1. ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Δ.Π.Θ. ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

ΜΑΘΗΜΑ : ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ

1. ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Νίκος Κ. Μπάρκας e-mail : [email protected]

Οι σημειώσεις βρίσκονται αναρτημένες στην ιστοσελίδα : http : // eclass.duth.gr ΤΜD102

Εικόνα 1. Το αθηναϊκό θέατρο του Διόνυσου – ένα παλίμψηστο διαδοχικών οικοδομικών φάσεων

κάτοψη από την αποτύπωση του W. Dorpheld

Nίκος Κ. Μπάρκας ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ

Εικόνα 2. Η πρώιμη (αισχύλεια) φάση στο θέατρο του Διόνυσου, με την ορχήστρα - αλώνι (480–460π.χ.) - θεωρία Ε. Fiechter (H.D. Blume : Εισαγωγή στο Αρχαίο Θέατρο)

Η ανάδυση του Δαρείου (Πέρσες) Η πτώση των Ωκεανίδων και η καταβαράθρωση του Προμηθέα (Προμηθέας

Δεσμώτης)


Εικόνα 3. Θέατρο Διόνυσου η συρρίκνωση της ορχήστρας – αλώνι (θεωρία J.T. Allen)

η εφαρμογή της σκηνογραφίας (μετά το 460 π.χ.) η μεγάλη καινοτομία που εισήγαγε ο Σοφοκλής και εντοπίζεται για πρώτη φορά με την εμφάνιση τουΦρουρού στην Ορέστεια


Εικόνα 4. Θέατρο Διόνυσου, σε τομή οι διαδοχικές μετατοπίσεις της ορχήστρας προς το κοίλο (Χ. Αθανασόπουλος : Προβλήματα στις Εξελίξεις του Συγχρόνου Θεάτρου)


Εικόνα 5. Πρόπλασμα του λόφου της Ακρόπολης, με το κλασικό θέατρο του Διόνυσου στην πρώιμη φάση – χωρίς σκηνή(φωτο Σακούλης – Νικάκη)


η εμφάνιση του Φρουρού, αλλά και της Αθηνάς (Αίας) το άρμα της Μήδειας, το άρμα της Λύσσας (Ηρακλής Μαινόμενος) η εμφάνιση της Γυναίκας (Αχαρνής), η απόδραση του Βδελυκλέωνα

(Σφήκες), η άνοδος του Τρυγαίου (Ειρήνη) η δίδυμη θεοφάνεια της Άρτεμης και της Αφροδίτης (Ιππόλυτος)

Eικόνα 6. Το ξύλινο, λυόμενο σκηνικό πλαίσιο, με το θεολογείο στη στέγη (μέχρι περίπου το 425 π.χ.) - θεωρία Ε. Fiechter (H.D. Blume : Εισαγωγή στο Αρχαίο Θέατρο)

Εικόνα 7. Σε κάτοψη, η σκηνή της κλασικής περιόδου (μετά το 425π.χ.) η σχέση της με την ορχήστρα – αλώνι (πριν το 460 πχ) και την ανακατασκευή του Λυκούργου (4ος αιώνας πχ) θεωρία W. Dorpheld η οικοδόμηση της σκηνοθήκης το θεμέλιο Τ

η σκηνική υποδομή


οι λεπτομερείς περιγραφές της πρόσοψης (Ίων, Ηλέκτρα Σ) οι τυπικές θεοφάνειες στη λύση του δράματος (Ιφιγένεια Τ, Ελένη, Ηλέκτρα Ε, Φιλοκτήτης, Ιφιγένεια Α)

Εικόνα 8. Το ξύλινο περιοδικό σκηνικό πλαίσιο της περιόδου του Ευριπίδη (μετά το 425 π.χ.) – θεωρία W. Dorpheld (N. Χουρμουζιάδης : Όροι και Μετασχηματισμοί στην Αρχαία Ελληνική Τραγωδία)


Εικόνα 9. Πρόπλασμα του Διονυσιακού θεάτρου κατά την ελληνιστική εποχή (μετά το 330 πχ) (φωτο Δ. Σακούλης – Θ. Νικάκη)

Από τα τέλη του 5ου αιώνα π.χ. (θεωρία R. Flickinger) : μια ξύλινη, διώροφη σκηνή με ανωδομή μεταφορά της δράσης στο επισκήνιο (Φοίνισσαι,

Εκκλησιάζουσαι) 4 επίπεδα στάσης (Ορέστης, Ρήσος)


Εικόνα 10. Το θέατρο της Επιδαύρου, το πρόπυλο ( φωτο Σακούλης – Νικάκη)


Εικόνα 11. Το θέατρο της Επιδαύρου, τα ερείπια της σκηνής ( φωτο Rozelen)


Εικόνα 12. Το θέατρο της Ερέτριας το κοίλο και η ορχήστρα και χαρώνειο πέρασμα ( φωτο Σακούλης – Νικάκη)


Εικόνα 13. Το θέατρο της Ερέτριας τα ερείπια της σκηνής (σκηνή κλασικού / υποσκήνιο ελληνιστικού)( φωτο Σακούλης – Νικάκη)


Εικόνα 14. Το Αμφιαράειο θέατρο του Ωρωπού, η κιονοστοιχία του προσκηνίου και οι θρόνοι της ελληνιστικής εποχής ( φωτο Σακούλης – Νικάκη)


Εικόνα 15. Το θέατρο των Δελφών, το κοίλο και η σκηνή ( φωτο Rozelen)


