1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που...

157
Τ.Ε.Ι. ΑΘΗΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΓΡΑΦΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΩΝ ΤΕΧΝΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ του σπουδαστή: Αλέξανδρου Σακελλαρίου Αρ. Μητρώου: 36/88 ΘΕΜΑ: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΩΝ. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ, ΔΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΘΗΣΑΥΡΟΥ ΟΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΩΝ Υπεύθυνος καθηγητής: Μαρία Χατζηδάκη 1

Transcript of 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που...

Page 1: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Τ.Ε.Ι. ΑΘΗΝΑΣΣΧΟΛΗ ΓΡΑΦΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΩΝ

ΣΠΟΥΔΩΝΤΜΗΜΑ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΩΝ ΤΕΧΝΗΣ

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑτου σπουδαστή:

Αλέξανδρου ΣακελλαρίουΑρ. Μητρώου: 36/88

ΘΕΜΑ:

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΩΝ.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ, ΔΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΘΗΣΑΥΡΟΥ ΟΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ

ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΩΝ

Υπεύθυνος καθηγητής:Μαρία Χατζηδάκη

1

Page 2: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

ΑΘΗΝΑ2005

2

Page 3: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελ.Περιεχόμενα ............................... ................................................... 2

Περίληψη......................................................................................... 3

Abstract........................................................................................... 4

1.0 Εισαγωγή......................................................................................... 5

2.0 Η ορολογία της συντήρησης.......................................................... 7

2.1 Η αναγκαιότητα της οργάνωσης της ορολογίας της

συντήρησης......................................................................................

.............

9

2.2 Χρήση συστημάτων ορολογίας στην τεκμηρίωση της

συντήρησης των έργω

τέχνης.................................................................

12

3.0 Θησαυροί όρων............................................................................... 15

3.1 Είδη, δομή και χαρακτηριστικά θησαυρών................................ 17

3.2 Ηλεκτρονικές εφαρμογές διαχείρισης θησαυρών........................ 21

4.0 Λεξιλόγια, προγράμματα συγκέντρωσης όρων και θησαυροί

σχετικοί με την ορολογία της συντήρησης...................................

27

4.1 Λεξιλόγια και προγράμματα συγκέντρωσης όρων για τη

συντήρηση έργων

τέχνης....................................................................

27

4.2 Θησαυροί όρων για τη συντήρηση .............................................. 34

4.3 Λεξιλόγια και προγράμματα για την οργάνωση της ορολογίας

για τη συντήρηση τοιχογραφιών ..................................................

49

5.0 Μεθοδολογία ανάπτυξης θησαυρού όρων για τη συντήρηση

τοιχογραφιών ..................................................................................

55

5.1 Βασική οργάνωση ιεραρχιών και όρων οδηγών (guide

terms)...............................................................................................

59

5.2 Αλφαβητική ταξινόμηση των όρων............................................... 65

5.3 Ιεραρχική και γραφική παρουσίαση θησαυρού........................... 78

5.4 Χρήση του θησαυρού ορολογίας για τη συντήρηση

τοιχογραφιών σε ηλεκτρονικές

97

3

Page 4: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

εφαρμογές..................................................

6.0 Συμπεράσματα - Συζήτηση............................................................ 103

Βιβλιογραφία................................................................................... 105

Περίληψη

Η εργασία αυτή είχε στόχο της να παρουσιάσει, μια πρώτη προσέγγιση στην οργάνωση της

ορολογίας της συντήρησης των τοιχογραφιών σε μια δομημένη ιεραρχική μορφή θησαυρού.

Ένας θησαυρός ορολογίας είναι το ελεγχόμενο λεξιλόγιο μιας γνωστικής περιοχής,

επαυξημένο με ρητές σημασιολογικές συσχετίσεις μεταξύ των εννοιών που περιγράφει.

Η έλλειψη οργανωμένης ορολογίας στη συντήρηση δυσκολεύει την επικοινωνία και τη

συνεργασία μεταξύ συντηρητών ή μεταξύ συντηρητών και άλλων ειδικοτήτων που ασχολούνται με τη

συντήρηση. Τα τελευταία χρόνια γίνεται μια διεθνής προσπάθεια από διάφορα ερευνητικά

προγράμματα, ιδρύματα, ινστιτούτα και μουσεία για την οργάνωση λεξιλογίων στη συντήρηση και στις

τέχνες γενικότερα.

Η δομή ενός θησαυρού στηρίζεται σε καθορισμένα πρότυπα και κανόνες καθώς και τη

σημασιολογική τους συσχέτιση και έχει σκοπό την καταγραφή όρων με κάποιο συγκεκριμένο θεματικό

ενδιαφέρον, την ιεράρχηση των σχετικών όρων, που η χρήση τους κάνει ευκολότερη την επικοινωνία

και την διαλειτουργικότητα μεταξύ ηλεκτρονικών συστημάτων και μεταξύ διαφορετικών θησαυρών

καθώς και τη σταθερότητα του ευρετηριασμού,

Στην συγκεκριμένη εργασία, για την οργάνωση θησαυρού για τη συντήρηση των

τοιχογραφιών οροφογραφιών προτείνεται η οργάνωση των όρων κάτω από τις ιεραρχίες 1. Υλικά 2.

Τεχνικές 3. Φθορές και 4. Επεμβάσεις, καθώς και όροι οδηγοί για κάθε ιεραρχία. Επίσης παρουσιάζεται

η αλφαβητική ταξινόμηση των όρων ανα ιεραρχία, η ιεραρχική και γραφική απόδοση των όρων με

δενδρική και οδοντωτή δομή παρουσίασης θησαυρού και μια πιλοτική εφαρμογή του θησαυρού σε δύο

ηλεκτρονικά συστήματα διαχείρισης θησαυρών ελεύθερης χρήσης.

Τέλος παρουσιάζονται συνοπτικά τα συμπεράσματα και τονίζεται η αναγκαιότητα για

περαιτέρω συζήτηση και συνεργασία μεταξύ συντηρητών για την ανάπτυξη και ολοκλήρωση του τομέα

της θησαυρικής οργάνωσης της ορολογίας της συντήρησης

Λέξεις κλειδιά:

Θησαυρός ορολογίας για τη συντήρηση τοιχογραφιών, ορολογία συντήρησης έργων τέχνης,

συντήρηση τοιχογραφιών, θησαυρός όρων, ορολογία.

.

4

Page 5: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Abstract

The main object of present work is to present a first approach of terminology of conservation

of mural painting in a structured, hierarchical order of thesaurus form.

A thesaurus is a controlled vocabulary of a cognitive field arranged in a known order and struc-

tured so that relationships among terms are displayed clearly and identified by standardized relationship

indicators that are employed reciprocally.

The lack of standard conservation terminology makes difficult the communication and collabo-

ration between conservators and other experts in the field.

Nowadays there is an international effort by conservation institutes, museums and many Euro-

pean scientific projects aiming in the organization of a conservation terminology and arts in general.

A thesaurus structure is based on specific standards and rules as well as their semantic relation-

ships. Its main goal is the structured hierarchical terminology order which helps terms indexing, com-

munication, data searching and retrieval and the interoperability between different thesauri and elec-

tronic documentation systems.

The present work proposes, as a first approach to a thesaurus for conservation of mural paint-

ings structured on four hierarchies: 1. materials 2 techniques, 3. Alterations, 4. Interventions, as well as

the guide terms and thesauri relationships.

Thesaurus terms are presented in alphabetical order, in a hierarchical form and as a graphic dis-

play on a tree view. There is also an application on two freeware thesaurus management systems for the

development and editing of information retrieval thesauri.

Finally, the conclusions are briefly presented focusing on the need for a further discussion and

collaboration between conservators in order to achieve the development of conservation knowledge the-

saurus.

Keywords:

Thesaurus for conservation of wall paintings, thesaurus for conservation of mural paintings,

terminology for conservation, terminology for conservation of mural painting, terminology, thesaurus,

conservation of wall paintings,

5

Page 6: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

1.0 Εισαγωγή

Σκοπός της παρούσας εργασίας, που ξεκίνησε το Μάρτιο του 2004 και ολοκληρώθηκε

τον Ιούνιο του 2005, ήταν η διερεύνηση του χώρου της ορολογίας για τη συντήρηση των

τοιχογραφιών και οροφογραφιών και μια πρώτη προσέγγιση στο ζήτημα της δημιουργίας

θησαυρού όρων.

Το πρόβλημα της έλλειψης οργανωμένης και κοινά αποδεκτής ορολογίας για τη

συντήρηση των αρχαιοτήτων και των έργων τέχνης είναι γνωστό σε όλους όσους ασχολούνται με

αυτό το αντικείμενο. Τα προβλήματα που απορρέουν από αυτή την έλλειψη είναι πολλά, όπως η

αδυναμία ικανοποιητικής επικοινωνίας και κατανόησης μεταξύ συντηρητών, ή μεταξύ συντηρητών

και άλλων ειδικοτήτων, η σύγχυση στην ονοματοδότηση φαινομένων, διαδικασιών, μηχανισμών

και αιτίων φθορών, η δυσκολία στην τεκμηρίωση της κατάστασης διατήρησης αντικειμένων με

έναν ενιαίο και σαφή τρόπο, όπως και η δυσκολία στην εφαρμογής προτύπων στην τεκμηρίωση,

ιδιαίτερα στην ηλεκτρονική της μορφή κ.ά.

Έτσι, στο πλαίσιο της πτυχιακής εργασίας, έγινε μια προσπάθεια συλλογής όρων που

αφορούν στη συντήρηση των τοιχογραφιών, τα υλικά και τις τεχνικές κατασκευής τους, τις φθορές

και τις επεμβάσεις συντήρησης, επιδιόρθωσης, προσθήκης στοιχείων. Ακολούθως έγινε μια πρώτη

προσπάθεια οργάνωσης των όρων σε δομημένη ιεραρχική μορφή θησαυρού, Παράλληλα έγινε

γενικότερη διερεύνηση του πεδίου τόσο σε ότι αφορά σε λεξιλόγια ορολογίας της συντήρησης και

ηλεκτρονικές εφαρμογές λεξικών και θησαυρών ορολογίας, ορολογικά συστήματα και συστήματα

οργάνωσης θησαυρών και σχετικών προτύπων, ώστε να τεκμηριωθεί η παρούσα κατάσταση στον

τομέα καθώς και οι δυνατότητες εξέλιξης και ανάπτυξης τους.

Τα βασικότερα προβλήματα για την οργάνωση της ορολογίας της συντήρησης είναι ο

τεράστιος όγκος πληροφοριών που χρειάζεται να καλύψει, από τα υλικά κατασκευής ή επέμβασης,

τις τεχνικές, τα ίχνη, σημάδια, στοιχεία, ευρήματα, υφολογικά χαρακτηριστικά, φθορές αίτια και

μηχανισμούς που τις περιγράφουν, επεμβάσεις κτλ.,

Ένας θησαυρός ορολογίας είναι το ελεγχόμενο λεξιλόγιο ενός συστήματος ευρετηρίου,

διευθετημένο βάσει μίας γνωστής τάξης και δομημένο έτσι ώστε ιεραρχίες, συνώνυμα και

συγγενικές σχέσεις μεταξύ των όρων να είναι ξεκάθαρα εκτεθειμένες και αναγνωρισμένες με

κριτήριους δείκτες σχετιζόμενους μεταξύ τους [ISO 2788, 1986].

Σκοπός του θησαυρού είναι η καταγραφή όρων με συγκεκριμένο θεματικό ενδιαφέρον και

η εξασφάλιση της σταθερότητας του ευρετηριασμού, ιδιαίτερα στη σε συστήματα διαχείρισης και

6

Page 7: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

ανάκτησης πληροφοριών καθώς και η διευκόλυνση της ανάκτησης της πληροφορίας, αλλά και η

απόδοση του εύρους και του σημασιολογικού πλούτου του γνωστικού αντικειμένου.

7

Page 8: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

2.0 Η ορολογία της συντήρησης των έργων τέχνης

Η ορολογία της συντήρησης των έργων τέχνης περιλαμβάνει όρους που καλούνται να

περιγράψουν είδη αντικειμένων, υλικά, τεχνικές κατασκευής, χαρακτηριστικά και ιδιότητες,

αισθητικά χαρακτηριστικά και ύφος, παθολογία, φθορές διαδικασίες και μηχανισμούς φθορών,

παράγοντες φθοράς, τρόπους επέμβασης και αντιμετώπισης προβλημάτων διατήρησης κ.ά.

Για ορισμένες από αυτές τις κατηγορίες υπάρχουν ήδη οργανωμένα λεξιλόγια που

περιγράφουν υλικά ή τρόπους κατασκευής,. Στις περισσότερες όμως περιπτώσεις ο συντηρητής

αναγκάζεται να αυτοσχεδιάσει προκειμένου να χρησιμοποιήσει την καταλληλότερη ορολογία για

να τεκμηριώσει τις παρατηρήσεις του, να εκτιμήσει ή να καταγράψει αποτελέσματα εξέτασης

μελέτης ή εργασιών συντήρησης και να επικοινωνήσει με συναδέλφους του ή με ειδικούς από

άλλους τομείς.

Η ορολογία της συντήρησης, όπως και η ίδια η γλώσσα, παραμένει πάντα σε μια

διαδικασία εξέλιξης, σε συνάρτηση με την κοινωνική, πολιτιστική, οικονομική, πολιτική

κατάσταση της εποχής.

Η αναγκαιότητα της χρήσης μιας σχετικά οργανωμένης και αποδεκτής ορολογίας πηγάζει

από τις δυνατότητες που προσφέρει για αποτελεσματική επικοινωνία και κατανόηση μεταξύ

ειδικών του τομέα.

Οι επιπτώσεις της ελλιπούς οργάνωσης της ορολογίας της συντήρησης και του

λεξικολογικού ελέγχου που υπάρχουν στην τεκμηρίωση τόσο του φυσικού όσο και του λογικού

αντικειμένου είναι μεγάλες και εμφανείς σε οποιονδήποτε έχει ήδη ασχοληθεί με το θέμα ή έχει

επιχειρήσει τη μελέτη ή αναζήτηση αρχείων συντήρησης.

Οι δημοσιευμένες έρευνες και μελέτες σχετικά με την ορολογία της συντήρησης είναι

λίγες και συνήθως εντάσσονται σε γενικότερες έρευνες για την τεκμηρίωση στη συντήρηση.

Το φθινόπωρο του 1994 έγινε μια μελέτη1, από τον J. Douglas [Douglas J., 1995], στη

διάρκεια της οποίας απεστάλησαν ερωτηματολόγια σε 729 συντηρητές μέλη της Καναδικής και της

διεθνούς κοινότητας συντηρητών, όπως επίσης και σε εφόρους και υπεύθυνους διαχείρισης

Καναδικών μουσείων.

Το ερωτηματολόγιο, μεταξύ άλλων, περιείχε μια ενότητα με ερωτήσεις σχετικά με την

ορολογία στη συντήρηση. Λίγο περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες (53%) επισήμαναν τη

χρήση κάποιας ειδικής ορολογίας για τη συντήρηση την οποία χρησιμοποιούσαν για την εισαγωγή

στοιχείων καταγραφής στις αναφορές συντήρησης που χρησιμοποιούσαν. Στους ερωτηθέντες που

1 Conservation Documentation Research Project, The Conservation Data Recording Requirements Survey

8

Page 9: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

απάντησαν ότι χρησιμοποιούν ειδική ορολογία της συντήρησης ζητήθηκε να προσδιορίσουν τη

μορφή της ορολογίας που χρησιμοποιούν για την καταγραφή διάφόρων τύπων δεδομένων της

συντήρησης.

Λιγότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες σημείωσαν ότι τα δελτία της κατάστασης

διατήρησης (condition report) είναι ο βασικός τύπος δεδομένων στον οποίο χρησιμοποιείται

ελεγχόμενο λεξιλόγιο, το οποίο συνήθως ήταν μια λίστα με όρους που περιγράφουν συνοπτικά την

κατάσταση διατήρησης.

Περίπου το 65% από αυτές τις λίστες είναι ατομικές επιλογές των συντηρητών που τις

συνέταξαν, το υπόλοιπο αφορά σε δημοσιευμένες αναφορές, όπως το Γλωσσάριο χρήσιμων όρων

για τη συντήρηση2 της Elizabeth Phillimore.

Μόνο το 33% χρησιμοποιεί ελεγχόμενο λεξιλόγιο στα δελτία συντήρησης (treatment re-

ports), και από αυτούς τα δύο τρίτα χρησιμοποιούν λίστες με όρους που έχουν συντάξει οι ίδιοι,

εκτός από 8 άτομα, που απάντησαν ότι χρησιμοποιούν «μη δημοσιευμένες αναφορές».

Από επισκόπηση βάσεων δεδομένων ινστιτούτων του Canadian Heritage Information Net-

work (CHIN), φαίνεται ότι αρκετά ινστιτούτα χρησιμοποιούν κωδικούς για τα πεδία που αφορούν

στη συντήρηση, ως υποκατάστατο ενός ελεγχόμενου-δεσμευμένου λεξιλογίου [Douglas J., 1995].

Τα μέλη της διεθνούς κοινότητας συντηρητών έδειξαν μια τάση για χρήση όρων από τη

γενικότερη βιβλιογραφία της συντήρησης, ως πηγή για την ορολογία που χρησιμοποιούν, και μόνο

μια εξειδικευμένη πηγή ορολογίας (μέχρι το 1995 που έγινε η μελέτη) τον θησαυρό Art and Ar-

chaeology Thesaurus του Getty Art History Information Program.

Ενώ μόνο 14 από αυτούς που απάντησαν αναγνώρισαν τη χρησιμότητα των ελεγχόμενων-

δεσμευμένων λεξιλογίων στην τεκμηρίωση της συντήρησης.

Όταν ερωτήθηκαν εάν θα ήταν πρόθυμοι να αντικαταστήσουν την ορολογία που

χρησιμοποιούν με μια πιο οργανωμένη και κοινά αποδεκτή ορολογία που θα πρότεινε το CHIN, το

72% απάντησε «όχι» ή «δεν απαντώ».

Από τα αποτελέσματα της μελέτης φαίνεται ότι υπάρχει ασάφεια και έλλειψη κατανόησης

για τη φύση αλλά και τη χρησιμότητα της ορολογίας στη συντήρηση, όπως επίσης και του

λεξικολογικού ελέγχου, τη χρήση ελεγχόμενων/δεσμευμένων λεξιλογίων, είτε αυτή αφορά

αυτοματοποιημένα ηλεκτρονικά συστήματα, είτε την παραδοσιακή τεκμηρίωση.

Για τις ανάγκες μεταπτυχιακής εργασίας με θέμα την τεκμηρίωση των εργασιών

συντήρησης [Chadjidakis M., 2001], υποβλήθηκε ερωτηματολόγιο με 63 ερωτήσεις σχετικά με την

2 Phillimore Ε., 1976, A Glossary of Terms Useful in Conservation: with a supplement on reporting the condition of antiquit-ies, Ottawa: Canadian Museum Association, 1976

9

Page 10: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

τεκμηρίωση σε 46 συντηρητές που εργάζονται στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Η υποβολή του

ερωτηματολογίου ξεκίνησε το Νοέμβριο του 1999 και ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2000.

Οι συντηρητές που ερωτήθηκαν καλύπτουν μια αρκετά ευρεία κλίμακα ηλικιακά και ως

προς το είδος της απασχόλησής τους. Εργάζονται από 1 – 28 χρόνια σε εργαστήρια συντήρησης

του Υπ.Πο ή σε ιδιωτικά εργαστήρια συντήρησης, οι περισσότεροι είναι απόφοιτοι σχολών

συντήρησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και σχεδόν όλοι χρησιμοποιούν ηλεκτρονικό

υπολογιστή σε κάποια φάση της εργασίας τους.

Η έλλειψη οργανωμένης ορολογίας θεωρήθηκε από τη συντριπτική πλειονότητα των

ερωτηθέντων ως μείζον πρόβλημα στην επικοινωνία μεταξύ των συντηρητών αλλά και κατά τη

διάρκεια συνεργασίας με άλλους ειδικούς επιστήμονες. Από τρεις από τους ερωτηθέντες,

αναφέρθηκε ότι αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα λόγω της ύπαρξης εξειδικευμένων κωδίκων

επικοινωνίας, που δεν συνιστούν μεν οργανωμένη ορολογία, αλλά επιτρέπουν την γρήγορη

κατανόηση του θέματος. Από πολλούς από τους ερωτηθέντες επισημάνθηκε η σύγχυση μεταξύ

παρόμοιων όρων που μπορεί να οδηγήσει σε εσφαλμένες εντυπώσεις και συμπεράσματα.

Σήμερα, στη διεθνή κοινότητα γίνεται μια προσπάθεια για την οργάνωση λεξιλογίων της

συντήρησης, τη δημιουργία πολυγλωσσικών εργαλείων ορολογίας και την καθιέρωση προτύπων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Προτυποποίησης (CEN-Centre Européen de

Normalisation, European Committee for Standardization) έχει ξεκινήσει ένα έργο προτυποποίησης

της; πολιτισμικής κληρονομιάς (CEN-TC 346 “Conservation of Cultural Property), το οποίο

περιλαμβάνει ένα μέρος για τη δημιουργία και οργάνωση ευρωπαϊκού λεξιλογίου για τη

συντήρηση3.

2.1 Η αναγκαιότητα της οργάνωσης της ορολογίας της συντήρησης των έργων τέχνης

Μια από τις βασικές αρχές για την ορθή σχεδίαση και εφαρμογή πρακτικών της

συντήρησης των αρχαιοτήτων και των έργων τέχνης είναι η συνεργασία μεταξύ συντηρητών ή

μεταξύ συντηρητών και ειδικών από άλλους τομείς, όπως αρχαιολόγους, ιστορικούς, φυσικούς,

χημικούς, βιολόγους, πρακτικούς τεχνίτες κ.ά.

Για την αποτελεσματική όμως επικοινωνία και κατανόηση μεταξύ ειδικών είναι απολύτως

απαραίτητη η χρήση μιας κοινής γλώσσας, δηλαδή μιας αποδεκτής ορολογίας στο αντικείμενο. Η 3 European Committee for Standardization, CEN-TC 346 “Conservation of Cultural Property” on-line η διεύθυνση: http://www.cenorm.be/cenorm/businessdomains/businessdomains/others/workprogramme.asp

10

Page 11: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

ανάγκη προβάλλει ακόμη πιο επιτακτική στην περίπτωση συνεργασιών μεταξύ ειδικών που

προέρχονται από διαφορετικές χώρες, με διαφορετικό γνωστικό υπόβαθρο και γλώσσα.

Όπως αναφέρεται και στην έκδοση του ICOM, Ο Συντηρητής, Ορισμός του

Επαγγέλματος: Η διεπιστημονική συνεργασία έχει μεγάλη σημασία, γιατί σήμερα ο συντηρητής πρέπει

να εργάζεται ως μέρος μιας ομάδας. Όπως ο χειρούργος δεν μπορεί ταυτόχρονα να είναι

ακτινολόγος, παθολόγος ή ψυχολόγος, ο συντηρητής δεν μπορεί να είναι εμπειρογνώμων στην τέχνη,

την ιστορία των πολιτισμών, τη χημεία ή τις άλλες φυσικές ή ανθρωπιστικές επιστήμες. Όπως και το

επάγγελμα του χειρούργου έτσι και η εργασία του συντηρητή μπορεί και πρέπει να συμπληρώνεται από

τα αναλυτικά και ερευνητικά συμπεράσματα των άλλων μελετητών.

Αυτή η συνεργασία θα λειτουργήσει επωφελώς αν ο συντηρητής είναι σε θέση να θέσει τα

ερωτήματά τους με επιστημονικό τρόπο και με ακρίβεια να ερμηνεύσει σωστά τις απαντήσεις [ICOM,

1985].

Σήμερα, οι ανάγκες για ευρύτερη και ταχύτερη επικοινωνία και συνεργασία με σύγχρονα

ηλεκτρονικά μέσα προϋποθέτουν συν τοις άλλοις και τη χρήση οργανωμένης και ευρέως

αποδεκτής ορολογίας στον τομέα.

Όμως ποια είναι η ειδική χρησιμότητα της οργάνωσης της ορολογίας? Γιατί δεν

καταρτίζουμε απλά αλφαβητικούς καταλόγους με όρους?

Η ιεραρχική οργάνωση της ορολογίας επιτρέπει τον έλεγχο της πληρότητας και δίνει μια

άμεση εικόνα για την ανάπτυξη ή όχι ενός «κλαδιού» - τομέα της ορολογίας στη γλώσσα

ανάπτυξης.

Η θησαυρική οργάνωση επιτρέπει τη συμβατή λειτουργία ειδικών λεξιλογίων με άλλους

ήδη υπάρχοντες θησαυρούς όρων ενώ η πολυιεραρχική οργάνωση της ορολογίας ιδιαίτερα και με

τη χρήση των όρων οδηγών (guide terms) δίνει σφαιρικά το γνωστικό σύμπαν του αντικειμένου

που διαπραγματεύεται.

Σήμερα η τεκμηρίωση στη συντήρηση είναι μια πάγια και επιβεβλημένη τακτική πριν,

κατά τη διάρκεια και μετά από το πέρας των εργασιών συντήρησης ενός αντικειμένου. Η

αποτελεσματική εφαρμογή παραδοσιακών ή ηλεκτρονικών συστημάτων τεκμηρίωσης εξαρτάται

κατά πολύ από την χρήση της κατάλληλης ορολογίας.

Η χρήση της ορολογίας και ο ευρετηριασμός με τη βοήθειά της είναι μια διαδικασία που

μπορεί να περιγράψει το περιεχόμενο ενός τεκμηρίου, ενός αντικειμένου ή ενός γεγονότος με την

επιλογή των όρων που παρέχουν την πληρέστερη αναπαράστασή του [Guzman M., Verstappen B.,

2003].

11

Page 12: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 2.1 και 2.2. Κάρτες εισαγωγής αντικειμένων του museum Documentation Association όπου απαιτείται η χρήση ελεγχόμενου λεξιλογίου για την αποτελεσματική χρήση,επεξεργασία και τεκμηρίωση των δεδομένων (πηγή: MDA Manual Systems, Museum Object Card http://www.mda.org.uk/mansys.htm#mdacard)

12

Page 13: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 2.3 Δείγμα θησαυρού τεκμηρίωσης του Υπ.Πο για το Εθνικό Αρχείο Μνημείων [πηγή: Διεύθυνση Αρχείου Μνημείων και Δημοσιευμάτων, Εθνικό Αρχείο Μνημείων].

2.2 Χρήση συστημάτων ορολογίας στην τεκμηρίωση της συντήρησης των έργω τέχνης.

Με την ανάπτυξη ηλεκτρονικών εφαρμογών και συστημάτων τεκμηρίωσης γρήγορα

διαπιστώθηκε η έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ των χρηστών και των δημιουργών ή συντηρητών

πληροφοριακών συστημάτων.

Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές καταλαβαίνουν γράμματα ή σύμβολα αλλά όχι γραμματικές

φόρμες, διαφορετική ορθογραφία λέξεων ή συνώνυμα. Έτσι, σε πολλές περιπτώσεις τη λύση έδωσε

ένα δεσμευμένο ελεγχόμενο λεξιλόγιο που περιλαμβάνεται μέσα σε ένα σύστημα και το οποίο

επιτρέπει στο χρήστη να επιλέξει αποκλειστικά από μια λίστα τιμών. Στα παρακάτω παραδείγματα

(εικόνα 2.4 και 2.5) παρουσιάζεται μια περίπτωση επιλογής τιμών από ένα δεσμευμένο λεξιλόγιο.

Η δυνατότητα που προσφέρει η συστηματική τεκμηρίωση με προηγμένα ηλεκτρονικά

συστήματα εκμηδενίζεται αν δεν υποστηριχθεί από πρότυπη και αποδεκτή ορολογία του πεδίου.

Ο αποτελεσματικός ευρετηριασμός, ιδιαίτερα σε σύνθετα γνωστικά πεδία και η

συνεργασία και διαλειτουργικότητα μεταξύ ηλεκτρονικών συστημάτων είναι δυνατό να επιτευχθεί

13

Page 14: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

μόνο με την καθιέρωση, αποδοχή και χρήση κοινής ορολογίας ή ακόμη καλύτερα, ευέλικτων

μονογλωσσικών ή πολυγλωσσιών θησαυρικών συστημάτων.

Είναι προφανές ότι δεν είναι δυνατόν να εντοπισθούν και να συνδυαστούν πεδία που

αναφέρονται στο ίδιο φαινόμενο με διαφορετική όμως ονομασία. έτσι, η ανάπτυξη και χρήση

πρότυπων λεξιλογίων και αναπτυγμένων θησαυρικών συστημάτων είναι απαραίτητη προκειμένου

να εξελιχθεί και να αναπτυχθεί μια προηγμένη σύγχρονη και συνεπής ηλεκτρονική τεκμηρίωση

των εργασιών συντήρησης αντικειμένων της πολιτισμικής κληρονομιάς.

Εικόνα 2.4 Λίστα ελεγχόμενου λεξιλογίου για την επιλογή υλικών κατασκευής της εφαρμογής Conservation Data Systems (CDS-Documentation) για την τεκμηρίωση των εργασιών συντήρησης.

14

Page 15: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 2.5 Λίστα ελεγχόμενου λεξιλογίου για την επιλογή φθορών της εφαρμογής Conservation Data Systems (CDS-Documentation) για την τεκμηρίωση των εργασιών συντήρησης.

15

Page 16: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

3.0 Θησαυροί όρων

Σύμφωνα με το Διεθνή Οργανισμό Προτυποποίησης (ISO, 1986) θησαυρός όρων

ονοµάζεται το ελεγχόµενο λεξιλόγιο µιας γνωστικής περιοχής, επαυξηµένο µε ρητές σημασιολογικές

συσχετίσεις μεταξύ των εννοιών που περιγράφει.

Ο γλωσσικός θησαυρός ως έννοια εισήχθη το 1852 από τον Peter Mark Roget και το έργο

του ‘Thesaurus of English Words and Phrases’ και αφορούσε στα λεξικά που στόχευαν στο να

βοηθήσουν συγγραφείς να βρουν συνώνυµα ή περισσότερο ακριβείς όρους. Με την πάροδο όµως

του χρόνου και την εµφάνιση της ηλεκτρονικής επικοινωνίας και των βάσεων δεδοµένων, η έννοια

του Θησαυρού αλλάζει σηµασία. Η αλλαγή αυτή έρχεται εκατό περίπου χρόνια µετά τον Peter Mark

Roget, το 1952, στα εργαστήρια της IBM µε εκφραστή τον H.P. Luhn ο οποίος αναζητούσε µια

υπολογιστική διαδικασία που θα δηµιουργούσε µια λίστα ελεγχόµενων όρων για τον ευρετηριασµό

επιστηµονικής βιβλιογραφίας [Ματσαρίδης, Γ. 2001].

Ένας από τους µεγαλύτερους σύγχρονους Θησαυρούς είναι ο Arts and Architecture

Thesaurus, που περιλαµβάνει περίπου 125.000 όρους οι οποίοι περιγράφουν την τέχνη, την

αρχιτεκτονική, τις διακοσµητικές τέχνες, και τον υλικό πολιτισµό. Σύµφωνα µε τον AAT, ένας

θησαυρός ‘είναι το ελεγχόµενο λεξιλόγιο ενός συστήµατος ευρετηριασµού, τοποθετηµένο µε σειρά

γνωστή και µε δοµή τέτοια ώστε σχέσεις συνωνυµίας, ιεραρχίας ή όποιας άλλης συσχέτισης να είναι

σαφώς ορατές και αναγνωρίσιµες από τυποποιηµένους δείκτες σχέσεων. Ο σκοπός τους είναι να

διασφαλίσουν την συνοχή στον ευρετηριασµό, ιδιαίτερα στα συστήµατα διαχείρισης και ανάκτησης

πληροφορίας, και να διευκολύνουν την ανάκτηση της πληροφορίας [Ματσαρίδης, Γ. 2001. Έτσι,

σύµφωνα µε έναν πιο χρηστικό ορισµό, ένας Θησαυρός όρων αποτελεί µια δοµηµένη συλλογή

εννοιών και όρων που στόχο έχει την αποτελεσµατική ανάκτηση της πληροφορίας [Ματσαρίδης, Γ.

