Παιδαγωγικη Waldorf

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ WALDORF - STEINER

ΕΝΟΤΗΤΑ 1η

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ WALDORF – STEINER

ΣκοπόςΣκοπός της πρώτης αυτής ενότητας είναι να παρουσιάσει με συντομία τις βασικές αρχές της φιλοσοφίας και της λειτουργίας των σχολείων Waldorf.

Προσδοκώμενα αποτελέσματα /Μετά από την ολοκλήρωση αυτής της ενότητας οι εκπαιδευόμενοι ες

:θα πρέπει να είναι σε θέση να1. Προσδιορίζουν τις συνθήκες που το ευνόησαν τη γένεση των σχολείων Waldorf.2. Ονομάζουν τις αρχές που διέπουν τα σχολεία Waldorf. 3. Αξιολογούν κατά πόσο ο τρόπος λειτουργίας των σχολείων Waldorf συνάδει με τις

αρχές τους.4. Διακρίνουν τις βαθμίδες προσχολικής και σχολικής εκπαίδευσης καθώς και τους

επιδιωκόμενους στόχους τους.

Έννοιες Κλειδιά: ΑνθρωποσοφίαΕυρυθμίαΕλευθερίαΙσότηταΑδερφοσύνηΦαντασίαΔημιουργικότηταΕξατομίκευση

ΠείραμαΟικειότηταΕνδιαφέρονΠαιχνίδια

Προσωπικός ρυθμός Περιγραφική αξιολόγηση

Παιδί ως ολότητα Καλλιτεχνική δημιουργία Χειρονακτικές δραστηριότητες

Βιωματική προσέγγιση Συναισθηματική προσέγγιση

Κριτική σκέψη Ερευνητικό πνεύμα

Ωρίμανση προσωπικότητας Ισορροπημένη διατροφή

, , Καλός όμορφος αληθινός κόσμος

Εισαγωγικές παρατηρήσεις: Η πρώτη αυτή ενότητα αποτελεί εισαγωγή στην παιδαγωγική που

εγκαινίασε ο Rudolf Steiner και στόχο έχει να παρέχει γενικές πληροφορίες για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία των σχολείων

Waldorf. , Αρχικά παρατίθενται οι λόγοι που γέννησαν τα σχολεία , συναισθηματικής ανάπτυξης στα οποία συγκαταλέγονται τα

σχολεία Waldorf, καθώς και λίγα λόγια για τον ιδρυτή τους και για το . πρώτο σχολείο αυτής της κατηγορίας H δεύτερη ενότητα

Waldorf. προσεγγίζει με συντομία τη φιλοσοφία των σχολείων Στην τρίτη ενότητα γίνεται αναφορά στη λειτουργία τους και τέλος

ΕΝΟΤΗΤΑ 1η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ WALDORF – STEINER

Σελίδα 2

γίνεται μια γνωριμία με τις εκπαιδευτικές βαθμίδες και τους . στόχους τους που θα αναλυθούν διεξοδικότερα στις άλλες ενότητες

1.1ΕΝΟΤΗΤΑ

Σχολεία Συναισθηματικής ανάπτυξης

20Στις αρχές του ου αιώνα και μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου - παιδαγωγοί με μεγάλη αγάπη για το παιδί και για τον άνθρωπο εν

- γένει οραματίστηκαν και δημιούργησαν εκπαιδευτικά συστήματα με σκοπό την ανάπτυξη της προσωπικότητας και την κατάκτηση της

. ελευθερίας του παιδιού Ένα απ΄ τα σπουδαιότερα ήταν το εκπαιδευτικό σύστημα που εμπνεύστηκε από την

«ανθρωποσοφία», ένα φιλοσοφικό ρεύμα που ιδρύθηκε από τον Rudolf Steiner και επιδιώκει την ύπαρξη ενός πνευματικού κόσμου

, προσιτού σε όλους όπου κάθε άνθρωπος μπορεί να αναπτύξει τη , φαντασία την έμπνευση και τη διορατικότητα του ελεύθερα και

.ορθολογικά

Waldorf Πότε ιδρύθηκε το πρώτο σχολείο και από;ποιον

Εικ. 1. Το πρώτο σχολείο Waldorf στη Στουτγκάρδη, 1919

1906-1911 ,Το ένας Αυστριακός φιλόσοφος επιστήμονας και , Rudolf Steiner καλλιτέχνης ο δημοσίευε άρθρα και έκανε διαλέξεις

. 1907 για διάφορα σχολικά θέματα Το μάλιστα δημοσίευσε ένα


Σελίδα 3

. o 1919, oκείμενο περί της αγωγής του παιδιού Για το λόγο αυτό τ Rudolf Steiner, προσκλήθηκε να δώσει μια σειρά από διαλέξεις στους

Waldorf- Astoria εργαζόμενους του εργοστασίου τσιγάρων στην .Στουτγάρδη στη Γερμανία Ως αποτέλεσμα ο ιδιοκτήτης του , Emil Molt, Steiner εργοστασίου ζήτησε από τον να ιδρύσει και να

