10.2 Εφαρμογή μεθοδολογίαςodysseas/webs/2004_ano/perigrafes/... ·...

Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2000-2004

251

10. Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2004 - Ολυμπιακή Παιδεία Θεματική Ενότητα 1: Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες 10.1 Εισαγωγή Στα πλαίσια του προγράμματος ΟΔΥΣΣΕΑΣ κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2003-2004, το Δημοτικό Σχολείο Πισσουρίου στη Λεμεσό και το Θ΄ Δημοτικό Σχολείο Πάφου σχεδίασαν και υλοποίησαν συνεργατικές δραστηριότητες διαθεματικού χαρακτήρα από απόσταση μέσω τηλεδιάσκεψης στη Θεματική Ενότητα 1: Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες. 10.2 Εφαρμογή μεθοδολογίας υλοποίησης Με βάση τη μεθοδολογία που εκπονήθηκε (Anastasiades, 2003) πραγματοποιήθηκαν τέσσερις τηλεδιασκέψεις. Τα στάδια υλοποίησης των μαθησιακών δραστηριοτήτων που σχεδιάστηκαν έχουν ως εξής: 10.2.1 Καθορισμός στόχων Ο βασικός στόχος αυτής της προσπάθειας είναι οι εμπλεκόμενοι να εξοικειωθούν σταδιακά με το νέο υβριδικό περιβάλλον μάθησης. Μαθητές και δάσκαλοι των δύο σχολείων, εφαρμόζοντας την προτεινόμενη μεθοδολογία, και με αφορμή την επιστροφή των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα, σχεδίασαν και ανέπτυξαν συνεργατικές δραστηριότητες μάθησης διαθεματικού χαρακτήρα από απόσταση, συνδυάζοντας με βέλτιστο τρόπο τη χρήση των συμβατικών εκπαιδευτικών μέσων και των τεχνολογικών δυνατοτήτων σύγχρονης μετάδοσης. 10.2.2 Καθορισμός χρονοδιαγράμματος Σε αυτό το στάδιο σχεδιάζονται οι δράσεις οι οποίες εντάσσονται στα πλαίσια ενός δεσμευτικού χρονοδιαγράμματος υλοποίησης (Πίνακας 1 ).

2004 Ενότητα δράσης* 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Α Β Γ Δ Ε

Πίνακας 10.1: Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης

*Ενότητα Α: Προπαρασκευαστική περίοδος – Σχεδιασμός δράσεων. Ενότητα Β: Υλοποίηση δράσεων. Ενότητα Γ: Επεξεργασία δεδομένων αξιολόγησης. Ενότητα Δ: Δημιουργία οπτικοακουστικού υλικού–παρουσιάσεων κτλ. Ενότητα Ε: Ενέργειες διάδοσης και ευαισθητοποίησης 10.2.3 Μοντέλο οργανωτικής, διοικητικής και τεχνικής υποστήριξης Με βάση τη μεθοδολογία του ΟΔΥΣΣΕΑ και το μνημόνιο συνεργασίας συγκροτούνται οι εξής ομάδες:

Ομάδα σχεδιασμού και υλοποίησης έργου: Έργο της ομάδας αποτελεί η εκπόνηση των σχεδίων διδασκαλίας, ο χρονοπρογραμματισμός των έργων και η υλοποίηση των ενεργειών. ( Αναστασιάδης Π., Επιστημονικός Υπεύθυνος έργου, Τερέζα Λαμπριανού - Ιωάννου, Δέσπω Αριστοδήμου - Ξαντρή, Άντρη Παπαμιχαήλ - Κοντού, Έλενα Παναγιώτου, δάσκαλοι των δύο σχολείων που συμμετείχαν στο πρόγραμμα).

Ομάδα παρακολούθησης: Το έργο της ομάδας επικεντρώνεται στην παρακολούθηση των ενεργειών του τομέα υλοποίησης έχοντας την εποπτεία του συνολικού σχεδιασμού. Τα μέλη της ομάδας συμμετέχουν με τις θεσμικές τους ιδιότητες: Υπουργείο Παιδείας, Διευθυντής Δημοτικής Εκπαίδευσης, Επιθεωρητές

Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας

252

Σχολείων, Διευθυντές Σχολείων, Πανεπιστήμιο Κύπρου Τμήμα Πληροφορικής, Πρόεδρος Τμήματος Πληροφορικής, Τράπεζα Κύπρου.

Η τεχνική υποστήριξη προσφέρεται από την Τράπεζα Κύπρου.

10.2.4 Οι Διδακτικές ενότητες Καταρτίστηκαν οι κάτωθι διδακτικές ενότητες:

Εισαγωγή στους Ολυμπιακούς Αγώνες, Διαθεματική προσέγγιση – Δραστηριότητες με θέμα τους Πανελλήνιους Αγώνες στην Αρχαιότητα, τη Μυθολογία Γένεσης των Αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων, τα Ολυμπιακά Αγωνίσματα και τα Ολυμπιακά Ιδεώδη

Ένταξη μαθήματος στο Αναλυτικό Πρόγραμμα: Ελληνικά, Ιστορία και Γεωγραφία

Υποενότητες: -Μυθολογία: γέννηση Πεντάθλου, Θεοί του Ολύμπου και -Πανελλήνιοι αγώνες και έπαθλα στην αρχαιότητα: Πύθια, Νέμεα, Ίσθμια και Ολυμπιακοί Αγώνες. -Ολυμπιακά Αγωνίσματα και Ολυμπιακά Ιδεώδη της γενικής Θεματικής Ενότητας Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες 10.2.5 Καθορισμός διδακτικού μοντέλου Οι μαθητές ήλθαν σε επαφή με το νέο σύστημα διδασκαλίας σταδιακά, προκειμένου να ενταχθούν με τον πλέον ομαλό τρόπο στο νέο μαθησιακό περιβάλλον. Αυτό επιτυγχάνεται με την υλοποίηση των φάσεων της εικονικής τάξης και της τηλεσυνεργασίας (Anastasiades, 2003).

Τηλεδιδασκαλία

Εικονική τάξη

Τηλεσυνεργασία

---

---

-----

Τέταρτο μάθημα Τηλε-συνεργασία Τρίτο μάθημα Τηλε-συνεργασία Δεύτερο μάθημα Τηλε-συνεργασία

28/4/2004 5η & 6η Διδακτική ώρα 30.3.2004 5η & 6η Διδακτική ώρα 2.3.2004 5η & 6η Διδακτική ώρα

---Οι μαθητές των υπόλοιπων ομάδων εργασίας παρουσίασαν με διάλογους και θεατρικά τα αποτελέσματα των εργασιών τους. -Παρουσίαση των υποενοτήτων Ολυμπιακά Αγωνίσματα και Ολυμπιακά Ιδεώδη της γενικής θεματικής ενότητας Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες μέσα από τις εργασίες των παιδιών. ---Οι μαθητές των δύο πρώτων ομάδων εργασίας παρουσίασαν με διάλογους και θεατρικά τα αποτελέσματα των εργασιών τους. -α΄ ομάδα: Μυθολογία: γέννηση Πεντάθλου, Θεοί του Ολύμπου και - β΄ ομάδα: Πανελλήνιοι αγώνες και έπαθλα στην αρχαιότητα: Πύθια, Νέμεα, Ίσθμια και Ολυμπιακοί Αγώνες. --- Σε κάθε ομάδα μαθητών δόθηκαν 20’ προκειμένου να συνεργαστούν με τους μαθητές της απομακρυσμένης τάξης. - Η κάθε ομάδα είχε μπροστά της κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης φύλλο εργασίας. - Τα παιδιά προβληματίστηκαν, συζήτησαν και συμφώνησαν για τον τρόπο παρουσίασης του θέματος που είχαν αναλάβει να μελετήσουν. - Στο τέλος της τηλεδιάσκεψης και οι τέσσερις ομάδες ανακοίνωσαν στους συμμαθητές τους τον τρόπο με τον οποίο επέλεξαν να παρουσιάσουν την εργασία τους.

Πρώτο μάθημα: Δημιουργία

εικονικής τάξης

18.2.2004

5η & 6η

Διδακτικήώρα

-Γνωριμία μαθητών και δασκάλων των δύο τάξεων -Εισαγωγή στους Ολυμπιακούς Αγώνες - Συζήτηση, επιλογή υποενοτήων -Καθορισμός ομάδων ανά ποενότητα

Σχήμα 10.1 : Η διδασκαλία της Θεματικής Ενότητας 1. Το διδακτικό μοντέλο.


253

Άντρη Παπαμιχαήλ Κοντού, ΄Ελενα Παναγιώτου

32 Μαθητές

Τερέζα Λαμπριανού Ιωάννου, Δέσπω

Αριστοδήμου Ξαντρή

26 Μαθητές

3 ISDN

Πάφος Πισσούρι

10.2.6 Το μοντέλο επικοινωνίας Σύμφωνα με τη μεθοδολογία μας εφαρμόζουμε το μοντέλο «Μοντέλου Α» του Πανεπιστημίου του Maryland των Η.Π.Α.. (IDE, 1996).

Σχήμα 10.2: Το μοντέλο επικοινωνίας 10.2.7 Μοντέλο χωροταξικού σχεδιασμού αιθουσών Προκειμένου όλα τα παιδιά των τάξεων που θα επιλεγούν να πάρουν μέρος στην προτεινόμενη διαδικασία, εφαρμόζεται η μεθοδολογία διαχωρισμού του ακροατηρίου σε ενεργητικό και παθητικό. Το ενεργητικό ακροατήριο αποτελείται από 8 μαθητές που κάθονται σε παράλληλο σχηματισμό, στην κορυφή του οποίου βρίσκεται ο δάσκαλος και ο πίνακας. Οι μαθητές του ενεργητικού ακροατηρίου εναλλάσσονται κατά τη διάρκεια των διδακτικών κύκλων, προκειμένου να βιώσουν την εμπειρία του πιλοτικού προγράμματος όλα τα παιδιά κάθε τάξης.

Σχήμα 10.3: Σχηματική απεικόνιση της κατάτμησης των μαθητών σε ενεργητικό και παθητικό ακροατήριο – Η

τάξη του Θ΄ Δημοτικού Σχολείου Πάφου


254

Σχήμα 10.4: Από τη θεωρία στην πράξη – 2η Φάση: Η εικονική τάξη των μαθητών του ΟΔΥΣΣΕΑ. Τα βέλη

αποτυπώνουν τις ροές της επικοινωνίας

Σχήμα 10.5 : Από τη θεωρία στην πράξη – Οι μαθητές του ενεργητικού ακροατηρίου συνεργάζονται από απόσταση στη φάση της τηλεσυνεργασίας. Την ίδια στιγμή οι μαθητές του παθητικού ακροατηρίου είτε

συνεργάζονται μεταξύ τους ανά ομάδες (με τον παραδοσιακό τρόπο) είτε παρακολουθούν τη συνεργασία του ενεργητικού ακροατηρίου και παρεμβαίνουν με τη σύμφωνη γνώμη του δασκάλου

10.2.8 Χαρακτηριστικά τεχνολογικού εξοπλισμού Το τεχνολογικό μοντέλο ανά σχολική μονάδα υποστηρίζεται από 3 ISDN γραμμές, 1 γραμμή διαδικτύου, 1 τηλεόραση, 1 κάμερα τηλεδιάσκεψης, 1 βίντεο, 1 ηλεκτρονικό υπολογιστή και 1 τηλεφωνική συσκευή. Η τεχνική υποστήριξη παρέχεται από τεχνικούς με τους οποίους έχει κλείσει συμβόλαιο συνεργασίας η Τράπεζα Κύπρου και οι οποίοι θα πρέπει είναι σε θέση να εξυπηρετούν τις ανάγκες του προγράμματος ανά πάσα στιγμή.

Σχήμα 10.6 : Τα συστατικά στοιχεία του συστήματος τηλεδιάσκεψης των δύο σχολείων


255

10.3 Υλοποίηση διδασκαλίας 1η Τηλεδιάσκεψη – Εικονική τάξη

1. Αρχικά έγινε προσπάθεια να γνωριστούν τα παιδιά μεταξύ τους. Μίλησαν για τον εαυτό τους και τα ενδιαφέροντά τους. Για το λόγο αυτό το κάθε παιδί φορούσε ένα καρτελάκι με το όνομά του.

2. Αφού τα παιδιά γνωρίστηκαν μεταξύ τους έγινε μια μικρή εισαγωγή στους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Δείξαμε στα παιδιά την εικόνα που παρουσιάζει τον κότινο, τους πέντε κύκλους και την επιγραφή ΑΘΗΝΑ 2004. Υποβάλαμε τις πιο κάτω ερωτήσεις:

• Τι δείχνει η εικόνα; • Γιατί ονομάζονται Ολυμπιακοί; • Τι σημαίνει αυτό το στεφάνι; • Μοιάζει με τα βραβεία που δίνονται στις μέρες μας; • Τι σημαίνουν οι κύκλοι; • Οι Ολυμπιακοί Αγώνες γίνονται κάθε φορά στην Αθήνα; • Ώστε γίνονται σε διάφορες χώρες, ενώ φέτος θα διεξαχθούν στην Αθήνα. Το γεγονός αυτό είναι πολύ

σπουδαίο. Γιατί;

Αναμέναμε να πάρουμε τις πιο κάτω απαντήσεις :

Η εικόνα δείχνει τους Ολυμπιακούς Αγώνες που θα γίνουν στην Αθήνα και ονομάζονται έτσι διότι ξεκίνησαν από την αρχαία Ολυμπία στην Ελλάδα.

Το στεφάνι είναι το βραβείο που έπαιρναν οι νικητές και είναι πολύ διαφορετικό από αυτό που δίνεται στις μέρες μας κι αυτό δείχνει ότι δεν αγωνίζονταν για τα χρήματα, αλλά για την ίδια τη νίκη, δηλαδή βασίζονταν στα ιδανικά της αγωνιστικότητας, της συμμετοχής και της προσπάθειας, κι όχι για τον πλούτο αλλά για τη δόξα .

Οι κύκλοι σημαίνουν τις πέντε ηπείρους, τα χρώματα των σημαιών όλων των χωρών.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες δε γίνονται κάθε φορά στην Αθήνα αλλά σε διάφορες χώρες. Φέτος όμως θα διεξαχθούν στην Αθήνα. Το γεγονός αυτό είναι πολύ σπουδαίο διότι θα διεξαχθούν στον τόπο που τους γέννησε. Τα Ολυμπιακά Ιδανικά όπως η ειρήνη, τιμιότητα, ενότητα κι άλλα επιστρέφουν στον τόπο όπου γεννήθηκαν, στην Αθήνα, την πόλη που γέννησε τη δημοκρατία, τη φιλοσοφία, που καλλιέργησε την επιστήμη, την τέχνη, τον πολιτισμό.

Είναι πολύ σημαντικό για την Ελλάδα, διότι εκατοντάδες άνθρωποι από όλα τα μέρη του κόσμου θα επισκεφθούν την Ελλάδα, αλλά και για μας είναι πολύ σπουδαίο, γιατί άνθρωποι από διαφορετικές χώρες και πολιτισμούς θα μας γνωρίσουν σε αυτό το μεγάλο πανηγύρι της χαράς και του πολιτισμού.

3. Δείξαμε στα παιδιά το χάρτη της Ελλάδας με τα σπουδαιότερα κέντρα διεξαγωγής των αρχαίων Ολυμπιακών αγώνων και δυο μαθητές μίλησαν πολύ σύντομα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες αναφέροντας μερικά ιστορικά στοιχεία.

4. Έπειτα ρωτήσαμε τα παιδιά τι θα ήθελαν να μάθουν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και καταγράψαμε τις απαντήσεις τους στον πίνακα, π.χ. αρχαίοι, σύγχρονοι, παραολυμπιακοί, ολυμπιακοί 2004 κ.ά. Επίσης ρωτήθηκαν ποιο θέμα από όλα όσα έχουν πει είναι το πιο σημαντικό για να ξεκινήσουν τη μελέτη τους.

5. Όταν οι μαθητές κατάληξαν ότι θα μελετήσουν τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες, τους δώσαμε ένα φυλλάδιο εργασίας με μερικές δραστηριότητες που βασίζονταν στο ψηφιακό πρόγραμμα <Ο Διαγόρας στην Ολυμπία>. Αφού παρακολούθησαν το πρόγραμμα, συμπλήρωσαν το φυλλάδιο και υπόδειξαν μέσα από συζήτηση τις πιο κάτω υποενότητες, έτσι ώστε να μπορέσουν να μελετήσουν καλύτερα την ενότητα Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες.

Υποενότητες

• Μυθολογία (γέννηση Πεντάθλου, Θεοί του Ολύμπου) • Οι Πανελλήνιοι αγώνες και έπαθλα στην αρχαιότητα (Πύθια, Νέμεα, Ίσθμια και Ολυμπιακοί Αγώνες) • Αρχαία Ολυμπιακά Αγωνίσματα και η συμμετοχή των γυναικών σε αυτά. • Τα Ολυμπιακά Ιδεώδη (φιλία, ισότιμη συμμετοχή, ‘’ευ αγωνίζεσθαι’’- εντιμότητα, ειρήνη,

συνύπαρξη λαών)


256

6. Στο τέλος τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες με ισάριθμα μέλη και από τα δυο εμπλεκόμενα σχολεία και αποφάσισαν ποια από τις πιο πάνω υποενότητες θα μελετούσαν.

