03 Phys I Stiliaris...ΚΙΝΗΣΗΜΕ ΤΡΙΒΗ N W=mg fs φ mgsinφ mgcosφ Σώμαμάζας m...
Transcript of 03 Phys I Stiliaris...ΚΙΝΗΣΗΜΕ ΤΡΙΒΗ N W=mg fs φ mgsinφ mgcosφ Σώμαμάζας m...
ΝΟΜΟΙΝΟΜΟΙ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑΝόμος της Αδράνειας – Αδρανειακό ΣύστημαΜάζα και Ορμή Αρχή διατήρησης της ΟρμήςΔύναμη – Δεύτερος Νόμος του ΝεύτωναΤρίτος Νόμος του Νεύτωνα
ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΔΥΝΑΜΕΩΝΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΔΥΝΑΜΕΩΝΒαρυτική Δύναμη ‐ ΒάροςΚάθετη Δύναμη σε ΕπιφάνειαΤάση ΝήματοςΤριβήΟπισθέλκουσα Δύναμη και Οριακή Ταχύτητα
ΦΥΣΙΚΗΦΥΣΙΚΗ ΙΙ
ΤΜΗΜΑΤΜΗΜΑ ΑΑ’’ΑΑ. . ΚαραμπαρμπούνηςΚαραμπαρμπούνης , , ΕΕ. . ΣτυλιάρηςΣτυλιάρης
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟNN ΑΘΗΝΩΝΑΘΗΝΩΝ, 201, 20144‐‐20120155
Stathis STILIARIS, UoA, 2014-2015 1
ΦΥΣΙΚΗΦΥΣΙΚΗ ΙΙ
ΤΜΗΜΑΤΜΗΜΑ ΑΑ’’ΑΑ. . ΚαραμπαρμπούνηςΚαραμπαρμπούνης , , ΕΕ. . ΣτυλιάρηςΣτυλιάρης
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟNN ΑΘΗΝΩΝΑΘΗΝΩΝ, 201, 20144‐‐20120155
5.35.36.1, 6.2, 6.3, 6.46.1, 6.2, 6.3, 6.47.87.8ΤΡΙΒΗΤΡΙΒΗΟΡΙΑΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑΟΡΙΑΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ
5.1, 5.25.1, 5.25.75.7ΕΙΔΙΚΕΣΕΙΔΙΚΕΣΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΔΥΝΑΜΕΩΝΔΥΝΑΜΕΩΝ
4.1, 4.2, 4.3, 4.4, 4.5, 4.1, 4.2, 4.3, 4.4, 4.5, 4.64.6
5.1, 5.2, 5.3, 5.4, 5.5, 5.1, 5.2, 5.3, 5.4, 5.5, 5.6, 5.8, 5.95.6, 5.8, 5.9
77.1, .1, 77.2.2, 7.3, 7.4, 7.5, , 7.3, 7.4, 7.5, 7.6, 7.77.6, 7.7
ΝΟΜΟΙΝΟΜΟΙ ΤΟΥ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑΝΕΥΤΩΝΑ
YOUNGYOUNGFREEDMANFREEDMAN
HALLIDAYHALLIDAYRESNICK WALKERRESNICK WALKER
ALONSOALONSOFINNFINN
ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΗΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ
Stathis STILIARIS, UoA, 2014-2015 2
ΝΟΜΟΣΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΑΔΡΑΝΕΙΑΣΤΗΣ ΑΔΡΑΝΕΙΑΣ
ΕλεύθεροΕλεύθερο Σώμα: Σώμα: Ένα σώμα που δεν υπόκειται σε καμία αλληλεπίδραση.Ένα σώμα που δεν υπόκειται σε καμία αλληλεπίδραση.
Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει στη φύση ελεύθερο σώμα!Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει στη φύση ελεύθερο σώμα!
Στην πράξη μπορούμε να ορίσουμε σαν ελεύθερο ένα απομονωμένο σώμΣτην πράξη μπορούμε να ορίσουμε σαν ελεύθερο ένα απομονωμένο σώμα με α με αμελητέες αλληλεπιδράσεις.αμελητέες αλληλεπιδράσεις.
