11η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

35
Εξέταση Προόδου Γραmmική ΄Αλγεβρα Αντιστροφοι Πίνακες Θεωρήmατα και Ασκήσεις Τmήmα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών Πανεπιστήmιο Θεσσαλίας 17 Οκτωβρίου 2014

description

Αντίστροφοι Πίνακες Θεωρήματα και Ασκήσεις

Transcript of 11η διάλεξη Γραμμικής Άλγεβρας

Εξέταση Προόδου

Γραμμική ΄Αλγεβρα

Αντιστροφοι Πίνακες

Θεωρήματα και Ασκήσεις

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

17 Οκτωβρίου 2014

Εξέταση Προόδου

Γινόμενο Πινάκων

Κάθε στήλη του γινομένου των δύο πινάκων A B ισούται με τογινόμενο του A με την αντίστοιχη στήλη του B.

A ·

...

.

.

.

Bστ1 · · · Bστn...

.

.

.

=

...

.

.

.

A ·Bστ1 · · · A ·Bστn...

.

.

.

Κάθε γραμμή του γινομένου των δύο πινάκων A B ισούται με τογινόμενο της αντίστοιχης γραμμής του A επί τον B.

· · · Aγρ1 · · ·...

· · · Aγρn · · ·

·B=

· · · Aγρ1 ·B · · ·

.

.

.

· · · Aγρn ·B · · ·

Εξέταση Προόδου

Ορισμός αντιστρόφου

Ο αντίστροφος ενός πίνακα A είναι ένας άλλος πίνακας B τέτοιοςώστε

AB=BA= I

Ο αντίστροφος συνήθως συμβολίζεται με A−1.

Εξέταση Προόδου

Αντίστροφος του αντίστροφου

Θεώρημα

Ο αντίστροφος του αντίστροφου ενός πίνακα είναι ο ίδιος ο

πίνακας. Δηλαδή (A−1

)−1 =A

.

Απόδειξη.

AA−1 =A−1A= I.

Εξέταση Προόδου

Αντίστροφος του αντίστροφου

Θεώρημα

Ο αντίστροφος του αντίστροφου ενός πίνακα είναι ο ίδιος ο

πίνακας. Δηλαδή (A−1

)−1 =A

.

Απόδειξη.

AA−1 =A−1A= I.

Εξέταση Προόδου

Αντίστροφος γινομένου

Θεώρημα

Ο αντίστροφος του γινομένου δύο πινάκων ισούται με το γινόμενο,

με αντίστροφη σειρά, των αντιστρόφων τους.

Δηλαδή

(AB)−1 =B−1A−1.

Απόδειξη.

(B−1A−1

)(AB) =B−1

(A−1A

)B=B−1IB=B−1B= I.

(AB)(B−1A−1

)=A

(BB−1

)A−1 =AIA−1 =AA−1 = I.

Εξέταση Προόδου

Αντίστροφος γινομένου

Θεώρημα

Ο αντίστροφος του γινομένου δύο πινάκων ισούται με το γινόμενο,

με αντίστροφη σειρά, των αντιστρόφων τους. Δηλαδή

(AB)−1 =B−1A−1.

Απόδειξη.

(B−1A−1

)(AB) =B−1

(A−1A

)B=B−1IB=B−1B= I.

(AB)(B−1A−1

)=A

(BB−1

)A−1 =AIA−1 =AA−1 = I.

Εξέταση Προόδου

Αντίστροφος γινομένου

Θεώρημα

Ο αντίστροφος του γινομένου δύο πινάκων ισούται με το γινόμενο,

με αντίστροφη σειρά, των αντιστρόφων τους. Δηλαδή

(AB)−1 =B−1A−1.

Απόδειξη.

(B−1A−1

)(AB) =B−1

(A−1A

)B=B−1IB=B−1B= I.

(AB)(B−1A−1

)=A

(BB−1

)A−1 =AIA−1 =AA−1 = I.

