1. 1 - repository.edulll.grrepository.edulll.gr/edulll/bitstream/10795/1468/6/1468_03... · Η...
22
Η Κοινωνική Θέση της Γυναίκας Απόσπασμα από τη διδακτορική διατριβή «Νέες γυναίκες με πανεπιστημιακή μόρφωση και η συμφιλίωση της ιδιωτικής και της δημόσιας σφαίρας στο σχεδιασμό της ενήλικης ζωής», Χριστίνα Αθανασιάδου, Τμήμα Ψυχολογίας Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη, 2002. 1. Η κοινωνική θέση της γυναίκας 1.1 Η θέση της γυναίκας στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες. Παρ’ όλες τις ραγδαίες και πολλές φορές δραματικές εξελίξεις σε όλους σχεδόν τους τομείς της ιδιωτικής και δημόσιας ζωής των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών, μία τουλάχιστον κοινωνική σχέση παραμένει αναλλοίωτη στο κατώφλι του 21 ου αιώνα: η σχέση ανισότητας ανάμεσα στα δύο φύλα. Στην ενότητα που ακολουθεί παρουσιάζεται με πραγματικά νούμερα και ποσοστά η υποδεέστερη θέση της γυναίκας διεθνώς και σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής. Για παράδειγμα, οι πρώτες διεκδικήσεις του γυναικείου κινήματος αφορούσαν το δικαίωμα για ψήφο. Η Φιλανδία είναι η πρώτη χώρα που έδωσε ψήφο στις γυναίκες το 1906, ακολούθησε η Αγγλία το 1928, η Ελλάδα το 1952, ενώ η Γαλλία και η Ιταλία το 1954 (Παυλάκου, 1991). Ουσιαστικά, το γυναικείο κίνημα οργανώθηκε μετά το 2 ο παγκόσμιο πόλεμο και την Παγκόσμια ∆ιακήρυξη των ∆ικαιωμάτων του Ανθρώπου, οπότε και μια σειρά από διεθνείς συμβάσεις και πολιτικές του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ανάγκασαν μεγάλους οργανισμούς και κυβερνήσεις κρατών να προωθήσουν την ισότιμη συμμετοχή και αντιμετώπιση της γυναίκας στους περισσότερους τομείς. Συγκεκριμένα, το 1952 ψηφίστηκε η διεθνής σύμβαση του Ο.Η.Ε. για τα ίσα πολιτικά δικαιώματα των γυναικών και την ίση πρόσβαση σε όλα τα δημόσια λειτουργήματα, με την οποία αναγκάστηκε να συμμορφωθεί και η χώρα μας (Γιωτοπούλου-Μαραγκοπούλου, 1998). Ωστόσο, οι νομοθετικές μεταρρυθμίσεις προς όφελος των γυναικών δεν άλλαξαν σημαντικά την κοινωνική θέση της γυναίκας, η οποία εξακολούθησε να χαρακτηρίζεται από ουσιαστικές αντιφάσεις και επομένως να καταλήγει σε αδιέξοδα. Άλλωστε, η νομοθετική ισότητα σε καμία περίπτωση δεν προεξοφλεί ούτε και εξασφαλίζει την ουσιαστική ισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα. Για παράδειγμα, τη δεκαετία του 1970, παρότι η γυναίκα είναι ήδη στην παραγωγή, περιορίζεται στην άσκηση μερικών μόνο επαγγελμάτων και δεν κατέχει καθόλου ανώτατες θέσεις στην επαγγελματική ιεραρχία. Παράλληλα, η πλειονότητα των πολιτών σε Αγγλία, Γαλλία και Γερμανία, σύμφωνα με έκθεση της τότε Ε.Ο.