2001] και τη διευκόλυνση της εξερεύνησης ενός θεματικού τομέα.

Η ταξινόμηση της ορολογίας οδηγεί σε επιτυχείς εξειδικεύσεις και γενικεύσεις εννοιών που

βοηθούν την καλύτερη κατανόηση ενός ζητήματος, καθώς και στη διάκριση και την αποσαφήνιση

των χαρακτηριστικών του.

Ένας θησαυρός μπορεί να περιλάβει οντότητες του φυσικού κόσμου, όπως τύπους και

χαρακτηριστικά αντικειμένων, γεγονότα, δραστηριότητες, υφολογικά χαρακτηριστικά και περιόδους,

παράγοντες, δράστες, ομάδες δραστών, οργανισμούς, φυσικά χαρακτηριστικά, υλικά, τόπους κτλ. και

πνευματικές οντότητες, όπως θέματα ειδωμένα από μια συγκεκριμένη οπτική γωνία, κείμενα, σχέδια,

σύμβολα, δομές, μυθικές οντότητες, αξίες και αισθήματα, έννοιες που περιγράφουν άλλες έννοιες

κ.ά. Η περιγραφή των εννοιών αυτών μπορεί να γίνει με παραδείγματα, με το όνομα της έννοιας,

16

Page 17: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

οπτικοακουστικό υλικό ή με τη σημασιολογική της τοποθέτηση μέσω γενικεύσεων και

εξειδικεύσεων και συσχετίσεων με άλλες έννοιες, όπως σε ένα θησαυρό.

Ένας θησαυρός ορολογίας μπορεί να είναι μονόγλωσσος ή πολύγλωσσος.

Ένας πολύγλωσσος θησαυρός μπορεί να υλοποιηθεί με ενδοθησαυρικές συνδέσεις σε κάθε

έννοια, με μετάφραση όρων που όμως συχνά δεν αποδίδουν σωστά την εξειδικευμένη ορολογία μιας

γλώσσας, ή με μια διαγλωσσική αντιμετώπιση όπου μπορεί να εισαχθούν νέες έννοιες κοινής

αποδοχής, ώστε να αποδίδεται πιστότερα η σημασιολογική σύνδεση των όρων κάθε γλώσσας.

Η χρήση αναγνωρισμένων προτύπων κάνει ευκολότερη την επικοινωνία και

διαλειτουργικότητα μεταξύ θησαυρών ή ακόμη την ενσωμάτωση θησαυρών ή τμημάτων θησαυρών

σε συστήματα τεκμηρίωσης ή εργαλεία αναζήτησης πληροφοριών.

Για τη δημιουργία θησαυρών είναι σε χρήση αρκετά πρότυπα όπως οι Αγγλο-Αμερικανικοί

κανόνες καταλογογράφησης4 (Anglo-American cataloguing rules), τα βρετανικά πρότυπα για τη

δημιουργία μονόγλωσσου5 (British standard guide to establishment and development of monolingual

thesauri) και πολύγλωσσου θησαυρού6, (British standard guide to establishment and development of

multilingual thesauri). Τα πρότυπα δίνουν οδηγίες για τη δόμηση του θησαυρού, το είδος των

συσχετίσεων που πρέπει να περιληφθούν

Ένα γενικά αποδεκτό και σε ευρεία χρήση πρότυπο είναι οι οδηγίες για τη σύσταση και

ανάπτυξη μονόγλωσσου7 και πολύγλωσσου8 θησαυρού του Διεθνούς Οργανισμού Προτυποποίησης

(ISO).

Η Διεθνής Ομάδα Εργασίας για την Ορολογία του Ινστιτούτου Getty εξέδωσε το 1999

οδηγίες για τη δημιουργία γλωσσικών αντιστοιχιών: βασισμένο στο μοντέλο του θησαυρού ΑΑΤ9.

Με αυτό το πρότυπο υποστηρίζεται η διαδικασία δημιουργίας αντιστοιχιών μεταξύ όρων του ΑΑΤ

και άλλων ελεγχόμενων λεξιλογίων σε διαφορετική γλώσσα [International Terminology Working

Group, 1999].

4 Anglo-American cataloguing rules, 1998, 2nd ed., 1998 revision, with separate 1999 amendments. - London : Library Asso-ciation.5 British standard guide to establishment and development of monolingual thesauri / British Standards Institution. - 1st rev. - London : BSI, 1987.6 British standard guide to establishment and development of multilingual thesauri / British Standards Institution. - London : BSI, 1985. 7 International Organization for Standardization (ISO) (ISO 2788) Guidelines for the Establishment and Development of Monolingual Thesauri, Edition: 2 ,International Organization for Standardization , 1986.8 International Organization for Standardization (ISO) ISO 5964 Guidelines for the Establishment and Development of Multi-lingual Thesauri , Edition: 2 ,International Organization for Standardization, 1985.9 International Terminology Working Group, 1999, Guidelines for Forming Language Equivalents: A Model Based on the Art & Architecture Thesaurus, The Getty Information Institute, June 1999, http://www.chin.gc.ca/Resources/Publications/Guidelines/English/index.html

17

Page 18: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 3.1 Παράδειγμα λογικής δομής για την τεκμηρίωση δημοσίευσης (πηγή: Anglo-American cataloguing rules, 1998).

3.1 Είδη, δομή και χαρακτηριστικά Θησαυρών

Ένας θησαυρός μπορεί να είναι προσανατολισμένος στη γλώσσα, δηλαδή τον όρο ή την

έννοια [Doerr M., Kalomoirakis D., 2000].

Οι θησαυροί που είναι προσανατολισμένοι στη γλώσσα έχουν ως στοιχείο-κλειδί τον όρο,

όπως αυτός περιγράφεται στον κόσμο των παραδοσιακών λεξικών. Σε αυτούς τους θησαυρούς οι

όροι ταξινομούνται σε μονές ιεραρχίες, δηλαδή με έναν μόνο ευρύτερο όρο (ΒΤ). Οι θησαυροί αυτού

του είδους λειτουργούν κυρίως ως εργαλεία αναζήτησης όρων παρά ως έκφραση επιπέδων

αφαίρεσης, ενώ η ερμηνεία τους εξαρτάται από τα συµφραζόµενα, είτε διότι ένας όρος δεν εκφράζει

όλες τις όψεις ενός γνωστικού αντικειμένου ή σε περίπτωση αλλαγής της σημασίας, είτε σε

περιπτώσεις οµωνυµίας. Ένα αδύνατο σημείο αυτού του είδους θησαυρών είναι ότι για την

αναζήτηση συχνά χρειάζεται να χρησιμοποιηθούν όροι που να εκφράζουν με έναν πιο ευρύ,

αφηρημένο ή σύνθετο τρόπο μια έννοια.

Οι θησαυροί που είναι προσανατολισµένοι στην έννοια βασίζονται σε μια γλώσσα

ταξινόμησης που εστιάζει στις έννοιες. Οι όροι είναι ταξινομούνται σε «όψεις» (facets) οργανωμένες

με εννοιολογικές σχέσεις. Σε αυτούς του θησαυρούς ένας όρος μπορεί να περιγράφει πολλές έννοιες

18

Page 19: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

και µία έννοια μπορεί να περιγράφεται από πολλούς όρους. Σε αυτή την περίπτωση η πλούσια

σημασιολογική διασύνδεση των όρων δίνει τη δυνατότητα για την αναζήτηση εννοιών και αποδίδει

σφαιρικά το γνωστικό αντικείμενο που διαπραγματεύεται.

Η ορολογία ενός θησαυρού προκύπτει από καταλόγους οργανισμών, μονογραφίες,

γλωσσάρια, εξειδικευμένα λεξικά, ειδικά προγράμματα και έργα για τη συγκέντρωση και

επεξεργασία όρων κτλ.

Σκοπός του θησαυρού είναι η καταγραφή όρων με κάποιο συγκεκριμένο θεματικό

ενδιαφέρον και η εξασφάλιση της σταθερότητας του ευρετηριασμού, ιδιαίτερα στη σε συστήματα

διαχείρισης και ανάκτησης πληροφοριών καθώς και η διευκόλυνση της ανάκτησης της

πληροφορίας.

Ένας θησαυρός δεν βάζει μόνο μαζί σχετικούς όρους αλλά τους δομεί ιεραρχικά με βάση

την αρχή του γένους/είδους, ώστε να βοηθηθεί η διερεύνηση και επιλογή της κατάλληλης ορολογίας.

Η σημασιολογική συσχέτιση των όρων γίνεται με δεσμούς υπωνυμίας, υπερωνυμίας,

συνωνυμίας. ή αντωνυμίας.

Ως συνωνυμία θεωρείται μια σχέση μεταξύ λέξεων όταν η μια μπορεί να αντικαταστήσει

την άλλη μέσα σε μια πρόταση χωρίς να μεταβληθεί η τιμή αλήθειας της πρότασης αυτής. Για

παράδειγμα ζωγραφική σε υγρό κονίαμα/ζωγραφική εφ’υγροίς/φρέσκο/νωπογραφία/fresco.

Περιλαμβάνονται όροι με διαφορετική γλωσσική προέλευση, κοινές ονομασίες και επιστημονικές

ονομασίες, κοινές ονομασίες και εμπορικές ονομασίες, όροι με γραμματικές διαφορές, διαφορετική

ορθογραφία, αρχικά και πλήρης ονομασίες κ.ά.

Ως αντωνυμία θεωρείται η σχέση σημασιολογικής αντίθεσης μεταξύ δύο λέξεων, δυαδική

αντωνυμία είναι όταν η ικανοποίηση του ενός απόκλειε την ταυτόχρονη ικανοποίηση του άλλου, π.χ.

σταθερός/ασταθής.

Ως υπωνυμία ορίζεται η ταξινομική σχέση εξειδίκευσης ενός κληρονομικού δικτύου. Σε

αυτή την περίπτωση η σημασία, το νόημα ενός όρου εμπεριέχεται στη σημασία ενός άλλου

υπερώνυμου όρου. Αντίστοιχα υπερώνυμος όρος είναι ο γενικότερος όρος που εμπεριέχει τη

σημασία άλλων υπώνυμων όρων (εξειδικεύσεων), π.χ. ο όρος κονίαμα είναι υπώνυμος του όρου

υλικό κατασκευής υποστηρίγματος. Η δεντρική αναπαράσταση σχέσεων υπωνυμίας-υπερωνυμίας

αναπαρίσταται με τον υπερώνυμο όρο να έχει τη θέση ρίζας και τους υπώνυμους όρους να

σχηματίζουν διακλαδώσεις.

Ο guide term (όρος οδηγός) είναι ένας κατασκευασμένος όρος, συνήθως μια φράση που

εισάγεται στην ιεραρχία ορισμένων θησαυρών για να υποδείξει τη λογική με την οποία προέκυψε η

συγκεκριμένη ταξινόμηση. [ISO 2788, 1986]. Ένας όρος ή μία φράση που χρησιμοποιείται για να

19

Page 20: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

δομήσει τους όρους σε μία ιεραρχία ομαδοποιώντας τους συνδεδεμένους όρους. Εμφανίζεται με

πλάγια γράμματα και μέσα σε αγκύλες και δεν χρησιμοποιείται σε ευρετηριασμό.

Η αρχή της λειτουργίας των guide terms μέσα σε ένα θησαυρό στηρίζεται στα qualia, των

οποίων η δομή παρέχει στις λέξεις λειτουργικές ετικέτες, συνδέοντάς τες µε ένα δίκτυο εννοιών

[Pustejovsky J. 2001].

Ιεραρχία (hierarchy) είναι μια γραφική διευθέτηση των όρων, που καταδεικνύει τις

ευρύτερες στενότερες σχέσεις τις σχέσεις γένους είδους, μεταξύ των όρων

Παρακάτω παρουσιάζονται συνοπτικά οι συσχετίσεις και οι βασικές έννοιες για τη

δημιουργία μονόγλωσσου θησαυρού Σύμφωνα με το πρότυπο ISO 2788 [ISO 2788, 1986].

SN Scope note Σημείωση – ορισμός που υποδεικνύει τη σημασία του όρου

USE Ο χρησιμοποιούμενος, προτεινόμενος όρος που προτείνεται για χρήση σε ευρετηριασμό ειδικά όταν υπάρχουν συνώνυμοι όροι.

UF Use for Ο όρος είναι ένας μη προτεινόμενος για χρήση συνώνυμος όρος.

TT Top term Ο όρος που βρίσκεται στην κορυφαία θέση της ιεραρχίας και δεν έχει κανέναν ευρύτερο όρο.

BT Broader term Ευρύτερος όρος: ο όρος που αναπαριστά μια έννοια με γενικότερη, ευρύτερη σημασία.

NT Narrower term Στενότερος όρος: ο όρος που αναφέρεται σε μια έννοια με πιο εξειδικευμένη σημασία.

RT Related term Συσχετιζόμενος όρος: ο όρος που συνδέεται με κάποιον άλλο χωρίς να είναι συνώνυμος, ευρύτερος ή στενότερος όρος

Πίνακας 3.1 Βασικές έννοιες για τη δημιουργία μονόγλωσσου θησαυρού [ISO 2788, 1986].

Η επιλογή του ενικού ή πληθυντικού αριθμού για την εισαγωγή ενός όρου σε θησαυρό

ορίζεται από τις ιδιαιτερότητες της γλώσσας που χρησιμοποιείται [ISO 2788, 1986].

Οι όροι που αναπαριστούν προϊόντα που μπορεί να είναι γνωστά με την κοινή αλλά και με

την εμπορική τους ονομασία προτιμάται να εισάγονται ως όροι στο θησαυρό με την κοινή ονομασία

και η εμπορική να περιλαμβάνεται ως UF/SYN [ISO 2788, 1986].

Η χρήση σύνθετων όρων ως προτεινόμενων όρων που περιλαμβάνουν περισσότερες από

μια λέξεις είναι προτιμότερο να αποφεύγεται, όταν υπάρχει μονολεκτικός όρος που αποδίδει την ίδια

έννοια [ISO 2788, 1986]. Οι σύνθετοι όροι συνήθως μπορούν να παρασταθούν με περισσότερες από

μια μορφές. Από αυτές θα πρέπει να επιλεγεί η καταλληλότερη και οι υπόλοιπες να περιληφθούν

στους UF/SYN όρους Η χρήση πολλών όρων που συνθέτουν μια νέα έννοια μπορεί να βοηθηθεί

στην ταξινόμηση και τον ευρετηριασμό από τη χρήση των κατάλληλων guide terms.

Η παρουσίαση ενός συστηματικού θησαυρού περιλαμβάνει δύο μέρη.

20

Page 21: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Κατηγορίες ταξινόμησης ή ιεραρχίες όρων διευθετημένες σύμφωνα με τη σημασία τους

και τις λογικές ενδοθησαυρικές σημασιολογικές συνδέσεις και συσχετίσεις.

Αλφαβητικό ευρετήριο που εισάγει και καθοδηγεί τον χρήστη στα κατάλληλα στο

συστηματικό τμήμα του θησαυρού [ISO 2788, 1986].

Μεταξύ αυτών των δύο τμημάτων είναι απαραίτητο να υπάρχει ένας σύνδεσμος, μια

διεύθυνση που θα κατευθύνει την αναζήτηση ή πιο απλά ένας κωδικός ταυτοποίησης του όρου [ISO

2788, 1986].

Η γραφική παρουσίαση του θησαυρού βοηθά την ταχεία κατανόηση του περιεχομένου και

του σημασιολογικού δικτύου του θησαυρού και περιλαμβάνει πάντα τους όρους και τις

διασυσχετίσεις μεταξύ τους. Δύο είναι οι βασικοί τρόποι γραφικής παρουσίασης θησαυρών: α. η

δεντρική δομή (tree structure) και η οδοντωτή ιεραρχική δομή (arrowgraphs).

Εικόνα 3.2 Δενδρική δομή για την παρουσίαση συσχετιζόμενων όρων (RT) στο θησαυρό AAT (πηγή: Tudhope D., Alani H., Jones C., 2005, Augmenting Thesaurus Relation-ships: Possibilities for Retrieval, Journal of Digital Information, Volume 1 Issue 8, http://jodi.ecs.soton.ac.uk/Articles/v01/i08/Tudhope/)

Ένας θησαυρός που περιλαμβάνει και μια γραφική παρουσίαση του περιεχομένου του

αποτελείται από:

τη γραφική παρουσίαση

το αλφαβητικό ευρετήριο

Η γραφική παρουσίαση περιορίζεται συνήθως στους προτεινόμενους όρους γιατί σε αυτό το

μορφότυπο είναι δύσκολο να χωρέσει ο ορισμός, οι συνώνυμοι όροι κτλ.

Το αλφαβητικό ευρετήριο περιλαμβάνει το πλήρες περιεχόμενο του θησαυρού με τον ορισμό,

συνώνυμους, συσχετιζόμενους, ευρύτερους και στενότερους όρους [ISO 2788, 1986].

21

Page 22: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 3.3 Οδοντωτή ιεραρχική δομή παρουσίασης θησαυρού. Οθόνη από το πρόγραμμα FACET που παρουσιάζει τη θησαυρική δόμηση για τον όρο πολυθρόνα (πηγή: Tudhope D., Bind-ing C., Blocks D., Cunliffe D., Compound Descriptors in Context: A Matching Function for Classi-fications and Thesauri on-line στη διεύθυνση: www.glam.ac.uk/soc/research/ hypermedia/publica-tions/jcdl02.pdf).

3.2 Ηλεκτρονικές εφαρμογές διαχείρισης θησαυρών

Υπάρχουν αρκετά συστήματα διαχείρισης θησαυρών με πολλές και διαφορετικές

δυνατότητες.

Στην παρούσα εργασία χρησιμοποιήθηκε η εφαρμογή TheW3210 του Tim Craven, σε

έκδοση 2005, η οποία υποστηρίζει τη δημιουργία, τροποποίηση και παρουσίαση θησαυρών

ορολογίας. Ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει τους δικούς του συνδέσμους και τα

αρχεία αναφοράς. Περιλαμβάνει τη δυνατότατα δημιουργίας ορισμών (SN), προτεινόμενου όρου

(USE), συνώνυμων (UF), ευρύτερων όρων (BT), στενότερων όρων (NT) και συσχετιζόμενων όρων

(RT) όπως επίσης και η αλφαβητική και ιεραρχική παρουσίαση των όρων.

Ακόμη, χρησιμοποιήθηκε η εφαρμογή Term tree11 του Tony Gill, έκδοση του 1995, που

διατίθεται από το Museum Documentation Association, (mda).

Η εφαρμογή Term tree επιτρέπει την ιεραρχική παρουσίαση όρων, συνοδεύεται από ένα

μικρό αριθμό παραδειγμάτων ορολογίας, αρχείο βοήθειας που προσφέρει, εκτός από τις οδηγίες

10 Διαθέσιμη on-line στη διεύθυνση: [http://publish.uwo.ca/~craven/freeware.htm]11 Διαθέσιμη on-line στη διεύθυνση: [http://www.tonygill.com/ttree173.zip]

22

Page 23: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

χρήση της εφαρμογής, εκτεταμένες πληροφορίες για την εφαρμογή λεξικολογικού ελέγχου σε

μουσεία.

Ένα από τα πιο ολοκληρωμένα συστήματα είναι το Σύστημα Διαχείρισης Θησαυρών (SIS-

TMS), το οποίο είναι συμβατό με τα πρότυπα ISO, βασίζεται στο Σύστημα Σημασιολογικού

Ευρετηριασμού (SIS), επιτρέπει την ανάπτυξη και διαχείριση πολύγλωσσων θησαυρών ορολογίας,

παρέχει την δυνατότητα χειρισμού πολλαπλών θησαυρών και των μεταξύ τους σχέσεων, την

δημιουργία όψεων και την δυναμική εξειδίκευση σχέσεων. To Σύστημα Σημασιολογικού

Ευρετηριασμού (SIS) είναι ένα ευέλικτο, υψηλών επιδόσεων σύστημα για διαχείριση εννοιών και

σημασιολογικών συνδέσμων [Institute of Computer Science, FORTH, 2001].

Εικόνα 3.4 Ιεραρχίες IsA των κλάσεων του SIS-TMS (πηγή: Institute of Computer Sci-ence, FORTH, 2001)

23

Page 24: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

24

Page 25: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 3.5 Δενδροειδής δομή παρουσίασης (Tree View) αποτελεσμάτων αναζήτησης του SIS-TMS (πηγή: Institute of Computer Science, FORTH, 2000)

Εικόνα 3.6 Ιεραρχική παρουσίαση αποτελεσμάτων του SIS-TMS (πηγή: Institute of Computer Science, FORTH, 2000)

25

Page 26: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 3.7 Δενδροειδής δομή παρουσίασης (Tree View) SIS-TMS (πηγή: Institute of Computer Science, FORTH, 2000)

Εικόνα 3.8 Αστεροειδής δομή παρουσίασης (Star View) αποτελεσμάτων από το SIS-TMS (πηγή: Institute of Computer Science, FORTH, 2000)

26

Page 27: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 3.9 Παράδειγμα Οργάνωσης Μοντέλου για το πληροφοριακό σύστημα Μαίστωρ, η θησαυρική οργάνωση της χρησιμοποιούμενης ορολογίας μέσα από σχέσεις γενίκευσης εξειδίκευσης είναι απαραίτητη για την ορθότητα και εκφραστικότητα του μοντέλου. (πηγή: Κωνσταντόπουλος Π., Μπεκιάρη Χ., Φριτζαλάς Ε., ΜΑΪΣΤΩΡ: Σύστημα Κτηριολογικής Τεκμηρίωσης, Ίδρυµα Τεχνολογίας και Έρευνας, Ινστιτούτο Πληροφορικής)

27

Page 28: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

4.0 Λεξιλόγια, προγράμματα συγκέντρωσης όρων και θησαυροί σχετικοί με την ορολογία της συντήρησης

Παρακάτω παρουσιάζονται οι σημαντικότερες προσπάθειες για τη συλλογή και

συγκέντρωση όρων και τη δημιουργία λεξιλογίων για τη συντήρησης των έργων τέχνης αλλά και

ειδικότερα για τη συντήρησης των τοιχογραφιών που αποτελούν και το ειδικό ενδιαφέρον της

παρούσας εργασίας.

Ακόμη, παρουσιάζεται ο σημαντικότερος θησαυρούς ορολογίας για την τέχνη και την

αρχιτεκτονική, ο Art and Archaeology Thesaurus του ινστιτούτου Getty, θησαυροί όρων για τη

συντήρησης και συστήματα διαχείρισης θησαυρών καθώς και τα λίγα προγράμματα συγκέντρωσης

όρων για τη συντήρησης τοιχογραφιών.

4.1 Λεξιλόγια και προγράμματα συγκέντρωσης όρων για τη συντήρηση έργων τέχνης

Σχετικά με την ορολογία της συντήρησης υπάρχουν λίγες δημοσιευμένες αναφορές,

αρκετές από τις οποίες αφορούν στην τεκμηρίωση αρχειακού υλικού και βιβλίων.

Σε αρκετές εκδόσεις σχετικές με τη συντήρηση περιλαμβάνονται παραρτήματα με

γλωσσάρια και λεξικά όρων για το αντικείμενο. Αρκετές πηγές για την ορολογία, όπως λεξικά,

θεματικοί κατάλογοι είναι διαθέσιμες από την ηλεκτρονική σελίδα για τη συντήρηση του

πανεπιστημίου του Stanford, Conservation on Line (CoOL)12.

Ελάχιστες ειδικές εκδόσεις υπάρχουν με ορολογία της συντήρησης, όπως το Glossary of

Conservation I, της Mireia Xarrie, ιστορικού τέχνης του πανεπιστημίου της Βαρκελώνης13, το

οποίο περιέχει αγγλικούς όρους για τη συντήρηση και αποκατάσταση, τους ορισμούς τους και

βιβλιογραφικές αναφορές για κάθε όρο ή ορισμό.

Το λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική

έκδοση σε CD-ROM, είναι μια έκδοση της PK NET και του Τ.Ε.Ι. Αθήνας περιέχει περισσότερους

από 3000 όρους για τη συντήρηση σε 7 γλώσσες (αγγλική, ελληνική, γαλλική, ιταλική, ολλανδική,

ουγγρική και γερμανική γλώσσα) και τους ορισμούς τους στην αγγλική γλώσσα. Το λεξικό αυτό

είναι αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας του τμήματος Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης

12 CoOL: Lexical and classification resources http://palimpsest.stanford.edu/lex/.13 Mireia Xarrie, 2005, Glossary of Conservation I, Ballam

28

Page 29: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

του Τ.Ε.Ι. Αθήνας για τη δημιουργία κοινού λεξικού ευρωπαϊκής ορολογίας στη συντήρηση Το

έργο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας CONNECT από το

1999 μέχρι το 2001. Σε αυτό συμμετείχαν πολλοί φορείς από Ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, μουσεία

και ινστιτούτα όπως το Τ.Ε.Ι. Αθήνας, το Fachhochschule fur Technik und Wirtschaft Berlin, το

Manchester Museum, το Netherlands Institute for Cultural Heritage, το EVTech Institute of Arts

and Design κ.ά. [The Conservation Dictionary, 2001].

Η ορολογία που περιλαμβάνει το λεξικό προέκυψε από τη συγκέντρωση και μετάφραση

αγγλικών όρων στις υπόλοιπες 6 γλώσσες. Για τη δημιουργία του λεξικού δεν έχει ληφθεί υπόψη

κάποιο συγκεκριμένο πρότυπο οργάνωσης της ορολογίας αλλά έχει στηριχθεί σε μια βασική

κατηγοριοποίηση με τη βοήθεια των θεματικών κατηγοριών ευρετηριασμού των Art & Archaeol-

ogy Technical Abstracts (AATA). Οι όροι εμφανίζονται αλφαβητικά, με αρίθμηση όταν έχουν

διαφορετικές σημασίες (πολυσημία) και αναφορά σε άλλους σχετικούς όρους (cross-reference),

ενώ επισημαίνεται αν πρόκειται για ουσιαστικό, ρήμα, επίρρημα ή επίθετο [The Conservation Dic-

tionary, 2001].

Εικόνα 4.1 Οθόνη από την ηλεκτρονική εφαρμογή σε CD-ROM του The Conserva-tion Dictionary.

29

Page 30: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 4.2 Οθόνη από την ηλεκτρονική εφαρμογή σε CD-ROM του The Conserva-tion Dictionary.

Ένα από τα πρώτα λεξιλόγια με αντικείμενο την τεχνολογία κατασκευής και τη

συντήρηση ζωγραφικών έργων ήταν το Ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα NARCISSE (Network

of Art Research Computer Image SystemS in Europe) που ξεκίνησε τον Φεβρουάριος του 1990 και

τελείωσε τον Απρίλιο του 1994. Σε αυτό συμμετείχαν πολλά Ευρωπαϊκά μουσεία, Ινστιτούτα και

εργαστήρια όπως: les Arquivos Nacionais/Torre do Tombo (Λισαβόνα, Πορτογαλία), la Banque de

Données des Biens Culturels Suisse (Βέρνη, Ελβετία), le Département des Affaires Internationales

et Européennes (Παρίσι, Γαλλία), le Laboratoire de Recherche des Musées de France (Παρίσι,

Γαλλία), le musée National Historique (Μόσχα, Ρωσία), la Pinacothèque Nationale (Αθήνα,

Ελλάδα), l'Institut Canadien de Conservation (Οτάβα, Καναδάς).

Το NARCISSE είχε σκοπό τη δημιουργία μιας βάσης δεδομένων εικόνων υψηλής

ανάλυσης συνοδευόμενη από ένα πολύγλωσσο σύστημα ανάκτησης πληροφοριών. Οι εικόνες ήταν

κυρίως φωτογραφίες από την εφαρμογή επιστημονικών μεθόδων εξέτασης σε ζωγραφικά έργα,

κατά τη διαδικασία συντήρησής τους. Οι καταγραφές τεκμηρίωσης περιελάμβαναν πληροφορίες

για τα έργα και τη συντήρησή τους και πληροφορίες για τις εικόνες που τα συνοδεύουν.

Στο πλαίσιο του Narcisse, κατασκευάστηκε ένα πολύγλωσσο λεξικό πρότυπης ορολογίας

για τη συντήρηση, που περιλαμβάνει περισσότερους από 2000 όρους από τους οποίους για τους

300 έχουν δοθεί ορισμοί και έχουν ήδη μεταφραστεί σε 11 γλώσσες.

Η βάση Restoration (Centre de recherche Termisti, 1996) από το ερευνητικό κέντρο Ter-

misti του Institute for Translators and Interpreters των Βρυξελλών, έχει ως αντικείμενο τη συλλογή

30

Page 31: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

όρων για φορητά ζωγραφικά έργα. Περιέχει 136 όρους στα γαλλικά και τα φλαμανδικά και για

κάθε όρο υπάρχει ορισμός, εννοιολογικές διασυνδέσεις και συνώνυμα [Widart N., 1994]:

Εικόνα 4.3 Οθόνη της βάσης Restoration για τον όρο craquelure (ρωγμάτωση) από το ερευνητικό κέντρο Termisti [πηγή: Widart N., 1994, Centre de recherche TERMISTI, http://www.termisti.refer.org/termisti.htm]

Το πρόγραμμα Plaster Architecture με αντικείμενο τα διακοσμητικά κονιάματα και τη

συντήρησή τους, υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Culture 2000 από το

Νοέμβριο του 200 μέχρι τον Οκτώβριο του2001.

Το έργο πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή διεθνούς ομάδας επιστημόνων και φορέων όπως

το Istituto per l'Arte e il Restauro, το τμήμα Μηχανικών και Διαχειριστών Εργοταξίων (DCME) του

Πανεπιστημίου Reading κ.ά.

Το έργο περιελάμβανε τη δημιουργία μιας ιστοσελίδας με ένα πολυγλωσσικό λεξικό δομημένο

σα βάση δεδομένων μαζί με μηχανή αναζήτησης σχετικά με υλικά, τεχνικές, εργαλεία, μορφές φθοράς,

τεχνικές συντήρησης κ.ά. Βάση δεδομένων και μηχανή αναζήτησης βιβλιογραφίας γα το αντικείμενο.

Τεχνικές εκθέσεις και οδηγούς καλής πρακτικής για τη συντήρηση και αποκατάσταση διακοσμητικών

κονιαμάτων [Plaster Architecture project, 2001].

31

Page 32: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 4.4 Σελίδα του γλωσσάριου του έργου Plaster Architecture με αντικείμενο τη φθορά των υλικών κατασκευής διακοσμητικών κονιαμάτων. (πηγή: Plaster Architecture Glos-sary, Plaster Architecture project, 2001, Culture 2000 http://www.plasterarc.net/glossary/indexde-terioration.html)

Εικόνα 4.5 Σελίδα του γλωσσάριου του έργου Plaster Architecture με πληροφορίες για τον όρο fresco στα αγγλικά και ιταλικά (πηγή: Plaster Architecture Glossary, Plaster Architec-ture project, 2001, Culture 2000 http://www.plasterarc.net/glossary/entry/pittura_a_fresco.html)

Το CAMEO (Conservation and Art Material Encyclopedia Online) είναι μια ηλεκτρονική

εγκυκλοπαίδεια που δημιουργήθηκε από το τμήμα Συντήρησης και Διαχείρισης Συλλογών του

Μουσείου Καλών Τεχνών της Βοστόνης. (Conservation and Collections Management Department,

Museum of Fine Arts, Boston) Η βάση δεδομένων CAMEO περιέχει πληροφορίες για τη χημική

σύσταση, τις φυσικοχημικές ιδιότητες και τη χρήση υλικών, καθώς και εικόνες, αποτελέσματα

αναλυτικών μεθόδων και βιβλιογραφικές αναφορές για περισσότερα από 10.000 υλικά που

χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή ή

συντήρηση έργων τέχνης, αρχιτεκτονημάτων

και αρχαιολογικών αντικειμένων

Η βάση δεδομένων που αρχικά

ονομαζόταν Conservation and Art Materials

Dictionary (CAMD), αναπτύχθηκε στο

Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστόνης από

το τμήμα Συντήρησης και Διαχείρισης

32

Εικόνα 4.6 Η ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια CAMEO

Page 33: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Συλλογών το 1998 με τη χορηγία του National Centre for Preservation Technology and Training

(NCPTT).

