Δημιουργία παρτιτούρων με Sibelius και Finale, εγγραφή...
-
Upload
noiz-damianos-katis -
Category
Documents
-
view
30 -
download
3
description
Transcript of Δημιουργία παρτιτούρων με Sibelius και Finale, εγγραφή...
ΑΡΙΣΟΣΔΛΔΙΟ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΘΔΑΛΟΝΙΚΗ ΧΟΛΗ ΘΔΣΙΚΩΝ ΔΠΙΣΗΜΩΝ - ΣΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ
Δημιουργία παρτιτοφρων με Sibelius & Finale.
Εγγραφή μουςικήσ
με GarageBand & Nuendo.
Γιπλωματική Δργασία τοσ Γημοσθένη Μακρή (ΑΔΜ: 1290)
Δπιβλέπων Καθηγητής: Γιονύσιος Πολίτης
ΘΔΑΛΟΝΙΚΗ ΟΚΣΩΒΡΗ 2010
3
Πρόλογος
Η εξγαζία επηθεληξψλεηαη ζηελ δεκηνπξγία θαη εγγξαθή κνπζηθήο κε ρξήζε
ζπγθεθξηκέλσλ πξνγξακκάησλ πνπ ζπγθαηαιέγνληαη ζηνλ ηνκέα ηεο κνπζηθήο
πιεξνθνξηθήο.
Σν πξψην ζθέινο αθνξά ηελ δεκηνπξγία παξηηηνχξσλ κε ηα δπν πην
δεκνθηιέζηεξα πξνγξάκκαηα, ην Sibelius θαη ην Finale. Δμεγνχληαη αλαιπηηθά
νη πην ζεκαληηθέο ξπζκίζεηο ηνπο, κέζα απφ κηα ζεηξά βεκάησλ πνπ
πεξηιακβάλεη ηελ δεκηνπξγία ελφο project κέρξη ηελ αλαπαξαγσγή θαη
απνζήθεπζε ηνπ. Γηα απηφ ην ζθέινο δεκηνπξγήζεθαλ θαη δπν βίληεν-
παξνπζηάζεηο κε ρξήζε ηνπ Camtasia ζε κνξθή εμαγσγήο FLASH γηα
απνδνηηθφηεξε εθκάζεζε ηελ πξνγξακκάησλ.
Σν δεχηεξν ζθέινο έρεη λα θάλεη κε ηελ δεκηνπξγία θαη εγγξαθή κνπζηθήο κε
δπν δηάζεκα πξνγξάκκαηα, ην GarageBand ηεο Apple Inc. (κφλν ζε Mac OSx)
θαη ην Nuendo ηεο Steinberg. πγθαηαιέγνληαη ζηελ θαηεγνξία πξνγξακκάησλ
Digital Audio Workstations γηα ηνλ ιφγν φηη έλαο ρξήζηεο κπνξεί λα
δεκηνπξγήζεη κνπζηθή απφ κεδεληθή βάζε θαη λα ηελ εμάγεη ζε αξρείν ήρνπ
έηνηκν γηα ηελ εγγξαθή ζε CD. Δμεγνχληαη αλαιπηηθά φινη νη ηξφπνη
δεκηνπξγίαο κνπζηθήο, φπσο ε ερνγξάθεζε πξαγκαηηθψλ νξγάλσλ κέζσ ηεο
θάξηαο ήρνπ, ε εθαξκνγή πξσηνθφιινπ MIDI γηα απφδνζε ήρνπ κέζσ εηδηθψλ
εηθνληθψλ πξνγξακκάησλ αιιά θαη κε ρξήζε έηνηκσλ επαλαιήςεσλ (loops).
ηελ ζπλέρεηα γίλνληαη αλαθνξέο γηα ηηο δηαδηθαζίεο Mixing θαη Mastering
θαζψο θαη επεμήγεζε ησλ πην ρξήζηκσλ θίιηξσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη, θαη
ηέινο γίλεηαη ε ηειηθή εμαγσγή ηνπ project ζε αξρείν ήρνπ.
Θα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηνλ θχξην Γηνλχζην Πνιίηε, επηβιέπνληα θαζεγεηή
ηεο εξγαζίαο, θαζψο είλαη απφ ηνπο ιίγνπο πνπ αζρνιείηαη γεληθφηεξα κε ηελ
κνπζηθή ηερλνινγία ζηνλ ρψξν ηεο πιεξνθνξηθήο, θαη κνπ έδσζε ηελ
δπλαηφηεηα λα αζρνιεζψ κε ηδηαίηεξα ελδηαθέξνληα κνπζηθά πξνγξάκκαηα.
Γεκνζζέλεο Μαθξήο
18 – 10 – 2010
5
ΠΔΡΙΟΧΟΜΔΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟ………………………………………………………………………….3
ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ…………………………………………………………………….5
ΔΓΓΡΑΦΖ ΠΑΡΣΗΣΟΤΡΑ ΜΔ SIBELIUS 6 ΚΑΗ FINALE 2010 ..................... 9
1. ΔΓΓΡΑΦΖ ΜΔ ΣΟ SIBELIUS 6 ................................................................. 10
1.1 Δηζαγσγηθά γηα ην Sibelius ...................................................................... 10
1.2 Βήκα 1ν: Quick Start ................................................................................ 11
1.3 Βήκα 2ν: Θέηνληαο ηχπν παξηηηνχξαο ...................................................... 11
1.4 Βήκα 3ν: Πξνζζέηνληαο ηα φξγαλα .......................................................... 12
1.5 Βήκα 4ν: Ρχζκηζε γξακκαηνζεηξάο .......................................................... 13
1.6 Βήκα 5ν: Tempo & Time Signature .......................................................... 14
1.7 Βήκα 6ν: Οξηζκφο θιίκαθαο ..................................................................... 14
1.8 Βήκα 7ν: Score Information ..................................................................... 15
1.9 Βήκα 8ν: Σν πεξηβάιινλ εξγαζίαο............................................................ 15
1.10 Βήκα 9ν: πγγξαθή κέηξσλ ................................................................... 17
1.11 Βήκα 10ν: Αλαπαξαγσγή θαη απνζήθεπζε ............................................. 20
2.ΔΓΓΡΑΦΖ ΜΔ ΣΟ FINALE 2010 ............................................................... 21
2.1 Δηζαγσγηθά γηα ην Finale 2010................................................................. 21
2.2 Βήκα 1ν: Launch Window ........................................................................ 22
2.3 Βήκα 2ν: Θέηνληαο κνξθή παξηηηνχξαο ................................................... 22
2.4 Βήκα 3ν: Πξνζζέηνληαο ηα φξγαλα .......................................................... 23
2.5 Βήκα 4ν: Score Information ..................................................................... 24
2.6 Βήκα 5ν: Ρχζκηζε παξακέηξσλ ................................................................ 25
2.7 Βήκα 6ν: Σν πεξηβάιινλ εξγαζίαο............................................................ 25
2.8 Βήκα 7ν: Ο εηθνληθφο κείθηεο .................................................................. 27
2.9 Βήκα 8ν: πγγξαθή κέηξσλ ..................................................................... 28
2.10 Βήκα 9ν: Οινθιήξσζε θαη εγγξαθή ζηίρσλ ........................................... 29
2.11 Βήκα 10ν: Αλαπαξαγσγή θαη απνζήθεπζε ............................................. 30
6
ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΑ ΜΟΤΗΚΖ ΜΔ ΣΟ GARAGEBAND „09 ............................... 31
1.Δηζαγσγή ....................................................................................................... 32
1.1 Δηζαγσγηθά γηα ην GarageBand ................................................................ 32
1.2 Λεηηνπξγίεο .............................................................................................. 33
1.3 Βαζηθέο ξπζκίζεηο ελφο project ................................................................ 36
1.4 Σν πεξηβάιινλ ηνπ GarageBand ............................................................... 37
1.5 Γεκηνπξγία ηνπ project ............................................................................ 42
2.Δγγξαθή κε Software Instruments................................................................ 43
2.1 Δπεμήγεζε παξακέηξσλ ηνπ θαλαιηνχ ..................................................... 45
2.2 Δγγξαθή κε ρξήζε MIDI πξσηφθνιινπ ................................................... 46
3.Γεκηνπξγία θαλαιηνύ κε ρξήζε Loops .......................................................... 52
3.1 Η ελζσκαησκέλε βηβιηνζήθε επαλαιήςεσλ ............................................ 52
3.2 Δγγξαθή πξνζσπηθψλ επαλαιήςεσλ ....................................................... 56
4.Γεκηνπξγία θαλαιηνύ κε ρξήζε Loops .......................................................... 59
4.1 Δγγξαθή κέζσ ηεο θάξηαο ήρνπ ............................................................... 59
4.2 Υξεζηκνπνίεζε Electric Guitar θαλαιηνχ ................................................ 62
5. Γηαδηθαζία Mixing ....................................................................................... 65
6. Mastering θαη εμαγσγή ζε αξρείν ήρνπ ...................................................... 69
ΟΓΖΓΟ ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΑ ΜΟΤΗΚΖ ΜΔ ΣΟ NUENDO 4.3 ....................... 73
1.Δηζαγσγή ....................................................................................................... 74
1.1 Δηζαγσγηθά γηα ην Nuendo ....................................................................... 74
1.2 Nuendo Vs Cubase ................................................................................... 75
1.3 Βαζηθέο ξπζκίζεηο .................................................................................... 79
1.4 Σχπνη Project ........................................................................................... 81
2.Γεκηνπξγία Project ........................................................................................ 84
2.1 Σν βαζηθφ πεξηβάιινλ ηνπ Nuendo .......................................................... 84
2.2 Ρπζκίζεηο ηνπ project ............................................................................... 87
3.Δγγξαθή κε Audio Tracks ............................................................................. 89
3.1 Πξνζζήθε Audio θαλαιηψλ ..................................................................... 89
3.2 Γηαδηθαζία ερνγξάθεζεο ......................................................................... 91
3.3 Γηαρείξηζε Δγγξαθψλ (Events) ................................................................ 94
3.4 Δπεμεξγαζία Events ................................................................................. 97
7
4.Δγγξαθή κε ρξήζε MIDI Tracks .................................................................100
4.1 Η ηερλνινγία VST ..................................................................................100
4.2 Δγγξαθή κέζσ MIDI ..............................................................................103
4.3 Δπεμεξγαζία MIDI Αξρείσλ ...................................................................104
5. Γηαδηθαζία Mixing .......................................................................................107
6.Δμαγσγή ζε ηειηθό αξρείν ............................................................................113
ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ ..................................................................................................115
10
1. ΔΓΓΡΑΦΖ ΜΔ ΣΟ SIBELIUS 6
1.1 Ειςαγωγικά για το Sibelius
Σν Sibelius αξρηθά αλαπηχρζεθε απφ ηνπο Βξεηαλνχο αδειθνχο Ben θαη Jonathan
Finn, θαη πξψηα εθηειέζηεθε ζηνπο πξσηνπνξηαθνχο γηα εθείλε ηελ επνρή
ππνινγηζηέο Acorn Archimedes θαη RISC. Η αλάπηπμε ηνπ, ε νπνία έγηλε
νινθιεξσηηθά ζε γιψζζα Assembly, μεθίλεζε ην 1986 θαη νινθιεξψζεθα ην 1993
κε ηελ πξψηε έθδνζε ηνπ πξνγξάκκαηνο. Οη εθδφζεηο γηα Windows θπθινθφξεζαλ
ην 1998 θαη γηα Mac ην 1999.
Σν Sibelius αλήθεη ζηελ θαηεγνξία ησλ scorewriter κνπζηθώλ πξνγξακκάησλ,
θαη ρξεζηκνπνηείηαη απφ ζπλζέηεο, ηξαγνπδηζηέο, δαζθάινπο, καζεηέο θαη
εξαζηηέρλεο κνπζηθνχο γηα ηελ θαηαγξαθή κνπζηθήο δηαθφξσλ εηδψλ( θιαζζηθή,
jazz, rock) ζε κνξθή παξηηηνχξαο. Ο θύξηνο ζθνπόο ηνπ ήηαλ ε δεκηνπξγία,
επεμεξγαζία θαη εθηύπσζε κνπζηθώλ παξηηηνύξσλ. Καζψο ε αλάπηπμε ηνπ
ζπλερίδνληαλ, λέεο δπλαηφηεηεο πξνζζεηφληνπζαλ φπσο ε εηθνληθή αλαπαξαγσγή
νξγάλσλ κε ξεαιηζηηθφ ήρν, δεκηνπξγία θχιισλ εξγαζίαο απφ θαζεγεηέο ζε καζεηέο
γηα εθπαηδεπηηθνχο ζθνπνχο, ε δπλαηφηεηα ελζσκάησζεο ζεκεηψζεσλ ζε κνξθή
video θ.α. Σν Sibelius, επίζεο, θπξηάξρεζε ζηελ online αγνξά θεηκέλσλ κνπζηθήο κε
ην δσξεάλ score reader θαη web browser plug-in, ην Scorch, ην νπνίν επηηξέπεη ζε
εθδφηεο θαη απινχο ρξήζηεο λα εθδίδνπλ κε αζθάιεηα ηε κνπζηθή ηνπο ζην
Γηαδίθηπν.
Δηθφλα 1: Σξέρνληαο ην Sibelius 6 ζε Mac OSX.
11
Η ηξέρνπζα έθδνζε ηνπ είλαη ε 6.2 θαη ε πιήξεο έθδνζε ηνπ θνζηίδεη γχξσ ζηα 400€.
Ωζηφζν ππάξρνπλ θαη Lite εθδφζεηο πνπ θνζηίδνπλ θάησ απφ 100€. Γηα λα
επηδείμνπκε ηε ιεηηνπξγία ηνπ Sibelius, ζα παξνπζηάζνπκε ηα βήκαηα πνπ πξέπεη
λα θαλείο λα θάλεη, πξνθεηκέλνπ λα γξάςεη έλα πνιύ γλσζηό κνπζηθό θνκκάηη, ην
“Jingle Bells”.
1.2 Βήμα 1ο: Quick Start
Αξρηθά ηξέρνληαο ην Sibelius γηα πξψηε θνξά, εκθαλίδεηαη ην παξάζπξν Quick Start
πνπ καο παξέρεη δηάθνξεο επηινγέο. Δκείο επηιέγνπκε ην “Start a new score” γηα
λα μεθηλήζνπκε ηελ ζύλζεζε ηνπ “Jingle Bells” από κεδεληθή βάζε. Σν αξρηθφ
menu ηνπ Sibelius, βέβαηα, καο παξέρεη θαη άιιεο δπλαηφηεηεο, φπσο ζάξσζε
κνπζηθήο παξηηηνχξαο κέζσ scanner, επεμεξγαζία MIDI αξρείσλ θ.α. ηα νπνία δελ
ζα καο απαζρνιήζνπλ απηή ηελ ζηηγκή.
Δηθφλα 2: Quick Start Menu ηνπ Sibelius.
1.3 Βήμα 2ο: Θζτοντασ τφπο παρτιτοφρασ
Ζ πξώηε καο επηινγή, ζρεηηθά κε ηελ κνπζηθή παξηηηνύξα, έρεη λα θάλεη κε ηα
όξγαλα κε ηα νπνία ζέινπκε λα γξάςνπκε ηελ κνπζηθή. Απηή ε επηινγή θαζνξίδεη
θαη ηελ κνξθή ηεο παξηηηνχξαο. Σν Sibelius έρεη κηα ζεηξά απφ έηνηκνπο ηχπνπο
παξηηηνχξαο, πνπ θαιχπηνπλ απφ νξρήζηξεο κέρξη έλα κνλαρηθφ πηάλν. Δκείο γηα λα
εκβαζχλνπκε ιίγν παξαπάλσ ζην πξφγξακκα επηιέγνπκε ην “Blank” φπνπ ζε απηφ ζα
πξνζζέζνπκε αξγφηεξα ηα φξγαλα ηεο αξέζθεηαο καο.
12
Δηθφλα 3: Έηνηκεο πξνεπηινγέο πνπ θαζνξίδνπλ ηνλ ηχπν θαη φξγαλα ηεο παξηηηνχξαο.
1.4 Βήμα 3ο: Προςθζτοντασ τα όργανα
Παηψληαο “Next”, ην Sibelius καο ξσηάεη αλ επηζπκνχκε λα πξνζζέζνπκε εκείο ηα
φξγαλα πνπ ρξεηαδφκαζηε, γηα ηελ παξηηηνχξα πνπ ζα ζπγγξάςνπκε. Δπηιέγνπκε λαη,
θαη καο εκθαλίδεηαη ην κελνχ ησλ “Instruments”.
Γηα ηελ ζχλζεζε ηνπ “Jingle Bells” ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε έλα πηάλν γηα ηελ θπξίσο
κεισδία, κηα αθνπζηηθή θηζάξα γηα ζπλνδεία θαη έλα ειεθηξηθφ κπάζν πνπ ζα δίλεη
ηνλ ξπζκφ. Έηζη απφ ηελ νηθνγέλεηα νξγάλσλ “Keyboards” πξνζζέηνπκε ην “Piano”
θαη απφ ηελ νηθνγέλεηα “Guitars” πξνζζέηνπκε “Acoustic Guitar” θαη “Electric Bass”.
Δηθφλα 4: Πξνζζέηνληαο αθνπζηηθή θηζάξα ζηελ παξηηηνχξα.
13
ην “Staves in score” βιέπνπκε ηελ δηάηαμε ησλ πεληαγξάκκσλ πνπ ζα εκθαληζηνχλ
ζηελ παξηηηνχξα. Σν “Piano (a)” αληηζηνηρεί ζην δεμί ρέξη θαη αληηπξνζσπεχεη ην
πεληάγξακκν ζην θιεηδί ηνπ νι, ελψ ην “Piano (b)” ην αξηζηεξφ ρέξη ζην θιεηδί ηνπ
Φα. Σέινο ε αθνπζηηθή θηζάξα είλαη ζε θιεηδί ηνπ νι θαη ην ειεθηξηθφ κπάζν ζε
θιεηδί ηνπ Φα.
Δηθφλα 5: Αιιάδνληαο ηελ δηάηαμε εκθάληζεο ησλ πεληαγξάκκσλ ζηελ παξηηηνχξα.
1.5 Βήμα 4ο: Ρφθμιςη γραμματοςειράσ
ην επφκελν παξάζπξν θαινχκαζηε λα επηιέμνπκε ηελ γξακκαηνζεηξά ηνπ κνπζηθνχ
θεηκέλνπ καο. Πξνζθέξνληαη πνιιέο γξακκαηνζεηξέο κε κνπζηθά ζχκβνια, ψζηε ν
ζπλζέηεο λα θαζνξίδεη ηελ εκθάληζε θαη ηελ αηζζεηηθή ηνπ κνπζηθνχ ηνπ έξγνπ.
Δκείο, σζηφζν, επηιέγνπκε “Unchanged” ζην θπξίσο κελνχ αιιά θαη ζην “Main text
font” θαζψο ζέινπκε λα δηαηεξήζνπκε κηα απιφηεηα ζηελ παξηηηνχξα ρσξίο πεξηηηέο
ιεπηνκέξεηεο.
Δηθφλα 6: Δπηινγή ζηπι θαη ηχπν γξακκαηνζεηξάο.
14
1.6 Βήμα 5ο: Tempo & Time Signature
Παηψληαο “Next” βξηζθφκαζηε ζην παξάζπξν “Time Signature and Tempo” φπνπ
επηιέγνπκε ηνλ ξπζκφ θαη ηελ ηαρχηεηα εθηέιεζεο ηεο ζχλζεζεο καο. Γηα ην “Jingle
Bells” επηιέγνπκε ξπζκό 4/4, νξίδνπκε ην Tempo 80 γηα ηέηαξην θαη παηάκε Next.
Δηθφλα 7: Ρχζκηζε κέηξνπ(Time Signature) θαη ηαρχηεηαο εθηέιεζεο(Tempo).
1.7 Βήμα 6ο: Οριςμόσ κλίμακασ
ην επφκελν βήκα επηιέγνπκε ην “Key Signature”, δειαδή νξίδνπκε ηελ θιίκαθα
πνπ ζέινπκε λα αθνινπζεί ην κνπζηθό θνκκάηη. Σν “Jingle Bells” αλ θαη απνηειεί
κηα πνιχ απιή ζχλζεζε αθνινπζεί ηελ G Major (νι Μαηδφξε). Ωζηφζν γηα ιφγνπο
επθνιίαο επηιέγνπκε “Open Key/Atonal”.
Δηθφλα 8: Δπηιέγνληαο ηελ θαηάιιειε θιίκαθα πνπ αθνινπζεί ε ζχλζεζε.
15
1.8 Βήμα 7ο: Score Information
ην ηειεπηαίν απφ ηα πξνθαηαξθηηθά βήκαηα πνπ ζπκπιεξψλνπκε, θαηαρσξνχληαη
νη πιεξνθνξίεο ηνπ ζρεηίδνληαη κε ηα πλεπκαηηθά δηθαηψκαηα ηεο ζχλζεζεο ηεο
νπνίαο ζπγγξάθνπκε. Απηέο αθνξνχλ ζην φλνκα ηεο ζχλζεζεο, ηνπ ζπλζέηε, ηνπ
ζηηρνπξγνχ, θαζψο θαη φηη άιιε ρξήζηκε πιεξνθνξία ζέινπκε λα πξνζζέζνπκε.
Παηψληαο “Finish” είκαζηε έηνηκε λα μεθηλήζνπκε ηελ ζπγγξαθή ηεο κνπζηθήο ηνπ
“Jingle Bells”.
Δηθφλα 9: Πξνζζέηνληαο ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο γηα ηελ ζχλζεζε.
1.9 Βήμα 8ο: Σο περιβάλλον εργαςίασ
Η εηθφλα πνπ αληηθξίδνπκε είλαη απηήο κηαο ηδεαηήο επηθάλεηαο, φπνπ απνηππψλνληαη
ηα πεληάγξακκα θαη εκείο ηνπνζεηνχκε κε ζπγθεθξηκέλα εξγαιεία ηηο λφηεο. Απηφ
πνπ απνηειεί κεγάιν πιενλέθηεκα ηνπ Sibelius, είλαη ε απιή, μεθάζαξε θαη
ηδηαίηεξα εύρξεζηε δηεπαθή κε ην ρξήζηε. Γίλεη ζαθέζηαην πξνζαλαηνιηζκφ ζηελ
εκθάληζε ηεο ηδεαηήο επηθάλεηαο ζπγγξαθήο σο ραξηηνχ, πάλσ ζην νπνίν γξάθεηαη ε
παξηηηνχξα. Πην ζπγθεθξηκέλα ζην πάλσ κέξνο ηεο νζφλεο:
1). Έρνπκε ηηο θιαζζηθέο επηινγέο δηαρείξηζεο αξρείσλ φπσο “Open”, “Save”.
2). Η δπλαηφηεηα επηινγήο Zoom ζην επηζπκεηφ επίπεδν.
3). Η δπλαηφηεηα δηαρείξηζεο θάζε νξγάλνπ μερσξηζηά.
4). Σν βαζηθφ κελνχ επηινγψλ πνπ ξπζκίδεη πνηεο γξακκέο εξγαιείσλ ζα εκθαληζηνχλ
ή φρη ζηελ επηθάλεηα ζπγγξαθήο
16
Δηθφλα 10: Κάλνληαο Zoom ζηελ επηθάλεηα ζπγγξαθήο.
Αλαιπηηθά γηα ην βαζηθφ κελνχ επηινγψλ έρνπκε ηα εμήο εξγαιεία πνπ ζα
ρξεζηκνπνηήζνπκε:
Α) Παηώληαο ην “Navigator” εκθαλίδεηαη θάησ δεμηά έλα παξάζπξν πνπ
απνηειεί κηα κηθξνγξαθία όινπ ηνπ score. Γείρλεη πνηα πεξηνρή ηεο παξηηηνχξαο
εκθαλίδεηαη ζην παξάζπξν εξγαζίαο θαη βνεζάεη ζηελ πινήγεζε ηνπ κνπζηθνχ
θνκκαηηνχ πνπ επεθηείλεηαη ζε πνιιέο ζειίδεο.
Δηθφλα 11: Υξήζε Navigator γηα πινήγεζε ζηελ παξηηηνχξα.
17
Β) ηελ πεξίπησζε πνπ ζέινπκε εκείο λα γξάςνπκε ηελ κεισδία λόηα-λόηα,
ππάξρεη ην “Keypad”, ην νπνίν πεξηέρεη ηηο ρξνληθέο αμίεο, παύζεηο θ.η.ι. πνπ ζα
πξνζηεζνχλ πάλσ ζηα πεληάγξακκα ηεο ζχλζεζεο.
Γ) ε απηφ κπνξεί λα βνεζήζεη ην “Keyboard” ην νπνίν αληηζηνηρίδεη ηηο λφηεο πνπ
παηάκε πάλσ ζηα πεληάγξακκα.
Γ) Σέινο εκθαλίδνπκε ηηο επηινγέο “Playback”, πνπ ρξεηάδνληαη γηα λα κπνξέζνπκε
λα αλαπαξάγνπκε ην θνκκάηη καο, λα θάλνπκε “Rewind”, λα θαηαγξάςνπκε ηελ
παξηηηνχξα κε θάπνην πιεθηξνθφξν φξγαλν κέζσ κηαο δηεπαθήο MIDI θ.α.
Δηθφλα 12: Δλεξγνπνηεκέλα Keypad θαη Keyboard.
1.10 Βήμα 9ο: υγγραφή μζτρων
Ξεθηλάκε ηελ ζπγγξαθή ηνπ πξψηνπ κέηξνπ ζηα πεληάγξακκα. Αο ζεκεησζεί πσο
επηθεληξσλόκαζηε ζην πσο γξάθεηαη έλα θνκκάηη θαη όρη ζηελ ζεσξία ηεο
αξκνλίαο, πνπ ππαγνξεύεη κνπζηθά ην πώο ζπληάζζεηαη. Θα μεθηλήζνπκε ινηπφλ
απφ ην πεληάγξακκν ηνπ πηάλν θαη ζπγθεθξηκέλα απφ ην πεληάγξακκν ζην θιεηδί ηνπ
νι φπνπ ζε απηφ ζα αλαπηπρζεί ε θπξίσο κεισδία
Δηθφλα 13: Υξήζε Keypad γηα ηελ ηνπνζέηεζε λνηψλ θαη γεληθφηεξα κνπζηθψλ ζπκβφισλ.
18
Η πξψηε καο θίλεζε είλαη λα ηνπνζεηήζνπκε ηελ πξψηε λφηα ε νπνία είλαη φγδνν.
Δπηιέγνπκε απφ ην “Keypad” ηα φγδνα θαη ηνπνζεηνχκε ηελ λφηα πξνζεθηηθά ζην
πεληάγξακκν, ε νπνία είλαη ε Ρε. Βιέπνπκε φηη ακέζσο εκθαληζηήθαλ 2 παχζεηο γηα
λα κπνξεί λα ηεξεζεί ην κέηξν ησλ 4/4. Η επφκελε είλαη ε η θαη ηελ ηνπνζεηνχκε κε
ηνλ ίδην ηξφπν.
Απηφο είλαη έλαο ηξφπνο εγγξαθήο. Δλαιιαθηηθά κπνξνχκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ην
“Keyboard” εθφζνλ γλσξίδνπκε ηηο λφηεο ηνπ θιαβηέ. Οη επφκελεο λφηεο είλαη νη Λα
θαη νι θαη ηηο παηάκε απφ ην εηθνληθφ keyboard.
Δηθφλα 14: Υξήζε Keyboard γηα ηελ απφδνζε λνηψλ ζην επηιεγκέλν πεληάγξακκν.
Η επφκελε λφηα πνπ ζα γξάςνπκε ζα είλαη ζε ηέηαξην παξεζηηγκέλν θαη ηελ
ηνπνζεηνχκε κε παξφκνην ηξφπν ζην πεληάγξακκν. ηελ ζπλέρεη ρξεηαδφκαζηε κηα
παχζε δέθαηνπ-έθηνπ φπνπ εληνπίδεηαη ζην “Keypad” σο Rest. Σειεηψλνληαο
ηνπνζεηνχκε ηελ ηειεπηαία λφηα ηνπ κέηξνπ ε νπνία είλαη μαλά ε Ρε.
Αθνινπζψληαο ηα ίδηα βήκαηα γηα ηα πεληάγξακκα ηνπ αξηζηεξνχ ρεξηνχ ηνπ πηάλνπ,
ηεο αθνπζηηθήο θηζάξαο θαη ηνπ ειεθηξηθνχ κπάζνπ γξάθνπκε ηελ κνπζηθή αλά
κέηξν. Απηφ φπσο είπακε πξνυπνζέηεη γλψζε ηεο κνπζηθήο αξκνλίαο ηνπ θνκκαηηνχ.
Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ην πεληάγξακκν ηεο αθνπζηηθήο θηζάξαο έρνπκε ζπγρνξδίεο
νη νπνίεο εχθνια δεκηνπξγνχληαη εάλ ζην “Keyboard” γίλεη ρξήζε ηεο επηινγήο
“Toggle Note & Chord Mode” φπνπ δηαιέγνπκε εάλ ζέινπκε λα γξάςνπκε απιή λφηα
ε ζπγρνξδία.
Μηα έθδνζε ηεο ηειηθήο κνξθήο ησλ πξώησλ 8 κέηξσλ ηνπ Jingle Bells είλαη
απηή πνπ απεηθνλίδεηαη ζηελ εηθόλα 15.
19
Δηθφλα 15: Σειηθή κνξθή ησλ πξψησλ 8 κέηξσλ ηνπ Jingle Bells. Η πινήγεζε γίλεηαη κε
drag and drop κέζσ ηνπ Navigator.
Δίκαζηε έηνηκνη λα αλαπαξάγνπκε ην κέξνο ηνπ „Jingle Bells” πνπ ζπγγξάςακε.
Πξνηνχ φκσο παηήζνπκε “Play” αο ξίμνπκε κηα καηηά ζηνλ εηθνληθφ κείθηε. Δδψ
κπνξνύκε λα ξπζκίζνπκε ηηο εληάζεηο ησλ νξγάλσλ πνπ ρξεζηκνπνηνύκε, λα
δηαιέμνπκε ελαιιαθηηθνύο ήρνπο γηα απηά επηιέγνληαο ηνλ ήρν ηεο αξέζθεηαο
καο απφ ηελ βηβιηνζήθε General Midi, λα ξπζκίζνπκε ηα Pan θάζε νξγάλνπ
μερσξηζηά θαη λα παξακεηξνπνηήζνπκε ρξήζηκα effects όπσο “Reverb” θαη
“Chorus”. Δπίζεο γηα θάζε θαλάιη έρνπκε μερσξηζηά επηινγέο “Mute” θαη “Solo”
γηα θαιύηεξε δηαρείξηζε ηνπ ηειηθνύ ήρνπ.
Δηθφλα 16: Mixer θαη επηινγέο Mute & Solo.
20
Σέινο παξαηεξνχκε φηη εθηφο απφ ηα φξγαλα πνπ έρνπκε πξνζζέζεη, ππάξρεη θαη ην
κνπζηθό θαλάιη Click πνπ αληηπξνζσπεύεη ηνλ κεηξνλόκν.
1.11 Βήμα 10ο: Αναπαραγωγή και αποθήκευςη
Σψξα είκαζηε έηνηκνη λα μεθηλήζνπκε ηελ αλαπαξαγσγή ηνπ “Jingle Bells” παηψληαο
απφ ην κελνχ επηινγψλ Playback ην “Play”. Η πνηφηεηα ήρνπ ησλ νξγάλσλ πνπ
αλαπαξάγνληαη είλαη άθξσο ξεαιηζηηθή.
Δηθφλα 17: Αλαπαξαγσγή ησλ κέηξσλ ηνπ Jingle Bells πνπ ζπγγξάςακε.
Σειεπηαίν βήκα, αθνχ ηειεηψζακε ηελ ζπγγξαθή θαη ηελ αλαπαξαγσγή είλαη ε
απνζήθεπζε ηνπ project καο. Πεγαίλνπκε File Save as θαη απνζεθεχνπκε ηελ
παξηηηνχξα καο σο “Jingle Bells”.
21
2.ΔΓΓΡΑΦΖ ΜΔ ΣΟ FINALE 2010
2.1 Ειςαγωγικά για το Finale 2010
Αλ θαη παξνπζηάδεηαη δεχηεξν, κεηά ην Sibelius, ην Finale είλαη έλα απφ ηα
αξραηφηεξα πξνγξάκκαηα ζπγγξαθήο κνπζηθψλ παξηηηνχξσλ(θαη φρη κφλν) κε
πεξηζζφηεξα απφ 15 ρξφληα πξσηνπνξία. Η πξψηε έθδνζε ηνπ βγήθε ην 1988 απφ ηνλ
Phil Farrand γηα ηελ εηαηξία Coda Music Software ε νπνία ζηελ ζπλέρεηα πνπιήζεθε
θαη νλνκάζηεθε MakeMusic ε νπνία είλαη θαη ε θάηνρνο ηνπ. Η πξψηε νπζηαζηηθή
έθδνζε κεηά απφ απηέο ηηο ελαιιαγέο έγηλε κε ην Finale 97 ην νπνίν έηξερε ζε
Windows 95 θαη 98. Σν 2004 ήηαλ ε πξψηε έθδνζε πνπ ήηαλ ζπκβαηή κε Macintosh.
Απηό πνπ έθαλε ηδηαίηεξα δεκνθηιέο ην Finale είλαη νη ηόζεο πνιιέο
δπλαηόηεηεο πνπ πξόζθεξε ζηνπο ρξήζηεο ζε θάζε έθδνζε ηνπ, όπσο ε
ελζσκάησζε ζεκάησλ video, ε απόδνζε κνπζηθήο κέζσ MIDI keyboards, ε
θαηαγξαθή λνηώλ κε OCR από ήδε ππάξρνπλ παξηηηνύξεο θ.α.
Δηθφλα 18: Finale 2008 ζε Μac OSX.
Η ηξέρνπζα έθδνζε ηνπ είλαη ε 2011 πνπ θπθινθφξεζε 3 Ινπλίνπ 2010 θαη θνζηίδεη
600$. Ωζηφζν ε MakeMusic πξνζθέξεη θαη άιιεο lite εθδφζεηο ηνπ Finale νη νπνίεο
πεξηνξίδνληαη ζε ζπγθεθξηκέλεο δπλαηφηεηεο αιιά θνζηίδνπλ αξθεηά ιηγφηεξα
ρξήκαηα. Γηα παξάδεηγκα ηo Finale Reader είλαη freeware θαη κπνξεί λα εθηππψζεη
θαη λα δηαβάζεη αξρεία απφ Finale αιιά δελ κπνξεί λα ηα επεμεξγαζηεί θαη ηα λα ηα
απνζεθεχζεη εθ λένπ.
22
Ο παξφλ νδεγφο δείρλεη ηηο βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ηνπ Finale θαη ζπγθεθξηκέλα ηεο
έθδνζεο 2010, γξάθνληαο ην απιφ, πνιχ γλσζηφ κνπζηθφ θνκκάηη “Jingle Bells”. Ζ
όιε δηαδηθαζία πεξηιακβάλεη έλα ζύλνιν από βήκαηα μεθηλώληαο από ηελ
δεκηνπξγία ηνπ project κέρξη ηελ νινθιήξσζε, ηελ αλαπαξαγσγή θαη ηελ
απνζήθεπζε ηνπ.
2.2 Βήμα 1ο: Launch Window
Με ηελ έλαξμε ηνπ πξνγξάκκαηνο βιέπνπκε κπξνζηά καο ην “Launch Window”
φπνπ έρνπκε ηηο επηινγέο: α) Γεκηνπξγίαο θαηλνχξγηαο κνπζηθήο β) Δπεμεξγαζίαο
ππαξρφλησλ projects γ) Ρχζκηζε ησλ παξακέηξσλ ηνπ πξνγξάκκαηνο. Δκείο
επηιέγνπκε από ην “Create New Music” ην “Setup Wizard”, φπνπ ζα
δεκηνπξγήζνπκε κηα λέα παξηηηνχξα θαζνξίδνληαο ηηο παξακέηξνπο, κέζα απφ
δηαθξηηά ζηάδηα.
Δηθφλα 19: Δπηιέγνληαο Setup Wizard απφ ην Launch Window.
2.3 Βήμα 2ο: Θζτοντασ μορφή παρτιτοφρασ
Η πξψηε καο επηινγή έρεη λα θάλεη κε ηα φξγαλα πνπ ζα γξάςνπκε ηελ κνπζηθή φπνπ
κε ηελ ζεηξά ηεο θαζνξίδεη ηελ κνξθή ηεο παξηηηνχξαο. Από ην “Select an
Ensemble” αθήλνπκε επηιεγκέλν ην “Create New Ensemble” θαζώο ζα
πξνζζέζνπκε εκείο αξγόηεξα ηα όξγαλα ηεο αξέζθεηαο καο, θαη απφ ην “Select
Document Style” αθήλνπκε ηηο πξνεπηιεγκέλεο επηινγέο ηνπ Finale αθνχ ζέινπκε ε
παξηηηνχξα λα έρεη φζν ην δπλαηφλ πην απιή κνξθή γίλεηαη.