ΝόμοςΝόμος της Αδράνειαςτης Αδράνειαςήή
Πρώτος Νόμος του ΝεύτωναΠρώτος Νόμος του Νεύτωνα
Ένα ελεύθερο σώμα κινείται πάντοτε με σταθερή ταχύτητα, δηλαδή Ένα ελεύθερο σώμα κινείται πάντοτε με σταθερή ταχύτητα, δηλαδή χωρίς επιτάχυνση.χωρίς επιτάχυνση.
Η αναφορά της κίνησης ή μη ενός σώματος γίνεται σε σχέση με κάποιον παρατηρητή, ο οποίος είναι ο ίδιος ελεύθερο σώμα. Ένας τέτοιος παρατηρητής λέγεται αδρανειακός παρατηρητήςαδρανειακός παρατηρητής και το σύστημα που χρησιμοποιεί καλείται αδρανειακό σύστημα αναφοράςαδρανειακό σύστημα αναφοράς.
Stathis STILIARIS, UoA, 2014-2015 3
ΓΡΑΜΜΙΚΗΓΡΑΜΜΙΚΗ ΟΡΜΗ ΣΩΜΑΤΟΣΟΡΜΗ ΣΩΜΑΤΟΣ
ΓραμμικήΓραμμική Ορμή Σώματος: Ορμή Σώματος: Το γινόμενο μάζας επί την ταχύτητά του.Το γινόμενο μάζας επί την ταχύτητά του.
ΗΗ ολική ορμή ενός απομονωμένου συστήματος σωμάτων παραμένει ολική ορμή ενός απομονωμένου συστήματος σωμάτων παραμένει σταθερή.σταθερή.
ΜιαΜια αλληλεπίδραση παράγει ανταλλαγή ορμής.αλληλεπίδραση παράγει ανταλλαγή ορμής.
vmp rr=
constvmvmvmp 2211ii =++== ∑ Lrrrr
Stathis STILIARIS, UoA, 2014-2015 4
ΔΕΥΤΕΡΟΣΔΕΥΤΕΡΟΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑ
amFdtvdm)vm(
dtd
dtpdF rrr
rrr
=⇔===
Για δεδομένο σώμα, το πηλίκο της συνισταμένης δύναμης προς την επιτάχυνση παραμένει σταθερό.
Η συνισταμένη δύναμη σε ένα σώμα είναι ίση με το γινόμενο της μάζας του σώματος επί την επιτάχυνσή του.
amFrr
=
ΟΟ ρυθμός αλλαγής της ορμής ενός σώματος ως προς το χρόνο αποτελείρυθμός αλλαγής της ορμής ενός σώματος ως προς το χρόνο αποτελείμέτρο της δύναμηςμέτρο της δύναμης
Stathis STILIARIS, UoA, 2014-2015 5
ΤΡΙΤΟΣΤΡΙΤΟΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑ
2112 FFrr
−=
ΌτανΌταν δύο σώματα αλληλεπιδρούν, οι δυνάμεις που ασκούν τα σώματα το δύο σώματα αλληλεπιδρούν, οι δυνάμεις που ασκούν τα σώματα το ένα στο άλλο είναι πάντα ίσες σε μέτρο και αντίθετης φοράς.ένα στο άλλο είναι πάντα ίσες σε μέτρο και αντίθετης φοράς.
Stathis STILIARIS, UoA, 2014-2015 6
ΤΡΙΤΟΣΤΡΙΤΟΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑ
Ένα αντικείμενο πάνω στο τραπέζι που ισορροπεί και τα αντίστοιχα ζεύγη των δυνάμεων.