Εξέταση Προόδου

Αντίστροφος γινομένου

Θεώρημα

Ο αντίστροφος του γινομένου δύο πινάκων ισούται με το γινόμενο,

με αντίστροφη σειρά, των αντιστρόφων τους. Δηλαδή

(AB)−1 =B−1A−1.

Απόδειξη.

(B−1A−1

)(AB) =B−1

(A−1A

)B=B−1IB=B−1B= I.

(AB)(B−1A−1

)=A

(BB−1

)A−1 =AIA−1 =AA−1 = I.

Εξέταση Προόδου

Μοναδικότητα αντιστρόφου

Θεώρημα

Αν υπάρχει ο αντίστροφος αυτός είναι μοναδικός.

Απόδειξη.

΄Εστω ότι υπάρχουν δύο αντίστροφοι του A ο B και ο C. Τότε

B=BI =B(AC) = (BA)C= IC=C.

Εξέταση Προόδου

Μοναδικότητα αντιστρόφου

Θεώρημα

Αν υπάρχει ο αντίστροφος αυτός είναι μοναδικός.

Απόδειξη.

΄Εστω ότι υπάρχουν δύο αντίστροφοι του A ο B και ο C. Τότε

B

=BI =B(AC) = (BA)C= IC=C.

Εξέταση Προόδου

Μοναδικότητα αντιστρόφου

Θεώρημα

Αν υπάρχει ο αντίστροφος αυτός είναι μοναδικός.

Απόδειξη.

΄Εστω ότι υπάρχουν δύο αντίστροφοι του A ο B και ο C. Τότε

B=BI

=B(AC) = (BA)C= IC=C.

Εξέταση Προόδου

Μοναδικότητα αντιστρόφου

Θεώρημα

Αν υπάρχει ο αντίστροφος αυτός είναι μοναδικός.

Απόδειξη.

΄Εστω ότι υπάρχουν δύο αντίστροφοι του A ο B και ο C. Τότε

B=BI =B(AC)

= (BA)C= IC=C.

Εξέταση Προόδου

Μοναδικότητα αντιστρόφου

Θεώρημα

Αν υπάρχει ο αντίστροφος αυτός είναι μοναδικός.

Απόδειξη.

΄Εστω ότι υπάρχουν δύο αντίστροφοι του A ο B και ο C. Τότε

B=BI =B(AC) = (BA)C=

IC=C.

Εξέταση Προόδου

Μοναδικότητα αντιστρόφου

Θεώρημα

Αν υπάρχει ο αντίστροφος αυτός είναι μοναδικός.

Απόδειξη.

΄Εστω ότι υπάρχουν δύο αντίστροφοι του A ο B και ο C. Τότε

B=BI =B(AC) = (BA)C= IC=C.

Εξέταση Προόδου

Αντίστροφος και λύσεις

Θεώρημα

Αν υπάρχει ο αντίστροφος ενός πίνακα A τότεÏ υπάρχει μοναδική λύση του συστήματος Ax= b γιαοποιοδήποτε b

Ï και η μόνη λύση του ομογενούς συστήματος είναι η μηδενική.

Απόδειξη.

Ax= b⇒A−1Ax=A−1b⇒ x=A−1b.

Εξέταση Προόδου

Αντίστροφος και λύσεις

Θεώρημα

Αν υπάρχει ο αντίστροφος ενός πίνακα A τότεÏ υπάρχει μοναδική λύση του συστήματος Ax= b γιαοποιοδήποτε b

Ï και η μόνη λύση του ομογενούς συστήματος είναι η μηδενική.

Απόδειξη.

Ax= b

⇒A−1Ax=A−1b⇒ x=A−1b.

Εξέταση Προόδου

Αντίστροφος και λύσεις

Θεώρημα

Αν υπάρχει ο αντίστροφος ενός πίνακα A τότεÏ υπάρχει μοναδική λύση του συστήματος Ax= b γιαοποιοδήποτε b

Ï και η μόνη λύση του ομογενούς συστήματος είναι η μηδενική.

Απόδειξη.

Ax= b⇒A−1Ax=A−1b

⇒ x=A−1b.

