοτ τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοις ταῖς φρονίμοις ἀνδρείαις τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοιςαιτ τοὺς φρονίμους ἀνδρείους τὰς φρονίμους ἀνδρείας τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖακλητ ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι ὦ φρόνιμα ἀνδρεῖα

3 α οὗτος ταύτας β τούτου γ τούτοις δ ταύτης ε τούτῳ στ Αὕτη4 α ταῦτα β τούτων γ ταύτης τούτοις τούτων τούτῳ

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1ε πατρώα γη 2ζ πατρικό σπίτι 3α ομοπάτριος αδερφός 4στ πάτρια εδάφη 5γ

πατρωνυμικά ουσιαστικά 6β πατριωτικά τραγούδια 7δ ιδιαίτερη πατρίδα2 1ε2δ3β4α5γ3 1ε2ζ3α4η5στ6δ7β8γ 1πατραλοίας= πατροκτόνος 2 πατρώος= αυτός που ανήκει στον πατέρα

στον πρόγονο 3 πατρόθεν= από τον πατέρα 4 πατροπαράδοτος= αυτός που παραδόθηκε από τον πατέρα ή τους προγόνους 5πατριωτισμός= έμπρακτη αγάπη για την πατρίδα6πατρογονικός= αυτός που προέρχεται από τους γονείς και τους προγόνους 7προπάτορας= ο πατέρας του πατέρα 8πατρότητα= η ιδιότητα του δημιουργού του επινοητή του εφευρέτη

β Ετυμολογικές1 1βασιλεύω lt βασιλεύς 2 ἀγγέλλω lt ἄγγελος 3 δουλεύω lt δοῦλος 4 ὁρίζω lt

ὅρος 5 ἐχθαίρω lt ἐχθρός 6 καθαίρω lt καθαρός 7φιλέω-ῶ lt φίλος 8 δηλόω lt δῆλος (=φανερός) 9 πλουτέω-ῶ lt πλοῦτος 10 ἡττάομαι-ῶμαιlt ἧττα

2 2 σώφρων gt σωφρονέω- ῶ 4 μάστιξgt μαστίζω 5ἐρυθρὸςgt ἐρυθριάω-ῶ 6 μεί-ωνgt μειόω-ῶ 7 ἁθρόοςgt ἁθροίζω 8 γέρας gt γεραίρω 9 ἄτιμοςgt ἀτιμάζω 10 πλήρηςgt πληρόω-ῶ 11 σκηνὴgt σκηνόω-ῶ 12 γόοςgt γοάω-ῶ

3 ονόματα ρήματα ονόματα ρήματανόσος ἀγορὰὀξὺςφύλαξἀπειλὴὁρμὴ

gt νοσῶgt ἀγορεύωgt ὀξύνωgt φυλάττωgt ἀπειλέω-ῶgt ὁρμάω-ῶ

ἱκέτηςἁγνὸςθερμὸςδυσχερὴςἐλπὶςὕμνος

gt ἱκετεύωgt ἁγνίζωgt θερμαίνωgt δυσχεραίνωgt ἐλπίζωgt ὑμνέω-ῶ

γ Γραμματικές1 3 τετριμμένα 4 πεπαιδευμένος 5 καταβεβλημένος 6 κεκτημένα8 εγγεγραμ-

μένος 10 προβεβλημένος 12 αναγεγραμμένες2 1τετειχίκασι ἐτετειχίκεσαν 2 γέγραφε ἐγεγράφει γέγραφε ἐγεγράφει 3 πεπόμφαμενἐπεπόμφεμεν31 (στρατεύουσιν) ἐστρατεύκασινἐστρατεύκεσαν 2 (διώκουσι) δεδιώχασιν ἐδεδιώχεσαν 3 (θύεις) τέθυκας ἐτεθύκεις 4 (ἁρπάζει) ἥρπακε ἥρπακε (καταφεύγει) καταπέφευγε κατεπεφεύγει

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

5 (ἀπολείπει) ἀπολέλοιπε ἀπελελείπει 6(lsquoΕκφεύγει) ἐκπέφευγε ἐξεπεφεύγει (πίπτει) πέπτωκε ἐπεπτώκει4 ενεστώτας τρίβουσι στρατεύεις κόπτομεν διώκει πράττετε

παρατατικός ἔτριβον ἐστράτευες ἐκόπτομεν ἐδίωκε ἐπράττετεμέλλοντας τρίψουσι στρατεύσεις κόψομεν διώξει πράξετεαόριστος ἔτριψαν ἐστράτευσας ἐκόψαμεν ἐδίωξε ἐπράξατεπαρακείμενος τετρίφασι ἐστράτευκας κεκόφατε δεδίωχε πεπράχατευπερσυντέλικος ἐτετρίφεσαν ἐστρατεύκεις ἐκεκόφετε ἐδεδιώχει ἐπεπράχετε

5 ενεστώτας παρακείμενος υπερσυντέλικοςκτείνομεν ἐκτόναμεν ἐκτόνεμενἁθροίζετε ἡθροίκατε ἡθροίκετεκηρύττουσι κεκηρύχασι ἐκεκηρύχεσανφυλάττεις πεφύλαχας ἐπεφυλάχειςκλέπτει κέκλοφε ἐκεκλόφει

6 Παρακείμενος Ενεστώτας Είδοςαναδιπλασιασμούὠνόμακα ὀνομάζω γ (χρονική αύξηση)δεδιώχασιν διώκουσι(ν) α (επανάληψη )ὕβρικας ὑβρίζεις γ (χρονική αύξηση)κεκρύφαμεν κρύπτομεν α (επανάληψη )βεβλάφατε βλάπτετε α (επανάληψη )κεχορεύκασι χορεύουσι α (επανάληψη )ἐζητήκαμεν ζητοῦμεν β (συλλαβική αύξηση)ᾤκικας οἰκίζεις γ (χρονική αύξηση)πεπόμφασι πέμπουσι α (επανάληψη )ἐρρίφατε ῥίπτετε β (συλλαβική αύξηση)

10η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 αΤρώεισανκτήνος τρώει πάρα πολύ β Ξύπνησετοκτήνοςμέσατου ξύπνησαν τα ζωώδη ένστικτα του ανθρώπου γ Φέρθηκεσανκτήνος συμπεριφέρθηκε με τρόπο που δεν ταιριάζει στην πνευ-

ματική και ηθική υπόσταση του ανθρώπου δ Οικατακτήσειςτωνεργαζομένων τα προνόμια2 1 επίκτητης 2 μεγαλοκτηματίες ακτήμονες 3 κτηνωδίες 4 κατάκτηση 5

απόκτηση

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 1 κτέανον = β κτήμα 2 κτηνηδὸν= στ σαν κτήνη 3 ἐπίκτησις= γ το πρόσθετο κέρδος 4 κτήτωρ= α κάτοχος 5 ἐπικτῶμαι= δ αποκτώ επιπλέον 6 ἄκτητος= ε αυτός που δεν μπορεί να αποκτηθεί

β Ετυμολογικές1 αΠρόσωποπουενεργεί 1 βόσκω gt βοσκός 2 ἡγοῦμαι gt ἡγεμών 3 σῴζω gt σωτήρ 4 εἰσπράττω gt

εἰσπράκτωρ 5τρέφω gt τροφὸς βΕνέργεια-κατάσταση 1 γράφω gt γραφή γραμμή γράμμα 2 κλίνω gt κλίσις 3 ἀμείβω gt ἀμοιβή 4

σείω gt σεισμός 5 φθείρω gt φθορὰ γΌργανο-μέσο 1 γράφω gt γραφίς 2 πλήττω gt πλῆκτρον 3 πίνω gt ποτήριον 4 ἄγχω gt ἀγχόνη

5νίπτω gt νιπτὴρ2 όργανοήμέσο λαμπτὴρ παρώνυμο δημότης νησιώτης τόπο βουλευτήριον ὀρχήστρα υποκοριστικό πυργίσκος πινάκιον δασύλλιον πατρωνυμικό Πηλείδης Πριαμίδης περιεκτικό στρατιά ξενὼν εθνικό Τεγεάτης3 εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἰσότηςlt ἴσος εὔνοιαlt εὔνους ὀξύτηςlt ὀξύς δεινότηςlt

δεινότης ὑγίειαlt ὑγιής σοφίαlt σοφός σωφροσύνηlt σώφρων ἀλήθειαlt ἀληθής εὖροςlt εὐρύς

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ἡ μέλιττα σπονδὴ ὁ σοφιστὴς ἔφηβος κῆπος ἡ νῆσοςγεν τῆς μελίττης σπονδῆς τοῦ σοφιστοῦ ἐφήβου κήπου τῆς νήσουδοτ τῇ μελίττῃ σπονδῇ τῷ σοφιστῇ ἐφήβῳ κήπῳ τῇ νήσῳαιτ τὴν μέλιτταν σπονδὴν τὸν σοφιστὴν ἔφηβον κῆπον τὴν νῆσονκλητ ὦ μέλιττα σπονδὴ ὦ σοφιστὰ ἔφηβε κῆπε ὦ νῆσε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ αἱ μέλιτται σπονδαὶ οἱ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι αἱ νῆσοιγεν τῶν μελιττῶν σπονδῶν τῶν σοφιστῶν ἐφήβων κήπων τῶν νήσωνδοτ ταῖς μελίτταις σπονδαῖς τοῖς σοφισταῖς ἐφήβοις κήποις ταῖς νήσοιςαιτ τὰς μελίττας σπονδὰς τοὺς σοφιστὰς ἐφήβους κήπους τὰς νήσουςκλητ ὦ μέλιτται σπονδαὶ ὦ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι ὦ νῆσοι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

2 τοῖςἀγαθοῖς τῷ ἀγαθῷ πιστὴ (αἱ) πισταὶκαλὸν καλὰ ἀγαθὴ (αἱ) ἀγαθαὶθεῖον (τὰ) θεῖα βεβαία (αἱ) βέβαιαιἀνθρώπειον (τὰ) ἀνθρώπεια ἀρίστη (αἱ) ἄρισταιἀγαπητὴ ἀγαπηταὶ

3 ταῖς ἀρεταῖς τοῖς φιλοσόφοις τῷ ἀνθρώπῳ τῶν χωρῶν τοῦ γεωργοῦ τῷ λόγῳ τὰς ἐπιμελείας αἱ μωρίαι τὰς ἁμάξας τῶν βασιλισσῶν τοῦ πολεμίου τῶν ἀγορῶν τὴν ἀγγελίαν τὰς σκιάς αἱ συμφοραί τὴν φυλακήν ταῖς νίκαις ταῖς παρόδοις τῷ ἐχθρῷ τῆς μούσης

4 1 τιμίους 2 μακρᾶς 3 παράνομοι 4 ἠρέμῳ 5 βαρβάροις 6 ἡμέροις 7 ἀνθρωπείων 8 γενναίους 9 μακρᾷ 10 κριθίνους 11 δικαίων 12 ἐνδόξους

5 α Οὗτοι βτούτων γ τούτου δ ταύτας ε Ταύτῃ

6 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςσῴζεις ἔσῳζες σώσεις ἔσωσας σέσωκας ἐσεσώκεις

γράφομεν ἐγράφομεν γράψομεν ἐγράψαμεν γεγράφαμεν ἐγεγράφεμενστρατεύετε ἐστρατεύετε στρατεύσετε ἐστρατεύσατε ἐστρατεύκατε ἐστρατεύκετεπιστεύουσι ἐπίστευον πιστεύσουσι ἐπίστευσαν πεπιστεύκασι ἐπεπιστεύκεσανκηρύσσει ἐκήρυσσε κηρύξει ἐκήρυξε κεκήρυχε ἐκεκηρύχειῥίπτουσι ἔρριπτον ῥίψουσι ἔρριψαν ἐρρίφασι ἐρρίφεσανἁρπάζετε ἡρπάζετε ἁρπάσετε ἡρπάσατε ἡρπάκατε ἡρπάκετεἱδρύουσι ἵδρυον ἱδρύσουσι ἵδρυσαν ἱδρύκασι ἱδρύκεσαν

παραshyσκευάζει

παρεσκεύαζε παραshyσκευάσει

παρεσκεύασε παρεσκεύακε παρεσκευάκει

11η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 πολεοδομικές 2 πολιούχος 3 πολιτειακό 4 πολιτεύεται 5 πολιτικοποιήθη-

κε 6πολιτευτής 7 πολιτιστικών2 α Είναι προτιμότερο να είναι κάποιος ο καλύτερος σε στενότερο κύκλο παρά

κατώτερος σε ευρύτερο β Το σύνολο των κατοίκων μιας πόλης γ Η ζωή οι κοινωνικές συνήθειες της πόλης (σε αντιδιαστολή προς την επαρχία)3 α η Ρώμη β το Παρίσι γ η Ιερουσαλήμ4-ζ -στ -δ 4-γ 5-ε 6-β 7-α

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β Ετυμολογικές1 α ἡβάσκω lt ἡβάω-ῶ βῥιπτάζωlt ῥίπτω γαἰτίζω lt αἰτέω-ῶ δ ἑρπύζω lt ἕρπω

εγηράσκω lt γηράω-ῶ2 ὀψίζω lt ὀψέ (=αργά προς το βράδυ) οἰμώζω lt οἴμοι (=αλίμονο) θαμίζω lt θα-

μά (=συχνά) χωρίζω lt χωρὶς (=χωριστά) πελάζω lt πέλας (=πλησίον κοντά) ἀλαλάζω lt ἀλαλὰ (=πολεμική ιαχή) γρύζω lt γρῦ (=ldquoγρύξιμοrdquo η φωνή του γου-ρουνιού) ἐλελίζω lt ἐλελεῦ (=πολεμική κραυγή) ἐγγίζω lt ἐγγύς αἰάζω lt αἰαῖ (=επιφώνημα θλίψης αχ)

3 1 στρατηγιάω -ιῶ (εφετικό) lt στρατηγέω-ῶ 2 δρασείω (εφετικό) lt δράω-ῶ 3 πολεμησείω (εφετικό) lt πολεμέω-ῶ 4 ἡβάσκω (εναρκτικό) lt ἡβάω-ῶ 5 στενάζω (θαμιστικό) lt στένω 6 ἀπαλλαξείω (εφετικό) lt ἀπαλλάττω 7 γηράσκω (εναρκτικό) lt γηράω-ῶ 8 ῥιπτάζω (θαμιστικό) lt ῥίπτω

γ Συντακτικές1 εἴσοδος υποκείμενο στο ἐστίν ἀπότομος κατηγορούμενο στο εἴσοδος τεῖχος αντικείμενο στο ἔχει τὰπροπύλαια υποκείμενο στο ἔχει (αττική σύνταξη) ἡθάλασσα υποκείμενο στο ἐστὶ σύνοπτος κατηγορούμενο στο θάλασσα Αἰγεὺς υποκείμενο στα ἐτελεύτησεν και ῥίψας2 α αἴτιοι βνομοθέται γ Φίλοι πολέμιοι δ οἰκισταί ε λυπηρά 3 1 Σωκράτης rarr Υποκ τοῦσώματος rarr Αντικ ἠμέλει rarr Ρήμα 2 Πολλὰ rarr Αντικ άμεσο εἴπομεν rarr Ρήμα τῇπόλει rarr Αντικ έμμεσο 3 Οὗτος rarr Υποκ ἐγένετο rarr Ρήμα εὐεργέτης rarr Κατηγ (το ἐγένετο = συνδε-

τικό) 4 Ἡγλῶττα rarr Υποκ προτρέχει rarr Ρήματῆςδιανοίας rarr Αντικ 5 Φιλοκλῆς rarr Υποκ ἦν rarr Ρήμα στρατηγὸς rarr Κατηγ (το ἦν = συνδετικό) 6 γνώμην rarr Αντικ εἴχον rarr Ρήμα(οὗτοι) rarr εννοούμενο Υποκ 7 Ὅδεrarr Υποκ συμμαχεῖ rarr Ρήμα τῇγυναικί rarr Αντικ 8 Χάριν rarr Αντικ άμεσο ἡμεῖς rarr Υποκ τοῖςθεοῖς rarr Αντικ έμμεσο ὀφείλομεν

rarr Ρήμα 9 Σὲ rarr Αντικ αἰτιάσσονται rarr Ρήμα οἱἝλληνες rarr Υποκ 10 Ἀπέσταλκα rarr Ρήμα(ἐγώ)rarr εννοούμενο Υποκ σοι rarr Αντικ έμμεσο τὸ

δῶρον rarr Αντικ άμεσο

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 10: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 λέγεται σε περίπτωση αλλαγής εξουσίας όταν οι προκάτοχοι κατηγορούνται για λανθασμένες επιλογές που έχουν ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση της ανάπτυξης της εξέλιξης κτλ

3 1-γ 2 - ε 3- α 4-β 5-δ

β Ετυμολογικές

1 εθνικάΘηβαῖος lt Θήβα Μήλιος lt Μῆλος Σταγειρίτης lt Στάγειρα παρώνυμαἁλιεύς lt ἅλιος (=θαλασσινός) πατρωνυμικάΒορεάδης lt Βορέας2 1 δημότης 2 Ἡρακλείδης 3 Μεγαρεὺς 4 Ἀσκληπιάδης 5λυκιδεὺς3 1 -β (Μῆλος)2-α (νῆσος) 3 -γ (Ἀτρεύς) 4 -β (Θῆβαι) 5- α (ὅπλον) 6 -(Πέ-

λοψ)

γ Γραμματικές1 α-4 β- γ- δ-2 αεἰμι β ἐστεγ εἰσί(ν) δ ἐσμὲνε ἐστι στ εἶ (ο τόνος στους τύπους εἰμι ἐστε

και ἐστι χάνεται γιατί προηγούνται λέξεις που τονίζονται στη λήγουσα)

3 ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑπλάττω πλάττειςπλάττειπλάττομενπλάττετεπλάττουσι(ν)

κρύπτωκρύπτειςκρύπτεικρύπτομενκρύπτετεκρύπτουσι(ν)

φυλάττωφυλάττειςφυλάττειφυλάττομενφυλάττετεφυλάττουσι(ν)

ἀλλάττωἀλλάττειςἀλλάττειἀλλάττομενἀλλάττετεἀλλάττουσι(ν)

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΛΟΝΤΑπλάσω πλάσειςπλάσειπλάσομενπλάσετεπλάσουσι(ν)

κρύψωκρύψειςκρύψεικρύψομενκρύψετεκρύψουσι(ν)

φυλάξωφυλάξειςφυλάξειφυλάξομενφυλάξετεφυλάξουσι(ν)

ἀλλάξωἀλλάξειςἀλλάξειἀλλάξομενἀλλάξετεἀλλάξουσι(ν)

4 τρέπει gt τρέψει τρίβομεν gt τρίψομεν κρύπτετε gt κρύψετε τάττεις gt τάξεις

ἄρχουσι gt ἄρξουσι ταράττεις gt ταράξεις φράζομεν gt φράσομεν χαράττει gt χα-ράξει κηρύττετε gt κηρύξετε φυλάττομεν gt φυλάξομεν γυμνάζω gt γυμνάσω

5 α ἄρξομεν β διατρίψει γ παράξειδ θαυμάσουσι ε παιδεύουσι στ πιστεύσε-τε ζ ἔχουσι η στασιάσουσι θ φυλάξουσιι καταμηνύουσι

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

6 1 Ὁ θεὸς οὔκ ἐστι σύμμαχος τῷ ἐχθρῷ 2 Πολλάκις δrsquo ὅμως μάτην τὸν ἀγρὸν θεραπεύω 3 Ὁ ἄπιστος φίλος οὐ μετέχει τῶν κινδύνων

6η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 άμπωτις 2 πρόποση 3 κατάποση 4 οινοποσίας 5 πόσιμο2 α παίρνω το χάπι με νερό β είναι πολύ όμορφη γ τον σέβεται τον εκτιμά αναγνωρίζοντας τα όσα του οφείλει δ απορρόφησε τη βροχή ε θα περάσω κι αυτήν την ψυχική δοκιμασία 3 α οινοποσία β συμπόσιο γ πότης δ ηδύποτο

β Ετυμολογικές1 1 ε 2 α 3 ζ θ 4 ι 5 δ η 6β στ 7 γ2 α 5 0 β 7 8 γ 4 6 93 1 ἡ λῆξις 2 ὁ δέκτης 3 τὸ δεῖγμα 4 ἡ λαβὴ 5 ὁ βαδιστὴς 6 ὁ σφυγμὸς 7 ὁ

κτήτωρ 8 ὁ κλητὴρ 9 ἡ λατρεία 10 τὸ ἄγαλμα

γ Γραμματικές1 1 ὥρᾳ (δοτ ενικού) ὥραις 2 πηγὴν (αιτ ενικού) πηγὰς 3 ἰδέᾳ (δοτ ενικού) ἰδέαις 4 ὑλακὴ (ονομ ενικού) ὑλακαὶ 5 φυγὴν (αιτ ενικού) φυγὰς 6 ὕλην (αιτ ενικού) ὕλας 7 πείρᾳ (δοτ ενικού) πείραις 8 κριτὴς (ονομ ενικού) κριταὶ2 1 θυσίᾳ 2 στρατιώτου 3 δόξῃ 4 τόλμην 5 τιμῶν 6 τοξοτῶν 7 ὀπωρῶν 8

κομιδῆς

3 ἡ λίμνη τῶν πελατῶν τῷ τεχνίτῃ ὦ ὁπλῖτα τοῦ κριτοῦ ὦ καθηγητά τοῦ νησι-ώτου τῆς μαθητρίας τῷ στρατιώτῃ

4 α οἰκίαι θαλάττης β στρατιώτῃ γ ψυχαῖς ἐπιθυμιῶν δ μελίττης ε πολῖται χώρας

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α Ὁ μῦθος λέγει ὅτι ὁ θεὸς τὸν κακὸν τῇ τιμωρίᾳ κολάζει β Οἱ θεαταὶ ἐν τοῖς γυμνασίοις τοὺς νικητὰς θαυμάζουσι γ Αἱ θύελλαι ἐν ταῖς θαλάτταις φόβον τοῖς ἀνθρώποις φέρουσι δ Ἀγαθοί ἐστε ὦ νεανίαι καὶ ἀγαθὸν ἔργον πράττετε

6 ὁ ποιητὴςτοῦ

ποιητοῦτὸν

ποιητὴνοἱ

ποιηταὶτοῖς

ποιηταῖςὁ νεανίας νεανίου νεανίαν νεανίαι νεανίαιςὁ πρεσβύτης πρεσβύτου πρεσβύτην πρεσβῦται πρεσβύταιςἡ ἀρετὴ

τῆςἀρετῆς

τῇἀρετῇ

αἱἀρεταὶ

τῶνἀρετῶν

ἡ τιμωρία τιμωρίας τιμωρίᾳ τιμωρίαι τιμωριῶνἡ μέλιττα μελίττης μελίττῃ μέλιτται μελιττῶν

7 1 τῇ θυέλλῃ 2 τῶν ταμιῶν 3 τῆς δίψης 4 τὰς θαλάσσας (ο τόνος κατεβαίνει επειδή η λήγουσα -ας είναι μακρόχρονη και όταν η λήγουσα είναι μακρόχρο-νη η προπαραλήγουσα δεν τονίζεται) 5 ὦ εὐπατρίδα 6 τοῖς μαθηταῖς 7 τὰς ὠφελείας 8 τῆς μελίσσης

7η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1στ2ζ3α4 η5ε6β7θ8ι9δ10γ2 α ζύγωναν β ζευγολάτη γ ζευγαρωτή δ ζυγοστάθμιση ε ζυγό στ σύζευξη3 α διαζευγμένοι β τη σύζευξη γ ζύγωσε δ ζευγίτες ε ζυγό

β Ετυμολογικές1 α ποτήριον β ῥεῖθρον γ πλῆκτρον δ δρέπανον ε σκέπαστρον στ φέρετρον

ζ λουτρόνη βουλευτήριον θκολαστήριον ι βατήρ 2 αποτίζωβὁρμάομαι-ῶμαιγ χρώζω δβαίνω ελούωστ νίπτω3 1 γ- όργανο μέσον 2 δ- όργανο μέσον 3 β- όργανο μέσον 4 ε- τόπο 5 α-

όργανο μέσον

γ Γραμματικές1 ἔπειθες

κατέκλεψεἐφρόντισανἐνομίσατε

ἐπείθετεκατέκλεψανἐφρόντισεἐνόμισας

ἐξεπλήξαμενἤλεγχεςδιήγομενἔσπευδε

ἐξέπληξαἠλέγχετεδιῆγονἔσπευδον

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

2 α ἐφύλαττον φυλάξουσι ἐφύλαξαν β συνέγραφε συγγράψει συνέγραψε γ ἐθαύμαζον θαυμάσουσιἐθαύμασαν δ ἠγόρευε(ν) ἀγορεύσει ἠγόρευσε εἔβλαπτε(ν) βλάψειἔβλαψε

3 ρήματα παρατατικός αόριστοςὑπογράφωσυγκόπτωσυλλέγωἐκτρέπωἐκπλέωἐκπέμπωἐντάσσω

ὑπέγραφονσυνέκοπτονσυνέλεγονἐξέτρεπονἐξέπλεονἐξέπεμπονἐνέτασσον

ὑπέγραψασυνέκοψασυνέλεξαἐξέτρεψαἐξέπλευσαἐξέπεμψαἐνέταξα

4 α προέτρεχε β ἐπετρέπομεν γ διῆγον δ μετελάμβανον ε κατέκλυζε στ ἀνέφερε ζ ἤλαυνον η διέμενον

5 πέμπεικελεύειςτυγχάνομενδιώκετεἐλπίζομενἐπιρρίπτετεἀγγέλλουσι

ἔπεμπεἐκέλευεςἐτυγχάνομενἐδιώκετεἠλπίζομενἐπερρίπτετεἤγγελλον

ἐλπίζομενοἰκίζομενἀναγκάζειςὁρίζουσιαἴρειςὑφαίνειπροάγει

ἠλπίζομενᾠκίζομενἠνάγκαζεςὥριζονᾖρεςὕφαινεπροῆγε

6 α ἦρχε gt ἄρχει β ἤθελε gt ἐθέλει διέκοπτε gt διακόπτει γ ἐπεσήμαινον gt ἐπιση-μαίνουσι δ ἔθυες gt θύει ε ὤρυττον gt ὀρύττουσι στ συνέλεγεν gt συλλέγει

7 αεἰσιν gt ἦσαν β ἐστινgt ἦν γ εἶgt ἦσθα δ ἐστὲ gtἦτε ε ἐστιν gt ἦν ἐστὲgt ἦτε στεἰμὶ gt ἦ και ἦν

8η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δε δεσμεύομαι από ορισμένο καθήκον υποχρέωση β είμαι απαλλαγμένος για ορισμένο χρόνο από υποχρέωση υπηρεσίας γ ωράριο που ρυθμίζεται κατά τη βούληση του εργαζομένου δ δεν είναι κλειστός ε θέσεις όχι κατειλημμένες21 γ2 ε 3 α 4 β 5 δ

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

31ελευθερίας2απελεύθεροι3ελευθεριότητα4 ελευθεροτυπία5ελευθερό-στομος

4 αιωνόβιος υπεραιωνόβιος μακροβιότατος μαθουσάλας υπερήλικας υπέργηρος5 έσκασα ἀπεπνίγην γνωρίζεις οἶσθα ἐπειδὴ ἔφαγα ἐμφαγὼν δηλητήριο φάρμακον πάντοτε ἀεὶ κληρονομιά κλῆρος το παλικαράκι ὁ μειρακίσκος δεν έπρεπε οὐκ ἔδει

β Ετυμολογικές1 ἀπιστία lt ἄπιστος εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἀλήθειαlt ἀληθής ὑγίειαlt ὑγιής πά-

χοςlt παχύς σωφροσύνηlt σώφρων ταχύτηςlt τάχος ἀρχαιότηςlt ἀρχαῖος2 δίκαιος gt δικαιοσύνη πρᾷοςgt πραότης ἄφθονοςgt ἀφθονία διαυγὴςgt διαύγεια

βαθὺςgt βάθος πυκνὸςgt πυκνότης δασὺςgt δασύτης

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος τὸ καλὸν ἔργον ἡ ἀγαπητὴ συνεργὸςγεν τοῦ ἀγαθοῦ ἀνθρώπου τοῦ καλοῦ ἔργου τῆς ἀγαπητῆς συνεργοῦδοτ τῷ ἀγαθῷ ἀνθρώπῳ τῷ καλῷ ἔργῳ τῇ ἀγαπητῇ συνεργῷαιτ τὸν ἀγαθὸν ἄνθρωπον τὸ καλὸν ἔργον τὴν ἀγαπητὴν συνεργὸνκλητ ὦ ἀγαθὲ ἄνθρωπε ὦ καλὸν ἔργον ὦ ἀγαπητὴ συνεργὲ

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι τὰ καλὰ ἔργα αἱ ἀγαπητοὶ συνεργοὶγεν τῶν ἀγαθῶν ἀνθρώπων τῶν καλῶν ἔργων τῶν ἀγαπητῶν συνεργῶνδοτ τοῖς ἀγαθοῖς ἀνθρώποις τοῖς καλοῖς ἔργοις ταῖς ἀγαπητοῖς συνεργοῖςαιτ τοὺς ἀγαθοὺς ἀνθρώπους τὰ καλὰ ἔργα τὰς ἀγαπητοὺς συνεργοὺςκλητ ὦ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι ὦ καλὰ ἔργα ὦ ἀγαπητοὶ συνεργοὶ

2 α τοὺς νέους τοῖς δημοσίοις β σοφοὶ χρηστοὶ γ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ νέος δημόσιος ἡ νέα δημοσία τὸ νέον δημόσιονγεν τοῦ νέου δημοσίου τῆς νέας δημοσίας τοῦ νέου δημοσίουδοτ τῷ νέῳ δημοσίῳ τῇ νέᾳ δημοσίᾳ τῷ νέῳ δημοσίῳαιτ τὸν νέον δημόσιον τὴν νέαν δημοσίαν τὸ νέον δημόσιονκλητ ὦ νέε δημόσιε ὦ νέα δημοσία ὦ νέε δημόσιε

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ νέοι δημόσιοι αἱ νέαι δημόσιαι τὰ νέα δημόσιαγεν τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίωνδοτ τοῖς νέοις δημοσίοις ταῖς νέαις δημοσίαις τοῖς νέοις δημοσίοιςαιτ τοὺς νέους δημοσίους τὰς νέας δημοσίας τὰ νέα δημόσιακλητ ὦ νέοι δημόσιοι ὦ νέαι δημόσιαι ὦ νέα δημόσια

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ σοφὸς χρηστὸς ἡ σοφὴ χρηστὴ τὸ σοφὸν χρηστὸνγεν τοῦ σοφοῦ χρηστοῦ τῆς σοφῆς χρηστῆς τοῦ σοφοῦ χρηστοῦδοτ τῷ σοφῷ χρηστῷ τῇ σοφῇ χρηστῇ τῷ σοφῷ χρηστῷαιτ τὸν σοφὸν χρηστὸν τὴν σοφὴν χρηστὴν τὸ σοφὸν χρηστὸνκλητ ὦ σοφὲ χρηστὲ ὦ σοφὴ χρηστὴ ὦ σοφὸν χρηστὸν

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ σοφοὶ χρηστοὶ αἱ σοφαὶ χρησταὶ τὰ σοφὰ χρηστὰγεν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶνδοτ τοῖς σοφοῖς χρηστοῖς ταῖς σοφαῖς χρησταῖς τοῖς σοφοῖς χρηστοῖςαιτ τοὺς σοφοὺς χρηστοὺς τὰς σοφὰς χρηστὰς τὰ σοφὰ χρηστὰκλητ ὦ σοφοὶ χρηστοὶ ὦ σοφαὶ χρησταὶ ὦ σοφὰ χρηστὰ

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ φρόνιμος ἀνδρεῖος ἡ φρόνιμος ἀνδρεία τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονγεν τοῦ φρονίμου ἀνδρείου τῆς φρονίμου ἀνδρείας τοῦ φρονίμου ἀνδρείουδοτ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳ τῇ φρονίμῳ ἀνδρείᾳ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳαιτ τὸν φρόνιμον ἀνδρεῖον τὴν φρόνιμον ἀνδρείαν τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονκλητ ὦ φρόνιμε ἀνδρεῖε ὦ φρόνιμε ἀνδρεία ὦ φρόνιμον ἀνδρεῖε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι αἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖαγεν τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείωνδοτ τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοις ταῖς φρονίμοις ἀνδρείαις τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοιςαιτ τοὺς φρονίμους ἀνδρείους τὰς φρονίμους ἀνδρείας τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖακλητ ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι ὦ φρόνιμα ἀνδρεῖα

3 α οὗτος ταύτας β τούτου γ τούτοις δ ταύτης ε τούτῳ στ Αὕτη4 α ταῦτα β τούτων γ ταύτης τούτοις τούτων τούτῳ

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1ε πατρώα γη 2ζ πατρικό σπίτι 3α ομοπάτριος αδερφός 4στ πάτρια εδάφη 5γ

πατρωνυμικά ουσιαστικά 6β πατριωτικά τραγούδια 7δ ιδιαίτερη πατρίδα2 1ε2δ3β4α5γ3 1ε2ζ3α4η5στ6δ7β8γ 1πατραλοίας= πατροκτόνος 2 πατρώος= αυτός που ανήκει στον πατέρα

στον πρόγονο 3 πατρόθεν= από τον πατέρα 4 πατροπαράδοτος= αυτός που παραδόθηκε από τον πατέρα ή τους προγόνους 5πατριωτισμός= έμπρακτη αγάπη για την πατρίδα6πατρογονικός= αυτός που προέρχεται από τους γονείς και τους προγόνους 7προπάτορας= ο πατέρας του πατέρα 8πατρότητα= η ιδιότητα του δημιουργού του επινοητή του εφευρέτη

β Ετυμολογικές1 1βασιλεύω lt βασιλεύς 2 ἀγγέλλω lt ἄγγελος 3 δουλεύω lt δοῦλος 4 ὁρίζω lt

ὅρος 5 ἐχθαίρω lt ἐχθρός 6 καθαίρω lt καθαρός 7φιλέω-ῶ lt φίλος 8 δηλόω lt δῆλος (=φανερός) 9 πλουτέω-ῶ lt πλοῦτος 10 ἡττάομαι-ῶμαιlt ἧττα

2 2 σώφρων gt σωφρονέω- ῶ 4 μάστιξgt μαστίζω 5ἐρυθρὸςgt ἐρυθριάω-ῶ 6 μεί-ωνgt μειόω-ῶ 7 ἁθρόοςgt ἁθροίζω 8 γέρας gt γεραίρω 9 ἄτιμοςgt ἀτιμάζω 10 πλήρηςgt πληρόω-ῶ 11 σκηνὴgt σκηνόω-ῶ 12 γόοςgt γοάω-ῶ

3 ονόματα ρήματα ονόματα ρήματανόσος ἀγορὰὀξὺςφύλαξἀπειλὴὁρμὴ

gt νοσῶgt ἀγορεύωgt ὀξύνωgt φυλάττωgt ἀπειλέω-ῶgt ὁρμάω-ῶ

ἱκέτηςἁγνὸςθερμὸςδυσχερὴςἐλπὶςὕμνος

gt ἱκετεύωgt ἁγνίζωgt θερμαίνωgt δυσχεραίνωgt ἐλπίζωgt ὑμνέω-ῶ

γ Γραμματικές1 3 τετριμμένα 4 πεπαιδευμένος 5 καταβεβλημένος 6 κεκτημένα8 εγγεγραμ-

μένος 10 προβεβλημένος 12 αναγεγραμμένες2 1τετειχίκασι ἐτετειχίκεσαν 2 γέγραφε ἐγεγράφει γέγραφε ἐγεγράφει 3 πεπόμφαμενἐπεπόμφεμεν31 (στρατεύουσιν) ἐστρατεύκασινἐστρατεύκεσαν 2 (διώκουσι) δεδιώχασιν ἐδεδιώχεσαν 3 (θύεις) τέθυκας ἐτεθύκεις 4 (ἁρπάζει) ἥρπακε ἥρπακε (καταφεύγει) καταπέφευγε κατεπεφεύγει

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

5 (ἀπολείπει) ἀπολέλοιπε ἀπελελείπει 6(lsquoΕκφεύγει) ἐκπέφευγε ἐξεπεφεύγει (πίπτει) πέπτωκε ἐπεπτώκει4 ενεστώτας τρίβουσι στρατεύεις κόπτομεν διώκει πράττετε