ΣΩΜΑΣΩΜΑ ΤΡΑΠΕΖΙΤΡΑΠΕΖΙ
W
N
W
W’N
N’
ΓΗΓΗ
Stathis STILIARIS, UoA, 2014-2015 7
ΕΙΔΙΚΕΣΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΔΥΝΑΜΕΩΝΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΔΥΝΑΜΕΩΝ
ΚΑΘΕΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΣΕ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΒΑΡΥΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ
ΤΑΣΗΤΑΣΗ
Stathis STILIARIS, UoA, 2014-2015 8
ΝΟΜΟΙΝΟΜΟΙ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑ: ΕΦΑΡΜΟΓΕΣΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑ: ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
⎪⎪⎪
⎭
⎪⎪⎪
⎬
⎫
⎪⎪⎪
⎩
⎪⎪⎪
⎨
⎧
+=
+=
=
⇒⎪⎭
⎪⎬
⎫
⎪⎩
⎪⎨
⎧
−=−=
=
⇒⎪⎭
⎪⎬
⎫
⎪⎩
⎪⎨
⎧
−=−=
=−
gmM
ma
mgmM
MT
MgF
mamgMaMaTMgF
mamgTMaT
0MgF NNN
Κίνηση χωρίς τριβές
Stathis STILIARIS, UoA, 2014-2015 9
ΝΟΜΟΙΝΟΜΟΙ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑ: ΕΦΑΡΜΟΓΕΣΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑ: ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
⎪⎪⎭
⎪⎪⎬
⎫
⎪⎪⎩
⎪⎪⎨
⎧
+−
=
+=
⇒⎭⎬⎫
⎩⎨⎧
−=−++=
⇒⎭⎬⎫
⎩⎨⎧
−=−=−
21
12
21
21
221
1
22
11
mmmmga
gmmmm2T
amgm)ga(m)ga(mT
amgmTamgmT
Μηχανή του Atwood
Stathis STILIARIS, UoA, 2014-2015 10
ΝΟΜΟΙΝΟΜΟΙ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑ: ΕΦΑΡΜΟΓΕΣΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑ: ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
⎪⎪⎪
⎭
⎪⎪⎪
⎬
⎫
⎪⎪⎪
⎩
⎪⎪⎪
⎨
⎧
+−
=
=Ν
++
=
⇒⎪⎭
⎪⎬
⎫
⎪⎩
⎪⎨
⎧
=++−
=Ν
+=
⇒⎪⎭
⎪⎬
⎫
⎪⎩
⎪⎨
⎧
=+−
=
=−
21
12
2
21
21
221
2
1
22
2
11
mmmsinmga
cosgm
gmm
)sin1(mmT
amsingm)ga(mcosgm
)ag(mT
amsingmTcosgmN
amgmT
θ
θ
θ
θ
θ
θ
θ
Κίνηση χωρίς τριβές
Stathis STILIARIS, UoA, 2014-2015 11
ΤΡΙΒΗΤΡΙΒΗ
•• Στατική Τριβή Στατική Τριβή ffss
•• Τριβή Ολίσθησης Τριβή Ολίσθησης ffkk
Nf smax,s μ=
Nf kk μ=
Stathis STILIARIS, UoA, 2014-2015 12
ΤΡΙΒΗΤΡΙΒΗ
ΟΟ συντελεστής της στατικής συντελεστής της στατικής τριβής τριβής ffss είναι μεγαλύτερος είναι μεγαλύτερος του συντελεστή της τριβής του συντελεστή της τριβής ολίσθησης ολίσθησης ffkk .
Η δύναμη τριβής σε μικροσκοπικό επίπεδο είναι το διανυσματικό άθροισμα πολλών δυνάμεων που δρουν μεταξύ των ατόμων στην επιφάνεια των δύο σωμάτων. Η προέλευση της λοιπόν οφείλεται σε ηλεκτρομαγνητικέςηλεκτρομαγνητικές αλληλεπιδράσεις.
0.250.30Λάστιχο με Σκυρόδεμα (Υγρό)
0.801.00Λάστιχο με Σκυρόδεμα (Ξηρό)
0.040.04Teflon με Teflon
0.530.68Χαλκός με Γυαλί
0.400.94Γυαλί με Γυαλί
0.360.53Χαλκός με Ατσάλι
