7

prod macrOgraveUacutemiddot UgraveEuml˜ paramiddotIumlmiddotEgraveUcircUgraversaquoOacuteEuml˜Χωριζόταν σε τρεις επαρχίες στη Γαλιλαία στη Σαmicroάρεια και στηνΙουδαία Η ονοmicroασία Παλαιστίνη οφείλεται στους Φιλισταίους Ονοmicroαζόταν και Χώρα των Ισραηλιτών

prod currenIcircUgravemiddotUcircEuml IcircmiddotEgrave Ocirc IumlEumlı˘UcircIgravefi˜ UgraveEuml˜ paramiddotIumlmiddotEgraveUcircUgraversaquoOacuteEuml˜Η περιοχή αυτή ήταν ίση microε την Πελοπόννησο και οι κάτοικοί τηςέφταναν τα 15-2 εκατοmicromicroύρια

radicEgrave AacuteAcircˆEcirc˘UcircEgraveIcirccurren˜ EgravepermilEgravemiddotEgraveUgraveAcircUacutefiUgraveEumlUgraveAcirc˜∆ιασχιζόταν από δύο δρόmicroους που συνέδεαν διαφορετικούς πολι-τισmicroούς γιrsquo αυτό κατακτήθηκε από πολλούς λαούς Στη χώρα αυτήυπάρχουν η λίmicroνη Γεννησαρέτ ο Ιορδάνης ποταmicroός που εκβάλλειστη Νεκρά Θάλασσα και η πολύ αρχαία πόλη Ιεριχώ

radicEgrave AcircIumlIumlEumlOacuteEgraveUcircUgraveEgraveIcirccurren˜ AcircEgravepermilUacuteiquestUcircAcircEgrave˜Οι κάτοικοι της χώρας αυτής επηρεάστηκαν από τους Έλληνες στηγλώσσα και στις κοινωνικές εκδηλώσεις αλλά στη θρησκευτική ζωήέmicroειναν πιστοί στο Θεό Όταν κάποιες φορές πιέστηκαν να λατρέ-ψουν ειδωλολατρικούς θεούς επαναστάτησαν

prod OcircIumlEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo UgraveˆOacute ƒˆIgravemiddotrsaquoˆOacute UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDaggerΗ Παλαιστίνη ήταν υπόδουλη στους Ρωmicroαίους οι οποίοι υποχρέω-ναν τους κατοίκους της να πληρώνουν φόρους αλλά σεβάστηκαντη θρησκεία τους και τους αναγνώρισαν ως ιδιαίτερο έθνος Οι Ισρα-ηλίτες είχαν όmicroως την υποχρέωση να θυσιάζουν στον αυτοκράτορα

prod IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotUgraveiquestUcircUgravemiddotUcircEumlΣτην Ιερουσαλήmicro υπήρχαν λίγοι πλούσιοι και πολλοί φτωχοί Οι συν-θήκες για τους δούλους στην Παλαιστίνη ήταν καλέςΟι Ισραηλίτες πλήρωναν φόρους στο ρωmicroαϊκό κράτος για τα προϊό-ντα που παρήγαν και δασmicroούς στα τελωνεία για να τα διακινήσουν

partEgraveUcircmiddotAacuteˆAacuteEgraveIcirciquest IgravemiddotılsaquoIgravemiddotUgravemiddotradic IcircfiUcircIgraveOcirc˜ UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger -- prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

radic EIumlIumlEumlOacuteOcircUacuteˆIgravemiddot˚Icircfi˜ IcircfiUcircIgraveOcirc˜ UgraveEumlOacute AcircOcircmacrlsaquo UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger UcircUgraveEuml AacuteEuml πUcircUacutemiddotlsaquoIuml1

final1 8-06-06 1108 Page 7

8

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Για να κατανοήσουmicroε τη ζωή το έργο και την προσφορά του Χριστούστον κόσmicroο θα πρέπει να γνωρίσουmicroε το χώρο στον οποίο έδρασε αλ-λά και τις κοινωνικές θρησκευτικές και οικονοmicroικές συνθήκες που επι-κρατούσαν την εποχή εκείνη

1 paraOgrave˜ OcircOacuteOcircIgravemiddot˙fiUgravemiddotOacute UgravefiUgraveAcirc Euml middotUgraveUacutersaquopermilmiddot UgraveOcirc˘ πEumlUcircOcircDagger

Η χώρα στην οποία έζησε και έδρασε ο Χριστός δεν είχε συγκεκρι-microένο όνοmicroα Χωριζόταν σε τρεις επαρχίες

Η νότια επαρχία ονοmicroαζόταν Ιουδαία και είχε πρωτεύουσα τηνΙερουσαλήmicro

Η κεντρική επαρχία ονοmicroαζόταν Σαmicroάρεια και είχε πρωτεύουσατη Σαmicroάρεια

Η βόρεια επαρχία ονοmicroαζόταν Γαλιλαία και είχε ως κέντρο τηλίmicroνη Γεννησαρέτ

Η ονοmicroασία Παλαιστίνη δόθηκε από τους Ρωmicroαίους αργότερα (139microΧ) Η λέξη αυτή όπως microας microαρτυρά η Ιστορία οφείλεται στουςΦιλισταίους microια φυλή που κατοικούσε στην περιοχή αυτή Σταχρόνια του Ιησού προτιmicroότερη ήταν η ονοmicroασία Χώρα των Ισραηλι-τών Το όνοmicroα Ισραηλίτης ήταν επικρατέστερο από τις ονοmicroασίεςΕβραίος ή Ιουδαίος

2 parafiUcircEuml currenIcircUgravemiddotUcircEuml AcircrsaquomacrAcirc UgravefiUgraveAcirc Euml macrOgraveUacutemiddot parafiUcircOcirc˜ lsaquoUgravemiddotOacute Ocirc IumlEumlı˘UcircIgravefi˜ UgraveEuml˜

Η έκταση της χώρας αυτής ήταν όση περίπου η έκταση της Πελο-ποννήσου (30000 τχmicro) και ο πληθυσmicroός της στα χρόνια του Χρι-στού ήταν 15-2 εκατοmicromicroύρια κάτοικοι Σε άλλες χώρες ζούσαν 4-6εκατοmicromicroύρια Ισραηλίτες που ονοmicroάζονταν Ιουδαίοι της ∆ιασποράς

3 paraOcircEgravemiddot Euml AacuteAcircˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave OcircIumlEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ macrOgraveUacutemiddot˜ paraOcircEgraveAcirc˜ OcircEgrave AacuteAcircˆEcirc˘UcircEgraveIcirccurren˜1 UgraveEuml˜ EgravepermilEgravemiddotEgraveUgraveAcircUacutefiUgraveEumlUgraveAcirc˜

Η χώρα αυτή συνόρευε δυτικά microε τη Μεσόγειο ανατολικά microε τονΙορδάνη ποταmicroό και τη Νεκρά Θάλασσα βόρεια microε τα όρη Λίβανοςκαι Ερmicroών και νότια microε την έρηmicroο του Σινά

∆ιασχιζόταν από δύο δρόmicroους την παραλιακή και τη βασιλικήοδό που συνέδεαν σηmicroαντικούς πολιτισmicroούς και χώρες (Αραβικήχερσόνησο Βόρεια Αφρική και Ινδία microε τη νοτιοανατολική Ευρώπη)

1Γεωφυσικές ιδιαιτερότητες Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της γης και της ατmicroόσφαιρας microιας περιοχής

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 8

9

Τη χώρα αυτή λόγω της σηmicroαντικής γεωγραφικής της θέσηςκατέκτησαν διαδοχικά Αιγύπτιοι Ασσύριοι Βαβυλώνιοι ΠέρσεςΈλληνες Ρωmicroαίοι Βυζαντινοί Άραβες Σταυροφόροι Τούρκοι καιΆγγλοι

Οι γεωφυσικές ιδιαιτερότητες της Παλαιστίνης είναι Η λίmicroνη Γεννησαρέτ και η πολύ εύφορη περιοχή γύρω από

αυτήν Ο Ιορδάνης ποταmicroός microε την κοιλάδα του που πηγάζει από το

όρος Ερmicroών και εκβάλλει στη Νεκρά Θάλασσα Το microήκος τουείναι 130 χιλιόmicroετρα

Η Ιεριχώ η αρχαιότερη πόλη του κόσmicroου

4 tradeUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger ˘lsaquoUacutemacrmiddotOacute middotIcircfiIgravemiddot rsaquomacrOacuteEuml AcircIumlIumlEumlOacuteEgraveUcircUgraveEgraveIcirclsaquo˜ AcircrsaquopermilUacutemiddot-UcircEuml˜ UcircUgraveOcirc˘˜ πUcircUacutemiddotEumlIumlrsaquoUgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UcircUgraveEuml macrOgraveUacutemiddot UgraveOcirc˘˜

Οι Έλληνες κατείχαν την περιοχή αυτή από το 332 πΧ microέχρι το 165πΧ και είχαν επιδράσει Στη γλώσσα όπως φαίνεται από το γεγονός ότι

α) Πολλοί Ισραηλίτες microιλούσαν την ελληνιστική γλώσσα β) Έπαιρναν ελληνικά ονόmicroατα (Πέτρος Ανδρέας Φίλιππος) ή

εξελλήνιζαν τα εβραϊκά ονόmicroατα (το Ελιακίmicro έγινε Άλκιmicroοςκαι το Γιόσουα Ιάσων)

γ) Τα 27 βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης γράφτηκαν στην ελληνι-στική γλώσσα

δ) Πολλές πόλεις και περιοχές είχαν ελληνικά ονόmicroατα (∆εκά-πολις Τιβεριάς κά)

Στις εκδηλώσεις της ζωής Στις πόλεις δηmicroιουργήθηκαν θέατρακαι γυmicroναστήρια τα κτίρια (ιδιωτικά και δηmicroόσια) κατασκευάζο-νταν όπως τα ελληνικά και το ντύσιmicroο είχε έντονο το ελληνιστικόστοιχείο

Στη θρησκευτική ζωή Οι Ισραηλίτες αν και δέχτηκαν πιέσεις έ-microειναν πιστοί στο Θεό Παράδειγmicroα η στάση του ηγεmicroόνα της Συ-ρίας Αντίοχου ∆rsquo του Επιφανούς που microετέτρεψε το Ναό των Ιερο-σολύmicroων σε ναό του ∆ία και διέταξε να γίνουν παντού βωmicroοί γιαθυσίες στους ελληνικούς θεούς Ο λαός επαναστάτησε και έδιω-ξε τους Έλληνες από τη χώρα τους (Μακκαβαϊκή επανάσταση168-142 πΧ)

Στη ∆ιασπορά των Ισραηλιτών Οι επιδράσεις ήταν microεγαλύτερες

Ο Ελληνορωmicroαϊκός κόσmicroος την εποχή του Χριστού στη γη του Ισραήλ

final1 8-06-06 1108 Page 9

10

καθώς οι Ισραηλίτες αυτοί έρχονταν καθηmicroερινά σε επαφή microετους Έλληνες Υπάρχει και ένας Ισραηλίτης φιλόσοφος ο Φίλω-νας από την Αλεξάνδρεια

5 ∆middot macrUacutefiOacuteEgravemiddot Ocirc˘ curren˙EumlUcircAcirc Ocirc AtildeUacuteEgraveUcircUgravefi˜ UcircUgraveEumlOacute middotUgraveUacutersaquopermilmiddot UgraveOcirc˘ AcircEgraveIcircUacutemiddotUgraveOcircDaggerUcircAcirc ƒˆ-IgravemiddotEgraveOcircIcircUacutemiddotUgraversaquomiddot paraOcircEgravemiddot middotIcircUacuteEgravesbquoOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute Euml OcircIumlEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave UcircUgraveUacutemiddotUgraveEgraveˆUgraveEgraveIcirclsaquo Icircmiddot-UgraveiquestUcircUgravemiddotUcircEuml AcircIcircAcircrsaquo

Η Παλαιστίνη στα χρόνια του Χριστού ήταν υπόδουλη στους Ρωmicroαί-ους Η περιοχή αυτή ανήκε στην επαρχία της Συρίας όπου είχε τηνέδρα του ο Ρωmicroαίος διοικητής (ανθύπατος) Ο αντιπρόσωπος (επί-τροπος) του ανθύπατου της Συρίας στην Παλαιστίνη είχε ως έδρατην πόλη Καισάρεια Σύγχρονοι του Χριστού αυτοκράτορες ήταν οΟκταβιανός (27 πΧ-14 microΧ) και ο Τιβέριος (14-37 microΧ)

Η πολιτική των Ρωmicroαίων απέναντι στους ΙσραηλίτεςΟι Ρωmicroαίοι Υποχρέωναν τους Ισραηλίτες να πληρώνουν προσωπικό φόρο

στον αυτοκράτορα ∆ιατηρούσαν στρατιωτικές δυνάmicroεις σε πόλεις της Παλαιστίνης

(Καισάρεια Ιεροσόλυmicroα Καπερναούmicro) ∆ε δέχονταν τους Ισραηλίτες ως microισθοφόρους στο ρωmicroαϊκό στρατό Όρισαν τον Ηρώδη υποτελή2 βασιλιά της Ιουδαίας

6 paraOcircEgravemiddot UcircUgraveiquestUcircEuml IcircUacuteiquestUgraveEumlUcircmiddotOacute OcircEgrave ƒˆIgravemiddotrsaquoOcircEgrave middotcurrenOacutemiddotOacuteUgraveEgrave UcircUgraveEuml ıUacuteEumlUcircIcircAcircrsaquomiddot UgraveˆOacute πUcircUacutemiddotEuml-IumlEgraveUgraveOgraveOacute

Οι Ισραηλίτες που ζούσαν στην Παλαιστίνη αλλά και στη ∆ιασποράήταν πολύ αφοσιωmicroένοι στη θρησκεία τους και τηρούσαν τα ήθη καιτα έθιmicroά τους Γιrsquo αυτό ήρθαν σε συmicroφωνία microε τους Ρωmicroαίους και

Εξασφάλισαν το δικαίωmicroα να αναγνωρίζονται ως ιδιαίτερο έθνοςκαι η θρησκεία τους να επιτρέπεται σε όλη την αυτοκρατορία

Απαλλάχτηκαν από την υποχρέωση να λατρεύουν τον αυτοκράτο-ρα ως θεό Συmicroφώνησαν να προσφέρουν θυσίες στον αυτοκρά-τορα και στη Ρώmicroη δύο φορές την ηmicroέρα

Απαγορεύτηκε η λατρεία ειδωλολατρικών θεοτήτων στην Ιερου-σαλήmicro εκτός από το στρατώνα της ρωmicroαϊκής φρουράς

7 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute Euml IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotUgraveiquestUcircUgravemiddotUcircEuml UcircUgraveEuml macrOgraveUacutemiddot UgraveEumlOacuteAcircOcircmacrlsaquo UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger

2Υποτελής βασιλιάς Ο βασιλιάς που είναι υποχρεωmicroένος να πληρώνει φόρο σε κάποιον για να έχει

το αξίωmicroα αυτό Στην προκειmicroένη περίπτωση στους Ρωmicroαίους

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 10

11

Η κοινωνική και οικονοmicroική κατάσταση στην Παλαιστίνη ήταν η εξής Στην Ιερουσαλήmicro αφενός υπήρχε πολύς πλούτος που προερχό-

ταν από τις εισφορές των πιστών στο ναό και αφετέρου κυκλο-φορούσαν πολλοί ζητιάνοι

Αν και στη ρωmicroαϊκή αυτοκρατορία οι δούλοι ήταν ο microισός πληθυ-σmicroός στη χώρα των Ισραηλιτών ο αριθmicroός τους ήταν microικρός και ηmicroεταχείρισή τους πολύ καλή

Τα βασικά προϊόντα της χώρας ήταν το λάδι οι ελιές τα ψάριατο microέλι τα σιτηρά τα σταφύλια κά που εξάγονταν σε άλλεςεπαρχίες της αυτοκρατορίας

Για τα προϊόντα και τα εmicroπορεύmicroατα πλήρωναν φόρους τουςοποίους εισέπρατταν οι Ρωmicroαίοι Πλήρωναν επίσης και δασmicroούς3

στα τελωνεία τα οποία οι ρωmicroαϊκές Αρχές είχαν νοικιάσει σεεργολάβους Αυτοί εκmicroεταλλεύονταν τον κόσmicroο καθώς έπαιρνανπερισσότερα χρήmicroατα από τα κανονικά

Βρείτε στο χάρτη της χώρας των Ισραηλιτών και άλλα microέρη microε ελλη-νικά ονόmicroαταΆλλες πόλεις είναι η Ιόππη η Απολλωνία η Πτολεmicroαΐς η Αντιπα-τρίς η Νεάπολη η Ελευθερόπολις κά

Εξηγήστε γιατί η χώρα των Ισραηλιτών κατακτήθηκε από τόσουςλαούς πριν και microετά ΧριστόνΗ περιοχή της Παλαιστίνης ανέκαθεν αποτελούσε laquomicroήλον της έρι-δοςraquo των ισχυρών λαών κάθε εποχής γιατί η γεωπολιτική τηςθέση είχε τεράστια σηmicroασία Όπως βλέπουmicroε και στο χάρτη δια-σχίζεται από δύο οδούς που συνδέουν διαφορετικές χώρες καισηmicroαντικούς πολιτισmicroούς

Ποια συmicroπεράσmicroατα βγάζετε από την προνοmicroιακή θρησκευτικήmicroεταχείριση που είχαν οι Ισραηλίτες από τους Ρωmicroαίους κατακτη-τέςΗ microεταχείριση των Ισραηλιτών δεν ήταν προνοmicroιακή Άλλωστεκανένας κατακτητής δεν υποχωρεί αν δεν έχει συmicroφέρον Η ανα-γνώριση του δικαιώmicroατος να λατρεύουν οι Ισραηλίτες ελεύθερατο θεό τους ήταν αποτέλεσmicroα του αγώνα που έδωσαν και των

3∆ασmicroοί Φορολογία που επιβάλλεται στην εισαγωγή και στην εξαγωγή προϊόντων και εισπράττεται

από τα τελωνεία

2

3

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

1

Ο Ελληνορωmicroαϊκός κόσmicroος την εποχή του Χριστού στη γη του Ισραήλ

final1 8-06-06 1108 Page 11

12

σκληρών διαπραγmicroατεύσεων microε τους Ρωmicroαίους Ας microην ξεχνάmicroεότι οι Ισραηλίτες επαναστατούσαν συνήθως για θρησκευτικούςλόγους Με τη στάση τους αυτή έδειξαν τη βαθιά τους πίστη στοΘεό την τιmicroή και το σεβασmicroό στην παράδοση των προγόνων τους Καθοριστικός παράγοντας ήταν και η συνέπειά τους απέναντι στιςθρησκευτικές τους υποχρεώσεις που γινόταν αντιληπτή και απότους άλλους λαούς Σας δίνονται τα παρακάτω στοιχεία για τους Ισραηλίτες στηνεποχή του Χριστού (σχετικά microε την οικονοmicroική και κοινωνική κατά-σταση)

α αρκετοί ήταν πλούσιοι β οι περισσότεροι ήταν έmicroποροι γ οι περισσότεροι ήταν γεωργοί δ οι κρατούντες και οι υποστηρικτές τους βρίσκονταν στην ίδια

οικονοmicroική και κοινωνική κατάστασηε οι περισσότεροι microόλις τα κατάφερναν να ζουν

Με βάση το γράφηmicroα του microαθήmicroατος υπογραmicromicroίστε ποια στοιχείαείναι κατά τη γνώmicroη σας σωστά

α αρκετοί ήταν πλούσιοι β οι περισσότεροι ήταν έmicroποροι γ οι περισσότεροι ήταν γεωργοί δ οι κρατούντες και οι υποστηρικτές τους βρίσκονταν στην ίδια

οικονοmicroική και κοινωνική κατάστασηε οι περισσότεροι microόλις τα κατάφερναν να ζουν

Φιλισταίοι Λαός του Αιγαίου που εγκαταστάθηκε στην περιοχήτης Παλαιστίνης το 12ο αι πΧ Σύmicroφωνα microε microια βιβλική παράδοσηπροέρχονταν από την περιοχή της Κρήτης Φαίνεται πως ο λαόςαυτός ανήκε στους laquoλαούς της Θάλασσαςraquo που αφού λεηλάτησανπολλές περιοχές της Μεσογείου εγκαταστάθηκαν στην ΠαλαιστίνηΣτην περιοχή αυτή δηmicroιουργήθηκε microια συνοmicroοσπονδία πέντε πόλεωνγνωστή ως Φιλιστία ή γη των Φιλισταίων Οι Φιλισταίοι συγκρούστη-καν microε τους Ισραηλίτες και καρπός αυτής της σύγκρουσης φαίνεταινα είναι και ο θρύλος του Σαmicroψών Η παρακmicroή τους αρχίζει από την

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

4

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 12

Ο Ελληνορωmicroαϊκός κόσmicroος την εποχή του Χριστού στη γη του Ισραήλ

13

εποχή που νικήθηκαν από το βασιλιά ∆αβίδ ∆εν έχουν σωθεί κείmicroε-να microε τη φιλισταϊκή γλώσσα microε αποτέλεσmicroα να γνωρίζουmicroε λίγαπράγmicroατα γιrsquo αυτούς

Νεκρά Θάλασσα (Νεκρή Θάλασσα) Περίκλειστη αλmicroυρή λίmicroνη τηςΜέσης Ανατολής ανάmicroεσα στο Ισραήλ και στην Ιορδανία η οποίαβρίσκεται 400 περίπου microέτρα χαmicroηλότερα από τη στάθmicroη της θάλασ-σας Η ονοmicroασία της οφείλεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχει βλάστη-ση στις όχθες της ούτε ζωντανός οργανισmicroός (ψάρια) στα νερά τηςλόγω της microεγάλης περιεκτικότητας σε αλάτι (25 περίπου) Αυτό έχειως αποτέλεσmicroα οι κολυmicroβητές να παραmicroένουν στην επιφάνεια τηςθάλασσας χωρίς να κινδυνεύουν να βυθιστούν γιατί η άνωση τουςκρατάει στην επιφάνεια του νερού

Μακκαβαϊκή επανάσταση Ο Μέγας Αλέξανδρος φέρθηκε microεκαλοσύνη στους Ιουδαίους και την ίδια τακτική ακολούθησαν και οιδιάδοχοί του Πτολεmicroαίοι Όταν πήραν την Παλαιστίνη οι Σελευκίδεςκαταδίωξαν τη λατρεία του Θεού και απαγόρεψαν στους Ιουδαίουςνα ασκούν ελεύθερα τα θρησκευτικά τους καθήκοντα Ο βασιλιάςΑντίοχος ∆rsquo ο Επιφανής τούς υποχρέωσε να θυσιάζουν στα είδωλαΟ ιερέας Ματταθίας και οι απόγονοί του που ονοmicroάστηκαν Μακκα-βαίοι (microακκαmicroπά = σφυρί) αντέδρασαν Έτσι ξέσπασε η Μακκαβαϊκήεπανάσταση και microετά από σκληρούς αγώνες ελευθερώθηκε η Παλαι-στίνη Οι Μακκαβαίοι θεωρούνται από την Εκκλησία microας άγιοι

final1 8-06-06 1108 Page 13

14

radic iexclmiddotfi˜ UcircUgravemiddot IAcircUacuteOcircUcircfiIuml˘Igravemiddot Xτίστηκε τρεις φορές ο πρώτος ναός από το Σολοmicroώντα ο δεύ-τερος από τους Ισραηλίτες που επέστρεψαν από τη Βαβυλώνα καιο τρίτος από τον Ηρώδη το Μέγα

H IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UcircUgraveOcirc NmiddotfiΣτο ναό υπήρχαν πολλοί ιερείς που τελούσαν τη λατρεία Κα-θηmicroερινά τον επισκέπτονταν χιλιάδες πιστοί που συmicromicroετείχανενεργά στη λατρευτική ζωή

∆Egrave currenOacuteEgraveˆımiddotOacute OcircEgrave IUcircUacutemiddotEumlIumlrsaquoUgraveAcirc˜ AacuteEgravemiddot UgraveOcirc NmiddotfiΟ Ναός ήταν η επίγεια κατοικία του Θεού και θεωρούνταν χώροςιερός

OEgrave sbquomiddotUcircEgraveIcirccurren˜ middotUacutemacrcurren˜ UgraveEuml˜ EgraveUcircUacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ rsaquoUcircUgraveEuml˜Ήταν η πίστη στον ένα Θεό η υπακοή στο Νόmicroο και ο Ναός τηςΙερουσαλήmicro που ένωνε το λαό

H middotIacutersaquomiddot UgraveOcirc˘ iexclfiIgraveOcirc˘Οι Ισραηλίτες τηρούσαν το Νόmicroο επειδή τον σέβονταν Πρόβληmicroαήταν πάντοτε η σωστή ερmicroηνεία του

OEgrave ıUacuteEumlUcircIcircAcirc˘UgraveEgraveIcirccurren˜ OcircIgraveiquestpermilAcirc˜ UcircUgraveOcirc IUcircUacutemiddotlsaquoIumlΉταν οι Φαρισαίοι οι Σαδδουκαίοι και οι Ζηλωτές

H permilUacuteiquestUcircEuml UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger UcircUgraveEuml degmiddotIumlEgraveIumlmiddotrsaquomiddotΣτην περιοχή αυτή υπήρχαν οι πόλεις Καπερναούmicro και Ναζαρέτκαι το όρος Θαβώρ Εκεί ο Χριστός βρήκε τους microαθητές του δίδα-ξε σηmicroαντικά πράγmicroατα και έκανε καταπληκτικά θαύmicroατα Η προτί-microηση του Χριστού στην περιοχή αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι οικάτοικοί της ήταν καταδεκτικοί και πρόθυmicroοι να τον ακούσουν

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

radic IUcircUacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ IcircfiUcircIgraveOcirc˜ UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger2

final1 8-06-06 1108 Page 14

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

15

1 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute Ocirc iexclmiddotfi˜ UgraveEuml˜ πAcircUacuteOcirc˘UcircmiddotIumllsaquoIgrave UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger Ograve˜UgraveAcircIumlOcircDaggerUcircmiddotOacute AcircIcircAcircrsaquo UgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveOcirc˘˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave rsaquoUcircUgraveAcirc˘middotOacute IcircmiddotEgrave UgraveEgrave currenOacuteEgraveˆımiddotOacute AacuteEgraversquomiddot˘UgravefiOacute OcircEgrave πUcircUacutemiddotEumlIumlrsaquoUgraveAcirc˜

Στα χρόνια του Χριστού πρόκειται για τον τρίτο Ναό Ο Ναός ήταν χτι-σmicroένος πάνω σε λόφο στην Ιερουσαλήmicro Η προϊστορία του Ναούείναι η εξής Ο πρώτος Ναός χτίστηκε από το βασιλιά Σολοmicroώντα το 962-955 πΧ

και γκρεmicroίστηκε από τους Βαβυλώνιους το 587 πΧ Ο δεύτερος Ναός χτίστηκε το 515 πΧ όταν ο Πέρσης βασιλιάς

Κύρος επέτρεψε στους Ισραηλίτες να γυρίσουν στην πατρίδα τους Ο τρίτος Ναός αποτελεί ανακαίνιση1 και επέκταση του δεύτερου

Nαού Οι εργασίες ξεκίνησαν το 20 πΧ στα χρόνια του Ηρώδη τουΜεγάλου και τελείωσαν το 65 microΧ δηλαδή διάρκεσαν 85 χρόνιαΤο τραγικό είναι ότι πέντε χρόνια microετά δηλαδή το 70 microΧ οι Ρωmicroαίοικατέστρεψαν το Ναό επειδή οι Ισραηλίτες επαναστάτησαν

Τα microέρη του Ναού Ο Ναός χωριζόταν στο Ιερό στην αυλή των ειδωλολατρών στην αυλήτων γυναικών όπου πήγαιναν όχι microόνο γυναίκες αλλά και άντρες καιστην αυλή των αντρών Οι ιερείς Ήταν πολυάριθmicroοι και φρόντιζαν για την τέλεση της λατρείας Φορού-σαν άσπρες στολές και κυκλοφορούσαν ξυπόλυτοι Πρόσφεραν θυ-σίες ζώων όλη την ηmicroέρα

Οι πιστοί Συmicromicroετείχαν ενεργά στη λατρευτική ζωή (προσευχή ψαλmicroοί θρη-σκευτικοί χοροί) Πρόσφεραν θυσίες ζώων και καρπών και έλεγαντα προβλήmicroατά τους στους ιερείς που τους άκουγαν microε microεγάληπροσοχή

Τι πίστευαν για το ΝαόΟ Ναός ήταν το σπίτι του Θεού δηλαδή ένα κοmicromicroάτι του ουρανούπου ακουmicroπούσε στη γη Όνειρο κάθε Ισραηλίτη ήταν να επισκεφτείmicroία φορά τουλάχιστον στη ζωή του το χώρο αυτόν και να πάρει microέροςστις λατρευτικές εκδηλώσεις

1Ανακαίνιση Βελτίωση επιδιόρθωση παλαιού κτιρίου

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 15

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

16

2 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger Euml IcircOcircEgraveOacutefiUgraveEumlUgravemiddot UgraveˆOacute EgraveUcircUgraveOgraveOacute πUcirc-UacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveOgraveOacute Ograve˜ AcircIcircpermilEumlIumlˆOacutefiUgravemiddotOacute Euml Acirc˘UcirccurrensbquoAcircEgraveiquest UgraveOcirc˘˜ IcircmiddotEgrave OcircEgraveOcirc UacutefiIumlOcirc currenmiddotEgrave˙AcircUcircAcirc middot˘Ugraveiquest Euml trade˘OacutemiddotAacuteˆAacutelsaquo UgravefiUcircOcirc UcircUgraveEumlOacute middotUgraveUacutersaquopermilmiddot UgraveOcirc˘˜ fiUcircOcirc IcircmiddotEgrave UcircUgraveEuml centEgravemiddotUcircOcirc-Uacuteiquest

Η σύνθεση της ισραηλιτικής κοινότητας ήταν Oι απλοί άνθρωποι και οι προσήλυτοι2

Oι Λευίτες δηλαδή το βοηθητικό προσωπικό οι ιερείς και οι ραβί-νοι δηλαδή οι δάσκαλοι του Νόmicroου

Ο αρχιερέας του Ναού που ήταν ο εκπρόσωπος των Ισραηλιτώνστους Ρωmicroαίους

Οι βασικές αρχές της ισραηλιτικής πίστης ήταν Η οmicroολογία στον έναν και αληθινό Θεό Η υπακοή στο Νόmicroο του Θεού Ο Ναός της Ιερουσαλήmicro που ένωνε όλους τους Ισραηλίτες Η ενότητα λαού και θρησκείας

Η αξία του Νόmicroου στη ζωή των Ισραηλιτών Οι Ισραηλίτες ήταν περήφανοι για το Νόmicroο του Θεού και για την υπο-

χρέωσή τους να τον τηρούν Η υπακοή στο Νόmicroο του Θεού δεν ήταν αποτέλεσmicroα φόβου αλλά

σεβασmicroού και αγάπης γιrsquo αυτόν Σοβαρό ζήτηmicroα για τους Ισραηλίτες ήταν η σωστή ερmicroηνεία του

Νόmicroου Ο Νόmicroος microεταξύ των άλλων επέβαλλε την τήρηση του Σαββάτου και

τη συmicromicroετοχή στις microεγάλες γιορτές (Πάσχα Σκηνοπηγία Πεντηκο-στή κά)

Η ΣυναγωγήΣυναγωγές υπήρχαν παντού ακόmicroη και στην Ιερουσαλήmicro Ήταν τόποςσυγκέντρωσης των Ισραηλιτών και υπενθύmicroισης της πίστης και τηςενότητάς τους

3 tradeUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger ˘lsaquoUacutemacrmiddotOacute ıUacuteEumlUcircIcircAcirc˘UgraveEgraveIcirccurren˜ OcircIgraveiquestpermilAcirc˜ ∆Egrave IacutecurrenUacuteOcirc˘IgraveAcirc AacuteEgraversquo middot˘Ugravecurren˜ IcircmiddotEgrave Ograve˜ AcircIcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave Euml permilUacuteiquestUcircEuml UgraveOcirc˘˜

Στα χρόνια του Χριστού υπήρχαν οι εξής θρησκευτικές οmicroάδες 1 Οι Φαρισαίοι (το όνοmicroά τους σηmicroαίνει laquoξεχωριστοίraquo) Ήταν θρησκευ-

τικό κίνηmicroα microε αρχηγούς ραβίνους (νοmicroοδιδασκάλους) Πίστευαν στοΝόmicroο και στους Προφήτες Γνώρισmicroά τους ήταν η ακριβής τήρηση

2 Προσήλυτοι Είναι αυτοί που εγκατέλειψαν τη θρησκεία τους και πίστεψαν στην ισραηλιτική

final1 8-06-06 1108 Page 16

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

17

των εντολών του Θεού που πολλές φορές έφτανε σε υπερβολέςΉταν επιφυλακτικοί απέναντι στους Ρωmicroαίους αλλά δεν είχαν ποτέεπαναστατήσει εναντίον τους Οι περισσότεροι ασχολούνταν microε τοεmicroπόριο και γνώριζαν microεγάλη εκτίmicroηση από το λαό Όmicroως περι-φρονούσαν τους απλούς ανθρώπους όπως φανερώνει και τοόνοmicroά τους (χωρισmicroένοι ξεχωριστοί) Στα χρόνια του Χριστού ήτανγύρω στις 6000

2 Οι Σαδδουκαίοι Το όνοmicroά τους προέρχεται από τον πρώτο αρχιε-ρέα του Ναού στα χρόνια του Σολοmicroώντα το Σαδδώκ Ήταν οι αρι-στοκράτες της ισραηλιτικής κοινότητας Οι αρχιερείς και τα microέλητου Μεγάλου Συνεδρίου προέρχονταν από αυτούς Η σηmicroαντικό-τερη φροντίδα τους ήταν η διαχείριση της τεράστιας περιουσίαςτου Ναού Στα θρησκευτικά θέmicroατα ήταν συντηρητικοί και στηρίζο-νταν microόνο στην Πεντάτευχο Είχαν καλές σχέσεις microε τους Ρωmicroαί-ους για να διατηρήσουν τον πλούτο τους microε συνέπεια να γίνουνmicroισητοί στο λαό

3 Οι Ζηλωτές Μισούσαν και πολεmicroούσαν τους Ρωmicroαίους Έmicroοιαζανmicroε τους Φαρισαίους και πίστευαν ότι microε τον ένοπλο αγώνα θα έρθειη Βασιλεία του Θεού

4 radic πEumlUcircOcircDagger˜ currenpermilUacutemiddotUcircAcirc Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UcircUgraveEuml degmiddotIumlEgraveIumlmiddotrsaquomiddot ∆Egrave UgraveOcirc EgravepermilEgravemiddotrsaquoUgraveAcircUacuteOcirc AcircrsaquomacrAcirc middot˘Ugravelsaquo EumlAcircUacuteEgraveOcircmacrlsaquo

Κέντρο της περιοχής αυτής ήταν η λίmicroνη της Γεννησαρέτ γύρω απότην οποία υπήρχαν οι πόλεις Καπερναούmicro και Ναζαρέτ και το όροςΘαβώρ

Καπερναούmicro Η πόλη αυτή είχε 1000-2000 κατοίκους Σε αυτήδίδαξε πολλές φορές ο Χριστός διηγήθηκε τις πιο ωραίες παρα-βολές και έκανε πολλά θαύmicroατα Στην πόλη αυτή κάλεσε τουςπρώτους microαθητές του τον Πέτρο τον Ανδρέα τον Ιάκωβο τονΙωάννη και τον τελώνη Ματθαίο

Τα χαρακτηριστικά της πόλης αυτής Ο πληθυσmicroός της ήτανανάmicroεικτος δηλαδή ειδωλολάτρες και Ισραηλίτες και ένα microεγάλοmicroέρος του ήταν ψαράδες Οι άνθρωποι ήταν απλοί και καταδεκτι-κοί Μεταξύ τους υπήρχαν και πολλοί επαναστάτες αγωνιστέςκατά των Ρωmicroαίων Όλοι οι microαθητές του Χριστού ήταν Γαλιλαίοιεκτός από τον Ιούδα Από την περιοχή αυτή ξεκίνησε ο Χριστός

final1 8-06-06 1108 Page 17

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

18

εδώ εκφώνησε την laquoεπί του Όρους οmicroιλίαraquo και στο όρος Θαβώρ οιmicroαθητές είχαν την ευκαιρία να ζήσουν τη θεϊκή δόξα του Χριστού(Μεταmicroόρφωση του Κυρίου)

Ναζαρέτ Ήταν ένα microικρό αγροτικό και ποιmicroενικό χωριό3 150-200κατοίκων Ο Χριστός και ο θετός πατέρας του Ιωσήφ ήταν ξυλουρ-γοί και οικοδόmicroοι Έφτιαχναν ξύλινες κατασκευές (έπιπλα κάραεργαλεία) τις οποίες πουλούσαν και σε άλλες πόλεις της Γαλιλαί-ας όπως στη Γιαφία ή Γαβά σε απόσταση 2-3 χmicro από τη Ναζα-ρέτ και στη microεγαλύτερη πόλη Σέπφωρις (25000 χιλιάδες κάτοι-κοι) Στις πόλεις αυτές ο Χριστός είχε την ευκαιρία να παρακο-λουθήσει τη λατρεία στις συναγωγές και να γνωρίσει τη ζωή τωνπόλεων

Από το microάθηmicroα πληροφορηθήκαmicroε τι έκαναν και πώς συmicroπεριφέ-ρονταν οι Ισραηλίτες microέσα στο Ναό (ερώτ 1) Πώς σας φαίνονταιόλα αυτά Πώς θα τα χαρακτηρίζατεΗ συmicroπεριφορά των Ισραηλιτών ήταν απόλυτα φυσιολογική Ο χώ-ρος του Ναού ήταν ιερός αφού σύmicroφωνα microε τις αντιλήψεις τουςήταν ο τόπος που είχε επιλέξει ο Θεός για να κατοικεί Η λατρείαήταν πολύ καλά οργανωmicroένη έτσι ώστε να δοξάζεται ο ∆ηmicroιουργόςΘεός συνεχώς Οι πιστοί έδειχναν ιδιαίτερο σεβασmicroό και συmicromicroετεί-χαν ενεργά στη λατρεία του Θεού δείχνοντας την αγάπη την αφο-σίωση και την ευγνωmicroοσύνη τους στο πρόσωπό του για όσα τουςπρόσφερε καθηmicroερινά

Tη microεγάλη επιθυmicroία κάθε Ισραηλίτη να βρεθεί έστω και microία φοράστη ζωή του ως προσκυνητής στο Ναό της Ιερουσαλήmicro πώς τηνκρίνετε και πώς τη δικαιολογείτεΗ επιθυmicroία αυτή ήταν απόλυτα φυσιολογική καθώς ο Ναός ήταν ηεπίγεια κατοικία του Θεού ή ένα κοmicromicroάτι του ουρανού που ακου-microπούσε στη γη Στο χώρο αυτόν ένιωθαν έντονα την παρουσία τουΘεού ενδυναmicroώνονταν πνευmicroατικά και έβρισκαν παρηγοριά από ταπροβλήmicroατα και τα βάσανά τους Γιrsquo αυτό άλλωστε επιδίωκαν ναmicroεταβούν στο χώρο αυτόν έστω microία φορά στη ζωή τους για να συmicro-microετάσχουν στις λατρευτικές εκδηλώσεις που γίνονταν εκεί

1

2

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

3 Ποιmicroενικό χωριό Χωριό microε βοσκούς

final1 8-06-06 1108 Page 18

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

19

Λόφος Ο τόπος αυτός ήταν ο λόφος Μωριά όπου διατάχτηκε να πο-ρευτεί ο πατριάρχης Αβραάmicro για να θυσιάσει το microονάκριβο γιο τουΙσαάκ Συνεπώς εκεί υπήρχε από παλιά θυσιαστήριο

Σολοmicroώντας (966-926 πχ) Ένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ γιος του

∆ιαβάστε ξανά τι σκέφτονταν και τι αισθάνονταν για το Ναό οι ευσε-βείς Ισραηλίτες (ερώτ 1) και γράψτε microε λίγα λόγια τις εντυπώσειςκαι τις κρίσεις σας γιrsquo αυτάΠροκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση σε όλους η επιθυmicroία των Ισραηλιτώνσε όποιο microέρος της γης και αν βρίσκονταν να επισκεφτούν αυτόν τοχώρο Η επιθυmicroία αυτή δικαιολογείται για δύο λόγους α) Στο Ναόαυτόν αισθάνονταν ότι ο Θεός βρίσκεται ανάmicroεσά τους β) Ήταν τοορατό σηmicroάδι της ενότητας του λαού αυτού Ειδικά οι Ισραηλίτες της∆ιασποράς πίστευαν ότι η παρουσία τους στο χώρο αυτόν σφυρη-λατούσε την εθνική τους συνείδησηΕίναι επίσης αξιοθαύmicroαστος ο σεβασmicroός microε τον οποίο προσέρχο-νταν στο Ναό όπως και η ενεργή συmicromicroετοχή τους στις λατρευτικέςεκδηλώσεις Με αυτό τον τρόπο έδειχναν την αγάπη και την ευγνω-microοσύνη τους απέναντι στο Θεό και παράλληλα αντλούσανδύναmicroη ώστε να επιβιώσουν ως έθνος ανάmicroεσα σε τόσους ειδω-λολατρικούς λαούς ∆ιαπιστώνουmicroε ότι ο Ναός ήταν εκτός από θρησκευτικό κέντρο ο-ρατό σηmicroάδι της πολιτικής και κοινωνικής ενότητας των Ισραηλιτώνόλου του κόσmicroου

Οι πληροφορίες που έχουmicroε για τη Γαλιλαία (ερώτ 4) πόσο ση-microαντικές νοmicroίζετε ότι θα microας είναι στα microαθήmicroατα της φετινής χρο-νιάς που θα ασχοληθούmicroε microε τη ζωή και το έργο του Χριστού Οι πληροφορίες αυτές είναι ιδιαίτερα σηmicroαντικές καθώς microας πλη-ροφορούν γιατί ο Χριστός προτιmicroούσε τη Γαλιλαία ειδικά τον πρώτοκαιρό ως χώρο δράσης του Οι λόγοι ήταν ότι βρισκόταν microακριάαπό τα Ιεροσόλυmicroα ndashτο κέντρο της θρησκευτικής ηγεσίαςndash οι άν-θρωποι ήταν απλοί και καταδεκτικοί αλλά κυρίως επειδή ήταν συ-γκοινωνιακός κόmicroβος που συνέδεε διαφορετικές χώρες και ση-microαντικούς πολιτισmicroούς Έτσι ο Χριστός είχε τη δυνατότητα να βρει ανε-microπόδιστα πολλούς και πρόθυmicroους ακροατές των κηρυγmicroάτων του

4

3

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 19

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

20

∆αβίδ που φηmicroιζόταν για τη σοφία του Στα σαράντα χρόνια της βασι-λείας του το κράτος του Ισραήλ έφτασε στη microεγαλύτερή του ακmicroή Τοσηmicroαντικότερο έργο του ήταν η κτίση του Ναού που ολοκληρώθηκε σεεπτά χρόνια και στην οποία χρησιmicroοποιήθηκαν τα καλύτερα υλικά πουήρθαν από όλα τα microέρη του κόσmicroου Για να διοικεί καλύτερα χώρισε τοκράτος σε 12 διαmicroερίσmicroατα έκανε οχυρωmicroατικά έργα δηmicroιούργησεισχυρό στόλο και ανέπτυξε το εmicroπόριο microε όλο τον τότε γνωστό κόσmicroο

Λευίτες Η φυλή αυτή ήταν πολεmicroική Οι πόλεmicroοι για την κατάληψητης Χαναάν την αποδεκάτισαν και έmicroεινε ολιγοmicroελής Γιrsquo αυτό εξαιρέ-θηκε από τη διανοmicroή της Παλαιστίνης microεταξύ των φυλών Επειδή η φυλήπρόσφερε τις υπηρεσίες της σε δύσκολους χρόνους κατrsquo εντολή τουΘεού έλαβαν το προνόmicroιο να τον υπηρετούν στο Ναό Έτσι τα microέλη τηςφυλής εξασφάλισαν την καθηmicroερινή τους επιβίωση

Νόmicroος Στα εβραϊκά ονοmicroάζεται Τορά Σηmicroαίνει τη διδασκαλία που έ-δωσε ο Θεός στους ανθρώπους microε σκοπό αυτή να κατευθύνει τη δια-γωγή τους Αποτελείται από την Πεντάτευχο και από πλήθος διατάξεωνπου προστέθηκαν αργότερα και ρυθmicroίζουν microε κάθε λεπτοmicroέρεια τηνκαθηmicroερινή ζωή των ανθρώπων Οι διατάξεις αυτές αναφέρονται σεθέmicroατα οικογενειακά κοινωνικά οικονοmicroικά και λατρευτικά

Μεγάλο Συνέδριο Αποτελούνταν από 71 microέλη και ήταν το ανώτατονοmicroοθετικό διοικητικό και δικαστικό όργανο των Ισραηλιτών στα χρόνιατου Χριστού Σε αυτό συmicromicroετείχαν αρχιερείς Σαδδουκαίοι Φαρισαίοικαι γραmicromicroατείς

Πεντάτευχος Ονοmicroάζεται το σύνολο των πέντε πρώτων βιβλίων τηςΠαλαιάς ∆ιαθήκης (Γένεση Έξοδος Λευιτικό Αριθmicroοί ∆ευτερονόmicroιο)Η Πεντάτευχος περιλαmicroβάνει θεmicroελιώδεις θρησκευτικές και ηθικές δι-δασκαλίες όπως ο microονοθεϊσmicroός και ο ∆εκάλογος Συγγραφέας της Πε-ντατεύχου σύmicroφωνα microε την παράδοση θεωρείται ο Μωυσής

final1 8-06-06 1108 Page 20

21

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml infinrsquo ∆middot part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot IcircmiddotEgrave OcircEgrave paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute3

∆middot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι 27 και σε αυτά περιλαmicroβάνονται τα Ιστορικά οι Επιστολές καιη Αποκάλυψη του Ιωάννη

H AAacutersaquomiddot degUacutemiddotEcirclsaquoΑγία Γραφή είναι η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκηΤο θέmicroα τους Η Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλει τον ερχοmicroό τουΧριστού ενώ η Καινή ∆ιαθήκη περιγράφει τη ζωή του

∆Ocirc part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcircΟνοmicroάζεται η Καινή ∆ιαθήκη Η ονοmicroασία σηmicroαίνει το χαρmicroόσυνοmicroήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο

Tmiddot UacuteOgraveUgravemiddot AacuteUacutemiddotUgraveiquest IcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutemiddot AacuteEgravemiddot UgraveEuml ˙ˆlsaquo UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDaggerΓια δύο δεκαετίες microετά την Ανάληψη του Χριστού οι πρώτοι χρι-στιανοί microάθαιναν για το Χριστό είτε από την προφορική παράδοσηείτε από microικρές γραπτές συλλογές που κυκλοφορούσαν

radicEgrave Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο πρώτος που έγραψε ευαγγέλιο ήταν ο Μάρκος microετά ο Ματθαί-ος κατόπιν ο Λουκάς και τελευταίος ο Ιωάννης

∆middot trade˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest E˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddotΟνοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου και τουΛουκά γιατί παρουσιάζουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Μάλι-στα ο Μάρκος χρησιmicroοποιήθηκε ως πηγή από τους άλλους δύο

paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο Μάρκος σαν λιοντάρι ο Ματθαίος σαν άγγελος ο Λουκάς σανmicroοσχάρι και ο Ιωάννης σαν αετός

∆Ocirc sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute AOcircUcircUgravefiIumlˆOacuteΓράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά και αναφέρεται στη ζωή τηςπρώτης Εκκλησίας καθώς και στους ιεραποστολικούς αγώνες τωναποστόλων

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 21

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

22

Στα φετινά microαθήmicroατα θα γνωρίσουmicroε τη ζωή το έργο και τη διδασκαλίατου Χριστού έτσι όπως καταγράφονται στα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης1

1 paraOcircEgravemiddot AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι 27 Σε αυτά περιλαmicroβάνονταιανάλογα microε το περιεχόmicroενό τους τα Ιστορικά (5) οι Επιστολές (Επι-στολές Παύλου 14 και Καθολικές Επιστολές 7) και η Αποκάλυψη τουΙωάννη

2 paraOcircEgravemiddot Euml UcircmacrcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ paramiddotIumlmiddotEgraveiquest˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκη ονοmicroάζονται Βίβλος ή Αγία Γραφή Το θέmicroα τους είναι οι ενέργειες της αγάπης του Θεού για τη σωτηρίατου κόσmicroου

Στην Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλεται ο ερχοmicroός του Χριστούενώ στην Καινή ∆ιαθήκη ndashπου λέγεται και Ευαγγέλιοndash πληροφορού-microαστε για τη ζωή και το έργο του Χριστού καθώς και για τη microετάδοσητου Ευαγγελίου στον κόσmicroο Η λέξη Ευαγγέλιο (ευ + αγγελία = η καλήαγγελία) σηmicroαίνει Το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο Το βιβλίο που microας περιγράφει τη ζωή του Χριστού

3 paraOgrave˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Ο Χριστός στα τρία χρόνια της δράσης του δεν άφησε κανένα γραπτόκείmicroενο Από τη στιγmicroή της Ανάληψής του microέχρι το 51 microΧ που εmicroφα-νίζεται η πρώτη επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τους Θεσσα-λονικείς οι microαθητές καθώς και οι αυτήκοοι2 και αυτόπτες3 microάρτυρεςτου Χριστού αισθάνονταν ότι ο ∆άσκαλός τους ήταν ανάmicroεσά τουςΕπαναλάmicroβαναν τα λόγια του και θυmicroούνταν τα θαύmicroατα και τα Πάθητου Όλα αυτά αποτελούν την προφορική παράδοση

Λίγο microετά άρχισαν να εmicroφανίζονται microικρές γραπτές συλλογέςπου αναφέρονταν σε γεγονότα της ζωής του Χριστού και κυκλοφο-ρούσαν microεταξύ των πρώτων χριστιανών Αν και δε microας έχει διασωθείκαmicroία από τις συλλογές αυτές είναι βέβαιο ότι χρησιmicroοποιήθηκαν απότους ευαγγελιστές και τον απόστολο Παύλο Οι λόγοι δηmicroιουργίας τωνσυλλογών αυτών ήταν

1Καινή ∆ιαθήκη Είναι η καινούρια συmicroφωνία του Θεού microε τους ανθρώπους που έγινε microέσω τουΙησού Χριστού

2Αυτήκοοι Αυτοί που άκουσαν microε τα αυτιά τους3Αυτόπτες Αυτοί που είδαν microε τα microάτια τους

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 22

23

Για να διευκολυνθεί το έργο της διδαχής (διδασκαλίας) και της ιε-ραποστολής δηλαδή της microετάδοσης του Ευαγγελίου σε άλλουςλαούς

Για να προστατευτεί η αλήθεια για το Χριστό από εκείνους που ηθε-ληmicroένα την παραποιούσαν δηλαδή από τους αιρετικούς

4 ∆Ocirc UacuteOgraveUgraveOcirc Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcirc paraOcircEgraveOcirc˜ fiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave OcircDagger UgraveOcirc currenAacuteUacutemiddotbdquoAcirc paraOcircEgravemiddot Euml middotIacutersaquomiddotUgraveOcirc˘

Το πρώτο ευαγγέλιο γράφτηκε από το Μάρκο microαθητή του αποστό-λου Πέτρου Εκείνος έχοντας υπόψη του πολλές γραπτές συλλογέςέβαλε σε microια σειρά το υλικό τους και φρόντισε να παρουσιάσει ταιστορικά στοιχεία από τη ζωή του Χριστού έτσι ώστε να microην αmicroφισβη-τείται η ιστορικότητα του προσώπου του

Θα αναρωτιόταν κανείς γιατί πρωταρχικό microέληmicroα4 του Μάρκουήταν να αποδείξει ότι ο Χριστός ήταν ένα πραγmicroατικό ιστορικό πρό-σωπο Η απάντηση είναι ότι εκείνη την εποχή είχαν εmicroφανιστεί αιρετι-κοί που αmicroφισβητούσαν την πραγmicroατική ιστορία του Ιησού και microιλού-σαν για κάποιον laquoουράνιοraquo Χριστό ξεκοmicromicroένο από την επίγεια ζωή Το ευαγγέλιο αυτό είναι microικρό σε έκταση και γράφτηκε στη Ρώmicroη microετάτο microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλου και πριν από το 70microΧ ndash πιθανόν να γράφτηκε το 65 microΧ

5 parafiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave Ograve˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot iquestIumlIumlmiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot

Μεταξύ του 70-80 microΧ ο microαθητής του Χριστού και τελώνης Ματθαίοςγράφει το δικό του ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους Ισραηλίτεςχριστιανούς για να τους αποδείξει ότι ο αναmicroενόmicroενος από την Πα-λαιά ∆ιαθήκη Μεσσίας είναι ο Χριστός

Λίγο microετά γύρω στα 80-90 microΧ ο Λουκάς microαθητής του αποστό-λου Παύλου γράφει ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους χριστια-νούς πρώην ειδωλολάτρες Μέσα από ιστορικά γεγονότα δείχνει ότι οΧριστός είναι φίλος των ανθρώπων και ιδιαίτερα των φτωχών

Τελευταίος γράφει ευαγγέλιο ο αγαπηmicroένος microαθητής του Χριστούο Ιωάννης γύρω στα 90-100 microΧ Έχοντας υπόψη του τα τρία προη-γούmicroενα ευαγγέλια αναφέρει άγνωστες λεπτοmicroέρειες κάποιων περι-στατικών από τη ζωή του Χριστού και εξηγεί το βαθύτερο νόηmicroα τωνγεγονότων Στο ευαγγέλιο αυτό τονίζεται η αξία της αγάπης την οποίαοι χριστιανοί πρέπει να εκδηλώνουν έmicroπρακτα

4Μέληmicroα Η φροντίδα η έγνοια

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

final1 8-06-06 1108 Page 23

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

24

Τι είναι τελικά τα τέσσερα ευαγγέλια Τα ευαγγέλια δεν είναι βιο-γραφίες ούτε ρεπορτάζ για τη ζωή και το έργο του Χριστού Σε αυτάυπάρχουν Ιστορικά στοιχεία για τη ζωή του Χριστού Στοιχεία για τη ζωή των microαθητών και θεολογικές αναλύσεις της

διδασκαλίας του ∆ασκάλου τους ∆ιηγήσεις για τα Πάθη του Χριστού και για τις εmicroφανίσεις του microετά

την Ανάστασή του

6 paraOcircEgravemiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot OcircOacuteOcircIgraveiquest˙Ocirc˘IgraveAcirc Ucirc˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo

Συνοπτικά ονοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου καιτου Λουκά γιατί έχουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Οι ευαγγελι-στές Ματθαίος και Λουκάς στηρίχτηκαν στο ευαγγέλιο του Μάρκουπροσθέτοντας ότι επιπλέον γνώριζαν ∆ηλαδή το ευαγγέλιο του Μάρ-κου ήταν η κυριότερη πηγή γιrsquo αυτούςΟι ερευνητές τοποθετώντας τα τρία ευαγγέλια παράλληλα διαπίστω-σαν ότι το περιεχόmicroενό τους σε πολλά σηmicroεία είναι το ίδιο Γιrsquo αυτό ταονόmicroασαν συνοπτικά γιατί ρίχνοντας microια ταυτόχρονη microατιά (συν +όψη) έχουmicroε microια συνολική εικόνα του περιεχοmicroένου τους

7 paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜ UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml

Η χριστιανική τέχνη παριστάνει συmicroβολικά τους τέσσερις ευαγγελιστές Ο Ματθαίος σαν άγγελος ή άνθρωπος γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του

microε το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα της Γέννησης του Χριστού που αναγγέλλειο άγγελος στην Παναγία

Ο Μάρκος σαν λιοντάρι γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε το δυνα-microικό Ιωάννη τον Πρόδροmicroο στην έρηmicroο

Ο Λουκάς σαν microοσχάρι γιατί ξεκινάει τη διήγησή του microε τη θυσία τουmicroοσχαριού στο Ναό από τον πατέρα του Προδρόmicroου το Zαχαρία

Ο Ιωάννης σαν αετός γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε λόγια υψηλούπνευmicroατικού περιεχοmicroένου που microοιάζουν microε το πέταγmicroα του αετού

8 paraOcircEgraveOcirc UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveOcirc˘ sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ UgraveˆOacute paraUacuteiquestIacuteAcircˆOacute UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά Μας περιγρά-φει τη ζωή της πρώτης Εκκλησίας καθώς και τη διάδοση του Ευαγγε-λίου στον κόσmicroο (ιεραποστολή) Πιο συγκεκριmicroένα αναφέρει Την οmicroιλία του αποστόλου Πέτρου στο συγκεντρωmicroένο πλήθος την

ηmicroέρα της Πεντηκοστής

final1 8-06-06 1108 Page 24

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

25

Βρείτε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ 6 ολόκληρο το laquoΠάτερηmicroώνraquo και σηmicroειώστε ακριβώς την παραποmicroπή

Η Κυριακή Προσευχή βρίσκεται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κε-φάλαιο 6 στίχοι 9-13

Βρείτε και φέρτε πληροφορίες για τα ιερά βιβλία των παρακάτωmicroεγάλων θρησκειών ισλαmicroισmicroός βουδισmicroός ινδουισmicroός κοmicroφου-κιανισmicroός και ταοϊσmicroόςΣτον ισλαmicroισmicroό το Κοράνι είναι το ιερό βιβλίο που περιέχει το λόγοτου Θεού Η λέξη Κοράνιο προέρχεται σύmicroφωνα microε τους microουσουλ-microάνους θεολόγους από το laquoQursquo ranraquo (κραν) που σηmicroαίνει διαβάζωΤο Κοράνιο αποτελεί για τους microουσουλmicroάνους τη φανέρωση τηςαιώνιας αλήθειας και της θέλησης του Θεού Προϋπήρχε αιώνιαmicroαζί microε το Θεό Το ιερό βιβλίο που κυκλοφορεί στα χέρια τωνανθρώπων θεωρείται αντίγραφο του ουράνιου πρωτοτύπουΠεριλαmicroβάνει 114 κεφάλαια που ονοmicroάζονται σούρες και εκτεί-νονται σε 6200 στίχους

Σύmicroφωνα microε την ισλαmicroική παράδοση δόθηκε στο Μωάmicroεθ απότον άγγελο Γαβριήλ προκειmicroένου να βοηθήσει στη σωτηρία της αν-θρωπότητας

Στον ινδουισmicroό δεν έχουmicroε ένα ιερό βιβλίο όπως στο Ισλάmicro(Κοράνιο) και στο χριστιανισmicroό (Αγία Γραφή) Τα ιερά βιβλία τουινδουισmicroού είναι πολλά αλλά τα σπουδαιότερα είναι οι Βέδες και οιΟυπανισάδες

Βέδες Αποτελούν τη σηmicroαντικότερη συλλογή κειmicroένων για τουςινδουιστές Η λέξη veda σηmicroαίνει γνώση επιστήmicroη και συγγενεύειετυmicroολογικά microε το λατινικό ρήmicroα video (βλέπω) Οι Βέδες είναιγραmicromicroένες στα σανσκριτικά (αρχαία ινδική γλώσσα) σε έmicromicroετρολόγο και περιλαmicroβάνουν ύmicroνους και λατρευτικές διατάξεις

1

2

Τη δράση και το microαρτυρικό θάνατο του διακόνου Στεφάνου πουονοmicroάστηκε πρωτοmicroάρτυρας

Τη microεταστροφή του Παύλου δηλαδή τη στροφή του στο χριστιανι-σmicroό και τις περιοδείες του στον κόσmicroο

Την Αποστολική Σύνοδο στην Ιερουσαλήmicro το 49 microΧ

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 25

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

26

Ουπανισάδες Γράφτηκαν microεταξύ 800-500 πΧ Περιλαmicroβάνουνοmicroιλίες σύντοmicroους ύmicroνους γνωmicroικά ασκητών Κατά λέξη upanisadσηmicroαίνει laquoκάθοmicroαι κοντά σε κάποιονraquo σηmicroαίνει δηλαδή αυτό πουmicroαθαίνει κανείς καθισmicroένος στα πόδια ενός δασκάλου Τα κείmicroενααυτά έχουν microεγάλη αξία και αποτέλεσαν πηγή έmicroπνευσης για τουςΙνδούς

Στο βουδισmicroό το ιερό βιβλίο είναι ο κανόνας Πάλι που πήρε τηνονοmicroασία του από τη γλώσσα laquoπάλιraquo στην οποία έχει γραφεί Οκανόνας αυτός χωρίζεται σε τρία microέρη που ονοmicroάζονται Τιπιτάκαδηλαδή laquoΤρεις Κάλαθοιraquo (το καλάθι έχει την έννοια της microεταφοράςαπό χέρι σε χέρι από γενιά σε γενιά) Τα microέρη αυτά είναι α) Βινά-για Πιτάκα δηλαδή Κάλαθος της Πειθαρχίας β) Σούτα Πιτάκαδηλαδή Κάλαθος των Οmicroιλιών και γ) Αmicroπιντάmicroα Πιτάκα που περιέ-χει αναλύσεις ψυχολογικών και φιλοσοφικών όρων

Στον κοmicroφουκιανισmicroό το ιερό βιβλίο είναι τα Ανάλεκτα microια συλ-λογή λόγων του Κοmicroφούκιου Επίσης κάποια κείmicroενα που αποτε-λούν το λεγόmicroενο laquoκοmicroφουκιανό κανόναraquo και τα οποία αναφέρο-νται στη σοφία της κλασικής εποχής του κινεζικού πολιτισmicroούΣτον ταοϊσmicroό υπάρχει microια συλλογή κειmicroένων του 4ου πΧ αιώνα τοΤάο Τε Τσινγκ (το βιβλίο για το ταό και τη δύναmicroή του) που αποδί-δεται στο Λάο Τσε πρόσωπο αmicroφίβολης ιστορικής ύπαρξης

Βρείτε από την Kαινή ∆ιαθήκη τα παρακάτω χωρία των 4 ευαγγε-λίων Μτ 21 9 Μκ 11 9-10 Λκ 19 37-38 Ιω 12 12-13 Γράψτε τασε παράλληλες στήλες και εντοπίστε οmicroοιότητες και διαφορές πουέχουν microεταξύ τους Μτ 21 9 laquoΤα δε πλήθη του λαού όσα βάδιζαν microπροστά και όσα ακολουθού-σαν microε δυνατές φωνές έλεγαν ∆όξα στον απόγονο του ∆αβίδ πουπεριmicroέναmicroε ∆οξασmicroένος να είναι αυτός που έρχεται σταλmicroένοςαπό τον Κύριο ∆όξα σοι ας φωνάζουν δυνατά και οι άγγελοι στουςουρανούςraquo

Μκ11 9-10laquoΚαι εκείνοι που πήγαιναν εmicroπρός και εκείνοι που ακολουθούσαν

φώναζαν δυνατά και έλεγαν ∆όξα και ύmicroνος ανήκει στον απόγονοτου ∆αβίδ ευλογηmicroένος από το Θεό είναι αυτός που έρχεται σταλ-microένος από τον Κύριο Ευλογηmicroένη και δοξασmicroένη να είναι η βασι-λεία του προπάτορα microας ∆αβίδ που έρχεται και πρόκειται microετά απόλίγο να αναστηλωθεί microε εντολή και προς δόξα του Κυρίου που microας

3

final1 8-06-06 1108 Page 26

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

8

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Για να κατανοήσουmicroε τη ζωή το έργο και την προσφορά του Χριστούστον κόσmicroο θα πρέπει να γνωρίσουmicroε το χώρο στον οποίο έδρασε αλ-λά και τις κοινωνικές θρησκευτικές και οικονοmicroικές συνθήκες που επι-κρατούσαν την εποχή εκείνη

1 paraOgrave˜ OcircOacuteOcircIgravemiddot˙fiUgravemiddotOacute UgravefiUgraveAcirc Euml middotUgraveUacutersaquopermilmiddot UgraveOcirc˘ πEumlUcircOcircDagger

Η χώρα στην οποία έζησε και έδρασε ο Χριστός δεν είχε συγκεκρι-microένο όνοmicroα Χωριζόταν σε τρεις επαρχίες

Η νότια επαρχία ονοmicroαζόταν Ιουδαία και είχε πρωτεύουσα τηνΙερουσαλήmicro

Η κεντρική επαρχία ονοmicroαζόταν Σαmicroάρεια και είχε πρωτεύουσατη Σαmicroάρεια

Η βόρεια επαρχία ονοmicroαζόταν Γαλιλαία και είχε ως κέντρο τηλίmicroνη Γεννησαρέτ

Η ονοmicroασία Παλαιστίνη δόθηκε από τους Ρωmicroαίους αργότερα (139microΧ) Η λέξη αυτή όπως microας microαρτυρά η Ιστορία οφείλεται στουςΦιλισταίους microια φυλή που κατοικούσε στην περιοχή αυτή Σταχρόνια του Ιησού προτιmicroότερη ήταν η ονοmicroασία Χώρα των Ισραηλι-τών Το όνοmicroα Ισραηλίτης ήταν επικρατέστερο από τις ονοmicroασίεςΕβραίος ή Ιουδαίος

2 parafiUcircEuml currenIcircUgravemiddotUcircEuml AcircrsaquomacrAcirc UgravefiUgraveAcirc Euml macrOgraveUacutemiddot parafiUcircOcirc˜ lsaquoUgravemiddotOacute Ocirc IumlEumlı˘UcircIgravefi˜ UgraveEuml˜

Η έκταση της χώρας αυτής ήταν όση περίπου η έκταση της Πελο-ποννήσου (30000 τχmicro) και ο πληθυσmicroός της στα χρόνια του Χρι-στού ήταν 15-2 εκατοmicromicroύρια κάτοικοι Σε άλλες χώρες ζούσαν 4-6εκατοmicromicroύρια Ισραηλίτες που ονοmicroάζονταν Ιουδαίοι της ∆ιασποράς

3 paraOcircEgravemiddot Euml AacuteAcircˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave OcircIumlEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ macrOgraveUacutemiddot˜ paraOcircEgraveAcirc˜ OcircEgrave AacuteAcircˆEcirc˘UcircEgraveIcirccurren˜1 UgraveEuml˜ EgravepermilEgravemiddotEgraveUgraveAcircUacutefiUgraveEumlUgraveAcirc˜

Η χώρα αυτή συνόρευε δυτικά microε τη Μεσόγειο ανατολικά microε τονΙορδάνη ποταmicroό και τη Νεκρά Θάλασσα βόρεια microε τα όρη Λίβανοςκαι Ερmicroών και νότια microε την έρηmicroο του Σινά

∆ιασχιζόταν από δύο δρόmicroους την παραλιακή και τη βασιλικήοδό που συνέδεαν σηmicroαντικούς πολιτισmicroούς και χώρες (Αραβικήχερσόνησο Βόρεια Αφρική και Ινδία microε τη νοτιοανατολική Ευρώπη)

1Γεωφυσικές ιδιαιτερότητες Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της γης και της ατmicroόσφαιρας microιας περιοχής

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 8

9

Τη χώρα αυτή λόγω της σηmicroαντικής γεωγραφικής της θέσηςκατέκτησαν διαδοχικά Αιγύπτιοι Ασσύριοι Βαβυλώνιοι ΠέρσεςΈλληνες Ρωmicroαίοι Βυζαντινοί Άραβες Σταυροφόροι Τούρκοι καιΆγγλοι

Οι γεωφυσικές ιδιαιτερότητες της Παλαιστίνης είναι Η λίmicroνη Γεννησαρέτ και η πολύ εύφορη περιοχή γύρω από

αυτήν Ο Ιορδάνης ποταmicroός microε την κοιλάδα του που πηγάζει από το

όρος Ερmicroών και εκβάλλει στη Νεκρά Θάλασσα Το microήκος τουείναι 130 χιλιόmicroετρα

Η Ιεριχώ η αρχαιότερη πόλη του κόσmicroου

4 tradeUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger ˘lsaquoUacutemacrmiddotOacute middotIcircfiIgravemiddot rsaquomacrOacuteEuml AcircIumlIumlEumlOacuteEgraveUcircUgraveEgraveIcirclsaquo˜ AcircrsaquopermilUacutemiddot-UcircEuml˜ UcircUgraveOcirc˘˜ πUcircUacutemiddotEumlIumlrsaquoUgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UcircUgraveEuml macrOgraveUacutemiddot UgraveOcirc˘˜

Οι Έλληνες κατείχαν την περιοχή αυτή από το 332 πΧ microέχρι το 165πΧ και είχαν επιδράσει Στη γλώσσα όπως φαίνεται από το γεγονός ότι

α) Πολλοί Ισραηλίτες microιλούσαν την ελληνιστική γλώσσα β) Έπαιρναν ελληνικά ονόmicroατα (Πέτρος Ανδρέας Φίλιππος) ή

εξελλήνιζαν τα εβραϊκά ονόmicroατα (το Ελιακίmicro έγινε Άλκιmicroοςκαι το Γιόσουα Ιάσων)

γ) Τα 27 βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης γράφτηκαν στην ελληνι-στική γλώσσα

δ) Πολλές πόλεις και περιοχές είχαν ελληνικά ονόmicroατα (∆εκά-πολις Τιβεριάς κά)

Στις εκδηλώσεις της ζωής Στις πόλεις δηmicroιουργήθηκαν θέατρακαι γυmicroναστήρια τα κτίρια (ιδιωτικά και δηmicroόσια) κατασκευάζο-νταν όπως τα ελληνικά και το ντύσιmicroο είχε έντονο το ελληνιστικόστοιχείο

Στη θρησκευτική ζωή Οι Ισραηλίτες αν και δέχτηκαν πιέσεις έ-microειναν πιστοί στο Θεό Παράδειγmicroα η στάση του ηγεmicroόνα της Συ-ρίας Αντίοχου ∆rsquo του Επιφανούς που microετέτρεψε το Ναό των Ιερο-σολύmicroων σε ναό του ∆ία και διέταξε να γίνουν παντού βωmicroοί γιαθυσίες στους ελληνικούς θεούς Ο λαός επαναστάτησε και έδιω-ξε τους Έλληνες από τη χώρα τους (Μακκαβαϊκή επανάσταση168-142 πΧ)

Στη ∆ιασπορά των Ισραηλιτών Οι επιδράσεις ήταν microεγαλύτερες

Ο Ελληνορωmicroαϊκός κόσmicroος την εποχή του Χριστού στη γη του Ισραήλ

final1 8-06-06 1108 Page 9

10

καθώς οι Ισραηλίτες αυτοί έρχονταν καθηmicroερινά σε επαφή microετους Έλληνες Υπάρχει και ένας Ισραηλίτης φιλόσοφος ο Φίλω-νας από την Αλεξάνδρεια

5 ∆middot macrUacutefiOacuteEgravemiddot Ocirc˘ curren˙EumlUcircAcirc Ocirc AtildeUacuteEgraveUcircUgravefi˜ UcircUgraveEumlOacute middotUgraveUacutersaquopermilmiddot UgraveOcirc˘ AcircEgraveIcircUacutemiddotUgraveOcircDaggerUcircAcirc ƒˆ-IgravemiddotEgraveOcircIcircUacutemiddotUgraversaquomiddot paraOcircEgravemiddot middotIcircUacuteEgravesbquoOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute Euml OcircIumlEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave UcircUgraveUacutemiddotUgraveEgraveˆUgraveEgraveIcirclsaquo Icircmiddot-UgraveiquestUcircUgravemiddotUcircEuml AcircIcircAcircrsaquo

Η Παλαιστίνη στα χρόνια του Χριστού ήταν υπόδουλη στους Ρωmicroαί-ους Η περιοχή αυτή ανήκε στην επαρχία της Συρίας όπου είχε τηνέδρα του ο Ρωmicroαίος διοικητής (ανθύπατος) Ο αντιπρόσωπος (επί-τροπος) του ανθύπατου της Συρίας στην Παλαιστίνη είχε ως έδρατην πόλη Καισάρεια Σύγχρονοι του Χριστού αυτοκράτορες ήταν οΟκταβιανός (27 πΧ-14 microΧ) και ο Τιβέριος (14-37 microΧ)

Η πολιτική των Ρωmicroαίων απέναντι στους ΙσραηλίτεςΟι Ρωmicroαίοι Υποχρέωναν τους Ισραηλίτες να πληρώνουν προσωπικό φόρο

στον αυτοκράτορα ∆ιατηρούσαν στρατιωτικές δυνάmicroεις σε πόλεις της Παλαιστίνης

(Καισάρεια Ιεροσόλυmicroα Καπερναούmicro) ∆ε δέχονταν τους Ισραηλίτες ως microισθοφόρους στο ρωmicroαϊκό στρατό Όρισαν τον Ηρώδη υποτελή2 βασιλιά της Ιουδαίας

6 paraOcircEgravemiddot UcircUgraveiquestUcircEuml IcircUacuteiquestUgraveEumlUcircmiddotOacute OcircEgrave ƒˆIgravemiddotrsaquoOcircEgrave middotcurrenOacutemiddotOacuteUgraveEgrave UcircUgraveEuml ıUacuteEumlUcircIcircAcircrsaquomiddot UgraveˆOacute πUcircUacutemiddotEuml-IumlEgraveUgraveOgraveOacute

Οι Ισραηλίτες που ζούσαν στην Παλαιστίνη αλλά και στη ∆ιασποράήταν πολύ αφοσιωmicroένοι στη θρησκεία τους και τηρούσαν τα ήθη καιτα έθιmicroά τους Γιrsquo αυτό ήρθαν σε συmicroφωνία microε τους Ρωmicroαίους και

Εξασφάλισαν το δικαίωmicroα να αναγνωρίζονται ως ιδιαίτερο έθνοςκαι η θρησκεία τους να επιτρέπεται σε όλη την αυτοκρατορία

Απαλλάχτηκαν από την υποχρέωση να λατρεύουν τον αυτοκράτο-ρα ως θεό Συmicroφώνησαν να προσφέρουν θυσίες στον αυτοκρά-τορα και στη Ρώmicroη δύο φορές την ηmicroέρα

Απαγορεύτηκε η λατρεία ειδωλολατρικών θεοτήτων στην Ιερου-σαλήmicro εκτός από το στρατώνα της ρωmicroαϊκής φρουράς

7 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute Euml IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotUgraveiquestUcircUgravemiddotUcircEuml UcircUgraveEuml macrOgraveUacutemiddot UgraveEumlOacuteAcircOcircmacrlsaquo UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger

2Υποτελής βασιλιάς Ο βασιλιάς που είναι υποχρεωmicroένος να πληρώνει φόρο σε κάποιον για να έχει

το αξίωmicroα αυτό Στην προκειmicroένη περίπτωση στους Ρωmicroαίους

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 10

11

Η κοινωνική και οικονοmicroική κατάσταση στην Παλαιστίνη ήταν η εξής Στην Ιερουσαλήmicro αφενός υπήρχε πολύς πλούτος που προερχό-

ταν από τις εισφορές των πιστών στο ναό και αφετέρου κυκλο-φορούσαν πολλοί ζητιάνοι

Αν και στη ρωmicroαϊκή αυτοκρατορία οι δούλοι ήταν ο microισός πληθυ-σmicroός στη χώρα των Ισραηλιτών ο αριθmicroός τους ήταν microικρός και ηmicroεταχείρισή τους πολύ καλή

Τα βασικά προϊόντα της χώρας ήταν το λάδι οι ελιές τα ψάριατο microέλι τα σιτηρά τα σταφύλια κά που εξάγονταν σε άλλεςεπαρχίες της αυτοκρατορίας

Για τα προϊόντα και τα εmicroπορεύmicroατα πλήρωναν φόρους τουςοποίους εισέπρατταν οι Ρωmicroαίοι Πλήρωναν επίσης και δασmicroούς3

στα τελωνεία τα οποία οι ρωmicroαϊκές Αρχές είχαν νοικιάσει σεεργολάβους Αυτοί εκmicroεταλλεύονταν τον κόσmicroο καθώς έπαιρνανπερισσότερα χρήmicroατα από τα κανονικά

Βρείτε στο χάρτη της χώρας των Ισραηλιτών και άλλα microέρη microε ελλη-νικά ονόmicroαταΆλλες πόλεις είναι η Ιόππη η Απολλωνία η Πτολεmicroαΐς η Αντιπα-τρίς η Νεάπολη η Ελευθερόπολις κά

Εξηγήστε γιατί η χώρα των Ισραηλιτών κατακτήθηκε από τόσουςλαούς πριν και microετά ΧριστόνΗ περιοχή της Παλαιστίνης ανέκαθεν αποτελούσε laquomicroήλον της έρι-δοςraquo των ισχυρών λαών κάθε εποχής γιατί η γεωπολιτική τηςθέση είχε τεράστια σηmicroασία Όπως βλέπουmicroε και στο χάρτη δια-σχίζεται από δύο οδούς που συνδέουν διαφορετικές χώρες καισηmicroαντικούς πολιτισmicroούς

Ποια συmicroπεράσmicroατα βγάζετε από την προνοmicroιακή θρησκευτικήmicroεταχείριση που είχαν οι Ισραηλίτες από τους Ρωmicroαίους κατακτη-τέςΗ microεταχείριση των Ισραηλιτών δεν ήταν προνοmicroιακή Άλλωστεκανένας κατακτητής δεν υποχωρεί αν δεν έχει συmicroφέρον Η ανα-γνώριση του δικαιώmicroατος να λατρεύουν οι Ισραηλίτες ελεύθερατο θεό τους ήταν αποτέλεσmicroα του αγώνα που έδωσαν και των

3∆ασmicroοί Φορολογία που επιβάλλεται στην εισαγωγή και στην εξαγωγή προϊόντων και εισπράττεται

από τα τελωνεία

2

3

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

1

Ο Ελληνορωmicroαϊκός κόσmicroος την εποχή του Χριστού στη γη του Ισραήλ

final1 8-06-06 1108 Page 11

12

σκληρών διαπραγmicroατεύσεων microε τους Ρωmicroαίους Ας microην ξεχνάmicroεότι οι Ισραηλίτες επαναστατούσαν συνήθως για θρησκευτικούςλόγους Με τη στάση τους αυτή έδειξαν τη βαθιά τους πίστη στοΘεό την τιmicroή και το σεβασmicroό στην παράδοση των προγόνων τους Καθοριστικός παράγοντας ήταν και η συνέπειά τους απέναντι στιςθρησκευτικές τους υποχρεώσεις που γινόταν αντιληπτή και απότους άλλους λαούς Σας δίνονται τα παρακάτω στοιχεία για τους Ισραηλίτες στηνεποχή του Χριστού (σχετικά microε την οικονοmicroική και κοινωνική κατά-σταση)

α αρκετοί ήταν πλούσιοι β οι περισσότεροι ήταν έmicroποροι γ οι περισσότεροι ήταν γεωργοί δ οι κρατούντες και οι υποστηρικτές τους βρίσκονταν στην ίδια

οικονοmicroική και κοινωνική κατάστασηε οι περισσότεροι microόλις τα κατάφερναν να ζουν

Με βάση το γράφηmicroα του microαθήmicroατος υπογραmicromicroίστε ποια στοιχείαείναι κατά τη γνώmicroη σας σωστά

α αρκετοί ήταν πλούσιοι β οι περισσότεροι ήταν έmicroποροι γ οι περισσότεροι ήταν γεωργοί δ οι κρατούντες και οι υποστηρικτές τους βρίσκονταν στην ίδια

οικονοmicroική και κοινωνική κατάστασηε οι περισσότεροι microόλις τα κατάφερναν να ζουν

Φιλισταίοι Λαός του Αιγαίου που εγκαταστάθηκε στην περιοχήτης Παλαιστίνης το 12ο αι πΧ Σύmicroφωνα microε microια βιβλική παράδοσηπροέρχονταν από την περιοχή της Κρήτης Φαίνεται πως ο λαόςαυτός ανήκε στους laquoλαούς της Θάλασσαςraquo που αφού λεηλάτησανπολλές περιοχές της Μεσογείου εγκαταστάθηκαν στην ΠαλαιστίνηΣτην περιοχή αυτή δηmicroιουργήθηκε microια συνοmicroοσπονδία πέντε πόλεωνγνωστή ως Φιλιστία ή γη των Φιλισταίων Οι Φιλισταίοι συγκρούστη-καν microε τους Ισραηλίτες και καρπός αυτής της σύγκρουσης φαίνεταινα είναι και ο θρύλος του Σαmicroψών Η παρακmicroή τους αρχίζει από την

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

4

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 12

Ο Ελληνορωmicroαϊκός κόσmicroος την εποχή του Χριστού στη γη του Ισραήλ

13

εποχή που νικήθηκαν από το βασιλιά ∆αβίδ ∆εν έχουν σωθεί κείmicroε-να microε τη φιλισταϊκή γλώσσα microε αποτέλεσmicroα να γνωρίζουmicroε λίγαπράγmicroατα γιrsquo αυτούς

Νεκρά Θάλασσα (Νεκρή Θάλασσα) Περίκλειστη αλmicroυρή λίmicroνη τηςΜέσης Ανατολής ανάmicroεσα στο Ισραήλ και στην Ιορδανία η οποίαβρίσκεται 400 περίπου microέτρα χαmicroηλότερα από τη στάθmicroη της θάλασ-σας Η ονοmicroασία της οφείλεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχει βλάστη-ση στις όχθες της ούτε ζωντανός οργανισmicroός (ψάρια) στα νερά τηςλόγω της microεγάλης περιεκτικότητας σε αλάτι (25 περίπου) Αυτό έχειως αποτέλεσmicroα οι κολυmicroβητές να παραmicroένουν στην επιφάνεια τηςθάλασσας χωρίς να κινδυνεύουν να βυθιστούν γιατί η άνωση τουςκρατάει στην επιφάνεια του νερού

Μακκαβαϊκή επανάσταση Ο Μέγας Αλέξανδρος φέρθηκε microεκαλοσύνη στους Ιουδαίους και την ίδια τακτική ακολούθησαν και οιδιάδοχοί του Πτολεmicroαίοι Όταν πήραν την Παλαιστίνη οι Σελευκίδεςκαταδίωξαν τη λατρεία του Θεού και απαγόρεψαν στους Ιουδαίουςνα ασκούν ελεύθερα τα θρησκευτικά τους καθήκοντα Ο βασιλιάςΑντίοχος ∆rsquo ο Επιφανής τούς υποχρέωσε να θυσιάζουν στα είδωλαΟ ιερέας Ματταθίας και οι απόγονοί του που ονοmicroάστηκαν Μακκα-βαίοι (microακκαmicroπά = σφυρί) αντέδρασαν Έτσι ξέσπασε η Μακκαβαϊκήεπανάσταση και microετά από σκληρούς αγώνες ελευθερώθηκε η Παλαι-στίνη Οι Μακκαβαίοι θεωρούνται από την Εκκλησία microας άγιοι

final1 8-06-06 1108 Page 13

14

radic iexclmiddotfi˜ UcircUgravemiddot IAcircUacuteOcircUcircfiIuml˘Igravemiddot Xτίστηκε τρεις φορές ο πρώτος ναός από το Σολοmicroώντα ο δεύ-τερος από τους Ισραηλίτες που επέστρεψαν από τη Βαβυλώνα καιο τρίτος από τον Ηρώδη το Μέγα

H IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UcircUgraveOcirc NmiddotfiΣτο ναό υπήρχαν πολλοί ιερείς που τελούσαν τη λατρεία Κα-θηmicroερινά τον επισκέπτονταν χιλιάδες πιστοί που συmicromicroετείχανενεργά στη λατρευτική ζωή

∆Egrave currenOacuteEgraveˆımiddotOacute OcircEgrave IUcircUacutemiddotEumlIumlrsaquoUgraveAcirc˜ AacuteEgravemiddot UgraveOcirc NmiddotfiΟ Ναός ήταν η επίγεια κατοικία του Θεού και θεωρούνταν χώροςιερός

OEgrave sbquomiddotUcircEgraveIcirccurren˜ middotUacutemacrcurren˜ UgraveEuml˜ EgraveUcircUacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ rsaquoUcircUgraveEuml˜Ήταν η πίστη στον ένα Θεό η υπακοή στο Νόmicroο και ο Ναός τηςΙερουσαλήmicro που ένωνε το λαό

H middotIacutersaquomiddot UgraveOcirc˘ iexclfiIgraveOcirc˘Οι Ισραηλίτες τηρούσαν το Νόmicroο επειδή τον σέβονταν Πρόβληmicroαήταν πάντοτε η σωστή ερmicroηνεία του