2η Τηλεδιάσκεψη – Τηλεσυνεργασία

Η β΄ φάση του προγράμματος, η τηλεσυνεργασία πραγματοποιήθηκε στη β΄τηλεδιάσκεψη. Οι μαθητές είχαν ήδη ερευνήσει, μελετήσει και προετοιμαστεί για την υποενότητα που είχαν αναλάβει να εξετάσουν.

Τα παιδιά στο Θ΄ Κουπάτειο Πάφου χωρίστηκαν σε 6 ομάδες-2 εξαμελείς που αποτελούσαν το παθητικό ακροατήριο και 4 πενταμελείς που αποτελούσαν το ενεργητικό ακροατήριο. Τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου Πισσουρίου χωρίστηκαν σε 4 ομάδες, 2 εξαμελείς και 2 επταμελείς.

Τα παιδιά κάθε ομάδας και των δύο σχολείων είχαν από πριν συγκεντρώσει και ανταλλάξει πληροφοριακό υλικό για το θέμα που είχαν αναλάβει να μελετήσουν. Έφεραν στην ομάδα τους πληροφοριακό υλικό από το διαδίκτυο, βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες. Τα παιδιά τηλεσυνεργάστηκαν με την υπόλοιπη ομάδα τους από το άλλο σχολείο, συζήτησαν το υλικό που είχαν συγκεντρώσει και προβληματίστηκαν για το θέμα που είχαν αναλάβει. Από όλες τις πληροφορίες που είχαν βρει επέλεξαν τις πιο σημαντικές και άρχισαν να τις συζητούν μεταξύ τους.

Συνεργάζονταν χαμηλόφωνα στην ομάδα τους και η κάθε ομάδα είχε στη διάθεση της 20 λεπτά για να τηλε-συνεργαστεί με τα παιδιά του άλλου σχολείου που αποτελούσαν την υπόλοιπη ομάδα. Η κάθε ομάδα είχε μπροστά της κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης φύλλο εργασίας. Στο τέλος κάθε ομαδικής τηλε-συνεργασίας τα παιδιά προβληματίστηκαν, συζήτησαν και συμφώνησαν για τον τρόπο παρουσίασης του θέματος που είχαν αναλάβει να μελετήσουν. Στο τέλος της τηλεδιάσκεψης και οι τέσσερις ομάδες ανακοίνωσαν στους συμμαθητές τους τον τρόπο με τον οποίο επέλεξαν να παρουσιάσουν την εργασία τους.

Στη συνέχεια άρχισαν να αναζητούν πιθανούς τρόπους παρουσίασης των πληροφοριών αυτών στους συμμαθητές τους. Οι ομάδες συζητούν και συναποφασίζουν για τους διάφορους τρόπους παρουσίασης της εργασίας τους. Στο τέλος της τηλεδιάσκεψης τα παιδιά αποφάσισαν να παρουσιάσουν τις εργασίες τους με τους εξής τρόπους: με θεατρικά, με διαλόγους, με χρήση υπολογιστή, με έργα τέχνης, με κατασκευές και χειροτεχνίες και με λευκώματα. 3η Τηλεδιάσκεψη – Παρουσίαση αποτελεσμάτων

Δύο ομάδες των παιδιών και των δύο σχολείων παρουσίασαν τα αποτελέσματα της εργασίας τους με διάλογους και θεατρικά.

Συγκεκριμένα παρουσίασαν τους μύθους και τους Πανελλήνιους αγώνες :

Μυθολογία (γέννηση Πεντάθλου, Θεοί του Ολύμπου) : «ΜΥΘΟΙ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΕΣΗ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ»

Οι Πανελλήνιοι αγώνες και έπαθλα στην αρχαιότητα (Πύθια, Νέμεα, Ίσθμια και Ολυμπιακοί Αγώνες): «ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣ»

4η Τηλεδιάσκεψη – Παρουσίαση αποτελεσμάτων

Η τηλεδιάσκεψη αυτή άρχισε με παρουσίαση των Ολυμπιακών Αγωνισμάτων από την ομάδα «Ολυμπιονίκες». Τα παιδιά του Θ΄ Πάφου παρουσίασαν το Πένταθλο (δρόμος, άλμα, ακόντιο, δίσκο και πάλη) χρησιμοποιώντας το εκπαιδευτικό πρόγραμμα PowerPoint. Τα παιδιά, αφού εξοικειώθηκαν με το λογισμικό πρόγραμμα PowerPoint επέλεξαν τον τρόπο αυτό για να παρουσιάσουν την εργασία τους. Εργάστηκαν και ετοίμασαν διαφάνειες για να παρουσιάσουν στους συμμαθητές τους τα αγωνίσματα του πεντάθλου. Η υπόλοιπη ομάδα τους από το Πισσούρι παρουσίασε τα υπόλοιπα 4 αρχαία Ολυμπιακά Αγωνίσματα (πυγμαχία, ιπποδρομίες, αρματοδρομίες, παγκράτιο) χρησιμοποιώντας δικά τους έργα τέχνης που έφτιαξαν στο μάθημα της τέχνης με διάφορα υλικά. Εργάστηκαν με μεγάλη χαρά και δημιούργησαν πολλά έργα. Έφτιαξαν αγγεία με τις παραστάσεις των αρχαίων Ολυμπιακών Αγωνισμάτων, μακέτα της αρχαίας Ολυμπίας, υφασματογραφία με τις παραστάσεις των αρχαίων Ολυμπιακών Αγωνισμάτων.

Στη συνέχεια η τελευταία ομάδα, «Ευ αγωνίζεσθαι», παρουσίασε στους συμμαθητές της τα Ολυμπιακά Ιδεώδη. Τα παιδιά του Θ΄ Πάφου παρουσίασαν ένα μικρό θεατρικό που τα ίδια έγραψαν καθώς και ένα πολύ όμορφο τραγούδι τους στίχους του οποίου έγραψαν και πάλι τα ίδια. Η υπόλοιπη ομάδα τους από το Πισσούρι παρουσίασε τα Ολυμπιακά Ιδεώδη με μουσικοχορευτικό τρόπο. Στο τέλος όλα τα παιδιά


257

τραγούδησαν τον Ολυμπιακό Ύμνο και απάγγειλαν το ποίημα του Τάκη Δόξα «Το φως της Ολυμπίας» ντυμένοι μαύροι, λευκοί, κινέζοι.

Ακολούθως τα παιδιά και των δύο σχολείων αντάλλαξαν τις απόψεις και τις εμπειρίες τους για τις παρουσιάσεις που έγιναν καθώς και για το όλο πρόγραμμα.

10.4 Υποστηρικτικό υλικό διδασκαλίας

10.4.1 Τα σχέδια μαθήματος

ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2004 – Ολυμπιακή Παιδεία

Πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης – Διαθεματική προσέγγιση

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΙΣΣΟΥΡΙΟΥ

Θ΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΦΟΥ

Θεματική Ενότητα : ΑΡΧΑΙΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 (συμπληρώνεται από τους Δασκάλους)

Α) Γενικά Στοιχεία 1. Δάσκαλοι(ες): Τερέζα Λαμπριανού-Ιωάννου

Δέσπω Αριστοδήμου- Ξαντρή Άντρη Παπαμιχαήλ- Κοντού Έλενα Παναγιώτου

2. Τόπος, χρόνος, αριθμός μαθητών πιλοτικού προγράμματος

Σχολείο Ημερομηνία Διδακτική ώρα

Τάξη/ Τμήμα

Αριθμός μαθητών

Δημοτικό Πισσουρίου 18.2.2004 5η-6η Ε΄ - Στ΄ 26 Θ΄ Πάφου 18.2.2004 5η-6η Ε΄ 32

Β) Περιγραφή μαθήματος Τίτλος μαθήματος: Α΄ τηλεδιάσκεψη

Εισαγωγή στους Ολυμπιακούς Αγώνες

Εκπαιδευτικό Λογισμικό – Χρησιμοποιούμενες διευθύνσεις Internet:

Ο ΔΙΑΓΟΡΑΣ ΣΤΗΝ ΟΛΥΜΠΙΑ, ΠΑΙΔΕΙΑ ΟΜΟΓΕΝΩΝ, Ε.Π.Ε.Α.Κ. Έργο 1.1.Ζ.(δ) Ένταξη μαθήματος στο Αναλυτικό Πρόγραμμα: Ελληνικά, Ιστορία και Γεωγραφία

Διδακτικοί στόχοι: Οι μαθητές μας: • Να γνωρίσουν τα παιδιά του άλλου σχολείου καθώς και τις δασκάλες. • Να ευαισθητοποιηθούν σχετικά με την ανάγκη συνεργασίας τους με τα άλλα παιδιά ως προς την

μελέτη των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων • Να υποδείξουν θέματα – υποενότητες που θα μελετήσουν


258

• Να χωριστούν σε ομάδες για να αναλάβει η καθεμιά την υποενότητα στην οποία θα εργαστεί να παρουσιάσει.

Μεθοδολογία διδακτικής προσέγγισης: Ενεργητική μάθηση, επικοινωνιακή προσέγγιση, βιωματική μάθηση, διαθεματική προσέγγιση, ιδεοθύελλα και συνεργατική μάθηση.

Αναμενόμενα αποτελέσματα: Να γνωρίσουν τα παιδιά του άλλου σχολείου καθώς και τις δασκάλες και να συνεργαστούν μαζί τους μελετώντας και ερευνώντας την ενότητα των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων. Ακολούθως να υποδείξουν θέματα – υποενότητες που θα μελετήσουν και να συζητήσουν τρόπους με τους οποίους θα συλλέξουν το υλικό που θα χρειαστούν για το σκοπό αυτό. Δομή μαθήματος - Δραστηριότητες μαθητών: Αναλυτική περιγραφή επιμέρους βημάτων διδασκαλίας 1. Αρχικά έγινε προσπάθεια να γνωριστούν τα παιδιά μεταξύ τους. Μίλησαν για τον εαυτό τους και τα ενδιαφέροντά τους. Για το λόγο αυτό το κάθε παιδί φορούσε ένα καρτελάκι με το όνομά του.

2. Αφού τα παιδιά γνωρίστηκαν μεταξύ τους έγινε μια μικρή εισαγωγή στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Δείξαμε στα παιδιά την εικόνα που παρουσιάζει τον κότινο, τους πέντε κύκλους και την επιγραφή ΑΘΗΝΑ 2004. Υποβάλαμε τις πιο κάτω ερωτήσεις

• Τι δείχνει η εικόνα; • Γιατί ονομάζονται Ολυμπιακοί; • Τι σημαίνει αυτό το στεφάνι; • Μοιάζει με τα βραβεία που δίνονται στις μέρες μας; • Τι σημαίνουν οι κύκλοι; • Οι Ολυμπιακοί αγώνες γίνονται κάθε φορά στην Αθήνα; • Ώστε γίνονται σε διάφορες χώρες, ενώ φέτος θα διεξαχθούν στην Αθήνα. Το γεγονός αυτό είναι πολύ

σπουδαίο. Γιατί; Αναμέναμε να πάρουμε τις πιο κάτω απαντήσεις

Η εικόνα δείχνει τους Ολυμπιακούς Αγώνες που θα γίνουν στην Αθήνα και ονομάζονται έτσι διότι ξεκίνησαν από την αρχαία Ολυμπία στην Ελλάδα.

Το στεφάνι είναι το βραβείο που έπαιρναν οι νικητές και είναι πολύ διαφορετικό από αυτό που δίνεται στις μέρες μας κι αυτό δείχνει ότι δεν αγωνίζονταν για τα χρήματα αλλά για την ίδια τη νίκη, δηλαδή βασίζονταν στα ιδανικά της αγωνιστικότητας, της συμμετοχής και της προσπάθειας κι όχι για τον πλούτ,ο αλλά για τη δόξα .

Οι κύκλοι σημαίνουν τις πέντε ηπείρους, τα χρώματα των σημαιών όλων των χωρών.

Οι ολυμπιακοί αγώνες δε γίνονται κάθε φορά στην Αθήνα, αλλά σε διάφορες χώρες. Φέτος όμως θα διεξαχθούν στην Αθήνα. Το γεγονός αυτό είναι πολύ σπουδαίο διότι θα διεξαχθούν στον τόπο που τους γέννησε. Τα ολυμπιακά ιδανικά όπως η ειρήνη, τιμιότητα, ενότητα κι άλλα επιστρέφουν στον τόπο όπου γεννήθηκαν, στην Αθήνα, την πόλη που γέννησε τη δημοκρατία, τη φιλοσοφία, που καλλιέργησε την επιστήμη, την τέχνη, τον πολιτισμό.

Είναι πολύ σημαντικό για την Ελλάδα διότι εκατοντάδες άνθρωποι από όλα τα μέρη του κόσμου θα επισκεφθούν την Ελλάδα αλλά και για μας είναι πολύ σπουδαίο, γιατί άνθρωποι από διαφορετικές χώρες και πολιτισμούς θα μας γνωρίσουν σε αυτό το μεγάλο πανηγύρι της χαράς και του πολιτισμού.

3. Δείξαμε στα παιδιά το χάρτη της Ελλάδας με τα σπουδαιότερα κέντρα διεξαγωγής των αρχαίων Ολυμπιακών αγώνων και δυο μαθητές μίλησαν πολύ σύντομα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες αναφέροντας μερικά ιστορικά στοιχεία.

4. Έπειτα ρωτήσαμε τα παιδιά τι θα ήθελαν να μάθουν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και καταγράψαμε τις απαντήσεις τους στον πίνακα, π.χ. αρχαίοι, σύγχρονοι, παραολυμπιακοί, Ολυμπιακοί 2004 κ.ά. Επίσης ρωτήθηκαν ποιο θέμα από όλα όσα έχουν πει είναι το πιο σημαντικό για να ξεκινήσουν τη μελέτη τους.


259

5. Όταν οι μαθητές κατάληξαν ότι θα μελετήσουν τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες, τους δώσαμε ένα φυλλάδιο εργασίας με μερικές δραστηριότητες που βασίζονταν στο ψηφιακό πρόγραμμα «Ο Διαγόρας στην Ολυμπία». Αφού παρακολούθησαν το πρόγραμμα, συμπλήρωσαν το φυλλάδιο και υπέδειξαν μέσα από συζήτηση τις παρακάτω υποενότητες, έτσι ώστε να μπορέσουν να μελετήσουν καλύτερα την ενότητα αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες.

Υποενότητες Μυθολογία (γέννηση Πεντάθλου, Θεοί του Ολύμπου) Οι Πανελλήνιοι αγώνες και έπαθλα στην αρχαιότητα (Πύθια, Νέμεα, Ίσθμια και Ολυμπιακοί Αγώνες) Αρχαία Ολυμπιακά Αγωνίσματα και η συμμετοχή των γυναικών σε αυτά Τα Ολυμπιακά Ιδεώδη (φιλία, ισότιμη συμμετοχή, ‘’ευ αγωνίζεσθαι’’- εντιμότητα, ειρήνη, συνύπαρξη λαών)

6. Στο τέλος τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες με ισάριθμα μέλη και από τα δυο εμπλεκόμενα σχολεία και αποφάσισαν ποια από τις πιο πάνω υποενότητες θα μελετούσαν.

Γ) Παράρτημα (επισυναπτόμενο υλικό: σημειώσεις του δασκάλου, εργασίες μαθητών, κτλ.) Επισυνάπτουμε το φύλλο εργασίας βασισμένο στο ψηφιακό πρόγραμμα «Ο Διαγόρας στην Ολυμπία».

Η Ομάδα υλοποίησης Π. Αναστασιάδης, Κ. Χαμπιαούρης, Α. Παπαμιχαήλ Κοντού Ε. Παναγιώτου, Τ. Λαμπριανού Ιωάννου, Δ. Αριστοδήμου Ξαντρή

ΟΔΥΣΣΕΑΣ

Πιλοτικό πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης

Θ΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΦΟΥ (ΚΟΥΠΑΤΕΙΟ)



ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 2 (συμπληρώνεται από τους δασκάλους)

Α) Γενικά Στοιχεία 1. Δάσκαλοι(ες): Άντρη Παπαμιχαήλ Κοντού

Έλενα Παναγιώτου Τερέζα Λαμπριανού Ιωάννου Δέσπω Αριστοδήμου Ξαντρή



260

Σχολείο

Ημερομηνία

Διδακτική ώρα Τάξη/Τμήμα Αριθμός

μαθητών Θ΄ Πάφου Κουπάτειο 2/3/2004 5η – 6η Ε΄ 32

Πισσούρι 2/3/2004 5η – 6η Ε΄ και Στ΄ 26

Β) Περιγραφή μαθήματος

Τίτλος μαθήματος: Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες

Εκπαιδευτικό Λογισμικό – Χρησιμοποιούμενες διευθύνσεις Internet: http://www.olympiceducation.gr http://www.flame.gr http://www.sport.gov.gr

Ένταξη μαθήματος στο Αναλυτικό Πρόγραμμα: • Τάξη: Ε΄ και Στ΄ • Γνωστικό αντικείμενο: Διαθεματική προσέγγιση – Δραστηριότητες με θέμα τους Πανελλήνιους

αγώνες στην Αρχαιότητα, τη Μυθολογία Γένεσης των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων, τα Ολυμπιακά Αγωνίσματα και τα Ολυμπιακά Ιδεώδη.