0.470.61Αλουμίνιο με Ατσάλι
0.570.74Ατσάλι με Ατσάλι
ffkkffssΥΛΙΚΑ
ΕνδεικτικόςΕνδεικτικός Πίνακας Συντελεστών ΤριβήςΠίνακας Συντελεστών Τριβήςγια μερικά υλικάγια μερικά υλικά
Stathis STILIARIS, UoA, 2014-2015 13
ΚΙΝΗΣΗΚΙΝΗΣΗ ΜΕ ΤΡΙΒΗΜΕ ΤΡΙΒΗ
NN
W=mgW=mg
ffss
φφ
mgsinmgsinφφ
mgcosmgcosφφ
Σώμα μάζας m ισορροπεί εξ αιτίας των τριβών σε κεκλιμένο επίπεδο. Εάν φ είναι η οριακή γωνία, πέραν της οποίας το σώμα αρχίζει να ολισθαίνει, τότε ισχύουν:
ΚατάΚατά μήκος του κεκλιμένου επιπέδουμήκος του κεκλιμένου επιπέδου
Κάθετα στο κεκλιμένο επίπεδοΚάθετα στο κεκλιμένο επίπεδο
0fsinmg s =−φ
0cosmgN =− φΑπό τις εξισώσεις αυτές συνάγεται:
⎭⎬⎫
⎩⎨⎧
=
=⇒
⎭⎬⎫
⎩⎨⎧
=
=⇒
⎭⎬⎫
⎩⎨⎧
=
=Ν⇒
⎭⎬⎫
⎩⎨⎧
=
=
φ
φφμ
φ
φφμ
φ
φμ
φ
φ
cosmgNsincos
cosmgNsinmgcosmg
cosmgNsinmg
cosmgNsinmgf ssss
φμ tans =Stathis STILIARIS, UoA, 2014-2015 14
ΚΙΝΗΣΗΚΙΝΗΣΗ ΜΕ ΤΡΙΒΗΜΕ ΤΡΙΒΗΤα σώματα A,BA,B και CC είναι συζευγμένα με αβαρές νήμα και τροχαλία και κινούνται με επιτάχυνση a. Ο συντελεστής τριβής κίνησης με το δάπεδο είναι μμkk. Να εκφραστεί η επιτάχυνση a συναρτήσει των μεγεθών αυτών.
(Θεωρείστε το B+C σαν ένα σώμα).
ΚίνησηΚίνηση σώματος Ασώματος Α
Κίνηση συσσωματώματος Κίνηση συσσωματώματος B+CB+C
amTgm AA =−
Ng)mm(a)mm(fT
CB
CBk
=+
+=−
gmmm
)mm(maCBA
CBkA
+++−
=μ
TT
ΑΑ
mmAAgg
a
ffkk BB
CC
((mmBB+m+mCC)g)g
TT
ΝΝ
⇒++
−=⇒++=−⇒
⎭⎬⎫
⎩⎨⎧
++=−=
CBA
kAkCBAA
kCB
AA
mmmfgmafa)mm(amgm
fa)mm(TamgmT
ΣτηνΣτην οριακή περίπτωση οριακή περίπτωση που που a=0, a=0, ισχύει:ισχύει:
CB
Ak mm
m+
=μ
Stathis STILIARIS, UoA, 2014-2015 15
ffss
mgmg
a NN
ΚΙΝΗΣΗΚΙΝΗΣΗ ΜΕ ΤΡΙΒΗΜΕ ΤΡΙΒΗ
Το όχημα επιταχύνεται έτσι ώστε το σώμα μάζας mm να καταφέρνει λόγω της τριβής να ισορροπεί στην κατακόρυφη επιφάνεια του οχήματος. Ποια η σχέση της οριακής (ελάχιστης) επιτάχυνσης aaμε τον συντελεστή στατικής τριβής στατικής τριβής μμss;
Από την ισορροπία του σώματος έχουμε:
maN0fmg s
=
=−
Κατά συνέπεια:
⎭⎬⎫
⎩⎨⎧
=
=⇒
⎭⎬⎫
⎩⎨⎧
=
=⇒
⎭⎬⎫
⎩⎨⎧
=
=Ν⇒
⎭⎬⎫
⎩⎨⎧
=
=
mgNga
mgNmgma
maNmg
maNmgf ssss μμμ
s
gaμ
=
Stathis STILIARIS, UoA, 2014-2015 16
ΟΠΙΣΘΕΛΚΟΥΣΑΟΠΙΣΘΕΛΚΟΥΣΑ ΔΥΝΑΜΗΔΥΝΑΜΗ
ΌτανΌταν ένα σώμα κινείται μέσα σ’ ένα ρευστό υφίσταται μια δύναμη ένα σώμα κινείται μέσα σ’ ένα ρευστό υφίσταται μια δύναμη DD που που αντιστέκεται στην κίνησή του. Η οπισθέλκουσα αυτή δύναμη εξαρτάταντιστέκεται στην κίνησή του. Η οπισθέλκουσα αυτή δύναμη εξαρτάται από αι από την σχετική ταχύτητα του σώματος στο ρευστό.την σχετική ταχύτητα του σώματος στο ρευστό.