23
Δηθφλα 20: Πξνεπηινγέο ηνπ Finale γηα ηνλ ηχπν θαη ηνλ αξηζκφ νξγάλσλ.
2.4 Βήμα 3ο: Προςθζτοντασ τα όργανα
ηελ ζπλέρεηα ην Finale καο δεηάεη λα θαζνξίζνπκε εκείο ηα όξγαλα πνπ ζα
ρξεζηκνπνηήζνπκε ζην θνκκάηη καο. Η θχξηα επηινγή έρεη λα θάλεη κε ην
“Instrument Set”, δειαδή κε ηελ βηβιηνζήθε ησλ νξγάλσλ κε ηελ νπνία ζα γίλεη ε
επηινγή καο. Αξηζηεξά βξίζθνληαη νη νηθνγέλεηεο νξγάλσλ (φπσο πιήθηξα, πλεπζηά,
θξνπζηά) ελψ δίπια παξαηίζεληαη απηφλνκα ηα φξγαλα. Γηα ην “Jingle Bells” ζα
ρξεζηκνπνηήζνπκε έλα πηάλν γηα ηελ θπξίσο κεισδία, κηα αθνπζηηθή θηζάξα γηα
ζπλνδεία θαη έλα ειεθηξηθφ κπάζν πνπ ζα δίλεη ηνλ ξπζκφ. Έηζη απφ ηελ νηθνγέλεηα
νξγάλσλ “Keyboards” πξνζζέηνπκε έλα Piano, θαη απφ ηελ νηθνγέλεηα νξγάλσλ
“Plucked Strings” κηα Acoustic Guitar θαη έλα “Electric Bass”.
Δηθφλα 21: Πξνζζέηνληαο ηα φξγαλα ηεο αξέζθεηαο καο.
24
Κάησ από ηελ ιίζηα κε ηα όξγαλα πνπ πξνζζέζακε, ππάξρεη έλα κελνύ επηινγήο
κεηαμύ θαζνξηζκέλσλ ηύπσλ δηάηαμεο ησλ νξγάλσλ πάλσ ζην ραξηί. Δπεηδή
ζέινπκε ην πηάλν λα βξίζθεηαη πξψην ιφγσ φηη απηφ είλαη πνπ δίλεη ηελ θπξίσο
κεισδία κπνξνχκε απφ ην “Score Order” λα δηαιέμνπκε “Concert Band” ή λα
θάλνπκε ηελ κεηαθίλεζε κφλνη καο, νπφηε ε δηάηαμε γίλεηαη απηφκαηα “Custom.
Δηθφλα 22: Δπηινγή ελαιιαθηηθψλ ηξφπσλ δηάηαμεο.
2.5 Βήμα 4ο: Score Information
ην επφκελν βήκα ζπκπιεξψλνπκε ζεκαληηθά ζηνηρεία πνπ αθνξνχλ ηα πλεπκαηηθά
δηθαηψκαηα ηεο ζχλζεζεο καο. Έηζη εηζάγνπκε ηνλ ηίηιν ηνπ θνκκαηηνχ, ην φλνκα
ηνπ ζπλζέηε θαη ηνπ ζηηρνπξγνχ, θαζψο θαη άιιεο ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο.
Δηθφλα 23: πκπιήξσζε ηππηθψλ πιεξνθνξηψλ ηεο ζχλζεζεο.
25
2.6 Βήμα 5ο: Ρφθμιςη παραμζτρων
Σν ηειεπηαίν βήκα ηνπ “Setup Wizard” έρεη λα θάλεη κε ηηο κνπζηθέο παξακέηξνπο
ηεο παξηηηνχξαο:
1. Από ην “Select a Time Signature” επηιέγνπκε ην κέηξν πνπ ζα
ρξεζηκνπνηήζνπκε ζηα πεληάγξακκα. Δδψ εκθαλίδνληαη ηα πην ζπρλά κέηξα
πνπ ζπλαληάκε αιιά ππάξρεη θαη ε δπλαηφηεηα λα θαζνξίζνπκε εκείο νη ίδηνη
ην ξπζκφ ζε πεξίπησζε πνπ δελ καο ηθαλνπνηνχλ ηα ήδε ππάξρνληα (?/?).
Αθήλνπκε ηελ επηινγή φπσο έρεη, δειαδή 4/4.
2. Όζν αθνξά ηελ θιίκαθα πνπ αθνινπζεί ην “Jingle Bells” είλαη ε G Major.
Δκείο φκσο γηα ιφγνπο επθνιίαο αθήλνπκε ηελ πξνεπηιεγκέλε C Major.
3. ηελ δεμηά ζηήιε θαζνξίδνπκε ηελ ηαρύηεηα εθηέιεζεο ηνπ θνκκαηηνύ,
δειαδή ην “Tempo Marking”. Γηα ην Jingle Bells ζα επηιέμνπκε tempo 100
γηα ηέηαξην θαη αλ ζέινπκε κεγαιχηεξε ιεπηνκέξεηα γξάθνπκε εκείο ηηο
ζηηγκέο ηνπ κεηξνλφκνπ επηιέγνληαο “Specify Pickup Measure”.
Δηθφλα 24: Δπηινγή κέηξνπ, θιίκαθαο θαη tempo.
Παηψληαο Finish είκαζηε έηνηκνη λα μεθηλήζνπκε ηελ ζπγγξαθή ηνπ Jingle Bells.
2.7 Βήμα 6ο: Σο περιβάλλον εργαςίασ
Αθνχ νινθιεξψζακε ηελ δηαδηθαζία κε ηα βήκαηα βξηζθφκαζηε ζην θπξίσο
πξφγξακκα φπνπ βιέπνπκε ην εηθνληθφ πεξηβάιινλ εξγαζίαο. Αξρηθά ζα δνχκε πσο
θηλνχκαζηε ζε απηφ θαζψο θαη ηα θχξηα ζηνηρεία ηνπ.
26
Α). Αξηζηεξά βξίζθνληαη νη ρξνληθέο αμίεο, νη παχζεηο θαη γεληθά φια ηα κνπζηθά
ζχκβνια πνπ ρξεηάδνληαη γηα λα δεκηνπξγήζνπκε ην Jingle Bells.
B). ην θχξην κέξνο ηεο νζφλεο ζπγγξαθήο βιέπνπκε ηα πεληάγξακκα ησλ νξγάλσλ
πνπ πξνζζέζακε. Γηα ην πηάλν έρνπκε δπν πεληάγξακκα, έλα ζην θιεηδί ηνπ νι θαη
έλα ζην θιεηδί ηνπ Φα γηα δεμί θαη αξηζηεξφ ρέξη αληίζηνηρα. Δπίζεο απφ έλα
πεληάγξακκν ζην θιεηδί ηνπ νι έρνπκε γηα ηελ αθνπζηηθή θηζάξα θαη έλα ζην θιεηδί
ηνπ Φα γηα ην ειεθηξηθφ κπάζν.
Δηθφλα 25: Αξηζηεξά ε κπάξα ησλ κνπζηθψλ ζπκβφισλ θαη ηα 3 απφ ηα 4 πεληάγξακκα ηεο
ζπγγξαθήο.
Γ). Πάλσ αξηζηεξά βξίζθεηαη ε γξακκή εξγαιείσλ αλαπαξαγσγήο πνπ καο δίλεη ηελ
δπλαηφηεηα λα δηαρεηξηζηνχκε έλα θνκκάηη κε επηινγέο Play, Rewind, Record θ.α.
Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη θάζε πεληάγξακκν ν ήρνο πνπ αλαπαξάγεηαη είλαη
αλεμάξηεηνο θαη αθνινπζεί ηηο ξπζκίζεηο πνπ θάλνπκε ζηνλ εηθνληθφ κείθηε πνπ ζα
ηνλ ζπλαληήζνπκε ιίγν αξγφηεξα.
Γ). Λίγν πην δεμηά κπνξνχκε λα θαζνξίζνπκε εθ λένπ ηελ ηαρχηεηα ηνπ θνκκαηηνχ,
ην tempo δειαδή. Κάηη ηέηνην δελ ρξεηάδεηαη θαζψο έρνπκε ήδε επηιέμεη κέζσ ηνπ
Setup Wizard tempo 100 γηα ηέηαξην.
Δ). Πην πάλσ βξίζθεηαη έλα ζχλνιν απφ εμεηδηθεπκέλα εξγαιεία πνπ αθνξνχλ
ζεκαληηθνχο παξακέηξνπο φπσο ε αιιαγή θιίκαθαο, ρξσκαηηζκνί θ.α. ηα νπνία νχηε
απηά ζα καο απαζρνιήζνπλ γηα κηα ηφζν απιή ζχλζεζε.
Ε). Σέινο δπν ζεκαληηθά εξγαιεία πνπ αθνξνχλ ηελ θίλεζε βξίζθνληαη ζην ηέινο
ηεο ιίζηαο. Με ην “Hand Grabber” κπνξνύκε λα νδεγεζνύκε ζε όπνην ζεκείν
27
ηεο παξηηηνύξαο ζέινπκε ελώ κε ην “Zoom” θαη παηώληαο αξηζηεξό θιηθ
θάλνπκε κεγέζπλζε. Με CTRL θαη αξηζηεξό θιηθ θάλνπκε ζκίθξπλζε.
Δηθφλα 26: Οη νξηδφληηεο γξακκέο εξγαιείσλ ηνπ Finale.
2.8 Βήμα 7ο: Ο εικονικόσ μείκτησ
Δθηφο απφ ηα εκθαληδφκελα πξνεπηιεγκέλα εξγαιεία ππάξρνπλ θαη άιια, ηα νπνία
κπνξνχκε λα ηα επηιέμνπκε πεγαίλνληαο ζηελ επηινγή Window πνπ έρεη ην κελνχ
εθαξκνγήο. Δκείο δηαιέγνπκε ην “Mixer”, ηνλ εηθνληθό κείθηε δειαδή όπνπ
εκθαλίδνληαη νη ξπζκίζεηο ησλ νξγάλσλ αλαπαξαγσγήο πνπ πξνζζέζακε.
Υάξεο απηνχ, κπνξνχκε λα αθνχζνπκε κέζσ ηνπ πξσηνθφιινπ MIDI ηελ
παξηηηνχξα πνπ γξάςακε. Κάζε ερεηηθό θαλάιη αληηζηνηρεί ζε έλα πεληάγξακκν
όπνπ κπνξνύκε λα ξπζκίζνπκε ηελ θύξηα έληαζε, θαη ην “Balance” αθνύ
αλαπαξάγνπκε κνπζηθή ζηεξενθσληθά.
Δηθφλα 27: O εηθνληθφο κείθηεο ηνπ Finale γηα ηα φξγαλα πνπ πξνζζέζακε.
28
Δπίζεο έρνπκε επηινγέο “Mute” θαη “Solo” γηα θαιύηεξε δηαρείξηζε ηνπ ηειηθνύ
ήρνπ θαη επηινγή “Record” εθόζνλ έρνπκε ζπλδέζεη έλα MIDI keyboard όπνπ
κπνξνύκε λα θαηαγξάςνπκε κνπζηθή ζε ζρεηηθό πεληάγξακκν ζε πξαγκαηηθό
ρξόλν. Σέινο κπνξνχκε λα δηαιέμνπκε δηαθνξεηηθνχο ήρνπο γηα θάζε θαλάιη κέζσ
ηεο βηβιηνζήθεο General Midi.
2.9 Βήμα 8ο: υγγραφή μζτρων
Ξεθηλάκε ηελ ζπγγξαθή ηνπ πξψηνπ κέηξνπ ζηα πεληάγξακκα. Αο ζεκεησζεί πσο
επηθεληξσλφκαζηε ζην πσο γξάθεηαη έλα θνκκάηη θαη φρη ζηελ ζεσξία ηεο αξκνλίαο
πνπ ππαγνξεχεη κνπζηθά ην πψο ζπληάζζεηαη.
Θα μεθηλήζνπκε ινηπφλ απφ ην πεληάγξακκν ηνπ πηάλν θαη ζπγθεθξηκέλα απφ ην
πεληάγξακκν ζην θιεηδί ηνπ νι φπνπ ζε απηφ ζα αλαπηπρζεί ε θπξίσο κεισδία. Η
πξψηε καο θίλεζε είλαη λα ηνπνζεηήζνπκε ηελ πξψηε λφηα ε νπνία είλαη φγδνν.
Δπηιέγνπκε απφ ηελ ζηήιε αξηζηεξά ηα φγδνα θαη ηνπνζεηνχκε πξνζεθηηθά ηελ λφηα
Ρε.
Δηθφλα 28: Δγγξαθή ησλ πξψησλ ηεζζάξσλ νγδφσλ.
Οη επφκελεο λφηεο είλαη νη η, Λα θαη νι θαη ηνπνζεηνχληαη κε ηνλ ίδην ηξφπν. Όπσο
αλαθέξζεθε θαη πξνεγνπκέλσο ην Finale ππνζηεξίδεη ηελ εγγξαθή παξηηηνχξαο κέζσ
δηεπαθήο MIDI γηα λα κελ ρξεηάδεηαη έλαο κνπζηθφο, λα γξάςεη ηηο λφηεο κε ην ρέξη.
Η επφκελε λφηα πνπ ζα γξάςνπκε είλαη ζε ηέηαξην παξεζηηγκέλν θαη ηελ
ηνπνζεηνχκε κε παξφκνην ηξφπν.
ηελ ζπλέρεηα ρξεηαδφκαζηε κηα παχζε δέθαηνπ-έθηνπ. Αξηζηεξά ζηελ ζηήιε κε ηα
κνπζηθά ζχκβνια δελ βιέπνπκε λα ππάξρνπλ παχζεηο. Γηα απηφ πεγαίλνπκε απφ ην
παξάζπξν Windows Simple Entry Rests Palette. Γηαιέγνπκε ηελ επηζπκεηή παχζε
θαη ηελ ηνπνζεηνχκε ζην πεληάγξακκν. Η ηειεπηαία λφηα είλαη ζε δέθαην-έθην ε Ρε.
29
2.10 Βήμα 9ο: Ολοκλήρωςη και εγγραφή ςτίχων
Αθινπζψληαο ηα ίδηα βήκαηα γηα ηα πεληάγξακκα ηνπ αξηζηεξνχ ρεξηνχ ηνπ πηάλν,
ηεο αθνπζηηθήο θηζάξαο θαη ηνπ ειεθηξηθνχ κπάζνπ γξάθνπκε ηελ κνπζηθή αλά
κέηξν. Μηα εθδνρή ηεο ηειηθήο κνξθήο κπνξεί λα είλαη ε παξαθάησ.
Δηθφλα 29: Σα πξψηα δπν κέηξα ζηα ηέζζεξα φξγαλα γηα ην Jingle Bells.
Μηα άιιε ζεκαληηθή ιεηηνπξγία ηνπ Finale είλαη ε δπλαηόηεηα πξόζζεζεο ζηίρσλ
ζηελ παξηηηνύξα. Δπηιέγνπκε ην “Lyrics Tools” απφ ηα εξγαιεία θαη θάλνπκε θιηθ
ζηελ λφηα απφ ηελ νπνία ζέινπκε λα μεθηλήζνπκε ηελ ζπγγξαθή. Παηψληαο
spacebar, ν θέξζνξαο κεηαθηλείηαη ζηελ επφκελε λφηα θαη έηζη γξάθνπκε αλά λφηα
ηνπο ζηίρνπο ζην πεληάγξακκν επηινγήο.
Δηθφλα 30: Γξάθνληαο ζηίρνπο ζην πξψην κέηξν ηνπ Jingle Bells.
30
2.11 Βήμα 10ο: Αναπαραγωγή και αποθήκευςη
Δίκαζηε έηνηκνη λα αλαπαξάγνπκε ην κέξνο ηνπ Jingle Bells πνπ ζπγγξάςακε. Έζησ
φηη ζέινπκε λα αθνχζνπκε κφλν έλα φξγαλν θαηά ηελ αλαπαξαγσγή ή κφλν έλα
πεληάγξακκν. Απηό εύθνια γίλεηαη εάλ επηιέμνπκε ζηελ ζηνπληηαθή όςε ηνπ
πξνγξάκκαηνο όπνπ δεμηά καο εκθαλίδνληαη επηινγέο κείθηε γηα θάζε
πεληάγξακκν πνπ έρεη δεκηνπξγεζεί. Δάλ γηα παξάδεηγκα ζέινπκε λα αθνπζηεί ε
αθνπζηηθή θηζάξα κφλν παηάκε ην SSolo ή εάλ δελ ζέινπκε λα αθνπζηεί ην
αξηζηεξφ ρέξη ηνπ πηάλν παηάκε MMute. Γηα λα μεθηλήζεη ε αλαπαξαγσγή παηάκε
Play απφ ηελ γξακκή εξγαιείσλ αλαπαξαγσγήο.
Δηθφλα 31: Playback κε δπλαηφηεηα δηαρείξηζεο Solo, Mute ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν.
Αμίδεη λα ζεκεησζεί όηη ην “TempoTap” αλαπαξηζηά ην θαλάιη ηνπ κεηξνλόκνπ
γηα ην κέηξν ησλ 4/4 πνπ νξίζακε ζην wizard.
Σειεπηαίν βήκα είλαη ε απνζήθεπζε ηνπ project. Απηφ γίλεηαη εχθνια πεγαίλνληαο
File Save As θαη απνζεθεύνπκε ηελ παξηηηνύξα σο Jingle Bells.
32
1.ΔΗΑΓΧΓΖ
1.1 Ειςαγωγικά για το GarageBand
Σν GarageBand είλαη κηα εθαξκνγή πνπ καο δίλεη ηελ δπλαηφηεηα λα
δεκηνπξγήζνπκε κνπζηθή ή podcasts. Με ηνλ φξν podcast (ή netcast) ελλννχκε κηα
ζπιινγή ςεθηαθψλ πνιπκεζηθψλ αξρείσλ (ήρνπ ή/θαη εηθφλαο) πνπ εθδίδνληαη κε
ηελ κνξθή επεηζνδίσλ θαη είλαη ζπλήζσο δηαζέζηκα γηα download θαη γηα streaming.
Ωζηφζν εκείο ζα επηθεληξσζνχκε θαζαξά ζηελ κνπζηθή θχζε ελφο podcast, δειαδή
ζηελ δεκηνπξγία ελφο κνπζηθνχ θνκκαηηνχ κε ηελ ρξήζε ηνπ GarageBand.
Σν GarageBand είλαη έλα πνιχ-εξγαιείν πνπ κεηαηξέπεη ηνλ ππνινγηζηή καο ζε έλα
mini home studio. Αλήθεη ζηελ θαηεγνξία ησλ Digital Audio Workstation (DAWs)
πξνγξακκάησλ καδί κε άιια δηάζεκα πξνγξάκκαηα φπσο Cubase, Logic. Λεηηνπξγεί
επίζεο ζαλ music sequencer θαη παξέρεη ηελ δπλαηφηεηα εθκάζεζεο νξγάλσλ (πηάλν,
θηζάξα) κέζσ ηνπ ππνινγηζηή. Γηαηίζεηαη κε ηελ ζνπίηα εξγαιείσλ iLife ηεο Apple
θαη είλαη δηαζέζηκν κόλν ζε Macintosh.
Δηθφλα 1: iPhoto, iMovie, Garageband θαη iWeb δηαζέζηκα κέζσ ηνπ ηLife.
Με ην GarageBand κπνξνχκε λα δεκηνπξγήζνπκε κνπζηθή κε 3 ηξόπνπο:
1) Με ρξήζε πξν-ερνγξαθεκέλσλ επαλαιήςεσλ (loops). Πεξηέρεη πάλσ απφ
1.000 samples γηα φια ηα φξγαλα, απφ θηζάξεο θαη θξνπζηά κέρξη πλεπζηά.
2) Δηζάγνληαο νπνηαδήπνηε ζπκβαηή ζπζθεπή ερνγξάθεζεο φπσο κηθξφθσλα,
θηζάξεο ζηελ ελζσκαησκέλε θάξηα ήρνπ ηνπ Mac ε ζε εμσηεξηθή.
3) Με ηελ ρξήζε ελφο MIDI(USB) keyboard γηα εχθνιε εγγξαθή θαη
αλαπαξαγσγή εηθνληθψλ κνπζηθψλ νξγάλσλ πνπ δηαηίζεληαη ζηελ βηβιηνζήθε
ηνπ GarageBand. Απηή ε βηβιηνζήθε φπσο θαη ησλ πξν-ερνγξαθεκέλσλ
samples κπνξεί λα επεθηαζεί κε ηελ ρξήζε expansion packs πνπ είλαη
δηαζέζηκα γηα download κέζσ ηεο επίζεκεο ηζηνζειίδαο.
33
Απηφ πνπ θάλεη μερσξηζηφ ην GarageBand είλαη ε δπλαηόηεηα παξάιιειεο ρξήζεο
απηώλ ησλ ηξηώλ ηξόπσλ γηα ηελ δεκηνπξγία κνπζηθήο. Γηα παξάδεηγκα κπνξνχκε
λα δεκηνπξγήζνπκε έλα θνκκάηη πνπ ε drums ζα είλαη κε ρξήζε πξν-ερνγξαθεκέλσλ
samples, νη θηζάξεο θαη ε θσλή πεξαζκέλεο κέζσ ηεο θάξηαο ήρνπ γηα πεξαηηέξσ
επεμεξγαζία κε ηα εξγαιεία ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη ηέινο ην πηάλν παηγκέλν εηθνληθά
κέζσ ελφο Midi Keyboard. Ωζηφζν ζηνλ ζπγθεθξηκέλν νδεγφ ζα εμεγεζεί μερσξηζηά
ν θάζε ηξφπνο γηα επεμεγεζνχλ φιεο νη δπλαηφηεηεο ηνπ πξνγξάκκαηνο.
1.2 Λειτουργίεσ Όηαλ αλνίγνπκε ην GarageBand καο δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα επηιέμνπκε ηνλ ηχπν
ηνπ project πνπ ζέινπκε λα δεκηνπξγήζνπκε. Οη ηχπνη απηνί είλαη ελδεηθηηθνί θαη ζε
θακία πεξίπησζε δελ καο πεξηνξίδνπλ.
Δηθφλα 2: Δπηινγή ηχπνπ project.
Piano: Γεκηνπξγία project κε έλα grand piano track σο εηθνληθφ φξγαλν (software
instrument). Γπλαηφηεηα εγγξαθήο κνπζηθήο κέζσ Midi keyboard ε ρξήζε πξν-
ερνγξαθεκέλσλ επαλαιήςεσλ ( loops ).
Electric guitar: Γεκηνπξγία project κε έλα Guitar Track ην νπνίν ζα ερνγξαθεί
ηελ θηζάξα πνπ ζα είλαη ζπλδεκέλε πάλσ ζηελ ελζσκαησκέλε ε ζε εμσηεξηθή θάξηα
ήρνπ. Σν αμηνζεκείσην, φκσο, είλαη ε δπλαηφηεηα ρξήζεο εηθνληθψλ πξν-εληζρπηψλ
(φπσο θηζαξηζηηθά πεηάιηα) θαη ε εμνκνίσζε πξαγκαηηθνχ εληζρπηή θηζάξαο φπνπ
πξνζθέξνπλ ξεαιηζηηθφηαηα ζηνλ ήρν ζαλ λα ερνγξαθήζεθε κε επαγγεικαηηθφ
εμνπιηζκφ ελφο ζηνχληην.
34
Δηθφλα 3: Electric guitar project. ηα δεμηά ε δπλαηφηεηα επηινγήο δηαθνξεηηθψλ εληζρπηψλ,
θακπηλψλ θαη πξνεληζρπηψλ θηζάξαο(πεηαιηψλ).
Voice: Γεκηνπξγία project γηα ηελ ερνγξάθεζε θσλήο κέζσ κηθξνθψλσλ πνπ
ζπλδένληαη κε ηελ θάξηα ήρνπ.
Loops: Γεκηνπξγία project γηα πξφζβαζε ζηελ βηβιηνζήθε ησλ πξν-
ερνγξαθεκέλσλ επαλαιήςεσλ ηνπ GarageBand γηα φια ηα φξγαλα.
Acoustic Instrument: Γεκηνπξγία project γηα ηελ ερνγξάθεζε αθνπζηηθψλ
νξγάλσλ είηε κε ρξήζε κηθξνθψλσλ είηε απεπζείαο πάλσ ζηελ θάξηα ήρνπ. Η
δηαθνξά κε ην Electric Guitar Project είλαη φηη δελ ππάξρεη πεξαηηέξσ επεμεξγαζία
ηνπ ήρνπ θαζψο καο ελδηαθέξεη ε ερνγξάθεζε ηνπ απζεληηθνχ ήρνπ ησλ νξγάλσλ.
Ιδαληθφ γηα ερνγξάθεζε αθνπζηηθψλ ( θιαζζηθέο θηζάξεο, θξνπζηά, πλεπζηά θ.α.)
θαη πιεθηξνθφξσλ νξγάλσλ.
Movie: Η ρξήζε ηνπ ζπλίζηαηαη κφλν γηα δεκηνπξγία νπηηθφ-αθνπζηηθνχ πιηθνχ
πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ζε podcasts.
Keyboard Collection: Παξφκνην κε ην piano project κε ηελ κφλε δηαθνξά φηη ζε
απηφ ην project ππάξρνπλ θαη άιια εηθνληθά keyboard φξγαλα (Clavinet, Organs
θ.α.).
35
Δηθφλα 4: Keyboard collection project: πιινγή απφ πιεθηξνθφξα φξγαλα. Γπλαηφηεηα επηινγήο δηαθνξεηηθψλ ήρσλ απφ ηελ βηβιηνζήθε εηθνληθψλ νξγάλσλ ηνπ GarageBand.
Songwriting: Έρεη ηελ δνκή ελφο έηνηκνπ project γηα δεκηνπξγία ελφο κνπζηθνχ
θνκκαηηνχ θαζψο πεξηέρεη ηα βαζηθά πξνεπηιεγκέλα φξγαλα φπσο θσλή, θηζάξα,
θξνπζηά, πηάλν θαη κπάζν.
Δηθφλα 5: Songwriting project, ε ηππηθή δνκή ελφο κνπζηθνχ θνκκαηηνχ.
Podcast: Project γηα δεκηνπξγία podcast. Η βαζηθή ηνπ δνκή δελ δηαθέξεη κε ηηο
ππφινηπεο επηινγέο παξά κφλν φηη έρνπκε ρξήζε Podcast Track φπνπ κπνξνχκε λα
εκθαλίζνπκε ην δηθφ καο artwork πάλσ ζην ηειηθφ θνκκάηη. Σν GarageBand εθηφο απφ ηελ δεκηνπξγία κνπζηθήο κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη θαη σο
κέζν εθκάζεζεο κνπζηθψλ νξγάλσλ. Ο ρξήζηεο κέζσ απφ ηα Lesson stores κπνξεί
λα θαηεβάζεη online καζήκαηα απφ δηάζεκνπο θαιιηηέρλεο θαη λα θάλεη πξαθηηθή
εμάζθεζε ζην φξγαλν ηνπ. Σέινο επηιέγνληαο ην Magic GarageBand project ε νζφλε
κεηαηξέπεηαη ζε έλα ζηνχληην φπνπ ν ρξήζηεο επηιέγνληαο ην φξγαλν ηεο αξέζθεηαο
36
ηνπ κπνξεί λα παίμεη καδί κε άιια φξγαλα δίλνληαο ηελ αίζζεζε φηη βξίζθεηαη ζε έλα
θαλνληθφ ζπγθξφηεκα πνπ πξνβάξεη ηα θνκκάηηα ηνπ.
Δηθφλα 6: Jamming κέζσ Magic GarageBand. Γπλαηφηεηα επηινγήο ηνπ πξνζσπηθνχ
νξγάλνπ θαζψο θαη ησλ ππφινηπσλ ζπλνδεπηηθψλ.
1.3 Βαςικζσ ρυθμίςεισ ενόσ project
Αλνίγνπκε ην GarageBand θαη επηιέγνπκε ην project ηεο αξέζθεηαο καο. Γηαιέγνπκε
ηελ δεκηνπξγία ελφο podcast θαη εκθαλίδεηαη ην παξαθάησ παξάζπξν πνπ έρεη λα
θάλεη κε ηηο βαζηθέο ξπζκίζεηο ελφο project.
Δηθφλα 7: Ολνκαζία ηνπ project θαη παξακεηξνπνίεζε βαζηθψλ ξπζκίζεσλ.
37
Ολνκαζία ηνπ project
Δδψ νλνκάδνπκε ην θνκκάηη καο, θαη επηιέγνπκε ζε πνην θάθειν ζα απνζεθεπηνχλ
ηα αξρεία κνπζηθήο πνπ ζα ζπγγξάςνπκε. Δίλαη πξνηηκφηεξν απηφο ν θάθεινο λα
είλαη ηα έγγξαθα καο ή θαιχηεξα ν βαζηθφο θάθεινο ηνπ GarageBand γηα λα είλαη
φια νκαδνπνηεκέλα θαη λα έρνπκε άκεζε πξφζβαζε ζε απηά νπνηαδήπνηε ζηηγκή.
Set The Tempo
Γηα ηελ απνδνηηθή ρξεζηκνπνίεζε ηνπ GarageBand απαηηνχληαη θάπνηεο βαζηθέο θαη
φρη εμεηδηθεπκέλεο γλψζεηο ηεο κνπζηθήο ζεσξίαο. Η πξψηε ζεκαληηθή ξχζκηζε πνπ
έρνπκε λα θάλνπκε είλαη λα ζέζνπκε ην θαηάιιειν tempo ζην θνκκάηη καο. Γελ
ππάξρεη θάπνην ζπγθεθξηκέλν φξην αιιά θαιφ είλαη λα είκαζηε ιίγν πξνζεθηηθνί κε
ηελ επηινγή θαζψο ε ελζσκαησκέλε sample βηβιηνζήθε είλαη ιεηηνπξγηθή θαη
παξακεηξνπνηήζεκε κεηαμύ 80 θαη 120 BPM. Απηφ είλαη πξφβιεκα φηαλ ζέινπκε
λα πξνζζέζνπκε samples ζε δηαθνξεηηθφ tempo πνπ δελ ηαηξηάδεη κε ηα πξνζσπηθά
καο ερνγξαθεκέλα δείγκαηα. Γηα απηφ ηνλ ιφγν, ε Apple δηαζέηεη expansion packs
γηα ην GarageBand ζε δηάθνξα tempos θαη θιίκαθεο γηα λα αληηκεησπηζηεί απηφ ην
πξφβιεκα. Έηζη εάλ δελ θαιχπηεη ηνλ ρξήζηε ε ελζσκαησκέλε βηβιηνζήθε κπνξεί λα
αλαδεηήζεη απηά πνπ ςάρλεη ζην Γηαδίθηπν.
Set The Time Signature
Δδψ ζέηνπκε ην κέηξν πνπ ζα αθνινπζεί ην θνκκάηη καο. Σν πην ζπρλφ είλαη ηα 4/4,
φπνπ βαζηζκέλν ζε απηφ είλαη θαη ηα πεξηζζφηεξα samples ηεο βηβιηνζήθεο. Δάλ
ππάξρνπλ πξνβιήκαηα θαη ρξεηάδεηαη αιιαγή ζην κέηξν ν ρξήζηεο ίζσο αλαδεηήζεη
πξφζζεηα θαη ζπγθεθξηκέλεο βηβιηνζήθεο απφ samples.
Set The Key
Σν GarageBand πξνεπηιεγκέλα έρεη γηα θιίκαθα ηελ Νην κείδνλα (C major). Ο
ιφγνο είλαη φηη ζε απηή ηελ έθδνζε ηνπ GarageBand, ηα πεξηζζφηεξα κεισδηθά
samples είλαη πάλσ ζηελ C Major, νπφηε δελ ππάξρεη ιφγνο γηα αιιαγή εθφζνλ δελ
ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε expansion pack. Η επηινγή ηεο θαηάιιειεο θιίκαθαο απαηηεί
γλψζε ηεο αξκνλίαο ηνπ θνκκαηηνχ θαη ζπλήζσο δελ είλαη κφληκε θαζψο αιιάδεη
θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ. Οπφηε εάλ δελ γλσξίδνπκε αξθεηά γηα λα ζέζνπκε ηελ ζσζηή
θιίκαθα θαιφ είλαη λα κείλνπκε ζηελ C Major.
1.4 Σο περιβάλλον του GarageBand Αθνχ ξπζκίζνπκε ηηο βαζηθέο παξακέηξνπο ην project καο ζηελ ζπλέρεηα
ιακβάλνπκε ηελ παξαθάησ εηθφλα πνπ απνηειεί ην πεξηβάιινλ ηνπ GarageBand.
Αθνινπζεί επεμήγεζε θάζε παξαζχξνπ μερσξηζηά
38
Δηθφλα 8: Βαζηθφ πεξηβάιινλ ελφο Podcast project.
1. Track List
Σν GarageBand πξνεπηιεγκέλα πεξηέρεη 4 tracks ζην project.
Α) Podcast track: Σνπνζεηνχκε ζπλήζσο νπηηθφ πιηθφ γηα ηελ ηειηθή καο κίμε.
Δάλ πξφθεηηαη γηα θαζαξά κνπζηθφ θνκκάηη, δελ ζα καο απαζρνιήζεη ηδηαίηεξα.
Β) Male & Female voice: Αθνπζηηθά tracks ηα φπνηα είλαη έηνηκα γηα
ερνγξάθεζε θσλήο κέζσ κηθξνθψλσλ.
Γ) Jingles: Track γηα εηζαγσγή θπξίσο ερεηηθψλ εθθέ απφ ηελ ελζσκαησκέλε
βηβιηνζήθε samples ηνπ GarageBand.
Κάζε αθνπζηηθφ track έρεη πεξαηηέξσ επηινγέο φπσο ζίγαζε(mute), ρξήζε monitor,
ξχζκηζε έληαζεο θαη pan θ.α. Απηά ζα αλαιπζνχλ πεξηζζφηεξν θαηά ζηελ ζπγγξαθή
ηνπ κνπζηθνχ θνκκαηηνχ. Όπσο είλαη θπζηθφ απηά ηα tracks δελ καο θηάλνπλ γηα ηελ
δεκηνπξγία κνπζηθήο θαη γηα απηφ ζηελ ζπλέρεηα είλαη απαξαίηεην λα πξνζζέζνπκε
λέα θαλάιηα απφ ην 6.Create New Track button.
2. Track and Object Timeline
ε απηφ ην παξάζπξν εκθαλίδνληαη νη εγγξαθέο απφ φια ηα tracks ηνπ project πάλσ
ζην timeline ηνπ θνκκαηηνχ πνπ απνηειεί θαη ηελ δηάξθεηα ηνπ. Δδψ ζπγθεθξηκέλα ην
timeline είλαη αξηζκεκέλν θάηη πνπ εμαξηάηαη απφ ην κέηξν πνπ ζέζακε
πξνεγνπκέλσο. Γειαδή εθφζνλ ζην θνκκάηη καο έρνπκε 4/4 κέηξν, ρξεηάδνληαη 4
ρηχπνη κεηξνλφκνπ (ζην timeline εκθαλίδνληαη σο ππνδηαηξέζεηο) γηα λα ζπλερίζεη ην
επφκελν κέηξν (ζην timeline ν επφκελνο αξηζκφο). ηελ εηθφλα καο ην timeline είλαη
κέρξη ην 5, άξα 5 κέηξα. Γειαδή καο εκθαλίδεηαη ε κνπζηθή πνπ έρνπκε γξάςεη ζε
39
5x4=20 ρηχπνπο κεηξνλφκνπ ζην επηιεγκέλν tempo. Σέινο αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ην
timeline είλαη πνιχ πξαθηηθφ ζηελ κεηαθίλεζε θαη δηαγξαθή ησλ εγγξαθψλ, αθφκα
θαη ζηελ αιιαγή κεηαμχ ησλ αθνπζηηθψλ θαλαιηψλ θαζψο φια απηά εχθνια κπνξνχλ
λα γίλνπλ κε drag and drop.
Δηθφλα 9: Γχν tracks θαη νη αληίζηνηρεο εγγξαθέο ηνπο πάλσ ζην timeline. Δθφζνλ κηιάκε γηα
αθνπζηηθά θαλάιηα ηφηε εκθαλίδνληαη νη θπκαηνκνξθέο ηνπο πάλσ ζε απηά.
3. View/Hide Track Editor
Παηψληαο ην ζπγθεθξηκέλν θνπκπί εκθαλίδνληαη νη απνθξχπηνληαη νη πιεξνθνξίεο
γηα ην θνκκάηη καο πνπ αθνξνχλ θπξίσο ζην podcast track. Δάλ ζέινπκε λα
θηηάμνπκε έλα podcast ζε κνξθή επεηζνδίσλ είλαη πνιχ ρξήζηκν λα δεκηνπξγνχκε
markers πάλσ ζην timeline ηνπ θνκκαηηνχ ηα νπνία ζα ιεηηνπξγνχλ σο chapters θαη
ζα έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα εκθαλίδνπλ απφ εηθφλεο θαη βίληεν κέρξη links γηα
ηζηνζειίδεο. Γηα ηελ δεκηνπξγία θαζαξά κνπζηθήο δελ είλαη θάηη πνπ ζα καο
απαζρνιήζεη ηδηαίηεξα.