Εξέταση Προόδου

Αντίστροφος και λύσεις

Θεώρημα

Αν υπάρχει ο αντίστροφος ενός πίνακα A τότεÏ υπάρχει μοναδική λύση του συστήματος Ax= b γιαοποιοδήποτε b

Ï και η μόνη λύση του ομογενούς συστήματος είναι η μηδενική.

Απόδειξη.

Ax= b⇒A−1Ax=A−1b⇒ x=A−1b.

Εξέταση Προόδου

΄Υπαρξη αντιστρόφου

Θεώρημα

Ο αντίστροφος ενός πίνακα A υπάρχει ανν όλα τα οδηγά στοιχείαμετά την απαλοιφή με οδήγηση του A είναι μη μηδενικά.

Απόδειξη.

Για να υπάρχει πρέπει να μπορούμε να υπολογίσουμε όλες τις

στήλες του.

Πρέπει δηλαδή τα συστήματα Avj = ejγια j= 1,2, . . . ,n να έχουν

όλα λύση.

Εξέταση Προόδου

Αντίστροφος τριγωνικού

Θεώρημα

Ο αντίστροφος ενός άνω(κάτω) τριγωνικού πίνακα είναι

άνω(κάτω) τριγωνικός πίνακας.

Απόδειξη.

Εύκολη αλλά θέλει τον χρόνο της και είναι βαρετή.

Εξέταση Προόδου

΄Ασκηση

EA=1 0 0

0 1 π

0 0 1

2 2 40 1 −3−2 7 4

=??

Α)

2 2 4−2π 1+7π −3+4π−2 7 4

Β)

2 2 40 1 −3

2π−2 2π+7 4π+4

Γ)

2 2 4+2π0 1 −3+π−2 7 4+7π

Δ)

2 2 40 1 −3−2 π+7 4−3π

Εξέταση Προόδου

΄Ασκηση

Ο αντίστροφος του πίνακα

[1 32 4

]είναι ο

[−2 32

1 −12

].

Ποιά είναι η λύση του συστήματος

2x1 +4x2 = 2x1 +3x2 = 1

Α)

[1 23 1

]Β)

[10

]Γ)

[03

]Δ)

[ 12 0−0 1

]Δικαιολογήστε την απάντησή σας

Απάντηση: Το σύστημα σε μορφή πινάκων

[1 32 4

]x=

[12

]άρα

λύση είναι η Β):

[−2 32

1 −12

][12

]=

[10

]

Εξέταση Προόδου

΄Ασκηση

Ο αντίστροφος του πίνακα

[1 32 4

]είναι ο

[−2 32

1 −12

].

Ποιά είναι η λύση του συστήματος

2x1 +4x2 = 2x1 +3x2 = 1

Α)

[1 23 1

]Β)

[10

]Γ)

[03

]Δ)

[ 12 0−0 1

]Δικαιολογήστε την απάντησή σας

Απάντηση: Το σύστημα σε μορφή πινάκων

[1 32 4

]x=

[12

]άρα

λύση είναι η Β):

[−2 32

1 −12

][12

]=

[10

]

Εξέταση Προόδου

΄Ασκηση

Ο αντίστροφος του πίνακα

[1 32 4

]είναι ο

[−2 32

1 −12

].

Ποιά είναι η λύση του συστήματος

2x1 +4x2 = 2x1 +3x2 = 1

Α)

[1 23 1

]Β)

[10

]Γ)

[03

]Δ)

[ 12 0−0 1

]

Δικαιολογήστε την απάντησή σας

Απάντηση: Το σύστημα σε μορφή πινάκων

[1 32 4

]x=

[12

]άρα

λύση είναι η Β):

[−2 32

1 −12

][12

]=

[10

]

Εξέταση Προόδου

΄Ασκηση

Ο αντίστροφος του πίνακα

[1 32 4

]είναι ο

[−2 32

1 −12

].