Σύντομα κρίθηκε απαραίτητη η ανάπτυξη και επέκταση του περιεχομένου CAMD. Με μια

νέα χρηματοδότηση το 2002 έγινε δυνατή η συνολική αναθεώρησή του και αλλαγή της δομής του

που οδήγησε στο CAMEO. Σε αυτά τα δύο χρόνια η βάση επεκτάθηκε στην εισαγωγή συνδέσμων σε

άλλες ιστοσελίδες, την εισαγωγή Material Safety Data Sheets και πληροφορίες για οργανισμούς

σχετικούς με τη συντήρηση. Ακόμη, προστέθηκαν 6000 εικόνες, ώστε να γίνει πληρέστερη η

παρουσίαση των υλικών με τη βοήθεια φωτογραφιών και σχεδίων του υλικού, εικόνες από

μικροσκόπιο, φάσματα και άλλες καταγραφές αναλυτικών τεχνικών [Conservation and Collections

Management Department, Museum of Fine Arts, Boston, 2005].

Εικόνα 4.7 Οθόνη ανάκτησης ηλεκτρονικής εγκυκλοπαίδειας CAMEO με αντικείμενο τον όρο fresco, σελίδα γενικής περιγραφής όρου [πηγή: Conservation and Collec-tions Management Department, Museum of Fine Arts, Boston, 2005 http://www.mfa.org/_cameo/frontend/]

33

Page 34: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 4.8 Οθόνη ανάκτησης ηλεκτρονικής εγκυκλοπαίδειας CAMEO με αντικείμενο τον όρο fresco, γενικής με εικόνες [πηγή: Conservation and Collections Manage-ment Department, Museum of Fine Arts, Boston, 2005 http://www.mfa.org/_cameo/frontend]

Εικόνα 4.9 Οθόνη ανάκτησης ηλεκτρονικής εγκυκλοπαίδειας CAMEO με αντικείμενο τον όρο fresco, πληροφοριακή σελίδα [πηγή: Conservation and Collections Man-agement Department, Museum of Fine Arts, Boston, 2005, http://www.mfa.org/_cameo/frontend]

34

Page 35: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

4.2 Θησαυροί όρων για τη συντήρηση

Συνέχεια του προγράμματος NARCISSE αποτέλεσε το CRISTAL (Conservation Restora-

tion Institutions for Scientific Terminology dedicated to Art Learning Network, n° R99/ DGX

Bruxelles, programme Raphaël), το οποίο υλοποιήθηκε από τον Ιούνιο 1999 μέχρι τον Δεκέμβριο

του 2000. Σε αυτό συμμετείχαν οι παρακάτω φορείς: Centre de Recherche et de Restauration des

Musées de France, (Γαλλία), Institut Royal du Patrimoine Artistique, (Βρυξέλλες), Γενική

Διεύθυνση Πολιτισμού Λομβαρδίας, (Μιλάνο), Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, FORTH

(Ελλάδα).

Κύριος στόχος του CRISTAL ήταν να δημιουργήσει ένα νέο θησαυρό για τη πρόσβαση

σε αλληλεπιδραστικά ηλεκτρονικά έγγραφα, τα οποία παρουσιάζουν καινοτόμες παρεμβάσεις

πάνω σε έργα τέχνης, που έγιναν κατά τη διαδικασία της μελέτης, συντήρησης και αποκατάστασης

τους από εξειδικευμένες ομάδες σε εργαστηριακές ή μη συνθήκες [Centre for Cultural Informatics,

2001].

Ο πολυγλωσσικός θησαυρός, που κληρονόμησε από το NARCISSE, στο πλαίσιο του

έργου CRISTAL αναβαθμίζεται και προάγεται σε ένα οργανωμένο σύστημα διαχείρισης

εξειδικευμένων λεξιλογίων που αφορούν σε: ζωγραφικά έργα (συμπεριλαμβανομένων και των

τοιχογραφιών), γλυπτά (και ζωγραφισμένα ξυλόγλυπτα), γραφικές τέχνες, κεραμοποιία και

μεταλλοτεχνία [Centre for Cultural Informatics, 2001].

Τα λεξιλόγια και ευρετήρια όρων του θησαυρού περιλαμβάνουν τις τεχνικές κατασκευής,

την ηλικία και τις φθορές του υλικού φορέα, καθώς επίσης και το σύνολο της κωδικοποιημένης

ορολογίας γύρω από τις λειτουργίες της συντήρησης και της αποκατάστασης [Centre for Cultural

Informatics, 2001].

Παράλληλα επανεκδόθηκε το CD Rom από τη συλλογή " Art and Science " του

προγράμματος NARCISSE, με περιεχόμενο ένα ηλεκτρονικό πολυγλωσσικό γλωσσάριο όρων

σχετικών με τη συντήρηση έργων ζωγραφικής, εικονογραφημένο με διάφορες φασματοσκοπικές

εικόνες έργων [Centre for Cultural Informatics, 2001].

35

Page 36: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 4.10 Η κύρια οθόνη επιλογών αναζήτησης του CD Rom "Art and Science" από το πρόγραμμα NARCISSE-CRISTAL

Εικόνα 4.11 Η οθόνη αναζήτησης με κριτήριο κάποιον όρο, από το CD Rom "Art and Science" από το πρόγραμμα NARCISSE-CRISTAL

36

Page 37: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 4.12 Η οθόνη ανάκτησης για την αναζήτηση με κριτήριο τη μέθοδο εξέτασης από το CD Rom "Art and Science" του προγράμματος NARCISSE-CRISTAL. Η ορολογία διαδραματίζει μείζονα ρόλο στην προτυποποίηση της περιγραφής του έργου και τις λέξεις κλειδιά που το συνοδεύουν.

Ο θησαυρός για την τέχνη και την αρχιτεκτονική Art and Architecture Thesaurus (AAT),

του Ινστιτούτου Getty (The Getty Art History Information Program) είναι ένα δομημένο λεξιλόγιο

που προφέρει πρόσβαση στην πληροφορία που αφορά στην τέχνη, την αρχιτεκτονική και τον υλικό

πολιτισμό και περιλαμβάνει λίγους όρους για τη συντήρηση των αρχαιοτήτων και των έργων

τέχνης.

Συνολικά περιέχει περισσότερους από 125.000 όρους δομημένους σε επτά ιεραρχίες. Οι

όροι έχουν συγκεντρωθεί από λεξικά, γλωσσάρια, εγκυκλοπαίδειες, επιστημονικές μονογραφίες

κ.ά. και για κάθε έναν υπάρχει καταγεγραμμένη η πηγή. Ο ΑΑΤ είναι ο μεγαλύτερος θησαυρός

όρων για την τέχνη και αποτελεί πρότυπο, παρά τις κάποιες αδυναμίες του, όπως η δυνατότητα για

ένταξη όρων σε μια μόνο ιεραρχία.

Το περιεχόμενο και οι λειτουργίες του θησαυρού έχουν εφαρμογή ως πρότυπα για την

τεκμηρίωση, ταξινόμηση και ευρετηριασμό, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως δεσμευμένο

(ελεγχόμενο) λεξιλόγιο ή πηγή αναφοράς για ορολογία. Περιλαμβάνει προτεινόμενους όρους (prof-

fered terms ή descriptors) για κάθε έννοια και συνώνυμους όρους. Ακόμη βοηθά στην τεκμηρίωση

με την εμφάνιση της δομής του και του σχήματος ταξινόμησης κάθε όρου.

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως στοιχείο υποστήριξης της αναζήτησης σε συστήματα

ανάκτησης πληροφοριών από βάσεις δεδομένων. Ειδικά σε βάσεις γνώσης που περιλαμβάνουν

37

Page 38: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

σημασιολογικό δίκτυο σύνδεσης και συσχέτισης των εννοιών που περιλαμβάνουν και η αναζήτηση

και ανάκτηση της πληροφορίας μπορεί να γίνει με την εκμετάλλευση αυτών των συσχετίσεων.

Τέλος, μπορεί να αποτελέσει ένα εργαλείο για την αναζήτηση πληροφοριών λόγω της

πλούσια πληροφορίας και του ευρύτερου πλαισίου γνώσης που περιλαμβάνει και περιγράφει κάθε

όρο.

Οι κύριοι χρήστες του θησαυρού είναι εργαζόμενοι σε μουσεία, βιβλιοθήκες τέχνης,

αρχεία, βιβλιοθηκονόμους ειδικευμένους σε οπτικοακουστικό υλικό, απασχολούμενους σε έργα

σχετικά με την τέχνη, ερευνητές ιστορίας της τέχνης και των έργων τέχνης και ειδικοί

πληροφορικοί επιστήμονες που ασχολούντο με τις ανάγκες ων παραπάνω. Ακόμη, ένας μεγάλος

αριθμός χρηστών του ΑΑΤ είναι σπουδαστές και μαθητές καθώς και άτομα από το ευρύ κοινό (The

Getty Institute, 2004).

Η πρόσβαση στο περιεχόμενο του θησαυρού μπορεί να γίνει με δύο τρόπους:: είτε μέσω

ενός ηλεκτρονικού συστήματος που χρησιμοποιεί μέρος του ΑΑΤ, ή με την online χρήση του

θησαυρού από την ιστοσελίδα του ινστιτούτου Getty.

Ο θησαυρός AAT περιέχει περίπου 125.000 όρους και είναι οργανωμένος σε 7 όψεις

(facets) και 33 ιεραρχίες.

Oι όψεις του θησαυρού συνιστούν τις κύριες υποδιαιρέσεις της ορολογίας. Μία όψη είναι

μία ομογενής τάξη όρων που όλα τα μέλη της μοιράζονται κάποια κοινά χαρακτηριστικά, που τα

διακρίνουν από τα μέλη άλλων τάξεων. Όταν οναματοθετείται για πρώτη φορά ένας όρος για

εισαγωγή στον ΑΑΤ πρέπει να καθορίζεται η βασική κατηγορία ή όψη στην οποία ανήκει.

Στον AAT υπάρχουν επτά όψεις των οποίων η εννοιολογική οργάνωση ακολουθεί την

πορεία από το αφηρηµένο και γενικό στο ειδικό (The Getty Institute, 2004).

Οι 7 όψεις/κατηγορίες του ΑΑΤ είναι

1. ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

2. ΦΥΣΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ

3. ΣΤΥΛ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΟΙ

4. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

5. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

6. ΥΛΙΚΑ

7. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ

Σε αυτές τις κατηγορίες είναι δυνατό να προστεθούν κι άλλες ώστε να περιγραφούν πιο

πολύπλοκα θέματα.

ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

38

Page 39: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Αυτή η όψη περιλαμβάνει αφηρημένες έννοιες και φαινόμενα σχετικά με τη μελέτη και

την εκτέλεση ευρείας κλίμακας δημιουργημάτων της ανθρώπινης σκέψης και δραστηριότητας, που

περιλαμβάνει τις τέχνες, όπως την αρχιτεκτονική κτλ. Επίσης περιλαμβάνονται όροι σχετικοί με τη

θεωρία και την κριτική, τα κοινωνικά και πολιτιστικά κινήματα, (π.χ. ομορφιά, ισορροπία,

τεχνοκριτική, μεταφορά, ελευθερία, σοσιαλισμός).

ΦΥΣΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ

Αυτή η όψη περιλαμβάνει τα αντιληπτά, αισθητά ή και μετρήσιμα γνωρίσματα υλικών και

αντικειμένων όπως και χαρακτηριστικά και ιδιομορφίες υλικών και αντικειμένων που δεν είναι

δυνατόν να διαχωρισθούν από αυτά. Εδώ περιλαμβάνονται έννοιες όπως το μέγεθος, το σχήμα, οι

χημικές ιδιότητες υλικών, ποιότητες όπως η υφή, η σκληρότητα και ιδιομορφία χαρακτηριστικά

όπως η επιφανειακή διακόσμηση ή το χρώμα (π.χ. διακοσμητική ζώνη, ευθραυστότητα, κυκλικό).

ΣΤΥΛ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΟΙ

Περιλαμβάνονται όροι που αποδίδουν την υφολογική οργάνωση φαινομένων, διακριτές

χρονολογικές περιόδους που σχετίζονται με την τέχνη, την αρχιτεκτονική και τις διακοσμητικές

τέχνες (π.χ. γαλλικός, Λουδοβίκου 16ου, μελανόμορφος, αφηρημένος εξπρεσιονισμός).

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

Περιλαμβάνονται όροι που περιγράφουν και χαρακτηρίζουν ανθρώπους, ομάδες

ανθρώπων και οργανισμούς με κριτήρια όπως το είδος της δραστηριότητας, φυσικά ή πνευματικά

χαρακτηριστικά, κοινωνικό ρόλο κ.ά. (τυπογράφος, αρχιτέκτονας, δημοτική αρχή).

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Αυτή η όψη περιλαμβάνει όροι από ένα ευρύ φάσμα φυσικών και πνευματικών δράσεων,

διακριτών φαινομένων, συστηματικής αλληλουχίας δράσεων, διαδικασίες που μπορεί να

λαμβάνουν χώρα σε υλικά ή αντικείμενα Οι δραστηριότητες ποικίλλουν από εξειδικευμένα

επιστημονικά πεδία μέχρι καθημερινά γεγονότα, από απλές φυσικές πράξεις μέχρι σύνθετα

παιχνίδια (π.χ. αρχαιολογία, εκθέσεις, τρέξιμο, σχεδίαση, διάβρωση)

ΥΛΙΚΑ

Περιλαμβάνονται όροι σχετικοί με τις φυσικές ή συνθετικές ύλες σύμφωνα με διάφορα

κριτήρια όπως τη λειτουργία τους, όπως οι έγχρωμες ύλες (π.χ. σίδηρος, πηλός, συγκολλητικό,

γαλακτοματοποιητής, τεχνητό ελεφαντοστό).

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ

Αυτή είναι η μεγαλύτερη σε περιεχόμενο όψη του ΑΑΤ. Περιλαμβάνει οποιοδήποτε

διακριτό άψυχο αντικείμενο έχει παραχθεί, κατασκευαστεί ή υποστεί επεξεργασία από τον

άνθρωπο. Τα αντικείμενα αυτά μπορεί να είναι για παράδειγμα αρχιτεκτονήματα, εικόνες, γραπτά

τεκμήρια κ.ά. (π.χ. ζωγραφικά έργα, αμφορείς, καθεδρικοί ναοί, κήποι) (The Getty Institute, 2004).

39

Page 40: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Η εσωτερική οργάνωση και δοµή των όψεων ορίζεται από τις ιεραρχίες (hierarchies)

Ως ιεραρχίες ορίζονται οµογενείς οµάδες ορολογίας συντεταγµένες µέσα στις επτά όψεις.

Η ιεραρχική µορφή παριστάνει σχέσεις γένους-είδους ή κλάσης-υποκλάσης ανάµεσα

στους όρους. Αν και δεν δηλώνονται ρητά µε τις συµβατικές συντοµογραφίες BT και NT, οι

σχέσεις Ευρύτερου και Ειδικότερου όρου (Broader – Narrower Term) σηµαίνονται γραφικά από

διαδοχικά επίπεδα οδόντωσης.

Πίνακας 4.1 Παράδειγμα ιεραρχίας του ΑΑΤ (πηγή: The Getty Institute, 2004)

Ένας όρος θεωρείται ευρύτερος από αυτούς που βρίσκονται συστοιχισµένοι από κάτω του

και στενότερος από αυτούς κάτω από τους οποίους συστοιχείται. Ο ευρύτερος όρος αποτελεί την

υπερκλάση του και ο ειδικότερος την υποκλάση του ευρύτερου.

Ακολουθεί πίνακας µε όλες τις όψεις και τις ιεραρχίες του AAT (Πίνακας 4.2, πηγή: The

Getty Institute, 2004),

40

Page 41: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Πίνακας 4.2 Οι όψεις και οι ιεραρχίες του AAT (πηγή: The Getty Institute, 2004)

Εκτός από τους ευρύτερους και στενότερους όρους όροι μπορεί να συνδέονται μεταξύ

τους με τη σχέση Related Terms (RT), δηλαδή ως συσχετιζόμενοι όροι.

Πίνακας 4.3 Παράδειγμα συσχετιζόμενων όρων του ΑΑΤ (πηγή: The Getty Institute, 2004),

41

Page 42: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 4.13 Οθόνη ανάκτησης του θησαυρού ΑΑΤ για τη λέξη fresco (πηγή: ΑΑΤ http://www.getty.edu/vow/AATHierarchy?find=fresco&logic=AND&note=&eng-lish=N&prev_page=1&subjectid=300053357

Εικόνα 4.14 Οθόνη ανάκτησης του θησαυρού ΑΑΤ για τη λέξη materials (πηγή: ΑΑΤ http://www.getty.edu/vow/AATHierarchy?find=mate-rial&logic=AND&note=&page=1&subjectid=300010357

42

Page 43: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Τη δεκαετία του 1980 η ομάδα εργασίας για τη Διαχείριση Δεδομένων Τεκμηρίωσης των

Συλλογών του Βρετανικού Μουσείου Data Management Section, CDMS) ξεκίνησε την ανάλυση και

επεξεργασία των όρων που ήταν σε χρήση για την καταγραφή και τεκμηρίωση αντικειμένων του

μουσείου με αποτέλεσμα τη δημιουργία θησαυρών διαθέσιμων on-line.του θησαυρού με τις

ονομασίες αντικειμένων των συλλογών του μουσείου (British Museum Materials Thesaurus) [Trust-

ees of The British Museum, 1999] και του θησαυρού θησαυρός υλικών κατασκευής British Museum

Object names Thesaurus [Trustees of The British Museum, 1997].

Εικόνα 4.15 Θησαυρός όρων του Βρετανικού Μουσείου για τα υλικά ζωικής προέλευσης (Trustees of The British Museum, 1997).

43

Page 44: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 4.16 Θησαυρός όρων του Βρετανικού Μουσείου για τα υλικά φυτικής προέλευσης (Trustees of The British Museum, 1997).

Η δομή του θησαυρού βασίσθηκε στο πρότυπο ISO 2788 (Trustees of The British Museum,

1999). Ο θησαυρός ουσιαστικά περιγράφει το περιεχόμενο των συλλογών του μουσείου και

σχεδιάστηκε αρχικά για να αποτελέσει ένα εσωτερικό εργαλείο αναφοράς. Κάποιοι τομείς

εμφανίζουν μεγαλύτερη εξειδίκευση από άλλους, ανάλογα με την έκταση και το βάθος της

διαθέσιμης τεκμηρίωσης καθώς και με το μέγεθος των συγκεκριμένων συλλογών. Όπως και με τους

υπόλοιπους θησαυρούς του Βρετανικού Μουσείο, ο θησαυρός περιλαμβάνει τους ακόλουθους τύπου

συσχετίσεων :

Προτεινόμενους όρους (PT: Preferred Term. Terms), μη προτεινόμενους όρους (NP: Non-

Preferred Term), ευρύτερους όρους (BT: Broad Term), στενότερους όρους (NT: Narrow Term),

συσχετιζόμενους όρους (RT: Related Term), κορυφαίους όρους (TT: Top Terms) οι οποίοι

αποτελούν το υψηλότερο σημείο της ταξινόμησης, προσωρινούς όρους (TE: Temporary Terms) οι

οποίοι είναι όροι υπό συζήτηση σε αναμονή της οριστικής αποδοχής τους στο θησαυρό.

44

Page 45: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

agricultural/subsistence (includes agricultural equipment, gathering equipment, hunting equipment, fishing equipment, irrigation equipment)

animal equipment (includes equestrian equipment)

animal/vegetal remains (includes human remains)

architecture (includes hydraulic equipment)

arms/armour

artefact

childcare equipment

communications equipment

(includes art/writing equipment, audio/visual equipment)

component (includes fixture/fitting)

container (includes vessel)

costume (includes personal accessory)

culinary equipment

currency

fire/fire-lighting equipment

food product

furniture/furnishings

games/sporting equipment

instrument

lighting equipment

miscellaneous equipment (includes ornament)

performance arts (includes dance equipment, music equipment)

personal ornament (includes jewellery)

production/replication (includes cobbling equipment, jewellery-making equipment, pottery-mak-ing equipment, tool/implement, textile crafts)

religious/ritual equipment

(includes ceremonial equipment [np],circumcision equipment, divination equipment, incense equipment, marriage equipment, offering equipment)

sample

science/medicine (includes circumcision equipment, horological equipment, medical/medi-cine equipment, surgical equipment)

sculpture

social control equipment

45

Page 46: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

stimulant/narcotic equipment

(includes alcohol equipment, betel equipment, coffee equipment, lime equipment, opium equipment, smoking equipment, snuff equipment, tea equipment tobacco equipment)

textile

toilet/cosmetic equipment

(includes tattooing equipment)

transport/carrier

visual representation Πίνακας 4.4 Οι κορυφαίοι όροι (Top Terms) του θησαυρού ονομασίας αντικειμένων (Ob-

ject Names Thesaurus) του Βρετανικού Μουσείου. (πηγή: Trustees of The British Museum, 1999)

ORGANIC: animalhydrocarbon

oilsoil

sootvegetal

INORGANIC: aggregatelimemineral

sandsoilstone

water

PROCESSED MATERIAL: anilineashcement/plasterceramicdaubdoughglass

leatherlimemarzipanniellopaperpastrypotash

silver chloridesilver nitrateslagsynthetictextileurucuwaxwhite paste

Πίνακας 4.5 Οι κύριες κατηγορίες υλικών του θησαυρού υλικών (Materials Thesaurus) του Βρετανικού Μουσείου. (πηγή: Trustees of The British Museum, 1997)

Το ηλεκτρονικό εγχειρίδιο CRISATEL14 (Conservation Restoration Innovation Systems for

image capture and digital Archiving to enhance Training, Education and longlife Learning,

Συστήματα Καινοτομίας Αποκατάστασης και Συντήρησης για Σύλληψη Εικόνας και Ψηφιακή

Αρχειοθέτηση της Εκπαίδευσης Κατάρτισης και της δια βίου Mάθησης) είναι ένα δυναμικό

διαγνωστικό εργαλείο για τη συντήρηση και την εξέταση ζωγραφικών έργων που περιλαμβάνει και

ένα θησαυρό όρων σχετικά με την τεχνολογία κατασκευής, τα υλικά, τα ίχνη και τα σημάδια χρήσης

που διακρίνονται πάνω στα αντικείμενα, τις φθορές, τις μεταβολές, τις επεμβάσεις και τις μεθόδους

εξέτασης για τη συντήρηση των έργων τέχνης [Centre for Cultural Informatics, 2004].

Σκοπός του ήταν η ανάπτυξη της τεχνολογίας και του πληροφοριακού περιβάλλοντος για η

διατήρηση πολύ υψηλής ποιότητας ανάλυσης πολυφασματικών εικόνων και των ψηφιακών τους

πόρων ώστε να υποστηριχθεί η διαδικασία συντήρησης των πρωτότυπων αντικειμένων. 14 Programme IST2-1999 no 20163

46

Page 47: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Οι βασικοί στόχοι του προγράµµατος είναι η έρευνα και η ανάπτυξη εφαρµογών για ένα

ολοκληρωµένο ενιαίο σύστηµα εξειδικευµένο στη ανάλυση και διατήρηση έργων τέχνης. Πιο

συγκεκριµένα το πρόγραμμα αφορά στη δημιουργία και ανάπτυξη σαρωτή υψηλής διακριτικότητας ,

ανάπτυξη συστήµατος φωτισµού υψηλής έντασης, παράγωγη διαγραμάτων προτύπων χρώµατος και

βερνικιών για τη βαθµολόγηση σαρωτών, υιοθέτηση του λογισµικού βαθµολόγησης χρώµατος

CRISATEL, παράγωγη ενός φασµατοσκοπικού ελλειψοµέτρικου σαρωτή για τη µέτρηση πάχους και

δείκτη διάθλασης, ανάπτυξη λογισµικού πρόβλεψης της αρχικής κατάστασης του χρώµατικού

στρώµατος χρησιµοποιώντας συνδυασµένες φασµατικές ψηφιακές µετρήσεις του πάχους και

απορρόφησης βερνικιών των εικόνων, υιοθέτηση λογισµικού για υψηλής ποιότητας και µεγάλου

µεγέθους εκτύπωσης εικόνας για αναπαραγωγή έργων ζωγραφικής. Ενώ, ένα προωθημένο,

διαδραστικό, δυναμικό ηλεκτρονικό εγχειρίδιο θα διασπείρει τη σύνθετη γνώση που θα προκύπτει

και θα χρησιμοποιηθεί για τον καλύτερο προγραμματισμό και τεκμηρίωση εργασιών συντήρησης.

[CRISATEL, 2002]

Ο θησαυρός CRISATEL για τη συντήρηση (CRISATEL THESAURUS for CONSERVA-

TION CONCEPT KNOWLEDGE) έγινε για να υποστηρίξει τις ανάγκες συντηρητών έργων τέχνης,

σπουδαστών και μελετητών του πεδίου, ιστορικών τέχνης, εφόρων, επιμελητών εκθέσεων κτλ.

Το περιεχόμενου του θησαυρού συντήρηση προέκυψε από πολλά λεξιλόγια όπως τα "NAR-

CISSE"15 (Network of Art Research Computer SystemS Image in Europe) και το CRISTAL (Conser-

vation & Restoration Institutions for Scientific Terminology dedicated to Art Learning Network) pro-

ject, ο Art & Architecture Thesaurus, η Conservation And Art Materials Encyclopaedia Online, το

Smithsonian Centre For Materials Research And Education Painting Conservation Glossary Of

Terms, και από την ομάδα εργασίας του CRISATEL THESAURUS.

Ο CRISATEL THESAURUS προσπάθησε να περιλάβει την ορολογία που χρειάζεται για

την υποστήριξη των διαδικασιών διάγνωσης μέσω εξέτασης και ανάλυσης ζωγραφικών έργων

τέχνης. Το λεξιλόγιο και οι ορισμοί των όρων που συλλέχθηκαν από τις παραπάνω πηγές

περιλαμβάνουν την περιγραφή υλικών και τεχνικών κατασκευής Ευρωπαϊκών ζωγραφικών έργων,

σημάδια, ίχνη, επιγραφές, όπως επίσης φθορές, επεμβάσεις, επεμβάσεις συντήρησης, επιδιορθώσεις

και επισκευές των έργων τέχνης.

Ο θησαυρός είναι επεκτάσιμος και μπορούν να προστεθούν νέοι όροι στις υπάρχουσες ή σε

νέες ιεραρχίες.

Ο θησαυρός CRISATEL είναι δομημένος σε πέντε βασικές ιεραρχίες:

- Υλικά

- Ενδείξεις τεχνικής, ίχνη και σημάδια

15 DGXIII Luxembourg, programme IMPACT1 1990-1994

47

Page 48: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

- Διαγνωστικές μέθοδοι

- Φθορές

- Επεμβάσεις

Ο θησαυρός CRISATEL έχει εκπαιδευτική και διαγνωστική χρήση

Οι όροι είναι οργανωμένοι σε σημασιολογικές πολυιεραρχίες, επιτρέποντας την πρόσβαση

από τους ευρύτερους στους στενότερους όρους και αντίστροφα, όπως επίσης και τη δημιουργία

σημασιολογικών διαδρομών που βοηθούν την πληρέστερη κατανόηση.

Για κάθε όρο παρουσιάζεται ένας ορισμός (scope note), συσχετιζόμενοι όροι (related

terms), συνώνυμοι όροι (used for/synonyms), εικόνες και σχετικά σχόλια ειδικών στον τομέα [ICS-

FORTH, 2004].

.Εικόνα 4.17 Σελίδα από το ηλεκτρονικό εγχειρίδιο CRISATEL [πηγή: INSTITUTE OF COM-PUTER SCIENCE FORTH FOUNDATION FOR RESEARCH AND TECHNOLOGY – HELLAS, 2004, September 2004, www.ics.forth.gr/publicity/ics_report/ICS_Report.pdf]

4.3 Λεξιλόγια και προγράμματα για την οργάνωση της ορολογίας για τη συντήρηση τοιχογραφιών

48

Page 49: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Η συντήρηση των τοιχογραφιών είναι μια ατέλειωτη κυκλική διαδικασία. Οι κυριότερες

φάσεις (ανάλυση, διάγνωση, θεραπεία, παρακολούθηση/ποιοτικός έλεγχος) οδηγούν εκ νέου στη

δημιουργία διαδικασιών συντήρησης.

Κάθε στάδιο εργασίας για τη συντήρηση των τοιχογραφιών είναι απαραίτητο και

επιβεβλημένο να τεκμηριώνεται αναλυτικά. Η τεκμηρίωση στη συντήρηση περιλαμβάνει τη

συστηματική συλλογή, τη δόμηση και τη δυνατότητα πρόσβασης σε δεδομένα και τεκμήρια από το

ιστορικό, τη διάγνωση, τις διαδικασίες συντήρησης (επεμβατική ή και προληπτική), μέχρι την

παρακολούθηση και τον ποιοτικό έλεγχο σε μια κυκλική διαδικασία σε πολλές χρονικές στιγμές. Η

τεκμηρίωση πρέπει να υποστηρίζεται από οπτικές πληροφορίες όπως φωτογραφίες, σχέδια,

αποτυπώσεις, χαρτογραφήσεις, κείμενα, χαρτογράφηση φθορών, αποτελέσματα αναλύσεων και

εξετάσεων και δεδομένα αναλυτικών εφαρμογών.

Παραδοσιακά η εργασία που αφορούσε στη μελέτη και συντήρηση τοιχογραφιών

απασχολούσε συντηρητές, ιστορικούς τέχνης, ιστορικούς και αρχαιολόγους. Η επικοινωνία και

συνεργασία μεταξύ τους απαιτεί την αποδοχή και χρήση ενός κοινού λεξιλογίου, μιας κοινής

γλώσσας. Οι νέες τεχνολογίες προσφέρουν τη δυνατότητα για συνεργασία όλων αυτών σε μια

κοινή βάση. Τα πλεονεκτήματα τη ηλεκτρονικών εργαλείων είναι πολλά: εύκολη και γρήγορη

συνεργασία μεταξύ διαφορετικών ειδικοτήτων, διευκόλυνση του ελέγχου και της συντήρησης των

τοιχογραφιών, δυνατότητα ανάπτυξης και εξάπλωσης και επικοινωνίας με άλλους φορείς.

Η δημιουργία εξειδικευμένων λεξιλογίων για τη γρήγορη και σαφή καταγραφή φθορών ή

υλικών κατασκευής κτλ, είναι εξαιρετικά χρήσιμη κατά τη διαδικασία τεκμηρίωσης της

κατάστασης διατήρησης τοιχογραφιών.

Τα τελευταία χρόνια το θέμα της δημιουργίας πρότυπης ορολογίας για τη συντήρησης

των τοιχογραφιών αποτελεί αντικείμενο συζήτησης και γίνονται αρκετές προσπάθειες για τη

προσέγγισή του, μερικές από τις οποίες παρουσιάζονται παρακάτω.

Το πρόγραμμα CRISTAL16 (Conservation Restoration Institutions for Scientific Termino-

logy dedicated to Art Learning Network), το οποίο υλοποιήθηκε από τον Ιούνιο 1999 μέχρι τον

Δεκέμβριο του 2000, περιελάμβανε, εκτός των άλλων, και την καταγραφή όρων που αφορούσαν

στη συντήρηση των τοιχογραφιών. Οι όροι καταγράφηκαν στη γαλλική, ιταλική και ισπανική

γλώσσα και οργανώθηκαν σε τρεις κατηγορίες: τεχνικές κατασκευής, φθορές και επεμβάσεις.

Το έργο Raphael [Raphael Project, 1999], είχε ως αντικείμενο την ανάλυση, προστασία

και συντήρηση μεσαιωνικών τοιχογραφιών, στο οποίο συμμετείχαν φορείς από τη Δανία (National

Museum of Denmark, Department of Conservation, Lyngby), Γερμανία (Niedersächsisches Landes-

amt für Denkmalpflege, Department of Conservation, Hannover, Deutsches Bergbau-Museum, De-

16 n° R99/ DGX Bruxelles, programme Raphaël, 1999 – 2000.

