•ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ

ΤΩΝ

ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΚΩΝ

ΠΡΟΣΩΠΩΝ

ΜΑΖΙ

ΜΕ

ΤΑ

ΘΕΙΑ ΠΡΟΣΩΠΑ

ΜΕ

ΣΚΟΠΟ

ΤΗΝ

ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ

•ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ

ΧΡΥΣΟ

ΒΑΘΟΣ

ΚΑΙ

ΜΕΤΩΠΙΚΟΤΗΤΑ

ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ

ΤΕΧΝΗΣ

ΕΜΦΑΣΗ

ΣΤΟΝ

ΠΛΟΥΤΟ

ΜΕΣΩ

ΠΟΛΥΤΕΛΩΝ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ

ΕΠΙΒΛΗΤΙΚΗ

ΣΤΑΣΗ

ΣΩΜΑΤΟΣ

ΕΝΤΟΝΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ

ΧΡΗΣΗ ΣΥΜΒΟΛΩΝ

ΠΑΡΜΕΝΩΝ ΑΠΌ

ΤΗΝ

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ

ΌΠΩΣ

ΤΑ

ΤΣΟΚΑΡΑ

ΚΑΙ

Ο ΣΚΥΛΟΣ

ΜΑΥΡΟ

ΦΟΝΤΟ ΠΟΥ

ΔΙΝΕΙ

ΕΜΦΑΣΗ

ΣΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

ΕΝΤΟΝΑ ΑΝΤΙΘΕΤΙΚΑ

ΧΡΩΜΑΤΑ

ΠΟΥ ΑΝΑΔΕΙΚΝΥΟΥΝ

ΤΟ

ΥΦΟΣ

ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ

ΝΕΟΤΗΤΑ

ΚΑΙ ΑΘΩΟΤΗΤΑ

ΛΕΠΤΟΤΗΤΑ ,ΚΟΜΨΟΤΗΤΑ

ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΚΗΣ

ΘΕΣΗΣ

ΜΕΣΩ

THΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ

ΤΟΥ

ΠΡΟΣΩΠΟΥ

ΑΠΛΑΝΕΣ

ΚΑΙ ΣΤΟΧΑΣΤΙΚΟ

ΒΛΕΜΜΑ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΒΑΘΟΣ

ΤΟΥ

DA

VINCI

ΜΥΣΤΗΡΙΑ

ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ

ΧΕΡΙΩΝ

ΑΙΝΙΓΜΑΤΙΚΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ

ΠΟΥ

ΕΧΟΥΝ

ΚΑΝΕΙ ΔΙΑΣΗΜΟ

ΤΟΝ

ΠΙΝΑΚΑ

ΓΕΝΙΚΑ:

Η

ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ

ΕΜΠΝΕΕΤΑΙ

ΑΠΟ

ΤΑ

ΠΡΟΣΩΠΑ

ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

ΚΑΙ

ΚΥΡΙΩΣ

ΤΗΣ

ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΑΣ. Η

ΚΑΘΕ

ΜΙΑ

ΕΙΝΑΙ

ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ

ΚΑΙ

ΕΠΙΔΙΩΚΕΙ

ΝΑ

ΕΣΤΙΑΣΕΙ

ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ

ΣΚΟΠΟ

: ΕΜΦΑΣΗ

ΣΤΗΝ

ΕΠΙΒΛΗΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΤΗΝ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ

ΘΕΣΗ, ΤΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΤΟΝ

ΠΛΟΥΤΟ. ΟΛΑ

ΑΥΤΑ

ΤΟΝΙΖΟΝΤΑΙ

ΜΕΣΩ

ΤΩΝ

ΧΡΩΜΑΤΩΝ, ΤΩΝ

ΠΕΡΙΤΕΧΝΩΝ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ

ΠΟΥ

ΕΙΝΑΙ

ΟΣΟΝ

ΑΦΟΡΑ

ΤΟΥΣ

ΑΝΤΡΕΣ

<<

ΒΑΡΙΑ

>> ΚΑΙ

ΣΚΟΥΡΟΧΡΩΜΑ

, ΕΝΩ

ΟΣΟΝ

ΑΦΟΡΑ

ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΑ

ΚΑΙ

ΟΓΚΩΔΗ, ΑΛΛΑ

ΚΑΙ

ΑΠΟ

ΤΙΣ

ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ

ΤΩΝ

ΠΡΟΣΩΠΩΝ

ΚΑΙ

ΤΙΣ

ΣΤΑΣΕΙΣ

ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ.

Θέματα: Η

ζωή

του

Χριστού, της

Παναγίας, των

Αγίων

και

η

Παλαιά

Διαθήκη.