4. Media Browser
Μέζσ ηνπ media browser κπνξνχκε λα έρνπκε πξφζβαζε ζηνλ ζθιεξφ θαη ζε
αθαηξνχκελνπο δίζθνπο γηα λα πξνζζέηνπκε έηνηκα κνπζηθά clips, εηθφλεο θαη βίληεν.
Με drag and drop ηα ηνπνζεηνχκε ζηα θαηάιιεια tracks.
5. Playback Panel
Η θιαζζηθή γξακκή εξγαιείσλ αλαπαξαγσγήο ελψ δηπιά ζε display αλαγξάθεηαη ην
κέηξν φπνπ βξίζθεηαη ε γξακκή αλαπαξαγσγήο αιιά θαη ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο πνπ
έρνπλ λα θάλνπλ κε ηηο ξπζκίζεηο ηνπ project (tempo). ηα δεμηά έρνπκε ηνλ ηειηθφ
(Master) ξπζκηζηή έληαζεο ήρνπ θαη επεξεάδεη φια ηα tracks.
6. Create New Track
Παηψληαο ην ζπγθεθξηκέλν θνπκπί εκθαλίδεηαη ην παξαθάησ παξάζπξν γηα ηνλ ηχπν
ηνπ track πνπ ζα πξνζζέζνπκε.
40
Δηθφλα 10: Οη 3 επηινγέο γηα Create New Track.
Μαο δίλνληαη 3 επηινγέο:
Α) Software Instrument: Δηθνληθή αλαπαξαγσγή νξγάλνπ κέζσ δηεπαθήο
Midi, USB Midi Keyboard Controller ή αθφκα θαη κέζσ ηνπ πιεθηξνινγίνπ(
εγγξαθή λφηαο πάλσ ζε πεληάγξακκα). Η πνηφηεηα θαη ε ξεαιηζηηθφηαηα ησλ
ήρσλ ην θάλνπλ εμαηξεηηθή πεξίπησζε φηαλ δελ έρνπκε, θαη δελ γλσξίδνπκε
λα αλαπαξάγνπκε έλα φξγαλν. Η βηβιηνζήθε ηνπ GarageBand θαιχπηεη
ζρεδφλ φια ηα φξγαλα πνπ ππάξρνπλ ελψ δίλεηαη δπλαηφηεηα γηα θφξησζε
πξφζζεησλ νξγάλσλ απφ ην site ηεο Apple.
B) Real Instrument: Γεκηνπξγείηαη track ην φπνην ζαλ είζνδν ζηελ θάξηα
ήρνπ πεξηκέλεη θάπνην φξγαλν ε κηθξφθσλν. Σν ρξεζηκνπνηνχκε εάλ ζέινπκε
λα ερνγξαθήζνπκε θσλή/effects ή φξγαλα φηαλ δελ ζέινπκε λα
ρξεζηκνπνηήζνπκε ηα αληίζηνηρα εηθνληθά.
Γ) Electric Guitar: Αληίζηνηρν κε ηελ δεκηνπξγία Real Instrument κφλν πνπ
εδψ είλαη εηδηθά ζρεδηαζκέλν γηα ηελ ερνγξάθεζε ειεθηξηθήο θηζάξαο. Η
δηαθνξά βξίζθεηαη ζην φηη ην GarageBand πξνζθέξεη πάξα πνιιέο
εμνκνηψζεηο πξν-εληζρπηψλ θαη εθθέ γηα θηζάξα κεηαηξέπνληαο ην Mac ηνπ
ρξήζηε ζε κηα παλάθξηβε πεηαιηέξα ελφο επαγγεικαηία θηζαξίζηα.
Καη νη ηξεηο επηινγέο ζα επεμεγεζνχλ θαιχηεξα θαηά ηελ δηάξθεηα θαηαζθεπήο ηνπ
κνπζηθνχ καο project.
7. Loop Browser
Δδψ έρνπκε πξφζβαζε ζε νιφθιεξε ηελ βηβιηνζήθε ησλ πξν-ερνγξαθεκέλσλ
επαλαιήςεσλ ηνπ GarageBand.
41
Δηθφλα 11: Πινήγεζε θαη επηινγή ηνπ επηζπκεηνχ loop.
Απηφ πνπ ρξεηάδεηαη λα ζπκφκαζηε είλαη νη δηαθνξέο ζην tempo θαη ζην κέηξν πνπ
ίζσο έρνπλ κεηαμχ ηνπο νη πξν-ερνγξαθεκέλεο επαλαιήςεηο. Δπνκέλσο, ππάξρεη
πηζαλφηεηα ε ελζσκαησκέλε βηβιηνζήθε πνπ έρεη ην GarageBand λα κελ θαιχςεη
έλαλ κέζν ρξήζηε. Γηα απηφ ίζσο θαηαθχγνπκε ζηελ αλάγθε λα δεκηνπξγήζνπκε ηηο
δηθέο καο επαλαιήςεηο πνπ ζα καο βνεζήζνπλ πνιχ ζηελ δεκηνπξγία ηνπ θνκκαηηνχ
καο.
8. View/Hide Track Information
Παηψληαο ην ζπγθεθξηκέλν θνπκπί κπνξνχκε λα απνθξχςνπκε θαη λα εκθαλίζνπκε
ηηο πιεξνθνξίεο θάζε θαλαιηνχ αιιά θαη λα έρνπκε πξφζβαζε ζηηο πεξαηηέξσ
ξπζκίζεηο ηνπ. Όζν θαη αλ απιφ καο θαίλεηαη ην Interface ηνπ GarageBand , ζηελ
πξαγκαηηθφηεηα κπνξεί λα πξνζθέξεη αμηφινγεο ξπζκίζεηο γηα Recording, Mixing θαη
Mastering. Γηα απηφ ηνλ ιφγν ζπγθαηαιέγεηαη ζηα πην δηάζεκα Digital Audio
Workstations. Πην ζπγθεθξηκέλα γηα θάζε track κπνξνχκε λα πξνζζέζνπκε θίιηξα
(π.ρ. Reverb) θαη εθθέ (φπσο Delay) ελψ ππάξρεη θαη ην Master Track ζην νπνίν ζα
θάλνπκε ην ηειηθφ Mastering πξηλ ην export. Όια απηά ζα αλαιπζνχλ κεηά ηελ
νινθιήξσζε ερνγξάθεζεο ησλ νξγάλσλ καο.
42
Δηθφλα 12: Δπηινγέο mastering. Γπλαηφηεηα πξφζζεζεο θίιηξσλ θαη εθθε πνπ ζα
βειηηψζνπλ ηελ πνηφηεηα ήρνπ πξηλ ηελ ηειηθή εμαγσγή.
1.5 Δημιουργία του project
Γηα λα θαηαλνεζνχλ πιήξσο νη δπλαηφηεηεο θαη νη ιεηηνπξγίεο ηνπ GarageBand
πξέπεη λα ηηο δνχκε απφ θνληά κε ηελ δεκηνπξγία κνπζηθήο απφ κεδεληθή βάζε. ηνλ
παξφλ νδεγφ ζα θαηαζθεπάζνπκε έλα project ην νπνίν ζα απνηειεί έλα
νινθιεξσκέλν γλσζηφ κνπζηθφ θνκκάηη, ην Soldier of Fortune απφ Deep Purple. Θα
ρξεζηκνπνηήζνπκε θαη ηνπο 3 ηξόπνπο δεκηνπξγίαο κνπζηθήο, δειαδή α) κε
ρξήζε πξν-ερνγξαθεκέλσλ επαλαιήςεσλ, β) κε ρξήζε εηθνληθψλ νξγάλσλ κέζσ
δηεπαθψλ MIDI θαη γ) απεπζείαο ερνγξάθεζεο νξγάλσλ κέζσ ηεο θάξηαο ήρνπ πνπ
δηαζέηνπκε. Πην ζπγθεθξηκέλα:
α) ηηο αθνπζηηθέο θηζάξεο θαη ην ειεθηξηθφ κπάζν ζα ηεο γξάςνπκε κε ρξήζε
εηθνληθψλ νξγάλσλ κέζσ MIDI keyboard.
β) Σηο ειεθηξηθέο θηζάξεο θαη ηα πιήθηξα κέζσ ηεο θάξηαο ήρνπ θαη ζηελ ζπλέρεηα
ζα ηηο επεμεξγαζηνχκε πεξαηηέξσ απφ ηηο επηινγέο πνπ καο πξνζθέξνληαη. Όπσο
αλαθέξζεθε ην GarageBand καο πξνζθέξεη εηδηθφ section γηα ερνγξάθεζε
ειεθηξηθήο θηζάξαο.
43
γ) Η drums ζα δεκηνπξγεζεί κέζσ ησλ πξνερνγξαθεκέλσλ samples πνπ ππάξρνπλ
απφ ηελ βηβιηνζήθε ηνπ GarageBand. Δπίζεο ζα δνχκε πψο κπνξνχκε λα
δεκηνπξγήζνπκε θαη λα απνζεθεχζνπκε ηα δηθά καο loops φηαλ ηα ήδε ππάξρνληα
δελ καο θαιχπηνπλ.
Πξψην βήκα είλαη ε δεκηνπξγία ηνπ project. Αλνίγνπκε ην GarageBand θαη
επηιέγνπκε ην Create A New Podcast. ηελ ζπλέρεηα καο εκθαλίδεηαη ην παξάζπξν
κε ηηο πξψηεο βαζηθέο ξπζκίζεηο. Ολνκάδνπκε θαηάιιεια ην project καο θαη
επηιέγνπκε Tempo 72. Σν Soldier Of Fortune είλαη κηα αξγή ραιαξή κπαιάληα θαη
γηα απηφ δελ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηήζνπκε κεγάιν λνχκεξν. Σα πεξηζζφηεξα κνπζηθά
θνκκάηηα γξάθνληαη ζε tempo 90-130 άιια πάληνηε εμαξηάηαη απφ ην είδνο ηεο
κνπζηθήο πνπ αληηπξνζσπεχνπλ.
Δηθφλα 13: Γεκηνπξγία ηνπ project κε tempo 72 θαη κέηξν 4/4.
Σν κέηξν ην αθήλνπκε 4/4 όπσο θαη ηελ θιίκαθα πξνεπηιεγκέλε σο C major.
Υξεηάδεηαη κνπζηθή εκπεηξία θαη γλψζεηο ηεο ζεσξίαο ηνπ θνκκαηηνχ γηα λα
κπνξνχκε λα θάλνπκε νπζηαζηηθέο αιιαγέο ζε απηά ηα 2 πεδία. Αιιά εχθνια
κπνξνχλ λα απνδνζνχλ ηα πεξηζζφηεξα κνπζηθά θνκκάηηα ζε κέηξν 4/4 θαη ρσξίο
ηελ ρξήζε θάπνηαο ζπγθεθξηκέλεο θιίκαθαο.
2.Δγγξαθή κε Software Instruments
Σα πξνεπηιεγκέλα tracks ηνπ project φπσο είλαη θπζηθφ δελ καο θαιχπηνπλ θαη γηα
απηφ ζα μεθηλήζνπκε λα γξάθνπκε ηηο αθνπζηηθέο θηζάξεο .Απφ ην Create A New
Track button επηιέγνπκε Software Instrument θαη καο εκθαλίδεηαη έλα λέν audio
track αθξηβψο θάησ απφ ηα ήδε ππάξρνληα. Γηα ιφγνπο επθνιίαο ζβήλνπκε ηα male,
female voice θαη Jingles tracks γηα λα κελ καο κπεξδεχνπλ αθνχ δελ ζα ηα
44
ρξεζηκνπνηήζνπκε. Απηφ εχθνια γίλεηαη επηιέγνληαο ην θάζε θαλάιη θαη απφ ην
κελνχ Track παηάκε Delete Track.
Δηθφλα 14: Δηζαγσγή virtual instrument.
Σψξα έρνπκε ζηελ ιίζηα ησλ θαλαιηψλ ην Podcast Track θαη ην Software Instrument
track ην νπνίν είλαη πξνεπηιεγκέλν σο Grand Piano. Δπηιέγνληαο ην θαηλνχξγην track
ζηα δεμηά καο εκθαλίδεηαη ε βηβιηνζήθε θαηεγνξηνπνηεκέλε κε ηα φξγαλα πνπ
κπνξνχκε λα αλαπαξάγνπκε εηθνληθά. Δκείο από ηελ νηθνγέλεηα νξγάλσλ Guitars
επηιέγνπκε Steel String Acoustic πνπ είλαη ξεαιηζηηθά θνληά ζηνλ ήρν κηαο
αθνπζηηθήο θηζάξαο. Απηφκαηα βιέπνπκε φηη αιιάδεη ε νλνκαζία ηνπ track θαζψο
θαη ε εηθφλα ηνπ.
Δηθφλα 15: Δπηιέγνληαο ην θαηάιιειν ήρν γηα ην εηθνληθφ καο φξγαλν. Όζνη ήρνη έρνπλ ην
βειάθη δεμηά ζεκαίλεη φηη δελ δηαηίζεληαη θαη ρξεηάδεηαη λα γίλνπλ download.
45
2.1 Επεξήγηςη παραμζτρων του καναλιοφ
Κάησ απφ ηελ νλνκαζία ηνπ θάζε θαλαιηνχ έρνπκε κηα γξακκή επηινγψλ πνπ
αθνξνχλ ην θάζε θαλάιη μερσξηζηά. Αλαιπηηθά έρνπκε:
1.Enable/Disable Recording:
Δλεξγνπνηεί ε απελεξγνπνηεί ηελ δπλαηφηεηα εγγξαθήο ηνπ θαλαιηνχ. Δίλαη πνιχ
ρξήζηκν φηαλ ρξεζηκνπνηνχκε πνιιά tracks θαη ζέινπκε λα μεθηλήζνπκε ηαπηφρξνλε
εγγξαθή επηιέγνληαο ζπγθεθξηκέλα θαλάιηα.
2.Mute/Unmute:
Πξνζσξηλή ζίγαζε ηνπ θαλαιηνχ.
3.Solo track:
Γπλαηφηεηα πξνζσξηλήο απνκφλσζεο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ θαλαιηνχ απφ ηα ππφινηπα.
Μαδί κε ην Mute είλαη απαξαίηεηεο επηινγέο θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ Μixing.
4.Lock track:
Απνηξέπεη ηελ πεξαηηέξσ επεμεξγαζία θαη αιιαγέο ξπζκίζεσλ ηνπ θαλαιηνχ.
Υξήζηκν φηαλ θάλνπκε καδηθέο αιιαγέο ζε ξπζκίζεηο θαλαιηψλ θαη ζέινπκε λα
απνθιείζνπκε θάπνηα ζπγθεθξηκέλα.
5. Automation Volume Track:
Σν ρξεζηκνπνηνχκε φηαλ δελ ζέινπκε λα θξαηήζνπκε ζηαζεξή έληαζε (volume) αιιά
κεηαβιεηή θαηά ηελ αλαπαξαγσγή ηνπ track.
6. Duck:
Όηαλ έλα θαλάιη είλαη ducked ε έληαζε ηνπ κεηώλεηαη ψζηε λα αθνχγεηαη
πεξηζζφηεξν ζαλ background ελψ ηα θαλάιηα πνπ είλαη unducked έρνπλε ηελ
θαλνληθή έληαζε ηνπο. Σν ρξεζηκνπνηνχκε θπξίσο ζηελ δεκηνπξγία podcast φπνπ ε
θσλή πξέπεη λα αθνχγεηαη πην πάλσ απφ ηα άιια θαλάιηα πνπ ζα ηελ ζπλνδεχνπλ σο
ππφβαζξν.
7. Pan Position:
Ρχζκηζε ηεο ζέζεο πνπ ζα έρεη ην ζπγθεθξηκέλν θαλάιη ζην ζηεξενθσληθφ θάζκα.
8. Track Volume:
Ρχζκηζε ηεο έληαζεο ηνπ θαλαιηνχ.
46
Δηθφλα 16: Βαζηθέο ξπζκίζεηο ησλ Real θαη Software Instrument.
2.2 Εγγραφή με χρήςη MIDI πρωτόκολλου
Σα εηθνληθά φξγαλα πνπ καο πξνζθέξεη ην GarageBand δηαβάδνπλ θαη εγγξάθνπλ
General Midi Files. Η ιέμε Midi είλαη ην αθξσλχκην ηνπ "Musical Instrument
Digital Interface". Σν ραξαθηεξηζηηθφ γλψξηζκα ηνπ είλαη φηη δηαζθαιίδεη πσο νη
λφηεο φπσο θαη ε ππφινηπε κνπζηθή πιεξνθνξία απνζεθεχνληαη ζε αξρεία πνπ
κπνξνχλ εχθνια λα κεηαθεξζνχλ απφ ππνινγηζηή ζε ππνινγηζηή θαζψο ε ερεηηθή
αλαπαξαγσγή γίλεηαη απφ ηελ θάξηα ήρνπ. Οη πιεξνθνξίεο ηνπ MIDI δηαβηβάδνληαη
κέζσ ησλ «κελπκάησλ ηνπ MIDΙ», ηα νπνία κπνξνχλ λα ζεσξεζνχλ σο νδεγίεο, πνπ
ππαγνξεχνπλ ζε έλα κνπζηθφ synthesizer πσο ζα παίμεη έλα θνκκάηη κνπζηθήο. Σν
synthesizer ή, γεληθά, ην φξγαλν πνπ ιακβάλεη ηα δεδνκέλα ηνπ MIDI , είλαη απηφ
πνπ παξάγεη ηνπο πξαγκαηηθνχο ήρνπο, κε ην ερφρξσκα θαη ελ γέλεη ηελ πηζηφηεηα
ζπλζεηηθνχ ήρνπ πνπ έρεη. Δπνκέλσο ζηελ πεξίπησζε καο ε γελλήηξηα ήρσλ ηνπ
GarageBand είλαη απηή πνπ ζα αλαιάβεη ηελ αλαπαξαγσγή αιιά πξψηα
ρξεηαδφκαζηε έλαλ ηξφπν λα εγγξάςνπκε ηα δεδνκέλα ζε πξφηππν Midi.
Σν GarageBand ζε θάζε θαλάιη πνπ αληηπξνζσπεχεη έλα εηθνληθφ κνπζηθφ φξγαλν
ελζσκαηψλεη έλαλ εμεηδηθεπκέλν MIDI Editor θαη κέζσ απηνχ ζα γίλεη ε εγγξαθή
θαη ε επεμεξγαζία GM (General Midi) αξρείσλ. ε απηφ ζα καο βνεζνχζε πάξα
πνιχ ε ρξήζε ελφο Midi keyboard. Σα Midi keyboards πνπ ηα ηειεπηαία ρξφληα
γίλνληαη νινέλα θαη πην γλσζηά γηα ηελ εγγξαθή κνπζηθήο κε DAW πξνγξάκκαηα
είλαη ζηελ νπζία έλα αξκφλην/synthesizer ρσξίο ηελ γελλήηξηα κεραλήο ήρσλ.
Υξεζηκνπνηνύλ ην πξσηόθνιιν MIDI γηα λα εμάγνπλ ηα δεδνκέλα ζηα
πξνγξάκκαηα κνπζηθήο πνπ πξνθύπηνπλ από ην πάηεκα ησλ πιήθηξσλ. Έρνπλ
ζπλήζσο κφλν MIDI έμνδν αθνχ δελ έρνπλ εγθέθαιν γηα λα επεμεξγάδνληαη
δεδνκέλα, αιιά ηα ηειεπηαία ρξφληα ελζσκαηψλνπλ θαη USB interface θαζψο δελ
έρνπλ φιεο νη θάξηεο ήρνπ MIDI in/out.
47
Δηθφλα 17: Με ηελ πξνζζήθε ελφο MIDI keyboard ην GarageBand απηφκαηα αλαλεψλεη ηηο
δηαζέζηκεο εηζφδνπο γηα επεμεξγαζία MIDI δεδνκέλσλ.
Η εγγξαθή MIDI αξρείσλ κπνξεί λα γίλεη θαη ρσξίο απηά, κε ηελ ρξήζε ηνπ
πιεθηξνινγίνπ σο θιαβηέ ή ρεηξνθίλεηα κε ην πνληίθη γξάθνληαο κνπζηθή πάλσ ζην
εηθνληθφ θιαβηέ ηνπ GarageBand. Ωζηφζν θαιφ είλαη λα θαηαθχγνπκε ζηελ ρξήζε
Midi keyboards εάλ ζέινπκε λα θάλνπκε ηελ δνπιεηά καο πην εχθνια θαη πην
απνδνηηθά. Η ηηκή ηνπο θπκαίλεηαη απφ 50 έσο 500 επξψ αλάινγα ηνλ αξηζκφ
νθηάβσλ, πνηφηεηαο θιαβηέ θαη θαηαζθεπήο γεληθφηεξα.
Ξεθηλάκε κε ηελ εγγξαθή ηνπ πξψηνπ κέηξνπ ηεο 1εο αθνπζηηθήο θηζάξαο. Έρνληαο
ζπλδέζεη ήδε ην Midi keyboard κπνξνύκε λα παίδνπκε λόηεο πνπ αλαπαξάγνληαη
από ηελ κεραλή ήρσλ ηνπ GarageBand ρσξίο απηέο λα θαηαγξάθνληαη θάπνπ.
Διέγρνπκε εάλ είλαη ελεξγνπνηεκέλε ε επηινγή γηα recording θαη ζηελ ζπλέρεηα
παηάκε ην Record button γηα λα μεθηλήζεη ε θαηαγξαθή.
Δηθφλα 18: Recording Software Instrument Track
Παξαηεξνχκε φηη ζην βάζνο αθνύκε ηνλ κεηξνλόκν πνπ καο βνεζάεη λα πηάζνπκε
ηνλ ζσζηό ξπζκό θαη ηαρύηεηα ζηελ θαηαγξαθή ησλ λφησλ πνπ παηάκε. Κάζε
ρηχπνο αληηπξνζσπεχεη 1/4 θαη αθνχ έρνπκε 4/4 σο κέηξν, θάζε 4 ρηχπνπο αιιάδεη ην
κέηξν νπφηε θαη ε αξίζκεζε πάλσ ζην Track θαη Midi editor ηνπ GarageΒand.
Παηψληαο Spacebar ή Stop ε εγγξαθή ηεξκαηίδεηαη.
48
Δηθφλα 19: Γεκηνπξγία Midi αξρείνπ θαη ε αληηζηνίρεζε ηνπ πάλσ ζην εηθνληθφ θιαβηέ ηνπ
GarageBand
ην Track List δεμηά απφ ην εηθνληθφ φξγαλν δεκηνπξγήζεθε ε εγγξαθή ε νπνία δελ
πεξηέρεη θπκαηνκνξθέο αιιά Midi δεδνκέλα ηα νπνία θαίλνληαη θαιπηέξα αθξηβψο
απφ θάησ ζηα Piano Roll θαη Score tabs.
Δηθφλα 20: Piano Roll Δπεμεξγαζία θάζε λφηαο μερσξηζηά.
Με ηελ βνήζεηα ηνπ Piano Roll έρνπκε ηελ απεηθφληζε ηνλ λφησλ πνπ παηήζακε ζην
Midi Keyboard πάλσ ζην εηθνληθφ θιαβηέ ηνπ GarageBand. Οη λφηεο εκθαλίδνληαη σο
κηθξά παξαιιειφγξακκα κε ην κήθνο ηνπο λα δειψλνπλ ηελ δηάξθεηα ηεο λφηαο,
δειαδή ηελ ρξνληθή ηεο αμία. Σν αμηνζεκείσην είλαη φηη κπνξνχκε λα επηιέμνπκε
μερσξηζηά ηελ θάζε κηα λφηα θαη λα ηελ επεμεξγαζηνχκε πεξαηηέξσ:
49
α) Να ηελ κεηαθηλήζνπκε πάλσ ζην timeline: Απηφ ζα έρεη σο αληίθηππν ζηελ
αιιαγή ησλ λφησλ πνπ πεξηιακβάλεη έλα κέηξν 4/4. Μπνξνχκε λα ζπκππθλψζνπκε
κε πεξηζζφηεξεο λφηεο έλα κέηξν ή λα ην αξαηψζνπκε ζε ζρέζε κε ην πσο είρε
θαηαγξαθεί αξρηθά.
β) Να αιιάμνπκε ηελ δηάξθεηα ηνπ: Γειαδή ηελ ρξνληθή αμία, αιιά θαη ηελ λόηα
πνπ αληηπξνζσπεύεη. Γηα παξάδεηγκα ζηελ εηθφλα 20 ε επηιεγκέλε λφηα είλαη ε
Α#2. Μπνξνχκε κε απιφ drag and drop λα ηελ θάλνπκε Β2 ε Α2 θαη γεληθφηεξα φηη
λφηα ζέινπκε. Απηφ είλαη κηα πνιχ ζεκαληηθή επθνιία πνπ καο πξνζθέξεη ε MIDI
θαηαγξαθή αθνχ έηζη γιηηψλνπκε απφ ηνλ θφπν λα μαλαγξάςνπκε ην ίδην κέξνο απφ
ηελ αξρή εάλ παηήζακε ιάζνο λφηα, ε απνδψζακε ιάζνο ρξνληθή αμία.
γ) Αιιαγή επαηζζεζίαο (Velocity) ηεο λόηαο: Η ηερλνινγία MIDI θαηαγξάθεη ζε
θάζε λφηα ηελ δχλακε πνπ ηελ παηάκε απφ ην Midi keyboard. Απαιά ρηππήκαηα
δίλνπλ πην απαινχο ερεηηθνχο ρξσκαηηζκνχο ελψ δπλαηά δίλνπλ πην θνθηφ θαη
επηζεηηθφ ήρν. Απαξαίηεην εξγαιείν γηα ηελ εθθξαζηηθφηεηα ηνπ θάζε νξγάλνπ. Οη
ηηκέο ηεο θπκαίλνληαη απφ 0 κέρξη 127.
δ) Αιιαγή Pitch: Αληηπξνζσπεχεη ην root θιεηδί ηνπ θιαβηέ πνπ εμαξηάηαη θπζηθά
απφ ηελ θιίκαθα πνπ ρξεζηκνπνηνχκε. Γελ επεξεάδεη ζπγθεθξηκέλεο λφηεο αιιά
νιφθιεξν ην Midi θαλάιη. Πξνεπηιεγκέλα ην root key είλαη ε λφηα C (Νην) ζε έλα
πιεθηξνθφξν φξγαλν. Σν root key γηα κηα θηζάξα είλαη ε E (Μη). Γηα παξάδεηγκα
έρνπκε έλα θνκκάηη πνπ έρεη θαηαγξαθεί ζε MIDI απφ κηα θηζάξα θνπξδηζκέλε ζε Δ.
Δάλ ζέινπκε λα αιιάμνπκε ηελ ηνληθόηεηα(ην θνχξδηζκα ηεο θηζάξαο) νη λόηεο ζα
αιιάμνπλ αιιά απηό δελ ζεκαίλεη όηη ρξεηάδεηαη λα μαλαγξάςνπκε ηελ κεισδία
ζε λόηεο από ηελ αξρή. Απιά αιιάδνπκε ην root key ζε φζα εκηηφληα πάλσ ε θάησ
είλαη ε λέα ηνληθφηεηα ζε ζρέζε κε ηελ αξρηθή. Γειαδή απφ κηα θηζάξα Δ ζε κηα
θηζάξα D πξέπεη λα ζέζνπκε ην Pitch -2.
Γίπια απφ ην Piano Roll έρνπκε θαη ηελ εκθάληζε ηεο Midi θαηαγξαθήο σο Score
(παξηηηνχξαο). Σα κηθξά παξαιιειφγξακκα πάλσ ζην εηθνληθφ θιαβηέ
κεηαθξάδνληαη ηψξα σο λφηεο πάλσ ζε πεληάγξακκα.
Δηθφλα 21: Η αληηζηνίρεζε ηνπ MIDΙ αξρείνπ ζε παξηηηνχξα.
50
Απηφ ην ραξαθηεξηζηηθφ θάλεη ην GarageBand επαγγεικαηηθφ εξγαιείν θαζψο φζνη
έρνπλ γλψζεηο κνπζηθήο κπνξνχλ εχθνια λα εμάγνπλ ηα θνκκάηηα ηνπο σο
κνπζηθέο παξηηηνύξεο. Δπίζεο δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα γίλεη ε εγγξαθή κνπζηθήο
κφλν κέζσ απφδνζεο ηεο σο κνπζηθή παξηηηνχξα. ηελ ζπλέρεηα ην GarageBand
αλαιακβάλεη λα κεηαθξάζεη ηηο λφηεο ζε MIDI δεδνκέλα θαη λα ηηο αληηζηνηρήζεη ζην
Piano Roll. Η κφλε δηαθνξά είλαη φηη ζε κηα παξηηηνχξα δελ ππάξρεη ε έλλνηα ηνπ
velocity επνκέλσο δελ κπνξεί λα ππάξμεη θαη αληηζηνίρεζε εάλ επηρεηξήζνπκε λα
γξάςνπκε ηα MIDI αξρεία κέζσ ηνπ Score Editor.
ηα MIDI files φπσο θαη ζηα Audio tracks κπνξνχκε λα εθηειέζνπκε εληνιέο φπσο
αληηγξαθή, απνθνπή, επηθφιιεζε νη νπνίεο είλαη ρξήζηκεο φηαλ ζην θνκκάηη καο
έρνπκε επαλαιακβαλφκελεο κεισδίεο. Δπίζεο εάλ ζέινπκε λα θφςνπκε έλα MIDI
αξρείν επηιέγνπκε ζην timeline ην ζεκείν πνπ ζέινπκε λα γίλεη ε απνθνπή θαη απφ ην
κελνχ παηάκε Track Split. Με παξφκνην ηξφπν θάλνπκε θαη Join δπν
δηαθνξεηηθά Midi αξρεία.
Δηθφλα 22: Split ελφο Midi αξρείνπ ζε 2 απηφλνκα.
Δγγξάθνπκε φιε ηελ πξψηε αθνπζηηθή θηζάξα θαη ζηελ ζπλέρεηα θάλνπκε πξνζζήθε
ηελ δεχηεξε αθνπζηηθή θηζάξα. Με ηνλ ίδην ηξφπν επηιέγνπκε Software Instrument
θαηά ηελ πξνζζήθε θαη απφ ηελ βηβιηνζήθε δηαιέγνπκε ηνλ ίδην ήρν. Δγγξάθνπκε
ηελ κεισδία ηεο ε νπνία έρεη θάπνηεο νκνηφηεηεο κε ηελ κεισδία ηεο πξψηεο. Γηα
ιφγνπο επθνιίαο ηηο κεηνλνκάδνπκε ζε Acoustic Left θαη Acoustic Right γηα λα
κελ ηηο κπεξδεχνπκε θαη ξπζκίδνπκε ηα Pan ηνπο ζε 32% Left θαη Right αληίζηνηρα
γηα λα έρνπκε άθξσο ξεαιηζηηθή αλαπαξαγσγή.
51
Δηθφλα 23: Αλαπαξαγσγή ησλ δπν αθνπζηηθψλ θηζαξψλ. ην Piano Roll ηα MIDI δεδνκέλα
πνπ έρνπλ θαηαγξαθεί.
Σν επφκελν φξγαλν ην νπνίν ζα πξνζζέζνπκε είλαη ην ειεθηξηθό κπάζν. Παηάκε
Create New Track θαη επηιέγνπκε Software Instrument. Γεμηά απφ ηελ βηβιηνζήθε
θαη ηελ νηθνγέλεηα νξγάλσλ Bass δηαιέγνπκε ην Muted Electric Bass ην νπνίν
δηαηίζεηαη ρσξίο download απφ ηελ βηβιηνζήθε εηθνληθψλ νξγάλσλ ηνπ GarageBand.
Δηθφλα 24: Δγγξαθή ηνπ ειεθηξηθνχ κπάζνπ ρξεζηκνπνηψληαο ηνλ ήρν Muted Electric Bass
γηα Software Instrument.
52
Ο ηξφπνο εγγξαθήο είλαη παξφκνηνο κε ηηο αθνπζηηθέο θηζάξεο αξθεί λα μέξνπκε ζε
λφηεο ηελ κεισδία ηνπ νξγάλνπ. Σν κπάζν ζε ζρέζε κε ηα άιια φξγαλα έρεη πην
ρακειό root key θαη γηα απηφ νη λφηεο πνπ θαηαγξάθνληαη είλαη πην ρακειά πάλσ
ζην Piano Roll. Σέινο ζα κπνξνχζε θαλείο αληί λα γξάθεη ηηο λφηεο κε ηελ ρξήζε ηνπ
MIDI keyboard θαη εθφζνλ ζέιεη λα αλαπαξάγεη έλα γλσζηφ θνκκάηη λα βξεη έηνηκα
MIDI files από ην δηαδίθηπν πνπ αληηζηνηρνύλ ζε ζπγθεθξηκέλα θνκκάηηα θαη
κεισδίεο. Τπάξρνπλ ακέηξεηα ηέηνηα αξρεία πνπ κπνξεί λα βξεη ν θαζέλαο δσξεάλ
θαη ν ιφγνο εμάπισζεο ηνπο είλαη φηη έρνπλ πνιχ κηθξφ κέγεζνο αθνχ απνζεθεχνπλ
κνλφ ηηο λφηεο θαη φηη άιιε κνπζηθή πιεξνθνξία ππάξρεη, θαη φρη ηελ ηδία ηελ
κνπζηθή.
Σειεηψλνληαο θαη κε ηελ εγγξαθή ηνπ κπάζνπ ην project καο ζα έρεη πάξεη κηα
παξφκνηα κνξθή φπσο δείρλεη ε παξαθάησ εηθφλα.
Δηθφλα 25: Σν project κεηά ηελ νινθιήξσζε εγγξαθήο ησλ Software Instruments.
3.Γεκηνπξγία θαλαιηνύ κε ρξήζε Loops
3.1 Η ενςωματωμζνη βιβλιοθήκη επαναλήψεων
Αο ξίμνπκε κηα καηηά ζηηο βηβιηνζήθεο πξν-ερνγξαθεκέλσλ επαλαιήςεσλ πνπ καο
πξνζθέξεη ην GarageBand. Κάλνληαο θιηθ ζηνλ Loop Browser θάησ δεμηά αλνίγεη
53
έλα παξάζπξν ην νπνίν πεξηέρεη ηηο δηαζέζηκεο θαηεγνξίεο ησλ loops. Απηφ πνπ
πξέπεη λα ζπκφκαζηε είλαη φηη ηα πεξηζζφηεξα loops ζα δηαθέξνπλ σο πξνο ην tempo,
ην κέηξν θαη ηελ θιίκαθα. Δπίζεο πάληα πξέπεη λα έρνπκε ζην κπαιφ καο ηελ
κεισδία ηνπ θνκκαηηνχ πνπ ζέινπκε λα ζπγγξάςνπκε θαη ηη είδνπο loops κπνξεί λα
ρξεηάδεηαη. Δπνκέλσο ππάξρεη πεξίπησζε λα κελ καο ηθαλνπνηνχλ πιήξσο νη
απνζεθεκέλεο βηβιηνζήθεο θαη λα ρξεηάδεηαη λα δεκηνπξγήζνπκε ηηο δηθέο καο
επαλαιήςεηο.
Η ηαμηλφκεζε ησλ samples γίλεηαη κε βάζε ηνλ ηύπν - φπσο θηζάξεο, πιήθηξα,
strings, θξνπζηά - ην είδνο ηεο κνπζηθήο - φπσο ειεθηξνληθή, παξαδνζηαθά - θαη ην
ζηπι φπσο ζθνηεηλή (dark) , ραιαξσηηθή, πεξίπινθε θηι. Δπηιέγνληαο έλα κε βάζε
ηα παξαπάλσ πξνηνχ ην ρξεζηκνπνηήζνπκε κπνξνχκε λα ην αλαπαξάγνπκε γηα λα
δνχκε εάλ καο ηαηξηάδεη. Δθηφο απφ ηελ νλνκαζία ηνπ κπνξνχκε λα δνχκε ηνλ αξηζκφ
ησλ beats(ρηχπνη κεηξνλφκνπ) πνπ απνηειείηαη, ην tempo θαη ην root key πνπ δειψλεη
ζπλήζσο ηελ θιίκαθα.
Δηθφλα 26: Όιεο νη θαηεγφξηεο ηνπ Loop Browser. Παηψληαο “World” θαη “Piano”
θηιηξάξνπκε ηα απνηειέζκαηα.
ηελ δηθηά καο ζχλζεζε ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε πξν-ερνγξαθεκέλεο επαλαιήςεηο γηα
λα γξάςνπκε ηελ drums. Οη ιφγνη πνπ καο νδεγνχλ ζηελ επηινγή γηα ρξήζε loops ζε
drums θαη φρη γηα θάπνην άιιν φξγαλν είλαη θπξίσο ηξεηο: α) Η θχζε νξγάλνπ πνπ
επηηξέπεη ηππνπνηεκέλεο εθηειέζεηο λα ηαηξηάδνπλ εχθνια κε ζπλζέζεηο ζε
ζπγθεθξηκέλν χθνο. β) Μεγάιε πιεζώξα επηινγώλ από ηελ βηβιηνζήθε ηνπ
GarageBand. γ) Δύθνιε δεκηνπξγία ησλ δηθώλ καο επαλαιήςεσλ πνπ
54
απνζεθεχνληαη ζηελ ππάξρνπζα βηβιηνζήθε θαη κπνξνχλ λα ρξεζηκεχζνπλ ζε
κειινληηθέο ζπλζέζεηο.
