6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot124

Mε το βλέmicromicroα του υερρεαλισmicroού

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot125

M E T O B Λ E M M A T O Y Y Π E P P E A Λ I Σ M O Y

Ο υπερρεαλισmicroός είναι πνευmicroατικό πρωτοποριακό κίνηmicroα

που εmicroφανίστηκε όσον αφορά τουλάχιστον την ποίηση microετά

το 1924 στη Γαλλία Αρχηγός του κινήmicroατος είναι ο Αντρέ

Μπρετόν και σηmicroαντικοί εκπρόσωποι ποιητές οι Λουί Αρα-

γκόν και Πωλ Ελυάρ Έντονα επηρεασmicroένοι από την ψυχα-

νάλυση και microετά τις τραυmicroατικές εmicroπειρίες του Α Παγκοσmicroί-

ου Πολέmicroου οι υπερρεαλιστές προσπαθούν να ξεφύγουν από

την πιεστική καθηmicroερινότητα και τη microονοτονία να απελευθε-

ρωθούν από τον έλεγχο της λογικής και να δώσουν microορφή

στις εικόνες και τις επιθυmicroίες του υποσυνείδητου

Οι υπερρεαλιστές ασχολήθηκαν ιδιαίτερα microε την κατα-

γραφή τη microελέτη και την ανάλυση των ονείρων τα οποία

θεώρησαν microια γνήσια έκφραση και των βαθύτερων επιθυ-

microιών του ατόmicroου Προσπαθώντας να διατυπώσουν αυτές τις

εικόνες και τις καταστάσεις υιοθέτησαν τη λεγόmicroενη αυτό-

microατη γραφή στην οποία laquoυποτίθεται ότι ο δηmicroιουργός κατα-

γράφει χωρίς καmicroιά παρέmicroβαση της λογικής ότι του υπα-

γορεύει το υποσυνείδητό τουraquo Βέβαια η απόλυτη άρνηση

της λογικής είναι αδύνατη η υπερρεαλιστική ποίηση όmicroως

επιmicroένει στην άρνηση των περιορισmicroών της λογικής στη

δηmicroιουργία εικόνων που προβάλλονται ανεξάρτητες ως

ένα βαθmicroό εντυπωσιάζουν όmicroως microε την πρωτότυπη

χρήση και συν-δυασmicroό των λέξεων και έχουν στο βάθος ως

αφετηρία ορισmicroένα βασικά θέmicroατα για την ανθρώπινη

ύπαρξη (έρωτας θάνατος χιούmicroορ όνειρο παράλογο)

Για τον λόγο αυτό όσοι έχουν επηρεαστεί από τον υπερρε-

αλισmicroό προσκαλούνπροκαλούν τον αναγνώστη να κάνει

τη δική δηmicroιουργική ανάγνωσηπρόσληψη που βέβαια

λαmicroβάνει υπόψη τα όρια της γλώσσας

Σε επίπεδο microορφής οι υπερρεαλιστές καταργούν την

παραδοσιακή microετρική (microέτρο στίχο οmicroοιοκαταληξία) και

εκφράζονται σε ελεύθερο στίχο στον οποίο όmicroως ο προ-

σεκτικός αναγνώστης ανακαλύπτει τον ρυθmicroό συνυφασmicroέ-

νο πλέον microε την ίδια τη φύση της γλώσσας όπως παρου-

σιάζεται σε ορισmicroένες περιστάσεις δεmicroένες microε το θέmicroα

Για τον υπερρεαλισmicroό

Eλένη Zέρβα Σύνθεση126

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot126

127

N I K O Σ E Γ Γ O N O Π O Y Λ O Σ

Tράmicro και Aκρόολις

Le soleil me brucircle et me rend lumineux

Μέσrsquo στη microονότονη βροχή

τις λάσπες

την τεφρήν ατmicroόσφαιρα

τα τραmicro περνούνε

και microέσrsquo από την έρηmicroη αγορά

ndash που νέκρωσε η βροχή ndash

πηγαίνουν προς

τα

τέρmicroατα

η σκέψη microου

γιοmicroάτη συγκίνηση

τrsquo ακολουθεί στοργικά ώσπου

να φθάσουν

εκεί πrsquo αρχίζουν τα χωράφια

που πνίγει η βροχή

στα τέρmicroατα

τι θλίψη θα ήτανε ndash Θεrsquo microου ndash

τι θλίψη

αν δε microε παρηγορούσε την καρδιά

η ελπίδα των microαρmicroάρων

κι η προσδοκία microιας λαmicroπρής αχτίδας

που θα δώσει νέα ζωή

στα υπέροχα ερείπια

απαράλλαχτα όπως

ένα κόκκινο λουλούδι

microέσrsquo σε πράσινα φύλλα

Νίκου Εγγονόπουλου Ποιήmicroατα

Tόνια Nικολαΐδη Άσπρα χάρτινα καράβια όνειραχαρούmicroενα που ταξιδεύουν

Γιώργος Mανουσάκης Aρχαία Aγορά

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot127

128

O ∆ Y Σ Σ E A Σ E Λ Y T H Σ

Toυ AιγαίουΕικόνες αό το Αιγαίο συνθέτουν το θαλασσινό τοίο του οιήmicroατος Οι άνθρωοι ζουν ευτυχι-

σmicroένοι microέσα στη φύση στο όνειρο και στην ελίδα

I

Ο έρωτας

Το αρχιπέλαγος

Κι η πρώρα των αφρών του

Κι οι γλάροι των ονείρων του

Στο πιο ψηλό κατάρτι του ο ναύτης ανεmicroίζει

Ένα τραγούδι

Ο έρωτας

Το τραγούδι του

Κι οι ορίζοντες του ταξιδιού του

Κι η ηχώ της νοσταλγίας του

Στον πιο βρεmicroένο βράχο της η αρραβωνιαστικιά προσmicroένει

Ένα καράβι

Ο έρωτας

Το καράβι του

Κι η αmicroεριmicroνησία των microελτεmicroιών του

Κι ο φλόκος της ελπίδας του

Στον πιο ελαφρό κυmicroατισmicroό του ένα νησί λικνίζει

Τον ερχοmicroό

Oδυσσέας Eλύτης H γοργόνα

6 YPERREALISMOS 124-133 12-01-08 1120 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot128

T o υ A ι γ α ί ο υ

II

Παιχνίδια τα νερά

Στα σκιερά περάσmicroατα

Λένε microε τα φιλιά τους την αυγή

Που αρχίζει

Ορίζοντας -

Και τrsquo αγριοπερίστερα ήχο

∆ονούνε στη σπηλιά τους

Ξύπνηmicroα γαλανό microες στην πηγή

Της microέρας

Ήλιος -

∆ίνει ο microαΐστρος το πανί

Στη θάλασσα

Τα χάδια των microαλλιών

Στην ξεγνοιασιά του ονείρου του

∆ροσιά-

Κύmicroα στο φως

Ξαναγεννάει τα microάτια

Όπου η Ζωή αρmicroενίζει προς

Τrsquo αγνάντεmicroα

Ζωή -

Oδυσσέας Eλύτης Σύνθεση στο microπλε

129

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot129

130

O ∆ Y Σ Σ E A Σ E Λ Y T H Σ

III

Φλοίσβος φιλί στη χαϊδεmicroένη του άmicromicroο - Έρωτας

Τη γαλανή του ελευθερία ο γλάρος

∆ίνει στον ορίζοντα

Κύmicroατα φεύγουν έρχονται

Αφρισmicroένη απόκριση στrsquo αυτιά των κοχυλιών

Ποιος πήρε την ολόξανθη και την ηλιοκαmicroένη

Ο microπάτης microε το διάφανό του φύσηmicroα

Γέρνει πανί του ονείρου

Μακριά

Έρωτας την υπόσχεσή του microουρmicroουρίζει - Φλοίσβος

Οδυσσέας Ελύτης Προσανατολισmicroοί

EPΩTHΣEIΣ1 Βρείτε τις εικόνες που σχηmicroατίζονται στους δύο τελευταίους στίχους κάθε στροφής2 Πως αντιλαmicroβάνεστε τη σηmicroασία του ρήmicroατος λικνίζω και ποιο ρόλο παίζει στο ταξίδι της επιστροφής

(δείτε προηγουmicroένως τις σηmicroασίες που έχει το ρ)3 Προσέξτε τα ρήmicroατα (ανεmicroίζει προσmicroένει λικνίζει) στις παραπάνω προτάσεις Πού έχει την αφετηρία της η

κίνηση και προς τα πού κατευθύνεται 4 Βρείτε παραπέρα τη σηmicroασία που έχουν εδώ τα ρήmicroατα ανεmicroίζω και ροσmicroένω Πώς λειτουργούν κάθε φορά

σε σχέση microε την εικόνα 5 Στους τέσσερις πρώτους στίχους κάθε στροφής εmicroφανίζεται microια σειρά από εικόνες microε εξελικτική πορεία

Μπορείτε να σχολιάσετε την εξέλιξη αυτής της κίνησης που υπάρχει σrsquo αυτές Παρατηρήστε και την αύξησητων συλλαβών από στίχο σε στίχο Πως λειτουργεί αυτή σε σχέση microε το βασικό θέmicroα καθεmicroιάς στροφής

6 Χωριστείτε σε τρεις οmicroάδες microια για το καθένα από τα παρακάτω θέmicroατα Αφού microελετήσετε τις ιδέες-εικό-νες microε τις οποίες αναπτύσσει το κάθε θέmicroα ο ποιητής διατυπώστε κι εσείς τις δικές σας προτάσεις για microιανάλλη ανάγνωσηα Ο Έρωτας και το Αρχιέλαγος Πώς κινείται ο ναύτης β Ο Έρωτας και το τραγούδιγ Ο Έρωτας και το καράβι

7 Μελετήστε ξανά το εισαγωγικό σηmicroείωmicroα για τον υπερρεαλισmicroό Βρείτε τις ιδέες και τις εικόνες του ποιή-microατος που διατυπώνονται σύmicroφωνα microε τις αρχές του υπερρεαλιστικού κινήmicroατος

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ∆ιαβάστε το παραπάνω ποίηmicroα και microε βάση τις λέξεις θάλασσα νησί όνειρο δοκιmicroάστε να σχηmicroατίσετε δοmicroέςmicroε υπερρεαλιστικό χαρακτήρα

Λέξεις ου έχουνhellip γούστο

Λικνίζει στην καθηmicroερινή χρήση λέmicroε η microητέρα λικνίζει το microωρό στην κούνια (λίκνον = η βρεφική κούνια)

