ΤΕΥΧΟΣ 109 28 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013 ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΕΝΤΥΠΗ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ) ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (Ε.Ε.Ι.Ε.Π.) χχχ

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (I.L.O.)

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΠΡΟΛΗΨΗ

ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΩΝ ΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧ

Με πρωτοβουλία των ειδικευόμενων του Βόρειου Τόξου Θεωρητικής Κατάρτισης στην Ιατρική της Ερ-γασίας, μεταφράσθηκε το κείμενο της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) που είναι αφιερωμένο στην Πρόληψη των Επαγγελματικών Νοσημάτων, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία 28 Απριλίου 2013. Οι συνάδελφοι που συμμετέχουν στο Βόρειο Τόξο είναι οι κ.κ. Εφη Τσαντάκη, Ιωάννης Παντε-λίδης, Μιχάλης Καργάκης, Δήμητρα Νέλλα, Μαργαρίτης Πανταζίδης, Κώστας Σκεύας, Νίκος Κολοβός και

Ιωάννα Γκρέτση. Η έκδοση έγινε από το ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε. Όπως αναφέρεται στο εισαγωγικό σημείωμα τα επαγγελματικά προκαλούν πολλά δεινά και τεράστιες απώλειες στο χώρο της εργασίας. Κι όμως τέτοιου είδους ασθένειες που σχετίζονται με συγκεκριμένες δουλειές ή χώρους εργασίας παραμένουν σε μεγάλο ποσοστό αόρατες σε σύγκριση με βιομηχανικά ατυχήματα παρ’ όλο που προκαλούν το θάνατο πολλών ανθρώπων κάθε χρόνο (περίπου έξι φορές περισσότερο). Επιπλέον η φύση των επαγγελματικών ασθενειών αλλάζει γρήγορα, δηλαδή τεχνο-λογικές και κοινωνικές αλλαγές, μαζί

με παγκόσμιες οικονομικές συνθήκες επιδεινώνουν τους ήδη υπάρχοντες παράγοντες κινδύνου και δημιουργούν άλλους καινούριους. Πολύ γνωστές επαγγελματικές ασθένειες, όπως οι πνευμονοκονιάσεις, παραμένουν εξαπλωμένες ενώ σχετικά καινούριες επαγγελματικές ασθένειες, όπως ψυχικές και μυοσκελετικές παθήσεις, αυξάνονται συνεχώς. Ενώ αρκετή πρόοδος έχει γίνει για την αντιμετώπιση των προκλήσεων των επαγγελματικών νοσημάτων, υπάρχει επείγουσα ανάγκη να ενταθούν οι προσπάθειες για την πρόληψή τους σε εθνικά συστήματα υγείας. Με τη

συνεργασία κυβερνήσεων, εργοδο-τικών και εργατικών οργανώσεων ο αγώνας έναντι αυτής της κρυφής επιδημίας θα πρέπει να πρωταγω-νιστήσει στη νέα διεθνή και εθνική ατζέντα για την ασφάλεια και την υγεία. Αυτή η αναφορά στην Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία περι-γράφει την παρούσα κατάσταση αναφορικά με τα επαγγελματικά νοσήματα και παρουσιάζει προτάσεις για την αντιμετώπιση αυτού του σοβαρού εργασιακού ελλείμματος. Το πλήρες κείμενο του ILO, χωρίς βιβλιογραφία, στις σελίδες 5 και 6.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΕΣΤΙΑΚΟΥ ΠΟΛΟΥ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΧΧΧΧΧΧXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧ

Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (I.L.O.) εκτιμά ότι περίπου 159.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο στην Ε.Ε. λόγω επαγγελματι-κών ασθενειών. Σε διεθνές επίπεδο, οι επαγγελματικές ασθένειες εξακολουθούν να είναι η κύρια αιτία των θανατηφόρων ατυχημάτων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του I.L.O., από 2,34 εκατ. επαγγελματικών θανάτων κάθε χρόνο, μόνο 321.000 οφείλονται σε εργατικά ατυχήματα. Οι υπόλοιποι 2,02 εκατ. θάνατοι προκαλούνται από διάφορα είδη ασθενειών που σχετίζονται με την εργασία, γεγονός που αντιστοιχεί σε ένα ημερήσιο μέσο όρο πάνω από 5.500 θανάτους. Ένας μεγάλος αριθμός αυτών των θανάτων θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί αν οι σχετικοί

κίνδυνοι είχαν προβλεφθεί και αν εύλογα μέτρα ασφάλειας είχαν εφαρμοστεί και τηρηθεί με συνέπεια. Με γνώμονα το ότι «η πρόληψη είναι προτιμότερη από τη θεραπεία», η φετινή εκστρατεία του I.L.O. με αφορμή τον εορτασμό της 28ης Απριλίου ως Παγκόσμιας Ημέρας για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία, εστιάζει στην πρόληψη των επαγγελματικών ασθενειών. Με τη συλλογική προσπάθεια των κυβερνήσεων και των οργανώσεων των εργοδοτών και των εργαζομένων, η κατα-πολέμηση αυτής της «κρυφής επιδημίας» θα πρέπει να έχει εξέχουσα θέση στα νέα παγκόσμια και εθνικά προγράμματα για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία. Όλες οι χώρες μπορούν να λάβουν τώρα συγκεκριμένα

μέτρα για να βελτιώσουν την ικανότητά τους για την πρόληψη των επαγγελματικών ασθενειών, ενώ στο πλαίσιο της προσπάθειας αυτής καλούνται οι κοινωνικοί εταίροι (κυβερνήσεις, εργοδότες και εργαζόμενοι) να συνεργαστούν για την ανάπτυξη και την εφαρμογή εθνικών πολιτικών και στρατηγικών που αποσκοπούν στην πρόληψη των επαγγελματικών ασθενειών. Για την προβολή του θέματος της φετινής εκστρατείας του I.L.O. στη χώρα μας, η αρμόδια Γενική Διεύθυνση Συνθηκών και Υγιεινής της Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, σε συνεργασία με το Ελληνικό Ινστιτούτο για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία (ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε.) και την ΣΤΑ.ΣΥ. Α.Ε.,

οργανώνουν και φέτος – όπως κάθε χρόνο με ιδιαίτερη επιτυχία – εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης εργοδοτών, εργαζομέ-νων, όλων των ενδιαφερόμενων για τα θέματα Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία, καθώς και του γενικού κοινού, μέσω του δικτύου των μέσων μαζικής μεταφοράς σταθερής τροχιάς της Αθήνας. Για τον σκοπό αυτό, από τις διαθέσιμες ψηφιακές οθόνες σε επιβατικούς σταθμούς και οχήματα του δικτύου του Μετρό, του Τραμ και του Η.Σ.Α.Π., θα προβάλλονται ως κοινωνικά μηνύματα και για χρονικό διάστημα ενός μήνα, σχετικά οπτικοακουστικά μηνύματα για την προαγωγή του κεντρικού θέματος της φετινής εκστρατείας του I.L.O. «Πρόληψη των επαγγελματικών ασθενειών».

ΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧ

ΣΧΟΛΙΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε. ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧ

Από το Σωματείο Εργαζομένων ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε. στάλθηκε με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο προς τον Εκδότη της εφημερίδας επιστολή που αναφέρεται στο πρώτο θέμα της προηγούμενης έκδοσης. Το έγγραφο στάλθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο του Σωματείου ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε. στις 24 Απριλίου 2013 με αρ. πρωτ. 121 και απευθύνεται προς το Διοικητικό Συμβούλιο του Ελληνικού Ινστιτούτου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε.) και προς το Διοικητικό Συμβούλιο της Ελληνικής Εταιρείας Ιατρικής της Εργασίας και Περιβάλλοντος (Ε.Ε.Ι.Ε.Π.). Το κείμενο της επιστολής έχει ως εξής: Σήμερα, στο τεύχος 108 [29(!) Απρι-λίου 2013] της «περιοδικής έκδοσης» της Ελληνικής Εταιρείας Ιατρικής της Εργασίας και Περιβάλλοντος (Ε.Ε.Ι.Ε.Π.) «εργασiαυγεία», δημοσιεύεται, ως κύ-ριο άρθρο, ανώνυμη επιστολή «ενός εργαζομένου του ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε.» με τίτλο «Το Κύκνιο (sic) Άσμα του

ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε.». Το Σωματείο Εργα-ζομένων του ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε. αμφισβητεί ότι υπάρχει εργαζόμενος του Ινστιτούτου που έχει αποστείλει την εν λόγω επιστολή. Οι θέσεις των εργαζομένων του ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε. αποτυπώνονται μέσα από τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί με δημοκρατικές συλλογικές διαδικασίες και οι οποίες είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα του Σωματείου. Η προβολή κειμένων με θέσεις που απαξιώνουν τους εργαζόμενους και το έργο του ΕΛΙΝΥΑΕ και αποπροσανατολίζουν από τις πραγματικές ευθύνες για την πορεία του, εξυπηρετούν οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα αυτών που επιθυμούν την υποβάθμιση ή το κλείσιμό του.

Το Δ.Σ. του Σωματείου Απαντώντας, ο Εκδότης της εφημερίδας έστειλε την ακόλουθη επιστολή προς το Διοικητικό Συμβούλιο του Σωματείου Εργαζομένων ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε.:

Αξιότιμοι Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι, στο αμέσως επόμενο τεύχος της περιοδικής έκδοσης θα περιλαμβάνεται το κείμενο της επιστολής του Σωματείου Εργαζομένων ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε. που αναφέρεται στο πρώτο θέμα της τρέχουσας έκδοσης. Ως ημερομηνία της έκδοσης λόγω τυπογραφικού λάθους αναφέρεται η 29.04.2013 και ήδη έχει διορθωθεί στην ηλεκτρονική και έντυπη έκδοση. Επειδή γιά τη δημοσίευση του κειμένου που στάλθηκε από «έναν εργαζόμενο του ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε.», ασφαλώς και φέρει ευθύνη ο Εκδότης του εντύπου, θα πρέπει να επισημανθεί ότι δεν θεωρήθηκε ότι «απαξιώνουν τους εργαζόμενους και το έργο του ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε.», αλλά ακριβώς το αντίθετο και όσο γιά την αμφισβήτηση του άν στάλθηκε από «έναν εργαζόμενο του ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε.», προφανώς ο Εκδότης έχει στη διάθεσή του τα πλήρη στοιχεία του αποστολέα, αλλά επιπλέον είναι καταγεγραμμένη η αποστολή στο

ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του εκδότη της περιοδικής έκδοσης (ημερομηνία, ώρα και ηλεκτρονική διεύθυνση αποστολέα, με τον οποίο υπήρξε και τηλεφωνική επικοινωνία επιβεβαίωσης, που πάντως δεν είναι καταγεγραμμένη). Ολα τα παραπάνω αποτελούν μέρος του ποιοτικού ελέγχου γιά την έκδοση της εφημερίδας και δεν είναι διαθέσιμα, αφού καλύπτονται από σχετικό απόρρητο. Τα οικονομικά, αλλά ιδίως τα πολιτικά συμφέροντα αυτών που επιθυμούν την υποβάθμιση ή το κλείσιμό του ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε. που υπονοείται ασαφώς ότι υποκρύπτονται, ασφαλώς και δεν αφορούν τον Εκδότη που δίνει μάχη από κάθε θεσμική ή μη θέση του. Να σημειωθεί ότι το σχετικό άρθρο διόλου ανώνυμο δεν μπορεί να θεωρηθεί αφού η εφημερίδα έχει εκδότη, που φέρει την ευθύνη γιά όλα τα δημοσιεύματα, είτε υπογράφονται, είτε όχι.

Με τιμή Θ.Κ. Κωνσταντινίδης

ΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧ ΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧ

ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ Ε.Ι.Ν.Α.Π. ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΜΟΙΒΕΣ ΕΦΗΜΕΡΙΩΝ ΣΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚ

Tην τελευταία του πνοή πάνω στο καράβι όπου εργαζόταν, άφησε ο Ελληνας πλοίαρχος που ήταν ηλικίας 51 ετών και ήταν ναυτολογημένος στο φορτηγό πλοίο Argyroula σημαίας Marshall Islands. Το πλοίο βρισκόταν στο λιμάνι της Οδησσού όταν συνέβη το περιστατικό, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση που εκδόθηκε στην Αθήνα από το Γραφείο Τύπου του Λιμενικού Σώματος.

Ο πλοίαρχος του φορτηγού πλοίου αισθάνθηκε αδιαθεσία και έχασε τις αισθήσεις του. Του παρασχέθηκαν οι πρώτες βοήθειες, αλλά όταν έφτασε γιατρός στο πλοίο διαπιστώθηκε ο θάνατός του. Η σωρός του ναυτικού μεταφέρθηκε στην αρμόδια ιατροδικαστική Υπηρεσία της Οδησσού για νεκροψία και νεκροτομή. Προανάκριση πρόκειται να διενεργηθεί από το Κεντρικό Λιμεναρχείο Πειραιά.

Τα προβλήματα που έχουν προκύψει με τις πληρωμές των και εφημεριών, το χρονοεπίδομα του καθώς τα προσλήψεις συζητήθηκαν κατά τη συνάντηση αντιπροσωπείας καθώς τα Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΙΝΑΠ και Επιτροπών νοσοκομείων της Αθήνας με τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Νικόλαο Πολύζο, στο πλαίσιο της στάσης των της Κυβέρνησης από τη μέχρι τώρα

δέσμευσή της, για επάνοδο στο καθεστώς που υπήρχε μέχρι το Νοέμβριο του 2011. Καθιερώνεται μια πολύπλοκη γραφειοκρατική διαδικασία που θα σημάνει, καθώς τα πιθανότατα, μεγάλες καθυστερήσεις στην πληρωμή των εφημεριών κάθε μήνα. Παρ’ όλα αυτά υπήρξε προφορική δέσμευση ότι θα, ο Γενικός Γραμματέας αναγνώρισε το δίκαιο του αιτήματος και δεσμεύτηκε για άμεσες ενέργειες που θα λύσουν.

εργασiα ΚΑΙ υγεία

ΠΑΛΙΟΙ ΚΑΙ ΝΕΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ ΣΤΗΝ ΥΓΙΕΙΝΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧ

Καθώς ένα Τέταρτο Μνημόνιο συζητιέται σήμερα στη Βουλή, το ενδιαφέρον πρέπει να εστιάσει στις επιπτώσεις των προηγουμένων Τριών Μνημονίων τόσο στην Υγεία και την Ασφάλεια της Εργασίας, όσο και στη Δημόσια Υγεία - Δημόσια Υγιεινή στην Ελλάδα. Η κρίση είναι οικονομική και κοινωνική, που έχει λάβει καθολικό χαρακτήρα, αφορά κάθε επίπεδο, έχει μετατραπεί σε κρίση ακόμα και υγειονομική και επιδημιολογική για την υγεία του πληθυσμού. Διεθνείς φορείς, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ήδη το έχουν καταδείξει. Υπάρχουν επιστήμονες που τα επισημαίνουν όλα αυτά, όμως υπάρχουν και κάποιοι άλλοι, που θεωρούν πιθανόν ότι τα Μνημόνια είναι ανώδυνα... Καθώς ήταν κοινά αποδεκτό ότι η εφαρμοζόμενη πρόληψη, αποτέλεσμα πολύχρονων αγώνων των εργαζόμενων για αξιοποίηση της τεχνολογικής προόδου, οδηγούσε σε περιορισμό της επαγγελματικής νοσηρότητας, αλλά και καθώς τεκμηριωτικά μειώνονταν οι Κλινικές Ιατρικής της Εργασίας και μετατρέπονταν σε Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα Υγιεινής της Εργασίας, μια άλλη ζοφερή εικόνα εμφανίζεται. Ετσι κι αλλιώς η μισή πλευρά της αλήθειας φαινόταν και μάλιστα γεωγραφικά κατανεμημένη, λόγω και του διεθνούς καταμερισμού παραγωγής: Τα όποια ευμενή αποτελέσματα αφορούσαν τον αναπτυγμένο κατά το βιομηχανικό πρότυπο κόσμο και σχετίζονταν εκτός από τους όρους ανάπτυξης κουλτούρας (συνακόλουθης όρων κινήματος) στο πεδίο της Υγείας και Ασφάλειας της Εργασίας, με το πρότυπο ανάπτυξης, δηλαδή τη μεταφορά της παραγωγής στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Λόγω της θέσης του, έχοντας αρμοδιότητα για την ανάλυση της παγκόσμιας εικόνας, ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας αναδεικνύει το θέμα του περιορισμού της επαγγελματικής νοσηρότητας και της μείωσης των εργατικών ατυχημάτων τόσο στον αναπτυσσόμενο κόσμο, όπου είναι αμφίβολο άν τηρούνται έστω και στοιχειωδώς μέτρα για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασίας, όσο και στις αναπτυγμένες κατά το βιομηχανικό πρότυπο χώρες. Είναι ενδεικτικό ότι ακόμα και στην Ελλάδα (της έλλειψης καταγραφών) μπορεί να έχουν περιορισθεί οι επαγγελματικές πνευμονοπάθειες, όπως τεκμηριώνουν και οι επιστημονικές έρευνες του Ελληνικού Ινστιτούτου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, σε σύγκριση με παλαιότερες μελέτες, που καταγράφονται στο μνημειώδες έργο του Σωληναραίου. Αλλωστε, ακόμα και η εικόνα του δημονοσολογικού προτύπου που περιγράφουν ευαισθητοποιημένοι κλινικοί συνάδελφοι πνευμονολόγοι, το ίδιο δείχνει. Ωστόσο, το πρόβλημα παραμένει και αφού είναι προλήψιμο, η πρόληψη πρέπει να επιταθεί, ιδίως τώρα που η κρίση μεγεθύνει το όλο ζήτημα. Σε καιρούς που άρχισε να ξεχνιέται το πλαίσιο κοινών συμφωνιών για Υγεία και Ασφάλεια της Εργασίας, αφού κάποιοι (ακόμα και πρώην Πρωθυπουργοί) θεωρούν ότι μπορεί και να είναι «βάρος». Το ίδιο επισημαίνει και το πρόσφατο Μανιφέστο του Συνεδρίου των Εργατικών Συνδικάτων του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς αναφέρεται στην Επαναδιεκδίκηση της Επαγγελματικής Ασφάλειας και Υγείας. Καθώς οι άοκνες προσπάθειες των εργαζόμενων του Ελληνικού Ινστιτούτου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, στοχεύουν να κρατήσουν ενεργό το Ινστιτούτο, όταν διακρίνονται προθέσεις να περιορισθεί η χρηματοδότησή του στο ένα τρίτο από την Τριμερή Κυβέρνηση. Καθώς ενεργοποιούνται οι ειδικευόμενοι συνάδελφοι Ιατρικής της Εργασίας του Βόρειου Τόξου Θεωρητικής Κατάρτισης για οριοθέτηση προτεραιοτήτων για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασίας. Λοιπόν, αυτό ακριβώς κάνει διαρκώς και η στήλη αυτή, το Κύριο Αρθρο της περιοδικής έκδοσης. Γι’ αυτό και δεν είναι διόλου απαραίτητες οι διαδικασίες που απαιτούν από τους επιστήμονες να γίνονται δηλωσίες, ιδίως για τη φιλοξενία απόψεων στο Πρώτο Θέμα αυτής της περιοδικής έκδοσης. Εκτός κι άν η επιστήμη και η πολιτική ασκείται με Δικηγόρους σε αίθουσες Δικαστηρίων και Διοικητικών Συμβουλίων.

Θ.Κ. Κωνσταντινίδης

ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΔΕΙΧΝΕΙ ΤΙΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ χχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχΨΨΨΨΨΨΨΨΨΨΨΨΨχχχψψψψψψψψψψψχχχχχχχχχχχ Με βάση τα αποτελέσματα από την τελευταία πανελλαδική έρευνα Hellas Health V, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2013, από το Κέντρο Μελετών Υπηρεσιών Υγείας (Κ.Μ.Υ.Υ.) της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (Ι.Κ.Π.Ι.), φαίνεται ότι η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει σημαντικά, τόσο την υγεία, όσο και τη χρήση υπηρεσιών φροντίδας υγείας στη χώρα μας. Συγκεκριμένα, ποσοστό 56,7% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι η πληρωμή των φαρμάκων αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για αυτούς, ενώ ποσοστό 52,3% ανησυχεί πολύ για το εάν θα μπορέσει να καλύψει το κόστος των φαρμάκων που χρειάζεται στα επόμενα δύο χρόνια. Επιπλέον, το 25% των χρόνιων ασθενών που συμμετείχαν στην έρευνα, δήλωσαν ότι έχουν μειώσει τις δαπάνες για φαγητό, ηλεκτρικό και καύσιμα, προκειμένου να καλύψουν το κόστος των φαρμάκων. Ακόμη, η οικονομική κρίση έχει σημαντική επίπτωση και στις πρακτικές εμβολιασμού ενηλίκων, αλλά και παιδιών. Το 39,9% των ερωτηθέντων δήλωσε ως κυριότερο εμπόδιο για τον εμβολιασμό το κόστος του εμβολίου, ενώ το 14,9% των γονιών δηλώνει ως κυριότερο λόγο για τη μη επαρκή εμβολιαστική κάλυψη του παιδιού, το κόστος των εμβολίων και το 7,6% των γονιών το ότι δεν είναι πια ασφαλισμένοι.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣΟΔΗΓΙΕΣΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣΤΗΣΥΓΕΙΑΣ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΟΥ ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε. 1Η ΜΑΗ ΑΠΕΡΓΟΥΜΕ! ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ! XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔΔXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Η ελλιπής χρηματοδότηση του ΕΛΙΝΥΑΕ από το ΛΑΕΚ, σε συνδυασμό με την πολιτική που υλοποιείται από κυβέρνηση - τρόικα (ΕΕ, ΔΝΤ) και ιδρυτικούς φορείς του Ινστιτούτου, έχει οδηγήσει σε πορεία υποβάθμισης της δράσης του, στην εκτροπή από τον καταστατικό του ρόλο και τελικά σε τροχιά κλεισίματος. Τα τελευταία 3 χρόνια είναι συνεχές το φαινόμενο της μεγάλης καθυστέρησης καταβολής δεδουλευμένων στους εργαζόμενους του ΕΛΙΝΥΑΕ. Σήμερα, βρισκόμαστε και πάλι απλήρωτοι επί μήνες, με το χρέος του Ινστιτούτου μόνο στα ασφαλιστικά ταμεία να ξεπερνά το μισό εκ. €, ενώ για ένα μέρος των εργαζομένων, αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα το πρόβλημα της αποπληρωμής εισφορών, θα τεθεί και ζήτημα μη κάλυψης της ιατροφαρμακευτικής τους περίθαλψης. Πριν από κάποιους μήνες συζητήθηκαν στο ΔΣ του Ινστιτούτου προτάσεις για μέτρα όπως οι μειώσεις μισθών, η εκ περιτροπής εργασία, το κλείσιμο Παραρτημάτων, που άν και μετά από την αντίσταση των εργαζομένων δεν δρομολογήθηκαν, ετοιμάζεται εκ νέου η προώθησή τους. Την ίδια στιγμή, δεν έχει διασφαλιστεί η επαρκής και σταθερή χρηματοδότηση του Ινστιτούτου, ενώ ουδέποτε εφαρμόστηκε στην πράξη η πρόβλεψη της ΕΓΣΣΕ 2008-2009 (άρθρο 12, παράγραφος δ), για την αναπροσαρμογή της χρηματοδότησης από το ΛΑΕΚ με βάση τον προϋπολογισμό και τις ανάγκες για έρευνα, πληροφόρηση, κατάρτιση στα θέματα υγείας και ασφάλειας της εργασίας (ΥΑΕ) για το σύνολο της χώρας. Η κατάσταση αυτή έχει οδηγήσει σε πλήρη υποβάθμιση της δράσης του Ινστιτούτου, το οποίο δεν έχει πλέον τη δυνατότητα να καλύψει τα έξοδά του για ένα πλήθος δραστηριοτήτων: για την εκτέλεση χημικών αναλύσεων, τη μετακίνηση για την πραγματοποίηση δράσεων σε εργασιακούς χώρους, τον εμπλουτισμό της βιβλιοθήκης, την εκτύπωση εκδόσεων, την κάλυψη στοιχειωδών διαχειριστικών εξόδων λειτουργίας κ.λπ.