Σν πξψην βήκα είλαη λα δεκηνπξγήζνπκε ην θαλάιη γηα ηελ drums. Παηάκε Create
New Track θαη επηιέγνπκε Real Instrument επεηδή ηα samples απνηεινχλ
πξαγκαηηθά ερεηηθά αξρεία θαη φρη εηθνληθά. Θα κπνξνχζακε λα επηιέμνπκε
Software Instrument αιιά θάηη ηέηνην ζα καο βνεζήζεη κφλν ζηελ θαηαζθεπή
επαλαιήςεσλ νπφηε ζα ην αθήζνπκε γηα αξγφηεξα. Σν track πνπ δεκηνπξγείηαη έρεη
νλνκαζία “No effects” θαη δεμηά καο εκθαλίδεη ηελ θαξηέια πνπ αθνξνχλ ηηο
επηινγέο γηα ην Real Instrument. Αξηζηεξά ζην Audio Region ε κφλε επηινγή πνπ
ίζσο ρξεζηκνπνηήζνπκε είλαη ην Pitch, ην νπνίν αιιάδεη ην root key ηνπ audio track
φπσο είδακε ζηα MIDI αξρεία. Γελ ζα επεθηαζνχκε πξνο ην παξφλ ζε απηά γηαηί
αθνξνύλ ηελ δηαδηθαζία ηνπ Mixing θαη Mastering πνπ ζα ιάβεη κέξνο αθφηνπ
ηειεηψζνπλ νη εγγξαθέο ησλ νξγάλσλ.
Δηθφλα 27: Γεκηνπξγία λένπ Real Instrument Track γηα ηελ ρξήζε Drum Loops
Κάλνπκε θιηθ ζην loop browser θαη επηιέγνπκε ηνλ ηύπν Kits γηα λα έρνπκε
πξφζβαζε ζε φια ηα samples πνπ αθνξνχλ αθνπζηηθέο drums. Η επηινγή δελ είλαη
εχθνιε ππφζεζε θαζψο δελ είλαη ζίγνπξν φηη ζα βξνχκε θάηη ην νπνίν ζα καο
ηθαλνπνηεί θαη ζα ηαηξηάδεη κε ηελ κνπζηθή πνπ έρνπκε γξάςεη ήδε. Δπίζεο αθφκα
θαη αλ βξεζεί θάηη πνπ καο αξέζεη θαη ζέινπκε λα ην ρξεζηκνπνηήζνπκε ζα πξέπεη ην
tempo ζην νπνίν είλαη γξακκέλν λα είλαη παξεκθεξέο κε ην tempo ηνπ θνκκαηηνχ
καο. Σν GarageBand απηφκαηα θαηά ηελ αλαπαξαγσγή ησλ samples ηα κεηαηξέπεη
ζην tempo ηνπ project. Γηα απηό δελ πξέπεη λα ππάξρνπλ κεγάιεο απνθιίζεηο δηόηη
ιόγσ απηήο ηεο κεηαηξνπήο αιινηώλεηαη ε πνηόηεηα ηνπ ήρνπ θαη θαηά ζπλέπεηα
θαηαζηξέθεηαη ην sample. ηελ δηθηά καο πεξίπησζε επεηδή ην tempo είλαη αξθεηά
ρακειφ (72) ζα δηαπηζηψζνπκε φηη αλαπαξάγνληαο samples απφ 90+ tempo βγάδνπλ
παξακνξθσκέλε πνηφηεηα ήρνπ θαη έηζη νη ελαιιαθηηθέο ιχζεηο κεηψλνληαη αθφκα
πεξηζζφηεξν.
55
Η αλαδήηεζε γηα θαηάιιεια drum loops ζε θνκκάηηα φπσο ην Soldier Of Fortune
είλαη δχζθνιε ππφζεζε. Σέηνηεο επαλαιήςεηο ρξεζηκνπνηνχληαη θπξίσο γηα
ειεθηξνληθή κνπζηθή φπνπ ην παίμηκν ησλ νξγάλσλ είλαη αθφκα πην ηππνπνηεκέλν.
Ωζηφζν κε ζσζηφ ςάμηκν βξίζθνπκε έλα θαηάιιειν sample ην νπνίν είλαη ζηα 80
ΒPM tempo θαη 8 Beats. Με απιφ drag and drop ην ηνπνζεηνχκε ζην κέηξν πνπ
επηζπκνχκε.
Δηθφλα 28: Δχξεζε θαηάιιεινπ samples απφ ηα Kits θαη ρξήζε ηνπVintage Funk Kit 04. ην
Audio Region εκθαλίδεηαη ε θπκαηνκνξθή ηνπ, θάηη πνπ ζεκαίλεη φηη δελ είλαη MIDI αξρείν.
Η ζπγθεθξηκέλε επαλάιεςε θαηαιακβάλεη 2 κέηξα (8 beats = 8 ρηχπνη κε 4 αλά
κέηξν) επνκέλσο ζα ρξεηαζηνχκε λα ηελ επαλαιάβνπκε μαλά θαη μαλά. Απηφ εχθνια
γίλεηαη είηε επηιέγνληαο ηελ ζπγθεθξηκέλε επαλάιεςε κε drag and drop είηε κε
εληνιέο copy paste. Δπίζεο δελ ρξεηάδεηαη λα ρξεζηκνπνηήζνπκε θάζε θνξά
νιφθιεξν ην sample πνπ επηιέγνπκε αιιά έλα κέξνο ηνπ. ηελ ζπλέρεηα απηφ ην
κέξνο είηε ην ηνπνζεηνχκε ζην ηέινο ηνπ πξνεγνχκελνπ είηε ην επηθαιχπηνπκε ζε
απηφ, ζέινληαο λα ηξνπνπνηήζνπκε ιίγν ηελ κεισδία. Γηα παξάδεηγκα επηιέγνπκε ην
επφκελν sample ην νπνίν είλαη ην Vintage Funk Kit 05 θαη ζέινπκε λα
ρξεζηκνπνηήζνπκε κφλν ην πξψην κέηξν. Πάλσ ζην timeline ην καξθάξνπκε ζηελ
κέζε θαη παηώληαο Edit Split ην ρσξίδνπκε ζε 2 μερσξηζηά αξρεία από 4
beats ην θαζέλα.
Δηθφλα 29: Κάλνληαο split ζε έλα loop δεκηνπξγνχκε δπν απηφλνκεο επαλαιήςεηο γηα
δπλαηφηεηα πεξηζζφηεξσλ ζπλδπαζκψλ.
56
Δάλ επηθαιχςνπκε έλα κηθξφηεξν sample πάλσ ζε έλα κεγαιχηεξν, απηφκαηα ε
επηθαιππηόκελε πεξηνρή δηαγξάθεηαη θαη ην κεγαιχηεξν sample θφβεηαη θαη
μεθηλάεη απφ εθεί πνπ ηειεηψλεη ην κηθξφηεξν ζε δηάξθεηα. Δπνκέλσο κπνξνχκε λα
ρξεζηκνπνηήζνπκε πνιιά ηξνπνπνηεκέλα ( δειαδή θνκκέλα ζε κηθξφηεξα θνκκάηηα )
samples δηάξθεηαο 1, 2 θαη 4 ρηχπσλ παξά ηηο κεγάιεο επαλαιήςεηο φπσο καο ηηο δίλεη
ην GarageBand. Έηζη ε κνπζηθή καο απνθηάεη πεξηζζφηεξν ελδηαθέξνλ θαζψο ε
κεισδία ηείλεη λα γίλεηαη ιηγφηεξν ηππνπνηεκέλε.
Δηθφλα 30: Η ηειηθή κνξθή ηνπ drum track κε ηελ ρξήζε loops.
3.2 Εγγραφή προςωπικϊν επαναλήψεων
Όπσο αλαθέξζεθε παξαπάλσ ε βηβιηνζήθε ησλ πξν-ερνγξαθεκέλσλ επαλαιήςεσλ
δελ κπνξεί λα θαιχςεη φιεο ηηο απαηηήζεηο ησλ ρξεζηψλ. Αλ αλαινγηζηνχκε ηα πφζα
είδε κνπζηθήο ππάξρνπλ είλαη εχθνιν λα θαηαιάβνπκε φηη δελ γίλεηαη λα ρσξέζνπλ
φια ζε έλα πξφγξακκα. Έηζη γηα απηφ ηνλ ιφγν ην GarageBand καο δίλεη ηελ
δπλαηφηεηα λα δεκηνπξγήζνπκε ηηο δηθέο καο επαλαιήςεηο πνπ ζα απνζεθεχνληαη
ζηελ ίδηα βηβιηνζήθε κε ηηο πξν-ππάξρνπζεο γηα κειινληηθή ρξήζε. Τπάξρνπλ 2
ηξόπνη δεκηνπξγίαο ησλ δηθώλ καο samples: α) κε θαηαγξαθή Real Instrument ζε
πξαγκαηηθφ ρξφλν θαη β) κε ρξήζε Virtual Software Instrument.
1. Καηαγξαθή Real Instrument
Γεκηνπξγνχκε έλα Real Instrument γηα λα θαηαγξάςνπκε ην sample. Δπηιέγνπκε
αξηζηεξά ηνλ ηχπν ηνπ δειαδή εάλ είλαη θηζάξα, θσλή, πιήθηξα θ.α. ψζηε λα
θνξηψζνπλ νη πξνεπηιεγκέλεο ξπζκίζεηο θαη ζηελ ζπλέρεηα παηάκε Record. Αθνχ ην
ερνγξαθήζνπκε πξνζεθηηθά, απφ ην θεληξηθφ κελνχ ηνπ GarageBand παηάκε Edit
Add To Loop Library. ηελ ζπλέρεηα καο εκθαλίδεη ηα ζηνηρεία πνπ πξέπεη λα
57
ζπκπιεξψζνπκε γηα ηελ επαλάιεςε καο φπσο φλνκα, θαηεγνξία θαη ηελ θιίκαθα
ηνπ.
Δηθφλα 31: Απνζήθεπζε ηνπ sample. Γελ ππάξρεη δπλαηφηεηα απνζήθεπζεο σο loop γηαηί
κηιάκε γηα θαηαγξαθή πξαγκαηηθνχ νξγάλνπ.
Απηφ πνπ πξέπεη λα πξνζέμνπκε θαηά ηελ ερνγξάθεζε ηνπ Loop είλαη ε δηάξθεηα
ηνπ ζε κέηξα. Θα ήηαλ ζεκηηφ λα είλαη ζε πνιιαπιάζηα ηνπ 2 ή θαιύηεξα ηνπ 4
ψζηε εχθνια λα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηείηαη ζε θνκκάηηα κε ην γλσζηφ 4/4 κέηξν.
Δπίζεο πξέπεη λα αθνινπζεί πηζηά ηνλ κεηξνλφκν. Μηα επαλάιεςε ε νπνία είλαη
εθηφο ξπζκνχ δελ ζα καο είλαη θαζφινπ ρξήζηκε γηα κειινληηθέο ζπλζέζεηο.
Η δεκηνπξγία samples απφ θαηαγξαθή πξαγκαηηθνχ νξγάλνπ είλαη βνιηθή γηα
θηζάξα, θσλή θαη πιήθηξα. Γελ είλαη φκσο θαζφινπ βνιηθή γηα drums θαζψο
πξνυπνζέηεη πνιιά κηθξφθσλα γηα ηελ ερνγξάθεζε ηεο θαη δελ είλαη εχθνιν λα
απνδνζεί ε θπζηθφηεηα ηνπ ήρνπ ην ίδην ζε φιεο ηηο ερνγξαθεκέλεο επαλαιήςεηο. Σν
ίδην ζπκβαίλεη εάλ ζειήζνπκε λα δεκηνπξγήζνπκε νξρεζηηθέο επαλαιήςεηο θηι. Γηα
απηφ ηνλ ιφγν θαηαθεχγνπκε ζηελ ρξήζε εηθνληθψλ νξγάλσλ γηα ηελ ερνγξάθεζε
επαλαιήςεσλ.
2. Υξήζε Virtual Software Instrument
Γεκηνπξγνχκε θαηλνχξγην εηθνληθφ φξγαλν ην φπνην ζα απνηειέζεη ηελ drums. Απφ
ηνλ browser ηνπ Software Instrument επηιέγνπκε Drum Kits Rock Kit. Γηα λα
κελ αθνχκε ηα έηνηκα loops πνπ πξνγξακκαηίζακε πξνεγνπκέλσο παηάκε Mute ζην
ζπγθεθξηκέλν track. Δπίζεο ε ερνγξάθεζε drums ζα γίλεη πάλσ ζε MIDI keyboard ε
ρεηξνθίλεηα ζηνλ ελζσκαησκέλν editor γλσξίδνληαο φηη ζπγθεθξηκέλεο λφηεο
αληηζηνηρνχλ ζε ζπγθεθξηκέλα ρηππήκαηα.
Γηα παξάδεηγκα παηψληαο C1 αληηζηνηρεί ζε ρηχπεκα ζηελ θάζα, ελψ ε Δ1 ζην
ηακπνχξν. Γλσξίδνληαο απηέο ηηο αληηζηνηρήζεηο κπνξεί ν ρξήζηεο λα
κεηαηξέςεη ην πιεθηξνιόγην ή ην MIDI keyboard ηνπ ζε κηα εηθνληθή drums.
58
Δηθφλα 32: Γεκηνπξγία ηνπ MyDrumLoop. Η επηιεγκέλε λφηα ε νπνία είλαη ε Α#2
αληηζηνηρεί ζην ρηχπεκα ζην πηαηίλη Crash κηαο ηππηθήο drums.
Αθνχ δεκηνπξγήζακε ην MIDI αξρείν ην νπνίν ζα απνηειεί ηελ επαλάιεςε καο, ην
πξνζζέηνπκε ζηελ βηβιηνζήθε ηνπ GarageBand κε ηνλ ίδην ηξφπν φπσο πξνζζέζακε
θαη έλα θαλνληθφ φξγαλν: Edit Add to Loop Library. ηελ ζπλέρεηα καο
εκθαλίδεη ην παξάζπξν γηα λα ζπκπιεξψζνπκε ηα ζηνηρεία γηα λα απνζεθεχζνπκε
ηελ επαλάιεςε καο. Η κφλε δηαθνξά βξίζθεηαη ζην φηη ελψ πξνεγνπκέλσο
απνζεθεχακε πάληα σο One-shot, ηψξα καο δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα επηιέμνπκε ηελ
απνζήθεπζε σο Loop ε νπνία είλαη πην βνιηθή απφ ηελ άπνςε φηη κπνξεί λα παίξλεη
ην tempo ηνπ θάζε project αθνχ κηιάκε γηα MIDI εθηέιεζε.
Δηθφλα 33: Απνζήθεπζε ηνπ MIDI sample σο loop. Απηφκαηα ζα κπνξεί λα παίξλεη ην tempo
θάζε project.
Η δπλαηφηεηα ηνπ GarageBand λα απνζεθεχεη ηηο πξνζσπηθέο καο επαλαιήςεηο είλαη
έλα ζεκαληηθό πξνηέξεκα ζε ζρέζε κε άιια πξνγξάκκαηα θαη ην θάλεη πνιχ
βνιηθό γηα ηελ δεκηνπξγία κνπζηθήο. Δπίζεο νη ρξήζηεο ηνπ κπνξνχλ λα
αληαιιάδνπλ ηα πξνζσπηθά ηνπο loops κέζσ ηνπ Γηαδηθηύνπ νπφηε ν θαζέλαο
κπνξεί λα έρεη πξφζβαζε ζε κηα ηεξάζηηα βηβιηνζήθε πνπ αλαλεψλεηαη ζπλερψο. Με
ρξήζε κφλν επαλαιήςεσλ κπνξεί θάπνηνο λα δεκηνπξγήζεη έλα δηθφ ηνπ θνκκάηη.
Ωζηφζν δελ πξνηείλεηαη λα ρξεζηκνπνηνχκε γηα έλα ζπγθεθξηκέλν φξγαλν πξν-
ερνγξαθεκέλα loops απφ δηαθνξεηηθέο πεγέο. Γηα παξάδεηγκα δελ γίλεηαη λα
59
ρξεζηκνπνηήζνπκε κηζά drum loops απφ ην Vintage Funk Kit θαη ηα αιιά κηζά κέζσ
MIDI απφ ην Rock Kit γηαηί απινχζηαηα έρνπλ δηαθνξεηηθφ ήρν θαη δελ ζα έρνπκε
θαιφ ερεηηθφ απνηέιεζκα. Έηζη γηα ην δηθφ καο θνκκάηη ππάξρνπλ 2 ελαιιαθηηθέο
ιύζεηο γηα ηελ απόδνζε ησλ drums, είηε κε πξν-ερνγξαθεκέλα loops από ηελ
sample βηβιηνζήθε, είηε κε δηθά καο θαηαζθεπαζκέλα MIDI loops κε ηελ
βνήζεηα Software Instrument.
Δηθφλα 34: Σν project καο κε δπν drum tracks (Audio θαη MIDI loops).
4.Γεκηνπξγία θαλαιηνύ κε ρξήζε Loops
4.1 Εγγραφή μζςω τησ κάρτασ ήχου
Σν GarageBand καο δίλεη ηελ δπλαηφηεηα λα ερνγξαθήζνπκε έλαλ ήρν κε ρξήζε
κηθξνθψλνπ ή έλα κνπζηθφ φξγαλν ην νπνίν είλαη ζπλδεδεκέλν ζην Macintosh. Απηφ
γίλεηαη εχθνια κέζσ ησλ Real Instrument tracks ηα νπνία έρνπλ κπιε θόλην ζε
αληίζεζε κε ηα MIDI tracks ηα νπνία είλαη πξάζηλα. Γηα λα πξνζζέζνπκε έλα ηέηνην
θαλάιη παηάκε Create A New Track θαη επηιέγνπκε Real Instrument. Δάλ ην
φξγαλν καο είλαη θηζάξα ζα επηιέγακε Guitar Track θαζψο ππάξρεη εηδηθφ
πεξηβάιινλ γηα ηελ ερνγξάθεζε φπσο ζα δνχκε παξαθάησ.
Έρνπκε ζθνπφ λα ερνγξαθήζνπκε πιήθηξα νπφηε απφ ην Real Instrument Browser
επηιέγνπκε Basic Track No Effects θαζψο δελ ππάξρεη σο πξνεπηινγή θάηη πνπ
λα έρεη ζρέζε κε πιεθηξνθφξν φξγαλν. Έηζη θαη αιιηψο απηφ δελ έρεη κεγάιε
ζεκαζία θαζψο απηή ε επηινγή θνξηψλεη ξπζκίζεηο ηηο νπνίεο ζα εμεγήζνπκε φηαλ
κηιήζνπκε γηα Mixing. Δπίζεο απηφ πνπ πξέπεη λα πξνζέμνπκε είλαη ην Input
60
Source ην νπνίν δειψλεη ηηο εηζφδνπο ηεο θάξηαο ήρνπο θαη πάλσ ζε απηήλ
ζπλδένπκε ηα φξγαλα ε ηα κηθξφθσλα.
Δηθφλα 35: Δπηινγή stereo εηζφδνπ γηα ηελ ερνγξάθεζε ησλ πιήθηξσλ.
Δδψ ζπγθεθξηκέλα ρξεζηκνπνηνχκε ηελ onboard θάξηα ήρνπ ηνπ ππνινγηζηή
επνκέλσο έρνπκε ηελ θιαζηθή είζνδν γηα κηθξφθσλν πνπ είλαη ζηεξενθσληθή θαη
θάλνπκε ρξήζε mini-jack βύζκαηνο. Δπνκέλσο έρνπκε 2 εηζφδνπο αιιά κπνξνχκε
λα ηηο ρξεζηκνπνηήζνπκε ζε έλα κνλφ βχζκα. Κάηη ηέηνην δελ είλαη ηδηαίηεξα βνιηθφ
δηφηη εάλ ζέιακε λα ερνγξαθήζνπκε κε 2 κηθξφθσλα ηαπηφρξνλα ζα έπξεπε λα
αγνξάζνπκε εηδηθφ αληάπηνξα γηα λα ηα ζπλδέζνπκε ζηνλ ππνινγηζηή καο. Γηα απηφ
ηνλ ιφγν θαιφ ζα ήηαλ λα ρξεζηκνπνηνχκε εμσηεξηθέο θάξηεο ήρνπ (κε ζχλδεζε
USB ή Firewire) νη νπνίεο έρνπλ αλεμάξηεηεο αλαινγηθέο εηζφδνπο θαιχηεξεο
πνηφηεηαο θαη αληίζηνηρεο εμφδνπο, ελψ ν αξηζκφο ησλ εηζφδσλ κπνξεί λα είλαη
κεγαιχηεξνο απφ 2 πνπ έρνπλ νη θιαζζηθέο θάξηεο ήρνπ αλάινγα κε ηα ρξήκαηα πνπ
ζα μνδέςνπκε. Δάλ έρνπκε ζθνπό λα ερνγξαθνύκε κε πνιιά κηθξόθσλα ηόηε ε
ρξεζηκνπνίεζε εμσηεξηθήο θάξηαο ήρνπ είλαη κνλόδξνκνο. Απηφ φκσο δελ
ζεκαίλεη φηη δελ κπνξνχκε λα θάλνπκε ηελ δνπιεηά καο θαη κε ηελ ελζσκαησκέλε.
ε πεξίπησζε πνπ ζέινπκε λα αθνχκε ην φξγαλν ε ην κηθξφθσλν πνπ έρνπκε
ζπλδέζεη θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο ερνγξάθεζεο επηιέγνπκε On ή Οn with feedback
protection γηα λα απνθχγνπκε ηπρφλ κηθξνθσληζκνχο απφ ηελ επηινγή Monitor. Σν
Recording Level αθνξά ηνλ εηθνληθφ πξν-εληζρπηή πνπ έρεη ην GarageBand γηα λα
απμάλεη ην ζήκα ηεο εηζφδνπ. Καιφ είλαη λα κελ ην ρξεζηκνπνηνχκε ζην κέγηζην
θαζψο κπνξεί λα πξνζζέζεη αλεπηζχκεην ζφξπβν ζηελ ερνγξάθεζε καο (εηδηθά εάλ
ρξεζηκνπνηνχκε ηελ onboard θάξηα ήρνπ) ελψ ηαπηφρξνλα πξέπεη λα πξνζέρνπκε λα
κελ δεκηνπξγνχληαη peaks (φηαλ ε έληαζε ηνπ ήρνπ λα θηάλεη ζηελ ηειεπηαία απφ ηηο
θφθθηλεο πεξηνρέο) θαηά ηελ εθηέιεζε θαζψο έηζη δεκηνπξγείηαη παξακφξθσζε θαη
θπζηθά αιινίσζε ηνπ ήρνπ. Δπηιέγνληαο Automatic Level Control ε πνζφηεηα ηεο
πξνελίζρπζεο ηνπ νξγάλνπ ε ηνπ κηθξνθψλνπ ξπζκίδεηαη απηφκαηα απφ ην
πξφγξακκα.
61
Δίκαζηε έηνηκνη λα ερνγξαθήζνπκε ηα πιήθηξα γηα ην Soldier Of Fortune. Πξνηνχ
παηήζνπκε Record ειέγρνπκε ηελ ζηάζκε έληαζεο ηεο ερνγξάθεζεο θαη
ελεξγνπνηνύκε ην Monitor ψζηε λα αθνχκε απηά πνπ παίδνπκε. Πξέπεη λα είκαζηε
πξνζεθηηθνί ζηελ εθηέιεζε καο θαη λα κελ θάλνπκε ιάζε γηαηί απηά δελ
δηνξζώλνληαη όπσο ζηα Software Instruments θαζψο ε απνζήθεπζε γίλεηαη ζε
Audio θαη φρη MIDI αξρεία.
Δηθφλα 36: Ηρνγξαθψληαο ηα πιήθηξα ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Η stereo θπκαηνκνξθή ήδε
θαίλεηαη πάλσ ζην timeline.
Αλ επηιέμνπκε Control Count In ν κεηξνλφκνο ρηππάεη 4 θφξεο πξηλ μεθηλήζεη ε
ερνγξάθεζε εθφζνλ έρνπκε 4/4 κέηξν, θαη καο βνεζάεη γηα λα ζπγρξνληζηνχκε θαη
λα εηνηκαζηνχκε γηα ην παίμηκν ηνπ νξγάλνπ.
Δπίζεο ελεξγνπνηψληαο απφ ηελ γξακκή εξγαιείσλ αλαπαξαγσγήο ην Cycle Region
εκθαλίδεηαη κηα θίηξηλε ισξίδα πάλσ ζην timeline ε νπνία δειψλεη ην εχξνο (ζε
κέηξα) ησλ ερνγξαθήζεσλ πνπ ζα πάξνπλ κέξνο. Κάζε θνξά πνπ νινθιεξψλεηαη κηα
εγγξαθή μεθηλάεη ακέζσο ε επφκελε κέρξη λα παηήζνπκε Stop θαη λα ζηακαηήζεη
απηή ε δηαδηθαζία. Απηφ καο βνεζάεη γηα λα ζπγθεληξψλνπκε εχθνια θάπνηεο
εθηειέζεηο θαη λα επηιέμνπκε ηελ θαιχηεξε.
Αθνχ νινθιεξσζεί ε ερνγξάθεζε νη θπκαηνκνξθέο εκθαλίδνληαη ζην Audio Region
ηνπ θαλαιηνχ καο θαη κπνξνχκε απφ ηελ κνξθή ηνπο (ηα peaks κεηαθξάδνληαη σο
πνιχ πιαηηά ζήκαηα) λα δηαπηζηψζνπκε εάλ ππάξρεη θάπνπ παξακφξθσζε νπφηε θαη
αιινίσζε ηνπ ήρνπ. Σέινο κπνξνχκε λα εθηειέζνπκε εληνιέο Copy, Paste, Split,
Join ζηα audio tracks πνπ θαηαγξάθνπκε ή λα απνζεθεχζνπκε θάπνηα απφ απηέο σο
πξνζσπηθά samples.
62
Δηθφλα 37: Οινθιήξσζε ερνγξάθεζεο ησλ πιήθηξσλ κε ρξήζε Cycle Region.
4.2 Χρηςιμοποίηςη Electric Guitar καναλιοφ
Δάλ έρνπκε ζηελ θαηνρή καο θαη ζέινπκε λα ερνγξαθήζνπκε ειεθηξηθή θηζάξα
κπνξνχκε λα δεκηνπξγήζνπκε έλα Electric Guitar track ην νπνίν κεηαηξέπεη ην
GarageBand ζε έλα εηθνληθφ ζηνχληην γηα επαγγεικαηηθή ερνγξάθεζε θηζάξαο κε
πάξα πνιιέο επηινγέο.
Δηθφλα 38: Create New Track Electric Guitar.
Παηάκε add θαη ην θαλάιη καο ηνπνζεηείηαη πάλσ ζην timeline. Γεμηά ζηηο ξπζκίζεηο
ηνπ Guitar Track έρνπκε πξφζβαζε ζε δηάθνξεο επηινγέο πνπ αθνξνχλ ζηνλ ήρν ηεο
ειεθηξηθήο θηζάξαο.
63
α) Δπηινγή εηθνληθνύ εληζρπηή
ε αληίζεζε κε άιια φξγαλα φπσο ηα πιεθηξνθφξα, ν ήρνο κηαο ειεθηξηθήο θηζάξαο
θαηαγξάθεηαη κέζσ κηθξνθώλσλ από θακπίλα ερείσλ πνπ ηξνθνδνηνύληαη από
εηδηθνύο εληζρπηέο (θπξίσο ιπρλίαο θαζψο βγάδνπλ θαιχηεξν ήρν απφ ηνπο
αληίζηνηρνπο transistor). Δπνκέλσο ην είδνο ησλ ερείσλ θαη νη δπλαηφηεηεο ηνπ
εληζρπηή παίδνπλ ηεξάζηην ξφιν γηα ηνλ ηειηθφ ήρν πνπ ιακβάλνπκε. Οη
πεξηζζφηεξνη επαγγεικαηηθνί εληζρπηέο κε ηηο αληίζηνηρεο θακπίλεο πνπ
ζπλνδεχνληαη είλαη ζρεδηαζκέλνη γηα ζπγθεθξηκέλα είδε κνπζηθήο. Γελ κπνξεί
θάπνηνο λα πάξεη θαιά απνηειέζκαηα ζηνλ ήρν εάλ πξνζπαζήζεη λα παίμεη Rock ζε
έλαλ εληζρπηή πνπ είλαη ζρεδηαζκέλνο γηα Blues παίμηκν. Γηα απηφ ηνλ ιφγν ην
GarageBand καο δίλεη ηελ δπλαηφηεηα λα επηιέμνπκε απφ δηάθνξα κνληέια
εληζρπηψλ καδί κε ηηο θακπίλεο ηνπο ψζηε λα κπνξνχκε λα έρνπκε επηινγέο φζν
αθνξά ηνλ ήρν πνπ ζέινπκε λα πεηχρνπκε. Ζ πξνζνκνίσζε ησλ εληζρπηώλ είλαη
ηόζν ξεαιηζηηθή θαη πξνζεγκέλε κηαο θαη έρνπκε πξφζβαζε ζε φιεο ηηο ξπζκίζεηο
πνπ έρεη έλαο εληζρπηήο θηζάξαο φπσο Gain, Presence, Master Volume θ.α.
Δηθφλα 39: Οη ξπζκίζεηο ηνπ εηθνληθνχ ηειηθνχ εληζρπηή αθξηβψο φπσο είλαη θαη ζηελ
πξαγκαηηθφηεηα.
β) Δπηινγή ζπλνδεπηηθώλ effect πεηαιηώλ
Σα effect pedals ιεηηνπξγνχλ σο πξν-εληζρπηέο ηεο θηζάξαο θαη αιιάδνπλ ηελ ρξνηά
ηνπ ήρνπ πξηλ ην ζήκα πεξάζεη ζηνλ ηειηθφ εληζρπηή. Δίλαη αξθεηά γλσζηά θαη
ρξεζηκνπνηνχληαη απφ πνιινχο επαγγεικαηίεο θηζαξίζηεο. Η πνηθηιία ηνπο είλαη
κεγάιε θαη πεξηιακβάλνπλ φια ηα δηάζεκα effect πνπ θάπνηνο ρξήζηεο ζειήζεη λα
ρξεζηκνπνηήζεη. Έηζη έρνπκε απφ Reverb θαη Echo κέρξη Distortion. Όπσο θαη κε
64
ηνπο εληζρπηέο έηζη θαη εδψ ε πξνζνκνίσζε ηνπο είλαη άθξσο ξεαιηζηηθή θαη έρνπκε
πξφζβαζε ζηηο ξπζκίζεηο ηνπ θαζελφο μερσξηζηά.
Δηθφλα 40: Πιήξσο παξακεηξνπνίεζηκν εηθνληθφ πεηάιη γηα effect Vibrato.
Σν GarageBand καο έρεη απνζεθεπκέλα πνιιά presets ηα νπνία πεξηέρνπλ ηνλ
θαηάιιειν εληζρπηή θαη effect pedals πνπ αληηζηνηρνχλ ζε ζπγθεθξηκέλν χθνο γηα
ηνλ ήρν ηεο θηζάξαο. Έηζη θάπνηνο ν νπνίνο δελ έρεη πνιιέο κνπζηθέο γλψζεηο γηα λα
θαηαζθεπάζεη ηνλ ήρν ηεο πξνηίκεζεο ηνπ κπνξεί λα δηαιέμεη έλαλ από ηνπο
πξνεπηιεγκέλνπο. Ωζηφζν γηα ηνλ απαηηεηηθφ ρξήζηε, παηψληαο Edit έλα preset
κπνξεί λα θάλεη αιιαγέο ζηελ επηινγή ηνπ εληζρπηή θαη ησλ πεηαιηψλ πνπ
ρξεζηκνπνηνχληαη θαη λα ηα απνζεθεχζεη κε ηελ δηθηά ηνπ νλνκαζία.
Η δηαδηθαζία ερνγξάθεζεο ηεο θηζάξαο γίλεηαη κε ηνλ ίδην ηξφπν φπσο έλα Real
Instrument πνπ αλαιχζεθε πξνεγνπκέλσο. Γηα ην δηθφ καο θνκκάηη ζα ρξεηαζηνχκε
έλα λα δεκηνπξγήζνπκε έλαλ ήρν πνπ ζπκίδεη ειεθηξηθή θηζάξα ηνπ 70 κε ρξήζε
Delay θαη Chorus γηα effect pedals. Δπίζεο απφ ηηο επηινγέο ηνπ εληζρπηή θάλνπκε ηηο
θαηάιιειεο ξπζκίζεηο γηα λα πεηχρνπκε ηνλ ήρν πνπ ζέινπκε.
Σέινο αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ίζσο αληηκεησπίζνπκε πξνβιήκαηα θαζπζηέξεζεο
ήρνπ θαηά ηελ αλαπαξαγσγή ηεο θηζάξαο δηόηη ν ήρνο επεμεξγάδεηαη ζε
πξαγκαηηθό ρξόλν. Απηφ ζπκβαίλεη θπξίσο φηαλ ρξεζηκνπνηνχκε ηελ ζπκβαηηθή
ελζσκαησκέλε θάξηα ήρνπ ηνπ ππνινγηζηή καο. Αληίζεηα νη εμσηεξηθέο
επαγγεικαηηθέο θάξηεο ήρνπ πεξηέρνπλ εηδηθνχο drivers θαη κεηψλνπλ ηελ
θαζπζηέξεζε ζε επίπεδα < 20 ms πνπ δελ ην αληηιακβάλεηαη ην απηί καο.
65
Δηθφλα 41: Ηρνγξάθεζε κέξνο ηεο ειεθηξηθήο θηζάξαο θαη απνζήθεπζε ησλ πξνζσπηθψλ
καο ξπζκίζεσλ σο preset
5. Γηαδηθαζία Mixing
Μεηά ηελ νινθιήξσζε ερνγξάθεζεο ησλ νξγάλσλ ην επφκελν βήκα είλαη ε
δηαδηθαζία ηνπ Mixing. Με απιά ιφγηα Mixing είλαη νη αιιαγέο πνπ θάλεη ν
ρξήζηεο αθνύγνληαο πξνζεθηηθά όια ηα tracks πνπ έρεη κπξνζηά ηνπ θαη έρεη
ζθνπό λα βειηηώζεη ηελ πνηόηεηα ήρνπ. Σέηνηεο αιιαγέο είλαη γηα παξάδεηγκα νη
ξπζκίζεηο ησλ εληάζεσλ αιιά θπξίσο ε πξνζζήθε θίιηξσλ θαη effects. Κάζε
θαλάιη κημάξεηαη μερσξηζηά θαη ζηελ ζπλέρεηα εμεγνχληαη θάπνηεο ζπγθεθξηκέλεο
ηερληθέο θαη βαζηθά θίιηξα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη επξέσο.
Αο δνχκε πξψηα ηηο αθνπζηηθέο θηζάξεο νη νπνίεο είλαη γξακκέλεο κε ρξήζε Software
Instrument. Ήδε έρνπλ ππνζηεί έλα ππνηππώδεο Μixing, δηόηη από πξηλ έρνπκε
αιιάμεη ην Pan λα είλαη αληίζεην ώζηε λα έρνπκε πην ξεαιηζηηθό ήρν. Δίλαη κηα
ηερληθή πνπ ηελ θάλνπκε κε φια ηα φξγαλα ηα νπνία απνδίδνληαη φκνηα αλά δχν. Ο
ιφγνο είλαη φηη έηζη έρνπκε ζηεξενθσληθή απφδνζε θαη απηφ είλαη απνδεθηφο απφ ην
αλζξψπηλν απηί αθνχ ιακβάλνπκε θαη εκείο ζηεξενθσληθά ηνλ ήρν. Δπίζεο
πξνηείλεηαη λα έρνπλ ηελ ίδηα έληαζε γηα λα κελ επηθαιύπηεη ε κηα ηελ άιιε.
ηα ππφινηπα tracks ηα νπνία είλαη κνλά δελ ρξεηάδεηαη αιιαγή ζην Pan, ελψ
ξπζκίδνπκε θαηάιιεια ηηο εληάζεηο ψζηε λα κπνξνχκε λα αθνχκε φια ηα φξγαλα
εμίζνπ θαιά. Παηψληαο Edit ζην παξάζπξν Track Info ηνπ Software Instrument
έρνπκε πξόζβαζε ζηα effects πνπ κπνξνχκε λα θνξηψζνπκε ζην θαλάιη καο.
66
Δηθφλα 42: Σα πξνεπηιεγκέλα effects γηα ηηο αθνπζηηθέο καο θηζάξεο κε ελεξγνπνηεκέλν ηνλ
Compressor ζε preset πνπ ηαηξηάδεη κε ην φξγαλν καο.