Ποιά είναι η λύση του συστήματος

2x1 +4x2 = 2x1 +3x2 = 1

Α)

[1 23 1

]Β)

[10

]Γ)

[03

]Δ)

[ 12 0−0 1

]Δικαιολογήστε την απάντησή σας

Απάντηση: Το σύστημα σε μορφή πινάκων

[1 32 4

]x=

[12

]άρα

λύση είναι η Β):

[−2 32

1 −12

][12

]=

[10

]

Εξέταση Προόδου

΄Ασκηση

Ο αντίστροφος του πίνακα

[1 32 4

]είναι ο

[−2 32

1 −12

].

Ποιά είναι η λύση του συστήματος

2x1 +4x2 = 2x1 +3x2 = 1

Α)

[1 23 1

]Β)

[10

]Γ)

[03

]Δ)

[ 12 0−0 1

]Δικαιολογήστε την απάντησή σας

Απάντηση: Το σύστημα σε μορφή πινάκων

[1 32 4

]x=

[12

]άρα

λύση είναι η Β):

[−2 32

1 −12

][12

]=

[10

]

Εξέταση Προόδου

΄Ασκηση

Αποδείξτε ότι για κάθε αντιστρέψιμο πίνακα A για κάθεπραγματικό αριθμό r 6= 0 ισχύει

(rA)−1 = 1r

A−1

(1r

A−1)rA= (r(1r

A−1))A=A−1A= I

Εξέταση Προόδου

΄Ασκηση

Αποδείξτε ότι για κάθε αντιστρέψιμο πίνακα A για κάθεπραγματικό αριθμό r 6= 0 ισχύει

(rA)−1 = 1r

A−1

(1r

A−1)rA= (r(1r

A−1))A=A−1A= I

Εξέταση Προόδου

΄Ασκηση

Είναι ο πίνακας

A=1 2 3

1 2 41 2 5

Αντιστρέψιμος;

Α Ναι.

Β ΄Οχι.

Γ ΄Ισως.

Δ Τα έχω χαμένα.

Εξέταση Προόδου

΄Ασκηση

Είναι ο πίνακας

B=1 1 1

2 2 23 4 5

αντιστρέψιμος;

Α Ναι.

Β ΄Οχι.

Γ ΄Ισως.

Εξέταση Προόδου

΄Ασκηση

Αν γνωρίζουμε ότι το σύστημα1 1 12 −1 03 4 5

x=0

00

έχει σαν λύση μόνον την x=~0 τι ισχύει για το σύστημα1 1 1

2 −1 03 4 5

x=−1

7−3

?

Α Υπάρχει τουλάχιστον μία λύση x.Β Υπάρχει το πολύ μια λύση x.Γ Και τα δύο απο τα παραπάνω

Δ Τίποτε απο τα παραπάνω.

Εξέταση Προόδου

΄Ασκηση

Αν γνωρίζουμε ότι το σύστημα1 1 12 −1 03 4 5

x=0

00

έχει σαν λύση μόνον την x=~0 τι ισχύει για το σύστημα1 1 1

2 −1 03 4 5

x=−1

7−3

?

Α Υπάρχει τουλάχιστον μία λύση x.Β Υπάρχει το πολύ μια λύση x.Γ Και τα δύο απο τα παραπάνω

Δ Τίποτε απο τα παραπάνω.

Εξέταση Προόδου

΄Ασκηση

Η ισότητα (A+B)T =AT +BTισχύει

Α Για κάθε ζεύγος n×n πινάκων A και B.Β Για κανένα ζεύγος n×n πινάκων A και B.Γ Για μερικά μόνον ζεύγη n×n πινάκων A και B ενώ για άλλαδεν ισχύει

Εξέταση Προόδου

΄Ασκηση

Η ισότητα (A+B)−1 =A−1 +B−1ισχύει

Α Για κάθε ζεύγος n×n αντιστρέψιμων πινάκων A και B.Β Για κανένα ζεύγος n×n αντιστρέψιμων πινάκων A και B.Γ Για μερικά μόνον ζεύγη n×n αντιστρέψιμων πινάκων A και Bενώ για άλλα δεν ισχύει