• Διδακτική Ενότητα: Ολυμπιακή Παιδεία

Διδακτικοί στόχοι:

Οι μαθητές σε συνεργασία και αλληλοϋποστήριξη:

1. Να διερευνούν, να συζητούν και να εντοπίζουν τις σημαντικές πληροφορίες για τους Πανελλήνιους αγώνες στην αρχαιότητα, τη μυθολογία γένεσης των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων, τα αρχαία Ολυμπιακά Αγωνίσματα και τα Ολυμπιακά Ιδεώδη.

2. Να αντιληφθούν την σπουδαιότητα της αθλητικής αυτής διοργάνωσης στη ζωή των αρχαίων Ελλήνων.

3. Να προβληματιστούν, να επιλέξουν και να σχεδιάσουν τρόπους παρουσίασης της ομαδικής εργασίας τους προς στους συμμαθητές τους.

Μεθοδολογία διδακτικής προσέγγισης:

Η μεθοδολογία που εφαρμόστηκε ήταν η διαθεματική προσέγγιση, η επικοινωνιακή προσέγγιση, η συνεργατική μάθηση και η ομαδική εργασία. Επίσης χρησιμοποιήθηκε και η διερευνητική μέθοδος για την επίλυση διαφόρων προβληματικών καταστάσεων. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Στο τέλος του μαθήματος και αφού επιτευχθούν οι στόχοι του μαθήματος αναμένεται η κάθε ομάδα να είναι σε θέση να εισηγηθεί δραστηριότητες /τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν να παρουσιάσουν στους συμμαθητές τους το θέμα το οποίο έχουν αναλάβει, έτσι ώστε να προκαλέσουν το ενδιαφέρον τους.

Σύντομη περιγραφή: Η β΄φάση του προγράμματος, η τηλεσυνεργασία, πραγματοποιήθηκε στη β΄ τηλεδιάσκεψη. Οι μαθητές είχαν ήδη ερευνήσει, μελετήσει και προετοιμαστεί για την υποενότητα που είχαν αναλάβει να εξετάσουν. Έφεραν στην ομάδα τους πληροφοριακό υλικό από το διαδίκτυο, βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες. Τα παιδιά τηλεσυνεργάστηκαν με την υπόλοιπη ομάδα τους από το άλλο σχολείο, συζήτησαν το υλικό που είχαν βρει και προβληματίστηκαν για το θέμα που είχαν αναλάβει. Από όλες τις πληροφορίες που είχαν βρει επέλεξαν τις πιο σημαντικές και άρχισαν να συζητούν τρόπους ανταλλαγής αυτών των πληροφοριών. Αποφάσισαν να ανταλλάξουν τις πληροφορίες τους κυρίως μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Στη συνέχεια άρχισαν να αναζητούν πιθανούς τρόπους παρουσίασης των πληροφοριών αυτών στους συμμαθητές τους. Οι ομάδες συζητούν και συναποφασίζουν τους διάφορους τρόπους παρουσίασης της εργασίας τους. Στο τέλος της τηλεδιάσκεψης τα παιδιά αποφάσισαν να παρουσιάσουν τις εργασίες τους με τους εξής τρόπους: με θεατρικά, με διαλόγους, με χρήση υπολογιστή, με έργα τέχνης, με κατασκευές και χειροτεχνίες και με λευκώματα.


261

Δομή μαθήματος:

Αναλυτική περιγραφή επιμέρους βημάτων διδασκαλίας: Τα παιδιά στο Θ΄ Πάφου Κουπάτειο χωρίστηκαν σε 6 ομάδες-2 εξαμελείς που αποτελούσαν το παθητικό ακροατήριο και 4 πενταμελείς που αποτελούσαν το ενεργητικό ακροατήριο. Τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείο Πισσουρίου χωρίστηκαν σε 4 ομάδες 2 εξαμελείς και 2 επταμελείς. Τα παιδιά κάθε ομάδας και των δύο σχολείων είχαν από πριν συγκεντρώσει και ανταλλάξει πληροφοριακό υλικό για το θέμα που είχαν αναλάβει να μελετήσουν. Συνεργάζονταν χαμηλόφωνα στην ομάδα τους και η κάθε ομάδα είχε στη διάθεση της 20 λεπτά για να τηλεσυνεργαστεί με τα παιδιά του άλλου σχολείου που αποτελούσαν την υπόλοιπη ομάδα. Η κάθε ομάδα είχε μπροστά της κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης φύλλο εργασίας. Στο τέλος κάθε ομαδικής τηλεσυνεργασίας τα παιδιά προβληματίστηκαν, συζήτησαν και συμφώνησαν για τον τρόπο παρουσίασης του θέματος που είχαν αναλάβει να μελετήσουν. Στο τέλος της τηλεδιάσκεψης και οι τέσσερις ομάδες ανακοίνωσαν στους συμμαθητές τους τον τρόπο με τον οποίο επέλεξαν να παρουσιάσουν την εργασία τους. • Δραστηριότητες μαθητών:

- Συνεργάζονται - Αλληλοβοηθούνται - Διερευνούν - Εντοπίζουν πληροφορίες - Αξιολογούν πληροφορίες - Λύνουν φύλλα εργασίας - Ανακοινώνουν την ομαδική εργασία τους.

• Συνδυασμός με άλλα μέσα διδασκαλίας • Απαιτούμενοι πόροι Γ) Παράρτημα (επισυναπτόμενο υλικό: σημειώσεις του δασκάλου εργασίες μαθητών, κτλ.)

Η Ομάδα υλοποίησης Π. Αναστασιάδης, Κ. Χαμπιαούρης Α.Παπαμιχαήλ Κοντού, Ε.Παναγιώτου, Τ.Λαμπριανού Ιωάννου, Δ.Αριστοδήμου Ξαντρή

ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2004 – Ολυμπιακή Παιδεία

Πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης – Διαθεματική προσέγγιση


Θ΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΦΟΥ


ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3 (συμπληρώνεται από τους Δασκάλους)

Α) Γενικά Στοιχεία 1. Δάσκαλοι(ες): Τερέζα Λαμπριανού-Ιωάννου


262

Δέσπω Αριστοδήμου- Ξαντρή Άντρη Παπαμιχαήλ- Κοντού Έλενα Παναγιώτου


Σχολείο

Ημερομηνία

Διδακτική ώρα



Δημοτικό Πισσουρίου 30.3.2004 5η-6η Ε΄ - Στ΄ 26 Θ΄ Πάφου 30.3.2004 5η-6η Ε΄ 32

Β) Περιγραφή μαθήματος Τίτλος Μαθήματος: Γ΄ τηλεδιάσκεψη

Τηλεπαρουσίαση αποτελεσμάτων των δύο πρώτων ομάδων εργασίας (α΄ ομάδα: Μυθολογία: γέννηση Πεντάθλου, θεοί του Ολύμπου και β΄ ομάδα: Πανελλήνιοι αγώνες και έπαθλα στην αρχαιότητα: Πύθια, Νέμεα, Ίσθμια και Ολυμπιακοί Αγώνες).

Εκπαιδευτικό Λογισμικό – Χρησιμοποιούμενες διευθύνσεις Internet: Ένταξη μαθήματος στο Αναλυτικό Πρόγραμμα: Ελληνικά, Ιστορία Γεωγραφία, Τέχνη, Σχεδιασμός και Τεχνολογία ,Μουσική. Διδακτικοί στόχοι: Οι μαθητές μας: • Να παρουσιάσουν την υποενότητα που έχουν ετοιμάσει στα άλλα παιδιά σε μορφή θεατρικών

διαλόγων. • Να συζητήσουν με τους δασκάλους και τα υπόλοιπα παιδιά της τάξης τους. • Να παρουσιάσουν τα έργα που δημιούργησαν στα προαναφερόμενα μαθήματα του Αναλυτικού

Προγράμματος. Μεθοδολογία διδακτικής προσέγγισης: Ενεργητική μάθηση, επικοινωνιακή προσέγγιση, βιωματική μάθηση, διαθεματική προσέγγιση, ιδεοθύελλα, συνεργατική μάθηση, χρήση διαδικτύου και Η/Υ , συλλογή και ταξινόμηση πληροφοριών από διάφορα έντυπα, δημιουργία θεατρικών διαλόγων και παρουσίασή τους. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Να παρουσιάσουν την υποενότητα που έχουν ετοιμάσει στα άλλα παιδιά σε μορφή θεατρικών διαλόγων, τους οποίους έχουν ετοιμάσει μετά από έρευνα και μελέτη του σχετικού υλικού που συγκέντρωσαν. Να συζητήσουν με τους δασκάλους και τα υπόλοιπα παιδιά της τάξης τους και να παρουσιάσουν τα έργα που δημιούργησαν στα προαναφερόμενα μαθήματα του Αναλυτικού Προγράμματος. Δομή μαθήματος - Δραστηριότητες μαθητών Αναλυτική περιγραφή επιμέρους βημάτων διδασκαλίας: Δύο ομάδες των παιδιών και των δύο σχολείων είχαν αποφασίσει να παρουσιάσουν τα αποτελέσματα της εργασίας τους με διαλόγους και θεατρικά. Συγκεκριμένα παρουσίασαν τους μύθους και τους Πανελλήνιους αγώνες όπως παρουσιάζονται στο παράρτημα.

Γ) Παράρτημα (επισυναπτόμενο υλικό: σημειώσεις του δασκάλου εργασίες μαθητών, κτλ.) • Μυθολογία (γέννηση Πεντάθλου, Θεοί του Ολύμπου): «ΜΥΘΟΙ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΕΣΗ ΤΩΝ

ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ» • Οι Πανελλήνιοι αγώνες και έπαθλα στην αρχαιότητα (Πύθια, Νέμεα, Ίσθμια και Ολυμπιακοί

Αγώνες): «ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣ»

Επισυνάπτουμε ακόμη και το υλικό της Δ΄ τηλεδιάσκεψης • Αρχαία Ολυμπιακά Αγωνίσματα : «ΑΡΧΑΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ» • Τα Ολυμπιακά ιδεώδη (φιλία, ισότιμη συμμετοχή, «ευ αγωνίζεσθαι»- εντιμότητα, ειρήνη, συνύπαρξη

λαών) : «ΤΑ ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΔΕΩΔΗ»


263

Η Ομάδα υλοποίησης Π. Αναστασιάδης, Κ. Χαμπιαούρης Α. Παπαμιχαήλ Κοντού, Ε. Παναγιώτου, Τ. Λαμπριανού Ιωάννου, Δ. Αριστοδήμου Ξαντρή

ΟΔΥΣΣΕΑΣ

Πιλοτικό πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης

Θ΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΦΟΥ (ΚΟΥΠΑΤΕΙΟ)


ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 4 (συμπληρώνεται από τους δασκάλους)

Α) Γενικά Στοιχεία 1. Δάσκαλοι(ες): Άντρη Παπαμιχαήλ Κοντού

΄Ελενα Παναγιώτου, Τερέζα Λαμπριανού Ιωάννου,

Δέσπω Αριστοδήμου Ξαντρή 2. Τόπος, χρόνος, αριθμός μαθητών πιλοτικού προγράμματος

Σχολείο Ημερομηνία Διδακτική ώρα



Θ΄ Πάφου Κουπάτειο 28/4/2004 5η – 6η Ε΄ 32 Πισσούρι 28/4/2004 5η – 6η Ε΄ και Στ΄ 26

Β) Περιγραφή μαθήματος 1. Τίτλος Μαθήματος: Παρουσίαση των υποενοτήτων Ολυμπιακά Αγωνίσματα και Ολυμπιακά Ιδεώδη

της γενικής Θεματικής Ενότητας :Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες μέσα από τις εργασίες των παιδιών.

2. Εκπαιδευτικό Λογισμικό – Χρησιμοποιούμενες ιευθύνσεις Internet: Χρήση εκπαιδευτικού λογισμικού – PowerPoint για παρουσίαση διαφανειών

3. Ένταξη μαθήματος στο αναλυτικό πρόγραμμα: • Τάξη: Ε΄ και Στ΄ • Γνωστικό αντικείμενο: Διαθεματική προσέγγιση – Δραστηριότητες με θέμα τους τα Ολυμπιακά

Αγωνίσματα και τα Ολυμπιακά Ιδεώδη. • Διδακτική ενότητα: Ολυμπιακή Παιδεία

Διδακτικοί στόχοι. Οι μαθητές να: 1. Παρουσιάζουν πληροφορίες για τα Ολυμπιακά Αγωνίσματα που γίνονταν στην αρχαιότητα στους συμμαθητές τους με τη χρήση της τεχνολογίας (PowerPoint), εποπτικού υλικού (έργα τέχνης)και θεατρικών κειμένων που έχουν ετοιμάσει τα ίδια τα παιδιά. 2. Να ενσαρκώνουν τα Ολυμπιακά Ιδεώδη που απορρέουν από τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες και να τα παρουσιάσουν στους συμμαθητές τους μέσα από θεατρικά, ποιήματα, τραγούδια και μουσικοχορευτικά.


264

Μεθοδολογία διδακτικής προσέγγισης: Η μεθοδολογία που εφαρμόστηκε ήταν η διαθεματική προσέγγιση, η επικοινωνιακή προσέγγιση, η συνεργατική μάθηση και η ομαδική εργασία.

Αναμενόμενα αποτελέσματα: Στο τέλος του μαθήματος αναμένεται οι δύο ομάδες(Ολυμπιονίκες – Ευ αγωνίζεσθαι) να παρουσιάσουν τις δραστηριότητες που είχαν ετοιμάσει στους συμμαθητές τους. Όλα τα παιδιά αποκτούν με ευχάριστο τρόπο γνώσεις που σχετίζονται με τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Σύντομη περιγραφή:

Οι δύο ομάδες παρουσίασαν το θέμα που είχαν αναλάβει ( Ολυμπιακά Αγωνίσματα και Ολυμπιακά Ιδεώδη) στους συμμαθητές τους εναλλάξ. Ακολούθως τα παιδιά και των δύο σχολείων αντάλλαξαν τις απόψεις και τις εμπειρίες τους για τις παρουσιάσεις που έγιναν καθώς και για το όλο πρόγραμμα.

Δομή μαθήματος

Αναλυτική περιγραφή επιμέρους βημάτων διδασκαλίας: Η τηλεδιάσκεψη αυτή άρχισε με παρουσίαση των Ολυμπιακών Αγωνισμάτων από την ομάδα «Ολυμπιονίκες». Τα παιδιά του Θ΄ Πάφου παρουσίασαν το πένταθλο (δρόμος, άλμα, ακόντιο, δίσκος και πάλη) χρησιμοποιώντας το εκπαιδευτικό πρόγραμμα PowerPoint. Τα παιδιά αφού εξοικειώθηκαν με το λογισμικό πρόγραμμα PowerPoint επέλεξαν τον τρόπο αυτό για να παρουσιάσουν την εργασία τους. Εργάστηκαν και ετοίμασαν διαφάνειες για να παρουσιάσουν στους συμμαθητές τους τα αγωνίσματα του πεντάθλου. Η υπόλοιπη ομάδα τους από το Πισσούρι παρουσίασε τα υπόλοιπα 4 αρχαία Ολυμπιακά Αγωνίσματα (πυγμαχία, ιπποδρομίες, αρματοδρομίες, παγκράτιο) χρησιμοποιώντας δικά τους έργα τέχνης που έφτιαξαν στο μάθημα της τέχνης με διάφορα υλικά. Εργάστηκαν με μεγάλη χαρά και δημιούργησαν πολλά έργα. Έφτιαξαν αγγεία με τις παραστάσεις των αρχαίων Ολυμπιακών Αγωνισμάτων, μακέτα της αρχαίας Ολυμπίας, υφασματογραφία με τις παραστάσεις των αρχαίων Ολυμπιακών Αγωνισμάτων. Στη συνέχεια η τελευταία ομάδα, «Ευ αγωνίζεσθαι», παρουσίασε στους συμμαθητές της τα Ολυμπιακά Ιδεώδη. Τα παιδιά του Θ΄ Πάφου παρουσίασαν ένα μικρό θεατρικό που έγραψαν τα ίδια καθώς και ένα πολύ όμορφο τραγούδι του οποίου τους στίχους έγραψαν και πάλι τα ίδια. Η υπόλοιπη ομάδα τους από το Πισσούρι παρουσίασε τα Ολυμπιακά Ιδεώδη με μουσικοχορευτικό τρόπο. Στο τέλος όλα τα παιδιά τραγούδησαν τον Ολυμπιακό Ύμνο και απάγγειλαν το ποίημα του Τάκη Δόξα «Το φως της Ολυμπίας» ντυμένοι μαύροι, λευκοί, κινέζοι.

Ακολούθως τα παιδιά και των δύο σχολείων αντάλλαξαν τις απόψεις και τις εμπειρίες τους για τις παρουσιάσεις που έγιναν καθώς και για το όλο πρόγραμμα.