2AvC21D ρ=
•• DD : : Το μέτρο της οπισθέλκουσας δύναμηςΤο μέτρο της οπισθέλκουσας δύναμης•• AA : : Η ενεργός επιφάνεια διατομής του σώματος, η οποία είναι κάθετη σΗ ενεργός επιφάνεια διατομής του σώματος, η οποία είναι κάθετη στο το διάνυσμα της ταχύτηταςδιάνυσμα της ταχύτητας•• ρ ρ : Η πυκνότητας του ρευστού: Η πυκνότητας του ρευστού•• CC : : Ο συντελεστής οπισθέλκουσας δύναμης (τυπικές τιμές 0.40Ο συντελεστής οπισθέλκουσας δύναμης (τυπικές τιμές 0.40‐‐1.00)1.00)
ΣημείωσηΣημείωση: Ο συντελεστής : Ο συντελεστής C C είναι καθαρός αριθμός.είναι καθαρός αριθμός.
Nsmkg
smm
mkg]v][A][[]AvC
21[ 22
22
322 ==⋅⋅== ρρ
Stathis STILIARIS, UoA, 2014-2015 17
ΟΡΙΑΚΗΟΡΙΑΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑΤΑΧΥΤΗΤΑ
ΚατάΚατά την ελεύθερη πτώση σώματος σε βαρυτικό πεδίο αναπτύσσεται, λόγωτην ελεύθερη πτώση σώματος σε βαρυτικό πεδίο αναπτύσσεται, λόγωτης οπισθέλκουσας δύναμης από τον αέρα, μια δυναμική ισορροπία κτης οπισθέλκουσας δύναμης από τον αέρα, μια δυναμική ισορροπία κατά την ατά την οποία η αντίσταση του αέρα εξουδετερώνει τη δύναμη βαρύτητας.οποία η αντίσταση του αέρα εξουδετερώνει τη δύναμη βαρύτητας.
ΌτανΌταν D=mgD=mg,, τότε το σώμα πέφτει με σταθερή ταχύτητα, τότε το σώμα πέφτει με σταθερή ταχύτητα, η οποία καλείται η οποία καλείται οριακή ταχύτηταοριακή ταχύτητα..
ACmg2v0amgDρορ =⇒=⇒=
mgmg
vv00=0=0
mgmg
vv11<<vvορορ
DD
mgmg
vv22<<vvορορ
DD
mgmg
vv==vvορορ
DD
mamgD =−
Stathis STILIARIS, UoA, 2014-2015 18
ΟΡΙΑΚΗΟΡΙΑΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑΤΑΧΥΤΗΤΑ
ACmg2v0
dtdvmgD
ρορ =⇒=⇒=
dtdvmmgAvC
21mamgD 2 =−⇒=− ρ
v(tv(t))
tt
vvορορ
Stathis STILIARIS, UoA, 2014-2015 19
ΟΡΙΑΚΗΟΡΙΑΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑΤΑΧΥΤΗΤΑΣταγόνα βροχής με ακτίνα R=1.5 mm πέφτει από ένα σύννεφο που βρίσκεται σε ύψος h=1200 m πάνω από το έδαφος. Ο συντελεστής οπισθέλκουσας δύναμης C για την σταγόνα είναι 0.60. Υποθέστε ότι η σταγόνα παραμένει σφαιρική καθ’ όλη τη διάρκεια της πτώσης της.(α) Πόση είναι η οριακή ταχύτητα της σταγόνας;(β) Πόση θα ήταν η ταχύτητα της σταγόνας στο έδαφος εάν δεν υπήρχε η οπισθέλκουσα δύναμη;
Δίνονται: πυκνότητα νερού ρw=1000 kg/m3 , πυκνότητα αέρα ρa=1.2 kg/m3
h/km27s/m37.7C3
gR8RC
gR342
ACmg2v w
2
w3
≈====αα
ορ ρρ
πρ
ρπ
ρ
(α) Η οριακή ταχύτητα υπολογίζεται:
(β) Χωρίς την οπισθέλκουσα δύναμη, η σταγόνα από ύψος h στο βαρυτικό πεδίο (g) θα αποκτήσει τελική ταχύτητα:
h/km552s/m4.153gh2v ≈==
ΣκεφτείτεΣκεφτείτε πόσο καταστροφική είναι μια τέτοια ταχύτητα!πόσο καταστροφική είναι μια τέτοια ταχύτητα!
Stathis STILIARIS, UoA, 2014-2015 20