Η πορεία αυτή οδηγεί το Ινστιτούτο στην πλήρη απαξίωση και σε κλείσιμο. Ποιοί έχουν συμφέρον από αυτή την εξέλιξη; Η προκλητική υποβάθμιση της πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου καθώς και του ερευνητικού, εκπαιδευτικού και ενημερωτικού έργου του ΕΛΙΝΥΑΕ, εκδηλώνεται σε μια περίοδο όπου οι εργαζόμενοι βιώνουν τις συνέπειες της βαθιάς κρίσης στο σύνολο των συνθηκών ζωής και εργασίας τους. Εκδηλώνεται σε μια περίοδο όπου: Τα τελευταία χρόνια κάθε 3 μέρες ένας εργαζόμενος πεθαίνει από εργατικό ατύχημα, οι επαγγελματικές ασθένειες θερίζουν, αλλά την ίδια στιγμή δεν αναγνωρίζονται από τους ασφαλιστικούς φορείς και δεν καταγράφονται ως τέτοιες. Σύμφωνα με διεθνείς και ευρωπαϊκές μελέτες, οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης και οι αναδιαρθρώσεις στις εργασιακές σχέσεις έχουν σαν αποτέλεσμα την αύξηση των εργατικών ατυχημάτων, την αύξηση των ψυχοκοινωνικών παραγόντων κινδύνου που οδηγούν σε σειρά προβλημάτων υγείας (θάνατοι από καρδιακά προβλήματα, διάφορες μορφές καρκίνου κ.ά.), σε αύξηση των ψυχικών διαταραχών και των αυτοκτονιών. Σε χώρους όπως η εκπαίδευση, οι παιδικοί σταθμοί, τα νοσοκομεία και άλλοι χώροι συνάθροισης κοινού, δεν τηρούνται ούτε τα στοιχειώδη μέτρα ασφάλειας για εργαζόμενους, κοινό, μαθητές - σπουδαστές - παιδιά. Η τήρηση των μέτρων υγείας και ασφάλειας και η ανάπτυξη κουλτούρας πρόληψης, είναι τομείς στους οποίους τα θέματα της επαγγελματικής υγείας και ασφάλειας μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά. Τονίζεται ότι δεν υπάρχει άλλος εθνικός οργανισμός αντίστοιχος στη χώρα μας, όπως το ΕΛΙΝΥΑΕ, που να διαθέτει την τεχνογνωσία, την εμπειρία (εγχώρια, διεθνή, συνεργασία με ευρωπαϊκούς και διεθνείς φορείς), τον εξοπλισμό, τις υποδομές και την πλούσια βιβλιοθήκη για τη συγκεκριμένη θεματολογία. Στις σημερινές συνθήκες, όπου οι όροι υγείας και ασφάλειας επιδεινώνονται λόγω της οικονομικής κρίσης, ο ρόλος φορέων όπως το

ΕΛΙΝΥΑΕ θα έπρεπε να ενισχυθεί. Στην πραγματικότητα συμβαίνει το αντίστροφο. Η αξιοποίηση του έργου του ΕΛΙΝΥΑΕ και η περαιτέρω ανάπτυξή του είναι απαραίτητη, ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες. Συνεπώς απαιτείται η ουσιαστική οικονομική του ενίσχυση, η επίλυση του ζητήματος της επαρκούς και σταθερής χρηματοδότησής του σε μακροπρόθεσμη βάση, ώστε να ανταποκριθεί ουσιαστικά στους καταστατικούς σκοπούς του. Το σημερινό ανθρώπινο δυναμικό και η πανελλαδική διάρθρωση όχι μόνο είναι απαραίτητα, αλλά χρειάζονται ενίσχυση, ώστε να αναληφθούν με επιτυχία τα παραπάνω καθήκοντα. Σήμερα που η οικονομική κρίση βαθαίνει, οι «σειρήνες» του συμβιβασμού μας καλούν να αποδεχθούμε το «μικρότερο κακό», να αποδεχθούμε μισθούς πείνας και κατάργηση ΣΣΕ, την πλήρη αποδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων, τα μειωμένα ασφαλιστικά δικαιώματα κ.λπ., «γιατί υπάρχουν και χειρότερα». Μας καλούν να αποδεχθούμε ότι δεν θα εργαζόμαστε με ασφάλεια, ότι θα ρισκάρουμε ως εργαζόμενοι να τραυματιστούμε σοβαρά ή να μη γυρίσουμε σπίτι ή να πάθουμε καρκίνο, «αρκεί να έχουμε δουλειά» (γιατί η ανεργία φτάνει το 30%). Σε ένα τέτοιο τοπίο έρχεται ως συνέπεια και η πλήρης υποβάθμιση ενός Ινστιτούτου για την προώθηση της έρευνας, της πληροφόρησης και της κατάρτισης για τα θέματα υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων, των παιδιών κ.λπ. Ποιοί επωφελούνται από αυτή την κατάσταση; Αυτοί που έχουν συμφέρον από την προώθηση της πολιτικής που θυσιάζει το σύνολο των δικαιωμάτων των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένης και της προστασίας της υγείας και της ασφάλειάς τους. Οι μάσκες έπεσαν! Καταγγέλλουμε τη στάση της ηγεσίας της ΓΣΕΕ για τις τεράστιες ευθύνες της για την υποβάθμιση της πρόληψης στον τομέα της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων και την επιδείνωση των συνθηκών εργασίας και για τη διατήρηση της κατάστασης ομηρίας απλήρωτων υπαλλήλων με αβέβαιο εργασιακό μέλλον και με εργοδότη την ίδια! Η ΓΣΕΕ, ως ο βασικότερος ιδρυτικός φορέας του Ινστιτούτου, όχι μόνο αποδέχεται, αλλά έχει και την κύρια ευθύνη για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το ΕΛΙΝΥΑΕ (μη διασφάλιση της χρηματοδότησης, προσανατολισμός του έργου του, καταπάτηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων). Η στάση της είναι τόσο προκλητική, που ούτε καν στον απολογισμό και το πρόγραμμα δράσης του 35ου συνεδρίου της δεν αναφέρεται σε δράσεις για τη διασφάλιση της χρηματοδότησης του Ινστιτούτου. Περιορίζεται σε γενικές αναφορές στην υγεία και την ασφάλεια, ενώ η συνεργασία της με το Ινστιτούτο σε θέματα εκστρατειών ενημέρωσης παρουσιάζεται σαν να ήταν το ΕΛΙΝΥΑΕ κάποιος συνεργαζόμενος φορέας, άσχετος προς την ίδια. Ευθύνες για την πορεία του ΕΛΙΝΥΑΕ έχουν και οι φορείς των εργοδοτών (ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ). Η στάση τους όλα τα προηγούμενα χρόνια είναι, βεβαίως, σύμφωνη με τη γενικότερη πολιτική τους στα θέματα ΥΑΕ. Σήμερα που καταργείται κάθε έννοια δικαιώματος των εργαζομένων στο όνομα της οικονομικής κρίσης, δεν χρειάζονται πια ούτε τη βιτρίνα της λειτουργίας του Ινστιτούτου. Γι’ αυτό και από τη μια δεν διασφαλίζουν τη χρηματοδότηση του ΕΛΙΝΥΑΕ, ενώ από την άλλη προωθούν αυτοτελείς δικές τους δράσεις (π.χ. σεμινάρια ΥΑΕ από το ΚΕΚ της ΓΣΕΒΕΕ, προγράμματα ΥΑΕ και δίκτυο πληροφόρησης του ΣΕΒ). Η ΕΣΕΕ λάμπει δια της απουσίας της, αφού εδώ και ένα χρόνο δεν έχει καν εκπρόσωπο στο ΔΣ του ΕΛΙΝΥΑΕ και αφού άνοιξε το δρόμο με προτάσεις για κλείσιμο παραρτημάτων του Ινστιτούτου και μειώσεις μισθών. Είναι φανερό, ότι οι εργοδοτικοί φορείς έχουν αποφασίσει να αποψιλώσουν το Ινστιτούτο από τις δραστηριότητές του, έτσι ώστε οι υποδομές της αποκλειστικής τους ευθύνης να αναλάβουν την παροχή των σχετικών υπηρεσιών, φυσικά με το αζημίωτο. Η εμπορευματοποίηση των υπηρεσιών ΥΑΕ βρίσκεται, ασφαλώς, στα πλαίσια της λογικής των εργοδοτικών

φορέων. Ερωτάται, όμως, η ΓΣΕΕ: υιοθετεί και η ίδια τη λογική αυτή αποδεχόμενη τη σχετική εξέλιξη; Οι ιδρυτικοί φορείς του ΕΛΙΝΥΑΕ οφείλουν να αναλάβουν τις ευθύνες τους και όσον αφορά στη διαχείριση των πόρων που έχει λάβει το Ινστιτούτο μέχρι σήμερα (χρηματοδοτήσεις από το ΛΑΕΚ, κοινοτικά προγράμματα κ.ά.). Απαιτούμε την αναλυτική ενημέρωση του σωματείου μας σχετικά με τα οικονομικά του Ινστιτούτου, περιλαμβάνοντας και προηγούμενες διαχειριστικές περιόδους. Τη δουλειά σου ή τη ζωή σου; Απέναντι στην κατάσταση που διαμορφώνεται, οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να αποδεχτούν την τρομοκρατική λογική «τη δουλειά σου ή τη ζωή σου». Ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες, η εφαρμογή των κανονισμών προστασίας από τους βλαπτικούς παράγοντες και τις επικίνδυνες καταστάσεις του εργασιακού περιβάλλοντος, η προστασία της υγείας και της ασφάλειάς τους, πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα, μαζί με τον αγώνα ενάντια στην πολιτική που γεννά την ανεργία και την ανασφάλεια, ενάντια στη συρρίκνωση του συνόλου των δικαιωμάτων και τη διεκδίκηση της ικανοποίησης του συνόλου των αναγκών των εργαζομένων όλων των κλάδων. Σε αυτό το πλαίσιο ο αγώνας για τη σταθερή και επαρκή, με βάση τις ανάγκες, χρηματοδότηση του ΕΛΙΝΥΑΕ από το ΛΑΕΚ, καθώς και ο προσανατολισμός του έργου του, είναι κρίσιμο ζήτημα που αφορά το σύνολο των εργαζομένων. Η κρισιμότητα της κατάστασης αναδεικνύει ότι η κλιμάκωση του αγώνα είναι μονόδρομος για το επόμενο διάστημα. Δεν δεχόμαστε προτάσεις και πολιτικές που θυσιάζουν τα δικαιώματα των εργαζομένων, μετατρέπουν το Ινστιτούτο σε κερδοσκοπική επιχείρηση ή το οδηγούν σε οριστικό κλείσιμο. Επιμένουμε στην κατεύθυνση που είχαμε χαράξει το προηγούμενο διάστημα και θα κλιμακώσουμε με αγωνιστικές κινητοποιήσεις, αξιοποιώντας και τα δικαιώματα που μας δίνει η εργατική νομοθεσία. Συντονιζόμαστε με σωματεία, ομοσπονδίες και φορείς που στον προσανατολισμό τους έχουν την πραγματική υπεράσπιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων μέσα από τη σύγκρουση με την πολιτική που ακολουθείται σήμερα, που στηρίζουν τον αγώνα των εργαζομένων του ΕΛΙΝΥΑΕ. 1η Μάη απεργούμε και παραμένουμε σε αγωνιστική ετοιμότητα ανάλογα με τις εξελίξεις. Καλούμε τους εργαζόμενους του ΕΛΙΝΥΑΕ, αλλά και το σύνολο των εργαζομένων, να καταδικάσουν τη στάση της ηγεσίας της ΓΣΕΕ για τη σημερινή κατάσταση στις συνθήκες εργασίας και τα δικαιώματα των εργαζομένων, να διεκδικήσουν πλήρη δικαιώματα με βάση τις σύγχρονες ανάγκες. Διεκδικούμε: Την άμεση καταβολή των δεδουλευμένων και των υπόλοιπων οφειλών στους εργαζόμενους του ΕΛΙΝΥΑΕ και την πληρωμή του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών στα ταμεία. Τη διασφάλιση της σταθερής χρηματοδότησης του Ινστιτούτου σύμφωνα με το καταστατικό του πλαίσιο και τη διεκδίκηση από τους ιδρυτικούς φορείς της αύξησης της χρηματοδότησης από το ΛΑΕΚ με βάση και τις προβλέψεις του άρθρου 12 της ΕΓΣΣΕ 2008-2009. Τον προσανατολισμό του έργου του Ινστιτούτου σύμφωνα με τους καταστατικούς σκοπούς του, με προτεραιότητα σε χώρους, κλάδους και θέματα όπου υπάρχει επιδείνωση της ΥΑΕ λόγω οικονομικής κρίσης. Πλήρη ασφαλιστικά - εργασιακά - κοινωνικά δικαιώματα για όλους με βάση τις σύγχρονες ανάγκες, κατάργηση των αντεργατικών ρυθμίσεων και πολιτικών κυβέρνησης - τρόικας (ΕΕ - ΔΝΤ) για ΣΣΕ, ασφαλιστικό, φορολογικό κ.λπ. Την υπογραφή συλλογικής σύμβασης εργασίας για τους εργαζόμενους του Ινστιτούτου με όρους πλήρους και σταθερής εργασίας και με βάση τις ευνοϊκότερες για τον εργαζόμενο κλαδικές - ομοιοεγγελματικές ΣΣΕ.

εργασiαυγεία 5 2

ΡΩΠΑΪΚΕΣΟΔΗΓΙΕΣΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣΤΗΣΥΓΕΙΑΣ

ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΩΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩ xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx Ανοικτή επιστολή - διαμαρτυρία προς την Ελληνική Κυβέρνηση με τίτλο: H υπακοή στις απαιτήσεις της Τρόικας και η εξαθλίωση των Υπηρεσιών στον τομέα της Δημόσιας Υγείας, συντάχθηκε από μία ομάδα επιστημόνων και έχει υπογραφεί από 120 Πανεπιστημιακούς και Ιατρούς. Η ανοικτή επιστολή που στάλθηκε προς τον Πρωθυπουργό και Πρόεδρο της Ν.Δ. κ. Αντώνιο Σαμαρά, τον Πρόεδρο του ΠΑ.ΣΟΚ. κ. Ευάγγελο Βενιζέλο, τον Πρόεδρο της ΔΗ.ΜΑΡ. κ. Φώτη Κουβέλη και τον Υπουργό Υγείας κ. Ανδρέα Λυκουρέντζο, έχει ως εξής: Η παρούσα επιστολή αποτελεί μια προσπάθεια Ελλήνων Πανεπιστημιακών και Ιατρών να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για την σημερινή κατάσταση στον τομέα της Δημόσιας Υγείας στην Ελλάδα. Η Πατρίδα μας έχει περιέλθει σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και βάλλεται συνεχώς σε καθημερινή βάση από εξωγενείς αλλά και από ενδογενείς παράγοντες, ενώ η κατάσταση χειροτερεύει ημέρα με την ημέρα. Η Κυβέρνηση, υπακούοντας σε παράλογες πιέσεις της Τρόικας, επικεντρώνεται στις υποχρεώσεις των πολιτών έναντι του Κράτους και φαίνεται να ξεχνά, ή να αγνοεί τις δικές της υποχρεώσεις έναντι τών πολιτών. Στόχος της Κυβέρνησης έχει γίνει η βάναυση και αυτοκαταστροφική δημοσιονομική λιτότητα, καθώς επίσης και η δημευτική είσπραξη εσόδων από έναν ήδη εξαθλιωμένο και ταλαιπωρημένο λαό, ενώ παράλληλα αγνοείται πλήρως ο βασικός ρόλος της Κυβέρνησης, όπως καθορίζεται Συνταγματικά: Η Προστασία και η Ευημερία του Πολίτη. Ας μην εθελοτυφλούμε. Όλοι μας γνωρίζουμε τι συμβαίνει. Μέσα σε τρία χρόνια, οι διάφορες κυβερνήσεις των κομμάτων που τώρα συγκυβερνούν, έχουν «κατορθώσει» να μειώσουν το ΑΕΠ κατά 25% και να οδηγήσουν την Χώρα στην βαθύτερη και μεγαλύτερης διάρκειας οικονομική καταβαράθρωση στην ιστορία του δυτικού κόσμου. Κατά την ίδια χρονική περίοδο, το δημόσιο χρέος εκτινάχθηκε από το 109% στο 170% του ΑΕΠ, η ανεργία αυξήθηκε από το 8% στο 27%, η ανεργία των νέων κατέχει πλέον το παγκόσμιο ρεκόρ του 58% και το οικογενειακό εισόδημα έχει μειωθεί περισσότερο από 40%, γεγονός που οδηγεί σε πρωτοφανή πληθώρα οικογενειών και ατόμων που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Αξίζει να σημειώσουμε, ότι το περίφημο «κούρεμα PSI» ‒ που τελικά αύξησε το δημόσιο χρέος, ενώ η Κυβέρνηση το παρουσίαζε και το παρουσιάζει σαν κατόρθωμα ‒ έγινε εις βάρος των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων, τα οποία είχαν συγκεντρωθεί από τις εισφορές των εργαζομένων και των συνταξιούχων. Ένας από τους τομείς που έχει επηρεαστεί ιδιαίτερα είναι η παροχή υπηρεσιών σε θέματα Υγείας. Το Σύστημα Υγείας στην Ελλάδα πλήττεται δραματικά. Έχοντας υπογράψει ένα μνημόνιο συνεργασίας με την μη εκλεγμένη και ανεξέλεγκτη Τρόικα για την μείωση των δαπανών για την δημόσια υγεία από το 9,8% στο 6% του ΑΕΠ (το συρρικνωμένο, μετά την κρίση Α.Ε.Π.), η Ελληνική Κυβέρνηση έχει θεσπίσει μια σειρά από μέτρα τα οποία υπονομεύουν την υγεία του Ελληνικού λαού. Η αφαίρεση της ασφάλειας υγείας από χιλιάδες ανέργους, κάνει μαθηματικά βέβαιη την αύξηση της θνησιμότητας σε αυτό το τμήμα του πληθυσμού. Η πολιτική της υποτέλειας που ακολουθεί η Κυβέρνηση έχει οδηγήσει στο κλείσιμο ή υποβιβασμό Νοσοκομειακών Μονάδων, όπως χαρακτηριστικά τού Νοσοκομείου Κύμης – Γεώργιος Παπανικολάου, του Νοσοκομείου Θήβας και πολλών άλλων στις επαρχίες και στα αστικά κέντρα, στην μείωση του ιατρικού δυναμικού, σε απλήρωτο προσωπικό, σε ιατρικό εξοπλισμό υπό κατάρρευση, σε εργαστήρια με αυξανόμενες ελλείψεις αναλωσίμων (σύριγγες, γάζες, αντιδραστήρια κ.α.), στην υποχρέωση των ασφαλισμένων να πληρώνουν ‒επί πλέον όσων έχουν ήδη καταβάλει στα ταμεία τους‒ για αναλώσιμα, για ιατρικές εξετάσεις και για εγχειρήσεις. Ασθενείς που υποφέρουν από χρόνια προβλήματα, όπως είναι η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, αναγκάζονται να πληρώνουν αντί του 5% του κόστους των φαρμάκων τους όπως ίσχυε μέχρι πρότινος, το 25%. Καρκινοπαθείς και νεφροπαθείς υποφέρουν λόγω της αύξησης του κόστους των θεραπειών, των εξειδικευμένων εξετάσεων και των φαρμάκων τους, καθώς και εξ αιτίας της ταλαιπωρίας και της προσωπικής εξαθλίωσης που υφίστανται καθημερινά στις ατελείωτες ουρές αναμονής των ασφαλιστικών ταμείων και στις εγκαταστάσεις των Νοσοκομείων. Εξαναγκάζονται να επισκέπτονται ιατρικά κέντρα πολύ μακριά από τον τόπο κατοικίας τους για το δικαίωμα στη Ζωή. Ασθενείς σε μονάδες Ψυχικής Υγείας, όπως χαρακτηριστικά το Δρομοκαΐτειο, αντιμετωπίζουν καθημερινά την αποξένωση και την αδιαφορία ενός Κράτους που αποτυγχάνει να τους στηρίξει. Ενόσω το προσωπικό και οι πόροι των περισσοτέρων Ψυχιατρικών Κλινικών μειώνονται με ταχείς ρυθμούς, οι ασθενείς τους αυξάνονται (λόγω της κρίσης), τα ράντζα επίσης, οι συνθήκες υποστήριξης των ανθρώπων αυτών καταρρέουν (έλλειψη φαρμάκων, περιορισμένο φαγητό,

υποβιβασμένες κτιριακές εγκαταστάσεις, απουσία θέρμανσης, έλλειψη προσωπικού). Τα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία αδυνατούν πλέον να ασκήσουν το έργο τους στο επίπεδο που απαιτείται για συνανθρώπους μας με ψυχικά νοσήματα. Επιπλέον, η θέσπιση «ταρίφας» όσον αφορά στις χειρουργικές επεμβάσεις εξαναγκάζει τους ασφαλισμένους Ελληνες πολίτες να καταβάλλουν προκαταβολικά περίπου το 20% της αξίας των υλικών και παροχών. Κατά συνέπεια, οι εγχειρήσεις έχουν γίνει απρόσιτες για πολλούς. Χαρακτηριστικά, το κόστος για μια επέμβαση αποκατάστασης ισχίου αγγίζει το λιγότερο τα 1000 ευρώ σε δημόσιο Νοσοκομείο, χωρίς να έχει συνυπολογισθεί η αμοιβή του Ιατρού καί τού λοιπού προσωπικού / αναισθησιολόγου. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, ένα ηλικιωμένο άτομο με σύνταξη 300-400 ευρώ το μήνα, που καλείται να πληρώσει ενοίκιο, λογαριασμούς, αγορά φαρμάκων και έξοδα διαβίωσης, σε καμμία περίπτωση δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στα έξοδα μιας εγχείρησης, αλλά ούτε κάν μπορεί να ζήσει, καθώς μάλιστα πολλές φορές αυτό το ποσό μοιράζεται τουλάχιστον στα δύο όταν υπάρχει οικογένεια. Πέρα από αυτά τα συγκεκριμένα καταστροφικά μέτρα, ο οποιοσδήποτε μπορεί να κατανοήσει εύκολα τις επιπτώσεις των αλλεπάλληλων μειώσεων στις συντάξεις, καθώς και των φορολογικών μέτρων δήμευσης, στη δημόσια υγεία. Πολλοί φτωχοί συνταξιούχοι δεν έχουν άλλη επιλογή από το να παραιτηθούν από ζωτικά φάρμακα, που είναι απαραίτητα για την επιβίωσή τους, και από την παρακολούθηση της κατάστασης της υγείας τους, προκειμένου να καλύψουν την απαραίτητη τροφή και θέρμανση (οι καταστροφικές πολιτικές της Κυβέρνησης στο θέμα πετρελαίου θέρμανσης αξίζει να επισημανθούν). Όχι μόνον οι τιμές βασικών προϊόντων έχουν αυξηθεί (όχι μόνον λόγω πληθωρισμού αλλά και λόγω δραστικών αυξήσεων ΦΠΑ), ενώ τα εισοδήματα έχουν μειωθεί δραστικά, αλλά και η αύξηση στο 500% και πλέον στην συμμετοχή των ασφαλισμένων καθιστά τελείως αδύνατη για την πλειοψηφία τους την εξακολούθηση της θεραπείας τους. Είναι εύκολο να φανταστεί κανείς τις συνέπειες, ειδικά όσον αφορά σε άτομα με σοβαρές και χρόνιες ασθένειες. Η δραματική εικόνα συμπληρώνεται από το γεγονός ότι περισσότεροι από 4000 αξιόλογοι Έλληνες ιατροί αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό ένεκα τής απογοήτευσής τους από την Ελληνική πραγματικότητα, μετά την υπογραφή των μνημονίων. Επί πλέον, αξίζει να σημειωθεί, ότι το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) της Χώρας μας αποτελεί ένα σημαντικό επίτευγμα της κοινωνίας μας και λειτουργούσε αποτελεσματικά μέχρι πριν από την κρίση. Η αποτελεσματική λειτουργία του ήταν συνέπεια του σκληρού μόχθου ιατρών, νοσοκόμων και όλων εκείνων που στελεχώνουν την οργάνωσή του και δουλεύουν νυχθημερόν, διατηρώντας μια ικανοποιητική δομή περίθαλψης του Ελληνικού λαού Αυτό το Σύστημα, το οποίο είναι ένα συλλογικό Αγαθό, τώρα έχει αφεθεί να πολιορκείται σε κάθε επίπεδο και να λεηλατείται με την συγκατάθεση της Κυβέρνησης, χάνοντας πόρους και προσωπικό. Ο αριθμός των εργαζομένων στο Ε.Σ.Υ. που φεύγουν από την Χώρα αυξάνεται συνεχώς. Στο πλαίσιο αυτό, καλούμε την Κυβέρνηση να διατηρήσει και να υπερασπιστεί την Αξία της Υγείας. Όχι πια άλλες εκπτώσεις στην οικονομική, υλική, επιστημονική και ερευνητική υποστήριξη των Νοσοκομείων, τόσο στις μεγαλουπόλεις, όσο και στην περιφέρεια, είτε πρόκειται για το οποιοδήποτε μικρό ή μεγάλο νησί, είτε για οποιαδήποτε απομακρυσμένη περιοχή της Ηπειρωτικής Ελλάδος. Όχι στον υποβιβασμό των περιφερειακών Νοσοκομείων σε Κέντρα Υγείας. Τέτοια Κέντρα Υγείας θα αποτελέσουν εν δυνάμει την αποδυνάμωση και τελικά τον θάνατο της περιφέρειας. Μην επιτρέψετε τα περιφερειακά Νοσοκομεία να στηρίζονται σε αριθμητικά ανεπαρκές προσωπικό βασικών ειδικοτήτων και μόνον, ενώ οι πιο εξειδικευμένες ειδικότητες, που τώρα συνιστούν τη δύναμη αυτών των Νοσοκομείων, στο μέλλον θα αποτελούν πολυτέλεια και θα συναντώνται αποκλειστικά και μόνον στα μεγάλα αστικά κέντρα. Μην αφήνετε καίριες θέσεις ακάλυπτες και με περιορισμένες υποδομές και εξοπλισμό, εξαναγκάζοντας τους συμπολίτες μας που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής να ταξιδεύουν όλο και πιό μακριά από την κατοικία τους προκειμένου να βρουν την υγειά τους, πράγμα δυσχερέστατο στις παρούσες οικονομικές συνθήκες. Το επιπρόσθετο κόστος και η έλλειψη εξειδικευμένων ιατρών θα οδηγήσουν χωρίς αμφιβολία σε αυξημένη θνησιμότητα στην Επαρχία. Ένα Κράτος πρόνοιας, που σέβεται τους θεσμούς του και την Ιστορία του, που νοιάζεται για την ύπαρξή του στο παρόν και την συνέχειά του στο μέλλον, δεν νοείται να κάνει τέτοιου είδους περικοπές σε θέματα της Δημόσιας Υγείας. Τέτοιες ενέργειες θα μπορούσαν να ανεμένοντο μόνον από ξενόφερτες κυβερνήσεις κατοχής και όχι από