παρατατικός ἔτριβον ἐστράτευες ἐκόπτομεν ἐδίωκε ἐπράττετεμέλλοντας τρίψουσι στρατεύσεις κόψομεν διώξει πράξετεαόριστος ἔτριψαν ἐστράτευσας ἐκόψαμεν ἐδίωξε ἐπράξατεπαρακείμενος τετρίφασι ἐστράτευκας κεκόφατε δεδίωχε πεπράχατευπερσυντέλικος ἐτετρίφεσαν ἐστρατεύκεις ἐκεκόφετε ἐδεδιώχει ἐπεπράχετε

5 ενεστώτας παρακείμενος υπερσυντέλικοςκτείνομεν ἐκτόναμεν ἐκτόνεμενἁθροίζετε ἡθροίκατε ἡθροίκετεκηρύττουσι κεκηρύχασι ἐκεκηρύχεσανφυλάττεις πεφύλαχας ἐπεφυλάχειςκλέπτει κέκλοφε ἐκεκλόφει

6 Παρακείμενος Ενεστώτας Είδοςαναδιπλασιασμούὠνόμακα ὀνομάζω γ (χρονική αύξηση)δεδιώχασιν διώκουσι(ν) α (επανάληψη )ὕβρικας ὑβρίζεις γ (χρονική αύξηση)κεκρύφαμεν κρύπτομεν α (επανάληψη )βεβλάφατε βλάπτετε α (επανάληψη )κεχορεύκασι χορεύουσι α (επανάληψη )ἐζητήκαμεν ζητοῦμεν β (συλλαβική αύξηση)ᾤκικας οἰκίζεις γ (χρονική αύξηση)πεπόμφασι πέμπουσι α (επανάληψη )ἐρρίφατε ῥίπτετε β (συλλαβική αύξηση)

10η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 αΤρώεισανκτήνος τρώει πάρα πολύ β Ξύπνησετοκτήνοςμέσατου ξύπνησαν τα ζωώδη ένστικτα του ανθρώπου γ Φέρθηκεσανκτήνος συμπεριφέρθηκε με τρόπο που δεν ταιριάζει στην πνευ-

ματική και ηθική υπόσταση του ανθρώπου δ Οικατακτήσειςτωνεργαζομένων τα προνόμια2 1 επίκτητης 2 μεγαλοκτηματίες ακτήμονες 3 κτηνωδίες 4 κατάκτηση 5

απόκτηση

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 1 κτέανον = β κτήμα 2 κτηνηδὸν= στ σαν κτήνη 3 ἐπίκτησις= γ το πρόσθετο κέρδος 4 κτήτωρ= α κάτοχος 5 ἐπικτῶμαι= δ αποκτώ επιπλέον 6 ἄκτητος= ε αυτός που δεν μπορεί να αποκτηθεί

β Ετυμολογικές1 αΠρόσωποπουενεργεί 1 βόσκω gt βοσκός 2 ἡγοῦμαι gt ἡγεμών 3 σῴζω gt σωτήρ 4 εἰσπράττω gt

εἰσπράκτωρ 5τρέφω gt τροφὸς βΕνέργεια-κατάσταση 1 γράφω gt γραφή γραμμή γράμμα 2 κλίνω gt κλίσις 3 ἀμείβω gt ἀμοιβή 4

σείω gt σεισμός 5 φθείρω gt φθορὰ γΌργανο-μέσο 1 γράφω gt γραφίς 2 πλήττω gt πλῆκτρον 3 πίνω gt ποτήριον 4 ἄγχω gt ἀγχόνη

5νίπτω gt νιπτὴρ2 όργανοήμέσο λαμπτὴρ παρώνυμο δημότης νησιώτης τόπο βουλευτήριον ὀρχήστρα υποκοριστικό πυργίσκος πινάκιον δασύλλιον πατρωνυμικό Πηλείδης Πριαμίδης περιεκτικό στρατιά ξενὼν εθνικό Τεγεάτης3 εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἰσότηςlt ἴσος εὔνοιαlt εὔνους ὀξύτηςlt ὀξύς δεινότηςlt

δεινότης ὑγίειαlt ὑγιής σοφίαlt σοφός σωφροσύνηlt σώφρων ἀλήθειαlt ἀληθής εὖροςlt εὐρύς

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ἡ μέλιττα σπονδὴ ὁ σοφιστὴς ἔφηβος κῆπος ἡ νῆσοςγεν τῆς μελίττης σπονδῆς τοῦ σοφιστοῦ ἐφήβου κήπου τῆς νήσουδοτ τῇ μελίττῃ σπονδῇ τῷ σοφιστῇ ἐφήβῳ κήπῳ τῇ νήσῳαιτ τὴν μέλιτταν σπονδὴν τὸν σοφιστὴν ἔφηβον κῆπον τὴν νῆσονκλητ ὦ μέλιττα σπονδὴ ὦ σοφιστὰ ἔφηβε κῆπε ὦ νῆσε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ αἱ μέλιτται σπονδαὶ οἱ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι αἱ νῆσοιγεν τῶν μελιττῶν σπονδῶν τῶν σοφιστῶν ἐφήβων κήπων τῶν νήσωνδοτ ταῖς μελίτταις σπονδαῖς τοῖς σοφισταῖς ἐφήβοις κήποις ταῖς νήσοιςαιτ τὰς μελίττας σπονδὰς τοὺς σοφιστὰς ἐφήβους κήπους τὰς νήσουςκλητ ὦ μέλιτται σπονδαὶ ὦ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι ὦ νῆσοι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

2 τοῖςἀγαθοῖς τῷ ἀγαθῷ πιστὴ (αἱ) πισταὶκαλὸν καλὰ ἀγαθὴ (αἱ) ἀγαθαὶθεῖον (τὰ) θεῖα βεβαία (αἱ) βέβαιαιἀνθρώπειον (τὰ) ἀνθρώπεια ἀρίστη (αἱ) ἄρισταιἀγαπητὴ ἀγαπηταὶ

3 ταῖς ἀρεταῖς τοῖς φιλοσόφοις τῷ ἀνθρώπῳ τῶν χωρῶν τοῦ γεωργοῦ τῷ λόγῳ τὰς ἐπιμελείας αἱ μωρίαι τὰς ἁμάξας τῶν βασιλισσῶν τοῦ πολεμίου τῶν ἀγορῶν τὴν ἀγγελίαν τὰς σκιάς αἱ συμφοραί τὴν φυλακήν ταῖς νίκαις ταῖς παρόδοις τῷ ἐχθρῷ τῆς μούσης

4 1 τιμίους 2 μακρᾶς 3 παράνομοι 4 ἠρέμῳ 5 βαρβάροις 6 ἡμέροις 7 ἀνθρωπείων 8 γενναίους 9 μακρᾷ 10 κριθίνους 11 δικαίων 12 ἐνδόξους

5 α Οὗτοι βτούτων γ τούτου δ ταύτας ε Ταύτῃ

6 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςσῴζεις ἔσῳζες σώσεις ἔσωσας σέσωκας ἐσεσώκεις

γράφομεν ἐγράφομεν γράψομεν ἐγράψαμεν γεγράφαμεν ἐγεγράφεμενστρατεύετε ἐστρατεύετε στρατεύσετε ἐστρατεύσατε ἐστρατεύκατε ἐστρατεύκετεπιστεύουσι ἐπίστευον πιστεύσουσι ἐπίστευσαν πεπιστεύκασι ἐπεπιστεύκεσανκηρύσσει ἐκήρυσσε κηρύξει ἐκήρυξε κεκήρυχε ἐκεκηρύχειῥίπτουσι ἔρριπτον ῥίψουσι ἔρριψαν ἐρρίφασι ἐρρίφεσανἁρπάζετε ἡρπάζετε ἁρπάσετε ἡρπάσατε ἡρπάκατε ἡρπάκετεἱδρύουσι ἵδρυον ἱδρύσουσι ἵδρυσαν ἱδρύκασι ἱδρύκεσαν

παραshyσκευάζει

παρεσκεύαζε παραshyσκευάσει

παρεσκεύασε παρεσκεύακε παρεσκευάκει

11η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 πολεοδομικές 2 πολιούχος 3 πολιτειακό 4 πολιτεύεται 5 πολιτικοποιήθη-

κε 6πολιτευτής 7 πολιτιστικών2 α Είναι προτιμότερο να είναι κάποιος ο καλύτερος σε στενότερο κύκλο παρά

κατώτερος σε ευρύτερο β Το σύνολο των κατοίκων μιας πόλης γ Η ζωή οι κοινωνικές συνήθειες της πόλης (σε αντιδιαστολή προς την επαρχία)3 α η Ρώμη β το Παρίσι γ η Ιερουσαλήμ4-ζ -στ -δ 4-γ 5-ε 6-β 7-α

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β Ετυμολογικές1 α ἡβάσκω lt ἡβάω-ῶ βῥιπτάζωlt ῥίπτω γαἰτίζω lt αἰτέω-ῶ δ ἑρπύζω lt ἕρπω

εγηράσκω lt γηράω-ῶ2 ὀψίζω lt ὀψέ (=αργά προς το βράδυ) οἰμώζω lt οἴμοι (=αλίμονο) θαμίζω lt θα-

μά (=συχνά) χωρίζω lt χωρὶς (=χωριστά) πελάζω lt πέλας (=πλησίον κοντά) ἀλαλάζω lt ἀλαλὰ (=πολεμική ιαχή) γρύζω lt γρῦ (=ldquoγρύξιμοrdquo η φωνή του γου-ρουνιού) ἐλελίζω lt ἐλελεῦ (=πολεμική κραυγή) ἐγγίζω lt ἐγγύς αἰάζω lt αἰαῖ (=επιφώνημα θλίψης αχ)

3 1 στρατηγιάω -ιῶ (εφετικό) lt στρατηγέω-ῶ 2 δρασείω (εφετικό) lt δράω-ῶ 3 πολεμησείω (εφετικό) lt πολεμέω-ῶ 4 ἡβάσκω (εναρκτικό) lt ἡβάω-ῶ 5 στενάζω (θαμιστικό) lt στένω 6 ἀπαλλαξείω (εφετικό) lt ἀπαλλάττω 7 γηράσκω (εναρκτικό) lt γηράω-ῶ 8 ῥιπτάζω (θαμιστικό) lt ῥίπτω

γ Συντακτικές1 εἴσοδος υποκείμενο στο ἐστίν ἀπότομος κατηγορούμενο στο εἴσοδος τεῖχος αντικείμενο στο ἔχει τὰπροπύλαια υποκείμενο στο ἔχει (αττική σύνταξη) ἡθάλασσα υποκείμενο στο ἐστὶ σύνοπτος κατηγορούμενο στο θάλασσα Αἰγεὺς υποκείμενο στα ἐτελεύτησεν και ῥίψας2 α αἴτιοι βνομοθέται γ Φίλοι πολέμιοι δ οἰκισταί ε λυπηρά 3 1 Σωκράτης rarr Υποκ τοῦσώματος rarr Αντικ ἠμέλει rarr Ρήμα 2 Πολλὰ rarr Αντικ άμεσο εἴπομεν rarr Ρήμα τῇπόλει rarr Αντικ έμμεσο 3 Οὗτος rarr Υποκ ἐγένετο rarr Ρήμα εὐεργέτης rarr Κατηγ (το ἐγένετο = συνδε-

τικό) 4 Ἡγλῶττα rarr Υποκ προτρέχει rarr Ρήματῆςδιανοίας rarr Αντικ 5 Φιλοκλῆς rarr Υποκ ἦν rarr Ρήμα στρατηγὸς rarr Κατηγ (το ἦν = συνδετικό) 6 γνώμην rarr Αντικ εἴχον rarr Ρήμα(οὗτοι) rarr εννοούμενο Υποκ 7 Ὅδεrarr Υποκ συμμαχεῖ rarr Ρήμα τῇγυναικί rarr Αντικ 8 Χάριν rarr Αντικ άμεσο ἡμεῖς rarr Υποκ τοῖςθεοῖς rarr Αντικ έμμεσο ὀφείλομεν

rarr Ρήμα 9 Σὲ rarr Αντικ αἰτιάσσονται rarr Ρήμα οἱἝλληνες rarr Υποκ 10 Ἀπέσταλκα rarr Ρήμα(ἐγώ)rarr εννοούμενο Υποκ σοι rarr Αντικ έμμεσο τὸ

δῶρον rarr Αντικ άμεσο

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 11: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

6 1 Ὁ θεὸς οὔκ ἐστι σύμμαχος τῷ ἐχθρῷ 2 Πολλάκις δrsquo ὅμως μάτην τὸν ἀγρὸν θεραπεύω 3 Ὁ ἄπιστος φίλος οὐ μετέχει τῶν κινδύνων

6η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 άμπωτις 2 πρόποση 3 κατάποση 4 οινοποσίας 5 πόσιμο2 α παίρνω το χάπι με νερό β είναι πολύ όμορφη γ τον σέβεται τον εκτιμά αναγνωρίζοντας τα όσα του οφείλει δ απορρόφησε τη βροχή ε θα περάσω κι αυτήν την ψυχική δοκιμασία 3 α οινοποσία β συμπόσιο γ πότης δ ηδύποτο

β Ετυμολογικές1 1 ε 2 α 3 ζ θ 4 ι 5 δ η 6β στ 7 γ2 α 5 0 β 7 8 γ 4 6 93 1 ἡ λῆξις 2 ὁ δέκτης 3 τὸ δεῖγμα 4 ἡ λαβὴ 5 ὁ βαδιστὴς 6 ὁ σφυγμὸς 7 ὁ

κτήτωρ 8 ὁ κλητὴρ 9 ἡ λατρεία 10 τὸ ἄγαλμα

γ Γραμματικές1 1 ὥρᾳ (δοτ ενικού) ὥραις 2 πηγὴν (αιτ ενικού) πηγὰς 3 ἰδέᾳ (δοτ ενικού) ἰδέαις 4 ὑλακὴ (ονομ ενικού) ὑλακαὶ 5 φυγὴν (αιτ ενικού) φυγὰς 6 ὕλην (αιτ ενικού) ὕλας 7 πείρᾳ (δοτ ενικού) πείραις 8 κριτὴς (ονομ ενικού) κριταὶ2 1 θυσίᾳ 2 στρατιώτου 3 δόξῃ 4 τόλμην 5 τιμῶν 6 τοξοτῶν 7 ὀπωρῶν 8

κομιδῆς

3 ἡ λίμνη τῶν πελατῶν τῷ τεχνίτῃ ὦ ὁπλῖτα τοῦ κριτοῦ ὦ καθηγητά τοῦ νησι-ώτου τῆς μαθητρίας τῷ στρατιώτῃ

4 α οἰκίαι θαλάττης β στρατιώτῃ γ ψυχαῖς ἐπιθυμιῶν δ μελίττης ε πολῖται χώρας

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α Ὁ μῦθος λέγει ὅτι ὁ θεὸς τὸν κακὸν τῇ τιμωρίᾳ κολάζει β Οἱ θεαταὶ ἐν τοῖς γυμνασίοις τοὺς νικητὰς θαυμάζουσι γ Αἱ θύελλαι ἐν ταῖς θαλάτταις φόβον τοῖς ἀνθρώποις φέρουσι δ Ἀγαθοί ἐστε ὦ νεανίαι καὶ ἀγαθὸν ἔργον πράττετε

6 ὁ ποιητὴςτοῦ

ποιητοῦτὸν

ποιητὴνοἱ

ποιηταὶτοῖς

ποιηταῖςὁ νεανίας νεανίου νεανίαν νεανίαι νεανίαιςὁ πρεσβύτης πρεσβύτου πρεσβύτην πρεσβῦται πρεσβύταιςἡ ἀρετὴ

τῆςἀρετῆς

τῇἀρετῇ

αἱἀρεταὶ

τῶνἀρετῶν

ἡ τιμωρία τιμωρίας τιμωρίᾳ τιμωρίαι τιμωριῶνἡ μέλιττα μελίττης μελίττῃ μέλιτται μελιττῶν

7 1 τῇ θυέλλῃ 2 τῶν ταμιῶν 3 τῆς δίψης 4 τὰς θαλάσσας (ο τόνος κατεβαίνει επειδή η λήγουσα -ας είναι μακρόχρονη και όταν η λήγουσα είναι μακρόχρο-νη η προπαραλήγουσα δεν τονίζεται) 5 ὦ εὐπατρίδα 6 τοῖς μαθηταῖς 7 τὰς ὠφελείας 8 τῆς μελίσσης

7η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1στ2ζ3α4 η5ε6β7θ8ι9δ10γ2 α ζύγωναν β ζευγολάτη γ ζευγαρωτή δ ζυγοστάθμιση ε ζυγό στ σύζευξη3 α διαζευγμένοι β τη σύζευξη γ ζύγωσε δ ζευγίτες ε ζυγό

β Ετυμολογικές1 α ποτήριον β ῥεῖθρον γ πλῆκτρον δ δρέπανον ε σκέπαστρον στ φέρετρον

ζ λουτρόνη βουλευτήριον θκολαστήριον ι βατήρ 2 αποτίζωβὁρμάομαι-ῶμαιγ χρώζω δβαίνω ελούωστ νίπτω3 1 γ- όργανο μέσον 2 δ- όργανο μέσον 3 β- όργανο μέσον 4 ε- τόπο 5 α-

όργανο μέσον

γ Γραμματικές1 ἔπειθες

κατέκλεψεἐφρόντισανἐνομίσατε

ἐπείθετεκατέκλεψανἐφρόντισεἐνόμισας

ἐξεπλήξαμενἤλεγχεςδιήγομενἔσπευδε

ἐξέπληξαἠλέγχετεδιῆγονἔσπευδον

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

2 α ἐφύλαττον φυλάξουσι ἐφύλαξαν β συνέγραφε συγγράψει συνέγραψε γ ἐθαύμαζον θαυμάσουσιἐθαύμασαν δ ἠγόρευε(ν) ἀγορεύσει ἠγόρευσε εἔβλαπτε(ν) βλάψειἔβλαψε

3 ρήματα παρατατικός αόριστοςὑπογράφωσυγκόπτωσυλλέγωἐκτρέπωἐκπλέωἐκπέμπωἐντάσσω

ὑπέγραφονσυνέκοπτονσυνέλεγονἐξέτρεπονἐξέπλεονἐξέπεμπονἐνέτασσον

ὑπέγραψασυνέκοψασυνέλεξαἐξέτρεψαἐξέπλευσαἐξέπεμψαἐνέταξα

4 α προέτρεχε β ἐπετρέπομεν γ διῆγον δ μετελάμβανον ε κατέκλυζε στ ἀνέφερε ζ ἤλαυνον η διέμενον

5 πέμπεικελεύειςτυγχάνομενδιώκετεἐλπίζομενἐπιρρίπτετεἀγγέλλουσι

ἔπεμπεἐκέλευεςἐτυγχάνομενἐδιώκετεἠλπίζομενἐπερρίπτετεἤγγελλον

ἐλπίζομενοἰκίζομενἀναγκάζειςὁρίζουσιαἴρειςὑφαίνειπροάγει

ἠλπίζομενᾠκίζομενἠνάγκαζεςὥριζονᾖρεςὕφαινεπροῆγε

6 α ἦρχε gt ἄρχει β ἤθελε gt ἐθέλει διέκοπτε gt διακόπτει γ ἐπεσήμαινον gt ἐπιση-μαίνουσι δ ἔθυες gt θύει ε ὤρυττον gt ὀρύττουσι στ συνέλεγεν gt συλλέγει

7 αεἰσιν gt ἦσαν β ἐστινgt ἦν γ εἶgt ἦσθα δ ἐστὲ gtἦτε ε ἐστιν gt ἦν ἐστὲgt ἦτε στεἰμὶ gt ἦ και ἦν

8η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δε δεσμεύομαι από ορισμένο καθήκον υποχρέωση β είμαι απαλλαγμένος για ορισμένο χρόνο από υποχρέωση υπηρεσίας γ ωράριο που ρυθμίζεται κατά τη βούληση του εργαζομένου δ δεν είναι κλειστός ε θέσεις όχι κατειλημμένες21 γ2 ε 3 α 4 β 5 δ

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

31ελευθερίας2απελεύθεροι3ελευθεριότητα4 ελευθεροτυπία5ελευθερό-στομος

4 αιωνόβιος υπεραιωνόβιος μακροβιότατος μαθουσάλας υπερήλικας υπέργηρος5 έσκασα ἀπεπνίγην γνωρίζεις οἶσθα ἐπειδὴ ἔφαγα ἐμφαγὼν δηλητήριο φάρμακον πάντοτε ἀεὶ κληρονομιά κλῆρος το παλικαράκι ὁ μειρακίσκος δεν έπρεπε οὐκ ἔδει

β Ετυμολογικές1 ἀπιστία lt ἄπιστος εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἀλήθειαlt ἀληθής ὑγίειαlt ὑγιής πά-

χοςlt παχύς σωφροσύνηlt σώφρων ταχύτηςlt τάχος ἀρχαιότηςlt ἀρχαῖος2 δίκαιος gt δικαιοσύνη πρᾷοςgt πραότης ἄφθονοςgt ἀφθονία διαυγὴςgt διαύγεια

βαθὺςgt βάθος πυκνὸςgt πυκνότης δασὺςgt δασύτης

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος τὸ καλὸν ἔργον ἡ ἀγαπητὴ συνεργὸςγεν τοῦ ἀγαθοῦ ἀνθρώπου τοῦ καλοῦ ἔργου τῆς ἀγαπητῆς συνεργοῦδοτ τῷ ἀγαθῷ ἀνθρώπῳ τῷ καλῷ ἔργῳ τῇ ἀγαπητῇ συνεργῷαιτ τὸν ἀγαθὸν ἄνθρωπον τὸ καλὸν ἔργον τὴν ἀγαπητὴν συνεργὸνκλητ ὦ ἀγαθὲ ἄνθρωπε ὦ καλὸν ἔργον ὦ ἀγαπητὴ συνεργὲ

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι τὰ καλὰ ἔργα αἱ ἀγαπητοὶ συνεργοὶγεν τῶν ἀγαθῶν ἀνθρώπων τῶν καλῶν ἔργων τῶν ἀγαπητῶν συνεργῶνδοτ τοῖς ἀγαθοῖς ἀνθρώποις τοῖς καλοῖς ἔργοις ταῖς ἀγαπητοῖς συνεργοῖςαιτ τοὺς ἀγαθοὺς ἀνθρώπους τὰ καλὰ ἔργα τὰς ἀγαπητοὺς συνεργοὺςκλητ ὦ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι ὦ καλὰ ἔργα ὦ ἀγαπητοὶ συνεργοὶ

2 α τοὺς νέους τοῖς δημοσίοις β σοφοὶ χρηστοὶ γ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ νέος δημόσιος ἡ νέα δημοσία τὸ νέον δημόσιονγεν τοῦ νέου δημοσίου τῆς νέας δημοσίας τοῦ νέου δημοσίουδοτ τῷ νέῳ δημοσίῳ τῇ νέᾳ δημοσίᾳ τῷ νέῳ δημοσίῳαιτ τὸν νέον δημόσιον τὴν νέαν δημοσίαν τὸ νέον δημόσιονκλητ ὦ νέε δημόσιε ὦ νέα δημοσία ὦ νέε δημόσιε

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ νέοι δημόσιοι αἱ νέαι δημόσιαι τὰ νέα δημόσιαγεν τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίωνδοτ τοῖς νέοις δημοσίοις ταῖς νέαις δημοσίαις τοῖς νέοις δημοσίοιςαιτ τοὺς νέους δημοσίους τὰς νέας δημοσίας τὰ νέα δημόσιακλητ ὦ νέοι δημόσιοι ὦ νέαι δημόσιαι ὦ νέα δημόσια

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ σοφὸς χρηστὸς ἡ σοφὴ χρηστὴ τὸ σοφὸν χρηστὸνγεν τοῦ σοφοῦ χρηστοῦ τῆς σοφῆς χρηστῆς τοῦ σοφοῦ χρηστοῦδοτ τῷ σοφῷ χρηστῷ τῇ σοφῇ χρηστῇ τῷ σοφῷ χρηστῷαιτ τὸν σοφὸν χρηστὸν τὴν σοφὴν χρηστὴν τὸ σοφὸν χρηστὸνκλητ ὦ σοφὲ χρηστὲ ὦ σοφὴ χρηστὴ ὦ σοφὸν χρηστὸν

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ σοφοὶ χρηστοὶ αἱ σοφαὶ χρησταὶ τὰ σοφὰ χρηστὰγεν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶνδοτ τοῖς σοφοῖς χρηστοῖς ταῖς σοφαῖς χρησταῖς τοῖς σοφοῖς χρηστοῖςαιτ τοὺς σοφοὺς χρηστοὺς τὰς σοφὰς χρηστὰς τὰ σοφὰ χρηστὰκλητ ὦ σοφοὶ χρηστοὶ ὦ σοφαὶ χρησταὶ ὦ σοφὰ χρηστὰ

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ φρόνιμος ἀνδρεῖος ἡ φρόνιμος ἀνδρεία τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονγεν τοῦ φρονίμου ἀνδρείου τῆς φρονίμου ἀνδρείας τοῦ φρονίμου ἀνδρείουδοτ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳ τῇ φρονίμῳ ἀνδρείᾳ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳαιτ τὸν φρόνιμον ἀνδρεῖον τὴν φρόνιμον ἀνδρείαν τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονκλητ ὦ φρόνιμε ἀνδρεῖε ὦ φρόνιμε ἀνδρεία ὦ φρόνιμον ἀνδρεῖε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι αἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖαγεν τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείωνδοτ τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοις ταῖς φρονίμοις ἀνδρείαις τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοιςαιτ τοὺς φρονίμους ἀνδρείους τὰς φρονίμους ἀνδρείας τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖακλητ ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι ὦ φρόνιμα ἀνδρεῖα

3 α οὗτος ταύτας β τούτου γ τούτοις δ ταύτης ε τούτῳ στ Αὕτη4 α ταῦτα β τούτων γ ταύτης τούτοις τούτων τούτῳ

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1ε πατρώα γη 2ζ πατρικό σπίτι 3α ομοπάτριος αδερφός 4στ πάτρια εδάφη 5γ

πατρωνυμικά ουσιαστικά 6β πατριωτικά τραγούδια 7δ ιδιαίτερη πατρίδα2 1ε2δ3β4α5γ3 1ε2ζ3α4η5στ6δ7β8γ 1πατραλοίας= πατροκτόνος 2 πατρώος= αυτός που ανήκει στον πατέρα

στον πρόγονο 3 πατρόθεν= από τον πατέρα 4 πατροπαράδοτος= αυτός που παραδόθηκε από τον πατέρα ή τους προγόνους 5πατριωτισμός= έμπρακτη αγάπη για την πατρίδα6πατρογονικός= αυτός που προέρχεται από τους γονείς και τους προγόνους 7προπάτορας= ο πατέρας του πατέρα 8πατρότητα= η ιδιότητα του δημιουργού του επινοητή του εφευρέτη

β Ετυμολογικές1 1βασιλεύω lt βασιλεύς 2 ἀγγέλλω lt ἄγγελος 3 δουλεύω lt δοῦλος 4 ὁρίζω lt

ὅρος 5 ἐχθαίρω lt ἐχθρός 6 καθαίρω lt καθαρός 7φιλέω-ῶ lt φίλος 8 δηλόω lt δῆλος (=φανερός) 9 πλουτέω-ῶ lt πλοῦτος 10 ἡττάομαι-ῶμαιlt ἧττα

2 2 σώφρων gt σωφρονέω- ῶ 4 μάστιξgt μαστίζω 5ἐρυθρὸςgt ἐρυθριάω-ῶ 6 μεί-ωνgt μειόω-ῶ 7 ἁθρόοςgt ἁθροίζω 8 γέρας gt γεραίρω 9 ἄτιμοςgt ἀτιμάζω 10 πλήρηςgt πληρόω-ῶ 11 σκηνὴgt σκηνόω-ῶ 12 γόοςgt γοάω-ῶ

3 ονόματα ρήματα ονόματα ρήματανόσος ἀγορὰὀξὺςφύλαξἀπειλὴὁρμὴ

gt νοσῶgt ἀγορεύωgt ὀξύνωgt φυλάττωgt ἀπειλέω-ῶgt ὁρμάω-ῶ

ἱκέτηςἁγνὸςθερμὸςδυσχερὴςἐλπὶςὕμνος

gt ἱκετεύωgt ἁγνίζωgt θερμαίνωgt δυσχεραίνωgt ἐλπίζωgt ὑμνέω-ῶ

γ Γραμματικές1 3 τετριμμένα 4 πεπαιδευμένος 5 καταβεβλημένος 6 κεκτημένα8 εγγεγραμ-

μένος 10 προβεβλημένος 12 αναγεγραμμένες2 1τετειχίκασι ἐτετειχίκεσαν 2 γέγραφε ἐγεγράφει γέγραφε ἐγεγράφει 3 πεπόμφαμενἐπεπόμφεμεν31 (στρατεύουσιν) ἐστρατεύκασινἐστρατεύκεσαν 2 (διώκουσι) δεδιώχασιν ἐδεδιώχεσαν 3 (θύεις) τέθυκας ἐτεθύκεις 4 (ἁρπάζει) ἥρπακε ἥρπακε (καταφεύγει) καταπέφευγε κατεπεφεύγει

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

5 (ἀπολείπει) ἀπολέλοιπε ἀπελελείπει 6(lsquoΕκφεύγει) ἐκπέφευγε ἐξεπεφεύγει (πίπτει) πέπτωκε ἐπεπτώκει4 ενεστώτας τρίβουσι στρατεύεις κόπτομεν διώκει πράττετε

παρατατικός ἔτριβον ἐστράτευες ἐκόπτομεν ἐδίωκε ἐπράττετεμέλλοντας τρίψουσι στρατεύσεις κόψομεν διώξει πράξετεαόριστος ἔτριψαν ἐστράτευσας ἐκόψαμεν ἐδίωξε ἐπράξατεπαρακείμενος τετρίφασι ἐστράτευκας κεκόφατε δεδίωχε πεπράχατευπερσυντέλικος ἐτετρίφεσαν ἐστρατεύκεις ἐκεκόφετε ἐδεδιώχει ἐπεπράχετε

5 ενεστώτας παρακείμενος υπερσυντέλικοςκτείνομεν ἐκτόναμεν ἐκτόνεμενἁθροίζετε ἡθροίκατε ἡθροίκετεκηρύττουσι κεκηρύχασι ἐκεκηρύχεσανφυλάττεις πεφύλαχας ἐπεφυλάχειςκλέπτει κέκλοφε ἐκεκλόφει

6 Παρακείμενος Ενεστώτας Είδοςαναδιπλασιασμούὠνόμακα ὀνομάζω γ (χρονική αύξηση)δεδιώχασιν διώκουσι(ν) α (επανάληψη )ὕβρικας ὑβρίζεις γ (χρονική αύξηση)κεκρύφαμεν κρύπτομεν α (επανάληψη )βεβλάφατε βλάπτετε α (επανάληψη )κεχορεύκασι χορεύουσι α (επανάληψη )ἐζητήκαμεν ζητοῦμεν β (συλλαβική αύξηση)ᾤκικας οἰκίζεις γ (χρονική αύξηση)πεπόμφασι πέμπουσι α (επανάληψη )ἐρρίφατε ῥίπτετε β (συλλαβική αύξηση)

10η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 αΤρώεισανκτήνος τρώει πάρα πολύ β Ξύπνησετοκτήνοςμέσατου ξύπνησαν τα ζωώδη ένστικτα του ανθρώπου γ Φέρθηκεσανκτήνος συμπεριφέρθηκε με τρόπο που δεν ταιριάζει στην πνευ-

ματική και ηθική υπόσταση του ανθρώπου δ Οικατακτήσειςτωνεργαζομένων τα προνόμια2 1 επίκτητης 2 μεγαλοκτηματίες ακτήμονες 3 κτηνωδίες 4 κατάκτηση 5

απόκτηση

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 1 κτέανον = β κτήμα 2 κτηνηδὸν= στ σαν κτήνη 3 ἐπίκτησις= γ το πρόσθετο κέρδος 4 κτήτωρ= α κάτοχος 5 ἐπικτῶμαι= δ αποκτώ επιπλέον 6 ἄκτητος= ε αυτός που δεν μπορεί να αποκτηθεί

β Ετυμολογικές1 αΠρόσωποπουενεργεί 1 βόσκω gt βοσκός 2 ἡγοῦμαι gt ἡγεμών 3 σῴζω gt σωτήρ 4 εἰσπράττω gt

εἰσπράκτωρ 5τρέφω gt τροφὸς βΕνέργεια-κατάσταση 1 γράφω gt γραφή γραμμή γράμμα 2 κλίνω gt κλίσις 3 ἀμείβω gt ἀμοιβή 4

σείω gt σεισμός 5 φθείρω gt φθορὰ γΌργανο-μέσο 1 γράφω gt γραφίς 2 πλήττω gt πλῆκτρον 3 πίνω gt ποτήριον 4 ἄγχω gt ἀγχόνη

5νίπτω gt νιπτὴρ2 όργανοήμέσο λαμπτὴρ παρώνυμο δημότης νησιώτης τόπο βουλευτήριον ὀρχήστρα υποκοριστικό πυργίσκος πινάκιον δασύλλιον πατρωνυμικό Πηλείδης Πριαμίδης περιεκτικό στρατιά ξενὼν εθνικό Τεγεάτης3 εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἰσότηςlt ἴσος εὔνοιαlt εὔνους ὀξύτηςlt ὀξύς δεινότηςlt

δεινότης ὑγίειαlt ὑγιής σοφίαlt σοφός σωφροσύνηlt σώφρων ἀλήθειαlt ἀληθής εὖροςlt εὐρύς

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ἡ μέλιττα σπονδὴ ὁ σοφιστὴς ἔφηβος κῆπος ἡ νῆσοςγεν τῆς μελίττης σπονδῆς τοῦ σοφιστοῦ ἐφήβου κήπου τῆς νήσουδοτ τῇ μελίττῃ σπονδῇ τῷ σοφιστῇ ἐφήβῳ κήπῳ τῇ νήσῳαιτ τὴν μέλιτταν σπονδὴν τὸν σοφιστὴν ἔφηβον κῆπον τὴν νῆσονκλητ ὦ μέλιττα σπονδὴ ὦ σοφιστὰ ἔφηβε κῆπε ὦ νῆσε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ αἱ μέλιτται σπονδαὶ οἱ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι αἱ νῆσοιγεν τῶν μελιττῶν σπονδῶν τῶν σοφιστῶν ἐφήβων κήπων τῶν νήσωνδοτ ταῖς μελίτταις σπονδαῖς τοῖς σοφισταῖς ἐφήβοις κήποις ταῖς νήσοιςαιτ τὰς μελίττας σπονδὰς τοὺς σοφιστὰς ἐφήβους κήπους τὰς νήσουςκλητ ὦ μέλιτται σπονδαὶ ὦ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι ὦ νῆσοι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

2 τοῖςἀγαθοῖς τῷ ἀγαθῷ πιστὴ (αἱ) πισταὶκαλὸν καλὰ ἀγαθὴ (αἱ) ἀγαθαὶθεῖον (τὰ) θεῖα βεβαία (αἱ) βέβαιαιἀνθρώπειον (τὰ) ἀνθρώπεια ἀρίστη (αἱ) ἄρισταιἀγαπητὴ ἀγαπηταὶ

3 ταῖς ἀρεταῖς τοῖς φιλοσόφοις τῷ ἀνθρώπῳ τῶν χωρῶν τοῦ γεωργοῦ τῷ λόγῳ τὰς ἐπιμελείας αἱ μωρίαι τὰς ἁμάξας τῶν βασιλισσῶν τοῦ πολεμίου τῶν ἀγορῶν τὴν ἀγγελίαν τὰς σκιάς αἱ συμφοραί τὴν φυλακήν ταῖς νίκαις ταῖς παρόδοις τῷ ἐχθρῷ τῆς μούσης

4 1 τιμίους 2 μακρᾶς 3 παράνομοι 4 ἠρέμῳ 5 βαρβάροις 6 ἡμέροις 7 ἀνθρωπείων 8 γενναίους 9 μακρᾷ 10 κριθίνους 11 δικαίων 12 ἐνδόξους

5 α Οὗτοι βτούτων γ τούτου δ ταύτας ε Ταύτῃ

6 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςσῴζεις ἔσῳζες σώσεις ἔσωσας σέσωκας ἐσεσώκεις

