1ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου - Π.Ε. - Περιβάλλον και Διατροφή

21

Transcript of 1ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου - Π.Ε. - Περιβάλλον και Διατροφή

Page 1: 1ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου - Π.Ε. - Περιβάλλον και Διατροφή
Page 2: 1ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου - Π.Ε. - Περιβάλλον και Διατροφή

Το πρόγραμμα πραγματοποίηθηκε κατά την σχολική περίοδο 2002-2003 στο Λύκειο Αγίου Δημητρίου Αττικής σύμφωνα με την πρόταση του περιβαλλοντικού δικτύου SEMEP για την ίδια σχολική χρονιά, η οποία ήταν η «Μεσογειακή τροφική πυραμίδα και η Μεσογειακή δίαιτα».

Το SEMEP (South - Eastern Mediterranean Environmental Project) είναι επισήμως ένα πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της UNESCO, το οποίο περιλαμβάνει και οικονομικά, ιστορικά, πολιτισμικά κ.ά. θέματα και το οποίο έχει ως πρόθεση να δημιουργήσει ένα εκπαιδευτικό, περιβαλλοντικό και πολιτισμικό δίκτυο ανάμεσα σε μαθητές από νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου.Στο πρόγραμμα συμμετέχουν οι χώρες Αίγυπτος, Αλβανία,

Βουλγαρία, Ελλάς, Ιορδανία, Ισραήλ, Ιταλία, Κροατία, Κύπρος, Λίβανος, Μάλτα, Παλαιστινιακή Αρχή, Ρουμανία, Σλοβενία και Τουρκία.

Η UNESCO και οι Εθνικοί Συντονιστές εφοδιάζουν τα σχολεία με πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό, όπως φύλλα εργασίας για τους μαθητές, οδηγίες και διάφορες πληροφορίες χρήσιμες για τη διεξαγωγή έρευνας, εγχειρίδιο για τους εκπαιδευτικούς και τους εθνικούς συντονιστές. Γενικά, το πρόγραμμα περιλαμβάνει προκαθορισμένες δραστηριότητες που βοηθούν τους πρωτόπειρους ενώ ταυτόχρονα παρέχει τη δυνατότητα στους έμπειρους να ανα-λάβουν πρωτοβουλίες και να σχεδιάσουν τις δικές τους δραστηριότητες.

Συμμετείχαν οι μαθητές του τμήματος επιλογής Β’ Λυκείου ‘Αρχές Περιβαλλοντικών Επιστημών’ και οι μαθητές ενός τμήματος της Α’ τάξης.

Το πρόγραμμα συντόνισε η καθηγήτρια του σχολείου Γεωργία Παπαγεωργάκη και συμμετείχε ο καθηγητής Πολυνείκης Τριγάζης.

Στις παρακάτω σελίδες:

Α. Παρουσίαζονται συνοπτικά τα θέματα του προγράμματοςΒ. Αναφέρονται τα βίντεο που παρουσιάστηκαν στην τελική

εκδήλωσηΓ. Αναφέρονται άλλες μορφές παρουσίασης

Page 3: 1ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου - Π.Ε. - Περιβάλλον και Διατροφή

1ο ΘΕΜΑ

ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ

Το πρώτο πράγμα που κάναμε ήταν να φέρουν όλα τα παιδιά και από μια παραδοσιακή συνταγή. Μαζέψαμε έτσι 37 συνταγές φαγητών και γλυκών από διάφορες περιοχές της Ελλάδας (ανάλογα με την καταγωγή του κάθε μαθητή), και φτιάξαμε και ένα μικρό βιβλιαράκι.Επειδή όμως έπρεπε να διαλέξουμε μια συνταγή φαγητού και μια

γλυκού σαν αντιπροσωπευτικές, κάναμε ψηφοφορία. Η ψηφοφορία έβγαλε πρώτη συνταγή φαγητού τον μουσακά και πρώτη συνταγή γλυκού την μπουγάτσα!

Page 4: 1ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου - Π.Ε. - Περιβάλλον και Διατροφή
Page 5: 1ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου - Π.Ε. - Περιβάλλον και Διατροφή
Page 6: 1ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου - Π.Ε. - Περιβάλλον και Διατροφή
Page 7: 1ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου - Π.Ε. - Περιβάλλον και Διατροφή

2ο ΘΕΜΑ

ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΦΥΤΑ

Τα Μεσογειακά οικοσυστήματα, χαρακτηρίζονται από μεγάλη ποικιλία ενδημικών φυτών. Πάρα πολλά από αυτά έχουν φαρμακευτικές ιδιότητες. Στο παρελθόν οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τα φυτά αυτά για θεραπευτικούς σκοπούς. Σήμερα, υπάρχει η τάση μέσω της Εναλλακτικής Ιατρικής για επιστροφή στους παραδοσιακούς αυτούς τρόπους.Παρουσιάζουμε εδώ 3 από τα χαρακτηριστικότερα φυτά της Ελλάδας

και μερικές από τις ιδιότητές τους. Πρόκειται για το χαμομήλι, τον δυόσμο και το θυμάρι.