διευθύνει ένα σχολείο για τα παιδιά των εργαζομένων στο .εργοστάσιο Steiner , Ο συμφώνησε θέτοντας κάποιους όρους οι οποίοι

. έγιναν δεκτοί Μετά από μια περίοδο εκπαίδευσης των μελλοντικών « Waldorf»δασκάλων το Ελεύθερο Σχολείο 7 άνοιξε στις Σεπτεμβρίου

1919. Steiner, Ο ανέλαβε την κατάρτιση και παροχή συμβουλών του , 1925,διδακτικού προσωπικού και ήταν μέχρι το θάνατό του το

.πνευματικός καθοδηγητής του σχολείου

Rudolf Steiner;Ποιος ήταν ο

Εικ. 2. Rudolf Steiner: Ιδρυτής του πρώτου σχολείου Waldorf

1861 Ο Ρούντολφ Στάινερ γεννήθηκε το στο Kraljevec της Ουγγαρίας. Γιος χειριστή τηλεγράφου για μια αυστριακή εταιρεία

, σιδηροδρόμων ταξίδεψε μαζί του στους τόπους εργασίας του και μεγάλωσε σε τοπία που περιβαλλόμενα από οροσειρές και πράσινες

. 18 , πεδιάδες Στην ηλικία των χρόνων παρά την κλίση που είχε προς τη λογοτεχνία και την φιλοσοφία, αποφάσισε να σπουδάσει στην

Πολυτεχνική Σχολή της Βιέννης, όπου ασχολήθηκε με τα , , . Μαθηματικά τη Φυσική τη Χημεία και τη Βιολογία Η μελέτη του

, έργου του Γκαίτε τον επηρέασε βαθιά θέτοντας τα θεμέλια για τις μετέπειτα τοποθετήσεις του σχετικά με το κίνημα της

Ανθρωποσοφίας .και για τα επερχόμενα συγγράμματα του Παράλληλα με το έργο του Γκαίτε ασχολήθηκε με το έργο του Άρθουρ

Σοπενχάουερ και με το έργο του Φρίντριχ Νίτσε . 1891 Το ο Ρούντολφ Στάινερ ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στο τμήμα Φιλοσοφίας του

Πανεπιστήμιο του Ρόστοκ της Γερμανίας.

1899, Το έπειτα από την δημοσίευση ενός άρθρου του σχετικά με την , εσωτερική φύση ενός παραμυθιού του Γκαίτε έλαβε μια πρόσκληση

σε μια συνάντηση Θεοσοφιστών με σκοπό να μιλήσει σχετικά με τον . Νίτσε Ο Ρούντολφ Στάινερ συνέχισε τις επισκέψεις του στην


Σελίδα 4

http://www.waldorfcritics.org/articles/Hansson.html

γερμανική Θεοσοφική Εταιρεία, τοποθετήθηκε επικεφαλής και ,ταξίδεψε στην Ευρώπη δίνοντας διαλέξεις σχετικά με την Θεοσοφία

1912 ώσπου το για διάφορους λόγους αποφάσισε να αποσχιστεί από , . αυτήν και ίδρυσε ένα νέο πνευματικό κίνημα την Ανθρωποσοφία Η

Ανθρωποσοφιστική Εταιρεία αναπτύχθηκε ταχύτατα και η ανάγκη για τις ετήσιες συνευρέσεις του κινήματος ώθησαν τον Ρούντολφ

Στάινερ να αναλάβει να σχεδιάσει ένα κτίριο που θα φιλοξενούσε . όλες τις δράσεις του κινήματος Η κατασκευή του ξύλινου αυτού

, 1913 κτιρίου το οποίο ονομάστηκε Γκαιτεάνουμ ξεκίνησε το στο Ντόρναχ της Ελβετίας. Ένα μεγάλο τμήμα της κατασκευής

. ολοκληρώθηκε από εθελοντές Το κτίριο του Γκαιτεάνουμ εξελίχθηκε , σε μεγάλο πολιτιστικό κέντρο ώσπου καταστράφηκε από μια

1922πυρκαγιά την πρωτοχρονιά του Για περισσότερες πληροφορίες για τα σχολεία Waldorf και τον Steiner

: μεταβείτε στην παρακάτω διεύθυνσηhttp://anthroposophiahellas.blogspot.gr/

1Δραστηριότητα

Στόχος της παρούσας δραστηριότητας είναι να επιτευχθεί το πρώτο .προσδοκώμενο αποτέλεσμα

Για ποιο λόγο θεωρείτε πως η Ανθρωποσοφική φιλοσοφία βρήκε εύφορο έδαφος στους εργαζόμενους ενός εργοστασίου στις αρχές