γράφομεν ἐγράφομεν γράψομεν ἐγράψαμεν γεγράφαμεν ἐγεγράφεμενστρατεύετε ἐστρατεύετε στρατεύσετε ἐστρατεύσατε ἐστρατεύκατε ἐστρατεύκετεπιστεύουσι ἐπίστευον πιστεύσουσι ἐπίστευσαν πεπιστεύκασι ἐπεπιστεύκεσανκηρύσσει ἐκήρυσσε κηρύξει ἐκήρυξε κεκήρυχε ἐκεκηρύχειῥίπτουσι ἔρριπτον ῥίψουσι ἔρριψαν ἐρρίφασι ἐρρίφεσανἁρπάζετε ἡρπάζετε ἁρπάσετε ἡρπάσατε ἡρπάκατε ἡρπάκετεἱδρύουσι ἵδρυον ἱδρύσουσι ἵδρυσαν ἱδρύκασι ἱδρύκεσαν

παραshyσκευάζει

παρεσκεύαζε παραshyσκευάσει

παρεσκεύασε παρεσκεύακε παρεσκευάκει

11η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 πολεοδομικές 2 πολιούχος 3 πολιτειακό 4 πολιτεύεται 5 πολιτικοποιήθη-

κε 6πολιτευτής 7 πολιτιστικών2 α Είναι προτιμότερο να είναι κάποιος ο καλύτερος σε στενότερο κύκλο παρά

κατώτερος σε ευρύτερο β Το σύνολο των κατοίκων μιας πόλης γ Η ζωή οι κοινωνικές συνήθειες της πόλης (σε αντιδιαστολή προς την επαρχία)3 α η Ρώμη β το Παρίσι γ η Ιερουσαλήμ4-ζ -στ -δ 4-γ 5-ε 6-β 7-α

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β Ετυμολογικές1 α ἡβάσκω lt ἡβάω-ῶ βῥιπτάζωlt ῥίπτω γαἰτίζω lt αἰτέω-ῶ δ ἑρπύζω lt ἕρπω

εγηράσκω lt γηράω-ῶ2 ὀψίζω lt ὀψέ (=αργά προς το βράδυ) οἰμώζω lt οἴμοι (=αλίμονο) θαμίζω lt θα-

μά (=συχνά) χωρίζω lt χωρὶς (=χωριστά) πελάζω lt πέλας (=πλησίον κοντά) ἀλαλάζω lt ἀλαλὰ (=πολεμική ιαχή) γρύζω lt γρῦ (=ldquoγρύξιμοrdquo η φωνή του γου-ρουνιού) ἐλελίζω lt ἐλελεῦ (=πολεμική κραυγή) ἐγγίζω lt ἐγγύς αἰάζω lt αἰαῖ (=επιφώνημα θλίψης αχ)

3 1 στρατηγιάω -ιῶ (εφετικό) lt στρατηγέω-ῶ 2 δρασείω (εφετικό) lt δράω-ῶ 3 πολεμησείω (εφετικό) lt πολεμέω-ῶ 4 ἡβάσκω (εναρκτικό) lt ἡβάω-ῶ 5 στενάζω (θαμιστικό) lt στένω 6 ἀπαλλαξείω (εφετικό) lt ἀπαλλάττω 7 γηράσκω (εναρκτικό) lt γηράω-ῶ 8 ῥιπτάζω (θαμιστικό) lt ῥίπτω

γ Συντακτικές1 εἴσοδος υποκείμενο στο ἐστίν ἀπότομος κατηγορούμενο στο εἴσοδος τεῖχος αντικείμενο στο ἔχει τὰπροπύλαια υποκείμενο στο ἔχει (αττική σύνταξη) ἡθάλασσα υποκείμενο στο ἐστὶ σύνοπτος κατηγορούμενο στο θάλασσα Αἰγεὺς υποκείμενο στα ἐτελεύτησεν και ῥίψας2 α αἴτιοι βνομοθέται γ Φίλοι πολέμιοι δ οἰκισταί ε λυπηρά 3 1 Σωκράτης rarr Υποκ τοῦσώματος rarr Αντικ ἠμέλει rarr Ρήμα 2 Πολλὰ rarr Αντικ άμεσο εἴπομεν rarr Ρήμα τῇπόλει rarr Αντικ έμμεσο 3 Οὗτος rarr Υποκ ἐγένετο rarr Ρήμα εὐεργέτης rarr Κατηγ (το ἐγένετο = συνδε-

τικό) 4 Ἡγλῶττα rarr Υποκ προτρέχει rarr Ρήματῆςδιανοίας rarr Αντικ 5 Φιλοκλῆς rarr Υποκ ἦν rarr Ρήμα στρατηγὸς rarr Κατηγ (το ἦν = συνδετικό) 6 γνώμην rarr Αντικ εἴχον rarr Ρήμα(οὗτοι) rarr εννοούμενο Υποκ 7 Ὅδεrarr Υποκ συμμαχεῖ rarr Ρήμα τῇγυναικί rarr Αντικ 8 Χάριν rarr Αντικ άμεσο ἡμεῖς rarr Υποκ τοῖςθεοῖς rarr Αντικ έμμεσο ὀφείλομεν

rarr Ρήμα 9 Σὲ rarr Αντικ αἰτιάσσονται rarr Ρήμα οἱἝλληνες rarr Υποκ 10 Ἀπέσταλκα rarr Ρήμα(ἐγώ)rarr εννοούμενο Υποκ σοι rarr Αντικ έμμεσο τὸ

δῶρον rarr Αντικ άμεσο

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 12: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α Ὁ μῦθος λέγει ὅτι ὁ θεὸς τὸν κακὸν τῇ τιμωρίᾳ κολάζει β Οἱ θεαταὶ ἐν τοῖς γυμνασίοις τοὺς νικητὰς θαυμάζουσι γ Αἱ θύελλαι ἐν ταῖς θαλάτταις φόβον τοῖς ἀνθρώποις φέρουσι δ Ἀγαθοί ἐστε ὦ νεανίαι καὶ ἀγαθὸν ἔργον πράττετε

6 ὁ ποιητὴςτοῦ

ποιητοῦτὸν

ποιητὴνοἱ

ποιηταὶτοῖς

ποιηταῖςὁ νεανίας νεανίου νεανίαν νεανίαι νεανίαιςὁ πρεσβύτης πρεσβύτου πρεσβύτην πρεσβῦται πρεσβύταιςἡ ἀρετὴ

τῆςἀρετῆς

τῇἀρετῇ

αἱἀρεταὶ

τῶνἀρετῶν

ἡ τιμωρία τιμωρίας τιμωρίᾳ τιμωρίαι τιμωριῶνἡ μέλιττα μελίττης μελίττῃ μέλιτται μελιττῶν

7 1 τῇ θυέλλῃ 2 τῶν ταμιῶν 3 τῆς δίψης 4 τὰς θαλάσσας (ο τόνος κατεβαίνει επειδή η λήγουσα -ας είναι μακρόχρονη και όταν η λήγουσα είναι μακρόχρο-νη η προπαραλήγουσα δεν τονίζεται) 5 ὦ εὐπατρίδα 6 τοῖς μαθηταῖς 7 τὰς ὠφελείας 8 τῆς μελίσσης

7η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1στ2ζ3α4 η5ε6β7θ8ι9δ10γ2 α ζύγωναν β ζευγολάτη γ ζευγαρωτή δ ζυγοστάθμιση ε ζυγό στ σύζευξη3 α διαζευγμένοι β τη σύζευξη γ ζύγωσε δ ζευγίτες ε ζυγό

β Ετυμολογικές1 α ποτήριον β ῥεῖθρον γ πλῆκτρον δ δρέπανον ε σκέπαστρον στ φέρετρον

ζ λουτρόνη βουλευτήριον θκολαστήριον ι βατήρ 2 αποτίζωβὁρμάομαι-ῶμαιγ χρώζω δβαίνω ελούωστ νίπτω3 1 γ- όργανο μέσον 2 δ- όργανο μέσον 3 β- όργανο μέσον 4 ε- τόπο 5 α-

όργανο μέσον

γ Γραμματικές1 ἔπειθες

κατέκλεψεἐφρόντισανἐνομίσατε

ἐπείθετεκατέκλεψανἐφρόντισεἐνόμισας

ἐξεπλήξαμενἤλεγχεςδιήγομενἔσπευδε

ἐξέπληξαἠλέγχετεδιῆγονἔσπευδον

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

2 α ἐφύλαττον φυλάξουσι ἐφύλαξαν β συνέγραφε συγγράψει συνέγραψε γ ἐθαύμαζον θαυμάσουσιἐθαύμασαν δ ἠγόρευε(ν) ἀγορεύσει ἠγόρευσε εἔβλαπτε(ν) βλάψειἔβλαψε

3 ρήματα παρατατικός αόριστοςὑπογράφωσυγκόπτωσυλλέγωἐκτρέπωἐκπλέωἐκπέμπωἐντάσσω

ὑπέγραφονσυνέκοπτονσυνέλεγονἐξέτρεπονἐξέπλεονἐξέπεμπονἐνέτασσον

ὑπέγραψασυνέκοψασυνέλεξαἐξέτρεψαἐξέπλευσαἐξέπεμψαἐνέταξα

4 α προέτρεχε β ἐπετρέπομεν γ διῆγον δ μετελάμβανον ε κατέκλυζε στ ἀνέφερε ζ ἤλαυνον η διέμενον

5 πέμπεικελεύειςτυγχάνομενδιώκετεἐλπίζομενἐπιρρίπτετεἀγγέλλουσι

ἔπεμπεἐκέλευεςἐτυγχάνομενἐδιώκετεἠλπίζομενἐπερρίπτετεἤγγελλον

ἐλπίζομενοἰκίζομενἀναγκάζειςὁρίζουσιαἴρειςὑφαίνειπροάγει

ἠλπίζομενᾠκίζομενἠνάγκαζεςὥριζονᾖρεςὕφαινεπροῆγε

6 α ἦρχε gt ἄρχει β ἤθελε gt ἐθέλει διέκοπτε gt διακόπτει γ ἐπεσήμαινον gt ἐπιση-μαίνουσι δ ἔθυες gt θύει ε ὤρυττον gt ὀρύττουσι στ συνέλεγεν gt συλλέγει

7 αεἰσιν gt ἦσαν β ἐστινgt ἦν γ εἶgt ἦσθα δ ἐστὲ gtἦτε ε ἐστιν gt ἦν ἐστὲgt ἦτε στεἰμὶ gt ἦ και ἦν

8η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δε δεσμεύομαι από ορισμένο καθήκον υποχρέωση β είμαι απαλλαγμένος για ορισμένο χρόνο από υποχρέωση υπηρεσίας γ ωράριο που ρυθμίζεται κατά τη βούληση του εργαζομένου δ δεν είναι κλειστός ε θέσεις όχι κατειλημμένες21 γ2 ε 3 α 4 β 5 δ

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

31ελευθερίας2απελεύθεροι3ελευθεριότητα4 ελευθεροτυπία5ελευθερό-στομος

4 αιωνόβιος υπεραιωνόβιος μακροβιότατος μαθουσάλας υπερήλικας υπέργηρος5 έσκασα ἀπεπνίγην γνωρίζεις οἶσθα ἐπειδὴ ἔφαγα ἐμφαγὼν δηλητήριο φάρμακον πάντοτε ἀεὶ κληρονομιά κλῆρος το παλικαράκι ὁ μειρακίσκος δεν έπρεπε οὐκ ἔδει

β Ετυμολογικές1 ἀπιστία lt ἄπιστος εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἀλήθειαlt ἀληθής ὑγίειαlt ὑγιής πά-

χοςlt παχύς σωφροσύνηlt σώφρων ταχύτηςlt τάχος ἀρχαιότηςlt ἀρχαῖος2 δίκαιος gt δικαιοσύνη πρᾷοςgt πραότης ἄφθονοςgt ἀφθονία διαυγὴςgt διαύγεια

βαθὺςgt βάθος πυκνὸςgt πυκνότης δασὺςgt δασύτης

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος τὸ καλὸν ἔργον ἡ ἀγαπητὴ συνεργὸςγεν τοῦ ἀγαθοῦ ἀνθρώπου τοῦ καλοῦ ἔργου τῆς ἀγαπητῆς συνεργοῦδοτ τῷ ἀγαθῷ ἀνθρώπῳ τῷ καλῷ ἔργῳ τῇ ἀγαπητῇ συνεργῷαιτ τὸν ἀγαθὸν ἄνθρωπον τὸ καλὸν ἔργον τὴν ἀγαπητὴν συνεργὸνκλητ ὦ ἀγαθὲ ἄνθρωπε ὦ καλὸν ἔργον ὦ ἀγαπητὴ συνεργὲ

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι τὰ καλὰ ἔργα αἱ ἀγαπητοὶ συνεργοὶγεν τῶν ἀγαθῶν ἀνθρώπων τῶν καλῶν ἔργων τῶν ἀγαπητῶν συνεργῶνδοτ τοῖς ἀγαθοῖς ἀνθρώποις τοῖς καλοῖς ἔργοις ταῖς ἀγαπητοῖς συνεργοῖςαιτ τοὺς ἀγαθοὺς ἀνθρώπους τὰ καλὰ ἔργα τὰς ἀγαπητοὺς συνεργοὺςκλητ ὦ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι ὦ καλὰ ἔργα ὦ ἀγαπητοὶ συνεργοὶ

2 α τοὺς νέους τοῖς δημοσίοις β σοφοὶ χρηστοὶ γ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ νέος δημόσιος ἡ νέα δημοσία τὸ νέον δημόσιονγεν τοῦ νέου δημοσίου τῆς νέας δημοσίας τοῦ νέου δημοσίουδοτ τῷ νέῳ δημοσίῳ τῇ νέᾳ δημοσίᾳ τῷ νέῳ δημοσίῳαιτ τὸν νέον δημόσιον τὴν νέαν δημοσίαν τὸ νέον δημόσιονκλητ ὦ νέε δημόσιε ὦ νέα δημοσία ὦ νέε δημόσιε

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ νέοι δημόσιοι αἱ νέαι δημόσιαι τὰ νέα δημόσιαγεν τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίωνδοτ τοῖς νέοις δημοσίοις ταῖς νέαις δημοσίαις τοῖς νέοις δημοσίοιςαιτ τοὺς νέους δημοσίους τὰς νέας δημοσίας τὰ νέα δημόσιακλητ ὦ νέοι δημόσιοι ὦ νέαι δημόσιαι ὦ νέα δημόσια

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ σοφὸς χρηστὸς ἡ σοφὴ χρηστὴ τὸ σοφὸν χρηστὸνγεν τοῦ σοφοῦ χρηστοῦ τῆς σοφῆς χρηστῆς τοῦ σοφοῦ χρηστοῦδοτ τῷ σοφῷ χρηστῷ τῇ σοφῇ χρηστῇ τῷ σοφῷ χρηστῷαιτ τὸν σοφὸν χρηστὸν τὴν σοφὴν χρηστὴν τὸ σοφὸν χρηστὸνκλητ ὦ σοφὲ χρηστὲ ὦ σοφὴ χρηστὴ ὦ σοφὸν χρηστὸν

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ σοφοὶ χρηστοὶ αἱ σοφαὶ χρησταὶ τὰ σοφὰ χρηστὰγεν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶνδοτ τοῖς σοφοῖς χρηστοῖς ταῖς σοφαῖς χρησταῖς τοῖς σοφοῖς χρηστοῖςαιτ τοὺς σοφοὺς χρηστοὺς τὰς σοφὰς χρηστὰς τὰ σοφὰ χρηστὰκλητ ὦ σοφοὶ χρηστοὶ ὦ σοφαὶ χρησταὶ ὦ σοφὰ χρηστὰ

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ φρόνιμος ἀνδρεῖος ἡ φρόνιμος ἀνδρεία τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονγεν τοῦ φρονίμου ἀνδρείου τῆς φρονίμου ἀνδρείας τοῦ φρονίμου ἀνδρείουδοτ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳ τῇ φρονίμῳ ἀνδρείᾳ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳαιτ τὸν φρόνιμον ἀνδρεῖον τὴν φρόνιμον ἀνδρείαν τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονκλητ ὦ φρόνιμε ἀνδρεῖε ὦ φρόνιμε ἀνδρεία ὦ φρόνιμον ἀνδρεῖε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι αἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖαγεν τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείωνδοτ τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοις ταῖς φρονίμοις ἀνδρείαις τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοιςαιτ τοὺς φρονίμους ἀνδρείους τὰς φρονίμους ἀνδρείας τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖακλητ ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι ὦ φρόνιμα ἀνδρεῖα

3 α οὗτος ταύτας β τούτου γ τούτοις δ ταύτης ε τούτῳ στ Αὕτη4 α ταῦτα β τούτων γ ταύτης τούτοις τούτων τούτῳ

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1ε πατρώα γη 2ζ πατρικό σπίτι 3α ομοπάτριος αδερφός 4στ πάτρια εδάφη 5γ

πατρωνυμικά ουσιαστικά 6β πατριωτικά τραγούδια 7δ ιδιαίτερη πατρίδα2 1ε2δ3β4α5γ3 1ε2ζ3α4η5στ6δ7β8γ 1πατραλοίας= πατροκτόνος 2 πατρώος= αυτός που ανήκει στον πατέρα

στον πρόγονο 3 πατρόθεν= από τον πατέρα 4 πατροπαράδοτος= αυτός που παραδόθηκε από τον πατέρα ή τους προγόνους 5πατριωτισμός= έμπρακτη αγάπη για την πατρίδα6πατρογονικός= αυτός που προέρχεται από τους γονείς και τους προγόνους 7προπάτορας= ο πατέρας του πατέρα 8πατρότητα= η ιδιότητα του δημιουργού του επινοητή του εφευρέτη

β Ετυμολογικές1 1βασιλεύω lt βασιλεύς 2 ἀγγέλλω lt ἄγγελος 3 δουλεύω lt δοῦλος 4 ὁρίζω lt

ὅρος 5 ἐχθαίρω lt ἐχθρός 6 καθαίρω lt καθαρός 7φιλέω-ῶ lt φίλος 8 δηλόω lt δῆλος (=φανερός) 9 πλουτέω-ῶ lt πλοῦτος 10 ἡττάομαι-ῶμαιlt ἧττα

2 2 σώφρων gt σωφρονέω- ῶ 4 μάστιξgt μαστίζω 5ἐρυθρὸςgt ἐρυθριάω-ῶ 6 μεί-ωνgt μειόω-ῶ 7 ἁθρόοςgt ἁθροίζω 8 γέρας gt γεραίρω 9 ἄτιμοςgt ἀτιμάζω 10 πλήρηςgt πληρόω-ῶ 11 σκηνὴgt σκηνόω-ῶ 12 γόοςgt γοάω-ῶ

3 ονόματα ρήματα ονόματα ρήματανόσος ἀγορὰὀξὺςφύλαξἀπειλὴὁρμὴ

gt νοσῶgt ἀγορεύωgt ὀξύνωgt φυλάττωgt ἀπειλέω-ῶgt ὁρμάω-ῶ

ἱκέτηςἁγνὸςθερμὸςδυσχερὴςἐλπὶςὕμνος

gt ἱκετεύωgt ἁγνίζωgt θερμαίνωgt δυσχεραίνωgt ἐλπίζωgt ὑμνέω-ῶ

γ Γραμματικές1 3 τετριμμένα 4 πεπαιδευμένος 5 καταβεβλημένος 6 κεκτημένα8 εγγεγραμ-

μένος 10 προβεβλημένος 12 αναγεγραμμένες2 1τετειχίκασι ἐτετειχίκεσαν 2 γέγραφε ἐγεγράφει γέγραφε ἐγεγράφει 3 πεπόμφαμενἐπεπόμφεμεν31 (στρατεύουσιν) ἐστρατεύκασινἐστρατεύκεσαν 2 (διώκουσι) δεδιώχασιν ἐδεδιώχεσαν 3 (θύεις) τέθυκας ἐτεθύκεις 4 (ἁρπάζει) ἥρπακε ἥρπακε (καταφεύγει) καταπέφευγε κατεπεφεύγει

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

5 (ἀπολείπει) ἀπολέλοιπε ἀπελελείπει 6(lsquoΕκφεύγει) ἐκπέφευγε ἐξεπεφεύγει (πίπτει) πέπτωκε ἐπεπτώκει4 ενεστώτας τρίβουσι στρατεύεις κόπτομεν διώκει πράττετε

παρατατικός ἔτριβον ἐστράτευες ἐκόπτομεν ἐδίωκε ἐπράττετεμέλλοντας τρίψουσι στρατεύσεις κόψομεν διώξει πράξετεαόριστος ἔτριψαν ἐστράτευσας ἐκόψαμεν ἐδίωξε ἐπράξατεπαρακείμενος τετρίφασι ἐστράτευκας κεκόφατε δεδίωχε πεπράχατευπερσυντέλικος ἐτετρίφεσαν ἐστρατεύκεις ἐκεκόφετε ἐδεδιώχει ἐπεπράχετε

5 ενεστώτας παρακείμενος υπερσυντέλικοςκτείνομεν ἐκτόναμεν ἐκτόνεμενἁθροίζετε ἡθροίκατε ἡθροίκετεκηρύττουσι κεκηρύχασι ἐκεκηρύχεσανφυλάττεις πεφύλαχας ἐπεφυλάχειςκλέπτει κέκλοφε ἐκεκλόφει

6 Παρακείμενος Ενεστώτας Είδοςαναδιπλασιασμούὠνόμακα ὀνομάζω γ (χρονική αύξηση)δεδιώχασιν διώκουσι(ν) α (επανάληψη )ὕβρικας ὑβρίζεις γ (χρονική αύξηση)κεκρύφαμεν κρύπτομεν α (επανάληψη )βεβλάφατε βλάπτετε α (επανάληψη )κεχορεύκασι χορεύουσι α (επανάληψη )ἐζητήκαμεν ζητοῦμεν β (συλλαβική αύξηση)ᾤκικας οἰκίζεις γ (χρονική αύξηση)πεπόμφασι πέμπουσι α (επανάληψη )ἐρρίφατε ῥίπτετε β (συλλαβική αύξηση)

10η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 αΤρώεισανκτήνος τρώει πάρα πολύ β Ξύπνησετοκτήνοςμέσατου ξύπνησαν τα ζωώδη ένστικτα του ανθρώπου γ Φέρθηκεσανκτήνος συμπεριφέρθηκε με τρόπο που δεν ταιριάζει στην πνευ-

ματική και ηθική υπόσταση του ανθρώπου δ Οικατακτήσειςτωνεργαζομένων τα προνόμια2 1 επίκτητης 2 μεγαλοκτηματίες ακτήμονες 3 κτηνωδίες 4 κατάκτηση 5

απόκτηση

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 1 κτέανον = β κτήμα 2 κτηνηδὸν= στ σαν κτήνη 3 ἐπίκτησις= γ το πρόσθετο κέρδος 4 κτήτωρ= α κάτοχος 5 ἐπικτῶμαι= δ αποκτώ επιπλέον 6 ἄκτητος= ε αυτός που δεν μπορεί να αποκτηθεί

β Ετυμολογικές1 αΠρόσωποπουενεργεί 1 βόσκω gt βοσκός 2 ἡγοῦμαι gt ἡγεμών 3 σῴζω gt σωτήρ 4 εἰσπράττω gt

εἰσπράκτωρ 5τρέφω gt τροφὸς βΕνέργεια-κατάσταση 1 γράφω gt γραφή γραμμή γράμμα 2 κλίνω gt κλίσις 3 ἀμείβω gt ἀμοιβή 4

σείω gt σεισμός 5 φθείρω gt φθορὰ γΌργανο-μέσο 1 γράφω gt γραφίς 2 πλήττω gt πλῆκτρον 3 πίνω gt ποτήριον 4 ἄγχω gt ἀγχόνη

5νίπτω gt νιπτὴρ2 όργανοήμέσο λαμπτὴρ παρώνυμο δημότης νησιώτης τόπο βουλευτήριον ὀρχήστρα υποκοριστικό πυργίσκος πινάκιον δασύλλιον πατρωνυμικό Πηλείδης Πριαμίδης περιεκτικό στρατιά ξενὼν εθνικό Τεγεάτης3 εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἰσότηςlt ἴσος εὔνοιαlt εὔνους ὀξύτηςlt ὀξύς δεινότηςlt

δεινότης ὑγίειαlt ὑγιής σοφίαlt σοφός σωφροσύνηlt σώφρων ἀλήθειαlt ἀληθής εὖροςlt εὐρύς

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ἡ μέλιττα σπονδὴ ὁ σοφιστὴς ἔφηβος κῆπος ἡ νῆσοςγεν τῆς μελίττης σπονδῆς τοῦ σοφιστοῦ ἐφήβου κήπου τῆς νήσουδοτ τῇ μελίττῃ σπονδῇ τῷ σοφιστῇ ἐφήβῳ κήπῳ τῇ νήσῳαιτ τὴν μέλιτταν σπονδὴν τὸν σοφιστὴν ἔφηβον κῆπον τὴν νῆσονκλητ ὦ μέλιττα σπονδὴ ὦ σοφιστὰ ἔφηβε κῆπε ὦ νῆσε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ αἱ μέλιτται σπονδαὶ οἱ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι αἱ νῆσοιγεν τῶν μελιττῶν σπονδῶν τῶν σοφιστῶν ἐφήβων κήπων τῶν νήσωνδοτ ταῖς μελίτταις σπονδαῖς τοῖς σοφισταῖς ἐφήβοις κήποις ταῖς νήσοιςαιτ τὰς μελίττας σπονδὰς τοὺς σοφιστὰς ἐφήβους κήπους τὰς νήσουςκλητ ὦ μέλιτται σπονδαὶ ὦ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι ὦ νῆσοι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

2 τοῖςἀγαθοῖς τῷ ἀγαθῷ πιστὴ (αἱ) πισταὶκαλὸν καλὰ ἀγαθὴ (αἱ) ἀγαθαὶθεῖον (τὰ) θεῖα βεβαία (αἱ) βέβαιαιἀνθρώπειον (τὰ) ἀνθρώπεια ἀρίστη (αἱ) ἄρισταιἀγαπητὴ ἀγαπηταὶ

3 ταῖς ἀρεταῖς τοῖς φιλοσόφοις τῷ ἀνθρώπῳ τῶν χωρῶν τοῦ γεωργοῦ τῷ λόγῳ τὰς ἐπιμελείας αἱ μωρίαι τὰς ἁμάξας τῶν βασιλισσῶν τοῦ πολεμίου τῶν ἀγορῶν τὴν ἀγγελίαν τὰς σκιάς αἱ συμφοραί τὴν φυλακήν ταῖς νίκαις ταῖς παρόδοις τῷ ἐχθρῷ τῆς μούσης

4 1 τιμίους 2 μακρᾶς 3 παράνομοι 4 ἠρέμῳ 5 βαρβάροις 6 ἡμέροις 7 ἀνθρωπείων 8 γενναίους 9 μακρᾷ 10 κριθίνους 11 δικαίων 12 ἐνδόξους

5 α Οὗτοι βτούτων γ τούτου δ ταύτας ε Ταύτῃ

6 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςσῴζεις ἔσῳζες σώσεις ἔσωσας σέσωκας ἐσεσώκεις

γράφομεν ἐγράφομεν γράψομεν ἐγράψαμεν γεγράφαμεν ἐγεγράφεμενστρατεύετε ἐστρατεύετε στρατεύσετε ἐστρατεύσατε ἐστρατεύκατε ἐστρατεύκετεπιστεύουσι ἐπίστευον πιστεύσουσι ἐπίστευσαν πεπιστεύκασι ἐπεπιστεύκεσανκηρύσσει ἐκήρυσσε κηρύξει ἐκήρυξε κεκήρυχε ἐκεκηρύχειῥίπτουσι ἔρριπτον ῥίψουσι ἔρριψαν ἐρρίφασι ἐρρίφεσανἁρπάζετε ἡρπάζετε ἁρπάσετε ἡρπάσατε ἡρπάκατε ἡρπάκετεἱδρύουσι ἵδρυον ἱδρύσουσι ἵδρυσαν ἱδρύκασι ἱδρύκεσαν

παραshyσκευάζει

παρεσκεύαζε παραshyσκευάσει

παρεσκεύασε παρεσκεύακε παρεσκευάκει

11η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 πολεοδομικές 2 πολιούχος 3 πολιτειακό 4 πολιτεύεται 5 πολιτικοποιήθη-

κε 6πολιτευτής 7 πολιτιστικών2 α Είναι προτιμότερο να είναι κάποιος ο καλύτερος σε στενότερο κύκλο παρά

κατώτερος σε ευρύτερο β Το σύνολο των κατοίκων μιας πόλης γ Η ζωή οι κοινωνικές συνήθειες της πόλης (σε αντιδιαστολή προς την επαρχία)3 α η Ρώμη β το Παρίσι γ η Ιερουσαλήμ4-ζ -στ -δ 4-γ 5-ε 6-β 7-α

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β Ετυμολογικές1 α ἡβάσκω lt ἡβάω-ῶ βῥιπτάζωlt ῥίπτω γαἰτίζω lt αἰτέω-ῶ δ ἑρπύζω lt ἕρπω

εγηράσκω lt γηράω-ῶ2 ὀψίζω lt ὀψέ (=αργά προς το βράδυ) οἰμώζω lt οἴμοι (=αλίμονο) θαμίζω lt θα-

μά (=συχνά) χωρίζω lt χωρὶς (=χωριστά) πελάζω lt πέλας (=πλησίον κοντά) ἀλαλάζω lt ἀλαλὰ (=πολεμική ιαχή) γρύζω lt γρῦ (=ldquoγρύξιμοrdquo η φωνή του γου-ρουνιού) ἐλελίζω lt ἐλελεῦ (=πολεμική κραυγή) ἐγγίζω lt ἐγγύς αἰάζω lt αἰαῖ (=επιφώνημα θλίψης αχ)

3 1 στρατηγιάω -ιῶ (εφετικό) lt στρατηγέω-ῶ 2 δρασείω (εφετικό) lt δράω-ῶ 3 πολεμησείω (εφετικό) lt πολεμέω-ῶ 4 ἡβάσκω (εναρκτικό) lt ἡβάω-ῶ 5 στενάζω (θαμιστικό) lt στένω 6 ἀπαλλαξείω (εφετικό) lt ἀπαλλάττω 7 γηράσκω (εναρκτικό) lt γηράω-ῶ 8 ῥιπτάζω (θαμιστικό) lt ῥίπτω

γ Συντακτικές1 εἴσοδος υποκείμενο στο ἐστίν ἀπότομος κατηγορούμενο στο εἴσοδος τεῖχος αντικείμενο στο ἔχει τὰπροπύλαια υποκείμενο στο ἔχει (αττική σύνταξη) ἡθάλασσα υποκείμενο στο ἐστὶ σύνοπτος κατηγορούμενο στο θάλασσα Αἰγεὺς υποκείμενο στα ἐτελεύτησεν και ῥίψας2 α αἴτιοι βνομοθέται γ Φίλοι πολέμιοι δ οἰκισταί ε λυπηρά 3 1 Σωκράτης rarr Υποκ τοῦσώματος rarr Αντικ ἠμέλει rarr Ρήμα 2 Πολλὰ rarr Αντικ άμεσο εἴπομεν rarr Ρήμα τῇπόλει rarr Αντικ έμμεσο 3 Οὗτος rarr Υποκ ἐγένετο rarr Ρήμα εὐεργέτης rarr Κατηγ (το ἐγένετο = συνδε-

τικό) 4 Ἡγλῶττα rarr Υποκ προτρέχει rarr Ρήματῆςδιανοίας rarr Αντικ 5 Φιλοκλῆς rarr Υποκ ἦν rarr Ρήμα στρατηγὸς rarr Κατηγ (το ἦν = συνδετικό) 6 γνώμην rarr Αντικ εἴχον rarr Ρήμα(οὗτοι) rarr εννοούμενο Υποκ 7 Ὅδεrarr Υποκ συμμαχεῖ rarr Ρήμα τῇγυναικί rarr Αντικ 8 Χάριν rarr Αντικ άμεσο ἡμεῖς rarr Υποκ τοῖςθεοῖς rarr Αντικ έμμεσο ὀφείλομεν

rarr Ρήμα 9 Σὲ rarr Αντικ αἰτιάσσονται rarr Ρήμα οἱἝλληνες rarr Υποκ 10 Ἀπέσταλκα rarr Ρήμα(ἐγώ)rarr εννοούμενο Υποκ σοι rarr Αντικ έμμεσο τὸ

δῶρον rarr Αντικ άμεσο

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 13: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

2 α ἐφύλαττον φυλάξουσι ἐφύλαξαν β συνέγραφε συγγράψει συνέγραψε γ ἐθαύμαζον θαυμάσουσιἐθαύμασαν δ ἠγόρευε(ν) ἀγορεύσει ἠγόρευσε εἔβλαπτε(ν) βλάψειἔβλαψε

3 ρήματα παρατατικός αόριστοςὑπογράφωσυγκόπτωσυλλέγωἐκτρέπωἐκπλέωἐκπέμπωἐντάσσω

ὑπέγραφονσυνέκοπτονσυνέλεγονἐξέτρεπονἐξέπλεονἐξέπεμπονἐνέτασσον

ὑπέγραψασυνέκοψασυνέλεξαἐξέτρεψαἐξέπλευσαἐξέπεμψαἐνέταξα

4 α προέτρεχε β ἐπετρέπομεν γ διῆγον δ μετελάμβανον ε κατέκλυζε στ ἀνέφερε ζ ἤλαυνον η διέμενον

5 πέμπεικελεύειςτυγχάνομενδιώκετεἐλπίζομενἐπιρρίπτετεἀγγέλλουσι

ἔπεμπεἐκέλευεςἐτυγχάνομενἐδιώκετεἠλπίζομενἐπερρίπτετεἤγγελλον

ἐλπίζομενοἰκίζομενἀναγκάζειςὁρίζουσιαἴρειςὑφαίνειπροάγει

ἠλπίζομενᾠκίζομενἠνάγκαζεςὥριζονᾖρεςὕφαινεπροῆγε

6 α ἦρχε gt ἄρχει β ἤθελε gt ἐθέλει διέκοπτε gt διακόπτει γ ἐπεσήμαινον gt ἐπιση-μαίνουσι δ ἔθυες gt θύει ε ὤρυττον gt ὀρύττουσι στ συνέλεγεν gt συλλέγει

7 αεἰσιν gt ἦσαν β ἐστινgt ἦν γ εἶgt ἦσθα δ ἐστὲ gtἦτε ε ἐστιν gt ἦν ἐστὲgt ἦτε στεἰμὶ gt ἦ και ἦν

8η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δε δεσμεύομαι από ορισμένο καθήκον υποχρέωση β είμαι απαλλαγμένος για ορισμένο χρόνο από υποχρέωση υπηρεσίας γ ωράριο που ρυθμίζεται κατά τη βούληση του εργαζομένου δ δεν είναι κλειστός ε θέσεις όχι κατειλημμένες21 γ2 ε 3 α 4 β 5 δ

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

31ελευθερίας2απελεύθεροι3ελευθεριότητα4 ελευθεροτυπία5ελευθερό-στομος

4 αιωνόβιος υπεραιωνόβιος μακροβιότατος μαθουσάλας υπερήλικας υπέργηρος5 έσκασα ἀπεπνίγην γνωρίζεις οἶσθα ἐπειδὴ ἔφαγα ἐμφαγὼν δηλητήριο φάρμακον πάντοτε ἀεὶ κληρονομιά κλῆρος το παλικαράκι ὁ μειρακίσκος δεν έπρεπε οὐκ ἔδει

β Ετυμολογικές1 ἀπιστία lt ἄπιστος εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἀλήθειαlt ἀληθής ὑγίειαlt ὑγιής πά-

χοςlt παχύς σωφροσύνηlt σώφρων ταχύτηςlt τάχος ἀρχαιότηςlt ἀρχαῖος2 δίκαιος gt δικαιοσύνη πρᾷοςgt πραότης ἄφθονοςgt ἀφθονία διαυγὴςgt διαύγεια