το κύmicroα λικνίζει τη βάρκα Εδώ όmicroως Το νησί λικνίζει τον ερχοmicroό

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot130

T o ρ ή micro α α γ ν α ν τ ε ύ ω

Tο ρήmicroα αγναντεύωΟ οιητής αρατηρώντας ένα σύννεφο στον ουρανό ανακαλεί εικόνες και αραστάσεις αό τη

ζωή και τη φύση συνθέτοντας έτσι έναν κόσmicroο ονειρικό

Τούτη η αιθρία microε το σύννεφο που πλέχει στον

Αέρα

Είναι γαλάζιος πλους microιας κάτασπρης φρεγάδας

Ιστάmicroενος ακουmicroπιστός στην κουπαστή κοιτάζω

Και βλέπω τα θηράmicroατα των λογισmicroών microου

∆ελφίνια που αναδύονται κι εισδύουν microέσrsquo στο κύmicroα

Πεδιάδες ακρογιάλια και βουνά

Και microια ξανθή νεάνιδα που στέκει στο πλευρό microου

Μέσrsquo στης οποίας τα γαλήνια microάτια βλέπω

Το microέλλον της ολόκληρο και το παρόν microου

Ανδρέας Εmicroπειρίκος Ενδοχώρα

Kώστας Γραmicromicroατόπουλος Aιγαίο 131

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot131

132

A N ∆ P E A Σ E M Π E I P I K O Σ

ΛEΞIΛOΓIOαιθρία η η καλοκαιρία η ξαστεριάπλέχω πλέω κινούmicroαιπλους ο η πορεία το ταξίδι του πλοίουφρεγάδα η (στο ποίηmicroα ή στα παλιά χρόνια) πολεmicroικό πλοίο microε τρία microεγάλα κατάρτιακουπαστή η το χοντρό ξύλο στο πάνω microέρος του περιφράγmicroατος που υπάρχει στο κατάστρωmicroα του πλοίουθήραmicroα το το κυνήγι ή τα ζώα που κυνηγούmicroελογισmicroός ο η σκέψη η έγνοιααναδύοmicroαι βγαίνω στην επιφάνεια (του νερού)εισδύω περνώ microέσα στο

Bασίλι Kαντίνσκι Kίτρινο κόκκινο microπλε

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot132

133

T o ρ ή micro α α γ ν α ν τ ε ύ ω

EPΩTHΣEIΣ1 Τι παρατηρεί ο ποιητής ότι υπάρχει στον αέρα2 Ποια εντύπωση του δίνει αυτό που βλέπει3 Πού φαντάζεται ότι βρίσκεται ο ποιητής καθώς αγναντεύει4 Ποιες και πόσες είναι οι εικόνες που του παρουσιάζονται5 Πώς τις χαρακτηρίζει και τι δηλώνει αυτός ο χαρακτηρισmicroός 6 ∆ιαβάστε φωναχτά τους στίχους 5-10 παρατηρείτε να επαναλαmicroβάνονται κάποιοι ήχοι Αν ναι ποιοι είναι

αυτοί και ποιες εντυπώσεις σας προκαλούν7 Ο ποιητής εκφράζει στον τελευταίο στίχο αισιόδοξη διάθεση Πού νοmicroίζετε ότι οφείλεται αυτή8 Παρατηρήστε τον πίνακα του Κ Γραmicromicroατόπουλου και περιγράψτε πώς ζωγραφίζει αυτά που βλέπει9 Φανταστείτε ότι βρίσκεστε στην κουπαστή ενός πλοίου και αγναντεύετε ένα άσπρο σύννεφο Ποιες εικόνες ή

σκέψεις σας έρχονται στο microυαλό

Xουάν Mιρό Λουόmicroενη

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot133

Mε το βλέmicromicroα του υερρεαλισmicroού

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot125

M E T O B Λ E M M A T O Y Y Π E P P E A Λ I Σ M O Y

Ο υπερρεαλισmicroός είναι πνευmicroατικό πρωτοποριακό κίνηmicroα

που εmicroφανίστηκε όσον αφορά τουλάχιστον την ποίηση microετά

το 1924 στη Γαλλία Αρχηγός του κινήmicroατος είναι ο Αντρέ

Μπρετόν και σηmicroαντικοί εκπρόσωποι ποιητές οι Λουί Αρα-

γκόν και Πωλ Ελυάρ Έντονα επηρεασmicroένοι από την ψυχα-

νάλυση και microετά τις τραυmicroατικές εmicroπειρίες του Α Παγκοσmicroί-

ου Πολέmicroου οι υπερρεαλιστές προσπαθούν να ξεφύγουν από

την πιεστική καθηmicroερινότητα και τη microονοτονία να απελευθε-

ρωθούν από τον έλεγχο της λογικής και να δώσουν microορφή

στις εικόνες και τις επιθυmicroίες του υποσυνείδητου

Οι υπερρεαλιστές ασχολήθηκαν ιδιαίτερα microε την κατα-

γραφή τη microελέτη και την ανάλυση των ονείρων τα οποία

θεώρησαν microια γνήσια έκφραση και των βαθύτερων επιθυ-

microιών του ατόmicroου Προσπαθώντας να διατυπώσουν αυτές τις

εικόνες και τις καταστάσεις υιοθέτησαν τη λεγόmicroενη αυτό-

microατη γραφή στην οποία laquoυποτίθεται ότι ο δηmicroιουργός κατα-

γράφει χωρίς καmicroιά παρέmicroβαση της λογικής ότι του υπα-

γορεύει το υποσυνείδητό τουraquo Βέβαια η απόλυτη άρνηση

της λογικής είναι αδύνατη η υπερρεαλιστική ποίηση όmicroως

επιmicroένει στην άρνηση των περιορισmicroών της λογικής στη

δηmicroιουργία εικόνων που προβάλλονται ανεξάρτητες ως

ένα βαθmicroό εντυπωσιάζουν όmicroως microε την πρωτότυπη

χρήση και συν-δυασmicroό των λέξεων και έχουν στο βάθος ως

αφετηρία ορισmicroένα βασικά θέmicroατα για την ανθρώπινη

ύπαρξη (έρωτας θάνατος χιούmicroορ όνειρο παράλογο)

Για τον λόγο αυτό όσοι έχουν επηρεαστεί από τον υπερρε-

αλισmicroό προσκαλούνπροκαλούν τον αναγνώστη να κάνει

τη δική δηmicroιουργική ανάγνωσηπρόσληψη που βέβαια

λαmicroβάνει υπόψη τα όρια της γλώσσας

Σε επίπεδο microορφής οι υπερρεαλιστές καταργούν την

παραδοσιακή microετρική (microέτρο στίχο οmicroοιοκαταληξία) και

εκφράζονται σε ελεύθερο στίχο στον οποίο όmicroως ο προ-

σεκτικός αναγνώστης ανακαλύπτει τον ρυθmicroό συνυφασmicroέ-

νο πλέον microε την ίδια τη φύση της γλώσσας όπως παρου-

σιάζεται σε ορισmicroένες περιστάσεις δεmicroένες microε το θέmicroα

Για τον υπερρεαλισmicroό

Eλένη Zέρβα Σύνθεση126

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot126

127

N I K O Σ E Γ Γ O N O Π O Y Λ O Σ

Tράmicro και Aκρόολις

Le soleil me brucircle et me rend lumineux

Μέσrsquo στη microονότονη βροχή

τις λάσπες

την τεφρήν ατmicroόσφαιρα

τα τραmicro περνούνε

και microέσrsquo από την έρηmicroη αγορά

ndash που νέκρωσε η βροχή ndash

πηγαίνουν προς

τα

τέρmicroατα

η σκέψη microου

γιοmicroάτη συγκίνηση

τrsquo ακολουθεί στοργικά ώσπου

να φθάσουν

εκεί πrsquo αρχίζουν τα χωράφια

που πνίγει η βροχή

στα τέρmicroατα

τι θλίψη θα ήτανε ndash Θεrsquo microου ndash

τι θλίψη

αν δε microε παρηγορούσε την καρδιά

η ελπίδα των microαρmicroάρων

κι η προσδοκία microιας λαmicroπρής αχτίδας

που θα δώσει νέα ζωή

στα υπέροχα ερείπια

απαράλλαχτα όπως

ένα κόκκινο λουλούδι

microέσrsquo σε πράσινα φύλλα

Νίκου Εγγονόπουλου Ποιήmicroατα

Tόνια Nικολαΐδη Άσπρα χάρτινα καράβια όνειραχαρούmicroενα που ταξιδεύουν

Γιώργος Mανουσάκης Aρχαία Aγορά

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot127

128

O ∆ Y Σ Σ E A Σ E Λ Y T H Σ

Toυ AιγαίουΕικόνες αό το Αιγαίο συνθέτουν το θαλασσινό τοίο του οιήmicroατος Οι άνθρωοι ζουν ευτυχι-

σmicroένοι microέσα στη φύση στο όνειρο και στην ελίδα

I

Ο έρωτας

Το αρχιπέλαγος

Κι η πρώρα των αφρών του

Κι οι γλάροι των ονείρων του

Στο πιο ψηλό κατάρτι του ο ναύτης ανεmicroίζει

Ένα τραγούδι

Ο έρωτας

Το τραγούδι του

Κι οι ορίζοντες του ταξιδιού του

Κι η ηχώ της νοσταλγίας του

Στον πιο βρεmicroένο βράχο της η αρραβωνιαστικιά προσmicroένει

Ένα καράβι

Ο έρωτας

Το καράβι του

Κι η αmicroεριmicroνησία των microελτεmicroιών του

Κι ο φλόκος της ελπίδας του

Στον πιο ελαφρό κυmicroατισmicroό του ένα νησί λικνίζει

Τον ερχοmicroό

Oδυσσέας Eλύτης H γοργόνα

6 YPERREALISMOS 124-133 12-01-08 1120 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot128

T o υ A ι γ α ί ο υ

II

Παιχνίδια τα νερά

Στα σκιερά περάσmicroατα

Λένε microε τα φιλιά τους την αυγή

Που αρχίζει

Ορίζοντας -

Και τrsquo αγριοπερίστερα ήχο

∆ονούνε στη σπηλιά τους

Ξύπνηmicroα γαλανό microες στην πηγή

Της microέρας

Ήλιος -

∆ίνει ο microαΐστρος το πανί

Στη θάλασσα

Τα χάδια των microαλλιών

Στην ξεγνοιασιά του ονείρου του

∆ροσιά-

Κύmicroα στο φως

Ξαναγεννάει τα microάτια

Όπου η Ζωή αρmicroενίζει προς

Τrsquo αγνάντεmicroα

Ζωή -

Oδυσσέας Eλύτης Σύνθεση στο microπλε

129

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot129

130

O ∆ Y Σ Σ E A Σ E Λ Y T H Σ

III

Φλοίσβος φιλί στη χαϊδεmicroένη του άmicromicroο - Έρωτας

Τη γαλανή του ελευθερία ο γλάρος

∆ίνει στον ορίζοντα

Κύmicroατα φεύγουν έρχονται

Αφρισmicroένη απόκριση στrsquo αυτιά των κοχυλιών

Ποιος πήρε την ολόξανθη και την ηλιοκαmicroένη

Ο microπάτης microε το διάφανό του φύσηmicroα

Γέρνει πανί του ονείρου

Μακριά

Έρωτας την υπόσχεσή του microουρmicroουρίζει - Φλοίσβος

Οδυσσέας Ελύτης Προσανατολισmicroοί

EPΩTHΣEIΣ1 Βρείτε τις εικόνες που σχηmicroατίζονται στους δύο τελευταίους στίχους κάθε στροφής2 Πως αντιλαmicroβάνεστε τη σηmicroασία του ρήmicroατος λικνίζω και ποιο ρόλο παίζει στο ταξίδι της επιστροφής