49

Page 50: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

partment of Informationsystems, Bochum) και Ολλανδία (Rijksdienst voor de Monumentenzorg,

Zeist). Η καινοτομία του έργου ήταν η δημιουργία ενός δικτύου στενής συνεργασίας για την

έρευνα στη συντήρηση και την απόκτηση γνώσης μέσα από την πρακτική εφαρμογή σε

διαφορετικές χώρες, με σκοπό τη βελτίωση των μεθόδων συντήρησης τοιχογραφιών. Ο

προσανατολισμός του έργου σε ζητήματα τεκμηρίωσης οδήγησε στην αναγκαιότητα παραγωγής

καινοτόμων ηλεκτρονικών εργαλείων αλλά και την ανάγκη προτυποποίησης.

Το πρόγραμμα είχε στόχο τη δημιουργία ενός κεντρικού server και την παραγωγή cd-

rom's που θα περιείχαν εικόνες μεγάλης ανάλυσης. Το σύστημα θα είχε τη δυνατότητα προβολής

στο Internet και να αποτελέσει μια πρόταση για μια ανοικτή δημοκρατική δομή παρουσίασης

πληροφοριών προς κάθε ενδιαφερόμενο φορέα ή μεμονωμένο μελετητή

Προκειμένου να αναπτυχθεί το σύστημα τεκμηρίωσης κρίθηκε απαραίτητη η ανάπτυξη

ενός συστήματος κοινής ορολογίας που θα διευκόλυνε την επικοινωνία μεταξύ των

συμμετεχόντων. Προκειμένου να λειτουργήσει το σύστημα όροι και ορισμοί συζητήθηκαν και

έγιναν αποδεκτοί από τους συμμετέχοντες στην ομάδα εργασίας του Raphael. Έγινε προσπάθεια να

περιλάβει ορολογία που αναφέρεται σε όλα τα υλικά, τα φαινόμενα και τις πτυχές της

συντήρησης/της αποκατάστασης, της τεκμηρίωσης, του ελέγχου, της έρευνας και της εφαρμογής

αναλυτικών τεχνικών σε τοιχογραφίες.

Το γλωσσάριο περιλαμβάνει 5 κατηγορίες. ταξινόμησης.

Κατηγορία 1: Υλικά, Φαινόμενα Φθοράς, Επεμβάσεις Συντήρησης

Η κατηγορία Υλικά χρησιμοποιείται για την χαρτογράφηση υλικών στις τοιχογραφίες. Τα

διάφορα φαινόμενα φθοράς που μπορεί να διαπιστωθούν στα στρώματα τοιχογραφιών μπορεί να

συνδέονται με συγκεκριμένα υλικά. Με παρόμοιο τρόπο διάφορες επεμβάσεις συντήρησης και

αποκατάστασης μπορούν να συνδεθούν με τα υλικά.

Κατηγορία 2: Πληροφορίες Φωτογραφικής Τεκμηρίωσης.

Η κατηγορία αυτή βοηθά στη υπόδειξη περιοχών της τοιχογραφίας ο οποίες έχουν

τεκμηριωθεί φωτογραφικά με κάποια μέθοδο, όπως η χρήση πλάγιου φωτός, η φωτογράφηση με

υπεριώδη ακτινοβολία φθορισμού κ.ά.

Κατηγορία 3: Περιβαλλοντικές Συνθήκες.

Οι πληροφορίες που περιλαμβάνει αυτή η κατηγορία επιτρέπει τη χαρτογράφηση και

καταγραφή περιβαλλοντικών δεδομένων στην επιφάνεια των τοιχογραφιών όπως η θερμοκρασία, ή

περιοχές που έχουν τοπικά υπερεκτεθεί στο ηλιακό φως. Επίσης, περιλαμβάνονται και άλλα

φυσικά φαινόμενα που μπορεί να επηρεάσουν την κατάσταση διατήρησης των τοιχογραφιών, όπως

για παράδειγμα ο δονήσεις.

Κατηγορία 4: Τεχνικές ζωγραφικής και Εικονογραφικό περιεχόμενο.

50

Page 51: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Η κατηγορία τεχνικές ζωγραφικής περιέχει πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο

κατασκευάστηκε ένα ζωγραφικό έργο. Αυτές οι πληροφορίες μπορεί να σχετίζονται με την

κατάσταση διατήρησης, τις επεμβάσεις, τις φθορές, ή κάποιο υλικό. Ακόμη, περιλαμβάνονται

πληροφορίες χρήσιμες για την ιστορική τοποθέτηση του έργου. Σε αυτή την κατηγορία

καταγράφονται πληροφορίες για επιγραφές ή τη συμμετοχή διαφορετικών καλλιτεχνών για τη

δημιουργία του έργου.

Κατηγορία 5: Περιοχές δειγματοληψίας.

Σε αυτή την κατηγορία καταγράφονται οι περιοχές δειγματοληψίας, απ’ όπου η λήψη

υλικού για ανάλυση δίνει πληροφορίες για το υλικό, την τεχνική, τις περιβαλλοντικές συνθήκες, τα

φαινόμενα φθοράς, τις επεμβάσεις κτλ.

Μέσα σε κάθε κατηγορία, οι διάφοροι τύποι παρατίθενται ως ομάδες. Παραδείγματος

χάριν, στην κατηγορία φθορά βρίσκονται φθορές από άλατα, ρωγμές, έλλειψη συνοχής (salt dam-

age, cracks, poor cohesion, poor adhesion). Κάθε τύπος φθοράς ορίζεται από ένα κώδικα

στρώματος, ο οποίος είναι ένας συνδυασμός των πρώτων τριών γραμμάτων της ονομασίας της

κατηγορίας με τα πρώτα τρία γράμματα της ομάδας. Για παράδειγμα η φθορά από τα άλατα

ορίζεται με τον κώδικα dam-sal (Damage phenomena - salt damage) [Raphael Project, 1999]

Εάν χρειαστεί κάποιοι εξειδικευμένοι τύποι φθοράς μπορούν να διαιρεθούν σε υποομάδες

και ο κώδικας να επεκταθεί. Όπως για παράδειγμα όταν περιλαμβάνεται μια λεπτομερής

καταγραφή/χαρτογράφηση διαφορετικών ειδών αλάτων η κωδικοποίηση θα επεκταθεί ώστε να

περιλάβει τύπο του άλατος: dam-sal-nit (nitrates), dam-sal-chl (chlorides), ή αν καταγράφονται οι

οπτικές ιδιότητες: dam-sal-cru (crust), dam-sal-pow (powder), dam-sal-nee (needles). Ομοίως,

μέσα στην κατηγορία επεμβάσεις (Treatments: tre), οι περιοχές όπου εφαρμόζονται διαφορετικές

μέθοδοι καθαρισμού (cle) μπορούν να χαρτογραφηθούν: χημικός καθαρισμός - chemical cleaning

(tre-cle-che), μηχανικός καθαρισμός- mechanical cleaning (tre-cle-mec), ενζυματικός καθαρισμός -

enzymatic cleaning (tre-cle-enz). [Raphael Project, 1999]

Για να γίνει δυνατή η εξαγωγή δεδομένων για μαθηματική επεξεργασία ή στατιστική

ανάλυση η χαρτογράφηση να κωδικοποιηθεί με καθορισμένους κανόνες. Οι κωδικοί των

κατηγοριών συνδυάζονται με τις ομάδες που υπάρχουν, μαζί με την χρονολογία καταγραφής. Το

πρώτο στοιχείο του κωδικού είναι η χρονολογία καταγραφής, που δηλώνει, για παράδειγμα, ότι

καταγράφεται η κατάσταση διατήρησης για μια συγκεκριμένη χρονιά. Αν η ακριβής χρονολογία

δεν είναι γνωστή, όπως σε περίπτωση μιας επέμβασης που δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς έγινε,

τότε γίνεται προσπάθεια να γραφεί πριν από ποια χρονολογία έχει γίνει, π.χ. pre2000_, όταν

ξέρουμε ότι η επέμβαση έχει γίνει πριν από το έτος 2000. Το επόμενο στοιχείο του κωδικού είναι

ένας συνδυασμός της κατηγορίας και της ομάδας όπως mat-pla, που είναι ο κωδικός για τα υλικά

51

Page 52: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

και το κονίαμα (Materials και Plaster). Ακόμη υπάρχει η δυνατότητα για συνδυασμό δεδομένων

από δύο κατηγορίες έτσι ώστε να παραχθεί ποιο εξειδικευμένη γνώση. Το στρώμα με τον κωδικό

2000_mat-pla_tre-rep περιέχει πληροφορίες για επιδιορθώσεις (repairs: rep), που είναι ομάδα στην

κατηγορία επεμβάσεις (treatments: tre), οι οποίες έγιναν στο κονίαμα (plaster layer: pla), που είναι

ομάδα στην κατηγορία υλικά (materials: mat), το 2000 [Raphael Project, 1999]

.

Εικόνα 4.18 Η κεντρική σελίδα του Raphael Project [πηγή: Raphael Project, 1999].

52

Page 53: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 4.19 Αρχείο με την ορολογία για τη συντήρηση τοιχογραφιών του Raphael Project. Κατηγορία Materials [πηγή: Raphael Project, 1999].

Εικόνα 4.20 Αρχείο με την ορολογία για τη συντήρηση τοιχογραφιών του Raphael Project. Κατηγορία1: Damage Phenomena [πηγή: Raphael Project, 1999].

53

Page 54: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 4.21 Αρχείο με την ορολογία για τη συντήρηση τοιχογραφιών του Raphael Project. Κατηγορία 4: Painting Technique [πηγή: Raphael Project, 1999].

Σε μια προσπάθεια προτυποποίησης της ορολογίας της συντήρησης το GCI's Documenta-

tion Program και το Getty Art History Information Program's Art and Architecture Thesaurus

(AAT) ξεκίνησαν το 1990 μία συνεργασία για τη δημιουργία ενός θησαυρού συντήρησης. Το έργο

είχε πολλούς στόχους όπως : ενίσχυση της ορολογίας της συντήρησης μέσα στο θησαυρό AAT,

χρήση της έρευνας που έγινε από την ομάδα εργασία του AAT στην ορολογία της συντήρησης,

ανάπτυξη και υποστήριξη του ευρετηρίου αναζήτησης των Art and Archaeology Technical Ab-

stracts (AATA) και η δημιουργία ενός σημαντικού εργαλείου για όλους όσους εμπλέκονται στη

διαχείριση της πληροφορίας της συντήρησης.

Η εργασία ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1991 και παρουσιάστηκε μια πρώτη επισκόπηση

των πεπραγμένων τον Αύγουστο του ίδιου έτους, αλλά από τότε το έργο έχει σταματήσει [Getty In-

stitute Conservation Newsletter 6.1 Fall 1991].

54

Page 55: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

5.0 Μεθοδολογία ανάπτυξης θησαυρού όρων για τη συντήρηση τοιχογραφιών

Ο βασικός στόχος της εργασίας ήταν η προσπάθεια δημιουργίας ενός θησαυρού που θα

παρουσιάζει μια δομή που θα εμφανίζει με τον κατά το δυνατόν πληρέστερο τρόπο το γνωστικό

αντικείμενο της συντήρησης των τοιχογραφιών οροφογραφιών μέσα από την ορολογία της. Έτσι,

ιδιαίτερη σημαία δόθηκε στη δόμηση των ιεραρχιών και λιγότερη στη συγκέντρωση της ορολογίας

που ανά πάσα στιγμή μπορεί να εμπλουτισθεί εφόσον υπάρχει ο κεντρικός κορμός.

Για την ελληνική γλώσσα προτιμήθηκε ο όρος να είναι στον ενικό αριθμό και ο ίδιος όρος

στον πληθυντικό να απαντάται ως UF/SYN [ISO 2788, 1986]., σύμφωνα και με τη σύσταση του

Holm [Holm, 1993], τακτική που έρχεται σε αντίθεση με τα Βρετανικά πρότυπα, αλλά είναι συμβατή

με την τρέχουσα μουσειακή πρακτική και με τη λογική της χρήσης ενιαίας μορφής των όρων σε

απλή μορφή. [ISO 2788, 1986]

Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε ήταν η προκαταρκτική σύνταξη λίστας όρων για τη

συντήρηση των τοιχογραφιών, η πρώτη οργάνωση των όρων κάτω από γενικές κατηγορίες

ταξινόμησης που μετεξελίχθηκαν σε ιεραρχίες, η απόδοση προέλευσης στους όρους, ο εμπλουτισμός

και η τεκμηρίωσή τους με τη βοήθεια εξειδικευμένης βιβλιογραφίας, εξακρίβωση της ορθότητας των

όρων και έλεγχος χρήσης τους, βελτίωση και διόρθωση της λίστας των όρων.

Η ορολογία που χρησιμοποιήθηκε για της ανάγκες της παρούσας εργασίας βασίστηκε στην

τρέχουσα ορολογία του αντικειμένου της συντήρησης των τοιχογραφιών και οροφογραφιών όπως

αυτή διαμορφώνεται μέσα από την τρέχουσα ελληνική βιβλιογραφία.

Για τη συγκέντρωση των όρων που χρησιμοποιήθηκαν στο λεξικό μεταξύ των άλλων

χρησιμοποιήθηκαν οι παρακάτω πηγές:

oΑλεξοπούλου - Αγοράνου Αθ., Χρυσουλάκης Γ., 1993, Θετικές Επιστήμες και Έργα

Τέχνης,Εκδόσεις Γκόνη.

oΑλεξοπούλου - Αγοράνου Αθ., Ιωακείμογλου Ε., Μοίρα Π. 1992, Ανάλυση των Υλικών

Κατασκευής των Ζωγραφικών Έργων με Φυσικοχημικές Τεχνικές Εκδόσεις Γκόνη.

oΒιτρούβιος, 1996, Περί αρχιτεκτονικής, Πλέθρον, Αθήνα

oBλαστός, Π ., 1989. Συνώνυμα και συγγενικά. Aθήνα: Eταιρεία Eλληνικού Λογοτεχνικού και

Iστορικού Aρχείου.

oBiodeterioration of cultural property, 1991, Proceedings of the international conference, February

20-25, 1989, Lucknow, India. Agrawal, O.P.; Dhawan, Shashi (ed.). Lucknow, NLRC.

55

Page 56: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

oCaneva G., Nugari, M., Salvadori O., 1991, Biology in the conservation of works of art Rome: IC-

CROM - International Centre for the Study of the Preservation and Restoration of Cultural Prop-

erty.

oCennino Cennini, Το Βιβλίο της Τέχνης, L. ROUART ET J. WATELIN 6, PLACE SAINT – SUL-

PICE PARIS VI

oΔιονύσιος ο εκ Φουρνά, Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης, Παπαδόπουλου - Κεραμέως Α.,

τυπογραφείο B. Kirschbaum 1909, ανατύπωση από τις εκδόσεις Σπανός.

oHarley R.D, 1982, Artists’ Pigments, Butterworths.

oHorie, C. V., 1987, Materials for conservation, Butterworth-Heinemann.

oΘεόφραστος, 1993, Περί Λίθων, μετάφραση Αθ. Κατερινόπουλου, έκδοση Συλλόγου Ελλήνων

Συλλεκτών Ορυκτών και Απολιθωμάτων, Αθήνα 1993.

o ICCROM, 1982, Mortars, Cements and Grouts used in the Conservation of Historic Buildings, IC-

CROM, Rome.

o Ιωακείμογλου Ε., 1993, Τα οργανικά υλικά στην τέχνη και την αρχαιολογία, Τροχαλία.

o International Scientific Committee for Analysis and Restoration of Structures of Architectural Herit-

age, 2003, Recommendations for the Analysis, Conservation and Structural Restoration of Architec-

tural Heritage, ICOMOS.

oΚατσάνος Ν., 1997, Επί του μηχανισμού της διάβρωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς, 10ο

Σεμινάριο για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Περιβάλλον και Πολιτιστική

Κληρονομιά 24-27 Νοεμβρίου Θεσσαλονίκη.

oKerstin Elert, Carlos Rodriguez-Navarro, Eduardo Sebastian Pardo, Eric Hansen and Olga Cazalla

2002, Lime Mortars For The Conservation Of Historic Buildings Studies in Conservation, volume

47 nr.1,

oΚόντογλου Φώτιος, 1979, Έκφρασις της Ορθοδόξου Εικονογραφίας, Αστήρ.

oΚορωναίου Α., Πουλάκου Γ., 2001, Τεχνικά Υλικά, τόμος 1, ΕΜΠ.

oΛαμπρόπουλος Β., Νταλούκα Ε., Παπαθανασίου Θ., Χατζηδάκη Μ., 2000, Συντήρησης Έργων

Τέχνης τ.1, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.

oΛαμπρόπουλου B.N., 1993, Διάβρωση και Συντήρηση της Πέτρας, Αθήνα.

oMayer, R., 1982, the Artist's Handbook of Materials and Techniques. New York: Viking Press.

oMora P., Mora L., Philippot P., 1985, the Conservation of Wall Paintings, Butterworths.

oΜίνως Ν., 1987, Η συντήρηση των τοιχογραφιών, Αρχαιολογία, τ. 22,.

oOxley, T.A. and A. E. Gobert. 1994, Dampness in Buildings: Diagnosis, Treatment, Instruments.

London, Boston: Butterworth-Heinemann.

56

Page 57: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

oΠλακωτάρης Κ.,1978, Υλικά και Τεχνική στη Ζωγραφική και Διακοσμητική, Καλλιτεχνικό

Πνευματικό Κέντρο Ώρα.

oΠλίνιος ο Πρεσβύτερος, 1994, Περί της αρχαίας ελληνικής ζωγραφικής, 35ο βιβλίο της Φυσικής

Ιστορίας. Άγρα,.

oRoy Α., (ed.), 1993, Artists’ Pigments, A Handbook of Their History and Characteristics, vol. 2,

National Gallery of Art, Oxford University Press.

oΣκουλικίδης Θ.Ν., 2000, Διάβρωση Και Συντήρηση Των Δομικών Υλικών Των Μνημείων,

Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.

oΣυντήρηση και αναβίωση παραδοσιακών Κτιρίων και Συνόλων: πρακτικά του Διεθνούς Συμποσίου

Βόλου, Σεπτέμβριος1981.

oΤσιώρα Δ., 1991, Συνδετικά κονιάματα – Αρμοί. ΚΤΙΡΙΟ, τ. 40.

oΤσιώρα Δ., 1991, Συνδετικά κονιάματα – Αρμοί. ΚΤΙΡΙΟ, τ. 40.

oThompson D.V., 1998, Οι τεχνικές και τα υλικά της μεσαιωνικής ζωγραφικής, εκδόσεις Αρμός.

oΤριανταφύλλου Κ., 1992, Το νερό στα θεμέλια και τους τοίχους, ΚΤΙΡΙΟ, τ. 50..

oFeller R. (ed.), Artists’ Pigments, A Handbook of Their History and Characteristics, vol. 1, National

Gallery of Art, Oxford University Press.

oFerragni D, Forti M., Malliet J., Mora P.,Teutonico J.M., Torraca G.,Injection grouting of mural

paintings and mosaics.Adhesives and Consolidants,

oWest FitzHugh Ε., (ed.), 1997, Artists’ Pigments, A Handbook of Their History and Characteristics,

vol. 3, , National Gallery of Art, Oxford University Press.

oWidart N., 1994 : Glossaire français-néerlandais de la restauration des peintures de chevalet : la

couche protectrice, français-néerlandais, 62 notions, Centre de recherche Termisti.

Ακόμη χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από τα λεξιλόγια NARCISSE, CRISTAL και CRISA-

TEL καθώς και από την ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια Cameo.

Εικόνα 5.1 Τυπική οργάνωση όρου για την εισαγωγή του στο θησαυρό. Κάθε όρος συνδέεται με αριθμό ταυτοποίησης ID (identifier), ορισμό - περιγραφή SN (scope note),

57

Page 58: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

ευρύτερο όρο BT (broader term), στενότερο όρο NT (narrower term), συνώνυμο όρο UF/SYN (use for/synonyme), κορυφαίο όρο ιεραρχίας TT (top term) και βιβλιογραφία.

Το περιεχόμενο ενός θησαυρού που φιλοδοξεί να αναπαραστήσει το γνωστικό αντικείμενο

της συντήρησης των τοιχογραφιών είναι εξαιρετικά ευρύ και εκτείνεται από τα υλικά κατασκευής

και επεμβάσεων σε τεχνικές και διαδικασίες που σχετίζονται με την δημιουργία των τοιχογραφιών,

σε παράγοντες μηχανισμούς, διαδικασίες και φαινόμενα φθοράς, επεμβάσεις που διαφοροποιούν την

αισθητική των τοιχογραφιών, επιδιορθώσεις, επεμβάσεις με σκοπό τη συντήρηση που μπορεί να

έχουν μακροπρόθεσμα θετικό ή όχι και τόσο θετικό αποτέλεσμα, είδη αρχιτεκτονημάτων και μέλη

αυτών που μπορεί να έχουν τοιχογραφίες ή οροφογραφίες, καλλιτεχνικά κινήματα και καλλιτέχνες

που σχετίζονται με το αντικείμενο, φαινόμενα, χαρακτηριστικά και ιδιομορφίες των τοιχογραφιών

κ.ά.

Ένα ερώτημα που προέκυψε αφορούσε στη γλώσσα του θησαυρού, θα είναι η τρέχουσα

φυσική γλώσσα που συχνά χρησιμοποιεί ιδιωματισμούς, τοπικές ή ιστορικές ονομασίες ή μια πιο

εκλεπτυσμένη γλώσσα τεκμηρίωσης? Η λύση βρέθηκε κάπου στη μέση. Αποφασίστηκε να

χρησιμοποιηθεί ο όρος που αποδίδει με μεγαλύτερη ακρίβεια μια έννοια, αποφεύγοντας γραφικούς

νεολογισμούς και επιλέγοντας τη χρήση όρων που έχουν καθιερωθεί στην πρακτική της κατασκευής

ή της συντήρησης των τοιχογραφιών. Έτσι, το στεφάνωμα προτιμήθηκε ως προτεινόμενος όρος από

τον ίσως πιο ακριβή περιφραστικό όρο: περιφερική συγκράτηση με τη χρήση κονιάματος, μια που

αποτελεί πια δόκιμο όρο στην πρακτική και όλοι οι συντηρητές καταλαβαίνουν τη σημασία του,

χωρίς μάλιστα να μπορεί να του αποδοθεί κάποιο στοιχείο λάθους ή γλωσσικής παράβασης.

Αρχικά έγινε η προσπάθεια προσδιορισμού και οριοθέτησης του περιεχομένου του

θησαυρού. Γενικά θεωρήθηκε προτιμότερη η γλώσσα της τεκμηρίωσης που είναι η συμβατική

γλώσσα απλοποίησης της φυσικής γλώσσας, κατά προτίμηση χωρίς ιδιαίτερη μορφοποίηση και με τη

χρήση όσο το δυνατόν λιγότερων λέξεων. .

Για τη διαπίστωση της χρήσης των κατάλληλων ή όχι όρων και της πληρότητας του

θησαυρού έγινε προσπάθεια να εφαρμοστούν τα παρακάτω κριτήρια:

Εξάντληση των ευρετηριάσιμων στοιχείων τίτλου/τόμου βιβλιοθήκης ώστε να

περιλαμβάνονται όλα τα ζητήματα και οι έννοιες που αφορούν στο αντικείμενο.

Επιλεκτικότητα ώστε να επιλεχθεί μόνο η πληροφορία που ενδιαφέρει του πιθανούς

χρήστες.

Εξειδίκευση ώστε η περιγραφή να αναπαριστά το περιεχόμενο του αντικειμένου με

ακρίβεια και να αποφευχθούν οι υπέρ-γενικεύσεις ή υπερβολικά τυπική απόδοση όρων όταν

58

Page 59: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

αντίστοιχα χρειάζεται ένας πιο ειδικός ή λιγότερο τυπικός όρος για να αποδώσει σαφέστερα την

έννοια.

Συνέπεια ώστε να επιτευχθεί η περιγραφή εννοιών με όρους που εξασφαλίζουν ότι οι

περισσότεροι χρήστες θα αναζητούσαν αυτή την έννοια με αυτόν τον όρο. [Guzman M., Verstappen

B., 2003]

Οι όροι που αναπαριστούν προϊόντα που μπορεί να είναι γνωστά με την κοινή αλλά και με

την εμπορική τους ονομασία προτιμάται να εισάγονται ως όροι στο θησαυρό με την κοινή ονομασία

και η εμπορική να περιλαμβάνεται ως UF/SYN [ISO 2788, 1986].

Η καταγραφή ακόμη και όρων που κρίνονται πια ως εσφαλμένοι είναι σημαντικό να

καταγραφούν στους συνώνυμους όρους διότι αν και δεν προτιμώνται για χρήση μας βοηθούν να

κατανοήσουμε καλύτερα την ιστορική διαδρομή της ορολογίας της συντήρησης.

Η ορθογραφία του κύριου προτεινόμενου όρου είναι γενικά σύμφωνα με την τρέχουσα και

ευρέως αποδεκτή γραφή. Διαφορετικοί ορθογραφικοί τύποι, σωστοί ή λάθος, εφόσον είναι σε χρήση,

εντάσσονται στην ενότητα των συνωνύμων όρων.

Ως γλωσσικό λάθος θα μπορούσε να οριστεί κάθε απόκλιση από τη γλωσσική νόρμα, την

οποία μια κοινότητα θέτει ως πρότυπο και την περιβάλλει με το κύρος του κανόνα. 'Ήδη από αυτό

τον ορισμό προκύπτουν μια σειρά ζητημάτων που καθιστούν εμφανές ότι, παρά την απόλυτη

αξιολογική στάση που παίρνουμε σε σχέση με τα γλωσσικά λάθη, τα πράγματα είναι σχετικά

[Θεοδωροπούλου Μ., Παπαναστασίου Γ., 2002] .

Σε ότι αφορά στις ξένες λέξεις που έχουν ενταχθεί και επικρατήσει στην ορολογία της

συντήρησης των τοιχογραφιών, διατηρείται η απλούστερη γραφή τους χωρίς να γίνεται προσπάθεια

απόδοσης της ξενόγλωσσης ορθογραφίας τους στα ελληνικά. Γ. Μπαμπινιώτης, 2001]

5.1 Βασική οργάνωση ιεραρχιών και όρων οδηγών (guide terms)

Η ταξινόμηση με τη χρήση των guide terms εκτός από τη δυνατότητα υπόδειξης των

κριτηρίων ταξινόμησης στην ιεραρχία, προφέρει τους δυνατούς τρόπους σημασιολογικής

τοποθέτησης αποδίδοντας έτσι με μεγαλύτερη πληρότητα το γνωστικό σύμπαν των εννοιών που

φιλοδοξεί να περιλάβει ο θησαυρός.

59

Page 60: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 5.2 Βασικά κριτήρια καθορισμού των guide terms.

Έτσι, η εσωτερική ταξινόμηση μέσω των guide terms συνήθως γίνεται με κριτήριο το

υλικό, τα μέρη, συστατικά ή στρώμα, τη μορφή, το χρώμα, τη θέση, το σκοπό, τη χρήση ή τη

λειτουργία, την προέλευση, την κατασκευή ή την δημιουργία.

60

ΟΡΟΣ

ΥΛΙΚΟ

ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ

ΧΡΩΜΑ

ΘΕΣΗ

ΣΚΟΠΟ

ΧΡΗΣΗ - ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ

ΜΟΡΦΗ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ

<με κριτήριο>

Page 61: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Πίνακας 5.1 Ταξινόμηση των διαφορετικών παραγόντων φθοράς σε αρχιτεκτονήματα και τα υλικά τους (πηγή: ICOMOS, International Scientific Committee for Analysis and Restoration of Structures of Architectural Heritage, 2003, Recommendations for the Analysis. Conservation and Structural Restoration of Architectural Heritage, ICOMOS).

Οι βασικές ιεραρχίες του θησαυρού είναι:

Υλικά

Τεχνικές

Φθορές

Επεμβάσεις

Στα υλικά περιλαμβάνονται υλικά κατασκευής και επεμβάσεων σε τοιχογραφίες και

οροφογραφίες.

Για την εσωτερική ταξινόμηση της ιεραρχίας Υλικά χρησιμοποιήθηκε ως πρότυπο ο

θησαυρός ΑΑΤ και CRISATEL

Οι guide terms της ιεραρχίας Υλικά είναι:

o < δομικό υλικό με κριτήριο την επεξεργασία>

o < δομικό υλικό με κριτήριο το είδος του υλικού>

o < υλικό κατασκευής τοιχογραφίας οροφογραφίας με κριτήριο τη θέση στρώμα>

o <αδρανή με κριτήριο τη λειτουργία>

o <αδρανή με κριτήριο τη πηγή λήψης>

o <αδρανή με κριτήριο τη προέλευση>

o <αδρανή με κριτήριο την επεξεργασία>

o <ίνες με κριτήριο τη προέλευση>

o <κονίαμα με κριτήριο το είδος της κονίας>

61

Page 62: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

o <κονίαμα με κριτήριο το τρόπο πήξης και σκλήρυνσης>

o <λίθος με κριτήριο την επεξεργασία>

o <λίθος με κριτήριο την προέλευση>

o <συνδετικά υλικά με κριτήριο τη προέλευση>

o <συνδετικά υλικά με κριτήριο τη σύσταση>

o <υλικά με κριτήριο τη χρήση λειτουργία>

o <υλικό κατασκευής χρωματικού στρώματος με κριτήριο τη λειτουργία>

o <υλικό κονιάματος με κριτήριο τη λειτουργία>

o <χρωστικές με κριτήριο τη προέλευση>

o <χρωστικές με κριτήριο τη σύσταση>

o <χρωστικές με κριτήριο το τρόπο παρασκευής>

o <χρωστικές με κριτήριο το χρώμα>

Στις τεχνικές οργανώνεται ο δομικός ιστός για την καταγραφή τεχνικών που αφορούν σε

τεχνικές κατασκευής τοιχογραφιών και οροφογραφιών.

Οι τεχνικές αφορούν αποκλειστικά σε τεχνικές κατασκευής υποστηριγμάτων,

υποστρωμάτων τοιχογραφιών, τεχνικές ζωγραφικής, διαμόρφωσης της επιφάνειας.

Οι guide terms της ιεραρχίας Τεχνικές είναι:

o <εφαρμογή τεχνικής με κριτήριο το αισθητικό αποτέλεσμα>

o <τεχνικές κατασκευής υποστηρίγματος με κριτήριο τη θέση>

o <τεχνική κατασκευής κονιάματος με κριτήριο τη θέση στη διαστρωμάτωση>

o <τεχνική κατασκευής κονιάματος με κριτήριο την κοκκομετρία>

o <τεχνική κατασκευής κονιάματος με κριτήριο το είδος της κονίας>

o <τεχνική κατασκευής με κριτήριο την κατάσταση του κονιάματος>

o <τεχνική κατασκευής με κριτήριο την τεχνική κατασκευής του ζωγραφικού στρώματος>

o <τεχνική κατασκευής με κριτήριο το συνδετικό υλικό>

o <τεχνική κατασκευής με κριτήριο το τρόπο εναπόθεσης του συνδετικού υλικού>

o <τεχνική κατασκευής υποστηρίγματος με κριτήριο το υλικό δόμησης>

Στις φθορές οργανώνεται ο δομικός ιστός για την καταγραφή τεχνικών που αφορούν σε

φθορές που μπορεί να υποστούν οι τοιχογραφίες και οροφογραφίες.