βαθὺςgt βάθος πυκνὸςgt πυκνότης δασὺςgt δασύτης

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος τὸ καλὸν ἔργον ἡ ἀγαπητὴ συνεργὸςγεν τοῦ ἀγαθοῦ ἀνθρώπου τοῦ καλοῦ ἔργου τῆς ἀγαπητῆς συνεργοῦδοτ τῷ ἀγαθῷ ἀνθρώπῳ τῷ καλῷ ἔργῳ τῇ ἀγαπητῇ συνεργῷαιτ τὸν ἀγαθὸν ἄνθρωπον τὸ καλὸν ἔργον τὴν ἀγαπητὴν συνεργὸνκλητ ὦ ἀγαθὲ ἄνθρωπε ὦ καλὸν ἔργον ὦ ἀγαπητὴ συνεργὲ

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι τὰ καλὰ ἔργα αἱ ἀγαπητοὶ συνεργοὶγεν τῶν ἀγαθῶν ἀνθρώπων τῶν καλῶν ἔργων τῶν ἀγαπητῶν συνεργῶνδοτ τοῖς ἀγαθοῖς ἀνθρώποις τοῖς καλοῖς ἔργοις ταῖς ἀγαπητοῖς συνεργοῖςαιτ τοὺς ἀγαθοὺς ἀνθρώπους τὰ καλὰ ἔργα τὰς ἀγαπητοὺς συνεργοὺςκλητ ὦ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι ὦ καλὰ ἔργα ὦ ἀγαπητοὶ συνεργοὶ

2 α τοὺς νέους τοῖς δημοσίοις β σοφοὶ χρηστοὶ γ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ νέος δημόσιος ἡ νέα δημοσία τὸ νέον δημόσιονγεν τοῦ νέου δημοσίου τῆς νέας δημοσίας τοῦ νέου δημοσίουδοτ τῷ νέῳ δημοσίῳ τῇ νέᾳ δημοσίᾳ τῷ νέῳ δημοσίῳαιτ τὸν νέον δημόσιον τὴν νέαν δημοσίαν τὸ νέον δημόσιονκλητ ὦ νέε δημόσιε ὦ νέα δημοσία ὦ νέε δημόσιε

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ νέοι δημόσιοι αἱ νέαι δημόσιαι τὰ νέα δημόσιαγεν τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίωνδοτ τοῖς νέοις δημοσίοις ταῖς νέαις δημοσίαις τοῖς νέοις δημοσίοιςαιτ τοὺς νέους δημοσίους τὰς νέας δημοσίας τὰ νέα δημόσιακλητ ὦ νέοι δημόσιοι ὦ νέαι δημόσιαι ὦ νέα δημόσια

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ σοφὸς χρηστὸς ἡ σοφὴ χρηστὴ τὸ σοφὸν χρηστὸνγεν τοῦ σοφοῦ χρηστοῦ τῆς σοφῆς χρηστῆς τοῦ σοφοῦ χρηστοῦδοτ τῷ σοφῷ χρηστῷ τῇ σοφῇ χρηστῇ τῷ σοφῷ χρηστῷαιτ τὸν σοφὸν χρηστὸν τὴν σοφὴν χρηστὴν τὸ σοφὸν χρηστὸνκλητ ὦ σοφὲ χρηστὲ ὦ σοφὴ χρηστὴ ὦ σοφὸν χρηστὸν

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ σοφοὶ χρηστοὶ αἱ σοφαὶ χρησταὶ τὰ σοφὰ χρηστὰγεν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶνδοτ τοῖς σοφοῖς χρηστοῖς ταῖς σοφαῖς χρησταῖς τοῖς σοφοῖς χρηστοῖςαιτ τοὺς σοφοὺς χρηστοὺς τὰς σοφὰς χρηστὰς τὰ σοφὰ χρηστὰκλητ ὦ σοφοὶ χρηστοὶ ὦ σοφαὶ χρησταὶ ὦ σοφὰ χρηστὰ

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ φρόνιμος ἀνδρεῖος ἡ φρόνιμος ἀνδρεία τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονγεν τοῦ φρονίμου ἀνδρείου τῆς φρονίμου ἀνδρείας τοῦ φρονίμου ἀνδρείουδοτ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳ τῇ φρονίμῳ ἀνδρείᾳ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳαιτ τὸν φρόνιμον ἀνδρεῖον τὴν φρόνιμον ἀνδρείαν τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονκλητ ὦ φρόνιμε ἀνδρεῖε ὦ φρόνιμε ἀνδρεία ὦ φρόνιμον ἀνδρεῖε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι αἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖαγεν τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείωνδοτ τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοις ταῖς φρονίμοις ἀνδρείαις τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοιςαιτ τοὺς φρονίμους ἀνδρείους τὰς φρονίμους ἀνδρείας τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖακλητ ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι ὦ φρόνιμα ἀνδρεῖα

3 α οὗτος ταύτας β τούτου γ τούτοις δ ταύτης ε τούτῳ στ Αὕτη4 α ταῦτα β τούτων γ ταύτης τούτοις τούτων τούτῳ

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1ε πατρώα γη 2ζ πατρικό σπίτι 3α ομοπάτριος αδερφός 4στ πάτρια εδάφη 5γ

πατρωνυμικά ουσιαστικά 6β πατριωτικά τραγούδια 7δ ιδιαίτερη πατρίδα2 1ε2δ3β4α5γ3 1ε2ζ3α4η5στ6δ7β8γ 1πατραλοίας= πατροκτόνος 2 πατρώος= αυτός που ανήκει στον πατέρα

στον πρόγονο 3 πατρόθεν= από τον πατέρα 4 πατροπαράδοτος= αυτός που παραδόθηκε από τον πατέρα ή τους προγόνους 5πατριωτισμός= έμπρακτη αγάπη για την πατρίδα6πατρογονικός= αυτός που προέρχεται από τους γονείς και τους προγόνους 7προπάτορας= ο πατέρας του πατέρα 8πατρότητα= η ιδιότητα του δημιουργού του επινοητή του εφευρέτη

β Ετυμολογικές1 1βασιλεύω lt βασιλεύς 2 ἀγγέλλω lt ἄγγελος 3 δουλεύω lt δοῦλος 4 ὁρίζω lt

ὅρος 5 ἐχθαίρω lt ἐχθρός 6 καθαίρω lt καθαρός 7φιλέω-ῶ lt φίλος 8 δηλόω lt δῆλος (=φανερός) 9 πλουτέω-ῶ lt πλοῦτος 10 ἡττάομαι-ῶμαιlt ἧττα

2 2 σώφρων gt σωφρονέω- ῶ 4 μάστιξgt μαστίζω 5ἐρυθρὸςgt ἐρυθριάω-ῶ 6 μεί-ωνgt μειόω-ῶ 7 ἁθρόοςgt ἁθροίζω 8 γέρας gt γεραίρω 9 ἄτιμοςgt ἀτιμάζω 10 πλήρηςgt πληρόω-ῶ 11 σκηνὴgt σκηνόω-ῶ 12 γόοςgt γοάω-ῶ

3 ονόματα ρήματα ονόματα ρήματανόσος ἀγορὰὀξὺςφύλαξἀπειλὴὁρμὴ

gt νοσῶgt ἀγορεύωgt ὀξύνωgt φυλάττωgt ἀπειλέω-ῶgt ὁρμάω-ῶ

ἱκέτηςἁγνὸςθερμὸςδυσχερὴςἐλπὶςὕμνος

gt ἱκετεύωgt ἁγνίζωgt θερμαίνωgt δυσχεραίνωgt ἐλπίζωgt ὑμνέω-ῶ

γ Γραμματικές1 3 τετριμμένα 4 πεπαιδευμένος 5 καταβεβλημένος 6 κεκτημένα8 εγγεγραμ-

μένος 10 προβεβλημένος 12 αναγεγραμμένες2 1τετειχίκασι ἐτετειχίκεσαν 2 γέγραφε ἐγεγράφει γέγραφε ἐγεγράφει 3 πεπόμφαμενἐπεπόμφεμεν31 (στρατεύουσιν) ἐστρατεύκασινἐστρατεύκεσαν 2 (διώκουσι) δεδιώχασιν ἐδεδιώχεσαν 3 (θύεις) τέθυκας ἐτεθύκεις 4 (ἁρπάζει) ἥρπακε ἥρπακε (καταφεύγει) καταπέφευγε κατεπεφεύγει

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

5 (ἀπολείπει) ἀπολέλοιπε ἀπελελείπει 6(lsquoΕκφεύγει) ἐκπέφευγε ἐξεπεφεύγει (πίπτει) πέπτωκε ἐπεπτώκει4 ενεστώτας τρίβουσι στρατεύεις κόπτομεν διώκει πράττετε

παρατατικός ἔτριβον ἐστράτευες ἐκόπτομεν ἐδίωκε ἐπράττετεμέλλοντας τρίψουσι στρατεύσεις κόψομεν διώξει πράξετεαόριστος ἔτριψαν ἐστράτευσας ἐκόψαμεν ἐδίωξε ἐπράξατεπαρακείμενος τετρίφασι ἐστράτευκας κεκόφατε δεδίωχε πεπράχατευπερσυντέλικος ἐτετρίφεσαν ἐστρατεύκεις ἐκεκόφετε ἐδεδιώχει ἐπεπράχετε

5 ενεστώτας παρακείμενος υπερσυντέλικοςκτείνομεν ἐκτόναμεν ἐκτόνεμενἁθροίζετε ἡθροίκατε ἡθροίκετεκηρύττουσι κεκηρύχασι ἐκεκηρύχεσανφυλάττεις πεφύλαχας ἐπεφυλάχειςκλέπτει κέκλοφε ἐκεκλόφει

6 Παρακείμενος Ενεστώτας Είδοςαναδιπλασιασμούὠνόμακα ὀνομάζω γ (χρονική αύξηση)δεδιώχασιν διώκουσι(ν) α (επανάληψη )ὕβρικας ὑβρίζεις γ (χρονική αύξηση)κεκρύφαμεν κρύπτομεν α (επανάληψη )βεβλάφατε βλάπτετε α (επανάληψη )κεχορεύκασι χορεύουσι α (επανάληψη )ἐζητήκαμεν ζητοῦμεν β (συλλαβική αύξηση)ᾤκικας οἰκίζεις γ (χρονική αύξηση)πεπόμφασι πέμπουσι α (επανάληψη )ἐρρίφατε ῥίπτετε β (συλλαβική αύξηση)

10η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 αΤρώεισανκτήνος τρώει πάρα πολύ β Ξύπνησετοκτήνοςμέσατου ξύπνησαν τα ζωώδη ένστικτα του ανθρώπου γ Φέρθηκεσανκτήνος συμπεριφέρθηκε με τρόπο που δεν ταιριάζει στην πνευ-

ματική και ηθική υπόσταση του ανθρώπου δ Οικατακτήσειςτωνεργαζομένων τα προνόμια2 1 επίκτητης 2 μεγαλοκτηματίες ακτήμονες 3 κτηνωδίες 4 κατάκτηση 5

απόκτηση

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 1 κτέανον = β κτήμα 2 κτηνηδὸν= στ σαν κτήνη 3 ἐπίκτησις= γ το πρόσθετο κέρδος 4 κτήτωρ= α κάτοχος 5 ἐπικτῶμαι= δ αποκτώ επιπλέον 6 ἄκτητος= ε αυτός που δεν μπορεί να αποκτηθεί

β Ετυμολογικές1 αΠρόσωποπουενεργεί 1 βόσκω gt βοσκός 2 ἡγοῦμαι gt ἡγεμών 3 σῴζω gt σωτήρ 4 εἰσπράττω gt

εἰσπράκτωρ 5τρέφω gt τροφὸς βΕνέργεια-κατάσταση 1 γράφω gt γραφή γραμμή γράμμα 2 κλίνω gt κλίσις 3 ἀμείβω gt ἀμοιβή 4

σείω gt σεισμός 5 φθείρω gt φθορὰ γΌργανο-μέσο 1 γράφω gt γραφίς 2 πλήττω gt πλῆκτρον 3 πίνω gt ποτήριον 4 ἄγχω gt ἀγχόνη

5νίπτω gt νιπτὴρ2 όργανοήμέσο λαμπτὴρ παρώνυμο δημότης νησιώτης τόπο βουλευτήριον ὀρχήστρα υποκοριστικό πυργίσκος πινάκιον δασύλλιον πατρωνυμικό Πηλείδης Πριαμίδης περιεκτικό στρατιά ξενὼν εθνικό Τεγεάτης3 εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἰσότηςlt ἴσος εὔνοιαlt εὔνους ὀξύτηςlt ὀξύς δεινότηςlt

δεινότης ὑγίειαlt ὑγιής σοφίαlt σοφός σωφροσύνηlt σώφρων ἀλήθειαlt ἀληθής εὖροςlt εὐρύς

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ἡ μέλιττα σπονδὴ ὁ σοφιστὴς ἔφηβος κῆπος ἡ νῆσοςγεν τῆς μελίττης σπονδῆς τοῦ σοφιστοῦ ἐφήβου κήπου τῆς νήσουδοτ τῇ μελίττῃ σπονδῇ τῷ σοφιστῇ ἐφήβῳ κήπῳ τῇ νήσῳαιτ τὴν μέλιτταν σπονδὴν τὸν σοφιστὴν ἔφηβον κῆπον τὴν νῆσονκλητ ὦ μέλιττα σπονδὴ ὦ σοφιστὰ ἔφηβε κῆπε ὦ νῆσε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ αἱ μέλιτται σπονδαὶ οἱ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι αἱ νῆσοιγεν τῶν μελιττῶν σπονδῶν τῶν σοφιστῶν ἐφήβων κήπων τῶν νήσωνδοτ ταῖς μελίτταις σπονδαῖς τοῖς σοφισταῖς ἐφήβοις κήποις ταῖς νήσοιςαιτ τὰς μελίττας σπονδὰς τοὺς σοφιστὰς ἐφήβους κήπους τὰς νήσουςκλητ ὦ μέλιτται σπονδαὶ ὦ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι ὦ νῆσοι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

2 τοῖςἀγαθοῖς τῷ ἀγαθῷ πιστὴ (αἱ) πισταὶκαλὸν καλὰ ἀγαθὴ (αἱ) ἀγαθαὶθεῖον (τὰ) θεῖα βεβαία (αἱ) βέβαιαιἀνθρώπειον (τὰ) ἀνθρώπεια ἀρίστη (αἱ) ἄρισταιἀγαπητὴ ἀγαπηταὶ

3 ταῖς ἀρεταῖς τοῖς φιλοσόφοις τῷ ἀνθρώπῳ τῶν χωρῶν τοῦ γεωργοῦ τῷ λόγῳ τὰς ἐπιμελείας αἱ μωρίαι τὰς ἁμάξας τῶν βασιλισσῶν τοῦ πολεμίου τῶν ἀγορῶν τὴν ἀγγελίαν τὰς σκιάς αἱ συμφοραί τὴν φυλακήν ταῖς νίκαις ταῖς παρόδοις τῷ ἐχθρῷ τῆς μούσης

4 1 τιμίους 2 μακρᾶς 3 παράνομοι 4 ἠρέμῳ 5 βαρβάροις 6 ἡμέροις 7 ἀνθρωπείων 8 γενναίους 9 μακρᾷ 10 κριθίνους 11 δικαίων 12 ἐνδόξους

5 α Οὗτοι βτούτων γ τούτου δ ταύτας ε Ταύτῃ

6 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςσῴζεις ἔσῳζες σώσεις ἔσωσας σέσωκας ἐσεσώκεις

γράφομεν ἐγράφομεν γράψομεν ἐγράψαμεν γεγράφαμεν ἐγεγράφεμενστρατεύετε ἐστρατεύετε στρατεύσετε ἐστρατεύσατε ἐστρατεύκατε ἐστρατεύκετεπιστεύουσι ἐπίστευον πιστεύσουσι ἐπίστευσαν πεπιστεύκασι ἐπεπιστεύκεσανκηρύσσει ἐκήρυσσε κηρύξει ἐκήρυξε κεκήρυχε ἐκεκηρύχειῥίπτουσι ἔρριπτον ῥίψουσι ἔρριψαν ἐρρίφασι ἐρρίφεσανἁρπάζετε ἡρπάζετε ἁρπάσετε ἡρπάσατε ἡρπάκατε ἡρπάκετεἱδρύουσι ἵδρυον ἱδρύσουσι ἵδρυσαν ἱδρύκασι ἱδρύκεσαν

παραshyσκευάζει

παρεσκεύαζε παραshyσκευάσει

παρεσκεύασε παρεσκεύακε παρεσκευάκει

11η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 πολεοδομικές 2 πολιούχος 3 πολιτειακό 4 πολιτεύεται 5 πολιτικοποιήθη-

κε 6πολιτευτής 7 πολιτιστικών2 α Είναι προτιμότερο να είναι κάποιος ο καλύτερος σε στενότερο κύκλο παρά

κατώτερος σε ευρύτερο β Το σύνολο των κατοίκων μιας πόλης γ Η ζωή οι κοινωνικές συνήθειες της πόλης (σε αντιδιαστολή προς την επαρχία)3 α η Ρώμη β το Παρίσι γ η Ιερουσαλήμ4-ζ -στ -δ 4-γ 5-ε 6-β 7-α

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β Ετυμολογικές1 α ἡβάσκω lt ἡβάω-ῶ βῥιπτάζωlt ῥίπτω γαἰτίζω lt αἰτέω-ῶ δ ἑρπύζω lt ἕρπω

εγηράσκω lt γηράω-ῶ2 ὀψίζω lt ὀψέ (=αργά προς το βράδυ) οἰμώζω lt οἴμοι (=αλίμονο) θαμίζω lt θα-

μά (=συχνά) χωρίζω lt χωρὶς (=χωριστά) πελάζω lt πέλας (=πλησίον κοντά) ἀλαλάζω lt ἀλαλὰ (=πολεμική ιαχή) γρύζω lt γρῦ (=ldquoγρύξιμοrdquo η φωνή του γου-ρουνιού) ἐλελίζω lt ἐλελεῦ (=πολεμική κραυγή) ἐγγίζω lt ἐγγύς αἰάζω lt αἰαῖ (=επιφώνημα θλίψης αχ)

3 1 στρατηγιάω -ιῶ (εφετικό) lt στρατηγέω-ῶ 2 δρασείω (εφετικό) lt δράω-ῶ 3 πολεμησείω (εφετικό) lt πολεμέω-ῶ 4 ἡβάσκω (εναρκτικό) lt ἡβάω-ῶ 5 στενάζω (θαμιστικό) lt στένω 6 ἀπαλλαξείω (εφετικό) lt ἀπαλλάττω 7 γηράσκω (εναρκτικό) lt γηράω-ῶ 8 ῥιπτάζω (θαμιστικό) lt ῥίπτω

γ Συντακτικές1 εἴσοδος υποκείμενο στο ἐστίν ἀπότομος κατηγορούμενο στο εἴσοδος τεῖχος αντικείμενο στο ἔχει τὰπροπύλαια υποκείμενο στο ἔχει (αττική σύνταξη) ἡθάλασσα υποκείμενο στο ἐστὶ σύνοπτος κατηγορούμενο στο θάλασσα Αἰγεὺς υποκείμενο στα ἐτελεύτησεν και ῥίψας2 α αἴτιοι βνομοθέται γ Φίλοι πολέμιοι δ οἰκισταί ε λυπηρά 3 1 Σωκράτης rarr Υποκ τοῦσώματος rarr Αντικ ἠμέλει rarr Ρήμα 2 Πολλὰ rarr Αντικ άμεσο εἴπομεν rarr Ρήμα τῇπόλει rarr Αντικ έμμεσο 3 Οὗτος rarr Υποκ ἐγένετο rarr Ρήμα εὐεργέτης rarr Κατηγ (το ἐγένετο = συνδε-

τικό) 4 Ἡγλῶττα rarr Υποκ προτρέχει rarr Ρήματῆςδιανοίας rarr Αντικ 5 Φιλοκλῆς rarr Υποκ ἦν rarr Ρήμα στρατηγὸς rarr Κατηγ (το ἦν = συνδετικό) 6 γνώμην rarr Αντικ εἴχον rarr Ρήμα(οὗτοι) rarr εννοούμενο Υποκ 7 Ὅδεrarr Υποκ συμμαχεῖ rarr Ρήμα τῇγυναικί rarr Αντικ 8 Χάριν rarr Αντικ άμεσο ἡμεῖς rarr Υποκ τοῖςθεοῖς rarr Αντικ έμμεσο ὀφείλομεν

rarr Ρήμα 9 Σὲ rarr Αντικ αἰτιάσσονται rarr Ρήμα οἱἝλληνες rarr Υποκ 10 Ἀπέσταλκα rarr Ρήμα(ἐγώ)rarr εννοούμενο Υποκ σοι rarr Αντικ έμμεσο τὸ

δῶρον rarr Αντικ άμεσο

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 14: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

31ελευθερίας2απελεύθεροι3ελευθεριότητα4 ελευθεροτυπία5ελευθερό-στομος

4 αιωνόβιος υπεραιωνόβιος μακροβιότατος μαθουσάλας υπερήλικας υπέργηρος5 έσκασα ἀπεπνίγην γνωρίζεις οἶσθα ἐπειδὴ ἔφαγα ἐμφαγὼν δηλητήριο φάρμακον πάντοτε ἀεὶ κληρονομιά κλῆρος το παλικαράκι ὁ μειρακίσκος δεν έπρεπε οὐκ ἔδει

β Ετυμολογικές1 ἀπιστία lt ἄπιστος εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἀλήθειαlt ἀληθής ὑγίειαlt ὑγιής πά-

χοςlt παχύς σωφροσύνηlt σώφρων ταχύτηςlt τάχος ἀρχαιότηςlt ἀρχαῖος2 δίκαιος gt δικαιοσύνη πρᾷοςgt πραότης ἄφθονοςgt ἀφθονία διαυγὴςgt διαύγεια

βαθὺςgt βάθος πυκνὸςgt πυκνότης δασὺςgt δασύτης

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος τὸ καλὸν ἔργον ἡ ἀγαπητὴ συνεργὸςγεν τοῦ ἀγαθοῦ ἀνθρώπου τοῦ καλοῦ ἔργου τῆς ἀγαπητῆς συνεργοῦδοτ τῷ ἀγαθῷ ἀνθρώπῳ τῷ καλῷ ἔργῳ τῇ ἀγαπητῇ συνεργῷαιτ τὸν ἀγαθὸν ἄνθρωπον τὸ καλὸν ἔργον τὴν ἀγαπητὴν συνεργὸνκλητ ὦ ἀγαθὲ ἄνθρωπε ὦ καλὸν ἔργον ὦ ἀγαπητὴ συνεργὲ

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι τὰ καλὰ ἔργα αἱ ἀγαπητοὶ συνεργοὶγεν τῶν ἀγαθῶν ἀνθρώπων τῶν καλῶν ἔργων τῶν ἀγαπητῶν συνεργῶνδοτ τοῖς ἀγαθοῖς ἀνθρώποις τοῖς καλοῖς ἔργοις ταῖς ἀγαπητοῖς συνεργοῖςαιτ τοὺς ἀγαθοὺς ἀνθρώπους τὰ καλὰ ἔργα τὰς ἀγαπητοὺς συνεργοὺςκλητ ὦ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι ὦ καλὰ ἔργα ὦ ἀγαπητοὶ συνεργοὶ

2 α τοὺς νέους τοῖς δημοσίοις β σοφοὶ χρηστοὶ γ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ νέος δημόσιος ἡ νέα δημοσία τὸ νέον δημόσιονγεν τοῦ νέου δημοσίου τῆς νέας δημοσίας τοῦ νέου δημοσίουδοτ τῷ νέῳ δημοσίῳ τῇ νέᾳ δημοσίᾳ τῷ νέῳ δημοσίῳαιτ τὸν νέον δημόσιον τὴν νέαν δημοσίαν τὸ νέον δημόσιονκλητ ὦ νέε δημόσιε ὦ νέα δημοσία ὦ νέε δημόσιε

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ νέοι δημόσιοι αἱ νέαι δημόσιαι τὰ νέα δημόσιαγεν τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίωνδοτ τοῖς νέοις δημοσίοις ταῖς νέαις δημοσίαις τοῖς νέοις δημοσίοιςαιτ τοὺς νέους δημοσίους τὰς νέας δημοσίας τὰ νέα δημόσιακλητ ὦ νέοι δημόσιοι ὦ νέαι δημόσιαι ὦ νέα δημόσια

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ σοφὸς χρηστὸς ἡ σοφὴ χρηστὴ τὸ σοφὸν χρηστὸνγεν τοῦ σοφοῦ χρηστοῦ τῆς σοφῆς χρηστῆς τοῦ σοφοῦ χρηστοῦδοτ τῷ σοφῷ χρηστῷ τῇ σοφῇ χρηστῇ τῷ σοφῷ χρηστῷαιτ τὸν σοφὸν χρηστὸν τὴν σοφὴν χρηστὴν τὸ σοφὸν χρηστὸνκλητ ὦ σοφὲ χρηστὲ ὦ σοφὴ χρηστὴ ὦ σοφὸν χρηστὸν

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ σοφοὶ χρηστοὶ αἱ σοφαὶ χρησταὶ τὰ σοφὰ χρηστὰγεν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶνδοτ τοῖς σοφοῖς χρηστοῖς ταῖς σοφαῖς χρησταῖς τοῖς σοφοῖς χρηστοῖςαιτ τοὺς σοφοὺς χρηστοὺς τὰς σοφὰς χρηστὰς τὰ σοφὰ χρηστὰκλητ ὦ σοφοὶ χρηστοὶ ὦ σοφαὶ χρησταὶ ὦ σοφὰ χρηστὰ

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ φρόνιμος ἀνδρεῖος ἡ φρόνιμος ἀνδρεία τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονγεν τοῦ φρονίμου ἀνδρείου τῆς φρονίμου ἀνδρείας τοῦ φρονίμου ἀνδρείουδοτ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳ τῇ φρονίμῳ ἀνδρείᾳ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳαιτ τὸν φρόνιμον ἀνδρεῖον τὴν φρόνιμον ἀνδρείαν τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονκλητ ὦ φρόνιμε ἀνδρεῖε ὦ φρόνιμε ἀνδρεία ὦ φρόνιμον ἀνδρεῖε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι αἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖαγεν τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείωνδοτ τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοις ταῖς φρονίμοις ἀνδρείαις τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοιςαιτ τοὺς φρονίμους ἀνδρείους τὰς φρονίμους ἀνδρείας τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖακλητ ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι ὦ φρόνιμα ἀνδρεῖα

3 α οὗτος ταύτας β τούτου γ τούτοις δ ταύτης ε τούτῳ στ Αὕτη4 α ταῦτα β τούτων γ ταύτης τούτοις τούτων τούτῳ

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1ε πατρώα γη 2ζ πατρικό σπίτι 3α ομοπάτριος αδερφός 4στ πάτρια εδάφη 5γ

πατρωνυμικά ουσιαστικά 6β πατριωτικά τραγούδια 7δ ιδιαίτερη πατρίδα2 1ε2δ3β4α5γ3 1ε2ζ3α4η5στ6δ7β8γ 1πατραλοίας= πατροκτόνος 2 πατρώος= αυτός που ανήκει στον πατέρα

στον πρόγονο 3 πατρόθεν= από τον πατέρα 4 πατροπαράδοτος= αυτός που παραδόθηκε από τον πατέρα ή τους προγόνους 5πατριωτισμός= έμπρακτη αγάπη για την πατρίδα6πατρογονικός= αυτός που προέρχεται από τους γονείς και τους προγόνους 7προπάτορας= ο πατέρας του πατέρα 8πατρότητα= η ιδιότητα του δημιουργού του επινοητή του εφευρέτη

β Ετυμολογικές1 1βασιλεύω lt βασιλεύς 2 ἀγγέλλω lt ἄγγελος 3 δουλεύω lt δοῦλος 4 ὁρίζω lt

ὅρος 5 ἐχθαίρω lt ἐχθρός 6 καθαίρω lt καθαρός 7φιλέω-ῶ lt φίλος 8 δηλόω lt δῆλος (=φανερός) 9 πλουτέω-ῶ lt πλοῦτος 10 ἡττάομαι-ῶμαιlt ἧττα

2 2 σώφρων gt σωφρονέω- ῶ 4 μάστιξgt μαστίζω 5ἐρυθρὸςgt ἐρυθριάω-ῶ 6 μεί-ωνgt μειόω-ῶ 7 ἁθρόοςgt ἁθροίζω 8 γέρας gt γεραίρω 9 ἄτιμοςgt ἀτιμάζω 10 πλήρηςgt πληρόω-ῶ 11 σκηνὴgt σκηνόω-ῶ 12 γόοςgt γοάω-ῶ

3 ονόματα ρήματα ονόματα ρήματανόσος ἀγορὰὀξὺςφύλαξἀπειλὴὁρμὴ

gt νοσῶgt ἀγορεύωgt ὀξύνωgt φυλάττωgt ἀπειλέω-ῶgt ὁρμάω-ῶ

ἱκέτηςἁγνὸςθερμὸςδυσχερὴςἐλπὶςὕμνος

gt ἱκετεύωgt ἁγνίζωgt θερμαίνωgt δυσχεραίνωgt ἐλπίζωgt ὑμνέω-ῶ

γ Γραμματικές1 3 τετριμμένα 4 πεπαιδευμένος 5 καταβεβλημένος 6 κεκτημένα8 εγγεγραμ-

μένος 10 προβεβλημένος 12 αναγεγραμμένες2 1τετειχίκασι ἐτετειχίκεσαν 2 γέγραφε ἐγεγράφει γέγραφε ἐγεγράφει 3 πεπόμφαμενἐπεπόμφεμεν31 (στρατεύουσιν) ἐστρατεύκασινἐστρατεύκεσαν 2 (διώκουσι) δεδιώχασιν ἐδεδιώχεσαν 3 (θύεις) τέθυκας ἐτεθύκεις 4 (ἁρπάζει) ἥρπακε ἥρπακε (καταφεύγει) καταπέφευγε κατεπεφεύγει

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

5 (ἀπολείπει) ἀπολέλοιπε ἀπελελείπει 6(lsquoΕκφεύγει) ἐκπέφευγε ἐξεπεφεύγει (πίπτει) πέπτωκε ἐπεπτώκει4 ενεστώτας τρίβουσι στρατεύεις κόπτομεν διώκει πράττετε

παρατατικός ἔτριβον ἐστράτευες ἐκόπτομεν ἐδίωκε ἐπράττετεμέλλοντας τρίψουσι στρατεύσεις κόψομεν διώξει πράξετεαόριστος ἔτριψαν ἐστράτευσας ἐκόψαμεν ἐδίωξε ἐπράξατεπαρακείμενος τετρίφασι ἐστράτευκας κεκόφατε δεδίωχε πεπράχατευπερσυντέλικος ἐτετρίφεσαν ἐστρατεύκεις ἐκεκόφετε ἐδεδιώχει ἐπεπράχετε

5 ενεστώτας παρακείμενος υπερσυντέλικοςκτείνομεν ἐκτόναμεν ἐκτόνεμενἁθροίζετε ἡθροίκατε ἡθροίκετεκηρύττουσι κεκηρύχασι ἐκεκηρύχεσανφυλάττεις πεφύλαχας ἐπεφυλάχειςκλέπτει κέκλοφε ἐκεκλόφει

6 Παρακείμενος Ενεστώτας Είδοςαναδιπλασιασμούὠνόμακα ὀνομάζω γ (χρονική αύξηση)δεδιώχασιν διώκουσι(ν) α (επανάληψη )ὕβρικας ὑβρίζεις γ (χρονική αύξηση)κεκρύφαμεν κρύπτομεν α (επανάληψη )βεβλάφατε βλάπτετε α (επανάληψη )κεχορεύκασι χορεύουσι α (επανάληψη )ἐζητήκαμεν ζητοῦμεν β (συλλαβική αύξηση)ᾤκικας οἰκίζεις γ (χρονική αύξηση)πεπόμφασι πέμπουσι α (επανάληψη )ἐρρίφατε ῥίπτετε β (συλλαβική αύξηση)

10η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 αΤρώεισανκτήνος τρώει πάρα πολύ β Ξύπνησετοκτήνοςμέσατου ξύπνησαν τα ζωώδη ένστικτα του ανθρώπου γ Φέρθηκεσανκτήνος συμπεριφέρθηκε με τρόπο που δεν ταιριάζει στην πνευ-

ματική και ηθική υπόσταση του ανθρώπου δ Οικατακτήσειςτωνεργαζομένων τα προνόμια2 1 επίκτητης 2 μεγαλοκτηματίες ακτήμονες 3 κτηνωδίες 4 κατάκτηση 5

απόκτηση

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 1 κτέανον = β κτήμα 2 κτηνηδὸν= στ σαν κτήνη 3 ἐπίκτησις= γ το πρόσθετο κέρδος 4 κτήτωρ= α κάτοχος 5 ἐπικτῶμαι= δ αποκτώ επιπλέον 6 ἄκτητος= ε αυτός που δεν μπορεί να αποκτηθεί

β Ετυμολογικές1 αΠρόσωποπουενεργεί 1 βόσκω gt βοσκός 2 ἡγοῦμαι gt ἡγεμών 3 σῴζω gt σωτήρ 4 εἰσπράττω gt

εἰσπράκτωρ 5τρέφω gt τροφὸς βΕνέργεια-κατάσταση 1 γράφω gt γραφή γραμμή γράμμα 2 κλίνω gt κλίσις 3 ἀμείβω gt ἀμοιβή 4

σείω gt σεισμός 5 φθείρω gt φθορὰ γΌργανο-μέσο 1 γράφω gt γραφίς 2 πλήττω gt πλῆκτρον 3 πίνω gt ποτήριον 4 ἄγχω gt ἀγχόνη

5νίπτω gt νιπτὴρ2 όργανοήμέσο λαμπτὴρ παρώνυμο δημότης νησιώτης τόπο βουλευτήριον ὀρχήστρα υποκοριστικό πυργίσκος πινάκιον δασύλλιον πατρωνυμικό Πηλείδης Πριαμίδης περιεκτικό στρατιά ξενὼν εθνικό Τεγεάτης3 εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἰσότηςlt ἴσος εὔνοιαlt εὔνους ὀξύτηςlt ὀξύς δεινότηςlt

δεινότης ὑγίειαlt ὑγιής σοφίαlt σοφός σωφροσύνηlt σώφρων ἀλήθειαlt ἀληθής εὖροςlt εὐρύς

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ἡ μέλιττα σπονδὴ ὁ σοφιστὴς ἔφηβος κῆπος ἡ νῆσοςγεν τῆς μελίττης σπονδῆς τοῦ σοφιστοῦ ἐφήβου κήπου τῆς νήσουδοτ τῇ μελίττῃ σπονδῇ τῷ σοφιστῇ ἐφήβῳ κήπῳ τῇ νήσῳαιτ τὴν μέλιτταν σπονδὴν τὸν σοφιστὴν ἔφηβον κῆπον τὴν νῆσονκλητ ὦ μέλιττα σπονδὴ ὦ σοφιστὰ ἔφηβε κῆπε ὦ νῆσε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ αἱ μέλιτται σπονδαὶ οἱ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι αἱ νῆσοιγεν τῶν μελιττῶν σπονδῶν τῶν σοφιστῶν ἐφήβων κήπων τῶν νήσωνδοτ ταῖς μελίτταις σπονδαῖς τοῖς σοφισταῖς ἐφήβοις κήποις ταῖς νήσοιςαιτ τὰς μελίττας σπονδὰς τοὺς σοφιστὰς ἐφήβους κήπους τὰς νήσουςκλητ ὦ μέλιτται σπονδαὶ ὦ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι ὦ νῆσοι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

2 τοῖςἀγαθοῖς τῷ ἀγαθῷ πιστὴ (αἱ) πισταὶκαλὸν καλὰ ἀγαθὴ (αἱ) ἀγαθαὶθεῖον (τὰ) θεῖα βεβαία (αἱ) βέβαιαιἀνθρώπειον (τὰ) ἀνθρώπεια ἀρίστη (αἱ) ἄρισταιἀγαπητὴ ἀγαπηταὶ

3 ταῖς ἀρεταῖς τοῖς φιλοσόφοις τῷ ἀνθρώπῳ τῶν χωρῶν τοῦ γεωργοῦ τῷ λόγῳ τὰς ἐπιμελείας αἱ μωρίαι τὰς ἁμάξας τῶν βασιλισσῶν τοῦ πολεμίου τῶν ἀγορῶν τὴν ἀγγελίαν τὰς σκιάς αἱ συμφοραί τὴν φυλακήν ταῖς νίκαις ταῖς παρόδοις τῷ ἐχθρῷ τῆς μούσης