OEgrave ıUacuteEumlUcircIcircAcirc˘UgraveEgraveIcirccurren˜ OcircIgraveiquestpermilAcirc˜ UcircUgraveOcirc IUcircUacutemiddotlsaquoIumlΉταν οι Φαρισαίοι οι Σαδδουκαίοι και οι Ζηλωτές

H permilUacuteiquestUcircEuml UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger UcircUgraveEuml degmiddotIumlEgraveIumlmiddotrsaquomiddotΣτην περιοχή αυτή υπήρχαν οι πόλεις Καπερναούmicro και Ναζαρέτκαι το όρος Θαβώρ Εκεί ο Χριστός βρήκε τους microαθητές του δίδα-ξε σηmicroαντικά πράγmicroατα και έκανε καταπληκτικά θαύmicroατα Η προτί-microηση του Χριστού στην περιοχή αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι οικάτοικοί της ήταν καταδεκτικοί και πρόθυmicroοι να τον ακούσουν

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

radic IUcircUacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ IcircfiUcircIgraveOcirc˜ UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger2

final1 8-06-06 1108 Page 14

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

15

1 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute Ocirc iexclmiddotfi˜ UgraveEuml˜ πAcircUacuteOcirc˘UcircmiddotIumllsaquoIgrave UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger Ograve˜UgraveAcircIumlOcircDaggerUcircmiddotOacute AcircIcircAcircrsaquo UgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveOcirc˘˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave rsaquoUcircUgraveAcirc˘middotOacute IcircmiddotEgrave UgraveEgrave currenOacuteEgraveˆımiddotOacute AacuteEgraversquomiddot˘UgravefiOacute OcircEgrave πUcircUacutemiddotEumlIumlrsaquoUgraveAcirc˜

Στα χρόνια του Χριστού πρόκειται για τον τρίτο Ναό Ο Ναός ήταν χτι-σmicroένος πάνω σε λόφο στην Ιερουσαλήmicro Η προϊστορία του Ναούείναι η εξής Ο πρώτος Ναός χτίστηκε από το βασιλιά Σολοmicroώντα το 962-955 πΧ

και γκρεmicroίστηκε από τους Βαβυλώνιους το 587 πΧ Ο δεύτερος Ναός χτίστηκε το 515 πΧ όταν ο Πέρσης βασιλιάς

Κύρος επέτρεψε στους Ισραηλίτες να γυρίσουν στην πατρίδα τους Ο τρίτος Ναός αποτελεί ανακαίνιση1 και επέκταση του δεύτερου

Nαού Οι εργασίες ξεκίνησαν το 20 πΧ στα χρόνια του Ηρώδη τουΜεγάλου και τελείωσαν το 65 microΧ δηλαδή διάρκεσαν 85 χρόνιαΤο τραγικό είναι ότι πέντε χρόνια microετά δηλαδή το 70 microΧ οι Ρωmicroαίοικατέστρεψαν το Ναό επειδή οι Ισραηλίτες επαναστάτησαν

Τα microέρη του Ναού Ο Ναός χωριζόταν στο Ιερό στην αυλή των ειδωλολατρών στην αυλήτων γυναικών όπου πήγαιναν όχι microόνο γυναίκες αλλά και άντρες καιστην αυλή των αντρών Οι ιερείς Ήταν πολυάριθmicroοι και φρόντιζαν για την τέλεση της λατρείας Φορού-σαν άσπρες στολές και κυκλοφορούσαν ξυπόλυτοι Πρόσφεραν θυ-σίες ζώων όλη την ηmicroέρα

Οι πιστοί Συmicromicroετείχαν ενεργά στη λατρευτική ζωή (προσευχή ψαλmicroοί θρη-σκευτικοί χοροί) Πρόσφεραν θυσίες ζώων και καρπών και έλεγαντα προβλήmicroατά τους στους ιερείς που τους άκουγαν microε microεγάληπροσοχή

Τι πίστευαν για το ΝαόΟ Ναός ήταν το σπίτι του Θεού δηλαδή ένα κοmicromicroάτι του ουρανούπου ακουmicroπούσε στη γη Όνειρο κάθε Ισραηλίτη ήταν να επισκεφτείmicroία φορά τουλάχιστον στη ζωή του το χώρο αυτόν και να πάρει microέροςστις λατρευτικές εκδηλώσεις

1Ανακαίνιση Βελτίωση επιδιόρθωση παλαιού κτιρίου

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 15

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

16

2 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger Euml IcircOcircEgraveOacutefiUgraveEumlUgravemiddot UgraveˆOacute EgraveUcircUgraveOgraveOacute πUcirc-UacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveOgraveOacute Ograve˜ AcircIcircpermilEumlIumlˆOacutefiUgravemiddotOacute Euml Acirc˘UcirccurrensbquoAcircEgraveiquest UgraveOcirc˘˜ IcircmiddotEgrave OcircEgraveOcirc UacutefiIumlOcirc currenmiddotEgrave˙AcircUcircAcirc middot˘Ugraveiquest Euml trade˘OacutemiddotAacuteˆAacutelsaquo UgravefiUcircOcirc UcircUgraveEumlOacute middotUgraveUacutersaquopermilmiddot UgraveOcirc˘˜ fiUcircOcirc IcircmiddotEgrave UcircUgraveEuml centEgravemiddotUcircOcirc-Uacuteiquest

Η σύνθεση της ισραηλιτικής κοινότητας ήταν Oι απλοί άνθρωποι και οι προσήλυτοι2

Oι Λευίτες δηλαδή το βοηθητικό προσωπικό οι ιερείς και οι ραβί-νοι δηλαδή οι δάσκαλοι του Νόmicroου

Ο αρχιερέας του Ναού που ήταν ο εκπρόσωπος των Ισραηλιτώνστους Ρωmicroαίους

Οι βασικές αρχές της ισραηλιτικής πίστης ήταν Η οmicroολογία στον έναν και αληθινό Θεό Η υπακοή στο Νόmicroο του Θεού Ο Ναός της Ιερουσαλήmicro που ένωνε όλους τους Ισραηλίτες Η ενότητα λαού και θρησκείας

Η αξία του Νόmicroου στη ζωή των Ισραηλιτών Οι Ισραηλίτες ήταν περήφανοι για το Νόmicroο του Θεού και για την υπο-

χρέωσή τους να τον τηρούν Η υπακοή στο Νόmicroο του Θεού δεν ήταν αποτέλεσmicroα φόβου αλλά

σεβασmicroού και αγάπης γιrsquo αυτόν Σοβαρό ζήτηmicroα για τους Ισραηλίτες ήταν η σωστή ερmicroηνεία του

Νόmicroου Ο Νόmicroος microεταξύ των άλλων επέβαλλε την τήρηση του Σαββάτου και

τη συmicromicroετοχή στις microεγάλες γιορτές (Πάσχα Σκηνοπηγία Πεντηκο-στή κά)

Η ΣυναγωγήΣυναγωγές υπήρχαν παντού ακόmicroη και στην Ιερουσαλήmicro Ήταν τόποςσυγκέντρωσης των Ισραηλιτών και υπενθύmicroισης της πίστης και τηςενότητάς τους

3 tradeUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger ˘lsaquoUacutemacrmiddotOacute ıUacuteEumlUcircIcircAcirc˘UgraveEgraveIcirccurren˜ OcircIgraveiquestpermilAcirc˜ ∆Egrave IacutecurrenUacuteOcirc˘IgraveAcirc AacuteEgraversquo middot˘Ugravecurren˜ IcircmiddotEgrave Ograve˜ AcircIcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave Euml permilUacuteiquestUcircEuml UgraveOcirc˘˜

Στα χρόνια του Χριστού υπήρχαν οι εξής θρησκευτικές οmicroάδες 1 Οι Φαρισαίοι (το όνοmicroά τους σηmicroαίνει laquoξεχωριστοίraquo) Ήταν θρησκευ-

τικό κίνηmicroα microε αρχηγούς ραβίνους (νοmicroοδιδασκάλους) Πίστευαν στοΝόmicroο και στους Προφήτες Γνώρισmicroά τους ήταν η ακριβής τήρηση

2 Προσήλυτοι Είναι αυτοί που εγκατέλειψαν τη θρησκεία τους και πίστεψαν στην ισραηλιτική

final1 8-06-06 1108 Page 16

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

17

των εντολών του Θεού που πολλές φορές έφτανε σε υπερβολέςΉταν επιφυλακτικοί απέναντι στους Ρωmicroαίους αλλά δεν είχαν ποτέεπαναστατήσει εναντίον τους Οι περισσότεροι ασχολούνταν microε τοεmicroπόριο και γνώριζαν microεγάλη εκτίmicroηση από το λαό Όmicroως περι-φρονούσαν τους απλούς ανθρώπους όπως φανερώνει και τοόνοmicroά τους (χωρισmicroένοι ξεχωριστοί) Στα χρόνια του Χριστού ήτανγύρω στις 6000

2 Οι Σαδδουκαίοι Το όνοmicroά τους προέρχεται από τον πρώτο αρχιε-ρέα του Ναού στα χρόνια του Σολοmicroώντα το Σαδδώκ Ήταν οι αρι-στοκράτες της ισραηλιτικής κοινότητας Οι αρχιερείς και τα microέλητου Μεγάλου Συνεδρίου προέρχονταν από αυτούς Η σηmicroαντικό-τερη φροντίδα τους ήταν η διαχείριση της τεράστιας περιουσίαςτου Ναού Στα θρησκευτικά θέmicroατα ήταν συντηρητικοί και στηρίζο-νταν microόνο στην Πεντάτευχο Είχαν καλές σχέσεις microε τους Ρωmicroαί-ους για να διατηρήσουν τον πλούτο τους microε συνέπεια να γίνουνmicroισητοί στο λαό

3 Οι Ζηλωτές Μισούσαν και πολεmicroούσαν τους Ρωmicroαίους Έmicroοιαζανmicroε τους Φαρισαίους και πίστευαν ότι microε τον ένοπλο αγώνα θα έρθειη Βασιλεία του Θεού

4 radic πEumlUcircOcircDagger˜ currenpermilUacutemiddotUcircAcirc Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UcircUgraveEuml degmiddotIumlEgraveIumlmiddotrsaquomiddot ∆Egrave UgraveOcirc EgravepermilEgravemiddotrsaquoUgraveAcircUacuteOcirc AcircrsaquomacrAcirc middot˘Ugravelsaquo EumlAcircUacuteEgraveOcircmacrlsaquo

Κέντρο της περιοχής αυτής ήταν η λίmicroνη της Γεννησαρέτ γύρω απότην οποία υπήρχαν οι πόλεις Καπερναούmicro και Ναζαρέτ και το όροςΘαβώρ

Καπερναούmicro Η πόλη αυτή είχε 1000-2000 κατοίκους Σε αυτήδίδαξε πολλές φορές ο Χριστός διηγήθηκε τις πιο ωραίες παρα-βολές και έκανε πολλά θαύmicroατα Στην πόλη αυτή κάλεσε τουςπρώτους microαθητές του τον Πέτρο τον Ανδρέα τον Ιάκωβο τονΙωάννη και τον τελώνη Ματθαίο

Τα χαρακτηριστικά της πόλης αυτής Ο πληθυσmicroός της ήτανανάmicroεικτος δηλαδή ειδωλολάτρες και Ισραηλίτες και ένα microεγάλοmicroέρος του ήταν ψαράδες Οι άνθρωποι ήταν απλοί και καταδεκτι-κοί Μεταξύ τους υπήρχαν και πολλοί επαναστάτες αγωνιστέςκατά των Ρωmicroαίων Όλοι οι microαθητές του Χριστού ήταν Γαλιλαίοιεκτός από τον Ιούδα Από την περιοχή αυτή ξεκίνησε ο Χριστός

final1 8-06-06 1108 Page 17

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

18

εδώ εκφώνησε την laquoεπί του Όρους οmicroιλίαraquo και στο όρος Θαβώρ οιmicroαθητές είχαν την ευκαιρία να ζήσουν τη θεϊκή δόξα του Χριστού(Μεταmicroόρφωση του Κυρίου)

Ναζαρέτ Ήταν ένα microικρό αγροτικό και ποιmicroενικό χωριό3 150-200κατοίκων Ο Χριστός και ο θετός πατέρας του Ιωσήφ ήταν ξυλουρ-γοί και οικοδόmicroοι Έφτιαχναν ξύλινες κατασκευές (έπιπλα κάραεργαλεία) τις οποίες πουλούσαν και σε άλλες πόλεις της Γαλιλαί-ας όπως στη Γιαφία ή Γαβά σε απόσταση 2-3 χmicro από τη Ναζα-ρέτ και στη microεγαλύτερη πόλη Σέπφωρις (25000 χιλιάδες κάτοι-κοι) Στις πόλεις αυτές ο Χριστός είχε την ευκαιρία να παρακο-λουθήσει τη λατρεία στις συναγωγές και να γνωρίσει τη ζωή τωνπόλεων

Από το microάθηmicroα πληροφορηθήκαmicroε τι έκαναν και πώς συmicroπεριφέ-ρονταν οι Ισραηλίτες microέσα στο Ναό (ερώτ 1) Πώς σας φαίνονταιόλα αυτά Πώς θα τα χαρακτηρίζατεΗ συmicroπεριφορά των Ισραηλιτών ήταν απόλυτα φυσιολογική Ο χώ-ρος του Ναού ήταν ιερός αφού σύmicroφωνα microε τις αντιλήψεις τουςήταν ο τόπος που είχε επιλέξει ο Θεός για να κατοικεί Η λατρείαήταν πολύ καλά οργανωmicroένη έτσι ώστε να δοξάζεται ο ∆ηmicroιουργόςΘεός συνεχώς Οι πιστοί έδειχναν ιδιαίτερο σεβασmicroό και συmicromicroετεί-χαν ενεργά στη λατρεία του Θεού δείχνοντας την αγάπη την αφο-σίωση και την ευγνωmicroοσύνη τους στο πρόσωπό του για όσα τουςπρόσφερε καθηmicroερινά

Tη microεγάλη επιθυmicroία κάθε Ισραηλίτη να βρεθεί έστω και microία φοράστη ζωή του ως προσκυνητής στο Ναό της Ιερουσαλήmicro πώς τηνκρίνετε και πώς τη δικαιολογείτεΗ επιθυmicroία αυτή ήταν απόλυτα φυσιολογική καθώς ο Ναός ήταν ηεπίγεια κατοικία του Θεού ή ένα κοmicromicroάτι του ουρανού που ακου-microπούσε στη γη Στο χώρο αυτόν ένιωθαν έντονα την παρουσία τουΘεού ενδυναmicroώνονταν πνευmicroατικά και έβρισκαν παρηγοριά από ταπροβλήmicroατα και τα βάσανά τους Γιrsquo αυτό άλλωστε επιδίωκαν ναmicroεταβούν στο χώρο αυτόν έστω microία φορά στη ζωή τους για να συmicro-microετάσχουν στις λατρευτικές εκδηλώσεις που γίνονταν εκεί

1

2

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

3 Ποιmicroενικό χωριό Χωριό microε βοσκούς

final1 8-06-06 1108 Page 18

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

19

Λόφος Ο τόπος αυτός ήταν ο λόφος Μωριά όπου διατάχτηκε να πο-ρευτεί ο πατριάρχης Αβραάmicro για να θυσιάσει το microονάκριβο γιο τουΙσαάκ Συνεπώς εκεί υπήρχε από παλιά θυσιαστήριο

Σολοmicroώντας (966-926 πχ) Ένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ γιος του

∆ιαβάστε ξανά τι σκέφτονταν και τι αισθάνονταν για το Ναό οι ευσε-βείς Ισραηλίτες (ερώτ 1) και γράψτε microε λίγα λόγια τις εντυπώσειςκαι τις κρίσεις σας γιrsquo αυτάΠροκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση σε όλους η επιθυmicroία των Ισραηλιτώνσε όποιο microέρος της γης και αν βρίσκονταν να επισκεφτούν αυτόν τοχώρο Η επιθυmicroία αυτή δικαιολογείται για δύο λόγους α) Στο Ναόαυτόν αισθάνονταν ότι ο Θεός βρίσκεται ανάmicroεσά τους β) Ήταν τοορατό σηmicroάδι της ενότητας του λαού αυτού Ειδικά οι Ισραηλίτες της∆ιασποράς πίστευαν ότι η παρουσία τους στο χώρο αυτόν σφυρη-λατούσε την εθνική τους συνείδησηΕίναι επίσης αξιοθαύmicroαστος ο σεβασmicroός microε τον οποίο προσέρχο-νταν στο Ναό όπως και η ενεργή συmicromicroετοχή τους στις λατρευτικέςεκδηλώσεις Με αυτό τον τρόπο έδειχναν την αγάπη και την ευγνω-microοσύνη τους απέναντι στο Θεό και παράλληλα αντλούσανδύναmicroη ώστε να επιβιώσουν ως έθνος ανάmicroεσα σε τόσους ειδω-λολατρικούς λαούς ∆ιαπιστώνουmicroε ότι ο Ναός ήταν εκτός από θρησκευτικό κέντρο ο-ρατό σηmicroάδι της πολιτικής και κοινωνικής ενότητας των Ισραηλιτώνόλου του κόσmicroου

Οι πληροφορίες που έχουmicroε για τη Γαλιλαία (ερώτ 4) πόσο ση-microαντικές νοmicroίζετε ότι θα microας είναι στα microαθήmicroατα της φετινής χρο-νιάς που θα ασχοληθούmicroε microε τη ζωή και το έργο του Χριστού Οι πληροφορίες αυτές είναι ιδιαίτερα σηmicroαντικές καθώς microας πλη-ροφορούν γιατί ο Χριστός προτιmicroούσε τη Γαλιλαία ειδικά τον πρώτοκαιρό ως χώρο δράσης του Οι λόγοι ήταν ότι βρισκόταν microακριάαπό τα Ιεροσόλυmicroα ndashτο κέντρο της θρησκευτικής ηγεσίαςndash οι άν-θρωποι ήταν απλοί και καταδεκτικοί αλλά κυρίως επειδή ήταν συ-γκοινωνιακός κόmicroβος που συνέδεε διαφορετικές χώρες και ση-microαντικούς πολιτισmicroούς Έτσι ο Χριστός είχε τη δυνατότητα να βρει ανε-microπόδιστα πολλούς και πρόθυmicroους ακροατές των κηρυγmicroάτων του

4

3

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 19

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

20

∆αβίδ που φηmicroιζόταν για τη σοφία του Στα σαράντα χρόνια της βασι-λείας του το κράτος του Ισραήλ έφτασε στη microεγαλύτερή του ακmicroή Τοσηmicroαντικότερο έργο του ήταν η κτίση του Ναού που ολοκληρώθηκε σεεπτά χρόνια και στην οποία χρησιmicroοποιήθηκαν τα καλύτερα υλικά πουήρθαν από όλα τα microέρη του κόσmicroου Για να διοικεί καλύτερα χώρισε τοκράτος σε 12 διαmicroερίσmicroατα έκανε οχυρωmicroατικά έργα δηmicroιούργησεισχυρό στόλο και ανέπτυξε το εmicroπόριο microε όλο τον τότε γνωστό κόσmicroο

Λευίτες Η φυλή αυτή ήταν πολεmicroική Οι πόλεmicroοι για την κατάληψητης Χαναάν την αποδεκάτισαν και έmicroεινε ολιγοmicroελής Γιrsquo αυτό εξαιρέ-θηκε από τη διανοmicroή της Παλαιστίνης microεταξύ των φυλών Επειδή η φυλήπρόσφερε τις υπηρεσίες της σε δύσκολους χρόνους κατrsquo εντολή τουΘεού έλαβαν το προνόmicroιο να τον υπηρετούν στο Ναό Έτσι τα microέλη τηςφυλής εξασφάλισαν την καθηmicroερινή τους επιβίωση

Νόmicroος Στα εβραϊκά ονοmicroάζεται Τορά Σηmicroαίνει τη διδασκαλία που έ-δωσε ο Θεός στους ανθρώπους microε σκοπό αυτή να κατευθύνει τη δια-γωγή τους Αποτελείται από την Πεντάτευχο και από πλήθος διατάξεωνπου προστέθηκαν αργότερα και ρυθmicroίζουν microε κάθε λεπτοmicroέρεια τηνκαθηmicroερινή ζωή των ανθρώπων Οι διατάξεις αυτές αναφέρονται σεθέmicroατα οικογενειακά κοινωνικά οικονοmicroικά και λατρευτικά

Μεγάλο Συνέδριο Αποτελούνταν από 71 microέλη και ήταν το ανώτατονοmicroοθετικό διοικητικό και δικαστικό όργανο των Ισραηλιτών στα χρόνιατου Χριστού Σε αυτό συmicromicroετείχαν αρχιερείς Σαδδουκαίοι Φαρισαίοικαι γραmicromicroατείς

Πεντάτευχος Ονοmicroάζεται το σύνολο των πέντε πρώτων βιβλίων τηςΠαλαιάς ∆ιαθήκης (Γένεση Έξοδος Λευιτικό Αριθmicroοί ∆ευτερονόmicroιο)Η Πεντάτευχος περιλαmicroβάνει θεmicroελιώδεις θρησκευτικές και ηθικές δι-δασκαλίες όπως ο microονοθεϊσmicroός και ο ∆εκάλογος Συγγραφέας της Πε-ντατεύχου σύmicroφωνα microε την παράδοση θεωρείται ο Μωυσής

final1 8-06-06 1108 Page 20

21

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml infinrsquo ∆middot part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot IcircmiddotEgrave OcircEgrave paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute3

∆middot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι 27 και σε αυτά περιλαmicroβάνονται τα Ιστορικά οι Επιστολές καιη Αποκάλυψη του Ιωάννη

H AAacutersaquomiddot degUacutemiddotEcirclsaquoΑγία Γραφή είναι η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκηΤο θέmicroα τους Η Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλει τον ερχοmicroό τουΧριστού ενώ η Καινή ∆ιαθήκη περιγράφει τη ζωή του

∆Ocirc part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcircΟνοmicroάζεται η Καινή ∆ιαθήκη Η ονοmicroασία σηmicroαίνει το χαρmicroόσυνοmicroήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο

Tmiddot UacuteOgraveUgravemiddot AacuteUacutemiddotUgraveiquest IcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutemiddot AacuteEgravemiddot UgraveEuml ˙ˆlsaquo UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDaggerΓια δύο δεκαετίες microετά την Ανάληψη του Χριστού οι πρώτοι χρι-στιανοί microάθαιναν για το Χριστό είτε από την προφορική παράδοσηείτε από microικρές γραπτές συλλογές που κυκλοφορούσαν

radicEgrave Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο πρώτος που έγραψε ευαγγέλιο ήταν ο Μάρκος microετά ο Ματθαί-ος κατόπιν ο Λουκάς και τελευταίος ο Ιωάννης

∆middot trade˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest E˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddotΟνοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου και τουΛουκά γιατί παρουσιάζουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Μάλι-στα ο Μάρκος χρησιmicroοποιήθηκε ως πηγή από τους άλλους δύο

paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο Μάρκος σαν λιοντάρι ο Ματθαίος σαν άγγελος ο Λουκάς σανmicroοσχάρι και ο Ιωάννης σαν αετός

∆Ocirc sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute AOcircUcircUgravefiIumlˆOacuteΓράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά και αναφέρεται στη ζωή τηςπρώτης Εκκλησίας καθώς και στους ιεραποστολικούς αγώνες τωναποστόλων

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 21

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

22

Στα φετινά microαθήmicroατα θα γνωρίσουmicroε τη ζωή το έργο και τη διδασκαλίατου Χριστού έτσι όπως καταγράφονται στα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης1

1 paraOcircEgravemiddot AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι 27 Σε αυτά περιλαmicroβάνονταιανάλογα microε το περιεχόmicroενό τους τα Ιστορικά (5) οι Επιστολές (Επι-στολές Παύλου 14 και Καθολικές Επιστολές 7) και η Αποκάλυψη τουΙωάννη

2 paraOcircEgravemiddot Euml UcircmacrcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ paramiddotIumlmiddotEgraveiquest˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκη ονοmicroάζονται Βίβλος ή Αγία Γραφή Το θέmicroα τους είναι οι ενέργειες της αγάπης του Θεού για τη σωτηρίατου κόσmicroου

Στην Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλεται ο ερχοmicroός του Χριστούενώ στην Καινή ∆ιαθήκη ndashπου λέγεται και Ευαγγέλιοndash πληροφορού-microαστε για τη ζωή και το έργο του Χριστού καθώς και για τη microετάδοσητου Ευαγγελίου στον κόσmicroο Η λέξη Ευαγγέλιο (ευ + αγγελία = η καλήαγγελία) σηmicroαίνει Το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο Το βιβλίο που microας περιγράφει τη ζωή του Χριστού

3 paraOgrave˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Ο Χριστός στα τρία χρόνια της δράσης του δεν άφησε κανένα γραπτόκείmicroενο Από τη στιγmicroή της Ανάληψής του microέχρι το 51 microΧ που εmicroφα-νίζεται η πρώτη επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τους Θεσσα-λονικείς οι microαθητές καθώς και οι αυτήκοοι2 και αυτόπτες3 microάρτυρεςτου Χριστού αισθάνονταν ότι ο ∆άσκαλός τους ήταν ανάmicroεσά τουςΕπαναλάmicroβαναν τα λόγια του και θυmicroούνταν τα θαύmicroατα και τα Πάθητου Όλα αυτά αποτελούν την προφορική παράδοση

Λίγο microετά άρχισαν να εmicroφανίζονται microικρές γραπτές συλλογέςπου αναφέρονταν σε γεγονότα της ζωής του Χριστού και κυκλοφο-ρούσαν microεταξύ των πρώτων χριστιανών Αν και δε microας έχει διασωθείκαmicroία από τις συλλογές αυτές είναι βέβαιο ότι χρησιmicroοποιήθηκαν απότους ευαγγελιστές και τον απόστολο Παύλο Οι λόγοι δηmicroιουργίας τωνσυλλογών αυτών ήταν

1Καινή ∆ιαθήκη Είναι η καινούρια συmicroφωνία του Θεού microε τους ανθρώπους που έγινε microέσω τουΙησού Χριστού

2Αυτήκοοι Αυτοί που άκουσαν microε τα αυτιά τους3Αυτόπτες Αυτοί που είδαν microε τα microάτια τους

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 22

23

Για να διευκολυνθεί το έργο της διδαχής (διδασκαλίας) και της ιε-ραποστολής δηλαδή της microετάδοσης του Ευαγγελίου σε άλλουςλαούς

Για να προστατευτεί η αλήθεια για το Χριστό από εκείνους που ηθε-ληmicroένα την παραποιούσαν δηλαδή από τους αιρετικούς

4 ∆Ocirc UacuteOgraveUgraveOcirc Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcirc paraOcircEgraveOcirc˜ fiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave OcircDagger UgraveOcirc currenAacuteUacutemiddotbdquoAcirc paraOcircEgravemiddot Euml middotIacutersaquomiddotUgraveOcirc˘

Το πρώτο ευαγγέλιο γράφτηκε από το Μάρκο microαθητή του αποστό-λου Πέτρου Εκείνος έχοντας υπόψη του πολλές γραπτές συλλογέςέβαλε σε microια σειρά το υλικό τους και φρόντισε να παρουσιάσει ταιστορικά στοιχεία από τη ζωή του Χριστού έτσι ώστε να microην αmicroφισβη-τείται η ιστορικότητα του προσώπου του

Θα αναρωτιόταν κανείς γιατί πρωταρχικό microέληmicroα4 του Μάρκουήταν να αποδείξει ότι ο Χριστός ήταν ένα πραγmicroατικό ιστορικό πρό-σωπο Η απάντηση είναι ότι εκείνη την εποχή είχαν εmicroφανιστεί αιρετι-κοί που αmicroφισβητούσαν την πραγmicroατική ιστορία του Ιησού και microιλού-σαν για κάποιον laquoουράνιοraquo Χριστό ξεκοmicromicroένο από την επίγεια ζωή Το ευαγγέλιο αυτό είναι microικρό σε έκταση και γράφτηκε στη Ρώmicroη microετάτο microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλου και πριν από το 70microΧ ndash πιθανόν να γράφτηκε το 65 microΧ

5 parafiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave Ograve˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot iquestIumlIumlmiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot

Μεταξύ του 70-80 microΧ ο microαθητής του Χριστού και τελώνης Ματθαίοςγράφει το δικό του ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους Ισραηλίτεςχριστιανούς για να τους αποδείξει ότι ο αναmicroενόmicroενος από την Πα-λαιά ∆ιαθήκη Μεσσίας είναι ο Χριστός

Λίγο microετά γύρω στα 80-90 microΧ ο Λουκάς microαθητής του αποστό-λου Παύλου γράφει ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους χριστια-νούς πρώην ειδωλολάτρες Μέσα από ιστορικά γεγονότα δείχνει ότι οΧριστός είναι φίλος των ανθρώπων και ιδιαίτερα των φτωχών

Τελευταίος γράφει ευαγγέλιο ο αγαπηmicroένος microαθητής του Χριστούο Ιωάννης γύρω στα 90-100 microΧ Έχοντας υπόψη του τα τρία προη-γούmicroενα ευαγγέλια αναφέρει άγνωστες λεπτοmicroέρειες κάποιων περι-στατικών από τη ζωή του Χριστού και εξηγεί το βαθύτερο νόηmicroα τωνγεγονότων Στο ευαγγέλιο αυτό τονίζεται η αξία της αγάπης την οποίαοι χριστιανοί πρέπει να εκδηλώνουν έmicroπρακτα

4Μέληmicroα Η φροντίδα η έγνοια

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

final1 8-06-06 1108 Page 23

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

24

Τι είναι τελικά τα τέσσερα ευαγγέλια Τα ευαγγέλια δεν είναι βιο-γραφίες ούτε ρεπορτάζ για τη ζωή και το έργο του Χριστού Σε αυτάυπάρχουν Ιστορικά στοιχεία για τη ζωή του Χριστού Στοιχεία για τη ζωή των microαθητών και θεολογικές αναλύσεις της

διδασκαλίας του ∆ασκάλου τους ∆ιηγήσεις για τα Πάθη του Χριστού και για τις εmicroφανίσεις του microετά

την Ανάστασή του

6 paraOcircEgravemiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot OcircOacuteOcircIgraveiquest˙Ocirc˘IgraveAcirc Ucirc˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo

Συνοπτικά ονοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου καιτου Λουκά γιατί έχουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Οι ευαγγελι-στές Ματθαίος και Λουκάς στηρίχτηκαν στο ευαγγέλιο του Μάρκουπροσθέτοντας ότι επιπλέον γνώριζαν ∆ηλαδή το ευαγγέλιο του Μάρ-κου ήταν η κυριότερη πηγή γιrsquo αυτούςΟι ερευνητές τοποθετώντας τα τρία ευαγγέλια παράλληλα διαπίστω-σαν ότι το περιεχόmicroενό τους σε πολλά σηmicroεία είναι το ίδιο Γιrsquo αυτό ταονόmicroασαν συνοπτικά γιατί ρίχνοντας microια ταυτόχρονη microατιά (συν +όψη) έχουmicroε microια συνολική εικόνα του περιεχοmicroένου τους

7 paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜ UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml

Η χριστιανική τέχνη παριστάνει συmicroβολικά τους τέσσερις ευαγγελιστές Ο Ματθαίος σαν άγγελος ή άνθρωπος γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του

microε το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα της Γέννησης του Χριστού που αναγγέλλειο άγγελος στην Παναγία

Ο Μάρκος σαν λιοντάρι γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε το δυνα-microικό Ιωάννη τον Πρόδροmicroο στην έρηmicroο

Ο Λουκάς σαν microοσχάρι γιατί ξεκινάει τη διήγησή του microε τη θυσία τουmicroοσχαριού στο Ναό από τον πατέρα του Προδρόmicroου το Zαχαρία

Ο Ιωάννης σαν αετός γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε λόγια υψηλούπνευmicroατικού περιεχοmicroένου που microοιάζουν microε το πέταγmicroα του αετού

8 paraOcircEgraveOcirc UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveOcirc˘ sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ UgraveˆOacute paraUacuteiquestIacuteAcircˆOacute UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά Μας περιγρά-φει τη ζωή της πρώτης Εκκλησίας καθώς και τη διάδοση του Ευαγγε-λίου στον κόσmicroο (ιεραποστολή) Πιο συγκεκριmicroένα αναφέρει Την οmicroιλία του αποστόλου Πέτρου στο συγκεντρωmicroένο πλήθος την

ηmicroέρα της Πεντηκοστής

final1 8-06-06 1108 Page 24

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

25

Βρείτε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ 6 ολόκληρο το laquoΠάτερηmicroώνraquo και σηmicroειώστε ακριβώς την παραποmicroπή

Η Κυριακή Προσευχή βρίσκεται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κε-φάλαιο 6 στίχοι 9-13

Βρείτε και φέρτε πληροφορίες για τα ιερά βιβλία των παρακάτωmicroεγάλων θρησκειών ισλαmicroισmicroός βουδισmicroός ινδουισmicroός κοmicroφου-κιανισmicroός και ταοϊσmicroόςΣτον ισλαmicroισmicroό το Κοράνι είναι το ιερό βιβλίο που περιέχει το λόγοτου Θεού Η λέξη Κοράνιο προέρχεται σύmicroφωνα microε τους microουσουλ-microάνους θεολόγους από το laquoQursquo ranraquo (κραν) που σηmicroαίνει διαβάζωΤο Κοράνιο αποτελεί για τους microουσουλmicroάνους τη φανέρωση τηςαιώνιας αλήθειας και της θέλησης του Θεού Προϋπήρχε αιώνιαmicroαζί microε το Θεό Το ιερό βιβλίο που κυκλοφορεί στα χέρια τωνανθρώπων θεωρείται αντίγραφο του ουράνιου πρωτοτύπουΠεριλαmicroβάνει 114 κεφάλαια που ονοmicroάζονται σούρες και εκτεί-νονται σε 6200 στίχους

Σύmicroφωνα microε την ισλαmicroική παράδοση δόθηκε στο Μωάmicroεθ απότον άγγελο Γαβριήλ προκειmicroένου να βοηθήσει στη σωτηρία της αν-θρωπότητας

Στον ινδουισmicroό δεν έχουmicroε ένα ιερό βιβλίο όπως στο Ισλάmicro(Κοράνιο) και στο χριστιανισmicroό (Αγία Γραφή) Τα ιερά βιβλία τουινδουισmicroού είναι πολλά αλλά τα σπουδαιότερα είναι οι Βέδες και οιΟυπανισάδες

Βέδες Αποτελούν τη σηmicroαντικότερη συλλογή κειmicroένων για τουςινδουιστές Η λέξη veda σηmicroαίνει γνώση επιστήmicroη και συγγενεύειετυmicroολογικά microε το λατινικό ρήmicroα video (βλέπω) Οι Βέδες είναιγραmicromicroένες στα σανσκριτικά (αρχαία ινδική γλώσσα) σε έmicromicroετρολόγο και περιλαmicroβάνουν ύmicroνους και λατρευτικές διατάξεις

1

2

Τη δράση και το microαρτυρικό θάνατο του διακόνου Στεφάνου πουονοmicroάστηκε πρωτοmicroάρτυρας

Τη microεταστροφή του Παύλου δηλαδή τη στροφή του στο χριστιανι-σmicroό και τις περιοδείες του στον κόσmicroο

Την Αποστολική Σύνοδο στην Ιερουσαλήmicro το 49 microΧ

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 25

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

26

Ουπανισάδες Γράφτηκαν microεταξύ 800-500 πΧ Περιλαmicroβάνουνοmicroιλίες σύντοmicroους ύmicroνους γνωmicroικά ασκητών Κατά λέξη upanisadσηmicroαίνει laquoκάθοmicroαι κοντά σε κάποιονraquo σηmicroαίνει δηλαδή αυτό πουmicroαθαίνει κανείς καθισmicroένος στα πόδια ενός δασκάλου Τα κείmicroενααυτά έχουν microεγάλη αξία και αποτέλεσαν πηγή έmicroπνευσης για τουςΙνδούς

Στο βουδισmicroό το ιερό βιβλίο είναι ο κανόνας Πάλι που πήρε τηνονοmicroασία του από τη γλώσσα laquoπάλιraquo στην οποία έχει γραφεί Οκανόνας αυτός χωρίζεται σε τρία microέρη που ονοmicroάζονται Τιπιτάκαδηλαδή laquoΤρεις Κάλαθοιraquo (το καλάθι έχει την έννοια της microεταφοράςαπό χέρι σε χέρι από γενιά σε γενιά) Τα microέρη αυτά είναι α) Βινά-για Πιτάκα δηλαδή Κάλαθος της Πειθαρχίας β) Σούτα Πιτάκαδηλαδή Κάλαθος των Οmicroιλιών και γ) Αmicroπιντάmicroα Πιτάκα που περιέ-χει αναλύσεις ψυχολογικών και φιλοσοφικών όρων

Στον κοmicroφουκιανισmicroό το ιερό βιβλίο είναι τα Ανάλεκτα microια συλ-λογή λόγων του Κοmicroφούκιου Επίσης κάποια κείmicroενα που αποτε-λούν το λεγόmicroενο laquoκοmicroφουκιανό κανόναraquo και τα οποία αναφέρο-νται στη σοφία της κλασικής εποχής του κινεζικού πολιτισmicroούΣτον ταοϊσmicroό υπάρχει microια συλλογή κειmicroένων του 4ου πΧ αιώνα τοΤάο Τε Τσινγκ (το βιβλίο για το ταό και τη δύναmicroή του) που αποδί-δεται στο Λάο Τσε πρόσωπο αmicroφίβολης ιστορικής ύπαρξης

Βρείτε από την Kαινή ∆ιαθήκη τα παρακάτω χωρία των 4 ευαγγε-λίων Μτ 21 9 Μκ 11 9-10 Λκ 19 37-38 Ιω 12 12-13 Γράψτε τασε παράλληλες στήλες και εντοπίστε οmicroοιότητες και διαφορές πουέχουν microεταξύ τους Μτ 21 9 laquoΤα δε πλήθη του λαού όσα βάδιζαν microπροστά και όσα ακολουθού-σαν microε δυνατές φωνές έλεγαν ∆όξα στον απόγονο του ∆αβίδ πουπεριmicroέναmicroε ∆οξασmicroένος να είναι αυτός που έρχεται σταλmicroένοςαπό τον Κύριο ∆όξα σοι ας φωνάζουν δυνατά και οι άγγελοι στουςουρανούςraquo

Μκ11 9-10laquoΚαι εκείνοι που πήγαιναν εmicroπρός και εκείνοι που ακολουθούσαν

φώναζαν δυνατά και έλεγαν ∆όξα και ύmicroνος ανήκει στον απόγονοτου ∆αβίδ ευλογηmicroένος από το Θεό είναι αυτός που έρχεται σταλ-microένος από τον Κύριο Ευλογηmicroένη και δοξασmicroένη να είναι η βασι-λεία του προπάτορα microας ∆αβίδ που έρχεται και πρόκειται microετά απόλίγο να αναστηλωθεί microε εντολή και προς δόξα του Κυρίου που microας

3

final1 8-06-06 1108 Page 26

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

9

Τη χώρα αυτή λόγω της σηmicroαντικής γεωγραφικής της θέσηςκατέκτησαν διαδοχικά Αιγύπτιοι Ασσύριοι Βαβυλώνιοι ΠέρσεςΈλληνες Ρωmicroαίοι Βυζαντινοί Άραβες Σταυροφόροι Τούρκοι καιΆγγλοι

Οι γεωφυσικές ιδιαιτερότητες της Παλαιστίνης είναι Η λίmicroνη Γεννησαρέτ και η πολύ εύφορη περιοχή γύρω από

αυτήν Ο Ιορδάνης ποταmicroός microε την κοιλάδα του που πηγάζει από το

όρος Ερmicroών και εκβάλλει στη Νεκρά Θάλασσα Το microήκος τουείναι 130 χιλιόmicroετρα

Η Ιεριχώ η αρχαιότερη πόλη του κόσmicroου

4 tradeUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger ˘lsaquoUacutemacrmiddotOacute middotIcircfiIgravemiddot rsaquomacrOacuteEuml AcircIumlIumlEumlOacuteEgraveUcircUgraveEgraveIcirclsaquo˜ AcircrsaquopermilUacutemiddot-UcircEuml˜ UcircUgraveOcirc˘˜ πUcircUacutemiddotEumlIumlrsaquoUgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UcircUgraveEuml macrOgraveUacutemiddot UgraveOcirc˘˜

Οι Έλληνες κατείχαν την περιοχή αυτή από το 332 πΧ microέχρι το 165πΧ και είχαν επιδράσει Στη γλώσσα όπως φαίνεται από το γεγονός ότι

α) Πολλοί Ισραηλίτες microιλούσαν την ελληνιστική γλώσσα β) Έπαιρναν ελληνικά ονόmicroατα (Πέτρος Ανδρέας Φίλιππος) ή

εξελλήνιζαν τα εβραϊκά ονόmicroατα (το Ελιακίmicro έγινε Άλκιmicroοςκαι το Γιόσουα Ιάσων)

γ) Τα 27 βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης γράφτηκαν στην ελληνι-στική γλώσσα

δ) Πολλές πόλεις και περιοχές είχαν ελληνικά ονόmicroατα (∆εκά-πολις Τιβεριάς κά)

Στις εκδηλώσεις της ζωής Στις πόλεις δηmicroιουργήθηκαν θέατρακαι γυmicroναστήρια τα κτίρια (ιδιωτικά και δηmicroόσια) κατασκευάζο-νταν όπως τα ελληνικά και το ντύσιmicroο είχε έντονο το ελληνιστικόστοιχείο

Στη θρησκευτική ζωή Οι Ισραηλίτες αν και δέχτηκαν πιέσεις έ-microειναν πιστοί στο Θεό Παράδειγmicroα η στάση του ηγεmicroόνα της Συ-ρίας Αντίοχου ∆rsquo του Επιφανούς που microετέτρεψε το Ναό των Ιερο-σολύmicroων σε ναό του ∆ία και διέταξε να γίνουν παντού βωmicroοί γιαθυσίες στους ελληνικούς θεούς Ο λαός επαναστάτησε και έδιω-ξε τους Έλληνες από τη χώρα τους (Μακκαβαϊκή επανάσταση168-142 πΧ)

Στη ∆ιασπορά των Ισραηλιτών Οι επιδράσεις ήταν microεγαλύτερες

Ο Ελληνορωmicroαϊκός κόσmicroος την εποχή του Χριστού στη γη του Ισραήλ

final1 8-06-06 1108 Page 9

10

καθώς οι Ισραηλίτες αυτοί έρχονταν καθηmicroερινά σε επαφή microετους Έλληνες Υπάρχει και ένας Ισραηλίτης φιλόσοφος ο Φίλω-νας από την Αλεξάνδρεια

5 ∆middot macrUacutefiOacuteEgravemiddot Ocirc˘ curren˙EumlUcircAcirc Ocirc AtildeUacuteEgraveUcircUgravefi˜ UcircUgraveEumlOacute middotUgraveUacutersaquopermilmiddot UgraveOcirc˘ AcircEgraveIcircUacutemiddotUgraveOcircDaggerUcircAcirc ƒˆ-IgravemiddotEgraveOcircIcircUacutemiddotUgraversaquomiddot paraOcircEgravemiddot middotIcircUacuteEgravesbquoOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute Euml OcircIumlEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave UcircUgraveUacutemiddotUgraveEgraveˆUgraveEgraveIcirclsaquo Icircmiddot-UgraveiquestUcircUgravemiddotUcircEuml AcircIcircAcircrsaquo

Η Παλαιστίνη στα χρόνια του Χριστού ήταν υπόδουλη στους Ρωmicroαί-ους Η περιοχή αυτή ανήκε στην επαρχία της Συρίας όπου είχε τηνέδρα του ο Ρωmicroαίος διοικητής (ανθύπατος) Ο αντιπρόσωπος (επί-τροπος) του ανθύπατου της Συρίας στην Παλαιστίνη είχε ως έδρατην πόλη Καισάρεια Σύγχρονοι του Χριστού αυτοκράτορες ήταν οΟκταβιανός (27 πΧ-14 microΧ) και ο Τιβέριος (14-37 microΧ)

Η πολιτική των Ρωmicroαίων απέναντι στους ΙσραηλίτεςΟι Ρωmicroαίοι Υποχρέωναν τους Ισραηλίτες να πληρώνουν προσωπικό φόρο

στον αυτοκράτορα ∆ιατηρούσαν στρατιωτικές δυνάmicroεις σε πόλεις της Παλαιστίνης

(Καισάρεια Ιεροσόλυmicroα Καπερναούmicro) ∆ε δέχονταν τους Ισραηλίτες ως microισθοφόρους στο ρωmicroαϊκό στρατό Όρισαν τον Ηρώδη υποτελή2 βασιλιά της Ιουδαίας

6 paraOcircEgravemiddot UcircUgraveiquestUcircEuml IcircUacuteiquestUgraveEumlUcircmiddotOacute OcircEgrave ƒˆIgravemiddotrsaquoOcircEgrave middotcurrenOacutemiddotOacuteUgraveEgrave UcircUgraveEuml ıUacuteEumlUcircIcircAcircrsaquomiddot UgraveˆOacute πUcircUacutemiddotEuml-IumlEgraveUgraveOgraveOacute

Οι Ισραηλίτες που ζούσαν στην Παλαιστίνη αλλά και στη ∆ιασποράήταν πολύ αφοσιωmicroένοι στη θρησκεία τους και τηρούσαν τα ήθη καιτα έθιmicroά τους Γιrsquo αυτό ήρθαν σε συmicroφωνία microε τους Ρωmicroαίους και

Εξασφάλισαν το δικαίωmicroα να αναγνωρίζονται ως ιδιαίτερο έθνοςκαι η θρησκεία τους να επιτρέπεται σε όλη την αυτοκρατορία

Απαλλάχτηκαν από την υποχρέωση να λατρεύουν τον αυτοκράτο-ρα ως θεό Συmicroφώνησαν να προσφέρουν θυσίες στον αυτοκρά-τορα και στη Ρώmicroη δύο φορές την ηmicroέρα

Απαγορεύτηκε η λατρεία ειδωλολατρικών θεοτήτων στην Ιερου-σαλήmicro εκτός από το στρατώνα της ρωmicroαϊκής φρουράς

7 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute Euml IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotUgraveiquestUcircUgravemiddotUcircEuml UcircUgraveEuml macrOgraveUacutemiddot UgraveEumlOacuteAcircOcircmacrlsaquo UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger

2Υποτελής βασιλιάς Ο βασιλιάς που είναι υποχρεωmicroένος να πληρώνει φόρο σε κάποιον για να έχει

το αξίωmicroα αυτό Στην προκειmicroένη περίπτωση στους Ρωmicroαίους

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 10

11

Η κοινωνική και οικονοmicroική κατάσταση στην Παλαιστίνη ήταν η εξής Στην Ιερουσαλήmicro αφενός υπήρχε πολύς πλούτος που προερχό-

ταν από τις εισφορές των πιστών στο ναό και αφετέρου κυκλο-φορούσαν πολλοί ζητιάνοι

Αν και στη ρωmicroαϊκή αυτοκρατορία οι δούλοι ήταν ο microισός πληθυ-σmicroός στη χώρα των Ισραηλιτών ο αριθmicroός τους ήταν microικρός και ηmicroεταχείρισή τους πολύ καλή

Τα βασικά προϊόντα της χώρας ήταν το λάδι οι ελιές τα ψάριατο microέλι τα σιτηρά τα σταφύλια κά που εξάγονταν σε άλλεςεπαρχίες της αυτοκρατορίας

Για τα προϊόντα και τα εmicroπορεύmicroατα πλήρωναν φόρους τουςοποίους εισέπρατταν οι Ρωmicroαίοι Πλήρωναν επίσης και δασmicroούς3

στα τελωνεία τα οποία οι ρωmicroαϊκές Αρχές είχαν νοικιάσει σεεργολάβους Αυτοί εκmicroεταλλεύονταν τον κόσmicroο καθώς έπαιρνανπερισσότερα χρήmicroατα από τα κανονικά

Βρείτε στο χάρτη της χώρας των Ισραηλιτών και άλλα microέρη microε ελλη-νικά ονόmicroαταΆλλες πόλεις είναι η Ιόππη η Απολλωνία η Πτολεmicroαΐς η Αντιπα-τρίς η Νεάπολη η Ελευθερόπολις κά

Εξηγήστε γιατί η χώρα των Ισραηλιτών κατακτήθηκε από τόσουςλαούς πριν και microετά ΧριστόνΗ περιοχή της Παλαιστίνης ανέκαθεν αποτελούσε laquomicroήλον της έρι-δοςraquo των ισχυρών λαών κάθε εποχής γιατί η γεωπολιτική τηςθέση είχε τεράστια σηmicroασία Όπως βλέπουmicroε και στο χάρτη δια-σχίζεται από δύο οδούς που συνδέουν διαφορετικές χώρες καισηmicroαντικούς πολιτισmicroούς

Ποια συmicroπεράσmicroατα βγάζετε από την προνοmicroιακή θρησκευτικήmicroεταχείριση που είχαν οι Ισραηλίτες από τους Ρωmicroαίους κατακτη-τέςΗ microεταχείριση των Ισραηλιτών δεν ήταν προνοmicroιακή Άλλωστεκανένας κατακτητής δεν υποχωρεί αν δεν έχει συmicroφέρον Η ανα-γνώριση του δικαιώmicroατος να λατρεύουν οι Ισραηλίτες ελεύθερατο θεό τους ήταν αποτέλεσmicroα του αγώνα που έδωσαν και των

3∆ασmicroοί Φορολογία που επιβάλλεται στην εισαγωγή και στην εξαγωγή προϊόντων και εισπράττεται

από τα τελωνεία

2

3

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

1

Ο Ελληνορωmicroαϊκός κόσmicroος την εποχή του Χριστού στη γη του Ισραήλ

final1 8-06-06 1108 Page 11

12

σκληρών διαπραγmicroατεύσεων microε τους Ρωmicroαίους Ας microην ξεχνάmicroεότι οι Ισραηλίτες επαναστατούσαν συνήθως για θρησκευτικούςλόγους Με τη στάση τους αυτή έδειξαν τη βαθιά τους πίστη στοΘεό την τιmicroή και το σεβασmicroό στην παράδοση των προγόνων τους Καθοριστικός παράγοντας ήταν και η συνέπειά τους απέναντι στιςθρησκευτικές τους υποχρεώσεις που γινόταν αντιληπτή και απότους άλλους λαούς Σας δίνονται τα παρακάτω στοιχεία για τους Ισραηλίτες στηνεποχή του Χριστού (σχετικά microε την οικονοmicroική και κοινωνική κατά-σταση)

α αρκετοί ήταν πλούσιοι β οι περισσότεροι ήταν έmicroποροι γ οι περισσότεροι ήταν γεωργοί δ οι κρατούντες και οι υποστηρικτές τους βρίσκονταν στην ίδια

οικονοmicroική και κοινωνική κατάστασηε οι περισσότεροι microόλις τα κατάφερναν να ζουν

Με βάση το γράφηmicroα του microαθήmicroατος υπογραmicromicroίστε ποια στοιχείαείναι κατά τη γνώmicroη σας σωστά

α αρκετοί ήταν πλούσιοι β οι περισσότεροι ήταν έmicroποροι γ οι περισσότεροι ήταν γεωργοί δ οι κρατούντες και οι υποστηρικτές τους βρίσκονταν στην ίδια

οικονοmicroική και κοινωνική κατάστασηε οι περισσότεροι microόλις τα κατάφερναν να ζουν

Φιλισταίοι Λαός του Αιγαίου που εγκαταστάθηκε στην περιοχήτης Παλαιστίνης το 12ο αι πΧ Σύmicroφωνα microε microια βιβλική παράδοσηπροέρχονταν από την περιοχή της Κρήτης Φαίνεται πως ο λαόςαυτός ανήκε στους laquoλαούς της Θάλασσαςraquo που αφού λεηλάτησανπολλές περιοχές της Μεσογείου εγκαταστάθηκαν στην ΠαλαιστίνηΣτην περιοχή αυτή δηmicroιουργήθηκε microια συνοmicroοσπονδία πέντε πόλεωνγνωστή ως Φιλιστία ή γη των Φιλισταίων Οι Φιλισταίοι συγκρούστη-καν microε τους Ισραηλίτες και καρπός αυτής της σύγκρουσης φαίνεταινα είναι και ο θρύλος του Σαmicroψών Η παρακmicroή τους αρχίζει από την

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

4

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 12

Ο Ελληνορωmicroαϊκός κόσmicroος την εποχή του Χριστού στη γη του Ισραήλ

13

εποχή που νικήθηκαν από το βασιλιά ∆αβίδ ∆εν έχουν σωθεί κείmicroε-να microε τη φιλισταϊκή γλώσσα microε αποτέλεσmicroα να γνωρίζουmicroε λίγαπράγmicroατα γιrsquo αυτούς

Νεκρά Θάλασσα (Νεκρή Θάλασσα) Περίκλειστη αλmicroυρή λίmicroνη τηςΜέσης Ανατολής ανάmicroεσα στο Ισραήλ και στην Ιορδανία η οποίαβρίσκεται 400 περίπου microέτρα χαmicroηλότερα από τη στάθmicroη της θάλασ-σας Η ονοmicroασία της οφείλεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχει βλάστη-ση στις όχθες της ούτε ζωντανός οργανισmicroός (ψάρια) στα νερά τηςλόγω της microεγάλης περιεκτικότητας σε αλάτι (25 περίπου) Αυτό έχειως αποτέλεσmicroα οι κολυmicroβητές να παραmicroένουν στην επιφάνεια τηςθάλασσας χωρίς να κινδυνεύουν να βυθιστούν γιατί η άνωση τουςκρατάει στην επιφάνεια του νερού

Μακκαβαϊκή επανάσταση Ο Μέγας Αλέξανδρος φέρθηκε microεκαλοσύνη στους Ιουδαίους και την ίδια τακτική ακολούθησαν και οιδιάδοχοί του Πτολεmicroαίοι Όταν πήραν την Παλαιστίνη οι Σελευκίδεςκαταδίωξαν τη λατρεία του Θεού και απαγόρεψαν στους Ιουδαίουςνα ασκούν ελεύθερα τα θρησκευτικά τους καθήκοντα Ο βασιλιάςΑντίοχος ∆rsquo ο Επιφανής τούς υποχρέωσε να θυσιάζουν στα είδωλαΟ ιερέας Ματταθίας και οι απόγονοί του που ονοmicroάστηκαν Μακκα-βαίοι (microακκαmicroπά = σφυρί) αντέδρασαν Έτσι ξέσπασε η Μακκαβαϊκήεπανάσταση και microετά από σκληρούς αγώνες ελευθερώθηκε η Παλαι-στίνη Οι Μακκαβαίοι θεωρούνται από την Εκκλησία microας άγιοι

final1 8-06-06 1108 Page 13

14

radic iexclmiddotfi˜ UcircUgravemiddot IAcircUacuteOcircUcircfiIuml˘Igravemiddot Xτίστηκε τρεις φορές ο πρώτος ναός από το Σολοmicroώντα ο δεύ-τερος από τους Ισραηλίτες που επέστρεψαν από τη Βαβυλώνα καιο τρίτος από τον Ηρώδη το Μέγα

H IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UcircUgraveOcirc NmiddotfiΣτο ναό υπήρχαν πολλοί ιερείς που τελούσαν τη λατρεία Κα-θηmicroερινά τον επισκέπτονταν χιλιάδες πιστοί που συmicromicroετείχανενεργά στη λατρευτική ζωή

∆Egrave currenOacuteEgraveˆımiddotOacute OcircEgrave IUcircUacutemiddotEumlIumlrsaquoUgraveAcirc˜ AacuteEgravemiddot UgraveOcirc NmiddotfiΟ Ναός ήταν η επίγεια κατοικία του Θεού και θεωρούνταν χώροςιερός

OEgrave sbquomiddotUcircEgraveIcirccurren˜ middotUacutemacrcurren˜ UgraveEuml˜ EgraveUcircUacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ rsaquoUcircUgraveEuml˜Ήταν η πίστη στον ένα Θεό η υπακοή στο Νόmicroο και ο Ναός τηςΙερουσαλήmicro που ένωνε το λαό

H middotIacutersaquomiddot UgraveOcirc˘ iexclfiIgraveOcirc˘Οι Ισραηλίτες τηρούσαν το Νόmicroο επειδή τον σέβονταν Πρόβληmicroαήταν πάντοτε η σωστή ερmicroηνεία του

OEgrave ıUacuteEumlUcircIcircAcirc˘UgraveEgraveIcirccurren˜ OcircIgraveiquestpermilAcirc˜ UcircUgraveOcirc IUcircUacutemiddotlsaquoIumlΉταν οι Φαρισαίοι οι Σαδδουκαίοι και οι Ζηλωτές

H permilUacuteiquestUcircEuml UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger UcircUgraveEuml degmiddotIumlEgraveIumlmiddotrsaquomiddotΣτην περιοχή αυτή υπήρχαν οι πόλεις Καπερναούmicro και Ναζαρέτκαι το όρος Θαβώρ Εκεί ο Χριστός βρήκε τους microαθητές του δίδα-ξε σηmicroαντικά πράγmicroατα και έκανε καταπληκτικά θαύmicroατα Η προτί-microηση του Χριστού στην περιοχή αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι οικάτοικοί της ήταν καταδεκτικοί και πρόθυmicroοι να τον ακούσουν

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

radic IUcircUacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ IcircfiUcircIgraveOcirc˜ UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger2

final1 8-06-06 1108 Page 14

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

15

1 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute Ocirc iexclmiddotfi˜ UgraveEuml˜ πAcircUacuteOcirc˘UcircmiddotIumllsaquoIgrave UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger Ograve˜UgraveAcircIumlOcircDaggerUcircmiddotOacute AcircIcircAcircrsaquo UgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveOcirc˘˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave rsaquoUcircUgraveAcirc˘middotOacute IcircmiddotEgrave UgraveEgrave currenOacuteEgraveˆımiddotOacute AacuteEgraversquomiddot˘UgravefiOacute OcircEgrave πUcircUacutemiddotEumlIumlrsaquoUgraveAcirc˜

Στα χρόνια του Χριστού πρόκειται για τον τρίτο Ναό Ο Ναός ήταν χτι-σmicroένος πάνω σε λόφο στην Ιερουσαλήmicro Η προϊστορία του Ναούείναι η εξής Ο πρώτος Ναός χτίστηκε από το βασιλιά Σολοmicroώντα το 962-955 πΧ

και γκρεmicroίστηκε από τους Βαβυλώνιους το 587 πΧ Ο δεύτερος Ναός χτίστηκε το 515 πΧ όταν ο Πέρσης βασιλιάς

Κύρος επέτρεψε στους Ισραηλίτες να γυρίσουν στην πατρίδα τους Ο τρίτος Ναός αποτελεί ανακαίνιση1 και επέκταση του δεύτερου

Nαού Οι εργασίες ξεκίνησαν το 20 πΧ στα χρόνια του Ηρώδη τουΜεγάλου και τελείωσαν το 65 microΧ δηλαδή διάρκεσαν 85 χρόνιαΤο τραγικό είναι ότι πέντε χρόνια microετά δηλαδή το 70 microΧ οι Ρωmicroαίοικατέστρεψαν το Ναό επειδή οι Ισραηλίτες επαναστάτησαν

Τα microέρη του Ναού Ο Ναός χωριζόταν στο Ιερό στην αυλή των ειδωλολατρών στην αυλήτων γυναικών όπου πήγαιναν όχι microόνο γυναίκες αλλά και άντρες καιστην αυλή των αντρών Οι ιερείς Ήταν πολυάριθmicroοι και φρόντιζαν για την τέλεση της λατρείας Φορού-σαν άσπρες στολές και κυκλοφορούσαν ξυπόλυτοι Πρόσφεραν θυ-σίες ζώων όλη την ηmicroέρα

Οι πιστοί Συmicromicroετείχαν ενεργά στη λατρευτική ζωή (προσευχή ψαλmicroοί θρη-σκευτικοί χοροί) Πρόσφεραν θυσίες ζώων και καρπών και έλεγαντα προβλήmicroατά τους στους ιερείς που τους άκουγαν microε microεγάληπροσοχή

Τι πίστευαν για το ΝαόΟ Ναός ήταν το σπίτι του Θεού δηλαδή ένα κοmicromicroάτι του ουρανούπου ακουmicroπούσε στη γη Όνειρο κάθε Ισραηλίτη ήταν να επισκεφτείmicroία φορά τουλάχιστον στη ζωή του το χώρο αυτόν και να πάρει microέροςστις λατρευτικές εκδηλώσεις

1Ανακαίνιση Βελτίωση επιδιόρθωση παλαιού κτιρίου

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 15

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

16

2 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger Euml IcircOcircEgraveOacutefiUgraveEumlUgravemiddot UgraveˆOacute EgraveUcircUgraveOgraveOacute πUcirc-UacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveOgraveOacute Ograve˜ AcircIcircpermilEumlIumlˆOacutefiUgravemiddotOacute Euml Acirc˘UcirccurrensbquoAcircEgraveiquest UgraveOcirc˘˜ IcircmiddotEgrave OcircEgraveOcirc UacutefiIumlOcirc currenmiddotEgrave˙AcircUcircAcirc middot˘Ugraveiquest Euml trade˘OacutemiddotAacuteˆAacutelsaquo UgravefiUcircOcirc UcircUgraveEumlOacute middotUgraveUacutersaquopermilmiddot UgraveOcirc˘˜ fiUcircOcirc IcircmiddotEgrave UcircUgraveEuml centEgravemiddotUcircOcirc-Uacuteiquest

Η σύνθεση της ισραηλιτικής κοινότητας ήταν Oι απλοί άνθρωποι και οι προσήλυτοι2

Oι Λευίτες δηλαδή το βοηθητικό προσωπικό οι ιερείς και οι ραβί-νοι δηλαδή οι δάσκαλοι του Νόmicroου

Ο αρχιερέας του Ναού που ήταν ο εκπρόσωπος των Ισραηλιτώνστους Ρωmicroαίους

Οι βασικές αρχές της ισραηλιτικής πίστης ήταν Η οmicroολογία στον έναν και αληθινό Θεό Η υπακοή στο Νόmicroο του Θεού Ο Ναός της Ιερουσαλήmicro που ένωνε όλους τους Ισραηλίτες Η ενότητα λαού και θρησκείας

Η αξία του Νόmicroου στη ζωή των Ισραηλιτών Οι Ισραηλίτες ήταν περήφανοι για το Νόmicroο του Θεού και για την υπο-

χρέωσή τους να τον τηρούν Η υπακοή στο Νόmicroο του Θεού δεν ήταν αποτέλεσmicroα φόβου αλλά

σεβασmicroού και αγάπης γιrsquo αυτόν Σοβαρό ζήτηmicroα για τους Ισραηλίτες ήταν η σωστή ερmicroηνεία του

Νόmicroου Ο Νόmicroος microεταξύ των άλλων επέβαλλε την τήρηση του Σαββάτου και

τη συmicromicroετοχή στις microεγάλες γιορτές (Πάσχα Σκηνοπηγία Πεντηκο-στή κά)

Η ΣυναγωγήΣυναγωγές υπήρχαν παντού ακόmicroη και στην Ιερουσαλήmicro Ήταν τόποςσυγκέντρωσης των Ισραηλιτών και υπενθύmicroισης της πίστης και τηςενότητάς τους

3 tradeUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger ˘lsaquoUacutemacrmiddotOacute ıUacuteEumlUcircIcircAcirc˘UgraveEgraveIcirccurren˜ OcircIgraveiquestpermilAcirc˜ ∆Egrave IacutecurrenUacuteOcirc˘IgraveAcirc AacuteEgraversquo middot˘Ugravecurren˜ IcircmiddotEgrave Ograve˜ AcircIcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave Euml permilUacuteiquestUcircEuml UgraveOcirc˘˜

Στα χρόνια του Χριστού υπήρχαν οι εξής θρησκευτικές οmicroάδες 1 Οι Φαρισαίοι (το όνοmicroά τους σηmicroαίνει laquoξεχωριστοίraquo) Ήταν θρησκευ-

τικό κίνηmicroα microε αρχηγούς ραβίνους (νοmicroοδιδασκάλους) Πίστευαν στοΝόmicroο και στους Προφήτες Γνώρισmicroά τους ήταν η ακριβής τήρηση

2 Προσήλυτοι Είναι αυτοί που εγκατέλειψαν τη θρησκεία τους και πίστεψαν στην ισραηλιτική

final1 8-06-06 1108 Page 16

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

17

των εντολών του Θεού που πολλές φορές έφτανε σε υπερβολέςΉταν επιφυλακτικοί απέναντι στους Ρωmicroαίους αλλά δεν είχαν ποτέεπαναστατήσει εναντίον τους Οι περισσότεροι ασχολούνταν microε τοεmicroπόριο και γνώριζαν microεγάλη εκτίmicroηση από το λαό Όmicroως περι-φρονούσαν τους απλούς ανθρώπους όπως φανερώνει και τοόνοmicroά τους (χωρισmicroένοι ξεχωριστοί) Στα χρόνια του Χριστού ήτανγύρω στις 6000

2 Οι Σαδδουκαίοι Το όνοmicroά τους προέρχεται από τον πρώτο αρχιε-ρέα του Ναού στα χρόνια του Σολοmicroώντα το Σαδδώκ Ήταν οι αρι-στοκράτες της ισραηλιτικής κοινότητας Οι αρχιερείς και τα microέλητου Μεγάλου Συνεδρίου προέρχονταν από αυτούς Η σηmicroαντικό-τερη φροντίδα τους ήταν η διαχείριση της τεράστιας περιουσίαςτου Ναού Στα θρησκευτικά θέmicroατα ήταν συντηρητικοί και στηρίζο-νταν microόνο στην Πεντάτευχο Είχαν καλές σχέσεις microε τους Ρωmicroαί-ους για να διατηρήσουν τον πλούτο τους microε συνέπεια να γίνουνmicroισητοί στο λαό

3 Οι Ζηλωτές Μισούσαν και πολεmicroούσαν τους Ρωmicroαίους Έmicroοιαζανmicroε τους Φαρισαίους και πίστευαν ότι microε τον ένοπλο αγώνα θα έρθειη Βασιλεία του Θεού

4 radic πEumlUcircOcircDagger˜ currenpermilUacutemiddotUcircAcirc Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UcircUgraveEuml degmiddotIumlEgraveIumlmiddotrsaquomiddot ∆Egrave UgraveOcirc EgravepermilEgravemiddotrsaquoUgraveAcircUacuteOcirc AcircrsaquomacrAcirc middot˘Ugravelsaquo EumlAcircUacuteEgraveOcircmacrlsaquo

Κέντρο της περιοχής αυτής ήταν η λίmicroνη της Γεννησαρέτ γύρω απότην οποία υπήρχαν οι πόλεις Καπερναούmicro και Ναζαρέτ και το όροςΘαβώρ

Καπερναούmicro Η πόλη αυτή είχε 1000-2000 κατοίκους Σε αυτήδίδαξε πολλές φορές ο Χριστός διηγήθηκε τις πιο ωραίες παρα-βολές και έκανε πολλά θαύmicroατα Στην πόλη αυτή κάλεσε τουςπρώτους microαθητές του τον Πέτρο τον Ανδρέα τον Ιάκωβο τονΙωάννη και τον τελώνη Ματθαίο

Τα χαρακτηριστικά της πόλης αυτής Ο πληθυσmicroός της ήτανανάmicroεικτος δηλαδή ειδωλολάτρες και Ισραηλίτες και ένα microεγάλοmicroέρος του ήταν ψαράδες Οι άνθρωποι ήταν απλοί και καταδεκτι-κοί Μεταξύ τους υπήρχαν και πολλοί επαναστάτες αγωνιστέςκατά των Ρωmicroαίων Όλοι οι microαθητές του Χριστού ήταν Γαλιλαίοιεκτός από τον Ιούδα Από την περιοχή αυτή ξεκίνησε ο Χριστός

final1 8-06-06 1108 Page 17

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

18

εδώ εκφώνησε την laquoεπί του Όρους οmicroιλίαraquo και στο όρος Θαβώρ οιmicroαθητές είχαν την ευκαιρία να ζήσουν τη θεϊκή δόξα του Χριστού(Μεταmicroόρφωση του Κυρίου)

Ναζαρέτ Ήταν ένα microικρό αγροτικό και ποιmicroενικό χωριό3 150-200κατοίκων Ο Χριστός και ο θετός πατέρας του Ιωσήφ ήταν ξυλουρ-γοί και οικοδόmicroοι Έφτιαχναν ξύλινες κατασκευές (έπιπλα κάραεργαλεία) τις οποίες πουλούσαν και σε άλλες πόλεις της Γαλιλαί-ας όπως στη Γιαφία ή Γαβά σε απόσταση 2-3 χmicro από τη Ναζα-ρέτ και στη microεγαλύτερη πόλη Σέπφωρις (25000 χιλιάδες κάτοι-κοι) Στις πόλεις αυτές ο Χριστός είχε την ευκαιρία να παρακο-λουθήσει τη λατρεία στις συναγωγές και να γνωρίσει τη ζωή τωνπόλεων

Από το microάθηmicroα πληροφορηθήκαmicroε τι έκαναν και πώς συmicroπεριφέ-ρονταν οι Ισραηλίτες microέσα στο Ναό (ερώτ 1) Πώς σας φαίνονταιόλα αυτά Πώς θα τα χαρακτηρίζατεΗ συmicroπεριφορά των Ισραηλιτών ήταν απόλυτα φυσιολογική Ο χώ-ρος του Ναού ήταν ιερός αφού σύmicroφωνα microε τις αντιλήψεις τουςήταν ο τόπος που είχε επιλέξει ο Θεός για να κατοικεί Η λατρείαήταν πολύ καλά οργανωmicroένη έτσι ώστε να δοξάζεται ο ∆ηmicroιουργόςΘεός συνεχώς Οι πιστοί έδειχναν ιδιαίτερο σεβασmicroό και συmicromicroετεί-χαν ενεργά στη λατρεία του Θεού δείχνοντας την αγάπη την αφο-σίωση και την ευγνωmicroοσύνη τους στο πρόσωπό του για όσα τουςπρόσφερε καθηmicroερινά

Tη microεγάλη επιθυmicroία κάθε Ισραηλίτη να βρεθεί έστω και microία φοράστη ζωή του ως προσκυνητής στο Ναό της Ιερουσαλήmicro πώς τηνκρίνετε και πώς τη δικαιολογείτεΗ επιθυmicroία αυτή ήταν απόλυτα φυσιολογική καθώς ο Ναός ήταν ηεπίγεια κατοικία του Θεού ή ένα κοmicromicroάτι του ουρανού που ακου-microπούσε στη γη Στο χώρο αυτόν ένιωθαν έντονα την παρουσία τουΘεού ενδυναmicroώνονταν πνευmicroατικά και έβρισκαν παρηγοριά από ταπροβλήmicroατα και τα βάσανά τους Γιrsquo αυτό άλλωστε επιδίωκαν ναmicroεταβούν στο χώρο αυτόν έστω microία φορά στη ζωή τους για να συmicro-microετάσχουν στις λατρευτικές εκδηλώσεις που γίνονταν εκεί

1

2

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

3 Ποιmicroενικό χωριό Χωριό microε βοσκούς

final1 8-06-06 1108 Page 18

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

19

Λόφος Ο τόπος αυτός ήταν ο λόφος Μωριά όπου διατάχτηκε να πο-ρευτεί ο πατριάρχης Αβραάmicro για να θυσιάσει το microονάκριβο γιο τουΙσαάκ Συνεπώς εκεί υπήρχε από παλιά θυσιαστήριο

Σολοmicroώντας (966-926 πχ) Ένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ γιος του

∆ιαβάστε ξανά τι σκέφτονταν και τι αισθάνονταν για το Ναό οι ευσε-βείς Ισραηλίτες (ερώτ 1) και γράψτε microε λίγα λόγια τις εντυπώσειςκαι τις κρίσεις σας γιrsquo αυτάΠροκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση σε όλους η επιθυmicroία των Ισραηλιτώνσε όποιο microέρος της γης και αν βρίσκονταν να επισκεφτούν αυτόν τοχώρο Η επιθυmicroία αυτή δικαιολογείται για δύο λόγους α) Στο Ναόαυτόν αισθάνονταν ότι ο Θεός βρίσκεται ανάmicroεσά τους β) Ήταν τοορατό σηmicroάδι της ενότητας του λαού αυτού Ειδικά οι Ισραηλίτες της∆ιασποράς πίστευαν ότι η παρουσία τους στο χώρο αυτόν σφυρη-λατούσε την εθνική τους συνείδησηΕίναι επίσης αξιοθαύmicroαστος ο σεβασmicroός microε τον οποίο προσέρχο-νταν στο Ναό όπως και η ενεργή συmicromicroετοχή τους στις λατρευτικέςεκδηλώσεις Με αυτό τον τρόπο έδειχναν την αγάπη και την ευγνω-microοσύνη τους απέναντι στο Θεό και παράλληλα αντλούσανδύναmicroη ώστε να επιβιώσουν ως έθνος ανάmicroεσα σε τόσους ειδω-λολατρικούς λαούς ∆ιαπιστώνουmicroε ότι ο Ναός ήταν εκτός από θρησκευτικό κέντρο ο-ρατό σηmicroάδι της πολιτικής και κοινωνικής ενότητας των Ισραηλιτώνόλου του κόσmicroου

Οι πληροφορίες που έχουmicroε για τη Γαλιλαία (ερώτ 4) πόσο ση-microαντικές νοmicroίζετε ότι θα microας είναι στα microαθήmicroατα της φετινής χρο-νιάς που θα ασχοληθούmicroε microε τη ζωή και το έργο του Χριστού Οι πληροφορίες αυτές είναι ιδιαίτερα σηmicroαντικές καθώς microας πλη-ροφορούν γιατί ο Χριστός προτιmicroούσε τη Γαλιλαία ειδικά τον πρώτοκαιρό ως χώρο δράσης του Οι λόγοι ήταν ότι βρισκόταν microακριάαπό τα Ιεροσόλυmicroα ndashτο κέντρο της θρησκευτικής ηγεσίαςndash οι άν-θρωποι ήταν απλοί και καταδεκτικοί αλλά κυρίως επειδή ήταν συ-γκοινωνιακός κόmicroβος που συνέδεε διαφορετικές χώρες και ση-microαντικούς πολιτισmicroούς Έτσι ο Χριστός είχε τη δυνατότητα να βρει ανε-microπόδιστα πολλούς και πρόθυmicroους ακροατές των κηρυγmicroάτων του

4

3

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 19

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

20

∆αβίδ που φηmicroιζόταν για τη σοφία του Στα σαράντα χρόνια της βασι-λείας του το κράτος του Ισραήλ έφτασε στη microεγαλύτερή του ακmicroή Τοσηmicroαντικότερο έργο του ήταν η κτίση του Ναού που ολοκληρώθηκε σεεπτά χρόνια και στην οποία χρησιmicroοποιήθηκαν τα καλύτερα υλικά πουήρθαν από όλα τα microέρη του κόσmicroου Για να διοικεί καλύτερα χώρισε τοκράτος σε 12 διαmicroερίσmicroατα έκανε οχυρωmicroατικά έργα δηmicroιούργησεισχυρό στόλο και ανέπτυξε το εmicroπόριο microε όλο τον τότε γνωστό κόσmicroο

Λευίτες Η φυλή αυτή ήταν πολεmicroική Οι πόλεmicroοι για την κατάληψητης Χαναάν την αποδεκάτισαν και έmicroεινε ολιγοmicroελής Γιrsquo αυτό εξαιρέ-θηκε από τη διανοmicroή της Παλαιστίνης microεταξύ των φυλών Επειδή η φυλήπρόσφερε τις υπηρεσίες της σε δύσκολους χρόνους κατrsquo εντολή τουΘεού έλαβαν το προνόmicroιο να τον υπηρετούν στο Ναό Έτσι τα microέλη τηςφυλής εξασφάλισαν την καθηmicroερινή τους επιβίωση

Νόmicroος Στα εβραϊκά ονοmicroάζεται Τορά Σηmicroαίνει τη διδασκαλία που έ-δωσε ο Θεός στους ανθρώπους microε σκοπό αυτή να κατευθύνει τη δια-γωγή τους Αποτελείται από την Πεντάτευχο και από πλήθος διατάξεωνπου προστέθηκαν αργότερα και ρυθmicroίζουν microε κάθε λεπτοmicroέρεια τηνκαθηmicroερινή ζωή των ανθρώπων Οι διατάξεις αυτές αναφέρονται σεθέmicroατα οικογενειακά κοινωνικά οικονοmicroικά και λατρευτικά

Μεγάλο Συνέδριο Αποτελούνταν από 71 microέλη και ήταν το ανώτατονοmicroοθετικό διοικητικό και δικαστικό όργανο των Ισραηλιτών στα χρόνιατου Χριστού Σε αυτό συmicromicroετείχαν αρχιερείς Σαδδουκαίοι Φαρισαίοικαι γραmicromicroατείς

Πεντάτευχος Ονοmicroάζεται το σύνολο των πέντε πρώτων βιβλίων τηςΠαλαιάς ∆ιαθήκης (Γένεση Έξοδος Λευιτικό Αριθmicroοί ∆ευτερονόmicroιο)Η Πεντάτευχος περιλαmicroβάνει θεmicroελιώδεις θρησκευτικές και ηθικές δι-δασκαλίες όπως ο microονοθεϊσmicroός και ο ∆εκάλογος Συγγραφέας της Πε-ντατεύχου σύmicroφωνα microε την παράδοση θεωρείται ο Μωυσής

final1 8-06-06 1108 Page 20

21

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml infinrsquo ∆middot part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot IcircmiddotEgrave OcircEgrave paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute3

∆middot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι 27 και σε αυτά περιλαmicroβάνονται τα Ιστορικά οι Επιστολές καιη Αποκάλυψη του Ιωάννη

H AAacutersaquomiddot degUacutemiddotEcirclsaquoΑγία Γραφή είναι η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκηΤο θέmicroα τους Η Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλει τον ερχοmicroό τουΧριστού ενώ η Καινή ∆ιαθήκη περιγράφει τη ζωή του

∆Ocirc part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcircΟνοmicroάζεται η Καινή ∆ιαθήκη Η ονοmicroασία σηmicroαίνει το χαρmicroόσυνοmicroήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο

Tmiddot UacuteOgraveUgravemiddot AacuteUacutemiddotUgraveiquest IcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutemiddot AacuteEgravemiddot UgraveEuml ˙ˆlsaquo UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDaggerΓια δύο δεκαετίες microετά την Ανάληψη του Χριστού οι πρώτοι χρι-στιανοί microάθαιναν για το Χριστό είτε από την προφορική παράδοσηείτε από microικρές γραπτές συλλογές που κυκλοφορούσαν

radicEgrave Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο πρώτος που έγραψε ευαγγέλιο ήταν ο Μάρκος microετά ο Ματθαί-ος κατόπιν ο Λουκάς και τελευταίος ο Ιωάννης

∆middot trade˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest E˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddotΟνοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου και τουΛουκά γιατί παρουσιάζουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Μάλι-στα ο Μάρκος χρησιmicroοποιήθηκε ως πηγή από τους άλλους δύο

paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο Μάρκος σαν λιοντάρι ο Ματθαίος σαν άγγελος ο Λουκάς σανmicroοσχάρι και ο Ιωάννης σαν αετός

∆Ocirc sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute AOcircUcircUgravefiIumlˆOacuteΓράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά και αναφέρεται στη ζωή τηςπρώτης Εκκλησίας καθώς και στους ιεραποστολικούς αγώνες τωναποστόλων

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 21

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

22

Στα φετινά microαθήmicroατα θα γνωρίσουmicroε τη ζωή το έργο και τη διδασκαλίατου Χριστού έτσι όπως καταγράφονται στα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης1

1 paraOcircEgravemiddot AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι 27 Σε αυτά περιλαmicroβάνονταιανάλογα microε το περιεχόmicroενό τους τα Ιστορικά (5) οι Επιστολές (Επι-στολές Παύλου 14 και Καθολικές Επιστολές 7) και η Αποκάλυψη τουΙωάννη

2 paraOcircEgravemiddot Euml UcircmacrcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ paramiddotIumlmiddotEgraveiquest˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκη ονοmicroάζονται Βίβλος ή Αγία Γραφή Το θέmicroα τους είναι οι ενέργειες της αγάπης του Θεού για τη σωτηρίατου κόσmicroου

Στην Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλεται ο ερχοmicroός του Χριστούενώ στην Καινή ∆ιαθήκη ndashπου λέγεται και Ευαγγέλιοndash πληροφορού-microαστε για τη ζωή και το έργο του Χριστού καθώς και για τη microετάδοσητου Ευαγγελίου στον κόσmicroο Η λέξη Ευαγγέλιο (ευ + αγγελία = η καλήαγγελία) σηmicroαίνει Το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο Το βιβλίο που microας περιγράφει τη ζωή του Χριστού

3 paraOgrave˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Ο Χριστός στα τρία χρόνια της δράσης του δεν άφησε κανένα γραπτόκείmicroενο Από τη στιγmicroή της Ανάληψής του microέχρι το 51 microΧ που εmicroφα-νίζεται η πρώτη επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τους Θεσσα-λονικείς οι microαθητές καθώς και οι αυτήκοοι2 και αυτόπτες3 microάρτυρεςτου Χριστού αισθάνονταν ότι ο ∆άσκαλός τους ήταν ανάmicroεσά τουςΕπαναλάmicroβαναν τα λόγια του και θυmicroούνταν τα θαύmicroατα και τα Πάθητου Όλα αυτά αποτελούν την προφορική παράδοση

Λίγο microετά άρχισαν να εmicroφανίζονται microικρές γραπτές συλλογέςπου αναφέρονταν σε γεγονότα της ζωής του Χριστού και κυκλοφο-ρούσαν microεταξύ των πρώτων χριστιανών Αν και δε microας έχει διασωθείκαmicroία από τις συλλογές αυτές είναι βέβαιο ότι χρησιmicroοποιήθηκαν απότους ευαγγελιστές και τον απόστολο Παύλο Οι λόγοι δηmicroιουργίας τωνσυλλογών αυτών ήταν

1Καινή ∆ιαθήκη Είναι η καινούρια συmicroφωνία του Θεού microε τους ανθρώπους που έγινε microέσω τουΙησού Χριστού

2Αυτήκοοι Αυτοί που άκουσαν microε τα αυτιά τους3Αυτόπτες Αυτοί που είδαν microε τα microάτια τους

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 22

23

Για να διευκολυνθεί το έργο της διδαχής (διδασκαλίας) και της ιε-ραποστολής δηλαδή της microετάδοσης του Ευαγγελίου σε άλλουςλαούς

Για να προστατευτεί η αλήθεια για το Χριστό από εκείνους που ηθε-ληmicroένα την παραποιούσαν δηλαδή από τους αιρετικούς

4 ∆Ocirc UacuteOgraveUgraveOcirc Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcirc paraOcircEgraveOcirc˜ fiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave OcircDagger UgraveOcirc currenAacuteUacutemiddotbdquoAcirc paraOcircEgravemiddot Euml middotIacutersaquomiddotUgraveOcirc˘

Το πρώτο ευαγγέλιο γράφτηκε από το Μάρκο microαθητή του αποστό-λου Πέτρου Εκείνος έχοντας υπόψη του πολλές γραπτές συλλογέςέβαλε σε microια σειρά το υλικό τους και φρόντισε να παρουσιάσει ταιστορικά στοιχεία από τη ζωή του Χριστού έτσι ώστε να microην αmicroφισβη-τείται η ιστορικότητα του προσώπου του

Θα αναρωτιόταν κανείς γιατί πρωταρχικό microέληmicroα4 του Μάρκουήταν να αποδείξει ότι ο Χριστός ήταν ένα πραγmicroατικό ιστορικό πρό-σωπο Η απάντηση είναι ότι εκείνη την εποχή είχαν εmicroφανιστεί αιρετι-κοί που αmicroφισβητούσαν την πραγmicroατική ιστορία του Ιησού και microιλού-σαν για κάποιον laquoουράνιοraquo Χριστό ξεκοmicromicroένο από την επίγεια ζωή Το ευαγγέλιο αυτό είναι microικρό σε έκταση και γράφτηκε στη Ρώmicroη microετάτο microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλου και πριν από το 70microΧ ndash πιθανόν να γράφτηκε το 65 microΧ

5 parafiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave Ograve˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot iquestIumlIumlmiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot

Μεταξύ του 70-80 microΧ ο microαθητής του Χριστού και τελώνης Ματθαίοςγράφει το δικό του ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους Ισραηλίτεςχριστιανούς για να τους αποδείξει ότι ο αναmicroενόmicroενος από την Πα-λαιά ∆ιαθήκη Μεσσίας είναι ο Χριστός