Οι guide terms της ιεραρχίας Φθορές είναι:

o <εναπόθεση με κριτήριο την προέλευση

o <εναπόθεση με κριτήριο το χρώμα>

62

Page 63: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

o <φθορά από ακτινοβολία με κριτήριο τη περιοχή του φάσματος

o <φθορά από ακτινοβολία με κριτήριο τη προέλευση>

o <φθορά από την υγρασία με κριτήριο τη προέλευση

o <φθορά με κριτήριο το αίτιο>

o <φθορά με κριτήριο το αποτέλεσμα>

o <φθορά τοιχογραφίας με κριτήριο τη θέση/στρώμα που εμφανίζεται>

o <φθορά του ζωγραφικού στρώματος με κριτήριο το μηχανισμό>

Στις επεμβάσεις οργανώνεται ο δομικός ιστός για την καταγραφή τεχνικών που αφορούν

σε επεμβάσεις που επέφεραν κάποια μεταβολή στις τοιχογραφίες και οροφογραφίες. Σε αυτή την

ιεραρχία περιλαμβάνονται επεμβάσεις αλλαγής του σχεδίου, επιζωγραφίσεις, αλλά και οι

επεμβάσεις που θεωρούνται χαρακτηριστικές ως συντήρηση. Αποφεύγουμε να χαρακτηρίσουμε

άμεσα μια κατηγορία επεμβάσεων ως επεμβάσεις συντήρησης για να αποφύγουμε μια ταξινόμηση

σύμφωνα με την πρόθεση του δράστη διότι θα δημιουργήσει πρόβλημα στην οργάνωση και

εισαγωγή όρων στο θησαυρό, ιδιαίτερα σε ότι αφορά σε επεμβάσεις που έγιναν κατά το παρελθόν.

Οι guide terms της ιεραρχίας Επεμβάσεις είναι:

o <αισθητική αποκατάσταση με κριτήριο τη θέση στρώμα>

o <απόσπαση με κριτήριο τη μέθοδο>

o <επεμβάσεις με κριτήριο τη θέση στρώμα>

o <επεμβάσεις με κριτήριο τη λειτουργία>

o <επεμβάσεις συντήρησης με κριτήριο τη λειτουργία>

o <καθαρισμός με κριτήριο τη θέση στρώμα>

o <καθαρισμός με κριτήριο τη μέθοδο τεχνική>

o <στερέωση με κριτήριο τη θέση στρώμα>

o <στερέωση με κριτήριο τη μέθοδο>

Παρακάτω παρουσιάζεται παράδειγμα οργάνωσης της κάρτας εισαγωγής όρων για δύο

όρους της ιεραρχίας Υλικά.

63

Page 64: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Πίνακας 5.3 Κάρτα εισαγωγής όρου κιννάβαρι

TT Υλικά

ID Y50

USE Κιννάβαρι

Broader Term ΒΤ

Ανόργανη χρωστικήΚόκκινη χρωστικήΧρωστική ορυκτής προέλευσης

Narrowed Term ΝΤGuide term <κόκκινη χρωστική>

SN: Κιννάβαρι SN (Y50): Κόκκινη χρωστική ορυκτής ή συνθετικής προέλευσης. Παρουσιάζει μεγάλη επικαλυπτικότητα και πολύ καλή αντοχή. Χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Είναι θειούχος υδράργυρος (HgS). Artists’ Pigments. A Handbook of Their History and Characteristics, Vol. 2: A. Roy (Ed) Oxford University Press 1993, p.159-182http://webexhibits.org/pigments/indiv/technical/ultramarine.html

UF SYN: Κιννάβαρη SYN (Υ50)Κινναβάρι SYN (Υ50)Cinnabar SYN (ΕΝ) (Υ50)Vermillion SYN (ΕΝ) (Υ50)Minium SYN (LAT) (Υ50)Vermiculus SYN (LAT) (Υ50)

RT:

Πηγή: Artists’ Pigments. A Handbook of Their History and Character-istics, Vol. 2: A. Roy (Ed) Oxford University Press 1993, p.159-182http://webexhibits.org/pigments/indiv/technical/ultramarine.html

64

Page 65: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Πίνακας 5.3 Κάρτα εισαγωγής όρου ψαρόκολλα

5.2 Αλφαβητική ταξινόμηση των όρων

Παρακάτω παρατίθενται με αλφαβητική κατάταξη οι όροι που περιλαμβάνονται στο

θησαυρό, ταξινομημένοι κάτω από τις κατηγορίες: υλικά, τεχνικές, φθορές και επεμβάσεις. Ο κάθε

όρος λαμβάνει έναν αύξοντα αριθμό που μαζί με το αρχικό γράμμα της ιεραρχίας του, αποτελεί τον

αριθμό ταυτοποίησής του (ID).

α. ΥΛΙΚΑ

1. Αδρανές λατομείου

2. Αδρανές τεχνητό ή βιομηχανικό

3. Αδρανές υλικό

TT Υλικά

ID Y50

USE Ψαρόκολλα (Υ148)

Broader Term ΒΤ

Ζωική κόλλα

Narrowed Term ΝΤGuide termSN: Ψαρόκολλα SN (Y148) η ψαρόκολλα παράγεται με τη θέρμανση

οστών και δερμάτων ψαριών σε νερό. Η καθαρότερη μορφή παράγεται από τη μεμβράνη της νηκτικής κύστης ορισμένων ψαριών, όπως ο οξύρρυγχος,. Petukhova T., A History of Fish Glue as an Artist's Material: Applications in Paper and Parch-ment Artifacts, The book and paper group annual Vol. 19, 2000, The American Institute for Conservation, http://aic.stanford.edu/sg/bpg/annual/v19/bp19-29.html

UF SYN:

RT:

Πηγή: Petukhova T., A History of Fish Glue as an Artist's Material: Ap-plications in Paper and Parchment Artifacts, The book and paper group annual Vol. 19, 2000, The American Institute for Conser-vation, http://aic.stanford.edu/sg/bpg/annual/v19/bp19-29.html

65

Page 66: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

4. Αδρανές φυσικής προέλευσης

5. Αερικό κονίαμα

6. Αζουρίτης

7. Ακρυλικό πολυμερές

8. Άμμος

9. Άμμος θαλάσσης

10. Άμμος λατομείου

11. Άμμος ποταμίσια

12. Ανόργανη χρωστική

13. Ανόργανο συνδετικό

14. Αραβική γόμμα

15. Αργός λίθος

16. Ασβεστοθηραικοκονίαμα

17. Ασβεστοκονίαμα

18. Ασβεστόλιθος

19. Ασβεστόνερο

20. Ασβεστοτσιμεντοκονίαμα

21. Ασπράδι αυγού

22. Αυγό

23. Άχυρο

24. Βινυλικό πολυμερές

25. Γαιώδης χρωστική

26. Γάλα

27. Γόμμα

28. Γρανίτης

29. Γύψος

30. Διάτρητος οπτόπλινθος

31. Δομικό υλικό υποστηρίγματος τοιχογραφίας οροφογραφίας

32. Ενεργό αδρανές

33. Ζωική ίνα

34. Ζωική κόλλα

35. Ημίξεστος λίθος

36. Θηραϊκή γη

37. Θραύσμα κεραμικού

66

Page 67: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

38. Θραυστό αδρανές

39. Ίνα

40. Ινδικό

41. Ίνες ξύλου

42. Καζεΐνη

43. Καλάμι

44. Κάρβουνο

45. Καρυδέλαιο

46. Καφέ χρωστική

47. Κεραμάλευρο

48. Κερί

49. Κερί μέλισσας

50. Κιννάβαρι

51. Κίτρινη χρωστική

52. Κίτρινος ασβέστης

53. Κόκκινη χρωστική

54. Κονίαμα

55. Κονίαμα υδραυλικής ασβέστου

56. Κουνελοκολλα

57. Κουρασάνι

58. Κρεμέζι

59. Κρόκος αυγού

60. Λαζούρι

61. Λάκκα

62. Λευκή χρωστική

63. Λευκό Αγίου Ιωάννη

64. Λίθος

65. Λίθος από μεταμορφωσιγενή πετρώματα

66. Λίθος από πυριγενή πετρώματα

67. Λίθος από στρωσιγενή πετρώματα

68. Λίθος από υδατογενή πετρώματα

69. Λινέλαιο

70. Μαλαχίτης

71. Μάρμαρο

67

Page 68: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

72. Μαρμαρόσκονη

73. Μαύρη χρωστική

74. Μεταλλικό φύλλο

75. Μέταλλο

76. Μηλαϊκή γη

77. Μπλε χρωστική

78. Μπρουτζίνα

79. Ξεστός λίθος

80. Ξηραινόμενο έλαιο

81. Ξύλινοι πήχεις

82. Ξύλο

83. Όμπρα

84. Οπλισμένο σκυρόδεμα

85. Οπτόπλινθος

86. Οργανική χρωστική

87. Οργανικό συνδετικό

88. Παθητικό αδρανές

89. Παπαρουνέλαιο

90. Πηλοκονίαμα

91. Πηλός

92. Πλίνθος

93. Ποζολάνη

94. Πράσινη γη

95. Πράσινη χρωστική

96. Πράσινο τσιμέντου

97. Πρόσθετο υλικό κονιάματος

98. Πρωτεϊνικό συνδετικό υλικό

99. Πωρόλιθος

100. Ρωμαϊκό κονίαμα

101. Σιδηροδοκός

102. Σκόνη χρυσού

103. Στάχτη

104. Συλλεκτό φυσικό αδρανές

105. Συμπαγής οπτόπλινθος

68

Page 69: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

106. Συμπαγής οπτόπλινθος

107. Συνδετικό ζωικής προέλευσης

108. Συνδετικό υλικό από λίπη έλαια

109. Συνδετικό υλικό από πολυσακχαρίτες

110. Συνδετικό υλικό κατασκευής υποστηρίγματος τοιχογραφίας οροφογραφίας

111. Συνδετικό υλικό κονιάματος τοιχογραφίας οροφογραφίας

112. Συνδετικό υλικό χρωματικού στρώματος τοιχογραφίας οροφογραφίας

113. Συνδετικό φυτικής προέλευσης

114. Συνθετική ίνα

115. Συνθετική χρωστική

116. Συνθετικό πολυμερές

117. Συνθετικό συνδετικό

118. Σχιστόλιθος

119. Τζίβα

120. Τρίχα

121. Τσιμέντο

122. Τσιμεντοκονίαμα

123. Τσόφλι αυγού

124. Υδράσβεστος

125. Υδραυλικό κονίαμα

126. Υδραυλικός ασβέστης

127. Υδρύαλος

128. Υλικό επιφανειακής διαμόρφωσης τοιχογραφίας οροφογραφίας

129. Υλικό κατασκευής τοιχογραφίας

130. Υλικό κατασκευής υποστηρίγματος τοιχογραφίας οροφογραφίας

131. Υλικό κατασκευής υποστρώματος τοιχογραφίας οροφογραφίας

132. Υλικό κατασκευής χρωματικού στρώματος τοιχογραφίας οροφογραφίας

133. Φύλλο αλουμινίου

134. Φύλλο αργύρου

135. Φύλλο χρυσού

136. Φυτική ίνα

137. Φυσικός βράχος

138. Χαλαζίτης

139. Χονδροκόκκινο

69

Page 70: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

140. Χρυσή χρωστική

141. Χρωστική

142. Χρωστική ζωικής προέλευσης

143. Χρωστική ορυκτής προέλευσης

144. Χρωστική φυτικής προέλευσης

145. Χώμα

146. Ψάθα

147. Ψαμμίτης

148. Ψαρόκολλα

149. Ψημένη όμπρα

150. Ψημένη ώχρα

151. Ωμή όμπρα

152. Ωμόπλινθος

153. Ώχρα

154. Υλικό κονιάματος

β. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ

1. Ανθίβολο

2. Απευθείας προσχέδιο

3. Απευθείας προσχέδιο με μολύβι

4. Αργολιθοδομή

5. Ασβεστοθηραικοκονίαμα

6. Ασβεστοκονίαμα

7. Ασβεστοτσιμεντοκονίαμα

8. Ασβέστωμα

9. Αστάρωμα

10. Αυγοτέμπερα

11. Δημιουργία εντύπωσης χρυσού με μπρούτζινα

12. Δημιουργία εντύπωσης χρυσού με χρυσόσκονη

13. Διαστρωμάτωση κονιάματος σε οριζόντια ζώνη

14. Εγκαυστική

15. Εγχάρακτη διακόσμηση με μεταλλικό φύλλο

16. Εγχάρακτο σχέδιο

70

Page 71: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

17. Ελαιογραφία

18. Επικόλληση φύλλου απομίμησης χρυσού

19. Ζωγραφική με ακρυλική κόλλα

20. Ζωγραφική με αραβική γόμμα

21. Ζωγραφική με ασβέστη

22. Ζωγραφική με γλουτολίνη

23. Ζωγραφική με γόμμα

24. Ζωγραφική με ζωική κόλλα

25. Ζωγραφική με καζεΐνη

26. Ζωγραφική με κάρβουνο

27. Ζωγραφική με κερί

28. Ζωγραφική με κουνελόκολλα

29. Ζωγραφική με κρόκο αυγού

30. Ζωγραφική με μεθυλοκυτταρίνη

31. Ζωγραφική με ξηραινόμενο έλαιο

32. Ζωγραφική με ξηρό παστέλ

33. Ζωγραφική με πολυβινυλική κόλλα

34. Ζωγραφική με σαπωνοποιημένο κερί

35. Ζωγραφική με σπρέι

36. Ζωγραφική με συνθετική κόλλα

37. Ζωγραφική με υδρύαλο

38. Ζωγραφική με ψαρόκολλα

39. Ημιλαξευτή λιθοδομή

40. Θολωτή οροφή

41. Κίτρινος ασβέστης

42. Κονίαμα υδραυλικής ασβέστου

43. Κουρασάνι

44. Λαξευτή λιθοδομή

45. Λεπτόκοκκο στρώμα κονιάματος

46. Λιθοδομή

47. Μεροκάματο

48. Μπαγδατί

49. Μπαγδατότοιχος

50. Νωπογραφία

71

Page 72: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

51. Ξηρογραφία

52. Ξηρολιθοδομή

53. Ξύλινη οροφή

54. Ξυλόπηκτη τοιχοποιία

55. Οροφή από πλάκα οπλισμένου σκυροδέματος

56. Όψη

57. Πηλοκονίαμα

58. Πλινθοδομή διάτρητων οπτοπλίνθων

59. Πλινθοδομή πλήρων οπτοπλίνθων

60. Πλινθοδομή ωμοπλίνθων

61. Πλινθοδομή

62. Πλινθόκτιστη καμαρωτή οροφή σε σιδηροδοκούς

63. Προπλασμός

64. Προσχέδιο με τη βοήθεια κάνναβου

65. Σάρκωμα

66. Σινώπια

67. Στένσιλ

68. Τέμπερα

69. Τεχνικές κατασκευής τοιχογραφίας οροφογραφίας

70. Τεχνικές κατασκευής υποστηρίγματος τοιχογραφίας οροφογραφίας

71. Τεχνικές κατασκευής υποστρώματος τοιχογραφίας οροφογραφίας

72. Τεχνική ανάγλυφης διακόσμησης επιφάνειας τοιχογραφίας οροφογραφίας

73. Τεχνική ανάγλυφης διακόσμησης επιφάνειας τοιχογραφίας οροφογραφίας με φύλλο μετάλλου

74. Τεχνική δημιουργίας γραμμής με χτύπημα σχοινιού με χρωστική

75. Τεχνική δημιουργίας εντύπωσης μετάλλου/μεταλλικού φύλλου

76. Τεχνική δημιουργίας και μεταφοράς προσχεδίου τοιχογραφίας οροφογραφίας

77. Τεχνική διαμόρφωσης επιφάνειας τοιχογραφίας οροφογραφίας

78. Τεχνική επίχρισης κονιάματος

79. Τεχνική κατασκευής ζωγραφικού στρώματος τοιχογραφίας οροφογραφίας

80. Τεχνική κατασκευής κονιάματος

81. Τεχνική κατασκευής με την εναπόθεση μίγματος χρωστικής συνδετικού

82. Τεχνική κατασκευής όπου προηγείται η εναπόθεση του συνδετικού υλικού

83. Τεχνική κατασκευής όπου το συνδετικό τοποθετείται μετά τη χρωστική

84. Τεχνική κατασκευής οροφής

72

Page 73: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

85. Τεχνική κατασκευής τοιχοποιίας

86. Τεχνική κατασκευής χωρίς τη χρήση συνδετικού υλικού

87. Τεχνική προετοιμασίας ζωγραφικής επιφάνειας τοιχογραφίας οροφογραφίας

88. Τεχνική τοποθέτησης μεταλλικού φύλλου

89. Τραβηχτό

90. Τρυπητό σχέδιο

91. Τσατμάς

92. Χοντρό

93. Χοντρόκοκκο στρώμα κονιάματος

94. Χρύσωμα

95. Χρύσωμα με τη χρήση ελαιώδους προστύμματος

96. Χρύσωμα με τη χρήση προστύμματος

97. Χάραγμα κονιάματος

98. Ψιμυθιά

γ. ΦΘΟΡΕΣ

1. Αλλοίωση χρωστικής

2. Αιολική διάβρωση

3. Απολέπιση

4. Αποσύνθεση συνδετικού

5. Απόσπαση

6. Αποχρωματισμός

7. Απώλεια

8. Απώλεια ζωγραφικού στρώματος

9. Απώλεια συνοχής

10. Απώλεια συνοχής υποστηρίγματος υποστρώματος

11. Απώλεια συνοχής υποστρώματος ζωγραφικού στρώματος

12. Απώλεια υποστηρίγματος

13. Απώλεια υποστρώματος

14. Βιολογικές εναποθέσεις

15. Δομική φθορά

73

Page 74: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

16. Δυσχρωμία επιζωγράφισης

17. Εκδορά

18. Εναπόθεση περιττωμάτων πτηνών

19. Εναπόθεση υλικού από προηγούμενες επεμβάσεις

20. Εξάνθηση αλάτων

21. Επικαθίσεις ατμοσφαιρικών ρύπων

22. Επικάθιση αιθάλης

23. Επικάθιση σκόνης

24. Επικάθιση/εναπόθεση

25. Επιφανειακή ρωγμή

26. Επιφανειακή φθορά

27. Θερμική αποικοδόμηση

28. Ίχνος σκουριάς

29. Κατάρρευση

30. Κατάρρευση τοιχοποιίας

31. Κατάρρευση υποστρώματος

32. Κηλίδα

33. Κιτρίνισμα βερνικιού

34. Κονιοποίηση

35. Κονιοποίηση κονιάματος

36. Κονιοποίηση χρωματικού στρώματος

37. Λευκό πέπλο

38. Μετατροπή του αζουρίτη σε μαλαχίτη

39. Παραμόρφωση

40. Παραμόρφωση απώλεια συνοχής

41. Παραμόρφωση ξύλινου υποστηρίγματος

42. Παραμόρφωση υποστηρίγματος

43. Παραμόρφωση υποστρώματος

44. Ρωγμάτωση

45. Ρωγμάτωση ζωγραφικής επιφάνειας

46. Ρωγμάτωση στρώματος βερνικιού

47. Ρωγμάτωση υποστρώματος

48. Ρωγμή

49. Ρωγμή υποστρώματος

74

Page 75: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

50. Συρρίκνωση

51. Συρρίκνωση ζωγραφικού στρώματος

52. Φθορά αλλοίωση βερνικιού

53. Φθορά από ανθρώπινη αμέλεια

54. Φθορά από ανθρωπογενείς παράγοντες

55. Φθορά από διήθηση υγρασίας

56. Φθορά από μεταβολές της υγρασίας

57. Φθορά από περιβαλλοντικούς παράγοντες

58. Φθορά από τη γήρανση υλικού του ζωγραφικού στρώματος

59. Φθορά από τη γήρανση υλικού του υποστηρίγματος

60. Φθορά από τη γήρανση υλικού του υποστρώματος

61. Φθορά από τη γήρανση του υλικού

62. Φθορά από τη δράση αέρα

63. Φθορά από τη δράση αλγών

64. Φθορά από τη δράση ατμοσφαιρικών ρύπων

65. Φθορά από τη δράση βακτηρίων

66. Φθορά από τη δράση εντόμων

67. Φθορά από τη δράση θαλασσινού νερού

68. Φθορά από τη δράση λειχήνων

69. Φθορά από τη δράση μικροοργανισμών

70. Φθορά από τη δράση μυκήτων

71. Φθορά από τη δράση πτηνών

72. Φθορά από τη δράση τρωκτικών

73. Φθορά από τη δράση φυτών

74. Φθορά από τη δράση χημικών μέσων

75. Φθορά από τη καύση κεριών

76. Φθορά από τη συμπεριφορά διεπιφανειών τοιχογραφίας οροφογραφίας

77. Φθορά από τη συμπύκνωση υγρασίας

78. Φθορά από τη τριχοειδή αναρρίχηση της υγρασίας

79. Φθορά από την απότομη αλλαγή συνθηκών περιβάλλοντος

80. Φθορά από την δράση καυσαερίων

81. Φθορά από την δράση νερού

82. Φθορά από την έκθεση σε ακτινοβολία

83. Φθορά από την έκθεση σε υψηλή θερμοκρασία

75

Page 76: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

84. Φθορά από την έκθεση σε χαμηλή θερμοκρασία

85. Φθορά από την επίδραση βιολογικών παραγόντων

86. Φθορά από την επίδραση διαλυτών

87. Φθορά από την επίδραση του εδάφους

88. Φθορά από την επίδραση ηλιακής ακτινοβολίας

89. Φθορά από την επίδραση θερμοκρασίας

90. Φθορά από την επίδραση οξέων

91. Φθορά από την επίδραση ορατής ακτινοβολίας

92. Φθορά από την επίδραση παγετού

93. Φθορά από την επίδραση συνθηκών κατάχωσης

94. Φθορά από την επίδραση τεχνητής ακτινοβολίας

95. Φθορά από την επίδραση υγρασίας

96. Φθορά από την επίδραση υπεριώδους ακτινοβολίας

97. Φθορά από την επίδραση υπέρυθρης ακτινοβολίας

98. Φθορά από την επίδραση συνθηκών κατάχωσης

99. Φθορά από την επιφανειακή συμπύκνωση υγρασίας

100. Φθορά από την εσωτερική συμπύκνωση υγρασίας

101. Φθορά από φωτιά

102. Φθορά στρώματος επικάλυψης

103. Φθορά τοιχογραφίας οροφογραφίας

104. Φθορά του συνδετικού υλικού του ζωγραφικού στρώματος

105. Φθορά υποστηρίγματος

106. Φθορά υποστρώματος

107. Φθορά χρωματικού στρώματος

108. Φθορές από ενδογενείς παράγοντες

109. Φθορές από εξωγενείς παράγοντες

110. Φούσκωμα

111. Χρωματική αλλοίωση

112. Χρωματική αλλοίωση του βερνικιού

113. Χρωματική αλλοίωση του ζωγραφικού στρώματος

δ. ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ

76

Page 77: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

1. Αισθητική αποκατάσταση υποστηρίγματος

2. Αισθητική αποκατάσταση

3. Αισθητική αποκατάσταση ζωγραφικού στρώματος

4. Αλλαγή στη σύνθεση

5. Αλλαγή στο προσχέδιο

6. Απολύμανση

7. Απόσπαση τοιχογραφίας οροφογραφίας

8. Αρμολόγημα

9. Αφαίρεση βερνικιού

10. Δοκιμή

11. Δοκιμή διαλυτότητας

12. Δοκιμή καθαρισμού

13. Δοκιμή στερέωσης

14. Ενζυματικός καθαρισμός

15. Επανατοποθέτηση τοιχογραφίας οροφογραφίας

16. Επέμβαση ενίσχυσης σταθεροποίησης

17. Επέμβαση επιφανειακής προστασίας

18. Επέμβαση με αποτέλεσμα αλλαγές στην όψη της τοιχογραφίας οροφογραφίας

19. Επέμβαση σε τοιχογραφία οροφογραφία

20. Επέμβαση στα μετάλλινα στοιχεία συστατικά

21. Επέμβαση στα ξύλινα στοιχεία συστατικά

22. Επέμβαση στο στρώμα βερνικιού τοιχογραφίας

23. Επέμβαση στο υποστήριγμα τοιχογραφίας οροφογραφίας

24. Επέμβαση στο υπόστρωμα τοιχογραφίας οροφογραφίας

25. Επέμβαση στο χρωματικό στρώμα τοιχογραφίας οροφογραφίας

26. Επέμβαση συγκόλλησης ανακατασκευής

27. Επέμβαση υποστήριξης

28. Επέμβαση χαρακτηριστική ως συντήρηση τοιχογραφιών οροφογραφιών

29. Επιζωγράφιση

30. Επικόλληση προστατευτικού υφάσματος

31. Επιφανειακή στερέωση της ζωγραφικής επιφάνειας

32. Επίχριση με ασβέστη

33. Επίχριση με βερνίκι

34. Εφαρμογή υλικού προστασίας ανάδειξης

77

Page 78: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

35. Καθαρισμός

36. Καθαρισμός ζωγραφικής επιφάνειας

37. Καθαρισμός με τη χρήση laser

38. Καθαρισμός με τη χρήση πάστας

39. Καθαρισμός με τη χρήση τασιενεργών

40. Μηχανικός καθαρισμός

41. Μηχανικός καθαρισμός με τη χρήση εργαλείων

42. Μιμητική χρωματική συμπλήρωση

43. Μπουντελιάρισμα

44. Ριγκατίνο

45. Στερέωση

46. Στερέωση με τη χρήση ενέματος

47. Στερέωση σταθεροποίηση υποστηρίγματος

48. Στερέωση της χρωματικής επιφάνειας

49. Στερέωση του υποστηρίγματος

50. Στερέωση υποστρώματος

51. Στερέωση χρωματικού στρώματος

52. Στεφάνωμα

53. Συμπλήρωση

54. Συμπλήρωση με κονίαμα ουδέτερου χρώματος

55. Συμπλήρωση υποστρώματος

56. Τεχνική strappo

57. Τεχνική stacco a massello

58. Τεχνική stacco

59. Υπερκείμενο ζωγραφικό στρώμα σε νέο υπόστρωμα

60. Χημικός καθαρισμός

61. Χρωματική συμπλήρωση

62. Χρωματική συμπλήρωση με λαζούρα

63. Χρωματική συμπλήρωση με ουδέτερο τόνο

64. Χτυπήματα για την επίχριση νέου κονιάματος

6.2 Ιεραρχική και γραφική Παρουσίαση θησαυρού

78

Page 79: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Παρακάτω παρατίθενται οι όροι σε ιεραρχική κατάταξη κάτω από τις ιεραρχίες του

θησαυρού: υλικά, τεχνικές, φθορές και επεμβάσεις.

79

Page 80: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

ΥΛΙΚΑ<υλικά με κριτήριο τη χρήση λειτουργία>

υλικό κατασκευής τοιχογραφίας< υλικό κατασκευής τοιχογραφίας οροφογραφίας με κριτήριο τη θέση στρώμα

υλικό κατασκευής υποστηρίγματος τοιχογραφίας οροφογραφίαςδομικό υλικό υποστηρίγματος τοιχογραφίας οροφογραφίας

< δομικό υλικό με κριτήριο το είδος του υλικού>οπλισμένο σκυρόδεμαψάθακαλάμιμέταλλο

σιδηροδοκόςπηλός

πλίνθοςοπτόπλινθος

συμπαγής οπτόπλινθοςδιάτρητος οπτόπλινθος

ωμόπλινθοςξύλο

ξύλινοι πήχειςλίθος

<λίθος με κριτήριο την επεξεργασία>αργός λίθοςημίξεστος λίθοςξεστός λίθος

<λίθος με κριτήριο την προέλευση>λίθος από πυριγενή πετρώματα

γρανίτης πωρόλιθος

φυσικός βράχοςλίθος από στρωσιγενή πετρώματα

ψαμμίτηςλίθος από υδατογενή πετρώματα

ασβεστόλιθοςλίθος από μεταμορφωσιγενή

πετρώματαμάρμαροχαλαζίτηςσχιστόλιθος

< δομικό υλικό με κριτήριο την επεξεργασία>πλίνθος

οπτόπλινθοςσυμπαγής οπτόπλινθοςδιάτρητος οπτόπλινθος

ωμόπλινθοςξύλινοι πήχεις

συνδετικό υλικό κατασκευής υποστηρίγματος τοιχογραφίας οροφογραφίας

κονίαμα

80

Page 81: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

υλικό επιφανειακής διαμόρφωσης τοιχογραφίας οροφογραφίας

μεταλλικό φύλλοφύλλο αργύρουφύλλο χρυσούφύλλο αλουμινίου

υλικό κατασκευής υποστρώματος τοιχογραφίας οροφογραφίαςπηλόςκονίαμα

υλικό κονιάματος<υλικό κονιάματος με κριτήριο τη λειτουργία>

αδρανές υλικό<αδρανή με κριτήριο τη λειτουργία>

ενεργό αδρανέςποζολάνη

θηραϊκή γημηλαϊκή γη

κεραμάλευροπαθητικό αδρανές

άμμοςάμμος ποταμίσιαάμμος λατομείουάμμος θαλάσσης

μαρμαρόσκονηχώμα

<αδρανή με κριτήριο τη προέλευση>αδρανές φυσικής προέλευσης

άμμοςποζολάνη

μηλαϊκή γηθηραϊκή γη

μαρμαρόσκονηχώμα

αδρανές τεχνητό ή βιομηχανικό

κεραμάλευρο<αδρανή με κριτήριο την

επεξεργασία>Θραυστό αδρανές

άμμος λατομείουποζολάνη

θηραϊκή γημηλαϊκή γη

μαρμαρόσκονηκεραμάλευρο

συλλεκτό φυσικό αδρανέςχώμα

81

Page 82: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

άμμος ποταμίσιαάμμος θαλάσσης

<αδρανή με κριτήριο την πηγή λήψης>

άμμος ποταμίσιαάμμος θαλάσσηςαδρανές λατομείου

άμμος λατομείουπρόσθετο υλικό κονιάματος

ίνα<ίνες με κριτήριο τη

προέλευση>φυτική ίνα

άχυροτζίβαίνες ξύλου

ζωική ίνατρίχα

συνθετική ίναστάχτηκάρβουνοθραύσμα κεραμικούτσόφλι αυγούγάλαπηλός

συνδετικό υλικό κονιάματος τοιχογραφίας οροφογραφίας

πηλόςυδράσβεστοςυδραυλικός ασβέστηςτσιμέντογύψος

<κονίαμα με κριτήριο το τρόπο πήξης και σκλήρυνσης>

αερικό κονίαμαπηλοκονίαμαασβεστοκονίαμα

κουρασάνικίτρινος ασβέστης

υδραυλικό κονίαμακονίαμα υδραυλικής ασβέστουτσιμεντοκονίαμαρωμαϊκό κονίαμα

<κονίαμα με κριτήριο το είδος της κονίαςπηλοκονίαμαασβεστοκονίαμακονίαμα υδραυλικής ασβέστουασβεστοτσιμεντοκονίαμαασβεστοθηραϊκοκονίαματσιμεντοκονίαμα

82

Page 83: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

υλικό κατασκευής χρωματικού στρώματος τοιχογραφίας οροφογραφίας

<υλικό κατασκευής χρωματικού στρώματος με κριτήριο τη λειτουργία>

συνδετικό υλικό χρωματικού στρώματος τοιχογραφίας οροφογραφίας

<συνδετικά υλικά με κριτήριο τη προέλευση>

συνδετικό ζωικής προέλευσηςκερί μέλισσαςαυγό

ασπράδι αυγούκρόκος αυγού

καζεΐνηζωική κόλλα

κουνελοκολλαψαρόκολλα

συνδετικό φυτικής προέλευσηςγόμμα

αραβική γόμμαξηραινόμενο έλαιο

παπαρουνέλαιοκαρυδέλαιολινέλαιο

συνθετικό συνδετικόακρυλικό πολυμερέςβινυλικό πολυμερές

<συνδετικά υλικά με κριτήριο τη σύσταση>οργανικό συνδετικό

συνθετικό πολυμερέςσυνδετικό υλικό από πολυσακχαρίτες

γόμμασυνδετικό υλικό από λίπη

έλαιαπαπαρουνέλαιοκαρυδέλαιολινέλαιοκερί

πρωτεϊνικό συνδετικό υλικόαυγό

ασπράδι αυγού

κρόκος αυγούκαζεΐνηζωική κόλλα

κουνελοκολλαψαρόκολλα

ανόργανο συνδετικό

83

Page 84: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

ασβεστόνερουδρύαλος

χρωστική<χρωστικές με κριτήριο τη σύσταση>

οργανική χρωστικήλάκκακρεμέζιινδικό

ανόργανη χρωστικήλευκό Αγίου Ιωάννηκιννάβαριχονδροκόκκινολαζούριώχρα

ψημένη ώχραπράσινη γημαλαχίτηςόμπρα

ωμή όμπραψημένη όμπρα

<χρωστικές με κριτήριο την προέλευση>χρωστική φυτικής προέλευσης

ινδικόχρωστική ζωικής προέλευσης

κρεμέζιχρωστική ορυκτής προέλευσης

κιννάβαριλαζούριαζουρίτηςμαλαχίτης

συνθετική χρωστικήπράσινο τσιμέντου

γαιώδης χρωστικήχονδροκόκκινοώχρα

ψημένη ώχραπράσινη γηόμπρα

ψημένη όμπραωμή όμπρα

<χρωστικές με κριτήριο τον τρόπο παρασκευής>

λάκκα<χρωστικές με κριτήριο το χρώμα>

λευκή χρωστικήλευκό Αγίου Ιωάννη

μαύρη χρωστικήκόκκινη χρωστική

κιννάβαριχονδροκόκκινο

84

Page 85: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

κρεμέζιμπλε χρωστική

λαζούριαζουρίτηςινδικό

κίτρινη χρωστικήώχρα

πράσινη χρωστικήπράσινη γηπράσινο τσιμέντουμαλαχίτης

καφέ χρωστικήόμπρα

χρυσή χρωστικήμπρουτζίνα σκόνη χρυσού

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ τεχνικές κατασκευής τοιχογραφίας οροφογραφίας