Χαρακτηριστικά: Συνδυασμός

φυσικού

κόσμου

και

θρησκείας, γήινα

χρώματα, συμβολισμός

ενδυμασίας.

Σκοπός:

Η

προβολή

της

θρησκευτικής

ευσέβειας, να

προκληθεί

δέος

και

η

δημιουργία

ενδιαφέροντος

στον πολλές

φορές

αγράμματο

θεατή.

•Φωτεινά

χρώματα

•Δραματικότητα

προσώπων

•Δύο

επίπεδα: γήινο

και

ουράνιο

•Έντονες

θρηνητικές

κινήσεις

•Ποικιλία

χρωμάτωνΤζιότο

‘

θρήνος

γύρω

από

το

νεκρό

Χριστό

’

•Συνδυασμός

φυσικού κόσμου

και

θρησκείας

•Έντονες

αντιθέσεις φωτός

και

σκιάς

•Έμφαση

στη

νεκρή φύση

•Απεικόνιση

του σπαθιού

του

αποκεφαλισμού

της

και των συμβόλων του

μαρτυρίου

Καραβάτζιο

‘Αγία

Αικατερίνη

‘

•Δύο

επίπεδα

•Έντονα

χρώματα

•Φωτοσκίαση

•Βάθος

εικόνας

•Κομψότητα

Φρα

Αντζέλικο

«

Ευαγγελισμός»

•Θρήνος

•Πένθος

•Δράμα

•Κινήσεις

δραματικές αλλά

μετρημένες

•Αυστηρή

διάταξη

•Υπενθύμιση

της Ανάστασης

•Μετωπικότητα

Μονή

Δαφνίου

«Σταύρωση»

•Αγριότητα•Σκληρότητα

των

γυναικείων

προσώπων εφόσον

η

ζωγράφος

Αρτεμισία

Τζεντιλέσκι είχε

βιαστεί

στο

εργαστήριο

του

πατέρας της

και

μισούσε

τους

άντρες.•Πραγματικό

θέμα: η

εκδίκηση

των

γυναικών απέναντι

στους

άντρες.

Αρτεμισία

Τζεντιλέσκι

«Ιουδήθ

και

Ολοφέρνης"

•Αρμονία

•Φωτεινά

χρώματα•Χωρισμός

της

σκηνής

σε

δύο

μέρη από

το

δέντρο

•Συμβολισμός

του Αγίου

Πνεύματος

από το περιστέρι

•Τραγούδι

από

τους

αγγέλους

•ΣυμμετρίαΠιέρο

ντε

λα

Φραντσέσκα

«Βάφτιση»

•Ελ

Γκρέκο

«Γέννηση»

•Χαρακτηριστικές επιμηκυμένες

μορφές

του

ζωγράφου

•Φλέγονται

από

εσωτερικό φως

και

στροβιλίζονται

σε

έναν

μεταφυσικό

χώρο

•Ένωση

του

ουράνιου

με

τον επίγειο

κόσμο

•Κέντρο: Θείο

βρέφος

που κολυμπά

σε

μία

λίμνη

φωτός

•Έργο

του

Ματίας Γκρίνεβαλντ

•Εκτέθηκε

σε νοσοκομείο

με

ασθενείς

που

έπασχαν

από χολέρα

•Σκοπός: να

τους παρηγορήσει

ταυτίζοντας

το κατασπαραγμένο

σώμα

του

Χριστού

με

τα

δικά τους

•Έντονες

πληγές

•Ο σταυρός γέρνει•Τα

πρόσωπα

καμπυλώνονται

από

τον ψυχικό

πόνο

Με

τον

όρο

Αναγεννησιακή

τέχνη

αναφερόμαστε

στην

καλλιτεχνική

παραγωγή

κατά

την

ιστορική

περίοδο της

Αναγέννησης

. Η

Αναγεννησιακή

τέχνη

δεν

χαρακτηρίστηκε

από

μια

επιστροφή

στο

παρελθόν, πράγμα που

έστρεψε

τους

καλλιτέχνες

στην

καινοτομία. Ένα

από

τα

θέματα

στα

οποία

εστιάζει

η

αναγεννησιακή

τέχνη

και συγκεκριμένα

η

ζωγραφική, είναι

η

καθημερινή

ζωή. Έργα

αυτής

επικεντρώνονται

σε

σκηνές

που

αφορούν

την καθημερινότητα

των

ανθρώπων(εργασία, οικιακές

ασχολίες,

ενασχόληση

με

τέχνη

κ.α.).