μια κυβέρνηση Ελλήνων για Έλληνες. Για τους λόγους αυτούς, ζητούμε από την Κυβέρνηση της Ελληνικής Δημοκρατίας: 1. Την διατήρηση και τον εκσυγχρονισμό των υπαρχόντων Νοσοκομείων της Χώρας, ιδιαίτερα των Νοσοκομείων της Επαρχίας και των Νησιών μας. 2. Την αποκατάσταση της προσήκουσας ιατρικής κάλυψης ομάδων του πληθυσμού, ειδικότερα εκείνων των οποίων η υγεία απειλείται από την τρέχουσα οικονομική κρίση. Σε τούτες τις ομάδες περιλαμβάνονται οι μακροχρόνια άνεργοι, άτομα που εργάζονται αλλά βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας, συνταξιούχοι με χαμηλά εισοδήματα, και άλλοι. Για τούτες τις ομάδες του πληθυσμού θα πρέπει να μηδενιστούν ή να μειωθούν σημαντικά οι πρόσφατες αυξήσεις στο κόστος της υγειονομικής περίθαλψης. 3. Την παροχή κινήτρων για την λειτουργική γεωγραφική κατανομή των Ιατρών, ώστε να μη συνωστίζονται, ακόμη και άνεργοι, στα αστικά κέντρα, αλλά να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στις περιφέρειες, στα χωριά, στις επαρχίες και στα νησιά, που τους έχουν μεγάλη ανάγκη. 4. Την αρμόζουσα αμοιβή των ιατρών, νοσηλευτών, εργαστηριακών επιστημόνων και τεχνικών προκειμένου να αποφευχθεί η περαιτέρω μείωση αυτού του βασικού προσωπικού, εξαιτίας της μετανάστευσης του. Οι δραστικές περικοπές σε μισθούς, ημερομίσθια, και υπερωρίες πρέπει να ανακληθούν. Σε αντίθετη περίπτωση, η έξοδος πλήθους εξειδικευμένου προσωπικού θα μετατραπεί σε άτακτη φυγή, με καταστροφικές συνέπειες για τη δημόσια υγεία. 5. Την εισαγωγή πολιτικών που θα βοηθήσουν στην άμεση διαθεσιμότητα φαρμακευτικών προϊόντων, αναλωσίμων, εργαστηριακών προμηθειών και συσκευών. Η Κυβέρνηση θα πρέπει να σταματήσει τα αναξιόπιστα δημόσια δελτία σχετικά με τα πρωτογενή πλεονάσματα και να εξοφλεί τακτικά και εξ ολοκλήρου τα οφειλόμενα ποσά στους προμηθευτές και στις φαρμακευτικές εταιρείες. Απαντήσεις όπως «μα δεν υπάρχουν χρήματα», ή «μας πιέζει η Τρόικα, δεν μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά», ή «δεν έχουμε επιλογές, είναι μονόδρομος εάν θέλουμε να παραμείνουμε στο ευρώ», είναι μόνον για τους αφελείς. Έχετε την ευθύνη ως Κυβέρνηση για την επιβίωση της Χώρας. Δεν έχετε δικαίωμα να «εξαγοράζετε πίστωση» με την υποβάθμιση της υγείας και με τον θάνατο πολλών συμπατριωτών μας. Έχετε την υποχρέωση να πείτε ΟΧΙ στα μη εκλεγμένα και μη αντιπροσωπεύοντα τον λαό μέλη της Τρόικας, όταν οι απαιτήσεις τους οδηγούν στην καταστροφή της Πατρίδας μας. Και εάν η άρνηση στις απαιτήσεις της Τρόικας σημαίνει έξοδο από το ευρώ, ας είναι έτσι. Πολλοί από εμάς πιστέψαμε σε μια ενωμένη Ευρώπη, αλλά αποδείχθηκε πως η Ευρωζώνη είναι μόνο ένα μέσο εκμετάλλευσης των αδυνάτων από τους ισχυρούς. Οι συνέπειες της συμμετοχής μας στο κοινό νόμισμα έχουν γίνει πλέον πασιφανείς. Μαζί με την φτωχοποίηση της πατρίδας μας, μας υποχρεώσατε να ξεχάσουμε όχι μόνον την λέξη υπερηφάνεια, αλλά και την λέξη αξιοπρέπεια. Παρά την συνεχιζόμενη κρίση, το ρεκόρ ανεργίας, την ταχεία μείωση του Α.Ε.Π., τη δραματική αύξηση της φτώχειας και της πείνας, την επιδείνωση της υγείας του πληθυσμού, την απότομη μείωση των γεννήσεων, το κύμα αυτοκτονιών και την καθολική απώλεια της ελπίδας, παραμένετε προσκολλημένοι σε πολιτικές ικεσίας και υποταγής, ενόσω συνεχίζετε να ξεπουλάτε την δημόσια περιουσία και δημόσιες επιχειρήσεις σε εξευτελιστικές τιμές. Οι καταστροφικές πολιτικές που απειλούν ακόμη και την υγεία του Ελληνικού λαού πρέπει να σταματήσουν. Ως Έλληνες, είμαστε ικανοί να ξεπεράσουμε την κρίση και να ξαναχτίσουμε. Βεβαίως, γιά να το κάνουμε αυτό, η φυσική μας υγεία είναι βασική προϋπόθεση.

1. Ιατρικό και βοηθητικό προσωπικό του Μητροπολιτικού Κοινωνικού Ιατρείου Ελληνικού, ΕΛΛΑΣ. 2. Βήχας Γιώργος, Καρδιολόγος, Υπεύθυνος ιατρικής ομάδας Μητροπολιτικού Κοινωνικού Ιατρείου Ελληνικού, ΕΛΛΑΣ. 3. Ακρίτας Αλκης, τέως Καθηγητής, CS / KU, USA. 4. Albrecht-Πηλιούνη Ευφροσύνη, Ph.D., International Programs, Foy Hall 316, Auburn University, Auburn, AL 36849, USA. 5. Αλμπούρα Eυστρατία, MSc Αναπτυξιακή Ψυχολόγος, IED-Paris8, Vincennes-Saint Denis, Παρισίων & Harvard-ES, Cambridge, MA. Αθήνα, ΕΛΛΑΣ. 6. Αναστασοπούλου Ιωάννα, Καθηγήτρια, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ, Τομέας Επιστήμης και Τεχνικής των Υλικών, Αθήνα, ΕΛΛΑΣ. 7. Ανδρεάτος Αντώνιος, Καθηγητής, Τομέας Πληροφορικής και Υπολογιστών, Τμήμα Αεροπορικών Επιστημών, Σχολή Ικάρων, Αττική, ΕΛΛΑΣ. 8. Αντίκας Θεόδωρος Γ., Ph.D., ΕΛΛΑΣ. 9. Αποστολάκη Αγγελική, MSc Ψυχολόγος, ΑΠΘ, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Ψυχολογίας, Θεσσαλονίκη, ΕΛΛΑΣ 10. Αργυροκαστρίτης Ιωάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ΕΛΛΑΣ. 11. Αργυρόπουλος Γιάννης, PhD, AT&T Labs, USA. 12. Αρωνιάδου-Anderjaska Βασιλική, Ph.D., Διδάκτωρ Νευροεπιστημών, Bethesda, Maryland, USA. 13. Βαλασκάκης Κίμων, Ph.D., Ambassador of Canada (Ret), Καθηγητής Οικονομικών (Emeritus), University of Montreal, CANADA. 14. Βαλλιανάτος Ευάγγελος, Ph.D., Αναπληρωτής Καθηγητής, Pitzer College, USA. 15. Βαρθολομαίος Τάσος, MD, PhD, MFHom, GMC, UK, Registered Consultant Pathologist, Member of the Faculty of Homeopathy, UK

16. Βαρθολομαίου-McLean Αθηνά, Ph.D., Professor, Sociology, Anthropology and Social Work, Central MI University 48859, USA. 17. Vigot Jacques, DNSAP, Kαλών Τεχνών, ENSBA (Α.Σ.Κ.Τ.) Παρισίων, Καλλιτέχνης-Zωγράφος, Δάσκαλος Ζωγραφικής και Σχεδίου, Κέντρο Εμψύχωσης-Animation, Les Halles-Mαρραί, Δημαρχείο του 1ου διαμ. Παρισίων, Παρίσι, ΓΑΛΛΙΑ. 18. Βογιατζής Αλέξανδρος, Τέως Αν. Καθηγητής, Πανεπιστημίου Μακεδονίας, ΕΛΛΑΣ. 19. Burriel Αγγελική Ρ., Καθηγήτρια, Veterinary Microbiology, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ΕΛΛΑΣ. 20. Bucher Matthias, PhD, Επίκουρος Καθηγητής, Πολυτεχνείο Κρήτης, Χανιά – ΕΛΛΑΣ 21. Γεωργοπούλου Λιτώ, Παιδαγωγός, ΕΛΛΑΣ. 22. Γιαννάκη Ευφροσύνη, Χειρουργός Οδοντίατρος, Οδοντιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθήνα, ΕΛΛΑΣ. 23. Γιαννακόπουλος Σπύρος, Ph.D., P.Eng., Associate Dean and Director, School of Engineering, University of British Columbia, Okanagan Kelowna, BC, CΑΝΑDA. 24. Παναγιώτης Γιαννόπουλος, Αν. Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Πατρών. 25. Γιαννούκος Κωνσταντίνος, M.Eng., Ph.D. Candidate, Faculty of Engineering, Division of Materials Mechanics and Structures, The University of Nottingham, UK. 26. Γιαννούκος Σταμάτιος, M.Eng., Research Assistant and Doctoral candidate, Department of Electrical Engineering and Electronics, University of Liverpool, UK. 27. Γιόκαρης Νίκος, Καθηγητής, Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών, ΕΛΛΑΣ. 28. Γκατζούλη Νίνα, Languages, Literature and Cultures University of New Hampshire, USA. 29. Δασκαλοπούλου Στέλλα Σ., MD, MSc, DIC, PhD, Assistant Professor in Medicine, Director, Vascular Health Unit, Department of Medicine, Division of Internal Medicine, McGill University, CANADA. 30. Δόκος Σωκράτης, Ph.D., Associate Professor, Graduate School of Biomedical Engineering, University of New South Wales, Sydney 2052, Australia 31. Δρίτσα Μαργαρίτα, Ομότιμη Καθηγήτρια Οικονομικής Ιστορίας, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (Ηellenic Open University), ΕΛΛΑΣ. 32. Ελευθεριάδης Γεώργιος Savva, PhD, OAM, GCSCG, CETr, JP. – ExarchOSETrAu, New South Wales, AUSTRALIA. 33. Ελευθεριάδου Ευγενία, CLETr, CSH; – Sydney, New South Wales, AUSTRALIA. 34. Ευαγγελίου Χρήστος C., Professor of Philosophy, Honorary President of IAGP, Towson University, Towson MD, USA 35. Ζαβος Παναγιώτης, Dr., Professor, Director and Chief of Andrology, Andrology Institute of America, President & CEO, ZDL, Inc. USA, P.O.Box 23777, Lexington, KY 40523, USA 36. Ζέρβα Ευγενία, M.Eng., Doctoral Candidate, Process and Environmental Engineering Research Division, University of Nottingham, UK. 37. Ζώτου Βασιλική, Ph.D., Language and Linguistics in Education, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Βόλος, ΕΛΛΑΣ. 38. Ζωγραφόπουλος Γρηγόριος, Οδοντίατρος, Οδοντιατρική Σχολή Αθηνών. 39. Ήφαιστος Παναγιώτης, Καθηγητής, Διεθνείς Σχέσεις-Στρατηγικές Σπουδές, Πανεπιστήμιο Πειραιώς Τμήμα Διεθνών-Ευρωπαϊκών Σπουδών, ΕΛΛΑΣ. 40. Θεοχαρόπουλος Αντώνης, Ph.D., Lecturer in Dental Technology, Cork University Dental School and Hospital, Wilton, Cork, IRELAND. 41. Ιωάννου Πέτρος, Ph.D., Electrical Engineering, University of Southern California, Los Angeles, CA 90089-2562, USA. 42. Καϊμάρα Πολυξένη, MSc Σχολικής και Εξελικτικής Ψυχολογίας, MSc Δημόσιας Υγείας Ειδίκευση στη Συμβουλευτική και στον Προσανατολισμό, Κέντρο Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης Φλώρινας, ΕΛΛΑΣ. 43. Κακούλη Θωμαΐς, PhD, Lecturer in Biosciences, Department of Science and Health, Institute of Technology Carlow, Carlow, IRELAND. 44. Κακούλος Θεόφιλος, Ομότιμος Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Αθηνών, ΕΛΛΑΣ. 45. Ιερεύς Καμπερίδης Λάμπρος, Montreal Classics, Modern Languages and Linguistics Concordia University, Montreal, CANADA. 46. Καραγιάννης Αναστάσιος, PhD, Professor, Department of Applied Human Sciences, Concordia University, Montreal, CANADA 47. Καραναστάση Ειρήνη, PhD, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Θερμοκηπιακών Καλλιεργειών και Ανθοκομίας, Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας, ΤΕΙ Μεσολογγίου, ΕΛΛΑΣ 48. Καράνης Παναγιώτης, Professor of Parasitology and Anatomy, Medical School, University of Cologne, 50937 Cologne, GERMANY 49. Κατσιφαράκης Κώστας, Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη, ΕΛΛΑΣ. 50. Κελάνδριας Παναγιώτης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Μετάφρασης και Διερμηνείας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, ΕΛΛΑΣ. 51. Keromnes Luce, (CCI) Σχολή Διευθυντών Νοσοκόμων Pitié -Salpêtrière, , Ανώτατο Στέλεχος- Διευθύντρια Τομέα Υγείας, Συνταξιούχος, Παρίσι, ΓΑΛΛΙΑ. 52. Κόντος Ιωάννης, Ομότιμος Καθηγητής, ΕΚΠΑ. 53. Κοπάτου Σταματίνα, Professeur de français a l’ institut Français d’Athènes (INFA), Grèce. Université des Langues et Lettres Grenoble 3. Athènes, ΕΛΛΑΣ. 54. Κωνσταντίνος Κουδουνάς, Απόφοιτος τμήματος Φυσικής ΕΚΠ, MSc Marketing and Communication, Gold Coast, QLD AUSTRALIA. 55. Κουτσελίνη Μαίρη, Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Κύπρου, ΚΥΠΡΟΣ. 56. Κρανιδιώτη Μαρία, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήματος Νομικής Πανεπιστημίου Αθηνών, ΕΛΛΑΣ. 57. Κριαρά Φένια, MSc Πολιτισμικής Πληροφορικής και Επικοινωνίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, ΕΛΛΑΣ. 58. Κυριακού Γεώργιος, Καθηγητής, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, ΕΛΛΑΣ. 59. Κωλέτης Θεόφιλος Μ., Καθηγητής, Καρδιολόγος, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, ΕΛΛΑΣ. 60. Κωμοδρόμος Πέτρος, Λέκτορας, Department of Civil and Environmental Engineering School of Engineering, Πανεπιστήμιο Κύπρου, ΚΥΠΡΟΣ. 61. Κωνσταντάτος Δημοσθένης, Ph.D., M.Sc. M.B.A., Greenwich CT, USA. 62. Πρωτοπρεσβύτερος Κωνσταντέλος Δημήτριος Ι., Δρ,Φ. Δ.Θ, Ομότιμος Καθηγητής τής Βυζαντινής Ιστορίας και Θεολογίας, Stockton College of New Jersey, Galloway, New Jersey, USA 63. Kostas Αντιγόνη, Doctor of Psychiatry, Greenwich CT USA. 64. Λαζαρίδου Χριστίνα, Ph.D, retired from Dupont Company, Wilmington DE, USA (and Heraklion, Crete, ΕΛΛΑΣ) 65. Λαζαρίδης Αναστάσιος, Eng.Sc.D, Professor Emeritus, Widener University, Chester PA, USA (and Heraklion, Crete, ΕΛΛΑΣ) 66. Λαμπροπούλου Βενέττα, Καθηγήτρια, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Πατρών. 67. Λεκανίδου Ρ., Ομοτ. Καθηγήτρια, ΕΚΠΑ, ΕΛΛΑΣ. 68. Λουτρίδης Αβραάμ, MSc, PhD Candidate, Antenna and High Frequency Research Centre, Dublin Institute of Technology, Dublin, IRELAND