τεχνικές κατασκευής υποστηρίγματος τοιχογραφίας οροφογραφίας<τεχνικές κατασκευής υποστηρίγματος με κριτήριο τη θέση>

τεχνική κατασκευής οροφήςξύλινη οροφή

μπαγδατίοροφή από πλάκα οπλισμένου σκυροδέματοςπλινθόκτιστη καμαρωτή οροφή σε σιδηροδοκούςθολωτή οροφή

τεχνική κατασκευής τοιχοποιίαςλιθοδομή

ξηρολιθοδομήαργολιθοδομήημιλαξευτή λιθοδομήλαξευτή λιθοδομή

πλινθοδομήπλινθοδομή πλήρων οπτοπλίνθωνπλινθοδομή διάτρητων οπτοπλίνθωνπλινθοδομή ωμοπλίνθων

τσατμάςμπαγδατότοιχος

<τεχνική κατασκευής υποστηρίγματος με κριτήριο το υλικό δόμησης>λιθοδομή

ξηρολιθοδομήαργολιθοδομήημιλαξευτη λιθοδομήλαξευτή λιθοδομή

πλινθοδομήπλινθοδομή πλήρων οπτοπλίνθωνπλινθοδομή διάτρητων οπτοπλίνθωνπλινθοδομή ωμοπλίνθων

85

Page 86: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

ξυλόπηκτη τοιχοποιίατσατμάςμπαγδατοτοιχος

τεχνικές κατασκευής υποστρώματος τοιχογραφίας οροφογραφίαςτεχνική προετοιμασίας ζωγραφικής επιφάνειας τοιχογραφίας οροφογραφίας

αστάρωμαασβέστωμα

τεχνική επίχρισης κονιάματοςδιαστρωμάτωση κονιάματος σε οριζόντια ζώνημεροκάματοχάραγμα κονιάματος

τεχνική κατασκευής κονιάματος<τεχνική κατασκευής κονιάματος με κριτήριο την κοκκομετρία>

χοντρόκοκκο στρώμα κονιάματοςλεπτόκοκκο στρώμα κονιάματος

<τεχνική κατασκευής κονιάματος με κριτήριο τη θέση στη διαστρωμάτωση>

όψηχοντρό

<τεχνική κατασκευής κονιάματος με κριτήριο το είδος της κονίας>ασβεστοκονίαμα

κουρασάνικίτρινος ασβέστης

ασβεστοτσιμεντοκονίαμαπηλοκονίαμακονίαμα υδραυλικής ασβέστουασβεστοθηραϊκοκονίαμα

τεχνική διαμόρφωσης επιφάνειας τοιχογραφίας οροφογραφίαςτεχνική ανάγλυφης διακόσμησης επιφάνειας τοιχογραφίας οροφογραφίας

τραβηχτότεχνική ανάγλυφης διακόσμησης επιφάνειας τοιχογραφίας οροφογραφίας με

φύλλο μετάλλουεγχάρακτη διακόσμηση με μεταλλικό φύλλοτεχνική τοποθέτησης μεταλλικού φύλλου

επικόλληση φύλλου απομίμησης χρυσούχρύσωμα με τη χρήση προστύμματος

χρύσωμα με τη χρήση ελαιώδους προστύμματοςτεχνική δημιουργίας και μεταφοράς προσχεδίου τοιχογραφίας οροφογραφίας

προσχέδιο με τη βοήθεια κάνναβουανθίβολοτεχνική δημιουργίας γραμμής με χτύπημα σχοινιού με χρωστικήτρυπητό σχέδιοστένσιλεγχάρακτο σχέδιοαπευθείας προσχέδιο

απευθείας προσχέδιο με μολύβισινώπια

τεχνική κατασκευής ζωγραφικού στρώματος τοιχογραφίας οροφογραφίας<τεχνική κατασκευής με κριτήριο το συνδετικό υλικό>

ζωγραφική με κρόκο αυγού

86

Page 87: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

αυγοτέμπεραζωγραφική με κερί

εγκαυστικήζωγραφική με σαπωνοποιημένο κερί

ζωγραφική με συνθετική κόλλαζωγραφική με πολυβινυλική κόλλαζωγραφική με ακρυλική κόλλα

ζωγραφική με ζωική κόλλαζωγραφική με ψαρόκολλαζωγραφική με κουνελοκολλα

ζωγραφική με καζεΐνηζωγραφική με μεθυλοκυτταρίνη

ζωγραφική με γλουτολίνηζωγραφική με γόμμα

ζωγραφική με αραβική γόμμαζωγραφική με ασβέστηζωγραφική με ξηραινόμενο έλαιο

ελαιογραφίαζωγραφική με υδρυαλο

<τεχνική κατασκευής με κριτήριο τη τεχνική κατασκευής του ζωγραφικού στρώματος>

τέμπερααυγοτέμπερα

ελαιογραφίαζωγραφική με σπρέι

<τεχνική κατασκευής με κριτήριο το τρόπο εναπόθεσης του συνδετικού υλικού>τεχνική κατασκευής χωρίς τη χρήση συνδετικού υλικού

ζωγραφική με κάρβουνοζωγραφική με ξηρό παστέλ

τεχνική κατασκευής όπου προηγείται η εναπόθεση του συνδετικού υλικούτεχνική κατασκευής με την εναπόθεση μίγματος χρωστικής συνδετικού

ζωγραφική με κροκό αυγούζωγραφική με κερίζωγραφική με συνθετική κόλλαζωγραφική με ζωική κόλλαζωγραφική με καζεΐνηζωγραφική με μεθυλοκυτταρίνηζωγραφική με γόμμαζωγραφική με ασβέστηζωγραφική με ξηραινόμενο έλαιοζωγραφική με υδρυαλο

τεχνική κατασκευής όπου το συνδετικό τοποθετείται μετά τη χρωστική<τεχνική κατασκευής με κριτήριο τη κατάσταση του κονιάματος>

νωπογραφίαξηρογραφία

ζωγραφική με κροκό αυγούζωγραφική με κερίζωγραφική με συνθετική κόλλαζωγραφική με ζωική κόλλαζωγραφική με καζεΐνη

87

Page 88: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

ζωγραφική με μεθυλοκυτταρίνηζωγραφική με γόμμαζωγραφική με ασβέστηζωγραφική με ξηραινόμενο έλαιοζωγραφική με υδρυαλοζωγραφική με σπρέιζωγραφική με ξηρό παστέλζωγραφική με κάρβουνο

<εφαρμογή τεχνικής με κριτήριο το αισθητικό αποτέλεσμα>τεχνική δημιουργίας εντύπωσης μετάλλου/μεταλλικού φύλλου

χρύσωμαδημιουργία εντύπωσης χρυσού με μπρουτζίναδημιουργία εντύπωσης χρυσού με χρυσόσκονη

προπλασμόςσάρκωμαψιμυθιά

ΦΘΟΡΕΣφθορά τοιχογραφίας οροφογραφίας

<φθορά με κριτήριο το αποτέλεσμα>ρωγμή

ρωγμή υποστηρίγματοςρωγμή υποστρώματοςεπιφανειακή ρωγμήρωγμάτωση

ρωγμάτωση ζωγραφικής επιφάνειαςρωγμάτωση υποστρώματοςρωγμάτωση στρώματος βερνικιού

συρρίκνωσησυρρίκνωση ζωγραφικού στρώματος

απόσπασηφούσκωμα

παραμόρφωσηπαραμόρφωση απώλεια συνοχής

παραμόρφωση ξύλινου υποστηρίγματοςπαραμόρφωση υποστρώματοςφούσκωμα

κατάρρευσηκατάρρευση τοιχοποιίαςκατάρρευση υποστρώματος

επικάθιση/εναπόθεση<εναπόθεση με κριτήριο την προέλευση

βιολογικές εναποθέσειςεναποθέσεις περιττωμάτων πτηνών

επικαθίσεις ατμοσφαιρικών ρύπωνεπικάθιση αιθάλης επικάθιση σκόνης

εναποθέσεις υλικών από προηγούμενες επεμβάσεις<εναπόθεση με κριτήριο το χρώμα>

λευκό πέπλο

88

Page 89: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

εξάνθηση αλάτωνλευκό πέπλο

απώλειααπώλεια υποστηρίγματοςαπώλεια ζωγραφικού στρώματος

εκδοράαπώλεια συνοχής

απώλεια συνοχής υποστηρίγματος υποστρώματοςφούσκωμααπολέπιση

κονιοποίησηκονιοποίηση χρωματικού στρώματοςκονιοποίηση κονιάματος

χρωματική αλλοίωσηεξάνθηση αλάτωνχρωματική αλλοίωση του ζωγραφικού στρώματοςκηλίδαδυσχρωμία επιζωγράφισηςαποχρωματισμός μετατροπή του αζουρίτη σε μαλαχίτηχρωματική αλλοίωση του βερνικιού

κιτρίνισμα βερνικιού<φθορά τοιχογραφίας με κριτήριο τη θέση/στρώμα που εμφανίζεται>

δομική φθοράφθορά υποστηρίγματος

παραμόρφωση υποστηρίγματος ρωγμή υποστηρίγματος απώλεια υποστηρίγματος κατάρρευση τοιχοποιίαςαπώλεια συνοχής υποστηρίγματος υποστρώματος

φούσκωμαφθορά υποστρώματος

παραμόρφωση υποστρώματοςρωγμή υποστρώματοςρωγμάτωση υποστρώματοςκατάρρευση υποστρώματοςαπώλεια υποστρώματοςαπώλεια συνοχής υποστηρίγματος υποστρώματος

φούσκωμα απώλεια συνοχής υποστρώματος ζωγραφικού στρώματος

φούσκωμααπολέπιση

κονιοποίηση κονιάματοςεπιφανειακή φθορά

φθορά χρωματικού στρώματοςκονιοποίηση χρωματικού στρώματος<φθορά του ζωγραφικού στρώματος με κριτήριο το μηχανισμό>

φθορά από τη γήρανση υλικού του ζωγραφικού στρώματοςφθορά του συνδετικού υλικού του ζωγραφικού στρώματος

αποσύνθεση συνδετικού

89

Page 90: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

αλλοίωση χρωστικήςαποχρωματισμόςμετατροπή του αζουρίτη σε μαλαχίτη

ρωγμάτωση ζωγραφικής επιφάνειας συρρίκνωση ζωγραφικού στρώματοςαπώλεια ζωγραφικού στρώματοςαπώλεια συνοχής υποστρώματος ζωγραφικού στρώματος

απολέπισηκονιοποίηση

χρωματική αλλοίωση του ζωγραφικού στρώματος κηλίδα

ίχνος σκουριάςδυσχρωμία επιζωγράφισηςαποχρωματισμόςμετατροπή του αζουρίτη σε μαλαχίτη

φθορά στρώματος επικάλυψηςφθορά αλλοίωση βερνικιού

χρωματική αλλοίωση του βερνικιούκιτρίνισμα βερνικιού

<φθορά με κριτήριο το αίτιο>φθορές από ενδογενείς παράγοντες

φθορά από τη γήρανση του υλικούφθορά από τη γήρανση υλικού του ζωγραφικού στρώματοςφθορά από τη γήρανση υλικού του υποστρώματος

κονιοποίησηφθορά από τη γήρανση υλικού του υποστηρίγματος

φθορά από τη συμπεριφορά διεπιφανειών τοιχογραφίας οροφογραφίαςφθορές από εξωγενείς παράγοντες

φθορά από περιβαλλοντικούς παράγοντεςφθορά από την επίδραση θερμοκρασίας

φθορά από την έκθεση σε υψηλή θερμοκρασίαθερμική αποικοδόμησηφθορά από φωτιά

φθορά από μεταβολές της θερμοκρασίαςφθορά από την έκθεση σε χαμηλή θερμοκρασία

φθορά από την επίδραση παγετούφθορά από τη δράση ατμοσφαιρικών ρύπων

φθορά από τη καύση κεριώνφθορά από την δράση καυσαερίων

φθορά από την δράση νερούφθορά από μεταβολές της υγρασίαςφθορά από την επίδραση υγρασίας

<φθορά από την υγρασία με κριτήριο την προέλευση

φθορά από διήθηση υγρασίαςφθορά από την τριχοειδή αναρρίχηση της

υγρασίαςφθορά από τη συμπύκνωση υγρασίας

φθορά από την επιφανειακή συμπύκνωση υγρασίας

90

Page 91: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

φθορά από την εσωτερική συμπύκνωση υγρασίας

φθορά από τη δράση θαλασσινού νερούφθορά από την έκθεση σε ακτινοβολία

αποχρωματισμός<φθορά από ακτινοβολία με κριτήριο την περιοχή του

φάσματοςφθορά από την επίδραση ορατής ακτινοβολίαςφθορά από την επίδραση υπέρυθρης ακτινοβολίαςφθορά από την επίδραση υπεριώδους ακτινοβολίας

<φθορά από ακτινοβολία με κριτήριο την προέλευση>φθορά από την επίδραση ηλιακής ακτινοβολίαςφθορά από την επίδραση τεχνητής ακτινοβολίας

φθορά από σεισμική δράσηφθορά από την επίδραση βιολογικών παραγόντων

φθορά από τη δράση μικροοργανισμώνφθορά από τη δράση μυκήτωνφθορά από τη δράση βακτηρίωνφθορά από τη δράση λειχήνωνφθορά από τη δράση αλγών

φθορά από τη δράση εντόμωνφθορά από τη δράση πτηνώνφθορά από τη δράση τρωκτικώνφθορά από τη δράση φυτών

φθορά από τη δράση του αέρααιολική διάβρωση

φθορά από ανθρωπογενείς παράγοντεςφθορά από τη δράση χημικών μέσων

φθορά από την επίδραση οξέωνφθορά από την επίδραση διαλυτών

φθορά από ανθρώπινη αμέλειαφθορά από την απότομη αλλαγή συνθηκών περιβάλλοντος

φθορά από μεταβολές της θερμοκρασίαςφθορά από την επίδραση του εδάφους

φθορά από την επίδραση συνθηκών κατάχωσης ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ

επέμβαση σε τοιχογραφία οροφογραφία<επεμβάσεις με κριτήριο τη θέση στρώμα>

επέμβαση στο υποστήριγμα τοιχογραφίας οροφογραφίαςστερέωση σταθεροποίηση υποστηρίγματοςαισθητική αποκατάσταση υποστηρίγματος

αρμολόγημαεπέμβαση στο υπόστρωμα τοιχογραφίας οροφογραφίας

στερέωση υποστρώματοςστεφάνωμα

αισθητική αποκατάσταση υποστρώματοςσυμπλήρωση υποστρώματος

συμπλήρωση με κονίαμα ουδέτερου χρώματοςεπέμβαση στο χρωματικό στρώμα τοιχογραφίας οροφογραφίας

καθαρισμός ζωγραφικής επιφάνειας

91

Page 92: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

στερέωση χρωματικού στρώματοςεπιφανειακή στερέωση της ζωγραφικής επιφάνειας

αισθητική αποκατάσταση ζωγραφικού στρώματοςχρωματική συμπλήρωση

ριγκατίνοχρωματική συμπλήρωση με ουδέτερο τόνοχρωματική συμπλήρωση με λαζούραμιμητική χρωματική συμπλήρωση

επίχριση με βερνίκιυπερκείμενο στρώμα σε νέο υπόστρωμαεπιζωγράφιση

επέμβαση στα ξύλινα στοιχεία συστατικάεπέμβαση στο στρώμα βερνικιού τοιχογραφίαςεπέμβαση στα μετάλλινα στοιχεία συστατικά

<επεμβάσεις με κριτήριο τη λειτουργία>επέμβαση χαρακτηριστική ως συντήρηση τοιχογραφιών οροφογραφιών

<επεμβάσεις συντήρησης με κριτήριο τη λειτουργία>καθαρισμός

<καθαρισμός με κριτήριο τη μέθοδο τεχνική>χημικός καθαρισμός

καθαρισμός με τη χρήση πάσταςκαθαρισμός με τη χρήση τασιενεργώνενζυματικός καθαρισμός

μηχανικός καθαρισμόςμηχανικός καθαρισμός με τη χρήση

εργαλείωνκαθαρισμός με τη χρήση laser

<καθαρισμός με κριτήριο τη θέση στρώμα>καθαρισμός ζωγραφικής επιφάνειαςαφαίρεση βερνικιού

επέμβαση συγκόλλησης ανακατασκευήςαπολύμανσηαπόσπαση τοιχογραφίας οροφογραφίας

<απόσπαση με κριτήριο τη μέθοδο>τεχνική strappoτεχνική staccoτεχνική stacco a massello

επανατοποθέτηση τοιχογραφίας οροφογραφίαςεπέμβαση ενίσχυσης σταθεροποίησης

επέμβαση υποστήριξηςμπουντελιαρισμα

επέμβαση επιφανειακής προστασίαςεπικόλληση προστατευτικού υφάσματος

συμπλήρωσησυμπλήρωση υποστρώματος

στερέωση<στερέωση με κριτήριο τη θέση/στρώμα>

στερέωση της χρωματικής επιφάνειαςεπιφανειακή στερέωση της

ζωγραφικής επιφάνειας

92

Page 93: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

στερέωση του υποστηρίγματοςστερέωση σταθεροποίηση υποστηρίγματος

αρμολόγημα<στερέωση με κριτήριο τη μέθοδο>

στερέωση με τη χρήση ενέματοςαισθητική αποκατάσταση

συμπλήρωση<αισθητική αποκατάσταση με κριτήριο τη θέση στρώμα>

αισθητική αποκατάσταση υποστηρίγματοςαισθητική αποκατάσταση υποστρώματος

συμπλήρωση υποστρώματοςσυμπλήρωση με κονίαμα ουδέτερου

χρώματοςαισθητική αποκατάσταση ζωγραφικού στρώματος

χρωματική συμπλήρωσηριγκατίνοχρωματική συμπλήρωση με ουδέτερο τόνοχρωματική συμπλήρωση με λαζούραμιμητική χρωματική συμπλήρωση

εφαρμογή υλικού προστασίας ανάδειξηςεπίχριση με βερνίκι

δοκιμήδοκιμή καθαρισμούδοκιμή διαλυτότηταςδοκιμή στερέωσης

επέμβαση με αποτέλεσμα αλλαγές στην όψη της τοιχογραφίας οροφογραφίαςυπερκείμενο ζωγραφικό στρώμα σε νέο υπόστρωμαεπιζωγράφισηαλλαγή στη σύνθεση

αλλαγή στο προσχέδιοεπίχριση με ασβέστηχτυπήματα για την επίχριση νέου κονιάματος

Παρακάτω παρουσιάζεται η γραφική απόδοση του θησαυρού όρων για τη συντήρηση των τοιχογραφιών σε δενδροειδή απεικόνιση. Οι όροι παρουσιάζονται κάτω από τις τέσσερις βασικές ιεραρχίες: υλικά, τεχνικές, φθορές και επεμβάσεις. Οι διαθησαυρικές σχέσεις που απεικονίζονται είναι σχέσεις ευρύτερων – στενότερων όρων (ΒΤ – ΝΤ), guide terms και συσχετιζόμενοι όροι (RT), που αναπαριστώνται με τη χρήση διακεκομμένης γραμμής.

93

Page 94: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

υ λ ι κά

άμ μ ο ς πο τα μ ίσ ια

άμ μ ο ς λα τομ εί ο υ

άμ μ ο ς θα λ άσ σ η ς

α δ ραν ές υλ ικ ό

μ α ρμ α ρό σκ ο ν η

σ υ νδ ετ ικό υλ ι κόκο ν ιάμ ατ ο ς τ οι χογρ αφ ίας

ορ ο φο γρα φ ία ς

< υλ ικό κον ιά μ α τος μ εκρι τή ρ ιο τη λει του ργ ία >

άχ υρο

χ ώμ α

φ υτικ ή ίνα

υλ ικ ό κατ ασ κευή ςχρ ω μ ατ ι κού σ τρ ώ μ ατ ο ς

τ οι χ ογρ αφ ίας ορο φ ο γρα φία ς

< υλ ικό κ α τασ κ ε υή ςχ ρω μα τικ ο ύ σ τ ρώ μα τ ο ς μ ε

κ ρι τή ριο τη λε ι το υργ ία >

σ υ νδε τικ ό υλ ικό χρω μα τικ ο ύστ ρώ μ ατ ος το ιχ ογ ρα φ ία ς

ορ οφ ο γρ αφ ία ς

χ ρ ω σ τ ικ ή

< χρ ω στ ικ ές μ ε κρ ιτή ρ ιοτη σύ σ τασ η>

< χρω στ ικ ές μεκρ ιτή ρ ιο το χρώ μα >

< χρ ω στ ικ ές μ ε κρ ιτή ρ ιοτη ν π ρ οέ λευ σ η>

κρ όκ ο ς αυ γο ύκ α ζείν η

ζω ικ ή κό λλ α

< συ νδ ε τικ ά υλ ικ ά μεκ ρι τή ριο τη σύ σ τα σ η >

αν όρ γαν οσ υ ν δε τικό

ασ πρά δ ι αυγ ού

γό μμ α / κ ό μ μ ι

π ο ζο λ άν η

< α δ ρα ν ή μ ε κ ρι τή ριοτη ν π ρο έλ ευσ η>

αδ ρα ν ές φ υσ ικ ή ςπ ρο έλ ευ σ η ς

αδ ρα ν ές τε χ νη τό ήβ ιο μη χ α ν ικό

< α δ ραν ή με κρ ιτή ριοτη ν π η γή λ ή ψ η ς>

συ λλε κτ ό φ υσ ικ όα δ ραν ές

α δ ραν ές λ α το μ εί ου

θρα υσ τό α δ ρα ν ές

< α δ ραν ή με κρ ιτή ριοτη ν επ εξε ργ α σί α >

μ η λα ικ ή γη

κ ε ρα μ άλ ευρο

α υγ ό

ψ α ρό κ ολ λα

κ ο υνε λό κο λ λα

α ρα β ικ ή γό μ μ α

< χρ ω στ ικ ές με κρ ιτή ρ ιοτο ν τρ όπ ο

πα ρα σ κ ευ ής >

< α δ ρα ν ή μ ε κ ρι τή ριοτη λε ι το υργ ία >

εν εργ ό α δ ραν έ ς

π α θη τικ ό α δ ραν έ ς

ά μ μο ς

< ίνε ς μ ε κ ρι τή ριοτη ν π ρο έλ ευ ση > ζω ική ίνα

σ υνθ ε τικ ή ίν α

< υλ ικό κα τα σ κε υή ςτο ιχ ο γ ραφ ία ς ορ ο φ ογ ρα φ ία ςμε κρ ιτή ριο τη θέ σ η στ ρώ μ α >

υλ ικό κ α τασ κ ε υή ςυπ ο σ τ ηρίγ μ α τ ος το ιχ ο γ ραφ ία ς

ορ οφ ο γρ αφ ία ς

ωμ ή όμ π ρα

ψ η μμ ένη όμ π ρα

ψ η μμ ένη ώ χ ρα

σ υν δε τικ ό υλ ικ ό κ α τα σ κε υή ςυπ ο σ τηρ ίγμ α τ ο ς

το ιχ o γ ραφ ία ς ορ οφ ο γρ αφ ία ς

δο μικ ό υλ ικ ό υπ οσ τη ριγμ α τ οςτο ιχ ο γ ραφ ία ς ορ οφ ογρ α φ άι ς

γρ ανί τη ς

πω ρό λιθ ο ς

ψ α μμ ίτη ς

α σ βεσ τό λιθ ο ς

μά ρμ α ρο

χ αλ αζί τη ς

σχ ιστ ό λ ιθο ς

υλ ικ ό κα τα σ κε υή ςτο ιχ ο γ ρα φ ία ς

< υλ ικά μ ε κρι τή ρ ιο τηχ ρή σ η λει του ργ ία >

υδ ρα υλ ικ ό ςα σ βέσ τη ς

λιν έλ αιο

κ ε ρί

κ α ρυδ έλ α ιο

π α π α ρο υν έ λα ιο

< σ υν δε τικ ά υλ ικ ά μεκρ ιτή ριο τη ν π ρο έλ ευ σ η>

σ υνδ ε τικ ό ζω ική ςπ ρο έλ ευ ση ς

συ νδε τικ ό φ υ τικ ή ςπρ οέλ ευσ η ς

συ νθε τικ όσυ νδε τικ ό

ο ργα ν ικ όσυ νδε τικ ό

σ υνδ ε τικ ό υλ ικ ό

ξη ρα ιν ό μ εν οέλ αιο

πρ ό σ θ ετ ο υλ ικ όκο νιά μα το ς

κε ρί μέ λισ σ α ς

υλ ικό κα τα σ κ ε υή ςυπ οσ τρώ μα το ς το ιχ ο γ ρα φ ία ς

ορ οφ ογρ α φ ία ς

με ταλ λικ ό φ ύ λλο

φ ύλλ ο αρ γύρ ο υ

φύ λλ ο χ ρυ σο ύ

φ ύλλ ο αλ ουμ ιν ίο υ

ακ ρυλ ικ ό πο λυμ ερές

β ιν ιλ ικ ό π ο λυμ ερ ές

Υ Λ ΙΚ Α

φ υ σικ ός βρ ά χ ος

< δ ομ ικό υλ ι κό μ εκρι τ ήρ ιο τη ν

επ ε ξερ γασ ί α >

< δ ο μικ ό υλ ικ ό μ εκρ ιτ ή ριο το είδ ος του υλ ικ ού >

π λ ίνθ ος

ξύ λιν ο ι πή χ εις

ξύ λο

κ α λά μι

ψ ά θ α

α ργό ς λίθ ος

η μ ίξε στ ο ς λίθ ο ς

ξε σ τό ς λίθ ο ς

< λίθ ο ς με κρ ιτή ριοτη ν πρ ο έλ ευ ση >

< λίθ ο ς με κρ ιτή ριοτη ν επ εξε ργ α σί α >

λίθ ο ς απ ό π υριγ ενήπ ε τρώ μα τα

λίθ ος α π ό σ τρωσ ιγεν ήπε τρώ μ α τα

λίθ ο ς α π ό υδα το γεν ήπ ε τρώ μα τα

λίθ ο ς απ όμετ αμ ορφ ωσ ιγεν ή

π ε τρώ μα τα

συ μπ α γή ςο π τό π λι νθο ς

οπ λισ μέ νοσ κ υρό δε μα

διά τρ ητο ςο π τόπ λι νθ ο ςωμ όπ λιν θ ο ς

πη λό ς ά ργ ιλ ος

μ έ τα λ λο

λ ίθ ος

σιδ η ρο δ ο κ ός

ίνα

τρ ί χ α

τζίβ α

ίν ε ς ξύ λου

π η λό ς

γύ ψ ο ς

τσ ιμ έ ν το

στ ά χ τη

κά ρβ ο υν ο

θρα ύσ μ α κε ραμ ικ ο ύ

τσ ό φ λι αυ γο ύ

γά λ α

α σ βεσ τό νε ρο

υδ ράσ β ε σ τ ο ς

< κον ί αμ α μ ε κρι τ ήρ ιοτ ον τ ρό πο πή ξ ης κ αι

σ κ λήρ υνσ ης >

αε ρικ ό κ ο νία μ α

κ ο ν ία μ α

< κον ίαμ α με κρ ιτή ρ ιοτο ε ίδ ος τ ης κον ία ς >

οργανικήχρωστική

ανόργανηχρωστική

χ ρω σ τ ική φ υτικ ήςπρ οέλ ευσ η ς

χ ρω σ τ ική ζω ική ςπρ οέλ ευσ η ς

χ ρω στ ικ ή ο ρυκτ ήςπρ οέλ ευ ση ς

συ νθε τικ ήχ ρω σ τ ική

λε υκή χ ρω στ ικ ή

μ ά υρη χ ρω σ τ ική

κό κ κ ινηχ ρω σ τ ική

μπ λε χ ρω στ ικ ή

κ ίτ ρ ιν η χ ρω σ τ ικ ή

πρ άσ ινηχ ρω σ τ ική

χ ρυ σ ή χ ρω σ τ ική

κ α φ έ χ ρω στ ικ ή

συνδετικό υλικό απόπολυσακχαρίτες

υδ ρύα λο ς

συνδετικό υλικό απόμεθυλοκυτταρίνη

γα ιώδ η ςχ ρω σ τ ική

πρωτεινικόσυνδετικό υλικό

συνδετικό υλικόαπό λίπη και έλαια

σ υνθ ε τικ ό π ο λ υμ ερές

λάκκα

πρ ά σ ι ν η γη

χονδ ροκ όκκ ινο

α ζ ο υρί τη ς

μα λα χ ίτη ς

ινδ ικ ό

λα ζο ύρι

κ ιν νά βα ρι

κρ εμέ ζι

λε υκό Αγ ίο υΙω ά νν η

μπ ρο υτζ ίν α

σκ ό ν η χ ρυ σο ύ

όμ π ρα

ώ χ ρα

πρ άσ ινοτσ ιμ έ ν το υ

υλ ικό επ ιφ α νει α κ ή ςδια μ ό ρφ ωσ η ς το ιχ ογ ρα φ ία ς

ο ρο φ ο γρ αφ ία ς

α σ βεσ το κο ν ία μα

ασ β εσ το τσ ιμε ν το κο νίαμ α

π η λο κο ν ία μα

κ ο νία μ α υδ ραυ λι κ ήςα σ βέσ το υ

ασ β εσ το θ η ραι κ ο κ ο νίαμ α

τσ ιμε ντο κο ν ία μα

κο υρα σά νι

"κ ίτ ριν ος ασ β έσ τη ς "

