ΙΣΑΑΚ & ΙΑΚΩΒΣτο σημεριν μθημα:
Θα γνωρσουμε τις διηγσεις για τη ζω του Ισακ και του γιου του Ιακβ.
θα αναγνωρσουμε την ανανωση της Διαθκης και
θα εκτιμσουμε τη σημασα και τα αποτελσματ της στη ζω των πρωταγωνιστν και της πατρις τους.
Ο Αβραμ
βρσκει γυνακα
Monreale της Σικελας. Ελιζερ και Ρεβκκα.
Μετ το θνατο του Αβραµ, ο Θες ευλγησε τον
Ισακ, το γιο του… Γν. 25, 11.
ταν κποτε ο Ισακ αντιµετπιζε προβλµατα,
ο Θες του επε: «Εγ θα εµαι µαζ σου και θα
σε ευλογσω, γιατ σ’ εσνα και στους απογνους
σου θα δσω λα αυτ τα εδφη και θα
κρατσω τον ρκο που δωσα στον πατρα σου τον
Αβραµ. Θα σου δσω αναρθμητους απογνους
σαν τ’ αστρια του ουρανο. Σ’ εκενους θα δσω
λες αυτς τις περιοχς και µσω αυτν θα
ευλογηθον λα τα θνη της γης…», Γν. 26, 3-4.
O Ισακ και η Ρεβκκα αποκτον απογνους
«Η Ρεβκκα µως ταν στερα κι ο Ισακ προσευχθηκε
στον Κριο γι’ αυτ. Ο Κριος κουσε την προσευχ του
και η Ρεβκκα µεινε γκυος µε δδυµα στην κοιλι της…
ταν φτασε η µρα της γννας, η Ρεβκκα κανε πργματι
δδυµους γιους. Αυτς που βγκε πρτος ταν εντελς
κκκινος και τριχωτς σαν µανδας και τον ονµασαν
Ησα. Μετ βγκε ο αδερφς του, που µε το χρι του
κρατοσε τη φτρνα του Ησα και τον ονµασαν Ιακβ…
Ο Ησα γινε εξαρετος κυνηγς, νθρωπος της υπαθρου,
εν ο Ιακβ ταν συχος νθρωπος, που του ρεσε να
µνει στη σκην», Γν. 25, 20-26. Ο Ισακ αγαποσε
περισστερο τον Ησα, εν η Ρεβκκα τον Ιακβ.
Ο Ιακβ και Ησα ταν σμφωνα με
τα γραπτ δδυμα αδλφια, παιδι του
Ισακ και της Ρεβκκας. Το νομα
Ιακβ μεταφρζεται σε
επερχμενος και απ της πτρνας
συλλαμβνων τον εχθρ νικντας
που, εχε κκκινη χροι, και μλιστα
γεννθηκε πολ "τριχωτς", καθς
γριος και ατθασος. Ο
του δετερος μετ τον Ησα, και
μλιστα του "κρατοσε" την πτρνα.
Ησα και Ιακβ:
Πρωττοκος ονομαζταν το αγρι που γεννιταν πρτο. Σμφωνα με το δκαιο της Παλαις Διαθκης ο πρωττοκος θεωρετο ο επμενος αρχηγς της οικογνειας και κληρονομοσε το διπλσιο απ τα λλα αρσενικ παιδι της οικογνειας.
Ο νας αδελφς γεννθηκε λγα μνο λεπτ μετ τον λλον, και κατ συνπεια ταν σοι μεταξ τους, οπτε, πρεπε να χουν σα δικαιματα πνω στην κληρονομι του πατρα. Γι αυτ γρφεται τι του κρατοσε την πτρνα, δηλαδ γεννθηκαν μαζ, και πρεπε να χουν σα δικαιματα. Ωστσο, ο πρτος γιος που γεννθηκε λγα λεπτ πρτος, θεωροσε τον εαυτ του πρωττοκο, και δεν αναγνριζε σα δικαιματα στον αδελφ του. Το διο επσης και ο πατρας ταν δικος με την ευλογα του, διτι ταν αυστηρ προσηλωμνος στον θεσμ των πρωτοτοκων, και μνο η μνα τους σαν μνα, και σαν ως συνθως καταπιεσμνη και αδικημνη γυνακα, βλεπε τι αυτ εναι δικο.
Τα πρωτοτκια: νας δικος θεσμς
Κποτε που ο Ησα
στον αδελφ του για να πιτο
φακ και λγο ψωμ (αντ
πινακου φακς = ανταλλσσω
ευτελς).