Λίγο microετά γύρω στα 80-90 microΧ ο Λουκάς microαθητής του αποστό-λου Παύλου γράφει ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους χριστια-νούς πρώην ειδωλολάτρες Μέσα από ιστορικά γεγονότα δείχνει ότι οΧριστός είναι φίλος των ανθρώπων και ιδιαίτερα των φτωχών

Τελευταίος γράφει ευαγγέλιο ο αγαπηmicroένος microαθητής του Χριστούο Ιωάννης γύρω στα 90-100 microΧ Έχοντας υπόψη του τα τρία προη-γούmicroενα ευαγγέλια αναφέρει άγνωστες λεπτοmicroέρειες κάποιων περι-στατικών από τη ζωή του Χριστού και εξηγεί το βαθύτερο νόηmicroα τωνγεγονότων Στο ευαγγέλιο αυτό τονίζεται η αξία της αγάπης την οποίαοι χριστιανοί πρέπει να εκδηλώνουν έmicroπρακτα

4Μέληmicroα Η φροντίδα η έγνοια

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

final1 8-06-06 1108 Page 23

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

24

Τι είναι τελικά τα τέσσερα ευαγγέλια Τα ευαγγέλια δεν είναι βιο-γραφίες ούτε ρεπορτάζ για τη ζωή και το έργο του Χριστού Σε αυτάυπάρχουν Ιστορικά στοιχεία για τη ζωή του Χριστού Στοιχεία για τη ζωή των microαθητών και θεολογικές αναλύσεις της

διδασκαλίας του ∆ασκάλου τους ∆ιηγήσεις για τα Πάθη του Χριστού και για τις εmicroφανίσεις του microετά

την Ανάστασή του

6 paraOcircEgravemiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot OcircOacuteOcircIgraveiquest˙Ocirc˘IgraveAcirc Ucirc˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo

Συνοπτικά ονοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου καιτου Λουκά γιατί έχουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Οι ευαγγελι-στές Ματθαίος και Λουκάς στηρίχτηκαν στο ευαγγέλιο του Μάρκουπροσθέτοντας ότι επιπλέον γνώριζαν ∆ηλαδή το ευαγγέλιο του Μάρ-κου ήταν η κυριότερη πηγή γιrsquo αυτούςΟι ερευνητές τοποθετώντας τα τρία ευαγγέλια παράλληλα διαπίστω-σαν ότι το περιεχόmicroενό τους σε πολλά σηmicroεία είναι το ίδιο Γιrsquo αυτό ταονόmicroασαν συνοπτικά γιατί ρίχνοντας microια ταυτόχρονη microατιά (συν +όψη) έχουmicroε microια συνολική εικόνα του περιεχοmicroένου τους

7 paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜ UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml

Η χριστιανική τέχνη παριστάνει συmicroβολικά τους τέσσερις ευαγγελιστές Ο Ματθαίος σαν άγγελος ή άνθρωπος γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του

microε το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα της Γέννησης του Χριστού που αναγγέλλειο άγγελος στην Παναγία

Ο Μάρκος σαν λιοντάρι γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε το δυνα-microικό Ιωάννη τον Πρόδροmicroο στην έρηmicroο

Ο Λουκάς σαν microοσχάρι γιατί ξεκινάει τη διήγησή του microε τη θυσία τουmicroοσχαριού στο Ναό από τον πατέρα του Προδρόmicroου το Zαχαρία

Ο Ιωάννης σαν αετός γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε λόγια υψηλούπνευmicroατικού περιεχοmicroένου που microοιάζουν microε το πέταγmicroα του αετού

8 paraOcircEgraveOcirc UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveOcirc˘ sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ UgraveˆOacute paraUacuteiquestIacuteAcircˆOacute UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά Μας περιγρά-φει τη ζωή της πρώτης Εκκλησίας καθώς και τη διάδοση του Ευαγγε-λίου στον κόσmicroο (ιεραποστολή) Πιο συγκεκριmicroένα αναφέρει Την οmicroιλία του αποστόλου Πέτρου στο συγκεντρωmicroένο πλήθος την

ηmicroέρα της Πεντηκοστής

final1 8-06-06 1108 Page 24

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

25

Βρείτε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ 6 ολόκληρο το laquoΠάτερηmicroώνraquo και σηmicroειώστε ακριβώς την παραποmicroπή

Η Κυριακή Προσευχή βρίσκεται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κε-φάλαιο 6 στίχοι 9-13

Βρείτε και φέρτε πληροφορίες για τα ιερά βιβλία των παρακάτωmicroεγάλων θρησκειών ισλαmicroισmicroός βουδισmicroός ινδουισmicroός κοmicroφου-κιανισmicroός και ταοϊσmicroόςΣτον ισλαmicroισmicroό το Κοράνι είναι το ιερό βιβλίο που περιέχει το λόγοτου Θεού Η λέξη Κοράνιο προέρχεται σύmicroφωνα microε τους microουσουλ-microάνους θεολόγους από το laquoQursquo ranraquo (κραν) που σηmicroαίνει διαβάζωΤο Κοράνιο αποτελεί για τους microουσουλmicroάνους τη φανέρωση τηςαιώνιας αλήθειας και της θέλησης του Θεού Προϋπήρχε αιώνιαmicroαζί microε το Θεό Το ιερό βιβλίο που κυκλοφορεί στα χέρια τωνανθρώπων θεωρείται αντίγραφο του ουράνιου πρωτοτύπουΠεριλαmicroβάνει 114 κεφάλαια που ονοmicroάζονται σούρες και εκτεί-νονται σε 6200 στίχους

Σύmicroφωνα microε την ισλαmicroική παράδοση δόθηκε στο Μωάmicroεθ απότον άγγελο Γαβριήλ προκειmicroένου να βοηθήσει στη σωτηρία της αν-θρωπότητας

Στον ινδουισmicroό δεν έχουmicroε ένα ιερό βιβλίο όπως στο Ισλάmicro(Κοράνιο) και στο χριστιανισmicroό (Αγία Γραφή) Τα ιερά βιβλία τουινδουισmicroού είναι πολλά αλλά τα σπουδαιότερα είναι οι Βέδες και οιΟυπανισάδες

Βέδες Αποτελούν τη σηmicroαντικότερη συλλογή κειmicroένων για τουςινδουιστές Η λέξη veda σηmicroαίνει γνώση επιστήmicroη και συγγενεύειετυmicroολογικά microε το λατινικό ρήmicroα video (βλέπω) Οι Βέδες είναιγραmicromicroένες στα σανσκριτικά (αρχαία ινδική γλώσσα) σε έmicromicroετρολόγο και περιλαmicroβάνουν ύmicroνους και λατρευτικές διατάξεις

1

2

Τη δράση και το microαρτυρικό θάνατο του διακόνου Στεφάνου πουονοmicroάστηκε πρωτοmicroάρτυρας

Τη microεταστροφή του Παύλου δηλαδή τη στροφή του στο χριστιανι-σmicroό και τις περιοδείες του στον κόσmicroο

Την Αποστολική Σύνοδο στην Ιερουσαλήmicro το 49 microΧ

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 25

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

26

Ουπανισάδες Γράφτηκαν microεταξύ 800-500 πΧ Περιλαmicroβάνουνοmicroιλίες σύντοmicroους ύmicroνους γνωmicroικά ασκητών Κατά λέξη upanisadσηmicroαίνει laquoκάθοmicroαι κοντά σε κάποιονraquo σηmicroαίνει δηλαδή αυτό πουmicroαθαίνει κανείς καθισmicroένος στα πόδια ενός δασκάλου Τα κείmicroενααυτά έχουν microεγάλη αξία και αποτέλεσαν πηγή έmicroπνευσης για τουςΙνδούς

Στο βουδισmicroό το ιερό βιβλίο είναι ο κανόνας Πάλι που πήρε τηνονοmicroασία του από τη γλώσσα laquoπάλιraquo στην οποία έχει γραφεί Οκανόνας αυτός χωρίζεται σε τρία microέρη που ονοmicroάζονται Τιπιτάκαδηλαδή laquoΤρεις Κάλαθοιraquo (το καλάθι έχει την έννοια της microεταφοράςαπό χέρι σε χέρι από γενιά σε γενιά) Τα microέρη αυτά είναι α) Βινά-για Πιτάκα δηλαδή Κάλαθος της Πειθαρχίας β) Σούτα Πιτάκαδηλαδή Κάλαθος των Οmicroιλιών και γ) Αmicroπιντάmicroα Πιτάκα που περιέ-χει αναλύσεις ψυχολογικών και φιλοσοφικών όρων

Στον κοmicroφουκιανισmicroό το ιερό βιβλίο είναι τα Ανάλεκτα microια συλ-λογή λόγων του Κοmicroφούκιου Επίσης κάποια κείmicroενα που αποτε-λούν το λεγόmicroενο laquoκοmicroφουκιανό κανόναraquo και τα οποία αναφέρο-νται στη σοφία της κλασικής εποχής του κινεζικού πολιτισmicroούΣτον ταοϊσmicroό υπάρχει microια συλλογή κειmicroένων του 4ου πΧ αιώνα τοΤάο Τε Τσινγκ (το βιβλίο για το ταό και τη δύναmicroή του) που αποδί-δεται στο Λάο Τσε πρόσωπο αmicroφίβολης ιστορικής ύπαρξης

Βρείτε από την Kαινή ∆ιαθήκη τα παρακάτω χωρία των 4 ευαγγε-λίων Μτ 21 9 Μκ 11 9-10 Λκ 19 37-38 Ιω 12 12-13 Γράψτε τασε παράλληλες στήλες και εντοπίστε οmicroοιότητες και διαφορές πουέχουν microεταξύ τους Μτ 21 9 laquoΤα δε πλήθη του λαού όσα βάδιζαν microπροστά και όσα ακολουθού-σαν microε δυνατές φωνές έλεγαν ∆όξα στον απόγονο του ∆αβίδ πουπεριmicroέναmicroε ∆οξασmicroένος να είναι αυτός που έρχεται σταλmicroένοςαπό τον Κύριο ∆όξα σοι ας φωνάζουν δυνατά και οι άγγελοι στουςουρανούςraquo

Μκ11 9-10laquoΚαι εκείνοι που πήγαιναν εmicroπρός και εκείνοι που ακολουθούσαν

φώναζαν δυνατά και έλεγαν ∆όξα και ύmicroνος ανήκει στον απόγονοτου ∆αβίδ ευλογηmicroένος από το Θεό είναι αυτός που έρχεται σταλ-microένος από τον Κύριο Ευλογηmicroένη και δοξασmicroένη να είναι η βασι-λεία του προπάτορα microας ∆αβίδ που έρχεται και πρόκειται microετά απόλίγο να αναστηλωθεί microε εντολή και προς δόξα του Κυρίου που microας

3

final1 8-06-06 1108 Page 26

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

10

καθώς οι Ισραηλίτες αυτοί έρχονταν καθηmicroερινά σε επαφή microετους Έλληνες Υπάρχει και ένας Ισραηλίτης φιλόσοφος ο Φίλω-νας από την Αλεξάνδρεια

5 ∆middot macrUacutefiOacuteEgravemiddot Ocirc˘ curren˙EumlUcircAcirc Ocirc AtildeUacuteEgraveUcircUgravefi˜ UcircUgraveEumlOacute middotUgraveUacutersaquopermilmiddot UgraveOcirc˘ AcircEgraveIcircUacutemiddotUgraveOcircDaggerUcircAcirc ƒˆ-IgravemiddotEgraveOcircIcircUacutemiddotUgraversaquomiddot paraOcircEgravemiddot middotIcircUacuteEgravesbquoOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute Euml OcircIumlEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave UcircUgraveUacutemiddotUgraveEgraveˆUgraveEgraveIcirclsaquo Icircmiddot-UgraveiquestUcircUgravemiddotUcircEuml AcircIcircAcircrsaquo

Η Παλαιστίνη στα χρόνια του Χριστού ήταν υπόδουλη στους Ρωmicroαί-ους Η περιοχή αυτή ανήκε στην επαρχία της Συρίας όπου είχε τηνέδρα του ο Ρωmicroαίος διοικητής (ανθύπατος) Ο αντιπρόσωπος (επί-τροπος) του ανθύπατου της Συρίας στην Παλαιστίνη είχε ως έδρατην πόλη Καισάρεια Σύγχρονοι του Χριστού αυτοκράτορες ήταν οΟκταβιανός (27 πΧ-14 microΧ) και ο Τιβέριος (14-37 microΧ)

Η πολιτική των Ρωmicroαίων απέναντι στους ΙσραηλίτεςΟι Ρωmicroαίοι Υποχρέωναν τους Ισραηλίτες να πληρώνουν προσωπικό φόρο

στον αυτοκράτορα ∆ιατηρούσαν στρατιωτικές δυνάmicroεις σε πόλεις της Παλαιστίνης

(Καισάρεια Ιεροσόλυmicroα Καπερναούmicro) ∆ε δέχονταν τους Ισραηλίτες ως microισθοφόρους στο ρωmicroαϊκό στρατό Όρισαν τον Ηρώδη υποτελή2 βασιλιά της Ιουδαίας

6 paraOcircEgravemiddot UcircUgraveiquestUcircEuml IcircUacuteiquestUgraveEumlUcircmiddotOacute OcircEgrave ƒˆIgravemiddotrsaquoOcircEgrave middotcurrenOacutemiddotOacuteUgraveEgrave UcircUgraveEuml ıUacuteEumlUcircIcircAcircrsaquomiddot UgraveˆOacute πUcircUacutemiddotEuml-IumlEgraveUgraveOgraveOacute

Οι Ισραηλίτες που ζούσαν στην Παλαιστίνη αλλά και στη ∆ιασποράήταν πολύ αφοσιωmicroένοι στη θρησκεία τους και τηρούσαν τα ήθη καιτα έθιmicroά τους Γιrsquo αυτό ήρθαν σε συmicroφωνία microε τους Ρωmicroαίους και

Εξασφάλισαν το δικαίωmicroα να αναγνωρίζονται ως ιδιαίτερο έθνοςκαι η θρησκεία τους να επιτρέπεται σε όλη την αυτοκρατορία

Απαλλάχτηκαν από την υποχρέωση να λατρεύουν τον αυτοκράτο-ρα ως θεό Συmicroφώνησαν να προσφέρουν θυσίες στον αυτοκρά-τορα και στη Ρώmicroη δύο φορές την ηmicroέρα

Απαγορεύτηκε η λατρεία ειδωλολατρικών θεοτήτων στην Ιερου-σαλήmicro εκτός από το στρατώνα της ρωmicroαϊκής φρουράς

7 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute Euml IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotUgraveiquestUcircUgravemiddotUcircEuml UcircUgraveEuml macrOgraveUacutemiddot UgraveEumlOacuteAcircOcircmacrlsaquo UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger

2Υποτελής βασιλιάς Ο βασιλιάς που είναι υποχρεωmicroένος να πληρώνει φόρο σε κάποιον για να έχει

το αξίωmicroα αυτό Στην προκειmicroένη περίπτωση στους Ρωmicroαίους

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 10

11

Η κοινωνική και οικονοmicroική κατάσταση στην Παλαιστίνη ήταν η εξής Στην Ιερουσαλήmicro αφενός υπήρχε πολύς πλούτος που προερχό-

ταν από τις εισφορές των πιστών στο ναό και αφετέρου κυκλο-φορούσαν πολλοί ζητιάνοι

Αν και στη ρωmicroαϊκή αυτοκρατορία οι δούλοι ήταν ο microισός πληθυ-σmicroός στη χώρα των Ισραηλιτών ο αριθmicroός τους ήταν microικρός και ηmicroεταχείρισή τους πολύ καλή

Τα βασικά προϊόντα της χώρας ήταν το λάδι οι ελιές τα ψάριατο microέλι τα σιτηρά τα σταφύλια κά που εξάγονταν σε άλλεςεπαρχίες της αυτοκρατορίας

Για τα προϊόντα και τα εmicroπορεύmicroατα πλήρωναν φόρους τουςοποίους εισέπρατταν οι Ρωmicroαίοι Πλήρωναν επίσης και δασmicroούς3

στα τελωνεία τα οποία οι ρωmicroαϊκές Αρχές είχαν νοικιάσει σεεργολάβους Αυτοί εκmicroεταλλεύονταν τον κόσmicroο καθώς έπαιρνανπερισσότερα χρήmicroατα από τα κανονικά

Βρείτε στο χάρτη της χώρας των Ισραηλιτών και άλλα microέρη microε ελλη-νικά ονόmicroαταΆλλες πόλεις είναι η Ιόππη η Απολλωνία η Πτολεmicroαΐς η Αντιπα-τρίς η Νεάπολη η Ελευθερόπολις κά

Εξηγήστε γιατί η χώρα των Ισραηλιτών κατακτήθηκε από τόσουςλαούς πριν και microετά ΧριστόνΗ περιοχή της Παλαιστίνης ανέκαθεν αποτελούσε laquomicroήλον της έρι-δοςraquo των ισχυρών λαών κάθε εποχής γιατί η γεωπολιτική τηςθέση είχε τεράστια σηmicroασία Όπως βλέπουmicroε και στο χάρτη δια-σχίζεται από δύο οδούς που συνδέουν διαφορετικές χώρες καισηmicroαντικούς πολιτισmicroούς

Ποια συmicroπεράσmicroατα βγάζετε από την προνοmicroιακή θρησκευτικήmicroεταχείριση που είχαν οι Ισραηλίτες από τους Ρωmicroαίους κατακτη-τέςΗ microεταχείριση των Ισραηλιτών δεν ήταν προνοmicroιακή Άλλωστεκανένας κατακτητής δεν υποχωρεί αν δεν έχει συmicroφέρον Η ανα-γνώριση του δικαιώmicroατος να λατρεύουν οι Ισραηλίτες ελεύθερατο θεό τους ήταν αποτέλεσmicroα του αγώνα που έδωσαν και των

3∆ασmicroοί Φορολογία που επιβάλλεται στην εισαγωγή και στην εξαγωγή προϊόντων και εισπράττεται

από τα τελωνεία

2

3

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

1

Ο Ελληνορωmicroαϊκός κόσmicroος την εποχή του Χριστού στη γη του Ισραήλ

final1 8-06-06 1108 Page 11

12

σκληρών διαπραγmicroατεύσεων microε τους Ρωmicroαίους Ας microην ξεχνάmicroεότι οι Ισραηλίτες επαναστατούσαν συνήθως για θρησκευτικούςλόγους Με τη στάση τους αυτή έδειξαν τη βαθιά τους πίστη στοΘεό την τιmicroή και το σεβασmicroό στην παράδοση των προγόνων τους Καθοριστικός παράγοντας ήταν και η συνέπειά τους απέναντι στιςθρησκευτικές τους υποχρεώσεις που γινόταν αντιληπτή και απότους άλλους λαούς Σας δίνονται τα παρακάτω στοιχεία για τους Ισραηλίτες στηνεποχή του Χριστού (σχετικά microε την οικονοmicroική και κοινωνική κατά-σταση)

α αρκετοί ήταν πλούσιοι β οι περισσότεροι ήταν έmicroποροι γ οι περισσότεροι ήταν γεωργοί δ οι κρατούντες και οι υποστηρικτές τους βρίσκονταν στην ίδια

οικονοmicroική και κοινωνική κατάστασηε οι περισσότεροι microόλις τα κατάφερναν να ζουν

Με βάση το γράφηmicroα του microαθήmicroατος υπογραmicromicroίστε ποια στοιχείαείναι κατά τη γνώmicroη σας σωστά

α αρκετοί ήταν πλούσιοι β οι περισσότεροι ήταν έmicroποροι γ οι περισσότεροι ήταν γεωργοί δ οι κρατούντες και οι υποστηρικτές τους βρίσκονταν στην ίδια

οικονοmicroική και κοινωνική κατάστασηε οι περισσότεροι microόλις τα κατάφερναν να ζουν

Φιλισταίοι Λαός του Αιγαίου που εγκαταστάθηκε στην περιοχήτης Παλαιστίνης το 12ο αι πΧ Σύmicroφωνα microε microια βιβλική παράδοσηπροέρχονταν από την περιοχή της Κρήτης Φαίνεται πως ο λαόςαυτός ανήκε στους laquoλαούς της Θάλασσαςraquo που αφού λεηλάτησανπολλές περιοχές της Μεσογείου εγκαταστάθηκαν στην ΠαλαιστίνηΣτην περιοχή αυτή δηmicroιουργήθηκε microια συνοmicroοσπονδία πέντε πόλεωνγνωστή ως Φιλιστία ή γη των Φιλισταίων Οι Φιλισταίοι συγκρούστη-καν microε τους Ισραηλίτες και καρπός αυτής της σύγκρουσης φαίνεταινα είναι και ο θρύλος του Σαmicroψών Η παρακmicroή τους αρχίζει από την

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

4

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 12

Ο Ελληνορωmicroαϊκός κόσmicroος την εποχή του Χριστού στη γη του Ισραήλ

13

εποχή που νικήθηκαν από το βασιλιά ∆αβίδ ∆εν έχουν σωθεί κείmicroε-να microε τη φιλισταϊκή γλώσσα microε αποτέλεσmicroα να γνωρίζουmicroε λίγαπράγmicroατα γιrsquo αυτούς

Νεκρά Θάλασσα (Νεκρή Θάλασσα) Περίκλειστη αλmicroυρή λίmicroνη τηςΜέσης Ανατολής ανάmicroεσα στο Ισραήλ και στην Ιορδανία η οποίαβρίσκεται 400 περίπου microέτρα χαmicroηλότερα από τη στάθmicroη της θάλασ-σας Η ονοmicroασία της οφείλεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχει βλάστη-ση στις όχθες της ούτε ζωντανός οργανισmicroός (ψάρια) στα νερά τηςλόγω της microεγάλης περιεκτικότητας σε αλάτι (25 περίπου) Αυτό έχειως αποτέλεσmicroα οι κολυmicroβητές να παραmicroένουν στην επιφάνεια τηςθάλασσας χωρίς να κινδυνεύουν να βυθιστούν γιατί η άνωση τουςκρατάει στην επιφάνεια του νερού

Μακκαβαϊκή επανάσταση Ο Μέγας Αλέξανδρος φέρθηκε microεκαλοσύνη στους Ιουδαίους και την ίδια τακτική ακολούθησαν και οιδιάδοχοί του Πτολεmicroαίοι Όταν πήραν την Παλαιστίνη οι Σελευκίδεςκαταδίωξαν τη λατρεία του Θεού και απαγόρεψαν στους Ιουδαίουςνα ασκούν ελεύθερα τα θρησκευτικά τους καθήκοντα Ο βασιλιάςΑντίοχος ∆rsquo ο Επιφανής τούς υποχρέωσε να θυσιάζουν στα είδωλαΟ ιερέας Ματταθίας και οι απόγονοί του που ονοmicroάστηκαν Μακκα-βαίοι (microακκαmicroπά = σφυρί) αντέδρασαν Έτσι ξέσπασε η Μακκαβαϊκήεπανάσταση και microετά από σκληρούς αγώνες ελευθερώθηκε η Παλαι-στίνη Οι Μακκαβαίοι θεωρούνται από την Εκκλησία microας άγιοι

final1 8-06-06 1108 Page 13

14

radic iexclmiddotfi˜ UcircUgravemiddot IAcircUacuteOcircUcircfiIuml˘Igravemiddot Xτίστηκε τρεις φορές ο πρώτος ναός από το Σολοmicroώντα ο δεύ-τερος από τους Ισραηλίτες που επέστρεψαν από τη Βαβυλώνα καιο τρίτος από τον Ηρώδη το Μέγα

H IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UcircUgraveOcirc NmiddotfiΣτο ναό υπήρχαν πολλοί ιερείς που τελούσαν τη λατρεία Κα-θηmicroερινά τον επισκέπτονταν χιλιάδες πιστοί που συmicromicroετείχανενεργά στη λατρευτική ζωή

∆Egrave currenOacuteEgraveˆımiddotOacute OcircEgrave IUcircUacutemiddotEumlIumlrsaquoUgraveAcirc˜ AacuteEgravemiddot UgraveOcirc NmiddotfiΟ Ναός ήταν η επίγεια κατοικία του Θεού και θεωρούνταν χώροςιερός

OEgrave sbquomiddotUcircEgraveIcirccurren˜ middotUacutemacrcurren˜ UgraveEuml˜ EgraveUcircUacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ rsaquoUcircUgraveEuml˜Ήταν η πίστη στον ένα Θεό η υπακοή στο Νόmicroο και ο Ναός τηςΙερουσαλήmicro που ένωνε το λαό

H middotIacutersaquomiddot UgraveOcirc˘ iexclfiIgraveOcirc˘Οι Ισραηλίτες τηρούσαν το Νόmicroο επειδή τον σέβονταν Πρόβληmicroαήταν πάντοτε η σωστή ερmicroηνεία του

OEgrave ıUacuteEumlUcircIcircAcirc˘UgraveEgraveIcirccurren˜ OcircIgraveiquestpermilAcirc˜ UcircUgraveOcirc IUcircUacutemiddotlsaquoIumlΉταν οι Φαρισαίοι οι Σαδδουκαίοι και οι Ζηλωτές

H permilUacuteiquestUcircEuml UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger UcircUgraveEuml degmiddotIumlEgraveIumlmiddotrsaquomiddotΣτην περιοχή αυτή υπήρχαν οι πόλεις Καπερναούmicro και Ναζαρέτκαι το όρος Θαβώρ Εκεί ο Χριστός βρήκε τους microαθητές του δίδα-ξε σηmicroαντικά πράγmicroατα και έκανε καταπληκτικά θαύmicroατα Η προτί-microηση του Χριστού στην περιοχή αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι οικάτοικοί της ήταν καταδεκτικοί και πρόθυmicroοι να τον ακούσουν

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

radic IUcircUacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ IcircfiUcircIgraveOcirc˜ UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger2

final1 8-06-06 1108 Page 14

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

15

1 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute Ocirc iexclmiddotfi˜ UgraveEuml˜ πAcircUacuteOcirc˘UcircmiddotIumllsaquoIgrave UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger Ograve˜UgraveAcircIumlOcircDaggerUcircmiddotOacute AcircIcircAcircrsaquo UgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveOcirc˘˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave rsaquoUcircUgraveAcirc˘middotOacute IcircmiddotEgrave UgraveEgrave currenOacuteEgraveˆımiddotOacute AacuteEgraversquomiddot˘UgravefiOacute OcircEgrave πUcircUacutemiddotEumlIumlrsaquoUgraveAcirc˜

Στα χρόνια του Χριστού πρόκειται για τον τρίτο Ναό Ο Ναός ήταν χτι-σmicroένος πάνω σε λόφο στην Ιερουσαλήmicro Η προϊστορία του Ναούείναι η εξής Ο πρώτος Ναός χτίστηκε από το βασιλιά Σολοmicroώντα το 962-955 πΧ

και γκρεmicroίστηκε από τους Βαβυλώνιους το 587 πΧ Ο δεύτερος Ναός χτίστηκε το 515 πΧ όταν ο Πέρσης βασιλιάς

Κύρος επέτρεψε στους Ισραηλίτες να γυρίσουν στην πατρίδα τους Ο τρίτος Ναός αποτελεί ανακαίνιση1 και επέκταση του δεύτερου

Nαού Οι εργασίες ξεκίνησαν το 20 πΧ στα χρόνια του Ηρώδη τουΜεγάλου και τελείωσαν το 65 microΧ δηλαδή διάρκεσαν 85 χρόνιαΤο τραγικό είναι ότι πέντε χρόνια microετά δηλαδή το 70 microΧ οι Ρωmicroαίοικατέστρεψαν το Ναό επειδή οι Ισραηλίτες επαναστάτησαν

Τα microέρη του Ναού Ο Ναός χωριζόταν στο Ιερό στην αυλή των ειδωλολατρών στην αυλήτων γυναικών όπου πήγαιναν όχι microόνο γυναίκες αλλά και άντρες καιστην αυλή των αντρών Οι ιερείς Ήταν πολυάριθmicroοι και φρόντιζαν για την τέλεση της λατρείας Φορού-σαν άσπρες στολές και κυκλοφορούσαν ξυπόλυτοι Πρόσφεραν θυ-σίες ζώων όλη την ηmicroέρα

Οι πιστοί Συmicromicroετείχαν ενεργά στη λατρευτική ζωή (προσευχή ψαλmicroοί θρη-σκευτικοί χοροί) Πρόσφεραν θυσίες ζώων και καρπών και έλεγαντα προβλήmicroατά τους στους ιερείς που τους άκουγαν microε microεγάληπροσοχή

Τι πίστευαν για το ΝαόΟ Ναός ήταν το σπίτι του Θεού δηλαδή ένα κοmicromicroάτι του ουρανούπου ακουmicroπούσε στη γη Όνειρο κάθε Ισραηλίτη ήταν να επισκεφτείmicroία φορά τουλάχιστον στη ζωή του το χώρο αυτόν και να πάρει microέροςστις λατρευτικές εκδηλώσεις

1Ανακαίνιση Βελτίωση επιδιόρθωση παλαιού κτιρίου

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 15

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

16

2 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger Euml IcircOcircEgraveOacutefiUgraveEumlUgravemiddot UgraveˆOacute EgraveUcircUgraveOgraveOacute πUcirc-UacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveOgraveOacute Ograve˜ AcircIcircpermilEumlIumlˆOacutefiUgravemiddotOacute Euml Acirc˘UcirccurrensbquoAcircEgraveiquest UgraveOcirc˘˜ IcircmiddotEgrave OcircEgraveOcirc UacutefiIumlOcirc currenmiddotEgrave˙AcircUcircAcirc middot˘Ugraveiquest Euml trade˘OacutemiddotAacuteˆAacutelsaquo UgravefiUcircOcirc UcircUgraveEumlOacute middotUgraveUacutersaquopermilmiddot UgraveOcirc˘˜ fiUcircOcirc IcircmiddotEgrave UcircUgraveEuml centEgravemiddotUcircOcirc-Uacuteiquest

Η σύνθεση της ισραηλιτικής κοινότητας ήταν Oι απλοί άνθρωποι και οι προσήλυτοι2

Oι Λευίτες δηλαδή το βοηθητικό προσωπικό οι ιερείς και οι ραβί-νοι δηλαδή οι δάσκαλοι του Νόmicroου

Ο αρχιερέας του Ναού που ήταν ο εκπρόσωπος των Ισραηλιτώνστους Ρωmicroαίους

Οι βασικές αρχές της ισραηλιτικής πίστης ήταν Η οmicroολογία στον έναν και αληθινό Θεό Η υπακοή στο Νόmicroο του Θεού Ο Ναός της Ιερουσαλήmicro που ένωνε όλους τους Ισραηλίτες Η ενότητα λαού και θρησκείας

Η αξία του Νόmicroου στη ζωή των Ισραηλιτών Οι Ισραηλίτες ήταν περήφανοι για το Νόmicroο του Θεού και για την υπο-

χρέωσή τους να τον τηρούν Η υπακοή στο Νόmicroο του Θεού δεν ήταν αποτέλεσmicroα φόβου αλλά

σεβασmicroού και αγάπης γιrsquo αυτόν Σοβαρό ζήτηmicroα για τους Ισραηλίτες ήταν η σωστή ερmicroηνεία του

Νόmicroου Ο Νόmicroος microεταξύ των άλλων επέβαλλε την τήρηση του Σαββάτου και

τη συmicromicroετοχή στις microεγάλες γιορτές (Πάσχα Σκηνοπηγία Πεντηκο-στή κά)

Η ΣυναγωγήΣυναγωγές υπήρχαν παντού ακόmicroη και στην Ιερουσαλήmicro Ήταν τόποςσυγκέντρωσης των Ισραηλιτών και υπενθύmicroισης της πίστης και τηςενότητάς τους

3 tradeUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger ˘lsaquoUacutemacrmiddotOacute ıUacuteEumlUcircIcircAcirc˘UgraveEgraveIcirccurren˜ OcircIgraveiquestpermilAcirc˜ ∆Egrave IacutecurrenUacuteOcirc˘IgraveAcirc AacuteEgraversquo middot˘Ugravecurren˜ IcircmiddotEgrave Ograve˜ AcircIcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave Euml permilUacuteiquestUcircEuml UgraveOcirc˘˜

Στα χρόνια του Χριστού υπήρχαν οι εξής θρησκευτικές οmicroάδες 1 Οι Φαρισαίοι (το όνοmicroά τους σηmicroαίνει laquoξεχωριστοίraquo) Ήταν θρησκευ-

τικό κίνηmicroα microε αρχηγούς ραβίνους (νοmicroοδιδασκάλους) Πίστευαν στοΝόmicroο και στους Προφήτες Γνώρισmicroά τους ήταν η ακριβής τήρηση

2 Προσήλυτοι Είναι αυτοί που εγκατέλειψαν τη θρησκεία τους και πίστεψαν στην ισραηλιτική

final1 8-06-06 1108 Page 16

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

17

των εντολών του Θεού που πολλές φορές έφτανε σε υπερβολέςΉταν επιφυλακτικοί απέναντι στους Ρωmicroαίους αλλά δεν είχαν ποτέεπαναστατήσει εναντίον τους Οι περισσότεροι ασχολούνταν microε τοεmicroπόριο και γνώριζαν microεγάλη εκτίmicroηση από το λαό Όmicroως περι-φρονούσαν τους απλούς ανθρώπους όπως φανερώνει και τοόνοmicroά τους (χωρισmicroένοι ξεχωριστοί) Στα χρόνια του Χριστού ήτανγύρω στις 6000

2 Οι Σαδδουκαίοι Το όνοmicroά τους προέρχεται από τον πρώτο αρχιε-ρέα του Ναού στα χρόνια του Σολοmicroώντα το Σαδδώκ Ήταν οι αρι-στοκράτες της ισραηλιτικής κοινότητας Οι αρχιερείς και τα microέλητου Μεγάλου Συνεδρίου προέρχονταν από αυτούς Η σηmicroαντικό-τερη φροντίδα τους ήταν η διαχείριση της τεράστιας περιουσίαςτου Ναού Στα θρησκευτικά θέmicroατα ήταν συντηρητικοί και στηρίζο-νταν microόνο στην Πεντάτευχο Είχαν καλές σχέσεις microε τους Ρωmicroαί-ους για να διατηρήσουν τον πλούτο τους microε συνέπεια να γίνουνmicroισητοί στο λαό

3 Οι Ζηλωτές Μισούσαν και πολεmicroούσαν τους Ρωmicroαίους Έmicroοιαζανmicroε τους Φαρισαίους και πίστευαν ότι microε τον ένοπλο αγώνα θα έρθειη Βασιλεία του Θεού

4 radic πEumlUcircOcircDagger˜ currenpermilUacutemiddotUcircAcirc Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UcircUgraveEuml degmiddotIumlEgraveIumlmiddotrsaquomiddot ∆Egrave UgraveOcirc EgravepermilEgravemiddotrsaquoUgraveAcircUacuteOcirc AcircrsaquomacrAcirc middot˘Ugravelsaquo EumlAcircUacuteEgraveOcircmacrlsaquo

Κέντρο της περιοχής αυτής ήταν η λίmicroνη της Γεννησαρέτ γύρω απότην οποία υπήρχαν οι πόλεις Καπερναούmicro και Ναζαρέτ και το όροςΘαβώρ

Καπερναούmicro Η πόλη αυτή είχε 1000-2000 κατοίκους Σε αυτήδίδαξε πολλές φορές ο Χριστός διηγήθηκε τις πιο ωραίες παρα-βολές και έκανε πολλά θαύmicroατα Στην πόλη αυτή κάλεσε τουςπρώτους microαθητές του τον Πέτρο τον Ανδρέα τον Ιάκωβο τονΙωάννη και τον τελώνη Ματθαίο

Τα χαρακτηριστικά της πόλης αυτής Ο πληθυσmicroός της ήτανανάmicroεικτος δηλαδή ειδωλολάτρες και Ισραηλίτες και ένα microεγάλοmicroέρος του ήταν ψαράδες Οι άνθρωποι ήταν απλοί και καταδεκτι-κοί Μεταξύ τους υπήρχαν και πολλοί επαναστάτες αγωνιστέςκατά των Ρωmicroαίων Όλοι οι microαθητές του Χριστού ήταν Γαλιλαίοιεκτός από τον Ιούδα Από την περιοχή αυτή ξεκίνησε ο Χριστός

final1 8-06-06 1108 Page 17

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

18

εδώ εκφώνησε την laquoεπί του Όρους οmicroιλίαraquo και στο όρος Θαβώρ οιmicroαθητές είχαν την ευκαιρία να ζήσουν τη θεϊκή δόξα του Χριστού(Μεταmicroόρφωση του Κυρίου)

Ναζαρέτ Ήταν ένα microικρό αγροτικό και ποιmicroενικό χωριό3 150-200κατοίκων Ο Χριστός και ο θετός πατέρας του Ιωσήφ ήταν ξυλουρ-γοί και οικοδόmicroοι Έφτιαχναν ξύλινες κατασκευές (έπιπλα κάραεργαλεία) τις οποίες πουλούσαν και σε άλλες πόλεις της Γαλιλαί-ας όπως στη Γιαφία ή Γαβά σε απόσταση 2-3 χmicro από τη Ναζα-ρέτ και στη microεγαλύτερη πόλη Σέπφωρις (25000 χιλιάδες κάτοι-κοι) Στις πόλεις αυτές ο Χριστός είχε την ευκαιρία να παρακο-λουθήσει τη λατρεία στις συναγωγές και να γνωρίσει τη ζωή τωνπόλεων

Από το microάθηmicroα πληροφορηθήκαmicroε τι έκαναν και πώς συmicroπεριφέ-ρονταν οι Ισραηλίτες microέσα στο Ναό (ερώτ 1) Πώς σας φαίνονταιόλα αυτά Πώς θα τα χαρακτηρίζατεΗ συmicroπεριφορά των Ισραηλιτών ήταν απόλυτα φυσιολογική Ο χώ-ρος του Ναού ήταν ιερός αφού σύmicroφωνα microε τις αντιλήψεις τουςήταν ο τόπος που είχε επιλέξει ο Θεός για να κατοικεί Η λατρείαήταν πολύ καλά οργανωmicroένη έτσι ώστε να δοξάζεται ο ∆ηmicroιουργόςΘεός συνεχώς Οι πιστοί έδειχναν ιδιαίτερο σεβασmicroό και συmicromicroετεί-χαν ενεργά στη λατρεία του Θεού δείχνοντας την αγάπη την αφο-σίωση και την ευγνωmicroοσύνη τους στο πρόσωπό του για όσα τουςπρόσφερε καθηmicroερινά

Tη microεγάλη επιθυmicroία κάθε Ισραηλίτη να βρεθεί έστω και microία φοράστη ζωή του ως προσκυνητής στο Ναό της Ιερουσαλήmicro πώς τηνκρίνετε και πώς τη δικαιολογείτεΗ επιθυmicroία αυτή ήταν απόλυτα φυσιολογική καθώς ο Ναός ήταν ηεπίγεια κατοικία του Θεού ή ένα κοmicromicroάτι του ουρανού που ακου-microπούσε στη γη Στο χώρο αυτόν ένιωθαν έντονα την παρουσία τουΘεού ενδυναmicroώνονταν πνευmicroατικά και έβρισκαν παρηγοριά από ταπροβλήmicroατα και τα βάσανά τους Γιrsquo αυτό άλλωστε επιδίωκαν ναmicroεταβούν στο χώρο αυτόν έστω microία φορά στη ζωή τους για να συmicro-microετάσχουν στις λατρευτικές εκδηλώσεις που γίνονταν εκεί

1

2

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

3 Ποιmicroενικό χωριό Χωριό microε βοσκούς

final1 8-06-06 1108 Page 18

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

19

Λόφος Ο τόπος αυτός ήταν ο λόφος Μωριά όπου διατάχτηκε να πο-ρευτεί ο πατριάρχης Αβραάmicro για να θυσιάσει το microονάκριβο γιο τουΙσαάκ Συνεπώς εκεί υπήρχε από παλιά θυσιαστήριο

Σολοmicroώντας (966-926 πχ) Ένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ γιος του

∆ιαβάστε ξανά τι σκέφτονταν και τι αισθάνονταν για το Ναό οι ευσε-βείς Ισραηλίτες (ερώτ 1) και γράψτε microε λίγα λόγια τις εντυπώσειςκαι τις κρίσεις σας γιrsquo αυτάΠροκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση σε όλους η επιθυmicroία των Ισραηλιτώνσε όποιο microέρος της γης και αν βρίσκονταν να επισκεφτούν αυτόν τοχώρο Η επιθυmicroία αυτή δικαιολογείται για δύο λόγους α) Στο Ναόαυτόν αισθάνονταν ότι ο Θεός βρίσκεται ανάmicroεσά τους β) Ήταν τοορατό σηmicroάδι της ενότητας του λαού αυτού Ειδικά οι Ισραηλίτες της∆ιασποράς πίστευαν ότι η παρουσία τους στο χώρο αυτόν σφυρη-λατούσε την εθνική τους συνείδησηΕίναι επίσης αξιοθαύmicroαστος ο σεβασmicroός microε τον οποίο προσέρχο-νταν στο Ναό όπως και η ενεργή συmicromicroετοχή τους στις λατρευτικέςεκδηλώσεις Με αυτό τον τρόπο έδειχναν την αγάπη και την ευγνω-microοσύνη τους απέναντι στο Θεό και παράλληλα αντλούσανδύναmicroη ώστε να επιβιώσουν ως έθνος ανάmicroεσα σε τόσους ειδω-λολατρικούς λαούς ∆ιαπιστώνουmicroε ότι ο Ναός ήταν εκτός από θρησκευτικό κέντρο ο-ρατό σηmicroάδι της πολιτικής και κοινωνικής ενότητας των Ισραηλιτώνόλου του κόσmicroου

Οι πληροφορίες που έχουmicroε για τη Γαλιλαία (ερώτ 4) πόσο ση-microαντικές νοmicroίζετε ότι θα microας είναι στα microαθήmicroατα της φετινής χρο-νιάς που θα ασχοληθούmicroε microε τη ζωή και το έργο του Χριστού Οι πληροφορίες αυτές είναι ιδιαίτερα σηmicroαντικές καθώς microας πλη-ροφορούν γιατί ο Χριστός προτιmicroούσε τη Γαλιλαία ειδικά τον πρώτοκαιρό ως χώρο δράσης του Οι λόγοι ήταν ότι βρισκόταν microακριάαπό τα Ιεροσόλυmicroα ndashτο κέντρο της θρησκευτικής ηγεσίαςndash οι άν-θρωποι ήταν απλοί και καταδεκτικοί αλλά κυρίως επειδή ήταν συ-γκοινωνιακός κόmicroβος που συνέδεε διαφορετικές χώρες και ση-microαντικούς πολιτισmicroούς Έτσι ο Χριστός είχε τη δυνατότητα να βρει ανε-microπόδιστα πολλούς και πρόθυmicroους ακροατές των κηρυγmicroάτων του

4

3

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 19

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

20

∆αβίδ που φηmicroιζόταν για τη σοφία του Στα σαράντα χρόνια της βασι-λείας του το κράτος του Ισραήλ έφτασε στη microεγαλύτερή του ακmicroή Τοσηmicroαντικότερο έργο του ήταν η κτίση του Ναού που ολοκληρώθηκε σεεπτά χρόνια και στην οποία χρησιmicroοποιήθηκαν τα καλύτερα υλικά πουήρθαν από όλα τα microέρη του κόσmicroου Για να διοικεί καλύτερα χώρισε τοκράτος σε 12 διαmicroερίσmicroατα έκανε οχυρωmicroατικά έργα δηmicroιούργησεισχυρό στόλο και ανέπτυξε το εmicroπόριο microε όλο τον τότε γνωστό κόσmicroο

Λευίτες Η φυλή αυτή ήταν πολεmicroική Οι πόλεmicroοι για την κατάληψητης Χαναάν την αποδεκάτισαν και έmicroεινε ολιγοmicroελής Γιrsquo αυτό εξαιρέ-θηκε από τη διανοmicroή της Παλαιστίνης microεταξύ των φυλών Επειδή η φυλήπρόσφερε τις υπηρεσίες της σε δύσκολους χρόνους κατrsquo εντολή τουΘεού έλαβαν το προνόmicroιο να τον υπηρετούν στο Ναό Έτσι τα microέλη τηςφυλής εξασφάλισαν την καθηmicroερινή τους επιβίωση

Νόmicroος Στα εβραϊκά ονοmicroάζεται Τορά Σηmicroαίνει τη διδασκαλία που έ-δωσε ο Θεός στους ανθρώπους microε σκοπό αυτή να κατευθύνει τη δια-γωγή τους Αποτελείται από την Πεντάτευχο και από πλήθος διατάξεωνπου προστέθηκαν αργότερα και ρυθmicroίζουν microε κάθε λεπτοmicroέρεια τηνκαθηmicroερινή ζωή των ανθρώπων Οι διατάξεις αυτές αναφέρονται σεθέmicroατα οικογενειακά κοινωνικά οικονοmicroικά και λατρευτικά

Μεγάλο Συνέδριο Αποτελούνταν από 71 microέλη και ήταν το ανώτατονοmicroοθετικό διοικητικό και δικαστικό όργανο των Ισραηλιτών στα χρόνιατου Χριστού Σε αυτό συmicromicroετείχαν αρχιερείς Σαδδουκαίοι Φαρισαίοικαι γραmicromicroατείς

Πεντάτευχος Ονοmicroάζεται το σύνολο των πέντε πρώτων βιβλίων τηςΠαλαιάς ∆ιαθήκης (Γένεση Έξοδος Λευιτικό Αριθmicroοί ∆ευτερονόmicroιο)Η Πεντάτευχος περιλαmicroβάνει θεmicroελιώδεις θρησκευτικές και ηθικές δι-δασκαλίες όπως ο microονοθεϊσmicroός και ο ∆εκάλογος Συγγραφέας της Πε-ντατεύχου σύmicroφωνα microε την παράδοση θεωρείται ο Μωυσής

final1 8-06-06 1108 Page 20

21

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml infinrsquo ∆middot part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot IcircmiddotEgrave OcircEgrave paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute3

∆middot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι 27 και σε αυτά περιλαmicroβάνονται τα Ιστορικά οι Επιστολές καιη Αποκάλυψη του Ιωάννη

H AAacutersaquomiddot degUacutemiddotEcirclsaquoΑγία Γραφή είναι η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκηΤο θέmicroα τους Η Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλει τον ερχοmicroό τουΧριστού ενώ η Καινή ∆ιαθήκη περιγράφει τη ζωή του

∆Ocirc part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcircΟνοmicroάζεται η Καινή ∆ιαθήκη Η ονοmicroασία σηmicroαίνει το χαρmicroόσυνοmicroήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο

Tmiddot UacuteOgraveUgravemiddot AacuteUacutemiddotUgraveiquest IcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutemiddot AacuteEgravemiddot UgraveEuml ˙ˆlsaquo UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDaggerΓια δύο δεκαετίες microετά την Ανάληψη του Χριστού οι πρώτοι χρι-στιανοί microάθαιναν για το Χριστό είτε από την προφορική παράδοσηείτε από microικρές γραπτές συλλογές που κυκλοφορούσαν

radicEgrave Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο πρώτος που έγραψε ευαγγέλιο ήταν ο Μάρκος microετά ο Ματθαί-ος κατόπιν ο Λουκάς και τελευταίος ο Ιωάννης

∆middot trade˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest E˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddotΟνοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου και τουΛουκά γιατί παρουσιάζουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Μάλι-στα ο Μάρκος χρησιmicroοποιήθηκε ως πηγή από τους άλλους δύο

paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο Μάρκος σαν λιοντάρι ο Ματθαίος σαν άγγελος ο Λουκάς σανmicroοσχάρι και ο Ιωάννης σαν αετός

∆Ocirc sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute AOcircUcircUgravefiIumlˆOacuteΓράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά και αναφέρεται στη ζωή τηςπρώτης Εκκλησίας καθώς και στους ιεραποστολικούς αγώνες τωναποστόλων

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 21

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

22

Στα φετινά microαθήmicroατα θα γνωρίσουmicroε τη ζωή το έργο και τη διδασκαλίατου Χριστού έτσι όπως καταγράφονται στα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης1

1 paraOcircEgravemiddot AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι 27 Σε αυτά περιλαmicroβάνονταιανάλογα microε το περιεχόmicroενό τους τα Ιστορικά (5) οι Επιστολές (Επι-στολές Παύλου 14 και Καθολικές Επιστολές 7) και η Αποκάλυψη τουΙωάννη

2 paraOcircEgravemiddot Euml UcircmacrcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ paramiddotIumlmiddotEgraveiquest˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκη ονοmicroάζονται Βίβλος ή Αγία Γραφή Το θέmicroα τους είναι οι ενέργειες της αγάπης του Θεού για τη σωτηρίατου κόσmicroου

Στην Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλεται ο ερχοmicroός του Χριστούενώ στην Καινή ∆ιαθήκη ndashπου λέγεται και Ευαγγέλιοndash πληροφορού-microαστε για τη ζωή και το έργο του Χριστού καθώς και για τη microετάδοσητου Ευαγγελίου στον κόσmicroο Η λέξη Ευαγγέλιο (ευ + αγγελία = η καλήαγγελία) σηmicroαίνει Το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο Το βιβλίο που microας περιγράφει τη ζωή του Χριστού

3 paraOgrave˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Ο Χριστός στα τρία χρόνια της δράσης του δεν άφησε κανένα γραπτόκείmicroενο Από τη στιγmicroή της Ανάληψής του microέχρι το 51 microΧ που εmicroφα-νίζεται η πρώτη επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τους Θεσσα-λονικείς οι microαθητές καθώς και οι αυτήκοοι2 και αυτόπτες3 microάρτυρεςτου Χριστού αισθάνονταν ότι ο ∆άσκαλός τους ήταν ανάmicroεσά τουςΕπαναλάmicroβαναν τα λόγια του και θυmicroούνταν τα θαύmicroατα και τα Πάθητου Όλα αυτά αποτελούν την προφορική παράδοση

Λίγο microετά άρχισαν να εmicroφανίζονται microικρές γραπτές συλλογέςπου αναφέρονταν σε γεγονότα της ζωής του Χριστού και κυκλοφο-ρούσαν microεταξύ των πρώτων χριστιανών Αν και δε microας έχει διασωθείκαmicroία από τις συλλογές αυτές είναι βέβαιο ότι χρησιmicroοποιήθηκαν απότους ευαγγελιστές και τον απόστολο Παύλο Οι λόγοι δηmicroιουργίας τωνσυλλογών αυτών ήταν

1Καινή ∆ιαθήκη Είναι η καινούρια συmicroφωνία του Θεού microε τους ανθρώπους που έγινε microέσω τουΙησού Χριστού

2Αυτήκοοι Αυτοί που άκουσαν microε τα αυτιά τους3Αυτόπτες Αυτοί που είδαν microε τα microάτια τους

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 22

23

Για να διευκολυνθεί το έργο της διδαχής (διδασκαλίας) και της ιε-ραποστολής δηλαδή της microετάδοσης του Ευαγγελίου σε άλλουςλαούς

Για να προστατευτεί η αλήθεια για το Χριστό από εκείνους που ηθε-ληmicroένα την παραποιούσαν δηλαδή από τους αιρετικούς

4 ∆Ocirc UacuteOgraveUgraveOcirc Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcirc paraOcircEgraveOcirc˜ fiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave OcircDagger UgraveOcirc currenAacuteUacutemiddotbdquoAcirc paraOcircEgravemiddot Euml middotIacutersaquomiddotUgraveOcirc˘

Το πρώτο ευαγγέλιο γράφτηκε από το Μάρκο microαθητή του αποστό-λου Πέτρου Εκείνος έχοντας υπόψη του πολλές γραπτές συλλογέςέβαλε σε microια σειρά το υλικό τους και φρόντισε να παρουσιάσει ταιστορικά στοιχεία από τη ζωή του Χριστού έτσι ώστε να microην αmicroφισβη-τείται η ιστορικότητα του προσώπου του

Θα αναρωτιόταν κανείς γιατί πρωταρχικό microέληmicroα4 του Μάρκουήταν να αποδείξει ότι ο Χριστός ήταν ένα πραγmicroατικό ιστορικό πρό-σωπο Η απάντηση είναι ότι εκείνη την εποχή είχαν εmicroφανιστεί αιρετι-κοί που αmicroφισβητούσαν την πραγmicroατική ιστορία του Ιησού και microιλού-σαν για κάποιον laquoουράνιοraquo Χριστό ξεκοmicromicroένο από την επίγεια ζωή Το ευαγγέλιο αυτό είναι microικρό σε έκταση και γράφτηκε στη Ρώmicroη microετάτο microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλου και πριν από το 70microΧ ndash πιθανόν να γράφτηκε το 65 microΧ

5 parafiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave Ograve˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot iquestIumlIumlmiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot

Μεταξύ του 70-80 microΧ ο microαθητής του Χριστού και τελώνης Ματθαίοςγράφει το δικό του ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους Ισραηλίτεςχριστιανούς για να τους αποδείξει ότι ο αναmicroενόmicroενος από την Πα-λαιά ∆ιαθήκη Μεσσίας είναι ο Χριστός

Λίγο microετά γύρω στα 80-90 microΧ ο Λουκάς microαθητής του αποστό-λου Παύλου γράφει ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους χριστια-νούς πρώην ειδωλολάτρες Μέσα από ιστορικά γεγονότα δείχνει ότι οΧριστός είναι φίλος των ανθρώπων και ιδιαίτερα των φτωχών

Τελευταίος γράφει ευαγγέλιο ο αγαπηmicroένος microαθητής του Χριστούο Ιωάννης γύρω στα 90-100 microΧ Έχοντας υπόψη του τα τρία προη-γούmicroενα ευαγγέλια αναφέρει άγνωστες λεπτοmicroέρειες κάποιων περι-στατικών από τη ζωή του Χριστού και εξηγεί το βαθύτερο νόηmicroα τωνγεγονότων Στο ευαγγέλιο αυτό τονίζεται η αξία της αγάπης την οποίαοι χριστιανοί πρέπει να εκδηλώνουν έmicroπρακτα

4Μέληmicroα Η φροντίδα η έγνοια

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

final1 8-06-06 1108 Page 23

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

24

Τι είναι τελικά τα τέσσερα ευαγγέλια Τα ευαγγέλια δεν είναι βιο-γραφίες ούτε ρεπορτάζ για τη ζωή και το έργο του Χριστού Σε αυτάυπάρχουν Ιστορικά στοιχεία για τη ζωή του Χριστού Στοιχεία για τη ζωή των microαθητών και θεολογικές αναλύσεις της

διδασκαλίας του ∆ασκάλου τους ∆ιηγήσεις για τα Πάθη του Χριστού και για τις εmicroφανίσεις του microετά

την Ανάστασή του

6 paraOcircEgravemiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot OcircOacuteOcircIgraveiquest˙Ocirc˘IgraveAcirc Ucirc˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo

Συνοπτικά ονοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου καιτου Λουκά γιατί έχουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Οι ευαγγελι-στές Ματθαίος και Λουκάς στηρίχτηκαν στο ευαγγέλιο του Μάρκουπροσθέτοντας ότι επιπλέον γνώριζαν ∆ηλαδή το ευαγγέλιο του Μάρ-κου ήταν η κυριότερη πηγή γιrsquo αυτούςΟι ερευνητές τοποθετώντας τα τρία ευαγγέλια παράλληλα διαπίστω-σαν ότι το περιεχόmicroενό τους σε πολλά σηmicroεία είναι το ίδιο Γιrsquo αυτό ταονόmicroασαν συνοπτικά γιατί ρίχνοντας microια ταυτόχρονη microατιά (συν +όψη) έχουmicroε microια συνολική εικόνα του περιεχοmicroένου τους

7 paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜ UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml

Η χριστιανική τέχνη παριστάνει συmicroβολικά τους τέσσερις ευαγγελιστές Ο Ματθαίος σαν άγγελος ή άνθρωπος γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του

microε το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα της Γέννησης του Χριστού που αναγγέλλειο άγγελος στην Παναγία

Ο Μάρκος σαν λιοντάρι γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε το δυνα-microικό Ιωάννη τον Πρόδροmicroο στην έρηmicroο

Ο Λουκάς σαν microοσχάρι γιατί ξεκινάει τη διήγησή του microε τη θυσία τουmicroοσχαριού στο Ναό από τον πατέρα του Προδρόmicroου το Zαχαρία

Ο Ιωάννης σαν αετός γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε λόγια υψηλούπνευmicroατικού περιεχοmicroένου που microοιάζουν microε το πέταγmicroα του αετού

8 paraOcircEgraveOcirc UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveOcirc˘ sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ UgraveˆOacute paraUacuteiquestIacuteAcircˆOacute UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά Μας περιγρά-φει τη ζωή της πρώτης Εκκλησίας καθώς και τη διάδοση του Ευαγγε-λίου στον κόσmicroο (ιεραποστολή) Πιο συγκεκριmicroένα αναφέρει Την οmicroιλία του αποστόλου Πέτρου στο συγκεντρωmicroένο πλήθος την

ηmicroέρα της Πεντηκοστής

final1 8-06-06 1108 Page 24

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

25

Βρείτε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ 6 ολόκληρο το laquoΠάτερηmicroώνraquo και σηmicroειώστε ακριβώς την παραποmicroπή

Η Κυριακή Προσευχή βρίσκεται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κε-φάλαιο 6 στίχοι 9-13

Βρείτε και φέρτε πληροφορίες για τα ιερά βιβλία των παρακάτωmicroεγάλων θρησκειών ισλαmicroισmicroός βουδισmicroός ινδουισmicroός κοmicroφου-κιανισmicroός και ταοϊσmicroόςΣτον ισλαmicroισmicroό το Κοράνι είναι το ιερό βιβλίο που περιέχει το λόγοτου Θεού Η λέξη Κοράνιο προέρχεται σύmicroφωνα microε τους microουσουλ-microάνους θεολόγους από το laquoQursquo ranraquo (κραν) που σηmicroαίνει διαβάζωΤο Κοράνιο αποτελεί για τους microουσουλmicroάνους τη φανέρωση τηςαιώνιας αλήθειας και της θέλησης του Θεού Προϋπήρχε αιώνιαmicroαζί microε το Θεό Το ιερό βιβλίο που κυκλοφορεί στα χέρια τωνανθρώπων θεωρείται αντίγραφο του ουράνιου πρωτοτύπουΠεριλαmicroβάνει 114 κεφάλαια που ονοmicroάζονται σούρες και εκτεί-νονται σε 6200 στίχους

Σύmicroφωνα microε την ισλαmicroική παράδοση δόθηκε στο Μωάmicroεθ απότον άγγελο Γαβριήλ προκειmicroένου να βοηθήσει στη σωτηρία της αν-θρωπότητας

Στον ινδουισmicroό δεν έχουmicroε ένα ιερό βιβλίο όπως στο Ισλάmicro(Κοράνιο) και στο χριστιανισmicroό (Αγία Γραφή) Τα ιερά βιβλία τουινδουισmicroού είναι πολλά αλλά τα σπουδαιότερα είναι οι Βέδες και οιΟυπανισάδες

Βέδες Αποτελούν τη σηmicroαντικότερη συλλογή κειmicroένων για τουςινδουιστές Η λέξη veda σηmicroαίνει γνώση επιστήmicroη και συγγενεύειετυmicroολογικά microε το λατινικό ρήmicroα video (βλέπω) Οι Βέδες είναιγραmicromicroένες στα σανσκριτικά (αρχαία ινδική γλώσσα) σε έmicromicroετρολόγο και περιλαmicroβάνουν ύmicroνους και λατρευτικές διατάξεις

1

2

Τη δράση και το microαρτυρικό θάνατο του διακόνου Στεφάνου πουονοmicroάστηκε πρωτοmicroάρτυρας

Τη microεταστροφή του Παύλου δηλαδή τη στροφή του στο χριστιανι-σmicroό και τις περιοδείες του στον κόσmicroο

Την Αποστολική Σύνοδο στην Ιερουσαλήmicro το 49 microΧ

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 25

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

26

Ουπανισάδες Γράφτηκαν microεταξύ 800-500 πΧ Περιλαmicroβάνουνοmicroιλίες σύντοmicroους ύmicroνους γνωmicroικά ασκητών Κατά λέξη upanisadσηmicroαίνει laquoκάθοmicroαι κοντά σε κάποιονraquo σηmicroαίνει δηλαδή αυτό πουmicroαθαίνει κανείς καθισmicroένος στα πόδια ενός δασκάλου Τα κείmicroενααυτά έχουν microεγάλη αξία και αποτέλεσαν πηγή έmicroπνευσης για τουςΙνδούς

Στο βουδισmicroό το ιερό βιβλίο είναι ο κανόνας Πάλι που πήρε τηνονοmicroασία του από τη γλώσσα laquoπάλιraquo στην οποία έχει γραφεί Οκανόνας αυτός χωρίζεται σε τρία microέρη που ονοmicroάζονται Τιπιτάκαδηλαδή laquoΤρεις Κάλαθοιraquo (το καλάθι έχει την έννοια της microεταφοράςαπό χέρι σε χέρι από γενιά σε γενιά) Τα microέρη αυτά είναι α) Βινά-για Πιτάκα δηλαδή Κάλαθος της Πειθαρχίας β) Σούτα Πιτάκαδηλαδή Κάλαθος των Οmicroιλιών και γ) Αmicroπιντάmicroα Πιτάκα που περιέ-χει αναλύσεις ψυχολογικών και φιλοσοφικών όρων

Στον κοmicroφουκιανισmicroό το ιερό βιβλίο είναι τα Ανάλεκτα microια συλ-λογή λόγων του Κοmicroφούκιου Επίσης κάποια κείmicroενα που αποτε-λούν το λεγόmicroενο laquoκοmicroφουκιανό κανόναraquo και τα οποία αναφέρο-νται στη σοφία της κλασικής εποχής του κινεζικού πολιτισmicroούΣτον ταοϊσmicroό υπάρχει microια συλλογή κειmicroένων του 4ου πΧ αιώνα τοΤάο Τε Τσινγκ (το βιβλίο για το ταό και τη δύναmicroή του) που αποδί-δεται στο Λάο Τσε πρόσωπο αmicroφίβολης ιστορικής ύπαρξης

Βρείτε από την Kαινή ∆ιαθήκη τα παρακάτω χωρία των 4 ευαγγε-λίων Μτ 21 9 Μκ 11 9-10 Λκ 19 37-38 Ιω 12 12-13 Γράψτε τασε παράλληλες στήλες και εντοπίστε οmicroοιότητες και διαφορές πουέχουν microεταξύ τους Μτ 21 9 laquoΤα δε πλήθη του λαού όσα βάδιζαν microπροστά και όσα ακολουθού-σαν microε δυνατές φωνές έλεγαν ∆όξα στον απόγονο του ∆αβίδ πουπεριmicroέναmicroε ∆οξασmicroένος να είναι αυτός που έρχεται σταλmicroένοςαπό τον Κύριο ∆όξα σοι ας φωνάζουν δυνατά και οι άγγελοι στουςουρανούςraquo

Μκ11 9-10laquoΚαι εκείνοι που πήγαιναν εmicroπρός και εκείνοι που ακολουθούσαν

φώναζαν δυνατά και έλεγαν ∆όξα και ύmicroνος ανήκει στον απόγονοτου ∆αβίδ ευλογηmicroένος από το Θεό είναι αυτός που έρχεται σταλ-microένος από τον Κύριο Ευλογηmicroένη και δοξασmicroένη να είναι η βασι-λεία του προπάτορα microας ∆αβίδ που έρχεται και πρόκειται microετά απόλίγο να αναστηλωθεί microε εντολή και προς δόξα του Κυρίου που microας

3

final1 8-06-06 1108 Page 26

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

11

Η κοινωνική και οικονοmicroική κατάσταση στην Παλαιστίνη ήταν η εξής Στην Ιερουσαλήmicro αφενός υπήρχε πολύς πλούτος που προερχό-

ταν από τις εισφορές των πιστών στο ναό και αφετέρου κυκλο-φορούσαν πολλοί ζητιάνοι

Αν και στη ρωmicroαϊκή αυτοκρατορία οι δούλοι ήταν ο microισός πληθυ-σmicroός στη χώρα των Ισραηλιτών ο αριθmicroός τους ήταν microικρός και ηmicroεταχείρισή τους πολύ καλή

Τα βασικά προϊόντα της χώρας ήταν το λάδι οι ελιές τα ψάριατο microέλι τα σιτηρά τα σταφύλια κά που εξάγονταν σε άλλεςεπαρχίες της αυτοκρατορίας

Για τα προϊόντα και τα εmicroπορεύmicroατα πλήρωναν φόρους τουςοποίους εισέπρατταν οι Ρωmicroαίοι Πλήρωναν επίσης και δασmicroούς3

στα τελωνεία τα οποία οι ρωmicroαϊκές Αρχές είχαν νοικιάσει σεεργολάβους Αυτοί εκmicroεταλλεύονταν τον κόσmicroο καθώς έπαιρνανπερισσότερα χρήmicroατα από τα κανονικά

Βρείτε στο χάρτη της χώρας των Ισραηλιτών και άλλα microέρη microε ελλη-νικά ονόmicroαταΆλλες πόλεις είναι η Ιόππη η Απολλωνία η Πτολεmicroαΐς η Αντιπα-τρίς η Νεάπολη η Ελευθερόπολις κά

Εξηγήστε γιατί η χώρα των Ισραηλιτών κατακτήθηκε από τόσουςλαούς πριν και microετά ΧριστόνΗ περιοχή της Παλαιστίνης ανέκαθεν αποτελούσε laquomicroήλον της έρι-δοςraquo των ισχυρών λαών κάθε εποχής γιατί η γεωπολιτική τηςθέση είχε τεράστια σηmicroασία Όπως βλέπουmicroε και στο χάρτη δια-σχίζεται από δύο οδούς που συνδέουν διαφορετικές χώρες καισηmicroαντικούς πολιτισmicroούς

Ποια συmicroπεράσmicroατα βγάζετε από την προνοmicroιακή θρησκευτικήmicroεταχείριση που είχαν οι Ισραηλίτες από τους Ρωmicroαίους κατακτη-τέςΗ microεταχείριση των Ισραηλιτών δεν ήταν προνοmicroιακή Άλλωστεκανένας κατακτητής δεν υποχωρεί αν δεν έχει συmicroφέρον Η ανα-γνώριση του δικαιώmicroατος να λατρεύουν οι Ισραηλίτες ελεύθερατο θεό τους ήταν αποτέλεσmicroα του αγώνα που έδωσαν και των

3∆ασmicroοί Φορολογία που επιβάλλεται στην εισαγωγή και στην εξαγωγή προϊόντων και εισπράττεται

από τα τελωνεία

2

3

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

1

Ο Ελληνορωmicroαϊκός κόσmicroος την εποχή του Χριστού στη γη του Ισραήλ

final1 8-06-06 1108 Page 11

12

σκληρών διαπραγmicroατεύσεων microε τους Ρωmicroαίους Ας microην ξεχνάmicroεότι οι Ισραηλίτες επαναστατούσαν συνήθως για θρησκευτικούςλόγους Με τη στάση τους αυτή έδειξαν τη βαθιά τους πίστη στοΘεό την τιmicroή και το σεβασmicroό στην παράδοση των προγόνων τους Καθοριστικός παράγοντας ήταν και η συνέπειά τους απέναντι στιςθρησκευτικές τους υποχρεώσεις που γινόταν αντιληπτή και απότους άλλους λαούς Σας δίνονται τα παρακάτω στοιχεία για τους Ισραηλίτες στηνεποχή του Χριστού (σχετικά microε την οικονοmicroική και κοινωνική κατά-σταση)

α αρκετοί ήταν πλούσιοι β οι περισσότεροι ήταν έmicroποροι γ οι περισσότεροι ήταν γεωργοί δ οι κρατούντες και οι υποστηρικτές τους βρίσκονταν στην ίδια

οικονοmicroική και κοινωνική κατάστασηε οι περισσότεροι microόλις τα κατάφερναν να ζουν

Με βάση το γράφηmicroα του microαθήmicroατος υπογραmicromicroίστε ποια στοιχείαείναι κατά τη γνώmicroη σας σωστά

α αρκετοί ήταν πλούσιοι β οι περισσότεροι ήταν έmicroποροι γ οι περισσότεροι ήταν γεωργοί δ οι κρατούντες και οι υποστηρικτές τους βρίσκονταν στην ίδια

οικονοmicroική και κοινωνική κατάστασηε οι περισσότεροι microόλις τα κατάφερναν να ζουν

Φιλισταίοι Λαός του Αιγαίου που εγκαταστάθηκε στην περιοχήτης Παλαιστίνης το 12ο αι πΧ Σύmicroφωνα microε microια βιβλική παράδοσηπροέρχονταν από την περιοχή της Κρήτης Φαίνεται πως ο λαόςαυτός ανήκε στους laquoλαούς της Θάλασσαςraquo που αφού λεηλάτησανπολλές περιοχές της Μεσογείου εγκαταστάθηκαν στην ΠαλαιστίνηΣτην περιοχή αυτή δηmicroιουργήθηκε microια συνοmicroοσπονδία πέντε πόλεωνγνωστή ως Φιλιστία ή γη των Φιλισταίων Οι Φιλισταίοι συγκρούστη-καν microε τους Ισραηλίτες και καρπός αυτής της σύγκρουσης φαίνεταινα είναι και ο θρύλος του Σαmicroψών Η παρακmicroή τους αρχίζει από την

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

4

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 12

Ο Ελληνορωmicroαϊκός κόσmicroος την εποχή του Χριστού στη γη του Ισραήλ

13

εποχή που νικήθηκαν από το βασιλιά ∆αβίδ ∆εν έχουν σωθεί κείmicroε-να microε τη φιλισταϊκή γλώσσα microε αποτέλεσmicroα να γνωρίζουmicroε λίγαπράγmicroατα γιrsquo αυτούς

Νεκρά Θάλασσα (Νεκρή Θάλασσα) Περίκλειστη αλmicroυρή λίmicroνη τηςΜέσης Ανατολής ανάmicroεσα στο Ισραήλ και στην Ιορδανία η οποίαβρίσκεται 400 περίπου microέτρα χαmicroηλότερα από τη στάθmicroη της θάλασ-σας Η ονοmicroασία της οφείλεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχει βλάστη-ση στις όχθες της ούτε ζωντανός οργανισmicroός (ψάρια) στα νερά τηςλόγω της microεγάλης περιεκτικότητας σε αλάτι (25 περίπου) Αυτό έχειως αποτέλεσmicroα οι κολυmicroβητές να παραmicroένουν στην επιφάνεια τηςθάλασσας χωρίς να κινδυνεύουν να βυθιστούν γιατί η άνωση τουςκρατάει στην επιφάνεια του νερού

Μακκαβαϊκή επανάσταση Ο Μέγας Αλέξανδρος φέρθηκε microεκαλοσύνη στους Ιουδαίους και την ίδια τακτική ακολούθησαν και οιδιάδοχοί του Πτολεmicroαίοι Όταν πήραν την Παλαιστίνη οι Σελευκίδεςκαταδίωξαν τη λατρεία του Θεού και απαγόρεψαν στους Ιουδαίουςνα ασκούν ελεύθερα τα θρησκευτικά τους καθήκοντα Ο βασιλιάςΑντίοχος ∆rsquo ο Επιφανής τούς υποχρέωσε να θυσιάζουν στα είδωλαΟ ιερέας Ματταθίας και οι απόγονοί του που ονοmicroάστηκαν Μακκα-βαίοι (microακκαmicroπά = σφυρί) αντέδρασαν Έτσι ξέσπασε η Μακκαβαϊκήεπανάσταση και microετά από σκληρούς αγώνες ελευθερώθηκε η Παλαι-στίνη Οι Μακκαβαίοι θεωρούνται από την Εκκλησία microας άγιοι

final1 8-06-06 1108 Page 13

14

radic iexclmiddotfi˜ UcircUgravemiddot IAcircUacuteOcircUcircfiIuml˘Igravemiddot Xτίστηκε τρεις φορές ο πρώτος ναός από το Σολοmicroώντα ο δεύ-τερος από τους Ισραηλίτες που επέστρεψαν από τη Βαβυλώνα καιο τρίτος από τον Ηρώδη το Μέγα

H IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UcircUgraveOcirc NmiddotfiΣτο ναό υπήρχαν πολλοί ιερείς που τελούσαν τη λατρεία Κα-θηmicroερινά τον επισκέπτονταν χιλιάδες πιστοί που συmicromicroετείχανενεργά στη λατρευτική ζωή

∆Egrave currenOacuteEgraveˆımiddotOacute OcircEgrave IUcircUacutemiddotEumlIumlrsaquoUgraveAcirc˜ AacuteEgravemiddot UgraveOcirc NmiddotfiΟ Ναός ήταν η επίγεια κατοικία του Θεού και θεωρούνταν χώροςιερός

OEgrave sbquomiddotUcircEgraveIcirccurren˜ middotUacutemacrcurren˜ UgraveEuml˜ EgraveUcircUacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ rsaquoUcircUgraveEuml˜Ήταν η πίστη στον ένα Θεό η υπακοή στο Νόmicroο και ο Ναός τηςΙερουσαλήmicro που ένωνε το λαό

H middotIacutersaquomiddot UgraveOcirc˘ iexclfiIgraveOcirc˘Οι Ισραηλίτες τηρούσαν το Νόmicroο επειδή τον σέβονταν Πρόβληmicroαήταν πάντοτε η σωστή ερmicroηνεία του

OEgrave ıUacuteEumlUcircIcircAcirc˘UgraveEgraveIcirccurren˜ OcircIgraveiquestpermilAcirc˜ UcircUgraveOcirc IUcircUacutemiddotlsaquoIumlΉταν οι Φαρισαίοι οι Σαδδουκαίοι και οι Ζηλωτές

H permilUacuteiquestUcircEuml UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger UcircUgraveEuml degmiddotIumlEgraveIumlmiddotrsaquomiddotΣτην περιοχή αυτή υπήρχαν οι πόλεις Καπερναούmicro και Ναζαρέτκαι το όρος Θαβώρ Εκεί ο Χριστός βρήκε τους microαθητές του δίδα-ξε σηmicroαντικά πράγmicroατα και έκανε καταπληκτικά θαύmicroατα Η προτί-microηση του Χριστού στην περιοχή αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι οικάτοικοί της ήταν καταδεκτικοί και πρόθυmicroοι να τον ακούσουν

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

radic IUcircUacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ IcircfiUcircIgraveOcirc˜ UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger2

final1 8-06-06 1108 Page 14

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

15

1 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute Ocirc iexclmiddotfi˜ UgraveEuml˜ πAcircUacuteOcirc˘UcircmiddotIumllsaquoIgrave UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger Ograve˜UgraveAcircIumlOcircDaggerUcircmiddotOacute AcircIcircAcircrsaquo UgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveOcirc˘˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave rsaquoUcircUgraveAcirc˘middotOacute IcircmiddotEgrave UgraveEgrave currenOacuteEgraveˆımiddotOacute AacuteEgraversquomiddot˘UgravefiOacute OcircEgrave πUcircUacutemiddotEumlIumlrsaquoUgraveAcirc˜

Στα χρόνια του Χριστού πρόκειται για τον τρίτο Ναό Ο Ναός ήταν χτι-σmicroένος πάνω σε λόφο στην Ιερουσαλήmicro Η προϊστορία του Ναούείναι η εξής Ο πρώτος Ναός χτίστηκε από το βασιλιά Σολοmicroώντα το 962-955 πΧ

και γκρεmicroίστηκε από τους Βαβυλώνιους το 587 πΧ Ο δεύτερος Ναός χτίστηκε το 515 πΧ όταν ο Πέρσης βασιλιάς

Κύρος επέτρεψε στους Ισραηλίτες να γυρίσουν στην πατρίδα τους Ο τρίτος Ναός αποτελεί ανακαίνιση1 και επέκταση του δεύτερου

Nαού Οι εργασίες ξεκίνησαν το 20 πΧ στα χρόνια του Ηρώδη τουΜεγάλου και τελείωσαν το 65 microΧ δηλαδή διάρκεσαν 85 χρόνιαΤο τραγικό είναι ότι πέντε χρόνια microετά δηλαδή το 70 microΧ οι Ρωmicroαίοικατέστρεψαν το Ναό επειδή οι Ισραηλίτες επαναστάτησαν

Τα microέρη του Ναού Ο Ναός χωριζόταν στο Ιερό στην αυλή των ειδωλολατρών στην αυλήτων γυναικών όπου πήγαιναν όχι microόνο γυναίκες αλλά και άντρες καιστην αυλή των αντρών Οι ιερείς Ήταν πολυάριθmicroοι και φρόντιζαν για την τέλεση της λατρείας Φορού-σαν άσπρες στολές και κυκλοφορούσαν ξυπόλυτοι Πρόσφεραν θυ-σίες ζώων όλη την ηmicroέρα

Οι πιστοί Συmicromicroετείχαν ενεργά στη λατρευτική ζωή (προσευχή ψαλmicroοί θρη-σκευτικοί χοροί) Πρόσφεραν θυσίες ζώων και καρπών και έλεγαντα προβλήmicroατά τους στους ιερείς που τους άκουγαν microε microεγάληπροσοχή

Τι πίστευαν για το ΝαόΟ Ναός ήταν το σπίτι του Θεού δηλαδή ένα κοmicromicroάτι του ουρανούπου ακουmicroπούσε στη γη Όνειρο κάθε Ισραηλίτη ήταν να επισκεφτείmicroία φορά τουλάχιστον στη ζωή του το χώρο αυτόν και να πάρει microέροςστις λατρευτικές εκδηλώσεις

1Ανακαίνιση Βελτίωση επιδιόρθωση παλαιού κτιρίου

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 15

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

16

2 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger Euml IcircOcircEgraveOacutefiUgraveEumlUgravemiddot UgraveˆOacute EgraveUcircUgraveOgraveOacute πUcirc-UacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveOgraveOacute Ograve˜ AcircIcircpermilEumlIumlˆOacutefiUgravemiddotOacute Euml Acirc˘UcirccurrensbquoAcircEgraveiquest UgraveOcirc˘˜ IcircmiddotEgrave OcircEgraveOcirc UacutefiIumlOcirc currenmiddotEgrave˙AcircUcircAcirc middot˘Ugraveiquest Euml trade˘OacutemiddotAacuteˆAacutelsaquo UgravefiUcircOcirc UcircUgraveEumlOacute middotUgraveUacutersaquopermilmiddot UgraveOcirc˘˜ fiUcircOcirc IcircmiddotEgrave UcircUgraveEuml centEgravemiddotUcircOcirc-Uacuteiquest

Η σύνθεση της ισραηλιτικής κοινότητας ήταν Oι απλοί άνθρωποι και οι προσήλυτοι2

Oι Λευίτες δηλαδή το βοηθητικό προσωπικό οι ιερείς και οι ραβί-νοι δηλαδή οι δάσκαλοι του Νόmicroου

Ο αρχιερέας του Ναού που ήταν ο εκπρόσωπος των Ισραηλιτώνστους Ρωmicroαίους

Οι βασικές αρχές της ισραηλιτικής πίστης ήταν Η οmicroολογία στον έναν και αληθινό Θεό Η υπακοή στο Νόmicroο του Θεού Ο Ναός της Ιερουσαλήmicro που ένωνε όλους τους Ισραηλίτες Η ενότητα λαού και θρησκείας

Η αξία του Νόmicroου στη ζωή των Ισραηλιτών Οι Ισραηλίτες ήταν περήφανοι για το Νόmicroο του Θεού και για την υπο-

χρέωσή τους να τον τηρούν Η υπακοή στο Νόmicroο του Θεού δεν ήταν αποτέλεσmicroα φόβου αλλά

σεβασmicroού και αγάπης γιrsquo αυτόν Σοβαρό ζήτηmicroα για τους Ισραηλίτες ήταν η σωστή ερmicroηνεία του

Νόmicroου Ο Νόmicroος microεταξύ των άλλων επέβαλλε την τήρηση του Σαββάτου και

τη συmicromicroετοχή στις microεγάλες γιορτές (Πάσχα Σκηνοπηγία Πεντηκο-στή κά)

Η ΣυναγωγήΣυναγωγές υπήρχαν παντού ακόmicroη και στην Ιερουσαλήmicro Ήταν τόποςσυγκέντρωσης των Ισραηλιτών και υπενθύmicroισης της πίστης και τηςενότητάς τους

3 tradeUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger ˘lsaquoUacutemacrmiddotOacute ıUacuteEumlUcircIcircAcirc˘UgraveEgraveIcirccurren˜ OcircIgraveiquestpermilAcirc˜ ∆Egrave IacutecurrenUacuteOcirc˘IgraveAcirc AacuteEgraversquo middot˘Ugravecurren˜ IcircmiddotEgrave Ograve˜ AcircIcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave Euml permilUacuteiquestUcircEuml UgraveOcirc˘˜

Στα χρόνια του Χριστού υπήρχαν οι εξής θρησκευτικές οmicroάδες 1 Οι Φαρισαίοι (το όνοmicroά τους σηmicroαίνει laquoξεχωριστοίraquo) Ήταν θρησκευ-

τικό κίνηmicroα microε αρχηγούς ραβίνους (νοmicroοδιδασκάλους) Πίστευαν στοΝόmicroο και στους Προφήτες Γνώρισmicroά τους ήταν η ακριβής τήρηση

2 Προσήλυτοι Είναι αυτοί που εγκατέλειψαν τη θρησκεία τους και πίστεψαν στην ισραηλιτική

final1 8-06-06 1108 Page 16

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

17

των εντολών του Θεού που πολλές φορές έφτανε σε υπερβολέςΉταν επιφυλακτικοί απέναντι στους Ρωmicroαίους αλλά δεν είχαν ποτέεπαναστατήσει εναντίον τους Οι περισσότεροι ασχολούνταν microε τοεmicroπόριο και γνώριζαν microεγάλη εκτίmicroηση από το λαό Όmicroως περι-φρονούσαν τους απλούς ανθρώπους όπως φανερώνει και τοόνοmicroά τους (χωρισmicroένοι ξεχωριστοί) Στα χρόνια του Χριστού ήτανγύρω στις 6000

2 Οι Σαδδουκαίοι Το όνοmicroά τους προέρχεται από τον πρώτο αρχιε-ρέα του Ναού στα χρόνια του Σολοmicroώντα το Σαδδώκ Ήταν οι αρι-στοκράτες της ισραηλιτικής κοινότητας Οι αρχιερείς και τα microέλητου Μεγάλου Συνεδρίου προέρχονταν από αυτούς Η σηmicroαντικό-τερη φροντίδα τους ήταν η διαχείριση της τεράστιας περιουσίαςτου Ναού Στα θρησκευτικά θέmicroατα ήταν συντηρητικοί και στηρίζο-νταν microόνο στην Πεντάτευχο Είχαν καλές σχέσεις microε τους Ρωmicroαί-ους για να διατηρήσουν τον πλούτο τους microε συνέπεια να γίνουνmicroισητοί στο λαό

3 Οι Ζηλωτές Μισούσαν και πολεmicroούσαν τους Ρωmicroαίους Έmicroοιαζανmicroε τους Φαρισαίους και πίστευαν ότι microε τον ένοπλο αγώνα θα έρθειη Βασιλεία του Θεού

4 radic πEumlUcircOcircDagger˜ currenpermilUacutemiddotUcircAcirc Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UcircUgraveEuml degmiddotIumlEgraveIumlmiddotrsaquomiddot ∆Egrave UgraveOcirc EgravepermilEgravemiddotrsaquoUgraveAcircUacuteOcirc AcircrsaquomacrAcirc middot˘Ugravelsaquo EumlAcircUacuteEgraveOcircmacrlsaquo

Κέντρο της περιοχής αυτής ήταν η λίmicroνη της Γεννησαρέτ γύρω απότην οποία υπήρχαν οι πόλεις Καπερναούmicro και Ναζαρέτ και το όροςΘαβώρ

Καπερναούmicro Η πόλη αυτή είχε 1000-2000 κατοίκους Σε αυτήδίδαξε πολλές φορές ο Χριστός διηγήθηκε τις πιο ωραίες παρα-βολές και έκανε πολλά θαύmicroατα Στην πόλη αυτή κάλεσε τουςπρώτους microαθητές του τον Πέτρο τον Ανδρέα τον Ιάκωβο τονΙωάννη και τον τελώνη Ματθαίο

Τα χαρακτηριστικά της πόλης αυτής Ο πληθυσmicroός της ήτανανάmicroεικτος δηλαδή ειδωλολάτρες και Ισραηλίτες και ένα microεγάλοmicroέρος του ήταν ψαράδες Οι άνθρωποι ήταν απλοί και καταδεκτι-κοί Μεταξύ τους υπήρχαν και πολλοί επαναστάτες αγωνιστέςκατά των Ρωmicroαίων Όλοι οι microαθητές του Χριστού ήταν Γαλιλαίοιεκτός από τον Ιούδα Από την περιοχή αυτή ξεκίνησε ο Χριστός

final1 8-06-06 1108 Page 17

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

18

εδώ εκφώνησε την laquoεπί του Όρους οmicroιλίαraquo και στο όρος Θαβώρ οιmicroαθητές είχαν την ευκαιρία να ζήσουν τη θεϊκή δόξα του Χριστού(Μεταmicroόρφωση του Κυρίου)