69. Μανιός Ιωάννης, DDS/LitGM.HAF, Οδοντιατρική Σχολή Α.Π.Θ., Χειρουργός Οδοντίατρος, Αθήνα, ΕΛΛΑΣ. 70. Μελακοπίδης Κώστας, Associate Professor of International Relations (ret.), University of Cyprus, Nicosia. 71. Μιχαλακόπουλος Γεώργιος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Μετάφρασης και Διερμηνείας Ιόνιο Πανεπιστήμιο. 72. Κώστας Μουλόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Κύπρου, Λευκωσία. 73. Μπατζάκας Ιωάννης Ε., Λέκτορας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, ΕΛΛΑΣ 74. Μπακάλης Ναούμ, PhD, Ινστιτούτο Θεωρητικής και Φυσικής Χημείας, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Αθήνα, ΕΛΛΑΣ. 75. Μπαλόγλου Γιώργος, τέως Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτειακού Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης (SUNY Oswego), Θεσσαλονίκη, ΕΛΛΑΣ. 76. Μπαλόπουλος Βίκτωρ, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, ΕΛΛΑΣ. 77. Μπλύτας Κ. Γεώργιος, Ph.D., Physical Chemistry/Chemical Engineering, Research Consultant, Royal Dutch Shell, retired, President, GCB Separations Consulting, Founder: The Hellenic Professional Society of Texas, Author: The First Victory, Greece in the Second World War, 2009, USA. 78. Μπουγάς Ιωάννης, Διδάκτωρ Στατιστικής, Μόντρεαλ, Καναδάς. 79. Μπριασούλη Ελένη, Καθηγήτρια, Τμήμα Γεωγραφίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Μυτιλήνη, Λέσβος, ΕΛΛΑΣ. 80. Μωραίτης Νικόλαος Λ., Καθηγητής Διεθνών σχέσεων – Συγκριτικής πολιτικής, Πανεπιστήμιο Καλιφόρνιας, Μπέρκλεη, USA. 81. Νεγρεπόντη-Δελιβάνη Μαρία, Ph.D., πρ. Πρύτανης και Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, ΕΛΛΑΣ. 82. Nοτοπούλου Ιουλία, MSc Αναπτυξιακή Ψυχολόγος, IED-Paris8, Vincennes-Saint Denis, Παρισίων. MFA Κινηματογράφος και Παραγωγή Ταινιών/Βίντεο, IED-Paris8, Vincennes-Saint Denis, Παρισίων, Αθήνα, ΕΛΛΑΣ. 83. Octeau Anne-Pascale, DNSAP, Kαλών Τεχνών, ENSBA (Α.Σ.Κ.Τ.) Παρισίων, Καλλιτέχνης-Zωγράφος, Kαθηγήτρια Ζωγραφικής και Σχεδίου, Παρίσι, Γαλλία. 84. Παπαβασιλείου-Αλεξίου Ιωάννα, Επίκουρη Καθηγήτρια Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής, Θεσσαλονίκη, ΕΛΛΑΣ 85. Παπαγιάννης Γρηγόριος, Διδάκτωρ Βυζαντινής Φιλολογίας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, ΕΛΛΑΣ. 86. Πανοσκάλτσης Βασίλης Π., M.S., M.A., Ph.D., Θράκη, ΕΛΛΑΣ. 87. Παπαδόπουλος Νίκος Θ., Ομότιμος Καθηγητής Ιατρικής Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη, ΕΛΛΑΣ. 88. Παπαθανασίου Μάρω, Καθηγήτρια στο Τμήμα Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Αθηνών, ΕΛΛΑΣ. 89. Παπαμαρινόπουλος Σταύρος Π., Ph.D., Καθηγητής, Τμήμα Γεωλογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών, ΕΛΛΑΣ. 90. Παπαροδόπουλος Νικόλαος, τ. Λέκτορας, Πανεπιστημίου Αιγαίου, ΕΛΛΑΣ. 91. Παύλος Γεώργιος Π., Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, Πολυτεχνική Σχολή Ξάνθης, Πανεπιστημιούπολη Ξάνθης, Κιμμέρια, Ξάνθη, ΕΛΛΑΣ. 92. Péré-Pasturel Sandrine, MSc Ψυχολόγος, IED-Paris8, Vincennes-Saint Denis, Paris, Varcheny, Παιδιατρική Νοσοκόμος Νεογνών, Διευθύντρια του Crèche au Pont, Rhône-Alpes, ΓΑΛΛΙΑ. 93. Πετράκης Λεωνίδας, Ph.D., Chairman and Senior Scientist (Retired), Department of Applied Science Brookhaven National Laboratory, Now residing in California, USA. 94. Πυργιωτάκης Γιώργος, τ. Αναπληρωτής Καθηγητής. 95. Ρέτζιος Αναστάσιος, Ph.D., President, Bay Clinical RandD Services, LLC, San Ramon, California, USA. 96. Ρίγα Αικατερίνη, Ph.D. Director of Nematology Laboratory and Senior Scientist, Verdesian Life Sciences, Pasco, WA, USA 97. Ρούσσος Πέτρος, Επίκουρος Καθηγητής, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ΕΛΛΑΣ. 98. Sakatcheff Veronique, MSc Cognitive-behaviorist Psychologist, IED-Paris8, Vincennes-Saint Denis, Paris. Toulon, ΓΑΛΛΙΑ. 99. Σαρρή Μαρία, Χειρουργός οδοντίατρος-UMFT Victor Babes, Αθήνα, ΕΛΛΑΣ 100. Σταμπολιάδης Ηλίας, καθηγητής στο Τμήμα Μηχανικών Ορυκτών Πόρων, Πολυτεχνείο Κρήτης, Χανιά. 101. Σταυρόπουλος Γεώργιος Π., Κυτταρολόγος, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα, ΕΛΛΑΣ. 102. Σταυροπούλου Μίκα, ΕΕΔΙΠ Παν/μίου Αθηνών, Doctorat de Sociologie (Sorbonne) Ειδικό Ερευνητικό Διδακτικό Προσωπικό, ΕΛΛΑΣ. 103. Σταυροπούλου Γεωργία, MA, MPhil. Los Angeles, CA, USA. 104. Στυλιανάκης Βασίλης, Πανεπιστήμιο Πατρών,. 105. Τζαμτζής Σταύρος – Διονύσιος, Ψυχολόγος, απόφοιτος ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη, ΕΛΛΑΣ. 106. Τσομπανόγλου Γεώργιος, Ph.D., Sociology, Carleton, President, International Sociological Association, Research Committee on Sociotechnics and Sociological Practice (ISA-RC26), Associate Professor, University of the Aegean, Dept. of Sociology, Mytilini, ΕΛΛΑΣ. 107. Τσίρκα Αννα, Παιδίατρος-Καρδιολόγος, Assistant Professor, Tufts University School of Medicine, USA. 108. Τσουτσουλοπούλου Α.Μ., ΕΕΔΙΠ Ι Αγγλικής γλώσσας Σχολή Επιστημών του Ανθρώπου Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ΕΛΛΑΣ. 109. Φλέσσας Γεώργιος Π., Professor, Department of Information και Communication Systems Engineering, Department of the Aegean, Karlovassi, Samow, Greece. 110. Φλώρου Ευαγγελία, Καθηγήτρια, ΤΕΛ και Γ.Λ. Λαρίσης, Τμήματα Διακοσμητών/Γραφιστών, Συντηρητών έργων τέχνης, Σχέδιο Ελεύθερο/Γραμμικό και Ειδικότητας, Αρχιτεκτονική Σχολή ΑΠΘ, Λάρισα, ΕΛΛΑΣ. 111. Φραντζή Κατερίνα Θ., Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πληροφορικής, Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, ΕΛΛΑΣ. 112. Φρύδας Σταύρος, Καθηγητής Παρασιτολογίας-Ανοσολογίας Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη, ΕΛΛΑΣ. 113. Χαλαμαντάρης Παντελής, Ph.D., Ed.D. (HC), Professor Emeritus, Brandon University, Deputy Director, the University of Manitoba Centre for Hellenic Civilization, Brandon, Manitoba, CΑΝADA. 114. Χαμηλός Ι. Απόστολος, Χειρουργός Οδοντίατρος, Οδοντιατρική Σχολή Αθηνών, Αθήνα, ΕΛΛΑΣ. 115. Χαμηλού Α. Iωάννα, Χειρουργός Οδοντίατρος, Univerzita Karlova v Praze-Charles Univeristy, Prague, Αθήνα, ΕΛΛΑΣ. 116. Χατζής Αριστοτέλης, Οδοντίατρος, Α.Π.Θ-Ε.Κ.Π.Α-Οδοντιατρικό Τμήμα, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ΑΘΗΝΑ, ΕΛΛΑΣ. 117. Χατζής Λάμπρος , MD, PhD, BPlast, Fellow, St John’s College, Cambridge University, UK. S. Lecturer Royal College of Surgeons in Ireland, Dublin, IRELAND. 118. Χατζόπουλος Ν. Ιωάννης, Καθηγητής, Διευθυντής Εργαστηρίου Τηλεπισκόπησης και ΓΣΠ, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Περιβάλλοντος, Λόφος Πανεπιστημίου, Μυτιλήνη, 81100, ΕΛΛΑΣ. 119. Χριστοδούλου Νικολέττα, Λέκτορας, Αναλυτικά Προγράμματα και Διδασκαλία, Σχολή Επιστημών της Αγωγής, Πανεπιστήμιο Frederick, Λευκωσία, ΚΥΠΡΟΣ. 120. Χρίστου Θεόδωρος, Ph.D., Assistant Professor, Queen’s University, Faculty of Education, CANADA.

εργασiαυγεία 5 3

ΡΩΠΑΪΚΕΣΟΔΗΓΙΕΣΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣΤΗΣΥΓΕΙΑΣ

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ Με πρωτοβουλία των ειδικευόμενων του Βόρειου Τόξου Θεωρητικής Κατάρτισης στην Ιατρική της Εργασίας, μεταφράσθηκε το κείμενο της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) που είναι αφιερωμένο στην Πρόληψη των Επαγγελματικών Νοσημάτων, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία 28 Απριλίου 2013. Οι συνάδελφοι που συμμετέχουν στο Βόρειο Τόξο είναι οι κ.κ. Εφη Τσαντάκη, Ιωάννης Παντελίδης, Μιχάλης Καργάκης, Δήμητρα Νέλλα, Μαργαρίτης Πανταζίδης, Κώστας Σκεύας, Νίκος Κολοβός και Ιωάννα Γκρέτση. Το κείμενο εκδόθηκε από το Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΛΙΝΥΑΕ). Οι βιβλιογραφικές παραπομπές δεν περιλαμβάνονται στην παρούσα αναδημοσίευση, αλλά μπορούν να αναζητηθούν στην έκδοση του ΕΛΙΝΥΑΕ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα επαγγελματικά νοσήματα προκαλούν πολλά δεινά και τεράστιες απώλειες στο χώρο της εργασίας. Κι όμως τέτοιου είδους ασθένειες που σχετίζονται με συγκεκριμένες δουλειές ή χώρους εργασίας παραμένουν σε μεγάλο ποσοστό αόρατες σε σύγκριση με βιομηχανικά ατυχήματα παρ’ όλο που προκαλούν το θάνατο πολλών ανθρώπων κάθε χρόνο (περίπου έξι φορές περισσότε-ρο). Επιπλέον η φύση των επαγγελματικών ασθενειών αλλάζει γρήγορα, δηλαδή τεχνο-λογικές και κοινωνικές αλλαγές, μαζί με παγ-κόσμιες οικονομικές συνθήκες επιδεινώνουν τους ήδη υπάρχοντες παράγοντες κινδύνου και δημιουργούν άλλους καινούριους. Πολύ γνωστές επαγγελματικές ασθένειες, όπως οι πνευμονοκονιάσεις, παραμένουν εξαπλωμέ-νες ενώ σχετικά καινούριες επαγγελματικές ασθένειες, όπως ψυχικές και μυοσκελετικές παθήσεις, αυξάνονται συνεχώς. Ενώ αρκετή πρόοδος έχει γίνει για την αντιμετώπιση των προκλήσεων των επαγγελματικών νοσημά-των, υπάρχει επείγουσα ανάγκη να ενταθούν οι προσπάθειες για την πρόληψή τους σε εθνικά συστήματα υγείας. Με την συνεργα-σία κυβερνήσεων, εργοδοτικών και εργατι-κών οργανώσεων ο αγώνας έναντι αυτής της κρυφής επιδημίας θα πρέπει να πρωταγωνι-στήσει στην νέα διεθνή και εθνική ατζέντα για την ασφάλεια και την υγεία. Αυτή η αναφορά στην Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία περι-γράφει την παρούσα κατάσταση αναφορικά με τα επαγγελματικά νοσήματα και παρου-σιάζει προτάσεις για την αντιμετώπιση αυτού του σοβαρού εργασιακού ελλείμματος. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ; Επαγγελματικό νόσημα θεωρείται το νόσημα που προκαλείται ως αποτέλεσμα έκθεσης σε παράγοντες κινδύνου στο περιβάλλον εργασίας. Η αναγνώριση της επαγγελματικής προέλευσης του νοσήματος σε ατομικό επίπεδο απαιτεί τον καθορισμό μιας αιτιατής σχέσης ανάμεσα στο νόσημα και στην έκθεση του εργαζόμενου σε επικίνδυνους παράγοντες στο χώρο εργασίας. Αυτή η σχέση συνήθως καθορίζεται βάση των κλινικών και παθολογικών δεδομένων, του επαγγελματικού ιστορικού (αναμνηστικού) και της ανάλυσης της εργασίας, της ταυτοποίηση και εκτίμησης των παραγόντων κινδύνου όπως επίσης και της επιβεβαίωσης της έκθεσης σε αυτούς. Όταν ένα νόσημα διαγιγνώσκεται κλινικά και καθορίζεται κι μια σχέση αιτιότητας τότε το νόσημα αναγνωρίζεται ως επαγγελματικό. I. Η ΚΡΥΦΗ ΕΠΙΔΗΜΙΑ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ Υπολογίζεται ότι 2.34 εκατομμύρια ανθρώπων πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω επαγγελματικών ατυχημάτων και νοσημάτων. Από αυτά, η πλειοψηφία – υπολογίζεται 2.02 εκατομμύρια – πεθαίνουν από μια μεγάλη γκάμα νοσημάτων που σχετίζονται με την εργασία. Από τους υπολογιζόμενους 6.300 θανάτους σχετιζόμενους με την εργασία που συμβαίνουν την ημέρα, 5.500 προκαλούνται από διάφορα είδη επαγγελματικών νοσημάτων. Ο ILO υπολογίζει ότι 160 εκατομμύρια περιπτώσεις μη θανατηφόρων επαγγελματικών νοσημάτων, λαμβάνουν χώρα κάθε χρόνο. Οι τύποι και οι τάσεις των αναφερόμενων νοσημάτων, ποικίλλουν πολύ. Για παράδειγμα, το 2010, η Κίνα ανάφερε ένα σύνολο από 27.240 περιπτώσεις επαγγελματικών νοσημάτων, συμπεριλαμβανομένων 23.812 περιπτώσεων που προκλήθηκαν από έκθεση σε σκόνες στο χώρο εργασίας. Τον ίδιο χρόνο 22.013 περιπτώσεις επαγγελματικών νοσημάτων αναφέρθηκαν στην Αργεντινή, με τις μυοσκελετικές παθήσεις (ΜΣΠ) και τις αναπνευστικές παθήσεις να είναι από τις πιο

συχνές καταστάσεις. Το 2011 η Ιαπωνία ανέφερε ένα σύνολο 7.779 περιπτώσεων επαγγελματικών νοσημάτων, που σχετίζονται κυρίως με παθήσεις της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης και πνευμονοκονιάσεις και 325 περιπτώσεις ψυχικών παθήσεων που αποζημιώθηκαν. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, 5.920 περιπτώσεις επαγγελματικών νοσημάτων αποζημιώθηκαν το 2011, με τις πνευμονοκονιάσεις, το διάχυτο μεσοθηλίωμα και την οστεοαρθρίτιδα να είναι οι 3 πιο συχνές παθήσεις. Η Αμερικάνικη Στατιστική Υπηρεσία (US Bureau of Labor Statistics) ανέφερε ότι 207.500 εργάτες παρουσίασαν μη θανατηφόρα επαγγελματικά νοσήματα το 2011, με τις δερματικές παθήσεις, την απώλεια ακοής και τις αναπνευστικές παθήσεις να είναι οι τρεις πιο συχνές. ΠΝΕΥΜΟΝΟΚΟΝΙΑΣΕΙΣ Εκατομμύρια εργατών εξακολουθούν να κινδυνεύουν από πνευμονοκονιάσεις (ειδικά την πυριτίαση, την πνευμονοκονίαση ανθρακωρύχων και ασθένειες που σχετίζονται με τον αμίαντο) εξαιτίας της ευρείας έκθεσης στο πυρίτιο, στον γαιάνθρακα, στον αμίαντο και σε διάφορες άλλες σκόνες μεταλλευμάτων σε ανθρακωρυχεία, ορυχεία, εργοτάξια και σε άλλες κατασκευαστικές διαδικασίες. Οι πνευμονοκονιάσεις έχουν μακρά λανθάνουσα περίοδο και πολύ συχνά δεν διαγιγνώσκονται και δεν αναφέρονται. Οι ασθένειες που σχετίζονται με αυτές (χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, φυματίωση από έκθεση σε πυρίτιο, καρκίνοι από έκθεση σε αμίαντο και πυρίτιο) συχνά προκαλούν μόνιμη αναπηρία ή πρόωρο θάνατο. Στην Κίνα οι πνευμονοκονιάσεις αντιπροσωπεύουν πάνω από το 80% όλων των περιπτώσεων, μάλιστα τα τελευταία χρόνια καταγράφηκαν μεταξύ 10.000 και 23.000 νέων περιπτώσεων ετησίως. Στην Ινδία περίπου 10 εκατομμύρια εργάτες που δουλεύουν σε ανθρακωρυχεία, εργοτάξια κι άλλου είδους βιομηχανιών εκτίθενται σε σκόνη πυριτίου. Ορισμένες έρευνες έχουν δείξει πως ο επιπολασμός της πυριτίασης στους εργάτες που απασχολούνται σε λατομείο είναι 54.6% και στους εργάτες που απασχολούνται στον τομέα εξόρυξης και επεξεργασίας πετρών, 35.2%, ενώ ο επιπολασμός της πνευμονοκονίασης των ανθρακωρύχων είναι 18.8%. Στο Βιετνάμ οι πνευμονοκονιάσεις αντιπροσωπεύουν το 75.7% όλων των επαγγελματικών νοσημάτων που έχουν αποζημιωθεί. Η Βραζιλία υπολογίζει ότι 6.6 εκατομμύρια εργάτες εκτίθενται σε σκόνη πυριτίου. Έρευνες στη Λατινική Αμερική αποκαλύπτουν ότι ο επιπολασμός της πυριτίασης στους ανθρακωρύχους είναι 37% και 50% στους ανθρακωρύχους άνω των 50 ετών. Επιδημιολογικές μελέτες σε αναπτυσσόμενες χώρες έδειξαν ότι το 30% και 50% των εργατών που εργάζονται σε πρωτογενείς βιομηχανίες και υψηλού κινδύνου τομείς, μπορούν να εμφανίσουν πυριτίαση κι άλλες πνευμονοκονιάσεις. Ακόμα και μια μικρή λίστα καταγεγραμμένων περιστατικών επαγγελματικών νοσημάτων, όπως η προαναφερόμενη, δίνει μια αποκαλυπτική εικόνα της έκτασης του προβλήματος. Παρ’ όλα αυτά αυξήσεις στη στατιστική των επαγγελματικών νοσημάτων δεν σηματοδοτούν απαραίτητα μια πραγματική αύξηση των περιστατικών. Η αύξηση στους αριθμούς μπορεί επίσης να οφείλεται σε άλλους θετικούς παράγοντες όπως καλύτερα συστήματα καταγραφών και αναφορών, βελτιωμένη επιτήρηση υγείας, μηχανισμών αναγνώρισης και αποζημίωσης, αλλαγές στην εργασιακή διαδικασία και οργάνωση, αυξανόμενη ενημέρωση των εργαζομένων και των εργοδοτών για τα επαγγελματικά νοσήματα, διεύρυνση του ορισμού των επαγγελματικών νοσημάτων που εμφανίζονται και εκδήλωση των νοσημάτων με μακρά λανθάνουσα περίοδο. ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΑΜΙΑΝΤΟ Μέχρι την δεκαετία του ’70, ο αμίαντος χρησιμοποιούταν σε ευρεία κλίμακα σε πολλές βιομηχανίες διαφόρων χωρών στη μόνωση σωλήνων, βραστήρων και πλοίων, στη κατασκευή φρένων, στην ενίσχυση του τσιμέντου και στην κατασκευή πυρίμαχων υλικών. Άνθρωποι που δούλεψαν κι ήρθαν σε επαφή με αμίαντο κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων κινδυνεύουν να αναπτύξουν νοσήματα που σχετίζονται με τον αμίαντο (ΝΣΑ), όπως η αμιάντωση, ο καρκίνος των πνευμόνων από την έκθεση σε αμίαντο και το μεσοθηλίωμα. Σε γενικές γραμμές χρειάζονται 10 έως 40 χρόνια (για ΝΣΑ) για να εκδηλωθούν μετά την έκθεση σε αυτόν. Γι αυτό ακόμα και σε χώρες που υπάρχει

απαγόρευση στη χρήση του αμιάντου, άνθρωποι θα εξακολουθούν να εμφανίζουν νοσήματα που σχετίζονται με τον αμίαντο για πολλές δεκαετίες. Παρά την απαγόρευση στη χρήση του αμίαντου σε πάνω από 50 χώρες, συμπεριλαμβανομένων όλων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2 εκατομμύρια τόνοι αμίαντου παράγονται κάθε χρόνο. Σήμερα ο αμίαντος χρησιμοποιείται κυρίως σε αναπτυσσόμενες χώρες όπου τα προληπτικά μέτρα, η επιτήρηση υγείας και οι μηχανισμοί αποζημιώσεων είναι ανεπαρκείς και τα ΝΣΑ ελάχιστα αναγνωρίζονται και πολύ σπάνια αναφέρονται. Ως δείγμα του μεγέθους του προβλήματος, εκτιμήσεις από 6 χώρες της Δυτικής Ευρώπης (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία, Ελβετία, Ηνωμένο Βασίλειο) δείχνουν ένα αθροιστικό σύνολο 200.000 θανάτων από μεσοθηλίωμα, να αναμένονται στην περίοδο από 1995 έως 2029. Όταν αυτοί οι υπολογισμοί αναχθούν στο σύνολο των χωρών της Δυτικής Ευρώπης και οι αναμενόμενοι θάνατοι από καρκίνο πνεύμονα από έκθεση στον αμίαντο συνυπολογιστούν, τότε περίπου 500.000 θάνατοι θα προκληθούν από αμίαντο έως το 2029. ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΕΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ Οι τεχνολογικές, οι κοινωνικές και οι επιχειρησιακές αλλαγές στο εργασιακό περιβάλλον που προκλήθηκαν από την ταχεία παγκοσμιοποίηση έχουν ακολουθηθεί από αναδυόμενες επικινδυνότητες και νέες προκλήσεις. Παρόλο που ορισμένες παραδοσιακές επικινδυνότητες έχουν εκλείψει λόγω της βελτιούμενης ασφάλειας, των τεχνολογικών πλεονεκτημάτων και των καλύτερων ρυθμίσεων, συνεχίζουν να λαμβάνουν ένα μη αποδεκτό βαρύ τίμημα για την υγεία των εργαζομένων. Παράλληλα, νέες μορφές επαγγελματικών νοσημάτων αυξάνονται χωρίς επαρκή μέτρα πρόληψης, προστασίας και ελέγχου˙ παραδείγματος χάρη, νέες τεχνολογίες όπως οι νανοτεχνολογίες και ορισμένες βιοτεχνολογίες θέτουν νέους και μη αναγνωρίσιμους κινδύνους στον χώρο εργασίας. Οι αναδυόμενες επικινδυνότητες περιλαμβάνουν φτωχές εργονομικές συνθήκες, έκθεση στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και ψυχολογικούς κινδύνους. ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, οι ΜΣΠ αποτελούν τις περισσότερο κοινές διαταραχές υγείας που σχετίζονται με την εργασία. Οι ΜΣΠ, συμπεριλαμβανομένου και του συνδρόμου του καρπιαίου σωλήνα, εκπροσωπούσαν το 59% όλων των αναγνωρισμένων νοσημάτων όπως περιλαμβάνονται στην Ευρωπαϊκή Στατιστική Επαγγελματικών Νοσημάτων (European Occupational Diseases Statistics - EODS) το 2005. To 2009, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναφέρει ότι οι ΜΣΠ αντιπροσώπευαν περισσότερο από 10% όλων των χαμένων ετών από ανικανότητα.12 Στην Δημοκρατία της Κορέας, οι ΜΣΠ αυξήθηκαν απότομα από 1.634 περιστατικά το 2001 σε 5.502 το 2010.13 Στη Μεγάλη Βρετανία, οι ΜΣΠ αποτελούσαν περίπου το 40% όλων των περιπτώσεων των ασθενειών που σχετίζονται με την εργασία για την περίοδο 2011-2012. Το σχετιζόμενο με την εργασία στρες και οι επιπτώσεις του στην υγεία έχουν αναδειχθεί ως ένα θέμα υψηλού ενδιαφέροντος. Οι επιχειρήσεις όλο και περισσότερο έρχονται αντιμέτωπες με ζητήματα όπως η ψυχολογική παρενόχληση, η ηθική παρενόχληση, ο εκφοβισμός, η σεξουαλική παρενόχληση ή άλλες μορφές βίας. Οι εργαζόμενοι μπορεί να στραφούν σε μη υγιεινές συμπεριφορές όπως, η κατάχρηση αλκοόλ και φαρμάκων, σε μια προσπάθεια να διαχειριστούν το στρες. Συνδέσεις έχουν βρεθεί μεταξύ στρες και ΜΣΠ, καρδιακών και γαστρεντερικών νοσημάτων. Αν παραταθεί, το σχετιζόμενο με την εργασία στρες μπορεί να συμβάλλει σε σοβαρές καρδιαγγειακές διαταραχές. Επιπρόσθετα, η οικονομική κρίση και η ύφεση έχουν οδηγήσει σε αύξηση του σχετιζόμενου με την εργασία στρες, την κατάθλιψη και άλλων ψυχικών διαταραχών, ακόμη και φέρνοντας τους ανθρώπους στο άκρο της αυτοκτονίας. ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ Τα επαγγελματικά νοσήματα, επίσης, επιβάλλουν τεράστιο κόστος. Μπορούν να εξαθλιώσουν τους εργαζόμενους και τις οικογένειές τους, να μειώσουν την