20του ου ;αι

↣Ενδεικτική απάντηση παρατίθεται στο τέλος του κεφαλαίου

1.2ΕΝΟΤΗΤΑ

WaldorfΗφιλοσοφία τωνσχολείων


Σελίδα 5

http://anthroposophiahellas.blogspot.gr/

Εικ. 3. Οι βασικές αρχές των σχολείων Waldorf

Steiner , Ο προσπαθεί να εφαρμόσει πρακτικά στο χώρο του σχολείου «τις αρχές της ελευθερίας» , «του πολιτισμού της ισότητας» στην

«πολιτική κοινότητα και την αρχή της αδελφοσύνης» στην . , οικονομική ζωή Συνεπής με την φιλοσοφία του την επονομαζόμενη

ανθρωποσοφία, Steiner ο σχεδίασε ένα πρόγραμμα σπουδών που ανταποκρίνεται στα αναπτυξιακά στάδια της παιδικής ηλικίας και

υποβοηθά την παιδική φαντασία. Πίστευε ότι το σχολείο ο οφείλει να καλύπτει τις ανάγκες των παιδιών και όχι τις απαιτήσεις

, των κυβερνήσεων και των οικονομικών παραγόντων έτσι δημιούργησε σχολεία τα οποία ενθάρρυναν την δημιουργικότητα

και την ελεύθερη σκέψη και βοηθούσαν την ωρίμανση της .προσωπικότητας Αυτό επιτυγχάνεται με την ολόπλευρη

εσωτερική καλλιέργεια του παιδιού μέσα από τις αισθήσεις και τον , , πειραματισμό την κατάργηση των διακρίσεων τη δημοκρατικότητα

, στην εκπαίδευση τη βιωματική και συναισθηματική προσέγγιση των διδακτικών αντικειμένων και των

. δραστηριοτήτων και την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων Ακόμα , και η χωρίς γωνίες αρχιτεκτονική του σχολείου οι λαβυρινθώδεις

διάδρομοι και η αλληλεπίδραση του κτιρίου με το περιβάλλον ενισχύουν μια εξερευνητική προσέγγιση της γνώσης, και κατ΄

. επέκταση της ίδιας της ζωής Οι αίθουσες αποπνέουν οικειότητα και , θαλπωρή σπιτιού γεγονός που καλλιεργεί το αίσθημα πως κανείς

εκεί δεν είναι ξένος.


Σελίδα 6

H πιο αντιπροσωπευτική φράση της φιλοσοφίας του Waldorf εκπαιδευτικού συστήματος και η οποία συνοψίζει τους

στόχους της φοίτησης στο σχολείο είναι η εξής:« Να δημιουργήσουμε άτομα τα οποία είναι ικανά να δίνουν

, Ο στόχος αυτού του δωδεκαετούς εκπαιδευτικού συστήματος είναι να εκπαιδεύσει το παιδί ως ολότητα, « , ».κεφάλι καρδιά και χέρια

, Η διδακτέα ύλη ισορροπεί ακαδημαϊκή ύλη με καλλιτεχνικές και , , ,χειρονακτικές δραστηριότητες όπως ζωγραφική μουσική

. (κηπουρική Παρακολουθήστε σχετικό βίντεο). Η διδασκαλία βασίζεται στην καλλιτεχνική δημιουργία και την ανάπτυξη

της φαντασίας, ενώ τα παιδιά αναπτύσσουν σεβασμό απέναντι στο περιβάλλον . και τους γύρω τους Το σχολείο ενδιαφέρεται για

, οτιδήποτε αφορά το παιδί από τα ρούχα του που πρέπει να είναι , άνετα για να μπορεί να εκφραστεί η διατροφή του πρέπει να είναι

ποιοτική και ισορροπημένη, ο χώρος που κινείται πρέπει να είναι . ευχάριστος και να του δημιουργεί θαλπωρή Το ημερήσιο πρόγραμμα

τόσο στο φαγητό όσο και τον ύπνο είναι σταθερά ώστε να δίνουν στο παιδί ασφάλεια και να το βοηθούν να δημιουργήσει τον

προσωπικό του ρυθμό.

, Οι δάσκαλοι της μεθόδου εστιάζουν στο να δημιουργήσουν στο κάθε παιδί μια φυσική αγάπη για την μάθηση και να διατηρούν

το ενδιαφέρον . τους ζωντανό και αδιάπτωτο Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούν την ελεύθερη έκφραση μέσα από τις τέχνες και τις

δραστηριότητες προκειμένου να προσεγγίσουν τα ακαδημαϊκά μαθήματα και έτσι δημιουργούν μια εσωτερική παρόρμηση στα

παιδιά για μάθηση αχρηστεύοντας κυριολεκτικά το σύστημα των , ανταγωνιστικών τεστ και των βαθμολογιών που δημιουργούν άγχος

. και προκαλούν υπερκόπωση και αποστροφή για το σχολείο Δείτε .σχετικά

Για περισσότερες πληροφορίες παρακολουθήστε το παρακάτω : βίντεο

2 Δραστηριότητα

Στόχος της παρούσας δραστηριότητας είναι να επιτευχθεί το δεύτερο .προσδοκώμενο αποτέλεσμα