(δείτε προηγουmicroένως τις σηmicroασίες που έχει το ρ)3 Προσέξτε τα ρήmicroατα (ανεmicroίζει προσmicroένει λικνίζει) στις παραπάνω προτάσεις Πού έχει την αφετηρία της η

κίνηση και προς τα πού κατευθύνεται 4 Βρείτε παραπέρα τη σηmicroασία που έχουν εδώ τα ρήmicroατα ανεmicroίζω και ροσmicroένω Πώς λειτουργούν κάθε φορά

σε σχέση microε την εικόνα 5 Στους τέσσερις πρώτους στίχους κάθε στροφής εmicroφανίζεται microια σειρά από εικόνες microε εξελικτική πορεία

Μπορείτε να σχολιάσετε την εξέλιξη αυτής της κίνησης που υπάρχει σrsquo αυτές Παρατηρήστε και την αύξησητων συλλαβών από στίχο σε στίχο Πως λειτουργεί αυτή σε σχέση microε το βασικό θέmicroα καθεmicroιάς στροφής

6 Χωριστείτε σε τρεις οmicroάδες microια για το καθένα από τα παρακάτω θέmicroατα Αφού microελετήσετε τις ιδέες-εικό-νες microε τις οποίες αναπτύσσει το κάθε θέmicroα ο ποιητής διατυπώστε κι εσείς τις δικές σας προτάσεις για microιανάλλη ανάγνωσηα Ο Έρωτας και το Αρχιέλαγος Πώς κινείται ο ναύτης β Ο Έρωτας και το τραγούδιγ Ο Έρωτας και το καράβι

7 Μελετήστε ξανά το εισαγωγικό σηmicroείωmicroα για τον υπερρεαλισmicroό Βρείτε τις ιδέες και τις εικόνες του ποιή-microατος που διατυπώνονται σύmicroφωνα microε τις αρχές του υπερρεαλιστικού κινήmicroατος

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ∆ιαβάστε το παραπάνω ποίηmicroα και microε βάση τις λέξεις θάλασσα νησί όνειρο δοκιmicroάστε να σχηmicroατίσετε δοmicroέςmicroε υπερρεαλιστικό χαρακτήρα

Λέξεις ου έχουνhellip γούστο

Λικνίζει στην καθηmicroερινή χρήση λέmicroε η microητέρα λικνίζει το microωρό στην κούνια (λίκνον = η βρεφική κούνια)

το κύmicroα λικνίζει τη βάρκα Εδώ όmicroως Το νησί λικνίζει τον ερχοmicroό

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot130

T o ρ ή micro α α γ ν α ν τ ε ύ ω

Tο ρήmicroα αγναντεύωΟ οιητής αρατηρώντας ένα σύννεφο στον ουρανό ανακαλεί εικόνες και αραστάσεις αό τη

ζωή και τη φύση συνθέτοντας έτσι έναν κόσmicroο ονειρικό

Τούτη η αιθρία microε το σύννεφο που πλέχει στον

Αέρα

Είναι γαλάζιος πλους microιας κάτασπρης φρεγάδας

Ιστάmicroενος ακουmicroπιστός στην κουπαστή κοιτάζω

Και βλέπω τα θηράmicroατα των λογισmicroών microου

∆ελφίνια που αναδύονται κι εισδύουν microέσrsquo στο κύmicroα

Πεδιάδες ακρογιάλια και βουνά

Και microια ξανθή νεάνιδα που στέκει στο πλευρό microου

Μέσrsquo στης οποίας τα γαλήνια microάτια βλέπω

Το microέλλον της ολόκληρο και το παρόν microου

Ανδρέας Εmicroπειρίκος Ενδοχώρα

Kώστας Γραmicromicroατόπουλος Aιγαίο 131

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot131

132

A N ∆ P E A Σ E M Π E I P I K O Σ

ΛEΞIΛOΓIOαιθρία η η καλοκαιρία η ξαστεριάπλέχω πλέω κινούmicroαιπλους ο η πορεία το ταξίδι του πλοίουφρεγάδα η (στο ποίηmicroα ή στα παλιά χρόνια) πολεmicroικό πλοίο microε τρία microεγάλα κατάρτιακουπαστή η το χοντρό ξύλο στο πάνω microέρος του περιφράγmicroατος που υπάρχει στο κατάστρωmicroα του πλοίουθήραmicroα το το κυνήγι ή τα ζώα που κυνηγούmicroελογισmicroός ο η σκέψη η έγνοιααναδύοmicroαι βγαίνω στην επιφάνεια (του νερού)εισδύω περνώ microέσα στο

Bασίλι Kαντίνσκι Kίτρινο κόκκινο microπλε

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot132

133

T o ρ ή micro α α γ ν α ν τ ε ύ ω

EPΩTHΣEIΣ1 Τι παρατηρεί ο ποιητής ότι υπάρχει στον αέρα2 Ποια εντύπωση του δίνει αυτό που βλέπει3 Πού φαντάζεται ότι βρίσκεται ο ποιητής καθώς αγναντεύει4 Ποιες και πόσες είναι οι εικόνες που του παρουσιάζονται5 Πώς τις χαρακτηρίζει και τι δηλώνει αυτός ο χαρακτηρισmicroός 6 ∆ιαβάστε φωναχτά τους στίχους 5-10 παρατηρείτε να επαναλαmicroβάνονται κάποιοι ήχοι Αν ναι ποιοι είναι

αυτοί και ποιες εντυπώσεις σας προκαλούν7 Ο ποιητής εκφράζει στον τελευταίο στίχο αισιόδοξη διάθεση Πού νοmicroίζετε ότι οφείλεται αυτή8 Παρατηρήστε τον πίνακα του Κ Γραmicromicroατόπουλου και περιγράψτε πώς ζωγραφίζει αυτά που βλέπει9 Φανταστείτε ότι βρίσκεστε στην κουπαστή ενός πλοίου και αγναντεύετε ένα άσπρο σύννεφο Ποιες εικόνες ή

σκέψεις σας έρχονται στο microυαλό

Xουάν Mιρό Λουόmicroενη

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot133

M E T O B Λ E M M A T O Y Y Π E P P E A Λ I Σ M O Y

Ο υπερρεαλισmicroός είναι πνευmicroατικό πρωτοποριακό κίνηmicroα

που εmicroφανίστηκε όσον αφορά τουλάχιστον την ποίηση microετά

το 1924 στη Γαλλία Αρχηγός του κινήmicroατος είναι ο Αντρέ

Μπρετόν και σηmicroαντικοί εκπρόσωποι ποιητές οι Λουί Αρα-

γκόν και Πωλ Ελυάρ Έντονα επηρεασmicroένοι από την ψυχα-

νάλυση και microετά τις τραυmicroατικές εmicroπειρίες του Α Παγκοσmicroί-

ου Πολέmicroου οι υπερρεαλιστές προσπαθούν να ξεφύγουν από

την πιεστική καθηmicroερινότητα και τη microονοτονία να απελευθε-

ρωθούν από τον έλεγχο της λογικής και να δώσουν microορφή

στις εικόνες και τις επιθυmicroίες του υποσυνείδητου

Οι υπερρεαλιστές ασχολήθηκαν ιδιαίτερα microε την κατα-

γραφή τη microελέτη και την ανάλυση των ονείρων τα οποία

θεώρησαν microια γνήσια έκφραση και των βαθύτερων επιθυ-

microιών του ατόmicroου Προσπαθώντας να διατυπώσουν αυτές τις

εικόνες και τις καταστάσεις υιοθέτησαν τη λεγόmicroενη αυτό-

microατη γραφή στην οποία laquoυποτίθεται ότι ο δηmicroιουργός κατα-

γράφει χωρίς καmicroιά παρέmicroβαση της λογικής ότι του υπα-

γορεύει το υποσυνείδητό τουraquo Βέβαια η απόλυτη άρνηση

της λογικής είναι αδύνατη η υπερρεαλιστική ποίηση όmicroως

επιmicroένει στην άρνηση των περιορισmicroών της λογικής στη

δηmicroιουργία εικόνων που προβάλλονται ανεξάρτητες ως

ένα βαθmicroό εντυπωσιάζουν όmicroως microε την πρωτότυπη

χρήση και συν-δυασmicroό των λέξεων και έχουν στο βάθος ως

αφετηρία ορισmicroένα βασικά θέmicroατα για την ανθρώπινη

ύπαρξη (έρωτας θάνατος χιούmicroορ όνειρο παράλογο)