Κ., πιστεύει ότι η γυναίκα είναι αυτή που πρέπει να αναλάβει την ευθύνη του νοικοκυριού και της ανατροφής των παιδιών (Παυλάκου, 1991). Αντίστοιχα, το 1981, σε παρόμοια μελέτη, το 60% των γυναικών απάντησε ότι εργάζεται εκτός σπιτιού μόνο για οικονομικούς λόγους (Παυλάκου, 1991). Ακόμη και σήμερα όμως, η οργάνωση των θεσμών και των βασικών κοινωνικών οργανισμών παραμένει σύμφωνη με παραδοσιακά ανδρικά πρότυπα και μοντέλα ζωής (Εvans, 1994). Πολλές φεμινίστριες ισχυρίζονται ότι οι σύγχρονες κοινωνικές συνθήκες χαρακτηρίζονται από μια «νέο-πατριαρχία», δηλαδή μια νέου είδους πατριαρχική οργάνωση, η οποία διαφέρει από παλιότερους τρόπους κοινωνικής οργάνωσης μόνον ως προς το βαθμό και τη μορφή (Bradley, 1989; Walby, 1990). Για παράδειγμα, η γυναίκα μπορεί σήμερα να αναλάβει μια επαγγελματική ενασχόληση, εφόσον όμως οργανώσει τις δραστηριότητές της με τέτοιον τρόπο ώστε η καθημερινή λειτουργία του νοικοκυριού να μην διακόπτεται. Σύμφωνα άλλωστε με την τελευταία αναφορά του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (United Nations, 2000), η οποία επιχειρεί να απαντήσει στο περίπλοκο ζήτημα της εξέλιξης της θέσης της γυναίκας παγκοσμίως, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι παρόλη την πρόοδο, οι διαφορές ανάμεσα στα φύλα παραμένουν και επομένως οι πραγματικές αλλαγές στις ζωές των 1
-
Upload
hoangkhanh -
Category
Documents
-
view
228 -
download
0
Transcript of 1. 1 - repository.edulll.grrepository.edulll.gr/edulll/bitstream/10795/1468/6/1468_03... · Η...
-
, , ..., , 2002.
1.
1.1 . , 21 : . . , . 1906, 1928, 1952, 1954 (, 1991). , 2 , . , 1952 ... , (-, 1998).
, , . , . , 1970, , . , , , ..., (, 1991). , 1981, , 60% (, 1991).
, (vans, 1994). -, , (Bradley, 1989; Walby, 1990). , , . (United Nations, 2000), , ,
1
-
, .
, , 2/3 (United Nations, 2000). . , , (, 1991). , , , , , , , . , , (United Nations, 2000). , , , .
, . , (United Nations, 2000). , , . , , . , , (Walby, 1986). Walby (1986), . , , .
, -, , , (United Nations, 2000). , , (United Nations, 2000). , , , , , . , , ,
2
-
(Barrett & MacIntosh, 1982). -, , . , , . , , (Hartmann, 1981). , 1991-97, , , , (United Nations, 2000).
, . , , . (1998), . , , . , , , . , , , .
, 2000 9 (United Nations, 2000). 1998, 8% , 1999 11% (United Nations, 2000). , 21% (United Nations, 2000). , 1990 , . 1% 6% (, 1998). 7% 15%, 38,1%. (, 1998). . , 1999 11% 500 (United Nations, 2000). , , , 1985-1997: 10%, 19%, 12%, 12% 33% (United Nations, 2000).
: , , , ,
3
-
(United Nations, 2000). , .
, . Arnot (1995), . , (Arnot et al., 1995). , , , (, 1998: 22). , , , . James (1996), o : , , . , . . , , .
, . , , , . (1998), T.H. Marshall, , , . , Marshall , .
, (1998), , .
4
-
. , . , . , , (, 1998). , . (1998), , , , .
(), () . , , . , , . .
1.2 . (1991), , , . , , , . .
, . . , , . , , , . (1992: 18), , ,
5
-
, .
1.2.1 . 1952, 2159 (, 1990). . , 1952. 1975, 4 .
, . , , 1980 . , , , . , , , .
1982 (, 1991). , 1983, , ( , 1995). , , , ( , 1995).
. 1982 ( , ) ( , 1995). , , ( , 1995).
, , , ... , ( , 1995). , 1984
6
-
( , 1995).
, . , . (1981), , , , . , .
1.2.1.1 . 1414/1984, , 1302/1982, 1483/1984 ( - , 1985). 80, , , , , , . , , .
. , , (-, 1998). , , , . , , (-, 1998). , - (1989), , , , , .