Ναζαρέτ Ήταν ένα microικρό αγροτικό και ποιmicroενικό χωριό3 150-200κατοίκων Ο Χριστός και ο θετός πατέρας του Ιωσήφ ήταν ξυλουρ-γοί και οικοδόmicroοι Έφτιαχναν ξύλινες κατασκευές (έπιπλα κάραεργαλεία) τις οποίες πουλούσαν και σε άλλες πόλεις της Γαλιλαί-ας όπως στη Γιαφία ή Γαβά σε απόσταση 2-3 χmicro από τη Ναζα-ρέτ και στη microεγαλύτερη πόλη Σέπφωρις (25000 χιλιάδες κάτοι-κοι) Στις πόλεις αυτές ο Χριστός είχε την ευκαιρία να παρακο-λουθήσει τη λατρεία στις συναγωγές και να γνωρίσει τη ζωή τωνπόλεων

Από το microάθηmicroα πληροφορηθήκαmicroε τι έκαναν και πώς συmicroπεριφέ-ρονταν οι Ισραηλίτες microέσα στο Ναό (ερώτ 1) Πώς σας φαίνονταιόλα αυτά Πώς θα τα χαρακτηρίζατεΗ συmicroπεριφορά των Ισραηλιτών ήταν απόλυτα φυσιολογική Ο χώ-ρος του Ναού ήταν ιερός αφού σύmicroφωνα microε τις αντιλήψεις τουςήταν ο τόπος που είχε επιλέξει ο Θεός για να κατοικεί Η λατρείαήταν πολύ καλά οργανωmicroένη έτσι ώστε να δοξάζεται ο ∆ηmicroιουργόςΘεός συνεχώς Οι πιστοί έδειχναν ιδιαίτερο σεβασmicroό και συmicromicroετεί-χαν ενεργά στη λατρεία του Θεού δείχνοντας την αγάπη την αφο-σίωση και την ευγνωmicroοσύνη τους στο πρόσωπό του για όσα τουςπρόσφερε καθηmicroερινά

Tη microεγάλη επιθυmicroία κάθε Ισραηλίτη να βρεθεί έστω και microία φοράστη ζωή του ως προσκυνητής στο Ναό της Ιερουσαλήmicro πώς τηνκρίνετε και πώς τη δικαιολογείτεΗ επιθυmicroία αυτή ήταν απόλυτα φυσιολογική καθώς ο Ναός ήταν ηεπίγεια κατοικία του Θεού ή ένα κοmicromicroάτι του ουρανού που ακου-microπούσε στη γη Στο χώρο αυτόν ένιωθαν έντονα την παρουσία τουΘεού ενδυναmicroώνονταν πνευmicroατικά και έβρισκαν παρηγοριά από ταπροβλήmicroατα και τα βάσανά τους Γιrsquo αυτό άλλωστε επιδίωκαν ναmicroεταβούν στο χώρο αυτόν έστω microία φορά στη ζωή τους για να συmicro-microετάσχουν στις λατρευτικές εκδηλώσεις που γίνονταν εκεί

1

2

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

3 Ποιmicroενικό χωριό Χωριό microε βοσκούς

final1 8-06-06 1108 Page 18

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

19

Λόφος Ο τόπος αυτός ήταν ο λόφος Μωριά όπου διατάχτηκε να πο-ρευτεί ο πατριάρχης Αβραάmicro για να θυσιάσει το microονάκριβο γιο τουΙσαάκ Συνεπώς εκεί υπήρχε από παλιά θυσιαστήριο

Σολοmicroώντας (966-926 πχ) Ένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ γιος του

∆ιαβάστε ξανά τι σκέφτονταν και τι αισθάνονταν για το Ναό οι ευσε-βείς Ισραηλίτες (ερώτ 1) και γράψτε microε λίγα λόγια τις εντυπώσειςκαι τις κρίσεις σας γιrsquo αυτάΠροκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση σε όλους η επιθυmicroία των Ισραηλιτώνσε όποιο microέρος της γης και αν βρίσκονταν να επισκεφτούν αυτόν τοχώρο Η επιθυmicroία αυτή δικαιολογείται για δύο λόγους α) Στο Ναόαυτόν αισθάνονταν ότι ο Θεός βρίσκεται ανάmicroεσά τους β) Ήταν τοορατό σηmicroάδι της ενότητας του λαού αυτού Ειδικά οι Ισραηλίτες της∆ιασποράς πίστευαν ότι η παρουσία τους στο χώρο αυτόν σφυρη-λατούσε την εθνική τους συνείδησηΕίναι επίσης αξιοθαύmicroαστος ο σεβασmicroός microε τον οποίο προσέρχο-νταν στο Ναό όπως και η ενεργή συmicromicroετοχή τους στις λατρευτικέςεκδηλώσεις Με αυτό τον τρόπο έδειχναν την αγάπη και την ευγνω-microοσύνη τους απέναντι στο Θεό και παράλληλα αντλούσανδύναmicroη ώστε να επιβιώσουν ως έθνος ανάmicroεσα σε τόσους ειδω-λολατρικούς λαούς ∆ιαπιστώνουmicroε ότι ο Ναός ήταν εκτός από θρησκευτικό κέντρο ο-ρατό σηmicroάδι της πολιτικής και κοινωνικής ενότητας των Ισραηλιτώνόλου του κόσmicroου

Οι πληροφορίες που έχουmicroε για τη Γαλιλαία (ερώτ 4) πόσο ση-microαντικές νοmicroίζετε ότι θα microας είναι στα microαθήmicroατα της φετινής χρο-νιάς που θα ασχοληθούmicroε microε τη ζωή και το έργο του Χριστού Οι πληροφορίες αυτές είναι ιδιαίτερα σηmicroαντικές καθώς microας πλη-ροφορούν γιατί ο Χριστός προτιmicroούσε τη Γαλιλαία ειδικά τον πρώτοκαιρό ως χώρο δράσης του Οι λόγοι ήταν ότι βρισκόταν microακριάαπό τα Ιεροσόλυmicroα ndashτο κέντρο της θρησκευτικής ηγεσίαςndash οι άν-θρωποι ήταν απλοί και καταδεκτικοί αλλά κυρίως επειδή ήταν συ-γκοινωνιακός κόmicroβος που συνέδεε διαφορετικές χώρες και ση-microαντικούς πολιτισmicroούς Έτσι ο Χριστός είχε τη δυνατότητα να βρει ανε-microπόδιστα πολλούς και πρόθυmicroους ακροατές των κηρυγmicroάτων του

4

3

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 19

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

20

∆αβίδ που φηmicroιζόταν για τη σοφία του Στα σαράντα χρόνια της βασι-λείας του το κράτος του Ισραήλ έφτασε στη microεγαλύτερή του ακmicroή Τοσηmicroαντικότερο έργο του ήταν η κτίση του Ναού που ολοκληρώθηκε σεεπτά χρόνια και στην οποία χρησιmicroοποιήθηκαν τα καλύτερα υλικά πουήρθαν από όλα τα microέρη του κόσmicroου Για να διοικεί καλύτερα χώρισε τοκράτος σε 12 διαmicroερίσmicroατα έκανε οχυρωmicroατικά έργα δηmicroιούργησεισχυρό στόλο και ανέπτυξε το εmicroπόριο microε όλο τον τότε γνωστό κόσmicroο

Λευίτες Η φυλή αυτή ήταν πολεmicroική Οι πόλεmicroοι για την κατάληψητης Χαναάν την αποδεκάτισαν και έmicroεινε ολιγοmicroελής Γιrsquo αυτό εξαιρέ-θηκε από τη διανοmicroή της Παλαιστίνης microεταξύ των φυλών Επειδή η φυλήπρόσφερε τις υπηρεσίες της σε δύσκολους χρόνους κατrsquo εντολή τουΘεού έλαβαν το προνόmicroιο να τον υπηρετούν στο Ναό Έτσι τα microέλη τηςφυλής εξασφάλισαν την καθηmicroερινή τους επιβίωση

Νόmicroος Στα εβραϊκά ονοmicroάζεται Τορά Σηmicroαίνει τη διδασκαλία που έ-δωσε ο Θεός στους ανθρώπους microε σκοπό αυτή να κατευθύνει τη δια-γωγή τους Αποτελείται από την Πεντάτευχο και από πλήθος διατάξεωνπου προστέθηκαν αργότερα και ρυθmicroίζουν microε κάθε λεπτοmicroέρεια τηνκαθηmicroερινή ζωή των ανθρώπων Οι διατάξεις αυτές αναφέρονται σεθέmicroατα οικογενειακά κοινωνικά οικονοmicroικά και λατρευτικά

Μεγάλο Συνέδριο Αποτελούνταν από 71 microέλη και ήταν το ανώτατονοmicroοθετικό διοικητικό και δικαστικό όργανο των Ισραηλιτών στα χρόνιατου Χριστού Σε αυτό συmicromicroετείχαν αρχιερείς Σαδδουκαίοι Φαρισαίοικαι γραmicromicroατείς

Πεντάτευχος Ονοmicroάζεται το σύνολο των πέντε πρώτων βιβλίων τηςΠαλαιάς ∆ιαθήκης (Γένεση Έξοδος Λευιτικό Αριθmicroοί ∆ευτερονόmicroιο)Η Πεντάτευχος περιλαmicroβάνει θεmicroελιώδεις θρησκευτικές και ηθικές δι-δασκαλίες όπως ο microονοθεϊσmicroός και ο ∆εκάλογος Συγγραφέας της Πε-ντατεύχου σύmicroφωνα microε την παράδοση θεωρείται ο Μωυσής

final1 8-06-06 1108 Page 20

21

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml infinrsquo ∆middot part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot IcircmiddotEgrave OcircEgrave paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute3

∆middot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι 27 και σε αυτά περιλαmicroβάνονται τα Ιστορικά οι Επιστολές καιη Αποκάλυψη του Ιωάννη

H AAacutersaquomiddot degUacutemiddotEcirclsaquoΑγία Γραφή είναι η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκηΤο θέmicroα τους Η Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλει τον ερχοmicroό τουΧριστού ενώ η Καινή ∆ιαθήκη περιγράφει τη ζωή του

∆Ocirc part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcircΟνοmicroάζεται η Καινή ∆ιαθήκη Η ονοmicroασία σηmicroαίνει το χαρmicroόσυνοmicroήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο

Tmiddot UacuteOgraveUgravemiddot AacuteUacutemiddotUgraveiquest IcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutemiddot AacuteEgravemiddot UgraveEuml ˙ˆlsaquo UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDaggerΓια δύο δεκαετίες microετά την Ανάληψη του Χριστού οι πρώτοι χρι-στιανοί microάθαιναν για το Χριστό είτε από την προφορική παράδοσηείτε από microικρές γραπτές συλλογές που κυκλοφορούσαν

radicEgrave Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο πρώτος που έγραψε ευαγγέλιο ήταν ο Μάρκος microετά ο Ματθαί-ος κατόπιν ο Λουκάς και τελευταίος ο Ιωάννης

∆middot trade˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest E˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddotΟνοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου και τουΛουκά γιατί παρουσιάζουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Μάλι-στα ο Μάρκος χρησιmicroοποιήθηκε ως πηγή από τους άλλους δύο

paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο Μάρκος σαν λιοντάρι ο Ματθαίος σαν άγγελος ο Λουκάς σανmicroοσχάρι και ο Ιωάννης σαν αετός

∆Ocirc sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute AOcircUcircUgravefiIumlˆOacuteΓράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά και αναφέρεται στη ζωή τηςπρώτης Εκκλησίας καθώς και στους ιεραποστολικούς αγώνες τωναποστόλων

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 21

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

22

Στα φετινά microαθήmicroατα θα γνωρίσουmicroε τη ζωή το έργο και τη διδασκαλίατου Χριστού έτσι όπως καταγράφονται στα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης1

1 paraOcircEgravemiddot AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι 27 Σε αυτά περιλαmicroβάνονταιανάλογα microε το περιεχόmicroενό τους τα Ιστορικά (5) οι Επιστολές (Επι-στολές Παύλου 14 και Καθολικές Επιστολές 7) και η Αποκάλυψη τουΙωάννη

2 paraOcircEgravemiddot Euml UcircmacrcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ paramiddotIumlmiddotEgraveiquest˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκη ονοmicroάζονται Βίβλος ή Αγία Γραφή Το θέmicroα τους είναι οι ενέργειες της αγάπης του Θεού για τη σωτηρίατου κόσmicroου

Στην Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλεται ο ερχοmicroός του Χριστούενώ στην Καινή ∆ιαθήκη ndashπου λέγεται και Ευαγγέλιοndash πληροφορού-microαστε για τη ζωή και το έργο του Χριστού καθώς και για τη microετάδοσητου Ευαγγελίου στον κόσmicroο Η λέξη Ευαγγέλιο (ευ + αγγελία = η καλήαγγελία) σηmicroαίνει Το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο Το βιβλίο που microας περιγράφει τη ζωή του Χριστού

3 paraOgrave˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Ο Χριστός στα τρία χρόνια της δράσης του δεν άφησε κανένα γραπτόκείmicroενο Από τη στιγmicroή της Ανάληψής του microέχρι το 51 microΧ που εmicroφα-νίζεται η πρώτη επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τους Θεσσα-λονικείς οι microαθητές καθώς και οι αυτήκοοι2 και αυτόπτες3 microάρτυρεςτου Χριστού αισθάνονταν ότι ο ∆άσκαλός τους ήταν ανάmicroεσά τουςΕπαναλάmicroβαναν τα λόγια του και θυmicroούνταν τα θαύmicroατα και τα Πάθητου Όλα αυτά αποτελούν την προφορική παράδοση

Λίγο microετά άρχισαν να εmicroφανίζονται microικρές γραπτές συλλογέςπου αναφέρονταν σε γεγονότα της ζωής του Χριστού και κυκλοφο-ρούσαν microεταξύ των πρώτων χριστιανών Αν και δε microας έχει διασωθείκαmicroία από τις συλλογές αυτές είναι βέβαιο ότι χρησιmicroοποιήθηκαν απότους ευαγγελιστές και τον απόστολο Παύλο Οι λόγοι δηmicroιουργίας τωνσυλλογών αυτών ήταν

1Καινή ∆ιαθήκη Είναι η καινούρια συmicroφωνία του Θεού microε τους ανθρώπους που έγινε microέσω τουΙησού Χριστού

2Αυτήκοοι Αυτοί που άκουσαν microε τα αυτιά τους3Αυτόπτες Αυτοί που είδαν microε τα microάτια τους

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 22

23

Για να διευκολυνθεί το έργο της διδαχής (διδασκαλίας) και της ιε-ραποστολής δηλαδή της microετάδοσης του Ευαγγελίου σε άλλουςλαούς

Για να προστατευτεί η αλήθεια για το Χριστό από εκείνους που ηθε-ληmicroένα την παραποιούσαν δηλαδή από τους αιρετικούς

4 ∆Ocirc UacuteOgraveUgraveOcirc Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcirc paraOcircEgraveOcirc˜ fiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave OcircDagger UgraveOcirc currenAacuteUacutemiddotbdquoAcirc paraOcircEgravemiddot Euml middotIacutersaquomiddotUgraveOcirc˘

Το πρώτο ευαγγέλιο γράφτηκε από το Μάρκο microαθητή του αποστό-λου Πέτρου Εκείνος έχοντας υπόψη του πολλές γραπτές συλλογέςέβαλε σε microια σειρά το υλικό τους και φρόντισε να παρουσιάσει ταιστορικά στοιχεία από τη ζωή του Χριστού έτσι ώστε να microην αmicroφισβη-τείται η ιστορικότητα του προσώπου του

Θα αναρωτιόταν κανείς γιατί πρωταρχικό microέληmicroα4 του Μάρκουήταν να αποδείξει ότι ο Χριστός ήταν ένα πραγmicroατικό ιστορικό πρό-σωπο Η απάντηση είναι ότι εκείνη την εποχή είχαν εmicroφανιστεί αιρετι-κοί που αmicroφισβητούσαν την πραγmicroατική ιστορία του Ιησού και microιλού-σαν για κάποιον laquoουράνιοraquo Χριστό ξεκοmicromicroένο από την επίγεια ζωή Το ευαγγέλιο αυτό είναι microικρό σε έκταση και γράφτηκε στη Ρώmicroη microετάτο microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλου και πριν από το 70microΧ ndash πιθανόν να γράφτηκε το 65 microΧ

5 parafiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave Ograve˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot iquestIumlIumlmiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot

Μεταξύ του 70-80 microΧ ο microαθητής του Χριστού και τελώνης Ματθαίοςγράφει το δικό του ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους Ισραηλίτεςχριστιανούς για να τους αποδείξει ότι ο αναmicroενόmicroενος από την Πα-λαιά ∆ιαθήκη Μεσσίας είναι ο Χριστός

Λίγο microετά γύρω στα 80-90 microΧ ο Λουκάς microαθητής του αποστό-λου Παύλου γράφει ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους χριστια-νούς πρώην ειδωλολάτρες Μέσα από ιστορικά γεγονότα δείχνει ότι οΧριστός είναι φίλος των ανθρώπων και ιδιαίτερα των φτωχών

Τελευταίος γράφει ευαγγέλιο ο αγαπηmicroένος microαθητής του Χριστούο Ιωάννης γύρω στα 90-100 microΧ Έχοντας υπόψη του τα τρία προη-γούmicroενα ευαγγέλια αναφέρει άγνωστες λεπτοmicroέρειες κάποιων περι-στατικών από τη ζωή του Χριστού και εξηγεί το βαθύτερο νόηmicroα τωνγεγονότων Στο ευαγγέλιο αυτό τονίζεται η αξία της αγάπης την οποίαοι χριστιανοί πρέπει να εκδηλώνουν έmicroπρακτα

4Μέληmicroα Η φροντίδα η έγνοια

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

final1 8-06-06 1108 Page 23

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

24

Τι είναι τελικά τα τέσσερα ευαγγέλια Τα ευαγγέλια δεν είναι βιο-γραφίες ούτε ρεπορτάζ για τη ζωή και το έργο του Χριστού Σε αυτάυπάρχουν Ιστορικά στοιχεία για τη ζωή του Χριστού Στοιχεία για τη ζωή των microαθητών και θεολογικές αναλύσεις της

διδασκαλίας του ∆ασκάλου τους ∆ιηγήσεις για τα Πάθη του Χριστού και για τις εmicroφανίσεις του microετά

την Ανάστασή του

6 paraOcircEgravemiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot OcircOacuteOcircIgraveiquest˙Ocirc˘IgraveAcirc Ucirc˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo

Συνοπτικά ονοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου καιτου Λουκά γιατί έχουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Οι ευαγγελι-στές Ματθαίος και Λουκάς στηρίχτηκαν στο ευαγγέλιο του Μάρκουπροσθέτοντας ότι επιπλέον γνώριζαν ∆ηλαδή το ευαγγέλιο του Μάρ-κου ήταν η κυριότερη πηγή γιrsquo αυτούςΟι ερευνητές τοποθετώντας τα τρία ευαγγέλια παράλληλα διαπίστω-σαν ότι το περιεχόmicroενό τους σε πολλά σηmicroεία είναι το ίδιο Γιrsquo αυτό ταονόmicroασαν συνοπτικά γιατί ρίχνοντας microια ταυτόχρονη microατιά (συν +όψη) έχουmicroε microια συνολική εικόνα του περιεχοmicroένου τους

7 paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜ UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml

Η χριστιανική τέχνη παριστάνει συmicroβολικά τους τέσσερις ευαγγελιστές Ο Ματθαίος σαν άγγελος ή άνθρωπος γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του

microε το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα της Γέννησης του Χριστού που αναγγέλλειο άγγελος στην Παναγία

Ο Μάρκος σαν λιοντάρι γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε το δυνα-microικό Ιωάννη τον Πρόδροmicroο στην έρηmicroο

Ο Λουκάς σαν microοσχάρι γιατί ξεκινάει τη διήγησή του microε τη θυσία τουmicroοσχαριού στο Ναό από τον πατέρα του Προδρόmicroου το Zαχαρία

Ο Ιωάννης σαν αετός γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε λόγια υψηλούπνευmicroατικού περιεχοmicroένου που microοιάζουν microε το πέταγmicroα του αετού

8 paraOcircEgraveOcirc UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveOcirc˘ sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ UgraveˆOacute paraUacuteiquestIacuteAcircˆOacute UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά Μας περιγρά-φει τη ζωή της πρώτης Εκκλησίας καθώς και τη διάδοση του Ευαγγε-λίου στον κόσmicroο (ιεραποστολή) Πιο συγκεκριmicroένα αναφέρει Την οmicroιλία του αποστόλου Πέτρου στο συγκεντρωmicroένο πλήθος την

ηmicroέρα της Πεντηκοστής

final1 8-06-06 1108 Page 24

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

25

Βρείτε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ 6 ολόκληρο το laquoΠάτερηmicroώνraquo και σηmicroειώστε ακριβώς την παραποmicroπή

Η Κυριακή Προσευχή βρίσκεται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κε-φάλαιο 6 στίχοι 9-13

Βρείτε και φέρτε πληροφορίες για τα ιερά βιβλία των παρακάτωmicroεγάλων θρησκειών ισλαmicroισmicroός βουδισmicroός ινδουισmicroός κοmicroφου-κιανισmicroός και ταοϊσmicroόςΣτον ισλαmicroισmicroό το Κοράνι είναι το ιερό βιβλίο που περιέχει το λόγοτου Θεού Η λέξη Κοράνιο προέρχεται σύmicroφωνα microε τους microουσουλ-microάνους θεολόγους από το laquoQursquo ranraquo (κραν) που σηmicroαίνει διαβάζωΤο Κοράνιο αποτελεί για τους microουσουλmicroάνους τη φανέρωση τηςαιώνιας αλήθειας και της θέλησης του Θεού Προϋπήρχε αιώνιαmicroαζί microε το Θεό Το ιερό βιβλίο που κυκλοφορεί στα χέρια τωνανθρώπων θεωρείται αντίγραφο του ουράνιου πρωτοτύπουΠεριλαmicroβάνει 114 κεφάλαια που ονοmicroάζονται σούρες και εκτεί-νονται σε 6200 στίχους

Σύmicroφωνα microε την ισλαmicroική παράδοση δόθηκε στο Μωάmicroεθ απότον άγγελο Γαβριήλ προκειmicroένου να βοηθήσει στη σωτηρία της αν-θρωπότητας

Στον ινδουισmicroό δεν έχουmicroε ένα ιερό βιβλίο όπως στο Ισλάmicro(Κοράνιο) και στο χριστιανισmicroό (Αγία Γραφή) Τα ιερά βιβλία τουινδουισmicroού είναι πολλά αλλά τα σπουδαιότερα είναι οι Βέδες και οιΟυπανισάδες

Βέδες Αποτελούν τη σηmicroαντικότερη συλλογή κειmicroένων για τουςινδουιστές Η λέξη veda σηmicroαίνει γνώση επιστήmicroη και συγγενεύειετυmicroολογικά microε το λατινικό ρήmicroα video (βλέπω) Οι Βέδες είναιγραmicromicroένες στα σανσκριτικά (αρχαία ινδική γλώσσα) σε έmicromicroετρολόγο και περιλαmicroβάνουν ύmicroνους και λατρευτικές διατάξεις

1

2

Τη δράση και το microαρτυρικό θάνατο του διακόνου Στεφάνου πουονοmicroάστηκε πρωτοmicroάρτυρας

Τη microεταστροφή του Παύλου δηλαδή τη στροφή του στο χριστιανι-σmicroό και τις περιοδείες του στον κόσmicroο

Την Αποστολική Σύνοδο στην Ιερουσαλήmicro το 49 microΧ

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 25

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

26

Ουπανισάδες Γράφτηκαν microεταξύ 800-500 πΧ Περιλαmicroβάνουνοmicroιλίες σύντοmicroους ύmicroνους γνωmicroικά ασκητών Κατά λέξη upanisadσηmicroαίνει laquoκάθοmicroαι κοντά σε κάποιονraquo σηmicroαίνει δηλαδή αυτό πουmicroαθαίνει κανείς καθισmicroένος στα πόδια ενός δασκάλου Τα κείmicroενααυτά έχουν microεγάλη αξία και αποτέλεσαν πηγή έmicroπνευσης για τουςΙνδούς

Στο βουδισmicroό το ιερό βιβλίο είναι ο κανόνας Πάλι που πήρε τηνονοmicroασία του από τη γλώσσα laquoπάλιraquo στην οποία έχει γραφεί Οκανόνας αυτός χωρίζεται σε τρία microέρη που ονοmicroάζονται Τιπιτάκαδηλαδή laquoΤρεις Κάλαθοιraquo (το καλάθι έχει την έννοια της microεταφοράςαπό χέρι σε χέρι από γενιά σε γενιά) Τα microέρη αυτά είναι α) Βινά-για Πιτάκα δηλαδή Κάλαθος της Πειθαρχίας β) Σούτα Πιτάκαδηλαδή Κάλαθος των Οmicroιλιών και γ) Αmicroπιντάmicroα Πιτάκα που περιέ-χει αναλύσεις ψυχολογικών και φιλοσοφικών όρων

Στον κοmicroφουκιανισmicroό το ιερό βιβλίο είναι τα Ανάλεκτα microια συλ-λογή λόγων του Κοmicroφούκιου Επίσης κάποια κείmicroενα που αποτε-λούν το λεγόmicroενο laquoκοmicroφουκιανό κανόναraquo και τα οποία αναφέρο-νται στη σοφία της κλασικής εποχής του κινεζικού πολιτισmicroούΣτον ταοϊσmicroό υπάρχει microια συλλογή κειmicroένων του 4ου πΧ αιώνα τοΤάο Τε Τσινγκ (το βιβλίο για το ταό και τη δύναmicroή του) που αποδί-δεται στο Λάο Τσε πρόσωπο αmicroφίβολης ιστορικής ύπαρξης

Βρείτε από την Kαινή ∆ιαθήκη τα παρακάτω χωρία των 4 ευαγγε-λίων Μτ 21 9 Μκ 11 9-10 Λκ 19 37-38 Ιω 12 12-13 Γράψτε τασε παράλληλες στήλες και εντοπίστε οmicroοιότητες και διαφορές πουέχουν microεταξύ τους Μτ 21 9 laquoΤα δε πλήθη του λαού όσα βάδιζαν microπροστά και όσα ακολουθού-σαν microε δυνατές φωνές έλεγαν ∆όξα στον απόγονο του ∆αβίδ πουπεριmicroέναmicroε ∆οξασmicroένος να είναι αυτός που έρχεται σταλmicroένοςαπό τον Κύριο ∆όξα σοι ας φωνάζουν δυνατά και οι άγγελοι στουςουρανούςraquo

Μκ11 9-10laquoΚαι εκείνοι που πήγαιναν εmicroπρός και εκείνοι που ακολουθούσαν

φώναζαν δυνατά και έλεγαν ∆όξα και ύmicroνος ανήκει στον απόγονοτου ∆αβίδ ευλογηmicroένος από το Θεό είναι αυτός που έρχεται σταλ-microένος από τον Κύριο Ευλογηmicroένη και δοξασmicroένη να είναι η βασι-λεία του προπάτορα microας ∆αβίδ που έρχεται και πρόκειται microετά απόλίγο να αναστηλωθεί microε εντολή και προς δόξα του Κυρίου που microας

3

final1 8-06-06 1108 Page 26

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

12

σκληρών διαπραγmicroατεύσεων microε τους Ρωmicroαίους Ας microην ξεχνάmicroεότι οι Ισραηλίτες επαναστατούσαν συνήθως για θρησκευτικούςλόγους Με τη στάση τους αυτή έδειξαν τη βαθιά τους πίστη στοΘεό την τιmicroή και το σεβασmicroό στην παράδοση των προγόνων τους Καθοριστικός παράγοντας ήταν και η συνέπειά τους απέναντι στιςθρησκευτικές τους υποχρεώσεις που γινόταν αντιληπτή και απότους άλλους λαούς Σας δίνονται τα παρακάτω στοιχεία για τους Ισραηλίτες στηνεποχή του Χριστού (σχετικά microε την οικονοmicroική και κοινωνική κατά-σταση)

α αρκετοί ήταν πλούσιοι β οι περισσότεροι ήταν έmicroποροι γ οι περισσότεροι ήταν γεωργοί δ οι κρατούντες και οι υποστηρικτές τους βρίσκονταν στην ίδια

οικονοmicroική και κοινωνική κατάστασηε οι περισσότεροι microόλις τα κατάφερναν να ζουν

Με βάση το γράφηmicroα του microαθήmicroατος υπογραmicromicroίστε ποια στοιχείαείναι κατά τη γνώmicroη σας σωστά

α αρκετοί ήταν πλούσιοι β οι περισσότεροι ήταν έmicroποροι γ οι περισσότεροι ήταν γεωργοί δ οι κρατούντες και οι υποστηρικτές τους βρίσκονταν στην ίδια

οικονοmicroική και κοινωνική κατάστασηε οι περισσότεροι microόλις τα κατάφερναν να ζουν

Φιλισταίοι Λαός του Αιγαίου που εγκαταστάθηκε στην περιοχήτης Παλαιστίνης το 12ο αι πΧ Σύmicroφωνα microε microια βιβλική παράδοσηπροέρχονταν από την περιοχή της Κρήτης Φαίνεται πως ο λαόςαυτός ανήκε στους laquoλαούς της Θάλασσαςraquo που αφού λεηλάτησανπολλές περιοχές της Μεσογείου εγκαταστάθηκαν στην ΠαλαιστίνηΣτην περιοχή αυτή δηmicroιουργήθηκε microια συνοmicroοσπονδία πέντε πόλεωνγνωστή ως Φιλιστία ή γη των Φιλισταίων Οι Φιλισταίοι συγκρούστη-καν microε τους Ισραηλίτες και καρπός αυτής της σύγκρουσης φαίνεταινα είναι και ο θρύλος του Σαmicroψών Η παρακmicroή τους αρχίζει από την

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

4

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 12

Ο Ελληνορωmicroαϊκός κόσmicroος την εποχή του Χριστού στη γη του Ισραήλ

13

εποχή που νικήθηκαν από το βασιλιά ∆αβίδ ∆εν έχουν σωθεί κείmicroε-να microε τη φιλισταϊκή γλώσσα microε αποτέλεσmicroα να γνωρίζουmicroε λίγαπράγmicroατα γιrsquo αυτούς

Νεκρά Θάλασσα (Νεκρή Θάλασσα) Περίκλειστη αλmicroυρή λίmicroνη τηςΜέσης Ανατολής ανάmicroεσα στο Ισραήλ και στην Ιορδανία η οποίαβρίσκεται 400 περίπου microέτρα χαmicroηλότερα από τη στάθmicroη της θάλασ-σας Η ονοmicroασία της οφείλεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχει βλάστη-ση στις όχθες της ούτε ζωντανός οργανισmicroός (ψάρια) στα νερά τηςλόγω της microεγάλης περιεκτικότητας σε αλάτι (25 περίπου) Αυτό έχειως αποτέλεσmicroα οι κολυmicroβητές να παραmicroένουν στην επιφάνεια τηςθάλασσας χωρίς να κινδυνεύουν να βυθιστούν γιατί η άνωση τουςκρατάει στην επιφάνεια του νερού

Μακκαβαϊκή επανάσταση Ο Μέγας Αλέξανδρος φέρθηκε microεκαλοσύνη στους Ιουδαίους και την ίδια τακτική ακολούθησαν και οιδιάδοχοί του Πτολεmicroαίοι Όταν πήραν την Παλαιστίνη οι Σελευκίδεςκαταδίωξαν τη λατρεία του Θεού και απαγόρεψαν στους Ιουδαίουςνα ασκούν ελεύθερα τα θρησκευτικά τους καθήκοντα Ο βασιλιάςΑντίοχος ∆rsquo ο Επιφανής τούς υποχρέωσε να θυσιάζουν στα είδωλαΟ ιερέας Ματταθίας και οι απόγονοί του που ονοmicroάστηκαν Μακκα-βαίοι (microακκαmicroπά = σφυρί) αντέδρασαν Έτσι ξέσπασε η Μακκαβαϊκήεπανάσταση και microετά από σκληρούς αγώνες ελευθερώθηκε η Παλαι-στίνη Οι Μακκαβαίοι θεωρούνται από την Εκκλησία microας άγιοι

final1 8-06-06 1108 Page 13

14

radic iexclmiddotfi˜ UcircUgravemiddot IAcircUacuteOcircUcircfiIuml˘Igravemiddot Xτίστηκε τρεις φορές ο πρώτος ναός από το Σολοmicroώντα ο δεύ-τερος από τους Ισραηλίτες που επέστρεψαν από τη Βαβυλώνα καιο τρίτος από τον Ηρώδη το Μέγα

H IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UcircUgraveOcirc NmiddotfiΣτο ναό υπήρχαν πολλοί ιερείς που τελούσαν τη λατρεία Κα-θηmicroερινά τον επισκέπτονταν χιλιάδες πιστοί που συmicromicroετείχανενεργά στη λατρευτική ζωή

∆Egrave currenOacuteEgraveˆımiddotOacute OcircEgrave IUcircUacutemiddotEumlIumlrsaquoUgraveAcirc˜ AacuteEgravemiddot UgraveOcirc NmiddotfiΟ Ναός ήταν η επίγεια κατοικία του Θεού και θεωρούνταν χώροςιερός

OEgrave sbquomiddotUcircEgraveIcirccurren˜ middotUacutemacrcurren˜ UgraveEuml˜ EgraveUcircUacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ rsaquoUcircUgraveEuml˜Ήταν η πίστη στον ένα Θεό η υπακοή στο Νόmicroο και ο Ναός τηςΙερουσαλήmicro που ένωνε το λαό

H middotIacutersaquomiddot UgraveOcirc˘ iexclfiIgraveOcirc˘Οι Ισραηλίτες τηρούσαν το Νόmicroο επειδή τον σέβονταν Πρόβληmicroαήταν πάντοτε η σωστή ερmicroηνεία του

OEgrave ıUacuteEumlUcircIcircAcirc˘UgraveEgraveIcirccurren˜ OcircIgraveiquestpermilAcirc˜ UcircUgraveOcirc IUcircUacutemiddotlsaquoIumlΉταν οι Φαρισαίοι οι Σαδδουκαίοι και οι Ζηλωτές

H permilUacuteiquestUcircEuml UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger UcircUgraveEuml degmiddotIumlEgraveIumlmiddotrsaquomiddotΣτην περιοχή αυτή υπήρχαν οι πόλεις Καπερναούmicro και Ναζαρέτκαι το όρος Θαβώρ Εκεί ο Χριστός βρήκε τους microαθητές του δίδα-ξε σηmicroαντικά πράγmicroατα και έκανε καταπληκτικά θαύmicroατα Η προτί-microηση του Χριστού στην περιοχή αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι οικάτοικοί της ήταν καταδεκτικοί και πρόθυmicroοι να τον ακούσουν

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

radic IUcircUacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ IcircfiUcircIgraveOcirc˜ UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger2

final1 8-06-06 1108 Page 14

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

15

1 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute Ocirc iexclmiddotfi˜ UgraveEuml˜ πAcircUacuteOcirc˘UcircmiddotIumllsaquoIgrave UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger Ograve˜UgraveAcircIumlOcircDaggerUcircmiddotOacute AcircIcircAcircrsaquo UgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveOcirc˘˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave rsaquoUcircUgraveAcirc˘middotOacute IcircmiddotEgrave UgraveEgrave currenOacuteEgraveˆımiddotOacute AacuteEgraversquomiddot˘UgravefiOacute OcircEgrave πUcircUacutemiddotEumlIumlrsaquoUgraveAcirc˜

Στα χρόνια του Χριστού πρόκειται για τον τρίτο Ναό Ο Ναός ήταν χτι-σmicroένος πάνω σε λόφο στην Ιερουσαλήmicro Η προϊστορία του Ναούείναι η εξής Ο πρώτος Ναός χτίστηκε από το βασιλιά Σολοmicroώντα το 962-955 πΧ

και γκρεmicroίστηκε από τους Βαβυλώνιους το 587 πΧ Ο δεύτερος Ναός χτίστηκε το 515 πΧ όταν ο Πέρσης βασιλιάς

Κύρος επέτρεψε στους Ισραηλίτες να γυρίσουν στην πατρίδα τους Ο τρίτος Ναός αποτελεί ανακαίνιση1 και επέκταση του δεύτερου

Nαού Οι εργασίες ξεκίνησαν το 20 πΧ στα χρόνια του Ηρώδη τουΜεγάλου και τελείωσαν το 65 microΧ δηλαδή διάρκεσαν 85 χρόνιαΤο τραγικό είναι ότι πέντε χρόνια microετά δηλαδή το 70 microΧ οι Ρωmicroαίοικατέστρεψαν το Ναό επειδή οι Ισραηλίτες επαναστάτησαν

Τα microέρη του Ναού Ο Ναός χωριζόταν στο Ιερό στην αυλή των ειδωλολατρών στην αυλήτων γυναικών όπου πήγαιναν όχι microόνο γυναίκες αλλά και άντρες καιστην αυλή των αντρών Οι ιερείς Ήταν πολυάριθmicroοι και φρόντιζαν για την τέλεση της λατρείας Φορού-σαν άσπρες στολές και κυκλοφορούσαν ξυπόλυτοι Πρόσφεραν θυ-σίες ζώων όλη την ηmicroέρα

Οι πιστοί Συmicromicroετείχαν ενεργά στη λατρευτική ζωή (προσευχή ψαλmicroοί θρη-σκευτικοί χοροί) Πρόσφεραν θυσίες ζώων και καρπών και έλεγαντα προβλήmicroατά τους στους ιερείς που τους άκουγαν microε microεγάληπροσοχή

Τι πίστευαν για το ΝαόΟ Ναός ήταν το σπίτι του Θεού δηλαδή ένα κοmicromicroάτι του ουρανούπου ακουmicroπούσε στη γη Όνειρο κάθε Ισραηλίτη ήταν να επισκεφτείmicroία φορά τουλάχιστον στη ζωή του το χώρο αυτόν και να πάρει microέροςστις λατρευτικές εκδηλώσεις

1Ανακαίνιση Βελτίωση επιδιόρθωση παλαιού κτιρίου

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 15

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

16

2 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger Euml IcircOcircEgraveOacutefiUgraveEumlUgravemiddot UgraveˆOacute EgraveUcircUgraveOgraveOacute πUcirc-UacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveOgraveOacute Ograve˜ AcircIcircpermilEumlIumlˆOacutefiUgravemiddotOacute Euml Acirc˘UcirccurrensbquoAcircEgraveiquest UgraveOcirc˘˜ IcircmiddotEgrave OcircEgraveOcirc UacutefiIumlOcirc currenmiddotEgrave˙AcircUcircAcirc middot˘Ugraveiquest Euml trade˘OacutemiddotAacuteˆAacutelsaquo UgravefiUcircOcirc UcircUgraveEumlOacute middotUgraveUacutersaquopermilmiddot UgraveOcirc˘˜ fiUcircOcirc IcircmiddotEgrave UcircUgraveEuml centEgravemiddotUcircOcirc-Uacuteiquest

Η σύνθεση της ισραηλιτικής κοινότητας ήταν Oι απλοί άνθρωποι και οι προσήλυτοι2

Oι Λευίτες δηλαδή το βοηθητικό προσωπικό οι ιερείς και οι ραβί-νοι δηλαδή οι δάσκαλοι του Νόmicroου

Ο αρχιερέας του Ναού που ήταν ο εκπρόσωπος των Ισραηλιτώνστους Ρωmicroαίους

Οι βασικές αρχές της ισραηλιτικής πίστης ήταν Η οmicroολογία στον έναν και αληθινό Θεό Η υπακοή στο Νόmicroο του Θεού Ο Ναός της Ιερουσαλήmicro που ένωνε όλους τους Ισραηλίτες Η ενότητα λαού και θρησκείας

Η αξία του Νόmicroου στη ζωή των Ισραηλιτών Οι Ισραηλίτες ήταν περήφανοι για το Νόmicroο του Θεού και για την υπο-

χρέωσή τους να τον τηρούν Η υπακοή στο Νόmicroο του Θεού δεν ήταν αποτέλεσmicroα φόβου αλλά

σεβασmicroού και αγάπης γιrsquo αυτόν Σοβαρό ζήτηmicroα για τους Ισραηλίτες ήταν η σωστή ερmicroηνεία του

Νόmicroου Ο Νόmicroος microεταξύ των άλλων επέβαλλε την τήρηση του Σαββάτου και

τη συmicromicroετοχή στις microεγάλες γιορτές (Πάσχα Σκηνοπηγία Πεντηκο-στή κά)

Η ΣυναγωγήΣυναγωγές υπήρχαν παντού ακόmicroη και στην Ιερουσαλήmicro Ήταν τόποςσυγκέντρωσης των Ισραηλιτών και υπενθύmicroισης της πίστης και τηςενότητάς τους

3 tradeUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger ˘lsaquoUacutemacrmiddotOacute ıUacuteEumlUcircIcircAcirc˘UgraveEgraveIcirccurren˜ OcircIgraveiquestpermilAcirc˜ ∆Egrave IacutecurrenUacuteOcirc˘IgraveAcirc AacuteEgraversquo middot˘Ugravecurren˜ IcircmiddotEgrave Ograve˜ AcircIcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave Euml permilUacuteiquestUcircEuml UgraveOcirc˘˜

Στα χρόνια του Χριστού υπήρχαν οι εξής θρησκευτικές οmicroάδες 1 Οι Φαρισαίοι (το όνοmicroά τους σηmicroαίνει laquoξεχωριστοίraquo) Ήταν θρησκευ-

τικό κίνηmicroα microε αρχηγούς ραβίνους (νοmicroοδιδασκάλους) Πίστευαν στοΝόmicroο και στους Προφήτες Γνώρισmicroά τους ήταν η ακριβής τήρηση

2 Προσήλυτοι Είναι αυτοί που εγκατέλειψαν τη θρησκεία τους και πίστεψαν στην ισραηλιτική

final1 8-06-06 1108 Page 16

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

17

των εντολών του Θεού που πολλές φορές έφτανε σε υπερβολέςΉταν επιφυλακτικοί απέναντι στους Ρωmicroαίους αλλά δεν είχαν ποτέεπαναστατήσει εναντίον τους Οι περισσότεροι ασχολούνταν microε τοεmicroπόριο και γνώριζαν microεγάλη εκτίmicroηση από το λαό Όmicroως περι-φρονούσαν τους απλούς ανθρώπους όπως φανερώνει και τοόνοmicroά τους (χωρισmicroένοι ξεχωριστοί) Στα χρόνια του Χριστού ήτανγύρω στις 6000

2 Οι Σαδδουκαίοι Το όνοmicroά τους προέρχεται από τον πρώτο αρχιε-ρέα του Ναού στα χρόνια του Σολοmicroώντα το Σαδδώκ Ήταν οι αρι-στοκράτες της ισραηλιτικής κοινότητας Οι αρχιερείς και τα microέλητου Μεγάλου Συνεδρίου προέρχονταν από αυτούς Η σηmicroαντικό-τερη φροντίδα τους ήταν η διαχείριση της τεράστιας περιουσίαςτου Ναού Στα θρησκευτικά θέmicroατα ήταν συντηρητικοί και στηρίζο-νταν microόνο στην Πεντάτευχο Είχαν καλές σχέσεις microε τους Ρωmicroαί-ους για να διατηρήσουν τον πλούτο τους microε συνέπεια να γίνουνmicroισητοί στο λαό

3 Οι Ζηλωτές Μισούσαν και πολεmicroούσαν τους Ρωmicroαίους Έmicroοιαζανmicroε τους Φαρισαίους και πίστευαν ότι microε τον ένοπλο αγώνα θα έρθειη Βασιλεία του Θεού

4 radic πEumlUcircOcircDagger˜ currenpermilUacutemiddotUcircAcirc Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UcircUgraveEuml degmiddotIumlEgraveIumlmiddotrsaquomiddot ∆Egrave UgraveOcirc EgravepermilEgravemiddotrsaquoUgraveAcircUacuteOcirc AcircrsaquomacrAcirc middot˘Ugravelsaquo EumlAcircUacuteEgraveOcircmacrlsaquo

Κέντρο της περιοχής αυτής ήταν η λίmicroνη της Γεννησαρέτ γύρω απότην οποία υπήρχαν οι πόλεις Καπερναούmicro και Ναζαρέτ και το όροςΘαβώρ

Καπερναούmicro Η πόλη αυτή είχε 1000-2000 κατοίκους Σε αυτήδίδαξε πολλές φορές ο Χριστός διηγήθηκε τις πιο ωραίες παρα-βολές και έκανε πολλά θαύmicroατα Στην πόλη αυτή κάλεσε τουςπρώτους microαθητές του τον Πέτρο τον Ανδρέα τον Ιάκωβο τονΙωάννη και τον τελώνη Ματθαίο

Τα χαρακτηριστικά της πόλης αυτής Ο πληθυσmicroός της ήτανανάmicroεικτος δηλαδή ειδωλολάτρες και Ισραηλίτες και ένα microεγάλοmicroέρος του ήταν ψαράδες Οι άνθρωποι ήταν απλοί και καταδεκτι-κοί Μεταξύ τους υπήρχαν και πολλοί επαναστάτες αγωνιστέςκατά των Ρωmicroαίων Όλοι οι microαθητές του Χριστού ήταν Γαλιλαίοιεκτός από τον Ιούδα Από την περιοχή αυτή ξεκίνησε ο Χριστός

final1 8-06-06 1108 Page 17

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

18

εδώ εκφώνησε την laquoεπί του Όρους οmicroιλίαraquo και στο όρος Θαβώρ οιmicroαθητές είχαν την ευκαιρία να ζήσουν τη θεϊκή δόξα του Χριστού(Μεταmicroόρφωση του Κυρίου)

Ναζαρέτ Ήταν ένα microικρό αγροτικό και ποιmicroενικό χωριό3 150-200κατοίκων Ο Χριστός και ο θετός πατέρας του Ιωσήφ ήταν ξυλουρ-γοί και οικοδόmicroοι Έφτιαχναν ξύλινες κατασκευές (έπιπλα κάραεργαλεία) τις οποίες πουλούσαν και σε άλλες πόλεις της Γαλιλαί-ας όπως στη Γιαφία ή Γαβά σε απόσταση 2-3 χmicro από τη Ναζα-ρέτ και στη microεγαλύτερη πόλη Σέπφωρις (25000 χιλιάδες κάτοι-κοι) Στις πόλεις αυτές ο Χριστός είχε την ευκαιρία να παρακο-λουθήσει τη λατρεία στις συναγωγές και να γνωρίσει τη ζωή τωνπόλεων

Από το microάθηmicroα πληροφορηθήκαmicroε τι έκαναν και πώς συmicroπεριφέ-ρονταν οι Ισραηλίτες microέσα στο Ναό (ερώτ 1) Πώς σας φαίνονταιόλα αυτά Πώς θα τα χαρακτηρίζατεΗ συmicroπεριφορά των Ισραηλιτών ήταν απόλυτα φυσιολογική Ο χώ-ρος του Ναού ήταν ιερός αφού σύmicroφωνα microε τις αντιλήψεις τουςήταν ο τόπος που είχε επιλέξει ο Θεός για να κατοικεί Η λατρείαήταν πολύ καλά οργανωmicroένη έτσι ώστε να δοξάζεται ο ∆ηmicroιουργόςΘεός συνεχώς Οι πιστοί έδειχναν ιδιαίτερο σεβασmicroό και συmicromicroετεί-χαν ενεργά στη λατρεία του Θεού δείχνοντας την αγάπη την αφο-σίωση και την ευγνωmicroοσύνη τους στο πρόσωπό του για όσα τουςπρόσφερε καθηmicroερινά

Tη microεγάλη επιθυmicroία κάθε Ισραηλίτη να βρεθεί έστω και microία φοράστη ζωή του ως προσκυνητής στο Ναό της Ιερουσαλήmicro πώς τηνκρίνετε και πώς τη δικαιολογείτεΗ επιθυmicroία αυτή ήταν απόλυτα φυσιολογική καθώς ο Ναός ήταν ηεπίγεια κατοικία του Θεού ή ένα κοmicromicroάτι του ουρανού που ακου-microπούσε στη γη Στο χώρο αυτόν ένιωθαν έντονα την παρουσία τουΘεού ενδυναmicroώνονταν πνευmicroατικά και έβρισκαν παρηγοριά από ταπροβλήmicroατα και τα βάσανά τους Γιrsquo αυτό άλλωστε επιδίωκαν ναmicroεταβούν στο χώρο αυτόν έστω microία φορά στη ζωή τους για να συmicro-microετάσχουν στις λατρευτικές εκδηλώσεις που γίνονταν εκεί

1

2

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

3 Ποιmicroενικό χωριό Χωριό microε βοσκούς

final1 8-06-06 1108 Page 18

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

19

Λόφος Ο τόπος αυτός ήταν ο λόφος Μωριά όπου διατάχτηκε να πο-ρευτεί ο πατριάρχης Αβραάmicro για να θυσιάσει το microονάκριβο γιο τουΙσαάκ Συνεπώς εκεί υπήρχε από παλιά θυσιαστήριο

Σολοmicroώντας (966-926 πχ) Ένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ γιος του

∆ιαβάστε ξανά τι σκέφτονταν και τι αισθάνονταν για το Ναό οι ευσε-βείς Ισραηλίτες (ερώτ 1) και γράψτε microε λίγα λόγια τις εντυπώσειςκαι τις κρίσεις σας γιrsquo αυτάΠροκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση σε όλους η επιθυmicroία των Ισραηλιτώνσε όποιο microέρος της γης και αν βρίσκονταν να επισκεφτούν αυτόν τοχώρο Η επιθυmicroία αυτή δικαιολογείται για δύο λόγους α) Στο Ναόαυτόν αισθάνονταν ότι ο Θεός βρίσκεται ανάmicroεσά τους β) Ήταν τοορατό σηmicroάδι της ενότητας του λαού αυτού Ειδικά οι Ισραηλίτες της∆ιασποράς πίστευαν ότι η παρουσία τους στο χώρο αυτόν σφυρη-λατούσε την εθνική τους συνείδησηΕίναι επίσης αξιοθαύmicroαστος ο σεβασmicroός microε τον οποίο προσέρχο-νταν στο Ναό όπως και η ενεργή συmicromicroετοχή τους στις λατρευτικέςεκδηλώσεις Με αυτό τον τρόπο έδειχναν την αγάπη και την ευγνω-microοσύνη τους απέναντι στο Θεό και παράλληλα αντλούσανδύναmicroη ώστε να επιβιώσουν ως έθνος ανάmicroεσα σε τόσους ειδω-λολατρικούς λαούς ∆ιαπιστώνουmicroε ότι ο Ναός ήταν εκτός από θρησκευτικό κέντρο ο-ρατό σηmicroάδι της πολιτικής και κοινωνικής ενότητας των Ισραηλιτώνόλου του κόσmicroου

Οι πληροφορίες που έχουmicroε για τη Γαλιλαία (ερώτ 4) πόσο ση-microαντικές νοmicroίζετε ότι θα microας είναι στα microαθήmicroατα της φετινής χρο-νιάς που θα ασχοληθούmicroε microε τη ζωή και το έργο του Χριστού Οι πληροφορίες αυτές είναι ιδιαίτερα σηmicroαντικές καθώς microας πλη-ροφορούν γιατί ο Χριστός προτιmicroούσε τη Γαλιλαία ειδικά τον πρώτοκαιρό ως χώρο δράσης του Οι λόγοι ήταν ότι βρισκόταν microακριάαπό τα Ιεροσόλυmicroα ndashτο κέντρο της θρησκευτικής ηγεσίαςndash οι άν-θρωποι ήταν απλοί και καταδεκτικοί αλλά κυρίως επειδή ήταν συ-γκοινωνιακός κόmicroβος που συνέδεε διαφορετικές χώρες και ση-microαντικούς πολιτισmicroούς Έτσι ο Χριστός είχε τη δυνατότητα να βρει ανε-microπόδιστα πολλούς και πρόθυmicroους ακροατές των κηρυγmicroάτων του

4

3

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 19

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

20

∆αβίδ που φηmicroιζόταν για τη σοφία του Στα σαράντα χρόνια της βασι-λείας του το κράτος του Ισραήλ έφτασε στη microεγαλύτερή του ακmicroή Τοσηmicroαντικότερο έργο του ήταν η κτίση του Ναού που ολοκληρώθηκε σεεπτά χρόνια και στην οποία χρησιmicroοποιήθηκαν τα καλύτερα υλικά πουήρθαν από όλα τα microέρη του κόσmicroου Για να διοικεί καλύτερα χώρισε τοκράτος σε 12 διαmicroερίσmicroατα έκανε οχυρωmicroατικά έργα δηmicroιούργησεισχυρό στόλο και ανέπτυξε το εmicroπόριο microε όλο τον τότε γνωστό κόσmicroο

Λευίτες Η φυλή αυτή ήταν πολεmicroική Οι πόλεmicroοι για την κατάληψητης Χαναάν την αποδεκάτισαν και έmicroεινε ολιγοmicroελής Γιrsquo αυτό εξαιρέ-θηκε από τη διανοmicroή της Παλαιστίνης microεταξύ των φυλών Επειδή η φυλήπρόσφερε τις υπηρεσίες της σε δύσκολους χρόνους κατrsquo εντολή τουΘεού έλαβαν το προνόmicroιο να τον υπηρετούν στο Ναό Έτσι τα microέλη τηςφυλής εξασφάλισαν την καθηmicroερινή τους επιβίωση

Νόmicroος Στα εβραϊκά ονοmicroάζεται Τορά Σηmicroαίνει τη διδασκαλία που έ-δωσε ο Θεός στους ανθρώπους microε σκοπό αυτή να κατευθύνει τη δια-γωγή τους Αποτελείται από την Πεντάτευχο και από πλήθος διατάξεωνπου προστέθηκαν αργότερα και ρυθmicroίζουν microε κάθε λεπτοmicroέρεια τηνκαθηmicroερινή ζωή των ανθρώπων Οι διατάξεις αυτές αναφέρονται σεθέmicroατα οικογενειακά κοινωνικά οικονοmicroικά και λατρευτικά

Μεγάλο Συνέδριο Αποτελούνταν από 71 microέλη και ήταν το ανώτατονοmicroοθετικό διοικητικό και δικαστικό όργανο των Ισραηλιτών στα χρόνιατου Χριστού Σε αυτό συmicromicroετείχαν αρχιερείς Σαδδουκαίοι Φαρισαίοικαι γραmicromicroατείς

Πεντάτευχος Ονοmicroάζεται το σύνολο των πέντε πρώτων βιβλίων τηςΠαλαιάς ∆ιαθήκης (Γένεση Έξοδος Λευιτικό Αριθmicroοί ∆ευτερονόmicroιο)Η Πεντάτευχος περιλαmicroβάνει θεmicroελιώδεις θρησκευτικές και ηθικές δι-δασκαλίες όπως ο microονοθεϊσmicroός και ο ∆εκάλογος Συγγραφέας της Πε-ντατεύχου σύmicroφωνα microε την παράδοση θεωρείται ο Μωυσής

final1 8-06-06 1108 Page 20

21

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml infinrsquo ∆middot part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot IcircmiddotEgrave OcircEgrave paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute3

∆middot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι 27 και σε αυτά περιλαmicroβάνονται τα Ιστορικά οι Επιστολές καιη Αποκάλυψη του Ιωάννη

H AAacutersaquomiddot degUacutemiddotEcirclsaquoΑγία Γραφή είναι η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκηΤο θέmicroα τους Η Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλει τον ερχοmicroό τουΧριστού ενώ η Καινή ∆ιαθήκη περιγράφει τη ζωή του

∆Ocirc part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcircΟνοmicroάζεται η Καινή ∆ιαθήκη Η ονοmicroασία σηmicroαίνει το χαρmicroόσυνοmicroήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο

Tmiddot UacuteOgraveUgravemiddot AacuteUacutemiddotUgraveiquest IcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutemiddot AacuteEgravemiddot UgraveEuml ˙ˆlsaquo UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDaggerΓια δύο δεκαετίες microετά την Ανάληψη του Χριστού οι πρώτοι χρι-στιανοί microάθαιναν για το Χριστό είτε από την προφορική παράδοσηείτε από microικρές γραπτές συλλογές που κυκλοφορούσαν

radicEgrave Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο πρώτος που έγραψε ευαγγέλιο ήταν ο Μάρκος microετά ο Ματθαί-ος κατόπιν ο Λουκάς και τελευταίος ο Ιωάννης

∆middot trade˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest E˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddotΟνοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου και τουΛουκά γιατί παρουσιάζουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Μάλι-στα ο Μάρκος χρησιmicroοποιήθηκε ως πηγή από τους άλλους δύο

paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο Μάρκος σαν λιοντάρι ο Ματθαίος σαν άγγελος ο Λουκάς σανmicroοσχάρι και ο Ιωάννης σαν αετός

∆Ocirc sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute AOcircUcircUgravefiIumlˆOacuteΓράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά και αναφέρεται στη ζωή τηςπρώτης Εκκλησίας καθώς και στους ιεραποστολικούς αγώνες τωναποστόλων

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 21

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

22

Στα φετινά microαθήmicroατα θα γνωρίσουmicroε τη ζωή το έργο και τη διδασκαλίατου Χριστού έτσι όπως καταγράφονται στα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης1

1 paraOcircEgravemiddot AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι 27 Σε αυτά περιλαmicroβάνονταιανάλογα microε το περιεχόmicroενό τους τα Ιστορικά (5) οι Επιστολές (Επι-στολές Παύλου 14 και Καθολικές Επιστολές 7) και η Αποκάλυψη τουΙωάννη

2 paraOcircEgravemiddot Euml UcircmacrcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ paramiddotIumlmiddotEgraveiquest˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκη ονοmicroάζονται Βίβλος ή Αγία Γραφή Το θέmicroα τους είναι οι ενέργειες της αγάπης του Θεού για τη σωτηρίατου κόσmicroου

Στην Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλεται ο ερχοmicroός του Χριστούενώ στην Καινή ∆ιαθήκη ndashπου λέγεται και Ευαγγέλιοndash πληροφορού-microαστε για τη ζωή και το έργο του Χριστού καθώς και για τη microετάδοσητου Ευαγγελίου στον κόσmicroο Η λέξη Ευαγγέλιο (ευ + αγγελία = η καλήαγγελία) σηmicroαίνει Το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο Το βιβλίο που microας περιγράφει τη ζωή του Χριστού

3 paraOgrave˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Ο Χριστός στα τρία χρόνια της δράσης του δεν άφησε κανένα γραπτόκείmicroενο Από τη στιγmicroή της Ανάληψής του microέχρι το 51 microΧ που εmicroφα-νίζεται η πρώτη επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τους Θεσσα-λονικείς οι microαθητές καθώς και οι αυτήκοοι2 και αυτόπτες3 microάρτυρεςτου Χριστού αισθάνονταν ότι ο ∆άσκαλός τους ήταν ανάmicroεσά τουςΕπαναλάmicroβαναν τα λόγια του και θυmicroούνταν τα θαύmicroατα και τα Πάθητου Όλα αυτά αποτελούν την προφορική παράδοση

Λίγο microετά άρχισαν να εmicroφανίζονται microικρές γραπτές συλλογέςπου αναφέρονταν σε γεγονότα της ζωής του Χριστού και κυκλοφο-ρούσαν microεταξύ των πρώτων χριστιανών Αν και δε microας έχει διασωθείκαmicroία από τις συλλογές αυτές είναι βέβαιο ότι χρησιmicroοποιήθηκαν απότους ευαγγελιστές και τον απόστολο Παύλο Οι λόγοι δηmicroιουργίας τωνσυλλογών αυτών ήταν

1Καινή ∆ιαθήκη Είναι η καινούρια συmicroφωνία του Θεού microε τους ανθρώπους που έγινε microέσω τουΙησού Χριστού

2Αυτήκοοι Αυτοί που άκουσαν microε τα αυτιά τους3Αυτόπτες Αυτοί που είδαν microε τα microάτια τους

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 22

23

Για να διευκολυνθεί το έργο της διδαχής (διδασκαλίας) και της ιε-ραποστολής δηλαδή της microετάδοσης του Ευαγγελίου σε άλλουςλαούς

Για να προστατευτεί η αλήθεια για το Χριστό από εκείνους που ηθε-ληmicroένα την παραποιούσαν δηλαδή από τους αιρετικούς

4 ∆Ocirc UacuteOgraveUgraveOcirc Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcirc paraOcircEgraveOcirc˜ fiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave OcircDagger UgraveOcirc currenAacuteUacutemiddotbdquoAcirc paraOcircEgravemiddot Euml middotIacutersaquomiddotUgraveOcirc˘

Το πρώτο ευαγγέλιο γράφτηκε από το Μάρκο microαθητή του αποστό-λου Πέτρου Εκείνος έχοντας υπόψη του πολλές γραπτές συλλογέςέβαλε σε microια σειρά το υλικό τους και φρόντισε να παρουσιάσει ταιστορικά στοιχεία από τη ζωή του Χριστού έτσι ώστε να microην αmicroφισβη-τείται η ιστορικότητα του προσώπου του

Θα αναρωτιόταν κανείς γιατί πρωταρχικό microέληmicroα4 του Μάρκουήταν να αποδείξει ότι ο Χριστός ήταν ένα πραγmicroατικό ιστορικό πρό-σωπο Η απάντηση είναι ότι εκείνη την εποχή είχαν εmicroφανιστεί αιρετι-κοί που αmicroφισβητούσαν την πραγmicroατική ιστορία του Ιησού και microιλού-σαν για κάποιον laquoουράνιοraquo Χριστό ξεκοmicromicroένο από την επίγεια ζωή Το ευαγγέλιο αυτό είναι microικρό σε έκταση και γράφτηκε στη Ρώmicroη microετάτο microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλου και πριν από το 70microΧ ndash πιθανόν να γράφτηκε το 65 microΧ

5 parafiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave Ograve˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot iquestIumlIumlmiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot

Μεταξύ του 70-80 microΧ ο microαθητής του Χριστού και τελώνης Ματθαίοςγράφει το δικό του ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους Ισραηλίτεςχριστιανούς για να τους αποδείξει ότι ο αναmicroενόmicroενος από την Πα-λαιά ∆ιαθήκη Μεσσίας είναι ο Χριστός

Λίγο microετά γύρω στα 80-90 microΧ ο Λουκάς microαθητής του αποστό-λου Παύλου γράφει ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους χριστια-νούς πρώην ειδωλολάτρες Μέσα από ιστορικά γεγονότα δείχνει ότι οΧριστός είναι φίλος των ανθρώπων και ιδιαίτερα των φτωχών

Τελευταίος γράφει ευαγγέλιο ο αγαπηmicroένος microαθητής του Χριστούο Ιωάννης γύρω στα 90-100 microΧ Έχοντας υπόψη του τα τρία προη-γούmicroενα ευαγγέλια αναφέρει άγνωστες λεπτοmicroέρειες κάποιων περι-στατικών από τη ζωή του Χριστού και εξηγεί το βαθύτερο νόηmicroα τωνγεγονότων Στο ευαγγέλιο αυτό τονίζεται η αξία της αγάπης την οποίαοι χριστιανοί πρέπει να εκδηλώνουν έmicroπρακτα

4Μέληmicroα Η φροντίδα η έγνοια

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

final1 8-06-06 1108 Page 23

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

24

Τι είναι τελικά τα τέσσερα ευαγγέλια Τα ευαγγέλια δεν είναι βιο-γραφίες ούτε ρεπορτάζ για τη ζωή και το έργο του Χριστού Σε αυτάυπάρχουν Ιστορικά στοιχεία για τη ζωή του Χριστού Στοιχεία για τη ζωή των microαθητών και θεολογικές αναλύσεις της

διδασκαλίας του ∆ασκάλου τους ∆ιηγήσεις για τα Πάθη του Χριστού και για τις εmicroφανίσεις του microετά

την Ανάστασή του

6 paraOcircEgravemiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot OcircOacuteOcircIgraveiquest˙Ocirc˘IgraveAcirc Ucirc˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo

Συνοπτικά ονοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου καιτου Λουκά γιατί έχουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Οι ευαγγελι-στές Ματθαίος και Λουκάς στηρίχτηκαν στο ευαγγέλιο του Μάρκουπροσθέτοντας ότι επιπλέον γνώριζαν ∆ηλαδή το ευαγγέλιο του Μάρ-κου ήταν η κυριότερη πηγή γιrsquo αυτούςΟι ερευνητές τοποθετώντας τα τρία ευαγγέλια παράλληλα διαπίστω-σαν ότι το περιεχόmicroενό τους σε πολλά σηmicroεία είναι το ίδιο Γιrsquo αυτό ταονόmicroασαν συνοπτικά γιατί ρίχνοντας microια ταυτόχρονη microατιά (συν +όψη) έχουmicroε microια συνολική εικόνα του περιεχοmicroένου τους

7 paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜ UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml

Η χριστιανική τέχνη παριστάνει συmicroβολικά τους τέσσερις ευαγγελιστές Ο Ματθαίος σαν άγγελος ή άνθρωπος γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του

microε το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα της Γέννησης του Χριστού που αναγγέλλειο άγγελος στην Παναγία

Ο Μάρκος σαν λιοντάρι γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε το δυνα-microικό Ιωάννη τον Πρόδροmicroο στην έρηmicroο

Ο Λουκάς σαν microοσχάρι γιατί ξεκινάει τη διήγησή του microε τη θυσία τουmicroοσχαριού στο Ναό από τον πατέρα του Προδρόmicroου το Zαχαρία

Ο Ιωάννης σαν αετός γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε λόγια υψηλούπνευmicroατικού περιεχοmicroένου που microοιάζουν microε το πέταγmicroα του αετού

8 paraOcircEgraveOcirc UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveOcirc˘ sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ UgraveˆOacute paraUacuteiquestIacuteAcircˆOacute UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά Μας περιγρά-φει τη ζωή της πρώτης Εκκλησίας καθώς και τη διάδοση του Ευαγγε-λίου στον κόσmicroο (ιεραποστολή) Πιο συγκεκριmicroένα αναφέρει Την οmicroιλία του αποστόλου Πέτρου στο συγκεντρωmicroένο πλήθος την

ηmicroέρα της Πεντηκοστής

final1 8-06-06 1108 Page 24

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

25

Βρείτε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ 6 ολόκληρο το laquoΠάτερηmicroώνraquo και σηmicroειώστε ακριβώς την παραποmicroπή

Η Κυριακή Προσευχή βρίσκεται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κε-φάλαιο 6 στίχοι 9-13

Βρείτε και φέρτε πληροφορίες για τα ιερά βιβλία των παρακάτωmicroεγάλων θρησκειών ισλαmicroισmicroός βουδισmicroός ινδουισmicroός κοmicroφου-κιανισmicroός και ταοϊσmicroόςΣτον ισλαmicroισmicroό το Κοράνι είναι το ιερό βιβλίο που περιέχει το λόγοτου Θεού Η λέξη Κοράνιο προέρχεται σύmicroφωνα microε τους microουσουλ-microάνους θεολόγους από το laquoQursquo ranraquo (κραν) που σηmicroαίνει διαβάζωΤο Κοράνιο αποτελεί για τους microουσουλmicroάνους τη φανέρωση τηςαιώνιας αλήθειας και της θέλησης του Θεού Προϋπήρχε αιώνιαmicroαζί microε το Θεό Το ιερό βιβλίο που κυκλοφορεί στα χέρια τωνανθρώπων θεωρείται αντίγραφο του ουράνιου πρωτοτύπουΠεριλαmicroβάνει 114 κεφάλαια που ονοmicroάζονται σούρες και εκτεί-νονται σε 6200 στίχους

Σύmicroφωνα microε την ισλαmicroική παράδοση δόθηκε στο Μωάmicroεθ απότον άγγελο Γαβριήλ προκειmicroένου να βοηθήσει στη σωτηρία της αν-θρωπότητας

Στον ινδουισmicroό δεν έχουmicroε ένα ιερό βιβλίο όπως στο Ισλάmicro(Κοράνιο) και στο χριστιανισmicroό (Αγία Γραφή) Τα ιερά βιβλία τουινδουισmicroού είναι πολλά αλλά τα σπουδαιότερα είναι οι Βέδες και οιΟυπανισάδες

Βέδες Αποτελούν τη σηmicroαντικότερη συλλογή κειmicroένων για τουςινδουιστές Η λέξη veda σηmicroαίνει γνώση επιστήmicroη και συγγενεύειετυmicroολογικά microε το λατινικό ρήmicroα video (βλέπω) Οι Βέδες είναιγραmicromicroένες στα σανσκριτικά (αρχαία ινδική γλώσσα) σε έmicromicroετρολόγο και περιλαmicroβάνουν ύmicroνους και λατρευτικές διατάξεις

1

2

Τη δράση και το microαρτυρικό θάνατο του διακόνου Στεφάνου πουονοmicroάστηκε πρωτοmicroάρτυρας

Τη microεταστροφή του Παύλου δηλαδή τη στροφή του στο χριστιανι-σmicroό και τις περιοδείες του στον κόσmicroο

Την Αποστολική Σύνοδο στην Ιερουσαλήmicro το 49 microΧ

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 25

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

26

Ουπανισάδες Γράφτηκαν microεταξύ 800-500 πΧ Περιλαmicroβάνουνοmicroιλίες σύντοmicroους ύmicroνους γνωmicroικά ασκητών Κατά λέξη upanisadσηmicroαίνει laquoκάθοmicroαι κοντά σε κάποιονraquo σηmicroαίνει δηλαδή αυτό πουmicroαθαίνει κανείς καθισmicroένος στα πόδια ενός δασκάλου Τα κείmicroενααυτά έχουν microεγάλη αξία και αποτέλεσαν πηγή έmicroπνευσης για τουςΙνδούς

Στο βουδισmicroό το ιερό βιβλίο είναι ο κανόνας Πάλι που πήρε τηνονοmicroασία του από τη γλώσσα laquoπάλιraquo στην οποία έχει γραφεί Οκανόνας αυτός χωρίζεται σε τρία microέρη που ονοmicroάζονται Τιπιτάκαδηλαδή laquoΤρεις Κάλαθοιraquo (το καλάθι έχει την έννοια της microεταφοράςαπό χέρι σε χέρι από γενιά σε γενιά) Τα microέρη αυτά είναι α) Βινά-για Πιτάκα δηλαδή Κάλαθος της Πειθαρχίας β) Σούτα Πιτάκαδηλαδή Κάλαθος των Οmicroιλιών και γ) Αmicroπιντάmicroα Πιτάκα που περιέ-χει αναλύσεις ψυχολογικών και φιλοσοφικών όρων

Στον κοmicroφουκιανισmicroό το ιερό βιβλίο είναι τα Ανάλεκτα microια συλ-λογή λόγων του Κοmicroφούκιου Επίσης κάποια κείmicroενα που αποτε-λούν το λεγόmicroενο laquoκοmicroφουκιανό κανόναraquo και τα οποία αναφέρο-νται στη σοφία της κλασικής εποχής του κινεζικού πολιτισmicroούΣτον ταοϊσmicroό υπάρχει microια συλλογή κειmicroένων του 4ου πΧ αιώνα τοΤάο Τε Τσινγκ (το βιβλίο για το ταό και τη δύναmicroή του) που αποδί-δεται στο Λάο Τσε πρόσωπο αmicroφίβολης ιστορικής ύπαρξης

Βρείτε από την Kαινή ∆ιαθήκη τα παρακάτω χωρία των 4 ευαγγε-λίων Μτ 21 9 Μκ 11 9-10 Λκ 19 37-38 Ιω 12 12-13 Γράψτε τασε παράλληλες στήλες και εντοπίστε οmicroοιότητες και διαφορές πουέχουν microεταξύ τους Μτ 21 9 laquoΤα δε πλήθη του λαού όσα βάδιζαν microπροστά και όσα ακολουθού-σαν microε δυνατές φωνές έλεγαν ∆όξα στον απόγονο του ∆αβίδ πουπεριmicroέναmicroε ∆οξασmicroένος να είναι αυτός που έρχεται σταλmicroένοςαπό τον Κύριο ∆όξα σοι ας φωνάζουν δυνατά και οι άγγελοι στουςουρανούςraquo

Μκ11 9-10laquoΚαι εκείνοι που πήγαιναν εmicroπρός και εκείνοι που ακολουθούσαν

φώναζαν δυνατά και έλεγαν ∆όξα και ύmicroνος ανήκει στον απόγονοτου ∆αβίδ ευλογηmicroένος από το Θεό είναι αυτός που έρχεται σταλ-microένος από τον Κύριο Ευλογηmicroένη και δοξασmicroένη να είναι η βασι-λεία του προπάτορα microας ∆αβίδ που έρχεται και πρόκειται microετά απόλίγο να αναστηλωθεί microε εντολή και προς δόξα του Κυρίου που microας

3

final1 8-06-06 1108 Page 26

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

Ο Ελληνορωmicroαϊκός κόσmicroος την εποχή του Χριστού στη γη του Ισραήλ

13

εποχή που νικήθηκαν από το βασιλιά ∆αβίδ ∆εν έχουν σωθεί κείmicroε-να microε τη φιλισταϊκή γλώσσα microε αποτέλεσmicroα να γνωρίζουmicroε λίγαπράγmicroατα γιrsquo αυτούς

Νεκρά Θάλασσα (Νεκρή Θάλασσα) Περίκλειστη αλmicroυρή λίmicroνη τηςΜέσης Ανατολής ανάmicroεσα στο Ισραήλ και στην Ιορδανία η οποίαβρίσκεται 400 περίπου microέτρα χαmicroηλότερα από τη στάθmicroη της θάλασ-σας Η ονοmicroασία της οφείλεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχει βλάστη-ση στις όχθες της ούτε ζωντανός οργανισmicroός (ψάρια) στα νερά τηςλόγω της microεγάλης περιεκτικότητας σε αλάτι (25 περίπου) Αυτό έχειως αποτέλεσmicroα οι κολυmicroβητές να παραmicroένουν στην επιφάνεια τηςθάλασσας χωρίς να κινδυνεύουν να βυθιστούν γιατί η άνωση τουςκρατάει στην επιφάνεια του νερού

Μακκαβαϊκή επανάσταση Ο Μέγας Αλέξανδρος φέρθηκε microεκαλοσύνη στους Ιουδαίους και την ίδια τακτική ακολούθησαν και οιδιάδοχοί του Πτολεmicroαίοι Όταν πήραν την Παλαιστίνη οι Σελευκίδεςκαταδίωξαν τη λατρεία του Θεού και απαγόρεψαν στους Ιουδαίουςνα ασκούν ελεύθερα τα θρησκευτικά τους καθήκοντα Ο βασιλιάςΑντίοχος ∆rsquo ο Επιφανής τούς υποχρέωσε να θυσιάζουν στα είδωλαΟ ιερέας Ματταθίας και οι απόγονοί του που ονοmicroάστηκαν Μακκα-βαίοι (microακκαmicroπά = σφυρί) αντέδρασαν Έτσι ξέσπασε η Μακκαβαϊκήεπανάσταση και microετά από σκληρούς αγώνες ελευθερώθηκε η Παλαι-στίνη Οι Μακκαβαίοι θεωρούνται από την Εκκλησία microας άγιοι

final1 8-06-06 1108 Page 13

14

radic iexclmiddotfi˜ UcircUgravemiddot IAcircUacuteOcircUcircfiIuml˘Igravemiddot Xτίστηκε τρεις φορές ο πρώτος ναός από το Σολοmicroώντα ο δεύ-τερος από τους Ισραηλίτες που επέστρεψαν από τη Βαβυλώνα καιο τρίτος από τον Ηρώδη το Μέγα

H IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UcircUgraveOcirc NmiddotfiΣτο ναό υπήρχαν πολλοί ιερείς που τελούσαν τη λατρεία Κα-θηmicroερινά τον επισκέπτονταν χιλιάδες πιστοί που συmicromicroετείχανενεργά στη λατρευτική ζωή

∆Egrave currenOacuteEgraveˆımiddotOacute OcircEgrave IUcircUacutemiddotEumlIumlrsaquoUgraveAcirc˜ AacuteEgravemiddot UgraveOcirc NmiddotfiΟ Ναός ήταν η επίγεια κατοικία του Θεού και θεωρούνταν χώροςιερός

OEgrave sbquomiddotUcircEgraveIcirccurren˜ middotUacutemacrcurren˜ UgraveEuml˜ EgraveUcircUacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ rsaquoUcircUgraveEuml˜Ήταν η πίστη στον ένα Θεό η υπακοή στο Νόmicroο και ο Ναός τηςΙερουσαλήmicro που ένωνε το λαό

H middotIacutersaquomiddot UgraveOcirc˘ iexclfiIgraveOcirc˘Οι Ισραηλίτες τηρούσαν το Νόmicroο επειδή τον σέβονταν Πρόβληmicroαήταν πάντοτε η σωστή ερmicroηνεία του

OEgrave ıUacuteEumlUcircIcircAcirc˘UgraveEgraveIcirccurren˜ OcircIgraveiquestpermilAcirc˜ UcircUgraveOcirc IUcircUacutemiddotlsaquoIumlΉταν οι Φαρισαίοι οι Σαδδουκαίοι και οι Ζηλωτές

H permilUacuteiquestUcircEuml UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger UcircUgraveEuml degmiddotIumlEgraveIumlmiddotrsaquomiddotΣτην περιοχή αυτή υπήρχαν οι πόλεις Καπερναούmicro και Ναζαρέτκαι το όρος Θαβώρ Εκεί ο Χριστός βρήκε τους microαθητές του δίδα-ξε σηmicroαντικά πράγmicroατα και έκανε καταπληκτικά θαύmicroατα Η προτί-microηση του Χριστού στην περιοχή αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι οικάτοικοί της ήταν καταδεκτικοί και πρόθυmicroοι να τον ακούσουν

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

radic IUcircUacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ IcircfiUcircIgraveOcirc˜ UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger2

final1 8-06-06 1108 Page 14

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

15

1 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute Ocirc iexclmiddotfi˜ UgraveEuml˜ πAcircUacuteOcirc˘UcircmiddotIumllsaquoIgrave UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger Ograve˜UgraveAcircIumlOcircDaggerUcircmiddotOacute AcircIcircAcircrsaquo UgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveOcirc˘˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave rsaquoUcircUgraveAcirc˘middotOacute IcircmiddotEgrave UgraveEgrave currenOacuteEgraveˆımiddotOacute AacuteEgraversquomiddot˘UgravefiOacute OcircEgrave πUcircUacutemiddotEumlIumlrsaquoUgraveAcirc˜

Στα χρόνια του Χριστού πρόκειται για τον τρίτο Ναό Ο Ναός ήταν χτι-σmicroένος πάνω σε λόφο στην Ιερουσαλήmicro Η προϊστορία του Ναούείναι η εξής Ο πρώτος Ναός χτίστηκε από το βασιλιά Σολοmicroώντα το 962-955 πΧ

και γκρεmicroίστηκε από τους Βαβυλώνιους το 587 πΧ Ο δεύτερος Ναός χτίστηκε το 515 πΧ όταν ο Πέρσης βασιλιάς

Κύρος επέτρεψε στους Ισραηλίτες να γυρίσουν στην πατρίδα τους Ο τρίτος Ναός αποτελεί ανακαίνιση1 και επέκταση του δεύτερου

Nαού Οι εργασίες ξεκίνησαν το 20 πΧ στα χρόνια του Ηρώδη τουΜεγάλου και τελείωσαν το 65 microΧ δηλαδή διάρκεσαν 85 χρόνιαΤο τραγικό είναι ότι πέντε χρόνια microετά δηλαδή το 70 microΧ οι Ρωmicroαίοικατέστρεψαν το Ναό επειδή οι Ισραηλίτες επαναστάτησαν

Τα microέρη του Ναού Ο Ναός χωριζόταν στο Ιερό στην αυλή των ειδωλολατρών στην αυλήτων γυναικών όπου πήγαιναν όχι microόνο γυναίκες αλλά και άντρες καιστην αυλή των αντρών Οι ιερείς Ήταν πολυάριθmicroοι και φρόντιζαν για την τέλεση της λατρείας Φορού-σαν άσπρες στολές και κυκλοφορούσαν ξυπόλυτοι Πρόσφεραν θυ-σίες ζώων όλη την ηmicroέρα

Οι πιστοί Συmicromicroετείχαν ενεργά στη λατρευτική ζωή (προσευχή ψαλmicroοί θρη-σκευτικοί χοροί) Πρόσφεραν θυσίες ζώων και καρπών και έλεγαντα προβλήmicroατά τους στους ιερείς που τους άκουγαν microε microεγάληπροσοχή

Τι πίστευαν για το ΝαόΟ Ναός ήταν το σπίτι του Θεού δηλαδή ένα κοmicromicroάτι του ουρανούπου ακουmicroπούσε στη γη Όνειρο κάθε Ισραηλίτη ήταν να επισκεφτείmicroία φορά τουλάχιστον στη ζωή του το χώρο αυτόν και να πάρει microέροςστις λατρευτικές εκδηλώσεις

1Ανακαίνιση Βελτίωση επιδιόρθωση παλαιού κτιρίου

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 15

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

16

2 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger Euml IcircOcircEgraveOacutefiUgraveEumlUgravemiddot UgraveˆOacute EgraveUcircUgraveOgraveOacute πUcirc-UacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveOgraveOacute Ograve˜ AcircIcircpermilEumlIumlˆOacutefiUgravemiddotOacute Euml Acirc˘UcirccurrensbquoAcircEgraveiquest UgraveOcirc˘˜ IcircmiddotEgrave OcircEgraveOcirc UacutefiIumlOcirc currenmiddotEgrave˙AcircUcircAcirc middot˘Ugraveiquest Euml trade˘OacutemiddotAacuteˆAacutelsaquo UgravefiUcircOcirc UcircUgraveEumlOacute middotUgraveUacutersaquopermilmiddot UgraveOcirc˘˜ fiUcircOcirc IcircmiddotEgrave UcircUgraveEuml centEgravemiddotUcircOcirc-Uacuteiquest

Η σύνθεση της ισραηλιτικής κοινότητας ήταν Oι απλοί άνθρωποι και οι προσήλυτοι2

Oι Λευίτες δηλαδή το βοηθητικό προσωπικό οι ιερείς και οι ραβί-νοι δηλαδή οι δάσκαλοι του Νόmicroου

Ο αρχιερέας του Ναού που ήταν ο εκπρόσωπος των Ισραηλιτώνστους Ρωmicroαίους

Οι βασικές αρχές της ισραηλιτικής πίστης ήταν Η οmicroολογία στον έναν και αληθινό Θεό Η υπακοή στο Νόmicroο του Θεού Ο Ναός της Ιερουσαλήmicro που ένωνε όλους τους Ισραηλίτες Η ενότητα λαού και θρησκείας

Η αξία του Νόmicroου στη ζωή των Ισραηλιτών Οι Ισραηλίτες ήταν περήφανοι για το Νόmicroο του Θεού και για την υπο-

χρέωσή τους να τον τηρούν Η υπακοή στο Νόmicroο του Θεού δεν ήταν αποτέλεσmicroα φόβου αλλά

σεβασmicroού και αγάπης γιrsquo αυτόν Σοβαρό ζήτηmicroα για τους Ισραηλίτες ήταν η σωστή ερmicroηνεία του

Νόmicroου Ο Νόmicroος microεταξύ των άλλων επέβαλλε την τήρηση του Σαββάτου και

τη συmicromicroετοχή στις microεγάλες γιορτές (Πάσχα Σκηνοπηγία Πεντηκο-στή κά)

Η ΣυναγωγήΣυναγωγές υπήρχαν παντού ακόmicroη και στην Ιερουσαλήmicro Ήταν τόποςσυγκέντρωσης των Ισραηλιτών και υπενθύmicroισης της πίστης και τηςενότητάς τους

3 tradeUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger ˘lsaquoUacutemacrmiddotOacute ıUacuteEumlUcircIcircAcirc˘UgraveEgraveIcirccurren˜ OcircIgraveiquestpermilAcirc˜ ∆Egrave IacutecurrenUacuteOcirc˘IgraveAcirc AacuteEgraversquo middot˘Ugravecurren˜ IcircmiddotEgrave Ograve˜ AcircIcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave Euml permilUacuteiquestUcircEuml UgraveOcirc˘˜

Στα χρόνια του Χριστού υπήρχαν οι εξής θρησκευτικές οmicroάδες 1 Οι Φαρισαίοι (το όνοmicroά τους σηmicroαίνει laquoξεχωριστοίraquo) Ήταν θρησκευ-

τικό κίνηmicroα microε αρχηγούς ραβίνους (νοmicroοδιδασκάλους) Πίστευαν στοΝόmicroο και στους Προφήτες Γνώρισmicroά τους ήταν η ακριβής τήρηση