παραγωγικότητα και την ικανότητα για εργασία και να αυξήσουν δραματικά τις δαπάνες υγειονομικής φροντίδας. Ο ILO εκτιμά ότι τα σχετιζόμενα με την εργασία ατυχήματα και νοσήματα έχουν ως αποτέλεσμα ετήσια απώλεια 4% σε παγκόσμιο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ), ή περίπου 2,8 τρισεκατομμύρια δολάρια (ΗΠΑ), σε άμεσο και έμμεσο κόστος των τραυματισμών και νοσημάτων. Το κόστος των σχετιζόμενων με την υγεία νοσημάτων στην ΕΕ έχει εκτιμηθεί να είναι τουλάχιστον 145 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Η γαλλική κυβέρνηση εκτιμά ότι η αποζημίωση για ΝΣΑ για την περίοδο 2001-2020 θα είναι μεταξύ 27 και 37 δισεκατομμύρια ευρώ, που αντιστοιχεί σε 1,3 και 1,9 δισεκατομμύρια ευρώ, ετησίως. Στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, οι ασφαλιστικές εταιρείες αναφέρεται ότι κατέβαλαν 21,6 δισεκατομμύρια δολάρια για περιπτώσεις έκθεσης σε αμίαντο για την περίοδο 1990-2000, επιπλέον από τα 32 δισεκατομμύρια δολαρίων που καταβάλλονται από επιχειρήσεις που διώκονται. Στη Δημοκρατία της Κορέας, το συνολικό οικονομικό κόστος των ΜΣΔ ήταν 6,89 δισεκατομμύρια δολάρια, αντιπροσωπεύοντας το 0,7% του ΑΕΠ της χώρας το 2011. Οι ΜΣΠ υπολογίζεται ότι κοστίζουν στο σύστημα υγείας της Νέας Ζηλανδίας πάνω από 4,71 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως και συνιστούν περίπου το ένα τέταρτο του συνολικού ετήσιου κόστους της υγειονομικής φροντίδας. ΙΙ. ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Τα κατάλληλα δεδομένα παρέχουν μια βάση για το σχεδιασμό αποτελεσματικής στρατηγικής πρόληψης. Τα δεδομένα λαμβάνονται κυρίως μέσω τριών διαύλων: την υποβολή εκθέσεων από τους εργοδότες σε υπουργεία εργασίας, σύμφωνα με τις νομικές προϋποθέσεις, τα αιτήματα που έγιναν δεκτά από τα συστήματα αποζημίωσης για τον τραυματισμό στην εργασία, και τις πληροφορίες από τους ιατρούς. Ο τακτικός έλεγχος του εργασιακού περιβάλλοντος και η επιτήρηση της υγείας των εργαζομένων επιτρέπει στους εργοδότες να προλαμβάνουν και να αναφέρουν τα περιστατικά των επαγγελματικών νοσημάτων. Ωστόσο, παγκοσμίως, περισσότερες από τις μισές χώρες εξακολουθούν να μην συλλέγουν επαρκή στατιστικά στοιχεία για τα επαγγελματικά νοσήματα. Τα διαθέσιμα δεδομένα αφορούν κυρίως τραυματισμούς και θανάτους. Επιπροσθέτως, λίγες μόνο χώρες συλλέγουν δεδομένα διαχωρισμένα ανά φύλο. Το γεγονός αυτό όχι μόνον κάνει την ταυτοποίηση του συγκεκριμένου τύπου των επαγγελματικών τραυματισμών και νοσημάτων ανδρών και γυναικών πιο δύσκολη, αλλά, επίσης, δυσχεραίνει την ανάπτυξη αποτελεσματικών προληπτικών μέτρων για όλα. Επίσημα εθνικά στατιστικά στοιχεία βασίζονται σε αναφερόμενα δεδομένα για τα εργατικά ατυχήματα και νοσήματα. Πολλές χώρες στον κόσμο έχουν συστήματα κοινωνικής ασφάλισης που περιλαμβάνουν συστήματα παροχών για τον τραυματισμό στην απασχόληση/εργασία. Ωστόσο, η κάλυψη τους περιορίζεται στους εργαζομένους στην επίσημη οικονομία, αν και ακόμα και εκεί, είναι ελλιπής η αποτελεσματική κάλυψη για τις παροχές εργατικών ατυχημάτων, λόγω ανεπαρκών συστημάτων καταγραφής και κοινοποίησης. Κατά συνέπεια, μόνο ένας ορισμένος αριθμός εργατικών ατυχημάτων αναφέρονται, αντιμετωπίζονται και αποζημιώνονται. Η κατάσταση που αφορά στα επαγγελματικά νοσήματα είναι ακόμα πιο περίπλοκη: στις περισσότερες χώρες, στην πραγματικότητα, μόνο ένα κλάσμα των πραγματικών περιστατικών καλύπτονται, γεγονός το οποίο αντανακλά τις προκλήσεις για προσδιορισμό, αναγνώριση και αναφορά τους. Παράλληλα, οι αγρότες, οι εργάτες σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και στην ανεπίσημη οικονομία (παραοικονομία) – που αντιπροσωπεύουν τη συντριπτική πλειοψηφία του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού – είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν υψηλά επίπεδα επικινδυνότητας καθώς τείνουν να είναι εκτός των συστημάτων που προλαμβάνουν, αναφέρουν και αποζημιώνουν τα επαγγελματικά νοσήματα. Η επίταση των μεταναστευτικών ροών, η γήρανση του εργατικού δυναμικού και ο αυξανόμενος αριθμός των εργαζομένων σε προσωρινή, περιστασιακή ή μερική απασχόληση, όχι μόνο αυξάνουν την προθυμία να δεχτούν επισφαλείς συνθήκες εργασίας, αλλά και παρακωλύουν την επαρκή επιτήρηση της υγείας, τον έλεγχο του

εργασιακού περιβάλλοντος, την αναφορά και κοινοποίηση των επαγγελματικών νοσημάτων, που απαιτούνται για την αποτελεσματική εφαρμογή των στρατηγικών πρόληψης. Υπάρχει ένας αριθμός από άλλους παράγοντες που συνεισφέρουν σε αυτήν την κατάσταση. Πολλά επαγγελματικά νοσήματα όπως οι επαγγελματικοί ή οι σχετιζόμενοι με την εργασία καρκίνοι χαρακτηρίζονται από μακρά λανθάνουσα περίοδο και είναι για το λόγο αυτό δύσκολο να αναγνωριστούν μέχρι την πλήρη εκδήλωση της κλινικής τους συμπτωματολογίας. Ο αυξανόμενος αριθμός εργαζομένων που μετακινούνται σε διαφορετικές θέσεις εργασίας με ποικίλα επίπεδα έκθεσης, σε συνδυασμό με την συμμετοχή εργασιακών και μη εργασιακών παραγόντων στην εκδήλωση μιας νόσου, μπορούν να κάνουν τον προσδιορισμό της επαγγελματικής αιτίας ακόμα πιο δυσχερή. Επιπλέον κάποιοι εργαζόμενοι μπορεί να εμφανίζουν νοσήματα, σε εργασίες όπου εμπλέκεται η έκθεση σε ουσίες, οι οποίες δεν έχουν ακόμα χαρακτηριστεί ως επικίνδυνες. Νοσήματα που διαγιγνώσκονται από κλινικούς ιατρούς και που αποδίδονται σε επαγγελματική έκθεση πρέπει να εκτιμηθούν για την αναγνώριση της εργασιακής τους προέλευσης. Η διάγνωση επαγγελματικών νοσημάτων απαιτεί εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία, η οποία δεν είναι επαρκώς διαθέσιμη σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, περιορίζοντας έτσι τη συλλογή δεδομένων και την ικανότητα επιτήρησης των επαγγελματικών νοσημάτων σε εθνικό επίπεδο. Επιπλέον, σε μερικές χώρες η ευθύνη για την υγιεινή και ασφάλεια στην εργασία μπορεί να επιμερίζεται στα υπουργεία εργασίας και υγείας και οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης κάνοντας τη συλλογή δεδομένων ακόμα πιο δύσκολη. Σαν εναλλακτική στη συλλογή δεδομένων πολλές χώρες χρησιμοποιούν ερευνητικά προγράμματα. Για παράδειγμα, σύμφωνα με την Labour Force Survey (LFS) του 2007 που έλαβε χώρα στις 27 χώρες της Ε.Ε., το 8,6% των ατόμων, ηλικίας 15-64 ετών, που εργάζονταν εκείνη τη στιγμή ή στο παρελθόν, ανέφεραν ένα σχετιζόμενο με την εργασία πρόβλημα υγείας τους προηγούμενους 12 μήνες. Αυτό αντιστοιχούσε σε περίπου 23 εκατομμύρια άτομα, ενώ επιπλέον 2,1% των ερωτώμενων είχε δύο ή περισσότερα σχετιζόμενα με την εργασία του προβλήματα υγείας κατά τη διάρκεια του 2007. Τα δεδομένα από την Health and Safety Executive στο Ηνωμένο Βασίλειο για το 2011-2012 δείχνουν ότι στη Μεγάλη Βρετανία σε σύνολο 1.073.000 περιπτώσεων αυτό- αναφερόμενων ασθενειών που προκλήθηκαν ή επιδεινώθηκαν από την εργασία, 439.000 ήταν περιπτώσεις ΜΣΝ και 428.000 σχετίζονταν με στρες, κατάθλιψη και άγχος. III. ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ Πολλές κυβερνήσεις, εργοδοτικοί και συνδικαλιστικοί φορείς δίνουν τώρα μεγαλύτερη έμφαση στην πρόληψη των επαγγελματικών νοσημάτων. Ακόμα όμως η πρόληψη δεν λαμβάνει την πρέπουσα προσοχή που δικαιολογείται αφενός από το μέγεθος και αφετέρου από τη βαρύτητα των επαγγελματικών νοσημάτων όπως προκύπτει από τη σοβαρότητα της επιδημίας. Χρειάζονται συντονισμένες προσπάθειες τόσο σε διεθνές, όσο και σε εθνικό επίπεδο προκειμένου να αντιμετωπιστεί η μη αναγνώριση των επαγγελματικών νοσημάτων και να διορθωθεί αυτό το έλλειμμα αξιοπρεπούς εργασίας. Η αποτελεσματική πρόληψη των επαγγελματικών νοσημάτων απαιτεί την συνεχή βελτίωση των εθνικών συστημάτων υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία, προγράμματα ανίχνευσης και πρόληψης καθώς και των συστημάτων αποζημίωσης σε όλα τα κράτη- μέλη του ILO, κατά προτίμηση σαν μια συλλογική προσπάθεια κυβερνητικών, εργοδοτικών και εργατικών οργανισμών. Αυτό θα πρέπει να τροφοδοτήσει την δημιουργία προγραμμάτων ευαισθητοποίησης και υπεράσπισης, συμπεριλαμβανομένων ενημερωτικών εκστρατειών σε διεθνές και εθνικό επίπεδο για μια καλύτερη κατανόηση του μεγέθους του προβλήματος και της αναγκαιότητας για άμεση δράση από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη συμπεριλαμβανομένων των κέντρων αποφάσεων και των υψηλόβαθμων στελεχών της τοπικής αυτοδιοίκησης, των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης, των εργοδοτικών φορέων, των εργαζομένων και των σωματείων τους, των επιθεωρητών εργασίας και των επαγγελματιών υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία.

εργασiαυγεία 5 4

ΡΩΠΑΪΚΕΣΟΔΗΓΙΕΣΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣΤΗΣΥΓΕΙΑΣ

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΩΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩ

Μεγαλύτερη προσπάθεια επίσης απαιτείται στην καλύτερη συλλογή δεδομένων προκειμένου να βελτιωθούν οι στρατηγικές πρόληψης των επαγγελματικών νοσημάτων. Η αποτελεσματική πρόληψη τους απαιτεί συνεργασία σε εθνικό επίπεδο μεταξύ των ινστιτούτων υγιεινής και ασφάλειας και συστημάτων εργατικών αποζημιώσεων εντός των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης. Όπου η δυνατότητα πρόληψης είναι αδύναμη, ειδικά σε αναπτυσσόμενες χώρες, ILO έχει τα κατάλληλα εργαλεία και την εμπειρία να την ισχυροποιήσει. Όπου γνωρίζουμε τους κινδύνους μπορούμε να παρέμβουμε, όπου χρειάζεται να γνωρίζουμε περισσότερα σχετικά με τους κινδύνους μπορούμε να βελτιώσουμε την απόδοση μας. Ένα καλό σύστημα υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία είναι κρίσιμο για αποτελεσματική εκτέλεση των εθνικών στρατηγικών και των προγραμμάτων που ενισχύουν την πρόληψη των επαγγελματικών νοσημάτων και πρέπει να περιλαμβάνει: Νόμους και κανονισμούς και όπου είναι

απαραίτητο συλλογικές συμφωνίες που να ενσωματώνουν την πρόληψη των επαγγελματικών νοσημάτων.

Μηχανισμούς συμμόρφωσης στους νόμους συμπεριλαμβανομένων αποτελεσματικών συστημάτων επιθεώρησης Υγιεινής και Ασφάλειας στην εργασία.

Συνεργασία μεταξύ διοίκησης και εργαζομένων και των αντιπροσώπων τους στη βελτίωση των μετρήσεων από τους επαγγελματίες υγιεινής και ασφάλειας.

Πρόβλεψη για παροχή υπηρεσιών υγείας στην εργασία.

Επαρκείς μηχανισμούς συλλογής και ανάλυσης δεδομένων σχετικά με τα επαγγελματικά νοσήματα.

Πληροφόρηση και εκπαίδευση σχετικά με την επαγγελματική υγιεινή και ασφάλεια.

Συνεργασία μεταξύ των υπουργείων εργασίας και υγείας και των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης που καλύπτουν τους τραυματισμούς που προκύπτουν από την εργασία και τα επαγγελματικά νοσήματα.

Η σύνδεση της επιτήρησης υγείας με την παρακολούθηση του εργασιακού περιβάλλοντος βοηθά στον προσδιορισμό έκθεσης των εργατών σε βλαπτικούς παράγοντες και με το εάν μια συγκεκριμένη νόσος που συνδέεται με συγκεκριμένες κατηγορίες εργαζομένων σχετίζεται με το είδος της εργασίας που εκτελούν. Επιπλέον συμβάλλει προλαμβάνοντας την επανεμφάνιση της νόσου μεταξύ άλλων εργαζομένων. Αν και η βασική προϋπόθεση επιτήρησης υγείας είναι η πρώιμη ανίχνευση των επιπτώσεων στην υγεία, κινητοποιώντας για δημιουργία προγραμμάτων πρόληψης διευκολύνεται επίσης, η αναγνώριση των επαγγελματικών νοσημάτων με μακρύ λανθάνοντα χρόνο. Σύμφωνα με την Occupational Health Services Convention του 1985 (No. 161), ένα καλό εθνικό σύστημα επαγγελματικών υπηρεσιών υγείας βοηθά τα μέγιστα τους εργοδότες να σχεδιάσουν κατάλληλες υπηρεσίες επιτήρησης της υγείας των εργαζομένων τους. Η υποχρεωτική ενημέρωση των επιθεωρητών επαγγελματικής υγείας και ασφάλειας ή άλλων υπεύθυνων αρχών από τους επαγγελματίες υγείας σχετικά με υποψία εμφάνισης επαγγελματικών νοσημάτων επιτρέπει την επαρκή συλλογή δεδομένων που συμπληρώνουν τους δίαυλους που αναφέρθηκαν παραπάνω. Καθώς απαιτείται χρόνος πριν την απόκτηση επαρκούς γνώσης και εμπειρίας ώστε να συσταθούν καλά προσδιορισμένα διαγνωστικά κριτήρια για νέα νοσήματα που να περιλαμβάνουν και την αιτιολογία τους, ένα σύστημα παρακολούθησης ασθενειών ύποπτων να έχουν επαγγελματική αιτία, δίνει μια σημαντική συμβολή στην ανάπτυξη επαγρύπνησης των κινδύνων που εμπλέκονται και προωθούν στρατηγικές πρόληψης. Χώρες όπως η Δανία, η Φινλανδία, η Γερμανία, η Ν. Ζηλανδία, η Ν. Αφρική και οι ΗΠΑ συλλέγουν πληροφορίες για ύποπτα επαγγελματικά νοσήματα. Η καταγραφή διαταραχών, ύποπτων να είναι επαγγελματικής αιτιολογίας, είναι ιδιαιτέρως σημαντική στην αλλαγή τεχνολογικών και εργασιακών προτύπων. Η αναγνώριση ότι μια ασθένεια έχει επαγγελματική προέλευση (μερική ή καθ ολοκληρίαν)ενισχύει την επιτήρηση, προλαμβάνει και ενισχύει την επαγρύπνηση λαμβάνοντας μέτρα. Η Αργεντινή, η Κίνα, η Φινλανδία, η Μαλαισία, η Πορτογαλία, η Ταϊλάνδη, το Ηνωμένο Βασίλειο και το Βιετνάμ έχουν θεσμοθετήσει εθνικά προγράμματα Υγείας και Ασφάλειας της Εργασίας με

προτεραιότητα την πρόληψη των επαγγελματικών νοσημάτων. Η Ινδία, το Λάος, η Παπούα Νέα Γουινέα και η Ν. Αφρική προχώρησαν ένα βήμα παραπάνω συμπεριλαμβάνοντας την πρόληψη των επαγγελματικών νοσημάτων στις εθνικές πολιτικές και προγράμματά τους για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία. Η ενίσχυση του ελέγχου της εργασίας είναι επίσης, σημαντική, ως μέσο για την πρόληψη των επαγγελματικών νοσημάτων μέσω της καλύτερης συμμόρφωσης με τις νομικές απαιτήσεις. Για παράδειγμα η Αγκόλα, το Μπενίν, η Μπουρκίνα Φάσο, η Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία, τα Σκόπια, η Ινδία, η Ινδονησία, το Λίβανο, το Μαλλί, η Μαυριτανία, η Μολδαβία, το Μαρόκο, η Σενεγάλη, η Ν. Αφρική, η Συρία, το Τόγκο και η Τυνησία κινήθηκαν για την ενίσχυση των επιθεωρήσεων εργασίας και τον έλεγχο δραστηριοτήτων της Υγιεινής και Ασφάλειας στην εργασία, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης των επαγγελματικών νοσημάτων, όπως προωθείτε από την Labour Inspection Convention (Σύμβαση Επιθεώρησης Εργασίας), 1947 (αρ.81). Η στρατηγική της Αυστραλίας (2002-2012) έχει ως μία από τις προτεραιότητες της, την πρόληψη της επαγγελματικών νοσημάτων, με δράσεις για τον έλεγχο των εκθέσεων στον χώρο εργασίας, την αποτελεσματική εμπλοκή των κοινωνικών εταίρων, την ανάπτυξη συστημάτων για την παροχή καλύτερων δεδομένων και την βελτίωση των ρυθμιστικών προσεγγίσεων. Όπως προωθείτε από την Employment Injury Benefits Convention (Εργατική Σύμβαση Αποζημιώσεων Ατυχημάτων) του 1964 (αρ 121), κάποιες χώρες όπως η Βραζιλία, η Κίνα, η Ιαπωνία, το Μεξικό, η Ταϊλάνδη, το Βιετνάμ και πολλές χώρες στην Ευρώπη, έχουν εξελίξει τα εθνικά συστήματα κοινωνικής ασφάλισης για την καλύτερη κάλυψη των επαγγελματικών νοσημάτων. Τα συστήματα αυτά παρέχουν πολύτιμα στοιχεία σχετικά με τα επαγγελματικά νοσήματα με μεγάλη λανθάνουσα περίοδο, δεδομένου ότι οι εργαζόμενοι μπορεί να έχουν αλλάξει χώρο εργασίας ή επάγγελμα, όταν διαγνωσθούν τα νοσήματα. Ορισμένες χώρες έχουν προοδεύσει στην πρόληψη των ψυχοκοινωνικών κινδύνων. Για παράδειγμα, η Ιταλία παρουσίασε την εργασιακή ασφάλεια και την νομοθεσία για την υγεία, τον Απρίλιο του 2008 όπου αναφέρει ρητά ότι το σχετιζόμενο με την εργασία στρες οφείλει να περιλαμβάνεται σε κάθε εκτίμηση κινδύνου. Ο Labour Code of Czech Republic (Εργατικός Κώδικας της Τσεχίας) που εγκρί-θηκε το 2006, περιλαμβάνει επίσης διατάξεις για το στρες που σχετίζεται με την εργασία. Η Committee of Senior Labour Inspectors (SLIC) (Επιτροπή Ανώτερων Επιθεωρητών Υγείας), ξεκίνησε την Ευρωπαϊκή της Εκστρατεία πάνω στους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους το 2012 και σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Πρακτορείο για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (European Agency for Safety and Health at Work - EU-OSHA) ανέπτυξε ένα σύνολο εργαλείων ελέγχου που διατίθεται σε 22 γλώσσες. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Η ενεργός συμμετοχή των εργοδοτών και των οργανώσεων των εργαζομένων είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη εθνικών πολιτικών και προγραμμάτων για την πρόληψη των επαγγελματικών νοσημάτων. Οι εργοδότες έχουν υποχρέωση να προ-λαμβάνουν τα επαγγελματικά νοσήματα με τη λήψη μέτρων πρόληψης και προστασίας μέσω της αξιολόγησης και του ελέγχου των κινδύνων στην εργασία. Διαχειριστές, επόπτες, επαγγελματίες Υγιεινής και Ασφάλειας της εργασίας, εργαζόμενοι, εκπρόσωποι της Υγείας και της Ασφάλειας, συνδικάτα, όλοι παίζουν σημαντικούς ρόλους μέσα από αποτελεσματικό κοινωνικό διάλογο και συμμετοχή. Η ένταξη των ρητρών της Υγιεινής και Ασφάλειας της εργασίας στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας είναι ένας εξίσου καλός τρόπος για την βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος. Οι εργαζόμενοι και οι οργανώσεις τους έχουν δικαίωμα να συμμετέχουν σε όλα τα επίπεδα στην διαμόρφωση, στην επιτήρηση και στην εφαρμογή πολιτικών και προγραμμάτων πρόληψης. Οι οργανισμοί εργοδοτών και εργαζομένων, έχουν επίσης ενεργό ρόλο στην κατάρτιση. Για παράδειγμα η UNI EUROPA Hair and Beauty Union, ο Employers' Organization Coiffure EU, η Swedish Entrerprises Confederetion και ο European Bitumen Assosiation, όπως και ο International Road Transport Union, χρησιμοποίησαν τον κατάλογο επαγγελματικών νοσημάτων του

ILO ως σημείο αναφοράς στις προσπάθειες τους για την πρόληψη νοσημάτων του δέρματος, μυοσκελετικών παθήσεων, ασθενειών που οφείλονται στην ακτινοβολία και άλλων επαγγελματικών νοσημάτων. Συνεργάτες του Public Services International (PSI), που αντιπροσωπεύει δημοσίους υπαλλήλους, δημιούργησαν το West African Health Service Union Network στη Νιγηρία, στη Γκάνα, στη Λιβερία και στην Σιέρα Λεόνε, το οποίο με επιτυχία προώθησε μερικές από τις 50 πολιτικές της Υγιεινής και Ασφάλειας της εργασίας για το εργασιακό περιβάλλον στις περιοχές αυτές. Ένας αριθμός εργοδοτικών οργανισμών οργάνωσαν εκπαίδευση για τις θυγατρικές τους, πάνω στην πρόληψη των επαγγελματικών νοσημάτων. Ορισμένα συνδικάτα προετοιμάζουν και διανέμουν εκπαιδευτικό υλικό. Ο PSI δημιούργησε μια εύχρηστη βάση δεδομένων προτύπων εργασίας βάση των αρχών της Υγιεινής και Ασφάλειας της εργασίας. IV. H ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ILO Οδηγίες για την ενσωμάτωση της πρόληψης στα εθνικά προγράμματα και στρατηγικές της Υγιεινής και Ασφάλειας της εργασίας, μπορούν να βρεθούν στην Occupational Health Services Convention του 1985 (No. 161) και στην Promotional Frame work for Occupational Safety and Health Convention του 2006 (No. 187) 2006 (αρ 187). Η ILO General Survey on Convention No 155 του 2009 έδειξε ότι ένας σημαντικός αριθμός χωρών ιδιαίτερα στον αναπτυσσόμενο κόσμο, ενημέρωναν τις πολιτικές των κρατικών υπηρεσιών Υγιεινής και Ασφάλειας της εργασίας καθώς και βελτίωναν και τα ρυθμιστικά συστήματα και τα συστήματα εφαρμογής των νόμων, τα οποία είναι το κλειδί για την πρόληψη των επαγγελματικών νοσημάτων. Άλλοι είχαν στόχο στα αναδυόμενα θέματα, όπως στο στρες το σχετιζόμενο με την εργασία και τις ΜΣΠ, παρέχοντας βοήθεια στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, συμμετέχοντας στην προώθηση των βέλτιστων πρακτικών της Υγιεινής και Ασφάλειας της εργασίας που επίσης μπορούν να υποστηρίξουν στρατηγικές πρόληψης. Ο αυξανόμενος αριθμός των επικυρώσεων αυτών των συμβάσεων του ILO, δείχνει ένα καλό δείκτη αύξησης των δεσμεύσεων. Από το 2000 συνολικά 13 χώρες (Αντίγκουα και Μπαρμπούντα, Βέλγιο, Βουλγαρία, Κολομβία, Μαυροβούνιο, Λουξεμβούργο, Πολωνία, Σερβία, Σεϊχέλες, Τουρκία, Ουκρανία και Ζιμπάμπουε) έχουν επικυρώσει την Σύμβαση αρ. 161 εκπροσωπώντας περισσότερο από το ένα τρίτο όλων των επικυρώσεων από όταν εκδόθηκε το 1985. Από τότε που το Διοικητικό Συμβούλιο του ILO θέσπισε ένα σχέδιο δράσης για να προωθήσει την αποτελεσματική εφαρμογή και επικύρωση των μέσων της Υγιεινής και Ασφάλειας της εργασίας το 2010, ακόμα 17 χώρες επικύρωσαν την Σύμβαση αρ. 155 όπως και το πρωτόκολλο του 2002, 25 χώρες επικύρωσαν την Σύμβαση αρ. 187 και 18 χώρες επικύρωσαν άλλες ανανεωμένες συμβάσεις της Υγιεινής και Ασφάλειας της εργασίας. Οι περισσότερες χώρες μέλη του ILO έχουν υπογράψει την Ατζέντα Αξιοπρεπούς Εργασίας και εφαρμόζουν τα προγράμματα Αξιοπρεπούς Εργασίας των Κρατών, πολλά από τα οποία τονίζουν την ανάγκη για την ενίσχυση της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας. Για την υποστήριξη τους σε αυτό το κομμάτι, ο ILO, ανέπτυξε πολλά τεχνικά εργαλεία για την ενδυνάμωση των Εθνικών Συστημάτων επιτήρησης Υγείας, για να βελτιώσει τα διαγνωστικά κριτήρια καταγραφής και αναφοράς των επαγγελματικών νοσημάτων και των συνθηκών εργασίας μέσω πρόληψης και ελέγχου. Μερικά από αυτά περιλαμβάνουν τον κώδικα του ILO για την καταγραφή και κοινοποίηση των επαγγελματικών ατυχημάτων και ασθενειών, τον Τεχνικό και Ηθικό οδηγό για την επιτήρηση της υγείας των εργαζομένων, τις Διεθνείς Κατευθυντήριες οδηγίες για την χρήση της Ταξινόμησης των ακτινογραφιών των Πνευμονοκονιάσεων του ILO, τις προσεγγίσεις στην απόδοση των δυσμενών για την Υγεία επιπτώσεων από την έκθεση σε Ιοντίζουσα Ακτινοβολία κατά την εργασία και η εφαρμογή τους σε προγράμματα αποζημιώσεων για τον καρκίνο, το εγχειρίδιο για την πρόληψη του στρες σε σημεία ελέγχου εργασίας, και το εκπαιδευτικό υλικό. Λύση: Ενσωμάτωση της Προαγωγής της Υγείας στις πολιτικές για Επαγγελματική Υγεία και Ασφάλεια στους Χώρους Εργα-σίας. Κατευθυντήριες Οδηγίες για διαγνωστικά κριτήρια, καταγραφή και