4 1 τιμίους 2 μακρᾶς 3 παράνομοι 4 ἠρέμῳ 5 βαρβάροις 6 ἡμέροις 7 ἀνθρωπείων 8 γενναίους 9 μακρᾷ 10 κριθίνους 11 δικαίων 12 ἐνδόξους

5 α Οὗτοι βτούτων γ τούτου δ ταύτας ε Ταύτῃ

6 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςσῴζεις ἔσῳζες σώσεις ἔσωσας σέσωκας ἐσεσώκεις

γράφομεν ἐγράφομεν γράψομεν ἐγράψαμεν γεγράφαμεν ἐγεγράφεμενστρατεύετε ἐστρατεύετε στρατεύσετε ἐστρατεύσατε ἐστρατεύκατε ἐστρατεύκετεπιστεύουσι ἐπίστευον πιστεύσουσι ἐπίστευσαν πεπιστεύκασι ἐπεπιστεύκεσανκηρύσσει ἐκήρυσσε κηρύξει ἐκήρυξε κεκήρυχε ἐκεκηρύχειῥίπτουσι ἔρριπτον ῥίψουσι ἔρριψαν ἐρρίφασι ἐρρίφεσανἁρπάζετε ἡρπάζετε ἁρπάσετε ἡρπάσατε ἡρπάκατε ἡρπάκετεἱδρύουσι ἵδρυον ἱδρύσουσι ἵδρυσαν ἱδρύκασι ἱδρύκεσαν

παραshyσκευάζει

παρεσκεύαζε παραshyσκευάσει

παρεσκεύασε παρεσκεύακε παρεσκευάκει

11η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 πολεοδομικές 2 πολιούχος 3 πολιτειακό 4 πολιτεύεται 5 πολιτικοποιήθη-

κε 6πολιτευτής 7 πολιτιστικών2 α Είναι προτιμότερο να είναι κάποιος ο καλύτερος σε στενότερο κύκλο παρά

κατώτερος σε ευρύτερο β Το σύνολο των κατοίκων μιας πόλης γ Η ζωή οι κοινωνικές συνήθειες της πόλης (σε αντιδιαστολή προς την επαρχία)3 α η Ρώμη β το Παρίσι γ η Ιερουσαλήμ4-ζ -στ -δ 4-γ 5-ε 6-β 7-α

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β Ετυμολογικές1 α ἡβάσκω lt ἡβάω-ῶ βῥιπτάζωlt ῥίπτω γαἰτίζω lt αἰτέω-ῶ δ ἑρπύζω lt ἕρπω

εγηράσκω lt γηράω-ῶ2 ὀψίζω lt ὀψέ (=αργά προς το βράδυ) οἰμώζω lt οἴμοι (=αλίμονο) θαμίζω lt θα-

μά (=συχνά) χωρίζω lt χωρὶς (=χωριστά) πελάζω lt πέλας (=πλησίον κοντά) ἀλαλάζω lt ἀλαλὰ (=πολεμική ιαχή) γρύζω lt γρῦ (=ldquoγρύξιμοrdquo η φωνή του γου-ρουνιού) ἐλελίζω lt ἐλελεῦ (=πολεμική κραυγή) ἐγγίζω lt ἐγγύς αἰάζω lt αἰαῖ (=επιφώνημα θλίψης αχ)

3 1 στρατηγιάω -ιῶ (εφετικό) lt στρατηγέω-ῶ 2 δρασείω (εφετικό) lt δράω-ῶ 3 πολεμησείω (εφετικό) lt πολεμέω-ῶ 4 ἡβάσκω (εναρκτικό) lt ἡβάω-ῶ 5 στενάζω (θαμιστικό) lt στένω 6 ἀπαλλαξείω (εφετικό) lt ἀπαλλάττω 7 γηράσκω (εναρκτικό) lt γηράω-ῶ 8 ῥιπτάζω (θαμιστικό) lt ῥίπτω

γ Συντακτικές1 εἴσοδος υποκείμενο στο ἐστίν ἀπότομος κατηγορούμενο στο εἴσοδος τεῖχος αντικείμενο στο ἔχει τὰπροπύλαια υποκείμενο στο ἔχει (αττική σύνταξη) ἡθάλασσα υποκείμενο στο ἐστὶ σύνοπτος κατηγορούμενο στο θάλασσα Αἰγεὺς υποκείμενο στα ἐτελεύτησεν και ῥίψας2 α αἴτιοι βνομοθέται γ Φίλοι πολέμιοι δ οἰκισταί ε λυπηρά 3 1 Σωκράτης rarr Υποκ τοῦσώματος rarr Αντικ ἠμέλει rarr Ρήμα 2 Πολλὰ rarr Αντικ άμεσο εἴπομεν rarr Ρήμα τῇπόλει rarr Αντικ έμμεσο 3 Οὗτος rarr Υποκ ἐγένετο rarr Ρήμα εὐεργέτης rarr Κατηγ (το ἐγένετο = συνδε-

τικό) 4 Ἡγλῶττα rarr Υποκ προτρέχει rarr Ρήματῆςδιανοίας rarr Αντικ 5 Φιλοκλῆς rarr Υποκ ἦν rarr Ρήμα στρατηγὸς rarr Κατηγ (το ἦν = συνδετικό) 6 γνώμην rarr Αντικ εἴχον rarr Ρήμα(οὗτοι) rarr εννοούμενο Υποκ 7 Ὅδεrarr Υποκ συμμαχεῖ rarr Ρήμα τῇγυναικί rarr Αντικ 8 Χάριν rarr Αντικ άμεσο ἡμεῖς rarr Υποκ τοῖςθεοῖς rarr Αντικ έμμεσο ὀφείλομεν

rarr Ρήμα 9 Σὲ rarr Αντικ αἰτιάσσονται rarr Ρήμα οἱἝλληνες rarr Υποκ 10 Ἀπέσταλκα rarr Ρήμα(ἐγώ)rarr εννοούμενο Υποκ σοι rarr Αντικ έμμεσο τὸ

δῶρον rarr Αντικ άμεσο

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 15: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ νέοι δημόσιοι αἱ νέαι δημόσιαι τὰ νέα δημόσιαγεν τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίων τῶν νέων δημοσίωνδοτ τοῖς νέοις δημοσίοις ταῖς νέαις δημοσίαις τοῖς νέοις δημοσίοιςαιτ τοὺς νέους δημοσίους τὰς νέας δημοσίας τὰ νέα δημόσιακλητ ὦ νέοι δημόσιοι ὦ νέαι δημόσιαι ὦ νέα δημόσια

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ σοφὸς χρηστὸς ἡ σοφὴ χρηστὴ τὸ σοφὸν χρηστὸνγεν τοῦ σοφοῦ χρηστοῦ τῆς σοφῆς χρηστῆς τοῦ σοφοῦ χρηστοῦδοτ τῷ σοφῷ χρηστῷ τῇ σοφῇ χρηστῇ τῷ σοφῷ χρηστῷαιτ τὸν σοφὸν χρηστὸν τὴν σοφὴν χρηστὴν τὸ σοφὸν χρηστὸνκλητ ὦ σοφὲ χρηστὲ ὦ σοφὴ χρηστὴ ὦ σοφὸν χρηστὸν

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ σοφοὶ χρηστοὶ αἱ σοφαὶ χρησταὶ τὰ σοφὰ χρηστὰγεν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶν τῶν σοφῶν χρηστῶνδοτ τοῖς σοφοῖς χρηστοῖς ταῖς σοφαῖς χρησταῖς τοῖς σοφοῖς χρηστοῖςαιτ τοὺς σοφοὺς χρηστοὺς τὰς σοφὰς χρηστὰς τὰ σοφὰ χρηστὰκλητ ὦ σοφοὶ χρηστοὶ ὦ σοφαὶ χρησταὶ ὦ σοφὰ χρηστὰ

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ φρόνιμος ἀνδρεῖος ἡ φρόνιμος ἀνδρεία τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονγεν τοῦ φρονίμου ἀνδρείου τῆς φρονίμου ἀνδρείας τοῦ φρονίμου ἀνδρείουδοτ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳ τῇ φρονίμῳ ἀνδρείᾳ τῷ φρονίμῳ ἀνδρείῳαιτ τὸν φρόνιμον ἀνδρεῖον τὴν φρόνιμον ἀνδρείαν τὸ φρόνιμον ἀνδρεῖονκλητ ὦ φρόνιμε ἀνδρεῖε ὦ φρόνιμε ἀνδρεία ὦ φρόνιμον ἀνδρεῖε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι αἱ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖαγεν τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείων τῶν φρονίμων ἀνδρείωνδοτ τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοις ταῖς φρονίμοις ἀνδρείαις τοῖς φρονίμοις ἀνδρείοιςαιτ τοὺς φρονίμους ἀνδρείους τὰς φρονίμους ἀνδρείας τὰ φρόνιμα ἀνδρεῖακλητ ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖοι ὦ φρόνιμοι ἀνδρεῖαι ὦ φρόνιμα ἀνδρεῖα

3 α οὗτος ταύτας β τούτου γ τούτοις δ ταύτης ε τούτῳ στ Αὕτη4 α ταῦτα β τούτων γ ταύτης τούτοις τούτων τούτῳ

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1ε πατρώα γη 2ζ πατρικό σπίτι 3α ομοπάτριος αδερφός 4στ πάτρια εδάφη 5γ

πατρωνυμικά ουσιαστικά 6β πατριωτικά τραγούδια 7δ ιδιαίτερη πατρίδα2 1ε2δ3β4α5γ3 1ε2ζ3α4η5στ6δ7β8γ 1πατραλοίας= πατροκτόνος 2 πατρώος= αυτός που ανήκει στον πατέρα

στον πρόγονο 3 πατρόθεν= από τον πατέρα 4 πατροπαράδοτος= αυτός που παραδόθηκε από τον πατέρα ή τους προγόνους 5πατριωτισμός= έμπρακτη αγάπη για την πατρίδα6πατρογονικός= αυτός που προέρχεται από τους γονείς και τους προγόνους 7προπάτορας= ο πατέρας του πατέρα 8πατρότητα= η ιδιότητα του δημιουργού του επινοητή του εφευρέτη

β Ετυμολογικές1 1βασιλεύω lt βασιλεύς 2 ἀγγέλλω lt ἄγγελος 3 δουλεύω lt δοῦλος 4 ὁρίζω lt

ὅρος 5 ἐχθαίρω lt ἐχθρός 6 καθαίρω lt καθαρός 7φιλέω-ῶ lt φίλος 8 δηλόω lt δῆλος (=φανερός) 9 πλουτέω-ῶ lt πλοῦτος 10 ἡττάομαι-ῶμαιlt ἧττα

2 2 σώφρων gt σωφρονέω- ῶ 4 μάστιξgt μαστίζω 5ἐρυθρὸςgt ἐρυθριάω-ῶ 6 μεί-ωνgt μειόω-ῶ 7 ἁθρόοςgt ἁθροίζω 8 γέρας gt γεραίρω 9 ἄτιμοςgt ἀτιμάζω 10 πλήρηςgt πληρόω-ῶ 11 σκηνὴgt σκηνόω-ῶ 12 γόοςgt γοάω-ῶ

3 ονόματα ρήματα ονόματα ρήματανόσος ἀγορὰὀξὺςφύλαξἀπειλὴὁρμὴ

gt νοσῶgt ἀγορεύωgt ὀξύνωgt φυλάττωgt ἀπειλέω-ῶgt ὁρμάω-ῶ

ἱκέτηςἁγνὸςθερμὸςδυσχερὴςἐλπὶςὕμνος

gt ἱκετεύωgt ἁγνίζωgt θερμαίνωgt δυσχεραίνωgt ἐλπίζωgt ὑμνέω-ῶ

γ Γραμματικές1 3 τετριμμένα 4 πεπαιδευμένος 5 καταβεβλημένος 6 κεκτημένα8 εγγεγραμ-

μένος 10 προβεβλημένος 12 αναγεγραμμένες2 1τετειχίκασι ἐτετειχίκεσαν 2 γέγραφε ἐγεγράφει γέγραφε ἐγεγράφει 3 πεπόμφαμενἐπεπόμφεμεν31 (στρατεύουσιν) ἐστρατεύκασινἐστρατεύκεσαν 2 (διώκουσι) δεδιώχασιν ἐδεδιώχεσαν 3 (θύεις) τέθυκας ἐτεθύκεις 4 (ἁρπάζει) ἥρπακε ἥρπακε (καταφεύγει) καταπέφευγε κατεπεφεύγει

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

5 (ἀπολείπει) ἀπολέλοιπε ἀπελελείπει 6(lsquoΕκφεύγει) ἐκπέφευγε ἐξεπεφεύγει (πίπτει) πέπτωκε ἐπεπτώκει4 ενεστώτας τρίβουσι στρατεύεις κόπτομεν διώκει πράττετε

παρατατικός ἔτριβον ἐστράτευες ἐκόπτομεν ἐδίωκε ἐπράττετεμέλλοντας τρίψουσι στρατεύσεις κόψομεν διώξει πράξετεαόριστος ἔτριψαν ἐστράτευσας ἐκόψαμεν ἐδίωξε ἐπράξατεπαρακείμενος τετρίφασι ἐστράτευκας κεκόφατε δεδίωχε πεπράχατευπερσυντέλικος ἐτετρίφεσαν ἐστρατεύκεις ἐκεκόφετε ἐδεδιώχει ἐπεπράχετε

5 ενεστώτας παρακείμενος υπερσυντέλικοςκτείνομεν ἐκτόναμεν ἐκτόνεμενἁθροίζετε ἡθροίκατε ἡθροίκετεκηρύττουσι κεκηρύχασι ἐκεκηρύχεσανφυλάττεις πεφύλαχας ἐπεφυλάχειςκλέπτει κέκλοφε ἐκεκλόφει

6 Παρακείμενος Ενεστώτας Είδοςαναδιπλασιασμούὠνόμακα ὀνομάζω γ (χρονική αύξηση)δεδιώχασιν διώκουσι(ν) α (επανάληψη )ὕβρικας ὑβρίζεις γ (χρονική αύξηση)κεκρύφαμεν κρύπτομεν α (επανάληψη )βεβλάφατε βλάπτετε α (επανάληψη )κεχορεύκασι χορεύουσι α (επανάληψη )ἐζητήκαμεν ζητοῦμεν β (συλλαβική αύξηση)ᾤκικας οἰκίζεις γ (χρονική αύξηση)πεπόμφασι πέμπουσι α (επανάληψη )ἐρρίφατε ῥίπτετε β (συλλαβική αύξηση)

10η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 αΤρώεισανκτήνος τρώει πάρα πολύ β Ξύπνησετοκτήνοςμέσατου ξύπνησαν τα ζωώδη ένστικτα του ανθρώπου γ Φέρθηκεσανκτήνος συμπεριφέρθηκε με τρόπο που δεν ταιριάζει στην πνευ-

ματική και ηθική υπόσταση του ανθρώπου δ Οικατακτήσειςτωνεργαζομένων τα προνόμια2 1 επίκτητης 2 μεγαλοκτηματίες ακτήμονες 3 κτηνωδίες 4 κατάκτηση 5

απόκτηση

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 1 κτέανον = β κτήμα 2 κτηνηδὸν= στ σαν κτήνη 3 ἐπίκτησις= γ το πρόσθετο κέρδος 4 κτήτωρ= α κάτοχος 5 ἐπικτῶμαι= δ αποκτώ επιπλέον 6 ἄκτητος= ε αυτός που δεν μπορεί να αποκτηθεί

β Ετυμολογικές1 αΠρόσωποπουενεργεί 1 βόσκω gt βοσκός 2 ἡγοῦμαι gt ἡγεμών 3 σῴζω gt σωτήρ 4 εἰσπράττω gt

εἰσπράκτωρ 5τρέφω gt τροφὸς βΕνέργεια-κατάσταση 1 γράφω gt γραφή γραμμή γράμμα 2 κλίνω gt κλίσις 3 ἀμείβω gt ἀμοιβή 4

σείω gt σεισμός 5 φθείρω gt φθορὰ γΌργανο-μέσο 1 γράφω gt γραφίς 2 πλήττω gt πλῆκτρον 3 πίνω gt ποτήριον 4 ἄγχω gt ἀγχόνη

5νίπτω gt νιπτὴρ2 όργανοήμέσο λαμπτὴρ παρώνυμο δημότης νησιώτης τόπο βουλευτήριον ὀρχήστρα υποκοριστικό πυργίσκος πινάκιον δασύλλιον πατρωνυμικό Πηλείδης Πριαμίδης περιεκτικό στρατιά ξενὼν εθνικό Τεγεάτης3 εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἰσότηςlt ἴσος εὔνοιαlt εὔνους ὀξύτηςlt ὀξύς δεινότηςlt

δεινότης ὑγίειαlt ὑγιής σοφίαlt σοφός σωφροσύνηlt σώφρων ἀλήθειαlt ἀληθής εὖροςlt εὐρύς

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ἡ μέλιττα σπονδὴ ὁ σοφιστὴς ἔφηβος κῆπος ἡ νῆσοςγεν τῆς μελίττης σπονδῆς τοῦ σοφιστοῦ ἐφήβου κήπου τῆς νήσουδοτ τῇ μελίττῃ σπονδῇ τῷ σοφιστῇ ἐφήβῳ κήπῳ τῇ νήσῳαιτ τὴν μέλιτταν σπονδὴν τὸν σοφιστὴν ἔφηβον κῆπον τὴν νῆσονκλητ ὦ μέλιττα σπονδὴ ὦ σοφιστὰ ἔφηβε κῆπε ὦ νῆσε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ αἱ μέλιτται σπονδαὶ οἱ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι αἱ νῆσοιγεν τῶν μελιττῶν σπονδῶν τῶν σοφιστῶν ἐφήβων κήπων τῶν νήσωνδοτ ταῖς μελίτταις σπονδαῖς τοῖς σοφισταῖς ἐφήβοις κήποις ταῖς νήσοιςαιτ τὰς μελίττας σπονδὰς τοὺς σοφιστὰς ἐφήβους κήπους τὰς νήσουςκλητ ὦ μέλιτται σπονδαὶ ὦ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι ὦ νῆσοι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

2 τοῖςἀγαθοῖς τῷ ἀγαθῷ πιστὴ (αἱ) πισταὶκαλὸν καλὰ ἀγαθὴ (αἱ) ἀγαθαὶθεῖον (τὰ) θεῖα βεβαία (αἱ) βέβαιαιἀνθρώπειον (τὰ) ἀνθρώπεια ἀρίστη (αἱ) ἄρισταιἀγαπητὴ ἀγαπηταὶ

3 ταῖς ἀρεταῖς τοῖς φιλοσόφοις τῷ ἀνθρώπῳ τῶν χωρῶν τοῦ γεωργοῦ τῷ λόγῳ τὰς ἐπιμελείας αἱ μωρίαι τὰς ἁμάξας τῶν βασιλισσῶν τοῦ πολεμίου τῶν ἀγορῶν τὴν ἀγγελίαν τὰς σκιάς αἱ συμφοραί τὴν φυλακήν ταῖς νίκαις ταῖς παρόδοις τῷ ἐχθρῷ τῆς μούσης

4 1 τιμίους 2 μακρᾶς 3 παράνομοι 4 ἠρέμῳ 5 βαρβάροις 6 ἡμέροις 7 ἀνθρωπείων 8 γενναίους 9 μακρᾷ 10 κριθίνους 11 δικαίων 12 ἐνδόξους

5 α Οὗτοι βτούτων γ τούτου δ ταύτας ε Ταύτῃ

6 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςσῴζεις ἔσῳζες σώσεις ἔσωσας σέσωκας ἐσεσώκεις

γράφομεν ἐγράφομεν γράψομεν ἐγράψαμεν γεγράφαμεν ἐγεγράφεμενστρατεύετε ἐστρατεύετε στρατεύσετε ἐστρατεύσατε ἐστρατεύκατε ἐστρατεύκετεπιστεύουσι ἐπίστευον πιστεύσουσι ἐπίστευσαν πεπιστεύκασι ἐπεπιστεύκεσανκηρύσσει ἐκήρυσσε κηρύξει ἐκήρυξε κεκήρυχε ἐκεκηρύχειῥίπτουσι ἔρριπτον ῥίψουσι ἔρριψαν ἐρρίφασι ἐρρίφεσανἁρπάζετε ἡρπάζετε ἁρπάσετε ἡρπάσατε ἡρπάκατε ἡρπάκετεἱδρύουσι ἵδρυον ἱδρύσουσι ἵδρυσαν ἱδρύκασι ἱδρύκεσαν

παραshyσκευάζει

παρεσκεύαζε παραshyσκευάσει

παρεσκεύασε παρεσκεύακε παρεσκευάκει

11η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 πολεοδομικές 2 πολιούχος 3 πολιτειακό 4 πολιτεύεται 5 πολιτικοποιήθη-

κε 6πολιτευτής 7 πολιτιστικών2 α Είναι προτιμότερο να είναι κάποιος ο καλύτερος σε στενότερο κύκλο παρά

κατώτερος σε ευρύτερο β Το σύνολο των κατοίκων μιας πόλης γ Η ζωή οι κοινωνικές συνήθειες της πόλης (σε αντιδιαστολή προς την επαρχία)3 α η Ρώμη β το Παρίσι γ η Ιερουσαλήμ4-ζ -στ -δ 4-γ 5-ε 6-β 7-α

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β Ετυμολογικές1 α ἡβάσκω lt ἡβάω-ῶ βῥιπτάζωlt ῥίπτω γαἰτίζω lt αἰτέω-ῶ δ ἑρπύζω lt ἕρπω

εγηράσκω lt γηράω-ῶ2 ὀψίζω lt ὀψέ (=αργά προς το βράδυ) οἰμώζω lt οἴμοι (=αλίμονο) θαμίζω lt θα-

μά (=συχνά) χωρίζω lt χωρὶς (=χωριστά) πελάζω lt πέλας (=πλησίον κοντά) ἀλαλάζω lt ἀλαλὰ (=πολεμική ιαχή) γρύζω lt γρῦ (=ldquoγρύξιμοrdquo η φωνή του γου-ρουνιού) ἐλελίζω lt ἐλελεῦ (=πολεμική κραυγή) ἐγγίζω lt ἐγγύς αἰάζω lt αἰαῖ (=επιφώνημα θλίψης αχ)

3 1 στρατηγιάω -ιῶ (εφετικό) lt στρατηγέω-ῶ 2 δρασείω (εφετικό) lt δράω-ῶ 3 πολεμησείω (εφετικό) lt πολεμέω-ῶ 4 ἡβάσκω (εναρκτικό) lt ἡβάω-ῶ 5 στενάζω (θαμιστικό) lt στένω 6 ἀπαλλαξείω (εφετικό) lt ἀπαλλάττω 7 γηράσκω (εναρκτικό) lt γηράω-ῶ 8 ῥιπτάζω (θαμιστικό) lt ῥίπτω

γ Συντακτικές1 εἴσοδος υποκείμενο στο ἐστίν ἀπότομος κατηγορούμενο στο εἴσοδος τεῖχος αντικείμενο στο ἔχει τὰπροπύλαια υποκείμενο στο ἔχει (αττική σύνταξη) ἡθάλασσα υποκείμενο στο ἐστὶ σύνοπτος κατηγορούμενο στο θάλασσα Αἰγεὺς υποκείμενο στα ἐτελεύτησεν και ῥίψας2 α αἴτιοι βνομοθέται γ Φίλοι πολέμιοι δ οἰκισταί ε λυπηρά 3 1 Σωκράτης rarr Υποκ τοῦσώματος rarr Αντικ ἠμέλει rarr Ρήμα 2 Πολλὰ rarr Αντικ άμεσο εἴπομεν rarr Ρήμα τῇπόλει rarr Αντικ έμμεσο 3 Οὗτος rarr Υποκ ἐγένετο rarr Ρήμα εὐεργέτης rarr Κατηγ (το ἐγένετο = συνδε-

τικό) 4 Ἡγλῶττα rarr Υποκ προτρέχει rarr Ρήματῆςδιανοίας rarr Αντικ 5 Φιλοκλῆς rarr Υποκ ἦν rarr Ρήμα στρατηγὸς rarr Κατηγ (το ἦν = συνδετικό) 6 γνώμην rarr Αντικ εἴχον rarr Ρήμα(οὗτοι) rarr εννοούμενο Υποκ 7 Ὅδεrarr Υποκ συμμαχεῖ rarr Ρήμα τῇγυναικί rarr Αντικ 8 Χάριν rarr Αντικ άμεσο ἡμεῖς rarr Υποκ τοῖςθεοῖς rarr Αντικ έμμεσο ὀφείλομεν

rarr Ρήμα 9 Σὲ rarr Αντικ αἰτιάσσονται rarr Ρήμα οἱἝλληνες rarr Υποκ 10 Ἀπέσταλκα rarr Ρήμα(ἐγώ)rarr εννοούμενο Υποκ σοι rarr Αντικ έμμεσο τὸ

δῶρον rarr Αντικ άμεσο

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 16: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1ε πατρώα γη 2ζ πατρικό σπίτι 3α ομοπάτριος αδερφός 4στ πάτρια εδάφη 5γ

πατρωνυμικά ουσιαστικά 6β πατριωτικά τραγούδια 7δ ιδιαίτερη πατρίδα2 1ε2δ3β4α5γ3 1ε2ζ3α4η5στ6δ7β8γ 1πατραλοίας= πατροκτόνος 2 πατρώος= αυτός που ανήκει στον πατέρα

στον πρόγονο 3 πατρόθεν= από τον πατέρα 4 πατροπαράδοτος= αυτός που παραδόθηκε από τον πατέρα ή τους προγόνους 5πατριωτισμός= έμπρακτη αγάπη για την πατρίδα6πατρογονικός= αυτός που προέρχεται από τους γονείς και τους προγόνους 7προπάτορας= ο πατέρας του πατέρα 8πατρότητα= η ιδιότητα του δημιουργού του επινοητή του εφευρέτη

β Ετυμολογικές1 1βασιλεύω lt βασιλεύς 2 ἀγγέλλω lt ἄγγελος 3 δουλεύω lt δοῦλος 4 ὁρίζω lt

ὅρος 5 ἐχθαίρω lt ἐχθρός 6 καθαίρω lt καθαρός 7φιλέω-ῶ lt φίλος 8 δηλόω lt δῆλος (=φανερός) 9 πλουτέω-ῶ lt πλοῦτος 10 ἡττάομαι-ῶμαιlt ἧττα

2 2 σώφρων gt σωφρονέω- ῶ 4 μάστιξgt μαστίζω 5ἐρυθρὸςgt ἐρυθριάω-ῶ 6 μεί-ωνgt μειόω-ῶ 7 ἁθρόοςgt ἁθροίζω 8 γέρας gt γεραίρω 9 ἄτιμοςgt ἀτιμάζω 10 πλήρηςgt πληρόω-ῶ 11 σκηνὴgt σκηνόω-ῶ 12 γόοςgt γοάω-ῶ

3 ονόματα ρήματα ονόματα ρήματανόσος ἀγορὰὀξὺςφύλαξἀπειλὴὁρμὴ

gt νοσῶgt ἀγορεύωgt ὀξύνωgt φυλάττωgt ἀπειλέω-ῶgt ὁρμάω-ῶ

ἱκέτηςἁγνὸςθερμὸςδυσχερὴςἐλπὶςὕμνος

gt ἱκετεύωgt ἁγνίζωgt θερμαίνωgt δυσχεραίνωgt ἐλπίζωgt ὑμνέω-ῶ

γ Γραμματικές1 3 τετριμμένα 4 πεπαιδευμένος 5 καταβεβλημένος 6 κεκτημένα8 εγγεγραμ-

μένος 10 προβεβλημένος 12 αναγεγραμμένες2 1τετειχίκασι ἐτετειχίκεσαν 2 γέγραφε ἐγεγράφει γέγραφε ἐγεγράφει 3 πεπόμφαμενἐπεπόμφεμεν31 (στρατεύουσιν) ἐστρατεύκασινἐστρατεύκεσαν 2 (διώκουσι) δεδιώχασιν ἐδεδιώχεσαν 3 (θύεις) τέθυκας ἐτεθύκεις 4 (ἁρπάζει) ἥρπακε ἥρπακε (καταφεύγει) καταπέφευγε κατεπεφεύγει

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

5 (ἀπολείπει) ἀπολέλοιπε ἀπελελείπει 6(lsquoΕκφεύγει) ἐκπέφευγε ἐξεπεφεύγει (πίπτει) πέπτωκε ἐπεπτώκει4 ενεστώτας τρίβουσι στρατεύεις κόπτομεν διώκει πράττετε

παρατατικός ἔτριβον ἐστράτευες ἐκόπτομεν ἐδίωκε ἐπράττετεμέλλοντας τρίψουσι στρατεύσεις κόψομεν διώξει πράξετεαόριστος ἔτριψαν ἐστράτευσας ἐκόψαμεν ἐδίωξε ἐπράξατεπαρακείμενος τετρίφασι ἐστράτευκας κεκόφατε δεδίωχε πεπράχατευπερσυντέλικος ἐτετρίφεσαν ἐστρατεύκεις ἐκεκόφετε ἐδεδιώχει ἐπεπράχετε

5 ενεστώτας παρακείμενος υπερσυντέλικοςκτείνομεν ἐκτόναμεν ἐκτόνεμενἁθροίζετε ἡθροίκατε ἡθροίκετεκηρύττουσι κεκηρύχασι ἐκεκηρύχεσανφυλάττεις πεφύλαχας ἐπεφυλάχειςκλέπτει κέκλοφε ἐκεκλόφει

6 Παρακείμενος Ενεστώτας Είδοςαναδιπλασιασμούὠνόμακα ὀνομάζω γ (χρονική αύξηση)δεδιώχασιν διώκουσι(ν) α (επανάληψη )ὕβρικας ὑβρίζεις γ (χρονική αύξηση)κεκρύφαμεν κρύπτομεν α (επανάληψη )βεβλάφατε βλάπτετε α (επανάληψη )κεχορεύκασι χορεύουσι α (επανάληψη )ἐζητήκαμεν ζητοῦμεν β (συλλαβική αύξηση)ᾤκικας οἰκίζεις γ (χρονική αύξηση)πεπόμφασι πέμπουσι α (επανάληψη )ἐρρίφατε ῥίπτετε β (συλλαβική αύξηση)

10η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 αΤρώεισανκτήνος τρώει πάρα πολύ β Ξύπνησετοκτήνοςμέσατου ξύπνησαν τα ζωώδη ένστικτα του ανθρώπου γ Φέρθηκεσανκτήνος συμπεριφέρθηκε με τρόπο που δεν ταιριάζει στην πνευ-

ματική και ηθική υπόσταση του ανθρώπου δ Οικατακτήσειςτωνεργαζομένων τα προνόμια2 1 επίκτητης 2 μεγαλοκτηματίες ακτήμονες 3 κτηνωδίες 4 κατάκτηση 5

απόκτηση

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 1 κτέανον = β κτήμα 2 κτηνηδὸν= στ σαν κτήνη 3 ἐπίκτησις= γ το πρόσθετο κέρδος 4 κτήτωρ= α κάτοχος 5 ἐπικτῶμαι= δ αποκτώ επιπλέον 6 ἄκτητος= ε αυτός που δεν μπορεί να αποκτηθεί

β Ετυμολογικές1 αΠρόσωποπουενεργεί 1 βόσκω gt βοσκός 2 ἡγοῦμαι gt ἡγεμών 3 σῴζω gt σωτήρ 4 εἰσπράττω gt

εἰσπράκτωρ 5τρέφω gt τροφὸς βΕνέργεια-κατάσταση 1 γράφω gt γραφή γραμμή γράμμα 2 κλίνω gt κλίσις 3 ἀμείβω gt ἀμοιβή 4

σείω gt σεισμός 5 φθείρω gt φθορὰ γΌργανο-μέσο 1 γράφω gt γραφίς 2 πλήττω gt πλῆκτρον 3 πίνω gt ποτήριον 4 ἄγχω gt ἀγχόνη

5νίπτω gt νιπτὴρ2 όργανοήμέσο λαμπτὴρ παρώνυμο δημότης νησιώτης τόπο βουλευτήριον ὀρχήστρα υποκοριστικό πυργίσκος πινάκιον δασύλλιον πατρωνυμικό Πηλείδης Πριαμίδης περιεκτικό στρατιά ξενὼν εθνικό Τεγεάτης3 εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἰσότηςlt ἴσος εὔνοιαlt εὔνους ὀξύτηςlt ὀξύς δεινότηςlt

δεινότης ὑγίειαlt ὑγιής σοφίαlt σοφός σωφροσύνηlt σώφρων ἀλήθειαlt ἀληθής εὖροςlt εὐρύς

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ἡ μέλιττα σπονδὴ ὁ σοφιστὴς ἔφηβος κῆπος ἡ νῆσοςγεν τῆς μελίττης σπονδῆς τοῦ σοφιστοῦ ἐφήβου κήπου τῆς νήσουδοτ τῇ μελίττῃ σπονδῇ τῷ σοφιστῇ ἐφήβῳ κήπῳ τῇ νήσῳαιτ τὴν μέλιτταν σπονδὴν τὸν σοφιστὴν ἔφηβον κῆπον τὴν νῆσονκλητ ὦ μέλιττα σπονδὴ ὦ σοφιστὰ ἔφηβε κῆπε ὦ νῆσε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ αἱ μέλιτται σπονδαὶ οἱ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι αἱ νῆσοιγεν τῶν μελιττῶν σπονδῶν τῶν σοφιστῶν ἐφήβων κήπων τῶν νήσωνδοτ ταῖς μελίτταις σπονδαῖς τοῖς σοφισταῖς ἐφήβοις κήποις ταῖς νήσοιςαιτ τὰς μελίττας σπονδὰς τοὺς σοφιστὰς ἐφήβους κήπους τὰς νήσουςκλητ ὦ μέλιτται σπονδαὶ ὦ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι ὦ νῆσοι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

2 τοῖςἀγαθοῖς τῷ ἀγαθῷ πιστὴ (αἱ) πισταὶκαλὸν καλὰ ἀγαθὴ (αἱ) ἀγαθαὶθεῖον (τὰ) θεῖα βεβαία (αἱ) βέβαιαιἀνθρώπειον (τὰ) ἀνθρώπεια ἀρίστη (αἱ) ἄρισταιἀγαπητὴ ἀγαπηταὶ

3 ταῖς ἀρεταῖς τοῖς φιλοσόφοις τῷ ἀνθρώπῳ τῶν χωρῶν τοῦ γεωργοῦ τῷ λόγῳ τὰς ἐπιμελείας αἱ μωρίαι τὰς ἁμάξας τῶν βασιλισσῶν τοῦ πολεμίου τῶν ἀγορῶν τὴν ἀγγελίαν τὰς σκιάς αἱ συμφοραί τὴν φυλακήν ταῖς νίκαις ταῖς παρόδοις τῷ ἐχθρῷ τῆς μούσης

4 1 τιμίους 2 μακρᾶς 3 παράνομοι 4 ἠρέμῳ 5 βαρβάροις 6 ἡμέροις 7 ἀνθρωπείων 8 γενναίους 9 μακρᾷ 10 κριθίνους 11 δικαίων 12 ἐνδόξους

5 α Οὗτοι βτούτων γ τούτου δ ταύτας ε Ταύτῃ

6 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςσῴζεις ἔσῳζες σώσεις ἔσωσας σέσωκας ἐσεσώκεις

γράφομεν ἐγράφομεν γράψομεν ἐγράψαμεν γεγράφαμεν ἐγεγράφεμενστρατεύετε ἐστρατεύετε στρατεύσετε ἐστρατεύσατε ἐστρατεύκατε ἐστρατεύκετεπιστεύουσι ἐπίστευον πιστεύσουσι ἐπίστευσαν πεπιστεύκασι ἐπεπιστεύκεσανκηρύσσει ἐκήρυσσε κηρύξει ἐκήρυξε κεκήρυχε ἐκεκηρύχειῥίπτουσι ἔρριπτον ῥίψουσι ἔρριψαν ἐρρίφασι ἐρρίφεσανἁρπάζετε ἡρπάζετε ἁρπάσετε ἡρπάσατε ἡρπάκατε ἡρπάκετεἱδρύουσι ἵδρυον ἱδρύσουσι ἵδρυσαν ἱδρύκασι ἱδρύκεσαν