• Δραστηριότητες μαθητών: - Συνεργάζονται - Αλληλοβοηθούνται - Διερευνούν - Αξιολογούν πληροφορίες - Υποδύονται ρόλους - Τραγουδούν - Απαγγέλλουν

• Συνδυασμός με άλλα μέσα διδασκαλίας • Απαιτούμενοι πόροι

Γ) Παράρτημα (επισυναπτόμενο υλικό: σημειώσεις του δασκάλου εργασίες μαθητών, κτλ.) Η Ομάδα υλοποίησης Π. Αναστασιάδης, Κ. Χαμπιαούρης Α. Παπαμιχαήλ Κοντού, Ε. Παναγιώτου, Τ. Λαμπριανού Ιωάννου, Δ. Αριστοδήμου Ξαντρή


265

10.4.2 Τα Φύλλα εργασίας

Φύλλο εργασίας 1

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ

ΑΓΩΝΕΣ

ΠΥΘΙΑ

ΙΣΘΜΙΑ

ΝΕΜΕΑ

Τόπος τέλεσης των αγώνων

Χρονολογία έναρξης των αγώνων

Θεός στον οποίο αφιερώνονταν οι αγώνες

Μήνας τέλεσης των αγώνων

Κάθε πόσα χρόνια τελούνταν οι αγώνες. Διοργανωτής των αγώνων

Είδη αγώνων που διεξάγονταν- αγωνίσματα

Έπαθλο που έπαιρνε ο νικητής

Μύθος για τη γένεση των αγώνων

Μπράβο, τα καταφέρατε!!! Τι θα λέγατε να παρουσιάζετε ό,τι έχετε μάθει και στους συμμαθητές σας; Με ποιο τρόπο όμως; ________________________________________________________________________________________________________________________________________________


266

Φύλλο εργασίας 2

Φύλλο εργασίας Θέμα: Μυθολογία γένεσης Ολυμπιακών Αγώνων

Από τα πανάρχαια χρόνια οι άνθρωποι προσπαθούσαν να αιτιολογήσουν διάφορες καταστάσεις της ζωής τους. Πολλές φορές δυσκολεύονταν γι΄ αυτό κατέφευγαν στη δημιουργία φανταστικών ιστοριών, μύθων. Αυτό ακριβώς βλέπουμε να συμβαίνει και στην προσπάθειά τους να αιτιολογήσουν την απαρχή, τη γένεση των Ολυμπιακών Αγώνων. Έτσι δημιούργησαν διάφορους μύθους σχετικά με την ίδρυση των Ολυμπιακών Αγώνων.

ΜΥΘΟΣ Α΄ __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ΜΥΘΟΣ Β΄

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Γεια σας. Με θυμάστε; Είμαι ο Διαγόρας ο γνωστός ολυμπιονίκης. Εγώ ως ολυμπιονίκης γνωρίζω πολύ καλά τους μύθους που αναφέρονται στη γένεση των ολυμπιακών αγώνων. Θα ήθελες και συ να τους μάθεις; Το υλικό και οι εικόνες που έχεις μπροστά σου θα σε βοηθήσουν. Ελάτε ας ξεκινήσουμε όλοι μαζί, ας μην καθυστερούμε!!!!!


267

ΜΥΘΟΣ Γ΄ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ΜΥΘΟΣ Δ΄

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ΜΥΘΟΣ Ε΄ __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Είστε πράγματι σπουδαίοι. Τα καταφέρατε!!!! Είμαι σίγουρος ότι και οι συμμαθητές σας θα τα έβρισκαν όλα αυτά πολύ ενδιαφέροντα. Τι θα λέγατε αν τους μιλούσατε για όλα αυτά; Αποφασίστε όλοι μαζί τον τρόπο με τον οποίο μπορείτε να το κάνετε. Φεύγω τώρα. Γεια και χαρά σας.


268

10.5 Αποτελέσματα αξιολόγησης

ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2004

Θεματική Ενότητα Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες Δημοτικό Σχολείο Θ΄ Δημοτικό Σχολείο Πάφου Κουπάτειο

Αποτελέσματα αρχικής αξιολόγησης

Ερώτηση

1 Άριστα 9 Πολύ καλά 13 Καλά 8 Μέτρια 2 Καθόλου

0


0


2

4 Άριστα 2 Πολύ καλά 9 Καλά 11 Μέτρια 4 Καθόλου 6

5 Ναι 24 Οχι 8

6 Κάθε μέρα 11

Περισ. από 11

1 φορά την εβδομ.

Μια φορά 2 την

εβδομάδα Καθόλου 8





11 Συμφωνώ 7 απόλυτα

Συμφωνώ 6

Δεν έχω άποψη 8 Διαφωνώ 7

Διαφωνώ 4

απόλυτα


Συμφωνώ 4

Δεν έχω άποψη 7 Διαφωνώ 2 Διαφωνώ 7

απόλυτα


Συμφωνώ 4

Δεν έχω άποψη 12 Διαφωνώ 7 Διαφωνώ

4 απόλυτα


Συμφωνώ 6


7 απόλυτα

H ομάδα μου αποφασίζει…. ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________


269

Ερώτηση


Συμφωνώ 3

Δεν έχω άποψη 5

Διαφωνώ 12

Διαφωνώ 12 απόλυτα


Συμφωνώ 1


Διαφωνώ 14

Διαφωνώ 11

απόλυτα


Συμφωνώ 2


Διαφωνώ 12

Διαφωνώ 14

απόλυτα


Συμφωνώ 14


Διαφωνώ 0

απόλυτα


Συμφωνώ 8


Διαφωνώ 0

απόλυτα


Συμφωνώ 2


Διαφωνώ 21

απόλυτα ΔΕΝ ΑΠΑΝΤΗΣΑΝ : Ερώτηση 13:2 Ερώτηση 14:2 ΣΥΝΟΛΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΩΝ: 32

Αποτελέσματα Expost αξιολόγησης

Ερώτηση


Συμφωνώ 3


Διαφωνώ 4



Συμφωνώ 2


Διαφωνώ 2

Διαφωνώ 7

απόλυτα


Συμφωνώ 3


Διαφωνώ 9

Διαφωνώ 5

απόλυτα


Συμφωνώ 7


Διαφωνώ 4

Διαφωνώ 9

απόλυτα


Συμφωνώ 6


Διαφωνώ 3

Διαφωνώ 14

απόλυτα


Συμφωνώ 4


Διαφωνώ 13

Διαφωνώ 10

απόλυτα


Συμφωνώ 4


Διαφωνώ 11



Συμφωνώ 9


Διαφωνώ 1



Συμφωνώ 8


Διαφωνώ 2

Διαφωνώ 0

απόλυτα


Συμφωνώ 0


Διαφωνώ 23

Διαφωνώ 7

απόλυτα ΔΕΝ ΑΠΑΝΤΗΣΑΝ: Ερώτηση 6:1 Ερώτηση 8:1 ΣΥΝΟΛΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΩΝ: 32


270

ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2004

Θεματική Ενότητα ΑΡΧΑΙΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ Δημοτικό Σχολείο ΠΙΣΣΟΥΡΙΟΥ

Αποτελέσματα αρχικής αξιολόγησης 26 μαθητές (Ε΄ και Στ΄ τάξης)

Ερώτηση

1 Άριστα 11

Πολύ καλά 3 Καλά 11 Μέτρια 0 Καθόλου

1


1

3 Άριστα 6 Πολύ καλά 4 Καλά Μέτρια 5 Καθόλου

5


14

5 Ναι 2 0 Οχι 6

6 Κάθε μέρα 8

Περισ. από 8

1 φορά την εβδομ.

Μια φορά 6 την

εβδομάδα Καθόλου 4




10 Ναι 14 Οχι 12

11 Συμφωνώ 0απόλυτα

9

Συμφωνώ 3


Διαφωνώ 5

απόλυτα


Συμφωνώ 3

Δεν έχω άποψη 6 Διαφωνώ 2 Διαφωνώ 5

απόλυτα

13 Συμφωνώ 0απόλυτα 5

Συμφωνώ 2


απόλυτα 12

14 Συμφωνώ απόλυτα

9

Συμφωνώ 5


2 απόλυτα

15 Συμφωνώ απόλυτα 2

Συμφωνώ 1


18 απόλυτα


Συμφωνώ 1


Διαφωνώ 16

απόλυτα


Συμφωνώ 0


Διαφωνώ 12

Διαφωνώ 10

απόλυτα


Συμφωνώ 5


Διαφωνώ 0

απόλυτα


Συμφωνώ 5


Διαφωνώ 4

απόλυτα

20 Συμφωνώ 0απόλυτα

5

Συμφωνώ 1


Διαφωνώ 12

Διαφωνώ 7

απόλυτα


271

Αποτελέσματα Expost αξιολόγησης

Ερώτηση


15 Συμφωνώ 3 Δεν έχω

άποψη 7 Διαφωνώ

0 Διαφωνώ απόλυτα 1



άποψη 6 Διαφωνώ

0

Διαφωνώ 0

απόλυτα



άποψη 1 Διαφωνώ 0 Διαφωνώ 7 απόλυτα


14

Συμφωνώ 10


Διαφωνώ 0

Διαφωνώ 0

απόλυτα

5 Συμφωνώ 2 απόλυτα Συμφωνώ 0 Δεν έχω

άποψη 6 Διαφωνώ 8 Διαφωνώ απόλυτα 10


Συμφωνώ 1


Διαφωνώ 9

Διαφωνώ 11

απόλυτα


2

Συμφωνώ 2


Διαφωνώ 6



19

Συμφωνώ 3


Διαφωνώ 4



Συμφωνώ 6


Διαφωνώ 2

Διαφωνώ 3

απόλυτα


Συμφωνώ 0


Διαφωνώ 18


10.6 Συντελεστές

Επιστημονικός Υπεύθυνος

Επιτροπή σχεδιασμού και υλοποίησης

Παναγιώτης Αναστασιάδης, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστήμιο Κρήτης, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστήμιο Κύπρου, Τμήμα Πληροφορικής. Άντρη Παπαμιχαήλ - Κοντού: Δασκάλα, Θ΄ Δημοτικό Σχολείο Πάφου (Κουπάτειο) Έλενα Παναγιώτου: Βοηθός Διευθύντρια, Θ΄ Δημοτικό Σχολείο Πάφου (Κουπάτειο) Τερέζα Λαμπριανού: Βοηθός Διευθύντρια, Δημοτικό Σχολείο Πισσουρίου Δέσπω Αριστοδήμου - Ξαντρή: Δασκάλα, Δημοτικό Σχολείο Πισσουρίου

Επιτροπή παρακολούθησης

Θεόδωρος Χατζηθεορής: Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης Τασούλα Παπανικολάου: Επιθεωρήτρια Δημοτικής Εκπαίδευσης Σοφοκλής Χαραλάμπους: Διευθυντής, Θ΄ Δημοτικό Σχολείο Πάφου (Κουπάτειο) Στέλλα Βασιλείου: Διευθύντρια, Δημοτικό Σχολείου Πισσουρίου


272

10.7 Φωτογραφικά στιγμιότυπα


273


274

Παράρτημα: εργασίες μαθητών

Ο Ιδαίος Ηρακλής και οι Ολυμπιακοί Αγώνες Πρόσωπα: Αφηγητές Ηρακλής Κρόνος Ρέα Κουρήτες

Αφηγητής: Στου Ολύμπου την κορφή

ζούσαν κάποτε μαζί οι δώδεκα θεοί.

Κατοικούσαν σε φαράγγια αναπαύονταν πολύ

κι έπιναν άφθονο κρασί.

Όμως έγνοια είχαν μεγάλη ποιος θα είναι ο αρχηγός

ο ένας, ο σπουδαίος και τρανός.

΄Ετσι ας πάμε χρόνια πριν για να δούμε όλοι μαζί

τι συνέβαινε εκεί όταν στο θρόνο το ψηλό

καθόταν ο Κρόνος ο σκληρός κι είχε για γυναίκα του

τη Ρέα τη σεμνή που ήταν κι όμορφη πολύ.

Κρόνος: Σε λίγο καιρό η Ρέα πρόκειται να γεννήσει το παιδί μου, όμως αυτό δεν πρόκειται να ζήσει για πολύ. Πρέπει να βρίσκομαι συνέχεια κοντά της για να αρπάξω το παιδί μόλις το γεννήσει και να το καταβροχθίσω αμέσως. Δεν πρόκειται να αφήσω κανένα να μου πάρει το θρόνο μου. Η προφητεία σου, πατέρα μου Ουρανέ, δε θα πραγματοποιηθεί ποτέ της, γιατί εγώ θα είμαι για πάντα ο παντοδύναμος θεός του Ολύμπου. Χα, χα, χα! (Μπαίνει η Ρέα) Ρέα: Σε άκουσα να γελάς δυνατά. Τι συμβαίνει;

Κρόνος: Να μη σε νοιάζει εσένα. Αυτά είναι δικές μου δουλειές. Αλλά για πες μου τώρα τι είναι αυτό που κρατάς στα χέρια σου;

Ρέα: Είναι το παιδί μας . Να, μόλις τώρα το γέννησα.

Κρόνος: Για δώσ’ μου το δω. Τώρα αμέσως!

Αφηγητής: Ο Κρόνος παίρνει το παιδί

και το καταβροχθίζει στη στιγμή. Η Ρέα η καλή δεν έβγαλε φωνή

γιατί γνώριζε καλά πως εκείνο που είχε καταπιεί

ήταν μια πέτρα τυλιγμένη σε πανί.

Ναι, καταλάβατε καλά τον ξεγέλασε αυτή με σχέδιο πονηρό

Για να γλιτώσει το παιδί από βέβαιο θάνατο.

Μόλις φεύγει ο Κρόνος λοιπόν


275

δε χάνει ούτε λεπτό και τρέχει μακριά

ψάχνοντας τόπο για φωλιά.

Και φτάνει στης Κρήτης τα βουνά τα ψηλά και απόκρημνα. Πάνω στο βουνό εκεί γεννάει το μικρό παιδί.

Δεν μπορεί όμως να μείνει εκεί

Είν’ επικίνδυνο πολύ Έτσι επιστρέφει πίσω στου

Ολύμπου την κορφή.

Εκεί στη Ίδης τα βουνά τα ξωτικά του δάσους τα μικρά,

οι Κουρήτες οι καλοί, αναλαμβάνουν να φροντίσουν το μικρό παιδί.

Ο μικρούλης Δίας εκεί

μεγάλωσε πολύ με της Αμάλθειας της κατσίκας

το γάλα για τροφή.

Οι πέντε μικροί Κουρήτες τον φρόντιζαν πολύ.

Tους καθοδηγούσε ο Ηρακλής που ήταν έξυπνος πολύ.

Όμως κάποια μέρα ξαφνικά

φεύγουν απ’ της Ίδης τα βουνά και με βήματα γοργά

φθάνουν στης Ολυμπίας τη στεριά.

Εκεί και τα πέντε τα παιδιά μαζί Τρέχουν, παίζουν και γελούν. Τότε σε μια στιγμή ο Ηρακλής

σκέφτηκε κατιτίς.

Ηρακλής: Αδέλφια μου, έχω βαρεθεί πια τα ίδια και τα ίδια παιχνίδια. Α! Μου ήρθε μια ιδέα. Τι θα λέγατε να τρέξετε και οι τέσσερις μαζί εκεί πέρα στο δάσος για να διασκεδάσουμε όλοι;

Κουρήτες: Πολύ ωραία η ιδέα σου αδελφάκι μας. Ας μη χάνουμε λοιπόν καιρό.

Ηρακλής: Ωραία. Σταθείτε λοιπόν όλοι μαζί σε μια γραμμή και εγώ θα σας δώσω το σύνθημα για να ξεκινήσετε. Είστε έτοιμοι;

Κουρήτες: Ναιαιαι!

Ηρακλής: ΄Ενα, δύο, τρία…Φύγατε!

Αφηγητής: Ενώ τρέχουν τα παιδιά

ο Ηρακλής σκέφτεται καλά με τι να ανταμείψει το παιδί

που θα βγει νικητής.

Αφού σκέφτηκε καλά γύρισε δεξιά και είδε μια ελιά.

Αποφάσισε στη στιγμή ότι ένα κλαδί ήταν το καλύτερο βραβείο για το νικητή.


276

Τερματίζουν οι μικροί και φωνάζει το νικητή.

Ηρακλής: Μπράβο σου, αδελφάκι μου. Είσαι ο νικητής και σου αξίζει ένα βραβείο. Σκέφτηκα πολύ και αποφάσισα να δώσω στο νικητή ένα στεφάνι από κλαδί αγριελιάς.

(Στεφανώνει το νικητή) Μου άρεσε πολύ αυτό το παιχνίδι αδέλφια μου και καλό θα ήταν να μάθουν και άλλοι νέοι της περιοχής να παίζουν το παιχνίδι αυτό. Μου ήρθε μια καταπληκτική ιδέα. Θα διοργανώνω τους αγώνες αυτούς για όλους τους νέους της περιοχής μας και για να μη βαριούνται δε θα γίνονται κάθε χρόνο, αλλά κάθε πέντε όσοι είστε κι εσείς.

Κουρήτες: Ζήτω , η ιδέα σου είναι σπουδαία!

Ηρακλής: Ο νικητής θα στεφανώνεται κάθε φορά με ένα στεφάνι από κλαδί αγριελιάς.

Αφηγητής:

΄Ετσι αποφάσισαν εκεί στης Ολυμπίας την περιοχή

για ένα στεφάνι ελιάς να τρέχουν όλα τα παιδιά.