Πξνεπηιεγκέλα ζε θάζε θαλάιη ην GarageBand καο έρεη θνξησκέλα Compressor (κε
ελεξγφ) θαη Visual EQ. Ο Sound Generator έρεη ζρέζε κε ην φηη ρξεζηκνπνηνχκε
Software Instrument νπφηε δελ ζα καο απαζρνιήζεη. Σα effects κπνξνχλ λα είλαη
Track effects, Send effects θαη Master effects. Σα Track effects παξακεηξνπνηνχλ
ηνλ ήρν ζε έλα ερεηηθφ εηθνληθφ θαλάιη (Real Instrument, Software Instrument ή
Electric Guitar). Σα Send Effects ζηέιλνπλ κέξνο ηνπ ήρνπ ζην θίιηξα πνπ
ειέγρνληαη από ην Master Track. Πξνεπηιεγκέλα έρνπκε Echo θαη Reverb Send
effects φπνπ ξπζκίδνπκε ηελ πνζφηεηα ηνπο γηα θάζε θαλάιη μερσξηζηά. Σν Μaster
track πεξηέρεη θίιηξα πνπ επεξεάδνπλ φια ηα θαλάιηα θαη αθήλεηαη γηα ην ηέινο.
Παξαθάησ εμεγνχληαη ηα πην βαζηθά θίιηξα γηα ηελ βειηίσζε ηνπ ήρνπ πνπ
ζπλαληάκε ζηα ερεηηθά θαλάιηα:
1. Compressor: Αλήθεη ζην είδνο ησλ ερεηηθψλ κεραλεκάησλ πνπ επεξεάδνπλ ηηο
δπλακηθέο πεξηνρέο ηνπ ήρνπ. ηελ νπζία ζθνπόο ηνπ είλαη λα «ζηελέςεη» ην
ερεηηθό απνηέιεζκα θαη λα κεηώζεη ηόλνπο πνπ βξίζθνληαη εθηόο ελόο Οξηαθνύ
εκείνπ Δγγξαθήο (Threshold). Έηζη έρνπκε έλα ηζνξξνπεκέλν ερεηηθφ
απνηέιεζκα, ρσξίο λα ρξεηάδεηαη λα πξνζέρνπκε πφηε «μεθεχγνπκε» απφ ηα φξηα πνπ
έρνπκε βάιεη γηα ην ερεηηθφ απνηέιεζκα. Σν Ratio αλαθέξεηαη ζηελ αλαινγία
ζπκπίεζεο φηαλ ην ζήκα καο μεπεξλάεη ην Threshold. Οη ηηκέο 2:1, 4:1 γηα
παξάδεηγκα ζεκαίλνπλ πσο εάλ μεπεξαζηεί απην ην φξην ην ζήκα ζα ππνζηεί
ζπκπίεζε 1/2 θαη 1/4 ζε ζρέζε κε ηελ αξρηθή ηνπ έληαζε. Σν Attack θαζνξίδεη ην
ρξφλν πνπ ζέινπκε λα μεθηλήζεη ν compressor ηε ζπκπίεζε. Σέινο ην Gain
ρξεζηκνπνηείηαη φηαλ ην Compression είλαη κεγάιν θαη είλαη πηζαλφ λα ράζνπκε
θάπνηεο εληάζεηο φπνπ ζα ππνζηεί εμαζζέληζε θάπνην ζήκα πνπ έρεη απφ κφλν ηνπ
κηθξφ δπλακηθφ εχξνο. Γηα απηφ ην ιφγν ππάξρεη θαη ην Gain (ή level) πνπ ζα
εληζρχζεη ην ζήκα καο αιιά δελ ζα παξέκβεη ζηε ζπκπίεζε φζνλ αθνξά ην κέγεζφο
ηεο θαη ηηο ηηκέο ηεο.
67
Δηθφλα 43: Οη αλαιπηηθέο ξπζκίζεηο ηνπ Compressor ζην Acoustic Guitar Smoothen preset.
Ο compressor είλαη έλα πνιχ βαζηθό εξγαιείν γηα ηελ δηαδηθαζία ηνπ Mixing θαη γηα
απηφ ηνλ ιφγν αλαιπζήθαλ πιήξσο νη ιεηηνπξγίεο ηνπ. Η ζσζηή ηνπ ρξήζε κπνξεί λα
απνθέξεη ζεακαηηθά απνηειέζκαηα. Ωζηφζν ην GarageBand καο πξνζθέξεη έλαλ
κεγάιν αξηζκφ απφ presets ηα νπνία αληηζηνηρνχλ ζηηο πξνηεηλφκελεο ξπζκίζεηο γηα
θάζε φξγαλν. Δκείο επηιέμακε ην Acoustic Guitar Smoothen θαη κπνξνχκε λα
παξαηεξήζνπκε κηα κηθξή δηαθνξά ζηνλ ήρν πξνο ην θαιχηεξν.
2. Visual EQ: Με ην ζπγθεθξηκέλν εξγαιείν κπνξνύκε λα ελδπλακώζνπκε ή λα
απνθόςνπκε ζπγθεθξηκέλεο ζπρλόηεηεο ζε έλα ζήκα ρξεζηκνπνηώληαο
ςεθηαθνύο αιγόξηζκνπο. Πνιχ ηζρπξφ εξγαιείν θαζψο κπνξνχκε λα
παξακεηξνπνηήζνπκε ηνλ ήρν ζηα επίπεδα πνπ επηζπκνχκε. Καη εδψ ππάξρεη κηα
πιεζψξα απφ presets κε πξνηεηλφκελεο ξπζκίζεηο γηα θάζε φξγαλν μερσξηζηά.
Δηθφλα 44: Παξακεηξνπνίεζε ηνπ Visual EQ έρνληαο θνξησκέλν preset εηδηθά γηα
αθνπζηηθέο θηζάξεο.
68
Άιια εμίζνπ ζεκαληηθά θίιηξα είλαη:
3. Distortion: Πξνζθέξεη εθθέ παξακόξθσζεο γηα παξαγσγή analog θαη digital
Distortion νπνίν είλαη νπζηαζηηθά κηα εηθνληθή εμνκνίσζε ελφο εληζρπηή θηζάξαο.
Γπλαηφηεηα επηινγήο ηεο πνζφηεηαο παξαγφκελεο παξακφξθσζεο ζην ερεηηθφ
θαλάιη.
4. Gate (Noise Gate): Μεηψλεη ηα πεδία ζνξύβνπ ζηηο ρακειέο ζπρλόηεηεο
απνθφπηνληαο ηνλ ήρν φηαλ πέθηεη θάησ απφ κηα ζπγθεθξηκέλε έληαζε. Δίλαη
πξνεπηιεγκέλν ζε φια ηα Real Instrument θαλάιηα γηαηί βνεζάεη λα κεηψλεη ηνλ
ζφξπβν εηζφδνπ, θαη πην ζπγθεθξηκέλα ζηηο θηζάξεο.
5 Modulation effects: Μηα ζεηξά απφ θίιηξα φπσο Chorus, Flanger, Phaser ηα
νπνία πξνζζέηνπλ εθθέ ζηνλ ήρν φηαλ απηφο αλαπαξάγεηαη ρσξίο λα ππάξρεη
νπζηαζηηθή επεμεξγαζία ηνπ. ε θάπνηα Software Instruments θνξηψλνληαη
πξνεπηιεγκέλα, φπσο γηα παξάδεηγκα ζην track ηνπ ειεθηξηθνχ κπάζνπ πνπ
κπνξνχκε λα θάλνπκε ρξήζε Chorus.
Δηθφλα 45: Υξήζε Jazz Chorus ζην εηθνληθφ ειεθηξηθφ κπάζν. Γπλαηφηεηα
παξακεηξνπνίεζεο ηνπ preset θαη απνζήθεπζε ηνπ κε ηελ ίδηα ή άιιε νλνκαζία.
Γηα λα πξνζζέζνπκε έλα δηθό καο effect απιά παηάκε ζηελ θελή πεξηνρή θαη
επηιέγνπκε ην θίιηξν ηεο αξέζθεηαο καο. Γηα λα ην ελεξγνπνηήζνπκε ζα πξέπεη πάληα
λα θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί ζηα δεμηά ηνπ ψζηε λα πξαζηλίζεη ην θσο. Η ρξήζε
ηέηνησλ θίιηξσλ απαηηεί κεγάιε εμνηθείσζε κε ηηο ηερληθέο ηνπ Mixing σζηφζν
κπνξνύκε άθνβα λα ρξεζηκνπνηνύκε ζε θάζε ερεηηθό θαλάιη Compressor θαη
Visual EQ κε presets γηα ηα όξγαλα πνπ αληηπξνζσπεύνπλ. Δπίζεο πξέπεη λα
γλσξίδνπκε ηη είδε θίιηξσλ ίζσο ρξεηάδεηαη ην θάζε θαλάιη μερσξηζηά, αλάινγα κε
ηελ θχζε ηνπ.
Σν GarageBand έρεη ηελ ιχζε θαη γηα απηφ ην πξφβιεκα. Πξνεγνπκέλσο φηαλ
θάλακε add έλα Real Instrument γηα ηελ drums απφ ηνλ Browser είρακε επηιέμεη No
effects. Δάλ επηιέμνπκε γηα παξάδεηγκα Drums Detailed Drums ζην Effect Panel
εκθαλίδνληαη ηα πξνεπηιεγκέλα θίιηξα γηα απηό ην preset. Δίλαη κηα πνιχ
69
ζεκαληηθή βνήζεηα θαζψο κπνξνχκε λα πεηξακαηηζηνχκε ζηνλ ήρν πνπ ζέινπκε λα
πεηχρνπκε γηα θάζε φξγαλν. Δπίζεο κπνξνχκε λα πξνζζέζνπκε ε λα αλαηξέζνπκε
θίιηξα θαη λα ην ζψζνπκε σο δηθφ καο preset παηψληαο Save Instrument.
Δηθφλα 46: Υξήζε Detailed Drums preset ζην θαλάιη πνπ δεκηνπξγήζακε κε ρξήζε Loops
θαη ε ζεηξά ησλ effects πνπ θνξηψζεθαλ πξνεπηιεγκέλα.
Σέινο αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ζηα Electric Guitar Tracks ε ρξήζε εηθνληθνύ
εληζρπηή θαη πεηαιηώλ ιεηηνπξγεί σο ην αληίζηνηρν Mixing panel ησλ Real θαη
Software Instrument.
6. Mastering θαη εμαγσγή ζε αξρείν ήρνπ
Σν Mastering είλαη ε ηειηθή ερεηηθή επεμεξγαζία, ε βειηηζηνπνίεζε ελόο
θνκκαηηνύ πξηλ γίλεη ε εμαγσγή ηνπ ζε CD ε αξρείν ήρνπ. Απαξαίηεην θαη
ηειεπηαίν ζηάδην ηεο δηαδηθαζίαο παξαγσγήο κνπζηθήο. πλήζεο δηαδηθαζία:
Recording Mixing Mastering. Ο ζηφρνο ηνπ είλαη ην γπάιηζκα/θηλίξηζκα ησλ
θνκκαηηψλ, θαζψο θαη απηά λα έρνπλ κηα ζπλνρή κεηαμχ ηνπο. Δίλαη κηα ιεπηή
δηαδηθαζία ε νπνία κπνξεί ή λα αλαδείμεη ηα θνκκάηηα ή λα ηα ρεηξνηεξέςεη ζε
πεξίπησζε θαθήο εθαξκνγήο ηνπ.
Σν Mastering απφ ην GarageBand επηηπγράλεηαη κε ηελ παξακεηξνπνίεζε ησλ εθθε
θαη ησλ θίιηξσλ ζην Μaster Σrack. Δπηιέγνληαο έλα νπνηαδήπνηε θαλάιη έρνπκε
πξφζβαζε ζην Master Track.
70
Δηθφλα 47: Master Track: Πξφζβαζε ζηα Send Effects θαη ρξήζε Master Effects.
Καηαξράο κπνξνχκε λα ξπζκίζνπκε ηα Send Track Effects Echo θαη Reverb ηα
νπνία είλαη θαζνιηθά θαη ελεξγνπνηεκέλα ζε φια ηα θαλάιηα πνπ έρνπκε
δεκηνπξγήζεη. ην θάζε θαλάιη απιά ειέγρακε ηελ πνζφηεηα ελψ εδψ κπνξνχκε λα
ηα παξακεηξνπνηήζνπκε πιήξσο. ε πεξίπησζε πνπ δελ ζέινπκε ην ίδην ηχπν Reverb
ε Echo θαζνιηθά, ζα κπνξνχζακε λα είρακε δεκηνπξγήζεη μερσξηζηφ θίιηξν ζηo
θαλάιη πνπ ζέιακε θαη λα κεδελίδακε ην αληίζηνηρν Send Effect. ηα Master Effects
βιέπνπκε ηα γλσζηά Visual EQ θαη Compressor ηα νπνία είλαη εμίζνπ απαξαίηεηα
θαη ζην Mastering αιιά θαη ην Ducker ην νπνίν είλαη ρξήζηκν θπξίσο φηαλ
παξάγνπκε Podcast. Δπίζεο ππάξρεη άιιε κηα ζέζε γηα λα πξνζζέζνπκε έλα δηθφ καο
Master effect.
Δηθφλα 48: Υξήζε Visual EQ γηα Mastering δεκηνπξγψληαο ην δηθφ καο preset ΜyMaster.
71
Γελ ππάξρνπλ ζπγθεθξηκέλεο ξπζκίζεηο γηα Mixing θαη Mastering. Ο θάζε ρξήζηεο
κπνξεί λα ξπζκίζεη φπσο ζέιεη ην project ηνπ γηα λα ιάβεη ην ερεηηθφ απνηέιεζκα
πνπ ζα ηνλ ηθαλνπνηεί. Ωζηφζν έλα ηππηθό Mastering ζπλήζσο πεξηιακβάλεη ηελ
κείσζε ηνπ Master Track Volume θαηά 5-6 dB θαη ρξήζε ηνπ equalizer γηα
κείσζε ησλ ρακειώλ ζπρλνηήησλ θαη αύμεζε ησλ πςειώλ κεζαίσλ. Απηφ
βνεζάεη αξθεηά ζηελ θαζαξφηεηα ηνπ ήρνπ γηαηί κε ηελ θαηαγξαθή ησλ Real
Instruments ζπλήζσο έρνπκε αξθεηή παξακφξθσζε θαη ζφξπβν εηζφδνπ πνπ
επεξεάδεη θπξίσο ηηο ρακειέο ζπρλφηεηεο. Δμάιινπ ην απηί καο είλαη πην επαίζζεην
ζηηο κεζαίεο θαη πςειέο ζπρλόηεηεο νπφηε ε κηθξή αχμεζε ζπλήζσο βειηηψλεη ην
ηειηθφ απνηέιεζκα.
Όζν αθνξά ηνλ Compressor ηα presets ηα νπνία πεξηέρεη πεξηιακβάλνπλ ζρεδφλ φια
ηα ζηπι κνπζηθήο, νπφηε κπνξνχκε λα επηιέμνπκε ην πην θνληηλφ ζην νπνίν είλαη ην
θνκκάηη καο θαη λα θνξηψζεη ηηο αλάινγεο ξπζκίζεηο. Καιό είλαη όκσο λα κελ ηνλ
ρξεζηκνπνηνύκε γηα Master Track Effect εάλ δελ είκαζηε βέβαηνη γηα ηα
απνηειέζκαηα ηνπ.
Πξηλ ην ηειηθφ export θάλνπκε κηα πξνζεθηηθή αλαπαξαγσγή δηφηη ίζσο
ρξεηαζηνχλ κηθξφ-ξπζκίζεηο ζηηο εληάζεηο θαη ζηα θίιηξα πνπ ρξεζηκνπνηήζακε.
Δπίζεο θαιφ είλαη λα αθνχζνπκε θάζε track ζε solo θαηάζηαζε γηα ηπρφλ παξαπάλσ
ξπζκίζεηο.
Δηθφλα 49: Η ηειηθή κνξθή ηνπ Project καο κε φια ηα φξγαλα.
Σέινο ε εμαγσγή ηνπ γίλεηαη παηώληαο Share Export Song to Disk ζε κνξθή
AAC
74
1.Δηζαγσγή
1.1 Ειςαγωγικά για το Nuendo
Σν Nuendo είλαη κηα κνπζηθή εθαξκνγή ηεο εηαηξίαο Steinberg πνπ είλαη
ζρεδηαζκέλν γηα ηελ ερνγξάθεζε κνπζηθψλ νξγάλσλ, γηα επεμεξγαζία ήρνπ κε
πνιιέο δπλαηόηεηεο Mixing, θαη γηα post-production πνπ έρεη λα θάλεη θπξίσο κε
ηελ παξαγσγή εηθφλαο. Αλήθεη ζηελ θαηεγνξία ησλ Digital Audio Workstations θαη
είλαη «αδειθηθφ» πξφγξακκα κε ην Cubase θαζψο έρνπλ ζρεδφλ ην ίδην interface θαη
ππάξρεη απφιπηε ζπκβαηφηεηα κεηαμχ ηνπο. Έηζη έλαο ρξήζηεο γλσξίδνληαο ην
Cubase κπνξεί άλεηα λα ρεηξηζηεί ην Nuendo φπσο θαη ην αληίζηξνθν. Μεγάιεο
δηαθνξέο δελ ππάξρνπλ κεηαμχ ηνπο θαζψο ε κεραλή επεμεξγαζίαο ήρνπ είλαη ε ίδηα.
Θεσξεηηθά ην Nuendo είλαη ε πην ιεπηνκεξήο έθδνζε ηνπ Cubase ρσξίο απηφ λα
ζεκαίλεη φηη κπνξεί λα επηηεπρζεί θαιχηεξε επαγγεικαηηθή δνπιεηά κε ην Nuendo
θαη φρη κε ην Cubase. Γηάζεκα studio ρξεζηκνπνηνχλ θαη ηα 2 πξνγξάκκαηα, ελψ
έλαο κέζνο ρξήζηεο δελ ζα θαηαιάβεη κεγάιεο δηαθνξέο θαη ζηελ πξάμε ζα ηα δεη
ζαλ ίδηα.
Δηθφλα 1: Σν Nuendo σο βαζηθφ εξγαιείν ζε επαγγεικαηηθφ ζηνχληην ερνγξάθεζεο.
Με ην Nuendo κπνξνχκε λα ζπγγξάςνπκε κνπζηθή κε 2 ηξόπνπο:
1. Δγγξαθή κνπζηθψλ νξγάλσλ θαη θσλήο κέζσ ηεο θάξηαο ήρνπ είηε
απεπζείαο (line in) είηε κε ρξήζε κηθξνθψλσλ. Απηφ πνπ θάλεη γλσζηφ ην
Nuendo είλαη ε κεγάιε πιεζψξα δπλαηνηήησλ πνπ έρεη ζε απηφλ ηνλ
ηνκέα δίλνληαο επαγγεικαηηθά απνηειέζκαηα.
2. Αλαπαξαγσγή εηθνληθψλ νξγάλσλ κέζσ δηεπαθήο MIDI απφ εηδηθά
(ζπλήζσο πξφζζεηα) plugins κέζσ ηεο ηερλνινγίαο VST πνπ εηζήγαγε
πξψηε ε Steinberg. Έηζη κε ηελ ρξήζε ελφο MIDI keyboard κπνξνχκε λα
75
αλαπαξάγνπκε θαη λα εγγξάςνπκε άθξσο ξεαιηζηηθά ζρεδφλ φια ηα
κνπζηθά φξγαλα.
Η παξάιιειε ρξήζε θαη ησλ 2 ηξφπσλ εγγξαθήο κνπζηθήο δίλεη πνιιέο επηινγέο θαη
δπλαηφηεηεο ζηνλ ρξήζηε λα γξάςεη ηελ κνπζηθή κε ην δηθφ ηνπ δεκηνπξγηθφ ζηπι.
ηελ ζπλέρεηα ζα εμεγεζνχλ θαη νη δπν ηξφπνη αλαιπηηθά γηα ηελ ζπγγξαθή
κνπζηθήο.
Σν Nuendo είλαη έλα πνιύ-εξγαιείν πνπ κεηαηξέπεη ηνλ ππνινγηζηή ζε έλα
εηθνληθό επαγγεικαηηθό studio ερνγξάθεζεο θαη παξαγσγήο ήρνπ. Η ηξέρνπζα
έθδνζε ηνπ πνπ θπθινθφξεζε πξφζθαηα ην θαινθαίξη ηνπ 2010 είλαη ε 5.0x.
Γηαηίζεηαη ζε PC θαη Mac θαη ε πιήξεο έθδνζε ηνπ θνζηίδεη γχξσ ζηα 1800€. Ο
παξαθάησ νδεγφο ρξεζηκνπνηεί ηελ πξνεγνχκελε έθδνζε 4.3 θαη αλαθέξεηαη ζηελ
δεκηνπξγία κνπζηθήο κε ην Nuendo επεμεγψληαο ηαπηφρξνλα ηηο πνιιέο δπλαηφηεηεο
ηνπ.
Ωζηφζν ππάξρνπλ θαη άιιεο εθδφζεηο πνπ θνζηίδνπλ ιηγφηεξν, ελψ αμίδεη λα
ζεκεησζεί φηη αληίζηνηρεο εθδφζεηο ηνπ Cubase δηαηίζεληαη ζην 1/3 ηεο ηηκήο ηνπ.
ηελ ζπλέρεηα εμεγνχληαη νη δηαθνξέο ησλ δπν πξνγξακκάησλ θαη γηαηί ππάξρεη απηή
ε δηαθνξά ζηελ ηηκή.
1.2 Nuendo Vs Cubase
ε αληίζεζε κε ηηο άιιεο εηαηξίεο παξαγσγήο κνπζηθψλ πξνγξακκάησλ ε Steinberg
παξέρεη δπν δηαθνξεηηθά επαγγεικαηηθά DAWs, ην Nuendo θαη ην Cubase. πλήζσο
νη εθδφζεηο ηνπ Cubase είλαη λεφηεξεο, θάηη πνπ ζεκαίλεη φηη ε αληίζηνηρε έθδνζε
ηνπ Nuendo βγαίλεη κε θαζπζηέξεζε θάπνησλ κελψλ. Όζν αθνξά ηελ ηηκή, γηα
παξάδεηγκα ην Nuendo 4 θνζηίδεη 1800€ θαη είλαη ηξεηο θνξέο πην αθξηβό από ην
Cubase 5. Βιέπνληαο απηέο ηηο ηεξάζηηεο δηαθνξέο νη ρξήζηεο πξνγξακκάησλ ηεο
Steinberg πξνζπαζνχλ λα βξνπλ νπζηαζηηθέο δηαθνξέο πνπ λα δηθαηνινγνχλ ηέηνηα
δηαθνξά ζηελ ηηκή. Δπίζεο ην γεγνλφο φηη θαη ηα δπν πξνγξάκκαηα ρξεζηκνπνηνχλ
ηελ ίδηα κεραλή επεμεξγαζίαο ήρνπ, θάηη πνπ ζεκαίλεη νπζηαζηηθά φηη ε πνηφηεηα
ήρνπ ζα είλαη ίδηα, θάλεη πην επηηαθηηθή ηελ αλάγθε λα μεθαζαξηζηνχλ νη δηαθνξέο
θαη γηα ην εάλ σθεινχληαη φινη νη ηχπνη ρξεζηψλ απφ απηέο. Ωζηφζν εάλ θάπνηνο
ςάμεη ηελ ηζηνξηθή αλαδξνκή αλάπηπμεο ησλ δπν απηψλ πξνγξακκάησλ κπνξεί λα
δηαπηζηψζεη ηηο φπνηεο δηαθνξέο ππάξρνπλ θαη ζην ηέινο λα θξίλεη πνην πξφγξακκα
ηνπ ηαηξηάδεη πεξηζζφηεξν. ηελ ζπλέρεηα αλαθέξνληαη μερσξηζηά ε ηζηνξία
αλάπηπμεο θάζε πξνγξάκκαηνο θαη ζην ηέινο ζπλνςίδνληαη νη νπζηαζηηθέο δηαθνξέο
πνπ ππάξρνπλ.
76
Ζ αλάπηπμε ηνπ Cubase
Η Steinberg μεθίλεζε ηελ αλάπηπμε ηνπ Cubase ην 1980 σο MIDI sequencer γηα
εγγξαθή, αλαπαξαγσγή θαη επεμεξγαζία MIDI αξρείσλ. Αξρηθά ήηαλ ζρεδηαζκέλν λα
ηξέρεη ζε πιαηθφξκεο Atari ST, αιιά γξήγνξα πξνσζήζεθε ζε PC θαη Mac. Οη
πξψηεο εθδφζεηο ηνπ Cubase πεξηείραλ ην δηθφ ηνπο ελζσκαησκέλν ιεηηνπξγηθφ
ζχζηεκα κε ηελ νλνκαζία MROS (MIDI Real-time Operating System) ην νπνίν
έηξερε πάλσ απφ ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα ηνπ ππνινγηζηή. Ωζηφζν πξνβιήκαηα
αζπκβαηφηεηαο κε εθδφζεηο ησλ Windows φπνπ κπνξνχζαλ λα ρεηξηζηνχλ απφ κφλα
ηνπο πνιπκεζηθέο εθαξκνγέο ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν ζηακάηεζαλ ηελ ρξεζηκνπνίεζε
ηνπ ζε κεηαγελέζηεξεο εθδφζεηο. Η επέθηαζε ηνπ ζηελ δηαρείξηζε αλαινγηθνχ θαη
ςεθηαθνχ ήρνπ κε ρξήζε ςεθηαθήο επεμεξγαζίαο ζήκαηνο (DSP technology) άξρηζε
ην 1993 θαη απφ ηφηε ζπλδπάδεη Audio θαη MIDI sequencing. Πην ζπγθεθξηκέλα ην
Cubase έρεη πεξάζεη 3 δηαθνξεηηθά ζηάδηα αλάπηπμεο:
Α) Οη αξρηθέο εθδφζεηο ηνπ κέρξη ην 1996 κε ηηο νλνκαζίεο Cubase ή Cubase
Audio/Score. Ήηαλ νη πξψηεο απφπεηξεο λα επεθηαζεί ζηελ Audio επεμεξγαζία θαη
λα εθκεηαιιεπηεί κε φια ηα δπλαηά εξγαιεία (π.ρ. δεκηνπξγία κνπζηθψλ
παξηηηνχξσλ) ην πξσηφθνιιν MIDI, ελψ ήηαλ δηαζέζηκν ζε Atari, Macintosh θαη
Windows.
B) Ύζηεξα απφ έλα ζχληνκν δηάζηεκα κε ηελ ελζσκάησζε ερεηηθήο επεμεξγαζίαο, ε
επφκελε γεληά εθδφζεσλ ηνπ Cubase είραλ ην ραξαθηεξηζηηθφ φηη ελζσκάησλαλ ηελ
ηερλνινγία VST (Virtual Studio Technology) φπνπ έθεξε ηελ επαλάζηαζε ζηνλ
ρψξν ησλ DAWs θαη αλαιχεηαη ζηελ ζπλέρεηα. Έηζη νη επόκελεο εθδόζεηο είραλ
νλνκαζίεο Cubase VST θαη ζηγά-ζηγά ε ππνζηήξημε ζε Atari πιαηθφξκεο άξρηδε λα
ζηακαηάεη θαζψο Windows θαη Macintosh γίλνληαλ νινέλα θαη πεξηζζφηεξν
δεκνθηιή. Παξφιν πνπ ην Cubase VST πξνζέθεξε εηθνληθά φια ηα εξγαιεία ελφο
ζηνχληην ερνγξάθεζεο θαη παξαγσγήο κνπζηθήο, ε ρξεζηκνπνίεζε ηνπ απφ
επαγγεικαηίεο άξγεζε λα μεθηλήζεη θαζψο δελ ππήξρε ε βεβαίσζε όηη κπνξεί λα
επηηεπρζεί εμίζνπ θαιή δνπιεία ρσξίο ηελ ρξήζε hardware ζπζθεπώλ
ερνγξάθεζεο θαη επεμεξγαζίαο ήρνπ. Έλαο ιφγνο ήηαλ φηη αθφκα ην Cubase VST
δελ κπνξνχζε λα πεηχρεη ηελ ξεαιηζηηθφηεηα θαη ηελ πνηφηεηα επεμεξγαζίαο πνπ
έδηλαλ νη hardware ζπζθεπέο αθνχ εθείλε ηελ πεξίνδν ην hardware ησλ Η/Τ
απνηεινχζε θαζνξηζηηθφο παξάγνληαο γηα ηελ αλάπηπμε ησλ DAWs πξνγξακκάησλ.
Γ) Η ηξίηε θαη ηξέρνπζα γεληά ηνπ Cubase ήξζε κε ηελ νλνκαζία Cubase SX ε
νπνία βαζίδεηαη ζε αληίζηνηρε έθδνζε ηνπ Nuendo. Η πξψηε έθδνζε Cubase SX
θπθινθφξεζε ην 2002 γηα Windows θαη Macintosh. ε αληίζεζε κε ην Cubase VST νη
SX (θαη SL) εθδφζεηο είραλ πξνεγκέλεο δπλαηφηεηεο επεμεξγαζίαο ήρνπ. Γηα
παξάδεηγκα παιαηφηεξα κε ην Cubase δελ κπνξνχζε ν ρξήζηεο λα εθηειέζεηο Undo ε
Redo ιεηηνπξγίεο φπσο θαη ξχζκηζε ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν ηνπ tempo θαη time-
stretching. To 2006 θπθινθφξεζε ην Cubase 4 ην νπνίν ήηαλ ε ζπλέρεηα ηεο άθξσο
επηηπρεκέλεο έθδνζεο SX 3.x θαη ην 2009 ην Cubase 5. Ζ ηξέρνπζα έθδνζε ηνπ
Cubase είλαη ε 5.5.1.
77
Δηθφλα 2: Cubase VST 5.0 γηα Windows 98.
Ζ αλάπηπμε ηνπ Nuendo
Η Steinberg μεθίλεζε ην development ηνπ Nuendo ζηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90.
Μέρξη ηφηε ππήξραλ κφλν εθδφζεηο ηνπ Cubase VST θαη νπζηαζηηθά ήηαλ πνιχ
δχζθνιν λα θαλνχλ δηαθνξέο ζηα δπν πξνγξάκκαηα. Όκσο ην 2000 θπθινθόξεζε ε
πξώηε έθδνζε ηνπ Nuendo κε δηαθνξέο ζηελ κεραλή θαη ζηνλ ηξόπν
επεμεξγαζίαο ήρνπ φπνπ αξρηθά ην έθαλαλ κηα πην εμεηδηθεπκέλε ιχζε γηα
επαγγεικαηίεο ρξήζηεο. Δθηφο απφ ηελ λέα κεραλή επεμεξγαζίαο ήρνπ, ην Nuendo
επεθηάζεθε ζηελ παξαγσγή εηθόλαο θαη γηα πξώηε θόξα ππάξρεη δπλαηόηεηα
απόδνζεο πνιύ-θάλαινπ ήρνπ. Γελ είλαη ηπραίν φπνπ ε Steinberg δίλεη ηίηιν ζην
Cubase σο MIDI πξφγξακκα κε audio editing, ελψ γηα ην Nuendo Audio Editing
πξφγξακκα κε MIDI δπλαηφηεηεο.
Οη λέεο απηέο ιεηηνπξγίεο φπσο ήηαλ θπζηθφ κεγάισζαλ ηελ ηηκή ηνπ Nuendo θαη γηα
απηφ ηνλ ιφγν ε Steinberg μεθίλεζε ηελ λέα γεληά εθδφζεσλ ηνπ Cubase SX.
Οπζηαζηηθά ηα Cubase SX είλαη νη lite εθδφζεηο ησλ αληίζηνηρσλ Nuendo ρσξίο
σζηφζν λα ππάξρνπλ κεγάιεο ειιείςεηο πνπ λα επεξεάδνπλ αξθεηά απινχο ρξήζηεο.
Αλαιπηηθά νη ζεκαληηθόηεξεο δηαθνξέο πνπ κπνξνύκε λα εληνπίζνπκε ζηηο
κεηαγελέζηεξεο εθδόζεηο πνπ έρεη ην Nuendo ζε ζρέζε κε ην Cubase είλαη νη
εμήο:
- Τπνζηεξίδεη εμεηδηθεπκέλεο επηινγέο γηα ζχιιεςε αλαινγηθνχ θαη ςεθηαθνχ βίληεν
ζήκαηνο.
- Δθηεηακέλεο Surround επηινγέο. Δλψ ην Cubase ππνζηεξίδεη κέρξη 5.1, κε ην
Nuendo κπνξνχκε λα επεμεξγαζηνχκε θαη λα απνδψζνπκε κέρξη θαη 10.2 θαλάιηα.
- Τπνζηήξημε κέρξη 192 KHz input θαη 384 KHz output ζπρλφηεηα δεηγκαηνιεςίαο.
78
- Πιήξσο ππνζηήξημε Dolby Pro Logic, Dolby Digital θαη DTS ήρνπ.
- Γπλαηφηεηα import/export AAF, AES-31 θαη Open TL εθηφο απφ OMF αξρεία
ηχπνπ πνπ ππνζηεξίδεη κφλν ην Cubase.
- Τπνζηήξημε Pull-up/Pull-down γηα NTSC θαη PAL αξρεία εηθφλαο. Γπλαηφηεηα
απφδνζεο θαη επεμεξγαζίαο ζε High Definition αλαιχζεηο.
- Καιχηεξε δηαρείξηζε ήρνπ θαηά ην mixing, κε extra επηινγέο γηα mixer, κεηξνλφκν
θαη automating. Πεξηζζφηεξα ελζσκαησκέλα θίιηξα επεμεξγαζίαο ήρνπ θαη εηθφλαο.
- Γηαδηθηπαθή ζπλεξγαζία. Γίλεηαη ε δπλαηφηεηα ηεο νκαδηθήο εξγαζίαο ελφο project
κέζσ LAN δηθηχνπ.
Δηθφλα 3: Νuendo 1.0 κε ηαπηφρξνλε επεμεξγαζία ήρνπ θαη εηθφλαο.
Cubase ή Νuendo ;
Όπσο θαηαιαβαίλνπκε απφ ηα παξαπάλσ, νη δηαθνξέο ησλ δπν πξνγξακκάησλ έρνπλ
λα θάλνπλ κε εμεηδηθεπκέλεο επηινγέο πνπ πξνζθέξεη ην Nuendo γηα Post Production
(επεμεξγαζία βίληεν) θαη απφδνζε ήρνπ. Χζηόζν ε κεραλή επεμεξγαζίαο ήρνπ από
ην 2001 θαη κεηά είλαη ε ίδηα. Απηφ ζεκαίλεη φηη εάλ ερνγξαθεζεί ην ίδην φξγαλν
είηε κε ην Nuendo είηε κε ην Cubase ζα έρνπκε ην ίδην ερεηηθφ απνηέιεζκα. Οπφηε
εάλ έλαο κέζνο ρξήζηεο δελ έρεη ζθνπφ λα θάλεη mixing κε παξαπάλσ απφ 5.1
θαλάιηα ή λα ρξεζηκνπνηήζεη ςεθηαθέο βηληενθάκεξεο γηα ζχιιεςε εηθφλαο ηφηε
κπνξεί άλεηα λα εξγαζηεί κε ην Cubase πιεξώλνληαο ιηγόηεξα ρξήκαηα γηα ηελ
αγνξά ηνπ. Η Steinberg εηζήγαγε ην Nuendo γηα ηνπο απαηηεηηθνχο ρξήζηεο θαη
studio πνπ ζέινπλ πιήξεηο δπλαηφηεηεο γηα επεμεξγαζία εηθφλαο θαη ην θάηη
παξαπάλσ ζηελ επεμεξγαζία ήρνπ. Δπνκέλσο ν παξόλ νδεγόο πξνζθέξεηαη θαη γηα
ηα δπν πξνγξάκκαηα αθνύ έρνπλ αθξηβώο ην ίδην interface.
79
1.3 Βαςικζσ ρυθμίςεισ
Καηαξράο θαηά ηελ εγθαηάζηαζε θαη θάζε θνξά πνπ αλνίγνπκε ην Nuendo ζα
δεηεζεί λα ηνπνζεηήζνπκε ην USB Dongle Key. Απηφ είλαη κηα πνιηηηθή πξνζηαζίαο
ηεο Steinberg ελάληηα ζηηο πεηξαηηθέο εθδφζεηο ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη ρσξίο απηφ δελ
κπνξνχκε λα ην ηξέμνπκε.
Όηαλ ηξέμνπκε γηα πξψηε θνξά ην πξφγξακκα θαιφ είλαη λα θάλνπκε θάπνηεο
βαζηθέο ξπζκίζεηο πνπ αθνξνχλ θπξίσο ζηηο εηζφδνπο θαη εμφδνπο φπνπ ζα κπνξεί λα
ρεηξίδεηαη ην Nuendo.