οπ τό π λι νθο ς

ρω μ α ικό κ ο ν ία μ α

θη ρα ικ ή γη

< . ..... .... . .... . .... > G uid e T erm

T erm

R E L A TIV E T ER M

Υ Π Ο Μ Ν Η Μ Α

υλ ικό κ ο νιά μ α το ς

υδ ραυ λι κ ό κο νία μα

94

Page 95: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

τε χ ν ικ ή κ α τα σ κ ευή ςτο ι χ ο γ ρα φ ία ςο ρο φ ο γ ρα φ ία ς

< εφ α ρμ ο γ ή τεχ ν ικ ής μεκ ρ ιτή ριο το αισ θη τ ικ ό

α π ο τέλεσ μ α >

τεχ ν ικ ή κ α τα σ κ ευή ςυπ ο σ τηρ ίγ μ α το ς

το ι χ ο γ ρ αφ ία ς ο ρο φ ο γ ρα φ ία ς

Τ Ε Χ Ν ΙΚ Ε Σ Κ Α Τ Α Σ Κ Ε Υ Η ΣΤ Ο ΙΧ Ο Γ Ρ Α Φ ΙΩ Ν Ο Ρ Ο Φ Ο Γ Ρ Α Φ ΙΩ Ν

< τε χ ν ικ ή κ α τασ κ ευή ςυ πο σ τηρί γ μα το ς με κ ριτή ριο

τη θέσ η >

τε χν ικ ή κ α τα σ κ ευή ςυ πο σ τρώμ α το ς το ιχ ο γ ρα φ ία ς

ο ρο φ ο γ ρα φ ία ς

τεχ ν ικ ή δ ημ ιο υργ ία ς κ α ιμετ α φ ο ρ ά ς π ρο σ χεδ ίο υ

το ι χο γ ρα φ ία ς ο ρ ο φ ο γ ρα φ ί ας

α ν θ ί βο λο

τρυπ η τ ό σχ έδ ιο

στέ νσ ιλ

εγ χ άρ ακ το σχ έδ ιο

απ ευθε ία ς πρ ο σ χ έδ ιο

σ ιν ώ π ια

τε χ ν ικ ή δ ημ ιο υργ ί α ς γ ρα μ μ ήςμ ε χ τύπ η μα σ χο ιν ι ο ύ με

χ ρω σ τ ικ ή

τεχ ν ικ ή προ ε το ι μ α σ ία ςζω γρα φ ικ ή ς επ ιφ ά ν ειας

τ ιχ ο γ ρα φ ία ς ο ρ ο φ ο γ ρα φ ία ς

ασ τάρ ω μ α

τεχ ν ικ ή δ ια μό ρφ ωσ ηςεπ ιφ ά ν εια ς το ιχ ο γ ρα φ ία ς

ο ρ ο φ ο γ ρα φ ίας

δ ια στ ρω μ ά τω σ η το υκ ο νιά μα το ς σε ο ρι ζό ντ ια

ζώ νη

μερο κ άμ α το

τε χν ικ ή επ ίχ ρισ ηςκ ο νι ά μ α το ς

τεχ ν ικ ή κ α τα σ κ ευή ςκ ο νι ά μ α το ς

χ ο ν τρό κ ο κ κ ο σ τρ ώ μ ακ ο νιά μ α το ς

λεπ τό κ ο κ κ ο στρώ μ ακ ο νιά μ α το ς

τε χν ικ ή κ α τασ κ ευή ςζω γρ α φ ι κ ο ύ στρώ μ α το ς

το ι χο γ ρα φ ία ς ο ρ ο φ ο γ ρα φ ί ας

< τεχ ν ικ ή κ α τασ κ ευής μεκ ρι τή ριο το σ υν δ ετ ικ ό υλικ ό >

< τεχ ν ικ ή κ α τα σ κ ευ ής μεκ ριτή ριο τη ν τε χν ικ ή

κ α τασ κ ευ ής το υ ζω γρα φ ικ ο ύσ τρώ μα το ς >

π ρο σ χ έδ ι ο με τη β ο ήθ ειακ ά ν ν α βο υ

τσ α τμ ά ς

μπ α γ δα τό το ι χ ο ς

λ ιθο δο μ ή

< τεχ ν ικ ή κ α τα σ κ ευή ς μεκ ριτή ριο το ν τρό π ο εν απ ό θεσ η ς

το υ σ υν δ ετ ικ ο ύ υλικ ο ύ >

< τεχ ν ικ ή κ α τα σ κ ευή ς μεκ ριτή ριο την κ α τάσ τα σ η το υ

κ ο νιά μα το ς>

τεχ ν ικ ή δ ια κ ό σ μ η σ η ς επ ιφ ά ν εια ςτο ι χ ο γ ρα φ ία ς ο ρ ο φ ο γ ρα φ ίας με

φ ύλλο μετ ά λλ ο υ

τε χν ικ ή α ν ά γ λυ φ ηςδ ιακ ό σμ η ση ς επ ιφ ά ν ειας

το ι χ ο γ ρα φ ία ς ο ρο φ ο γ ρα φ ίας

εγ χ ά ρα κ τη δ ια κ ό σ μ ησ ησε μετ α λλικ ό φ ύλλ ο

αρ γ ο λ ιθο δο μ ή

αν άγ λ υφ η δ ια κ ό σ μ η σ ημ ε κ α λο ύπ ι

σ ά ρκ ω μ α

τεχ ν ικ ή το π ο θέτη ση ςμετ α λλι κ ο ύ φ ύλλ ο υ

χ ρ ύσ ωμ α με τη χ ρή σηπρ ο σ τύμ μ ατο ς

επ ικ ό λ λησ η φ ύλλο υαπ ο μίμ η σ η ς χ ρ υσ ο ύ

"τρ αβ η χ τό "

απ ευθε ία ς πρ ο σ χέδ ιο μεμο λύ β ι

ασ β έσ τωμ α

< τεχ ν ικ ή κ α τασ κ ευ ήςυ πο σ τηρί γ μα το ς με κ ριτή ριο

τη μ έθο δο /τε χ ν ικ ή >

τεχ ν ικ ή κ α τα σ κ ευ ήςτο ι χ ο π ο ι ίας

τεχ ν ικ ή κ α τα σ κ ευή ςο ρο φ ή ς

ξ η ρο λ ιθο δο μ ή

ημ ιλα ξ ευτήλ ιθο δο μή

λα ξ ευτή λι θο δ ο μ ή

< τεχ ν ικ ή κ α τασ κ ευ ήςυ πο σ τηρί γ μα το ς με κ ριτή ριο

το υ λικ ό δό μ η ση ς >

ξ υλό πη κ τητο ιχ ο π ο ι ία

π ρο π λα σμ ό ς

ψ ιμ ιθ ιά

ελα ιο γρα φ ία

ζω γρ α φ ικ ή μ εκ ερ ί

ζω γρ α φ ικ ή μ εζω ικ ή κ ό λλ α

ζω γρ α φ ικ ή μ εκ ρ ό κ ο αυ γ ο ύ

ζω γρ α φ ικ ή μ εκ α ζείν η

ζω γρ α φ ικ ή μ εγ ό μ μ α

ζω γρ α φ ικ ή μ εαρ αβ ικ ή γ ό μ μ α

ζω γρ α φ ικ ή μ εα σ βέσ τη

ζω γρ α φ ικ ή μ εψ α ρό κ ο λλ α

ζω γρ α φ ικ ή μ εκ ο υν ελ ό κ ο λλα

ζω γρ α φ ικ ή μ εσ υν θ ετικ ή κ ό λλ α

α υγ ο τέ μ πε ρα

ζω γρ α φ ικ ή μ εμεθυ λο κ υτ τα ρίν η

ζω γρ α φ ικ ή μ εγ λο υτο λίν η ®

ζω γρ α φ ικ ή μ εκ ά ρβ ο υ ν ο

ζω γρ α φ ικ ή μ εξ η ρό πα σ τέλ

εγ κ α υσ τ ικ ή

ζω γρα φ ικ ή μεσ α πω νο πο ιη μ έν ο κ ερί

ζω γρ α φ ικ ή μ επο λυβ ινιλ ικ ή κ ό λλα

ζω γρ α φ ικ ή μ εα κ ρυλικ ή κ ό λλα

ζω γρ α φ ικ ή μ εvinavil®

τε χν ι κ ή δη μιο υ ργ ία ςεν τύ πω ση ς

μετ ά λλ ο υ /μ ετ α λλ ικ ο ύ φ ύλλ ο υ

χρ ύσ ω μ α

δη μιο υργ ία εν τύπ ω ση ςχ ρυσ ο ύ μ ε μπ ρο υτζίν α

δη μιο υργ ία εν τύπ ω ση ςχ ρυσ ο ύ μ ε χ ρυσ ό σ κ ο ν η

τέμ π ερα

ζω γρα φ ικ ή μ εξ ηρ αιν ό μ εν ο έλα ιο

ζω γρ α φ ικ ή μ εσ π ρέ ι

ζω γρ α φ ικ ή μ ευ δρύα λο

τε χ ν ικ ή κ α τα σ κ ευή ςχω ρίς τη χ ρήσ η

σ υν δ ετικ ο ύ υλικ ο ύ

ν ωπ ο γ ρ αφ ία

ξ η ρο γ ρα φ ία

τε χ ν ικ ή κα τα σ κευη ς όπ ουπ ρη γ ή τα ι η εν απ όθ εσ η

σ υν δετι κού υλικού

τε χ ν ική κα τα σ κευή ς μ ε τη νεν απ όθ εσ η μ ίγ μ α τοςχ ρωσ τ ική σ υ ν δετικού

τε χ ν ικ ή κα τα σ κευή ς όπ ουτο σ υν δετικό τοπ οθ ετ ε ίτ α ι

μ ετ ά α π ό τη χ ρωσ τ ική

π λιν θο δο μ ή π λή ρω νο π το π λί ν θω ν

π λιν θ ο δο μ ή δ ιά τρ ητ ω νο π το π λίν θω ν

π λιν θ ο δ ο μ ήωμ ο π λίν θω ν

θο λωτ ή ο ρο φ ή

ξ ύλιν η ο ρο φ ή

ο ρο φ ή απ ό π λά κ αο π λι σ μ έν ο υ

σκ υρ ο δέ μα τ ο ς

πλ ιν θ ό κ τ ιστη κ α μα ρω τήο ρ ο φ ή σε σιδη ρο δο κ ο ύς

μ π αγ δα τί

πλ ιν θο δο μ ή

α σ βεσ το κ ο ν ία μ α

ασ β εσ το τσ ιμ ε ντό κ ο ν ια μ α

π η λο κ ο νία μ α

χ ρύσ ωμ α μ ε τη χ ρ ήσ ηελα ιώ δο υς

π ρο σ τύμ μ ατο ς

κ ο υρ α σά ν ι

α σ βεσ το θ ηρ α ικ ο κ ο ν ίαμ α

τσιμ εν το κ ο ν ία μ α

κ ο νία μα υδρ α υλ ικ ήςα σ β έσ το υ

< τεχ ν ικ ή κ α τα σ κ ευή ςκ ο νιά μα το ς με

κ ρ ιτή ριο το ε ίδ ος τη ς κ ον ί α ς>

< τεχ ν ικ ή κ α τασ κ ευ ήςκ ο νιά μ α το ς μ ε

κ ριτή ριο τη κ οκ κ ο μ ε τ ρί α>

"κ ί τρ ιν ο ς ασ β έσ τη ς "

χ ο ν τρό

ό ψ η< τε χν ικ ή κ α τασ κ ευ ήςκ ο νιά μ α το ς με

κ ριτή ριο τη θ έ σ η σ τη δ ι α σ τ ρω μ άτ ωσ η>

χ άρ αγ μ α κ ο νιά μ α το ς

< .... .. ... .. ... ..... . > G u id e T erm

T erm

R EL A TIV E TER M

Υ Π Ο Μ Ν Η Μ Α

95

Page 96: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

φ θ ο ρά τ ο ιχογ ραφ ίαςορ ο φ ογρ αφ ίας

< φ θ ο ρά μ ε κ ρ ιτ ή ρι οτο α π ο τ έλ εσ μ α >

φ θ ο ρά α π ό τηγ ή ρα νσ η υλι κ ο ύ

φ θ ο ράυπ ο σ τη ρ ίγ μ α το ς

φ θο ρά χ ρω μ α τ ικ ο ύσ τρ ω μ ατ ος

φ θ ο ρά το υυπ ο σ τρ ώ μ ατ ος

< φ θ ο ρά το ι χο γ ρα φ ια ς μ εκ ριτ ή ρι ο τη θέσ η / σ τρώ μ α

π ο υ εμ φ α ν ίζε τα ι >φ θ ο ρά

φ θ ο ρά α π όα νθρω π ο γ εν είς

π α ρά γ ο ν τε ς

επ ι φ α ν ει α κ ήφ θο ρ ά

δ ο μ ικ ή φ θο ρά

Φ Θ Ο Ρ Ε Σ

φ θ ο ρά - α λλ ο ίωσ ηβ ερ ν ικ ιού

φ θ ο ρά απ όεν δο γε νε ί ς πα ρά γο ντ ε

φ θ ο ρά α π όεξ ω γ εν ε ίς πρ άγο ντ ε ς

φ θ ο ρά α π όπ ερι β α λλ ο ντ ικ ο ύς

π α ρά γ ο ν τε ς

φ θο ρά α π ό τη σ υμ π ερ ιφ ο ράδ ιεπ ιφ α νειώ ν το ι χ ο γ ρα φ ία

ο ρο φ ο γ ρα φ ία ς

< φ θ ο ρές μ εκ ρ ιτή ρι ο τη α ίτ ιο >

φ θ ο ρά α π ό τη ν έκ θ εσ ησ ε υψ η λή θερμ ο κ ρα σ ία

φ θο ρά α π ό τη ν έκ θε σ ησ ε χ α μ η λή

θ ερμ ο κ ρα σ ία

< φ θ ο ρά α π ό τη νυγ ρα σ ί α μ ε κ ρ ιτ ή ρι ο τη ν

π ρο έλ ε υσ η >

φ θ ο ρά α π ό τ ιςμ ετ α β ο λέ ς τη ςθερμ ο κ ρα σ ία ς

φ θο ρά α π ό τη νεπ ί δρα σ η ο ρα τή ς

α κ τι ν ο β ο λία ς

φ θο ρά α π ό τη νεπ ί δρα σ η υπ έρυθ ρη ς

α κ τι ν ο β ο λία ς

φ θ ο ρά α π ό τη νεπ ί δρα σ η υπ εριώ δ ου ς

α κ τ ιν ο β ο λ ία ς

φ θο ρά α π ό τη νεπ ί δ ρα σ η η λ ια κ ή ς

α κ τι ν ο β ο λία ς

φ θο ρά α π ό τη νεπ ί δ ρα σ η τε χν η τή ς

α κ τι ν ο β ο λία ς

φ θο ρά α π ό τηδ ρά σ η κ α υσ α ερί ων

φ θ ο ρά α π ό τηδρά σ η εν τό μ ω ν

φ θ ο ρά α π ό τηδρά σ η π τη ν ώ ν

φ θ ο ρά α π ό τηδ ρά σ η τρω κ τ ικ ώ ν

φ θ ο ρά α π ό τηδ ρά σ η φ υτώ ν

φ θ ο ρά α π ό τη δ ρά σ ημ ικ ρο ο ργ α ν ισ μ ών

φ θο ρά α π ό τη νκ α ύσ η κ ερ ι ών

φ θ ο ρά α π ό τη γ ή ρα νσ ηυλι κ ο ύ το υ ζω γ ρα φ ικ ο ύ

σ τρώ μ α το ς

φ θ ο ρά α π ό τη γ ή ρα νσ ηυλι κ ο ύ το υ

υπ ο σ τη ρί γμ α το ς

φ θ ο ρά α π ό τη γ ή ρα νσ ηυλι κ ο ύ το υ

υπ ο σ τρώ μ α το ς

φ θ ο ρά α π ό τη νεπ ί δρα σ η ο ξέω ν

φ θ ο ρά α π ό τη νεπ ίδρ α σ η δια λ υτ ώ ν

φ θ ο ρά α π ό τη ν επ ί δρα σ ησ υνθ η κ ώ ν κ α τά χ ω σ η ς

συ ρ ρ ίκ ν ω σ η τ ουζ ω γρα φ ικο ύ στ ρ ώ μ α τ ος

ρω γ μ ά τω σ ησ τρ ώμ ατ ος β ερ ν ικ ιού

π α ρα μ ό ρφ ω σ η το υξ ύλ ι νο υ υπ ο σ τη ρί γ μ α το ς

α π ώ λειαυπ ο σ τη ρί γμ α το ς

α π ώ λειαυπ ο σ τρώ μ α το ς

α π ώ λ ε ια συ ν ο χήςυ πο σ τη ρ ίγμ α τ οςυ πο σ τ ρώ μ α τ ο ς

α π ώ λεια σ υνο χ ή ςυπ ο σ τρώ μ α το ς

ζω γ ρα φ ικ ο ύ σ τρώ μ α τ ο ς

ρω γ μ ή το υυπ ο σ τη ρί γμ α το ς

ρω γ μ ά τ ωσ η το υυπ ο σ τρώ μ α το ς

ρωγ μ ά τ ωσ η τη ςζω γραφ ική ς επ ιφ ά νεια ς

α π ώ λε ια χ ρω μ α τ ικ ο ύσ τρώ μ α τ ο ς

χρ ω μα τ ικ ή αλ λο ίω σ η τ ο υζ ω γρ αφ ικ ού στ ρ ώ μ α τ ο ς

ρω μ ήυπ ο σ τρώ μ α το ς

επ ι φ α ν ει α κ ήρω γ μ ή

λευκ ό π έπ λ ο

β ιο λο γ ικ ήενα π ό θ ε σ η

επ ι κ ά θ ισ ηα τμ ο σ φ α ιρ ικ ώ ν ρύπ ω ν

εν απ όθ εσ η υλ ικο ύ απ όπρ ο ηγ ού μ ενε ς επ εμ β άσ εις

εξά ν θ η σ ηδ ια λ υτώ ν α λ ά τω ν

χ ρω μ α τ ικ ή α λλ ο ίωσ ηβ ερ ν ικ ιού

κ α τά ρρευσ ητο ι χ ο π ο ι ία ς

α π ο σ ά θ ρωσ ηκ ο ν ιά μ α το ς

α π ο χ ρω μ α τ ισ μ ό ς

κ η λ ίδ α

απ ο σ ύ νθ εσ ησ υν δε τ ικ ού

κ ιτ ρ ίν ι σ μ α το υβ ερν ικ ι ο ύ

α π ο λ έπ ισ η

δ ισχ ρω μ ίαεπ ιζω γ ρ άφ ισ η ς

κ ο ν ιο π ο ίη σ η

επ ι κ ά θ ισ ηα ιθά λ η ς

μ ετ α τρο π ή το υαζ ου ρ ίτ η σ ε μ αλ α χί τ η

επ ι κ ά θ ισ η σ κ ό ν η ς

ενα π ό θ ε σ ηπε ριττω μ άτω ν π τ ηνώ ν

φ ο ύσ κ ω μ α

φ θ ο ρά α π ό τη ντρ ι χ ο ει δή α να ρρί χ η σ η

υγρα σ ί α ς

φ θ ο ρά α π ό τη νσ υμ π ύκ ν ωσ η υγ ρα σ ία ς

φ θο ρά α π ό τηδρά σ η μ υκ ή τω ν

φ θο ρά α π ό τηδ ρά σ η β α κ τ η ρίω ν

φ θο ρά α π ό τηδ ρά σ η λ ειχ η ν ών

φ θο ρά α π ό τηδ ρά σ η α λ γώ ν

φ θ ο ρά α π ό θερμ ικ ήα π ο ικ ο δ ό μ η σ η

φ θο ρά α π ό τη νδ ιή θ η σ η υγ ρα σ ί α ς

φ θ ο ρά α π ό φ ω τ ιά

φ θ ο ρά α π ό τη νεπ ί δρα σ η π α γ ετο ύ

λευκ ή κ η λ ίδ α

π ρά σ ιν η κ η λ ίδ α

μ α ύρη κ η λ ίδ α

ίχ ν ο ς σ κ ο υρ ιά ς

α π ο λ έπ ισ η το υζω γρα φ ικο ύ στ ρώ μ α το ς

φ θ ο ρά α π ό τη νεπ ι φ α ν ει α κ ή

σ υμ π ύκ ν ω σ η υγ ρα σ ί α ς

φ θ ο ρά α π ό τη νεσ ω τερ ικ ή

σ υμ π ύκ ν ω σ η υγ ρα σ ί α ς

< κ η λ ίδ α μ ε κ ρ ιτ ή ρι οτο χ ρώμ α >

ρωγ μ ή

π α ρα μ ό ρφ ω σ η

σ υρρί κ νω σ η

χρω μ α τ ικ ήα λλο ίωσ η

ρωγ μ ά τ ωσ η

επ ι κ ά θ ισ η /εν α π ό θε σ η

α π ώ λεια σ υνο χ ή ς

α π ώ λεια

α π ό σ π α σ η

κ α τά ρρε υσ η

< φ θ ο ρά το υ ζω γ ρα φ ικ ο ύσ τρώ μ α τ ο ς μ ε κ ρ ιτ ή ρι ο

το μ η χ α ν ισ μ ό >

φ θ ο ρά α π ό τη ν έκ θ εσ ησ ε α κ τι νο β ο λ ία

φ θο ρά το υ σ υν δε τ ικ ούυλι κ ο ύ το υ ζω γ ρα ιφ ικ ο ύ

σ τρώ μ α τ ο ς

φ θ ο ρά α π ό τη ν επ ί δ ρα σ ηθ ερμ ο κ ρα σ ία ς

φ θ ο ρά α π ό τη νεπ ί δρα σ η β ιο λο γ ικ ώ ν

π α ρα γ ό ντω ν

φ θ ο ρά α π ό τηδρά σ η α έρα

φ θ ο ρά α π ό τη νεπ ί δ ρα σ η εδ ά φ ο υς

φ θ ο ρά α π ό τη δρά σ ηχ η μ ικ ώ ν μ έσ ω ν

φ θ ο ρά α π ό τηδ ρά σ η νερο ύ

φ θ ο ρά α π ό τη δ ρά σ ηα τμ ο σ φ α ιρ ικ ώ ν ρύπ ω ν

φ θ ο ρά α π ό τη ν α π ό το μ ηα λ λα γή σ υνθ η κ ώ ν

π ερ ι β ά λλ ο ν το ς

α λλο ίωσ η χ ρω σ τ ική ς

φ θ ο ρά α π ό τησ εισ μ ικ ή δ ρά σ η

φ θο ρά α π όα ν θ ρ ώ π ιν η α μέ λ εια

φ θ ο ρά α π ό τη νεπ ίδρ α σ η υγ ρ α σία ς

< φ θο ρά α π ό κ τι ν ο β ο λίαμ ε κ ρ ιτ ή ρι ο τη ν π ερι ο χ ή

το υ φ ά σ μ α το ς >

< φ θ ο ρά α π ό α κ τ ιν ο β ο λ ίαμ ε κ ρ ιτ ή ρι ο τη ν

π ρο έλε υσ η >

φ θ ο ρά απ ό τη δρ άσ ηθ α λα σ σ ιν ο ύ ν ερο ύ

φ θο ρά α π ό τι ςμ ετα β ο λ ές τη ς υγρα σ ί α ς

π α ρα μ ό ρφ ω σ ηυπ ο σ τη ρί γμ α το ς

< εν α π ό θ εσ η μ ε κ ρ ιτ ή ρι οτη ν π ρο έλε υσ η >

π α ρα μ ό ρφ ω σ ηυπ ο σ τρώ μ α τ ο ς

< ενα π ό θ εσ η μ εκ ρ ιτή ρι ο το χρώ μ α >

φ θ ο ρά σ τρ ώ μ ατ οςεπ ικά λ υ ψ η ς

κ α τά ρρευσ ηυπ ο σ τρώ μ α το ς

α ιο λ ικ ή διά β ρωσ η

κ ο ν ιο π ο ίη σ ηζω γραφ ικο ύ στ ρώ μ ατο ς

κ ο ν ιο π ο ίη σ ηκ ο ν ιά μ α το ς

εκ δ ο ρά

< ... ... .... .. ... ... .. > G uid e T erm

T erm

R EL A TI V E TER M

Υ Π Ο Μ Ν Η Μ Α

96

Page 97: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

επ έμ β α σ η χα ρα κ τ η ρι στ ικ ή ωςσ υντ ήρη σ η α π ο κ α τά σ τασ η

το ιχ ο γρα φ ι ώ ν /ο ρο φ ο γρ α φ ιών

< επ εμ β ά σ ει ςσ υν τ ήρ η σ ης μ ε κ ριτ ή ρι ο

τ η λει το υρ γί α>

χ ρω μα τ ικ ή σ υμ π λή ρω σ ημ ε λα ζο ύρα

σ υμ π λή ρω σ ηυπ ο σ τ ρώ μ ατο ς

χ ρω μα τ ικ ή σ υμ π λή ρω σ ημ ε ο υδέ τερ ο τό ν ο

ρι γ κ α τί ν ο

μ ιμ ιτ ικ ή χ ρω μα τ ι κ ήσ υμ π λή ρω σ η

α π ό σ π α ση τ ο ιχ ο γρα φ ί α ςο ρο φ ο γ ρ α φ ία ς

α π ο λ ύμ α ν σ η

επ έμ β α σ η εν ί σ χ υσ η ςσ ταθ ερ ο π ο ί ησ η ς

εφ α ρμ ο γ ή υλ ικ ο ύπ ρο σ τ α σία ς α νά δει ξ ης

κ αθ α ρι σμ ό ς ζ ωγ ρα φ ι κ ήςεπ ιφ ά ν εια ς

< κα θα ρισ μ ό ς μ ε κ ριτ ή ρι οτη θέσ η /σ τ ρώ μα >

< κ αθ α ρι σμ ό ς μ εκ ριτ ή ρι ο τη

μ έθο δο - τ εχ ν ι κή >

χ η μι κ ό ς κ αθ α ρι σμ ό ςενζ υμ α τικ ό ς κ αθ α ρι σμ ό ς

μ η χ α νικ ό ς κ αθ α ρισμ ό ς

σ τερέω σ η στ α θ εροπ ο ίη σ ηυπ οσ τη ρ ίγ μ α τος

Ε Π Ε Μ Β Α Σ Ε ΙΣ

δο κ ιμ ή

επ έμ β α σ η σ τουπ ο σ τή ρι γμ ατο ιχ ο γ ρα φ ία ς

επ έμ β α σ η σ το σ τρώ μαβ ερν ικ ι ο ύ το ι χ ο γ ρα φ ί α ς

< επ εμ β ά σ ε ις μ εκ ριτ ή ρι ο τη θέσ η

σ τ ρώ μα >

επ εμ β α σ η σ τα ξύ λι νασ το ι χ εί α ή σ υσ τ α τι κ ά

επ έμ β α σ η σ τα μ ετ ά λλ ιν ασ τ οι χ ε ία ή σ υσ τ α τι κ ά

α ισ θη τι κ ήα π ο κ α τ ά σ τασ η

επ ίχ ριση μ ε β ερν ίκ ι

α ισ θη τ ι κ ήα π ο κ α τά σ τασ η

υπ ο σ τη ρί γμ α το ς

επ έμ β α σ η σ ετο ι χ ο γρα φ ί α

ο ρο φ ο ο γ ρ αφ ί αεπ εμ β ά σ ει ς

α ισ θη τ ι κ ήα π ο κ α τά σ τασ η

ζω γ ρα φ ι κ ού σ τ ρώ μα το ς

α ισ θη τ ι κ ήα π ο κ α τά σ τασ ηυπ ο σ τ ρώ μ ατο ς

σ τερέω σ η

χ ρω μα τ ικ ή σ υμ π λή ρω σ η

επ έμ β α σ η σ τοζω γ ρα φ ικ ό σ τρώ μα

τ ο ιχ ο γρα φ ί α ς

σ τ ερέω σ η υπ ο σ τρώ μ ατο ς

σ τερέ ωσ η χ ρω μα τι κ ο ύσ τρώ μα το ς

επ έμ β α σ η σ τουπ ό σ τ ρω μ α

το ι χ ο γ ρα φ ί α ς

< ... ... ........ ..... . > G uid e T erm

T erm

επ ιζ ω γ ρ ά φ ισ η

υπ ερ είμ εν ο ζω γ ρα φ ι κ όσ τρώ μα σ ε ν έο

υπ ό σ τρω μ α

R EL A TI V E TER M

επ έμ βα σ η μ ε α π ο τέλ εσ μ αα λλα γ ή σ την ό ψ η τη ς

το ιχ ο γ ρα φ ί α ς/ο ρο φ ο γρ α φ ία ς

α λλα γ ή σ τ ο π ρο σ χ έδ ιο

< επ εμ β ά σ ε ις μ εκ ριτ ή ρι ο τη λει τ ο υρ γ ία >

δο κ ιμ ή δι αλ υ τό τη τας

δο κ ιμ ή κ αθ α ρι σμ ο ύ

α λλα γ ή σ τη σ ύν θεσ η

δο κ ιμ ή σ τερέω σ η ς

τ εχ ν ικ ή s t rap po

τ εχ ν ικ ή s t acc o

τ εχ νι κ ή s t ac c o a m ase lo

επ αν α τ ο π ο θ έτη σ ητο ιχ ο γ ρα φ ί α ςο ρο φ ο γ ρ α φ ία ς

α ρμ ο λό γ η μ α

< σ τερέ ωσ η μ ε κ ριτ ή ριοτ η θέσ η /σ τρώ μα >

σ υμ π λή ρω σ η μ ε κ ο ν ία μ αο υδέ τερ ο υ χ ρώ μα το ς

επ έμ β α σ η υπ ο σ τή ρι ξη ς

επ έμ β α σ η επ ιφ α ν ε ια κ ή ςπ ρο σ τα σί α ς

μ π ο υ ν τελ ι άρ ισ μ α

επ ικ ό λλ η ση π ροσ τα τυτ ι κούυφ ά σ μα τος

α φ αί ρεση β ερν ικ ι ο ύ

κ αθ α ρι σμ ό ς μ ε lase r

κ αθ α ρι σμ ό ς με τ η χ ρή σ ητ α σι ε ν ε ργ ώ ν

κ αθ α ρι σμ ό ς μ ε τ η χ ρή σ ηπ άσ τα ς

επ ιφ α ν εια κ ή σ τερέ ωσ ητ η ς ζ ωγρ α φ ικ ής ε π ιφ ά νε ια ς

επ ί χ ρι ση μ ε α σβ έσ τη

χ τυπ ή μ α τα γ ια τ η νεπ ίχ ρι ση ν έο υ

κ ον ιά μ α το ς

κ αθ α ρισμ ό ς

< α πό σ π α ση μ ε κ ριτ ή ρι οτ η μ έθο δο >

< α ισ θη τι κ ήα πο κ α τά σ τ ασ η μ ε

κ ριτ ή ρι ο τη θέσ η σ τρώ μα >

σ υμ π λή ρω σ η

σ τ εφ ά ν ω μ α

επ έμ βα σ ησ υγκ ό λ λη σ ης /α ν α κ ατ ασ κ

ευή ς μ η χ α νικ ό ς κ αθ α ρι σμ ό ςμ ε τη χ ρή σ η εργ α λε ίω ν

< σ τερέ ωσ η μ ε κ ριτ ή ριοτ η μ έθο δο >

σ τερέω σ η με τη χ ρή σ ηεν έ μα το ς

επ ιφ α ν εια κ ή σ τ ερέ ω σ η

ΥΠ Ο Μ Ν Η Μ Α

97

Page 98: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

5.4 Χρήση του θησαυρού ορολογίας για τη συντήρηση τοιχογραφιών σε ηλεκτρονικές εφαρμογές

Στο πλαίσιο της παρούσης εργασίας χρησιμοποιήθηκαν δύο λογισμικά ελεύθερης χρήσης

για τη δοκιμαστική εφαρμογή και παρουσίαση τμημάτων του θησαυρού.

Χρησιμοποιήθηκε η εφαρμογή TheW3217 του Tim Craven έκδοση 2005.03.02, που βοηθά

τη δημιουργία, τροποποίηση και παρουσίαση θησαυρού. Ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να

δημιουργήσει τους δικούς του συνδέσμους και τα αρχεία αναφοράς. Περιλαμβάνει τη δυνατότατα

δημιουργίας ορισμών (SN), προτεινόμενου όρου (USE), συνώνυμων (UF), ευρύτερων όρων (BT),

στενότερων όρων (NT) και συσχετιζόμενων όρων (RT) όπως επίσης και η αλφαβητική και ιεραρχική

παρουσίαση των όρων.

Ακόμη, χρησιμοποιήθηκε η εφαρμογή Term tree18 του Tony Gill, σε έκδοση του 1995, που

διατίθεται από το Museum Documentation Association, (mda). Πρόκειται για μια απλή εφαρμογή

που επιτρέπει την ιεραρχική παρουσίαση όρων. Η εφαρμογή συνοδεύεται από ένα μικρό αριθμό

παραδειγμάτων ορολογίας, αρχείο βοήθειας που προσφέρει, εκτός από τις οδηγίες χρήση της

εφαρμογής, εκτεταμένες πληροφορίες για την εφαρμογή λεξικολογικού ελέγχου σε μουσεία.

Για την εφαρμογή Term tree σχηματίστηκαν οκτώ αρχεία *.txt με αριθμητική ταξινόμηση

που αντιστοιχούσε στην ιεραρχική δόμηση. Το Term tree μπορεί να δεχθεί μέχρι 9 οδοντώσεις-

ιεραρχίες, έτσι δεν ήταν δυνατή η αναπαράσταση της ιεραρχίας υλικά που διαθέτει 12 οδοντώσεις-

ιεραρχίες.