Ο Δίας και ο Κρόνος Πρόσωπα: Δίας Κρόνος Αφηγητής Αφηγητής:

΄Ενα βράδυ που ήταν σκοτεινιά στου Ολύμπου τα βουνά

ο Δίας με τον Κρόνο συζητούσαν φωναχτά. ΄Επιναν νέκταρ κι αμβροσία όμως δεν υπήρχε εκεί φιλία. Και οι δυο ήταν θυμωμένοι

και εξαγριωμένοι. Συζητούσαν για το θρόνο

ένα θέμα για τον Όλυμπο μεγάλο. Ποιος θα καθόταν δηλαδή

στου θρόνου το ψηλό σκαμνί. Δίας: Πατέρα, γέρασες πια, δε σου έχει μείνει δύναμη να εξουσιάζεις όλους του θεούς και γι΄ αυτό σε παρακαλώ να καταλάβεις ότι πρέπει να παραχωρήσεις το θρόνο σου σε εμένα που είμαι παιδί σου.

Κρόνος: Αυτό να μην το ξαναπείς ποτέ. Το άκουσες, ποτέ1 Εγώ θα είμαι για πάντα ο αρχηγός όλων των θεών.

Δίας: Μα γιατί δεν μπορείς να καταλάβεις ότι γέρασες πια; Εγώ μπορώ να κυβερνήσω καλύτερα,γιατί είμαι νέος και δυνατός.

Κρόνος: Αυτό δε θα γίνει ποτέ, αχάριστο παιδ!.

Δίας: Είσαι ένας εγωίσταρος και τίποτα άλλο. Πρέπει να ντρέπεσαι για τη συμπεριφορά σου.

Κρόνος: Αν δε σταματήσεις αχρείε αυτή τη συζήτηση, θα σε διώξω από τον Όλυμπο για πάντα.

Δίας: Δοκίμασε αν μπορείς. Μην ξεχνάς ότι και εσύ πήρες με το ζόρι το θρόνο αυτό που κάθεσαι από τον πατέρα σου τον Ουρανό.

Κρόνος: Α χά! Ώστε αυτό προσπαθείς και εσύ τώρα να κάνεις!

Δίας: Με πρόσβαλες πολλές φορές, γι' αυτό θα σε διώξω μια για πάντα.


277

Αφηγητής: Ο Κρόνος και ο Δίας παλεύουν άγρια πάνω στον Όλυμπο και ο Δίας καταφέρνει να νικήσει τον πατέρα του. Χαρούμενος πια ο Δίας τρέχει πέρα δώθε και γελά.

Δίας: Αυτή είναι η πιο σημαντική νίκη της ζωής μου, γι΄ αυτό πρέπει να την πανηγυρίσω. Τι να κάνω άραγε; (σκέφτεται) Το βρήκα, θα κάνω αγώνες στον ωραιότερο τόπο της Ελλάδας. Ποιος είναι αυτός άραγε;(σκέφτεται) Το βρήκα! Στην Ολυμπία. Και πρώτα- πρώτα θα βάλω όλους τους θεούς του Ολύμπου να αγωνιστούν μεταξύ τους. Αυτό είναι μια λαμπρή ιδέα. Τρέχω να το ανακοινώσω στους θεούς.

Συνέντευξη με ένα Ισθμιονίκη

Τζίνι: Γεια σας παιδιά. Οι περισσότεροι από εσάς είμαι σίγουρος ότι με γνωρίζετε καλά. Για όσους δε με γνωρίζουν είμαι το Τζίνι γνωστός από το παραμύθι του Αλαντίν. Σήμερα είμαι κοντά σας και μπορώ να εκπληρώσω για σας μόνο μία επιθυμία. Τι θα θέλατε λοιπόν; Πού θα θέλατε να σας ταξιδεύσω; Είμαι στις διαταγές σας.

Παιδί: Φίλοι μου, μου ήρθε μια ιδέα. Θυμάστε όταν μιλούσαμε για τους Πανελλήνιους αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα. Πόσο θα ήθελα να μπορούσα να ταξιδέψω στην αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στην αρχαία Κόρινθο και να μιλήσω από κοντά με ένα Ισθμιονίκη, δηλαδή με ένα από τους νικητές των αγώνων των Ισθμίων!

Παιδί: Γιούπιιιι! Πολύ ωραία η ιδέα σου, Γιώργο! Τι καθόμαστε λοιπόν. ΄Ετοιμοι να φύγουμε! Τζίνι, που είσαι; Αποφασίσαμε ότι θα θέλαμε πολύ να πάμε να επισκεφθούμε την Αρχαία Κόρινθο.

Τζίνι: Στις διαταγές σας! Κρατηθείτε πάνω μου και φύγαμε στη στιγμή. Φθάσαμε. Να, εδώ βρίσκεται η Αρχαία Κόρινθος. Θα σας πάω στο σπίτι ενός γνωστού, γέροντα πια,Ισθμιονίκη.

(χτυπούν την πόρτα)

Παιδιά: Γεια σας.

Ισθμιονίκης: Γεια σας. Μα ποιοι είστε εσείς και πώς είστε έτσι ντυμένοι; Από πού ήρθατε παιδιά; Φύγετε γρήγορα!

Παιδιά: Μη μας διώχνετε. Ερχόμαστε από την Κύπρο και εκεί ζούμε το έτος 2004. Ταξιδεύσαμε πίσω στο χρόνο για να σας επισκεφθούμε. Σας παρακαλούμε, δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο!

Ισθμιονίκης: Ωραία. Τι θέλετε τώρα από εμένα.

Παιδιά: Θα θέλαμε να μάθουμε περισσότερες πληροφορίες για τη διοργάνωση των αγώνων των Ισθμίων.

Ισθμιονίκης: Αφού είναι έτσι, περάστε μέσα. Σας ακούω λοιπόν.

Παιδιά: Καταρχήν θα θέλαμε να μάθουμε πώς γεννήθηκαν αυτοί οι αγώνες.

Ισθμιονίκης: Zούσε κάποτε στη Βοιωτία ένας σκληρός βασιλιάς, ο Αθάμας. Μια μέρα εξαγριώθηκε με τη σύζυγό του Ινώ και το παιδί τους, τον Παλαίμονο-Μελικέρτη και άρχισε να τους κυνηγά. Αυτοί, ψάχνοντας τρόπο για να σωθούν, βρέθηκαν μπροστά στη θάλασσα, έπεσαν μέσα και πνίγηκαν. Ένα δελφίνι που περνούσε από εκεί πήρε το σώμα του παιδιού και το μετέφερε στην ακτή της Ισθμίας, όπου το βρήκε ο βασιλιάς της Κορίνθου Σίσυφος. Στεναχωρέθηκε πολύ όταν κατάλαβε τι έγινε και αποφάσισε να ιδρύσει στην μνήμη του νεκρού παιδιού τα Ίσθμια.

Παιδιά: Πότε διεξήχθησαν τα Ίσθμια για πρώτη φορά;

Ισθμιονίκης: Η πρώτη διοργάνωση των Ισθμίων έγινε το 581 π.Χ.

Παιδιά: Ποια πόλη είναι υπεύθυνη για τη διοργάνωση των αγώνων αυτών;

Ισθμιονίκης: Η πόλη μας εδώ, η Κόρινθος, οργανώνει πάντοτε τα Ίσθμια.

Παιδιά: Κάθε πόσα χρόνια διεξάγονται οι αγώνες αυτοί;

Ισθμιονίκης: Κάθε δύο χρόνια, την άνοιξη, μαζευόμαστε όλοι οι ελεύθεροι Έλληνες στην περιοχή του Ισθμού.

Παιδιά: Τα Ίσθμια περιλαμβάνουν μόνο αθλητικούς αγώνες;

Ισθμιονίκης: ΄Οχι, όχι. Στα Ίσθμια δε διεξάγονται μόνο αθλητικοί αγώνες αλλά και μουσικοί, απαγγελίας και ζωγραφικής.


278

Παιδιά: Τι περιλαμβάνει το πρόγραμμα των αθλητικών αγώνων;

Ισθμιονίκης: Περιλαμβάνει γυμνικούς και ιππικούς αγώνες καθώς και άμιλλα νέων, δηλαδή ένα είδος κωπηλασίας.

Παιδιά: Ποιο είναι το έπαθλο για το νικητή;

Ισθμιονίκης: Δίπλα από το ναό του Ποσειδώνα, στον οποίο είναι αφιερωμένοι οι αγώνες, η περιοχή είναι γεμάτη από πεύκα, γι’ αυτό και το έπαθλο για το νικητή είναι ένα στεφάνι πεύκου από τον ιερό αυτό πεύκο.

Τζίνι: Άντε παιδιά, ήρθε η ώρα να φύγουμε, να επιστρέψουμε πίσω.

Παιδιά: Κιόλας; Σ’ ευχαριστούμε πολύ, καλέ μας γέροντα. Γεια σου!

Ισθμιονίκης: Στο καλό παιδιά μου!

Μύθος του Πέλοπα

Αφηγητής:

Μια φορά κι έναν καιρό ένας μύθος διηγείται πως της Πίσας αρχηγός

ήταν ο Οινόμαος ο ξακουστός. Το μαντείο των Δελφών, το καμάρι των θνητών είχε επισκεφθεί μια μέρα για να λάβει το χρησμό.

Πυθία: Ένδοξε βασιλιά, Οινόμαε. Οι θεοί επιθυμούν να παραμείνεις στο θρόνο της Πίσας, με τον όρο να μην παντρέψεις ποτέ τη μονάκριβή σου θυγατέρα, την Ιπποδάμεια. Αν ποτέ παρακούσεις το χρησμό αυτό, οι θεοί θα σε τιμωρήσουν με το να σου πάρουν την ίδια σου τη ζωή. (Η Πυθία φεύγει)

Οινόμαος: Αυτό δε θα γίνει ποτέ! Κανείς δε θα να μου πάρει την αγαπημένη μου Ιπποδάμεια. Όμως πώς θα μπορέσω να εμποδίσω όλους αυτούς που προσπαθούν να την κερδίσουν και να μου πάρουν το θρόνο; Ω θεοί, βοηθήστε με!

(Εμφανίζεται ο θεός Άρης κρατώντας ένα σπαθί)

Άρης: Μη στενοχωριέσαι Οινόμαε! Εγώ θα σε βοηθήσω. Θα κηρύξεις σ’ όλη τη χώρα πως θα κάνεις γαμπρό σου όποιον καταφέρει να σε νικήσει στις αρματοδρομίες. Όλοι ξέρουν πόσο καλός είσαι σ’ αυτές.

Οινόμαος: Μα πώς θα καταφέρω να κερδίσω όλα τα παλικάρια που θ’ αγωνιστούν μαζί μου; Σίγουρα κάποιος θα βρεθεί να είναι δυνατότερος από εμένα.

Άρης: Οινόμαε, αύριο Θα βρεις στους στάβλους σου δύο φτερωτά άλογα. Μ’ αυτά θα μπορείς να τρέχεις σαν άνεμος και κανείς δε θα μπορεί να σε κερδίσει στις αρματοδρομίες. Έτσι ο θρόνος θα παραμείνει στα χέρια σου.

Οινόμαος: Σ’ ευχαριστώ καλέ μου θεέ, σ’ ευχαριστώ πολύ!

Αφηγητής: Έτσι ο Οινόμαος θέσπισε αγώνες αρματοδρομίας τα παλικάρια νίκησε με δίχως δυσκολία.

Στο θρόνο του παρέμεινε για χρόνια τώρα τόσα

ώσπου ο γενναίος Πέλοπας απ’ τη Μικρά Ασία

ήρθε στην Πίσα με θεούς και τα ’βαλε με πολλούς θνητούς

την Ιπποδάμεια να πάρει που ’ταν του πατέρα της καμάρι.


279

Οινόμαος: Άκουσα πως την κόρη μου θέλεις να κάνεις γυναίκα σου. Ξέρεις τι πρέπει να κάνεις για να την κερδίσεις;

Πέλοπας: Σε προσκυνώ μεγάλε βασιλιά. Ξέρω ποιοι είναι οι όροι που θέτεις για να δώσεις την όμορφη θυγατέρα σου. Όμως εγώ αγαπώ την Ιπποδάμεια και θέλω να την κάνω γυναίκα μου.

Οινόμαος: Άκουσα πως είσαι γενναίο παλικάρι. Όμως φαίνεται πως δεν έχεις ακούσει ότι απ’ όσους προσπάθησαν να με νικήσουν στις αρματοδρομίες, κανείς δεν τα κατάφερε.

Πέλοπας: Όλα τα ξέρω, βασιλιά μου. Ξέρω όμως πως όταν θέλεις κάτι πάρα πολύ, μπορείς να το καταφέρεις!

Οινόμαος: Χα, χα, χα! Αυτό θα το δούμε!

Αφηγητής:

Ο Πέλοπας γεμάτος θάρρος πήγε ν’ αγωνιστεί

με δυο άλογα φτερωτά που ο Ποσειδώνας με χαρά σ’ αυτόν τώρα δωρίζει τον Οινόμαο να νικήσει. Ο ιπποκόμος Μυρτίλος τον Πέλοπα βοηθά κι ευθύς εκείνος

στην αρματοδρομία νικά.

Του Οινόμαου ήρθε το τέλος και βρέθηκε σκοτωμένος. Ο Πέλοπας που κέρδισε με τους θεούς κοντά του στην Πίσα εβασίλεψε κι είχε χαρά μεγάλη. Την Ιπποδάμεια έκανε βασίλισσα της χώρας

και στους θεούς εχάρισε πολύ μεγάλα δώρα. Στο Δία που βοήθησε χρωστά μεγάλη χάρη, έτσι αγώνες έστησε

με δρόμο και με πάλη.

Συνέντευξη μ’ έναν Περιοδονίκη μετά τη νίκη του στα Νέμεα Δημοσιογράφος: Είναι πολύ μεγάλη η χαρά μας που ο μεγαλύτερος αθλητής της χρονιάς, μας κάνει την τιμή να μοιραστεί μαζί μας κάποιες συγκλονιστικές στιγμές που έχει ζήσει στους σημερινούς αγώνες, που έχουν διεξαχθεί στη Νεμέα. Αγαπητέ Περιοδονίκη, θα θέλατε να μας μιλήσετε λίγο για τον εαυτό σας;

Διαγόρας: Γεια σας, φίλοι μου! Είμαι ο Διαγόρας ο Ρόδιος. Όπως καταλαβαίνετε, κατάγομαι από το όμορφο νησί, τη Ρόδο.

Δημοσιογράφος: Μπορείτε να μας εξηγήσετε τι σημαίνει ο τίτλος «Περιοδονίκης»;

Διαγόρας: Ο τίτλος «Περιοδονίκης» δίνεται σ’ έναν αθλητή που ανακηρύσσεται νικητής και στους τέσσερις Πανελλήνιους αγώνες: τους Ολυμπιακούς αγώνες, τα Πύθια, τα Ίσθμια και τα Νέμεα, κι είναι η μεγαλύτερη τιμή για έναν αθλητή.

Δημοσιογράφος: Όπως έχουμε αναφέρει, τα Νέμεα γίνονται στη Νεμέα. Με ποια αφορμή διεξάγονται στο μέρος τούτο οι αθλητικοί αυτοί αγώνες;

Διαγόρας: Τα Νέμεα, αγαπητέ δημοσιογράφε, έχουν όπως όλοι οι Πανελλήνιοι αγώνες θρησκευτικό χαρακτήρα και γίνονται προς τιμή του πατέρα των θεών, Δία. Πώς γεννήθηκαν αυτοί οι αγώνες; Ο μύθος


280

λέει πως όταν ο Ηρακλής σκότωσε το λιοντάρι της Νεμέας, για να ευχαριστήσει τον πατέρα του Δία που τον βοήθησε, ίδρυσε εδώ αθλητικούς αγώνες. Ένας άλλος μύθος λέει πως ο βασιλιάς της Νεμέας Λυκούργος και η βασίλισσα Ευρυδίκη με δυσκολία απόκτησαν το μοναχοπαίδι τους Οφέλτη. Μια μέρα η παραμάνα του παιδιού Υψιπύλη συνάντησε σ’ ένα άλσος με κυπαρίσσια τους επτά βασιλιάδες του Άργους, που πήγαιναν προς τη Θήβα. Όταν της ζήτησαν νερό, αυτή άφησε κάτω το μωρό, πάνω σε αγριοσέλινα και πήγε να τους δείξει πού ήταν η πηγή. Τότε ένα πελώριο φίδι σκότωσε το βρέφος. Οι επτά βασιλιάδες, θεώρησαν πως ο θάνατος του παιδιού ήταν κακό σημάδι και για να εξευμενίσουν τους θεούς διοργάνωσαν αθλητικούς αγώνες .

Δημοσιογράφος: Είναι πολύ ενδιαφέροντα όσα μας έχετε πει ως τώρα. Μήπως γνωρίζετε πότε ιδρύθηκαν για πρώτη φορά τα Νέμεα;

Διαγόρας: Βεβαίως! Απ’ ότι θυμάμαι τα Νέμεα ιδρύθηκαν για πρώτη φορά το 573 π.Χ.

Δημοσιογράφος: Φαντάζομαι τα Νέμεα τελούνται κάθε τέσσερα χρόνια όπως και οι Ολυμπιακοί αγώνες, ή κάνω λάθος;

Διαγόρας: Α, όχι. Τα Νέμεα είναι τριετηρικές γιορτές, δηλαδή διεξάγονται κάθε δύο χρόνια, προς τα τέλη Ιουλίου με αρχές Αυγούστου.