χαμομήλι Μονοετές, ύψος μέχρι 35 εκ., φύεται σε όλη την ΕλλάδαΆνθηση: από Απρίλιο - Ιούνιο

Καταπραυντικό για το στομάχι, κατά της αυπνίας, άσθματος, νευραλγίας, κεφαλαλγίας, για το καθάρισμα μολυσμένων ματιών και δέρματος.

δυόσμος Υπάρχει παντού σαν καλλιεργούμενο, μαζεύεται όλο τον χρόνο.

Τονωτικό, χωνευτικό, καταπραυντικό για το στομάχι, αντισπασμωδικό, βοηθά στις ημικρανίες και τον πονόδοντο.

θυμάρι Πολυετής θάμνος. Φυτρώνει σε άγονους τόπους σε όλη την Ελλάδα. Ανθίζει Ιούνιο – Ιούλιο.

Για προβλήματα στομάχου και εντέρων, βήχα, συνάχι, γρίπη, νευρικό σύστημα, άγχος.

Page 8: 1ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου - Π.Ε. - Περιβάλλον και Διατροφή

3ο ΘΕΜΑ

ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΦΥΤΑ

Η Μυθολογία της Ελλάδας και η λαϊκή παράδοση, όπως είναι φυσικό, περιέχει πολλές ιστορίες με φυτά τα οποία φύτρωναν από πολύ παλιά στην περιοχή της Μεσογείου. Ένα πολύ κοινό θέμα είναι αυτό ανθρώπων που για τον ένα ή τον άλλο τρόπο μεταμορφώθηκαν σε φυτά.Επιλέξαμε εδώ τρεις από τις ιστορίες αυτές.

Αγριοτριανταφυλλιά Έτσι, έχουμε π.χ. την ιστορία της αγριοτριανταφυλλιάς.Στην αρχαία Ελληνική μυθολογία το ρόδο είχε λευκό χρώμα.

Βάφτηκε όμως κόκκινο από το αίμα της θεάς Αφροδίτης η οποία ενώ έτρεχε με γυμνά πόδια προσπαθώντας να σώσει τον Άδωνη από τα χέρια του Άρη, πάτησε ένα ακανθοφόρο ρόδο, το οποίο έβαψε με το αίμα της.

Δάφνη

Η Δάφνη, ήταν νύμφη των δασών η οποία γοήτευσε τον θεό

Απόλλωνα και προσπαθώντας να ξεφύγει από εκείνον, παρακάλεσε τους θεούς να την σώσουν και εκείνοι την μεταμόρφωσαν στο γνωστό φυτό.

Ίταμος

Page 9: 1ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου - Π.Ε. - Περιβάλλον και Διατροφή

Ο Ίταμος ( που λέγεται το δέντρο του θανάτου), είναι δέντρο που φυτρώνει στα δάση, δίπλα στα έλατα. Τα μέρη του φυτού έχουν μια τοξική ουσία, και οι αρχαίοι την χρησιμοποιούσαν σαν απόσταγμα για να αλείφουν τα ακόντιά τους. Πίστευαν ότι η θεά Άρτεμις έκανε έτσι τα βέλη της ακόμα πιο φονικά.

4ο ΘΕΜΑ

ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΚΑΙ ΚΥΝΗΓΙ

Το κυνήγι βέβαια αποτελούσε στο παρελθόν έναν βασικό τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι προμηθεύονταν την τροφή τους.Δύο χαρακτηριστικά είδη κυνηγιού στον Ελλαδικό χώρο, είναι ο

λαγός και η μπεκάτσα.

όνομα Λαγός (Lepus europeus)οικοσύστημα Προσαρμόζεται εύκολα και μπορεί να

ζει σε καλλιεργημένα εδάφη. Κάνει την φωλιά του στα πόδια ενός δέντρου σε προφυλαγμένο μέρος όπως μέσα σε μικρούς θάμνους.

κυνήγι Είναι το άγριο ζώο που περισσότερο κυνηγιέται από τους Ευρωπαίους κυνηγούς. Αυτό οφείλεται στο νόστιμο κρέας, αλλά και στα χαρακτηριστικά του κυνηγιού του.Τον λαγό μπορούμε να τον κυνηγήσουμε

Page 10: 1ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου - Π.Ε. - Περιβάλλον και Διατροφή

από 15/9 έως 10/1 και μόνο κάθε Τετάρτη, Σάββατο και Κυριακή. Ο επιτρεπόμενος αριθμός είναι 1 λαγός.