Πεγαίλνληαο Devices Device Setup… κπνξνύκε λα δηαρεηξηζηνύκε ηηο
ζπζθεπέο ήρνπ πνπ είλαη ζπλδεκέλεο κε ηνλ ππνινγηζηή καο. ηνλ θάθειν MIDI
ππάξρνπλ νη δηαζέζηκεο MIDI δηεπαθέο ελψ ζηα Remote Devices κπνξνχκε λα δνχκε
θαη λα ξπζκίζνπκε ηα MIDI Controllers πνπ είλαη ζπλδεδεκέλα θαη καο δηεπθνιχλνπλ
ζηνλ εηθνληθφ ρεηξηζκφ πνιιψλ ξπζκίζεσλ πνπ απαηηνχλ sliders θαη knobs φπσο νη
πξαγκαηηθνί κείθηεο. Ωζηφζν ε ζεκαληηθή επηινγή καο έρεη λα θάλεη κε ηελ θάξηα
ήρνπ σο είζνδν γηα επεμεξγαζία ζην Nuendo. Δπηιέγνληαο ην VST Audio System
κπνξνχκε λα δηαιέμνπκε ASIO Driver πνπ αληηζηνηρεί ζηα drivers ησλ θαξηψλ ήρνπ
πνπ δηαζέηνπκε.
Δηθφλα 4: Δπηινγή ASIO Driver. ηφρνο είλαη φζν ην δπλαηφλ κηθξφηεξν In/Out Latency.
Οη ζπκβαηηθέο θάξηεο ήρνπ έρνπλ κεγάια Input θαη Output Latency. Απηφ δελ
είλαη επηζπκεηφ θαζψο έηζη ππάξρεη κεγάιε θαζπζηέξεζε ζηελ είζνδν ηνπ ήρνπ θαηά
ηελ επεμεξγαζία ηνπ ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν θαη χζηεξα ζηελ έμνδν. Όηαλ απηά
ππεξβαίλνπλ ηα 50 ms ην αλζξψπηλν απηί αληηιακβάλεηαη απηή ηελ θαζπζηέξεζε πνπ
έρεη ν ήρνο θαη έηζη δελ κπνξεί λα δνπιέςεη άλεηα ν ρξήζηεο. Ο ιφγνο πνπ έρνπλ
κεγάιν latency νη ζπκβαηηθέο θάξηεο ήρνπ είλαη ζηνλ ASIO Driver πνπ
80
ρξεζηκνπνηνχλ ν νπνίνο είλαη απιντθφο θαη δελ ελδείθλπηαη γηα επεμεξγαζία ήρνπ.
Τπάξρνπλ ηξφπνη λα κεησζεί ε θαζπζηέξεζε κέζσ εηθνληθψλ ASIO Drivers (πρ
ρξήζε ηνπ utility Asio4All) αιιά πζηεξνχλ θαη ζην γεγνλφο φηη δελ έρνπλ αξθεηέο
εηζφδνπο θαη εμφδνπο γηα ρξεζηκνπνίεζε νξγάλσλ θαη κηθξνθψλσλ. Οπφηε θαιό
είλαη λα θαηαθύγνπκε ζε κηα εμσηεξηθή θάξηα ήρνπ (είηε USB είηε FireWire) νη
νπνίεο είλαη πξνζβάζηκεο ζηνλ κέζν ρξήζηε (κπνξνχκε λα πξνκεζεπηνχκε κε θάησ
απφ 100€) νπφηε ζα έρνπκε ρακειά latency θαη δηαθεθξηκέλεο εηζφδνπο / εμφδνπο πνπ
ην πιήζνο ηνπο ζπλήζσο ζπκβαδίδεη κε ην θφζηνο αγνξάο.
Δηθφλα 5: Αλαιπηηθά νη δηαζέζηκνη είζνδνη / έμνδνη ηεο θάξηαο ήρνπ
Αθνχ επηιέμνπκε ηνλ θαηάιιειν ειεγθηή ASIO Driver έρνπκε πξφζβαζε ζηηο
δηαζέζηκεο εηζφδνπο θαη εμφδνπο ηεο θάξηαο φπσο θαίλεηαη ζηελ εηθφλα 3. Οη
αλαινγηθέο είζνδνη αλαθέξνληαη ζηηο ππνδνρέο jack (1/4 TRS) ή RCA θαη είλαη νη
πην δεκνθηιείο ηχπνη ζχλδεζεο κνπζηθψλ ζπζθεπψλ αλαινγηθνχ ηχπνπ. Δάλ
εμαηξέζνπκε ηα stereo mini jack (3,5 mm) θαη ηα RCA θάζε αλαινγηθή είζνδνο ή
έμνδνο αλαθέξεηαη ζε έλα θαη κφλν θαλάιη ήρνπ. Γειαδή εάλ ζέινπκε stereo ή 5.1
θαλάιηα γηα είζνδν/έμνδν πξέπεη λα ρξεζηκνπνηήζνπκε 2 ή 6 αληίζηνηρα αλαινγηθέο
ππνδνρέο. Οη είζνδνη Mic In αλαθέξνληαη ζηελ ζύλδεζε κηθξνθώλσλ κέζσ XLR
(αλαθέξνληαη θαη σο Cannon) βπζκάησλ. Η ρξήζε XLR ππνδνρψλ ρξεζηκνπνηείηαη
επξέσο ζηελ κνπζηθή βηνκεραλία θαη απφ ηελ θχζε ηνπο κπνξνχλ λα πεξάζνπλ
stereo ζήκα, σζηφζν ηα πεξηζζφηεξα κηθξφθσλα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη
κνλνθσληθά νπφηε πξαθηηθά κηα XLR ππνδνρή αλαθέξεηαη ζε έλα θαλάιη. Οη SPDIF
ππνδνρέο αλαθέξνληαη ζηελ κεηάδνζε ςεθηαθνύ ήρνπ κεηαμύ ζπζθεπώλ κέζσ
ελόο θαισδίνπ νπηηθήο ίλαο ή RCA. Σν φλνκα πξνήιζε απφ ηελ ζπλεξγαζία Sony
θαη Philips γηα ηελ δεκηνπξγία απηνχ ηνπ ηξφπνπ κεηάδνζεο ςεθηαθψλ ζεκάησλ. Ο
αξηζκφο ησλ θαλαιηψλ κπνξεί λα ππεξβεί θαη ηα 16 θάησ απφ νξηζκέλεο ζπλζήθεο
νπφηε θαηαιαβαίλνπκε πσο ε ζσζηή αμηνπνίεζή ηνπ κπνξεί λα καο ιχζεη ηα ρέξηα
φηαλ έρνπκε λα θάλνπκε κε πάξα πνιιά θαλάιηα γηα είζνδν θαη έμνδν. Σέινο κηα
θάξηα ήρνπ ζπρλά ελζσκαηψλεη MIDI In/Out γηα ρξήζε keyboards θαη
controllers. Απηέο δελ εληνπίδνληαη ζηελ I/O θαξηέια ηεο θάξηαο καο αιιά
πεγαίλνληαο MIDI MIDI Port Setup.
81
Σν Visible αλαθέξεηαη ζην εάλ κηα ππνδνρή γηα είζνδν ε έμνδν είλαη ελεξγή ελψ ην
State γηα ην εάλ είλαη δηαζέζηκε γηα ρξήζε. Όπσο θαίλεηαη θαη ζην παξάδεηγκα καο
ππάξρεη πηζαλφηεηα ην Nuendo λα αλαγλσξίδεη (Visible) φιεο ηηο ππνδνρέο ηεο
θάξηαο αιιά θάπνηεο απφ απηέο λα είλαη κε δηαζέζηκεο (Inactive). Απηφ εχθνια
δηνξζψλεηαη εάλ παηήζνπκε Devices VST Connections ή F4.
Δηθφλα 6: Κάλνληαο add κηα 5.1 είζνδν ηελ νπνία κπνξνχκε λα ηελ νξίζνπκε ζην SPDIF in.
ηελ θαξηέια Inputs κπνξνχκε λα δηαρεηξηζηνχκε ηηο εηζφδνπο πνπ ζα έρνπκε
δηαζέζηκεο γηα εγγξαθή ερεηηθψλ ζεκάησλ απφ κνπζηθά φξγαλα θαη κηθξφθσλα.
Κάζε είζνδνο ηνπ Nuendo (Bus Name) αληηζηνηρίδεη πνηεο εηζόδνπο ρξεζηκνπνηεί
από ηελ θάξηα ήρνπ (Device Port). Πξνεπηιεγκέλα ζηελ δηθηά καο πεξίπησζε
έρνπκε κηα ελεξγνπνηεκέλε Stereo είζνδν κε ην φλνκα Stereo In (ππάξρεη ε
δπλαηφηεηα κεηνλνκαζίαο) φπνπ ρξεζηκνπνηεί ηηο δπν αλαινγηθέο εηζφδνπο. Ο ηξφπνο
γηα πξφζζεζε θαη άιισλ εηζφδσλ είλαη απιφο. Παηψληαο Add Bus επηιέγνπκε ην
πιήζνο θαλαιηψλ πνπ ζέινπκε λα έρνπκε ζηελ λέα είζνδν καο θαη ζηελ ζπλέρεηα ην
Nuendo απηφκαηα καο ηηο αληηζηνηρίδεη ζηηο δηαζέζηκεο εηζφδνπο νη νπνίεο είλαη
Inactive. Δάλ ζέινπκε λα ηηο αιιάμνπκε, απηφ εχθνια γίλεηαη παηάκε πάλσ ζην
Device Port φπνπ εκθαλίδνληαη φιεο νη ππνδνρέο θαη επηιέγνπκε ηελ επηζπκεηή.
Αληίζηνηρε δηαρείξηζε κπνξνχκε λα θάλνπκε θαη γηα ηηο εμφδνπο ζηελ θαξηέια
Outputs φηαλ ε θάξηα ήρνπ καο πεξηέρεη παξαπάλσ απφ κηα stereo έμνδν.
1.4 Σφποι Project
Απφ ηελ γξακκή επηινγψλ παηψληαο File New Project κπνξνχκε λα μεθηλήζνπκε
έλα θαηλνχξγην project. Σν αξρεία απηά έρνπλ θαηάιεμε “ .npr ” θαη είλαη ν βαζηθφο
82
αξρείσλ ηνπ Nuendo. Σα αληίζηνηρα αξρεία ηνπ Cubase είλαη “ .cpr ” θαη φπσο
αλαθέξζεθε παξαπάλσ ππάξρεη απφιπηε ζπκβαηφηεηα κεηαμχ ηνπο.
Δηθφλα 7: Δπηινγή θαηάιιεινπ ηχπνπ Project
Αθνχ επηιέμνπκε ηνλ ηχπν project ην πξφγξακκα καο ξσηάεη επίζεο γηα ηελ
ηνπνζεζία πνπ πξφθεηηαη λα απνζεθεπηεί ην project καο θαζψο θαη ηα αξρεία πνπ
ίζσο δεκηνπξγήζνπκε κε απηφ. Σν Nuendo νπζηαζηηθά καο πξνζθέξεη 2 ηξόπνπο λα
μεθηλήζνπκε ηελ εγγξαθή ηεο δηθήο καο κνπζηθήο:
Α) Γεκηνπξγία άδεηνπ project, δίλνληαο απφιπηε ειεπζεξία ζηνλ ρξήζηε ζηηο
επηινγέο ηνπ.
Β) Δπηινγή απφ κηα ζεηξά έηνηκσλ πξνεπηιεγκέλσλ project ηα νπνία βνεζνχλ θπξίσο
ηνπο αξράξηνπο ρξήζηεο λα μεθηλήζνπλ ηελ δεκηνπξγία κνπζηθήο πην εχθνια ρσξίο λα
έρνπλ ζπλεζίζεη ην πεξηβάιινλ εξγαζίαο ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ.
ηα πξνεπηινγέο εληνπίδνπκε δπν εηδψλ project:
Α) Audio projects είηε κε ρξήζε Audio tracks είηε MIDI κέζσ VST plug-ins.
Έρνπκε δηάθνξεο επηινγέο νη νπνίεο έρνπλ λα θάλνπλ κε ηνλ αξηζκφ ησλ Audio/Midi
θαλαιηψλ πνπ ζα δεκηνπξγεζνχλ πξνεπηιεγκέλα. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ν αξηζκφο
ησλ θαλαιηψλ θαη θαζψο θαη νη πξνζσπηθέο πξνζζήθεο απφ ηελ πιεπξά ρξήζηε δελ
είλαη πεξηνξηζηηθέο απφ ηηο πξνεπηιεγκέλεο ξπζκίζεηο ηνπ project. Τπάξρεη απφιπηε
ειεπζεξία ζηελ ξχζκηζε ηνπ project ζηα κέηξα ηνπ ρξήζηε. Απιψο κε απηφ ηνλ ηξφπν
δίλεηαη έλαο ηξφπνο λα μεθηλήζεη λα γξάθεη κνπζηθή έλαο λένο ρξήζηεο ηνπ Nuendo.
B) Score project κε ρξήζε MIDI θαλαιηώλ κέζσ VST plug-ins. Σν score
αλαθέξεηαη ζηελ κνπζηθή παξηηηνχξα φπνπ κπνξεί λα εγγξάςεη ν ρξήζηεο εάλ έρεη
γλψζεηο κνπζηθήο αξκνλίαο. Έρνπκε δηάθνξα είδε παξηηηνχξαο πνπ κπνξεί λα
μεθηλήζνπκε σο θαηλνχξγην project θαη έρεη λα θάλεη κε ηνλ αξηζκφ νξγάλσλ πνπ ζα
ιάβνπλ κέξνο.
83
Γηα παξάδεηγκα επηιέγνπκε Score - melody+piano. Γεκηνπξγείηαη έλα project κε 2
φξγαλα MIDI ηα νπνία είλαη Violine γηα ηελ θπξίσο κεισδία θαη Piano γηα ζπλνδεία.
Απφ ηελ ζηηγκή πνπ κηιάκε γηα MIDI θαλάιηα πξέπεη λα νξίζνπκε MIDI Input θαη
απηφ πξνυπνζέηεη ηελ χπαξμε MIDI keyboard/controller ζπλδεδεκέλν ζε MIDI ζχξα
ηεο θάξηαο ήρνπ ε κέζσ USB. Αθξηβψο απηφ καο δεηάεη ζην πξψην παξάζπξν πνπ
αλαθέξεηαη σο Missing Ports. Δπίζεο πξέπεη λα νξίζνπκε έμνδν MIDI γηα λα
παξαρζεί ν ήρνο. Ωο έμνδν ζπλήζσο ρξεζηκνπνηνχκε θάπνην εηθνληθφ φξγαλν κέζσ
ηεο ηερλνινγίαο VST. Ωζηφζν κπνξνχκε λα επηιέμνπκε θαη ηελ πξνεπηιεγκέλε
κεραλή ήρσλ ηεο Microsoft ε νπνία κπνξεί λα κελ πξνζθέξεη πνηφηεηα ζηνλ ήρν
αιιά δελ θαηαλαιψλεη θαζφινπ πφξνπο ηνπ ζπζηήκαηνο φπσο θάπνηα VST
instruments. Γηα ηελ ηερλνινγία VST θαη ηελ ρξήζε ηνπ ζε MIDI θαλάιηα ζα
κηιήζνπκε ζηελ ζπλέρεηα.
Δηθφλα 8: Οξηζκφο εηζφδσλ/εμφδσλ γηα ηα MIDI θαλάιηα ηεο παξηηηνχξαο.
ηελ αξρηθή εηθφλα ηνπ project βιέπνπκε ηα 2 MIDI θαλάιηα πνπ αληηπξνζσπεχνπλ
ην Piano θαη ην Violine θαζψο θαη ηελ αληηζηνίρεζε ηνπο ζηελ παξηηηνχξα.
Δπηιέγνληαο ζπγθεθξηκέλν track έρνπκε πξφζβαζε θαη ζηελ παξηηηνχξα ηνπ φπνπ
κπνξνχκε λα εγγξάςνπκε κνπζηθή είηε κε ην ρέξη, γξάθνληαο ηηο λφηεο κηα-κηα είηε
κε ηελ ρξήζε MIDI keyboard θαη παηψληαο Record. Όια απηά εμεγεζνχλ αλαιπηηθά
θαηά ηελ δεκηνπξγία κνπζηθήο κέζσ MIDI θαλαιηψλ.
Δηθφλα 9: Δγγξαθή Piano θαη αληηζηνίρηζε ησλ λνηψλ πνπ παηάκε ζην MIDI keyboard ζε
παξηηηνχξα ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν.
84
2.Γεκηνπξγία Project
2.1 Σο βαςικό περιβάλλον του Nuendo
Ξεθηλάκε ηελ δεκηνπξγία project απφ ηελ γξακκή επηινγψλ παηώληαο File New
Project. Δπηιέγνπκε ην Empty γηα λα δείμνπκε πσο δεκηνπξγνχκε έλα project απφ
κεδεληθή βάζε.
Η εηθφλα πνπ ζα πάξνπκε είλαη νπζηαζηηθά ην βαζηθό πεξηβάιινλ εξγαζίαο ηνπ
Nuendo θαη αθνινπζεί επεμήγεζε ησλ βαζηθψλ εξγαιείσλ θαη ξπζκίζεσλ ηνπ.
Δηθφλα 10: Σν βαζηθφ πεξηβάιινλ εξγαζίαο ηνπ Nuendo.
1. Δπηινγέο Μνξθνπνίεζεο
Δδψ δίλνληαη επηινγέο γηα ηελ ελεξγνπνίεζε ηνπ project, πνηα παξάζπξα ζα
εκθαλίδνληαη ζην πεξηβάιινλ εξγαζίαο θαη άιιεο πιεξνθνξίεο πνπ αθνξνχλ ην
project. Αμηνζεκείσηε επηινγή είλαη ε εκθάληζε ηνπ Mixer πνπ παξνπζηάδεη ηηο
ελεξγνπνηεκέλεο εηζφδνπο θαη εμφδνπο ζηα πιαίζηα ελφο εηθνληθνχ κείθηε θαη δίλεη
πξφζβαζε ζε φιεο ηηο παξακέηξνπο. Ωζηφζν πξνηείλεηαη νη παξάκεηξνη λα
ξπζκίδνληαη ζε θάζε θαλάιη μερσξηζηά φπνπ ζα ρξεζηκνπνηεί ζπγθεθξηκέλε είζνδν ή
έμνδν.
85
2. Playback Panel
Βαζηθέο επηινγέο αλαπαξαγσγήο φπσο Record,Play,Rewind,Stop θ.α. Μηα
θαηλνχξγηα επηινγή είλαη ε ελεξγνπνίεζε ηνπ Transport Cycle όπνπ επηηπγράλεη
επαλάιεςε (loop) θαηά ηελ αλαπαξαγσγή αλάκεζα απφ δηαθεθξηκέλεο πεξηνρέο πνπ
νξίδνπκε ην timeline.
3. Γξακκή εξγαιείσλ δηαρείξηζεο εγγξαθώλ
Γίλνληαη ηα βαζηθά εξγαιεία φπνπ κπνξνχκε λα επεμεξγαζηνχκε θαη λα
δηαρεηξηζηνχκε ηηο εγγξαθέο ησλ Audio θαη MIDI θαλαιηψλ. Έρνπκε επηινγέο
απνθνπήο (cut), έλσζεο (glow) δπν όκνησλ αξρείσλ, δπλαηόηεηα mute, zoom θαη
δηαγξαθήο (erase) θαζψο θαη αιιαγήο ρξψκαηνο πνπ ζα έρνπλ νη εγγξαθέο θάζε
track. Απηφ βνεζάεη πνιχ φηαλ έρνπκε λα θάλνπκε κε κεγάιν αξηζκφ θαλαιηψλ θαη
ζέινπκε έλα πην μεθνχξαζην ηξφπν δηαρείξηζεο ηνπο.
Δηθφλα 11: Ο εηθνληθφο κείθηεο (Mixer) πνπ πξνο ην παξφλ δείρλεη κφλν ηα δηαζέζηκα inputs
θαη outputs.
4. Track List
ε απηφ ην ζεκείν ηεο επηθάλεηαο εξγαζίαο ηνπ Nuendo ζα εκθαλίδνληαη ηα θαλάιηα
πνπ ζα πξνζζέηνπκε θαζψο θαη νη ξπζκίζεηο ηνπο. Δθηφο απφ ηα audio/midi πνπ
ρξεζηκνπνηεί θπξίσο έλαο κνπζηθφο ππάξρνπλ ηα video tracks αιιά θαη
εμεηδηθεπκέλεο παξαιιαγέο ησλ πξψησλ φπσο FX, Transpose θ.α. ηα νπνία δελ ζα
καο απαζρνιήζνπλ.
5. Time and Object Timeline
ην παξάζπξν απηφ ζα εκθαλίδνληαη νη εγγξαθέο ησλ θαλαιηψλ ηνπ project πάλσ
ζηνλ ρξφλν. Σν Timeline είλαη αξηζκεκέλν ζε κέηξα θαη ε δηάξθεηα ηνπο εμαξηάηαη
απφ ην κέηξν πνπ έρνπκε νξίζεη ζην project φπνπ ζα ην ζπλαληήζνπκε ζηελ ζπλέρεηα.
86
Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ε δηαρείξηζε ησλ εγγξαθψλ (events) πάλσ ζην timeline είλαη
αξθεηά βνιηθή θαζψο εχθνια κπνξνύκε κε drag and drop λα ηηο κεηαθηλήζνπκε,
λα ηηο αληηγξάςνπκε ή θαη λα ηηο δηαγξάςνπκε.
Δηθφλα 12: Αλαπαξαγσγή επηιεγκέλνπ εχξνπο κέηξσλ ζε ζπλερή επαλάιεςε (loop).
6. Μέηξν, Tempo θαη Μεηξνλόκνο
ε απηφ ην ζεκείν κπνξνχκε λα ξπζκίζνπκε ην κέηξν θαη ην tempo ηνπ project
καο. Γηα ηελ αιιαγή ηνπ κέηξνπ κπνξνχκε απιά λα ζβήζνπκε ην πξνεπηιεγκέλν 4/4
θαη λα νξίζνπκε ην επηζπκεηφ κέηξν. Όζν αθνξά ην tempo κπνξνχκε λα ην
αιιάμνπκε παηψληαο CTR + T. Πην ζπγθεθξηκέλα καο εκθαλίδεηαη ην timeline ηνπ
project θαη εθεί νξίδνπκε ην επηζπκεηφ λνχκεξν. Αμηνζεκείσην είλαη φηη κε ην Draw
εξγαιείν κπνξνύκε λα νξίζνπκε δηαθνξεηηθά tempo θαη time signature κέζα ζην
ίδην θνκκάηη, θάηη ην νπνίν είλαη πνιχ ζεκαληηθφ φηαλ ε κνπζηθή αξκνλία ηνπ
θνκκαηηνχ ην επηβάιεη. Σέινο φζν αθνξά ηνλ κεηξνλφκν αληηζηνηρεί ζηελ επηινγή
Click φπνπ επηιέγνπκε εάλ ηνλ ζέινπκε ελεξγφ ή φρη.
7. Master Track
Δίλαη ην θεληξηθφ volume slider ην νπνίν ξπζκίδεη ηελ θαζνιηθή έληαζε φινπ ην
project.
Δηθφλα 13: Αιιαγή tempo θαη time signature ζε ζπγθεθξηκέλν κέηξν πάλσ ζην timeline.
87
2.2 Ρυθμίςεισ του project
Πξηλ μεθηλήζνπκε ηελ δεκηνπξγία κνπζηθήο θαιφ είλαη λα δνχκε ηηο ηξέρσλ
ξπζκίζεηο ηνπ project. Παηώληαο δεμί θιηθ ζε έλα νπνηνδήπνηε ζεκείν ηνπ
timeline πεγαίλνπκε Project Project Setup.
To Start θαη Length αλαθέξεηαη ζηελ κέγηζηε ζπλνιηθή ρξνληθή δηάξθεηα ηνπ project
καο. Πξνεπηιεγκέλα ε δηάξθεηα απηή είλαη 20 ιεπηά νπφηε εάλ δελ έρνπκε ζθνπφ λα
δεκηνπξγήζνπκε κνπζηθή πάλσ απφ 20 ιεπηά δελ ρξεηάδεηαη λα ηελ αιιάμνπκε. Σν
Frame Rate αλαθέξεηαη ζηελ πεξίπησζε πνπ επεμεξγαδφκαζηε βίληεν αξρεία
επνκέλσο δελ ζα καο απαζρνιήζεη.
Δηθφλα 14: Παηψληαο Project Project Setup έρνπκε πξφζβαζε ζηηο βαζηθέο ξπζκίζεηο ηνπ.
Σν Display Format δείρλεη ηνλ ηξόπν αλαπαξάζηαζεο ηνπ timeline.
Πξνεπηιεγκέλα είλαη Bars+Beats πνπ ζεκαίλεη φηη έρνπκε πξνβνιή αξηζκεκέλσλ
κέηξσλ. Τπάξρνπλ θαη άιιεο επηινγέο φπσο αλαπαξάζηαζε αλά δεπηεξφιεπην, αλά
δέθαην θ.α. γηα λα θαιχπηνπλ φιεο ηηο πξνηηκήζεηο ησλ ρξεζηψλ. Ωζηφζν πξνηείλεηαη
λα κείλνπκε ζην Bars+Beats δηφηη κε απηφ ηνλ ηξφπν ε ερνγξάθεζε κνπζηθήο είλαη
πην εχθνιε γηα φζνπο έρνπλ ζηνηρεηψδεηο γλψζεηο κνπζηθήο αξκνλίαο θαη είλαη
εχθνιν λα δνπιέςεη θαλείο κε επαλαιήςεηο (loops). Σα Display θαη Bar Offset
αλαθέξνληαη ζηελ πεξίπησζε πνπ δελ ζέινπκε ε αξίζκεζε λα μεθηλήζεηο απφ ην 0.
Σν Sample Rate αλαθέξεηαη ζηελ ζπρλόηεηα δεηγκαηνιεςίαο. Ο ήρνο πνπ
θαηαγξάθεηαη απφ ηελ θάξηα ήρνπ είλαη ζπλήζσο αλαινγηθφο (εθηφο απφ ηηο
ςεθηαθέο εηζφδνπο/εμφδνπο, π.ρ. SPDIF) θαη γηα λα κπνξεί λα επεμεξγαζηεί απφ ην
Nuendo πξέπεη λα ςεθηνπνηεζεί. Η δηαδηθαζία ςεθηνπνίεζεο απαηηεί λα ξπζκίζνπκε
ηελ ζπρλφηεηα δεηγκαηνιεςίαο (Sample Rate) θαη ην κέγεζνο ηνπ δείγκαηνο ζε bits
(Record Format). Θεσξεηηθά φζν κεγαιχηεξεο είλαη νη ηηκέο απηέο ηφζν θαιχηεξε
88
δεηγκαηνιεςία ηνπ αλαινγηθνχ ήρνπ έρνπκε. Ωζηφζν πξαθηηθά δελ ρξεηάδεηαη λα
ρξεζηκνπνηνχκε ζπρλφηεηεο πάλσ απφ 44.1 ή 48 KHz θαη κέγεζνο κεγαιχηεξν απφ
16 ή 24 bit αλ ζθεθηεί θαλείο φηη ε κνπζηθή πνπ πξνέξρεηαη απφ ηα CD εκπνξίνπ
έρνπλ αθξηβψο απηέο ηηο ηηκέο. Η θάξηα ήρνπ καο κπνξεί λα ππνζηεξίδεη θαη
δεηγκαηνιεςία κέρξη θαη 192 KHz αιιά έλαο κέζνο ρξήζηεο δελ ζα θαηαιάβεη θακία
δηαθνξά. Σν κφλν ζίγνπξν είλαη πσο ζα απμεζεί θαηά πνιχ ε δέζκεπζε ρψξνπ ζηνλ
δίζθν αλά εγγξαθή φηαλ ρξεζηκνπνηνχκε ηέηνηα λνχκεξα.
ην Record File Type κπνξνχκε λα επηιέμνπκε ζε ηη πξφηππν ζα απνζεθεχνληαη νη
εγγξαθέο. Δδψ ρξεζηκνπνηνχληαη ηχπνη αξρείσλ πνπ δελ θάλνπλ ζπκπίεζε δεδνκέλσλ
γηα λα κελ έρνπκε παξαπάλσ απψιεηα πνηφηεηαο ήρνπ, πνπ έρνπκε πξαθηηθά ήδε κε
ηελ ςεθηνπνίεζε ηνπ ήρνπ. Η πξνεπηινγή ηνπ Broadcast Wave είλαη ηδαληθή.
Σν Stereo Pan Law έρεη λα θάλεη κε ηελ απφδνζε ηνπ ζηεξενθσληθνχ θάζκαηνο ζηελ
έμνδν ξπζκίδνληαο ηελ έληαζε ηνπ ήρνπ ιηγφηεξν ε πεξηζζφηεξν ζην θέληξν ή
δεμηά/αξηζηεξά. Γελ ρξεηάδεηαη λα θάλνπκε θάπνηα αιιαγή θαη ην αθήλνπκε σο
Equal Power γηα λα έρνπκε απζεληηθή απφδνζε ζηεξενθσληθνχ ήρνπ. Σν Audio Pull-
up/Pull-down αλαθέξεηαη ζηελ απφδνζε ήρνπ θαηά ηελ κεηαηξνπή video streams απφ
NTSC PAL.
Σειεηψλνληαο εθηφο απφ ηηο θχξηεο ξπζκίζεηο ηνπ project έρνπκε πξφζβαζε θαη ζε
άιιεο επηινγέο φπσο ην Track Sheet φπνπ κπνξνχκε λα απνζεθεχζνπκε πιεξνθνξίεο
πνπ ζρεηίδνληαη κε ηα πλεπκαηηθά δηθαηψκαηα ηεο ζχλζεζεο, ην Notepad φπνπ ν
ρξήζηεο κπνξεί λα γξάςεη ζεκεηψζεηο πνπ ηνλ δηεπθνιχλνπλ θαη αλαθέξνληαη
απνθιεηζηηθά ζην project αιιά θαη ζε πην εμεηδηθεπκέλεο ξπζκίζεηο φπσο ην Auto
Fade Settings.
Δηθφλα 15: Ύπαξμε δηαθνξεηηθψλ presets γηα ηελ θακπχιε αχμεζεο/κείσζεο γηα Fade In/Out
Πην ζπγθεθξηκέλα εδψ ξπζκίδνπκε ηνλ ηξφπν πνπ ζα μεθηλάεη ε αλαπαξαγσγή κηαο
audio εγγξαθήο θαη ην πψο ζα ηειεηψλεη. Σν Fade In αλαθέξεηαη ζηελ ζηαδηαθή
αχμεζε ηεο έληαζεο ηνπ ήρνπ ε νπνία δηαξθεί γηα έλα θαζνξηζκέλν δηάζηεκα Length
ην νπνίν πξνεπηιεγκέλα είλαη 10 ms. Απηφ βνεζάεη ην ερεηηθφ απνηέιεζκα λα κελ
89
μεθηλάεη «απφηνκα» θαηά ηελ αλαπαξαγσγή ηνπ θαη ηζρχεη θαζνιηθά γηα φια ηα audio
tracks πνπ ζα δεκηνπξγήζνπκε. Δπίζεο γηα ηελ θακπχιε αχμεζεο (Curve Kind)
ππάξρνπλ δηάθνξα preset αιιά κπνξνχκε λα ηελ ξπζκίζνπκε θαη εκείο νη ίδηνη
αλάινγα κε ηελ πξνηίκεζε καο. Αληίζηνηρα ηζρχνπλ ηα ίδηα γηα ην Fade Out πνπ
αλαθέξεηαη ζηνλ ηξφπν πνπ ζα ηειεηψζεη ε αλαπαξαγσγή κηαο εγγξαθήο. Σέινο ην
Crossfades αλαθέξεηαη ζηελ αλαπαξαγσγή δηαδνρηθψλ αξρείσλ φπνπ θαη εθεί
κπνξνχκε λα ξπζκίζνπκε Fade In θαη Fade Out. Ωζηφζν νη πξνεπηινγέο ηνπ Nuendo
θαιχπηνπλ ηνλ κέζν ρξήζηε επνκέλσο δελ ζα επεθηαζνχκε παξαπάλσ.
3.Δγγξαθή κε Audio Tracks
3.1 Προςθήκη Audio καναλιϊν
Δίκαζηε έηνηκνη λα δεκηνπξγήζνπκε ην πξψην audio θαλάιη καο. Παηάκε Project
Add Track Audio. ην παξάζπξν πνπ καο εκθαλίδεηαη κπνξνχκε λα ξπζκίζνπκε
ηνλ αξηζκφ ησλ θαλαιηψλ πνπ ζέινπκε λα εηζάγνπκε, ελψ ζην Configuration
επηιέγνπκε ηνλ αξηζκφ ησλ θαλαιηψλ εηζφδνπ πνπ ζα αληηζηνηρνχλ ζε απηφ ην track.
ηελ ζπλέρεηα ην Nuendo απφ κφλν ηνπ ζα αληηζηνηρήζεη απηφ ην θαλάιη ζε
ζπγθεθξηκέλε δηαζέζηκε είζνδν απφ ηελ θάξηα ήρνπ καο θαη ηηο νπνίεο ηηο νξίζακε
ζηα VST Connections. Δπίζεο ππάξρεη θαη ε δπλαηφηεηα επηινγήο Preset γηα ην audio
track ην νπνίν απνζθνπεί ζηελ θφξησζε ζπγθεθξηκέλσλ ξπζκίζεσλ αλάινγα κε ηελ
θχζε ηνπ νξγάλνπ πνπ ζέινπκε λα εγγξάςνπκε. Ωζηφζν απηά ζα καο απαζρνιήζνπλ
ζηελ δηαδηθαζία Mixing.
Δηθφλα 16: Πξφζζεζε Stereo Audio Track ζην project.
To θαλάιη πνπ δεκηνπξγήζεθε εκθαλίζηεθε ζην Track List θαη επηιέγνληαο ην,
αξηζηεξά εκθαλίδνληαη νη βαζηθέο ξπζκίζεηο ηνπ νη νπνίεο εμεγνχληαη παξαθάησ:
90
Δηθφλα 17: Βαζηθέο επηινγέο Audio Tracks.
1. Mute (Μ) / Solo (S)
Γπλαηφηεηα ζίγαζεο (Mute) ή πξνζσξηλήο απνκφλσζεο (Solo) ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ
θαλαιηνχ απφ ηα ππφινηπα. Απαξαίηεην εξγαιείν θαηά ηελ δηάξθεηα ερνγξάθεζεο
θαη ζηελ δηαδηθαζία Mixing.
2. Read (R) /Write (W)
Απαξαίηεηεο επηινγέο φηαλ ρξεζηκνπνηνχκε Automation, δειαδή ζέινπκε λα
νξίζνπκε κεηαβιεηφ Volume ζην track θαη φρη εληαίν.
3. Auto Fade Settings
Άλνηγκα ηνπ παξαζχξνπ γηα ξχζκηζε Fade In/Out θαη Crossfade ζηηο εγγξαθέο πνπ
ζα δεκηνπξγήζνπκε φπσο εμεγήζεθε παξαπάλσ.
4. Enable Record
Έρνληαο ελεξγνπνηεκέλε απηή ηελ επηινγή θαη εάλ παηήζνπκε Record απφ ηελ
γξακκή εξγαιείσλ αλαπαξαγσγήο, ην θαλάιη καο κπνξεί λα θαηαγξάςεη ήρν απφ ηηο
ζχξεο πνπ έρνπλ νξηζηεί σο είζνδν. Δίλαη απαξαίηεην φηαλ ζέινπκε λα
ερνγξαθήζνπκε ηαπηφρξνλα πνιιά θαλάιηα.
5. Enable Monitor
Με ην Monitor αλνηρηφ κπνξνχκε λα αθνχκε ηνλ ήρν πνπ παξάγεηαη απφ ηελ ζχξα
εηζφδνπ ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν ρσξίο λα θαηαγξάθεηαη θάηη εάλ δελ παηήζνπκε
Record θαη δελ έρνπκε ηζεθαξηζκέλν ην Enable Record. Βνεζάεη γηα ην φηαλ ζέινπκε
λα δνχκε πσο αθνχγεηαη ε πεγή πξνηνχ ηελ ερνγξαθήζνπκε, ελψ είλαη απαξαίηεην
91
γηα ερνγξάθεζε νξγάλσλ φηαλ ν ρξήζηεο ζέιεη λα αθνχεη απηά πνπ παίδεη θαη
θαηαγξάθνληαη ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν.
6. Volume Bar
Ρχζκηζε ηεο έληαζεο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ track κεηξεκέλε ζε dB.
7. Pan Selection
Ρχζκηζε ηεο ζέζεο πνπ ζα έρεη ην ζπγθεθξηκέλν θαλάιη ζην ζηεξενθσληθφ θάζκα.
8. Track Delay
Γπλαηφηεηα πξφζζεζεο ζεηηθήο ή αξλεηηθήο θαζπζηέξεζεο ζηηο εγγξαθέο ηνπ track
κεηξεκέλεο ζε milliseconds.
9. Input / Output
Δδψ επηιέγνπκε ηελ είζνδν θαη έμνδν πνπ ζα έρεη ην θαλάιη καο. Μπνξνύκε λα
επηιέμνπκε κόλν από ηηο δηαζέζηκεο εηζόδνπο θαη εμόδνπο πνπ νξίζακε ζην VST
Connections.
Δηθφλα 18: Δπηινγή Mono In γηα είζνδν εάλ ζέινπκε λα ερνγξαθήζνπκε κηθξφθσλν.