O Ιακβ ξεγελει τον πατρα του και παρνει την ευλογα του πρωττοκου O Ιακβ ξεγελει τον πατρα του και παρνει την ευλογα του πρωττοκου
O Ιακβ ξεγελει τον πατρα του και παρνει την ευλογα του πρωττοκου.
Ακμη κι ταν η απτη φανερθηκε ο Ισακ δεν πρε πσω την ευλογα του.
του πατρα µου. Ττε θα σκοτσω τον αδερφ µου
τον Ιακβ». ταν φτασαν στ’ αυτι της Ρεβκκας τα
λγια του µεγαλτερου γιου της, … κλεσε τον Ιακβ
και του επε: «Ο αδερφς σου ο Ησα ... θλει να σε
σκοτσει… Σκω και φγε. Πγαινε στον αδερφ µου
το Λβαν στη Χαρρν και µενε εκε … σπου να
περσει ο θυµς του αδερφο σου», Γν. 27, 41-44.
Η κλµαξ του Ιακβ: σκλα προς τον ουραν
ο Κριος, ο Θες των πατρων σου Αβραµ και Ισακ.
Αυτ τη χρα που κοιµσαι θα τη δσω σ' εσνα και
στους απογνους σου. Πλθος θα εναι οι απγονο σου
πως οι κκκοι της µµου στη γη. Θα επεκταθες δυτικ
και ανατολικ, βρεια και ντια και θα ευλογηθον στο
πρσωπ σου και µσω των απογνων σου λα τα
θνη της γης. Εγ θα εµαι µαζ σου και θα σε φυλω
που κι αν πηγανεις, και θα σε φρω πσω σ' αυτν
εδ τη χρα. Δε θα σε αφσω, σπου να
πραγµατοποισω την υπσχεσ µου», Γν. 28, 13-15.
Οι επαγγελες (=υποσχσεις) του Θεο στον Ιακβ
Συγκρνετε τις
Επαγγελες του
Οι νθρωποι δεν χωρζονται σε «αποκλειστικ καλος» και
«αποκλειστικ κακος», «πιστος» και «πιστους»,
αλλ σε μετανοημνους και αμετανητους, αυτος που
θλουν να αλλξουν τον τρπο ζως και σκψης τους και
αυτος που δεν το επιθυμον.
Ο Θες εκλγει ανθρπους χι για να φρουν σε πρας τους
ανθρπινους στχους τους, αλλ τους θεκος.
Η εκλογ του Θεο σχετζεται και με ,τι γνεται στην
καρδι των ανθρπων, που συχν δεν φανεται.
Ο Ιακβ εκλγεται ως νας κρκος στην αλυσδα του
θεκο σχεδου για τη σωτηρα των ανθρπων, εναι αυτς
που θα προχωρσει τα πργματα παραπρα.
Η ζω του Ιακβ στη Χαρρν
Ο Ιακβ κατευθνθηκε προς τη Χαρρν, στον αδερφ
της μητρας του, Λβαν. Εκε δολεψε για χρνια
κοντ του.
Ισσχαρ, Ζαβουλν και Δενα.
Νεφθαλ.
Ασρ.
Ο Ιακβ επιστρφει
Ποια εναι τα
αλλαγμνο;
«Κποια στιγμ επε ο Κριος στον Ιακβ: Γρνα στη χρα των
προγνων σου, εκε που γεννθηκες, κι εγ θα εμαι μαζ σου», Γν. 31, 3.
«Θε του προπτορ μου Αβραμ και του πατρα μου Ισακ, Κριε,
εσ μου επες να γυρσω στη χρα μου και στους συγγενες μου και
τι εσ θα κνεις να πνε λα καλ για μνα. Δεν αξζω λη αυτ
την αγπη. Γλτωσ με απ τον αδερφ μου», Γν. 32, 10-12.
Τη βραδι πριν τη συνντηση με τον αδελφ του μνει μνος
και διανυκτερεει σε μια σπηλι που δχεται την επθεση
κποιου αγνστου. Εναι ο Θες με μορφ Αγγλου. Η πλη
γνεται σμα με σμα και κρατει μχρι τα χαρματα. Ττε ο
λαβωμνος στον μηρ Ιακβ συνειδητοποιε τι ο σκοτεινς
αυτς γνωστος εναι ο διος ο Θες ("εδον γρ Θεν πρσωπον
πρς πρσωπον, κα σθη μου ψυχ", Γν. 32, 29-30).