όνομα Μπεκάτσα (Scolopax rusticola)

οικοσύστημα Προσπαθεί να σταματά κοντά σε ένα πέρασμα νερού, σε ένα έλος ή οπωσδήποτε σε υγρά και μαλακά εδάφη, βρίσκοντας καταφύγιο στο δάσος ή στους πιο κοντινούς θάμνους.

κυνήγι Το κυνήγι της μπεκάτσας γίνεται για διατροφικούς λόγους, αλλά περισσότερο για την ιδιαίτερη γοητεία που έχει για τους κυνηγούς, που ίσως οφείλεται στην ιδιαιτερότητα του περιβάλλοντος που γίνεται.Επιτρέπεται να την κυνηγήσουμε από 15/9 έως 31/1, όλες τις ημέρες και σε κάθε έξοδο ο επιτρεπόμενος αριθμός είναι 10 πουλιά. Κίνδυνος μείωσης του πληθυσμού της ευτυχώς

Page 11: 1ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου - Π.Ε. - Περιβάλλον και Διατροφή

μέχρι σήμερα δεν υπάρχει.

5ο ΘΕΜΑ

ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ

ΚΑΙ ΤΡΟΦΗ

Το είδος του ψαριού που εξετάσαμε σαν αντιπροσωπευτικό των Ελληνικών θαλασσών, είναι η τσιπούρα. Τα στοιχεία που χρειαστήκαμε μας τα έδωσε ένας ιχθυολόγος στο Εθνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών. Τα βασικά τα βλέπετε πιο κάτω.

Όνομα Τσιπούρα (Sparus aurata)Οικοσύστημα Παράκτιο, αμμώδης βυθός και

φυκιάδες.Αναπαραγωγή Διαδοχικός ερμαφροδιτισμός

Αλίευση Οι πιο φιλικοί τρόποι αλίευσης για το περιβάλλον είναι τα παράκτια δίχτυα και η παραγωγή στο ιχθυοτροφείο.

Παραγωγή Στη Μεσόγειο παράγεται το 45% της παραγωγής της Ευρώπης, ενώ η Ελλάδα είναι η 1η δύναμη στη Ευρώπη στην παραγωγή τσιπούρας.

Page 12: 1ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου - Π.Ε. - Περιβάλλον και Διατροφή

Παραγωγή στην Ελλάδα

Το 1995 είχαμε παραγωγή 9000 τόνους.Το 2000 είχαμε παραγωγή 3600 τόνους.Αυτό οφείλεται αποκλειστικά στις υδατοκαλλιέργειες.

6ο ΘΕΜΑ

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΚΤΕΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ

Page 13: 1ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου - Π.Ε. - Περιβάλλον και Διατροφή

Εδώ, για την εργασία μας, επιλέξαμε το αμπέλι, σαν χαρακτηριστική καλλιέργεια της Ελλάδας, αλλά και ειδικότερα της Αττικής.Για τον σκοπό αυτό επισκεφθήκαμε το κτήμα ‘Εύχαρις’ στα

Μέγαρα, όπου ένας ειδικός οινολόγος μας ξενάγησε στα αμπέλια, στο πατητήρι και στο εργοστάσιο οινοποιίας, όπως φαίνεται και στο βίντεο.

7ο ΘΕΜΑ

Page 14: 1ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου - Π.Ε. - Περιβάλλον και Διατροφή

ΠΩΣ ΤΡΕΦΟΜΑΣΤΕ;

Page 15: 1ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου - Π.Ε. - Περιβάλλον και Διατροφή

Για να δούμε τώρα, αν και πόσο τρεφόμαστε σωστά, φτιάξαμε την διατροφική πυραμίδα της ομάδας μας.Για τον σκοπό αυτό, οι μαθητές (όχι όλοι δυστυχώς), κατέγραψαν

με λεπτομέρεια επί μία εβδομάδα το τι έτρωγαν. Τα στοιχεία που πήραμε έτσι, τα επεξεργαστήκαμε και φτιάξαμε την πυραμίδα που βλέπετε. Στην πυραμίδα έχει γίνει αναγωγή των ποσοτήτων σε μηνιαία βάση. Οι ποσότητες είναι υπολογισμένες σε μικρομερίδες.

Με μια γρήγορη ματιά, βλέπουμε ότι στην βάση της πυραμίδας βρίσκονται τα δημητριακά και τα προιόντα τους. Αμέσως μετά τα γαλακτοκομικά, τα γλυκά και ακολουθούν το κρέας –χοιρινό και κόκκινο - , λαχανικά, φρούτα κ.λ.π. με τελευταία τα ψάρια.