Δημοσιογράφος: Πολύ ωραία, αγαπητέ κύριε Διαγόρα. Όμως, για πέστε μας τι είδους αγωνίσματα διεξάγονται σ’ αυτούς τους αγώνες;

Διαγόρας: Διεξάγονται τα ίδια αγωνίσματα που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων: γυμνικοί αγώνες, δηλαδή αγώνες δρόμου, άλμα, ακόντιο, πάλη, πυγμαχία, δίσκος, το παγκράτιο και το πένταθλο. Ακόμα γίνονται ιππικοί αγώνες και αρματοδρομίες.

Δημοσιογράφος: Ποιο έπαθλο παίρνει ένας Νεμεονίκης σαν εσάς;

Διαγόρας: Όπως γνωρίζετε οι νικητές των Πανελληνίων αγώνων είναι στεφανίτες και όχι χρηματίτες, δηλαδή παίρνουν για έπαθλο ένα στεφάνι από αγριοσέλινο.

Δημοσιογράφος: Θα θέλατε να μας περιγράψετε λίγο το χώρο όπου διεξάγονται οι αγώνες;

Διαγόρας: Όπως είναι φυσικό, στο χώρο υπάρχει ο ναός του θεού Δία, καθώς και ο βωμός στον οποίο γίνονται οι διάφορες θυσίες. Εκεί κοντά βρίσκεται το άλσος με τα κυπαρίσσια και οι ξενώνες για τους αθλητές που έρχονται από μακριά. Δίπλα από τους ξενώνες υπάρχουν τα λουτρά για το πλύσιμο των αθλητών. Πιο κάτω βρίσκεται το στάδιο όπου γίνονται οι αγώνες. Τους αγώνες μπορούν να παρακολουθήσουν 30.000 θεατές, οι οποίοι κάθονται σε ξεχωριστές θέσεις, ανάλογα με την πόλη από την οποία προέρχονται.

Δημοσιογράφος: Σας ευχαριστώ, κύριε Διαγόρα. Ήταν πολύ χρήσιμες οι πληροφορίες που μας δώσατε. Και πάλι τα θερμά μου συγχαρητήρια για τη μεγάλη σας νίκη!

Διαγόρας: Ευχαριστώ πολύ. Να ’στε καλά!

ΤΑ ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΔΕΩΔΗ

Πρόσωπα: Αθλητής Ολυμπιονίκης Φιλία Ευγενική Άμιλλα Ευ αγωνίζεσθαι Ειρήνη Αθλητής: (Κάθεται στο άδειο στάδιο της αρχαίας Ολυμπίας πάνω σε μια πέτρα στενοχωρημένος) Πάει ακόμα μια Ολυμπιάδα. Μια ακόμα Ολυμπιάδα που δεν κατάφερα να εκπληρώσω το μεγάλο μου όνειρο: Να γευτώ κι εγώ τη μεγαλύτερη τιμή ενός αθλητή, να γίνω Ολυμπιονίκης. Αχ! ....Πόσο θα το ήθελα...

Ολυμπιονίκης: (Μπαίνει στο στάδιο, στεφανωμένος με κότινο ελιάς) Βρισκόμουν εδώ κοντά και μάζευα τα πράγματά μου, για να γυρίσω στην πατρίδα μου τη Θήβα, και σ’ άκουσα να στενάζεις. Τι συμβαίνει φίλε μου; (Τον ακουμπά στον ώμο).


281

Αθλητής: Ήρθα εδώ στην αρχαία Ολυμπία με τ’ όνειρο να στεφανωθώ κι εγώ Ολυμπιονίκης. Όμως δεν τα κατάφερα. Πάλι απέτυχα. Πώς θα γυρίσω πίσω στην πατρίδα μου, χωρίς ένα βραβείο, χωρίς ένα στεφάνι αγριελιάς;

Ολυμπιονίκης: Καλά, δε σ’ έχει βοηθήσει σε κάτι η συμμετοχή σου στους Ολυμπιακούς αγώνες; Δε θυμάσαι κάτι που να σ’ έχει ωφελήσει;

Αθλητής: Όχι, τίποτα. (Μένει σκυφτός)

(Μπαίνουν ένα – ένα τα Ολυμπιακά Ιδεώδη φορώντας λευκά φορέματα με κορδέλα που ν’ αναγράφεται το κάθε ιδεώδες, κρατώντας ένα κλαδάκι ελιάς).

Φιλία: (Πάει στον Αθλητή και τον αγγίζει. Εκείνος σηκώνει το βλέμμα και την κοιτάζει απορημένος). Εγώ είμαι η Φιλία η αληθινή. Ήμουν κοντά σου όσο αγωνιζόσουν με τους συναθλητές σου. Εσύ δεν ήσουν αγκαλιασμένος με το Διαγόρα το Ρόδιο και το Μίλωνα τον Κροτωνιάτη;

Αθλητής: Έχεις δίκαιο. (Κουνά το κεφάλι)

Ευγενής Άμιλλα: Αδελφωμένοι οι αθλητές αγωνιστήκατε εκεί πέρα

στο πάλεμα, στο ακόντιο, στη σφαίρα. Εσύ ήσουν θυμάμαι εκεί

που κράταγες θερμά το χέρι του παλαιστή Ηρακλή

σε κάθε του δύσκολη στιγμή.

Ευ Αγωνίζεσθαι: Τίμια δεν αγωνίστηκες στο δρόμο και στην πάλη

με δίκαιο τρόπο δεν έφτασες στο στόχο σου και πάλι;

Ειρήνη: Η Ειρήνη ήταν εκεί και ζωντάνεψε κάθε στιγμή οι πόλεμοι πια πάψανε κι όλοι μαζί μονιάσατε.

Αθλητής: Τώρα που το σκέφτηκα καλά κατάλαβα πως όλες ήσασταν κοντά.

Μέσ’ απ’ τους αγώνες αυτούς πράγματι σας γνώρισα καλά.

Έμαθα πάντα στη ζωή η φιλία, η ειρήνη η αγάπη

να κυριαρχεί. Ευτυχισμένος τώρα πια

φεύγω απ’ της Ολυμπίας τα ιερά. Στη Θήβα γυρνώ την ξακουστή

με περηφάνια περισσή! Ακολουθεί το τραγούδι: (Όλοι δίνουν τα χέρια)

Η αγάπη ενώνει ανθρώπους η ειρήνη μας δίνει χαρά

κι η φιλία στον κόσμο κι η αδελφοσύνη πολλά μας προσφέρει, παιδιά (δις)

Πάντα να θυμάσαι αυτά η τιμιότητα δίνει καλά

και η πειθαρχία, μα και η υγεία είναι καλά αγαθά.(δις)

Οι αγώνες θέλουν αυτά

να ’ρθουν οι ανθρώποι κοντά


282

κι η αλληλεγγύη όπως κι η καλοσύνη θα μας κυβερνά.

Το πένταθλο

Αποτελείτο από πέντε αγωνίσματα: το άλμα, το δρόμο, το ακόντιο, το δίσκο και την πάλη. Από τα αγωνίσματα αυτά τα τρία πρώτα ήταν τα ελαφρά και τα δύο τελευταία βαρέα. Η παράδοση αναφέρει ότι πρώτος ο Ιάσων δημιούργησε το πένταθλο, την ένωση δηλαδή πέντε διαφορετικών αγωνισμάτων προς τιμήν του φίλου του Παλέα, ο οποίος είχε νικήσει στην πάλη, στους αγώνες που τέλεσαν οι Αργοναύτες στη Λήμνο, αλλά είχε έλθει δεύτερος σε όλα τα υπόλοιπα αγωνίσματα.

Το άλμα, το ακόντιο και ο δίσκος αποτελούσαν αγωνίσματα μόνο του πεντάθλου, ενώ ο δρόμος και η πάλη διεξάγονταν και ξεχωριστά με δικό τους έπαθλο. Ο νικητής του πεντάθλου εθεωρείτο και ο πιο σπουδαίος. Ωστόσο άγνωστος παραμένει ο τρόπος ανακήρυξης του πενταθλητή.

Το άλμα: Το άλμα ως αυτόνομο αγώνισμα αναφέρεται για πρώτη φορά στην Οδύσσεια, στους αγώνες των Φαιάκων προς τιμήν του Οδυσσέα (Θ 129). Επίσης στη μυθολογία αναφέρεται στους αγώνες που οργάνωσαν οι Αργοναύτες στη Λήμνο. Στην Ολυμπία το άλμα αποτελούσε πάντα αγώνισμα του πεντάθλου, το οποίο γινόταν στο στάδιο, σε ένα τετράπλευρο σκάμμα μήκους 50 ποδιών (16 μ.), γεμάτο με μαλακό χώμα. Όπως και σήμερα, στη μία πλευρά του σκάμματος υπήρχε ο βατήρ, όπου πατούσαν οι αθλητές. Μετά το άλμα του αθλητή, στο σημείο που ακουμπούσαν τα πόδια του, τοποθετούσαν το σημείον, για να ξεχωρίζει η επίδοσή του, την οποία μετρούσαν με ξύλινο κοντάρι, τον κανόνα. Κατά την εκτέλεση του άλματος οι αθλητές χρησιμοποιούσαν τους αλτήρες, λίθινα ή μολύβδινα βάρη προκειμένου να εξασφαλίσουν οι άλτες καλύτερη επίδοση. Οι αλτήρες που διασώθηκαν από την αρχαιότητα έχουν βάρος 1.610, 1.480 ή 2.018 ή ακόμη και 4.629 γραμμαρίων. Ανάλογα λοιπόν με τη σωματική τους διάπλαση, οι άλτες χρησιμοποιούσαν και τους κατάλληλους αλτήρες. Γνωρίζομε επίσης ότι κατά την εκτέλεση του άλματος, η χρήση των αλτήρων δεν ήταν υποχρεωτική. Το άλμα, το οποίο ήταν πάντα εις μήκος, πιθανόν να ήταν απλό, διπλό ή και τριπλό. Σύμφωνα με μαρτυρίες που υπάρχουν, κατά τη διεξαγωγή του άλματος παιζόταν αυλός, και η μουσική βοηθούσε καλύτερα τον άλτη να αποκτήσει ρυθμό στις κινήσεις του.

Ο δίσκος: Στην Ιλιάδα ο Όμηρος αναφέρει το δίσκο ως αγώνισμα, όταν ο Αχιλλέας διοργάνωσε αγώνες προς τιμήν του νεκρού φίλου του Πάτροκλου. Επίσης στην Οδύσσεια (Θ 186) ο Οδυσσέας νικά στο αγώνισμα του δίσκου σε αγώνες που οργάνωσαν οι Φαίακες προς τιμήν του. Στον Όμηρο ο δίσκος λεγόταν σόλος (βάρος που το έδεναν με λουρί και το πέταγαν όπως η σημερινή σφύρα). Στους Ολυμπιακούς Αγώνες ο δίσκος εισήχθη το 632 π.Χ. και αποτελούσε πάντα αγώνισμα του πεντάθλου. Οι δίσκοι που χρησιμοποιούσαν οι δισκοβόλοι αρχικά ήταν λίθινοι, αργότερα όμως ήταν από χαλκό, μολύβι ή σίδερο. Όπως και σήμερα, ήταν στρογγυλοί. Πάνω στους δίσκους εκτός από επιγραφές χάραζαν και διάφορες παραστάσεις. Συνήθως απεικόνιζαν αθλητές. Άλλες φορές πάλι έγραφαν ωδές ή διάφορες συνθήκες, όπως η συνθήκη της ιερής εκεχειρίας στην Ολυμπία. Όπως φαίνεται σε διάφορες παραστάσεις αγγείων αλλά και αγαλμάτων, ο τρόπος που έριχναν το δίσκο δε διέφερε από το σημερινό. Οι επιδόσεις των δισκοβόλων σημειώνονταν με πασσάλους ή καρφιά, τα σημεία, και έπειτα μετρούσαν το μήκος της ρίψης με κοντάρι ή με σχοινί. Οι αθλητές χρησιμοποιούσαν τον ίδιο δίσκο στους αγώνες. Το ακόντιο: Αγώνισμα που επίσης αναφέρεται στον Όμηρο και προέρχεται από τον πόλεμο και το κυνήγι. Δύο ήταν τα είδη του ακοντισμού: ο εκήβολος, δηλαδή βολή του ακοντίου σε μήκος, και ο στοχαστικός, δηλαδή βολή σε προκαθορισμένο στόχο. Στην Ολυμπία αγώνισμα του πεντάθλου αποτελούσε ο εκήβολος ακοντισμός. Το ακόντιο ήταν ένα μακρύ ξύλινο κοντάρι μήκους 1,50-2 μ., με μυτερή την άκρη του, χωρίς μεταλλική αιχμή και πιο ελαφρύ από το πολεμικό. Ακόντια με αιχμή χρησιμοποιούσαν στο στοχαστικό ακοντισμό. Μία λουρίδα από δέρμα, η λεγόμενη αγκύλη, μήκους 0,40 μ. σχημάτιζε θηλειά στο κέντρο βάρους του ακοντίου. Στη θηλειά αυτή ο αθλητής περνούσε το δείκτη και το μέσο δάκτυλο του χεριού. Στα υπόλοιπα, η τεχνική ρίψης του ακοντίου δε διέφερε από τη σημερινή. Η πάλη:


283

Από τα πιο αγαπημένα αγωνίσματα στην αρχαία Ελλάδα ήταν η πάλη. Ως εισηγητής του αθλήματος αναφέρεται ο Θησέας (μετά την πάλη του με τον Κερκύονα), αλλά και ο Ηρακλής (όταν νικά τους γίγαντες Ανταίο, Αχελώο, Τρίτωνα και διάφορα τέρατα). όμως Όμως, εκτός των δύο μυθικών ηρώων, αναφέρονται και θεοί οι οποίοι καθιέρωσαν τη πάλη ως άθλημα, όπως ο Ερμής και η κόρη του Παλαίστρα.

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες η πάλη εισήχθη ως ανεξάρτητο αγώνισμα στη 18η Ολυμπιάδα (708 π. Χ.), αλλά και ως αγώνισμα του πεντάθλου. Από την 37η Ολυμπιάδα (632 π. Χ) άρχισαν και οι παίδες να αγωνίζονται στην πάλη. Υπήρχαν δύο είδη πάλης : η ορθία πάλη ή ορθοπάλη ή σταδαία πάλη και η αλίνδησις ή κύλισις ή κάτω πάλη. Στην πρώτη αρκούσε ο παλαιστής να ρίξει κάτω τον αντίπαλό του τρεις φορές (οπότε λεγόταν τριακτήρ). Στη δεύτερη μετά την πτώση εξακολουθούσε ο αγώνας μέχρι ο ένας εκ των δύο αντιπάλων να παραδεχτεί την ήττα του, να κάνει δηλαδή την κίνηση του απαγορεύειν (ύψωνε το ένα ή τα δύο δάχτυλα του ενός χεριού). Ο ορισμός των αντιπάλων κατά πέντε ή οκτώ ζεύγη γινόταν με κλήρο. Οι αθλητές της πάλης αγωνίζονταν με το σώμα αλειμμένο με λάδι, γυμνοί μέσα στο σκάμμα. Αρκετές παραστάσεις σε αγγεία μας δίνουν πολλές λεπτομέρειες για την εκτέλεση του αθλήματος, που όπως φαίνεται δεν διέφερε πολύ από το σημερινό. Από τις γραπτές πηγές πληροφορούμαστε τα ονόματα μεγάλων παλαιστών. Από τους πιο φημισμένους ήταν ο Μίλων ο Κροτωνιάτης, που νίκησε πέντε φορές στην Ολυμπία, επτά στα Πύθια, εννέα στα Νέμεα και δέκα στα Ίσθμια.

Ο δρόμος

Το παλαιότερο και σημαντικότερο άθλημα των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν ο δρόμος. Ο νικητής του σταδίου δρόμου ήταν εκείνος που έδινε και το όνομά του στην Ολυμπιάδα. Εισηγητές του αγωνίσματος θεωρούνται διάφορα μυθικά πρόσωπα. Ανάμεσά τους ο γνωστός ήρωας Ηρακλής,οι Κουρήτες κ.ά.

Στους αγώνες οι δρομείς έτρεχαν με γυμνά πόδια. Αρχικά φορούσαν και ένα περίζωμα, το οποίο όμως αργότερα καταργήθηκε. Σύμφωνα με την παράδοση στη 15η Ολυμπιάδα (720 π.Χ.) ο Όρσιππος από τα Μέγαρα, ενώ έτρεχε άφησε να πέσει το περίζωμα και συνέχισε να τρέχει γυμνός. Ο Όρσιππος μάλιστα νίκησε σε αυτή την Ολυμπιάδα. Από τότε και μετά καθιερώθηκε οι αθλητές να αγωνίζονται γυμνοί. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες υπήρχαν τα παρακάτω είδη δρόμων:

Το στάδιο: Το μήκος του σταδίου της Ολυμπίας μεταξύ των δύο βαλβίδων είναι 192,28 μ. Ο νικητής του δρόμου αυτού λεγόταν σταδιονίκης.

Ο δίαυλος: επίσης δρόμος ταχύτητας, με διπλή διαδρομή του σταδίου, απόσταση δηλαδή 1200 ποδιών.