Το

βάθος

συναντάται

για

πρώτη

φορά

την περίοδο

αυτή

και

επιτυγχάνεται

με φωτοσκιάσεις,

διαδοχικά

επίπεδα

αλλά και

παράταξη

αντικειμένων

στον χώρο. Τα

έργα

εμφανίζονται

με προοπτική

στην

οπτική

γωνία, προσδίδοντας την

αίσθηση

των

τριών

διαστάσεων

στον παρατηρητή

Γιαν

Βερμέερ

«Μάθημα

πιάνου»

Η

παράταξη

των

ατόμων

γίνεται

με τέτοιον

τρόπο

ώστε

να

ικανοποιείται

ο σκοπός

του

καλλιτέχνη

για απόδοση

των

σχέσεων

μεταξύ τους. Παραδείγματος

χάρη

σε οικογενειακά

πορτρέτα

τα

μελή διατάσσονται

σε

κυκλικό

σχήμα συμβολίζοντας

τη μεταξύ

τους

θαλπωρή.

Τ. Τουρ

«Οι

χαρτοπαίκτες»

Η τελική μορφή του

πινάκα

επηρεάζεται

σε μεγάλο

βαθμό

από

τον

φωτισμό. Βασικές πηγές

φωτός

είναι

ο

ήλιος

που

εισέρχεται από

τις

απολήξεις

των

τοίχων, όπως παραθυράκια, πόρτες

αλλά

και

κεριά, λάμπες. Έτσι, επιτυγχάνονται

οι

φωτοσκιάσεις

οι οποίες

χρησιμοποιούνται

για να

δώσουν

έμφαση

στο

κέντρο ενδιαφέροντος

του

πινάκα. Ρέμπραντ

«Μάθημα

Ανατομίας»

Τα

χρώματα

σε

εντόνους

τόνους προσελκύουν

ακόμη

περισσότερο

το ενδιαφέρον

και

ζωντανεύουν

την εικόνα. Εντούτοις

τα μουντά

χρώματα

κυριαρχούν

σε πολλούς

πίνακες

αντανακλώντας

τη ψυχοσύνθεση

των

απεικονιζόμενων

και ίσως

και

του

ίδιου

του

ζωγράφου.

Π. ντε

Χόοχ

«Η

άρρωστη»

Η φύση παίζει

καταλυτικό

ρόλο άλλες

φορές

δημιουργώντας βάθος

κι

άλλες

πάλι

συνδυάζεται άμεσα

με

τις

δραστηριότητες των

ανθρώπων

της

αναγεννησιακής εποχής.

Μπρέγκελ

«Κυνηγοί

στο

χιόνι»

Τα

πρόσωπα

αποτυπώνονται

με ιδιαίτερα

εκφραστικό

τρόπο

συνήθως υποτονικό

και

προβληματισμένο

με τη

βοήθεια

των

διαφόρων μορφασμών.

Επιπλέον, οι καλλιτέχνες

δε διστάζουν

να

απεικονίσουν

τα σώματα

με

ρεαλισμό

χωρίς

να

τα ωραιοποιούν

κι

εξιδανικεύουν.Ελ

Γκρέκο

«το

φύσημα

του

κεριού»

Στα

πλαίσια

του

πρωτοποριακού ρεύματος

–επιστροφή

στην

αρχαία

Ελλάδα

- κάνουν

την

εμφάνιση

τους

τολμηρές

σκηνές γυμνής

απεικόνισης

των

σωμάτων

(κυρίως γυναίκειων)

προκαλώντας αντιδράσεις

λόγω

των

έκφυλων

μορφών

και της

ανηθικότητας

που

διαπνέει

τις

σκηνές.Ρέμπραντ

«Δανάη»

Βασικά

θέματα

τους

είναι

ο

έρωτας, η οικογενειακή

συμβίωση

αλλά

και θαλπωρή

, η ανάδειξη

πλούτου, η

φιλία

, οι αγροτικές

εργασίες

και

άλλες καθημερινές

ασχολίες

των

ανθρώπων

Βερμέερ

«Γυναίκα

στο

παράθυρο»

Τισιανός

«Δανάη»

ΣΑΝΤΡΟ

ΜΠΟΤΙΤΣΕΛΛΙ

Στο κέντρο του πίνακα βρίσκεται η Αφροδίτη

πάνω

από

την

οποία

είναι

ο

θεός

Έρωτας

. Αριστερά

της

οι

τρείς χάριτες

και

ο

Ερμής

. Δεξιά

της

η

Φλώρα

και

η

Χλωρίδα

. Η πορτοκαλιά συμβολίζει

την

οικογένεια

των

Μεδίκων, υπάρχει

ποικιλία

χρωμάτων και

διακοσμητική

διάθεση.