αναφορά επαγγελματικών νοσημάτων επίσης αναπτύσσονται σε συνεργασία με τον Π.Ο.Υ., τους επαγγελματικούς φορείς και τους οργανισμούς εργοδοτών και εργαζομένων. Ως μέρος των προσπαθειών του ILO για την εφαρμογή του Παγκόσμιου Προγράμματος για την Εξάλειψη της πυριτίασης, στην Βραζιλία, Χιλή, Ινδία, Ινδονησία, Μαλαισία, Περού, Ταϊλάνδη, Τουρκία και Βιετνάμ έχει οργανωθεί εκπαίδευση με την Ταξινόμηση για τις Ακτινογραφίες με Πνευμονοκονιάσεις της ΔΟΕ, ώστε να αυξηθεί η γνώση και οι δεξιότητες των ειδικών στην έγκαιρη ανίχνευση και αναγνώριση των πνευ-μονοκονιάσεων. Η Ταξινόμηση της ΔΟΕ δημοσιεύτηκε πρώτη φορά το 1930 και έχει αναθεωρηθεί πολλές φορές προσφέροντας μια ενημερωμένη αναφορά για την ταξινόμηση των πνευμονοκονιάσεων. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στα εθνικά προγράμματα για την εξάλειψη της πυριτίασης και των ΝΣΑ. Μια εθνική λίστα των επαγγελματικών νοσημάτων μαζί με μια σειρά καλά καθορισμένων διαγνωστικών κριτηρίων μπορούν να βοηθήσουν στην αναγνώριση και αποζημίωση των επαγγελματικών νοσημάτων. Προκειμένου να είναι ενήμερος με τις διεθνείς εξελίξεις και για να καλύψει την αυξημένη ζήτηση για διεθνείς αναφορές που να αντανακλούν τη σημερινή κατάσταση του εργασιακού κόσμου, ο ILO αναθεωρεί περιοδικά τη λίστα της με τα επαγγελματικά νοσήματα που βρίσκονται ως παράρτημα στις Συστάσεις για τη λίστα των επαγγελματικών νοσημάτων Νο.194. Αυτή η λίστα βοηθάει στην αναγνώριση των υποπτευόμενων επαγγελματικών νοσημάτων και βοηθά τις χώρες στην πρόληψη, αναφορά, καταγραφή και αποζημίωση των πληγέντων εργαζομένων. Σημαντικής αξίας είναι η τακτική αναθεώρηση και ανανέωση. Οι «κενές θέσεις» στη λίστα που αφήνουν το περιθώριο για αναγνώριση νέων νοσημά-των, βασίζονται στην ενεργή συμμετοχή των Υγιεινολόγων και των Ιατρών καθώς και των εργοδοτών, των εργαζομένων και των κυβερνητικών αρχών. Η λίστα του 2010 περιλαμβάνει ψυχικές διαταραχές και διαταραχές και συμπε-ριφοράς, συμπεριλαμβάνοντας διαταραχές μετατραυματικού στρες. Δίνει έτσι για πρώτη φορά τη δυνατότητα και σε άλλα αντίστοιχα νοσήματα να αναγνωριστούν ως επαγγελματικά, εφόσον καταδειχθεί άμεση συσχέτιση ανάμεσα στην έκθεση σε παράγοντες κινδύνου στο εργασιακό περιβάλλον και τις ψυχικές ασθένειες είτε επιστημονικά είτε μέσω προσδιορισμού κατάλληλων μεθόδων για τις εθνικές συνθήκες και πρακτικές. Μέσω τεχνικών οδηγιών και συμβουλευτικών υπηρεσιών, ο ILO έχει προσφέρει βοήθεια στο σχηματισμό και την ενημέρωση εθνικών λιστών για επαγγελματικά νοσήματα σε κυβερνήσεις και οργανώσεις εργοδοτών και εργαζομένων σε Βέλγιο, Καναδά, Κίνα, Αίγυπτο, Γερμανία, Γρενάδα, Ινδία, Ιταλία, Μεξικό και Ηνωμένο Βασίλειο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην Κοινότητα της Καραϊβικής. Για να στηρίξει τα κράτη μέλη να ανταποκριθούν στις νέες προκλήσεις ενός εργασιακού κόσμου που αλλάζει, ο ILO σχεδίασε το εκπαιδευτικό πακέτο SOLVE για την πρόληψη των ψυχοκοινωνικών κινδύνων και την προαγωγή της υγείας και ευεξίας στην εργασία με σκοπό την ενσωμάτωση της προαγωγής της υγείας στους χώρους εργασίας, στις πολιτικές για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία. Προκειμένου να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις στο πρόγραμμα Αξιοπρεπής Εργασία ο ILO θα συνεχίσει να: προάγει την επικύρωση και την

εφαρμογή των συνθηκών του ILO που σχετίζονται με τα επαγγελματικά νοσήματα,

ισχυροποιεί τις διεθνείς συμμαχίες για την πρόληψη των επαγγελματικών ασθενειών με άλλους οργανισμούς, όπως ο ΠΟΥ, η Διεθνής Επιτροπή για την Επαγγελματική Υγεία, τον Διεθνή Οργανισμό για Επιθεώρηση Εργασίας και τον Διεθνή Οργανισμό Κοινωνικής Ασφάλισης,

στηρίζει τις προσπάθειες των κρατών μελών, ώστε να ισχυροποιήσουν τις δυνατότητές τους για πρόληψη και αναγνώριση των επαγγελματικών νοσημάτων και

ενθαρρύνει την ανταλλαγή καλών πρακτικών για την πρόληψη των επαγγελματικών νοσημάτων σε εθνικών και διεθνές επίπεδο.

V. Ο ΔΡΟΜΟΣ ΜΠΡΟΣΤΑ ΜΑΣ Η μάχη απέναντι στα επαγγελματικά νοσήματα είναι σε κρίσιμο σημείο. Αν και

έχουν γίνει σημαντικά βήματα σε εθνικό και διεθνές επίπεδο σχετικά με τα επαγγελματικά νοσήματα, νέοι κίνδυνοι ελλοχεύουν συνεχώς από τις τεχνολογικές και κοινωνικές αλλαγές και επιδεινώνονται από την παγκόσμια οικονομική κρίση. Εκτός από τους ήδη υπάρχοντες κινδύνους, ο σημερινός εργασιακός κόσμος είναι γεμάτος με νέες απειλές, όπως τις αυξανόμενες ψυχικές και ΜΣΠ. Εκατομμύρια εργαζόμενοι εκτίθενται σε επικίνδυνες εργασιακές συνθήκες χωρίς διέξοδο σε οποιοδήποτε σύστημα προστασίας. Καθώς η ενημέρωση αυξάνει, χρειάζεται πιο επιτακτική και σθεναρή δράση προκειμένου να αναγνωριστεί η έκταση της πρόκλησης των επαγγελματικών νοσημάτων και να παρεμποδιστούν από το να πάρουν το μερίδιό τους. Αυτό που χρειάζεται είναι ένα περιεκτικό «παράδειγμα πρόληψης» που επικεντρώνεται στα επαγγελματικά νοσήματα και όχι μόνο στους τραυματισμούς. Αυτό το νέο παράδειγμα πρέπει να υπογραμμίσει μια σειρά από αρχές: απλά και μόνο επειδή είναι δύσκολο στην αντιμετώπιση το πρόβλημα δεν πρέπει να αγνοηθεί, η αναγνώριση, πρόληψη και θεραπεία των επαγγελματικών νοσημάτων, η βελτίωση του συστήματος καταγραφής και κοινοποίησης οφείλουν να είναι υψηλής προτεραιότητας, η ενίσχυση των εθνικών προγραμμάτων υγείας και ασφάλειας είναι απαραίτητη για την υγεία τόσο των ατόμων, όσο και των κοινωνιών στις οποίες ζουν. Η πρόληψη είναι το κλειδί, καθώς όχι μόνο προστατεύει τις ζωές και τον βιοπορισμό των εργαζομένων και των οικογενειών τους, αλλά συμβάλλει επίσης στη διασφάλιση οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Χρειάζονται συντονισμένες προσπάθειες σε διεθνές και εθνικό επίπεδο για την ευαισθητοποίηση σε σχέση με τις επαγγελματικές ασθένειες και για την οριστική αντιμετώπιση των ελλειμμάτων της Αξιοπρεπούς Εργασίας που αποτελούν την αιτία τους. Η εγκατάσταση παιδείας υγείας για την προληπτική ασφάλεια απαιτεί κοινωνικό διάλογο ανάμεσα στις κυβερνήσεις και τις οργανώσεις των εργοδοτών και εργαζομένων, αυξημένη διάχυση γνώσης και επαρκείς πόρους. Προκειμένου να ενισχυθούν οι δυνατότητες των εθνικών συστημάτων επαγγελματικής υγείας και ασφάλειας στην αποτελεσματική διαχείριση της πρόληψης των επαγγελματικών ασθενειών, είναι απα-ραίτητο: να βελτιωθεί η συνεργασία της Υγείας

και Ασφάλειας στην εργασία και κοινωνικής ασφάλισης στην πρόληψη, η έγκαιρη ανίχνευση, η αντιμετώπιση και η αποζημίωση των επαγγελματικών νοσημάτων,

να ενσωματωθεί η πρόληψη των επαγγελματικών νοσημάτων στα προγράμματα επιθεώρησης εργασίας, ιδιαίτερα στους επικίνδυνους τομείς, όπως η ορυχεία, ο κατασκευαστικός και γεωργικός τομέας,

να ενισχυθούν τα σχέδια αποζημίωσης εργασίας στα εθνικά συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, ώστε να αντιμετωπιστεί επαρκώς η αναγνώριση, θεραπεία και αποζημίωση των επαγγελματικών ασθενειών,

να βελτιωθεί η ικανότητα των υπηρεσιών επαγγελματικής υγείας για επιτήρηση υγείας, παρακολούθηση του εργασιακού περιβάλλοντος και εφαρμογή των προληπτικών μέτρων,

να ενημερωθούν οι εθνικές λίστες των επαγγελματικών νοσημάτων λαμβά-νοντας υπόψη τη λίστα της ΔΟΕ,

να ενισχυθεί ο κοινωνικός διάλογος για θέματα υγείας και ασφάλειας της εργασίας σε επίπεδο εθνικό, τομέα και επαγγελματικού περιβάλλοντος ανάμεσα στις κυβερνήσεις, τους εργοδότες και εργαζόμενους και τις οργανώσεις τους.

Το βάρος των επαγγελματικών νοσημάτων αφορά όλους, παντού, από τα εργοστάσια έως τα αγροκτήματα, από τα γραφεία μέχρι τις πετρελαιοπηγές, στους χώρους εργασίας και στις κοινωνίες. Κανένας δεν είναι απρόσβλητος. Υπάρχει ομοφωνία πως η πρόληψη είναι πιο αποτελεσματική και κοστίζει λιγότερο από ότι η θεραπεία και η αποκατάσταση. Όπως επισημάνθηκε και παραπάνω οι ενδιαφερόμενοι στον εργασιακό κόσμο δε θα πρέπει να περιμένουν άλλο και οφείλουν να κάνουν βήματα. Τώρα είναι η ώρα να ξεκινήσει μια νέα, μείζονα, παγκόσμια προσπάθεια και να ενταθεί η εθνική και διεθνής απάντηση στην επιδημία των επαγγελματικών ασθενειών, ώστε να μπορέσει να προστατευθεί η υγεία και οι ζωές των εργαζομένων.

εργασiαυγεία 5 5

ΡΩΠΑΪΚΕΣΟΔΗΓΙΕΣΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣΤΗΣΥΓΕΙΑΣ

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ Ν. 4144/2013 ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΩΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩ xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx ΩΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩ

Από τη Γενική Διεύθυνση Συνθηκών και Υγιεινής της Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας εκδόθηκε Εγκύκλιος που αναφέρεται στις διατάξεις για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία (Υ.Α.Ε.) οι οποίες περιλαμβάνονται στο Ν. 4144/2013. Η εγκύκλιος υπογράφεται από τον αρμόδιο Αναπληρωτή Προϊστάμενο της Γενικής Διεύθυνσης κ. Αντ. Χριστοδούλου, εκδόθηκε στις 22 Απριλίου 2013 με αρ. πρωτ. οικ. 12370/1435 και αναφέρει τα εξής: Στο ν. 4144/2013 «Αντιμετώπιση της παραβατικότητας στην Κοινωνική Ασφάλιση και στην αγορά εργασίας και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας» (Α΄ 88) περιλαμβάνονται διατάξεις για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία. Οι διατάξεις αυτές αναφέρονται στο άρθρο 36 «Ρυθμίσεις για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία» και στην παράγραφο 6 του άρθρου 76. Για τις συγκεκριμένες περιπτώσεις διευκρινίζονται τα ακόλουθα: Αρθρο 36 Παράγραφος 1 Στο ν. 1568/1985 και ειδικότερα στο άρθρο 5 παρ. 5 προβλέπονταν η έκδοση προεδρικών διαταγμάτων για τον καθορισμό των ειδικοτήτων του τεχνικού ασφάλειας ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων και το είδος της δραστηριότητας της επιχείρησης. Παράλληλα με το π.δ. 294/1988 στο άρθρο 5 «Ειδικότητες τεχνικού ασφάλειας κατά δραστηριότητα επιχειρήσεων» καθορίστηκαν οι επιτρεπόμενες ειδικότητες τεχνικού ασφάλειας ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας. Στη συνέχεια το παραπάνω άρθρο κωδικοποιήθηκε με το άρθρο 13 του ν. 3850/2010. Δεδομένου ότι στις σχολές των Πολυτεχνείων, Πανεπιστημίων και Τ.Ε.Ι. προστέθηκαν μετά το 1988 νέες ειδικότητες, που θα μπορούσαν σε πολλές δραστηριότητες επιχειρήσεων να προσφέρουν υπηρεσίες τεχνικού ασφάλειας και λαμβανομένου υπόψη ότι η αναμόρφωση του άρθρου 13 καθυστερεί, ορίζεται με την παράγραφο 1 εξουσιοδοτική διάταξη νόμου για την έκδοση υπουργικής απόφασης, η οποία να μπορεί να καθορίζει πέραν των προβλεπομένων στο εν λόγω άρθρο το απαιτούμενο επίπεδο γνώσεων του τεχνικού ασφάλειας ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων και το είδος της δραστηριότητας της επιχείρησης. Η συγκεκριμένη απόφαση θα εκδοθεί μετά την απαραίτητη διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και τους άλλους εμπλεκόμενους φορείς και μετά από τη γνωμοδότηση του Σ.Υ.Α.Ε. Παράγραφος 2 Στο π.δ. 70/1990 στο άρθρο 9, με-ρος Β΄ «προσόντα του τεχνικού ασφάλειας» στην περίπτωση 3 προβλέπεται οι πτυχιούχοι Τ.Ε.Ι. με προϋπηρεσία πέντε (5) ετών να μπορούν να ορίζονται τεχνικοί ασφάλειας σε πλοία ανεξαρτήτως χωρητικότητας εφ’ όσον ο αριθμός των απασχολουμένων ατόμων δεν υπερβαίνει τους δεκαπέντε (15).

Στη συνέχεια στο π.δ. 17/1996, που αφορά όλες τις επιχειρήσεις ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και το οποίο κωδικοποιήθηκε με το άρθρο 12 παρ. 4 του ν. 3850/2010, προβλέπεται να μπορούν οι πτυχιούχοι Τ.Ε.Ι. με προϋπηρεσία πέντε (5) ετών να ορίζονται τεχνικοί ασφάλειας σε όλες τις επιχειρήσεις της Α΄ κατηγορίας που απασχολούν λιγότερους από 50 εργαζόμενους. Προκειμένου να υπάρχει ισότιμη μεταχείριση ως προς το επίπεδο γνώσεων και την ειδικότητα του τεχνικού ασφάλειας ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων και το είδος της δραστηριότητας της επιχείρησης, ορίζεται με την παράγραφο 2, η τροποποίηση του άρθρου 9 ως προς το μέρος Β΄ περίπτωση 3, έτσι ώστε να μπορούν οι μηχανικοί Τ.Ε.Ι. να εργάζονται σε όλες τις επιχειρήσεις ιδιωτικού και δημοσίου τομέα που απασχολούν λιγότερους από 50 εργαζόμενους συμπεριλαμβανομένων και των πλοίων. Παράγραφος 3 Οι διατάξεις της παραγράφου 3 αφορούν την ενιαία ρύθμιση ως προς την επιβολή των διοικητικών και ποινικών κυρώσεων. Ειδικότερα, υπάρχουν διατάξεις που αφορούν την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων που εκδόθηκαν πριν από την 18.10.1985, και περιέχονται σε νόμους ή σε κανονιστικές πράξεις, κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 6 του β.δ. της 25 Αυγ. / 5 Σεπτ. 1920. Οι ανωτέρω διατάξεις στηρίζονται ως προς την επιβολή των κυρώσεων στις διατάξεις του άρθρου 3 του ν. Γ ΛΔ/1911, όπως κωδικοποιήθηκαν σε ενιαίο κείμενο με το β.δ. της 25 Αυγ. / 5 Σεπτ. 1920. Υπάρχουν επίσης διατάξεις που αφορούν την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων μετά από την 18.10.1985, που έχουν εκδοθεί σε εφαρμογή του Κ.Ν.Υ.Α.Ε., που στηρίζονται ως προς την επιβολή των διοικητικών και ποινικών κυρώσεων στις διατάξεις των άρθρων 71 και 72 του Κ.Ν.Υ.Α.Ε. αντίστοιχα. Έτσι πλέον οι προβλεπόμενες κυρώσεις είναι οι οριζόμενες στα άρθρα 71 και 72 του Κ.Ν.Υ.Α.Ε. Παράγραφος 4 Με την παράγραφο 4 παρέχεται εξουσιοδότηση προκειμένου να επιτευχθεί ενιαία αντιμετώπιση του ρυθμιστέου αντικειμένου. Ειδικότερα, σε ορισμένες κανονιστικές πράξεις που αφορούν την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων, που έχουν εκδοθεί από το έτος 1934 και μετά, υπάρχει ειδικό άρθρο με το οποίο καθορίζονται τα ελάχιστα απαιτούμενα υλικά πρώτων βοηθειών στους χώρους εργασίας. Στη συνέχεια με το π.δ. 16/1996, προβλέφθηκαν στο άρθρο 10, για όλους εν γένει τους χώρους εργασίας, τα ελάχιστα απαιτούμενα υλικά πρώτων βοηθειών στους χώρους εργασίας. Ως εκ τούτων, προκειμένου να υπάρξει ενιαία ρύθμιση σύμφωνα και με τις σύγχρονες απαιτήσεις προβλέπεται η έκδοση υπουργικής απόφασης η οποία θα καθορίσει τα ελάχιστα απαιτούμενα υλικά πρώτων βοηθειών στους χώρους εργασίας. Η συγκεκριμένη απόφαση θα εκδοθεί

μετά την απαραίτητη διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και τους άλλους εμπλεκόμενους φορείς και μετά από τη γνωμοδότηση του Σ.Υ.Α.Ε. Παράγραφος 5 Στο ν. 1568/1985, στο π.δ. 17/1996 και στο π.δ. 294/1988, οι διατά-ξεις των οποίων στη συνέχεια κωδικοποιήθηκαν με τον Κ.Ν.Υ.Α.Ε., σε αρκετές περιπτώσεις ορίζονται υποχρεώσεις του εργοδότη σε συνάρτηση με τον αριθμό των εργαζομένων στην επιχείρηση. Στις επιχειρήσεις με υποκαταστή-ματα ή παραρτήματα, προέκυψαν ερωτήματα ως προς το αν πρέπει για τον καθορισμό των σχετικών υποχρεώσεων, να λαμβάνεται υπόψη ο συνολικός αριθμός των ερ-γαζομένων στην επιχείρηση ή μόνο ο αριθμός των εργαζομένων σε υπο-κατάστημα ή σε παράρτημα της επιχείρησης. Με την διάταξη της παραγράφου 5, διευκρινίζεται ότι ως αριθμός των εργαζομένων σε μια επιχείρηση για την εφαρμογή των σχετικών για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων διατάξεων, εννοείται ο συνολικός αριθμός των εργαζομένων στην επιχείρηση. Παράγραφος 6 Με το ν. 1568/1985 άρθρο 4 παρ. 2 προβλεπόταν ότι «Παραρτήματα, υποκαταστήματα, χωριστές εγκατα-στάσεις ή αυτοτελείς εκμεταλλεύσεις, εξαρτημένες από την κύρια επιχείρη-ση, θεωρούνται αυτοτελείς επιχειρή-σεις για την εφαρμογή του κεφαλαίου αυτού, εφόσον απέχουν μεταξύ τους ή από την κύρια επιχείρηση τόσο, ώστε να δυσχεραίνεται το έργο του τεχνικού ασφάλειας και του ιατρού εργασίας, σύμφωνα με την απόφαση του επι-θεωρητή εργασίας, στον οποίο μπορεί να προσφύγει κάθε μέρος σε περί-πτωση διαφωνίας. Κατά της απόφα-σης του επιθεωρητή εργασίας επιτρέ-πεται προσφυγή ενώπιον του κατά τόπο αρμόδιου ειρηνοδίκη κατά τις δι-ατάξεις του κώδικα πολιτικής δικονο-μίας περί εργατικών διαφορών». Στη συνέχεια εκδόθηκαν το π.δ. 294/1988 και το π.δ. 17/1996, με τα οποία επεκτάθηκε ο θεσμός του τεχνι-κού ασφάλειας σε όλες τις επιχειρή-σεις και του ιατρού εργασίας, εν γένει, για επιχειρήσεις που απασχολούν πενήντα και άνω εργαζόμενους και καθορίσθηκαν συγκεκριμένες προβλέ-ψεις για την άσκηση των καθηκόντων του τεχνικού ασφάλειας και του ιατρού εργασίας. Παράλληλα με το π.δ. 95/1999, ορίσθηκαν οι προϋπο-θέσεις για την ίδρυση εξωτερικών υπηρεσιών προστασίας και πρόλη-ψης, οι οποίες δύνανται να παρέχουν τις υπηρεσίες αυτές σε όλη τη χώρα. Επιπρόσθετα, μετά την υιοθέτηση του ν.3919/2011 και του ν. 3996/2011, οι ιατροί εργασίας αλλά και οι ιατροί άλ-λων ειδικοτήτων είναι δυνατόν να α-σκούν το επάγγελμά τους σε όλη τη χώρα. Μετά τα ανωτέρω και λόγω της μη υπάρξεως λόγου διατήρησης της εν λόγω διάταξης με την παρ. 6 καταρ-γείται η συγκεκριμένη πρόβλεψη. Παράγραφος 7 Σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 21 του Κ.Ν.Υ.Α.Ε., ο χρόνος