, , , . 76/707 ,
7
-
(, 1981). , (1981), , , , .
, . , ( ) . , , . , , , (-, 1989).
(1986), , , . , , . (1998) , , . , (15 ) ( ), , , (, 1987).
, , , , , (, 1991; , 1998). , , ( 1902/1990, 1976/1991 2084/1992), ( 15 65 ). , , (, 1991). , , , . , 2082/1992 , , ( 1483/1984)
8
-
, , (, 1998).
, , . , , (1991), . , , (, 1996). , , , , . . - (1989), , .
1.2.2 . 1952, , , . (, 1990). (1990), , , , .
, , , . . , . , , ..., ..., ... (, 1986). , (, 1986). 1998, 38% , 2.067 133 (, 1998).
, , , 6,3% (, 1999). 2000, 9,3%, 4 43 (, 2001). , 54 , 52 2 , 900 , 887 13 (, 2001).
9
-
1988, , , ( & , 1988). , . , , 15% , , , ( & , 1988).
(1998), , , 1940. , . - ( ), ( ), ( ) , (, 1998). , , , , . , , , , , .
1.2.3 . , , , . (1995), , , . , , , ( , 1995). , , . , , ( , 1995).
10
-
, : , 50% (Deliyanni-Kouimtzi & Ziogou, 1995). , 66%, 34% 54% 46% (Deliyanni-Kouimtzi & Ziogou, 1995). , , 75-80% 10-15% (Deliyanni-Kouimtzi & Ziogou, 1995).
. , , (-, 1998). , 1982 88% , 1982-84 7% 27% (-, 1998). .
(, 1998). , - . (1995), (.. ) . , , , (, 2001).
. Deliyanni-Kouimtzi & Ziogou (1995), , , . , , . , , , (Deliyanni-Kouimtzi & Ziogou, 1995). , , , ,
11
-
. , , .
, , . , ( , 1995). , 30% , ( , 1995). , , , . , 90, , 9,94% 20,9% (-, 2001).
1.2.4 . 1981-1990 . , , , , , .
1981-83 (, 1987; , 1989). (1987), , , , , . , . , 15-24 , , , (, 1987).
, 1981-90, 31% 34%, 52% 25 (, 1989; , 1989). 1988, 2.000 18 , (6,03% 12,14% ), , 45 ( & , 1988). ,
12
-
, - ( & , 1988).
, , , . (1986), , , . (1989) , , , . , , (, 1989).
, 1981, , (42%) , (40%), (-, 1984). 18% (, ..) (-, 1984). , , , , . , , 0,2% 7,8% , 1,7% 8,8% , 44% , , 4% (-, 1984). , , 82% (, 1989). . (1981) , . , 1990, 65% (, 1990). , , (, 1990).
1991-2000 . 1991, 35,7% , 60% 68,5% (, 1995).
13
-
, ( & , 1997). , (1995), 37%. , 61% 65% , 15,9% ( , 1995).
, , . , 70%, 40% , 26,7% 15,8% (, 2000). , 80% , , , 66%, , , (, 1998; , 1999; , 2000). , 26% 30 (, 1998). , 12% , (, 1999). 27% , (, 1999). , , , . , (, 1990).
, (42,2% 22,8%) ( & , 1998). ( & , 1998: 376). , , , ( & , 1998). , 25 , , , . 52% , (, 1998).
, . , , .
14
-
1.2.5 . , , 1983. , , , (, 1998). 1, . , , , .
2/3 (-, 1984). , , , , . , . , . (, 1984; -, 1984). (1984), , . .
, , , . , , 30 , (, 1994). 1991, 19,4%, ( , 1995). 60,5% , 12, 74,8% ( , 1995). , .
(1994), , ( ) , . , 1 women's mothering N. Chodorow, .
15
-
. , (1994) , , , .
1995 , (.. , , .) (-, 1995). , (, , ) , . , , . , . , , 6 (-, 1995). , (-, 1995).
, , . , , , , (, 1998). (1998), , , . , . , , , , .
, - (1990) . , . , 1 4 , 21% (-, 1990). , 15% (-, 1990). , . , .