3.2 Διαδικαςία ηχογράφηςησ
Δίκαζηε έηνηκνη λα ερνγξαθήζνπκε ην πξψην φξγαλν καο. Έζησ φηη έρνπκε ζπλδέζεη
έλα πιεθηξνθφξν φξγαλν ζηηο δπν αλαινγηθέο εηζφδνπο πνπ έρεη ε θάξηα ήρνπ καο
θαη αληηζηνηρεί ζην Stereo In. Γηα ιφγνπο επθνιίαο κεηνλνκάδνπκε ην track 1 απφ
Audio 01 ζε Keyboard1 θαη ελεξγνπνηνχκε ην Enable Record. Δάλ ζέινπκε λα
αθνχκε ηαπηφρξνλα θαη ην ηη παίδνπκε ελεξγνπνηνχκε θαη ην Monitor. Πξνηείλεηαη
γηα ιφγνπο επθνιίαο αιιά θαη γηα λα είκαζηε ζσζηνί θαηά ηελ απφδνζε ηεο κνπζηθήο
αξκνλίαο ηνπ θνκκαηηνχ, λα ρξεζηκνπνηνύκε ηνλ κεηξνλόκν παηώληαο Click On.
Δπίζεο κπνξνχκε λα ελεξγνπνηήζνπκε ην Precount/Click πνπ βξίζθεηαη δίπια ζηνλ
κεηξνλφκν ψζηε ε ερνγξάθεζε λα κελ μεθηλήζεη ακέζσο, αιιά λα ρηππήζεη 2 κέηξα
ν κεηξνλφκνο θαη ζηελ ζπλέρεηα λα αξρίζεη ε θαηαγξαθή. Κάηη ηέηνην είλαη βνιηθφ
92
γηα ηνπο κνπζηθνχο θαζψο πξνζαξκφδεηαη ην απηί ζην tempo ηνπ θνκκαηηνχ θαη
απνθεχγνληαη ηα ξπζκηθά ιάζε ζην μεθίλεκα ηεο ερνγξάθεζεο.
Δηθφλα 19: Δλεξγνπνίεζε Precount/Click γηα μεθίλεκα ηνπ κεηξνλφκνπ πξηλ ηελ
ερνγξάθεζε.
Παηάκε Record θαη αξρίδνπκε λα παίδνπκε ζην πιεθηξνθφξν φξγαλν. Παηψληαο
Spacebar ή Stop ζηακαηάεη ε θαηαγξαθή θαη δεκηνπξγείηαη κηα εγγξαθή (event) ζε
ζρήκα παξαιιειφγξακκνπ πνπ έρεη απνζεθεχζεη ηνλ ήρν πνπ παξάρζεθε. Πάλσ
ζηελ εγγξαθή θαίλνληαη νη δπν θπκαηνκνξθέο πνπ παξηζηάλνπλ ηα δπν θαλάιηα πνπ
ερνγξαθήζεθαλ.
Δηθφλα 20: Ηρνγξάθεζε keyboard κε ελεξγνπνηεκέλν ην Snap.
Καηά ηελ ερνγξάθεζε είρακε ελεξγνπνηεκέλε ηελ επηινγή Snap ε νπνία
αλαγθάδεη ηελ εγγξαθή λα αξρίδεη θαη λα ηειεηώλεη ζε νινθιεξσκέλν κέηξν.
Απηή είλαη κηα πνιχ ζεκαληηθή ιεηηνπξγία γηα ηελ κνπζηθή ζεσξία ηνπ θνκκαηηνχ
φπνπ επηβάιιεη λα δηαηεξείηαη ην κέηξν. Δπίζεο βνεζάεη ζηελ δεκηνπξγία
επαλαιήςεσλ, θαζψο απηέο πξέπεη λα είλαη ζπγθεθξηκέλα αξηζκήζηκεο ζπλήζσο ζε
δπλάκεηο ηνπ 2 (2, 4, 8 κέηξα θ.η.ι.). Σέινο έρνληαο Snap On κπνξνχκε λα
κεηαθηλνχκε, λα θφβνπκε θαη λα ελψλνπκε εχθνια εγγξαθέο φπσο ζα δνχκε
παξαθάησ.
93
Απηφο ήηαλ ν απιφο ηξφπνο ερνγξάθεζεο. Σν Nuendo καο πξνζθέξεη θαη έλαλ
δεχηεξν ηξφπν, ν νπνίνο είλαη ηδηαίηεξνο βνιηθφο γηα ηνπο κνπζηθνχο: ε ερνγξάθεζε
κε takes ρξεζηκνπνηώληαο Cycle Recording.
Μαξθάξνπκε έλα εχξνο κέηξσλ πάλσ ζην timeline φπνπ ζα πξαγκαηνπνηεζεί ε
θπθιηθή ερνγξάθεζε ηνπ θαλαιηνχ καο. Απφ ηηο επηινγέο Playback ελεξγνπνηνχκε ην
Transport Cycle On. Γηα λα απνζεθεχνληαη φια ηα takes θαηά ηελ εγγξαθή
αιιάδνπκε ην Cycle Record Mode ζε Stacked ζηελ βνεζεηηθή κπάξα επηινγψλ ηνπ
Nuendo, φπσο θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα.
Δηθφλα 21: Ρχζκηζε ηνπ Cycle Record Mode ζε Stacked.
Η εγγξαθή κε takes είλαη ηδηαίηεξα βνιηθή γηα έλαλ κνπζηθφ θαζψο θαηά ηελ δηάξθεηα
κηαο ερνγξάθεζεο κπνξεί λα ππνπέζεη ζε ιάζνο ή ην ηειηθφ απνηέιεζκα κηαο
επηηπρνχο πξνζπάζεηαο λα κελ ηνλ αθήλεη πιήξσο ηθαλνπνηεκέλν. Οη ζπλερείο
ελαιιαγέο Record/Stop κπνξνχλ λα θνπξάζνπλ ηνλ ρξήζηε θαη λα ηνλ
απνζπληνλίζνπλ. Έηζη ερνγξαθψληαο κε takes, εάλ ππνπέζεη ζε ιάζνο δελ ρξεηάδεηαη
λα παηήζεη Stop αιιά πεξηκέλεη λα αξρίζεη ε θαηλνχξγηα επαλάιεςε θαη έρεη ρξφλν
λα πξνεηνηκαζηεί γηα απηήλ. ην ηέινο αθνχ ζπκπιεξψζεη έλαλ αξηζκφ απφ takes, ηα
αθνχεη θαη δηαιέγεη ηελ θαιχηεξε εθηέιεζε ζβήλνληαο ηα ππφινηπα.
Δηθφλα 22: Ηρνγξάθεζε κε Transport Cycle On κε απνηέιεζκα ηελ δεκηνπξγία 3 takes.
94
3.3 Διαχείριςη Εγγραφϊν (Events)
Renaming events
Όπσο αλαθέξζεθε θαη πξνεγνπκέλσο κπνξνχκε εχθνια λα αιιάμνπκε ηα νλφκαηα
ησλ θαλαιηψλ πνπ πξνζζέηνπκε γηα ιφγνπο επθνιίαο, εηδηθά φηαλ ν αξηζκφο είλαη
πνιχ κεγάινο. Απηφ γίλεηαη εχθνια αιιάδνληαο ην πξνεπηιεγκέλν φλνκα ηνπ
θαλαιηνχ. Απηνκάησο ηα αξρεία πνπ δεκηνπξγνύληαη ζε απηό ην θαλάιη παίξλνπλ
νλόκαηα ηεο κνξθήο “Name_xx” όπνπ “Name” είλαη ην όλνκα πνπ δώζακε θαη
“xx” ν αχμσλ αξηζκφο πνπ μεθηλάεη απφ ην 1 θαη δειψλεη πφζεο θφξεο νπζηαζηηθά
έρνπκε παηήζεη Record ζε απηφ ην θαλάιη. Ωζηφζν εάλ δελ καο βνιεχεη απηφ ην ζηπι
νλνκαζίαο θαη ζέινπκε λα αιιάδνπκε ηα νλφκαηα ζηηο εγγξαθέο κπνξνχκε κε ηνλ
εμήο ηξφπν:
1. Γηαιέγνπκε ην Object Selection απφ ηελ γξακκή εξγαιείσλ δηαρείξηζεο εγγξάθσλ.
2. Δπηιέγνπκε ηελ επηζπκεηή εγγξαθή πνπ ζέινπκε λα κεηνλνκάζνπκε (π.ρ.
Keyboard01_4)
3. Διέγρνπκε εάλ είλαη επηιεγκέλν ην Show Event Infoline απφ ηηο επηινγέο
κνξθνπνίεζεο φπνπ καο παξνπζηάδεη αλαιπηηθά φιεο ηηο πιεξνθνξίεο ηεο εγγξαθήο
ζε έλα νξηδφληην καχξν πιαίζην.
4. Μεηνλνκάδνπκε ην “Keyboard01_4” ζε “MyKeyboard” θάησ απφ ηελ ιέμε File.
Δηθφλα 23: Μεηνλνκάδνληαο κηα εγγξαθή ζην Keyboard1 track
Resizing events
Μπνξνχκε λα αιιάμνπκε ηελ δηάξθεηα κηαο ερνγξάθεζεο θάλνληαο resizing ζηελ
εγγξαθή.
1. Γηαιέγνπκε μαλά ην Object Selection απφ ηελ γξακκή εξγαιείσλ δηαρείξηζεο.
2. Δπηιέγνπκε ηελ εγγξαθή πνπ ζέινπκε λα θάλνπκε resize.
95
3. Πξνζεθηηθά κεηαθηλνχκε ην Object Selection ζε κηα απφ ηηο θφθθηλεο άθξεο ηνπ
παξαιιειφγξακκνπ πνπ απνηειεί ηελ εγγξαθή κέρξη λα εκθαληζηεί ην δηπιφ βειάθη
. ηελ ζπλέρεηα κεηαθηλψληαο ην πνληίθη επηηπγράλνπκε ην επηζπκεηφ resize.
Δάλ έρνπκε ελεξγνπνηεκέλν ην Snap ηφηε ην resizing αθνινπζεί ηηο ππνδηαηξέζεηο ηνπ
κέηξνπ πνπ νξίζακε.
Δηθφλα 24: Κάλνληαο resizing έλα event επηιέγνληαο ηελ θφθθηλε άθξε κε ην Object
Selection.
Splitting events
To splitting ρξεζηκνπνηείηαη όηαλ ζέινπκε λα θόςνπκε κηα εγγξαθή ζε 2 ε
πεξηζζόηεξα θνκκάηηα. Δίλαη ηδηαίηεξα βνιηθφ φηαλ ζέινπκε λα δηαγξάςνπκε έλα
κέξνο κηαο εγγξαθήο θαη φρη νιφθιεξε, ελψ κπνξνχκε λα δεκηνπξγήζνπκε
επαλαιήςεηο ρξεζηκνπνηψληαο ην Snap θαη λα ηηο επαλαιακβάλνπκε φζεο θνξέο
ζέινπκε ζην timeline κε ηελ κέζνδν Repeat.
1. Δπηιέγνπκε ην Split απφ ηελ γξακκή εξγαιείσλ δηαρείξηζεο.
2. Δάλ ζέινπκε λα δεκηνπξγήζνπκε επαλαιήςεηο ή ρξεηάδεηαη ην θφςηκν λα
ζπκθσλεί κε ην κέηξν ηνπ θνκκαηηνχ ελεξγνπνηνχκε ην Snap.
3. Δπηιέγνπκε ην επηζπκεηφ event θαη θάλνπκε split φζεο θνξέο ρξεηάδεηαη. Δάλ
θάλνπκε split ζε ιάζνο ζεκείν κπνξνχκε λα θάλνπκε Undo (CTR+Z) ηελ εληνιή καο
ή λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ην Glue πνπ ζπλελώλεη ηα 2 events.
4. ε πεξίπησζε πνπ ζέινπκε λα δεκηνπξγήζνπκε επαλαιήςεηο(loops) κπνξνχκε λα
επηιέμνπκε κηα εγγξαθή πνπ πξνήιζε απφ splitting θαη παηψληαο Edit Repeat
ξπζκίδνπκε πφζεο θνξέο ζέινπκε λα επαλαιεθζεί.
Δηθφλα 25: Splitting κηα εγγξαθή έρνληαο ελεξγνπνηεκέλν ην Snap γηα ζπκθσλία κε ην κέηξν
ηνπ project.
96
Add, Moving, Copying – Paste events
Γηα λα κεηαθηλήζνπκε εγγξαθέο, ρξεζηκνπνηνύκε ην Object Selection δηαιέγνπκε
έλα ε πεξηζζόηεξα event θαη κε drag and drop ηα κεηαθηλνύκε πάλσ ζην
timeline. Δάλ ζέινπκε πιήξεο ειεπζεξία θαηά ηελ κεηαθίλεζε απελεξγνπνηνχκε ην
Snap.
Η αληηγξαθή εγγξαθψλ κπνξεί λα γίλεη κε ηηο γλσζηέο εληνιέο Copy – Paste απφ ην
κελνχ επηινγψλ Edit. Τπάξρεη ειεπζεξία αληηγξαθήο ή απνθνπήο events απφ έλα
θαλάιη ζε άιιν, ελψ γηα ην πνπ ζα γίλεη ε επηθφιιεζε εμαξηάηαη απφ ηελ ζέζε πνπ
ηεο ηξέρνπζαο γξακκήο αλαπαξαγσγήο.
Δθηφο απφ ηηο εγγξαθέο πνπ δεκηνπξγεί ν ρξήζηεο θαηά ηελ ερνγξάθεζε κπνξνχκε
λα πξνζζέζνπκε θαη δηθά καο αξρεία ήρνπ πνπ ζα απνζεθεπηνχλ σο events ζην
επηιεγκέλν θαλάιη. Απηφ εχθνια γίλεηαη παηψληαο File Import Audio File.
Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη εάλ ην αξρείν δελ είλαη ζην ίδην Sample Rate/Bit κε ηηο
ξπζκίζεηο ηνπ project, πξηλ πξνζηεζεί ζην timeline γίλεηαη ε θαηάιιειε κεηαηξνπή.
Muting & Erasing events
Σν muting απνζθνπεί ζηελ πξνζσξηλή ζίγαζε κηαο εγγξαθήο. Έηζη ν ρξήζηεο
θαηαθέξλεη λα απνκνλψζεη κεξηθά events απφ θάπνηα άιια ζην ίδην track, θάηη πνπ
δελ κπνξνχζε λα θάλεη κε θαζνιηθφ Muting απφ ηηο ξπζκίζεηο ηνπ θαλαιηνχ. Σα
muted events γίλνληαη γθξίδα ζην ρξψκα, πνπ δειψλεη φηη είλαη αλελεξγά. Γηα
Unmuting αξθεί λα παηήζνπκε μαλά ην Mute ζηε ζπγθεθξηκέλε εγγξαθή.
Σν Erasing αλαθέξεηαη ζηελ δηαγξαθή εγγξαθψλ θαη κπνξεί λα γίλεη απφ ηελ γξακκή
εξγαιείσλ δηαρείξηζεο επηιέγνληαο ην Erase είηε παηψληαο απιά ην Delete.
Δηθφλα 26: Κάλνληαο Mute ζε δπν εγγξαθέο.
97
3.4 Επεξεργαςία Events
Σν Nuendo έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα παξακεηξνπνηεί ηνλ ήρν κε πνιχ πην ζχλζεηνπο
ηξφπνπο απ-φηη resizing ή splitting. Όια ηα παξαπάλσ δελ ζπληζηνχζαλ επεμεξγαζία
ηνπ ήρνπ. Απιά άιιαδε ε κνξθνπνίεζε θαη ε δηάξθεηα ηνπο. Δπηιέγνληαο κηα
εγγξαθή θαη παηώληαο Audio Process εκθαλίδεηαη κηα ιίζηα από δηαζέζηκεο
παξακεηξνπνηήζεηο. Σν Nuendo πξνζθέξεη κεγάιε γθάκα θαη ζηελ ζπλέρεηα
εμεγνχληαη νη βαζηθφηεξεο πνπ ίζσο ρξεηαζηεί λα ρξεζηκνπνηεί ν κέζνο ρξήζηεο.
Normalize
Σν Normalize απμάλεη ηελ έληαζε ελόο event ζε έλα επηζπκεηό επίπεδν. πλήζσο
νη ηηκέο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη 0 ε -1 dB ψζηε λα παίξλνπκε ηελ κέγηζηε δπλαηή
έληαζε ηνπ ήρνπ ρσξίο λα δεκηνπξγείηαη παξακφξθσζε άξα θαη αιινίσζε ζηνλ ήρν.
Μηα θνηλή ρξήζε ηνπ Normalize είλαη λα απμάλεηαη ην επίπεδν ηεο έληαζεο κηαο
εγγξαθήο πνπ ερνγξαθήζεθε κε ρακειφ ζήκα εηζφδνπ.
1. Γηαιέγνπκε ην Object Selection θαη επηιέγνπκε ηελ εγγξαθή πνπ ζέινπκε λα
θάλνπκε Normalize.
2. Απφ ην κελνχ επηινγψλ παηάκε Audio Process Normalize.
3. Ρπζκίδνπκε ην slider ζε 0 ή -1 dB. Γηα κηθξφηεξεο ηηκέο ζεκαίλεη φηη θαη ε έληαζε
ηνπ ήρνπ ζα απμάλεηαη ιηγφηεξν.
4. Παηάκε Process. Σν Nuendo καο ελεκεξψλεη εάλ ζέινπκε ην Normalize λα γίλεη ζε
θαηλνχξγηα έθδνζε ηεο εγγξαθήο ε ζηελ ππάξρνπζα. Πξνηείλεηαη λα ρξεζηκνπνηνχκε
θαηλνχξγηα έθδνζε γηα λα κελ ράλεηαη πνηέ ην πξσηφηππν. ηελ ζπλέρεηα
πξαγκαηνπνηείηαη ε αιιαγή θαη ε εγγξαθή γίλεηαη normalized.
Δηθφλα 27: Κάλνληαο Normalize κε -1 dB φξην γηα κέγηζηε έληαζε.
Παξφκνην εξγαιείν είλαη ην Gain. Η νπζηαζηηθή δηαθνξά είλαη φηη κε ρξήζε Gain
έρνπκε απφιπηε ειεπζεξία γηα ηελ ξχζκηζε έληαζεο ηνπ ήρνπ θαζψο ε αχμεζε
κπνξεί λα μεπεξάζεη ηα 0 dB.
98
Fade In/Out
Έρνπκε ζπλαληήζεη ζε πνιιά κνπζηθά θνκκάηηα θαζώο ηειεηώλνπλ, ε έληαζε λα
κεηώλεηαη ζηαδηαθά ή ην αληίζηξνθν θαηά ην μεθίλεκα ηνπο. Απηφ γίλεηαη εχθνια
ρξεζηκνπνηψληαο Fade In/Out. Δπηινγέο γηα Fade θαη Crossfade ζπλαληήζακε θαη
πξνεγνπκέλσο θαηά ηελ ξχζκηζε παξακέηξσλ ηνπ project. Η δηαθνξά είλαη φηη εθεί
νη ξπζκίζεηο είλαη θαζνιηθέο γηα φιεο ηηο εγγξαθέο θαη ν ρξφλνο γηα fading είλαη ηεο
ηάμεο ησλ 10 ms.
1. Γηαιέγνπκε ην Object Selection γηα λα επηιέμνπκε νιφθιεξε ηελ εγγξαθή ή ην
Range Selection γηα λα επηιέμνπκε έλα κέξνο ηεο.
2. Απφ ην κελνχ επηινγψλ παηάκε Audio Process Fade In ή Fade Out.
3. Δκθαλίδεηαη ην παξάζπξν φπνπ ξπζκίδνπκε ηελ θακπχιε πηψζεο ε αλφδνπ ηεο
έληαζεο ηνπ ήρνπ. Απηφ γίλεηαη είηε επηιέγνληαο θάπνηεο απφ ηηο πξνεπηινγέο πνπ
καο παξέρεη ην Nuendo είηε ζρεκαηίδνληαο ηελ δηθηά καο κε ην πνληίθη. Δπίζεο ζηελ
εηθφλα κε αρλφ ρξψκα θαίλεηαη ε πξσηφηππε θπκαηνκνξθή ελψ κε έληνλν ε κνξθή
πνπ ζα έρεη κεηά ηελ επεμεξγαζία ην event.
4. Παηάκε Process. Σν Nuendo καο ελεκεξψλεη εάλ ζέινπκε ην Fade In/Out λα γίλεη
ζε θαηλνχξγηα έθδνζε ηεο εγγξαθήο ή ζηελ ππάξρνπζα.
Δηθφλα 28: Κάλνληαο Fade Out έλα κέξνο ελφο event.
Time Stretch
To Time Stretch επηηπγράλεη αύμεζε ή ειάηησζεο ηεο δηάξθεηαο κηαο εγγξαθήο
ρσξίο λα απνθόςνπκε θάπνην κέξνο ηεο. Σν ρξεζηκνπνηνχκε θπξίσο όηαλ έρνπκε
events πνπ δελ ζπκθσλνύλ ζην tempo νπφηε επεμεξγαδφκαζηε ην έλα γηα λα έιζεη
ζην ίδην tempo κε ην άιιν. Οη ηπρφλ κεγάιεο δηαθνξέο απφ ην αξρηθφ tempo ζην
επηζπκεηφ δεκηνπξγνχλ αιινίσζε ηνπ ήρνπ νπφηε ε ρξήζε ηνπ πξέπεη λα είλαη
πξνζεθηηθή.
99
1. Γηαιέγνπκε ην Object Selection θαη επηιέγνπκε ηελ εγγξαθή πνπ ζέινπκε λα
θάλνπκε Time Stretch.
2. Απφ ην κελνχ επηινγψλ παηάκε Audio Process Time Stretch.
3. ην Original Length νξίδνπκε ην tempo ηεο εγγξαθήο εάλ δελ είλαη απηφ πνπ έρεη
ην project. To Length Ιn Seconds δείρλεη ηελ θαλνληθή ηνπ δηάξθεηα.
4. ην Resulting Length ζέηνπκε ην επηζπκεηφ tempo. To Time Stretch Ratio δείρλεη
κε πνζνζηά άλσ ηνπ 100% φηη ζα έρνπκε επηκήθπλζε ζηελ δηάξθεηα ελψ κε πνζνζηά
θάησ απφ 100% ζκίθξπλζε.
5. Πξνηνχ παηήζνπκε Process κπνξνχκε λα δηαιέμνπκε δηαθνξεηηθφ αιγφξηζκν
κεηαηξνπήο. Ο πξνεπηιεγκέλνο έρεη θαιά απνηειέζκαηα εάλ ην Time Stretch Ratio
θπκαίλεηαη ζην 95-105%.
Reverse
Ζ Reverse εληνιή αληηζηξέθεη ην επηιεγκέλν event. Ο ήρνο πνπ πξνθχπηεη είλαη κε
απηφλ εάλ ηελ ζπγθεθξηκέλε εγγξαθή ηελ αλαπαξάγνπκε αλάπνδα. Γηαιέγνπκε ην
Object Selection γηα λα επηιέμνπκε νιφθιεξε ηελ εγγξαθή ή ην Range Selection γηα
λα επηιέμνπκε έλα κέξνο ηεο θαη παηάκε Audio Process Reverse. Παηάκε
Process θαη ην Nuendo καο ελεκεξψλεη εάλ ζέινπκε λα γίλεη ζε θαηλνχξγηα έθδνζε
ηεο εγγξαθήο ε ζηελ ππάξρνπζα.
Δηθφλα 29: Υξήζε Time Stretch. Σν Time Stretch Ratio δελ πξέπεη λα μεπεξλάεη ην 95-105%
εάλ ζέινπκε ηθαλνπνηεηηθφ απνηέιεζκα.
100
4.Δγγξαθή κε ρξήζε MIDI tracks
ηελ πξνεγνχκελε ελφηεηα κηιήζακε γηα ηελ εγγξαθή πξαγκαηηθψλ νξγάλσλ ή
θσλήο είηε απεπζείαο κέζσ Line In ζηηο αλαινγηθέο εηζφδνπο ηεο θάξηαο ήρνπ είηε κε
ρξήζε κηθξφθσλσλ. Έλαο κνπζηθόο, όκσο, είλαη πνιύ πηζαλό λα ζέιεη λα
ερνγξαθήζεη όξγαλα ηα νπνία δελ θαηέρεη ή δελ γλσξίδεη λα ηα αλαπαξάγεη. Σν
Nuendo δίλεη ηελ δπλαηφηεηα αλαπαξαγσγήο εηθνληθψλ νξγάλσλ κέζσ MIDI
πξσηνθφιινπ.
Αξρηθά δεκηνπξγνύκε έλα MIDI track παηώληαο Project Add Track MIDI.
ηελ ζπλέρεηα ηo Nuendo καο ξσηάεη ηνλ αξηζκφ ησλ MIDI tracks πνπ ζέινπκε λα
εηζάγνπκε. Παξαηεξνχκε φηη ην MIDI θαλάιη έρεη ζρεδφλ ηηο ίδηεο βαζηθέο ξπζκίζεηο
πνπ έρεη έλα Audio γηα ιφγνπο επθνιίαο. Η νπζηαζηηθή δηαθνξά είλαη ζηα
Inputs/Outputs φπνπ εδψ δελ έρνπκε λα θάλνπκε κε αλαινγηθέο ή ςεθηαθέο ππνδνρέο
αιιά κε MIDI. Γειαδή πξέπεη λα δηαζέηνπκε MIDI είζνδν θαη MIDI έμνδν. Γηα
MIDI είζνδν ζπλήζσο ρξεζηκνπνηνχκε MIDI keyboards/controllers ηα νπνία
κεηαθξάδνπλ ζε MIDI δεδνκέλα ηηο λφηεο πνπ παηάκε θαη ην πξφγξακκα καο ηα
θαηαγξάθεη ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν.
Δηθφλα 30: MIDI track. Θέηνληαο έλα MIDI keyboard ζην MIDI Input, κπνξνχκε λα
θαηαγξάςνπκε MIDI δεδνκέλα ρσξίο ηελ ρξήζε Editor κε ην ρέξη.
Σν εξψηεκα είλαη ηη κπνξνχκε λα ζέζνπκε γηα MIDI έμνδν ψζηε ηα MIDI δεδνκέλα
λα κεηαθξαζηνχλ ζε ήρν; Ζ απάληεζε βξίζθεηαη ζηελ ηερλνινγία VST.
4.1 Η τεχνολογία VST
Η ηερλνινγία Virtual Studio Technology (VST) πνπ εηζήγαγε ε εηαηξία Steinberg,
πξαγκάησζε ζε κεγάιν βαζκφ ην φλεηξν εθαηνκκπξίσλ κνπζηθψλ ζε φιν ηνλ θφζκν,
γηα ηελ απφθηεζε κηαο εηθνληθήο πιαηθφξκαο αλνηρηήο αξρηηεθηνληθήο φπνπ νη
101
ρξήζηεο έρνπλ πξφζβαζε ζε κνλάδεο παξαγσγήο θαη επεμεξγαζίαο ζπλζεηηθψλ ήρσλ.
Ζ VST θαη άιιεο παξόκνηεο ηερλνινγίεο ρξεζηκνπνηνύλ ηελ Φεθηαθή
Δπεμεξγαζία ήκαηνο (DSP) γηα λα πξνζνκνηώζνπλ ζπζθεπέο επεμεξγαζίαο θαη
εγγξαθήο ήρνπ (hardware) ζε αληίζηνηρν ινγηζκηθό. Σα VST plug-ins ζπλήζσο
δελ απνηεινχλ απηνηειή πξνγξάκκαηα θαη ηξέρνπλ κφλν κέζσ DAWs πξνγξάκκαηα
φπσο Cubase, Nuendo, GarageBand, Pro Tools θ.α.
Σα εηθνληθά ειεθηξνληθά όξγαλα απνηεινύλ ηνλ ζεκαληηθόηεξν ππιώλα ηνπ
ζπζηήκαηνο VST. Γηα επθνιία έρεη επηθξαηήζεη λα νλνκάδνληαη VSTi γηα λα ηα
μερσξίδνπκε απφ ηα ππφινηπα VST πξνγξάκκαηα. Μνλάδεο παξαγσγήο ήρσλ,
δεηγκαηνιήπηεο, κεραλέο ξπζκηθήο ππφθξνπζεο θαη λέα πξσηφηππα φξγαλα
θπθινθνξνχλ απφ εηαηξίεο φπσο ε Native Instrument, Spectrasonics θαη είλαη επί-
πιεξσκήο, ελψ ππάξρνπλ θαη άιια ιηγφηεξν επψλπκα αιιά εμίζνπ δεκηνπξγηθά θαη
ξεαιηζηηθά ηα νπνία δηαηίζεληαη δσξεάλ. Ζ έμνδνο θάζε νξγάλνπ VSTi νδεγείηαη
ζην Track List ηνπ πξνγξάκκαηνο καο νπόηε κπνξνύκε λα ην δηαρεηξηζηνύκε
όπσο έλα απιό audio track.
Ζ δεύηεξε ζεκαληηθή θαηεγνξία ηεο ηερλνινγίαο VST έρεη ζρέζε κε ηελ
επεμεξγαζία ζήκαηνο, κε ηελ ρξήζε ελζσκαησκέλσλ plug-ins. Καη εδψ, δηάθνξνη
επψλπκνη θαηαζθεπαζηέο αμηνπνηνχλ ηελ αλνηρηή αξρηηεθηνληθή ησλ DAWs
πξνγξακκάησλ πξνζθέξνληαο ιχζεηο ζηηο θάζε είδνπο αλάγθεο επεμεξγαζίαο
ερεηηθνχ ζήκαηνο. Σέηνηα plug-ins γηα παξάδεηγκα είλαη Equalizers, Compressors,
Limiters. πζθεπέο δειαδή πνπ κέρξη πξφζθαηα απαηηνχζαλ κηα νιφθιεξε
πεξηνπζία γηα λα απνθηεζνχλ, είλαη πιένλ ζηελ δηάζεζε ηνπ θνηλνχ ηεο κνπζηθήο
πιεξνθνξηθήο ζε πξνζηηφ ή θαζφινπ θφζηνο, ελψ ε έθδνζή ηνπο ζε κνξθή
ινγηζκηθνχ εγγπάηαη ζπλερείο αλαβαζκίζεηο κε νινέλα πεξηζζφηεξεο δπλαηφηεηεο.
Γηα απηή ηελ θαηεγνξία VST plug-ins ζα κηιήζνπκε θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ Mixing.
Μηα κεραλή αλαδήηεζεο VSTi θαη VST plug-ins είλαη ε KVR ε νπνία εθηφο απφ ηελ
θαζεκεξηλψο ελεκεξσκέλε βηβιηνζήθε ηεο πεξηέρεη θαη νδεγνχο ελψ έρεη ελεξγή
θνηλφηεηα πνπ ζπδεηνχλ γηα ηνλ θφζκν ησλ VSTs. Η ηζηνζειίδα είλαη:
http://www.kvraudio.com/
Σν Nuendo πεξηέρεη ην ελζσκαησκέλν VSTi Hallion ην νπνίν αλήθεη ζηελ
θαηεγνξία ησλ Workstations VSTi, δειαδή πεξηέρεη ζρεδφλ φινπο ηνπο ήρνπο πνπ
έλαο ρξήζηεο ίζσο ρξεζηκνπνηεί ρσξίο λα εμεηδηθεχεηαη ζε θάπνην ηνκέα. πλήζσο
ηέηνηα VSTi είλαη ηδηαίηεξα βνιηθά γηα ηνλ κέζν ρξήζηε αιιά ιφγσ φηη πηάλνπλ φιε
ηελ γθάκα φξγαλα πζηεξνχλ ζε ξεαιηζηηθφηεηα.
Δκείο ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε VSTi πνπ δηαηίζεληαη δσξεάλ ή ζε δνθηκαζηηθέο
εθδόζεηο θαη ζα δνύκε παξαθάησ πσο ιεηηνπξγνύλ ζην Nuendo.
Καηαξράο παηώληαο Devices VST Instruments ή F11 αλνίγεη ην παξάζπξν
όπνπ κπνξνύκε λα θνξηώλνπκε ηα VST πξνγξάκκαηα. Τπάξρεη δπλαηφηεηα λα
θνξηψζνπκε πάξα πνιιά VSTs θαη λα ιεηηνπξγνχλ ηαπηφρξνλα, σζηφζν ε νκαιή
102
αλαπαξαγσγή ηνπο εμαξηάηαη απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζπζηήκαηνο. Όπσο φια ηα
πξνγξάκκαηα έρνπλ απαηηήζεηο, ππάξρνπλ θάπνηα VSTs πνπ είλαη αξθεηά «βαξηά».
Δηθφλα 31: Κάλνληαο add έλα shareware VST instrument
Έρνπκε θαηεβάζεη ην MrRay73mk2 ην νπνίν πξνζνκνηψλεη άθξσο ξεαιηζηηθά
Electric Piano. Η Demo έθδνζε πνπ πξνζθέξεηαη απφ ηελ ηζηνζειίδα ηεο
θαηαζθεπάζηξηαο εηαηξίαο (GSi) είλαη πιήξσο ιεηηνπξγηθή ελψ γηα λα αγνξάζεη
θαλείο ηελ πιήξε έθδνζε είλαη ηδηαίηεξα πξνζηηή (32€). Αμίδεη λα ζεκεησζεί όηη
πνιιά VSTs δελ είλαη θαλ εθηειέζηκα πξνγξάκκαηα. Σα πεξηζζόηεξα
απνηεινύληαη από έλα θαη κόλν DLL ην νπνίν ην ηνπνζεηνύκε ζηνλ θάθειν
VSTPlugins πνπ βξίζθεηαη ζπλήζσο ζην directory ηεο Steinberg όπνπ θάλακε
εγθαηάζηαζε ην Nuendo.
Με ην πνπ θάλακε add ην VSTi, ην Nuendo καο ξσηάεη εάλ ζέινπκε λα
δεκηνπξγήζνπκε έλα MIDI θαλάιη ην νπνίν ζα έρεη σο έμνδν ην VSTi. Δθφζνλ
έρνπκε ήδε δεκηνπξγήζεη απφ κφλνη καο MIDI track παηάκε Cancel θαη νξίδνπκε
εκείο ηελ έμνδν ζην ππάξρνλ MIDI θαλάιη. Μαο εκθαλίδεηαη ην θπξίσο παξάζπξν
ηνπ VSTi φπνπ έρνπκε ηνλ πιήξε έιεγρν ζηηο δηαζέζηκεο παξακέηξνπο πνπ καο
πξνζθέξεη. Πνιιά VSTi πεξηέρνπλ θαη presets πνπ αληηζηνηρνύλ ζε δηαθνξεηηθέο
ξπζκίζεηο, ελώ ππάξρεη ε δπλαηόηεηα λα απνζεθεύζνπκε ηηο δηθέο καο
παξακέηξνπο σο preset.
Δπίζεο παξαηεξνχκε φηη ην Nuendo δεκηνύξγεζε έλα Audio track ζηνλ θάθειν
VST Instruments πάλσ ζην Track List πνπ αληηζηνηρεί ζην εηθνληθό καο όξγαλν.
Απηφ είλαη απαξαίηεην γηαηί δελ πξέπεη λα μερλάκε φηη ηo MIDI πξσηόθνιιν δελ
παξάγεη ήρν αιιά δεδνκέλα πνπ απνηεινύλ πιεξνθνξίεο γηα ηηο κεραλέο
παξαγσγήο ήρνπ, είηε εηθνληθέο (Software VSTs) είηε πξαγκαηηθέο (Hardware
Keyboards).
103
Δηθφλα 32: VSTi assigned to MIDI 01 track. Σν Audio Track πνπ δεκηνπξγείηαη παξάγεη ηνλ
ήρν ηνπ MrRay73.
4.2 Εγγραφή μζςω MIDI
Ζ εγγξαθή κέζσ MIDI είλαη παξόκνηα κε ηελ εγγξαθή Audio. Έρνληαο νξίζεη
MIDI είζνδν/έμνδν ελεξγνπνηνχκε ηελ επηινγή Enable Record, εάλ ζέινπκε
ελεξγνπνηνχκε ηνλ κεηξνλφκν θαη είκαζηε έηνηκνη λα παηήζνπκε Record. Η ρξήζε
Monitor ζε MIDI track δελ θάλεη απνιχησο ηίπνηα θαζψο ν ήρνο πξνέξρεηαη απφ
εηθνληθφ φξγαλν. Γειαδή νπζηαζηηθά ην Audio Track πνπ δεκηνπξγήζεθε θαηά ηελ
πξνζζήθε ηνπ VSTi είλαη ην Monitor ηνπ. Αθξηβψο γηα απηφ ηνλ ιφγν θαηά ηελ
εγγξαθή δελ δεκηνπξγείηαη audio εγγξαθή αιιά Midi αξρείν. Όηαλ αλαπαξάγνπκε
έλα MIDI αξρείν απηφκαηα πεξλάεη ζε κεηάθξαζε απφ ηελ κεραλή ήρνπ ηνπ VSTi ε
νπνία ην ζηέιλεη ζην ζπγθεθξηκέλν audio track θαη βγαίλεη ν παξαγφκελνο ήρνο.