Ο δόλιχος: (= μακρός). Δρόμος αντοχής 7 έως 24 σταδίων. Τις περισσότερες φορές η απόσταση ήταν καθορισμένη στα 20 στάδια, δηλαδή 3550-3800 μ. Το αγώνισμα εισήχθη στην 15η Ολυμπιάδα (720 π.Χ.).

Ο οπλίτης: Εισάγεται στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 520 π.Χ., δηλαδή στην 65η Ολυμπιάδα. Πρόκειται για δρόμο ταχύτητας, στον οποίο ο δρομέας έτρεχε φορώντας χάλκινη αμυντική πανοπλία (κράνος, κνημίδες, ασπίδα). Η διαδρομή του οπλίτη δρόμου ήταν 2 έως 4 στάδια (συνήθως 2 στάδια, όπως ο δίαυλος). Ο οπλίτης δρόμος θεωρείται ως επικήδειος αγώνας προς τιμήν κάποιου νεκρού ήρωα. Εκτός των Ολυμπιακών Αγώνων αναφέρεται και στα Νέμεα, Πύθια, Ίσθμια, Παναθήναια και σε άλλες γιορτές. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι στην Ολυμπία, στο ναό του Διός, φυλάγονταν 25 χάλκινες ασπίδες τις οποίες μοίραζαν στους οπλιτοδρόμους για την τέλεση των αγώνων.

ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΕΙΣ- ΘΕΑΤΡΙΚΟ


ΔΕΥΤΕΡΗ ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗ

Παρουσίαση της ομάδας ‘’Οι θεοί του Ολύμπου’’ Θέμα: Οι Πανελλήνιοι αγώνες στην αρχαιότητα

Δημοσιογράφος: «Όπως το νερό είναι το πολυτιμότερο από τα στοιχεία,

όπως ο χρυσός προβάλλει σαν το πιο ακριβό ανάμεσα σε όλα τα αγαθά, και όπως ο ήλιος φωτοβολεί περισσότερο από

κάθε άλλο άστρο, έτσι και η Ολυμπία λάμπει σκιάζοντας κάθε άλλο αγώνα»


284

(συνοδεία μουσικού οργάνου) Έτσι τραγούδησε ο Πίνδαρος στην πρώτη ολυμπιακή ωδή του για το σπουδαιότερους πανελλήνιους αγώνες που γίνονταν στην αρχαία Ελλάδα, τους Ολυμπιακούς. Βρισκόμαστε, λοιπόν, σήμερα στην Ολυμπία για να συνομιλήσουμε με μερικούς ολυμπιονίκες Έχουμε μπροστά μας τον ολυμπιονίκη Λεωνίδα το Ρόδιο και τον ολυμπιονίκη Θεαγένη. Ας ξεκινήσουμε πρώτα από σας, Λεωνίδα. Μιλήστε μας πρώτα για τους Ολυμπιακούς αγώνες. Λεωνίδας: Χαίρομαι που βρίσκομαι σήμερα εδώ, να μοιραστώ μαζί σας τη νίκη μου σε αυτούς τους σπουδαίους αγώνες και να σας δείξω και εικόνες αλλά και αμφορείς που ζωγραφίστηκαν από σπουδαίους καλλιτέχνες της εποχής. Σύμφωνα με την παράδοση, πρώτοι οι Θεοί αγωνίστηκαν στην Ολυμπία. Ο Δίας νίκησε τον Κρόνο στην πάλη (δείχνω εικόνες), ο Απόλλωνας τον Ερμή στο δρόμο (δείχνω εικόνες) και τον Άρη στην Πυγμή(δείχνω εικόνες). Άλλοι πάλι πίστευαν πως τους αγώνες τους ξεκίνησε ο ημίθεος Ηρακλής. Όταν καθάρισε τους στάβλους του Αυγεία και τον νίκησε, για να γιορτάσει τη νίκη του ιδρύει τους αγώνες δρόμου αλλά και τις αρματοδρομίες (δείχνω εικόνες). Ο Ηρακλής είναι εκείνος που έφερε την αγριελιά από τη χώρα των Υπερβορείων, τη φύτεψε στο Ιερό και καθόρισε τα όρια της Ιεράς Άλτεως. Σύμφωνα με άλλους μύθους, ο Ιδαίος Ηρακλής, για να διασκεδάσει τα τέσσερα αδέλφια του, τους Κουρήτες, οργάνωσε αγώνες δρόμου μεταξύ τους και στεφάνωνε το νικητή με κλαδί αγριελιάς. Άλλοι πάλι πίστευαν πως τους αγώνες τους ξεκίνησε ο βασιλιάς της Πελοποννήσου, ο Πέλοπας που νίκησε τον Οινόμαο στις αρματοδρομίες. Ο ιστορικός Στράβωνας, στηριγμένος σε πραγματικά γεγονότα, αναφέρει ότι οι πρώτοι αγώνες οργανώθηκαν από το βασιλιά των Ηρακλειδών, τον Όξυλο, όταν κατάφερε, μαζί με τους Δωριείς, να εγκατασταθεί στην Πελοπόννησο και να ιδρύσει το κράτος της Ήλιδας. Δημ. Α: Πολύ σπουδαία όλα αυτά που μας είπατε. Θα θέλαμε τώρα να μάθουμε για τις δικές σας νίκες στους αγώνες

Λεωνίδας: Έλαβα μέρος στο αγώνισμα του δρόμου και νίκησα κερδίζοντας το στεφάνι από αγριελιά. (δείχνω εικόνα). Ακόμη έλαβα μέρος στο άλμα (δείχνω εικόνα),στο ακόντιο (δείχνω εικόνα),στο δίσκο (δείχνω εικόνα) και στην πάλη. (δείχνω εικόνα).

Δημ. Α: Πώς καταφέρατε να νικήσετε

Λεωνίδας: Όπως όλοι οι αθλητές που λάμβαναν μέρος στους Ολυμπιακούς αγώνες έτσι κι εγώ έπρεπε να ακολουθήσω για 10 μήνες ένα σκληρό πρόγραμμα προετοιμασίας μαζί με τους προπονητές μου , τον παιδοτρίβη που μου μάθαινε διάφορες τεχνικές και τον γυμναστή που μου ετοίμαζε ένα υγιεινό πρόγραμμα διατροφής(δείχνω εικόνες).

Δημ. Α: Φανταζόμαστε πως είστε πολύ χαρούμενος και περήφανος. Σας δίνουμε κι εμείς τα συγχαρητήριά μας και σας ευχαριστούμε για όλα όσα μας είπατε.

Λεωνίδας: Κι εγώ σας ευχαριστώ. Πράγματι ήταν η μεγαλύτερη τιμή που θα μπορούσα να έχω στη ζωή μου, να πάρω το στεφάνι από ελιά και να στεφθώ Ολυμπιονίκης.

Δημ. Β΄: Να συνομιλήσουμε τώρα με τον ολυμπιονίκη Θεαγένη. Εσείς πού έχετε νικήσει, μεγάλε μας ολυμπιονίκη;

Θεαγένης: Έλαβα μέρος στο παγκράτιο και νίκησα αρκετές φορές. Το παγκράτιο ήταν ένας συνδυασμός πυγμής και πάλης (δείχνω εικόνες). Έλαβα μέρος επίσης στην πυγμαχία(δείχνω εικόνα), στην ιπποδρομία (δείχνω εικόνα), και στην αρματοδρομία (δείχνω εικόνα).

Δημ. Β΄: Μιλήστε μας λίγο για την απονομή του επάθλου.

Θεαγένης: Θυμάμαι μόλις νίκησα, αμέσως ο κριτής μου πρόσφερε το κλαδί του φοίνικα και μου έδεσε στα μαλλιά μια κόκκινη μάλλινη κορδέλα. Την ίδια στιγμή ο κήρυκας διαλαλούσε το όνομα και την πατρίδα μου, ενώ από παντού ακούγονταν ζητωκραυγές. Στη συνέχεια έκανα το γύρο του θριάμβου, ενώ οι θεατές μου έριχναν φύλλα και λουλούδια. Την πέμπτη μέρα, που ήταν και η τελευταία μέρα των αγώνων, πήρα τον κότινο, ένα στεφάνι από κλαδί αγριελιάς κι ήταν η μεγαλύτερη τιμή που θα μπορούσα να έχω στη ζωή μου. Αλλά υπήρχαν κι άλλες τιμές. Πολλές φορές το άγαλμα του νικητή στηνόταν το στο


285

χώρο του ιερού και πάνω του αναγραφόταν το όνομά του, το όνομα του πατέρα του και το όνομα της πόλης του. Ο ολυμπιονίκης γυρνούσε θριαμβευτής στην πατρίδα του. Πολλές φορές οι κάτοικοι της πόλης γκρέμιζαν ένα μέρος των τειχών της για να περάσει, θέλοντας να δείξουν πως μια πόλη με τέτοιους πολίτες δεν είχε ανάγκη από τείχη για να την προστατεύουν. Σε πολλές περιπτώσεις η πόλη πρόσφερε χρήματα. Η μνήμη του νικητή έμενε αθάνατη και οι ποιητές τραγουδούσαν τα κατορθώματα του από γενιά σε γενιά. Δημ. Β΄: Φανταζόμαστε πόση μεγάλη χαρά, τιμή και περηφάνια μπορεί να νιώθει ένας ολυμπιονίκης. Σας δίνουμε κι εμείς τα συγχαρητήριά μας και σας ευχαριστούμε για όλα όσα μας είπατε.

Δημ. Γ΄: Πολύ σπουδαία όλα αυτά που ακούσαμε. Οι μεγάλοι μας ολυμπιονίκες μάς μετέφεραν έστω και για λίγο στο Ιερό της Ολυμπίας και νιώσαμε κι εμείς τη χαρά και τη δόξα τους. Είναι τιμή μας που είμαστε Έλληνες.

Δημ. Β΄: Συμφωνώ κι εγώ. Είμαστε περήφανοι που έχουμε τέτοιους προγόνους και μας άφησαν τόση σπουδαία κληρονομιά, τους Ολυμπιακούς Αγώνες! Στα αρχαία χρόνια και ιδιαίτερα τον 5ο αιώνα π.Χ. οι αγώνες έφτασαν στο απόγειο της δόξας τους. Στην Ελληνιστική εποχή όμως, έχασαν τον αρχικό τους χαρακτήρα και μετατράπηκαν σε επαγγελματικές αθλητικές εκδηλώσεις, κάτι που παγιώθηκε στη ρωμαϊκή εποχή. Τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν, στην πορεία των αγώνων στον ελλαδικό χώρο, είχαν τον αντίκτυπό τους στα αθλητικά ιδεώδη των Ολυμπιακών Αγώνων, με αποτέλεσμα να επέλθει σταδιακή πτώση των ηθικών αξιών, που επιδεινώθηκε αισθητά από το 146 μ.Χ., όταν η κυρίως Ελλάδα υποτάχθηκε στο ρωμαϊκό κράτος και οι Ηλείοι έχασαν την ανεξαρτησία τους. Το 2ο αιώνα μ.Χ., όταν παραχωρήθηκε το δικαίωμα του Ρωμαίου πολίτη σε όλους τους κατοίκους της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, παρατηρήθηκε και μια διεθνοποίηση των αγώνων.

Δημ. Α΄: Με την εξάπλωση του Χριστιανισμού οι Ολυμπιακοί αγώνες θεωρήθηκαν ότι αποτελούσαν ειδωλολατρική εκδήλωση και καταργήθηκαν από το Θεοδόσιο τον Α΄ το 393 μ.Χ. Σίγουρα όμως, με τους Ολυμπιακούς Αγώνες ενισχύθηκε η εθνική, φυλετική και πνευματική ενότητα των Ελλήνων. Οι αγώνες συνδύαζαν το βαθύ θρησκευτικό πνεύμα με το ηρωικό παρελθόν των Ελλήνων, το μέγιστο βαθμό της καλλιέργειας του σώματος, του νου και της ψυχής με τις πανανθρώπινες φιλοσοφικές αξίες και την προβολή του ατόμου και των πόλεων με το ύψιστο ιδανικό της ελευθερίας. Οι Ολυμπιακοί αγώνες βοηθούν τον άνθρωπο να καλλιεργήσει το σώμα, την ψυχή και το πνεύμα. Οπλίζουν την ψυχή με πείσμα, αγωνιστικότητα και τιμιότητα. Προωθούν την ευγενική άμιλλα και τη συνεργασία. Προσφέρουν ανεπανάληπτες συγκινήσεις, υγιή διάθεση του χρόνου, απομάκρυνση από υλιστικές συνήθειες και κακές και αντικοινωνικές τάσεις. Η ολυμπιακή εκεχειρία προωθεί την ειρηνική συνύπαρξη των κρατών και καταργεί τις διακρίσεις. Το ολυμπιακό πνεύμα μπορεί να ενώσει όλους τους ανθρώπους σε έναν κόσμο ειρηνικό και χαρούμενο.

Δημ. Β΄: Μετά από πολλά χρόνια η φλογερή διάθεση για την αναζωπύρωση του Ολυμπισμού αποτέλεσαν ένα από τα μεγαλύτερα παγκόσμια γεγονότα του περασμένου αιώνα. Οι σύγχρονες Ολυμπιάδες διοργανώνονταν από τότε κάθε τέσσερα χρόνια σε μια διαφορετική πόλη. Φέτος οι Ολυμπιακοί αγώνες θα διεξαχθούν στην Αθήνα και το γεγονός αυτό έχει κάνει ολόκληρο τον κόσμο να έχει στραμμένο το βλέμμα του προς την Ελλάδα. Το Ολυμπιακό ιδεώδες επιστρέφει στον τόπο όπου γεννήθηκε.

Δημ. Γ΄: Να συνομιλήσουμε τώρα με τον Περιοδονίκη Μίλωνα τον Κρωτονιάτη. Είναι από τους πιο φημισμένους παλαιστές και έλαβε μέρος σε αθλητικούς αγώνες όχι μόνο στην Ολυμπία, αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας.Νίκησε 5 φορές στην Ολυμπία, 7 στα Πύθια, 9 στα Νέμεα και 10 στα Ίσθμια. (δείχνω εικόνες). Μιλήστε μας λίγο για τις νίκες σας στα Πύθια. Μίλωνας: Όπως έχετε πει, έλαβα μέρος σε όλους τους Πανελλήνιους αγώνες και κέρδισα πολλά στεφάνια. Από τους Ολυμπιακούς κέρδισα 5 στεφάνια από ελιά, ενώ από τα Πύθια κέρδισα 7 στεφάνια από δάφνη, κι αυτό γιατί το βραβείο του Πυθιονίκη ήταν ένα στεφάνι από την ιερή δάφνη. Τα κλαδιά της δάφνης τα έκοβε σύμφωνα με την παράδοση ένα αμφιθαλές παιδί, δηλαδή ένα αγόρι του οποίου ζούσαν και οι δυο γονείς. Τα Πύθια διεξάγονταν στους Δελφούς, στην Πυθώ, μια τοποθεσία στην πλαγιά του Παρνασσού (δείχνω εικόνες). Το μαντείο των Δελφών ιδρύθηκε προς τιμή της Γης και του Απόλλωνα και ήταν ένα από τα ισχυρότερα και πιο αξιόπιστα μαντεία της αρχαιότητας. Σύμφωνα με την παράδοση οι αγώνες καθιερώθηκαν όταν ο Απόλλωνας σκότωσε το φοβερό δράκοντα των Δελφών, τον Πύθωνα. Στο τέλος του πρώτου ιερού πολέμου, το 596-586 π.Χ., ξεκινούν οι επιτάφιοι αγώνες. Από το 582 π.Χ. αγωνοθέτες ανέλαβαν οι Αμφικτύονες, δηλαδή οι αντιπρόσωποι των 10 πόλεων –κρατών της Κεντρικής


286

Ελλάδας που επόπτευαν και το ίδιο το ιερό. Οι αγώνες τελούνταν κάθε πέντε χρόνια, κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο.

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΙΣΣΟΥΡΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗ

Παρουσίαση της ομάδας ‘’Οι Ολυμπιονίκες’’

Θέμα: Τα Ολυμπιακά Αγωνίσματα: Παγκράτιο , πυγμαχία, ιπποδρομίες, αρματοδρομίες

Πυγμαχία (Καλλιτέχνες ντυμένοι με ρούχα της εποχής έχουν μπροστά τους αγγεία και σχέδια)

- Καλλιτέχνης: Μεγάλη μέρα η σημερινή. Είναι η τελευταία μέρα των Ολυμπιακών Αγώνων και είναι αφιερωμένη στην βράβευση των αθλητών. Οι Ολυμπιονίκες μαζί με τους Ελλανοδίκες, τους ιερείς και όλους τους επίσημους πήγαν ήδη προς το ναό του Δία όπου θα τους στεφανώσουν οι Ελλανοδίκες.

- ...................: Σε λίγο θα ανακοινωθούν τα ονόματα των νικητών και θα γίνουν πολλές εορταστικές και τιμητικές εκδηλώσεις προς τιμή τους.

- ...................: Οι γλύπτες είναι έτοιμοι να φτιάξουν αγάλματα γεμάτα χάρη και κίνηση,

- ...................: Ναι, περιμένουν να δουν τους νικητές και να φτιάξουν τα αγάλματά τους με δράση και ζωντάνια.