Σελίδα 7

,Το σχολείο απευθύνεται σε ολόκληρο τον άνθρωπο όχι μόνο στο κεφάλι του

Τρεις χρυσοί κανόνες για τους δασκάλους : να δέχονται το παιδί με ευγνωμοσύνη από τον κόσμο που

έρχεται ,να εκπαιδεύουν το παιδί με αγάπη να οδηγούν το παιδί στην πραγματική ελευθερία

https://www.youtube.com/watch?v=pMzc5dW0hfw

https://www.youtube.com/watch?v=pMzc5dW0hfw

https://www.youtube.com/watch?v=o1j3Shs1eig#t=65

80-100 Σε ένα κείμενο λέξεων να αναπτύξετε τις βασικότερες αρχές της φιλοσοφίας των σχολείων Waldorf, χρησιμοποιώντας τις έννοιες

– .κλειδιά


1.3ΕΝΟΤΗΤΑ

H Waldorfλειτουργία τωνσχολείων

Τα σχολεία Waldorf είναι μη κερδοσκοπικά και ανεξάρτητα . , Waldorf σχολεία Στη Γερμανία τα Σχολεία είναι αναγνωρισμένα από

το κράτος ως εναλλακτικά σχολεία και τελούν υπό καθεστώς . ανεξάρτητης αιγίδας Το σχολείο δεν έχει διευθυντή. Επιτροπές

γονέων και εκπαιδευτικών συναποφασίζουν για τα θέματα που , ,αφορούν το σχολείο τόσο τα παιδαγωγικά όσο και τα οικονομικά

, παρέχοντας κίνητρα για ανάληψη πρωτοβουλιών συνεργασία και . δραστηριοποίηση ελεύθερων πολιτών Το σχολείο είναι ανοιχτό για

όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά και τα τμήματα είναι μεικτά.

Εικ. 4. Εθελοντική εργασία γονέων στα σχολεία Waldorf

2011Σύμφωνα με μια καταμέτρηση που έχει γίνει τον Μάρτιο 1001 Waldorf , υπάρχουν σχολεία σε όλο τον κόσμο εκ των οποίων τα

689 . ’ στην Ευρώπη Τα περισσότερα απ αυτά βρίσκονται στη Γερμανία (225), (130) (92). ακολουθούν οι ΗΠΑ και η Ολλανδία Γιατί όμως να

επιλέξει κανείς τα σχολεία Waldorf ;


Σελίδα 8

https://www.youtube.com/watch?v=tZmAX5adCl0

https://www.youtube.com/watch?v=tZmAX5adCl0

Waldorf Η φοίτηση στα σχολεία διαρκεί δώδεκα χρόνια και βασίζεται εξ ολοκλήρου στην ελεύθερη ανάπτυξη του παιδιού μέσω

. δημιουργικών μεθόδων εκμάθησης Πρόκειται για σχολεία που συνδέουν άρρηκτα τη διδασκαλία με την τέχνη και γι΄ αυτό το

λόγο συνοδεύουν τη διδασκαλία των βασικών μαθημάτων με πλήθος , , , ,δημιουργικών δραστηριοτήτων όπως μουσική ζωγραφική γλυπτική

, , , , , ,χορός τραγούδι θέατρο κουκλοθέατρο κηπουρική πλέξιμο . ξυλογλυπτική κτλ Η διαδικασία της μάθησης σε ένα σχολείο

Waldorf είναι μια μη ανταγωνιστική δραστηριότητα και στηρίζεται κατά κύριο λόγο στην προφορική παράδοση. Η χρήση

, ,ηλεκτρονικών μέσων ιδιαίτερα τηλεόρασης από τα μικρά παιδιά .αποθαρρύνεται έντονα , Ζητούμενο είναι η ωρίμανση των παιδιών η

, , ελευθερία η δημιουργικότητα η σύνδεση με τον φυσικό κόσμο και .την κοινωνία Η αξιολόγηση είναι περιγραφική και λεπτομερής .και κατατίθεται από το δάσκαλο στο τέλος της σχολικής χρονιάς

Ένα από τα βασικότερα μαθήματα που διδάσκεται από τους πιο έμπειρους καθηγητές μετά από τετραετή φοίτηση είναι η ευρυθμία

και διδάσκεται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης των σχολείων Waldorf.