Μλιστα, ο "ξνος" του ανακοιννει τι απ δω και πρα το
νομ του δεν θα εναι Ιακβ αλλ Ισραλ που σημανει
πλαιψες με το Θε, «νσχυσας μετ Θεο» (=φνηκες
ισχυρς απναντι του Θεο επομνως μη φοβσαι θα εσαι
ισχυρς και απναντι των ανθρπων). Γν. 32, 24-29.
Ιακβ Ισραλ Αυτς που πλεψε με το Θε
Jacob Wrestling with the Angel
By Gustave Doré, 1855
Granger Collection, New York
Ο Ιακβ ονομστηκε και
Ισραλ. Το νομα αυτ
θα γνει αργτερα το
εθνικ νομα λων των
σημανει τι περιχεται η
στο Ισλμ ακογεται
παρμοια: Αλλχ.
Μετ τη συμφιλωση ο Ιακβ πρσφερε στον Ησα
κοπδια με πολλ ζα.
θαψαν οι γιοι του, ο Ησα και ο Ιακβ.
Κατανο το μθημα μσα απ ερωτσεις
Ο Ισακ μεγλωσε και ο Αβραμ φρντισε να του βρει την
μορφη Ρεβκκα απ τη Μεσοποταμα, η οποα και γινε
γυνακα του. ταν ο γρος Αβραμ πθανε, τον θαψαν οι γιοι
του Ισακ και Ισμαλ. Ο Θες ευλγησε τον Ισακ και
ανανωσε τις υποσχσεις που εχε δσει στον πατρα του: τι
δηλαδ θα αποκτσει πολλος απογνους, θα του δσει γη και,
μσω των απογνων του, θα ευλογηθον λα τα θνη του
κσμου. Ο Ισακ, σε νδειξη ευγνωμοσνης στο Θε, χτισε να
θυσια­στριο στην περιοχ Βερ-Σεβ.
Ρεβκκα: η λξη προρχεται απ την εβρακ λξη Ribhqah, που σημανει
«τρφω, παχανω».
1. Ποιες υποσχσεις δωσε ο Θες στον Ισακ;
Επειδ η Ρεβκκα ταν στερα, ο Ισακ προσευχθηκε στον
Κριο και η γυνακα του μεινε γκυος. ταν γννησε, κανε
δδυμους γιους, τους οποους ονμασε Ησα και Ιακβ. Ο Ησα
ταν εξαρετος κυνηγς και εχε την αγπη του πατρα του. Ο
Ιακβ ταν συχος και του ρεσε να μνει στη σκην δπλα στη
μητρα του, η οποα του εχε μεγλη αδυναμα.
Ησα: στα εβρακ σημανει «τριχωτς», καθς ταν γεννθηκε εχε πολλς
τρχες κκκινου χρματος (κοκκινοτρχης).
Ιακβ: το νομ του σημανει «φτρνα». (Ενομστηκε τσι απ τη Ρεβκκα,
γιατ τη στιγμ της γννησς του ο Ιακβ πιστηκε απ τη φτρνα του δδυμου
αδελφο του Ησα που γεννθηκε πρτος.
στερα: εναι η γυνακα που δεν μπορε να αποκτσει παιδ.
2. Πσα παιδι και με ποιον τρπο τα απκτησαν ο Ισακ και η
Ρεβκκα;
κυνγι και ζτησε απ τον αδελφ του φαγητ. Ο
Ιακβ το πρσφερε το ψωμ και τη φακ που εχε
ετοιμσει για τον εαυτ του, με αντλλαγμα τα
πρωτοτκια. Ο Ησα, χωρς να το πολυσκεφτε,
δχτηκε, χνοντας τσι τα δικαι­ματα του
πρωττοκου.
με το κληρονομικ δκαιο της εποχς εκενης, ο
πρωττοκος γιος παιρνε το διπλσιο μερδιο
περιουσας απ τα λλα παιδι.
3. Με ποιον τρπο ο Ιακβ απκτησε απ τον Ησα
τα δικαιματα που εχε ως πρωττοκος;
Ο Ιακβ, σε συνεργασα με τη μητρα του Ρεβκκα,
ξεγλασαν τον Ισακ, που δεν βλεπε καλ λγω
γηρατειν, και κατρθωσε να λβει την ευλογα του
πατρα του. ταν γινε γνωστ η απτη αυτ, ο Ισακ
δεν πρε πσω την ευλογα του. Μλις ο Ησα
πληροφορθηκε την ενργεια του αδελφο του, απελησε
να τον σκοτσει. Ττε η Ρεβκκα συμβολευσε τον
αγαπημνο της γιο να εγκαταλεψει το σπτι τους και να
πει στον αδελφ της Λβαν στη Χαρρν.