8ο ΘΕΜΑ

Page 16: 1ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου - Π.Ε. - Περιβάλλον και Διατροφή

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΠΥΡΑΜΙΔΑ

Page 17: 1ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου - Π.Ε. - Περιβάλλον και Διατροφή

Τέλος, και επειδή ο σκοπός μας ήταν να βρούμε όχι μόνο το τι τρώμε, αλλά το αν τρεφόμαστε σωστά, πρέπει να κάνουμε την σύγκριση της δικής μας διατροφικής πυραμίδας με την Μεσογειακή πυραμίδα της διατροφής που θεωρείται και ο ιδανικός τρόπος διατροφής.

Βλέπουμε πρώτα ότι πράγματι στη βάση της διατροφής μας βρίσκονται τα δημητριακά, αλλά σε μεγαλύτερη ποσότητα από την προτεινόμενη. 380 μικρομερίδες αντί 240.Αμέσως μετά όμως βρίσκονται τα γαλακτοκομικά προιόντα με 230

μικρομερίδες, αντί των 60 που συνιστώνται.Τα γλυκά είναι τρίτα στη σειρά με 90 μικρομερίδες αντί των 10

που θα έπρεπε.Το κρέας βρίσκεται πολύ χαμηλά με 150 συνολικά μικρομερίδες,

ενώ στην ιδανική μεσογειακή πυραμίδα βρίσκεται στην τελευταία θέση με 4 μικρομερίδες το μήνα!Τα λαχανικά και τα φρούτα βρίσκονται πιο πάνω από την ιδανική

τους θέση, που σημαίνει ότι καταναλώνουμε λιγότερο από τα μισά από όσα θα έπρεπε.Πουλερικά πατάτες, όσπρια δεν παρουσιάζουν σημαντικές

διαφορές.Στην τελευταία θέση της κατανάλωσης βρίσκονται τα ψάρια με 6

μικρομερίδες αντί των 20 που συνιστώνται.

Με λίγα λόγια τρώμε περισσότερο κρέας, γαλακτοκομικά και γλυκά, ενώ τρώμε λιγότερα φρούτα, λαχανικά και ψάρια από ότι θα έπρεπε.

Page 18: 1ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου - Π.Ε. - Περιβάλλον και Διατροφή

Παρουσίαση σε βίντεο των επισκέψεων που πραγματοποίησε η ομάδα

Επίσκεψη στους αμπελώνες ΕΥΧΑΡΙΣ. Οι αμπελώνες βρίσκονται στα Μέγαρα. Ένας οινολόγος μας περίμενε και μας ξενάγησε σε όλους τους χώρους. Πρώτα-πρώτα πήγαμε στα αμπέλια, μετά επισκεφθήκαμε το πατητήρι και μετά το εργοστάσιο οινοποιίας.

Επίσκεψη στο Εθνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών. Εκεί, ένας ιχθυολόγος μας μίλησε για την ιχθυολογία και ειδικότερα για την τσιπούρα που ήταν και το ψάρι που επιλέξαμε να εξετάσουμε. Μετά την ομιλία του, είδαμε και το βαθυσκάφος του Κέντρου.

Η τρίτη επίσκεψη που κάναμε, ήταν στο κέντρο ΓΑΙΑ του Μουσείου Γουλανδρή στην Κηφισιά. Το κέντρο ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον, αλλά δυστυχώς, δεν επιτρεπόταν η βιντεοσκόπηση στο εσωτερικό του.

Και, τέλος, πήγαμε και μια βόλτα μέχρι την λαική αγορά της γειτονιάς, όπου ρωτήσαμε μερικούς παραγωγούς για το οικονομικό και το οικολογικό κόστος για δύο συγκεκριμένα είδη: για τις ντομάτες και τα πορτοκάλια. Οι απαντήσεις που πήραμε δεν ήταν και τόσο κατατοπιστικές, αλλά πήραμε μια ιδέα.

Ζωντανή συζήτηση των μαθητών – παιχνίδι ρόλων

Εδώ λοιπόν, υπάρχει ένα σοβαρό θέμα. Κάποιοι, θέλουν να ανοίξουν στην περιοχή μας ένα νέο χαμπουργκεράδικο. Θέλουν λοιπόν την άδεια της πολιτείας.Η πολιτεία βέβαια, θέλει να ξέρει τις θέσεις και τις απόψεις

όλων των ενδιαφερόμενων ομάδων οι οποίες, εκτός από τους ιδιοκτήτες, είναι : οι μελλοντικοί εργαζόμενοι στην επιχείρηση, οι καταναλωτές, και, η ένωση οικολόγων.

Υπάρχουν λοιπόν πέντε ομάδες μαθητών : μελλοντικοί ιδιοκτήτες χαμπουργκεράδικου πολιτικοί μελλοντικοί εργαζόμενοι καταναλωτές οικολόγοι

οι οποίοι συζητάνε επί σκηνής και τσακώνονται και λίγο, λέγοντας ο καθένας τα επιχειρήματά του που έχουν προηγουμένως καταγραφεί. Στο τέλος δεν αποφασίζεται τίποτα.!!!