Για τον λόγο αυτό όσοι έχουν επηρεαστεί από τον υπερρε-

αλισmicroό προσκαλούνπροκαλούν τον αναγνώστη να κάνει

τη δική δηmicroιουργική ανάγνωσηπρόσληψη που βέβαια

λαmicroβάνει υπόψη τα όρια της γλώσσας

Σε επίπεδο microορφής οι υπερρεαλιστές καταργούν την

παραδοσιακή microετρική (microέτρο στίχο οmicroοιοκαταληξία) και

εκφράζονται σε ελεύθερο στίχο στον οποίο όmicroως ο προ-

σεκτικός αναγνώστης ανακαλύπτει τον ρυθmicroό συνυφασmicroέ-

νο πλέον microε την ίδια τη φύση της γλώσσας όπως παρου-

σιάζεται σε ορισmicroένες περιστάσεις δεmicroένες microε το θέmicroα

Για τον υπερρεαλισmicroό

Eλένη Zέρβα Σύνθεση126

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot126

127

N I K O Σ E Γ Γ O N O Π O Y Λ O Σ

Tράmicro και Aκρόολις

Le soleil me brucircle et me rend lumineux

Μέσrsquo στη microονότονη βροχή

τις λάσπες

την τεφρήν ατmicroόσφαιρα

τα τραmicro περνούνε

και microέσrsquo από την έρηmicroη αγορά

ndash που νέκρωσε η βροχή ndash

πηγαίνουν προς

τα

τέρmicroατα

η σκέψη microου

γιοmicroάτη συγκίνηση

τrsquo ακολουθεί στοργικά ώσπου

να φθάσουν

εκεί πrsquo αρχίζουν τα χωράφια

που πνίγει η βροχή

στα τέρmicroατα

τι θλίψη θα ήτανε ndash Θεrsquo microου ndash

τι θλίψη

αν δε microε παρηγορούσε την καρδιά

η ελπίδα των microαρmicroάρων

κι η προσδοκία microιας λαmicroπρής αχτίδας

που θα δώσει νέα ζωή

στα υπέροχα ερείπια

απαράλλαχτα όπως

ένα κόκκινο λουλούδι

microέσrsquo σε πράσινα φύλλα

Νίκου Εγγονόπουλου Ποιήmicroατα

Tόνια Nικολαΐδη Άσπρα χάρτινα καράβια όνειραχαρούmicroενα που ταξιδεύουν

Γιώργος Mανουσάκης Aρχαία Aγορά

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot127

128

O ∆ Y Σ Σ E A Σ E Λ Y T H Σ

Toυ AιγαίουΕικόνες αό το Αιγαίο συνθέτουν το θαλασσινό τοίο του οιήmicroατος Οι άνθρωοι ζουν ευτυχι-

σmicroένοι microέσα στη φύση στο όνειρο και στην ελίδα

I

Ο έρωτας

Το αρχιπέλαγος

Κι η πρώρα των αφρών του

Κι οι γλάροι των ονείρων του

Στο πιο ψηλό κατάρτι του ο ναύτης ανεmicroίζει

Ένα τραγούδι

Ο έρωτας

Το τραγούδι του

Κι οι ορίζοντες του ταξιδιού του

Κι η ηχώ της νοσταλγίας του

Στον πιο βρεmicroένο βράχο της η αρραβωνιαστικιά προσmicroένει

Ένα καράβι

Ο έρωτας

Το καράβι του

Κι η αmicroεριmicroνησία των microελτεmicroιών του

Κι ο φλόκος της ελπίδας του

Στον πιο ελαφρό κυmicroατισmicroό του ένα νησί λικνίζει

Τον ερχοmicroό

Oδυσσέας Eλύτης H γοργόνα

6 YPERREALISMOS 124-133 12-01-08 1120 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot128

T o υ A ι γ α ί ο υ

II

Παιχνίδια τα νερά

Στα σκιερά περάσmicroατα

Λένε microε τα φιλιά τους την αυγή

Που αρχίζει

Ορίζοντας -

Και τrsquo αγριοπερίστερα ήχο

∆ονούνε στη σπηλιά τους

Ξύπνηmicroα γαλανό microες στην πηγή

Της microέρας

Ήλιος -

∆ίνει ο microαΐστρος το πανί

Στη θάλασσα

Τα χάδια των microαλλιών

Στην ξεγνοιασιά του ονείρου του

∆ροσιά-

Κύmicroα στο φως

Ξαναγεννάει τα microάτια

Όπου η Ζωή αρmicroενίζει προς

Τrsquo αγνάντεmicroα

Ζωή -

Oδυσσέας Eλύτης Σύνθεση στο microπλε

129

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot129

130

O ∆ Y Σ Σ E A Σ E Λ Y T H Σ

III

Φλοίσβος φιλί στη χαϊδεmicroένη του άmicromicroο - Έρωτας

Τη γαλανή του ελευθερία ο γλάρος

∆ίνει στον ορίζοντα

Κύmicroατα φεύγουν έρχονται

Αφρισmicroένη απόκριση στrsquo αυτιά των κοχυλιών

Ποιος πήρε την ολόξανθη και την ηλιοκαmicroένη

Ο microπάτης microε το διάφανό του φύσηmicroα

Γέρνει πανί του ονείρου

Μακριά

Έρωτας την υπόσχεσή του microουρmicroουρίζει - Φλοίσβος

Οδυσσέας Ελύτης Προσανατολισmicroοί

EPΩTHΣEIΣ1 Βρείτε τις εικόνες που σχηmicroατίζονται στους δύο τελευταίους στίχους κάθε στροφής2 Πως αντιλαmicroβάνεστε τη σηmicroασία του ρήmicroατος λικνίζω και ποιο ρόλο παίζει στο ταξίδι της επιστροφής

(δείτε προηγουmicroένως τις σηmicroασίες που έχει το ρ)3 Προσέξτε τα ρήmicroατα (ανεmicroίζει προσmicroένει λικνίζει) στις παραπάνω προτάσεις Πού έχει την αφετηρία της η

κίνηση και προς τα πού κατευθύνεται 4 Βρείτε παραπέρα τη σηmicroασία που έχουν εδώ τα ρήmicroατα ανεmicroίζω και ροσmicroένω Πώς λειτουργούν κάθε φορά

σε σχέση microε την εικόνα 5 Στους τέσσερις πρώτους στίχους κάθε στροφής εmicroφανίζεται microια σειρά από εικόνες microε εξελικτική πορεία

Μπορείτε να σχολιάσετε την εξέλιξη αυτής της κίνησης που υπάρχει σrsquo αυτές Παρατηρήστε και την αύξησητων συλλαβών από στίχο σε στίχο Πως λειτουργεί αυτή σε σχέση microε το βασικό θέmicroα καθεmicroιάς στροφής

6 Χωριστείτε σε τρεις οmicroάδες microια για το καθένα από τα παρακάτω θέmicroατα Αφού microελετήσετε τις ιδέες-εικό-νες microε τις οποίες αναπτύσσει το κάθε θέmicroα ο ποιητής διατυπώστε κι εσείς τις δικές σας προτάσεις για microιανάλλη ανάγνωσηα Ο Έρωτας και το Αρχιέλαγος Πώς κινείται ο ναύτης β Ο Έρωτας και το τραγούδιγ Ο Έρωτας και το καράβι

7 Μελετήστε ξανά το εισαγωγικό σηmicroείωmicroα για τον υπερρεαλισmicroό Βρείτε τις ιδέες και τις εικόνες του ποιή-microατος που διατυπώνονται σύmicroφωνα microε τις αρχές του υπερρεαλιστικού κινήmicroατος

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ∆ιαβάστε το παραπάνω ποίηmicroα και microε βάση τις λέξεις θάλασσα νησί όνειρο δοκιmicroάστε να σχηmicroατίσετε δοmicroέςmicroε υπερρεαλιστικό χαρακτήρα

Λέξεις ου έχουνhellip γούστο

Λικνίζει στην καθηmicroερινή χρήση λέmicroε η microητέρα λικνίζει το microωρό στην κούνια (λίκνον = η βρεφική κούνια)

το κύmicroα λικνίζει τη βάρκα Εδώ όmicroως Το νησί λικνίζει τον ερχοmicroό

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot130

T o ρ ή micro α α γ ν α ν τ ε ύ ω

Tο ρήmicroα αγναντεύωΟ οιητής αρατηρώντας ένα σύννεφο στον ουρανό ανακαλεί εικόνες και αραστάσεις αό τη

ζωή και τη φύση συνθέτοντας έτσι έναν κόσmicroο ονειρικό

Τούτη η αιθρία microε το σύννεφο που πλέχει στον

Αέρα

Είναι γαλάζιος πλους microιας κάτασπρης φρεγάδας

Ιστάmicroενος ακουmicroπιστός στην κουπαστή κοιτάζω

Και βλέπω τα θηράmicroατα των λογισmicroών microου

∆ελφίνια που αναδύονται κι εισδύουν microέσrsquo στο κύmicroα

Πεδιάδες ακρογιάλια και βουνά

Και microια ξανθή νεάνιδα που στέκει στο πλευρό microου

Μέσrsquo στης οποίας τα γαλήνια microάτια βλέπω

Το microέλλον της ολόκληρο και το παρόν microου

Ανδρέας Εmicroπειρίκος Ενδοχώρα

Kώστας Γραmicromicroατόπουλος Aιγαίο 131

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot131

132

A N ∆ P E A Σ E M Π E I P I K O Σ

ΛEΞIΛOΓIOαιθρία η η καλοκαιρία η ξαστεριάπλέχω πλέω κινούmicroαιπλους ο η πορεία το ταξίδι του πλοίουφρεγάδα η (στο ποίηmicroα ή στα παλιά χρόνια) πολεmicroικό πλοίο microε τρία microεγάλα κατάρτιακουπαστή η το χοντρό ξύλο στο πάνω microέρος του περιφράγmicroατος που υπάρχει στο κατάστρωmicroα του πλοίουθήραmicroα το το κυνήγι ή τα ζώα που κυνηγούmicroελογισmicroός ο η σκέψη η έγνοιααναδύοmicroαι βγαίνω στην επιφάνεια (του νερού)εισδύω περνώ microέσα στο

Bασίλι Kαντίνσκι Kίτρινο κόκκινο microπλε

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot132

133

T o ρ ή micro α α γ ν α ν τ ε ύ ω

EPΩTHΣEIΣ1 Τι παρατηρεί ο ποιητής ότι υπάρχει στον αέρα2 Ποια εντύπωση του δίνει αυτό που βλέπει3 Πού φαντάζεται ότι βρίσκεται ο ποιητής καθώς αγναντεύει4 Ποιες και πόσες είναι οι εικόνες που του παρουσιάζονται5 Πώς τις χαρακτηρίζει και τι δηλώνει αυτός ο χαρακτηρισmicroός 6 ∆ιαβάστε φωναχτά τους στίχους 5-10 παρατηρείτε να επαναλαmicroβάνονται κάποιοι ήχοι Αν ναι ποιοι είναι

αυτοί και ποιες εντυπώσεις σας προκαλούν7 Ο ποιητής εκφράζει στον τελευταίο στίχο αισιόδοξη διάθεση Πού νοmicroίζετε ότι οφείλεται αυτή8 Παρατηρήστε τον πίνακα του Κ Γραmicromicroατόπουλου και περιγράψτε πώς ζωγραφίζει αυτά που βλέπει9 Φανταστείτε ότι βρίσκεστε στην κουπαστή ενός πλοίου και αγναντεύετε ένα άσπρο σύννεφο Ποιες εικόνες ή