παραshyσκευάζει

παρεσκεύαζε παραshyσκευάσει

παρεσκεύασε παρεσκεύακε παρεσκευάκει

11η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 πολεοδομικές 2 πολιούχος 3 πολιτειακό 4 πολιτεύεται 5 πολιτικοποιήθη-

κε 6πολιτευτής 7 πολιτιστικών2 α Είναι προτιμότερο να είναι κάποιος ο καλύτερος σε στενότερο κύκλο παρά

κατώτερος σε ευρύτερο β Το σύνολο των κατοίκων μιας πόλης γ Η ζωή οι κοινωνικές συνήθειες της πόλης (σε αντιδιαστολή προς την επαρχία)3 α η Ρώμη β το Παρίσι γ η Ιερουσαλήμ4-ζ -στ -δ 4-γ 5-ε 6-β 7-α

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β Ετυμολογικές1 α ἡβάσκω lt ἡβάω-ῶ βῥιπτάζωlt ῥίπτω γαἰτίζω lt αἰτέω-ῶ δ ἑρπύζω lt ἕρπω

εγηράσκω lt γηράω-ῶ2 ὀψίζω lt ὀψέ (=αργά προς το βράδυ) οἰμώζω lt οἴμοι (=αλίμονο) θαμίζω lt θα-

μά (=συχνά) χωρίζω lt χωρὶς (=χωριστά) πελάζω lt πέλας (=πλησίον κοντά) ἀλαλάζω lt ἀλαλὰ (=πολεμική ιαχή) γρύζω lt γρῦ (=ldquoγρύξιμοrdquo η φωνή του γου-ρουνιού) ἐλελίζω lt ἐλελεῦ (=πολεμική κραυγή) ἐγγίζω lt ἐγγύς αἰάζω lt αἰαῖ (=επιφώνημα θλίψης αχ)

3 1 στρατηγιάω -ιῶ (εφετικό) lt στρατηγέω-ῶ 2 δρασείω (εφετικό) lt δράω-ῶ 3 πολεμησείω (εφετικό) lt πολεμέω-ῶ 4 ἡβάσκω (εναρκτικό) lt ἡβάω-ῶ 5 στενάζω (θαμιστικό) lt στένω 6 ἀπαλλαξείω (εφετικό) lt ἀπαλλάττω 7 γηράσκω (εναρκτικό) lt γηράω-ῶ 8 ῥιπτάζω (θαμιστικό) lt ῥίπτω

γ Συντακτικές1 εἴσοδος υποκείμενο στο ἐστίν ἀπότομος κατηγορούμενο στο εἴσοδος τεῖχος αντικείμενο στο ἔχει τὰπροπύλαια υποκείμενο στο ἔχει (αττική σύνταξη) ἡθάλασσα υποκείμενο στο ἐστὶ σύνοπτος κατηγορούμενο στο θάλασσα Αἰγεὺς υποκείμενο στα ἐτελεύτησεν και ῥίψας2 α αἴτιοι βνομοθέται γ Φίλοι πολέμιοι δ οἰκισταί ε λυπηρά 3 1 Σωκράτης rarr Υποκ τοῦσώματος rarr Αντικ ἠμέλει rarr Ρήμα 2 Πολλὰ rarr Αντικ άμεσο εἴπομεν rarr Ρήμα τῇπόλει rarr Αντικ έμμεσο 3 Οὗτος rarr Υποκ ἐγένετο rarr Ρήμα εὐεργέτης rarr Κατηγ (το ἐγένετο = συνδε-

τικό) 4 Ἡγλῶττα rarr Υποκ προτρέχει rarr Ρήματῆςδιανοίας rarr Αντικ 5 Φιλοκλῆς rarr Υποκ ἦν rarr Ρήμα στρατηγὸς rarr Κατηγ (το ἦν = συνδετικό) 6 γνώμην rarr Αντικ εἴχον rarr Ρήμα(οὗτοι) rarr εννοούμενο Υποκ 7 Ὅδεrarr Υποκ συμμαχεῖ rarr Ρήμα τῇγυναικί rarr Αντικ 8 Χάριν rarr Αντικ άμεσο ἡμεῖς rarr Υποκ τοῖςθεοῖς rarr Αντικ έμμεσο ὀφείλομεν

rarr Ρήμα 9 Σὲ rarr Αντικ αἰτιάσσονται rarr Ρήμα οἱἝλληνες rarr Υποκ 10 Ἀπέσταλκα rarr Ρήμα(ἐγώ)rarr εννοούμενο Υποκ σοι rarr Αντικ έμμεσο τὸ

δῶρον rarr Αντικ άμεσο

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 17: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

5 (ἀπολείπει) ἀπολέλοιπε ἀπελελείπει 6(lsquoΕκφεύγει) ἐκπέφευγε ἐξεπεφεύγει (πίπτει) πέπτωκε ἐπεπτώκει4 ενεστώτας τρίβουσι στρατεύεις κόπτομεν διώκει πράττετε

παρατατικός ἔτριβον ἐστράτευες ἐκόπτομεν ἐδίωκε ἐπράττετεμέλλοντας τρίψουσι στρατεύσεις κόψομεν διώξει πράξετεαόριστος ἔτριψαν ἐστράτευσας ἐκόψαμεν ἐδίωξε ἐπράξατεπαρακείμενος τετρίφασι ἐστράτευκας κεκόφατε δεδίωχε πεπράχατευπερσυντέλικος ἐτετρίφεσαν ἐστρατεύκεις ἐκεκόφετε ἐδεδιώχει ἐπεπράχετε

5 ενεστώτας παρακείμενος υπερσυντέλικοςκτείνομεν ἐκτόναμεν ἐκτόνεμενἁθροίζετε ἡθροίκατε ἡθροίκετεκηρύττουσι κεκηρύχασι ἐκεκηρύχεσανφυλάττεις πεφύλαχας ἐπεφυλάχειςκλέπτει κέκλοφε ἐκεκλόφει

6 Παρακείμενος Ενεστώτας Είδοςαναδιπλασιασμούὠνόμακα ὀνομάζω γ (χρονική αύξηση)δεδιώχασιν διώκουσι(ν) α (επανάληψη )ὕβρικας ὑβρίζεις γ (χρονική αύξηση)κεκρύφαμεν κρύπτομεν α (επανάληψη )βεβλάφατε βλάπτετε α (επανάληψη )κεχορεύκασι χορεύουσι α (επανάληψη )ἐζητήκαμεν ζητοῦμεν β (συλλαβική αύξηση)ᾤκικας οἰκίζεις γ (χρονική αύξηση)πεπόμφασι πέμπουσι α (επανάληψη )ἐρρίφατε ῥίπτετε β (συλλαβική αύξηση)

10η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 αΤρώεισανκτήνος τρώει πάρα πολύ β Ξύπνησετοκτήνοςμέσατου ξύπνησαν τα ζωώδη ένστικτα του ανθρώπου γ Φέρθηκεσανκτήνος συμπεριφέρθηκε με τρόπο που δεν ταιριάζει στην πνευ-

ματική και ηθική υπόσταση του ανθρώπου δ Οικατακτήσειςτωνεργαζομένων τα προνόμια2 1 επίκτητης 2 μεγαλοκτηματίες ακτήμονες 3 κτηνωδίες 4 κατάκτηση 5

απόκτηση

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 1 κτέανον = β κτήμα 2 κτηνηδὸν= στ σαν κτήνη 3 ἐπίκτησις= γ το πρόσθετο κέρδος 4 κτήτωρ= α κάτοχος 5 ἐπικτῶμαι= δ αποκτώ επιπλέον 6 ἄκτητος= ε αυτός που δεν μπορεί να αποκτηθεί

β Ετυμολογικές1 αΠρόσωποπουενεργεί 1 βόσκω gt βοσκός 2 ἡγοῦμαι gt ἡγεμών 3 σῴζω gt σωτήρ 4 εἰσπράττω gt

εἰσπράκτωρ 5τρέφω gt τροφὸς βΕνέργεια-κατάσταση 1 γράφω gt γραφή γραμμή γράμμα 2 κλίνω gt κλίσις 3 ἀμείβω gt ἀμοιβή 4

σείω gt σεισμός 5 φθείρω gt φθορὰ γΌργανο-μέσο 1 γράφω gt γραφίς 2 πλήττω gt πλῆκτρον 3 πίνω gt ποτήριον 4 ἄγχω gt ἀγχόνη

5νίπτω gt νιπτὴρ2 όργανοήμέσο λαμπτὴρ παρώνυμο δημότης νησιώτης τόπο βουλευτήριον ὀρχήστρα υποκοριστικό πυργίσκος πινάκιον δασύλλιον πατρωνυμικό Πηλείδης Πριαμίδης περιεκτικό στρατιά ξενὼν εθνικό Τεγεάτης3 εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἰσότηςlt ἴσος εὔνοιαlt εὔνους ὀξύτηςlt ὀξύς δεινότηςlt

δεινότης ὑγίειαlt ὑγιής σοφίαlt σοφός σωφροσύνηlt σώφρων ἀλήθειαlt ἀληθής εὖροςlt εὐρύς

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ἡ μέλιττα σπονδὴ ὁ σοφιστὴς ἔφηβος κῆπος ἡ νῆσοςγεν τῆς μελίττης σπονδῆς τοῦ σοφιστοῦ ἐφήβου κήπου τῆς νήσουδοτ τῇ μελίττῃ σπονδῇ τῷ σοφιστῇ ἐφήβῳ κήπῳ τῇ νήσῳαιτ τὴν μέλιτταν σπονδὴν τὸν σοφιστὴν ἔφηβον κῆπον τὴν νῆσονκλητ ὦ μέλιττα σπονδὴ ὦ σοφιστὰ ἔφηβε κῆπε ὦ νῆσε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ αἱ μέλιτται σπονδαὶ οἱ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι αἱ νῆσοιγεν τῶν μελιττῶν σπονδῶν τῶν σοφιστῶν ἐφήβων κήπων τῶν νήσωνδοτ ταῖς μελίτταις σπονδαῖς τοῖς σοφισταῖς ἐφήβοις κήποις ταῖς νήσοιςαιτ τὰς μελίττας σπονδὰς τοὺς σοφιστὰς ἐφήβους κήπους τὰς νήσουςκλητ ὦ μέλιτται σπονδαὶ ὦ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι ὦ νῆσοι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

2 τοῖςἀγαθοῖς τῷ ἀγαθῷ πιστὴ (αἱ) πισταὶκαλὸν καλὰ ἀγαθὴ (αἱ) ἀγαθαὶθεῖον (τὰ) θεῖα βεβαία (αἱ) βέβαιαιἀνθρώπειον (τὰ) ἀνθρώπεια ἀρίστη (αἱ) ἄρισταιἀγαπητὴ ἀγαπηταὶ

3 ταῖς ἀρεταῖς τοῖς φιλοσόφοις τῷ ἀνθρώπῳ τῶν χωρῶν τοῦ γεωργοῦ τῷ λόγῳ τὰς ἐπιμελείας αἱ μωρίαι τὰς ἁμάξας τῶν βασιλισσῶν τοῦ πολεμίου τῶν ἀγορῶν τὴν ἀγγελίαν τὰς σκιάς αἱ συμφοραί τὴν φυλακήν ταῖς νίκαις ταῖς παρόδοις τῷ ἐχθρῷ τῆς μούσης

4 1 τιμίους 2 μακρᾶς 3 παράνομοι 4 ἠρέμῳ 5 βαρβάροις 6 ἡμέροις 7 ἀνθρωπείων 8 γενναίους 9 μακρᾷ 10 κριθίνους 11 δικαίων 12 ἐνδόξους

5 α Οὗτοι βτούτων γ τούτου δ ταύτας ε Ταύτῃ

6 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςσῴζεις ἔσῳζες σώσεις ἔσωσας σέσωκας ἐσεσώκεις

γράφομεν ἐγράφομεν γράψομεν ἐγράψαμεν γεγράφαμεν ἐγεγράφεμενστρατεύετε ἐστρατεύετε στρατεύσετε ἐστρατεύσατε ἐστρατεύκατε ἐστρατεύκετεπιστεύουσι ἐπίστευον πιστεύσουσι ἐπίστευσαν πεπιστεύκασι ἐπεπιστεύκεσανκηρύσσει ἐκήρυσσε κηρύξει ἐκήρυξε κεκήρυχε ἐκεκηρύχειῥίπτουσι ἔρριπτον ῥίψουσι ἔρριψαν ἐρρίφασι ἐρρίφεσανἁρπάζετε ἡρπάζετε ἁρπάσετε ἡρπάσατε ἡρπάκατε ἡρπάκετεἱδρύουσι ἵδρυον ἱδρύσουσι ἵδρυσαν ἱδρύκασι ἱδρύκεσαν

παραshyσκευάζει

παρεσκεύαζε παραshyσκευάσει

παρεσκεύασε παρεσκεύακε παρεσκευάκει

11η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 πολεοδομικές 2 πολιούχος 3 πολιτειακό 4 πολιτεύεται 5 πολιτικοποιήθη-

κε 6πολιτευτής 7 πολιτιστικών2 α Είναι προτιμότερο να είναι κάποιος ο καλύτερος σε στενότερο κύκλο παρά

κατώτερος σε ευρύτερο β Το σύνολο των κατοίκων μιας πόλης γ Η ζωή οι κοινωνικές συνήθειες της πόλης (σε αντιδιαστολή προς την επαρχία)3 α η Ρώμη β το Παρίσι γ η Ιερουσαλήμ4-ζ -στ -δ 4-γ 5-ε 6-β 7-α

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β Ετυμολογικές1 α ἡβάσκω lt ἡβάω-ῶ βῥιπτάζωlt ῥίπτω γαἰτίζω lt αἰτέω-ῶ δ ἑρπύζω lt ἕρπω

εγηράσκω lt γηράω-ῶ2 ὀψίζω lt ὀψέ (=αργά προς το βράδυ) οἰμώζω lt οἴμοι (=αλίμονο) θαμίζω lt θα-

μά (=συχνά) χωρίζω lt χωρὶς (=χωριστά) πελάζω lt πέλας (=πλησίον κοντά) ἀλαλάζω lt ἀλαλὰ (=πολεμική ιαχή) γρύζω lt γρῦ (=ldquoγρύξιμοrdquo η φωνή του γου-ρουνιού) ἐλελίζω lt ἐλελεῦ (=πολεμική κραυγή) ἐγγίζω lt ἐγγύς αἰάζω lt αἰαῖ (=επιφώνημα θλίψης αχ)

3 1 στρατηγιάω -ιῶ (εφετικό) lt στρατηγέω-ῶ 2 δρασείω (εφετικό) lt δράω-ῶ 3 πολεμησείω (εφετικό) lt πολεμέω-ῶ 4 ἡβάσκω (εναρκτικό) lt ἡβάω-ῶ 5 στενάζω (θαμιστικό) lt στένω 6 ἀπαλλαξείω (εφετικό) lt ἀπαλλάττω 7 γηράσκω (εναρκτικό) lt γηράω-ῶ 8 ῥιπτάζω (θαμιστικό) lt ῥίπτω

γ Συντακτικές1 εἴσοδος υποκείμενο στο ἐστίν ἀπότομος κατηγορούμενο στο εἴσοδος τεῖχος αντικείμενο στο ἔχει τὰπροπύλαια υποκείμενο στο ἔχει (αττική σύνταξη) ἡθάλασσα υποκείμενο στο ἐστὶ σύνοπτος κατηγορούμενο στο θάλασσα Αἰγεὺς υποκείμενο στα ἐτελεύτησεν και ῥίψας2 α αἴτιοι βνομοθέται γ Φίλοι πολέμιοι δ οἰκισταί ε λυπηρά 3 1 Σωκράτης rarr Υποκ τοῦσώματος rarr Αντικ ἠμέλει rarr Ρήμα 2 Πολλὰ rarr Αντικ άμεσο εἴπομεν rarr Ρήμα τῇπόλει rarr Αντικ έμμεσο 3 Οὗτος rarr Υποκ ἐγένετο rarr Ρήμα εὐεργέτης rarr Κατηγ (το ἐγένετο = συνδε-

τικό) 4 Ἡγλῶττα rarr Υποκ προτρέχει rarr Ρήματῆςδιανοίας rarr Αντικ 5 Φιλοκλῆς rarr Υποκ ἦν rarr Ρήμα στρατηγὸς rarr Κατηγ (το ἦν = συνδετικό) 6 γνώμην rarr Αντικ εἴχον rarr Ρήμα(οὗτοι) rarr εννοούμενο Υποκ 7 Ὅδεrarr Υποκ συμμαχεῖ rarr Ρήμα τῇγυναικί rarr Αντικ 8 Χάριν rarr Αντικ άμεσο ἡμεῖς rarr Υποκ τοῖςθεοῖς rarr Αντικ έμμεσο ὀφείλομεν

rarr Ρήμα 9 Σὲ rarr Αντικ αἰτιάσσονται rarr Ρήμα οἱἝλληνες rarr Υποκ 10 Ἀπέσταλκα rarr Ρήμα(ἐγώ)rarr εννοούμενο Υποκ σοι rarr Αντικ έμμεσο τὸ

δῶρον rarr Αντικ άμεσο

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 18: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3 1 κτέανον = β κτήμα 2 κτηνηδὸν= στ σαν κτήνη 3 ἐπίκτησις= γ το πρόσθετο κέρδος 4 κτήτωρ= α κάτοχος 5 ἐπικτῶμαι= δ αποκτώ επιπλέον 6 ἄκτητος= ε αυτός που δεν μπορεί να αποκτηθεί

β Ετυμολογικές1 αΠρόσωποπουενεργεί 1 βόσκω gt βοσκός 2 ἡγοῦμαι gt ἡγεμών 3 σῴζω gt σωτήρ 4 εἰσπράττω gt

εἰσπράκτωρ 5τρέφω gt τροφὸς βΕνέργεια-κατάσταση 1 γράφω gt γραφή γραμμή γράμμα 2 κλίνω gt κλίσις 3 ἀμείβω gt ἀμοιβή 4

σείω gt σεισμός 5 φθείρω gt φθορὰ γΌργανο-μέσο 1 γράφω gt γραφίς 2 πλήττω gt πλῆκτρον 3 πίνω gt ποτήριον 4 ἄγχω gt ἀγχόνη

5νίπτω gt νιπτὴρ2 όργανοήμέσο λαμπτὴρ παρώνυμο δημότης νησιώτης τόπο βουλευτήριον ὀρχήστρα υποκοριστικό πυργίσκος πινάκιον δασύλλιον πατρωνυμικό Πηλείδης Πριαμίδης περιεκτικό στρατιά ξενὼν εθνικό Τεγεάτης3 εὐδαιμονίαlt εὐδαίμων ἰσότηςlt ἴσος εὔνοιαlt εὔνους ὀξύτηςlt ὀξύς δεινότηςlt

δεινότης ὑγίειαlt ὑγιής σοφίαlt σοφός σωφροσύνηlt σώφρων ἀλήθειαlt ἀληθής εὖροςlt εὐρύς

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ ἡ μέλιττα σπονδὴ ὁ σοφιστὴς ἔφηβος κῆπος ἡ νῆσοςγεν τῆς μελίττης σπονδῆς τοῦ σοφιστοῦ ἐφήβου κήπου τῆς νήσουδοτ τῇ μελίττῃ σπονδῇ τῷ σοφιστῇ ἐφήβῳ κήπῳ τῇ νήσῳαιτ τὴν μέλιτταν σπονδὴν τὸν σοφιστὴν ἔφηβον κῆπον τὴν νῆσονκλητ ὦ μέλιττα σπονδὴ ὦ σοφιστὰ ἔφηβε κῆπε ὦ νῆσε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣονομ αἱ μέλιτται σπονδαὶ οἱ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι αἱ νῆσοιγεν τῶν μελιττῶν σπονδῶν τῶν σοφιστῶν ἐφήβων κήπων τῶν νήσωνδοτ ταῖς μελίτταις σπονδαῖς τοῖς σοφισταῖς ἐφήβοις κήποις ταῖς νήσοιςαιτ τὰς μελίττας σπονδὰς τοὺς σοφιστὰς ἐφήβους κήπους τὰς νήσουςκλητ ὦ μέλιτται σπονδαὶ ὦ σοφισταὶ ἔφηβοι κῆποι ὦ νῆσοι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

2 τοῖςἀγαθοῖς τῷ ἀγαθῷ πιστὴ (αἱ) πισταὶκαλὸν καλὰ ἀγαθὴ (αἱ) ἀγαθαὶθεῖον (τὰ) θεῖα βεβαία (αἱ) βέβαιαιἀνθρώπειον (τὰ) ἀνθρώπεια ἀρίστη (αἱ) ἄρισταιἀγαπητὴ ἀγαπηταὶ

3 ταῖς ἀρεταῖς τοῖς φιλοσόφοις τῷ ἀνθρώπῳ τῶν χωρῶν τοῦ γεωργοῦ τῷ λόγῳ τὰς ἐπιμελείας αἱ μωρίαι τὰς ἁμάξας τῶν βασιλισσῶν τοῦ πολεμίου τῶν ἀγορῶν τὴν ἀγγελίαν τὰς σκιάς αἱ συμφοραί τὴν φυλακήν ταῖς νίκαις ταῖς παρόδοις τῷ ἐχθρῷ τῆς μούσης

4 1 τιμίους 2 μακρᾶς 3 παράνομοι 4 ἠρέμῳ 5 βαρβάροις 6 ἡμέροις 7 ἀνθρωπείων 8 γενναίους 9 μακρᾷ 10 κριθίνους 11 δικαίων 12 ἐνδόξους

5 α Οὗτοι βτούτων γ τούτου δ ταύτας ε Ταύτῃ

6 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςσῴζεις ἔσῳζες σώσεις ἔσωσας σέσωκας ἐσεσώκεις

γράφομεν ἐγράφομεν γράψομεν ἐγράψαμεν γεγράφαμεν ἐγεγράφεμενστρατεύετε ἐστρατεύετε στρατεύσετε ἐστρατεύσατε ἐστρατεύκατε ἐστρατεύκετεπιστεύουσι ἐπίστευον πιστεύσουσι ἐπίστευσαν πεπιστεύκασι ἐπεπιστεύκεσανκηρύσσει ἐκήρυσσε κηρύξει ἐκήρυξε κεκήρυχε ἐκεκηρύχειῥίπτουσι ἔρριπτον ῥίψουσι ἔρριψαν ἐρρίφασι ἐρρίφεσανἁρπάζετε ἡρπάζετε ἁρπάσετε ἡρπάσατε ἡρπάκατε ἡρπάκετεἱδρύουσι ἵδρυον ἱδρύσουσι ἵδρυσαν ἱδρύκασι ἱδρύκεσαν

παραshyσκευάζει

παρεσκεύαζε παραshyσκευάσει

παρεσκεύασε παρεσκεύακε παρεσκευάκει

11η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 πολεοδομικές 2 πολιούχος 3 πολιτειακό 4 πολιτεύεται 5 πολιτικοποιήθη-

κε 6πολιτευτής 7 πολιτιστικών2 α Είναι προτιμότερο να είναι κάποιος ο καλύτερος σε στενότερο κύκλο παρά

κατώτερος σε ευρύτερο β Το σύνολο των κατοίκων μιας πόλης γ Η ζωή οι κοινωνικές συνήθειες της πόλης (σε αντιδιαστολή προς την επαρχία)3 α η Ρώμη β το Παρίσι γ η Ιερουσαλήμ4-ζ -στ -δ 4-γ 5-ε 6-β 7-α

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β Ετυμολογικές1 α ἡβάσκω lt ἡβάω-ῶ βῥιπτάζωlt ῥίπτω γαἰτίζω lt αἰτέω-ῶ δ ἑρπύζω lt ἕρπω

εγηράσκω lt γηράω-ῶ2 ὀψίζω lt ὀψέ (=αργά προς το βράδυ) οἰμώζω lt οἴμοι (=αλίμονο) θαμίζω lt θα-

μά (=συχνά) χωρίζω lt χωρὶς (=χωριστά) πελάζω lt πέλας (=πλησίον κοντά) ἀλαλάζω lt ἀλαλὰ (=πολεμική ιαχή) γρύζω lt γρῦ (=ldquoγρύξιμοrdquo η φωνή του γου-ρουνιού) ἐλελίζω lt ἐλελεῦ (=πολεμική κραυγή) ἐγγίζω lt ἐγγύς αἰάζω lt αἰαῖ (=επιφώνημα θλίψης αχ)

3 1 στρατηγιάω -ιῶ (εφετικό) lt στρατηγέω-ῶ 2 δρασείω (εφετικό) lt δράω-ῶ 3 πολεμησείω (εφετικό) lt πολεμέω-ῶ 4 ἡβάσκω (εναρκτικό) lt ἡβάω-ῶ 5 στενάζω (θαμιστικό) lt στένω 6 ἀπαλλαξείω (εφετικό) lt ἀπαλλάττω 7 γηράσκω (εναρκτικό) lt γηράω-ῶ 8 ῥιπτάζω (θαμιστικό) lt ῥίπτω

γ Συντακτικές1 εἴσοδος υποκείμενο στο ἐστίν ἀπότομος κατηγορούμενο στο εἴσοδος τεῖχος αντικείμενο στο ἔχει τὰπροπύλαια υποκείμενο στο ἔχει (αττική σύνταξη) ἡθάλασσα υποκείμενο στο ἐστὶ σύνοπτος κατηγορούμενο στο θάλασσα Αἰγεὺς υποκείμενο στα ἐτελεύτησεν και ῥίψας2 α αἴτιοι βνομοθέται γ Φίλοι πολέμιοι δ οἰκισταί ε λυπηρά 3 1 Σωκράτης rarr Υποκ τοῦσώματος rarr Αντικ ἠμέλει rarr Ρήμα 2 Πολλὰ rarr Αντικ άμεσο εἴπομεν rarr Ρήμα τῇπόλει rarr Αντικ έμμεσο 3 Οὗτος rarr Υποκ ἐγένετο rarr Ρήμα εὐεργέτης rarr Κατηγ (το ἐγένετο = συνδε-

τικό) 4 Ἡγλῶττα rarr Υποκ προτρέχει rarr Ρήματῆςδιανοίας rarr Αντικ 5 Φιλοκλῆς rarr Υποκ ἦν rarr Ρήμα στρατηγὸς rarr Κατηγ (το ἦν = συνδετικό) 6 γνώμην rarr Αντικ εἴχον rarr Ρήμα(οὗτοι) rarr εννοούμενο Υποκ 7 Ὅδεrarr Υποκ συμμαχεῖ rarr Ρήμα τῇγυναικί rarr Αντικ 8 Χάριν rarr Αντικ άμεσο ἡμεῖς rarr Υποκ τοῖςθεοῖς rarr Αντικ έμμεσο ὀφείλομεν

rarr Ρήμα 9 Σὲ rarr Αντικ αἰτιάσσονται rarr Ρήμα οἱἝλληνες rarr Υποκ 10 Ἀπέσταλκα rarr Ρήμα(ἐγώ)rarr εννοούμενο Υποκ σοι rarr Αντικ έμμεσο τὸ

δῶρον rarr Αντικ άμεσο

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 19: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

2 τοῖςἀγαθοῖς τῷ ἀγαθῷ πιστὴ (αἱ) πισταὶκαλὸν καλὰ ἀγαθὴ (αἱ) ἀγαθαὶθεῖον (τὰ) θεῖα βεβαία (αἱ) βέβαιαιἀνθρώπειον (τὰ) ἀνθρώπεια ἀρίστη (αἱ) ἄρισταιἀγαπητὴ ἀγαπηταὶ

3 ταῖς ἀρεταῖς τοῖς φιλοσόφοις τῷ ἀνθρώπῳ τῶν χωρῶν τοῦ γεωργοῦ τῷ λόγῳ τὰς ἐπιμελείας αἱ μωρίαι τὰς ἁμάξας τῶν βασιλισσῶν τοῦ πολεμίου τῶν ἀγορῶν τὴν ἀγγελίαν τὰς σκιάς αἱ συμφοραί τὴν φυλακήν ταῖς νίκαις ταῖς παρόδοις τῷ ἐχθρῷ τῆς μούσης

4 1 τιμίους 2 μακρᾶς 3 παράνομοι 4 ἠρέμῳ 5 βαρβάροις 6 ἡμέροις 7 ἀνθρωπείων 8 γενναίους 9 μακρᾷ 10 κριθίνους 11 δικαίων 12 ἐνδόξους

5 α Οὗτοι βτούτων γ τούτου δ ταύτας ε Ταύτῃ

6 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςσῴζεις ἔσῳζες σώσεις ἔσωσας σέσωκας ἐσεσώκεις

γράφομεν ἐγράφομεν γράψομεν ἐγράψαμεν γεγράφαμεν ἐγεγράφεμενστρατεύετε ἐστρατεύετε στρατεύσετε ἐστρατεύσατε ἐστρατεύκατε ἐστρατεύκετεπιστεύουσι ἐπίστευον πιστεύσουσι ἐπίστευσαν πεπιστεύκασι ἐπεπιστεύκεσανκηρύσσει ἐκήρυσσε κηρύξει ἐκήρυξε κεκήρυχε ἐκεκηρύχειῥίπτουσι ἔρριπτον ῥίψουσι ἔρριψαν ἐρρίφασι ἐρρίφεσανἁρπάζετε ἡρπάζετε ἁρπάσετε ἡρπάσατε ἡρπάκατε ἡρπάκετεἱδρύουσι ἵδρυον ἱδρύσουσι ἵδρυσαν ἱδρύκασι ἱδρύκεσαν

παραshyσκευάζει

παρεσκεύαζε παραshyσκευάσει

παρεσκεύασε παρεσκεύακε παρεσκευάκει

11η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 πολεοδομικές 2 πολιούχος 3 πολιτειακό 4 πολιτεύεται 5 πολιτικοποιήθη-

κε 6πολιτευτής 7 πολιτιστικών2 α Είναι προτιμότερο να είναι κάποιος ο καλύτερος σε στενότερο κύκλο παρά

κατώτερος σε ευρύτερο β Το σύνολο των κατοίκων μιας πόλης γ Η ζωή οι κοινωνικές συνήθειες της πόλης (σε αντιδιαστολή προς την επαρχία)3 α η Ρώμη β το Παρίσι γ η Ιερουσαλήμ4-ζ -στ -δ 4-γ 5-ε 6-β 7-α

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β Ετυμολογικές1 α ἡβάσκω lt ἡβάω-ῶ βῥιπτάζωlt ῥίπτω γαἰτίζω lt αἰτέω-ῶ δ ἑρπύζω lt ἕρπω

εγηράσκω lt γηράω-ῶ2 ὀψίζω lt ὀψέ (=αργά προς το βράδυ) οἰμώζω lt οἴμοι (=αλίμονο) θαμίζω lt θα-

μά (=συχνά) χωρίζω lt χωρὶς (=χωριστά) πελάζω lt πέλας (=πλησίον κοντά) ἀλαλάζω lt ἀλαλὰ (=πολεμική ιαχή) γρύζω lt γρῦ (=ldquoγρύξιμοrdquo η φωνή του γου-ρουνιού) ἐλελίζω lt ἐλελεῦ (=πολεμική κραυγή) ἐγγίζω lt ἐγγύς αἰάζω lt αἰαῖ (=επιφώνημα θλίψης αχ)

3 1 στρατηγιάω -ιῶ (εφετικό) lt στρατηγέω-ῶ 2 δρασείω (εφετικό) lt δράω-ῶ 3 πολεμησείω (εφετικό) lt πολεμέω-ῶ 4 ἡβάσκω (εναρκτικό) lt ἡβάω-ῶ 5 στενάζω (θαμιστικό) lt στένω 6 ἀπαλλαξείω (εφετικό) lt ἀπαλλάττω 7 γηράσκω (εναρκτικό) lt γηράω-ῶ 8 ῥιπτάζω (θαμιστικό) lt ῥίπτω

γ Συντακτικές1 εἴσοδος υποκείμενο στο ἐστίν ἀπότομος κατηγορούμενο στο εἴσοδος τεῖχος αντικείμενο στο ἔχει τὰπροπύλαια υποκείμενο στο ἔχει (αττική σύνταξη) ἡθάλασσα υποκείμενο στο ἐστὶ σύνοπτος κατηγορούμενο στο θάλασσα Αἰγεὺς υποκείμενο στα ἐτελεύτησεν και ῥίψας2 α αἴτιοι βνομοθέται γ Φίλοι πολέμιοι δ οἰκισταί ε λυπηρά 3 1 Σωκράτης rarr Υποκ τοῦσώματος rarr Αντικ ἠμέλει rarr Ρήμα 2 Πολλὰ rarr Αντικ άμεσο εἴπομεν rarr Ρήμα τῇπόλει rarr Αντικ έμμεσο 3 Οὗτος rarr Υποκ ἐγένετο rarr Ρήμα εὐεργέτης rarr Κατηγ (το ἐγένετο = συνδε-

τικό) 4 Ἡγλῶττα rarr Υποκ προτρέχει rarr Ρήματῆςδιανοίας rarr Αντικ 5 Φιλοκλῆς rarr Υποκ ἦν rarr Ρήμα στρατηγὸς rarr Κατηγ (το ἦν = συνδετικό) 6 γνώμην rarr Αντικ εἴχον rarr Ρήμα(οὗτοι) rarr εννοούμενο Υποκ 7 Ὅδεrarr Υποκ συμμαχεῖ rarr Ρήμα τῇγυναικί rarr Αντικ 8 Χάριν rarr Αντικ άμεσο ἡμεῖς rarr Υποκ τοῖςθεοῖς rarr Αντικ έμμεσο ὀφείλομεν

rarr Ρήμα 9 Σὲ rarr Αντικ αἰτιάσσονται rarr Ρήμα οἱἝλληνες rarr Υποκ 10 Ἀπέσταλκα rarr Ρήμα(ἐγώ)rarr εννοούμενο Υποκ σοι rarr Αντικ έμμεσο τὸ

δῶρον rarr Αντικ άμεσο

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 20: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β Ετυμολογικές1 α ἡβάσκω lt ἡβάω-ῶ βῥιπτάζωlt ῥίπτω γαἰτίζω lt αἰτέω-ῶ δ ἑρπύζω lt ἕρπω

εγηράσκω lt γηράω-ῶ2 ὀψίζω lt ὀψέ (=αργά προς το βράδυ) οἰμώζω lt οἴμοι (=αλίμονο) θαμίζω lt θα-

μά (=συχνά) χωρίζω lt χωρὶς (=χωριστά) πελάζω lt πέλας (=πλησίον κοντά) ἀλαλάζω lt ἀλαλὰ (=πολεμική ιαχή) γρύζω lt γρῦ (=ldquoγρύξιμοrdquo η φωνή του γου-ρουνιού) ἐλελίζω lt ἐλελεῦ (=πολεμική κραυγή) ἐγγίζω lt ἐγγύς αἰάζω lt αἰαῖ (=επιφώνημα θλίψης αχ)

3 1 στρατηγιάω -ιῶ (εφετικό) lt στρατηγέω-ῶ 2 δρασείω (εφετικό) lt δράω-ῶ 3 πολεμησείω (εφετικό) lt πολεμέω-ῶ 4 ἡβάσκω (εναρκτικό) lt ἡβάω-ῶ 5 στενάζω (θαμιστικό) lt στένω 6 ἀπαλλαξείω (εφετικό) lt ἀπαλλάττω 7 γηράσκω (εναρκτικό) lt γηράω-ῶ 8 ῥιπτάζω (θαμιστικό) lt ῥίπτω

γ Συντακτικές1 εἴσοδος υποκείμενο στο ἐστίν ἀπότομος κατηγορούμενο στο εἴσοδος τεῖχος αντικείμενο στο ἔχει τὰπροπύλαια υποκείμενο στο ἔχει (αττική σύνταξη) ἡθάλασσα υποκείμενο στο ἐστὶ σύνοπτος κατηγορούμενο στο θάλασσα Αἰγεὺς υποκείμενο στα ἐτελεύτησεν και ῥίψας2 α αἴτιοι βνομοθέται γ Φίλοι πολέμιοι δ οἰκισταί ε λυπηρά 3 1 Σωκράτης rarr Υποκ τοῦσώματος rarr Αντικ ἠμέλει rarr Ρήμα 2 Πολλὰ rarr Αντικ άμεσο εἴπομεν rarr Ρήμα τῇπόλει rarr Αντικ έμμεσο 3 Οὗτος rarr Υποκ ἐγένετο rarr Ρήμα εὐεργέτης rarr Κατηγ (το ἐγένετο = συνδε-