Εικόνα 16. Το θέατρο των Δελφών, τα ερείπια της σκηνής ( φωτο Rozelen)


ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣκατά τη σύγχρονη επαναλειτουργία

ΚΡΙΣΙΜΑ ΣΗΜΕΙΑ η ανάδειξη των αρχαίων θεάτρων ως μνημείων, η πρόβλεψη θεατρικών υποδομών οι σκηνικές διευθετήσεις στην ορχήστρα & τη σκηνή

ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ ερείπια διαδοχικών οικοδομικών φάσεων ρωμαϊκές επεμβάσεις και μετατροπές δραματική παραγωγή της κλασικής εποχής


Εικόνα 17. Τα ερείπια του Διονυσιακού θεάτρου, η ρωμαϊκή πλακόστρωση της ορχήστρας και το περιμετρικό θωράκιο ( φωτο Δ. Σακούλης – Θ. Νικάκη)


Εικόνα 18. Τα ερείπια του Διονυσιακού θεάτρου, ( φωτο Δ. Σακούλης – Θ. Νικάκη)


Εικόνα 19. Τα ερείπια του θεάτρου του Άργους η ρωμαϊκή μετατροπή της ορχήστρας σε δεξαμενή για ναυμαχίες( φωτο Δ. Σακούλης – Θ. Νικάκη)


Εικόνα 12. Θέατρο Άργους(δεξιά) το κοίλο, η υφιστάμενη

κατάσταση(πάνω) πρόπλασμα με τις ρωμαϊκές

επεμβάσεις ( Σακούλης – Νικάκη ο.π.)

Εικόνα 20. Θεάτρον Άργους, το λαξευμένο κοίλο (δεξιά) πρόπλασμα των ρωμαϊκών μετατροπών με το valarium (αριστερά)( φωτο Δ. Σακούλης – Θ. Νικάκη)


Εικόνα 21. Το θέατρο των Φιλίππων, τα ερείπια της σκηνής και το κοίλο ( φωτο Σακούλης – Νικάκη)


Εικόνα 22. Το θέατρο της Θάσου, το κοίλο μετά τις εργασίες στερέωσης ( Σακούλης – Νικάκη ο.π.)

η ορχήστρα και το περιμετρικό θωράκιο (ρωμαϊκές επεμβάσεις)


Εικόνα 23. Το θέατρο (Α) της Λάρισας ( φωτο Rozelen)


Εικόνα 24. Το θέατρο της Δωδώνης, το κοίλο ( φωτο Rozelen)


Εικόνα 25. Το θέατρο της Δωδώνης, το πρόπυλο του υποσκηνίου ( φωτο Rozelen)


Εικόνα 26. Το θέατρο τoυ Δίου, η επικάλυψη του κοίλου ( φωτο Rozelen)


ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΘΕΑΤΡΩΝ

ηχοπροστασία, χωροθέτηση υπαίθριο σχήμα ανοικτής κάτοψης ανάπτυγμα του χώρου στα όρια της ανθρώπινης ακουστικής & φωνητικής

κλίμακας, βαθμιδωτό κοίλο, ορατότητα, ανάδειξη του άμεσου ήχου ενίσχυση των

άμεσων (χρήσιμων) ηχοανακλάσεων υποβάθμιση έμμεσων (βλαπτικών) ηχοανακλάσεων


ΤΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ του θεάτρου των Φιλίππων

ΣΤΟΧΟΣ αξιολόγηση ενός ανακλητού

σκηνικού βάθους αξιολόγηση της αυτόνομης

μεγαφωνικής ενίσχυσης του θεάτρου

συνέχεια των ερευνών σχετικά με : το προσκήνιο, το επισκήνιο και την αποκατάσταση του κοίλου


Ο ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ (1)

η χωροθέτηση (προσανατολισμός, άνεμοι) το βαθμιδωτό ανάπτυγμα (κλίσεις 21ο ως 30ο >> 13ο) το ανάκλαστρο της ορχήστρας


Ο ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ (2) η χωροθέτηση (προσανατολισμός, άνεμοι) το βαθμιδωτό ανάπτυγμα (κλίσεις 21ο ως 30ο >> 13ο) το ανάκλαστρο της ορχήστρας το σκηνικό βάθος


Ο ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ (3) η χωροθέτηση (προσανατολισμός, άνεμοι) το βαθμιδωτό ανάπτυγμα (κλίσεις 21ο ως 30ο >> 13ο) το ανάκλαστρο της ορχήστρας το σκηνικό βάθος οι προεξοχές των παρασκηνίων οι πάροδοι η αυτόνομη μεγαφωνική ενίσχυση του θεάτρου


ΣΤΟΧΟΙ της ακουστικής λειτουργίας

αύξηση ανάδυσηςτου ωφέλιμου ήχου

αποκατάσταση της χάραξης κοίλου

μείωση του θορύβου βάθους

ενίσχυση του κατευθείαν ήχου


ΘΟΡΥΒΟΣ ΒΑΘΟΥΣ :

Κυρίως κυκλοφοριακός θόρυβος, άνεμος & θόρυβοι της φύσης, θόρυβοι συνάθροισης

Χαρακτηριστικά δραστικοί οι θόρυβοι συνεχούς φάσματος, κρίσιμη η ευαίσθητη ακουστική περιοχή 700–1000Ηz

Συνέπειες υποβάθμιση της καταληπτότητας, δημιουργία ηχητικής σκιάς / μασκάρισμα

ΣΤΟΧΟΣ : Ησυχία < 40dB

1. ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Documents

Transcript of 1. ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