3 Δραστηριότητα

Στόχος της παρούσας δραστηριότητας είναι να επιτευχθεί το τρίτο .προσδοκώμενο αποτέλεσμα

Μεποιο τρόπο κατά τη γνώμη σας εγγυάται ο τρόπος λειτουργίας των σχολείων Waldorf , την ελευθερία την ισότητα και την

.αδελφοσύνη των μελών τους


1.4ΕΝΟΤΗΤΑ

Βαθμίδες εκπαίδευσης και επιδιωκόμενοι στόχοι

Waldorf Η εκπαίδευση στα σχολεία ουσιαστικά πραγματώνεται σε , 7-21 , δύο στάδια από την ηλικία των χρόνων αλλά προηγείται και , ένα στάδιο προσχολικής εκπαίδευσης κατά το οποίο τα παιδιά

, φεύγουν από την ασφάλεια της οικογένειας βγαίνουν έξω από τη .σιγουριά του σπιτιού και πρέπει να μάθουν τον κόσμο

Αποστολή του ΄΄παιδόκηπου΄΄ είναι να μάθει στα παιδιά πως ο ‘’ ’’κόσμος είναι καλός . , Με λίγα λόγια στόχος του νηπιαγωγείου


Σελίδα 9

https://en.wikipedia.org/wiki/Eurythmy

είναι να δημιουργήσει στα παιδιά σιγουριά και ασφάλεια μέσα από την ,ανάγνωση παραμυθιών την , επαφή με τη φύση το ρυθμό και τη ,σταθερότητα στις καθημερινές τους δραστηριότητες

αλλά και να τα μάθει να απολαμβάνουν το θαύμα που , . συντελείται γύρω τους παρατηρώντας τα φυτά τα ζώα Μια

βιολογική ένδειξη για το πέρασμα στην επόμενη φάση αποτελεί η . αλλαγή των νεογιλών

, Το πρώτο σχολικό στάδιο που περιλαμβάνει την ηλικία των 7-14 , ‘’χρόνων στόχο έχει να ανακαλύψει το παιδί πως ο κόσμος είναι

’’όμορφος . , Ο δάσκαλος ο οποίος στη φάση αυτή πρέπει να θεωρείται , αυθεντία από τα παιδιά μένει με την ίδια τάξη τα οχτώ πρώτα

χρόνια τους στο σχολείο και προσπαθεί με την αφήγηση ιστοριών και παραμυθιών να γεννήσει στις ψυχές των παιδιών εμπιστοσύνη , και ασφάλεια για τον κόσμο γύρω τους αλλά και να τα βοηθήσει να

. σχηματίσουν εικόνες γι΄ αυτόν

, , ,Πέρα από τα βασικά μαθήματα Γλώσσας Ιστορίας Μαθηματικών , Φυσικής και Χημείας τα οποία διδάσκονται κάθε μέρα τις πρώτες 3-5 ,πρωινές ώρες και για διάστημα εβδομάδων τα παιδιά

διδάσκονται « »Ευρυθμία , και πολλές πρακτικές τέχνες με τις , οποίες δεν καλλιεργούν μόνο τις σωματικές αλλά και τις νοητικές

.και τις ψυχικές τους δυνάμεις Το παιδί μαθαίνει να πειραματίζεται και να χρησιμοποιεί τις αισθήσεις , του ενώ του δίνεται ο χώρος και

ο χρόνος να έρθει σε επαφή με τη φύση και να αναπτυχθεί . κοινωνικά Δ εδομένου ότι στα πρώτα χρόνια της εκπαίδευσης και

, δεν υπάρχουν καθόλου βιβλία τις εικόνες και τις εντυπώσεις τους τις αποτυπώνουν στο « »,βασικό βιβλίο μαθήματος το οποίο είναι ένα βιβλίο δικών τους εργασιών που το γεμίζουν καθώς προχωρά η

. χρονιά με οδηγό τη φαντασία και την αντίληψή τους Τα παιδιά ασχολούνται καθημερινά και στα πλαίσια των βασικών μαθημάτων

, , , , , με τη ζωγραφική τη γλυπτική το χορό το τραγούδι το θέατρο το . ,κουκλοθέατρο κτλ Στόχος δεν είναι να ανδρωθούν καλλιτέχνες

αλλά τα παιδιά και να εκφραστούν με τρόπο δημιουργικό και να , οξύνουν την ευφυία τους αφού τα σχολεία Waldorf ξεκινούν με την

.παραδοχή πως η δραστηριότητα των χεριών διαμορφώνει την ευφυία

Προκειμένου να ωριμάσει το παιδί χρειάζεται ρυθμό και επανάληψη. Κάθε μέρα έχει καθορισμένες δραστηριότητες


Σελίδα 10

Η ευρυθμία , είναι μια τέχνη που μοιάζει με χορό στην οποία ημουσική ,ή ο λόγος . εκφράζεται στις κινήσεις του σώματος

Συγκεκριμένες κινήσεις αντιστοιχούν σε συγκεκριμένες νότες ή.ήχους . Η ευρυθμία διδάσκεται από έμπειρους καθηγητές Επιπλέον της

,παιδαγωγικής αξίας της ευρυθμίας χρησιμοποιείται επίσης ως , . θεραπευτική μέθοδος αλλά και ως μορφή τέχνης Οι μεγαλύτεροι

, , μαθητές παρουσιάζουν μέσω της ευρυθμίας ποίηση δράμα και, μουσική αντλώντας με αυτό τον τρόπο μια βαθύτερη κατανόηση των

.συνθέσεων και των λογοτεχνικών κειμένων Η ευρυθμία ενισχύει τον συγχρονισμό και βελτιώνει την ικανότητα της ακοής.