τικό) 4 Ἡγλῶττα rarr Υποκ προτρέχει rarr Ρήματῆςδιανοίας rarr Αντικ 5 Φιλοκλῆς rarr Υποκ ἦν rarr Ρήμα στρατηγὸς rarr Κατηγ (το ἦν = συνδετικό) 6 γνώμην rarr Αντικ εἴχον rarr Ρήμα(οὗτοι) rarr εννοούμενο Υποκ 7 Ὅδεrarr Υποκ συμμαχεῖ rarr Ρήμα τῇγυναικί rarr Αντικ 8 Χάριν rarr Αντικ άμεσο ἡμεῖς rarr Υποκ τοῖςθεοῖς rarr Αντικ έμμεσο ὀφείλομεν

rarr Ρήμα 9 Σὲ rarr Αντικ αἰτιάσσονται rarr Ρήμα οἱἝλληνες rarr Υποκ 10 Ἀπέσταλκα rarr Ρήμα(ἐγώ)rarr εννοούμενο Υποκ σοι rarr Αντικ έμμεσο τὸ

δῶρον rarr Αντικ άμεσο

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 21: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

11 Πάντεςrarr Υποκ καλοῦσι rarr Ρήμα τούτους rarr Αντικ νομοθέτας rarr Κατηγ του αντικ

4 Συνδετικά ρήματα Κατηγορούμενα Λέξεις στις οποίες αναφέρονται ἐστε φίλοι Ὑμεῖς ἔσονται πρῶτοι Οἱ ἔσχατοι εἰμὶ τοιοῦτος ἐγὼ4 κατέστη εὐεργέτης πολεμίους Ἡρακλῆς 5 καλοῦσι ἀνυπόδητος ἀχίτων πάντας6 διατελεῖς στρατηγόν εὐεργέτας σὺ (εννοείται)7 εἵλοντο εὐεργέτης μιμητὰς Περικλέα8 ἐνόμιζον εὐεργέτας τοὺς Ἀθηναίους 9 ἐκλήθη εὐεργέτης οὗτος 0 ἀποδεικνύουσι μιμητὰς τοὺς μαθητὰς

12η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 α δεν κρατά τη γλώσσα του δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό β νομίζει πως κρατάει τον πάπα από τα γένια καυχιέται χωρίς να το αξίζει γ θα κρατάω τα παιδιά όσο λείπεις θα τα φροντίζω και θα τα προσέχω δ κρατώ το λόγο μου είμαι συνεπής τηρώ το λόγο μου ε το έργο κρατάει δύο ώρες διαρκεί2 α τρομοκρατική β γραφειοκρατικές γ τεχνοκρατική δ κρατικόςε δημοκρα-

τικές3 α κρατούντες β επικράτεια γ κραταιά δ εγκρατής ε επικράτησε4 α συγκράτηση τιμών β παρακράτηση του μισθού γ επικράτηση των αντιπά-

λων δ κατακράτηση υγρών 5 ακρατύνωgtενισχύωκυβερνώβ ἐπικράτησιςgtυπερίσχυσηγ ἐγκράτειαgt

αυτοκυριαρχίαδκραταιὸςgtδυνατόςρωμαλέοςεκράτησιςgtκατοχήκρά-τημαστ συγκρατῶgtσυνέχωστερεώνω

β Ετυμολογικές1 α πάτριοςlt πατήρ πλούσιοςlt πλοῦτος ἀναγκαῖοςlt ἀνάγκη σπουδαῖοςlt

σπουδή ὡραῖος lt ὥρα τέλειοςlt τέλος βασίλειοςlt βασιλεύς ἀνδρεῖοςlt ἀνήρ γελοῖοςlt γέλως μαντικὸςlt μάντις ἱστορικὸςlt μάντις φυσικὸςlt φύ-σις ἠθικὸςlt ἦθος ἀστικὸςlt ἄστυ Ἀχαϊκὸςlt Ἀχαιός θηλυκὸςlt θῆλυς

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 22: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β σιδηροῦςlt σίδηρος χρυσοῦςlt χρυσός κρίθινος lt κριθὴ γ καύσιμος lt καῦσις χρήσιμοςlt χρῆσις ἀρόσιμοςlt ἄροσις μάχιμοςlt μάχη

οἰκήσιμοςlt οἴκησις2 χέρσος gt χερσαῖος οἶκος gt οἰκεῖος φίλος gt φιλικός φίλιος (=φιλικός) ξένος gt

ξένιος νόμος gt νομικός ἄνθρωποςgt ἀνθρώπειος δοῦλος gt δουλικός πανήγυρις gt πανηγυρικός ἀνὴρ gt ἀνδρεῖος λίθος gt λίθινος

3 1τὸ θεῖον 2 ὁ δίκαιος 3 τὸ ἀναγκαῖον 4 τὰ πάτρια 5 ὁ ἀστεῖος 6τὸ βόει-ον 7 οἱ γελοῖοι 8 ἡ μαντική 9 ὁ χαλκοῦς 10 ὁ πορφυροῦς 11 ἡ ξυλίνη 12 ἡ ὡραία

4 -γ -στ -ε 4-β 5-ι 6-η 7-θ 8-α 9-δ 0-ζ

γ Γραμματικές1 Φωνηεντόληκταἡ πόλις ὁ ἥρως ἡ αἴσθησις ὁ μάντις ὁ ἁλιεὺς Συμφωνόληκταουρανικόληκτα ἡ πτέρυξ ὁ κόραξ Συμφωνόληκταχειλικόληκτα ὁ κώνωψ ὁ Ἄραψ Συμφωνόληκταοδοντικόληκτα τὸ κτῆμα μάθημα ὁ τάπης ὁ γίγας Συμφωνόληκταενρινόληκτα ὁ λιμὴν ἡ ἀκτὶς ὁ χιτὼν Συμφωνόληκταυγρόληκτα ὁ ῥήτωρ ὁ πράκτωρ Συμφωνόληκτασιγμόληκτα τὸ ὄρος τὸ ἔτος2 α φωνηεντόληκτα Πηλεὺς (Πηλέως) β συμφωνόληκταουρανικόληκτα κόραξ (κόρακος) φάραγγα (φάραγξ φάραγ-

γος) φάραγγι ἰέρακες (ἰέραξ ἰέρακος) τετίγγων (τέτιγξ τέτιγγος) ἀλώπηξ (ἀλώπεκος) φάραγγος θώραξι (θώραξ θώρακος)

γ συμφωνόληκταχειλικόληκτα γῦπες (γῦψ γυπός) κωνώπων (κώνωψ κώνω-πος)

δ συμφωνόληκταοδοντικόληκτα Θέτις (Θέτιδος) ἐλπίδας (ἐλπίς ἐλπίδος) δώματι (δῶμα δώματος) ἀσπίσι (ἀσπίς ἀσπίδος)

3 Ονόματα Καταληκτικά Ακατάληκτα Μονόθεμα Διπλόθεμα ἰχθὺς

ἡγεμόνος

φύσιν

ῥήτορα

πρυτάνεις

λιμένων

κόραξ

τάπητας

γέροντος

κτήματα

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 23: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4 ὁ ἱππεὺς ὁ ἥρως ἡ χρῆσις ἡ δόσις τὸ τάγματοῦ ἱππέως τοῦ ἥρωος τῆς χρήσεως τῆς δόσεως τοῦ τάγματοςτῷ ἱππεῖ τὸν ἥρωι τὴν χρῆσιν τῇ δόσει τῷ τάγματιοἱ ἱππεῖς ὦ ἥρως αἱ χρήσεις αἱ δόσεις τὰ τάγματα

τῶν ἱππέων οἱ ἥρωες τῶν χρήσεων τῶν δόσεων τῶν ταγμάτωντοὺς ἱππέας τοῖς ἥρωσι ταῖς χρήσεσι τὰς δόσεις τοῖς τάγμασι

5 1 ὦ γονεῦ τοὺς γονέας 2 τῇ ὄψει ταῖς ὄψεσι 3 ὦ κλίσι τὰς κλίσεις 4 τοῦ ἱερέως ὦ ἱερεῦ 5 τῷ κτήματι τοῖς κτήμασι6 ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

γεν τοῦ γραφέως τῆς θλάσεως τοῦ κλάσματοςδοτ τῷ γραφεῖ τῇ θλάσει τῷ κλάσματιαιτ τὸν γραφέα τὴν θλάσιν τὸ κλάσμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣγεν τῶν γραφέων τῶν θλάσεων τῶν κλασμάτωνδοτ τοῖς γραφεῦσι ταῖς θλάσεσι τοῖς κλάσμασιαιτ τοὺς γραφέας τὰς θλάσεις τὰ κλάσματα

7 αὕβρει βπόλιν γ θλίψεως δπόλεις ε πράξεων στ βασιλεῖς ἱππέων ζ ἱερεῖς βασιλεῦσι η θηράμασι

8 1ονομ εν αριθμού 2 δοτ πληθ αριθμού 3 δοτ εν αριθμού 4 δοτ εν αριθ-μού 5 αιτιατ πληθ αριθμού 6 αιτιατ πληθ αριθμού 7 δοτ πληθ αριθμού 8 γεν πληθ αριθμού 9 ονομ πληθ αριθμού 10 κλητ εν αριθμού

δ Συντακτικές1 α σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) β απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) γ απλή (Υ+Ρ+Α) δ απλή (Υ+Ρ+Κ) ε σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Αντικ ) στ επαυξημένη (Υ+Ρ+ Προσδιορισμοί) ζ απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) η επαυξημένη (Υ+Ρ+ Α + Προσδιορισμός χρόνου) θ απλή (Υ+Ρ+Α) ι σύνθετη (Υ+Ρ+ δύο Κατηγ ) ια ελλειπτική (Υ+Κ λείπει το Ρ ἐστὶ)

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 24: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 απλή (Υ+Ρ+Α) 2 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμοί) 3 σύνθετη (Υ+Ρ+δύο Κατηγορ ) 4 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 5 απλή (Υ+Ρ+ δύο διαφορετικά Αντικ ) 6 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Κ) 7 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ ) 8 επαυξημένη (Υ+Ρ+Κ +προσδιορισμός) 9 σύνθετη (δύο Υποκ + Ρ+Α) 10 ελλειπτική (Ρ+Α λείπει το Υποκ )

13η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 τυραννούν2 τυραννοκτόνοι 3 τυραννόσαυροι 4 τυραννική 5τυραννί-

σκοι2 -β -α -γ 4 -η 5 -ζ 6 -στ 7 -ε 8 -δ3 1 καπνίζειν 2 λέγειν 3 εἶναιβ Ετυμολογικές1 ἀστὴρ gt ἀστερόεις ῥώμη gt ῥωμαλέος μανία gt μανιώδης ἔαρ gt ἐαρινός ἡμέρα gt

ἡμερήσιος 2 Πυθαγόρειος lt Πυθαγόρας δυνάστης lt δύναμαι γνώριμος lt γνωρίζω ὑπερβολή

lt ὑπερβάλλω εὔνοια lt εὔνους προπέτεια lt προπετής δρομαῖος lt δρόμος 3 α πλησμονή ἀφρώδης τολμήεις στονόεις φωτει-

νός πνιγηρόςβ αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέ-ση με αυτό

δακτυλικός σπουδαῖος στρατηγικός τίμιος ὡραῖος

γύλη ή χρώμα ἐβένινοςδ χρόνο ή μέτρο χειμερινόςε τον κατάλληλο για εκείνο που δη-

λώνει η πρωτότυπη λέξηἐδώδιμος

γ Γραμματικές1 Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

αρσενικό γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότιθηλυκό γραφούσῃ γραψούσῃ γραψάσῃ γεγραφυΐᾳουδέτερο γράφοντι γράψοντι γράψαντι γεγραφότι

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 25: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

αρσενικό κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσιθηλυκό κοπτούσαις κοψούσαις κοψάσαις κεκοφυΐαιςουδέτερο κόπτουσι κόψουσι κόψασι κεκοφόσι

2 α Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςφυλάττει ἐφύλαττε φυλάξει ἐφύλαξε πεφύλαχε ἐπεφυλάχειἀπολύει ἀπέλυε ἀπολύσει ἀπέλυσεν ἀπολέλυκε ἀπελελύκει

β Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑφυλάττειν φυλάξειν φυλάξαι πεφυλαχέναιἀπολύειν ἀπολύσειν ἀπολῦσαι ἀπολελυκέναιθαυμάζειν θαυμάζειν θαυμάσαι τεθαυμακέναι

ΜΕΤΟΧΕΣὁ φυλάττων ὁ φυλάξων ὁ φυλάξας ὁ πεφυλαχὼςὁ ἀπολύων ὁ ἀπολύσων ὁ ἀπολύσας ὁ ἀπολελυκὼςὁ θαυμάζων ὁ θαυμάσων ὁ θαυμάσας ὁ τεθαυμακὼς

3 α ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς τεταγμένης ὥρας τῶν τεταγμένων ὡρῶνδοτική τῇ τεταγμένῃ ὥρᾳ ταῖς τεταγμέναις ὥραις

β ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣγενική τῆς πίστεως τοῦ ὀνόματος τῶν πίστεων τῶν ὀνομάτωνδοτική τῇ πίστει τῷ ὀνόματι ταῖς πίστεσι τοῖς ὀνόμασιαιτιατική τὴν πίστιν τὸ ὄνομα τὰς πίστεις τὰ ὀνόματα

4 τῶν φίλωνὦ πίστειςτὴν φιλίαντοῦ δυνάστουτῷ τυράννῳ

τοῦφίλουὦπίστιτὰςφιλίαςτῶνδυναστῶντοῖςτυράννοις

ὦ ἐγγυηταὶὁ δῆμοςτοῖς χρόνοιςτὸ ὄνοματῆς τιμωρίας

ὦἐγγυητὰοἱδῆμοιτῷχρόνῳτὰὀνόματατῶντιμωριῶν

δ Συντακτικές1 α τὴνπίστιν αντικείμενο στο ρ φυλάξει β τὸνἐγκαλούμενον αντικείμενο στο ρ ἀπέλυσεν τοὺςἄνδρας αντικείμενο στο ρ παρεκάλεσε γ ὉΦιντίας υποκείμενο στο ρ προεκαλέσατο τινα αντικείμενο στο ρ ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς (από το συνδ ρ ἐγενήθη)

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 26: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

δ Ὁφίλος κατηγορούμενο στο υποκ Φιντίας (από το συνδ ρ ἦν) ε χρόνον αντικείμενο στο ρ ᾐτήσατο στ τυγχάνειν τελικό απαρ αντικείμενο στο ρ ἔμελλεν ζ ὁδῆμοςυποκείμενο στο ρ συνέδραμεν η τῆςτιμωρίας τὸνἐγκαλούμενον έμμεσο και άμεσο αντικείμενο αντιστοίχως

στο ρ ἀπέλυσεν θ τοὺςἄνδρας προσλαβέσβαι αντικείμενα στο ρ παρεκάλεσε 2 1 τυραννοῦντος χρονική απόλυτη μετοχή ἐπιβεβουλευκὼς επιθετική μετοχή μέλλων επιθετική μετοχή 2 δώσειν ειδικό απαρέμφατο (αντικ στο ρήμα) 3 θαυμάσαντος αιτιολογική απόλυτη μετοχή 4 τὴντεταγμένην επιθετική μετοχή καραδοκῶν τροπική μετοχή 5 συγκλειούσης χρονική απόλυτη μετοχή 6 Θαυμάσας αιτιολογική μετοχή τὸνἐγκαλούμενον επιθετική μετοχή

3 μετοχή υποκείμενο είδοςμτχ μετάφρασητυραννοῦντος Διονυσίου χρονική απόλυτη όταν ήταν τύραννοςἐπιβεβουλευκὼς Φιντίας επιθετική ο οποίος είχε συνωμο-

τήσειμέλλων Φιντίας επιθετική ο οποίος επρόκειτοθαυμάσαντος τοῦ δυνάστου αιτιολογική απόλ επειδή απόρησετὴν τεταγμένην ὥραν επιθετική που είχε καθοριστείκαραδοκῶν ὁ δῆμος τροπική περιμένοντας με αγω-

νίασυγκλειούσης τῆς ὥρας χρονική απόλυτη όταν πλησίαζεθαυμάσας ὁ Διονύσιος αιτιολογική επειδή έμεινε έκθαμβοςτὸν ἐγκαλούμενον τὸν επιθετική τον κατηγορούμενο

αυτόν που είχε κατηγο-ρηθεί

4 α κλαίοντοςπαραμυθουμένηςκατηγορηματικέςμετοχέςαπότορἤκουσε β καταπηδήσαςχρονικήμετοχή γ ὄντεςχρονικήμετοχή ἄρχεινἄρχεσθαιτελικάαπαρέμφατα(αντικστορμανθάνουσιν) δ φέρωντροπικήμετοχή ε πάσχειντελικόαπαρέμφατο(υποκείμενοστοαπρόσωποχρὴ)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 27: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

στβουλόμενοςαιτιολογικήμετοχή συμβουλεῦσαιτελικόαπαρέμφατο(αντικείμενοστοαπαρσυμβουλεῦσαι)

14η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 -ε -στ -δ 4-β 5-γ 6- ζ 7- α 8-θ 9-η2 1 διδακτέα εξεταστέα 2 ανεξεταστέους εξεταστέα 3 παραδοτέα 4 εισακτέ-

ων 5 αμελητέα3 1 ἀρχηγετῶ - γ ηγεμονεύω 2 ἀρχάγγελος - α ο αρχηγός των αγγέλων 3

ἀρχαιρεσία - ε εκλογές 4 ἄναρχος- β αυθαίρετος 5 αρχαιογνωσία- στ συστη-ματική γνώση της αρχαιότητας 6 θιασάρχης - δ αυτός που διευθύνει θίασο 7 κατrsquo αρχάς - ζ πρώτα πρώτα 8 κατrsquo αρχήν - η σε γενικές γραμμές

4 1 ἀρχαῖος- στ νέος 2 ἀρχαΐζω - ε νεωτερίζω 3 ἀρχαιοπρεπὴς - α μοντέρνος 4 αρχοντιά - κακομοιριά 5 αρχοντόσπιτο- δ φτωχόσπιτο 6 άρχοντες - γ αρχόμε-νοι

5 1καταμέμφομαι - ζ κατηγορώ 2φάσκω - α λέω 3 ὁ ἀλεκτρυὼν - θ ο πετεινός 4 κρείττων - η δυνατότερος 5 μάτην - δ άδικα 6ὁρῶ- στ βλέπω 7 ἀτρεμῶ - β μένω ακίνητος 8 ὁ βραχὺς - γ ο κοντός 9τὸ βομβοῦν - ι αυτό που βουίζει 10 τὸ οὖς - ε το αυτί

6 α-4 β-6 γ-5 δ- ε- στ-7 α άρχισε πρώτος την αδικία β αρχίζει η συνεδρίαση γ άτομο με ηθικούς κανόνες στη ζωή του δ κρίθηκε ότι πρέπει να προαχθεί ε η δημόσια εξουσία της πόλης και τα πρόσωπα που την εκπροσωπούν

βΕτυμολογικές1 ἀφανιστέος lt ἀφανίζω (=αυτός που πρέπει να αφανιστεί) διαβατός lt διαβαίνω (=αυτός που μπορεί κάποιος να τον διαβεί) διωκτέος lt διώκω (= αυτός που πρέπει να διωχθεί) μισητός lt μισέω-ῶ (=ο άξιος να μισηθεί) θηρατός lt θηράω-ῶ (=αυτός που μπορεί να κυνηγηθεί που μπορεί κάποιος να

τον κυνηγήσει)

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 28: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

θεραπευτέον lt θεραπεύω (= αυτό που πρέπει να θεραπευθεί να καλλιεργηθεί να λατρευτεί)

τεκμαρτός lt τεκμαίρω [=αποδεικνύω] (= αυτός που μπορεί να αποδειχθεί π χ τεκμαρτόν εισόδημα)

κλητόςltκαλῶ (= προσκεκλημένος καλεσμένος)2 1 γραπτά 2 απτές 3 προακτέων ανεξεταστέων 4 άπρακτος 5 Θαυμαστά 6

ευέξαπτος 7 αμετάπειστος 8 προσποιητή 9αθέατο3 α ότικαιημετοχήπαρακειμένουήενεστώτα γράφω gt γραπτὸς (γραμμένος) πλέκω gt πλεκτὸς (πλεγμένος) δύναμαι gt δυνατὸς (δυνάμενοςmiddot ή αυτός που μπορεί να γίνει) λύω gt λυτὸς (λυμένος) πλάττω gt πλαστὸς (πλασμένος) μείγ-νυμι gt μεικτὸς (μεμειγμένος) καλέω-ῶ gt κλητὸς (κεκλημένος καλεσμένος) μένω gt μενετὸς (ο μένων μτχ ενεστώτα) θνῄσκω gt θνητὸς (ο θνήσκων μτχ ενεστώτα) β αυτόνπουμπορείήαξίζειναπάθειότιδηλώνειτορήμα ἅπτομαιgt ἁπτὸς (αυτός που μπορεί κανείς να τον αγγίξει) ὁράω-ῶ gt ὁρατὸς (αυτός που μπορεί να ιδωθεί) ἀγαπάω-ῶ gt ἀγαπητὸς (εκείνος που αξίζει να αγαπηθεί) θαυμάζω gt θαυμαστὸς (εκείνος που αξίζει να θαυμάζεται) ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετὸς (εκείνος που αξίζει να επαινείται) γεκείνονπουπρέπειναπάθειότιδηλώνειτοπρωτότυπορήμα ἐπαινέω-ῶ gt ἐπαινετέος διδάσκω gt διδακτέος τιμάω-ῶ gt τιμητέος

γ Γραμματικές1 τοῖς πλουσίοις ἄρχουσι τοὺς λαμπροὺς ἀνδριάντας τῷ δυνατῷ ἐλέφαντι τοῖς

λαμπεροῖς ἀδάμασι ὦ φοβερὲ λέον τοῦ ὑψηλοῦ γίγαντος2 λέοντος θεραπόντων ἀνδριᾶσι γίγαντας λέοντας λέοντες ἐλέφαντες λέοντι

λέον ἱμᾶσι3 ὁλέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι τὸνΠρομηθέα ὁ Προμηθεύς τοῦ Προμηθέως τῷ Προμηθεῖ τὸνἀλεκτρυόνα ὁ ἀλεκτρυών τῷ ἀλεκτρυόνι τοῖς ἀλεκτρυόσι τῷἐλέφαντι τοῦ ἐλέφαντος ὦ ἐλέφαν τῶν ἐλεφάντων τοῦκώνωπος ὁ κώνωψ τῷ κώνωπι τοῖς κώνωψι4 ὁλέγων τοῦ λέγοντος ὦ λέγων τοῖς λέγουσι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 29: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ὁτάξων τοῦ τάξοντος τῷ τάξοντι τοὺς τάξοντας ὁγράψας τοῦ γράψαντος τῷ γράψαντι τοῖς γράψασι ὁὤν τοῦ ὄντος τῷ ὄντι τοῖς οὖσι5 αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

το παρόν ὁ παρὼν ἡ παροῦσα τὸ παρὸντο μέλλον ὁ μέλλων ἡ μέλλουσα τὸ μέλλοντο ενδιαφέρον ὁ ἐνδιαφέρων ἡ ἐνδιαφέρουσα τὸ ἐνδιαφέρονο υπογράφων ὁ ὑπογράφων ἡ ὑπογράφουσα τὸ ὑπογράφονο διδάξας ὁ διδάξας ἡ διδάξασα τὸ διδάξανο διδάσκων ὁ διδάσκων ἡ διδάσκουσα τὸ διδάσκον

6 πρωτόκλιτα δευτερόκλιτα τριτόκλιταγῆς ndash ἄνθρωπος gt ἄνθρωποι συγγενῶν gt συγγενοῦς

φόνον gt φόνους λέοντα gt λέονταςτὸν Νεῖλον gt ndash δράκοντα gt δράκονταςποταμὸν gt ποταμοὺς τοὺς φονεῖς gt τὸν φονέαδένδρον gt δένδρα ἀέρος gt ἀέρωντοῦ δένδρου gt δένδρων ὕδατος gt ὑδάτωντῷ ποταμῷ gt τοῖς ποταμοῖςκροκόδειλος gt κροκόδειλοιὁ μῦθος gt οἱ μῦθοιτῶν ἀνθρώπων gt τοῦ ἀνθρώπουστοιχεῖον gt στοιχεῖατόπος gt τόποι

7 βʹ ενικό γʹ ενικό βʹ πληθ γʹ πληθ παύσομαι παύσῃ (-ει) παύσεται παύσεσθε παύσονταισῴζομαι σῴζῃ (-ει) σῴζεται σῴζεσθε σῴζονταιγράψομαι γράψῃ (-ει) γράψεται γράψεσθε γράψονταιφυλάττομαι φυλάττῃ (-ει) φυλάττεται φυλάττεσθε φυλάττονταιἄγομαι ἄγῃ (-ει) ἄγεται ἄγεσθε ἄγονταιμέμψομαι μέμψῃ (-ει) μέμψεται μέμψεσθε μέμψονται

8 γράφεις gt γράφῃ (-ει) γράψῃ (-ει) παιδεύουσι gt παιδεύονται παιδεύσονται πράξετε gt πράττεσθε πράξεσθε καταλύομεν gt καταλυόμεθα καταλυσόμεθα

9

116U B

116U B

116U B

116U B

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 30: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

0 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9 μέση φωνήενεστώτας μέλλοντας

συμβουλεύομαισυμβουλεύῃ (-ει)συμβουλεύεταισυμβουλευόμεθασυμβουλεύεσθεσυμβουλεύονται

παρατάξομαιπαρατάξῃ (-ει)παρατάξεταιπαραταξόμεθαπαρατάξεσθεπαρατάξονται

ΕΝ συμβουλεύομεν ΠΑΡΤ συνεβουλεύομεν ΜΕΛΛ συμβουλεύσομεν ΑΟΡ συνεβουλεύσαμεν ΠΡΚ συμβεβουλεύκαμεν ΥΠΡ συνεβεβουλεύκεμεν

ΕΝ παρατάττ(σσ)ουσι ΠΑΡΤ παρέταττ(σσ)ον ΜΕΛΛ παρατάξουσι ΑΟΡ παρέταξαν ΠΡΚ παρατετάχασι ΥΠΡ παρετετάχεσαν

15η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 α φυσικέςβφυτικής γ κατάφυτη δ δενδροφύτευση ε φυσικοθεραπεία2 1 κατάφυτη 2 φυτοφάγοι 3 ευφυές 4 ιδιοφυΐα3 α φυτικά β αυτοφυή γ έμφυτο δ μεγαλοφυής4 καλλιεργούμενος- αὐτοφυής επίκτητος - ἔμφυτος ανόητος - εὐφυὴς άδεντρος - κατάφυτος ξεριζώνω - φυτεύω5 1 φυσική - η ζωή 2έμφυτο - ζ χάρισμα 3 κατάφυτο - στ βουνό 4φυτικό - θ βα-

σίλειο 5 φυτεία - β μπανάνας 6 φυσιολογικός - γ πυρετός 7 εμφύτευση - α μαλ-λιών 8 φυτοφάγο - δ ζώο 9 φυτώριο - ε αθλητών

6 1 ἐγκύμων - β έγκυος 2 ἐνδεὴς- στ φτωχός 3 κατοικτείρω - ε λυπάμαι 4 λογίζομαι - ζ σκέφτομαι5ὀδύρομαι- γ θρηνώ 6 ἄφατος - α ανείπωτος 7μιμνῄσκομαι- δ θυμάμαι

β Ετυμολογικές1 Σημαίνουν α ότι και μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγο-

νται στυγνόςμιαρόςἐνδεής β εκείνον που έχει ικανότητα κλίση ή επιτηδειότητα σε αυτό που δηλώνει το

ρήμα από το οποίο παράγονται ἁρπακτικόςαἰδήμωνδραστήριοςπρακτικόςἐπιστήμων

2 φεύγω gt φυγάς ψεύδομαιgt ψευδής πείθω gt πιθανός φαίνομαιgt φανερός

0

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 31: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

στέγω gt στεγανός στυγέω-ῶ gt στυγερός στυγνός ἐπιλανθάνομαι gt ἐπιλήσμων στίλβω gt στιλπνός μιαίνω gt μιαρός βλάπτω gt βλαβερὸς

3 ἄρχω gtἀρχικόςἁρπάζω gtἁρπακτικόςἐρίζωgtἐριστικόςφρονέω-ῶgtφρόνι-μοςοἰκτ(ε)ίρωgtοἰκτίρμωνδράω-ῶgtδραστήριοςσῴζωgtσωτήριοςφρονῶgtφρόνιμος

4 α παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνότικαιημετοχήενεστώταήπαρακει-μένουτωνρημάτωναυτώνμείγνυμαι (θ μιγ-) gt μιγὰς (= ὁ μεμειγμένος) ἐμφαίνω gt ἐμφανής (=ὁ ἐμφαινόμενος) θάλλωgt θαλερός λείπωgt λοιπὸς (=ὁ ὑπολειπόμενος) λάμπωgt λαμπρὸς (=ὁ λάμπων)

β παράγωγαεπίθεταπουσημαίνουνεκείνονπουέχειικανότητακλίσηήεπι-τηδειότητα(καταλληλότητα)σrsquoαυτόπουδηλώνειτορήμααπότοοποίοπαράγονταιλύω gt λυτήριος δηλόω-ῶ gt δηλωτικός ἐλεέω-ῶ gt ἐλεήμων ἀμύνομαιgt ἀμυντικός

5 β γ στ 4θ 5α 6ζ 7ε 8δ 9η

γ Γραμματικές1

ΡήματαΠαρατατικός Αόριστος

βʹ ενικό γʹ πληθ βʹ ενικό γʹ πληθ καταμέμφομαιεἰσπράττομαισυναλλάττομαικαταψηφίζομαιεὔχομαιψεύδομαι

κατεμέμφουεἰσεπράττουσυνηλλάττουκατεψηφίζουηὔχουἐψεύδου

κατεμέμφοντοεἰσεπράττοντοσυνηλλάτοντοκατεψηφίζοντοηὔχοντοἐψεύδοντο

κατεμέμψωεἰσεπράξωσυνηλλάξωκατεψηφίσωηὔξωἐψεύσω

κατεμέμψαντοεἰσεπράξαντοσυνηλλάξαντοκατεψηφίσαντοηὔξαντοἐψεύσαντο

2 α ἐμυθεύετο β ἐφαίνετο γ ἀπηλλάξατο δ ἠκούετο ε ἠσπάσαντο στ ἐστρατοπεδεύσατο παρεσκευάσατο

3 1ὠνομάζετο 2 ἐπορεύετο 3 ἐκαθέζετο 4 ὠδύρετο 5 ἐφύοντο 6 ἐτρέψασθε 7 ᾐσθανόμην

4 Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

σὺψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

ἐψηφίζουὡρίζουἐφυλάττουἀπηλλάττου

ἐψηφίσωὡρίσωἐφυλάξωἀπηλλάξω

Ρήμα Παρατατικός Αόριστος

ὑμεῖςψηφίζομαιὁρίζομαιφυλάττομαιἀπαλλάττομαι

διεπράττεσθεἐγράφεσθεἐτρέπεσθεηὔχεσθε

διεπράξασθεἐγράψασθεἐτρέψασθεηὔξασθε

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 32: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

5 α ἐψηφίσαντο β ἀνεπαύσατο ἐταράξατο γ μετεπέμψατο δ ἐδιδάξατο εἘπορευσάμεθα

6 τῷ ἀνδρί gt τοῖςἀνδράσι τῷ ἔχοντι gt τοῖςἔχουσι τὸν ἄρρεναgt τοὺςἄρρενας τὰ βρέφη gt τὸβρέφος τοῦ οἴκουgt τῶνοἴκων ἡ λέγουσα gt αἱλέγουσαι τὸ ἱερὸν gt τὰἱερά τὴν φύσιν gt τὰςφύσεις τῆς μεταβολῆς gt τῶνμεταβολῶν τὴν ἑορτὴν gt τὰςἑορτάς

7 ἔνεμε gt ἐνέμετο παρασκευάζει gt παρασκευάζεται καταστρέφουσι gt κατα-στρέφονται κατελείποντο gt κατέλειπον ἐδίδαξας gt ἐδιδάξω ἐτρέψαμεν gt ἐτρεψάμεθα ἀπηλλάξατε gt ἀπηλλάξασθε ἐπέτρεψας gt ἐπετρέψω ὠνομάζετε gt ὠνομάζεσθε ἐπαύσατε gt ἐπαύσασθε

8 1 α ἐθεραπεύοντο β ἐθεραπεύσαντο γ θεραπευσόμεθα 2 α ἐγυμναζόμεθα β ἐγυμνασάμεθα γ γυμνασόμεθα

16η Ενότητα

α Λεξιλογικές1 1 θαλασσοταραχή-τρικυμία 2 θαλασσόπληκτος-θαλασσοδαρμένος 3 θαλασ-

σοκοπῶ-φλυαρώ 4 παραθαλάσσιος-παράλιος 5 θαλασσώνω-αποτυχαίνω 6θαλασσοδέρνω-ταλαιπωρούμαι 7 ακροθαλασσιά-ακρογιαλιά8φουσκοθα-λασσιά-ταραγμένη θάλασσα

2 α θαλασσοκράτορες βθαλασσοπόρους γ φουσκοθαλασσιά δλαοθάλασσα ε θαλασσοταραχή στ θαλασσόλυκο ζ θαλασσοπούλια

3 1ήρεμη θάλασσα 2 υποθαλάσσια αρτηρία 3 θαλασσινά ταξίδια 4 διάσημος θαλασσοπόρος 5 νόστιμα θαλασσινά 6φανταστική ακροθαλασσιά 7 απόλυτη θαλασσοκρατία 8 παραθαλάσσιος οικισμός

βΕτυμολογικές1 ὀψὲ gt ὄψιος ὄψιμος χύδην gt χυδαῖος μάτην gt μάταιος πέρυσι gt περυσινὸς λάθρα gt λαθραῖος ὄπισθενgt ὀπίσθιος2 ἔμπροσθεν-ἐμπρόσθιος πρωὶ-πρώιος ῥάγδην-ῥαγδαῖος καθόλου-καθολικὸς

γ Γραμματικές1 αἀπηλλαγμένοι εἰσί ἦσαν β γέγραπται ἐγέγραπτο γ τεθράμμεθα ἐτεθράμμεθα

δδιαπέπραξαι διεπέπραξο επέπεισται ἐπέπειστο στἤγγελται ἤγγελτο 2 συνηθροισμένοι ἦσαν ἀνεπέπαυτο ἐτετάρακτο κεκομισμένοι ἦσαν πεπολίτευ-

μαι πέπραγμαι

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 33: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 Ενεστώτας Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςκομιζόμεθαπράττεταιἀπαλλάττῃ (βʹ εν )γράφεσθεἀγγέλλομαιφαίνεταιπαρασκευάζεσθεδέχονταιλείπομαιπειθόμεθακαλύπτεται

κεκομίσμεθαπέπρακταιἀπήλλαξαιγέγραφθεἤγγελμαιπέφανταιπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι εἰσὶλέλειμμαιπεπείσμεθακεκάλυπται

ἐκεκομίσμεθαἐπέπρακτοἀπήλλακτοἐγέγραφθεἠγγέλμηνἐπέφαντοπαρεσκεύασθεδεδεγμένοι ἦσανἐλελείμμηνἐπεπείσμεθαἐκεκάλυπτο

4 παύομαι τάττομαι γράφομαιπαρακ υπερσ παρακ υπερσ παρακ υπερσ

ἐγὼ πέπαυμαι ἐπεπαύμην τέταγμαι ἐτετάγμην γέγραμμαι ἐγεγράμμηνσὺ πέπαυσαι ἐπέπαυσο τέταξαι ἐτέταξο γέγραψαι ἐγέγραψοοὗτος πέπαυται ἐπέπαυτο τέτακται ἐτέτακτο γέγραπται ἐγέγραπτοἡμεῖς πεπαύμεθα ἐπεπαύμεθα τετάγμεθα ἐτετάγμεθα γεγράμμεθα ἐγεγράμμεθαὑμεῖς πέπαυσθε ἐπέπαυσθε τέταχθε ἐτέταχθε γέγραφθε ἐγέγραφθεοὗτοι πέπαυνται ἐπέπαυντο τεταγμένοι