απασχόλησης του τεχνικού ασφάλειας και του ιατρού εργασίας κατανέμεται κατά μήνα με κοινή συμφωνία του εργοδότη και της Ε.Υ.Α.Ε. Στις επιχειρήσεις που διαθέτουν υποκαταστήματα ή παραρτήματα, είναι δυνατόν σε κάποιες περιπτώσεις, ο χρόνος που αναλογεί για κάποιο από αυτά, να είναι ιδιαίτερα μικρός και η κατανομή του χρόνου αυτού σε μηνιαία βάση να προκαλεί διοικητικό βάρος χωρίς να υπάρχει ουσιαστικός λόγος. Με τη ρύθμιση της παραγράφου 7 και για την περίπτωση που ο ελάχιστος ετήσιος χρόνος που αναλογεί για ένα υποκατάστημα ή παράρτημα είναι μικρότερος από τέσσερις ώρες και εφόσον στην επιχείρηση δεν έχει συσταθεί Ε.Υ.Α.Ε., ούτε έχει ορισθεί εκπρόσωπος εργαζομένων για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία, η κατανομή του χρόνου μπορεί να γίνεται σε εξαμηνιαία βάση, χωρίς όμως να υπολείπεται των 2 ωρών ανά επίσκεψη του τεχνικού ασφάλειας ή του ιατρού εργασίας στο χώρο εργασίας και πάντα υπό την κρίση του επιθεωρητή εργασίας. Παράγραφος 8 Στην παράγραφο 12 του άρθρου 18 του Κ.Ν.Υ.Α.Ε., προβλέπεται η έκδο-ση σχετικής υπουργικής απόφασης για τον καθορισμό λεπτομερειών που αφορούν την τήρηση και το περιεχό-μενο του ατομικού βιβλιαρίου επαγ-γελματικού κινδύνου ενώ στην παρ. 3 του άρθρου 25 του Κ.Ν.Υ.Α.Ε. μεταξύ των άλλων προβλέπεται η έκδοση προεδρικού διατάγματος, όσον αφορά τον καθορισμό λεπτομερειών για την τήρηση βιβλιαρίου επαγγελματικού κινδύνου και υγείας των εργαζομένων. Οι παραπάνω διατάξεις που κωδι-κοποιήθηκαν με τον Κ.Ν.Υ.Α.Ε., η μεν πρώτη προέρχεται από το άρθρο 8 του ν. 3144/2003, ενώ η δεύτερη από το άρθρο 26 του ν.2224/1994. Προκειμένου να μην προβλέπονται για το ίδιο θέμα δύο διαφορετικές ρυθμίσεις, με την παράγραφο 9 τροποποιείται η προγενέστερη διά-ταξη και συγκεκριμένα η παράγρα-φος 3 του άρθρου 25, με την απαλοιφή της πρότασης «τήρηση βιβλιαρίου επαγγελματικού κινδύνου και υγείας των εργαζομένων» η οποία προέβλεπε την έκδοση προεδρικού διατάγματος. Αρθρο 76 Παράγραφος 6 Σύμφωνα με το άρθρο 9 παρ. 1 του Κ.Ν.Υ.Α.Ε, ο εργοδότης, προκειμένου να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της νομοθεσίας για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία, μπορεί να επιλέξει την ανάθεση καθηκόντων τεχνικού ασφάλειας ή/και ιατρού εργασίας και σε άτομα εκτός της επιχείρησης ή τη σύναψη σύμβασης με Εξωτερικές Υπηρεσίες Προστασίας και Πρόληψης (ΕΞ.Υ.Π.Π.). Επιπλέον με τα άρθρα 9, παρ. 4, 7 και 21, παρ. 3, εδάφιο (γ) στην αρμόδια υπηρεσία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) δηλώνεται μεταξύ άλλων το ωράριο απασχόλησης των τεχνικών ασφάλειας και των ιατρών εργασίας. Με τη διάταξη της παραγράφου 6 του άρθρου 76 προβλέπεται η έκδοση απόφασης με την οποία καθορίζεται σύστημα ελέγχου τήρησης του δηλούμενου στην αρμόδια υπηρεσία

του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας ωραρίου απασχόλησης, των τεχνικών ασφαλείας και ιατρών εργασίας τόσο για τις Εξωτερικές Υπηρεσίες Προστα-σίας και Πρόληψης (ΕΞ.Υ.Π.Π.) όσο και για τα πρόσωπα αυτά εφόσον απασχολούνται ως άτομα εκτός της επιχείρησης ή ως άτομα συνεργα-ζόμενα με ΕΞ.Υ.Π.Π. Με την απόφαση αυτή καθορίζεται και κάθε άλλη συναφής με το θέμα λεπτομέρεια. Η συγκεκριμένη απόφαση θα εκδοθεί μετά την απαραίτητη διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και τους άλλους εμπλεκόμενους φορείς και μετά από τη γνωμοδότηση του Σ.Υ.Α.Ε. Σημείωση Στην αποστολή με email της παρούσας εγκυκλίου σε όλους τους φορείς επισυνάπτεται το ΦΕΚ Α΄ 88/2013 με το κείμενο του ν. 4144/2013. Όπου για συντομία προαναφέρθηκαν αριθμητικές αναφορές διατάξεων νοούνται: • ν. 3996/2011 «Αναμόρφωση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, ρυθμίσεις θεμάτων Κοινωνικής Ασφάλισης και άλλες διατάξεις» (Α΄ 170). • ν. 3919/2011 «Αρχή της επαγγελ-ματικής ελευθερίας, κατάργηση αδι-καιολόγητων περιορισμών στην πρόσβαση και άσκηση επαγγελ-μάτων» (Α΄ 32). • ν. 3850/2010 «Κύρωση του Κώδικα νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων» (Α΄ 84). • π.δ. 95/1999 «Όροι ίδρυσης και λειτουργίας Υπηρεσιών Προστασίας και Πρόληψης» (Α΄146). • π.δ. 17/1996 «Μέτρα για τη βελ-τίωση της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία σε συμμόρφωση με τις οδηγίες 89/391/ΕΟΚ και 91/383/ΕΟΚ» (Α΄ 11). • π.δ. 16/1996 «Ελάχιστες προδιαγρα-φές ασφάλειας και υγείας στους χώρους εργασίας σε συμμόρφωση με την οδηγία 89/654/EOK» (Α΄ 10). • ν. 2224/1994 «Ρύθμιση θεμάτων εργασίας, συνδικαλιστικών δικαιωμά-των, υγιεινής και ασφάλειας των εργα-ζομένων και οργάνωσης Υπουργείου Εργασίας και των εποπτευομένων από αυτό νομικών προσώπων και άλλες διατάξεις» (Α΄ 112). • π.δ. 70/1990 «Υγιεινή και Ασφάλεια των Εργαζομένων σε ναυπηγικές εργασίες» (Α΄ 31). • π.δ. 294/1988 «Ελάχιστος χρόνος απασχόλησης τεχνικού ασφάλειας και γιατρού εργασίας, επίπεδο τεχνικού ασφάλειας για τις επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες του άρθρου 1 παραγράφου 1 του ν. 1568/85» (Α΄ 138). • ν. 1568/1985 «Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων» (Α΄ 177). • β.δ. της 25 Αυγ. / 5 Σεπτ. 1920 «Περί κωδικοποιήσεως των περί υγιεινής και ασφαλείας των εργατών κ.λπ. διατάξεων» (Α΄ 200). • ν. Γ ΛΔ/1911 «Περί υγιεινής και ασφαλείας των εργατών και περί ωρών εργασίας» (Α΄319). • β.δ. της 25 Αυγ. / 5 Σεπτ. 1920 «Περί κωδικοποιήσεως των περί υγιεινής και ασφαλείας των εργατών κλπ. διατάξεων» (Α΄ 200). • Συμβούλιο Υγείας και Ασφάλειας των Εργαζομένων (Σ.Υ.Α.Ε.). • Επιτροπή Υγείας και Ασφάλειας των Εργαζομένων (Ε.Υ.Α.Ε.).

εργασiαυγεία 5 6

ΡΩΠΑΪΚΕΣΟΔΗΓΙΕΣΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣΤΗΣΥΓΕΙΑΣ

ΜΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΟΠΩΣ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕ «Ο ΙΟΣ» ΣΤΗΝ «ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ» Η ΥΓΕΙΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΡΕΥΝΑ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟ Α.Π.Θ. ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΟΤΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΧΕΙ ΗΔΗ ΜΕΤΑΤΡΑΠΕΙ ΣΕ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΩΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩ

Η ΥΓΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ

Τα δεδομένα από όλες τις μελέτες αλλά και n καθημερινή πραγματικότητα αποδεικνύουν ότι όντως βρισκόμαστε εν μέσω μιάς σημαντικής ανθρωπιστικής και υγειονομικής κρίσης. Η δημόσια υγεία απειλείται σοβαρότατα Η υγεία χιλιάδων ανθρώπων, όπως και n ίδια n ζωή τους απειλείται άμεσα. Μπροστά σε αυτή την πραγματικότητα δεν υπάρχουν πολλά δι-λήμματα για οιαδήποτε κυβέρνηση θέλει να ισχυρίζεται ότι εκπροσωπεί τον λαό.

του κ. Αλέξη Μπένου Καθηγητή Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ.

Η υγεία είναι κοινωνικό δικαίωμα και ως τέτοιο οφείλουμε να το προσεγγίζουμε. Πρέπει να γίνει προτεραιότητα στο πολιτικό και οικονομικό πρόγραμμα για την ανατροπή της σημερινής βαρβαρότητας. - Αμεσα πρέπει να καταργηθούν όλοι οι μηχανισμοί που αποκλείουν την πρόσβαση στη φροντίδα υγείας. Παροχή υπηρεσιών φροντίδας υγείας δωρεάν σε όλους ανάλογα με τις ανάγκες που καθορίζονται από την υγεία τους. - Η τρομαχτική ανεργία οδηγεί αναγκαστικά στην κατάργηση του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., ο οποίος στηρίζεται στην εξάρτηση της φροντίδας από την εργασία (εργαζόμενος άρα ασφαλισμένος, άνεργος άρα ανασφάλιστος και τη μεταφορά των εισφορών στο σύστημα γενικής φορο-λογίας. - Αμεσα μαζικές προσλήψεις επαγγελματιών υγείας για την κάλυψη των συνεχώς διογκούμενων αναγκών φροντίδας. Ενα ενιαίο δημόσιο σύστημα υπηρεσιών υγείας με επίκεντρο την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, το οποίο να λειτουργεί άρτια και να παρέχει υψηλής ποιότητας και επιστημονικά τεκμη-ριωμένες υπηρεσίες υγείας είναι όχι μόνον απαραίτητο αλλά και ρεαλιστικό σήμερα. Βασική προϋπόθεση για την υλοποίησή του είναι n πολιτική επιλογή που σκοπεύει στην ανατροπή του σημερινού σάπιου και ιδιαίτερα επικίνδυνου πολιτικού πλαισίου. Τις μέρες που συμπληρώνονταν τρία χρόνια από την εξαγγελία της προσφυγής της χώρας μας στον διεθνή μηχανισμό στήριξης δημοσιεύτηκε σε ένα αμερικανικό επιστημονικό περιοδικό διεθνούς κύρους μια μελέτη σχετικά με τις συνέπειες της κρίσης και κυρίως της πολιτικής που εφαρμόζεται για την αντιμετώπιση της. Η δημοσίευση της μελέτης αυτής προκάλεσε αίσθηση σε όλο τον κόσμο. Εκτενή ρεπορτάζ σε διεθνή μέσα ενημέρωσης την παρουσίασαν με τίτλους όπως «Η οικονομική κρίση πλήττει επιπλέον σοβαρά την υγεία των Ελλήνων» ή «Μεγάλη αύξηση των αυτοκτονιών και των δολοφονιών στην Ελλάδα μετά την κρίση». Η μελέτη αυτή προέρχεται από το Ελληνικό Παρατηρητήριο για την Ιδιωτικοποίηση του Συστήματος Υγείας και υπογράφεται από τους καθηγητές και ερευνητές του Α.Π.Θ. κ.κ. Ηλία Κονδύλη, Στάθη Γιαννακόπουλο, Μάγδα Γαβανά, Αλέξη Μπένο και Ιωάννα Ιεροδιακόνου, καθώς και από τον Δρ. Howard Waitzkin, Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Νέου Μεξικού. Τα συμπεράσματα αυτής της ανακοίνωσης επιβεβαιώνουν τους φόβους που είχαν διατυπωθεί από τους πρώτους μήνες της εφαρμογής του Μνημονίου και τη βίαιη περιστολή των δημόσιων δαπανών στον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών. «Η παγκόσμια οικονομική κρίση έχει επηρεάσει την ελληνική οικονομία με πρωτοφανή ένταση», διαπιστώνουν οι ερευνητές, «καθιστώντας την Ελλάδα έναν σημαντικό τόπο όπου δοκιμάζεται η σχέση μεταξύ κοινωνικοοικονομικών καθοριστικών παραγόντων και της ευημερίας του πληθυσμού». Τα πρώτα συμπεράσματα αφορούν το ποσο-στό θνησιμότητας από αυτοκτονίες και ανθρωποκτονίες στους άνδρες που αυξήθηκε κατά 22,7% 27,6%, αντίστοιχα, μεταξύ 2007 και 2009. «Αλλά και οι ψυχικές διαταραχές, η κατάχρηση ουσιών και τα λοιμώδη νοσήματα παρουσίασαν επιδείνωση των τάσεων κατά το 2010 και το 2011. Η χρήση της δημόσιας ενδο-νοσοκομειακής παροχής υπηρεσιών και η αξιοποίηση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας αυξήθηκαν κατά 6,2% και 21,9%, αντίστοιχα, μεταξύ των ετών 2010 και 2011, ενώ οι συνολικές δαπάνες του υπουργείου Υγείας μειώθηκαν κατά 23,7% μεταξύ 2009 και 2011». ΜΙΑ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ Πρόκειται για φαινόμενα που θα έπρεπε κανείς να αναμένει: «Σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης, η αύξηση των αναγκών φροντίδας της υγείας και η αύξηση της ζήτησης για δημόσιες υπηρεσίες συγκρούονται με τις πολιτικές λιτότητας και ιδιωτικοποιήσεων, εκθέτοντας την σε περαιτέρω κινδύνους». Η μελέτη αναφέρεται εκτενώς στις οικονομικές διαστάσεις της

εφαρμογής των Μνημονίων και αναλύει τα πρώτα στοιχεία για την επίδραση της πολιτικής ακραίας λιτότητας στον χώρο της υγείας. Απευθυνθήκαμε στον κ. Αλέξη Μπένο, Καθηγητή στην Ιατρική Σχολή του Α.Π.Θ., συντονιστή της επιστημονικής ομάδας που συνέταξε τη μελέτη και του ζητήσαμε να συνοψίσει τα συμπεράσματά της, σε συνδυασμό με νεότερα στοιχεία που έχουν προκύψει. Σύμφωνα με όσα μας είπε, στις σημερινές κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες είναι ήδη δυστυχώς ορατά τα πρώτα σημάδια μετατροπής της τρέχουσας οικονομικής κρίσης σε επιδημιολογική και υγειονομική κρίση. • Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η βρεφική θνησιμότητα, οι θάνατοι δηλαδή βρεφών κάτω του ενός έτους, αυξήθηκε στη χώρα μας κατά 51% μεταξύ 2008 και 2011 (από 2,65 θανάτους ανά 1.000 γεννήσεις ζώντων το 2008 σε 4 θανάτους ανά 1.000 γεννήσεις ζώντων το 2011), αντανακλώντας με άμεσο και ευθύ τρόπο την επιδείνωση των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών στην Ελλάδα. • Σύμφωνα επίσης με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, η θνησιμότητα από αυτοκτονίες και ανθρωποκτονίες στον γενικό πληθυσμό αυξήθηκε κατά 11,5% και 40% αντίστοιχα μεταξύ 2007 και 2010 (από 2,6 και 1,4 θανάτους ανά 1.000 κατοίκους αντίστοιχα το 2008 σε 2,9 και 1,4 θανάτους ανά 1.000 κατοίκους το 2010). • Στον ανδρικό πληθυσμό παραγωγικής ηλικίας (κάτω δηλαδή των 65 ετών), ο οποίος και δέχτηκε τη μεγαλύτερη συγκριτικά πίεση της ανεργίας, οι αυξήσεις της θνησιμότητας από αυτοκτονίες και ανθρωποκτονίες είναι σαφώς πιο έκδηλες. Μελέτη που αξιοποιεί στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για τα έτη 1997-2009 είχε ήδη δείξει ότι το 2008 και το 2009 η θνησιμότητα από αυτοκτονίες, ανθρωποκτονίες και λοιμώδη νοσήματα στον ανδρικό πληθυσμό στην Ελλάδα ήταν σημαντικά υψηλότερη σε σχέση με την αναμενόμενη βάσει των τάσεων θνησιμότητας της δεκαετίας 1997-2007, της δεκαετίας δηλαδή προ κρίσης. Νέα μελέτη της ίδιας ομάδας επιστημόνων που αξιοποιεί στοιχεία της Eurostat αυτή τη φορά για τα έτη 2000-2010 επιβεβαιώνει δυστυχώς τις τάσεις αυτές, καταδεικνύοντας ότι η θνησιμότητα από αυτοκτονίες στον ανδρικό πληθυσμό κάτω των 65 ετών αυξήθηκε κατά 20% μεταξύ 2007-2010. Επιπρόσθετα, σε επίπεδο νοσηρότητας, μια σειρά ήδη δημοσιευμένων μελετών καταγράφει τη σοβαρή επιδείνωση της επίπτωσης των ψυχικών και λοιμωδών νοσημάτων στον γενικό πληθυσμό της χώρας: • Τα αποτελέσματα τριών πανελλαδικών τηλεφωνικών ερευνών έχουν ήδη καταγράψει την αύξηση του επιπολασμού της κατάθλιψης και της αυτοκτονικότητας κατά 2,48 και 2,5 φορές αντίστοιχα (από 3,3% και 0,6% στο σύνολο του δείγματος το 2008 σε 8,2% και 1,5% το 2001) μέσα στα τρία πρώτα μόλις χρόνια της κρίσης (2008-2011). • Αντίστοιχα, τα στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (Ε.Κ.ΤΕ.Π.Ν.) ήδη καταδεικνύουν την κατά 11,6% αύξηση των ατόμων με προβληματική χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών (και κύρια ουσία κατάχρησης την ηρωίνη), μεταξύ 2008 και 2010. Είναι δε εντυπωσιακό ότι στην ηλικιακή ομάδα των εξαρτημένων ατόμων ηλικίας 35-64 ετών η αντίστοιχη αύξηση φτάνει το 88%, υποδηλώνοντας πιθανόν ένα κύμα υποτροπών συνεπεία της τρέχουσας οικο-νομικής κρίσης και των επιπτώσεων της (φτώχεια, ανεργία κ.τ.λ). • Τέλος, είναι ήδη γνωστό ότι η χώρα μας μεταξύ Ιουλίου 2010 και Δεκεμβρίου 2011 βρέθηκε αντιμέτωπη με τρεις σοβαρές επιδημίες (επιδημία του ιού του Δυτικού Νείλου στη Βόρεια Ελλάδα, επιδημία ελονοσίας στη Νότια Ελλάδα και την εν εξελίξει επιδημία του AIDS μεταξύ του πληθυσμού χρηστών ενδοφλέβιων ουσιών). Και οι τρεις σχετίζονται με τη χαλάρωση ή και εγκατάλειψη μέτρων δημόσιας υγείας (κωνωποκτονίες και δωρεάν διανομή συριγγών) συνεπεία της οικονομικής κρίσης και των πολιτικών λιτότητας. Οσο για τις έμμεσες συνέπειες της κρίσης, τα πράγματα εδώ φαίνεται να είναι όλο και πιο ξεκάθαρα: • Μελέτη της ίδιας ομάδας επιστημόνων, η οποία αξιοποιεί τα στοιχεία της Ερευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ για σειρά ετών, δείχνει ότι η ιδιωτική δαπάνη υγείας στη χώρας μας σε σταθερές/από-πληθωρισμένες (άρα συγκρίσιμες) τιμές για πρώτη φορά έπειτα από μια δεκαετή πορεία συνεχούς αύξησης (1998-2008) παρουσιάζει σαφή κάμψη από το 2009 και μετά (μείωση της συνολικής ιδιωτικής δαπάνης υγείας σε απόλυτες τιμές κατά 16,2% μεταξύ 2008-2010). Η κάμψη αυτή δεν αποτυπώνει τίποτε άλλο παρά την αδυναμία των νοικοκυριών να πληρώσουν από την τσέπη τους για υπηρεσίες υγείας, συνεπεία της μείωσης της συνολικής τους αγοραστικής δύναμης.

• Από την άλλη, η ζήτηση για δημόσιες υπηρεσίες υγείας (βάσει επεξεργασίας των στοιχείων νοσηλευτικής κίνησης της ΕΛ.ΣΤΑΤ. και του Υπουργείου Υγείας) μοιάζει να αυξάνεται εκθετικά κατά τη διάρκεια της κρίσης. Για παράδειγμα, οι ασθενείς οι νοσηλευθέντες στα δημόσια νοσοκομεία αυξήθηκαν κατά 37% μεταξύ 2009-2011. Ο δε ρυθμός αύξησης των νοσηλευθέντων στα νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ. την τριετία της κρίσης ήταν κατά 4,9 φορές υψηλότερος από τον ρυθμό αύξησης των νοσηλευθέντων κατά την περίοδο 2000-2008 προ κρίσης (11,3% μέση ετήσια αύξηση την περίοδο 2009-2011, έναντι 2,3% μέση ετήσια αύξηση την περίοδο 2000-2008). Τη στιγμή λοιπόν που οι ανάγκες υγείας (εξαιτίας της αυξημένης νοσηρότητας) γίνονται όλο και πιο πιεστικές και τα ελληνικά νοικοκυριά συμπιέζουν τη ζήτηση τους για υπηρεσίες υγείας άμεσα συναρτώμενες από το εισόδημα, αυξάνοντας εκθετικά τη ζήτηση τους για δημόσιες υπηρεσίες υγείας, το ελληνικό κράτος απαντά στην κρίση με περιοριστικές πολιτικές, όπως η συρρίκνωση και η υποχρηματοδότηση του δημόσιου τομέα υγείας και η μετακύλιση του χρηματοδοτικού φορτίου του συστήματος υγείας στους ίδιους τους ασθενείς. Ενδεικτικά και μόνο αναφέρεται ότι: Από το 2009 έως το 2011 οι συνολικές δαπάνες του Υπουργείου Υγείας μειώθηκαν κατά 1,8 δισ. ευρώ (μια μείωση της τάξης του 23,7% σε μόλις δύο χρόνια). Στην ίδια περίοδο οι δαπάνες των δημόσιων νοσοκομείων μειώθηκαν κατά 0,74 δισ. ευρώ (μια μείωση της τάξης του 12,5%). To 75% της μείωσης αυτής (δηλαδή 0,56 δισ. ευρώ) προήλθε από μείωση απλά του μισθολογικού κόστους στα δημόσια νοσοκομεία (περικοπές μισθών, υπερωριακής απασχόλησης, μειώσεις προσωπικού). Την ίδια στιγμή οι ασθενείς, μόνο το 2011 και μόνο από την εφαρμογή της καταβολής 5 ευρώ στα δημόσια νοσοκομεία, κατέβαλαν 25,7 εκατ. ευρώ για υπηρεσίες, οι οποίες ήταν δωρεάν κατά τη στιγμή της χρήσης πριν από την κρίση. Οι περιοριστικές αυτές πολιτικές, κοινωνικά άδικες και δυνητικά επικίνδυνες για την υγεία του πληθυσμού σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, δεν αποτελούν φυσικά προνόμιο μόνο της Ελλάδας. Σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, με ή χωρίς Μνημόνιο, οι πολιτικές λιτότητας λαμβάνουν επιδημικές διαστάσεις. Ιρλανδία, Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία ήδη προχώρησαν σε δραστικές μειώσεις της κρατικής χρηματοδότησης για την υγεία, σε πάγωμα ή μειώσεις των μισθών του υγειονομικού προσωπικού, σε πάγωμα των προσλήψεων. Καταλονία, Ιρλανδία και Ηνωμένο Βασίλειο σχεδιάζουν το κλείσιμο δημόσιων νοσοκομειακών κλινικών στον όνομα των ελλειμμάτων του δημόσιου τομέα Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία και Πορτογαλία ήδη εισήγαγαν νέες απευθείας πληρωμές και αύξηση της συνεισφοράς των ασθενών στο κόστος των υπηρεσιών υγείας. ΕΝΑ ΕΓΚΛΗΜΑ ΕΚ ΠΡΟΜΕΛΕΤΗΣ; Τα συμπεράσματα αυτά δεν είναι πρωτοφανή. Μελέτες επιστημόνων του χώρου της υγείας στο Α.Π.Θ. επισήμαιναν ήδη από το 2011 τα σημάδια της σημερινής ανθρωπιστικής κρίσης. Αυτό που διαπίστωναν κατ’ αρχήν είναι το γεγονός ότι το ίδιο το επίπεδο υγείας του πληθυσμού καθορίζεται από τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες στις οποίες ζει. Οι χαμηλότερες κοινωνικοοικονομικές τάξεις είναι σαφώς πιο ευάλωτες. Συστηματικά, και σε όλο τον κόσμο, ζουν λιγότερο και έχουν περισσότερα προβλήματα υγείας σε σύγκριση με τις ανώτερες τάξεις.