διαφορετικές για την κάθε μέρα η εβδομάδα αποκτά μια δομή που δίνει στα παιδιά σιγουριά και ασφάλεια και έναν τρόπο να

κατανοούν τον χρόνο και οι εβδομάδες κυλούν με το σημάδια των εποχών και των εορτών. Ανάλογα με την κάθε εποχή διακοσμείται

και το τραπέζι των εποχών. Για κάθε εποχή και για κάθε ηλικία , .υπάρχει ορισμένο υλικό αφήγησης παραμύθια και ιστορίες

Τραγουδάκια ή γιορτινά τραπέζια μένουν χαραγμένα στη μνήμη . των παιδιών για τα επόμενα χρόνια Οι εποχιακές γιορτές

χρησιμεύουν στην σύνδεση του ανθρώπου με τους ρυθμούς της . , φύσης και του κόσμου Υπάρχει η χαρά της προσμονής η

, ’ .προετοιμασία ο εορτασμός καθ αυτός και οι αναμνήσεις

, Το παιχνίδι μέσα από τον χαρούμενο ηχηρό και στοχαστικό . χαρακτήρα του αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για το παιδί Η

σημασία του είναι ανάλογη με τη σημασία της εργασίας για τον . ενήλικα Το παιχνίδι θα πρέπει να είναι δημιουργικό και

ελεύθερο. Το αντικείμενο του παιχνιδιού θα πρέπει να αφήνει χώρο . για την φαντασία Στο παιχνίδι οι αισθήσεις του παιδιού βρίσκονται

, σε εγρήγορση και θέλει με χέρια και πόδια να πιάσει τον κόσμο και . να τον κατανοήσει Όσο πιο απλό είναι το παιχνίδι τόσο πιο

.ποικιλότροπα μπορεί να χρησιμοποιηθεί

Εικ. 5. Οι μαθητές σε άμεση επαφή με τη φύση

Η δεύτερη βαθμίδα σχολικής εκπαίδευσης αντικατοπτρίζει την . , πρώτη Ασχολείται με τα ίδια θέματα αλλά ανακεφαλαιωτικά και

. κάτω από νέο φως Η φάση αυτή εστιάζει στην ανάπτυξη κριτικής σκέψης και ερευνητικού πνεύματος. Η εφηβεία σηματοδοτεί την απελευθέρωση της σκέψης. Η εποχή του δασκάλου έχει οριστικά

. λήξει Ο δάσκαλος δεν μπορεί πλέον να λειτουργεί ως .αυθεντία , Τώρα έρχονται οι καθηγητές ειδικών μαθημάτων ένας εκ των

. οποίων αναλαμβάνει υπεύθυνος της τάξης

Το πρόγραμμα των μαθημάτων διαφοροποιείται περισσότερο και «φαινομενικά ο κόσμος εξατομικεύεται». Με την αφύπνιση της


Σελίδα 11

, ελεύθερης σκέψης οι μαθητές αρχίζουν να διακρίνουν τις σχέσεις και την ενότητα των διαφόρων φαινομένων. Η ικανότητα κρίσης

αναπτύσσεται όταν τα προβλήματα διαφωτίζονται πολύπλευρα και . . από διάφορες προοπτικές Η σκέψη ζωντανεύει Το πείραμα μπαίνει – στο επίκεντρο μαθαίνουμε να βγάζουμε συμπεράσματα με βάση τις

προσωπικές μας παρατηρήσεις. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν πως ο .κόσμος γύρωτους είναι αληθινός

, ,Δουλεύοντας πρακτικά με τη γη με την τέχνη της κηπουρικής αναπτύσσεται η κατανόηση και το αίσθημα ευθύνης του ανθρώπου

. για τη φύση και τον ζωντανό κόσμο Εμφανίζονται έτσι οι . , οικολογικοί συσχετισμοί Μελετώνται οι συσχετισμοί οι

, μεταμορφώσεις από εποχή σε εποχή καθώς και η εξάρτηση του ανθρώπου από τοφυσικό περιβάλλον . και το κλίμα Στη γεωγραφία

: . . το θέμα είναι η Γη ως ολότητα Η Γη είναι το σπίτι μας Η κοινότητα του χωριού διευρύνεται σε παγκόσμια κοινότητα.