4. Με ποιον τρπο ξεγλασε ο Ιακβ τον πατρα του
Ισακ και πρε την ευλογα του πρωττοκου; Ποιες
συνπειες εχε για τον διο η ενργεια του αυτ;
Ο Ιακβ εγκατλειψε τη Βερ-Σεβ και πγαινε στη Χαρρν. Το βρδυ
σταμτησε σε ναν τπο για να κοιμηθε. Στον πνο του εδε μια σκλα
που νωνε τον ουραν με τη γη. Πνω της ανεβοκατβαιναν γγελοι και
στην κορυφ της στεκταν ο Κριος, που του επε τι θα του δσει γη, θα
αποκτσει πλθος απογνων και οι απγονοι αυτο θα φρουν την ευλογα
σε λα τα θνη της γης. Στο τλος τον διαβεβαωσε τι θα τον προστατεει
και θα τον φρει πσω σ' αυτ τη γη.
Ο Ιακβ ξπνησε τρομαγμνος και επε τι ο τπος αυτς εναι το σπτι
του Θεο. Το πρω που σηκθηκε, πρε το λιθρι που εχε βλει σαν
μαξιλρι (προσκφαλο), το στησε σαν ιερ στλη κι χυσε λδι πνω
στην κορυφ της. Τον τπο αυτ ονμασε Βαιθλ, δηλαδ «σπτι του
Θεο».
Κλμαξ: ονομζουμε τη σκλα. Απ εκε προρχεται και η λξη
κλιμακοστσιο που υπρχει στις πολυκατοικες.
Βαιθλ: στα εβρακ σημανει «τπος Θεο». ταν σημαντικ οχυρ πλη
της Παλαιστνης στην περιοχ της φυλς του Βενιαμν.
5. Να περιγρψετε το νειρο που εδε ο Ιακβ στο
δρμο προς τη Χαρρν.
6. Στο νειρο του Ιακβ η σκλα νωνε τον ουραν με τη γη, το Θε με τους
ανθρπους. Στην ορθδοξη χριστιανικ παρδοση η Παναγα σχετζεται με την
Κλμακα του Ιακβ. Στον Ακθιστο μνο μλιστα η Θεοτκος υμνεται ως «κλμαξ
πουρνιος δι’ ς κατβη Θες». Μπορετε να εξηγσετε γιατ; Γρψτε τις ιδες σας
στο παρακτω πλασιο.
«Χαρε κλμαξ πουρνιε, δι’ ς (=δι τς ποας) κατβη Θες. Χαρε γφυρα μετγουσα τος κ γς πρς ορανν», (κθιστος μνος). «Χαρε κλμαξ γθεν (=π τ γ) πντας νυψσασα χριτι χαρε γφυρα ντως μετγουσα κ θαντου πντας πρς ζων τος μνοντς σε», (κθιστος μνος). «… χαρε γφυρα, πρς τος ορανος μετγουσα, κα κλμαξ μετρσιος, ν ακβ θεσατο…», (προσμοιον σπερινο Εαγγελισμο).
Η Παναγα γινε η κλμακα (σκλα) και η γφυρα που νωσε τη γη με τον ουραν (το Θε με τον νθρωπο), αφο επελγη ανμεσα απ πολλς ενρετες γυνακες να γεννσει τον Υι του Θεο. Ο ερχομς του Χριστο στον κσμο εχε ως σκοπ την αποκατσταση της σχσης του Θεο με τον νθρωπο, που εχε διακοπε εξαιτας του προπατορικο αμαρτματος. Κατβασε τον Θε στη γη και ανβασε τους ανθρπους στον ουραν.
Λβαν. Εκε δολεψε δπλα του πολλ χρνια και
παντρετηκε τη Λεα και τη Ραχλ, απ τις οποες
απκτησε δδεκα γιους και μια κρη.
Ραχλ: η λξη προρχεται απ το εβρακ Rahel, που
σημανει «προβατνα».
Κποια στιγμ εμφανστηκε ο Κριος στον Ιακβ και
τον συμβολεψε να επιστρψει στη χρα των προγνων
του. Εκενος υπκουσε και πρε το δρμο της
επιστροφς. Οι αγγελιαφροι που στειλε να
προπορευτον τον πληροφρησαν τι ο αδελφς του
Ησα ρχεται να τον συναντσει με τετρακσιους
ντρες. Ο Ιακβ φοβθηκε πολ και προσευ­χθηκε στο
Θε να τον βοηθσει.
8. Πς αντδρασε ο Ησα ταν μαθε τι ο αδελφς
του επιστρφει απ την ξενιτι;