16
-
1.3 . 20 (, 1991). , , , . 1952, 1975 . , 1980 , , , .
, , 1980. , . , , . , , . , ' . , , . . , . , , . (1982), . , .
, , , 30%-35% ' , (, 1998). 1980 . . , , . , 1999 70% , 63% (, 2000). , , , , .
17
-
, , . , , . , . ( ) . , , . , , .
, , , , . , . , , , (, 1989). , (, 1990). . , , .
18
-
, . (1987). :
, 2: 56-62.
, . (1990). . : .
-, (1990). - , 43-44: 78-100.
Arnot, M. (1995). Feminism and democratic education in Torres, J.S. (ed) Volver A Pensar la Education. Madrid: Morata Press.
Arnot, M., Deliyanni-Kouimtzis, K., Ziogou, R. & Rowe, G. (1995). Promoting Equality Awareness: Women as Citizens. Cambridge: Interim Report.
-, . (1989). . : .
, . (1989). : K , 40: 81-89.
, . & , . (1998). : , , . : .
Barrett, M. & McIntosh, M. (1982). The family wage in Whitelegg, E., Arnot, M. et al. (eds) The Changing Experience of Women. Oxford: Basil Blackwell and Open University Press.
, . (1981). . : .
Bradley, H. (1989). Men's Work, Women's Work. Cambridge UK and Oxford UK: Polity Press.
Deliyanni-Kouintzi, V. & Ziogou, R. (1995). Gendered youth transitions in northern Greece: Between tradition and modernity through education in Chisholm, L. et al. (eds) Growing up in Europe. Berlin: Walter de Gruyter.
, . (1986). . -: .
Evans, M. (ed) (1994). The Woman Question. London: Sage Publications.
, . (1995). , . : .
, (1995). . 1984-1994. : .
& , (1988). . : .
, . (1998). , , 140: 44.
19
-
-, . (1998). : , . (. .) , - . : .
Hartmann, H. (1981). The unhappy marriage of marxism and feminism: Towards a more progressive union in Dale, R., Esland G., Fergusson, R. and MacDonald, M. (eds) Education and the State, Volume II: Politics, Patriarchy and Practice. Hampshire: Falmer Press and Open University Press.
, . & , . (1998). ,
38: 22-35.
James, S. (1996). . , 8: 131-152.
, . (1989). , 40: 71-80.
, . (1998). , , , . : .
, . (1999). , 34: 16.
, . (1990). , 1992, , & , , 25-30 .
, . (1987). , , 66: 121-141.
, . (1989). , . , . (. .) , , . : .
, . (1998). . : .
, . (1984). . : .
, . (1998). , 36: 7-15.
, (2000). : 1993-1999. : ( : http://www.kethi.gr).
, (2001). . : ( : http://www.kethi.gr).
, . (1982). . , 41: 362-372.
-, . (1998). , . (. .) - . : .
, . (1981). , 41: 482-488.
, . (1991). . : .
20
-
, . (1991). . : .
, . (1996). . : .
, . (1998). . : .
, . (2000). , 66: 11-23.
, . & , . (1997). , 30: 15-17.
, . (1994). : , , . : .
, . (1998). , . (. .) , - . : .
-, . (1995). : . : .
-, . (2001). : , : , , , 15-16 .
-, . (1984). . : .
, . (1991). . . : .
, . (1989). , 74: 105-140.
, . (1989). , 40: 47-54.
, . (1999). , 34: 14.
, . (1990). (1864-1952), , ..., , .
-, . (1998). , . (. .) , - . : .
, . (1990). . : .
, . (1998). : , . : .
21
-
, B. (1998). , 66: 101-106.
, . (1999). , 36: 38-40.
, . (1992). : . : .
United Nations, (2000). Worlds Women 2000. Trends and Statistics. New York: United Nations Publications.
Walby, S. (1986). Patriarchy at Work. Cambridge UK and Oxford UK: Polity Press.
Walby, S. (1990). Theorizing Patriarchy. Oxford UK and Cambridge USA: Basil Blackwell.
, . (2001). , : , , , 15-16 .
, . (1986). , 21: 63-66.
- , (1985). . : .
22
. . . .
. . . .
.