, .Όλα τίθενται υπό συζήτηση δοκιμάζονται και αναθεωρούνται ,Μια πλούσια όμως βιβλιογραφία τίθεται στη διάθεση των μαθητών

, οι οποίοι μαθαίνουν έτσι να επιλέγουν να αποδέχονται ή να . , απορρίπτουν Ως αντίβαρο στο έντονο ανθρωπιστικό στοιχείο με την

, έμφασή του στα προβλήματα της ζωής έρχεται η τεχνολογία, όπου εξετάζεται πώς είναι κατασκευασμένα τα διάφορα μηχανήματα που

, : , ,μας περιβάλλουν από το μικρότερο ως το μεγαλύτερο πρίζα λάμπα , , τηλέφωνο εργοστάσιο ηλεκτρικού ρεύματος ηλεκτρονικός

, . υπολογιστής τηλεόραση κλπ Κάθε μαθητής κάνει τη δική του , βιβλιοδεσία και μαθαίνει τη διαδικασία παραγωγής χαρτιού αυτή τη

. βάση του σύγχρονου πολιτισμού Η υφαντική συμπεριλαμβάνεται . , επίσης στα μαθήματα Τέλος κάθε μαθητής παρουσιάζει μια

διπλωματική εργασία, .που ο ίδιος έχει επιλέξει Δείτε κι αυτό.


Στόχος της παρούσας δραστηριότητας είναι να επιτευχθεί το τέταρτο προσδοκώμενο αποτέλεσμα


Σελίδα 12

https://www.youtube.com/watch?v=MUBVq2pxBZY

.

Θεωρείτε ότι τα μαθήματα και ο τρόπος διδασκαλίας τους στα σχολεία Waldorf ευνοούν την απεικόνιση του εξωτερικού κόσμου

;στην ψυχή του μαθητή και αν ναι πώς το επιτυγχάνουν


Σύνοψη

Τα σχολεία Waldorf αποτελούν εφαρμογή του πνευματικού κινήματος Rudolf Steiner 1912, , που εμπνεύστηκε ο το την Ανθρωποσοφία που

,επιδιώκει την ύπαρξη ενός πνευματικού κόσμου προσιτού σε όλους , όπου ο κάθε άνθρωπος μπορεί να αναπτύξει τη φαντασία την

, έμπνευση την κριτική του ικανότητα και τελικά την προσωπικότητά . του ελεύθερα και με τρόπο βιωματικό Μέσα από μια πλειάδα

, , , , , ,δραστηριοτήτων μαγειρική κηπουρική ζωγραφική ποίηση μουσική , , , , χορό κουκλοθέατρο πείραμα παρατήρηση αρχιτεκτονική κτλ οι

μαθητές με την υποστήριξη και την ενεργό συμμετοχή των γονιών ,τους και την καθοδήγηση των δασκάλων μαθαίνουν να παρατηρούν

, , , να συζητούν να αποδέχονται να αμφισβητούν να πειραματίζονται , και συνεπώς να γνωρίζουν τον κόσμο με τις αισθήσεις τους να

γνωρίζουν τη φύση και την κοινωνία εμπειρικά και τελικά να . σχηματίζουν μια δική τους ολοκληρωμένη εικόνα για τον κόσμο Ας

.ανακεφαλαιώσουμε λοιπόν


Σελίδα 13

https://www.youtube.com/watch?v=BkrgkslnD9g

https://www.youtube.com/watch?v=BkrgkslnD9g

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Απαντήσεις στις δραστηριότητες


Μετά τον πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο προέκυψε εντονότατα η . ανάγκη δημιουργίας υγιών κοινωνικών δομών Η αναγκαιότητα

Rudolf Steiner αυτή ενέπνευσε στον την ιδέα της τρίπτυχης κοινωνίας στην οποία υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στους τρεις αυτόνομους

, - , τομείς τον πολιτιστικό πνευματικό τον οικονομικό και τον . , δημοσιονομικό Η ανθρωποσοφία το φιλοσοφικό ρεύμα που

Steiner εισηγήθηκες ο διατεινόταν πως η αρχή της ελευθερίας πρέπει - , να διαποτίζει τον πολιτιστικό πνευματικό τομέα η αδελφότητα τις

-οικονομικές σχέσεις και η ισότητα τις βασικές πολιτικές νομικές . υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των πολιτών Η ιδέα της τρίπτυχης

κοινωνίας απορρίφθηκε για λόγους συμφερόντων από πολλές - . κομματικές συνδικαλιστικές οργανώσεις Βρήκε όμως ανταπόκριση

, σε πολλούς ανθρώπους όπως οι εργάτες του εργοστασίου τσιγάρων Waldorf Astoria , στη Στουτγάρδη οι οποίοι καταπιεσμένοι

, από το φάσμα του πολέμου την κοινωνική ανισότητα και τις σκληρές συνθήκες εργασίας πίστεψαν σ΄ έναν κόσμο προσιτό σε

, όλους ελεύθερο και ορθολογικό όπου η φαντασία και η έμπνευση θα .εύρισκε το ζωτικό της χώρο


Τα σχολεία Waldorf, με ειδικά διαμορφωμένους χώρους που σέβονται το περιβάλλον και την προσωπικότητα του παιδιού και με