σκέψεις σας έρχονται στο microυαλό

Xουάν Mιρό Λουόmicroενη

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot133

127

N I K O Σ E Γ Γ O N O Π O Y Λ O Σ

Tράmicro και Aκρόολις

Le soleil me brucircle et me rend lumineux

Μέσrsquo στη microονότονη βροχή

τις λάσπες

την τεφρήν ατmicroόσφαιρα

τα τραmicro περνούνε

και microέσrsquo από την έρηmicroη αγορά

ndash που νέκρωσε η βροχή ndash

πηγαίνουν προς

τα

τέρmicroατα

η σκέψη microου

γιοmicroάτη συγκίνηση

τrsquo ακολουθεί στοργικά ώσπου

να φθάσουν

εκεί πrsquo αρχίζουν τα χωράφια

που πνίγει η βροχή

στα τέρmicroατα

τι θλίψη θα ήτανε ndash Θεrsquo microου ndash

τι θλίψη

αν δε microε παρηγορούσε την καρδιά

η ελπίδα των microαρmicroάρων

κι η προσδοκία microιας λαmicroπρής αχτίδας

που θα δώσει νέα ζωή

στα υπέροχα ερείπια

απαράλλαχτα όπως

ένα κόκκινο λουλούδι

microέσrsquo σε πράσινα φύλλα

Νίκου Εγγονόπουλου Ποιήmicroατα

Tόνια Nικολαΐδη Άσπρα χάρτινα καράβια όνειραχαρούmicroενα που ταξιδεύουν

Γιώργος Mανουσάκης Aρχαία Aγορά

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot127

128

O ∆ Y Σ Σ E A Σ E Λ Y T H Σ

Toυ AιγαίουΕικόνες αό το Αιγαίο συνθέτουν το θαλασσινό τοίο του οιήmicroατος Οι άνθρωοι ζουν ευτυχι-

σmicroένοι microέσα στη φύση στο όνειρο και στην ελίδα

I

Ο έρωτας

Το αρχιπέλαγος

Κι η πρώρα των αφρών του

Κι οι γλάροι των ονείρων του

Στο πιο ψηλό κατάρτι του ο ναύτης ανεmicroίζει

Ένα τραγούδι

Ο έρωτας

Το τραγούδι του

Κι οι ορίζοντες του ταξιδιού του

Κι η ηχώ της νοσταλγίας του

Στον πιο βρεmicroένο βράχο της η αρραβωνιαστικιά προσmicroένει

Ένα καράβι

Ο έρωτας

Το καράβι του

Κι η αmicroεριmicroνησία των microελτεmicroιών του

Κι ο φλόκος της ελπίδας του

Στον πιο ελαφρό κυmicroατισmicroό του ένα νησί λικνίζει

Τον ερχοmicroό

Oδυσσέας Eλύτης H γοργόνα

6 YPERREALISMOS 124-133 12-01-08 1120 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot128

T o υ A ι γ α ί ο υ

II

Παιχνίδια τα νερά

Στα σκιερά περάσmicroατα

Λένε microε τα φιλιά τους την αυγή

Που αρχίζει

Ορίζοντας -

Και τrsquo αγριοπερίστερα ήχο

∆ονούνε στη σπηλιά τους

Ξύπνηmicroα γαλανό microες στην πηγή

Της microέρας

Ήλιος -

∆ίνει ο microαΐστρος το πανί

Στη θάλασσα

Τα χάδια των microαλλιών

Στην ξεγνοιασιά του ονείρου του

∆ροσιά-

Κύmicroα στο φως

Ξαναγεννάει τα microάτια

Όπου η Ζωή αρmicroενίζει προς

Τrsquo αγνάντεmicroα

Ζωή -

Oδυσσέας Eλύτης Σύνθεση στο microπλε

129

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot129

130

O ∆ Y Σ Σ E A Σ E Λ Y T H Σ

III

Φλοίσβος φιλί στη χαϊδεmicroένη του άmicromicroο - Έρωτας

Τη γαλανή του ελευθερία ο γλάρος

∆ίνει στον ορίζοντα

Κύmicroατα φεύγουν έρχονται

Αφρισmicroένη απόκριση στrsquo αυτιά των κοχυλιών

Ποιος πήρε την ολόξανθη και την ηλιοκαmicroένη

Ο microπάτης microε το διάφανό του φύσηmicroα

Γέρνει πανί του ονείρου

Μακριά

Έρωτας την υπόσχεσή του microουρmicroουρίζει - Φλοίσβος

Οδυσσέας Ελύτης Προσανατολισmicroοί

EPΩTHΣEIΣ1 Βρείτε τις εικόνες που σχηmicroατίζονται στους δύο τελευταίους στίχους κάθε στροφής2 Πως αντιλαmicroβάνεστε τη σηmicroασία του ρήmicroατος λικνίζω και ποιο ρόλο παίζει στο ταξίδι της επιστροφής

(δείτε προηγουmicroένως τις σηmicroασίες που έχει το ρ)3 Προσέξτε τα ρήmicroατα (ανεmicroίζει προσmicroένει λικνίζει) στις παραπάνω προτάσεις Πού έχει την αφετηρία της η

κίνηση και προς τα πού κατευθύνεται 4 Βρείτε παραπέρα τη σηmicroασία που έχουν εδώ τα ρήmicroατα ανεmicroίζω και ροσmicroένω Πώς λειτουργούν κάθε φορά

σε σχέση microε την εικόνα 5 Στους τέσσερις πρώτους στίχους κάθε στροφής εmicroφανίζεται microια σειρά από εικόνες microε εξελικτική πορεία

Μπορείτε να σχολιάσετε την εξέλιξη αυτής της κίνησης που υπάρχει σrsquo αυτές Παρατηρήστε και την αύξησητων συλλαβών από στίχο σε στίχο Πως λειτουργεί αυτή σε σχέση microε το βασικό θέmicroα καθεmicroιάς στροφής

6 Χωριστείτε σε τρεις οmicroάδες microια για το καθένα από τα παρακάτω θέmicroατα Αφού microελετήσετε τις ιδέες-εικό-νες microε τις οποίες αναπτύσσει το κάθε θέmicroα ο ποιητής διατυπώστε κι εσείς τις δικές σας προτάσεις για microιανάλλη ανάγνωσηα Ο Έρωτας και το Αρχιέλαγος Πώς κινείται ο ναύτης β Ο Έρωτας και το τραγούδιγ Ο Έρωτας και το καράβι

7 Μελετήστε ξανά το εισαγωγικό σηmicroείωmicroα για τον υπερρεαλισmicroό Βρείτε τις ιδέες και τις εικόνες του ποιή-microατος που διατυπώνονται σύmicroφωνα microε τις αρχές του υπερρεαλιστικού κινήmicroατος

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ∆ιαβάστε το παραπάνω ποίηmicroα και microε βάση τις λέξεις θάλασσα νησί όνειρο δοκιmicroάστε να σχηmicroατίσετε δοmicroέςmicroε υπερρεαλιστικό χαρακτήρα

Λέξεις ου έχουνhellip γούστο

Λικνίζει στην καθηmicroερινή χρήση λέmicroε η microητέρα λικνίζει το microωρό στην κούνια (λίκνον = η βρεφική κούνια)

το κύmicroα λικνίζει τη βάρκα Εδώ όmicroως Το νησί λικνίζει τον ερχοmicroό

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot130

T o ρ ή micro α α γ ν α ν τ ε ύ ω

Tο ρήmicroα αγναντεύωΟ οιητής αρατηρώντας ένα σύννεφο στον ουρανό ανακαλεί εικόνες και αραστάσεις αό τη

ζωή και τη φύση συνθέτοντας έτσι έναν κόσmicroο ονειρικό

Τούτη η αιθρία microε το σύννεφο που πλέχει στον

Αέρα

Είναι γαλάζιος πλους microιας κάτασπρης φρεγάδας

Ιστάmicroενος ακουmicroπιστός στην κουπαστή κοιτάζω

Και βλέπω τα θηράmicroατα των λογισmicroών microου

∆ελφίνια που αναδύονται κι εισδύουν microέσrsquo στο κύmicroα

Πεδιάδες ακρογιάλια και βουνά

Και microια ξανθή νεάνιδα που στέκει στο πλευρό microου

Μέσrsquo στης οποίας τα γαλήνια microάτια βλέπω

Το microέλλον της ολόκληρο και το παρόν microου

Ανδρέας Εmicroπειρίκος Ενδοχώρα

Kώστας Γραmicromicroατόπουλος Aιγαίο 131

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot131

132

A N ∆ P E A Σ E M Π E I P I K O Σ

ΛEΞIΛOΓIOαιθρία η η καλοκαιρία η ξαστεριάπλέχω πλέω κινούmicroαιπλους ο η πορεία το ταξίδι του πλοίουφρεγάδα η (στο ποίηmicroα ή στα παλιά χρόνια) πολεmicroικό πλοίο microε τρία microεγάλα κατάρτιακουπαστή η το χοντρό ξύλο στο πάνω microέρος του περιφράγmicroατος που υπάρχει στο κατάστρωmicroα του πλοίουθήραmicroα το το κυνήγι ή τα ζώα που κυνηγούmicroελογισmicroός ο η σκέψη η έγνοιααναδύοmicroαι βγαίνω στην επιφάνεια (του νερού)εισδύω περνώ microέσα στο

Bασίλι Kαντίνσκι Kίτρινο κόκκινο microπλε

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot132

133

T o ρ ή micro α α γ ν α ν τ ε ύ ω

EPΩTHΣEIΣ1 Τι παρατηρεί ο ποιητής ότι υπάρχει στον αέρα2 Ποια εντύπωση του δίνει αυτό που βλέπει3 Πού φαντάζεται ότι βρίσκεται ο ποιητής καθώς αγναντεύει4 Ποιες και πόσες είναι οι εικόνες που του παρουσιάζονται5 Πώς τις χαρακτηρίζει και τι δηλώνει αυτός ο χαρακτηρισmicroός 6 ∆ιαβάστε φωναχτά τους στίχους 5-10 παρατηρείτε να επαναλαmicroβάνονται κάποιοι ήχοι Αν ναι ποιοι είναι

αυτοί και ποιες εντυπώσεις σας προκαλούν7 Ο ποιητής εκφράζει στον τελευταίο στίχο αισιόδοξη διάθεση Πού νοmicroίζετε ότι οφείλεται αυτή8 Παρατηρήστε τον πίνακα του Κ Γραmicromicroατόπουλου και περιγράψτε πώς ζωγραφίζει αυτά που βλέπει9 Φανταστείτε ότι βρίσκεστε στην κουπαστή ενός πλοίου και αγναντεύετε ένα άσπρο σύννεφο Ποιες εικόνες ή