2 Προσήλυτοι Είναι αυτοί που εγκατέλειψαν τη θρησκεία τους και πίστεψαν στην ισραηλιτική

final1 8-06-06 1108 Page 16

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

17

των εντολών του Θεού που πολλές φορές έφτανε σε υπερβολέςΉταν επιφυλακτικοί απέναντι στους Ρωmicroαίους αλλά δεν είχαν ποτέεπαναστατήσει εναντίον τους Οι περισσότεροι ασχολούνταν microε τοεmicroπόριο και γνώριζαν microεγάλη εκτίmicroηση από το λαό Όmicroως περι-φρονούσαν τους απλούς ανθρώπους όπως φανερώνει και τοόνοmicroά τους (χωρισmicroένοι ξεχωριστοί) Στα χρόνια του Χριστού ήτανγύρω στις 6000

2 Οι Σαδδουκαίοι Το όνοmicroά τους προέρχεται από τον πρώτο αρχιε-ρέα του Ναού στα χρόνια του Σολοmicroώντα το Σαδδώκ Ήταν οι αρι-στοκράτες της ισραηλιτικής κοινότητας Οι αρχιερείς και τα microέλητου Μεγάλου Συνεδρίου προέρχονταν από αυτούς Η σηmicroαντικό-τερη φροντίδα τους ήταν η διαχείριση της τεράστιας περιουσίαςτου Ναού Στα θρησκευτικά θέmicroατα ήταν συντηρητικοί και στηρίζο-νταν microόνο στην Πεντάτευχο Είχαν καλές σχέσεις microε τους Ρωmicroαί-ους για να διατηρήσουν τον πλούτο τους microε συνέπεια να γίνουνmicroισητοί στο λαό

3 Οι Ζηλωτές Μισούσαν και πολεmicroούσαν τους Ρωmicroαίους Έmicroοιαζανmicroε τους Φαρισαίους και πίστευαν ότι microε τον ένοπλο αγώνα θα έρθειη Βασιλεία του Θεού

4 radic πEumlUcircOcircDagger˜ currenpermilUacutemiddotUcircAcirc Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UcircUgraveEuml degmiddotIumlEgraveIumlmiddotrsaquomiddot ∆Egrave UgraveOcirc EgravepermilEgravemiddotrsaquoUgraveAcircUacuteOcirc AcircrsaquomacrAcirc middot˘Ugravelsaquo EumlAcircUacuteEgraveOcircmacrlsaquo

Κέντρο της περιοχής αυτής ήταν η λίmicroνη της Γεννησαρέτ γύρω απότην οποία υπήρχαν οι πόλεις Καπερναούmicro και Ναζαρέτ και το όροςΘαβώρ

Καπερναούmicro Η πόλη αυτή είχε 1000-2000 κατοίκους Σε αυτήδίδαξε πολλές φορές ο Χριστός διηγήθηκε τις πιο ωραίες παρα-βολές και έκανε πολλά θαύmicroατα Στην πόλη αυτή κάλεσε τουςπρώτους microαθητές του τον Πέτρο τον Ανδρέα τον Ιάκωβο τονΙωάννη και τον τελώνη Ματθαίο

Τα χαρακτηριστικά της πόλης αυτής Ο πληθυσmicroός της ήτανανάmicroεικτος δηλαδή ειδωλολάτρες και Ισραηλίτες και ένα microεγάλοmicroέρος του ήταν ψαράδες Οι άνθρωποι ήταν απλοί και καταδεκτι-κοί Μεταξύ τους υπήρχαν και πολλοί επαναστάτες αγωνιστέςκατά των Ρωmicroαίων Όλοι οι microαθητές του Χριστού ήταν Γαλιλαίοιεκτός από τον Ιούδα Από την περιοχή αυτή ξεκίνησε ο Χριστός

final1 8-06-06 1108 Page 17

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

18

εδώ εκφώνησε την laquoεπί του Όρους οmicroιλίαraquo και στο όρος Θαβώρ οιmicroαθητές είχαν την ευκαιρία να ζήσουν τη θεϊκή δόξα του Χριστού(Μεταmicroόρφωση του Κυρίου)

Ναζαρέτ Ήταν ένα microικρό αγροτικό και ποιmicroενικό χωριό3 150-200κατοίκων Ο Χριστός και ο θετός πατέρας του Ιωσήφ ήταν ξυλουρ-γοί και οικοδόmicroοι Έφτιαχναν ξύλινες κατασκευές (έπιπλα κάραεργαλεία) τις οποίες πουλούσαν και σε άλλες πόλεις της Γαλιλαί-ας όπως στη Γιαφία ή Γαβά σε απόσταση 2-3 χmicro από τη Ναζα-ρέτ και στη microεγαλύτερη πόλη Σέπφωρις (25000 χιλιάδες κάτοι-κοι) Στις πόλεις αυτές ο Χριστός είχε την ευκαιρία να παρακο-λουθήσει τη λατρεία στις συναγωγές και να γνωρίσει τη ζωή τωνπόλεων

Από το microάθηmicroα πληροφορηθήκαmicroε τι έκαναν και πώς συmicroπεριφέ-ρονταν οι Ισραηλίτες microέσα στο Ναό (ερώτ 1) Πώς σας φαίνονταιόλα αυτά Πώς θα τα χαρακτηρίζατεΗ συmicroπεριφορά των Ισραηλιτών ήταν απόλυτα φυσιολογική Ο χώ-ρος του Ναού ήταν ιερός αφού σύmicroφωνα microε τις αντιλήψεις τουςήταν ο τόπος που είχε επιλέξει ο Θεός για να κατοικεί Η λατρείαήταν πολύ καλά οργανωmicroένη έτσι ώστε να δοξάζεται ο ∆ηmicroιουργόςΘεός συνεχώς Οι πιστοί έδειχναν ιδιαίτερο σεβασmicroό και συmicromicroετεί-χαν ενεργά στη λατρεία του Θεού δείχνοντας την αγάπη την αφο-σίωση και την ευγνωmicroοσύνη τους στο πρόσωπό του για όσα τουςπρόσφερε καθηmicroερινά

Tη microεγάλη επιθυmicroία κάθε Ισραηλίτη να βρεθεί έστω και microία φοράστη ζωή του ως προσκυνητής στο Ναό της Ιερουσαλήmicro πώς τηνκρίνετε και πώς τη δικαιολογείτεΗ επιθυmicroία αυτή ήταν απόλυτα φυσιολογική καθώς ο Ναός ήταν ηεπίγεια κατοικία του Θεού ή ένα κοmicromicroάτι του ουρανού που ακου-microπούσε στη γη Στο χώρο αυτόν ένιωθαν έντονα την παρουσία τουΘεού ενδυναmicroώνονταν πνευmicroατικά και έβρισκαν παρηγοριά από ταπροβλήmicroατα και τα βάσανά τους Γιrsquo αυτό άλλωστε επιδίωκαν ναmicroεταβούν στο χώρο αυτόν έστω microία φορά στη ζωή τους για να συmicro-microετάσχουν στις λατρευτικές εκδηλώσεις που γίνονταν εκεί

1

2

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

3 Ποιmicroενικό χωριό Χωριό microε βοσκούς

final1 8-06-06 1108 Page 18

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

19

Λόφος Ο τόπος αυτός ήταν ο λόφος Μωριά όπου διατάχτηκε να πο-ρευτεί ο πατριάρχης Αβραάmicro για να θυσιάσει το microονάκριβο γιο τουΙσαάκ Συνεπώς εκεί υπήρχε από παλιά θυσιαστήριο

Σολοmicroώντας (966-926 πχ) Ένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ γιος του

∆ιαβάστε ξανά τι σκέφτονταν και τι αισθάνονταν για το Ναό οι ευσε-βείς Ισραηλίτες (ερώτ 1) και γράψτε microε λίγα λόγια τις εντυπώσειςκαι τις κρίσεις σας γιrsquo αυτάΠροκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση σε όλους η επιθυmicroία των Ισραηλιτώνσε όποιο microέρος της γης και αν βρίσκονταν να επισκεφτούν αυτόν τοχώρο Η επιθυmicroία αυτή δικαιολογείται για δύο λόγους α) Στο Ναόαυτόν αισθάνονταν ότι ο Θεός βρίσκεται ανάmicroεσά τους β) Ήταν τοορατό σηmicroάδι της ενότητας του λαού αυτού Ειδικά οι Ισραηλίτες της∆ιασποράς πίστευαν ότι η παρουσία τους στο χώρο αυτόν σφυρη-λατούσε την εθνική τους συνείδησηΕίναι επίσης αξιοθαύmicroαστος ο σεβασmicroός microε τον οποίο προσέρχο-νταν στο Ναό όπως και η ενεργή συmicromicroετοχή τους στις λατρευτικέςεκδηλώσεις Με αυτό τον τρόπο έδειχναν την αγάπη και την ευγνω-microοσύνη τους απέναντι στο Θεό και παράλληλα αντλούσανδύναmicroη ώστε να επιβιώσουν ως έθνος ανάmicroεσα σε τόσους ειδω-λολατρικούς λαούς ∆ιαπιστώνουmicroε ότι ο Ναός ήταν εκτός από θρησκευτικό κέντρο ο-ρατό σηmicroάδι της πολιτικής και κοινωνικής ενότητας των Ισραηλιτώνόλου του κόσmicroου

Οι πληροφορίες που έχουmicroε για τη Γαλιλαία (ερώτ 4) πόσο ση-microαντικές νοmicroίζετε ότι θα microας είναι στα microαθήmicroατα της φετινής χρο-νιάς που θα ασχοληθούmicroε microε τη ζωή και το έργο του Χριστού Οι πληροφορίες αυτές είναι ιδιαίτερα σηmicroαντικές καθώς microας πλη-ροφορούν γιατί ο Χριστός προτιmicroούσε τη Γαλιλαία ειδικά τον πρώτοκαιρό ως χώρο δράσης του Οι λόγοι ήταν ότι βρισκόταν microακριάαπό τα Ιεροσόλυmicroα ndashτο κέντρο της θρησκευτικής ηγεσίαςndash οι άν-θρωποι ήταν απλοί και καταδεκτικοί αλλά κυρίως επειδή ήταν συ-γκοινωνιακός κόmicroβος που συνέδεε διαφορετικές χώρες και ση-microαντικούς πολιτισmicroούς Έτσι ο Χριστός είχε τη δυνατότητα να βρει ανε-microπόδιστα πολλούς και πρόθυmicroους ακροατές των κηρυγmicroάτων του

4

3

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 19

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

20

∆αβίδ που φηmicroιζόταν για τη σοφία του Στα σαράντα χρόνια της βασι-λείας του το κράτος του Ισραήλ έφτασε στη microεγαλύτερή του ακmicroή Τοσηmicroαντικότερο έργο του ήταν η κτίση του Ναού που ολοκληρώθηκε σεεπτά χρόνια και στην οποία χρησιmicroοποιήθηκαν τα καλύτερα υλικά πουήρθαν από όλα τα microέρη του κόσmicroου Για να διοικεί καλύτερα χώρισε τοκράτος σε 12 διαmicroερίσmicroατα έκανε οχυρωmicroατικά έργα δηmicroιούργησεισχυρό στόλο και ανέπτυξε το εmicroπόριο microε όλο τον τότε γνωστό κόσmicroο

Λευίτες Η φυλή αυτή ήταν πολεmicroική Οι πόλεmicroοι για την κατάληψητης Χαναάν την αποδεκάτισαν και έmicroεινε ολιγοmicroελής Γιrsquo αυτό εξαιρέ-θηκε από τη διανοmicroή της Παλαιστίνης microεταξύ των φυλών Επειδή η φυλήπρόσφερε τις υπηρεσίες της σε δύσκολους χρόνους κατrsquo εντολή τουΘεού έλαβαν το προνόmicroιο να τον υπηρετούν στο Ναό Έτσι τα microέλη τηςφυλής εξασφάλισαν την καθηmicroερινή τους επιβίωση

Νόmicroος Στα εβραϊκά ονοmicroάζεται Τορά Σηmicroαίνει τη διδασκαλία που έ-δωσε ο Θεός στους ανθρώπους microε σκοπό αυτή να κατευθύνει τη δια-γωγή τους Αποτελείται από την Πεντάτευχο και από πλήθος διατάξεωνπου προστέθηκαν αργότερα και ρυθmicroίζουν microε κάθε λεπτοmicroέρεια τηνκαθηmicroερινή ζωή των ανθρώπων Οι διατάξεις αυτές αναφέρονται σεθέmicroατα οικογενειακά κοινωνικά οικονοmicroικά και λατρευτικά

Μεγάλο Συνέδριο Αποτελούνταν από 71 microέλη και ήταν το ανώτατονοmicroοθετικό διοικητικό και δικαστικό όργανο των Ισραηλιτών στα χρόνιατου Χριστού Σε αυτό συmicromicroετείχαν αρχιερείς Σαδδουκαίοι Φαρισαίοικαι γραmicromicroατείς

Πεντάτευχος Ονοmicroάζεται το σύνολο των πέντε πρώτων βιβλίων τηςΠαλαιάς ∆ιαθήκης (Γένεση Έξοδος Λευιτικό Αριθmicroοί ∆ευτερονόmicroιο)Η Πεντάτευχος περιλαmicroβάνει θεmicroελιώδεις θρησκευτικές και ηθικές δι-δασκαλίες όπως ο microονοθεϊσmicroός και ο ∆εκάλογος Συγγραφέας της Πε-ντατεύχου σύmicroφωνα microε την παράδοση θεωρείται ο Μωυσής

final1 8-06-06 1108 Page 20

21

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml infinrsquo ∆middot part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot IcircmiddotEgrave OcircEgrave paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute3

∆middot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι 27 και σε αυτά περιλαmicroβάνονται τα Ιστορικά οι Επιστολές καιη Αποκάλυψη του Ιωάννη

H AAacutersaquomiddot degUacutemiddotEcirclsaquoΑγία Γραφή είναι η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκηΤο θέmicroα τους Η Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλει τον ερχοmicroό τουΧριστού ενώ η Καινή ∆ιαθήκη περιγράφει τη ζωή του

∆Ocirc part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcircΟνοmicroάζεται η Καινή ∆ιαθήκη Η ονοmicroασία σηmicroαίνει το χαρmicroόσυνοmicroήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο

Tmiddot UacuteOgraveUgravemiddot AacuteUacutemiddotUgraveiquest IcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutemiddot AacuteEgravemiddot UgraveEuml ˙ˆlsaquo UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDaggerΓια δύο δεκαετίες microετά την Ανάληψη του Χριστού οι πρώτοι χρι-στιανοί microάθαιναν για το Χριστό είτε από την προφορική παράδοσηείτε από microικρές γραπτές συλλογές που κυκλοφορούσαν

radicEgrave Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο πρώτος που έγραψε ευαγγέλιο ήταν ο Μάρκος microετά ο Ματθαί-ος κατόπιν ο Λουκάς και τελευταίος ο Ιωάννης

∆middot trade˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest E˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddotΟνοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου και τουΛουκά γιατί παρουσιάζουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Μάλι-στα ο Μάρκος χρησιmicroοποιήθηκε ως πηγή από τους άλλους δύο

paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο Μάρκος σαν λιοντάρι ο Ματθαίος σαν άγγελος ο Λουκάς σανmicroοσχάρι και ο Ιωάννης σαν αετός

∆Ocirc sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute AOcircUcircUgravefiIumlˆOacuteΓράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά και αναφέρεται στη ζωή τηςπρώτης Εκκλησίας καθώς και στους ιεραποστολικούς αγώνες τωναποστόλων

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 21

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

22

Στα φετινά microαθήmicroατα θα γνωρίσουmicroε τη ζωή το έργο και τη διδασκαλίατου Χριστού έτσι όπως καταγράφονται στα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης1

1 paraOcircEgravemiddot AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι 27 Σε αυτά περιλαmicroβάνονταιανάλογα microε το περιεχόmicroενό τους τα Ιστορικά (5) οι Επιστολές (Επι-στολές Παύλου 14 και Καθολικές Επιστολές 7) και η Αποκάλυψη τουΙωάννη

2 paraOcircEgravemiddot Euml UcircmacrcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ paramiddotIumlmiddotEgraveiquest˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκη ονοmicroάζονται Βίβλος ή Αγία Γραφή Το θέmicroα τους είναι οι ενέργειες της αγάπης του Θεού για τη σωτηρίατου κόσmicroου

Στην Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλεται ο ερχοmicroός του Χριστούενώ στην Καινή ∆ιαθήκη ndashπου λέγεται και Ευαγγέλιοndash πληροφορού-microαστε για τη ζωή και το έργο του Χριστού καθώς και για τη microετάδοσητου Ευαγγελίου στον κόσmicroο Η λέξη Ευαγγέλιο (ευ + αγγελία = η καλήαγγελία) σηmicroαίνει Το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο Το βιβλίο που microας περιγράφει τη ζωή του Χριστού

3 paraOgrave˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Ο Χριστός στα τρία χρόνια της δράσης του δεν άφησε κανένα γραπτόκείmicroενο Από τη στιγmicroή της Ανάληψής του microέχρι το 51 microΧ που εmicroφα-νίζεται η πρώτη επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τους Θεσσα-λονικείς οι microαθητές καθώς και οι αυτήκοοι2 και αυτόπτες3 microάρτυρεςτου Χριστού αισθάνονταν ότι ο ∆άσκαλός τους ήταν ανάmicroεσά τουςΕπαναλάmicroβαναν τα λόγια του και θυmicroούνταν τα θαύmicroατα και τα Πάθητου Όλα αυτά αποτελούν την προφορική παράδοση

Λίγο microετά άρχισαν να εmicroφανίζονται microικρές γραπτές συλλογέςπου αναφέρονταν σε γεγονότα της ζωής του Χριστού και κυκλοφο-ρούσαν microεταξύ των πρώτων χριστιανών Αν και δε microας έχει διασωθείκαmicroία από τις συλλογές αυτές είναι βέβαιο ότι χρησιmicroοποιήθηκαν απότους ευαγγελιστές και τον απόστολο Παύλο Οι λόγοι δηmicroιουργίας τωνσυλλογών αυτών ήταν

1Καινή ∆ιαθήκη Είναι η καινούρια συmicroφωνία του Θεού microε τους ανθρώπους που έγινε microέσω τουΙησού Χριστού

2Αυτήκοοι Αυτοί που άκουσαν microε τα αυτιά τους3Αυτόπτες Αυτοί που είδαν microε τα microάτια τους

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 22

23

Για να διευκολυνθεί το έργο της διδαχής (διδασκαλίας) και της ιε-ραποστολής δηλαδή της microετάδοσης του Ευαγγελίου σε άλλουςλαούς

Για να προστατευτεί η αλήθεια για το Χριστό από εκείνους που ηθε-ληmicroένα την παραποιούσαν δηλαδή από τους αιρετικούς

4 ∆Ocirc UacuteOgraveUgraveOcirc Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcirc paraOcircEgraveOcirc˜ fiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave OcircDagger UgraveOcirc currenAacuteUacutemiddotbdquoAcirc paraOcircEgravemiddot Euml middotIacutersaquomiddotUgraveOcirc˘

Το πρώτο ευαγγέλιο γράφτηκε από το Μάρκο microαθητή του αποστό-λου Πέτρου Εκείνος έχοντας υπόψη του πολλές γραπτές συλλογέςέβαλε σε microια σειρά το υλικό τους και φρόντισε να παρουσιάσει ταιστορικά στοιχεία από τη ζωή του Χριστού έτσι ώστε να microην αmicroφισβη-τείται η ιστορικότητα του προσώπου του

Θα αναρωτιόταν κανείς γιατί πρωταρχικό microέληmicroα4 του Μάρκουήταν να αποδείξει ότι ο Χριστός ήταν ένα πραγmicroατικό ιστορικό πρό-σωπο Η απάντηση είναι ότι εκείνη την εποχή είχαν εmicroφανιστεί αιρετι-κοί που αmicroφισβητούσαν την πραγmicroατική ιστορία του Ιησού και microιλού-σαν για κάποιον laquoουράνιοraquo Χριστό ξεκοmicromicroένο από την επίγεια ζωή Το ευαγγέλιο αυτό είναι microικρό σε έκταση και γράφτηκε στη Ρώmicroη microετάτο microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλου και πριν από το 70microΧ ndash πιθανόν να γράφτηκε το 65 microΧ

5 parafiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave Ograve˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot iquestIumlIumlmiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot

Μεταξύ του 70-80 microΧ ο microαθητής του Χριστού και τελώνης Ματθαίοςγράφει το δικό του ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους Ισραηλίτεςχριστιανούς για να τους αποδείξει ότι ο αναmicroενόmicroενος από την Πα-λαιά ∆ιαθήκη Μεσσίας είναι ο Χριστός

Λίγο microετά γύρω στα 80-90 microΧ ο Λουκάς microαθητής του αποστό-λου Παύλου γράφει ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους χριστια-νούς πρώην ειδωλολάτρες Μέσα από ιστορικά γεγονότα δείχνει ότι οΧριστός είναι φίλος των ανθρώπων και ιδιαίτερα των φτωχών

Τελευταίος γράφει ευαγγέλιο ο αγαπηmicroένος microαθητής του Χριστούο Ιωάννης γύρω στα 90-100 microΧ Έχοντας υπόψη του τα τρία προη-γούmicroενα ευαγγέλια αναφέρει άγνωστες λεπτοmicroέρειες κάποιων περι-στατικών από τη ζωή του Χριστού και εξηγεί το βαθύτερο νόηmicroα τωνγεγονότων Στο ευαγγέλιο αυτό τονίζεται η αξία της αγάπης την οποίαοι χριστιανοί πρέπει να εκδηλώνουν έmicroπρακτα

4Μέληmicroα Η φροντίδα η έγνοια

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

final1 8-06-06 1108 Page 23

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

24

Τι είναι τελικά τα τέσσερα ευαγγέλια Τα ευαγγέλια δεν είναι βιο-γραφίες ούτε ρεπορτάζ για τη ζωή και το έργο του Χριστού Σε αυτάυπάρχουν Ιστορικά στοιχεία για τη ζωή του Χριστού Στοιχεία για τη ζωή των microαθητών και θεολογικές αναλύσεις της

διδασκαλίας του ∆ασκάλου τους ∆ιηγήσεις για τα Πάθη του Χριστού και για τις εmicroφανίσεις του microετά

την Ανάστασή του

6 paraOcircEgravemiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot OcircOacuteOcircIgraveiquest˙Ocirc˘IgraveAcirc Ucirc˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo

Συνοπτικά ονοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου καιτου Λουκά γιατί έχουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Οι ευαγγελι-στές Ματθαίος και Λουκάς στηρίχτηκαν στο ευαγγέλιο του Μάρκουπροσθέτοντας ότι επιπλέον γνώριζαν ∆ηλαδή το ευαγγέλιο του Μάρ-κου ήταν η κυριότερη πηγή γιrsquo αυτούςΟι ερευνητές τοποθετώντας τα τρία ευαγγέλια παράλληλα διαπίστω-σαν ότι το περιεχόmicroενό τους σε πολλά σηmicroεία είναι το ίδιο Γιrsquo αυτό ταονόmicroασαν συνοπτικά γιατί ρίχνοντας microια ταυτόχρονη microατιά (συν +όψη) έχουmicroε microια συνολική εικόνα του περιεχοmicroένου τους

7 paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜ UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml

Η χριστιανική τέχνη παριστάνει συmicroβολικά τους τέσσερις ευαγγελιστές Ο Ματθαίος σαν άγγελος ή άνθρωπος γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του

microε το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα της Γέννησης του Χριστού που αναγγέλλειο άγγελος στην Παναγία

Ο Μάρκος σαν λιοντάρι γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε το δυνα-microικό Ιωάννη τον Πρόδροmicroο στην έρηmicroο

Ο Λουκάς σαν microοσχάρι γιατί ξεκινάει τη διήγησή του microε τη θυσία τουmicroοσχαριού στο Ναό από τον πατέρα του Προδρόmicroου το Zαχαρία

Ο Ιωάννης σαν αετός γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε λόγια υψηλούπνευmicroατικού περιεχοmicroένου που microοιάζουν microε το πέταγmicroα του αετού

8 paraOcircEgraveOcirc UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveOcirc˘ sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ UgraveˆOacute paraUacuteiquestIacuteAcircˆOacute UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά Μας περιγρά-φει τη ζωή της πρώτης Εκκλησίας καθώς και τη διάδοση του Ευαγγε-λίου στον κόσmicroο (ιεραποστολή) Πιο συγκεκριmicroένα αναφέρει Την οmicroιλία του αποστόλου Πέτρου στο συγκεντρωmicroένο πλήθος την

ηmicroέρα της Πεντηκοστής

final1 8-06-06 1108 Page 24

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

25

Βρείτε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ 6 ολόκληρο το laquoΠάτερηmicroώνraquo και σηmicroειώστε ακριβώς την παραποmicroπή

Η Κυριακή Προσευχή βρίσκεται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κε-φάλαιο 6 στίχοι 9-13

Βρείτε και φέρτε πληροφορίες για τα ιερά βιβλία των παρακάτωmicroεγάλων θρησκειών ισλαmicroισmicroός βουδισmicroός ινδουισmicroός κοmicroφου-κιανισmicroός και ταοϊσmicroόςΣτον ισλαmicroισmicroό το Κοράνι είναι το ιερό βιβλίο που περιέχει το λόγοτου Θεού Η λέξη Κοράνιο προέρχεται σύmicroφωνα microε τους microουσουλ-microάνους θεολόγους από το laquoQursquo ranraquo (κραν) που σηmicroαίνει διαβάζωΤο Κοράνιο αποτελεί για τους microουσουλmicroάνους τη φανέρωση τηςαιώνιας αλήθειας και της θέλησης του Θεού Προϋπήρχε αιώνιαmicroαζί microε το Θεό Το ιερό βιβλίο που κυκλοφορεί στα χέρια τωνανθρώπων θεωρείται αντίγραφο του ουράνιου πρωτοτύπουΠεριλαmicroβάνει 114 κεφάλαια που ονοmicroάζονται σούρες και εκτεί-νονται σε 6200 στίχους

Σύmicroφωνα microε την ισλαmicroική παράδοση δόθηκε στο Μωάmicroεθ απότον άγγελο Γαβριήλ προκειmicroένου να βοηθήσει στη σωτηρία της αν-θρωπότητας

Στον ινδουισmicroό δεν έχουmicroε ένα ιερό βιβλίο όπως στο Ισλάmicro(Κοράνιο) και στο χριστιανισmicroό (Αγία Γραφή) Τα ιερά βιβλία τουινδουισmicroού είναι πολλά αλλά τα σπουδαιότερα είναι οι Βέδες και οιΟυπανισάδες

Βέδες Αποτελούν τη σηmicroαντικότερη συλλογή κειmicroένων για τουςινδουιστές Η λέξη veda σηmicroαίνει γνώση επιστήmicroη και συγγενεύειετυmicroολογικά microε το λατινικό ρήmicroα video (βλέπω) Οι Βέδες είναιγραmicromicroένες στα σανσκριτικά (αρχαία ινδική γλώσσα) σε έmicromicroετρολόγο και περιλαmicroβάνουν ύmicroνους και λατρευτικές διατάξεις

1

2

Τη δράση και το microαρτυρικό θάνατο του διακόνου Στεφάνου πουονοmicroάστηκε πρωτοmicroάρτυρας

Τη microεταστροφή του Παύλου δηλαδή τη στροφή του στο χριστιανι-σmicroό και τις περιοδείες του στον κόσmicroο

Την Αποστολική Σύνοδο στην Ιερουσαλήmicro το 49 microΧ

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 25

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

26

Ουπανισάδες Γράφτηκαν microεταξύ 800-500 πΧ Περιλαmicroβάνουνοmicroιλίες σύντοmicroους ύmicroνους γνωmicroικά ασκητών Κατά λέξη upanisadσηmicroαίνει laquoκάθοmicroαι κοντά σε κάποιονraquo σηmicroαίνει δηλαδή αυτό πουmicroαθαίνει κανείς καθισmicroένος στα πόδια ενός δασκάλου Τα κείmicroενααυτά έχουν microεγάλη αξία και αποτέλεσαν πηγή έmicroπνευσης για τουςΙνδούς

Στο βουδισmicroό το ιερό βιβλίο είναι ο κανόνας Πάλι που πήρε τηνονοmicroασία του από τη γλώσσα laquoπάλιraquo στην οποία έχει γραφεί Οκανόνας αυτός χωρίζεται σε τρία microέρη που ονοmicroάζονται Τιπιτάκαδηλαδή laquoΤρεις Κάλαθοιraquo (το καλάθι έχει την έννοια της microεταφοράςαπό χέρι σε χέρι από γενιά σε γενιά) Τα microέρη αυτά είναι α) Βινά-για Πιτάκα δηλαδή Κάλαθος της Πειθαρχίας β) Σούτα Πιτάκαδηλαδή Κάλαθος των Οmicroιλιών και γ) Αmicroπιντάmicroα Πιτάκα που περιέ-χει αναλύσεις ψυχολογικών και φιλοσοφικών όρων

Στον κοmicroφουκιανισmicroό το ιερό βιβλίο είναι τα Ανάλεκτα microια συλ-λογή λόγων του Κοmicroφούκιου Επίσης κάποια κείmicroενα που αποτε-λούν το λεγόmicroενο laquoκοmicroφουκιανό κανόναraquo και τα οποία αναφέρο-νται στη σοφία της κλασικής εποχής του κινεζικού πολιτισmicroούΣτον ταοϊσmicroό υπάρχει microια συλλογή κειmicroένων του 4ου πΧ αιώνα τοΤάο Τε Τσινγκ (το βιβλίο για το ταό και τη δύναmicroή του) που αποδί-δεται στο Λάο Τσε πρόσωπο αmicroφίβολης ιστορικής ύπαρξης

Βρείτε από την Kαινή ∆ιαθήκη τα παρακάτω χωρία των 4 ευαγγε-λίων Μτ 21 9 Μκ 11 9-10 Λκ 19 37-38 Ιω 12 12-13 Γράψτε τασε παράλληλες στήλες και εντοπίστε οmicroοιότητες και διαφορές πουέχουν microεταξύ τους Μτ 21 9 laquoΤα δε πλήθη του λαού όσα βάδιζαν microπροστά και όσα ακολουθού-σαν microε δυνατές φωνές έλεγαν ∆όξα στον απόγονο του ∆αβίδ πουπεριmicroέναmicroε ∆οξασmicroένος να είναι αυτός που έρχεται σταλmicroένοςαπό τον Κύριο ∆όξα σοι ας φωνάζουν δυνατά και οι άγγελοι στουςουρανούςraquo

Μκ11 9-10laquoΚαι εκείνοι που πήγαιναν εmicroπρός και εκείνοι που ακολουθούσαν

φώναζαν δυνατά και έλεγαν ∆όξα και ύmicroνος ανήκει στον απόγονοτου ∆αβίδ ευλογηmicroένος από το Θεό είναι αυτός που έρχεται σταλ-microένος από τον Κύριο Ευλογηmicroένη και δοξασmicroένη να είναι η βασι-λεία του προπάτορα microας ∆αβίδ που έρχεται και πρόκειται microετά απόλίγο να αναστηλωθεί microε εντολή και προς δόξα του Κυρίου που microας

3

final1 8-06-06 1108 Page 26

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

14

radic iexclmiddotfi˜ UcircUgravemiddot IAcircUacuteOcircUcircfiIuml˘Igravemiddot Xτίστηκε τρεις φορές ο πρώτος ναός από το Σολοmicroώντα ο δεύ-τερος από τους Ισραηλίτες που επέστρεψαν από τη Βαβυλώνα καιο τρίτος από τον Ηρώδη το Μέγα

H IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UcircUgraveOcirc NmiddotfiΣτο ναό υπήρχαν πολλοί ιερείς που τελούσαν τη λατρεία Κα-θηmicroερινά τον επισκέπτονταν χιλιάδες πιστοί που συmicromicroετείχανενεργά στη λατρευτική ζωή

∆Egrave currenOacuteEgraveˆımiddotOacute OcircEgrave IUcircUacutemiddotEumlIumlrsaquoUgraveAcirc˜ AacuteEgravemiddot UgraveOcirc NmiddotfiΟ Ναός ήταν η επίγεια κατοικία του Θεού και θεωρούνταν χώροςιερός

OEgrave sbquomiddotUcircEgraveIcirccurren˜ middotUacutemacrcurren˜ UgraveEuml˜ EgraveUcircUacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ rsaquoUcircUgraveEuml˜Ήταν η πίστη στον ένα Θεό η υπακοή στο Νόmicroο και ο Ναός τηςΙερουσαλήmicro που ένωνε το λαό

H middotIacutersaquomiddot UgraveOcirc˘ iexclfiIgraveOcirc˘Οι Ισραηλίτες τηρούσαν το Νόmicroο επειδή τον σέβονταν Πρόβληmicroαήταν πάντοτε η σωστή ερmicroηνεία του

OEgrave ıUacuteEumlUcircIcircAcirc˘UgraveEgraveIcirccurren˜ OcircIgraveiquestpermilAcirc˜ UcircUgraveOcirc IUcircUacutemiddotlsaquoIumlΉταν οι Φαρισαίοι οι Σαδδουκαίοι και οι Ζηλωτές

H permilUacuteiquestUcircEuml UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger UcircUgraveEuml degmiddotIumlEgraveIumlmiddotrsaquomiddotΣτην περιοχή αυτή υπήρχαν οι πόλεις Καπερναούmicro και Ναζαρέτκαι το όρος Θαβώρ Εκεί ο Χριστός βρήκε τους microαθητές του δίδα-ξε σηmicroαντικά πράγmicroατα και έκανε καταπληκτικά θαύmicroατα Η προτί-microηση του Χριστού στην περιοχή αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι οικάτοικοί της ήταν καταδεκτικοί και πρόθυmicroοι να τον ακούσουν

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

radic IUcircUacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ IcircfiUcircIgraveOcirc˜ UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger2

final1 8-06-06 1108 Page 14

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

15

1 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute Ocirc iexclmiddotfi˜ UgraveEuml˜ πAcircUacuteOcirc˘UcircmiddotIumllsaquoIgrave UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger Ograve˜UgraveAcircIumlOcircDaggerUcircmiddotOacute AcircIcircAcircrsaquo UgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveOcirc˘˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave rsaquoUcircUgraveAcirc˘middotOacute IcircmiddotEgrave UgraveEgrave currenOacuteEgraveˆımiddotOacute AacuteEgraversquomiddot˘UgravefiOacute OcircEgrave πUcircUacutemiddotEumlIumlrsaquoUgraveAcirc˜

Στα χρόνια του Χριστού πρόκειται για τον τρίτο Ναό Ο Ναός ήταν χτι-σmicroένος πάνω σε λόφο στην Ιερουσαλήmicro Η προϊστορία του Ναούείναι η εξής Ο πρώτος Ναός χτίστηκε από το βασιλιά Σολοmicroώντα το 962-955 πΧ

και γκρεmicroίστηκε από τους Βαβυλώνιους το 587 πΧ Ο δεύτερος Ναός χτίστηκε το 515 πΧ όταν ο Πέρσης βασιλιάς

Κύρος επέτρεψε στους Ισραηλίτες να γυρίσουν στην πατρίδα τους Ο τρίτος Ναός αποτελεί ανακαίνιση1 και επέκταση του δεύτερου

Nαού Οι εργασίες ξεκίνησαν το 20 πΧ στα χρόνια του Ηρώδη τουΜεγάλου και τελείωσαν το 65 microΧ δηλαδή διάρκεσαν 85 χρόνιαΤο τραγικό είναι ότι πέντε χρόνια microετά δηλαδή το 70 microΧ οι Ρωmicroαίοικατέστρεψαν το Ναό επειδή οι Ισραηλίτες επαναστάτησαν

Τα microέρη του Ναού Ο Ναός χωριζόταν στο Ιερό στην αυλή των ειδωλολατρών στην αυλήτων γυναικών όπου πήγαιναν όχι microόνο γυναίκες αλλά και άντρες καιστην αυλή των αντρών Οι ιερείς Ήταν πολυάριθmicroοι και φρόντιζαν για την τέλεση της λατρείας Φορού-σαν άσπρες στολές και κυκλοφορούσαν ξυπόλυτοι Πρόσφεραν θυ-σίες ζώων όλη την ηmicroέρα

Οι πιστοί Συmicromicroετείχαν ενεργά στη λατρευτική ζωή (προσευχή ψαλmicroοί θρη-σκευτικοί χοροί) Πρόσφεραν θυσίες ζώων και καρπών και έλεγαντα προβλήmicroατά τους στους ιερείς που τους άκουγαν microε microεγάληπροσοχή

Τι πίστευαν για το ΝαόΟ Ναός ήταν το σπίτι του Θεού δηλαδή ένα κοmicromicroάτι του ουρανούπου ακουmicroπούσε στη γη Όνειρο κάθε Ισραηλίτη ήταν να επισκεφτείmicroία φορά τουλάχιστον στη ζωή του το χώρο αυτόν και να πάρει microέροςστις λατρευτικές εκδηλώσεις

1Ανακαίνιση Βελτίωση επιδιόρθωση παλαιού κτιρίου

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 15

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

16

2 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger Euml IcircOcircEgraveOacutefiUgraveEumlUgravemiddot UgraveˆOacute EgraveUcircUgraveOgraveOacute πUcirc-UacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveOgraveOacute Ograve˜ AcircIcircpermilEumlIumlˆOacutefiUgravemiddotOacute Euml Acirc˘UcirccurrensbquoAcircEgraveiquest UgraveOcirc˘˜ IcircmiddotEgrave OcircEgraveOcirc UacutefiIumlOcirc currenmiddotEgrave˙AcircUcircAcirc middot˘Ugraveiquest Euml trade˘OacutemiddotAacuteˆAacutelsaquo UgravefiUcircOcirc UcircUgraveEumlOacute middotUgraveUacutersaquopermilmiddot UgraveOcirc˘˜ fiUcircOcirc IcircmiddotEgrave UcircUgraveEuml centEgravemiddotUcircOcirc-Uacuteiquest

Η σύνθεση της ισραηλιτικής κοινότητας ήταν Oι απλοί άνθρωποι και οι προσήλυτοι2

Oι Λευίτες δηλαδή το βοηθητικό προσωπικό οι ιερείς και οι ραβί-νοι δηλαδή οι δάσκαλοι του Νόmicroου

Ο αρχιερέας του Ναού που ήταν ο εκπρόσωπος των Ισραηλιτώνστους Ρωmicroαίους

Οι βασικές αρχές της ισραηλιτικής πίστης ήταν Η οmicroολογία στον έναν και αληθινό Θεό Η υπακοή στο Νόmicroο του Θεού Ο Ναός της Ιερουσαλήmicro που ένωνε όλους τους Ισραηλίτες Η ενότητα λαού και θρησκείας

Η αξία του Νόmicroου στη ζωή των Ισραηλιτών Οι Ισραηλίτες ήταν περήφανοι για το Νόmicroο του Θεού και για την υπο-

χρέωσή τους να τον τηρούν Η υπακοή στο Νόmicroο του Θεού δεν ήταν αποτέλεσmicroα φόβου αλλά

σεβασmicroού και αγάπης γιrsquo αυτόν Σοβαρό ζήτηmicroα για τους Ισραηλίτες ήταν η σωστή ερmicroηνεία του

Νόmicroου Ο Νόmicroος microεταξύ των άλλων επέβαλλε την τήρηση του Σαββάτου και

τη συmicromicroετοχή στις microεγάλες γιορτές (Πάσχα Σκηνοπηγία Πεντηκο-στή κά)

Η ΣυναγωγήΣυναγωγές υπήρχαν παντού ακόmicroη και στην Ιερουσαλήmicro Ήταν τόποςσυγκέντρωσης των Ισραηλιτών και υπενθύmicroισης της πίστης και τηςενότητάς τους

3 tradeUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger ˘lsaquoUacutemacrmiddotOacute ıUacuteEumlUcircIcircAcirc˘UgraveEgraveIcirccurren˜ OcircIgraveiquestpermilAcirc˜ ∆Egrave IacutecurrenUacuteOcirc˘IgraveAcirc AacuteEgraversquo middot˘Ugravecurren˜ IcircmiddotEgrave Ograve˜ AcircIcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave Euml permilUacuteiquestUcircEuml UgraveOcirc˘˜

Στα χρόνια του Χριστού υπήρχαν οι εξής θρησκευτικές οmicroάδες 1 Οι Φαρισαίοι (το όνοmicroά τους σηmicroαίνει laquoξεχωριστοίraquo) Ήταν θρησκευ-

τικό κίνηmicroα microε αρχηγούς ραβίνους (νοmicroοδιδασκάλους) Πίστευαν στοΝόmicroο και στους Προφήτες Γνώρισmicroά τους ήταν η ακριβής τήρηση

2 Προσήλυτοι Είναι αυτοί που εγκατέλειψαν τη θρησκεία τους και πίστεψαν στην ισραηλιτική

final1 8-06-06 1108 Page 16

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

17

των εντολών του Θεού που πολλές φορές έφτανε σε υπερβολέςΉταν επιφυλακτικοί απέναντι στους Ρωmicroαίους αλλά δεν είχαν ποτέεπαναστατήσει εναντίον τους Οι περισσότεροι ασχολούνταν microε τοεmicroπόριο και γνώριζαν microεγάλη εκτίmicroηση από το λαό Όmicroως περι-φρονούσαν τους απλούς ανθρώπους όπως φανερώνει και τοόνοmicroά τους (χωρισmicroένοι ξεχωριστοί) Στα χρόνια του Χριστού ήτανγύρω στις 6000

2 Οι Σαδδουκαίοι Το όνοmicroά τους προέρχεται από τον πρώτο αρχιε-ρέα του Ναού στα χρόνια του Σολοmicroώντα το Σαδδώκ Ήταν οι αρι-στοκράτες της ισραηλιτικής κοινότητας Οι αρχιερείς και τα microέλητου Μεγάλου Συνεδρίου προέρχονταν από αυτούς Η σηmicroαντικό-τερη φροντίδα τους ήταν η διαχείριση της τεράστιας περιουσίαςτου Ναού Στα θρησκευτικά θέmicroατα ήταν συντηρητικοί και στηρίζο-νταν microόνο στην Πεντάτευχο Είχαν καλές σχέσεις microε τους Ρωmicroαί-ους για να διατηρήσουν τον πλούτο τους microε συνέπεια να γίνουνmicroισητοί στο λαό

3 Οι Ζηλωτές Μισούσαν και πολεmicroούσαν τους Ρωmicroαίους Έmicroοιαζανmicroε τους Φαρισαίους και πίστευαν ότι microε τον ένοπλο αγώνα θα έρθειη Βασιλεία του Θεού

4 radic πEumlUcircOcircDagger˜ currenpermilUacutemiddotUcircAcirc Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UcircUgraveEuml degmiddotIumlEgraveIumlmiddotrsaquomiddot ∆Egrave UgraveOcirc EgravepermilEgravemiddotrsaquoUgraveAcircUacuteOcirc AcircrsaquomacrAcirc middot˘Ugravelsaquo EumlAcircUacuteEgraveOcircmacrlsaquo

Κέντρο της περιοχής αυτής ήταν η λίmicroνη της Γεννησαρέτ γύρω απότην οποία υπήρχαν οι πόλεις Καπερναούmicro και Ναζαρέτ και το όροςΘαβώρ

Καπερναούmicro Η πόλη αυτή είχε 1000-2000 κατοίκους Σε αυτήδίδαξε πολλές φορές ο Χριστός διηγήθηκε τις πιο ωραίες παρα-βολές και έκανε πολλά θαύmicroατα Στην πόλη αυτή κάλεσε τουςπρώτους microαθητές του τον Πέτρο τον Ανδρέα τον Ιάκωβο τονΙωάννη και τον τελώνη Ματθαίο

Τα χαρακτηριστικά της πόλης αυτής Ο πληθυσmicroός της ήτανανάmicroεικτος δηλαδή ειδωλολάτρες και Ισραηλίτες και ένα microεγάλοmicroέρος του ήταν ψαράδες Οι άνθρωποι ήταν απλοί και καταδεκτι-κοί Μεταξύ τους υπήρχαν και πολλοί επαναστάτες αγωνιστέςκατά των Ρωmicroαίων Όλοι οι microαθητές του Χριστού ήταν Γαλιλαίοιεκτός από τον Ιούδα Από την περιοχή αυτή ξεκίνησε ο Χριστός

final1 8-06-06 1108 Page 17

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

18

εδώ εκφώνησε την laquoεπί του Όρους οmicroιλίαraquo και στο όρος Θαβώρ οιmicroαθητές είχαν την ευκαιρία να ζήσουν τη θεϊκή δόξα του Χριστού(Μεταmicroόρφωση του Κυρίου)

Ναζαρέτ Ήταν ένα microικρό αγροτικό και ποιmicroενικό χωριό3 150-200κατοίκων Ο Χριστός και ο θετός πατέρας του Ιωσήφ ήταν ξυλουρ-γοί και οικοδόmicroοι Έφτιαχναν ξύλινες κατασκευές (έπιπλα κάραεργαλεία) τις οποίες πουλούσαν και σε άλλες πόλεις της Γαλιλαί-ας όπως στη Γιαφία ή Γαβά σε απόσταση 2-3 χmicro από τη Ναζα-ρέτ και στη microεγαλύτερη πόλη Σέπφωρις (25000 χιλιάδες κάτοι-κοι) Στις πόλεις αυτές ο Χριστός είχε την ευκαιρία να παρακο-λουθήσει τη λατρεία στις συναγωγές και να γνωρίσει τη ζωή τωνπόλεων

Από το microάθηmicroα πληροφορηθήκαmicroε τι έκαναν και πώς συmicroπεριφέ-ρονταν οι Ισραηλίτες microέσα στο Ναό (ερώτ 1) Πώς σας φαίνονταιόλα αυτά Πώς θα τα χαρακτηρίζατεΗ συmicroπεριφορά των Ισραηλιτών ήταν απόλυτα φυσιολογική Ο χώ-ρος του Ναού ήταν ιερός αφού σύmicroφωνα microε τις αντιλήψεις τουςήταν ο τόπος που είχε επιλέξει ο Θεός για να κατοικεί Η λατρείαήταν πολύ καλά οργανωmicroένη έτσι ώστε να δοξάζεται ο ∆ηmicroιουργόςΘεός συνεχώς Οι πιστοί έδειχναν ιδιαίτερο σεβασmicroό και συmicromicroετεί-χαν ενεργά στη λατρεία του Θεού δείχνοντας την αγάπη την αφο-σίωση και την ευγνωmicroοσύνη τους στο πρόσωπό του για όσα τουςπρόσφερε καθηmicroερινά

Tη microεγάλη επιθυmicroία κάθε Ισραηλίτη να βρεθεί έστω και microία φοράστη ζωή του ως προσκυνητής στο Ναό της Ιερουσαλήmicro πώς τηνκρίνετε και πώς τη δικαιολογείτεΗ επιθυmicroία αυτή ήταν απόλυτα φυσιολογική καθώς ο Ναός ήταν ηεπίγεια κατοικία του Θεού ή ένα κοmicromicroάτι του ουρανού που ακου-microπούσε στη γη Στο χώρο αυτόν ένιωθαν έντονα την παρουσία τουΘεού ενδυναmicroώνονταν πνευmicroατικά και έβρισκαν παρηγοριά από ταπροβλήmicroατα και τα βάσανά τους Γιrsquo αυτό άλλωστε επιδίωκαν ναmicroεταβούν στο χώρο αυτόν έστω microία φορά στη ζωή τους για να συmicro-microετάσχουν στις λατρευτικές εκδηλώσεις που γίνονταν εκεί

1

2

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

3 Ποιmicroενικό χωριό Χωριό microε βοσκούς

final1 8-06-06 1108 Page 18

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

19

Λόφος Ο τόπος αυτός ήταν ο λόφος Μωριά όπου διατάχτηκε να πο-ρευτεί ο πατριάρχης Αβραάmicro για να θυσιάσει το microονάκριβο γιο τουΙσαάκ Συνεπώς εκεί υπήρχε από παλιά θυσιαστήριο

Σολοmicroώντας (966-926 πχ) Ένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ γιος του

∆ιαβάστε ξανά τι σκέφτονταν και τι αισθάνονταν για το Ναό οι ευσε-βείς Ισραηλίτες (ερώτ 1) και γράψτε microε λίγα λόγια τις εντυπώσειςκαι τις κρίσεις σας γιrsquo αυτάΠροκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση σε όλους η επιθυmicroία των Ισραηλιτώνσε όποιο microέρος της γης και αν βρίσκονταν να επισκεφτούν αυτόν τοχώρο Η επιθυmicroία αυτή δικαιολογείται για δύο λόγους α) Στο Ναόαυτόν αισθάνονταν ότι ο Θεός βρίσκεται ανάmicroεσά τους β) Ήταν τοορατό σηmicroάδι της ενότητας του λαού αυτού Ειδικά οι Ισραηλίτες της∆ιασποράς πίστευαν ότι η παρουσία τους στο χώρο αυτόν σφυρη-λατούσε την εθνική τους συνείδησηΕίναι επίσης αξιοθαύmicroαστος ο σεβασmicroός microε τον οποίο προσέρχο-νταν στο Ναό όπως και η ενεργή συmicromicroετοχή τους στις λατρευτικέςεκδηλώσεις Με αυτό τον τρόπο έδειχναν την αγάπη και την ευγνω-microοσύνη τους απέναντι στο Θεό και παράλληλα αντλούσανδύναmicroη ώστε να επιβιώσουν ως έθνος ανάmicroεσα σε τόσους ειδω-λολατρικούς λαούς ∆ιαπιστώνουmicroε ότι ο Ναός ήταν εκτός από θρησκευτικό κέντρο ο-ρατό σηmicroάδι της πολιτικής και κοινωνικής ενότητας των Ισραηλιτώνόλου του κόσmicroου

Οι πληροφορίες που έχουmicroε για τη Γαλιλαία (ερώτ 4) πόσο ση-microαντικές νοmicroίζετε ότι θα microας είναι στα microαθήmicroατα της φετινής χρο-νιάς που θα ασχοληθούmicroε microε τη ζωή και το έργο του Χριστού Οι πληροφορίες αυτές είναι ιδιαίτερα σηmicroαντικές καθώς microας πλη-ροφορούν γιατί ο Χριστός προτιmicroούσε τη Γαλιλαία ειδικά τον πρώτοκαιρό ως χώρο δράσης του Οι λόγοι ήταν ότι βρισκόταν microακριάαπό τα Ιεροσόλυmicroα ndashτο κέντρο της θρησκευτικής ηγεσίαςndash οι άν-θρωποι ήταν απλοί και καταδεκτικοί αλλά κυρίως επειδή ήταν συ-γκοινωνιακός κόmicroβος που συνέδεε διαφορετικές χώρες και ση-microαντικούς πολιτισmicroούς Έτσι ο Χριστός είχε τη δυνατότητα να βρει ανε-microπόδιστα πολλούς και πρόθυmicroους ακροατές των κηρυγmicroάτων του

4

3

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 19

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

20

∆αβίδ που φηmicroιζόταν για τη σοφία του Στα σαράντα χρόνια της βασι-λείας του το κράτος του Ισραήλ έφτασε στη microεγαλύτερή του ακmicroή Τοσηmicroαντικότερο έργο του ήταν η κτίση του Ναού που ολοκληρώθηκε σεεπτά χρόνια και στην οποία χρησιmicroοποιήθηκαν τα καλύτερα υλικά πουήρθαν από όλα τα microέρη του κόσmicroου Για να διοικεί καλύτερα χώρισε τοκράτος σε 12 διαmicroερίσmicroατα έκανε οχυρωmicroατικά έργα δηmicroιούργησεισχυρό στόλο και ανέπτυξε το εmicroπόριο microε όλο τον τότε γνωστό κόσmicroο

Λευίτες Η φυλή αυτή ήταν πολεmicroική Οι πόλεmicroοι για την κατάληψητης Χαναάν την αποδεκάτισαν και έmicroεινε ολιγοmicroελής Γιrsquo αυτό εξαιρέ-θηκε από τη διανοmicroή της Παλαιστίνης microεταξύ των φυλών Επειδή η φυλήπρόσφερε τις υπηρεσίες της σε δύσκολους χρόνους κατrsquo εντολή τουΘεού έλαβαν το προνόmicroιο να τον υπηρετούν στο Ναό Έτσι τα microέλη τηςφυλής εξασφάλισαν την καθηmicroερινή τους επιβίωση

Νόmicroος Στα εβραϊκά ονοmicroάζεται Τορά Σηmicroαίνει τη διδασκαλία που έ-δωσε ο Θεός στους ανθρώπους microε σκοπό αυτή να κατευθύνει τη δια-γωγή τους Αποτελείται από την Πεντάτευχο και από πλήθος διατάξεωνπου προστέθηκαν αργότερα και ρυθmicroίζουν microε κάθε λεπτοmicroέρεια τηνκαθηmicroερινή ζωή των ανθρώπων Οι διατάξεις αυτές αναφέρονται σεθέmicroατα οικογενειακά κοινωνικά οικονοmicroικά και λατρευτικά

Μεγάλο Συνέδριο Αποτελούνταν από 71 microέλη και ήταν το ανώτατονοmicroοθετικό διοικητικό και δικαστικό όργανο των Ισραηλιτών στα χρόνιατου Χριστού Σε αυτό συmicromicroετείχαν αρχιερείς Σαδδουκαίοι Φαρισαίοικαι γραmicromicroατείς

Πεντάτευχος Ονοmicroάζεται το σύνολο των πέντε πρώτων βιβλίων τηςΠαλαιάς ∆ιαθήκης (Γένεση Έξοδος Λευιτικό Αριθmicroοί ∆ευτερονόmicroιο)Η Πεντάτευχος περιλαmicroβάνει θεmicroελιώδεις θρησκευτικές και ηθικές δι-δασκαλίες όπως ο microονοθεϊσmicroός και ο ∆εκάλογος Συγγραφέας της Πε-ντατεύχου σύmicroφωνα microε την παράδοση θεωρείται ο Μωυσής

final1 8-06-06 1108 Page 20

21

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml infinrsquo ∆middot part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot IcircmiddotEgrave OcircEgrave paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute3

∆middot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι 27 και σε αυτά περιλαmicroβάνονται τα Ιστορικά οι Επιστολές καιη Αποκάλυψη του Ιωάννη

H AAacutersaquomiddot degUacutemiddotEcirclsaquoΑγία Γραφή είναι η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκηΤο θέmicroα τους Η Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλει τον ερχοmicroό τουΧριστού ενώ η Καινή ∆ιαθήκη περιγράφει τη ζωή του

∆Ocirc part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcircΟνοmicroάζεται η Καινή ∆ιαθήκη Η ονοmicroασία σηmicroαίνει το χαρmicroόσυνοmicroήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο

Tmiddot UacuteOgraveUgravemiddot AacuteUacutemiddotUgraveiquest IcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutemiddot AacuteEgravemiddot UgraveEuml ˙ˆlsaquo UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDaggerΓια δύο δεκαετίες microετά την Ανάληψη του Χριστού οι πρώτοι χρι-στιανοί microάθαιναν για το Χριστό είτε από την προφορική παράδοσηείτε από microικρές γραπτές συλλογές που κυκλοφορούσαν

radicEgrave Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο πρώτος που έγραψε ευαγγέλιο ήταν ο Μάρκος microετά ο Ματθαί-ος κατόπιν ο Λουκάς και τελευταίος ο Ιωάννης

∆middot trade˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest E˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddotΟνοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου και τουΛουκά γιατί παρουσιάζουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Μάλι-στα ο Μάρκος χρησιmicroοποιήθηκε ως πηγή από τους άλλους δύο

paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο Μάρκος σαν λιοντάρι ο Ματθαίος σαν άγγελος ο Λουκάς σανmicroοσχάρι και ο Ιωάννης σαν αετός

∆Ocirc sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute AOcircUcircUgravefiIumlˆOacuteΓράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά και αναφέρεται στη ζωή τηςπρώτης Εκκλησίας καθώς και στους ιεραποστολικούς αγώνες τωναποστόλων

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 21

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

22

Στα φετινά microαθήmicroατα θα γνωρίσουmicroε τη ζωή το έργο και τη διδασκαλίατου Χριστού έτσι όπως καταγράφονται στα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης1

1 paraOcircEgravemiddot AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι 27 Σε αυτά περιλαmicroβάνονταιανάλογα microε το περιεχόmicroενό τους τα Ιστορικά (5) οι Επιστολές (Επι-στολές Παύλου 14 και Καθολικές Επιστολές 7) και η Αποκάλυψη τουΙωάννη

2 paraOcircEgravemiddot Euml UcircmacrcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ paramiddotIumlmiddotEgraveiquest˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκη ονοmicroάζονται Βίβλος ή Αγία Γραφή Το θέmicroα τους είναι οι ενέργειες της αγάπης του Θεού για τη σωτηρίατου κόσmicroου

Στην Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλεται ο ερχοmicroός του Χριστούενώ στην Καινή ∆ιαθήκη ndashπου λέγεται και Ευαγγέλιοndash πληροφορού-microαστε για τη ζωή και το έργο του Χριστού καθώς και για τη microετάδοσητου Ευαγγελίου στον κόσmicroο Η λέξη Ευαγγέλιο (ευ + αγγελία = η καλήαγγελία) σηmicroαίνει Το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο Το βιβλίο που microας περιγράφει τη ζωή του Χριστού

3 paraOgrave˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Ο Χριστός στα τρία χρόνια της δράσης του δεν άφησε κανένα γραπτόκείmicroενο Από τη στιγmicroή της Ανάληψής του microέχρι το 51 microΧ που εmicroφα-νίζεται η πρώτη επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τους Θεσσα-λονικείς οι microαθητές καθώς και οι αυτήκοοι2 και αυτόπτες3 microάρτυρεςτου Χριστού αισθάνονταν ότι ο ∆άσκαλός τους ήταν ανάmicroεσά τουςΕπαναλάmicroβαναν τα λόγια του και θυmicroούνταν τα θαύmicroατα και τα Πάθητου Όλα αυτά αποτελούν την προφορική παράδοση

Λίγο microετά άρχισαν να εmicroφανίζονται microικρές γραπτές συλλογέςπου αναφέρονταν σε γεγονότα της ζωής του Χριστού και κυκλοφο-ρούσαν microεταξύ των πρώτων χριστιανών Αν και δε microας έχει διασωθείκαmicroία από τις συλλογές αυτές είναι βέβαιο ότι χρησιmicroοποιήθηκαν απότους ευαγγελιστές και τον απόστολο Παύλο Οι λόγοι δηmicroιουργίας τωνσυλλογών αυτών ήταν

1Καινή ∆ιαθήκη Είναι η καινούρια συmicroφωνία του Θεού microε τους ανθρώπους που έγινε microέσω τουΙησού Χριστού

2Αυτήκοοι Αυτοί που άκουσαν microε τα αυτιά τους3Αυτόπτες Αυτοί που είδαν microε τα microάτια τους

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 22

23

Για να διευκολυνθεί το έργο της διδαχής (διδασκαλίας) και της ιε-ραποστολής δηλαδή της microετάδοσης του Ευαγγελίου σε άλλουςλαούς

Για να προστατευτεί η αλήθεια για το Χριστό από εκείνους που ηθε-ληmicroένα την παραποιούσαν δηλαδή από τους αιρετικούς

4 ∆Ocirc UacuteOgraveUgraveOcirc Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcirc paraOcircEgraveOcirc˜ fiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave OcircDagger UgraveOcirc currenAacuteUacutemiddotbdquoAcirc paraOcircEgravemiddot Euml middotIacutersaquomiddotUgraveOcirc˘

Το πρώτο ευαγγέλιο γράφτηκε από το Μάρκο microαθητή του αποστό-λου Πέτρου Εκείνος έχοντας υπόψη του πολλές γραπτές συλλογέςέβαλε σε microια σειρά το υλικό τους και φρόντισε να παρουσιάσει ταιστορικά στοιχεία από τη ζωή του Χριστού έτσι ώστε να microην αmicroφισβη-τείται η ιστορικότητα του προσώπου του

Θα αναρωτιόταν κανείς γιατί πρωταρχικό microέληmicroα4 του Μάρκουήταν να αποδείξει ότι ο Χριστός ήταν ένα πραγmicroατικό ιστορικό πρό-σωπο Η απάντηση είναι ότι εκείνη την εποχή είχαν εmicroφανιστεί αιρετι-κοί που αmicroφισβητούσαν την πραγmicroατική ιστορία του Ιησού και microιλού-σαν για κάποιον laquoουράνιοraquo Χριστό ξεκοmicromicroένο από την επίγεια ζωή Το ευαγγέλιο αυτό είναι microικρό σε έκταση και γράφτηκε στη Ρώmicroη microετάτο microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλου και πριν από το 70microΧ ndash πιθανόν να γράφτηκε το 65 microΧ

5 parafiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave Ograve˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot iquestIumlIumlmiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot

Μεταξύ του 70-80 microΧ ο microαθητής του Χριστού και τελώνης Ματθαίοςγράφει το δικό του ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους Ισραηλίτεςχριστιανούς για να τους αποδείξει ότι ο αναmicroενόmicroενος από την Πα-λαιά ∆ιαθήκη Μεσσίας είναι ο Χριστός

Λίγο microετά γύρω στα 80-90 microΧ ο Λουκάς microαθητής του αποστό-λου Παύλου γράφει ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους χριστια-νούς πρώην ειδωλολάτρες Μέσα από ιστορικά γεγονότα δείχνει ότι οΧριστός είναι φίλος των ανθρώπων και ιδιαίτερα των φτωχών

Τελευταίος γράφει ευαγγέλιο ο αγαπηmicroένος microαθητής του Χριστούο Ιωάννης γύρω στα 90-100 microΧ Έχοντας υπόψη του τα τρία προη-γούmicroενα ευαγγέλια αναφέρει άγνωστες λεπτοmicroέρειες κάποιων περι-στατικών από τη ζωή του Χριστού και εξηγεί το βαθύτερο νόηmicroα τωνγεγονότων Στο ευαγγέλιο αυτό τονίζεται η αξία της αγάπης την οποίαοι χριστιανοί πρέπει να εκδηλώνουν έmicroπρακτα

4Μέληmicroα Η φροντίδα η έγνοια

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

final1 8-06-06 1108 Page 23

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

24

Τι είναι τελικά τα τέσσερα ευαγγέλια Τα ευαγγέλια δεν είναι βιο-γραφίες ούτε ρεπορτάζ για τη ζωή και το έργο του Χριστού Σε αυτάυπάρχουν Ιστορικά στοιχεία για τη ζωή του Χριστού Στοιχεία για τη ζωή των microαθητών και θεολογικές αναλύσεις της

διδασκαλίας του ∆ασκάλου τους ∆ιηγήσεις για τα Πάθη του Χριστού και για τις εmicroφανίσεις του microετά

την Ανάστασή του

6 paraOcircEgravemiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot OcircOacuteOcircIgraveiquest˙Ocirc˘IgraveAcirc Ucirc˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo

Συνοπτικά ονοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου καιτου Λουκά γιατί έχουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Οι ευαγγελι-στές Ματθαίος και Λουκάς στηρίχτηκαν στο ευαγγέλιο του Μάρκουπροσθέτοντας ότι επιπλέον γνώριζαν ∆ηλαδή το ευαγγέλιο του Μάρ-κου ήταν η κυριότερη πηγή γιrsquo αυτούςΟι ερευνητές τοποθετώντας τα τρία ευαγγέλια παράλληλα διαπίστω-σαν ότι το περιεχόmicroενό τους σε πολλά σηmicroεία είναι το ίδιο Γιrsquo αυτό ταονόmicroασαν συνοπτικά γιατί ρίχνοντας microια ταυτόχρονη microατιά (συν +όψη) έχουmicroε microια συνολική εικόνα του περιεχοmicroένου τους

7 paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜ UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml

Η χριστιανική τέχνη παριστάνει συmicroβολικά τους τέσσερις ευαγγελιστές Ο Ματθαίος σαν άγγελος ή άνθρωπος γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του

microε το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα της Γέννησης του Χριστού που αναγγέλλειο άγγελος στην Παναγία

Ο Μάρκος σαν λιοντάρι γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε το δυνα-microικό Ιωάννη τον Πρόδροmicroο στην έρηmicroο

Ο Λουκάς σαν microοσχάρι γιατί ξεκινάει τη διήγησή του microε τη θυσία τουmicroοσχαριού στο Ναό από τον πατέρα του Προδρόmicroου το Zαχαρία

Ο Ιωάννης σαν αετός γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε λόγια υψηλούπνευmicroατικού περιεχοmicroένου που microοιάζουν microε το πέταγmicroα του αετού

8 paraOcircEgraveOcirc UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveOcirc˘ sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ UgraveˆOacute paraUacuteiquestIacuteAcircˆOacute UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά Μας περιγρά-φει τη ζωή της πρώτης Εκκλησίας καθώς και τη διάδοση του Ευαγγε-λίου στον κόσmicroο (ιεραποστολή) Πιο συγκεκριmicroένα αναφέρει Την οmicroιλία του αποστόλου Πέτρου στο συγκεντρωmicroένο πλήθος την

ηmicroέρα της Πεντηκοστής

final1 8-06-06 1108 Page 24

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

25

Βρείτε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ 6 ολόκληρο το laquoΠάτερηmicroώνraquo και σηmicroειώστε ακριβώς την παραποmicroπή

Η Κυριακή Προσευχή βρίσκεται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κε-φάλαιο 6 στίχοι 9-13

Βρείτε και φέρτε πληροφορίες για τα ιερά βιβλία των παρακάτωmicroεγάλων θρησκειών ισλαmicroισmicroός βουδισmicroός ινδουισmicroός κοmicroφου-κιανισmicroός και ταοϊσmicroόςΣτον ισλαmicroισmicroό το Κοράνι είναι το ιερό βιβλίο που περιέχει το λόγοτου Θεού Η λέξη Κοράνιο προέρχεται σύmicroφωνα microε τους microουσουλ-microάνους θεολόγους από το laquoQursquo ranraquo (κραν) που σηmicroαίνει διαβάζωΤο Κοράνιο αποτελεί για τους microουσουλmicroάνους τη φανέρωση τηςαιώνιας αλήθειας και της θέλησης του Θεού Προϋπήρχε αιώνιαmicroαζί microε το Θεό Το ιερό βιβλίο που κυκλοφορεί στα χέρια τωνανθρώπων θεωρείται αντίγραφο του ουράνιου πρωτοτύπουΠεριλαmicroβάνει 114 κεφάλαια που ονοmicroάζονται σούρες και εκτεί-νονται σε 6200 στίχους

Σύmicroφωνα microε την ισλαmicroική παράδοση δόθηκε στο Μωάmicroεθ απότον άγγελο Γαβριήλ προκειmicroένου να βοηθήσει στη σωτηρία της αν-θρωπότητας

Στον ινδουισmicroό δεν έχουmicroε ένα ιερό βιβλίο όπως στο Ισλάmicro(Κοράνιο) και στο χριστιανισmicroό (Αγία Γραφή) Τα ιερά βιβλία τουινδουισmicroού είναι πολλά αλλά τα σπουδαιότερα είναι οι Βέδες και οιΟυπανισάδες

Βέδες Αποτελούν τη σηmicroαντικότερη συλλογή κειmicroένων για τουςινδουιστές Η λέξη veda σηmicroαίνει γνώση επιστήmicroη και συγγενεύειετυmicroολογικά microε το λατινικό ρήmicroα video (βλέπω) Οι Βέδες είναιγραmicromicroένες στα σανσκριτικά (αρχαία ινδική γλώσσα) σε έmicromicroετρολόγο και περιλαmicroβάνουν ύmicroνους και λατρευτικές διατάξεις

1

2

Τη δράση και το microαρτυρικό θάνατο του διακόνου Στεφάνου πουονοmicroάστηκε πρωτοmicroάρτυρας

Τη microεταστροφή του Παύλου δηλαδή τη στροφή του στο χριστιανι-σmicroό και τις περιοδείες του στον κόσmicroο

Την Αποστολική Σύνοδο στην Ιερουσαλήmicro το 49 microΧ

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 25

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

26

Ουπανισάδες Γράφτηκαν microεταξύ 800-500 πΧ Περιλαmicroβάνουνοmicroιλίες σύντοmicroους ύmicroνους γνωmicroικά ασκητών Κατά λέξη upanisadσηmicroαίνει laquoκάθοmicroαι κοντά σε κάποιονraquo σηmicroαίνει δηλαδή αυτό πουmicroαθαίνει κανείς καθισmicroένος στα πόδια ενός δασκάλου Τα κείmicroενααυτά έχουν microεγάλη αξία και αποτέλεσαν πηγή έmicroπνευσης για τουςΙνδούς

Στο βουδισmicroό το ιερό βιβλίο είναι ο κανόνας Πάλι που πήρε τηνονοmicroασία του από τη γλώσσα laquoπάλιraquo στην οποία έχει γραφεί Οκανόνας αυτός χωρίζεται σε τρία microέρη που ονοmicroάζονται Τιπιτάκαδηλαδή laquoΤρεις Κάλαθοιraquo (το καλάθι έχει την έννοια της microεταφοράςαπό χέρι σε χέρι από γενιά σε γενιά) Τα microέρη αυτά είναι α) Βινά-για Πιτάκα δηλαδή Κάλαθος της Πειθαρχίας β) Σούτα Πιτάκαδηλαδή Κάλαθος των Οmicroιλιών και γ) Αmicroπιντάmicroα Πιτάκα που περιέ-χει αναλύσεις ψυχολογικών και φιλοσοφικών όρων

Στον κοmicroφουκιανισmicroό το ιερό βιβλίο είναι τα Ανάλεκτα microια συλ-λογή λόγων του Κοmicroφούκιου Επίσης κάποια κείmicroενα που αποτε-λούν το λεγόmicroενο laquoκοmicroφουκιανό κανόναraquo και τα οποία αναφέρο-νται στη σοφία της κλασικής εποχής του κινεζικού πολιτισmicroούΣτον ταοϊσmicroό υπάρχει microια συλλογή κειmicroένων του 4ου πΧ αιώνα τοΤάο Τε Τσινγκ (το βιβλίο για το ταό και τη δύναmicroή του) που αποδί-δεται στο Λάο Τσε πρόσωπο αmicroφίβολης ιστορικής ύπαρξης

Βρείτε από την Kαινή ∆ιαθήκη τα παρακάτω χωρία των 4 ευαγγε-λίων Μτ 21 9 Μκ 11 9-10 Λκ 19 37-38 Ιω 12 12-13 Γράψτε τασε παράλληλες στήλες και εντοπίστε οmicroοιότητες και διαφορές πουέχουν microεταξύ τους Μτ 21 9 laquoΤα δε πλήθη του λαού όσα βάδιζαν microπροστά και όσα ακολουθού-σαν microε δυνατές φωνές έλεγαν ∆όξα στον απόγονο του ∆αβίδ πουπεριmicroέναmicroε ∆οξασmicroένος να είναι αυτός που έρχεται σταλmicroένοςαπό τον Κύριο ∆όξα σοι ας φωνάζουν δυνατά και οι άγγελοι στουςουρανούςraquo

Μκ11 9-10laquoΚαι εκείνοι που πήγαιναν εmicroπρός και εκείνοι που ακολουθούσαν

φώναζαν δυνατά και έλεγαν ∆όξα και ύmicroνος ανήκει στον απόγονοτου ∆αβίδ ευλογηmicroένος από το Θεό είναι αυτός που έρχεται σταλ-microένος από τον Κύριο Ευλογηmicroένη και δοξασmicroένη να είναι η βασι-λεία του προπάτορα microας ∆αβίδ που έρχεται και πρόκειται microετά απόλίγο να αναστηλωθεί microε εντολή και προς δόξα του Κυρίου που microας

3

final1 8-06-06 1108 Page 26

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

15

1 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute Ocirc iexclmiddotfi˜ UgraveEuml˜ πAcircUacuteOcirc˘UcircmiddotIumllsaquoIgrave UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger Ograve˜UgraveAcircIumlOcircDaggerUcircmiddotOacute AcircIcircAcircrsaquo UgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveOcirc˘˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave rsaquoUcircUgraveAcirc˘middotOacute IcircmiddotEgrave UgraveEgrave currenOacuteEgraveˆımiddotOacute AacuteEgraversquomiddot˘UgravefiOacute OcircEgrave πUcircUacutemiddotEumlIumlrsaquoUgraveAcirc˜

Στα χρόνια του Χριστού πρόκειται για τον τρίτο Ναό Ο Ναός ήταν χτι-σmicroένος πάνω σε λόφο στην Ιερουσαλήmicro Η προϊστορία του Ναούείναι η εξής Ο πρώτος Ναός χτίστηκε από το βασιλιά Σολοmicroώντα το 962-955 πΧ

και γκρεmicroίστηκε από τους Βαβυλώνιους το 587 πΧ Ο δεύτερος Ναός χτίστηκε το 515 πΧ όταν ο Πέρσης βασιλιάς

Κύρος επέτρεψε στους Ισραηλίτες να γυρίσουν στην πατρίδα τους Ο τρίτος Ναός αποτελεί ανακαίνιση1 και επέκταση του δεύτερου

Nαού Οι εργασίες ξεκίνησαν το 20 πΧ στα χρόνια του Ηρώδη τουΜεγάλου και τελείωσαν το 65 microΧ δηλαδή διάρκεσαν 85 χρόνιαΤο τραγικό είναι ότι πέντε χρόνια microετά δηλαδή το 70 microΧ οι Ρωmicroαίοικατέστρεψαν το Ναό επειδή οι Ισραηλίτες επαναστάτησαν

Τα microέρη του Ναού Ο Ναός χωριζόταν στο Ιερό στην αυλή των ειδωλολατρών στην αυλήτων γυναικών όπου πήγαιναν όχι microόνο γυναίκες αλλά και άντρες καιστην αυλή των αντρών Οι ιερείς Ήταν πολυάριθmicroοι και φρόντιζαν για την τέλεση της λατρείας Φορού-σαν άσπρες στολές και κυκλοφορούσαν ξυπόλυτοι Πρόσφεραν θυ-σίες ζώων όλη την ηmicroέρα

Οι πιστοί Συmicromicroετείχαν ενεργά στη λατρευτική ζωή (προσευχή ψαλmicroοί θρη-σκευτικοί χοροί) Πρόσφεραν θυσίες ζώων και καρπών και έλεγαντα προβλήmicroατά τους στους ιερείς που τους άκουγαν microε microεγάληπροσοχή

Τι πίστευαν για το ΝαόΟ Ναός ήταν το σπίτι του Θεού δηλαδή ένα κοmicromicroάτι του ουρανούπου ακουmicroπούσε στη γη Όνειρο κάθε Ισραηλίτη ήταν να επισκεφτείmicroία φορά τουλάχιστον στη ζωή του το χώρο αυτόν και να πάρει microέροςστις λατρευτικές εκδηλώσεις

1Ανακαίνιση Βελτίωση επιδιόρθωση παλαιού κτιρίου

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 15

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

16

2 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger Euml IcircOcircEgraveOacutefiUgraveEumlUgravemiddot UgraveˆOacute EgraveUcircUgraveOgraveOacute πUcirc-UacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveOgraveOacute Ograve˜ AcircIcircpermilEumlIumlˆOacutefiUgravemiddotOacute Euml Acirc˘UcirccurrensbquoAcircEgraveiquest UgraveOcirc˘˜ IcircmiddotEgrave OcircEgraveOcirc UacutefiIumlOcirc currenmiddotEgrave˙AcircUcircAcirc middot˘Ugraveiquest Euml trade˘OacutemiddotAacuteˆAacutelsaquo UgravefiUcircOcirc UcircUgraveEumlOacute middotUgraveUacutersaquopermilmiddot UgraveOcirc˘˜ fiUcircOcirc IcircmiddotEgrave UcircUgraveEuml centEgravemiddotUcircOcirc-Uacuteiquest

Η σύνθεση της ισραηλιτικής κοινότητας ήταν Oι απλοί άνθρωποι και οι προσήλυτοι2

Oι Λευίτες δηλαδή το βοηθητικό προσωπικό οι ιερείς και οι ραβί-νοι δηλαδή οι δάσκαλοι του Νόmicroου

Ο αρχιερέας του Ναού που ήταν ο εκπρόσωπος των Ισραηλιτώνστους Ρωmicroαίους

Οι βασικές αρχές της ισραηλιτικής πίστης ήταν Η οmicroολογία στον έναν και αληθινό Θεό Η υπακοή στο Νόmicroο του Θεού Ο Ναός της Ιερουσαλήmicro που ένωνε όλους τους Ισραηλίτες Η ενότητα λαού και θρησκείας

Η αξία του Νόmicroου στη ζωή των Ισραηλιτών Οι Ισραηλίτες ήταν περήφανοι για το Νόmicroο του Θεού και για την υπο-

χρέωσή τους να τον τηρούν Η υπακοή στο Νόmicroο του Θεού δεν ήταν αποτέλεσmicroα φόβου αλλά

σεβασmicroού και αγάπης γιrsquo αυτόν Σοβαρό ζήτηmicroα για τους Ισραηλίτες ήταν η σωστή ερmicroηνεία του

Νόmicroου Ο Νόmicroος microεταξύ των άλλων επέβαλλε την τήρηση του Σαββάτου και

τη συmicromicroετοχή στις microεγάλες γιορτές (Πάσχα Σκηνοπηγία Πεντηκο-στή κά)

Η ΣυναγωγήΣυναγωγές υπήρχαν παντού ακόmicroη και στην Ιερουσαλήmicro Ήταν τόποςσυγκέντρωσης των Ισραηλιτών και υπενθύmicroισης της πίστης και τηςενότητάς τους

3 tradeUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger ˘lsaquoUacutemacrmiddotOacute ıUacuteEumlUcircIcircAcirc˘UgraveEgraveIcirccurren˜ OcircIgraveiquestpermilAcirc˜ ∆Egrave IacutecurrenUacuteOcirc˘IgraveAcirc AacuteEgraversquo middot˘Ugravecurren˜ IcircmiddotEgrave Ograve˜ AcircIcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave Euml permilUacuteiquestUcircEuml UgraveOcirc˘˜

Στα χρόνια του Χριστού υπήρχαν οι εξής θρησκευτικές οmicroάδες 1 Οι Φαρισαίοι (το όνοmicroά τους σηmicroαίνει laquoξεχωριστοίraquo) Ήταν θρησκευ-

τικό κίνηmicroα microε αρχηγούς ραβίνους (νοmicroοδιδασκάλους) Πίστευαν στοΝόmicroο και στους Προφήτες Γνώρισmicroά τους ήταν η ακριβής τήρηση

2 Προσήλυτοι Είναι αυτοί που εγκατέλειψαν τη θρησκεία τους και πίστεψαν στην ισραηλιτική

final1 8-06-06 1108 Page 16

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

17

των εντολών του Θεού που πολλές φορές έφτανε σε υπερβολέςΉταν επιφυλακτικοί απέναντι στους Ρωmicroαίους αλλά δεν είχαν ποτέεπαναστατήσει εναντίον τους Οι περισσότεροι ασχολούνταν microε τοεmicroπόριο και γνώριζαν microεγάλη εκτίmicroηση από το λαό Όmicroως περι-φρονούσαν τους απλούς ανθρώπους όπως φανερώνει και τοόνοmicroά τους (χωρισmicroένοι ξεχωριστοί) Στα χρόνια του Χριστού ήτανγύρω στις 6000

2 Οι Σαδδουκαίοι Το όνοmicroά τους προέρχεται από τον πρώτο αρχιε-ρέα του Ναού στα χρόνια του Σολοmicroώντα το Σαδδώκ Ήταν οι αρι-στοκράτες της ισραηλιτικής κοινότητας Οι αρχιερείς και τα microέλητου Μεγάλου Συνεδρίου προέρχονταν από αυτούς Η σηmicroαντικό-τερη φροντίδα τους ήταν η διαχείριση της τεράστιας περιουσίαςτου Ναού Στα θρησκευτικά θέmicroατα ήταν συντηρητικοί και στηρίζο-νταν microόνο στην Πεντάτευχο Είχαν καλές σχέσεις microε τους Ρωmicroαί-ους για να διατηρήσουν τον πλούτο τους microε συνέπεια να γίνουνmicroισητοί στο λαό

3 Οι Ζηλωτές Μισούσαν και πολεmicroούσαν τους Ρωmicroαίους Έmicroοιαζανmicroε τους Φαρισαίους και πίστευαν ότι microε τον ένοπλο αγώνα θα έρθειη Βασιλεία του Θεού

4 radic πEumlUcircOcircDagger˜ currenpermilUacutemiddotUcircAcirc Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UcircUgraveEuml degmiddotIumlEgraveIumlmiddotrsaquomiddot ∆Egrave UgraveOcirc EgravepermilEgravemiddotrsaquoUgraveAcircUacuteOcirc AcircrsaquomacrAcirc middot˘Ugravelsaquo EumlAcircUacuteEgraveOcircmacrlsaquo

Κέντρο της περιοχής αυτής ήταν η λίmicroνη της Γεννησαρέτ γύρω απότην οποία υπήρχαν οι πόλεις Καπερναούmicro και Ναζαρέτ και το όροςΘαβώρ

Καπερναούmicro Η πόλη αυτή είχε 1000-2000 κατοίκους Σε αυτήδίδαξε πολλές φορές ο Χριστός διηγήθηκε τις πιο ωραίες παρα-βολές και έκανε πολλά θαύmicroατα Στην πόλη αυτή κάλεσε τουςπρώτους microαθητές του τον Πέτρο τον Ανδρέα τον Ιάκωβο τονΙωάννη και τον τελώνη Ματθαίο

Τα χαρακτηριστικά της πόλης αυτής Ο πληθυσmicroός της ήτανανάmicroεικτος δηλαδή ειδωλολάτρες και Ισραηλίτες και ένα microεγάλοmicroέρος του ήταν ψαράδες Οι άνθρωποι ήταν απλοί και καταδεκτι-κοί Μεταξύ τους υπήρχαν και πολλοί επαναστάτες αγωνιστέςκατά των Ρωmicroαίων Όλοι οι microαθητές του Χριστού ήταν Γαλιλαίοιεκτός από τον Ιούδα Από την περιοχή αυτή ξεκίνησε ο Χριστός

final1 8-06-06 1108 Page 17

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

18

εδώ εκφώνησε την laquoεπί του Όρους οmicroιλίαraquo και στο όρος Θαβώρ οιmicroαθητές είχαν την ευκαιρία να ζήσουν τη θεϊκή δόξα του Χριστού(Μεταmicroόρφωση του Κυρίου)

Ναζαρέτ Ήταν ένα microικρό αγροτικό και ποιmicroενικό χωριό3 150-200κατοίκων Ο Χριστός και ο θετός πατέρας του Ιωσήφ ήταν ξυλουρ-γοί και οικοδόmicroοι Έφτιαχναν ξύλινες κατασκευές (έπιπλα κάραεργαλεία) τις οποίες πουλούσαν και σε άλλες πόλεις της Γαλιλαί-ας όπως στη Γιαφία ή Γαβά σε απόσταση 2-3 χmicro από τη Ναζα-ρέτ και στη microεγαλύτερη πόλη Σέπφωρις (25000 χιλιάδες κάτοι-κοι) Στις πόλεις αυτές ο Χριστός είχε την ευκαιρία να παρακο-λουθήσει τη λατρεία στις συναγωγές και να γνωρίσει τη ζωή τωνπόλεων

Από το microάθηmicroα πληροφορηθήκαmicroε τι έκαναν και πώς συmicroπεριφέ-ρονταν οι Ισραηλίτες microέσα στο Ναό (ερώτ 1) Πώς σας φαίνονταιόλα αυτά Πώς θα τα χαρακτηρίζατεΗ συmicroπεριφορά των Ισραηλιτών ήταν απόλυτα φυσιολογική Ο χώ-ρος του Ναού ήταν ιερός αφού σύmicroφωνα microε τις αντιλήψεις τουςήταν ο τόπος που είχε επιλέξει ο Θεός για να κατοικεί Η λατρείαήταν πολύ καλά οργανωmicroένη έτσι ώστε να δοξάζεται ο ∆ηmicroιουργόςΘεός συνεχώς Οι πιστοί έδειχναν ιδιαίτερο σεβασmicroό και συmicromicroετεί-χαν ενεργά στη λατρεία του Θεού δείχνοντας την αγάπη την αφο-σίωση και την ευγνωmicroοσύνη τους στο πρόσωπό του για όσα τουςπρόσφερε καθηmicroερινά