- ...................: Και θα χαράξουν το όνομά τους επάνω για να είναι έτοιμα να στηθούν στο χώρο του ιερού.

- ................... : Πρέπει κι εμείς οι αγγειοπλάστες να κάνουμε γρήγορα. Να ετοιμάσουμε τους αμφορείς που θα δείχνουν τους σημερινούς νικητές.

- .................... : Α! Να, έρχονται κιόλας οι πρώτοι Ολυμπιονίκες

(Έρχεται ο Ευρυδάμας) - ................... . Ω! Τιμή μας, μεγάλε μας νικητή. Να, σας έχουμε φτιάξει τον αμφορέα που δείχνει την πυγμαχία και θα το παραδώσουμε στους ιερείς, αφού το εγκρίνετε κι εσείς.

- Ευρυδάμας. Α! Πράγματι, δείχνει ακριβώς τον αγώνα που έδωσα πριν από λίγο. Ξέρετε οι αντίπαλοι αγωνίζονται έως ότου ο ένας από τους δυο πέσει αναίσθητος ή παραδεχτεί την ήττα του και τα χτυπήματα γίνονται κυρίως στο κεφάλι και στο πρόσωπο. Φορούμε τους ιμάντες, οι οποίοι είναι λουρίδες από δέρμα βοδιού, τις οποίες τυλίγουμε στα χέρια μας. Μπορούμε όμως και να φορέσουμε ένα είδος γαντιού από έτοιμους περιτυλιγμένους ιμάντες. Ο καλός πυγμάχος πρέπει να διαθέτει μακριά και δυνατά μπράτσα, γερούς ώμους, ισχυρούς και ευκίνητους καρπούς, καθώς και πολύ ισχυρό μυϊκό σύστημα. Κατά τη διάρκεια του αγώνα δεν επιτρέπονται τα χτυπήματα κάτω από την κοιλιά, οι λαβές, καθώς και η ενίσχυση των ιμάντων με πρόσθετες λουρίδες. Ο αγώνας συνεχίζεται μέχρι ο ένας από τους δυο να βγει νοκ άουτ, δηλαδή να μην μπορεί να συνεχίσει άλλο ή να παραιτηθεί, δείχνοντας ένα ή δύο δάχτυλα του χεριού του.

- ................... : Τι γίνεται σε περίπτωση που ο αγώνας δε λέει να τελειώσει;

- Ευρυδάμας. Α! Τότε εφαρμόζεται η «κλίμαξ», δηλαδή τα «πέναλτι». Οι δυο πυγμάχοι στέκονται ακίνητοι και ρίχνουν γροθιές ο ένας του άλλου μέχρι τελικής πτώσεως. Αυτό όμως είναι πολύ επικίνδυνο και μερικές φορές θανατηφόρο.

- ................... : Ακούσαμε ότι έφαγες μια τόσο μεγάλη γροθιά στο πρόσωπο που έσπασαν όλα σου τα δόντια. Τι έκανες; Συνέχισες τον αγώνα;

- Ευρυδάμας : Χμ! Αυτά συμβαίνουν συχνά σε τέτοιους αγώνες! Εγώ απλά κατάπια τα δόντι μου και συνέχισα τον αγώνα σαν να μην συνέβη τίποτα.

- ................... : Ακούσαμε πολλά και για το γνωστότατο πυγμάχο το Διαγόρα το Ρόδιο, τον πατέρα της Καλλιπάτειρας, που είχε ένα πολύ δοξασμένο θάνατο. Μπορείς να μας μιλήσεις γι αυτόν;

- Ευρυδάμας : Ναι. Βέβαια, πριν πεθάνει, ευτύχησε να δει ολυμπιονίκες και τα παιδιά του, που για να τον τιμήσουν του φόρεσαν στο κεφάλι τα στεφάνια τους και σηκώνοντάς τον στα χέρια έκαναν μαζί


287

του το γύρο του θριάμβου. Τότε, μέσα από το πλήθος, ακούστηκε κάποιος να φωνάζει: «Πέθανε πια, Διαγόρα, δε θα ανεβείς και στον Όλυμπο!». Και τότε ο Διαγόρας, από την κούραση και τη συγκίνηση, δεν άντεξε και πέθανε εκεί, μέσα στο στάδιο της Ολυμπίας, όπου είχε κερδίσει τόσες φορές.

- ................... : Δόξα και τιμή σε σένα Ευρυδάμα και σε όλους τους πυγμάχους, αλλά και σε όλους τους ολυμπιονίκες.

- Ευρυδάμας :Ευχαριστώ! ... Ευχαριστώ! και για τον ωραίο αμφορέα! ... Σας χαιρετώ!

Παγκράτιο

( Φεύγει ο Ευρυδάμας και μπαίνει ο Σώστρατος)

- ................... : Μεγάλε μας ολυμπιονίκη, να ο δικός σας αμφορέας!

- Σώστρατος : Α! Μάλιστα. Φτιάξατε το παγκράτιο που είναι το πιο σκληρό και επικίνδυνο από όλα τα αγωνίσματα. Μα και το πιο θεαματικό! Είναι ένας συνδυασμός πυγμής και πάλης. Η παράδοση αναφέρει ότι πρώτος ο Θησέας συνδύασε πάλη και πυγμή για να σκοτώσει το Μινώταυρο. Στο παγκράτιο αγωνιζόμαστε είτε όρθιοι είτε συνεχίζουμε κάτω στο χώμα, μέχρι ο ένας από τους δυο να βγει νοκ άουτ, δηλαδή να μην μπορεί να συνεχίσει άλλο ή να παραιτηθεί από τον αγώνα. Οι παγκρατιαστές πρέπει να συνδυάζουν ταυτόχρονα τα προσόντα των παλαιστών και των πυγμάχων, δηλαδή δύναμη, τεχνική, ευκινησία αλλά και πονηριά. Κατά τη διάρκεια του αγώνα δεν επιτρέπονται τα χτυπήματα κάτω από την κοιλιά, οι λαβές πνιγμού, και τα δαγκώματα. Ακόμη τα χέρια τους είναι γυμνά δεν έχουν δερμάτινες λουρίδες όπως στην πυγμή.

- ................... :Ακούσαμε ότι σε φωνάζουν «Ακροδάχτυλο». Γιατί ;

- Σώστρατος : Χα! Χα! Σωστά! Με λένε έτσι γιατί όταν παλεύω, έχω τόσο γερά χέρια που στραμπουλάω τα δάχτυλα των αντιπάλων μου.

- ................... : Α! Ναι! Πρέπει όμως να παραδεχτείς ότι εκείνος που σάρωσε τις παλαίστρες σε όλη την Ελλάδα ήταν Θεαγένης από τη Θάσο.

- Σώστρατος : Ναι, βέβαια! Αυτό το γνωρίζουν όλοι. Ο Θεαγένης κέρδισε συνολικά σε αγώνες 1700 στεφάνια, ρεκόρ που δεν έχει καταρριφθεί μέχρι σήμερα. Το ξέρετε πως ο Θεαγένης ακόμη και νεκρός ήξερε να νικάει ;

- ................... : Και νεκρός νικούσε; Πώς γίνεται αυτό;

- Σώστρατος : Ακούστε! Όταν ο Θεαγένης πέθανε, οι συμπατριώτες του στη Θάσο του έστησαν ένα μεγάλο ανδριάντα. Κάποιος όμως που τον μισούσε ακόμη και νεκρό πήγαινε κάθε βράδυ στο άγαλμα και το χτυπούσε, όχι βέβαια με τις γροθιές του, γιατί θα πονούσε πολύ, αλλά με ένα μαστίγιο! Μια νύχτα όμως ο ανδριάντας ξαφνικά έγειρε έπεσε πάνω στον άντρα και τον σκότωσε. Φαίνεται πως ο Θεαγένης κάποια στιγμή αγανάκτησε και έβγαλε με αυτό τον περίεργο τρόπο τον ενοχλητικό από τη μέση.

- ................... : Μα κι ο Πολυδάμας είναι πολύ σπουδαίος παγκρατιατιστής. - Σώστρατος. Φυσικά! Τον Πολυδάμα τον παρομοίαζαν με τον Ηρακλή. Γιατί είχε σκοτώσει ένα λιοντάρι με τα χέρια του, είχε πιάσει ζωντανό ένα αφηνιασμένο ταύρο και είχε σταματήσει με το ένα χέρι ένα άρμα που έτρεχε. Κάποτε, όταν ο βασιλιάς των Περσών, ο Δαρείος ,τον κάλεσε στο παλάτι του, ο Πολυδάμας μονομάχησε συγχρόνως με τρεις από τους ανίκητους πολεμιστές του, τους λεγόμενους Αθανάτους, και τους έστειλε και τους τρεις παρέα στο θάνατο, χρησιμοποιώντας μόνο το ρόπαλό του.

- ................... :Δόξα και τιμή και σε σένα Σώστρατε και σε όλους τους παγκρατιατιστές!

- Σώστρατος : Ευχαριστώ! ... Σας Ευχαριστώ και για τον καταπληκτικό αμφορέα! ... Σας χαιρετώ!

Ιπποδρομίες ( Φεύγει ο Σώστρατος και έρχεται ο Φειδώλας)

- ................... :Καλώς ήρθες, μεγάλε μας ολυμπιονίκη.

- Φειδώλας : Καλώς σας βρίσκω καλλιτέχνες μου. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη μέρα που έγιναν οι ιπποδρομίες. Πόσος κόσμος είχε έρθει να μας δει! Οι θεατές πήγαν από νωρίς στον ιππόδρομο για να πιάσουν καλή θέση, ώστε να μη χάσουν ούτε στιγμή από το


288

θέαμα. Και πράγματι το θέαμα που τους προσφέραμε ήταν ανεπανάληπτο, μιας και τα ιππικά αγωνίσματα είναι από τα πιο εντυπωσιακά.

- ................... : Ναι, και επειδή υπάρχουν διάφορες κατηγορίες ιπποδρομιών αποκτούν μεγαλύτερο ενδιαφέρον.

- ................... : Ξέρουμε ότι όταν ο αναβάτης πρέπει να κάνει έξι φορές το γύρο του ιπποδρόμου, λέγεται το αγώνισμα των τελείων κελήτων (δείχνω καρτέλα). Στην περίπτωση που ο αναβάτης αγωνίζεται με φοράδα το αγώνισμα λέγεται κάλπη (δείχνω καρτέλα).

- ................... : Υπάρχει και η ιπποδρομία των πώλων που γίνεται με νεαρά άλογα. Στις ιπποδρομίες ο αναβάτης ίππευε γυμνός, χωρίς εφίππιο (σέλα) και αναβολείς, κρατώντας το μαστίγιο και τα ηνία.

-. ................ : Ξέρουμε ότι τον κότινο της νίκης τον πήρες εσύ κι όχι ο αναβάτης. Γιατί ;

- Φειδώλας: Να σας πω. Οι ιπποδρομίες είναι ένα καθαρά αριστοκρατικό αγώνισμα, γιατί ο ιδιοκτήτης του αλόγου, όπως εγώ, πληρώνει πολλά λεφτά για να το συντηρεί και να το φροντίζει. Έτσι η νίκη δίνεται σε μένα κι όχι στον αναβάτη. Ο αναβάτης παίρνει μόνο την κόκκινη κορδέλα. Στην περίπτωσή μου ο αναβάτης αγωνίστηκε με φοράδα και το αγώνισμα λέγεται κάλπη.

- ................... : Εσύ έδωσες κόκκινη κορδέλα στον αναβάτη, γιατί μάθαμε ότι έπεσε κάτω από το άλογο την τελευταία στιγμή.

- Φειδώλας : Σωστά μάθατε. Ενώ η φοράδα μου, που την λένε Αύρα, έτρεχε ωραία , στην πέμπτη στροφή δυστυχώς ο αναβάτης γλίστρησε κι έπεσε κάτω. Η Αύρα όμως δεν σταμάτησε. Συνέχισε χωρίς να χάσει το ρυθμό της. Καθώς η σάλπιγγα σάλπισε τον τελευταίο γύρο, η Αύρα επιτάχυνε, έφτασε μόνη χωρίς αναβάτη στο τέρμα και νίκησε. Γι αυτό κι εγώ δεν είμαι αχάριστος. Αφιέρωσα τον κότινο στη φοράδα μου, παράγγειλα να της γράψουν έναν επινίκιο ύμνο και θα στήσω ένα ωραίο άγαλμα στην Ολυμπία. Έτσι κι εσείς θα μου φτιάξετε ένα άλλο αμφορέα που θα δείχνει μόνο το άλογο. Έτσι ;

- .................... : Ναι, ναι, αφού το θέλετε....

- ................... : Μήπως κάτι σαν αυτό; (Δείχνει ένα σχέδιο με ένα άλογο στον χώρο της Ολυμπίας).

- Φειδώλας : Για να δω. Α! Μα είναι πολύ ωραίο! Εδώ στέκει ο Ελλανοδίκης που θα στεφανώσει το νικητή, πίσω είναι ο ναός του Δία κι εδώ είναι το άλογο. Α! Μα αυτό μοιάζει πολύ με την Αύρα μου, το αγαπημένο μου άλογο! Ω! Είστε καταπληκτικοί ζωγράφοι! Μπορώ να το πάρω μαζί μου; ....Σας ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ .... Σας χαιρετώ! ....

- ................. : Χαιρετίσματα στο άλογό σας ...... Αρματοδρομίες (Φεύγει ο Φειδώλας και έρχεται η Κυνίσκα)

- ................... : Να και μια κυρία που μας επισκέπτεται στο εργαστήρι μας.

- ................... : Πρέπει να νίκησε στις αρματοδρομίες, μιας και τα ιππικά αγωνίσματα ήταν και τα μόνα στα οποία μπορούσαν να αναδειχτούν γυναίκες ολυμπιονίκες, αφού δεν ήταν απαραίτητο να βρίσκονται μέσα στον αγωνιστικό χώρο.

- Κυνίσκα : Χαιρετώ τους καλλιτέχνες μου.

- ................... : Καλώς ορίσατε, κόρη του βασιλιά Αρχίδαμου της Σπάρτης.

- ................... : Μάθαμε ότι νικήσατε στο τέθριππο.(δείχνω καρτέλα και τον αμφορέα)

- Κυνίσκα : Ναι, βέβαια. Ο ηνίοχός μου ήταν πολύ καλός. Αγωνίστηκε στο τέθριππο, δηλαδή βρισκόταν πάνω σε ένα ξύλινο άρμα με δυο τροχούς που το έσερναν τέσσερα άλογα και ήρθε πρώτος . Ήταν πολύ επιδέξιος, γιατί ενώ ξέρουμε ότι δεν επιτρέπεται η λοξοδρόμηση μπροστά από τους άλλους αθλητές, κατάφερε να εξασφαλίσει τόσο μεγάλη απόσταση από τα άλλα άρματα, ώστε να αποφύγει τις συγκρούσεις.

- ................... : Τον κότινο όμως τον πήρατε εσείς.

- Κυνίσκα : Ναι, γιατί η νίκη ανήκει στους ιδιοκτήτες των αλόγων που πληρώνουν πολλά λεφτά για να τα συντηρούν και να τα προπονούν. Για τον ηνίοχο το βραβείο είναι μια μάλλινη κόκκινη κορδέλα-ταινία που ο ιπποτρόφος, ο ιδιοκτήτης δηλαδή του αλόγου του δένει στο μέτωπο.


289

- ................... : Kι από ότι ξέρουμε υπάρχουν κι άλλα αγωνίσματα αρματοδρομιών στην Ολυμπία όπως: η συνωρίδα όπου το άρμα σέρνουν δύο άλογα ή πώλοι, νεαρά δηλαδή άλογα.(δείχνω εικόνα και καρτέλα)

- Κυνίσκα : Παίρνει τον αμφορέα και πριν φύγει λέει). Ευχαριστώ. Είναι πολύ καλή η δουλειά σας. Σας ευχαριστώ. (φεύγει)

- ................... : (Κρατούν τους αμφορείς που τους έμειναν και λένε) Νομίζω αρκετά δουλέψαμε σήμερα. Κουραστήκαμε!

- ................. : Ναι ! Ναι, αλλά μπροστά στη χαρά που νιώσαμε βλέποντας τους ολυμπιονίκες μας να ικανοποιούνται τόσο πολύ από τη δουλειά μας, η κούραση που έχουμε δεν είναι τίποτα.

- ................... : Ακόμη αν σκεφτείς ότι τα έργα μας θα μείνουν και θα περάσουν από γενιά σε γενιά, δίνοντας στοιχεία και πληροφορίες για τους ολυμπιονίκες μας, τα αγωνίσματα και την Ολυμπία τότε η χαρά μας είναι ακόμη μεγαλύτερη.

- ................... : Ας ευχηθούμε οι Ολυμπιακοί Αγώνες να συνεχίσουν να γίνονται τα επόμενα χρόνια και για όλες τις επόμενες γενεές που θα έρθουν στο μέλλον.

- ................... : Ναι, και να δοθεί το μήνυμα των Ολυμπιακών αγώνων για ΕΙΡΗΝΗ, ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ, ΕΝΟΤΗΤΑ και ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗ.


290

10.2 Εφαρμογή μεθοδολογίαςodysseas/webs/2004_ano/perigrafes/... ·...

Documents

Transcript of 10.2 Εφαρμογή μεθοδολογίαςodysseas/webs/2004_ano/perigrafes/... ·...