σκέψεις σας έρχονται στο microυαλό

Xουάν Mιρό Λουόmicroενη

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot133

128

O ∆ Y Σ Σ E A Σ E Λ Y T H Σ

Toυ AιγαίουΕικόνες αό το Αιγαίο συνθέτουν το θαλασσινό τοίο του οιήmicroατος Οι άνθρωοι ζουν ευτυχι-

σmicroένοι microέσα στη φύση στο όνειρο και στην ελίδα

I

Ο έρωτας

Το αρχιπέλαγος

Κι η πρώρα των αφρών του

Κι οι γλάροι των ονείρων του

Στο πιο ψηλό κατάρτι του ο ναύτης ανεmicroίζει

Ένα τραγούδι

Ο έρωτας

Το τραγούδι του

Κι οι ορίζοντες του ταξιδιού του

Κι η ηχώ της νοσταλγίας του

Στον πιο βρεmicroένο βράχο της η αρραβωνιαστικιά προσmicroένει

Ένα καράβι

Ο έρωτας

Το καράβι του

Κι η αmicroεριmicroνησία των microελτεmicroιών του

Κι ο φλόκος της ελπίδας του

Στον πιο ελαφρό κυmicroατισmicroό του ένα νησί λικνίζει

Τον ερχοmicroό

Oδυσσέας Eλύτης H γοργόνα

6 YPERREALISMOS 124-133 12-01-08 1120 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot128

T o υ A ι γ α ί ο υ

II

Παιχνίδια τα νερά

Στα σκιερά περάσmicroατα

Λένε microε τα φιλιά τους την αυγή

Που αρχίζει

Ορίζοντας -

Και τrsquo αγριοπερίστερα ήχο

∆ονούνε στη σπηλιά τους

Ξύπνηmicroα γαλανό microες στην πηγή

Της microέρας

Ήλιος -

∆ίνει ο microαΐστρος το πανί

Στη θάλασσα

Τα χάδια των microαλλιών

Στην ξεγνοιασιά του ονείρου του

∆ροσιά-

Κύmicroα στο φως

Ξαναγεννάει τα microάτια

Όπου η Ζωή αρmicroενίζει προς

Τrsquo αγνάντεmicroα

Ζωή -

Oδυσσέας Eλύτης Σύνθεση στο microπλε

129

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot129

130

O ∆ Y Σ Σ E A Σ E Λ Y T H Σ

III

Φλοίσβος φιλί στη χαϊδεmicroένη του άmicromicroο - Έρωτας

Τη γαλανή του ελευθερία ο γλάρος

∆ίνει στον ορίζοντα

Κύmicroατα φεύγουν έρχονται

Αφρισmicroένη απόκριση στrsquo αυτιά των κοχυλιών

Ποιος πήρε την ολόξανθη και την ηλιοκαmicroένη

Ο microπάτης microε το διάφανό του φύσηmicroα

Γέρνει πανί του ονείρου

Μακριά

Έρωτας την υπόσχεσή του microουρmicroουρίζει - Φλοίσβος

Οδυσσέας Ελύτης Προσανατολισmicroοί

EPΩTHΣEIΣ1 Βρείτε τις εικόνες που σχηmicroατίζονται στους δύο τελευταίους στίχους κάθε στροφής2 Πως αντιλαmicroβάνεστε τη σηmicroασία του ρήmicroατος λικνίζω και ποιο ρόλο παίζει στο ταξίδι της επιστροφής

(δείτε προηγουmicroένως τις σηmicroασίες που έχει το ρ)3 Προσέξτε τα ρήmicroατα (ανεmicroίζει προσmicroένει λικνίζει) στις παραπάνω προτάσεις Πού έχει την αφετηρία της η

κίνηση και προς τα πού κατευθύνεται 4 Βρείτε παραπέρα τη σηmicroασία που έχουν εδώ τα ρήmicroατα ανεmicroίζω και ροσmicroένω Πώς λειτουργούν κάθε φορά

σε σχέση microε την εικόνα 5 Στους τέσσερις πρώτους στίχους κάθε στροφής εmicroφανίζεται microια σειρά από εικόνες microε εξελικτική πορεία

Μπορείτε να σχολιάσετε την εξέλιξη αυτής της κίνησης που υπάρχει σrsquo αυτές Παρατηρήστε και την αύξησητων συλλαβών από στίχο σε στίχο Πως λειτουργεί αυτή σε σχέση microε το βασικό θέmicroα καθεmicroιάς στροφής

6 Χωριστείτε σε τρεις οmicroάδες microια για το καθένα από τα παρακάτω θέmicroατα Αφού microελετήσετε τις ιδέες-εικό-νες microε τις οποίες αναπτύσσει το κάθε θέmicroα ο ποιητής διατυπώστε κι εσείς τις δικές σας προτάσεις για microιανάλλη ανάγνωσηα Ο Έρωτας και το Αρχιέλαγος Πώς κινείται ο ναύτης β Ο Έρωτας και το τραγούδιγ Ο Έρωτας και το καράβι

7 Μελετήστε ξανά το εισαγωγικό σηmicroείωmicroα για τον υπερρεαλισmicroό Βρείτε τις ιδέες και τις εικόνες του ποιή-microατος που διατυπώνονται σύmicroφωνα microε τις αρχές του υπερρεαλιστικού κινήmicroατος

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ∆ιαβάστε το παραπάνω ποίηmicroα και microε βάση τις λέξεις θάλασσα νησί όνειρο δοκιmicroάστε να σχηmicroατίσετε δοmicroέςmicroε υπερρεαλιστικό χαρακτήρα

Λέξεις ου έχουνhellip γούστο

Λικνίζει στην καθηmicroερινή χρήση λέmicroε η microητέρα λικνίζει το microωρό στην κούνια (λίκνον = η βρεφική κούνια)

το κύmicroα λικνίζει τη βάρκα Εδώ όmicroως Το νησί λικνίζει τον ερχοmicroό

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot130

T o ρ ή micro α α γ ν α ν τ ε ύ ω

Tο ρήmicroα αγναντεύωΟ οιητής αρατηρώντας ένα σύννεφο στον ουρανό ανακαλεί εικόνες και αραστάσεις αό τη

ζωή και τη φύση συνθέτοντας έτσι έναν κόσmicroο ονειρικό

Τούτη η αιθρία microε το σύννεφο που πλέχει στον

Αέρα

Είναι γαλάζιος πλους microιας κάτασπρης φρεγάδας

Ιστάmicroενος ακουmicroπιστός στην κουπαστή κοιτάζω

Και βλέπω τα θηράmicroατα των λογισmicroών microου

∆ελφίνια που αναδύονται κι εισδύουν microέσrsquo στο κύmicroα

Πεδιάδες ακρογιάλια και βουνά

Και microια ξανθή νεάνιδα που στέκει στο πλευρό microου

Μέσrsquo στης οποίας τα γαλήνια microάτια βλέπω

Το microέλλον της ολόκληρο και το παρόν microου

Ανδρέας Εmicroπειρίκος Ενδοχώρα

Kώστας Γραmicromicroατόπουλος Aιγαίο 131

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot131

132

A N ∆ P E A Σ E M Π E I P I K O Σ

ΛEΞIΛOΓIOαιθρία η η καλοκαιρία η ξαστεριάπλέχω πλέω κινούmicroαιπλους ο η πορεία το ταξίδι του πλοίουφρεγάδα η (στο ποίηmicroα ή στα παλιά χρόνια) πολεmicroικό πλοίο microε τρία microεγάλα κατάρτιακουπαστή η το χοντρό ξύλο στο πάνω microέρος του περιφράγmicroατος που υπάρχει στο κατάστρωmicroα του πλοίουθήραmicroα το το κυνήγι ή τα ζώα που κυνηγούmicroελογισmicroός ο η σκέψη η έγνοιααναδύοmicroαι βγαίνω στην επιφάνεια (του νερού)εισδύω περνώ microέσα στο

Bασίλι Kαντίνσκι Kίτρινο κόκκινο microπλε

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot132

133

T o ρ ή micro α α γ ν α ν τ ε ύ ω

EPΩTHΣEIΣ1 Τι παρατηρεί ο ποιητής ότι υπάρχει στον αέρα2 Ποια εντύπωση του δίνει αυτό που βλέπει3 Πού φαντάζεται ότι βρίσκεται ο ποιητής καθώς αγναντεύει4 Ποιες και πόσες είναι οι εικόνες που του παρουσιάζονται5 Πώς τις χαρακτηρίζει και τι δηλώνει αυτός ο χαρακτηρισmicroός 6 ∆ιαβάστε φωναχτά τους στίχους 5-10 παρατηρείτε να επαναλαmicroβάνονται κάποιοι ήχοι Αν ναι ποιοι είναι

αυτοί και ποιες εντυπώσεις σας προκαλούν7 Ο ποιητής εκφράζει στον τελευταίο στίχο αισιόδοξη διάθεση Πού νοmicroίζετε ότι οφείλεται αυτή8 Παρατηρήστε τον πίνακα του Κ Γραmicromicroατόπουλου και περιγράψτε πώς ζωγραφίζει αυτά που βλέπει9 Φανταστείτε ότι βρίσκεστε στην κουπαστή ενός πλοίου και αγναντεύετε ένα άσπρο σύννεφο Ποιες εικόνες ή

σκέψεις σας έρχονται στο microυαλό

Xουάν Mιρό Λουόmicroενη

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot133

T o υ A ι γ α ί ο υ

II

Παιχνίδια τα νερά

Στα σκιερά περάσmicroατα

Λένε microε τα φιλιά τους την αυγή

Που αρχίζει

Ορίζοντας -

Και τrsquo αγριοπερίστερα ήχο

∆ονούνε στη σπηλιά τους

Ξύπνηmicroα γαλανό microες στην πηγή

Της microέρας

Ήλιος -

∆ίνει ο microαΐστρος το πανί

Στη θάλασσα

Τα χάδια των microαλλιών

Στην ξεγνοιασιά του ονείρου του

∆ροσιά-

Κύmicroα στο φως

Ξαναγεννάει τα microάτια

Όπου η Ζωή αρmicroενίζει προς

Τrsquo αγνάντεmicroα

Ζωή -

Oδυσσέας Eλύτης Σύνθεση στο microπλε

129

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot129

130

O ∆ Y Σ Σ E A Σ E Λ Y T H Σ

III

Φλοίσβος φιλί στη χαϊδεmicroένη του άmicromicroο - Έρωτας

Τη γαλανή του ελευθερία ο γλάρος

∆ίνει στον ορίζοντα

Κύmicroατα φεύγουν έρχονται

Αφρισmicroένη απόκριση στrsquo αυτιά των κοχυλιών

Ποιος πήρε την ολόξανθη και την ηλιοκαmicroένη

Ο microπάτης microε το διάφανό του φύσηmicroα

Γέρνει πανί του ονείρου

Μακριά

Έρωτας την υπόσχεσή του microουρmicroουρίζει - Φλοίσβος

Οδυσσέας Ελύτης Προσανατολισmicroοί

EPΩTHΣEIΣ1 Βρείτε τις εικόνες που σχηmicroατίζονται στους δύο τελευταίους στίχους κάθε στροφής2 Πως αντιλαmicroβάνεστε τη σηmicroασία του ρήmicroατος λικνίζω και ποιο ρόλο παίζει στο ταξίδι της επιστροφής