Tη microεγάλη επιθυmicroία κάθε Ισραηλίτη να βρεθεί έστω και microία φοράστη ζωή του ως προσκυνητής στο Ναό της Ιερουσαλήmicro πώς τηνκρίνετε και πώς τη δικαιολογείτεΗ επιθυmicroία αυτή ήταν απόλυτα φυσιολογική καθώς ο Ναός ήταν ηεπίγεια κατοικία του Θεού ή ένα κοmicromicroάτι του ουρανού που ακου-microπούσε στη γη Στο χώρο αυτόν ένιωθαν έντονα την παρουσία τουΘεού ενδυναmicroώνονταν πνευmicroατικά και έβρισκαν παρηγοριά από ταπροβλήmicroατα και τα βάσανά τους Γιrsquo αυτό άλλωστε επιδίωκαν ναmicroεταβούν στο χώρο αυτόν έστω microία φορά στη ζωή τους για να συmicro-microετάσχουν στις λατρευτικές εκδηλώσεις που γίνονταν εκεί

1

2

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

3 Ποιmicroενικό χωριό Χωριό microε βοσκούς

final1 8-06-06 1108 Page 18

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

19

Λόφος Ο τόπος αυτός ήταν ο λόφος Μωριά όπου διατάχτηκε να πο-ρευτεί ο πατριάρχης Αβραάmicro για να θυσιάσει το microονάκριβο γιο τουΙσαάκ Συνεπώς εκεί υπήρχε από παλιά θυσιαστήριο

Σολοmicroώντας (966-926 πχ) Ένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ γιος του

∆ιαβάστε ξανά τι σκέφτονταν και τι αισθάνονταν για το Ναό οι ευσε-βείς Ισραηλίτες (ερώτ 1) και γράψτε microε λίγα λόγια τις εντυπώσειςκαι τις κρίσεις σας γιrsquo αυτάΠροκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση σε όλους η επιθυmicroία των Ισραηλιτώνσε όποιο microέρος της γης και αν βρίσκονταν να επισκεφτούν αυτόν τοχώρο Η επιθυmicroία αυτή δικαιολογείται για δύο λόγους α) Στο Ναόαυτόν αισθάνονταν ότι ο Θεός βρίσκεται ανάmicroεσά τους β) Ήταν τοορατό σηmicroάδι της ενότητας του λαού αυτού Ειδικά οι Ισραηλίτες της∆ιασποράς πίστευαν ότι η παρουσία τους στο χώρο αυτόν σφυρη-λατούσε την εθνική τους συνείδησηΕίναι επίσης αξιοθαύmicroαστος ο σεβασmicroός microε τον οποίο προσέρχο-νταν στο Ναό όπως και η ενεργή συmicromicroετοχή τους στις λατρευτικέςεκδηλώσεις Με αυτό τον τρόπο έδειχναν την αγάπη και την ευγνω-microοσύνη τους απέναντι στο Θεό και παράλληλα αντλούσανδύναmicroη ώστε να επιβιώσουν ως έθνος ανάmicroεσα σε τόσους ειδω-λολατρικούς λαούς ∆ιαπιστώνουmicroε ότι ο Ναός ήταν εκτός από θρησκευτικό κέντρο ο-ρατό σηmicroάδι της πολιτικής και κοινωνικής ενότητας των Ισραηλιτώνόλου του κόσmicroου

Οι πληροφορίες που έχουmicroε για τη Γαλιλαία (ερώτ 4) πόσο ση-microαντικές νοmicroίζετε ότι θα microας είναι στα microαθήmicroατα της φετινής χρο-νιάς που θα ασχοληθούmicroε microε τη ζωή και το έργο του Χριστού Οι πληροφορίες αυτές είναι ιδιαίτερα σηmicroαντικές καθώς microας πλη-ροφορούν γιατί ο Χριστός προτιmicroούσε τη Γαλιλαία ειδικά τον πρώτοκαιρό ως χώρο δράσης του Οι λόγοι ήταν ότι βρισκόταν microακριάαπό τα Ιεροσόλυmicroα ndashτο κέντρο της θρησκευτικής ηγεσίαςndash οι άν-θρωποι ήταν απλοί και καταδεκτικοί αλλά κυρίως επειδή ήταν συ-γκοινωνιακός κόmicroβος που συνέδεε διαφορετικές χώρες και ση-microαντικούς πολιτισmicroούς Έτσι ο Χριστός είχε τη δυνατότητα να βρει ανε-microπόδιστα πολλούς και πρόθυmicroους ακροατές των κηρυγmicroάτων του

4

3

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 19

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

20

∆αβίδ που φηmicroιζόταν για τη σοφία του Στα σαράντα χρόνια της βασι-λείας του το κράτος του Ισραήλ έφτασε στη microεγαλύτερή του ακmicroή Τοσηmicroαντικότερο έργο του ήταν η κτίση του Ναού που ολοκληρώθηκε σεεπτά χρόνια και στην οποία χρησιmicroοποιήθηκαν τα καλύτερα υλικά πουήρθαν από όλα τα microέρη του κόσmicroου Για να διοικεί καλύτερα χώρισε τοκράτος σε 12 διαmicroερίσmicroατα έκανε οχυρωmicroατικά έργα δηmicroιούργησεισχυρό στόλο και ανέπτυξε το εmicroπόριο microε όλο τον τότε γνωστό κόσmicroο

Λευίτες Η φυλή αυτή ήταν πολεmicroική Οι πόλεmicroοι για την κατάληψητης Χαναάν την αποδεκάτισαν και έmicroεινε ολιγοmicroελής Γιrsquo αυτό εξαιρέ-θηκε από τη διανοmicroή της Παλαιστίνης microεταξύ των φυλών Επειδή η φυλήπρόσφερε τις υπηρεσίες της σε δύσκολους χρόνους κατrsquo εντολή τουΘεού έλαβαν το προνόmicroιο να τον υπηρετούν στο Ναό Έτσι τα microέλη τηςφυλής εξασφάλισαν την καθηmicroερινή τους επιβίωση

Νόmicroος Στα εβραϊκά ονοmicroάζεται Τορά Σηmicroαίνει τη διδασκαλία που έ-δωσε ο Θεός στους ανθρώπους microε σκοπό αυτή να κατευθύνει τη δια-γωγή τους Αποτελείται από την Πεντάτευχο και από πλήθος διατάξεωνπου προστέθηκαν αργότερα και ρυθmicroίζουν microε κάθε λεπτοmicroέρεια τηνκαθηmicroερινή ζωή των ανθρώπων Οι διατάξεις αυτές αναφέρονται σεθέmicroατα οικογενειακά κοινωνικά οικονοmicroικά και λατρευτικά

Μεγάλο Συνέδριο Αποτελούνταν από 71 microέλη και ήταν το ανώτατονοmicroοθετικό διοικητικό και δικαστικό όργανο των Ισραηλιτών στα χρόνιατου Χριστού Σε αυτό συmicromicroετείχαν αρχιερείς Σαδδουκαίοι Φαρισαίοικαι γραmicromicroατείς

Πεντάτευχος Ονοmicroάζεται το σύνολο των πέντε πρώτων βιβλίων τηςΠαλαιάς ∆ιαθήκης (Γένεση Έξοδος Λευιτικό Αριθmicroοί ∆ευτερονόmicroιο)Η Πεντάτευχος περιλαmicroβάνει θεmicroελιώδεις θρησκευτικές και ηθικές δι-δασκαλίες όπως ο microονοθεϊσmicroός και ο ∆εκάλογος Συγγραφέας της Πε-ντατεύχου σύmicroφωνα microε την παράδοση θεωρείται ο Μωυσής

final1 8-06-06 1108 Page 20

21

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml infinrsquo ∆middot part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot IcircmiddotEgrave OcircEgrave paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute3

∆middot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι 27 και σε αυτά περιλαmicroβάνονται τα Ιστορικά οι Επιστολές καιη Αποκάλυψη του Ιωάννη

H AAacutersaquomiddot degUacutemiddotEcirclsaquoΑγία Γραφή είναι η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκηΤο θέmicroα τους Η Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλει τον ερχοmicroό τουΧριστού ενώ η Καινή ∆ιαθήκη περιγράφει τη ζωή του

∆Ocirc part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcircΟνοmicroάζεται η Καινή ∆ιαθήκη Η ονοmicroασία σηmicroαίνει το χαρmicroόσυνοmicroήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο

Tmiddot UacuteOgraveUgravemiddot AacuteUacutemiddotUgraveiquest IcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutemiddot AacuteEgravemiddot UgraveEuml ˙ˆlsaquo UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDaggerΓια δύο δεκαετίες microετά την Ανάληψη του Χριστού οι πρώτοι χρι-στιανοί microάθαιναν για το Χριστό είτε από την προφορική παράδοσηείτε από microικρές γραπτές συλλογές που κυκλοφορούσαν

radicEgrave Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο πρώτος που έγραψε ευαγγέλιο ήταν ο Μάρκος microετά ο Ματθαί-ος κατόπιν ο Λουκάς και τελευταίος ο Ιωάννης

∆middot trade˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest E˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddotΟνοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου και τουΛουκά γιατί παρουσιάζουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Μάλι-στα ο Μάρκος χρησιmicroοποιήθηκε ως πηγή από τους άλλους δύο

paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο Μάρκος σαν λιοντάρι ο Ματθαίος σαν άγγελος ο Λουκάς σανmicroοσχάρι και ο Ιωάννης σαν αετός

∆Ocirc sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute AOcircUcircUgravefiIumlˆOacuteΓράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά και αναφέρεται στη ζωή τηςπρώτης Εκκλησίας καθώς και στους ιεραποστολικούς αγώνες τωναποστόλων

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 21

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

22

Στα φετινά microαθήmicroατα θα γνωρίσουmicroε τη ζωή το έργο και τη διδασκαλίατου Χριστού έτσι όπως καταγράφονται στα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης1

1 paraOcircEgravemiddot AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι 27 Σε αυτά περιλαmicroβάνονταιανάλογα microε το περιεχόmicroενό τους τα Ιστορικά (5) οι Επιστολές (Επι-στολές Παύλου 14 και Καθολικές Επιστολές 7) και η Αποκάλυψη τουΙωάννη

2 paraOcircEgravemiddot Euml UcircmacrcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ paramiddotIumlmiddotEgraveiquest˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκη ονοmicroάζονται Βίβλος ή Αγία Γραφή Το θέmicroα τους είναι οι ενέργειες της αγάπης του Θεού για τη σωτηρίατου κόσmicroου

Στην Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλεται ο ερχοmicroός του Χριστούενώ στην Καινή ∆ιαθήκη ndashπου λέγεται και Ευαγγέλιοndash πληροφορού-microαστε για τη ζωή και το έργο του Χριστού καθώς και για τη microετάδοσητου Ευαγγελίου στον κόσmicroο Η λέξη Ευαγγέλιο (ευ + αγγελία = η καλήαγγελία) σηmicroαίνει Το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο Το βιβλίο που microας περιγράφει τη ζωή του Χριστού

3 paraOgrave˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Ο Χριστός στα τρία χρόνια της δράσης του δεν άφησε κανένα γραπτόκείmicroενο Από τη στιγmicroή της Ανάληψής του microέχρι το 51 microΧ που εmicroφα-νίζεται η πρώτη επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τους Θεσσα-λονικείς οι microαθητές καθώς και οι αυτήκοοι2 και αυτόπτες3 microάρτυρεςτου Χριστού αισθάνονταν ότι ο ∆άσκαλός τους ήταν ανάmicroεσά τουςΕπαναλάmicroβαναν τα λόγια του και θυmicroούνταν τα θαύmicroατα και τα Πάθητου Όλα αυτά αποτελούν την προφορική παράδοση

Λίγο microετά άρχισαν να εmicroφανίζονται microικρές γραπτές συλλογέςπου αναφέρονταν σε γεγονότα της ζωής του Χριστού και κυκλοφο-ρούσαν microεταξύ των πρώτων χριστιανών Αν και δε microας έχει διασωθείκαmicroία από τις συλλογές αυτές είναι βέβαιο ότι χρησιmicroοποιήθηκαν απότους ευαγγελιστές και τον απόστολο Παύλο Οι λόγοι δηmicroιουργίας τωνσυλλογών αυτών ήταν

1Καινή ∆ιαθήκη Είναι η καινούρια συmicroφωνία του Θεού microε τους ανθρώπους που έγινε microέσω τουΙησού Χριστού

2Αυτήκοοι Αυτοί που άκουσαν microε τα αυτιά τους3Αυτόπτες Αυτοί που είδαν microε τα microάτια τους

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 22

23

Για να διευκολυνθεί το έργο της διδαχής (διδασκαλίας) και της ιε-ραποστολής δηλαδή της microετάδοσης του Ευαγγελίου σε άλλουςλαούς

Για να προστατευτεί η αλήθεια για το Χριστό από εκείνους που ηθε-ληmicroένα την παραποιούσαν δηλαδή από τους αιρετικούς

4 ∆Ocirc UacuteOgraveUgraveOcirc Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcirc paraOcircEgraveOcirc˜ fiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave OcircDagger UgraveOcirc currenAacuteUacutemiddotbdquoAcirc paraOcircEgravemiddot Euml middotIacutersaquomiddotUgraveOcirc˘

Το πρώτο ευαγγέλιο γράφτηκε από το Μάρκο microαθητή του αποστό-λου Πέτρου Εκείνος έχοντας υπόψη του πολλές γραπτές συλλογέςέβαλε σε microια σειρά το υλικό τους και φρόντισε να παρουσιάσει ταιστορικά στοιχεία από τη ζωή του Χριστού έτσι ώστε να microην αmicroφισβη-τείται η ιστορικότητα του προσώπου του

Θα αναρωτιόταν κανείς γιατί πρωταρχικό microέληmicroα4 του Μάρκουήταν να αποδείξει ότι ο Χριστός ήταν ένα πραγmicroατικό ιστορικό πρό-σωπο Η απάντηση είναι ότι εκείνη την εποχή είχαν εmicroφανιστεί αιρετι-κοί που αmicroφισβητούσαν την πραγmicroατική ιστορία του Ιησού και microιλού-σαν για κάποιον laquoουράνιοraquo Χριστό ξεκοmicromicroένο από την επίγεια ζωή Το ευαγγέλιο αυτό είναι microικρό σε έκταση και γράφτηκε στη Ρώmicroη microετάτο microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλου και πριν από το 70microΧ ndash πιθανόν να γράφτηκε το 65 microΧ

5 parafiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave Ograve˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot iquestIumlIumlmiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot

Μεταξύ του 70-80 microΧ ο microαθητής του Χριστού και τελώνης Ματθαίοςγράφει το δικό του ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους Ισραηλίτεςχριστιανούς για να τους αποδείξει ότι ο αναmicroενόmicroενος από την Πα-λαιά ∆ιαθήκη Μεσσίας είναι ο Χριστός

Λίγο microετά γύρω στα 80-90 microΧ ο Λουκάς microαθητής του αποστό-λου Παύλου γράφει ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους χριστια-νούς πρώην ειδωλολάτρες Μέσα από ιστορικά γεγονότα δείχνει ότι οΧριστός είναι φίλος των ανθρώπων και ιδιαίτερα των φτωχών

Τελευταίος γράφει ευαγγέλιο ο αγαπηmicroένος microαθητής του Χριστούο Ιωάννης γύρω στα 90-100 microΧ Έχοντας υπόψη του τα τρία προη-γούmicroενα ευαγγέλια αναφέρει άγνωστες λεπτοmicroέρειες κάποιων περι-στατικών από τη ζωή του Χριστού και εξηγεί το βαθύτερο νόηmicroα τωνγεγονότων Στο ευαγγέλιο αυτό τονίζεται η αξία της αγάπης την οποίαοι χριστιανοί πρέπει να εκδηλώνουν έmicroπρακτα

4Μέληmicroα Η φροντίδα η έγνοια

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

final1 8-06-06 1108 Page 23

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

24

Τι είναι τελικά τα τέσσερα ευαγγέλια Τα ευαγγέλια δεν είναι βιο-γραφίες ούτε ρεπορτάζ για τη ζωή και το έργο του Χριστού Σε αυτάυπάρχουν Ιστορικά στοιχεία για τη ζωή του Χριστού Στοιχεία για τη ζωή των microαθητών και θεολογικές αναλύσεις της

διδασκαλίας του ∆ασκάλου τους ∆ιηγήσεις για τα Πάθη του Χριστού και για τις εmicroφανίσεις του microετά

την Ανάστασή του

6 paraOcircEgravemiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot OcircOacuteOcircIgraveiquest˙Ocirc˘IgraveAcirc Ucirc˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo

Συνοπτικά ονοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου καιτου Λουκά γιατί έχουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Οι ευαγγελι-στές Ματθαίος και Λουκάς στηρίχτηκαν στο ευαγγέλιο του Μάρκουπροσθέτοντας ότι επιπλέον γνώριζαν ∆ηλαδή το ευαγγέλιο του Μάρ-κου ήταν η κυριότερη πηγή γιrsquo αυτούςΟι ερευνητές τοποθετώντας τα τρία ευαγγέλια παράλληλα διαπίστω-σαν ότι το περιεχόmicroενό τους σε πολλά σηmicroεία είναι το ίδιο Γιrsquo αυτό ταονόmicroασαν συνοπτικά γιατί ρίχνοντας microια ταυτόχρονη microατιά (συν +όψη) έχουmicroε microια συνολική εικόνα του περιεχοmicroένου τους

7 paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜ UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml

Η χριστιανική τέχνη παριστάνει συmicroβολικά τους τέσσερις ευαγγελιστές Ο Ματθαίος σαν άγγελος ή άνθρωπος γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του

microε το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα της Γέννησης του Χριστού που αναγγέλλειο άγγελος στην Παναγία

Ο Μάρκος σαν λιοντάρι γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε το δυνα-microικό Ιωάννη τον Πρόδροmicroο στην έρηmicroο

Ο Λουκάς σαν microοσχάρι γιατί ξεκινάει τη διήγησή του microε τη θυσία τουmicroοσχαριού στο Ναό από τον πατέρα του Προδρόmicroου το Zαχαρία

Ο Ιωάννης σαν αετός γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε λόγια υψηλούπνευmicroατικού περιεχοmicroένου που microοιάζουν microε το πέταγmicroα του αετού

8 paraOcircEgraveOcirc UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveOcirc˘ sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ UgraveˆOacute paraUacuteiquestIacuteAcircˆOacute UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά Μας περιγρά-φει τη ζωή της πρώτης Εκκλησίας καθώς και τη διάδοση του Ευαγγε-λίου στον κόσmicroο (ιεραποστολή) Πιο συγκεκριmicroένα αναφέρει Την οmicroιλία του αποστόλου Πέτρου στο συγκεντρωmicroένο πλήθος την

ηmicroέρα της Πεντηκοστής

final1 8-06-06 1108 Page 24

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

25

Βρείτε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ 6 ολόκληρο το laquoΠάτερηmicroώνraquo και σηmicroειώστε ακριβώς την παραποmicroπή

Η Κυριακή Προσευχή βρίσκεται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κε-φάλαιο 6 στίχοι 9-13

Βρείτε και φέρτε πληροφορίες για τα ιερά βιβλία των παρακάτωmicroεγάλων θρησκειών ισλαmicroισmicroός βουδισmicroός ινδουισmicroός κοmicroφου-κιανισmicroός και ταοϊσmicroόςΣτον ισλαmicroισmicroό το Κοράνι είναι το ιερό βιβλίο που περιέχει το λόγοτου Θεού Η λέξη Κοράνιο προέρχεται σύmicroφωνα microε τους microουσουλ-microάνους θεολόγους από το laquoQursquo ranraquo (κραν) που σηmicroαίνει διαβάζωΤο Κοράνιο αποτελεί για τους microουσουλmicroάνους τη φανέρωση τηςαιώνιας αλήθειας και της θέλησης του Θεού Προϋπήρχε αιώνιαmicroαζί microε το Θεό Το ιερό βιβλίο που κυκλοφορεί στα χέρια τωνανθρώπων θεωρείται αντίγραφο του ουράνιου πρωτοτύπουΠεριλαmicroβάνει 114 κεφάλαια που ονοmicroάζονται σούρες και εκτεί-νονται σε 6200 στίχους

Σύmicroφωνα microε την ισλαmicroική παράδοση δόθηκε στο Μωάmicroεθ απότον άγγελο Γαβριήλ προκειmicroένου να βοηθήσει στη σωτηρία της αν-θρωπότητας

Στον ινδουισmicroό δεν έχουmicroε ένα ιερό βιβλίο όπως στο Ισλάmicro(Κοράνιο) και στο χριστιανισmicroό (Αγία Γραφή) Τα ιερά βιβλία τουινδουισmicroού είναι πολλά αλλά τα σπουδαιότερα είναι οι Βέδες και οιΟυπανισάδες

Βέδες Αποτελούν τη σηmicroαντικότερη συλλογή κειmicroένων για τουςινδουιστές Η λέξη veda σηmicroαίνει γνώση επιστήmicroη και συγγενεύειετυmicroολογικά microε το λατινικό ρήmicroα video (βλέπω) Οι Βέδες είναιγραmicromicroένες στα σανσκριτικά (αρχαία ινδική γλώσσα) σε έmicromicroετρολόγο και περιλαmicroβάνουν ύmicroνους και λατρευτικές διατάξεις

1

2

Τη δράση και το microαρτυρικό θάνατο του διακόνου Στεφάνου πουονοmicroάστηκε πρωτοmicroάρτυρας

Τη microεταστροφή του Παύλου δηλαδή τη στροφή του στο χριστιανι-σmicroό και τις περιοδείες του στον κόσmicroο

Την Αποστολική Σύνοδο στην Ιερουσαλήmicro το 49 microΧ

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 25

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

26

Ουπανισάδες Γράφτηκαν microεταξύ 800-500 πΧ Περιλαmicroβάνουνοmicroιλίες σύντοmicroους ύmicroνους γνωmicroικά ασκητών Κατά λέξη upanisadσηmicroαίνει laquoκάθοmicroαι κοντά σε κάποιονraquo σηmicroαίνει δηλαδή αυτό πουmicroαθαίνει κανείς καθισmicroένος στα πόδια ενός δασκάλου Τα κείmicroενααυτά έχουν microεγάλη αξία και αποτέλεσαν πηγή έmicroπνευσης για τουςΙνδούς

Στο βουδισmicroό το ιερό βιβλίο είναι ο κανόνας Πάλι που πήρε τηνονοmicroασία του από τη γλώσσα laquoπάλιraquo στην οποία έχει γραφεί Οκανόνας αυτός χωρίζεται σε τρία microέρη που ονοmicroάζονται Τιπιτάκαδηλαδή laquoΤρεις Κάλαθοιraquo (το καλάθι έχει την έννοια της microεταφοράςαπό χέρι σε χέρι από γενιά σε γενιά) Τα microέρη αυτά είναι α) Βινά-για Πιτάκα δηλαδή Κάλαθος της Πειθαρχίας β) Σούτα Πιτάκαδηλαδή Κάλαθος των Οmicroιλιών και γ) Αmicroπιντάmicroα Πιτάκα που περιέ-χει αναλύσεις ψυχολογικών και φιλοσοφικών όρων

Στον κοmicroφουκιανισmicroό το ιερό βιβλίο είναι τα Ανάλεκτα microια συλ-λογή λόγων του Κοmicroφούκιου Επίσης κάποια κείmicroενα που αποτε-λούν το λεγόmicroενο laquoκοmicroφουκιανό κανόναraquo και τα οποία αναφέρο-νται στη σοφία της κλασικής εποχής του κινεζικού πολιτισmicroούΣτον ταοϊσmicroό υπάρχει microια συλλογή κειmicroένων του 4ου πΧ αιώνα τοΤάο Τε Τσινγκ (το βιβλίο για το ταό και τη δύναmicroή του) που αποδί-δεται στο Λάο Τσε πρόσωπο αmicroφίβολης ιστορικής ύπαρξης

Βρείτε από την Kαινή ∆ιαθήκη τα παρακάτω χωρία των 4 ευαγγε-λίων Μτ 21 9 Μκ 11 9-10 Λκ 19 37-38 Ιω 12 12-13 Γράψτε τασε παράλληλες στήλες και εντοπίστε οmicroοιότητες και διαφορές πουέχουν microεταξύ τους Μτ 21 9 laquoΤα δε πλήθη του λαού όσα βάδιζαν microπροστά και όσα ακολουθού-σαν microε δυνατές φωνές έλεγαν ∆όξα στον απόγονο του ∆αβίδ πουπεριmicroέναmicroε ∆οξασmicroένος να είναι αυτός που έρχεται σταλmicroένοςαπό τον Κύριο ∆όξα σοι ας φωνάζουν δυνατά και οι άγγελοι στουςουρανούςraquo

Μκ11 9-10laquoΚαι εκείνοι που πήγαιναν εmicroπρός και εκείνοι που ακολουθούσαν

φώναζαν δυνατά και έλεγαν ∆όξα και ύmicroνος ανήκει στον απόγονοτου ∆αβίδ ευλογηmicroένος από το Θεό είναι αυτός που έρχεται σταλ-microένος από τον Κύριο Ευλογηmicroένη και δοξασmicroένη να είναι η βασι-λεία του προπάτορα microας ∆αβίδ που έρχεται και πρόκειται microετά απόλίγο να αναστηλωθεί microε εντολή και προς δόξα του Κυρίου που microας

3

final1 8-06-06 1108 Page 26

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

16

2 paraOgrave˜ lsaquoUgravemiddotOacute UcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger Euml IcircOcircEgraveOacutefiUgraveEumlUgravemiddot UgraveˆOacute EgraveUcircUgraveOgraveOacute πUcirc-UacutemiddotEumlIumlEgraveUgraveOgraveOacute Ograve˜ AcircIcircpermilEumlIumlˆOacutefiUgravemiddotOacute Euml Acirc˘UcirccurrensbquoAcircEgraveiquest UgraveOcirc˘˜ IcircmiddotEgrave OcircEgraveOcirc UacutefiIumlOcirc currenmiddotEgrave˙AcircUcircAcirc middot˘Ugraveiquest Euml trade˘OacutemiddotAacuteˆAacutelsaquo UgravefiUcircOcirc UcircUgraveEumlOacute middotUgraveUacutersaquopermilmiddot UgraveOcirc˘˜ fiUcircOcirc IcircmiddotEgrave UcircUgraveEuml centEgravemiddotUcircOcirc-Uacuteiquest

Η σύνθεση της ισραηλιτικής κοινότητας ήταν Oι απλοί άνθρωποι και οι προσήλυτοι2

Oι Λευίτες δηλαδή το βοηθητικό προσωπικό οι ιερείς και οι ραβί-νοι δηλαδή οι δάσκαλοι του Νόmicroου

Ο αρχιερέας του Ναού που ήταν ο εκπρόσωπος των Ισραηλιτώνστους Ρωmicroαίους

Οι βασικές αρχές της ισραηλιτικής πίστης ήταν Η οmicroολογία στον έναν και αληθινό Θεό Η υπακοή στο Νόmicroο του Θεού Ο Ναός της Ιερουσαλήmicro που ένωνε όλους τους Ισραηλίτες Η ενότητα λαού και θρησκείας

Η αξία του Νόmicroου στη ζωή των Ισραηλιτών Οι Ισραηλίτες ήταν περήφανοι για το Νόmicroο του Θεού και για την υπο-

χρέωσή τους να τον τηρούν Η υπακοή στο Νόmicroο του Θεού δεν ήταν αποτέλεσmicroα φόβου αλλά

σεβασmicroού και αγάπης γιrsquo αυτόν Σοβαρό ζήτηmicroα για τους Ισραηλίτες ήταν η σωστή ερmicroηνεία του

Νόmicroου Ο Νόmicroος microεταξύ των άλλων επέβαλλε την τήρηση του Σαββάτου και

τη συmicromicroετοχή στις microεγάλες γιορτές (Πάσχα Σκηνοπηγία Πεντηκο-στή κά)

Η ΣυναγωγήΣυναγωγές υπήρχαν παντού ακόmicroη και στην Ιερουσαλήmicro Ήταν τόποςσυγκέντρωσης των Ισραηλιτών και υπενθύmicroισης της πίστης και τηςενότητάς τους

3 tradeUgravemiddot macrUacutefiOacuteEgravemiddot UgraveOcirc˘ AtildeUacuteEgraveUcircUgraveOcircDagger ˘lsaquoUacutemacrmiddotOacute ıUacuteEumlUcircIcircAcirc˘UgraveEgraveIcirccurren˜ OcircIgraveiquestpermilAcirc˜ ∆Egrave IacutecurrenUacuteOcirc˘IgraveAcirc AacuteEgraversquo middot˘Ugravecurren˜ IcircmiddotEgrave Ograve˜ AcircIcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave Euml permilUacuteiquestUcircEuml UgraveOcirc˘˜

Στα χρόνια του Χριστού υπήρχαν οι εξής θρησκευτικές οmicroάδες 1 Οι Φαρισαίοι (το όνοmicroά τους σηmicroαίνει laquoξεχωριστοίraquo) Ήταν θρησκευ-

τικό κίνηmicroα microε αρχηγούς ραβίνους (νοmicroοδιδασκάλους) Πίστευαν στοΝόmicroο και στους Προφήτες Γνώρισmicroά τους ήταν η ακριβής τήρηση

2 Προσήλυτοι Είναι αυτοί που εγκατέλειψαν τη θρησκεία τους και πίστεψαν στην ισραηλιτική

final1 8-06-06 1108 Page 16

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

17

των εντολών του Θεού που πολλές φορές έφτανε σε υπερβολέςΉταν επιφυλακτικοί απέναντι στους Ρωmicroαίους αλλά δεν είχαν ποτέεπαναστατήσει εναντίον τους Οι περισσότεροι ασχολούνταν microε τοεmicroπόριο και γνώριζαν microεγάλη εκτίmicroηση από το λαό Όmicroως περι-φρονούσαν τους απλούς ανθρώπους όπως φανερώνει και τοόνοmicroά τους (χωρισmicroένοι ξεχωριστοί) Στα χρόνια του Χριστού ήτανγύρω στις 6000

2 Οι Σαδδουκαίοι Το όνοmicroά τους προέρχεται από τον πρώτο αρχιε-ρέα του Ναού στα χρόνια του Σολοmicroώντα το Σαδδώκ Ήταν οι αρι-στοκράτες της ισραηλιτικής κοινότητας Οι αρχιερείς και τα microέλητου Μεγάλου Συνεδρίου προέρχονταν από αυτούς Η σηmicroαντικό-τερη φροντίδα τους ήταν η διαχείριση της τεράστιας περιουσίαςτου Ναού Στα θρησκευτικά θέmicroατα ήταν συντηρητικοί και στηρίζο-νταν microόνο στην Πεντάτευχο Είχαν καλές σχέσεις microε τους Ρωmicroαί-ους για να διατηρήσουν τον πλούτο τους microε συνέπεια να γίνουνmicroισητοί στο λαό

3 Οι Ζηλωτές Μισούσαν και πολεmicroούσαν τους Ρωmicroαίους Έmicroοιαζανmicroε τους Φαρισαίους και πίστευαν ότι microε τον ένοπλο αγώνα θα έρθειη Βασιλεία του Θεού

4 radic πEumlUcircOcircDagger˜ currenpermilUacutemiddotUcircAcirc Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UcircUgraveEuml degmiddotIumlEgraveIumlmiddotrsaquomiddot ∆Egrave UgraveOcirc EgravepermilEgravemiddotrsaquoUgraveAcircUacuteOcirc AcircrsaquomacrAcirc middot˘Ugravelsaquo EumlAcircUacuteEgraveOcircmacrlsaquo

Κέντρο της περιοχής αυτής ήταν η λίmicroνη της Γεννησαρέτ γύρω απότην οποία υπήρχαν οι πόλεις Καπερναούmicro και Ναζαρέτ και το όροςΘαβώρ

Καπερναούmicro Η πόλη αυτή είχε 1000-2000 κατοίκους Σε αυτήδίδαξε πολλές φορές ο Χριστός διηγήθηκε τις πιο ωραίες παρα-βολές και έκανε πολλά θαύmicroατα Στην πόλη αυτή κάλεσε τουςπρώτους microαθητές του τον Πέτρο τον Ανδρέα τον Ιάκωβο τονΙωάννη και τον τελώνη Ματθαίο

Τα χαρακτηριστικά της πόλης αυτής Ο πληθυσmicroός της ήτανανάmicroεικτος δηλαδή ειδωλολάτρες και Ισραηλίτες και ένα microεγάλοmicroέρος του ήταν ψαράδες Οι άνθρωποι ήταν απλοί και καταδεκτι-κοί Μεταξύ τους υπήρχαν και πολλοί επαναστάτες αγωνιστέςκατά των Ρωmicroαίων Όλοι οι microαθητές του Χριστού ήταν Γαλιλαίοιεκτός από τον Ιούδα Από την περιοχή αυτή ξεκίνησε ο Χριστός

final1 8-06-06 1108 Page 17

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

18

εδώ εκφώνησε την laquoεπί του Όρους οmicroιλίαraquo και στο όρος Θαβώρ οιmicroαθητές είχαν την ευκαιρία να ζήσουν τη θεϊκή δόξα του Χριστού(Μεταmicroόρφωση του Κυρίου)

Ναζαρέτ Ήταν ένα microικρό αγροτικό και ποιmicroενικό χωριό3 150-200κατοίκων Ο Χριστός και ο θετός πατέρας του Ιωσήφ ήταν ξυλουρ-γοί και οικοδόmicroοι Έφτιαχναν ξύλινες κατασκευές (έπιπλα κάραεργαλεία) τις οποίες πουλούσαν και σε άλλες πόλεις της Γαλιλαί-ας όπως στη Γιαφία ή Γαβά σε απόσταση 2-3 χmicro από τη Ναζα-ρέτ και στη microεγαλύτερη πόλη Σέπφωρις (25000 χιλιάδες κάτοι-κοι) Στις πόλεις αυτές ο Χριστός είχε την ευκαιρία να παρακο-λουθήσει τη λατρεία στις συναγωγές και να γνωρίσει τη ζωή τωνπόλεων

Από το microάθηmicroα πληροφορηθήκαmicroε τι έκαναν και πώς συmicroπεριφέ-ρονταν οι Ισραηλίτες microέσα στο Ναό (ερώτ 1) Πώς σας φαίνονταιόλα αυτά Πώς θα τα χαρακτηρίζατεΗ συmicroπεριφορά των Ισραηλιτών ήταν απόλυτα φυσιολογική Ο χώ-ρος του Ναού ήταν ιερός αφού σύmicroφωνα microε τις αντιλήψεις τουςήταν ο τόπος που είχε επιλέξει ο Θεός για να κατοικεί Η λατρείαήταν πολύ καλά οργανωmicroένη έτσι ώστε να δοξάζεται ο ∆ηmicroιουργόςΘεός συνεχώς Οι πιστοί έδειχναν ιδιαίτερο σεβασmicroό και συmicromicroετεί-χαν ενεργά στη λατρεία του Θεού δείχνοντας την αγάπη την αφο-σίωση και την ευγνωmicroοσύνη τους στο πρόσωπό του για όσα τουςπρόσφερε καθηmicroερινά

Tη microεγάλη επιθυmicroία κάθε Ισραηλίτη να βρεθεί έστω και microία φοράστη ζωή του ως προσκυνητής στο Ναό της Ιερουσαλήmicro πώς τηνκρίνετε και πώς τη δικαιολογείτεΗ επιθυmicroία αυτή ήταν απόλυτα φυσιολογική καθώς ο Ναός ήταν ηεπίγεια κατοικία του Θεού ή ένα κοmicromicroάτι του ουρανού που ακου-microπούσε στη γη Στο χώρο αυτόν ένιωθαν έντονα την παρουσία τουΘεού ενδυναmicroώνονταν πνευmicroατικά και έβρισκαν παρηγοριά από ταπροβλήmicroατα και τα βάσανά τους Γιrsquo αυτό άλλωστε επιδίωκαν ναmicroεταβούν στο χώρο αυτόν έστω microία φορά στη ζωή τους για να συmicro-microετάσχουν στις λατρευτικές εκδηλώσεις που γίνονταν εκεί

1

2

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

3 Ποιmicroενικό χωριό Χωριό microε βοσκούς

final1 8-06-06 1108 Page 18

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

19

Λόφος Ο τόπος αυτός ήταν ο λόφος Μωριά όπου διατάχτηκε να πο-ρευτεί ο πατριάρχης Αβραάmicro για να θυσιάσει το microονάκριβο γιο τουΙσαάκ Συνεπώς εκεί υπήρχε από παλιά θυσιαστήριο

Σολοmicroώντας (966-926 πχ) Ένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ γιος του

∆ιαβάστε ξανά τι σκέφτονταν και τι αισθάνονταν για το Ναό οι ευσε-βείς Ισραηλίτες (ερώτ 1) και γράψτε microε λίγα λόγια τις εντυπώσειςκαι τις κρίσεις σας γιrsquo αυτάΠροκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση σε όλους η επιθυmicroία των Ισραηλιτώνσε όποιο microέρος της γης και αν βρίσκονταν να επισκεφτούν αυτόν τοχώρο Η επιθυmicroία αυτή δικαιολογείται για δύο λόγους α) Στο Ναόαυτόν αισθάνονταν ότι ο Θεός βρίσκεται ανάmicroεσά τους β) Ήταν τοορατό σηmicroάδι της ενότητας του λαού αυτού Ειδικά οι Ισραηλίτες της∆ιασποράς πίστευαν ότι η παρουσία τους στο χώρο αυτόν σφυρη-λατούσε την εθνική τους συνείδησηΕίναι επίσης αξιοθαύmicroαστος ο σεβασmicroός microε τον οποίο προσέρχο-νταν στο Ναό όπως και η ενεργή συmicromicroετοχή τους στις λατρευτικέςεκδηλώσεις Με αυτό τον τρόπο έδειχναν την αγάπη και την ευγνω-microοσύνη τους απέναντι στο Θεό και παράλληλα αντλούσανδύναmicroη ώστε να επιβιώσουν ως έθνος ανάmicroεσα σε τόσους ειδω-λολατρικούς λαούς ∆ιαπιστώνουmicroε ότι ο Ναός ήταν εκτός από θρησκευτικό κέντρο ο-ρατό σηmicroάδι της πολιτικής και κοινωνικής ενότητας των Ισραηλιτώνόλου του κόσmicroου

Οι πληροφορίες που έχουmicroε για τη Γαλιλαία (ερώτ 4) πόσο ση-microαντικές νοmicroίζετε ότι θα microας είναι στα microαθήmicroατα της φετινής χρο-νιάς που θα ασχοληθούmicroε microε τη ζωή και το έργο του Χριστού Οι πληροφορίες αυτές είναι ιδιαίτερα σηmicroαντικές καθώς microας πλη-ροφορούν γιατί ο Χριστός προτιmicroούσε τη Γαλιλαία ειδικά τον πρώτοκαιρό ως χώρο δράσης του Οι λόγοι ήταν ότι βρισκόταν microακριάαπό τα Ιεροσόλυmicroα ndashτο κέντρο της θρησκευτικής ηγεσίαςndash οι άν-θρωποι ήταν απλοί και καταδεκτικοί αλλά κυρίως επειδή ήταν συ-γκοινωνιακός κόmicroβος που συνέδεε διαφορετικές χώρες και ση-microαντικούς πολιτισmicroούς Έτσι ο Χριστός είχε τη δυνατότητα να βρει ανε-microπόδιστα πολλούς και πρόθυmicroους ακροατές των κηρυγmicroάτων του

4

3

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 19

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

20

∆αβίδ που φηmicroιζόταν για τη σοφία του Στα σαράντα χρόνια της βασι-λείας του το κράτος του Ισραήλ έφτασε στη microεγαλύτερή του ακmicroή Τοσηmicroαντικότερο έργο του ήταν η κτίση του Ναού που ολοκληρώθηκε σεεπτά χρόνια και στην οποία χρησιmicroοποιήθηκαν τα καλύτερα υλικά πουήρθαν από όλα τα microέρη του κόσmicroου Για να διοικεί καλύτερα χώρισε τοκράτος σε 12 διαmicroερίσmicroατα έκανε οχυρωmicroατικά έργα δηmicroιούργησεισχυρό στόλο και ανέπτυξε το εmicroπόριο microε όλο τον τότε γνωστό κόσmicroο

Λευίτες Η φυλή αυτή ήταν πολεmicroική Οι πόλεmicroοι για την κατάληψητης Χαναάν την αποδεκάτισαν και έmicroεινε ολιγοmicroελής Γιrsquo αυτό εξαιρέ-θηκε από τη διανοmicroή της Παλαιστίνης microεταξύ των φυλών Επειδή η φυλήπρόσφερε τις υπηρεσίες της σε δύσκολους χρόνους κατrsquo εντολή τουΘεού έλαβαν το προνόmicroιο να τον υπηρετούν στο Ναό Έτσι τα microέλη τηςφυλής εξασφάλισαν την καθηmicroερινή τους επιβίωση

Νόmicroος Στα εβραϊκά ονοmicroάζεται Τορά Σηmicroαίνει τη διδασκαλία που έ-δωσε ο Θεός στους ανθρώπους microε σκοπό αυτή να κατευθύνει τη δια-γωγή τους Αποτελείται από την Πεντάτευχο και από πλήθος διατάξεωνπου προστέθηκαν αργότερα και ρυθmicroίζουν microε κάθε λεπτοmicroέρεια τηνκαθηmicroερινή ζωή των ανθρώπων Οι διατάξεις αυτές αναφέρονται σεθέmicroατα οικογενειακά κοινωνικά οικονοmicroικά και λατρευτικά

Μεγάλο Συνέδριο Αποτελούνταν από 71 microέλη και ήταν το ανώτατονοmicroοθετικό διοικητικό και δικαστικό όργανο των Ισραηλιτών στα χρόνιατου Χριστού Σε αυτό συmicromicroετείχαν αρχιερείς Σαδδουκαίοι Φαρισαίοικαι γραmicromicroατείς

Πεντάτευχος Ονοmicroάζεται το σύνολο των πέντε πρώτων βιβλίων τηςΠαλαιάς ∆ιαθήκης (Γένεση Έξοδος Λευιτικό Αριθmicroοί ∆ευτερονόmicroιο)Η Πεντάτευχος περιλαmicroβάνει θεmicroελιώδεις θρησκευτικές και ηθικές δι-δασκαλίες όπως ο microονοθεϊσmicroός και ο ∆εκάλογος Συγγραφέας της Πε-ντατεύχου σύmicroφωνα microε την παράδοση θεωρείται ο Μωυσής

final1 8-06-06 1108 Page 20

21

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml infinrsquo ∆middot part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot IcircmiddotEgrave OcircEgrave paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute3

∆middot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι 27 και σε αυτά περιλαmicroβάνονται τα Ιστορικά οι Επιστολές καιη Αποκάλυψη του Ιωάννη

H AAacutersaquomiddot degUacutemiddotEcirclsaquoΑγία Γραφή είναι η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκηΤο θέmicroα τους Η Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλει τον ερχοmicroό τουΧριστού ενώ η Καινή ∆ιαθήκη περιγράφει τη ζωή του

∆Ocirc part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcircΟνοmicroάζεται η Καινή ∆ιαθήκη Η ονοmicroασία σηmicroαίνει το χαρmicroόσυνοmicroήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο

Tmiddot UacuteOgraveUgravemiddot AacuteUacutemiddotUgraveiquest IcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutemiddot AacuteEgravemiddot UgraveEuml ˙ˆlsaquo UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDaggerΓια δύο δεκαετίες microετά την Ανάληψη του Χριστού οι πρώτοι χρι-στιανοί microάθαιναν για το Χριστό είτε από την προφορική παράδοσηείτε από microικρές γραπτές συλλογές που κυκλοφορούσαν

radicEgrave Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο πρώτος που έγραψε ευαγγέλιο ήταν ο Μάρκος microετά ο Ματθαί-ος κατόπιν ο Λουκάς και τελευταίος ο Ιωάννης

∆middot trade˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest E˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddotΟνοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου και τουΛουκά γιατί παρουσιάζουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Μάλι-στα ο Μάρκος χρησιmicroοποιήθηκε ως πηγή από τους άλλους δύο

paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο Μάρκος σαν λιοντάρι ο Ματθαίος σαν άγγελος ο Λουκάς σανmicroοσχάρι και ο Ιωάννης σαν αετός

∆Ocirc sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute AOcircUcircUgravefiIumlˆOacuteΓράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά και αναφέρεται στη ζωή τηςπρώτης Εκκλησίας καθώς και στους ιεραποστολικούς αγώνες τωναποστόλων

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 21

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

22

Στα φετινά microαθήmicroατα θα γνωρίσουmicroε τη ζωή το έργο και τη διδασκαλίατου Χριστού έτσι όπως καταγράφονται στα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης1

1 paraOcircEgravemiddot AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι 27 Σε αυτά περιλαmicroβάνονταιανάλογα microε το περιεχόmicroενό τους τα Ιστορικά (5) οι Επιστολές (Επι-στολές Παύλου 14 και Καθολικές Επιστολές 7) και η Αποκάλυψη τουΙωάννη

2 paraOcircEgravemiddot Euml UcircmacrcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ paramiddotIumlmiddotEgraveiquest˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκη ονοmicroάζονται Βίβλος ή Αγία Γραφή Το θέmicroα τους είναι οι ενέργειες της αγάπης του Θεού για τη σωτηρίατου κόσmicroου

Στην Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλεται ο ερχοmicroός του Χριστούενώ στην Καινή ∆ιαθήκη ndashπου λέγεται και Ευαγγέλιοndash πληροφορού-microαστε για τη ζωή και το έργο του Χριστού καθώς και για τη microετάδοσητου Ευαγγελίου στον κόσmicroο Η λέξη Ευαγγέλιο (ευ + αγγελία = η καλήαγγελία) σηmicroαίνει Το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο Το βιβλίο που microας περιγράφει τη ζωή του Χριστού

3 paraOgrave˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Ο Χριστός στα τρία χρόνια της δράσης του δεν άφησε κανένα γραπτόκείmicroενο Από τη στιγmicroή της Ανάληψής του microέχρι το 51 microΧ που εmicroφα-νίζεται η πρώτη επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τους Θεσσα-λονικείς οι microαθητές καθώς και οι αυτήκοοι2 και αυτόπτες3 microάρτυρεςτου Χριστού αισθάνονταν ότι ο ∆άσκαλός τους ήταν ανάmicroεσά τουςΕπαναλάmicroβαναν τα λόγια του και θυmicroούνταν τα θαύmicroατα και τα Πάθητου Όλα αυτά αποτελούν την προφορική παράδοση

Λίγο microετά άρχισαν να εmicroφανίζονται microικρές γραπτές συλλογέςπου αναφέρονταν σε γεγονότα της ζωής του Χριστού και κυκλοφο-ρούσαν microεταξύ των πρώτων χριστιανών Αν και δε microας έχει διασωθείκαmicroία από τις συλλογές αυτές είναι βέβαιο ότι χρησιmicroοποιήθηκαν απότους ευαγγελιστές και τον απόστολο Παύλο Οι λόγοι δηmicroιουργίας τωνσυλλογών αυτών ήταν

1Καινή ∆ιαθήκη Είναι η καινούρια συmicroφωνία του Θεού microε τους ανθρώπους που έγινε microέσω τουΙησού Χριστού

2Αυτήκοοι Αυτοί που άκουσαν microε τα αυτιά τους3Αυτόπτες Αυτοί που είδαν microε τα microάτια τους

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 22

23

Για να διευκολυνθεί το έργο της διδαχής (διδασκαλίας) και της ιε-ραποστολής δηλαδή της microετάδοσης του Ευαγγελίου σε άλλουςλαούς

Για να προστατευτεί η αλήθεια για το Χριστό από εκείνους που ηθε-ληmicroένα την παραποιούσαν δηλαδή από τους αιρετικούς

4 ∆Ocirc UacuteOgraveUgraveOcirc Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcirc paraOcircEgraveOcirc˜ fiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave OcircDagger UgraveOcirc currenAacuteUacutemiddotbdquoAcirc paraOcircEgravemiddot Euml middotIacutersaquomiddotUgraveOcirc˘

Το πρώτο ευαγγέλιο γράφτηκε από το Μάρκο microαθητή του αποστό-λου Πέτρου Εκείνος έχοντας υπόψη του πολλές γραπτές συλλογέςέβαλε σε microια σειρά το υλικό τους και φρόντισε να παρουσιάσει ταιστορικά στοιχεία από τη ζωή του Χριστού έτσι ώστε να microην αmicroφισβη-τείται η ιστορικότητα του προσώπου του

Θα αναρωτιόταν κανείς γιατί πρωταρχικό microέληmicroα4 του Μάρκουήταν να αποδείξει ότι ο Χριστός ήταν ένα πραγmicroατικό ιστορικό πρό-σωπο Η απάντηση είναι ότι εκείνη την εποχή είχαν εmicroφανιστεί αιρετι-κοί που αmicroφισβητούσαν την πραγmicroατική ιστορία του Ιησού και microιλού-σαν για κάποιον laquoουράνιοraquo Χριστό ξεκοmicromicroένο από την επίγεια ζωή Το ευαγγέλιο αυτό είναι microικρό σε έκταση και γράφτηκε στη Ρώmicroη microετάτο microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλου και πριν από το 70microΧ ndash πιθανόν να γράφτηκε το 65 microΧ

5 parafiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave Ograve˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot iquestIumlIumlmiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot

Μεταξύ του 70-80 microΧ ο microαθητής του Χριστού και τελώνης Ματθαίοςγράφει το δικό του ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους Ισραηλίτεςχριστιανούς για να τους αποδείξει ότι ο αναmicroενόmicroενος από την Πα-λαιά ∆ιαθήκη Μεσσίας είναι ο Χριστός

Λίγο microετά γύρω στα 80-90 microΧ ο Λουκάς microαθητής του αποστό-λου Παύλου γράφει ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους χριστια-νούς πρώην ειδωλολάτρες Μέσα από ιστορικά γεγονότα δείχνει ότι οΧριστός είναι φίλος των ανθρώπων και ιδιαίτερα των φτωχών

Τελευταίος γράφει ευαγγέλιο ο αγαπηmicroένος microαθητής του Χριστούο Ιωάννης γύρω στα 90-100 microΧ Έχοντας υπόψη του τα τρία προη-γούmicroενα ευαγγέλια αναφέρει άγνωστες λεπτοmicroέρειες κάποιων περι-στατικών από τη ζωή του Χριστού και εξηγεί το βαθύτερο νόηmicroα τωνγεγονότων Στο ευαγγέλιο αυτό τονίζεται η αξία της αγάπης την οποίαοι χριστιανοί πρέπει να εκδηλώνουν έmicroπρακτα

4Μέληmicroα Η φροντίδα η έγνοια

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

final1 8-06-06 1108 Page 23

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

24

Τι είναι τελικά τα τέσσερα ευαγγέλια Τα ευαγγέλια δεν είναι βιο-γραφίες ούτε ρεπορτάζ για τη ζωή και το έργο του Χριστού Σε αυτάυπάρχουν Ιστορικά στοιχεία για τη ζωή του Χριστού Στοιχεία για τη ζωή των microαθητών και θεολογικές αναλύσεις της

διδασκαλίας του ∆ασκάλου τους ∆ιηγήσεις για τα Πάθη του Χριστού και για τις εmicroφανίσεις του microετά

την Ανάστασή του

6 paraOcircEgravemiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot OcircOacuteOcircIgraveiquest˙Ocirc˘IgraveAcirc Ucirc˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo

Συνοπτικά ονοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου καιτου Λουκά γιατί έχουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Οι ευαγγελι-στές Ματθαίος και Λουκάς στηρίχτηκαν στο ευαγγέλιο του Μάρκουπροσθέτοντας ότι επιπλέον γνώριζαν ∆ηλαδή το ευαγγέλιο του Μάρ-κου ήταν η κυριότερη πηγή γιrsquo αυτούςΟι ερευνητές τοποθετώντας τα τρία ευαγγέλια παράλληλα διαπίστω-σαν ότι το περιεχόmicroενό τους σε πολλά σηmicroεία είναι το ίδιο Γιrsquo αυτό ταονόmicroασαν συνοπτικά γιατί ρίχνοντας microια ταυτόχρονη microατιά (συν +όψη) έχουmicroε microια συνολική εικόνα του περιεχοmicroένου τους

7 paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜ UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml

Η χριστιανική τέχνη παριστάνει συmicroβολικά τους τέσσερις ευαγγελιστές Ο Ματθαίος σαν άγγελος ή άνθρωπος γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του

microε το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα της Γέννησης του Χριστού που αναγγέλλειο άγγελος στην Παναγία

Ο Μάρκος σαν λιοντάρι γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε το δυνα-microικό Ιωάννη τον Πρόδροmicroο στην έρηmicroο

Ο Λουκάς σαν microοσχάρι γιατί ξεκινάει τη διήγησή του microε τη θυσία τουmicroοσχαριού στο Ναό από τον πατέρα του Προδρόmicroου το Zαχαρία

Ο Ιωάννης σαν αετός γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε λόγια υψηλούπνευmicroατικού περιεχοmicroένου που microοιάζουν microε το πέταγmicroα του αετού

8 paraOcircEgraveOcirc UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveOcirc˘ sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ UgraveˆOacute paraUacuteiquestIacuteAcircˆOacute UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά Μας περιγρά-φει τη ζωή της πρώτης Εκκλησίας καθώς και τη διάδοση του Ευαγγε-λίου στον κόσmicroο (ιεραποστολή) Πιο συγκεκριmicroένα αναφέρει Την οmicroιλία του αποστόλου Πέτρου στο συγκεντρωmicroένο πλήθος την

ηmicroέρα της Πεντηκοστής

final1 8-06-06 1108 Page 24

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

25

Βρείτε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ 6 ολόκληρο το laquoΠάτερηmicroώνraquo και σηmicroειώστε ακριβώς την παραποmicroπή

Η Κυριακή Προσευχή βρίσκεται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κε-φάλαιο 6 στίχοι 9-13

Βρείτε και φέρτε πληροφορίες για τα ιερά βιβλία των παρακάτωmicroεγάλων θρησκειών ισλαmicroισmicroός βουδισmicroός ινδουισmicroός κοmicroφου-κιανισmicroός και ταοϊσmicroόςΣτον ισλαmicroισmicroό το Κοράνι είναι το ιερό βιβλίο που περιέχει το λόγοτου Θεού Η λέξη Κοράνιο προέρχεται σύmicroφωνα microε τους microουσουλ-microάνους θεολόγους από το laquoQursquo ranraquo (κραν) που σηmicroαίνει διαβάζωΤο Κοράνιο αποτελεί για τους microουσουλmicroάνους τη φανέρωση τηςαιώνιας αλήθειας και της θέλησης του Θεού Προϋπήρχε αιώνιαmicroαζί microε το Θεό Το ιερό βιβλίο που κυκλοφορεί στα χέρια τωνανθρώπων θεωρείται αντίγραφο του ουράνιου πρωτοτύπουΠεριλαmicroβάνει 114 κεφάλαια που ονοmicroάζονται σούρες και εκτεί-νονται σε 6200 στίχους

Σύmicroφωνα microε την ισλαmicroική παράδοση δόθηκε στο Μωάmicroεθ απότον άγγελο Γαβριήλ προκειmicroένου να βοηθήσει στη σωτηρία της αν-θρωπότητας

Στον ινδουισmicroό δεν έχουmicroε ένα ιερό βιβλίο όπως στο Ισλάmicro(Κοράνιο) και στο χριστιανισmicroό (Αγία Γραφή) Τα ιερά βιβλία τουινδουισmicroού είναι πολλά αλλά τα σπουδαιότερα είναι οι Βέδες και οιΟυπανισάδες

Βέδες Αποτελούν τη σηmicroαντικότερη συλλογή κειmicroένων για τουςινδουιστές Η λέξη veda σηmicroαίνει γνώση επιστήmicroη και συγγενεύειετυmicroολογικά microε το λατινικό ρήmicroα video (βλέπω) Οι Βέδες είναιγραmicromicroένες στα σανσκριτικά (αρχαία ινδική γλώσσα) σε έmicromicroετρολόγο και περιλαmicroβάνουν ύmicroνους και λατρευτικές διατάξεις

1

2

Τη δράση και το microαρτυρικό θάνατο του διακόνου Στεφάνου πουονοmicroάστηκε πρωτοmicroάρτυρας

Τη microεταστροφή του Παύλου δηλαδή τη στροφή του στο χριστιανι-σmicroό και τις περιοδείες του στον κόσmicroο

Την Αποστολική Σύνοδο στην Ιερουσαλήmicro το 49 microΧ

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 25

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

26

Ουπανισάδες Γράφτηκαν microεταξύ 800-500 πΧ Περιλαmicroβάνουνοmicroιλίες σύντοmicroους ύmicroνους γνωmicroικά ασκητών Κατά λέξη upanisadσηmicroαίνει laquoκάθοmicroαι κοντά σε κάποιονraquo σηmicroαίνει δηλαδή αυτό πουmicroαθαίνει κανείς καθισmicroένος στα πόδια ενός δασκάλου Τα κείmicroενααυτά έχουν microεγάλη αξία και αποτέλεσαν πηγή έmicroπνευσης για τουςΙνδούς

Στο βουδισmicroό το ιερό βιβλίο είναι ο κανόνας Πάλι που πήρε τηνονοmicroασία του από τη γλώσσα laquoπάλιraquo στην οποία έχει γραφεί Οκανόνας αυτός χωρίζεται σε τρία microέρη που ονοmicroάζονται Τιπιτάκαδηλαδή laquoΤρεις Κάλαθοιraquo (το καλάθι έχει την έννοια της microεταφοράςαπό χέρι σε χέρι από γενιά σε γενιά) Τα microέρη αυτά είναι α) Βινά-για Πιτάκα δηλαδή Κάλαθος της Πειθαρχίας β) Σούτα Πιτάκαδηλαδή Κάλαθος των Οmicroιλιών και γ) Αmicroπιντάmicroα Πιτάκα που περιέ-χει αναλύσεις ψυχολογικών και φιλοσοφικών όρων

Στον κοmicroφουκιανισmicroό το ιερό βιβλίο είναι τα Ανάλεκτα microια συλ-λογή λόγων του Κοmicroφούκιου Επίσης κάποια κείmicroενα που αποτε-λούν το λεγόmicroενο laquoκοmicroφουκιανό κανόναraquo και τα οποία αναφέρο-νται στη σοφία της κλασικής εποχής του κινεζικού πολιτισmicroούΣτον ταοϊσmicroό υπάρχει microια συλλογή κειmicroένων του 4ου πΧ αιώνα τοΤάο Τε Τσινγκ (το βιβλίο για το ταό και τη δύναmicroή του) που αποδί-δεται στο Λάο Τσε πρόσωπο αmicroφίβολης ιστορικής ύπαρξης

Βρείτε από την Kαινή ∆ιαθήκη τα παρακάτω χωρία των 4 ευαγγε-λίων Μτ 21 9 Μκ 11 9-10 Λκ 19 37-38 Ιω 12 12-13 Γράψτε τασε παράλληλες στήλες και εντοπίστε οmicroοιότητες και διαφορές πουέχουν microεταξύ τους Μτ 21 9 laquoΤα δε πλήθη του λαού όσα βάδιζαν microπροστά και όσα ακολουθού-σαν microε δυνατές φωνές έλεγαν ∆όξα στον απόγονο του ∆αβίδ πουπεριmicroέναmicroε ∆οξασmicroένος να είναι αυτός που έρχεται σταλmicroένοςαπό τον Κύριο ∆όξα σοι ας φωνάζουν δυνατά και οι άγγελοι στουςουρανούςraquo

Μκ11 9-10laquoΚαι εκείνοι που πήγαιναν εmicroπρός και εκείνοι που ακολουθούσαν

φώναζαν δυνατά και έλεγαν ∆όξα και ύmicroνος ανήκει στον απόγονοτου ∆αβίδ ευλογηmicroένος από το Θεό είναι αυτός που έρχεται σταλ-microένος από τον Κύριο Ευλογηmicroένη και δοξασmicroένη να είναι η βασι-λεία του προπάτορα microας ∆αβίδ που έρχεται και πρόκειται microετά απόλίγο να αναστηλωθεί microε εντολή και προς δόξα του Κυρίου που microας

3

final1 8-06-06 1108 Page 26

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

17

των εντολών του Θεού που πολλές φορές έφτανε σε υπερβολέςΉταν επιφυλακτικοί απέναντι στους Ρωmicroαίους αλλά δεν είχαν ποτέεπαναστατήσει εναντίον τους Οι περισσότεροι ασχολούνταν microε τοεmicroπόριο και γνώριζαν microεγάλη εκτίmicroηση από το λαό Όmicroως περι-φρονούσαν τους απλούς ανθρώπους όπως φανερώνει και τοόνοmicroά τους (χωρισmicroένοι ξεχωριστοί) Στα χρόνια του Χριστού ήτανγύρω στις 6000

2 Οι Σαδδουκαίοι Το όνοmicroά τους προέρχεται από τον πρώτο αρχιε-ρέα του Ναού στα χρόνια του Σολοmicroώντα το Σαδδώκ Ήταν οι αρι-στοκράτες της ισραηλιτικής κοινότητας Οι αρχιερείς και τα microέλητου Μεγάλου Συνεδρίου προέρχονταν από αυτούς Η σηmicroαντικό-τερη φροντίδα τους ήταν η διαχείριση της τεράστιας περιουσίαςτου Ναού Στα θρησκευτικά θέmicroατα ήταν συντηρητικοί και στηρίζο-νταν microόνο στην Πεντάτευχο Είχαν καλές σχέσεις microε τους Ρωmicroαί-ους για να διατηρήσουν τον πλούτο τους microε συνέπεια να γίνουνmicroισητοί στο λαό

3 Οι Ζηλωτές Μισούσαν και πολεmicroούσαν τους Ρωmicroαίους Έmicroοιαζανmicroε τους Φαρισαίους και πίστευαν ότι microε τον ένοπλο αγώνα θα έρθειη Βασιλεία του Θεού

4 radic πEumlUcircOcircDagger˜ currenpermilUacutemiddotUcircAcirc Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UcircUgraveEuml degmiddotIumlEgraveIumlmiddotrsaquomiddot ∆Egrave UgraveOcirc EgravepermilEgravemiddotrsaquoUgraveAcircUacuteOcirc AcircrsaquomacrAcirc middot˘Ugravelsaquo EumlAcircUacuteEgraveOcircmacrlsaquo

Κέντρο της περιοχής αυτής ήταν η λίmicroνη της Γεννησαρέτ γύρω απότην οποία υπήρχαν οι πόλεις Καπερναούmicro και Ναζαρέτ και το όροςΘαβώρ

Καπερναούmicro Η πόλη αυτή είχε 1000-2000 κατοίκους Σε αυτήδίδαξε πολλές φορές ο Χριστός διηγήθηκε τις πιο ωραίες παρα-βολές και έκανε πολλά θαύmicroατα Στην πόλη αυτή κάλεσε τουςπρώτους microαθητές του τον Πέτρο τον Ανδρέα τον Ιάκωβο τονΙωάννη και τον τελώνη Ματθαίο

Τα χαρακτηριστικά της πόλης αυτής Ο πληθυσmicroός της ήτανανάmicroεικτος δηλαδή ειδωλολάτρες και Ισραηλίτες και ένα microεγάλοmicroέρος του ήταν ψαράδες Οι άνθρωποι ήταν απλοί και καταδεκτι-κοί Μεταξύ τους υπήρχαν και πολλοί επαναστάτες αγωνιστέςκατά των Ρωmicroαίων Όλοι οι microαθητές του Χριστού ήταν Γαλιλαίοιεκτός από τον Ιούδα Από την περιοχή αυτή ξεκίνησε ο Χριστός

final1 8-06-06 1108 Page 17

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

18

εδώ εκφώνησε την laquoεπί του Όρους οmicroιλίαraquo και στο όρος Θαβώρ οιmicroαθητές είχαν την ευκαιρία να ζήσουν τη θεϊκή δόξα του Χριστού(Μεταmicroόρφωση του Κυρίου)

Ναζαρέτ Ήταν ένα microικρό αγροτικό και ποιmicroενικό χωριό3 150-200κατοίκων Ο Χριστός και ο θετός πατέρας του Ιωσήφ ήταν ξυλουρ-γοί και οικοδόmicroοι Έφτιαχναν ξύλινες κατασκευές (έπιπλα κάραεργαλεία) τις οποίες πουλούσαν και σε άλλες πόλεις της Γαλιλαί-ας όπως στη Γιαφία ή Γαβά σε απόσταση 2-3 χmicro από τη Ναζα-ρέτ και στη microεγαλύτερη πόλη Σέπφωρις (25000 χιλιάδες κάτοι-κοι) Στις πόλεις αυτές ο Χριστός είχε την ευκαιρία να παρακο-λουθήσει τη λατρεία στις συναγωγές και να γνωρίσει τη ζωή τωνπόλεων

Από το microάθηmicroα πληροφορηθήκαmicroε τι έκαναν και πώς συmicroπεριφέ-ρονταν οι Ισραηλίτες microέσα στο Ναό (ερώτ 1) Πώς σας φαίνονταιόλα αυτά Πώς θα τα χαρακτηρίζατεΗ συmicroπεριφορά των Ισραηλιτών ήταν απόλυτα φυσιολογική Ο χώ-ρος του Ναού ήταν ιερός αφού σύmicroφωνα microε τις αντιλήψεις τουςήταν ο τόπος που είχε επιλέξει ο Θεός για να κατοικεί Η λατρείαήταν πολύ καλά οργανωmicroένη έτσι ώστε να δοξάζεται ο ∆ηmicroιουργόςΘεός συνεχώς Οι πιστοί έδειχναν ιδιαίτερο σεβασmicroό και συmicromicroετεί-χαν ενεργά στη λατρεία του Θεού δείχνοντας την αγάπη την αφο-σίωση και την ευγνωmicroοσύνη τους στο πρόσωπό του για όσα τουςπρόσφερε καθηmicroερινά

Tη microεγάλη επιθυmicroία κάθε Ισραηλίτη να βρεθεί έστω και microία φοράστη ζωή του ως προσκυνητής στο Ναό της Ιερουσαλήmicro πώς τηνκρίνετε και πώς τη δικαιολογείτεΗ επιθυmicroία αυτή ήταν απόλυτα φυσιολογική καθώς ο Ναός ήταν ηεπίγεια κατοικία του Θεού ή ένα κοmicromicroάτι του ουρανού που ακου-microπούσε στη γη Στο χώρο αυτόν ένιωθαν έντονα την παρουσία τουΘεού ενδυναmicroώνονταν πνευmicroατικά και έβρισκαν παρηγοριά από ταπροβλήmicroατα και τα βάσανά τους Γιrsquo αυτό άλλωστε επιδίωκαν ναmicroεταβούν στο χώρο αυτόν έστω microία φορά στη ζωή τους για να συmicro-microετάσχουν στις λατρευτικές εκδηλώσεις που γίνονταν εκεί

1

2

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

3 Ποιmicroενικό χωριό Χωριό microε βοσκούς

final1 8-06-06 1108 Page 18

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

19

Λόφος Ο τόπος αυτός ήταν ο λόφος Μωριά όπου διατάχτηκε να πο-ρευτεί ο πατριάρχης Αβραάmicro για να θυσιάσει το microονάκριβο γιο τουΙσαάκ Συνεπώς εκεί υπήρχε από παλιά θυσιαστήριο

Σολοmicroώντας (966-926 πχ) Ένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ γιος του

∆ιαβάστε ξανά τι σκέφτονταν και τι αισθάνονταν για το Ναό οι ευσε-βείς Ισραηλίτες (ερώτ 1) και γράψτε microε λίγα λόγια τις εντυπώσειςκαι τις κρίσεις σας γιrsquo αυτάΠροκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση σε όλους η επιθυmicroία των Ισραηλιτώνσε όποιο microέρος της γης και αν βρίσκονταν να επισκεφτούν αυτόν τοχώρο Η επιθυmicroία αυτή δικαιολογείται για δύο λόγους α) Στο Ναόαυτόν αισθάνονταν ότι ο Θεός βρίσκεται ανάmicroεσά τους β) Ήταν τοορατό σηmicroάδι της ενότητας του λαού αυτού Ειδικά οι Ισραηλίτες της∆ιασποράς πίστευαν ότι η παρουσία τους στο χώρο αυτόν σφυρη-λατούσε την εθνική τους συνείδησηΕίναι επίσης αξιοθαύmicroαστος ο σεβασmicroός microε τον οποίο προσέρχο-νταν στο Ναό όπως και η ενεργή συmicromicroετοχή τους στις λατρευτικέςεκδηλώσεις Με αυτό τον τρόπο έδειχναν την αγάπη και την ευγνω-microοσύνη τους απέναντι στο Θεό και παράλληλα αντλούσανδύναmicroη ώστε να επιβιώσουν ως έθνος ανάmicroεσα σε τόσους ειδω-λολατρικούς λαούς ∆ιαπιστώνουmicroε ότι ο Ναός ήταν εκτός από θρησκευτικό κέντρο ο-ρατό σηmicroάδι της πολιτικής και κοινωνικής ενότητας των Ισραηλιτώνόλου του κόσmicroου

Οι πληροφορίες που έχουmicroε για τη Γαλιλαία (ερώτ 4) πόσο ση-microαντικές νοmicroίζετε ότι θα microας είναι στα microαθήmicroατα της φετινής χρο-νιάς που θα ασχοληθούmicroε microε τη ζωή και το έργο του Χριστού Οι πληροφορίες αυτές είναι ιδιαίτερα σηmicroαντικές καθώς microας πλη-ροφορούν γιατί ο Χριστός προτιmicroούσε τη Γαλιλαία ειδικά τον πρώτοκαιρό ως χώρο δράσης του Οι λόγοι ήταν ότι βρισκόταν microακριάαπό τα Ιεροσόλυmicroα ndashτο κέντρο της θρησκευτικής ηγεσίαςndash οι άν-θρωποι ήταν απλοί και καταδεκτικοί αλλά κυρίως επειδή ήταν συ-γκοινωνιακός κόmicroβος που συνέδεε διαφορετικές χώρες και ση-microαντικούς πολιτισmicroούς Έτσι ο Χριστός είχε τη δυνατότητα να βρει ανε-microπόδιστα πολλούς και πρόθυmicroους ακροατές των κηρυγmicroάτων του

4

3

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 19

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

20

∆αβίδ που φηmicroιζόταν για τη σοφία του Στα σαράντα χρόνια της βασι-λείας του το κράτος του Ισραήλ έφτασε στη microεγαλύτερή του ακmicroή Τοσηmicroαντικότερο έργο του ήταν η κτίση του Ναού που ολοκληρώθηκε σεεπτά χρόνια και στην οποία χρησιmicroοποιήθηκαν τα καλύτερα υλικά πουήρθαν από όλα τα microέρη του κόσmicroου Για να διοικεί καλύτερα χώρισε τοκράτος σε 12 διαmicroερίσmicroατα έκανε οχυρωmicroατικά έργα δηmicroιούργησεισχυρό στόλο και ανέπτυξε το εmicroπόριο microε όλο τον τότε γνωστό κόσmicroο

Λευίτες Η φυλή αυτή ήταν πολεmicroική Οι πόλεmicroοι για την κατάληψητης Χαναάν την αποδεκάτισαν και έmicroεινε ολιγοmicroελής Γιrsquo αυτό εξαιρέ-θηκε από τη διανοmicroή της Παλαιστίνης microεταξύ των φυλών Επειδή η φυλήπρόσφερε τις υπηρεσίες της σε δύσκολους χρόνους κατrsquo εντολή τουΘεού έλαβαν το προνόmicroιο να τον υπηρετούν στο Ναό Έτσι τα microέλη τηςφυλής εξασφάλισαν την καθηmicroερινή τους επιβίωση

Νόmicroος Στα εβραϊκά ονοmicroάζεται Τορά Σηmicroαίνει τη διδασκαλία που έ-δωσε ο Θεός στους ανθρώπους microε σκοπό αυτή να κατευθύνει τη δια-γωγή τους Αποτελείται από την Πεντάτευχο και από πλήθος διατάξεωνπου προστέθηκαν αργότερα και ρυθmicroίζουν microε κάθε λεπτοmicroέρεια τηνκαθηmicroερινή ζωή των ανθρώπων Οι διατάξεις αυτές αναφέρονται σεθέmicroατα οικογενειακά κοινωνικά οικονοmicroικά και λατρευτικά

Μεγάλο Συνέδριο Αποτελούνταν από 71 microέλη και ήταν το ανώτατονοmicroοθετικό διοικητικό και δικαστικό όργανο των Ισραηλιτών στα χρόνιατου Χριστού Σε αυτό συmicromicroετείχαν αρχιερείς Σαδδουκαίοι Φαρισαίοικαι γραmicromicroατείς

Πεντάτευχος Ονοmicroάζεται το σύνολο των πέντε πρώτων βιβλίων τηςΠαλαιάς ∆ιαθήκης (Γένεση Έξοδος Λευιτικό Αριθmicroοί ∆ευτερονόmicroιο)Η Πεντάτευχος περιλαmicroβάνει θεmicroελιώδεις θρησκευτικές και ηθικές δι-δασκαλίες όπως ο microονοθεϊσmicroός και ο ∆εκάλογος Συγγραφέας της Πε-ντατεύχου σύmicroφωνα microε την παράδοση θεωρείται ο Μωυσής

final1 8-06-06 1108 Page 20

21

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml infinrsquo ∆middot part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot IcircmiddotEgrave OcircEgrave paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute3

∆middot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι 27 και σε αυτά περιλαmicroβάνονται τα Ιστορικά οι Επιστολές καιη Αποκάλυψη του Ιωάννη

H AAacutersaquomiddot degUacutemiddotEcirclsaquoΑγία Γραφή είναι η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκηΤο θέmicroα τους Η Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλει τον ερχοmicroό τουΧριστού ενώ η Καινή ∆ιαθήκη περιγράφει τη ζωή του

∆Ocirc part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcircΟνοmicroάζεται η Καινή ∆ιαθήκη Η ονοmicroασία σηmicroαίνει το χαρmicroόσυνοmicroήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο

Tmiddot UacuteOgraveUgravemiddot AacuteUacutemiddotUgraveiquest IcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutemiddot AacuteEgravemiddot UgraveEuml ˙ˆlsaquo UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDaggerΓια δύο δεκαετίες microετά την Ανάληψη του Χριστού οι πρώτοι χρι-στιανοί microάθαιναν για το Χριστό είτε από την προφορική παράδοσηείτε από microικρές γραπτές συλλογές που κυκλοφορούσαν

radicEgrave Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο πρώτος που έγραψε ευαγγέλιο ήταν ο Μάρκος microετά ο Ματθαί-ος κατόπιν ο Λουκάς και τελευταίος ο Ιωάννης

∆middot trade˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest E˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddotΟνοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου και τουΛουκά γιατί παρουσιάζουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Μάλι-στα ο Μάρκος χρησιmicroοποιήθηκε ως πηγή από τους άλλους δύο

paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο Μάρκος σαν λιοντάρι ο Ματθαίος σαν άγγελος ο Λουκάς σανmicroοσχάρι και ο Ιωάννης σαν αετός

∆Ocirc sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute AOcircUcircUgravefiIumlˆOacuteΓράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά και αναφέρεται στη ζωή τηςπρώτης Εκκλησίας καθώς και στους ιεραποστολικούς αγώνες τωναποστόλων

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 21

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

22

Στα φετινά microαθήmicroατα θα γνωρίσουmicroε τη ζωή το έργο και τη διδασκαλίατου Χριστού έτσι όπως καταγράφονται στα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης1

1 paraOcircEgravemiddot AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι 27 Σε αυτά περιλαmicroβάνονταιανάλογα microε το περιεχόmicroενό τους τα Ιστορικά (5) οι Επιστολές (Επι-στολές Παύλου 14 και Καθολικές Επιστολές 7) και η Αποκάλυψη τουΙωάννη

2 paraOcircEgravemiddot Euml UcircmacrcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ paramiddotIumlmiddotEgraveiquest˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκη ονοmicroάζονται Βίβλος ή Αγία Γραφή Το θέmicroα τους είναι οι ενέργειες της αγάπης του Θεού για τη σωτηρίατου κόσmicroου

Στην Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλεται ο ερχοmicroός του Χριστούενώ στην Καινή ∆ιαθήκη ndashπου λέγεται και Ευαγγέλιοndash πληροφορού-microαστε για τη ζωή και το έργο του Χριστού καθώς και για τη microετάδοσητου Ευαγγελίου στον κόσmicroο Η λέξη Ευαγγέλιο (ευ + αγγελία = η καλήαγγελία) σηmicroαίνει Το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο Το βιβλίο που microας περιγράφει τη ζωή του Χριστού

3 paraOgrave˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Ο Χριστός στα τρία χρόνια της δράσης του δεν άφησε κανένα γραπτόκείmicroενο Από τη στιγmicroή της Ανάληψής του microέχρι το 51 microΧ που εmicroφα-νίζεται η πρώτη επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τους Θεσσα-λονικείς οι microαθητές καθώς και οι αυτήκοοι2 και αυτόπτες3 microάρτυρεςτου Χριστού αισθάνονταν ότι ο ∆άσκαλός τους ήταν ανάmicroεσά τουςΕπαναλάmicroβαναν τα λόγια του και θυmicroούνταν τα θαύmicroατα και τα Πάθητου Όλα αυτά αποτελούν την προφορική παράδοση

Λίγο microετά άρχισαν να εmicroφανίζονται microικρές γραπτές συλλογέςπου αναφέρονταν σε γεγονότα της ζωής του Χριστού και κυκλοφο-ρούσαν microεταξύ των πρώτων χριστιανών Αν και δε microας έχει διασωθείκαmicroία από τις συλλογές αυτές είναι βέβαιο ότι χρησιmicroοποιήθηκαν απότους ευαγγελιστές και τον απόστολο Παύλο Οι λόγοι δηmicroιουργίας τωνσυλλογών αυτών ήταν

1Καινή ∆ιαθήκη Είναι η καινούρια συmicroφωνία του Θεού microε τους ανθρώπους που έγινε microέσω τουΙησού Χριστού

2Αυτήκοοι Αυτοί που άκουσαν microε τα αυτιά τους3Αυτόπτες Αυτοί που είδαν microε τα microάτια τους

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 22

23

Για να διευκολυνθεί το έργο της διδαχής (διδασκαλίας) και της ιε-ραποστολής δηλαδή της microετάδοσης του Ευαγγελίου σε άλλουςλαούς

Για να προστατευτεί η αλήθεια για το Χριστό από εκείνους που ηθε-ληmicroένα την παραποιούσαν δηλαδή από τους αιρετικούς

4 ∆Ocirc UacuteOgraveUgraveOcirc Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcirc paraOcircEgraveOcirc˜ fiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave OcircDagger UgraveOcirc currenAacuteUacutemiddotbdquoAcirc paraOcircEgravemiddot Euml middotIacutersaquomiddotUgraveOcirc˘

Το πρώτο ευαγγέλιο γράφτηκε από το Μάρκο microαθητή του αποστό-λου Πέτρου Εκείνος έχοντας υπόψη του πολλές γραπτές συλλογέςέβαλε σε microια σειρά το υλικό τους και φρόντισε να παρουσιάσει ταιστορικά στοιχεία από τη ζωή του Χριστού έτσι ώστε να microην αmicroφισβη-τείται η ιστορικότητα του προσώπου του

Θα αναρωτιόταν κανείς γιατί πρωταρχικό microέληmicroα4 του Μάρκουήταν να αποδείξει ότι ο Χριστός ήταν ένα πραγmicroατικό ιστορικό πρό-σωπο Η απάντηση είναι ότι εκείνη την εποχή είχαν εmicroφανιστεί αιρετι-κοί που αmicroφισβητούσαν την πραγmicroατική ιστορία του Ιησού και microιλού-σαν για κάποιον laquoουράνιοraquo Χριστό ξεκοmicromicroένο από την επίγεια ζωή Το ευαγγέλιο αυτό είναι microικρό σε έκταση και γράφτηκε στη Ρώmicroη microετάτο microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλου και πριν από το 70microΧ ndash πιθανόν να γράφτηκε το 65 microΧ

5 parafiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave Ograve˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot iquestIumlIumlmiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot

Μεταξύ του 70-80 microΧ ο microαθητής του Χριστού και τελώνης Ματθαίοςγράφει το δικό του ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους Ισραηλίτεςχριστιανούς για να τους αποδείξει ότι ο αναmicroενόmicroενος από την Πα-λαιά ∆ιαθήκη Μεσσίας είναι ο Χριστός

Λίγο microετά γύρω στα 80-90 microΧ ο Λουκάς microαθητής του αποστό-λου Παύλου γράφει ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους χριστια-νούς πρώην ειδωλολάτρες Μέσα από ιστορικά γεγονότα δείχνει ότι οΧριστός είναι φίλος των ανθρώπων και ιδιαίτερα των φτωχών

Τελευταίος γράφει ευαγγέλιο ο αγαπηmicroένος microαθητής του Χριστούο Ιωάννης γύρω στα 90-100 microΧ Έχοντας υπόψη του τα τρία προη-γούmicroενα ευαγγέλια αναφέρει άγνωστες λεπτοmicroέρειες κάποιων περι-στατικών από τη ζωή του Χριστού και εξηγεί το βαθύτερο νόηmicroα τωνγεγονότων Στο ευαγγέλιο αυτό τονίζεται η αξία της αγάπης την οποίαοι χριστιανοί πρέπει να εκδηλώνουν έmicroπρακτα

4Μέληmicroα Η φροντίδα η έγνοια

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

final1 8-06-06 1108 Page 23

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

24

Τι είναι τελικά τα τέσσερα ευαγγέλια Τα ευαγγέλια δεν είναι βιο-γραφίες ούτε ρεπορτάζ για τη ζωή και το έργο του Χριστού Σε αυτάυπάρχουν Ιστορικά στοιχεία για τη ζωή του Χριστού Στοιχεία για τη ζωή των microαθητών και θεολογικές αναλύσεις της

διδασκαλίας του ∆ασκάλου τους ∆ιηγήσεις για τα Πάθη του Χριστού και για τις εmicroφανίσεις του microετά

την Ανάστασή του

6 paraOcircEgravemiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot OcircOacuteOcircIgraveiquest˙Ocirc˘IgraveAcirc Ucirc˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo

Συνοπτικά ονοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου καιτου Λουκά γιατί έχουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Οι ευαγγελι-στές Ματθαίος και Λουκάς στηρίχτηκαν στο ευαγγέλιο του Μάρκουπροσθέτοντας ότι επιπλέον γνώριζαν ∆ηλαδή το ευαγγέλιο του Μάρ-κου ήταν η κυριότερη πηγή γιrsquo αυτούςΟι ερευνητές τοποθετώντας τα τρία ευαγγέλια παράλληλα διαπίστω-σαν ότι το περιεχόmicroενό τους σε πολλά σηmicroεία είναι το ίδιο Γιrsquo αυτό ταονόmicroασαν συνοπτικά γιατί ρίχνοντας microια ταυτόχρονη microατιά (συν +όψη) έχουmicroε microια συνολική εικόνα του περιεχοmicroένου τους

7 paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜ UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml

Η χριστιανική τέχνη παριστάνει συmicroβολικά τους τέσσερις ευαγγελιστές Ο Ματθαίος σαν άγγελος ή άνθρωπος γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του

microε το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα της Γέννησης του Χριστού που αναγγέλλειο άγγελος στην Παναγία

Ο Μάρκος σαν λιοντάρι γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε το δυνα-microικό Ιωάννη τον Πρόδροmicroο στην έρηmicroο

Ο Λουκάς σαν microοσχάρι γιατί ξεκινάει τη διήγησή του microε τη θυσία τουmicroοσχαριού στο Ναό από τον πατέρα του Προδρόmicroου το Zαχαρία

Ο Ιωάννης σαν αετός γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε λόγια υψηλούπνευmicroατικού περιεχοmicroένου που microοιάζουν microε το πέταγmicroα του αετού

8 paraOcircEgraveOcirc UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveOcirc˘ sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ UgraveˆOacute paraUacuteiquestIacuteAcircˆOacute UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά Μας περιγρά-φει τη ζωή της πρώτης Εκκλησίας καθώς και τη διάδοση του Ευαγγε-λίου στον κόσmicroο (ιεραποστολή) Πιο συγκεκριmicroένα αναφέρει Την οmicroιλία του αποστόλου Πέτρου στο συγκεντρωmicroένο πλήθος την

ηmicroέρα της Πεντηκοστής

final1 8-06-06 1108 Page 24

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

25

Βρείτε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ 6 ολόκληρο το laquoΠάτερηmicroώνraquo και σηmicroειώστε ακριβώς την παραποmicroπή

Η Κυριακή Προσευχή βρίσκεται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κε-φάλαιο 6 στίχοι 9-13