εἰσὶτεταγμένοι ἦσαν

γεγραμμένοιεἰσὶ

γεγραμμένοι ἦσαν

5 Ρηματικοίτύποι Ενεστώτας Ρηματικοίτύποι Ενεστώταςἔψευσαισεσώσμεθαδιώρισθεπεφυλαγμένοι εἰσὶἐστρατοπέδευται

ψεύδομαισώζομαιδιορίζομαιφυλάττομαιστρατοπεδεύομαι

ἀπήλλαξοπαρεσκεύασοἤθροισαιἐστέρηνταιἐτέθαπτο

ἀπαλλάττομαιπαρασκευάζομαιἀθροίζομαιστεροῦμαιθάπτομαι

6 1 Σ 2 Λ 3 Σ 4 Λ 5 Λ 6 Σ 7 Σ 8 Σ 9 Λ 10 Σ

17η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 σαρκολιπὴς γ ισχνός 2 σαρκάζω (α ε ) ι τρώω σάρκες 3 σαρκώδης α χο-

ντρός 4 δυσάλωτος δ δύσκολος στη σύλληψη 5 λάθρᾳ η κρυφά 6 ἀλλότριος θ ξένος 7 ἀρραγὴς στ άθραυστος 8 εὐμήχανον ε επινοητικότητα 9 ἕρκιον θ περίβλημα 10 διακωλύω β εμποδίζω

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 34: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 1 σαρκοβόρα ζώα 2 όρνια σαρκοφάγα 3 ενσάρκωση του ιδανικού πατέρα 4 μαρμάρινη σαρκοφάγος 5 λιπόσαρκος άνθρωπος6 σαρκαστικό ύφος

3 -η - δ -α 4-β 5-ζ 6-ε 7-στ 8-γ4 1 σαρκοφάγος 2 σαρκασμό 3 λευκόσαρκες 4 ενσάρκωνε 5 παχύσαρκα

β Ετυμολογικές1 εὐτυχὴςgt εὐτυχῶς Ἰσθμὸς gt Ἰσθμοῖ ἐκεῖ gt ἐκεῖσε δύο gt δὶς βαίνω gt βάδην

ἑκάτερος gt ἑκατέρωθεν gt θύρα gt θύρασι οὗτος gt οὕτως2 α στενοχωριέται β από πάνω γ ριζικά δ γενικώς ε με εκλογή των αρίστων στ

τρέχοντας ζ χωρίς να πάρει αναπνοήη με εναλλαγή μια ο ένας και μια ο άλλος 3 επίρρημα σημασίαεπιρρήματος πρωτότυπηλέξη

αὐτόθι στάση σε τόπο αὐτὸςἀμφοτέρωθεν κίνηση από τόπο ἀμφότεροιβαρέως τρόπο βαρὺςΜεγαροῖ στάση σε τόπο Μέγαραἐναλλὰξ τρόπο ἐναλλάσσομαιἐκεῖθεν κίνηση από τόπο ἐκεῖσποράδην τρόπο σπείρωἄνωθεν κίνηση από τόπο ἄνωἀμισθὶ τρόπο ἄμισθοςοἴκοι στάση σε τόπο οἶκος

4 1 οὐρανόθι β στον ουρανό 2 οὐρανόθεν α από τον ουρανό 3 Ἀθήνησι δ (μένω) στην Αθήνα 4 Ἀθήνηθεν ε από την Αθήνα 5 Ἀθήναζε γ προς την Αθήνα 6 ἄλλοθι η (ζω) αλλού 7 ἄλλοσε ζ προς άλλο μέρος 8 ἄλλοθεν στ από αλλού 9 Μεγαροῖ ι (ζω) στα Μέγαρα 10 Μεγαράδε ια προς τα Μέγαρα 11 Μεγαράθεν θ από τα Μέγαρα

5 α στάση σε τόπο Πλαταιᾶσι Πειραιοῖ κάτωθι ἐνταυθοῖ β κίνηση σε τόπο ἐτέρωσε Μεγαράδε Θήβαζε γ κίνηση από τόπο ἔσωθεν Διόθεν οἴκοθεν6 ταχὺς gtταχέωςοὗτοςgtοὕτω(ς)ἄλλος gtἄλλωςἐρρωμένοςgtἐρρωμένωςσωρὸςgt

σωρηδὸνδέον gtδεόντως ἀγέληgtἀγεληδόν τρέχωgtτροχάδηνὁμολογούμενος

4

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 35: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5

gtὁμολογουμένωςἀμάχητοςgtἀμαχητίἄμαχοςgtἀμαχείἀτιμώρητοςgtἀτιμωρητίὀνομάζωgtὀνομαστίσαφὴς gtσαφῶςμείγνυμιgtμείγδηνἄριστος gtἀριστίνδηνἄμισθος gtἀμισθί ἀναφαίνωgtἀναφανδόν πάνδημοςgtπανδημεί εὐθὺς gtεὐθέως

γ Γραμματικές

1 ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ ὁ γεγραμμένος ἡ κεκηρυγμένη τὸ πειθόμενονγεν τοῦ γεγραμμένου τῆς κεκηρυγμένης τοῦ πειθομένουδοτ τῷ γεγραμμένῳ τῇ κεκηρυγμένῃ τῷ πειθομένῳαιτ τὸν γεγραμμένον τὴν κεκηρυγμένην τὸ πειθόμενονκλητ (ὦ) γεγραμμένε (ὦ) κεκηρυγμένη (ὦ) πειθόμενον

ΕΝΙΚΟΣΑΡΙΘΜΟΣονομ οἱ γεγραμμένοι αἱ κεκηρυγμέναι τὰ πειθόμεναγεν τῶν γεγραμμένων τῶν κεκηρυγμένων τῶν πειθομένωνδοτ τοῖς γεγραμμένοις ταῖς κεκηρυγμέναις τοῖς πειθομένοιςαιτ τοὺς γεγραμμένους τὰς κεκηρυγμένας τὰ πειθόμενακλητ (ὦ) γεγραμμένοι (ὦ) κεκηρυγμέναι (ὦ) πειθόμενα

2 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζο-μαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαι ἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλείπεσθαικαταδέχεσθαιπαρασκευάζε-σθαιἀγωνίζεσθαιδιαφυλάττε-σθαιἀναπείθεσθαιἐργάζεσθαιπροσάπτεσθαιἀπορρίπτεσθαιἀντιτάττεσθαι

παραλείψεσθαικαταδέξεσθαιπαρασκευάσε-σθαιἀγωνίσεσθαι

διαφυλάξεσθαιἀναπείσεσθαιἐργάσεσθαιπροσάψεσθαιἀπορρίψεσθαιἀντιτάξεσθαι

παραλείψασθαικαταδέξασθαιπαρασκευάσα-σθαιἀγωνίσασθαιδιαφυλάξασθαιἀναπείσασθαιἐργάσασθαιπροσάψασθαιἀπορρίψασθαιἀντιτάξασθαι

παραλελεῖφθαικαταδεδέχθαιπαρεσκευάσθαι

ἠγωνίσθαιδιαπεφυλάχθαιἀναπεπεῖσθαιεἰ(ἠ) ργάσθαιπροσῆφθαιἀπερρῖφθαιἀντιτετάχθαι

και ἀγωνιεῖσθαι3 Ρήματα Απαρέμφατο Μετοχή

ὁπλίζομαιδιαπράττομαιεἰσάγομαισυσκευάζομαισυναλλάττομαισώζομαι

ὡπλίσθαιδιαπεπρᾶχθαιεἰσῆχθαισυνεσκευάσθαισυνηλλάχθαισεσῶσθαι

ὡπλισμένοςδιαπεπραγμένοςεἰσηγμένοςσυνεσκευασμένοςσυνηλλαγμένοςσεσωσμένος

5

116U B

116U B

116U B

116U B

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 36: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

6 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 Ρήματα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενοςπαραλείπομαικαταδέχομαιπαρασκευάζοshyμαιἀγωνίζομαιδιαφυλάττομαιἀναπείθομαιἐργάζομαιπροσάπτομαιἀπορρίπτομαιἀντιτάττομαι

παραλειπόμενοςκαταδεχόμενοςπαρασκευαζόμεshyνοςἀγωνιζόμενοςδιαφυλαττόμενοςἀναπειθόμενοςἐργαζόμενοςπροσαπτόμενοςἀπορριπτόμενοςἀντιταττόμενος

παραλειψόμενοςκαταδεξόμενοςπαρασκευασόshyμενοςἀγωνισόμενοςδιαφυλαξόμενοςἀναπεισόμενοςἐργασόμενοςπροσαψόμενοςἀπορριψόμενοςἀντιταξόμενος

παραλειψάμενοςκαταδεξάμενοςπαρασκευασάshyμενοςἀγωνισάμενοςδιαφυλαξάμενοςἀναπεισάμενοςἐργασάμενοςπροσαψάμενοςἀπορριψάμενοςἀντιταξάμενος

παραλελειμμένοςκαταδεδεγμένοςπαρεσκευασμένος ἠγωνισμένοςδιαπεφυλαγμένοςἀναπεπεισμένοςεἰ (ἠ)ργασμένοςπροσημμένοςἀπερριμμένοςἀντιτεταγμένος

5 1 βουλόμενοι 2 βουλευσομένους 3δεόμενοι 4 λογισάμενος 5 ἀποτετραμ-μένοι

6 1τριβόμενον τριψόμενον τριψάμενον τετριμμένον 2 τοὺς ἀθροιζόμενους τοὺς ἀθροισομένους τοὺς ἀθροισαμένους τοὺςἠθροι-

σμένους 3τὸν ἐργαζόμενον τὸν ἐργασόμενον τὸνἐργασάμενον τὸν εἰργασμένον 4 ἀγωνίζεσθαι ἀγωνίσεσθαι (κανονικά ἀγωνιεῖσθαι) ἀγωνίσασθαι ἠγωνίσθαι7 τῆςσαρκόςgtτῶν σαρκῶντὴνπεριβολήνgtτὰς περιβολάςτοῦὀστράκουgtτῶν

ὀστράκωνἡφύσιςgtαἱ φύσειςτῷἑρκίῳgtτοῖς ἑρκίοιςαἱχηλαὶgtἡ χηλήτοῖςχωρίοιςgtτῷ χωρίῳτὰςπτυχὰςgtτὴν πτυχήντὴνἀκτῖναgtτὰς ἀκτῖναςτὴνψηφῖδαgtτὰς ψηφῖδαςτὴνσύμπτυξινgtτὰς συμπτύξειςτῆςδυνάμεωςgtτῶν δυ-νάμεωνταῖςἀκαιρίαιςgtτῇ ἀκαιρίᾳταῖςσυμφοραῖςgtτῇ συμφορᾷ

δ Συντακτικές1 α εἶναι ειδικό απαρ Υποκ ΟἱΑἰγινῆται (ταυτοπροσωπία ΟἱΑἰγινῆται είναι

και Υποκ του ρήμ λέγουσιν) β εἶναι ειδικό απαρ Υποκ τὸνἥλιον (ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ ἔφη

είναι διαφορετικό = Ἀναξαγόρας) γτυγχάνειντελικό απαρ Υποκ Οἱνέοι(ταυτοπροσωπία Οἱνέοιείναι και

Υποκ του ρήμ ἀξιοῦσι) δ εὐτυχῆσαι τελικό απαρ Υποκ αὐτὸν(ετεροπροσωπία το Υποκ του ρήμ

ηὔχοντο είναι διαφορετικό = Οἱστρατιῶται) ε ἀμύνασθαι τελικό απαρ Υποκ τοὺςστρατιώτας (ετεροπροσωπία το Υποκ

του ρήμ ἐκέλευσε είναι διαφορετικό = Ὁστρατηγὸς) 2 1 ἐκεῖνον (ετεροπροσωπία) 2 ἡμεῖς (ταυτοπροσωπία)

6

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 37: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 7

3 τοὺς Ἀθηναίους (ετεροπροσωπία) 4 τοὺς παῖδας (ετεροπροσωπία)3 1 ἡγουμένου Ἀγησιλάου 2 τῆς μάχης γεγενημένης 3 Ἀμφότεροι ὡς νενικηκό-

τες 4 στρατηγὸν λαβόντα 5 Τὴν εὐτυχίαν παραγιγνομένην 6 τὴν πόλιν κα-τειλημμένην

4 1 ἐροῦντα υποκ = τινά συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικείμενο στο ρ ἔπεμψε)

2 τιμώμενος υποκ = ἐγώ συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ ἥδομαι)

3 ὄντος υποκ = τοῦἄλσους απόλυτη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

4ἀκούωνυποκ =ὉΚαλλικρατίδας συνημμένη (το υποκ της είναι και υποκ στο ρ καταλείπει)

οὖσανυποκ =τὴνβοήθειανσυνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στη μετοχή ἀκούων)

5διαβάνταυποκ =τὸνΞενοφῶντα συνημμένη (το υποκ της είναι και αντικ στο ρ ἐκέλευσε)

6παρέχουσαυποκ=ἡ φιλοσοφίασυνημμένη(τουποκτηςείναικαιυποκτουρἀπελαύνει)

7 οὐσῶνυποκ=(τριῶν)θυρῶναπόλυτη(τουποκτηςδενείναισυντακτικόςόροςτηςπρότασης)

18η Ενότητα

αΛεξιλογικές1 1 εκδίκαση 2 δικάσιμος 3 αντιδικείς 4 δικογραφία 5εξώδικο2 1 αντίδικοι 2 διάδικα 3εξώδικο 4 τελεσίδικη 5 υπόδικος 6 φυγόδικος3 α δικαίωση β εκδίκηση γ προδικάσει δ εκδίκαση4 ε ζ δ 4 α 5 γ 6 στ 7 β

β Ετυμολογικές1 λεπτὸς gt λεπτύνω ἄδικος gt ἀδικέω ἀδικῶ δασὺς gt δασύνω πυκνὸς gt πυκνόω πυκνῶ2 διαυγὴς gt διαύγεια ἄδικος gt ἀδικία πυκνὸς gt πυκνότης δασὺς gt δασύτης 3 λεπτότης gt λεπτὸς ὠκύτης gt ὠκὺς

7

116U B

116U B

116U B

116U B

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 38: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

8 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4 1 πηγαῖος 2 χαλκοῦς 3 κυανοῦς 4 φειδωλός 5 νόμιμος 6 θαρραλέος 7 γελοῖος 8 ἀστερόεις (θηλυκό ἀστερόεσσα) 9 καύσιμος 10πειναλέος

5 1 Βοηθητέον lt βοηθέω -ῶ 2 Ὠφελητέα lt ὠφελέω -ῶ 3 ἄπρακτος lt (α- στερητικό) + πράττω 4 ἀσκητέα lt ἀσκέω -ῶ διαφυλακτέα lt διαφυλάσσω 5 ποιητέον lt ποιέω -ῶ 6 ὁρατὸς lt ὁράω -ῶ 7 μεμπταὶ lt μέμφομαι6 1 λυτός 2 θνητός 3 θεατός 4 ἁλωτός 5 διαβατός διαβατέος6 δυνατός 7

αἱρετὸς7 1 τοπικό (κίνηση από τόπο) 2 τοπικό (στάση σε τόπο) 3 τροπικό 4 ποσοτικό 5 τροπικό 6τροπικό 7 τοπικό (στάση σε τόπο) 8 τοπικό (κίνηση προς ένα τόπο) 9 τοπικό (κίνηση από τόπο) 10 τοπικό (κίνηση από τόπο)

γ Γραμματικές1 Ρήμα Ενεστώτας Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος

συντάσσω ὁ συντάσσων ὁ συντάξων ὁ συντάξας ὁ συντεταχὼςκαλύπτομαι ὁ καλυπτόμενος ὁ καλυψόμενος ὁ καλυψάμενος ὁ κεκαλυμμένοςἄρχω ὁ ἄρχων ὁ ἄρξων ὁ ἄρξας ὁ ἠρχὼςπαιδεύομαι ὁ παιδευόμενος ὁ παιδευσόμενος ὁ παιδευσάμενος ὁ πεπαιδευμένοςσῴζω ὁ σῴζων ὁ σώσων ὁ σώσας ὁ σεσωκὼςπιστεύω ὁ πιστεύων ὁ πιστεύσων ὁ πιστεύσας ὁ πεπιστευκὼςἱδρύω ὁ ἱδρύων ὁ ἱδρύσων ὁ ἱδρύσας ὁ ἱδρυκὼςστρατεύω ὁ στρατεύων ὁ στρατεύσων ὁ στρατεύσας ὁ ἐστρατευκὼςφυλάττομαι ὁ φυλαττόμενος ὁ φυλαξόμενος ὁ φυλαξάμενος ὁ πεφυλαγμένος

2 ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςσῴζειν σώσειν σῶσαι σεσωκέναιστρατεύειν στρατεύσειν στρατεῦσαι ἐστρατευκέναιπαύεσθαι παύσεσθαι παύσασθαι πεπαῦσθαιτάττεσθαι τάξεσθαι τάξασθαι τετάχθαι

8

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 39: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 9

ενεστώτας μέλλοντας αόριστος παρακείμενοςπιστεύειν πιστεύσειν πιστεῦσαι πεπιστευκέναιἄρχειν ἄρξειν ἄρξαι ἦρχθαισπουδάζειν σπουδάσειν σπουδάσαι ἐσπουδακέναισώζεσθαι σώσεσθαι σώσασθαι σεσῶσθαιἄρχεσθαι ἄρξεσθαι ἄρξασθαι ἦρχθαιπέμπειν πέμψειν πέμψαι πεπομφέναι

3 α ΕΝΕΣΤ διακωλύει ΠΑΡΤ διεκώλυε ΜΕΛΛ διακωλύσει ΑΟΡ διεκώλυ-σε ΠΑΡΚ διακεκώλυκε ΥΠΕΡΣ διεκεκωλύκει

β ΕΝΕΣΤ φυλάττομεν ΠΑΡΤ ἐφυλάττομεν ΜΕΛΛ φυλάξομεν ΑΟΡ ἐφυλάξαμεν ΠΑΡΚ πεφυλάχαμεν ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχεμεν

4 α κατησφαλίσατο βἀπέλυσε γ ὠνόμασε δ εἶχεν ε προεκήρυξεν στ ἦν ζ κα-ταλείψουσι η ἐθεράπευες θ ἠφάνισται

5 1 ὁ ῥήτωρ ὦ ῥῆτορ τοῖς ῥήτορσι 2 ὁ χειμών τῷ χειμῶνι τὸν χειμῶνα 3 ἡ πρᾶξις τῆς πράξεως τῇ πράξει ταῖς πράξεσι 4 ἡ ἀσπίς ὦ ἀσπίς ταῖς ἀσπίσι 5 τὸ σχῆμα τῷ σχήματι τῶν σχημάτων τοῖς σχήμασι 6 ὁ βασιλεύς ὦ βασιλεῦ τοὺς βασιλέας 7 ὁ κόραξ τῷ κόρακι τοῖς κόραξι 8 ὁ λέων τοῦ λέοντος ὦ λέον τοῖς λέουσι 9 ὁ δαίμων τῷ δαίμονι ὦ δαῖμον τοῖς δαίμοσι 10 ὁ ἥρως τοῦ ἥρωος τῷ ἥρωι τοὺς ἥρωας

δ Συντακτικές1 1 ΡΗΜΑ ἔκρουεν ΥΠΟΚ Ἱπποκράτης ΑΝΤΙΚ τὴν θύραν 2 ΡΗΜΑ ἐγένετο (συνδετικό) ΥΠΟΚ Φίλιππος ΚΑΤ κύριος 3 ΡΗΜΑ προσέφερον ΥΠΟΚ Οἱ Ἕλληνες ΑΝΤΙΚ δῶρα ἀργύριον (άμεσα)

τῷ Ἀρίωνι (έμμεσο) 4 ΡΗΜΑ εἰμί (συνδετικό) ΥΠΟΚ Ἐγὼ ΚΑΤ νεώτερος 5 ΡΗΜΑ ᾖς (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ φιλομαθής ΡΗΜΑ ἔσῃ (συνδετικό) ΥΠΟΚ (ενν ) σύ ΚΑΤ πολυμαθής 6 ΡΗΜΑ φέρει ΥΠΟΚ Ἡ μωρία ΑΝΤΙΚ τοῖς ἀνθρώποις (έμμεσο) κακὰ

(άμεσο) 7 ΡΗΜΑ καλεῖται (συνδετικό) ΥΠΟΚ Οὗτος ΚΑΤ Οἰδίπους2 1 ἐξαφθείς (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη

στο υποκ του ρήμ ἐψεύδετο 2 ἀναλαβών (Υποκ μτχ τὶς) επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο

9

116U B

116U B

116U B

116U B

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 40: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

40 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

υποκ του ρήμ παρεγένετο 3 καταβάς (Υποκ μτχ ὁἙρμῆς) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο

υποκ του ρήμ ἀνήνεγκε 4 εἰπόντος (Υποκ μτχ τοῦδὲ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυτη (το

υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης δηλ δεν είναι τίποτε άλ-λο πέρα από υποκ της μτχ )

5 παραγενόμενος (Υποκ μτχ οὗτος) επιρρηματική χρονική μτχ συνημμένη στο υποκ του ρήμ διηγήσατο

6 ἐπιφανέντος (Υποκ μτχ Ἑρμοῦ) επιρρηματική χρονική μτχ γενική απόλυ-τη (το υποκ της δεν είναι συντακτικός όρος της πρότασης)

3 α ποιήσειν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα Προσδοκῶ υποκ απαρ τὸνστρατηγὸν (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

β οὐσωφρονεῖν ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα ἐπείσθησαν υποκ απαρ Σω-κράτη (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

γ ὁμονοεῖν τελικό απαρ αντικ στο ρήμα παρακελεύονται υποκ απαρ τοὺςπολίτας (το βγάζουμε από το αντικ του ρήμ τοῖςπολίταις) (= ετεροπροσω-πία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

δ μαθεῖνἔχειν τελικά απαρ υποκ στο απρόσ ρήμα δεῖ υποκ απαρ τὸνπαῖδα (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήμα-τος)

ε ἀκηκοέναι ειδικό απαρ αντικ στο ρήμα οἶμαι υποκ απαρ σὲ (= ετεροπρο-σωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

στ ἔχειν ειδ απαρ αντικ στο ρήμα οἴονται υποκ απαρ τοὺς ἀχαρίστους (= ετεροπροσωπία άλλο είναι το υποκ του απαρ και άλλο του ρήματος)

4 α απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) β απλή (Υποκ +Ρ + Αντικ ) γδιευρυμένη (Υποκ +Ρ + Αντικ +προσδιορισμό = χρυσοῦν) δσύνθετη (Υποκ +Ρ + όμοια Αντικ ) ε απλή (Υποκ + Ρ + Κατηγ ) στ ελλιπής (Ρ + Αντικ λείπει το Υποκ )

5 1 ονομαστική 2ονομαστική ή αιτιατική 3 ονομαστική 4 (μόνο) αιτιατική 5 ειδικό ή τελικό 6 αντικείμενο 7 στην ίδια πτώση αριθμό και γένος με τη μετο-χή 8 σύνθετη 9 συνημμένη 10 επιθετική

40

116U B

116U B

116U B

116U B

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 41: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4

1 1 Απαντήσειςστακριτήριααξιολόγησης

1ο Κριτήριο

1 νήσῳ gt νήσοις ἀνθρώπους gt ἄνθρωπον φωνῇ gt φωναῖς ὁδοῦgt ὁδῶν εὔπλοιαν gt εὐπλοίας

2 β ε στ 4α 5ζ3 α γ δ 4ε 5β4 ἀνθρωπάριον σωματίδιον5 ἐρήμῃ ἐξορμῶμεν ἀνθρώπους τῶν ποδῶν καλοῦνται ὁρῶντες

2ο Κριτήριο

1 1 τῶν νήσων 2 τῆς ἡμέρας 3 τὰς εὐπλοίας 4 αἱ φωναὶ 5 τῷ ἀνθρώπῳ2 γενική δοτική

ενικός πληθυντικός ενικός πληθυντικόςτῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖςτοῦ δικαστηρίου τῶν δικαστηρίων τῷ δικαστηρίῳ τοῖς δικαστηρίοιςτῆς μάχης τῶν μαχῶν τῇ μάχῃ ταῖς μάχαιςτοῦ διδασκάλου τῶν διδασκάλων τῆς μάχης ταῖς μάχαιςτῆς τραπέζης τῶν τραπεζῶν τῇ τραπέζῃ ταῖς τραπέζαις

3 α ἰδέᾳ β ὕλην γ ἡμέρᾳ ἀνθρώπους πηγὴν

3ο Κριτήριο

1 πρόσωπο που ενεργεί

ενέργεια κατάσταση

αποτέλεσμα ενέργειας όργανο μέσο τόπος

σωτήρπράκτωρ

ὅρασιςβασιλεία

βοσκή

θέαμα ποτήριον βάθρον

ὀρχήστρα δικαστήριον

2 Ομόρριζα ουσιαστικά βάλλω gt βολὴ ψηφίζω gt ψῆφος ψεύδομαι gt ψεῦδος φθείρω gt φθορὰ φύω gt φύσις

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 42: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

4 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4ο Κριτήριο

1 πράττεται gt πέπρακται κωλυόμεθα gt κεκωλύμεθα ῥίπτειῥίπτῃ gt ἔρριψαιπαρασκευάζομαι gtπαρεσκεύασμαικόπτεσθε gtκέκοφθε

2 πεπεισμένοι εἰσί - πεπραγμένοι ἦσαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἅπτει (ἅπτῃ) - ἐτάξω παυόμεθα - ἐπορευσάμεθα ψεύδεσθε - πέπραχθε ἐπιβουλεύονται - ἐστρατοπεδεύσαντο πεπραγμένοι ἦσαν

3 αἐφαίνετο βἐπιμέλονται γ ἐγκεχαραγμένη δ τεταγμένην ε κατεμέμφετο

5ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 12 Οι απαντήσεις δίδονται στη σελ 5 (απ ) και 5 (απ ) της ης ενότητας

βΛεξιλογικές-Ετυμολογικές α) συγκράτηση κρατικός κρατικοποίηση 4 ανδροκρατία 5 τρομοκράτες β) ἀσεβής gt ἀσέβεια θρασύς gt θρασύτης ἀγνώμων gt ἀγνωμοσύνη εὐγενής gt

εὐγένεια ἄπνους gt ἄπνοια

γΓραμματικές α) πράττετε ἐστράτευσας ἦτε 4 γέγραφε 5 πεισόμεθα β) ναοῖς οἰκίαι θαλάττης λέουσι πόλιν

δΣυντακτικές α)Οὗτοςλέγειἡμῖντὴνἀλήθειαν Οὗτος= υποκ λέγει= ρήμα ἡμῖν= έμμεσο αντι-

κείμενο του ρήμ τὴνἀλήθειαν= άμεσο αντικ β) ἈριστείδηςκαὶΠερικλῆςἦσανδίκαιοι Ἀριστείδης Περικλῆς =υποκ του ρήμ

ἦσαν = ρήμα (συνδετικό) δίκαιοι= κατηγορούμενο του υποκ

6ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές α) Ένα ελάφι παρατηρώντας το σώμα του σε μια καθαρή πηγή επαινούσε τα κέρα-

τά του γιατί τα θεωρούσε στολίδι ενώ κατέκρινε τα λεπτά του πόδια Ξαφνικά όμως άκουσε σκυλιά να γαβγίζουν Με τα λεπτά του πόδια έτρεξε γρήγορα για να ξεφύγει αλλά όταν βρέθηκε στο δάσος και μπλέχτηκαν στα κλαδιά τα κέρα-τά του το έπιασαν οι κυνηγοί Τότε κατάλαβε πως ήταν άδικος απέναντι σrsquo αυ-τά που τον έσωζαν και ευνοϊκός απέναντι σrsquo αυτά που τον καταδίκαζαν

β) Απάντηση στη σελ σελ (απ ) της 6ης ενότητας γ) Σ Λ Σ 4 Λ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 43: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

4

βΕτυμολογικές-Λεξιλογικές α) παιδάριον lt παῖς (υποκοριστικό) παρθενὼν lt παρθένος (περιεκτικό)

γραφεῖον lt γραφεὺς (τοπικό) χοιρίδιον lt χοῖρος (υποκοριστικό) οἰκίσκος lt οἶκος (υποκοριστικό)

β) εύφωνη τραγουδίστρια μικροφωνική εγκατάσταση έντονη διαφωνία υπερβο-λική οινοποσία αυστηρή ποτοαπαγόρευση πατροπαράδοτη συνήθεια πατρι-κή κληρονομιά αγνή φιλοπατρία

γΓραμματικέςα) Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

γεν τῆς ἐλάφου τοῦ κριτοῦ τῶν ἐλάφων τῶν κριτῶνδοτ τῇ ἐλάφῳ τῷ κριτῇ ταῖς ἐλάφοις τοῖς κριταῖςαιτ τὴν ἔλαφον τὸν κριτὴν τὰς ἐλάφους τοὺς κριτὰς

β) Παρατατικόςἔψεγον ἔψεγες ἔψεγε ἐψέγομεν ἐψέγετε ἔψεγον γ) ΕΝΕΣΤ σῴζει ΠΑΡΑΤ ἔσωζε ΜΕΛΛ σώσει ΑΟΡ ἔσωσε ΠΑΡΚ σέσωκε

ΥΠΕΡΣ ἐσεσώκει

δ Συντακτικές 1 παραγίνεται=ρήμα αμετάβατο Ἔλαφος = υποκ 2 ἔψεγεν = ρήμα μεταβατικό Ἕλαφος = υποκ τὴν λεπτότητα = αντικ 3 ἀκούεται = ρήμα αμετάβατο Ὑλακή = υποκ 4 ἦν = ρήμα συνδετικό Αὕτη = υποκ (ἄδικος) κριτής = κατηγορούμενο 5 ἐνέπεσεν = ρήμα αμετάβατο Τὸ ζῷον = υποκ

7ο Κριτήριο

αΕρμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 8 (απ ) της 0ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 7 (απ ) της 0ης ενότητας

βΛεξιλογικές 1 α Στην ταυτότητα του παππού μου γράφει ότι το επάγγελμά του είναι ldquoκτη-

ματίαςrdquo β Αν θέλεις να αγοράσεις κτήματα σε κάποια αγροτική περιοχή είναι καλό να

απευθυνθείς σε κάποιον κτηματομεσίτη 2 α) πρόσωπο που ενεργεί ποιητὴς φυγὰς β) αποτέλεσμα ενέργειας θέαμα γράμμα γ) ενέργεια κατάσταση λατρεία θυσία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4

116U B

116U B

116U B

116U B

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 44: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

44 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

γΓραμματικές1 ενεστώτας παρατατικός μέλλοντας αόριστος παρακείμενος υπερσυντέλικος

διώκεις ἐδίωκες διώξεις ἐδίωξας δεδίωχας ἐδεδιώχεις 2 ταῖς μελίσσαις gt τῇμελίσσῃ τῷ θρόνῳ gt τοῖςθρόνοις τῶν τραυματιῶνgt τοῦ

τραυματίου τὰς δυνάμεις gt τὴνδύναμιν τοῖς βασιλεῦσι gt τῷβασιλεῖ

δ Συντακτικές α Οἱἄνθρωποι = υποκ στο ρ θεραπεύουσι β Τὰἀγαθὰ = άμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν τοῖςἀνθρώποις = έμμεσο αντικ στο ρ ἔδοσαν γ τύραννος = κατηγορούμενο στο υποκ Ἱππίας (το ρ ἐγένετο είναι συνδετικό)

8ο Κριτήριο

α Ερμηνευτικές 1 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 2 Απάντηση στη σελ 0 (απ ) της ης ενότητας 3 Η ενέργεια που έκανε ο Φιντίας την τελευταία στιγμή λίγο πριν λήξει η προ-

θεσμία που έβαλε ο τύραννος και η οποία απέδειξε τη φιλία του προς το Δά-μωνα ήταν η τήρηση της υπόσχεσής του να επιστρέψει και να υποστεί την ποι-νή που του επιβλήθηκε

4 Απάντηση στη σελ 0 (απ 4) της ης ενότητας

β Λεξιλογικές α απόγειο β αντιπολίτευση γ αρχαϊκές δ δικαιοδοσία ε πρόποση

γ Ετυμολογικές1 Ρήματα Πρόσωποπουενεργεί Ενέργειαήαποτέλεσμα

διοικέω-ῶ διοικητὴς διοίκησιςδίδωμι δότης δόσις θαυμάζω θαυμαστὴς θαυμασμὸς

δΓραμματικές 1 τῷτυράννῳ τοῦ τυράννου τοῖς τυράννοις τὸνἐγγυητήν τοῦ ἐγγυητοῦ τοῖς ἐγγυηταῖς τὸὄνομα τοῦ ὀνόματος τοῖς ὀνόμασι τὴντεταγμένηνὥραν τῆς τεταγμένης ὥρας ταῖς τεταγμέναις ὥραις τὴνπίστιν τῆς πίστεως ταῖς πίστεσι 2 α ΕΝΕΣΤ φυλάττει ΠΑΡΑΤ ἐφύλαττε ΜΕΛΛ φυλάξει ΑΟΡ ἐφύλαξε ΠΑ-

ΡΑΚ πεφύλαχε ΥΠΕΡΣ ἐπεφυλάχει β ΕΝΕΣΤ ἀπολύει ΠΑΡΑΤ ἀπέλυε ΜΕΛΛ ἀπολύσει ΑΟΡ ἀπέλυσε ΠΑ-

ΡΑΚ ἀπολέλυκε ΥΠΕΡΣ ἀπελελύκει

44

116U B

116U B

116U B

116U B

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 45: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

45

ε Συντακτικές τυραννοῦντος γενική απόλυτη χρονική μετοχή Φιντίας υποκείμενο στο ρήμα ῃτήσατο ἔγγυος κατηγορούμενο στο υποκ ὅς από το συνδ ρ ἐγενήθη δώσειν ειδικό απαρέμφατο αντικείμενο στο ρ ἔφησεν

9ο Κριτήριο

α Γραμματικές

1 γεν τοῦ καρκίνου τῆς φύσεως τὸ ὀστρακόδερμονδοτ τῷ καρκίνῳ τῇ φύσει τῷ ὀστρακοδέρμῳαιτ τὸν καρκῖνον τὴν φύσιν τὸ ὀστρακόδερμονγεν τῶν καρκίνων τῶν φύσεων τῶν ὀστρακοδέρμωνδοτ τοῖς καρκίνοις ταῖς φύσεσι τοῖς ὀστρακοδέρμοιςαιτ τοὺς καρκίνους τὰς φύσεις τὰ ὀστρακόδερμα

2 Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλωνπροσαγορεύεται προσηγορεύετο προσαγορεύσεται

διακωλύει διεκώλυε διακωλύσει

Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντέλικοςπροσηγορεύσατο προσηγόρευται προσηγόρευτο

διεκώλυσε διακεκώλυκε διεκεκωλύκει

βΣυντακτικές παρεμβαλών συνημμένη μετοχή υποκείμενο (εννοείται) ὁκαρκῖνος ζηλοῦντα συνημμένη μετοχή υποκείμενο σὲ ἀπέχεσθαι υποκείμενο σέ ετεροπροσωπία

γΕτυμολογικές-Ερμηνευτικές 1 μανθάνω gt μάθημα (αποτέλεσμα ενέργειας) μανθάνω gt μαθητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) ποιέω-ῶ gt ποιητὴς (το πρόσωπο που ενεργεί) 2 σύμπτυξις (lt συμπτύσσω) ενέργεια κατάσταση βλάβη (lt βλάπτω) ενέργεια κατάσταση

δΕρμηνευτικές Ο Μ Βασίλειος συμβουλεύει στους ακροατές του να αποφεύγουν να κάνουν κα-

κό στο διπλανό τους έστω κι αν θαυμάζουν την εφευρετικότητα και την επινο-ητικότητα του κάβουρα Αυτό το δηλώνει με τη φράση ldquoζηλοῦντατὸποριστικὸνκαὶεὐμήχανοντῶνκαρκίνωνἀπέχεσθαιτῆςβλάβηςτοῦπλησίονrdquo

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

45

116U B

116U B

116U B

116U B

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 46: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

46

116U B

116U B

116U B

116U B

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 47: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

47

116U B

116U B

116U B

116U B

48

116U B

116U B

116U B

116U B

Page 48: 116U B - ziti.gr · 5 4. Η γη ας αναμειχθεί με φωτιά . Το νόημα είναι: Μετά το δικό μας θάνατο ας κα-ταστραφούν

48

116U B

116U B

116U B

116U B