(δείτε προηγουmicroένως τις σηmicroασίες που έχει το ρ)3 Προσέξτε τα ρήmicroατα (ανεmicroίζει προσmicroένει λικνίζει) στις παραπάνω προτάσεις Πού έχει την αφετηρία της η

κίνηση και προς τα πού κατευθύνεται 4 Βρείτε παραπέρα τη σηmicroασία που έχουν εδώ τα ρήmicroατα ανεmicroίζω και ροσmicroένω Πώς λειτουργούν κάθε φορά

σε σχέση microε την εικόνα 5 Στους τέσσερις πρώτους στίχους κάθε στροφής εmicroφανίζεται microια σειρά από εικόνες microε εξελικτική πορεία

Μπορείτε να σχολιάσετε την εξέλιξη αυτής της κίνησης που υπάρχει σrsquo αυτές Παρατηρήστε και την αύξησητων συλλαβών από στίχο σε στίχο Πως λειτουργεί αυτή σε σχέση microε το βασικό θέmicroα καθεmicroιάς στροφής

6 Χωριστείτε σε τρεις οmicroάδες microια για το καθένα από τα παρακάτω θέmicroατα Αφού microελετήσετε τις ιδέες-εικό-νες microε τις οποίες αναπτύσσει το κάθε θέmicroα ο ποιητής διατυπώστε κι εσείς τις δικές σας προτάσεις για microιανάλλη ανάγνωσηα Ο Έρωτας και το Αρχιέλαγος Πώς κινείται ο ναύτης β Ο Έρωτας και το τραγούδιγ Ο Έρωτας και το καράβι

7 Μελετήστε ξανά το εισαγωγικό σηmicroείωmicroα για τον υπερρεαλισmicroό Βρείτε τις ιδέες και τις εικόνες του ποιή-microατος που διατυπώνονται σύmicroφωνα microε τις αρχές του υπερρεαλιστικού κινήmicroατος

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ∆ιαβάστε το παραπάνω ποίηmicroα και microε βάση τις λέξεις θάλασσα νησί όνειρο δοκιmicroάστε να σχηmicroατίσετε δοmicroέςmicroε υπερρεαλιστικό χαρακτήρα

Λέξεις ου έχουνhellip γούστο

Λικνίζει στην καθηmicroερινή χρήση λέmicroε η microητέρα λικνίζει το microωρό στην κούνια (λίκνον = η βρεφική κούνια)

το κύmicroα λικνίζει τη βάρκα Εδώ όmicroως Το νησί λικνίζει τον ερχοmicroό

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot130

T o ρ ή micro α α γ ν α ν τ ε ύ ω

Tο ρήmicroα αγναντεύωΟ οιητής αρατηρώντας ένα σύννεφο στον ουρανό ανακαλεί εικόνες και αραστάσεις αό τη

ζωή και τη φύση συνθέτοντας έτσι έναν κόσmicroο ονειρικό

Τούτη η αιθρία microε το σύννεφο που πλέχει στον

Αέρα

Είναι γαλάζιος πλους microιας κάτασπρης φρεγάδας

Ιστάmicroενος ακουmicroπιστός στην κουπαστή κοιτάζω

Και βλέπω τα θηράmicroατα των λογισmicroών microου

∆ελφίνια που αναδύονται κι εισδύουν microέσrsquo στο κύmicroα

Πεδιάδες ακρογιάλια και βουνά

Και microια ξανθή νεάνιδα που στέκει στο πλευρό microου

Μέσrsquo στης οποίας τα γαλήνια microάτια βλέπω

Το microέλλον της ολόκληρο και το παρόν microου

Ανδρέας Εmicroπειρίκος Ενδοχώρα

Kώστας Γραmicromicroατόπουλος Aιγαίο 131

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot131

132

A N ∆ P E A Σ E M Π E I P I K O Σ

ΛEΞIΛOΓIOαιθρία η η καλοκαιρία η ξαστεριάπλέχω πλέω κινούmicroαιπλους ο η πορεία το ταξίδι του πλοίουφρεγάδα η (στο ποίηmicroα ή στα παλιά χρόνια) πολεmicroικό πλοίο microε τρία microεγάλα κατάρτιακουπαστή η το χοντρό ξύλο στο πάνω microέρος του περιφράγmicroατος που υπάρχει στο κατάστρωmicroα του πλοίουθήραmicroα το το κυνήγι ή τα ζώα που κυνηγούmicroελογισmicroός ο η σκέψη η έγνοιααναδύοmicroαι βγαίνω στην επιφάνεια (του νερού)εισδύω περνώ microέσα στο

Bασίλι Kαντίνσκι Kίτρινο κόκκινο microπλε

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot132

133

T o ρ ή micro α α γ ν α ν τ ε ύ ω

EPΩTHΣEIΣ1 Τι παρατηρεί ο ποιητής ότι υπάρχει στον αέρα2 Ποια εντύπωση του δίνει αυτό που βλέπει3 Πού φαντάζεται ότι βρίσκεται ο ποιητής καθώς αγναντεύει4 Ποιες και πόσες είναι οι εικόνες που του παρουσιάζονται5 Πώς τις χαρακτηρίζει και τι δηλώνει αυτός ο χαρακτηρισmicroός 6 ∆ιαβάστε φωναχτά τους στίχους 5-10 παρατηρείτε να επαναλαmicroβάνονται κάποιοι ήχοι Αν ναι ποιοι είναι

αυτοί και ποιες εντυπώσεις σας προκαλούν7 Ο ποιητής εκφράζει στον τελευταίο στίχο αισιόδοξη διάθεση Πού νοmicroίζετε ότι οφείλεται αυτή8 Παρατηρήστε τον πίνακα του Κ Γραmicromicroατόπουλου και περιγράψτε πώς ζωγραφίζει αυτά που βλέπει9 Φανταστείτε ότι βρίσκεστε στην κουπαστή ενός πλοίου και αγναντεύετε ένα άσπρο σύννεφο Ποιες εικόνες ή

σκέψεις σας έρχονται στο microυαλό

Xουάν Mιρό Λουόmicroενη

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot133

130

O ∆ Y Σ Σ E A Σ E Λ Y T H Σ

III

Φλοίσβος φιλί στη χαϊδεmicroένη του άmicromicroο - Έρωτας

Τη γαλανή του ελευθερία ο γλάρος

∆ίνει στον ορίζοντα

Κύmicroατα φεύγουν έρχονται

Αφρισmicroένη απόκριση στrsquo αυτιά των κοχυλιών

Ποιος πήρε την ολόξανθη και την ηλιοκαmicroένη

Ο microπάτης microε το διάφανό του φύσηmicroα

Γέρνει πανί του ονείρου

Μακριά

Έρωτας την υπόσχεσή του microουρmicroουρίζει - Φλοίσβος

Οδυσσέας Ελύτης Προσανατολισmicroοί

EPΩTHΣEIΣ1 Βρείτε τις εικόνες που σχηmicroατίζονται στους δύο τελευταίους στίχους κάθε στροφής2 Πως αντιλαmicroβάνεστε τη σηmicroασία του ρήmicroατος λικνίζω και ποιο ρόλο παίζει στο ταξίδι της επιστροφής

(δείτε προηγουmicroένως τις σηmicroασίες που έχει το ρ)3 Προσέξτε τα ρήmicroατα (ανεmicroίζει προσmicroένει λικνίζει) στις παραπάνω προτάσεις Πού έχει την αφετηρία της η

κίνηση και προς τα πού κατευθύνεται 4 Βρείτε παραπέρα τη σηmicroασία που έχουν εδώ τα ρήmicroατα ανεmicroίζω και ροσmicroένω Πώς λειτουργούν κάθε φορά

σε σχέση microε την εικόνα 5 Στους τέσσερις πρώτους στίχους κάθε στροφής εmicroφανίζεται microια σειρά από εικόνες microε εξελικτική πορεία

Μπορείτε να σχολιάσετε την εξέλιξη αυτής της κίνησης που υπάρχει σrsquo αυτές Παρατηρήστε και την αύξησητων συλλαβών από στίχο σε στίχο Πως λειτουργεί αυτή σε σχέση microε το βασικό θέmicroα καθεmicroιάς στροφής

6 Χωριστείτε σε τρεις οmicroάδες microια για το καθένα από τα παρακάτω θέmicroατα Αφού microελετήσετε τις ιδέες-εικό-νες microε τις οποίες αναπτύσσει το κάθε θέmicroα ο ποιητής διατυπώστε κι εσείς τις δικές σας προτάσεις για microιανάλλη ανάγνωσηα Ο Έρωτας και το Αρχιέλαγος Πώς κινείται ο ναύτης β Ο Έρωτας και το τραγούδιγ Ο Έρωτας και το καράβι

7 Μελετήστε ξανά το εισαγωγικό σηmicroείωmicroα για τον υπερρεαλισmicroό Βρείτε τις ιδέες και τις εικόνες του ποιή-microατος που διατυπώνονται σύmicroφωνα microε τις αρχές του υπερρεαλιστικού κινήmicroατος

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ∆ιαβάστε το παραπάνω ποίηmicroα και microε βάση τις λέξεις θάλασσα νησί όνειρο δοκιmicroάστε να σχηmicroατίσετε δοmicroέςmicroε υπερρεαλιστικό χαρακτήρα

Λέξεις ου έχουνhellip γούστο

Λικνίζει στην καθηmicroερινή χρήση λέmicroε η microητέρα λικνίζει το microωρό στην κούνια (λίκνον = η βρεφική κούνια)

το κύmicroα λικνίζει τη βάρκα Εδώ όmicroως Το νησί λικνίζει τον ερχοmicroό

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot130

T o ρ ή micro α α γ ν α ν τ ε ύ ω

Tο ρήmicroα αγναντεύωΟ οιητής αρατηρώντας ένα σύννεφο στον ουρανό ανακαλεί εικόνες και αραστάσεις αό τη