Monitor κε ηελ έλλνηα πνπ παξνπζηάζηεθε ζηα audio θαλάιηα ππάξρεη κφλν φηαλ
ζπλδένπκε Hardware Synthesizer κε MIDI επηθνηλσλία.
Δηθφλα 33: Αλαπαξάγνληαο έλα MIDI αξρείν ζε Solo ξχζκηζε. Απηνκάησο γίλεηαη Solo θαη
ην Audio Track πνπ αλαπαξάγεη ηνλ ήρν.
Σα MIDI αξρεία φπσο είλαη θπζηθφ δελ πεξηέρνπλ θπκαηνκνξθέο ήρνπ. Σα παηήκαηα
καο ζην MIDI Keyboard κεηαθξάζηεθαλ ζε γξακκέο νη νπνίεο είλαη λφηεο θαη
παξέρνπλ θαη άιιεο πιεξνθνξίεο φπσο ζα δνχκε ζηελ ζπλέρεηα. Η δηαρείξηζε MIDI
αξρείσλ είλαη ίδηα κε απηή ησλ Audio φπσο εμεγήζεθε πξνεγνπκέλσο. Γειαδή
κπνξνύκε λα κεηνλνκάζνπκε(rename), λα αληηγξάςνπκε(copy-paste), λα
104
πξνζζέζνπκε από ηνλ δίζθν(add) MIDI αξρεία, φπσο θαη λα ηα απνθόςνπκε
(splitting) θαη λα ζβήζνπκε (erase) κέξε ηνπο. Δπίζεο ππάξρεη δπλαηφηεηα θαη
εγγξαθήο κε takes. Οη ηξφπνη πνπ γίλνληαη φια απηά είλαη θνηλνί κε ηα audio αξρεία.
4.3 Επεξεργαςία MIDI Αρχείων
Παηψληαο δηπιφ θιηθ ζε έλα MIDI αξρείν ή επηιέγνληαο ην, θαη απφ ην κελνχ MIDI
Open Key Editor αλνίγεη έλα παξάζπξν πνπ κνηάδεη κε Piano Roll. To Key Editor
είλαη ην εηθνληθφ θιαβηέ φπνπ ζε απηφ απνζεθεχηεθαλ νη λφηεο πνπ παηήζεθαλ κε ην
MIDI Keyboard. Δίλαη έλα πιήξσο workspace όπνπ κπνξνύκε λα επεμεξγαζηνύκε
ηα MIDI αξρεία θαη λα ηειεηνπνηήζνπκε. Σν αμηνζεκείσην είλαη φηη ζε αληίζεζε κε
ηα Audio Tracks ζηα MIDI αξρεία κπνξνύκε λα δηνξζώζνπκε αηέιεηεο θαη ιάζε
πνπ δεκηνπξγήζεθαλ θαηά ηελ εγγξαθή. Πην ζπγθεθξηκέλα κε ην Key Editor
κπνξνχκε λα επεμεξγαζηνχκε MIDI δεδνκέλα κε ηνπο εμήο ηξφπνπο:
α) Να κεηαθηλήζνπκε λόηεο πάλσ ζην timeline: ε πεξίπησζε πνπ έρνπκε θάλεη
θάπνην ξπζκηθφ ιάζνο κπνξνχκε λα θάλνπκε ηηο θαηάιιειεο κεηαθηλήζεηο λνηψλ
ψζηε λα δηνξζσζεί. Γηα απηφ ηνλ ιφγν θαιφ είλαη λα δνπιεχνπκε κε κεηξνλφκν θαη
λα έρνπκε ελεξγνπνηεκέλν ην Snap γηα λα ππάξρεη απφιπηε αξκνλία κε ην κέηξν πνπ
έρνπκε νξίζεη.
β) Να αιιάμνπκε ηελ δηάξθεηα ηνπο: Γειαδή ηελ ρξνληθή αμία. Απηφ γίλεηαη
εχθνια επηιέγνληαο ηελ λφηα θαη νδεγψληαο ην Object Selection ζηηο άθξεο ηεο
κπνξνχκε λα ηελ θάλνπκε Resizing. Δπεηδή ην Resizing είλαη πάλσ ζην timeline
απηνκάησο ζεκαίλεη φηη αιιάδνπκε ηελ ρξνληθή αμία. Κάλνληαο resizing κε ρξήζε
Snap επηηπγράλνπκε αιιαγέο ζηελ ρξνληθή αμία ζε ππνδηαηξέζεηο ηνπ κέηξνπ.
Δηθφλα 34: Key Editor: Αιιάδνληαο ηελ ρξνληθή αμία κηαο λφηαο κε ελεξγνπνηεκέλν ην Snap.
105
γ) Να αιιάμνπκε ηηο λόηεο πνπ αληηπξνζσπεύνπλ. Γηα παξάδεηγκα ζηελ εηθφλα 32
ε επηιεγκέλε λφηα είλαη ε G3. Μπνξνχκε κε απιφ drag and drop λα ηελ θάλνπκε F#3
ε G#3 θαη γεληθφηεξα φηη λφηα ζέινπκε. Απηφ είλαη κηα πνιχ ζεκαληηθή επθνιία πνπ
καο πξνζθέξεη ην MIDI πξσηφθνιιν αθνχ έηζη γιηηψλνπκε απφ ηνλ θφπν λα
μαλαγξάςνπκε ην ίδην κέξνο εάλ θάλακε θάπνην ιάζνο.
δ) Αιιαγή επαηζζεζίαο (Velocity) κηαο λόηαο: Η ηερλνινγία MIDI θαηαγξάθεη ζε
θάζε λφηα ηελ δχλακε πνπ ηελ παηάκε απφ ην MIDI Keyboard. Απαιά ρηππήκαηα
δίλνπλ πην απαινχο ερεηηθνχο ρξσκαηηζκνχο ελψ δπλαηά δίλνπλ πην θνθηφ θαη
επηζεηηθφ ήρν. Απαξαίηεηε επηινγή γηα ηελ εθθξαζηηθφηεηα ηνπ θάζε νξγάλνπ. Οη
ηηκέο ηεο θπκαίλνληαη απφ 0 κέρξη 127. ην Key Editor ε πιεξνθνξία γηα ην Velocity
βξίζθεηαη ζην θάησ απφ ηελ γξακκή εξγαιείσλ εθφζνλ έρνπκε ελεξγνπνηήζεη ην
Show Info. Γηα ιόγνπο επθνιίαο αλάινγα κε ην πόζν πςειό είλαη Velocity νη
λόηεο ηείλνπλ λα έρνπλ βαζύ θόθθηλν ρξώκα ελώ γηα ρακειό Velocity βαζύ κπιε.
Δηθφλα 35: Αιιάδνληαο ην Velocity κέζσ ηνπ Show Info.
ε) Αιιαγή Σνληθόηεηαο (Transpose): Η ηνληθφηεηα ζπλήζσο αληηπξνζσπεχεη ην
root key πνπ μεθηλάεη έλα MIDI αξρείν θαη θπζηθά εμαξηάηαη απφ ηελ θιίκαθα πνπ
ρξεζηκνπνηνχκε. Γελ επεξεάδεη ζπγθεθξηκέλεο λφηεο αιιά νιφθιεξν ην MIDI
αξρείν. Γηα λα θάλνπκε transpose επηιέγνπκε ην επηζπκεηφ MIDI αξρείν θαη απφ ην
κελνχ επηινγψλ παηάκε MIDI Transpose… Έρνπκε 2 επηινγέο λα θάλνπκε
Transpose. Δπηιέγνληαο πφζα εκηηφληα(Semitones) ζα αιιάμνπκε ην root key ή
αιιάδνληαο ηελ θιίκαθα γλσξίδνληαο βέβαηα ηελ αξρηθή. Ο πξψηνο ηξφπνο είλαη θαη
ν πην ζπλεζηζκέλνο θαη δελ απαηηεί κεγάιεο γλψζεηο κνπζηθήο ζεσξίαο. Γηα
παξάδεηγκα έρνπκε έλα θνκκάηη πνπ έρεη θαηαγξαθεί ζε MIDI απφ κηα θηζάξα
θνπξδηζκέλε ζε Δ. Δάλ ζέινπκε λα αιιάμνπκε ηελ ηνληθόηεηα(ην θνχξδηζκα ηεο
θηζάξαο) νη λόηεο ζα αιιάμνπλ αιιά απηό δελ ζεκαίλεη όηη ρξεηάδεηαη λα
μαλαγξάςνπκε ηελ κεισδία ζε λόηεο από ηελ αξρή. Απιά αιιάδνπκε ην root key
106
ζε φζα εκηηφληα πάλσ ε θάησ είλαη ε λέα ηνληθφηεηα ζε ζρέζε κε ηελ αξρηθή.
Γειαδή απφ κηα θηζάξα Δ ζε κηα θηζάξα D# πξέπεη λα ζέζνπκε -1 Semitones.
Δηθφλα 36: Αιιαγή ηνληθφηεηαο 1 εκηηφλην θάησ θαη αιιαγήο θιίκαθαο C ζε πεληαηνληθή
θιίκαθα C.
Δθηφο απφ ην Key Editor ηα MIDI αξρεία κπνξνύλ λα αλαπαξαζηαζνύλ θαη σο
κνπζηθέο παξηηηνύξεο. Δπηιέγνληαο έλα MIDI αξρείν θαη παηώληαο MIDI
Open Score Editor ηα δεδνκέλα κεηαθξάδνληαη ζε λόηεο πάλσ ζε πεληάγξακκα.
Απηή ε δπλαηφηεηα θάλεη ην Nuendo επαγγεικαηηθφ εξγαιείν γηα εγγξαθή κνπζηθήο
απφ γλψζηεο ηνπ αληηθεηκέλνπ. Οη ηπρφλ αιιαγέο πνπ ζα θάλνπκε ζηηο λφηεο ή ζηηο
ρξνληθέο αμίεο ζα έρνπλ αληίθηππν ζην Key Editor, ελψ ην ίδην ζπκβαίλεη θαη
αληίζηξνθα.
Σέινο ππάξρεη ε δπλαηφηεηα εγγξαθήο κνπζηθήο ζε MIDI δεδνκέλα ρσξίο ηελ ρξήζε
MIDI keyboard. Σφζν ην Key Editor φζν θαη ην Score Editor καο δίλνπλ φια ηα
απαξαίηεηα εξγαιεία γηα λα γξάςνπκε κνπζηθή απφ ην κεδέλ. Απηφ φκσο
πξνυπνζέηεη κνπζηθή εκπεηξία θαη ηθαλφηεηεο θαη ρξφλν, αιιά δελ είλαη θαη ν πην
ζπλεζηζκέλνο ηξφπνο εγγξαθήο.
Δηθφλα 37: Μεηάθξαζε ησλ MIDI δεδνκέλσλ ζε κνπζηθή παξηηηνχξα
107
5. Γηαδηθαζία Mixing
Σν Audio Mixing αλαθέξεηαη ζηελ δηαδηθαζία απόδνζεο κεγάινπ πιήζνπο
ερνγξαθεκέλσλ κνπζηθώλ αξρείσλ ζε πεξηνξηζκέλν αξηζκό θαλαιηώλ πνπ
ζπλήζσο είλαη δπν, δειαδή ζηεξενθσληθό. Σν Nuendo, φκσο, έρεη ηελ δπλαηφηεηα
εμαγσγήο πνιχ-θάλαισλ κνπζηθψλ αξρείσλ θάηη πνπ ην θαζηζηά πξσηνπφξν γηα
Mixing 5.1 θαλαιηψλ ήρνπ. Ωζηφζν εκείο ζα επηθεληξσζνχκε ζην ζπλεζηζκέλν
ζηεξενθσληθφ ήρν. Οπζηαζηηθά ην Mixing είλαη νη αιιαγέο πνπ θάλεη ν ρξήζηεο
αθνύγνληαο πξνζεθηηθά όια ηα tracks θαη έρεη σο ζθνπό λα βειηηώζεη ηνλ
παξαγόκελν ήρν. Σέηνηεο αιιαγέο είλαη νη ξπζκίζεηο παξακέηξσλ ησλ Audio θαη
MIDI θαλαιηώλ αιιά θπξίσο ε πξνζζήθε θίιηξσλ θαη effects κέζσ ηεο
ηερλνινγίαο VST. Κάζε θαλάιη κημάξεηαη μερσξηζηά θαη πξψηα ζα εμεγεζνχλ
θάπνηεο ζπγθεθξηκέλεο ηερληθέο πνπ αθνξνχλ ηα θαλάιηα θαη ζηελ ζπλέρεηα βαζηθά
θίιηξα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη επξέσο.
Ρπζκίδνληαο ηηο εληάζεηο (Volume tracks)
Η πξψηε καο θίλεζε είλαη λα ξπζκίζνπκε ηα επίπεδα εληάζεσλ ηνπ project καο.
Απηό βνεζάεη ώζηε λα ππάξμεη κηα αξρηθή ερεηηθή ηζνξξνπία ζηελ κίμε καο γηα
λα κπνξέζνπκε ζηελ ζπλέρεηα λα πξνζζέζνπκε Equalizers θαη άιια θίιηξα. Η
δηαδηθαζία είλαη σο εμήο:
1. Δπηιέγνπκε ηνλ εηθνληθό κείθηε (Mixer) από ην κελνύ Device Mixer ή
παηώληαο F3. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη φινη νη παξάκεηξνη πνπ ζα αλαθεξζνχλ είλαη
πξνζβάζηκνη απφ ηα Audio θαη MIDI tracks πάλσ ζην tracklist. Ωζηφζν είλαη
πξνηηκφηεξν λα ρξεζηκνπνηνχκε ηνλ Mixer γηαηί κπνξνχκε λα ρεηξηζηνχκε πην
εχθνια φιεο ηηο ξπζκίζεηο.
2. Απνθξχπηνπκε ηηο δηαζέζηκνπο εηζφδνπο παηψληαο αξηζηεξά ηνπ Mixer ην Hide
Input Channels. Γελ ρξεηάδεηαη λα βιέπνπκε ηηο εληάζεηο ηνπο αθνχ έρνπκε
νινθιεξψζεη ηηο ερνγξαθήζεηο.
3. Παηάκε Play απφ ηελ γξακκή εξγαιείσλ αλαπαξαγσγήο θαη μεθηλάκε λα αθνχκε
πξνζεθηηθά ην project καο.
4. Ρπζκίδνπκε ηηο ζηάζκεο πξνζπαζψληαο λα πεηχρνπκε ηελ ηειηθή έληαζε πνπ
έρνπκε ζην κπαιφ καο. Ρχζκηζε έληαζεο MIDI track δελ πθίζηαηαη, ν ήρνο βγαίλεη
απφ ην Audio Track πνπ δεκηνχξγεζε ην VSTi νπφηε απηνχ ειέγρνπκε γηα ηελ
ζηάζκε ηνπ.
5. Παξαηεξνύκε εάλ εληνπίδνληαη CLIPs ζε θάπνην από ηα Audio Tracks ή ζην
Master Track. Δπηζπκεηφ είλαη λα ξπζκίδνπκε ηηο εληάζεηο ψζηε λα κελ ππάξρεη
θαζφινπ Clipping θαζψο ππάξρεη πηζαλφηεηα λα δεκηνπξγείηαη παξακφξθσζε ζηνλ
ήρν. Δάλ θαηά ηελ αλαπαξαγσγή ππάξμεη ζηηγκή πνπ ζα έρνπκε CLIP ην Nuendo καο
ην αλαγξάθεη θάησ απφ ην ζπγθεθξηκέλν track.
108
Δηθφλα 38: Ρχζκηζε εληάζεσλ ηνπ project καο. Ιδηαίηεξε πξνζνρή πξέπεη λα δψζνπκε ζην
Master Track νπνχ ππάξρεη κεγάιε πηζαλφηεηα λα δεκηνπξγεζεί Clip.
Setting Pans
Ρπζκίδνληαο ην Pan ζε θάζε track, κεηαθηλνύκε ζηελ νπζία ηελ ζέζε ηνπ ζην
ζηεξενθσληθό θάζκα. Δπηιέγνπκε δειαδή εάλ ην ερεηηθφ ζήκα ζα ηζνξξνπεί ζην
θέληξν ή ζηηο άθξεο (Left, Right channels).
Έρνληαο αλνηρηφ ην Mixer ςειά ζε θάζε track κεηαθηλνχκε ην Panner πξνο ηα δεμηά ή
αξηζηεξά αλάινγα κε ηελ πξνηίκεζε καο. Μηα γλσζηή ηερληθή είλαη λα ηνπνζεηνχκε
αληίζεηα Pans ζε δπγφ αξηζκφ νξγάλσλ πνπ παίδνπλ παξφκνηεο κεισδίεο θαη ζηνλ
ίδην ξπζκφ. Γειαδή εάλ έρνπκε 2 αθνπζηηθέο θηζάξεο ε νπνίεο παίδνπλ ζπγρνξδίεο,
βάδνληαο αληίζεηα Pan ν ηειηθφο ήρνο είλαη πην ξεαιηζηηθφο θαη θαζαξφο.
Δηθφλα 39: Βάδνληαο αληίζεηα Pan ζε 2 stereo tracks γηα απφδνζε ξεαιηζηηθφηεηαο ζηνλ
ηειηθφ ήρν.
109
Mute & Solo
Σα Mute (Μ) θαη Solo (S) είλαη πνιχ ζεκαληηθά εξγαιεία θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ
Mixing. Με απηά κπνξνχκε λα απνκνλψζνπκε θάπνηα θαλάιηα απφ ην ερεηηθφ
ζχλνιν γηα λα δνχκε πσο αθνχγνληαη κφλα ηνπο, εάλ ζέινπλ θάπνηεο αιιαγέο ζηελ
έληαζε ή ζηελ πξφζζεζε θίιηξσλ.
Όηαλ έρνπκε λα θάλνπκε κε κεγάιν αξηζκφ θαλαιηψλ θαη έρνπκε παηήζεη ζε θάπνηα
απφ απηά Mute θαη Solo, θαη ζέινπκε λα ηα επαλαθέξνπκε ζηελ αξρηθή θαηάζηαζε
ππάξρνπλ δπν θαζνιηθέο ξπζκίζεηο ζηα αξηζηεξά ηνπ Mixer νλφκαηη Mute
Active/Deactivate All Mute θαη Solo Active/Deactivate All Solo πνπ απελεξγνπνηνχλ
φια ηα Solo θαη Mute.
Σέινο ππάξρεη πεξίπησζε θάπνηεο θνξέο λα αθνχκε θάπνηα tracks θαη αο έρεη
ελεξγνπνηεζεί ζε θάπνην άιιν Solo. Δάλ παηήζνπκε Alt θαη αξηζηεξό θιηθ ζην S
θνπκπί ηόηε έρνπκε θαηάζηαζε “Solo Defeat” όπνπ καο επηηξέπεη θάπνηα tracks
λα ζπλερίδνπλ λα αλαπαξάγνληαη αλεμαξηήησο αλ ζε άιια έρνπκε ελεξγνπνηήζεη
Solo ή Mute.
Δηθφλα 40: Δλεξγνπνηψληαο Solo Defeat, θάλνληαο αλεμάξηεην ην track απφ Solo/Mute
επηινγέο.
Αιιάδνληαο κφλν Volume θαη Pan δελ θάλνπκε θακία επεμεξγαζία ζηνλ ήρν αιιά
κφλν ζηελ έληαζε ηνπ. Όκσο πάληα ρξεηάδεηαη λα ρξεζηκνπνηήζνπκε θάπνηα θίιηξα
θαη effects πνπ ζα θαιπηεξεχζνπλ ην ερεηηθφ απνηέιεζκα, θαη απηά είλαη πνπ θάλνπλ
ην Nuendo απφ ηα θαιχηεξα πξνγξάκκαηα γηα Mixing πνπ θπθινθνξνχλ. Ζ
ηερλνινγία VST καο δίλεη ηελ δπλαηόηεηα λα πξνζζέζνπκε όζα plug-ins ζέινπκε
είηε freeware είηε αθξηβά από επώλπκεο εηαηξίεο. Ωζηφζν ην πξφγξακκα πεξηέρεη
αξθεηά ελζσκαησκέλα ηα φπνηα ραξαθηεξίδνληαη απφ ην επαγγεικαηηθφ απνηέιεζκα
πνπ επηθέξνπλ θαη ζα αζρνιεζνχκε παξαθάησ κε ηα ζεκαληηθφηεξα απφ απηά.
110
Adding EQ
Σν EQ ή αιιηώο Equalization απμάλεη ή εμαζζελεί ζπγθεθξηκέλεο ζπρλόηεηεο
αιιάδνληαο ηελ ρξνηά ηνπ ήρνπ. Δίλαη έλα πνιχ ππνθεηκεληθφ εξγαιείν θαη
επεξεάδεηαη απφ ην πξνζσπηθφ ζηπι Mixing ηνπ ρξήζηε.
1. Δίηε απφ ην Mixer είηε απφ ηα Track parameters παηάκε ην θνπκπί “e” πνπ
ζπκβνιίδεη ηηο ξπζκίζεηο ηνπ θαλαιηνύ (Edit Channel Settings).
2. Δκθαλίδεηαη ην VST Audio Channel Settings όπνπ ζηα αξηζηεξά έρνπκε ηα
Inserts πνπ πξνζζέηνπκε θίιηξα θαη ζηελ κέζε ην Equalizer ηνπ θαλαιηνύ.
3. Τπάξρνπλ 4 ζπρλνηηθέο κπάληεο γηα Equalization ζε θάζε θαλάιη. Γηα λα ηηο
ελεξγνπνηήζνπκε παηάκε EQ Band Active ζε θάζε κία απφ απηέο ή παηψληαο πάλσ
ζηελ θακπχιε ηνπ γξαθήκαηνο.
4. Μεηαθηλψληαο πάλσ ή θάησ κηα ζπγθεθξηκέλε αθκή απμάλνπκε ή κεηψλνπκε ηελ
ελίζρπζε (gain) ηεο ζπγθεθξηκέλεο EQ band πνπ αληηζηνηρεί. Απηφ κπνξεί λα θαλεί
θαη απφ ην πεδίν “EQ Band Value”.
5. Μεηαθηλψληαο δεμηά ή αξηζηεξά ηελ αθκή αιιάδνπκε ηελ ηηκή ηεο ζπρλφηεηαο ηεο
ζπγθεθξηκέλεο EQ band. Απηφ θαίλεηαη ζην πεδίν “EQ Band Freq”.
6. Παηψληαο Shift θαη κεηαθηλψληαο πάλσ ή θάησ κηα αθκή αιιάδνπκε ην εχξνο ηνπ
ζπγθεθξηκέλνπ EQ band. Σν “EQ Band Q” δίλεη απηή ηελ ηηκή εχξνπο.
7. Από ην Preset Management κπνξνύκε λα απνζεθεύζνπκε ηηο αιιαγέο καο ή λα
θνξηώζνπκε πξνεπηιεγκέλεο πνπ αληηζηνηρνύλ ζε ζπγθεθξηκέλα όξγαλα γηα
ιόγνπο επθνιίαο.
Δηθφλα 41: Απμάλνληαο ηηο κεζαίεο ρακειέο θαη κεζαίεο πςειέο, κεηψλνληαο ηηο αξθεηά
ρακειέο θαη ςειέο ζπρλφηεηεο.
111
Πξνζζέηνληαο Audio Plug-ins
Όπσο αλαθέξζεθε αξηζηεξά ηνπ VST Audio Channel Settings ππάξρνπλ ηα Audio
Inserts φπνπ κπνξνχκε λα πξνζζέζνπκε VSTs θίιηξα πνπ επεμεξγάδνληαη ζε
πξαγκαηηθφ ρξφλν ηα ερνγξαθεκέλα events ηνπ αθνπζηηθνχ θαλαιηνχ. Σν Nuendo
έρεη 8 θελέο ζέζεηο γηα πξφζζεζε θίιηξσλ ελψ πεξηέρεη ελζσκαησκέλα ηα
βαζηθφηεξα απφ απηά φπσο Compressor, Reverb, Noise Gate θ.α. Παηψληαο αξηζηεξφ
θιηθ ζε κηα θελή ζέζε εκθαλίδνληαη ζε θαηεγφξηεο ηα ελζσκαησκέλα αιιά θαη ηπρφλ
άιια πνπ έρνπκε πξνζζέζεη εκείο.
Δηθφλα 42: Πξνζζέηνληαο Compressor ζην Audio Track καο.
Compressor:
Δίλαη έλα απφ ηα βαζηθφηεξα εξγαιεία ηνπ mixing πνπ αλήθεη ζηελ θαηεγνξία
θίιηξσλ πνπ επεξεάδνπλ ηηο δπλακηθέο πεξηνρέο ηνπ ήρνπ. θνπόο ηνπ είλαη λα
ζπκπηέζεη ην ερεηηθό απνηέιεζκα θαη λα κεηώζεη ηόλνπο πνπ βξίζθνληαη εθηόο
ελόο νξηαθνύ ζεκείνπ εγγξαθήο (Threshold). Έηζη έρνπκε έλα ηζνξξνπεκέλν
ερεηηθφ απνηέιεζκα, ρσξίο λα ρξεηάδεηαη λα πξνζέρνπκε πφηε «μεθεχγνπκε» απφ ηα
φξηα πνπ έρνπκε βάιεη. Σν Ratio αλαθέξεηαη ζηελ αλαινγία ζπκπίεζεο φηαλ ην ζήκα
καο μεπεξλάεη ην Threshold. Οη ηηκέο 2:1, 4:1 γηα παξάδεηγκα ζεκαίλνπλ πσο εάλ
μεπεξαζηεί απηφ ην φξην ην ζήκα ζα ππνζηεί ζπκπίεζε 1/2 θαη 1/4 ζε ζρέζε κε ηελ
αξρηθή ηνπ έληαζε. Σν Attack θαζνξίδεη ην ρξφλν πνπ ζέινπκε λα μεθηλήζεη ν
compressor ηε ζπκπίεζε.
Δηθφλα 43: Γηαιέγνληαο Ballad Piano preset γηα πξνεπηινγή ζην compression.
112
Reverb:
Σν Reverb καο δίλεη ηε δπλαηόηεηα λα δεκηνπξγήζνπκε ηελ αίζζεζε ελόο
ηδαληθνύ ρώξνπ πνπ ζ‟ απηόλ δηαδξακαηίδεηαη ε κνπζηθή. Δίλαη ν ζεκαληηθφηεξνο
επεμεξγαζηήο ήρνπ, πνπ ζπγθεληξψλεη φιε ηε θηινζνθία ηεο ζχγρξνλεο ερνιεςίαο.
Μαδί κε ηα EQ (ίζσο θαη ν Compressor) είλαη νη θπξίαξρνη, φρη κφλν γηα studio ρξήζε
αιιά θαη ζε live performance. Δίλαη ην εξγαιείν πνπ κ‟ απηό ζα δεκηνπξγήζνπκε
ηηο «δηαζηάζεηο» ηνπ ρώξνπ καο. Απηφο είλαη ν πξαγκαηηθφο καο ζηφρνο. Να
δεκηνπξγήζνπκε κηα ξεαιηζηηθή αληήρεζε, πνπ εάλ είλαη δπλαηφλ λα κε γίλεηαη
αληηιεπηή απφ ηνλ αθξναηή ζαλ «εθέ», αιιά ζαλ θάηη πνπ θαλεξψλεη δηαθξηηηθά ηηο
δηαζηάζεηο ηνπ ρψξνπ. Γηαηί λαη κελ κε ηε βνήζεηα ηεο ζηεξενθσληθήο κίμεο
δεκηνπξγείηαη κηα εηθφλα ηεο νξρήζηξαο πνπ παίδεη απέλαληί καο, ζε έλα πιάηνο φζν
είλαη ην άλνηγκα ησλ ερείσλ θαη αθφκα πεξηζζφηεξν, ην Reverb όκσο καο βνεζά λα
λνηώζνπκε θαη ηελ θαηά κήθνο παξάηαμε ησλ νξγάλσλ. Μαο δίλεη ηελ αίζζεζε
ηνπ κπξνο θαη ηνπ πίζσ. Γηα απηφ θξίλεηαη απαξαίηεηε ε ρξεζηκνπνίεζε ηνπ αθφκα
θαη γηα ιίγα tracks. πλήζσο νη ξπζκίζεηο ηνπ έρνπλ λα θάλνπλ κε ην κέγεζνο ηνπ
ρώξνπ πνπ ζέινπκε λα δεκηνπξγήζνπκε, ηνλ ρξόλν θαη ηελ απνθνπή ησλ ςειώλ
θαη ρακειώλ ζπρλνηήησλ ηεο αληήρεζεο θαζώο θαη ηελ θαζπζηέξεζε ηεο. Καη
εδψ ην πξνζσπηθφ ζηπι ηνπ ερνιήπηε παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν γηα ηνλ ηξφπν ρξήζεο
ηνπ Reverb. Ωζηφζν ππάξρνπλ θαη θάπνηα presets πνπ βνεζνχλ ηνλ αξράξην ρξήζηε
λα αλαθαιχςεη ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ.
Δηθφλα 44: Ρχζκηζε παξακέηξσλ ηνπ ελζσκαησκέλνπ θίιηξνπ Reverb A.
Σέινο ην Nuendo κπνξεί λα θνξηώζεη πξνεπηιεγκέλα EQ θαη θίιηξα θαζώο
ππάξρεη δπλαηόηεηα ξύζκηζεο preset ζε θάζε αθνπζηηθό θαλάιη. Έηζη έλαο
αξράξηνο ρξήζηεο κπνξεί λα βειηηψζεη θαηά πνιχ ηνλ ήρν ηεο κίμεο ηνπ, ρσξίο λα
έρεη ηελ εκπεηξία θαη ηηο γλψζεηο. Απηφ γίλεηαη δηαιέγνληαο ζην επηζπκεηφ track, ην
preset ηεο επηινγήο καο θάησ αθξηβψο απφ ηνλ νξηζκφ εηζφδσλ/εμφδσλ.
113
Δηθφλα 45: Δπηιέγνληαο preset γηα θφξησζε θίιηξσλ θαη ξχζκηζε EQ.
Γηα επεμήγεζε φισλ ησλ θίιηξσλ θαη κεζφδσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχκε ζηελ δηαδηθαζία
Mixing κπνξνχκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ην Operational Manual ηνπ Nuendo.
6.Δμαγσγή ζε ηειηθό αξρείν
Αθνχ νινθιεξψζακε ην Mixing ηνπ project καο, επόκελν βήκα είλαη ε εμαγσγή ηνπ
ζε αξρείν ήρνπ γηα εγγξαθή ζε CD. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ην Nuendo αλ θαη
ζεσξείηαη DAW πξφγξακκα δελ έρεη εμεηδηθεπκέλεο επηινγέο γηα Mastering. Έλαο
ηξφπνο είλαη λα ην εμάγνπκε ζε αζπκπίεζηε κνξθή θαη κεηά λα ην εηζάγνπκε σο
θαηλνχξγην project θαη λα ελεξγήζνπκε πάλσ ηνπ θίιηξα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα
Mastering. Ζ Steinberg γηα απηό ηνλ ζθνπό έρεη δεκηνπξγήζεη έλα άιιν
πξόγξακκα ην WaveLab ην νπνίν θάλεη νπζηαζηηθά ην Mastering θαη ηελ ηειηθή
εμαγσγή ζε αξρεία ήρνπ ή CD. Η δηαδηθαζία εμαγσγήο είλαη σο εμήο:
1. Πξηλ μεθηλήζνπκε ην exporting πξέπεη λα νξίζνπκε πφζα κέηξα ζέινπκε λα
εμάγνπκε ζην ηειηθφ αξρείν ήρνπ. Απηό επηηπγράλεηαη ξπζκίδνληαο ηνπο Locators.
Δηθφλα 46: Ρπζκίδνληαο ην εχξνο κέηξσλ γηα export κε ρξήζε locators.
114
2. Απφ ην κελνχ επηινγψλ παηάκε File Export Audio Mix down.
3. Αξρηθά απφ ην παξάζπξν πνπ άλνημε νλνκάδνπκε ην θνκκάηη καο θαη δηαιέγνπκε
ην Path πνπ ζέινπκε λα απνζεθεπηεί. Δπηιέγνληαο “Use Project Audio Folder” ην
αξρείν ήρνπ ζα απνζεθεπηεί ζηνλ θάθειν workspace ηνπ project καο.
4. ην File Format δηαιέγνπκε ηνλ ηχπν ζπκπίεζεο πνπ ζέινπκε λα
ρξεζηκνπνηήζνπκε γηα ην audio mix down. Δάλ έρνπκε ζθνπό λα θάλνπκε
Mastering ζηελ ζπλέρεηα, ηόηε πξνηείλεηαη λα επηιέμνπκε Wave File θαζώο δελ
ππάξμεη ζρεδόλ θαζόινπ ζπκπίεζε. Δάλ φκσο δελ πξφθεηηαη λα ην επεμεξγαζηνχκε
παξαπάλσ ηφηε έρνπκε επηινγέο σο πξνο ηελ ζπκπίεζεο απφ δηάθνξα πξφηππα φπσο
“mp3, wma, ogg”. Κάζε πξφηππν έρεη θαη ηηο δηθέο ηνπ ξπζκίζεηο. Μηα ζπκβνπιή
είλαη ην Sample Rate όπσο θαη ην Bit Depth λα έρνπλ ηηο ίδηεο ηηκέο κε απηέο ηνπ
project.
5. ην Audio Engine Out νξίδνπκε πνηα νξηζκέλε έμνδν ζα ρξεζηκνπνηήζεη ην project
καο γηα λα αλαπαξάγεη ηνλ ήρν θαζψο ηνλ απνζεθεχεη ζε αξρείν ήρνπ. Έρνληαο ηελ
πξνεπηινγή Stereo Out ζεκαίλεη όηη ν ήρνο ζα αλαπαξαρζεί από ην Stereo έμνδν
πνπ ζπλαληήζακε ζηνλ εηθνληθό κείθηε. “Mono Export” ζεκαίλεη φηη ζα
δεκηνπξγεζεί κνλνθσληθφ αξρείν ήρνπ, ελψ Split Channels ζεκαίλεη φηη γηα θάζε
track ζα δεκηνπξγεζνχλ αληίζηνηρα αξρεία.
Δηθφλα 47: Κάλνληαο export ζε Wave File γηα πέξαζκα ηνπ ζε πξφγξακκα Mastering.
6. Δπηιέγνπκε Sample Rate 44.100 KHz θαη Bit Depth 16 ή 24 bit πνπ είλαη θνηλέο
ξπζκίζεηο γηα CD εγγξαθή.
7. Παηάκε export θαη ην αξρείν δεκηνπξγείηαη ζην Path πνπ νξίζακε.
Σέινο θάλνπκε Save ην project καο παηώληαο File Save as.. θαη δεκηνπξγείηαη
ζην workspace πνπ νξίζακε ζηελ αξρή έλα αξρείν Nuendo κε θαηάιεμε npr.
115
ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ
Οη βαζηθφηεξεο πεγέο γηα ηελ εθπφλεζε ηεο εξγαζίαο ήηαλ νη εμήο:
1) Γηα Sibelius & Finale:
Γιψζζεο & Γηεπαθέο ζηε Μνπζηθή Πιεξνθνξηθή: Γηνλχζηνο Πνιίηεο,
εθδφζεηο Κιεηδάξηζκνο
http://www.notationnation.com/
http://en.wikipedia.org/wiki/Finale_%28software%29
http://en.wikipedia.org/wiki/Sibelius_%28software%29
2) Γηα ην GarageBand 09:
http://homerecording.about.com/od/garagebandtutorials/ss/getting_started
.htm
http://www.lynda.com/home/DisplayCourseNoTabs.aspx?lpk2=106&lpk
67=true
http://blog.macformusicians.com/garageband-tutorial/
http://mac.appstorm.net/how-to/music/creating-a-podcast-using-
garageband/
http://www.musicradar.com/tuition/tech/the-ultimate-guide-to-
garageband-part-1-165623
http://manuals.info.apple.com/en_US/GarageBand_09_Getting_Started.p
df
http://garageband.maccreate.com/2009/03/20/how-to-create-your-own-
podcast-using-garageband/
116
3) Γηα ην Nuendo 4.3:
Γιψζζεο & Γηεπαθέο ζηε Μνπζηθή Πιεξνθνξηθή: Γηνλχζηνο Πνιίηεο,
εθδφζεηο Κιεηδάξηζκνο
http://www.vtc.com/products/Nuendo-3-tutorials.htm
http://en.wikipedia.org/wiki/Steinberg_Nuendo
http://www.steinbergusers.com/TechDocs/Nuendo4/NUENDO_Nuendo3
VsCubaseSX3.pdf
http://www.suite101.com/content/cubase-5-vs-nuendo-4-picking-the-
right-daw-a133586
ftp://ftp.steinberg.net/Download/Nuendo_3/3.2.0.1128/Nuendo_3.2.0_ex
clusive_feature_list.pdf
ftp://ftp.steinberg.net/Download/Nuendo_4/4.3.0.371/New_Features_en.p
df
ftp://ftp.steinberg.net/Download/Nuendo_4/4.2.2.274/docs_english.zip