Ακολούθως τα αρχεία techniques*.txt, fthores*.txt και epemvaseis*.txt συνδέθηκαν με την

εφαρμογή Term tree ώστε να σταθεί δυνατή η ιεραρχική παρουσίαση των όρων, παρέχοντας τη

δυνατότητα ανάπτυξης και σύμπτυξης του θησαυρού.

Για την εφαρμογή TheW32 δημιουργήθηκαν είκοσι αρχεία*.txt, που περιελάμβαναν τους

προτεινόμενους όρου, ευρύτερους και στενότερους όρους, ορισμό και συνώνυμους όρους. Τα αρχεία

αυτά εισάγονται στην εφαρμογή και μετατρέπονται σε αρχεία *.the, κατάλληλα για παρουσίαση και

επεξεργασία από την εφαρμογή. Ακολούθως, οι αδόμητοι όροι, ορισμοί κτλ δομούνται μέσω των

εργαλείων της εφαρμογής και γίνεται δυνατή η αλφαβητική παρουσίαση των όρων, που όταν

επιλέγονται παρουσιάζεται κάρτα με τον κορυφαίο όρο, τον προτεινόμενο για χρήση όρο, τον

ορισμό, τους ευρύτερους και στενότερους όρους και τους συνώνυμους όρους.

17 Διαθέσιμη on-line στη διεύθυνση: [http://publish.uwo.ca/~craven/freeware.htm]18 Διαθέσιμη on-line στη διεύθυνση: [http://www.tonygill.com/ttree173.zip]

98

Page 99: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Το TheW32, όπως και το Term tree είναι χρήσιμες εφαρμογές που επιτρέπουν την

ιεραρχική παρουσίαση και την παρουσίαση των συσχετίσεων και των βασικών πληροφοριών, όπως

οι συνώνυμοι όροι, όροι σε άλλες γλώσσες, που δηλώνονται ως όρος στην αγγλική (EN SYN),

ιταλική (IT SYN), ή γαλλική γλώσσα (FR SYN) και ο ορισμός για κάθε όρο. Στα μειονεκτήματα

τους σημειώνεται η δυσκολία εισαγωγής και διασυσχέτισης των όρων, η έλλειψη ολοκληρωμένων

δυνατοτήτων διαχείρισης και η αδυναμία παρουσίασης του εύρος του σημασιολογικού πλούτου και

των λειτουργιών ενός ολοκληρωμένου θησαυρού.

Εικόνα 5.3 Η εφαρμογή TheW32, παρουσίαση του όρου άμμος. Εμφανίζεται ο κορυφαίος όρος: υλικό και ο ευρύτερος όρος: υλικό κονιάματος.

99

Page 100: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 5.4 Η εφαρμογή TheW32, παρουσίαση του όρου φθορά υποστρώματος.

Εικόνα 5.5 Η εφαρμογή Term Tree, παρουσίαση της ιεραρχίας επεμβάσεις.

100

Page 101: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 5.6 Η εφαρμογή TheW32, παρουσίαση του όρου άμμος.

Εικόνα 5.7 Η εφαρμογή TheW32, παρουσίαση του όρου αζουρίτης.

101

Page 102: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 5.8 Η εφαρμογή TheW32, παρουσίαση του όρου φθορά ζωική κόλλα.

Εικόνα 5.9 Η εφαρμογή TheW32, παρουσίαση του όρου πηλός.

102

Page 103: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Εικόνα 5.10 Η εφαρμογή TheW32, παρουσίαση του όρου συνδετικό υλικό κονιάματος τοιχογραφίας οροφογραφίας.

103

Page 104: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

6.0 Συμπεράσματα - Συζήτηση

Η διαδικασία κατασκευής, ανάπτυξης και εξέλιξης ενός θησαυρού ορολογίας είναι μία

διαδικασία που δεν έχει τέλος. Ένας θησαυρός οφείλει να ελέγχεται και να εμπλουτίζεται συχνά

ώστε να διατηρεί μια ζωντανή σχέση με τη φυσική γλώσσα του γνωστικού αντικειμένου που

επιδιώκει να αναπαραστήσει.

Σε επόμενη φάση εργασίας είναι απαραίτητο να γίνει συστηματική αποδελτίωση των όρων

που αφορούν στη συντήρηση των τοιχογραφιών και οροφογραφιών, έτσι ώστε να σταθεί δυνατή η

ολοκληρωμένη αξιολόγησή τους. Η ολοκλήρωση της σύνταξης και ενημέρωσης των ειδικών καρτών

εισαγωγής των όρων, που περιλαμβάνουν ορισμό, συνώνυμους, συσχετιζόμενους, ευρύτερους και

στενότερους όρους, καθώς και όρους σε άλλες γλώσσες μαζί με την απαραίτητη βιβλιογραφική

τεκμηρίωση, είναι μια εξαιρετικά χρονοβόρα διαδικασία που βρίσκεται σε διαρκή εξέλιξη.

Ακόμη, σε επόμενο στάδιο είναι δυνατόν οι όροι να υποστούν επεξεργασία, να

εμπλουτιστούν και να αποκτήσουν ειδική σήμανση, ώστε εκτός από τους προτεινόμενους και

συνώνυμους όρους να επισημαίνονται οι «ιστορικοί όροι», ή οι όροι που ανήκουν σε κάποια τοπική

διάλεκτο [The Getty Institute, 2004].

Έγινε προσπάθεια η οργάνωση του θησαυρού να γίνει με τρόπο τέτοιο ώστε να είναι

ανεξάρτητη από τη γλώσσα, έτσι ώστε ο εμπλουτισμός του ή η χρήση του σε διαφορετικές γλώσσες

να μη δημιουργεί πρόβλημα στο περιεχόμενο του. Είναι πολύ πιθανό σε μια χώρα να μην

χρησιμοποιείται καθόλου μια τεχνική, μια χρωστική, ή αντίθετα εκεί που σε έναν τόπο

χρησιμοποιείται ένα υλικό σε κάποιον άλλο να χρησιμοποιούνται δεκάδες παραλλαγές του. Με την

ανεξάρτητη δομή του θησαυρού αυτό δεν αποτελεί εμπόδιο, διότι δεν αλλάζει την οργάνωσή του.

Έτσι, η αξιολόγηση ενός ολοκληρωμένου θησαυρού, μέσα από την εκτίμηση του πλούτου και του

εύρους της ορολογίας που διαχειρίζεται οδηγεί σε χρήσιμα συμπεράσματα και για την ανάπτυξη της

τεχνολογίας κατασκευής, τεχνολογίας υλικών κτλ.

Ακόμη, η ανάπτυξη του υπάρχοντος θησαυρού από μονογλωσσικό σε πολυγλωσσικό

θησαυρό μπορεί να γίνει σχετικά εύκολα, χωρίς αλλαγές στη δομή του, απλά με την εισαγωγή των

κατάλληλων όρων και των διαθησαυρικών τους συσχετίσεων.

Η ηλεκτρονική εφαρμογή του θησαυρού σε ένα πιο οργανωμένο σημασιολογικό σύστημα

υποστήριξης θησαυρών θα βοηθούσε στην ολοκλήρωση και στη χρηστικότητά του, είτε ως

ανεξάρτητο εργαλείο, είτε ως εργαλείο υποβοήθησης του ευρετηριασμού και αναζήτησης μέσα σε

ένα ηλεκτρονικό σύστημα τεκμηρίωσης των εργασιών συντήρησης

Το ζήτημα του ελέγχου της ορολογίας για την τεκμηρίωση της συντήρησης είναι ιδιαίτερα

πολύπλοκο. Η έλλειψη προτύπων και συνεπούς χρήσης οποιασδήποτε πηγής λεξιλογίου συχνά

104

Page 105: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

οδηγεί στην υπεράσπιση της χρήσης μιας μεμονωμένης προσωπικής ορολογίας. Αν και όλοι

αναγνωρίζουν και υπογραμμίζουν την ανάγκη για λεξικολογικό έλεγχο, κάθε ένας φαίνεται να

αναπτύσσει μια εσωτερική στρατηγική αντιμετώπισης που μπορεί ή δεν μπορεί να ενσωματώσει

λεξιλόγια αναπτυγμένα από κάποιους φορείς. Έτσι, η ανάγκη δημιουργίας μιας προτυποποιημένης

ορολογίας αλλά και η διεύρυνση του κύκλου συνεργασίας και συζήτησης σε αυτό τον τομέα, μεταξύ

των συντηρητών είναι επιτακτική και απαραίτητη.

Η παρούσα εργασία δεν φιλοδοξεί να αποτελέσει την οριστική λύση ή πρόταση στο θέμα

της συγκέντρωσης και οργάνωσης της ορολογίας για τη συντήρηση των τοιχογραφιών. Σκοπός της

είναι μια πρώτη προσέγγιση στο θέμα της θησαυρικής οργάνωσης της ορολογίας, ώστε να

αποτελέσει πρώτο υλικό για συζήτηση και εξέλιξη προς την κατεύθυνσης μιας κοινά αποδεκτής

πρότυπης ορολογίας του τομέα.

105

Page 106: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. AAT, 2000, Art & Architecture Thesaurus- User’s Guide to the AAT, Data Release, Ver-

sion 4.0, The J. Paul Getty Trust, on-line στη διεύθυνση: (www.getty.edu/research/conducting-

research/vocabularies/aat/) (ημερομηνία τελευταίας επίσκεψης 12/05/2005).

2. Aimee Glassel, 1998, Was Ranganathan a Yahoo!?, InterNIC News, April 1998 On-line στη

διεύθυνση: http://scout.wisc.edu/Projects/PastProjects/toolkit/enduser/archive/1998/euc-

9803.html (τελευταία επίσκεψη: 10/05/2005).

3. Αλεξοπούλου - Αγοράνου Αθ., Χρυσουλάκης Γ., 1993, Θετικές Επιστήμες και Έργα

Τέχνης,Εκδόσεις Γκόνη.

4. Αλεξοπούλου - Αγοράνου Αθ., Ιωακείμογλου Ε., Μοίρα Π. 1992, Ανάλυση των Υλικών

Κατασκευής των Ζωγραφικών Έργων με Φυσικοχημικές Τεχνικές Εκδόσεις Γκόνη.

5. American Institute for Conservation of Historic and Artistic Works (1996), AIC Definitions

of conservation terminology. On-line στη διεύθυνση: aic.stanford.edu/geninfo/defin.html

(ημερομηνία τελευταίας επίσκεψης 12/05/2005).

6. American Institute for Conservation of Historic and Artistic Works (AIC), 1994, Code of

Ethics and Guidelines for Practice, On-line στη διεύθυνση: http://aic.stanford.edu/pubs/ethic-

s.html (τελευταία επίσκεψη: 10/10/2004).

7. Βιτρούβιος, 1996, Περί αρχιτεκτονικής, Πλέθρον, Αθήνα

8. Bλαστός, Π .,1931. Συνώνυμα και συγγενικά. Tέχνες και σύνεργα. Aθήνα: Eστία. Π.

Bλαστός, 1989. Συνώνυμα και συγγενικά. Nέα έκδοση συμπληρωμένη από τα κατάλοιπα του

συγγραφέα. Aθήνα: Eταιρεία Eλληνικού Λογοτεχνικού και Iστορικού Aρχείου.

9. British Museum Department of Scientific Research, 1997, British Museum materials

thesaurus, Department of Scientific Research, Collections Data Management Section (CDMS) ,

106

Page 107: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

The British Museum, August, http://www.mda.org.uk/bmmat/matintro.htm (τελευταία

επίσκεψη: 10/05/2005).

10. British Museum Department of Scientific Research, 1997, British Museum Objects names

thesaurus,Department of Scientific Research, Collections Data Management Section (CDMS) ,

The British Museum, August, On-line στη διεύθυνση: http://www.mda.org.uk/bmobj/Objin-

tro.htm

11. British Standards Institution, 1979, Guidelines for the establishment and development of

monolingual thesauri (BS 5723), British Standards Institution.

12. Centre for Cultural Informatics, 2001, CRISTAL - Conservation & Restoration Institutions

for Scientific Terminology dedicated to Art Learning Network On-line στη διεύθυνση: http://

www.ics.forth.gr/isl/projects/projects_individual.jsp?ProjectID=5 (τελευταία επίσκεψη:

10/05/2005).

13. Centre de recherche Termisti, 1996, Base "Restauration" avril 1996 http://www.termisti.re-

fer.org/data/restaura/index.htm (τελευταία επίσκεψη: 20/05/2005).

14. Chadjidakis M., 2001, Design of a Computer-aided Conservation Documentation System,

Master of Science Thesis, Interdisciplinary Post-Graduate Program, Dept. of History-Archae-

ology & Dept. of Computer Science, University of Crete, May 2001. On-line στη διεύθυνση:

http://www.ics.forth.gr/isl/publications/by_type.html#msc (τελευταία επίσκεψη: 22/05/2005).

15. Constantopoulos P., Sintichakis M., 1997. A Method for Monolingual Thesauri Merging,

Proc. 20th International Conference on Research and Development in Information Retrieval,

ACM SIGIR, July 1997, Philadelphia, PA, USA.

16. Conservation and Collections Management Department, Museum of Fine Arts, Boston,

2005, CAMEO On-line στη διεύθυνση: [http://www.mfa.org/_cameo/frontend] (τελευταία

επίσκεψη: 25/05/2005).

107

Page 108: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

17. CRISATEL Project (Conservation Restoration Innovation Systems for image capture and

digital Archiving to enhance Training Education and lifelong Learning), 2001 – 2004 IST Pro-

gram, On-line στη διεύθυνση: http://www.crisatel.jussieu.fr/ (τελευταία επίσκεψη 21/05/2004)

18. CRISATEL, 2002, Newsletter n°1 Απρίλης 2002, πρόγραμμα IST2-1999 n°20163.

19. Centre for Cultural Informatics, 2004 CRISATEL Conservation Restoration Innovation Sys-

tems for image capture and digital Archiving to enhance Training, Education and longlife

Learning, On-line στη διεύθυνση: http://www.ics.forth.gr/isl/projects/projects_individu-

al.jsp?ProjectID=41 (τελευταία επίσκεψη: 20/05/2005).

20. CRISTAL - Conservation Restoration Institutions for Scientific Terminology dedicated to

Art Learning Network (n° R99/ DGX Bruxelles, programme Raphaël, juin 1999- décembre

2000) On-line στη διεύθυνση: http://www.c2rmf.fr/pages/page_id18485_u1l2.htm (τελευταία

επίσκεψη: 05/05/2004)

21. Crofts N., Doerr M.,Gill T., 2003, The CIDOC Conceptual Reference Model A Standard for

Communicating Cultural Contents, in Cultivate Interactive, Issue 9, February 2003

22. Carlyle, Leslie. 1990. Computerized Summaries of Condition and Treatment Reports for

Paintings. In Terminology for Museums: Proceedings of an International Conference held in

Cambridge, England, September 21-24, 1988. The Museum Documentation Association, Cam-

bridge.

23. Corfield, Michael. 1990. Discipline Developments In Conservation. In Terminology for

Museums: Proceedings of an International Conference held in Cambridge, England, September

21-24, 1988. The Museum Documentation Association, Cambridge. pp. 466-468.

24. Caneva G., Nugari, M., Salvadori O., 1991, Biology in the conservation of works of art

Rome : ICCROM - International Centre for the Study of the Preservation and Restoration of

Cultural Property.

25. Cennino Cennini, Το Βιβλίο της Τέχνης, L. ROUART ET J. WATELIN 6, PLACE SAINT

– SULPICE PARIS VI

108

Page 109: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

26. Δημητράκου, Δημ, 1936-1950, Μεγάλο Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσης Aθήνα.

27. Δημητράκου, Δημ,, 1970, Νέον Ορθογραφικόν Ερμηνευτικόν Λεξικόν, Εκδ. Χρ. Γιοβάνης,

Αθήνα

28. Doerr M, Crofts Ν. 1999, "Electronic Esperanto: The Role of the Object-Oriented CIDOC

Reference Model". ICHIM'99, Washington, DC, On-line στη διεύθυνση: cidoc.ics.forth.gr/

docs/doerr_crofts_ichim99_new.pdf (τελευταία επίσκεψη: 02/12/2004)

29. Doerr M. and Kalomoirakis D., A metastructure for Thesauri in Archeology, to appear in

Proc. of CAA2000, Lubljana, April 2000.

30. Doerr M., 1997, Terminology Systems and Vocabulary Control Systems, ICS FORTH.

31. [Douglas, J., 1995] Douglas, J., 1995, Conservation Documentation Research Project,

March 1995

32. Guzman M., Verstappen B., 2003, How to develop a list of index terms or thesaurus, Hu-

man Rights Monitoring and Documentation Series,Vol. 4 On-line στη διεύθυνση: http://

www.huridocs.org/tools/howtoind.htm (τελευταία επίσκεψη: 08/05/2005).

33. Craven T., 2002, Thesaurus Construction, Faculty of Information and Media Studies, Uni-

versity of Western Ontario, On-line στη διεύθυνση: http://instruct.uwo.ca/gplis/677/thesaur/

main01.htm (τελευταία επίσκεψη: 20/05/2005).

34. Διονύσιος ο εκ Φουρνά, Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης, Παπαδόπουλου - Κεραμέως Α.,

τυπογραφείο B. Kirschbaum 1909, ανατύπωση από τις εκδόσεις Σπανός.

35. Holm, S. 1993,. MDA, Guidelines for Constructing a Museum Object Name Thesaurus.

Cambridge

109

Page 110: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

36. Horie, C. Velson. 1990. Industrial Standards of Terminology for Conservation. In Termino-

logy for Museums: Proceedings of an International Conference, held in Cambridge, England,

September 21-24, 1988. The Museum Documentation Association, Cambridge.

37. Harley R.D, 1982, Artists’ Pigments, Butterworths.

38. Horie, C. V., 1987, Materials for conservation, Oxford : Butterworth-Heinemann.

39. Θεόφραστου, 1993, Περί Λίθων, μετάφραση Αθ. Κατερινόπουλου, έκδοση Συλλόγου

Ελλήνων Συλλεκτών Ορυκτών και Απολιθωμάτων, Αθήνα 1993.

40. Θεοδωροπούλου Μ., Παπαναστασίου Γ., 2002, Το γλωσσικό λάθος

ορισμός-κατηγορίες-συμπεράσματα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.

41. Fast K., Leise F.,Steckel M., 2003, Controlled Vocabularies: A Glosso-Thesaurus On-line

στη διεύθυνση: http://www.boxesandarrows.com/archives/controlled_vocabularies_a_glosso-

thesaurus.php (τελευταία επίσκεψη: 10/05/2005).

42. Fleming, Honour & Pevsner. The Penguin Dictionary of Architecture, 1991.

43. Jones, Dr. Lea D. 1990. Conservation Terminology Control in the British Museum. In Ter-

minology for Museums: Proceedings of an International Conference, held in Cambridge, Eng-

land, September 21-24, 1988. The Museum Documentation Association, Cambridge.

44. Johnson K., 2004, From Impossible Words to Conceptual Structure: the Role of Structure

and Processes in the Lexicon, Mind & Language, Vol.19 No.3 (79), 2004/06, On-line στη

διεύθυνση: http://www.lps.uci.edu/~johnsonk/ImpWords.pdf (τελευταία επίσκεψη:

10/04/2005).

45. ICOM, 1985, Ο Συντηρητής, Ορισμός του επαγγέλματος, ICOM, Διεθνές Συμβούλιο

Μουσείων, Ελληνικό Τμήμα.

110

Page 111: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

46. International Scientific Committee for Analysis and Restoration of Structures of Architectural

Heritage, 2003, Recommendations for the Analysis, Conservation and Structural Restoration of Ar-

chitectural Heritage, ICOMOS.

47. ICCROM, 1982, Mortars, Cements and Grouts used in the Conservation of Historic Buildings.

ICCROM, Rome.

48. ICS-FORTH, 2004, CREBITEL handbook, THESAURUS, ICS-FORTH 2004 On-line στη

διεύθυνση: http://139.91.183.203:8080/crisatel/introduction_thes.htm (τελευταία επίσκεψη:

10/05/2005).

49. Institute of Computer Science, FORTH, 2001, SIS Thesaurus Management System, Update

Application Programmatic Interface Reference Manual VERSION 1.1 April 2001 Institute of

Computer Science Foundation for Research and Technology – Hellas

50. Institute of Computer Science, FORTH, 2000, The SIS Thesaurus Management System,

SIS-TMS Tutorial, June 2000, Institute of Computer Science Foundation for Research and

Technology – Hellas)

51. International Organization for Standardization. Documentation - Guidelines for the estab-

lishment and development of monolingual thesauri (ISO 2788), 2nd edition, 1986.

52. International Organization for Standardization (ISO), 1985, Documentation – Guidelines for

the establishment and development of multilingual thesauri (ISO 5984), International Organiza-

tion for Standardization, 2nd edition 1985.

53. International Terminology Working Group, 1999, Guidelines for Forming Language Equi-

valents: A Model Based on the Art & Architecture Thesaurus, The Getty Information Institute,

June 1999, online στη διεύθυνση On-line στη διεύθυνση: http://www.chin.gc.ca/ Resources/

Publications/Guidelines/English/index.html (ημερομηνία τελευταίας επίσκεψης 15/05/2005).

111

Page 112: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

54. International Scientific Committee for Analysis and Restoration of Structures of Architec-

tural Heritage, 2003, Recommendations for the Analysis, Conservation and Structural Restora-

tion of Architectural Heritage, ICOMOS.

55. Ιωακείμογλου Ε., 1993, Τα οργανικά υλικά στην τέχνη και την αρχαιολογία, Τροχαλία..

56. Κόντογλου Φώτιος, 1979, Έκφρασις της Ορθοδόξου Εικονογραφίας, Αστήρ.

57. Kerstin Elert, Carlos Rodriguez-Navarro, Eduardo Sebastian Pardo, Eric Hansen and Olga

Cazalla 2002, Lime Mortars For The Conservation Of Historic Buildings Studies in Conserva-

tion, volume 47 nr.1,

58. Κατσάνος Ν., 1997, Επί του μηχανισμού της διάβρωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς, 10ο

Σεμινάριο για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Περιβάλλον και Πολιτιστική

Κληρονομιά 24-27 Νοεμβρίου Θεσσαλονίκη.

59. Κώδικας Επαγγελματικής Δεοντολογίας, Φ.Ε.Κ. 24-3-2000 αρ.φ. 382.

60. Κορωναίου Α., Πουλάκου Γ., 2001, Τεχνικά Υλικά, τόμος 1, ΕΜΠ.

61. Λαμπρόπουλος Β., Νταλούκα Ε., Παπαθανασίου Θ., Χατζηδάκη Μ., 2000, Συντήρηση

Έργων Τέχνης τ.1, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.

62. Λαμπρόπουλου B.N., 1993, Διάβρωση και Συντήρηση της Πέτρας, Αθήνα.

63. LeBlanc F., Heritage Conservation Terminology And Definitions Of Terms From Vari-

ous Sources online στη διεύθυνση On-line στη διεύθυνση: http://www.icomos.org/~fleblanc/

publications/pub_terminology_e.html (τελευταία επίσκεψη: 10/05/2005).

64. Ματσαρίδης, Γ. (2001), Guide Terms Η εννοιολογική τους αναπαράσταση και η καθολική

ισχύς των σηµασιολογικών τους παραµέτρων κατά τη µοντελοποίηση δεδοµένων σε

συστήµατα Θησαυρών Όρων, Μεταπτυχιακή Εργασία, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Τµήµατα

Επιστήµης Υπολογιστών και Ιστορίας – Αρχαιολογίας,Διατµηµατικό Πρόγραµµα

Μεταπτυχιακών Σπουδών, ‘Συστήµατα Πολιτισµικών Πληροφοριών και .ιαχείρισης της

112

Page 113: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

Πολιτισµικής Κληρονοµιάς’, ΡΕΘΥΜΝΟ On-line στη διεύθυνση: (τελευταία επίσκεψη:

06/02/2005).

65. McIlwaine J., 2005, First, Do No Harm.A Register of Standards, Codes of Practice, Guidelines

Recommendations and Similar Works relating to Preservation and Conservation in Libraries and

Archives, IFLA Preservation and Conservation Section.

66. Mayer, R. (1981), The Artists Handbook of Materials and Techniques Viking Publishers

67. Miles, Gwyn. 1990. Conservation Terminology. In Terminology for Museums: Proceedings

of an International Conference, held in Cambridge, England, September 21-24, 1988. The Mu-

seum Documentation Association, Cambridge. pp. 469-472.

68. Miles, Gwyn. 1990. Condition Reporting at the Victoria and Albert Museum. In Termino-

logy for Museums: Proceedings of an International Conference, held in Cambridge, England,

September 21-24, 1988. The Museum Documentation Association, Cambridge.

69. Μίνως Ν., 1987, Η συντήρηση των τοιχογραφιών, Αρχαιολογία, τ. 22,.

70. Mπαμπινιώτης Γ., 1998. Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας. Aθήνα: Kέντρο

Λεξικολογίας.

71. Μπαμπινιώτης Γ., 2001,   Οι ξένες λέξεις της Ελληνικής, πρόταση ορθογραφίας,

Ε.Λ.Ι.Α On-line στη διεύθυνση: http://abnet.agrino.org/htmls/G/G008.html (τελευταία

επίσκεψη: 10/04/2005).

72. Mora P., Mora L., Philippot P., 1985, The Conservation of Wall Paintings.Butterworths.

73. Moss M., 1995, Caring for Old Master Paintings: Their Preservation and Conservation, Irish

Academic Press.

74. Museum Documentation Association. Guidelines for constructing a Museum Object Name

Thesaurus, compiled by Stuart Holm, Cambridge, 1993.

113

Page 114: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

75. NARCISSE (Network of Art Research Computer Image SystemS in Europe) DGXIII Lux-

embourg, programme IMPACT1, Φεβρουάριος 1990 – Απρίλιος. On-line στη διεύθυνση:

http://www.culture.gouv.fr/documentation/lrmf/pres.htm (τελευταία επίσκεψη: 01/11/2004).

76. Πλακωτάρης Κ.,1978, Υλικά και Τεχνική στη Ζωγραφική και Διακοσμητική, Καλλιτεχνικό

Πνευματικό Κέντρο Ώρα

77. Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, 1994, Περί της αρχαίας ελληνικής ζωγραφικής, 35ο βιβλίο της

Φυσικής Ιστορίας. Άγρα,.

78. Phillimore, E. (comp.) (n.d.) A glossary of terms useful in conservation. Canadian Museum

Association.

79. Plaster Architecture project, European Commission - Directorate General Education and

Culture 2001, Culture 2000, On-line στη διεύθυνση: http://www.plasterarc.net/ (τελευταία

επίσκεψη: 18/05/2005).  

80. Pustejovsky J., Asher Ν.,2000. The Metaphysics of Words in Context, Journal of Logic,

Language, and Information , 2000, On-line στη διεύθυνση: www.cs.brandeis.edu/~jamesp/ art-

icles/metaphysics-words.pdf (τελευταία επίσκεψη: 12/05/2005).

81. Pustejovsky J. 2001, Type Construction and the Logic of Concepts, in The Syntax of Word

Meaning , P. Bouillon and F. Busa (eds.), Cambridge University Press, On-line στη διεύθυνση:

http://courses.media.mit.edu/2002fall/mas962/MAS962/pustejovsky.pdf (τελευταία επίσκεψη:

12/05/2005).

82. Raphael Project, 1999, On-line στη διεύθυνση: http://www.raphael-medieval.org/Raphael-

Project/mapping/mapping3.html (τελευταία επίσκεψη: 10/05/2005).

83. Roy Α., (ed.), 1993, Artists’ Pigments, A Handbook of Their History and Characteristics

vol. 2,, National Gallery of Art, Oxford, University Press.

84. Σκουλικίδης Θ.Ν., 2000, Διάβρωση και Συντήρηση Των Δομικών Υλικών Των Μνημείων,

Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

114

Page 115: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

85. Schur, Susan E. 1985-1992. Conservation Terminology: A Review of Past and Current No-

menclature of Materials (Parts I-V). Technology and Conservation, vol. 85(1&2), 85/88 Fall-

Winter, 89(1), 92(1).

86. SCMRE, Painting conservation glossary of terms, Smithsonian centre for materials research

and education, On-line στη διεύθυνση: http://www.si.edu/scmre/takingcare/painting_glos-

sary.htm (τελευταία επίσκεψη: 10/05/2005)

87. Τεγόπουλου – Φυτράκη, 1993, Ελληνικό Λεξικό, εκδόσεις Τεγόπουλος Φυτράκης.

88. Τριανταφυλλίδης κ.ά. Μ., 1988 Nεοελληνική Γραμματική (της δημοτικής), 3η έκδοση

Θεσσαλονίκη: Iνστιτούτο Nεοελληνικών Σπουδών, 'Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη.

.

89. Τσιώρα Δ., 1991, Συνδετικά κονιάματα Αρμοί. ΚΤΙΡΙΟ, τ. 40

90. Thompson D.V., 1998, Οι τεχνικές και τα υλικά της μεσαιωνικής ζωγραφικής, εκδόσεις

Αρμός

91. Τριανταφύλλου Κ., 1992, Το νερό στα θεμέλια και τους τοίχους.ΚΤΙΡΙΟ, τ. 50..

92. The Conservation Dictionary, 2001, ed. Horie V., (England), Mosk J., Scholten S. (Dutch),

Caille E., (French), Knaut M., (German), Charalambous D., Tzanne A., (Greek), Morgos A.,

(Hungarian), Reifsnyder J., (Italian), PK NET Informatics Ltd, Τ.Ε.Ι. of Athens.

93. Tenny C. and Pustejovsky J, 2000, A History of Events in Linguistic Theory

in Events as Grammatical Objects ,

C. Tenny and J. Pustejovsky (eds.), CSLI Publications. On-line στη διεύθυνση: http://www.c-

s.brandeis.edu/~jamesp/articles/history-of-events.pdf (τελευταία επίσκεψη: 11/04/2005).

94. The J. Paul Getty Trust, Art and Architecture Thesaurus On Line (AAT), On-line στη

διεύθυνση: On-line στη διεύθυνση: http://www.getty.edu/research/conducting_research/vocabu-

laries/aat/ (τελευταία επίσκεψη: 12/05/2005)

115

Page 116: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

95. The Getty Institute, 2004, About the AAT online στη διεύθυνση: On-line στη διεύθυνση:

http://www.getty.edu/research/conducting_research/vocabularies/aat/about.html) (τελευταία

επίσκεψη: 23/05/2005).

96. The J. Paul Getty Trust, 1994, Art & Architecture Thesaurus, 2nd ed., 5 vols., Oxford Uni-

versity Press, New York.

97. Trustees of The British Museum, 1999, British Museum Object Names Thesaurus, online

στη διεύθυνση: http://www.mda.org.uk/bmobj/Objintro.htm (τελευταία επίσκεψη: 22/05/2005).

98. Trustees of The British Museum, 1997, British Museum Materials Thesaurus, online στη

διεύθυνση: http://www.mda.org.uk/bmmat/matintro.htm (τελευταία επίσκεψη: 22/05/2005).

99. Feller R. (ed.), Artists’ Pigments, A Handbook of Their History and Characteristics, vol. 1, Na-

tional Gallery of Art, Oxford University Press.

100. West FitzHugh Ε., (ed.), 1997, Artists’ Pigments A Handbook of Their History and Character-

istics, vol. 3, National Gallery of Art, Oxford University Press

101. Widart N., 1994 : Glossaire français-néerlandais de la restauration des peintures de cheva-

let : la couche protectrice, français-néerlandais, 62 notions, Centre de recherche Termisti

102. Χατζηδάκη Μ., 2005, Η τεκμηρίωση των εργασιών συντήρησης Μουσειακών συλλογών:

αναγκαιότητα προβλήματα και σύγχρονες προοπτικές, Τετράδια Μουσειολογίας, τεύχος 2,

2005 σ.31-36.

116

Page 117: 1€¦  · Web viewΤο λεξικό “The Conservation Dictionary”, που συνοδεύεται και από την ηλεκτρονική έκδοση ... english = N & prev

117