Ετσι σήμερα, η απώλεια της κοινωνικοοικονομικής ισορροπίας που προκαλεί η οικονομική καπιταλιστική κρίση, οδηγεί στη διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων στην υγεία, στην αύξηση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας συνεπεία της ανεργίας, της υποαπασχόλησης, της εργασιακής επισφάλειας και της φτώχειας. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι βάσει ευρωπαϊκών δεδομένων μια αύξηση της ανεργίας κατά 3% συνοδεύεται από αύξηση της θνησιμότητας από αυτοκτονίες και κατάχρηση αλκοόλ κατά 4,5% και 28%, αντίστοιχα Η συνεχιζόμενη επίθεση ενάντια στην εργασία οδηγεί στην εξαθλίωση ολοένα και μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού και πολλαπλασιάζει τα προβλήματα υγείας του. Πολλά είναι τα παραδείγματα που

αποδεικνύουν ότι η κρίση τα τελευταία τριάντα χρόνια είχε τα ίδια χαρακτηριστικά, αντι-μετωπίζεται με την ίδια συνταγή του Δ.Ν.Τ. και έχει τις ίδιες επιπτώσεις σε διάφορες περιοχές και χώρες του κόσμου. Στην Αφρική κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης του 1981-1984, 150 εκατομμύρια άνθρωποι υπέφεραν από έλλειψη τροφής, ενώ υπολογίζεται ότι 5 εκατομμύρια παιδιά πέθαναν από πείνα και άλλα αίτια σχετιζόμενα με τον υποσιτισμό. Αντίστοιχα στη Λατινική Αμερική την περίοδο της οικονομικής κρίσης του 1980-1984 παρατηρήθηκε δραματική αύξηση της παιδικής θνησιμότητας της οφειλόμενης σε διαρροϊκά σύνδρομα και σε αίτια σχετιζόμενα με τον υποσιτισμό στη Βολιβία, ενώ στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας καταγράφηκε απότομη άνοδος κατά την περίοδο 1983-1984 της παιδικής θνησιμότητας εξαιτίας κυρίως μιας επιδημίας ιλαράς. Κατά την οικονομική κρίση της περιόδου 1997-1998 στη Νοτιοανατολική Ασία παρατηρήθηκαν αντίστοιχες επιπτώσεις στην υγεία με χαρακτηριστική, στην Ταϊλάνδη, αύξηση της θνησιμότητας της οφειλόμενης σε αυτοκτονίες στους άνδρες κατά 19,1%. Στην Κορέα καταγράφηκαν τριπλασιασμός της νοσηρότητας σε σχέση με την προ κρίσης περίοδο, αύξηση της θνησιμότητας της οφειλόμενης σε αυτοκτονίες στους άνδρες κατά 45%, δεκαπλασιασμός των αστέγων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το παράδειγμα της Μαλαισίας, η κυβέρνηση της οποίας αρνήθηκε την επέμβαση του ΔΝΤ, διατήρησε και αύξησε τις κοινωνικές δαπάνες, με αποτέλεσμα να μειωθεί ο παιδικός υποσιτισμός. Στην Αργεντινή την περίοδο 1997-2002 κατα-γράφηκε μείωση του κατά κεφαλήν Α.Ε.Π. κατά 18%, τα 3/4 των νοικοκυριών υπέστη-σαν 20% μείωση του πραγματικού τους εισοδήματος. Ενώ οι κοινωνικοοικονομικές ανισότητες στην υγεία αυξήθηκαν δραστικά, η συνολική κατά κεφαλήν δαπάνη υγείας ελαττώθηκε από 669 σε 242 δολάρια και το 2002 το 40% του πληθυσμού ήταν ανασφά-λιστο. Αυτό δηλαδή που συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα ήταν ορατό και γνωστό σε χώρες που είχαν χτυπηθεί από την οικονομική κρίση σε προγενέστερες φάσεις. Η ίδια λοιπόν η κοινωνικοοικονομική κρίση παράγει νοσηρότητα. Οι ανάγκες για φροντίδα υγείας πολλαπλασιάζονται παράλληλα με την πτωχοποίηση σημαντικού μέρους του πληθυσμού. Η πραγματικότητα αυτή προκαλεί μια σημαντική αύξηση της ζήτησης δημόσιων υπηρεσιών υγείας, παράλληλα με τη μείωση των ιδιωτικών δαπανών λόγω οικονομικής ανέχειας. ΕΝΑΣ ΦΑΥΛΟΣ ΚΥΚΛΟΣ Η καταστροφική πολιτική που περιγράφουν αυτές οι μελέτες συνοψίζεται δηλαδή ως εξής: ενώ αυξάνουν οι ανάγκες για φροντίδα υγείας, η αποδιάρθρωση των δημόσιων υπηρεσιών υγείας έχει επιτύχει να μη διατίθενται πλέον σημαντικές υπηρεσίες. Παράλληλα, οι ιδιωτικοποιημένες υπηρεσίες διατίθενται μεν, αλλά δεν είναι προσβάσιμες σε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού που δεν μπορεί να πληρώσει το κόστος τους. Ετσι πολλοί άρρωστοι με χρόνια νοσήματα (υπέρταση, διαβήτης κ.λπ.) αποφεύγουν πλέον τον τακτικό έλεγχο και συχνά καθυστερούν να ανανεώσουν τη φαρμακευτική αγωγή τους με προφανείς συνέπειες για την υγεία τους. Με τον τρόπο αυτό ολοκληρώνεται ο φαύλος κύκλος της εξαθλίωσης, εφόσον οι αναγκαστικές δαπάνες υγείας αναδεικνύονται η πρώτη αιτία πτώχευσης νοικοκυριών. Επειδή ιδιαίτερα οι επείγουσες και βαριές αρρώστιες δεν είναι δυνατόν να αγνοηθούν, οι δαπάνες υγείας αποτελούν την πρώτη αιτία χρεοκοπίας νοικοκυριών στη χώρα μας. Χρεοκοπία, η οποία υποβαθμίζει ακόμη περισσότερο τις καθημερινές συνθήκες διαβίωσης, επιδεινώ-νοντας και άλλο την υγεία του πληθυσμού. Με τον τρόπο αυτό αναπαράγεται η πολιτική της βαρβαρότητας που απειλεί μαζικά την υγεία του πληθυσμού. Τον Ιανουάριο του 2009 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε επισημάνει ότι «κάποιες χώρες διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και σε αυτές τις χώρες περιλαμβάνονται ιδίως οι αναπτυγμένες, οι οποίες θα χρειαστούν επεί-γουσα βοήθεια από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, καθώς πιθανόν θα τους επιβληθούν περιορισμοί στις δαπάνες κατά την περίοδο αποπληρωμής των δανείων». Η πρόβλεψη αποδείχτηκε προφητική. Αυτοί που σχεδίασαν τα Μνημόνια είχαν υπόψη τους και το καμπα-νάκι που τους χτυπούσε ο πιο αρμόδιος διεθνής οργανισμός, προβλέποντας τις καταστροφικές επιπτώσεις της εφαρμοζόμενης πολιτικής στον χώρο της υγείας. Η επιλογή να μη δώσουν σημασία σ’ αυτή την προειδοποίηση ήταν σαφώς μια πολιτική απόφαση.

ΜΗΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΩΔΥΝΟ ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ;

Δεν συμφωνούν όλοι οι μελετητές του χώρου της υγείας στα συμπεράσματα των ερευνών που παρουσιάζουμε στις διπλανές στήλες. Εχει διατυπωθεί και n εντελώς αντίθετη άποψη και μάλιστα από τις στήλες εξίσου έγκριτων διεθνών περιοδικών. Σε άρθρο του που φιλοξενήθηκε στο British Medical Journal (BMJ) τον περασμένο Νοέμβριο ο Καθηγητής κ. Λυκούργος Λιαρόπουλος διαφωνεί με τις εικόνες «αποκάλυψης» που περιγράφονται από ορισμένους αναλυτές και υποστηρίζει ότι οι περικοπές των δαπανών στον χώρο της υγείας δεν θα αποβούν και τόσο καταστροφικές για την περίθαλψη των ασθενών.

του Ιoύ Εφημερίδα των Συντακτών

Οι βασικές απόψεις που διατυπώνει ο κ. Λιαρόπουλος συνοψίζονται στα παρακάτω επιχειρήματα: «Κατά τα τελευταία δύο χρόνια, έχω δώσει συνεντεύξεις σε μέσα ενημέρωσης των Η.Π.Α., του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ιαπωνίας, της Ολλανδίας και της Ελλάδας. Μια σειρά επίμονων ερωτήσεων ήταν άν οι Ελληνες "πεθαίνουν στον δρόμο" ή τους "πετάνε έξω από τα νοσοκομεία". Εφόσον οι ιστορίες τρόμου ανεβάζουν την κυκλοφορία των εφημερίδων, ο Τύπος έφτασε να ανακαλύπτει ακόμα και μητέρες που "στερήθηκαν τα μωρά τους μετά τη γέννα μέχρι να εξοφληθεί ο λογαριασμός στο κρατικό νοσοκομείο". Γίνεται ακόμα λόγος για "δραματική αύξηση των αυτοκτονιών". Ενα περσινό άρθρο στο περιοδικό Lancet το οποίο αναφέρεται στην επιδείνωση των συνθηκών περίθαλψης, αναπαράγεται συνεχώς από τον ελληνικό Τύπο, αλλά επικρίθηκε από την ακαδημαϊκή κοινότητα (ως άνευ αντικειμένου, διότι τα αποδεικτικά στοιχεία ήταν παλιά. Ομως, όσον αφορά τις πραγματικές επιπτώσεις για την υγεία στις οποίες αναφερόταν το άρθρο, είναι σίγουρα πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε. Οι άλλες εκθέσεις, επίσης, μεγαλοποιούν το ζήτημα. To περιστατικό με τον υπερβάλλοντα ζήλο του διοικητή νοσοκομείου ο οποίος απαίτησε πληρωμή για να παραδώσει το μωρό δεν έχει επαναληφθεί. Υπάρχουν σποραδικές ενδείξεις από καθυστερήσει ή ελλείψεις σε συγκεκριμένα νοσοκομεία κάποιες χρονικές περιόδους, αλλά όχι αποδείξεις για άρνηση υπηρεσιών προς τους ασθενείς. Η οικονομική κρίση έχει περιορίσει τη χρήση των υπηρεσιών υγείας για κάποιους ανθρώπους, αλλά δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι έχει επηρεάσει την περίθαλψη. Οι απόπειρες αυτοκτονίας και n ζήτηση για ψυχιατρική βοήθεια έχουν πράγματι αυξηθεί, καθώς η Ελλάδα προσπαθεί να αντιμετωπίσει τη χειρότερη οικονομική κρίση από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι ειδικοί λένε ότι οι αριθμοί είναι σχετικά χαμηλοί - λιγότεροι από 600 ετησία». Αλλά η αύξηση στις αυτοκτονίες, στις απόπειρες αυτοκτονίας, n χρήση των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, καθώς και n ανάγκη για ψυχιατρική φροντίδα, προκαλούν συναγερμό σε έναν λαό που δεν είναι εξοικειωμένος με το πρόβλημα». Οι απόψεις αυτές προκάλεσαν την αντίδραση επιστημόνων του χώρου της υγείας. Μπορεί κανείς να πει ότι οι διαφωνίες ακόμα και σε επιστημονικά ζητήματα είναι αναμενόμενες, εφόσον σε κάποιο βαθμό επηρεάζονται n μεθοδολογία και τα συμπεράσματα από την πολιτική τοποθέτηση καθενός. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει κάτι σοβαρότερο. Οι δημοσιεύσεις στα επιστημονικά περιοδικά συνοδεύονται υποχρεωτικά από τη δήλωση του συγγραφέα σχετικά με ενδεχόμενη εμπλοκή του με το ζήτημα το οποίο πραγματεύεται. To απαιτεί n επιστημονική δεοντολογία για προφανείς λόγους. Ο Καθηγητής κ. Λιαρόπουλος συνοδεύει το άρθρο του με τη δήλωση ότι δεν προκύπτει παρόμοια εμπλοκή του. Ομως η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική: 1. Ο Καθηγητής κ. Λιαρόπουλος από τις 14.01.2011 διορίστηκε με εντολή του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Υγείας κ. Νικόλαου Πολύζου, επικεφαλής της «Ομάδας Εργασίας» για την τροποποίηση των «υπηρεσιών υγείας» και για την «εφαρμογή του ανωτέρω έργου». Σημειωτέον ότι εκείνος που εισηγήθηκε τη συγκρότηση της ομάδας ήταν ο ίδιος ο κ. Λιαρόπουλος. 2. Την «αναδιάρθρωση» των νοσοκομείων μετά την ψήφιση του Μνημονίου είχε αναλάβει πάλι ο κ. Λιαρόπουλος από τον Δεκέμβριο του 2010, με απόφαση του τότε Υπουργού κ. Ανδρέα Λοβέρδου. Κατανοητοί, λοιπόν, οι λόγοι που οδήγησαν τον κ. καθηγητή στη διατύπωση αυτών των θέσεων. Αυτό που δεν είναι κατανοητό είναι γιατί απέκρυψε αυτή την εξόφθαλμη σύγκρουση συμφερόντων από το δημοσίευμα στο BMJ.

εργασiαυγεία 5 7

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧ ΣΕ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ κ. ΚΩΣΤΑ ΣΗΜΙΤΗ ΜΕ ΤΙΤΛΟ «ΑΝΑΠΤΥΞΗ. ΠΩΣ;»

ΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΜΜΜΜΜΜ XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXΤΑΙΡΩΝ

Το άρθρο του κ. Κ. Σημίτη, πρώην Πρωθυπουργού, που δημοσιεύθηκε στην «Εφημερίδα των Συντακτών» με τίτλο «Ανάπτυξη. Πώς;» στις 15 Μαρτίου 2013, προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις. Το άρθρο αναδημοσιεύθηκε και σε προη-γούμενο φύλλο της περιοδικής έκδοση «υγεία@εργασία». Το επίμαχο σημείο του άρθρου του κ. Σημίτη είναι το ακόλουθο: «Η απόσταση που μας χωρί-ζει από το επιθυμητό, φαίνε-ται και από το παρακάτω παράδειγμα. Προκειμένου να γίνει μια πρόσληψη προσω-πικού απαιτείται τώρα ένα πιστοποιητικό τεχνικού ασφαλείας, που βεβαιώνει την ασφάλεια των χώρων εργασίας. Χωρίς αυτό πρόσληψη προσωπικού δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί. Τεχνικοί ασφαλείας μπορούν να είναι μηχανικοί αλλά και άλλοι που θα παρακολουθήσουν, αφού καταβάλουν δίδακτρα στο διδάσκοντα μηχανικό, ένα σύντομο σεμινάριο. Την εποχή που θα πρέπει να καταργούνται πιστοποιητικά, διαδικασίες και κόστη για να πραγματοποιηθούν επενδύσεις και να μειωθεί η ανεργία οι συντεχνίες επιζητούν όλο και νέες ρυθμίσεις για να εξασφαλίσουν προσόδους. Το πελατειακό κράτος ανταποκρίνε-ται πρόθυμα». Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Τεχνικών Ασφαλείας Ελλάδος (Σ.Τ.Α.Ε.), σε Δελτίο Τύπου που κυκλοφόρησε στις 22 Απριλίου 2013, με αριθμό πρωτοκόλλου 201, απαντά στο άρθρο του κ. Σημίτη με μορφή ανοικτής επιστολής, ως εξής: «Κύριε καθηγητά, Διαβάσαμε με προσοχή το άρθρο σας στην που αφορά την παθογένεια της ελληνικής οικονομίας. Μεταξύ

των άλλων ορθών παρα-τηρήσεων σας, αναφέρεται ως παράδειγμα για να στηρίξετε τις απόψεις σας, την υποχρέωση των εργοδοτών να παρέχουν υπηρεσίες Τεχνικού Ασφαλείας στους εργαζόμενους των. Σας γνωρίζουμε ότι στους εργοδότες μια ενημέρωση μόνο δέκα (10) ωρών γίνεται και χρήζονται Τεχνικοί Ασφαλείας (Τ.Α.) χω-ρίς αξιολόγηση. Ασχέτως αν πραγματικά παρακολούθησαν και δεν βρίσκονταν εκεί για τυπικούς λόγους, χωρίς να δίνουν βάση στην ενημέρωση, ή ακόμη και αν παρουσιάσθηκαν μόνο για κάποιες ώρες. Έτσι μπορούν να παρέχουν υπηρεσίες Τ.Α. μέχρι και σε πενήντα (50) άτομα της επιχείρησης τους δια παντός. Ούτε βιβλίο Υποδείξεων Τ.Α. δεν απαιτείται για να φαίνεται το έργο που θα παράγουν. Καταργήθηκε και αυτό. Καταργήθηκε και η απαίτηση βεβαίωσης παρακολούθησης του σεμιναρίου (που υπήρχε και επι εποχή σας, δεν έγινε τώρα όπως ισχυρίζεσαι). Οι διαπι-στώσεις από ελέγχους που πραγματοποιούνται των υπαλλήλων του Σ.ΕΠ.Ε., αναφέρουν ότι σε αυτές τις επιχειρήσεις, πρακτικά δεν παρέχεται καμία υπηρεσία Ασφαλείας Υγιεινής Εργασίας (Α.Υ.Ε) στους εργαζομένους. Προσέξτε: Οι επιχειρήσεις για τις οποίες ισχύουν τα προαναφερόμενα είναι πάνω από το 80% των επιχειρήσεων της χώρας μας, που σημαίνει ότι ο θεσμός της Α.Υ.Ε. δεν λειτουργεί σε ποσοστό που υπερβαίνει το 80%. Στην χώρα μας δεν υπάρχει παιδεία στην Ασφάλεια και Υγιεινή, η οποία θα έπρεπε να διδάσκεται από τα σχολεία. Κατά την γνώμη μας,

κάθε εργοδότης και κανέναν εργαζόμενο να μην έχει, θα έπρεπε να επιμορφώνεται στην Ασφάλεια και Υγιεινή. Ο ίδιος ο εργοδότης είναι ένας εργαζόμενος και ο κίνδυνος δεν τον ξεχωρίζει. Διότι η Ασφάλεια Υγιεινή είναι κατ’ αρχάς θέμα παιδείας. Είμαστε στην πρώ-τη γραμμή, φροντίζοντας κα-θημερινά την σωματική και ψυχική υγεία των εργαζομένων. Είναι σημαντική η συμβολή μας στην ελάφρυνση του συστήματος υγείας. Ζούμε σε μια κοινωνία που την πρωτοκαθεδρία έχει η ύλη. Εμείς τον απολογισμό στο τέλος της δουλείας μας δεν τον κάνουμε μόνο σε «Ευρώ», αλλά και σε συναισθήματα γιατί βρισκόμαστε σε μια μακροχρόνια σχέση με εργαζόμενους και εργοδότες. Συζητάμε καθημερινά μαζί τους μεταφέροντας εμπειρίες, συμβάλλοντας σε θέματα επιχειρηματικότητας, και διαχείρισης ποιότητας λει-τουργίας των επιχειρήσεων. Είμαστε Επιστημονική Ένωση, δεν αποτελούμε συντεχνία και συμμετέχουμε στην προσπάθεια να ενταχθεί η χώρα μας στο σύγχρονο κόσμο για να πραγματοποιήσει μια σταθερή ανάκαμψη με περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη. Μήπως έχετε ξεχάσει ότι εσείς έχετε εγκαινιάσει το Ελληνικό Ινστιτούτο Ασφάλειας Υγιεινής Εργασίας; Πιθανότατα δεν έχετε καλή πληροφόρηση. Ως καθηγητής οφείλετε όμως να ελέγχετε την πληροφόρηση σας, διότι το προσωπικό παράδειγμα δεν είναι ο καλύτερος τρόπος διδαχής, είναι ο μοναδικός!»

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου

Τεχνικών Ασφαλείας Ελλάδος

ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (Ε.Ε.Ι.Ε.Π.) jjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjj ΗΞxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxΗ

Τα κείμενα και τα άρθρα που δημοσιεύονται δεν εκφράζουν αναγκαστικά τις απόψεις του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Εταιρείας Ιατρικής της Εργασίας και Περιβάλλοντος χχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχ

Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Εταιρείας Ιατρικής της Εργασίας και Περιβάλλοντος (Ε.Ε.Ι.Ε.Π.), καθώς και της Επιστημονικής Επιτροπής της περιοδικής έκδοσης είναι οι ιατροί: Πρόεδρος Θ.K. Κωνσταντινίδης <tconstan@med.duth.gr>, Γενική Γραμματέας Πανταζή Ευγενία <pantazimed@yahoo.gr>, Αντιπρόεδρος Δρακόπουλος Βασίλης <drakopoulos@elinyae.gr>, Αντιπρόεδρος Πανταζοπούλου Αναστασία <an.pantazo@gmail.com>, Ταμίας Ορφανίδης Μωυσής <moysisorf@yahoo.gr>, <orfanidis@hotmail.gr>, Μέλος Κουρούκλης Γεώργιος <giorgoskour@in.gr>, <giorgoskour@rrp.demokritos.gr> και Μέλος Πατούχας Δημήτριος <patcp3@yahoo.gr> xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Εκδότης (Υπεύθυνος σύμφωνα με το Νόμο): Θ.Κ. Κωνσταντινίδης <tconstan@med.duth.gr> Ειδικός Ιατρός Εργασίας, Αν. Καθηγητής Τμ. Ιατρικής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Ι ό Ε ί

ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΣΤΙΣ Η.Π.Α. ΒΛΑΠΤΟΥΝ ΤΗΝ ΤΣΕΠΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ! ΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧχχχχχχχχχΧΧΧΧΧΧΧ

Θέλοντας να μειώσουν το κόστος της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης του προσωπικού τους – και να κουρέψουν τους μισθούς – οι αμερικανικές επιχειρήσεις βάζουν ποινές σε όσους εργαζομένους έχουν κάποιο πρόβλημα υγείας ή πιθανόν να έχουν στο μέλλον. Στην

εργασiαυγεία