Βρείτε και φέρτε πληροφορίες για τα ιερά βιβλία των παρακάτωmicroεγάλων θρησκειών ισλαmicroισmicroός βουδισmicroός ινδουισmicroός κοmicroφου-κιανισmicroός και ταοϊσmicroόςΣτον ισλαmicroισmicroό το Κοράνι είναι το ιερό βιβλίο που περιέχει το λόγοτου Θεού Η λέξη Κοράνιο προέρχεται σύmicroφωνα microε τους microουσουλ-microάνους θεολόγους από το laquoQursquo ranraquo (κραν) που σηmicroαίνει διαβάζωΤο Κοράνιο αποτελεί για τους microουσουλmicroάνους τη φανέρωση τηςαιώνιας αλήθειας και της θέλησης του Θεού Προϋπήρχε αιώνιαmicroαζί microε το Θεό Το ιερό βιβλίο που κυκλοφορεί στα χέρια τωνανθρώπων θεωρείται αντίγραφο του ουράνιου πρωτοτύπουΠεριλαmicroβάνει 114 κεφάλαια που ονοmicroάζονται σούρες και εκτεί-νονται σε 6200 στίχους

Σύmicroφωνα microε την ισλαmicroική παράδοση δόθηκε στο Μωάmicroεθ απότον άγγελο Γαβριήλ προκειmicroένου να βοηθήσει στη σωτηρία της αν-θρωπότητας

Στον ινδουισmicroό δεν έχουmicroε ένα ιερό βιβλίο όπως στο Ισλάmicro(Κοράνιο) και στο χριστιανισmicroό (Αγία Γραφή) Τα ιερά βιβλία τουινδουισmicroού είναι πολλά αλλά τα σπουδαιότερα είναι οι Βέδες και οιΟυπανισάδες

Βέδες Αποτελούν τη σηmicroαντικότερη συλλογή κειmicroένων για τουςινδουιστές Η λέξη veda σηmicroαίνει γνώση επιστήmicroη και συγγενεύειετυmicroολογικά microε το λατινικό ρήmicroα video (βλέπω) Οι Βέδες είναιγραmicromicroένες στα σανσκριτικά (αρχαία ινδική γλώσσα) σε έmicromicroετρολόγο και περιλαmicroβάνουν ύmicroνους και λατρευτικές διατάξεις

1

2

Τη δράση και το microαρτυρικό θάνατο του διακόνου Στεφάνου πουονοmicroάστηκε πρωτοmicroάρτυρας

Τη microεταστροφή του Παύλου δηλαδή τη στροφή του στο χριστιανι-σmicroό και τις περιοδείες του στον κόσmicroο

Την Αποστολική Σύνοδο στην Ιερουσαλήmicro το 49 microΧ

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 25

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

26

Ουπανισάδες Γράφτηκαν microεταξύ 800-500 πΧ Περιλαmicroβάνουνοmicroιλίες σύντοmicroους ύmicroνους γνωmicroικά ασκητών Κατά λέξη upanisadσηmicroαίνει laquoκάθοmicroαι κοντά σε κάποιονraquo σηmicroαίνει δηλαδή αυτό πουmicroαθαίνει κανείς καθισmicroένος στα πόδια ενός δασκάλου Τα κείmicroενααυτά έχουν microεγάλη αξία και αποτέλεσαν πηγή έmicroπνευσης για τουςΙνδούς

Στο βουδισmicroό το ιερό βιβλίο είναι ο κανόνας Πάλι που πήρε τηνονοmicroασία του από τη γλώσσα laquoπάλιraquo στην οποία έχει γραφεί Οκανόνας αυτός χωρίζεται σε τρία microέρη που ονοmicroάζονται Τιπιτάκαδηλαδή laquoΤρεις Κάλαθοιraquo (το καλάθι έχει την έννοια της microεταφοράςαπό χέρι σε χέρι από γενιά σε γενιά) Τα microέρη αυτά είναι α) Βινά-για Πιτάκα δηλαδή Κάλαθος της Πειθαρχίας β) Σούτα Πιτάκαδηλαδή Κάλαθος των Οmicroιλιών και γ) Αmicroπιντάmicroα Πιτάκα που περιέ-χει αναλύσεις ψυχολογικών και φιλοσοφικών όρων

Στον κοmicroφουκιανισmicroό το ιερό βιβλίο είναι τα Ανάλεκτα microια συλ-λογή λόγων του Κοmicroφούκιου Επίσης κάποια κείmicroενα που αποτε-λούν το λεγόmicroενο laquoκοmicroφουκιανό κανόναraquo και τα οποία αναφέρο-νται στη σοφία της κλασικής εποχής του κινεζικού πολιτισmicroούΣτον ταοϊσmicroό υπάρχει microια συλλογή κειmicroένων του 4ου πΧ αιώνα τοΤάο Τε Τσινγκ (το βιβλίο για το ταό και τη δύναmicroή του) που αποδί-δεται στο Λάο Τσε πρόσωπο αmicroφίβολης ιστορικής ύπαρξης

Βρείτε από την Kαινή ∆ιαθήκη τα παρακάτω χωρία των 4 ευαγγε-λίων Μτ 21 9 Μκ 11 9-10 Λκ 19 37-38 Ιω 12 12-13 Γράψτε τασε παράλληλες στήλες και εντοπίστε οmicroοιότητες και διαφορές πουέχουν microεταξύ τους Μτ 21 9 laquoΤα δε πλήθη του λαού όσα βάδιζαν microπροστά και όσα ακολουθού-σαν microε δυνατές φωνές έλεγαν ∆όξα στον απόγονο του ∆αβίδ πουπεριmicroέναmicroε ∆οξασmicroένος να είναι αυτός που έρχεται σταλmicroένοςαπό τον Κύριο ∆όξα σοι ας φωνάζουν δυνατά και οι άγγελοι στουςουρανούςraquo

Μκ11 9-10laquoΚαι εκείνοι που πήγαιναν εmicroπρός και εκείνοι που ακολουθούσαν

φώναζαν δυνατά και έλεγαν ∆όξα και ύmicroνος ανήκει στον απόγονοτου ∆αβίδ ευλογηmicroένος από το Θεό είναι αυτός που έρχεται σταλ-microένος από τον Κύριο Ευλογηmicroένη και δοξασmicroένη να είναι η βασι-λεία του προπάτορα microας ∆αβίδ που έρχεται και πρόκειται microετά απόλίγο να αναστηλωθεί microε εντολή και προς δόξα του Κυρίου που microας

3

final1 8-06-06 1108 Page 26

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

18

εδώ εκφώνησε την laquoεπί του Όρους οmicroιλίαraquo και στο όρος Θαβώρ οιmicroαθητές είχαν την ευκαιρία να ζήσουν τη θεϊκή δόξα του Χριστού(Μεταmicroόρφωση του Κυρίου)

Ναζαρέτ Ήταν ένα microικρό αγροτικό και ποιmicroενικό χωριό3 150-200κατοίκων Ο Χριστός και ο θετός πατέρας του Ιωσήφ ήταν ξυλουρ-γοί και οικοδόmicroοι Έφτιαχναν ξύλινες κατασκευές (έπιπλα κάραεργαλεία) τις οποίες πουλούσαν και σε άλλες πόλεις της Γαλιλαί-ας όπως στη Γιαφία ή Γαβά σε απόσταση 2-3 χmicro από τη Ναζα-ρέτ και στη microεγαλύτερη πόλη Σέπφωρις (25000 χιλιάδες κάτοι-κοι) Στις πόλεις αυτές ο Χριστός είχε την ευκαιρία να παρακο-λουθήσει τη λατρεία στις συναγωγές και να γνωρίσει τη ζωή τωνπόλεων

Από το microάθηmicroα πληροφορηθήκαmicroε τι έκαναν και πώς συmicroπεριφέ-ρονταν οι Ισραηλίτες microέσα στο Ναό (ερώτ 1) Πώς σας φαίνονταιόλα αυτά Πώς θα τα χαρακτηρίζατεΗ συmicroπεριφορά των Ισραηλιτών ήταν απόλυτα φυσιολογική Ο χώ-ρος του Ναού ήταν ιερός αφού σύmicroφωνα microε τις αντιλήψεις τουςήταν ο τόπος που είχε επιλέξει ο Θεός για να κατοικεί Η λατρείαήταν πολύ καλά οργανωmicroένη έτσι ώστε να δοξάζεται ο ∆ηmicroιουργόςΘεός συνεχώς Οι πιστοί έδειχναν ιδιαίτερο σεβασmicroό και συmicromicroετεί-χαν ενεργά στη λατρεία του Θεού δείχνοντας την αγάπη την αφο-σίωση και την ευγνωmicroοσύνη τους στο πρόσωπό του για όσα τουςπρόσφερε καθηmicroερινά

Tη microεγάλη επιθυmicroία κάθε Ισραηλίτη να βρεθεί έστω και microία φοράστη ζωή του ως προσκυνητής στο Ναό της Ιερουσαλήmicro πώς τηνκρίνετε και πώς τη δικαιολογείτεΗ επιθυmicroία αυτή ήταν απόλυτα φυσιολογική καθώς ο Ναός ήταν ηεπίγεια κατοικία του Θεού ή ένα κοmicromicroάτι του ουρανού που ακου-microπούσε στη γη Στο χώρο αυτόν ένιωθαν έντονα την παρουσία τουΘεού ενδυναmicroώνονταν πνευmicroατικά και έβρισκαν παρηγοριά από ταπροβλήmicroατα και τα βάσανά τους Γιrsquo αυτό άλλωστε επιδίωκαν ναmicroεταβούν στο χώρο αυτόν έστω microία φορά στη ζωή τους για να συmicro-microετάσχουν στις λατρευτικές εκδηλώσεις που γίνονταν εκεί

1

2

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

3 Ποιmicroενικό χωριό Χωριό microε βοσκούς

final1 8-06-06 1108 Page 18

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

19

Λόφος Ο τόπος αυτός ήταν ο λόφος Μωριά όπου διατάχτηκε να πο-ρευτεί ο πατριάρχης Αβραάmicro για να θυσιάσει το microονάκριβο γιο τουΙσαάκ Συνεπώς εκεί υπήρχε από παλιά θυσιαστήριο

Σολοmicroώντας (966-926 πχ) Ένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ γιος του

∆ιαβάστε ξανά τι σκέφτονταν και τι αισθάνονταν για το Ναό οι ευσε-βείς Ισραηλίτες (ερώτ 1) και γράψτε microε λίγα λόγια τις εντυπώσειςκαι τις κρίσεις σας γιrsquo αυτάΠροκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση σε όλους η επιθυmicroία των Ισραηλιτώνσε όποιο microέρος της γης και αν βρίσκονταν να επισκεφτούν αυτόν τοχώρο Η επιθυmicroία αυτή δικαιολογείται για δύο λόγους α) Στο Ναόαυτόν αισθάνονταν ότι ο Θεός βρίσκεται ανάmicroεσά τους β) Ήταν τοορατό σηmicroάδι της ενότητας του λαού αυτού Ειδικά οι Ισραηλίτες της∆ιασποράς πίστευαν ότι η παρουσία τους στο χώρο αυτόν σφυρη-λατούσε την εθνική τους συνείδησηΕίναι επίσης αξιοθαύmicroαστος ο σεβασmicroός microε τον οποίο προσέρχο-νταν στο Ναό όπως και η ενεργή συmicromicroετοχή τους στις λατρευτικέςεκδηλώσεις Με αυτό τον τρόπο έδειχναν την αγάπη και την ευγνω-microοσύνη τους απέναντι στο Θεό και παράλληλα αντλούσανδύναmicroη ώστε να επιβιώσουν ως έθνος ανάmicroεσα σε τόσους ειδω-λολατρικούς λαούς ∆ιαπιστώνουmicroε ότι ο Ναός ήταν εκτός από θρησκευτικό κέντρο ο-ρατό σηmicroάδι της πολιτικής και κοινωνικής ενότητας των Ισραηλιτώνόλου του κόσmicroου

Οι πληροφορίες που έχουmicroε για τη Γαλιλαία (ερώτ 4) πόσο ση-microαντικές νοmicroίζετε ότι θα microας είναι στα microαθήmicroατα της φετινής χρο-νιάς που θα ασχοληθούmicroε microε τη ζωή και το έργο του Χριστού Οι πληροφορίες αυτές είναι ιδιαίτερα σηmicroαντικές καθώς microας πλη-ροφορούν γιατί ο Χριστός προτιmicroούσε τη Γαλιλαία ειδικά τον πρώτοκαιρό ως χώρο δράσης του Οι λόγοι ήταν ότι βρισκόταν microακριάαπό τα Ιεροσόλυmicroα ndashτο κέντρο της θρησκευτικής ηγεσίαςndash οι άν-θρωποι ήταν απλοί και καταδεκτικοί αλλά κυρίως επειδή ήταν συ-γκοινωνιακός κόmicroβος που συνέδεε διαφορετικές χώρες και ση-microαντικούς πολιτισmicroούς Έτσι ο Χριστός είχε τη δυνατότητα να βρει ανε-microπόδιστα πολλούς και πρόθυmicroους ακροατές των κηρυγmicroάτων του

4

3

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 19

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

20

∆αβίδ που φηmicroιζόταν για τη σοφία του Στα σαράντα χρόνια της βασι-λείας του το κράτος του Ισραήλ έφτασε στη microεγαλύτερή του ακmicroή Τοσηmicroαντικότερο έργο του ήταν η κτίση του Ναού που ολοκληρώθηκε σεεπτά χρόνια και στην οποία χρησιmicroοποιήθηκαν τα καλύτερα υλικά πουήρθαν από όλα τα microέρη του κόσmicroου Για να διοικεί καλύτερα χώρισε τοκράτος σε 12 διαmicroερίσmicroατα έκανε οχυρωmicroατικά έργα δηmicroιούργησεισχυρό στόλο και ανέπτυξε το εmicroπόριο microε όλο τον τότε γνωστό κόσmicroο

Λευίτες Η φυλή αυτή ήταν πολεmicroική Οι πόλεmicroοι για την κατάληψητης Χαναάν την αποδεκάτισαν και έmicroεινε ολιγοmicroελής Γιrsquo αυτό εξαιρέ-θηκε από τη διανοmicroή της Παλαιστίνης microεταξύ των φυλών Επειδή η φυλήπρόσφερε τις υπηρεσίες της σε δύσκολους χρόνους κατrsquo εντολή τουΘεού έλαβαν το προνόmicroιο να τον υπηρετούν στο Ναό Έτσι τα microέλη τηςφυλής εξασφάλισαν την καθηmicroερινή τους επιβίωση

Νόmicroος Στα εβραϊκά ονοmicroάζεται Τορά Σηmicroαίνει τη διδασκαλία που έ-δωσε ο Θεός στους ανθρώπους microε σκοπό αυτή να κατευθύνει τη δια-γωγή τους Αποτελείται από την Πεντάτευχο και από πλήθος διατάξεωνπου προστέθηκαν αργότερα και ρυθmicroίζουν microε κάθε λεπτοmicroέρεια τηνκαθηmicroερινή ζωή των ανθρώπων Οι διατάξεις αυτές αναφέρονται σεθέmicroατα οικογενειακά κοινωνικά οικονοmicroικά και λατρευτικά

Μεγάλο Συνέδριο Αποτελούνταν από 71 microέλη και ήταν το ανώτατονοmicroοθετικό διοικητικό και δικαστικό όργανο των Ισραηλιτών στα χρόνιατου Χριστού Σε αυτό συmicromicroετείχαν αρχιερείς Σαδδουκαίοι Φαρισαίοικαι γραmicromicroατείς

Πεντάτευχος Ονοmicroάζεται το σύνολο των πέντε πρώτων βιβλίων τηςΠαλαιάς ∆ιαθήκης (Γένεση Έξοδος Λευιτικό Αριθmicroοί ∆ευτερονόmicroιο)Η Πεντάτευχος περιλαmicroβάνει θεmicroελιώδεις θρησκευτικές και ηθικές δι-δασκαλίες όπως ο microονοθεϊσmicroός και ο ∆εκάλογος Συγγραφέας της Πε-ντατεύχου σύmicroφωνα microε την παράδοση θεωρείται ο Μωυσής

final1 8-06-06 1108 Page 20

21

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml infinrsquo ∆middot part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot IcircmiddotEgrave OcircEgrave paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute3

∆middot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι 27 και σε αυτά περιλαmicroβάνονται τα Ιστορικά οι Επιστολές καιη Αποκάλυψη του Ιωάννη

H AAacutersaquomiddot degUacutemiddotEcirclsaquoΑγία Γραφή είναι η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκηΤο θέmicroα τους Η Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλει τον ερχοmicroό τουΧριστού ενώ η Καινή ∆ιαθήκη περιγράφει τη ζωή του

∆Ocirc part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcircΟνοmicroάζεται η Καινή ∆ιαθήκη Η ονοmicroασία σηmicroαίνει το χαρmicroόσυνοmicroήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο

Tmiddot UacuteOgraveUgravemiddot AacuteUacutemiddotUgraveiquest IcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutemiddot AacuteEgravemiddot UgraveEuml ˙ˆlsaquo UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDaggerΓια δύο δεκαετίες microετά την Ανάληψη του Χριστού οι πρώτοι χρι-στιανοί microάθαιναν για το Χριστό είτε από την προφορική παράδοσηείτε από microικρές γραπτές συλλογές που κυκλοφορούσαν

radicEgrave Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο πρώτος που έγραψε ευαγγέλιο ήταν ο Μάρκος microετά ο Ματθαί-ος κατόπιν ο Λουκάς και τελευταίος ο Ιωάννης

∆middot trade˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest E˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddotΟνοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου και τουΛουκά γιατί παρουσιάζουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Μάλι-στα ο Μάρκος χρησιmicroοποιήθηκε ως πηγή από τους άλλους δύο

paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο Μάρκος σαν λιοντάρι ο Ματθαίος σαν άγγελος ο Λουκάς σανmicroοσχάρι και ο Ιωάννης σαν αετός

∆Ocirc sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute AOcircUcircUgravefiIumlˆOacuteΓράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά και αναφέρεται στη ζωή τηςπρώτης Εκκλησίας καθώς και στους ιεραποστολικούς αγώνες τωναποστόλων

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 21

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

22

Στα φετινά microαθήmicroατα θα γνωρίσουmicroε τη ζωή το έργο και τη διδασκαλίατου Χριστού έτσι όπως καταγράφονται στα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης1

1 paraOcircEgravemiddot AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι 27 Σε αυτά περιλαmicroβάνονταιανάλογα microε το περιεχόmicroενό τους τα Ιστορικά (5) οι Επιστολές (Επι-στολές Παύλου 14 και Καθολικές Επιστολές 7) και η Αποκάλυψη τουΙωάννη

2 paraOcircEgravemiddot Euml UcircmacrcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ paramiddotIumlmiddotEgraveiquest˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκη ονοmicroάζονται Βίβλος ή Αγία Γραφή Το θέmicroα τους είναι οι ενέργειες της αγάπης του Θεού για τη σωτηρίατου κόσmicroου

Στην Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλεται ο ερχοmicroός του Χριστούενώ στην Καινή ∆ιαθήκη ndashπου λέγεται και Ευαγγέλιοndash πληροφορού-microαστε για τη ζωή και το έργο του Χριστού καθώς και για τη microετάδοσητου Ευαγγελίου στον κόσmicroο Η λέξη Ευαγγέλιο (ευ + αγγελία = η καλήαγγελία) σηmicroαίνει Το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο Το βιβλίο που microας περιγράφει τη ζωή του Χριστού

3 paraOgrave˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Ο Χριστός στα τρία χρόνια της δράσης του δεν άφησε κανένα γραπτόκείmicroενο Από τη στιγmicroή της Ανάληψής του microέχρι το 51 microΧ που εmicroφα-νίζεται η πρώτη επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τους Θεσσα-λονικείς οι microαθητές καθώς και οι αυτήκοοι2 και αυτόπτες3 microάρτυρεςτου Χριστού αισθάνονταν ότι ο ∆άσκαλός τους ήταν ανάmicroεσά τουςΕπαναλάmicroβαναν τα λόγια του και θυmicroούνταν τα θαύmicroατα και τα Πάθητου Όλα αυτά αποτελούν την προφορική παράδοση

Λίγο microετά άρχισαν να εmicroφανίζονται microικρές γραπτές συλλογέςπου αναφέρονταν σε γεγονότα της ζωής του Χριστού και κυκλοφο-ρούσαν microεταξύ των πρώτων χριστιανών Αν και δε microας έχει διασωθείκαmicroία από τις συλλογές αυτές είναι βέβαιο ότι χρησιmicroοποιήθηκαν απότους ευαγγελιστές και τον απόστολο Παύλο Οι λόγοι δηmicroιουργίας τωνσυλλογών αυτών ήταν

1Καινή ∆ιαθήκη Είναι η καινούρια συmicroφωνία του Θεού microε τους ανθρώπους που έγινε microέσω τουΙησού Χριστού

2Αυτήκοοι Αυτοί που άκουσαν microε τα αυτιά τους3Αυτόπτες Αυτοί που είδαν microε τα microάτια τους

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 22

23

Για να διευκολυνθεί το έργο της διδαχής (διδασκαλίας) και της ιε-ραποστολής δηλαδή της microετάδοσης του Ευαγγελίου σε άλλουςλαούς

Για να προστατευτεί η αλήθεια για το Χριστό από εκείνους που ηθε-ληmicroένα την παραποιούσαν δηλαδή από τους αιρετικούς

4 ∆Ocirc UacuteOgraveUgraveOcirc Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcirc paraOcircEgraveOcirc˜ fiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave OcircDagger UgraveOcirc currenAacuteUacutemiddotbdquoAcirc paraOcircEgravemiddot Euml middotIacutersaquomiddotUgraveOcirc˘

Το πρώτο ευαγγέλιο γράφτηκε από το Μάρκο microαθητή του αποστό-λου Πέτρου Εκείνος έχοντας υπόψη του πολλές γραπτές συλλογέςέβαλε σε microια σειρά το υλικό τους και φρόντισε να παρουσιάσει ταιστορικά στοιχεία από τη ζωή του Χριστού έτσι ώστε να microην αmicroφισβη-τείται η ιστορικότητα του προσώπου του

Θα αναρωτιόταν κανείς γιατί πρωταρχικό microέληmicroα4 του Μάρκουήταν να αποδείξει ότι ο Χριστός ήταν ένα πραγmicroατικό ιστορικό πρό-σωπο Η απάντηση είναι ότι εκείνη την εποχή είχαν εmicroφανιστεί αιρετι-κοί που αmicroφισβητούσαν την πραγmicroατική ιστορία του Ιησού και microιλού-σαν για κάποιον laquoουράνιοraquo Χριστό ξεκοmicromicroένο από την επίγεια ζωή Το ευαγγέλιο αυτό είναι microικρό σε έκταση και γράφτηκε στη Ρώmicroη microετάτο microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλου και πριν από το 70microΧ ndash πιθανόν να γράφτηκε το 65 microΧ

5 parafiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave Ograve˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot iquestIumlIumlmiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot

Μεταξύ του 70-80 microΧ ο microαθητής του Χριστού και τελώνης Ματθαίοςγράφει το δικό του ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους Ισραηλίτεςχριστιανούς για να τους αποδείξει ότι ο αναmicroενόmicroενος από την Πα-λαιά ∆ιαθήκη Μεσσίας είναι ο Χριστός

Λίγο microετά γύρω στα 80-90 microΧ ο Λουκάς microαθητής του αποστό-λου Παύλου γράφει ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους χριστια-νούς πρώην ειδωλολάτρες Μέσα από ιστορικά γεγονότα δείχνει ότι οΧριστός είναι φίλος των ανθρώπων και ιδιαίτερα των φτωχών

Τελευταίος γράφει ευαγγέλιο ο αγαπηmicroένος microαθητής του Χριστούο Ιωάννης γύρω στα 90-100 microΧ Έχοντας υπόψη του τα τρία προη-γούmicroενα ευαγγέλια αναφέρει άγνωστες λεπτοmicroέρειες κάποιων περι-στατικών από τη ζωή του Χριστού και εξηγεί το βαθύτερο νόηmicroα τωνγεγονότων Στο ευαγγέλιο αυτό τονίζεται η αξία της αγάπης την οποίαοι χριστιανοί πρέπει να εκδηλώνουν έmicroπρακτα

4Μέληmicroα Η φροντίδα η έγνοια

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

final1 8-06-06 1108 Page 23

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

24

Τι είναι τελικά τα τέσσερα ευαγγέλια Τα ευαγγέλια δεν είναι βιο-γραφίες ούτε ρεπορτάζ για τη ζωή και το έργο του Χριστού Σε αυτάυπάρχουν Ιστορικά στοιχεία για τη ζωή του Χριστού Στοιχεία για τη ζωή των microαθητών και θεολογικές αναλύσεις της

διδασκαλίας του ∆ασκάλου τους ∆ιηγήσεις για τα Πάθη του Χριστού και για τις εmicroφανίσεις του microετά

την Ανάστασή του

6 paraOcircEgravemiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot OcircOacuteOcircIgraveiquest˙Ocirc˘IgraveAcirc Ucirc˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo

Συνοπτικά ονοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου καιτου Λουκά γιατί έχουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Οι ευαγγελι-στές Ματθαίος και Λουκάς στηρίχτηκαν στο ευαγγέλιο του Μάρκουπροσθέτοντας ότι επιπλέον γνώριζαν ∆ηλαδή το ευαγγέλιο του Μάρ-κου ήταν η κυριότερη πηγή γιrsquo αυτούςΟι ερευνητές τοποθετώντας τα τρία ευαγγέλια παράλληλα διαπίστω-σαν ότι το περιεχόmicroενό τους σε πολλά σηmicroεία είναι το ίδιο Γιrsquo αυτό ταονόmicroασαν συνοπτικά γιατί ρίχνοντας microια ταυτόχρονη microατιά (συν +όψη) έχουmicroε microια συνολική εικόνα του περιεχοmicroένου τους

7 paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜ UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml

Η χριστιανική τέχνη παριστάνει συmicroβολικά τους τέσσερις ευαγγελιστές Ο Ματθαίος σαν άγγελος ή άνθρωπος γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του

microε το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα της Γέννησης του Χριστού που αναγγέλλειο άγγελος στην Παναγία

Ο Μάρκος σαν λιοντάρι γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε το δυνα-microικό Ιωάννη τον Πρόδροmicroο στην έρηmicroο

Ο Λουκάς σαν microοσχάρι γιατί ξεκινάει τη διήγησή του microε τη θυσία τουmicroοσχαριού στο Ναό από τον πατέρα του Προδρόmicroου το Zαχαρία

Ο Ιωάννης σαν αετός γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε λόγια υψηλούπνευmicroατικού περιεχοmicroένου που microοιάζουν microε το πέταγmicroα του αετού

8 paraOcircEgraveOcirc UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveOcirc˘ sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ UgraveˆOacute paraUacuteiquestIacuteAcircˆOacute UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά Μας περιγρά-φει τη ζωή της πρώτης Εκκλησίας καθώς και τη διάδοση του Ευαγγε-λίου στον κόσmicroο (ιεραποστολή) Πιο συγκεκριmicroένα αναφέρει Την οmicroιλία του αποστόλου Πέτρου στο συγκεντρωmicroένο πλήθος την

ηmicroέρα της Πεντηκοστής

final1 8-06-06 1108 Page 24

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

25

Βρείτε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ 6 ολόκληρο το laquoΠάτερηmicroώνraquo και σηmicroειώστε ακριβώς την παραποmicroπή

Η Κυριακή Προσευχή βρίσκεται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κε-φάλαιο 6 στίχοι 9-13

Βρείτε και φέρτε πληροφορίες για τα ιερά βιβλία των παρακάτωmicroεγάλων θρησκειών ισλαmicroισmicroός βουδισmicroός ινδουισmicroός κοmicroφου-κιανισmicroός και ταοϊσmicroόςΣτον ισλαmicroισmicroό το Κοράνι είναι το ιερό βιβλίο που περιέχει το λόγοτου Θεού Η λέξη Κοράνιο προέρχεται σύmicroφωνα microε τους microουσουλ-microάνους θεολόγους από το laquoQursquo ranraquo (κραν) που σηmicroαίνει διαβάζωΤο Κοράνιο αποτελεί για τους microουσουλmicroάνους τη φανέρωση τηςαιώνιας αλήθειας και της θέλησης του Θεού Προϋπήρχε αιώνιαmicroαζί microε το Θεό Το ιερό βιβλίο που κυκλοφορεί στα χέρια τωνανθρώπων θεωρείται αντίγραφο του ουράνιου πρωτοτύπουΠεριλαmicroβάνει 114 κεφάλαια που ονοmicroάζονται σούρες και εκτεί-νονται σε 6200 στίχους

Σύmicroφωνα microε την ισλαmicroική παράδοση δόθηκε στο Μωάmicroεθ απότον άγγελο Γαβριήλ προκειmicroένου να βοηθήσει στη σωτηρία της αν-θρωπότητας

Στον ινδουισmicroό δεν έχουmicroε ένα ιερό βιβλίο όπως στο Ισλάmicro(Κοράνιο) και στο χριστιανισmicroό (Αγία Γραφή) Τα ιερά βιβλία τουινδουισmicroού είναι πολλά αλλά τα σπουδαιότερα είναι οι Βέδες και οιΟυπανισάδες

Βέδες Αποτελούν τη σηmicroαντικότερη συλλογή κειmicroένων για τουςινδουιστές Η λέξη veda σηmicroαίνει γνώση επιστήmicroη και συγγενεύειετυmicroολογικά microε το λατινικό ρήmicroα video (βλέπω) Οι Βέδες είναιγραmicromicroένες στα σανσκριτικά (αρχαία ινδική γλώσσα) σε έmicromicroετρολόγο και περιλαmicroβάνουν ύmicroνους και λατρευτικές διατάξεις

1

2

Τη δράση και το microαρτυρικό θάνατο του διακόνου Στεφάνου πουονοmicroάστηκε πρωτοmicroάρτυρας

Τη microεταστροφή του Παύλου δηλαδή τη στροφή του στο χριστιανι-σmicroό και τις περιοδείες του στον κόσmicroο

Την Αποστολική Σύνοδο στην Ιερουσαλήmicro το 49 microΧ

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 25

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

26

Ουπανισάδες Γράφτηκαν microεταξύ 800-500 πΧ Περιλαmicroβάνουνοmicroιλίες σύντοmicroους ύmicroνους γνωmicroικά ασκητών Κατά λέξη upanisadσηmicroαίνει laquoκάθοmicroαι κοντά σε κάποιονraquo σηmicroαίνει δηλαδή αυτό πουmicroαθαίνει κανείς καθισmicroένος στα πόδια ενός δασκάλου Τα κείmicroενααυτά έχουν microεγάλη αξία και αποτέλεσαν πηγή έmicroπνευσης για τουςΙνδούς

Στο βουδισmicroό το ιερό βιβλίο είναι ο κανόνας Πάλι που πήρε τηνονοmicroασία του από τη γλώσσα laquoπάλιraquo στην οποία έχει γραφεί Οκανόνας αυτός χωρίζεται σε τρία microέρη που ονοmicroάζονται Τιπιτάκαδηλαδή laquoΤρεις Κάλαθοιraquo (το καλάθι έχει την έννοια της microεταφοράςαπό χέρι σε χέρι από γενιά σε γενιά) Τα microέρη αυτά είναι α) Βινά-για Πιτάκα δηλαδή Κάλαθος της Πειθαρχίας β) Σούτα Πιτάκαδηλαδή Κάλαθος των Οmicroιλιών και γ) Αmicroπιντάmicroα Πιτάκα που περιέ-χει αναλύσεις ψυχολογικών και φιλοσοφικών όρων

Στον κοmicroφουκιανισmicroό το ιερό βιβλίο είναι τα Ανάλεκτα microια συλ-λογή λόγων του Κοmicroφούκιου Επίσης κάποια κείmicroενα που αποτε-λούν το λεγόmicroενο laquoκοmicroφουκιανό κανόναraquo και τα οποία αναφέρο-νται στη σοφία της κλασικής εποχής του κινεζικού πολιτισmicroούΣτον ταοϊσmicroό υπάρχει microια συλλογή κειmicroένων του 4ου πΧ αιώνα τοΤάο Τε Τσινγκ (το βιβλίο για το ταό και τη δύναmicroή του) που αποδί-δεται στο Λάο Τσε πρόσωπο αmicroφίβολης ιστορικής ύπαρξης

Βρείτε από την Kαινή ∆ιαθήκη τα παρακάτω χωρία των 4 ευαγγε-λίων Μτ 21 9 Μκ 11 9-10 Λκ 19 37-38 Ιω 12 12-13 Γράψτε τασε παράλληλες στήλες και εντοπίστε οmicroοιότητες και διαφορές πουέχουν microεταξύ τους Μτ 21 9 laquoΤα δε πλήθη του λαού όσα βάδιζαν microπροστά και όσα ακολουθού-σαν microε δυνατές φωνές έλεγαν ∆όξα στον απόγονο του ∆αβίδ πουπεριmicroέναmicroε ∆οξασmicroένος να είναι αυτός που έρχεται σταλmicroένοςαπό τον Κύριο ∆όξα σοι ας φωνάζουν δυνατά και οι άγγελοι στουςουρανούςraquo

Μκ11 9-10laquoΚαι εκείνοι που πήγαιναν εmicroπρός και εκείνοι που ακολουθούσαν

φώναζαν δυνατά και έλεγαν ∆όξα και ύmicroνος ανήκει στον απόγονοτου ∆αβίδ ευλογηmicroένος από το Θεό είναι αυτός που έρχεται σταλ-microένος από τον Κύριο Ευλογηmicroένη και δοξασmicroένη να είναι η βασι-λεία του προπάτορα microας ∆αβίδ που έρχεται και πρόκειται microετά απόλίγο να αναστηλωθεί microε εντολή και προς δόξα του Κυρίου που microας

3

final1 8-06-06 1108 Page 26

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

Ο Ισραηλιτικός κόσmicroος στα χρόνια του Χριστού

19

Λόφος Ο τόπος αυτός ήταν ο λόφος Μωριά όπου διατάχτηκε να πο-ρευτεί ο πατριάρχης Αβραάmicro για να θυσιάσει το microονάκριβο γιο τουΙσαάκ Συνεπώς εκεί υπήρχε από παλιά θυσιαστήριο

Σολοmicroώντας (966-926 πχ) Ένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ γιος του

∆ιαβάστε ξανά τι σκέφτονταν και τι αισθάνονταν για το Ναό οι ευσε-βείς Ισραηλίτες (ερώτ 1) και γράψτε microε λίγα λόγια τις εντυπώσειςκαι τις κρίσεις σας γιrsquo αυτάΠροκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση σε όλους η επιθυmicroία των Ισραηλιτώνσε όποιο microέρος της γης και αν βρίσκονταν να επισκεφτούν αυτόν τοχώρο Η επιθυmicroία αυτή δικαιολογείται για δύο λόγους α) Στο Ναόαυτόν αισθάνονταν ότι ο Θεός βρίσκεται ανάmicroεσά τους β) Ήταν τοορατό σηmicroάδι της ενότητας του λαού αυτού Ειδικά οι Ισραηλίτες της∆ιασποράς πίστευαν ότι η παρουσία τους στο χώρο αυτόν σφυρη-λατούσε την εθνική τους συνείδησηΕίναι επίσης αξιοθαύmicroαστος ο σεβασmicroός microε τον οποίο προσέρχο-νταν στο Ναό όπως και η ενεργή συmicromicroετοχή τους στις λατρευτικέςεκδηλώσεις Με αυτό τον τρόπο έδειχναν την αγάπη και την ευγνω-microοσύνη τους απέναντι στο Θεό και παράλληλα αντλούσανδύναmicroη ώστε να επιβιώσουν ως έθνος ανάmicroεσα σε τόσους ειδω-λολατρικούς λαούς ∆ιαπιστώνουmicroε ότι ο Ναός ήταν εκτός από θρησκευτικό κέντρο ο-ρατό σηmicroάδι της πολιτικής και κοινωνικής ενότητας των Ισραηλιτώνόλου του κόσmicroου

Οι πληροφορίες που έχουmicroε για τη Γαλιλαία (ερώτ 4) πόσο ση-microαντικές νοmicroίζετε ότι θα microας είναι στα microαθήmicroατα της φετινής χρο-νιάς που θα ασχοληθούmicroε microε τη ζωή και το έργο του Χριστού Οι πληροφορίες αυτές είναι ιδιαίτερα σηmicroαντικές καθώς microας πλη-ροφορούν γιατί ο Χριστός προτιmicroούσε τη Γαλιλαία ειδικά τον πρώτοκαιρό ως χώρο δράσης του Οι λόγοι ήταν ότι βρισκόταν microακριάαπό τα Ιεροσόλυmicroα ndashτο κέντρο της θρησκευτικής ηγεσίαςndash οι άν-θρωποι ήταν απλοί και καταδεκτικοί αλλά κυρίως επειδή ήταν συ-γκοινωνιακός κόmicroβος που συνέδεε διαφορετικές χώρες και ση-microαντικούς πολιτισmicroούς Έτσι ο Χριστός είχε τη δυνατότητα να βρει ανε-microπόδιστα πολλούς και πρόθυmicroους ακροατές των κηρυγmicroάτων του

4

3

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 19

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

20

∆αβίδ που φηmicroιζόταν για τη σοφία του Στα σαράντα χρόνια της βασι-λείας του το κράτος του Ισραήλ έφτασε στη microεγαλύτερή του ακmicroή Τοσηmicroαντικότερο έργο του ήταν η κτίση του Ναού που ολοκληρώθηκε σεεπτά χρόνια και στην οποία χρησιmicroοποιήθηκαν τα καλύτερα υλικά πουήρθαν από όλα τα microέρη του κόσmicroου Για να διοικεί καλύτερα χώρισε τοκράτος σε 12 διαmicroερίσmicroατα έκανε οχυρωmicroατικά έργα δηmicroιούργησεισχυρό στόλο και ανέπτυξε το εmicroπόριο microε όλο τον τότε γνωστό κόσmicroο

Λευίτες Η φυλή αυτή ήταν πολεmicroική Οι πόλεmicroοι για την κατάληψητης Χαναάν την αποδεκάτισαν και έmicroεινε ολιγοmicroελής Γιrsquo αυτό εξαιρέ-θηκε από τη διανοmicroή της Παλαιστίνης microεταξύ των φυλών Επειδή η φυλήπρόσφερε τις υπηρεσίες της σε δύσκολους χρόνους κατrsquo εντολή τουΘεού έλαβαν το προνόmicroιο να τον υπηρετούν στο Ναό Έτσι τα microέλη τηςφυλής εξασφάλισαν την καθηmicroερινή τους επιβίωση

Νόmicroος Στα εβραϊκά ονοmicroάζεται Τορά Σηmicroαίνει τη διδασκαλία που έ-δωσε ο Θεός στους ανθρώπους microε σκοπό αυτή να κατευθύνει τη δια-γωγή τους Αποτελείται από την Πεντάτευχο και από πλήθος διατάξεωνπου προστέθηκαν αργότερα και ρυθmicroίζουν microε κάθε λεπτοmicroέρεια τηνκαθηmicroερινή ζωή των ανθρώπων Οι διατάξεις αυτές αναφέρονται σεθέmicroατα οικογενειακά κοινωνικά οικονοmicroικά και λατρευτικά

Μεγάλο Συνέδριο Αποτελούνταν από 71 microέλη και ήταν το ανώτατονοmicroοθετικό διοικητικό και δικαστικό όργανο των Ισραηλιτών στα χρόνιατου Χριστού Σε αυτό συmicromicroετείχαν αρχιερείς Σαδδουκαίοι Φαρισαίοικαι γραmicromicroατείς

Πεντάτευχος Ονοmicroάζεται το σύνολο των πέντε πρώτων βιβλίων τηςΠαλαιάς ∆ιαθήκης (Γένεση Έξοδος Λευιτικό Αριθmicroοί ∆ευτερονόmicroιο)Η Πεντάτευχος περιλαmicroβάνει θεmicroελιώδεις θρησκευτικές και ηθικές δι-δασκαλίες όπως ο microονοθεϊσmicroός και ο ∆εκάλογος Συγγραφέας της Πε-ντατεύχου σύmicroφωνα microε την παράδοση θεωρείται ο Μωυσής

final1 8-06-06 1108 Page 20

21

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml infinrsquo ∆middot part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot IcircmiddotEgrave OcircEgrave paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute3

∆middot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι 27 και σε αυτά περιλαmicroβάνονται τα Ιστορικά οι Επιστολές καιη Αποκάλυψη του Ιωάννη

H AAacutersaquomiddot degUacutemiddotEcirclsaquoΑγία Γραφή είναι η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκηΤο θέmicroα τους Η Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλει τον ερχοmicroό τουΧριστού ενώ η Καινή ∆ιαθήκη περιγράφει τη ζωή του

∆Ocirc part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcircΟνοmicroάζεται η Καινή ∆ιαθήκη Η ονοmicroασία σηmicroαίνει το χαρmicroόσυνοmicroήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο

Tmiddot UacuteOgraveUgravemiddot AacuteUacutemiddotUgraveiquest IcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutemiddot AacuteEgravemiddot UgraveEuml ˙ˆlsaquo UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDaggerΓια δύο δεκαετίες microετά την Ανάληψη του Χριστού οι πρώτοι χρι-στιανοί microάθαιναν για το Χριστό είτε από την προφορική παράδοσηείτε από microικρές γραπτές συλλογές που κυκλοφορούσαν

radicEgrave Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο πρώτος που έγραψε ευαγγέλιο ήταν ο Μάρκος microετά ο Ματθαί-ος κατόπιν ο Λουκάς και τελευταίος ο Ιωάννης

∆middot trade˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest E˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddotΟνοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου και τουΛουκά γιατί παρουσιάζουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Μάλι-στα ο Μάρκος χρησιmicroοποιήθηκε ως πηγή από τους άλλους δύο

paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο Μάρκος σαν λιοντάρι ο Ματθαίος σαν άγγελος ο Λουκάς σανmicroοσχάρι και ο Ιωάννης σαν αετός

∆Ocirc sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute AOcircUcircUgravefiIumlˆOacuteΓράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά και αναφέρεται στη ζωή τηςπρώτης Εκκλησίας καθώς και στους ιεραποστολικούς αγώνες τωναποστόλων

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 21

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

22

Στα φετινά microαθήmicroατα θα γνωρίσουmicroε τη ζωή το έργο και τη διδασκαλίατου Χριστού έτσι όπως καταγράφονται στα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης1

1 paraOcircEgravemiddot AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι 27 Σε αυτά περιλαmicroβάνονταιανάλογα microε το περιεχόmicroενό τους τα Ιστορικά (5) οι Επιστολές (Επι-στολές Παύλου 14 και Καθολικές Επιστολές 7) και η Αποκάλυψη τουΙωάννη

2 paraOcircEgravemiddot Euml UcircmacrcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ paramiddotIumlmiddotEgraveiquest˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκη ονοmicroάζονται Βίβλος ή Αγία Γραφή Το θέmicroα τους είναι οι ενέργειες της αγάπης του Θεού για τη σωτηρίατου κόσmicroου

Στην Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλεται ο ερχοmicroός του Χριστούενώ στην Καινή ∆ιαθήκη ndashπου λέγεται και Ευαγγέλιοndash πληροφορού-microαστε για τη ζωή και το έργο του Χριστού καθώς και για τη microετάδοσητου Ευαγγελίου στον κόσmicroο Η λέξη Ευαγγέλιο (ευ + αγγελία = η καλήαγγελία) σηmicroαίνει Το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο Το βιβλίο που microας περιγράφει τη ζωή του Χριστού

3 paraOgrave˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Ο Χριστός στα τρία χρόνια της δράσης του δεν άφησε κανένα γραπτόκείmicroενο Από τη στιγmicroή της Ανάληψής του microέχρι το 51 microΧ που εmicroφα-νίζεται η πρώτη επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τους Θεσσα-λονικείς οι microαθητές καθώς και οι αυτήκοοι2 και αυτόπτες3 microάρτυρεςτου Χριστού αισθάνονταν ότι ο ∆άσκαλός τους ήταν ανάmicroεσά τουςΕπαναλάmicroβαναν τα λόγια του και θυmicroούνταν τα θαύmicroατα και τα Πάθητου Όλα αυτά αποτελούν την προφορική παράδοση

Λίγο microετά άρχισαν να εmicroφανίζονται microικρές γραπτές συλλογέςπου αναφέρονταν σε γεγονότα της ζωής του Χριστού και κυκλοφο-ρούσαν microεταξύ των πρώτων χριστιανών Αν και δε microας έχει διασωθείκαmicroία από τις συλλογές αυτές είναι βέβαιο ότι χρησιmicroοποιήθηκαν απότους ευαγγελιστές και τον απόστολο Παύλο Οι λόγοι δηmicroιουργίας τωνσυλλογών αυτών ήταν

1Καινή ∆ιαθήκη Είναι η καινούρια συmicroφωνία του Θεού microε τους ανθρώπους που έγινε microέσω τουΙησού Χριστού

2Αυτήκοοι Αυτοί που άκουσαν microε τα αυτιά τους3Αυτόπτες Αυτοί που είδαν microε τα microάτια τους

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 22

23

Για να διευκολυνθεί το έργο της διδαχής (διδασκαλίας) και της ιε-ραποστολής δηλαδή της microετάδοσης του Ευαγγελίου σε άλλουςλαούς

Για να προστατευτεί η αλήθεια για το Χριστό από εκείνους που ηθε-ληmicroένα την παραποιούσαν δηλαδή από τους αιρετικούς

4 ∆Ocirc UacuteOgraveUgraveOcirc Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcirc paraOcircEgraveOcirc˜ fiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave OcircDagger UgraveOcirc currenAacuteUacutemiddotbdquoAcirc paraOcircEgravemiddot Euml middotIacutersaquomiddotUgraveOcirc˘

Το πρώτο ευαγγέλιο γράφτηκε από το Μάρκο microαθητή του αποστό-λου Πέτρου Εκείνος έχοντας υπόψη του πολλές γραπτές συλλογέςέβαλε σε microια σειρά το υλικό τους και φρόντισε να παρουσιάσει ταιστορικά στοιχεία από τη ζωή του Χριστού έτσι ώστε να microην αmicroφισβη-τείται η ιστορικότητα του προσώπου του

Θα αναρωτιόταν κανείς γιατί πρωταρχικό microέληmicroα4 του Μάρκουήταν να αποδείξει ότι ο Χριστός ήταν ένα πραγmicroατικό ιστορικό πρό-σωπο Η απάντηση είναι ότι εκείνη την εποχή είχαν εmicroφανιστεί αιρετι-κοί που αmicroφισβητούσαν την πραγmicroατική ιστορία του Ιησού και microιλού-σαν για κάποιον laquoουράνιοraquo Χριστό ξεκοmicromicroένο από την επίγεια ζωή Το ευαγγέλιο αυτό είναι microικρό σε έκταση και γράφτηκε στη Ρώmicroη microετάτο microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλου και πριν από το 70microΧ ndash πιθανόν να γράφτηκε το 65 microΧ

5 parafiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave Ograve˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot iquestIumlIumlmiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot

Μεταξύ του 70-80 microΧ ο microαθητής του Χριστού και τελώνης Ματθαίοςγράφει το δικό του ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους Ισραηλίτεςχριστιανούς για να τους αποδείξει ότι ο αναmicroενόmicroενος από την Πα-λαιά ∆ιαθήκη Μεσσίας είναι ο Χριστός

Λίγο microετά γύρω στα 80-90 microΧ ο Λουκάς microαθητής του αποστό-λου Παύλου γράφει ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους χριστια-νούς πρώην ειδωλολάτρες Μέσα από ιστορικά γεγονότα δείχνει ότι οΧριστός είναι φίλος των ανθρώπων και ιδιαίτερα των φτωχών

Τελευταίος γράφει ευαγγέλιο ο αγαπηmicroένος microαθητής του Χριστούο Ιωάννης γύρω στα 90-100 microΧ Έχοντας υπόψη του τα τρία προη-γούmicroενα ευαγγέλια αναφέρει άγνωστες λεπτοmicroέρειες κάποιων περι-στατικών από τη ζωή του Χριστού και εξηγεί το βαθύτερο νόηmicroα τωνγεγονότων Στο ευαγγέλιο αυτό τονίζεται η αξία της αγάπης την οποίαοι χριστιανοί πρέπει να εκδηλώνουν έmicroπρακτα

4Μέληmicroα Η φροντίδα η έγνοια

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

final1 8-06-06 1108 Page 23

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

24

Τι είναι τελικά τα τέσσερα ευαγγέλια Τα ευαγγέλια δεν είναι βιο-γραφίες ούτε ρεπορτάζ για τη ζωή και το έργο του Χριστού Σε αυτάυπάρχουν Ιστορικά στοιχεία για τη ζωή του Χριστού Στοιχεία για τη ζωή των microαθητών και θεολογικές αναλύσεις της

διδασκαλίας του ∆ασκάλου τους ∆ιηγήσεις για τα Πάθη του Χριστού και για τις εmicroφανίσεις του microετά

την Ανάστασή του

6 paraOcircEgravemiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot OcircOacuteOcircIgraveiquest˙Ocirc˘IgraveAcirc Ucirc˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo

Συνοπτικά ονοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου καιτου Λουκά γιατί έχουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Οι ευαγγελι-στές Ματθαίος και Λουκάς στηρίχτηκαν στο ευαγγέλιο του Μάρκουπροσθέτοντας ότι επιπλέον γνώριζαν ∆ηλαδή το ευαγγέλιο του Μάρ-κου ήταν η κυριότερη πηγή γιrsquo αυτούςΟι ερευνητές τοποθετώντας τα τρία ευαγγέλια παράλληλα διαπίστω-σαν ότι το περιεχόmicroενό τους σε πολλά σηmicroεία είναι το ίδιο Γιrsquo αυτό ταονόmicroασαν συνοπτικά γιατί ρίχνοντας microια ταυτόχρονη microατιά (συν +όψη) έχουmicroε microια συνολική εικόνα του περιεχοmicroένου τους

7 paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜ UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml

Η χριστιανική τέχνη παριστάνει συmicroβολικά τους τέσσερις ευαγγελιστές Ο Ματθαίος σαν άγγελος ή άνθρωπος γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του

microε το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα της Γέννησης του Χριστού που αναγγέλλειο άγγελος στην Παναγία

Ο Μάρκος σαν λιοντάρι γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε το δυνα-microικό Ιωάννη τον Πρόδροmicroο στην έρηmicroο

Ο Λουκάς σαν microοσχάρι γιατί ξεκινάει τη διήγησή του microε τη θυσία τουmicroοσχαριού στο Ναό από τον πατέρα του Προδρόmicroου το Zαχαρία

Ο Ιωάννης σαν αετός γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε λόγια υψηλούπνευmicroατικού περιεχοmicroένου που microοιάζουν microε το πέταγmicroα του αετού

8 paraOcircEgraveOcirc UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveOcirc˘ sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ UgraveˆOacute paraUacuteiquestIacuteAcircˆOacute UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά Μας περιγρά-φει τη ζωή της πρώτης Εκκλησίας καθώς και τη διάδοση του Ευαγγε-λίου στον κόσmicroο (ιεραποστολή) Πιο συγκεκριmicroένα αναφέρει Την οmicroιλία του αποστόλου Πέτρου στο συγκεντρωmicroένο πλήθος την

ηmicroέρα της Πεντηκοστής

final1 8-06-06 1108 Page 24

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

25

Βρείτε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ 6 ολόκληρο το laquoΠάτερηmicroώνraquo και σηmicroειώστε ακριβώς την παραποmicroπή

Η Κυριακή Προσευχή βρίσκεται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κε-φάλαιο 6 στίχοι 9-13

Βρείτε και φέρτε πληροφορίες για τα ιερά βιβλία των παρακάτωmicroεγάλων θρησκειών ισλαmicroισmicroός βουδισmicroός ινδουισmicroός κοmicroφου-κιανισmicroός και ταοϊσmicroόςΣτον ισλαmicroισmicroό το Κοράνι είναι το ιερό βιβλίο που περιέχει το λόγοτου Θεού Η λέξη Κοράνιο προέρχεται σύmicroφωνα microε τους microουσουλ-microάνους θεολόγους από το laquoQursquo ranraquo (κραν) που σηmicroαίνει διαβάζωΤο Κοράνιο αποτελεί για τους microουσουλmicroάνους τη φανέρωση τηςαιώνιας αλήθειας και της θέλησης του Θεού Προϋπήρχε αιώνιαmicroαζί microε το Θεό Το ιερό βιβλίο που κυκλοφορεί στα χέρια τωνανθρώπων θεωρείται αντίγραφο του ουράνιου πρωτοτύπουΠεριλαmicroβάνει 114 κεφάλαια που ονοmicroάζονται σούρες και εκτεί-νονται σε 6200 στίχους

Σύmicroφωνα microε την ισλαmicroική παράδοση δόθηκε στο Μωάmicroεθ απότον άγγελο Γαβριήλ προκειmicroένου να βοηθήσει στη σωτηρία της αν-θρωπότητας

Στον ινδουισmicroό δεν έχουmicroε ένα ιερό βιβλίο όπως στο Ισλάmicro(Κοράνιο) και στο χριστιανισmicroό (Αγία Γραφή) Τα ιερά βιβλία τουινδουισmicroού είναι πολλά αλλά τα σπουδαιότερα είναι οι Βέδες και οιΟυπανισάδες

Βέδες Αποτελούν τη σηmicroαντικότερη συλλογή κειmicroένων για τουςινδουιστές Η λέξη veda σηmicroαίνει γνώση επιστήmicroη και συγγενεύειετυmicroολογικά microε το λατινικό ρήmicroα video (βλέπω) Οι Βέδες είναιγραmicromicroένες στα σανσκριτικά (αρχαία ινδική γλώσσα) σε έmicromicroετρολόγο και περιλαmicroβάνουν ύmicroνους και λατρευτικές διατάξεις

1

2

Τη δράση και το microαρτυρικό θάνατο του διακόνου Στεφάνου πουονοmicroάστηκε πρωτοmicroάρτυρας

Τη microεταστροφή του Παύλου δηλαδή τη στροφή του στο χριστιανι-σmicroό και τις περιοδείες του στον κόσmicroο

Την Αποστολική Σύνοδο στην Ιερουσαλήmicro το 49 microΧ

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 25

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

26

Ουπανισάδες Γράφτηκαν microεταξύ 800-500 πΧ Περιλαmicroβάνουνοmicroιλίες σύντοmicroους ύmicroνους γνωmicroικά ασκητών Κατά λέξη upanisadσηmicroαίνει laquoκάθοmicroαι κοντά σε κάποιονraquo σηmicroαίνει δηλαδή αυτό πουmicroαθαίνει κανείς καθισmicroένος στα πόδια ενός δασκάλου Τα κείmicroενααυτά έχουν microεγάλη αξία και αποτέλεσαν πηγή έmicroπνευσης για τουςΙνδούς

Στο βουδισmicroό το ιερό βιβλίο είναι ο κανόνας Πάλι που πήρε τηνονοmicroασία του από τη γλώσσα laquoπάλιraquo στην οποία έχει γραφεί Οκανόνας αυτός χωρίζεται σε τρία microέρη που ονοmicroάζονται Τιπιτάκαδηλαδή laquoΤρεις Κάλαθοιraquo (το καλάθι έχει την έννοια της microεταφοράςαπό χέρι σε χέρι από γενιά σε γενιά) Τα microέρη αυτά είναι α) Βινά-για Πιτάκα δηλαδή Κάλαθος της Πειθαρχίας β) Σούτα Πιτάκαδηλαδή Κάλαθος των Οmicroιλιών και γ) Αmicroπιντάmicroα Πιτάκα που περιέ-χει αναλύσεις ψυχολογικών και φιλοσοφικών όρων

Στον κοmicroφουκιανισmicroό το ιερό βιβλίο είναι τα Ανάλεκτα microια συλ-λογή λόγων του Κοmicroφούκιου Επίσης κάποια κείmicroενα που αποτε-λούν το λεγόmicroενο laquoκοmicroφουκιανό κανόναraquo και τα οποία αναφέρο-νται στη σοφία της κλασικής εποχής του κινεζικού πολιτισmicroούΣτον ταοϊσmicroό υπάρχει microια συλλογή κειmicroένων του 4ου πΧ αιώνα τοΤάο Τε Τσινγκ (το βιβλίο για το ταό και τη δύναmicroή του) που αποδί-δεται στο Λάο Τσε πρόσωπο αmicroφίβολης ιστορικής ύπαρξης

Βρείτε από την Kαινή ∆ιαθήκη τα παρακάτω χωρία των 4 ευαγγε-λίων Μτ 21 9 Μκ 11 9-10 Λκ 19 37-38 Ιω 12 12-13 Γράψτε τασε παράλληλες στήλες και εντοπίστε οmicroοιότητες και διαφορές πουέχουν microεταξύ τους Μτ 21 9 laquoΤα δε πλήθη του λαού όσα βάδιζαν microπροστά και όσα ακολουθού-σαν microε δυνατές φωνές έλεγαν ∆όξα στον απόγονο του ∆αβίδ πουπεριmicroέναmicroε ∆οξασmicroένος να είναι αυτός που έρχεται σταλmicroένοςαπό τον Κύριο ∆όξα σοι ας φωνάζουν δυνατά και οι άγγελοι στουςουρανούςraquo

Μκ11 9-10laquoΚαι εκείνοι που πήγαιναν εmicroπρός και εκείνοι που ακολουθούσαν

φώναζαν δυνατά και έλεγαν ∆όξα και ύmicroνος ανήκει στον απόγονοτου ∆αβίδ ευλογηmicroένος από το Θεό είναι αυτός που έρχεται σταλ-microένος από τον Κύριο Ευλογηmicroένη και δοξασmicroένη να είναι η βασι-λεία του προπάτορα microας ∆αβίδ που έρχεται και πρόκειται microετά απόλίγο να αναστηλωθεί microε εντολή και προς δόξα του Κυρίου που microας

3

final1 8-06-06 1108 Page 26

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

20

∆αβίδ που φηmicroιζόταν για τη σοφία του Στα σαράντα χρόνια της βασι-λείας του το κράτος του Ισραήλ έφτασε στη microεγαλύτερή του ακmicroή Τοσηmicroαντικότερο έργο του ήταν η κτίση του Ναού που ολοκληρώθηκε σεεπτά χρόνια και στην οποία χρησιmicroοποιήθηκαν τα καλύτερα υλικά πουήρθαν από όλα τα microέρη του κόσmicroου Για να διοικεί καλύτερα χώρισε τοκράτος σε 12 διαmicroερίσmicroατα έκανε οχυρωmicroατικά έργα δηmicroιούργησεισχυρό στόλο και ανέπτυξε το εmicroπόριο microε όλο τον τότε γνωστό κόσmicroο

Λευίτες Η φυλή αυτή ήταν πολεmicroική Οι πόλεmicroοι για την κατάληψητης Χαναάν την αποδεκάτισαν και έmicroεινε ολιγοmicroελής Γιrsquo αυτό εξαιρέ-θηκε από τη διανοmicroή της Παλαιστίνης microεταξύ των φυλών Επειδή η φυλήπρόσφερε τις υπηρεσίες της σε δύσκολους χρόνους κατrsquo εντολή τουΘεού έλαβαν το προνόmicroιο να τον υπηρετούν στο Ναό Έτσι τα microέλη τηςφυλής εξασφάλισαν την καθηmicroερινή τους επιβίωση

Νόmicroος Στα εβραϊκά ονοmicroάζεται Τορά Σηmicroαίνει τη διδασκαλία που έ-δωσε ο Θεός στους ανθρώπους microε σκοπό αυτή να κατευθύνει τη δια-γωγή τους Αποτελείται από την Πεντάτευχο και από πλήθος διατάξεωνπου προστέθηκαν αργότερα και ρυθmicroίζουν microε κάθε λεπτοmicroέρεια τηνκαθηmicroερινή ζωή των ανθρώπων Οι διατάξεις αυτές αναφέρονται σεθέmicroατα οικογενειακά κοινωνικά οικονοmicroικά και λατρευτικά

Μεγάλο Συνέδριο Αποτελούνταν από 71 microέλη και ήταν το ανώτατονοmicroοθετικό διοικητικό και δικαστικό όργανο των Ισραηλιτών στα χρόνιατου Χριστού Σε αυτό συmicromicroετείχαν αρχιερείς Σαδδουκαίοι Φαρισαίοικαι γραmicromicroατείς

Πεντάτευχος Ονοmicroάζεται το σύνολο των πέντε πρώτων βιβλίων τηςΠαλαιάς ∆ιαθήκης (Γένεση Έξοδος Λευιτικό Αριθmicroοί ∆ευτερονόmicroιο)Η Πεντάτευχος περιλαmicroβάνει θεmicroελιώδεις θρησκευτικές και ηθικές δι-δασκαλίες όπως ο microονοθεϊσmicroός και ο ∆εκάλογος Συγγραφέας της Πε-ντατεύχου σύmicroφωνα microε την παράδοση θεωρείται ο Μωυσής

final1 8-06-06 1108 Page 20

21

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml infinrsquo ∆middot part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot IcircmiddotEgrave OcircEgrave paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute3

∆middot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι 27 και σε αυτά περιλαmicroβάνονται τα Ιστορικά οι Επιστολές καιη Αποκάλυψη του Ιωάννη

H AAacutersaquomiddot degUacutemiddotEcirclsaquoΑγία Γραφή είναι η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκηΤο θέmicroα τους Η Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλει τον ερχοmicroό τουΧριστού ενώ η Καινή ∆ιαθήκη περιγράφει τη ζωή του

∆Ocirc part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcircΟνοmicroάζεται η Καινή ∆ιαθήκη Η ονοmicroασία σηmicroαίνει το χαρmicroόσυνοmicroήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο

Tmiddot UacuteOgraveUgravemiddot AacuteUacutemiddotUgraveiquest IcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutemiddot AacuteEgravemiddot UgraveEuml ˙ˆlsaquo UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDaggerΓια δύο δεκαετίες microετά την Ανάληψη του Χριστού οι πρώτοι χρι-στιανοί microάθαιναν για το Χριστό είτε από την προφορική παράδοσηείτε από microικρές γραπτές συλλογές που κυκλοφορούσαν

radicEgrave Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο πρώτος που έγραψε ευαγγέλιο ήταν ο Μάρκος microετά ο Ματθαί-ος κατόπιν ο Λουκάς και τελευταίος ο Ιωάννης

∆middot trade˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest E˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddotΟνοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου και τουΛουκά γιατί παρουσιάζουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Μάλι-στα ο Μάρκος χρησιmicroοποιήθηκε ως πηγή από τους άλλους δύο

paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο Μάρκος σαν λιοντάρι ο Ματθαίος σαν άγγελος ο Λουκάς σανmicroοσχάρι και ο Ιωάννης σαν αετός

∆Ocirc sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute AOcircUcircUgravefiIumlˆOacuteΓράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά και αναφέρεται στη ζωή τηςπρώτης Εκκλησίας καθώς και στους ιεραποστολικούς αγώνες τωναποστόλων

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 21

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

22

Στα φετινά microαθήmicroατα θα γνωρίσουmicroε τη ζωή το έργο και τη διδασκαλίατου Χριστού έτσι όπως καταγράφονται στα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης1

1 paraOcircEgravemiddot AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι 27 Σε αυτά περιλαmicroβάνονταιανάλογα microε το περιεχόmicroενό τους τα Ιστορικά (5) οι Επιστολές (Επι-στολές Παύλου 14 και Καθολικές Επιστολές 7) και η Αποκάλυψη τουΙωάννη

2 paraOcircEgravemiddot Euml UcircmacrcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ paramiddotIumlmiddotEgraveiquest˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκη ονοmicroάζονται Βίβλος ή Αγία Γραφή Το θέmicroα τους είναι οι ενέργειες της αγάπης του Θεού για τη σωτηρίατου κόσmicroου

Στην Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλεται ο ερχοmicroός του Χριστούενώ στην Καινή ∆ιαθήκη ndashπου λέγεται και Ευαγγέλιοndash πληροφορού-microαστε για τη ζωή και το έργο του Χριστού καθώς και για τη microετάδοσητου Ευαγγελίου στον κόσmicroο Η λέξη Ευαγγέλιο (ευ + αγγελία = η καλήαγγελία) σηmicroαίνει Το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο Το βιβλίο που microας περιγράφει τη ζωή του Χριστού

3 paraOgrave˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Ο Χριστός στα τρία χρόνια της δράσης του δεν άφησε κανένα γραπτόκείmicroενο Από τη στιγmicroή της Ανάληψής του microέχρι το 51 microΧ που εmicroφα-νίζεται η πρώτη επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τους Θεσσα-λονικείς οι microαθητές καθώς και οι αυτήκοοι2 και αυτόπτες3 microάρτυρεςτου Χριστού αισθάνονταν ότι ο ∆άσκαλός τους ήταν ανάmicroεσά τουςΕπαναλάmicroβαναν τα λόγια του και θυmicroούνταν τα θαύmicroατα και τα Πάθητου Όλα αυτά αποτελούν την προφορική παράδοση

Λίγο microετά άρχισαν να εmicroφανίζονται microικρές γραπτές συλλογέςπου αναφέρονταν σε γεγονότα της ζωής του Χριστού και κυκλοφο-ρούσαν microεταξύ των πρώτων χριστιανών Αν και δε microας έχει διασωθείκαmicroία από τις συλλογές αυτές είναι βέβαιο ότι χρησιmicroοποιήθηκαν απότους ευαγγελιστές και τον απόστολο Παύλο Οι λόγοι δηmicroιουργίας τωνσυλλογών αυτών ήταν

1Καινή ∆ιαθήκη Είναι η καινούρια συmicroφωνία του Θεού microε τους ανθρώπους που έγινε microέσω τουΙησού Χριστού

2Αυτήκοοι Αυτοί που άκουσαν microε τα αυτιά τους3Αυτόπτες Αυτοί που είδαν microε τα microάτια τους

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 22

23

Για να διευκολυνθεί το έργο της διδαχής (διδασκαλίας) και της ιε-ραποστολής δηλαδή της microετάδοσης του Ευαγγελίου σε άλλουςλαούς

Για να προστατευτεί η αλήθεια για το Χριστό από εκείνους που ηθε-ληmicroένα την παραποιούσαν δηλαδή από τους αιρετικούς

4 ∆Ocirc UacuteOgraveUgraveOcirc Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcirc paraOcircEgraveOcirc˜ fiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave OcircDagger UgraveOcirc currenAacuteUacutemiddotbdquoAcirc paraOcircEgravemiddot Euml middotIacutersaquomiddotUgraveOcirc˘

Το πρώτο ευαγγέλιο γράφτηκε από το Μάρκο microαθητή του αποστό-λου Πέτρου Εκείνος έχοντας υπόψη του πολλές γραπτές συλλογέςέβαλε σε microια σειρά το υλικό τους και φρόντισε να παρουσιάσει ταιστορικά στοιχεία από τη ζωή του Χριστού έτσι ώστε να microην αmicroφισβη-τείται η ιστορικότητα του προσώπου του

Θα αναρωτιόταν κανείς γιατί πρωταρχικό microέληmicroα4 του Μάρκουήταν να αποδείξει ότι ο Χριστός ήταν ένα πραγmicroατικό ιστορικό πρό-σωπο Η απάντηση είναι ότι εκείνη την εποχή είχαν εmicroφανιστεί αιρετι-κοί που αmicroφισβητούσαν την πραγmicroατική ιστορία του Ιησού και microιλού-σαν για κάποιον laquoουράνιοraquo Χριστό ξεκοmicromicroένο από την επίγεια ζωή Το ευαγγέλιο αυτό είναι microικρό σε έκταση και γράφτηκε στη Ρώmicroη microετάτο microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλου και πριν από το 70microΧ ndash πιθανόν να γράφτηκε το 65 microΧ

5 parafiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave Ograve˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot iquestIumlIumlmiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot

Μεταξύ του 70-80 microΧ ο microαθητής του Χριστού και τελώνης Ματθαίοςγράφει το δικό του ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους Ισραηλίτεςχριστιανούς για να τους αποδείξει ότι ο αναmicroενόmicroενος από την Πα-λαιά ∆ιαθήκη Μεσσίας είναι ο Χριστός

Λίγο microετά γύρω στα 80-90 microΧ ο Λουκάς microαθητής του αποστό-λου Παύλου γράφει ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους χριστια-νούς πρώην ειδωλολάτρες Μέσα από ιστορικά γεγονότα δείχνει ότι οΧριστός είναι φίλος των ανθρώπων και ιδιαίτερα των φτωχών

Τελευταίος γράφει ευαγγέλιο ο αγαπηmicroένος microαθητής του Χριστούο Ιωάννης γύρω στα 90-100 microΧ Έχοντας υπόψη του τα τρία προη-γούmicroενα ευαγγέλια αναφέρει άγνωστες λεπτοmicroέρειες κάποιων περι-στατικών από τη ζωή του Χριστού και εξηγεί το βαθύτερο νόηmicroα τωνγεγονότων Στο ευαγγέλιο αυτό τονίζεται η αξία της αγάπης την οποίαοι χριστιανοί πρέπει να εκδηλώνουν έmicroπρακτα

4Μέληmicroα Η φροντίδα η έγνοια

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

final1 8-06-06 1108 Page 23

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

24

Τι είναι τελικά τα τέσσερα ευαγγέλια Τα ευαγγέλια δεν είναι βιο-γραφίες ούτε ρεπορτάζ για τη ζωή και το έργο του Χριστού Σε αυτάυπάρχουν Ιστορικά στοιχεία για τη ζωή του Χριστού Στοιχεία για τη ζωή των microαθητών και θεολογικές αναλύσεις της

διδασκαλίας του ∆ασκάλου τους ∆ιηγήσεις για τα Πάθη του Χριστού και για τις εmicroφανίσεις του microετά

την Ανάστασή του

6 paraOcircEgravemiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot OcircOacuteOcircIgraveiquest˙Ocirc˘IgraveAcirc Ucirc˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo

Συνοπτικά ονοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου καιτου Λουκά γιατί έχουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Οι ευαγγελι-στές Ματθαίος και Λουκάς στηρίχτηκαν στο ευαγγέλιο του Μάρκουπροσθέτοντας ότι επιπλέον γνώριζαν ∆ηλαδή το ευαγγέλιο του Μάρ-κου ήταν η κυριότερη πηγή γιrsquo αυτούςΟι ερευνητές τοποθετώντας τα τρία ευαγγέλια παράλληλα διαπίστω-σαν ότι το περιεχόmicroενό τους σε πολλά σηmicroεία είναι το ίδιο Γιrsquo αυτό ταονόmicroασαν συνοπτικά γιατί ρίχνοντας microια ταυτόχρονη microατιά (συν +όψη) έχουmicroε microια συνολική εικόνα του περιεχοmicroένου τους

7 paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜ UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml

Η χριστιανική τέχνη παριστάνει συmicroβολικά τους τέσσερις ευαγγελιστές Ο Ματθαίος σαν άγγελος ή άνθρωπος γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του

microε το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα της Γέννησης του Χριστού που αναγγέλλειο άγγελος στην Παναγία

Ο Μάρκος σαν λιοντάρι γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε το δυνα-microικό Ιωάννη τον Πρόδροmicroο στην έρηmicroο

Ο Λουκάς σαν microοσχάρι γιατί ξεκινάει τη διήγησή του microε τη θυσία τουmicroοσχαριού στο Ναό από τον πατέρα του Προδρόmicroου το Zαχαρία

Ο Ιωάννης σαν αετός γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε λόγια υψηλούπνευmicroατικού περιεχοmicroένου που microοιάζουν microε το πέταγmicroα του αετού

8 paraOcircEgraveOcirc UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveOcirc˘ sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ UgraveˆOacute paraUacuteiquestIacuteAcircˆOacute UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά Μας περιγρά-φει τη ζωή της πρώτης Εκκλησίας καθώς και τη διάδοση του Ευαγγε-λίου στον κόσmicroο (ιεραποστολή) Πιο συγκεκριmicroένα αναφέρει Την οmicroιλία του αποστόλου Πέτρου στο συγκεντρωmicroένο πλήθος την

ηmicroέρα της Πεντηκοστής

final1 8-06-06 1108 Page 24

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

25

Βρείτε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ 6 ολόκληρο το laquoΠάτερηmicroώνraquo και σηmicroειώστε ακριβώς την παραποmicroπή

Η Κυριακή Προσευχή βρίσκεται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κε-φάλαιο 6 στίχοι 9-13

Βρείτε και φέρτε πληροφορίες για τα ιερά βιβλία των παρακάτωmicroεγάλων θρησκειών ισλαmicroισmicroός βουδισmicroός ινδουισmicroός κοmicroφου-κιανισmicroός και ταοϊσmicroόςΣτον ισλαmicroισmicroό το Κοράνι είναι το ιερό βιβλίο που περιέχει το λόγοτου Θεού Η λέξη Κοράνιο προέρχεται σύmicroφωνα microε τους microουσουλ-microάνους θεολόγους από το laquoQursquo ranraquo (κραν) που σηmicroαίνει διαβάζωΤο Κοράνιο αποτελεί για τους microουσουλmicroάνους τη φανέρωση τηςαιώνιας αλήθειας και της θέλησης του Θεού Προϋπήρχε αιώνιαmicroαζί microε το Θεό Το ιερό βιβλίο που κυκλοφορεί στα χέρια τωνανθρώπων θεωρείται αντίγραφο του ουράνιου πρωτοτύπουΠεριλαmicroβάνει 114 κεφάλαια που ονοmicroάζονται σούρες και εκτεί-νονται σε 6200 στίχους

Σύmicroφωνα microε την ισλαmicroική παράδοση δόθηκε στο Μωάmicroεθ απότον άγγελο Γαβριήλ προκειmicroένου να βοηθήσει στη σωτηρία της αν-θρωπότητας

Στον ινδουισmicroό δεν έχουmicroε ένα ιερό βιβλίο όπως στο Ισλάmicro(Κοράνιο) και στο χριστιανισmicroό (Αγία Γραφή) Τα ιερά βιβλία τουινδουισmicroού είναι πολλά αλλά τα σπουδαιότερα είναι οι Βέδες και οιΟυπανισάδες

Βέδες Αποτελούν τη σηmicroαντικότερη συλλογή κειmicroένων για τουςινδουιστές Η λέξη veda σηmicroαίνει γνώση επιστήmicroη και συγγενεύειετυmicroολογικά microε το λατινικό ρήmicroα video (βλέπω) Οι Βέδες είναιγραmicromicroένες στα σανσκριτικά (αρχαία ινδική γλώσσα) σε έmicromicroετρολόγο και περιλαmicroβάνουν ύmicroνους και λατρευτικές διατάξεις

1

2

Τη δράση και το microαρτυρικό θάνατο του διακόνου Στεφάνου πουονοmicroάστηκε πρωτοmicroάρτυρας

Τη microεταστροφή του Παύλου δηλαδή τη στροφή του στο χριστιανι-σmicroό και τις περιοδείες του στον κόσmicroο

Την Αποστολική Σύνοδο στην Ιερουσαλήmicro το 49 microΧ

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 25

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

26

Ουπανισάδες Γράφτηκαν microεταξύ 800-500 πΧ Περιλαmicroβάνουνοmicroιλίες σύντοmicroους ύmicroνους γνωmicroικά ασκητών Κατά λέξη upanisadσηmicroαίνει laquoκάθοmicroαι κοντά σε κάποιονraquo σηmicroαίνει δηλαδή αυτό πουmicroαθαίνει κανείς καθισmicroένος στα πόδια ενός δασκάλου Τα κείmicroενααυτά έχουν microεγάλη αξία και αποτέλεσαν πηγή έmicroπνευσης για τουςΙνδούς

Στο βουδισmicroό το ιερό βιβλίο είναι ο κανόνας Πάλι που πήρε τηνονοmicroασία του από τη γλώσσα laquoπάλιraquo στην οποία έχει γραφεί Οκανόνας αυτός χωρίζεται σε τρία microέρη που ονοmicroάζονται Τιπιτάκαδηλαδή laquoΤρεις Κάλαθοιraquo (το καλάθι έχει την έννοια της microεταφοράςαπό χέρι σε χέρι από γενιά σε γενιά) Τα microέρη αυτά είναι α) Βινά-για Πιτάκα δηλαδή Κάλαθος της Πειθαρχίας β) Σούτα Πιτάκαδηλαδή Κάλαθος των Οmicroιλιών και γ) Αmicroπιντάmicroα Πιτάκα που περιέ-χει αναλύσεις ψυχολογικών και φιλοσοφικών όρων

Στον κοmicroφουκιανισmicroό το ιερό βιβλίο είναι τα Ανάλεκτα microια συλ-λογή λόγων του Κοmicroφούκιου Επίσης κάποια κείmicroενα που αποτε-λούν το λεγόmicroενο laquoκοmicroφουκιανό κανόναraquo και τα οποία αναφέρο-νται στη σοφία της κλασικής εποχής του κινεζικού πολιτισmicroούΣτον ταοϊσmicroό υπάρχει microια συλλογή κειmicroένων του 4ου πΧ αιώνα τοΤάο Τε Τσινγκ (το βιβλίο για το ταό και τη δύναmicroή του) που αποδί-δεται στο Λάο Τσε πρόσωπο αmicroφίβολης ιστορικής ύπαρξης

Βρείτε από την Kαινή ∆ιαθήκη τα παρακάτω χωρία των 4 ευαγγε-λίων Μτ 21 9 Μκ 11 9-10 Λκ 19 37-38 Ιω 12 12-13 Γράψτε τασε παράλληλες στήλες και εντοπίστε οmicroοιότητες και διαφορές πουέχουν microεταξύ τους Μτ 21 9 laquoΤα δε πλήθη του λαού όσα βάδιζαν microπροστά και όσα ακολουθού-σαν microε δυνατές φωνές έλεγαν ∆όξα στον απόγονο του ∆αβίδ πουπεριmicroέναmicroε ∆οξασmicroένος να είναι αυτός που έρχεται σταλmicroένοςαπό τον Κύριο ∆όξα σοι ας φωνάζουν δυνατά και οι άγγελοι στουςουρανούςraquo

Μκ11 9-10laquoΚαι εκείνοι που πήγαιναν εmicroπρός και εκείνοι που ακολουθούσαν

φώναζαν δυνατά και έλεγαν ∆όξα και ύmicroνος ανήκει στον απόγονοτου ∆αβίδ ευλογηmicroένος από το Θεό είναι αυτός που έρχεται σταλ-microένος από τον Κύριο Ευλογηmicroένη και δοξασmicroένη να είναι η βασι-λεία του προπάτορα microας ∆αβίδ που έρχεται και πρόκειται microετά απόλίγο να αναστηλωθεί microε εντολή και προς δόξα του Κυρίου που microας

3

final1 8-06-06 1108 Page 26

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

21

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml infinrsquo ∆middot part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot IcircmiddotEgrave OcircEgrave paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute3

∆middot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι 27 και σε αυτά περιλαmicroβάνονται τα Ιστορικά οι Επιστολές καιη Αποκάλυψη του Ιωάννη

H AAacutersaquomiddot degUacutemiddotEcirclsaquoΑγία Γραφή είναι η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκηΤο θέmicroα τους Η Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλει τον ερχοmicroό τουΧριστού ενώ η Καινή ∆ιαθήκη περιγράφει τη ζωή του

∆Ocirc part˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcircΟνοmicroάζεται η Καινή ∆ιαθήκη Η ονοmicroασία σηmicroαίνει το χαρmicroόσυνοmicroήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο

Tmiddot UacuteOgraveUgravemiddot AacuteUacutemiddotUgraveiquest IcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutemiddot AacuteEgravemiddot UgraveEuml ˙ˆlsaquo UgraveOcirc˘ XUacuteEgraveUcircUgraveOcircDaggerΓια δύο δεκαετίες microετά την Ανάληψη του Χριστού οι πρώτοι χρι-στιανοί microάθαιναν για το Χριστό είτε από την προφορική παράδοσηείτε από microικρές γραπτές συλλογές που κυκλοφορούσαν

radicEgrave Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο πρώτος που έγραψε ευαγγέλιο ήταν ο Μάρκος microετά ο Ματθαί-ος κατόπιν ο Λουκάς και τελευταίος ο Ιωάννης

∆middot trade˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest E˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddotΟνοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου και τουΛουκά γιατί παρουσιάζουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Μάλι-στα ο Μάρκος χρησιmicroοποιήθηκε ως πηγή από τους άλλους δύο

paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜Ο Μάρκος σαν λιοντάρι ο Ματθαίος σαν άγγελος ο Λουκάς σανmicroοσχάρι και ο Ιωάννης σαν αετός

∆Ocirc sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc paraUacuteiquestIacuteAcircEgrave˜ UgraveˆOacute AOcircUcircUgravefiIumlˆOacuteΓράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά και αναφέρεται στη ζωή τηςπρώτης Εκκλησίας καθώς και στους ιεραποστολικούς αγώνες τωναποστόλων

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 21

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

22

Στα φετινά microαθήmicroατα θα γνωρίσουmicroε τη ζωή το έργο και τη διδασκαλίατου Χριστού έτσι όπως καταγράφονται στα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης1

1 paraOcircEgravemiddot AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι 27 Σε αυτά περιλαmicroβάνονταιανάλογα microε το περιεχόmicroενό τους τα Ιστορικά (5) οι Επιστολές (Επι-στολές Παύλου 14 και Καθολικές Επιστολές 7) και η Αποκάλυψη τουΙωάννη

2 paraOcircEgravemiddot Euml UcircmacrcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ paramiddotIumlmiddotEgraveiquest˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκη ονοmicroάζονται Βίβλος ή Αγία Γραφή Το θέmicroα τους είναι οι ενέργειες της αγάπης του Θεού για τη σωτηρίατου κόσmicroου

Στην Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλεται ο ερχοmicroός του Χριστούενώ στην Καινή ∆ιαθήκη ndashπου λέγεται και Ευαγγέλιοndash πληροφορού-microαστε για τη ζωή και το έργο του Χριστού καθώς και για τη microετάδοσητου Ευαγγελίου στον κόσmicroο Η λέξη Ευαγγέλιο (ευ + αγγελία = η καλήαγγελία) σηmicroαίνει Το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο Το βιβλίο που microας περιγράφει τη ζωή του Χριστού

3 paraOgrave˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Ο Χριστός στα τρία χρόνια της δράσης του δεν άφησε κανένα γραπτόκείmicroενο Από τη στιγmicroή της Ανάληψής του microέχρι το 51 microΧ που εmicroφα-νίζεται η πρώτη επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τους Θεσσα-λονικείς οι microαθητές καθώς και οι αυτήκοοι2 και αυτόπτες3 microάρτυρεςτου Χριστού αισθάνονταν ότι ο ∆άσκαλός τους ήταν ανάmicroεσά τουςΕπαναλάmicroβαναν τα λόγια του και θυmicroούνταν τα θαύmicroατα και τα Πάθητου Όλα αυτά αποτελούν την προφορική παράδοση

Λίγο microετά άρχισαν να εmicroφανίζονται microικρές γραπτές συλλογέςπου αναφέρονταν σε γεγονότα της ζωής του Χριστού και κυκλοφο-ρούσαν microεταξύ των πρώτων χριστιανών Αν και δε microας έχει διασωθείκαmicroία από τις συλλογές αυτές είναι βέβαιο ότι χρησιmicroοποιήθηκαν απότους ευαγγελιστές και τον απόστολο Παύλο Οι λόγοι δηmicroιουργίας τωνσυλλογών αυτών ήταν

1Καινή ∆ιαθήκη Είναι η καινούρια συmicroφωνία του Θεού microε τους ανθρώπους που έγινε microέσω τουΙησού Χριστού

2Αυτήκοοι Αυτοί που άκουσαν microε τα αυτιά τους3Αυτόπτες Αυτοί που είδαν microε τα microάτια τους

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 22

23

Για να διευκολυνθεί το έργο της διδαχής (διδασκαλίας) και της ιε-ραποστολής δηλαδή της microετάδοσης του Ευαγγελίου σε άλλουςλαούς

Για να προστατευτεί η αλήθεια για το Χριστό από εκείνους που ηθε-ληmicroένα την παραποιούσαν δηλαδή από τους αιρετικούς

4 ∆Ocirc UacuteOgraveUgraveOcirc Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcirc paraOcircEgraveOcirc˜ fiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave OcircDagger UgraveOcirc currenAacuteUacutemiddotbdquoAcirc paraOcircEgravemiddot Euml middotIacutersaquomiddotUgraveOcirc˘

Το πρώτο ευαγγέλιο γράφτηκε από το Μάρκο microαθητή του αποστό-λου Πέτρου Εκείνος έχοντας υπόψη του πολλές γραπτές συλλογέςέβαλε σε microια σειρά το υλικό τους και φρόντισε να παρουσιάσει ταιστορικά στοιχεία από τη ζωή του Χριστού έτσι ώστε να microην αmicroφισβη-τείται η ιστορικότητα του προσώπου του