ζωή και τη φύση συνθέτοντας έτσι έναν κόσmicroο ονειρικό

Τούτη η αιθρία microε το σύννεφο που πλέχει στον

Αέρα

Είναι γαλάζιος πλους microιας κάτασπρης φρεγάδας

Ιστάmicroενος ακουmicroπιστός στην κουπαστή κοιτάζω

Και βλέπω τα θηράmicroατα των λογισmicroών microου

∆ελφίνια που αναδύονται κι εισδύουν microέσrsquo στο κύmicroα

Πεδιάδες ακρογιάλια και βουνά

Και microια ξανθή νεάνιδα που στέκει στο πλευρό microου

Μέσrsquo στης οποίας τα γαλήνια microάτια βλέπω

Το microέλλον της ολόκληρο και το παρόν microου

Ανδρέας Εmicroπειρίκος Ενδοχώρα

Kώστας Γραmicromicroατόπουλος Aιγαίο 131

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot131

132

A N ∆ P E A Σ E M Π E I P I K O Σ

ΛEΞIΛOΓIOαιθρία η η καλοκαιρία η ξαστεριάπλέχω πλέω κινούmicroαιπλους ο η πορεία το ταξίδι του πλοίουφρεγάδα η (στο ποίηmicroα ή στα παλιά χρόνια) πολεmicroικό πλοίο microε τρία microεγάλα κατάρτιακουπαστή η το χοντρό ξύλο στο πάνω microέρος του περιφράγmicroατος που υπάρχει στο κατάστρωmicroα του πλοίουθήραmicroα το το κυνήγι ή τα ζώα που κυνηγούmicroελογισmicroός ο η σκέψη η έγνοιααναδύοmicroαι βγαίνω στην επιφάνεια (του νερού)εισδύω περνώ microέσα στο

Bασίλι Kαντίνσκι Kίτρινο κόκκινο microπλε

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot132

133

T o ρ ή micro α α γ ν α ν τ ε ύ ω

EPΩTHΣEIΣ1 Τι παρατηρεί ο ποιητής ότι υπάρχει στον αέρα2 Ποια εντύπωση του δίνει αυτό που βλέπει3 Πού φαντάζεται ότι βρίσκεται ο ποιητής καθώς αγναντεύει4 Ποιες και πόσες είναι οι εικόνες που του παρουσιάζονται5 Πώς τις χαρακτηρίζει και τι δηλώνει αυτός ο χαρακτηρισmicroός 6 ∆ιαβάστε φωναχτά τους στίχους 5-10 παρατηρείτε να επαναλαmicroβάνονται κάποιοι ήχοι Αν ναι ποιοι είναι

αυτοί και ποιες εντυπώσεις σας προκαλούν7 Ο ποιητής εκφράζει στον τελευταίο στίχο αισιόδοξη διάθεση Πού νοmicroίζετε ότι οφείλεται αυτή8 Παρατηρήστε τον πίνακα του Κ Γραmicromicroατόπουλου και περιγράψτε πώς ζωγραφίζει αυτά που βλέπει9 Φανταστείτε ότι βρίσκεστε στην κουπαστή ενός πλοίου και αγναντεύετε ένα άσπρο σύννεφο Ποιες εικόνες ή

σκέψεις σας έρχονται στο microυαλό

Xουάν Mιρό Λουόmicroενη

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot133

T o ρ ή micro α α γ ν α ν τ ε ύ ω

Tο ρήmicroα αγναντεύωΟ οιητής αρατηρώντας ένα σύννεφο στον ουρανό ανακαλεί εικόνες και αραστάσεις αό τη

ζωή και τη φύση συνθέτοντας έτσι έναν κόσmicroο ονειρικό

Τούτη η αιθρία microε το σύννεφο που πλέχει στον

Αέρα

Είναι γαλάζιος πλους microιας κάτασπρης φρεγάδας

Ιστάmicroενος ακουmicroπιστός στην κουπαστή κοιτάζω

Και βλέπω τα θηράmicroατα των λογισmicroών microου

∆ελφίνια που αναδύονται κι εισδύουν microέσrsquo στο κύmicroα

Πεδιάδες ακρογιάλια και βουνά

Και microια ξανθή νεάνιδα που στέκει στο πλευρό microου

Μέσrsquo στης οποίας τα γαλήνια microάτια βλέπω

Το microέλλον της ολόκληρο και το παρόν microου

Ανδρέας Εmicroπειρίκος Ενδοχώρα

Kώστας Γραmicromicroατόπουλος Aιγαίο 131

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot131

132

A N ∆ P E A Σ E M Π E I P I K O Σ

ΛEΞIΛOΓIOαιθρία η η καλοκαιρία η ξαστεριάπλέχω πλέω κινούmicroαιπλους ο η πορεία το ταξίδι του πλοίουφρεγάδα η (στο ποίηmicroα ή στα παλιά χρόνια) πολεmicroικό πλοίο microε τρία microεγάλα κατάρτιακουπαστή η το χοντρό ξύλο στο πάνω microέρος του περιφράγmicroατος που υπάρχει στο κατάστρωmicroα του πλοίουθήραmicroα το το κυνήγι ή τα ζώα που κυνηγούmicroελογισmicroός ο η σκέψη η έγνοιααναδύοmicroαι βγαίνω στην επιφάνεια (του νερού)εισδύω περνώ microέσα στο

Bασίλι Kαντίνσκι Kίτρινο κόκκινο microπλε

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot132

133

T o ρ ή micro α α γ ν α ν τ ε ύ ω

EPΩTHΣEIΣ1 Τι παρατηρεί ο ποιητής ότι υπάρχει στον αέρα2 Ποια εντύπωση του δίνει αυτό που βλέπει3 Πού φαντάζεται ότι βρίσκεται ο ποιητής καθώς αγναντεύει4 Ποιες και πόσες είναι οι εικόνες που του παρουσιάζονται5 Πώς τις χαρακτηρίζει και τι δηλώνει αυτός ο χαρακτηρισmicroός 6 ∆ιαβάστε φωναχτά τους στίχους 5-10 παρατηρείτε να επαναλαmicroβάνονται κάποιοι ήχοι Αν ναι ποιοι είναι

αυτοί και ποιες εντυπώσεις σας προκαλούν7 Ο ποιητής εκφράζει στον τελευταίο στίχο αισιόδοξη διάθεση Πού νοmicroίζετε ότι οφείλεται αυτή8 Παρατηρήστε τον πίνακα του Κ Γραmicromicroατόπουλου και περιγράψτε πώς ζωγραφίζει αυτά που βλέπει9 Φανταστείτε ότι βρίσκεστε στην κουπαστή ενός πλοίου και αγναντεύετε ένα άσπρο σύννεφο Ποιες εικόνες ή

σκέψεις σας έρχονται στο microυαλό

Xουάν Mιρό Λουόmicroενη

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot133

132

A N ∆ P E A Σ E M Π E I P I K O Σ

ΛEΞIΛOΓIOαιθρία η η καλοκαιρία η ξαστεριάπλέχω πλέω κινούmicroαιπλους ο η πορεία το ταξίδι του πλοίουφρεγάδα η (στο ποίηmicroα ή στα παλιά χρόνια) πολεmicroικό πλοίο microε τρία microεγάλα κατάρτιακουπαστή η το χοντρό ξύλο στο πάνω microέρος του περιφράγmicroατος που υπάρχει στο κατάστρωmicroα του πλοίουθήραmicroα το το κυνήγι ή τα ζώα που κυνηγούmicroελογισmicroός ο η σκέψη η έγνοιααναδύοmicroαι βγαίνω στην επιφάνεια (του νερού)εισδύω περνώ microέσα στο

Bασίλι Kαντίνσκι Kίτρινο κόκκινο microπλε

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot132

133

T o ρ ή micro α α γ ν α ν τ ε ύ ω

EPΩTHΣEIΣ1 Τι παρατηρεί ο ποιητής ότι υπάρχει στον αέρα2 Ποια εντύπωση του δίνει αυτό που βλέπει3 Πού φαντάζεται ότι βρίσκεται ο ποιητής καθώς αγναντεύει4 Ποιες και πόσες είναι οι εικόνες που του παρουσιάζονται5 Πώς τις χαρακτηρίζει και τι δηλώνει αυτός ο χαρακτηρισmicroός 6 ∆ιαβάστε φωναχτά τους στίχους 5-10 παρατηρείτε να επαναλαmicroβάνονται κάποιοι ήχοι Αν ναι ποιοι είναι

αυτοί και ποιες εντυπώσεις σας προκαλούν7 Ο ποιητής εκφράζει στον τελευταίο στίχο αισιόδοξη διάθεση Πού νοmicroίζετε ότι οφείλεται αυτή8 Παρατηρήστε τον πίνακα του Κ Γραmicromicroατόπουλου και περιγράψτε πώς ζωγραφίζει αυτά που βλέπει9 Φανταστείτε ότι βρίσκεστε στην κουπαστή ενός πλοίου και αγναντεύετε ένα άσπρο σύννεφο Ποιες εικόνες ή

σκέψεις σας έρχονται στο microυαλό

Xουάν Mιρό Λουόmicroενη

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot133

133

T o ρ ή micro α α γ ν α ν τ ε ύ ω

EPΩTHΣEIΣ1 Τι παρατηρεί ο ποιητής ότι υπάρχει στον αέρα2 Ποια εντύπωση του δίνει αυτό που βλέπει3 Πού φαντάζεται ότι βρίσκεται ο ποιητής καθώς αγναντεύει4 Ποιες και πόσες είναι οι εικόνες που του παρουσιάζονται5 Πώς τις χαρακτηρίζει και τι δηλώνει αυτός ο χαρακτηρισmicroός 6 ∆ιαβάστε φωναχτά τους στίχους 5-10 παρατηρείτε να επαναλαmicroβάνονται κάποιοι ήχοι Αν ναι ποιοι είναι

αυτοί και ποιες εντυπώσεις σας προκαλούν7 Ο ποιητής εκφράζει στον τελευταίο στίχο αισιόδοξη διάθεση Πού νοmicroίζετε ότι οφείλεται αυτή8 Παρατηρήστε τον πίνακα του Κ Γραmicromicroατόπουλου και περιγράψτε πώς ζωγραφίζει αυτά που βλέπει9 Φανταστείτε ότι βρίσκεστε στην κουπαστή ενός πλοίου και αγναντεύετε ένα άσπρο σύννεφο Ποιες εικόνες ή

σκέψεις σας έρχονται στο microυαλό

Xουάν Mιρό Λουόmicroενη

6 YPERREALISMOS 124-133 11-01-08 1427 tradeAcircIumlrsaquopermilmiddot133