Στην

εποχή

της

Αναγέννησης

διακρίνουμε

η

τέχνη

να συνδέεται

στενά

με

την

εξουσία. Πρόσωπα

της

υψηλής

κοινωνικής

διαστρωμάτωσης, όπως

βασιλιάδες, πρίγκιπες

και

αριστοκράτες, εκκλησιαστικοί

άρχοντες

συχνά

με

τους

συγγενείς

τους, απεικονίζονται

στα

έργα μεγάλων

καλλιτεχνών.

Κύρια

χαρακτηριστικά

της

ζωγραφικής

τους

η επιβλητική

παρουσία

των

εικονιζόμενων

προβάλλοντας

την

αριστοκρατική

τους

καταγωγή μέσω

της

εξεζητημένης

ενδυμασίας

αλλά

και

οι

εκφράσεις

των

πρωταγωνιστών

που

υποδηλώνουν πονηριά, αρπακτικότητα, μυστικοπάθεια

που

αναπαράγουν

κατά

κόρον

την

ίντριγκα

με

στόχο

την κίνηση

του

ενδιαφέροντος

του

θεατή

και

κατ’

επέκταση

την

κατάπληξη

του.

• Ο

εικονιζόμενος

άρχοντας

αποτελεί

το

κέντρο

προσοχής

του

πίνακα• Πλαισιώνεται

από

κατώτερους

κοινωνικά

ακολούθους

• Η

τοιχογραφία

αποτελεί

αυτοκρατορική

προπαγάνδα

Ραβέννα

«Ο

Ιουστινιανός

και

η

ακολουθία

του»

• Έντονες

αντιθέσεις

χρωμάτων• Επιβλητικότητα• Προσπάθεια

«αγιοποίησης»

προσώπων

Ραβέννα

«Η Θεοδώρα και η ακολουθία της»

• Προβολή

μεγάλου

πλούτου

και

θεϊκής

εξουσίας• Έμφαση

στα

σύμβολα

• Σχέσεις

με

τα

Θεία

Πρόσωπα

• Θρησκευτική

προπαγάνδα

σε

συνδυασμό

με

την

προβολή εξουσίας

• Αναχρονιστικά

στοιχεία

εφόσον

απεικονίζονται

τα

επιφανή πρόσωπα

της

οικογένειας

των

Μεδίκων

μαζί

με

τη

θεία

οικογένεια• Απεικονίζεται

και

ο

ζωγράφος

κάτω

δεξιά

Μποτιτσέλι

«Η προσκύνηση των μάγων»

•Μεγάλο

βάθος, πολλά

επίπεδα

προοπτικής•Τεχνική

σκιοφωτισμού

•Ρεαλισμός

Βελάσκεθ

«

Οι

δεσποινίδες

των

τιμών»

•Όγκος

με

την

πυκνή

σύνθεση

των

προσώπων•Αυστηρό

ύφος

•Αλαζονεία

που

όμως

φτάνει

σε

επίπεδα

γελοιογραφίας

Γκόγια

«Η

αυτοκρατορική

οικογένεια»

•Έπαρση•Αριστοκρατικότητα

μέσω

της

κόμμωσης

•Επίδειξη

συγκεκριμένων

χαρακτηριστικών

προσώπου

(γαμψή μύτη)

Πιέρο

ντε

λα

Φραντζέσκα

«Το

ζεύγος

Σφόρτσα»

•Προβολή

στρατιωτικής

δύναμης•Επιβλητική

κορμοστασιά

•Διορατικότητα

στο

βλέμμα

Τισιανός

«

Ο Κάρολος Ε’»

• Ακριβά

ενδύματα• Λεπτομερής

αποτύπωση

του

ογκώδους

προσώπου

• Έκφραση

απόλυτης

εξουσίας

Χανς

Χολμπάιν

«Ερρίκος

Η’

Τυδώρ»

• Σκοτεινό

φόντο• Εκπέμπεται

φως

από

τα

εικονιζόμενα

πρόσωπα

• Περιποιημένοι

και

κομψοί, με

τα

διακριτικά

της

εξουσίας

Καραβάτζιο

Ιππότες

• Εκκλησιαστικοί

άρχοντες• Εξαιρετική

λεπτομέρεια

• Έντονες

εκφράσεις

(πρόσωπο

και

χέρι)

Ραφαήλ

Σάντι

«

Λέων

Ε΄»

• Σύμβολα

εξουσίας

(θρόνος, κοσμήματα

και πορφυρό

δαντελωτό

ράσο)

• Πρόκληση

δέους

και

σεβασμού

Ελ

Γκρέκο

«Νίνιο

ντε

Γκουεβάρα»