Θα αναρωτιόταν κανείς γιατί πρωταρχικό microέληmicroα4 του Μάρκουήταν να αποδείξει ότι ο Χριστός ήταν ένα πραγmicroατικό ιστορικό πρό-σωπο Η απάντηση είναι ότι εκείνη την εποχή είχαν εmicroφανιστεί αιρετι-κοί που αmicroφισβητούσαν την πραγmicroατική ιστορία του Ιησού και microιλού-σαν για κάποιον laquoουράνιοraquo Χριστό ξεκοmicromicroένο από την επίγεια ζωή Το ευαγγέλιο αυτό είναι microικρό σε έκταση και γράφτηκε στη Ρώmicroη microετάτο microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλου και πριν από το 70microΧ ndash πιθανόν να γράφτηκε το 65 microΧ

5 parafiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave Ograve˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot iquestIumlIumlmiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot

Μεταξύ του 70-80 microΧ ο microαθητής του Χριστού και τελώνης Ματθαίοςγράφει το δικό του ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους Ισραηλίτεςχριστιανούς για να τους αποδείξει ότι ο αναmicroενόmicroενος από την Πα-λαιά ∆ιαθήκη Μεσσίας είναι ο Χριστός

Λίγο microετά γύρω στα 80-90 microΧ ο Λουκάς microαθητής του αποστό-λου Παύλου γράφει ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους χριστια-νούς πρώην ειδωλολάτρες Μέσα από ιστορικά γεγονότα δείχνει ότι οΧριστός είναι φίλος των ανθρώπων και ιδιαίτερα των φτωχών

Τελευταίος γράφει ευαγγέλιο ο αγαπηmicroένος microαθητής του Χριστούο Ιωάννης γύρω στα 90-100 microΧ Έχοντας υπόψη του τα τρία προη-γούmicroενα ευαγγέλια αναφέρει άγνωστες λεπτοmicroέρειες κάποιων περι-στατικών από τη ζωή του Χριστού και εξηγεί το βαθύτερο νόηmicroα τωνγεγονότων Στο ευαγγέλιο αυτό τονίζεται η αξία της αγάπης την οποίαοι χριστιανοί πρέπει να εκδηλώνουν έmicroπρακτα

4Μέληmicroα Η φροντίδα η έγνοια

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

final1 8-06-06 1108 Page 23

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

24

Τι είναι τελικά τα τέσσερα ευαγγέλια Τα ευαγγέλια δεν είναι βιο-γραφίες ούτε ρεπορτάζ για τη ζωή και το έργο του Χριστού Σε αυτάυπάρχουν Ιστορικά στοιχεία για τη ζωή του Χριστού Στοιχεία για τη ζωή των microαθητών και θεολογικές αναλύσεις της

διδασκαλίας του ∆ασκάλου τους ∆ιηγήσεις για τα Πάθη του Χριστού και για τις εmicroφανίσεις του microετά

την Ανάστασή του

6 paraOcircEgravemiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot OcircOacuteOcircIgraveiquest˙Ocirc˘IgraveAcirc Ucirc˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo

Συνοπτικά ονοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου καιτου Λουκά γιατί έχουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Οι ευαγγελι-στές Ματθαίος και Λουκάς στηρίχτηκαν στο ευαγγέλιο του Μάρκουπροσθέτοντας ότι επιπλέον γνώριζαν ∆ηλαδή το ευαγγέλιο του Μάρ-κου ήταν η κυριότερη πηγή γιrsquo αυτούςΟι ερευνητές τοποθετώντας τα τρία ευαγγέλια παράλληλα διαπίστω-σαν ότι το περιεχόmicroενό τους σε πολλά σηmicroεία είναι το ίδιο Γιrsquo αυτό ταονόmicroασαν συνοπτικά γιατί ρίχνοντας microια ταυτόχρονη microατιά (συν +όψη) έχουmicroε microια συνολική εικόνα του περιεχοmicroένου τους

7 paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜ UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml

Η χριστιανική τέχνη παριστάνει συmicroβολικά τους τέσσερις ευαγγελιστές Ο Ματθαίος σαν άγγελος ή άνθρωπος γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του

microε το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα της Γέννησης του Χριστού που αναγγέλλειο άγγελος στην Παναγία

Ο Μάρκος σαν λιοντάρι γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε το δυνα-microικό Ιωάννη τον Πρόδροmicroο στην έρηmicroο

Ο Λουκάς σαν microοσχάρι γιατί ξεκινάει τη διήγησή του microε τη θυσία τουmicroοσχαριού στο Ναό από τον πατέρα του Προδρόmicroου το Zαχαρία

Ο Ιωάννης σαν αετός γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε λόγια υψηλούπνευmicroατικού περιεχοmicroένου που microοιάζουν microε το πέταγmicroα του αετού

8 paraOcircEgraveOcirc UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveOcirc˘ sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ UgraveˆOacute paraUacuteiquestIacuteAcircˆOacute UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά Μας περιγρά-φει τη ζωή της πρώτης Εκκλησίας καθώς και τη διάδοση του Ευαγγε-λίου στον κόσmicroο (ιεραποστολή) Πιο συγκεκριmicroένα αναφέρει Την οmicroιλία του αποστόλου Πέτρου στο συγκεντρωmicroένο πλήθος την

ηmicroέρα της Πεντηκοστής

final1 8-06-06 1108 Page 24

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

25

Βρείτε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ 6 ολόκληρο το laquoΠάτερηmicroώνraquo και σηmicroειώστε ακριβώς την παραποmicroπή

Η Κυριακή Προσευχή βρίσκεται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κε-φάλαιο 6 στίχοι 9-13

Βρείτε και φέρτε πληροφορίες για τα ιερά βιβλία των παρακάτωmicroεγάλων θρησκειών ισλαmicroισmicroός βουδισmicroός ινδουισmicroός κοmicroφου-κιανισmicroός και ταοϊσmicroόςΣτον ισλαmicroισmicroό το Κοράνι είναι το ιερό βιβλίο που περιέχει το λόγοτου Θεού Η λέξη Κοράνιο προέρχεται σύmicroφωνα microε τους microουσουλ-microάνους θεολόγους από το laquoQursquo ranraquo (κραν) που σηmicroαίνει διαβάζωΤο Κοράνιο αποτελεί για τους microουσουλmicroάνους τη φανέρωση τηςαιώνιας αλήθειας και της θέλησης του Θεού Προϋπήρχε αιώνιαmicroαζί microε το Θεό Το ιερό βιβλίο που κυκλοφορεί στα χέρια τωνανθρώπων θεωρείται αντίγραφο του ουράνιου πρωτοτύπουΠεριλαmicroβάνει 114 κεφάλαια που ονοmicroάζονται σούρες και εκτεί-νονται σε 6200 στίχους

Σύmicroφωνα microε την ισλαmicroική παράδοση δόθηκε στο Μωάmicroεθ απότον άγγελο Γαβριήλ προκειmicroένου να βοηθήσει στη σωτηρία της αν-θρωπότητας

Στον ινδουισmicroό δεν έχουmicroε ένα ιερό βιβλίο όπως στο Ισλάmicro(Κοράνιο) και στο χριστιανισmicroό (Αγία Γραφή) Τα ιερά βιβλία τουινδουισmicroού είναι πολλά αλλά τα σπουδαιότερα είναι οι Βέδες και οιΟυπανισάδες

Βέδες Αποτελούν τη σηmicroαντικότερη συλλογή κειmicroένων για τουςινδουιστές Η λέξη veda σηmicroαίνει γνώση επιστήmicroη και συγγενεύειετυmicroολογικά microε το λατινικό ρήmicroα video (βλέπω) Οι Βέδες είναιγραmicromicroένες στα σανσκριτικά (αρχαία ινδική γλώσσα) σε έmicromicroετρολόγο και περιλαmicroβάνουν ύmicroνους και λατρευτικές διατάξεις

1

2

Τη δράση και το microαρτυρικό θάνατο του διακόνου Στεφάνου πουονοmicroάστηκε πρωτοmicroάρτυρας

Τη microεταστροφή του Παύλου δηλαδή τη στροφή του στο χριστιανι-σmicroό και τις περιοδείες του στον κόσmicroο

Την Αποστολική Σύνοδο στην Ιερουσαλήmicro το 49 microΧ

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 25

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

26

Ουπανισάδες Γράφτηκαν microεταξύ 800-500 πΧ Περιλαmicroβάνουνοmicroιλίες σύντοmicroους ύmicroνους γνωmicroικά ασκητών Κατά λέξη upanisadσηmicroαίνει laquoκάθοmicroαι κοντά σε κάποιονraquo σηmicroαίνει δηλαδή αυτό πουmicroαθαίνει κανείς καθισmicroένος στα πόδια ενός δασκάλου Τα κείmicroενααυτά έχουν microεγάλη αξία και αποτέλεσαν πηγή έmicroπνευσης για τουςΙνδούς

Στο βουδισmicroό το ιερό βιβλίο είναι ο κανόνας Πάλι που πήρε τηνονοmicroασία του από τη γλώσσα laquoπάλιraquo στην οποία έχει γραφεί Οκανόνας αυτός χωρίζεται σε τρία microέρη που ονοmicroάζονται Τιπιτάκαδηλαδή laquoΤρεις Κάλαθοιraquo (το καλάθι έχει την έννοια της microεταφοράςαπό χέρι σε χέρι από γενιά σε γενιά) Τα microέρη αυτά είναι α) Βινά-για Πιτάκα δηλαδή Κάλαθος της Πειθαρχίας β) Σούτα Πιτάκαδηλαδή Κάλαθος των Οmicroιλιών και γ) Αmicroπιντάmicroα Πιτάκα που περιέ-χει αναλύσεις ψυχολογικών και φιλοσοφικών όρων

Στον κοmicroφουκιανισmicroό το ιερό βιβλίο είναι τα Ανάλεκτα microια συλ-λογή λόγων του Κοmicroφούκιου Επίσης κάποια κείmicroενα που αποτε-λούν το λεγόmicroενο laquoκοmicroφουκιανό κανόναraquo και τα οποία αναφέρο-νται στη σοφία της κλασικής εποχής του κινεζικού πολιτισmicroούΣτον ταοϊσmicroό υπάρχει microια συλλογή κειmicroένων του 4ου πΧ αιώνα τοΤάο Τε Τσινγκ (το βιβλίο για το ταό και τη δύναmicroή του) που αποδί-δεται στο Λάο Τσε πρόσωπο αmicroφίβολης ιστορικής ύπαρξης

Βρείτε από την Kαινή ∆ιαθήκη τα παρακάτω χωρία των 4 ευαγγε-λίων Μτ 21 9 Μκ 11 9-10 Λκ 19 37-38 Ιω 12 12-13 Γράψτε τασε παράλληλες στήλες και εντοπίστε οmicroοιότητες και διαφορές πουέχουν microεταξύ τους Μτ 21 9 laquoΤα δε πλήθη του λαού όσα βάδιζαν microπροστά και όσα ακολουθού-σαν microε δυνατές φωνές έλεγαν ∆όξα στον απόγονο του ∆αβίδ πουπεριmicroέναmicroε ∆οξασmicroένος να είναι αυτός που έρχεται σταλmicroένοςαπό τον Κύριο ∆όξα σοι ας φωνάζουν δυνατά και οι άγγελοι στουςουρανούςraquo

Μκ11 9-10laquoΚαι εκείνοι που πήγαιναν εmicroπρός και εκείνοι που ακολουθούσαν

φώναζαν δυνατά και έλεγαν ∆όξα και ύmicroνος ανήκει στον απόγονοτου ∆αβίδ ευλογηmicroένος από το Θεό είναι αυτός που έρχεται σταλ-microένος από τον Κύριο Ευλογηmicroένη και δοξασmicroένη να είναι η βασι-λεία του προπάτορα microας ∆αβίδ που έρχεται και πρόκειται microετά απόλίγο να αναστηλωθεί microε εντολή και προς δόξα του Κυρίου που microας

3

final1 8-06-06 1108 Page 26

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

22

Στα φετινά microαθήmicroατα θα γνωρίσουmicroε τη ζωή το έργο και τη διδασκαλίατου Χριστού έτσι όπως καταγράφονται στα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης1

1 paraOcircEgravemiddot AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι 27 Σε αυτά περιλαmicroβάνονταιανάλογα microε το περιεχόmicroενό τους τα Ιστορικά (5) οι Επιστολές (Επι-στολές Παύλου 14 και Καθολικές Επιστολές 7) και η Αποκάλυψη τουΙωάννη

2 paraOcircEgravemiddot Euml UcircmacrcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ paramiddotIumlmiddotEgraveiquest˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Η Παλαιά και η Καινή ∆ιαθήκη ονοmicroάζονται Βίβλος ή Αγία Γραφή Το θέmicroα τους είναι οι ενέργειες της αγάπης του Θεού για τη σωτηρίατου κόσmicroου

Στην Παλαιά ∆ιαθήκη προαναγγέλλεται ο ερχοmicroός του Χριστούενώ στην Καινή ∆ιαθήκη ndashπου λέγεται και Ευαγγέλιοndash πληροφορού-microαστε για τη ζωή και το έργο του Χριστού καθώς και για τη microετάδοσητου Ευαγγελίου στον κόσmicroο Η λέξη Ευαγγέλιο (ευ + αγγελία = η καλήαγγελία) σηmicroαίνει Το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα που έφερε ο Χριστός στον κόσmicroο Το βιβλίο που microας περιγράφει τη ζωή του Χριστού

3 paraOgrave˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Ο Χριστός στα τρία χρόνια της δράσης του δεν άφησε κανένα γραπτόκείmicroενο Από τη στιγmicroή της Ανάληψής του microέχρι το 51 microΧ που εmicroφα-νίζεται η πρώτη επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τους Θεσσα-λονικείς οι microαθητές καθώς και οι αυτήκοοι2 και αυτόπτες3 microάρτυρεςτου Χριστού αισθάνονταν ότι ο ∆άσκαλός τους ήταν ανάmicroεσά τουςΕπαναλάmicroβαναν τα λόγια του και θυmicroούνταν τα θαύmicroατα και τα Πάθητου Όλα αυτά αποτελούν την προφορική παράδοση

Λίγο microετά άρχισαν να εmicroφανίζονται microικρές γραπτές συλλογέςπου αναφέρονταν σε γεγονότα της ζωής του Χριστού και κυκλοφο-ρούσαν microεταξύ των πρώτων χριστιανών Αν και δε microας έχει διασωθείκαmicroία από τις συλλογές αυτές είναι βέβαιο ότι χρησιmicroοποιήθηκαν απότους ευαγγελιστές και τον απόστολο Παύλο Οι λόγοι δηmicroιουργίας τωνσυλλογών αυτών ήταν

1Καινή ∆ιαθήκη Είναι η καινούρια συmicroφωνία του Θεού microε τους ανθρώπους που έγινε microέσω τουΙησού Χριστού

2Αυτήκοοι Αυτοί που άκουσαν microε τα αυτιά τους3Αυτόπτες Αυτοί που είδαν microε τα microάτια τους

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

final1 8-06-06 1108 Page 22

23

Για να διευκολυνθεί το έργο της διδαχής (διδασκαλίας) και της ιε-ραποστολής δηλαδή της microετάδοσης του Ευαγγελίου σε άλλουςλαούς

Για να προστατευτεί η αλήθεια για το Χριστό από εκείνους που ηθε-ληmicroένα την παραποιούσαν δηλαδή από τους αιρετικούς

4 ∆Ocirc UacuteOgraveUgraveOcirc Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcirc paraOcircEgraveOcirc˜ fiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave OcircDagger UgraveOcirc currenAacuteUacutemiddotbdquoAcirc paraOcircEgravemiddot Euml middotIacutersaquomiddotUgraveOcirc˘

Το πρώτο ευαγγέλιο γράφτηκε από το Μάρκο microαθητή του αποστό-λου Πέτρου Εκείνος έχοντας υπόψη του πολλές γραπτές συλλογέςέβαλε σε microια σειρά το υλικό τους και φρόντισε να παρουσιάσει ταιστορικά στοιχεία από τη ζωή του Χριστού έτσι ώστε να microην αmicroφισβη-τείται η ιστορικότητα του προσώπου του

Θα αναρωτιόταν κανείς γιατί πρωταρχικό microέληmicroα4 του Μάρκουήταν να αποδείξει ότι ο Χριστός ήταν ένα πραγmicroατικό ιστορικό πρό-σωπο Η απάντηση είναι ότι εκείνη την εποχή είχαν εmicroφανιστεί αιρετι-κοί που αmicroφισβητούσαν την πραγmicroατική ιστορία του Ιησού και microιλού-σαν για κάποιον laquoουράνιοraquo Χριστό ξεκοmicromicroένο από την επίγεια ζωή Το ευαγγέλιο αυτό είναι microικρό σε έκταση και γράφτηκε στη Ρώmicroη microετάτο microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλου και πριν από το 70microΧ ndash πιθανόν να γράφτηκε το 65 microΧ

5 parafiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave Ograve˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot iquestIumlIumlmiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot

Μεταξύ του 70-80 microΧ ο microαθητής του Χριστού και τελώνης Ματθαίοςγράφει το δικό του ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους Ισραηλίτεςχριστιανούς για να τους αποδείξει ότι ο αναmicroενόmicroενος από την Πα-λαιά ∆ιαθήκη Μεσσίας είναι ο Χριστός

Λίγο microετά γύρω στα 80-90 microΧ ο Λουκάς microαθητής του αποστό-λου Παύλου γράφει ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους χριστια-νούς πρώην ειδωλολάτρες Μέσα από ιστορικά γεγονότα δείχνει ότι οΧριστός είναι φίλος των ανθρώπων και ιδιαίτερα των φτωχών

Τελευταίος γράφει ευαγγέλιο ο αγαπηmicroένος microαθητής του Χριστούο Ιωάννης γύρω στα 90-100 microΧ Έχοντας υπόψη του τα τρία προη-γούmicroενα ευαγγέλια αναφέρει άγνωστες λεπτοmicroέρειες κάποιων περι-στατικών από τη ζωή του Χριστού και εξηγεί το βαθύτερο νόηmicroα τωνγεγονότων Στο ευαγγέλιο αυτό τονίζεται η αξία της αγάπης την οποίαοι χριστιανοί πρέπει να εκδηλώνουν έmicroπρακτα

4Μέληmicroα Η φροντίδα η έγνοια

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

final1 8-06-06 1108 Page 23

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

24

Τι είναι τελικά τα τέσσερα ευαγγέλια Τα ευαγγέλια δεν είναι βιο-γραφίες ούτε ρεπορτάζ για τη ζωή και το έργο του Χριστού Σε αυτάυπάρχουν Ιστορικά στοιχεία για τη ζωή του Χριστού Στοιχεία για τη ζωή των microαθητών και θεολογικές αναλύσεις της

διδασκαλίας του ∆ασκάλου τους ∆ιηγήσεις για τα Πάθη του Χριστού και για τις εmicroφανίσεις του microετά

την Ανάστασή του

6 paraOcircEgravemiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot OcircOacuteOcircIgraveiquest˙Ocirc˘IgraveAcirc Ucirc˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo

Συνοπτικά ονοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου καιτου Λουκά γιατί έχουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Οι ευαγγελι-στές Ματθαίος και Λουκάς στηρίχτηκαν στο ευαγγέλιο του Μάρκουπροσθέτοντας ότι επιπλέον γνώριζαν ∆ηλαδή το ευαγγέλιο του Μάρ-κου ήταν η κυριότερη πηγή γιrsquo αυτούςΟι ερευνητές τοποθετώντας τα τρία ευαγγέλια παράλληλα διαπίστω-σαν ότι το περιεχόmicroενό τους σε πολλά σηmicroεία είναι το ίδιο Γιrsquo αυτό ταονόmicroασαν συνοπτικά γιατί ρίχνοντας microια ταυτόχρονη microατιά (συν +όψη) έχουmicroε microια συνολική εικόνα του περιεχοmicroένου τους

7 paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜ UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml

Η χριστιανική τέχνη παριστάνει συmicroβολικά τους τέσσερις ευαγγελιστές Ο Ματθαίος σαν άγγελος ή άνθρωπος γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του

microε το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα της Γέννησης του Χριστού που αναγγέλλειο άγγελος στην Παναγία

Ο Μάρκος σαν λιοντάρι γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε το δυνα-microικό Ιωάννη τον Πρόδροmicroο στην έρηmicroο

Ο Λουκάς σαν microοσχάρι γιατί ξεκινάει τη διήγησή του microε τη θυσία τουmicroοσχαριού στο Ναό από τον πατέρα του Προδρόmicroου το Zαχαρία

Ο Ιωάννης σαν αετός γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε λόγια υψηλούπνευmicroατικού περιεχοmicroένου που microοιάζουν microε το πέταγmicroα του αετού

8 paraOcircEgraveOcirc UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveOcirc˘ sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ UgraveˆOacute paraUacuteiquestIacuteAcircˆOacute UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά Μας περιγρά-φει τη ζωή της πρώτης Εκκλησίας καθώς και τη διάδοση του Ευαγγε-λίου στον κόσmicroο (ιεραποστολή) Πιο συγκεκριmicroένα αναφέρει Την οmicroιλία του αποστόλου Πέτρου στο συγκεντρωmicroένο πλήθος την

ηmicroέρα της Πεντηκοστής

final1 8-06-06 1108 Page 24

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

25

Βρείτε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ 6 ολόκληρο το laquoΠάτερηmicroώνraquo και σηmicroειώστε ακριβώς την παραποmicroπή

Η Κυριακή Προσευχή βρίσκεται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κε-φάλαιο 6 στίχοι 9-13

Βρείτε και φέρτε πληροφορίες για τα ιερά βιβλία των παρακάτωmicroεγάλων θρησκειών ισλαmicroισmicroός βουδισmicroός ινδουισmicroός κοmicroφου-κιανισmicroός και ταοϊσmicroόςΣτον ισλαmicroισmicroό το Κοράνι είναι το ιερό βιβλίο που περιέχει το λόγοτου Θεού Η λέξη Κοράνιο προέρχεται σύmicroφωνα microε τους microουσουλ-microάνους θεολόγους από το laquoQursquo ranraquo (κραν) που σηmicroαίνει διαβάζωΤο Κοράνιο αποτελεί για τους microουσουλmicroάνους τη φανέρωση τηςαιώνιας αλήθειας και της θέλησης του Θεού Προϋπήρχε αιώνιαmicroαζί microε το Θεό Το ιερό βιβλίο που κυκλοφορεί στα χέρια τωνανθρώπων θεωρείται αντίγραφο του ουράνιου πρωτοτύπουΠεριλαmicroβάνει 114 κεφάλαια που ονοmicroάζονται σούρες και εκτεί-νονται σε 6200 στίχους

Σύmicroφωνα microε την ισλαmicroική παράδοση δόθηκε στο Μωάmicroεθ απότον άγγελο Γαβριήλ προκειmicroένου να βοηθήσει στη σωτηρία της αν-θρωπότητας

Στον ινδουισmicroό δεν έχουmicroε ένα ιερό βιβλίο όπως στο Ισλάmicro(Κοράνιο) και στο χριστιανισmicroό (Αγία Γραφή) Τα ιερά βιβλία τουινδουισmicroού είναι πολλά αλλά τα σπουδαιότερα είναι οι Βέδες και οιΟυπανισάδες

Βέδες Αποτελούν τη σηmicroαντικότερη συλλογή κειmicroένων για τουςινδουιστές Η λέξη veda σηmicroαίνει γνώση επιστήmicroη και συγγενεύειετυmicroολογικά microε το λατινικό ρήmicroα video (βλέπω) Οι Βέδες είναιγραmicromicroένες στα σανσκριτικά (αρχαία ινδική γλώσσα) σε έmicromicroετρολόγο και περιλαmicroβάνουν ύmicroνους και λατρευτικές διατάξεις

1

2

Τη δράση και το microαρτυρικό θάνατο του διακόνου Στεφάνου πουονοmicroάστηκε πρωτοmicroάρτυρας

Τη microεταστροφή του Παύλου δηλαδή τη στροφή του στο χριστιανι-σmicroό και τις περιοδείες του στον κόσmicroο

Την Αποστολική Σύνοδο στην Ιερουσαλήmicro το 49 microΧ

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 25

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

26

Ουπανισάδες Γράφτηκαν microεταξύ 800-500 πΧ Περιλαmicroβάνουνοmicroιλίες σύντοmicroους ύmicroνους γνωmicroικά ασκητών Κατά λέξη upanisadσηmicroαίνει laquoκάθοmicroαι κοντά σε κάποιονraquo σηmicroαίνει δηλαδή αυτό πουmicroαθαίνει κανείς καθισmicroένος στα πόδια ενός δασκάλου Τα κείmicroενααυτά έχουν microεγάλη αξία και αποτέλεσαν πηγή έmicroπνευσης για τουςΙνδούς

Στο βουδισmicroό το ιερό βιβλίο είναι ο κανόνας Πάλι που πήρε τηνονοmicroασία του από τη γλώσσα laquoπάλιraquo στην οποία έχει γραφεί Οκανόνας αυτός χωρίζεται σε τρία microέρη που ονοmicroάζονται Τιπιτάκαδηλαδή laquoΤρεις Κάλαθοιraquo (το καλάθι έχει την έννοια της microεταφοράςαπό χέρι σε χέρι από γενιά σε γενιά) Τα microέρη αυτά είναι α) Βινά-για Πιτάκα δηλαδή Κάλαθος της Πειθαρχίας β) Σούτα Πιτάκαδηλαδή Κάλαθος των Οmicroιλιών και γ) Αmicroπιντάmicroα Πιτάκα που περιέ-χει αναλύσεις ψυχολογικών και φιλοσοφικών όρων

Στον κοmicroφουκιανισmicroό το ιερό βιβλίο είναι τα Ανάλεκτα microια συλ-λογή λόγων του Κοmicroφούκιου Επίσης κάποια κείmicroενα που αποτε-λούν το λεγόmicroενο laquoκοmicroφουκιανό κανόναraquo και τα οποία αναφέρο-νται στη σοφία της κλασικής εποχής του κινεζικού πολιτισmicroούΣτον ταοϊσmicroό υπάρχει microια συλλογή κειmicroένων του 4ου πΧ αιώνα τοΤάο Τε Τσινγκ (το βιβλίο για το ταό και τη δύναmicroή του) που αποδί-δεται στο Λάο Τσε πρόσωπο αmicroφίβολης ιστορικής ύπαρξης

Βρείτε από την Kαινή ∆ιαθήκη τα παρακάτω χωρία των 4 ευαγγε-λίων Μτ 21 9 Μκ 11 9-10 Λκ 19 37-38 Ιω 12 12-13 Γράψτε τασε παράλληλες στήλες και εντοπίστε οmicroοιότητες και διαφορές πουέχουν microεταξύ τους Μτ 21 9 laquoΤα δε πλήθη του λαού όσα βάδιζαν microπροστά και όσα ακολουθού-σαν microε δυνατές φωνές έλεγαν ∆όξα στον απόγονο του ∆αβίδ πουπεριmicroέναmicroε ∆οξασmicroένος να είναι αυτός που έρχεται σταλmicroένοςαπό τον Κύριο ∆όξα σοι ας φωνάζουν δυνατά και οι άγγελοι στουςουρανούςraquo

Μκ11 9-10laquoΚαι εκείνοι που πήγαιναν εmicroπρός και εκείνοι που ακολουθούσαν

φώναζαν δυνατά και έλεγαν ∆όξα και ύmicroνος ανήκει στον απόγονοτου ∆αβίδ ευλογηmicroένος από το Θεό είναι αυτός που έρχεται σταλ-microένος από τον Κύριο Ευλογηmicroένη και δοξασmicroένη να είναι η βασι-λεία του προπάτορα microας ∆αβίδ που έρχεται και πρόκειται microετά απόλίγο να αναστηλωθεί microε εντολή και προς δόξα του Κυρίου που microας

3

final1 8-06-06 1108 Page 26

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

23

Για να διευκολυνθεί το έργο της διδαχής (διδασκαλίας) και της ιε-ραποστολής δηλαδή της microετάδοσης του Ευαγγελίου σε άλλουςλαούς

Για να προστατευτεί η αλήθεια για το Χριστό από εκείνους που ηθε-ληmicroένα την παραποιούσαν δηλαδή από τους αιρετικούς

4 ∆Ocirc UacuteOgraveUgraveOcirc Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgraveOcirc paraOcircEgraveOcirc˜ fiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave OcircDagger UgraveOcirc currenAacuteUacutemiddotbdquoAcirc paraOcircEgravemiddot Euml middotIacutersaquomiddotUgraveOcirc˘

Το πρώτο ευαγγέλιο γράφτηκε από το Μάρκο microαθητή του αποστό-λου Πέτρου Εκείνος έχοντας υπόψη του πολλές γραπτές συλλογέςέβαλε σε microια σειρά το υλικό τους και φρόντισε να παρουσιάσει ταιστορικά στοιχεία από τη ζωή του Χριστού έτσι ώστε να microην αmicroφισβη-τείται η ιστορικότητα του προσώπου του

Θα αναρωτιόταν κανείς γιατί πρωταρχικό microέληmicroα4 του Μάρκουήταν να αποδείξει ότι ο Χριστός ήταν ένα πραγmicroατικό ιστορικό πρό-σωπο Η απάντηση είναι ότι εκείνη την εποχή είχαν εmicroφανιστεί αιρετι-κοί που αmicroφισβητούσαν την πραγmicroατική ιστορία του Ιησού και microιλού-σαν για κάποιον laquoουράνιοraquo Χριστό ξεκοmicromicroένο από την επίγεια ζωή Το ευαγγέλιο αυτό είναι microικρό σε έκταση και γράφτηκε στη Ρώmicroη microετάτο microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλου και πριν από το 70microΧ ndash πιθανόν να γράφτηκε το 65 microΧ

5 parafiUgraveAcirc IcircmiddotEgrave Ograve˜ AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot iquestIumlIumlmiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot

Μεταξύ του 70-80 microΧ ο microαθητής του Χριστού και τελώνης Ματθαίοςγράφει το δικό του ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους Ισραηλίτεςχριστιανούς για να τους αποδείξει ότι ο αναmicroενόmicroενος από την Πα-λαιά ∆ιαθήκη Μεσσίας είναι ο Χριστός

Λίγο microετά γύρω στα 80-90 microΧ ο Λουκάς microαθητής του αποστό-λου Παύλου γράφει ευαγγέλιο το οποίο απευθύνει στους χριστια-νούς πρώην ειδωλολάτρες Μέσα από ιστορικά γεγονότα δείχνει ότι οΧριστός είναι φίλος των ανθρώπων και ιδιαίτερα των φτωχών

Τελευταίος γράφει ευαγγέλιο ο αγαπηmicroένος microαθητής του Χριστούο Ιωάννης γύρω στα 90-100 microΧ Έχοντας υπόψη του τα τρία προη-γούmicroενα ευαγγέλια αναφέρει άγνωστες λεπτοmicroέρειες κάποιων περι-στατικών από τη ζωή του Χριστού και εξηγεί το βαθύτερο νόηmicroα τωνγεγονότων Στο ευαγγέλιο αυτό τονίζεται η αξία της αγάπης την οποίαοι χριστιανοί πρέπει να εκδηλώνουν έmicroπρακτα

4Μέληmicroα Η φροντίδα η έγνοια

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

final1 8-06-06 1108 Page 23

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

24

Τι είναι τελικά τα τέσσερα ευαγγέλια Τα ευαγγέλια δεν είναι βιο-γραφίες ούτε ρεπορτάζ για τη ζωή και το έργο του Χριστού Σε αυτάυπάρχουν Ιστορικά στοιχεία για τη ζωή του Χριστού Στοιχεία για τη ζωή των microαθητών και θεολογικές αναλύσεις της

διδασκαλίας του ∆ασκάλου τους ∆ιηγήσεις για τα Πάθη του Χριστού και για τις εmicroφανίσεις του microετά

την Ανάστασή του

6 paraOcircEgravemiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot OcircOacuteOcircIgraveiquest˙Ocirc˘IgraveAcirc Ucirc˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo

Συνοπτικά ονοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου καιτου Λουκά γιατί έχουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Οι ευαγγελι-στές Ματθαίος και Λουκάς στηρίχτηκαν στο ευαγγέλιο του Μάρκουπροσθέτοντας ότι επιπλέον γνώριζαν ∆ηλαδή το ευαγγέλιο του Μάρ-κου ήταν η κυριότερη πηγή γιrsquo αυτούςΟι ερευνητές τοποθετώντας τα τρία ευαγγέλια παράλληλα διαπίστω-σαν ότι το περιεχόmicroενό τους σε πολλά σηmicroεία είναι το ίδιο Γιrsquo αυτό ταονόmicroασαν συνοπτικά γιατί ρίχνοντας microια ταυτόχρονη microατιά (συν +όψη) έχουmicroε microια συνολική εικόνα του περιεχοmicroένου τους

7 paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜ UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml

Η χριστιανική τέχνη παριστάνει συmicroβολικά τους τέσσερις ευαγγελιστές Ο Ματθαίος σαν άγγελος ή άνθρωπος γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του

microε το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα της Γέννησης του Χριστού που αναγγέλλειο άγγελος στην Παναγία

Ο Μάρκος σαν λιοντάρι γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε το δυνα-microικό Ιωάννη τον Πρόδροmicroο στην έρηmicroο

Ο Λουκάς σαν microοσχάρι γιατί ξεκινάει τη διήγησή του microε τη θυσία τουmicroοσχαριού στο Ναό από τον πατέρα του Προδρόmicroου το Zαχαρία

Ο Ιωάννης σαν αετός γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε λόγια υψηλούπνευmicroατικού περιεχοmicroένου που microοιάζουν microε το πέταγmicroα του αετού

8 paraOcircEgraveOcirc UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveOcirc˘ sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ UgraveˆOacute paraUacuteiquestIacuteAcircˆOacute UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά Μας περιγρά-φει τη ζωή της πρώτης Εκκλησίας καθώς και τη διάδοση του Ευαγγε-λίου στον κόσmicroο (ιεραποστολή) Πιο συγκεκριmicroένα αναφέρει Την οmicroιλία του αποστόλου Πέτρου στο συγκεντρωmicroένο πλήθος την

ηmicroέρα της Πεντηκοστής

final1 8-06-06 1108 Page 24

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

25

Βρείτε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ 6 ολόκληρο το laquoΠάτερηmicroώνraquo και σηmicroειώστε ακριβώς την παραποmicroπή

Η Κυριακή Προσευχή βρίσκεται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κε-φάλαιο 6 στίχοι 9-13

Βρείτε και φέρτε πληροφορίες για τα ιερά βιβλία των παρακάτωmicroεγάλων θρησκειών ισλαmicroισmicroός βουδισmicroός ινδουισmicroός κοmicroφου-κιανισmicroός και ταοϊσmicroόςΣτον ισλαmicroισmicroό το Κοράνι είναι το ιερό βιβλίο που περιέχει το λόγοτου Θεού Η λέξη Κοράνιο προέρχεται σύmicroφωνα microε τους microουσουλ-microάνους θεολόγους από το laquoQursquo ranraquo (κραν) που σηmicroαίνει διαβάζωΤο Κοράνιο αποτελεί για τους microουσουλmicroάνους τη φανέρωση τηςαιώνιας αλήθειας και της θέλησης του Θεού Προϋπήρχε αιώνιαmicroαζί microε το Θεό Το ιερό βιβλίο που κυκλοφορεί στα χέρια τωνανθρώπων θεωρείται αντίγραφο του ουράνιου πρωτοτύπουΠεριλαmicroβάνει 114 κεφάλαια που ονοmicroάζονται σούρες και εκτεί-νονται σε 6200 στίχους

Σύmicroφωνα microε την ισλαmicroική παράδοση δόθηκε στο Μωάmicroεθ απότον άγγελο Γαβριήλ προκειmicroένου να βοηθήσει στη σωτηρία της αν-θρωπότητας

Στον ινδουισmicroό δεν έχουmicroε ένα ιερό βιβλίο όπως στο Ισλάmicro(Κοράνιο) και στο χριστιανισmicroό (Αγία Γραφή) Τα ιερά βιβλία τουινδουισmicroού είναι πολλά αλλά τα σπουδαιότερα είναι οι Βέδες και οιΟυπανισάδες

Βέδες Αποτελούν τη σηmicroαντικότερη συλλογή κειmicroένων για τουςινδουιστές Η λέξη veda σηmicroαίνει γνώση επιστήmicroη και συγγενεύειετυmicroολογικά microε το λατινικό ρήmicroα video (βλέπω) Οι Βέδες είναιγραmicromicroένες στα σανσκριτικά (αρχαία ινδική γλώσσα) σε έmicromicroετρολόγο και περιλαmicroβάνουν ύmicroνους και λατρευτικές διατάξεις

1

2

Τη δράση και το microαρτυρικό θάνατο του διακόνου Στεφάνου πουονοmicroάστηκε πρωτοmicroάρτυρας

Τη microεταστροφή του Παύλου δηλαδή τη στροφή του στο χριστιανι-σmicroό και τις περιοδείες του στον κόσmicroο

Την Αποστολική Σύνοδο στην Ιερουσαλήmicro το 49 microΧ

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 25

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

26

Ουπανισάδες Γράφτηκαν microεταξύ 800-500 πΧ Περιλαmicroβάνουνοmicroιλίες σύντοmicroους ύmicroνους γνωmicroικά ασκητών Κατά λέξη upanisadσηmicroαίνει laquoκάθοmicroαι κοντά σε κάποιονraquo σηmicroαίνει δηλαδή αυτό πουmicroαθαίνει κανείς καθισmicroένος στα πόδια ενός δασκάλου Τα κείmicroενααυτά έχουν microεγάλη αξία και αποτέλεσαν πηγή έmicroπνευσης για τουςΙνδούς

Στο βουδισmicroό το ιερό βιβλίο είναι ο κανόνας Πάλι που πήρε τηνονοmicroασία του από τη γλώσσα laquoπάλιraquo στην οποία έχει γραφεί Οκανόνας αυτός χωρίζεται σε τρία microέρη που ονοmicroάζονται Τιπιτάκαδηλαδή laquoΤρεις Κάλαθοιraquo (το καλάθι έχει την έννοια της microεταφοράςαπό χέρι σε χέρι από γενιά σε γενιά) Τα microέρη αυτά είναι α) Βινά-για Πιτάκα δηλαδή Κάλαθος της Πειθαρχίας β) Σούτα Πιτάκαδηλαδή Κάλαθος των Οmicroιλιών και γ) Αmicroπιντάmicroα Πιτάκα που περιέ-χει αναλύσεις ψυχολογικών και φιλοσοφικών όρων

Στον κοmicroφουκιανισmicroό το ιερό βιβλίο είναι τα Ανάλεκτα microια συλ-λογή λόγων του Κοmicroφούκιου Επίσης κάποια κείmicroενα που αποτε-λούν το λεγόmicroενο laquoκοmicroφουκιανό κανόναraquo και τα οποία αναφέρο-νται στη σοφία της κλασικής εποχής του κινεζικού πολιτισmicroούΣτον ταοϊσmicroό υπάρχει microια συλλογή κειmicroένων του 4ου πΧ αιώνα τοΤάο Τε Τσινγκ (το βιβλίο για το ταό και τη δύναmicroή του) που αποδί-δεται στο Λάο Τσε πρόσωπο αmicroφίβολης ιστορικής ύπαρξης

Βρείτε από την Kαινή ∆ιαθήκη τα παρακάτω χωρία των 4 ευαγγε-λίων Μτ 21 9 Μκ 11 9-10 Λκ 19 37-38 Ιω 12 12-13 Γράψτε τασε παράλληλες στήλες και εντοπίστε οmicroοιότητες και διαφορές πουέχουν microεταξύ τους Μτ 21 9 laquoΤα δε πλήθη του λαού όσα βάδιζαν microπροστά και όσα ακολουθού-σαν microε δυνατές φωνές έλεγαν ∆όξα στον απόγονο του ∆αβίδ πουπεριmicroέναmicroε ∆οξασmicroένος να είναι αυτός που έρχεται σταλmicroένοςαπό τον Κύριο ∆όξα σοι ας φωνάζουν δυνατά και οι άγγελοι στουςουρανούςraquo

Μκ11 9-10laquoΚαι εκείνοι που πήγαιναν εmicroπρός και εκείνοι που ακολουθούσαν

φώναζαν δυνατά και έλεγαν ∆όξα και ύmicroνος ανήκει στον απόγονοτου ∆αβίδ ευλογηmicroένος από το Θεό είναι αυτός που έρχεται σταλ-microένος από τον Κύριο Ευλογηmicroένη και δοξασmicroένη να είναι η βασι-λεία του προπάτορα microας ∆αβίδ που έρχεται και πρόκειται microετά απόλίγο να αναστηλωθεί microε εντολή και προς δόξα του Κυρίου που microας

3

final1 8-06-06 1108 Page 26

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

24

Τι είναι τελικά τα τέσσερα ευαγγέλια Τα ευαγγέλια δεν είναι βιο-γραφίες ούτε ρεπορτάζ για τη ζωή και το έργο του Χριστού Σε αυτάυπάρχουν Ιστορικά στοιχεία για τη ζωή του Χριστού Στοιχεία για τη ζωή των microαθητών και θεολογικές αναλύσεις της

διδασκαλίας του ∆ασκάλου τους ∆ιηγήσεις για τα Πάθη του Χριστού και για τις εmicroφανίσεις του microετά

την Ανάστασή του

6 paraOcircEgravemiddot Acirc˘middotAacuteAacutecurrenIumlEgravemiddot OcircOacuteOcircIgraveiquest˙Ocirc˘IgraveAcirc Ucirc˘OacuteOcircUgraveEgraveIcirciquest IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo

Συνοπτικά ονοmicroάζονται τα ευαγγέλια του Μάρκου του Ματθαίου καιτου Λουκά γιατί έχουν πολλές οmicroοιότητες microεταξύ τους Οι ευαγγελι-στές Ματθαίος και Λουκάς στηρίχτηκαν στο ευαγγέλιο του Μάρκουπροσθέτοντας ότι επιπλέον γνώριζαν ∆ηλαδή το ευαγγέλιο του Μάρ-κου ήταν η κυριότερη πηγή γιrsquo αυτούςΟι ερευνητές τοποθετώντας τα τρία ευαγγέλια παράλληλα διαπίστω-σαν ότι το περιεχόmicroενό τους σε πολλά σηmicroεία είναι το ίδιο Γιrsquo αυτό ταονόmicroασαν συνοπτικά γιατί ρίχνοντας microια ταυτόχρονη microατιά (συν +όψη) έχουmicroε microια συνολική εικόνα του περιεχοmicroένου τους

7 paraOgrave˜ Ucirc˘IgravesbquoOcircIumlrsaquo˙OcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UgravecurrenUcircUcircAcircUacuteEgrave˜ Acirc˘middotAacuteAacuteAcircIumlEgraveUcircUgravecurren˜ UcircUgraveEumlOacute UgravecurrenmacrOacuteEuml

Η χριστιανική τέχνη παριστάνει συmicroβολικά τους τέσσερις ευαγγελιστές Ο Ματθαίος σαν άγγελος ή άνθρωπος γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του

microε το χαρmicroόσυνο microήνυmicroα της Γέννησης του Χριστού που αναγγέλλειο άγγελος στην Παναγία

Ο Μάρκος σαν λιοντάρι γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε το δυνα-microικό Ιωάννη τον Πρόδροmicroο στην έρηmicroο

Ο Λουκάς σαν microοσχάρι γιατί ξεκινάει τη διήγησή του microε τη θυσία τουmicroοσχαριού στο Ναό από τον πατέρα του Προδρόmicroου το Zαχαρία

Ο Ιωάννης σαν αετός γιατί αρχίζει το ευαγγέλιό του microε λόγια υψηλούπνευmicroατικού περιεχοmicroένου που microοιάζουν microε το πέταγmicroα του αετού

8 paraOcircEgraveOcirc UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveOcirc˘ sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ UgraveˆOacute paraUacuteiquestIacuteAcircˆOacute UgraveˆOacute infinOcircUcircUgravefiIumlˆOacute

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε από τον ευαγγελιστή Λουκά Μας περιγρά-φει τη ζωή της πρώτης Εκκλησίας καθώς και τη διάδοση του Ευαγγε-λίου στον κόσmicroο (ιεραποστολή) Πιο συγκεκριmicroένα αναφέρει Την οmicroιλία του αποστόλου Πέτρου στο συγκεντρωmicroένο πλήθος την

ηmicroέρα της Πεντηκοστής

final1 8-06-06 1108 Page 24

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

25

Βρείτε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ 6 ολόκληρο το laquoΠάτερηmicroώνraquo και σηmicroειώστε ακριβώς την παραποmicroπή

Η Κυριακή Προσευχή βρίσκεται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κε-φάλαιο 6 στίχοι 9-13

Βρείτε και φέρτε πληροφορίες για τα ιερά βιβλία των παρακάτωmicroεγάλων θρησκειών ισλαmicroισmicroός βουδισmicroός ινδουισmicroός κοmicroφου-κιανισmicroός και ταοϊσmicroόςΣτον ισλαmicroισmicroό το Κοράνι είναι το ιερό βιβλίο που περιέχει το λόγοτου Θεού Η λέξη Κοράνιο προέρχεται σύmicroφωνα microε τους microουσουλ-microάνους θεολόγους από το laquoQursquo ranraquo (κραν) που σηmicroαίνει διαβάζωΤο Κοράνιο αποτελεί για τους microουσουλmicroάνους τη φανέρωση τηςαιώνιας αλήθειας και της θέλησης του Θεού Προϋπήρχε αιώνιαmicroαζί microε το Θεό Το ιερό βιβλίο που κυκλοφορεί στα χέρια τωνανθρώπων θεωρείται αντίγραφο του ουράνιου πρωτοτύπουΠεριλαmicroβάνει 114 κεφάλαια που ονοmicroάζονται σούρες και εκτεί-νονται σε 6200 στίχους

Σύmicroφωνα microε την ισλαmicroική παράδοση δόθηκε στο Μωάmicroεθ απότον άγγελο Γαβριήλ προκειmicroένου να βοηθήσει στη σωτηρία της αν-θρωπότητας

Στον ινδουισmicroό δεν έχουmicroε ένα ιερό βιβλίο όπως στο Ισλάmicro(Κοράνιο) και στο χριστιανισmicroό (Αγία Γραφή) Τα ιερά βιβλία τουινδουισmicroού είναι πολλά αλλά τα σπουδαιότερα είναι οι Βέδες και οιΟυπανισάδες

Βέδες Αποτελούν τη σηmicroαντικότερη συλλογή κειmicroένων για τουςινδουιστές Η λέξη veda σηmicroαίνει γνώση επιστήmicroη και συγγενεύειετυmicroολογικά microε το λατινικό ρήmicroα video (βλέπω) Οι Βέδες είναιγραmicromicroένες στα σανσκριτικά (αρχαία ινδική γλώσσα) σε έmicromicroετρολόγο και περιλαmicroβάνουν ύmicroνους και λατρευτικές διατάξεις

1

2

Τη δράση και το microαρτυρικό θάνατο του διακόνου Στεφάνου πουονοmicroάστηκε πρωτοmicroάρτυρας

Τη microεταστροφή του Παύλου δηλαδή τη στροφή του στο χριστιανι-σmicroό και τις περιοδείες του στον κόσmicroο

Την Αποστολική Σύνοδο στην Ιερουσαλήmicro το 49 microΧ

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 25

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

26

Ουπανισάδες Γράφτηκαν microεταξύ 800-500 πΧ Περιλαmicroβάνουνοmicroιλίες σύντοmicroους ύmicroνους γνωmicroικά ασκητών Κατά λέξη upanisadσηmicroαίνει laquoκάθοmicroαι κοντά σε κάποιονraquo σηmicroαίνει δηλαδή αυτό πουmicroαθαίνει κανείς καθισmicroένος στα πόδια ενός δασκάλου Τα κείmicroενααυτά έχουν microεγάλη αξία και αποτέλεσαν πηγή έmicroπνευσης για τουςΙνδούς

Στο βουδισmicroό το ιερό βιβλίο είναι ο κανόνας Πάλι που πήρε τηνονοmicroασία του από τη γλώσσα laquoπάλιraquo στην οποία έχει γραφεί Οκανόνας αυτός χωρίζεται σε τρία microέρη που ονοmicroάζονται Τιπιτάκαδηλαδή laquoΤρεις Κάλαθοιraquo (το καλάθι έχει την έννοια της microεταφοράςαπό χέρι σε χέρι από γενιά σε γενιά) Τα microέρη αυτά είναι α) Βινά-για Πιτάκα δηλαδή Κάλαθος της Πειθαρχίας β) Σούτα Πιτάκαδηλαδή Κάλαθος των Οmicroιλιών και γ) Αmicroπιντάmicroα Πιτάκα που περιέ-χει αναλύσεις ψυχολογικών και φιλοσοφικών όρων

Στον κοmicroφουκιανισmicroό το ιερό βιβλίο είναι τα Ανάλεκτα microια συλ-λογή λόγων του Κοmicroφούκιου Επίσης κάποια κείmicroενα που αποτε-λούν το λεγόmicroενο laquoκοmicroφουκιανό κανόναraquo και τα οποία αναφέρο-νται στη σοφία της κλασικής εποχής του κινεζικού πολιτισmicroούΣτον ταοϊσmicroό υπάρχει microια συλλογή κειmicroένων του 4ου πΧ αιώνα τοΤάο Τε Τσινγκ (το βιβλίο για το ταό και τη δύναmicroή του) που αποδί-δεται στο Λάο Τσε πρόσωπο αmicroφίβολης ιστορικής ύπαρξης

Βρείτε από την Kαινή ∆ιαθήκη τα παρακάτω χωρία των 4 ευαγγε-λίων Μτ 21 9 Μκ 11 9-10 Λκ 19 37-38 Ιω 12 12-13 Γράψτε τασε παράλληλες στήλες και εντοπίστε οmicroοιότητες και διαφορές πουέχουν microεταξύ τους Μτ 21 9 laquoΤα δε πλήθη του λαού όσα βάδιζαν microπροστά και όσα ακολουθού-σαν microε δυνατές φωνές έλεγαν ∆όξα στον απόγονο του ∆αβίδ πουπεριmicroέναmicroε ∆οξασmicroένος να είναι αυτός που έρχεται σταλmicroένοςαπό τον Κύριο ∆όξα σοι ας φωνάζουν δυνατά και οι άγγελοι στουςουρανούςraquo

Μκ11 9-10laquoΚαι εκείνοι που πήγαιναν εmicroπρός και εκείνοι που ακολουθούσαν

φώναζαν δυνατά και έλεγαν ∆όξα και ύmicroνος ανήκει στον απόγονοτου ∆αβίδ ευλογηmicroένος από το Θεό είναι αυτός που έρχεται σταλ-microένος από τον Κύριο Ευλογηmicroένη και δοξασmicroένη να είναι η βασι-λεία του προπάτορα microας ∆αβίδ που έρχεται και πρόκειται microετά απόλίγο να αναστηλωθεί microε εντολή και προς δόξα του Κυρίου που microας

3

final1 8-06-06 1108 Page 26

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

25

Βρείτε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ 6 ολόκληρο το laquoΠάτερηmicroώνraquo και σηmicroειώστε ακριβώς την παραποmicroπή

Η Κυριακή Προσευχή βρίσκεται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κε-φάλαιο 6 στίχοι 9-13

Βρείτε και φέρτε πληροφορίες για τα ιερά βιβλία των παρακάτωmicroεγάλων θρησκειών ισλαmicroισmicroός βουδισmicroός ινδουισmicroός κοmicroφου-κιανισmicroός και ταοϊσmicroόςΣτον ισλαmicroισmicroό το Κοράνι είναι το ιερό βιβλίο που περιέχει το λόγοτου Θεού Η λέξη Κοράνιο προέρχεται σύmicroφωνα microε τους microουσουλ-microάνους θεολόγους από το laquoQursquo ranraquo (κραν) που σηmicroαίνει διαβάζωΤο Κοράνιο αποτελεί για τους microουσουλmicroάνους τη φανέρωση τηςαιώνιας αλήθειας και της θέλησης του Θεού Προϋπήρχε αιώνιαmicroαζί microε το Θεό Το ιερό βιβλίο που κυκλοφορεί στα χέρια τωνανθρώπων θεωρείται αντίγραφο του ουράνιου πρωτοτύπουΠεριλαmicroβάνει 114 κεφάλαια που ονοmicroάζονται σούρες και εκτεί-νονται σε 6200 στίχους

Σύmicroφωνα microε την ισλαmicroική παράδοση δόθηκε στο Μωάmicroεθ απότον άγγελο Γαβριήλ προκειmicroένου να βοηθήσει στη σωτηρία της αν-θρωπότητας

Στον ινδουισmicroό δεν έχουmicroε ένα ιερό βιβλίο όπως στο Ισλάmicro(Κοράνιο) και στο χριστιανισmicroό (Αγία Γραφή) Τα ιερά βιβλία τουινδουισmicroού είναι πολλά αλλά τα σπουδαιότερα είναι οι Βέδες και οιΟυπανισάδες

Βέδες Αποτελούν τη σηmicroαντικότερη συλλογή κειmicroένων για τουςινδουιστές Η λέξη veda σηmicroαίνει γνώση επιστήmicroη και συγγενεύειετυmicroολογικά microε το λατινικό ρήmicroα video (βλέπω) Οι Βέδες είναιγραmicromicroένες στα σανσκριτικά (αρχαία ινδική γλώσσα) σε έmicromicroετρολόγο και περιλαmicroβάνουν ύmicroνους και λατρευτικές διατάξεις

1

2

Τη δράση και το microαρτυρικό θάνατο του διακόνου Στεφάνου πουονοmicroάστηκε πρωτοmicroάρτυρας

Τη microεταστροφή του Παύλου δηλαδή τη στροφή του στο χριστιανι-σmicroό και τις περιοδείες του στον κόσmicroο

Την Αποστολική Σύνοδο στην Ιερουσαλήmicro το 49 microΧ

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 25

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

26

Ουπανισάδες Γράφτηκαν microεταξύ 800-500 πΧ Περιλαmicroβάνουνοmicroιλίες σύντοmicroους ύmicroνους γνωmicroικά ασκητών Κατά λέξη upanisadσηmicroαίνει laquoκάθοmicroαι κοντά σε κάποιονraquo σηmicroαίνει δηλαδή αυτό πουmicroαθαίνει κανείς καθισmicroένος στα πόδια ενός δασκάλου Τα κείmicroενααυτά έχουν microεγάλη αξία και αποτέλεσαν πηγή έmicroπνευσης για τουςΙνδούς

Στο βουδισmicroό το ιερό βιβλίο είναι ο κανόνας Πάλι που πήρε τηνονοmicroασία του από τη γλώσσα laquoπάλιraquo στην οποία έχει γραφεί Οκανόνας αυτός χωρίζεται σε τρία microέρη που ονοmicroάζονται Τιπιτάκαδηλαδή laquoΤρεις Κάλαθοιraquo (το καλάθι έχει την έννοια της microεταφοράςαπό χέρι σε χέρι από γενιά σε γενιά) Τα microέρη αυτά είναι α) Βινά-για Πιτάκα δηλαδή Κάλαθος της Πειθαρχίας β) Σούτα Πιτάκαδηλαδή Κάλαθος των Οmicroιλιών και γ) Αmicroπιντάmicroα Πιτάκα που περιέ-χει αναλύσεις ψυχολογικών και φιλοσοφικών όρων

Στον κοmicroφουκιανισmicroό το ιερό βιβλίο είναι τα Ανάλεκτα microια συλ-λογή λόγων του Κοmicroφούκιου Επίσης κάποια κείmicroενα που αποτε-λούν το λεγόmicroενο laquoκοmicroφουκιανό κανόναraquo και τα οποία αναφέρο-νται στη σοφία της κλασικής εποχής του κινεζικού πολιτισmicroούΣτον ταοϊσmicroό υπάρχει microια συλλογή κειmicroένων του 4ου πΧ αιώνα τοΤάο Τε Τσινγκ (το βιβλίο για το ταό και τη δύναmicroή του) που αποδί-δεται στο Λάο Τσε πρόσωπο αmicroφίβολης ιστορικής ύπαρξης

Βρείτε από την Kαινή ∆ιαθήκη τα παρακάτω χωρία των 4 ευαγγε-λίων Μτ 21 9 Μκ 11 9-10 Λκ 19 37-38 Ιω 12 12-13 Γράψτε τασε παράλληλες στήλες και εντοπίστε οmicroοιότητες και διαφορές πουέχουν microεταξύ τους Μτ 21 9 laquoΤα δε πλήθη του λαού όσα βάδιζαν microπροστά και όσα ακολουθού-σαν microε δυνατές φωνές έλεγαν ∆όξα στον απόγονο του ∆αβίδ πουπεριmicroέναmicroε ∆οξασmicroένος να είναι αυτός που έρχεται σταλmicroένοςαπό τον Κύριο ∆όξα σοι ας φωνάζουν δυνατά και οι άγγελοι στουςουρανούςraquo

Μκ11 9-10laquoΚαι εκείνοι που πήγαιναν εmicroπρός και εκείνοι που ακολουθούσαν

φώναζαν δυνατά και έλεγαν ∆όξα και ύmicroνος ανήκει στον απόγονοτου ∆αβίδ ευλογηmicroένος από το Θεό είναι αυτός που έρχεται σταλ-microένος από τον Κύριο Ευλογηmicroένη και δοξασmicroένη να είναι η βασι-λεία του προπάτορα microας ∆αβίδ που έρχεται και πρόκειται microετά απόλίγο να αναστηλωθεί microε εντολή και προς δόξα του Κυρίου που microας

3

final1 8-06-06 1108 Page 26

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

26

Ουπανισάδες Γράφτηκαν microεταξύ 800-500 πΧ Περιλαmicroβάνουνοmicroιλίες σύντοmicroους ύmicroνους γνωmicroικά ασκητών Κατά λέξη upanisadσηmicroαίνει laquoκάθοmicroαι κοντά σε κάποιονraquo σηmicroαίνει δηλαδή αυτό πουmicroαθαίνει κανείς καθισmicroένος στα πόδια ενός δασκάλου Τα κείmicroενααυτά έχουν microεγάλη αξία και αποτέλεσαν πηγή έmicroπνευσης για τουςΙνδούς

Στο βουδισmicroό το ιερό βιβλίο είναι ο κανόνας Πάλι που πήρε τηνονοmicroασία του από τη γλώσσα laquoπάλιraquo στην οποία έχει γραφεί Οκανόνας αυτός χωρίζεται σε τρία microέρη που ονοmicroάζονται Τιπιτάκαδηλαδή laquoΤρεις Κάλαθοιraquo (το καλάθι έχει την έννοια της microεταφοράςαπό χέρι σε χέρι από γενιά σε γενιά) Τα microέρη αυτά είναι α) Βινά-για Πιτάκα δηλαδή Κάλαθος της Πειθαρχίας β) Σούτα Πιτάκαδηλαδή Κάλαθος των Οmicroιλιών και γ) Αmicroπιντάmicroα Πιτάκα που περιέ-χει αναλύσεις ψυχολογικών και φιλοσοφικών όρων

Στον κοmicroφουκιανισmicroό το ιερό βιβλίο είναι τα Ανάλεκτα microια συλ-λογή λόγων του Κοmicroφούκιου Επίσης κάποια κείmicroενα που αποτε-λούν το λεγόmicroενο laquoκοmicroφουκιανό κανόναraquo και τα οποία αναφέρο-νται στη σοφία της κλασικής εποχής του κινεζικού πολιτισmicroούΣτον ταοϊσmicroό υπάρχει microια συλλογή κειmicroένων του 4ου πΧ αιώνα τοΤάο Τε Τσινγκ (το βιβλίο για το ταό και τη δύναmicroή του) που αποδί-δεται στο Λάο Τσε πρόσωπο αmicroφίβολης ιστορικής ύπαρξης

Βρείτε από την Kαινή ∆ιαθήκη τα παρακάτω χωρία των 4 ευαγγε-λίων Μτ 21 9 Μκ 11 9-10 Λκ 19 37-38 Ιω 12 12-13 Γράψτε τασε παράλληλες στήλες και εντοπίστε οmicroοιότητες και διαφορές πουέχουν microεταξύ τους Μτ 21 9 laquoΤα δε πλήθη του λαού όσα βάδιζαν microπροστά και όσα ακολουθού-σαν microε δυνατές φωνές έλεγαν ∆όξα στον απόγονο του ∆αβίδ πουπεριmicroέναmicroε ∆οξασmicroένος να είναι αυτός που έρχεται σταλmicroένοςαπό τον Κύριο ∆όξα σοι ας φωνάζουν δυνατά και οι άγγελοι στουςουρανούςraquo

Μκ11 9-10laquoΚαι εκείνοι που πήγαιναν εmicroπρός και εκείνοι που ακολουθούσαν

φώναζαν δυνατά και έλεγαν ∆όξα και ύmicroνος ανήκει στον απόγονοτου ∆αβίδ ευλογηmicroένος από το Θεό είναι αυτός που έρχεται σταλ-microένος από τον Κύριο Ευλογηmicroένη και δοξασmicroένη να είναι η βασι-λεία του προπάτορα microας ∆αβίδ που έρχεται και πρόκειται microετά απόλίγο να αναστηλωθεί microε εντολή και προς δόξα του Κυρίου που microας

3

final1 8-06-06 1108 Page 26

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

Η Καινή ∆ιαθήκη Α΄ Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

27

τη στέλνει ∆όξα ας φωνάζουmicroε και οι άγγελοι στους ουρανούςraquo

Λκ 19 37-38 laquoΌταν πλησίαζαν στα Ιεροσόλυmicroα και έφτασαν κοντά στο όρος τωνΕλαιών άρχισε το πλήθος των microαθητών να δοξολογούν το Θεόδυνατά για όλα τα θαύmicroατα που είχαν δει να γίνονται από τον ΙησούΚαι έλεγαν ευλογηmicroένος είναι ο βασιλιάς που έρχεται εκ microέρουςτου Κυρίου σαν αντιπρόσωπος αυτού Με σένα το Μεσσία γίνεταιειρήνη στον ουρανό γιατί συmicroφιλιώνονται και ειρηνεύουν οι άνθρω-ποι microε τον ουράνιο πατέρα και τους αγγέλους του και για την εναν-θρώπισή σου αναπέmicroπεται δόξα στο Θεό από τους αγγέλους στονουρανόraquo

Ιω 12 12-13laquoΤην επόmicroενη microέρα πολύς κόσmicroος που είχε έρθει για τη γιορτή σταΙεροσόλυmicroα όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Χριστός πήραν τα βάγιααπό τους φοίνικες και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και φώναζανΕυλογηmicroένος να είναι ο απεσταλmicroένος του Κυρίου Αυτός είναι οένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ που περιmicroέναmicroεraquo

Τα τέσσερα αυτά χωρία της Καινής ∆ιαθήκης αναφέρονται στηνυποδοχή που επιφύλαξαν οι κάτοικοι των Ιεροσολύmicroων στο Χριστόλίγο πριν συλληφθεί από τις ισραηλιτικές Αρχές Στην Εκκλησία microαςτο γεγονός αυτό γιορτάζεται την Κυριακή των Βαΐων Οι συνοπτικοίευαγγελιστές ndashδηλαδή οι τρεις πρώτοιndash περιγράφουν το γεγονόςαυτό microε τον ίδιο σχεδόν τρόπο Αντίθετα ο Ιωάννης περιγράφει τοίδιο γεγονός αλλά δίνει λεπτοmicroέρειες όπως ότι ο κόσmicroος κρατούσεβάγια στα χέρια και ότι στον ύmicroνο που έλεγαν αποκαλούσαν το Χρι-στό βασιλιά του Ισραήλ

Μάρκος Ονοmicroαζόταν και Ιωάννης Ήταν ανιψιός της αδερφής τουαποστόλου Βαρνάβα Μαρίας η οποία φιλοξενούσε στο σπίτι της γιαmicroεγάλο διάστηmicroα τους αποστόλους Είναι πολύ πιθανόν ο τελευταίοςδείπνος του Ιησού microε τους microαθητές του ndashπου είναι γνωστός και ως Μυ-στικός ∆είπνοςndash να έγινε σε αυτό το σπίτι Καταγόταν από πλούσιαοικογένεια και ήταν microορφωmicroένος Ακολούθησε τους αποστόλουςΠαύλο και Βαρνάβα στην ArsquoΑποστολική περιοδεία και microετά εγκαταστά-θηκε στην Κύπρο microαζί microε το Βαρνάβα Αργότερα ακολούθησε τον

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 27

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

28

Παύλο αλλά φαίνεται να συνδέθηκε ιδιαίτερα microε τον απόστολο Πέτροαπό το στόmicroα του οποίου άκουσε όσα διηγείται στο ευαγγέλιο που φέρειτο όνοmicroά του Μετά το microαρτύριο των αποστόλων Πέτρου και Παύλουανέλαβε ιεραποστολική δραστηριότητα στην Αλεξάνδρεια της οποίαςκαι θεωρείται πρώτος επίσκοπος Είχε microαρτυρικό θάνατο στα χρόνιατου Pωmicroαίου αυτοκράτορα Τραϊανού

Μεσσίας Στα εβραϊκά σηmicroαίνει laquoχρισmicroένοςraquo ή Χριστός Στην Παλαιά∆ιαθήκη η λέξη Μεσσίας αναφέρεται στο θεόσταλτο βασιλιά που ανέ-microεναν οι Εβραίοι για να τους λυτρώσει από τους κατακτητές ndashστα χρό-νια του Ιησού ήταν οι Ρωmicroαίοιndash και να ικανοποιήσει τις υλικές τους ανά-γκες

Λουκάς Ο Λουκάς καταγόταν σύmicroφωνα microε την παράδοση από τηνΑντιόχεια Ασκούσε το επάγγελmicroα του γιατρού και έγινε συνοδός τουαποστόλου Παύλου

Πεντηκοστή Εορτή της Εκκλησίας πενήντα ηmicroέρες microετά την Ανά-σταση του Κυρίου σε ανάmicroνηση της καθόδου του Αγίου Πνεύmicroατοςστον κόσmicroο microε τη microορφή πύρινων γλωσσών που microοιράστηκαν στα κεφά-λια των microαθητών Θεωρείται η γενέθλιος ηmicroέρα της Εκκλησίας γιατί βα-φτίστηκαν 3000 άνθρωποι οι οποίοι microαζί microε τους αποστόλους δηmicroι-ούργησαν την πρώτη Eκκλησία στα Ιεροσόλυmicroα

Αποστολική Σύνοδος Η Σύνοδος αυτή έγινε στις αρχές του 49 microΧόταν συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυmicroα οι απόστολοι και οι πρεσβύτε-ροι ως εκπρόσωποι των πιστών Αφορmicroή της σύγκλησης της συνόδουήταν η απαίτηση κάποιων να τηρούνται ο Μωσαϊκός Νόmicroος και η περι-τοmicroή από τους χριστιανούς πρώην ειδωλολάτρες Η απόφαση της Συνό-δου ήταν ότι οι νέοι πιστοί υποχρεούνταν να απέχουν microόνο από ειδω-λολατρικές πράξεις και έθιmicroα

final1 8-06-06 1108 Page 28

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

29

prod intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml Brsquo radicEgrave partEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ IcircmiddotEgrave Euml infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml4

radicEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘Είναι περιστασιακά κείmicroενα microε τα οποία ο Παύλος προσπάθησε ναεπιλύσει προβλήmicroατα και απορίες των εκκλησιών που είχε ιδρύσει

radicEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜Γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους προς τις εκκλησίες πουείχαν ιδρύσει microε σκοπό να τις ενισχύσουν Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και όχι σε microία όπωςαυτές του Παύλου

prod infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml UgraveOcirc˘ IˆiquestOacuteOacuteEumlΓράφτηκε από τον Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών microε στόχο να εν-θαρρύνει τους χριστιανούς που υπέφεραν Τους αποκαλύπτει ότι ταβάσανα θα τερmicroατιστούν και ότι ο κόσmicroος θα γίνει καλύτερος

prod ıcurrenUcircEuml UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ UcircUgraveEuml IumlmiddotUgraveUacuteAcircrsaquomiddot UgraveEuml˜ EIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot˜Η Καινή ∆ιαθήκη διαβάζεται σε κάθε λατρευτική πράξη της ΕκκλησίαςΟι περικοπές που διαβάζονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονταιευαγγελικές ενώ οι περικοπές από τις επιστολές αποστολικές

prod AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Είναι η ελληνιστική γλώσσα Σήmicroερα η Καινή ∆ιαθήκη είναι microετα-φρασmicroένη σε 1600 γλώσσες

paraOcircDagger AacuteUacutemiddotEcircfiUgravemiddotOacute Euml KmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEumlΣε παπύρους που τους ένωναν microεταξύ τους και τους τύλιγαν σεκυλινδρικά ραβδιά (ειλητάρια)Σε περγαmicroηνές δηλαδή σε φύλλα επεξεργασmicroένων δερmicroάτων πουήταν πιο ανθεκτικά

∆middot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ KmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜Γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς είτε για να καλύψουν τακενά που υπήρχαν στη ζωή του Χριστού είτε για να διαδώσουν τηδιδασκαλία των αιρετικών Για να αποκτήσουν κύρος οι συγγραφείςτούς έδιναν το όνοmicroα γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας

Συγκρατώ τα κύρια σηmicroεία

final1 8-06-06 1108 Page 29

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

30

1 ∆Egrave lsaquoUgravemiddotOacute IcircmiddotEgrave AacuteEgravemiddotUgraversaquo AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute OcircEgrave AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜ UgraveOcirc˘ middotOcircUcircUgravefiIumlOcirc˘ paramiddotDaggerIumlOcirc˘

Ο απόστολος Παύλος ίδρυε εκκλησίες στις περιοχές που επισκεπτό-ταν Με τις εκκλησίες αυτές επικοινωνούσε είτε microε επιστολές είτε microεπρόσωπα Όταν παρουσιάζονταν προβλήmicroατα στους κόλπους των το-πικών εκκλησιών ή οι χριστιανοί είχαν απορίες σε θέmicroατα πίστηςζητούσαν τη συmicroβουλή του Αυτός τους απαντούσε microε επιστολές δί-νοντας λύση στα προβλήmicroατά τους Γιrsquo αυτό λέmicroε ότι οι επιστολές τουαποστόλου αυτού γράφτηκαν για συγκεκριmicroένες περιστάσεις ήτανδηλαδή περιστασιακά κείmicroενα

2 paraOcircEgraveAcirc˜ IcircmiddotEgrave UgraveEgrave lsaquoUgravemiddotOacute OcircEgrave IcircmiddotıOcircIumlEgraveIcirccurren˜ AcircEgraveUcircUgraveOcircIumlcurren˜

Οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από διάφορους αποστόλους που είχανιδρύσει τοπικές εκκλησίες Σκοπός των αποστόλων ήταν να ενισχύ-σουν την πίστη των χριστιανών και να τους προφυλάξουν από τυχόνπαρερmicroηνείες της χριστιανικής διδασκαλίας Ονοmicroάστηκαν καθολι-κές γιατί απευθύνονταν σε πολλές εκκλησίες και είχαν γενικό περιε-χόmicroενο Μας διασώθηκαν 7 τέτοιες επιστολές

3 paraOcircEgraveOcirc AcircrsaquoOacutemiddotEgrave UgraveOcirc AcircUacuteEgraveAcircmacrfiIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ infinOcircIcirciquestIuml˘bdquoEuml˜ UgraveOcirc˘ πˆiquestOacuteOacuteEuml

Η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής ∆ιαθήκης και γρά-φτηκε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη διάρκεια διωγmicroών σε σπήλαιοτης Πάτmicroου Απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας τουςοποίους επιχειρεί να ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα σκληράmicroαρτύρια που περνούσαν Τους αποκαλύπτει ότι τα βάσανα θα τελει-ώσουν κάποτε και ότι ο Θεός θα τους χαρίσει έναν καλύτερο κόσmicroοΤο κείmicroενο είναι δύσκολο γιατί χρησιmicroοποιεί συmicroβολική γλώσσα καιπαραστατικές εικόνες

4 paraOgrave˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveOcircDaggerIgraveAcirc UgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml UcircUgraveEumlOacute partIcircIcircIumlEumlUcircrsaquomiddot

Σε κάθε ακολουθία και microυστήριο της Εκκλησίας microας διαβάζονται περι-κοπές δηλαδή αποσπάσmicroατα από την Καινή ∆ιαθήκη Οι περικοπέςπου προέρχονται από τα τέσσερα ευαγγέλια ονοmicroάζονται ευαγγελι-κές περικοπές ή ευαγγελικά αναγνώσmicroατα και διαβάζονται από τονιερέα Οι περικοπές που προέρχονται από τις επιστολές ονοmicroάζονται

Κατανοώ το microάθηmicroα microέσα από ερωτήσεις

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

final1 8-06-06 1108 Page 30

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

31

αποστολικές περικοπές ή αποστολικά αναγνώσmicroατα και περιέχο-νται στο βιβλίο που ονοmicroάζεται Απόστολος Τα αποστολικά αναγνώ-σmicroατα διαβάζονται από το ψάλτη

Το βιβλίο που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα ευαγγέλια ονο-microάζεται Ευαγγέλιο είναι τοποθετηmicroένο πάνω στην Αγία Τράπεζα καιέχει διακοσmicroηmicroένο κάλυmicromicroα Πιο δίπλα microέσα στο Αρτοφόριο τοπο-θετείται η Θεία Kοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (πχ για βαριάαρρώστους) Αυτό φανερώνει ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο λόγο τουΘεού στη Θεία Kοινωνία και στο Ευαγγέλιο

5 ∆Egrave UcircEumlIgravemiddotrsaquoOacuteOcirc˘Oacute OcircEgrave UgraversaquoUgraveIumlOcircEgrave UgraveˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoˆOacute UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Στα ευαγγέλια οι τίτλοι των βιβλίων δηλώνουν το συγγραφέα τους Ηφράση laquoκατά Μάρκονraquo δηλώνει ότι το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε απότο Μάρκο

Οι Πράξεις των Αποστόλων δηλώνουν το περιεχόmicroενο του βιβλίουΟι επιστολές του αποστόλου Παύλου τον παραλήπτη της επιστολήςΟι καθολικές επιστολές microε τον τίτλο τους δηλώνουν το συγγρα-

φέα Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέακαι το είδος του βιβλίου

6 paraOgrave˜ middotUacutemiddotcurrenIgraveOcirc˘IgraveAcirc UcircUgraveEumlOacute intmiddotEgraveOacutelsaquo centEgravemiddotılsaquoIcircEuml

Τα βιβλία της Καινής ∆ιαθήκης είναι χωρισmicroένα σε κεφάλαια τα οποίααποτελούνται από στίχους Ο χωρισmicroός σε κεφάλαια έγινε το 13ο αιώνακαι σε στίχους το 16ο αιώνα από το Γάλλο εκδότη R Estienne Ότανθέλουmicroε να βρούmicroε ένα χωρίο της Καινής ∆ιαθήκης πχ Μτ 10 1-5 θαξέρουmicroε ότι

Το Μτ αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίουΟ αριθmicroός αmicroέσως microετά δηλώνει το κεφάλαιοΟ επόmicroενος αριθmicroός ή αριθmicroοί είναι ο στίχος ή οι στίχοι

7 tradeAcirc OcircEgravemiddot AacuteIumlOgraveUcircUcircmiddot AacuteUacuteiquestEcircUgraveEumlIcircmiddotOacute Ugravemiddot sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜ IcircmiddotEgrave OcircEgravemiddotUgravemiddot UacuteOgraveUgravemiddot macrAcircEgraveUacutefiAacuteUacutemiddotEcirciquest UgraveEuml˜

Όλα τα βιβλία γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα που στα χρόνιατου Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πολύ διαδεδοmicroένη Από το 2ο microXαιώνα άρχισαν να microεταφράζονται και σε άλλες γλώσσες Σήmicroερα ηΚαινή ∆ιαθήκη είναι microεταφρασmicroένη σε πάνω από 1600 γλώσσες

Τα κείmicroενα της Καινής ∆ιαθήκης αρχικά γράφονταν σε φύλλα

final1 8-06-06 1108 Page 31

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

∆ύο χωρία της Κ ∆ιαθήκης αρχίζουν και τελειώνουν έτσι α) laquoΕκεί-νος που αγαπάειhellip υποmicroένειraquo β) laquoΟ Θεός είναι αγάπηhellip microέσα σrsquoαυτόνraquo Το αrsquoείναι από την Α προς Κορινθίους επιστολή κεφ 13 τοβrsquo από την Α επιστολή του Ιωάννη κεφ 4 Βρείτε τα χωρία γράψτετα ολόκληρα και σηmicroειώστε ακριβώς τις παραποmicroπέςΤο χωρίο αrsquoείναι Α Κορινθίους 13 4-7laquoΕκείνος που αγαπάει είναι microεγαλόψυχος και ανεκτικός γίνεται ευερ-γετικός και ωφέλιmicroος Η αγάπη δε φθονεί η αγάπη δεν καυχάταιδεν είναι υπερήφανη δεν κάνει ασχήmicroιες δε ζητά το συmicroφέροντης δεν ερεθίζεται δε λογαριάζει το κακό δε χαίρει για το κακόαλλά χαίρει όταν βλέπει την αλήθεια όλα τα ανέχεται όλα τα

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

32

παπύρου ενός φυτού που φυόταν στις όχθες του Νείλου ποταmicroούστην Αίγυπτο Τα φύλλα αυτά τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλοκαι καθώς ήταν ενωmicroένα τα τύλιγαν σε κυλινδρικά ραβδιά Αυτάήταν τα ειλητάρια δηλαδή τα τυλιχτάρια Το παλαιότερο χειρόγραφοαπό πάπυρο που σώζεται περιέχει απόσπασmicroα της Καινής ∆ιαθήκηςκαι χρονολογείται microεταξύ του 125-130 microΧ

Επειδή ο πάπυρος δεν ήταν ανθεκτικός χρησιmicroοποιήθηκε η περ-γαmicroηνή Η περγαmicroηνή προερχόταν από επεξεργασmicroένο δέρmicroα ζώου(κατσίκας βοδιού κά) Το δέρmicroα το δίπλωναν στα δύο και δηmicroιουρ-γούσαν τετρασέλιδα χειρόγραφα τα τετράδια Πολλά τετράδια ενώ-νονταν και δηmicroιουργούσαν τα βιβλία που ονοmicroάζονταν κώδικεςΓνωστοί κώδικες είναι ο Σιναϊτικός ο Βατικανός κά

8 ∆Egrave AcircrsaquoOacutemiddotEgrave Ugravemiddot laquoinfinfiIcircUacute˘Ecircmiddotraquo sbquoEgravesbquoIumlrsaquomiddot UgraveEuml˜ intmiddotEgraveOacutelsaquo˜ centEgravemiddotılsaquoIcircEuml˜

Τα κείmicroενα αυτά που γράφτηκαν από χριστιανούς ή αιρετικούς αναφέ-ρονται στη ζωή του Χριστού και των αποστόλων και κάνουν διάφορεςlaquoαποκαλύψειςraquo Για να αποκτήσουν αξία (κύρος) έφεραν το όνοmicroακάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας όπως laquoΚατάΘωmicroάν Ευαγγέλιοraquo laquoΠράξεις Πέτρουraquo κά Τα βιβλία αυτά γράφτηκανείτε για να φωτίσουν microε φανταστικές ιστορίες άγνωστες πτυχές τηςζωής του Χριστού είτε για να διαδώσουν τη διδασκαλία των αιρετικών ΗΕκκλησία microας για να ξεχωρίσει τα γνήσια βιβλία της Καινής ∆ιαθήκηςαπό τα microη γνήσια καθόρισε τα 27 αυτά βιβλία ως τα microόνα αληθινά

1

Επεξεργάζοmicroαι τις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

final1 8-06-06 1108 Page 32

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

Η Καινή ∆ιαθήκη Β΄ Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

33

πιστεύει ελπίζει για κάθε τι όλα τα υποmicroένειraquo Το χωρίο βrsquoείναι Α Ιωάννη 4 8-9laquoΌποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό γιατί ο Θεός είναι αγάπηΜε τούτο φανερώθηκε η αγάπη του Θεού σrsquo εmicroάς ότι τον Υιό του τοmicroονογενή έστειλε ο Θεός στον κόσmicroο για να ζήσουmicroε microέσα σrsquoαυτόνraquo

∆ιαβάστε στην Κ ∆ιαθήκη την προς Φιλήmicroονα επιστολή του απο-στόλου Παύλου Για ποιο λόγο την έγραψε Ποια συναισθήmicroατά τουφανερώνονται σrsquo αυτήν Η προς Φιλήmicroονα επιστολή είναι η microικρότερη από τις επιστολές τουΠαύλου και απευθύνεται σε έναν πλούσιο χριστιανό το ΦιλήmicroοναΤο θέmicroα της είναι η επιστροφή ενός δούλου του Ονήσιmicroου που είχεδραπετεύσει από το χριστιανό αυτόν Ο δραπέτης Ονήσιmicroος γνωρί-στηκε microε το φυλακισmicroένο Παύλο στην Έφεσο δέχθηκε το κήρυγmicroάτου και έγινε χριστιανός Ο απόστολος λοιπόν εφοδιάζει τον Ονήσι-microο microε αυτή τη συστατική επιστολή και τον στέλνει πίσω στον κύριότου παρακαλώντας τον να τον κάνει δεκτό

Η επιστολή αυτή είναι γραmicromicroένη microε microεγάλη λεπτότητα και τρυφε-ρότητα και microας φανερώνει την αγάπη του Παύλου για έναν άνθρω-πο που ήταν δούλος αλλά στον καινούριο κόσmicroο του Θεού οι δια-κρίσεις παύουν να υφίστανται και καταργούνται Παράλληλα ο από-στολος microας αποδεικνύει ότι ξέρει να χειρίζεται microε επιδεξιότητα υπο-θέσεις καθηmicroερινής ζωής

2

Αγία Τράπεζα Είναι το κεντρικό σηmicroείο του ναού Βρίσκεται στοκέντρο του Ιερού Βήmicroατος και η πύλη που βρίσκεται microπροστά της ονο-microάζεται Ωραία Πύλη Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται το microυστήριο τηςΘείας Ευχαριστίας από τον ιερέα και συmicroβολίζει τον τάφο του σταυρω-microένου Χριστού

Αρτοφόριο Είναι κατάλληλο ειδικό --microεταλλικό συνήθως-- κουτίπου χρησιmicroοποιείται για τη φύλαξη της Θείας Κοινωνίας

Πάπυρος Η λέξη στα αιγυπτιακά σηmicroαίνει βασιλικός Ήταν φυτό τωντελmicroάτων που το ύψος του έφτανε τα πέντε microέτρα Έπαιρναν λοιπόν τοστέλεχος του φυτού και το έκοβαν κατά microήκος σε λεπτές λωρίδες Τις

Πρόσθετες Πληροφορίες

final1 8-06-06 1108 Page 33

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34

Θρησκευτικά ΓυmicroνασίουB

34

λωρίδες τις άπλωναν σε ένα στρώmicroα τη microια κολλητά στην άλλη πάνωσε ένα τραπέζι και τις έβρεχαν microε νερό του Νείλου Πάνω στο πρώτοστρώmicroα τοποθετούσαν ένα άλλο κάθετο προς αυτό Έφτιαχναν έτσι έναπλέγmicroα που το συmicroπίεζαν σε ένα πιεστήριο Με την πίεση έβγαινε απότις χλωρές ίνες microια κολλητική ουσία και τα δύο στρώmicroατα ενώνοντανκαι σχηmicroάτιζαν ένα ενιαίο φύλλο Μετά το ξέραιναν στον ήλιο το χτυ-πούσαν microε ένα σφυρί και το πασπάλιζαν microε αλευρόκολλα για να γίνειλεία η επιφάνειά του Το έκοβαν σε φύλλα Το πρώτο φύλλο ήταν τοπρωτόκολλο και το τελευταίο το εσχατόκολλο

Περγαmicroηνή Η ονοmicroασία της οφείλεται στην πόλη της Μικράς ΑσίαςΠέργαmicroο που ήταν το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εmicroπορίας τηςΚατασκευαζόταν από δέρmicroα microοσχαριού κατσίκας αρνιού ή προβατί-νας το οποίο τοποθετούσαν στον ασβέστη για τρεις ηmicroέρες Μετά τοέβαζαν σε microια λεκάνη microε νερό Στη συνέχεια το έξυναν microε ξυράφι καιαπό τις δύο microεριές και το άφηναν να ξεραθεί Κατόπιν το έτριβαν για ναφύγουν εντελώς οι τρίχες και τα νεύρα Αφού γινόταν αυτή η επεξερ-γασία το δέρmicroα τριβόταν microε ελαφρόπετρα για να φύγουν και τα τελευ-ταία στίγmicroατα Ενδείξεις καλής επεξεργασίας της περγαmicroηνής ήταν ηmicroαλακότητα η λεπτότητα και το χρώmicroα της Μάλιστα από δέρmicroα αγέν-νητων microοσχαριών φτιάχνονταν οι ακριβότερες περγαmicroηνές

final1 8-06-06 1108 Page 34