κατάλληλα εκπαιδευμένους δασκάλους που καθοδηγούν τα παιδιά , στην ανακάλυψη της γνώσης αποτελούν το ιδανικό σκηνικό για να

ξετυλιχτεί η παιδική προσωπικότητα φυσικά και αβίαστα με το δικό . της προσωπικό ρυθμό Η εκπαίδευση που οραματίστηκε ο Rudolf

Steiner , , απευθύνεται στον άνθρωπο ως σύνολο κεφάλι καρδιά και χέρια και στόχο έχει τη δημιουργία ολοκληρωμένων

, , προσωπικοτήτων ελεύθερων δημιουργικών και ισορροπημένων που με το δικό τους προσωπικό ρυθμό ανδρώνονται και εντάσσονται

, , στην κοινωνία με πλειάδα εφοδίων όπως την ορθή κρίση την , , .παρρησία τη φαντασία το όραμα κτλ


Τα σχολεία Waldorf , δεν ευαγγελίζονται μόνο την ελευθερία την , ισότητα και την αδελφοσύνη των μελών τους αλλά τα σέβονται και

, τα εφαρμόζουν εμπράκτως γεγονός που βεβαιώνεται από τις αρχές . και τον τρόπο λειτουργίας τους Ο μη κερδοσκοπικός και


Σελίδα 14

ανεξάρτητος χαρακτήρας τους επιβεβαιώνει την ελευθερία τους από , , οποιεσδήποτε πολιτικές κοινωνικές οικονομικές ή άλλες

. δεσμεύσεις Ηαπουσία ηγεσίας και η προσβασιμότητά τους από όλες τις κοινωνικές ομάδες αποδεικνύει έμπρακτα το σεβασμό τους στην

ισότητα και τέλος ο μη ανταγωνιστικός τους χαρακτήρας προωθεί .τη συνεργασία και την αδερφοσύνη των μελών τους


– Ηπλειάδα των μαθημάτων δραστηριοτήτων που εντάσσονται στο πρόγραμμα των σχολείων Waldorf καθώς και ο τρόπος υλοποίησής

τους αποτελούν την εγγύηση για την επιτυχή απεικόνιση του . εξωτερικού κόσμου στην ψυχή των μαθητών τους Οι μαθητές

αντιλαμβάνονται από πολύ νωρίς τη πολυπρισματικότητα των , ανθρώπινων δραστηριοτήτων αλλά και τη δυνατότητα εύρεσης του , προσωπικού τους χώρου μέσα σ΄ αυτές τις οποίες μάλιστα τις

, προσεγγίζουν με το δικό τους προσωπικό ρυθμό ο καθένας όπως . , συμβαίνει και στη ζωή Ο σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον η

, ανακάλυψη της αλήθειας με την προσωπική παρατήρηση η αντίληψη , του χρόνου με τα σημάδια των εποχών η κριτική στάση απέναντι στα πράγματα γύρω τους δεν αποτελούν μόνο ζητούμενα και

πρακτικές των σχολείων Waldorf, αλλά και στοιχεία του εξωτερικού κόσμου με τα οποία οφείλουν να εξοικειωθούν μέχρι και την

. ενηλικίωσή τους και να τα διατηρήσουν μετά απ΄ αυτή

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Rudolf Steiner, A modern art of education, Foundations of Waldorf Education, Anthroposophic Press 2004,pp104-117

Democratic leadership in Waldorf schools, Martyn Rawson, Plymouth University, UK, Volume 2 Number 2, pp. 1-15, December 2011

The organization of the Waldorf School, Siegfried Finser

Layers of experience: forms of representation in a Waldorf school classroom David W. Nicholson, j. Curriculum studies, 2000, VOL. 32, NO. 4,pp 575-587

Eurythmy in the Waldorf Schools , Earl J. Ogletree

Hand Movements Sculpt Intelligence by Arthur Auer

Intergrating vocational and general education A Rudolf Steiner School. Georg Rist – Peter Schneider, 1979, unesco institute for education, Hamburg

ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ



Σελίδα 15




https://en.wikipedia.org/wiki/Waldorf_education

https://en.wikipedia.org/wiki/Curriculum_of_the_Waldorf_schools

http://skepdic.com/steiner.html

http://www.neapaideia-glossa.gr/content/145h.htm

http://www.waldorfanswers.org/RudolfSteiner.htm

https://sites.google.com/site/xyzlesvou/ekpaideuse/protaseis-gia-ena-allo-scholeio/

toscholeiowaldorfstoaachen

http://www.waldorflibrary.org/articles/35-a-class-as-a-community


Σελίδα 16

http://www.waldorfanswers.org/RudolfSteiner.htm

http://www.neapaideia-glossa.gr/content/145h.htm

http://skepdic.com/steiner.html

https://en.wikipedia.org/wiki/Curriculum_of_the_Waldorf_schools

https://en.wikipedia.org/wiki/Waldorf_education



Παιδαγωγικη Waldorf

Education

Transcript of Παιδαγωγικη Waldorf